Raport nr 35 – Report No 35 Ornis Polonica 2019, 60: 125–160 Działalność Komisji Faunistycznej i jej raporty są sponsorowane przez:

Rzadkie ptaki obserwowane w Polsce w roku 2018 Komisja Faunistyczna Niniejszy raport zawiera 306 obserwacji z roku sprawozdawczego oraz 50 z lat wcze- śniejszych (wyróżnione podaniem pełnego roku) – akceptowanych przez Komisję i tym samym uznawanych za stwierdzenia. Dotyczą one 101 gatunków i podgatunków. Około 18% zgłoszonych obserwacji nie uzyskało akceptacji (patrz aneks). W roku 2018 do awifauny krajowej przybyły trzy nowe gatunki: mewa popielata La- rus smithsonianus, zaganiacz blady Iduna pallida i świergotek stepowy Anthus godlewskii. Po raz pierwszy gnieździła się w kraju świstunka iberyjska Phylloscopus ibericus w mie- szanej parze z pierwiosnkiem P. collybita; ponadto odnotowano drugi przypadek lęgu raroga Falco cherrug. Inne najrzadsze odnotowane gatunki to: drugie stwierdzenia „uhli azjatyckiej” Melanitta deglandi stejnegeri, jerzyka bladego Apus pallidus i siewki szarej Pluvialis dominica, trzecie stwierdzenia kaniuka Elanus caeruleus i orłosępa Gypaetus barbatus, trzecie i czwarte burzyka północnego Puffinus puffinus, czwarte „mewy sybe- ryjskiej” Larus fuscus heuglini, zaganiacza szczebiotliwego Hippolais polyglotta i zagania- cza małego Iduna caligata, czwarte do szóstego biegusa białorzytnego Calidris fuscicollis, piąte brodźca plamistego Actitis macularius i mewy cienkodziobej Chroicocephalus genei oraz siódme pokrzewki wąsatej Sylvia cantillans. Stosunkowo liczne pojawy dotyczyły: żwirowca stepowego Glareola nordmanni (5 stwierdzeń), wydrzyka wielkiego Stercora- rius skua (4), burzyka szarego Ardenna grisea (4), głuptaka Morus bassanus (6), orzełka Hieraaetus pennatus (6), pasterza Pastor roseus (8), modraczka Tarsiger cyanurus (3), świ- stunki brunatnej Phylloscopus fuscatus (6) i trznadelka Emberiza pusilla (7). Lista ptaków krajowych liczy obecnie 460 gatunków. Stwierdzenia uszeregowano według regionów w kolejności alfabetycznej, a w obrę- bie województwa – chronologicznie. Kod liczbowy po nazwie gatunkowej w pierwszej części dotyczy okresu sprzed roku sprawozdawczego, a w drugiej – danych z tego roku; w obu przypadkach liczba stwierdzeń łamana przez liczbę osobników; symbol „n” wy- raża liczby nieustalone, skrót „ca” liczby przybliżone. Stanowiska gatunków zagrożonych utajniono. Podstawą do wyliczenia kodów liczbowych jest publikacja Stawarczyk i inni (2017), uwzględniająca zmiany liczby stwierdzeń wynikające z rewizji generalnej oraz z reinter- pretacji pojawów niektórych gatunków. Kolejność i nazewnictwo gatunków zastosowano według nowej systematyki (Stawarczyk 2014, 2018). Komisja dziękuje za konsultacje w kilku trudnych przypadkach następującym ekspertom: Peter Adriaens, Dick Forsman, Sanchez Mateos, Killian Mullarney, Sebastien Reeber.

125 Wykaz stwierdzeń – List of accepted records Kategorie A i C (pojawy naturalne – natural occurrence)

Sterniczka jamajska Oxyura jamaicensis 13/13, 3/3 Dolnośląskie: 15.11.–26.12.18. – 1 ♂ ad. (foto), zb. Słup, pow. jaworski (I. i R. Danielec- cy, www.clanga.com). Małopolskie: 14.–16.09.18. – 1 ♀ lub imm. (foto), Przyręb, pow. wadowicki (P. Malczyk i inni). Podkarpackie: 14.08.–18.11.18. – 1 ♂ ad. (foto), Buda Stalowska, pow. tarnobrzeski (D. Sikora, T. Świątek, T. Mazurkiewicz, www.clanga.com).

„Bernikla jasnobrzucha” Branta bernicla hrota 14/35, 2/3 Pomorskie: 04.11.18. – 1 ad. (fot. 1), Władysławowo, pow. pucki (M., D. i T. Świtała); 17.–18.11.18. – tenże (foto), Chałupy, pow. pucki (K. Czajowski, K. Matusik, M. Piąt- kowski, www.clanga.com). Zachodniopomorskie: 03.10.18. – 2 ad. (foto), Łazy, pow. koszaliński (K. Hryniewicz); 03.10.18. – te same (foto), Kołobrzeg Podczele (R. Rudzionek). —— Pierwsze stwierdzenia od roku 2007 (Stawarczyk et al. 2017).

Gęsiówka egipska Alopochen aegyptiaca Małopolskie: 03.–05.2016 – 1 para z 5 pull. (foto), Malec, pow. oświęcimski (M. Jantarski, M. Matejko). Dolnośląskie: 08.06.18. – 1 para z pull., Rakowice Wielkie, pow. lwówecki (T. Maszkało). Małopolskie: 13.06.18. – 1 para z 5 pull. (foto), Skawina (pow.) (K. Czajowski, M. Pola- kowski, M. Broniszewska); 22.07.18. – 1 para z 10 pull. (foto), Brzegi, pow. wielicki (A. Chwierut). Śląskie: 01.–20.07.18. – 1 para z 3 pull. (foto), Goczałkowice-Zdrój, pow. pszczyński (J. Przyborowska, A. Oruba i inni). Wielkopolskie: 26.06.–07.10.18. – 1 para z 3 pull./juv. (foto), jez. Krzycko, pow. leszczyń- ski (T. Frąckowiak, M. Janowski, W. Okupniczak). Zachodniopomorskie: 02.06. i 25.07.18. – 2 pary z 6 pull. (foto), Chlewice, pow. myśli- borski (S. Gibowski).

Turkan Somateria spectabilis 32/35, 3/3 Pomorskie: 04.03.18. – 1 ♀ imm. schwytana (2. r.kal.; fot. 2), Sopot (A. Labudda, B. Rut- kowska); 05.03.–03.04.18. – 1 ♀ imm. (2. r.kal.; foto), tamże (S. Sosnowski, P. Fiu- tek, A. Kośmicka, www.clanga.com); 24.–25.03.18. – 1 ♀ ad. (foto), Hel, pow. pucki (A. Kośmicki, H. Trzeciak, www.clanga.com). —— Poprzednio gatunek ten widziano w roku 2011 (Stawarczyk et al. 2017). Osłabiony ptak z So- potu został przewieziony do azylu, gdzie wkrótce padł.

„Uhla azjatycka” Melanitta deglandi 1/1, 1/1 Pomorskie: 26.02.–15.04.18. – 1 ♂ ad. podgatunku M. d. stejnegeri (fot. 3), Gdańsk Stogi (R. Adamowicz i inni, www.clanga.com); 10. i 24.11.18. – tenże (foto), Gdańsk Wyspa Sobieszewska (A. Kośmicki i inni); 14.–29.12.18. – tenże (foto), Gdańsk Stogi (Ł. Krajewski i inni).

126 Fot. 1. „Bernikla jasnobrzucha” Branta bernicla hrota, Władysławowo, listopad 2018 (fot. D. Świtała) – Pale-bellied Brent Goose, Władysławowo, November 2018

Fot. 2. Turkan Somateria spectabilis, Sopot, marzec 2018 (fot. A. Labudda) – King Eider, Sopot, March 2018

127 Fot. 3. „Uhla azjatycka” Melanitta deglandi stejnegeri, Gdańsk, luty–marzec 2018 (fot. R. Adamowicz) – Stejneger’s Scoter, Gdańsk, February-March 2018

Fot. 4. Strepet Tetrax tetrax, Karsiborska Kępa, maj 2018 (fot. T. Wojciechowski) – Little Bustard, Karsi- borska Kępa, May 2018

128 —— Drugie stwierdzenie w Polsce; pierwszy raz gatunek ten odnotowano w roku 2007, niemal w tym samym miejscu (Malczyk & Łukasik 2008).

Mieszaniec Melanitta deglandi stejnegeri × Melanitta fusca Pomorskie: 10.11.18. – 1 ♂ (foto), Gdańsk Wyspa Sobieszewska (P. Kunowski).

Hełmiatka Netta rufina Małopolskie: 16.06.18. – 1 ♀ z 4 pull. (foto), Zaborze, pow. oświęcimski (E. Paprzycka, J. Wojtczak). Śląskie: 24.05.–15.08.18. – co najmniej 12 ♀♀/par z pull. (foto), Wielikąt, pow. wo- dzisławski (D. i R. Szyra, W. Miczajka i inni); 13.06.18. – 1 para z 4 pull., Ochaby Małe, pow. cieszyński (W. Miczajka); 01.07.18. – 1 ♀ z 8 pull., Iłownica, pow. bielski (W. Miczajka).

Czerniczka Aythya collaris 9/9, 1/1 Kujawsko-pomorskie: 04.–07.02.18. – 1 ♂ ad. (foto), Jez. Wąsoskie, pow. nakielski (P. Świ- tała, www.clanga.com). —— Drugie stwierdzenie zimowe w kraju (Stawarczyk et al. 2017, Komisja Faunistyczna 2018).

Rożeniec Anas acuta Podlaskie: 27.05.18. – 1 ♀ z 4 pull. (foto), Sośnia, pow. grajewski (Ł. Krajewski); 01.06.18. – 1 ♀ z 7 pull. (foto), Łoje-Awissa, pow. grajewski (Ł. Krajewski).

Mandarynka Aix galericulata Opolskie: 20.05.18. – 1 para z 6 pull. (foto), Brzeg (pow.) (M. Stajszczyk, J. Regner).

Jerzyk alpejski Tachymarptis melba 13/17, 1/1 Małopolskie: 07.05.18. – 1 os. (foto), Kamienica, pow. limanowski (T. Wilk).

Jerzyk blady Apus pallidus 1/1, 1/1 Pomorskie: 01.11.18. – 1 juv. (foto), Władysławowo, pow. pucki (A. Ostoja-Lniski). —— Drugie stwierdzenie w kraju (Stawarczyk et al. 2017), czasowo zbieżne z licznym nalotem tego gatunku odnotowanym w listopadzie 2018 roku w północno-zachodniej Europie (Ławicki & van den Berg 2018).

Strepet Tetrax tetrax n+14/n, 1/1 Zachodniopomorskie: 12.05.18. – 1 ♂ ad. (fot. 4), Karsiborska Kępa, pow. Świnoujście (T. Wojciechowski). —— Zaledwie drugie stwierdzenie po roku 1950 (Przepiórka 2013, Stawarczyk et al. 2017).

