Misteria Paschalia W Ostatnim Numerze KRAKOWA.PL Zadaliśmy Na- Keller I Marcin Perek Otrzymają Podwójne Zapro- Trwa Jubileuszowa Edycja Festiwalu Stępujące Pytania: 1

Nr 6 (112), 27 marca 2013 egzemplarz bezpłatny, ISSN 1898-9039 Jajka, babki i baranki Cukiernicy przed wielkanocnym wyzwaniem

W poszukiwaniu harmonii Wszystko, co musisz Rozmowa z o. Janem Pawłem wiedzieć o śmieciach Konobrodzkim OSB Nowy system od 1 lipca inscenizacja, reżyseria i choreografia Giorgio Madia kierownictwo muzyczne Marek Toporowski scenografia i kostiumy Bruno Schwengl

OPERA KRAKOWSKA ul. Lubicz 48, 31-512 Kraków Rezerwacja biletów: tel. +48 12 296 62 62 (63) 27, 28, 30 e-mail: [email protected] kwietnia 2013 Kasa Opery: tel. +48 12 296 62 60 (61) godz. 18.30 www.opera.krakow.pl

OPERA KRAKOWSKA ul. Lubicz 48, 31-512 Kraków Rezerwacja biletów: tel. +48 12 296 62 62 (63); fax: +48 12 296 62 68; e-mail: [email protected] Kasa Opery: ul. Lubicz 48, tel. +48 12 296 62 60 (61)

Mecenas Opery Krakowskiej Sponsor Patroni medialni W numerze:

WIELKANOC 4. Jajka, babki i baranki Cukiernicy przed wielkanocnym wyzwaniem 7. W poszukiwaniu harmonii Rozmowa z o. Janem Pawłem Konobrodzkim OSB 8. Emaus na Zwierzyńcu Odpust o wielowiekowej tradycji

MIASTO 9. Sześciolatku, nie trać roku! Akcja nabiera tempa 10. Wszystko, co musisz wiedzieć o śmieciach Nowy system od 1 lipca 11. Nowe stawki opłat za gospodarowanie odpadami 12. Nowa jakość kształcenia zawodowego Miliony na naukę zawodu 13. Nowocześnie i oszczędnie Kolektory słoneczne w obiektach sportowych 14. 1 procent podatku = 100 procent serca Wesprzyj krakowskie organizacje pozarządowe 14. Kalendarium Prezydenta Miasta Krakowa 15. Polonijny Kraków Emisariusze polskości za granicą 16. Drzewa w mieście Jak dbać o zieleń

KULTURA 17. Portishead w Krakowie! Niezwykły koncert 25 czerwca KONKURS 17. Misteria Paschalia W ostatnim numerze KRAKOWA.PL zadaliśmy na- Keller i Marcin Perek otrzymają podwójne zapro- Trwa jubileuszowa edycja festiwalu stępujące pytania: 1. Na jakim dystansie rozgrywa- szenia na jeden z koncertów festiwalu Misteria ny jest Krakowski Półmaraton Marzanny? 2. Komu Paschalia. RADA MIASTA KRAKOWA poświęcona jest najnowsza stała wystawa w jed- A oto najnowsze pytania konkursowe: 1. Na jakiej nym z oddziałów MHK? Prawidłowe odpowiedzi stronie internetowej można dowiedzieć się wszyst- 18. Z dwóch czytań jedno to: 1. Krakowski Półmaraton Marzanny rozgrywany kiego o nowym systemie gospodarki odpadami? Nowy tryb przyjmowania uchwał jest na dystansie 21 km 97 m. 2. Najnowsza stała 2. Kto założył zespół Portishead? Odpowiedzi (wraz wystawa w Aptece pod Orłem (jeden z oddziałów z imieniem, nazwiskiem oraz numerem telefonu) 18. Kalendarium Przewodniczącego RMK MHK) została poświęcona Tadeuszowi Pankiewi- prosimy nadsyłać na adres: [email protected] i wiceprzewodniczących czowi i mieszkańcom krakowskiego getta. Zwy- do 2 kwietnia 2013 r. Na zwycięzców czekają atrak- cięzcy w naszym konkursie: Jan Drzewiecki, Maria cyjne nagrody! 19. Płać podatki w Krakowie – wersja 2.0 Rozmowa z Bogusławem Kośmiderem, Przewodniczącym RMK Wydawca: Urząd Miasta Krakowa, Wydział Informacji, Turystyki i Promocji Miasta, 31-004 Kraków, pl. Wszystkich Świętych 3–4 Adres redakcji: pl. Wszystkich Świętych 3–4, pok. 161, I piętro, tel. (12) 616-13-86, e-mail: [email protected] 20. Jest, jak kolorowy pieprz, przyprawą życia Redaktor naczelny: Beata Klejbuk-Goździalska Po spotkaniu Krakowianek 50+ Współpracownicy: Jan Machowski, Michał Kozioł, Jan Bińczycki, Małgorzata Kubowicz, Kinga Sadowska, Magdalena Bartlewicz, Katarzyna Fiedorowicz-Razmus, Filip Szatanik, Joanna Kijowska, Joanna Dubiel 22. Miasto mecenasem Zdjęcia: Wiesław Majka, Paweł Krawczyk. Okładka: fot. Paweł Krawczyk / UMK Felieton Małgorzaty Jantos Projekt graficzny: PReTEKST. Korekta: Magdalena Kędzierska-Zaporowska. Skład i łamanie: Pro Art Studio Druk: DjaF Nakład: 30 tysięcy egz. ISSN 1898-9039 23. Głos dzielnic

Sposób dystrybucji dwutygodnika miejskiego KRAKÓW.PL: HISTORIA Dwutygodnik KRAKÓW.PL można otrzymać w budynkach Urzędu Miasta Krakowa przy pl. Wszystkich Świętych 3–4, ul. Grunwaldzkiej 8, ul. Lubelskiej 27, w Rynku Podgórskim 1 i 2, na os. Zgody 2, przy ul. Stachowicza 18, al. Powstania Warszawskiego 10, ul. Wielopole 18a, 24. Podejrzani goście z Miechowa ul. Wielickiej 28a, ul. Sarego 4 oraz w szpitalach miejskich i siedzibach jednostek miejskich. Raporty w sprawie nadzorowania KRAKÓW.PL otrzymać można także w sieci saloników prasowych KOLPORTER S.A.: al. 29 Listopada 95, ul. Konfederacka 1, al. Pokoju 20, ul. Wysłouchów 22a, ul. Wysłouchów 27, ul. Kamieńskiego 1b, ul. Długa 63, ul. Beskidzka/Witosa 28, ul. św. Tomasza 25, 25. Kalendarium krakowskie ul. Librowszczyzna 4, ul. Krowoderska 24, ul. Kalwaryjska 42, ul. Kniaźnina (Biedronka), ul. Słoneckiego 9, ul. Powstańców 34c, ul. Kościuszki 17, os. Bohaterów Września 58, ul. Misiołka 1, ul. Jerzmanowskiego 12, ul. Nowohucka 52, al. Krasickiego 30, ul. Bora-Komorowskiego 31, ul. Pawia 5, ul. Nowohucka 33a, ul. Ćwiklińskiej 18, ul. Wadowicka 6. Komunikaty Kolejny numer KRAKOWA.PL ukaże się 10 kwietnia. 26. Ogłoszenia wielkanoc Jajka, babki i baranki

Wielkanoc – poprzedzana czterdziestodniowym Wielkim Postem – zawsze miała, rzecz jasna oprócz wymiaru duchowego, wymiar kulinarny. Wystarczy przypomnieć sobie „Chłopów” Reymonta, gdzie stoły uginały się od jedzenia, pojawiały się kiełbasy, mięsiwa, pasztety, baby drożdżowe, mazurki i inne świąteczne specjały.

27 marca 2013 r. 4 wielkanoc

Michał Kozioł smakołyku. Oprócz bab podolskich, tiulowych, orzechowych, cytrynowych, migdałowych – i to iadomo, że gdy nadejdą święta, w cenie już od 50 centów – można tam było ku- to – jak pisał pod koniec XIX stule- pić rzecz arcyrzadką w Małopolsce, czyli sęka- W cia wychodzący w Krakowie saty- cze, zwane wówczas „baumkuchami”. Ciasto – ryczny dwutygodnik „Djabeł”: do dziś popularne na północnym Mazowszu, a zwłaszcza w okolicach Łomży – nie było dla Ustanie z ryb posiłek smutno srogi, krakowian nowością. Sękacze piekła w XIX w. Zuchwały śledź zakończy życia kres. ulokowana w dobrym punkcie, bo przy Rynku Złożą swą broń sardynki i minogi, Głównym, Cukiernia Warszawska, którą kiero- Pośpieszy post w wieczności ciche progi, wał – jak sam się przedstawiał w prasowych in- A po nim nikt nie uroni łez. seratach – „Adam Roszkowski, cukiernik z War- szawy”. W ogłoszeniach tych obrotny przybysz Na wielkanocnym stole musiały się znaleźć, z zaboru rosyjskiego oferował krakowianom, oprócz obowiązkowej szynki i kiełbasy, także oprócz rozmaitych wypieków, także „wielki do- rzeczy słodkie. Dwie spośród nich, czyli baba bór cukrów do ozdobienia ciast, wielki asorty- i baranek, kiedyś przygotowywane w domach, ment baranków, bombonierek, jajek fantazyj- w wieku XIX stały się domeną profesjonalnych nych i maczków w rozmaitych kolorach”. Rzecz cukierników. Pisał o tym m.in. przywołany już jasna, pan Roszkowski nie był w Krakowie ani wyżej „Djabeł”, który w ogłoszonej na swoich ła- pierwszym, ani jedynym producentem baran- mach „Podręcznej encyklopedii wyrażeń świą- ków wielkanocnych. Powstawały one chyba tecznych” tak definiował wielkanocną babę: we wszystkich cukierniach, podobnie jak i jajka „Produkt przyrządzany w cukierni, a chwalo- wielkanocne. Te ostatnie robiono z różnych ma- ny przez gości jako produkt własnego wyrobu teriałów (bo i z cukru, i z czekolady, i z marcepa- pięknych rączek gospodyni”. na) i w różnych wielkościach. W słynnej cukierni Pieczarki mieszczącej się przy ul. Dominikańskiej Tiulowe, hiszpańskie, łokciowe w 1899 r. ceny „pisanek ozdobnych” wahały się Rezygnacja z domowego wypieku wielkanoc- od 5 centów do 3 złotych reńskich. Dla porów- nej baby wcale nie oznaczała, że pani domu jest nania – bułka wodna kosztowała wtedy 1 centa. osobą mało pracowitą lub nieporadną. Była bowiem baba wielkim wyzwaniem. Decydując się Świnka z dukatem na szczęście na jej upieczenie, trzeba było przede wszystkim Przed Świętami Wielkanocnymi krakowscy cu- określić, jaką babę chce się stworzyć, gdyż ciast kiernicy sprzedawali także „półfabrykaty”, chęt- tego rodzaju była prawdziwa mnogość. Źród- nie nabywane przez panie domu. Można więc ła z XIX stulecia wymieniają baby: chlebowe, było w cukierniach kupić m.in.: „lukier na tor- cytrynowe, czekoladowe, hiszpańskie, łokcio- ty w trzech gatunkach, biały, różowy, czekola- we, migdałowe, orzechowe, parzone, parzone dowy z rozmaitymi smakami, szklanka 60 hale- śmietankowe, petynetowe, czyli sakramentki, rzy”, „owoce kandyzowane i kwiaty karmelowe podolskie (bardzo trudne, „przy najmniejszym do ubierania ciast”, „masę migdałową i orzecho- otrząśnieniu zaraz opadają”, dlatego, aby unik- wą, po 3 korony i 20 halerzy za kilogram” oraz nąć wstrząsów, wykładano je używane do posypywania wy- z formy na poduszkę), pol- pieków „maczki w różnych skie, ponczowe, ucierane, kolorach”. Trzeba też pamię- ukraińskie, tiulowe, wani- Na wielkanocnym tać, że baranki – choć nie- liowe, zaparzane. stole musiały się wątpliwie najważniejsze – Można podejrzewać, znaleźć także to jednak nie były jedynymi że lista ta nie jest komplet- wyrobami z cukru, które na. Oczywiście w żadnej rzeczy słodkie. trafiały do wielkanocnego, pracowni cukierniczej ani Dwie spośród ubranego bukszpanem ko- w żadnym domu nie pie- nich, czyli baba szyczka. Oprócz marcepa- czono wszystkich rodzajów nowych miniaturowych tego wspaniałego wielka- i baranek, kiedyś wędlin i chlebków trafiała nocnego ciasta. Choć i tam przygotowywane tam często cukrowa, różo- wachlarz bab ofiarowanych w domach, wa świnka. To sympatyczne przez niektóre krakowskie w wieku XIX zwierzątko zazwyczaj trzy- cukiernie był imponujący. mało w ryjku złotego kolo- Na przykład funkcjonująca stały się domeną ru pieniążek z wizerunkiem pod koniec XIX w. w Grand profesjonalnych Najjaśniejszego Pana. Rzecz Hotelu pracownia cukier- cukierników. ciekawa, że świnki z c.k. nicza oferowała na sprze- dukacikiem „na szczęście”

fot. Paweł Krawczyk / UMK Krawczyk Paweł fot. daż wiele rodzajów owego

27 marca 2013 r. 5 wielkanoc

przeżyły monarchię i były produkowane księża nie znają formuły poświęcenia pokar- i Janiny Kwiatkowskich, Cukiernia Józefa Wil- w Krakowie jeszcze w pierwszych latach po mów przeznaczonych na wielkanocne śniada- ka, Cukiernia Wojciecha Dolińskiego, Cukiernia II wojnie światowej. Robiono także jajka wielka- nie. Trudno dziś, po dwóch stuleciach dociec, Wojciecha Wilka, Piekarnia Buczek, Piekarnia nocne, choć czasy powojenne nie były zbyt ła- w jakim stopniu postawa tamtejszych kapła- Emila i Jerzego Górnisiewiczów oraz Piekarnia skawe dla cukiernictwa, a to z powodu braku nów spowodowana była autentyczną niewie- Moniki Binkowskiej. Produkty zaprezentowane niektórych surowców. dzą, a w jakim niechęcią do okupantów, jakimi przez wymienionych wyżej wytwórców były Były bowiem też i takie lata, kiedy cukierni- z hiszpańskiej perspektywy byli Polacy. Dziś na niezbitymi dowodami na potwierdzenie tezy, cy otrzymywali ściśle określone i zgoła nieobfi- szczęście nie ma żadnych, ani materialnych, ani że dobra tradycja wszelkiego pieczywa, bab, te przydziały podstawowego w tym rzemiośle duchowych przeszkód w kontynuowaniu tra- mazurków, a także tego, co można nazwać surowca, czyli cukru, a o wielu innych, wyda- dycji święconego. „wielkanocną galanterią cukierniczą” pod Wa- wałoby się absolutnie niezbędnych do cukier- Tradycja ma jednak to do siebie, że bar- welem nie tylko nie ginie, ale wręcz się rozwija. niczej produkcji dodatkach, można było sobie dzo dobrze przyjmuje wszelką pomoc, że do- Firmy prezentujące swoje wyroby – zarów- tylko pomarzyć. Na szczęście te czasy należą brze jej robi wsparcie ze strony instytucji, orga- no te należące do kategorii cukierni, jak i po- do bezpowrotnie minionej przeszłości. Obec- nizacji, a nawet pojedynczych społeczników. siadające status piekarni, zaprezentowały się nie – w czasach obfitości wszelkiego surowca, W tym roku dwa krakowskie podmioty, czy- wspaniale. Z autentycznym podziwem oglą- wszelkich cukierniczych ingrediencji – krakow- li Cech Rzemiosł Spożywczych oraz Towarzy- dano wyroby imponujące formą, barwą, a tak- scy cukiernicy mają nieograniczone możliwo- stwo Przyjaciół Kultury Ludowej postanowiły że – o czym można było przekonać się w cza- ści kontynuowania najlepszych wielkanocnych wspólnie zająć się przypomnieniem wielka- sie degustacji – wybornym smakiem. Oceniając tradycji, których kwintesencją było święcone. nocnych tradycji krakowskiego cukiernictwa. prezentowaną tegoroczną wielkanocną ofertę, Dziś zostało ono zredukowane do zawartości Okazją do zaprezentowania cukierniczych wy- należy bezwzględnie stwierdzić, że krakowscy maleńkiego koszyczka i jest tylko wspomnie- robów przygotowywanych na nadchodzą- cukiernicy i piekarze dokonują rzeczy napraw- niem dawnych czasów, kiedy to – jak można ce Święta Wielkanocne była konferencja zor- dę trudnych, potrafią bowiem łączyć tradycję przeczytać u Zygmunta Glogera w jego „Ency- ganizowana 14 marca w siedzibie cechu przy z nowoczesnością – a nawet tworzyć zupeł- klopedii staropolskiej” – „po miastach bogat- ul. Westerplatte 18. Budynek ten zwyczajowo nie nowe wzory „wielkanocnych”, czy też – je- si cukiernicze zastawiają ciasta, lukrowaniem nazywany „Na Kotłowem” na pierwszym piętrze żeli można tak powiedzieć – „święceniowych” ozdobne, baby migdałowe, z razowego chleba, ma wyjątkowej urody salę z wystrojem pamię- wyrobów. Znalazły się więc na stołach w ce- z ciasta białego, różowego lub ciemnego, torty tającym początek ubiegłego stulecia. To właś- chowej sali obok siebie tradycyjne baranki królewskie, itp.”. nie w tej sali grupa krakowskich – ale nie tylko, obok baranka poziomego, mazurki, kiedyś za- był bowiem reprezentowany tak zwany „teren”, wsze prostokątne i różniące się tylko smakami Tradycje krakowskiego czyli powiat krakowski – cukierników przedsta- oraz dekoracją, dziś także okrągłe czy owalne. cukiernictwa wiła swoje wielkanocne wyroby. W konferencji Licznie reprezentowane były jajka wielkanoc- Święcone to część polskiej tradycji. Wspomnia- wzięły więc udział następujące firmy: Cukiernia ne, różnej wielkości, różnego smaku. Na słod- ny już Zygmunt Gloger pisze, że w czasie wo- Andrzeja i Wojciecha Starowiczów, Cukiernia kie chałki, tradycyjnie posypywane kruszonką, jen napoleońskich, kiedy to los, a raczej rozkaz „Cichowscy”, Cukiernia „Ekler” S.C., mająca swo- wkroczyło ziarno sezamowe. Wśród barwnej, cesarza Francuzów, rzucił polskich żołnierzy ją siedzibę w miejscowości Baranówka w pod- cieszącej oko „koszyczkowo-święceniowej ga- do Hiszpanii i przyszło im świętować Wielka- krakowskiej gminie Kocmyrzów-Luborzyca, lanterii” miłośnicy tradycji mogli uradować się noc na obcej ziemi, pojawił się nieoczekiwany ale należąca do krakowskiego cechu i dobrze widokiem nie tylko baranków, kaczuszek, kurek, problem. Okazało się bowiem, że hiszpańscy znana na krakowskim gruncie, Cukiernia Jana zajączków i innych czekoladowych, cukrowych i marcepanowych stworzonek, lecz także różo- wej świnki, która wprawdzie nie miała w ryjku „złotego” dukacika z konterfektem cesarza Fran- ciszka Józefa I, ale nawet mimo tego braku pre- zentowała się bardzo sympatycznie, a przede wszystkim apetycznie.

