Tekst Isabeau Vogeleer Beklimming van de

Mont Blanc Met zijn 4808 meter staat de hoogste top van de Alpen bij vele bergbeklimmers op het verlanglijstje. In de zomermaanden is het dan ook koppen lopen op de Franse normaalroute. Hoewel deze route geen hoge moeilijkheidsgraad heeft, is de tocht niet zonder risico's. Jaarlijks vallen er zo'n 15 dodelijke slachtoffers en talloze andere gekwetsten. Dat maakt van de een van de dodelijkste bergen ter wereld…

De Mont Blanc ligt op de grens van Frankrijk en Italië, en vanuit beide landen vertrekt er een normaalroute richting de top. Op technisch gebied zijn beide routes vergelijkbaar, maar de Italiaanse variant is fysiek veel zwaarder vanwege het hoogteverschil.

Vanuit Italië moet je 3108 hoogtemeter overwinnen van het dal naar de top.

Vanuit Frankrijk 2436 hoogtemeter, als je kiest om met de kabelbaan te stijgen naar het vertrekpunt Nid d’Aigle. Dat maakt de Franse route veel populairder bij klimmers met weinig of zelfs geen ervaring.

18 Dodelijkste berg ter wereld

Jaarlijks proberen zo'n 25.000 klimmers de top van de Mont Blanc te bereiken. De voorbije jaren vielen er verschillende dodelijke slachtoffers: 15 doden in 2018, 16 doden in 2017, 9 doden in 2016,... De meeste ongevallen gebeuren op de Goûterroute, op het traject tussen de Tête Rousse en de Goûterhut, meer specifiek in het Grand Couloir en op de graat. In de periode 1990-2017 ondernamen de Franse reddingsdiensten 347 reddingsoperaties in het couloir, met 102 dodelijke slachtoffers. De meeste ongevallen gebeuren door een val, direct of indirect veroorzaakt door steenslag. Er is een duidelijk verband tussen het steenslagrisico en de drukte op de route. Veel van de ongevallen gebeuren dan ook tijdens de afdaling langs de graat. Verder blijkt ook dat 2/3 van de slachtoffers niet is ingebonden aan een touw, en er vallen minder slachtoffers bij klimmers die begeleid worden door een berggids.

Steenslag kan zich voordoen op ieder moment van de dag en in ieder seizoen, maar er zijn enkele factoren waar je rekening mee kunt houden om het couloir veilig over te steken:

• Temperaturen boven nul vergroten de kans op steenslag. Ook bij mooi, zonnig weer is het risico groter. • De gevaarlijkste uren zijn tussen 11u en 13u30. • Sneeuw heeft geen invloed op de regelmaat van steenslag, maar kan er wel voor zorgen dat de stenen niet heen-en-weer ketsen in het couloir. • Draag in het couloir altijd een klimhelm en bind je in. Maak je uitrusting in orde ver vóór het couloir. • Wacht vanaf een beschutte plek tot de touwgroep(en) voor je klaar zijn. Observeer de situatie voor je beslist om de oversteek te wagen. • Steek het couloir over zonder te aarzelen. • Gebruik de vaste kabel bij slechte sneeuw als een lopende zekering, maar ga er niet in hangen. Dit is geen via ferrata.

19 Beklimming Goûterroute aan banden gelegd

De populariteit van de Goûterroute heeft geleid tot de gekste situaties op de berg: gidsen worden geslagen, geduwd en uitgescholden door andere touwgroepen, klimmers houden rustpauzes op sneeuwbruggen in de volle zon. Er was zelfs een incident met een groep alpinisten uit Letland die een 10 meter lange vlaggenmast naar boven zeulden! Voor Jean Marc Peillex, de burgemeester van Saint-Gervais-les-Bains, is de maat meer dan vol en wordt het hoog tijd voor drastische maatregelen.

Eerdere initiatieven, zoals informatiecampagnes om slecht voorbereide klimmers te ontmoedigen en een verplichte materiaallijst, brachten geen verschil. Daarom geldt er vanaf 2019 een daglimiet van 214 klimmers op de Goûterroute. Voortaan mag je de berg alleen beklimmen, als je een reservatie in een van de hutten kunt voorleggen. Ook bivakkeren is verboden. Wie zijn tent toch opzet, riskeert een boete van 300.000 euro of een celstraf van twee jaar. Deze regels worden ook gecontroleerd door een bijzondere eenheid van de Franse politie, de zogeheten 'brigades blanches'. Voor ervaren alpinisten, die de Mont Blanc in een dag beklimmen, wordt een uitzondering gemaakt. Deze regels gelden momenteel alleen voor de Goûterroute.

Een reservatie in een van de hutten te pakken krijgen, wordt steeds moeilijker door de populariteit van de tocht. Berggidsen, toeristische diensten en allerlei tour operators proberen één van de 214 bedjes te bemachtigen. Het is nog maar de vraag of deze maatregel het aantal ongevallen ook effectief kan terugdringen: een succesvolle beklimming is immers sterk afhankelijk van het weer en de juiste condities. En de berg houdt geen rekening met jouw reservatie…

