Raport 1 Liga finansowa Finansowe zaplecze Ekstraklasy Lipiec 2018 r. Raport 1 Liga finansowa | Finansowe zaplecze Ekstraklasy

Spis treści

Podsumowanie 3

Nota metodologiczna 4

Deloitte Sports Business Group 5

Pro Junior System 7

Ranking przychodów 10

1 Liga na tle Ekstraklasy 12

Frekwencja 15

Transfer y 17

Wynagrodzenia 18

Przychody klubów 21

Kontakt 40

2 Raport 1 Liga finansowa | Finansowe zaplecze Ekstraklasy

Podsumowanie

Tegoroczny raport „1 Liga finansowa” jest Łączne przychody wygenerowane przez pierwszą w historii edycją opracowania kluby 1 Ligi z działalności operacyjnej (tzn. przygotowanego przez firmę doradczą Deloitte bez uwzględnienia transferów) wyniosły we współpracy z Polskim Związkiem Piłki 106,6 mln zł. Kluby z czołowej piątki rankingu Nożnej oraz klubami 1 Ligi. Raport przedstawia wygenerowały prawie połowę tej kwoty. przychody klubów piłkarskich uczestniczących Awans do najwyżej klasy rozgrywkowej w rozgrywkach 1 Ligi w sezonie 2017/2018 za w Polsce powinien być naturalna drogą dla rok kalendarzowy 2017. klubów z najwyższymi przychodami w 1 Lidze. Największe rezerwy możemy zaobserwować W pierwszej edycji rankingu na miejscu w kategoriach przychodów z transmisji oraz pierwszym uplasował się GKS . dnia meczu. Te pierwsze naturalnie rosną Klub ze stolicy województwa śląskiego jest w sytuacji awansu do Ekstraklasy. jednym z dwóch klubów 1 Ligi, których przychody w 2017 roku przekroczyły 10 mln zł. Dla klubów 1 Ligi ważnym źródłem przychodów Czołowa trójka rankingu może pochwalić się mogą być wpływy z tytułu działalności przychodami zbliżonymi do klubów z dolnej transferowej. Promowanie młodych części Ekstraklasy. zawodników powinno zachęcić bogatsze kluby, grające w Ekstraklasie, do ich wykupu.

3 Raport 1 Liga finansowa | Finansowe zaplecze Ekstraklasy

Nota metodologiczna

Analogicznie do corocznego rankingu „Piłkarska Przychody sportowe, które zostały wzięte Oprócz danych finansowych przekazanych liga finansowa”, który analizuje przychody pod uwagę, podzieliliśmy na trzy kategorie, przez kluby, w niniejszym raporcie klubów grających w Ekstraklasie, raport „1 Liga stanowiące źródło budowania wartości klubu: wykorzystano również szereg publicznie finansowa” oparty jest na wielkości przychodów dostępnych informacji oraz opracowania • Dzień meczu – wpływy ze sprzedaży biletów, pochodzących z działalności sportowej. przygotowane przez Deloitte. karnetów oraz catering na stadionie.

Zaprezentowane przez nas przychody klubów • Transmisje – wpływy klubów z transmisji W zestawieniu sklasyfikowaliśmy kluby za rok 2017 nie uwzględniają takich kategorii telewizyjnych i radiowych, a także z premii za występujące w 1 Lidze w sezonie 2017/2018. jak transfery bądź wypożyczenia piłkarzy, gdyż udział w pucharach krajowych. Dane wykorzystane do stworzenia rankingu są to często wydarzenia jednorazowe i nie pochodzą bezpośrednio od klubów piłkarskich • Komercyjne – wpływy z umów sponsorskich, odzwierciedlają możliwości generowania stałych i nie były weryfikowane przez firmę Deloitte. reklam, sprzedaży koszulek, pamiątek przychodów przez klub (transfery nie stanowią klubowych oraz inne przychody komercyjne. trwałego źródła budowania całościowej Przy tej okazji chcielibyśmy serdecznie wartości futbolu, ponieważ przychody podziękować za współpracę oraz przekazanie Do udziału w rankingu zostały zaproszone z transferu jednego klubu są kosztem innego). danych niezbędnych na potrzeby raportu. kluby, które w sezonie 2017/2018 grały Są one natomiast zaprezentowane w oddzielnej Bez pomocy osób zaangażowanych w 1 Lidze. Dane, w wyżej przedstawionym klasyfikacji. W celu uzyskania pełnej kwoty w poszczególnych klubach oraz władz PZPN, podziale, zostały dostarczone bezpośrednio przychodów dotyczącej danego klubu raport by nie powstał. przez kluby. należy, zatem dodać wartość przychodów zaprezentowaną w rankingu oraz wartość W przypadkach, gdy dane dostarczone przez przychodów z transferów. Kluby były nieprecyzyjne lub w jakikolwiek inny sposób problematyczne, wątpliwości były wyjaśnianie z klubami, tak aby zawarte w rankingu dane możliwie najpełniej odzwierciedlały rzeczywiste wygenerowane przychody.

4 Raport 1 Liga finansowa | Finansowe zaplecze Ekstraklasy

Biznesowy lider doradztwa dla sportu

Wyjątkowy model biznesowy podmiotów z branży Audit & Assurance sportu i rozrywki wymaga niestandardowego Badanie sprawozdań finansowych to znacznie podejścia. Z tego względu w ramach Deloitte więcej niż tylko liczby. To potwierdzenie funkcjonuje interdyscyplinarna grupa specjalistów osiągnięć i wyzwań, pomoc przy zapewnianiu Audit & Assurance zajmujących się doradztwem dla tej branży. solidnych podstaw dla przyszłych planów.

Dostarczamy międzynarodowy i lokalny know Konsulting how z zakresu m. in. finansów, prawa, podatków Innowacje, transformacja i przywództwo oraz konsultingu, dopasowany do specyfiki w biznesie mogą przybierać różne formy. Konsulting sektora. Oferujemy najwyższej jakości produkty Unikalne podejście Deloitte pomaga klientom i szerokie spectrum usług w każdej dyscyplinie rozwiązywać najbardziej skomplikowane sportu, o czym mogą zaświadczyć. problemy. Tworzymy strategie oraz wdrażamy Strategy & Operations rozwiązania biznesowe, które pozwalają firmom zbudować i zachować czołową pozycję na Brand Strategy & Consumer rynku. Research

Zrównoważony rozwój i CSR - Społeczna odpowiedzialność biznesu

5 Raport 1 Liga finansowa | Finansowe zaplecze Ekstraklasy

Deloitte Digital Doradztwo prawne Doradztwo strategiczne Deloitte Digital Deloitte Legal, Pasternak, Korba, Moskwa, pozwala organizacjom sportowym osiągnąć Jarmul i Wspólnicy Kancelaria Prawnicza sp.k. Deloitte Digital doskonałość operacyjną firmy, dzięki posiada sieć biur w największych polskich realizacji długoterminowych planów rozwoju. miastach. Świadczymy kompleksowe usługi Wypracowanie pełnego planu transformacji w zakresie wszystkich zagadnień prawnych. cyfrowej przeprowadzane jest w kilku etapach: Korzystamy z zasobów globalnej sieci kancelarii Doradztwo podatkowe prawniczych stowarzyszonych w Deloitte. Doradztwo podatkowe Doradztwo podatkowe świadczone przez Doradztwo finansowe Deloitte to kompleksowe usługi obejmujące Doradztwo finansowe Deloitte to usługi dla wszystkie aspekty działalności gospodarczej. przedsiębiorstw, inwestorów i jednostek Doradztwo prawne Na świecie Deloitte zatrudnia ponad 200 tys. administracji publicznej obejmujące m.in. specjalistów podatkowych w 150 krajach. obsługę transakcji kapitałowych, wyceny, badania due diligence, restrukturyzacje. Doradztwo finansowe

6 Raport 1 Liga finansowa | Finansowe zaplecze Ekstraklasy

Pro Junior System

Program Pro Junior System został opracowany Pierwsza edycja Programu odbyła się w sezonie Pro Junior System PZPN 2016/2017 przez Polski Związek Piłki Nożnej przy 2016/2017. Ponieważ raport dotyczy 2017 współpracy z Deloitte w 2016 roku. Celem roku, to kwoty z pierwszej edycji programu są II liga Programu jest promowanie i wspieranie, jakości uwzględnione w przychodach klubów. W dalszej 3 mln (zł) 4,5 mln (zł) 2,5 mln (zł) szkolenia młodych zawodników w klubach części przedstawiona jest analiza potencjalnych przez egzekwowanie założeń zawartych przyszłych zysków, mająca niemałe znaczenie 1,4 mln (zł) 1,3 mln (zł) 0,75 mln (zł) w filarach programu: Profesjonalizm, Promocja, w planowaniu strategii w kolejnych sezonach. Produktywność. 1,1 mln (zł) 0,625 mln (zł) Premie na koniec rozgrywek 2016/2017 1 mln (zł) Program polega na przyznawaniu klubom przyznane zostały według poniższego punktów za rozegrane minuty zawodników schematu (w nawiasie nazwa klubu, który 0,9 mln (zł) 0,5 mln (zł) kwalifikujących się do programu (zawodnicy premię otrzymał): 0,6 mln (zł) posiadający obywatelstwo polskie, którzy w roku kalendarzowym, w którym następuje I miejsce – 1,3 mln zł (Olimpia Grudziądz); 0,7 mln (zł) 0,375 mln (zł) zakończenie sezonu rozgrywkowego, kończą II miejsce – 1,1 mln zł (GKS ); 21 rok życia lub młodsi) w oficjalnych meczach 0,5 mln (zł) 0,25 mln (zł) rozgrywek mistrzowskich oraz rozgrywek III miejsce – 0,9 mln zł (Pogoń ); reprezentacyjnych. Punktacja w Programie jest IV miejsce – 0,7 mln zł (Zagłębie ); aktualizowana na bieżąco w trakcie rozgrywek i udostępniana klubom. Na zakończenie V miejsce – 0,5 mln zł (Górnik Zabrze). ligowych rozgrywek mistrzowskich danego sezonu oraz turniejów reprezentacyjnych W odróżnieniu od pierwszej edycji w sezonie kluby z największą liczbą punktów zostają 2017/2018 Zarząd Polskiego Związku Piłki nagrodzone finansowo. W klasyfikacji nie Nożnej zatwierdził inne kwoty nagród biorą udziału kluby wydelegowane do gry w programie oraz zadecydował, że dwa w kolejnym sezonie w rozgrywkach niższego dodatkowe kluby otrzymają nagrody szczebla (w sezonie 2016/2017 były to kolejno: w porównaniu z sezonem 2016/2017 Wisła Puławy, Znicz Pruszków i MKS Kluczbork, (7 zamiast 5). natomiast w 2017/2018 z ligi „spadły”: Pogoń Siedlce – po barażach, Górnik Łęczna, Olimpia Grudziądz i Ruch Chorzów).

