Who Likes Construction?

Who likes construction?

An exploratory inquiry on the advantages and challenges of E-participation tools to the public participation process in construction projects in Amsterdam.

Ruben Cardol s1727060 Master thesis public administration Specialization Governing Markets, Regulation & Competition

Abstract

In Dutch policy the emphasis has shifted from the government as caretaker to a government as facilitator. Web 2.0 applications, in which citizens can engage in mutual interaction and interaction with their local government, offer opportunities for transferring responsibilities to citizens. In this explorative research is investigated what goals civil servants have with the participation process, and which online tools they deploy to acquire these goals. This thesis combines policy analysis with ten semi-structured interviews with civil servants responsible for the participation process in large scale urban construction projects in Amsterdam. The findings indicate that in larger projects online tools are predominantly deployed for information and service provision. There exists a gap between the younger and hasty online citizen and those participating in traditional participation events. Opportunities to participate in decision-making are only offered in the latter. It is argued that both civil servants and the scientific community should look for means to make sure the digital divide does not result in two separate participation processes.

Preface The desire for a better understanding of the situation in Amsterdam construction projects comes from a personal interest. I live in this city, see continuous change, and hear and read a mix of content and discontent on construction practices. My apartment is located close to the Amsterdam Zuidas, an area in which I also work my part time job. In the two years that I have worked my shifts here as a night guard, I have witnessed the rise of more than a dozen new office and apartment buildings.

This interest in my own living environment I combined with an interest in public participation. Being part of a politically active family living on the countryside, I grew up with small-town politics. Where politics is less political, yet it is constantly present in everyday life. The replacement of the town’s sheepcote dominated the public debate for weeks. Upon arrival in my new hometown Amsterdam, I missed this active engagement. I therefore decided to dig into the question: why is it so hard to get myself engaged in the projects that take place on my doorstep?

This initial question led me into the world of PPGIS, the long promised future for participatory planning. Several experiments with these map-based participation tools have been conducted, but so far low participation rates undermine their success. Social media on the other hand, does not suffer from low participation. This online public sphere has for many replaced the local square as the source of the town’s gossip. Thus at first sight social media is the ideal place to discuss either the construction of apartments or otherwise the displacement of a sheep cote. The question is where civil servants position themselves in this new town square.

I started the project with an open mindset and learned a lot. Not just on public participation in Amsterdam, but also that the thesis traps, warned for by so many, are to be taken seriously. The gathering of data has proved to be problematic. However, I have met openness and friendliness in every interview conducted for this study. I therefore want to thank my interviewees for their helpfulness and their insightful suggestions. I also would like to thank Joris van der Voet, who guided me in the struggle to clarify and structure this thesis. Special thanks go to my parents, a great source of moral support and critical feedback on my writing.

Table of Contents Abstract ...... Preface ...... … 1. Introduction ...... 1 1.1Relevance ...... 2 1.2 Research question ...... 3 1.2.1 Sub-questions...... 3 1.2.2 Research objectives ...... 4 1.3 Reading guide ...... 4 2. The body of knowledge ...... 6 2.1 Historic overview ...... 7 2.2 Forms of (E)-participation ...... 9 2.3 Goals of (E)-participation ...... 10 2.4 Public participation in policy ...... 12 2.4.1 Public participation in Dutch policy ...... 13 2.5 Public participation in Amsterdam ...... 15 2.5.1 Organizational structure ...... 16 2.5.2 Spatial decision-making in Amsterdam ...... 17 2.5.3 Goals of participation in Amsterdam policy...... 19 3. E-government ...... 20 3.1 The history of E-government ...... 20 3.2 E-participation ...... 21 3.3 E-participation tools ...... 22 4. The advantages and challenges of E-participation ...... 25 4.1 Advantages of e-participation tools ...... 25 4.1.1 Elevate barriers of time and space ...... 25 4.1.2 Emancipation of the disenfranchised ...... 26 4.2 Challenges of E-participation ...... 26 4.2.1 The costs of democracy ...... 27 4.2.2 The distribution of power ...... 27 5. Methodology ...... 30 5.1 Case study design ...... 30 5.2 Research methods ...... 32

5.2.1 Semi-structured interviews ...... 32 5.3 Data collection ...... 33 5.3.1 Policy documents ...... 33 5.3.2 Interviews ...... 34 5.4 Operationalization ...... 35 5.4.1 Goals...... 36 5.4.2. E-participation tools ...... 36 5.4.3 Advantages and challenges ...... 37 5.5 Pitfalls ...... 38 6. Results ...... 40 6.1 Project description ...... 41 6.2 Goals of participation...... 43 6.3 E-participation tools ...... 46 6.4 The advantages and challenges of E-Participation ...... 50 6.4.1 Instrumental advantages ...... 50 6.4.2 Democratic advantages...... 53 6.4.3 The instrumental challenges ...... 54 6.4.4 The democratic challenges ...... 55 6.4.5 Conclusion ...... 58 7. Conclusion ...... 60 7.1 Implications ...... 61 7.2.1 Suggestions for further research ...... 62 7.2.2 Policy recommendations...... 63 7.2 Discussion ...... 63 7.2.1 The research process ...... 63 7.2.2 Limitations in design ...... 64 7.2.3 Criteria for social research ...... 64 Literature ...... 65 Appendix ...... 68 Appendix A: Interviewees ...... 68 Appendix B: Interview guide ...... 69 Appendix C: Interviews ...... 1 (Respondent A) Interview Zuid-as Dock ...... 1 (Respondent B) Interview Houthaven ...... 11

(Respondent C) Interview Rapsody West ...... 20 (Respondent D) Interview Noord-zuidlijn ...... 32 (Respondent E) Interview Amstelstation & ...... 42 (Respondent F) Interview Amstelkwartier...... 42 (Respondent G) Interview Cruqiusweg ...... 50 (Respondent H) Interview Hamerkwartier ...... 58 (Respondent I) Interview Buiksloterham ...... 66 (Respondent J) Interview Delflandplein ...... 74

1. Introduction

Local government advocates citizen participation as an effective method to reduce the level of citizen distrust and as a tool to educate citizens about governmental activities (Berner, 2010). To what extent citizen participation is wished for, and what constitutes a viable level of participation has been a topic of academic investigation since the sixties. Sherry R Arnstein coined ‘the ladder of citizen participation’ a typology still widely referred to when citizen participation at the level of the municipality is discussed (1969). The typology ranks participation in different levels based on the power citizens have to influence government decision making (1969: 216). 45 years later, the question of participation is still relevant, but the tools of influence have expanded and citizen participation is, especially in the Netherlands, widely incorporated in all levels of (urban) planning. Though participation is organized and encouraged, the question remains which interests are served by these practices. Within the scientific community advocates of citizen participation emphasize the added value for both civil servants and civil society. They claim It fosters citizenship values, enhances accountability, improves trust in government, creates legitimacy, better decision making and builds consensus (Yang & Pandey, 2011: 880). However, opponents state that it is often a facade with the potential to delay decision making without adding to the actual influence of citizens in planning practices which creates distrust (Yang & Pandey, 2011: 880). E-government tools have the potential to lessen these delays (Bonson e.a, 2012). The first, and forerunner of the wide array of tools that are now considered part of the E-government toolbox, were the PPGIS. In 1996 the term Public Participation Geographic Information System (PPGIS) was coined by the “National Center for Geographic Information and Analysis.” It catered to the demand of local civil servants for more geographical information and the wish to stimulate and empower marginalized groups to participate in the policy making and planning process of their municipalities (Brown & Kyttä, 2014). PPGIS allows citizens to contribute to- and view maps with- geographical information of their neighborhood or municipality. Initially it was thought that these and other E- government tools would lead to better understanding and thus could lead to increased participation. However, research up to the mid 00’s still points to higher response rates when traditional methods such as public meetings, surveys and advisory committees, are used (Gil-Garcia & Pardo, 2005) (Vonk, Geertman & Schot: 2007). Drawing attention to the PPGIS platforms has proven to be problematic. Many government agencies have therefore limited the online part of public participation to the cheap and approachable social media platforms already popular with the public (Poorazizi, Steiniger & Hunter, 2015). Though the potential of internet for public participation was recognized in an early stage of the internet’s proliferation to individual households, the potential of the internet for involving the public made a big leap in 2007. This was the year that Apple introduced Smartphone’s with multi- touch interface and Facebook and Twitter became widely-used social media. Especially the younger generation of North America and Europe is now online most of the day with an array of user friendly devices communicating through multiple social networks. They are familiar with the idea of constant interaction and maintain and create online communities to organize themselves and their activities. So the question arises: how do civil servants experience these new opportunities to involve the online

1 population in decision making? In this thesis the focus is on those tools that allow for interaction between the local government and the end users of large scale urban construction projects. This online interaction with the public, irrespectively if it is one-way or two-way communication, is considered ‘E-participation.’

This thesis investigates how civil servants, or those being responsible for involving the public in construction, experience the use of online tools and the goals and forms of participation that are aspired with the deployment of these tools. In doing so this thesis aims to answer a two folded research question:

What is the relationship between the goals that civil servants pursue and the type of online participation tools that are used?

What do civil servants experience as the advantages and challenges of this online participation process?

Civil servants are interviewed on the goals they aspire with the participation process in the construction projects they coordinate. By combining these goals with the E-participation tools they deploy, a vision is constructed on the function of E-participation tools in the participation process. Interviews are conducted in a variety of cases: the cases differ on the amount and type of stakeholders, the type of project and the phase of construction. 1.1Relevance At Prinsjesdag 2013, the opening of the Dutch parliamentary year, the Dutch king stated that the welfare state is changing: the Netherlands is moving towards a participation society (in Dutch: participatiesamenleving). A society in which: “people shape their own future and in doing so they do not only add value to their own lives, they add value to society as a whole.”1 This notion, introduced and propagated by a government composed of a coalition of the liberal and the labor party, states that the government should take the role of a facilitator instead of a care taker. Whether this statement stems from a sincere believe in the responsibility of the individual or is motivated by the desire to constrain government spending on welfare has since been a matter of debate (Tonkens, 2014). However, ‘active citizenship’ (In Dutch: actief burgerschap), should not solely be perceived as a tool to cut budgets. Active citizenship does offer opportunities for more involvement in decision making (Tonkens, 2014). Yet, if citizens do not believe in these possibilities, and they withdraw from the newly created opportunities for participation, the democratic deficit that arises makes the participation society an empty promise that only serves those capable of self-organization.

The use of E-government tools carries both the promise of lean-government and involving groups that are hard to reach (Jansen & Estevez, 2013). Process standardization, providing online services, open data, social media and participative innovations can lower costs and thus holds the promise of transforming the desired participation society independent of the motives that underlies the introduction of these policies. By exploring the experiences of civil servants on the use of E-

1http://www.elsevier.nl/Nederland/nieuws/2013/9/Troonrede-2013-volledige-tekst-1365922W/

2 participation tools in construction projects, understanding is created on the advantages and challenges of E-participation tools to the participation process.

The scientific relevance of the study of public participation stems from a long tradition. There has been an ongoing discussion on the added value of public participation over elected officials who already serve the public interest. The critique of those opposing public participation is focused on the delays, extra costs and the inability of governments to appeal to all citizens. The last argument is made to underpin that participation can also spawn undemocratic outcomes. The new emergent technologies have the ability to change social structures, but their use has to be studied in order to be deployed with success. This thesis is an explorative inquiry in the dilemma’s that civil servants face in the use of different E-participation tools. By clarifying the advantages and challenges they incur in their use of tools, understanding is created on the aspects that need improvement.

The public administration specialization ‘Governing Markets: Regulation and Competition’ has a special interest in new means to regulate society. Lodge and Wegrich state that western countries have witnessed the rise of a regulatory state (2012). There is a shift in goals and objectives of public policy and administration. The priority now lays on the use of legal means as a tool of public policy in order to regulate third parties that comply and take responsibility for parts of the operational tasks that used to be carried out by governments (2012: 3). Tools that foster ‘direct’ democracy fit in this trend of governments as regulator instead of executer. In a globalizing world of intra- and international institutions the municipality can enhance its relevance as administrative entity, because of its ability to listen and respond to the needs of its citizens. New technologies have the potential to improve this capability, but pros and cons have to be explored.

1.2 Research question This research aims to explore how civil servants experience the deployment of E-participation tools. By mapping the goals that civil servants have in different construction projects, and the E-participation tools they deploy to achieve these goals, best practices can be discovered.

What is the relationship between the goals that civil servants pursue and the type of online participation tools that are used?

what do civil servants experience as the advantages and challenges of this online participation process?

1.2.1 Sub-questions To come to an answer to these research questions, several sub-questions have to be answered. Answers to these sub questions are found through research of literature and policy documents and by conducting interviews. These methods built on each other but will also provide feedback to each other. The policy documents and literature review, guide the interviews. Early interview outcomes also spawned new topics of interest which demanded new theoretical investigations.

The following sub-questions are formulated:

(i) How has the perspective on public participation evolved over time? (ii) What forms of public participation are there? (iii) What are considered advantages and challenges of a public participation process?

(iv) What goals do civil servants aspire with the public participation process in large scale urban construction projects? (v) What tools do civil servants deploy to achieve their goals in large scale urban construction projects?

(vi) What advantages do civil servants experience in the deployment of E-participation tools in large scale urban construction projects? (vii) What challenges do civil servants experience in the deployment of E-participation tools in large scale urban construction projects?

1.2.2 Research objectives This thesis has an explorative research approach. The goal is to contribute to the debate on how the public participation process can be designed effectively. It only highlights one side of the story, an effective participation process design from the perspective of those burdened with its execution. The perspective offered by this study therefore offers results applicable to and by civil servants. This thesis aims to achieve three objectives:

(i) Provide an overview of the use of E-participation tools in large scale urban construction projects in Amsterdam. (ii) Provide an overview of the goals and levels of participation that Amsterdam civil servants pursue with the deployment of e-participation tools large scale urban construction projects. (iii) Highlight differences in the experience of civil servants and discuss possible explanations for these differences. 1.3 Reading guide E-participation through the use of social media is an underdeveloped research subject. The study is thus firmly rooted in two research topics that have been studied extensively: public participation and E-government.

The second chapter gives an overview of the history of state of the art literature, from which forms and goals of E-participation will be deduced. This is followed by a study on the contemporary policy on public participation. The study of policy on participation starts at the level of the EU and the United States and is narrowed down to the Netherlands and policy in Amsterdam. This last paragraph provides insight in the organizations involved, the distribution of responsibilities and the goals of participation in large scale urban construction projects in Amsterdam. The third chapter reviews scientific literature on E-government. This topic will be narrowed down to E-participation: the exploitation of ICT to engage citizens to participate in democratic processes. By doing so definitions are established and an overview is given on the different E-

4 participation tools that are used to involve the public in decision making. The fourth chapter synthesizes the findings from academic literature, with findings from policy in order to generate expectations on E-participation in large scale urban construction projects in Amsterdam. This synthesis suggests advantages and challenges that civil servants might incur in the use of online tools for participation. The fifth chapter explains the methodology. It elaborates on the case study design, the selection of cases and the research methods that were used for inquiry. The chapter will end with an overview of the pitfalls that come with the chosen research design. In the sixth chapter the results of the research are presented; The conclusion, research implications and a reflection on the research will be presented in the last chapter.

2. The body of knowledge

The study of the body of knowledge is the foundation on which this thesis is built. It serves several purposes. First and foremost it creates a framework, both in time and context, in which the emergences of- and the practices in, public participation processes should be understood. This provides insight in how the perspective on public participation in government affairs has evolved over time. It does so by explaining how more direct forms of democracy came about and it shows the more general trend of changing government styles of the Western-European and American administrations. These changes are also translated to the context of Dutch policy making, by studying literature on new public participation initiatives in Dutch municipalities (SEV, 2008) (Geurtz & van de Wijdeven, 2010) (Michels & de Graaf, 2010).

The second purpose is to create understanding of the publics’ view on participation. In the empirical part of this thesis the focus is on the vision of civil servants burdened with public participation in construction projects, because their perspective on why to deploy certain methods of participation is considered to be underexposed in the Dutch context. Advice on the use of E-participation tools in Amsterdam is based on the perspective of citizens, but the experience of those utilizing them is not presented. There is much literature that makes claims on why public participation processes are installed, but the view of street-level administrators2 is often presumed to be instrumental (Berner, 2010): they are assumed to ‘just’ execute the plans and therefore serve the powerholders. Because this study follows the case study design, it is important to compare the experiences of civil servants with perspectives of those outside the case study (Babbie, 2010: 308).Therefore the body of knowledge is used to highlight the perspective of end users on public participation. To get a grasp of the perspectives of citizens on (increased) participation, scientific inquiries in the Netherlands on this subject are studied (SEV, 2008) (Michels & de Graaf, 2010) (Geurtz & van de Wijdeven, 2010) (Edelenbos, Klijn, Korthagen & Meerkerk, 2011).

The third goal is to clarify the institutional context in which public participation takes place. This inquiry serves as a case description. The organizational hierarchy, the accountability structure, the policy guidelines and the municipality vision are described since they all influence the experiences of civil servants working in public construction projects. The last goal is to distill concepts on public participation that can be used to guide the interviews. A complete exploratory or inductive approach is impossible, theoretical knowledge is needed to give meaning and direction to observations. Standing on the shoulders of giants so to say. The literature is used to formulate: (1) different forms (or levels) of public participation, (2) goals of public participation and (3) an overview of the different methods that are currently suggested for public participation.

The first part of this chapter will elaborate on the history of (the study of) public participation in academics, followed by contemporary practices in international and Dutch policy. Thereafter an analysis of Amsterdam policy will be made to give a case description and distill the goals and forms of participation. These findings and the findings on E-government literature presented in the following

2 street-level bureaucrats are workers who provide benefits and sanction directly to citizens, they possess common traits such as discretionary decision-making, and have relative autonomy from management. It is through their discretionary powers that they are able to shape public policy on the spot (Lipsky, 2010).

6 chapter, will be synthesized in chapter 4. In chapter 4 hypothesized advantages and challenges of E- participation will be presented. These hypotheses serve as the guidelines for the analysis of the semi- structured interviews. 2.1 Historic overview The extent to which public participation is desirable, is strongly debated. In the middle of the twentieth century, mainstream academics considered some forms of direct democracy even dangerous. There is a long branch of literature that emphasizes that increasing the opportunities for direct democracy in political decision making can lead to totalitarianism (Dahl, 1956)(Sartori,1987). The general public was considered unable to inform itself on complex matters that need expertise and policy experience to be addressed adequately. In the 70’s this vision was opposed and new modes of cooperation were introduced.

There is increased attention for the need for new forms of representation from the middle of the sixties onwards. Political processes grow increasingly ad hoc by nature and the public increasingly organizes itself along issues instead of party affiliations (Leino & Laine, 2012: 90). Party representatives voicing the concerns of their supporters have to share the political arena with opinion leaders and organizations that dominate the debate on one specific part of the political agenda (Leino & Laine, 2012: 90). The term ‘governance’ emerged, typifying new modes of government that adapt to these changing power structures. Governments create horizontal arrangements that aim to connect with social organizations and citizens. This governance setting became a popular object of scientific inquiry. The traditional view on power distribution was challenged and governments were forced to share power with other actors (Geurtz & Wijdeven: 2010, 532). Though already posed in 1961, the question posed by Dahl on governance still remains relevant: “who actually governs?” Some actors are better connected in social networks and direct influence does contain the risk of only voicing the concerns of the well-connected or well-resourced (Leino & Laine, 2012: 92). The connectedness is a problem that seems even more relevant, though it takes different forms, with the introduction of online social networks.

The work of Sherry R Arnstein has for decades been the standard for evaluating participatory decision making. It forms the basis for a long research tradition in public participation and it provides a framework that helps to answer the question: “what forms of participation are there?”

Arnstein created a typology to determine to what extent the public is ‘allowed’ to govern. Each step corresponds to the level of power that citizens have in influencing a plan or program (1969: 216). Arnstein states that there is a critical difference between going through the empty ritual of participation and having the real power that is needed to affect outcomes (1969: 216). The first two steps are participation rituals that only serve the goals of powerholders. Figure 1

Participation is ‘used’ to educate citizens and generate support for plans created by administrators. Participant processes are part of the public relations strategy and are aimed at increasing legitimacy for plans already made. Real participation starts at the level of informing, when citizens are informed on their rights, responsibilities and options (Arnstein, 1969: 219). However, if informing, consultation or placation is not combined with other modes of participation, Arnstein still considers this as window-dressing: it offers no assurance that citizen concerns and ideas are actually taken into account (1969: 219). Only at the level of partnership, power is really redistributed between citizens and powerholders. Planning and decision-making responsibilities are shared through structures as joint policy boards, planning committees and mechanisms for resolving impasses. Arnstein takes the point of view of citizens with the assumption that they need and want more influence. In this thesis a more mild approach is applied: collaboration and public participation is considered valuable when it creates value for the public (Reyes & Chun, 2012: 78). This vision on participation encompasses both indirect and direct democracy, who’s definitions was derived from the work by Geurtz and Wijdeven (2010: 532):

Direct democracy: Governments use the governance setting to share power with many other actors by creating horizontal arrangements aimed at connecting with social organizations and citizens. Indirect Democracy: Governments (re)emphasize the legitimacy of representative institutions and the power attributed to them, for instance through more authoritative styles of political action.

Both ends of the spectrum have their merits, but in practice a balance is sought between indirect (or representative) and direct democracy. The legitimacy of political processes depends on their ability to both reflect the will of its citizens and handle demands of governance in a timely and cost efficient manner (Geurtz & van de Wijdeven, 2010: 534). Yet, combining direct and indirect democracy has so far seemed troublesome. The two modes of government have different, or even opposing, types of accountability, sources of legitimacy, and tools for exerting influence. (Geurtz & van de Wijdeven, 2010: 534). In this thesis the position is taken that the defining character of public participation is that it can lead to the alteration of decisions. To include both indirect and direct democracy, participation is defined according to Coopers’ definition of civic engagement:

Public participation: “people participating together for deliberative and collective action within an array of interest, institutions and networks, developing civic identity and involving people in the governance processes (Cooper, 2005).”

This is a broad definition of public participation, alternative definitions speak of participation when it is active and placed within the confinements of a government framework. However, the upper and lower end of the spectrum are then missed. On the lower end, citizens can see their government as the sole organization able to represent the collective

Figure 2

8 will. The passive participation of citizens3 can still be meaningful if they are provided with the means to publicly criticize the process. Legitimacy is derived from output, if transparency is provided citizens can hold government agencies accountable if they do not fulfill the promised efficiency and effectiveness.

On the other hand is the highest level of public participation: citizen control. In the ladder of participation introduced in the following paragraph, this last level is termed empowerment. At this level public participation does no longer take place with government guidance. Institutions operate individually with a government mandate. The government does not coordinate; it takes the role as a facilitator. These civil society organizations used to be the product of citizens own initiative but (in policy) they are now also actively promoted. It is seen as a solution for a democratic deficit. A deficit that is deemed problematic because it creates citizen dissatisfaction and distrust (Geurtz & Wijdeven, 2010). The efforts to integrate direct government styles are well advanced within spatial planning. Public participation in planning is received with less distrust than other topics on the political agenda, because it is seen as a practical less ideologically motivated part of policy making (Leino & Laine, 2012: 92). Both indirect and direct democracy can take different forms. 2.2 Forms of (E)-participation There are thus several forms in which citizens and local business can be involved in policy making. Five stages of public participation used in this thesis were proposed by Al-Dalou and Abu-Shanab on the 6th international conference for information technologies (2012). They deducted this framework from the works of of Wimmer and Macintosh, who both build on the ladder developed by Arnstein (Wimmer, 2007)(Macintosh, 2004)(Arnstein, 1969). This typology was chosen, because it translates earlier public participation research into a framework for E-participation that incorporates the direction of communication. One additional level, based on the work of Sherry R. Arnstein is added to this scale: The level of non- participation. Forms of non-participatory communication are promotional materials or outings that postulate facts about the contemplated end-product.

0. Non-participation: One way communication that provides citizen with online information on construction activities and the contemplated end-product. 1. E-informing: One way communication that provides citizens with online information concerning policies and citizenship. 2. E-consulting: Limited two-way channel that has the objective of collecting public feedback and alternatives for policy. 3. E-involving: Working online with the public throughout a process to ensure that public concerns are understood and taken into consideration. 4. E-collaborating: Enhanced two-way communication between citizens and government, and a full partnership that enables citizens to actively participate in the development of alternatives and the identification of preferred solutions. 5. E-empowerment: The delegation of final decision-making rights to the public, and implementing or facilitating the will of the citizens.

3 Citizens who passively read about the construction project, are still able to hold civil servants (or the powerholders) accountable when execution differs from the stated plans.

(Framework by: Al-dalou & Abu-Shanab, 2013: 5)

E-informing is a one way relationship in which citizens can gather information on the projects specifications in terms of time, costs and design, have insights in the decision-making process and can acquire information on their rights and obligations within this process. E-Consultation is a two way relationship between citizens and decision makers. The distinguishing characteristic is that citizens provide feedback to the information made available to them by the decision makers (Ergazakis, Metaviotis, Tisitsanis, 2012: 5) The citizens role in this process is to provide decision makers with their opinions and comments on the issue set for consultation. Citizens can respond interactively, submit online comments and they also have the opportunity to contribute to the consultation with arguments supported by information using online resources like data repositories (Ergazakis e.a, 2012: 5). Citizens do not take part in the decision-making process, but insufficient outcomes contradictory to the consultation can lead to decreased legitimacy.

E-involvement means that citizens and civil society have a direct say in the decision-making, and thus constitutes a form of direct democracy (Al-dalou & Abu-Shanab, 2013).In the case of Amsterdam this would mean that citizens are able to participate in the creation of the plans that are proposed to the city council and have a say in the execution during the construction phase. In this thesis participation is termed (E) involvement, if the public has say in the design of the public space: The spatial plans are in most cases already approved by the city council and have a separate participation trajectory. E-collaboration offers citizens the possibility to propose alternatives themselves (Al-dalou & Abu-Shanab, 2013). These solutions are treated equally in a decision-making procedure in which the public participates. The implementation is a responsibility to both citizens and municipality. The municipality serves as a facilitator and coordinates the activities initiated by citizens. The level of empowerment is an outlier on the scale, because one could argue that in cases where public money is transferred to citizen associations an extra governmental layer or institution is created. 2.3 Goals of (E)-participation The goals that can be aspired with E-participation are considered the same as those for non-electronic participation. Literature on general goals of participation is studied to generate expectations on the use of E-participation tools, which will be presented in chapter 4.

Two underlying motives for enhancing public participation can be distinguished, either called authentic versus conventional or - the definitions used in this thesis - instrumental versus democratic. In the instrumental motive, public participation is propagated in order to generate better output, enhance legitimacy of decision-making and activate citizen expertise4. The second motive is democratic. It is a normative vision on democracy which appeals to the thick democratic ideals. In the democratic motive participation processes aims to enhance the democratic value of outcomes, foster citizenship and increase the skills and virtues of citizens (Michels & de Graaf, 2010: 479)(Shipley & Utz, 2012)(Berner e.a., 2011).

4Activation of expertise in order to deliver better output.

In this thesis the four goals of public participation distinguished by Michels & de Graaf are used (2010: 481).

1- Inclusion: Allows individual voices to be heard and takes diversity of opinion into account. The outcomes of public participation should reflect the interest of all citizens. 2- Skills and virtues: Citizens enhance civic skills (debating public issues, running meetings) and civic virtues (public engagement, feeling responsible for the living environment, reciprocity and an active participation in public life). 3- Deliberation: Create an open space for information exchange and stimulate people’s ability to listen to each other’s arguments and to shift preferences. 4-Legitimacy: The extent to which participants and other key actors support the procedure and its outcomes.

Based on the work of Daran Brabham and Maureen Berner e.a., two more goals are added: crowdsourcing and cost-efficiency (2009) (2011).

5- Crowdsourcing: The public is used to access expertise and as an emerging problem-solving model that leverages the collective intelligence of online communities for specific purposes (Brabham, 2009: 307). 6- Cost-efficiency: Participation of the public helps to speed up the political decision-making processes and can lower costs by supporting construction processes.

This thesis explores what tools are considered important by planners, and what tools are deployed to accomplish these different goals.

Table 1

2.4 Public participation in policy Both the administrations of the European Union and the United states emphasize the importance of more public involvement. In December 2009 Barack Obama started the initiative for open government.5 Open government has the following aims:

. Government should be transparent. Transparency promotes accountability and provides information for citizens about what their government is doing. . Government should be participatory. Public engagement enhances the government's effectiveness and improves the quality of its decisions. Knowledge is widely dispersed in society, and public officials benefit from having access to that dispersed knowledge. . Government should be collaborative. Collaboration actively engages Americans in the work of their government. Executive departments and agencies should use innovative tools, methods and systems to cooperate among themselves, across all levels of government, and with nonprofit organizations, businesses, and individuals in the private sector. (from: www.whitehouse.gov)

The first two motives express an instrumental perspective through indirect democratic means, on participation. The focus on collaboration, mentioned under the third bullet expresses the desire for more direct forms of democracy. It promotes the use of (innovative) tools to foster this democratization. The European Union started several comparable initiatives in the last 7 years. With the ratification of the Lisbon Treaty in 2007 room was made for more participatory practices on the EU- level. A subject not central to this thesis, but important because it made funds available for research in and stimulated the use of E-participation mechanisms in member states. The European Participation Report states the following: “there is a surge of mainly bottom-up activity which some are calling a step change in the way we think about politics and policy making. One of the pressing challenges, therefore, is to align this with formal structures and processes at all levels of government, without attempting to take it over (ICT for government and public service, 2009: 4).” The interaction between local and central governments is important to notice in this respect. On the one hand local governments already started experimenting with this new form of government. Yet, it lacked the backing of central government which formalizes practice. Based on international policy recommendations the following assumption on the experience with E-participation tools is postulated:

Assumption 1: Online tools are deployed to enhance public participation.

5 https://www.whitehouse.gov/the_press_office/TransparencyandOpenGovernment

2.4.1 Public participation in Dutch policy The former Ministry for environmental planning (VROM, 2010) listed 5 steps for public participation in social and public construction projects:

Step 1: What are the advantages of participation? Step 2: How viable is receiving and using public input on this project? step 3: Which phase is your project in? Every phase has different demands from the public: 1. Agenda setting 4. Policy execution 2. Policy preparation 5. Enforcement 3. Decision making 6. Policy evaluation . Step 4: Which methods to use? Does the method fit the objective and target group? Step 5: How much capacity is available for public participation, it determines the viability of methods.

The methods suggested are: - focus groups -debate - citizen panel - opinion poll - citizen platform - questionnaire - citizen jury - coproduction - interviews

Important factors for determining the form of public participation are thus the size of the project, the phase of the project, the goal of the project, the target group and the capacity to both gather and use input received from the public.

