Jaarverslag 2019 De kracht van dichterbij Inhoud

Voorwoord burgemeester Hans Verheijen Sittard- 4

De kracht van dichterbij 5

Deelnemende gemeenten en Convenant Partners 7

Terugblik op 2019 met perspectief op 2020 8

1 Positionering 8

2 Informatiedeling en privacy 10

3 Doorontwikkeling werkprocessen Veiligheidshuis en ICT 12

4 De verbinding met het sociaal domein 13

5 Veilig Thuis 14

6 ZSM 16

7 Aanpak van radicalisering en (gewelddadig) extremisme 18

8 Ten uitvoerleggen van sancties 20

9 Aanpak personen met verward gedrag 21

Colofon 10 Lokale ontwikkelingen 24

Uitgave: Veiligheidshuis Westelijke Mijnstreek Cijfers in een oogopslag 26 Teksten: Medewerkers Veiligheidshuis Westelijke Mijnstreek Vormgeving: Team Bestuur en Communicatie gemeente Sittard-Geleen Het Veiligheidshuis in cijfers 2018-2019 uitgesplitst naar 28 diverse gemeenten

3 De kracht van Voorwoord dichterbij

Beste lezer, aan te sluiten bij de bestaande structuren Voor een succesvolle aanpak van meervoudige 2020 wordt voor het Veiligheidshuis Westelijke binnen het Veiligheidshuis. Mede namens complexe problematiek, criminaliteit en ernstige Mijnstreek een uitdagend jaar waarbij de Voor u ligt het jaarverslag van het de burgemeesters van de gemeenten Stein overlast is meer nodig dan straf of zorg alleen. verdergaande samenwerking tussen de Zuid- Veiligheidshuis Westelijke Mijnstreek. en Beek spreek ik mijn waardering uit voor Dit soort ingewikkelde casuïstiek vraagt om Limburgse Veiligheidshuizen centraal zal Ook in 2019 heeft het Veiligheidshuis Westelijke ‘ons’ Veiligheidshuis. Een relatief klein team een integrale aanpak waarbij ketenpartners uit staan. Daarnaast staan er wederom een aantal Mijnstreek met voortvarendheid ingespeeld van professionals dat zich heeft weten te het gemeentelijke-, justitiële- en zorgdomein ontwikkelingen op het snijvlak van zorg- en op een aantal actuele ontwikkelingen. Zo ontwikkelen tot experts op het gebied van de handen ineen slaan. Als reguliere processen veiligheid op de agenda en zal er ook een heeft de pilot VIA Zorg & Veiligheid vorm ontwikkelingen op het snijvlak van zorg en binnen het zorg- en veiligheidsdomein geen nieuwe landelijke meerjarenagenda zorg- en gekregen; het Verbindingspunt Informatie veiligheid en dat op cruciale momenten het uitkomst bieden, is het Veiligheidshuis aan veiligheidshuizen worden opgesteld voor de en Advies waarin het Veiligheidshuis een verschil weet te maken. zet. Denk bijvoorbeeld aan de combinatie van periode van 2020-2024. Uiteraard zullen wij als prominente rol in inneemt. Met het VIA beogen een strafbaar feit, verslavingsproblematiek en Veiligheidshuis deze landelijke ontwikkelingen we op Zuid-Limburgs niveau een optimale Ik wens u veel leesplezier toe, opvoedingsproblemen. op de voet volgen en daar waar nodig onze verbinding tot stand te brengen tussen de werkzaamheden en scope hierop aanpassen. aanwezige informatie over personen met Hans Verheijen De persoonsgerichte aanpak binnen het verward gedrag van de partners in het zorg- en Burgemeester Sittard-Geleen Veiligheidshuis Westelijke Mijnstreek blijkt een Via deze jaarrapportage bieden wij u een veiligheidsdomein om zo bij te dragen aan een belangrijke succesfactor voor het terugdringen terugblik op het jaar 2019 en bieden wij sluitende ketenaanpak. van criminaliteit en overlast. Door samen te perspectief op 2020. Daarnaast is er constructief vervolg gegeven werken komen snelle en efficiënte interventies aan de doorontwikkeling van de samenwerking tot stand die de problemen oplossen of beter Wij nodigen u van harte uit kennis te nemen van tussen de Zuid-Limburgse Veiligheidshuizen. Er beheersbaar maken. deze jaarrapportage en om het Veiligheidshuis is sprake van grote overeenkomsten in de visie te volgen via LinkedIn. en werkwijze, een zelfde ontwikkelbehoefte is Sinds mei 2018 is het Veiligheidshuis Westelijke aanwezig, de veiligheidshuizen zijn geografisch Mijnstreek gevestigd in de Geleenbeeklaan 2 in Erik Duijf verbonden en er is draagvlak binnen de drie Geleen: alle ketenpartners onder één dak, vanuit Veiligheidshuis Westelijke Mijnstreek veiligheidshuizen om de samenwerking vorm de gedeelde visie dat fysiek dicht bij elkaar te geven. Dit alles vanuit de gedachte: lokaal werken de zorg- en veiligheidsketen permanent verankerd – centraal verbonden. verstrekt. Deze gezamenlijke huisvesting draagt De verbinding met het sociaal domein bij aan een nauwere samenwerking, vergroot heeft verder vorm gekregen en het het vertrouwen in elkaar en in elkaars ideeën Veiligheidshuis is actief betrokken bij en stimuleert innovatie. In 2019 is het aantal de ontwikkelingen in relatie tot het ketenpartners verder uitgebreid en is het team programma Geweld Hoort Nergens Thuis. openbare orde en veiligheid van de Gemeente 2019 heeft ook in het teken gestaan van Sittard-Geleen verhuisd naar onze locatie. de voorbereidingen op de nieuwe wet Hiermee is de fysieke zorg- en veiligheidsketen verplichte geestelijke gezondheidszorg verder versterkt en hebben wij afgelopen (WVGGZ). Voor de Westelijke Mijnstreek jaar samen met onze ketenpartners optimaal is door de gemeenten gekozen om kunnen profiteren van #dekrachtvandichterbij.

