Kurumsal Sosyal Sorumluluk 2018 Raporu

Mart 2018

Bu rapor GfK tarafından Capital Dergisi için hazırlanmıştır. Bu rapordaki bilgiler GfK ’nın yazılı onayı alınmadan – kısmen ya da yorum şeklinde –

1 Giriş • Araştırmanın Amacı • Metodoloji • Demografi • Yönetici Özeti

2 Halk Araştırması Bulguları

3 İş Dünyası Araştırması Bulguları

Bu araştırma, son dönemlerde dünyada hızla yükselen kurumsal sosyal sorumluluk faaliyetlerinin Türkiye’deki etkinliğini ve halk & iş dünyası nezdinde iş dünyasının ve liderlerin ve kurumsal sosyal sorumluluk faaliyetleri kapsamında nasıl algılandığını ortaya çıkarmak amacıyla gerçekleştirilmiştir.

“Bilgisayar 15+ yaş destekli yüz GfK grubunda yüze görüşme 1.347 kadın ve tekniği” Omnibus erkek katılımcı (CAPI)

Görüşülen kişiler çok aşamalı yarı Görüşme tesadüfi tarihleri: örnekleme 7 Aralık 2017 yöntemi ile - 9 Ocak 2018

seçilmiştir.

Araştırmanın saha çalışması, mesleki standartları düzenleyici bir meslek birliği olan ESOMAR kurallarına bağlı olarak gerçekleştirilmiştir. © GfK 2018 | Kurumsal Sosyal Sorumluluk Araştırması 2018 5 Metodoloji – İş dünyası araştırması

GfK İş «Online Görüşme Dünyası araştırma tarihleri: Veritabanı'nda tekniği» 4 Ocak – yer alan 242 (CAPI) profesyonel 15 Şubat 2018

Araştırmanın saha çalışması, mesleki standartları düzenleyici bir meslek birliği olan ESOMAR kurallarına bağlı olarak gerçekleştirilmiştir.

Cinsiyet Yaş Ortalama Yaş: 33

15-17 yaş 18-24 yaş 25-34 yaş 35-44 yaş 45-54 yaş 55 yaş ve arası arası arası arası arası üzeri

%13 %17 %26 %19 %13 %12

Eğitim %50 %50 %37 %20 %29 %14

SES

AB 40% 15% İlköğretim Orta öğretim Lise Üniversite ve üzeri C1 C2 15% DE 30% %17 %60 %37 2 Öğrenci Çalışıyor Çocuksuz Ort.Çocuk sayısı

Cinsiyet Eğitim %1 %2 %54 %43

Lise İki yıllık yüksek okul Üniversite Yüksek lisans / doktora

Pozisyon %50 %50 %5’in altındaki değerler gösterilmemiştir. %17 %14 %12 %7 %6 %5 %5 Kurumsal Pazarlama Kurumsal İş Geliştirme Yaş Genel Müdür Genel Müdür Pazarlama 10% Yardımcısı Müdürü İletişim Müdürü Uzmanı İletişim Uzmanı Müdürü 18% 18-24 Sektör %6’nın altındaki değerler gösterilmemiştir. 25-34 29% 35-44 42% %10 %7 %6 %6 45-54 %10 %9 %7 Bankacılık / Hızlı Eğitim / Perakende Dayanıklı Üretim / 55+ Otomotiv finans/ tüketim Danışmanlık tüketim İmalat Ortalama Yaş: 43 sigorta

Halk araştırmasının söyledikleri; Kurumsal sosyal sorumluluğun iş dünyası nezdinde toplumla ilişki kurma, toplumdan aldığını topluma geri kazandırma için önemli ve vazgeçilmez bir araç haline geldiğini görüyoruz. Sosyal konularda sorumlu bir yaklaşım içinde olan firmaların itibar skalasında da yüksek puanlar aldıklarını görüyoruz. Bu yıl gerçekleştirdiğimiz araştırmada kurumsal sosyal sorumluluğu “Kurumların halkın sorunlarına ve ihtiyaçlarına karşı görevleri” olarak tanımlayanlarda ise ciddi bir artış görüyoruz.

Toplumda iş dünyasının gerçekleştirdiği kurumsal sosyal sorumluluk faaliyetleri konusunda farkındalığın anlamlı bir şekilde arttığı görülüyor. Uzun bir süredir halk, firmaların öncelikle “eğitim” alanını sahiplenmesi gerektiğini düşünürken, bu sene çevre ve doğanın korunmasına öncelik vermesi gerektiğini düşünenlerin oranının arttığını görüyoruz. Spora ve kültür sanat faaliyetlerine destek verilmesini gerektiğini düşünenlerde de anlamlı derecede artış var.