In the Netherlands it is mostly the local government that initiates and leads the process of urban planning (Michels & De Graaf, 2010). Figure 3 Therefore it is expected that civil servants give primacy to methods directed at easing or improving the construction project as they envisioned. The position of Dutch local government as efficient caretaker has been take for granted and is said to hinder more bottom-up initiatives (Ministerie van binnenlandse zaken, 2013: 3). That a leading role of local government is expect might be contributed to the considerable resources and administrative strength of Dutch municipalities combined with relatively stringent regulation on spatial planning. In a report of the Dutch Scientific Council for Government Policy6, from now on referred to as WRR, is noted that though many structures were tried, initiatives to increase public participation have not delivered the desired results (2012). They suggest a reform of public participation initiatives and suggest three, broadly defined, improvements in which mutual trust between citizens and civil servants is deemed the most important factor.

6 In Dutch: Wetenschappelijke Raad voor Regeringsbeleid

The three steps suggested by the WRR are:

1. Think from the perspective of citizens (WRR, 2012: 11) 2. Invest in trust (WRR, 2012: 12): - Make all relevant information freely available and easy to access. - Reinforce existing systems of influence. - Stimulate the civil society by making citizens the owners of public goods7. - Create connections with social entrepreneurs and NGO’s that represent different backgrounds and communities. 3. Incite change (WRR, 2012: 16). Policy makers have to actively stimulate citizens and need to be willing to, sometimes drastically, change government structure and culture.

In need for legitimacy there is thus an increasing demand by the government for more public participation. In an attempt to facilitate more direct democracy several initiatives were initiated in the Netherlands. In some cases citizens were put in direct control over the budget, other municipalities choose to give citizens a more direct say in decision making. Neighborhood resident groups and local organizations who had formulated concrete proposals for improving their particular neighborhood, were allowed to participate, to allocate a designated budget or to budget themselves (Michels & de Graaf, 2010) (Geurtz & van de Wijdeven,2010) (Edelenbos, Klijn, Korthagen & Meerkerk: 2011) (SEV, 2008). Three studies of these initiatives have been investigated to give an insight in the publics perspective on their participation in political decision-making. In Eindhoven citizens, often organized in residents associations, were involved. Also professional organization such as housing associations and welfare services and (organizations of) entrepreneurs and civil servants were part of cooperative decision-making body. The tool used was a digipanel in which a permanent group of citizens were regularly consulted on different policy issues. However, most citizens still felt as information providers and stated that they perceived civil servants to be still the dominant actors (Michels & de Graaf, 2010: 484). In Groningen €20 mln. was allocated to 14 neighborhood teams. The local authorities set the terms within which the community teams could formulate their plans. Yet, professionals such as representatives from the housing associations and the social workers took over most responsibilities. Michels and de Graaf conclude that in both cities citizen participation in policy making has not led to a fundamental new division of roles between citizens and professionals. Politicians consult citizens (2010). The role of citizens is mainly to provide information and ideas and it is doubtful if the partnership level is really achieved. However, citizens participating do feel empowered and have a better attitude towards the legitimacy of decisions (Michels & de Graaf, 2010).

In Hoogeveen, a middle-sized Dutch city with 55.000 inhabitants, the city council chose to embrace direct democracy more radically (Geurtz & Wijdeven, 2010: 534). Citizens get a direct say in annual neighborhood budgets and are also closely involved in the long-term planning and development of their neighborhoods. The success in long-term projects is still to be seen, but in short term projects citizens determine all the spending options. The residents satisfaction on decision making increased as did the political engagement (Geurtz & Wijdeven, 2010). Critical to this success are: (1) political

7“The market thinking, dominant in privatized organizations, made passive customers of citizens, with less incentives for participation (WRR, 2011: 13).”

14 support for the redistribution of power, (2) professional connectors that connect area directors and project leaders, and (3) an active civil society (housing associations, neighborhood teams and social workers)that facilitate connecting arrangements (Geurtz & Wijdeven, 2010).

From this short analysis of Dutch practice can be concluded that there is a demand for more participation, but how to achieve this is still a matter of debate. The former ministry of environment stresses the importance of: weighing the advantages and goals of participation against the budget and the viability that contributions are used. Two years later the WRR nuances this view by stating the importance of thinking from the perspective of the citizen. From the analysis two things can be concluded. First, that there is an assumed tension between achieving project goals and public participation, and second that there is a demand for more direct democracy, because people feel insufficient represented by the powerholders. Based on the analysis of Dutch policy the following assumption is postulated:

Assumption 2: In public participation in construction projects civil servants give primacy to instrumental goals over democratic goals.

2.5 Public participation in Amsterdam The following chapter elaborates on the municipality agencies that are involved in the decision-making process in Amsterdam construction projects. The coordination of these different agencies influences the extent to which citizens can be involved and it determines the accountability structure. It is a short document analysis: A study of recorded human communication (Babbie, 2010: 333). The first aim of the document analysis is to establish the organizational structure in large construction projects in Amsterdam. Different organizations involved means there is a variety of communication channels used simultaneously and therefore less coherent interaction with stakeholders. The second aim is to assess what level of citizen participation the local government propagates in its policy documents.

By studying “Public participation” and the “(policy) goals of public participation” an assessment can be made on the advantages and challenges that civil servants incur in designing and executing participation processes. The second part of this document analysis helps to answer the third sub- question:

(iii) What are considered advantages and challenges of a public participation process?

2.5.1 Organizational structure The decision-making process in Amsterdam on public planning is complex. Responsibilities are divided between seven different bodies, all part of the overarching municipality structure. Firstly there are the mayor and alderman (in Dutch: Burgermeester & Wethouders), who are responsible for the execution of policy made within the municipality. Proposals for large-scale construction projects and its budget have to be approved by the city council. The second organizational layer involved is composed of the seven boroughs (in Dutch: stadsdelen). The boroughs have their own policy committee that is responsible for the maintenance and design of the public space and are considered the eyes and ears of the city council. They have no executive power in construction practices, but must be heard by the bodies responsible for the execution of projects.

The policy committees and the city council are supported by four clusters, each composed of

Figure 4 specialized departments. The cluster space and economy is involved in construction activities and contains, among others, five departments directly involved in urban construction projects. To summarize, the city council is the legislative body, ultimately responsible for the decision-making, while the policy committees function as the councils eyes and ears. The executive responsibility lies with several departments of the cluster space and economy: The cluster that contains the five remaining bodies to be discussed.

The first of these departments and thus the third party involved is the department for land and development (Grond & ontwikkeling). They are responsible for initiating large scale urban (renewal) projects. They develop new urban concepts, check the status of the soil in the municipality and they manage and exploit the land owned by the municipality. They commission and bear responsibility for large scale construction projects in Amsterdam.

The fourth party involved is the coordination system (coördinatie stelsel). This inter-organizational council is responsible for the functioning of the utilities and infrastructure in Amsterdam (local public transport, roads, telecommunication, water, gas and electricity), and can block or amend proposals if they cause unacceptable hindrance for the public infrastructure.

The fifth party involved is the bureau of engineering (Ingenieursbureau), who is responsible for the technical aspects of construction and setting out the tenders for new initiated construction projects.

The sixth party involved is the department for space & sustainability. In large scale construction projects they are responsible for the creative process of urban planning. Both the design of elements in public space and drawing the landscape architecture.

The last party involved is the Projectmanagementbureau. In case of complex construction projects8, the department of land and development is mandated to hire professional project management advice to coordinate the participation process and the activities of the different bodies that are involved within the project. They manage the preparation, communication and the consultation of stakeholders and make the social analysis of the impact of construction projects. The Projectmanagementbureau is responsible for both implementing policy and providing advice and information for the creation of policy. There is a feedback loop, in which the city council formulates its vision on public participation. A vision that has to be carried out by the employees of the Projectmanagementbureau, who are then dependent on the city council for following up on the outcomes of the participation process.

2.5.2 Spatial decision-making in Amsterdam In Amsterdam there are four documents leading in the coordination of construction projects and its additional responsibilities.

Table 2

The plan for infrastructural decision-making (from now on referred to as PBI) and the plan and decision-making process for spatial measures (from now on referred to as Plaberum) cover both the urban design and the impact of a project on the rest of the city (PBI, 2004). The guidance for project communication and for the coordination of spatial projects elaborates on the standards for involving governmental and non-governmental stakeholders.

8Projects with budgets above €5.000.000,- in which a multitude of governmental and non-governmental stakeholders have to cooperate.

Every construction project is structured in four phases, however in large scale projects these phases often coexist. Some parts are already developed, while other parts still have to be decided upon. In every phase the goal, decision-making process and the plan creation process has to be described. The latter always has to be available for perusal by the public.

1. Strategy phase: This phase leads to a strategic decision on planning. It is the phase in which the managerial accountability and responsibility is assigned. 2. Research phase: This phase leads to a project decision, in which all responsibilities are distributed. 3. Program and design phase: This phase leads to an investment decision, in which all costs are allocated. 4. Execution phase: This phase leads to the execution of the different execution decisions.

In the first two phases there is little public participation, aside from information provision and consultation. The consultation is, especially in the research phase, directed at investigating the opposing interests and the feasibility of the project. In the strategy phase a general assessment of the costs and benefits is made, based on which the Mayor and Alderman make a strategic decision (strategiebesluit). This decision makes a budget available for more thorough research. It is not a definite go-no-go decision, this is taken in the program and design phase. The strategic decision appoints one public official responsible for the project. This public official delegates responsibilities to a project manager who involves all relevant agencies, coordinates their responsibilities in the upcoming phases and captures their input in ‘intended policy’ documents. The government is obliged to publish all information on policy intentions. When in these documents the permits for construction plans are issued, citizens have fixed terms to lodge objections to these plans (PMB, 2005). For projects with a negative balance and a cost or income level of €500.000 or more the department Grond & ontwikkeling has to be consulted. They provide a binding advice on the feasibility of a project and determine whether a project can proceed from research to the program and design phase.

For every phase is determined who the stakeholders are and who can participate in the decision- making process. Stakeholders have to be informed in a timely manner so they can voice their concerns to the relevant authorities. The strategy phase is excluded from this obligation, since this is the phase in which is determined if there is a plan/project. However, also in the strategy phase all organizations involved in the investigation have to publish information on the process. In doing so, they provide citizens with the opportunity to ask questions in the city council. For every phase of the project it has to be evident which opportunities citizens have to influence decisions, and who is responsible for the final decision-making. This transparent process is, according to the Plaberum, necessary to stimulate participation and to minimize dissatisfaction on outcomes (PMB, 2005: 6). For public participation the program and design phase and the execution phase are most important. The design phase is combined with a participation process in which citizens can voice their ideas, concerns and objectives. The assessment of the public’s opinion is designed uniquely for every project, because it is deemed important to make tailor made plans for every project. The results of the community consultation are presented to the council and will be taken into consideration when the proposed spatial plan is discussed.

Assumption 3: In the early phases of urban planning high levels of participation are not fostered.

2.5.3 Goals of participation in Amsterdam policy In 2013 the municipality of Amsterdam formulated a revised vision on public participation. According to the municipality this revision was needed because it should no longer be considered self-evident that local government takes the lead. Instead initiatives by citizens, entrepreneurs and civil organizations have to be stimulated and guided (Municipality of Amsterdam, 2013: 1). The municipality vision is informed by policy documents of the Dutch Council for Public Administration (Raad voor het Openbaar Bestuur) and the Dutch Scientific Council for Government Policy (Wetenschappelijke Raad voor Regeringsbeleid).

Table 3

Based on these documents the municipalities vision on public participation is that the centralized government is no longer deemed flexible enough for the demands of the ‘network society’. This is a society characterized, compared to its forerunners, by more diversity, rapid change and fluid networks and partnerships (WRR, 2012: 146) . This places new demands on local government. A governance structure in which civil society and citizen initiatives play bigger roles is advised. Based on the two reports the city council gives the following description of desirable citizen participation: “We want to offer citizens, civil society and entrepreneurs the opportunity and tools to (1) participate in the design and execution of policy and to (2) take initiatives, self or in cooperation with the municipality and partners, that enhance their living environment (Gemeente Amsterdam, 2012:1).” The municipality vision also emphasizes the importance of cooperation and digital participation. Cooperation should be achieved by granting civil servants that are engaged and well connected in neighborhoods, with more freedom to bring different parts of society together. Social media are welcomed as an addition to traditional methods of public participation, but not as a replacement. Surveys issued by the municipality show that twitter and Facebook are less used by people with a non-native background, and that highly educated citizens between 21 and 50 are overrepresented. The potential dangers of unrepresentative participation are thus recognized. A panel discussion among citizens showed that social media were deemed suitable for information provision to the younger generation and information on participation events, but that it is not suited for discussions on construction projects, local politics and education. The results of the panel discussion indicate that it is too complex to determine who you are talking to online and how representative the group of online participants is (Gemeente Amsterdam, 2013: 3). Based on the historic overview and policy analysis, the assumption is made that governments are thus explicitly looking for means to enhance the quality of the participation process.

3. E-government

In recent literature there are several terms used for government practices transformed by the use of IT-implementation. Terms used are E-democracy, E-governance, Democracy 2.0 and E-participation. The umbrella term that covers these practices is E-government. Carter & Bélanger defined E- government as: “The use of information technology to enable and improve efficiency with which government services are provided to citizens, employees, businesses and agencies (2005: 5).” This definition lays emphasis on the instrumental benefits of digitalizing governmental administration. In this thesis a broader definition, proposed by Gil-Garcia and Luna-Reyes, is used. They define E- government as:

E-government: “The selection, implementation and use of information and communication technologies in government to provide public services, improve managerial effectiveness and promote democratic values and mechanisms, as well as the development of a regulatory framework that facilitates information-intensive initiatives and fosters the knowledge society(2006).”

3.1 The history of E-government Though by now a settled term in public administration research, E- government was at the end of the 90’s still a niche within scientific research (Heeks & Bailur, 2007: 244). With the mass-proliferation of personal computers doubling between 1999 and 2002 and more widely available internet connections, the possibilities offered by E-government were acknowledged and adopted rapidly (Heeks & Bailur, 2007: 245). A large content analysis of the major E-government journals by Richard Heeks and Savita Bailur in 2007, showed that researchers in the public administration domain were very optimistic about the opportunities offered by moving administrative functions to the online and automated domain. Now, almost ten years later, it is considered self-evident that all information on public services is online available and that online automated forms are a necessity to make requests of (local) governments. A transition has taken place. In the proliferation phase research on E-government was still focused on how to win the trust of citizens to actually use the internet and how to convince them to share data online (Carter & Bélanger, 2005: 10). In the middle of the 00’s there was still a strong believe that many services could not be moved to the online domain for many years, because it was considered user unfriendly and undemocratic for those less capable in using computers (Heeks & Bailur, 2007). Already 5 years later the cost-effectiveness as argument in favor has in many instances outcompeted the opposing argument for accessibility to all.

Electronic government is seen as a strategy for administrative reform at all levels of government with federal and state governments as the main beneficiaries of this new and emergent information technologies (Sandoval & Gil-Garcia, 2012: 72).This techno-centric approach9 ‘forced’ citizens to use online services, by discouraging off line services through extra cost barriers (Rowley, 2011). Pushing citizens to use online tools for administrative purposes, created more public and academic interest in

9The E-government investment wave was focused on cost-reduction and increasing administrative efficiency, while benefits for citizens were not taken into account in early evaluations of new e-government programs (Rowley, 2011: 53).

20 the user-friendliness of E-government and the evaluation of the investments made within this domain (Rowley, 2011:54). It also gave rise to the question: who should the technological developments serve, and for what government activities is it desirable to be transformed by these developments? The call for E-democracy was made. E-democracy is defined as:

E-democracy: “A collection of attempts to practice democracy without the limits of time, space and other physical conditions, using ICT or CMC (Computer mediated communication) instead, as an addition, not a replacement for traditional analogue political practice (Ergazakis e.a., 2012: 13).”

E-democracy is already a form of participation, but it is built on the traditional concept of representative democracy. People can vote, but not discuss. With the introduction of social media this perception changed. In academic literature this turn is termed web 2.0. It introduced a more social vision on E-government. People started to interact more and use the internet as a public space, two- way interaction became the norm (Poorazizi e.a, 2015: 1084). Societal issues are debated, social movements started and works of creativity are shared. The success of social networking websites like Facebook, twitter and Instagram shows the publics’ enthusiasm for the online sharing of interests and establishment of relationships with others (Poorazizi e.a, 2015: 1088). It is expected that the advantages that are applicable to E-democracy over regular democratic means, will also be experienced within the domain of E-participation. When moving towards a more democratic perspective on E-government, institutions face two key issues: how to collaborate and where to share information (Sandoval & Gil-Garcia, 2012: 73). The E-participation tools in use in construction projects in Amsterdam can be considered the tentative answers to these questions by Amsterdam’s civil servants. Before attending the experiences of those deploying these tools, the rest of this chapter first focuses on the definition of E-participation. Thereafter the different possible tools available are discussed and it theorizes how these tools can foster the goals and levels of participation described in paragraph 2.2 and 2.3. 3.2 E-participation Brabham states that the internet is the ideal medium for facilitating participation because of its ‘speed, reach, asynchrony, anonymity and interactivity’ (Mandarano & Meenar, 2015: 459).Yet, the increased use of internet and the explosion of activity on social networks did so far not lead to an increase in participation in public decision-making (Effing, van Hillegersberg & Huibers, 2011: 25). There are known successes in the application of social networks for passive democracy. Obama’s electoral success is partially contributed to its efficient use of the mobilizing strength of twitter and Facebook(Effing e.a, 2011: 26). However, this is different from participation, it resembles Arnsteins definition of non-participation. The public delivers legitimacy and support but does not take over responsibilities from politicians, administrators or controlling bodies.

So what is electronic participation? A first condition is that it is computer mediated communication. Next to this two conditions are postulated of which at least one should be met in order to speak of meaningful10 E-participation.

10 It exceeds E-democracy (based on representation), because the public is offered tools that potentially allow them to influence the decision-making instead of the decision-maker.

(1)The E-participation tools enhance participation from wider audiences for democratic debate and deliberation (Hagen e.a, 2015) and/or (2) It increases the publics ability to influence, monitor, implement and/or create policy (Mandarano & Meenar, 2015: 459).

For an E-participation tool to be meaningful it should include the functionalities to access data that gives insight in the process of policy making. It should provide policy lifecycle data11 and analytical tools so debate between citizens can become more meaningful (Reyes & Chun, 2012: 78). The U.N defines E-participation as ‘the use of the digital communications media which allow citizens to participate through a more inclusive, open, responsive and deliberative process, in policy making’ (Ergazakis e.a, 2012: 3). A more elaborated definition is given by Masters, Macintosh & Smith who define e-participation as:

E-participation: “The exploitation of ICT for engaging citizens to participate as much as possible in democratic procedures, interacting among them, as well as, with politicians and decision makers and providing them with the necessary information and appropriate rights in a way that reinforces their role in the decision making process (Ergazakis, 2012: 2).”

Central to this definition is the ambiguous notion of ‘as much as possible.’ How this is defined is determined by those in charge of the participation process and depends on the forms of participation they deem desirable. 3.3 E-participation tools Two criteria on which e-participation tools can be differentiated are so far introduced: the level of participation they foster and the goals that civil servants have in deploying them. Goals that are either democratic or instrumental. Another differentiation that has to be made for E-participation tools is the difference between (1) one-way information exchange, (2) two-way information exchange, and (3) fostering public information exchange (Mandarano & Meenar, 2015: 462). One way interaction can only be instrumental, two-way interaction can be both democratic and instrumental, fostering public exchange serves mainly democratic motives.

Figure 5

One e-participation tool (or platform) can serve multiple functions and modes of interaction simultaneously. Most tools that foster one-way communication or public exchange can also be used for two-way communication. Emails can lead to correspondence, Wikipedia allows for public

11 Data that provides transparency on the process of decision making; which parties or people participated, what were the (alternative) options, and by whom was the decision mandated (Reyes & Chun, 2012: 78)

22 contributions, blogs can have a reaction section etc. With what purpose the tool is used is considered its defining character.

. One way: - Website -newsletters -emails - blog -photo’s & video’s -Wikipedia

. Two way: - Website - Twitter - crowdsourcing - surveys - Instagram

. Public exchange: - Website - Facebook - Twitter - Google+ - Foursquare - Instagram - fora

Sandoval & Gil-Garcia signaled five functions that government websites can fulfill. These functions can also be applied to E-participation tools and correspond to a large extent with the levels of participation. Empowerment, the last level, is not on the scale, because at that point decision-making is transferred to citizens. This leaves open the possibility for citizens to choose their own platforms for coordinating their practices. A specific function on an E-participation tool is termed an application.12 Information Display: A basic application that each tool needs to be successful (Sandoval & Gil Garcia, 2012: 74). It is possible that one tool is solely used for this purpose, displaying and storing most important project details, while other tools only contain basic information and focus more on other forms of participation. Provision of services: E-participation tools can facilitate the offering of services offered by governments. Examples are requests for permits and documents or reparations and adaptations to the physical public domain. Offering services increases the traffic to an E-participation tool (Sandoval & Gil-Garcia, 2012: 74). It encompasses different kinds of applications, such as webshops, automated forms, chat assistance and a complaint section. These applications are mainly offered on government and project websites, though there are Dutch municipalities that have taken up experiments with taking action13 in respond to complaints uttered on twitter and Facebook14. Tools for interaction: Web2.0 applications are optional on most E-participation tools, but governments often lack a clear strategy on their usage (Sandoval & Gil-Garcia, 2012: 74). Applications can be used to foster public exchange, and two-way information exchange. These applications are only considered as such, if the information is reacted upon in a meaningful way. A meaningful reaction is making the content of mails, online comments and online discussions part of the agenda in policy meetings.

12 There is some ambiguity in the difference between E-participation tools and applications of these tools. A government website or a project forum are both considered an E-participation tool, however a government website can contain a forum. The highest function of collaboration that a tool facilitates is therefore taken as its defining character. Websites are, if they contain applications that on itself are considered E-participation tools, reviewed on all its applications, but the experience of the projectmanagementbureaus employee with the individual application will be reviewed separately. 13 Taking-up action after a complaint is considered strictly instrumental, because it only serves operational purposes and it does not offer citizens the opportunity to play a role in the decision-making process. However, it can contribute to the cost-efficiency and it is a form of crowd-sourcing (i.e. using the eyes and ears of the public), therefore it is considered a form a participation. 14 The municipalities waste and cleaning services respond to forgotten garbage pick-ups and other unsanitary situations noted by citizens on twitter.

Channels for participation: E-participation tools can offer applications that, on some subjects, transfer direct decision-making power to the citizens (Sandoval & Gil-Garcia, 2012: 75). Applications are online opinion polls, with binding outcome, digital surveys that determine the decision-making direction or the appointment of a digitally operating civilian jury that is granted with agenda-setting power or with decision-making powers on pre-appointed subjects. Opportunities for collaboration: The Government makes resources15 available for citizens to undertake their own initiatives. This can include collaborations with civil organizations, media, NGO’s, businesses or individual citizens, who need access to information, approval or resources to make their initiatives successful. Online this can take the form of access to databases normally not available to public, the offering of platforms that allow citizens to organize themselves or making promotion and thus generate traffic to community platforms. By combining the literature so far the following matrix is constructed. The use of E- participation tools per project can be plotted on this matrix, both on their goals, capabilities and their actual use. In doing so, the goals with which tools are deployed is visualized. In the next two paragraphs, advantages and challenges of e-participation tools will be discussed. Based on this discussion expectations on planners’ experience will be formulated.

Table 4

15 Facilities, machinery, network access, exposure, money, expertise etc.

4. The advantages and challenges of E-participation

Based on the findings from the chapter ‘public participation in policy’, it is assumed that there is a wish for more (qualitative) participation by the public. This can be achieved through multiple means, research institutes suggested a more open government, stimulating citizens initiatives and transferring power to non-governmental organizations (WRR: 2010). The question central to the following chapters is: What are, based on both literature and policy documents, advantages and challenges of the deployment of E-participation tools? In other words, how can these tools help to acquire these goals.

4.1 Advantages of e-participation tools Mergel (2013) reports that government organizations have observed the adoption of social media and are attempting to connect with those who have moved to social media to receive information and news. Government agencies are not obliged to participate in this constant and costly interaction with citizens, so what’s the advantage?

An advantage of E-participation is defined as: A functionality that allows civil servants to better pursue the goals of public participation: legitimacy, crowdsourcing, cost-efficiency, inclusion, deliberation or skills and virtues, than was possible with offline methods.

‘Better’ has two meanings. Tools are either more efficient in achieving goals, or the tool allows to reach a higher quality of goals. This stands in comparison to the offline participation methods already in use.

4.1.1 Elevate barriers of time and space The advantages of E-government were recognized early on: “By sharing information, barriers of time and space can be lessened (Dawes, 1996: 377).” The limiting of time and space, makes that E- participation holds the promise of attaining the goals of public participation, stated in chapter2.3, quicker and at lesser costs. It also corresponds to the municipalities notion of a network society that is characterized by more diversity, rapid change and fluid networks and partnerships (Gemeente Amsterdam, 2012: 1). There are several advantages of E-participation found in this respect. First, civil organizations can improve the efficiency of operations when able to access government databases. Secondly, E-participation is able to involve citizens early in the planning process (Donders et al. 2014). Governments can make the process more transparent allowing citizens to provide governments timely with objections lowering the risk of project alterations. Thirdly, expertise can be mobilized easily via the Internet so that knowledge, ideas, and experiences of citizens can be utilized. This enhances the ability to identify problems and can therefore create cost reductions (Carter & Belanger, 2005:6) (Brabham, 2012).

These advantages are instrumental. Not only do they improve access to expertise and reduce costs, better quality of services delivered will also increase satisfaction and thus contributes to the legitimacy of projects (Gil-Garcia & Pardo, 2005: 188).

Expectation 1: E-participation tools provide participants with information, they could otherwise not access (easily).

Expectation 2: Civil servants experience lower costs of the participation process, because of the deployment of E-participation tools.

Expectation 3: E-participation tools allow civil servants to mobilize expertise otherwise unavailable.

4.1.2 Emancipation of the disenfranchised The democratic advantages of E-participation tools over traditional methods are doubted in policy documents. The vision of Amsterdam on public participation therefore says explicitly that online tools can only be used as an addition not a replacement (Gemeente Amsterdam, 2013: 3). Yet, some benefits associated with E-participation do have aspects that resemble democratic goals. The anonymity of the Internet can for example lessen the burden of engagement in a planning process and involve people who feel unqualified or incapable of participating in a participation evening (Mandarano et al.,2010).

Expectation 4: E-participation tools allow civil servants to engage those who rather avoid the public debate.

Another democratic argument is the fact that social media attracts specifically citizens in the age of 25 to 40, a cohort that is usually harder to reach for public participation (Meyen, Pfaff-Rudiger, Dudenhoffer & Huss, 2010). Next to this it is possible to tailor E-participation tools specifically to the demands of minority groups, for example by changing the language.

Expectation 5: E-participation tools allow planners to engage demographic groups that are harder to reach with traditional participation methods.

Deliberation and skills & virtues are in the literature not found as advantages of E-participation tools. However, this could be ascribed to its definition. The online domain is not considered a real part of the public domain. Citizenship is supposed to be formed in face to face interaction. Skills and virtues are only considered as such, if they are applied and displayed in the physical world. It is very well possible that this viewpoint will change over time, however in this investigation this presumed traditional notion is adhered. One advantage associated with deliberation is noted. Marginalized groups can more easily find each other and use the mobilizing strength of communication channels to overcome their differences and detect their common interest.

Expectation 6: E-participation tools allow marginalized groups to recognize their shared interests.

4.2 Challenges of E-participation The need for consulting stakeholders in public policy is widely recognized. However, far reaching participation has strong opponents as have badly structured participation processes. Window- dressing - or as Arnstein called it: tokenism - can create a situation in which citizens are more dissatisfied with the administration than in a situation where there are no participation opportunities. The challenges of E-participation are derived from general challenges of the participation process, but now specified for E-participation tools.

Challenge of E-participation: An effect of deploying E-participation tools that counteracts or hinders the attainment of the goals of public participation.

Hindering the attainment of goals happens when the tool; delays the process, creates more (unproductive) workload and/or generates incorrect information (in the case of crowdsourcing). Counteracting happens when the opposite of a goal is achieved: legitimacy decreases, the process becomes less inclusive and democratic, or the possibilities for deliberative debates are lessened. The panel research ordered by the municipality of Amsterdam indicated that citizens have especially doubts on the value that E-participation can have for democratic decision-making. This chapter presents expectations investigating the extent to which these doubts (or challenges) are similarly experienced by civil servants

4.2.1 The costs of democracy Any form of participation process costs money. At the level of informing there is a broad consensus on value for money, at the level of consultation this depends on the project size. In general the perspective is held that each level of participation costs more than the earlier level, since the earlier level still has to be attended in order to make later levels meaningful (Arnstein, 1969). Bryer and Nelson describe that unidirectional use of social media for civic engagement as processes can lead to “costs of democratization” in which citizens lose trust and decrease their efficacy if they encounter suboptimal or non-social use of social media (2013: 228). When a Facebook page is maintained by an official organization but is only used for sending, the visitors tend to perceive that organization more negatively (Bryer & Nelson, 2013: 228). Yet continuous interaction with the public is time intensive and thus costly:

Expectation 7: E-participation tools that foster high levels of participation are avoided, because civil servants associate them with higher costs.

Expectation 8: E-participation tools that foster high levels of participation are avoided, because civil servants associate them with delays.

Central to these expectations is the notion that offering the service will also mean the obligation to provide a certain level of service. The input retrieved from constant communication is not considered to outweigh its costs.

4.2.2 The distribution of power Leino and Laine state that ‘policy without politics’, which is sometimes associated with the practice of urban planning, is a misconception. Citizens that participate in large-scale construction projects have often very similar socio-economic characteristics. They thus might reflect the political interest of a very limited group. Findings of Michels & de Graaf support this view. In an investigation on participation processes in Eindhoven and Groningen was found that 72% of the participants were white males of 50 years and older. 71% of the participants held a university or higher education degree (2010: 485). The places where possibilities open up for public involvement determine to a large extent how democratic, inclusive and representative the participation process actually is (Leino & Laine, 2012: 100). Problems associated with higher levels of participation are:

. Unrepresentative: When the public is involved in decision-making there is a risk that decision- making shifts more to decisions in favor of those who have, marginalizing the those-who-have- not further. . Self-interest: Though already a problematic feature at the level of involvement, at the level of collaboration self-interest can lead to products & policy that conflict with the interests of the municipality or the general interest. . Unaccountable: Transferring budget power to not-democratically controlled institutions contains risks of nepotism and corruption.