Drop Otis tarda Pomorskie: 27.–28.05.18. – 1 ♀ (2. r.kal.; foto), Brzezie, pow. człuchowski (R., M., W. Fe- culak). Zachodniopomorskie: 23.–24.07.18. – 1 ♀ (2. r.kal.; foto), Sulikowo, pow. szczecinecki (P. Butkiewicz). —— Obie obserwacje dotyczą tego samego osobnika oznakowanego w Niemczech.

129 Kulon Burhinus oedicnemus Małopolskie: 29.05.18. – 1 os., Chechło, pow. olkuski (J. Betleja).

Szczudłak Himantopus himantopus Podkarpackie: 02.06.–18.07.18. – 2 pary z gniazdami i 2 pull./juv. (foto), Sośnica-Brzeg, pow. jarosławski (T. Mazurkiewicz i inni).

Szablodziób Recurvirostra avosetta Świętokrzyskie: 20.05.–10.06.18. – 1 para z gniazdem (foto), Górki, pow. buski (M. Ło- dziński).

Siewka szara Pluvialis dominica 1/1, 1/1 Dolnośląskie: 29.07.–05.08.18. – 1 ad. (fot. 5), Stawy Przemkowskie, pow. polkowicki (Z. Kajzer, S. Rubacha i inni). —— Drugie stwierdzenie w kraju, poprzednio gatunek ten odnotowano w roku 2002 (Stawarczyk et al. 2017).

Sieweczka morska Charadrius alexandrinus 47/58, 2/2 Mazowieckie: 05.–07.05.18. – 1 ♀ (foto), Rez. Kępy Kazuńskie, pow. nowodworski (T. Chodkiewicz i inni). Pomorskie: 02.05.18. – 1 ♀ (foto), Kuźnica, pow. pucki (Z. Kajzer, P. Malczyk, W. Janecki).

Czajka towarzyska Vanellus gregarius 43/45, 4/4 Dolnośląskie: 30.10.18. – 1 juv. (foto), Radziądz, pow. trzebnicki (A. Kuźnia). Lubelskie: 21.10.18. – 1 ad. (foto), Stary Uścimów, pow. parczewski, 27.10.18. – tenże (foto), Stara Jedlanka, pow. parczewski (J. Mydlak, M. Karwowski). Łódzkie: 17.–25.04.18. – 1 ad. (foto), Złaków Kościelny, pow. łowicki (M. Lazurek, T. Mu- siał, www.clanga.com). Mazowieckie: 12.–26.08.18. – 1 juv. (foto), Grabowo Wielkie, pow. przasnyski (M. Mu- rawski, K. Antczak).

Biegus morski Calidris maritima ca 221/ca 276, 0/0 Pomorskie: 22.10.2017 – 1 imm. (foto), Mikoszewo, pow. nowodworski (T. Kobylas i inni).

Biegus białorzytny Calidris fuscicollis 3/3, 3/3 Dolnośląskie: 09.–13.08.18. – 1 ad. (foto), Radziądz, pow. trzebnicki (W. Lenkiewicz i inni); 11.–18.08.18. – 1 ad. (fot. 6, wideo), Zb. Mietkowski, pow. wrocławski (G. Orłowski i inni). Świętokrzyskie: 19.–24.08.18. – 1 ad. (foto), Górki, pow. buski (S. Czyżewski i inni, www. clanga.com). —— Aż trzy obserwacje dokonane w sierpniu na śródlądziu podwoiły liczbę stwierdzeń tego gatun- ku w kraju (Stawarczyk et al. 2017).

Biegus arktyczny Calidris melanotos 109/119, 4/4 Lubelskie: 23.09.18. – 1 juv. (foto), Drachalica, pow. rycki (S. Ligęza, M. Traciłowska, D. Piechota). Opolskie: 24.08.18. – 1 os. (foto), Zb. Turawski, pow. opolski (J. Stasiak, M. Zawadzki).

130 Fot. 5. Siewka szara Pluvialis dominica, Stawy Przemkowskie, lipiec-sierpień 2018 (fot. R. Gwóźdź) – American Golden Plover, Przemkowskie fish-ponds, July-August 2018

Fot. 6. Biegus białorzytny Calidris fuscicollis, Zb. Mietkowski, sierpień 2018 (fot. W. Minor) – White-rum- ped Sandpiper, Mietkowski Reservoir, August 2018

131 Pomorskie: 23.–25.09.18. – 1 juv. (foto), jez. Łebsko, Żarnowska, pow. lęborski (A. Dem- czak i inni). Zachodniopomorskie: 22.08.18. – 1 ad. (foto), Głowaczewo, pow. kołobrzeski (P. Zientek).

Brodziec plamisty Actitis macularius 4/4, 1/1 Podlaskie: 03.05.18. – 1 ad. (fot. 7), Wizna, pow. łomżyński (B. i J. Bilińscy). —— Piąte stwierdzenie w kraju dokonane po 10-letniej przerwie (Stawarczyk et al. 2017).

Łęczak Tringa glareola Podlaskie: 11.05.18. – 1 para z gniazdem (foto), Lewsze, pow. białostocki (G. Grygoruk).

Płatkonóg płaskodzioby Phalaropus fulicarius 110/115, 4/4 Dolnośląskie: 31.08.–06.09.18. – 1 ad. (foto), zb. Bukówka, pow. kamiennogórski (B. Smyk i inni). Łódzkie: 01.–03.11.18. – 1 os., zb. Jeziorsko, pow. sieradzki (G. Orłowski, R. Włodar- czyk, P. Minias). Opolskie: 10.–12.11.18. – 1 imm. (foto), Stawy Niemodlińskie, pow. opolski (M. Aleksan- drowicz, www.clanga.com). Pomorskie: 01.11.18. – 1 imm. (foto), Hel, pow. pucki (S. Niziński).

Żwirowiec stepowy Glareola nordmanni 34/43, 5/5 Łódzkie: 22.–29.08.2017 – 1 imm. (1. r.kal.; foto), Walewice, pow. łowicki (M. Faber, www.clanga.com). Dolnośląskie: 29.–30.08. i 10.09.18. – 1 juv. (foto, wideo), Radziądz, pow. trzebnicki (W. Lenkiewicz, D. Szlama). Lubelskie: 26.–28.08.18. – 1 os. (foto), Kościaszyn, pow. hrubieszowski (P. Stachyra, www. clanga.com); 01.–04.09.18. – 1 juv. (foto), Stoczek, pow. radzyński (J. Mydlak, www. clanga.com). Łódzkie: 22.09.18. – 1 imm. (1. r.kal.; foto), Warta, pow. sieradzki (M. Borowik, P. Her- mański). Podlaskie: 30.–31.07.18. – 1 juv. (foto, wideo), zb. Siemianówka, pow. białostocki (Ł. Kra- jewski i inni). —— Pięć stwierdzeń odnotowano również w roku 2016 (Komisja Faunistyczna 2017).

Wydrzyk długosterny Stercorarius longicaudus 129/157, 6/6 Łódzkie: 27.09.18. – 1 juv. schwytany (foto), Łódź Górna (M. Kapuściński, P. Jura). Pomorskie: 06.06.18. – 1 ad. (foto), Jastarnia, pow. pucki (P. Szymański); 25.09.18. – 1 juv. (foto), ujście Wisły, Świbno, pow. gdański (S. Sosnowski, M. Dziermańska, S. Bzo- ma); 28.09.18. – 1 juv. (foto), Krynica Morska, pow. nowodworski (T. Kozakiewicz); 03.10.18. – 1 juv. (foto), tamże (A. Janczyszyn, G. Bela); 24.10.18. – 1 juv. (foto), Jantar, pow. nowodworski (www.clanga.com).

Wydrzyk wielki Stercorarius skua 48/48, 4/5 Polska Wyłączna Strefa Ekonomiczna: 07.11.2017 – 1 os. (foto), Bałtyk N 55°05'43.9" E 16°38'08.8" (A. Niemczyk, R. Siuchno). Pomorskie: 31.01.18. – 1 juv. (foto), Krynica Morska, pow. nowodworski (A. Janczyszyn); 24.10.18. – 1 juv. (foto), Kąty Rybackie, pow. nowodworski (P. Malczyk i inni).

132 Fot. 7. Brodziec plamisty Actitis macularius, Wizna, maj 2018 (fot. J. Biliński) – Spotted Sandpiper, Wizna, May 2018

Fot. 8. Wydrzyk wielki Stercorarius skua, Niechorze, październik 2018 (fot. P. Zientek) – Great Skua, Niechorze, October 2018

133 Zachodniopomorskie: 24.09.18. – 1 os. (foto), Niechorze, pow. gryficki (M. Barcz, Z. Kaj- zer); 24.10.18. – 1 juv., 1 ad. (fot. 8), tamże (S. Guentzel, M. Barcz, P. Zientek). —— Drugi rok z rzędu z wysoką liczbą stwierdzeń (Komisja Faunistyczna 2018).

Mewa obrożna Xema sabini 30/37, 3/3 Pomorskie: 27.09.18. – 1 juv. (foto), Kąty Rybackie, pow. nowodworski (V. Duda, P. Mal- czyk i inni); 07.10.18. – 1 ad. (foto), Krynica Morska, pow. nowodworski (www.clan- ga.com) Zachodniopomorskie: 25.09.18. – 1 ad. (foto), Kołobrzeg Podczele (R. Rudzionek).

Mewa cienkodzioba Chroicocephalus genei 4/4, 1/1 Podkarpackie: 28.05.18. – 1 ad. (fot. 9), Buda Stalowska, pow. tarnobrzeski (D. Sikora, M. Dyduch). —— Wszystkich dotychczasowych stwierdzeń tego gatunku dokonano na południu kraju (Stawar- czyk et al. 2017).

Orlica Ichthyaetus ichthyaetus 163/164, 5/5 Kujawsko-pomorskie: 15.09.18. – 1 ad. (foto), Jez. Bronisławskie, pow. mogileński (R. Ku- rowski). Lubelskie: 14.–15.07.18. – 1 ad., Nadolce, pow. tomaszowski (J. Michalczuk); 14. i 19.08.18. – 1 ad. (foto), Żurawce, pow. tomaszowski (D. Świtała, R. Zbroński, www. clanga.com); 19.08.18. – 1 juv./imm. (foto), Setniki, pow. hrubieszowski (S. Śliwiński, K. Kasperek, M. Sokołowski); 01.09.18. – 1 ad. (foto), Ulhówek, pow. tomaszowski

Fot. 9. Mewa cienkodzioba Chroicocephalus genei, Buda Stalowska, maj 2018 (fot. D. Sikora) – Slender- -billed Gull, Buda Stalowska, May 2018

134 (M. Charymski, Ł. Matyjasiak, P. Malik); 05.11.18. – 1 ad. (foto), Zimno, pow. to- maszowski (R. Cymbała); 06.11.18. – tenże (foto), Tarnawatka, pow. tomaszowski (R. Cymbała); 11.–13.11.18. – tenże (foto), Łabuńki Pierwsze, pow. zamojski (W. Mi- chalczuk, T. Kobylas, A. Sawic, www.clanga.com). Łódzkie: 28.–29.03.18. – 1 imm. (2. r.kal.; foto), Sarnów, pow. poddębicki (M. Faber, S. Lisek); 14.04.18. – tenże (foto), zb. Jeziorsko, pow. sieradzki (M. Faber); 24.– 28.04.18. – tenże (foto), Pęczniew, pow. poddębicki (M. Faber, M. Ilkowska-Nowak); 03.09.–17.12.18. – tenże (foto), zb. Jeziorsko (M. Faber, www.clanga.com). Podkarpackie: 02.–04.11.18. – 1 imm. (1. r.kal.; foto), Starzawa, pow. przemyski (T. Wilk, www.clanga.com). —— Przyjęto, że wszystkie stwierdzenia dorosłego ptaka z Lubelszczyzny dotyczą tego samego ko- czującego osobnika.

