Tedarikçiler Yeni Projelerde Nasil Yer Aliyor? Yil : 22 • Sayi 113 Mart-Nisan 2020

TAYSAD DERGİ

TEDARİKÇİLER YENİ PROJELERDE NASIL YER ALIYOR? YIL : 22 • SAYI 113 MART-NİSAN 2020

KÜRESEL RİSK VE FIRSATLARLA ENDÜSTRİNİN COVİD-19 SALGIN SEKTÖRÜ BİRLİKTE YAŞAMAK İLE İMTİHANI NASIL ETKİLEDİ? Otomotiv tedarikçileri olarak artık küresel Hayatlarımızı korumanın yanı sıra Son iki ayda dünyanın ne kadar dramatik risklerle ve fırsatlarla bir arada yaşamayı işletmelerimizi korumak ve sürdürülebilir bir şekilde değiştiğinin kapsamını bir öğrenmeliyiz. kılmak da önem kazanıyor. zaman çizelgesiyle özetledik.

TAŞIT ARAÇLARI TEDARİK SANAYİCİLERİ DERNEĞİ Mart-Nisan 2020 · Sayı 113 · Yıl: 22

EDİTÖRDEN

Sahibi: TAYSAD Adına Yönetim Kurulu Başkanı ALPER KANCA Yeni "Stratejiler" Yazı İşleri Müdürü SEVGİ ÖZÇELİK Yeni Hazırlıklar Gerektiriyor

Yayın Kurulu ALPER KANCA ovid-19 salgını küre- olacağı da kesin. Zamanı ALBERT SAYDAM sel otomotiv endüs- pek bilinmese de, otomotiv ERTAN DEMİRDÜZEN trisini de vurdu. İlk sektörümüz elbette bu krizi YAKUP BİRİNCİ olarak dünyanın en de atlatacak. Bu nedenle ÖZGE ÖZEN KURAL Cbüyük otomotiv pazarı olan tedarikçilerimizin, süreç Çin’de talep ve üretimde boyunca alınabilecek hasarları Editör keskin düşüş görüldü ve bu en aza indirecek stratejiler NUR GÜREL durum küresel tedarik zin- geliştirmesi gerekiyor. [email protected] cirinin bozulmasına neden Bu yeni normal ortamda ofis oldu. Daha sonra Avrupa ve Yayın Yönetmeni ve fabrika işletim süreçlerini Kuzey Amerika’daki OEM’ler SEVGİ ÖZÇELİK yeniden yapılandırmak önem üretim duruşlarını açıklama- [email protected] kazanıyor. Sağlık ve güvenlik ya başladı, her hafta ötelenen için iş yeri organizasyonlarımız Görsel Yönetmen duruş takvimlerini takip eder gözden geçirilmeli, kişisel İLTER ÇITAK olduk. Biz bu yazıyı kaleme korunma prosedürleri [email protected] alırken de tarih ötelemeleri uygulanmalı. Sosyal mesafeyi devam ediyor, an itibariyle Fotoğraf ve kişisel korumayı içeren yeni üretime başlama tarihi çoğu EMRE TOPDEMİR bir normalde işlerimizi nasıl OEM tarafından 4 Mayıs www. emretopdemir.com yapacağımızı ve nasıl faaliyet olarak açıklanıyordu. göstereceğimizi belirlemeliyiz. Reklam Yönetmeni Covid-19 otomotiv FIRTINA ARISOY endüstrisini ciddi anlamda Bunun yanı sıra işletmemizin [email protected] etkilese de, sektörümüzün geleceğini korumak için değişen kurallara, yeniden başlatma eylem Yönetim Yeri düzenlemelere, tüketici planlarını hayata geçirmeliyiz. TOSB - TAYSAD Organize Sanayi Bölgesi 41420, Şekerpınar, Çayırova taleplerine ve tedarik Hazırlık, mevcut durumun Kocaeli- TÜRKİYE zincirine hızlı bir şekilde ötesinde düşünerek, iyi Tel: + 90 262 658 98 18 tepki vermesini gerekli hale planlanmış bir yol haritası ile Faks: + 90 262 658 98 39 getirecek. Uzun vadeli etkiler başlıyor. www.taysad.org.tr • [email protected] henüz bilinmemekte ancak tedarik zinciri boyunca Bu amaçla TAYSAD olarak Yapım önemli ve yaygın bir etki üyelerimizin yararlanması için Mavi Tanıtım ve İletişim bir kontrol listesi hazırladık Ayrılık Çeşme Sok. No: 122 ve siz değerli üyelerimizle de Yeldeğirmeni 34500 Kadıköy - İstanbul paylaştık. Tel: +90 216 345 99 20 Faks: +90 216 348 95 22 Salgından sonra otomotiv www.mavitanitim.com.tr üretiminin yeniden başlatılması, modern tarihte Baskı yaşadığımız başka bir yeniden Kültür Sanat Basımevi başlatma gibi olmayacak. Litros Yolu 2. Matbaacılar Sit. ZB7 - ZB11. Topkapı - İstanbul Yaşanan belirsizlik, karışıklık Tel : +90 212 674 00 21 bir risk yaratmasına rağmen, Yerel - Türkçe - İlmi bu süreçte ayakları yere sağlam basan tedarikçiler İki Ayda Bir Yayımlanır bekleyenlerden çok daha önde Tüm yayın hakkı TAYSAD’a ait olup kaynak olacak. gösterilmek suretiyle alıntı yapılabilir. Tüm reklamların sorumluluğu reklam veren Sağlıklı ve mutlu günler firmalara, yazılardaki görüşler yazarlarına dilerim... aittir. TAYSAD Dergi parayla satılmaz. Sevgi ve saygılarımla..

CLEPA

Avrupa Otomotiv Tedarik Sanayicileri Derneği SEVGİ ÖZÇELİK TAYSAD CLEPA üyesidir TAYSAD Kurumsal İletişim Uzmanı

MART-NİSAN 2020 • SAYI: 113 3 Mart-Nisan 2020 · Sayı 113 · Yıl: 22

TEDARİKÇİLER YENİ PROJELERDE NASIL YER ALIYOR?

TAYSAD İNFOGRAFİK 6 COVID-19 Salgınının Ortasında Dört Büyük Zorluk 52

COVID-19'un İnsan ve İş Dünyası SATINALMA SATIŞ

Sınırlı Araç Parçası Yeni Araç Üzerindeki Etkisi Dünyanın dört bir Satışlarındaki Düşüş yanındaki tedarikçiler Sokağa çıkma yasağı üretim hatlarını uygulanması, karantinaya aldılar ya

ÜRETİM fabrikaların da tamamen FİNANSMAN duruşları, oﬁslerin ve COVID-19, küresel otomotiv değer zincirini bozuyor. İşte endüstrinin karşı karşıya olduğu temel PAZARLAMA zorluklardan bazılarını ve bunlara hızlı bir şekilde yardımcı olabilecek önerileri yönetim kapattılar. Kapalı MÜHENDİSLİK bayilerin kapanması sınırlar gibi yasal ve satışlarda danışmanlık şirketi Accenture hazırladı. ticari kısıtlamalar, azalmaya yol açtı. gerekli parçaların TEDARİK SATIŞ eksikliğini ve ZİNCİRİ SONRASI Küresel Risk ve Fırsatlarla hammaddelerin Yeni Projeler Yolunda OTOMOTİV UZMANLARI NE DİYOR? sınırlı dağıtımını sağlıyor. FİNANSMAN İNSAN KAYNAKLARI ANA YAPI

OEM’lerin Duruşları İşletme Sermayesi / Azalan Likitide Sınırlı parça tedariki ve tam zamanında üretim Nakit girişindeki düşüş talepteki azalmadan stratejisi, karantina önlemleri ve azaltılmış iş gücü ile kaynaklanırken, kısa vadeli borçlar ve maaşlar birleştiğinde OEM'lerin üretimini durdurmasına neden ödenmelidir. Nakit rezervlerin birkaç ay içinde Birlikte Yaşamak oluyor. Bu, satışlardaki azalmaya bağlı olarak likidite tükenmesi muhtemeldir. sağlama ve aşırı üretimi azaltma ihtiyacını artırıyor. KAR TEDARİK SATIŞ TALEP İKİLEMİ İKİLEMİ İKİLEMİ İKİLEMİ “Batı Avrupa otomobil “Tedarik zincirinin bir “Küresel otomobil "Asıl sorun talep tarafında, İbrahim Zengin pazarının 2019'un parçasının bozulması bile endüstrisinin, 2020'de insanlar şimdi araç satın OEM’ler Yeni Normale Hazırlanıyor büyüklüğüne tekrar araç üretimini baskılayabilir. benzeri görülmemiş bir almıyor ve satış hacimlerinin ulaşması için yaklaşık Bir araç yapmak için tüm durgunluğa tanık olması bir kaç ay daralması OEM'ler devam eden OEM’ler çalışma OEM’ler yeni normale 10 yıl gerekiyor." parçalara ihtiyacımız var." bekleniyor." bekleniyor." salgına nasıl tepki vermelidir? biçimlerini nasıl şekillendirecek? kendilerini nasıl adapte edecekler? Prof. Ferdinand Dudenhoeffer Kristin Dziczek IHS Markit Analizi Marco Opipari Almanya Otomotiv Araştırma Otomotiv Araştırmaları Merkezi Fidentiis Otomotiv Araştırma Merkezi Müdürü Başkan Yardımcısı Analisti Birimler Arası Birimler ve lokasyonlar arası hızlı ve pragmatik beklentileri koordine etmek ve Alper Kanca İlişkiler sağlamak için bir iş kontrol merkezi kurun. Tedarik zinciri operasyonlarını düzenlemek için bir kontrol merkezini harekete geçirin Kale Otomotiv Fabrika Müdürü COVID-19, KÜRESEL OTOMOTİV DEĞER ZİNCİRİNİ BOZUYOR Tedarik Zinciri Risk azaltma stratejileri oluşturma Risk azaltma stratejileri oluşturma Global Network: Çin araç parçası ihracatı [Milyar ABD doları] Güvenlik önlemlerini artırın Acil durum gerektiğinde vardiyayı hızlandırmak için şok protokolleri hazırlayın Küresel otomobil üretimi büyük Üretim Esnekliği için ağları yeniden tasarlayın 14 ölçüde Çin'e bağlıdır (soldaki graﬁğe 11,7 ABD en çok Çin’in bakınız). Tedarik sorunları ABD, Nakit oranını artırmak için sermaye önlemlerinin oluşturulması TAYSAD Yönetim Kurulu Başkanı 12 Avrupa ve Asya'daki tüm OEM'lerin ihracat İşletme Sermayesi Düzenli likidite stres testleri üretimini etkiliyor ve Likidite 10 aksamalarına Yapay zeka ile ﬁnansal çözümler maruz kaldı 8 Müşterilerle etkileşime devam edin 6 Araç Satışları Uzaktan çalışmayı hayata geçirin 3,2 Çevrimiçi-çevrimdışı müşteri yolculuğunu profesyonelleştirin 4 2 1,7 1,2 OEM'ler, tam zamanında üretime büyük Doğrudan satış modeli uygulayın 2 önem verdiği için, tedarik zincirleri derhal bozuldu. Çin'de otomobil üretiminin 0 neredeyse üçte ikisi, ülkenin tedarikçileri Kaynak: 2020 Accenture ABD Japonya Meksika Almanya Güney Kore üzerinde de büyük etkisi olan endüstriyel kapanıştan doğrudan etkileniyor. İmalat Tavsiyeleri: Şimdi ve Sonra

Büyük veriyi, akıllı Küresel salgınla baş ÜRETİMİ DESTEKLEMEK İÇİN NE YAPMALI? Esnek tedarik sistemleri ve bağlı etmek için komuta zincirleri oluşturun ve ekosistemleri merkezi oluşturun. tedarik zincirini bir kullanarak riskleri Çalışanları mobil hale ülkeye aşırı bağımlılığı değerlendirin. Tedarik getirin. Her sorunu azaltmak üzere zincirindeki eksikleri çeviklikle tasarlayın. belirleyerek aşın. strateji geliştirin. ÜRETİMİN TEDARİKÇİLERİ ÜRETİMİ YENİ Talebin azalması, ÇALIŞAN GÜVENLİĞİ DEVAMLILIĞI SEKRONİZE ETMEK BİÇİMLERE UYARLAMAK Avrupa'da 14 milyon, Salgın sonrası olası Verimliliği artırmak ve parça tedariki ile ilgili zorluklar VE TESİS GEREKSİNİMLERİ 16 gelecekteki olası şok ABD'de 8 milyon çalışanın riskleri planlayın. nedeniyle 2020 yılında Esnek, kademeli bir El dezenfektanlarını Hızlı ve doğru üretim Üretimin bir kısmını 54 yanı sıra Çin'de 5 milyon Üretim için risk protokollerini küresel otomotiv üretiminin üretim yapın ve talepte dağıtın. Sosyal mesafeyi için tedarikçilerinizle salgının çözümü üzerine çalışan otomotiv sektörünün azalatma senaryolarını hazırlamak için yüzde 16 oranında erken dalgalanmalara korumak için lojistik uyum içinde üretilecek ihtiyaçlara önemini vurgulamaktadır. belirleyin. İş akışını endüstriyel IoT azalması bekleniyor. hazırlanın. operasyonlarda cam çalışın. göre belirleyin. yeniden düzenleyin. kavramlarını duvarlar kullanın. benimseyin. Çözümle Başlayacak 22 Gazlı Amortisör ve Damper Reformla Bitecek Bir Yolculuk İhtiyacına Çözümler Üretiyoruz COVID-19’un İnsan ve İş Dünyası Üzerine Etkisi Ali Hakan Süalp İnsu Teknik Genel Müdürü 18 COVID-19’un Finansal Etkileri 42 ve Çözüm Önerileri 56 Kontrolburda İle Minik Kalpler Güvende Çevreyi Korumak İçin Üre 24 ve Dizel Tankının Birlikteliği: Sedat Güney ComPTank® Covid-19 Günlüğü Veldo Teknoloji A.Ş. Genel Müdür Halil Akgül Koronavirüs Otomotiv Endüstrisini Floteks Yönetim Kurulu Üyesi Nasıl Etkiledi? 44 32 Sektörün İhtiyaçlarına 58 TAYSAD Covid-19 Yenilikçi Çözümler Yatırımlarımız Ürün ve Pazar Yol Haritası Erdoğan Kesici Çeşitliliği Sunacak Hema Endüstri A.Ş. Mustafa Sarıgözoğlu Tasarım Müdürü Sarıgözoğlu A.Ş. Yönetim Kurulu Başkanı 36 Figes, Stratejik 46 60 Malzemelere Yoğunlaşıyor En Önemli Projemiz; Yeni Dr. Tarık Öğüt Fabrikamıza Taşınmak Sürekli Gelişim ve Değişime Figes A.Ş. Yönetim Kurulu Başkanı Dönmez Debriyaj Yönetim Kurulu Açık Olmak İskender Ulusay Aktaş Holding İcra Kurulu Başkanı 38 48 Değişimlerin Getirdiklerini Teknolojiyi İş Yapma Biçimimize 62 Fırsata Çevirmek Hızla Dahil Ediyoruz Emre Canat Tülay Hacıoğlu Şengül Hibrit ve Elektrikli Araç Doğu Pres A.Ş. Satış Direktörü Maysan Mando Genel Müdürü Projelerinde Yer Alıyoruz Erdinç Karadeniz Demisaş A.Ş. İş Geliştirme Müdürü 40 50 Canel Otomotiv Ürünleri Yeni Nesil Araçların 88 Dünyayı Dolaşıyor Sensörlerine Talibiz COVID-19: Operasyonlar Anıl Köse Nurgül Yenigün Uras ve Tedarik Zinciri Etkisi Canel Otomotiv Satış Müdürü Opaş Otomotiv Yönetim Kurulu Üyesi

4 MART-NİSAN 2020 • SAYI: 113

TAYSAD'DAN MESAJ

Küresel Risk ve Fırsatlarla Birlikte Yaşamak

Bütün dünya ile beraber zorlu bir sınavdan geçiyoruz. Umuyoruz ki ülkemiz gerek sağlık gerekse ekonomik açıdan bu krizin ilk büyük dalgasını, Avrupa’lı dostlarımızdan daha az hasarla atlatsın.

meye çalıştıysalar da, sonunda bütün Avrupa otomotiv sanayi durdu. Son ana kadar üretmeye çalışmış olsalar ALPER dahi, Türkiye’deki büyük üreticiler de halk sağlığını da KANCA dikkate alarak faaliyetlerini dondurdular. Mart ayının son haftasında yaptığımız bir ankette, üye TAYSAD şirketlerimizin yüzde 35’inin tamamı ile durduğunu, Yönetim Kurulu çalışanlarını evlerine gönderdiğini, yüzde 55 gibi bir Başkanı grubun ise çok düşük kapasitelerde devam ettiğini gördük. Otomotiv sektöründe daha evvel de büyük krizler ya- şadık, üretim kesintileri oldu. En son 2009’daki büyük finansal krizde fabrikalarımız sessizleşmişti. Ama bu sefer sadece makineler durmadı, çalışma arkadaşları- mız, bizler, çevremizdeki tüm insanlar da risk altında idi ve mümkün oldukça sokağa çıkmamamız, biraraya gelmememiz öneriliyordu. 1991’den beri otomotiv sek- töründeyim. Böyle bir krizi ilk defa yaşıyorum. Şimdi bu satırları yazarken içinde bulunduğum TOSB yani tedarikçilerin OSB’sinde alışık olmadığımız bir sessizlik var. Normalde bu saatlerde yüzlerce servis aracı çalışanlarımızı evlerine götürür; milk-run araç- ları, bitmiş ürünlerimizi müşteriye taşımak için hareket ederdi. Şimdi ise sadece rüzgarın sesi duyuluyor ve yeşil OSB’mizdeki ağaç dalları hareket ediyor. Bütün dünya ile beraber zorlu bir sınavdan geçiyoruz. Umuyoruz ki ülkemiz gerek sağlık gerekse ekonomik ergimizin bir önceki yazısının “Başkan’dan açıdan bu krizin ilk büyük dalgasını, Avrupa’lı dostları- Mesaj” kısmını kaleme aldığımda tarih 27 Şu- mızdan daha az hasarla atlatsın. bat 2020 imiş. 19 Mart’ta Genel Kurul yapaca- Muhtemelen bir kaç ay sürecek bu ilk dalganın peşin- ğımızı ve görevimi devredeceğimi belirtmiş, Daslında kısa bir veda yazısı kaleme almışım. den de dünya ekonomisinde görülecek muhtemel bir daralma ile karşı karşıya kalacağız. Bu krizin etkilerini Genel Kurulumuza davet edeceğimiz isimler belirlen- sene sonunda, hatta devamında da hissedeceğiz. miş, davetiyelerimiz gönderilmiş, katılım teyitlerimiz toplanmış yani tüm hazırlıklarımız bitmiş bir şekil- 27 Şubat’ta TAYSAD Dergisi için geleceğin araçları- de Genel Kurulu beklerken, Çin’de başlayan Covid-19 nı, yeni teknolojileri yani umudu, sevinci odaklayan salgınının ülkemize de gelişine şahit olduk. Önce 11 bir yazı kaleme aldıktan kısa bir süre sonra, bu kadar Mart’ta ilk vaka, bir hafta sonrasında ise ilk ölüm ha- büyük negatif değişiklikler olması hepimizi şaşırtı- beri ile hayatımız birden değişti. yor. Ama dünya küçülüyor, bir yerde çıkan olumlu-o- Türk otomotiv sanayinin en büyük pazarı olan ülke- lumsuz bir gelişme hızlıca diğer taraflara yayılıyor. lerde Türkiye’den daha evvel başlayan salgın, etkisini Küreselleşme böyle bir şey ve biz son 10 yılda genel- göstermeye başlamıştı. Özellikle önemli pazarlarımız- de sadece olumlu taraflarını yaşadık; küreselleşme- dan biri olan İtalya’da her gün endişe ile takip ettiğimiz nin faydalarını gördük, onun sağladığı serbestlikten gelişmeler oldu. Ardından da Avrupa’nın diğer ülkele- yararlandık. Ürünlerimizi dünyanın dört bir tarafına rinde inanılmaz hızla yayılan bir salgına şahit olduk. sattık, 5 kıtada işletmeler kurduk. Küreselleşmenin bir Avrupa’da insanların önceliği birden değişti ve kimse de olumsuz boyutu var ve şimdi de bunu yaşıyoruz. araç alımı ile ilgilenmemeye başladı. Otomotiv tedarikçileri olarak artık küresel risklerle ve fırsatlarla bir arada yaşamayı öğrenmeliyiz. Sokağa çıkma yasakları, işletmelerin faaliyetlerinin Muhtemelen önümüzdeki sayıda yeni TAYSAD Baş- kısıtlanması gibi tedbirlerinden sonra, üretim tesis- kan’ın görevi devralacağı ümidiyle, hepinize bu güne lerinin birer birer kapandığına şahit olduk. Her sabah kadar ki desteğiniz için teşekkür ederim. uyandığımızda Avrupa’daki fabrikalardan hangisinin kaç haftalığına üretime ara verdiğini okumaya baş- Sağlıklı günler dileğimle, sevgi ve saygılarımı sunuyo- ladık. Bazı ülkeler ve bazı firmalar üretime devam et- rum.

6 MART-NİSAN 2020 • SAYI: 113

SEKTÖR ANALİZİ

2020 OCAK-MART DÖNEMİ ÜRETİM RAKAMLARI

Otomobil % K.Kamyon % B.Kamyon % Kamyonet % Otobüs % Minibüs % Midibüs % Traktör % Toplam

A.I.O.S. 294 86,2 43 1,9 300 58,7 637 FORD OTOSAN 2.817 1,2 1.431 34,4 62.366 73,5 13.738 89,9 80.352 HATTAT TRAKTÖR 500 6,7 500 HONDA TÜRKİYE 6.589 2,8 6.589 HYUNDAI ASSAN 38.541 16,4 38.541 KARSAN 737 0,9 23 1 159 1,1 919 M. BENZ TÜRK 2.724 65,6 1.077 48,7 3.801 MAN TÜRKİYE 864 39,1 864 OTOKAR 44 0,1 73 3,3 202 39,5 319 OYAK RENAULT 86.264 36,7 86.264

TEMSA 47 13,8 131 5,9 9 1,8 187 TOFAŞ 36.985 15,7 21.625 25,6 58.660 TOYOTA 64.003 27,2 64.003 TÜRK TRAKTÖR 6.953 93,3 6.953 TOPLAM 235.199 100 341 100 4.155 100 84.222 100 2.211 100 13.897 100 511 100 7.453 100 348.589

Ocak-Mart Döneminde Üretim Yüzde 6 Azaldı Dünyayı etkisi altına alan Covid-19 salgınının ilk etkilerini de ortaya koyan rapora göre, Mart ayında toplam üretim 103 bin 350 adet seviyesinde kaldı.

SD, 2020 yılı Ocak-Mart dönemine ait üre- ise yüzde 2 azalarak 235 bin 199 adet oldu. Traktör tim, ihracat adetleri ile pazar verilerini üretimiyle birlikte toplam üretim ise 348 bin 589 açıkladı. Otomotiv fabrikalarının büyük adet olarak gerçekleşti. bir bölümünün üretimlerini durdurmasına 2020 yılı Ocak-Mart döneminde, ticari araç üretimi Osebep olan Yeni Tip Koronavirüs (Covid-19) salgı- bir önceki yıla kıyasla yüzde 14 azalırken, ağır ticari nının ilk etkileri, özellikle Mart’ın ikinci yarısından araç grubunda bu azalma yüzde 5, hafif ticari araç itibaren rakamlara yansımaya başladı. Salgın etki- grubunda ise yine yüzde 14 oranında kaydedildi. Bu siyle beraber, Mart ayında toplam otomotiv üretimi dönemde, toplam ticari araç pazarı yüzde 31, hafif 103 bin 350 adet seviyesinde kaldı. Şubat ayında bu ticari araç pazarı yüzde 26 ve ağır ticari araç pazarı rakam 128 bin 3 adetti. Yılın ilk üç aylık döneminde, ise yüzde 64 arttı. Türkiye otomotiv pazarı, bu yılın toplam üretim bir önceki yılın aynı dönemine göre ilk çeyreğinde geçtiğimiz yılın aynı dönemine göre yüzde 6 azalarak 341 bin 136 adet, otomobil üretimi yüzde 41 artış kaydetti ve 128 bin 674 adet oldu.

