Nota van Uitgangspunten

Bestemmingsplan De Stadswerven

Sector Stadsontwikkeling (30 augustus 2013) Legenda: Ontwerp 2e herziening, locatie Kop van de Staart (2013) 1e herziening , locatie Oranjelaan (2012))

bestemmingsplan De Stadswerven (2005)

2 1.1 Inleiding 1.2 Ligging en begrenzing 1.3 Leeswijzer

Voor het actualiseren van bestemmingsplannen is De begrenzing van het plangebied is als volgt: Na een beschrijving van het ontstaan en de ontwikke- gekozen voor de aanpak van grotere gebieden. Het - in het noorden: Beneden - ling van het gebied wordt in deze Nota van Uitgangs- gebied De Stadswerven is zo’n gebied. - in het oosten: Papendrechtsestraat (incl. punten aandacht besteed aan: bebouwing oostzijde), Merwedestraat en Oranjelaan - de ontstaansgeschiedenis; Voor dit gebied gelden twee bestemmingsplannen: - in het zuiden: Noordendijk - plannen uit het verleden; 1. bestemmingsplan De Stadswerven, vastge- - in het westen: Riedijkshaven - herijking van grote projecten; steld op 1 maart 2005; - wetgeving en beleid verschillende overheden; 2. 1e herziening bestemmingsplan De Stadswer- Binnen het plangebied worden drie grote deelgebieden - uitgangspunten algemeen; ven, locatie Oranjelaan, vastgesteld op 19 juni 2012. onderscheiden, te weten: - uitgangspunten per deelgebied. - Kop van de Staart: Voor de zomer van 2013 is het ontwerp van de 2e her- Gebied tussen de Beneden - Merwede en het Wantij. Tot slot wordt aandacht besteed aan tijdelijke voorzie- ziening bestemmingsplan De Stadswerven, locatie Kop - Lijnbaan/Enecoterrein: ningen in het gebied. van de Staart, ter inzage gelegd. Het plangebied van Gebied tussen het Wantij en de Noordendijk. deze herziening omvat deelgebied B (De Erven) en - Watertorenterrein: het zuidelijke blok van deelgebied A (De Punt). Bij het Gebied tussen het Wantij en de Oranjelaan. schrijven van onderhavige Nota van Uitgangspunten is de 2e herziening nog in procedure. Het Wantij vervult door de ligging een centrale rol in het gebied. Voor 1 maart 2015 dient het bestemmingsplan De Stadswerven te worden herzien. Wordt deze datum Het plangebied heeft een dynamisch karakter. Het niet gehaald, dan derft de gemeente mogelijk legesin- Lijnbaangebied is een woongebied. Het Enecoterrein komsten. Gezien de eigendomssituatie van het gebied is volop in ontwikkeling; het Energiehuis, de nieuwe en overeenkomsten met ontwikkelaars is de kans bioscoop en parkeergarage maken er deel van uit. hierop klein, maar wel aanwezig. Het Watertorenterrein met Villa Augustus heeft een gemengd karakter. Er is naast de bestaande horeca- functie ook woningbouw voorzien. De bestaande nuts- gbouwen komen mogelijk vrij voor herontwikkeling.

De Kop van de Staart moet grotendeels nog tot ontwikkeling komen met woningbouw en gemengde functies. De Ark van Noach heeft er een tijdelijke ligplaats. Voor de ontwikkeling van het woongebied is een fiets-/loopbrug naar het Noorderhoofd van groot belang.

Naast een aantal algemene uitgangspunten zullen per deelgebied de uitgangspunten worden beschreven.

3 4 2. Ontstaan en planontwikkeling

2.1 Ontstaan en ontwikkeling In de tweede helft van de 19e eeuw speelde zich in Voor de St. Elisabethsvloed in 1421 maakte het gebied de overgang van handels- naar industrie- deel uit van de Grote of Zuid-Hollandse Waard, een stad af. De scheepshandel stortte in door de aanleg enorm veengebied dat zich uitstrekte tussen Maasdam van de (1866) en de opkomst van () en Heusden. Het gebied werd door het stoomschip. middel van ontginning ontwikkeld tot een uitgestrekt landbouwgebied. De St. Elisabethsvloed maakt aan Ten noorden van de Noordendijk was met name de dit alles een abrupt einde. Het gebied langs de Bene- industrialisatie merkbaar. Molens en houthandels ver- den - Merwede kwam voor langere tijd onder water te dwenen en op den duur ook de scheepswerven. De in staan, waarin door aanslibbing een gors is ontstaan, het Lijnbaangebied gelegen houthaven werd eind 19e het huidige gebied de Staart. eeuw gedempt. In die periode verrezen nieuwe fabrie- ken waaronder in 1898 de Dordtse Meterfabriek aan Liggend buiten de oude binnenstad is het gebied pas de Lijnbaan en in 1910 het Electriciteitsbedrijf aan de in de 18e eeuw betrokken bij de stedelijke ontwikke- Noordendijk. Inmiddels was de woonbebouwing aan ling. Voor die tijd was sprake van een buitengebied. de Noordendijk flink toegenomen. Later moesten voor Het profiel van de Beneden - Merwede was aanmerke- de bouw van de centrale en latere uitbreidingen in de lijk breder dan thans. Ook het Wantij en de Vlij namen periode 1915-1928 weer woningen worden gesloopt. meer plaats in. Gespaard bleef de 18e Eeuwse molen Kijk over den Dijck (rijksmonument). Eind 16e eeuw was de stad dichtgegroeid met bebou- wing, als gevolg waarvan bedrijvigheid zich verplaats- De Kop van de Staart kwam veel later tot ontwikke- te naar locaties daarbuiten, waaronder het Lijnbaan- ling. Kaarten geven de bebouwingsgeschiedenis van gebied. In die tijd lag de nadruk van de Dordtse het gebied goed weer. Hieruit blijkt dat midden 19e economie op de handel, waarbij werd geprofiteerd van eeuw van bebouwing op de Kop van de Staart geen de ligging aan rivieren, die een belangrijke transport- sprake was. Een kaart uit 1894 geeft aan dat op deze verbinding vormden met grote delen van Europa. plaats een schietbaan en een expeditieplaats van de Noordelijk van de Noordendijk vestigden zich scheeps- pontonniers was gevestigd. In 1901 besloot de ge- werven, houthandelaren en –zagerijen en een touw- meenteraad het gebied op te hogen en in gebruik te slagerij. Verder verrezen er meerdere molens die geven als industriegebied, waarna de eerste bedrijven onder andere werden gebruikt voor het verzagen van zich vestigden. De Prins Hendrikbrug, die de Staart het over water aangevoerde hout. Hout was in die tijd verbindt met de stad, dateert uit 1910. een belangrijke bouwstof. Scheepsbouw voerde hier lange tijd de boventoon en De woningen die in het gebied in kleine bouwblokken bepaalde het karakteristieke beeld van scheepshel- langs de Noordendijk en de Lijnbaan werden gebouwd lingen, kranen, staal en schepen. Scheepswerf De waren bestemd voor de bedrijfseigenaren en de ar- Biesbosch nam in het gebied de belangrijkste plaats beiders in die bedrijven. In die tijd bevonden zich ten in. Ten tijde van de bedrijfsbeëindiging bevonden zich zuiden van de Noordendijk tuinderijen, blekerijen en in het gebied meerdere karakteristieke industriële houtbedrijven. gebouwen en objecten.