Mewa delawarska Larus delawarensis 10/10, 0/0 Warmińsko-mazurskie: 09.–10.12.2017 – 1 ad. (foto), Ełk (pow.) (www.clanga.com). Mazowieckie: 10.03.18. – 1 ad. (foto), Warszawa Śródmieście (J. Kopik). Warmińsko-mazurskie: 08.01.18. oraz 29.–31.03.18.– 1 ad. (foto), Ełk (pow.) (www.clan- ga.com); 05.–07.09.18. – 1 ad. (foto), Olsztyn (pow.) (A. Włodarczak-Komosińska, www.clanga.com); 01.12.18. – 1 ad. (foto), Ełk (pow.) (M. Polakowski i inni). —— Obserwacje z Ełku i Warszawy dotyczą tego samego osobnika, który po raz pierwszy pojawił się w Ełku w końcu listopada 2014 (Komisja Faunistyczna 2015), natomiast obserwacja z Olsz- tyna dotyczy innego, powracającego, oznakowanego ptaka.

Mewa żółtonoga Larus fuscus Mazowieckie: 28.04.–05.05.18. – 1 ad. w parze z L. cachinnans z gniazdem (foto), Kępa Nadbrzeska, pow. otwocki (M. Sidelnik, T. Górny, B. Lontkowski).

„Mewa syberyjska” Larus fuscus heuglini 3/3, 1/1 Pomorskie: 17.05.18. – 1 imm. (2. r.kal.; foto), Jastarnia, pow. pucki (M. Faber, J. Rek-Fa- ber).

Mewa popielata Larus smithsonianus 0/0, 1/1 Lubelskie: 16.–28.01.18. – 1 imm. (2. r.kal.; fot. 10), Puławy (pow.) (Ł. Bednarz). —— Pierwsze stwierdzenie w kraju tego północnoamerykańskiego gatunku.

Mewa blada Larus hyperboreus Wielkopolskie: 08.01.18. – 1 imm. (2. r.kal.; foto), zb. Szałe, pow. kaliski (M. Przystański, A. Ożarowska).

Rybitwa czubata Thalasseus sandvicensis Mazowieckie: 20.04.2017 – 2 ad., Rez. Wyspy Zawadowskie, pow. piaseczyński (M. Pia- secki). Łódzkie: 15.06.18. – 1 ad., zb. Jeziorsko, pow. sieradzki (T. Janiszewski, P. Minias, P. Pod- laszczuk). Podlaskie: 15.09.18. – 1 ad. i 1 juv. (foto), zb. Siemianówka, pow. białostocki (S. Sosnow- ski, T. Tumiel, T. Kułakowski). Śląskie: 03.05.18. – 1 ad. (foto), Tychy (pow.) (M. Buchalik).

135 Fot. 10. Mewa popielata Larus smithsonianus, Puławy, styczeń 2018 (fot. Ł. Bednarz) – American Herring Gull, Puławy, January 2018

Rybitwa popielata Sterna paradisaea Dolnośląskie: 25.–28.08.18. – 1 juv. (foto, wideo), Zb. Mietkowski, pow. wrocławski (G. Orłowski i inni); 22.09.18. – 2 imm. (foto, wideo), tamże (G. Orłowski, T. Zarzyc- ki); 26.10.18. – 1 juv. (foto), zb. Topola, pow. ząbkowicki (K. Ostrowski). Kujawsko-pomorskie: 21.04.18. – 2 ad. (foto), Występ, pow. nakielski (D. Kilon). Lubuskie: 25.09.18. – 2 juv. (foto), zb. Raduszec, pow. krośnieński (P. Czechowski). Mazowieckie: 30.04.18. – 1 ad. (foto), Wilga, pow. garwoliński (P. Olejnik). Podlaskie: 26.04.18. – 1 ad. (foto), Grądy Woniecko, pow. zambrowski (G. Czapiewski, P. Maciejewski); 29.04.18 – 1 ad. (foto), Brzostowo, pow. łomżyński (www.clanga. com); 25.05.18. – 1 ad. (foto), Knyszyn-Zamek, pow. moniecki (M. Polakowski). Warmińsko-mazurskie: 07.10.18. – 1 juv. (foto), Stega Mała, pow. bartoszycki (M. Bebłot). Wielkopolskie: 29.04.18. – 1 ad. (foto), Sepienko, pow. kościański (S. Kaczmarek). —— Rekordowo liczny pojaw na śródlądziu.

Lodowiec Gavia immer 71/71, 4/4 Mazowieckie: 24.–28.03.18. – 1 imm. (2. r.kal.; foto), Węgrów (pow.) (D. Michałowski i inni). Pomorskie: 24.10.18. – 1 ad. (foto), Kąty Rybackie, pow. nowodworski (J. Synowiecki, J. Dobrzyński, P. Malczyk). Zachodniopomorskie: 18.–29.04.18. – 1 ad. (foto), Pobierowo, pow. gryficki (Z. Kajzer, P. Butkiewicz, K. Hryniewicz); 15.–17.11.18. – 1 ad. (foto), Łukęcin, pow. kamieński (Z. Kajzer i inni).

Nur białodzioby Gavia adamsii 33/33, 1/1 Polska Wyłączna Strefa Ekonomiczna: 09.04.18. – 1 ad. (foto), Bałtyk ok. 32 km na N od Dziwnówka (Z. Kajzer, M. Sołowiej. M. Knitter).

136 Nawałnik burzowy Hydrobates pelagicus 7/14, 1/1 Zachodniopomorskie: 17.07.18. – znaleziona sterówka (foto), Pleśna, pow. koszaliński (M. Wadowski, P. Haręża). Pomorskie: 09.12.18. – 1 juv. martwy (foto), Czołpino, pow. słupski (M. Hadwiczak). —— Stwierdzenie z Czołpina jest pierwszym od roku 2004 (Stawarczyk et al. 2017). Znalezienie po- jedynczej sterówki na plaży nie potwierdza obecności ptaka w polskiej strefie Bałtyku, dlatego nie może być traktowane jako pełnoprawne stwierdzenie i nie zostało uwzględnione w kodzie.

Nawałnik duży Hydrobates leucorhous 18/19, 3/3 Pomorskie: 27.–28.09.18. – 1 os. (fot. 11, Krynica Morska, pow. nowodworski (G. Kop- ka, Ł. Krajewski, A. Henel i inni); 03.10.18. – 1 os. (foto), Piaski, pow. nowodworski (M. Dyduch i inni). Zachodniopomorskie: 25.10.18. – 1 os. (foto), Mrzeżyno, pow. gryficki (P. Zientek). —— Trzy stwierdzenia to nowy rekord roczny dla tego gatunku (Stawarczyk et al. 2017).

Burzyk szary Ardenna grisea 14/14, 4/4 Pomorskie: 25.09.18. – 1 os. (foto), Krynica Morska, pow. nowodworski (A. Janczyszyn, A. Kośmicki); 24.10.18. – 1 os. (foto), Rowy, pow. słupski (M. Hadwiczak, G. Jędro, Z. Świacki); 24.10.18. – 1 os., Kąty Rybackie, pow. nowodworski (P. Malczyk i inni). Zachodniopomorskie: 03.10.18. – 1 os. (foto), Kołobrzeg Podczele (R. Rudzionek); 03.10.18. – tenże (foto), Pogorzelica, pow. gryficki (Z. Kajzer i inni). —— Od roku 2010 gatunku tego nie stwierdzono tylko w latach 2012 i 2017 (Stawarczyk et al. 2017, Komisja Faunistyczna 2018).

Fot. 11. Nawałnik duży Hydrobates leucorhous, Krynica Morska, wrzesień 2018 (fot. Ł. Krajewski) – Le- ach’s Storm Petrel, Krynica Morska, September 2018

137 Fot. 12. Burzyk północny Puffinus puffinus, Kołobrzeg, październik 2018 (fot. R. Rudzionek) – Manx Shearwater, Kołobrzeg, October 2018 Fot. 13. Czapla złotawa Bubulcus ibis, Brzeźnica, kwiecień 2018 (fot. J. Suszycki) – Cattle Egret, Brzeź- nica, April 2018

138 Burzyk północny Puffinus puffinus 2/2, 2/2 Pomorskie: 24.09.18. – 1 os. (fot. 12), Kąty Rybackie, pow. nowodworski (K. Ostrowski i inni). Zachodniopomorskie: 03.10.18. – 1 os. (foto), Kołobrzeg Podczele (R. Rudzionek); 03.10.18. – tenże (foto), Pogorzelica, pow. gryficki (S. Guentzel i inni). —— Wszystkie dotychczasowe stwierdzenia zawierają się w bardzo wąskim przedziale czasowym zaledwie 10 dni (Stawarczyk et al. 2017).

Głuptak Morus bassanus 30/33, 6/8 Pomorskie: 28.09.18. – 1 ad. (foto), Krynica Morska, pow. nowodworski (M. Sołowiej, T. Kozakiewicz); 24.10.18. – 1 ad., Rowy, pow. słupski (G. Jędro i inni). Zachodniopomorskie: 16.10.18. – 1 ad. (foto), Dźwirzyno, pow. kołobrzeski (M. Barcz, J. Typiak); 24.10.18. – 1 juv. (foto), Niechorze, pow. gryficki (P. Zientek, M. Barcz, S. Guentzel); 04.12.18. – 3 ad. (foto, wideo), Niechorze i Kołobrzeg, pow. gryficki i kołobrzeski (Z. Kajzer, R. Rudzionek); 30.12.18. – 1 ad. (foto, wideo), Kołobrzeg Podczele (R. Rudzionek). —— Rekordowa liczba stwierdzeń w roku (Stawarczyk et al. 2017; Komisja Faunistyczna 2017, 2018).

Kormoran mały Microcarbo pygmaeus 167/376, 0/0 Łódzkie: 20.06.2008 – 1 imm., zb. Jeziorsko, pow. sieradzki (R. Włodarczyk, T. Błasz- czyk). Małopolskie: 05.08.2016 – 1 os. (foto), Spytkowice, pow. wadowicki (I. Nikiel). Kujawsko-pomorskie: 17.12.2017–28.01.18. – 1 os. (foto), Bydgoszcz (D. Kilon, R. Kurow- ski i inni).