4 5 • Radar De landelijke criteria Deelnemende • Reclassering Nederland Veiligheidshuizen: Gemeenten: • Scoor Jeugdhulp • Slachtofferhulp Nederland • Er is sprake van meerdere problemen • Gemeente Sittard-Geleen • Stevig (multiproblem) die op meer dan één leefgebied • Gemeente Stein • Stichting Manna spelen en die (naar verwachting) leiden tot • Gemeente Beek • Veiligheidshuis Noord crimineel en/of overlastgevend gedrag of verder • Veiligheidshuis Heuvelland afglijden. • Veiligheidshuis Midden – Limburg • Samenwerking tussen meerdere ketens Convenant Partners: • Veiligheidshuis Parkstad (minimaal dwang en drang) is nodig om tot een • AnaCare B.V. • VIA Jeugd effectieve aanpak te komen; het is in de reguliere • Axnaga B.V. • Vluchtelingenwerk samenwerking tussen partners binnen één keten • Bureau Jeugdzorg Limburg • William Schrikker Groep niet mogelijk om deze problematiek effectief aan te • Daelzicht • Wonen Limburg pakken. • Exodus Zuid-Nederland • Xonar • De problematiek wordt beïnvloed door en heeft • Forensisch Psychiatrisch centrum De Rooyse • Zorggroep Triade impact op het (gezins)systeem en/of de directe Wissel en polikliniek de Horst • ZoWonen sociale leefomgeving (of wordt verwacht dat te • GGD Zuid-Limburg/ Vangnet/ Veilig Thuis • Zuyderland GGZ gaan hebben) • Halt Limburg • Zuyderland Medisch Centrum • Of er is sprake van ernstige lokale of • Kl-ik • Zuyderland Thuiszorg gebiedsgebonden veiligheidsproblematiek, die • Koraalgroep vraagt om een ketenoverstijgende aanpak. • Kracht in zorg • Kredietbank Limburg • Leger des Heils, Jeugdzorg en Reclassering Zuid Nederland • LEVANTO Groep • MEE Zuid- Limburg • Mondriaan GGZ en Justitiële Verslavingszorg • MOVEOO • Mutsaersstichting • Openbaar Ministerie, Arrondissementsparket Limburg • Partners in Welzijn • Penitentiaire Inrichting Sittard • Penitentiaire Inrichting Zuid Oost • Politie Eenheid Limburg • Raad voor de Kinderbescherming

6 7 Terugblik op 2019 met perspectief op 2020

Drie jaar geleden werden de resultaten van de ‘Toekomstverkenning 1) de vijf veiligheidshuizen binnen Limburg; Veiligheidshuizen’ gepresenteerd. Deze verkenning vormde een inspiratiebron 2) de drie Zuid-Limburgse veiligheidshuizen. voor de meerjaren-agenda Zorg- en Veiligheidshuizen 2017-2020 van de Landelijke De Zuid-Limburgse veiligheidshuizen hebben Vereniging Managers Veiligheidshuizen (LVMV). Hierin zijn de belangrijkste uitgesproken dat verdergaande samenwerking doelstellingen voor de periode van 2017-2020 vastgelegd. Aan de hand van deze als opportuun kan worden beschouwd. Er is meerjaren-agenda kijken we in deze jaarrapportage terug op 2019 en beschrijven sprake van grote overeenkomsten in de visie we de speerpunten voor 2020. en werkwijze, een zelfde ontwikkelbehoefte is aanwezig, de veiligheidshuizen zijn geografisch verbonden en er is draagvlak binnen de drie veiligheidshuizen om de samenwerking vorm 1. Positionering perspectief van de inwoners maar ook vanuit te geven. Dit met als doel de samenwerking het belang van veiligheid en openbare orde. efficiënter te maken en de effectiviteit te Samenwerking en afstemming op vergroten. In 2019 is een start gemaakt met regionaal niveau Samenwerking en afstemming op het opstellen van een grofontwerp dat in (Zuid-)Limburgs niveau 2020 verder zal worden uitgewerkt tot een Het Veiligheidshuis Westelijke Mijnstreek fijnontwerp. In dat fijnontwerp worden Speerpunten 2020 draagt de boodschap uit ‘dat het Het managementteam Veiligheidshuizen de richting en uitgangspunten van het Veiligheidshuis zowel landelijk als regionaal hét Limburg werkt intensief samen. In 2017 is door grofontwerp verder geconcretiseerd in proces- samenwerkingsverband is waar partners uit het Kernteam Veiligheidshuizen Limburg een en werkafspraken. Dit alles vanuit de gedachte: • Deelname aan de landelijke het zorg-, het veiligheids- en het sociale domein gezamenlijke ontwikkelagenda vastgesteld lokaal verankerd – centraal verbonden. vakontwikkeling Procesregisseurs hun expertise en ervaring samenbrengen, om (mede gebaseerd op de landelijke meerjaren- Een eerste resultaat binnen dit proces is de Veiligheidshuizen. zo gezamenlijk een doorbraak te realiseren bij agenda Veiligheidshuizen). inrichting van het Verbindingspunt Informatie de aanpak van complexe domein-overstijgende Aan het eind van 2018 is, in opdracht van het en Advies (VIA) Zuid-Limburg. Deze pilot zal • Uitvoering geven aan het fijnontwerp in casuïstiek’. kernteam, een onderzoek gestart naar de verderop in deze jaarrapportage onder het kopje het kader van het Samenwerkingsverband eventuele verdergaande samenwerking tussen Aanpak personen met verward gedrag worden Zuid-Limburgse Veiligheidshuizen. Deze positionering heeft in 2019 zowel fysiek de Limburgse Veiligheidshuizen. Begin 2019 zijn toegelicht. (gezamenlijke huisvesting) als procesmatig de conclusies van dit onderzoek gepresenteerd. • Verbinden van regionale ontwikkelingen verder vorm gekregen. De ketenpartners Tijdens het onderzoek is gebleken dat er drie met de ontwikkelingen op Zuid-Limburgs weten aan welke taken het Veiligheidshuis ‘veiligheidshuis regio’s‘ te benoemen zijn die niveau als onderdeel van de landelijke uitvoering geeft en zijn zich bewust van hun elk vanuit een eigen focus en tempo met een meerjaren-agenda. aandeel en hun rol binnen het Veiligheidshuis. doorontwikkeling aan de slag zijn te weten De concretisering van de aansluiting op het Limburg Noord, Midden Limburg en Zuid- gebiedsgericht werken heeft verder vorm Limburg. gekregen. Doel is het realiseren van een heldere, Daarmee wordt de doorontwikkeling op sluitende (netwerk)structuur waarbinnen de Limburgs niveau geconfronteerd met twee ketensamenwerking vorm krijgt vanuit het ontwikkelsnelheden, namelijk:

8 9 ontwikkelingen maken dat het convenant en 2. Informatiedeling bijbehorende procesbeschrijvingen weer dienen en privacy te worden aangepast. Hier is inmiddels een start mee gemaakt en deze nieuwe versie zal in 2020 In 2017 stelde de Landelijke Veiligheidshuizen worden vastgesteld. Hierbij zal het landelijk het handvat ‘Gegevensdeling in het zorg- modelconvenant en –protocol voor de zorg- en en veiligheidsdomein’ vast. Dit handvat is veiligheidshuizen als richtlijn dienen. opgesteld door vertegenwoordigers van de landelijke ketenpartners, de VNG, het Inmiddels zijn de (werk)processen aangepast ministerie van Justitie en Veiligheid en een (vooruitlopend op de aanpassingen van de aantal managers van Veiligheidshuizen. procesbeschrijvingen) en wordt er gewerkt In dit document zijn de voorwaarden en middels het 4 fasen model zoals beschreven in uitgangspunten voor het delen van informatie het handvat gegevensdeling. bij integrale, ketenoverstijgende samenwerking rondom complexe problematiek vastgelegd. Landelijk wordt er op dit moment gekeken naar Als basis hiervoor heeft de sinds 25 mei de mogelijkheden om een wettelijke grondslag 2018 ingevoerde Algemene Verordening voor zorg- en veiligheidshuizen te realiseren Gegevensbescherming (AVG) gediend. binnen de Wet Samenwerkingsverbanden. Uiteraard volgen wij deze ontwikkeling met veel Het Veiligheidshuis Westelijke Mijnstreek belangstelling. heeft het handvat als input gebruikt voor het samenwerkings-/privacy convenant dat in 2018 is opgesteld en ondertekend. Speerpunten 2020

Inmiddels zijn er het afgelopen jaar weer veel ontwikkelingen geweest op het snijvlak • Realisatie nieuwe versie convenant van zorg- en veiligheid en heeft de landelijke op basis van het landelijk model. stuurgroep Zorg en veiligheid op 7 maart 2019 een nieuwe versie van het ‘Handvat • Doorontwikkeling van Gegevensuitwisseling in het Zorg- en werkprocessen aan de hand van Veiligheidsdomein’ vastgesteld. De nieuwe het handvat ‘Gegevensdeling in het versie is volledig aangepast aan de nieuwe zorg- en veiligheidsdomein’. Europese privacywet, de Algemene Verordening Gegevensbescherming (AVG)en de gewijzigde • Landelijke ontwikkelingen volgen wetgeving naar aanleiding van de invoering van op het gebied van privacy. de Europese Richtlijn Gegevensbescherming Opsporing en Vervolging. Bovenstaande

10 11 gebiedsteams van de gemeente Sittard-Geleen locatie van het Veiligheidshuis. 3. Doorontwikkeling met Link2control en is ook het regieteam 4. De verbinding met De huisvesting van het Veiligheidshuis werkprocessen aangesloten. het sociaal domein Westelijke Mijnstreek sluit naadloos aan bij De bewaartermijnen van dossiers zijn in bovenstaande ontwikkeling. De verbinding Veiligheidshuis en 2019 aanpast conform de richtlijnen van het tussen de domeinen zorg, welzijn, veiligheid ICT handvat ‘Gegevensdeling binnen het zorg- en In 2019 is het gebiedsgericht werken en leefbaarheid is hiermee ook fysiek gelegd. veiligheidsdomein’. binnen de gemeenten steeds meer Het uitgangspunt ‘wat er in de wijken kan Alle werkprocessen van het Veiligheidshuis geïmplementeerd en heeft de noodzakelijke plaatsvinden moet daar ook plaatsvinden’ blijft Westelijke Mijnstreek zijn volledig doorontwikkeling plaatsgevonden. Inmiddels overeind, evenals ‘de inwoner staat centraal’. gedigitaliseerd. Verwerking vindt plaats via het zijn alle ketenpartners bekend met de op-/ landelijk Generiek Casusoverleg Ondersteunend afschalingsstructuur (inclusief de daarvoor Ook voor de samenwerking met de Systeem (GCOS) van het ministerie van Justitie geldende criteria). Het Veiligheidshuis regiogemeenten geldt dat samenwerking in en Veiligheid. Dit is een beveiligde omgeving Westelijke Mijnstreek leverde een substantiële relatie tot het sociaal domein, leefbaarheid waarin ketenpartners de benodigde informatie bijdrage aan deze ontwikkeling. Een en veiligheid zoveel als mogelijkheid vanuit op een gestructureerde en verantwoorde ontwikkeling die gekenmerkt wordt door een integraliteit en samenhang benaderd wordt. Er manier kunnen delen. Het Veiligheidshuis integrale aanpak op het gebied van sociaal zijn korte lijnen met de afdelingen OOV / sociaal Westelijke Mijnstreek is nauw betrokken bij de domein, leefbaarheid en veiligheid. domein van de gemeente Beek en Stein. landelijke doorontwikkeling van dit systeem. In 2019 is er intensief samengewerkt met Uitgangspunten die in deze ontwikkeling/ de Zuid-Limburgse Veiligheidshuizen om aanpak gehanteerd worden: de intakemodule (die gebruikt wordt om Speerpunten 2020 1. Aanpak is zoveel mogelijk preventief; Speerpunten 2020 meldingen te registreren) te implementeren 2. Aanpak is proportioneel; en de inrichting van GCOS te uniformeren. 3. Aanpak is zo compact als kan en zo Daarnaast zullen de Zuid-Limburgse omvattend als moet; Veiligheidshuizen in 2020 gaan deelnemen • Participeren in landelijke (door) 4. Aanpak is beheerst en beheersbaar. • Actief betrokken blijven bij aan een landelijke pilot betreffende het ontwikkelingen GCOS. de doorontwikkeling van het digitaal aanmelden van casuistiek middels Het regieteam is een multidisciplinair overleg gebiedsgericht werken. Een GCOS. Door deze deelname blijven we • Deelnemen aan de pilot digitaal (MDO) op maat met professi¬onals uit de verkenning op intensivering van voortdurend betrokken bij en op de hoogte van aanmelden middels GCOS. tweede lijn. Hier worden signalen en casuïstiek regionale mogelijkheden maakt hier ontwikkelingen op ICT gebied. besproken als een integrale aanpak of onderdeel van uit. Vanaf 2018 werken de procesregisseurs binnen meedenken vanuit de tweede lijn noodzakelijk het Veiligheidshuis Westelijke-Mijnstreek is. Het Veiligheidshuis faciliteert het regieteam niet meer met papieren dossiers, maar met middels het leveren van een onafhankelijk Link2control: een digitaal dossier systeem voorzitter en neemt op verzoek ook als adviseur dat landelijk al bij diverse Veiligheidshuizen deel aan het regieteam. Het Veiligheidshuis is ingevoerd. Inmiddels werken ook de vijf ondersteunt het regieteam op administratief gebied en het regieteam vindt plaats binnen de