At the level of involvement there is critique on the representativeness of those involved. The balance of interests is at risk of actually skewing more to the well-resourced (Leino & Laine, 2012). Planners can, mandated by policy, take the interests of marginalized groups into account. But if the process of involvement is not structured correctly and the presumption is that participants participate out of self- interest, then the marginalized groups will be marginalized further. Concentrated interests are considered easier to mobilize, then dispersed interests (Olson, 1965). The first is to be found at places of concentrated wealth, while marginalized groups derive their power from numbers. The last objection to participation processes is a lack of knowledge at the side of participants, resulting in opportunism or populism, driven by self-interest (Sartori, 1987). In construction-projects it is possible to collaborate with or empower the residents in the area in which the construction takes place. The risk of this type of participation is losing sight of the interests of public users and limited budget- allocation to projects that serve the general public.

So how do these challenges of high levels of participation translate to challenges of E-participation? Firstly, there still exists a strong ‘digital divide.’ People using online platforms for interaction are in general between 25 and 40. Those active in writing blogs or sharing content and ideas are often highly educated. The idea that the internet emancipates is not reflected in user analysis (Meyen, Pfaff- Rudiger, Dudenhoffer & Huss, 2010). Another problem is that governments have in general more trouble in getting people to know and use online platforms than to actually create them (Poorazizi, 2015: 1087). IT-projects are often costly, though they do not generate much traffic. Online tools are therefore mainly considered useful to digital natives.

Expectation 9: E-participation tools that foster direct democracy are avoided, because civil servants associate them with risks of unrepresentativeness.

E-participation tools based on a community-architecture may reinforce existing sociopolitical stratification, and produce outcomes that are less representative. It is thus important that, if inclusion is one of the goals, participation does not demand already being part of online communities (Poorazizi, 2015: 1102).

Expectation 10: E-participation tools are avoided, because civil servants do not want to oblige citizens to use social media.

There is often a lack of a clear vision on what the creator of the tool actually wants to achieve with the installment of the tool. This ambiguity leads to a lack of clarity and uniformity with regards to the democratic purpose of the tool for the user (Susha & Grönlund, 2014). Without investigating and

28 showing that input is also actually used and generates changed output, compared to a situation without citizens input, E-participation tools are at risk of becoming an extra bureaucratic layer of justification (Poorazizi, 2015).

Expectation 11: E-participation tools that foster direct democracy are avoided, because civil servants are unable to use the outcomes of interaction.

5. Methodology

In the theory section advantages and challenges of public participation were deduced from both theory and policy documents. Next to this an historic overview and a summary of the different E- participation methods and traditional participation methods were given. Thereby the first three research questions have been addressed. The next chapter will elucidate the research design that is used to answer the four remaining sub questions:

To explain the research process this methodology chapter will first address and justify the research design. Thereafter the research methods will be introduced, followed by the procedure of data collection. This procedure will partially refer to results already presented in chapter 2.5: The chapter in which the case was introduced based on the analysis of five policy documents. The methodology chapter will conclude with the pitfalls and shortcomings of the design and procedure chosen. 5.1 Case study design Earl Babbie distinguishes three purposes of research (2012). The aim of a study can be explorative, descriptive, or explanatory. E-government and more specifically E-participation is relatively new. The aim is to map the experiences of civil servants in the deployment of E-participation tools. The purpose of this thesis is therefore exploratory: “a relatively new object of study is explored to familiarize the researcher with the topic” (Babbie, 2012: 92).

Exploratory research is done for three purposes: (1) to satisfy the researchers curiosity and desire for better understanding, (2) to test the feasibility of undertaking a more extensive study, and (3) to develop the methods to be employed in any subsequent study (Babbie, 2012). The use of online tools for communication purposes is widely dispersed and each individual tool has been analyzed extensively in the communication sciences. By making an analysis of the advantages and challenges for participation purposes the feasibility of creating a questionnaire, for a larger more statistically sound research, can be tested (Babbie, 2012: 92). The matrix introduced at the end of chapter 3.2.3 is proposed as a method that can be employed in subsequent studies. It maps the different participation tools in use in one project and can be used to visualize the efficiency with which goals are pursued.

A suitable research design for exploratory research is the case study design. “It allows for a detailed and intensive analysis of a single event or case” (Bryman, 2008: 52). The logic guiding a case study is the idiographic approach: unique features of a case are studied in order to establish a thorough understanding of concepts (Bryman, 2008: 54). In this thesis the case study design is combined with some characteristics of a comparative research design. The policies mandated by different

30 municipality departments were studied in depth to create an understanding of the goals and levels of participation aspired. However, the organization itself is not the object of study. The case study design is chosen because it limits the variables that influence the experiences of those managing construction projects: the nine project managers interviewed represent different projects, but they do share a common institutional setting in which they operate and have the same policy guidelines to adhere. The institutional framework that characterizes this case was set out in Chapter 2.3.

Figure 6

The policy documents and project websites are, together with civil servants, the units of analysis. Units of analysis (or the level of observation) are: “those things examined in order to create summary descriptions of all such units and to explain differences among them” (Babbie, 2012: 99). In this instance it is not a difference that has to be explained and extrapolated, but rather exploring the experience of a particular group (employees designing and executing participation processes). At the level of analysis is E-participation in large scale construction projects. Goal of the study is to eventually generate new hypotheses, provide suggestions for further research and give policy recommendations- on the use of E-participation tools for public participation in construction projects.

Alan Bryman distinguishes five types of case study design. Construction projects in Amsterdam fit ‘the representative or typical case (2008: 56)’. The case study is chosen because it exemplifies a broader category of which it is a member. Construction projects in Amsterdam are expected to be exemplary or even serve as an example for urban planners in the Netherlands. The civil servants that coordinate these projects have experience in involving the public in a context in which the public is generally less informed, since the distance between government and the public is more problematic in areas with a larger constituency (Vetter & Kersting, 2003).

A case can be approached with assumptions or in an open, uninformed manner. With an open approach the rigor is derived from the process with which the data is collected. This approach is often combined with observational or participatory research methods. When applied to interviews it leaves freedom of thought to the interviewee and allows for the investigation of patterns beforehand unknown. However, in this study is chosen for an opposite approach: based on literature and policy documents, the case study is entered with strong assumptions. This approach is suited for rebuilding

31 and improving theory in settings not yet studied (Babbie, 2012: 310). The justification for the semi- structured interview as research method will be explained in chapter 5.2.1. The comparative element is the exploration of the motivations that underlie choices for different tools in different projects.

In the theoretical chapters 2 and 3, three assumptions have been formulated:

Assumption 1: Online tools are deployed to enhance public participation. Assumption 2: Civil servants give primacy to instrumental goals over democratic goals in public participation in construction projects. Assumption 3: In the early phases of urban planning high levels of participation are not fostered.

The first assumption signifies that online tools are deployed with a reason, so there is actually a meaningful object of study. The second assumption signifies that civil servants are in the first place expected to argue from the perspective of the project. The last assumption justifies the selection of cases. Projects in the last two design phases were selected, because they are assumed to generate the most insightful results. 5.2 Research methods This thesis applies two research methods. Firstly, a policy analysis which was presented in the body of literature. This policy analysis serves as case description. The second method consists of interviews with Amsterdam civil servants on their experience with the deployment of E-participation tools in construction projects.

5.2.1 Semi-structured interviews Interviews are chosen as a central research method because interviewing allows the researcher to explore the personal experience of the respondent. A questionnaire limits the opportunities of a respondent to the set of assumptions that underlie the creation of the questionnaire (Babbie, 2012: 309) . Since E-participation is a relatively new topic and since strict guidelines on the use of these tools for public participation are missing, future policy on this subject will eventually be based on the experiences of civil servants using them and best practices that follow from it.

The advantage of a semi-structured interview is that it offers flexibility without losing sight of the frame of the research (Bryman, 2008: 438). The semi-structured design is favored over the unstructured design, because there is already a general notion of the topic under investigation. By postulating the expectations a framework is created that can guide the questions. Without this framework the comparative element of the design could potentially be lost: Interviewees could have completely different fields of interest, which would make it more difficult to draw generalizations from the data. The advantages and challenges of E-participation that Amsterdam civil servants can experience are virtually endless. By limiting it to those derived from literature the scope of the research is set. In doing so, certain topics16 are left out of the discussion, but can still be brought up by interviewees. Questionnaires do not offer the opportunity to discover alternative views or to pose follow up questions. The conversation is mostly left to the interviewees, so they can come up with complementary and additional issues that need to be either further explored or produce interesting

16 Other topics that might be discussed are for example the ethics that arise from the gathering of online data.

32 suggestion for further research on the same topic (Bryman, 2008: 439).

The topics of the interviews are determined on two separate interests. The added value of the specific tools that are used. Hence, with what success are different tools deployed and what are considered the advantages and challenges. The other, more central question to this thesis is: how does the deployment of these tools relate to the civil servants goals with the participation process. To answer these questions, each tool is reviewed separately, according to an interview guide presented in Appendix B. 5.3 Data collection This research aims to both describe and explore the conduct of a Dutch municipality in this new branch of public administration: E-participation. There are two arguments for using urban planning as the domain to study this topic. (1) The satisfaction with the living environment is a strong predictor for citizens’ satisfaction with local government (Li & Thomas, 2012). (2) Urban planning is less concerned with the redistribution of wealth and power. Although this notion is challenged, in general urban planning is considered relatively a-political (Leino & Laine, 2012) The first notion is relevant because it forms an incentive for participation, whereas other domains of politics might be to technical for the general public to participate. The second notion is relevant because it increases the opportunity for higher levels of participation. In case of redistribution issues it is less likely that powerholders are willing to share power with citizens, because the consequences of loss are expected to be too high (Olson: 1965). It is thus expected that urban planning is a good test case to offer insights on how the public can be involved in decision-making through online means.

The municipality of Amsterdam is deemed suitable for the study of new practices on public participation because it has a large planning bureau and has the expertise and manpower to adapt and incorporate new practices for the purpose of public participation. There are several projects operating at the same time, with civil servants that have to adhere to the same policy guidelines. The comparison is more useful, because the civil servants do not operate with different restrictions, on the use of online tools, imposed on them.

5.3.1 Policy documents For the collection of policy documents a combination of the following search methods were deployed: Google, the municipality website (www.amsterdam.nl) and email correspondence with the council clerk (raadsgriffie). This data collection is not done by sampling, since all regulations and formal statements that cover public participation incited by the municipality of Amsterdam or the Projectmanagementbureau Amsterdam are included. The gathering of data was done through snowball sampling. This refers to the process of accumulation as each policy document provided information for complementary sources (Babbie, 2010: 193). The selection of policy documents on public participation is not limitless. In 2000 participation gained renewed attention in the municipality of Amsterdam. Because of the financial mismanagement at the Noord/Zuidlijn and the civil protests that followed, a revision of the public participation policy was demanded (Stadsregie, 2002). 2002 was therefore taken as the lower time limit for the collection of policy documents. In practice, only documents that appeared in the last ten years were selected, since documents were introduced as replacement for earlier documents on public participation, communication or construction guidelines.

5.3.2 Interviews The study aims to explore the relationship between goals and tool selection and to create an overview of the advantages and challenges that civil servants experience in the use of E-participation tools. In total ten respondents were selected, each representing a different construction project. When the interviews were conducted the goal was to interview projects in all different stages and specifically look at forms of participation within these different stages. However, after the first interview, conducted at the Zuidas dock, it became apparent that earlier phases of the construction process have little room for participation, due to insecurity on the feasibility of project elements. Thereafter the focus shifted to projects in the last two phases, though the project at the Hamerkwartier forms an exception. At the offset another criterion for the selection of projects was that the project was a so called ‘large scale construction project’17. Only these projects were sure to have a so called “area manager” (omgevingsmanager), a civil servant directly responsible for the coordination and oversight of all activities relevant to the participation process. Large scale projects are deemed more interesting, because of the relatively large amount of stakeholders. The amount of stakeholders in these projects is assumed too large for personal contact. As said, within this category of large scale construction projects in Amsterdam, only those that were past the research phase18, but are still in the construction phase were targeted. This phase-of- construction-criterion left 17 of the 25 large scale construction projects in Amsterdam suitable for research. This selection was narrowed down, because the nature of some projects was not deemed suitable for the study of citizen participation, since they did not directly affect a geographically- connected group of citizens19. Of the eleven remaining projects only six were finally incorporated in this thesis, as a result of non-response. To atone for this lack of data, other suitable large construction projects were selected based on the suggestions by interviewees. In doing so, the collection of data is

Table 5 a combination of a convenience sample and a snowball sample.

17 https://www.amsterdam.nl/wonen-leefomgeving/bouwprojecten/bouw/groteprojecten/ 18 The research phase is the second phase of project planning, but does not allow for high levels of participation, because this phase determines the proposal to the city council. See chapter 2.3.2. 19 For example: the development of the kop van Java is the development of public space and a hotel on a relatively isolated part of Amsterdam. The restructuring of Leidseplein considered to technical: it focusses on infrastructural improvements with to diffuse stakeholder. The Oosterdock project focusses on the restructuring of the water.

Table 5, gives the sequence in which the interviewing took place. Though two interviews are not mentioned: When still in the starting phase of this thesis, the civil servants responsible for participation in Rapsody West and Noord/Zuidlijn were already interviewed. These interviews were used to get acquainted with the subject. The interviewees were later contacted again, when a better understanding of the subject and thus a better structured interview guide was created.

The interviews were conducted through skype, telephone or by visiting the civil servants at their office space. This combination of methods was chosen, because setting physical meetings proved to be very problematic. The different occupational titles of the civil servants, and different ordering organization also poses a threat for the comparability of the results, it did however, provided this thesis with a more diverse set of viewpoints on E-participation. This diversity of viewpoints is an alternative criterion for a scientific research methodology and will be explained in chapter 5.5.

The interviews do contain some sensitive information, some interviewees asked me to not literally refer to their statements. In order to fulfill this request the interviewees are labeled respondent A to J. This labeling is in another sequence then displayed in the table. In doing so, the quotes cannot be directly traced back to my interviewees. The transcripts are visible for the first and second reader of this thesis, but won’t be published.

The semi-structured interview setting definitely offered benefits, but during the interviews shortcoming were also revealed. In some cases the answers of respondents were not straight forward enough for categorization. Next to this, there was in one occasion chosen to interview two civil servants at the same time, because this was more convenient to the both of them. The data retrieved from this duo-interview was harder to analyze and categorize, because to some answers not both interviewees responded. Further limitations of the research design, will be discussed in Chapter 7.1.1. 5.4 Operationalization The transcripts of the interviews are treated as written data sources and for the analysis a coding schedule was used. Text sections are labeled as being relevant for either the goals of participation, the E-participation tool in use, or the advantages and challenges experienced by the civil servants. After the labeling, statements of the interviewees were provided with a code in order to categorize their answers in different indicators. This coding schedule provides overview and clarity on the data and thus helps to an answer the two-folded research question

“What is the relationship between the goals that civil servants pursue and the type of online participation tools that are used?

“ what do civil servants experience as the advantages and challenges of this online participation process?”

The N of this research is too small, to generate conclusions on the correlation of variables. I.e. it is impossible to statistically prove that there is a relation between the goals and E-participation tools chosen. Statements are presented to speak for themselves and will be used to generate better

35 concepts and expectations. The answers provide a tentative proposal for a relation between the goals and tools. Many relevant statements were made in sections of the interview not necessarily aimed at getting an answer. On the other hand, questions not always lead to useful answers. The statements made in other sections of the text will be highlighted according to the proposed coding schedule. Directly after the statement the categorization will be displayed.

5.4.1 Goals The fourth sub question: What goals do civil servants aspire with the public participation process in large scale urban construction projects? Will be answered by both an open ended question, and by ranking the six project goals. The goals of public participation are in the analysis separated in instrumental and democratic goals.

Goals of public participation: Legitimacy, crowdsourcing, cost-efficiency, inclusion, skills & virtues, and deliberation.

At the start of each interview the question is asked, what goals the interviewee pursues with the participation trajectory, the interviewee is free to state his or her goal. The goals that were derived from literature are at the end of the interview shared with the interviewees. Interviewees are then asked to rank these goals in importance and to elaborate on their

Table 6 sequence of choice. In doing so, a general notion on the importance ascribed to these different goals is created. The emphasis on certain goals can help to theorize on the motives to (not) deploy certain tools.

For the analysis of the goals was asked what planners in general perceive as the advantage of letting the public participate, thereafter the question was posed what goal or outcome of the participation process they desired. Parts that point towards one of the goals of participation, derived from theory, are coded accordingly. The interpretation of answers will be presented in the result section.

5.4.2. E-participation tools Sub question five: What tools do civil servants deploy to achieve their goals in large scale urban construction projects? will be answered by asking what tools were used and asking why that specific tool was used. Based on the policy documents it is assumed that (if the project allows it) the enhancement of public participation is desired (Gemeente Amsterdam, 2012).

The type of online tools that can be used for online participation are virtually endless. However, in practice the following online tools, discussed in chapter 3.3, are expected: forum, website (for information display), chat-function (website), E-mail function (website), reaction function (website), online newsletter, online opinion polls, online questionnaires, twitter, Facebook, LinkedIn, YouTube, Instagram, WhatsApp, Flickr, and different forms of PPGIS and participation apps (Ergazakis e.a, 2012). The latter two, PPGIS and participation apps, are not part of this study, because they are not (yet) deployed in Amsterdam. On the outset of this thesis was found that PPGIS tools are seen as promising

36 means to increase both quantity and quality of participation, however the implementation of these types of tools has so far proved to be troublesome, due to low levels (in an absolute sense) of participation. The online participation tools can differ on two dimensions. The first being the function of the tool and the second being the direction of communication. The function of a tool can be: information display and provision of services, interaction, participation, and collaboration. The function of tools corresponds with the level of participation they foster. The first three functions are forms of indirect democracy, while the latter two are tools for direct democracy.

Level of participation: The extent to which the public is able to influence the decision making process.

The other dimension is the direction of communication. The direction of communication can be one- way, two-way or facilitating exchange. In the latter, civil servants do not actively participate, they only facilitate by providing citizens with the means for collaboration. Civil servants either use the outcomes of the debate or, in case of empowerment, leave execution to the citizens as well.

Direction of communication: The opportunities that are offered for communication: From government to citizen, from citizen to government and from citizen to citizen20

For the analysis of E-participation tools was asked if there was a possibility for interaction, and whether

the tool also allowed for interaction between interested parties. These answers determine the direction of communication and are coded accordingly. The analysis of answers to determine the direction of Table 7 communication of an E-participation tool contained little ambiguity. However, the categorization of the function of tools proved to be too complex. The interpretation of the answers that were given on the question: “What goal did you pursue with this method?” and “how well did you succeed?” are highlighted purple and will be presented separately in the result section.

5.4.3 Advantages and challenges The theory and policy analysis were used to formulate expectations on the advantages and challenges of online participation tools in the participation process. These findings are also ‘tested’ in the analysis of semi-structured interviews. However, the notion of testing should be nuanced. The research design does not match the ideals of a deductive research design. The expectations that have been put forward are assembled by synthesizing findings from E-government literature, with findings from public participation literature and policy. The expectations are not the product of an empirical investigation and thus lack a scientific basis. They are therefore used to guide the interpretation of the interview transcripts. They are used to formulate new, better supported hypotheses on the advantages and challenges of E-participation tools. And thus provide an answer to the sixth and seventh research question

20 Citizen also encompasses local business owners and representatives of organizations from civil society

(vi) What advantages do civil servants experience in the deployment of E-participation tools in large scale urban construction projects?

Advantage of E-participation: A functionality that allows civil servants to better pursue the goals of public participation.

(vii) What challenges do civil servants experience in the deployment of E-participation tools in large scale urban construction projects?

Challenge of E-participation: An effect of deploying E-participation tools that hinders the attainment of the goals of public participation or counteracts the goals of public participation.

As said the expectations are not tested but used as guidelines for the interpretation of interviews. For every online and offline tool is asked, what goals civil servants pursue with them. For the online tool is then asked what they consider advantages and challenges of the method in achieving this goal. The expectations will not be directly asked to the respondents, because it is expected that this might trigger socially desirable answers (Bryman, 2008: 699). Civil servants might recognize some truth in all the statements, though they do never experienced it as such themselves. The goal is to investigate, what advantages and challenges are most prominent in their experience.

At the end of the interview there will be a general question on the advantages and challenges of online participation methods over offline participation methods. The transcripts of the interviews are approached as a normal written data source. The goal of the analysis of this data is to make a categorization of different views on the deployment of E-participation tools. The expectations are used to label statements, made by civil servants. Advantages that were expected, but not named will therefore be discarded as important advantage or challenges, new hypotheses might be generated by the interviews.

The answers to the questions on advantages and challenges are categorized as either instrumental, democratic or both. The interpretation of answers, so why it does or does not fit an expected advantage or advantage, will be presented in the result section.

Table 8

5.5 Pitfalls Alan Bryman distinguishes three criteria for the evaluation of social research: reliability, validity and replicability (2008: 31). The research design chosen in this thesis has several pitfalls when applying these criteria. The reliability of the design is problematic, since it is hard to establish if the results of the study would be repeatable (Bryman, 2008: 32). The study is concerned with establishing the experience of civil servants in deploying online tools. The experience is conceptualized as advantages and challenges noted by civil servants in interviews. However, the conception of what an ‘advantage’ or ‘challenge’ is, can differ among the interviewees.

The replicability of the study, is concerned with the option for other researchers to replicate the research design (Bryman, 2008: 32). The semi-structured interview guide can be deployed in other cases as well. However, the categorization of answers proved to be problematic. Since this design is aimed at generating new hypotheses, and thus concepts, the goal is to elaborate extensively on the problematic features of this conceptualization. Another problem of the design is the specific case in which it was applied: construction projects. Public participation is also relevant for many other parts of government and it is doubtful how well this design can be translated to these other domains. Construction was chosen, because there is a clear conception of the contemplated end-product and little ambiguity on the side-effects. This is very different for other areas of policy-making, such as security or education. This study can be used to derive concepts from, but the design is not suitable to replicate in another domain.

The validity is concerned with the integrity of the conclusions that are generated in the research (Bryman, 2008: 33). The internal validity is not relevant for this explorative design, because there is no causal relationship investigated: it is not about the effect of goals on deployment of tools. The thesis aims to deduce whether there is a relationship between the two and if the two are related according to civil servants. The external validity is concerned with the generalizability of the results. This thesis aims to generate new hypotheses, whether these results are valid for a larger population could be tested with more quantitative sound methods. The ecological validity is the extent to which the results have implications on everyday life. The semi-structured interview aims to leave civil servants the freedom to elaborate on their work life experience. This type of validity is therefore expected to be addressed better in this design than with a quantitative approach.

For qualitative research in general and the explorative research in particular, the three criteria mentioned are thus problematic. Therefore the guidelines suggested by Anselm Strauss and Juliet Corbin to maintain high standards of scientific research when conducting qualitative research (Babbie, 2010: 308) are adhered. 1. Think comparatively: Compare numerous incidents and sources to avoid biases that can arise from interpretations of initial observations. In this thesis very different cases were studied. 2. Obtain multiple viewpoints: Compare different points of views of participants. In this thesis this is done by comparing the research that is already done on user-experience with public participation tools (Michels & de Graaf) (Blakeley, 2010) (Seltzer & Mahmoudi) (Brabham, 2012) (Rosol, 2010) with the interviews done with civil servants and the vision of the municipality. 3. Periodically step back: Keep checking your data against interpretations. 4. Maintain skepticism: Regard statements as opinions and threat them accordingly in your analysis.

6. Results

This section will present the results from the empirical research. Ten different (large) urban construction projects in Amsterdam were investigated. Studying the use of social media is a complex endeavor, since the structure, both in deployment as in responsibilities on participation differ for each project. In the last chapter a conclusion will be drawn based on these results. The implications of the outcomes presented in this chapter will then be discussed.

In the first paragraph of this chapter the descriptive statistics of the case are given: the characteristics of the projects in which the interviewees coordinated the participation process. Thereafter the goals of participation, as described by the interviewees, will be discussed. This will be followed by an overview of the participation tools deployed in each project. Of each tool will be discussed what direction of communication was fostered with the deployment of these tools and what function.

This chapter will conclude with the advantages and challenges that were experienced in the deployment of E-participation tools. In doing so this chapter aims to answer the four remaining sub questions:

6.1 Project description

Figure 7

In this thesis ten projects were investigated. The selection of these projects was both a convenience sample and a form of snowball sampling. During the interviews it became apparent, that the organizational structure21 and the nature of the project influences the opportunities that are offered for participation. The participation process is often a tailor-made product, in which those responsible for it, have much freedom of design. Though the municipality offers guidelines for the participation trajectory, the reality of construction is often not as clear as the guidelines would suggest. That the reality of policy differs hugely from reality became apparent during the interviews, and necessitated some changes in the selection of respondents. Therefore was decided to not only focus on large scale construction projects, but look for projects that differed as much as possible. The focus therefore shifted from just employees of the Projectmanagementbureau to multiple organizations involved in construction. Two interviewees pointed to the interests of including the projects in the boroughs, because of their differing vision on public participation. Based on this suggestion the project at the Buikslotermeer and Delfslandplein were added.

Another reason for a lack of uniformity in the participation process, stated by four of nine interviewees, is the recent economic crisis. This crisis left many plans unfinished, since the economy is again growing and there is a growing demand for living space in Amsterdam, several projects have to be completed with increased urgency. This was also stated by respondent F: “The crisis [..] It created another form of development. We used to start one phase, at different places simultaneously, but because there was no more money available, multiple projects were put on hold. […] Now luckily the crisis seems to be over, we have to develop very rapidly on multiple places, part of this rapid

21 As was discussed in chapter two, there are several organizations involved in the construction project. The organization can be either coordinated by the Projectmanagementbureau, ‘Land and development,’ a borough or, in case of the North-South axis, and the North-South dock, an independent organization.

development is that some steps are merged, participation is therefore also a bit shuffled (Appendix C: 43).’’

The projects differ on: location, the type of project, the organization(s) responsible for the participation process, the phase of the project and the relevant stakeholders. This selection of descriptive statistics was based on the VROM guidelines presented in chapter 2.4.1. The ministerial report states that for choosing the form of participation- the size of the project, the phase of the project, the goal of the project, the target group and the capacity to both gather and use input received from the public- should be considered (VROM, 2010).

Table 9 The type of project describes the most important end-users of the project. The execution of the participation process describes the organization for which the interviewee worked. It is thus possible that Ground and development commissions a project, but that the design and feedback of the communication process was conducted by an employee of the Projectmanagementbureau. As was

discussed in chapter 2.5.2, the phases of the project can be: the strategy phase, the research phase, the program and design phase and the execution phase. This was not for all projects completely straightforward, therefore the part of the project that was developed the furthest was taken as phase of the project taken up in table 9. For the stakeholders, was asked who are the most important stakeholders. Those listed in the table below, are those mentioned by the civil servants. This does not mean there are no other stakeholders than those mentioned. 6.2 Goals of participation. In the theory section six goals of participation were deduced from theory. These goals can be pursued with both electronic and traditional participation methods. These goals were separated in instrumental and democratic motives, however in practice there appeared an overlap between the two, which made the concepts more troublesome to use for analytical purposes.

In this chapter the findings on the goals and the shortcomings of the concepts in the experience of the interviewees are presented. The goals deduced from theory were:

Instrumental goals

1-Legitimacy: The extent to which participants and other key actors support the procedure and its outcomes. 2- Crowdsourcing: The public is used to access expertise and as an emerging problem-solving model that leverages the collective intelligence of online communities for specific purposes. 3- Cost-efficiency: Participation of the public helps to speed up the political decision-making processes and can lower costs by supporting construction processes.

Democratic goals

4- Inclusion: Allows individual voices to be heard and takes diversity of opinion into account. The outcomes of public participation should reflect the interest of all citizens. 5- Debate: Create an open space for information exchange and stimulate people’s ability to listen to each other’s arguments and to shift preferences. 6- Skills and virtues: Citizens enhance civic skills (debating public issues, running meetings) and civic virtues (public engagement, feeling responsible for the living environment, reciprocity and an active participation in public life).

Table 10

First the question was raised what goals are in general pursued with a participation trajectory for construction projects. The goals of legitimacy and crowdsourcing, though stated in different phrasings, were prevalent in the answers of the interviewees. At the end of the interview the six goals were stated and the interviewee was asked to rank them in importance and elaborate on their choice of sequence. All interviewees stated that each of these goals were to some extent addressed, but not all as an explicit goal or even deliberately.

The development of skills and virtues is by none of the interviewees considered a goal in itself. It is considered a responsibility of the state or municipality and at best a side effect of the participation process in construction. As respondent E stated: “I think skills and virtues are the least important for us. It is not like we believe that we are going to thrust the people up in the march of civilization. That’s my opinion. But we are a project organization, we are responsible for the development of land, maybe if you are going to discuss this with someone from the borough [..](Appendix C: 46).”

Deliberation or fostering debate is not by all interviewees considered an important goal. However, it is recognized that online discussions can generate information that enhances the decision-making process. This makes it troublesome to define the underlying goal, because in this sense it overlaps with legitimacy and crowdsourcing. Debate generates knowledge otherwise unknown to planners. An adequate response to topics that are discussed can both increase the legitimacy and the quality of the project.

As was stated by respondent A: “We do not see debate as a goal in itself, because it happens anyway, the debate will emerge anyway, and we don’t see any disadvantages of it. Although it is no goal (Appendix C: 9).” Respondent D states that debate is actively stimulated, but also as a means to generate information relevant to enhance the quality of the project: “Yes our main goal is to have a discussion with the citizens, and to inform them, was informing also a goal? “Interviewer: No, it's about the underlying goal of informing. Interviewee: “Well so we can manage expectations, is there hindrance to be expected, if yes how much, when, what can we do about it, and if people have ideas about it, on how it could be lessened, than we want to discuss this (Appendix C: 33).”

Inclusion is a goal within each participation process, but is not considered an explicit goal of the participation process itself. All interviewees mention troubles in reaching certain groups22 they would like to involve in the process. Therefore these groups are targeted more intensively. The underlying goal is to get a more representative image of the neighborhood. Inclusion in itself is only stated as a goal in the three projects that explicitly want to integrate a new housing project in an existing neighborhood. As respondent C puts it: “Yes we want a soft landing. Yes, because also these new inhabitants, that might be a whole different type of inhabitant, we want to make this happen smoothly (Appendix C: 23)”

One of the interviewees mentioned a form of cost-efficiency as a goal on their own account. Respondent G: “[The important goals are] At first a better plan, the second is support and the third is time gain. [..] Time gain is acquired in the phase of appeal and objection. [..] There is being worked

22 There are several notions on demographics, however the digital divide and language are considered barriers for E-participation to reach the goal of representation or legitimacy.

44 with partial destination plans23 for this area. For every project there is a separate destination plan and the first separate plan was without revision and appeals on the destination plan, thus this means nevertheless a half year of time gain (Appendix C: 52).” However, this is not the true definition meant by cost-efficiency. Cost-efficiency refers to a situation in which the public can fulfill tasks otherwise performed by paid labor.