7 Raport 1 Liga finansowa | Finansowe zaplecze Ekstraklasy

Premie za sezon 2017/2018 przyznane zostały Twórcom projektu PJS w dużej mierze zależało, Pro Junior System PZPN 2017/2018 według poniższego schematu (w nawiasie aby na niższych szczeblach rozgrywkowych, nazwa klubu, który premię otrzymał): czyli de facto tych gdzie młodzież najczęściej Ekstraklasa I liga II liga gra, kluby otrzymywały rekompensatę za grę 3 mln (zł) 6 mln (zł) 4 mln (zł) I miejsce – 1,6 mln zł (Stomil ); mniej doświadczonych piłkarzy w meczach ”o stawkę”. Pod względem procentowym z 5 II miejsce – 1,3 mln zł (Zagłębie Sosnowiec); 1,4 mln (zł) 1,6 mln (zł) 1,1 mln (zł) nagrodzonych klubów, to Olimpia Grudziądz III miejsce – 1,1 mln zł (Puszcza Niepołomice); jest największym wygranym. Premia z pierwszej edycji PJS to niemal 40% jej rocznych 1,3 mln (zł) 0,8 mln (zł) IV miejsce – 0,8 mln zł (Wigry Suwałki); 1 mln (zł) przychodów w 2017. Gdyby wziąć pod uwagę V miejsce - 0,6 mln zł (RKS Raków Częstochowa). potencjalne przychody uzyskane przez klub 1,1 mln (zł) 0,7 mln (zł) w tym roku z racji gry młodzieży, budżet klubu 0,6 mln (zł) VI miejsce – 0,4 mln zł (OKS Odra ); z Grudziądza składałby się z 20% z premii PJS VII miejsce – 0,2 mln zł (). (50% za sezon 2016/2017 i 50% za 2017/2018). 0,8 mln (zł) 0,5 mln (zł)

W sezonie 2016/2017 przychód z tytułu nagród Stawianie na młodych piłkarzy bardzo opłaciło 0,6 mln (zł) 0,4 mln (zł) PJS uzyskało 28% klubów biorących udział się Zagłębiu Sosnowiec, które (wyprzedzając w rozgrywkach 1 Ligi, sezon później aż 39%. odrobinę fakty zawarte w tym raporcie) 0,4 mln (zł) 0,3 mln (zł) awansowało na koniec sezonu 2017/2018 do Ekstraklasy, jednocześnie inkasując w 2017 premię składającą się na niemal 1/5 budżetu. 0,2 mln (zł) 0,2 mln (zł) Łącznie dzięki grze swojej młodzieży, Zagłębie Sosnowiec wypracowało z premii PJS 1/4 swojego budżetu w 2017, a wszystko wskazuje na to, że przyszły sezon zapowiada się jeszcze bardziej owocnie.

8 Raport 1 Liga finansowa | Finansowe zaplecze Ekstraklasy

Oprócz Olimpii i Zagłębia, pieniądze PJS są Premia PJS za sezon dużym „zastrzykiem” finansowym dla Pogoni 2016/2017 w stosunku Klub Siedlce, której 1/5 budżetu 2017 roku pochodzi do budżetu klubu z tej premii. W kolejnym sezonie klub jednak 15% GKS Tychy nie zakwalifikował się do pierwszej „7” pod 18% Zagłębie Sosnowiec względem występów młodzieżowców. 21% Pogoń Siedlce 39% Olimpia Grudziądz

9 Raport 1 Liga finansowa | Finansowe zaplecze Ekstraklasy

Ranking przychodów

W pierwszej, historycznej edycji rankingu Na ostatnim stopniu podium ranking znalazła Ranking łącznych przychodów uzyskanych w roku 2017 (mln zł) przychodów 1 Ligi, najwyższe przychody się Miedź , której przychody w 2017 Miejsce Przychody Miejsce Miejsce z działalności sportowej odnotował GKS roku wyniosły 9,7 mln zł. Aż 92% tej kwoty Klub w rankingu za 2017 w tabeli 17/18 w tabeli 16/17 Katowice. Drugie miejsce na podium rankingu to przychody komercyjne. Sportowo Miedź zajął Górnik Łęczna zaś na ostatnim miejscu zaprezentowała się jeszcze lepiej wygrywając 1 GKS Katowice 12,4 5 7 podium znalazła się Miedź Legnica. 1 Ligę w sezonie 2017/2018. Awans do 2 Górnik Łęczna 10,7 16 Ekstraklasy zaprocentuje większym GKS Katowice jest klubem, który nieprzerwanie zainteresowaniem oraz wyższymi wpływami 3 Miedź Legnica 9,7 1 4 od 2008 roku występuje w 1 Lidze. W sezonie z tytuły transmisji co pozytywnie wpłynie na 4 Chrobry Głogów 9,4 10 12 2017/2018 Trójkolorowi uplasowali się na budżet klubu. 5 GKS Tychy 7,1 4 14 5. miejscu. Ponad 50% przychodów klubu, 6 Bytovia Bytów 6,7 13 15 stanowią przychody komercyjne pochodzące Wśród tegorocznych klubów występujących od miasta Katowice. Przychody GKSu w 2017 na boiskach 1 Ligi obliczono współczynnik 7 Ruch Chorzów 6,3 18 roku wyniosły 12,4 mln zł. miejsca w rankingu uzyskanych przychodów 8 Raków Częstochowa 6,0 7 w 2017 roku, do osiągniętego miejsca w tabeli Miejsce 2. w rankingu przychodów zajął Górnik w sezonie 2017/2018. Niekwestionowanym 9 Podbeskidzie Bielsko-Biała 5,5 9 8 Łęczna, który osiągnął przychody na poziomie liderem w tej kategorii zostało Zagłębie 10 4,9 11 prawie 11 mln zł. Klub z Łęcznej swoją wysoką Sosnowiec osiągając współczynnik 7. Na pozycję zawdzięcza występom w Ekstraklasie podium znalazły się kolejno kluby: MKS 11 4,3 8 10 w sezonie 2016/2017, po którym spadł do 1 Ligi. Chojniczanka oraz tegoroczny mistrz 1 Ligi 12 Wigry Suwałki 4,3 6 9 Sezon 2017/2018 Górnik Łęczna zakończył na Miedź Legnica. 13 Pogoń Siedlce 4,2 15 11 16 miejscu w strefie spadkowej i w przyszłym sezonie nie będziemy już oglądać Dumy 14 Zagłębie Sosnowiec 3,8 2 3 Lubelszczyzny w 1 Lidze. 15 Olimpia Grudziądz 3,3 17 6 16 MKS Chojniczanka 2,8 3 5 17 Stomil Olsztyn 2,8 14 13

18 Puszcza Niepołomice 2,3 12

Spadek z Ekstraklasy Awans z II ligii

Źródło: Analiza Deloitte na podstawie danych przekazanych przez kluby

10 Raport 1 Liga finansowa | Finansowe zaplecze Ekstraklasy

Kluby z 1 Ligi mogą pochwalić się łącznymi Współczynnik msc. w rankingu/msc. w 1 Lidze przychodami za rok kalendarzowy 2017 na poziomie 106,6 mln zł. Największe źródło 8 7,0 dochodu klubów stanowi przychód komercyjny, 7 bo aż 83%. Ze sprzedaży biletów kluby zarobiły 6 blisko 7,4 mln złotych. Największy przychód 5,3 z tego tytułu osiągnął GKS Tychy. Jeżeli 5 3,0 chodzi o przychód z transmisji telewizyjnych, 4 zdecydowanym liderem jest Górnik Łęczna, 3 który osiągnął wynik na poziomie 2,4 mln 2,0 2 1,5 złotych. Wynikiem tak zdecydowanej różnicy 1,4 1,3 1,2 1,1 nad pozostałą stawką jest fakt, iż Zielono- 1,0 0,9 0,9 0,9 1 0,5 0,4 0,4 Czarni przez połowę 2017 roku występowali 0,2 0,1 0 i c e a w Ekstraklasie. a łk ec ca ka ce ic le ów zn ni ie wi an rz wa ęc eg to cz nowi M Su ho Ł ołom L ni al Ka y ik ź os C GKS Tychy ep oj St S gr S rn ch Odra Opole ed Ni Bielsko-Biał ie Podbeskidzie Ch Wi GK Bytovia Bytów Pogoń Siedlce Mi a Stomil Olsztyn Gó Ru S ęb Chrobry Głogów cz gł MK Olimpia Grudziądz sz Za Raków Częstochowa Pu