5 2.2 Plannen uit het verleden 2.3 Huidige situatie en toekomstige situatie

In het verleden zijn diverse plannen voor Stadswerven In het project Richting Kiezen hebben College en Raad gemaakt. Zonder meer historische plannen tekort te zich over de noodzakelijke aanpassingen in program- doen worden hieronder alleen de plannen besproken ma’s en begrotingen van projecten gebogen. die een relatie hebben met het actualiseren van het bestemmingsplan. Dit zijn het Masterplan Stadswer- Eén van de grote projecten is Stadswerven. In het ven (2009), het Stedenbouwkundig Plan (2010) en de besluitvormingsproces van Richting Kiezen over Beeldkwaliteitplannen. Stadswerven is duidelijk geworden dat meer en uit- voeriger inzicht moet worden geboden in de toekomst Masterplan Stadswerven 2009 van Stadswerven, gegeven de ontwikkelingen op de Op 12 mei 2009 stelde de gemeenteraad het Master- markt, die het uitvoeren van de gemaakte en uitge- plan Stadswerven vast. In het Masterplan is vastge- zette plannen niet meer mogelijk maakt. legd dat Stadswerven een bijzonder en aantrekkelijk stedelijk gebied dichtbij de Dordtse binnenstad moet Het College is hierbij ook van mening dat de markt- worden, met verschillende deelgebieden met een situatie blijvend verslechterd is, waardoor een totale eigen karakter. aanpassing en heroriëntatie nodig is.

Belangrijke uitgangspunten zijn het behoud van oude elementen als de Biesboschhal en de scheepshel- ling aan de Beneden - Merwede, de aanleg van een nieuwe brug voor fietsers en voetgangers naar de Riedijkshaven als verbinding met de binnenstad, een tweede brug tussen Villa Augustus en de Biesbosch- hal, drijvende woningen, een jachthaven, een plein op de Punt en de algemene verdeling van bouwblok- ken, bouwhoogtes en openbare ruimte. Ook de keuze om te bouwen volgens de principes van Urban Flood Management is hierin vastgelegd.

Stedenbouwkundig Plan 2010 1 10 In het stedenbouwkundig plan zijn elementen als maaiveldhoogte, hoogbouwontwikkelingen, water- woningen en uitspraken over functies gedaan. De maaiveldhoogte is belangrijk in dit gebied gezien de buitendijkse ligging en de borging van het veilig- heidsniveau. Ook over de ontsluiting van het gebied, parkeren en de verdeling van functies zijn in dit plan uitgangspunten bepaald. De gemeenteraad stelde op 26 januari 2010 dit plan vast.

Beeldregieplan (2009) en Beeldkwaliteitplan (2012) In het Beeldregieplan, eveneens vastgesteld op 26 januari 2010, zijn voor de verschillende deelgebieden kwaliteitsuitgangspunten geformuleerd. In het Beeld- kwaliteitplan zijn deze (voor deelgebied De Erven) verder gespecificeerd en geconcretiseerd.