Apart from respondent G, none of the interviewees considered cost-efficiency an important goal of the participation process. The interviewees where positive about the utility of a participation trajectory, but participation was not considered a process that in itself could save money. Respondent B said on participation: “Well, cost-efficient it isn’t, because there are a lot of civil servant hours in it, but hopefully that will pay off in the satisfaction and quality of the project (Appendix C: 17).” None of the respondents made a remark on the possibility to outsource activities to the public. However, one of the respondents did mention the utilization of an already active community Facebook page, but was urged to state they were not ‘using’ them to save money: “Interviewer: [..] You have most of the online tools outsourced to the inhabitants […] Interviewee: Yes, but we are not outsourcing it or something. It is more like, it is there and we use that. Interviewer: But outsourcing is not wrong or right. Interviewee: Oh okay, well there is little debate on these pages, but if there is something, I have also liked all the pages, and I follow everything, so if there is something then I can always respond if I think that it is useful to respond( Appendix C: 27)”

A notable result is that the three smaller projects are the projects in which there exists collaboration with a self-organized Facebook community. These are also the projects that do not maintain a Facebook page themselves. Though cost-efficiency is thus not explicitly mentioned, making use of an already existing community does provide civil servants with information otherwise only to be obtained by investing time in the maintenance of an online platform.

For legitimacy there are several synonyms like ‘a soft landing’, ‘we want people to be happy with the outcome’, ‘satisfaction’, ‘positive reactions’. Legitimacy is seen as a broader concept then stated by Arnstein. It reflects the concept as stated by Geurtz and Wijdeven: ‘legitimacy depends on the government’s ability to both reflect the will of its citizens and handle demands in a timely and efficient manner (2010: 534).’ Five interviewees explicitly mentioned their organization is there to serve ‘the people’, ‘The Amsterdammer’ or ‘the inhabitants’. This vision was presented in several instances. Respondent B said “[A high level of participation] is very important, because the municipality is there for the citizens of Amsterdam, so it is important that the citizens back you, or at least your plans (Appendix C: 13).”

Crowdsourcing is seen as an important goal of public participation. The interviewees state that participation, or citizen input, improves the overall quality of the project. As respondent C states: “Well it is just important to know what is happening in the neighborhood, they do see more (Appendix C: 36).” More input is in general associated with higher quality. As interviewee I states: “You of course always have to listen to the opinion of the public, because they will have to show up if the [name of the project] is being designed, the interior has to be directed towards that public, otherwise people won’t come (Appendix C: 68)” Also negative feedback is considered an advantage: “Well it could of

23A destination plan (Bestemmingsplan) is the official planning statement for a designated area.

45 course be that people are not positive about it, but that’s still not really a disadvantage, because it is better to know things in the starting phase, then when you get to hear them on hindsight (Appendix C: 13).”

To conclude, the most important two goals, mentioned by the interviewees, are (1) crowdsourcing (in order to enhance quality) and (2) legitimacy. There are no notable differences on goals among the different projects. Debate and inclusion are both considered important aspects of participation but are merely seen as a means not an end. The emphasis on indirect representation rather than direct democracy. Interviewees thus hint that inclusion is not a separate category, rather it is seen as a requirement for legitimacy. Cost-efficiency and skills and virtues are rarely considered goals of the participation-process. The value of participation is not monetarized and skills and virtues are seen as a positive side-effect, but not as a responsibility. 6.3 E-participation tools This chapter will present the results on the fifth sub question: What tools do civil servants deploy to achieve their goals in large scale urban construction projects?

In the interviews all interviewees were asked which online tools they deployed. If the interviewee was in doubt tools, of the list of tools described in chapter 3.3, were suggested:

. One way: - Website -newsletters -emails - blog -photo’s & video’s -Wikipedia

. Two way: - Website - Twitter - crowdsourcing - surveys - Instagram

. Public exchange: - Website - Facebook - Twitter - Google+ - Foursquare - Instagram - fora

For the tools deployed is asked, who is responsible for the content(management) of the tool, what group is targeted, which group is actually addressed, what goals they pursue with the tool, to what extent that goal was reached, and to conclude what the civil servants consider as the advantages and disadvantages of the tool. In chapter 3.3 the following definition of E-participation was established: “The exploitation of ICT for engaging citizens to participate as much as possible to democratic procedures, interacting among them, as well as, with politicians and decision makers and providing them with the necessary information and appropriate rights in a way that reinforces their role in the decision making process (Ergazakis, 2012: 2).”

‘To participate as much as possible’ is operationalized as the level of participation. These are the six forms of participation described in chapter 2.2: Non-participation, E-informing, E-consulting, E- involving, E-collaborating and E-empowerment. Based on the policy documents it is assumed that (if the project allows it) the enhancement of public participation is desired (Gemeente Amsterdam, 2012). Yet, If civil servants want to engage citizens to participate as much as possible they have to consider how to collaborate and where to share information (Sandoval & Gil-Garcia, 2012: 73). The

46 combination of online and offline tools is thus the civil servants answer to the question where and how participation takes place.

Table 11 depicts all the tools that are deployed in the different construction projects. The count, refers to the amount of projects in which a certain tools is deployed. What can be seen is that the most widely used tools, are tools that display information such as an information page and online newsletters. In many instances these tools have increased the amount of project data available to people and, though not asked in the interviews, they probably replaced paper tools and partially replaced certain responsibilities of information desk personnel (Janssen & Estevez, 2013).

Table 11

Next to the informative tools, many of the projects deploy a project Facebook page24 and/or a twitter account. The way in which the both are used differs per project. In some projects they are used as tools for the provision of service (to help interested investors and buyers or answer questions of residents on construction activities).

24 A project Facebook is maintained by the civil servant, ‘community tools’ are maintained by citizens, local business or civil organizations.

In other projects Facebook is valued for its ability to foster debate, the content generated through debate is seen as useful information for the enhancement of the project quality. “[..] but you do have, that when I put things on Facebook, that people respond to each other. Like: Yes that is a good idea. There it is of course a lot easier to design it yourself (Appendix C: 17)” That the consultative ability of social media is valued will be further displayed in chapter 6.4. the content that is generated through online conversation is by some interviewees valued higher than traditional methods of large scale opinion collection, such as questionnaires (Appendix C: 48).

Instagram, Flickr and YouTube were deployed only in one project, and can in that project be considered non-participatory: “[The target group of Flickr and Instagram?] Well that is rather general, yes that is just, yes just show people the project, so interested people, involve people in construction. [..] we put Facebook online and make picture. Interviewer: is there communication beneath photo’s? Interviewee: No, that is less so, once in a while some question, but mostly it happens on our website (Appendix C: 37).”

There are three projects in which there are active online communities. These communities were either involved in decision-making on the design of elements in public space or were mandated to initiate projects autonomously. In two of three cases the participation was in the hands of area managers employed by the borough commissions. The projects in which the community Facebook was involved in decision-making were in project size the smaller projects. Notable is that the outcomes of these community pages were defined in terms of skills and virtues or citizenship, but that this was not an explicit goal with their involvement.

What became apparent is that most projects offer higher levels of participation such as involvement, but that this form of participation is still completely reserved for offline participation methods. Citizens are allowed to participate through participation events, in which they can provide civil servants with suggestions, or citizens are asked to take place in citizen panels. These citizen panels often have a participatory role. The panels are asked to represent the interests of the neighborhood, and discuss decisions on the composition of the public space. Almost all interviewees state that online is, as was also stated in the municipality documents, only an additional service: “ I can imagine that they think participation evening, boring night, but that by using Facebook, and photos and uploading movies, that kind of stuff, you do invite people. It must be an interplay. Use online methods that get them to you offline. (Appendix C: 64)” Five of the six interviewees that maintained a Facebook page stated that an important goal was to involve people in the offline participation tools such as participation evenings and citizen panels: “We want to attract as many people as possible to the evening itself, in case this doesn’t work out, then there is also the possibility to let us know online (Appendix C: 13).”

Table 12

The results show that E-participation tools are not yet deployed to foster more direct forms of democracy. The tools are directed at providing information, providing services and at fostering interaction among citizens in order to acquire information and show progress. The function of Facebook and Twitter differs per project. Facebook is deemed useful to share information with those that are interested. Twitter has the same purpose, but is handled more centralized and is thus more used for business contacts and the provision of services: It gives information on construction activities that affect residents or other users of the public space. Though Instagram, Facebook, Flickr and YouTube were fall within the definition of non- participatory tools, they do help to some extent to achieve the goal of inclusiveness. The tools have a larger reach and therefore help to interest and involve a larger group in Amsterdam construction activities. However, these tools do not provide citizens with means for meaningful participation.

The conclusion is that E-participation tools, when maintained by the municipality, are used for informing and consulting. Involving people in the decision-making process still happens through traditional means, though planners experience that the quality of these offline methods can be enhanced by E-participation tools.

6.4 The advantages and challenges of E-Participation An advantage of E-participation is defined as: A functionality that allows civil servants to better pursue the goals of public participation. A challenge of E-participation is defined as: An effect of deploying E- participation tools that counteracts or hinders the attainment of the goals of public participation. In chapter 6.2 was established that the interviewees emphasized legitimacy and crowdsourcing as the most important goals of public participation. This chapter presents how employees perceive the deployment of E-participation tools in general. In Chapter 6.4.1 and 6.4.2 what they see as the advantages, or added value, of these tools compared to the offline methods already in use. In chapter 6.4.3 and 6.4.4 what civil servants see as the disadvantages, or challenges, of the deployment of E- participation tools. These results were generated by analyzing five questions posed in the interviews.

Though this question was not specifically asked for this purpose, the first answers useful for analysis came out of the question: “To what extent did you reach the goals you intended with the deployment of this E-participation tool.” The second source of data came from the questions that were asked after the discussion on each online tool separately: “What do you consider the advantages of this tool?” And “What do you consider the disadvantages of this tool?” The last answers that were used for the analysis of advantages were the answers to the questions: “What do you consider as advantages of online participation?” and “What do you consider as disadvantages of online participation?”

It has to be noted that not all interviews were conducted in exactly the same fashion; there are two reasons for this. First, the interview process was also a learning process. During the interviews it became apparent that some questions were better suited to create an atmosphere in which the interviewee talked freely on the advantages and challenges. The quantification of the data mentioned in this chapter should therefore be seen as an indicator not an absolute measure. That a certain advantage is not mentioned in an interview does not necessarily imply that the specific advantage is not present in that project. Secondly, there were differences in project and occupation of the interviewees, which made some questions redundant. For example in the Hamerkwartier, the construction still had to start: the participation trajectory was thus not yet fully developed.

For the analysis of advantages, statements were labeled instrumental, democratic or both. These labels are used to assess in which category of advantages statements fitted. The expectations not mentioned are discarded, new proposed advantages are added. Due to the limited sample size, the confirmed expectation should not be perceived as confirmed hypotheses; they are hypotheses suitable for further research.

6.4.1 Instrumental advantages Instrumental advantages are functionalities of E-participation tools that allow civil servants to better pursue the goal of legitimacy, crowdsourcing or cost-efficiency through public participation. Based on literature and policy analysis three expectations on instrumental advantages were generated.

Expectation 1: E-participation tools provides participants with information, they could otherwise not access (easily).

All projects25 have a project website and/or a newsletter that provides information on the activities. Twitter is also commonly used for this purpose; specifically in the infrastructural projects the interviewees stated that this was a good channel to keep interested parties and press informed. Yet, not all the information on these three tools fulfill the definition of an E-participation tool stated in Chapter 3.2. Some information would be scaled as non-information on the level of participation, because it is promotional material or just plain facts about the current state of activities. An example that this also poses a weakness was given by Respondent J: “We mainly let the project developers tell their story. Sometimes that is a bit to colored, that is what I notice now and then. Yes that’s a bit of a downside of a shared website. Sometimes it becomes a bit of commercial talking, that could be less (Appendix C: 79). The civil servants seem aware of the possible detrimental effects of information that does not contribute to people’s ability to influence the process: “You shouldn’t limit it to pictures of the first pole or something. Of course that should be added as well, but there must also simply be people that are able to put something up there [on the website], that it is not only from the municipality (Appendix C: 64.)”

Most interviewees also point to the advantages that E-participation tools have on the clarification of the projects process. As respondent G states: “[The website is] Yes some kind of project memory for current residents, there people can retrieve everything. Reports of meetings and presentations that were held, those are all to be found there (Appendix C: 53).” This vision, though not so outspoken, is shared by most civil servants: six out of ten interviewees emphasized that online participation is really an extra, an extra which makes participation more meaningful. As respectively respondent H & E stated: “My communication advisor came up the idea to also involve social media. So people who were not there [during the physical meeting], or could not join, or people who were there, to give them the feeling that the project does not stop, it goes on (Appendix C: 62).” “Really purely digital communication is mainly as an enrichment or an extra (Appendix C: 45).”

The first expectation is confirmed. In all ten interviews there is confirmation found that online participation tools, mainly websites, are considered an advantage, because it provides citizens with information more easily. However, the first expectation has strong ties with - and can thus not be seen apart from - other advantages. The informing of citizens is considered a necessity and websites are a cheaper and easier means to achieve this. In chapter 6.4.4 will be presented that this advantage is mainly considered an extra and not yet perceived as an argument to abandon non-electronic means of informing citizens. The challenges thus outweigh the advantages so far.

Expectation 2: Civil servants experience lower costs of the participation process, because of the deployment of E-participation tools.

The second expectation is derived from the idea that “By sharing information, barriers of time and space can be lessened (Dawes, 1996: 377).” This limiting of barriers of time and space can decrease the man hours put in public participation, and thus lessen the costs of the overall public participation process. At first sight there is overwhelming consent by civil servants that would confirm this expectation. Nine out of ten civil servants name convenience and velocity as important advantages of E-participation tools. Respondent D states for both LinkedIn and Twitter that they are “easy, quick and efficient (Appendix C: 39).” However it has to be taken into account that enhanced speed and user

25 Except the projects in the strategy phase.

51 friendliness do not necessarily imply lower costs of the participation process overall. [E-participation tools] “They are quicker, they are more volatile, so the hasty citizen will rather be inclined to use it. So you also have a bit more reach. You hope you do not only appeal to the traditional letter writer (Appendix C: 47).” And: “Placing a web message, that costs of course less time and in general you reach more people with it (Appendix C: 35).” This shows the advantage of lower costs, but many traditional methods, such as a paper newsletter are also still in place.

The second expectation is partially confirmed. Based on the interviews it is confirmed that civil servants experience that certain goals26 can be achieved at lower costs online. However, as was already seen in the discussion of expectation 1, this is perceived as an extra. The offline tools are still considered a necessity and online tools are therefore not necessarily lowering the overall expenditures on the participation process. The engineers of the process are able to attract more participants, include more diverse groups and generate more wisdom of the crowd, but not necessarily at lower costs.

Expectation 3: E-participation tools allow civil servants to mobilize expertise otherwise unavailable.

The third expectation was derived from the idea that expertise is mobilized more easily via the Internet. Knowledge, ideas, and experiences of citizens that would otherwise not found can now be utilized. This knowledge generation enhances the ability of civil servants to identify problems and can therefore create cost reductions (Carter & Belanger, 2005:6) (Brabham, 2012). It was found that civil servants are specifically enthusiastic about the new opportunities offered by E-participation tools that foster mutual interaction (between citizens). They are considered a valuable source for information, beforehand not available. The content that emerges from these discussions appears to be perceived as ‘more real’ or ‘more truthfully.’ It does not generate expertise specific for the construction, but a better image of concerns and complaints that are prevalent among citizens. Signaling and responding to these complaint on time contributes to legitimacy and quality of the project, but it also lowers the costs of the decision-making process: “Time gain you acquire if you have support for a plan, real support will make you win time at the appeal and objection [the final stages for council approval of spatial plans](Appendix C: 54)”

The online debate is considered a valuable addition to the civil servants toolbox, and is even assumed to be more useful then more obvious methods to acquire the publics opinion: “[in reaction to the statement: results of questionnaires are less useful] Yes indeed, mandatory questionnaires often generate a lot of clichés. If you have a forum, and people are responding to each other, the reactions are a bit more spontaneous, then people will eventually show the back of their tongue more easily27 (Appendix C: 48).” In the same fashion it is also found that online discussions are also appreciated, because they make small complaints more visible: “Facebook can also be good to just share thoughts, thoughts that might not be considered important enough to send me an email, but they are very interesting to read (Appendix C: 28):”

26 The emphasis is mainly on the ability of E-participation tools, especially social media, to draw attention from a larger (in some cases more diverse) group of people. 27 “not showing the back of your tongue” is a Dutch saying meaning not revealing your real opinion

In two interviews was found that these discussions generate better content, when they are happening on platforms that are maintained by citizens rather than the municipality itself: [In reaction to: are there annoying discussions on Facebook?] “No, no, no. That you will get usually if the municipality will organize such things, but if individuals do such a thing that is not so bad (Appendix C: 71).” “[The advantage of the community facebook] Well in this case, because it is done by an inhabitant himself, there is no suspicion of a conflict of interest. The inhabitant is really active in gathering and sharing information (Appendix C: 79).”

The third expectation is confirmed. The debate that takes place online generates opinions of citizens otherwise unheard.

6.4.2 Democratic advantages Democratic advantages are functionalities of E-participation tools that allow civil servants to better pursue the goal of inclusiveness, debate or skills & virtues through public participation. Based on literature and policy analysis three expectations on democratic advantages were generated.

Expectation 4: E-participation tools allow civil servants to engage those who rather avoid the public debate.

The fourth expectation was derived from the notion that the anonymity of the Internet can lessen the burden of engagement in a planning process and involve people who feel unqualified or incapable of participating in a participation event (Mandarano et al.,2010). In the interviews there was no real evidence found that this is an advantage that is experienced by civil servants in Amsterdam. The statement that came closest to this advantage was stated by respondent I: “[an advantage of online tools is that] people are able to take their time, so they can fill it in when it suits them, and with offline this is less so (Appendix C: 79).”

Though the fourth expectation is rejected, it was found that E-participation tools allow civil servants to engage citizens who would otherwise not participate. Just as respondent I cited above, four other civil servants pointed out that they experience E-participation tools helpful to reach participants that think participation methods that require physical presence are too much of a hassle. Respondent J states: “[Advantage of online tools] well definitely a larger reach, and those people are more inclined to react, while if you do that offline, then you also have meetings and stuff, if you also let them participate the it costs less time in this busy society (Appendix C: 73).” And respondent E states: “[E- participation tools] are quicker, they are more volatile, so also the hasty citizen will be inclined to use it (Appendix C: 47).”

Expectation 5: E-participation tools allow civil servants to engage demographic groups that are harder to reach with traditional participation methods.

The fifth expectation was derived from the research by Meyen e.a that states that social media attracts specifically citizens in the age of 25 to 40 (2010). This cohort is usually harder to reach for public participation. Next to this it is possible to tailor E-participation tools specifically to the demands of minority groups, for example by changing the language. Nine of ten civil servants stated variants of the argument that social media is indeed better suited then traditional methods to engage groups with demographics characteristics, that are otherwise less prone to participation.

However, the hypothesis only holds for the younger citizens. Respondent B states: “Yes you appeal to a somewhat younger target group. Yes it really enhances the participation process because you do appeal to another target group and it is also very efficient (Appendix C: 14).”

The possibility to target specific groups through promoted Facebook messages was also named as an advantage multiple times: “Well one advantage, if you really promote messages then you get, then you tap into a new target audience. [..] you suddenly saw a lot of the younger react [..] That was really a new target group we had, that was really very very funny (Appendix C: 37).” However, this targeted promotion was by another interviewee not considered very useful for attracting minority groups. He stated: “Theoretically you could do it very targeted if you have one group for example, or for example a Facebook and then specifically for one subject. You could also translate it, but it is hard to reach them if you don’t go in the neighborhood.” The interviewee emphasizes that to attract citizens from Turkish or Moroccan descent it is more useful to go to the mosque and talk to people. By doing so the acceptance can grow. In two interviews was also stated that the older generation of Turkish and Moroccan residents are more digitally averse then residents from Dutch descent (Appendix C: 16) (Appendix C: 29).

The fifth expectation is partially confirmed. Civil servants experience that the deployment of E- participation tools lead to an increase in the total amount of participants and that they are better suited to attract younger citizens.

Expectation 6: E-participation tools allow marginalized groups to recognize their shared interests.

The sixth expectation was found in none of the interviews and is thus rejected. However, two civil servants do recognize that community Facebook can mobilize citizens to take more action in their own neighborhood. This was specifically found in the interviews with civil servants employed by the borough commissions. Their focus was more on the empowerment of citizens, and initiatives where citizens maintained their own neighborhood platforms. “[does the initiative come from the municipality?] No on the contrary, it does not come from the government, we are one of the [participating] parties. There were people that said like yes the government should lead it. I said, no that’s not how we are going to do it, this is a project from the neighborhood and we facilitate when needed. Of course there are many things in the public space, so it needs support and we provide that, but in general it is completely organized by the [civil organization].”

Next to this it was found that this expectation was formulated incorrectly. The thesis only investigates the civil servants experience on this topic. It is therefore very well possible that online tools allow marginalized groups to recognize their shared interests, however in the construction projects investigated in this thesis these groups were not actively involved.

6.4.3 The instrumental challenges Instrumental challenges are effects of deploying E-participation tools that counteracts or hinders the attainment of legitimacy, crowdsourcing or cost-efficiency. Based on literature and policy analysis two expectations on instrumental challenges were generated.

Expectation 7: E-participation tools that foster high levels of participation are avoided, because civil servants associate them with higher costs.

The seventh expectation was derived from the research by Bryer and Nelson. They describe that unidirectional use of social media for civic engagement as processes can lead to “costs of democratization” in which citizens lose trust and decrease their efficacy if they encounter suboptimal or non-social use of social media (2013: 228). E-participation tools that foster direct communication between the project organization and citizens are demanding, because in order to be effective they need to be maintained constantly.

This expectation was partially confirmed. Civil servants both recognize the risks of just sending information and the costs and complexity of maintaining platforms that allow for interaction between followers (or residents) and the project organization. Most projects do not maintain a twitter account themselves but they have outsourced this to the central communication department of the municipality or borough. They provide content when they want to announce certain aspects of the construction process. In most occasions these are announcements on construction activities that might cause hindrance to residents and other users of public facilities. One of the civil servants that did deploy twitter said: “[A disadvantage of twitter is] that it is so fast sometimes, haha. So yes you have to react fast and be alert. Yes the advantage is that it is 24 hours a day, but sometimes that is also a disadvantage because you just always need someone on it (Appendix C: 39).” Respondent G did not deploy E-participation tools in his own project, but had positive experience with the use of it. However, he also noticed the dangers of inapt use of social media: “Well a disadvantage, it is not in that sense, but you have to have a good community manager that monitors everything and keeps it up to date. So you have to actively keep the page up to date and there has to be a response (Appendix C: 55).” Another notable remark on the limitations of E-participation tools is its adverse effect on legitimacy, when not combined with offline tools. “[What is better to achieve legitimacy?] I do think offline methods are better for that, because online show a little bit less dedication from our side, so [enhancing legitimacy] that would be less online (Appendix C: 30).”

Expectation 8: E-participation tools that foster high levels of participation are avoided because civil servants associate them with delays.

None of the interviewees experienced the deployment of online tools as a burden when used in combination with offline tools. The expectation that high levels of participation are avoided because they are associated with delays is thus rejected. Respondent G did once experience delays caused by the online participation process, but was convinced that this was caused by insufficient elaboration on the conditions in which participation could take place. If these conditions are not clear, people can become disappointed with the process. “In that case you get later in the process some things you will have to deal with, this can be disappointment with the participants [by the contractor] or disappointment with the contractor [by the participants] (Appendix C: 55)”

6.4.4 The democratic challenges Democratic challenges are effects of deploying E-participation tools that counteracts or hinders the attainment of inclusivity, debate or skills & virtues. Based on literature and policy analysis three expectations on instrumental challenges were generated.

Expectation 9: E-participation tools that foster direct democracy are avoided because civil servants associate them with risks of unrepresentativeness.

The ninth expectation was derived from the research by Poorazizi. He states that E-participation tools based on a community-architecture may reinforce existing sociopolitical stratification and produce

55 outcomes that are less representative. It is thus important that, if inclusion is one of the goals, participation does not demand already being part of online communities (Poorazizi, 2015: 1102).

Expectation 9 is partially accepted. In eight of ten interviews was stated that the main disadvantage of the deployment of online tools, was the so called digital divide: a part of the population is not comfortable with the use of computer-mediated-devices. This was expressed by most civil servants by stating that not everybody having a computer is a disadvantage. However, in some instances it was also expressed with marvel or some annoyance: “At the [project] there are for example people that don’t have email. That still exists. Those people are still there. You see here in the areas surrounding the construction for example. Here you have [neighborhood], that is a totally ageing area, those people lived there for sixty years, they don’t have e-mail (Appendix C: 45).” Another interviewee responded to the question whether it was possible to move to a completely online participation process with: “Well in this neighborhood definitely not, really a lot of people don’t even understand how a mobile phone works (Appendix C: 30).” The digital divide also contains the risk of not being representative for groups that are not from Dutch descent. Four civil servants expressed their concern about their inability to involve citizens from Moroccan or Turkish descent. Yet, only one interviewee stated that this disadvantage was specifically a problem for E-participation tools: “[disadvantage of Facebook] well you won’t target everyone, especially not the lower educated foreign residents (Appendix C: 29).” The inability to involve all groups is thus not limited to online tools, but it should be noticed that online tools are also not seen as a solution.

Expectation 9 is partially, and not completely, accepted because tools that foster direct democracy are not only avoided because of the digital divide, and thus the risk of unrepresentativeness. Tools that foster direct democracy were seldom seen in the construction projects.

Expectation 10: E-participation tools are avoided because civil servants do not want to oblige citizens to use social media.

Expectation ten is rejected, because none of the interviewees avoids the use of E-participation tools. All interviewees are positive on the added value of these tools, nonetheless seven of ten interviewees state that it is, and will never, be possible to do the complete participation process with only online tools. As interviewee H stated: “The advantage of physical presence, both verbal and non-verbal communication play an important role if you are in a conversation with stakeholders (Appendix C: 64).” Those civil servants that did not deploy Facebook or Twitter were still connected with the neighborhood through a community page. Interviewees do disagree whether debate is possible online. Two interviewees emphasize that online tools are suitable for attracting citizens to debates, or to start a debate, but that physical presence is eventually a necessity for a good debate (Appendix C: 30)(Appendix C: 64). While three interviewees experience the online debate as sufficient, or even state that it generates more useful content (Appendix C: 14)(Appendix C: 45) (Appendix C: 56).

Expectation 11: E-participation tools that foster direct democracy are avoided because civil servants are unable to use the outcomes of interaction.

The eleventh expectation is partially confirmed. The expectation was derived from the research by Susha and Grönlund, who state that there is often a lack of a clear vision on what the creator of the tool actually wants to achieve with the installment of the tool. This ambiguity leads to a lack of clarity and uniformity with regards to the democratic purpose of the tool for the user (2014). This lack of clear vision was not found in the interviews. The interviewees maintain social media platforms in order to inform people on construction activities, answer questions and get insight in expressed concerns. The interviewees also displayed understanding on the risks of poor social media maintenance. Respondent G stated that they did not foster interaction on purpose “[Why no interaction opportunities?] Well there is some idea behind it, it has to with that in this area, we first want to clarify: where are substantial interests. To do so we have done way more offline, and we have organized information events where we really noted, on forms, all the conversations in order to create a good image of: how can we, what interest can we assign to different stakeholders (Appendix C: 54).” Another remark on non-social use of social tools was given by Respondent C: “for Instagram and Facebook you need quite a big reach and it has to be really useful for the people to attend it, to become a member. If you do not think about that well and do not have a lot of capacity and you can’t make it fun, than I don’t think it is useful (Appendix C: 27) .” The formulation of the expectation also proved to be difficult for the interpretation, because forms of direct democracy such as opinion polls or online discussions on the design of the public space were not fostered. The reasons for not deploying these tools could not be deduced from the results.

6.4.5 Conclusion

Table 13

The expected instrumental advantages were all (partially) confirmed. E-participation tools have lowered the costs of participation for both participants and civil servants. According to the civil servants the online tools appeal to a larger audience, and the content that is generated by this larger audience generates outcomes beforehand unknown. The E-participation tools are used to enhance the overall quality of the participation, but they did so far not replace traditional participation methods. From the results cannot be deduced if the deployment of E-participation tools lowered the total costs of participation trajectories.

Civil servant do not experience the inclusion of marginalized groups as an advantage of E-participation tools: ‘going in the neighborhood’ and ‘face to face conversations’ are considered more suitable methods. Civil servants do experience E-participation tools ability to- attract younger citizens and to receive consultation from citizens that are not able or willing to make time for participation events- as advantages. Civil servants state that online tools are easier and more accessible.

In some cases E-participation tools that fostered higher levels of participation were avoided, because they were associated with higher costs. It is recognized by civil servants that Twitter and Facebook need constant management in order to be useful additions to the set of participation tools. In one of the smaller projects this constant management was named as reason for not deploying them. The E-

58 participation tools in use were not associated with delays, all civil servants were positive on the extra opportunities that online tools offer. Whether time and costs are the main motivations for civil servants to not foster forms of direct democracy online, could not be deduced from the results.

The democratic challenge that was found in most interviews was the inability of E-participation tools to involve older and non-native residents28. The digital divide is still considered too large to rely completely on E-participation tools, even at the level of information provision. E-participation tools are not rejected, because civil servants state that they not want to oblige citizens to use social media. However, most interviewees do mention that there will always be the need for personal contact in the participation trajectory. Two civil servants did believe the participation process could, in the future be entirely online. Whether civil servants avoid E-participation tools that foster direct democracy, because they are not able to use the outcomes of the interaction, could not be deduced from the results. However, civil servants appear to be aware of the risk of unsocial use of social media. Social media is avoided by civil servants who feel incapable of maintaining it, or if there is uncertainty on the different interests at stake in one neighborhood.

28 Non-native residents refers to residents of which at least one parent was not born in the Netherlands. Two interviewees stated that the biggest challenge in involving non-native residents is the language barrier. It is therefore assumed that the democratic challenge is foremost applicable to the first generation of non-native residents: residents that were themselves not born in the Netherlands.

7. Conclusion This thesis aimed to provide an overview of the use of E-participation tools in large scale urban construction projects in Amsterdam. It also gives an insight in the goals and levels of participation that Amsterdam civil servants pursue with the deployment of e-participation tools. The last aim was to highlight the differences between the experiences of civil servants and to propose possible explanations. By doing so this thesis aimed to answer the two folded research question:

What is the relationship between the goals that civil servants pursue and the type of online participation tools that are used?

what do civil servants experience as the advantages and challenges of this online participation process?