12 13 In 2019 is er verder vervolg gegeven aan nergens Thuis”. Zorgcoördinatie mensenhandel 5. Veilig Thuis de reeds ingezette samenwerking tussen maakt hier onderdeel van uit. Dit als een van Veilig Thuis, de Veiligheidshuizen en het de ontwikkelingen op het snijvlak van Zorg- en Wet Tijdelijk Huisverbod De Advies- en Steunpunten Huiselijk lokale veld. Dit met als doel het proces van Veiligheid. Als een van de uitgangspunten geldt Geweld (ASHG’s) en Advies- en Meldpunten verrijking/screening, triage en doorgeleiding het zoveel als mogelijk aansluiten bij bestaande De Wet Tijdelijk huisverbod geeft de Kindermishandeling (AMK’s) zijn sinds 1 van de politiemeldingen te borgen. Het gremia. In dit kader wordt het Veiligheidshuis burgemeester de bevoegdheid om een persoon januari 2015 opgegaan in één overkoepelende Veiligheidshuis heeft structureel deel genomen gezien als meest logisch gremium om de van wie een ernstige dreiging van huiselijk organisatie: Veilig Thuis. Veilig Thuis is daarmee aan overleggen met Veilig Thuis, zowel op zorgcoördinatie mensenhandel te beleggen. geweld uitgaat tijdelijk (in beginsel 10 dagen) de hét advies- en meldpunt huiselijk geweld en operationeel als ook op strategisch niveau. Dit toegang tot zijn woning te ontzeggen. Tijdens kindermishandeling. alles gericht op de brede aanpak Geweld in deze periode mag de betreffende persoon geen Afhankelijkheidsrelaties. contact opnemen met zijn huisgenoten. De Aangezien de problematiek rond huiselijk periode wordt benut om andere maatregelen geweld en kindermishandeling bijna altijd van Een onderdeel van deze doorontwikkeling te nemen die (de dreiging van) huiselijk multidisciplinaire aard is, moet er regionaal een is de routeertafel. De routeertafel is een geweld kunnen wegnemen. In 2019 is net als goede link zijn met de Veiligheidshuizen, dit wekelijks integraal overleg tussen Veilig in voorgaande jaren door het Veiligheidshuis geldt ook voor de regio Westelijke Mijnstreek. Thuis, Team Jeugd, Partners in Welzijn en het Westelijke Mijnstreek uitvoering gegeven aan In de praktijk blijkt echter dat de relatief Veiligheidshuis ten behoeve van de overdracht de Wet Tijdelijk Huisverbod. Voorafgaande nieuwe organisatie Veilig Thuis in het Zorg- van de GIA (geweld in afhankelijkheidsrelaties) aan de mogelijke uitvaardiging van een en Veiligheidshuis-netwerk haar draai nog meldingen van Veilig Thuis aan het lokale veld, huisverbod wordt door de politie een RIHG moet vinden. Voor de komende jaren is het dat wekelijks plaatsvindt. Het Veiligheidshuis afgenomen. In principe wordt bij elke afname belangrijk dat Veilig Thuis en het Veiligheidshuis neemt vanuit haar kennis- en expertiserol als van een RIHG de crisisdienst van Partners in elkaar in de regio zodanig gaan versterken, adviseur structureel deel aan dit overleg vanuit Speerpunten 2020 Welzijn ingeschakeld. Na uitvaardiging van een dat herhaald daderschap en slachtofferschap haar kennis- en expertise rol. Tevens draagt huisverbod door de burgemeester vindt de (zoveel mogelijk) worden voorkomen. Daar zij zorg voor opschaling op het moment dat vervolgaanpak binnen de gestelde termijnen waar sprake is van complexe en domein- de melding voldoet aan de criteria van het • Borging van de brede aanpak Geweld plaats. Dit gebeurt met de ketenpartners (waar overstijgende casuïstiek met geweld in Veiligheidshuis of het Regieteam. in Afhankelijkheidsrelaties (GIA) onder Veilig Thuis) in het Veiligheidshuis onder afhankelijkheidsrelaties als component, zal middels een sluitende ketenaanpak. regie van de procesregisseur. De juridische wederzijdse versterking plaats moeten vinden. Ook is het Veiligheidshuis mede-organisator ondersteuning voor de procesregisseur van GIA gerelateerde (thema)bijeenkomsten • Optimalisering afstemming met vindt plaats door de medewerker van De gemeente Sittard-Geleen heeft in de binnen de Westelijke-Mijnstreek. Deze Veilig Thuis op zowel casus- als de regiogemeente waar het huisverbod Westelijke Mijnstreek de regierol voor de brede bijeenkomsten zijn gericht op zowel procesniveau. uitgevaardigd is. De Procesregisseur draagt zorg aanpak huiselijk geweld - waar de Wet Tijdelijke informeren/kennisoverdracht (bv plegeraanpak) voor het opstellen van het plan van aanpak en Huisverbod deel van uitmaakt - en zet het als onderdeel van de optimalisering van de • Realisatie werkplek Veilig is verantwoordelijk voor het opstellen van het Veiligheidshuis in om deze taak uit te voeren. samenwerking tussen betrokken ketenpartners. Thuis binnen de locatie van het zorgadvies. Het Veiligheidshuis is als knooppunt van justitie- Veiligheidshuis. en zorgpartners een belangrijke schakel in het Daarnaast is/wordt het Veiligheidshuis actief totale proces rondom huiselijk geweld. betrokken bij het programma “Geweld hoort