Łączne przychody klubów grających w 1 Lidze w sezonie 2017/2018 za rok 2017

Dzień meczu Transmisje Komercyjne

7,38 mln zł 11,76 mln zł 87,42 mln zł 7% 11% 82%

Łącznie

106,56 mln zł

Źródło: Analiza Deloitte na podstawie danych przekazanych przez kluby

11 Raport 1 Liga finansowa | Finansowe zaplecze Ekstraklasy

1 Liga na tle Ekstraklasy

Przychody wszystkich klubów Ekstraklasy za Struktura przychodów [mln zł] Struktura przychodów [%] 2017 rok są pięciokrotnie wyższe niż klubów z 1 Ligi w tym samym okresie. Zdecydowana 87,4 82% Komercyjne Komercyjne przewaga klubów z wyższej ligi widoczna jest 269,7 49% w każdej z kategorii przychodów. Spowodowane jest to niewątpliwe udziałem czołowych 11,8 11% Transmisje Transmisje zespołów z Ekstraklasy w europejskich 185,0 34% pucharach, nowocześniejszymi stadionami o większej pojemności a także większymi 7,4 7% Dzień meczu Dzień meczu przychodami z tytułu transmisji meczów. 95,7 17%

1 Liga Ekstraklasa 1 Liga Ekstraklasa

Przychody [mln zł]

160 138,3 140

120

100

80 65,8

60 39,9 37 32,2 31,8 30,1 28,5 28,2 26,6 40 20,7 19,3 16 14,2 12,4 10,7 9,7 9,4 7,1 6,7 20 8,1 6,3 6 5,5 4,9 4,34,3 4,2 3,8 3,3 2,82,8 2,3

0 i y k k c z a e n e n e a e B ia w w ia in sk cz łk ec ce ce ka ze na ań wa ic ic w2 ie lc ów ty ów ol to ła bi ch B- oc ąd zó el yn ow ec ov el

br wi ań Są cz zn an iwic wa tó za sz

zi ak Pł gn ys ed og Ty Lu ow Ki ie om Op

or cz ac

Mi ch to

cz ał Za Łę Gd rs Gl a Si Ol Su By Kr S Po Gł Le

Gd wy ud oł

ie sn

dz t to Sz Cr Wroc ni ra sł k al Bi Ch ń Ka na il y y a a ź

ki ka ia Wa k Gr ń GK ch ep oj ęb as No a So vi St ęs sł S Wi gr

rni rn ik go Od ed ch a Ar ch om gł ąs Pi ni Ni to go Le ja ie Wi Cz Ch gia robr Wi GK Koro pi Po Sl St Mi Gó lo Gó a Ru Le db es Za S ec By ęb w Po Le el Ch cz lim gł Po gi nd kó MK sz O Ja Za Sa Ra Pu

Ekstrakl asa 1 Liga Total Linear (Total)

12 Raport 1 Liga finansowa | Finansowe zaplecze Ekstraklasy

Widzimy, że kluby z 1 Ligi bazują zdecydowanie Przychody wyłączając Legię i Lecha [mln zł] na przychodach komercyjnych. W Ekstraklasy 45 natomiast, przychody z transmisji i biletów 39,9 spotkań stanowią połowę wszystkich 40 37 przychodów. 35 32,2 31,8 30,1 28,5 28,2 Wyłączając z zestawienia Legię Warszawa oraz 30 26,6

Lecha Poznań, czyli zespoły, które wybijają się 25 20,7 istotnie ponad średnią, zauważymy jednostajną 19,3 tendencję spadkową. Wówczas średni przychód 20 16 14,2 Ekstraklasy wynosi 24,7 mln złotych, zaś 15 12,4 10,7 9,7 1 Ligi 5,9 mln złotych. Różnica nadal jest spora, 8,1 9,4 10 7,1 6,3 6 5,5 4,9 natomiast należy pamiętać, że w Ekstraklasie 4,34,3 4,2 3,8 3,3 2,82,8 kluby mogą liczyć na zdecydowanie większy 5 2,3 przychód z transmisji. Na podstawie raportów 0 i y k k c z a e e n n a e e B ia w w ia in sk cz łk ec ce ce ka ze na ic ic ie lc ów ów to ty ol

finansowych przygotowanych przez Deloitte, ła bi ch B- oc ąd zó el yn ow ec ov el

br wi ań Są cz iwic an wa sz

zi ak Pł ys gn ed og Ty Lu ow Ki ie om

Op or cz ac

Mi ch to

cz ał Za Łę Gd Gl a Si Ol Su Kr S Gł Le obliczono, że jest to średnio mniej więcej 10 mln Gd wy ud oł ie

sn

dz t to Sz Cr Wroc ni sł ra k al Bi Ch ń Ka na il y y a ź

ki ka ia k Gr ń GK ep ęb oj as a No So St sł ęs S Wi gr

rni rn ik go Od ed złotych rocznie. Stąd, jeżeli dodamy do średnich ch a Ar ch gł om ąs Pi ni Ni go ja ie Wi Cz Ch robr Wi GK Koro pi Po Sl Gó Mi St Gó a Ru Le db es Za llo S ec ęb w Po

przychodów klubów 1 Ligi tę kwotę to różnica Ch cz lim gł Po gie nd kó MK sz O Ja Za Sa wynosi 36% to jest 8,8 mln złotych. Ra Pu

Ekstrakl asa 1 Liga Total Linear (Total)

13 Raport 1 Liga finansowa | Finansowe zaplecze Ekstraklasy

Poniżej porównano współczynnik wynagrodzeń Średnie przychody Ekstraklasy i 1 Ligi [mln zł] Średni współczynnik wynagrodzenia/przychody do przychodów za 2017 rok klubów Ekstraklasy Średni przychód 1 Ligii powiększony o 10 mln PLN i 1 Ligi. Widzimy, że na zapleczu Ekstraklasy (średni przychód z tytułu transmisji w Ekstraklasie) współczynnik ten częściej jest wyższy niż optymalny. Tę tezę potwierdza również Średni przychód 1 Ligii 6,1 16,1 1 Liga 83% porównanie średnich współczynników, 68% w Ekstraklasie i aż 83% w 1 Lidze.

Średni przychód Ekstraklasy 24,7 Ekstraklasa 68% (wyłączając przychody Lecha i Legii)

200% 189%

180%

160% 153% 144% 140%

115% 120% 114%

100% 87% 89% 81% 84% 81% 81% 74% 73% 72% 73% 72% 72% 80% 68% 70% 70% 60% 59% 58% 58% 63% 57% 55% 54% 60% 60% 52% 57% 50%

40% 21% 20%

0% i k c z a a a k e e e n e n w w ia ia w ie in cz łk sk ec ze ce ce ań na ic lc ic wa ie ów ol ty to bi ła oc ąd tó el zó el ow yn ov dz ec wi Są br cz ań zn wa za

zi sz ys ak gn ed Pł ogów ki Lu oc ow Ki Op By or

cz ac Mi

ch to

Za Łę ał Gd

rs Gliwic Si a Su Ol Kr

Po

Gd Gł wy ud Le a ołom es ie

sn

t Sz to sł Cr Wr al ra Bi Ka na il ń y ik ik a y ź vi Ch ka ia k Wa Gr GKS Tychy ń ch ep ęb a elsko-Biał St sł db as So No ęs S gr Wi ro

br rn rn to go ch Od ed a a Ar ch gł om ni ąs Pi Ni Bi Le go ie ja Wi Po Cz ro gi Wi GK Ko pi By Po Śl Mi Gó St Gó lo a Ru Le Za ec w Po ęb Le el Ch im cz gł gi kó nd MKS Chojniczanka Ol sz Ja Za Sa Ra Pu

Ekstraklasa 1 Liga

14 Raport 1 Liga finansowa | Finansowe zaplecze Ekstraklasy

Frekwencja

Wysoka frekwencja na meczach piłkarskich Największą frekwencją minionego sezonu Frekwencja na stadionach 1 Ligi w sezonie 2017/2018 jest jednym z kluczowych czynników sukcesu pochwalić się może Ruch Chorzów. Stadion przy Wpływy z tytułu sportowego i finansowego klubów piłkarskich. ulicy Cichej gromadził średnio 4 629 kibiców Łączna Średnia Klub dnia meczu Kluby mocnych lig zachodnich generują na mecz. Jest to wynik gorszy o 28% względem frekwencja frekwencja w 2017 (tys zł) przychody z dnia meczowego wynoszące poprzedniego sezonu, niemniej wpływ na to kilkanaście procent łącznych przychodów. z pewnością miał spadek Ruchu z Ekstraklasy, Ruch Chorzów 78 698 4 629 929 Podobnie w Ekstraklasie przychody z dnia w której chorzowianie grali w sezonie 2016/2017. Podbeskidzie Bielsko-Biała 72 680 4 275 743 meczowego stanowią istotny procent Dobra frekwencja Ruchu przełożyła się na GKS Tychy 70 374 4 140 946 przychodów. Pełne trybuny na meczach najwyższy wśród pierwszoligowców przychód Stal Mielec 59 882 3 522 583 piłkarskich dają bezpośrednie korzyści w postaci z dnia meczu. większych wpływów z biletów, jak również GKS Katowice 48 600 2 859 655 korzyści niemierzalne takie jak wzrost wartości Poza chorzowianami jeszcze dwa kluby mogły Miedź Legnica 47 941 2 820 443 marki. pochwalić się frekwencją przekraczającą Raków Częstochowa 38 262 2 251 464 4 tysiące osób na mecz. Są to Podbeskidzie Zagłębie Sosonowiec 37 385 2 199 506 Sezon 2017/2018 pod względem frekwencji Bielsko-Biała (4 275) oraz GKS Tychy (4 140). w 1 Lidze okazał się nieco gorszy od Podobnie jak w przypadku lidera frekwencji Stomil Olsztyn 35 708 2 100 270 poprzedniego. Średnio mecze pierwszoligowców również pozostałe kluby podium zanotowały Odra Opole 29 990 1 764 439 oglądało 2 244 widzów. wysokie wpływy z tytułu dnia meczu. Nie trudno Górnik Łęczna 29 062 1 710 419 więc o wniosek, że wysoka frekwencja przekłada Pogoń Siedlce 26 987 1 587 176 się na wpływy do klubowej kasy. Chojniczanka Chojnice 25 940 1 526 216 Olimpia Grudziądz 23 215 1 366 176 Wigry Suwałki 20 334 1 196 59 Chrobry Głogów 18 163 1 068 127 Puszcza Niepołomice 12 815 754 52 Bytovia Bytów 10 527 619 167