The goals of public participation most prominent in Amsterdam construction project are the enhancement of project quality and support for the construction practices. Civil servants experience that construction projects are in the end an assignment ordered by the population of Amsterdam, the local residents or ‘the people’ in general. Including more diverse people and larger amounts of people in the participation process are considered requirements for legitimacy. Debate between citizens is not a goal in itself, but does provide civil servants with valuable insights beforehand unknown. The deployment of E-participation tools, matches these goals. The emphasis lays on providing transparency through information provision and lowering nuisance through service provision. Visual tools such as YouTube, Flickr and Instagram are considered useful to appeal to a larger and younger public. Tools that foster two-way communication are used for crowdsourcing. It helps to signal complaints that, because of the high entrance barriers of participation events sometimes stay hidden. Online polls and forums with discussions on different policy options were not offered in the investigated construction projects.

The advantages of E-participation tools experience by civil servants are; lower costs for civil servants and residents, the ability to reach more citizens, and enhanced opportunities for the involvement of younger and busier citizens. Challenges in the deployment of E-participation tools are their inability to include all citizens, and the costs that are associated with tools that foster interaction. In larger projects the benefits of online interaction are considered to outweigh the costs. The community Facebook and twitter pages are considered a useful addition, but civil servants do not seem to actively stimulate the creation of these platforms to achieve participation goals. In the projects where citizens participated on their own initiative, this was an ‘organic process’ of which civil servants made use. The involvement in decision-making is still exclusively done through traditional methods such as participation events and citizen panels.

7.1 Implications There are many arguments for favoring indirect democracy above direct democracy. A striking example was a recent online poll in England to name a new research vessel. The 200 million pound costing ship was to be named Boaty McBoatface, because more than 100.000 people voted so. The poll led to political upheaval at the national level, because it brought back the discussion whether all outcomes of direct democratic decisions are equally valid and always to be adhered. A discussion that got even more relevant after the Brexit referendum. This thesis will not provide any answers to the existential questions of representative democracy. However, this thesis does provide some insights in how the online domain can be incorporated in offline decision-making. There is after all a request for more autonomy and responsibility for citizens. In 2012 the city council gave the following description of desirable citizen participation: “We want to offer citizens, civil society and entrepreneurs the opportunity and tools to (1) participate in the design and execution of policy and to (2) take initiatives, self or in cooperation with the municipality and partners, that enhance their living environment (Gemeente Amsterdam, 2012:1).” Though involvement of the public is an ambition, in large scale construction projects there are little opportunities offered online.

Table 13

In table 14 the green spaces indicate advantages of E-participation tools, the red spaces indicate challenges in the deployment of E-participation tools. E-participation tools are good at; lowering costs, being user friendly to participants, gather public concerns and including more citizens. The biggest challenges are; online involvement, including all perspectives in online consultation and inclusion in general. This overview could be deployed to signal where the participation process is covered by online tools and what gaps are to be filled by either more comprehensive tools or offline participation methods. The unrepresentativeness is among other factors, caused by the digital divide. This prevents a shift from traditional to online participation methods. The municipality states that online tools are only an addition to the traditional process, but the interplay between the two is currently limited. At the level of involvement the online environment is only used to enhance the turnout at traditional events, and providing information on these events. Within Arnsteins typology the online participation process would be defined as tokenism. However, the younger generation of citizens might consider the online domain just as real as the offline. The participation process might create a schism. Consultation is done online among younger citizens, while influencing the decision making happens offline among older participants. On the other hand, this schism should not be exaggerated, some interviewees state that online participants are often the usual suspects: people also involved in the offline participation trajectory.

The smaller projects are more prone to involve community pages in their participation toolkit. The costs of maintaining a Facebook community are recognized, and seem to have a certain tipping point in amount of stakeholders, before maintenance costs are considered to outweigh the benefits of such a page. It is however unclear why larger projects do not also take advantage of the online communities already present.

7.2.1 Suggestions for further research An interesting quantitative research design, would be the impact of E-participation tools on the composition of the municipalities workforce. E-government was welcomed, because it offered the opportunity to make service provision from government to its citizens more efficient. Higher service delivered at lower or equal costs. In the interviews with civil servants it becomes apparent that the Web 2.0 applications such as Twitter and Facebook do lead to an increased ability to become more responsive to the needs of citizens. However, the semi-structured interview guide was not fit to find out if there were actual cost-reductions achieved with the deployment of E-participation tools. The Facebook and Twitter accounts have to be monitored constantly, though the traffic to these pages is not that big.29 Older, paper printed outlets are also still part of the tools to inform citizens. It would be interesting to investigate whether the digitalization of the participation process has actually lead to smaller government in which more responsibilities are transferred to citizens or local organizations.

A related interest that emerged from this thesis was the limited use of existing online communities. Civic organizations such as churches, mosques, football clubs often maintain a Facebook group. These civic organizations were mentioned but apart from the two area coordinators responsible for smaller projects, the interviewees did not mention the online platforms maintained by these organizations as a source for information. The delegation of responsibilities to these websites seems possible, since those civil servants that do work with community Facebook pages, experience the same advantages as those who maintained their own. The role of the coordinator of the participation process would then shift even more towards service provision. These services would be provided to online communities who's delegates have more authority to offer alternatives then individuals that operate online. This delegation of responsibilities seemed to be perceived as something bad, because it would point towards 'using' free labor. This is a concern widely debated in other parts of ‘the networked society’ as well. Many new businesses provide the platform while the users of that platform provide the actual content or input. However, the society envisioned in the participation nota, does propagate a move in this direction. It would be interesting to investigate the opinions of civil servants on the deployment of volunteers for the maintenance and vitalization of public space and again, whether this leads to a smaller government.

The third research suggestion has to do with the largest flaw in this design, namely the advantages and challenges of E-involvement. In the research design is insufficient attention to the underlying reasons for not deploying tools that allow for participation in decision-making. The findings in this thesis indicate that larger construction projects offer limited opportunities for citizens to debate project decisions online. A suggestion would be to investigate what factors in construction projects influences the opportunities for direct democratic decision making. Thus, what is the critical mass of

29 Of the six Facebook pages five have between 500 and 900 followers, the sixth has 2900.

62 citizens, at which policy-makers no longer deem direct democracy desirable .

7.2.2 Policy recommendations Based on this thesis one policy recommendation is given. The policy recommendation point toward increasing the interplay between the on- and offline participation process.

The findings of this thesis indicate that civil servants benefit from lively online discussions. These discussions are said to provide more truthful and thus useful results. This wisdom of the crowd has a less dramatic impact then online polls or direct influence on decision-making. Yet, consultation is still no real participation. Experiments could be conducted with proxy representation: online participants could be asked to delegate their voting ability to a proxy that represents him or her in meetings with the municipality (Petrik, 2009: 261). This could be a fruitful attempt to bridge the gap between the younger and busy citizens and those that take place in citizen panels. The citizen panels are currently still a participation tool completely focused on ‘offline participation’. If the citizen panel has an online environment in which topics can be discussed with online participants, the involvement of the online citizens increases, without removing the barriers for direct influence on decision-making. The support for this kind of modern equivalent of the polder model30 could be investigated by Amsterdam policy makers. It might also provide a solution to another finding derived from this thesis: Online tools did not change the municipalities inability to appeal to citizens from non-Dutch descent. Online communities that represent these groups could be asked to vote for someone representing them in a citizen panel. This model could be investigated for other domains of participation as well.

7.2 Discussion For me the explorative research design was not only a learning experience on the subject matter, but also a learning experience in learning. To structure and understand the observations a framework was created. This offers some support, but knowing where to look and when to ask the right questions is a difficult skill to master. I became aware of the messiness of explorative research. Along the way assumptions had to be dropped and I was forced to steer away from the original research design. The reality of the subject often proved to be a lot less clear then both academics and policy papers had suggested. In this discussion I reflect on the challenges that I encountered in the research process and the effects that this on the criteria for social research.

7.2.1 The research process This thesis started with an interest in public participation in Amsterdam construction projects. To get acquainted with the subject, policy documents and scientific papers were studied. At first the aim was to study the deployment of E-participation tools in the different phases of construction. However, After the first interview at Rapsody West I realized that the opportunities that citizens have for influencing spatial plans is so extensively stipulated in legislation, that the participation process leading up to the final decision would not be an interesting phase to study the deployment of innovative tools. Rather the opportunities offered in later phases, in which smaller decisions had to

30 A decision making model in which local government tries to find consensus together with representatives from civil society (labor unions and organizations of employers).

63 be taken on the design and functionalities of the public space, could generate interesting results.

7.2.2 Limitations in design After the subject of study was narrowed down, I decided to target large scale construction projects in Amsterdam, because these projects have an area manager, and would therefore generate results better suited for comparison. Large scale construction projects also have a larger amount of stakeholders and were therefore deemed a more interesting case for the use of social media. At a smaller scale, the level of the direct neighborhood, there are already more experiments with direct involvement of the public. It was expected that larger projects in which the distance between civil servant and their constituency is larger, generate more insightful results on the deployment of ’mass- online media.’ However, larger construction projects, means larger budgets and thus higher stakes. Relatively little opportunities for high levels of online participation were found and there was little diversity in the participation goals stated by the civil servants. As was pointed out so strikingly by one of the interviewees: 'we are a project organization, we are not going to thrust up the people in the march of civilization.' The snowball sampling, in which more projects were added based on suggestions made by interviewees proved to be a welcome addition.

In hindsight the thesis could have produced more interesting results, if the reason why civil servants did not deploy certain tools was also attended. Some suggestions on this were found, but during the analysis it became apparent that no definite conclusions could be drawn from the interview transcripts.

7.2.3 Criteria for social research The selected interviewees are assumed to be representative of civil servants responsible for the coordination of the participation process in large scale construction projects in Amsterdam, since the selection encompasses around 20% of these construction projects. The goal was not to extrapolate one practice that would typify the Amsterdam civil servant, but to show the different approaches and point out notable similarities and differences. This approach succeeded, but especially the incorporation of more different cases generated interesting insights. In this thesis only projects in Amsterdam were investigated. It is doubtful whether civil servants working in other municipalities experience the same advantages and challenges. It became clear that though civil servants have relative freedom in the design of the participation process, the deployment of tools fits the municipalities vision on E-participation. The average duration of the interviews was 28 minutes and in my experience this was enough time for the respondents to elaborate on their experience. It is possible that socially desirable answers were given, but in general the respondents appeared relaxed and not constrained in answering my questions. The questions that posed most trouble were questions in which civil servants were asked to rank goals in importance, since they wanted to emphasize that they cared for all aspects of the project.

Literature

Al-Dalou, R. & Abu-Shanab, E. (2013). E-participation levels and technologies. 6th international conference on information technology.

Arnstein, S. R. (1969). A ladder of citizen participation, Journal of the American Institute of Planners, 35, 216 -224.

Berner, M. M., Amos, J. M. & Morse, R. S. (2011). What constitutes effective citizen participation in local government, Public Administration Quarterly, 35, 128-163.

Babbie, E. (2010). The practice of social research (12th ed.). Wadsworth: Cencage learning.

Bowen, G. A. (2009). Document analysis as a qualitative research method. Qualitative research journal 27-40.

Bonson, E., Torres, L., Royo, S. & Flores, F. (2012). Local E-government: Social media and corporate transparency in municipalities. Government Information Quarterly, 29(2), 123-132.

Braham, D. C. (2009). Crowdsourcing the public participation process for planning projects. Planning theory, 8(3) 242-262.

Bryer, T. A., & Nelson, K. L. (2013). Social media for civic engagement, in: C. N. Silva (ed.) .

Bryer, T.A. (2011). Online public engagement in the Obama administration: building a democracy bubble?. Policy and internet, 3(4), 1-22.

Bryman, A. (2008) Social Research Methods (3rd ed.). Oxford: Oxford University Press.

Bryson, J. M. & Quick, K. S. (2013). Designing public participation processes, theory to practice. Public administration review, 73(1), 22-34.

Brabham, D. C. (2013). The four urban governance problem types suitable for crowdsourcing citizen participation. Citizen E-participation in Urban Governance: Crowdsourcing and collaborative creativity, 50-68.

Cooper, T. L. (2005). Civic engagement in the twenty-first century: toward a scholarly and practical agenda. Public Administration review, (65), 534 - 535.

Dawes, S. S. (1996). Interagency information sharing: Expected benefits, manageable risks. Journal of Policy Analysis and Management, 15(2), 377–394.

Dijk, J. van. (2012). The network society, social aspects of new media. London: Thousand Oaks, Calif: Sage.

Evans-Cowley, J. (2010). Planning in the age of Facebook: the role of social networking in planning

65 processes. GeoJournal, 75(5), 407-420.

Evans-Cowley, J., & Hollander, J. (2010). The new generation of public participation: internet-based participation tools. Planning, practice & Research, 25(3), 397-408.

Gil-García, J. R. & Pardo, T. A. (2005). E-government success factors: Mapping practical tools to theoretical foundations. Government Information Quarterly, (22), 187-216.

Gil-Garcia, J. R., & Luna-Reyes, L. F. (2006). Integrating conceptual approaches to egovernment. Encyclopedia of e-commerce, egovernment and mobile commerce, 636–643.

ICT for government and public services (2009). European E-participation, summary report. European Commission Information society and media.

Janssen, M. & Estevez, E. (2013). Lean government and platform-based governance, doing more with less. Government Information Quarterly, 30, S1-S8.

Lodge, M. & Wegrich, K. (2012). Managing Regulation: regulatory analysis, politics and policy. London: Palgrave Macmillan.

Lipsky, M (2010). Street Level Bureaucracy: Dilemmas of the Individual in Public Services. 30th Anniversary Expanded Edition. New York: The Russell Sage Foundation.

Macintosh, A. (2004). Characterizing E-participation in policy-making. In the proceedings of the thirty- seventh anual Hawaii International Conference on System Sciences (HICSS-37) January 4-8.

Meyen, M., Pfaff-Rüdiger, S., Dudenhöffer, K., Huss, J. (2010). The internet in everyday life: a typology of internet users. Media, Culture & Society, 32(5), 873–882.

Michels, A. & de Graaf, L. (2010). Examining citizen participation: local participatory policy making and democracy. Local Government Studies, (36), 477-491.

Petrik, K. (2009). Participation and e-Democracy How to Utilize Web 2.0 for Policy Decision-making. In Proceedings of the 10th Annual International. Brisbane: Queensland University of Technology.

Poorazizi, M. E., Steiniger, S. & Hunter, A. J. S. (2015). A service-oriented architecture to enable participatory planning, an e-planning platform, (29), 1081-1110.

Rose, J., & Sæbø, Ø. (2008). Establishing political deliberation systems: Key problems. Proceedings of European Conference on Information Systems. .

Rucker, D. G. & Whalen, P. F. (2012). Whitepaper on: Online public participation platforms and applications. Wise economy workshop & new world public engagement.

Rydin, Y. & Pennington, M. (2010). Public participation and local environmental planning: the collective action problem and the potential of social capital. Local Environment, (5), 155-169.

Seltzer, E. & Mahmoudi, D. (2013). Citizen Participation, open innovation and crowdsourcing: challenges and opportunities for planning. Journal of planning literature, (28), 3-18.

Shapiro, S. P. (2005). Agency theory. Annual Review of Sociology. (31): 263-284.

Tonkens, E. (2014). Vijf misvatting over de participatiesamenleving. Afscheidsrede Evelien Tonkens.

Toshkov, D. (2015). Research Design in Political Science. Leiden: Universiteit van Leiden.

Toor, S.R. & Ogunlana, S. O. (2010). Beyond the ‘iron triangle’: Stakeholder perception of key performance indicators (KPIs) for large-scale public sector development projects. Science Direct (28): 228-236.

Vonk, G., Geertman, S. & Schot, P. (2007). New technologies stuck in old hierarchies, the diffusion of Geo-Information Technologies in Dutch Public Organizations. Public Administration Review, (67), 745- 756.

Wimmers, M. A. (2007). Ontology for an e-participation virtual resource cenre. 1st international conference on theory and practice of electronic governance, 89-98.

Woods, N. D. (2009). Promoting participation? An examination of rulemaking notification and access procedures. Public Administration Review, (69), 518-530.

Yang, K. & Pandey, S. K. (2011). Further dissecting the black box of citizen participation: When does citizen involvement lead to good outcomes? Public Administration Review , 71(6),: 880-892.

Yang, J., Shen, G.Q., Drew, D.S. & Chan, A. P. C. (2010). Exploring critical success factors for stakeholder management in construction projects. Journal of civil engineering and management, (15), 337-348.

Appendix The appendix contains an overview of the research tools and activities.

Appendix A: an overview of the interviewees Appendix B: The interview guide Appendix C: Interview transcripts Appendix A: Interviewees

Project ID Name Position Zuidas Dock A Jeanette Driessen Area manager Houthaven B Kristel Kaagman Communication advisor Rapsody West C Timothy Veenboer Assistant projectmanager Noord/Zuidlijn D Susanne Visser Communication advisor Amstelstation E Geertjan Cronenberg Area manager Amstelkwartier F Katja Martins Area manager Cruqiusweg G Bas Schoemaker Area manager Hamerkwartier H Bilal Amajjoud Assistant projectmanager Buiksloterham (Noord) I Mario Holland Area coordinator Delfslandplein (Nieuw-west) J Ronald Ruis Area coordinator

Appendix B: Interview guide

Naam:

Functie:

Achtergrond:

A. Project

1. Omschrijving van de werkzaamheden

2. In welke fase van ontwikkeling bevindt het project zich?

3. Wie zijn de stakeholders (In brede zin)

4. Wat is het budget van het project

5. Als u de volgende projectdoelen een cijfer van 1 (niet belangrijk) tot 10 (heel belangrijk) mag geven. (met toelichting)

- Binnen de gestelde deadline blijven - Binnen het budget blijven - Tevredenheid omwonenden - Tevredenheid (commerciele) gebruiker - Tevredenheid (publieke) gebruikers

B. Publieksparticipatie

1. Wat zijn volgens u de voordelen van publieksparticipatie

2. Welke doelen streeft u na met publieksparticipatie

3. Welke offline methodes voor burgerparticipatie worden er gebruikt

4. Welke online methodes voor burgerparticipatie zijn er gebruikt.

Per methode: - wie heeft de verantwoordelijkheid voor de methode? - welke doelgroep wil u aanspreken? - welke doelgroep spreekt u aan? - wat is het belangrijkste doel van de methode? - In welke mate wordt het doel van de methode bereikt? - hoeveel gebruikers/ontvangers kent het medium? - Wat is het voordeel van het gebruik van deze methode?

- Wat is het nadeel van het gebruik van deze methode?

5. Als u de volgende doelen van publieksparticipatie een cijfer zou mogen rangschikken

Kosten-efficiëntie Legitimiteit Kennis mobiliseren (crowdsourcing) Inclusiviteit Vaardigheden & deugden debat

Legend

Civil Servants Experience Goals E-participation Tool

Appendix C: Interviews

(Respondent A) Interview Zuid-as Dock

Descriptives

Interviewer: Ja oké, de eerste vragen zijn eigenlijk de vragen die net al behandeld zijn. Interviewee: Stel ze gewoon nog maar een keer. Interviewer: Dat vind ik opzich wel makkelijk, want inderdaad de eerste vraag is uw naam en functie Interviewee: omgevingsmanager Interviewer: Uw achtergrond, waar heeft u hiervoor gezeten, wat heeft uw gestudeerd. Interviewee: Ja ik heb HEAO gedaan, economisch linguistisch, dus dat heeft eigenlijk verder niks met dit werk te maken. Daarnaast heb ik ook marketing en public affairs opleidingen en trainingen gedaan. Vanuit mijn werkveld, ik ben zelf altijd politiek actief geweest, heb ik altijd wel heel veel bruggenbouwen werk tussen de ene groep en de andere groep gedaan. Interviewer: Oké, Dan het project zelf, wat zijn de omschrijvingen van de werkzaamheden zoal nu. Je hebt dus zowel Dock als de Zuid-as als geheel. In welke fase van ontwikkeling bevinden zich beide projecten? Interviewee: Nou ja zuid-as dock is dan denk ik het makkelijkst aan te geven dat bevind zich in-, daar kan ik twee dingen over zeggen. De nota van beantwoording op ontwerp-tracé en het ontwerp bestemmingsplan zijn vrijgegeven. De minister heeft het tracé besluit goed gekeurd. Het ontwerp bestemmingsplan wordt woensdag besproken in de commissie en twintig april in de gemeenteraad. Als het daar wordt aangenomen dan heeft de gemeente akkoord gegeven op het bestemmingsplan en dan kan de omgeving nog één stap zetten in de bezwaarmaking en dat is naar de raad van state gaan. Interviewer: Ik heb zelf vanuit het PMB als basisformat: Design phase, planning phase, stage of appeal phase, construction phase. Klopt het dat dit de allereerste fase is? Interviewee: Ja, even kijken hoor, wat zei je nou als eerste?Ja dan zit de fase inderdaad in het begin, dit is allemaal juridisch planologisch. Wat er al wel gebeurt gebeurt bij zuid-as Dock als je het hebt over daadwerkelijke uitvoer dan is het het functie vrij maken daar zijn ze al mee bezig Interviewer: Wat houdt dat precies in? Interviewee: Bijvoorbeeld er ligt een parkeergarage in de weg, en er wordt onderhandeld die weg te halen. Kabels en leidingen zijn in sommige gevallen al verschoven, bepaalde bomen zijn al gekapt. Een ander deel waar ze nog mee bezig zijn is de hele aanbesteding, we zitten nu midden in de dialoog fase met de twee consortia die aangegeven hebben interesse te hebben, maar dit is ook nog allemaal

Legend

Civil Servants Experience Goals E-participation Tool

Legend

Civil Servants Experience Goals E-participation Tool

Dat gaat continu maar door. De ene is in de aanbesteding, de andere is in de utivoering, andere is al klaar, andere is acquisitie plegen kijken welke partijen nog interesse hebben om de omliggende gebieden te betreden, dus daar kun je alle fases aanklikken. Interviewer: Oké, dat ga ik doen. Ik ga wel, daarom, omdat ik een iets afgebakender project moet analyseren zal ik het vooral over het dock hebben. Interviewer: Wie zijn de stakeholders? Ik hoef niet per sé de namen van alle organisatie, maar gewoon de groepen zeg maar. Interviewee: Dat zijn dan alle bedrijven op zuid as en aan de a10, de bewoners rondom Interviewer: En tot waar strekt rondom? Interviewee: Ja even kijk, rondom is dan, bij wijze van spreken oost en west heb je ook nog stukjes waar stakeholders zitten, omdat je daar die ontvlechting hebt. Dus bijvoorbeeld woonboot bewoners en complexen waar de tram langs komt. En dan heb je natuurlijk de weggebruiker, de treingebruiker, de metrogebruiker, de busgebruiker, de tramgebruiker.

Interviewer: Ziet u dit als losse groepen, worden die ook geinformeerd? (G1) Interviewee: Dat moeten we dus gaan doen inderdaad, afhankelijk van de hinder die er is besluit je of je het dichterbij moet halen of een algemene informatie verstrekken. Interviewer: En de belastingbetaler in brede zin? Interviewee: Ja in de zin van corporate communicatie Interviewer: dus die wordt vooral geinformeerd (G1) Interviewee: Ja via artikelen in de media. Uhm kan ik nog andere stakeholders bedenken. Ja schiphol is een stakeholder groep natuurlijk Interviewer: Bouwbedrijven Interviewee:Ja ontwikkelaars, beheerders van de panden. Het stadsdeel is er bij betrokken, de gemeenteraad. De fietsersbond, reizigersorganisatie, weetjewel. Werkgevers organisaties VNO-NCW, Oram, LTO. Dat. Interviewer: En als u dat, ik kan me voorstellen dat het moeilijk is, is er bij het ontwikkelingstraject nog een bepaalde stakeholdersgroep die voorrang krijgt boven een andere stakeholdersgroep? Interviewee: Ja als je dat bepaalde stakeholders vraagt, zeggen die dat dat zo is. Bewoners die hier omheen wonen zeggen dat de bedrijven altijd voorrang krijgen, maar we proberen nu steeds meer in belangen te kijken. Je moet je natuurlijk sowieso aan weten regelgeving houden. Daar zit vaak al een stukje belangen afweging in verdisconteerd. Daarnaast proberen we te kijken, wat voor belang wordt hier wel of niet op tafel gelegd en zit dat hoog in de piramide of niet? Wat betekent het dan in je oplossingenrichting. Je kan niet altijd voor iedereen de oplossing bedenken, die voor iedereen relevant is. Dus soms schiet het bedrijf erbij in soms de bewoner. Dat heb je bijvoorbeeld bij dag-en nacht werk. De bewoners willen natuurlijk liever snachts geen werk, omdat ze dan willen slapen. (G1) Maar vanuit

Legend

Civil Servants Experience Goals E-participation Tool

[C1]Instrumental Advantage [G1] Legitimacy One way [E1] [C2]Instrumental Challenge [G2] Crowdsourcing Two way[E2] [C3]Democratic Adantage [G3] Cost-efficiencyMutual exchange [E3] [C4]Democratic Challenge [G4] Inclusiveness [G5] Debate Descriptives [G6] Skills & Virtues Function [E4] het idee van bereikbaarheid wil je natuurlijk wel snachts werk zodat je de bereikbaarheid overdag niet verstoord. Zo moet je daar dan mee dealen. Interviewer: Oké. Als u de volgende projectdoelen van 1 niet belangrijk tot 10 heel belangrijk moet geven. Ik noem ze even allemaal zodat u ze kan afwegen tegen elkaar. U mag het ook toelichten. Die vijf doelen zijn: Binnen de deadline blijven Binnen het budget blijven Tevredenheid omwonenden Tevredenheid commerciele bewoners Tevredenheid publieke bewoners Daar bedoel ik dus bijvoorbeeld de reizigers mee. En dan een cijfer van 1 tot 10 Interviewee: Mag ik niet overal een tien geven of wel Interviewer: Dat is inderdaad het lastige van deze vraag, maar nee in het achterhoofd de afweging maken. Interviewee: Ja dat kan natuurlijk niet. Even kijken. We werken met een EMVI contract, economisch meest voordelige inschrijving, zegt je dat wat? Interviewer: Nee ik kan me er wel wat bij voorstellen Interviewee: Partijen die mee doen moeten voldoen aan de eisen, maar het wat is in de eisen neergelegd, maar als je niet aan de contracteisen voldoet val je eigenlijk al af. De economisch meest voordelige inschrijving is een set van wensen die we hebben waar je op kan scoren. Als je daar op scoort dan krijg je bijvoorbeeld een bedrag in mindering waardoor je lager kan aanbieden zal ik maar zeggen. Daarin kun je het verschil maken in de EMVI criteria. Daarin staat alles wat te maken heeft met tevredenheid omwonenden wel heel hoog. Dus dat is een heel behoorlijk percentage, ik zou dan zeggen: Binnen het budget een 8 Tevredenheid omwonenden ook een 8 En dan binnen de gestelde deadline blijven, nou als ik dan moet differentiëren die een 7 Die andere twee een 6. Maar we hebben in die EMVI een weging zitten en die kan er misschien dan net even iets anders uitzien. Interviewer: Ik snap dat dit een bot middel is om onderscheid te maken, maar ik ben nog op zoek hoe ik het anders moet categoriseren Die visie over publieksparticipatie over het project, kan ik die online vinden. Van de gemeente kan ik heel veel vinden, maar ik vind het nog moeilijk om het per project te vinden. Interviewee: Ik weet niet of er echt een openbare visie over participatie hebben gepubliceerd. Wat je wel kan vinden is een stuk over omgevingsmanagement wat behandeld is in de gemeenteraad vorig

Legend

Civil Servants Experience Goals E-participation Tool

Interviewee: In de commissie en in de gemeenteraad ja. De commissie ruimtelijke ordening. Ik denk dat als je op omgevingsmanagement zuid-as dock intoets dat ie der wel uitkomt op de site van de gemeente amsterdam bij de gemeenteraad. Interviewer: Oké, dan gewoon in het vrij antwoorden. Wat zijn volgens u de belangrijkste voordelen van publieksparticipatie. Nu gaat het echt om omwonenden of toekomstig eindgebruikers als zijnde bewoners. Interviewee: En de omwonenden zijn ook bedrijven toch? Interviewer: Ja middenstand, of in dit geval zijn het natuurlijk iets grotere bedrijven, maar wel hier gevestigd. (G2) Interviewee: Zij kunnen ook hun expertise inbrengen. Zij kunnen je wijzen, waarvan zij zeggen dat het belangrijk is. Zij ervaren als bewoner de omgeving natuurlijk anders. Ik denk dat het ook werkt voor draagvlak, (G1) als je met elkaar aan een plan bouwt. Ik denk dat participatie dan wel helpt. En dat je ook een soort draagvlak creëert voor, ja soms kunnen dingen niet anders, als je het goed hebt uitgelegd accepteren mensen het ook wel. Als je het ene plan bijvoorbeeld zet tegenover het andere.

Interviewer: Oké, en wat zijn, welke doelen streeft u na met publieksparticipatie? Interviewee: Bedoel je dan als informeren, consulteren, die vijf? Interviewer: Haha ja die bedoel ik, ik wist niet dat u ook op de hoogte was van dat rijtje, maar daar zou ik het in hebben geplaatst Interviewee: Nou(G1) (G2) (E4)meestal komen wij tot en met consulteren. De besluitvorming ligt dan toch vaak bij de gemeenteraad of bij de minister. Die laatste twee, dus echt samen beslissen of pas beslissen als er consensus dat zie je hier nog niet. Interviewer: En in welke mate, hoe is de verhouding tussen de gemeenteraad en de planners zelf, die ook beslissingen aandragen waarschijnlijk Interviewee: Ja wij doen dan die participatie voor de gemeenteraad, wat daar uitkomt leggen wij dan in een voorstel voor. Dat voorstel maken wij dan natuurlijk. Wij gaan dan onderbouwen wat je in je participatie hebt gedaan richting de gemeenteraad Interviewer: Dus de gemeenteraad krijgt dan het kostenplaatje en wat er uit het overleg kwam Interviewee: En dan proberen we kort aan te geven, dit zijn de verschillende belangen die de omgeving heeft ingebracht, die en die belangen niet en die hebben we zo en zo gewogen. Interviewer: Oké dan zijn we bij de methodes aanbeland.

Welke offline methodes worden er gebruikt, heeft u gebruik gemaakt van focus groups?

Legend

Civil Servants Experience Goals E-participation Tool

Interviewee: En dan gaat dit echt over zuid-as dock hé? Interviewer: Ja Interviewee: Voor zuid-as dock hebben we twee participatietrajecten gedaan. Over het masterplan aan het begin en over het mahlerplein de fietsparkeergarage. Hier zijn fietsparkeerplekken, maar die moeten weg, omdat we hier gaan bouwen voor dat dock. Die fietsen kunnen pas weg als er fietsparkeerplekken zijn. Die worden hier gemaakt en ook hieronder. Hieronder komen dan 3000 fietsparkeerplaatsen. Interviewer: Een fietsparkeerplaats onder de starbucks daar zo?