Jak co roku na Rynku Głównym w Krakowie odbywają się tradycyjne Targi Wielkanocne (22 marca – 1 kwietnia). Wystawcy z Polski i zagranicy prezentują na swoich stoiskach przede wszystkim artykuły świąteczne. W Wielką Sobotę o godz. 10.00 odbędzie się pokaz wielkanocnych stołów regionalnych, a w Poniedziałek Wielkanocny o godz. 14.00 organizatorzy zapraszają na pokaz obrzędów związanych ze Śmigusem Dyngusem w wykonaniu Stowarzyszenia

fot. Paweł Krawczyk / UMK Krawczyk Paweł fot. Folklorystycznego „Teatr Regionalny” – Poprzedzana 40-dniowym postem Wielkanoc zawsze miała – oprócz wymiaru duchowego – wymiar kulinarny Zespół Modlnicanie.

27 marca 2013 r. 6 wielkanoc

pewnych spraw, zajęć, które do tej pory mnie pochłaniały, na których się koncentrowałem, W poszukiwaniu dzięki czemu mogę zwrócić uwagę na inne potrzeby – właśnie na potrzeby ducha. Chodzi o to, żebym mógł wejść w głąb siebie, pobyć ze sobą, we własnym świecie, który ma swoje prawa i swoje wymagania, w którym jest wie- harmonii le spraw pięknych, ale i nieuporządkowanych, czekających na moje oglądnięcie. O przygotowaniach do Wielkanocy, poszukiwaniu harmonii i po- ście według św. Hildegardy z o. Janem Pawłem Konobrodzkim Nie brzmi to jak definicja wyrzeczenia… OSB z klasztoru w Tyńcu rozmawia Beata Klejbuk-Goździalska. JPK: Właśnie, jeżeli ja spotykam się z samym sobą, cieszę się, że wreszcie mam dla siebie czas, dlaczego mam to nazywać umartwie- niem?

Ale przecież w czasie postu mówimy o wy- rzeczeniach, o rezygnacji z tego, co lubimy. JPK: Odejmujemy sobie coś, żeby wejść w przestrzeń ducha. Decyzję tę podejmujemy świadomie. Jeżeli przestaję się zajmować jedze- niem, to czym mam się zająć? Gdy organizm nie jest nastawiony na zaspokajanie wszelkiego rodzaju głodów, okazuje się, że potrzeby moje- go ducha, relacji z innymi, bycia ze sobą, ciszy, spokoju, harmonii wewnętrznej domagają się

fot. archiwum prywatne archiwum fot. poświęcenia czasu, akceptacji. I rzecz napraw- o. Jan Paweł Konobrodzki OSB – święcenia kapłańskie przyjął z rąk Ojca Św. Jana Pawła II w Lublinie w 1987 r. Pracował dę zdumiewająca – wystarczy jedynie przyjrzeć w parafii tynieckiej jako wikary, następnie w wydawnictwie Tyniec. Obecnie jest sekretarzem opactwa oraz pierwszym kan- się temu, co w nas wołało, by się uspokoiło. Har- torem konwentu. monia – to o jej pozyskiwanie chodzi właśnie w Wielkim Poście. Dodajmy jednak, że nie trzeba czekać do tego okresu, by spotkać się z sa- Czy można przeżyć Triduum Paschalne bez można przywrócić harmonię w naszym życiu. mym sobą. wcześniejszego przygotowania? Mało tego, ta dobroć trafia do innych ludzi, bo Jan Paweł Konobrodzki: Tak, można. Wystar- przecież „karmię was tym, czym sam żyję”. Cie- A co nam daje rezygnacja z jedzenia mięsa? czy nasza świadoma uważność, obserwowanie szę się radością życia, bo czuję, gdzie jestem, JPK: Mięso bardzo zakwasza organizm. Nie je- tego, co dzieje się wokół, co dzieje się we mnie. co się ze mną dzieje. Świat ducha jest tak pięk- dząc go, mamy inne poczucie siebie. Mówiąc Uważność pozwala nam przeżyć każdą chwilę ny, jest w nim tyle bogactwa pozwalającego inaczej: staję się tym, czym się karmię. Pamię- bez przygotowania, należy być tylko jej świa- zrozumieć, co się wokół mnie wydarza i nadać tajmy, że pierwszą złą rzeczą jest pożądanie domym. temu sens... czegoś. Możemy nad tym zapanować, odma- wiając sobie. A najłatwiej zacząć właśnie od je- Wielki Post traktowano kiedyś znacznie Czy wszechobecna komercjalizacja nie prze- dzenia. gorliwiej. Przez ostatnich kilkanaście lat szkadza w poszukiwaniu harmonii? wiele się zmieniło… JPK: Wszystko zależy od naszego nastawienia. W poszczeniu zyskał Ojciec spore doświad- JPK: Zmienia się rozumienie samego postu – Jeśli nastawię się na tworzenie własnego życia, czenie, prowadząc rekolekcje z postem we- i życia jako takiego. Żyjemy w ogromnym po- a nie odbieranie jedynie gotowych produktów, dług Hildegardy. Na czym on polega? śpiechu, przytłoczeni sprawami „na wczoraj”. sprzedawanych pod przykrywką nieuświado- JPK: Na umiarkowanym spożywaniu wywaru To tak męczy, że wcale się nie dziwię, że ludzie mionych potrzeb, moje życie nabierze kolorów. z orkiszu – pszenicy, która ma naturalne właś- nie mają już ochoty na żadne umartwienia. Ból, Nie można wrzucać do głowy wszystkiego, bo ciwości zakwaszania się, ale energia z niej uzy- trud, cierpienie, jakich doznajemy w codzien- gdy trafią się perły, możemy nie znaleźć już dla skana bardzo powoli rozchodzi się po ciele i nie nym życiu, już jest formą pokuty. Zatem raczej nich miejsca… Trzeba wybierać. I tylko tyle. wywołuje stanu łaknienia. Daje poczucie syto- unikamy dodawania sobie bólu. ści, ma sporo wartości odżywczych, soli mine- Zresztą nie o to w Wielkim Poście chodzi, A jeśli źle wybierzemy? ralnych, przez co nie trzeba uzupełniać diety ni- by dokładać sobie cierpień, ale by zobaczyć JPK: Jeśli nie będziemy słuchać swojej duszy, czym dodatkowym. świat ducha, który w nas krzyczy i woła. On skończy się to jeszcze większym krzykiem i bó- ma swoje wymagania i swoje prawa. Kiedy ro- lem. Stosuje Ojciec tę dietę? bimy coś „na wczoraj”, uciekamy od tego, co JPK: Cztery razy w roku! Wszak nie wypada, dzieje się tu i teraz. Kiedy się stresujemy, żyje- Dlaczego umartwienie się jest tak istotne prowadząc takie zajęcia, nie stanowić przykła- my tym, co nas zestresowało. Post ma sprzyjać w czasie Wielkiego Postu? du dla grupy. Ale dieta ta daje naprawdę wiele doznaniu chwili obecnej. Trzeba się zatrzymać, JPK: Zastanówmy się, czym jest umartwianie korzyści organizmowi, jak i dla ducha. pobyć z samym sobą, bo tylko w taki sposób się. Właściwie oznacza to świadome odjęcie

27 marca 2013 r. 7 wielkanoc

jów. I tak w Poniedziałek Wielkanocny mężczyź- ni uderzali wierzbowymi witkami dziewczęta Emaus na Zwierzyńcu spieszące na emaus. Towarzyszyło temu pole- wanie wodą, co wiązało się z pogańskimi obrzę- W Poniedziałek Wielkanocny na krakowskim Zwierzyńcu, u stóp dami płodności. W tym dniu siostry norbertanki klasztoru sióstr Norbertanek, odbywa się uroczysty odpust zwany uroczyście wyprowadzały na dziedziniec klasz- popularnie emausem. Dziś to raczej kolejne kolorowe targowisko toru pawie – ptaki te symbolizowały bowiem nieskończoność, nieśmiertelność i zmartwych- osobliwości. Odpust ma jednak swoją bardzo bogatą, wielowiekową wstanie. Odpustowi towarzyszyła muzyka – tradycję, która niestety odchodzi w zapomnienie. z wieży kościoła pod wezwaniem Najświętsze- go Salwatora trębacze grali pieśni religijne. Za swój trud, oprócz zapłaty, nagradzani byli jad- łem i napitkiem. Na przestrzeni lat odpust zmieniał swój charakter – zagościły na nim huśtawki i karuzele oraz hałaśliwe zabawki. Dziś w kramach można znaleźć najprzeróżniejsze towary nieprzypomi- nające tradycyjnych zabawek czy wyrobów cukierniczych. Te, którymi dawniej handlowano, miały znaczenie symboliczne – jedne przynosi- ły szczęście (np. drzewko szczęścia), inne odpę- dzały złe duchy (np. dzwonki). Charakterystycz- nym elementem emausowych straganów były też drewniane figurki Żydów w tradycyjnych strojach. Z kulinariów natomiast pojawiały się miejscowe wypieki – piernikowe serca albo ró- żańce z ciasta.

Świat tradycyjnej zabawki Z okazji emausu Oddział Muzeum Historycz-

fot. archiwum MHK archiwum fot. nego Miasta Krakowa – Dom Zwierzyniecki Kramy podczas emausu ok. 1930 r. (ul. Królowej Jadwigi 41) organizuje warszta- ty dla dzieci pod nazwą „Świat tradycyjnej zabawki dziecięcej”, które poprowadzi pani Anna * Bartosz Heksel ski Giovanni Paolo Mucante napisał we wspo- Malik. Zajęcia zaplanowano na 1 kwietnia – mnieniach: „(…) w Poniedziałek Wielkanocny tego dnia oddział otwarty będzie w godzi- więto to pierwotnie miało bardzo religijny poszedłem zwiedzać kościół, który nazywa- nach 10.00–18.00. W programie przewidziano charakter. Jego nazwa nawiązuje do sce- ją Emaus, gdzie zbiega się wielki tłum obojga również inne imprezy towarzyszące. Zapra- Ś ny opisanej w Ewangelii św. Łukasza. Od- płci. Kościół ten stał poza bramą Wiślną, sporą szamy wszystkich zainteresowanych. Szcze- nosi się do pielgrzymki dwóch apostołów, którzy milę włoską od miasta, blisko brzegu rzeki”. Na gółowy program można odnaleźć na stronie: idąc do wsi Emaus, spotkali zmartwychwstałego bardziej szczegółowe zapiski kronikarskie przy- www.mhk.pl oraz na profilu oddziału Dom Jezusa. Pod wpływem liturgii dnia w Poniedziałek chodzi nam czekać do XIX w. Poniedziałkowe Zwierzyniecki na portalu Facebook. Wielkanocny powstał zwyczaj wędrowania „na wielkanocne popołudnia spędzała tam wtedy Emaus”. Celem pielgrzymek były kościół lub ka- znaczna część mieszkańców Krakowa, zmierza- *asystent w Muzeum Historycznym Miasta Kra- plica oddalona od miasta. Nie jest to oczywiście jąc do Norbertanek pieszo, konno czy pojaz- kowa tradycja ściśle krakowska – podobne pielgrzymki dami. Przechadzki te były połą- odbywały się również w innych miastach Polski. czone ze spacerami na kopiec Kościuszki. W XIX w. miały Trochę historii… one charakter bardziej na- W Krakowie Zwierzyniec nie był jedynym miej- rodowo-patriotyczny. Cza- scem obchodzenia tego odpustu. Drugi odby- sy I i II wojny światowej wał się przy kościele świętych Sebastiana i Ro- nie przeszkodziły w ob- cha, a gdy w 1793 r. świątynia została zburzona, chodzeniu uroczystości, uroczystości przeniesiono do kościoła św. Ger- choć miały one mniej trudy przy wylocie ul. Siennej. W 1640 r. emaus huczny charakter. Korzeniowski Józef fot. zaczęto organizować także przy nieistniejącym już kościele św. Wawrzyńca, ostatecznie prze- Emausowe trwał tylko ten organizowany przy klasztorze zwyczaje sióstr Norbertanek. Z emausem wiąże się wie- Pierwsze wzmianki o zwierzynieckim emau- le ciekawych, częściowo Tradycyjna zabawka – drewniana bryczka sie pochodzą z końca XVI w. Legat papie- zapomnianych już zwycza-

27 marca 2013 r. 8 miasto

przez władze Krakowa. Spotkania odbyły się w dniach: 1, 5 i 6 marca. Sześciolatku, W nadchodzącym roku szkolnym 2013/2014 rodzice po raz ostatni mają prawo wybrać, czy zapisać sześciolatka do przedszkola, czy do pierwszej klasy szkoły podstawowej. To waż- na decyzja, która nie może być podejmowana nie trać roku! pochopnie, dlatego zachęcamy rodziców do rozważenia wszystkich „za” i „przeciw”. – Odpo- Ponad 70 szkół podstawowych zadeklarowało chęć przystąpienia wiednie przygotowanie szkół z pewnością bę- do programu przygotowywanego przez Urząd Miasta Krakowa, dzie dla nich argumentem „za” – przekonuje dzięki, któremu dostaną po 35 tys. zł na dodatkowe przygotowanie Anna Okońska-Walkowicz. Lista szkół, które zamierzają przystąpić do szkoły na przyjęcie dzieci sześcioletnich do klas pierwszych. programu tworzenia świetlic (do tej pory do programu zgłosiło się 75 z 98 szkół podstawowych): SP nr 1, SP nr 2, SP P z Oddziałami Integracyj- nymi nr 3, SP nr 4, SP z Oddziałami Sportowymi nr 5 (w ZSO nr 51), SP nr 10, SP nr 11 (w ZSP nr 3), SP nr 12 ( w ZSOI nr 1), SP nr 16 (w ZSP nr 6), SP nr 21, SP z Oddziałami Integracyjnymi nr 22, SP nr 24, SP nr 25, SP nr 26, SP nr 27, SP nr 29, SP nr 31, SP nr 32, SP nr 36, SP nr 38, SP nr 40, SP nr 41, SP nr 43, SP nr 47 (w ZSP nr 1), SP nr 48, SP nr 50, SP nr 52, SP nr 53, SP nr 54, SP nr 56, SP nr 58, SP nr 61, SP nr 64, SP nr 66 (w ZSP nr 7), SP nr 67, SP nr 68 (w ZSP nr 2), SP nr 72, SP nr 75 (w ZSO Mistrzostwa Sportowego), SP nr 78, SP nr 82, SP nr 85, SP nr 86, SP nr 89, SP z Oddzia- łami Integracyjnymi nr 90 (w ZSOI nr 7), SP nr 91, SP nr 93, SP nr 95, SP z Oddziałami Integracyjny- mi nr 98, SP nr 101, SP nr 104, SP nr 105, SP nr 107,

fot. Wiesław Majka / UMK Wiesław fot. SP nr 109, SP nr 111, SP nr 113, SP nr 114, W roku szkolnym 2014/2015 w klasach pierwszych rozpoczną naukę dwa roczniki dzieci – 2007 i 2008 SP nr 117, SP nr 119, SP nr 123, SP nr 126, SP nr 129 (w ZSP nr 5), SP nr 130, SP nr 133, SP nr 134, SP nr 137, SP nr 138, SP nr 142, SP nr 144 z Od- Katarzyna uczycieli dotyczące metod pracy z dziećmi działami Integracyjnymi, SP nr 151 (w ZSOI nr 2), Fiedorowicz-Razmus sześcioletnimi. Władze miasta kładą także na- SP nr 153, SP nr 155, SP nr 156, SP 157 (w ZSO cisk na to, aby tworzyć klasy wyłącznie dla sześ- nr 15), SP nr 158 (w ZSOI nr 3), SP nr 162. o bardzo dobra wiadomość, która jest ciolatków. dowodem na to, że dyrektorom szkół Przypomnijmy, że w roku szkolnym 2014/2015 zależy nie tylko na przyjęciu sześciolat- w klasach pierwszych rozpoczną naukę dwa T Rodzice – rodzicom ków do szkół, ale także na tym, aby zapewnić roczniki dzieci – 2007 i 2008 (minister edukacji im jak najlepszą opiekę – mówi Anna Okońska- narodowej Krystyna Szumilas wielokrotnie pod- -Walkowicz, Zastępca Prezydenta Miasta Krako- kreślała, że decyzja o obniżeniu wieku obowiąz- „Rodzice – rodzicom, czyli czego wa ds. Edukacji i Spraw Społecznych. ku szkolnego jest nieodwołalna). Wiąże się to z re- nie możecie nie wiedzieć o swoim Szkoły, które zgłosiły się do programu, otrzy- krutacją do szkół w roku szkolnym 2014/2015 od sześciolatku” – to tytuł konferencji mają po 35 tys. zł. Teraz ich zadaniem jest przy- 10 do 14 tys. dzieci. zorganizowanej dla rodziców dzieci gotowanie projektów dotyczących tego, jak Podwójny rocznik to ogromne wyzwanie za- sześcioletnich, która odbyła się 19 marca chcą je wykorzystać. A będą je mogły przezna- równo dla szkół, jak i dla dzieci i ich rodziców. w Sali Obrad RMK. Rodzice mieli okazję czyć m.in. na: opłacenie zajęć świetlicowych Aby ułatwić rodzicom decyzję, czy zapisać sześ- obejrzeć prezentacje przygotowane adresowanych do sześciolatków (jeśli to moż- ciolatka rok wcześniej do szkoły podstawowej, przez specjalistów-rodziców, dotyczące liwe – w odrębnych świetlicach), realizację cie- czy zostawić go w przedszkolu, Urząd Miasta m.in. przygotowania krakowskich szkół kawych zajęć rozwijających zainteresowania Krakowa realizuje projekt pod hasłem „Sześcio- na przyjęcie sześciolatków, geniuszu i wspierające proces uczenia się dzieci sześcio- latku, nie trać roku!”, którego celem jest stwo- sześcioletnich dzieci oraz faktów i mitów letnich, zorganizowanie opieki nad sześciolat- rzenie odpowiednich warunków edukacji dla na temat ich rozwoju. Zapoznali się także kami także w dni wolne od nauki (wakacje, fe- dzieci sześcioletnich. ze spostrzeżeniami nauczycieli dotyczącymi rie), zorganizowane obiadów i podwieczorków O założeniach tegorocznej edycji projek- funkcjonowania sześciolatków w szkole oraz lub na inne zadania, które szkoła uzna za ważne. tu dyrektorzy szkół, przedszkoli oraz przed- refleksjami rodziców, którzy zapisali swoje Niezależnie od tych środków Gmina zorga- stawiciele rad dzielnic rozmawiali pod- sześcioletnie dzieci do pierwszej klasy. nizuje również dodatkowe szkolenia dla na- czas specjalnych spotkań organizowanych