Pelikan różowy Pelecanus onocrotalus 75/ca 105, 2/2 Łódzkie: 01.05.18. – 1 imm. (foto), Borów, pow. łowicki (Ł. Matyjasiak i inni). Mazowieckie: 06.–30.04.18. – 1 imm. (2. r.kal.; foto), Raszyn, pow. pruszkowski (M. Wą- siewicz, D. Dudzińska i inni, www.clanga.com). Podkarpackie: 04.10.18. – 1 juv. (foto), Trzcianiec, pow. bieszczadzki (www.clanga.com). Podlaskie: 05.04.18. – 1 imm. (foto), Bronowo, pow. łomżyński (www.ornitho.pl). —— Stwierdzenia z Raszyna oraz Borowa dotyczą tego samego osobnika, a zbieżność dat oraz wie- ku ptaka sugeruje, że także nad Narwią widziano tego samego ptaka.

Pelikan kędzierzawy Pelecanus crispus 6/6, 0/0 Mazowieckie: 11.03.2015 – 1 imm. (foto), Kołodziąż, pow. siedlecki (P. Jasiński). —— Przyjęto, że stwierdzenie dotyczy osobnika, który przebywał wiosną 2015 roku w woj. łódzkim (Komisja Faunistyczna 2016).

Czapla złotawa Bubulcus ibis 19/19, 2/2 Lubuskie: 28.04.18. – 1 ad. (fot.13), Brzeźnica, pow. żagański (J. Suszycki). Opolskie: 23.–26.08.18. – 1 imm. (foto), Zb. Otmuchowski, pow. nyski (M. Domagała).

Czapla biała Ardea alba Podlaskie: 08.07.2013 – 95 par z gniazdami w 3 koloniach (foto), dolina Biebrzy (Ł. Kra- jewski); 09.04.2015 – 88 par z gniazdami w 3 koloniach (foto), dolina Biebrzy

139 (Ł. Krajewski); 05.2016 – 42 pary z gniazdami w 2 koloniach (foto), dolina Biebrzy (Ł. Krajewski). Lubelskie: 05.2015 – 44 pary z gniazdami (foto), Pieszowola, pow. parczewski (A. Zbyryt). Lubelskie: 12.05. i 02.06.18. – 37 par z gniazdami (foto), Łaszczów, pow. tomaszow- ski (A. Zbyryt); 14.05.18. – 43 pary z gniazdami (foto), Pieszowola, pow. parczew- ski (A. Zbyryt); 02.06.18. – 42 pary z gniazdami (foto), Dubienka, pow. chełmski (A. Zbyryt). Łódzkie: 29.05.–25.06.18. – 1 para z gniazdem (foto), zb. Jeziorsko, pow. sieradzki (T. Ja- niszewski). Podlaskie: 15.05.18. – 248 par z gniazdami (foto), jez. Gaładuś, pow. sejneński (A. Zby- ryt, E. Kapowicz); 07.06.18. – 26 par z gniazdami (foto), Łoje-Awissa, pow. grajewski (A. Zbyryt). Warmińsko-mazurskie: 16.04.–04.05.18. – 13 par z gniazdami (foto), Gudniki, pow. kę- trzyński (M. Bebłot, A. Zbyryt); 28.04. i 10.06.18. – 70 par z gniazdami (foto), Kruklin, pow. giżycki (A. Zbyryt); 28.04. i 10.06.18. – 18 par z gniazdami (foto), jez. Gołdopi- wo, pow. giżycki (A. Zbyryt). —— W roku 2018 w kraju gniazdowało co najmniej 498 par. Zestawienie zawiera uzupełnione liczebności z doliny Biebrzy z lat 2013, 2015 i 2016.

Ibis kasztanowaty Plegadis falcinellus ca 76/ca 94, 3/8 Pomorskie: 03.–04.05.18. – 1 ad. (foto), Płonina, pow. nowodworski (P. Czarnul, A. Preiss, T. Kozakiewicz). Świętokrzyskie: 24.–26.08.18. – 3 juv. (foto), Górki, pow. buski (A. Chwierut, K. Kmieć- -Kwasek, G. Kopka, www.clanga.com). Zachodniopomorskie: 02.05.18. – 4 ad. (foto), Głowaczewo, pow. kołobrzeski (L. Stankie- wicz).

Kaniuk Elanus caeruleus 2/2, 1/1 Zachodniopomorskie: 22.07.18. – 1 ad. (fot. 14), Białogard (pow.) (K. Hryniewicz). —— Trzecie stwierdzenie i trzeci rok z rzędu z pojawem tego gatunku.

Orłosęp Gypaetus barbatus 2/2,1/1 Małopolskie: 04.07.18. – 1 imm. (fot. 15, wideo), Witów, pow. tatrzański (A. Zięba, F. Wa- cyk). —— Trzecie stwierdzenie w kraju, zaledwie rok po drugim (Komisja Faunistyczna 2018, Zięba & Wacyk 2018). Brak oznakowania ptaka wskazuje, że jest to osobnik pochodzący ze środowiska naturalnego.

Gadożer Circaetus gallicus Podkarpackie: 28.08.2016 – 1 os. i 1 juv. (foto), Lipa, pow. stalowowolski (W. Ziaja). Lubelskie: 04.–09.18. – 1 para z gniazdem i 1 juv. (foto), pow. biłgorajski (P. Stachyra i inni). Podkarpackie: 21.09.18. – 1 os. (foto), Dąbrówka Pniowska, pow. stalowowolski (S. Śli- wiński). Podlaskie: 26.05.18. – 1 ad. (foto), Kuligi, pow. grajewski (M. Adamowicz, K. Fethke, F. Chudzyński); 18.08.18. – 1 imm. (2. r.kal.; foto), Nowa Wola, pow. białostocki (Ł. Krajewski, N. Krajewska).

140 Fot. 14. Kaniuk Elanus caeruleus, Białogard, lipiec 2018 (fot. K. Hryniewicz) – Black-winged Kite, Biało­ gard, July 2018

Fot. 15. Orłosęp Gypaetus barbatus, Tatry, lipiec 2018 (fot. A. Zięba) – Bearded Vulture, Tatra Mts, July 2018

141 Sęp płowy Gyps fulvus 67/99, 4/4 Małopolskie: 12.–15.07.2017 – 1 juv./imm. (foto), Brzeszcze, pow. oświęcimski (via P. Ła- gosz). Dolnośląskie: 10.06.18. – 1 juv. (2. r.kal.; foto), Wałbrzych (pow.) (B. Gryzło). Dolnośląskie–Opolskie: 02.–05.06.18. – 1 ♀ juv (2. r.kal.) z nadajnikiem satelitarnym (mapa, odczyt B. Słociński). Małopolskie: 13.07.18. – 1 juv. (2. r.kal.; foto), Powroźnik, pow. nowosądecki (T. Wilk). Opolskie: 09.10.18. – 1 juv. („Kupala”) z nadajnikiem satelitarnym (foto), Krzywa Góra, pow. namysłowski (M. Zawadzki, T. Tańczuk i inni).

Orlik grubodzioby Clanga clanga Łódzkie: 22.04.18. – 1 juv. (2. r.kal.; foto), Warta i Duszniki, pow. sieradzki (M. Stanecki, M. Stanecka). Podkarpackie: 13.10.18. – 1 ad. (foto), Rudawka Rymanowska, pow. krośnieński (S. Kucz- marski, B. Kuczmarska). Świętokrzyskie: 02.09.18. – 1 imm. (foto), Zagaje, pow. jędrzejowski (A. Grzegolec).

Orzeł cesarski Aquila heliaca 68/71, 9/9 Dolnośląskie–Opolskie: 08.–09.09.2017 – 1 ♀ juv. („Sára”; 1. r.kal.) z nadajnikiem sateli- tarnym (odczyt M. Horváth, LIFE15 NAT/HU/000902). Podkarpackie: 24.08.2017 – 1 juv. („Zora”; 1. r.kal.) z nadajnikiem satelitarnym (mapa, odczyt M. Horváth, LIFE15 NAT/HU/000902); 02.–04.10.2017 – ♀ juv. („Štefá- nie”; 1. r.kal.), z nadajnikiem satelitarnym (mapa, odczyt M. Horváth, LIFE15 NAT/ HU/000902). Dolnośląskie: 08.04.18. – 1 juv. (2. r.kal.; foto), Goliszów, pow. legnicki (www.clanga. com). Lubelskie: 16.08.18. – 1 imm. (4. r.kal.; foto), Kościaszyn, pow. hrubieszowski (D. Świtała, R. Zbroński); 25.08.18. – 1 juv./imm. (foto), PK Puszczy Solskiej, pow. biłgorajski (D. i J. Gawrońscy); 09.09.18. – znaleziona sterówka, imm. (foto), Zawada, pow. zamoj- ski (M. Pieńkosz). Małopolskie–Śląskie–Opolskie–Dolnośląskie–Opolskie–Śląskie–Łódzkie–Mazowieckie–Lubel- skie–Podkarpackie: 03.–04.04.18. – 1 ♀ juv. („Štefánie”; 2. r.kal.), z nadajnikiem sateli- tarnym, 07.–20.07.18. – tenże, Świętokrzyskie–Podkarpackie–Małopolskie– Podkarpackie (mapa, odczyt M. Horváth, LIFE15 NAT/HU/000902). Podkarpackie–Lubelskie: 30.04.18. – 1 juv. („Zora”; 2. r.kal.) z nadajnikiem satelitarnym, 09.06.18. – tenże, Opolskie, 04.–09.07.18. – tenże, Małopolskie–Świętokrzyskie–Ślą- skie–Opolskie–Wielkopolskie–Dolnośląskie–Wielkopolskie–Pomorskie–Wielkopolskie–Dol- nośląskie–Opolskie, 12.–13.09.18. – tenże, Śląskie–Opolskie (mapa, odczyt M. Horváth, LIFE15 NAT/HU/000902). Mazowieckie: 29.07.18. – 1 imm. (2. r.kal.; foto), Pajewo Wielkie, pow. ciechanowski (M. Murawski, K. Antczak). Opolskie–Dolnośląskie–Wielkopolskie–Łódzkie–Mazowieckie–Lubelskie oraz Warmińsko-ma- zurskie–Podlaskie–Mazowieckie–Lubelskie–Mazowieckie–Podkarpackie: 06.04.18. – 1 juv. (2. r.kal.) z nadajnikiem satelitarnym, pow. leski (mapa, odczyt M. Faber); 09.08.18. – 1 subad. (foto), Połonina Wetlińska, pow. leski (M. Faber); 20.08.18. – 1 imm. (2. r.kal.; foto), Besko, pow. sanocki (W. Guzik, D. Stasiowski). Świętokrzyskie: 24.08.18. – 1 imm. (3. r.kal.; foto), Górki, pow. buski (K. Kmieć-Kwasek, A. Chwierut, G. Kopka).

142 Fot. 16. Orzełek Hieraaetus pennatus, Kębłów, wrzesień 2018 (fot. S. Aftyka) – Booted Eagle, Kębłów, September 2018

Orzeł przedni Aquila chrysaetos Pomorskie: 11.04.–11.06.2014 – 1 para z 1 pull. (foto), pow. lęborski (M. i K. Knitter, G. Jędro).