TOPLAM OTOMOTİV TİCARİ ARAÇ OTOMOBİL ÜRETİM PAZARI

235 BİN 341 BİN 128 BİN %-14 ADET ADET ADET

2020 yılı Ocak-Mart 2019 yılının aynı 2019 yılının aynı Bu dönemde döneminde, ticari dönemine göre dönemine göre otomobil pazarı araç üretimi bir yüzde 2 oranında yüzde 6 azalarak yüzde 41 oranında önceki yıla kıyasla azalarak 235 bin 199 341 bin 136 adet artarak 128 bin 674 yüzde 14 azaldı. adet oldu. oldu. adet gerçekleşti.

8 MART-NİSAN 2020 • SAYI: 113

SEKTÖR ANALİZİ

İHRACAT MART AYINDA 2,1 MİLYAR DOLAR OLDU OİB verilerine göre, Türkiye otomotiv sektörü ihracatı COVID-19 salgınının etkisiyle Mart ayında yüzde 28,5 düşüşle 2,1 milyar dolar oldu. Yılın ilk çeyreğinde ise endüstri ihracatı yüzde 10 azalarak 7 milyar dolar olarak gerçekleşti.

BİNEK TEDARİK EŞYA TAŞIMAYA OTOBÜS-MİNİBÜS OTOMOBİL SANAYİ MAHSUS ARAÇLAR MİDİBÜS 789 770 301 103 MİLYON USD MİLYON USD MİLYON USD MİLYON USD

Türkiye Otomotiv Sektörü Ocak-Mart 2020 Ülke Grubu İhracatı 2020 yılı Ocak-Mart döneminde AB ülkeleri yüzde 76 pay ve 5 milyar 311 ALMANYA milyon dolar ihracat ile otomotiv ihracatımızda en önemli pazar 973 FRANSA konumunu korudu. MİLYON USD İNGİLTERE 743 İTALYA MİLYON USD 629 MİLYON USD 572 İSPANYA Türkiye İhracatı Ocak-Mart 2020 MİLYON USD döneminde geçen yılın aynı 475 dnemine re yde MİLYON USD düşerek 42 milyar 783 milyon dolar olarak gerçekleşmiştir. Bu dönemde Otomotiv Endüstrisi ihracatı yüzde 10 düşmüş ve 7 milyar dolar ile Türkiye ihracatında ilk sıradaki yerini devam ettirdi.

OTOMOTİV

10 MART-NİSAN 2020 • SAYI: 113

SEKTÖRDEN HABERLER

Sektör Süreci Başarı İle Yönetecek

SD Yönetim Kurulu Başka- gerekçelerle sipariş iptallerinin gel- nı Haydar Yenigün etkileri meye başlaması. şu sözlerle değerlendirdi; O • Sınır geçişleri ve limanlarda yaşa- Çin’in Vuhan bölgesinde başlayarak tüm dünyayı etkisi altına alan, ko- nan kesinti ve yavaşlamalar sebe- ronavirüs (Covid-19), dünya gene- biyle lojistik süreçlerinin sürdürül- linde olduğu gibi ülkemizde de oto- mesine ilişkin problemler. motiv sanayi üzerindeki olumsuz • Avrupa’da birçok fabrikanın üre- etkilerini göstermeye başladı. Hızla timini durdurması ile birlikte özel- yayılan salgının merkez üssü son likle Avrupa’dan temin edilen kom- Covid-19 salgını dünya günlerde Avrupa haline dönüştü. ponentlerin tedariğinde yaşanan ekonomisini ve otomotiv Sanayimizin en önemli ticaret orta- endüstrisini derinden ğının AB ülkeleri olması sebebiyle zorluklar. etkilemeye devam ediyor. Türk otomotiv sanayisinin üretimi Yılın ilk 2 ayına olumlu bir başlan- Pek çok tedarikçinin ve ihracatı üzerinde olumsuz etki- gıç yapan iç pazarımızda da ihra- ve üreticinin şimdiden ler göstermesi maalesef kaçınılmaz cat ivmemizi sekteye uğratan bu hale geldi. Bu küresel salgının ba- üretimi durdurmasına küresel salgının etkilerini görmeye şından itibaren tedarik zinciri kay- ek olarak, müşteriler başlamaktayız. Salgının ilk etki- naklı oluşabilecek kesintileri çok de sokağa çıkmamak lerinin ülkemizde görülmeye baş- yakından takip eden ana sanayi- konusunda oldukça lanmasıyla birlikte durağanlaşma miz, kuvvetli tedarik sanayimiz ile dikkatli davranıyor. yakın işbirliği içinde süreci başarı gözlemlenmeye başladı. Ne var ki Otomotiv Sanayii ile yönetip bu durumun negatif et- küresel olarak içinden geçmekte ol- Derneği’nin (OSD) kilerine daha geç maruz kalmayı duğumuz bu olağanüstü süreçte hü- Yönetim Kurulu Başkanı başardı. kümetimiz, sanayimizde yaşanan Haydar Yenigün, tüm gelişmeleri yakından takip etmiş ve İhracatının yüzde 80’den fazlasını tedbir önerilerimiz konusunda ya- dünyayı etkileyen AB ülkelerine gerçekleştiren oto- kın işbirliği ortamı oluşturmuştur. koronavirüs salgınının motiv sanayimiz, ne yazık ki bugün ülkemizde sektöre olan geldiğimiz noktada 3 ana önemli Üretime halen devam eden veya bir etkilerini değerlendirdi. sebepten ötürü üretimde ciddi ak- süre ara vermek durumunda kalan saklık ve kayıplar yaşamaya baş- tüm şirketlerimiz Covid-19 konu- ladı. sunda en yüksek seviyede bilgi ve • AB pazarlarındaki ani düşüş ne- farkındalık ile bu süreci başından deniyle, bazı ülkelerden ekonomik beri örnek şekilde yönetiyorlar.

12 MART-NİSAN 2020 • SAYI: 113

SEKTÖRDEN HABERLER

AB OTOMOTİV İSTİHDAMI AB OTOMOTİV ENDÜSTRİSİNİN BÜYÜKLÜĞÜ 13 MİLYON 800 BİN 84 MİLYAR 400 MİLYON EURO AB Otomotiv Endüstrisi Benzeri Görülmemiş Bir Durgunlukla Karşı Karşıya

Otomotiv endüstrisi koronavirüsün etkilerini hissediyor. Satışlar yavaşladı. Bir çok fabrikada duruş ilan edildi. Araç lansmanları ertelendi ve Çin'deki talep ortadan kalktı. Avrupa Otomobil Üreticileri Birliği (ACEA) Genel Direktörü Eric-Mark Huitema gündemi değerlendirdi.

CEA Genel Direktörü Eric-Mark Huitema, “Ko- ronavirüs salgınının yarattığı etkiler otomotiv A endüstrisini etkileyen olağan üstü bir durum ol- 428 duğu açıktır” dedi. “Tüm araç imalatın durması ve perakende ağının etkin bir şekilde kapanmasıyla, 14 milyon Avrupalı’nın işi şu anda tehlikede. Otomobil şirketlerine, EU15 ülkelerinde tedarikçilerine ve bayilerine anında likidite desteği sağ- motorlu %7 lamak için ulusal ve AB düzeyinde güçlü ve koordineli taşıtlar sektörü eylemler çağrısında bulunuyoruz” açıklamasını yaptı. Otomobil endüstrisi 428 milyar tarafından üretilen Huitema: “Çalışanlar ve şirketler için çok ihtiyaç du- euro vergi yulan acil desteği sağlayacak politika tedbirlerini tak- ciro, AB GSYİH'sının vermektedir. dir ediyoruz. Ancak şimdi iki şey yapmak için Avrupa yüzde 7'sinden fazlasını Komisyonu Başkanı ile acil bir diyaloga ihtiyacımız oluşturuyor. var. Öncelikle, kalıcı iş kaybı, kapasite gibi yaşanılan olumsuz tablonun yarattığı temel zararları önlemek için somut önlemler almak. İkincisi, Avrupa ekonomisi- nin hızla toparlanmasına önemli bir katkıda bulunacak olan sektörümüzün canlanmasını teşvik etmeye hazır- lanmalıdır.”

Huitema, “Avrupa Komisyonu, ulusal hükümetler ve diğer paydaşlarla bu yaşadığımız zor günleri aşmaya hazırız” dedi. Tedarik sanayinin parça üretiminin ve temininin yanı sıra araç servis Avrupa Otomobil ağlarının sürdürülmesinin de önemine değindi. Üreticileri Birliği (ACEA) Genel AB genelinde araç üreticileri, üretimde doğru- Direktörü Eric- dan 2,6 milyon Avrupalı istihdam eden 229 Mark Huitema, adet araç montaj ve üretim tesisi işletmek- “Endüstrimizin tedir. Otomotiv sektörü, AB’de 13,8 milyon bel kemiği olan kişiye dolaylı ve doğrudan istihdam sağ- çalışanlarımızın ve lamaktadır. Huitema, “Endüstrimizin bel ailelerinin sağlığı kemiği olan insanların ve ailelerinin Avrupa'nın araç sağlığı Avrupa’nın otomobil üreticileri üreticileri için çok için çok önemlidir” dedi. önemlidir” dedi.

14 MART-NİSAN 2020 • SAYI: 113

DÜNYA KORONA GÜNLÜĞÜ

Endüstrinin Covid-19 İle İmtihanı Çözümle Başlayacak Reformla Bitecek Bir Yolculuk

Koronavirüs pandemisinden kaynaklanan küresel bir sağlık krizini yaşıyoruz. Hayatlarımızı korumanın yanı sıra işletmelerimizi de korumak ve sürdürülebilir kılmak da önemli. Otomotiv endüstrisi, yaşanan bu durumun en sonunda hayatta kalmak ve güçlenmek, sürdürülebilir olmayı sağlamak durumunda.

önetim Danışmanlığı şirketi McKinsey & üzere çok daha kapsamlı direnç planlarına ihtiyaçla- Company, COVID-19’un ardından otomotiv rı var. ve endüstri şirketlerinin nasıl şekillene- Yeniden Başla: Şirketler, tüm iş sistemlerini yeniden ceğine odaklanan bir çalışma yayınladı. değerlendirmeli ve işe yeniden başlama sürecini YBeş aşamadan oluşan bu öneriler dizisi, koronavirüs belirli bir hız ve ölçekte gerçekleştirerek efektif bir salgını ile yaşanan değişimler doğrultusunda, hızla üretime geçmek üzere aksiyonlarını planlamalılar. alınması gereken kararlara ve gelecek için atılması Ayrıca kış dönemi de birçok ülke için krizin yeniden gereken adımlara ışık tutuyor. canlanması anlamına gelebilecek. 5 adımdan oluşan öneriler; Çözümlemek, Direnç Ka- Yeniden Tasarla: Kriz, sadece kırılganlıkları değil, zanmak, Yeniden Başlamak, Yeniden Tasarlamak ve şirketlerin performanslarını artırmalarını sağlaya- Reform Yaratmaktan oluşuyor. cak fırsatları da beraberinde getirecek. Büyük çaplı iş Çözümle: Salgınla birlikte harekete geçememe, pa- durdurma çalışmaları nelerin ihtiyaç, nelerin ‘olsa iyi ralize olma durumu da söz konusu ki bu, alınması olur’ olduğunu ortaya çıkaracak, bu da liderlerin sabit gereken kararları geciktiriyor; sokağa çıkma yasağı, ve değişken giderleri yeniden değerlendirmesine ne- izolasyon ya da karantina, fabrikaların kapatılması den olacak. İş dünyasının şoklara karşı nasıl daha di- gibi. Bu nedenle ‘Çözümle’ adı verilen bu aşamada li- rençli, daha üretken ve müşteri ihtiyaçlarını daha iyi derlerin hem hükümet hem de kurumsal düzlemde karşılayabilen bir yapıya kavuşabileceğine dair daha gerekli aksiyonların ölçeğini, hızını ve derinliğini be- güçlü bir anlayış geliştirilecek. lirlemesi gerekiyor. Reform Yarat: Salgın sonrası dönem evden çalışma Direnç Kazan: Likidite ve borç ödeme gücü gibi kısa gibi pek çok alanda sosyal inovasyon ve deneylerden vadeli konularda nakit yönetimi büyük bir önem taşı- öğrenme fırsatları yaratacak. Bu sayede hangi yeni- yor. Bununla birlikte iş dünyasının bu kısa vadedeki liklerin ekonomik ve sosyal refaha katkı sağlayacağı, zorlukların ardından gelecek olan, sektör ve rekabet hangilerinin ise toplumun gelişimini engelleyeceği- yapılarını altüst edebilecek şok dalgalarını yönetmek ne dair bir anlayış geliştirilecek.

McKinsey & Company’nin 5 aşamalı yol haritası 1 2 3 4 5 ÇÖZÜMLE DİRENÇ KAZAN YENİDEN BAŞLA YENİDEN REFORM YARAT TASARLA COVID-19’un Likidite ve borç Salgın geliştikçe Endüstrideki kurumun iş gücüne, ödeme gücü ve devredilen Beklenti ve düzenleyici müşterilere ve gibi kısa vadeli etkiler daha net ihtiyaçları kavrama ve rekabetçi iş ortaklarına konularda nakit hale geldikçe, işi ve öngörme ortamların nasıl temsil ettiği yönetimi büyük hızlı bir şekilde yeteneklerinizi değişebileceği acil zorlukların bir önem taşıyor. ölçeklendirmek geliştirin. konusunda net üstesinden gelin. Kapsamlı direnç için ayrıntılı plan olun. planları geliştirin. oluşturun.

16 MART-NİSAN 2020 • SAYI: 113

DÜNYA KORONA GÜNLÜĞÜ

COVID-19’un Finansal Etkileri ve Çözüm Önerileri Azalan ve ne zaman geri döneceği belirsiz talep ve bozulan tedarik zinciri, işletmelerde nakit ve işletme sermayesi sorunları yaratıyor. Araştırma ve danışmanlık şirketi Deloitte, işletmelerin proaktif olarak hem operasyonel hem de finansal açıdan yaşanan sıkıntılara karşı direnç göstermesi ve potansiyel riskleri önlemek adına kararlı adımlar atmaları gerektiğine işaret ediyor.

uzey yarımkürede ilkbahar ve yaz • Gelecek dönem boyunca nakit akışları detaylı aylarından itibaren hava sıcaklık- olarak gözden geçirilmeli ve kısa/orta vadede larının yükselmesiyle salgında bir nakit tasarrufu sağlayabilecek önlemler be- yavaşlama olacağı ümit edilse de lirlenmeli Kküresel salgının ne zaman sonlanacağına dair • Nakit bakiyeleri günlük olarak takip edilmeli belirsizlik devam etmekte. Bu nedenle işletme- • Şirket/Grup içi nakit transferleri optimize lerin proaktif olarak hem operasyonel hem de edilmeli nansal açıdan yaşanan sıkıntılara karşı direnç • İşletmelerin nakit akış tahminleri revize edil- göstermesi ve potansiyel riskleri önlemek adı- meli ve tüm varsayımlar test edilmeli na kararlı adımlar atmaları gerekiyor. • Banka kredi sözleşmeleri gözden geçirilmeli, Nakit ihtiyacı ve işletme sermayesinin yönetil- temel koşullar ve esneklik payları tespit edilmesi konusunda sorunlar yaşayan işletmeler meli için alınabilecek önlemler aşağıda özetlen- mektedir: • Yatırımcılar ve kredi verenler gibi kilit pay- daşların güven ve desteğini sağlamak üzere Likidite Analizi ve Nakit İhtiyacı: düzenli iletişim sağlanmalı Sağlam nakit akış yönetiminin önkoşulu, disip- • Ek sermaye olanakları erken aşamada araştı- line edilmiş nakit akış tahminidir ve işletme- rılmaya başlanmalı lerde öngörülebilirliği ve likiditeye odaklanma- yı sağlar: İşletme Sermayesi ve Tedarik Zinciri • Alternatif senaryolarla desteklenen 13 hafta- • Düşük talepten etkilenen işletmelerde üretim lık katı bir nakit akış tahmin süreci uygulan- yavaşlatılana kadar stok fazlası yaşanabilir. malı • Nakit pozisyonlarını korumak isteyen müş- • İşletme genelinde Gelir Tablosu metrikleri ye- teriler muhtemelen ödemeleri geciktirirken, rine nakit odaklı bir yaklaşım sağlanmalı tedarikçiler sipariş edilen veya teslim edilen

İşletme sermayesi üzerindeki baskının azaltılmasına yönelik çözüm önerileri

ALACAKLAR ENVANTER BORÇLAR

• Tedarikçi ödeme koşullarının • Faturaların en kısa sürede ve • Sipariş miktarlarının minimize işletmenin politikasına ve zamanında kesilmesi edilmesi ve dikkatli planlanması sektör standartlarına uygun • İndirimli ödeme karşılığında • İndirimler veya online olması daha kısa vadeli ödeme koşulları satışlardan yararlanarak yavaş • Erken ödemelerden kaçınmak sunulması hareket eden ve kullanılmayan için sağlam bir ödeme politikası • Yüksek montanlı müşterilere stokların elden çıkarılması uygulanması öncelik vererek nakit • Hammadde ve ürün stok • Ödeme önceliğini belirlemek için tahsilatların günlük olarak verilerinin güncel tutulması işletme için kritik tedarikçilerin tespit edilmesi izlenmesi • Konsinye stok fırsatlarının • Müşterilerle anlaşmazlık ve geç değerlendirilmesi • Ödemenin, üzerinde anlaşmaya varılan ödeme yöntemiyle tahsilat riskini en aza indirmek • Tedarikçilerinden erken gerçekleştirilmesi için proaktif iletişim kurulması teslimatın önlenmesi için • Faktoring gibi finansman koordinasyonun sağlanması. • Ödeme vadesinin fatura tarihinden ziyade faturanın çözümlerini göz önünde teslim alındığı tarihinden bulundurulması itibaren hesaplanması

18 MART-NİSAN 2020 • SAYI: 113

DÜNYA KORONA GÜNLÜĞÜ

mallar için ödeme yapılmasını beklemekte- Acil nakit ihtiyacı şirket yönetimlerini ve kredi dir. verenleri çeşitli çözümler bulmaya yönlendi- • Olumsuz etkilenmeyen taraflar erken ödeme riyor. Mevcut kredi limitlerini kullanmak su- indirimleri tercih edebilir retiyle nakit pozisyonlarını koruyabilen işlet- melerin yanı sıra, bazı işletmeler geçici olarak • Olumsuz etkilenen işletmelerde ise üretim ve daha yüksek kredi limitleri talep etmek veya tedariğin sürekliliğin sağlamak üzere kritik mevcut kredi sözleşmelerindeki şartların ye- tedarikçiler ile düzenli iletişim kurulmalı niden düzenlenmesi için bankalara başvurma • Olumsuz etkilenen ana tedarikçiler belirlen- ihtiyacı duymaktalar. meli ve kısa ve orta vadeli alternatif teda- Mevcut durum, alışılmadık şekilde sermayesi rikçiler ile ilgili acil ve beklenmedik durum güçlü olan işletmeleri de etkilemekte. İşletme- planları oluşturulmalı ler aşağıdaki sebeplerle mevcut bankaları ile • İşletmelerin ileriye yönelik siparişleri optimi- ihtiyaç duydukları finansmanı müzakere ede- ze edilmeli meyebilirler: • Müşterilerin beklentilerini yönetmek üzere Bankaların kredi onay süreçlerinin gerekli fon- müşterilerle yönetici seviyesinde düzenli et- lama ihtiyacını zamanında karşılayacak kadar kileşim kurulmalıdır. hızlı olmaması Acil nakit ihtiyacı olan işletmeler için • Bankaların mevcut kredi ve risk limitlerinin finansman çözümleri sınırında olması Çoğu işletme için bu dönemde kaybedilen gelir, • Rotatif kredilerin limit aşımı veya temerrüd kalıcı bir zarara yol açarak likidite üzerinde ani sebebiyle durdurulması ve beklenmedik bir baskı oluşturmakta. Birçok • Yeni fonlama için sunulan teminat paketinin işletmenin, nakit akışlarını desteklemek üzere yetersiz kalması kısa vadeli çözümler üretmek için kredi veren- • İşletmelerin, bankaların standart ürün pake- lere başvurma ihtiyacı doğuyor. Bu çerçevede tine uymayan şartlarda finansman arıyor ol- hazırlıksız yakalanan işletmelerin kısa vadeli ması. işletme sermayesi ihtiyacının ölçeği ve aciliye- ti, yöneticilerin kararlı ve hızlı aksiyon almala- rını gerektiriyor.

İşletmelerin kendilerine sorması gereken sorular:

Ne kadar süreliğine ve ne kadar Yeni finansmanı mevcut sermaye Nereden hangi şartlarda finansmana ihtiyacımız var? yapımıza nasıl yerleştiririz? borçlanabiliriz?

• Nakit akış tahminleri revize • Mevcut kredi sözleşmeleri gözden • Bu dönemde işletmeler COVID edilmeli. Muhtemel kredi geçirilmeli ve ilave borçlanma ile mücadelede sağlanan devlet verenlerin işletmenin potansiyel kapasitesi analiz edilmeli nansman teşviklerinden azami nansman ihtiyacını anlamalarına • Ek borçlanma için gereken ölçüde faydalanmalıdır. Kamu yardımcı olmak için varsayımlar potansiyel teminat kaynakları tarafından sağlanan Çek kredisi, gözden geçirilmeli ve alternatif belirlenmeli (gayrimenkul, KGF kredisi, 3 aylık maaş kredisi senaryolar oluşturulmalıdır. envanter, alacaklar, diğer ipoteksiz vb. nansman alternati eri • İşletme sermayesi ile ilgili hızlı varlıklar, iştirakler vb.) değerlendirilmelidir. Ekonomik İstikrar Kalkanı Önlemleri aksiyonlar alınmalı. Potansiyel • Yeni nansmanı destekleyecek arasında, banka kredi anapara kredi verenler, işletmelerin işletme teminat oluşturmak için, ticari ve faiz geri ödemelerinde 3 ay sermayesini optimize ettiğini ve alacak temliki, envanter, iştirak erteleme ve ilave nansman nakit akış avantajı sağlamak için hissesi gibi alternatif teminat desteği, ihracatçılara sunulan hızlı ve somut önlemlerin önceden yöntemleri denenmeli alınmış olduğundan emin olmak stok nansmanı desteği, Kredi • Mevcut finansman yapısı ilave bir isteyecektir. Garanti Fonu desteği, temerrüd kaynağın sağlanmasını veya tem- durumunda mücbir sebep inat verilmesini sınırlandırıyorsa uygulaması, asgari ücret desteği, gerekli onay talep süreci acil kısa çalışma ödeneği, vergi olarak başlatılmalı teşvikleri, reeskont kredilerinde vade uzatımı, çek ödeme destek kredisi ve Ekonomik İstikrar Kalkanı Kredi Desteği vb. imkanlar bulunmaktadır.