İş dünyası ne diyor? 2017’de kurumsal sosyal sorumluluk alanında yeni projeler başlattığını belirten şirketlerin oranında 2016’ya göre artış olduğuınu görüyoruz. Aynı şekilde 2018’de kurumsal sosyal sorumluluk alanında yatırım bütçelerinin artacağını belirtenlerin oranı da yükseldi. Geçtiğimiz yıl da olduğu gibi iş dünyası için öncelik verilmesi gereken alanların başında eğitim geliyor. Eğitimi, aile içi şiddet ve çevrenin korunması izliyor.

Öte yandan şirketlere kendi KSS gündemlerinde hangi konular olduğunu sorduğumuzda ise eğitime katkıda bulunmak ve sürdürebilirlik çalışmaları olduğunu belirtiyorlar. Halkın beklentisinin aksine, “çevre ve doğanın korunması” iş dünyasının gündeminde 5. sırada.

Özel sektör kurumlarının sosyal sorunlar konusunda sorumlulukları var mı?

Evet, sorumlulukları olduğunu %57 %71 düşünüyorum. Hayır, sorumlulukları olduğunu düşünmüyorum.

Bilmiyorum / Fikrim yok.

2017 2018 Bir önceki döneme göre anlamlı olarak yüksektir.

Baz: Tüm görüşülenler © GfK 2018 | Kurumsal Sosyal Sorumluluk Araştırması 2018 12 Her 2 katılımcıdan biri iş dünyasının kurumsal sosyal sorumluluk faaliyetlerinden yeterince haberdar olduğunu belirtiyor.

İş dünyasının kurumsal sosyal sorumluluk alanında gerçekleştirdiği faaliyetlerden haberdar mısınız?

Yeterince haberdarım.

Kısmen haberdarım.

Hiç haberdar değilim.

Bilmiyorum / Fikrim yok.

2017 2018 Bir önceki döneme göre anlamlı olarak yüksektir. Bir önceki döneme göre anlamlı olarak düşüktür.

© GfK 2018 | Kurumsal Sosyal Sorumluluk Araştırması 2018 Baz: Tüm görüşülenler 13 2017’de görüşülen kişilerin %40’ı kurumsal sosyal sorumluluk faaliyetlerini yeterli bulduğunu belirtirken bu rakam 2018 yılında %57’ye yükselmiştir. Türkiye’de özel sektör kurumlarının kurumsal sosyal sorumlululuk alanında gerçekleştirdikleri faaliyetler ne ölçüde yeterli?

%3 %8 Çok yeterli buluyorum %49 %37 Yeterli buluyorum

Ne yeterli ne değil %51 %34 Yeterli bulmuyorum

%6 %6 Hiç yeterli bulmuyorum

%1 %1 Bilmiyorum / fikrim yok

%2 %2

Baz: Tüm görüşülenler 2017 2018 Bir önceki döneme göre © GfK 2018 | Kurumsal Sosyal Sorumluluk Araştırması 2018 anlamlı olarak yüksektir. 14 Halka göre firmaların kurumsal sosyal sorumluluk alanında sahiplenmesi gereken öncelikli konular

%18 %16 %14 %13 Çevre ve Eğitim ve Aile içi şiddet, doğanın Sağlık ve sağlık öğretim kadın ve çocuk hakları korunması hizmetleri

%10 %9 %7 %5 Sanat ve Hayır işleri Tarihin korunmasına Spora destek kültürle ilgili yapılması destek verilmesi verilmesi faaliyetler

Bir önceki döneme göre Baz: Tüm görüşülenler 2018 2017 anlamlı olarak düşüktür. Bir önceki döneme göre anlamlı olarak yüksektir. © GfK 2018 | Kurumsal Sosyal Sorumluluk Araştırması 2018 15 Kurumsal sosyal sorumluluk faaliyetlerinin iletişim araçlarıyla topluma anlatılmasına yönelik düşünceler

Doğru buluyorum.

Yanlış buluyorum.

2017 2018 Baz: Tüm görüşülenler

Bir önceki döneme göre anlamlı olarak yüksektir. © GfK 2018 | Kurumsal Sosyal Sorumluluk Araştırması 2018 16 Kurumsal sosyal sorumluluk «En başarılılar»

2018 2018 1 Koç Holding 11 Boyner 2 Sabancı Holding 12 AvivaSA 3 Turkcell 13 Tofaş 4 Arçelik/Beko 14 Türk Telekom – Ziraat Bankası 5 Yıldız Holding / Ülker 15 Pınar 6 Sanko Holding 16 Aygaz 7 Eczacıbaşı Holding 17 Enka 8 Doğan Holding 18 Oyak Holding 9 Coca Cola 19 Opet 10 İş Bankası 20 Petrol Ofisi

