Naturvernforbundet i Møre og Romsdal

Trondheim, 30.10.2015

Dykkar ref.: Vår ref. (bes oppgitt ved svar): Sakshandsamar: [Dykkar ref.] 2015/1566 Line Novstad Klungreseth

Avgjerd i klagesak- Klage på dispensasjon for bruk av helikopter i samband med filming av skikjøring- Trollheimen landskapsvernområde

Det vises til klagesak sendt frå Verneområdestyret for Trollheimen 18. februar 2015. Klagen gjeld løyve av 13. januar 2015 om helikopterlanding i samband med bruk av helikopter for filming av skikjøring. Miljødirektoratet er klageinstans for løyver frå verneområdestyret. ______Miljødirektoratet har etter klagesakshandsaming kome fram til at løyve frå Verneområdestyret for Trollheimen blir oppheva som ugyldig da grunnleggjande krav til forsvarleg sakshandsaming er sette til side i saka jf. forvaltningslova § 41. ______Saksframstilling Visit Nordmøre og Romsdal søkte i brev av 28. oktober 2014 om løyve til å lande og lavtflyging med helikopter i samband med produksjon av filmen Supervention 2 på fjelltoppane Hovsnebba, Navardalsnebba, Skarfjellet, Trolla, Tåga og Vinnufjellet.

Arbeidsutvalget ga i møte 13. januar 2015 løyve til bruk av helikopter for filming i fjella Hovsnebba, Vinnufjellet og Trolla i Trollheimen landskapsvernområde. De øvrige tre fjelltoppane vart avslått.

Løyvet vart påklaga i brev datert 20. januar 2015 av Naturvernforbundet i Møre og Romsdal.

Verneområdestyret handsama klagen i møte 16. februar 2015, men fann ikkje grunn til å ta klagen til følge. Saka vart derfor sendt til Miljødirektoratet for endeleg klagehandsaming.

Klagefrist og rettsleg klageinteresse Klagen er sett fram innafor klagefristen jf. forvaltningslova (fvl.) § 29 og av Naturvernforbundet som har rettsleg klageinteresse i saka, jf. fvl. § 28.

Klageinstansen kan etter fvl. § 34 prøve alle sider av ei sak ved klagehandsaminga, også ta omsyn til nye omstende. Klageinstansen kan vidare sjølv treffe vedtak i saka eller oppheve vedtaket og sende saka tilbake til underinstansen til heilt eller delvis ny handsaming. Vedtak kan ikkje endrast til skade for klagaren, med mindre vedkomande sine interesser

Postadresse: Postboks 5672, Sluppen, 7485 Trondheim | Telefon: 03400/73 58 05 00 | Faks: 73 58 05 01 E-post: [email protected] | Internett: www.miljødirektoratet.no | Organisasjonsnummer: 999 601 391 Besøksadresser: Brattørkaia 15, 7010 Trondheim | Grensesvingen 7, 0661 Oslo| 1 vurderast å måtte vike for omsynet til andre privatpersonar eller offentlege interesser, jf. fvl. § 34 tredje ledd. Melding om slik endring må i så fall vere sendt klagaren innan 3 månader etter at underinstansen mottok klagen.

Miljødirektoratet si vurdering Føremålet med Trollheimen landskapsvernområde er å ta vare på eit særeige og vakkert fjellområde med skog og seterdalar, og eit rikt plante og dyreliv.

Det er eit overordna mål å redusere motorisert ferdsel til eit minimum både i verneområde og i utmark for øvrig. Motorisert ferdsel er i all hovudsak regulert strengare i verneområde enn det som elles gjeld i utmark, blant anna for å unngå støy og forstyrring av dyrelivet og opplevingsverdiane. Bruk av helikopter er ein type ferdsel som sjeldan gir irreversible terrengskader i eit verneområde, men fører til ein del støy. Det er i utgangspunktet forbod mot motorferdsel i området, jf. verneforskrifta § 3 pkt. 5.1. Nokre typer motorferdsel er imidlertid direkte tillatt, mens andre kan omsøkast. Motorferdsel i samband med filming er ikkje omtalt i vernereglene og søknaden må då vurderast etter forskrifta IV punkt 5.3 bokstav f).

Etter forskrifta punkt 5.3 bokstav f) kan det gjerast unntak for motorferdsel «når andre særlege grunnar ligg føre». Vidare følger det av forskrifta at « Føre eit løyve i tilfelle vert gjeve, skal trangen haldast opp mot moglege skadar og ulemper og vurderast i høve til eit mål om å redusere motorferdsla til eit minimum».

Det framgår vidare av nml. § 7 at prinsippa i nml. §§ 8-12 skal leggjast til grunn som retningsliner ved utøvinga av offentleg mynde som rører ved naturmangfaldet, og at det skal gå fram av løyvet korleis prinsippa er vurderte og lagt vekt på i saka.

I saksframstillinga frå forvalter vert det anbefalt at søknaden frå Visit Nordmøre & Romsdal vert avslått. Dette då Verneområdestyret i 2011 og 2012 handsama ein tilsvarande søknad. Desse sakane vart påklaga og vart handsama av Miljøverndepartementet. Forvaltar meinte at resultatet i klagehandsaminga ga tydeleg føring for framtidige søknader. Det blei også presisert i dersse sakene at filmmaterialet frå filminga den gong skulle kunne nyttast til å markedsføre regionen i lang tid framover slik at eit løyve ikkje ville skape presedens. Forvalter viser til forvaltningsplanen der det framgår at innspeling av reklamefilmar, spelefilmar og liknande skal leggjast utanfor verneområdet. Det er i tillegg mogleg å filme frå fjelltoppar utanfor verneområdet med eit like godt resultat. Ein dispensasjon i denne saka vil etter forvaltar sitt syn skape stor presedensfare.