27 marca 2013 r. 9 miasto

Wszystko, co musisz Ile za śmieci? Za odbiór posegregowanych odpadów mieszkańcy budynków wielorodzinnych zapłacą średnio 12 zł od osoby wiedzieć o śmieciach miesięcznie. Dla, tych którzy segregacji nie prowadzą, stawki będą o 50 proc. Chcesz dowiedzieć się wszystkiego o nowym systemie gospoda- wyższe. W zabudowie jednorodzinnej rowania odpadami komunalnymi, sprawdzić, ile będziesz płacić za stawka dla gospodarstwa domowego odbiór śmieci i kto będzie je odbierał? Odwiedź specjalną stronę jednoosobowego za odbiór odpadów segregowanych wyniesie miesięcznie internetową www.nowezasady.pl, zadzwoń na bezpłatną infolinię 32,50 zł, dla gospodarstwa dwuosobowego 800-112-211 i śledź kampanię informacyjną w radiu, telewizji i ko- 44,50 zł, a dla czteroosobowego – munikacji miejskiej. Wkrótce będziesz także mógł odwiedzić specjal- 62,50 zł. Opłaty za odbiór śmieci nieposegregowanych wyniosą 48,50 zł, ne punkty konsultacyjne, a w twojej skrzynce pocztowej pojawią się 65 zł i 92,50 zł. Mieszkańcy bloków będą broszury informacyjne. płacić nie w zależności od liczby osób zameldowanych, ale od pojemności Katarzyna ny również pod adresem www.mpo.krakow. odbieranych pojemników. Fiedorowicz-Razmus pl/nowezasady). Znajdują się tu najważniejsze informacje dotyczące nowych zasad „rewolu- rzypomnijmy, że 13 marca Rada Miasta cji śmieciowej” w Krakowie, takie jak podsta- wypełniania dokumentów i zasad segregowa- Krakowa przyjęła pakiet uchwał ustawy prawne, stawki dla mieszkańców wspólnot, nia odpadów itp. Otwarte będą również spe- P lających m.in. stawki za odbiór śmieci. mieszkań zarządzanych przez spółdzielnie oraz cjalne punkty konsultacyjne. Nowy, wynikający bezpośrednio z zaleceń Unii właścicieli domów jednorodzinnych. W serwi- Od kwietnia w wielu punktach w Krakowie Europejskiej system, będzie obowiązywał od sie pojawi się też wzór wypowiedzenia umowy (siedzibach Urzędu Miasta Krakowa, siedzibach 1 lipca br. – Oczekujemy, że dzięki nowemu sy- z dotychczasowym odbiorcą śmieci, informa- rad dzielnic Krakowa, w punktach informacyj- stemowi, który obejmie cały teren miasta, Kra- cja, jak przygotować miejsce odbioru odpa- nych Ekocentrum, siedzibie MPO) zostaną udo- ków będzie czysty i że mieszkańcy będą prowa- dów, oraz obszerny dział FAQ – najczęściej za- stępnione konieczne do wypełnienia deklara- dzić segregację śmieci, ponieważ będzie to dla dawanych pytań, a także specjalny kalkulator, cje o wysokości opłaty za zagospodarowanie nich bardziej opłacalne – wymieniał podczas dzięki któremu każdy sam będzie mógł obli- odpadów komunalnych. Deklaracja dostępna konferencji prasowej Zastępca Prezydenta Mia- czyć, ile zapłaci za odbiór śmieci. Działa już tak- będzie również w formie pliku pdf na stronie sta Krakowa Tadeusz Trzmiel. że bezpłatna infolinia 800-112-211, pod którą www.mpo.krakow.pl/nowezasady oraz www. Informacje o tym, na czym polega nowy mieszkańcy Krakowa mogą uzyskać szczegóło- nowezasady.pl w wersji umożliwiającej wypeł- system gospodarowania odpadami komu- we informacje na temat nowych zasad. nienie jej online. Do 30 kwietnia właściciele nie- nalnymi, mieszkańcy Krakowa mogą czerpać Już niebawem do wszystkich gospodarstw ruchomości muszą ją wypełnić i złożyć w siedzi- z bardzo wielu źródeł. W ramach kampanii in- domowych zostaną wysłane broszury z infor- bie Miejskiego Przedsiębiorstwa Oczyszczania formacyjnej został uruchomiony nowy ser- macjami na temat wysokości stawek, miejsc, Spółka z o.o. w Krakowie (lub w miejscu jej po- wis internetowy www.nowezasady.pl (dostęp- skąd można pobrać deklaracje, oraz sposobu brania). Warto podkreślić, że obowiązek ten na- leży do wszystkich właścicieli nieruchomości, ale w przypadku zabudowy wielorodzinnej de- klarację składają zarządy spółdzielni mieszkaniowych i wspólnot mieszkaniowych, a nie ich pojedynczy członkowie. W sytuacji braku zarzą- du obowiązek ten wypełniają właściciele wy- dzielonego lokalu. Pamiętać także należy o rozwiązaniu do- tychczasowej umowy, jeśli była podpisana z innym odbiorcą odpadów niż MPO w Krakowie (w tym przypadku jej rozwiązaniem zajmie się odbiorca). Należy to zrobić odpowiednio wcześniej, w zależności od zapisów w indy- widualnej umowie, by uniknąć dodatkowych kosztów. Całej kampanii, w poszczególnych etapach, towarzyszyć będzie seria spotów emitowanych w TVP Kraków, Radiu Kraków oraz na ekranach

fot. archiwum MPO archiwum fot. LCD we wszystkich tramwajach i autobusach Dla tych, którzy segregują śmieci, stawki będą niższe MPK w Krakowie.

27 marca 2013 r. 10 miasto

Rada Miasta Krakowa ustaliła następujące stawki opłat za gospodarowanie odpadami:

Zabudowa jednorodzinna odpady selektywnie zebrane odpady nieselektywnie zebrane gosp. domowe 1-osobowe 32,50 zł 48,50 zł gosp. domowe 2-osobowe 44,50 zł 65,00 zł gosp. domowe 3-osobowe 54,50 zł 80,50 zł gosp. domowe 4-osobowe 62,50 zł 92,50 zł gosp. domowe 5-osobowe 69,50 zł 103,50 zł gosp. domowe 6-osobowe 76,50 zł 113,00 zł gosp. domowe 7-osobowe i większe 80,50 zł 119,00 zł

Zabudowa wielorodzinna (w której nie ma lokali użytkowych) odpady selektywnie zebrane odpady nieselektywnie zebrane gosp. domowe 1-osobowe 19,50 zł 29,00 zł gosp. domowe 2-osobowe 37,00 zł 55,00 zł gosp. domowe 3-osobowe 53,50 zł 80,00 zł gosp. domowe 4-osobowe 64,50 zł 96,00 zł gosp. domowe 5-osobowe 72,50 zł 108,00 zł gosp. domowe 6-osobowe 76,50 zł 113,00 zł gosp. domowe 7-osobowe i większe 78,50 zł 116,50 zł

Zabudowa wielorodzinna (w której funkcjonują lokale użytkowe) oraz Nieruchomości niezamieszkane (na których wytwarzane są śmieci) odpady selektywnie zebrane odpady nieselektywnie zebrane pojemnik 0,12 m sześc. 16,00 zł 23,84 zł pojemnik 0,18 m sześc. 24,00 zł 35,79 zł pojemnik 0,24 m sześc. 31,50 zł 46,93 zł pojemnik 0,66 m sześc. 45,39 zł 67,63 zł pojemnik 0,77 m sześc. 52,96 zł 78,91 zł pojemnik 0,8 m sześc. 55,02 zł 81,97 zł pojemnik 1,1 m sześc. 75,65 zł 112,71 zł pojemnik 2,5 m sześc. 192,94 zł 287,48 zł pojemnik 5 m sześc. 385,88 zł 574,96 zł pojemnik 7 m sześc. 540,23 zł 804,94 zł pojemnik 10 m sześc. 771,75 zł 1 149,90 zł pojemnik 12 m sześc. 926,10 zł 1 379,88 zł pojemnik 15 m sześc. 1 157,63 zł 1 724,86 zł pojemnik 16 m sześc. 1 234,80 zł 1 839,85 zł pojemnik 18 m sześc. 1 389,15 zł 2 069,83 zł pojemnik 20 m sześc. 1 543,50 zł 2 299,81 zł pojemnik 30 m sześc. 2 315,25 zł 3 449,72 zł pojemnik 38 m sześc. 2 932,65 zł 4 369,64 zł pojemnik 40 m sześc. 3 087,00 zł 4 599,63 zł z prasokontenera (odpady sprasowane) za 410,24 zł 611,25 zł 1 m sześc. z prasokontenera (odpady sprasowane 152 zł 226,48 zł z targowisk – kod 200302) za 1 m sześc. pojemnik na szkło za 1 m sześc. 71,59 zł 106,66 zł

27 marca 2013 r. 11 miasto

uczniowie mogą też szlifować swoje umiejęt- Nowa jakość kształcenia ności m.in. na kursach języków obcych branżo- wych, barmańskich, florystycznych czy gastro- nomicznych. W ramach projektu prowadzone są także działania mające na celu poprawę spo- zawodowego łecznego wizerunku kształcenia zawodowego, szczególnie wśród młodzieży oraz rodziców. 140 mln zł na szkolenia i kursy dla ok. 37 tys. uczniów oraz na no- Jednym z nich jest konkurs: „Mam zawód. Mam woczesny sprzęt dla ponad 190 małopolskich szkół to zyski płynące fantazję”. W 2012 r. przeprowadzono konkursy z realizacji projektu „Modernizacja kształcenia zawodowego w Mało- dla wszystkich branż objętych projektem tzn. dla branży: budowlanej, rolno-przetwórczej, polsce”. Dla krakowskich szkół biorących udział w projekcie przewi- społeczno-medycznej, informatyczno-elektro- dziano ponad 12 mln zł dofinansowania. nicznej, turystyczno-gastronomicznej, usługo- wej, mechaniczno-mechatronicznej. W kon- kursach zawodowych wzięło udział ponad 200 uczniów i słuchaczy małopolskich szkół. Laure- aci zostali nagrodzeni podczas uroczystej gali podsumowującej cykl konkurencji zawodowych, która odbyła się w Teatrze im. J. Słowac kiego w Krakowie. W ramach projektu wprowadzono także nową formę praktycznej nauki zawodu – płat- ne staże. Na ich realizację przeznaczono dodatkowe środki w wysokości ponad 4 mln zł. Według założeń skorzysta z nich ok. 2 tys. mło- dych ludzi. Podjęcie współpracy w tym zakresie zadeklarowało 20 partnerów projektu oraz ok. 160 przedsiębiorstw. Staż będzie realizowa- ny w okresie 3–4 tygodni, pierwsze odbędą się w tym roku. Dotychczasowe efekty współpracy szkół zawodowych z przedsiębiorstwami oraz realizacja

Urzędu Marszałkowskiego Województwa Małopolskiego Województwa Urzędu Marszałkowskiego archiwum fot. płatnych staży to główne tematy podejmowa- Dzięki projektowi „Modernizacja kształcenia zawodowego w Małopolsce” uczniowie mogą zdobywać nowe umiejętności ne podczas zeszłorocznych spotkań konsulta- praktyczne cyjnych, w których udział wzięli przedstawiciele partnerów projektu, uczestniczących w nim szkół oraz reprezentanci małopolskich firm i in- Anna Długosz Na terenie Gminy Miejskiej Kraków wspar- stytucji działających w branżach: mechanicz- ciem objętych zostało 14 zespołów szkół za- no-mechatronicznej, rolno-przetwórczej, usłu- d 2010 r. Kraków uczestniczy w pro- wodowych mających status placówek pub- gowej oraz społeczno-medycznej. W dyskusji jekcie partnerskim o zasięgu regio- licznych, w tym 24 technika (1 specjalne), poświęconej szkolnictwu zawodowemu uczest- O nalnym. Współpracę w jego ramach 1 technikum uzupełniające, 14 zasadniczych niczyli przedstawiciele firm: FeuVert Polska Od- podjęły prowadzące szkoły zawodowe powia- szkół zawodowych (2 specjalne), 2 szkoły po- dział Kraków, Polimex-Mostostal SA Zakład Naf- ty i gminy z Małopolski oraz podmioty niepub- licealne (1 specjalna). W krakowskich szkołach tobudowa, Sowier, Zakład Produkcji Gumowej liczne wyłonione na drodze konkursu. Projekt w ramach małopolskiego programu moderni- Hoko, Zakłady Azotowe w Tarnowie-Mościcach, „Modernizacja kształcenia zawodowego w Ma- zacji kształcenia zawodowego przewidziane są Biuro Techniczne Walusiak, ANWA Kraków, AAC łopolsce” to jedno z pierwszych w Polsce kom- m.in. szkolenia z programów Autocad, CISCO, Kraków, Prima Auto w Miechowie, Zakład Me- plementarnych przedsięwzięć o zasięgu regio- Corel Draw, systemów Linux i Microsoft, a tak- chanika i Elektromechanika Pojazdowa w Bali- nalnym, zakładające równoczesne wsparcie że kursy z zakresu techniki światłowodowej, cy- cach, Miejskie Przedsiębiorstwo Oczyszczania uczniów oraz kadry pedagogicznej szkół zawo- frowej obróbki obrazu i dźwięku, fotografii pra- w Krakowie, Krakowska Hodowla i Nasienni- dowych. sowej, prawa jazdy kat. B, C, E. Ogółem za środki ctwo Ogrodnicze Polan, Teva Operations Po- Podstawowym celem projektu jest pod- unijne zorganizowanych zostanie ok. 150 spe- land, Apipol-Farma, Art-Dent, Zakład Produkcji wyższenie jakości kształcenia zawodowego cjalistycznych kursów zawodowych. Najwię- Obuwia Carinii, ELTEK Network SA, Hotel Leo- w poszczególnych branżach oraz lepsze po- cej z nich przeznaczono dla branż: usługowej polis, OTTO Polska Oddział Kraków, Partner Ser- wiązanie jego oferty z potrzebami rynku pra- (specjalności: ekonomista, logistyk, drukarz, in- vice, Restauracja Klimaty Południa, Restauracja cy. Szacuje się, że do końca 2014 r. liczba mało- troligator, fryzjer), informatyczno-elektronicznej Hawełka, Delikatesy Poleo-2 i krakowskie hote- polskich uczniów biorących udział w kursach (specjalności: informatyk, technik cyfrowych le Ibis – Centrum i Stare Miasto, a także Szpital i zajęciach dodatkowych wyniesie ok. 37 tys., procesów graficznych), budowlanej (specjal- Specjalistyczny im. J. Dietla w Krakowie, krakow- a 194 szkoły zawodowe zostaną wyposażane ności: technik budownictwa, technik drogow- ski Oddział Regionalny KRUS i Powiatowy Cech w nowoczesny sprzęt służący do praktycznej nictwa, technik architektury krajobrazu, technik Rzemieślników i Przedsiębiorców w Wieliczce. nauki zawodu. inżynierii środowiska i melioracji). Krakowscy

27 marca 2013 r. 12 miasto

chennej. Takie zestawienie urządzeń pozwala uzyskać dzięki precyzyjnej filtracji doskonałą Nowocześnie jakość wody, bez konieczności wprowadzania dodatkowych substancji chemicznych. Zamon- towanie filtrów podciśnieniowych nawet kilka- krotnie zmniejsza zużycie wody. Przykłady innowacyjnych rozwiązań na kra- i oszczędnie kowskich obiektach sportowych można by mnożyć. Na pewno na uwagę zasługuje wy- Wiele budowanych i modernizowanych w ostatnim czasie krakow- korzystanie oświetlenia hybrydowego na sfi- skich obiektów sportowo-rekreacyjnych zostało wyposażonych nansowanym wspólnie przez piłkarzy holen- w kolektory słoneczne. Zastosowanie nowoczesnych rozwiązań to derskich uczestniczących w Euro 2012 i Gminę Miejską Kraków boisku Orange Cruyff Court nie tylko działanie na rzecz ochrony środowiska naturalnego, ale przy Szkole Podstawowej nr 31 w Bronowicach. także konkretne korzyści finansowe. Energię dla zasilania oświetlenia LED pozyskuje się tam z paneli fotowoltaicznych oraz z turbi- * Jerzy Sasorski ry Sportowej w Krakowie – w imieniu Gminy – ny wiatrowej. Wytworzona energia jest maga- występuje już z kolejnym wnioskiem o dofinan- zynowana w akumulatorach żelowych. System elem realizowanego od 23 grudnia sowanie przez UE zakupu zasilania reguluje się poprzez 2009 r. do 31 października 2012 r. przez i montażu kolejnych kolek- regulator fotowoltaiczny C Zarząd Infrastruktury Sportowej w Kra- torów. O wyborze i regulator turbiny wiatro- kowie projektu „Instalacja kolektorów słonecz- Należy dodać, że nowo- obiektów, wej. Oświetlenie można nych na obiektach sportowych” w ramach czesne rozwiązania doty- włączać automatycznie lub Małopolskiego Regionalnego Programu Opera- czące zarówno odnawial- w których ręcznie. W podobny spo- cyjnego na lata 2007–2013 była poprawa jako- nych źródeł energii, jak zainstalowano sób działa oświetlenie na ści powietrza w naszym mieście i większe wy- i uzdatniania wody znalazły kolektory, kilku przyszkolnych boi- korzystywanie odnawialnych źródeł energii. zastosowanie w oddanym skach wielofunkcyjnych, Nieprzypadkowo więc kolektory słonecz- do użytku wiosną ubiegłe- decydowały: m.in. przy SP nr 114 przy ne umieszczono w kompleksach sportowych, go roku krytym basenie lokalizacja, ul. Łąkowej czy SP nr 53 w których znajdują się kryte pływalnie, czy- przy ul. Kurczaba. Popular- nasłonecznienie przy ul. Skośnej. Wkrótce li w Centrum Rozwoju Com-Com Zone w No- ny w Europie system uzdat- i zapotrzebowanie rozpocznie się budowa wej Hucie, w Klubie Sportowym Korona czy niania wody trafił wreszcie energooszczędnej sali gim- w Ośrodku Sportu i Rekreacji Kolna. Dzięki na rynek polski. Instalacja na ciepłą wodę nastycznej na os. Wyso- temu udało się znacznie obniżyć wysokie kosz- uzdatniania wody baseno- użytkową. kim z wykorzystaniem tzw. ty przygotowania ciepłej wody bieżącej i wody wej składa się z filtra pod- technologii pasywnej. basenowej. Według szacunkowych obliczeń ciśnieniowego, wykorzystu- jest to ok. 20 tys. zł rocznie w przypadku każde- jącego jako materiał filtracyjny włókna celulozy, *rzecznik prasowy Zarządu Infrastruktury Spor- go obiektu – a przecież oszczędności dotyczą oraz skutecznej dezynfekcji na bazie soli ku- towej w Krakowie też zużycia energii elektrycznej na oświetlenie. Kolektory słoneczne zostały zakupione i za- montowane ponadto w Yacht Klubie Polskim, Klubie Sportowym Borek, Kolejowym Klubie Wodnym 1929, Klubie Żeglarskim Horn, Pa- rafialnym Klubie Sportowym Jadwiga, Klu- bie Sportowym Orzeł Piaski Wielkie oraz Klubie Sportowym Wanda (na otwartym kąpie- lisku przy ul. Bulwarowej). Wspomniany projekt, obejmujący również opracowanie dokumenta- cji technicznej i studium wykonalności, umoż- liwił wyposażenie kilku obiektów (WKS Wawel, KS Hutnik, KŻ Horn i Szkoła Podstawowa nr 2) w lampy fotowoltaiczne. O wyborze obiektów, w których zainstalowano kolektory, decydowały: lokalizacja, nasło- necznienie i zapotrzebowanie na ciepłą wodę użytkową. Całkowita wartość projektu „Instala- cja kolektorów słonecznych na obiektach spor-

towych” to blisko 2 mln zł. Dofinansowanie Jerzyfot. Sasorski / ZIS ze środków unijnych wyniosło ok. 1,35 mln zł. Zastosowanie nowoczesnych rozwiązań to nie tylko działanie na rzecz ochrony środowiska naturalnego, ale także konkret- Reszta – ponad 630 tys. zł – to wkład własny ne korzyści finansowe Gminy Miejskiej Kraków. Zarząd Infrastruktu-