E-participation tools (Filmpje, facebook, Online enquete, informatiepagina, twitter)

Interviewee: Daar hebben wij een participatietraject op toegepast. Die had drie lagen. Eén dat we echt 1 op 1 gepsrekken gevoerd hebben met de omwonenden om het mahlerplein heen. Dus dat zijn woningen en kantoren die er echt omheen zitten. De tweede laag was dat we een filmpje gemaakt hadden met de vraagstellingen er in. Hoe was het voorstel en dan de vraagstellingen er in en de participanten hadden kans om aan te geven waar hun voorkeuren lagen, dit hebben we digitaal verspreid. (E2) Interviewer: Dus dat was interactief, je kon op die website inloggen als bewoner en dan kon je daar reageren als bewoner. Interviewee: Ja we hadden die mensen een mail gestuurd en via social media bekend gemaakt dat het er was. (E1) Interviewer: En social media? Hebben jullie een facebookpage voor dock echt of alleen voor zuid-as? Interviewee: Nu inmiddels voor alle twee, maar toen was het nog zuid-as. En je hoefde ook niet in te loggen ook andere mensen konden in principe reageren. Interviewer: Twitter waarschijnlijk ook wel? Interviewee: Ja Interviewer: Oké, nog even over die 1-op-1 gesprekken, dat is natuurlijk offline. Was er nog iets anders offline, zoals bijvoorbeeld: offline vragenlijsten nee Citizen panel nee Citizen platform nee Citizen jury nee debat nee opinion pall nee

Legend

Civil Servants Experience Goals E-participation Tool

Interviewee: We hadden wel per laag een klankbordgroep Interviewer: Dat was wel gewoon met fysieke aanwezigheid? Interviewee: Ja

Interviewer: Oké dan voor de 1-op-1 gesprekken, Wie heeft de verantwoordelijkheid voor de methode? Interviewee: Ja die ligt bij de omgevingsmanagers. Interviewer: Welke doelgroep proberen jullie daar aan te spreken? Interviewee: In dat geval dan, waren dat dus echt de mensen die echt op dat plein uitkeken en die daar dan ook straks dagelijks hinder van zouden ondervinden. Interviewer: Dus gewoon de directe omwonenden. Interviewee: Ja en de bedrijven en horeca Interviewer: En welke doelgroep sprak u ook daadwerkelijk aan? Interviewee: Ja de doelgroep werd wel gewoon bereikt. Interviewer: Wat is het belangrijkste doel van de methode? Interviewee: Ja het belangrijkste doel is gewoon tevreden bedrijven en bewoners houden, want als er een slechte reputatie ontstaat over de bouwwerkzaamheden en er vestigen zich hier geen nieuwe bedrijven meer dan hebben we een probleem, want met het geld van die gronduitgifte moet het zuidas dock ook betaald worden. Interviewer: En is dat doel gehaald? Interviewee: Nou tot nu toe wel. Dat plein is nou dicht en het wordt al weer heringericht en we hebben haast geen klachten gehad. Interviewer: Hoeveel gebruikers kent het medium ongeveer? Interviewee: Ik denk wel een stuk of 70 Interviewer: Dan de klankbordgroep, wie is daar voor verantwoordelijk? Interviewee: Ook de omgevingsmanager? Interviewer: Zelfde doelgroep neem ik aan? Interviewee: Ja een afspiegeling daarvan. We hadden een groepje van 15 mensen gevraagd. Daar waren mensen uit het georganiseerd bedrijfsleven en uit de georganiseerde bewonersplatformen. Maar ook een afspiegeling van de mensen die online hadden gereageerd daar hebben we een selectie uit gemaakt. Interviewer: Oke, hoe was de verhouding tussen de bewoners en de bedrijven, er waren 15

Legend

Civil Servants Experience Goals E-participation Tool

Interviewee: Dat was in dit geval de afdeling communicatie. Die haalt het op en de omgevingsmanager maakt de vertaalslag en dan is het aan de projectmanager om te kijken of dat wat er gezegd wordt ook gebruikt wordt om plannen te wijzigen. Interviewer: En wat was de doelgroep van de info film Interviewee: Die 1-op-1 gesprekken was echt met omliggende bedrijven, maar dan zit je vaak met een facilitair beheerder, of met de eigenaar van een horecapand. maar alles wat in dat gebouw zit heeft natuurlijk ook hinder, maar die bereik je niet met gesprekken. Die hebben we geprobeerd te mailen en gezegd zet dat door in je bedrijf, je bewoners en laat ze naar de website kijken. (E4: consulting) Interviewer: En mailen? Benader je ze dan eerst per post, of ik weet niet hoe je aan mailadressen komt? Interviewee: Ja we hebben eens een actie gedaan. Ieder bedrijf gebeld en gezegd we zijn van de gemeente Amsterdam en we hebben regelmatig werkzaamheden het is ook fijn als jullie werknemers dat weten. Hebben jullie iemand voor ons, iemand van communicatie of HRM ofzo, die dan die informatie in het bedrijf uitzet. Zo hebben we contactenlijsten gekregen. En ja we hebben dat ook nog wel in krantjes en in het hello zuid-as magazine gezet enzo dus ook mensen konden dat offline zien, dat ze online iets konden gaan invullen.

Legend

Civil Servants Experience Goals E-participation Tool

Interviewer: En welke doelgroep heeft u aangesproken, wie reageren er. Heeft u bijvoorbeeld een idee van de demografische kenmerken van de groepen die reageren. Interviewee: Nee we hadden toen wel iets van uiteindelijk 700 mensen die er op gereageerd hebben, dat was wel een behoorlijke mix, maar wel voornamelijk vanuit het bedrijfsleven Interviewer: Dus meer dan bewoners? Interviewee: Ja op dit moment zijn er daar nog meer van, en de interests zijn hoger.

Interviewer: Als u cijfers van 1 tot 10 mag geven voor het doel dat met de methode bereikt moet worden.

Interviewee: Ten opzichte van die gesprekken? Interviewer: Algemene tevredenheid met hoe goed de interactieve film en de informatie daaruit werkte? Interviewee: Qua bereik waren we er heel blij mee. Een 7 denk ik. Dus ten opzichte van de verwachting Interviewer: Dan de facebookpagina voor Dock, is die al in gebruik? Interviewee: Ja die is al wel in gebruik, maar wordt wel wat minder op gedaan dan die van zuid-as Interviewer: Dan behandelen we even de zuid-as page, wie is verantwoordelijk Interviewee: Communicatie Interviewer: Welke doelgroep wordt beoogd?

Interviewee: De jonge medewerkers van bedrijven, bewoners ook wel Interviewer: Welke doelgroep wordt er aangesproken? Interviewee: Ik denk met name de medewerkers van bedrijven Interviewer: En wat is het voornaamste doel van de facebookpagina? Interviewee: Ik denk de levendigheid laten zien en vertellen wat er gebeurt. (E1)

Interviewer: Denk u dat het doel bereikt wordt? Interviewee: Ja ik denk het wel Interviewer: Heeft u enig idee hoeveel volgers Interviewee: Ik denk dat we inmiddels rond de 2000 zitten

Interviewer: Dan twitter, wie is er verantwoordelijk voor twitter? Interviewee: Communicatie Interviewer: Wat is de doelgroep? Interviewee: Dat is volgens mij wel echt alleen medewerkers, communicatie afdelingen en politici. Interviewer: Welke doelgroep spreekt u aan?

Legend

Civil Servants Experience Goals E-participation Tool

Interviewee: ja die drie Interviewer: Wat is het belangrijkste doel van twitter? Interviewee: Dat je iets meer dan met facebook de dialoog kan voeren. Het is ook voor persmanagement. (E2) Interviewer: Denkt u dat de doelen, dialoog en persmanagement bereikt worden? Interviewee: Ja ik denk het wel Interviewer: Enig idee over de volgers? Of wat het account is dan zoek ik het zelf even op Interviewee: Volgens mij gewoon zuid-as

Interviewer: Nou dan zijn we er bijna door heen, ik heb alleen nog vijf doelen of u daarvan van 1 tot 10 zou willen zeggen hoe belangrijk u ze vindt. Dan heb ik nog wat stellingen.

Kwaliteit van het project

Tevredenheid van de gebruikers

Inclusiviteit (betrekken van gemarginaliseerde groepen)

Vaardigheden en deugden, dat is door middel van publieksparticipatie bewoners, omwonenden zich onderdeel laten voelen van en bekendraken met politiek etcetera etcetera.

En debat, dus het vinden van een compromis

Interviewee: Draagvlak tevredenheid een 9, kwaliteit een 8. (G1) Nou die andere die spelen volgens mij niet zo. Interviewer: Dat kan, bijvoorbeeld de zuidkant van de zuid-as is dat bijvoorbeeld sociale huur. Interviewee: een stuk wel ja Interviewer: Worden die wel eens getarget. Interviewee: Nee Interviewer: Wat voor cijfer plakken we er aan Interviewee: inclusiviteit, doe maar een 1 Interviewer: En vaardigheden en deugden? Interviewee: Wat moet ik me daar precies bij voorstellen, kun je daar nog iets over uitleggen? Interviewer: Het gaat om het leren van burgers om problemen te bediscussieren, om meetings te organiseren. Interviewee: Nee dat is niet echt onze doelstelling.

Legend

Civil Servants Experience Goals E-participation Tool

Interviewer: Dus een 1? Interviewee: Ja Interviewer: Debat? Interviewee: Om debat te voeren? Interviewer: Is het een doel om verschillende groepen te horen. Interviewee: We stellen het ons niet als doel, omdat het vaak toch wel gebeurt, dat debat ontstaat er wel. We hebben er niet per sé wat op tegen, maar het is geen doel. Dus dan geef ik het een 4. (G5)

Interviewer: Dan heb ik nog wat stellingen. Van helemaal oneens, oneens, neutraal, eens, helemaal eens. Interviewer: Gekozen vertegenwoordigers zijn verantwoordelijk voor de besluitvorming. Interviewee: Als je het heel strak in de leer bekijkt is het antwoord helemaal mee eens Interviewer: Burgers zijn een belangrijke bron van kennis voor het slagen van een project. Interviewee: eens Interviewer: Burgers zijn een belangrijke bron van steun voor het slagen van een project. Interviewee: Het bedrijfsleven hier een belangrijkere rol speelt. Uhm eens, maar niet helemaal mee eens. Interviewer: Burgers hebben onvoldoende kennis van zaken voor besluitvorming. Interviewee: Soms wel, soms niet. Ze zijn redelijk goed opgeleid en snappen dingen ook best wel goed. Dus ik vind niet dat ze onvoldoende kennis hebben. Oneens Interviewer: Input van burgers moet geevalueerd worden door professionals. Interviewee: Eens Interviewer: Besluiten moeten voorgelegd worden aan burgers. Voordat ze genomen worden bedoel ik eigenlijk Interviewee: Eens Interviewer: Burgers moeten besluiten voorleggen aan professionals. Interviewee: Daar ben ik het ook mee eens, want ze kunnen niet alles overzien. Interviewer: Professionals zijn verantwoordelijk voor besluitvorming. Interviewee: In de voorbereiding. Echt voor de besluitvorming ja, maar ik denk dat wij ook een behoorlijke bijdrage leveren. Eens Interviewer: Burgers worden voornamelijk gedreven door eigen belang. Interviewee: Ja, Eens Interviewer: Burgers zijn in staat om een lange termijn visie te hanteren. Interviewee: Ja, daar ben ik het ook wel mee eens. Interviewer: Alle projectinformatie moet inzichtelijk zijn? Interviewee: In principe wel.

Legend

Civil Servants Experience Goals E-participation Tool

Interviewer: En in welk principe niet? Interviewee: Alle relevante dingen wel Interviewer: Oké, dat waren al mijn vragen, bedankt! Heeft u nog vragen of dingen ter verbetering? Interviewee: Ik vind het heel goed, maar sommige dingen worden wel heel rigoreus, in de keus waar je in zit. Ik vroeg me af. Jij gaat dit allemaal verwerken, hoe komt dan jouw verslag of jouw studie project er uit te zien?

Legend

Civil Servants Experience Goals E-participation Tool

(Respondent B) Interview Houthaven

Descriptives

Interviewer: Eerst kort de omschrijving van de werkzaamheden, dus op welk project je nu zit? Interviewee: Ja op dit moment ben ik junior communicatie adviseur bij gebiedsontwikkeling, dat is onderdeel van de afdeling grond en ontwikkeling, dat valt onder het cluster ruimte en economie. Ik ga over gebiedsontwikkeling projecten in centrum en west. Wij hebben sinds kort centrum Amsterdam noord er ook bijgekregen Interviewer: En de houthavens is één van die projecten Interviewee: Ja in Amsterdam west dus voor onze rekening. Ja houthavens is op dit moment één van de grootste gebiedsontwikkeling projecten in Amsterdam. Dat is nu al voor een heel groot deel in uitvoer. Dat betekent dat er nu nog maar iets van 2 kavels te vergeven zijn, dan is houthavens zo goed als vergeven en dan gaat er nu dus gewoon keihard gebouwd worden om het project af te ronden. Interviewer: Oké en in welke fase van het project zou je nu zelf zeggen dat jullie zitten. Is dat, de ontwerpfase is al geweest? Interviewee: Ja zeker, met de ontwerpfase doel je denk ik ook op plan openbare ruimte dat soort zaken? Daar is nu geloof ik een actualisatie van opgesteld en die wordt binnen een aantal maanden als het goed is goedgekeurd, ja dat loopt allemaal. Interviewer: Wie zijn de stakeholders in brede zin? Interviewee: De burger natuurlijk, de ontwikkelaar vooral in de zin van communicatie heel erg belangrijk, je hebt natuurlijk de aannemers ook want in sommige gevallen verkoopt de gemeente een kavel en dan betaald de ontwikkelaar daarvoor, dan is de ontwikkelaar de opdrachtgever, laat ik het maar even zo zeggen. In sommige gevallen is de gemeente de opdrachtgever, dus bij de spaarndammertunnel of het kopsteigergebouw en het houthavenpark wat er nog gaat komen

Interviewer: Zijn er nog andere partijen, ik kan me voorstellen openbaar vervoer? Interviewee: Ja absoluut, we hebben natuurlijk met het GVB te maken, omdat er ook een bushalte komt. We hebben ook met woonbootbewoners te maken, een hele belangrijke. Daarom hebben we ook te maken met waternet en met de bedrijven in de minerva haven omdat we daar veel stukken in ontwikkeling brengen waar zij mogelijk hinder van ondervinden. Interviewer: Verder nog met grote bedrijven zoals energieleveranciers Interviewee: Ja NUON is een belangrijke die hebben een warmte-koude centrale in de houthavens. Dat is een belangrijke partner. Houthavens is het eerste energieneutrale woongebied in Amsterdam dat is mede dankzij NUON die hebben daar een centrale waar koude dmv Ij water wordt voorzien. Er is ook veel belangstelling voor Houthavens en daar is NUON ook een belangrijke partner omdat we dan groepen in de centrale van NUON kunnen laten zien hoe het in zijn werk gaat.

Legend

Civil Servants Experience Goals E-participation Tool

We hebben ook energiepoort, de bedoeling daarvan is dat alle openbare verlichting ook duurzaam wordt opgewekt

Interviewer: Wie gaan er over de participatie van al deze stakeholders? Valt dat allemaal onder jullie verantwoordelijkheid Interviewee: Ja dat valt wel voor het grootste deel onder onze verantwoordelijkheid Binnen de organisatie zelf zijn dat toch grotendeels de projectmanagers die dat op zich nemen. Bij het opstellen van plan openbare ruimte is dat weer volledig de taak van de stedenbouwkundige van de houthavens. Hij moet alle partijen betrekken en heeft ook veel groepen geraadpleegd toen hij dat plan ging actualiseren. Interviewer: Dus voor het plan openbare ruimte (POR) Hoe heet dat ook alweer als je gewoon een wijk opnieuw gaat inrichten een bestemmingsplan? Het plan openbare ruimte was, dat is dus ook bediscussieerd met betrokkenen, maar dat valt dan echt onder de stedenbouwkundige Interviewee: Ja we hebben zeg maar een periode gehad waarin dat ter revisie lag. Dan is dat hele plan open voor alle stakeholders, de stedenbouwkundige heeft dan met de zakelijke stakeholders gecommuniceerd. Communicatie brengt dat plan naar buiten naar de bewoners legt uit wat het inhoudt en geeft aan dat er op gereageerd kan worden. Interviewer: Maar het is zo dat bewoners kunnen reageren, maar die kunnen niet zelf input geven over de openbare ruimte. Dat konden ze waarschijnlijk ook wel, maar het is in eerste instantie een plan waar op gereageerd kan worden met bezwaren. Interviewee: Ja klopt, het was niet zo dat het vanaf het begin samen is opgesteld: er lag al een plan natuurlijk. Op de wijzigingen in dat plan kon dan gereageerd worden. En als we dan merkte dat iets helemaal niet gewenst was, dan wordt daar waar mogelijk wel rekening mee gehouden.

Interviewer: Dan een aantal vragen over publieksparticipatie. Het laatste deel is over de methodes die daarvoor worden gebruikt. Jij doet het publieksparticipatietraject toch? Ja Oké, welke factoren zijn van belang voor het kiezen van de methodes die u gebruikt. Je kan een participatie avond kiezen of een panel. Op basis waarvan wordt deze afweging gemaakt? Interviewee: Ja persoonlijk contact wordt altijd wel erg belangrijk gevonden binnen gemeenten. Dat geeft natuurlijk ook de kans om het volledige verhaal te vertellen en daarover in gesprek te gaan. (G5) Een voorbeeld wat ik daarvan kan aanhalen. Eerst heette dat dijkpark, nu houthavenpark tot het een officiële naam krijgt. Daar is vanaf eind vorig jaar een klankbordgroep voor opgericht. We hebben samen met deze groep en de ontwerpers een aantal avonden georganiseerd, een drietal avonden. Waarop in samenspraak het park is ontworpen (E4: Geen E-participatie, wel collaboration). Daar is wel echt vanaf de beginfase met een besloten club, maar per clubje is dat samen ontworpen en we hebben afgesloten met een grote presentatie van het voorlopig ontwerp, daar hebben we een bewonersavond voor georganiseerd en dat is ook breed gecommuniceerd.

Legend

Civil Servants Experience Goals E-participation Tool

Interviewer: En is breed communiceren een brief in de bus? Of worden ze gemaild? Interviewee: Ja eigenlijk zoveel mogelijk, we hebben een nieuwsbrief met oplage van 4500 stuks in de buurt. We hebben nog een mailinglist met iets van 4000 adressen, we hebben het op de website gecommuniceerd en de aandacht gegeven op social media. (E1)

Interviewer: Je gebruik dus online middelen om een offline methode onder de aandacht te brengen?

Interviewee: Ja klopt, maar nuance daarbij is dat er niet heel vantevoren gecommuniceerd wordt dat online reageren ook mogelijk is, (E1) (E2) we willen toch zoveel mogelijk mensen naar de avond zelf trekken.(G4) Mocht dat dan niet lukken, dan is er ook nog de mogelijkheid om het online te laten weten. Interviewer: Wat zijn volgens u de voordelen van een hoog niveau van participatie? Interviewee: Dat is heel belangrijk want de gemeente is er toch voor de Amsterdammer, dus dan is het wel belangrijk dat de Amsterdammers achter je staan, of in ieder geval achter je plannen (G1). Dus het is zeker belangrijk dat het gebeurt. Mooiste is natuurlijk als er zoveel mogelijk aandacht voor is, dat wordt ook gewaardeerd door de buurt dan weet je ook dat het geld goed besteed is (G1).

Interviewer: Want stel dat je het laat weten en er komt niemand opdagen, is dat een probleem?

Interviewee: Ik weet niet hoe dat in de besluitvorming wordt meegewogen,. Maar als je zegt er waren honderdvijftig man op de bijeenkomst en de reacties waren overwegend positief dan is dat plan natuurlijk veel sterker. Dus het is meer een soort bevestiging in mijn beleving (G1)

Interviewer: Zijn er ook nadelen aan een hoge opkomst? Interviewee: Nee die zie ik niet zozeer. Het zou natuurlijk een nadeel kunnen zijn als de mensen er niet positief tegenover staan, maar dan nog is het niet echt een nadeel, want het is beter dat je dat in de beginfase weet dan dat je dat achteraf te horen krijgt. (G2)? Ik zie dat toch niet echt als nadeel

Interviewer: Proberen jullie ook een hogere mate van samenwerking te bereiken. Dus dat burgers al vanaf het begin mee beslissen. Interviewee: Ja dat is wel iets waar ik denk dat ze naar toe willen bij de gemeente. Die klankbordgroepen dat die ook steeds vaker gebeuren. Ik weet dat dat bij het centrumgebied in Amsterdam Noord zo is, daar hebben ze ook een klankbordgroep voor opgericht. Of een periodieke bijeenkomst organiseren om de gebiedplannen te bespreken of ze zelfs te ontwerpen Interviewer: Ja, maar op dit moment wordt dit bij het project nog niet gedaan, bij Houthavens? Interviewee: Wat bedoel je?

Legend

Civil Servants Experience Goals E-participation Tool

Interviewer: Dat er echt gezamenlijk beleid wordt gemaakt of dat er voor openbare ruimte wedstrijden worden uitgeschreven. Interviewee: Bij het houthaven park is dit wel het geval, daar was echt de klankbordgroep vanaf het begin. Dat is helemaal in samenspraak ontworpen, daarna was er nog een ter intervisie legging met een reactie termijn. Dus dat wordt wel gedaan, maar niet bij alle deelprojecten. Interviewer: Waarvoor worden online participatie methodes, dat kunnen fora, facebook of twitter zijn. Wat zijn de doelen met het gebruik van deze online middelen? Interviewee: In het algemeen? of in de zin van participatie?

Interviewer: In de zin van participatie. Interviewee: Je kan participatie naar een hoger niveau tillen, omdat je met social media, makkelijk goedkoop bereik hebt, (C1) plus je spreekt een wat jongere doelgroep aan (C3). Ja het versterkt echt het participatietraject, omdat je toch weer een andere doelgroep aanspreekt en het is ook heel efficient. (C1) (C3) Interviewer: Wordt het ook als opzich zelf staande methode gebruikt? Interviewee: Nee altijd wel in combinatie met offline methode.

Interviewer: Is dat een bewuste keus, om debat niet online plaats te laten vinden. Interviewee: Dat weet ik natuurlijk niet, dat is op hoger niveau besloten. Volgens mij is dat geen bewuste keus geweest, volgens mij is dit gewoon iets wat meer ontwikkeld moet worden. Want zoals ik in mijn eerder mail heb aangeven, bij het stadsdeel zijn ze wel bezig met een echt online participatie tool. Dat is echt een tool die gericht is op online participeren, niet alleen social media en websites: waarmee mensen ideeën kunnen inzenden, kunnen beoordelen, kunnen reageren. Dat is zeg maar voor het hele participatie traject. Dat lijk mij persoonlijk wel echt geweldig. Ik zou persoonlijk niet zo snel naar een participatieavond gaan als bewoner, maar een reactie online of even op je telefoon kunnen inzien en op kunnen klikken is toch wel veel gemakkelijker (C1), dus ik hoop wel dat we daar in de toekomst naar toe gaan, maar ik denk wel dat dat nog eventjes duurt. Ik denk ook wel dat het heel zonde is als er helemaal geen persoonlijk contact meer is. Dan sluit je ook wel bepaalde doelgroepen uit. (C4) Interviewer: Ja, want zijn er ook nadelen die u ondervind van het gebruik van online methodes? Interviewee: Ja klopt. Omdat je dan een bepaalde doelgroep uitsluit (C4) en omdat je dan toch iets minder goed het verhaal kan vertellen dan je in een persoonlijk gesprek kan doen (C4). Misschien reageren mensen ook anders. Dat is het eigenlijk wel met name.

E-participation tools (Website (Info page), facebook, twitter)

Legend

Civil Servants Experience Goals E-participation Tool

Interviewer: Ja oke. Dan ben ik bij de tools gekomen. Welke online methodes worden er gebruikt? Er is dus facebook, een website. Interviewee: Ja klopt we hebben amsterdam.nl/houthavens, we hebben een eigen facebook pagina, houthaven 020 en daarnaast hebben we vanuit grond en ontwikkeling een centraal twitter account. Daar is de opdracht vanuit de centrale stad de opdracht om het twitter account te onderhouden. Daar plaatsen we ook soms dingen op. Maar je ziet wel bij zon centraal account, dat plaat gerichte zaken toch heel weinig respons krijgt. Mijn idee is dat zich vooral de zakelijke doelgroep op twitter bevinden dan dat de bewoners dat doen. (E1) (E2)? Want iemand die in de houthavens woont, een bewoner, die heeft er bijvoorbeeld geen belang bij werkzaamheden of participatieavonden op ijburg. Interviewer: Oké, dat wilde ik inderdaad per methode, facebook, website en twitter gaan vragen. Ik heb vijf vragen per methode.

Bij wie ligt de verantwoordelijkheid voor twitter?

Interviewee: Hoe bedoel je dat precies?

Interviewer: Zijn jullie verantwoordelijk voor de berichtgeving via twitter? Interviewee: Nee dat is echt communicatie. Interviewer: Wat is de belangrijkste doelgroep die je via twitter wilt aanspreken Interviewee: Onze social media strategie is op dit moment nog in de maak. De belangrijkste doelgroep is natuurlijk eigenlijk altijd de burger, maar wat mijn eigen ervaring op dat twitter kanaal is dat er zich toch heel veel zakelijke doelgroepen bevinden. Ik kan dat wel uitleggen aan de hand van een voorbeeld. Als wij bijvoorbeeld de publicatie van een kavel hebben. Dan krijgen we veel meer respons dan bij een oproep voor een participatie avond. Interviewer: Oké dus u wilt de burger aanspreken, mijn volgende vraag was: welke doelgroep spreekt u werkelijk aan, dus dat is de zakelijke gebruiker? Interviewee: Ja en in mindere mate de burger. Je ziet ook wel dat bij bijvoorbeeld interessante projecten voor bredere doelgroepen dan krijg je wel veel respons. Bij het houthavenpark krijg je wel veel respons. Een park is altijd wel leuk nieuws voor de meeste burgers. Het is ook wel een heel mooi park, mooi weer gegeven in een artist impression. Dus dat spreekt sowieso aan, het is een mooi beeld, mooi weer gegeven.

Interviewer: Dan facebook, wie beheert facebook? Interviewee: Ja dat doe ik zelf. Interviewer: Welke doelgroep wilt u daar aanspreken? Interviewee: Ja echt de bewoner. Interviewer: Welke doelgroep spreekt u ook echt aan?

Legend

Civil Servants Experience Goals E-participation Tool

Interviewee: Dat kan alleen maar de bewoner zijn. Interviewer: Maar demografisch gezien? Interviewee: Ik denk dat dat toch wel veel jongvolwassenen zijn en jonge gezinnen met kinderen, of de werkenden zonder kinderen. Niet iedereen kan natuurlijk een woning in de houthaven betalen, dus het zijn ook wel echt de geïnteresseerden in de houthaven. Maar toch ook wel met mensen die in het grensgebied wonen zoals in de Spaarndammerbuurt. Interviewer: Communiceren jullie in het Nederlands of ook in het Engels? Interviewee: Puur en alleen in het Nederlands. Ja. Kijk als wij een Engelstalig mailtje binnen krijgen kan ik dat gewoon beantwoorden, maar het is niet zo dat wij Engelstalige informatie op de website hebben staan.

Interviewer: Heb je ook het idee dat tweede en derde generatie worden aangesproken met burgerparticipatie initiatieven. Interviewee: Nee dat is wel een dingetje, wel jammer natuurlijk. Dat kwam ook in de klankbordgroep naar voren. Dat het geen representatieve groep was voor de rest van de buurt, dat is dan natuurlijk wel jammer, dat het niet in die zin heel breed wordt gedragen, (G4) maar alleen door een percentage of type van de buurt die daar op reageert. Maar de vraag is of een brief in het engels, meer respons uit die groepen op zou leveren. Dan zou je meer in andere talen moeten schrijven. Interviewer: Ja dat weet ik ook niet inderdaad. Oke. De website heb ik nog.

Wie beheert de website? Interviewee: In principe doen wij dat. Communicatie is verdeelt in adviseurs en specialisten. Ik ben adviseur. Als ik iets op de website wil hebben geef ik dat door aan de webredactie, die plaatsen dat dan online, soms zit daar nog een redactie slag tussen. Sommige adviseurs hebben wel directe toegang, maar dat is van vroeger. Wij konden die website rechten niet meer krijgen, omdat ze die website rechten nu echt centraal willen houden Interviewer: Oké, en wat is de doelgroep die je aan wil spreken met de website? Interviewee: Bewoners en geïnteresseerden. Interviewer: Ook bedrijven? Interviewee: Ja ook wel, zeker weten. We hebben twee blokjes op de website wonen en ondernemen. Ik beheer ook de postbus en eigenlijk is toch de meeste vragen over hoe kom ik aan een woning en hoe kan ik horeca of een bedrijfspand huren?

Interviewer: Spreekt u de beoogde doelgroep aan? Interviewee: Ja dat idee heb ik wel. Interviewer: Oké mis ik nog online methodes die jullie wel gebruiken, maar nog niet genoemd heb Interviewee: Nou we gebruiken de website ook als online participatiemiddel. We hebben een subdeel

Legend

Civil Servants Experience Goals E-participation Tool

Interviewer: Maar kunnen ze daar ook onderling met elkaar debatteren enzo? Interviewee: Nee dat kan niet, maar je hebt wel dat als ik dingen op facebook plaatste dat mensen dan wel op elkaar gingen reageren, zo van: Ja, dat is een goed idee of. Daar is het natuurlijk ook een stuk makkelijker om dat zelf in te richten. (E3) Interviewer: Oké. Dan die offline methodes. Waren dat een klankbordgroep, en? Interviewee: Ja en een presentatie van een voorlopig ontwerp. Er is er ook nog eentje over de inrichting van het pleintje op M-dock 0. Dan gaat het niet over het hele pleintje maar over de zit en speelmogelijkheden.

Interviewer: Oké. De klankbordgroep, is het daar de bedoeling vragen wat burgers er van vinden?