20 MART-NİSAN 2020 • SAYI: 113

TAYSAD İNFOGRAFİK COVID-19 Salgınının Ortasında Dört Büyük Zorluk

COVID-19'un İnsan ve İş Dünyası SATINALMA SATIŞ

ÜRETİM fabrikaların da tamamen FİNANSMAN duruşları, oﬁslerin ve COVID-19, küresel otomotiv değer zincirini bozuyor. İşte endüstrinin karşı karşıya olduğu temel PAZARLAMA zorluklardan bazılarını ve bunlara hızlı bir şekilde yardımcı olabilecek önerileri yönetim kapattılar. Kapalı MÜHENDİSLİK bayilerin kapanması sınırlar gibi yasal ve satışlarda danışmanlık şirketi Accenture hazırladı. ticari kısıtlamalar, azalmaya yol açtı. gerekli parçaların TEDARİK SATIŞ eksikliğini ve ZİNCİRİ SONRASI hammaddelerin OTOMOTİV UZMANLARI NE DİYOR? sınırlı dağıtımını sağlıyor. FİNANSMAN İNSAN KAYNAKLARI ANA YAPI

Tedarik zinciri operasyonlarını düzenlemek için bir kontrol merkezini harekete geçirin COVID-19, KÜRESEL OTOMOTİV DEĞER ZİNCİRİNİ BOZUYOR Tedarik Zinciri Risk azaltma stratejileri oluşturma Risk azaltma stratejileri oluşturma Global Network: Çin araç parçası ihracatı [Milyar ABD doları] Güvenlik önlemlerini artırın Acil durum gerektiğinde vardiyayı hızlandırmak için şok protokolleri hazırlayın Küresel otomobil üretimi büyük Üretim Esnekliği için ağları yeniden tasarlayın 14 ölçüde Çin'e bağlıdır (soldaki graﬁğe 11,7 ABD en çok Çin’in bakınız). Tedarik sorunları ABD, Nakit oranını artırmak için sermaye önlemlerinin oluşturulması 12 Avrupa ve Asya'daki tüm OEM'lerin ihracat İşletme Sermayesi Düzenli likidite stres testleri üretimini etkiliyor ve Likidite 10 aksamalarına Yapay zeka ile ﬁnansal çözümler maruz kaldı 8 Müşterilerle etkileşime devam edin 6 Araç Satışları Uzaktan çalışmayı hayata geçirin 3,2 Çevrimiçi-çevrimdışı müşteri yolculuğunu profesyonelleştirin 4 2 1,7 1,2 OEM'ler, tam zamanında üretime büyük Doğrudan satış modeli uygulayın 2 önem verdiği için, tedarik zincirleri derhal bozuldu. Çin'de otomobil üretiminin 0 neredeyse üçte ikisi, ülkenin tedarikçileri Kaynak: 2020 Accenture ABD Japonya Meksika Almanya Güney Kore üzerinde de büyük etkisi olan endüstriyel kapanıştan doğrudan etkileniyor. İmalat Tavsiyeleri: Şimdi ve Sonra

22 MART-NİSAN 2020 • SAYI: 113 TAYSAD İNFOGRAFİK COVID-19 Salgınının Ortasında Dört Büyük Zorluk

COVID-19'un İnsan ve İş Dünyası SATINALMA SATIŞ

ÜRETİM fabrikaların da tamamen FİNANSMAN duruşları, oﬁslerin ve COVID-19, küresel otomotiv değer zincirini bozuyor. İşte endüstrinin karşı karşıya olduğu temel PAZARLAMA zorluklardan bazılarını ve bunlara hızlı bir şekilde yardımcı olabilecek önerileri yönetim kapattılar. Kapalı MÜHENDİSLİK bayilerin kapanması sınırlar gibi yasal ve satışlarda danışmanlık şirketi Accenture hazırladı. ticari kısıtlamalar, azalmaya yol açtı. gerekli parçaların TEDARİK SATIŞ eksikliğini ve ZİNCİRİ SONRASI hammaddelerin OTOMOTİV UZMANLARI NE DİYOR? sınırlı dağıtımını sağlıyor. FİNANSMAN İNSAN KAYNAKLARI ANA YAPI

MART-NİSAN 2020 • SAYI: 113 23 DÜNYA KORONA GÜNLÜĞÜ Covid-19 Günlüğü Koronavirüs Otomotiv Endüstrisini Nasıl Etkiledi? Koronavirüs otomotiv endüstrisine küresel çapta bir etki yarattı. Okuyucularımıza, son iki ayda dünyanın ne kadar dramatik bir şekilde değiştiğinin kapsamını bir zaman çizgelgesiyle özetlemeye çalıştık.

31 Aralık 2019 Virüs bir yandan küresel araç üreticilerinin satış ve büyüme için Çin’e bağımlı olduklarını gösterdi. Dünyanın en dinamik araç pazarı olan Çin, virüs öncesi de Çok az bilgi ve haber var. yaşadığı durgunluk nedeniyle araç satışlarını olumsuz etkiliyordu. Bir kaç düzine hastada görülen yeni bir grip türü olduğu söyleniyor. Kimse 11 Ocak 2020 24 Ocak 2020 henüz tehlikenin farkında değil. Yeni bir tür koronavirüs Ölüm sayısı 26'ya ulaşıyor. Hastalığın Çin olarak tanımlanan ile sınırlı olduğu düşünülüyor. Çin'in Hubei hastalığın ilk etkisi, Çin'in eyaletine yayılmış olmasına rağmen dünya Wuhan eyaletinde bir haberi büyük ölçüde görmezden geliyor. ölümle gerçekleşti.

07 Ocak 2020 29 Ocak 2020

Çinli yetkililer, 2019-nCoV Tesla, Çinli makamların olarak tanımlanan ve Şangay'daki Model 3'ü SARS ve soğuk algınlığı üretmesi 04 Şubat 2020 07 Şubat 2020 içeren koronavirüs planlanan ailesine ait yeni bir virüs yeni tesisinin Hyundai, yaptığı Ford'un CEO'su Jim belirlediklerini açıkladılar. kapatılmasını açıklamada, Çin'den Hackett, "Etki hakkında istediklerini tedarik ettikleri parçalar yorum yapmak için açıkladı. Çin'in nedeniyle Güney henüz çok erken, salgının her yerinde Kore'deki fabrikalarında etkilerini anlamak otomobil ve parça tesisleri üretim hatlarını geçici haftalar alacak" dedi. geçici olarak kapatılıyor. olarak durdurduğunu söyledi

01 Şubat 2020 18 Şubat 2020

Peugeot ve Citroën otomobillerinin üreticisi PSA, BBC, parça konusunda salgınının merkezi olan Wuhan'daki üç otomobil otomobil üreticilerinin fabrikasının 14 Şubat'a kadar kapalı kalacağını tedarik için çaresiz açıkladılar. Kuzey Çin'de Shenyang'da üç fabrikası olduğunu bildirdi. olan Alman otomobil üreticisi BMW, 17 Şubat'a kadar Habere göre Jaguar ve üretimi askıya aldı. Toyota, 17 Şubat'a kadar Çin'deki Land Rover'ın Çin'den dört otomobil ve sekiz bileşen fabrikasında tam İngiltere'ye özel valizlerde üretime devam edilmeyeceğini söyledi. Aynı şekilde otomotiv parçalarını Volkswagen'de Şubat sonuna kadar duruş açıkladı. taşıdığına vurgu yapıldı.

10 Şubat 2020 20 Şubat 2020

Avrupa Temkinli Davranıyor Çin'de otomobil satışları Şubat ayının ilk yarısında Avrupalı otomobil üreticileri ve tedarik sanayicileri Çin bir önceki yıla göre yüzde 92 oranında azaldı. Şubat dışındaki fabrikalarında aksama yaşamayacaklarını ayının ilk haftası boyunca Çin'de günde ortalama 811 belirtirken, durumun her an değişebileceğini araç satıldı. Çin normalde yılda 20 milyona yakın araç vurguladılar. BMW'nin sözcüsü Saskia Essbauer, teslimi yapıyor. “Yakından izliyoruz, ancak şu anda hiçbir etkisi yok,” dedi. Renault sözcüsü Rié Yamane “Bu aşamada etkilenmedik. Fakat tedarik zinciri ekiplerimiz konuyu yakından inceliyor” açıklamasını yaptı.1

24 MART-NİSAN 2020 • SAYI: 113

DÜNYA KORONA GÜNLÜĞÜ

28 Şubat 2020

Dünyanın en önemli otomobil etkinliği olan Cenevre Otomobil 1 Mart 2020 4 Mart 2020 Fuarı, Uluslararası Motorlu Taşıt Üreticileri Çin'deki araç fabrikaları Organizasyonu (OICA) Ocak'ta yeni yıl tatili için tarafından iptal kapandığında, sektör Ford, çalışanları için edildi. Bu, Cenevre'de büyük bir baskı altındaydı. uluslararası iş seyahatini ve İsviçre'nin diğer Küresel araç üreticileri, yasaklayan ilk araç bölgelerinde onaylanmış daha uzun duruşlar ve üreticilerinden biri birkaç COVID-19 küresel satışlarda daha oldu. Şirket, Çin'deki iki vakasının ardından derin bir durgunluk için çalışanının hastalığa önlem olarak alındı. hazırlanmaya başladı. yakalandığını doğruladı. 10 Mart 2020 11 Mart 2020 12 Mart 2020 • CNBC, Amerikan New York Otomobil ABD Başkanı Trump, otomotiv endüstrisinin Satıcıları Derneği, Avrupa'dan ABD'ye zorunlu kalbi olan Michigan'ın koronavirüs kaynaklı olmayan tüm seyahatler için ilk COVID-19 vakasını sağlıkla ilgili endişeler yasak getirildiğini açıkladı görüldüğünü bildirdi. nedeniyle New York Sadece İngiltere hariç tutuldu. Otomobil Fuarı'nın Lamborghini, Porsche ve • 100. kuruluş ertelendiği duyurdu. BMW sözcüleri Mart ve Nisan yıldönümünü büyük Fuar Ağustos'da aylarında basın toplantılarını bir etkinlikle kutlamak gerçekleştirilecek. iptal ettiklerini bildirdiler. üzere düzenlenecek Vancouver Otomobil 12 Mart 2020 13 Mart 2020 13 Mart 2020 Fuarı ertelendi.

Pirelli'nin bir çalışanında • Formula 1, GM CEO'su Mary Barra, • Fiat, İtalya'daki bazı koronavirüsü tespit Melbourne'deki yarışları üretimde olmayan üretim tesislerini edilmesi üzerine Torino iptal etti. personelin durdurma kararı aldı. fabrikasındaki üretimi • Lamborghini, Sant’Agata uzaktan Seat Barcelona'daki yavaşlatıyor. Fabrikası'nda üretimi çalışmasını satış personelini evden durdurdu. istedi. çalışmaya gönderdi. • Daimler, Yıllık Honda ve Nissan Hissedarlar Hubei'de üretime Toplantısı'nı erteledi başladı.

16 Mart 2020 17 Mart 2020 18 Mart 2020

BMW, 19 Nisan'a Daimler, tedarik zincirinin Renault, Avrupa genelinde Ford, Avrupa'daki kadar Avrupa'daki sürdürülememesi üretim tesislerinin operasyonlarını ve Güney Afrika nedeniyle Avrupa'daki kapatıldığını duyurdu. kapattığını duyurdu. Rosslyn tesislerinde üretimini iki hafta üretimi askıya almaya boyunca durdurduğunu hazırlanıyor. söyledi. Nissan, İngiltere'deki Volkswagen, İtalya, en büyük tesisi olan ve Portekiz, Slovakya yaklaşık 6 bin kişiye ve İspanya'daki istihdam sağlayan fabrikalardaki Sunderland tesisini Toyota, 18 Mart'tan PSA Group, Avrupa'daki operasyonları askıya kapattığını bildirdi. itibaren bir sonraki tüm fabrikalarının alıyor. duyuruya kadar Avrupa'da Ellesmere Limanı ve araç ve motor / şanzıman Luton'daki Vauxhall üretimini askıya alıyor. tesisleri de dahil Uber, koronavirüsün Rolls-Royce, İngiltere'deki olmak üzere aşamalı yayılmasını azaltmak tesisinin 23 Mart'tan kapanmalarını için ABD ve Kanada'daki itibaren faaliyetlerini gerçekleştirecek. hizmetlerini askıya aldı. askıya alacağını açıkladı.

26 MART-NİSAN 2020 • SAYI: 113

DÜNYA KORONA GÜNLÜĞÜ

19 Mart 2020

Devamı gelecek sayımızda. Son gelişmeleri www.taysadmag.com adresinden takip edebilirsiniz. Bosch, Fransa, İtalya Schaeffler, 17 Nisan'da ve İspanya'daki yapılması planlanan 20 Mart 2020 fabrikalarında çalışmayı Nürnberg'deki yıllık askıya alacağını veya toplantısının gelecek Kia, Gürcistan Jaguar, Land Rover üretimi azaltacağını bir tarihe erteleneceğini fabrikasını 30 Mart'a ve Bentley, İngiltere söyledi. bildirdi. kadar kapatıyor. montaj tesislerini en az 20 Nisan'a kadar 3.800 çalışanı olan kapatacakları bilgisini Fransız tedarikçisi Actia, Continental, 30 Nisan'da Volvo 26 Mart'tan 14 verdi. Toulouse yakınlarındaki yapılacak olan hissedarlar Nisan'a kadar İsveç'teki yılda 1 milyon pano toplantısını erteledi üç fabrikasını ve bir ABD üreten fabrikasında fabrikasını kapatacak. çalışmayı durduracağını söyledi Porsche, iki haftalık 22 Mart 2020 24 Mart 2020 bir dönem için üretimi durduracağını duyurdu. Fiat Chrysler, Çin'deki Koronavirüs kaosun tesislerinden birini, ortasında, Polestar'ın Toyota, Fransa, sağlık çalışanlarına ve ilk telektrikli aracı olan Portekiz ve Filipinler'de, Honda, "Pazar talebinde ilk müdahale ekiplerine Polestar 2, Çin'in Luqiao beklenen düşüş" üretimini askıya aldı. ayda bir milyon oranında kentinde üretime başladı. nedeniyle Kuzey Amerika Bu fabrikalarda ağırlıklı bağışlanacak tıbbi yüz Üretime halk sağlığı ve olarak Yaris ve Land tesislerindeki üretimi maskelerinin üretimine güvenliğine odaklanarak Cruiser üretiliyor. askıya alıyor. odaklanacağını açıkladı. başladıklarını söylediler. 26 Mart 2020 27 Mart 2020 28 Mart 2020

Kanada’nın en büyük Detroit Otomobil Fuarı, koronavirüs salgını üç otomotiv tedarikçisi; nedeniyle iptal edildi. Normal şartlarda Robert Bosch GmbH, Magna, Linamar ve Haziran ayında gerçekleştirilecek fuar, COVID-19'u 2,5 saatten Martinrea International yapılan açıklamaya göre Haziran 2021’de daha kısa sürede teşhis devam eden COVID-19 kapılarını açacak. edebilen ve koronavirüs salgını sırasında salgını ile mücadele çok ihtiyaç duyulan çabalarına yardımcı ventilatörlerin üretiminde Paris Otomobil Fuarı organizatörleri, bu yıl olabileceği bir test yardımcı olmayı kabul düzenlenecek etkinliğin otomotiv kolunun COVID-19 geliştirdiğini açıkladı. ettiler. salgını dolayısıyla iptal edildiğini duyurdu. 29 Mart 2020 31 Mart 2020 ABD'de Ford, vantilatörler Lamborghini, döşeme ve kişisel koruyucu departmanının İtalyan ekipman üretimi için hastaneleri için yüz çalışmaya başladı. Mevcut maskeleri dikeceğini İspanyol otomobil ventilatör tasarımının duyururken, Formula 1 üreticisi SEAT, basitleştirilmiş bir ekipleri “Project Pitlane” uyarlanmış ön cam versiyonunun üretimini aracılığıyla vantilatörler silecek motorlarına sahip genişletmek için GE ve CPAP makineleri otomatik ventilatörler Healthcare ile ortaklık üretmeye yardımcı olmak yaparak sağlık sistemi ile yapıyor. için bir araya geliyor. işbirliği yapıyor. 01 Nisan 2020 02 Nisan 2020 Air Liquide, Groupe Mercedes-Benz Hindistan, PSA, Valeo, Schneider Covid-19 hastaları için Electric, Fransız tıbbi tesisler ve izolasyon Subaru Corp., 11 Nisan'dan hükümetinin 10.000 servisleriyle geçici bir 1 Mayıs'a kadar ABD'deki ana montaj tesisini solunum cihazı hastane kurmaya karar talebini karşılamak kapatacak. Günde 2.300 verdi. GM, ölçekte yüz için çalışıyor. Nisan ayı araçlık üretim oranı ortasına kadar haftada maskeleri üretmek için göz önüne alındığında binden fazla solunum hızlı bir üretim projesi yaklaşık 39.100 adet kayıp cihazı teslim edilecek. başlattı. üretim anlamına geliyor

28 MART-NİSAN 2020 • SAYI: 113

DÜNYA KORONA GÜNLÜĞÜ

COVID-19'un Avrupa Otomotiv Endüstrisi Üzerindeki Etkisi

13 Nisan 2020'de hazırlanan bu harita COVID-19 salgınının 67.000 27 AB üye ülkesinin ve İngiltere'nin motorlu taşıt üretimi Etkilenen Çalışan üzerindeki etkisini göstermektedir. Fabrika duruşları 22.527 nedeniyle AB çapında üretim kayıpları, şimdiye kadar en az Üretim Kaybı 1.900.093 motorlu araç anlamına geliyor.

30.000 13.500 Etkilenen Çalışan Etkilenen Çalışan 4.500 Etkilenen Çalışan 30.300 26,986 65.455 Üretim Kaybı Üretim Kaybı 16.327 Etkilenen Çalışan Üretim Kaybı 156.344 FİNLANDİYA Üretim Kaybı 568.518 Etkilenen Çalışan 17.284 498.010 İSVEÇ Etkilenen Çalışan Üretim Kaybı 41.957 Üretim Kaybı

45.000 Etkilenen Çalışan 20.000 139.084 Etkilenen Çalışan Üretim Kaybı 84.419 Üretim Kaybı İNGİLTERE HOLLANDA 30.000 BELÇİKA Etkilenen Çalışan ALMANYA POLONYA 47.695 20.000 Üretim Kaybı Etkilenen Çalışan ÇEKYA 29.325 SLOVAKYA Üretim Kaybı AVUSTURYA FRANSA MACARİSTAN

İTALYA HIRVATİSTAN ROMANYA PORTEKİZ

İSPANYA

TÜRKİYE 90.000 69.382 Etkilenen Çalışan Etkilenen Çalışan 278.903 108.595 Üretim Kaybı Üretim Kaybı

60.000 700 Etkilenen Çalışan SLOVENYA Etkilenen Çalışan 2.890 316.663 Etkilenen Çalışan Üretim Kaybı 16.414 14.307 20.000 Üretim Kaybı Etkilenen Çalışan Etkilenen Çalışan 16.865 68.673 Üretim Kaybı Üretim Kaybı

30 MART-NİSAN 2020 • SAYI: 113

DÜNYA KORONA GÜNLÜĞÜ

TAYSAD

10 Mart 2020 16 Mart 2020 Covid-19 IHS Automotive'in Salgına Karşı İşletmelerde Covid-19 Sektör Etki Alınacak Önlem Önerileri Yol Haritası Analizi Raporu paylaşıldı. belirlendi.

20 Mart 2020 18 Mart 2020 16 Mart 2020 Muhtasar ve KDV Ödemelerinin Altı Ay Covid-19 Odak Roland Berger'in Ertelenmesine Yönelik GİB Açıklamasına Üye Etki Anketi hazırladığı Covid-19 “ Otomotiv Tedarik Sanayi “ ibaresinin yapıldı Ekonomik Etkiler eklenmesi için talep yazısı paylaşıldı. Raporu paylaşıldı 19 Mart 2020 Yönetim Kurulu Toplantısı, 17 Mart 2020 video konferans AB'de üretimini 20 Mart 2020 22 Mart 2020 23 Mart 2020 sistemi ile durduran AB ve Türkiye'de CLEPA, Covid-19 COVID-19 Plant yapıldı. OEM'lerin Çalışma Otomotiv Impact - LMC OEM'lere ilişkin Planları ile Krizde Tedarik Sanayi Raporu üyelerle bilgi Alınabilecek Önlem Anketi paylaşıldı ve Öneriler üyelerle ele alındı. değerlendirildi. 25 Mart 2020 Covid-19 Etki Anketi yapıldı. 27 Mart 2020 25 Mart 2020 TAYSAD Başkanı Alper Kanca, Kısa Çalışma Bloomberg HT ve Haber Global Ödeneğine Başvuru 25 Mart 2020 COVID-19 Plant programlarında, Covid-19'un tedarik Sırasında Dikkat Impact - LMC sanayine etkilerini değerlendirdi. Edilecek Hususlar Güncel Rapor üyelerle paylaşıldı. 27 Mart 2020 27 Mart 2020 AB ve Türkiye'de OEM'lerin 26 Mart 2020 Covid-19 Etki Güncellenen Duruş 31 Mart 2020 Muhtasar ve KDV Anketi'nin Takvimleri üyelerle Covid-19 Ödemelerinin Altı Ay sonuçları paylaşıldı Kapsamında Ertelenmesine Yönelik üyeler ve Yayınlanan GİB Açıklamasına kamuoyu ile Ekonomik “Otomotiv Tedarik paylaşıldı. 31 Mart 2020 Önlemler üyelerle Sanayi “ ibaresinin CLEPA, Covid-19 değerlendirildi. eklenmesi onaylandı. Otomotiv Tedarik Sanayi 31 Mart 2020 Anket sonucu AB ve Türkiye'de ve Mc Kinsey OEM'lerin Güncel 7 Nisan 2020 raporu üyeler ile Duruş Takvimleri 4 Nisan 2020 Deloitte tarafından paylaşıldı. Şehir Giriş/Çıkış hazırlanan ve Covid-19 Tedbirleri ve Yaş sonrası yeniden üretim 1 Nisan 2020 Sınırlamasına başlangıcına dair gerekli 31 Mart 2020 Covid-19 Etki ilişkin genelgenin hazırlık ve stratejilerin Tofaş’ın, Anketi'nin ikincisi detayları üyelerle anlatıldığı rapor üyelerle Covid-19 salgını yapıldı. paylaşıldı. paylaşıldı. ile mücadelede kullanılan koruyucu ekipmanların 3 Nisan 2020 5 Nisan 2020 6 Nisan 2020 üretimine ilişkin LMC tarafından II. Covid-19 Etki II. Covid-19 Sonuç geliştirdiği yayınlanan güncel Anketi'ne yönelik Anketi'nin sonuc teknik datalar, COVID-19 Sektör basın bülteni raporu üyelerle tüm üyelerin Değerlendirme yayınlandı. paylaşıldı. paylaşımına Raporu üyelerle sunuldu. paylaşıldı.

32 MART-NİSAN 2020 • SAYI: 113

DÜNYA KORONA GÜNLÜĞÜ

TAYSAD Covid-19 Yol Haritası

9 Nisan 2020 7 Nisan 2020 8 Nisan 2020 Dünya ve AB Araç Satışları AB ve Türkiye'de OEM'lerin Arçelik tarafından Nasıl Olacak? Konulu Güncel Duruş Takvimleri hazırlanan Covid-19 TAYSAD özet raporu üyelere üyelerle paylaşıldı. Risk Yönetimi Protokolü gönderildi. örnek çalışma olarak üyelerle paylaşıldı.

14 Nisan 2020 Aidat ve Katkı Paylarına ilişkin ödemelerin 14 Nisan 2020 ertelenmesi duyurusu Kriz Döneminde üyelere iletildi. Ücretlendirme Anketi üyelerle paylaşıldı.

Covid-19'a Yönelik Online Seminerler Düzenlendi. 15 Nisan 2020 AB ve Türkiye'de OEM'lerin Güncel Duruş Takvimleri 12 8-22 Nisan 2020 üyelerle paylaşıldı. GÜNDE Günleri arasında 16 Nisan 2020 Maske Satınalma bilgilendirmesi üyelerle Covid-19 ve 9 19 paylaşıldı. etkilerine ilişkin KURUMLA ONLINE 3 basın bülteni SEMİNER yayınlandı ve 21 Nisan 2020 1 online basın AB ve Türkiye'de OEM'lerin Toplam Güncel Duruş Takvimleri toplantısı yapıldı. 1.410 kişi üyelerle paylaşıldı 1.410 katıldı Basın 21 Nisan 2020 bilgilendirmeleri İşe Yeniden Başlama Kontrol ve TV yayınları Listesi, referans doküman ile 15 milyonun olarak üyelerle paylaşıldı. üzerinde insana erişim sağlandı.