Orzełek Hieraaetus pennatus n+182/n+195, 6/6 Lubelskie: 03.–08.09.18. – 1 ad. odm. jasna (fot. 16), Kębłów i Kolonia Wola Piasecka, pow. świdnicki (J. Synowiecki i inni, www.clanga.com). Lubuskie: 10.06.18. – 1 os. odm. ciemna, Olszyna, pow. żarski (P. Kołodziejczyk). Podkarpackie: 12.05.18. – 1 os. odm. ciemna (foto), Torki, pow. przemyski (T. Mazurkie- wicz i inni). Podlaskie: 12.05.18. – 1 os. odm. ciemna (foto), Gradoczno, pow. hajnowski (T. Tumiel); 20.05.18. – 1 ad. odm. jasna, Lewsze, pow. białostocki (N. Donaghy i inni); 27.05.18. – 1 os. odm. jasna (foto), Protasy, pow. białostocki (G. Grygoruk). —— Po serii lat z bardzo niską liczbą pojawów (Stawarczyk et al. 2017), rok 2018 wyróżnia się sto- sunkowo wysoką liczbą stwierdzeń.

Sowa jarzębata Surnia ulula ca 44/ca 44, 1/1 Podlaskie: 20.02.18. – 1 os. (foto), Ciszewo, pow. moniecki (K. Henel).

Sóweczka Glaucidium passerinum Świętokrzyskie: 27.–28.09.1996 – 1 ♂, Sieradowicki PK, pow. starachowicki (T. Bracik).

Uszatka błotna Asio flammeus Lubelskie: 21.07.18. – oskub 1 pull./juv. (foto), dol. Tanwi, pow. biłgorajski (M. Pieńkosz).

143 Łódzkie: 04.–06.18 – 1 para z 4 pull. (foto), dol. Bzury, pow. łęczycki (G. Sawicki, T. Przy- byliński); 01.05.–18.06.18. – 1 para (gn. prawdopodobne; foto), dol. Neru, pow. łęczycki (T. Musiał i inni).

Dzięcioł białoszyi Dendrocopos syriacus Łódzkie: 11.–12.08.2003 – 1 ♀, Gadki, pow. bełchatowski (R. i A. Włodarczyk).

Żołna Merops apiaster Świętokrzyskie: 15.06.–31.07.2008 – 1 para z gniazdem i juv. (foto), Górnowola, pow. buski; 19.07.2008 – 1 para z gniazdem (foto), Harmoniny, pow. buski; 01.08.2008 – 1 para z gniazdem i 3 juv. (foto), Grotniki Małe, pow. buski; 12.06.–27.07.2009 – 1 para z gniazdem i 2 juv. (foto), Górnowola, pow. buski; 07.07.2009 – 1 para z gniaz- dem (foto), Badrzychowice, pow. buski; 11.–25.07.2009 – 4 pary z gniazdami (foto), Ucisków, pow. buski (T. Bracik).

Raróg Falco cherrug 140/148, 6/6 Mazowieckie: 26.10.2017 – 1 ad. (foto), Warszawa Śródmieście (H. Żelichowska). Dolnośląskie: 03.–22.08.18. – 2 juv. (foto, wideo), Chwałów i Gola Świdnicka, pow. wro- cławski i świdnicki (J. Słowikowski, M. Słowikowski). Lubelskie: 15.–19.06.18. – 1 imm. (2. r.kal.; foto), dol. Czarnego Potoku, pow. zamojski (M. Pieńkosz i inni). Mazowieckie: 03.–05.18. – 1 ♀ z gniazdem z jajami (foto), Płock (S. Sielicki i inni). Opolskie: 06.01.18. – 1 ad. (foto), Opole (Ł. Berlik); 11.08.18. – 1 juv./imm. (foto), Mo- chów, pow. prudnicki (Ł. Czajka, J. Ashton-Booth). Śląskie: 22.09.18. – 1 juv. (foto), Pietrowice Wielkie, pow. raciborski (M. Rojek). —— Zwraca uwagę drugi przypadek lęgu w kraju dotyczący samotnej samicy, która złożyła niezalę- żone jaja w gnieździe sokołów wędrownych na kominie rafinerii w Płocku.

Sokół wędrowny Falco peregrinus Dolnośląskie: 02.–12.06.18. – 1 para z 3 juv. (foto), pow. ząbkowicki (M. Domagała). Wielkopolskie: 01.05.18. – 1 para z 2 pull. (foto, wideo), Poznań (M. Szajda).

„Sokół tundrowy” Falco peregrinus calidus Opolskie: 17.09.2011 – 1 juv. (foto), Zb. Otmuchowski, pow. nyski (J. Betleja i inni).

„Srokosz stepowy” Lanius excubitor homeyeri Dolnośląskie: 01.10.2017–04.03.18. – 1 os. (foto), Przecławice, pow. wrocławski; 10.10.2017–24.03.18. – 1 os. (foto), Szczawin, pow. strzeliński; 20.10.–14.11.2017 – 1 os. (foto), zb. Przeworno, pow. strzeliński; 14.11.2017–15.01.18. – 1 os. (foto), Kalinowa, pow. strzeliński; 14.11.2017 – 03.02.18. – 1 ad. (foto), Kondratowice, pow. strzeliński; 09.12.2017–01.01.18. – 1 ad. (foto), Tyniec nad Ślęzą, pow. wrocławski (K. Ostrowski). Śląskie: 13.12.2017 – 1 os. (foto), Bolesław, pow. raciborski; 17.12.2017 – 1 os. (foto), Cyprzanów, pow. raciborski (M. Nagler). Kujawsko-pomorskie: 03.07.18. – 1 ad. (foto), gn. pewne, Brzoza, pow. bydgoski (R. Ku- rowski). Mazowieckie: 01.07.18. – 1 ad. (foto, wideo), gn. pewne, Czarnów, pow. wołomiński (E. Szczepankiewicz).

144 Dzierzba czarnoczelna Lanius minor Pomorskie: 10.05.18. – 1 ♀ (2. r.kal.; foto), Jastarnia, pow. pucki (P. Malczyk, D. i L. En- gleman).

Dzierzba rudogłowa Lanius senator Kujawsko-pomorskie: 29.05.18. – 1 ♀ (foto), Annowo, pow. żniński (M. i T. Blank, D. Kilon).

Czarnowron Corvus corone Śląskie: 2015–2017 – 1 ad. w parze z C. cornix, gn. pewne, Chorzów (K. Koźlik, S. Beuch).

Skowrończyk krótkopalcowy Calandrella brachydactyla 15/15, 2/2 Małopolskie: 22.05.18. – 1 os. (foto), Trzebinia-Siersza, pow. chrzanowski (P. Malczyk, D. i L. Engleman). Podkarpackie: 30.04.18. – 1 os. (fot. 17), Wrocanka, pow. krośnieński (W. Guzik i inni).

Zaganiacz mały Iduna caligata 3/3, 1/1 Pomorskie: 03.09.18. – 1 imm. (fot. 18), Hel, pow. pucki (M. Koss). —— Drugie stwierdzenie jesienne (Stawarczyk et al. 2017).

Zaganiacz blady Iduna pallida 0/0, 2/2 Pomorskie: 07.06.18. – 1 ♂ (foto, fono), Kuźnica, pow. pucki (P. Szymański); 01.10.18. – 1 imm. (fot. 19), Krynica Morska, pow. nowodworski (A. Janczyszyn). —— Pierwsze i drugie stwierdzenie gatunku występującego w południowo-wschodniej Europie i na Bliskim Wschodzie.

Fot. 17. Skowrończyk krótkopalcowy Calandrella brachydactyla, Wrocanka, kwiecień 2018 (fot. W. Guzik) – Greater Short-toed Lark, Wrocanka, April 2018

145 Fot. 18. Zaganiacz mały Iduna caligata, Hel, wrzesień 2018 (fot. M. Koss) – Booted Warbler, Hel, Sep- tember 2018

Fot. 19. Zaganiacz blady Iduna pallida, Krynica Morska, październik 2018 (fot. A. Janczyszyn) – Eastern Olivaceous Warbler, Krynica Morska, October 2018

146 Fot. 20. Zaganiacz szczebiotliwy Hippolais polyglotta, Sady, czerwiec 2018 (fot. A. Oruba) – Melodious Warbler, Sady, June 2018

Zaganiacz szczebiotliwy Hippolais polyglotta 3/3, 1/1 Łódzkie: 08.–10.06.18. – 1 ♂ (fot. 20, fono), Sady, pow. radomszczański (G. Kaczorowski i inni). —— Czwarte stwierdzenie w kraju.

Jaskółka rudawa Cecropis daurica 14/16, 1/1 Małopolskie: 29.08.18. – 1 ad. (fot. 21), Sromowce Niżne, pow. nowotarski (A. Węgrzy- nowicz).

Świstunka górska Phylloscopus bonelii 9/9, 1/1 Pomorskie: 01.06.18. – 1 ♂ (foto, fono), Jastarnia, pow. pucki (Z. Kajzer i inni).

Świstunka żółtawa Phylloscopus inornatus 230/274, 0/0 Pomorskie: 30.09.2017 – 1 os. (foto), Jantar, pow. nowodworski (A. i M. Niemczyk).

Świstunka złotawa Phylloscopus proregulus 55/56, 2/2 Pomorskie: 20. i 23.–24.11.18. – 1 os. (foto), Hel, pow. pucki (M. Sołowiej i inni); 24.11.18. – 1 os. (foto, fono), Jurata, pow. pucki (Z. Kajzer). —— Najpóźniejsze jesienne obserwacje tego gatunku w kraju (Stawarczyk et al. 2017).

Świstunka brunatna Phylloscopus fuscatus 13/13, 6/6 Pomorskie: 08.10.18. – 1 os. (fono), Hel, pow. pucki (P. Malczyk); 13.10.18. – 1 os. (fono), Jastarnia, pow. pucki (M. Zawadzki, M. Domagała); 20.10.18. – 1 os. (fono), Jurata,

147 Fot. 21. Jaskółka rudawa Cecropis daurica, Sromowce Niżne, sierpień 2018 (fot. A. Węgrzynowicz) – Red-rumped Swallow, Sromowce Niżne, August 2018

Fot. 22. Świstunka brunatna Phylloscopus fuscatus, Hel, grudzień 2018 (fot. Z. Kajzer) – Dusky Warbler, Hel, November 2018

148 pow. pucki (M. Koss); 21.10.18. – 1 os. (foto, fono), Kuźnica, pow. pucki (P. Szymań- ski); 01.11.18. – 1 os. (foto, fono), Hel, pow. pucki (S. Niziński); 01.11.18. – 1 os. inny (fot. 22, fono), tamże (D. i M. Świtała i inni). —— Rekordowy rok dla tego gatunku, a wszystkich obserwacji dokonano na Płw. Helskim.