15 Raport 1 Liga finansowa | Finansowe zaplecze Ekstraklasy

Zdecydowanie najniższą frekwencję w sezonie Frekwencja na stadionach 1 Ligi w sezonie 2017/2018 2017/2018 uzyskały kluby z Bytowa oraz 5 000 Niepołomic. Mecze Puszczy średnio oglądało 4 629 754 kibiców, Bytovi natomiast jeszcze mniej – 4 500 4 275 619. Oba kluby utrzymały się w 1 Lidze, więc 4140 4 000 w kolejnym sezonie frekwencja jest jednym 3522 z kluczowych czynników, które powinny 3 500 poprawić. 3 000 2 859 2841

2 500 2250 2199 2 100 2 000 1764 1709 1579 1525 1 500 1365 1207 1 196 1 000 754 619 500

0 i y z c a e a a e w le łk ec ca ka ce yn lc ic le ów ch ąd zn tó ni ow zt wi po ie an rz wa zi ed ogów Ty ls ęc By eg ch to O cz nowi M Si Su ho S Ł Gł ud a ołom L to ni ra al Ka ń il O y ik y ź os vi C Gr GK ep oj St ęs S gr S br rn to go ch Od ed a om Ni ie Ch Cz ro Wi GK pi By Po Mi St Gó a Ru S w ęb Ch im cz gł kó MK Ol sz Za Ra Pu Podbeskidzie Bielsko-Biał

16 Raport 1 Liga finansowa | Finansowe zaplecze Ekstraklasy

Transfery

Transfery zawodników to przesunięcie środków Przychody z tyt. transferów w 2017 (tys zł) między klubami, które nie budują globalnej wartości klubowej piłki nożnej. Dlatego 2 500 przychodów z tego tytułu nie uwzględniamy w naszym raporcie. Niemniej, aby pokazać 1 236 pełniejszy obraz możliwości generowania 2 000 przychodów przez kluby występujące w 1 Lidze, zdecydowaliśmy się zaprezentować dane o transferach oddzielnie, jako dodatkową 1 500 kategorią przychodów, nieujętą we wcześniej prezentowanych danych. Aby osiągnąć pełną kwotę przychodów w danym roku 1 000 643 kalendarzowym należy zsumować przychody ujęte w rankingu oraz przychody z transferów. 500 846 779 W roku 2017 to Górnik Łęczna zarobił najwięcej 518 334 313 na transferach ze wszystkich pozostałych 268 53 40 21 9 0 115 104 17 15 14 0 0 95

zespołów 1 Ligi. Zarówno, jeżeli chodzi o transfery i z c a e a a a e w le łk ec ka ce hy yn ic lc ic le ów ąd zn tó ow zt wi yc po ie an rz na rynku krajowym, jak i zagranicznym. Należy wa zi gn ed ogów ls ęc By ch to O cz nowi M Si Su ho S T Ł Gł ud Le a ołom to ni ra al Ka il O ń y ik y jednak pamiętać, że jedną rundę w 2017 roku, ź os vi C Gr GK ep oj St ęs S gr S br rn to go ch Od ed a om Ni ie Ch Cz ro Wi

klub z Łęcznej grał w Ekstraklasie, stąd wartość GK pi By Po Mi St Gó a Ru S w ęb Ch im cz gł sprzedanych piłkarzy była wyższa. Podobna kó MK Ol sz Za Ra sytuacja dotyczy Ruchu Chorzów, który również Pu

rok temu występował w najwyższej klasie Podbeskidzie Bielsko-Biał rozrywkowej. Tylko te kluby mogą się pochwalić Krajowe Zagraniczne przychodem z tytułu transferów zagranicznych. Na drugim miejscu, pod względem przychodów z tytułu transferów krajowych uplasowało się Zagłębie Sosnowiec, którego łączne przychody z transferów wyniosły 779 tysięcy zł. Zdecydowaną większość tej sumy stanowi transfer Vamary Sanogo do Legii Warszawa.

17 Raport 1 Liga finansowa | Finansowe zaplecze Ekstraklasy

Wynagrodzenia

Koszty wynagrodzeń to największa grupa Wskaźnik wynagrodzenia/przychody kosztów w klubach piłkarskich. Bardzo ważne jest w związku z tym ich stałe monitorowanie 200% 189% w stosunku do przychodów. Na poniższym 180% wykresie, przedstawiającym wskaźnik 160% 153% wynagrodzeń do przychodów, możemy 144% wyodrębnić 4 grupy klubów. 140%

115% Pierwszą grupę stanowią kluby, które w 2017 120% roku znajdowały się w sytuacji, w której koszty 100% 89% wynagrodzeń przewyższały poziom uzyskanych 84% 81% 81% 73% przychodów. Są to: Zagłębie Sosnowiec, 80% 72% 72% 70% 70% 63% Podbeskidzie Bielsko Biała, Ruch Chorzów oraz 60% 57% 60% 50% Olimpia Grudziądz. Taka polityka wynagrodzeń jest niemożliwa do utrzymania w dłuższym 40% czasie funkcjonowania klubu. 21% 20%

Kolejną grupę stanowią kluby, które 0% c z a a a e e n ki w le w ec ka ce y ic lc le ic ów ał ąd zn tó ow gó zt ie wi po an przekraczają optymalny (60%) wskaźnik rz zi gn ed ls ęc ło By uw ch to O cz M nowi Si ho Ł ud Le a ołom S G to ni ra al Ka ń il O ik

wynagrodzeń, ale ich przychody są wyższe niż ź vi os C Gr GKS Tych y ep oj St ęs S gry S bry rn to go Od ch ed a om Ni ie Ch Cz ro Wi wynagrodzenia. Są to następujące kluby: Stomil GK By pi Po Gó Mi St a Ru S w ęb Ch im cz gł

Olsztyn, Miedź Legnica, Pogoń Siedlce, Chrobry kó MK Ol sz Za Ra Głogów, Odra Opole, Górnik Łęczna, GKS Tychy, Pu

Bytovia Bytów oraz Puszcza Niepołomice. Podbeskidzie Bielsko-Biała

Wskaźnik na tym poziomie jest pierwszym Źródło: Analiza Deloitte na podstawie danych przekazanych przez kluby. poważnym ostrzeżeniem przed kłopotami, które mogą wyniknąć z tak takiego stosunku wynagrodzeń do przychodów.

18 Raport 1 Liga finansowa | Finansowe zaplecze Ekstraklasy

Trzecią grupę stanowią kluby o zbliżonym 1 Liga 2017/2018 - wskaźnik wynagrodzeń do optymalnego poziomie wskaźnika wynagrodzeń. Są to: Stal Mielec, GKS Katowice 18 oraz Raków Częstochowa. Kluby dobrze zarządzają poziomem wynagrodzeń, co 17 przekłada się na stabilną pozycję w lidze, 16 kolejno: 8, 5 oraz 7 miejsce w sezonie 2017/2018 1 Ligi. 15 14 Ostatnią, czwartą grupę stanowią kluby 13 o niskim wskaźniku. Do tej grupy możemy zaliczyć MKS Chojniczankę oraz Wigry Suwałki. 12 Kluby z tej grupy wykazały jedne z najniższych 11 przychodów w rankingu, a mimo to potrafią dobrze zarządzać swoimi wydatkami na 10 wynagrodzenia. Przełożyło się to na dobry 9 wynik sportowy osiągnięty w sezonie 2017/2018 1 Lidze, gdzie klub Chojnic zajął 3 miejsce 8 a Wigry Suwałki 6. 7

6

5

4

3

2

1

0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% 90% 100% 110% 120% 130% 140% 150% 160% 170% 180% 190% 200%

Źródło: Analiza Deloitte na podstawie danych przekazanych przez kluby.

19 Raport 1 Liga finansowa | Finansowe zaplecze Ekstraklasy

Czy przeznaczenie dużej części przychodów Nie można jednoznacznie stwierdzić, ze na wynagrodzenia ma wpływ na osiągnięte przeznaczanie na wynagrodzenia większych wyniki sportowe? Czy lider kosztów kwot jest pewną drogą do utrzymania wynagrodzeń to także lider tabeli 1 Ligi? Czy w 1 Lidze, natomiast jest to niezbędny element kluby, które przeznaczają najmniej pieniędzy by wywalczyć awans do Ekstraklasy. Dobrze na wynagrodzenia są skazane na walkę pokazuje to przykład Miedzi Legnica oraz o utrzymanie? Odpowiedź na powyższe pytania przede wszystkim Zagłębia Sosnowiec, które znajduje się na wcześniejszym wykresie, który wydaje na wynagrodzenia zdecydowanie przedstawia stosunek wyniku sportowego najwięcej. osiągniętego przez kluby 1 Ligii w sezonie 2017/2018 do wysokość wynagrodzeń w roku 2017.