27 marca 2013 r. 13 miasto 1 procent podatku = 100 procent serca

Pamiętajmy, że w zeznaniu podatkowym składanym za 2012 r. mamy prawo przekazać 1 proc. swojego podatku wybranej organizacji po- żytku publicznego. Skorzystajmy z tego prawa, by odmienić czyjś los.

Sylwia Drożdż jowy regionów. Świadomość odgrywanej przez • podatnicy opodatkowani ryczałtem od przy- nie roli powoduje, że z roku na rok przybywa chodów ewidencjonowanych, achęcam mieszkańców naszego mia- ludzi przekazujących swój 1 proc. – w 2012 r. • podatnicy prowadzący jednoosobową działal- sta, by przekazali 1 proc. podatku na 11 165 578 uprawnionych podatników złożyło ność gospodarczą i korzystający z 19-procen- Z rzecz krakowskich organizacji pozarzą- wnioski o przekazanie na rzecz organizacji po- towej stawki podatku. dowych – apeluje prezydent Jacek Majchrow- żytku publicznego ponad 457 mln zł. 1 proc. mogą przekazać również emeryci, ski. – W ten sposób pomożemy tym organiza- Instytucja 1 proc. została wprowadzona pod warunkiem że samodzielnie wypełnią PIT-37 cjom, które cały rok wspierają potrzebujących, do polskiego systemu podatkowego 1 stycz- i zrezygnują z pomocy ZUS-u w tym zakresie. Po- dbają o prawa człowieka czy wspomagają szenia 2004 r. i początkowo funkcjonowała na za- dobna zasada dotyczy osób, które są rozlicza- roko rozumiany rozwój lokalny – podkreśla. sadzie ulgi podatkowej. Począwszy od zeznań ne przez pracodawcę. W większości wypadków Organizacje pozarządowe działają we podatkowych za rok 2007 przekazania środków 1 proc. podatku to niewielka kwota: kilkadziesiąt, wszystkich obszarach naszego życia. Zajmują na rzecz organizacji pożytku publicznego do- kilkanaście, a nawet kilka złotych. Liczą się jednak się osobami potrzebującymi wsparcia: niepeł- konują naczelnicy urzędów skarbowych zgod- najdrobniejsze wpłaty. Każdą z nich można prze- nosprawnymi, chorymi, starszymi, narażonymi nie z wnioskami podatników. 1 proc. podatku liczyć na pewną liczbę posiłków, godzin zajęć czy na przemoc, porzuconymi i bezdomnymi. Dzia- mogą przekazać rozliczający się w Polsce: sprzętu do zajęć edukacyjnych i sportowych. łają w sferze kultury, edukacji, ekologii, sportu. • podatnicy podatku dochodowego od osób fi- Dodatkowe informacje wraz z listą krakow- Ratują chore i cierpiące zwierzęta. Szukają za- zycznych (w tym m.in. podatnicy uzyskujący skich organizacji pożytku publicznego można ginionych ludzi, pomagają w walce z nałoga- dochody z odpłatnego zbycia papierów war- znaleźć na stronie: www.ngo.krakow.pl. mi. Budują kapitał społeczny i potencjał rozwo- tościowych), Kalendarium Prezydenta Miasta Krakowa 13 marca 15 marca 19 marca • Gala II edycji plebiscytu Wpływowa Kobieta • Pokaz po konserwacji obrazu „Carowie Szujscy • Złożenie kwiatów pod pomnikiem Józefa Małopolski 2013 przed królem Zygmuntem III w roku 1611” ze Dietla, pl. Wszystkich Świętych zbiorów Lwowskiego Muzeum Historycznego • Wizyta ambasadora Republiki Turcji Yusufa Ziya Özcana

16 marca • Zebranie plenarne Społecznego Komitetu Od- nowy Zabytków Krakowa, Collegium Novum • Otwarcie wystawy „Apteka Tadeusza Pankiewi- cza w getcie krakowskim” w oddziale Muzeum • Uroczysta msza św. w intencji mieszkańców

zdjęcia: Wiesław Majka / UMK Wiesław zdjęcia: Historycznego Miasta Krakowa – Apteka pod Stołecznego Królewskiego Miasta Krakowa Orłem, pl. Bohaterów Getta w dniu święta Patrona Miasta 14 marca • Wręczenie medali św. Józefa – marszałkowi Wo- • Spotkanie z Szefem Biura Gospodarczego 17 marca jewództwa Małopolskiego Markowi Sowie oraz i Kulturalnego Tajpej w Warszawie Jackiem • Marsz upamiętniający 70. rocznicę likwidacji inż. arch. Andrzejowi Freyerowi, pl. Wolnica Kuo-Chiang Chiang krakowskiego getta, pl. Bohaterów Getta • Spotkanie z wiceminister spraw zagranicznych • Recital fortepianowy w ramach XVII Wielka- Beatą Stelmach nocnego Festiwalu im. Ludwiga van Beet- 18 marca hovena, Galeria Sztuki Polskiej XIX wieku • Uroczystość z okazji setnych urodzin Stefana 20 marca w Sukiennicach, Oddział Muzeum Narodowe- Radziszewskiego – najstarszego żyjącego ab- • Posiedzenie Komisji Wspólnej Rządu i Samo- go w Krakowie, Rynek Główny 1–3 solwenta Akademii Górniczo-Hutniczej rządu Terytorialnego, Warszawa

27 marca 2013 r. 14 miasto

Kultury Polskiej Ziemi Lwowskiej pomoc ma- terialną w postaci bożonarodzeniowej pacz- Polonijny Kraków ki żywnościowej. Dla wielu członków stowarzyszenia, zwłaszcza osób w podeszłym wieku i nierzadko w trudnej sytuacji materialnej, takie Naszych rodaków los rozrzucił po całym świecie. Bardzo często to świąteczne wsparcie ma duże znaczenie, także oni właśnie stają się inicjatorami współpracy partnerskiej Krakowa duchowe, choć często jest to kropla w morzu z miastami zagranicznymi. Angażując się w realizację szeregu pro- potrzeb. Ważnym zadaniem realizowanym przez jektów i przedsięwzięć, niestrudzenie budują pozytywny wizerunek Urząd Miasta Krakowa jest również repatriacja. naszego miasta. Krakowskie władze samorządowe już w 1994 r. aktywnie włączyły się w akcję repatriacji Pola- Izabela Haupt wszechobecnej tu historii naszego narodu to ków z Kazachstanu, a od 2000 r. w naszym mie- za każdym razem niezwykłe przeżycie, źród- ście znajdują swój dom także rodacy przyjeż- edług Ministerstwa Spraw Zagra- łem autentycznych wzruszeń dla uczestników dżający z Gruzji i Białorusi. Konkretne osoby, nicznych łacińskim słowem „Po- wyjazdu oraz nierzadko inspiracja dla jeszcze wskazywane uchwałą Rady Miasta Krakowa, W lonia” – znaczącym po prostu aktywniejszej działalności polonijnej i promo- otrzymują notarialne zaproszenia będące pod- Polska – najczęściej określa się całą polską dia- wania naszego kraju. W tym roku grupa na- stawą do osiedlenia się w Krakowie. Obecnie sporę. W węższym rozumieniu Polonia to słowo szych rodaków m.in. z Rosji, Kazachstanu, a tak- w Krakowie mieszkają 33 rodziny repatriantów, określające tych, którzy urodzili się już poza Pol- że z Białorusi i Ukrainy przyjedzie do Krakowa a w bieżącym roku przybędą cztery kolejne. Po ską, jednak poczuwają się do polskiego pocho- w dniach 2–3 kwietnia. przyjeździe do naszego miasta rodziny te są dzenia i związków z polskością. Terminu Polonia Co roku latem w naszym mieście gości jesz- otaczane opieką ze strony Urzędu Miasta Kra- z reguły używamy wobec polskich społeczno- cze jedna grupa rodaków ze Wschodu. Kraków kowa, otrzymują pomoc finansową i logistycz- ści w takich krajach, jak: USA, Kanada, Francja, od kilku lat wspiera bowiem organizacyjnie i fi- ną przy załatwianiu wszelkich formalności zwią- Brazylia, gdzie dominują ci, których dziadkowie nansowo pielgrzymkę członków Towarzystwa zanych z pobytem w Krakowie. lub pradziadkowie wyjechali z Polski całe dzie- Kultury Polskiej Ziemi Lwowskiej do kraju. Ta Naszych rodaków los rozrzucił po ca- sięciolecia temu. największa organizacja polonijna działająca na łym świecie. Bardzo często to oni właśnie sta- Natomiast Polacy za granicą – nie licząc Kresach Wschodnich kultywuje narodowe tra- ją się inicjatorami współpracy partnerskiej polskich obywateli, którzy znajdują się za gra- dycje oraz prężnie działa na rzecz krzewienia Krakowa z miastami zagranicznymi, budując nicą czasowo i niedługo, jak np. turyści, osoby kultury polskiej na Ukrainie. pozytywny wizerunek naszego miasta. O tych w trakcie podróży służbowych – to Polacy (czę- Wsparcie dla Polonii na Wschodzie nie ogra- emisariuszach polskości warto i trzeba pamię- sto polscy obywatele), którzy wprawdzie żyją za nicza się jednakże tylko do organizacji wizyt tać, dlatego polecamy lekturę cyklu wywia- granicą już od dawna, ale decyzja o tym poby- w kraju ojczystym, które, choć ogromnie waż- dów z przedstawicielami Polonii na stronie: cie zapadła bez ich udziału (np. wskutek zmia- ne, nie mogą być jedynym wyrazem pamięci www.krakow.pl w zakładce „Współpraca mię- ny przebiegu granic), lub zdecydowali się po- o naszych rodakach za granicą. Prezydent Mia- dzynarodowa”. zostać za granicą czasowo z powodu różnych sta Krakowa co roku przekazuje Towarzystwu okoliczności. Dla jednych i dla drugich istotnym elementem umacniającym tożsamość narodo- wą oraz więzy z krajem ojczystym są podróże do Polski. Szczególnym przykładem takiej sentymen- talnej podróży jest tradycyjna, organizowa- na już od 14 lat akcja „Wielkanoc w Polsce”. Jej uczestnicy spędzają świąteczną niedzielę i po- niedziałek u rodzin członków lubelskiego Sto- warzyszenia „Wspólne Korzenie”, a w ciągu kil- kudniowego pobytu w Polsce odwiedzają Kraków, Warszawę i pielgrzymują do Często- chowy. Są wśród nich przedstawiciele starszego pokolenia Polonii oraz kultywujący polskość po- tomkowie dawnych zesłańców na Wschód. Mieszkają w Rosji, Kazachstanie, Uzbekistanie, na Ukrainie i Białorusi. Każdy z nich nosi Pol- skę w sercu. Dlatego też akcja ta ma szczególne znaczenie i symboliczny wymiar, a zaangażo- wanie finansowe i organizacyjne samorządów służy realizacji pięknego i bardzo ważnego pro-

jektu. Kraków jest zawsze pierwszym celem po- , oddział w Krakowie Polska” „Wspólnota Stowarzyszenia archiwum fot. dróży. Zwiedzanie Starego Miasta i nekropolii Grupa polonijna z Ulan Ude (wschodnia Syberia) królów, poznawanie materialnych świadectw

27 marca 2013 r. 15 miasto

W Krakowie wykonywane są też cięcia techniczne. Stosuje się je w budownictwie, Drzewa w mieście wzdłuż ciągów komunikacyjnych, linii energetycznych i telekomunikacyjnych, a ich celem Najstarsze polskie drzewo – cis pospolity – rośnie w Henrykowie jest m.in. zapewnienie bezpieczeństwa użyt- Lubańskim już ok. 1270 lat. Najwyższe – świerki pospolite – osiąga- kownikom tych tras oraz utrzymanie w nale- jące po 51,8 m, można znaleźć w Puszczy Białowieskiej i Beskidzie żytym stanie urządzeń energetycznych i telekomunikacyjnych. Żywieckim. A jaką długość mogą osiągnąć korzenie dorosłego drze- Mimo coraz większej świadomości w kwestii wa? To nieprawdopodobne, ale nawet 80 km! ochrony przyrody nie wszystkie cięcia są wykonywane zgodnie z zasadami sztuki ogrodniczej. Nieprawidłowości dotyczą najczęściej za- biegu rozrzedzania koron czy niepotrzebnej ich redukcji. Wykonawcy, którzy niestarannie i nie- zgodnie z zasadami pielęgnują zieleń, a także władający terenami lub inni posiadacze nie- ruchomości, na których te zabiegi są wykonywane, muszą liczyć się z naliczeniem kary pie- niężnej wynikającej z art. 88 ust. 1 pkt. 3 Ustawy o ochronie przyrody.

Usuwanie za zgodą Inne zasady regulują kwestie wycinania drzew i krzewów. – Bez zezwolenia można usu- nąć drzewa i krzewy owocowe, a także drzewa ozdobne, jeśli ich wiek nie przekroczy 10 lat – informuje Ewa Olszowska-Dej. Na wy- cinkę pozostałych konieczna jest zgoda. Wy- daje ją Prezydent Miasta Krakowa reprezento-

Wydziału Kształtowania Środowiska UMK Środowiska Kształtowania Wydziału archiwum fot. wany przez Wydział Kształtowania Środowiska Drzewa w mieście pochłaniają dwutlenek węgla, regulują temperaturę otoczenia, chronią przed hałasem, zwiększają wil- UMK. W przypadku terenów wpisanych do reje- gotność, dają schronienie w upalne dni stru zabytków zezwolenie wydaje konserwator zabytków. Zanim decyzja w sprawie zieleni zostanie wydana, wizję w terenie przeprowadza- Patryk Lewandowski gatunków, jak brzoza, grab, klon, wierzba. – Cię- ją inspektorzy Wydziału Kształtowania Środowi- cia żywych części tych gatunków należy wy- ska UMK. ak ważne są drzewa w mieście, niko- konać od czerwca do września. Posusz można Zdarza się też, że towarzyszą im przedsta- go nie trzeba przekonywać. Pochłaniają usuwać przez cały rok – precyzuje Ewa Olszow- wiciele organizacji ekologicznych. Dzieje się J dwutlenek węgla, regulują temperatu- ska-Dej. W przypadku orzecha, orzesznika, tak zazwyczaj wtedy, gdy mają zostać usunięte rę otoczenia, chronią przed hałasem, zwiększa- skrzydłorzecha cięcia wykonuje się od 15 lipca większe skupiska drzew. ją wilgotność, a w dodatku dają przyjemny wi- do 15 sierpnia. Dopuszcza się zmiany pory cięć Za wycięcie drzew pobierane są opłaty. Ich dok i schronienie w upalne dni. Aby spełniały gatunków „płaczących” – zależnie od warunków wysokość uzależniona jest od gatunku drzewa swoją funkcję, należy jednak o nie dbać zgod- klimatycznych w danym roku. W każdym przy- i obwodu pnia. Opłaty nie są naliczane w przy- nie z przepisami prawa dotyczącymi ochrony. padku porę rozpoczęcia cięć wyznacza jednak padkach, gdy wniosek o zezwolenie na wy- Właściciele i zarządcy nieruchomości, a tak- termin pełnego rozwoju liści. cinkę dotyczy przedsięwzięcia niezwiązane- że administratorzy terenów powinni pamiętać Na wykonanie zabiegów pielęgnacyjnych go z prowadzeniem działalności gospodarczej o obowiązku właściwego utrzymania drzew nie jest wymagane zezwolenie – wyjątek sta- (np. budowy domu jednorodzinnego), usuwa i krzewów. Wszelkie zabiegi pielęgnacyjne po- nowią tereny wpisane do rejestru zabytków. się drzewa zagrażające bezpieczeństwu ruchu siadacz terenu może przeprowadzić we włas- Podstawowym zabiegiem pielęgnacyjnym drogowego i kolejowego lub gdy rośliny ob- nym zakresie, pod warunkiem że będą one wy- i najczęściej wykonywanym są cięcia sanitar- umarły i nie mają szans na przeżycie. Nie płaci konane zgodnie z zasadami sztuki ogrodniczej. ne w koronach drzew. To rodzaj pielęgnacji ro- się też za usunięcie topoli gatunków nierodzi- Choć z pozoru taka czynność wydaje się prosta, ślin polegający na usuwaniu pędów, gałęzi i ko- mych o obwodzie pnia powyżej 1 m, mierzo- pielęgnacja roślin wcale nie jest łatwa. – W razie narów chorych, suchych oraz połamanych. nego na wysokości 1,3 m nad ziemią. Ci, którzy wątpliwości czy braku odpowiednich kwalifika- W sztuce ogrodniczej stosowane są również usuwają drzewa i krzewy bez zezwoleń i nisz- cji najlepiej zlecić prace fachowcom – zaznacza cięcia pielęgnacyjne korygujące, które polega- czą zieleń, muszą się liczyć z karą, której wyso- Ewa Olszowska-Dej, Dyrektor Wydziału Kształto- ją m.in. na obniżeniu wysokości, odciążeniu ko- kość równa się trzykrotności ustawowej opłaty wania Środowiska UMK. narów, usunięciu gałęzi nieprawidłowych czy za usunięcie drzewa. Kwestie związane z wy- nadmiernie zagęszczających koronę. Do zabie- cięciem drzew i krzewów regulują procedu- Rodzaje zabiegów pielęgnacyjnych gów ogrodniczych zaliczają się też cięcia pie- ry WS-19, WS-20 i WS-21 dostępne na stronie: Drzewa iglaste można przycinać przez cały rok, lęgnacyjne prześwietlające. Mają one na celu www.bip.krakow.pl. podobnie drzewa liściaste – z wyjątkiem takich rozluźnienie zbyt zagęszczonej korony.

