Wij zoeken een buitengewone burgemeester!

Profielschets burgemeester gemeente 2021 Foto Marga de Groot

Inhoudsopgave

1. Inleiding ...... 3 2. Profiel van de gemeente...... 6 3. Rollen van de burgemeester...... 11 4. Leiderschapsstijl en competenties ...... 13 5. Voorwaarden...... 14 6. Procedure...... 14

eemsdelta.nl ‘Onze nieuwe burgemeester moet een mensenmens zijn en staat niet boven maar tussen de mensen.’ 1. Inleiding

Eemsdelta zoekt een buitengewone burgemeester!

Met de vorming van de nieuwe gemeente Eemsdelta per 1 januari 2021 is een vacature voor een kroon- benoemde burgemeester ontstaan. De functie wordt nu ingevuld door een waarnemend burgemeester.

In deze profielschets vertellen we meer over het karakter, de ambitie en de uitdagingen van de gemeente. Vervolgens beschrijven we het gewenste profiel, de leiderschapsstijl en competenties die we van onze burgemeester verwachten. Ten slotte tref je informatie aan over de voorwaarden en de procedure.

De profielschets is opgesteld door de gemeenteraad. anA het college van burgemeester en wethouders en samenwerkingspartners is gevraagd input te leveren voor het profiel. De input is verwerkt in de profielschets.

Ook inwoners, ondernemers en maatschappelijke organisaties hebben we gevraagd met ons mee te denken. Een samenvatting van deze consultatie is hierna opgenomen.

3 eemsdelta.nl ‘Onze nieuwe burgemeester is van alle markten thuis.’ Samenvatting resultaten vragenlijst

Via een vragenlijst konden onze inwoners, ondernemers en/of vertegenwoordigers van een maatschappelijke organisatie aangeven wat zij belangrijk vinden. In totaal ontvingen wij 918 reacties.

Uit de vragenlijst blijkt dat vooral belangrijk gevonden wordt dat de burgemeester zich richt op:

1 2 de aardbevings-

álle inwoners 517x 327x problematiek genoemd genoemd

een álle wijken, 6 dorpen en kernen klantvriendelijke 3 van de gemeente en 152x 314x genoemd genoemd Eemsdelta dienstverlenende organisatie

5 4 openbare orde, goed en integer 215x 287x veiligheid en genoemd genoemd bestuur handhaving

Als belangrijkste eigenschap van de burgemeester of stijl van besturen, werden de volgende omschrijvingen het meest genoemd:

1. zichtbaar aanwezig en aanspreekbaar 443x

329x 2. verbindend

306x 3. bekend met onze regio

4. betrokken en meelevend 262x

5. daadkrachtig en standvastig 217x

6. iemand die boven de partijen staat 214x

4 eemsdelta.nl Van de 918 respondenten gaven 763 personen aan dat zij inwoner zijn van de gemeente Eemsdelta, 86 respondenten gaven aan ondernemer te zijn in de gemeente Eemsdelta, 25 respondenten gaven aan de vragenlijst in te vullen namens een organisatie, 44 respondenten gaven aan geen inwoner of ondernemer te zijn maar anders betrokken bij de gemeente (meerdere antwoorden waren mogelijk).

Opvallend was dat zowel inwoners, ondernemers en respondenten die aangaven namens een maatschappelijke instelling te reageren, in grote lijnen dezelfde prioritering aangaven.

Op enkele vragen gaven de ondernemers en de vertegenwoordigers van de maatschappelijke instellingen afwijkende antwoorden. De ondernemers gaven aan dat de burgemeester zich primair zou moeten richten op goed en integer bestuur en oog heeft voor ondernemers en bedrijfsleven. Vertegenwoordigers van maatschappelijke instellingen vinden het belangrijk dat de burgemeester zich ook richt op initiatieven uit de samenleving en aandacht heeft voor het verenigingsleven.

De vragenlijst sloot af met de vraag de volgende zin af te maken:

‘Onze burgemeester is...’

Hierop ontvingen wij 680 reacties. Enkele van deze reacties zijn als quote opgenomen in deze profielschets en zijn te herkennen als tekstballon.