20 Raport 1 Liga finansowa | Finansowe zaplecze Ekstraklasy

Przychody klubów

1. GKS Katowice 2. Górnik Łęczna 3. Miedź Legnica 4. Chrobry Głogów 5. GKS Tychy 6. Bytovia Bytów 7. Ruch Chorzów 8. Raków Częstochowa 9. Podbeskidzie B-B 10. Odra Opole 11. Stal Mielec 12. Wigry Suwałki 13. Pogoń Siedlce 14. Zagłębie Sosnowiec 15. Olimpia Grudziądz 16. MKS Chojniczanka 17. Stomil Olsztyn 18. Puszcza Niepołomice

21 Raport 1 Liga finansowa | Finansowe zaplecze Ekstraklasy

1. GKS Katowice

W pierwszej, historycznej edycji raportu „1 Liga zrzesza średnio 2 859 widzów na mecz. Struktura przychodów klubu (mln zł) finansowa” zwycięzcą rankingu przychodów Wskaźnik kosztów wynagrodzeń wynosi 60% został GKS Katowice. Klub z Górnego Śląska przychodów, co jest bardzo dobrym wynikiem Dzień meczu Transmisje Komercyjne osiągnął w 2017 roku łączne przychody na na tle pozostałych zespołów. poziomie 12,4 mln złotych. 0,66 mln zł 0,56 mln zł 11,1 mln zł GKS Katowice w sezonie 2017/2018 uplasował Zdecydowanie największą kategorią generującą się na 5 miejscu 1 Ligii, ze stratą 7 punktów przychody GKSu są przychody komercyjne – do lidera z Legnicy. Bardzo dobry początek Rozklad przychodów 90%. Głównym sponsorem klubu jest Osiedle rundy wiosennej nie wystarczył do osiągnięcia Zalesie - nowoczesny kompleks domów upragnionego awansu do Ekstraklasy. Porażki zlokalizowanych w sercu tzw. ,,Zielonych katowiczan na przełomie kwietnia i maja Płuc” Katowic. GKS jest liderem zarówno pod z zespołami z dolnej części tabeli przekreśliły względem łącznych przychodów, przychodów szanse na marzenia o występach w najwyżej z miasta oraz przychodów komercyjnych. klasie rozgrywkowej. Finansowo GKS jest Przychody z dnia meczu oraz z transmisji są klubem na poziomie Ekstraklasy. Teraz 5% 5% 90% na podobnym poziomie, kolejno 655 i 553 tys. pozostaje wywalczyć awans sportowy do Dzień meczu Transmisje Komercyjne złotych. Klub z Katowic może się pochwalić najwyższej klasy rozgrywającej na boisku. wysokim 4 miejscem w rankingu przychodów Social Media (sierpień 2017 - czerwiec 2018) z dnia meczu ze wszystkich klubów ligi. Stadion przy Bukowej o pojemności 6 710 widzów

„Dobra sytuacja organizacyjno-finansowa GKS-u to w wielkiej mierze 49 735 5 715 5 694 5 457 zasługa miasta Katowice, które wokół marki GieKSy buduje silny, 3% 29% 39% 30% wielosekcyjny klub. To właśnie wielosekcyjność w znacznej mierze przekłada się na wysokie przychody spółki. Stabilność finansową GKS-u zapewnia też nasz prężnie rozwijający się Klub Biznesu. W tej chwili Przychody Miejsce Średnia liczy on kilkadziesiąt podmiotów, w tym duże regionalne marki, ale w 2017 r. w tabeli frekwencja także mikroprzedsiębiorców - podkreśla Marcin Janicki, prezes GKS-u 12,4 mln PLN 5 2 859 Katowice”. Źródło: Analiza Deloitte na podstawie danych przekazanych przez kluby.

22 Raport 1 Liga finansowa | Finansowe zaplecze Ekstraklasy

2. Górnik Łęczna

Wysokie, drugie miejsce w rankingu Niestety w sezonie 2018/2019 nie zobaczymy Struktura przychodów klubu (mln zł) przychodów klubów 1 Ligi zajął Górnik Górnika Łęczna w 1 Lidze. Ze skromnym Łęczna. W 2017 roku klub z Łęcznej uzyskał dorobkiem 35 punktów Górnicy osiągnęli Dzień meczu Transmisje Komercyjne przychody na poziomie 10,7 milionów złotych. 16 lokatę pierwszoligowej tabeli w sezonie Wysoki poziom przychodów wynika przede 2016/2017, co oznaczało spadek do II Ligii. 0,42 mln zł 2,38 mln zł 7,9 mln zł wszystkim z faktu, że Górnik połowę roku Największym problemem klubu z Łęcznej były 2017 występował w Ekstraklasie. Klub osiągnął mecze wyjazdowe, w których zdobyli zaledwie 9 najwyższe przychody z tytułu transmisji punktów. Rozklad przychodów z wszystkich pierwszoligowców w kwocie 2,4 mln zł. Aż 74% przychodów Górnika stanowią natomiast przychody komercyjne - 7,9 mln złotych. Zaledwie 4% całości przychodów to te z tytułu dnia meczu. Klub może pochwalić się najwyższymi przychodami z tytułu transferów – ponad 2 mln złotych, z czego 1,2 mln to 4% 22% 74% transfery zagraniczne. Wskaźnik wynagrodzeń Dzień meczu Transmisje Komercyjne Górnik Łęczna osiągnął na poziomie 72 %, co nie jest idealnym wynikiem, jednak patrząc na Social Media (sierpień 2017 - czerwiec 2018) resztę zespołów z 1 Ligi, jest to wynik w górnej połowie zestawienia. Głównym sponsorem łęcznian jest Lubelski Węgiel „Bogdanka”, który jest jednym z liderów rynku producentów węgla kamiennego w Polsce. W sezonie 2017/2018 21 775 8 695 1 559 1 440 mecze Górnika oglądało średnio 1 710 kibiców. 0,05% 15% 20% 37%

Przychody Miejsce Średnia w 2017 r. w tabeli frekwencja

10,7 mln PLN 16 1 710

Źródło: Analiza Deloitte na podstawie danych przekazanych przez kluby.

23 Raport 1 Liga finansowa | Finansowe zaplecze Ekstraklasy

3. Miedź Legnica

Na ostatnim stopniu podium rankingu Miedź Legnica jest zwyciężczynią 1 Ligi sezonu Struktura przychodów klubu (mln zł) przychodów klubów 1 Ligi znalazła się Miedź 2017/2018, gromadząc 63 punkty w tabeli Legnica, której przychody w 2017 roku były ligowej na koniec sezonu. W przyszłym sezonie Dzień meczu Transmisje Komercyjne na poziomie 9,7 mln zł. Struktura przychodów popularna Miedzianka będzie się mierzyć klubu z Legnicy prezentuje się następująco: z najlepszymi klubami w Polsce. Stadion Orła 0,44 mln zł 0,35 mln zł 8,89 mln zł 92% przychodów to przychody komercyjne, 5% Białego w Legnicy w sezonie 2017/2018 okazał stanowiły przychody z dnia meczu, a pozostałe się twierdzą praktycznie nie do zdobycia. 3% to przychody z transmisji. Biorąc pod Dlaczego praktycznie? Miedź przegrała tylko Rozklad przychodów uwagę tylko przychody komercyjne klub jeden mecz u siebie w całym sezonie. z Legnicy osiągnąłby wysoką drugą pozycję. Na transferach w 2017 roku klub zarobił 0,5 mln zł., co jest 4 wynikiem spośród pierwszoligowców. W sezonie 2017/2018 legniczanie oglądali mecze swojej drużyny średnio w liczbie 2 820 osób. 5% 3% 92% Dzień meczu Transmisje Komercyjne

Social Media (sierpień 2017 - czerwiec 2018)

13 947 4 796 2 405 1 974 29% 45% 131% 74%

Przychody Miejsce Średnia w 2017 r. w tabeli frekwencja

9,7 mln PLN 1 2 820

Źródło: Analiza Deloitte na podstawie danych przekazanych przez kluby.

24 Raport 1 Liga finansowa | Finansowe zaplecze Ekstraklasy

4. Chrobry Głogów

Chrobry Głogów zajął 4. miejsce w finansowym Chrobry Głogów zajął 10 pozycję w ligowej Struktura przychodów klubu (mln zł) rankingu klubów występujących w 1 Lidze tabeli 1 Ligi w sezonie 2017/2018, uzyskując w sezonie 2017/2018. Klub osiągnął przychód 46 punktów. Należy jednak wspomnieć, że Dzień meczu Transmisje Komercyjne na poziomie 9,4 mln zł. Głównym partnerem pod koniec kwietnia, klub z Głogowa był strategicznym Chrobrego jest Vectra. Jest to wiceliderem. Niestety seria dziewięciu kolejnych 0,06 mln zł 0,72 mln zł 8,67 mln zł drugi w Polsce pod względem liczby abonentów meczów bez zwycięstwa przekreśliła szanse telekomunikacyjny operator kablowy. na uzyskanie miejsca w czołówce 1 Ligi. Rozkład przychodów Chrobrego Głogów jest Docenić należy również króla strzelców 1 Ligii, Rozklad przychodów następujący: 92 % to przychody komercyjne, występującego, na co dzień w Chrobym, 7% przychody z transmisji i zaledwie 1% Mateusza Machaja, który zdobył 16 trafień. przychodów klubu stanowi przychód z dnia meczu. Mecze Chrobrego w sezonie 2017/2018 oglądało średnio 1 068 widzów.

1% 7% 92% Dzień meczu Transmisje Komercyjne

Social Media (sierpień 2017 - czerwiec 2018)

13 335 2 461 1 144 1 295 11% 47% 80% 45%

Przychody Miejsce Średnia w 2017 r. w tabeli frekwencja

9,4 mln PLN 10 1 068

Źródło: Analiza Deloitte na podstawie danych przekazanych przez kluby.

