PAPUR BRO LLANGADFAN, LLANERFYL, FOEL, LLANFAIR CAEREINION, ADFA, CEFNCOCH, LLWYDIARTH, LLANGYNYW, CWMGOLAU, DOLANOG, RHIWHIRIAETH, PONTROBERT, MEIFOD, TREFALDWYN A’R TRALLWM.

351 Tachwedd 2010 40c “Yn angof ni chewch fod”

Llwyddiant mewn Dyddiau Llwm Mae’r papurau dyddiol yn boenus o ddigalon y bync cysurus ar gyfer gorffwys a’r dechnoleg dyddiau yma yn cyhoeddi dim ond newyddion cyfathrebu Bluetooth diweddaraf. Bu farw Miss Eleanor Mills, un o tywyll am ein heconomi a’r dyddiau ‘du’ o’n Allan o’r hanner cant o lorïau, mae Gwynfor yn gymeriadau mwyaf adnabyddus yr ardal ar blaen. Braf felly yw cael cyhoeddi hanes dyn hurio 40 ohonynt i gwmnïau sydd eisiau cludo Hydref y 12fed. Roedd yn gymeriad yng ifanc lleol o ardal ‘Y Plu’ sydd wedi llwyddo ym nwyddau o amgylch Prydain ac Ewrop ac mae’n ngwir ystyr y gair a bydd bwlch mawr ar ei myd busnes. Archebodd Gwynfor Davies, defnyddio’r 10 arall ar gyfer ei fusnes cludiant ei hôl. Gwern-y-Bwlch, Llangadfan, sydd nawr yn byw hun. Mae Gwynfor hefyd yn cyflogi bechgyn lleol yn ardal Croesoswallt, ei 50fed lori Volvo ym mis Roedd ei gwreiddiau yn ddwfn yng Nghwm o Ddyffryn Banw gan gynnwys ei frawd, Gareth, Mai eleni ac fe’i gwelir yn y llun yn derbyn y lori sy’n gweithio fel rheolwr cludiant ac mae Gareth Banw ac roedd ei chariad tuag at y ei milltir yn sioe lorïau Croesoswallt yn ddiweddar. Mae’r Smith, Maes-y-Dderwen yn gweithio yn y sgwâr yn ddiffuant. Gwnaeth gyfraniad lorïau yma yn foethus gyda chabiau cysurus ar swyddfa. Da iawn ti Gwynfor, a gobeithio y bydd amhrisiadwy i hybu’r diwylliant Cymraeg, y gyfer y gyrwyr yn cynnwys seddi ‘swivel’ lledr a dy fusnes yn mynd o nerth i nerth. byd addysg a’r ‘pethe’ ar hyd ei hoes. Roedd y Plu yn agos iawn at ei chalon a TIWTOR Y FLWYDDYN gweithiodd yn ddiflino i’w gynnal ers y Yn ddiweddar seremoni’r dechrau. Fe fydd teyrngedau llawn a cafodd Lois Ysgol Addysg a haeddiannol iddi yn y rhifyn nesaf. Martin Short Dysgu Gydol Estynnwn ein cydymdeimlad dwysaf tuag ei henwebu Oes, nos at y teulu a gwyddom y bydd ganddynt gan lu o’i Fercher, 20 drysor o atgofion difyr i’w hatgoffa am dysgwyr ar Hydref, yn yr berson arbennig ac annwyl iawn. gyfer gwobr Hen Goleg, Ab- Tiwtor y erystwyth. Flwyddyn Derbyniodd Lois Canolfan dystysgrif, Cymraeg i tocyn llyfr a Oedolion thusw o flodau Canolbarth fel rhodd. Cymru, a hi Llongyfarchiadau gafodd ei mawr i Lois - dewis gan y mae’n dda panel o clywed bod ei feirniaid fel gwaith caled fel enillydd y wobr. Aeth Lois a Peter, ei g@r, ynghyd â thri tiwtor yn cael ei gydnabod a’i ddathlu. aelod o’i dosbarth yn y Trallwng (Felicity Yn y llun: Elin Williams, swyddog hyfforddi’r Ramage, Dolanog; Rosemary Bennett, Ganolfan ar y chwith Lois Martin Short a Siôn Croesoswallt; Miri Collard, Arddleen), i Meredith, cyfarwyddwr y Ganolfan ar y dde. 2 Plu’r Gweunydd, Tachwedd 2010

Diolch Cyfres Deledu Newydd Sbon Dymunwn fel teulu y diweddar Gwynfor Evans PERTHYN DYDDIADUR (Buarth Bachog) ddiolch yn ddiffuant iawn am y Hydref 28 Cyfarfod Blynyddol Gofalaeth Bro caredigrwydd a ddangoswyd tuag ato tra bu’n Annwyl Ddarllenydd Caereinion yng nghapel Moreia am 7.30 byw yn ardal Dolanog a Llanfair. Diolch i ffrindiau Sioe PERTHYN, Llyfrgell Genedlaethol Hydref 29 Noson yng nghwmni teulu Foeldrehaearn a chymdogion am ymweld ag o, ac am y Cymru, Aberystwyth a thalent lleol. Neuadd Pont Robert am galwadau ffôn pan oedd yn gaeth i’r t~ yn Hafan 12 – 5pm Sadwrn 30ain Hydref 7.30 Deg, ac am yr holl ymholiadau pan oedd yn wael Tybed a oes stori ddifyr yn hanes eich teulu Hyd. 30 Côr Meibion Dwyfor, Arweinydd Ifan Huws. Neuadd Llanwddyn. Er budd yn yr ysbyty. Ein diolch yn arbennig i’r nyrsys am chi? A hoffech chi ddarganfod mwy am Capel Sardis. Am 7.30y.h. eu gofal tyner dros amser maith. Diolch am berthynas ddiddorol yn eich teulu? Tach. 5 Cwis gan Ffrindiau Ysgol Dyffryn Banw bresenoldeb pawb yn yr angladd a’r rhoddion Mae Rondo Media, gyda chymorth Llyfrgell yn y Cann Offis am 7.30. hael er cof amdano. Diolch hefyd i Geraint ac Genedlaethol Cymru yn chwilio am eich Tach. 13 Band Pres 12 darn Porth-y-waen yn Ann Peate am bob cymorth. straeon teuluol ar gyfer cyfres PERTHYN Neuadd Pontrobert am 7.30 Diolch ar S4C. Mae PERTHYN yn gyfres Tach. 15 Cyngerdd CffI Dyffryn Banw yng Dymuna Em Tyisa ddiolch yn ddiffuant i bawb am newydd sbon ar hel achau, fydd yn eich helpu Nghanolfan y Banw, Llangadfan am 7.30 Tach. 16 Ymarfer ‘Gwasanaeth Cannwyll a Chân bob arwydd o garedigrwydd a estynnwyd tuag i ddarganfod mwy am eich gwreiddiau. yng Nghanolfan y Banw am 7 o’r gloch. ato pan oedd yn Ysbytai’r Amwythig a’r Trallwm Does dim ots faint o wybodaeth sydd Tach. 18 Cyngerdd gan Gymdeithas Gerdd y yn ddiweddar. Diolch yn arbennig i’r nyrsys a’r gennych yn barod, cysylltwch â chriw Trallwng yn y Capel Methodistaidd am doctoriaid am eu gofal arbennig. Dymuna Arwyn cynhyrchu PERTHYN yn Rondo Media drwy 7.30 hefyd ddiolch yn fawr i’w gymdogion am bob e-bost [email protected], ffôn 029 Tach. 20 Bingo yn Neuadd Pont Robert am 7.30 cymorth. 2022 3456 neu lythyr at y cyfeiriad uchod Tach. 20 Canu Gwlad gyda Country Pride. Neuadd Diolch Cysylltwch â ni nawr gyda’ch hanesion, ac Llanfihangel am 8 y.h. ymunwch â ni yn SIOE PERTHYN yn Tach. 26 Gyrfa Chwist yn Neuadd Pont Robert am Hoffai Ceinwen, Melin-y-ddôl ddiolch i bawb am 8.00 o’r gloch y cardiau, blodau, galwadau ffôn a’r anrhegion rhwng 12 a 5pm Ddydd Sadwrn Hydref Tach. 27 Eisteddfod y Foel yng Nghanolfan y Banw di-ri’ ac i bawb am ymweld â hi ar ôl dod adref yn 30ain yn Llyfrgell Genedlaethol Aber- am 11 a 6.30 o’r gloch dilyn ei llawdriniaeth. Diolch yn fawr i bawb. ystwyth lle bydd cyfle i ddysgu mwy am Rhag. 1 Noson lansio cyfrol newydd ‘Cymeriadau sut i fynd ati i chwilota’ch hanes teuluol. Maldwyn’ gan Hedd Bleddyn ac Alwyn Os am archebu tocynnau yn rhad ac am Hughes yn y Cann Offis, Llangadfan am Cyfarchion Nadolig ddim ar gyfer SIOE PERTHYN ar Hydref 7.30. Os ydych yn dymuno anfon cyfarchion 30ain, cysylltwch â swyddfa Rondo Media Rhag. 3 Ffair Nadolig Canolfan y Banw gydag Nadolig at deulu neu ffrindiau drwy gyfrwng ar y rhifau uchod. ymweliad gan Siôn Corn. Ffoniwch Catrin Plu’r Gweunydd, anfonwch nhw at Catrin ar 820594 am stondin. Llawer o ddiolch Hughes, Llais Afon, Llangadfan neu Mary Rhag. 4 Swper yr Henoed yng Nghanolfan y Yn ddiffuant Banw, Llangadfan am 6.15pm Steele, Eirianfa,Llanfair Caereinion erbyn Caryl Ebenezer a Luned Phillips Rhag. 4 Ffair Eglwys y Santes Fair yn y Neuadd, Tachwedd 24ain. Pris y cyfarchion yw £5. Llanfair Caereinion Rhag. 5 Plygain yr Ifanc yng Nghapel Moreia dan Rhifyn nesaf nawdd Pwyllgor yr Urdd Cylch Caereinion A fyddech cystal ag anfon eich cyfraniadau at am 5.30. MENTER y rhifyn nesaf erbyn dydd Sadwrn, Tachwedd Rhag. 5 Cyngerdd Nadoligaidd Traddodiadol 20. Bydd y papur yn cael ei ddosbarthu nos dwyieithog ym Marchnad Da Byw y Fercher, Rhagfyr 1. Trallwm am 6 o’r gloch. Er budd RABI. Rhag. 7 Ymarfer ‘Cannwyll a Chân’ yng MALDWYN Nghanolfan y Banw am 7 o’r gloch Rhag. 11 Twmpath Dawns a Gwisg Ffansi. TÎM PLU’R GWEUNYDD Cadeirydd Neuadd Llanfihangel am 8 y.h. MENTER MALDWYN Arwyn Davies Rhag. 19 Gwasanaeth Cannwyll a Chân yng Cefnogaeth i grwpiau cymunedol Nghanolfan y Banw am 5 o’r gloch Groe, Dolanog, 01938 820435 Os hoffech i’ch cymdeithas neu eich mudiad Rhag. 25 PLYGAIN am 6 y bore yn Hen Gapel Is-Gadeirydd John Hughes, Pontrobert. Croeso i bawb. chi gymryd mantais ar y cyfle hwn i gydweithio Delyth Francis Lluniaeth ysgafn. Gwneir casgliad. â ni yna cysylltwch ar unwaith. Ein bwriad yw: Trefnydd Busnes a Thrysorydd 2011 Cefnogi cymunedau Cymraeg gan gydweithio Huw Lewis, Post, Meifod 500286 Ebrill 30 Cyngerdd Blynyddol yr Hospis gyda Chôr a’u cefnogi i gynnal gweithgareddau neu Ysgrifenyddion Meibion Ystradgynlais, Alecs Peate, ymgyrchoedd yn eu ardaloedd. Gwyndaf ac Eirlys Richards, Edryd Williams ac Angharad Lewis Gwahoddir y canlynol i wneud cais am Meh. 18 Taith Gerdded Plu’r Gweunydd yn ardal y Penrallt, Llwydiarth, 01938 820266 Llynnoedd, Cwm Nant yr Eira. gefnogaeth ar gyfer digwyddiad, ac i weithio Trefnydd Dosbarthu a mewn partneriaeth gyda Menter Maldwyn: Thanysgrifiadau · Gr@p neu gymdeithas sy’n bodoli’n barod Gwyndaf Roberts, Coetmor · Gr@p neu gymdeithas sydd am sefydlu o’r Llanfair Caereinion 810112 JAMES PICKSTOCK CYF. newydd Teipyddes · Gr@p sydd am gynnal noson arbennig fel Catrin Hughes, Llais Afon MEIFOD, POWYS man cychwyn i weithgareddau eraill Llangadfan 820594 Meifod 500355 a 500222 Dyddiad cau y rownd yma yw Tachwedd 30ain [email protected] 2010. Golygydd Ymgynghorol Cysylltwch â Rhianon am fwy o wybodaeth: Nest Davies Dosbarthwr olew Amoco [email protected] 01686614022 Panel Golygyddol Gall gyflenwi pob math o danwydd Catrin Hughes, Llais Afon, Llangadfan Petrol, Kerosene, Disl Tractor a Derv Cofiwch gefnogi’ch tîm lleol a defnyddiwch Mary Steele, Eirianfa ac Olew Iro a eich Cymraeg. Llanfair Caereinion 810048 Thanciau Storio Os oes gennych chi syniadau am sut i hybu Alwyn Hughes, Llais Afon, Llangadfan GWERTHWR GLO defnydd o’r Gymraeg yn eich ardal chi, neu Mari Lewis, Swyddfa’r Post, Meifod CYDNABYDDEDIG ps hoffech gael mwy o wybodaeth am waith 500286 Menter Maldwyn, cysylltwch â Rhianon neu Aelodau’r Panel A THANAU FIREMASTER Claire ar 01686614022 neu Emyr Davies, Jane Peate, Prisiau Cystadleuol [email protected] a’r Panel, John Roberts, Myra Chapman, Gwasanaeth Cyflym Hafwen Roberts a’r gohebyddion lleol Plu’r Gweunydd, Tachwedd 2010 3

RHODDION HAEL I’R YSGOL UWCHRADD

Yn ddiweddar cyflwynodd CRhA Ysgol eitemau a chefnogi amrywiaeth o brosiectau nad “Rhai siapus fel hyn oedd yn Llydaw, ‘te Uwchradd Caereinion siec gwerth £4,500.00 i’r ydynt fel arfer yn cael eu darparu gan arian Ffransis?” prifathro, Mr David Evans. Mae hyn yn dilyn stadudol. Mae’r eitemau sydd wedi eu prynu yn Diolch i’r cyfaill di-enw am y capsiwn uchod. llwyddiant mewn amryw o weithgareddau dros cynnwys offer ar gyfer technoleg gwybodaeth Yn anffodus nid oes gennyf fanylion y flwyddyn ddiwethaf i godi arian, sydd yn ac offer digidol. Yn y dyfodol mae yna gynlluniau pellach yngl~n â’r gwrthrych yr oedd cynnwys taith gerdded o 17 milltir ar draws i wella cyfleusterau ar gyfer eistedd y tu allan. William yn ei ddisgrifio, ond mae’n amlwg Gymru gan Richard Bufton y Prif Fachgen, a Dymuna aelodau’r GRhA ddiolch yn fawr iawn i ei fod wedi gwneud argraff arno. lwyddodd i godi £950.00 yn ychwanegol i’r rieni a chyn rieni, athrawon ac aelodau o’r CRhA. Golyga hyn fod yr ysgol yn gallu prynu gymuned am eu cefnogath barhaus.