6 3. Beleidskaders watervergunning of voor activiteiten in dit deel van Kantoren het rivierbed toestemming kan worden verleend. Zo Bestemmingsplannen voor gronden buiten de in- 3.1 Rijksbeleid moet er bijvoorbeeld sprake zijn van een zodanige vloedsgebieden van stations (+/- 10 minuten) wijzen Op 13 maart 2012 stelde de Minister van Infrastruc- situering en uitvoering van de activiteit dat de af- geen bestemmingen aan die nieuwe kantoren groter tuur en Milieu de Structuurvisie Infrastructuur en name van het bergend vermogen zo gering mogelijk dan 1.000 m2 mogelijk maken. Hiervan kan worden Ruimte vast. Eén van de belangrijkste beleidsdoelen is. Een watervergunning is bijvoorbeeld nodig voor afgeweken indien het gaat om het herbestemmen van is een gezonde en veilige leefomgeving als basis- de ligplaatsen van schepen, woonboten / drijvende onbenutte bouw- en gebruiksmogelijkheden. Voor- voorwaarde voor burgers en ondernemers. Dit wordt woningen, maar ook het realiseren van afmeervoor- waarde daarbij is dat dit niet leidt tot onevenredige vooral vertaald in het verbeteren van de milieukwa- zieningen of bouwwerken (bijvoorbeeld ten behoeve benadeling van andere belangen, wat in de toelichting liteit (lucht, bodem, water) en bescherming tegen van een brug of damwand). op het bestemmingsplan verantwoord dient te wor- geluidsoverlast en externe veiligheidsrisico’s. den. Hier wordt verder op ingegaan bij het gemeente- Voor het toekomstig dempen van de noordelijke in- lijke economisch beleid. Het Rijk heeft 13 nationale belangen aangewezen. steekhaven en de in uitvoering zijnde oevercorrecties Het Rijk richt zich daarbij op het versterken van de langs de Beneden-Merwede en de nieuwe oevers langs Detailhandel internationale positie van Nederland en het beharti- het Wantij heeft Rijkswaterstaat op 27 april 2011 Bestemmingsplannen voor gronden gelegen buiten gen van de belangen voor Nederland als geheel. De een watervergunning verleend. Ook is compensatie bestaande winkelconcentraties of nieuwe wijkgebon- nationale ruimtelijke belangen worden geborgd in het uitgevoerd in het plangebied zelf en bij de realisering den winkelcentra, wijzen geen bestemmingen aan de Besluit algemene regels ruimtelijke ordening (Barro). van PlanTij. Bij wijzigingen in de planvorming is het nieuwe detailhandel mogelijk maakt. De detailhan- Voor het plangebied is een aantal van deze regels van wel van belang de vergunde nieuwe oeverlijn aan te delsmogelijkheden in dit bestemmingsplan betreffen toepassing. houden om nieuwe procedures te voorkomen. een nieuw wijkgebonden winkelcentrum. Nadere toe- lichting is te vinden bij het gemeentelijke economisch Rijksvaarwegen Rijkswaterstaat is onder voorwaarden akkoord met beleid. De Beneden Merwede en het Wantij zijn aangewe- het realiseren van de brug tussen de Punt van de zen als Hoofdwateren. De Beneden-Merwede is een Staart en het Noorderhoofd. Buitendijks bouwen Rijksvaarweg CEMT-klasse VIc, wat zoveel inhoudt dat Ingeval een bestemmingsplan buitendijks gelegen hier de grootste schepen kunnen varen. Het Wantij De buitendijks gelegen droge gebieden in het plan- gronden aanwijst voor nieuwe bebouwing, dient de is klasse Va, waardoor de grootste schepen niet zijn gebied zijn uitgezonderd van de vergunningplicht op toelichting een inschatting van het slachtofferrisico toegestaan. grond van de Waterwet (artikel 6.16 Waterbesluit). van een eventuele overstroming te geven. Ook dient aandacht te worden besteed aan de wijze waarop Om belemmeringen voor de scheepvaart, zoals door- Waterkering daarmee wordt omgegaan. Het vigerende bestem- vaart, zichtlijnen en bereikbaarheid voor hulpdiensten De primaire waterkering aan de Noordendijk dient met mingsplan kent al bouwrechten voor dit gebied; er te waarborgen, is toegankelijkheid van de oevers een beschermingszone in het bestemmingsplan als kan dus al gebouwd worden. Desalniettemin zal in de noodzakelijk. zodanig bestemd te worden. toelichting op het nieuwe bestemmingsplan aan de buitendijkse waterveiligheid aandacht worden be- Vooruitlopend op de AMvB transportroutes externe steed. veiligheid (Btev) wordt in het eindrapport Basisnet 3.2 Provinciaal beleid water (2008) voor nieuwe ontwikkelingen langs de Op dit moment werkt de Provincie aan een nieuwe Molenbiotoop rivier een plasbrandaandachtsgebied van 25 meter Structuurvisie. Op 30 januari 2013 hebben Provinciale Bestemmingsplannen voor gronden geleden binnen vanaf de waterlijn aangehouden. In dit gebied mogen Staten van Zuid-Holland de laatste actualisatie van de de molenbiotoop van traditionele windmolens moeten geen kwetsbare of beperkt kwetsbare objecten wor- Structuurvisie (PSV) en Verordening Ruimte vastge- de vrije windvang en het zicht op de molen voldoende den gesitueerd. steld. Hierin beschrijft de provincie haar doelstellingen garanderen. en belangen. Op de functiekaart van de PSV is het Bergend regime plangebied aangegeven als Stads- en dorpsgebied Het Wantij maakt onderdeel uit van het bergend deel met hoogwaardig openbaar vervoer. In de Verorde- van het rivierbed. De Waterwet is op het Wantij van ning Ruimte is een aantal belangrijke uitgangspunten toepassing. Op grond van de Beleidsregels grote ri- voor het bestemmingsplan geformuleerd. Dat zijn de vieren is het Wantij aangewezen als bergend regime. volgende: Rijkswaterstaat toetst door middel van aanvragen van 7 3.3 Gemeentelijk beleid 3.3.1 Ruimte Intussen zijn, als gevolg van de economische crisis, de Woonwagens Structuurvisie Dordrecht vooruitzichten op de woningmarkt slechter geworden. In de beleidsregels toewijzing standplaatsen woon- Op 26 mei 2013 heeft het college de Ontwerp Struc- Aan de andere kant zijn de demografische gegevens wagens zijn spelregels opgenomen voor een eerlijke tuurvisie vrijgegeven voor inspraak. In deze visie waarop de Woonvisie is gebaseerd niet substantieel toewijzing van beschikbare woonwagenlocaties in Dor- wordt gesteld dat de unieke kwaliteiten van de locatie veranderd. De bevolking groeit nog steeds licht en als drecht. Besloten is het aantal woonwagenstandplaat- van Stadswerven sterk bijdragen aan het profiel van gevolg van de vergrijzing zal het aantal huishoudens sen op het huidige aantal van 150 te houden. Op dit Dordrecht als waterstad. Bijzondere publieksvoorzie- blijven toenemen. Voor de is de ver- moment zijn alle standsplaatsen in Dordrecht bezet. ningen dragen bij aan de versterking van het woon-, wachting dat er zeker tot ca. 2030 sprake zal zijn van De tijdelijke woonwagenstandplaatsen aan de Lijn- werk- en leefklimaat van de stad. Het tempo van de groei. baan / Touwslagerstraat zijn destijds niet gecreëerd in ontwikkeling zal mogelijk lager liggen dan oorspron- het kader van de decentralisatie Wieldrechtse Zeedijk. kelijk gedacht. Daarom wordt tijdelijk gebruik gesti- In de rapportage Wonen in de Drechtsteden 2012 is muleerd als middel om levendigheid te creëren en te een de marktruimte voor de periode 2010-2020 inge- In 2011 heeft een onderzoek plaatsgevonden naar fungeren als mogelijke aanjager voor de ontwikkeling schat. Dit betreft het aantal woningen dat tot 2020 in de mogelijkheden voor verplaatsing van de woonwa- van het totale gebied. Stadswerven is opgenomen in totaal (koop en huur) kan worden opgeleverd op basis gens aan de Lijnbaan / Touwslagerstaart om ruimte te het leefmilieu “Levendig centrum”, wat inhoudt dat het van een inschatting van de mogelijke afzet. Dit aantal maken voor (tijdelijke) parkeervoorzieningen rondom een gemengd stedelijk gebied moet worden waarin wordt jaarlijks ingeschat en wordt nu geraamd op ca. het Energiehuis. Destijds is geen alternatieve locatie relatief hoge dichtheden, een hoge gebruiksintensiteit 7.000 woningen. gevonden. en veel functiemenging voorkomt. Inmiddels is op een aantal andere Dordtse locaties het Woonboten en drijvende woningen Richting Kiezen aantal woningen teruggebracht, of wordt voorlopig Er is geen vastgesteld stedelijk beleid rondom woon- In de gemeenteraad van 25 juni 2013 is in het kader afgezien van woningbouw. Ook bij de minder markt- boten of drijvende woningen. Laatstgenoemd woning- van Richting Kiezen gesproken over de grote projecten ruimte is en blijft de locatie Stadswerven zodoende type biedt kansen en mogelijkheden om het imago in Dordrecht. Verwezen wordt naar paragraaf 2.3. één van de belangrijkste locaties, zeker voor het van Dordrecht als waterstad te versterken en aan- levendige stedelijke woonmilieu. Flexibiliteit in het trekkelijke woningen aan de woningvoorraad toe te programma en afzet in kleine tranches is hierbij wen- voegen. De beschikbare ruimte op het Wantij hiervoor selijk. Binnen de totale woningbehoefte is voldoende is beperkt en moet afgewogen worden met andere ruimte voor het project Stadswerven. Daarbinnen is belangen, zoals ligplaatsen voor binnenvaartschepen ruimte voor particulier opdrachtgeverschap. / de Waterbus / drijvende hotelkamers en doorganke- 3.3.2 Wonen lijkheid van het Wantij voor recreatievaart. Woonvisie Drechtsteden Het project Stadswerven biedt kansen voor huishou- In de regionale woonvisie “Spetterend wonen in de dens met hogere inkomens, waardoor deze voor de Particulier opdrachtgeverschap Drechtsteden 2” van december 2009 is Stadswerven Drechtsteden behouden kunnen worden. De specifieke Particulier opdrachtgeverschap geeft de uiteindelijke onder de hoogwaardige centrumstedelijke milieus kwaliteiten van de locatie, waaronder de ligging aan bewoner meer vrijheid in keuzes rondom nieuwbouw. geschaard, met een mix tussen wonen, werken en het water en het centrum zorgen voor unieke kwalitei- Binnen het woonbeleid van de gemeente krijgt par- voorzieningen, met de nadruk op culturele en water- ten. Daardoor wordt vanuit beleidsmatig oogpunt de ticulier opdrachtgeverschap de ruimte. In Dordrecht gerichte activiteiten. Het realiseren van een levendig meerwaarde van ontwikkeling van deze locatie hoog zijn hiervoor drie locaties aangewezen, waaronder de stedelijk centrummilieu vraagt investeringen in de ingeschat. Stadswerven. De nog op te stellen kavelpaspoorten bijbehorende voorzieningen. De laatste jaren zijn die geven de koper van bouwgrond duidelijkheid over de voor een groot deel reeds gerealiseerd. ontwikkelingsmogelijkheden.