21 Nisan 2020 Çalışanın Bir Günü'nde nelere dikkate etmesi gerektiğini içeren referans doküman üyelerle paylaşıldı.

22 Nisan 2020 III. Covid-19 Etki Anketi yapıldı

23 Nisan 2020 Kriz Döneminde Ücretlendirme Anketi'nin sonuçları yayınlandı.

34 MART-NİSAN 2020 • SAYI: 113

DOSYA TEDARİKÇİLER YENİ PROJELERDE NASIL YER ALIYOR?

Figes, Stratejik Malzemelere Yoğunlaşıyor

Savunma ve havacılık sektörüne pek çok alanda mühendislik hizmetleri veren FİGES aynı zamanda toryumu en verimli şekilde kullanan nükleer enerji sistemi “Ergimiş Tuz Reaktörü (ETR)” üzerinde çalışmalar sürdürüyor.

iges yaklaşık 2 yıldan beri iki önemli kolda Nadir toprak elementleri konusu da bilindiği üzere çalışmalarını çeşitlendirme ve geliştirmeye tüm dünyanın öncelikli konuları arasına girmiştir. başlamıştır: Nükleer enerji ve teknoloji ile Örneğin, yüksek performanslı sabit mıknatıslı elekt- stratejik malzemeler. Bu bağlamda üzerinde rik motorları için bir nadir toprak elementi olan Ne- Fçalışmakta olduğumuz konular Toryum yakıtlı nük- odimyum kritik öneme haizdir. TOGG penceresinden leer reaktör ve nadir toprak elementleridir. Her ikisi bakıldığında bu konu da otomotiv tedarik sanayimiz açısından son derece önemli gözükmektedir. Ülke- de otomotiv sanayi ile doğrudan değil, dolaylı olarak mizin bu elementleri içeren cevherler açısından zen- ilgili konulardır. Enerji konusu tüm sektörlere hitap gin olması devletimizin bazı girişimleri başlatmasını etse de, hepimizi heyecanlandıran TOGG projesinin beraberinde getirmiştir. Nadir toprak elementlerinin hayata geçmesiyle elektrikli ve sürücüsüz otomobil- içinde yer alan 15 elementin cevherden elde edilmesi ler için özel bir anlam taşımaktadır. Karbon ayak izi için gerekli teknolojilerin geliştirilmesi konusunda neredeyse sıfır olan ve yüksek güvenlikli yeni nesil çeşitli projeler başlatılmıştır. Sıvı-Sıvı Ekstraksiyonu nükleer reaktörler üzerinde; başta ABD olmak üzere, Yöntemi bu elementlerin cevherden tek tek ayrıl- AB, Çin, Fransa, İngiltere, Japonya, Danimarka, Nor- ması ve saflaştırılması için kullanılmakta, ancak bu veç gibi ülkeler 10 yıldan beri yoğun bir şekilde çalış- yöntem ile ilgili olarak ülkemizde bir teknolojik-bi- maktadır. limsel alt yapı bulunmamaktadır. FİGES ve İtalyan bilim kuruluşu ENEA arasında bu teknolojiyi birlikte FİGES de TÜBİTAK MAM ile birlikte 2017 yılında bu geliştirmek konusunda bir işbirliği sözleşmesi im- alanda işbirliğine gitmiş, AB ve Euratom tarafından zalanmıştır. Deneysel çalışmalar ENEA tarafından fonlanan SAMOFAR projesinde aktif gözlemci sta- yapılacak, teorik çalışmalar FİGES bünyesinde ger- tüsünde birlikte yer almıştır. Yaklaşık 10 yıldan beri çekleştirilecektir. Projenin sahibi Eti Maden olup bu AB’de Toryum bazlı yeni nesil nükleer reaktörler üze- kuruluş tarafından fonlanacaktır. rinde bilimsel çalışmalar yürütülmektedir. Bu yeni nesil reaktörler, mevcut “Basınçlı Su Reaktörlerine” Otomotiv sanayinin yönü elektrikli ve sürücüsüz göre çok daha güvenli, yapım maliyetive ve elektrik araçlar olduğuna göre TAYSAD üyelerinin mümkün üretim birim fiyatı oldukça düşük olduğu kadar bu alana giren proje- olacaktır. FİGES ve TÜBİTAK MAM lerde yer alması şarttır. Sensörler, olarak 3000 MW termal gücündeki veri işleme ve analizi, gömülü yazı- Toryum yakıtlı Ergimiş Tuz Reak- lım geliştirme, enerji depolama sis- törü’nün Isı değiştiricilerinin ana- temleri, elektrik motorları ve sürü- liz ve tasarımlarını 2 yıllık yoğun cüler, yeni malzemeler gibi konular bir çalışmadan sonra 2019 yılında bu çerçevede büyük öneme haizdir. başarıyla tamamlamıştır. AB’de Türkiye’de bu alanda en yetkin sek- bu projenin devamı mahiyetinde tör kuşkusuz savunma ve havacı- SAMOSAFER adında yeni bir proje lık sektörüdür. Otomotiv tedarik başlatılmış olup FİGES ve TÜBİTAK sanayimizin bu sektör temsilcileri MAM bu projede de yine gözlemci ile kol kola girerek ilerlemesi şart- statüsünde yer almak üzere davet tır. Bu gruba üniversitelerimizi de edilmiştir. Gözlemci statüsündeki mutlaka dahil etmeliyiz. TAYSAD proje paydaşları bilgi karşılığında Dr. Tarık Öğüt ile Savunma Sanayii İmalatçılar bilgi almaktadır, yani mali bir des- Figes A.Ş. Derneği SASAD çok yakın iş birliği tek sağlanmamaktadır. Yönetim Kurulu Başkanı içinde olmalıdır.

36 MART-NİSAN 2020 • SAYI: 113

DOSYA TEDARİKÇİLER YENİ PROJELERDE NASIL YER ALIYOR?

Değişimlerin Getirdiklerini Fırsata Çevirmek

Yeni projelerde yer almanın en önemli anahtarı olarak belirli bir ürün grubunda ihtisaslaşmak ön plana çıkmaktadır.

oğu Pres olarak dünya- plana çıkmaktadır. Bu sayede yeni nın en önde gelen yakıt projelerde tasarımın ilk aşamala- sistemleri üreticilerinin rında projeye dahil edilme ve hatta tedarikçisi konumunda- ilk prototipleri üretme imkanı elde Dyız. Dizel motorların kullanım ora- edilebilmektedir. Prototip üretici- si olmak projenin seri imalatı için nının azalması sonrası odağımızı tedarikçi olabilmek adına büyük yeni teknolojilere çevirdik. Çabala- bir avantaj sağlamaktadır. Diğer rımızın sonucu olarak Türkiye’de yandan unutulmaması gereken en yerleşik bir Alman ağır vasıta üre- önemli noktalardan biri OEM’lerin ticisinin üretmekte olduğu aracın artık TCO (Total Cost of Ownership) yine Türkiye’de üretilecek elektrikli eksenli kararlar almasıdır. Sadece versiyonunun bazı aks parçalarını düşük bir birim maliyet sunmak üretmeye hak kazandık. Bu proje- projeyi almak için tek başına yeter- ye ek olarak sektör lideri bir Alman li olmamaktadır, tedarikçi müşteri- yakıt sistemleri üreticisinin yakıt sine her açıdan en uygun çözümü pillerinde kullanacağı hidrojen gaz sunmak zorundadır. enjektörünün bazı parçalarının tek tedarikçisi seçilmiş olmak Doğu Emre Canat Pres için bir diğer gurur kaynağı Doğu Pres A.Ş. olmuştur. Elbette geleneksel ağır vasıta motorlarının yeni jeneras- Satış Direktörü yonlarının projelerinde de yer almaya hız kesmeden devam ediyoruz. 2021 senesinde pazara çıkacak yeni bir kamyonun dizel yakıt sisteminin önemli parçalarının teda- rikçisi olarak üretim hazırlıkları- mız devam etmektedir.

Yeni projelerde yer almanın en önemli anahtarı olarak belirli bir ürün grubunda ihtisaslaşmak ön

Alman yakıt sistemleri üreticisinin yakıt pillerinde kullanacağı hidrojen gaz enjektörünün bazı parçalarının tek tedarikçisi seçilmiş olmak Doğu Pres için bir gurur kaynağı.

38 MART-NİSAN 2020 • SAYI: 113

DOSYA TEDARİKÇİLER YENİ PROJELERDE NASIL YER ALIYOR?

Canel Otomotiv Ürünleri Dünyayı Dolaşıyor

Müşterilerinin marka imajına katkıda bulunan tavan rayı ürünü ile final müşteride algılanan kaliteyi yükselttiklerini de aktaran Köse, 1998 yılında başlayan tavan rayı üretimlerinin her sene artarak devam ettiğini ve 2020 yılında 7 farklı müşteri, 5 farklı ülkeye ihracatla büyüyerek devam ettiklerinin altını çizdi.

anel Otomotiv, müşterilerine proaktif olarak vam ettiğini ve 2020 yılında 7 farklı müşteri, 5 farklı çözümler üreterek, sürdürülebilir büyümeyi ülkeye ihracatla büyüyerek devam ettiklerinin altını sağlamaya devam ediyor. çizdi. 15 farklı araca seri olarak ürün gönderimi ger- çekleştirerek, Canel Otomotiv imzalı tavan raylarının Müşterileri ile birlikte çalışarak gerek tasa- C bütün dünyayı dolaştığına da vurgu yapan Köse, 2023 rım aşamasında gerekse seriye alma çalışmalarında yılına kadar, her yıl 1 proje devreye alarak, bu alanda bilgi ve deneyimlerini aktararak kalite seviyesini da izlerini sürdüreceklerini söyledi. Köse sözlerine her zaman üst noktalarda konumlandırmayı başa- şu şekilde devam etti: “Global müşterilerimize daha ran Canel Otomotiv, 1988 yılından beri sürdürüle- iyi hizmet verebilmek için dünya üzerinde ayak izle- bilir büyüme ile sektörün önemli oyuncusu olarak rimizi arttırmamız gerekiyor. Yüksek adetli üretim- çalışmalarını sürdürüyor. Gelişmekte olan elektrikli lerde müşterilerimizin üretim merkezlerinde depo araçlar pazarında yer almak için Ar- Ge çalışmalarını tutarak, tedarik zincirinde oluşabilecek her türlü riski tamamlayarak, elektrikli motor taşıyıcı ve pil taşıyıcı bertaraf ettik.” ürün gruplarında projeler almaya devam ettiklerini ifade eden Canel Otomotiv Satış Müdürü Anıl Köse Ar-Ge Çalışmalarının Önemi Her Geçen Gün Artıyor sürekli ve sürdürülebilir gelişmeyi kendilerine pren- Güvenlik parçalarında olan iş hacimlerinin de sür- sip edindiklerini belirtti. dürülebilir şekilde devam ettiğini de sözlerine ekle- Alman iş ortaklarıyla birlikte, ürün geliştirme çalış- yen Köse, kaza anında, sürücü ve yolcuları koruyan malarında bulunduklarını da sözlerine ekleyen Köse önemli parçalardan birinin de darbe emici (bumper “2021 yılında Almanya’da devreye girecek elektrikli beam) parçalar olduğunu aktardı. Binek, hafif ve araç için dizayn çalışmalarımızı tamamlayarak, ürün ağır ticari araçlarda, darbe emici parçaları alümin- devreye alma sürecimize başladık. Türkiye’nin yer- yumdan yaparak, hem araç hafifletme çalışmaları- li elektrikli otomobili için de alüminyum çözümleri na katkıda bulunduklarını hem de karbon salınım sunmaya devam ediyoruz. Bununla oranlarının düşürülmesine destek beraber, 2023 yılında, üretimi Türki- olduklarını belirten Satış Müdürü ye’de yapılacak olan elektrikli hafif Anıl Köse “2020 ve sonrası araç- ticari araç için de elektrikli motor lara bakıldığında, teknoloji daha taşıyıcı ve batarya taşıyıcı parçaları da ön planda olacak ve yolcuların için anlaşmaya vardık. Bu projede araç içinde geçirdiği zamanların sadece tasarım değil, aynı zamanda buna paralele olarak daha da da, ilgili ürünün şartnamelerinin kaliteli olması gerekiyor. Otonom yazılması, statik ve dinamik test- lerinin dizayn edilerek, paydaşları- araçlarla beraber buna sağlanacak mızla beraber uygun şekilde devre- altyapıda yapılacak inovasyonlar ye almak için çalışmalara başladık” daha da önem kazanıyor ve Ar-Ge dedi. çalışmalarının önemi her geçen gün, küresel rekabette belirleyici Müşterilerinin marka imajına kat- kıda bulunan tavan rayı ürünü ile hale geliyor. Müşteri odaklı strateji final müşteride algılanan kaliteyi ile beraber müşteri ihtiyaç analizi yükselttiklerini de aktaran Köse, Anıl Köse doğru yapılarak, pazar payları daha 1998 yılında başlayan tavan rayı Canel Otomotiv da artırılabilir” açıklamalarında bu- üretimlerinin her sene artarak de- Satış Müdürü lundu.

40 MART-NİSAN 2020 • SAYI: 113

DOSYA TEDARİKÇİLER YENİ PROJELERDE NASIL YER ALIYOR?

Kontrolburda İle Minik Kalpler Güvende

Veldo Teknoloji A.Ş., 13 yıl önce kurulduğunda da “Geleceğinizi riske atmayın” sloganıyla yola çıktı. Bugün aynı kararlılıkla hedefin “çocukların güvenliği” olduğu bir durumda bizim çözüm- lerimizin olmaması söz konusu bile olamazdı.

ir Çin atasözü der ki “soru aynı kararlılıkla hedefin “çocukla- soran cevabından kaça- rın güvenliği” olduğu bir durumda maz”. Biz de önce ken- bizim çözümlerimizin olmaması dimize sonra herkese söz konusu bile olamazdı. Bsorduk. Gelen cevaplar çok netti. Bu amaçla; sistemin temeli he- Çocuğumuzun can güvenliği söz pimizin son derece aşina olduğu konusu olduğunda; “Neler yapabi- “yoklama” eyleminden yola çıka- liriz?” diye sorduk, “Her şeyi yapa- rım” cevabını aldık. “Nelerden vaz- rak, öğrencinin araç içinde “var geçeriz?” diye sorduk, “Herşeyden olup olmadığını” kontrol etmekte vazgeçerim”, “Vazgeçemeyeceğiz olduğundan sistemimizin adını neler olabilir?” dedik, cevap “Hiç bir ‘Kontrolburda’ koyduk. şey” oldu. Kontrolburda ilk versiyonunda Son 3 yılda ülkemizde okul araçla- Sedat Güney koltuk kılıflarının altına ağırlık sensörleri yerleştirerek oturan öğ- rında unutulmaktan, kilitli kalmak- Veldo Teknoloji A.Ş. tan kaynaklı ölen, yaralanan ve bel- rencinin ağırlığını algılayarak bir ki de yaşanan bu travma yüzünden Genel Müdür ekrana yansıttık ve eğer şöför kon- ömür boyu sıkıntı yaşayacak olan tağı kapattıktan sonra içerde bir çocuklarımızın sayısını bilmek ister misiniz? Bence öğrenci varsa sırasıyla; aracın içinde sesli uyarı, ar- de bilmeye hiç gerek yok. Çünkü söz konusu çocuk- dından aracın dörtlülerini yakma, ardından kornayı larımızın güvenliği olduğunda istatistikler, oranlar, çalma ve aracın konumunu ilgili merkeze gönderme sayılar anlamsızlaşır. gibi alarmlar ürettik ve şu anda sahada çalışan 4 bin 1 bile katlanılmayacak kadar çok yüksek bir sayıdır; o üzerinde okul servis aracına montajları yapıldı. çocuğunun ailesinin gözünde….. Ürünü geliştirmeye devam ettik sonucunda ve dün- Hikaye bundan 2,5 yıl önce İzmir’de 3 yaşındaki Al- ya patenti aldığımız, benzeri olmayan yeni bir ürün peren’in akılların almadığı bir ihmal sonucunda ölü- ortaya çıkardık. Bu ürünün tüm mühendislik çalış- müyle başladı. İzmir’de yaşanan bu trajedi geç de maları ve yazılımları Veldo Teknoloji A.Ş. tarafından olsa okul taşıtlarında gereken güvenlik önlemlerinin yapıldı. alınmadığını bize gösterdi Koltuğa oturan öğrencinin veya yetişkininin vücut Bu amaçla 2017 yılında 4 Bakanlığın imzasıyla, Eylül frekansını okuyoruz ve koltuğun doluluğunu tespit 2017 de yayınlanan Okul Servis Araçları Yönetmeliği ediyoruz. Bu sistem montajı son derece kolay olması ile okul servislerinde çocukların unutulmasını engel- yanısıra koltuğa hiçbir şekilde müdahele edilmiyor. leyen sistemlerin servis araçlarıda bulunması zorun- Böylece mevcut sistemlerde sensör arızalarında luğunu getirdi. komple koltuk sökülecekken yeni kapasitif sistemde 2018 yılından itibaren üretilen tüm okul servis araçla- koltuğun altına yapıştırılmış Cep telefonundan daha rına bu sistemler takılmaktadır. Bu konuda ilk ürünü ufak bir algılama birimi ile vücut frekansı ölçümü üreten, İlk TSE onayı alan ve bugun Türkiye’de OEM yapıyoruz. Koltuk doluluğunu veya araç içi doluluğu olarak üretilen tüm okul servis araçlarına ürün sağ- tespit edip aynı alarmları üretiyoruz. layan, OEM kalite gerekliliklerine uygun ürün üreten Mevcut sistemlerde eğer öğrenci koltukta değilse tek üreticiyiz. yerde yatıyorsa öğrenciyi tespit etmesi mümkün de- Veldo Teknoloji A.Ş., 13 yıl önce kurulduğunda da “Ge- ğil. Yeni geliştirdiğimiz Kapasitif sensör ile koltuk al- leceğinizi riske atmayın” sloganıyla yola çıktı. Bugün tında bir öğrenci varsa tespit edebiliyoruz.

42 MART-NİSAN 2020 • SAYI: 113

DOSYA TEDARİKÇİLER YENİ PROJELERDE NASIL YER ALIYOR?

Sektörün İhtiyaçlarına Yenilikçi Çözümler

Türkiye’de özellikle elektrik motoru, elektronik kontrol üniteleri ve yazılım konusunda savunma sanayi ve beyaz eşya sanayinin desteği ile gelişmiş yetkin bir altyapı var. Ancak bu altya- pının otomotivin ihtiyaçlarına göre yeniden şekillendirilmeye ihtiyacı var.

ünümüzde elektrikli araçların enerji tüke- tedir. Üründe iki adet elektrik motoru ve her motora timi konusunda daha verimli ve daha ter- özel sürücü kontrol ünitesi bulunmaktadır. Bu sayede cih edilir olması nedeniyle yeni projeler bu herhangi birinde bağımsız olarak bir problem oluşsa araçların gereksinimlerine göre şekilleni- da sistem yarım güçte işlevini yerine getirebilmekte Gyor. Otobüs ve kamyon gibi araçlar da bu dönüşüm- ve hidrolik kaynağı olarak çalışmaya devam edebil- den payını almaktadır. Bu araçlarda yüksek yüke mektedir. Bu ürün öncelikle elektrikli otobüs ve kam- karşılık olarak özellikle direksiyon sistemlerinde yonların hidrolik direksiyon kutularının ihtiyacını hidrolik gücün kullanımı uzun süre devam edecek sağlamak için tasarlanmış olup, hidrolik güç ihtiyacı olan benzer uygulamalarda da kullanılabilir. gibi gözüküyor. Fakat bu sistemlerde kullanılan hidrolik direksiyon kutusu ve hidrolik pompaların daha Bir diğer yeni ürün elektro-hidrolik direksiyon (DRI- konforlu, verimli ve kontrollü olabilmesi için elekt- VELECTRO™) ile hem sürüş konforu arttırılmakta, ro-hidrolik ürünlere dönüşümü gerekiyor. Bu dönü- hem de aktif güvenlik, şerit takip, otonom sürüş gibi şüm genel olarak hidrolik ürünlere elektro-mekanik fonksiyonlara destek verilmektedir. Prototipleri oluş- eyleyiciler ve kontrol yazılımları içeren elektronik turulan ve laboratuvar testleri tamamlanan ürünle- kontrol ünitelerinin adaptasyonu ile gerçekleştirili- rin araç üzerindeki testlerine de başlandı ve olumlu yor. sonuçlar alarak devam ediliyor.

Hidrolik direksiyon kutusu ve pompa tasarımcısı ve Türkiye’de özellikle elektrik motoru, elektronik kont- üretimcisi olarak Hema Endüstri de sektörün ihti- rol üniteleri ve yazılım konusunda savunma sanayi yaçlarını karşılamak için hızla çalışmalarına devam ve beyaz eşya sanayinin desteği ile gelişmiş yetkin etmektedir. Başta ağır ticari araçlar için elektro-hid- bir altyapı var. Ancak bu altyapının otomotivin ih- rolik pompa (PUMPELECTRO™) olmak üzere elekt- tiyaçlarına göre yeniden şekillendirilmeye ihtiyacı ro-hidrolik direksiyon (DRIVELECTRO™), fan kontro- var. Mevcut altyapı ile firmalar otomotiv in ihtiyacına lünde kullanılan solenoid kontrollü anında cevap veremiyorlar. Alım- pompalar ve elektronik kontrol ların neredeyse tamamı yurt dışı üniteleri üzerinde çalışmalarımızı kaynaklı. Bu alanda yatırım yapan sürdürüyoruz. firmalar orta vadede kazançlı çıka- caktır. Bununla birlikte yerli araç Elektrikli araçlarda içten yanma- üreticilerinin devam eden dönü- lı motorun olmaması nedeniyle şüm sürecinde yerli tedarikçileri ile hidrolik ihtiyacını sağlayan pom- gerçekleştireceği ortak projeler de palar elektrik motoru tahrikli hale sonuca ulaşma sürelerini kısalta- gelerek dönüşüm geçiriyorlar. Bu caktır. Böylece Türkiye de otomotiv kapsamda firmamız tarafından için hidrolik ve mekanik konusun- otomotiv standart ve gereksinimle- da güçlü olan tedarik zinciri elekt- rine uygun olarak geliştirme süreci rikli araçlara olan dönüşüme dâ- devam eden elektro-hidrolik pom- hil olabilecek, öncelikle yerli araç panın (PUMPELECTRO™) kontrollü üreticilerinin güçlenmesini sağla- debi sağlaması ve aracın güç ihti- yacak ve dünya çapında pazarda yacına göre ayarlanabilmesi saye- Erdoğan Kesici önemli bir konum edinebilecektir. sinde kayıplar azaltılmakta, enerji tasarrufu ve konfor sağlanabilmek- Hema Endüstri A.Ş. Tasarım Müdürü

44 MART-NİSAN 2020 • SAYI: 113

DOSYA TEDARİKÇİLER YENİ PROJELERDE NASIL YER ALIYOR?

En Önemli Projemiz; Yeni Fabrikamıza Taşınmak

Bu yazımızda sizlere otomotiv sektöründe kadınların istihdamını artırmayı ve işveren markası olmayı öncelikli hedefleri arasında konumlandıran firmamızın 2020 ve sonrası için planladığı projelerden bahsetmek istiyoruz.