Bro: Bara Caws Bardd Gwlad Bydd Pwyllgor Plu’r Gweunydd ac Emyr LLUN O’R GORFFENNOL Davies, Llangadfan yn cyhoeddi llyfr ar y cyd yn ystod mis Tachwedd eleni. Enw’r gyfrol fydd ‘Bro: Bara Caws Bardd Gwlad. Mae’n cynnwys atgofion, sonedau a chaneuon sy’n ymwneud â rhai o’r cymeriadau y bu’r bardd yn ymwneud â hwy dros gyfnod hir. Cerddi cofio, llongyfarch, tynnu coes a phrofiadau bywyd. Gobeithiwn y bydd yn bosibl lansio’r gyfrol mewn Noson Agored yn Neuadd Llanerfyl yn gynnar ym mis Rhagfyr. Bydd tua 300 o gopïau yn cael eu hargraffu gydag elw’r gwerthiant yyn mynd yn gyfan gwbl i gronfa Plu’r Gweunydd. Mae hyn yn bosibl trwy haelioni Brian Jones, Llwydiarth a Brookside Garage, sy’n noddi’r gyfrol hon.

Lansio Cyfrol Newydd ‘CYMERIADAU MALDWYN’ gan Hedd Bleddyn ac Alwyn Hughes

yng Gan fod Eisteddfod y Foel yn cael ei chynnal yng Nghanolfan y Banw ar ddydd Sadwrn y Ngwesty Cann Offis, Llangadfan 27ain o Dachwedd, priodol oedd cyhoeddi’r llun yma o’r plant a fu’n cystadlu yn Eisteddfod 1961. Wrth edrych ar yr wynebau yn y llun sylweddolwn pa mor bwysig fu’r Eisteddfod i Nos Fercher, 1 Rhagfyr feithrin hyder a thalent y plant yma, rhai ohonynt wedi mynd ymlaen i gystadlu a llwyddo yn am 7.30 genedlaethol. Pwy a @yr na fydd sêr y dyfodol yn cystadlu yn Eisteddfod y Foel eleni. Rhes flaen: Lowri, Dolwen; Mair, Pentre Bach; Janet Sturkey; Arwel Blainey; Delyth Blainey; Ellen, Dolwen; Lowri, Parc 2il res: Mari Morris; Heulwen, Garej; Elen Cefne; Eleri Mills; Nerys, Fronlas; Alwena, Garej; Olwen, Bryn Derwen; ....; Jane Morris; 3ydd rhes: Miss Mary Davies; Rhian, Brynaber; Mary, Caerlloi; Susan Jones; Elizabeth, Bryn Derwen; Eleri, Fronlas; Olwen, Llyfriniog Bechgyn: John, Caerlloi; ....; Dafydd, Pentre Bach; Alun, Cefne; Haydn, Bwlchypentre; .....; Hywel Dolmaen; ....; Aled Dolmaen; Elwyn, Belan Bach Diolch yn fawr iawn i Dwynwen am gael benthyg y llun a byddem yn falch o wybodaeth am y rhai na lwyddwyd i’w henwi. 4 Plu’r Gweunydd, Tachwedd 2010 DILYN LLWYBR YR INCA Rhan 2 – Y Cerdded tebygrwydd mawr i gyda Buddug Bates Roedden ni wedi mynd mewn bws i rywle heb fod Sacsayhuaman ac yno gwelson ychydig o’r ymhell oddi cartre. rhyfeddodau oedd yr Inca wedi’u hadeiladu. Y Nid oeddwn yn si@r peth mwyaf rhyfedd ydi fod y cerrig anferth wedi’u os oedd o’n torri i ffitio at ei gilydd fel jig-so. Maent yn dynn yn adnabod y lle. Yna ei gilydd a dim sôn am ddim morter rhyngddynt. dywedais - y ffordd Roedd y wâc 5 awr yn ôl i’r ddinas yn eithaf allan o Ddinas rhwydd am mai i lawr oedden ni’n mynd. Mawddwy i Bore Mawrth roedden yn dechrau ein trec yn go Ddolgellau, Bwlch yr iawn. Buom yn ymweld â marchnad yn Maucau Oerddrws, ond fod a gweld sut oedd pobl y wlad yn byw a beth mynyddoedd Periw oeddent yn ei werthu ac yna dechrau’r daith yn yn uwch. ‘Exactly’ Taucca. meddai yntau. Am y tri diwrnod nesaf buom yn cerdded i fyny Roedd yn adnabod dros 4200 metr uwchben y môr ac ar y diwrnod y ffordd yn dda a olaf cerdded am 12 awr dros y Lares Pass. Roedd phob tro y deuai ef i y lle yn eang iawn. Mae’r Lares yn fan unig iawn. gerdded Bwlch y Dim ond pobl y wlad welson ni, doedd dim Lares meddyliai am ymwelwyr yma. Gwahanol iawn i’r Inca Trail ei ffordd Dinas a phan hun. Y peth mwyaf nodweddiadol oedd bod y fyddai ef yn mynd ar bobl fach lleol yma’n rhedeg i fyny’r ochrau serth ei hyd meddyliai am wrth gario llwyth ar eu cefnau. Weithiau byddai y Lares! Rhyfedd o beth hefyd roedd un o’n ddiolchgar i’r Pachumama ( y Fam Ddaear) am ganddynt lama ar dennyn ac yntau hefyd yn cario harweinwyr Mark, yntau yn cyd gerdded â mi hyn. Yn sicr roedd y paratoi a phopeth arall yn ei lwyth. Os oedden ni, y cerddwyr, yn wir methu weithiau i wneud yn si@r fy mod yn iawn. Bryd werth ei wneud i gyrraedd ac mae’n braf gallu cadw i fynd yn ein blaenau gallem fod wedi cael hynny redden yn pasio rhaeadr enfawr, ac yn rhannu teimlad yma efo gr@p reid ar gefn un o’r asynnod. Roedd rhai o’r rhain wir wrth edrych ar gopa’r mynydd a phen y Wedi gwersylla am y drydedd noson, codi eto am efo ni o hyd gan mai nhw oedd yn cario’n bagiau, rhaeadr meddyliais am bistyll Rhaeadr. Y tro 4.30 i fynd i Machu Pichu. Dechrau ar daith bwyd, pebyll a’n toiledau! Ond yr asyn hefyd oedd yma mi ddywedes fod yr olygfa yn f’atgoffa o ddigon anghyffyrddus. Am fod y ffyrdd a rhan o’r y prif reswm i mi gerdded y cwbl. Doeddwn i rywle heb fod ymhell o gartre. Meddai’n syth rheilffordd wedi’u golchi i ffwrdd yn y llifogydd fis ddim eisiau eistedd ar gefn yr un o’r rhain. ’Exactly’ meddai ‘Pistyll Rhaeadr’. Wel am sioc, Mawrth diwethaf, redden ar fysys mini ble roedd Weithiau byddent yn sefyll yn stond am hir. Dim roedd o a’i deulu wedi bod yn gwersylla o y seti wedi’u hail osod er mwyn cael cymaint ag bwys faint oedd y ‘porter’ yn eu chwipio, yna’n gwmpas Cymru pan oedd o’n blentyn, ac er yn bosib o deithwyr i mewn! Roedd y ffyrdd yn sydyn reit mi gymeren i ffwrdd ar sbîd ac yna cywilydd i mi, roedd o’n adnabod mynyddoedd ofnadwy o wael, tyllau mawr ac wyneb meddal. stopio’n stond! Yn siu´r genni, roedd cerdded a bylchau Cymru’n well na fi. Yn aml roedd y bws yn sownd a phawb yn gorfod yn well! Er bod cerdded i fyny’r copaon yn cymryd dod allan. Yna o’r diwedd cyrraedd troed y Erbyn i ni gyrraedd y mannau oedden ni’n f’anadl, i fod yn onest roeddwn yn anadlu’n mynydd. Mae Machu Pichu’n un o saith rhyfeddod gwersylla, roedd y porters wedi codi’n pebyll inni. debyg iawn i rywun ar fin rhoi genedigaeth! y byd modern. Mae’r ddinas wedi’i hadeiladu Roeddent wedi codi pabell fawr i goginio ynddi Roeddwn i sobor o ofn cwympo wrth gerdded i rhyw 20400m yn yr Andes gan yr Inca. Ystyr yr ac inni fedru eistedd wrth fwrdd i fwyta. Roedd lawr am fod y graean a’r cerrig mân yn symud enw yw Dinas Goll yr Inca. Adeiladwyd y ddinas toiledau ar ein cyfer, 50m oddi wrth y pebyll. cymaint dan fy nhraed ac ni fedra i gwympo’n ar gopa’r mynydd uwchben Dyffryn Urubamba. Roeddem wedi cael ein siarsio i olchi’n dwylo osgeiddig! Mi helpodd Mark drwy gydio yn yr Mae’r rhan fwyaf o archeolegwyr yn credu i’r yn ofalus iawn ac i ddefnyddio jeli antibacterial handlen oedd ar fy rycsac. Addawodd os ddinas gael ei hadeiladu fel stad yr ymherawdr yn aml iawn. Trwy drugaredd, ges i mo’r ‘sgwirts’. byddwn yn mynd i lawr y byddai ef yn fy Pachacuti rhwng 1438 a 1472. Gadawyd y lle Dwi ddim yn meddwl fy mod yn fwy glanwaith nhynnu’n ôl. Yr unig beth oed petai hyn wedi rhyw ganrif yn ddiweddarach pan ddaeth y na’r rhai oedd yn diodde, hwyrach fy mod i wedi digwydd dwi’n si@r y bydden ni’n dau yn swp ar Sbaenwyr i’r wlad. Mae’n fan anhygoel. Mae arfer mwy efo defaid ac anifeiliaid. Yn sicr lawr. Yn sicr roedd gwybod fod rhywun y tu ôl ffenestri’r gwahanol adeiladau yn wynebu’r haul roeddwn yn dra diolchgar nad oeddwn yn gorfod yn cadw llygad yn rhoi mwy o hyder i mi. yn union ar y 21 o Fehefin, 22 o Ragfyr, 21 o codi yn y nos i fynd i’r toiled oherwydd roedd y Cawson ein croesawu i mewn i gartre un o’r Fawrth a 21 o Fedi. Sut yn y byd y cariwyd y cerrig tymheredd yn gostwng i -12C. Wrth wisgo teuluoedd oedd yn byw ymhell i fyny’r mynydd. i’r fath le, dwn i ddim oes rhywun yn gwybod. thermals a chap am fy mhen roeddwn yn T~ isel iawn efo to gwellt (h.y. y glaswellt oedd Mae’r adeiladau fel pe baent yn ffitio’n berffaith gyfforddus iawn yn fy sach gysgu. Pan oedden yn tyfu o gwmpas). Roedd rhaid plygu’n isel i i’r mynydd. Darganfu’r Inca fod muriau a ffenestri ni’n codi ar doriad gwawr, sef 4.30 roedd ein fynd i mewn i’r un ystafell fyw. Tân mawn a oedd yn cael eu hadeiladu heb fod yn syth i fyny pebyll a’r glaswellt yn wyn gan farrug. Roedd choed ar lawr yn y gornel. Sosbannau a thegell yn gryfach ac yn well i wrthsefyll stormydd natur. eithaf trwch ar ein pebyll, ond er ei bod hi mor ar lawr wrth y tân. Ychydig iawn iawn o gelfi Mae d@r glan yn rhedeg heddiw drwy bibellau o oer doedd hi ddim yn teimlo mor oer ag y mae hi oedd yno ac roedd y lle yn dywyll dros ben. gwmpas y lle. Wrth gwrs roedd llawer o bobl yma yma pan fydd y tymheredd o gwmpas y Doedd dim ond y golau yn dod trwy’r drws. Ym ac arwyddion ymhob man i ddangos sut oedden rhewbwynt. mhen arall y ‘stafell roedd yn t~’n cael ei rannu i fynd o gwmpas y lle, mor wahanol i’r eangderau Ar yr ail noswaith dywedodd Mary ei bod wedi yn dalfod lle roedd lle i chwech gysgu ochr yn yr oedden nhw wedi bod ynddynt y dyddiau cynt. checio mod i’n iawn am imi fynd i’r sach, cysgu’n ochr. O dan y dalfod roedd ystafell isel iawn i’r Yn sicr mae teimlad ysbrydol arbennig i’r lle. Ac syth a pheidio symud o gwbl. Daeth i weld fy moch cwta. Roedd y rhain yn sicr yn cael y man anodd iawn yw credu fod y lle wedi bod yn angof mod yn dal i anadlu. Dyna beth ydi cysgu ar ôl mwyaf clyd. Doedd y lle i gyd ddim mwy na ond i ychydig o bobl oedd yn byw yn agos hyd gwirioneddol flino! rhyw 10 troedfedd ar draws a rhyw 20 troedfedd 1911, pan ddaeth archeologwr Americanaidd sef Wrth gerdded roedd rhaid stopio i edrych ar y o hyd. Anodd iawn oedd credu mai yma fyddai’r Hiram Bingham o hyd i’r fan. Erbyn heddiw mae golygfeydd gwych. Ond dyma sy’n rhyfedd. Un teulu’n byw drwy’r amser. Deallon fod llawer o miloedd o ymwelwyr yn mynd yno ac mae’n pnawn ro’n i’n cerdded efo David, y meddyg oedd blant bach yn marw. Mae teuluoedd yn geni ganolfan ddiwylliannol arbennig. Mae un peth efo ni. Roedd o yn ofalus o bawb, a byddai’n dod llawer. Os ydi plentyn yn byw dros bum mlwydd yn sicr, pobl arbennig iawn yw’r Inca. Er nad ydynt heibio i wneud yn si@r fy mod yn iawn. Roedd oed mae ganddo eithaf siawns o gyrraedd yn byw yno mwy mae gweld eu tystiolaeth ac dau h~n na fi ar y trip felly roeddwn yn un o’r rhai oedran teg iawn, ond mae llawer iawn yn marw ychydig o’r hyn adawson nhw ar eu holau yn codi hynaf! Gofynnodd David beth oeddwn yn feddwl cyn eu bod yn bump. awydd dod o hyd i fwy o’u hanes. o’r golygfeydd. Roeddwn wedi meddwl fod Pan gyrhaeddson ben y bwlch roedd yna Ar ôl y tamed yma, gobeithio fy mod wedi codi tebygrwydd i fynyddoedd Cymru, ond doeddwn deimlad braf iawn o fod wedi medru cyrraedd awydd ar rywun i fynd a gwneud a gweld ddim yn meddwl y byddai neb eisiau clywed hyn! pen y daith. Roedden wedi cael tywydd ffafriol rhywbeth tebyg. Os oeddwn i’n medru gwneud Gofynnodd oeddwn i’n gweld tebygrwydd i rywle, iawn ac roedd ein ‘guides’ am inni fod yn hyn dros fy mhen-blwydd yn 60, mae’n bosib i am ei fod yn gofyn dywedes fy mod yn gweld lawer! Plu’r Gweunydd, Tachwedd 2010 5