25 Raport 1 Liga finansowa | Finansowe zaplecze Ekstraklasy

5. GKS Tychy

Piąte miejsce na podium rankingu przychodów W sezonie 2017/2018 GKS zajął 4. Struktura przychodów klubu (mln zł) klubów 1 Ligi za 2017 rok zajął GKS Tychy, miejsce w ligowej tabeli. Tyszanie byli którego przychody wyniosły 7,1 mln złotych. niekwestionowanym liderem wiosny. Tylko Dzień meczu Transmisje Komercyjne Aż 67% tej kwoty stanowiły przychody 10 straconych bramek i najwięcej wygranych komercyjne. 13% to przychody z transmisji, meczów w tej rundzie. Gdyby tyszanie grali 0,95 mln zł 1,38 mln zł 4,75 mln zł co jest 3 wynikiem ze wszystkich klubów podczas rundy zimowej na takim poziomie pierwszoligowych. 20% tj. 946 tysięcy złotych jak wiosną, dzisiaj mogliby się cieszyć z tytułu to przychody z dnia meczu. Taki wynik plasuje najlepszej drużyny 1 Ligi. Rozklad przychodów klub z Tych na pierwszym miejscu w rankingu przychodów z tego tytułu. Jest to wynik wysokiej frekwencji na meczach GKSu w sezonie 2017/2018, która wyniosła średnio 4140 widzów. Tyszanie są również w czołówce klubów pierwszoligowych pod względem osiągniętych przychodów z tytułu transferów osiągając 13% 20% 67% wysoką, 5 lokatę z przychodami w wysokości Dzień meczu Transmisje Komercyjne 313 tysięcy złotych. Największy udział miała sprzedaży Jakuba Świerczoka do Zagłębia Social Media (sierpień 2017 - czerwiec 2018) Lubin przed rozpoczęciem sezonu 2017/2018. Obecnie ten zawodnik ma za sobą 3 występy w seniorskiej reprezentacji polski, a na co dzień występuje w bułgarskim Łudogorecu Razgrad do którego został wykupiony z Zagłębia. 27 654 4 456 5 017 4 103 Wskaźnik wynagrodzeń klubu z tych kształtuje 7% 29% 31% 47% się na poziomie 72%. Jest to wynik nieznacznie wyższy niż przyjmowany optymalny poziom – 60%. Przychody Miejsce Średnia w 2017 r. w tabeli frekwencja

7,1 mln PLN 4 4 140

Źródło: Analiza Deloitte na podstawie danych przekazanych przez kluby.

26 Raport 1 Liga finansowa | Finansowe zaplecze Ekstraklasy

6. Bytovia Bytów

Bytovia Bytów z przychodami na poziomie Bytovia Bytów w sezonie 2017/2018 zajęła 13. Struktura przychodów klubu (mln zł) 6,7 mln złotych uplasowała się na 6. miejscu miejsce w 1 Lidze osiągając wynik 34 punktów. w rankingu. W sezonie 2017/2018 głównym Należy wspomnieć, że drużyna z Bytowa Dzień meczu Transmisje Komercyjne sponsorem Bytovi była firma Drutex, wiodący utrzymanie zapewniła sobie dopiero na w Europie producent stolarki okienno- dwie kolejki przed końcem sezonu. Zespół 0,17 mln zł 0,47 mln zł 6,11 mln zł drzwiowej. Niestety w kolejnym sezonie Bytovia prowadzony przez Adriana Stawskiego należy nie będzie mogła liczyć na wsparcie sponsora. pochwalić za występy rozgrywane na własnym Firma Drutex nie zdecydowała się kontynuować stadionie. Bytovia z 10 wygranych aż 8 odniosła Rozklad przychodów współpracy. Struktura przychodów klubu w Bytowie. z Bytowa prezentuje się następująco: 91% stanowią przychody komercyjne, 7% przychody z transmisji, zaś 2% to przychody z dnia meczu. Bytovia niestety nie może pochwalić się wysoką frekwencją – na trybunach w sezonie 2017/2018 zasiadało średnio 619 widzów. 2% 7% 91% Dzień meczu Transmisje Komercyjne

Social Media (sierpień 2017 - czerwiec 2018)

8 476 1 545 450 273 15% 56% 210% 69%

Przychody Miejsce Średnia w 2017 r. w tabeli frekwencja

6,7 mln PLN 13 619

Źródło: Analiza Deloitte na podstawie danych przekazanych przez kluby.

27 Raport 1 Liga finansowa | Finansowe zaplecze Ekstraklasy

7. Ruch Chorzów

Przychody Ruchu Chorzów wyniosły w 2017 Ruch Chorzów zajął ostatnią pozycję w tabeli Struktura przychodów klubu (mln zł) roku 6,4 mln złotych, co dało 7. miejsce 1 Ligii w sezonie 2017/2018. Oznacza to, że w tegorocznym rankingu. Zdecydowaną w nadchodzącym sezonie, „Niebieskich” nie Dzień meczu Transmisje Komercyjne większość stanowią przychody komercyjne, zobaczymy już na boiskach pierwszoligowych. bo aż 82%. Należy zwrócić uwagę na wysokie Pozytywnym aspektem przemawiąjącym za 0,93 mln zł 0,21 mln zł 5,21 mln zł przychody z dnia meczu, które wyniosły przyszłością Ruchu jest fakt wprowadzania blisko milion złotych, co jest drugim wynikiem wielu młodych utalentowanych graczy do w lidze. Z pewnością jest to efekt wysokiej pierwszego zespołu. Rozklad przychodów frekwencji Ruchu, która w sezonie 2017/2018 wyniosła średnio 4629 kibiców na mecz. Najmniejszą część przychodów chorzowian stanowią przychody z transmisji (3%). Klub z Chorzowa jest drugim klubem w 1 Lidze pod względem zarobków z transferów w 2017 roku. Ruch zarobił na transferach 911 tysięcy 15% 3% 82% złotych, z czego aż 70% stanowi przychód Dzień meczu Transmisje Komercyjne z transferów zagranicznych. Największą część z przychodów z transferów krajowych stanowi Social Media (sierpień 2017 - czerwiec 2018) sprzedaż Kamila Mazka, natomiast z transferów zagranicznych, sprzedaż Przemysława Bargiela (kwota w 2017 roku jest jedną dwóch części płatności). 124 093 15 200 8 626 12 789 -2% 23% 37% 79%

Przychody Miejsce Średnia w 2017 r. w tabeli frekwencja

6,3 mln PLN 18 4 629

Źródło: Analiza Deloitte na podstawie danych przekazanych przez kluby.

28 Raport 1 Liga finansowa | Finansowe zaplecze Ekstraklasy

8. Raków Częstochowa

Na 8. miejscu w pierwszej edycji rankingu Raków Częstochowa zajął siódme miejsce Struktura przychodów klubu (mln zł) przychodów klubów 1 Ligi znalazł się Raków w tabeli 1 Ligi w sezonie 2017/2018 zdobywając Częstochowa, osiągając przychody na poziomie 51 punktów. Jest to najlepszy wynik spośród Dzień meczu Transmisje Komercyjne blisko 6 mln złotych. Głównym sponsorem klubów, które rok wcześniej grały na niższym klubu z Częstochowy jest firma X-com, poziomie rozgrywek. Dodatkowo Raków może 0,46 mln zł 0,15 mln zł 5,36 mln zł jeden z największych sprzedawców sprzętu się pochwalić trzecią najlepszą ofensywą komputerowego w Polsce. Rozkład przychodów (50 bramek strzelonych) oraz tym, że zdobył przedstawia się następująco: 90% przychodów najwięcej punktów na wyjazdach. Gdyby klub Rozklad przychodów stanowią przychody komercyjne, 8% przychody z Częstochowy podobnie grał u siebie, dzisiaj z dnia meczu i zaledwie 2% przychody możliwe, że piłkarze z Rakowa świętowaliby z transmisji. Beniaminek z Częstochowy w 2017 awans do Ekstraklasy. roku uzyskał stosunek kosztów wynagrodzeń przychodów na optymalnym poziomie 57%. Jest to czwarty wynik spośród wszystkich pierwszoligowców. Na meczach Rakowa 8% 2% 90% w sezonie 2017/2018 średnio było 2 251 Dzień meczu Transmisje Komercyjne kibiców.

Social Media (sierpień 2017 - czerwiec 2018)

19 555 1 995 1 223 1 700 18% 68% 137% 58%

Przychody Miejsce Średnia w 2017 r. w tabeli frekwencja

6 mln PLN 7 2 251

Źródło: Analiza Deloitte na podstawie danych przekazanych przez kluby.

29 Raport 1 Liga finansowa | Finansowe zaplecze Ekstraklasy

9. Podbeskidzie Bielsko-Biała

Podbeskidzie Bielsko-Biała zajęło 9. miejsce Podobnie jak w rankingu przychodów, Struktura przychodów klubu (mln zł) w finansowym rankingu 1 Ligi. Klub, w 2017 bielszczanie w sezonie 2017/2018 zajęli 9. roku, osiągnął przychody na poziomie 5,5 mln miejsce w 1 Lidze, zdobywając 46 punktów. Była Dzień meczu Transmisje Komercyjne złotych. Aż 82% całych przychodów stanowią to najczęściej dzieląca się punktami drużyna przychody komercyjne. Klub z Bielsko-Białej spośród wszystkich pierwszoligowców. Warto 0,74 mln zł 0,25 mln zł 4,51 mln zł może pochwalić się drugą, co do wielkości zaznaczyć, że „górale” zostali pokonanie frekwencją i tym samym drugim wynikiem dopiero w 30 kolejce w meczu wyjazdowym przychodów z tytułu dnia meczu ze wszystkich z GKS-em Katowice. Rozklad przychodów klubów występujących w 2017 roku w 1 Lidze. W sezonie 2017/2018 na trybunach stadionu Podbeskidzie zasiadało średnio 4275 widzów na mecz. Na transferach klub zarobił 334 tysiące złotych. To 4 wynik w 1 Lidze.

13% 5% 82% Dzień meczu Transmisje Komercyjne

Social Media (sierpień 2017 - czerwiec 2018)

44 553 9 995 2 800 2 028 -2% 21% 13% 19%

Przychody Miejsce Średnia w 2017 r. w tabeli frekwencja

5,5 mln PLN 9 4 275

Źródło: Analiza Deloitte na podstawie danych przekazanych przez kluby.