üresel gündemimiz olan Covid-19 vi- 2020 tüm sektörler için şüphesiz zor bir yıl olarak rüsü için alınan tedbirler kapsamında başladı. Başta Ocak ayında Çin’in Wuhan kentin- Automechanika İstanbul fuarının erde ortaya çıkan Covid-19 virüsü ve sonrasında bu telenmesi sebebiyle bu sayıda sizlere virüsün küresel yayılımı özellikle uluslararası ti- KDönmez Debriyaj şirketimizin yakın ve uzak va- caret konusunda çok zorlayıcı oldu. Buna rağmen virüse karşı tüm gerekli önlemleri alarak üretimi- dedeki stratejik yönelimlerinden bahsetmek ve ni sürdüren firmamız 2020 ve sonrası için geliş- TAYSAD tarafından sorulan sorulara da bu çerçe- tirdiği projelere hız kesmeden devam etmektedir. vede yanıt vermek isteriz. 2020 için planladığımız en önemli projemiz hiç Dönmez Debriyaj 1986 yılında İzmir’de ticari araç- şüphesiz yeni fabrikamıza taşınmak olacaktır. lar için debriyaj sistemleri üretmek amacıyla ku- İzmir-Kemalpaşa Bağyurdu OSB’de 20 bin met- rulan sektörün önde gelen firmalarından biridir. rekare alanda inşa edilen yeni fabrikamıza yaz Hasan Dönmez tarafından kurulduğu günden aylarından itibaren taşınmış olacağız. bugüne ‘’Önce Kalite’’ algısı ile yerli üretim ya- Buna ek olarak dijitalleşen dünyada her geçen pan firmamızda gün itibari ile 334 kişi istihdam gün yeni bir teknolojiye uyanırken firma olarak edilmektedir. Yönetim Kurulumuzda dört kadın da dijitalleşmeyi 2020 stratejik planımıza dahil yöneticimiz bulunmaktadır. Bu yazımızda sizlere ettiğimizden bahsetmek isteriz. Bu bağlamda otomotiv sektöründe kadınların istihdamını art- yakın zamanda bir mobil uygulama geliştirdik ve tırmayı ve işveren markası olmayı öncelikli he- Nisan ayı itibari ile sanal marketlerde bulabilece- defleri arasında konumlandıran firmamızın 2020 ğiniz yeni uygulamamız ile birlikte kullanıcıları- ve sonrası için planladığı projelerden bahsetmek mıza iki büyük avantaj sunacağız. Bunlardan bir istiyoruz. tanesi otomotiv sektörünün sürekli ihtiyaçların- dan biri olan şase numarası ile yedek parça ürü- nü aranması, diğeri ise puan toplayarak ka- zanılacak hediyeler! Öncelikli olarak yurt içinde kullanıma sunacağımız uygula- manın ikinci ayağında ihracat yaptığımız 80 ülkede bu uygulamayı ve Dönmez Debriyaj marka adını yaygınlaştır- mak hedefimiz olacaktır.

Son olarak Ar-Ge merkezimizin üzerinde yoğun bir şekilde çalıştı- ğı Euro6 segmenti motorlu araçlar için üretilecek ayar mekanizmalı debriyaj setlerimiz de 2020 yılında siz kullanıcılarımızın beğenisine sunulacaktır.

Tüm bunların yanı sıra ‘’İlerlemenin Yolu’’ vizyonuyla Türkiye’nin her bölgesine ve beş kıtaya yerli üretim ürünleri gönderen fabrikamız gelişen global otomotiv teknolojilerini de takip etmekte ve 2020 sonrası için de strateji plan- Dönmez Debriyaj larını sürekli güncellemektedir. Yönetim Kurulu

46 MART-NİSAN 2020 • SAYI: 113

DOSYA TEDARİKÇİLER YENİ PROJELERDE NASIL YER ALIYOR?

Teknolojiyi İş Yapma Biçimimize Hızla Dahil Ediyoruz

İnovatif düşünceyle hareket ederek, sürekli iyileştirme anlayışının benimsenmesi ve değişen pazar taleplerine karşı hızlı aksiyon alabilme kabiliyeti, Türk tedarikçilerini rekabette çok daha iyi noktalara taşıyabilir.

Tülay Hacıoğlu Şengül tedarik zinciri rollerine ve yetkinliklerine ihtiyaç du- yacak. Yani geleneksel rollerin değişime uğrayacağı- Maysan Mando nı söylememiz mümkün. Genel Müdürü Bu noktada işletmelerin hem dijital iş gücünü hem de insan gücünü, ne denli efektif ve başarılı şekilde yöneteceği çok önemli hale gelecek. aysan Mando olarak, 2019’un son çeyre- ğinde Bursa Demirtaş Organize Sanayi Dolayısıyla yeni projeler alabilmek için firmaların Bölgesi’nde büyük bir yatırımla devre- güncel teknoloji ve trendleri yakından takip etmesi, ye aldığımız yeni fabrikamıza taşındık. yeni teknolojileri iş yapış biçimlerine hızlı şekilde MYeni fabrikamızın hem fiziki şartlar hem teknolojik dahil edebilmesi ve katma değerli ürün geliştirme altyapı hem de nitelikli insan kaynağı açısından, şir- önceliğiyle hareket etmesi belirleyici unsurlar ola- ketimizin ileriye dönük hedeflerine ulaşması nokta- cak. sında önemli bir işlevi bulunuyor. Günümüzde otomotiv sektörü teknolojide yaşanan Bu yatırımla birlikte artan kapasite ile mevcutta 500 dönüşümün en hızlı hissedildiği sektörlerin başında olan istihdamımızı iki katına çıkarma gibi hedefimiz geliyor. Sektörün geleceğini belirleyecek en önemli bulunuyor. alanlar olarak ise karşımıza, özellikle Endüstri 4.0 ile birlikte yapay zekâlı, birbiriyle konuşabilen otonom Şirket olarak, mevcut üretim kapasitemiz yıllık 7 milyon adet seviyesinde. Önümüzdeki 5 yıllık süreç- araçlar, nesnelerin interneti gibi kavramlar çıkıyor. te tesislerimizdeki otomasyon seviyemizi daha Ayrıca yakıt tüketimi noktasında da hibrit ve elekt- da geliştirerek, kurulu kapasitemizi 12 milyon rikli araçlar öncelikli hale gelmiş durumda. Dolayı- adede ulaştırmayı hedefliyoruz. sıyla sektördeki yeni projelerin bu alanlarda yoğun- Bunların dışında şirket olarak, büyük önem laştığını görmekteyiz. verdiğimiz Ar-Ge ve inovasyon çalışma- Küresel pazarlarda rekabet yoğun şekilde hissedildi- larımız kapsamında, son yıllarda dijital ğinden dolayı tedarikçilerin rekabetçi yönlerini ko- dönüşüm önceliğinde somut adımlar atı- ruyabilmesi ve pazarda kalıcı hale gelebilmesi için yoruz. Özellikle üretimde dijitalleşme ve nitelikli insan kaynağına ve teknolojiye yatırım yap- verimliliği artırma çalışmalarımız sürü- ması en önemli koşullardan biri. yor. Türk tedarikçileri özellikle son yıllarda, teknolojik Bu süreçte, daha çok sayıda OEM üre- olarak ileri bir düzeye gelmiş durumda. Ancak tekno- ticisini müşterilerimiz arasına katma loji çok hızlı değişime uğradığından mevcut durumla yönünde çalışmalarımız devam edi- asla yetinmemeli, daima gelecek odaklı hareket et- yor. Gelişen teknolojiyle birlikte he- meli. Bunun için de Ar-Ge’ye ve nitelikli insan kayna- men her alanda olduğu gibi iş yapış biçimlerinde de önemli değişimler ğına yatırım çok büyük önem taşıyor. yaşanıyor. İnovatif düşünceyle hareket ederek, sürekli iyileş- Gelecekte firmalar, tedarik zin- tirme anlayışının benimsenmesi ve değişen pazar ciri operasyonlarını etkin şe- taleplerine karşı hızlı aksiyon alabilme kabiliyeti, kilde yönetebilmek için yeni Türk tedarikçilerini rekabette çok daha iyi noktalara taşıyabilir. Sektörün geleceğini verimlilik esaslı, çev- reci ürünlerin belirleyeceği gerçeği söz konusuyken, tedarikçilerin dijital dönüşüme ve çevreci ürünlere öncelik vermesinin faydalı olacağını söyleyebiliriz.

48 MART-NİSAN 2020 • SAYI: 113

DOSYA TEDARİKÇİLER YENİ PROJELERDE NASIL YER ALIYOR?

Yeni Nesil Araçların Sensörlerine Talibiz

Meksika ve Brezilya pazarlarına girerek ürün adedimizin artırılmasını sağlamak ayrıca savunma sanayine ve yeni nesil yerli hibrit ve elektrikli araç sanayine sensör grubu üretimi yapmak hedeflerimiz arasında yer alıyor.

Nurgül Yenigün Uras nesil yerli hibrit ve elektrikli araç sanayine sen- sör grubu üretimi yapmayı da planlıyoruz. Opaş Otomotiv Yönetim Kurulu Üyesi Yılların verdiği tecrübeyle yakın zamanda plana alınması öngörülen yeni nesil araçların sensörle- rinin Türkiye’de yerli ve milli olarak üretimi için gerekli pazar ve Ar-Ge çalışmalarına başladık. Bu konuda fizibilitesi uygun olan model ve tipler için eni nesil araçlarda, elektrik, hibrit gibi araştırma yapmaktayız. Araştırma sonuçlarını motor aktarma sistemlerinde kullanı- alındıktan sonra hızlı ve ilk yatırıma en uygun lan çeşitli sensör gruplarının bir bölü- olan tip ve modellere karar vererek ve gerekli gi- münü üretmek için Ar-Ge ve labora- rişimlerde en kısa zamanda bulunucağız. Ytuar çalışmalarını yapmaya başladık .Bu ürün Son dönemde savunma sanayine “neler ürete- grupları içerisinden 8 çeşit sensörü üretmek ve biliriz” ve “nasıl katkı sağlayabiliriz” konusunda ihracatını yapmak için gerekli destekleri almak gerekli çalışmalara ve araştırmalara başladık. istiyoruz. SAHA Istanbul’a üye olmak için başvuruda bu- lunduk. Savunma sanayine üye firmalar ile bire Hedefimizi; Meksika ve Brezilya pazarlarına gire- bir görüşmeler sağladık. Burada da hedefimizi; rek ürün adedimizin artırılmasını sağlamak ola- SAHA Istanbul’a üye olarak, savunma sanayinin rak belirledik. Ayrıca savunma sanayine ve yeni ihtiyacı olan elektrik ve elektronik parçaları üret- mek olarak belirledik.

Yeni nesil taşıt araçların tedarik zincirinde yer alabilmek üzere bir an önce Ar-Ge bölümünü kurmak, desteklemek, bu konuda her yıl bütçe ayır- mak ve alınacak sonuçlar nispetinde ana sanayi taleplerine en hızlı şekilde esnek ve çözümcü cevap verebilmek üzere organize olmak gerekir.

Yeni projeler ülkemizde üretimi ve bilgisi olmayan ürün ve konularda gelişme sağlanıyor. Tür- kiye tedarikçilerine özellikle yenilikçi projeleri olanlara prosedürü azaltılmış, denetimi hızlı şe- kilde desteklemek uygun olacaktır. Her tedarikçi kendi konularında yapacakları yeniliklerde, projelerde, ülkemize fayda sağlayacak konularda en hızlı bir şekilde desteklenmeli ve güvenilmelidir.

Yılların verdiği tecrübeyle yakın zamanda plana alınması öngörülen yeni nesil araçların sensörlerinin Türkiye’de yerli ve milli olarak üretimi için gerekli pazar ve Ar-Ge çalışmalarına başladık. Bu konuda fizibilitesi uygun olan model ve tipler için araştırma yapmaktayız.

50 MART-NİSAN 2020 • SAYI: 113

DOSYA TEDARİKÇİLER YENİ PROJELERDE NASIL YER ALIYOR?

Yeni Projeler Yolunda

Tedarikçi firmaların yeni ekosistem içinde yer alabilmeleri için, bir yandan hazır çözümlerden faydalanırken , diğer taraftan da kendilerine özgü ihtiyaçları karşılamak için uyumlu modeller geliştirebilme yetenekleri önemlidir.

lkemizin kendi alanında 2. Elektrikli Hafif ve Ağır Ticari öncü kuruluşlarından Araçlarda Batarya Isıtma-Soğutma olan firmamız, 54 yıllık Sisteminin Kurulması ve Geliştiril- kurumsal tarihi boyun- mesi. Üca, ağırlıklı olarak hizmet verdiği Alt başlıklarda, elektrikli araç üre- otomotiv ana sanayindeki gelişme tim teknolojilerine bağlı olarak ana ve değişimleri zamanında öngör- motor, hub motorları, çeşitli tipler- müş; bunlara uyumlu yeni üretim de bataryalar, invertör, konvertör ve teknolojilerini ve projeleri devreye diğer komponentler için ısıtma-so- alma konusunda vizyon ve misyo- ğutma sağlayan, heatsink, coldpla- nunu sürekli olarak güncellemiştir. te, chiller gibi ısı değiştiricilerin de kullanıldığı alternatif sistem çö- Dünya’da her anlamda ve her ge- zümleri yer almaktadır. çen gün hızlanmakta olan tekno- İbrahim Zengin 2020 ve sonrası için, proje çalışma- lojik dönüşüm otomotiv sektörün- Kale Oto de önemli süreçleri etkilemekte, ları özellikle son yıllarda başlatılan dijitalleşme ve akıllı çözümler git- Fabrika Müdürü ve bir kısmı seri üretime geçen; di- tikçe artan bir uygulama alanı bul- ğerleri analiz, teklif, ön tasarım gibi maktadır. Diğer yandan, bu entegrasyon içinde fosil muhtelif süreç aşamalarında devam eden toplam 29 yakıt kullanan araçların payı da gittikçe azalacaktır. projemiz mevcuttur. Bunlar içinde özellikle, firmamı- Bu bağlamda, faaliyet alanımız olan motor soğutma, zın nominasyonu sonrasında proje başlangıç toplan- araç içi ısıtma ve klima (HVAC) sistemleri de elekt- tısını yaptığımız yerli elektrikli araç TOGG projesinin rikli araçların yapılarına uyum sağlayacak şekilde elektrik motoru soğutma modülünü bir örnek olarak dönüşmekte, yeni konsept tasarımlar gündeme alın- belirtebiliriz. maktadır. Hedeflenen yeni proje alanlarında başarılı olmak Elektrikli araçlarda termal yönetim sisteminin kurul- için, stratejik önceliklerin iyi belirlenmesi, ‘inovasyo- ması için ilk olarak ürün teknolojilerinin swot analizi, nun artık yenilik değil bir zorunluluk olduğu’ anlayı- benchmark faaliyetlerini de kapsayan ‘Yol Haritası’ şıyla, bu yöndeki hızlandırıcı teknolojilerin gerekleri- hazırlandı. Konuyla ilgili Ar-Ge çalışmalarımızı iki ne uyum sağlanması gibi faktörler son derece önemli ana proje kolu üzerinden gerçekleştirmek için yapı- hale gelmiştir. landırdık. Tedarikçi firmaların yeni ekosistem içinde yer ala- 1. Elektrikli Otomobiller İçin Termal Sistemin (TMS – bilmeleri için, bir yandan hazır çözümlerden fayda- Thermal Management System) Kurulması ve Gelişti- lanırken, diğer taraftan da kendilerine özgü ihtiyaç- rilmesi. ları karşılamak için uyumlu modeller geliştirebilme yetenekleri önemlidir. Bu bağlamda, firmamızın ta- sarım, üretim imkan ve kabiliyetlerini, değişimin yö- nünü ve hızını gerçekçi bir biçimde değerlendirerek yeni iş modellerine göre yeniden yapılandırmak için, faaliyet planları hazırlanmış ve icra edilmiştir. 2020 ve sonrası için, proje çalışmaları Kale Otomotiv, kendi mühendislik altyapısı ve üretim özellikle son yıllarda başlatılan ve bir kısmı gücünü kullanarak, elektrikli araçlar için üreteceği seri üretime geçen; diğerleri analiz, teklif, ön soğutma, ısıtma ve klima sistemlerinin test ve kont- tasarım gibi muhtelif süreç aşamalarında rol edilmesi işlemlerini de laboratuar yetkinliklerine devam eden toplam 29 projemiz mevcuttur. dahil etmiş ve devreye almıştır.

52 MART-NİSAN 2020 • SAYI: 113

DOSYA TEDARİKÇİLER YENİ PROJELERDE NASIL YER ALIYOR?

Gazlı Amortisör ve Damper İhtiyacına Çözümler Üretiyoruz

Yeni projeler kesinlikle mobilite, elektrik ve elektronik kullanımı ve bu çerçevede sosyal bir birliktelik yaratma alanlarında gelişiyor. Türk tedarikçiler ürünlerini geliş- tirirken, bu kavramları dizayn aşamasında dikkate alıp, ürün ve süreçlerini o şekilde geliştirmeliler.

ler 8 bin farklı modeldeki araçta kullanılıyor. Dünya üzerindeki tüm araçların gazlı amorti- sörünü üretebilecek kapasitedeyiz. Bu konuda kendimize güveniyoruz.

Tedarik zincirinde yeni projelerde yer alma konusunda sistem çok önemli. Prosesinizi proje aşamasından başlayıp, müşterinin üretimine gidene kadar çok sistematik bir şekilde takip etmek oldukça önemli ve hassas bir konu.

Bunun için yetenekli ve gerekli eğitime sahip çalışanlarınızın yanı sıra teknolojik güncel- lemelerin yapıldığı programlarınızın uyumlu bir şekilde çalışması gerekiyor. Çalışanlarınızı konuları ile ilgili güncel eğitimlere göndermek, verimliliğini takip etmek şart. Ayrıca prosesin her noktasında oluşabilecek hatayı önceden Ali Hakan Süalp görebilecek ve önlem alabilecek sistemler ya- İnsu Teknik ratılması gerekiyor. Genel Müdürü Bunların yanında müşteri taleplerine en etkin ve verimli şekilde cevap verilmesi sağlanmalı- dır. Bu aşamada iletişimin önemini de bir kez üm ana otomotiv ve ticari araç üreti- daha vurgulamak gerekiyor. Ayrıca bilgi ve ile- cilerinin yeni projelerine teklif veriyo- tişim teknolojilerinin en iyi seviyede kullanıl- ruz. Onlar için aracın bagajında, motor ması da yeni projelerde yer almak için olmazsa kaputunda, koltuklarında ve eşya sak- olmazlar arasında. Tlama gözlerindeki tüm gazlı amortisör ve dam- Yeni projeler kesinlikle mobilite, elektrik ve per ihtiyaçları için çözümler üretmeye devam elektronik kullanımı ve bu çerçevede sosyal bir ediyoruz. Bu bağlamda sadece konvansiyonel birliktelik yaratma alanlarında gelişiyor. Dola- değil, elektrik ve sensörlerle çalışan yeni ürün- yısıyla Türk tedarikçiler ürünlerini geliştirirken, lerimizi geliştiriyor ve Türkiye’de bir ilke imza bu kavramları dizayn aşamasında dikkate alıp, atıyoruz. ürün ve süreçlerini o şekilde geliştirmeliler.

İnsu Teknik olarak Türkiye’de lider, dünyada da Bunun dışında dünyada yeni gelen nesilde cid- en büyük global oyunculardan biri haline geldi anlamda ortak platform kullanımı ve hızlı dik. Ar-Ge Merkezi’mizde tasarım yeteneğine tüketim mevcut. Telefonlarımızla artık araba sahip tecrübeli bir kadro ile çalışıyoruz. Tekno- çağırabiliyor, arkadaşlarımızla video konferans lojiyi yakından takip ediyor ve yenilikçi yakla- yapıyor, oy kullanıyor, yemek siparişi veriyor, şımlarımızla hızla değişen rekabet ortamında tüm günlük ihtiyaçlarımızı sağlayabiliyoruz. fark yaratmak adına çalışmalarımızı sürdürü- Dolayısıyla otomotiv alanında üretim yapan şirketlerin de bu esnekliğe ulaşabilecek altya- yoruz. pıları oluşturması gerekiyor. Bireyselleşme ve Yıllık 6 milyon adetlik üretim kapasitesine sa- sosyal platformların kullanılmasının büyük ar- hibiz. Kapasitemizi 10 milyona kadar çıkartabi- tışı, dijital ortamda bilgilendirmeyi de mecburi liriz. Binlerce farklı ürünümüz var ve bu ürün- kılıyor.

54 MART-NİSAN 2020 • SAYI: 113

DOSYA TEDARİKÇİLER YENİ PROJELERDE NASIL YER ALIYOR?

Çevreyi Korumak İçin Üre ve Dizel Tankının Birlikteliği: ComPTank®

Floteks rotasyon teknolojisi ile plastik yakıt depoları, üre depoları, çamurluk, çatı, havalandırma boruları ve iç giydirme parçaları üretmektedir.

Halil Akgül önlemler alırken ağır vasıtalarda dizel yakıt doldurma boğazının bir yerde, üre tankı doldurma boğazı- Floteks nın başka bir yerde olması düşünülemez. Ağır va- Yönetim Kurulu Üyesi sıtalarda üre tankı ile dizel tankının yan yana olma ihtiyacı Floteks için bir inovasyon konusu olmuştur; tek bir kalıpta iki depoyu birlikte üretmek. Enjeksi- Üre çözeltisi kullanımı yon ve şişirme teknolojisi ile bu mümkün değildir evreyi korumak amacıyla yürürlüğe giren yö- ancak Floteks’in patentli rotasyon üretim teknolojisi netmelikler neticesinde akaryakıt istasyon- çok hacimli tanklar elde etmek mümkün olmuştur. Çlarında üre satışı veya ticari marka olarak en Depo içindeki bir hacmi diğer bir hacimden ayırmak çok bilinen adıyla AdBlue satışı yaygın hale gelmiştir. istediğinizde ayırıcı duvarın et kalınlığının homojen yüzde 32,5 temizlenmiş üreden ve yüzde 67,5 de- olması, kesin sızdırmazlık sağlaması gerekir. Rotas- mineralize sudan oluşan üre çözeltisinin amacı yon teknolojisi basınçlı şekil verme yöntemi olmadı- SCR sistemine sahip araçların egzozundan çıkan ğı için normal süreçte bu sağlanamamaktadır. Flo- zararlı gaz salınımını azaltmaktır. CRT adı verilen teks patentini aldığı üretim yöntemi ile kalıp içinde normal katalitik konvertör, DPF (Dizel Partikül Fil- sıcaklık dağılımının her noktada aynı olmasını sağ- tresi) ve SCR (Selective Catalytic Reduction) bir arada layarak ve özel kalıp elemanları kullanarak çok hacimli yapı elde edilebilmiştir. Aynı teknoloji ile depo çalışarak motordan çıkan gazların üzerine üre çözel- içinde dalga kıran oluşturarak çalkantı etkisini en tisi püskürterek egzoz gazlarını azot gazına (N2) ve aza indirmek mümkündür. Floteksin patentli tek- su buharına (H2O) dönüştürmektedir. Çevreye gaz nolojisi ile üretilen çok hacimli depolar için tescilli salınım kurallarının çok sıkı olması nedeniyle araç ticari markanın adı “ComPTank®” tir. üreticileri her türlü riske karşı üre tanklarında özel Floteks rotasyon teknolojisi ile plastik yakıt depoları, kontrol mekanizmaları geliştirmişlerdir. Üre kalite al- üre depoları, çamurluk, çatı, havalandırma boruları gılayıcısı (UQS) çözeltinin kalite seviyesini, özellikle ve iç giydirme parçaları üretmektedir. Ana müşte- yoğunlaşma oranını sürekli ölçer. Sıvının ısıl iletim rileri otobüs, kamyon, traktör ve iş makinaları üre- katsayısı, ışık kırılma değeri, ses hızı gibi gelişmiş ticileridir. Rotasyon teknolojisine odaklanmak Flo- yöntemler ile üre çözeltisi kontrol edilir. Üre tankı- teks’in ana stratejisidir. Daha hafif, daha ucuz, daha na yanlış bir sıvının örnek dizel yakıtı doldurulması güvenli, daha çevreci ve daha fonksiyonel yeni ürün egzozdan anormal miktarda NOx yayılmasına neden geliştirmek Floteks inovasyon yol haritasını ve Ar-Ge olur, hatta egzoz sistemi yanabilir. Bu riski önlemek çalışmalarının omurgasını oluşturmaktadır. Floteks için herhangi bir anormallikte üre kalite algılayıcısı ComPTank® teknolojisi lisansı için Hindistan’da bir devreye girerek motoru durdurur. firma ile anlaşma yaparak yurtdışına teknoloji ihra- catı başarısını göstermiştir. Ürenin bitmesi durumunda, yakıtın bitmesine benzer bir şekilde yolda kalacağınız gibi, daha da kötüsü, üre takviyesi yapsanız dahi aracı tekrar çalıştırmak mümkün değildir Aracın tekrar çalıştırılabilmesi için mutlaka servis müdahalesi, markanın özel tanıma cihazları kullanılarak gerekli kodlamanın yeniden yapılması gerekmektedir.