Y TRALLWM Bryn Ellis 552819

Eisteddfod Powys Y Trallwm - 2009 Cafwyd cyfarfod arbennig o’r Pwyllgor Gwaith ar 4ydd Hydref i dderbyn y fantolen gan y trysorydd, Gwyndaf James. Yn gyntaf eglurodd y rhesymau am yr oedi - pethau hollol allan o reolaeth Gwyndaf! Yna aeth drwy’r penawdau bob yn un gan ateb unrhyw gwestiwn gan aelodau’r pwyllgor. Penderfynwyd rhoddi hanner yr elw i Gymrodoriaeth Eisteddfod Powys, yn ôl eu rheolau, a chyflwynwyd siec i Glyn Williams, trysorydd y Gymrodoriaeth, gan lywydd y Pwyllgor Cyllid, J. R. Jones. Penderfynwyd buddsoddi’r gweddill yng nghronfa’r Gymrodoriaeth. Diolchwyd i bawb a fu yn weithgar dros yr eisteddfod - achlysur llwyddiannus a bythgofiadwy! Diolchgarwch Cynhaliwyd dau gyfarfod Diolchgarwch yn y Cafodd pedair o ferched Trallwm gyfle i flasu cacennau a baratowyd gan y cogydd enwog Capel Cymraeg eleni. Ar Sul 3ydd Hydref Dudley a Beryl Vaughan yn harddwch plasty Glansevern yn ddiweddar. Bydd yn rhan o daeth y Parch. Raymond Hughes, Llanfyllin, gyfres newydd Dudley a fydd yn ymddangos ar S4C yn fuan. atom a chawsom bregeth bwrpasol iawn. Ar y Sul canlynol cafwyd gwasanaeth wedi ei drefnu gan Trefor Owen, llywydd y mis. Yn y orymdaith draddodiadol ar Sul, 14eg Y Gymdeithas Gymraeg rhan gyntaf cafwyd eitemau hyfryd gan blant Tachwedd yn cychwyn o ‘Park Lane’ am Bydd y cyfarfod nesaf ar Nos Fercher, 17 yr Ysgol Sul ar y thema o ddiolch, ac yn syth 10.30 a.m. er mwyn bod yn Eglwys Santes Tachwedd, yn y Capel Cymraeg pan wedyn aethant fel gr@p i Gartref y Rhallt i Fair erbyn 11 a.m. ddisgwyliwn Nansi Ellis i ddod atom i siarad gyflwyno basged o ffrwythau i’r trigolion. Yn Cymdeithas Mair a Martha am ‘Sir Pryce Jones, Y Drenewydd’. Mae yr ail ran cafwyd emynau, darlleniad a gweddi Mr Elwyn Davies oedd ein g@r gwadd yng croeso i bawb. bwrpasol gan aelodau’r gynulleidfa. Nghymdeithas Mair a Martha fis Medi. Teitl Pantomeim – Cinderella Cofio ei sgwrs oedd ‘Atgofion’ a chawsom ganddo Bydd y pantomeim enwog hwn yn agor am Bydd Cyngor y Dref yn cynnal amryw o hanesion difyr iawn o gyfnod ei blentyndod 6.30 p.m. at Nos Fawrth, 23ain Tachwedd yn weithgareddau fel arfer eleni. Ar Sul 8fed ym Mhennal, ei ddyddiau ysgol yn Nhywyn, Neuadd y Dref. Tachwedd bydd gwasanaeth byr yn Eglwys ei ddyddiau coleg a’i gyfnod yn y fyddin. Mae Mae’r cynhyrchiad hwn gan ‘Fairtime Theatre Santes Fair am 6 p.m. Yna ar ddydd Iau, 11eg Elwyn, fel y g@yr pawb, yn storïwr penigamp, Company’ o Gaerloyw mewn cydweithrediad Tachwedd, bydd cyfarfod am 11 a.m. yn ymyl a chawsom brynhawn diddorol yn ei gwmni. â Chyngor Celfyddydau Cymru. Tocynnau - Neuadd y Dref i gynnal dau funud distaw gyda’r I’n cyfarfod nesaf disgwyliwn Mrs Sheila oedolion £5, plant £3.50 gyda gostyngiadau; Lleng Prydeinig, ysgolion ac eraill yn Wagstaff atom. Ei thestun fydd ‘Trefnu ac maent ar gael o swyddfa Clerc y Dref. bresennol. Arweinir gan Keith Fantham, blodau at y Nadolig’. Edrychwn ymlaen at gweinidog y Bedyddwyr yn y dref. Bydd yr brynhawn difyr yn ei chwmni.

PRACTIS OSTEOPATHIG GARETH OWEN BRO DDYFI C. & M. Tanycoed, Meifod Bydd TRANSPORT Margery Taylor B.SC (Anrh) Ost.; D.C.R.R. a Powys, SY22 Peter Gray, B.Sc (Anth) Ost. (CADFAN A MAUREEN EVANS) CONTRACTWR 6HP yn ymarfer Calch, Slag a Gwrteithiau ADEILADU uwch ben Swnd a Cherrig Adeiladau newydd, Estyniadau Salon Trin Gwallt Profion Pridd am ddim Patios, Gwaith cerrig AJ’s Stryd y Bont Cludwn bopeth i bobman Toeon Llanfair Caereinion Ffôn: 01938 810 752 Dyfynbris am Ddim Ffôn: 01654 700007 neu 07732 600650 Ffôn: 07812197510 / 01938 500514 E-bost: [email protected] G H Jones Einion Siop, Caffi, Swyddfa Bost, Siop Stryd y Bont, Llanfair, SY21 0RZ Siop Trin Gwallt Drwyddedig a Gorsaf Betrol A.J.’s Mallwyd Lloeren / Erials / Teledu / DVD Ar agor o Band eang trwy ddysgl a grant Ann a Kathy gosod i’w gael gan y Cynulliad 7.30 tan 7.00 yr hwyr yn Stryd y Bont, Llanfair Ar agor: Mawrth a Iau - Parson’s Bank Ar agor yn hwyr ar nos Iau Bwyd da am bris rhesymol 8.00a.m. - 5.00p.m. Ffôn/Ffacs 01938 810539 Ffôn: 811227 Ffôn: 01650 531210 [email protected] 6 Plu’r Gweunydd, Tachwedd 2010 CYSTADLEUAETH oedd ef yn weinidog yn ardal Llanrhaeadr-ym- O’R GORLAN Mochnant. Os oedd hyn yn broblem i SUDOCW weinidogion fel Tegla a John Roberts, tybed Gwyndaf Roberts pa fath artaith a brofid gan rai llai dawnus na hwy? Hanes un dyn a geir yn y gyfrol fel y Yn ei hunangofiant O’r Lôn i Fôn, mae’r Parch. dywedwyd eisoes, ond mae yma hefyd hanes Emlyn Richards yn sôn yn ddiddorol iawn am dirywiad crefydd cenedl y Cymry. Ni ellir y cyfnod o’i blentyndod yn Ll~n hyd ddiwedd gwadu chwaith nad yw’r Dr Morgan yn llygad ei yrfa fel gweinidog yng ngogledd orllewin ei le yn disgrifio’r carlamu a fu yn hanes ein Môn. Fe’i symudwyd fel gweinidog deirgwaith dirywiad yn ystod oes Elizabeth yr Ail. Gan heb iddo orfod gadael Bethesda, Cemaes, ei fod y rhan fwyaf o aelodau ein heglwysi wedi eglwys gyntaf, o gwbl. Erbyn iddo ymddeol byw eu bywydau’n llawn o dan ei theyrnasiad, roedd ganddo ‘esgobaeth’ o naw o eglwysi. go brin y gallwn roi bai ar ysgwyddau eraill Yn Ebrill 1980 ar achlysur un o’r symudiadau am yr hyn a ddigwyddodd i’r enwadau yn ein hyn, fe’i sefydlwyd yn weinidog ym Methel cyfnod ni. Hen Llanrhuddlad. Y g@r a ddewiswyd i roi’r Enillydd Llyfr y Flwyddyn eleni yw John siars oedd neb llai na’r Parch. John Roberts, Davies am y gyfrol ‘Cymru – 100 lle i’w gweld Llanfwrog. Ei ateb i’r cwestiwn -‘Beth ydy cyn marw’. Mae hon yn gyfrol hardd iawn, gwaith gweinidog?’ oedd, yn gyntaf: Dweud gyda ffotograffau gan Marian Delyth yn y gwir mewn byd o gelwydd;gelwydd yn ail: ychwanegu at werth yr hyn sydd gan yr awdur Maddau mewn byd o bechod; yn drydydd: ENW: ______i’w ddweud am y gwahanol lecynnau y bu’n Caru mewn byd o gasineb.gasineb Roedd y siars ymweld â hwy. Ei ddewis lecynnau yn y rhan honno yn un dilys yn 1980 ac mae hi’n gwbl CYFEIRIAD: ______hon o Faldwyn yw Pennant Melangell, Y briodol heddiw hefyd. Un o’r cyfrolau hyfrytaf Trallwng, Trefaldwyn a’r Drenewydd. Mae ei a ddaeth i law eleni yw Tyred i’n Gwaredu - ______ymdriniaeth o hanes Pennant Melangell yn Bywyd John Roberts, Llanfwrog gan Derec feistrolgar ac mae’n llwyddo mewn byr eiriau Llwyd Morgan. Llyfr hanes ydyw, llyfr hanes ______i gwmpasu rhin a hanes y llecyn cyfareddol un dyn, fel y dywed yr awdur yn rhagymadrodd hwn. Ceir cyfoeth o wybodaeth ganddo am Diolch yn fawr iawn unwaith eto i’r rheini y llyfr, a gysegrodd ei fywyd i achos a oedd drefi mwyaf y sir ond chwithig braidd yw gweld ohonoch sydd wedi ymgeisio ar y gystadleuaeth erbyn tridegau’r ugeinfed ganrif ar y darlun o Eglwys Dewi Sant, Y Drenewydd heb Sudocw mis diwethaf, a braf iawn gweld enwau goriwaered. Mae pob tystiolaeth yn dangos gyfeiriad at y ffaith bod y fangre nodedig newydd yn eu plith. Daeth 31 o ymgeiswyr gan yn eglur i John Roberts fod yn weinidog da honno bellach wedi cau. gynnwys Ann Wallace, Llanerfyl, Linda Roberts, ac yn bregethwr graenus ac angerddol y bu Dewis personol yr hanesydd yw’r llecynnau Abertridwr; Ann Closman, Sir Benfro; Thomas galw am ei wasanaeth ledled Cymru. Daeth hyn, ond siomedig braidd yw absenoldeb Howells, Goetre; Myra Chapman, Pont Robert; i’r amlwg hefyd fel bardd da ac emynydd unrhyw gyfeiriad at Ddolwar Fach, dyweder, Linda James, Llanerfyl; Glenys Jones, Llanfair; ardderchog. Cyflawnodd hyn oll ac yntau a’i Maureen Jones, Cefndre; Howell Wyn Jones, neu rai o fannau cysegredig eraill y cylch. briod yn gorfod wynebu amgylchiadau teuluol Aberangell; Heulwen Davies, Llangadfan; Dilys Ond fe wneir iawn am hyn gan lyfr syfrdanol trist ac argyfyngus a ddarlunnir yn y cofiant Lewis, Llangadfan; Annie Ellis, Foel; Gwynfryn o hardd Mary Lewis, Dolanog sef Mesur hwn yn gwbl onest. Thomas, Llwydiarth; Ieuan Thomas, Carmel; Tragwyddoldeb sy’n adrodd hanes bywyd Ann Efallai ein bod bellach yn rhamantu am gyflwr Llinos Jones, Dolanog; Llinos Rees, Llanidloes; Griffiths mewn llun a gair. Llyfr Saesneg yn capeli cyfnod ein hieuenctid ond pan aeth Tudor Jones, Arddlin; Eirys Jones, Dolanog; M.E. ei hanfod ydyw sy’n defnyddio geiriau Dr E John Roberts i Carneddi, Bethesda, ei eglwys Jones, Croesoswallt; Ceri Dart, Bethesda; Ann Wyn James a’r Canon A M Allchin, ynghyd gyntaf yn 1938, roedd ganddo 183 o aelodau Evans, Llangadfan; Ifor Roberts, ag emynau gwreiddiol Ann Griffiths a llawn a bron i 40 o blant. Yn fuan iawn, Llanymawddwy; Meinir Evans, Llangadfan; chyfieithiadau Alan Gaunt. Efallai i chi gredu Stephen Tudor, Cemaes; Jean Preston, Dinas gofynnodd pam bod colofnau’r Adroddiad eich bod yn adnabod y fro hon yn drwyadl, Mawddwy; Eurwyn Jones, Croesoswallt; Noreen Blynyddol mor llawn, a’r seti yn y capel mewn ond mae lluniau yn y gyfrol hon sy’n rhoi Thomas, Amwythig; Malcolm Lloyd, Carno; Hywel oedfaon cyhoeddus mor wag. Yn ôl y Dr Glyn gwedd newydd i hen gynefin. Mae’r llyfr hwn Edwards, Pont Robert; Beryl Jacques, Cegidfa Tegai Hughes, roedd hon yn broblem fawr yn nid yn unig yn wledd i’r llygaid ond yn ffisig i’r ac Elizabeth George, Llanelli. hanes neb llai na’r Parch. Tegla Davies pan Yr enw cyntaf allan o’r het ac yn ennill tocyn enaid hefyd. gwerth £10 i’w wario yn un o siopau ‘Charlie’s’ oedd Tudor Jones, Arddlin. Y mis nesaf byddwn yn cynnig tocyn llyfr gwerth ANDREW WATKIN Angen Glanhau eich Simnai? £10 i’r enillydd a fydd yn ddefnyddiol iawn dw i’n Cysylltwch â siwr ar gyfer prynu anrheg Nadolig i chi ei hun neu i gyfaill. Froneithin, GLANHAWR SIMNAI HAFREN Anfonwch eich atebion at Mary Steele, Eirianfa, Froneithin, Llanfair Caereinion, Y Trallwm, Powys neu Catrin LLANFAIR CAEREINION ar Hughes, Llais Afon, Llangadfan, Y Trallwm Adeiladwr Tai ac Estyniadau 01686 430649 / 07816 655291 Powys, SY21 0PW erbyn dydd Sadwrn, 20 Prisiau Cystadleuol Tachwedd. Gwaith Bric, Bloc neu Gerrig (Hefyd unrhyw ‘dasgau bach’ Ffôn: 01938 810330 sydd gennych)

Huw Evans, #yn tew i’w gwerthu? Gors, Llangadfan Prynwr ardal y Plu Arbenigwr mewn gwaith: i Welsh Country Weldio a Ffensio Gosod concrid Foods ‘Shytro’ waliau Ffoniwch Elwyn Cwmderwen Codi adeiladau amaethyddol 07860 689783 Rhif ffôn: 01938 820296 neu a ffôn symudol: 07801 583546 01938 820178 Plu’r Gweunydd, Tachwedd 2010 7