5 eemsdelta.nl ‘Onze nieuwe burgemeester is degene waarin de inwoners van Eemsdelta zich herkennen.’ 2. Profiel van de gemeente

Gemeente Eemsdelta Onze gemeente is op 1 januari 2021 ontstaan door een herindeling van de gemeenten , en Loppersum. Het stedelijk gebied en de vele kernen maken de gemeente tot een prachtplek boordevol cultuur, natuur en recreatie waar actieve en betrokken inwoners wonen en werken.

Onze gemeente telt circa 46.000 inwoners, heeft een oppervlakte van 364 km² en bestaat uit 32 kernen, tientallen buurtschappen en gehuchten. Kenmerkend voor onze gemeente is de variatie in gebieds- kwaliteiten.

Onze inwoners zijn actief en betrokken; het verenigingsleven bloeit, met tal van activiteiten op het terrein van kunst, cultuur, sport, recreatie en zorg voor elkaar. Van oudsher kenmerkt Eemsdelta zich door ondernemerszin: inwoners zien kansen, er heerst een mentaliteit van doen en de volksaard is nuchter.

Gemeente Eemsdelta werkt aan een goede en aantrekkelijke toekomst voor alle inwoners, jong en oud. Samen met onze partners brengen we mensen, (innovatieve) ideeën en initiatieven samen en bundelen we krachten. We koesteren de verschillende identiteiten en gebiedskwaliteiten van het bijzondere landschap. Het karakteristieke gebied kenmerkt zich door de havenstad Delfzijl, het cultuurhistorisch Appingedam, het weidse van Loppersum en de vele kernen die onze nieuwe gemeente rijk is. Dit alles grenzend aan UNESCO Werelderfgoed de Waddenzee. We werken aan plannen die dichtbij en met betrokkenheid van onze inwoners, ondernemers en bezoekers tot stand komen en die Eemsdelta echt verder vooruit helpen. De regio ontwikkelt zich tot het belangrijkste groene haven- en industriegebied van Noord-Nederland.

6 eemsdelta.nl ‘Onze nieuwe burgemeester is een krachtige verbinder, betrouwbaar en straalt enthousiasme uit.’ Bestuur & organisatie

> De bestuurscultuur De eerste bestuursperiode kenmerkt zich door het bouwen aan de nieuwe gemeente. De start van onze nieuwe gemeente is bijzonder te noemen. Tijdens de coronacrisis werken raad, college, griffie en ambtelijke organisatie voornamelijk vanuit huis. De eerste stappen om een bestuurs- cultuur te vormen vanuit onze kernwaarden: aantrekkelijk, betrouwbaar, dichtbij, innovatief en samen, worden gezet. De beoogde bestuurscultuur is gebaseerd op collegiaal bestuur, op samenwerken en samen leren. De gemeenteraad en het college zijn er voor onze inwoners, ondernemers, bedrijven en maatschappelijke organisaties.

Raad en college zijn zichtbaar en aanspreekbaar, werken samen op basis van gelijkwaardigheid, nemen elkaar serieus en luisteren goed naar elkaar en denken met elkaar mee met respect voor elkaars verschillende rol en verantwoordelijkheid. Gebiedsgericht werken is gekozen als integrale werkwijze om de leefbaarheid in onze gemeente te verbeteren. Om dit bestuurlijk te borgen zijn wijk- en dorpswethouders geïntroduceerd.

> De gemeenteraad Onze gemeenteraad telt 29 raadsleden. De raad bestaat uit 7 fracties.

De 29 zetels zijn als volgt verdeeld: Lokaal Belang Eemsdelta 11 zetels PvdA 5 zetels ChristenUnie 3 zetels VVD 3 zetels CDA 3 zetels Gemeentebelangen Eemsdelta 2 zetels GroenLinks 2 zetels

> Het college De partijen Lokaal Belang Eemsdelta, ChristenUnie, VVD en CDA zijn na een (in)formatieronde overeengekomen de komende bestuursperiode van 5,5 jaar het eerste dagelijks bestuur van onze nieuwe gemeente te vormen. Deze partijen hebben een coalitieakkoord op hoofdlijnen geschreven met als titel: 'Samen werken aan onze toekomst'. Ons college telt 5 wethouders. Lokaal Belang Eemsdelta levert 2 wethouders, de andere partijen elk 1 wethouder. Samen hebben de coalitiepartijen 20 van de 29 zetels in de gemeenteraad.