30 Raport 1 Liga finansowa | Finansowe zaplecze Ekstraklasy

10. Odra Opole

Odra Opole zajęła 10. miejsce w rankingu Odra Opole w sezonie 2017/2018 w 1 Lidze Struktura przychodów klubu (mln zł) przychodów klubów występujących w 1 zajęła 11 miejsce, zdobywając 45 punktów. Lidze w sezonie 2017/2018. Odra w 2017 Beniaminek kończył 2017 rok, jako wicelider Dzień meczu Transmisje Komercyjne roku osiągnęła przychody na poziomie tracąc tylko 1 punkt do przebywającej wówczas 4,9 mln złotych. Struktura przychodów na szczycie tabeli Chojniczanki. Wiosną 0,44 mln zł 0,15 mln zł 4,35 mln zł klubu przedstawia się następująco: 88% opolanie zaliczyli zdecydowany regres formy, przychodów stanowią przychody komercyjne, przede wszystkim na własnym stadionie. 9% przychody z dnia meczu, zaś tylko 3% to Rozklad przychodów przychody z transmisji. Mecze Odry w sezonie 2017/2018 oglądało średnio 1764 widzów na mecz. Obserwując klubowe kanały social media możemy zauważyć, że Odra w ostatnim czasie stara się zaktywizować swoich fanów korzystając z platform takich jak Facebook czy Insagram. W każdym medium opolanie zaliczyli 9% 3% 88% nawet kilkuset procentowy wzrost liczby Dzień meczu Transmisje Komercyjne obserwujących.

Social Media (sierpień 2017 - czerwiec 2018)

17 567 1 056 1 488 752 22% 614% 1466% 3481%

Przychody Miejsce Średnia w 2017 r. w tabeli frekwencja

4,9 mln PLN 11 1 764

Źródło: Analiza Deloitte na podstawie danych przekazanych przez kluby.

31 Raport 1 Liga finansowa | Finansowe zaplecze Ekstraklasy

11. Stal Mielec

Przychody Stali Mielec wyniosły w 2017 Stal Mielec w sezonie 2017/2018 zdobywając Struktura przychodów klubu (mln zł) roku 4,3 mln złotych, co dało 11. miejsce 51 punktów zajęła 8. miejsce w tabeli 1 Ligi. w rankingu. Największą część przychodów Przez dłuższy okres zespół z Mielca walczył Dzień meczu Transmisje Komercyjne stanowią przychody komercyjne wynoszące o awans. Niestety bliżej końca sezonu przewaga 80%. 14% wszystkich przychodów stanowią czołowych zespołów 1 Ligi okazała się zbyt 0,58 mln zł 0,28 mln zł 3,46 mln zł przychody z dnia meczu (5. miejsce spośród duża. innych pierwszoligowców w rankingu z tego tytułu). Potwierdza to średnia frekwencja Rozklad przychodów na poziomie 3,5 tysiąca – 4 wynik w 1 Lidze w sezonie 2017/2018. 6% przychodów stanowią przychody z transmisji. Współczynnik wynagrodzeń do przychodów w 2017 roku Stal Mielec był bliski optymalnego, tj. 63%.

14% 6% 80% Dzień meczu Transmisje Komercyjne

Social Media (sierpień 2017 - czerwiec 2018)

20 839 2 456 2 862 962 35% 60% 44% 166%

Przychody Miejsce Średnia w 2017 r. w tabeli frekwencja

4,3 mln PLN 8 3 522

Źródło: Analiza Deloitte na podstawie danych przekazanych przez kluby.

32 Raport 1 Liga finansowa | Finansowe zaplecze Ekstraklasy

12. Wigry Suwałki

Wigry Suwałki osiągając przychód na Wigry Suwałki osiągnęły 6 miejsce w 1 Lidze Struktura przychodów klubu (mln zł) poziomie 4,3 mln złotych plasują się na w sezonie 2017/2018, zdobywając 52 punkty. 12. miejscu w raporcie finansowym 1 Ligii. Jest to najlepszy wynik w historii klubu. Do Dzień meczu Transmisje Komercyjne Zdecydowaną większość przychodów klubu, awansu do Ekstraklasy, klubowi z Suwałk bo aż 91% stanowią przychody komercyjne. zabrakło zaledwie 6 punktów. Duży wkład 0,13 mln zł 0,25 mln zł 3,91 mln zł 6% to przychody z transmisji, a zaledwie 3% w dobry wynik całego zespołu miał najlepszy Wigry wygenerowały z tytułu dnia meczu. strzelec drużyny, Patryk Klimala, który zdobył 13 Generalnymi sponsorami klubu z Suwałk są bramek. Rozklad przychodów Browar Północny oraz Stollar Systemy Okienne. Wigry Suwałki w 2017 roku mogą się pochwalić zdecydowanie najlepszym współczynnikiem wynagrodzeń do przychodów spośród wszystkich pierwszoligowców - 21%. W sezonie 2017/2018 pierwszoligowe mecze w Suwałkach oglądało średnio 1 196 widzów. 3% 6% 91% Dzień meczu Transmisje Komercyjne

Social Media (sierpień 2017 - czerwiec 2018)

11 551 1 884 1 696 1 310 10% 70% 41% 32%

Przychody Miejsce Średnia w 2017 r. w tabeli frekwencja

4,3 mln PLN 6 1 196

Źródło: Analiza Deloitte na podstawie danych przekazanych przez kluby.

33 Raport 1 Liga finansowa | Finansowe zaplecze Ekstraklasy

13. Pogoń Siedlce

Z przychodami na poziomie 4,2 mln złotych Pogoń w sezonie 2017/2018 zdobywając 38 Struktura przychodów klubu (mln zł) Pogoń Siedlce zajęła 13. miejsce w rankingu punktów zajęła 15. miejsce w tabeli 1 Ligi. Taki przychodów klubów 1 Ligi. Struktura wynik oznaczał grę w barażach o utrzymanie. Dzień meczu Transmisje Komercyjne przychodów klubu z Siedlec przedstawia się Niestety Pogoń przegrała mecz o byt w 1 Lidze następująco: 69% to przychody komercyjne, z Garbarnią Kraków i w następnym sezonie nie 0,18 mln zł 1,15 mln zł 2,91 mln zł 27% przychody z transmisji, zaś 4% stanowią zobaczymy drużyny z Siedlec na boiskach 1 Ligi. przychody z dnia meczu. Pogoń Siedlce jest jednym z pierwszoligowców, który w 2017 Rozklad przychodów roku otrzymał nagrodę za program Pro Junior System. Dzięki temu, klub z Siedlec zainkasował prawie milion złotych. Średnia frekwencja na stadionie Pogoni w sezonie 2017/2018 wyniosła 1 587 osób.

4% 27% 69% Dzień meczu Transmisje Komercyjne

Social Media (sierpień 2017 - czerwiec 2018)

5 189 1 336 546 326 43% 83% 146% 284%

Przychody Miejsce Średnia w 2017 r. w tabeli frekwencja

4,2 mln PLN 15 1 587

Źródło: Analiza Deloitte na podstawie danych przekazanych przez kluby.

34 Raport 1 Liga finansowa | Finansowe zaplecze Ekstraklasy

14. Zagłębie Sosnowiec

14. miejsce w rankingu przychodów za rok Zagłębie Sosnowiec w sezonie 2017/2018 w 1 Struktura przychodów klubu (mln zł) 2017 klubów występujących w 1 Lidze zajęło Lidze zdobyło 58 punktów osiągając 2 miejsce, Zagłębie Sosnowiec, osiągając przychody z miejsce które gwartantuje klubowi z Sosnowca Dzień meczu Transmisje Komercyjne trzech analizowanych źródeł operacyjnych awans do Ektraklasy. Zagłebie zakończyło sezon na poziomie 3,8 mln złotych. Ponad połowę z największą liczbą zwycięstw na własnym 0,51 mln zł 1,35 mln zł 1,93 mln zł przychodów stanowią przychody komercyjne. stadionie (17 wygranych). Przychody z transmisji to 36%, natomiast przychody z dnia meczu 13%. Dodatkowo Rozklad przychodów klub zarobił na transferach prawie 800 tysięcy złotych - 3 wynik pod tym względem w całej lidze. Zagłębie jest jednym z czterech pierwszoligowców, który może pochwalić się przychodami z programu Pro Junior System. Przychód z tego tytułu to 700 tysięcy złotych, co przekłada się na 18% wszystkich przychodów. 13% 36% 51% Zagłębie ma najlepszy współczynnik miejsca Dzień meczu Transmisje Komercyjne w rankingu przychodów do miejsca w tabeli ligowej w sezonie 2017/2018. Wynik ten Social Media (sierpień 2017 - czerwiec 2018) osiągnięto kosztem najwyższego w 1 Lidze wskaźnika wynagrodzeń do przychodów, który wyniósł prawie 190%. Pierwszoligowe mecze Zagłębia w sezonie 2017/2018 oglądało średnio 2 199 widzów. 32 292 5 796 4 844 3 434 11% 53% 49% 47%

Przychody Miejsce Średnia w 2017 r. w tabeli frekwencja

3,8 mln PLN 2 2 199

Źródło: Analiza Deloitte na podstawie danych przekazanych przez kluby.