Difyr yw bod ...efo’r Beirdd Dafydd, Mei Mac, Ifor ap Glyn, Geraint Lovgreen, Twm Morys, Karen Owen, Owen Croesair 170 Owens ac Edwin Sacs. Wrth ddiolch, gwnaeth gan Arwyn Davies Cefne’r sylw mai hon oedd y noson orau’n y - Ieuan Thomas - (E-Bost: [email protected]) Cian ers tro byd – ac mae hynny’n ddeud mawr! (12, Maes Hyfryd, Carmel, Caernarfon, Cofiwn yn dda am benillion Ap Erddan dros y Mae’n si@r gen i mai ‘Far Rockaway’ ydi cerdd Gwynedd, LL54 7RS) cwpl o flynyddoedd d’wetha’ i’r chwedlonol gyhoeddus enwocaf Iwan, cerdd y clywes i ‘P.P. Holdings’, chwedl y bardd, sef yr ‘S.P. o’n ei llefaru nifer fawr o weithie. A clywson ni Holdings’ leolwyd wrth bont Llanerfyl cyhyd o eto ar dâp yn ei hadrodd hi yn y Cian. A yn llwytho carthffosiaeth Dyffryn Banw! Daeth dwi’n siwr y gallwn ni’i gyd ei glywed o eto achubiaeth drwy gwmni ‘Land and Marine Ltd’, wrth ei darllen hi. a cherdd o fawl i’r achlysur! Far Rockaway Heddiw Daeth Iachawdwriaeth Dwi am fynd â thi i Far Rockaway, i’r T~ Hwn Far Rockaway, Pan oeddem byw ym mhentre’r Foel, mae enw’r lle (A phawb yn iach yn ôl y coel), yn gitâr yn fy mhen, yn gôr Roedd toiled mewn rhyw gwt bach hardd o rythmau haf a llanw’r môr: Yn dwt, yng nghornel bella’r ardd yn sgwrs cariadon dros goffi cry’ Roedd ynddo fwced mawr a set, ar ôl taith drwy’r nos mewn pick-up du, (A charped yn y rhai sidet), yn oglau petrol ar ôl glaw, Tu ôl y drws, at bob rhyw iws, Taflenni bach o’r Daily News. yn chwilio’r lleuad law yn llaw, yn hela brogaod ar gefnffordd wleb, Datblygu wnaeth i’r septig tanc yn wefr o fod yn nabod neb: (Dim ond cartrefi mwyaf swanc) dwi am fynd â thi i Far Rockaway, A rhaid oedd cael toiledau d@r Enw: ______A phapur Andrex crand mae’n si@r. Far Rockaway, Ond, adeiladu tai ym mhob man lle mae cwr y ne Ar Draws A thai Cyngor ym mhob Llan, yn golchi’i thraed ym mudreddi’r traeth, 1. Y Berth a chyfenw (4,4) Roedd galw ar y Cyngor Sir ac yn ffeirio hwiangerddi ffraeth, 7. Gwneuthuriad castell glan y môr? (5) Cael gwaith carthffosiaeth, cyn bo hir. lle mae enfys y graffiti’n ffin 8. Er hynny (7) rhwng y waliau noeth a’r haul mawr blin, 9. Nwy bywyd (7) Ond gwegian wnaeth dan bwysau baw lle mae’r trac yn teithio’r llwybr cul 11. I roi cyfeiriad (5) A bu gorlifo wedi’r glaw. rhwng gwên nos Sadwrn a gwg y Sul, 13. Mae Sian yn chwarae hon (5) Gwelwyd loriau mawr SP a ninnau’n dau yn rhannu baich 16. Torrir coed a rhain (7) Dan gontract i’r Bwrdd D@r, ST ein cyfrinachau fraich ym mraich: Roedd angen system newydd sbon 19. Pentref cri’r mochyn Ll~n (7) I gynnwys yr holl ardal hon. 20. Llinell (5) dwi am fynd â thi i Far Rockaway, 21. Rhywogaeth y titw (4,4) Mae’n costio pedair miliwn crwn Far Rockaway, I weithredu’r contract anferth hwn. lle mae heddlu’r dre I Lawr yn sgwennu cerddi wrth ddisgwyl trên 1. Math o ffa (6) Bydd pwmpio’i fyny a lawr y cwm ac yn sgwrsio efo’u gynnau’n glên, Aflwydd pob Harri, Dic a Twm, 2. Rhedeg dwl! (5,3) lle mae’r beirdd ar eu hystolion tal 3. I gario arch (4) A heddiw gwelir ôl ei farc yn cynganeddu ar bedair wal, Ar ddolydd Llysun, caeau’r Parc, 4. Teimlad ysbrydol (3,3) yn yfed wisgi efo gwlith, 5. Heb ddim ynddo (4) Trwy’r Wern, y Post, i’r Morfa draw yn chwarae gwyddbwyll â’u llaw chwith, A’r afon Banw, lân gerllaw. 6. Breichiau 21? (6) mae cusan hir yn enw’r lle – 7. Hen ysgubor a’i chynnwys? (3,4) Byth mwy fydd angen yr SP Far Rockaway, Far Rockaway. I gario baw o’n hardal ni. 10. Ar faner y môr leidr (7) 12. Bob saith niwrnod (8) Yn hir cyn cau siop fach y Foel, 13. Caiff ei daro yn y band (6) Gwaharddwyd gwerthu Castor Oil 14. Solo, deuawd a.y.y.b. (6) A nawr mae pawb yn cael rhyddhad 15. Dyn ______, Gweinidog? (6) O’r sustem newydd ar draws gwlad. 17. Beth wnaeth y diotyn! (4) Fe groesir dolydd gwyrdd T~’n Llwyn 18. Sant mewn carped rwber (4) A phwytho’i ffordd drwy’r gwair a’r brwyn. Ac i ddweud y gwir, a bod yn deg Atebion 169 Hwn yw digwyddiad Dwy Fil a Deg. Ar draws: 1. Edrychiad; 7. Prawf; 8. Medrais; 9. Wil Cwac; 11. Rwber; 13. Daw iachawdwriaeth yn ei sgîl Tegwch; 16. Cryn ofn; 19. Nawn ddydd; 20. Er iddo gostio llawer mil Un ych; 21. Agor drws Gan wybod, cewch o ddydd i ddydd I lawr: 1. Esmwyth; 2. Radioleg; 3. Chwaff; Dynnu’r tshaen mewn cwbwl ffydd 4. Arswyd; 5. CADW; 6. Ofn cwr; 7. Pêl- A nofio mewn Banw lân gerllaw droed; 10. Boch Goch; 12. Baddon d@r; 13. Heb ofni cael llond ceg o faw; Taclus; 14. Pennog; 15. Anaddas; 17. Ynys; Daeth iachawdwriaeth i’r fro hon 18. Awyr Mewn sustem siwrej newydd sbon! Emyr ap Erddan. Ymateb gwan, ac un cam gen i, dim digon *** o sgwariau i pêl-droed. Olwen a Mercy, Cynhaliwyd noson yn y Cian yn ddiweddar i Rhuddlan ac un gwall, Nawn Ddydd yn goffau’r Prifardd Iwan Llwyd. ‘Iwan ar daith’ achosi un arall. Ivy yn gywir, da iawn a oedd enw’r noson yng nghwmni Myrddin ap diolch am y geiriau caredig yn ei cholofn! 8 Plu’r Gweunydd, Tachwedd 2010

LLANERFYL CHRIS, Y GARDDEN Alun ac Ann Jones, Gyda marwolaeth Chris James y Gardden, ei deulu estynedig. Gweithiodd yn arbennig [email protected] fel yr adweinir ef yn Llanerfyl gan bawb o’i o galed a llwyddo lle y buasai llawer wedi hen gyfoedion, daeth methu, ac yn y man Marwolaeth diwedd ar gyfnod daeth yn berchennog Bu farw Miss Eleanor Mills, Pentre Uchaf hanesyddol yn nheulu’r ar ei fferm a phrynu ddiwedd mis Hydref ac estynnwn ein ‘Jamsied’, gan mai fferm fawr gyfagos. cydymdeimlad dwysaf at ei theulu a Chris oedd yr olaf o Magodd ef a Jean y chyfeillion. Roedd Miss Mills yn glamp o bedwar ar ddeg o blant wraig bump o blant gymeriad ac yn wraig unigryw a oedd yn y teulu lluosog hwnnw. sydd wedi disgleirio meddwl y byd o Lanerfyl a’r cyffiniau. Cafodd ei eni ym 1923, mewn amryw o Gwaeledd a bu farw ei dad pan feysydd ac ymddeol Bu’n rhaid i Mrs Glenys Jones, Refel fynd i’r oedd yn dri mis oed ac rai blynyddoedd yn ôl Ysbyty yn y Trallwm yn ystod y mis oherwydd ni allwn heddiw ond i fyngalo ar y fferm. anhwylder. Rydym i gyd yn meddwl dychmygu’r treialon a’r Soniais yn gynharach amdanoch Mrs Jones ac yn dymuno’n dda i c’ledi a gafodd y fam am ei anwyldeb chi. wrth gynnal ei theulu naturiol, yr oedd bob Roeddem yn falch o glywed fod Mrs Gwyneth mawr, yn sicr, nid amser â gwên fawr ar Davies, Y Gro wedi dod adre o’r Ysbyty ar ôl hawdd oedd dygymod ei wyneb pan fyddai cyfnod hir. Rwy’n siwr ei bod hi’n hapus o â llond t~ o blant. yn eich gweld ac yr gael bod adre gyda’i theulu. Un o nodweddion Chris oedd Chris yn Babi newydd oedd ei ddireidi naturiol arbenigwr ar y ‘biling’ a oedd yn cyfrannu at ryw anwyldeb ynddo hanner y cyfarchiad yn Gymraeg a’r hanner Llongyfarchiadau i Delyth Astley a Gwynfor, fel person. arall yn Saesneg neu bob yn ail farwddeg yn Cwmderwen ar enedigaeth eu mab bach Harri Deuthum yn gyfarwydd â Chris am y tro cyntaf aml. Ychwanegai hyn at ei gymeriad a’i yn ystod y mis. Rydym hefyd yn anfon ein pan oedd yn gweithio fel prentis ‘ironmonger’ agosatrwydd a theimlais rhyw gyfeillgarwch llongyfarchiadau at Huw a Jean ar ddod yn yn siop Einion Jones yn Llanfair Caereinion yn llifo ohono wrth eich cyfarch. Daid a Nain unwaith eto. ac yn seiclo yn ôl ac ymlaen bore a nos trwy Teimlais bob amser fod ganddo hawl i Prawf gyrru Melin y Ddôl (lle yr oeddem yn byw ar y pryd) ymfalchio yn ei lwyddiant a’i deulu; dyn yn Roeddem yn falch iawn o glywed fod Haf, ar ei daith o Lanerfyl i Lanfair. cychwyn ar y ris isaf ac yn llwyddo i oresgyn Goetre wedi llwyddo i basio ei phrawf gyrru Yr oedd y direidi naturiol hwnnw yn pob rhwystr ar y daith. Yr oedd y balchder yn yn ddiweddar. Dwi’n dychmygu bod y car bach ymddangos pryd hynny, a chofiaf Chris yn ei lais wrth ddangos ei fferm i’w gyfeillion yn ar ei ffordd i Gaerfyrddin erbyn hyn ranta! dringo y goeden uchaf yn y pentre a wafio’i rhywbeth na fyddaf byth yn ei anghofio. Pen-blwydd Arbennig gôt o’r top, ond y rhan fwyaf o’r amser yr oedd Yn ôl y teulu yn Llanerfyl, ei ddymuniad olaf Dathlodd Mrs Megan Roberts, Pennant ei ar ormod o frys i gyrraedd Llanerfyl a’i swper yn yr ysbyty oedd cael ei gladdu yn phenblwydd yn 80 oed ar Hydref y 13eg. yn y Gardden. Llanerfyl...neu fel y clywais iddo ddweud “I Anfonwn ein cofion cynhesaf at Megan ac Bu am gyfnod yn ystod y rhyfel ym Myddin want to go home” ac yno y mae, ac a fydd yn Emrys. Ei Fawrhydi ac fe welodd wasanaeth ym cyd-orwedd â’i gyfoedion a’i gydnabod bore Cyfarfodydd Diolchgarwch Myrma ac yr oedd yn un o ddeiliad prin y oes. Ie, cymeriad annwyl iawn, ac fe gofiwn Cynhaliwyd Cyfarfod Diolchgarwch y plant ar ‘Burma Star’ am ei gyfnod yno. Cafodd ei y wên ddireidus yn fythol wrth siarad amdano. bnawn dydd Mercher y 13eg o Hydref yn yr glwyfo dair gwaith yn y brwydro ffyrnig tra bu Mae’r bardd Cynddelw yn crynhoi’r cwbl yn ei Eglwys. Daeth Miriam Jones, Brynderw i ym Myrma. gywydd mawr i’r ‘Berwyn’ a dyfynnaf ohono i gyfarch y plant. Y noson honno cynhaliwyd Wedi gadael y fyddin cafodd, wedi ffwdan, ddiweddu. y Cyfarfod Diolchgarwch dan arweiniad y un o ffermydd bychain Cyngor Sir Drefaldwyn “Tua’r lle bu dechrau’r daith, Rheithor y Parch David Francis. yng Nghaersws, a byw yn y fan honno mewn Af yn ôl i fy nylaith.” Teithio carafan gyda’i deulu. Wedi cyfnod daeth Diolch am y fraint o fod yn un o’i gyfoedion a Mae Carys Chapman yn teithio yn Awstralia fferm yng nghyffiniau Ellesmere ar rent. chydymdeimlwn a’r teulu i gyd yn eu colled. am ychydig fisoedd. Dw i’n siwr y bydd yn Mentrodd ei chymryd heb fawr wrth gefn, ond Emyr brofiad bythgofiadwy iddi. Parc a gafodd 1af ar yr Unawd Piano dan 12 Pwyllgor y Neuadd Greta Etholwyd pwyllgor newydd ar gyfer y Neuadd a 1af am osod blodau mewn wellington. gan gynnwys y swyddogion canlynol, Llongyfarchiadau hefyd i Adleis a ddaeth yn Cadeirydd – Elwyn Thomas; Ysgrifenyddes 2il ar yr Unawd Cerdd Dant a’r Llefaru – Dawn Thomas-Jones a Trysorydd – Carol Blwyddyn 5 a 6. Daeth Lynfa yn 3ydd ar y Morgan. Llefaru Blynyddoedd 7-9 a daeth Adleis a Ysgol Feithrin Lynfa yn 2il ar y Ddeuawd Offerynnol Agored. Trefnwyd parti ‘tupperware’ llwyddiannus yn Llongyfarchiadau hefyd i Emma Morgan a y Neuadd ddechrau mis Hydref i godi arian ar ddaeth yn 3ydd ar yr Unawd Offerynnol dan gyfer yr Ysgol Feithrin. Bu’n llwyddiant mawr 19 oed. ac edrychwn ymlaen at gael gweld mwy o Cyfarfod Diolchgarwch goginio yn Sioe Llanfair y flwyddyn nesaf. Cynhaliwyd cyfarfod Diolchgarwch Capel Mae ‘Ti a Fi’ yn cyfarfod yn y Neuadd bob Bethel, Llanerfyl nos Wener, Hydref y 23ain. pnawn dydd Iau yn un o’r ystafelloedd Roedd cynulleidfa dda wedi dod i wrando ar y pwyllgor. Mae croeso cynnes i unrhyw un Parch Harri Parri, Caernarfon yn pregethu gan sydd â phlant dan ddwy a hanner i ymuno â gynnwys nifer o blant. Wedi’r oedfa cafwyd mamau a babanod eraill i chwarae a chael paned i bawb yn y neuadd bentre wedi ei sgwrs. pharatoi gan aelodau’r Capel. Eisteddfod Powys Gwellhad Aeth amryw o Lanerfyl i Eisteddfod Powys Bu Mrs Marcia Blainey yn yr ysbyty yn derbyn Llanidloes ar y 22ain a’r 23ain o Hydref a daeth triniaeth i’w llygad yn ddiweddar. Bydd yn llawer un â gwobr adref ei ganlyn. Roedd yn gallu cadw golwg barcud ar Walty rwan! eisteddfod arbennig o lwyddiannus i Greta CH Plu’r Gweunydd, Tachwedd 2010 9