De woonvisie gaat verder uit van een sterke kwanti- tatieve programmering, die door de huidige economi- sche realiteit achterhaald is. De beleidsdoelstellingen voor het gebied blijven echter overeind. Daarbij is uit- gesproken dat er in deze regio behoefte is aan meer kwaliteit, grotere woningen en meer comfort.

8 INDUSTRIELAWAAI

Legenda Beleidsregels Ruimte voor de Rivier: Rivierbed waar regels niet van toepassing zijn. Bergend Regime

Legenda

Zeer hoge archeologische verwachting

Hoge verwachting (stroomgordel) Archeologische vindplaats 9 3.3.3 Economie Horeca in de vorm van een rotonde, te realiseren. Voor de economische functies kantoren, detailhandel Met Villa Augustus, Kothinsky in het Energiehuis en de Ook de aanrijroute over de Noordendijk naar het voor- en horeca bestaat er spanning tussen de eventuele horeca in de nieuwe bioscoop is een aantal nieuwe ho- zieningencluster rondom het Energiehuis behoeft op nieuwe functies in dit plangebied en het functioneren recafuncties toegevoegd. De ontwikkelmogelijkheden termijn aanpassing. van de bestaande voorzieningen in de historische bin- voor horeca in dit gebied gaan richting het maximum nenstad. Daarbij spelen ook het aantal nieuwe wonin- om te grote concurrentie met de binnenstad te voor- Langzaam verkeer gen en de doelstelling er een stedelijk gebied van te komen. Een uitzondering hierop wordt gemaakt voor Naar het Noorderhoofd zal een nieuwe brug worden maken een rol. de locatie van de Punt van de Staart, waar ruimte aangelegd, alleen voor voetgangers en fietsers. De wordt gezien voor een bijzondere toevoeging. Naast brug wordt een belangrijke verbindende schakel in het Kantoren daghoreca wordt hier ook voorzien in de vestiging stedelijke fietsroutenetwerk, als verbinding tussen de In de concept regionale kantorenstrategie van 23 mei van een hotel (deze voorzieningen worden mogelijk Staart en de Binnenstad. 2013 wordt een overschot aan plancapaciteit gesig- gemaakt in de 2e herziening voor het zuidelijke blok naleerd. Met het actualiseren van de nieuwe strategie van deelgebied A). Bij de Biesboschhal wordt ruimte De aanlegsteiger van de Waterbus is in eerste instan- conform het provinciaal beleid zal in de regio circa gezien voor horeca ondersteunend aan de nieuwe tie een tijdelijke halte. Gedurende de tijdelijke situ- 50.000 m2 aan plancapaciteit moeten verdwijnen. functie voor de hal. In de andere deelgebieden is geen atie wordt beoordeeld in hoeverre het mogelijk is hier Voor nieuwe ontwikkelingen wordt gefocust op maat- ruimte meer voor toevoeging van horecafuncties. een rendabele permanente halteplaats te realiseren. werk. Er zal ook een aantal ruimtelijke keuzes worden Daarnaast wordt kleinschalig vervoer over water ge- gemaakt voor voorkeurslocaties met een stevig mul- 3.3.4 Verkeer stimuleerd, door middel van kleine aanlegsteigers aan tifunctioneel programma en een multimodale bereik- Parkeren het Wantij. baarheid. De parkeerbehoefte van nieuwe ontwikkelingen dient in principe op eigen terrein opgelost te worden. Par- 3.3.5 Water Voor Stadswerven betekent dit dat, aansluitend bij keren in de openbare ruimte maakt ook onderdeel uit Voor de planontwikkeling van Stadswerven is en wordt Richting Kiezen en het provinciale ruimtelijke beleid, van de stedelijke omgeving, omdat het niet haalbaar gewerkt aan kennisontwikkeling rondom adaptief en in het nieuwe bestemmingsplan de vestiging van wordt geacht alles in gebouwde voorzieningen op te waterveilig bouwen. Dit vindt plaats onder de noe- grootschalige nieuwe kantoren niet mogelijk zal zijn. lossen. Dit zijn immers kostbare investeringen. Nabij mers van de onderzoekstrajecten UFM (2005-2008) Wel wordt er ruimte geboden voor maatwerk aan het Energiehuis en de nieuwe bioscoop wordt wel een MARE (2009-2013) en vanaf volgend jaar Camino partijen, die zich in het gebied willen vestigen. Kan- gebouwde voorziening voor auto’s en fietsen gereali- (2014-2017). Hierbij is en wordt inzicht verkregen in toorvestiging is mogelijk tot een maximum van 1.000 seerd. verschillende toekomstige scenario’s ten aanzien van m2 per kantoor. De enige locatie waarvoor een groter klimaatveranderingen. Onderzocht is hoe anders kan kantoorgebouw tot de mogelijkheden kan behoren is Verkeersstructuur worden omgegaan met water als ruimtelijke kwaliteit Vlek E, tussen het Wervenpark en de industrie op de Stadswerven maakt onderdeel uit van het Verkeers- en tegelijkertijd hoe de risico’s voor overstromingen Staart. Hiervoor zal nader worden bezien of een ont- structuurplan Centrum. Verwacht wordt dat de ver- beperkt kunnen worden. heffing bij de Provincie zal worden aangevraagd. keersstromen op de Maasstraat zullen toenemen als gevolg van autonome ontwikkelingen en de nieuw Voor Stadswerven is er voor gekozen om niet integraal Het totale brutovloeroppervlak aan nieuwe kantoren te realiseren functies. Ook zal de verdeling van het op te hogen naar een maaiveld van circa 4.00+ NAP, in het gehele plangebied wordt gemaximaliseerd op verkeer over de dag heen en de drukste richtingen per dat zelfs in de meest extreme situaties hoog genoeg is 13.000 m2. dagdeel veranderen. om droog te blijven, maar om een integrale ontwerp- Vergeleken met het vigerende bestemmingsplan benadering toe te passen die past bij de karakteristiek Detailhandel worden minder publieksaantrekkende voorzieningen van Dordrecht. Ter voldoening aan de provinciale verordening wordt ontwikkeld op de Kop van de Staart, waardoor de enkel een nieuw wijkgebonden winkelcentrum moge- verkeersstromen beperkt blijven. Dit is gunstig voor Naast waterveiligheidsaspecten is ook het gebruik van lijk gemaakt. Dit is een centrum voor dagelijks ver- de luchtkwaliteit en de akoestische situatie (minder het water belangrijk voor de ontwikkeling van een zorgend aanbod dat passend is bij de omvang van het geluidhinder vanwege wegverkeerslawaai). levendig stadsdeel. Ook op het water vragen verschil- aantal inwoners in het plangebied. Hier is geen ruimte lende functies om ruimte, zoals de binnenvaart met voor perifere of grootschalige detailhandel. Er wordt De kruising Maasstraat, Merwedestraat en Oranjelaan ligplaatsen en doorgankelijkheid, de recreatievaart in uitgegaan van een maximum van 3.000 m2 in het is mogelijk een knelpunt in de toekomst, als de ont- jachthavens, het openbaar vervoer met de waterbus- gehele plangebied. wikkeling verder vorm krijgt. Hiervoor wordt ruimte halte en stallingruimte. Ook is het water geschikt voor gevraagd om te zijner tijd een oplossing, bijvoorbeeld oude en nieuwe woonschepen en is er ook toeristisch 10 en recreatief ruimte voor museumschepen of drij- Luchtkwaliteit gen, slibvijvers en gebouwen en het aanbrengen van vende hotelkamers. Al deze functies hebben voorzie- Bij ruimtelijke ontwikkelingen moet rekening gehou- ophooglagen in de 18e, 19e en 20e eeuw) dat de kans ningen nodig, zoals aanlegsteigers en afmeerplaatsen. den worden met de luchtkwaliteit voor enkele stoffen, op het aantreffen van onverstoorde archeologische

Hiervoor is een watervergunning noodzakelijk. De wa- waaronder stikstofdioxide (NO2) en fijn stof (PM10). In sporen uit de Middeleeuwen en Nieuwe Tijd (onder de tervergunning van Rijkswaterstaat d.d. 27 april 2011 het onderzoek voor de 2e herziening bestemmingsplan huidige ophooglaag) erg klein is. dient in acht te worden genomen. De Stadswerven, locatie Kop van de Staart is vast- gesteld dat de luchtkwaliteit niet zal verslechteren. Op grond van de onderzoeksresultaten werd gecon- Als concrete nieuwe ontwikkeling kan de botenloods Uit de monitoringstool blijkt dat geen grenswaarden cludeerd dat er geen aanleiding is om beschermende van de KNRM genoemd. Nabij de Prins Hendrikbrug is overschreden worden. maatregelen in het bestemmingsplan op te nemen. een locatie gevonden, die aan alle eisen voldoet. Op 1 februari 2013 heeft de KNRM een omgevingsver- Omdat het bestemmingsplan De Stadswerven in 3.3.8 Monumenten en cultuurhistorie gunning aangevraagd. Per 30 november 2013 heeft zijn geheel moet worden herzien, zal voor het to- In het gebied komen drie Rijksmonumenten voor: Rijkswaterstaat de huurovereenkomst met de huidige tale plangebied wederom een onderzoek uitgevoerd Noordendijk 144: Molen Kijk over den Dijck huurder opgezegd. Daarmee is een privaatrechte- worden. Op basis van reeds bekende onderzoeken en Noordendijk 254: Watertoren Villa Augustus lijke belemmering weggenomen. De botenloods is het algemene beeld dat het ruimtelijke en functionele Oranjelaan 7+9: Pompgebouw Villa Augustus in strijd met het geldende bestemmingsplan. Om de programma minder is dan in 2005, is de verwachting omgevingsvergunning te kunnen verlenen, wordt een dat geen overschrijding van grenswaarden plaats zal Het Rijk heeft het gebied De Schil op 5 juni 2013 uitgebreide procedure (i.c. projectomgevingsvergun- vinden. aangewezen als beschermd stadsgezicht. In dit be- ning) gevolgd. De gemeenteraad dient in het kader stemmingsplangebied bevindt zich een deel van het van deze procedure een verklaring van geen beden- Geluid beschermd stadsgezicht, i.c. een deel ten noorden van kingen af te geven voordat de vergunning kan worden Uit milieuonderzoeken voor voorgaande bestemmings- de Noordendijk. Hiervoor zal in het bestemmingsplan verleend. plannen blijkt dat wegverkeerslawaai in dit gebied een beschermende regeling worden getroffen. een rol speelt langs de Oranjelaan. De geluidzone van 3.3.6 Milieu het industrieterrein De Staart ligt voor een deel wel Daarnaast zijn er vijf gemeentelijke monumenten Externe Veiligheid binnen dit plangebied. Met name in het noordooste- aangewezen: De externe veiligheid in dit plangebied is voornamelijk lijk deel, rondom het geplande Wervenpark, zal hier Noordendijk 54: Woonhuis aan de orde vanwege het transport van gevaarlijke rekening mee moeten worden gehouden. In het uit te Noordendijk 148: Energiehuis stoffen over de rivier. Voor het plasbrandaandachtsge- voeren milieuonderzoek dient de akoestische situ- Noordendijk 258: Transformatorstation bied dient een zone van 25 meter vanuit de oever vrij atie te worden onderzocht. Het gaat hierbij ook om Oranjelaan 1: Transformatorstation te worden gehouden van bebouwing. scheepvaartlawaai. Oranjelaan 11: Transformatorstation