14 15 een versterking van de netwerkaanpak opdat 6. ZSM de juiste informatie op het juiste moment bij elkaar wordt gebracht. Ten behoeve daarvan Zorgvuldig, Snel en op Maat (ZSM): een beogen de Zuid-Limburgse Veiligheidshuizen landelijke methodiek van de strafketen, onder de aansluiting van de lokale zorg- en strafketen regie van het Openbaar Ministerie. Iedereen te verbeteren door de ontwikkeling naar één die is aangehouden voor veelvoorkomende verbindingspunt informatie en advies (VIA). Het misdrijven, zoals inbraak, winkeldiefstal, VIA is inmiddels als pilot gestart als onderdeel vernieling en huiselijk geweld, wordt binnen van de aanpak personen met verward gedrag. zes uur beoordeeld. ZSM zet zo snel en Spoor 2 binnen deze pilot is vooral gericht op betekenisvol mogelijk de meest passende de verbinding tussen VIA en de processen van afdoeningsmogelijkheid in. Dat kan straf zijn, ZSM. In eerste instantie ligt de scope dan ook maar ook een alternatieve of aanvullende op de doelgroep personen met verward gedrag interventie. en is er inmiddels de mogelijkheid gerealiseerd Het Veiligheidshuis Westelijke Mijnstreek heeft om vanuit ZSM en het VIA contact met elkaar op arrondisementsniveau een aantal concrete op te nemen in het kader van verrijking en (samen)werkafspraken met ZSM. Als er sprake verbinding. In 2020 zal dit proces verder worden Speerpunten 2020 is van een complexe casus, volgt aanmelding bij doorontwikkeld en daar waar mogelijk worden het Veiligheidshuis voor een persoonsgerichte uitgebreid. Het streven blijft om uiteindelijk te aanpak. Daarnaast worden alle geprioriteerde komen tot een sluitende ketenaanpak. casussen voorzien van een ZSM besluit in • Actief betrokken blijven bij de (door) GCOS. Hiermee kan relevante informatie ontwikkeling van een (triage)overleg die over een persoon bij het Veiligheidshuis straf en zorg als opvolging van ZSM+ bekend is (en het eventuele interventieadvies) worden meegenomen bij ZSM. In 2019 is er, • Optimaliseren van de stromen van in afstemming tussen de Zuid-Limburgse meldingen vanuit de politie rondom Veiligheidshuizen, Politie en het OM, een verward gedrag. Op dit moment blijkt uniform ZSM besluit gerealiseerd waarbij de nog niet alles wat naar ZSM gaat voor contextinformatie centraal staat. een misdrijf én waar sprake is van De Veiligheidshuizen hebben ook in 2019 verward gedrag, terecht te komen bij het (middels een roulatiesysteem) actief deel VIA. genomen aan de Verdiepingstafel ZSM+ en participeren in het georganiseerd ketenoverleg • Intensiveren van de samenwerking met om het ZSM-proces te optimaliseren. ZSM zodat over en weer tijdig informatie De samenwerking tussen Veiligheidshuis wordt uitgewisseld. De samenwerking Westelijke Mijnstreek en ZSM vraagt echter wordt binnen alle Limburgse wel nog om optimalisatie. Er is behoefte aan Veiligheidshuizen eenduidig en in overleg met politie en OM opgezet. 16 17 is, bepaalt de weegploeg op basis van de • Een persoon die anderen aanzet tot radicale 7. Aanpak van beschikbare informatie welke partners denkbeelden of tot deelname aan radicale radicalisering en nodig zijn voor het casusoverleg. Alleen die handelingen. casuspartners die een rol kunnen spelen in (gewelddadig) het plan van aanpak worden uitgenodigd voor Het Veiligheidshuis kan mogelijke uitkomsten extremisme het casusoverleg. Tijdens het casusoverleg terugleggen bij de ketenpartner die de casus wordt gezamenlijk een analyse gemaakt van heeft ingebracht, eventueel met advies of Radicalisering, terrorisme en polarisatie zijn de informatie en wordt een plan van aanpak doorverwijzen naar een andere ketenpartner. inmiddels belangrijke thema’s in het nationale opgesteld. Daar waar nodig wordt er een vervolg Incidenteel vindt doorgeleiding naar het en internationale veiligheidsbeleid. Dit werkt overleg gepland en kan uiteindelijk een casus provinciaal expertise overleg radicalisering, door naar de gemeenten, die de regie voeren ook weer worden afgesloten. Dit alles conform weegploeg PGA, regieteam of gebieds-/ op de lokale aanpak van radicalisering. de werkwijze zoals beschreven in het convenant wijkteam plaats. De aanpak radicalisering, (gewelddadig) Persoonsgerichte aanpak voorkoming terrorisme en polarisatie is in 2019 voortgezet en radicalisering en extremisme provincie Limburg. Binnen de intensivering van de samenwerking doorontwikkeld door te investeren op preventie, tussen de Zuid-Limburgse Veiligheidshuizen het versterken van awareness bij zowel Dit convenant is in 2019 door Gemeente Sittard- wordt op dit moment gekeken naar de professionals als doelgroepen en interventie bij Geleen en Gemeente Beek getekend, Gemeente mogelijkheden om de weegploeg en het personen/groepen waar nodig. Stein zal op korte termijn volgen. casusoverleg regionaal te organiseren. Dit zal in 2020 verder worden vorm gegeven. Het Veiligheidshuis is voor de gemeenten, maar Iedere convenantpartner kan vanuit zijn eigen ook voor alle ketenpartners in de Westelijke wettelijke rol en verantwoordelijkheden een In de meerjaren-agenda is vastgelegd dat de Mijnstreek het centrale meldpunt voor signalen casus aandragen. Bij signalen van mogelijke Veiligheidshuizen uiterlijk in 2020 samen met Speerpunten 2020 die wijzen op radicalisering. radicalisering heeft het Veiligheidshuis de gemeenten landelijk dekkend samenwerken in Alle Limburgse Veiligheidshuizen vervullen mogelijkheid om op tijd in te grijpen, dan wel de aanpak van radicalisering en (gewelddadig) een actieve rol binnen het casuïstiek overleg erger te voorkomen. Het kan gaan om: extremisme. radicalisering. Het Veiligheidshuis Westelijke • Een persoon waarvan is vastgesteld dat deze • Ondertekening convenant Mijnstreek doet dit als voorzitter van de uit radicaliserende motieven uitingen doet ‘Persoonsgerichte aanpak voorkoming weegploeg, het casuïstiek overleg radicalisering of activiteiten ontplooit waaruit een ernstig radicalisering en extremisme’ door alle en als regievoerder over het totaalproces. risico op het deelnemen aan gewelddadige relevante ketenpartners. Signalen en meldingen worden geanalyseerd criminaliteit wordt afgeleid. Hierbij kan het en beoordeeld tijdens de weegploeg waarbij gaan om diverse vormen van extremisme. • Verkenning om op Zuid-Limburgse het OM, Politie en Gemeente deelnemen. Na de • Een persoon die voornemens is om uit te schaal bovenstaande werkprocessen beoordeling van het signaal worden benodigde reizen naar een land waar radicale strijd regionaal te organiseren. vervolgactivi¬teiten bepaald, waaronder de gevoerd wordt. noodzaak voor een casusoverleg en opstellen • Een persoon die heeft deelgenomen aan van een plan van aanpak en uitvoeren van radicale strijd en die zich na terugkeer vestigt maatregelen. Indien een casusoverleg nodig in het grondgebied van Westelijke Mijnstreek.