dros y mis i ddathlu pen-blwydd yr adeilad yn 700. Bu Wedi 7 yno yn ffilmio a chafwyd FOEL LLANGADFAN noson hwyliog yng nghwmni Parti Cut Lloi, Gwenan Gibbard ac eraill. Marion Owen Cydymdeimlad Cyfarfod Diolchgarwch yr 820261 Cydymdeimlwn ag Eirlys a Malcolm, Cann Ysgol Office a’r plant Kevin, Wayne, Rachel a Jason Cynhaliwyd y cyfarfod diolchgarwch yng Bu bron i mi golli’r trên y mis yma! Dyma wedi marwolaeth tad, taid a hen daid annwyl Nghapel Rehoboth ddydd Mawrth y 19eg o felly, golofn fer ar frys gwyllt. iawn iddynt, sef Mr Alun Jones, Gwyddelwern Hydref. Cafwyd anerchiad diddorol iawn gan Cydymdeimlo (Tynewydd gynt). Roedd Alun hefyd yn ewythr Huw Ellis gyda’r plant yn ymateb yn dda i’w Anfonwn ein cydymdeimlad at deulu Siop Sam i Buddug Evans, Cartrefle. araith ddiddorol. (fel yr ydw i’n ei chofio). Bu farw Judy Atkins, Cydymdeimlwn hefyd ag Alun ac Ann Mills, Lwsi a bu’r gwasanaeth claddu yn yr Amlosgfa yn Richard ac Eleri, Belan Bach ac Eleri, Plesant Aberystwyth ar Hydref 12fed. ar farwolaeth Eleanor Mills, Pentre Ucha. Cydymdeimlwn hefyd â Christine a’r teulu yng Cofiwn i gyd am ei chymeriad unigryw a’i Nghaerlloi ar ôl marwolaeth Miss Eleanor Mills sylwadau di-flewyn ar dafod. Bu’n ddylanwad yn ystod y mis. mawr ar genedlaethau o blant yn yr Ysgol Uwchradd ac yn olygydd a cholofnydd Merched y Wawr ffyddlon iawn i Blu’r Gweunydd. Ym mis Hydref daeth Buddug Bates atom i roi sgwrs hynod o ddiddorol inni am ei thaith Cwymp ym Mheriw. Roeddem wedi cael rhagflas o’r Gobeithio fod Glenys Sweeting, Glynteg yn trefniadau yn rhifyn diwethaf y Plu ac roeddem gwella ar ôl cwympo a brifo ei choes yn yn awchu am gael clywed mwy. Roedd yn ddiweddar. amlwg wedi bod yn brofiad bythgofiadwy ac Yn yr Ysbyty fe lwyddodd Buddug i drosglwyddo naws y Roedd yn ddrwg iawn gennym glywed fod Mr daith i ni, ei chynulleidfa, mewn ffordd arbennig Roy Smith, Glanymorfa wedi gorfod mynd i’r o ddiddorol. ysbyty. Anfonwn ein dymuniadau da a’n Ar ddydd Sadwrn y 9fed o Hydref aeth chwech cofion cynhesaf ato. ohonom i’r Wyl Ranbarth yn Llanfyllin. Ar ôl Prawf gyrru cinio blasus iawn cawsom orig hwyliog yng Llongyfarchiadau i Aled, Llais Afon ar lwyddo nghwmni Bethan Gwanas yn trafod ei bywyd i basio ei brawf gyrru yn ystod y mis. Mae ei fel awdures. chwiorydd yn edrych ymlaen yn fawr at gael Bydd y cyfarfod nesaf ar nos Iau Tachwedd y ‘tacsi’ i fynd â nhw o amgylch y wlad! 4edd pan ddaw Alwyn Jones, atom i roi sgwrs Croeso ar Gymorth Cyntaf. Mae Elain Micah a Heledd Owen dwy Eglwys Garthbeibio athrawes ifanc wedi ymgartrefu bellach yn y Dyma lun o Lwsi Roberts gyda’i thlws a Dathlwyd Cyfarfod Diolchgarwch yr Eglwys ar fflat, uwch ben y garej yn Llangadfan. Croeso enillodd yn Eisteddfod Trefeglwys am yr eitem fore Dydd Sul y 3ydd o Hydref gyda’r Parch cynnes iawn i chi eich dwy a gobeithio y gerddorol orau yn yr Eisteddfod. Fe gafodd Glyn Morgan yn bregethwr gwadd. Yn dilyn y byddwch yn mwynhau yn eich cartref newydd. 1af am lefaru ac 2il am ganu i blant Bl.2 ac cyfarfod cafwyd cinio blasus i gyfeillion yng Pen-blwydd Hapus yn 700 !! iau yn Eisteddfod Powys. Ngwesty’r Dyffryn. Hoffai’r aelodau ddiolch Cafwyd dathliadau yng Ngwesty Cann Offis yn gynnes iawn i Mandy ac i bawb a ddaeth i’r cinio am eu cefnogaeth. CYNGOR CYMUNED Y BANWY Pen-blwydd Hapus Bydd Deborah a Simon Morgan yn dathlu eu Penodwyd Llinos Jones, Pen Isa’r Cyffin fel Priodas Berl ar Dachwedd 5, a Glyn a Laura clerc newydd Cyngor Cymuned y Banw yn Roberts yn dathlu pum deg a phedair o ddiweddar. flynyddoedd ynghyd â Norman ac Enid Trafodwyd y canlynol yng nghyfarfod mis (Maesllymystyn gynt) yn dathlu pum deg saith o flynyddoedd. Llongyfarchiadau i’r tri chwpl. Medi: Mae Etta Morgan yn dathlu ei phen-blwydd - Cytunwyd i gysylltu gyda Gorsaf Dân y yn saith ar hugain ar Dachwedd 21ain. Trallwng i ofyn iddynt gynnal noson yn y Llongyfarchiadau iddi hithau. gymuned yngl~n â diogelwch yn y Cartref. Peidiwch anghofio am Steddfod Foel – - Cytunwyd i anfon llythyr at berchennog Twin Tachwedd 27ain. Mae manylion i’w cael gan Rivers Caravan Park, Foel i ofyn iddynt dorri’r Dilys Lewis – 820594. coed/gwrych oedd yn gordyfu ar y fynedfa i’r ALUN PRYCE A458. Mod Ghallaibh - Anfonwyd ateb yn cefnogi cais cynllunio yn Bum i ar wyliau yn Caen y Coed, Llangadfan. Thurso yn ystod mis Hydref – yn ymweld â’r CONTRACTWR TRYDANOL Cofiwch hefyd am swper yr henoed a gynhelir Mod – sy’n cyfateb i’n yng Nghanolfan y Banw ar y 4ydd o Ragfyr Hen Ysgubor Heisteddfod am 6.30pm. Gwerthfawrogir petaech yn Genedlaethol ni. Bydd Llanerfyl, Y Trallwm gadael i Llinos neu i un o’r Cynghorwyr rhaid aros tan fis Rhagfyr Ffôn: 01938 820130 Cymuned wybod os ydych yn bwriadu am yr hanes. Dyma lun mynychu’r swper ymlaen llaw. Rhif ffôn symudol: 07966 231272 o’r arwyddair sy’n cyfateb Anfonwch unrhyw ohebiaeth at y clerc i’n cyfrin-nod ni. Cafwyd Mrs Llinos Jones, amser ardderchog yno! Gellir cyflenwi eich holl anghenion Pen Isa’r Cyffin, trydanol Trefnwyd yr ymweliad Dolanog, gan drefnydd Cymru yr - amaethyddol, domestig neu Trallwng, Wyl Ban-Geltaidd – ddiwydiannol. Powys, SY21 0NA. Tegwyn Williams. Ffôn: 01938 810750. Gosodir stôr-wresogyddion Ebost: [email protected] a larymau tân hefyd. 10 Plu’r Gweunydd, Tachwedd 2010

DOLANOG PONTROBERT Elizabeth Human, Tymor Diolchgarwch T~ Newydd 500493 Bellach mae holl wasanaethau’r tymor diolchgarwch wedi eu cynnal gyda’r Eglwys Croeso’n ôl a’r Capel Coffa wedi cwrdd ar ddechrau mis Pleser yw croesawu Catherine (Y Bwlch) i’w Hydref dan arweiniad y Parch Mark Chadwick, chartre newydd Y Groesffordd, Pont Robert Ceri a’r Parch Meirion Morris, Llansannan. – mae pawb yn hapus, yn enwedig Nain Rhos Cynhaliwyd cwrdd Capel Sardis ar y 14eg o o gael wyres yn gymdoges. Hydref dan ofal Mr John Ellis Llanfair Caereinion a bu Mr Alun Jones Pantrhedynog Clwb Cyfeillgarwch Daeth tymor y gwibdeithiau i ben, felly yn gwasanaethu yng Nghapel Saron ar yr croesawyd yr aelodau i’r neuadd. 21ain o Hydref. Gwrandawyd ar sgwrs gan Ann Molton am ei Cymdeithas y Merched phrofiad o ddysgu plant sipsiwn tra roedd yn Cafwyd taith i weld Canolfan Cae Post yn gweithio ac yn byw yn Lloegr. Cafwyd te wedi Nhrewen ar ddechrau mis Medi. Menter ei baratoi gan Llinos Jones a Hefina Oliver. elusenol yw Cae Post a sefydlwyd yn 1986 i Diolchwyd i bawb gan Rita Evans. gynnig a darparu profiad gwaith ac hyfforddiant i bobl ag anabledd ac anghenion arbennig ac Gwellhad Dymunwn wellhad buan i Nia Rhosier wedi sydd dan anfantais yn y farchnad swyddi. iddi gael llawdriniaeth yn Ysbyty Gobowen ac Mewn partneriaeth â Chyngor Sir Powys yna wedi gorfod mynd i Ysbyty Stoke. Ond maent bellach yn rhedeg canolfan ail-gylchu erbyn hyn mae yn aros efo’i ffrind, Hilda ar raddfa fasnachol ac yn cyflogi dros ugain Hunter yn Amwythig. Brysiwch wella. o bobl. Dyma lun o Ceri Jones, merch Llinos Hughes, Maent yn casglu sbwriel ail-gylchu o safleoedd Llongyfarchiadau Lluest, Y Drenewydd a Tony Jones o casglu cyhoeddus a banciau poteli yn ogystal i Julie Evans, Bryngolau am ennill y bumed Mellington ar ôl seremoni graddio o Brifysgol a chasglu yn uniongyrchol o’n cartrefi trwy y wobr efo’i chaseg Haighmoor Glain yn y Sioe Caerdydd. Mae Ceri yn wyres i Myra cynllun bocsys coch a du neu’r bagiau plastig Fawr ym Mirmingham, roedd nifer fawr yn ei Chapman a Gwen (Penbryn gynt) a Mike arbennig a geir trwy’r Cyngor. herbyn a chafodd gymeradwyaeth fawr gan y Jones ac yn ôr-wyres i Nain Noddfa (Katy Mae’r defnyddiau sy’n cael eu casglu i Gae dorf. Aeth Julie ymlaen i wneud arian mawr Griffiths, Noddfa, Llangynyw). Cafodd Ceri Post yn cael eu hailbrosesu ymhellach ac yn yn sêl y cobiau yn Llanelwedd – cafodd £3,000 radd 2:1 Baglor mewn Bydwreigiaeth. cael eu troi yn bob math o bethau newydd o am ebol blwydd a £6,800 am ebol dwyflwydd Derbyniodd Ceri ei haddysg gynradd yn Uned feiros i feinciau gerddi. – y ddau wedi eu magu ganddi hi ei hun. Da Gymraeg Ysgol Hafren ac yna Ysgol Agoriad llygad yn wir oedd cael ymweld a’r iawn ti Julie. Uwchradd Caereinion. Wedi teithio am 3 mis ganolfan yma ac roedd yn gwneud i ni feddwl Llongyfarchiadau yn Awstralia, Seland Newydd a Fiji, mae Ceri am yr holl sbwriel yr ydym yn ei daflu yn ddi yn dechrau ar swydd yn Ysbyty Prifysgol angen a’r effaith mae hynny yn ei gael ar yr Cymru, Caerdydd. amgylchedd. Cafwyd swper ar y ffordd adre yn y Green Dragon yn Buttington. Diolch i Gwyneth Pentrecoed am drefnu’r noson. Yna yn mis Hydref cafwyd cwmni Margaret Jones o Lanfyllin a syfrdanodd ni i gyd gyda’i sgiliau coginio. Mewn cwta awr gwelwyd Margaret yn cynhyrchu chwech riseit, yn rhai melys a safori a chafwyd cyfle ar y diwedd i flasu rhai o’r cynhyrchion dros baned. Noson wirioneddol wych gyda hyfforddwraig benigamp – ymgeisydd ‘tip top’ am swydd Dudley ar S4C yn sicr. Ivor Davies Peiriannydd Amaethyddol Trwsio a gwasanaethu peiriannau fferm yr holl brif wneuthurwyr

Arbenigo mewn i Eleri a Gwynne, Llanoddian. Maent hwy i Sian Thomas, Llanoddian sydd wedi graddio wedi dathlu 25 mlynedd o fywyd priodasol Claas a Case 1H gyda 2.1 mewn Ffisiotherapi o Brifysgol yn ddiweddar. Manceinion – ar hyn o bryd mae hi a’i ffrind Ac i Megan Roberts, Brynllys sydd wedi 25 mlynedd o Brofiad yn teithio i Hong Kong, Awstralia, Fiji a Los dathlu ei phen-blwydd yn 80 ar y 4ydd o Llys Celyn, Llanfair Caereinion Angeles. Da iawn ti Sian sy’n gyn ddisgybl Hydref. Powys ysgol Pont Robert ac Ysgol Caereinion. SY21 0DG Huw Lewis Cysodir ‘Plu’r Gweunydd’ gan Ffôn/Ffacs: 01938 810062 Post a Siop Meifod Catrin Hughes, a Gwasg y Lolfa, Ffôn Symudol: 07967 386151 Talybont sydd yn ei argraffu. Parod i drin argyfwng 24 awr y diwrnod Ffôn: Meifod 500 286 Plu’r Gweunydd, Tachwedd 2010 11

gohiriwyd y ras chwid a phenderfynwyd tynnu Coed Mathrafal Ysgol Pontrobert Dydd Mawrth aethom i goedwig Mathrafal efo’r Rydym wedi bod yn brysur iawn yn ystod yr rhifau’r chwid allan o het yn ystod y Farchnad ysgol gyfan, roeddem yn gwneud gwaith hanner tymor diwethaf ac yn cydweithio’n Ffermwyr. Diolch yn fawr i bawb brynodd gyda’r Comisiwn Coedwigaeth. agos iawn efo Cymdeithas Byd Natur Sir hwyaden. Dyma’r enillwyr: Pan wnaethon ni gyrraedd yno cawsom stori, Drefaldwyn. Daeth Katie Gee allan i wneud 1af Rosie Watkins o Amwythig, wedyn aethom i chwilio am mês a’u cwpanau gwesty trychfilod efo ni, bu’r plant yn brysur 2il David Edwards, Brynawel, Pontrobert, ar lawr y goedwig. Gwelsom lawer o fadarch iawn yn casglu pob math o ddeunyddiau er 3ydd Rhian Robinson, Coed Garthlwyd gwyllt ond doeddem ni ddim yn cael pigo nhw. mwyn creu gwesty clyd i’r holl drychfilod. 4ydd Megan Davies, Rhosymenyn, Ar ôl cinio aethom am dro, roeddem yn edrych Cafodd dosbarth y Cyfnod Sylfaen gyfle i fynd Yr hwyaden olaf oedd Emma Evans, am ddail lliwgar i wneud lluniau naturiol. draw i Lyn Coed y Dinas i weithio efo Bronheulog, Pontrobert. Gwnaethom ni fwynhau casglu’r mes a deunyddiau naturiol i greu darnau o gelf. Diolch Hoffai Ffrindiau Ysgol Pontrobert ddiolch am chuddio raisins gan esgus bod yn wiwerod yn fawr i Katie am weithio efo’r plant. y rhodd garedig a gawsom o’r digwyddiad bach. Diolch yn fawr i Kate Thomson am ein Ras Hwyaid Rasio Ceir ym Mronymaen, Meifod. Roedd y dysgu am y goedwig yn yr Hydref. Yn anffodus oherwydd y glaw ym mis Medi rhodd yn hael iawn ac rydym yn ei gwerthfawrogi yn fawr. gan Prys Alun Jones a Gareth Lewis.

