Frank N. Pieke Maart 2021

i

The research for and production of this report have been conducted within the PROGRESS research framework agreement. Responsibility for the contents and for the opinions expressed, rests solely with the authors and does not constitute, nor should be construed as, an endorsement by the Netherlands Ministries of Foreign Affairs and Defense. This project has been completed on behalf of the Knowledge Network of the Government of the Netherlands.

Het LeidenAsiaCentre is een onafhankelijk onderzoekscentrum gelieerd aan de Universiteit Leiden en mogelijk gemaakt dankzij een gift van het Vaes Elias Fonds. Het centrum legt zich toe op maatschappelijk relevant wetenschappelijk onderzoek. Alle onderzoeksprojecten vinden plaats in nauwe samenwerking met een grote verscheidenheid aan Nederlandse maatschappelijke partners. Raadpleeg onze website voor meer informatie: www.leidenasiacentre.nl Voor contact of bestellingen: [email protected] M. de Vrieshof 3, 2311 BZ Leiden, Nederland

ii

Inhoud

Samenvatting van de belangrijkste bevindingen iv Beleidsaanbevelingen v 1. Doelstellingen van het project 1 2. Data en methoden van onderzoek 3 3. Ontwikkeling en structuur van de Chinese gemeenschap in Nederland 5 4. Chinese organisaties in Nederland 9 4.1. Organisaties gericht op het vertegenwoordigen van de belangen van de Chinese bevolking ten opzichte van de overheid en samenleving 9 4.2. Organisaties die functioneren als verlengstuk van de Chinese regering of Communistische Partij 11 4.3. Organisaties van gemeenschappen uit een specifiek gebied van herkomst 12 4.4. Organisaties van Chinese geloofsgemeenschappen 13 4.5. Organisaties gericht op een specifiek politiek doel in China 14 4.6. Organisaties voor Chinees maatschappelijk werk 14 4.7. Organisaties voor Chinees onderwijs 15 4.8. Organisaties voor beroepsgroepen, cultuur, sport of feestdagen 15 5. Chinese media 17 5.1. United Times 荷兰联合时报 17 5.2. China Times 中荷商报 17 5.3. HollandOne.com 荷兰一网 18 5.4. CRTV (Chinese Radio & TV) 城市之声 18 5.5. GoGoDutch 荷乐网 18 5.6. Asian News 华侨新天地 19 6. Overzeese Chinezen en de Chinese overheid 20 6.1. Het Verenigd Front en de overzeese Chinezen 20 6.2. Partijorganisatie in het buitenland 25 7.1. De fragmentatie van de Chinese bevolking in Nederland en de Chinese overheid 29 7.2. Overzees Chinees beleid in Nederland 31 8. Conclusie: zin en onzin over Chinese invloed in Nederland 36 Appendix 1: Lijst van Chinese organisaties en media 40 Appendix 2: WeChat-gebruik onder Chinese Nederlanders en Chinezen in Nederland 44

iii

Samenvatting van de belangrijkste bevindingen

De mate van invloed en beïnvloeding door de Chinese overheid en de Chinese Communistische Partij (CCP) onder de Chinese en Chinees-Nederlandse bevolking in Nederland is tot op heden nog beperkt en heeft niet of nauwelijks tot schadelijke inmenging in de Nederlandse samenleving geleid. Dit betekent echter niet dat er niets aan de hand is. De basis voor beïnvloeding van Chinese Nederlanders is wel degelijk gelegd en de potentie voor inmenging is daarmee aanwezig. Het is daarom zaak om reeds nu hierop te anticiperen en proactieve maatregelen te nemen om toekomstige activering van het potentieel voor beïnvloeding van de Chinese gemeenschap te voorkomen. De Chinese overheid en de CCP hebben in de laatste twintig jaar hun ambities en arsenaal aan middelen om Chinese gemeenschappen in het buitenland te beïnvloeden vergroot. Overzeese Chinezen worden steeds meer gezien als een organisch onderdeel van de Chinese natie en een strategisch voordeel dat door de Chinese overheid en de CCP in het buitenland ingezet kan worden. Hierbij spelen instellingen van het zg. Verenigd Front departement van de CCP een sleutelrol. Chinese Nederlanders zijn zowel een doelwit als een (potentieel) instrument van Chinese invloed. Chinees-Nederlandse leiders uit de traditionele overzeese gebieden domineren de organisaties van de Chi