18 19 kwaliteit van nazorg en de efficiëntie van de 8 (passende ondersteuning, zorg en straf) is 8. Ten uitvoerleggen ingezette trajecten vergroot. Het Veiligheidshuis 9. Aanpak personen het Verbindingspunt Informatie en Advies (VIA) van sancties biedt een uitstekende infrastructuur om deze met verward gedrag Zorg en Veiligheid Zuid-Limburg ontwikkeld. regionale samenwerking vorm te geven. Met het VIA beogen we een optimale verbinding tot stand te brengen tussen de Door de aard van de problematiek waar het De Raad voor de Kinderbescherming heeft Verwarde mensen zijn van alle tijden. In 2018 aanwezige informatie over personen met Veiligheidshuis zich op richt is het onvermijdelijk de regie over de nazorg voor minderjarige hebben meerdere organisaties - waaronder verward gedrag van de partners in het zorg- en dat een deel van de cliënten (maar ook hun ex-gedetineerden. De Raad benadert het politie, gemeenten en opvangvoorzieningen veiligheidsdomein om zo bij te dragen aan een omgeving) met detentie in aanraking komt. Het Veiligheidshuis bij multi-problem casuïstiek. - aangegeven dat zij een toename zien van sluitende ketenaanpak. Veiligheidshuis vervult zowel voor, tijdens als na het aantal verwarde personen met complexe afloop van de tenuitvoerlegging van sancties problematiek op het gebied van zorg en Het VIA is een samenwerking tussen de Zuid- een rol. veiligheid, waaronder ernstige psychiatrische Limburgse Gemeenten, de Zuid-Limburgse Speerpunten 2020 aandoeningen. Veiligheidshuizen en diverse ketenpartners Nazorg ex-gedetineerden binnen het Zorg- en Veiligheidsdomein. (Politie, Dat gerichte aandacht nodig is voor de Openbaar Ministerie, GGD Zuid Limburg, GGZ Het Veiligheidshuis ontvangt dagelijks problemen rondom mensen met verward Zuyderland en Mondriaan Zorggroep). Voor de meldingen (in detentie/uit detentie) vanuit • Doorontwikkeling van de nazorg gedrag wordt meer dan ooit gevoeld. De implementatie en uitvoering van deze pilot is de Dienst Justitiële Inrichtingen (DJI), verrijkt van ex-gedetineerden door de problematiek staat dan ook stevig op de een subsidie toegekend door het Ministerie van informatie en coördineert zorg als er sprake Limburgse Veiligheidshuizen. nationale bestuurlijke agenda. Dit heeft Justitie en Veiligheid. Doel van het VIA is om het is van multi-problem casuïstiek. Dit gebeurt Streven is de inrichting van geleid tot een landelijk plan van aanpak, aantal herhaalde meldingen (m.a.w. de recidive) in afstemming met gemeenten, Penitentiaire een op hoofdlijnen eenduidig een aanjaagteam en de installatie van het van personen met verward gedrag terug te Inrichtingen en maatschappelijke partners werkproces waarbij het handvat Schakelteam Personen met verward gedrag. dringen en escalatie van de problematiek met als doel een succesvolle terugkeer van ‘Gegevensdeling in het zorg- Ook in de meerjaren-agenda is vastgelegd van deze doelgroep, door een vroegtijdige en de (ex-)gedetineerde in de samenleving te en veiligheidsdomein’ en de dat vanaf eind 2018 alle gemeenten en regio’s passende aanpak, te voorkomen. Daarnaast realiseren. Daardoor wordt de veiligheid op landelijke ontwikkelingen worden dienen te beschikken over een goed werkende proberen we door middel van het VIA een beeld straat verhoogd, overlast en criminaliteit meegenomen. aanpak voor mensen met verward gedrag. te krijgen van enerzijds het aantal personen met teruggedrongen en kunnen (ex-) gedetineerden verward gedrag en anderzijds de aard van de weer volwaardig participeren in de VIA problematiek van de doelgroep. maatschappij. Een belangrijke randvoorwaarde voor het organiseren en coördineren van De afgelopen jaren is een toename zichtbaar in 2019 heeft in het teken gestaan van de start nazorg is regionale samenwerking en het aantal incidenten (politie-registraties) van van de pilot van het VIA Zorg en Veiligheid. Het informatie-uitwisseling tussen onder meer personen met verward gedrag. Deze stijging VIA is fysiek gepositioneerd binnen de locatie gemeenten, Penitentiaire Inrichtingen, OM, geldt ook voor Zuid-Limburg. De gemeenten van het Veiligheidshuis Westelijke Mijnstreek, woningcorporaties, zorginstellingen, de politie in Zuid-Limburg hebben een aanpak personen dit mede om ook hier ‘de kracht van dichterbij’ en de reclassering. Deze samenwerking richt met verward gedrag opgesteld aan de hand te benutten. Met ingang van augustus 2019 is zich op een centrale bundeling in de regio van de negen bouwstenen die landelijk het VIA actief. Binnen het VIA zijn een aantal van kennis en middelen, die bijdraagt aan de geformuleerd zijn1. Ten behoeve van bouwsteen procesondersteuners werkzaam voor de