7 eemsdelta.nl ‘Onze nieuwe burgemeester weet wat er speelt en komt op voor de regio en onze inwoners.’ > De griffie en de ambtelijke organisatie De griffie bestaat uit 4 fte. De griffie adviseert, profileert en faciliteert de gemeenteraad, individuele raadsleden en de voorzitter van de raad (de burgemeester). Ook de samenleving kan rekenen op de griffie. Inwoners en instanties kunnen onder andere via de griffie contact leggen met raad, fracties en/of raadsleden.

De ambtelijke organisatie van Eemsdelta omvat circa 550 fte en is opgebouwd uit 3 clusters (fysiek, sociaal en dienstverlening) en het programma Aardbevingen de baas. Aansturing vindt plaats door een vierhoofdige concerndirectie waarbij het programma een eigen directeur heeft. De organisatie is ontstaan uit de samenvoeging van 3 gemeenten en 2 gemeenschappelijke regelingen. De komende jaren staat de organisatieontwikkeling in het teken van het invullen van de vijf kernwaarden, invulling geven aan het uitgangspunt verantwoordelijkheden laag in de organisatie en het realiseren van het doel om efficiënter te gaan werken. Een goede dienstverlening richting inwoners staat daarbij voorop. De organisatie is dankzij de goede voorbereidingen goed van start gegaan per 1 januari 2021, maar de coronacrisis stelt de organisatie wel voor een unieke uitdaging in de organisatieontwikkeling en in de uitvoering van haar taken.

Samenwerking in de regio In de toekomstvisie ‘Eemsdelta is dichtbij’ wordt aangegeven dat we met Eemsdelta de bestuurskracht (in de regio) benutten, onze krachten bundelen in de aanpak van de vraagstukken waar we voor staan en onze slagkracht in regionale samenwerkingsverbanden vergroten. Goede samenwerking met onder meer het regionale onderwijs, bedrijfsleven en instellingen is van oudsher een kracht in onze regio om op de uitdagingen die Eemsdelta heeft, in te spelen. Natuurlijke samenwerkingspartners zijn de provincie en de omringende gemeenten , , Midden-Groningen en . Gemeenschappelijke regelingen waarin Eemsdelta participeert zijn Groningen Seaports, de Veiligheidsregio Groningen, Publieke Gezondheid & Zorg, Omgevingsdienst Groningen, Volkskredietbank en Publiek Vervoer Groningen/Drenthe.

Uitdagingen en ambities De gemeente Eemsdelta sprankelt van energie en uitdagingen. Wij werken aan een goede en aantrekkelijke toekomst voor alle inwoners en ondernemers.

De missie van Eemsdelta is het realiseren van een toekomstbestendig en leefbaar Eemsdelta. Dat is met onder meer een aandeel in de totale versterkingsopgave als gevolg van de aardbevingen van 58% een grote opgave. Waar passend werken we gebiedsgericht. Dat doen we vanuit een stevige basis gestoeld op data, feiten én de beleving, behoeften en wensen van inwoners. De gelden vanuit het Nationaal Programma Groningen (NPG) bieden Eemsdelta in elk geval de komende jaren perspectief en kansen.

8 eemsdelta.nl Bij dit alles geldt dat, net als bij veel andere gemeenten, de financiën behoorlijk onder druk staan. Eemsdelta bezuinigt de komende jaren fors om een sluitende begroting 2021-2024 te kunnen presenteren.

De toekomstvisie ‘Eemsdelta is dichtbij’ is hierbij leidend. Deze visie is tot stand gekomen met inbreng van inwoners, organisaties, raadsleden en medewerkers. Daarin zijn de volgende zes maatschappelijke uitdagingen geformuleerd:

> Aardbevingen de baas. De gaswinning in ons gebied heeft Nederland decennialang veel economische voorspoed gebracht. De trots van het gebied op deze belangrijke functie heeft door de aardgasbevingen plaatsgemaakt voor gevoelens van onveiligheid en onrechtvaardigheid. Schade aan huizen en de afhandeling daarvan zorgt voor veel onrust en frustratie. Daarnaast is de noodzakelijke versterking van huizen zeer ingrijpend en komt de versterkingsoperatie nog altijd moeizaam op gang. Met de middelen vanuit het Nationaal Programma Groningen (NPG) kan fors geïnvesteerd worden in de toekomst: door het versterken van de leefbaarheid, de economie, onderwijs, banen en de natuur en het klimaat.