Voor het groepsrisico zal onderzocht worden wat het Ondergrond In het plangebied komen twee objecten in aanmerking maximum aantal aanwezige personen kan zijn om Voor het bestemmingsplan De Stadswerven (2005) voor plaatsing op de gemeentelijke monumentenlijst. een oriëntatiewaarde van 0,75 te bereiken. Het aantal heeft bodemonderzoek plaatsgevonden. Uit dit onder- Dit zijn de Biesboschhal en de Kraanbaan op de punt personen wordt bepaald door het geplande aantal zoek is gebleken dat de bovenste 1,5 m. verontreinigd van de Staart. De Kraanbaan is relevant voor de ont- woningen en voorzieningen. Er zal niet worden gere- was met zware metalen en PAK. Voor de aanpak van wikkelingsmogelijkheden van deelgebied A. kend vanuit een bepaald plan met een bepaald pro- deze verontreinigingen is in 2005 een raamsanerings- gramma, omdat de ontwikkeldynamiek in de loop der plan opgesteld. Het bevoegd gezag heeft hiermee op 3.3.9 Natuur jaren heeft aangetoond dat dit lang niet altijd wordt 20 mei 2005 ingestemd. Het Wantij is opgenomen in de stedelijke ecologische gerealiseerd. Door andersom te redeneren kan een structuur. Met name de oeverzones zijn interessant maximum programma worden vastgelegd en kunnen 3.3.7 Archeologie voor dieren die zich verplaatsen tussen bijvoorbeeld ontwikkelingen worden beoordeeld op het moment dat In de toelichting op het geldende bestemmingsplan de Sophiapolder en de Biesbosch. ze concreet zijn. De Stadswerven is verslag gedaan van het verken- nende onderzoek naar de eventuele aanwezigheid van 3.3.10 Kabels en Leidingen De inschatting is dat een dergelijk maximum veel ho- archeologische waarden. Noordelijk van het Wantij In het plangebied lopen diverse hoofdtransportleidin- ger is dan het huidige geplande programma. is pas in de 19e eeuw definitief sprake van land. Het gen die passend bestemd zullen worden. Deze kabels oude oppervlak van beide gebiedsdelen is zo sterk en leidingen kennen geen risicocontour. vergraven (door aanleg van havens, scheepshellin- 11 12 4. Uitgangspunten per gebied 4.2.1 Deelgebied Water Parkeergarage Het bestemmingsplan De Stadswerven bestaat uit Het water binnen het plangebied vervult een unieke De aanvraag omgevingsvergunning voor de parkeer- verschillende deelgebieden. Dit zijn niet alleen deel- functie binnen het plangebied. De ligplaatsen voor garage is op het moment van schrijven ingediend. De gebieden die nog volledig ontwikkeld moeten worden, binnenvaartschepen, toekomstige jachthaven, drijven- aanvraag past binnen het vigerende bestemmings- maar ook bestaande gebieden als de Lijnbaan en de woningen, woonschepen, hotelkamers en bijzon- plan. Dit bouwrecht zal ook in het nieuwe bestem- Riedijkshaven. dere functies zoals de waterbus en de botenloods van mingsplan worden opgenomen. de KNRM hebben of verdienen allemaal een plek. 4.1 Algemene uitgangspunten Te ontwikkelen deel Enecoterrein Voor het bestemmingsplan De Stadswerven kunnen De eerder vermelde watervergunning van Rijkswa- Voor het nog te ontwikkelen deel van het Eneco ter- de volgende algemene uitgangspunten worden gefor- terstaat dient bij nieuwe ontwikkelingen in acht te rein wordt verwezen naar de algmene uitgangspunten muleerd: worden genomen. Voorgesteld wordt om bestaande in paragraaf 4.1 voorzieningen op het water te bestemmen. Nieuwe - bestaande niet-tijdelijke bebouwing en functies wor- ontwikkelingen kunnen eventueel mogelijk worden Regiokantoor (Noordendijk 250) den als zodanig bestemd; gemaakt door toepassing van afwijkingsbevoegdheden Het regiokantoor aan de Noordendijk bestaat uit drie in het bestemmingsplan. delen, gebouwd in 1969 en 1981 en is gemeentelijk 2 - ontwikkelingen waarover al besluitvorming heeft eigendom. In totaal is het pand circa 11.000 m groot. plaatsgevonden, bijvoorbeeld door middel van een 4.2.2 Deelgebied Lijnbaan - Enecoterrein Met name het oudste gedeelte voldoet steeds minder verleende omgevingsvergunning of een vastgestelde Riedijkshaven aan de eisen die kantoorgebruikers aan panden stel- herziening, worden in het bestemmingsplan positief De ontwikkeling rondom de Riedijkshaven is afge- len. De huurovereenkomsten met de Omgevingsdienst bestemd; rond. De huidige bebouwing en functies zullen worden en de regio Drechtsteden lopen binnen vijf jaar af. Op bestemd. Het vigerende bestemmingsplan kent een het moment van schrijven staat een deel van het pand - daar waar ontwikkelingen niet bekend zijn, wordt specifieke regelig voor de vestiging van food-detail- leeg. 2 “teruggevallen” op de regeling in het vigerende be- handel van ten hoogste 800 m bvo in de stedelijke stemmingplan, overigens wel met inachtneming van plint. Gebleken is dat hieraan geen behoefte bestaat Ideeën voor herbestemming of herontwikkeling van de onder 3. beschreven beleidskaders en gewijzigde bij marktpartijen. het pand of de locatie zijn nog niet concreet. Daarom wet- en regelgeving; bestaande bouwrechten worden wordt teruggevallen op de algemene uitgangspunten daarmee in principe gerespecteerd; Het bestemmingsplan zal deze specifieke mogelijkheid uit paragraaf 4.1. Er wordt uitgegaan van het vige- van food-detailhandel van ten hoogste 800 m2 bvo op rende bestemmingsplan dat verschillende functies - tijdelijke functies worden niet bestemd; deze locatie niet meer kennen. mogelijk maakt. Lijnbaangebied Uit het voorgaande volgt dat het bestemmingsplan De woningen van