Hydref, lle cawsant wledd wych. Diolch i’r Noson Agored MEIFOD teulu Hughes am eu croeso cynnes. Trefnodd y Llywodraethwyr noson agored i’r Sefydliad y Merched rhieni, i drafod eu hadroddiad blynyddol. Ar Marian Craig Un o’r aelodau sef Pam Sockett oedd yn ein ôl yr adroddiad fe gawson arddangosfa gan 01938 500440 diddanu ym mis Hydref. Bu’n dangos sut i y dosbarth derbyn a blwyddyn un o’u sgiliau wneud ‘decoupage’ ac fe gafodd pawb gyfle i efo pêl ac wedyn gweddill y plant yn canu Diolchgarwch wneud darn o waith. Noson bleserus dros caneuon traddodiadol Cymraeg o dan ben. Mona Breeze a Hazel oedd yng ngofal Yn y Capel Methodistaidd y cynhaliwyd hyfforddiant Linda Gittins. Aeth pawb i weld y swper. cyfarfodydd diolch y capeli eleni. Y Parchedig y dangosiad cyntaf o’r murlun mae’r plant Gwyndaf Richards oedd yn pregethu yn y Ysgol Meifod wedi ei greu gyda chymorth Graham a Hilary gwasanaeth Cymraeg a Mr Tom Ellis yn y Dyma ni wedi cyrraedd hanner tymor yn Roberts sydd i fynd tu allan i’r ysgol. Mae gwasanaeth Saesneg. Roedd y casgliad eleni barod. Fe ddaeth tri phlentyn newydd i’r pob plentyn wedi cyfrannu darn o waith ar yn mynd at ymchwil canser. Mae’r eglwys dosbarth derbyn ym mis Medi, sef Rhys, thema Dyffryn Meifod. Mae’n werth ei weld. hefyd wedi cynnal ei chyfarfod diolch o dan Harley ac Aaron. Da iawn blant. arweiniad y Parch Michael Balkwill a swper y Yr Ysgol a Sefydliad y cynhaeaf wedi ei baratoi gan ferched yr Merched Eglwys. Yng Nghapel Bontnewydd, Mrs Mae’r ysgol wedi cael arwydd newydd yn Ceinwen Hookway oedd yn arwain eu cyfarfod lliwiau’r ysgol wrth fynedfa’r ysgol, wedi ei diolchgarwch. gyflwyno gan Sefydliad y Merched Meifod i Priodas Aur ddathlu 90 mlynedd y sefydliad yn y pentref. Mae Merfyn ac Olive Evans, y Maen wedi Ac mae rhai o’r aelodau wedi bod yn yr ysgol dathlu hanner can mlynedd o fywyd priodasol. un prynhawn i’r wers hanes i ddweud wrth y Dymuniadau gorau i’r ddau. plant beth oedd ysgol yn debyg pan oedden Diolch nhw yn blant ac yn chwarae gemau bwrdd Dymuna Trevor a Megan Jones, Tanybryn, o’r oes yna efo’r plant. Roedd y plant wedi ddiolch o galon i’w teulu a ffrindiau am wneud gwneud cacennau a phaned o de iddynt, ac dathliad eu priodas aur yn achlysur cofiadwy roedd pawb wedi cael prynhawn difyr dros iawn. Yn ôl eu dymuniad, yn lle anrhegion fe ben. gawsant roddion tuag at Ambiwlans Awyr Rygbi Tag Cymru ac maent wedi cyflwyno siec o £1,300 Bu plant y dosbarth h~n mewn cystadleuaeth tuag at yr achos. Diolch yn fawr i bawb. Rygbi Tag ar Gae Cobra. Cafodd y plant i Clwb 200 Y Neuadd Bentref gyd gyfle i chwarae ac roeddent wedi gwneud Enillwyr mis Medi: yn ardderchog. Alfie Poole, Llansantffraid Decathlon Matthew Jones, Meifod Mae’r dosbarth h~n eto wedi bod yn cymryd Clwb Forget Me Not rhan yn y gystadleuaeth Decathlon yn Fe fu aelodau’r clwb a’u ffrindiau yn y Llanfyllin ac unwaith eto wedi gwneud yn Tanhouse am ginio yn eu cyfarfod ym mis wych. 12 Plu’r Gweunydd, Tachwedd 2010

bedair awr y dydd, yn cynnwys pob rhan o iawn yng ngêm olaf yr wythnos yn erbyn San Newyddion chwarae, mewn tymheredd i fyny at 38°C. Ar Pedro gyda Caereinion yn ennill 2-3. Robert o’r ôl y sesiynau ymarfer a’r gemau roedd gan y Bumford gafodd ei enwi fel y chwaraewr oedd carfannau amser i ymlacio yng ngwesty 4 wedi gwella mwyaf yn ystod y daith a Sam Adran Addysg Gorfforol seren ‘Atalaya’ a oedd yn cynnwys Johns enillodd tlws ‘chwaraewr y daith’. cyfleusterau chwaraeon a hamdden gwych. Roedd y merched yn ffodus i gael eu hyfforddi Cafon nhw hefyd y profiad o ymweld â Puerto gan Muriel Seal, sy’n ddyfarnwraig Taith Datblygiad Pêl-rwyd a Phêl-droed Banus a gwylio dolffiniaid yn nofio. rhyngwladol. Roedd ei phrofiad wedi helpu’r i Marbella Cafodd y bechgyn eu hyfforddi gan y staff merched i ennill hyder yn ystod yr wythnos. Ar ôl blwyddyn a hanner o godi arian tuag at hyfforddi o Glwb pêl-droed Malaga o’r ‘La Liga‘, Roedd angen yr hyder hwn arnynt pan y daith chwaraeon, roedd hi’n dri o’r gloch yn sef fersiwn y wlad o’r uwch gyngrhair. Fel rhan chwareon nhw yng Nghanolfan Chwaraeon y bore ar ddydd Llun y 12fed o Orffennaf ac o’r daith, cafodd y bechgyn gyfle i ymweld â Cenedlaethol Gibralta, yn erbyn dau dim h~n. roedd carfan o 25 disgybl o flynyddoedd 11- stadiwm ac amgueddfa a chymryd rhan mewn Er gwaethaf colli dau chwaraewr allweddol 13 yn gadael Llanfair am wythnos cicio o’r smotyn ar y cae. Yn ogystal â hyn, oherwydd anafiadau mewn sesiwn ymarfer, fythgofiadwy i Sbaen! Roedd y rhaglen mewn cafodd y garfan ei gwahodd i chwarae yn erbyn brwydrodd y merched ymlaen, ond colli y cydweithrediad gyda ‘Inspiresport’, Clwb Pêl- U.D. La Mosca. Cafodd ein bechgyn ni ddwy gêm yn erbyn timau llawer mwy droed Malaga a Chymdeithas Pêl-rwyd gymaint o wersi mewn pasio a symud, roedd profiadol. Y chwaraewr a wellodd fwyaf yn Cymru. Roedd yn wythnos unigryw a oedd yn hawdd gweld pam bod tim cenedlaethol y ystod y daith oedd Gemma Rudd, a Rachel yn cynnwys y carfannau yn ymarfer am dros wlad yn gwneud mor dda! Gwelwyd gêm agos Andrew gafodd dlws ‘chwaraewr y daith’.

Y merched a’r bechgyn yn ymlacio yn Marbella

Timau pêl-rwyd blwyddyn 7 ar ôl eu gêm gyntaf i’r Ysgol yn erbyn Ysgol Trallwng Plu’r Gweunydd, Tachwedd 2010 13

Cwpan Ryder Y Tywysog Charles yn gwylio Frankie Jones yn ymarfer! Cafodd 20 disgybl o flynyddoedd 7-13 y cyfle arbennig i fynd i weld y 3ydd digwyddiad ym myd chwaraeon a wylir amlaf yn y byd - Cwpan Ryder! Cafodd y disgyblion gyfle i gerdded o amgylch y cwrs yn gwylio’r golffwyr proffesiynol yn ymarfer. Ar ôl hyn aethon nhw o gwmpas y cwrs yn gwylio sêr y byd chwarae golff, fel Gareth Edwards, Ian Botham, Jonathon Davies a Sam Torrence! Yn ogystal â hyn, roedd Ben a Frankie Jones, Rhydian a Owain Jones a Llyr Mills wedi cwrdd â’r Tywysog Charles wrth ymarfer gyda Charfan Datblygu Maldwyn! Cafodd pawb ddiwrnod anhygoel a phrofiad bythgofiadwy o weld tim Ewrop yn ymarfer dyddiau cyn iddynt nhw gipio pencampwriaeth Cwpan Ryder.

Diwrnod Hyfforddi Pêl- rwyd Cymru Ar y 16eg o Hydref aeth bws mawr o bêl-rwydwyr Ysgol Uwchradd Caereinon i Landrindod am ddiwrnod Hyfforddi Pêl-rwyd Cymru. Yn ystod y diwrnod, chwaraeom ni lawer o gemau i ddatblygu ein sgiliau. Cawsom ni hefyd gyfle i ofyn llawer o gwestiynau am bethau fel maeth a chystadlu, i chwaraewr pêl-rwyd tîm Cymru, sef Steph Williams, Steph Murphy a Sammy Williams. Melissa Hyndman, sy’n dod o Seland Newydd yn wreiddiol ond sy’n hyfforddwraig tîm Cymru oedd yn trefnu’r dydd. Ar y diwedd chwaraeom ni lawer o gemau hwyliog. Ar y bws nôl i Lanfair Caereinion gafon ni gacennau bach i ddathlu pen-blwydd Caryl Lewis! Merched Bl9 BOWEN’S WINDOWS Gosodwn ffenestri pren a UPVC o ansawdd uchel, a drysau ac ystafelloedd gwydr, byrddau ffasgia a ‘porches’ am brisiau cystadleuol. Nodweddion yn cynnwys unedau 28mm wedi eu selio i roi ynysiad, awyrell at y nos a handleni yn cloi. Cewch grefftwr profiadol i’w gosod.

BRYN CELYN, LLANFAIR CAEREINION, Tîm pêl-droed blwyddyn 7 a 8 ar ôl curo’r Trallwng yng Nghwpan Powys. Mae’r tîm yn aros i weld pwy fydd eu gwrthwynebyr yn Rownd Derfynol Cwpan TRALLWM, POWYS Powys,naill ai Ysgol Uwchradd y Drenewydd neu Ysgol Llanfair-ym-Muallt. Ffôn: 01938 811083 14 Plu’r Gweunydd, Tachwedd 2010

Mewn gwaeledd LLWYDIARTH Bu Martin Humphreys, Llwyn Onn, yn derbyn Eirlys Richards triniaeth yn yr ysbyty. Dymunwn wellhad buan COLOFN MAI iddo. Cofiwn hefyd am Henry Hughes, Penyrallt 01938 820266 Ceinwen Thomas a Dilys Lloyd ac unrhyw un arall na fu mewn iechyd da. Eglwys y Santes Fair Sefydliad y Merched Nos Sul, Awst 29ain. cynhaliwyd Cymanfa Croesawodd y Llywydd Mrs Morwena Ganu i gloi gweithgareddau’r Ffair Haf, dros Humphreys bawb i’r cyfarfod ar ôl seibiant yr y penwythnos. Yr arweinydd oedd y Ficer, y Haf. Parch. David Francis, a’r organydd oedd y Darllennodd Issidy Hafner y weddi, cyn mynd cyn – ficer, y Parch. Edward Yendall. Ar y ymlaen i ddiolch i Carolyn a’i g@r am y croeso dechrau, canwyd emyn gan Patricia Platt. cynnes a gafodd yr aelodau yn eu cartref yn Nos Sul, Hydref 10fed.,am 6.30 ystod mis Awst. Darllenwyd cofnodion y.h.,cynhaliwyd y Gwasanaeth Diolchgarwch, cyfarfod mis Gorffennaf gan Carolyn. dan arweiniad y ficer, y Parch David Francis Ein gwraig wadd oedd Mrs Linda Jones, a’r organydd oedd y Parch Edward Yendall. Dolwar Fach, Dolanog – mae hi yn un o dîm Darllenwyd y Llith Saesneg gan Patricia Platt nyrsys Canolfan Iechyd Llanfyllin. Daeth i a’r Llith Gymraeg gan Kathleen Morgan. Y drafod ei gwaith efo’r ‘Clinig Coesau’. Mae’r casglyddion oedd Eifion a Kathleen Morgan. nyrsys wedi sefydlu ‘Clinig Coesau’ (Leg Yn dilyn y Gwasanaeth, rhannwyd Swper y Clinic) yng Nghanolfan Iechyd Llansantffraid Cynhaeaf ymysg y gynulleidfa niferus a bob bore dydd Iau o 9yb – 12, lle fall unrhyw ddaeth ynghyd. Addurnwyd yr Eglwys yn un â phroblem efo’u coesau gael cyngor a hardd iawn gan Patricia Platt. thriniaeth. Diolchodd Barbara Jones iddi. Capel Seilo Enillwyr y gystadleuaeth fisol oedd – 1af Kath Nos Fawrth, Hydref 5ed., am 6.30y.h., Davies-Morgan, 2ail Val Church efo Linda cynhaliwyd y Gwasanaeth Diolchgarwch. Roberts, Morwena Humphreys a Jane Canavan yn 3ydd. Enillwyd y raffl gan Linda Croesawyd y pregethwr gwadd, y Parch. M. Mae tymor yr aeron, afalau, gellyg, eirin ac tra roedd y lluniaeth yng ngofal Carolyn J. Morris, gan y Gweinidog, y Parch Peter ati gyda ni ac y mae yn argoeli y bydd cnwd Bakewell a Jen Barrett. Williams, ac yntau a gynigiodd y diolchiadau. da eleni. Er bod y ffrwythau yma ar gael yn y Cyfarfod mis Hydref Yr organydd oedd Rhiannon Morris a’r siopydd trwy’r flwyddyn heddiw, does dim Cawsom ein cyfarfod mis Hydref ar yr 11eg. casglyddion oedd Gwynfryn Thomas a mwy blasus na’r rhai ffres yn yr Hydref. Yn absenoldeb y Llywydd, Morwena Gwylfa James. Dyma riset sy’n defnyddio rhai o’r ffrwythau Humphreys, cadeiriwyd y cyfarfod gan Linda Pen-blwydd hynny. Llongyfarchiadau i Mrs. Angharad Thomas, Roberts, yr Is-Lywydd. Ar ôl cyd-ganu ‘Jeru- salem’ llongyfarchwyd un o’n haelodau Pam Crwmbl yr Hydref gynt o Fachwen Fawr, ar ddathlu ei phen- 150g (6 owns) o fflwr blwydd yn 97 oed ar Hydref 27ain. Williams ar ei phriodas ag Alan Swann. Dymunwyd gwellhad buan i Martin, mab y 50g (2 owns) o geirch Priodas Llywydd. Hefyd anfonwyd ein cofion gorau i 75g (3 owns) o siwgr brown meddal Dilys Lloyd, Pandy sydd ddim wedi bod yn 75g (3 owns) o fenyn rhy dda yn ddiweddar.Dymunwyd yn dda llond llwy fwrdd o olew hefyd i Ceinwen Thomas, Llwynhir sydd wedi derbyn llawdriniaeth yn ddiweddar. un gellygen fawr aeddfed Cydymdeimlwyd â Jill Abdelmessiah ar un afal mawr Brambley farwolaeth ei chwaer ac Eirlys Richards yn 150g (6 owns) o fwyar duon dilyn marwolaeth ei brawd yng nghyfraith. llond llwy fwrdd o fêl tenau Croesawodd Linda ein siaradwyr sef, 2 sbrigyn o fintys ffres Margaret Herbert a Menna a Derek Lloyd i’n cyfarfod. Roedd y tri wedi bod yn ymweld Cymysgu’r cynhwysion sych gyda’i gilydd ar â’r Wladfa dair blynedd yn ôl. Cawsom ddilyn gyfer y crwmbl. Pilio a sleisio yr afal a’r peth o’u siwrnai o gwmpas y Wladfa drwy gellygen. Golchi’r mwyar duon. Gosod y sleidiau a’r adroddiad a roddodd Menna inni. ffrwythau mewn dysgl ar yn ail gyda’r mêl a’r Cawsom noson ddifyr yng nghwmni’r tri, ac mintys. roedd pawb wedi mwynhau clywed am y bobl Gorchuddio’r ffrwythau gyda’r cymysgedd roeddynt wedi eu cyfarfod ar eu taith fyth- crwmbl a’i adael yn llac heb ei wasgu i lawr. gofiadwy. Diolchwyd iddynt gan Jane Pobi’r cyfan mewn ffwrn 200C/Marc 6 am ryw Canavan. hanner awr. Cystadleuaeth y mis oedd Cwis am Gymru Addurno gydag ychydig o fwyar a dail mintys a drefnwyd gan Meinir Hughes. Yr enillwyr a mwynhau. oedd Catherine Bennett 1af, Mabel Roberts a Jane Canavan yn 2ail, efo Kath Davies- Morgan a Carolyn Bakewell yn 3ydd. Roedd y lluniaeth dan ofal Mabel a Linda Roberts a Dymuniadau gorau i Pam Williams ac Alan Glenys James oedd enillydd y Raffl. Swann, Parc Llwydiarth, ar eu priodas yng Bydd ein Cyfarfod Blynyddol ar Tachwedd Ngwesty Llanwddyn ar Hydref 9fed. Yno 8fed, a’n Cinio Nadolig ar Ragfyr 18ain yn Y hefyd y cafwyd y Brecwast a’r Parti Nos. Dyffryn, Foel. POST A SIOP Garej Llanerfyl LLWYDIARTH Ceir newydd ac ail law KATH AC EIFION MORGAN Arbenigwyr mewn atgyweirio yn gwerthu pob math o nwyddau, Ffôn LLANGADFAN 820211 Petrol a’r Plu Plu’r Gweunydd, Tachwedd 2010 15