Üre ve dizel için birleşik tank: ComPTank®

Araç üreticileri egzoz salınım değerlerini düşürmek için üre kullanımına bu kadar önem verirken, yanlış kullanım veya hiç kullanmama risklerine karşı özel

56 MART-NİSAN 2020 • SAYI: 113

DOSYA TEDARİKÇİLER YENİ PROJELERDE NASIL YER ALIYOR?

Yatırımlarımız Ürün ve Pazar Çeşitliliği Sunacak

Yeni projelerde yer alabilmek için özgünlüğümüzden uzaklaşmadan yaygın teknolojileri yakından izlemek, dijital yönetim ve üretim ve finansal sürdürülebilirlik gibi ilkeleri önemle hayata geçirmek gerekiyor.

alıp imalat fabrikamız Avrupa’nın yakından izlemek, dijital yönetim ve üretim ve en büyük OEM’lerinden birine 3 yeni finansal sürdürülebilirlik gibi ilkeleri önemle projeye başladı. Gizlilik anlaşmamız hayata geçirmek gerekiyor. Kurumlaşma ve gereği şu anda fazla detaya giremi- yaşam boyu eğitim gibi hususları da göz ardı Kyorum. Yine yurtiçi ve yurtdışı müşterilerimize etmeden yatırıma devam etmemiz de yeni projelerde tedarikçi olmamızı sağlamaktadır. yönelik yeni projeler kapsamında kalıp ve seri parça anlaşmaları çerçevesinde kapasite ko- Şirketimiz yeni projelerde mevcut altyapı ve nusunu orta-uzun vadede çözüme kavuşturma kapasitesinin olumlu katkısı ile yer almakla olanağı buldukça TOGG’nun yerli ve milli oto- yetinmeyip tüm yeniliklerin öncüsü ve etkin mobil projesinin de tedarikçisi olma onurunu kullanıcısı olagelmiştir: Yeni nesil hafif ve da- yanıklı hammadde kullanımı; alüminyum kalıp yaşamak isteğiyle RFQ’larda son düzlükteyiz. ve presleme + sıcak pres şekillendirme vb. gibi. Yeni projelerde yer alabilmek için özgünlüğü- 2020 yılı içinde devreye alacağımız iki büyük müzden uzaklaşmadan yaygın teknolojileri ve önemli yatırım ile pazar ve ürün çeşitlendir- me çalışmalarımız yeni bir ivme kazanacaktır.

Mustafa Sarıgözoğlu Sarıgözoğlu A.Ş. Yönetim Kurulu Başkanı

58 MART-NİSAN 2020 • SAYI: 113

DOSYA TEDARİKÇİLER YENİ PROJELERDE NASIL YER ALIYOR?

Sürekli Gelişim ve Değişime Açık Olmak

Yeni projelerin daha çok, çevreci ve dijital ürünlerde yoğunlaştığını görüyoruz. Geri dönüşümü olan, doğa ile özdeş ürünler, artan bilinçle birlikte hayatımızın önemli bir yerini alıyor olacak. Örneğin plastik esaslı ürünlerden, kauçuk esaslı ürünlere çok hızlı bir dönüşüm gerçekleşiyor.

İskender Ulusay Bölgesi), 45 dönümlük yeni fabrika yatırımımız için çalışmalar tüm hızıyla devam ediyor. Aktaş Holding İcra Kurulu Başkanı Tüm bunların dışında, raylı sistemler tarafında da önemli adımlar atmaya devam ediyoruz. Şirket olarak, Türkiye’de tren körüğünü üreten ilk firma olma- ktaş Holding olarak, uzun yıllardan beri nın gururunu yaşıyoruz. Raylı sistemlerle ilgili; birin- otomotiv sektörü ağır ticari araç seg- cil ve ikincil süspansiyon sistemlerindeki ürünler ve mentinde kauçuk bazlı havalı süspansi- raylı sistemlerin altyapılarına yönelik girdiler üreti- yon ürünleri üretiyoruz. Pazar ve müşteri yoruz. Abeklentilerini dikkate alarak, daha yüksek sıcaklık Yurtiçinde imal edilecek iki ihracat projesinde tit- ve dış etkenlere dayanımı daha yüksek olan ürünler reşim sönümleyici elemanların tedarikçisi olarak geliştiriyoruz. Aynı segmentte yer alan araçlarda anti seçildik. Önümüzdeki süreçte daha fazla firmayla vibrasyon amaçlı kullanılan metal-kauçuk titreşim çalışmalarımız olacak, büyükşehir belediyelerinin sönümleyici ürünleri, raylı sistemlerden gelen te- ihalelerini yakın takip ediyoruz. crübemizle harmanlayarak üretmek adına çalışma- larımız devam ediyor. Dünya ölçeğindeki geniş yapılanmamızın da avan- tajlarıyla, mevcut müşteri ağımızı genişletme, yeni Ağır ticari araçlar segmentine ilave olarak, 2 önemli iş birliği çalışmaları yapma ve yeni pazarlara ulaşma iş geliştirme alanımız da bulunuyor. Birincisi; hafif adına çalışmalarımız devam edecek. ticari araçlar olarak bildiğimiz segment için havalı süspansiyon sistemleri geliştirmek üzerine devam eden bir projemiz var. Böylelikle, araçların benzer di- namiklerde daha konforlu ve dengeli bir sürüş elde etmesi sağlanmış olacaktır.

Diğer projemizde ise özellikle binek araçlar için titre- şim önleyici ve ses bariyeri özelliklerini sağlayacak olan, yine kauçuk esaslı ürünler geliştirmekle ilgili çalışmalarımız devam etmektedir.

Tüm bunların yanında hem teknolojik alt yapı hem de insan kaynağı anlamında yatırımlarımız sürüyor. Farklı coğrafyalardaki iş potansiyelimizi arttırma- yı hedefliyoruz. Ayrıca AR-GE Merkezi kapsamında test makineleri ve laboratuvara makine yatırımları da yapıyoruz. Bu anlamda, tasarım kabiliyetlerini ge- liştirmek maksadıyla mühendislik süreçlerini dijita- lize edecek altyapıyı oluşturmaktayız. Ve bu sayede yeni ürün devreye alma süreçlerinde zaman kazancı sağlanarak, ürün gamı genişletme hızını artırmayı hedefliyoruz.

Bunun yanında, Bursa’nın yanı sıra ülkemiz için de çok büyük katma değer sağlaması beklenen ve tamamen ileri teknoloji geliştirmenin hedeflendiği TEKNOSAB’da da (Bursa Teknoloji Organize Sanayi

60 MART-NİSAN 2020 • SAYI: 113

DOSYA TEDARİKÇİLER YENİ PROJELERDE NASIL YER ALIYOR?

Hibrit ve Elektrikli Araç Projelerinde Yer Alıyoruz

ord V363, Ford V710, Renault CMFB, Renault HR16, Fiat Tipo F56 ve Mini Jeep, Emerson Mussel Project, Scania Navistar, Wabco Maxx2.0, Wabco Pan17-19-22-25, JLR F3cyl, LTB 3cyl, Volvo Maxx19 projelerinde yer alıyoruz. Tedarikçiler yeni projelerde yer almak için; müşteri memnuni- yetini artırarak, hızlı ve çevik olmalı. Kaliteli ürün zaten olmazsa olmaz konulardan biridir. Bunun yanı sıra; fuarlara ve B2B görüş- melerine katılmalı, müşteri ziyaretlerini artırarak, her alanda re- kabetçi olabilmelidir.

Yeni projeler en çok hibrit ve elektrikli araçlar konularında ger- çekleşiyor. Yürüyen projelerde de yerlileştirme sözkonusu. Oto- motiv dışı beyaz eşya ve hidrolik sektörü gibi alanda yeni projeler ile karşılaşıyoruz.

Türk tedarikçiler yetkinliklerini tecrübeli çalışan sayısını artıra- rak, müşteri memnuniyetinin önemli olduğunu bilerek o şekil- de firma stratejisine yön vermeli. Müşteri özel isteklerine önem verecek şekilde çalışanlarını eğitmeli. Teknik olarak son teknolojileri takip etmeli ve prosesinde kullanmalı. Üretiminde hatayı azaltacak şekilde sistemler kullanmaya çalışmalı. Otomasyona önem vermeli. Çalışanlarına hem yönetsel olarak hem de birey bazlı konularıyla ilgili eğitimler verilip, uygulamalarıyla beraber bilgilerinin ve yetkinliklerinin artırılması sağlanmalı. Çalışanla- ra projelerin içerisinde birebir görev verilerek tecrübe kazanması sağlanmalı.

Erdinç Karadeniz Demisaş A.Ş. İş Geliştirme Müdürü

62 MART-NİSAN 2020 • SAYI: 113

DOSYA TEDARİKÇİLER YENİ PROJELERDE NASIL YER ALIYOR?

Değişimin Dinamiklerini Doğru Okumak

Kros Otomotiv, Voltrun şarj istasyonları markasıyla bilinen Zebra Elektronik’e stratejik ortak ve yatırımcı olarak katıldı. Kökleri 1990 yılına dayanan Kros Otomotiv, otomotiv sektöründe OEM müşterileri için akışkan iletim sistemleri üretimi yapmaktadır.

ikinci yarısından itibaren seri üretim fazına geçiyor. USMCA anlaşması sonrası önemli bir potansiyel ba- rındıran Kuzey Amerika pazarında kalıcı başarılar elde etmeyi ve bu başarılarımızın başta Çin olmak üzere diğer küresel faaliyetlerimize ışık tutmasını bekliyoruz.

Elektrifikasyon kavramı, Kros Otomotiv olarak mer- cek altına aldığımız ve dikkatle takip ettiğimiz bir başka mecra olarak ön plana çıkıyor. Sektörde son 10 yılda önemli mesafe kat eden elektrikli araç teknolojileri, sektörün geleceğinde en kilit rolü oynama iddi- asını sürdürmeye kararlı görünüyor. Makro verilerin de elektrikli araçların bu iddiasını kanıtlar nitelikte seyrettiğine tanıklık ediyoruz: 2011-2018 yılları ara- sında dünya geneli elektrikli araç satışlarının 5 kat artışla 1.13 milyondan 5.11 milyon adede yükseldiğini ve toplam pazar payını aynı dönemde yüzde 1.7’den Hikmet Demir yüzde 5.9’a taşıdığı görülüyor. Dünya genelinde 2019 Kros Otomotiv yılında yüzde 8.2 olan elektrifikasyon oranının 2031 Yönetim Kurulu Üyesi yılında yüzde 51’e yükselmesi, bu çerçevede bataryalı ve Genel Müdürü elektrikli araç (BEV) talebinin yüzde 20’ye yaklaşma- sı öngörülüyor. Bu gelişmeler ışığında 2019’da dünya genelinde 11.74 milyar $ olan elektrikli şarj istasyon- tomotiv ekosisteminin dünü, bugünü ve ları pazarının 2027 yılına kadar yüzde 32 büyümesi yarınını bir helikopter bakışıyla irdele- bekleniyor. diğimizde sektörün sıkça boyut değiştiren Elektrikli mobilite alanındaki tüm bu gelişmelerin ve gitgide derinleşen bir değişim girdabın- ana müşteri gruplarımızın da birinci önceliği hali- Oda savrulduğuna tanıklık ediyoruz. Uzun bir süredir ne gelmesi, Kros Otomotiv olarak bizi de bu değişim makro trendlerin değişim rüzgârlarına maruz kalan sürecine dahil olmaya zorunlu kılıyor. Bu çerçevede sektörün, 2019’daki ticaret savaşlarının yaralarını “Voltrun Şarj İstasyonları” markasıyla bilinen Zebra henüz saramamışken, 2020 yılına da küresel virüs Elektronik A.Ş. ile stratejik bir ortaklık kurmuş bu- tehdidinin yıkıcı etkileriyle yüzleşerek başladığını lunuyoruz. Voltrun markası, bünyesindeki yaklaşık gözlemliyoruz. Dönüşümün baş döndürücü bir seyir 300 şarj istasyonuyla Türkiye genelinde şarj opera- aldığı bu dönemde makro stratejileri doğru belirleye- törlüğü hizmeti veriyor. 10 yılı aşkın süredir Ar-Ge, bilmek için her şeyden önce değişimin dinamiklerini tasarım ve üretim kabiliyetlerine sahip olan firma, ayrıca istasyon donanımları ve işletme yazılımları doğru okumak kaçınılmaz hale geliyor. da geliştirerek operatörlük faaliyetleri ile uçtan uca Kros Otomotiv olarak bu keskin dönüşümü yakından şarj çözümleri sunuyor. Zebra Elektronik ile yaptığı- takip ediyor, stratejik hedef ve planlarımızı bu doğ- mız bu ortaklık çerçevesinde Kros Şirketler Grubu’nu rultuda aralıksız olarak güncelliyoruz. Küresel bir büyütmekle kalmıyor, aynı zamanda elektrikli araç- otomotiv oyuncusu olma vizyonumuz doğrultusunda lar konusunda yerli teknolojileri de etkin bir biçimde 2017’de kurduğumuz Kros Automotive México, 2020 destekliyoruz.

64 MART-NİSAN 2020 • SAYI: 113

DOSYA TEDARİKÇİLER YENİ PROJELERDE NASIL YER ALIYOR?

Projeler Teknoloji ve Endüstri 4.0 Odağında İlerliyor

Norm Holding olarak temel hedefimiz, temin ettiğimiz ürünlerde müşteri memnuniyetine ön- celik vererek, müşterilerimizden gelen taleplere, optimum dağıtım kanallarıyla doğru zamanda ve doğru miktarlarda cevap verebilmektir.

da, tedarik zincirinin en önemli kanatlarından birisi Mehmet Karaca “geliştirme ve metot” birimleridir. Bu birimlerin gün- Norm Holding lük ve rutin operasyondan uzaklaşarak global tedarik Tedarik Zinciri Direktörü zinciri trendlerini yakından takip edip, kolay entegre edilebilecek ve hızlı faydalar sağlayabilecek projeleri şirket için bir kazanıma dönüştürmeleri gerekmek- 020 ve sonrasında temel olarak uçtan uca te- tedir. Ayrıca TAYSAD gibi ,tedarikçilerin birbirleriyle darik zinciri ve bu sürecin her bir adımını tam paylaşımlarda bulunabilecekleri organizasyonla- zamanlı yönetebileceğimiz dijital dönüşüm rı yakından takip ederek yeni projelerde yer almak önem taşımaktadır. projelerimiz yer almaktadır. Bu dönüşüm pro- 2jeleri şirketimizin SAP sistemine geçmesi ile hızlan- Yeni projelerden bahsetmek gerekirse, genel olarak mış olup, ihtiyaçlarımıza göre planladığımız entegra- içinde bulunduğumuz bilgi ve iletişim çağının doğal syonlar ile devam etmektedir. Siparişlerin alınması bir gereği olarak teknoloji ve Endüstri 4.0 odağın- ile başlayan sürecin müşterilerimizin ihtiyaçları da ilerlendiğini söyleyebiliriz. IoT ve Blokchain gibi teknoloji alt yapısıyla desteklenmiş süreçler, yapay karşılanıncaya kadar detaylı bir optimizasyon pro- zekaların da yardımıyla, tedarik zincirlerinde temel gramıyla (IBP/PPDS) desteklendiği, “üretim planlama gelişim alanları olarak öne çıkmaktadır. Türk teda- ve kontrol” modülünü önümüzdeki dönemde devr- rikçilerin de bu alanda yetkinliklerinin geliştirilebil- eye almayı planlamaktayız. Optimum kaynak kul- mesi için birçok yöntem vardır. Günümüzde şirketle- lanımıyla müşterilerimizin belirttiği tarihlere göre rin teknolojik dönüşümleri süresince onlarla birlikte hammadde, sarf malzemeleri ve bitmiş ürün temini- olan ve temel donanım ve yazılımların şirketlere ka- ni garanti altına almayı hedeflemekteyiz. zandırılmasına öncülük eden birçok teknoloji firması yer almaktadır. Bunun yanı sıra start-up girişimleri Servis kalitemizin garanti altına alınmasının birincil ve üniversite-sanayi işbirliği de desteklenerek ortak adımı olarak ürünlerimizi sevk etmeden önce müş- projelerin yürütülmesi temel yetkinliklerin gelişti- teri gözüyle kontrol edebileceğimiz kalite duvarla- rilmesinde önemli bir aşama kaydettirecektir. Yet- rı oluşturduk. Ürünlerimizin daha kısa bir sürede kinliklerin geliştirilmesi aşamasında özellikle şirket müşterilerimize ulaşabilmesi için müşteri yoğunlu- yönetiminin bu değişim ve gelişim rüzgarını destek- ğu olan noktalara ek depolama alanları oluşturduk. lemeleri oldukça önem arz etmektedir. Amerika, Almanya ve Polonya’daki mevcut depoları- mızın yanı sıra şimdi de Romanya’da bir depo açarak bazı müşterilerimizin ihtiyaçlarını doğrudan karşıla- mayı hedeflemekteyiz. Yurtiçi dağıtım organizasyo- nunu merkezileştirmek ve Standart Cıvata ile Norm Cıvata arasında bir sinerji yaratarak müşteri ihtiyaç- larını ortak kaynaklar kullanarak karşılamak da gelecek projelerimiz arasında yer almaktadır.

Şirketler için büyük bir maliyet merkezi olarak yer alan tedarik zincirlerinde yapılacak iyileştirmeler büyük maliyet avantajı ve faydalar sağlamaktadır. Özellikle teknolojik gelişmelerin tedarik zinciri ala- nında yapılan uygulamaları hem esneklik hem de hız anlamında birçok avantaj sağlamaktadır. Bu anlam-

66 MART-NİSAN 2020 • SAYI: 113

İYİ UYGULAMALAR

Bir Başarı Hikayesi TKG Otomotiv – ABB İşbirliği

TKG Otomotiv, proje geliştirme süreçlerine ABB’yi dahil ederek birlikte yarattıkları sinerjiyle rekabette fark yaratan, yenilikçi, verimli ve esnek otomasyon sistemleri geliştirdi.

TKG Otomotiv’in hedefi küresel oyuncu olmak KG Otomotiv, otomotiv endüstri- si için pres, kaynak parçaları ve T ısı kalkanları üretimini, sahip olduğu 40 yılı aşkın otomotiv tecrübesi, yetkin çalışan profili ve yüksek kalite bilinciyle, müşteri odaklı üretim felsefe- siyle gerçekleştirmektedir. 1977 yılında faaliyete başlayan şirket, takip eden yıl- lar içerisinde ana sanayilerin tercih etti- ği, teknolojik gelişmeleri yakından takip eden, Ar-Ge faaliyetleri ile yeni çözüm- imalat endüstrisindeki robotlaşma sü- ler sunmayı hedefleyen, alternatif ürün recine 1974 yılında dünyanın ilk satın TKG Otomotiv ve ürün gruplarında otomotiv endüstri- alınabilen elektrikli robotunu geliştire- İcra Kurulu Başkanı sinde küresel ölçekte bir oyuncu olma rek öncülük etmiştir. Tayyar Katrancı hedefiyle, yeni yatırımlarla ilerlemeye devam etmektedir. ABB Robot Otomotiv Yan Sanayi İş Bi- rimi Müdürü Gürsen Torum ‘‘ABB Robot TKG Otomotiv İcra Kurulu Başkanı Bölümü olarak ürünlerimiz ile fark ya- Tayyar Katrancı ‘‘Günümüz otomotiv rattığımız gibi çözümlerimiz ile de fark endüstrisinde artan rekabet nedeniy- yaratıp hizmet sağladığımız firmalara le maliyet ve kalite gerekliliklerinin değer katmayı hedefliyoruz. Önceliği- konvansiyonel çözümler ile sağlanma- miz müşterilerimizin beklentilerini an- sı oldukça güçleşmektedir. Bu durum layıp onlara en doğru ürün ve çözümleri mevcut tedarik sanayileri inovatif çö- sunmaktır. Otomotiv sanayinde her ge- zümlere, esnek üretim modellerine ve çen gün daha da artan esneklik, yüksek güvenilir çözüm ortaklarıyla çalışmaya üretkenlik, yüksek verim, düşük toplam yönlendirmektedir. sahip olma maliyeti gibi beklentileri Bu doğrultuda TKG Otomotiv otomas- karşılayabilmek amacı ile düzenli ola- yon seviyesi yüksek, müşteri kalite ge- rak müşterilerimiz ile görüşüyor, yeni- rekliliklerini kusursuzca yerine getiren likçi çözümleri beraber geliştiriyoruz. ABB Robot Otomotiv Yan alternatif çözüm arayışları sonucunda TKG Otomotiv‘in kendi içerisinde yürüt- Sanayi İş Birimi Müdürü ABB Türkiye ekibiyle hat otomasyonları, tüğü proje geliştirme süreçlerine ABB’yi Gürsen Torum kaynak uygulama çözüm yöntemleri ve de dahil ederek göstermiş olduğu bütün- hat optimizasyonu konularında işbirliği leştirici yaklaşım ve vizyon sayesinde; yapmaktadır. TKG Otomotiv ile işbirliği yapma fırsatı- Yapılan robotik pres hatları, esnek pres mız oldu. Birlikte rekabette fark yaratan, – kaynak otomasyonları TKG Otomo- yenilikçi, verimli ve esnek otomasyon tiv‘in rekabet avantajını arttırıp farklı sistemleri geliştirdik. TKG Otomotiv ve ürün gruplarına ve farklı müşterilere ABB’nin donanımlı mühendislik ekip- açılmasını sağlamıştır. lerinin bir araya gelmesiyle oluşan ekip değer katan üretim sistemleri geliştirdi. ABB rekabette fark yaratan TKG Otomotiv‘in tüm proje süreçlerinde sistemler geliştiriyor ABB’ye verdiği yoğun destek sayesinde ABB, endüstrilerdeki dijital dönüşüme projeleri beklentilerin de üzerinde so- yön veren bir teknoloji lideridir. 130 yılı nuçlar ile tamamlayabildik. ABB ekibi aşan inovasyon geçmişiyle ABB, yakla- olarak, TKG Otomotiv ile birlikte geliştir- şık 144 bin çalışanı ile 100’ün üzerinde diğimiz bu sistemleri anahtar teslim te- ülkede faaliyet göstermektedir. ABB, darik etmenin mutluluğunu yaşıyoruz.‘‘

68 MART-NİSAN 2020 • SAYI: 113

KUZEY AMERİKA NOTLARI

Korona ve Kuzey Amerika Otomotiv Sanayi Üzerindeki Etkileri

VAROL KARSLIOĞLU

Bugünün büyük ve acil sorunları, uzun vadede Batının lehine olabilir. Bir parçayı Çin’den ithal etmek yerine ABD ya da Kanada’da üretmek, lojistik riskleri azaltmanın yansıra bu ülkelerdeki istihdam olanaklarını artırır ve politik açıdan da kolayca savunulabilir.