Trivire zijn recent opgeknapt. Hier De Stadswerven verschillende planmethodieken zal zijn de komende jaren geen grote veranderingen te kennen. Bestemmingsregelingen voor bestaande en/ verwachten. De woningen worden voorzien van een of vergunde bebouwing en functies verschillen nu positieve bestemmingsregeling. eenmaal van op ontwikkelingen gerichte bestemmin- gen. Het uitgangspunt is dat bestaande bouwrechten Energiehuis in acht worden genomen. In juni 2013 is het Energiehuis officieel geopend en daarmee is deze ontwikkeling afgerond. Het Ener- Hierna wordt per deelgebied aangegeven hoe deze giehuis zal als zodanig worden bestemd; conform de algemene uitgangspunten uitwerken. Per deelgebied verleende omgevingsvergunning. zal ook aandacht aan enkele nieuwe ontwikkelingen worden geschonken. Bioscoop De omgevingsvergunning voor de realisatie van de bioscoop is afgegeven. De bioscoop zal als zodanig worden bestemd; conform de verleende omgevings- vergunning. 13 14 4.2.3 Deelgebied Watertorenterrein 4.2.4 Deelgebied Kop van de Staart 1e herziening 2e herziening Brug naar de Punt In 2012 is het bestemmingsplan De Stadswerven voor In 2013 is de tweede herziening voor een deel van de In het vigerende bestemmingsplan is ter hoogte van de eerste maal herzien. Deze herziening voorziet in Kop van de Staart in procedure gebracht. Dit bestem- de Biesboschstraat een indicatieve brugverbinding een bestemmingsregeling voor Villa Augustus en een mingsplan beslaat deelgebied B (de Erven) en het opgenomen. In het Stedenbouwkundig Plan is deze nieuwe bestemmingsregeling voor woningbouw op het zuidelijke blok van deelgebied A (de Punt). Voor de vanaf de Punt naar de Riedijkshaven ingetekend. Deze Watertorenterrein ernaast. Dit bestemmingsplan is in- herziening bestaan verschillende aanleidingen. Na brugverbinding is in strijd met het geldende bestem- middels onherroepelijk. De herziening wordt integraal vaststelling ervan zal de herziening integraal in het mingsplan vanwege de bouwhoogte. Het nieuwe in het nieuwe bestemmingsplan opgenomen. nieuwe bestemmingsplan worden opgenomen. bestemmingsplan dient in de nieuwe brug voor lang- zaamverkeer te voorzien. Transformatorstations Te ontwikkelen deel Kop van de Staart. Stedin heeft in het plangebied drie panden in bezit ten Voor dit deel van het plangebied is de exacte invulling Voor de brug zal een prijsvraag worden uitgeschreven. behoeve van de elektriciteitshuishouding in een groot nog onbekend. De gemeente is eigenaar van de grond Daarbij worden randvoorwaarden geformuleerd. De deel van Dordrecht. De komende jaren zijn hier ont- en heeft voor een deel een overeenkomst gesloten exacte hoogte, breedte en lengte van de brug zijn op wikkelingen te verwachten. In de toekomst gaan deze met OCW. Omdat de exacte invulling nog onbekend dit moment nog niet bekend. Belangrijk zijn ook de panden (een deel van) hun functie verliezen. Ook is is, wordt in het bestemmingsplan ruimte gevraagd om bestaande aanlegplaatsen voor de binnenvaartsche- nieuwbouw van een kleinere elektriciteitsvoorziening in te spelen op veranderde ideeën omtrent de ontwik- pen aan de Korte en Lange Wantijkade. Het ontwerp noodzakelijk. keling. Dit kan door gronden globaal en flexibel te van de brug dient hier rekening mee te houden. bestemmen. Ook in de toekomst zal er in de stad ruimte moeten Voorgesteld wordt om de randvoorwaarden die gefor- zijn voor gebouwen ten behoeve van nutsvoorzienin- Ten eerste gaat het hier om een te herontwikkelen muleerd worden in het kader van de prijsvraag, zodra gen. De huidige locatie is daar geschikt voor, aange- gebied. Een bestemmingsplan moet bij voorkeur deze zijn vastgesteld te vertalen in passende bestem- zien door de hoge buitendijkse ligging er geen kans is tijdens de gehele looptijd de dan gewenste ontwikke- mingsplanregels. op overstromingsgevaar en onder de Oranjelaan een lingen mogelijk maken, een grote mate van flexibiliteit belangrijk leidingentracé loopt. Als het huidige ge- bieden zonder telkens opnieuw aparte procedures te KRNM bruik stopt, zijn de panden mogelijk te gebruiken voor doorlopen. Een gebied trachten te ontwikkelen binnen Voor de ligplaats van de KRNM naast de Biesboschhal andere nutsdoeleinden die in de toekomst noodzake- te nauwe kaders komt niet van de grond. wordt een procedure doorlopen. Zie hiervoor para- lijk zijn, bijvoorbeeld voor een ontwikkeling van een graaf 3.3.5. De botenloods van de KNRM zal in het smart grid om decentrale energieopwekking mogelijk Ten tweede kent het geldende bestemmingsplan uit bestemmingsplan positief worden bestemd. te maken. 2005 een globale bestemmingsregeling. Dit zijn be- staande bouwrechten. Voor de ontwikkelrechten van Voorgesteld wordt om de panden, aangezien ze nog in dit nog te ontwikkelen deel van Stadswerven wordt gebruik zijn als nutsvoorziening en er geen besluitvor- verwezen naar het besluitvormingsdocument vervolg ming heeft plaatsgevonden over andere functies, voor Richting Kiezen. de openbare nutsvoorziening te bestemmen. Hierbij kan een wijzigingsgevoegdheid worden opge- Voorgesteld wordt om voor dit deel van het plange- nomen. Gezien de beleidsmatige beperkingen, leeg- bied aan te sluiten bij de algemene uitgangspunten stand en concurrentie met andere delen van de stad zoals geformuleerd in paragraaf 4.1 wordt voorgesteld geen kantoren, detailhandel en horeca toe te staan.