27 marca 2013 r. 16 kultura

Portishead w Krakowie! Misteria Paschalia 25 czerwca w nowohuckiej hali ocynowni ArcelorMittal Poland Za nami pierwsze dni jubileuszowej edycji festiwalu Misteria Paschalia i dwa wielkie wielkie wydarzenie: koncert brytyjskiego zespołu Portishead. Występ koncerty: „Il Trionfo del Tempo e del będzie zapowiedzią tegorocznej edycji festiwalu Sacrum Profanum Disinganno” w wykonaniu zespołu Il Giardino (14–21 września). Armonico, a także „Copernicus” w wykonaniu zespołów Hespèrion XXI oraz La Capella Karolina Grysiak Reial de Catalunya prowadzonych przez i krytyków album „Dummy” . Kolejna płyta „Por- Jordiego Savalla. A już dzisiaj koncert, który tishead” (1997) nie powtórzyła sukcesu debiu- ma szansę stać się jednym z najważniejszych est zaledwie kilka zespołów, które na fe- tanckiego albumu, ale ugruntowała mocną po- muzycznych wydarzeń roku – „Orfeusz” stiwalu Sacrum Profanum musiały się zycję zespołu na światowej scenie muzycznej. Claudia Monteverdiego w interpretacji pojawić – mówi Filip Berkowicz, dyrek- J Rok później, po wydaniu płyty „Roseland NYC włoskiej grupy wokalnej La Venexiana tor artystyczny festiwalu. – Portishead, któ- Live” zespół zawiesił działalność i muzycy po- prowadzonej przez Claudia Cavinę. ry obecnie przygotowuje swój czwarty album wrócili do współpracy dopiero siedem lat póź- Choć wciąż trwają dyskusje, jaki utwór studyjny, jest jednym z nich. Wyjątkowa for- niej. W 2005 r. spotkali się, aby zagrać koncert na należy uznać za początek historii opery, nikt macja w wyjątkowym miejscu: hali ocynowni rzecz ofiar tsunami w Azji. W 2008 r. ukazał się nie ma wątpliwości, gdy trzeba wskazać ArcelorMittal Poland. Najpewniej jedno z naj- ich ostatni do tej pory album „Third”. Portishead pierwsze operowe arcydzieło. To właśnie ważniejszych wydarzeń koncertowych tego pracuje teraz nad swoją czwartą studyjną płytą. mający swą premierę w 1607 r. „Orfeusz” roku – dodaje. Jak podkreśla Izabela Helbin, dy- Muzycy zespołu chętnie angażują się w dzia- Monteverdiego zachwycił słuchaczy. rektor KBF-u, trudno wyobrazić sobie lepszą za- łania propagujące tolerancję i prawa człowie- Podczas krakowskiego koncertu artystom powiedź festiwalu. – Po raz pierwszy w historii ka. Nagrali m.in. specjalny utwór dla organiza- towarzyszyć będzie chór kameralny Sacrum Profanum, po dziesięciu zorganizowa- cji Amnesty International, a Geoff Barrow był Capelli Cracoviensis, a partie rozdzielonych nych już edycjach, zdecydowaliśmy się zmody- kierownikiem muzycznym filmu „Wyjście przez kochanków wykonają sopranistka Roberta fikować formułę wydarzenia. Festiwal zapowia- sklep z pamiątkami” – filmowego debiutu bry- Mameli i tenor Anicio Zorzi Giustiniani. damy już nie tylko kampanią promocyjną. Teraz tyjskiego artysty graffiti Banksy’ego. W Wielki Czwartek zapraszamy na koncert zapraszają na niego gwiazdy światowego for- Bilety na koncert Portishead w Krako- „Mater Dolorosa, Pergolesi – Leo – Handel – matu – wyjaśnia. wie można kupić za pośrednictwem por- Ferrandini – Traetta” w wykonaniu orkiestry Zespół Portishead powstał w 1991 r. w Bri- talu www.eventim.pl oraz w trzech punk- barokowej Les Talens Lyriques prowadzonej stolu. Założyli go multiinstrumentalista Geoff tach sieci informacji miejskiej InfoKraków: przez francuskiego klawesynistę i dyrygenta Barrow i wokalistka Beth Gibbons, do których przy ul. św. Jana 2, w Pawilonie Wyspiańskie- specjalizującego się w wykonywaniu muzyki dołączył gitarzysta Adrian Utley. Historia ze- go (pl. Wszystkich Świętych 2) oraz w Centrum barokowej na instrumentach z epoki – społu zaczęła się od nagrania ścieżki dźwięko- Obsługi Ruchu Turystycznego (ul. Powiśle 11). Christophe’a Rousseta. wej do filmu „To Kill A Dead Man”. W 1994 r. wy- Kosztują: 199 zł i 149 zł. dali, przyjęty entuzjastycznie przez publiczność Z kolei w Wielki Piątek melomanów czeka prawdziwa uczta. Marc Minkowski, jeden z najwybitniejszych dyrygentów swego pokolenia i znakomity interpretator dzieł operowych, wraz z zespołem Les Musiciens du Louvre Grenoble przedstawi „Große Messe in c-moll KV 427” Wolfganga Amadeusa Mozarta oraz „Der Himmel lacht! Die Erde jubilieret BWV 31 i Christ lag in Todes Banden BWV 4” Johanna Sebastiana Bacha. Wielka Sobota to koncert „Concinunt Insulae” i dwa zespoły: Ensemble Peregrina kierowany przez Agnieszkę Budzińską- -Bennett oraz La Morra – międzynarodowa formacja, której interpretacje magazyn „Goldberg” określił niegdyś jednym słowem: wyśmienite. W finale muzycznej podróży po barokowych brzmieniach – „Arie e concerti, Handel – Vivaldi – Geminiani”. Na scenie: Fabio Bondi z zespołem Europa Galante oraz jedna z najbardziej utalentowanych mezzosopranistek Vivica Genaux. Tego trzeba fot. archiwum prywatne archiwum fot. Portishead wystąpi 25 czerwca w nowohuckiej hali ocynowni ArcelorMittal Poland posłuchać! (KG)

27 marca 2013 r. 17 Rada miasta STRONA REDAGOWANA PRZEZ KANCELARIĘ RADY MIASTA I DZIELNIC KRAKOWA

tegicznych; podatków i opłat; majątku gminy; współdziałania z innymi gminami; ustalania Z dwóch czytań jedno kompetencji dzielnic; prowadzenia gospodarki komunalnej; cen i opłat za usługi komunalne Rada Miasta Krakowa 13 marca po raz pierwszy obradowała zgodnie oraz za korzystanie z gminnych obiektów uży- z nową procedurą podejmowania uchwał. Jest to wynik kolejnej teczności publicznej. zmiany dokonanej w Statucie Miasta. Jest nią wprowadzenie jedno- W ubiegłym roku wprowadzono zmia- nę w statucie miasta przyznającą inicjatywę czytaniowego trybu przyjmowania uchwał. uchwałodawczą mieszkańcom Krakowa (projekt uchwały podpisany przez co najmniej Łukasz Nowakowski do chwili rozpoczęcia czytania, zaś popraw- 4 tys. osób mających prawo wybierania rady ki do momentu zakończenia dotyczącej go musi być procedowany przez RMK). ryb jednoczytaniowy ma służyć dyskusji. Prace zmierzające do wprowadzenia ko- uproszczeniu procedury, co poskut- Na wniosek prezydenta lub co najmniej lejnych zmian w statucie są prowadzone T kuje przyspieszeniem prac Rady Mia- 1/10 ustawowego składu Rady możliwe będzie przez cały czas. Dotyczą one m.in. dostę- sta Krakowa. procedowanie uchwały w trakcie dwóch czy- pu do informacji publicznej oraz zasad funk- Dotychczas uchwały były co do zasady tań. Równocześnie RMK wyodrębniła katalog cjonowania jednostek pomocniczych gminy głosowane po odbyciu dwóch czytań (na spraw, które będą procedowane w trybie dwu- (np. rad dzielnic). Sprawami tymi zajmuje się wniosek grupy radnych możliwa była rezyg- czytaniowym. Komisja ds. Reformy Ustroju Samorządowe- nacja z drugiego czytania). Obecnie zasa- Procedurę tę pozostawiono dla zagadnień go, Współpracy i Dialogu Społecznego RMK dą jest przeprowadzanie tylko jednego czy- z zakresu: budżetu, studium uwarunkowań pod przewodnictwem radnego Dominika tania projektu uchwały. Autopoprawki do i miejscowych planów zagospodarowania prze- Jaśkowca. tekstu danego projektu mogą być zgłaszane strzennego; programów gospodarczych i stra-

Kalendarium Przewodniczącego Rady Miasta Krakowa i wiceprzewodniczących

7 marca (zaproszenie Szkoła Wyższa im. Bogdana 19 marca • konsultacje z przedstawicielami zarząd- Jańskiego – oddział zamiejscowy w Krako- • msza za mieszkańców Stołecznego Królew- ców spółdzielni i wspólnot mieszkaniowych wie, Stowarzyszenie „Civitas 44” oraz radny skiego Miasta Krakowa w dniu święta jego w sprawie ustalenia metody naliczania opłaty Stanisław Rachwał) patrona, bazylika Mariacka (zaproszenie: za wywóz śmieci, Sala Obrad RMK (zaprosze- Przewodniczący Rady Miasta Krakowa oraz nie: klub radnych PO) 10 marca Prezydent Miasta Krakowa) • 5. spotkanie „Krakowianki 50+”, tym razem po- • uroczystość wręczenia medali św. Józefa, plac święcone pasjom jego bohaterek, Sala Obrad Wolnica 7 (zaproszenie: Małopolski Cech Rze- RMK (zaproszenie: radna Marta Patena) mieślników i Przedsiębiorców Budowlanych oraz Małopolska Izba Budowlanych) 13 marca • uroczystość wręczenia Nagrody im. Józefa • 69. sesja Rady Miasta Krakowa, Sala Obrad Dietla, Rynek Główny 35 (zaproszenie: Prezes RMK (zaproszenie: Przewodniczący Rady Mia- Korporacji Samorządowej im. J. Dietla) sta Krakowa) 21 marca 14 marca • posiedzenie Rady Muzeum, Wawel (zaprosze- • konferencja „Czyste powietrze w Krakowie”, nie: dyrektor Zamku Królewskiego na Wawelu) ul. Prądnicka 80 (zaproszenie: dyrektor Kra- kowskiego Szpitala Specjalistycznego im. Jana 22 marca Pawła II) • uroczyste obchody święta Gimnazjum nr 27 połączone z wręczeniem odznaczeń za zasłu- 15 marca gi dla Związku Kombatantów RP i Byłych Więź-

fot. Małgorzata Kubowicz / UMK Kubowicz Małgorzata fot. • obchody Święta Narodowego Węgier, ul. Sław- niów Politycznych, ul. Malborska 98 (zaprosze- kowska 17 (zaproszenie: Ambasador Węgier nie: dyrekcja i społeczność Gimnazjum nr 27) 8 marca w Warszawie) • konferencja „Rynek Nieruchomości w Ma- 28 marca łopolsce – kryzys czy spowolnienie” – rola 16 marca • uroczysty koncert MDR Sinfonieorchester spółdzielni w przezwyciężaniu kryzysu na • zebranie plenarne Społecznego Komitetu Od- w ramach jubileuszu 40-lecia partnerstwa Kra- rynku nieruchomości, analiza rynku nieru- nowy Zabytków Krakowa, ul. Gołębia 24 (za- kowa i Lipska, Opera Krakowska (zaproszenie: chomości w Krakowie, rola zarządcy w kre- proszenie: Społeczny Komitet Odnowy Zabyt- Prezydent Miasta Krakowa oraz Nadburmistrz owaniu marki dewelopera, Sala Obrad RMK ków Krakowa) Miasta Lipska)

27 marca 2013 r. 18 STRONA REDAGOWANA PRZEZ KANCELARIĘ RADY MIASTA I DZIELNIC KRAKOWA rada miasta

wa, bo ma być tu drożej. Apeluję do tych osób: Płać podatki proszę poczekać, aż nowy system zadziała! Wie- lu wydaje się, że będzie drożej, ale to nie jest przesądzone. Konkurencja w czasie przetargów może sprawić, że ceny będą niższe od propozy- w Krakowie – wersja 2.0 cji. Myślę, że mieszkanie w Krakowie będzie się opłacało. Wierzę też, że zwycięży lokalny patrio- Miasto przygotowuje się do drugiej edycji akcji „Płać podatki w Kra- tyzm, polegający na myśleniu, że jestem miesz- kowie”. O tym, czy zeszłoroczna odsłona okazała się sukcesem, jakie kańcem Krakowa, więc płacę tu podatki. są przewidywania na ten rok i plany na przyszłość, a także o interne- W ubiegłym roku miastu przybyło prawie towych „hejterach”, czyli osobach, które zawsze krytykują i wiecznie 7 tys. nowych podatników. Czy jest szan- są przeciw, z Przewodniczącym Rady Miasta Krakowa Bogusławem sa, żeby w tym roku namówić jeszcze więcej Kośmiderem rozmawia Błażej Siekierka. osób do płacenia podatków w Krakowie? BK: Trudno powiedzieć. Liczba mieszkańców zwiększa się tam, gdzie oddawane są nowe osiedla. Ostatnio wyhamował rozwój budownictwa mieszkaniowego, więc nie rośnie liczba wielkich osiedli, takich jak Ruczaj czy Gór- ka Narodowa. To dlatego musimy się liczyć z tym, że przyrost liczby mieszkańców nie bę- dzie aż tak wielki. Na przyszłość myślimy więc o trochę innym podejściu. Na razie koncentro- waliśmy się na tych mieszkańcach, którzy przy- jechali do Krakowa, kupili tu mieszkanie i się re- jestrują. Być może w przyszłości będziemy się musieli skoncentrować na tych osobach, które od lat mieszkają w Krakowie, ale wciąż się nie przerejestrowały.

Podczas poprzedniej edycji akcji „Płać podatki w Krakowie” na Facebooku powsta- ły profile wzywające do niepłacenia po- datków w Krakowie z powodu rozmaitych

fot. Wiesław Majka / UMK Wiesław fot. zaniedbań. Czy przewiduje Pan, że i tym Bogusław Kośmider – bankowiec i ekonomista. Absolwent Akademii Górniczo-Hutniczej w Krakowie. Radny Miasta Krako- razem, mówiąc językiem młodzieży, inter- wa od 1994 r. Od III kadencji wiceprzewodniczący Rady Miasta Krakowa. W VI kadencji wybrany na stanowisko przewodni- netowi hejterzy znów się ujawnią, by kry- czącego Rady Miasta Krakowa. Wieloletni harcmistrz RP. tykować akcję, nie szczędząc jej pomysło- dawcom gorzkich słów? BK: Traktuję to raczej jako happening. Sądzę, że Akcja „Płać podatki w Krakowie”, która za- Czego spodziewać się po tegorocznej akcji? takie inicjatywy to raczej próby zwrócenia na częła się w marcu 2012 r., okazała się suk- Czy kampania będzie prowadzona na wzór siebie uwagi. Oczywiście Kraków, jak wszystkie cesem – miastu przybyło prawie 7 tys. po- poprzedniej? miasta w Polsce, ma ogromne problemy wyni- datników, co dało dodatkowe wpływy do BK: Raczej tak. Poprzednia kampania kosztowa- kające z różnych zaniedbań, i ja je dostrzegam. budżetu w wysokości ok. 10 mln zł. Czy te ła nas 16 tys. złotych. Jak na 10 mln dochodów Nie może być perfekcyjnie od razu i w każdej pieniądze zostały przeznaczone na jakieś to bardzo niewiele. Obecna kampania będzie dziedzinie. Dostrzegam też w tym wszystkim konkretne cele, czy po prostu podratowały nas kosztować około 100 tys. Będzie prowa- pewien paradoks. Wydawać by się mogło, że budżet? dzona w dwóch turach – wiosennej i jesien- znaczna część mieszkańców jest niezadowolo- Bogusław Kośmider: Niewątpliwie dzięki tym nej, w okolicach września i października. W tych na, podczas gdy we wszystkich poważnych ba- 10 mln wiele zyskały wszystkie dzielnice, które miesiącach wiele osób się przemeldowuje, po- daniach Kraków okazuje się najlepszym miej- otrzymały więcej pieniędzy. Najwięcej zaś trafi- nieważ najczęściej w czasie wakacji następują scem do mieszkania w Polsce. Powtórzę więc, że ło do tych dzielnic, które wygrały akcję – otrzy- zmiany miejsca zamieszkania. Myślę, że w tym to raczej sposób na zwrócenie na siebie uwagi. mane w nagrodę środki mogą przeznaczyć na roku będzie podobnie. Z danych, które mamy Czy skuteczny? Nie wiem, czas pokaże. Ja liczę coś konkretnego. Przede wszystkim zyskał jed- z wodociągów, wynika, że w Krakowie miesz- przede wszystkim na to, że akcja „Płać podatki nak Kraków. Widać to po to tym, że w obecnym ka 1,1 mln ludzi. Zameldowanych jest po- w Krakowie” co roku będzie przynosiła sukcesy. budżecie jest nieco łatwiej. Oczywiście nie roz- nad 750 tys. Gdzie jest te 350 tys.? Wśród tych Tegoroczna edycja pokaże, czy obecna koncep- wiązaliśmy jeszcze wszystkich najważniejszych 350 tys. znajdzie się na pewno ogromna rzesza, cja już się wypaliła i musimy pracować nad jej problemów, ale te 10 mln pomogło uzyskać która mogłaby pomóc Krakowowi, gdyby zmie- zmianą, czy też ma ona jeszcze potencjał. Liczę równowagę finansową. Można więc powie- niła miejsce płacenia podatku. Przy okazji warto na to, że zwycięży lokalny patriotyzm. W końcu dzieć, że z punktu widzenia zarówno miasta, jak wspomnieć o sprawie nowej ustawy śmiecio- bycie krakusem to wielki zaszczyt i duma. i mieszkańców przyniosło to korzyści. wej. Niektórzy chcą się wymeldować z Krako-