> Meer mensen aan de slag. Hoewel Eemsdelta de motor is van Noord-Groningen met een sterke agrarische sector, (inter)nationaal concurrerende industriële bedrijvigheid en de regionaal belangrijke MKB-sector blijft de arbeidsparticipatie in onze gemeente achter bij het Nederlands gemiddelde. In een gebied met veel werkgelegenheid als in Eemsdelta is dat onacceptabel. Voor de toekomstbestendig- heid van onze (lokale) economie is een goede aansluiting tussen onderwijs en het bedrijfsleven cruciaal. Daarom zetten we in op passend werk, excellent onderwijs, omscholing en bijscholing.

> Voorbereid op minder mensen en het binden van jongeren. In vergelijking metandere gemeenten in de provincie Groningen is een relatief groot aandeel van de inwoners in Eemsdelta ouder dan 65 jaar. De vergrijzing en ontgroening neemt de komende jaren nog verder toe. Daarbij zorgt de aardbevings- problematiek voor extra druk op de sociale samenhang. Om in deze periode van veranderingen toch een aantrekkelijke woonplek te zijn en blijven, zetten we stevig in op toekomstbestendige kernen, het verbeteren van de woonomgevingen en het zorgen voor zicht op scholing en werk.

> Toekomstbestendige zorg en ondersteuning. De regio Eemsdelta heeft een specifieke bevolkings- samenstelling en daarmee ook een specifiek profiel op het sociaal domein. Het aantal ouderen groeit en zij blijven langer thuis wonen. In onze gemeente zijn bovendien relatief veel gezinnen die een stapeling van problematiek kennen. Het is daarbij steeds duidelijker geworden dat investeren in preventie het belangrijkste aangrijpingspunt is voor verbetering van de situatie.

9 eemsdelta.nl ‘Onze nieuwe burgemeester is vooruitstrevend en brengt een frisse zeewind mee.’ > Verduurzamen van de energiebehoefte. Voor ons gebied zijn belangrijke besluiten genomen met betrekking tot duurzame energie (wind-, zonne-, bio-energie en waterstof). Het aantal investeringen in eigen energiecoöperaties, -voorzieningen, zonne- en windenergie is fors toegenomen. Onze strategische opgave is vervuiling tegengaan (bodem, water en luchtkwaliteit), de economie en werkgelegenheid aanwakkeren, ruimte bieden voor initiatieven vanuit de samenleving, ons gebied profileren als onderdeel van de ‘Energy Valley’ en de samenwerking versterken op dit onderwerp met diverse partijen.

> Bevorderen recreatie en toerisme. Het strand en de zee, de Internationale Dollardroute met vaarverbindingen van Delfzijl naar Ditzum en , het aanwezige erfgoed, de cultuurhistorische waarde en ruimte van het landschap en profielversterkende (internationale) publieksevenementen als Delfsail, Bie Daip en Sunsation zijn aansprekende kansen met mogelijkheden om deze verder uit te bouwen en zo bezoekers uit de regio, stad en elders te trekken.

10 eemsdelta.nl ‘Onze nieuwe burgemeester is betrokken en een doorpakker.’ 3. Rollen van de burgemeester