Świstunka iberyjska Phylloscopus ibericus 3/3, 1/1 Pomorskie: 27.04.–06.06.18. – 1 ♂ (fot. 23, wideo), Kuźnica, pow. pucki (K. Drab, www. clanga.com); 08.–10.06.18. – tenże ♂ (foto, fono) w parze z ♀ Ph. collybita i z gniaz- dem z 4 pull. (K. Ostrowski i inni, www.clanga.com). —— Czwarte stwierdzenie w kraju (Stawarczyk et al. 2017, Komisja Faunistyczna 2018) i jednocze- śnie pierwszy przypadek lęgu.

„Pierwiosnek syberyjski” Phylloscopus collybita tristis 66/70, 2/2 Łódzkie: 18.01.18. – 1 os. (foto, fono), Łódź (M. Faber). Zachodniopomorskie: 27.11.18. – 1 os. (foto, fono), Pobierowo, pow. gryficki (Z. Kajzer).

Wójcik Phylloscopus trochiloides Pomorskie: 21.07.18. – 1 ad. i 2 juv., gn. pewne (fono), Gdynia Redłowo (W. Półtorak).

Pokrzewka wąsata Sylvia cantillans 6/7, 1/1 Podlaskie: 17.04.18. – 1 ♂ (2. r.kal.; fot. 24, wideo) wykazujący cechy S. cantillans albi- striata, Hajnówka (pow.) (N. Donaghy). —— Najwcześniejsza obserwacja wiosenna (Stawarczyk et al. 2017, Komisja Faunistyczna 2018).

Fot. 23. Świstunka iberyjska Phylloscopus ibericus, Kuźnica, kwiecień-czerwiec 2018 (fot. Z. Kajzer) – Iberian Chiffchaff, Kuźnica, April-July 2018

149 Fot. 24. Pokrzewka wąsata Sylvia cantillans, Hajnówka, kwiecień 2018 (fot. N. Donaghy) – Eastern Subalpine Warbler, Hajnówka, April 2018

Pasterz Pastor roseus n+46/n+ca 132, 8/11 Kujawsko-pomorskie: 04.07.18. – 1 ad., Trzeciewica, pow. nakielski (W. Bagiński). Lubelskie: 25.11.18. – 1 juv. (foto), Zastów Karczmiski, pow. opolski (S. Śliwiński). Małopolskie: 20.06.18. – 1 ♂ ad. (fot. 25), Strzelce Wielkie, pow. brzeski (P. Wrona). Podlaskie: 17.05.18. – 1 ♂ ad. i 1 ♀ ad. (wideo), Borek, pow. hajnowski (N. Donaghy); 17.05.18. – 2 ad. (foto, wideo), Podłaźnie, pow. białostocki (P. Białomyzy); 27.05.18. – 1 ♂ ad. (foto, wideo), Pogorzałki, pow. białostocki (G. Grygoruk). Warmińsko-mazurskie: 27.05.18. – 2 ad. (foto), Koleśniki, pow. ełcki (R. Wysocki, E. Wy- socka). Zachodniopomorskie: 10.10.18. – 1 juv. (foto), Mrzeżyno, pow. gryficki (P. Zientek). —— Najliczniejszy pojaw od roku 2002 (Stawarczyk et al. 2017).

Modraczek Tarsiger cyanurus 8/8, 3/3 Lubelskie: 09.10.18. – 1 imm. schwytany (foto), Kaliszany, pow. opolski (www.clanga. com). Małopolskie: 20.10.18. – 1 ♀ imm. schwytana (fot. 26), Klucze, pow. olkuski (J. Rapczyń- ski, J. Barczyk). Zachodniopomorskie: 18.10.18. – 1 imm. schwytany (foto), Dąbkowice, pow. sławieński (M. Polakowski i inni). —— Najliczniejszy pojaw tego gatunku w kraju, dotychczas w jednym roku notowano pojedyncze stwierdzenia (Stawarczyk et al. 2017, Komisja Faunistyczna 2018).

150 Fot. 25. Pasterz Pastor roseus, Strzelce Wielkie, czerwiec 2018 (fot. P. Wrona) – Rosy Starling, Strzelce Wielkie, June 2018

Fot. 26. Modraczek Tarsiger cyanurus, Klucze, październik 2018 (fot. J. Rapczyński) – Red-flanked Blu- etail, Klucze, October 2018

151 Świergotek nadmorski Anthus petrosus Wielkopolskie: 29.09.18. – 2 os. (foto), Ostrówek, pow. pilski (B. Rudzionek).

Świergotek szponiasty Anthus richardi 43/58, 3/5 Małopolskie: 30.09.18. – 3 os.; 01.–07.10.18. – 1–2 os. (foto, fono), Pobiednik Wielki, pow. krakowski (J. Wyka i inni, www.clanga.com). Mazowieckie: 07.10.18. – 1 os. (foto, fono), Poścień-Wieś, pow. przasnyski (M. Muraw- ski). Zachodniopomorskie: 29.09.18. – 1 os. (foto), Wolin, pow. kamieński (M. Jasiński). —— Zwraca uwagę stwierdzenie stadka trzech ptaków na południu Polski.

Świergotek stepowy Anthus godlewskii 0/0, 1/1 Pomorskie: 29.–30.09.18. – 1 imm. (fot. 27, fono), Jastarnia, pow. pucki (S. Sosnowski, S. Czyżewski). —— Pierwsze stwierdzenie tego długo oczekiwanego gatunku ze środkowo-wschodniej Azji.

„Pliszka czarnogłowa” Motacilla flava feldegg 13/14, 0/0 Podkarpackie: 21.04.2014 – 1 ♂ (foto), Ujazd, pow. jasielski (Z. Niziołek).

„Pliszka żółtawa” Motacilla flava flavissima/„Pliszka żółtogłowa” M. f. lutea Mazowieckie: 11.09.18. – 1 ♂ ad. (foto), Lesznowola, pow. piaseczyński (K. Mortka).

Fot. 27. Świergotek stepowy Anthus godlewskii, Jastarnia, wrzesień 2018 (fot. S. Sosnowski) – Blyth’s Pipit, Jastarnia, September 2018

152 Pliszka cytrynowa Motacilla citreola Podlaskie: 24.04.–02.07.2017 – 5 par (gn. pewne; foto), Lewsze, pow. białostocki (G. Grygoruk, T. Tumiel, P. Białomyzy). Dolnośląskie: 09.–15.06.18. – 1 ♂ z 1 juv. (foto, wideo), Zb. Mietkowski, pow. wrocław- ski (G. Orłowski). Małopolskie: 31.05.18. – 3 pary (gn. pewne; foto), Jez. Orawskie, pow. nowotarski (M. Ja- rończyk). Podlaskie: 13.04.–18.06.18. – 1 para (gn. pewne; foto), Puchły, pow. hajnowski (G. Gry- goruk); 23.04.–11.05.18. – 4–5 par (gn. prawdopodobne; foto), Lewsze, pow. biało- stocki (G. Grygoruk); 20.05.–13.06.18. – 4 pary (gn. pewne) i 4 pary (gn. prawdopo- dobne; foto), Biebrzański Park Narodowy (Ł. Krajewski). Pomorskie: 15.04.–27.06.18. – 10 par (gn. pewne) i 2 pary (gn. prawdopodobne; foto), rez. Beka, pow. pucki (M. Ściborski, A. Kośmicki); 30.04.–21.05.18. – 1 para (gn. pewne), jez. Łebsko, Żarnowska, pow. lęborski (M. Hadwiczak, M. Goc, G. Jędro). Śląskie: 08.05.–20.06.18. – 1 ♂ z gniazdem i 2 juv., w parze z ♀ M. citreola x M. flava (foto), Dąbrowa Górnicza (pow.) (D. Kurlej i inni).

„Pliszka brytyjska” Motacilla alba yarrellii 32/33, 1/1 Dolnośląskie: 29.04.–25.07.2017 – 1 ♀ ad. (foto, fono), Stawno, pow. milicki (W. Len- kiewicz i inni). Pomorskie: 24.04.18. – 1 ♀ ad. (foto), Kuźnica, pow. pucki (K. Drab).

Czeczotka tundrowa Acanthis hornemanni 267/471, 48/68 Mazowieckie: 11.11.2017 – 1 ♀ ad. (foto), Baniocha, pow. piaseczyński (S. Turowski). Opolskie: 20.12.2017 – 1 ♂ (foto), Baborów, pow. głubczycki (M. Nagler, Z. Wnuk). Podlaskie: 06.11.2017 – 1 os. (foto), Leonowicze, pow. białostocki (G. Grygoruk); 28.12.2017 – 1 os. (foto), Białystok Krywlany (G. Grygoruk). Warmińsko-mazurskie: 17.12.2017 – 1 os. (foto), Kurki, pow. działdowski (K. Antczak). Lubelskie: 14.01.18. – 1 ♂ (foto), Końskowola, pow. puławski (B. Popiołek); 23.01.18. – 1 ♂ ad. i 1 os. (foto), Miedzyrzec Podlaski, pow. bialski (J. Mydlak, A. Chwała); 25.02.18. – 1 os. (foto), Stawki, pow. włodawski (S. Śliwiński). Łódzkie: 08.02.18. – 1 os. (wideo), Samice, pow. skierniewicki (G. Boulton); 04.03.18. – 1 ♂ imm. schwytany (foto), Łódź (T. Iciek); 01.04.18. – 1 ♂ ad. schwytany (foto), Łódź Romanów (M. Faber); 02.12.18. – 1 ♀ ad. schwytana (foto), Łódź (T. Iciek). Małopolskie: 01.01.18. – 2 os. (foto), Kraków Tyniec (I. i M. Długosz); 17.11.18. – 1 ♂ imm. (foto), Przeginia, pow. krakowski (S. Czyżewski, S. Broński). Mazowieckie: 27.01.18. – 2 os. (foto), Przasnysz (pow.) (M. Murawski); 06.02.18. – 1 ♂ (foto), Władysławów, pow. łosicki (J. Mydlak); 14.02.–03.03.18. – 1 imm. (foto), Warszawa Białołęka (K. Mortka); 22.02.18. – 1 os. (foto), Warszawa (P. Gomułka); 02.03.18. – 2 os. (foto), Pęczki-Kozłowo, pow. przasnyski (M. Murawski); 11.11.18. – 1 os. (foto), Łaguny, pow. ciechanowski (M. Murawski); 16.11.18. – 1 imm. (foto), Skuszew, pow. wyszkowski (M. Twardowski). Podlaskie: 03.01.18. – 1 ♂ (foto), Białystok Krywlany (M. Polakowski, J. Ruszczyk, P. Bie- licki); 06.01.18. – 1 os. (foto), tamże (O. Myka, A. Olszewski); 10.01.18. – 1 os. (foto), Hajnówka (pow.) (R. Sołowianiuk); 16.01.18. – 1 ♂ ad. (foto), Fasty, pow. białostocki (M. Polakowski, M. Broniszewska); 27.01.18. – 1 ♂ imm. (foto), Płochowo, pow. mo- niecki (Ł. Krajewski); 27.01.18. – 2 os. (foto), Białogrądy, pow. grajewski (Ł. Krajew- ski); 29.01.18. – 1 ♂ ad. (foto), Kotówka, pow. hajnowski (M. Polakowski, M. Gannon,