2018 1 81 İlde 81 Orman (İş Bankası) 2 Temiz Çevre (Carrefour) 3 Günışığı (Türk Telekom) 4 Gönül Ağacı (Petrol Ofisi) 5 Sarı Bisiklet (Eti) 6 Engelsiz Eğitim Programı (Turkcell) 7 Kadın Usta Klübü (Kale Grubu) 8 Engeli Olan Çocuklar (UNICEF) 9 Geleceğin Mucitleri (Samsung) 10 Annem ve Ben Projesi (TİKAV)

2018 1 Rahmi Koç 2 Ömer Koç 3 Dilek Sabancı 4 Güler Sabancı 5 Cem Boyner 6 Oya Eczacıbaşı 7 Aydın Doğan 8 Bülent Eczacıbaşı 9 Kamil Yazıcı 10 Ahmet Eren

Yeterince haberdarım. %61 iş dünyası temsilcilerinin / liderlerinin Kısmen haberdarım. gerçekleştirdiği kurumsal sosyal sorumluluk faaliyetlerinden haberdar olduğunu belirtiyor. Hiç haberdar değilim.

Bilmiyorum / Fikrim yok.

2018 Baz: Tüm görüşülenler

Çalıştığınız kurum 2017 yılında yeni kurumsal sosyal sorumluluk projesi/ projeleri başlattı mı?

%33,9 %52,4 Evet, başlattı.

Hayır, başlatmadı.

Bilmiyorum / Fikrim yok.

Bir önceki döneme göre 2017 2018 anlamlı olarak yüksektir. Bir önceki döneme göre anlamlı olarak düşüktür.

Baz: Tüm görüşülenler © GfK 2018 | Kurumsal Sosyal Sorumluluk Araştırması 2018 27 Firmaların kurumsal sosyal sorumluluk faaliyetlerinde önemli bir değişiklik olmadığı görülüyor.

2017 yılında şirketinizdeki kurumsal sosyal sorumluluk faaliyetlerindeki değişiklik ne yönde oldu?

%32,5 %37,4 Arttı Aynı kaldı

Azaldı %43,6 %47,1 %12,6 %10,2 Bilmiyorum / fikrim yok

%11,3 %5,3

2017 2018 Baz: Tüm görüşülenler

2018 yılında şirketinizdeki kurumsal sosyal sorumluluk faaliyetlerindeki değişikliğin ne yönde olmasını bekliyorsunuz?

%31,5 %44,2 Artacak Aynı kalacak

Azalacak %48,3 %40,3 %9,4 %4,9 Bilmiyorum / fikrim yok

%10,8 %10,6

2017 2018 Baz: Tüm görüşülenler

%97,6 %98,1

Evet, sorumlulukları olduğunu düşünüyorum.

Hayır, sorumlulukları olduğunu düşünmüyorum.

Bilmiyorum / Fikrim yok.

2017 2018 Baz: Tüm görüşülenler

%1,3

%0,5 Çok yeterli buluyorum %12,3 %24,4 Yeterli buluyorum %16 %25,7 Ne yeterli ne değil

Yeterli bulmuyorum

Hiç yeterli bulmuyorum %11,8 %48,3 Bilmiyorum / fikrim yok %44,2 %13,6

%1,8

2017 2018 Baz: Tüm görüşülenler

Sizin çalıştığınız kurum kurumsal sosyal sorumluluk projelerini destekliyor mu?

%82,9 %85 Evet

Hayır

Bilmiyorum / Fikrim yok.

2017 2018 Baz: Tüm görüşülenler

© GfK 2018 | Kurumsal Sosyal Sorumluluk Araştırması 2018 33 Eğitim her yıl olduğu gibi desteklenen kurumsal sosyal sorumluluk alanlarının başında geliyor. Kurumsal sosyal sorumluluk projelerini destekleyen kurumların destek verdikleri alanlar

%23 %9 %9 %8 Eğitim ve Sürdürülebilirlik Sanat ve kültürle öğretime katkıda çalışmalarına Spora destek ilgili faaliyetler bulunmak destek

%8 %7 %6 %6

Çevre ve Hayır işleri Çalışanlarına değer STK’lara destek doğanın korunması yapılması vermesi olunması

%6’nın altında kalan değerler gösterilmemiştir.