Voor de kenmerkende, karakteristieke panden met een groot volume zal gezocht moeten worden naar passende maatschappelijk, sport en recreatieve of cultuur en ontspanningsgerelateerde invullingen. Bij- voorbeeld vrijetijdsfuncties die nu in de Merwehal zijn gehuisvest of een indoor skatebaan. Op dit moment zijn er geen concrete initiatieven. 15 5. Tijdelijk gebruik DordtYart in de Biesboschhal Op 23 november 2010 heeft de raad besloten de Bies- In het plangebied van Stadswerven wordt al veel tij- boschhal op te knappen en te verhuren aan DordtMij delijk gebruik toegestaan. De verwachting is dat dit in voor een cultureel programma, in combinatie met de toekomst zich meer kan voordoen als het ontwik- een scholings- en werkervaringsprogramma. Destijds keltempo achterblijft. Hieronder volgt een overzicht was duidelijk dat het betreffende deelgebied niet voor van tijdelijke functies en de gemaakte afspraken. 2019-2020 bebouwd zal worden. Overeengekomen is Voorgesteld wordt om deze tijdelijke voorzieningen in dat de hal uiterlijk op 1 januari 2019 wordt teruggele- het bestemmingsplan niet van een positieve bestem- verd. mingsregeling te voorzien. De Biesboschhal en omgeving is een deelgebied dat Ark van Noach deel uitmaakt van de overeenkomst met OCW. Hier- In 2012 heeft de gemeente de omgevingsvergunning door kan de gemeente niet eenzijdig besluiten tot voor de Ark van Noach verleend. In het contract met voortzetting van het gebruik. In dit deelgebied is in OCW en de Ark is opgenomen dat steeds een jaar van het Masterplan een voorzieningencluster voorzien. te voren bezien zal worden, gegeven de ontwikkeling van de woningbouw, of de gebruikstermijn voor de Halteplaats Waterbus Ark per half jaar verlengd kan worden. Op het mo- In november 2012 heeft de raad besloten een krediet ment van schrijven kan de Ark in ieder geval tot 01 beschikbaar te stellen voor het realiseren van een januari 2015 op de huidige locatie blijven. afmeervoorziening voor de Waterbus en andere toeris- tenschepen op Stadswerven nabij de Ark van Noach. De Ark ligt in de insteekhaven die onderdeel uitmaakt De planning is dat deze voorziening in het najaar van van een deelgebied waar op termijn woningbouw ge- 2013 gerealiseerd wordt en een permanente toevoe- realiseerd moet worden. Op dit moment is onzeker of ging aan het waterbusnetwerk zal zijn. opbrengsten van een ontwikkeling in dit gebied groter zullen zijn dan de te maken kosten. Afhankelijk van de realisatie van het programma op Stadswerven en de situering van tijdelijke functies, Museumschip de Siegfried zoals de Ark en het bijbehorende parkeerterrein, kan Het schip de Siegfried is eind 2011 circa 50 meter de locatie van de halte de komende jaren nog iets verplaatst naar de huidige locatie. De eigenaar van wijzigen. het schip heeft een omgevingsvergunning en een ligplaatsvergunning op de huidige locatie tot in ieder geval 1 januari 2020. Daarna is deze locatie mogelijk benodigd is voor de verdere ontwikkeling van Stads- werven. Het aangrenzende deelgebied maakt onderdeel uit van de overeenkomst met OCW. De locatie aan het Wan- tij is wel voor langere tijd en blijvend interessant als ligplaats voor schepen, recreatief, bedrijfsmatig of in woonvorm.