153 M. Kurczyński); 11.02.18. – 6 os. (foto), Białogrądy, pow. grajewski (Ł. Krajewski); 26.02.18. – 4 os. (foto), Ostrów Południowy, pow. sokólski (G. Grygoruk); 02.03.18. – 5 os. (foto), Osowiec, pow. moniecki (M. Polakowski, M. Broniszewska); 23.11.18. – 1 ♂ (foto), Pierożki, pow. sokólski (M. Polakowski, M. Broniszewska, P. Czułowski); 01.12.18. – 1 os. (foto), Ostrów Północny, pow. sokólski (G. Grygoruk). Pomorskie: 18.02.18. – 1 os. (foto), Rumia, pow. wejherowski (A. Ostoja-Lniski); 01.04.18. – 1 os. (foto), Tadzino, pow. wejherowski (M. Niepomnik); 09.04.18. – 1 os. (foto), Kuźnica, pow. pucki (W. Janecki, P. Malczyk); 01.11.18. – 1 imm. (foto), Hel, pow. pucki (P. Malczyk, M. i D. Świtała); 20.11.18. – 1 os. (foto), Mikoszewo, pow. nowo­ dworski (T. Kozakiewicz); 22.11.18. – 2 os. (foto), Jastarnia, pow. pucki (M. Zimiński). Świętokrzyskie: 17.01.18. – 1 os. (foto), Stróżyska, pow. buski (I. Długosz). Warmińsko-mazurskie: 07.02.18. – 1 os. (foto), Pilwa, pow. bartoszycki (I. Fiedorowicz); 02.03.18. – 2 os. (foto), Wysieka, pow. bartoszycki (I. Fiedorowicz). Wielkopolskie: 27.01.18. – 1 os. (foto), Zelgniewo, pow. pilski (W. Plata); 10.03.18. – 1 os. (foto), Ostrówek, pow. pilski (B. Rudzionek); 17.11.18. – 1 os. (foto), Poznań (S. Niziński). Zachodniopomorskie: 13.01.18. – 1 os. (foto), Unieście, pow. koszaliński (P. Zaborowski); 17.01.18. – 1 imm. (foto), Kołobrzeg (pow.) (R. Rudzionek); 24.01.18. – 1 imm. (foto), 28.02.18. – 1 imm. (foto), Ząbrowo, pow. kołobrzeski (R. Rudzionek); 05.02.18. – 1 imm. (foto), Kołobrzeg (pow.) (R. Rudzionek); 11.02.18. – 1 os. (foto), 22.02.18. – 1 os. (foto), 08.03.18 – 2 imm. (foto), Gościno, pow. kołobrzeski (R. Rudzionek); 23.03.18. – 1 os. (foto), Dygowo, pow. kołobrzeski (R. Rudzionek). —— Większość stwierdzeń dotyczy kontynuacji bezprecedensowego nalotu odnotowanego w sezo- nie 2017/2018 (Komisja Faunistyczna 2018).

Krzyżodziób sosnowy Loxia pytyopsittacus n+23/n+ ca 68, 5/46 Łódzkie: 06.10.18. – 2 ♂♂ (fono), Siedlątków, pow. poddębicki (M. Faber). Pomorskie: 07.01.–05.03.18. – 2–31 os. (fot. 28, fono), Osetnik, pow. wejherowski (Z. Kajzer i inni); 01.10.18. – 1 ♀ (foto), Hel, pow. pucki (S. Sosnowski, S. Czyżewski). Zachodniopomorskie: 05.02.18. – 10 os. (foto, fono), Sowno, pow. stargardzki (M. Sobie- raj); 02.03.18. – 1 ♂ imm. i 1 ♀ imm. (foto, fono, wideo), Mirowo, pow. kołobrzeski (R. Rudzionek). —— Stado z Osetnika jest największym odnotowanym dotychczas w kraju (Stawarczyk et al. 2017).

Krzyżodziób modrzewiowy Loxia leucoptera n+24/n+55, 0/0 Podlaskie: 11. i 18.01.2017 – 1 ♀ imm. (foto), Augustynka, pow. siemiatycki (P. Białomy- zy).

Trznadelek Emberiza pusilla 26/27, 7/7 Podkarpackie: 27.11.18. – 1 os. (foto), Iwonicz, pow. krośnieński (J. Mendrala). Pomorskie: 10.05.18. – 1 os. (fot. 29), Hel, pow. pucki (W. Półtorak); 28.09.18. – 1 os. (foto), Krynica Morska, pow. nowodworski (M. Polakowski); 07.10.18. - 1 os. (foto), Hel, pow. pucki (Z. Kajzer); 13.–14.10.18. – 1 os. (foto), tamże (J. Synowiecki, K. Woźniak, www.clanga.com); 17.10.18. – 1 os. (fono), tamże (J. Synowiecki), 19.– 20.11.18. – 1 os. (foto, fono), tamże (M. Sołowiej). —— Rekordowa liczba stwierdzeń (Stawarczyk et al. 2017).

154 Fot. 28. Krzyżodziób sosnowy Loxia pytyopsittacus, Osetnik, styczeń-marzec 2018 (fot. D. Kilon) – Parrot Crossbill, Osetnik, January-March 2018

Fot. 29. Trznadelek Emberiza pusilla, Hel, maj 2018 (fot. W. Półtorak) – Little Bunting, Hel, May 2018

155 Kategoria D (pochodzenie niepewne – uncertain origin)

Śnieżyca duża Anser caerulescens Łódzkie: 02.12.2011 – 1 ad., Borów, pow. łowicki (T. Przybylinski).

Śnieżyca mała Anser rossii 4/4, 1/1 Podlaskie: 04.04.18. – 1 os. (foto), Góra Strękowa, pow. łomżyński (M. Polakowski, M. Neal, T. Phillips).

Bernikla północna Branta hutchinsii 15/15, 1/1 Wielkopolskie: 08.12.18. – 1 os. (foto), Czechy, pow. gnieźnieński (B. Krąkowski).

Kategoria E (pojaw nienaturalny – unnatural occurrence)

Łabędź czarny Cygnus atratus Mazowieckie: 09.11.18. – 1 ad. (foto), Romany-Sebory, pow. przasnyski (H. Pomorska).

Kazarka szarogłowa Tadorna cana Mazowieckie: 09.11.18. – 1 ♂ ad. (foto), Romany-Sebory, pow. przasnyski (H. Pomorska).

Hełmiatka różowodzioba Netta peposaca Mazowieckie: 08.11.18. – 1 ♂ (foto), Świniary, pow. płocki (W. Ożga).

Rożeniec białolicy Anas bahamensis Dolnośląskie: 31.05.–05.06.18. – 1 ad. (foto, wideo), Niezgoda, pow. trzebnicki (W. Len- kiewicz). Pomorskie: 29.11.18. – 1 os. (foto), Ustka, pow. słupski (Z. Świacki).

Świstun chilijski Mareca sibilatrix Łódzkie: 16.09.–02.10.2014 – 1 ♂, Łódź (T. Janiszewski i inni), 31.01.–04.04.2016 – 1 os., tamże (R. Włodarczyk, T. Iciek).

Gołąb okularowy Columba guinea Łódzkie: 11.–12.11.18. – 1 ad. (foto), Puczniew, pow. pabianicki (S. Lisek, M. Faber).

Pelikan mały Pelecanus rufescens Kujawsko-pomorskie: 02.11.18. – 1 os. (foto), Szczuka, pow. brodnicki (S. Guentzel i inni).

Ibis czczony Threskiornis aethiopicus Dolnośląskie: 03.05.18. – 1 os. (foto), Brzostowo, pow. milicki (H. Mateuszczyk). Śląskie: 01.–12.07.18. – 1 imm. (foto), Goczałkowice-Zdrój, pow. pszczyński (A. Oruba, J. Przyborowska i inni).

Bielik olbrzymi Haliaeetus pelagicus Opolskie: 21.–22.12.18. – 1 subad. (foto), Ptakowice i Jasiona, pow. brzeski (M. Staj­ szczyk, J. Regner).

156 Pomorskie: 08.05. i 07.06.18 – 1 subad. (foto), Nowakowo, pow. elbląski (A. Janczyszyn, A. Kośmicki).

Kraska liliowopierśna Coracias caudatus Małopolskie: 09.06.18. – 1 ad. wykazujący cechy podgatunku nominatywnego (foto), Chabówka, pow. nowotarski (W. Guzik, I. Długosz, M. Długosz).

Aleksandretta obrożna Psittacula krameri Mazowieckie: 30.09.2017 – 1 ♀ ad. (foto), Rez. Bagno Jacka, pow. warszawski (P. Koby- łecki). Małopolskie: 30.12.18. – 1 ♂ ad. (foto), Nowy Sącz (pow.) (A. Tokarczuk, A. Rzaski). Opolskie: 13.05.18. – 1 para z gniazdem, z co najmniej 2 pull. (foto), Nysa (pow.) (Ł. Sze- ląg, R. Gwóźdź, S. Beuch). —— Pierwszy potwierdzony przypadek lęgu w kraju.

Aleksandretta chińska Psittacula derbiana Małopolskie: 12.12.18. – 1 ♂ ad. (foto), Zielonki, pow. krakowski (J. Przyborowska, A. Oruba). Wielkopolskie: 17.05.18. – 1 ♀ (foto), Poznań Szczepankowo (M. Dąbrowski, R. Dąbrow- ski).

Nierozłączka czerwonoczelna Agapornis roseicollis Zachodniopomorskie: 28.10.18. – 1 os. (foto), Police (pow.) (T. Grabowski, M. Żarek).

Nierozłączka czarnogłowa Agapornis personatus Małopolskie: 21.–22.08.18. – 1 os. (foto), Kraków Dąbie (M. Czerwiński, K. Czerwińska).