20 21 1. https://vng.nl/files/vng/pagina_attachments/2016/20160705-avp-factsheets-bouwstenen-totaal.pdf administratieve werkzaamheden. Daarnaast tijde de verbindende schakel in de keten(s), zijn een aantal procesregisseurs vanuit de drie maar gaat zelf niet inhoudelijk met een casus Veiligheidshuizen aan het VIA gekoppeld. Zij aan de slag. Dat is en blijft voorbehouden beoordelen de meldingen na de verrijking om aan de ketenpartners en/of bestaande sociale er het juiste vervolg aan te geven. Er komen netwerken. dagelijks politiemeldingen m.b.t. personen met verward gedrag, de zogenoemde E33 2020 Zal in het teken van het zoeken en E14 meldingen, binnen bij het VIA. Deze naar mogelijkheden voor een verdere meldingen worden geregistreerd, gescreend doorontwikkeling (o.a. in relatie tot ZSM) en en verrijkt aan de hand van een schematisch borging van het VIA. model, waarbij gebruik wordt gemaakt van Speerpunten 2020 de bestaande lokale structuren/netwerken. WVGGZ De verrijking betreft de zogenoemde ‘dat’ informatie, met andere woorden het antwoord Met ingang van 1 januari 2020 is de Wet doen. De melding moet gaan over een op de vraag of de genoemde persoon in de bijzondere opnemingen psychiatrische persoon die woonachtig is in die gemeente • Evaluatie van de nieuwe werkzaamheden melding bekend is bij een ketenpartner. Op het ziekenhuizen (Wet BOPZ) vervangen door of aldaar overwegend verblijft. De gemeente binnen de WVGGZ. moment dat er een ketenpartner betrokken is nieuwe wetgeving. Onder de nieuwe wetgeving heeft vervolgens 14 dagen de tijd om een wordt de inhoud van de melding overgedragen, vindt een opsplitsing plaats naar doelgroepen verkennend onderzoek te doen. Wanneer • Doorontwikkeling van het zodat deze partner hier de gewenste/nodige en specifieke regels omtrent verplichte zorg van de melder een vertegenwoordiger, partner, Verbindingspunt Informatie en Advies actie op uit kan zetten. Daarnaast wordt de deze doelgroepen: ouder of essentiële naaste betreft, dient de (VIA) Zorg en Veiligheid voor de aanpak betrokken wijkagent geïnformeerd over de - Wet zorg en dwang (Wzd): omvat regels met gemeente hen te informeren over de uitkomst personen met verward gedrag op Zuid- reeds betrokken hulpverlening, zodat de politie betrekking tot verplichte zorg voor mensen van het verkennend onderzoek. Mogelijk Limburgse niveau. ook op een passende manier haar inzet kan met een verstandelijke beperking en mensen leidt het onderzoek tot een aanvraag om een leveren richting de betreffende persoon en met een psychogeriatrische aandoening zorgmachtiging (voorheen de rechterlijke een eventuele volgende melding. Mocht uit (zoals dementie); machtiging) om verplichte zorg te verlenen. De voorbereiding op deze nieuwe wet. Voor de de verrijking komen dat er geen ketenpartner - Wet verplichte geestelijke gezondheidszorg uitkomst van het onderzoek kan ook leiden tot Westelijke Mijnstreek is door de gemeenten betrokken is en zijn er vanuit de screening toch (Wvggz): omvat regels met betrekking andere (zorg)maatregelen. gekozen om aan te sluiten bij de bestaande zorgen over de betreffende melding dan zal tot verplichte zorg voor mensen met een structuren binnen het Veiligheidshuis. Dit mede de dienstdoende procesregisseur zorgdragen psychische aandoening. Dit alles betekent dat de gemeente moet ook vanuit haar reeds opgedane kennis- en voor de juiste doorgeleiding van de melding. organiseren dat de meldingen zorgvuldig expertise op het snijvlak van zorg- en veiligheid. Dit kan bijvoorbeeld een overdracht zijn naar De Wvggz levert ook nieuwe taken op voor ontvangen en tijdig onderzocht worden. Het Veiligheidshuis behandelt de meldingen en een ketenpartner of een bespreking binnen gemeenten. De Wvggz vraagt het College van Daarbij moet goed onderscheiden worden of verricht, indien van toepassing, het verkennend een bestaand netwerkoverleg. In het uiterste B&W zorg te dragen voor het in behandeling de melding eerder een overlastmelding betreft onderzoek in het kader van de Wvggz. Er zijn geval kan de melding ook opgeschaald worden nemen van meldingen betreffende personen of dat er sprake is van een persoon met een twee procesregisseurs aangenomen in het naar het Veiligheidshuis voor een persoons voor wie de noodzaak tot geestelijke psychische stoornis die met zijn/haar gedrag kader van de uitvoering van deze nieuwe taak. gerichte aanpak. Hierbij vormen de landelijk gezondheidszorg moet worden onderzocht. ernstig nadeel veroorzaakt. Hierbij is rekening gehouden met de expertise criteria uiteraard de richtlijn. Het VIA is ten alle Iedereen kan een melding bij de gemeente 2019 heeft in het teken gestaan van de die deze functie vraagt.