Arbeidsutvalget handsama søknaden i møte 13. januar 2015 der det vart gitt løyve til bruk av helikopter for filming på fjella Hovsnebba, Vinnufjellet og Trolla. Dei øvrige tre omsøkte toppane vart det ikkje gitt løyve til, dette for å begrense område som vart forstyrra.

I forvaltar si tilrådning ved klagehandsaminga anbefalte forvaltar at arbeidsutvalet sitt løyve skulle endrast til bare å tillate bruk av helikopter på Hovsnebba. Forvaltar begrunna dette med at man då begrensa motorferdsel vesentleg. Forvaltar viste til at det var gjeve løyve til bruk av helikopter på fleire toppar utanfor verneområdet som kan brukast til filming av nærkøyring. Ved å gje løyve til bare Hovsnebba vil ein saman med dei øvrige toppane utanfor verneområdet få eit godt filmmateriale og god publisitet.

2 Styret oppretthaldt arbeidsutvalet sitt løyve. Miljødirektoratet kan ikkje sjå at styret har tatt ei interesseavveiing av dei forholda som taler for eit løyve satt opp mot dei eventuelle ulempene. Dette er heller ikkje vurdert av arbeidsutvalet. Miljødirektoratet kan heller ikkje sjå at styret har vurdert de anførslane Naturvernforbundet har framsatt i klagen sin. I forvaltar si innstilling blir både presedensfaren og tidligare gitte løyver kommentert. Styret har heller ikkje begrunna kva «særlege grunnar» som ligg føre slik at det er grunn til å gje eit tilsvarende løyve bare tre år etter forrige løyve. Styret har heller ikkje kommentert kvifor dei velger å fråvike retningsliner i forvaltningplanen som nyleg er godkjend og den forvaltningspraksisen ein har i Trollheimen i denne type saker. Forvaltningslova § 25 stiller krav til grunngjeving når eit løyve blir truffe, noko som medfører at styret ikkje kan la vere å grunngje løyvet når det er det motsatte av forvaltar si tilråding.

Det følger av forvaltningslova sine føresegner og god forvaltingsskikk at offentleg forvaltingsstyresmakt skal utforme sine løyver på en slik måte at det er mogleg å vurdere om løyvet er i tråd med heimelsgrunnlaget og om det er foretatt ei forsvarleg skjønnsmessig avveging.

Miljødirektoratet meiner derfor at det er ei sakshandsamingsfeil ved styret sitt løyve. Etter forvaltningslova § 41 er løyvet likevel gyldig når det er grunn til å rekne med at feilen ikkje kan ha verka avgjerande på innhaldet i løyvet. Det er ikkje krav om at det er overvegande sannsynleg at feilen har hatt betyding. Det er nok at det kan vere mogleg at den har det. Bestemmelsen kan ikkje tolkast antitetisk, dvs. at det ikkje er naudsynt å statuere eit løyve ugyldig dersom feilen kan ha verka inn. Tida frå løyvet er gitt og omsynet til at ein part har innretta seg i god tru til løyvet kan tale mot at følgene for sakshandsamingsfeilen skal føre til at løyvet er ugyldig.

Miljødirektoratet viser til at styret sitt løyve er det motsatte av forvaltar si tilrådning. I tilrådninga frå forvaltar framgår det at løyve til denne type filming er i strid med forvaltningsplanen, presedensfaren er stor, samt at filminga lar seg gjennomføre utanfor verneområdet. Styret må grunngje kvifor dei likevel meiner at tiltaket kan tillatast til tross for forvaltar si tilrådning. I tillegg må styret kommentere de anførslane som framgår i klaga fra Naturvernforbundet. Miljødirektoratet ber også styret om å begrunne kva som skil denne saka frå tidlegare gitte løyver i 2011 og 2012. Miljødirektoratet er kjent med at det ikkje blei foretatt noko flyging på dette løyvet i 2015, og resultatet i denne saka vil såleis ikkje ha konsekvensar for søkar. Miljødirektoratet meiner på bakgrunn av det som kjem fram over at ei slik manglande vurdering har verka inn på innhaldet i løyvet, jf. fvl. § 41.

Miljødirektoratet finn etter dette ikkje grunn til å foreta ei nærare skjønnsmessig vurdering av om dispensasjon burde ha vore gitt eller ikkje. Det er difor ikke nokon grunn til å ta ei nærare vurdering av prinsippa i nml. §§ 8- 12, jf. § 7.

I det tilfelle forvaltar si tilrådning og styret si avgjerd ikkje er i samsvar, må styret enten grunngje løyvet sjølv eller be forvaltar grunngje si vurdering innafor dei ramene som vernevedtaket set.

Vedtak Løyve til bruk av helikopter i samband med filmopptak av skikjøring vert oppheva som ugyldig grunna sakshandsamingsfeil, jf. fvl. § 41.

3 Helsing Miljødirektoratet

Dette dokumentet er elektronisk godkjend og har derfor ingen signatur

Berit Lein Olav Nord- Varhaug avdelingsdirektør

Kopi til: Verneområdestyret for Fylkeshuset 6404 MOLDE Trollheimen Sunndal kommune Postboks 94 6601 Sunndalsøra Fylkesmannen i Møre og Romsdal Fylkeshuset 6404 Molde Fylkesmannen i Sør-Trøndelag Postboks 4710 Sluppen 7468 Trondheim Verneområdestyret for c/o Fylkesmannen i Møre og Romsdal, 6404 MOLDE Trollheimen Fylkeshuset

4