2018 2017 Baz: Çalıştığı firmanın KSS alanında faaliyet gösterdiğini belirten kişiler

© GfK 2018 | Kurumsal Sosyal Sorumluluk Araştırması 2018 34 Öncelik verilmesi gereken alanların başında eğitim geliyor, onu aile içi şiddet ve çevre izliyor. Toplumsal sorumluluklar düşünüldüğünde Türkiye'deki firmaların öncelikle yerine getirmesi gereken konular

%36 %20 %18 %9 Eğitim ve Aile içi şiddet, Sanat ve kültürle öğretim kadın ve çocuk Çevre ve doğanın hakları korunması ilgili faaliyetler

%5 %5 %3 %2

Sağlık ve sağlık Hayır işleri Spora destek Tarihin korunmasına hizmetleri yapılması verilmesi destek verilmesi

Baz: Tüm görüşülenler 2018 2017

2018 2018 1 Koç Holding 11 Procter & Gamble (P&G) / Unilever 2 Sabancı Holding 12 Anadolu Grubu - Anadolu Efes 3 Eczacıbaşı Holding 13 Doğuş Holding 4 Turkcell 14 Doğan Holding 5 Borusan 15 Arçelik / Nef 6 Türkiye İş Bankası 16 Eti / Mercedes 7 Akbank 17 Yapı Kredi Bankası / LC Waikiki 8 Vodafone 18 Zorlu Holding & Vestel / Filli Bya 9 Garanti Bankası 19 Boyner / Ziraat Bankası 10 Opet 20 Coca-Cola / Rönesans Holding

Doğa ve Kültür ve Eğitim Aile içi Tarihi Spor Sağlık Çevre Sanat Öğretim şiddet Koruma

Koç Garanti Eczacıbaşı Koç Koç Koç Koç 1 Holding Bankası Holding Holding Holding Holding Holding

Doğuş Sabancı Sabancı Unilever Akbank Anadolu Grubu Sabancı Holding 2 Holding Holding Holding Vodafone / Doğan Holding / Eczacıbaşı Koç Sabancı Holding / Yıldız Holding - Turkcell Vodafone / Opet 3 Holding Holding Eczacıbaşı Holding Ülker Hürriyet Eczacıbaşı Türkiye İş Abdi İbrahim / Eczacıbaşı Arçelik - Beko Borusan Turkcell 4 Holding Bankası Acıbadem Grubu Holding Koç Holding / Sabancı Opet / Siemens - Borusan / Filli Anadolu Grubu Doğan Holding Türkiye İş Bankası 5 Turkcell Holding Bosch Boya / Aygaz

Toplum Sürdürebilirlik Çalışana Hayır gelişimine İş İnsan Tüketici çalışmalarına verilen işleri katkıda Ahlakı Hakları Bilinçlendirme destek değer bulunmak verilmesi

Koç Koç Koç Koç Koç Koç Koç 1 Holding Holding Holding Holding Holding Holding Holding

Sabancı Sabancı Sabancı Eczacıbaşı Borusan Arçelik - Beko Unilever 2 Holding Holding Holding Holding Eczacıbaşı Holding Turkcell / Turkcell / Garanti Eczacıbaşı Sabancı / Türkiye İş Unilever Borusan 3 Anadolu Grubu Bankası / Vodafone Holding Holding Bankası Eczacıbaşı Holding / Sabancı Borusan Unilever Turkcell Unilever BSH 4 Türkiye İş Bankası Holding

Sabancı Holding / Sabancı LC Waikiki Mercedes Doğuş Holding Migros Arçelik 5 Garanti Bankası Holding

2018 1 Temiz Tuvalet (Opet) 2 Meslek Lisesi Memleket Meselesi (Vehbi Koç Vakfı-Özel Sektör Gönüllüler Derneği) 3 HeForShe (Koç Holding) 4 Ülkem İçin (Koç Holding) 5 Engelsiz Eğitim Programı (Turkcell) 6 Eti Çocuk Tiyatrosu (Eti) / Trafik Hayattır (Doğuş Otomotiv) 7 Olimpik Anneler (P&G) / Şehrin iyi hali (Akbank) 8 Aile İçi Şiddete Son (Hürriyet) / 81 ilde 81 Orman (İş Bankası) 9 Gelecek Turizmde ( Anadolu Efes) / Düşler Akademisi (AYDER-UNDP-Vodafone) / Pembe Kurdele (Avon) 10 81 İlden 81 Öğrenci Projesi (Türkiye iş Bankası) / Haydi kızlar kodlamaya (BORUSAN) / Gelecegi Yazan Kadınlar (Turkcell)

2018 1 Rahmi Koç 2 Bülent Ezcacıbaşı 3 Güler Sabancı 4 Hüsnü Özyeğin / İbrahim Betil 5 Ferit Şahenk 6 Tuncay Özilhan 7 Ahmet Kocabıyık 8 Suna Kıraç 9 Cem Boyner 10 Dilek Sabancı / Semahat Arsel / Murat Ülker / Nurten Öztürk

Hande Akdağ Director | Marketing & Business Development [email protected] T: +90 212 368 0700 www.gfk.com/tr

Naz Şakar Specialist l Marketing & Communications [email protected] T: +90 212 368 0700 www.gfk.com/tr