1 Boegbeeld binnen Eemsdelta 3 Voorzitter gemeenteraad Onze burgemeester is zichtbaar aanwezig en Als voorzitter van de raad leidt onze oprecht geïnteresseerd in alle inwoners en burgemeester de raadsvergadering objectief ondernemers van onze gemeente. Je kunt je en gestructureerd en geeft ruimte voor het inleven in de verschillende identiteiten van de debat. De onafhankelijkheid van de voorzitter verschillende kernen. Je hebt affiniteit met het heeft hoge prioriteit. Onze burgemeester staat Groninger landschap zonder onze industrie en op basis van gezag, positie en vertrouwen cultuurhistorisch centrum uit het oog te boven de partijen en wordt als zodanig zowel verliezen. Je moedigt iedereen binnen de bestuurlijk als maatschappelijk geaccepteerd. gemeentegrenzen aan samen te werken aan Daarnaast stimuleer en ondersteun je de een betere leefbaarheid. De burgemeester gemeenteraad om de kaderstellende en heeft voldoende inschattend en oplossings- controlerende rol op hoofdlijnen meer te gericht vermogen om op respectvolle wijze versterken tijdens de raadsvergaderingen. met onze inwoners en ondernemers om te Onze burgemeester stimuleert de nieuwe kunnen gaan. gemeenteraad in zijn ontwikkeling. Je kijkt vooruit, met respect voor het verleden van de 2 Boegbeeld buiten Eemsdelta herindeling. Je bent een open gesprekspartner Eemsdelta is een nieuwe gemeente met een voor de raadsfracties en neemt mooie diversiteit die met passie en energie initiatief om periodiek met de uitgedragen mag worden. Onze burgemeester individuele fracties in gesprek te doet dat op een bevlogen en enthousiaste gaan. wijze, waardoor men aan de gemeente Eemsdelta denkt als men de burgemeester ziet en andersom. Onze burgemeester erkent de meerwaarde van samenwerkingsrelaties met andere gemeenten, de provincie Groningen en onze Duitse buren. Met visie en lef behartig je op overtuigende en enthousiaste wijze de belangen van Eemsdelta in het overleg met de provincie en het Rijk. Je hanteert hierbij een open en verbindende houding.

11 eemsdelta.nl 4 Voorzitter college 6 Wettelijke taken burgemeester: Als voorzitter van het college is onze Openbare orde & Veiligheid (OOV) burgemeester een teamspeler met oog voor Openbare orde en veiligheid vraagt binnen de verschillende persoonlijkheden en onze gemeente continue aandacht. ontwikkelpunten in het college. Je weet de Als portefeuillehouder OOV zorg je dat je goed synergie van het team te versterken. op de hoogte bent van de ontwikkelingen op Je bevordert open en transparante discussies het gebied van openbare veiligheid in in het college, hebt een coachende rol en bent Eemsdelta. vertrouwenspersoon van het college. Bijzondere aandacht heb je voor overlast- Je zorgt voor samenhang met aandacht voor gevende jeugdgroepen en je verbindt daarbij visie en de lange termijn. Je bevordert ruimte de inzet van het sociaal domein aan het voor individuele zichtbaarheid. Je zorgt samen veiligheidsdomein. Je bent alert op de met de gemeentesecretaris voor een goede toenemende risico’s voor ondermijning die zich verbinding met de ambtelijke organisatie. op verschillende fronten kunnen voordoen. Je bent scherp op het hebben van actuele rampenbestrijdingsplannen voor incidenten die zich in Eemsdelta kunnen voordoen en zorgt voor een goede geoefendheid van de rampenbestrijdingsorganisaties. Als portefeuillehouder OOV geef je actief invulling aan jouw verantwoordelijkheid richting politie, openbaar ministerie en brandweer en havenautoriteit, bevorder je de samenwerking met de gemeentelijke organisatie en speel je een actieve rol in het algemeen bestuur van Veiligheidsregio Groningen en de politie-eenheid. In crisissituaties toon je je krachtig en besluit- vaardig, ben je helder in jouw communicatie en toon je als boegbeeld van het openbaar bestuur naar de samenleving jouw empathie 5 Verbindende schakel tussen raad, en medeleven. college, grif fie en ambtelijke organisatie Onze burgemeester is op meerdere terreinen 7 Wettelijke taken burgemeester: Integriteit een verbindende schakel tussen de raad, het Als portefeuillehouder Integriteit ben je je college, de griffie en de ambtelijke organisatie. bewust van jouw voorbeeldfunctie en ben je Je draagt bij aan rolbewustzijn en rolvastheid, onafhankelijk en onkreukbaar. Je draagt zorg met oog voor zowel het proces als voor de voor en stimuleert de bewustwording van inhoud. Je stimuleert het bestuurlijk-ambtelijk- integer gedrag en handelen van de samenspel en creëert daarbinnen ruimte voor gemeenteraad, het college, de griffie en de initiatieven, onder meer op het gebied van ambtelijke organisatie. Je agendeert de bestuurlijke vernieuwing. Je investeert in onderwerpen Integriteit en Weerbaarheid collegialiteit en doet dat samen in een hecht regelmatig voor bespreking, zo mogelijk aan teamverband met de griffier en de gemeente- de hand van dilemma’s. Je hebt oog voor de secretaris. Onze burgemeester neemt de risico’s van (de schijn van) belangen- organisatie mee in het innovatief denken en verstrengeling, zowel van jezelf als van handelen. Je kent de ambities en uitdagingen anderen en je bent scherp op mogelijke van bestuur en organisatie en weet welke vatbaarheid voor ondermijnende activiteiten. partijen en/of individuen betrokken moeten worden bij specifieke onderwerpen.