Marion ADFA LLANLLUGAN Llongyfarchiadau i Marion Jones, Tyhir am Ruth Jones, Pentalar I.P.E. drefnu’r Bore Coffi Mwyaf Erioed unwaith eto ar ddiwedd mis Medi. Gwnaethpwyd elw o 810313 810658 dros £800 tuag at ‘Macmillan Cancer Care’. Newydd Y Gymdeithas Yr Eglwys Pob dymuniad da i Gron a Primrose yn eu Bu cyfarfod cyntaf y tymor newydd nos Lun Ar ddechrau mis Hydref fe gynhaliwyd y cartref newydd. Mae J.I. yn siwr o alw heibio. 27ain o Fedi; pan ddaeth yr aelodau ynghyd i diolchgarwch. Fel arfer roedd yr eglwys yn llawn lliw gyda blodau hardd a llysiau yn ei Pen-blwydd ysgoldy’r capel. Llywyddwyd gan Maldwyn Dymuniadau pen-blwydd hapus ond yn hwyr haddurno. Yn oedfa nos Fercher dangosodd Evans a chyflwynodd Mrs Nansi Ellis, i Margaret cp (Shucker) a Ceinwen cp (Jones) y Parch Bill Rowell, Ficer y Trallwm luniau o Drenewydd a roddodd sgwrs am Syr Pryce hefyd dymunwn ben-blwydd hapus iawn i Tanganyika pan aeth ef a 7 o lysgenhadon o Jones, y Drenewydd. Dyma’r g@r a sefydlodd Eluned cp (Turner) a Joyce cp (Jarman) sydd Esgobaeth Llanelwy i’r Affrig ym mis y ‘Mail Order Service’ cyntaf yn y byd a bu’n hefyd yn dathlu diwrnod arbennig y mis yma. gwerthu gwlanen Gymreig i wledydd Ewrop Gorffennaf. Roeddent yno ar ran y ‘Heifer Project’ h.y. mae arian yn cael ei gasglu ym Cydymdeimlwn ac mor belled â Rwsia a bu’r Frenhines Fictoria gyda theulu Merfyn Thomas, Frongoch ar yn gwsmer iddo. Daeth Mrs Ellis â chopïau o Mhrydain i brynu heffrod a’u danfon nhw dramor, a phob llo heffer maent yn ei gael yn farwolaeth ei fodryb, Mrs Doris Evans, hen gatalogau Pryce Jones efo hi ac roedd Pencoed, Adfa. cryn ddiddordeb yn y rhain. Diolchwyd iddi cael ei basio ymlaen i deulu tlawd. Bore dydd gan Ruth Jones a mwynhawyd paned a Iau am 10.30 cafwyd y gwasanaeth Cymun WI lluniaeth ysgafn ar y diwedd. ac yna ar y nos Iau daeth y Deon Gwlad y Yn ystod mis Medi fe aeth yr aelodau gydag Parch David Francis i’r oedfa Gymraeg a eraill am dro i Ffrainc a’r Black Forest. Tra Nyrsys Macmillan dilynwyd hwn gyda swper yn yr Institiwt. roeddent draw fe aethant i fewn i’r Senedd Ar fore braf Sadwrn 25ain o Fedi fe Ewropeaidd a chyfarfod ag aelodau sy’n gynhaliwyd y bore coffi blynyddol er budd Evan Llongyfarchiadau i Evan y Dafarn a lwyddodd cynrychioli Cymru. Ar ddiwedd mis Medi Nyrsys Macmillan. Bu’n brysur iawn drwy’r daeth aelodau o Bowys i chwarae Croce yn bore gyda nifer dda yn manteisio ar y coffi, i ennill pencampwr aredig Cymru yn ddiweddar ar fferm Boverton, Sir Morgannwg. Bydd Evan Tynewydd, Carmel, cartref Keith ac Eurwen stondin amrywiol, tombola, llysiau a Robinson. Roedd 36 o barau yn cymryd rhan brechdanau cig moch a baratowyd ar eu cyfer. yn mynd ymlaen i gynrychioli Cymru (ein gwlad fach ni) yn Sweden ym mis Mai 2011. a bu’n ddiwrnod llwyddiannus i aelodau Adfa I gefnogi’r trefniadau daeth Mrs Eleri Brady, a Chefncoch. 1af Ann Newall a Shirley trefnydd yr elusen yn y gogledd a Mr Wyn Gwernfyda A welsoch chi’r llun o Gethin, Tycoch a phâr o Drefnannau yn ail a Williams, Ymgeisydd i’r Cynulliad. Codwyd 3ydd Judith Townsley a Sue Jones, Drain. swm anrhydeddus o £830 ac mae’r trefnydd hen fwthyn lleol Miss Marion Jones yn diolch i bawb am Gwernfyda yn y Y Dafarn bob cymorth mewn cyfraniadau, help drwy’r County Times a Gofynnwyd i’r cyhoedd ddod i gefnogi ffair bore ac i’r brodyr Terry a Colin Foulkes am adeiladwyd tua siopa Nadolig yn y dafarn ar nos Wener y gael defnyddio’r safle. 1560? Mae nawr ar 15fed o Hydref. Roedd anrhegion o bob math y farchnad, a piti garw yno, ond roedd angen digon o arian parod yn Priodas Aur gweld Laurie a Hilary yn gadael a mynd oddi eich poced. Roedd yr elw yn mynd tuag at yno i Gernyw i fyw. Mae wedi bod yn bleser KIND – elusen i blant mewn angen. ac anrhydedd dod i’w hadnabod dros y deg mlynedd diwethaf yma.

Llongyfarchiadau i Mr a Mrs Roy a Mai Richards, Maenllengen sydd yn dathlu eu Priodas Aur ar 22 Hydref. Priodwyd hwy yng Nghapel yr Adfa gyda’r Parch Stanton T. Evans yn gweinyddu. Y gwas priodas oedd Mr Raymond Richards (efaill Roy) a’r morynion Miss Ivy Evans (chwaer Mai) a’r diweddar Mrs Jean Evans (chwaer Roy). Mae iddynt bedwar o blant Mrs J. Gidlow a Mrs Jennifer Lewis a’r efeilliaid Phylip a Paul sydd adref ym Maenllengen. 16 Plu’r Gweunydd, Tachwedd 2010

brwydrau’r wythdegau. Yn awr mae arwyddion sy’n fodlon ei geisio. Amser a ddengys. o anfodlonrwydd ond nid yw’r anghytundebau Ynni Adnewyddadwy. Rwyf wedi sôn am Ffermio am godiadau mawr i gyflog. Maent am hyn o dro i dro. Yn awr mae gennym baneli warchod swyddi, hawliau pensiwn, telerau haul i dwymo’r d@r poeth a phaneli ffotofoltaidd - Nigel Wallace - diswyddo a threfniadau gwaith. Gyda mwy o sy’n cynhyrchu trydan ar do ein t~. Os oes anghytundebau’n debyg pan ddiswyddir rhywun a hoffai weld y trefniadau, rhowch Yr Economi a Ninnau. Mae’r economi wedi gweithwyr y sector cyhoeddus, tybed ai ‘gaeaf alwad i ni – 01938 820349. taro’r penawdau ers cyn yr etholiad gyda llawer o anfodlonrwydd’ sydd o’n blaen ni? Mae hyn o ddadlau am sut i ymdrin â dyled enfawr y yn bosibl ac mae’n debyg y bydd cryn dipyn wlad. Polisi’r llywodraeth Geidwadol/Dem.Rh. o gefnogaeth i’r undebau gan y cyhoedd o yw gostwng honno’n gyflymach nag oedd achos y teimlad cyffredinol sef nid ni sydd ar bwriad Llafur. Bu llawer o siarad am doriadau fai. ond datgelwyd ond ychydig yn y Gyllideb Effeithiau ar Ffermio. Ar wahân i’r Argyfwng. Bu hon yn bennaf yn gyffredinol o trafferthion cyffredinol o streiciau a.y.b. mae’n ran ei chynnwys sef gwarchod gwasanaethau debyg yr effeithir yn bennaf ar arallgyfeirio. blaen y gad mewn iechyd ac addysg, toriadau Anogwyd ffermwyr i droi at fwydydd pen uchaf yn ôl hyn a hyn y cant heb fanylion i ambell y farchnad â gwerth ychwanegol a adran a TAW i godi ar ddiwedd y flwyddyn. chynhyrchion eraill. Mae’n debyg y bydd pobl Erbyn y darllenwch hyn disgwylir y bydd ag incymau wedi’u torri yn prynu llai o’r rhain Datganiad yr Hydref wedi datgelu rhagor. a mwy o’r ‘value lines’ y mae’r Dros yr haf cawsom ambell sibrydiad a si. archfarchnadoedd wedi eu cyflwyno fel eu Achosodd rhai ohonynt brotest gyhoeddus a cyfraniad i helpu yn ystod yr argyfwng. Gan disgrifiwyd hwy yn gyflym fel dim ond cynigion fod yr archfarchnadoedd yn anfodlon gostwng i’w trafod. Dywedwyd wrth DEFRA yn Lloegr maint eu helw, mae’n debyg y bydd ‘value am wneud toriadau sylweddol gan gynnwys lines’ naill ai’n gynnyrch o dramor neu gostwng y gost enfawr (dros £1000 y fferm) o gynnyrch lle y maent wedi pwyso ar brisiau i weinyddu’r Taliad Fferm Sengl. Roedd yn rhaid gynhyrchwyr y D.U. i’w Hasiantaeth yr Amgylchedd, English Na- Math arall o arallgyfeirio ac un na sonnir ture wneud toriadau gan gynnwys tynnu’n ôl amdano’n aml yw gweithio i ffwrdd o’r fferm. o brosiect i ail-gyflwyno môr-eryrod i Ddwyrain Mae llawer o aelodau teuluoedd fferm sydd Lloegr. Buasai’r ysglyfaethwyr mawrion iawn yn awr yn gweithio yn rhan amser neu’n llawn hyn yn berygl i @yn, moch bach, dofednod ac amser i ffwrdd o’r fferm. Mae llawer o’u swyddi Contractwr Amaethyddol anifeiliaid anwes felly dyma newyddion da i naill ai yn y sector cyhoeddus neu’n debyg o ffermwyr. gael eu heffeithio gan y toriadau a hefyd gan Gwaith tractor yn cynnwys Mae’n amlwg y collir llawer o swyddi yn y fwy o gystadleuaeth i’r swyddi sydd ar ôl. Yn Teilo â “Dual-spreader” sector cyhoeddus a phrosiectau yn cael eu anffodus yn aml yr enillion a geir i ffwrdd o’r Gwrteithio, trin y tir â gohirio neu’u dileu. Soniwyd am welliannau i’r fferm sydd mewn gwirionedd yn galluogi’r holl ffyrdd a meysydd chwarae i blant. Bydd hyn deulu i gael dau ben llinyn ynghyd. Os na ‘Power harrow’, yn effeithio ar fusnesau preifat fel contractwyr fydd swyddi o’r math hwn ar gael neu os collir Cario cerrig, pridd a.y.y.b. a chyflenwyr i brosiectau cyhoeddus yn hwy, mae’n debyg y daw bywyd yn anodd ogystal â’r gweithwyr. Mae’n dwyn i gof yr iawn i lawer o deuluoedd fferm yn y dyfodol â threlyr 12 tunnell. wythdegau pan gaeid pyllau glo a gweithfeydd agos. Yn y tymor hwy gallai prinder bwyd Hefyd unrhyw waith ffensio y diwydiannau trymion eraill heb gynllun gwaith orfodi prisiau i godi er bod faint o’r codiadau arall i’r gweithwyr. Bu’r costau a’r canlyniadau hyn a ddaw i ffermwyr yn fater arall. Cysylltwch â Glyn Jones: cymdeithasol yn enfawr a phery rhai ohonynt Cyfleoedd Eraill i Deuluoedd Fferm. Un 01938 820305 hyd heddiw e.e. diweithdra yng Nghymoedd y syniad a hybir gan Lywodraeth y Cynulliad 07889929672 De. Y tro hwn y ddamcaniaeth yw y bydd tyfiant yw tyfu ffrwythau a llysiau. Yn gyson dywed yn y sector preifat yn cymryd rhai o’r y bobl feddygol wrthym y dylem fwyta rhagor gweithwyr a ollyngir. o’r rhain ac ar hyn o bryd mae llawer yn cael John Jones Nid yw Banc Lloegr ac economegwyr eraill yn eu mewnforio. Dywedir bod y Cynulliad yn Maesllymystyn hyderus iawn. Credir bod cymaint o sôn am gallu cynnig grantiau a chyngor i’r rheiny sydd doriadau wedi lleihau hyder busnesau. Mae am geisio’r gwaith hwn. Nid yw ef yn fusnes Contractwr Amaethyddol sefyllfa’r banciau’n anodd ei deall. Cwyna hawdd oherwydd nad yw’r cnydau a’r tywydd Gwaith tractor yn cynnwys busnesau bach na fydd y banciau’n rhoi yn sicr iawn. Mae’n rhaid trefnu marchnata Peiriant hel cerrig benthyg. Mae’r banciau’n gwadu hyn ac yn fel bod y cnydau’n barod i gyfarfod â’r galw. a honni nad yw busnesau bach am fenthyg. Gan Mae ‘polytunnels’ yn fuddiol ond nid yw’r Pheiriannau i chwalu a fod sôn am y banciau’n gofyn cyfraddau llog garfan ‘NIMBY’ yn eu hoffi felly mae’n debyg hel gwair/silwair gweddol uchel a ffioedd ychwanegol am y bydd gwrthwynebwyr yn broblem. Mae’r wasanaethau, nid yw hyn yn syfrdanol. gwaith hefyd yn galed iawn ac nid yw llafur Ffôn: 01938 820231 Aflonyddwch Cymdeithasol. Mae’r ychwanegol bob tro’n hawdd i’w gael. Nid yw’r Ffôn symudol: 07968 348624 Glymblaid Geidwadol/Dem.Rh. yn beio Llafur, di-waith Prydeinig yn hoffi’r gwaith ac yn aml Gordon Brown yn arbennig, am y problemau nid ydynt yn dda amdano chwaith. Dywedir economaidd. Yn nyddiau cynnar y bod gweithwyr oddi tramor yn fwy eiddgar ond R. GERAINT PEATE Llywodraeth Lafur beirniedid Gordon Brown am deuant yn anos i’w cael. beidio â gwario ar y gwasanaethau cyhoeddus Mae cyfleoedd eraill fel cynnal eiddo ar raddfa LLANFAIR CAEREINION oedd wedi dirywio o dan y Ceidwadwyr. Yn y fach a thir fel gerddi. Clywaf am lawer - fel pen draw ildiodd i’r pwysau a meddyliai pawb arfer pobl h~n wedi ymddeol - sy’n ei chael TREFNWR ANGLADDAU y buasai incwm o’r sector Gwasanaethau hi’n anodd dod o hyd i bobl i dorri glaswellt a Gwasanaeth Cyflawn a Phersonol Ariannol yn cynnal y gwariant. Ceisiodd gwrychoedd, tocio coed a llwyni a gwaith arall CAPEL GORFFWYS Gordon Brown hyd yn oed reoli’r banciau ond yn yr ardd. Hefyd sonnir am brinder pobl i ni allai gael y gefnogaeth ryngwladol a oedd wneud gwaith cynnal a chadw i’r cartrefi. Eto yn angenrheidiol. Y banciau a’r bobl ariannol mae’r gwaith yn gorfforol, yn aml yn y tu allan Ffôn: 01938 810657 a fu’n wir achos yr argyfwng. Teimla’r undebau ac yn gymedrol o ran ei enillion. Mae hefyd Hefyd yn Ffordd Salop, a’r cyhoedd yn ddig am fod rhaid iddynt dalu yn golygu trefnu a jyglo llawer o dasgau bach costau am argyfwng nad ydynt wedi’i achosi. ond ymddengys bod galw amdano i’r rheiny Y Trallwm. Ffôn: 559256 Mae’r undebau wedi bod yn weddol dawel ers Plu’r Gweunydd, Tachwedd 2010 17