Interviewee: Nou ze mogen ook wel zeggen welke van de ideeën ze het best vinden. Dus dan laten we sfeerbeelden zien om er achter te komen wat de burgers het meest aanspreekt. Toen hebben we functies besproken, zo van waar is het meeste behoefte aan. Is dat sporten, is dat spelen, is dat recreëren. Dus meer de parkfunctie. Bij de derde bijeenkomst hebben we het heel erg over het ontwerp gehad, welke vormen, welke elementen belangrijk zijn. Stijgers aan het water , een zitbankje, hoe die er dan weer uit moet zien. Dus daar is wel een heel uitgebreid participatietraject geweest echt vanaf het begin is iedereen helemaal in het proces meegenomen. Iedere keer hebben we ook weer een verslag van de avond gemaakt, dat online geplaatst zodat iedereen die er niet bij aanwezig was op de hoogte gehouden kon worden. Want je zag wel dat bij de eerste avond iets van 40 man aanwezig was, bij de laatste waren dat er nog tien. Maar misschien was dat wel gewoon omdat ze er vertrouwen in hadden, maar dat hebben we niet uitvoerig onderzocht. Interviewer: Oké, dan heb ik nog een rijtje, met de vraag of je die op een rijtje wil zetten. En dat dan toe kan lichten. Als u de volgende doelen van publieksparticipatie in de houthavens zou mogen rangschikken. Hoe zou u dat doen. Dan heb je legitimiteit, dat is zeg maar steun voor het project krijgen van de belanghebbenden en dat ze tevreden zijn, inclusiviteit, dat betekent dus het betrekken van alle burgers, kosten-efficiëntie of vaardigheden en deugden, dat is burgers meer leren om deel te nemen aan besluitvorming of debat, dat is de burgers een gezamenlijke mening laten vormen. Stel dat je die voor houthavens op een rijtje zou moeten zetten, welke zou dan op één staan. Eén is dan het belangrijkste zeg maar. Interviewee: Kwaliteit, legitimiteit, inclusiviteit en dan had je?

Legend

Civil Servants Experience Goals E-participation Tool

Interviewer: Kosten efficiëntie, vaardigheden en deugden en debat. En ik had eentje verkeerd. Niet kwaliteit dat moest niet kwaliteit zijn maar crowdsourcing. Crowdsourcing is de kennis van het publiek gebruik, om daar mee de kwaliteit van het project te verhogen. Interviewee: Even nadenken hoor. Ik vind dat kwaliteit en tevredenheid of legitimiteit de belangrijkste redenen zijn. (G1) En kosten-efficient is het niet bepaald, want er zitten wel veel ambtelijke uren in, maar het betaald zich hopelijk wel uit in tevredenheid en kwaliteit. Dus ik zou denk ik tevredenheid op één zetten en kwaliteit op twee. Interviewer: Oké, en tevredenheid is steun voor het project. Interviewee: ja toch?

Interviewer: ja Interviewee: Ja, inclusiviteit is ook wel heel erg belangrijk zeker in het geval van de houthavens. Want daar wordt nu over gezegd het wordt een juppenwijk, en daarnaast heb je de spaarndammerbuurt, dat is een volkswijk, dus het is ook wel aan de gemeente om een beetje menging aan te brengen dus dan is inclusiviteit wel heel belangrijk, (G4) maar of dat lukt door middel van participatietrajecten dat trek ik zeer in twijfel omdat dus nu alle buurtbewoners daar op af komen. Dus ja dat vind ik wel lastig. Dus ik denk ja tevreden, kwaliteit, inclusiviteit, vaardigheden en deugden, dan debat en daarna kosten-efficientie. Interviewer: Oké, nou dat waren al mijn vragen. Heb jij nog op of aanmerkingen, wat kan ik beter doen bijvoorbeeld? Interviewee: Ik vond dat rijtje wel echt lastig. Vooral die laatste drie mogelijkheden van kosten- efficientie, inclusiviteit en vaardigheden. Verder vond ik het eigenlijk hele goede vragen, goed gecategoriseerd. Dus ik vond het wel een goed interview.

Interviewer: Nou harstikke bedankt heel bij dat je mee wilde doen en dat ik je nog te pakken kon krijgen uiteindelijk. Ik ben nog wel eventjes bezig met mijn scriptie, maar ik stuur je graag het resultaat toe. Interviewee: Ja daar ben ik wel benieuwd naar. Hoe word ik verder vermeld in jouw onderzoek?

Interviewer: Nou niet, niet als persoon. Van al die vragen zeg ik dit zijn uitspraken die worden gedaan. Er zijn in totaal tien projecten, maar er staat wel bij dat houthavens één van die projecten is. De uitspraken zelf zijn niet te herleiden tot één project. Interviewee: Nee oké, niet dat ik mezelf google en alles terug kan vinden?

Interviewer: Nee hoor nee. Interviewee: Oke ja daar was ik eventjes benieuwd naar en ik ben ook benieuwd naar de resultaten, ik denk dat het sowieso een leuk onderwerp is en ik hoop echt dat de gemeente veel meer af gaat op

Legend

Civil Servants Experience Goals E-participation Tool

Legend

Civil Servants Experience Goals E-participation Tool

(Respondent C) Interview Rapsody West

Descriptives

Interviewer: Hoi alles goed? Kan je me verstaan? Hoi Interviewee: Hoi ja hoor geen probleem, gaat goed. Vrijdag rustig dagje Interviewer: Aah mooi, ja ik zag in de mail dat je alleen op maandag tot en met donderdag werkt. Interviewee: Oh ja, dat moet ik nog aanpassen, dat is oude informatie

Interviewer: Ah oké, en je zit nog steeds op het project in Rapsody West? Interviewee: Ja dat werk doe ik, en ik doe ook nog steeds de stedelijke vernieuwing in de kolenkitbuurt en nog één project daarnaast. Interviewer: Naast in geografische zin, of doe je gewoon nog een project ernaast? Interviewee: Nee in geografische zin gewoon aan de andere kant van de snelweg.

Interviewer: Aah oke, en val je nu onder het stadsdeel. Interviewee: Nee ik werk dus voor het projectmanagementbureau, maar ik wordt ingeschakeld door het stadsdeel west Interviewer: Oh maar niet voor nieuw-west en west, zijn die twee stadsdelen niet meer opgesplitst? Interviewee: Oh jawel

Interviewer: Maar aan de andere kant van de snelweg is ook nog west? Interviewee: Ja Interviewer: Aaah ik dacht dat dat allemaal nieuw west was. Ik dacht dat de snelweg echt de grens was. Interviewee: Ja veel mensen denken dat, opzich is de hele snelweg de grens, maar de kolenkitbuurt, waar ik werk. Daar onder heb je de laan van spartaan, die twee horen nog bij west. Is ooit een hele leuke strijd over geweest, vonden ze dat het bij west moest horen en toen is dat zo gegaan.

Interviewer: Aah ja, maar de invloed van de stadsdelen is toch heel erg beperkt geworden toch, sinds de nieuwe verdeling, van hoe het verdeeld is. Interviewee: Ja het is wel zeker wat beperkter geworden ja. Interviewer: Aah ja, nou ik ben in ieder geval heel erg blij dat ik je te pakken kon krijgen. Ik zit inmiddels al weer heel erg aan het eind van mijn scriptie en heb het behoorlijk omgegooid. Ik doe het nu over de voor en nadelen van online tools. En dat is eigenlijk alles. Dus dat kan een website zijn, fora, social media of speciale tools. En de voor en nadelen dan echt vanuit het perspectief vanuit de planners. Dus vanuit de mensen die de participatie organiseren. Interviewee: Oke ja.

Legend

Civil Servants Experience Goals E-participation Tool

Interviewer: Ik heb daar een vragenlijst voor, duurt een klein half uurtje. Er zitten wel een paar dingen in die we vorige keer ook hebben besproken, maar het is eigenlijk bijna allemaal anders. Het duurt dus een klein half uurtje, lukt dat? Interviewee: Ja hoor ja Interviewer: Oké, nou het lijkt me het handigst één project te kiezen, dus in dit geval rapsody west. Wat zijn de werkzaamheden daar. Wat is een omschrijving van de werkzaamheden. Interviewee: Nou ja het is dus Rapsody West. Eigenlijk heet het het Jan van Schaffelaarplantsoen. Dat was een braakliggend terrein, was eigenlijk nooit gebouwd. Heeft ooit een brandweerkazerne en na de crisis dachten ze toch dit kunnen we op de markt gaan brengen. Toen is het getendered. Toen heeft een projectontwikkelaar zich er op ingeschreven of eigenlijk meerdere. Toen is er één uitgekozen, dat is de Nijs geworden. Die hebben dat gepresenteerd en dat plan heet rapsody in west. Zij gaan het hele plantsoen bebouwen met 239 woningen. Vanuit de gemeente hebben we natuurlijk de hele procedure van de tender doorlopen. We sluiten een overeenkomst met hun. Wij zorgen dat we de grond opleveren aan hun door middel van een erfpachtcontract. En wij leveren grond bouwrijp op. Met de opbrengsten die we krijgen worden de onkosten betaald, maar ook heel veel van de openbare ruimte er omheen wordt er van opgeknapt. Een paar straten er omheen worden heringericht en ja dat zijn onze werkzaamheden.

Interviewer: En is het inmiddels in ontwikkeling? Interviewee: Nou ja het loopt allemaal, het zit nu in de bouwrijpfase. De omgevingsvergunning is aangevraagd voor het project en ook stemmen we heel veel af als project en gemeente met het projectteam van de Nijs over nou veel stedenbouwkundige onderwerpen en houden wij hun aan het plan dat ze ook aan ons hebben voorgelegd. Interviewer :Voeren zij het uit in opdracht van jullie of doen jullie het voor hen? Of hoe is de verhouding. Interviewee: Nou een onderdeel van hun plan was het ontwikkelen van al die woningen, maar bij het plan zat ook dat het een soort speciale plek in de buurt zou krijgen en dat de bewoners er ook echt nauw bij betrokken zouden worden, dus bij de plannen. Dat is wat zij als plan hebben ingeleverd, wij hebben ze daar voor uitgekozen en wij willen ook dat ze daar aan worden gehouden, dus wij controleren ook dat ze dat allemaal goed gaan uitvoeren en dat ze nakomen wat we zijn overeen gekomen

Interviewer: Maar het traject zelf, jullie controleren of ze daadwerkelijk die plannen voor participatie daadwerkelijk uitvoeren maar het uitvoeren van die plannen ligt wel bij hun. Interviewee: Ja het is wel in opdracht van ons, maar het is hun plan. Ze zijn daar op uit gekozen en we houden hun eigenlijk aan hun eigen plan. Interviewer: Ja oké. Dan heb ik een lijst vijf doelstellingen van een project. Zou jij kunnen schalen

Legend

Civil Servants Experience Goals E-participation Tool

Dus ja nogmaals: binnen de gestelde deadline, binnen het budget, tevredenheid omwonenden, tevredenheid commerciële gebruiker, tevredenheid publieke gebruiker

Interviewer: Sorry. Publieke gebruiker, bewoners dus eigenlijk omwonenden, planning, geld en commerciële gebruiker. Dus dat zijn MKB’ers of verpachters van panden. Dus niet de projectontwikkelaar zelf, maar bijvoorbeeld wel diegene die huurhuizen gaat exploiteren. Interviewee: Oké nou die commerciele gebruiker die komt als laatste. Hmm, tsja. Nou laten we zeggen. Nou ja daarna is het echt allemaal een beetje om het even hoor. Maar laten we zeggen dat we voor de bewoners van de omgeving werken, dus die op één. Dat noemde je bewoners in de omgeving geloof ik. Interviewer: Ja omwonenden Interviewee: Ja dus dat is nummer één. Nou dan is twee de publieke gebruiker. Uhm en dan, dit is ook echt om het even voor mij. Nou laten we zeggen. Geld, planning en dan commerciele gebruiker.

Interviewer: Ja oké. Dan zijn we bij publieksparticipatie aangekomen. Interviewee: Wat zijn volgens jou de voordelen van publieksparticipatie? Dus gewoon from the top of your head. Waarom vind je het belangrijk dat het gebeurt. Interviewer: Nou je moet wel goed kijken wat je doelgroep. Dat is wat hier altijd wordt gezegd. Uiteindelijk werk je voor de stad, dus je moet goed in je hoofd houden wat de stad zou willen. (G1) In dit geval wat de bewoners zouden willen. Je werkt natuurlijk heel erg voor de toekomstige bewoners die daar gaan wonen en in dit geval wordt het midden-segment huurwoningen. Dat was opzich niet per sé een eis van ons, maar het is nu wel heel belangrijk omdat het echt een doelgroep is die bijna geen woning kan vinden. Dus dat is heel belangrijk, dus uiteindelijk is de doelgroep die er gaat wonen belangrijk, maar zeker ook de omwonenden. Je hebt natuurlijk vantevoren een bestemmingsplan waarin alle maten en weet ik veel wat zijn opgenomen, die worden overeen gekomen met bewoners en een plan moet daar eigenlijk binnen passen. Dus dat is één slag en wat we hier ook bij dit project doen is dat we ook veel intensieve samenwerking hebben met omwonenden en met een soort van kunstenaarscollectief dat ook heel actief is in deze buurt.

Legend

Civil Servants Experience Goals E-participation Tool

Daarbij is het eigenlijk voornamelijk belangrijk dat sommige gebouwen niet opzich komen te staan in de buurt, maar dat het echt een soort van zachte landing krijgt. Dat het ook een soort van acceptatie in de buurt krijgt. Interviewee: En wat is dan echt het voordeel van publieksparticipatie

Interviewer: Nou ja dat het die zachte landing dus krijgt, dat de manier van bouwen ook echt past bij de mensen en dat het wordt geaccepteerd als deel eigenlijk.(G1) Interviewee: Ja Interviewer: Het gebouw wordt geaccepteerd is eigenlijk als een soort van land en er komen nieuwe mensen in. Zeg vluchtelingen ofzo, of een totaal ander iemand, en om dat niet meteen zo koud neer te droppen is het handig om daar vantevoren goed over te praten. Om daar mensen in mee te nemen. Om als er zoiets komt, als er wordt gebouwt. Dat een buurt dat goed opvangt. Interviewee: En wat zou er gebeuren als je geen publieksparticipatie doet? Dus je doet zeg maar, je doet alleen bestemmingsplan, dat maak je bekend daar kan op gereageerd worden, maar vanaf dat moment is het gewoon besloten.

Interviewer: Nou ik denk, het is altijd heel belangrijk dat mensen zich echt thuis voelen in de buurt. Dat mensen zich misschien ook wel een beetje eigenaar voelen. Als je echt koud iets laat bouwen dan voelen mensen toch. Dan hebben mensen toch minder het gevoel dat ze er in betrokken worden en dat dit hun thuis is. Dus ja dat is allemaal wel heel subjectief. Iets anders, dat wel iets simpeler is, is dat je al voordat er wordt gebouwd goed informeert over wat er gaat komen. Ook over de bouwwerkzaamheden, wat voor gevolgen dat heeft, hoe lang het gaat duren, of er straten worden opgebroken en of er wordt geheid. Dat soort zaken zijn wel hele praktische zaken, maar wel hele belangrijke informatie voor bewoners. Dat ze niet opeens worden wakker geschud door een paar hei palen natuurlijk. Nou ja. Het is best wel subjectief, je kan natuurlijk ook hebben dat er een omgevingsvergunning wordt aangevraagd. Nou ja dit is een kort lopende, dus dat duurt dan acht weken en daarna heb je mogelijkheid om bezwaar er tegen te maken. Bezwaar moet wel gegrond zijn. Ook omdat het binnen het bestemmingsplan valt. Als iet sbinnen het bestemmingsplan past dan wordt het wel heel moeilijk om op die punten nog bezwaar te maken, maar toch wordt er altijd wel gekeken van nou: hoe kunnen we dat bezwaar zo veel mogelijk proberen te voorkomen. Als je mensen vroegtijdig mee neemt in het proces dan zal de acceptatie van een nieuw gebouw ook groter zijn en de mensen die bezwaar maken tegen een omgevingsvergunning zal dan worden verkleind. Interviewer: En zijn er ook nadelen aan publieksparticipatie? Interviewee: Men zegt heel vaak dat het langer duurt, qua tijd. Anderen zeggen dan van: valt allemaal wel mee. Maar het gaat je wel meer moeite kosten denk ik. Want je moet natuurlijk wel mensen betrekken en je moet het ook wel een beetje kunnen eigenlijk.

Legend

Civil Servants Experience Goals E-participation Tool

Interviewer: Kan het ook oppositie genereren? Dat je meer weerstand krijgt door mensen te informeren interviewee: Nee dat denk ik niet, ik denk niet dat je meer weerstand door informatie krijgt. Ik bedoel meer, ik zat meer te denken. Er komt een soort van binnenterrein, dat binnenterrein wordt mede ontworpen met bewoners, en eigenlijk de omwonenden. Het is best wel een speciale rol die ze hebben. Die rol zorgt er wel voor dat er meer tijd aan bewoners besteed moet worden dan normaal het geval zou zijn. Interviewer: En wat zijn voor jou de belangrijkste doelen van publieksparticipatie. Je hebt net dat zachte landen genoemd. Zijn er nog andere concrete doelen voor het participatietraject. Interviewee: Ja dat zo min mogelijk mensen bezwaar zullen maken. (G3) Dat mensen zich betrokken voelen bij hun buurt en wat er komt in hun buurt. Mensen het gevoel geven dat ze. Dat ze zeggenschap hebben en dat je ze serieus neemt (G6). Ja en vooral die zachte landing misschien toch wel. Ja dus dat het ook van de nieuwe bewoners die straks in dat pand komen in die buurt, wat misschien wel een heel ander soort bewoners zijn, dat dat allemaal soepeler verloopt.(G1)? Interviewer: Oké, Nou dan zijn we al bij het laatste deel, maar dat is ook het langste deel. Voor alle methodes die er gebruikt worden en dan heb ik voor elke methode dezelfde vier of vijf vragen.

Welke offline methodes voor burgerparticipatie zijn er allemaal gebruikt bij Rapsody West. En dan afgezien van de inspraakprocedure die er geldt voor het bestemmingsplan. Interviewee: Ga je nu voorbeelden opnoemen?

Interviewer: Ja ik kan wel voordelen noemen. Maar kan je ze allemaal noemen, of zijn het er heel veel? Het kan bijvoorbeeld één op één gesprekken zijn, panel discussie, buurtavonden, bewonersbrief, interviews. Interviewee: Nou ja er zijn bewonersavonden gehouden, bewonersbrieven zijn er gestuurd. In alle soorten en maten. Er is een bouwbord die is op het terrein geplaatst zodat je kan zien wat er gaat komen. Er zijn heel veel gesprekken met een soort van kernteam van omwonenden. Interviewer: Dus dat is een soort panel? Interviewee: Een klankbordgroep wordt dat genoemd. Ja en veel individuele gesprekken. Voor zover ik dat kan bedenken is dat het wel.

Interviewer: Voor de gesprekken, klankbordggroep en individuele gesprekken. Hoe worden daar deelnemers geselecteerd? Interviewee: Nou de klankbordgroep is opgezet vanuit de ontwikkelaar. Zij hadden in hun plan gezet dat ze echt de bewoners echt wilde betrekken bij onder andere het ontwerp van het binnen terrein. Ze hebben toen die klankbordgroep opgezet vanuit die kunstenaarsorganisatie, die daar al actief is, waar wij ook als gemeente veel mee samenwerken. (E4: Collaboration?) Dat is hun basis. Ze hebben

Legend

Civil Servants Experience Goals E-participation Tool

Interviewer: En even per methode. Wat is bijvoorbeeld bij de brieven de doelgroep? Interviewee: Het ligt er soms een beetje aan. Kijk als het goed over de werkzaamheden dan ga je ook echt bedenken wie zou hier last van kunnen hebben, wie zou het aangaan. Dat zou bijvoorbeeld een veel groter gebied kunnen zijn. Dat zou bijvoorbeeld ook over de snelweg kunnen zijn, omdat mensen van over de snelweg last van heijen kunnen hebben. Maar als het met die klankbordgroep overeen komt, dan is het over een kleinere groep verspreid. Maar ik denk dat je zou kunnen denken aan alles in de kolenkit buurt. En dan heb je, ik weet niet of je het plantsoen een beetje in je hoofd hebt, je hebt het plantsoen dat ligt naast de snelweg, dan precies de drie blokken ten noorden, ten westen en één blok ten zuiden er van worden dan per brief geinformeerd. Of. Ja. Interviewer: Dus het is afhankelijk van de werkzaamheden? Interviewee: Ja. En meer afhankelijk van de boodschap die je wil melden. De werkzaamheden kunnen een boodschap zijn, maar de vraag, nou ik had laatst een brief gestuurd over de aangevraagde omgevingsvergunning en over het project, dat ze het kunnen inzien, wanneer het wordt gebouwd. Dat is bijvoorbeeld een ander doel dan informeren over werkzaamheden.

Interviewer: En, wat is de doelgroep bij bewonersavonden? Interviewee: Ja hetzelfde eigenlijk, gewoon iedereen, laten we zeggen om het veld heen en dan elke drie blokken te noorden, drie blokken ten westen en één blok ten zuiden van het veld. Dat is een beetje de doelgroep. Maar zo’n bewonersavond is dan ook in onze stadsdeel nieuwsbrief gekomen en toen kwam er zelfs een vrouwtje vanuit de buurt ernaast, die kwam naar de bewonersavond om is te kijken van nou wat gaan ze doen. Interviewer: En welke doelgroepen spreek je aan, spreek je de doelgroepen aan die je wilt spreken?

Legend

Civil Servants Experience Goals E-participation Tool

Interviewee: Het was voorheen, de hele kolenkitbuurt was echt laag sociale klasse, veel Turks Marokkaanse mensen die bijna geen Nederlands spreken. In de loop van deze stedenlijke vernieuwing zijn er kopers bijgekomen, midden en hoger opgeleiden. Het is daardoor diverser geworden. De kopers en hoger opgeleiden bereik je makkelijker per brief per mail en het zijn eigenlijk ook wel iets actievere mensen. De andere mensen bereik je eigenlijk heel erg moeilijk en dat is altijd een beetje een blijvend probleem voor ons. Ik weet niet echt in hoeverre het een probleem is. (G4)

Interviewer: Want, bij een bewonersavond, die zijn zometeen belangrijker, maar ik zal ze nu alvast noemen. Ik heb zes doelen onderscheiden, van een participatiemethode. Dat is kosten-efficientie, crowdsourcing, dat is gebruik maken van de kennis van het publiek ten behoeve van het project, legitimiteit van het project, skills and virtues, dat is vaardigheden van de burgers verhogen dat ze participeren in de wijk, debat dat is zorgen dat er debat ontstaat in de wijk over hoe deze er uit moet zien en inclusiviteit, dat is het betrekken van groepen die niet vanzelf worden betrokken. Wat is het voornaamste doel bij bewonersavonden? Interviewee: Nog één keer, sorry. Debat had je, skills, kosten-effectiviteit, inclusief? Interviewer: Ja en legitimiteit en bewoners benutten om hun kennis van de buurt, dus crowdsourcing. Interviewee: En dus welk doel bij een bewonersavond?

Interviewer: Ja Interviewee: Ja inclusie en kennis. (G4) (G2) Interviewer: Wat bedoel je met kennis? Interviewee: Ja het gebruiken van de kennis van de buurtbewoners. En legitimiteit had je ook, dat moet er ook zeker bij. (G1)(G2)

Interviewer: Dan hebben we alleen nog de klankbordgroep. Welke doelgroep spreek je daar aan? Interviewee: Ja, beetje hetzelfde als die bewonersavond. Interviewer: En wat is daar het doel? Interviewee: Nou de klankbordgroep gaat wel echt nog een stukje verder. Het is natuurlijk zo dat zij in het speciaal meer informatie krijgen over het project, maar ze hebben twee voornaamste dingen waar ze zich mee bezig houden. Ten eerste het ontwerp van het binnen terrein waar ze over mee denken. En het tweede is, op het binnen terrein komt een soort van plek voor de buurt. Er wordt met de bewoners bedacht wat dit voor plek moet zijn. Wat de invulling daarvan moet zijn. (E4: Participation) Moeten het barbecues zijn of moet er iets anders zijn. Moet er een café voor de buurt komen, daar is die klankbordgroep dan over aan het nadenken.

E-participation tools (Eigen website, digitale nieuwsbrief, email, community facebook, community website)

Legend

Civil Servants Experience Goals E-participation Tool

Interviewer: Oké, nou dan online. Welke online methodes worden er bij rapsody west gebruikt. Dat kan een projectwebsite zijn, een project facebook, een facebook juist opgericht door de buurt zijn, twitter, flickr, email, linked-in, youtube, het kan allemaal. Interviewee: Nou als gemeente hebben we onze eigen website en we hebben een digitale nieuwsbrief. (E1) En nou ja online, als ik een bewonersbrief stuur staat mijn naam er onder en krijg ik dus ook nog wel eens een email (E2), en je hebt ook een bewoner die heeft een facebook pagina (E3) en een eigen website. (E3) Dat is een actieve bewoner daar linken we af en toe ook naar, zodat bewoners daar ook informatie kunnen vinden. Dat kunstenaarscollectief heeft hetzelfde. (E3) Een facebook en een website met informatie over het bouwproject en hun activiteiten. En voor de rest, nee, worden er niet heel veel gekke andere dingen gedaan. Dat is én om dat dit er gewoon echt niet de doelgroep voor is. De opkomst bij bewonersavonden is echt heel laag en dat ja, de kopers van het blok ernaast die zijn nog wel, die komen nog wel af en toe, maar de rest komt echt vrijwel niemand. Voor instagram en facebook in stand houden, ja daar moet je wel echt redelijk groot bereik voor hebben en het moet ook voor die mensen wel echt nuttig zijn om er af en toe naar toe te gaan om er lid van te worden. Als je daar niet heel goed over nadenk en niet heel veel capaciteit voor hebt en je het niet leuk kan maken, dan heb je er denk ik niet zoveel aan. (C4) Al wordt het trouwens wel gedaan door coolkit, dat is door corporatie Rochdale. Interviewer: En wat is dat voor initiatief? Interviewee: Nou die hebben wel een facebook pagina met allerlei informatie over de buurt.

Interviewer: En jullie website, bedoel je gewoon de .amsterdam website, of hebben jullie ook nog een echte projectwebsite? Interviewee: Nee het is gewoon die .amsterdam.nl. (E1) Eén pagina gaat dan over dit project. We hebben wel een shortcut gemaakt dat heet www.kolenkitbuurt.nl dan kom je ook op onze pagina.

Interviewer: Maar die website heeft als ik me goed herinner geen forum functie, of een chat ofzo toch, dat is echt informatie over het project. Interviewee: Ja

Interviewer: Dan over de, jullie hebben de meeste online tools zijn juist uitbesteed aan de bewoners reageren jullie, hebben jullie daar ook, wissen jullie daar als projectmanagementbureau ook informatie uit met de bewoners, is er interactie? Interviewee: Ja, maar we besteden het ook niet uit he. (E3) Het is meer het is daar en daar maken we gebruik van. Interviewer: Nee maar dat is ook niet goed of fout. Interviewee: Ja oké. Nou er is heel weinig discussie op, maar als er iets is, ik heb ook alle paginas

Legend

Civil Servants Experience Goals E-participation Tool

Interviewer: Nou omdat je ze toch geliked hebt, heb jij het idee dat er op de bewonersfacebook interactie plaats vindt tussen bewoners, dat daar daadwerkelijk debat wordt gevoerd over het project? Interviewee: Nou heel soms, het gebeurt wel eens ja. Het zijn meestal bewoners die ik ook allemaal wel ken, maar het gebeurt wel ja. (E3) Interviewer: En welke doelgroep spreek je aan met facebook? Interviewee: De wat nieuwere doelgroep in deze buurt, meer kopers, hoger opgeleiden die, ja die zie je veel eerder daar dan de lager opgeleiden en marrokaanse mensen. En er zitten ook nog allemaal mensen die hier in de buurt werken. Je hebt heel veel van die sociale organisaties die in de buurt werken die zullen het allemaal wel liken en je hebt bijvoorbeeld ook soms een gemeenteraads lid die het dan liked en er op gaat reageren, dat soort dingen kan je ook hebben (E4: Cooperation)

Interviewer: Wat zijn volgens jou de voordelen van een facebook community page? Interviewee: Ja, gewoon discussie, gewoon de facebook waar meerdere mensen op zitten. Dus zowel die facebook page van de kunstenaars als die van die bewoner zelf zorgt voor een vrij informele manier van doen (C3). Mensen kunnen daar zelf vragen stellen waar redelijk snel antwoord op komt. (C1) Daardoor heb je toch iets meer dat je persoonlijk betrokken bent bij deze informatie en het zou ook wel aardig zijn als mensen iets eerder iets daar op zetten, dan wanneer ze het naar mij mailen. (C3) Want dan is het vaak echt een grote vraag. Facebook kan ook goed zijn om gewoon een beetje gedachte te wisselen, gedachte die misschien nog niet genoeg zijn voor een mailtje naar mij, maar misschien wel heel interessant om te lezen. (C3) Ja het is gewoon wat laagdrempeligheid, (C3) ja je hebt denk ik ook eerder mensen die naar facebook toe gaan dan dat ze een brief sturen of mij mailen.

Interviewer: Welke doelen worden bereikt met de facebook, als je die zes nog even in je achterhoofd neemt. Interviewee: Met facebook? Ik denk dat het goed helpt om kennis te zien, en debat, en skills. (C1) (C3) (G2) (G5) (G6)

Interviewer: Draagt het bij aan betrokkenheid in de buurt? Interviewee: Ja daar draagt het wel aan bij. Interviewer: Oké. Dan de digitale nieuwsbrief als laatst. Want eerst nog wordt er een twitter in de lucht gehouden? Interviewee: Nee, stadsdeel west heeft wel twitter en daar zou het best wel zo is kunnen zijn dat we daar iets mee doen, maar nou, vrijwel nooit.

Legend

Civil Servants Experience Goals E-participation Tool

Interviewer: Dus dan blijft dus inderdaad alleen de digitale nieuwsbrief over. Welke doelgroep probeer je aan te spreken met de digitale nieuwsbrief. Interviewee: Iedereen die geïnteresseerd is in nieuws van het stadsdeel. Interviewer: Moet je je daar op abonneren? Interviewee: Ja

Interviewer: In welke taal is de nieuwsbrief? Interviewee: Alleen in het Nederlands. Interviewer: Welke doelgroep denk je dat je aanspreekt met de nieuwsbrief? Dus welke je ook echt aanspreekt. Interviewee: Dat weet ik niet zo heel goed. Ik kan wel een beetje gokken wat ik denk, maar ik weet het niet heel goed, maar het zal waarschijnlijk wel ook wat hoger opgeleid, maar ik denk ook wel toch vooral mensen die het leuk vinden, om, ja. Het zullen in ieder geval mensen zijn die Nederlands spreken, en voor de rest kan het echt heel divers. Het hoeft niet per sé hoog opgeleid trouwens.