35 Raport 1 Liga finansowa | Finansowe zaplecze Ekstraklasy

15. Olimpia Grudziądz

Olimpia Grudziądz osiągając przychody na Olimpia Grudziądz w sezonie 2017/2018 Struktura przychodów klubu (mln zł) poziomie 3,3 mln złotych zajęła 15. miejsce zdobyła 31 punktów i uplasowała się na 17 w rankingu przychodów za 2017 rok klubów miejscu ligowej tabeli. Oznacza to, że biało- Dzień meczu Transmisje Komercyjne 1 Ligi. Struktura przychodów za 2017 rok zielonych nie zobaczymy w przyszłym sezonie przedstawia się następująco: 48% stanowią na boiskach 1 Ligi. 0,18 mln zł 1,56 mln zł 1,60 mln zł przychody komercyjne, 47% to przychody z transmisji oraz 5% przychody z dnia meczu. Olimpia otrzymała od PZPNu 1,3 mln złotych Rozklad przychodów z tytułu programu Pro Junior System, to najlepszy wynik w całej 1 Lidze. Taka kwota stanowi prawie 40% wszystkich przychodów, jakie klub z Grudziądza osiągnął w 2017 roku. Średnia frekwencja na meczach Olimpii w sezonie 2017/2018 to 1 366 kibiców. 5% 47% 48% Dzień meczu Transmisje Komercyjne

Social Media (sierpień 2017 - czerwiec 2018)

19 800 2 418 972 1 362 2% 35% 83% 34%

Przychody Miejsce Średnia w 2017 r. w tabeli frekwencja

3,3 mln PLN 17 1 366

Źródło: Analiza Deloitte na podstawie danych przekazanych przez kluby.

36 Raport 1 Liga finansowa | Finansowe zaplecze Ekstraklasy

16. MKS Chojniczanka

Miejsce 16. w rankingu przychodów za 2017 Chojniczanka Chojnice w sezonie 2017/2018 Struktura przychodów klubu (mln zł) rok klubów 1 Ligi zajęła Chojniczanka Chojnice, 1 Ligi zajęła trzecie miejsce uzyskując 56 osiągając przychody na poziomie 2,8 mln punktów i tracąc tylko 2 punkty do miejsca Dzień meczu Transmisje Komercyjne złotych. Zdecydowanie największy przychód premiowanego awansem do Ekstraklasy. Jest stanowią przychody komercyjnie – 87%, to najlepszy wynik klubu z Chojnic w historii. 0,22 mln zł 0,15 mln zł 2,45 mln zł następnie przychody z dnia meczu – 8%, zaś Gdyby piłkarze osiągali podobne wyniki 5% to przychody z transmisji. Chojniczanka w meczach wyjazdowych, co w spotkaniach osiągnęła drugi najlepszy w 1 Lidze przed własną publicznością, w sezonie Rozklad przychodów współczynnik miejsca w rankingu przychodów 2018/2019 klub występowałby w najwyższej do miejsca w tabeli – 5,3. Kolejny bardzo klasie rozgrywkowej. Chojniczanka u siebie dobry wynik klubu z Chojnic to współczynnik straciła tylko 12 bramek, to najlepszy wynik wynagrodzeń do przychodów, który wyniósł spośród wszystkich pierwszoligowców. 50%. Świadczy to o dobrej kondycji klubu i rozsądnym zarządzaniu. Domowe mecze w sezonie 2017/2018 w Chojnicach oglądało 8% 5% 87% średnio 1 526 widzów. Dzień meczu Transmisje Komercyjne

Social Media (sierpień 2017 - czerwiec 2018)

11 434 3 118 1 634 847 14% 36% 39% 66%

Przychody Miejsce Średnia w 2017 r. w tabeli frekwencja

2,8 mln PLN 3 1 526

Źródło: Analiza Deloitte na podstawie danych przekazanych przez kluby.

37 Raport 1 Liga finansowa | Finansowe zaplecze Ekstraklasy

17. Stomil Olsztyn

Przedostatnie, 17. miejsce w raporcie „Biało – niebiescy” uplasowali się na 14. Struktura przychodów klubu (mln zł) finansowym 1 Ligi zajął Stomil Olsztyn, osiągając miejscu w tabeli 1 Ligi w sezonie 2017/2018 przychód na poziomie 2,8 mln złotych. zdobywając 39 punktów. Losy drużyny ważyły Dzień meczu Transmisje Komercyjne W strukturze przychodów dominują przychody się do ostatniej kolejki, jednakże Stomil Olsztyn komercyjne, które stanowią 81% całości. 10% zapewnił sobie utrzymanie bez konieczności 0,27 mln zł 0,26 mln zł 2,27 mln zł to przychody z dnia meczu, a pozostała część rozgrywania dodatkowego meczu. Duży wkład (9%) to przychody z transmisji. Głównymi w sukces całego zespołu miał napastnik Artur sponsorami klubu są: Budimex, Miasto Siemaszko, który zdobył 11 bramek i do końca Rozklad przychodów Olsztyn, „Przemysłówka” Przedsiębiorstwo sezonu walczył o koronę króla strzelców. Budownictwa Przemysłowego, Grupa DBK (autoryzowany dealer pojazdów ciężarowych), Przedsiębiorstwo Wodociągów i Kanalizacji Miasta Olsztyn oraz Toyota Wir-Mit. W sezonie 2017/2018 Stomil Olsztyn może pochwalić się frekwencją na poziomie średnio 2 100 widzów 10% 9% 81% na mecz. Dzień meczu Transmisje Komercyjne

Social Media (sierpień 2017 - czerwiec 2018)

13 206 3 242 1 212 1 122 14% 37% 91% 68%

Przychody Miejsce Średnia w 2017 r. w tabeli frekwencja

2,8 mln PLN 14 2 100

Źródło: Analiza Deloitte na podstawie danych przekazanych przez kluby.

38 Raport 1 Liga finansowa | Finansowe zaplecze Ekstraklasy

18. Puszcza Niepołomice

Na ostatnim miejscu raportu finansowego Puszcza zajęła 12. miejsce w 1 Lidze w sezonie Struktura przychodów klubu (mln zł) 1 Ligi uplasował się klub Puszcza Niepołomice, 2017/2018 osiągając wynik 44 punktów. Jest osiągając przychód na poziomie 2,3 mln to ogromny sukces, bowiem drużyna po raz Dzień meczu Transmisje Komercyjne złotych. Zdecydowanie w strukturze pierwszy w historii utrzymała się na zapleczu przychodów dominują przychody komercyjne, ekstraklasy, mimo najniższego budżetu w lidze. 0,05 mln zł 0,16 mln zł 2,04 mln zł które stanowią 91% całości (przychody od miasta oraz pozostałe). Pozostała część to 7% przychodów z transmisji i zaledwie 2% Rozklad przychodów przychodów z dnia meczu, co wynika z niskiej frekwencji na stadionach w sezonie 2017/2018 (średnio 754 widzów na mecz). Głównym sponsorem Puszczy jest Miasto Niepołomice.

2% 7% 91% Dzień meczu Transmisje Komercyjne

Social Media (sierpień 2017 - czerwiec 2018)

5 066 1 712 670 126 15% 40% 50% 200%

Przychody Miejsce Średnia w 2017 r. w tabeli frekwencja

2,3 mln PLN 12 754

Źródło: Analiza Deloitte na podstawie danych przekazanych przez kluby.

39 Raport 1 Liga finansowa | Finansowe zaplecze Ekstraklasy

Kontakt

Marcin Diakonowicz Przemysław Zawadzki Partner Partner Associate Lider Sports Business Group Audit & Assurance Tel.: +48 (22) 511 01 23 Sports Business Group E-mail: [email protected] Tel.: +48 (22) 511 03 91 E-mail: [email protected]

Kontakt dla mediów Łukasz Linek Partner Associate Audit & Assurance Paweł Jakóbik Tel.: +48 (22) 511 03 50 Clients & Markets E-mail: [email protected] Sports Business Group Tel.: +48 (22) 511 01 19 E-mail: [email protected]

Partnerzy biznesowi

40 Nazwa Deloitte odnosi się do jednej lub kilku jednostek Deloitte Touche Tohmatsu Limited, prywatnego podmiotu prawa brytyjskiego z ograniczoną odpowiedzialnością i jego firm członkowskich, które stanowią oddzielne i niezależne podmioty prawne. Dokładny opis struktury prawnej Deloitte Touche Tohmatsu Limited oraz jego firm członkowskich można znaleźć na stronie www.deloitte.com/pl/onas.

Deloitte świadczy usługi audytorskie, konsultingowe, doradztwa podatkowego, prawnego i finansowego klientom z sektora publicznego oraz prywatnego, działającym w różnych branżach. Dzięki globalnej sieci firm członkowskich obejmującej 150 krajów oferujemy najwyższej klasy umiejętności, doświadczenie i wiedzę w połączeniu ze znajomością lokalnego rynku. Pomagamy klientom odnieść sukces niezależnie od miejsca i branży, w jakiej działają. Ponad 264 000 pracowników Deloitte na świecie realizuje misję firmy: wywierać pozytywny wpływ na środowisko i otoczenie, w którym żyją i pracują.

Powyższa publikacja zawiera jedynie informacje natury ogólnej. Deloitte Touche Tohmatsu Limited, firmy członkowskie oraz podmioty stowarzyszone nie świadczą tym samym, ani nie przedstawiają w tej publikacji porad księgowych, podatkowych, inwestycyjnych, finansowych, konsultingowych, prawnych czy innych. Nie należy także wyłącznie na podstawie zawartych tu informacji podejmować jakichkolwiek decyzji dotyczących Państwa działalności. Przed podjęciem jakichkolwiek decyzji lub działań dotyczących kwestii finansowych czy biznesowych powinni Państwo skorzystać z porady profesjonalnego doradcy. Deloitte Touche Tohmatsu Limited, firmy członkowskie oraz podmioty stowarzyszone nie ponoszą odpowiedzialności za jakiekolwiek szkody wynikające z wykorzystania informacji zawartych w publikacji ani za Państwa decyzje podjęte w związku z tymi informacjami. Osoby korzystające z powyższej publikacji robią to na własne ryzyko i ponoszą pełną związaną z tym odpowiedzialność.

© 2018 Deloitte Polska