Aneks: Obserwacje nieakceptowane – Not accepted records Anser albifrons flavirostris: 02.04.18. – 1 imm. (2. r.kal.; foto), Kiszkowo, woj. wielkopolskie; 02.04.18. – 1 os. (foto, wideo), Sambory, woj. podlaskie. ♦ Melanitta americana: 05.04.18. – 1 ♂ imm., Kuźnica, woj. pomorskie; 07.04.18. – 1 ♂ ad. (foto), Rewal, woj. zachodniopomorskie. ♦ Anas bahamensis: 18.10.2008 – 3 os., Okręt, pow. łowicki. ♦ Clanga clanga: 25.07.2017 – 1 ad. (foto), Jez. Długie, woj. warmińsko-mazurskie; 11. i 13.08.18. – 1 ad. (foto), Kuty, woj. warmińsko- -mazurskie; 26.08.18. – 1 ad. (foto), Niegosławice, woj. świętokrzyskie; 05.10.18. – 1 ad., Pobied- na, woj. dolnośląskie. ♦ Haliaeetus pelagicus: 09.07.18. – 1 imm. (foto), Piła, woj. wielkopolskie. ♦ Calidris fuscicollis: 25.08.18. – 1 ad., Górki, woj. świętokrzyskie. ♦ Ichthyaetus ichthyaetus: 03. i 11.09.18. – 1 imm. (2. r.kal.), rez. Mewia Łacha, woj. pomorskie. ♦ Sterna hirundo longipennis: 05.07.18. – 1 os. (foto), Warszawa, woj. mazowieckie. ♦ Sterna paradisaea: 26.04.18. – 1 ad. (foto), Zb. Turawski, woj. opolskie. ♦ Falco cherrug: 08.09.2017 – 1 juv. (foto), Księże Pole woj. opolskie; 18.08.18 – 1 imm., Ruda Śląska, woj. śląskie. ♦ Psittacula krameri: 30.05.18. – 1 os., Warszawa Rembertów, woj. mazowieckie; 30.09.2017 – 1 os., Sepienko, woj. wielkopolskie. ♦ Platycercus eximius: 17.–18.09.18. – 1 os. (foto), Warszawa Wesoła, woj. mazowieckie. ♦ Lanius excubitor homeyeri: 19.10.2017 – 1 os. (foto), Pietrowice Wielkie, woj. śląskie. ♦ Corvus corone: 07.–08.03.18. – 1 ad. (foto), gn. niepewne, Chorzów, woj. śląskie. ♦ Melanocorypha calandra: 15.10.18. – 1 os. (fono), Jastarnia, woj. pomorskie. ♦ Alaudala rufescens: 21.05.18. – 1 os. (foto), pow. lubartowski, woj. lubelskie. ♦ Cecropis daurica: 10.05.18. – 1 ad., Kuźnica, woj. pomorskie. ♦ Phylloscopus fuscatus: 12.10.18. – 1 os. (fono), Brzozowo-Maje, woj. mazowieckie. ♦ Phylloscopus

157 ibericus: 04.10.2017 – 1 os. (fono), Kołobrzeg Podczele, woj. zachodniopomorskie. ♦ Phylloscopus collybita tristis: 16.05.18. – 1 os. (fono), Hel, woj. pomorskie; 16.09.18. – 1 os. (fono), Obra, woj. wielkopolskie. ♦ Monticola saxatilis: 06.07.2008 – 1 ♀ lub juv., Muczne, woj. podkarpac- kie. ♦ Motacilla flava beema: 21.04.18. – 1 ad. (foto), Jez. Farskie, woj. śląskie. ♦ Motacilla flava cinereocapilla: 01.06.18. – 1 os. (foto), Stare Budy, woj. mazowieckie. ♦ Motacilla alba yarrellii: 17.03.18. – 1 os. (foto), Dolistowo Nowe, woj. podlaskie; 02.05.18. – 1 os. (foto), Poryte-Jabłoń, woj. podlaskie. ♦ Acanthis hornemanni: 03.11.2017 – 3 ♀♀ lub imm. (foto), Hel, woj. pomorskie; 06.11.2017 – 1 os. (foto), Cisówka, woj. podlaskie; 18.11.2017 – 1 ♂ (foto), Nowa Wola, woj. podlaskie; 24.11.2017 – 1 ♂ (foto), Wodzisław Śląski, woj. śląskie; 24.11.17. – 1 imm. (foto), Jankowice, woj. śląskie; 28.11.2017 – 1 os. (foto), Radlin, woj. śląskie; 11.12.2017 – 1 os. (foto), Zabłudów, woj. podlaskie; 01.01.18. – 1 os. (foto), Pławniowice, woj. śląskie; 05.01.18. – 1 os. (foto), Jastarnia, woj. pomorskie; 07.01.18. – 1 os. (foto, wideo), Zb. Mietkowski, woj. dolnoślą- skie; 20.01.18. – 1 ♂ ad., Wola Duża, woj. lubelskie; 23.01.18. – 1 os. (foto), Sadykierz, woj. łódzkie; 24.01.18. – 1 os. (foto), Fasty, woj. podlaskie; 26.01.18. – 1 ♂ schwytany (foto), Łódź, woj. łódzkie; 31.01.18. – 1 os. (foto), Radocin, woj. lubuskie; 03.02.18. – 1 os. (foto), Głotowo, woj. warmińsko-mazurskie; 04.02.18. – 1 ad. (foto), Raszyn, woj. mazowieckie; 06.02.18. – 3 os. (foto), Siemianowice Śląskie, woj. śląskie; 10.02.18. – 1 os. (foto), Ligota Tworkowska, woj. ślą- skie; 10.02.18. – 1 os. (foto), Nieboczowy, woj. śląskie; 14.02.18. – 1 os. (foto), Buntowo, woj. wielkopolskie; 04.03.18. – 1 os. (foto), Hańsk, woj. lubelskie; 23.03.18. – 3 os. (foto), Kopciowi- ce, woj. śląskie; 24.03.18. – 1 ♂ (foto), Kołobrzeg, woj. zachodniopomorskie; 26.03.18. – 1 os. (foto), Kołobrzeg, woj. zachodniopomorskie; 01.11.18. – 1 ♀ ad. schwytana (foto), Dąbkowice, woj. zachodniopomorskie; 17.11.18. – 1 os. (foto), Rzeszów, woj. podkarpackie; 25.11.18. – 1 os. (foto), Hel, woj. pomorskie; 02.12.18. – 1 os. (foto), Poznań Naramowice, woj. wielkopolskie. ♦ Loxia pytyopsittacus: 14.01.18. – 2 os. (foto), Osetnik, woj. pomorskie; 08.03.18. – 1 ♀ ad. (foto), Bartoszyce, woj. warmińsko-mazurskie.

Rewizje – Revisions Otus scops 05.04.2015 – 1 ♂ (fono), Ojcowski PN, woj. małopolskie (Ł. i J. Fijoł). —— Komisja otrzymała dwa nagrania sójek Garrulus glandarius, które po analizie porównawczej z nagraniem z Ojcowskiego PN nie pozostawiają wątpliwości, że nagrany ptak był sójką, a nie syczkiem.

Hippolais polyglotta 18.06.2002 – 1 ♂, rez. Rabinówka, pow. białostocki, woj. podlaskie (Pugacewicz 2015). —— Obserwacja opublikowana bez wymaganej weryfikacji, nie mająca statusu stwierdzenia i faktu naukowego.

Acrocephalus dumetorum 18.06.2002 – 1 ♂, rez. Rabinówka, pow. białostocki, woj. podlaskie (Pugacewicz 2015). —— Obserwacja opublikowana bez wymaganej weryfikacji, nie mająca statusu stwierdzenia i faktu naukowego.

158 Summary: Rare birds recorded in Poland in 2018 This report includes 306 records from 2018, as well as 50 earlier ones, concerning 101 species and subspecies. Three new species for Poland have been recorded: the American Herring Gull Larus smithsonianus, Eastern Olivaceous Warbler Iduna pallida and Blyth’s Pipit Anthus godlewskii. New breeding species has been the Iberian Chiffchaff Phyllosco­ pus ibericus which bred in mixed pair with Common Chiffchaff Ph. collybita, whereas the Saker Falcon Falco cherrug bred for the second time. Other highlights of the year were: the second records of the Stejneger’s Scoter Melanitta deglandi stejnegeri, Pallid Swift Apus pallidus and American Golden Plover Pluvialis dominica, the third records of the Black-winged Kite Elanus caeruleus and Bearded Vulture Gypaetus barbatus, the third and fourth records of the Manx’s Shearwater Puffinus puffinus, the fourth records of the Heu- glin’s Gull Larus fuscus heuglini, Booted Warbler Iduna caligata and Melodious Warbler Hippolais polyglotta, the fourth to sixth records of the White-rumped Sandpiper Calidris fuscicollis, the fifth records of the Spotted SandpiperActitis macularius and Slender-billed Gull Chroicocephalus genei, as well as the seventh record of the Subalpine Warbler Syl- via cantillans. Noteworthy are the high numbers of the Black-winged Pratincole Glareola nordmanni (5 records), Great Skua Stercorarius skua (4), Sooty Shearwater Ardenna grisea (4), Northern Gannet Morus bassanus (6), Rosy Starling Pastor roseus (8), Red-flanked Bluetail Tarsiger cyanurus (3), Dusky Warbler Phylloscopus fuscatus (6) and Little Bunting Emberiza pusilla (7). Present number of species on the Polish checklist is 460. Records of each species are first presented regionally in alphabetic order of the prov- inces, afterwards chronologically; they contain: date, number of individuals, sex and age (if known), documentation if present (photo, phono, video, specimen, etc.), location, dis- trict, and in brackets names up to three observers, further brief comments and references in some cases. The number codes following the species name mean: the first one – num- ber of records slash number of individuals till 2017 inclusive, the second one – number of records slash number of individuals in 2018; “ca” means approximate number of records or individuals, “n” instead of a number – unknown number of those. The report includes an appendix (Aneks) containing records not accepted, and a list of revisions, i.e. reconsidered records. The following terms and abbreviations are used: os. = individual/ individuals, para/pary = pair/pairs, para lęgowa = breeding pair, para z gniazdem = pair with nest, lęg = brood, lęg mieszany = mixed brood, karmiący = feeding, gn. pewne = breeding confirmed, schwytany = caught, martwy = dead, r.kal. = calendar year, lato = summer, zima = winter.

Literatura Komisja Faunistyczna 2015. Rzadkie ptaki obserwowane w Polsce w roku 2014. Ornis Pol. 56: 99–136. Komisja Faunistyczna 2016. Rzadkie ptaki obserwowane w Polsce w roku 2015. Ornis Pol. 57: 117–147. Komisja Faunistyczna 2017. Rzadkie ptaki obserwowane w Polsce w roku 2016. Ornis Pol. 58: 83–116. Komisja Faunistyczna 2018. Rzadkie ptaki obserwowane w Polsce w roku 2017. Ornis Pol. 59: 119–153. Ławicki Ł., van den Berg A.B. 2018. WP reports. Dutch Birding 40: 407–423. Malczyk P., Łukasik D. 2008. Czwarte stwierdzenie uhli azjatyckiej Melanitta deglandi stejnegeri w Palearktyce Zachodniej. Ornis Pol. 49: 245–250.

159 Pugacewicz E. 2015. Równoczesna obserwacja zaroślówki Acrocephalus dumetorum i zaganiacza szczebiotliwego Hippolais polyglotta w Niecce Gródecko-Michałowskiej. Dubelt 6–7: 152– 155. Przepiórka M. 2013. Stwierdzenie strepeta Tetrax tetrax na Lubelszczyźnie. Ornis Pol. 53: 219–221. Stawarczyk T. 2014. Aktualizacja systematyki i taksonomii ptaków krajowych. Ornis Pol. 55: 290– 298. Stawarczyk T. 2018. Zmiany taksonomiczne na liście ptaków krajowych według IOC. Ornis Pol. 59: 72–78. Stawarczyk T., Cofta T., Kajzer Z., Lontkowski J., Sikora A. 2017. Rzadkie ptaki Polski. Studio B&W Wojciech Janecki, Sosnowiec. Zięba A., Wacyk F. 2018. Obserwacje orłosępa Gypaetus barbatus w Tatrach. Ornis Pol. 59: 226– 229. Komisja Faunistyczna SO PTZool Sienkiewicza 21, 50-335 Wrocław [email protected]

160