u yazımızda, korona krizinin Kuzey Amerika’da- satışlarını dönemsel olarak raporladığı için özellikle Mart ki ekonomik etkilerini otomotiv sanayi özelinde ayının etkisini ayrıca görmek her marka bazında mümkün değerlendirmeye çalışacağız. olmayabiliyor. BBu yazıyı kaleme aldığımız Nisan başında, halen Yılın ilk çeyreğinde yüzde olarak, General Motors 7, Toyota 9, tüm dünyada yayılmaya devam eden virüsün ne zaman FCA 10, Ford 12.5, Volkswagen 13, Nissan ise 30’luk bir düşüş kontrol altına alınabileceğini ve normalleşmenin ne zaman kaydetti. Ocak-Mart dönemine ait bu düşüş, özellikle insan- başlayacağını öngörmek bile mümkün değildi. Ama bu etki- ların evde kalmaya başladığı Mart ayından kaynaklanıyor. nin muazzam boyutlarda olabileceğini görüyoruz. Aylık verilerine ulaşabildiğimiz firmalardan Volkswagen’in Karşı karşıya olduğumuzu krizin büyüklüğünü ifade etmek Mart satışları yüzde 45, Subaru’nun ise yüzde 47 düştü. Ka- için şu rakamları hatırlamak yeterli olacaktır: rantinalı ve kısıtlı yaşamın, ikinci çeyrekteki tüm ayları et- Halen 21.4 trilyon dolarlık hacmiyle dünyanın en büyük kileyeceğini varsayarsak, sonuçlar ana üreticiler ve tüm yan ekonomisi olan ABD’nde, 2008’deki küresel finansal krizde sanayi için bir felaket boyutlarına ulaşacak gibi görünüyor. 8.8 milyon kişi işini kaybetmişti. Bu istihdam daralması 106 Yazı tarihi itibariyle Kanada’nın verilerine ulaşamamıştık. haftalık, yani iki yılı aşkın bir süreye yayılarak gerçekleş- Ancak tablonun benzer olacağını tahmin etmek zor değil. mişti. Ekonomik etkilerini yeni hissetmeye başladığımız Korona krizi ise ABD’nde, 10 milyon kişinin işini geçici ya Bu rakamlara ve trende bakarak şu sonuca kolaylıkla ulaşa- da kalıcı olarak kaybetmesine yol açtı. Hem de sadece iki biliriz: Yaygın bir devlet desteği olmadan, özellikle küçük ve hafta içerisinde. orta ölçekli otomotiv yan sanayi firmalarının bu krizi atlat- Krizin ekonomik boyutu, salgının kontrol altına alınmasın- ması çok zor görünüyor. dan sonra daha uzun bir süre dünya gündeminin ilk sırasın- Yeterli esnekliğe sahip olup örneğin tıbbi malzeme üretimi- da olacak. Şimdilik sadece bu kadarını söyleyebiliyoruz ve ne odaklanabilecek firmalar ise krizin etkilerini hafifletme toplam maliyet ve süre konusunda net bir öngörüde buluna- şansına sahip. mıyoruz ki bu saptama bile tek başına ürkütücü. Devlet destekleri açısından, ABD’ne göre çok daha sosyal bir Krizin Çin’de ortaya çıktığı ve yaygınlaştığı Ocak ayının devlet olan Kanada, şimdiden bir strateji oluşturdu. Küçük ikinci yarısında, dünya otomotiv yan sanayi ilk etkileri işletmelere verilecek 40bin dolara kadar kredi desteği (10bin hissetmeye başladı. Dünyaya 34 milyar dolarlık otomotiv doları hibe şeklinde), her ölçekte şirket için, istihdamı koru- ihracatı yapan Çin’de fabrikalar peşpeşe üretimlerini durdu- ma amaçlı, çalışanların maaşlarının yüzde 75inin devletçe runca, önce Çin, sonra da Asya’da üretim yapan ana firma- ödenmesi, bireysel destek paketlerinin yanısıra firmaların ların faaliyetleri aksamaya başladı. Salgının önce Avrupa bu krizi atlatmalarına yardımcı olacak. ABD de, benzer teş- ardından Kuzey Amerika’da yayılması, dünyanın iki büyük vik mekanizmalarını devreye sokmaya çalışıyor. Ancak Ka- üretim merkezi olan bu bölgelerde ekonomik etkilerini gös- nada bu konuda, dünyaya örnek olabilecek kadar hazırlıklı termeye başladı. ve organize. Analizimin merkezi olan ABD, 5 Nisan itibariyle, 274bin te- yitli vaka ve 7bin ölüm ile dünyada ilk sırada. Bugünün büyük ve acil sorunları, uzun vadede Batının lehine olabilir. Bir parçayı Çin’den ithal etmek yerine ABD ya da ABD’nin 14 eyaletindeki toplam 40 üretim ya da montaj Kanada’da üretmek, lojistik riskleri azaltmanın yansıra bu tesisi kapalı. GM’dan Ford’a, FCA’den Tesla’ya, Toyota’dan ülkelerdeki istihdam olanaklarını artırır ve politik açıdan da BMW’ye tüm markaları kapsayan bu tesisler nisan içinde kolayca savunulabilir. değişik tarihlerde üretime devam edeceklerini ilan etmiş olsalar da, takvimler her an değişiyor ve bu yazının yazıl- Ayrıca, krizden hemen sonra ve hatta daha da erken başka ması ile sizin okumanız arasında geçecek birkaç günlük sü- teşvikler de gerekecektir. 2008 krizinden sonra ABD’nde uy- rede bile önemli değişiklikler olabilir. Ne yazık ki şimdiden, gulanan ve başarılı sonuçlar veren “cash for clunkers” teşvi- hiçbir tesisin Nisan ayında tekrar üretime geçemeyeceğini kinin tekrarlanması da neredeyse kesin. Buna göre devlet, söyleyebiliriz. 10 yaşından eski araba sahiplerini, araçlarını yenilemesi GM ve Ford gibi firmaların, tıbbi malzeme üretimi bu tabloyu için primle teşvik edecek ve bu da yenileme talebini yük- çok fazla değiştirecek hacimde değil. seltecek. Geçen hafta sonu açıklanan satış verilerine göre, markala- Bu krize, esasen çok zayıflamış bir ekonomi ile yakalanan rın ilk üç aylık döneme ait satışları düştü. Çoğu firma artık Türkiye’de ise, maalesef firmaların işi çok daha zor.

70 MART-NİSAN 2020 • SAYI: 113

YENİLEME PAZARI

Otomotiv Satış Sonrası ve Hizmet Sektörü Minimum Kayıpla Süreci Atlatmayı Hedefliyor

COVID-19 salgını tüm sektörleri derinden etkilemesine karşın otomotiv satış sonrası pazarında çarklar durmadı. Azalan talep doğrultusunda hızını düşüren ancak faaliyetlerine devam eden satış sonrası sektörü, salgının yarattığı kaybı daha kısa sürede telafi etmeyi planlıyor.

tomotiv Satış Sonrası Tedarik zincirinde kırılma Ürün ve Hizmetler Derne- yaşanmadı, servis sektörü de canlı ği’nin (OSS) düzenlediği Otomotiv Satış Sonrası Ürün Salgının ardından sektördeki üre- Koronavirüs Etki Araştır- ve Hizmetler Derneği Başkanı tici, dağıtıcı, perakendeci, servis Omaları’nın ikincisi de azalan talep Ziya Özalp: "Çarkı durdurmadan ve son kullanıcıdan oluşan tedarik doğrultusunda hızın düştüğü an- piyasaların ve talebin artmasını zincirinde bir kırılma yaşanacağına cak hizmet ve üretimin durmadığı bekleyeceğiz. Kontrollü olarak dair bazı kaygılarının olduğunu an- pazardaki tabloyu ortaya koydu. İlk iş hayatımıza devam edeceğiz. cak bunun gerçekleşmediği anlatan olarak 30 Mart haftasını kapsayan Bunu söylemek için erken ama anket çalışmasına, 13 Nisan hafta- Özalp, öngörülenin aksine sektörde sektörümüz salgın nedeniyle daha olumlu bir tablo ile karşılaştık- sını içeren ikinci çalışmayla devam yaşadığı kaybı hızlı bir şekilde larını söyledi. Özalp, “Sektör; ‘Bir ta- eden OSS, iki haftalık zaman zar- kapatabilir” fında yaşanan değişiklikleri gözler raf eksik mi, ithalat yapılamıyor mu, önüne serdi. Ankete göre; iki hafta- ürünlerle ilgili yok satmalar olacak lık süre içinde OSS üyelerinin evden nomik İstikrar Kalkanı kapsamın- mı?’ gibi kaygıları fazla taşımıyor. çalışma oranı yüzde 48’den yüzde da açıklanan İŞKUR Kısa Çalışma Çünkü üreticilerimizin yüzde 82’si 55’e çıktı. Sektörün en büyük prob- Ödeneği’ne başvuran üyelerin ora- çalışıyor. Sadece üretim adetlerini lemlerini ise ciro kaybı, motivasyon nı da yüzde 55’ten yüzde 61’e çıktı. yüzde 45’lere kadar düşürdüler. Bir- düşüklüğü ve nakit akışındaki sı- Derneğin üretici üyelerinin, üretime çoğu da çalışmalarına başlayacak. kıntılar oluşturdu. Ayrıca ilk ankette devam etme oranı ilk ankette yüzde Yani üyelerimizin bir kısmı yarı gümrüklerde sıkıntı yaşadığını söy- 76 iken, ikinci ankette oran yüzde stoklulardı. Sektördekiler ya stoku- leyen üyelerin oranı yüzde 39 iken, 82’ye çıktı. nu yaptıktan sonra ya da stoku bit- bu oran yüzde 29’a düştü. Tedarikte meye yakın tedarikçisini yok sattır- Anket sonuçlarını değerlendiren sorun yaşayan üyelerin oranı da mamaya yönelik fabrikasını kapattı. yüzde 41’den yüzde 35’e geriledi. OSS Yönetim Kurulu Başkanı Ziya İşin servis kısmında da hareketlilik Ankette, üyelerin Nisan ayında yüz- Özalp, 132 üyenin katılımı ile ger- var. Toplu taşımalarda veya ticari de 55, Mayıs ayında ise yüzde 52.7 çekleşen rapora göre; sektörde olarak kullanılan taksi ve personel pazar daralması bekledikleri göz- Nisan ayında yüzde 55’lik, Mayıs servisi gibi araçlardaki hareketlilik lemlendi. ayında da yüzde 52’lik daralmanın durdu. Bireysel araçlar ise yoğun- yaşanacağının öngörüldüğünü ak- laştı. Yetkili servis ile tamirhane Üretici üyelerin devam oranı arttı tardı. Raporda salgının etkilerinin arasında konumlanan özel servis- Ankete göre, sektör temsilcileri, Haziran ayında da devam edeceği- lerdeki hareketlilik de sürüyor. Bu salgının nakit akışında yaşatacağı nin ifade edildiğini belirten Özalp, servisler tıpkı yetkili servisler gibi sıkıntılar için önlemlerini aldı. Bu “Şirketlerde salgın nedeniyle yaşa- kullanıcıların evlerine kadar gidip kapsamda; sektörün ortalama yüz- nan krizin etkilerinin işler açılmaya araçlarını alarak servis bakım hiz- de 83’ü nakit akışı sıkıntısına kar- başlasa bile; Haziran, Temmuz belki meti neticesinde tekrar iade ederek şılık ek önlemler aldığını açıkladı. Ağustos’ta bile devam edeceği dü- büyük bir hizmet gerçekleştiriyor” Bu oran ilk ankette yüzde 75’ti. Eko- şüncesi hakim” dedi. dedi.

YENİ RUTİNLERE ALIŞMAMIZ ÜLKEMİZDE ÖNCELİK SÜRECİ EN AZ KAYIPLA GEREKİYOR HİJYEN OLACAK ATLATMAK İSTİYORUZ Çin’deki tedarikçilerimiz, ‘Biz Bizde de benzer süreçler olabilir. Sosyal mesafeyi koruyarak, tüm başladık, eve, işe ve markete Önceliğimiz hijyen olacak, herkes tedbirleri alarak, kontrollü bir gidiyoruz, kafeye, sinemaya sosyal mesafeye dikkat edecek ve şekilde işlerimize, yaşantımıza gitmiyoruz’ diyorlar. maskesini takacak. devam edeceğiz.

72 MART-NİSAN 2020 • SAYI: 113

ÜYELERDEN HABERLER

Atermit Covid-19 ile Mücadelede “Yüz Siperliği” Üretimine Başladı

Atermit Gebze Fabrika Müdürü Erkan Korap, çalışanlarının sağlığı için alınan önlemleri TAYSAD okurlarıyla paylaştı. Bunun yanı sıra üretim hatlarında yapılan revizyon ve ilave yatırımlarlarla tasarımı ve üretimi kendilerine ait yüz si- perliği üretimine başladıklarını aktardı.

• Fabrikaya giriş yapan tüm • Tüm paydaşlarımızı aldığımız şahısları ateş ölçer ile kontrol önlemler konusunda ediyoruz ve konu ile ilgili sorular bilgilendirerek olası tedarik içeren kısa bir anket uyguluyoruz. zinciri aksamalarının en az Tüm giriş yapan personel ve hasarla atlatılması için önlemler misafirin maskeleri kontrol aldık. ediliyor, maskesi olmayan kişilere Tüm bu önlemlerin yanında maske veriliyor. Atermit olarak Ar-Ge/Tasarım ve • Ofisler, ortak kullanım alanları proses kabiliyetimizi Covid-19 ve virüsün bulaşabileceği ile mücadele kapsamında fayda tüm noktaları günde iki kez sağlayacak şekilde kanalize ettik. dezenfekte ediyoruz. Üretim hattımızda yaptığımız üm dünyada çok kısa süre revizyon ve ilave yatırımlarla • Yemek düzenini iyileştirerek içerisinde ciddi bir tehdit tasarımı ve üretimi yüzde haline gelen Covid-19 her masada sadece bir personel 100 yerli olan “Yüz Siperliği” virüsü ile ilgili gelişmeleri yemek yiyecek şekilde organize üretimine başladık. Özellikle ön Tüzülerek takip ediyoruz. Ülkemizde ettik. cephede mücadele eden sağlık vaka tespitlerinin anons edildiği • Pandemi Kurulunun risk analizini çalışanlarımızın güvenliğini andan itibaren ATERMİT ailesi ve görev tanımlarını yaparak kriz düşünerek tasarladığımız bu olarak tüm çalışanlarımızın anında uygulanacak planlarımızı ürünleri tüm ihtiyaç sahiplerinin sağlığı ve paydaşlarımızın oluşturduk. kullanımına sunuyoruz. bilgilendirilmesi için çeşitli • Sosyal mesafe kurallarını her Bu salgının üstesinden hep birlikte önlemler aldık. Bu önlemler; alanda uygulayarak riski en aza geleceğimize inanıyor ve böyle bir • Atermit ailesi olarak Covid-19 indirdik. dönemde Atermit ailesi olarak bu hakkındaki haberleri ve mücadelede fayda sağlamak için • Evden çalışabilecek tüm gelişmeleri yakinen izliyoruz, tüm gücümüzle çalışıyoruz. personelimizi uzaktan çalışma resmi makamların vermiş olduğu yöntemine geçirerek personel talimatlara harfiyen uyuyoruz. yoğunluğunu azalttık.

• Her fabrikamızda Pandemi • Toplantıları video konferans Kurulları oluşturduk ve bu yöntemiyle yaparak ortak alan kurulların Sağlık Bakanlığı kullanımını minimum düzeye tavsiyelerine uygun olarak indirdik. hazırlamış olduğu önlemleri harfiyen uyguluyoruz. • Her hafta 5 Fabrika Müdürü ve Yönetim olarak düzenli toplanıp • Tüm personellerimize alınması yapacaklarımızın çeklistinin gereken önlemler hakkında üzerinden geçerek fabrikalar konunun uzmanları tarafından arasında koordinasyonu bilinçlendirme eğitimi verdik. sağlıyoruz.

74 MART-NİSAN 2020 • SAYI: 113

ÜYELERDEN HABERLER

B PLAS'tan Sağlıkçılara Bosch, Siperlikli Maske COVID-19 İçin Hızlı Test Geliştirdi

Bosch CEO’su Dr. Volkmar Denner: “Bosch’un hızlı COVID-19 testi, pandeminin yayılmasını kontrol altına almaya ve bulaşma zincirini daha hızlı kırmaya yardımcı olacak.”

B PLAS, korona virüs nedeniyle üretime bir süreliğine ara verdi. Bu süreçte ise, sağlık sektöründe kullanılan ‘Yüz Ko- ruyucu Siperlik’ üretimine başlayan B PLAS, sağlık çalışan- larına dağıtılmak üzere kısa sürede 4 bin adet siperlik yaptı.

Nisan’da üretime başlayan üretiminin hızla ilerlemesi için, firma, ilk ürün teslimatını bu konuda tecrübesi olan özel Ford'un ‘sosyal yardım bir ekip kurdu. Sadece sağlık kampanyası’ için yaptı. değil, endüstriyel anlamda 2Kampanyaya sınırsız bir destek da kullanıma sunulacak olan veren B PLAS’ın ürettiği yüz yüz koruyucu siperliklerin oronavirüs (COVID-19), koruyucu siperlik, kullanıcının endüstriyel şirketlere satışının dünya genelinde sağlık görmesini engellemeden yüz başladığını ifade eden B PLAS sistemleri ve sağlık bölgesinin tamamının dış ortamla İş Geliştirme Müdürü Alptekin kurumları açısından ilişkisini kesilmesini sağlıyor. Bu Çelik, “Önümüzdeki günlerde Könemli zorluklar yaratıyor. sayede havada taşınan ve askıda kapasite artışına giderek yeni Virüsün hızlı bir şekilde teşhis kalabilecek zararlı parçacıklara, yapılan kalıplarla beraber en kısa edilebilmesi, birçok ülkede artan sıvılara karşı da koruma sağlıyor. sürede hem sağlık hem de medikal yayılma hızını kontrol altına şirketlere üretim yapacağız. Ana almak için paha biçilemez önem Maske tasarımında yelpaze konumuz olan sanayi şirketlerine taşıyor. Bosch’un yeni, tam genişliyor üretimimiz, aralıksız sürecek. otomatik COVID-19 testi, doktor B PLAS CEO’su Celal Şu anda onaylanan siparişleri 2 muayenehaneleri, hastaneler, Gökçen,salgınla mücadele için gün içerisinde teslim edebilme laboratuvarlar ve sağlık merkezleri gibi sağlık tesislerinin çok ihtiyaç duyulan yüz siperliği kabiliyetine sahibiz” diye konuştu. hızlı tanıda bulunmasına yardımcı olacak. Hızlı moleküler tanı testi, Bosch Healthcare Continental'den İtalya'ya Solutions’ın Vivalytic analiz cihazı üzerinde çalışıyor. Bosch Tıbbi Destek Grubu Yönetim Kurulu Başkanı Continental, İtalya Daverio fabrikasında Bergamo ve Lombardiya bölge- Dr. Volkmar Denner, “Bosch hızlı sindeki sağlık sektörünün ihtiyaç duyduğu hortumları üretmeye başladı. COVID-19 testinin, koronavirüs Continental’in medikal gaz hortumu, polyester iplik takviyeli termoplastik pandemisini mümkün olan poliüretan (TPU) iletken alt katmanlı ve poliüretan (PU) ara yapışkan kat- en hızlı şekilde kontrol altına manlı bir PVC hortum olarak öne çıkıyor. Bu hortumlar, hava, oksijen, azot almada payı olmasını istiyoruz. oksit, helyum ve karbondioksit gazlarının taşınması için uygunluğuyla Bu test, enfekte hastaların tespit edilmesini ve karantinaya sağlık sektörünün pandemi döneminde işini kolaylaştırıyor. alınmasını hızlandıracak” dedi.

76 MART-NİSAN 2020 • SAYI: 113

ÜYELERDEN HABERLER

Coşkunöz Holding Yerli Tıbbi Ekipmanların Üretimine Başladı

Coşkunöz Holding, Covid-19 salgını nedeniyle, ilk günden bu yana çalışanları için aldığı tedbirlerin yanı sıra, zorlu ko- şullar altında verilen mücadeleyi güçlen- dirmek, devletin ve sağlık kuruluşlarının çalışmalarına destek olmak amacıyla önemli bir adım daha attı.

hiçbir fedakarlıktan kaçınmayarak devletimize ve milletimize destek olmak için üzerimize düşen sorumluluğu üstleniyoruz. Bu amaçla sağlık birimleri ile izmet verdiği sektörlerde kabini, siperlik, valf silikonları, koordinasyonlu olarak tedavi Türk ekonomisine sedye izolatörü, yarı profesyonel ve operasyonlarda kullanılan ve sanayisine katkı ventilatör, survent ventilatör ihtiyaçları tespit edip, tasarımını sağlayan Coşkunöz ürünlerinin ilk numuneleri bitirdiğimiz yeni medikal cihazlar HHolding, Coşkunöz Eğitim Vakfı üzerinden testler yapıyor. ve koruyucu ekipmanların iş birliğinde yeni tip koronavirüs ilk numunelerini ürettik ve Coşkunöz Holding CEO’su salgını ile mücadele kapsamında denemelerine başladık. En kısa ihtiyaç duyulan tıbbi ekipmanları Erdem Acay, “Yaşadığımız bu zamanda testleri tamamlayıp seri üretmeye başladı. İl Sağlık küresel salgın karşısında, tüm üretime geçecek ve ilgili sağlık Müdürlüğü aracılığıyla hastanelere sağlık kuruluşlarımız ve sağlık birimlerine göndereceğiz. Ülke gönderilmek üzere yeni medikal çalışanlarımız gece gündüz olarak verdiğimiz mücadeleden cihazlar ve koruyucu ekipman demeden çalışırken, kurum maddi ve manevi en az hasarla üretimine başlayan Coşkunöz olarak bizim de büyük bir çıkmak için var gücümüzle Holding, fabrikalarında biyolojik sorumluluğumuz olduğunun çalışıyor, tüm imkanlarımızı örnek alma kabini, entübasyon farkındayız. Bu zorlu süreçte, seferber ediyoruz” dedi.

Ecoplas Otomotiv, Sağlık Çalışanları İçin Kritik

Öneme Sahip Siperlik Maske Üretiyor Ecoplas Otomotiv, tüm bilgi ve teknik kabiliyetini sağlık üm dünyada yaşamı çalışan sağlık personelimiz için çalışanları için kullanan şirket, 81 ilde hizmet veren felce uğratan böylesi tüm imkanlarımızı seferber ettik 200 devlet hastanesi ve bir salgında herkesin ve 31 Mart tarihinde onların sağlığı sağlık kurumuna teslim üzerine düşeni yapması için kritik öneme sahip olan yüz edilmek üzere 42 bin adet Tgerektiğini vurgulayan Ecoplas siperliğinin üretimine geçtik. Bu siperlik maske üretti. Yönetim Kurulu Başkanı Kemal zamana kadar da 42 bin siperlik Yazıcı, “Tüm dünyanın yaşadığı ürettik” diye konuştu. bu süreçte hiç şüphesiz ki bizim gibi şirketlerin üstlenmesi Ürettikleri 42 bin adet siperlik gereken farklı sorumluluklar da maskeyi 81 ildeki 200 devlet var. Sorumluluklarımızdan yola hastanesi ve sağlık kurumuna çıkarak; bilgi, tecrübe ve teknik teslim ettiklerini belirten Yazıcı, kabiliyetlerimizi toplum sağlığını “Büyük bir özveriyle hizmet veren korumak adına harekete geçirdik. sağlık çalışanlarımız için üretmeye Salgın ile mücadelede fedakarca devam edeceğiz” dedi.