27 marca 2013 r. 19 Rada miasta STRONA REDAGOWANA PRZEZ KANCELARIĘ RADY MIASTA I DZIELNIC KRAKOWA

Jest, jak kolorowy pieprz, przyprawą życia

Już po raz piąty w Sali Obrad Rady Stołecznego Królewskiego Mia- Anna Lutosławska-Jaworska sta Krakowa odbyło się spotkanie pań „Krakowianki 50+”. Co roku, prowokowane Dniem Kobiet, reprezentantki różnych grup zawodo- sce. Kiedyś z mężem wyjechali na kontrakt do wych i społecznych, przedstawicielki świata nauki, kultury i biznesu, Algierii, gdzie zaczęła pisać, malować akware- kobiety mediów oraz animatorki życia publicznego rozmawiają le i fotografować. Rozpoczęła od powieści dla o różnych aspektach życia, o potrzebie i możliwościach działania dzieci, teraz pisze także dla dorosłych. Po po- wrocie do kraju kontynuuje działalność litera- oraz prawie do zagospodarowania przestrzeni publicznej dla tej gru- cką. Od 35 lat działa także na rzecz dzieci niewi- py mieszkanek naszego miasta. domych mieszkających przy ul. Tynieckiej, a od pięciu lat – na rzecz hospicjum w Katowicach. Marta Patena Podczas spotkania powiedziała, że z tego nigdy nie zrezygnuje, bo to elementarny obowiązek człowieka zdrowszego od dzieci tak głęboko doświadczonych przez los. Jej książka „Kwiaty też zasypiają” jest dowodem wrażliwości i em- patii oraz ogromnego wysiłku woli i serca wło- żonego w zrozumienie trudnego świata nieule- czalnie chorych. Krystyna Wojtowicz Biolog o pisaniu książek na temat historii Krakowa i malowaniu Chemiczka o polskich bohaterkach kwiatów II wojny światowej Marta Patena Krystyna Wojtowicz, krakowianka z wyboru, po- stanowiła odszukać i udokumentować działal- ność konspiracyjną swojej mamy. Dowodów o roku, inspirowane przez otaczającą pracy matki nie znalazła, co świadczy o jej bar- nas rzeczywistość, zmieniamy temat dzo dobrym zakonspirowaniu. Same poszukiwa- C dyskusji. Co roku spotkanie rozpoczy- nia i poznawanie losów innych kobiet podczas namy od wspólnie wypitej małej czarnej. Co działań wojennych i zaraz po wojnie tak ją zafa- roku, zamiast listy obecności, uśmiechamy się scynowały, że do dzisiaj zajmuje się tą problema- na wspólnej fotografii. 10 marca 2013 r. rozma- tyką. Pani Krystyna opisała działalność wojenną Grażyna Fijałkowska wiałyśmy o naszych pasjach. Chociaż trudno wielu kobiet, a zgromadzone materiały przeka- sobie uświadomić i przypomnieć, kiedy poja- zała już Muzeum Armii Krajowej w Krakowie. wiły się w naszym życiu, to o każdej z nich moż- Podczas spotkania opowiedziała o jed- „Kiedy byłam 10-letnią dziewczynką, marzy- na powiedzieć, że: nej z największych bohaterek Krakowa Józefie łam, aby malować obrazy historyczne jak Jan • Jest jak odpowiednia przyprawa do dania, któ- Machay-Mikowej, członkini TOW. Aresztowa- Matejko, którego twórczość mnie pasjonowa- re nazywa się życiem. na przez gestapo, torturowana, ciężko pobita ła. Zamierzałam namalować obraz przedstawia- • Dodaje mu smaku, wyglądu, barwy, czyni je i chora trafiła do szpitala św. Łazarza. Stamtąd jący śmierć św. Stanisława z ręki króla Bolesła- bardziej wartościowym. została zabrana do więzienia na Montelupich, wa Śmiałego. Robiłam rysunki i plany jak obraz • Może być prozaiczna albo wyszukana, co- gdzie otruto ją zastrzykiem w serce. Kiedyś po- będzie wyglądał. Marzenia spełniły się w póź- dzienna albo odświętna. wiedziała swojemu bratu księdzu: „Nigdy nie niejszym wieku, ale nie całkiem zgodnie z pla- • Jest tyle jej rodzajów, ilu ludzi na świecie. Jest oskarżajcie tych, którzy załamali się w kaźniach nem” – mówiła Grażyna Fijałkowska. Pracowa- energetyczna, warto ją mieć. gestapowskich i wydali innych”. ła jako nauczycielka, urodziła dwoje dzieci. Jej • Daje nam wiele radości, ale w zamian żąda obrazy powstawały rano, między czwartą a szó- czasu. Aktorka o adresatach swoich stą, kosztem snu. Gdy przeszła na emeryturę, • Trzeba jednak uważać, aby się od niej nie uza- opowiadań i wierszy znalazła wreszcie czas na pracę społeczną, roz- leżnić. Anna Lutosławska-Jaworska w zawodzie prze- wijanie swoich zainteresowań historycznych pracowała 40 lat, wyreżyserowała kilka sztuk i pasji malarskiej. Opublikowała sześć książek. O swoich pasjach opowiadały te panie, dla kameralnych, przez osiem lat była pedago- Kolejne czekają na wydanie, w tym ,,Witraże których pasje nie są realizacją zawodowej ak- giem w PWST w Krakowie, teraz wykłada na w krakowskich świątyniach”, do której materiały tywności. uniwersytetach trzeciego wieku w całej Pol- zbierała przez osiem lat. Wybrane obrazy prze-

27 marca 2013 r. 20 STRONA REDAGOWANA PRZEZ KANCELARIĘ RADY MIASTA I DZIELNIC KRAKOWA rada miasta

kazuje na aukcje charytatywne. Od dwóch lat i wspinałam się. Wspinaczka stała się moim prio- ma kolejne zamiłowanie: zabawy z wnukiem, rytetem, marzyłam o wysokich górach. Prze- którego już zaraziła malarską pasją. Jest radną szłam cały cykl szkolenia poprzez skałki i Tatry, miasta Krakowa. aż zdobyłam uprawnienia instruktora narciar- skiego oraz trenera alpinizmu. Wtedy zaczęła się Prokurator o twórczości literackiej, moja przygoda z Alpami, Hindukuszem, góra- głoszeniu prawdy i swobodzie mi Kaukazu, Iranu, Turcji, Andami i Himalajami. wypowiedzi Tam dopiero czuje się przestrzeń. Gdy pracowa- Alicja Klich-Rączka łam w Instytucie Obróbki Skrawaniem, musia- łam dostawać zgodę na dalekie i długie wyprawy, takie były czasy” – wspominała. sowego hotelu. Promuje podróże także wśród swoich pacjentów. Od lat organizuje dla nich Specjalistka ds. strategii wyjazdy po Europie, a zabiera na nie zwłasz- marketingowych o radości ze cza te najstarsze, najbardziej schorowane oso- śpiewania by, które wymagają całodobowej opieki lekar- skiej. Podczas spotkania opowiadała o swoich Joanna Krupińska-Trzebiatowska wrażeniach z podróży do siedmiu krajów Azji, wspomnienia ilustrując slajdami. Na większości z nich przedstawiła życie osób starszych. Swe Joanna Krupińska-Trzebiatowska, prokurator wystąpienie zakończyła cytując C. G. Junga: w stanie spoczynku, 25 lat temu debiutowa- „Harmonię wewnętrzną i pełnię szczęścia moż- ła w „Życiu Literackim”. Jest autorką kilkunastu na osiągnąć dopiero w drugiej połowie życia”. książek poetyckich i prozatorskich. „Poetą trzeba się urodzić” – mówiła. Za to silny imperatyw gło- Ekonomistka o zdobyciu czterech Małgorzata Kiepura szenia prawdy uważa za niezbędny, gdyż to on 7-tysięczników w Hindukuszu właśnie łączy zawód prokuratora i pisarza, a także i wyprawach kobiecych w Himalaje dziennikarza. „Realizuję swoje młodzieńcze ma- Małgorzata Kiepura wspominała w trakcie spot- rzenia jako redaktor naczelna »Hybrydy«, pisma kania, że śpiewała od zawsze: „najpierw ostra wydawanego od 1998 r. przez Stowarzyszenie szkoła w chórze szkolnym, w liceum kwartet. Twórcze POLART. Marzenia, bo kiedyś w podaniu Śpiew to moja wielka życiowa pasja i przygo- o przyjęcie do II LO napisałam, że zamierzam stu- da”. Studiowała zarządzanie na AGH. Po wygra- diować dziennikarstwo. Zmianę planów spowo- niu uczelnianego konkursu piosenki została dowała aura polityczna, która nie gwarantowa- wokalistką grupy kabaretowej PROTEKST, któ- ła wówczas swobody wypowiedzi. Tak zostałam ra tworzyła własną muzykę oraz teksty i jeździ- trzecim z kolei pokoleniem prawników w rodzi- ła z koncertami po całej Polsce. Ludzie, których nie, po matce i dziadku” – wspominała. Alicja Bednarz wtedy poznała, są jej przyjaciółmi do dzisiaj. – Na FAMIE w latach 70. otrzymaliśmy jako kaba- Lekarka o potrzebie podróżowania ret główną nagrodę, a ja dostałam od Agniesz- i poznawania życia ludzi w Azji Alicja Bednarz, gdy miała 13 lat, zamiast wrócić ki Osieckiej nagrodę Różowej Podwiązki. Pasja Alicja Klich-Rączka jest geriatrą pracującym do Krakowa po obozie harcerskim w Sromow- trwa do dziś – od siedmiu lat tworzymy z przy- w Katedrze Chorób Wewnętrznych i Geronto- cach – jak to robią grzeczne dziewczynki – poje- jaciółmi zespół, który nazwaliśmy przekornie logii CM UJ w Krakowie. Prowadzi także jedy- chała z dwoma koleżankami furmanką do Zako- GRUPĄ TERAPEUTYCZNĄ. W ten sposób realizu- ną w Polsce Przychodnię dla Byłych Więźniów panego. Weszły na Halę Kondratową, ale dalej, jemy siebie: śpiewamy, gramy, poznajemy no- Obozów Koncentracyjnych i Dzieci Holocau- na Giewont poszła sama. To był jej pierwszy raz. wych ludzi – mówiła. Podczas spotkania Małgo- stu. Prywatnie uwielbia podróże. Jej pasją sta- „Ukończyłam Liceum Administracyjno-Handlo- sia Kiepura zaśpiewała dwie piosenki: „Rebeka” ły się wyprawy do Azji, ale te niekonwencjo- we i Studium Organizacji i Ekonomiki Turystyki. i „Róża”. nalne, pozwalające poznać życie codzienne Realizowałam marzenia sportowe: grałam w ko- Dziękuję za spotkanie. Do zobaczenia za rok? mieszkańców, a nie oglądać je z okna luksu- szykówkę, wiosłowałam, jeździłam na nartach zdjęcia: Magda Langer zdjęcia:

27 marca 2013 r. 21 Rada miasta STRONA REDAGOWANA PRZEZ KANCELARIĘ RADY MIASTA I DZIELNIC KRAKOWA Miasto mecenasem Mecenat polega na opiece wpływowych i bogatych miłośników literatury i sztuki nad twórcami. Na ogół wiąże się to z finansowym wspieraniem artystów i ich poczy- nań. Tyle mówi nam informacja, którą możemy odnaleźć w słowniku. fot. archiwum prywatne archiwum fot. Małgorzata Jantos Małgorzata Jantos*

amo określenie wywodzi się od nazwiska Gajusza Cilniusza Me- a protektorami wydają się oczywiste. Pomimo znacznej ingerencji pro- cenasa, który swoim dużym majątkiem hojnie wspomagał współ- tektorów w tworzone dzieła w żadnym okresie nie powstało ich tyle i tak S czesnych mu twórców. Jako zwolennik wprowadzanego przez wspaniałych jak właśnie w odrodzeniu. Oktawiana Augusta nowego ustroju starał się wpłynąć na artystów, aby Dawny mecenat dworski, królewski, magnacki, kościelny (szczególnie użyli swych talentów w interesie tworzącego się systemu władzy. Temu papieski) zastąpiły w czasach współczesnych formy opieki sprawowane celowi przyświecały inspirowane przez Mecenasa „Georgiki” Wergiliusza, przez wyspecjalizowane instytucje społeczne, np. fundacje państwowe propagujące popierany przez Oktawiana nawrót do starorzymskich war- i prywatne. Także państwo, czy też samorządy stały się mecenasami sztu- tości życia wiejskiego. Mecenas był więc prekursorem mecenatu poli- ki. I znów tutaj pojawia się ta sama zasada: artyści tworzą za pieniądze tycznego. mecenasa, którym jest na przykład miasto. Miasto zaś chce pokazać, ja- Można mówić o różnych rodzajach mecenatu, o róż- kich ma twórców, a przy okazji poprzez ich twórczość zanych zadaniach stawianych artystom przez protek- prezentować samo siebie. Powstaje wiele programów torów, o mniej lub bardziej skomplikowanych ich Dlaczegóż mających na celu przedstawienie szczególnych uro- wzajemnych stosunkach. Najbardziej intensywnie ta ków Krakowa. Mówimy np., że „twórca X dostał wspar- forma wspierania sztuki rozwijała się w czasach odro- więc dzisiejsi cie podatników naszego miasta, ponieważ postano- dzenia. Wtedy to mecenat publiczny reprezentowany mecenasi, wił Kraków uwiecznić w swojej twórczości”. był przez instytucje państwowe – takie jak florencka którymi są przede Jeśli w dawnych czasach mecenas zlecał artyście Signoria czy Rada Dożów Weneckich – oraz lokalnych wykonanie dzieła, to chciał nie tylko, by powstało coś władców. Dzieła służące ogółowi społeczeństwa za- wszystkim genialnego, ale także by obiekt uwieczniany przez ar- mawiały także bractwa, kongregacje i cechy. W sto- dysponujący tystę zwracał uwagę odbiorcy swoim wyjątkowym sunku do zleceń prywatnych było ich jednak zdecy- pieniędzmi pięknem. Zamożni bankierzy życzyli sobie, aby ich dowanie mniej, miały też inny charakter. Na ogół były żony lub kochanki miały piękniejszą niż w rzeczywi- to zakrojone na większą skalę przedsięwzięcia, niejed- podatników stości cerę, łagodniejsze oczy, bujniejsze włosy i biust. nokrotnie swym rozmachem przypominające roboty miejscy W ten sposób powstawały dzieła warte dzisiaj miliony publiczne, trwające kilka a nawet kilkadziesiąt lat, wy- urzędnicy, nie dolarów czy euro, którym poświęca się tysiące opra- magające współpracy wielu artystów. Władze miast cowań i które uważa się za wybitne. Dlaczegóż więc bardzo często oferowały wieloletnie kontrakty arty- mogą sugerować, dzisiejsi mecenasi, którymi są przede wszystkim dys- stom mającym kierować całością robót. aby nasze ponujący pieniędzmi podatników miejscy urzędnicy, Mecenasi w doborze artystów kierowali się różny- miasto, tak jak nie mogą sugerować, aby nasze miasto, tak jak kiedyś mi względami. Wielu klientów nabywało dzieła, aby kiedyś kochanki kochanki renesansowych mecenasów było pokazy- zaspokoić własne ambicje i potrzeby. Izabela d’Este wane w sposób piękny i godny? Można przedstawić kupowała je z miłości do sztuki oraz dla samej przy- renesansowych Kraków jako urocze, tajemnicze, smutne lub zabawne jemności ich posiadania. Podobnie Augustyn Chi- mecenasów było miasto, ale też jako miejsce cuchnące, z paskudnymi gi – słynny bankier zgromadził liczną kolekcję obra- pokazywane ulicami i obskurnymi klatkami schodowymi. Jak wiele zów, ponieważ „z natury samej kochał artystów i ich może zaakceptować mecenas, jednocześnie szanując dzieła”. Dzieła sztuki podnosiły prestiż swych właści- w sposób piękny autonomię artysty? Czy jakikolwiek mecenas w cza- cieli, świadczyły o ich zamożności i zajmowanej po- i godny? sach renesansu zapłaciłby za portret swojej kochanki, zycji społecznej. której artysta, bazując na swoim natchnieniu, namalo- Przykładów można mnożyć wiele, wśród nich wał zeza, pryszcze i przywiędły biust? Wtedy zapewne szczególne miejsce zajmuje florencka rodzina Medyceuszy, której człon- artysta nie dostawał gaży. Co robi w podobnej sytuacji Kraków? Kraków kowie od wielu pokoleń zajmowali się mecenatem. Wywodzący się z tego płaci za swoje portrety wykonane niedbale, pokazujące miasto jako ohyd- rodu papież Leon X był jednym z najhojniejszych mecenasów. Swym pa- ne i odrażające. tronatem objął wielu artystów, m.in. Rafaela. Artysta był jednak zależny od I żal, że portrety Paryża, Londynu, Wenecji – zarówno te malarskie, jak swoich protektorów. Mecenasi posiadali pieniądze, a te z kolei dawały im i filmowe – zachęcają do zobaczenia tych miast. Portrety Krakowa takich władzę, która stawała się magnesem przyciągającym rzesze żądnych sła- potrzeb zapewne nie prowokują. wy i zaszczytów artystów. Jeżeli przyjmiemy, że dla artystów sztuka sta- nowiła przede wszystkim źródło utrzymania, to zależności między nimi *wiceprzewodnicząca Rady Miasta Krakowa

27 marca 2013 r. 22 STRONA REDAGOWANA PRZEZ KANCELARIĘ RADY MIASTA I DZIELNIC KRAKOWA rada miasta

G ł o s d z i e l n i c

W najświeższym, już wiosennym odcinku „Głosu dzielnic” mają Państwo okazję dowiedzieć się, gdzie odbędzie się najbliższa akcja „wystawka”, kogo policja ujęła na Prądniku Białym i czego domagają się od miasta mieszkańcy Bronowic. Poza tym wiosna w dzielnicach konkursami stoi. Być może zdecydują się państwo wziąć udział w którymś z nich. W każdym razie – jest w czym wybierać.