20 Tips voor een geslaagde beklimming Franse normaalroute: Goûterroute of Route Royale

De beklimming van de Mont Blanc blijft een onvergetelijke ervaring. • Gradering: PD • Vertrekpunt: Saint-Gervais-les-Bains, met de 'tramway du Mont Blanc' De strijd met de hoogte, de ongerepte landschappen op weg naar stijg je tot Nid d'Aigle (2372 meter) de top, de vriendschap binnen de touwgroep,… • Hoogteverschil: 1450 meter (overnachting in refuge du Goûter) + 1000 meter naar de top, of 800 meter (overnachting in refuge de Tête Rousse) + Wie de risico’s kent, kan zich hier ook op voorbereiden. 1650 meter naar de top • Als je in de refuge de Tête Rousse overnacht, is het hoogteverschil naar de 1. Hoogte: Hoe meer je stijgt, hoe groter de kans op hoogteziekte. top groter, maar dan kruis je het Goûter couloir op een beter tijdstip. Hoofdpijn, slapeloosheid, kortademigheid, gebrek aan eetlust, • Reserveren is in beide hutten verplicht. misselijkheid of zelfs braken zijn symptomen van hoogteziekte. Al vanaf 2500 meter kun je ziek worden. De enige remedie is dan… afdalen. Je kunt hoogteziekte voorkomen door voldoende tijd te nemen om de acclimatiseren. Een goede fysieke conditie helpt, maar is niet voldoende. Een goede test is om minstens één nacht boven 3000 meter te slapen, bijvoorbeeld in de refuge Italiaanse normaalroute: Voie du Pape des Cosmiques (3613 meter) en één ‘gemakkelijkere’ top te beklimmen, zoals de Tour Ronde (3792 meter). • Gradering: PD+ 2. Weer: In het hooggebergte kan het weer razendsnel omslaan • Vertrekpunt: parking nabij (1700 meter) met alle gevolgen van dien: white-out, negatieve temperaturen • Hoogteverschil: 1300 (overnachting in refuge Gonella) + 1800 meter naar die versterkt worden door hevige wind, sneeuw of onweer. Zorg de top ervoor dat je de voortekenen tijdig herkent. • De Italiaanse normaalroute is een prachtige, maar lange sneeuwtocht via 3. Oriëntatie: Eén van de grootste gevaren is verdwalen in een complexe gletsjer. plots opkomende mist, vooral in de bovenste regionen. Voorzie • Reserveren is niet verplicht een topografische kaart op schaal 1:25.000, een kompas, hoogtemeter en gps. 4. Techniek: Een goede looptechniek met stijgijzers en kennis van de juiste touwtechnieken op gletsjer en rots zijn essentieel. Oefen voldoende vooraf op wandelen met stijgijzers en pikkel, zowel op ijs als op sneeuw. 5. Periode: De aanwezigheid van andere touwgroepen kan een Alternatieve routes vals gevoel van veiligheid geven. Tijdens het hoogseizoen creëren opstoppingen, trage touwgroepen of afdalende touwgroepen Wanneer de normaalroutes overvol zijn, kun je kiezen voor een van gevaarlijke situaties. Door (blindelings) een andere touwgroep de minder bekende routes. Welke route je kiest, is afhankelijk van je te volgen, verlies je je eigen beoordelingsvermogen uit het oog. conditie, acclimatisatie en omstandigheden op de berg. 6. Uitputting: De hoogte, de koude en een gebrekkige fysieke In oplopende moeilijkheidsgraad: voorbereiding kunnen extreme moeheid en zelfs uitputting veroorzaken. Bereid je dus voor op lange, fysiek inspannende • De trois monts (PD): loopt via de Tacul, , Mont Blanc. dagen en een belabberde nachtrust. Een steeds populairder alternatief voor de Goûterroute. Mooi, maar 7. Gletsjerspleten en ijstorens: De gletsjers bevatten op sommige technisch iets moeilijker omdat je tijdens de klim ook moet afdalen. plekken veel spleten. Bind je op de juiste manier in en houd het • Grands mulets en Dôme du Goûtergraat (PD+): klassieke afdaal- en reddingsmateriaal binnen handbereik. Ook schijnbaar stabiele toerskiroute. ijstorens (of seracs) kunnen op ieder moment instorten. Vermijd • Traverse Miage, Bionassay, Mont Blanc (AD): veeleisende route via deze plekken of loop zo snel mogelijk door de gevarenzone. geëxponeerde graten 8. Lawines: Op deze hoogte kent de sneeuw nauwelijks • Tournettepijler (AD): geëngageerde route met technische klimpas- seizoenen. Wees na slecht weer extra voorzichtig op hellingen sages op cams en nuts steiler dan 30° (zoals het Goûtercouloir). Vergeet lawinebieper, • Innominatagraat (D+): zeer geëngageerde route met ingewikkeld sonde en sneeuwschep niet. routeverloop 9. Steenslag: Steenslag, veroorzaakt door de natuur of door andere touwgroepen, is zeer gevaarlijk. Voornamelijk het Goûtercouloir is hiervoor berucht. 10. Neem voldoende tijd: In theorie kun je de Mont Blanc beklimmen in een week, maar dan moeten alle omstandigheden perfect zijn. Beter is om twee weken te voorzien: zo heb Foto pagina 18-19: zicht naar top Mont Blanc vanaf Vallot je voldoende tijd om te acclimatiseren en kun je de ideale Foto pagina 20 boven: Refuge du Gouter weersomstandigheden afwachten. Foto pagina 20 midden: sfeerbeeld boven de Gouter 11. Indien nodig, laat je begeleiden: Heb je niet de nodige kennis Foto pagina 20 onder: Le Grand Couloir en ervaring om de beklimming veilig af te leggen? Aarzel dan

niet om je te laten begeleiden door een berggids!

21