Oedfaon y Capeli LLANFAIR Y Parch Goronwy Prys Owen oedd y pregethwr gwadd yng Nghyfarfod Diolch y Capeli ym CWM GOLAU CAEREINION Moreia nos Fawrth, Hydref 5ed. Ar Hydref 6ed cafwyd gwasanaeth gan blant yr Ysgol Gynradd Oedfa Deuluol yn Ebeneser, gydag anerchiad gan Mr Tom Ellis. Dathlodd Joan a Bryan Langford eu Priodas Cafwyd Oedfa Deuluol hyfryd ym Moreia o dan Mae Mrs Rona Evans, y Brifathrawes, wedi Aur gyda pharti yn yr Institiwt yn Llanfair ofal Sian ac Irfon Davies a phlant yr Ysgol treulio amser yn ddiweddar yn Swaziland ac Caereinion lle cyfarfu’r ddau dros 50 o Sul. Roedd y gynulleidfa wedi mwynhau mae athrawon o’r wlad hon yn Affrica wedi flynyddoedd yn ôl! Derbyniwyd cyfanswm o cyfraniad y plant yn fawr ac edrychir ymlaen treulio amser yn Llanfair. Mae cysylltiad wedi’i £700 yn rhoddion gan deulu a ffrindiau yn lle at wasanaethau tebyg yn y dyfodol. ffurfio rhwng yr ysgolion yn y ddwy wlad ac roedd anrhegion a rhoddwyd y cyfan i gronfa’r Noson gymdeithasol gwasanaeth y plant yn dangos y gwahaniaeth Institiwt. Cynhaliwyd noson gymdeithasol i’r Ysgol Sul Nos rhwng y ddwy wlad. Yn y nos cafwyd pregeth Diolchgarwch Wener 8 Hydref. Aeth 22 o bobl a phlant, gan gan Mr Glyn Williams, Trallwm. Cynhaliwyd Gwasanaeth Diolchgarwch am y gynnwys rhai o aelodau Moreia i Ganolfan Bowlio Merched y Wawr Cynhaeaf yng Nghwm Golau gan Nick a Jane Deg Canolbarth Cymru yn Y Drenewydd. Cynhaliwyd cyngerdd gan Gôr Bro Gwerfyl i James. Cafwyd gwasanaeth teuluol gwych Rhannwyd pawb yn 2 dîm o blant a phobl ifanc a agor y tymor. Mrs Margaret Edwards oedd yn ac roedd llawer o bobl ifanc yn bresennol. 2 dîm o oedolion. Enillwyr y timau oedd Cari Wyn arwain y côr, a chafwyd sgetsys, unawdau a Cofio plant mewn angen Davies, Siôn Lewis, John Williams a John Ellis. deuawdau gan aelodau’r côr yn ogystal. Mae aelodau Capel Cwmgolau wedi bod yn Teg dweud bod Emyr Davies ac Alun Thomas Cyflwynwyd y côr gan Hafwen Roberts, llywydd llenwi bocsys ar gyfer ‘Operation Christmas wedi llwyddo i gyrraedd sgôr uchel iawn hefyd! y gangen, a diolchwyd i bawb ar y diwedd gan Child’ unwaith eto. Mae’r bocsys a lenwir Ar ddiwedd y gêm, aethom i fwynhau pryd o fwyd Margaret Herbert, Is-lywydd. Paratowyd swper gyda phob math o deganau ac anrhegion yn blasus i’r cantorion ar ddiwedd y noson gan yng nghaffi Oceans. Roedd yr ieuengaf ymhell o cael eu hanfon erbyn y Nadolig i blant mewn aelodau’r gangen. dan 10 oed, a’r hynaf dros ei 80, ond roedd pawb angen ar draws y byd. Cafwyd gwledd o noson hefyd yn y cyfarfod i’w weld wedi mwynhau’r miri – hynod iawn, o Taith Ann Griffiths ystyried ein bod fel “teulu” yn rhychwantu NAW cyntaf. Wedi trafod busnes y gangen, a Cerddodd 22 o bobl hen ac ifanc o Gwmgolau degawd. chroesawu tair aelod newydd i ymuno â’r ar hyd Llwybr Ann Griffiths, o Bontrobert i Gobeithiwn gynnal achlysuron tebyg i hyn bob gangen, braf oedd croesawu Brenda Jones, Ddolanog, ar Fedi 22ain, gan godi arian i tymor fel rhan o raglen yr Ysgol Sul, i’n hatgoffa Maesllymystyn, Foel, atom gyda’i harddangosfa gronfa’r Fugeiliaeth. Cafwyd sgwrs ddiddorol mai un teulu yw’r eglwys. goginio. Roedd ganddi lond lle o ryseitiau i ni a hefyd gan Nia Rhosier am hanes Capel John Y digwyddiad nesaf fydd parti Nadolig amser chynhyrchodd bwdinau blasus yn y fan a’r lle cinio ar ôl Oedfa Nadolig yr Ysgol Sul ar Ragfyr mewn dull hollol ddiffwdan. Cawsom flasu’r Hughes. Cafwyd picnic i ddilyn a gwasanaeth 12. danteithion ar ddiwedd y noson. yng Nghapel Ann Griffiths yn Nolanog. Cynhaliwyd y cyfarfod nesaf nos Fercher, Hydref Dyweddïad Eisteddfod Powys 20. Llinos Evans oedd yn gyfrifol am y noson Llongyfarchiadau i’n Gweinidog, y Parch. Llongyfarchiadau i Viv a Dave Reynolds ar eu hon a chafodd yr aelodau gynnig ar wneud dyweddïad a dymunwn bob bendith i’r ddau. Diane Stirling, a enillodd wobr mewn Crochenwaith yn yr Ysgol Uwchradd. Cafwyd cystadleuaeth i’r Dysgwyr yn Eisteddfod Bore Coffi noson hwyliog iawn a chafodd yr aelodau gyfle Powys yn Llanidloes. Cynhaliwyd Bore Coffi llwyddiannus ar Hydref 2il. i fod yn greadigol. Oherwydd nad oedd Llinos Roedd y stondin gacennau yng ngofal Joan yn derbyn tâl am y noson, cafwyd cyfle i’w Cyngerdd Langford, Gwyneth Bowen a Morfydd Jones. Y chefnogi drwy brynu rhai o’i chardiau, gyda’r Ar Dachwedd 7fed cynhelir Cyngerdd y Cyng. Sir Viola Evans a Val Thomas oedd yng elw yn mynd at Nyrsys McMillan. Fugeiliaeth yn Abermiwl gyda Chôr Llansilin. ngofal y Raffl. Roedd Rose Jones, Megan Owen Cynhelir Gwasanaeth Nadolig y Rhanbarth yn Croeso i bawb. a Megan Roberts yn gyfrifol am y coffi. Gwnaed Llanerfyl ar Ragfyr y 6ed a bydd yr aelodau yn elw o dros £400. Diolch i bawb am bob cymorth paratoi at hynny yn y cyfarfod nesaf. Dathlu ar y Nîl a chefnogaeth. Eisteddfod Powys Cyfarfodydd Diolchgarwch Llongyfarchiadau i Elen Davies, Peniarth am Daeth criw o ddisgyblion o’r Ysgol Gynradd gyda ennill yr ail wobr am Ganu Emyn i rai dros 60 Mrs Rona Evans ac athrawon i gynnal oed yn Eisteddfod Powys a hynny ar ôl iddi gwasanaeth Diolchgarwch yn Eglwys y Santes ennill gwobr gyntaf yn yr un gystadleuaeth Fair. Yna ar y nos Iau, cafwyd gwasanaeth yn yr yn Eisteddfod Trefeglwys. Eglwys o dan arweiniad y Parch. M Chadwick, Colledion Ficer Ceri, a roddodd anerchiad pwrpasol iawn. Cydymdeimlwn gyda Gwilym ac Eiry, Berwyn. Jane James oedd yn arwain gyda Huw Ellis yn Collodd Gwilym nai iddo, John Puw o Lanrwst, darllen y llith yn y Gymraeg a Lyn Brown yn a ddioddefodd afiechyd blin. Roedd John yn Saesneg. aelod o Gantorion Colin Jones ac yn gyfieithydd Cafwyd swper yn y neuadd wedi’i drefnu gan y i Heddlu Gogledd Cymru. merched i ddilyn. CERDD YN Y GYMUNED (Dan nawdd y Gronfa Ysgolion Bro) Gwahoddir disgyblion Blwyddyn 5/6 a h~n yn nalgylch Ysgol Uwchradd Caereinion i ymuno mewn gweithdai cerdd yng Nghanolfan y Banw. Uchafbwynt y tymor yma fydd Gwasanaeth ‘Cannwyll a Charol’ yn y Dyddiadau ymarfer fydd: Ganolfan ar Nos Sul, Rhagfyr 19eg am 5 o’r gloch. Nos Fawrth, Tachwedd 16eg am 7 o’r gloch Nos Fawrth, Rhagfyr 7fed am 7 o’r gloch John, Beryl, Margaret a Tom yn cymryd rhan (Dewch â’ch hoff offeryn ond bydd casgliad o offerynnau amrywiol ar gael). mewn Noson Eifftaidd ar gwch oedd yn hwylio Am fanylion pellach, cysylltwch â Mrs Delyth Jones (01938 820226) i lawr afon Nîl! Roedd y ddau gwpl yn yr Aifft yn dathlu 30 Croeso cynnes i bawb! mlynedd o fywyd priodasol. 18 Plu’r Gweunydd, Tachwedd 2010

Colofn y Dysgwyr RHIWHIRIAETH Lois Martin-Short

Arddangosfa Hanes Llond Gwlad o Enwau Torfol Ddydd Sadwrn, Hydref 9fed cynhaliwyd Yn yr Ysgol Haf, mi wnaeth y gr@p Uwch sesiwn ar eiriau sy’n disgrifio ‘nifer mawr’ neu Arddangosfa yng Nghanolfan Rhiwhiriaeth i ‘llawer’ o bethau. Gallwn ni ddefnyddio geiriau fel: arddangos hanes yr ardal ers canol y tunnell o - a ton of bedwaredd ganrif ar bymtheg. Dangoswyd pentwr o - a heap of copïau o fapiau Degwm 1841 a Chofrestr y llwyth o - a load of Degwm, sydd yn dangos pob cartref a chae llu o - a host of yn yr ardal, yn ogystal ag enwau’r perchnogion tas o - a stack of a’r deiliaid, y cnydau a dyfid ym mhob cae, a’u gwerth. Dangoswyd gwybodaeth hefyd Mae ’na rai enwau torfol arbennig, fel: yn ymwneud â hanes Ysgol Rhiwhiriaeth (y tyrfa - a crowd Ganolfan bellach), y capeli lleol (Horeb, Siloh haid - a flock, swarm a Soar), a stadau lleol. Cafodd y digwyddiad criw - a crew, gang gefnogaeth dda gan fewnfudwyr yn ogystal â mintai - a band, troop chan deuluoedd sydd wedi bod â chysylltiadau lleol dros lawer o flynyddoedd. Wedyn mae ’na eiriau sy’n disgrifio cynnwys potel neu gwpan. Er enghraifft: Swper Cynhaeaf cwpanaid - a cupful Cynhaliwyd Swper Cynhaeaf yng nghanolfan potelaid - a bottleful Rhiwhiriaeth nos Wener, Hydref 22. Wedi’r bwcedaid - a bucketful bwyd blasus cafwyd sgwrs hynod o ddiddorol dyrnaid - a fistful gan Idris Evans ar “Hanes Porthmyn Gogledd Cymru”. Gair hwylus arall i ddisgrifio llawer o rywbeth ydy llondllond. Mae ystyr Gyrfa Chwist idiomatig hefyd i lawer o’r ymadroddion hyn: Cynhaliwyd Gyrfa Chwist yn y Ganolfan nos llond llaw o - a handful of Lun, Hydref 25 a daeth tyrfa dda ynghyd i llond ceg o - a mouthful of gymryd rhan yn yr hwyl. llond pen o - a headful of llond bol o / ar - a bellyful of Tân Gwyllt Cynhelir noson o Dân Gwyllt yn Rhiwhiriaeth Os dych chi’n ‘rhoi llond ceg’ neu ‘rhoi llond pen’ i rywun, nos Lun, Tachwedd 1af. Gwahoddir y plant i byddwch chi’n dweud y drefn neu ddwrdio. dod â llusern Calan Gaeaf wedi’i gwneud o Os dych chi wedi cael llond bol ar rywun neu rywbeth, dych chi bwmpen i’w barnu am 6.30. Cynheuir y wedi cael mwy na digon neu syrffed. goelcerth am 6.30 p.m. a bydd y tân gwyllt yn dechrau am 7pm. Bydd lluniaeth poeth ar Ar ddiwedd y sesiwn cafodd pawb yn y dosbarth dasg o ysgrifennu cerdd fer sy’n rhestru gael i bawb. pum anrheg y basen nhw’n hoffi eu rhoi i ffrind, a phob un i apelio at un o’r synhwyrau. Dw Adre’n ôl i’n ddiolchgar i Val Church, Dolanog a Pam Lunt, Trewern, am gael cyhoeddi eu cerddi: Braf iawn ydy gweld Emlyn Evans, Tyisa adre o’r ysbyty ac o gwmpas unwaith eto. Pum Anrheg i Ffrind Dymuniadau gorau iddo ac i Arwyn sydd mor Llond llaw o hadau blodyn ofalus ohono. Tomen o wrtaith Cyfarfod Diolchgarwch Cawod o law Cynhaliwyd y Cyfarfod Diolchgarwch Digonedd o haul blynyddol yn Seilo, a’r pregethwr gwadd eleni Llawer o lwc! Val Church oedd y Parch. Euros Wyn Jones. Pum Anrheg i Ffrind Dyma fasged o flodau i ti sy’n oglau’n neis DEWI R. JONES Dyma botel i win i ti sy’n blasu’n felys Dyma gacen siocled i ti sy’n blasu’n neis hefyd D.R. & M.L. Jones Dyma s@n d@r y nant i ti sy’n swnio’n hapus Dyma olygfa o’r mynyddoedd sy’n edrych fel y nefoedd Dyma lond llaw o bethau i ti oddi wrtha i. Pam Lunt Atgyweirio Pam Lunt hen dai neu adeiladau amaethyddol Sadwrn Siarad Ffoniwch 01758 750334, neu e-bostiwch Mae’r Sadyrnau Siarad yn ffordd ardderchog [email protected] am fwy o fanylion. LLANERFYL i ymarfer eich Cymraeg ac i gyfarfod tiwtoriaid Ffôn: Llangadfan 387 newydd a dysgwyr eraill. Bydd Sadwrn Siarad yn Nolgellau, Tachwedd 6, ac yn y Drenewydd, Morris Plant Hire Tachwedd 27, 9.30-3.30. Beth am rannu ceir GLO AC OLEW DYDD A NOS a dod gyda gr@p o ffrindiau? Bydd te a choffi OFFER CONTRACWYR ar gael, ond dewch â phecyn cinio. Mae’n AR GAEL I’W HURIO TANWYDD costio £8 (£5 gyda chonsesiwn) Cysylltwch BANWY FUELS â Menna ar 01686 614226, neu ffonio’r gyda neu heb yrwyr Ganolfan Cymraeg i Oedolion 0800 876 6975. Cyflenwyr Tywod, Graean a (CARTREF, AMAETHYDDOL, Cyrsiau Nant Gwrtheyrn Cherrig Ffordd DIWYDIANNOL, MASNACHOL) Bydd cyrsiau dwys 5 diwrnod yn Nant Gwrtheyrn yn ystod mis Tachwedd. Bydd Gosodir Tarmac a Chyrbiau DAVID EDWARDS cwrs ar lefel Mynediad 1, Tachwedd15-19; AMCANGYFRIFON AM DDIM 01938 810 242 Mynediad 2, 22-26; a chyrsiau ar lefel Sylfaen Ffôn: 01938 820 458 07836 383 653 (Symudol) a Chanolradd, 29 Tachwedd-3 Rhagfyr. Ffôn symudol: 07970 913 148