78 MART-NİSAN 2020 • SAYI: 113

ÜYELERDEN HABERLER

Sarıgözoğlu Gençlerimize İş Hayatını Öğretiyor

Sarıgözoğlu A.Ş., üniversite-sanayi işbir- liği projesi kapsamında Türkiye’de ilk olarak Manisa Celal Bayar Üniversitesi’nde uygulanacak olan “İş Yeri Uygulama Eği- timi”ne büyük destek veriyor.

mesleğiniz ile ilgili olmasa dahi iş hayatına mutlaka girin. Kazanmanın, kaybetmenin, biriktirmenin, zamanı dakikalarla hesaplamanın farkına varın. Bütün bunları yaparken işyerinizdeki ustalarla, amirlerle, müdürlerle CBÜ Üniversite- kalite sistemlerine uygun olan ilişkilerinize çok dikkat edin. Sanayi İş birliği çalışabilmek için gereken her şeyi Stajlarınızı dolu dolu geçirebilmek Teknoloji Uygulama yaptık. 25-30 yıl önce hayalini için soru sorun, işe zamanında ve Araştırma Merkezi kurduğum, uzaktan geçerken gelin, uyumlu olun, sağlığınıza M(USİTEM) tarafından düzenlenen sevgi ile baktığım arabaların dikkat edin. Teorik bilgi ve pratiği lansmana, konuşmacı konuk markalarına şu anda parça ve ne kadar yan yana getirebilirseniz olarak katılan Sarıgözoğlu A.Ş. kalıp üretebiliyor olmak beni çok masa başı işleriniz o kadar Yönetim Kurulu Başkan Yardımcısı mutlu ediyor. Bir arabanın içinde kolay olur. Rahmetli babamın da Levent Sarıgözoğlu; “Ben sanayici ve dışında görebileceğiniz her deyimi ile “Her işin bir okuması, bir ailenin ikinci kuşak temsilcisi türlü sac aksamın hemen hemen bir de dokuması var” diyerek ve 40 yıllık makine mühendisi hepsinde varız. Bunların çoğunda öğrencilere, işyeri stajlarında olarak karşınızdayım. İkinci kuşak ya kalıbını yapıyoruz ya da sac amir ve ustalarının her verdiği olduğum için babamın atölyesinde parçasını üretiyoruz. Dünya’nın bilgi ve deneyimi hafızalarına büyüdüm. Şirketimizi şu anda yıldızı olan Mercedes’in hem almaları gerektiği, teorik bilgiyi benden 3 yaş büyük ağabeyim Aksaray’daki hem de Almanya’daki ancak pratik ile öğrenebilecekleri, Mustafa Sarıgözoğlu ile birlikte fabrikasına yaklaşık 23 yıldır hem daha fazla öğrenmek için sürekli yönetiyorum. Ağabeyim Mustafa kalıp hem de parça üretiyoruz. soru sormaları gerektiği, zorlu bir bey hukuk mezunu olmasına Porsche, yollarda gördüğümüz rekabet ortamında oldukları, çok rağmen hiçbir zaman cübbesi ile zaman hepimizin imrendiği çalışmaları ve sorumluluk sahibi dava peşinde koşmamıştır. Kendi bir araba. Bu aracın birçok sac olmaları gerektiği konularında yaptığımız makineler ve kendi parçasının kalıpları, sizlerin de tavsiyelerde bulundu ve kendi yaptığımız kalıplar ile ülkemiz tanıdıklarının çalıştığı Manisa deneyimlerini paylaştı. sanayinde hizmet etmek için Kalıp fabrikamızda üretiliyor ve çok çaba gösterdik. Olmayanları buradan ihraç ediliyor. Yurtdışında oldurmaya, sürekli eksikleri BMW, Jaguar, Bentley, ülkemizde tamamlamaya çalıştık. Ford, Renault, Tofaş gibi önemli firmalara hizmet veriyoruz. Şirketimiz şu anda Manisa, Bunların hepsi benim hayalimdi. Bursa ve Aksaray olmak üzere O zamanlar çılgın olduğumu, 3 farklı şehirde toplam 4 fabrika hayallerimin imkânsız olduğunu ile hizmet veriyor. 1957 yılında söylemişlerdi ama gerçek oldu. kurulan şirketimiz zamanla Hayallerinizin peşinden koşun ülke sınırlarımızı aşmış, bütün arkadaşlar! İnanın sonuna dünyaya otomotiv kalıbı ve gelebiliyorsunuz. Hatta buraya otomotiv sac parça ihracatı yapan geldikten sonra daha ne var bir firma olarak bugünlere kadar diye soruyorsunuz. İş hayatına gelebilmiştir. Bunları yaparken atıldığınızda kendinizi bir adım çalıştığımız ana firmalar yani öne çıkarmak için yaz tatillerinde OEM’lerin çalışma prensiplerine, bir dakikanızı bile boş bırakmadan

80 MART-NİSAN 2020 • SAYI: 113

OKUMA LİSTESİ

Genç Mühendislere Kitap Önerisi TAYSAD Başkanı Alper Kanca, genç mühendisler için Kanca A.Ş.’deki kıdemli çalışanlarıyla birlikte bir okuma listesi oluşturdu.

ÇİZGİNİN DIŞINDAKİLER KÜÇÜK ŞEYLER İSTEMENİN ESRARI GEMBA KAIZEN Malcolm Gladwell Üstün Dökmen Muhammed Bozdağ Masaaki Imai Mediacat Kitapları Remzi Kitapevi Nesil Yayınları Nobel Akademik Yayıncılık Yayın Tarihi: 11.03.2016 Yayın Tarihi: 2008 Yayın Tarihi: 2007 Yayın Tarihi: 2014 ISBN: 6055755300 ISBN: 9789751412447 ISBN: 9756401087 ISBN: 9786051338705

YALIN LİDERLİK KİŞİSEL DEĞİŞİM BİLİMSEL İLKELERİN AVCUNUZDAKİ KELEBEK Gary L. Convis, STRATEJİLERİ KÜÇÜK KİTABI Ahmet Şerif İzgören Jeffrey K. Liker Oğuz Saygın Surendra Verma Elma Yayınevi Optimist Yayın Dağıtım Hayat Yayınları TÜBİTAK Yayınları Yayın Tarihi: 2004 Yayın Tarihi: 2018 Yayın Tarihi: 2012 Yayın Tarihi: 2018 ISBN: 9789756093153 ISBN: 9786053223542 ISBN: 9758243373 9789754039825

BİR MÜHENDİSİN DÜNYASI HATASIZ DÜŞÜNME ALIŞKANLIKLARIN GÜCÜ İZAFİYET VE KUANTUM SANATI FİZIĞI James L. Adams Charles Duhigg TÜBİTAK Yayınları Rolf Dobelli Boyner Yayınları Steven L. Manly Yayın Tarihi: 2006 NTV Yayınevi Yayın Tarihi: 2012 Tuti Kitap ISBN: 9754030197 Yayın Tarihi: 2014 ISBN: 9789757004677 Yayın Tarihi: 2014 ISBN: 9786055443870 ISBN: 6059218290

82 MART-NİSAN 2020 • SAYI: 113

HABERLER

Bir Bakışta Dünya Dünyanın dört bir yanından en son otomotiv haberleri

DAİMLER VE VOLVO, YAKIT FRAUNHOFER, ARAÇLARA HÜCRESİ SİSTEMLERİ MONTE EDİLEBİLEN GÜNEŞ GELİŞTİRMEK, ÜRETMEK İÇİN PANELLERİ ÜZERİNDE ORTAK GİRİŞİM KURDU ÇALIŞIYOR

Daimler Truck ve Volvo Group, Güneş enerjisi alanında çalışmalar ağır vasıta uygulamaları ve diğer yürüten Avrupa’nın en büyük kurumu kullanımlar için yakıt hücresi olan Fraunhofer ISE, dört farklı sistemleri geliştirmek, üretmek ve kamyon şirketinin içinde bulunduğu ticarileştirmek üzere yeni bir ortak ortaklık ile araçlara monte edilebilen girişim (JV) kurmak için bir ön güneş panelleri geliştirmeye başladı. bağlayıcılık anlaşması imzaladı. KARSAN OTONOM OTOBÜS GELİŞTİRİYOR

Yerli otomobili üreten TOGG’un yüzde 19’unu oluşturan Kıraça Holding’in otobüs üretim şirketi Karsan, otonom otobüsünü duyurdu. Karsan Atak Electric, otonom sürüş fonksiyonuna kavuşacak.

TOYOTA VE HINO YAKIT HÜCRELİ JAGUAR LAND ROVER, HONDA VE GM ELEKTRİKLİ ARAÇ AĞIR TİCARİ ARAÇ GELİŞTİRİYOR PLUG-IN HİBRİD SUV SERİSİNİ ÜRETİMİNDE İŞ BİRLİĞİ GENİŞLETİYOR 600 kilometrelik sürüş menzili Honda ve GM arasında yapılan sunacak yakıt hücreli ağır ticari araç, Jaguar Land Rover, CO2 emisyon anlaşma kapsamında GM'nin tescilli hem çevresel performansta hem de ayak izini azaltmak için çalışırken, Ultium pilleri kullanılarak 2 adet yeni pratik kullanımda yüksek standartlar plug-in hibrid ürünlerini en çok satan Honda elektrikli araç üretilecek. sağlayacak. iki SUV, Range Rover Evoque ve Land Honda'nın "Elektrikli Vizyon" Rover Discovery'yi de içerecek şekilde stratejisi kapsamında yapılan genişletiyor. anlaşma ile üretilecek araçların 2024 yılında satışa çıkması öngörülüyor. FCA DİJİTAL PERAKENDECİLİĞE GEÇİŞİ HIZLANDIRIYOR

Fiat Chrysler Automobiles, satın FCA DİJİTAL PERAKENDECİLİĞE alma sürecinin çevrimiçi olarak GEÇİŞİ HIZLANDIRIYOR gerçekleşmesini sağlayan dijital bir perakende platformu sunmayı Fiat Chrysler Automobiles, satın planladı. alma sürecinin çevrimiçi olarak gerçekleşmesini sağlayan dijital bir perakende platformu sunmayı AVRUPA BİRLİĞİ YERLİ planladı. OTOMOBİLİMİZİ TESCİL ETTİ 2022’DE FORD’DAN TAM Yerli otomobil üretmek için uzun bir ELEKTRİKLİ TRANSİT GELIYOR süredir çalışmalarını yürüten TOGG, UZAYAN ELEKTRİKLİ OTOMOBİL: bir yandan da tescil başvurularını Ford bir diğer modelini daha elektrikli RENAULT MORPHOZ TANITILDI sürdürüyordu. Bu çalışmaların araca dönüştüreceğini, F-150 ve Seyahat moduna geçiş yapıldığında, sonucunda da Avrupa Birliği yerli Mustang modellerinin ardından ekstra bataryayı yerleştirmek ve otomobilin tasarımını tescil etti. Transit ile açıkladı. 2022 yılında satışa kabini daha rahat hale getirmek TOGG, Asya ve Amerika’daki tescil sunulacak tam elektrikli Transit, için aracın gövdesi 20 cm uzuyor. işlemlerini de bu yıl içerisinde Amerika’da üretilecek ve ABD ve 50 kWh’lik ekstra batarya sayesinde tamamlamayı hedefliyor. Kanada’nın kullanımına sunulacak. cihazın menzili 700 km seviyesine çıkıyor.

84 MART-NİSAN 2020 • SAYI: 113

KURUMSAL YÖNETİM

COVID-19, İş Sürekliliği ve Olumsuz Etkiler

Covid-19 haberleri gündemi yoğun bir şekilde meşgul ediyor. Bu Küresel Salgın durum hem kuruluşları, hem çalışanlarını, hem de iş yapış şekillerini önemli bir biçimde etkiliyor. Belirsizliğin hakim olduğu bu dönemde Karşısında kuruluşların; bu tehdidin çalışanlar, müşteriler ve iş ortakları için olası Önerilen etkilerini anlamaları ve hızlı bir şekilde aksiyon almaları çok önemli. Aksiyonlar algına global çapta Tüm bu önlemlerin haricinde • Çalışanların fiziksel ve zihinsel sağlığı bakıldığında birçok kuruluşlar bu olayı kriz yönetimi için İK uzmanlığını devreye al, seyahat, kuruluşun çeşitli konusunda bir sınav olarak otomasyon, uzaktan/evden çalışma için düzenlemeleri uygula tedbirler aldığı görmeliler. Bu krizle baş etme Sgörülüyor. Kuruluşlar elbette çabası aynı zamanda şirketlerin • Sosyal sorumluluk kapsamında ilk olarak çalışan sağlığını çalışanlar, çevre, toplum, ekonomi ve diğer kriz durumlarında nasıl piyasalar için sorumluluklarını gözden güvence altına almak adına davranacaklarını da bir ölçüde geçir ve uygun aksiyonları al harekete geçiyorlar. İkinci yansıtıyor. O nedenle virüse • Kriz durumunun yönetimi için olarak ise kuruluş içi finansal karşı kuruluşların mevcut iş yönetişim yapısını ve karar verme planlamalar ve iş ortakları mekanizmasını belirle sürekliliği ve kriz yönetimi ile sürdürülecek aktiviteler planlarının değerlendirmeleri • Kriz yönetimi için müdahale ekiplerini yeniden gözden geçiriliyor. belirle ve harekete geçir Bu önlemler doğrultusunda ve bulundukları sektöre özel • Çalışanlar, müşteriler, operasyonlar ve üretimin yavaşlaması/ yaklaşımlar oluşturmaları tedarik zinciriyle ilgili önemli riskleri önem arz ediyor. Kuruluşların belirle durdurulması, seyahatlerin sınırlanması/yasaklanması, gerçekleşen salgına hazırlık • Temel gıda, hijyen ve maske/ olarak sorması önerilen sorular dezenfektan gibi sağlık ürünleri için çevresel kontrollerin tedarik sağla güçlendirilmesi gibi durumlarla ve alması önerilen önlemler karşılaşmaktayız. aşağıda yer almaktadır: • Tedarik zinciri konusunda ihtiyacı tarayacak, riskleri değerlendirecek ve Odak alanlar ve çözüm yaklaşımı aksiyonları takip edecek bir Tedarikçieriniin okasyonn iiyor msn ekip belirle Tedarikçiler tedariğin devamı için süreklilik planlarınız var mı?

Lojistik zincirini değerlendirdiniz mi, sağlayıcılarınızla olası etkileri ve Lojistik alternatiﬂeri değerlendirdiniz mi?

• Müşteriler, çalışanlar ve diğer Müşteri/tedarikçi sözleşmelerini gözden geçirdiniz mi, mücbir tüm paydaşların sürekli olarak Sözleşmeler sebepleri ile ilgili aksiyon gerekiyor mu? bilgilendirilmesini sağla Envanterinizi gözden geçidiniz mi, stok ve gönderimleri anlık • Olayın çalışanlar ve iş gücü Envanter izliyor musunuz? TEDARİK ZİNCİRİ TEDARİK

üzerindeki etkisini değerlendir VE OPERASYONLAR ve orta vadedeki önemleri Müşterilerinizin memnuniyetsizlik nedeniyle rakip ﬁrmalara geçmesi Müşteri İlişkileri hayata geçir söz konusu olabilir mi? • Olası kesintileri aza indirgemek için dijital platformları ve İletişim Çalışanlar, müşteriler ve tedarikçilerinizle bir iletişim planınız var mı? otomatize edilmiş süreçleri hayata geçir Seyahat ve evden çalışmayla ilgili güvenlik ve sağlık düzenlemelerini Çalışanlar gözden geçirdiniz mi? • Farklı senaryolar için (çalışanlar, müşteri BT tedarikçilerinizle ilgili ortamınız seyahati azaltma ve Teknoloji operasyonları, tedarik, uzaktan çalışmayı destekleyecek düzeyde mi? envanter) kriz simülasyonları İŞ ETKİLERİ hazırla ve hayata geçir Dönüşüm projeleriniz nasıl etkilenecek? Proje bitim tarihleri ve İş Hedeﬂeri yatırımlarınız ertelenecek mi? Bunun stratejinize etkisi nedir? • Olumsuz etkiler dönemindeki tecrübelere göre kısıtlı tedariğe Kurullar ve üst yönetim çalışmalarınız nasıl etkilendi? Uzaktan çalışma Üst Yönetim sahip kaynakları belirle ve uzun ve komiteler için gerekli teknoloji var mı? vadeli alternatif (örn. mikro- tedarik zinciri) modelleri için Nakit akışınızı, sermaye yönetiminizi ve envanter tahminlerinizi arz ve Nakit Akışı tedarik öngörülerinize göre gözden geçirdiniz mi? planları oluştur Hisse düşüşü ve fon azalmasından kaynaklı durumu nasıl yönetiyorsunuz? Finansal Kararlılık Finansalların ve raporların hazırlanmasında gecikme olacak mı?

Uluslararası işbirliği içinde olduğunuz taraﬂarla ilişkiler nasıl etkileniyor? Küresel Ticaret Yurtdışına bağımlı olduğunuz tedarikçilerin alternatiﬂeri var mı? FİNANSAL

DIŞ FAKTÖRLER Ulusal ve devlet nezdinde yönlendirmeleri takip edecek bir mekanizmaya Kamu ve Sağlık sahip misiniz? Yasal yükümlülüklerinizin farkında mısınız?

86 MART-NİSAN 2020 • SAYI: 113

TEDARİK ZİNCİRİ

KISA VADELİ COVID-19: ÖNLEMLER

Operasyonlar COVID-19 salgınına yönelik olarak şirketler operasyonlarına ve tedarik ve Tedarik Zinciri Etkisi zinciri yönetimine ilişkin aşağıdaki kriz yönetimi önlemlerini alıyorlar. COVID-19, modellenmesi, ölçümü ve tahmini zor olacak şekil- de dünya üzerindeki operasyonlarda ve tedarik zincirlerinde Tedarik zinciri önceliklerini etkisini gösteriyor. Etkilenen coğrafi bölgeler pek çok küresel (talep, tedarik, stok, lojistik) tedarik zincirinin merkezinde yer alıyor. PwC, küresel üreti- gözden geçirerek ileriye yönelik cilerin tedarik zincirindeki aksaklıkları nasıl yönettiği konu- kısa vadeli planları değişikliklere sunda bir çalışma hazırladı. Bu çalışma tüm işletmelerin ken- göre hızlı bir şekilde di tepkilerini oluşturmalarına yardımcı olacaktır. güncellemek.

COVID-19 salgını nedeniyle tedarik zincirlerinin direnç Salgından etkilenmiş alanlardaki sağlamak için daha uzun ömürlü yeniden yapılandırmalar tedariği kısıtlı olan hammadde uygulaması beklenmektedir. ve stok malzemelerini önceden temin etmek. • Tedarik zinciri önceliklerini KRİZ YÖNETİMİ güncelle (talep, tedarik, stok, Müşterileri gecikmelerle ilgili lojistik) bilgilendirmek ve kısa vadeli kârı • Operasyonlarının optimize edecek ya da sözleşme sürekliliğini sağla maddelerini karşılayacak şekilde • Müşteri ve tedarikçi müşteriye ayrılan kaynakları ilişkilerini yönet düzenlemek.

Eldeki stoğu karantina • Arz ve talep etkilerini alanlarından uzaklaştırıp liman KISA VADE ölçümle gibi sevkin kolay yapılabileceği • Alternatif tedarik alanlara çekmek. stratejilerini belirle • Operasyonel riskleri değerlendir ve senaryoları Tedarik güvenliğini sağlamak planla amacıyla tedarik ağını dengelemek; zayıf tedarikçileri destekleyerek faaliyetlerine • Tedarik zinciri boyunca devam etmesi için yardımcı ORTA VADE görünürlüğü sağla olmak. • Riski modelle ve yönet • Dirençli tedarik zinciri Kritik olmayan ve ikame edilebilir tasarla ve uygula tedarikçilerinize odaklanarak nakit gücü avantajını kullanmak.

Küresel üreticilerin tedarik zincirindeki aksaklıkları nasıl yö- nettiğini anlamak tüm işletmelerin kendi tepkilerini oluşturma- Alternatif tedarik kaynaklarını larına yardımcı olacaktır. Farklı endüstrilerdeki birçok şirketin belirlerken taşıma rotaları ve etkilenmesi kaçınılmaz gözükmektedir. Yakın gelecekte Çin kombinasyonlarını da eş zamanlı başta olmak üzere salgından etkilenen ülkelerden tedarik edilen olarak tanımlamak. malzemelerin maliyetlerinin; ek mesai ve hızlandırılmış taşıma masraflarının yanı sıra malzeme stokunu artırmak ve kapasi- Tedarik ve kapasite sağlandığı teyi korumak amaçlı ödenen primler kaynaklı artış göstermesi ölçüde geleceğe yönelik havayolu beklenmektedir. Şirketler ayrıca alternatif satınalma stratejileri taşımacılığını güvenceye alıp üzerinde çalışmaktadır. Virüsün yayılmasının farklı bölgelerde denizyolu taşımacılığı bazlı ortaya çıkması ve artışı ile genel seyri doğrultusunda alternatif tedarik sürelerini kısaltmak. tedarik senaryolarını belirlemek ve bunların operasyon için nasıl bir anlam teşkil edeceğini değerlendirmek kritik önem taşıya- İçinde bulunduğunuz tedarik caktır. ağını dikkate alarak stok https://www.pwc.com.tr/tr/Hizmetlerimiz/danismanlik/tedarik-zinciri-yonetimi/ yönetimini gerçekleştirip işletme covid-19-operasyonlar-ve-tedarik-zinciri-etkisi.pdf sermayesini optimize etmek.

88 MART-NİSAN 2020 • SAYI: 113

19. TAYSAD KIYASLAMA ÇALIŞMASI

Kıyaslama Çalışması Firmanıza Ne Sağlar? Bu çalışma, tesisinizin endüstri içindeki diğer tesislerle genel olarak ve imalat süreçlerine göre karşılaştırılmasını sağla- yarak kuruluşunuza önemli faydalar sağla- manın yanı sıra, müşterilerden gelen özel standart taleplerine cevap verecek ve sürekli gelişme için bir temel teşkil edecektir. EFQM çalışmalarınıza da girdi sağlayan Kıyaslama Çalışması kapsamın- da, gerek OEM gerekse örnek tedarik sanayi firmalarında organize edilen “En İyi Uygulamalar Seminerleri” ile kurumların TAKİP EDİLEN 36 FARKLI birbirlerinden öğrenmesine imkan veren GÖSTERGEDEN BAZILARI bir platform da oluşturulmaktadır. İç Hata Oranı (ppm) Garanti İade Tutarı Önleme Maliyeti (%) Kalitesizlik Maliyeti (%) Verimlilik – Çalışan Başına Katma Değer (Euro / kişi) Gizlilik İlkesi Stok Devir Oranı (Sayı) Tesisinizle ilgili vereceğiniz bilgiler kodla- OEE – Genel Tezgah Etkinliği (%) narak şirket isimleri ile verilerin bağdaştı- Arızalar Arası Süre - MTBF (dk) rılması mümkün olmayacak hale getirile- Ortalama Arıza Giderme Süresi - MTTR (dk) cektir. Sonuç raporlar tamamen kodlan- Atık Geri Dönüşüm Oranı (%) mış şekilde oluşturulacak; veriler ve Kaza Ağırlık Oranı (%) Mavi ve Beyaz Yaka Devir Oranları (%) raporlar çalışmaya katılan kuruluşlar Personel Devamsızlık Oranı (%) dışında hiçbir kurum-kuruluş veya kişiye Mavi Yaka İşgücü Maliyeti (Euro/adamsaat) verilmeyecektir. Tezgah Etkinliği - OEE (%)

Ortak Hesaplama Yöntemi KATILIM KAYDI PAYLAŞIM TOPLANTISI Çalışmaya katılan firmalara ait verilerin Kıyaslama Çalışması’na katılmak isteyen firmaların, Sonuçlar, Haziran ayı sonunda birbirleri ile doğru bir şekilde kıyaslanabil- http://www.taysad.org.tr/kiyaslama-calismasi/ düzenlenecek toplantıda yalnızca mesi için tüm katılımcıların ilgili ölçütlerde linkinden kayıt yaptırmaları gerekmektedir. katılımcı firmalar ile paylaşılacaktır. aynı hesaplama yöntemini kullanması gerekmektedir. Hesaplamalar için TAYSAD tarafından hazırlanan “Gösterge Hesapla- BANKA HESAP BİLGİSİ ma Formu” kullanılmalıdır. TAYSAD İktisadi İşletmesi CEVAP FORMU SON GÖNDERİM TARİHİ İş Bankası - Gebze Organize 28 MAYIS 2020 Sanayi Şubesi, 2429 43978 Kayıt yaptıran firmalara, tesisleriyle IBAN: TR22 0006 4000 0012 4290 043978 ilgili bilgileri girecekleri form ayrıca TAYSAD Kıyaslama Çalışması gönderilecektir. TAYSAD üyeleri için Otomotiv Sektöründe Faaliyet katılım bedeli 1.500 TL+KDV, Gösteren Tüm Firmalara Açıktır TAYSAD üyesi olmayan firmalar için katılım bedeli 2.000 TL+KDV

Detaylı Bilgi ve Başvuru: SEVGİ ÖZÇELİK TAYSAD Kurumsal İletişim Uzmanı • [email protected] 19. TAYSAD KIYASLAMA ÇALIŞMASI

Detaylı Bilgi ve Başvuru: SEVGİ ÖZÇELİK TAYSAD Kurumsal İletişim Uzmanı • [email protected]