22 23 De persoonsgerichte aanpak (PGA) en met 10. Lokale name de regie op het gehele proces is de ontwikkelingen kernactiviteit van het Veiligheidshuis. Vanuit dit samenwerkingsverband, waarbij iedere ketenpartner vanuit haar expertise en proces is PGA Voetbal betrokken, is het eenvoudiger om met de juiste criteria gericht op voetbal een PGA te starten. Binnen de aanpak voetbal gerelateerde criminaliteit is een effectieve, integrale Bovenstaande is de aanleiding geweest om als samenwerking tussen de gemeente Veiligheidshuis in het laatste kwartaal 2019 aan Sittard-Geleen, Fortuna Sittard, Politie, te sluiten bij het tweewekelijkse casusoverleg OM en Veiligheidshuis onmisbaar. Het Fortuna. Dit een integraal overleg tussen OM, verminderen van voetbal gerelateerde politie, Fortuna Sittard en gemeente Sittard- criminaliteit wordt o.a. gerealiseerd door de Geleen dat na iedere thuiswedstrijd van Fortuna Veelplegers Woninginbraken doorontwikkeling van de informatiepositie plaatsvindt. De gemeente coördineert dit inzake voetbalsupporters en vervolgens het overleg en is voorzitter. Het casusoverleg heeft High Impact Crimes (woninginbraken, aansluiten van de persoonsgerichte aanpak een sleutelpositie binnen de samenwerking. straatroven en geweldsdelicten) hebben een van voetbalcriminaliteit in de structuur van Doel van dat overleg is het bespreken van grote impact op het veiligheidsgevoel van het Veiligheidshuis Westelijke Mijnstreek. Het personen die betrokken zijn geweest bij slachtoffers en hun omgeving. Repressie/ besluit om de persoonsgerichte aanpak voetbal voetbalcriminaliteit en het bespreken van te intensieve opsporing alleen is niet voldoende te gaan ontwikkelen is door de vierhoek op 1 nemen maatregelen. Dit wordt gedaan aan om deze misdrijven een halt toe te roepen. april 2019 genomen. de hand van de analyse van de opgebouwde Het terugdringen van recidive onder (veel) informatie tijdens wedstrijden. Het spreekt plegers en het beperken van nieuwe aanwas De opbouw van de informatiepositie is een voor zich dat, indien zich feiten voor doen van (potentiële) daders die in staat zijn dit taak van politie en Fortuna samen. Hierin is waar direct op geacteerd moet worden, de soort delicten te plegen vraagt om een afstemming met de ketenpartners nodig. Het betreffende ketenpartners handelen vanuit continue daadkrachtige en vooral sluitende doel van een goede informatiepositie is om hun eigen verantwoordelijkheid en expertise. persoonsgerichte ketenaanpak. Een aanpak in een vroeg stadium het gedrag te kunnen Het Veiligheidshuis sluit in de adviserende rol die niet alleen gericht is op repressie maar beïnvloeden om zo escalatie te voorkomen. aan, om mede vorm te geven aan het totale meer nog op het tegenhouden en/of beperken Ook is een goede informatiepositie nodig voor proces alsook het proces van PGA Voetbal. van recidive. (preventie). In 2019 is gestart dossieropbouw. Aan de hand van een compleet Dit heeft in 2019 geresulteerd in een concept met een pilot PGA-aanpak betreffende deze dossier kan een gewogen besluit worden procesbeschrijving, waarin de kernprocessen specifieke doelgroep. De resultaten hiervan genomen over de inzet van maatregelen zijn beschreven. Tevens zijn de criteria voor de zijn positief, binnen de Westelijke-Mijnstreek (denk hierbij aan bestuursrechtelijke sancties, PGA aanpak in concept gereed. is in 2019 een afname geweest van het aantal strafrechtelijke sancties of een mogelijke woninginbraken. Het is echter lastig om hierin doorgeleiding naar het Veiligheidshuis voor een ook direct een causaal verband te leggen met persoonsgerichte aanpak). bovenstaande aanpak.

24 25 In één oogopslag 200 Cijfers 2018-2019 totaal

Politie meldingen verwarde personen Aantal unieke casussen Cijfers Politie Aantal meldingen PGA behandeld binnen de PGA aanpak 118 381 unieke personen 359

52 totaal 140 126 82 76 25 unieke unieke unieke personen personen personen

2018 2019 * Cijfers tot 31-07 per 1-8 start VIA Zorg en Veiligheid Zuid-Limburg 2018 2019 2018 2019

Aantal verrijkingsverzoeken Aantal unieke casussen WTH Huisverboden Meldingen Radicalisering vanuit Veilig Thuis binnen het Regieteam 109 713 681 16

13 11

7 63

2018 2019 2018 2019 2018 2019 2018 2019

Nazorg ex-gedetineerden aantal detentie meldingen

215 195 198 unieke personen 171 unieke personen

Team Veiligheidshuis Westelijke Mijnstreek Het team bestaat uit een coördinator (1 fte), drie procesregisseurs (2.8 fte) en twee administratief medewerkers (2.3 fte). In 2019 heeft de gemeente Sittard-Geleen besloten om de in 2018 tijdelijk toegekende extra formatie (1Fte) te verlengen voor de duur van één jaar. 2018 2019 26 27 Het Veiligheidshuis in cijfers 2018-2019 uitgesplitst naar diverse gemeenten

Cijfers PGA Cijfers WTH Uitgesplitst per gemeente Uitgesplitst per gemeente

Gemeente 2018 2019 Gemeente 2018 2019

Sittard-Geleen 102 99 Sittard-Geleen 9 10

Stein 17 15 Stein 2 4

Beek 15 8 Beek 2 2

Schinnen 6 4 2 0 -

Totaal 140 126 Totaal 13 16

Cijfers Radicalisering Cijfers Detentiemeldingen Uitgesplitst per gemeente

Uitgesplitst per gemeente Besproken in casusoverleg

Gemeente 2018 2019 Gemeente 2018 2019

Sittard-Geleen 192 174 Sittard-Geleen 8 6

Stein 11 12 Stein 2 0

Beek 11 12 Beek 0 1 Contact Schinnen 1 - Schinnen 1 - Veiligheidshuis Westelijke Mijnstreek Totaal 215 198 Totaal 11 7 Geleenbeeklaan 2 6166 GR Geleen T: 046 477 87 00 Cijfers Regieteam [email protected] Uitgesplitst per gemeente www.veiligheidshuizen.nl LinkedIn: #dekrachtvandichterbij Gemeente 2018 2019

Sittard-Geleen 63 103 De informatie in deze jaarrapportage is met zorg samengesteld. Desondanks kan het Veiligheidshuis Westelijke Mijnstreek geen garanties Stein 0 4 geven met betrekking tot de volledigheid en juistheid van de inhoud. Aan Beek 0 2 de gegevens in deze jaarrapportage kunnen geen rechten worden ontleend.

Schinnen 0 - 2 Gemeente Schinnen is onderdeel geworden van de nieuwe Totaal 63 109 gemeente . Lopende casuïstiek is begin 2019 overgedragen aan Veiligheidshuis Parkstad. 28 29