12 eemsdelta.nl ‘Onze nieuwe burgemeester moet er zin in hebben en gaat ervoor!’ 4. Leiderschapsstijl en competenties

Bestuursstijl Onze burgemeester is een bevlogen en sterke persoonlijkheid. Je straalt met overtuiging uit trots te zijn op onze gemeente en affiniteit te hebben met onze inwoners en ondernemers en met het diverse karakter van Eemsdelta. Jouw doel is ons samen verder te brengen. Samenwerking en verbinding zijn daarbij jouw uitgangspunten. Zo geef je mede vorm en inhoud aan de nieuwe gemeente, waarbij je denkt en handelt vanuit de visie op Eemsdelta. Je doet dat met bevlogenheid en enthousiasme, waardoor men aan de gemeente Eemsdelta denkt als men jou ziet en andersom. Je straalt energie en natuurlijk gezag uit. Tegelijkertijd ben je toegankelijk, betrokken en warm. Je bent oprecht geïnteresseerd in onze inwoners en ondernemers en biedt hen ruimte om eigen initiatieven te realiseren. Met lef, elan en passie kom je op voor onze belangen. Je ziet kansen en weet deze te benutten. Je kent jouw dossiers en Kortom: je bent weet met verve onze gemeente op de kaart te zetten, waarbij je het belang van Eemsdelta altijd op de voorgrond plaatst. een buitengewone burgemeester!

Basiscondities Uiteraard gelden de 5 basiscondities zoals die voor elke burgemeester zijn vastgesteld, ook voor de burgemeester van Eemsdelta: > Integer > Herkenbaar > Onafhankelijk > Verbindend > Stressbestendig

Vaardigheden Bij het profiel van de burgemeester van Eemsdelta behoren de volgende vaardigheden: > Benaderbaar en betrokken > Durf en daadkracht > Communicatief en soepel schakelend tussen verschillende gesprekspartners > Analytisch en strategisch > Coachend en invoelend > Overtuigend en onderhandelingsvaardig > Humor en relativeringsvermogen

13 eemsdelta.nl ‘Onze nieuwe burgemeester wordt de leukste burgermeester van Nederland.’ 5. Voorwaarden

Onze burgemeester neemt zeer ruime en relevante bestuurlijke ervaring mee, bij voorkeur opgedaan in het openbaar bestuur. Je beschikt reeds over een relevant regionaal en landelijk netwerk of weet dit snel op te bouwen.

Onze burgemeester vestigt zich hier zo snel mogelijk en bindt zich voor minimaal 1 termijn (6 jaar) aan onze gemeente. Eemsdelta beschikt niet over een ambtswoning.

Het ambt van burgemeester is meer dan een reguliere baan en vraagt 24/7 betrokkenheid. Nevenfuncties en nevenactiviteiten zijn geen probleem, op voorwaarde dat ze met de raad besproken worden en door hun aard en tijdsbeslag niet in strijd zijn met de belangen van de gemeente.

6. Procedure

Deze vacature is bekendgemaakt in de Staatscourant van 4 juni 2021. Om een eindoordeel over de kandidaten te vormen, kunnen een assessment en een integriteitsscan tot de procedure behoren.

14 eemsdelta.nl