16 Woonwagens Lijnbaan Kraanbaan In 2012 en 2013 heeft overleg plaatsgevonden met In juni 2013 is in het kader van Richting Kiezen de bewoners van de woonwagens aan de Lijnbaan. besloten om, gelet op de marktomstandigheden, de Besloten is dat de woonwagenlocatie aan de Lijnbaan Kraanbaan op dit moment in zijn geheel te handhaven een tijdelijke situatie is en blijft. Wel is wat betreft en maatregelen te nemen om de veiligheid te waar- planhorizon voorzien dat de woonwagens in ieder borgen. Deze keuze is geen uitdrukkelijke keuze tot geval op de huidige plek kunnen blijven tot 1 januari behoud van het markante object, maar dat de moge- 2020, mits er wordt voldaan aan een aantal brand- lijkheden naar de toekomst toe worden opengehou- veiligheidseisen, door de wagens verder uit elkaar den. Te zijner tijd wordt bezien of en hoe de kraan- te plaatsen. Huurcontracten na 2020 zullen per jaar baan worden ingepast. opzegbaar zijn, afhankelijk van de beoogde ontwikke- lingen in dit deelgebied. Voor het behoud van de kraanbaan is het van belang om opbrengsten te genereren door middel van een Meterfabriek (Touwslagerstraat) programma. Dit is complex, omdat de kraanbaan De huurcontracten met de huurders van loodsen in de zich binnen het plasbrandaandachtsgebied (25 meter Meterfabriek, waaronder de Waterbus, zijn recentelijk vanuit de oever) bevindt. In dit gebied mogen geen beëindigd en zij hebben allen een nieuw tijdelijk con- kwetsbare functies worden gerealiseerd. Op dit mo- tract afgesloten tot 1 april 2014. Op het moment van ment zijn er geen uitgewerkte ideeën. schrijven wordt ook gesproken over het verlengen van het tijdelijke gebruik. Uiteindelijk zal dit pand worden gesloopt voor herontwikkelingen.

Tijdelijk recreatieterrein De gemeenteraad heeft in de Kadernota 2013 mid- delen ter beschikking gesteld om onbebouwde grond in eigendom aan het water in te richten voor tijdelijk recreatief gebruik. Gekozen is voor de locatie oostelijk van de noordelijke insteekhaven en westelijk van het te realiseren Wervenpark. De verwachting is dat dit terrein de komende 6 tot 10 jaar voor dit doel be- schikbaar blijft.

Tijdelijk gebruik De Punt De Punt is in Richting Kiezen als onderdeel van de braakliggende terreinen aangewezen als locatie die verder moet worden uitgewerkt om tijdelijke functies mogelijk te maken. Op het moment van schrijven zijn geen tijdelijke invullingen bekend.

17