Dzielnica II Grzegórzki i poprawę wyglądu przestrzeni miejskiej. Organizatorzy konkursu pragną Zostaw graty przed domem zwrócić większą uwagę na problem niszczenia mienia poprzez umiesz- W tym roku ponownie rusza akcja „wystawka”, czyli odbiór odpadów wiel- czanie napisów, wulgarnych rysunków na elewacjach budynków i murach kogabarytowych. Akcja odbioru odpadów wielkogabarytowych, organi- oraz konieczność zintensyfikowania działań przeciwko tym zjawiskom. zowana przez Miejskie Przedsiębiorstwo Oczyszczania Sp. z o.o. w Dzielni- Honorowy patronat nad konkursem objął Przewodniczący RMK Bogusław cy II odbędzie się w dniach 8–12 kwietnia. Osoby zainteresowane udziałem Kośmider. Tegoroczny temat konkursu „Nasz podwawelski smog” obejmu- w akcji proszone są o zgłaszanie potrzeby wywozu pod numerem tel.: je problem skutków tzw. niskiej emisji niebezpiecznych substancji, innych (12) 646-22-22 wew. 211 lub pod adresami mailowymi: [email protected] przyczyn wzrostu zanieczyszczenia powietrza w Krakowie, jak również lub [email protected]. Niepotrzebne meble, zużyte lodówki czy stare te- sposoby przeciwdziałania w postaci ochrony istniejących terenów zielo- lewizory będą odbierane bezpośrednio sprzed domów. Jednocześnie Rada i Zarząd Dzielnicy II informują, że akcja odbioru odpadów wielkogabarytowych jest adresowana wyłącznie do klientów MPO i warunkiem uczestni- ctwa w niej jest posiadanie ważnej umowy na wywóz odpadów.

Dzielnica IV Prądnik Biały Wandal ujęty Kilkunastu młodych mężczyzn zostało zauważonych, jak dewastowało blok przy ulicy Stachiewicza, malując na jego ścianie nielegalne graffiti. Zaalarmowana przez jednego z mieszkańców straż miejska przybyła na miejsce i zatrzymała jednego z grafficiarzy. Reszta „artystów” uciekła. Rady i Zarządu Dzielnicy VIII Rady i Zarządu archiwum Dzielnicyfot. Dzielnica VI Bronowice Chcą parku przy Rydla nych oraz tworzenia nowych. Organizatorzy liczą na wielką wyobraźnię Mieszkańcy Bronowic starają się, by w okolicach dawnego fortu przy i pomysłowość uczestników konkursu. Może to być np. oryginalne spoj- ul. Rydla urządzić publicznie dostępne tereny zielone. Na terenach należą- rzenie na zielony Zakrzówek, florę i faunę, parki i tereny zielone Krakowa. cych do Skarbu Państwa miały powstać mieszkania i biurowce. To wywo- Dopuszczalna jest również realizacja projektu o dowolnej tematyce. Kon- łało protesty mieszkańców, którzy postulują, by te tereny zamienić w park. kurs skierowany jest do uczniów szkół ponadgimnazjalnych znajdujących W sukurs bronowiczanom przyszli radni Dzielnicy VI, którzy domagają się się na terenie Krakowa, uczestników zajęć w miejskich domach kultu- działań od Prezydenta Miasta. Radni chcą, by wystąpił on do odpowied- ry, młodzieżowych domach kultury oraz podopiecznych Stowarzyszenia nich ministrów o przekazanie terenów zielonych w okolicach ulic Ryd- SIEMACHA, uczniów szkół policealnych oraz studentów, innych mieszkań- la, Rodakowskiego, Kmietowicza, Krakusów i pobliskiej linii kolejowej na ców Krakowa zainteresowanych problematyką walki z nielegalnym graffi- rzecz gminy z przeznaczeniem na zieleń publiczną. ti, propagowaniem sztuki street artu oraz mających zdolności plastyczne i manualne umożliwiające wykonanie muralu. Dzielnica VII Zwierzyniec Regulamin konkursu wraz z kartą zgłoszeniową jest dostępny na stronie Na dwóch kółkach internetowej Rady Dzielnicy VIII: www.dzielnica8.krakow.pl oraz u współ- Rada i Zarząd Dzielnicy VII zachęcają do udziału w konkursie artystycznym organizatorów. Termin nadsyłania zgłoszeń oraz projektów muralu upływa „Zwierzyniec na dwóch kółkach”. Udział w konkursie polega na wykonaniu 15 maja br., natomiast finał konkursu odbędzie się 22 czerwca br. wybraną techniką pracy plastycznej lub fotograficznej – z wyłączeniem prac przestrzennych – w formie dyptyku łączącego dwie prace, z których jedna Dzielnica XI Podgórze Duchackie przedstawia Zwierzyniec jako dzielnicę przyjazną dla rowerzystów, a dru- Jedenastka promuje kulturę ga – jej przeciwieństwo. Do konkursu przyjmowane będą także prace wy- Zarząd Rady Dzielnicy XI Podgórze Duchackie, chcąc promować oso- konane w parach. W konkursie mogą brać udział przedszkolaki oraz ucznio- by i instytucje działające na rzecz kultury w dzielnicy, ufundował hono- wie szkół podstawowych, szkół gimnazjalnych i licealnych, jak również dzieci rowe nagrody w dziedzinie kultury w trzech kategoriach: najciekawsze uczęszczające na zajęcia klubów kultury działających na terenie dzielnicy wydarzenie artystyczne roku w Dzielnicy XI, osobowość roku w dziedzi- oraz osoby dorosłe. Cały regulamin konkursu, którego rozstrzygnięcie nastą- nie kultury – twórca, oraz osobowość roku aktywnie działająca na rzecz pi w maju, dostępny jest na stronie internetowej Dzielnicy VII Zwierzyniec. kultury – animator. Organizatorem konkursu (z ramienia Zarządu Rady Dzielnicy XI) jest Młodzieżowy Dom Kultury im. K .I. Gałczyńskiego. Pro- Dzielnica VIII Dębniki pozycje kandydatur do nagrody należy przesyłać na adres: Młodzieżo- Nie dla wandalizmu i smogu w Krakowie wy Dom Kultury, 30-619 Kraków, ul. Beskidzka 30 lub e-mailem na adres Rada Dzielnicy VIII Dębniki po raz drugi organizuje konkurs, którego ce- [email protected] do 26 kwietnia 2013 r. lem jest walka z nielegalnym graffiti poprzez wspieranie sztuki street artu

27 marca 2013 r. 23 historia

Wszystko wskazuje na to, że konsekwencje owej policyjnej frustracji poniósł Roman Gorączka, c.k. Podejrzani goście strażnik skarbowy z Węgrzc. Odmówiono mu bowiem zwyczajowej finansowej gratyfikacji. Choć jego oczekiwania naprawdę nie były wy- górowane, miał nadzieję na dwa złote reńskie. z Miechowa Mimo że w sprawę tę włączył się przełożony Gorączki, to jednak w zachowanych dokumen- Kraków zawsze z otwartymi ramionami przyjmował przybyszów i to tach brak informacji o wypłacenia tej naprawdę zarówno tych krajowych, jak i zagranicznych. Tak było też i w cza- skromnej kwoty. sach, gdy granica państwowa znajdowała się tuż za miedzą, bo Jarzyny pułkownikowej Massonowej w Michałowicach, a mieszkańcy Słomnik, Igołomi, Miechowa czy Zupełnie inaczej niż grupka żądnych wielko- Nowego Brzeska cieszyli się pod Wawelem statusem obcokrajow- miejskich rozrywek obywateli Miechowa trak- ców, ze wszystkimi tego faktu konsekwencjami. towani byli przedstawiciele leżącego za miedzą „zaprzyjaźnionego mocarstwa”. Tych obserwo- wano bardzo dokładnie. Choć trzeba przyznać, Michał Kozioł że nawet krakowskiej dyrekcji policji zdarzały się wpadki. Było tak choćby w przypadku pewne- edną z owych konsekwencji było ob- go rosyjskiego pułkownika, Polaka, który sku- serwowanie przez naszą krakowską, ale tecznie wymknął się spod obserwacji gdzieś J przede wszystkim cesarsko-królewską między Krakowem a Zakopanem. Był to niewąt- policję. Trwałym, do dziś w czeluściach archi- pliwie karygodny, ale zupełnie wyjątkowy przy- wum zachowanym znakiem takiej obserwacji kład niedbalstwa. Normalną rzeczą była nato- były „raporty w sprawie nadzorowania”. Rzecz miast ścisła obserwacja przybywających z Rosji jasna, nie każdy turysta dostępował takiego za- wojskowych oraz członków ich rodzin. Tak było szczytu. Aby zwrócić na siebie uwagę c.k. władz choćby w wypadku pani pułkownikowej Masso- bezpieczeństwa, trzeba było być im znanym nowej. Jej ślubny małżonek zjawiał się czasem i z jakichś względów uznanym za godnego w Krakowie ubrany w cywilny anzug. Czynił to uwagi. Można też było zachowywać się w spo- jednak nie w celach szpiegowskich, lecz ero- sób budzący podejrzenia austro-węgierskich tycznych. Miał bowiem romans z pewną panią, stróżów prawa. Czasem zaś wystarczył mniej która była poddaną cesarza Franciszka Józefa I. lub bardziej udokumentowany donos. Pani pułkownikowa zjawiała się pod Wawelem w zupełnie innych niż jej mąż terminach i w zu- Podejrzana czwórka pełnie innych celach, sprawiając przy tym po- Tak było właśnie w przypadku czterech panów ważne kłopoty „opiekującym” się nią agentom. z Miechowa, którzy we wtorek 12 lipca 1892 r. za- Przyjazdy pani pułkownikowej, której prawie

trzymali się w Hotelu Polskim. Panowie: Erazm P., Majka / UMK Wiesław fot. zawsze towarzyszyła córka, były z reguły jed- urzędnik, Józef D., majster piekarski, Ludwik C, Po spektaklu czterej miechowianie „udali się domu nie- nodniowe. Massonowa – choć w Krakowie nie kupiec oraz Stanisław B, subiekt handlowy (ogra- rządu przy ul. Floriańskiej pod L. 16” nocowała – każdy swój pobyt pod Wawelem niczenie nazwisk do pierwszej litery stanie się zaczynała od wizyty w ulokowanym na rogu dla czytelnika oczywiste po przeczytaniu dal- Rynku Głównego i ul. Floriańskiej renomowa- szej części niniejszego tekstu; jest to wskazane do hotelu. Nie byli w nim jednak długo, gdyż – nym Hotelu Drezdeńskim. Czasem była to wi- przede wszystkim z uwagi na fakt, iż identycznie jak zanotowali „opiekujący się nimi” funkcjonariu- zyta bardzo krótka, ograniczona do powierzenia brzmiące nazwiska także i dziś spotyka się wśród sze – wkrótce „udali się do domu nierządu przy opiece hotelowego portiera wielkiego, pustego mieszkańców Miechowa) po zameldowaniu ul. Floriańskiej pod L. 16, gdzie do godziny 1szej kosza, z którym pani pułkownikowa przekracza- i krótkiej wizycie w hotelowych pokojach udali w nocy pozostawali”. Pomimo nocnych ekstra- ła granicę. Następne godziny były dla „opieku- się do teatru. Nie wiedzieli jednak, że już są ob- wagancji miechowianie następnego dnia wsta- nów” Massonowej niewątpliwie trudne. Ener- serwowani przez czujne oczy c.k. stróżów prawa. li wcześnie. Jak zanotowali w swoim raporcie ich giczna niewiasta odwiedzała w Krakowie tyle Działo się tak za sprawą Romana Gorączki, straż- „opiekunowie”: „o godz. ½ 8 rano wyszli z hote- miejsc, robiła tyle sprawunków, że idący za nią nika skarbowego pełniącego tego dnia służbę lu i poszli do kawiarni Kijaka w rynku głównym, agenci naprawdę mieli sporo roboty. Zdarza- na granicy, któremu czwórka miechowian wyda- następnie zwiedzili kościół NP. Maryi i św. Woj- ło się na przykład, że na wstępie udawała się ła się z jakiegoś powodu podejrzana. W krakow- ciecha, poczem załatwiali różne sprawunki u tu- pani pułkownikowa na pl. Szczepański, gdzie – skim teatrze występował w tym czasie zespół tejszych kupców, pokupili sobie ubrania. W połu- jak może z pewnym zdziwieniem zanotowano opery lwowskiej, a 12 lipca wystawiał „Biedne- dnie byli w handlu Suskiego – następnie w parku w raporcie – „zakupywała jarzyny, które zanosi- go Jonatana”, operę komiczną w czterech aktach krakowskim, a o godz. 6 odjechali do Miechowa”. ła do portiera”, oczywiście w Hotelu Drezdeń- z muzyką Karola Millöckera. Można więc z pew- Raport podpisało dwóch krakowskich detek- skim. Jarzynowe zakupy były jednak tylko pre- nym prawdopodobieństwem założyć, że to tywów. Można podejrzewać, że ani oni, ani ich ludium do prawdziwego maratonu. Czytając przede wszystkim chęć zobaczenia tego spekta- przełożeni nie byli zachwyceni takim obrotem „raport w sprawie nadzorowania”, dowiadujemy klu skłoniła naszą czwórkę do odwiedzenia Kra- sprawy. Zmarnowano przecież wiele czasu na się, że pułkownikowa: „Była w cukierni Roszkow- kowa. Po spektaklu czterej miechowianie wrócili śledzenie osobników absolutnie nieszkodliwych. skiego – w owocarni Grabowskiego przy ul. św.

27 marca 2013 r. 24 historia

Jana, w handlu Fischera w rynku, w księgarni dorożki, która zawiozła je na dworzec. Swój pra- i teczkę z rysunkami mu wydano”. Jednak zgod- Krzyżanowskiego, u modniarki Zamojskiej w Su- cowity dzień agenci podsumowali w raporcie nie ze starą, c.k. policyjną zasadą „sicher ist si- kiennicach, a o godzinie ½1 udała się na obiad słowami mówiącymi, że Massonowa „przed 7 cher” poddano przybysza dyskretnej obserwa- do restauracji Bogusiewicza w hotelu Saskim, odjechała do granicy”. cji. Jej efektem był raport do dziś zachowany po obiedzie poszła na Planty i tamże nieopodal w krakowskim archiwum. Jego autor wyrażał się ul. Szewskiej na ławce przez blisko dwie godziny Gość z Węgier o swoim „podopiecznym” wręcz z sympatią. Pi- siedziała”. Siedzenie na ławce przez dwie godzi- Czasem jakiś turysta dodawał pracy krakow- sał, że w Krakowie zajmował się wyłącznie zwie- ny to przejaw wielkiego zmęczenia albo swego skiej policji przez własną nieostrożność. Tak było dzaniem. Zwiedzał nie tylko zabytki, ale tak- rodzaju złośliwość. Na pl. Szczepańskim, na Ryn- w przypadku obywatela węgierskiego Antonie- że nowe budynki. Między innymi interesowały ku Głównym, w Sukiennicach łatwo jest zginąć go Straitmana, którego 8 sierpnia 1892 r. przygo nowo wznoszone krakowskie szkoły. Jak na- w tłumie, ukryć się przed wzrokiem śledzonej prowadził do dyrekcji policji c.k. żołnierz poli- pisano w raporcie: „…przez cały czas sam cho- niewiasty, ale na Plantach? Biedni opiekunowie cyjny o nazwisku Wilk. Nie uczynił jednak tego dził, z nikim się nie stykał”. Stwierdzono również, pułkownikowej musieli jednak sprostać temu z własnej inicjatywy, lecz na wyraźny rozkaz ja- że gość z Węgier „chciał się koniecznie widzieć wyzwaniu i po przymusowym, dwugodzinnym kiegoś kapitana landwery, czyli obrony krajo- z Misczem (sic!) Matejką, dyrektorem szkoły odpoczynku znów ruszyć w ślad za energiczną wej. Oficer ów przyłapał węgierskiego turystę, malarskiej”, jednak zapracowany i schorowany damą i jej córką. Massonowa odwiedziła jeszcze gdy ten, stojąc obok kościółka św. Idziego, ry- wielki polski malarz nie znalazł dla niego czasu. handel Antoniego Hawełki oraz dwie cukiernie. sował fragment Wawelu, który był wówczas au- Ostatnie słowa raportu, oparte zapewne na rela- Jedną w Sukiennicach, a następnie po raz dru- striackimi koszarami. Oskarżony o szpiegostwo cji portiera z Hotelu Drezdeńskiego – a w tam- gi lokal Adama Roszkowskiego, w którym – jak pan Straitman tłumaczył się, że jest nauczycie- tych czasach wszyscy portierzy byli w serdecz- informowały ówczesne prasowe inseraty – po- lem, uczy rysunków w szkole realnej w Nagy nych wręcz stosunkach z policją – świadczyły, dawano między innymi „lody, pącz (sic!) rzym- Becskerek, a do Krakowa przyjechał w celu za- że mimo początkowych przykrości powstałych ski, kawę mrożoną oraz mazagran”. Być może te poznania się z krakowskimi zabytkami oraz że z winy zbyt podejrzliwego kapitana landwery, specjały sprawiły, że panie zatrzymały się w tym mieszka w Hotelu Drezdeńskim. Przesłuchują- pan Straitman wyjeżdżał z Krakowa zadowo- lokalu dłużej. Obserwujący je agent zaznaczył cy zatrzymanego urzędnik policji przejrzał za- lony. Miał bowiem oświadczyć, że postara się w raporcie, że pułkownikówna u Roszkowskie- wartość zarekwirowanej teczki z rysunkami i nie w przyszłym roku przyjechać na dłużej, gdyż „tu- go „gazety czytała”. Następnie obie udały się do znalazłszy tam niczego podejrzanego, podjął taj można coś widzieć i coś się nauczyć”. Hotelu Drezdeńskiego, zabrały kosz i wsiadły do decyzję, aby Antoniego Straitmana „uwolniono

Kalendarium krakowskie

27 marca do Krakowa jenerał piechoty i naczelny ło się w starostwie posiedzenie komisji 1913 – „Czas” donosi: „Zbiegowisko na Kazimie- komendant obrony krajowej arcyksiążę aprowizacyjnej, podczas którego zasta- rzu. Przechodzący wczoraj w południe Fryderyk. Naprzeciw arcyksięcia przybyli nawiano się nad sposobem polepszenia przez Kazimierz Teofil B. potrącił handlar- jenerał piechoty komendant korpusu Eks. zaopatrzenia w węgiel. kę kapustą i przewrócił na ziemię. Po- Steinberg, komendant twierdzy marsza- wstało ogromne zbiegowisko ujmują- łek polny-porucznik Eks. Benda z korpu- 2 kwietnia cych się za handlarką współwyznawców; sem oficerów sztabowych, delegat radca 1597 – krakowski kat otrzymuje 21 groszy wy- Teofil B. znalazł się w niezbyt bezpiecz- dworu Dr Adam Fedorowicz, prezydent nagrodzenia „od chowania potraco- nym położeniu. Dopiero policja, areszto- miasta Dr Leo”. nych”. wawszy, wyprowadziła go z tłumu”. 31 marca 3 kwietnia 28 marca 1920 – socjalistyczny dziennik „Naprzód” pisze: 1895 – krakowska prasa donosi: „Pogrzeb byłe- 1903 – „Czas” donosi: „Groby królewskie na Wa- „W Krakowie roi się obecnie od deniki- go burmistrza i honorowego obywate- welu oświetlone będą elektrycznie. Po- nowców. Skutki ich bohaterskich czy- la miasta Krakowa ś.p. Andrzeja Seidler trzebne roboty już rozpoczęto. Ukoń- nów na froncie odczuwają dziś żołnierze Wiślańskiego, z krypty kościoła księży Pi- czone będą w najbliższych dniach”. polscy, spotykając po stronie bolszewic jarów, zgromadził wczoraj liczną repre- kiej świetny ekwipunek, najnowsze typy zentację Rady miejskiej, z prezydentem, 29 marca tanków i t. d. którymi ententa darzyła De- p. Friedleinem i wiceprezydentem drem 1917 – „Czas” donosi: „Dary wielkanocne dla nikina, a które jego bohaterscy »dobro- Pieniążkiem, na czele, oraz znaczny za- chorych i rannych żołnierzy szpitali for- wolcy« tak łatwo dawali sobie odbierać stęp starszych urzędników Magistratu”. tecznych krakowskich zbierane będą bolszewikom. Cała ich armia przy silniej- w dniach 29, 30 i 31 b.m”. szym ataku bolszewickim roztajała..”. 5 kwietnia 1915 – „Czas” pisze: „Sutych zastaw święconego 30 marca 1 kwietnia nie było nigdzie w Krakowie; nie pozwa- 1910 – „Czas” donosi: „Wczoraj o godz. 8 min 18 1917 – pod przewodnictwem delegata Na- lał na to ani obecny czas wojenny, ani wieczorem pociągiem z Wiednia przybył miestnictwa Adama Fedorowicza odby- trudne położenie finansowe”.

27 marca 2013 r. 25 komunikaty

Informacja Prezydenta Miasta Krakowa o wynikach przeprowadzonych konsultacji z miesz- Rady Miasta Krakowa, Prezydenta Miasta Krakowa - w § 15 i § 16 wątpliwości budzi wskazywanie przez kańcami Gminy Miejskiej Kraków w kwestii propozy- i Sejmiku Województwa Małopolskiego. Skład tych zarząd dzielnicy osoby pełniącej funkcję zastępcy cji zmiany ordynacji wyborczej w wyborach do Rad komisji należy poszerzyć o dwie osoby, przewodniczącego dzielnicowej komisji wyborczej Dzielnic I–XVIII Miasta Krakowa, stanowiącej załącz- - w § 3 do zdania „wybory do Rady Dzielnicy zarządza oraz sekretarza obwodowej komisji wyborczej. Nale- nik do uchwały nr LXIII/921/12 Rady Miasta Krakowa Rada Miasta w drodze uchwały, wyznaczając ich ter- ży rozważyć, czy tych osób nie powinna wskazywać z dnia 19 grudnia 2012 r. min (…)” należy dodać „łącznie z wyborami do Rady Rada Dzielnicy. Brak jest również informacji, w jakim Miasta Krakowa”, trybie właściwy zarząd dzielnicy wskazuje osoby do Od dnia 24 stycznia 2013 r. przez okres 30 dni - w § 4 należy dookreślić, co oznacza „stale zamiesz- pełnienia w/w funkcji, wyłożona została do konsultacji z mieszkańcami kuje” lub przywrócić dotychczasowe brzmienie „za- Gminy Miejskiej Kraków propozycja zmiany ordy- meldowany na pobyt stały”, 6) wniosek zawierający następujące postulaty: nacji wyborczej w wyborach do rad dzielnic I–XVIII - w § 5 dodać zapis „zamieszkałej w okręgu wybor- - w § 3 ust.1 i w § 80 wprowadzić zapis „Nie przepro- Miasta Krakowa, stanowiąca załącznik do uchwały czym, z którego kandyduje”, wadza się wyborów na sześć miesięcy przed upły- nr LXIII/921/12 Rady Miasta Krakowa z dnia 19 grud- - w § 9 pkt 3 zmienić zapis na: „Miejską Komisję Wy- wem kadencji”, nia 2012 r. borczą ds. Dzielnic – wspólną dla wszystkich dzielnic” - w § 3 ust.4 wykreślić pkt 4 z uwagi na nieprecyzyj- Konsultacje polegały na przyjmowania pisem- oraz wykreślić zapisy § 15, ność zapisu, a jeśli przepis miałby zostać zachowany, nych opinii na temat propozycji. Dopuszczona zo- - wykreślić § 16, należy stworzyć stosowną procedurę odwoławczą, stała również możliwość składania opinii i wniosków - w § 20 ust.1 przed słowem „zamieszkałych” dodać w § 77 ust. 2 w zapisie „§ 81 ust.1 i 2” należy wykre- w formie elektronicznej na adres e-mail Kancelarii „stale”, ślić „ust.1”, a w § 81 wykreślić cały ust.1 z jednoczesną Rady Miasta i Dzielnic Krakowa. - w § 22 ust.2 wykreślić zapis „50 proc.” i wpisać zmianą numeracji, Załącznik do uchwały nr LXIII/921/12 Rady Mia- „20 proc.” - połączyć § 4 i § 5, z uwagi na fakt, iż czynne i bierne sta Krakowa z dnia 19 grudnia 2012 r. został wyło- - w § 24 i § 25 zaznaczyć, iż obwody powinny być te prawo wyborcze przysługuje tym samym osobom, żony w Kancelarii Magistratu, plac Wszystkich Świę- same co w wyborach do Rady Miasta Krakowa, Pre- - w § 22 ust.1 po sformułowaniu „Przy tworzeniu tych 3–4 w Krakowie, w siedzibach poszczególnych zydenta Miasta Krakowa i Sejmiku Województwa Ma- okręgów wyborczych dla wyboru danej Rady Dziel- rad i zarządów dzielnic Krakowa oraz opublikowa- łopolskiego, nicy należy” dodać „bezwzględnie”, ny w Biuletynie Informacji Publicznej Miasta Krako- - w § 27 ust.2 do zapisu „Spisy wyborców sporządza - w § 22 ust. 2 odstępstwo od normy przedstawi- wa i Miejskiej Platformie Internetowej „Magiczny Kra- się na podstawie ewidencji ludności” dodać „osób za- cielstwa wynoszące 50 proc. zmienić na „najwyżej ków”. meldowanych na stałe lub stale zamieszkujących”, 10 proc.”, Wymieniony wyżej załącznik został także przed- - w § 32, 33, 34, 35, 36, 37 skreślić „dzielnicowa ko- - w § 23 ust.1 zapis „trzy miesiące” zastąpić zapisem stawiony na otwartym spotkaniu konsultacyjnym misja wyborcza”, a wpisać „Miejska Komisja Wyborcza „sześć miesięcy” oraz wykreślić sformułowanie „lub z mieszkańcami, które odbyło się w Urzędzie Miasta ds. Dzielnic”, z innych istotnych przyczyn”, Krakowa w dniu 21 lutego 2013 r. - w § 32 ust.5 dopisać „Zgłoszenie kandydata powin- - w § 23 ust.2 zapis „cztery miesiące” zastąpić zapisem Pisemne propozycje zmian we wskazanym ter- no być poparte podpisami co najmniej 25 wyborców „osiem miesięcy”, minie złożyło sześć osób, a w otwartym spotkaniu zamieszkałych w danym okręgu wyborczym”, - w § 32 ust.6 dodać zapis „a także oświadczenie konsultacyjnym udział wzięło siedem osób. Czterna- - w § 32 ust. 8 do określenia „właściwe statutowo or- o faktycznym zamieszkiwaniu na terenie dzielnicy”, ście rad dzielnic podjęło uchwały zgodnie z § 3 ust. 1 gany partii” należy dopisać „zarejestrowanej zgod- - w § 77 ust.1 dopisać pkt 7 o treści „stwierdzenia fał- uchwały nr LXIII/921/12 Rady Miasta Krakowa z dnia nie z Ustawą o partiach politycznych” oraz wykreślić szywości złożonego oświadczenia”, 19 grudnia 2012 r. „organizacji społecznej” i wpisać „organizacji spo- - w § 77 ust.3 po frazie „Wygaśnięcie mandatu człon- Do propozycji zmiany ordynacji wyborczych łecznych i stowarzyszeń zarejestrowanych zgodnie ka rady w przypadkach określonych w ust. 1 pkt 1–5” w wyborach do rad dzielnic I–XVIII Miasta Krakowa z ustawą o stowarzyszeniach”, należy dopisać „i 7”, wpłynęły następujące pisemne opinie i wnioski: - w § 45 ust.5 wykreślić „członek komisji”, a wpisać - w § 77 ust.4 frazę „W przypadkach określonych „członkowie komisji odnotowują ten fakt w rubryce w ust.1 pkt 2–6” należy zmienić na „W przypadkach 1) wniosek dotyczący zastąpienia określenia „czło- i potwierdzają własnymi podpisami”, określonych w ust. 1 pkt 2–7”, nek Rady Dzielnicy” określeniem „radny”. Zdaniem - w § 77 dodać pkt 7 „nieobecność w pracach rady - w § 78 po słowach „który w wyborach uzyskał kolej- składającego wniosek zmiana nomenklatury może przez sześć miesięcy”, no największą liczbę głosów i nie utracił prawa wybie- być niezrozumiała dla mieszkańców i powodować - w § 77 ust.3 poszerzyć zapis „w przypadkach okre- ralności” należy wykreślić resztę zdania, dopisując jed- obniżenie prestiżu tej funkcji, ślonych w ust. 1 pkt 1–5” o zapis „i 7” nocześnie słowa „oraz nadal zamieszkuje na terenie - w całym projekcie należy wykreślić sformułowanie dzielnicy, co potwierdza pisemnym oświadczeniem”, 2) wniosek dotyczący tworzenia okręgów wybor- „członek rady” a wpisać „radny”, - w § 32 dodać ust.10 o treści „Zgłoszenie kandydata czych. Zdaniem składającego wniosek należy dą- na radnego powinno być poparte podpisami co naj- żyć do tego, żeby cała ulica znajdowała się w jed- 5) wniosek zawierający następujące postulaty: mniej 25 wyborców zamieszkałych w danym okręgu nym okręgu, - wprowadzenie zapisu dotyczącego wymogu po- wyborczym. Wyborca podpisujący zgłoszenie kan- parcia zgłoszenia kandydata podpisami co najmniej dydata na radnego, obok podpisu wpisuje czytelnie 3) wniosek o poszerzenie § 32 o zapis „Zgłosze- 25 wyborców zamieszkałych w danym okręgu wy- swoje imię, nazwisko, adres zamieszkania oraz nr PE- nie kandydata na radnego powinno być poparte borczym, SEL. Wyborca może udzielić poparcia dowolnej licz- podpisami co najmniej 25 wyborców zamieszka- - w § 20 i § 22 wprowadzenie zapisów określających bie kandydatów, wycofanie udzielonego poparcia łych w danym okręgu wyborczym”, zmianę zapisu jednoznacznie kryteria brane pod uwagę przy two- jest bezskuteczne. Na każdej karcie wykazu osób po- w § 22 ust.2 na „Odstępstwa od normy przedsta- rzeniu okręgów wyborczych, szczególnie w odnie- pierających kandydata, umieszcza się imię i nazwisko wicielstwa, nie mogą przekraczać 25 proc.”, do- sieniu do uwzględniania więzi społecznych oraz uwa- kandydata zgłaszanego w okręgu wyborczym. Miej- precyzowanie zapisów w § 4 i § 5 dotyczących runkowań przestrzennych. Proponowaną zmianę ski Komisarz Wyborczy określa wzór wykazu osób czynnego i biernego prawa wyborczego poprzez odstępstwa od normy przedstawicielstwa z 20 proc. popierających kandydatów oraz oświadczeń składa- wprowadzenie zapisu w § 5, że bierne prawo wy- na 50 proc. należy uznać za nieuzasadnioną, nych przez kandydatów”, borcze przysługuje osobie stale zamieszkującej na - w § 45 ust.5 doprecyzowanie zapisu dotyczącego - w § 43 ust.1 sformułowanie „powinni” zastąpić sfor- obszarze działania danej Rady Dzielnicy, odmowy przez wyborcę potwierdzenia otrzymania mułowaniem „muszą”, karty do głosowania – fakt ten powinien być odno- - w § 77 ust.6 należy dopisać „gdy zatai ten fakt, zo- 4) wniosek zawierający następujące postulaty: towany przez jednego lub dwóch członków komisji bowiązany jest zwrócić pobrane diety powiększo- - zlikwidowanie odrębnych dzielnicowych i ob- czytelnym podpisem, ne o odsetki ustawowe za cały okres, licząc od daty wodowych komisji wyborczych. Wybory do rad dziel- - w § 4 i § 5 doprecyzowanie pojęcia „stale zamieszku- zmiany miejsca zamieszkania; zobowiązany jest także nic powinny być przeprowadzane przez te same ko- je”, kluczowego przy określeniu czynnego i biernego na swój koszt na łamach jednej z gazet lokalnych za- misje obwodowe, które przeprowadzają wybory do prawa wyborczego, mieścić uroczyste przeprosiny”.

27 marca 2013 r. 26 komunikaty

Przetargi na sprzedaż nieruchomości organizowane w kwietniu 2013 r.

Gmina Miejska Kraków oferuje do sprzedaży w trybie przetargu ustnego nieograniczonego niezabudowane nieruchomości gruntowe przeznaczone pod zabudowę usługową, hotelową, mieszkaniową jednorodzinną i wielorodzinną, garaże, lokale użytkowe, lokale mieszkalne, strychy do adaptacji, oraz nieruchomości gruntowe zabudowane budynkami przeznaczonymi do generalnego remontu. Treść ogłoszeń o przetargach wraz z mapą lokalizacji zamieszczona jest na stronie Biuletynu Informacji Publicznej Miasta Krakowa www.bip.krakow. pl (Finanse i Mienie/Nieruchomości Miasta Krakowa/Przetargi na Nieruchomości). Szczegółowe informacje odnośnie do nieruchomości przeznaczonych do sprzedaży w trybie przetargu można uzyskać w Wydziale Skarbu Miasta ul. Kasprowicza 29 nr tel. 12 616 9808, 12 616 9809, w godzinach pracy urzędu. Aktualna oferta nieruchomości przeznaczonych do sprzedaży:

Położenie nieruchomości Nr działki Powierzchnia Obręb Cena Wadium Data i godzina w ha wywoławcza płatne do dnia przetargu

ul. Gromadzka nr 79 288 0,0470 15 P 96 500,00 10 000,00 9.04.2013 plan „Płaszowska–Krzywda” MW5 4.04.2013 godz. 9.00

ul. Wiatraczna 264/4 0,0860 21 NH 84 800,00 9 000,00 9.04.2013 plan „Ruszcza” MN/U.2 264/5 0,0846 82 200,00 9 000,00 godz. 9.30 4.04.2013

ul. Kotsisa 63 0,0514 48 P 196 800,00 20 000,00 9.04.2013 studium - MW 4.04.2013 godz. 10.00

ul. Warchałowskiego 139 0,3079 81 P 45 800,00 5 000,00 9.04.2013 plan „Sidzina Północ” uprawy 4.04.2013 godz. 10.30 rolne (R)

ul. Powstańców 12/2 0,0921 21Ś 107 850,00 10 000,00 9.04.2013 plan „Sudół Dominikański” MN.9 17/3 0,1047 122 600,00 12 000,00 godz. 11.00 12/3 0,0853 99 900,00 10 000,00 13/2 0,0887 103 850,00 10 000,00 13/3 0,0921 107 850,00 11 000,00 14/2 0,0919 107 600,00 11 000,00 14/3 0,0919 107 600,00 11 000,00 15/2 4.04.2013 15/4 16/2 16/4 17/2

ul. Dąbska 51/23 0,0584 16Ś 165 550,00 17 000,00 9.04.2013 Studium- UC i ZP 4.04.2013 godz. 11.30

Senatorska 9 158 0,2216 14K 7 518 000,00 380 000,00 16.04.2013 pow. budynku 1231,52 m kw. 11.04.2013 godz. 9.00

Syrokomli 21 193 0,1670 14K 13 995 000,00 700 000,00 16.04.2013 pow. budynku 3048,36 m kw. 11.04.2013 godz. 10.00

Św. Stanisława 12 13 0,0385 13Ś 11 080 000,00 560 000,00 16.04.2013 pow. budynku 1310,84 m kw. 11.04.2013 godz. 11.00

al. Krasińskiego 4 48/1000 cz 0,0497 14 K 642 400,00 33 000,00 16.04.2013 lokal o pow. 99,48 III p. 215/2 lokal618 787,00 11.04.2013 godz. 12.00 grunt 23 613,00

ul. Jakuba dec. wz budynek 51 0,0330 13Ś 1 811 900,00 100 000,00 19.04.2013 mieszkalny wielorodzinny 52 16.04.2013 godz. 9.00 z usługami i garażem

ul. Cegielniana 19 47 0,0385 32 P 612 000,00 62 000,00 19.04.2013 pow. budynku 332,33 m kw. 16.04.2013 godz. 10.00

ul. Floriańska 32 356/10000 cz 0,0820 1 Ś 306 515,00 31 000,00 19.04.2013 lokal użytkowy w piwnicy o pow. 37/1 16.04.2013 godz. 11.00 84,86 m kw.

ul. Szujskiego 6 213/1000 cz 15 0,0606 61Ś 391 500,00 40 000,00 19.04.2013 strych S o pow. 257,21m kw. 16.04.2013 godz. 12.00

pl. Wolnica 14 1616/10000 0,0647 15 Ś 361 000,00 37 000,00 19.04.2013 strych S1 o pow. 311,84 m kw. cz 51 16.04.2013 godz. 13.00

27 marca 2013 r. 27