Interviewer: Wat is het voordeel van een digitale nieuwsbrief? Interviewee: Het is natuurlijk sowieso minder werk om te maken, (C1) het is ook een beetje beleid geworden dat we zo min mogelijk bewonersbrieven willen sturen als gemeente. (C1) En ja, heel veel mensen krijgen hun informatie via de mail of via digitale kanalen en lezen minder vaak iets per brief. Dus daarvoor heb je dan dat je, vooral aanvullend voor die mensen die bijvoorbeeld geen zin hebben om die brief te lezen. Interviewer: Wat is het nadeel van de digitale nieuwsbrief? Interviewee: Nou iedereen kan zich er op inschrijven en je bereikt dus niet een specifieke doelgroep, maar ja eigenlijk iedereen die geïnteresseerd is in informatie over het stadsdeel west. Maar dat is niet echt een nadeel.

Advantages & Challenges

Interviewer: Dan nog wat algemene vragen. Denk je dat online methodes, offline methodes kunnen vervangen? Interviewee: Ja dat is opzich wel zo ja. Interviewer: En wat zijn de voordeel van online methodes in het huidige gebruik, boven offline methodes? Interviewee: Online is goedkoper (C1), je kan iets sneller informatie versturen (C1), dus het is denk ik ook voor mensen makkelijker om direct op te kunnen antwoorden. Met een brief moet je wel echt een stapje meer doen. Dus, ja dat en het is natuurlijk ook goedkoper voor ons en wat beter voor het milieu.

Legend

Civil Servants Experience Goals E-participation Tool

Interviewer: En wat zijn de nadelen van online methodes? Interviewee: Nou je zal niet iedereen er mee bereiken, zeker wat lager opgeleiden allochtone bevolking niet. (C4) Dat is een groep die je wel heel veel in de kolenkitbuurt hebt, dus ja je kan niet zonder, zonder een bewonersbrief, wat ook nog wel heel belangrijk is. Heel veel bewoners lezen die bewonersbrief ook niet altijd, dus het moet altijd wel én, én, én zijn, je moet altijd wel de buurt gaan om echt met de mensen te praten. Een brief is wel echt puur informatief, maar om iets verder te gaan dan dat moet je wel echt met mensen in gesprek gaan. (C4) Interviewer: Oké de allerlaatste vraag. Van de volgende methodes, mag je aangeven welke methodes daar meer voor geschikt zijn offline of online methodes. Kosten efficientie? Interviewee: Ja offline is echt duurder, dus minder efficient. Dus ik denk dat online daar wel beter is. (C1) Interviewer: En voor het mobiliseren van kennis? Interviewee: Daar zou online ook beter zijn. Meer mensen kunnen wat zeggen, dus dan weet je ook meer. (C1)(C3) Interviewer: En legitimiteit Interviewee: Ja daar denk ik wel dat offline methodes handiger zijn, omdat online vaak toch wat minder betrokkenheid van ons laat zien. (C2) Dus dat is wel minder online.

Interviewer: En vaardigheden en deugden ontwikkelen. Interviewee: Ja daar denk ik ook dat offline eigenlijk beter geschikt is. Het is toch beter als mensen elkaar echt zien, dan weet je beter wat er in de buurt aan de gang is. (C4) Interviewer: Oké, dan debat genereren. Interviewee: Ja als je dan echt denkt aan het soort fora en facebook, dan denk ik dat online wel meer los maakt. (C3) Het is wel leuk om wat op gang te helpen, maar echt een goed debat wordt het ook nooit echt, face to face kan je wel een beter debat hebben. (C4)

Interviewer: En Inclusiviteit? Interviewee: Ja je opzich zou je het heel gericht kunnen doen als je één mail groep hebt bijvoorbeeld, of bijvoorbeeld facebook en dan specifiek voor één specifiek onderwerp. Je zou het ook kunnen vertalen (C3), maar het is wel moeilijk ze te bereiken als je niet echt de wijk in gaan. Interviewer: Nou oké, harstikke bedankt, ik heb alles, had jij nog vragen, opmerkingen, tips of dingen die ik mee moet nemen. Interviewee: Nee, Nee, Meer dat het wel belangrijk is dat in de kolenkitbuurt veel allochtone mensen wonen en dat verschilt gewoon echt per doelgroep wat nou nuttig is om te gebruiken. Als gemeente gebruik je eigenlijk altijd alles. (G4) Dat is een beetje het lompe en dus doen wij dat ook. We hebben

Legend

Civil Servants Experience Goals E-participation Tool

Interviewer: En heb je zelf het idee binnen het PMB, ik weet dat er een paar initiatieven zijn met apps, maar het participatieproces, heb je het idee dat dit online kan op den duur. Interviewee: Nou bij ons in ieder geval echt absoluut niet, want echt heel veel mensen begrijpen niet eens hoe bijvoorbeeld echt een telefoon werkt (C4), dus dat is, nee. En heel veel Turks-Marrokaanse mensen die zeggen ook bijvoorbeeld, bijvoorbeeld de voorzitter van de moskee. Je moet gewoon echt naar de moskee toe en dan ga je hier met mensen praten. Dan gaan we wel kijken en dan accepteren ze je wel langzaam en dan kijken we wel of het wat wordt. Zo is ook de politie, de buurtregisseur begonnen. Die kwam iedere vrijdag na het gebed, op een gegeven moment worden ze een beetje vertrouwd en dan geven ze je ook echt informatie. Nederlanders zijn meer gewend per mail of per facebook te reageren en je mening te vertellen, maar dat zijn zij niet zo. Dus dan zal je er toch echt naar toe moeten. Interviewer: Nou harstikke bedankt! Ik moet nog één interview in Nieuw-West. Ik wil eigenlijk stadshart Noord en Nieuw-West er nog bij doen, omdat deze een hele andere structuur hebben, maar ik kom er heel moeilijk tussen. Weet jij wellicht hoe ik xxxxx kan bereiken, want er wordt niet gereageerd op telefoon en mail. Interviewee: Dat weet ik ook niet zo, maar ik zal het even rondvragen en als ik nog iets hoor dan mail ik je er nog wel even over.

Interviewer: Ja bedankt! Nou tot ziens en nogmaals bedankt! Interviewee: Doei!

Legend

Civil Servants Experience Goals E-participation Tool

(Respondent D) Interview Noord-zuidlijn

Interviewer: Ja opzich gaat het goed, maar die scriptie is toch moeilijker qua interviews dan ik had gehoopt, dus wat dat betreft wel een beetje nu een blok aan mijn been. Maar dat is volgens mij wel vaker zo. Interviewee: Haha, ja dat is herkenbaar. Interviewer: Ha, ja. Maar hoe is het met de Noord-zuidlijn, gaat alles voorspoedig? Interviewee: Ja zeker, vorig weekend de jaarlijkse open dag, dus konden de mensen de stations is dus dat was weer erg leuk.

Interviewer: Oke en welke van de stations konden ze in? Interviewee: Even kijken, dat was station Noord, Centraal, het Rokin en Vijzelsgracht. Het was een drukte van belang. Interviewer: Goed bezocht dus, en goede pers gehad ook? Interviewee: Ja er waren 15.000 bezoekers, ruim. Dus dat was druk.

Interviewer: En over het algemeen, waren de mensen positief over de dag zelf? Interviewee: Ja maar dat is met zo’n open dag altijd. Dan krijg je allemaal geïnteresseerden, dus mensen uit de bouw, dus dan krijg je over het algemeen alleen maar leuke reacties. Van jeetje wat is het ver en wanneer gaat ie nou rijden, ja is altijd heel erg leuk. Interviewer: Want wanneer gaat ie rijden? Interviewee: Oktober 2017 is de planning nog steeds. Er wordt nu nog wel wat doorgerekend aan de planning, omdat je, nou ja, de GVB de vervoerder van Amsterdam, die moet natuurlijk gaan rijden op die Noord-Zuidlijn en die moet daar nog heel veel aanpassingen voor doen in het hele ov-netwerk. Dus er wordt nu gekeken wat ook een haalbare datum voor het GVB is. En dan nou ja, komen we met één datum, deze zomer.

Interviewer: Nou top, dan ga ik er ook nog wel gebruik van maken. Nou oké. Interviewee: Jij had nog wat vraagjes.

Legend

Civil Servants Experience Goals E-participation Tool

Interviewer: Ja nou, ik heb in de loop van het onderzoek mijn opzet iets veranderd. Sommige van mijn vragen komen wel een beetje overeen met wat ik vorige keer gevraagd heb, maar ze zijn net iets anders waardoor ik ze iets beter kan vergelijken met andere interviews. Het gaat vooral over de, nou ja we hebben het vorige keer dus gehad over, over welke middelen er allemaal gebruikt werden. Maar het gaat mij er vooral om, wat zeg maar, per middel als voor en nadelen van het middel worden ervaren. Ik heb nu de vraag gewoon iets gestructureerder. Dan heb ik gewoon alle informatie compleet, dat is nu het doel. Dus ja, zullen we gewoon beginnen, ik denk dat het een half uurtje duurt.

Interviewer: Oké nog even op een rijtje. Welke offline methodes voor burgerparticipatie werden er gebruikt. En dan gaat het om de laatste fase, dus echt de constructiefase van het project. Interviewee: Je viel heel even weg, welke? Wat? Interviewer: Welke methodes offline, dus gebruikt worden. Interviewee: O ja. Buurtoverleg, ja één op één gesprekken ook wel, we hebben projectbegeleiders die lopen eigenlijk in de buurt. Als mensen wat te vragen hebben kunnen ze ook gewoon één op één vragen of.

Interviewer: Die lopen in de buurt? Dan krijg je een brief dat ze langs komen ofzo? Interviewee: Nou je informeert mensen per brief over de werkzaamheden. Als er dan vragen, opmerking of suggesties zijn, dan kunnen ze dat ook vragen aan de projectbegeleider die verantwoordelijk is voor die buurt. We hebben tijdens de uitvoering ook panels gehad over verschillende onderwerpen, kunst bijvoorbeeld. Nou. Interviewer: Oké en dan per overleg. Bij het buurtoverleg, wie was er verantwoordelijk voor de methode? Interviewee: Ja communicatie

Interviewer: Wat was de beoogde doelgroep? Interviewee: De buurt? Interviewer: De buurt, waar de lijn onder door ging, of? De buurt van het station zeg maar, of waar gebouwd werd. Interviewee: Waar op dat moment gebouwd werd.

Interviewer: En welke doelgroep sprak u aan? Interviewee: Ondernemers vooral en ja vooral oudere buurtbewoners. En het zijn eigenlijk altijd dezelfde die komen. Interviewer: Wat was het belangrijkste doel van de methode?

Legend

Civil Servants Experience Goals E-participation Tool

Even kijken, ik pak ze er even bij. Dat zijn: kosten-efficientie, crowdsourcing, dat is kennis van de bewoners gebruiken, legitimiteit van het project. Daarnaast nog het debat stimuleren, inclusivitieit, dat is moeilijk bereikbare groepen betrekken, en vaardigheden en deugden, dat is burgers zichzelf maatschappelijk laten ontwikkelen. Interviewee: Vooral het debat, het gesprek aan gaan.(G5) En informeren. Zat er ook informeren bij?

Interviewer: Nee niet echt, maar wat is het achterliggende doel van informeren? Interviewee: Zodat mensen, om verwachtingen een beetje te managen. Komt er geluidsoverlast, zo ja hoeveel, wanneer, wat kunnen we er aan doen, zijn er mensen die ideeën hebben, hoe het minder kan. (G1) (G2) En dan het gesprek daar over aangaan. Interviewer: En waarom wil je de verwachtingen managen? Interviewee: Ja dan is er toch minder onrust in de buurt en zijn ze ook minder snel over dingen ontevreden.(G1) Het werkt fijner als mensen ook het idee hebben dat er zeker ook informatie wordt gegeven waar ze nog wat over mogen zeggen. (G5)(G1)

Interviewer: Dan hebben we de één op één gesprekken. Interviewee: Dat is ook eigenlijk het gesprek aan gaan. Interviewer: Ja dus de eerste was het buurtoverleg, maar bij één op één. Welke doelgroep wil je daar aanspreken. Interviewee: De buurt ook.

Interviewer: Dus in principe ga je daar voor dezelfde groep als het buurtoverleg? Is dat voor of na het buurtoverleg. Interviewee: Hoe bedoel je voor of na? Dat is, dat loop eigenlijk tegelijkertijd, dat is eigenlijk een doorgaand proces tijdens de uitvoering. Interviewer: Welke doelgroep spreekt u daar het meeste aan? Interviewee: Ook de buurt.

Interviewer: Welke, wat voor soort bewoners? Interviewee: Ook bewoners en ondernemers? Interviewer: En zijn er nog kenmerken aan die groep. Interviewee: Nou we trekken niet echt jongeren, de meeste zijn toch de wat oudere mensen. De wat jongere die spreek je vooral online aan, (C3) offline is echt wel de wat oudere doelgroep zeg maar. (C4)

Interviewer: Wat zou je zeggen dat de voordelen van het gebruik van één op één gesprekken en buurtgesprekken? Interviewee: De voordelen. Nou direct contact, persoonlijk, ja persoonlijk vooral.

Legend

Civil Servants Experience Goals E-participation Tool

Interviewer: En voor het project zelf? Interviewee: Nou ja dat je, dat je het gesprek aan gaat en weet wat er leeft in de omgeving van je project. Dat je daar gewoon rekening mee kan houden.

Interviewer: Want wat zou er minder goed gaan als je dit niet zou doen? Interviewee: Als je geen gesprek voert met de buurt? Nou dan ga je denk ik wel een probleem krijgen met de legitimiteit van je project, dus dan, ja gaat je reputatie waarschijnlijk naar beneden. (G1) Er wordt niet geluisterd dan zeg maar. Mensen willen zich graag gehoord voelt, vooral bij zo’n groot project. Interviewer: En wat zijn de nadelen van de methode? Interviewee: Het kost veel tijd. Het is een beperkte doelgroep die je bereikt. Nou dat, dat is het eigenlijk wel.

Interviewer: En tijd is ook geld? Interviewee: Ja tijd is, nee het is niet, het is niet duur. Ja wat is duur. Je moet het gewoon doen, maar het kost gewoon veel tijd, tijd is uiteindelijk altijd geld natuurlijk, maar. Het kost meer tijd dan bijvoorbeeld gewoon een persbericht uitsturen, maar ja daar heb je weer een nadeel van dat het niet zo persoonlijk is. Of zo’n webbericht plaatsen, dat kost natuurlijk gewoon minder tijd en je bereikt er over het algemeen meer mensen mee. (C1)(C3) Interviewer: Dan nog als laatste de panels, wie is daar verantwoordelijk voor de methode? Interviewee: Communicatie ook.

Interviewer: En welke doelgroep selecteert u voor die panels Interviewee: Ja dat was Amsterdammers, die was wat breder. Interviewer: Is er dan nog geprobeerd om een soort representatieve steekproef te trekken. Interviewee: Nee gewoon wie zich opgeeft om mee te doen.

Interviewer: En welke doelgroep gaf zich op om mee te doen? Interviewee: Ook wel veel bewoners en een aantal geïnteresseerden, gewoon algemeen geïnteresseerden uit Amsterdam. Interviewer: En even zien, dan hebben we de offline methodes in principe gehad toch? Buur overleggen, één op één gesprekken, panels. Interviewee: We houden ook wel informatie bijeenkomsten, maar dat is wel echt een tijd geleden. Wanneer er een nieuwe fase aanbrak dan organiseerden we ook nog wel informatie bijeenkomsten. Dat is ook eigenlijk voor Amsterdam breed. Die kan je eigenlijk onder die panels een beetje vergelijken.

Interviewer: En jullie hadden ook nog een fysieke nieuwsbrief toch. Eentje van papier? Hoe wordt die verspreid, op basis waarvan krijg je die.

Legend

Civil Servants Experience Goals E-participation Tool

Interviewee: Op basis van locatie. Als je in de buurt van werkzaamheden woonde. Als er werkzaamheden waren op Rokin, werd ie in de buurt van Rokin verspreid. Gewoon huis-aan-huis.

Interviewer: Bereikt u daarmee de doelen die je voor ogen had. Dus kwam daar op. Interviewee: Weinig reactie.

E-participation tools (Website, facebook, twitter, linkedin, youtube, flickr, instagram, email)

Interviewer: Dan de online middelen. Welke middelen werden daar ook alweer allemaal ingezet? Interviewee: De website, facebook, twitter, linkedin, youtube, flickr, instagram. En dan heb ik ze volgens mij. En e-mail, weet niet of je dat onder online. Interviewer: Ja dat versta ik onder online. Even kijken, zit er op de website een forum applicatie?

Interviewee: Ja reageren, de dialoog aangaan

Interviewer: En wordt er op facebook, twitter, youtube, flickr en instagram (E2) ook door jjullie zelf gereageerd op de berichten die er binnen komen? Interviewee: Ja, ja. Interviewer: Worden die berichten ook mee genomen in de besluitvorming rond bouwwerkzaamheden. Interviewee: Ja, die komen dan ook wel op de agenda. Maar dat zijn niet, dat zijn niet, niet hele grote dingen ofzo. Het is niet zo van station Rokin vinden we niet zo’n goed idee. Dat zijn echt de wat kleinere dingen. In de zin van kan dat bord ergens anders staan i.v.m de fietsers doorstroming.

Interviewer: Hebben jullie de verantwoordelijkheid voor al deze genoemde methodes? Interviewee: Communicatie, ja. Interviewer: Even kijken of we ze kunnen groeperen. Ik denk dat youtube, flickr en instagram wel op één hoop kunnen. Want hebben deze drie dezelfde doelgroep? Interviewee: Ja dat denk ik wel.

Interviewer: Beoog je dezelfde doelgroep? Interviewee: Ik zou youtube, youtube heeft wel vaak net een andere doelgroep. Facebook en Twitter zijn wel redelijk hetzelfde. Instagram is sowieso anders, Flickr ja. Ja of je die er nou bij kan doen. Ik denk niet allemaal dezelfde doelgroep. We hebben bijvoorbeeld voor facebook in het begin de buurt als doelgroep, maar dat werkt gewoon niet. Heel veel van de buurt zat gewoon niet, of onvoldoende op faccebook. Dus dat is nu gewoon ook eigenlijk algemene doelgroep. Interviewer: Dus welke, dan doen we ze even kort per stuk. Welke doelgroep wilde je aanspreken met

Legend

Civil Servants Experience Goals E-participation Tool

Interviewer: En welke doelgroep sprak je op die pagina aan.. Interviewee: Geïnteresseerden, gewoon geïnteresseerden in het bouwproject en gedeeltelijk ook wel wat gewone bewoners en ondernemers, maar over het algemeen wel de Amsterdammer en geïnteresseerden. Interviewer: En welk doel heb je vooral met facebook als methode? Interviewee: Nou het is altijd belangrijk te weten wat er in de buurt speelt, ze zien toch meer. (G2) (E4: consultation/interaction) Het gesprek aangaan op facebook is wel lastig als bedrijf, dat hebben we gewoon geconstateerd, daar vinden we het eigenlijk een heel slecht middel voor. Je kan gewoon niet heel goed de dialoog aangaan behalve op je eigen pagina, maar je kan als bedrijf niet reageren op iemand anders, dat mag niet. Dat is echt een minpunt. (C4) En dan is het ja, vooral, ja mensen betrekken inderdaad. (G4) (C3) Er zitten gewoon heel veel mensen op facebook, het groeit nog steeds, dus ja. We hebben overwogen om hem er uit te schrappen (C1), omdat, nou ja, ons doel is eigenlijk online echt het gesprek aan gaan en dat is met facebook gewoon lastig te behalen. (E4: Exchange) (G5)(C4)

Interviewer: En in hoeverre lukt het om die doelen te bereiken. Debat aangaan lukt dus niet zo goed. Lukt het goed groepen te bereiken die je anders niet zou bereiken. Interviewee: Nee, want ik denk dat de mensen die daar ook zitten komen ook wel naar onze website, dus het is gewoon een ja, het is geen aanvulling, maar het staat er gewoon naast eigenlijk. Interviewer: En wat zijn voor u de belangrijkste voordelen van het gebruik van facebook. Interviewee: Ja een soort van aanvulling op je online middelen. Maar het is vooral, het is wel veel hetzelfde. Dus ja of er echt een voordeel is. Ik weet niet heel veel voordelen van facebook, haha. Meer nadelen.

Interviewee: Nou als bedrijf kan je gewoon onvoldoende het gesprek aangaan, je bent heel beperkt. Nou één voordeel is wel, als je echt berichten promoot dan krijg je wel, boor je wel deels een nieuwe doelgroep. (C3) Interviewer: Dus dan trek je mensen naar de pagina die je anders. Interviewee: Ja, maar dan wil je ze eigenlijk wel weer naar je website hebben uiteindelijk. Interviewer: En op welke doelgroep targetten jullie als je facebook promotie doen, want dat kun je dan aangeven

Legend

Civil Servants Experience Goals E-participation Tool

Interviewee: Ja dan de omgeving, dus mensen die in Noord wonen bijvoorbeeld, of in Zuid. Om die eigenlijk de wat meer naar toe te trekken. Zo hadden we laatst open dag promotiefilmpje, een soort van teaser. Die hadden we gepromoot en toen kwamen er echt zo’n heleboel, er zit zo’n R.O.C in Amsterdam Noord. Toen zag je heel veel jongeren reageren van ‘oh kan ik eindelijk met de metro naar school’ en ‘niet meer zo lang met de bus’. Dat was echt een totaal nieuwe doelgroep die we hadden, dat was echt heel erg grappig. (C3) Interviewer: En inderdaad ook wel een doelgroep die je normaal niet. Interviewee: Ja precies, die wil je dan aanspreken ja.

Interviewer: En nou, Flickr en Instagram, welke doelgroep wil je daar aanspreken? Interviewee: Ja dat is eigenlijk vrij algemeen, ja dat is gewoon, ja gewoon mensen het project laten zien, dus geïnteresseerden, mensen mee nemen in de bouw. Interviewer: Die wordt echt meer als laten zien gebruikt dan als communicatiemiddel? Interviewee: We zetten er eigenlijk altijd foto’s op en we maken regelmatig foto’s Interviewer: Wordt er onder de foto’s gecommuniceerd? Interviewee: Nee daar is het minder, af en toe wat vragen, maar het meeste gebeurt eigenlijk op onze website. (E2)

Interviewer: Want daar hebben jullie de mogelijkheid om een mailtje te sturen en gewoon een open methode? Gaan burgers daar wel eens met elkaar in debat? Interviewee: Ja vooral, ieder artikel dat we publiceren daar kunnen mensen gewoon op reageren, vragen stellen en daar moeten wij binnen 24 uur een antwoord op hebben, als dat niet het geval is moet we zeggen dat het even iets langer duurt. Dan moet je even iets uitzoeken, dan duurt het wat langer, maar dan krijgen mensen wel binnen 24 uur een reactie ‘we hebben uw vraag gezien, we zoeken het even uit.’ (E2) Interviewer: Even zien Flickr en Instagram is vooral om te laten zien wat er gaande is? Is dat het voordeel? Interviewee: Nou, ja. Lekker toegankelijk?

Interviewer: En nadelen? Interviewee: Ja volgens mij zitten daar niet heel veel nadelen aan eigenlijk. Het werkt gewoon makkelijk, iedereen kan het zien. Interviewer: En Linkedin? Wat is daar de doelgroep. Interviewee: Dat zijn vooral de stakeholders, de zakelijke, andere gemeentelijke instellingen, bedrijven, aannemers, dus dat is echt een beetje de zakelijke kant.

Legend

Civil Servants Experience Goals E-participation Tool

Interviewer: En spreek je die doelgroep ook aan? Interviewee: Ja, ja. Interviewer: En wat is het belangrijkste doel. Interviewee: Het betrekken van de stakeholders er bij. Het gesprek aangaan is altijd een doel bij ons, maar dat doen we daar niet echt. Nou ja dat gebeurt niet echt. (E2: niet echt communicatie)

Interviewer: Wat is het voordeel van linkedin? Interviewee: Nou dat je vrij makkelijk connecties maakt. (C1) Haha. En dat je ook heel veel voorstellen krijgt om connecties te maken. Interviewer: Dus krijg je dan ook suggesties. Interviewee: Ja je netwerk wordt gewoon vrij snel vrij groot. (C1)(C3)

Interviewer: En de nadelen van Linked-In? Interviewee: Het is af en toe iets ingewikkelder in het gebruik. Interviewer: Dus wat, uh? Interviewee: Nou ietsjes hoor, soms moet ik echt even kijken van, hoe zit het ook alweer.

Interviewer: Oké dan youtube. Welke doelgroep? Interviewee: Ja de algemene geinteresseerden? Interviewer: En met welk doel wordt youtube gebruikt. Interviewee: Ja mensen het werk ondergronds laten zien, vooral de voortgang van de bouw.

Interviewer: En vind er ook communicatie plaats in de comments? Interviewee: Ja wel eens, maar niet heel actief. Interviewer: En, wat zijn de voordelen van youtube? Interviewee: Makkelijk, snel, efficient. (C1)

Interviewer: En de nadelen? (C2) Interviewee: Haha, nou ja. Veel reclame. Interviewer: Veel reclame? Oh veel reclame voor het filmpje zelf? Interviewee: Ja

Interviewer: Oké, dan als laatste twitter. Welke doelgroep? Interviewee :Ook algemeen. Interviewer: En welke doelgroep spreek je daar aan? Interviewee: Ja geïnteresseerden en twitter wordt ook wel heel erg ingezet door pers. Vaak als wij een tweet uitsturen van een nieuwsbericht. Dat is wel interessant voor pers weet je, AT5 het parool. Die volgens ons op twitter. Vaak zie je dat als je een tweet uitstuurt met iets leuks of iets interessants dan hoef je niet eens meer een persbericht uit te sturen. Dus de pers volgt het vooral.

Legend

Civil Servants Experience Goals E-participation Tool

Interviewer: En wat is het doel bij Twitter? Interviewee: Ja het gesprek aan gaan. Interviewer: Want vindt er wel communicatie tussen jullie plaats. Interviewee: Ja vaak worden er wel vragen stelt, of gereageerd als wij een tweet uitsturen of op een nieuwsartikel, dan wordt er reactie op gegeven en reageren wij terug.

Interviewer: Wat zijn de voordelen van twitter? Interviewee: Het is snel. Het is makkelijk en efficiënt. (C1) Interviewer: En de nadelen. Interviewee: Dat het soms ook heel snel is, hahaha. Dus je moet gewoon snel reageren en alert zijn. Ja het voordeel is 24 uur per dag, maar dat is soms ook een nadeel, want je moet gewoon altijd iemand er op hebben staan. (C2)

Interviewer: Ja oké. Nou dan hebben we volgens mij alles gehad behalve de website. Hebben julliie op de website ook middelen voor mensen om gewoon echt alleen met elkaar het gesprek aan te gaan

Interviewee: Een chat functie bedoel je? Interviewer: Ja of een forum, dat ze ook echt een topic kunnen openen. Interviewee: Ja. Nou ja mensen kunnen gewoon op elkaar reageren op artikelen, maar ze kunnen niet zelf, je bedoelt zelf iets aanmaken. (E3)

Interviewer: Ja Interviewee: Nee, maar als bijvoorbeeld een vraag veel terug komt dan hebben wij een soort rubriek, vraag het de volger, dan schrijven we daar zelf een artikel over en dan kunnen mensen daarover in gesprek gaan, maar het is niet zo dat mensen zelf een artikel of iets kunnen aanmaken. Interviewer: Gebeurt dat? Wordt dat debat gevoerd? Heb je het gevoel dat één op één gesprekken en buurtgesprekken kunnen worden vervangen door zo’n functie. Interviewee: Nee, dat vult elkaar aan.

Interviewer: En waarom niet? Interviewee: Omdat je hem nu gewoon nog niet, niet iedereen is online en helemaal mensen in de buurt nog niet. (C4) Nee, een heleboel mensen tegenwoordig wel, maar een heleboel mensen ook gewoon niet. Die kijken niet op de website of die, nee. Nog niet, misschien in de toekomst wel, ik weet het niet. Interviewer: Want inderdaad, denk je dat dat in de toekomst mogelijk gaat zijn. Wat voor participatiemogelijkheden zie je nog online die misschien offline methodes kunnen gaan vervangen.

Interviewee: Nou ik denk dat dat nu nog niet het geval is, dat is gewoon. Ja je hebt als overheid ook

Legend

Civil Servants Experience Goals E-participation Tool

Interviewer: Haha, ja ik ben ook op zoek naar jouw persoonlijke mening hoor. Nou ik heb eigenlijk al mijn vragen gesteld. Normaal open ik met wat algemene vragen en ik weet niet of ik die vorige keer beantwoord heb gehad. Namelijk: leeftijd, je achtergrond qua studie en functie. Interviewee: Ik ben 35 en heb bedrijfskunde gestudeerd en mijn functie is content-manager. Interviewer: En ook content-manager als zelfstandige organisatie toch? Interviewee: Ja, ja

Interviewer: Want de Noord/Zuidlijn aan wie legt die verantwoording af? Interviewee: Aan de burgers van Amsterdam, haha. Maar nou ja, ook wel aan het college, de gemeenteraad. Interviewer: Ah oke, maar daar zit geen Projectmanagementbureau of iets dergelijks meer tussen? Interviewee: Nee, Nee. De noord-zuidlijn valt onder de RVT Metro en Trein en die rappoteert rechtstreeks aan de gemeenteraad.

Interviewer: Oké nou harstikke bedankt. Bedankt dat ik je nog een keer mocht interviewen. Ik moet nog één interview, het stadshart Noord, dat is een nieuw project, dat staat nog echt in de stijgers, en ik krijg niet goed te pakken wie daar nou de verantwoordelijkheid draagt voor de participatie. Ik word van het kastje naar de muur gestuurd, dus als jij toevallig weet wie daar verantwoordelijk is voor de participatie dan zou ik daar erg mee geholpen zijn.

Interviewee: Nou ik ben zelf ook in gesprek met stadsdeel Noord en dat is wel ook heel lastig. Zelfs als collega wordt je van het kastje naar de muur gestuurd, haha. Dus dat is wel een beetje een lastig gebied, maar als ik iets weet laat ik het je weten.

Interviewer: Nou harstikke bedankt en bedankt dat je twee keer tijd wilde maken. Oké doei. Interviewee: Doei, doei. Goed weekend verder!

Legend

Civil Servants Experience Goals E-participation Tool

(Respondent E) Interview Amstelstation &

(Respondent F) Interview Amstelkwartier.

Interviewee (Amstelstation): Hoi, hoi. Ik heb een erg volle agenda, dus ik heb echt maar een half uurtje. Zullen wij ons eerst even voorstellen, Nou ik doe dus Amstelstation, daar ben jij sinds kort ook medeplanner van hé? En overamstel. Dat is het gebied achter t station daar bij station spaklerweg. Dat heet t amstelkwartier. Laat kaart zien. Hier is de spaklerweg, hier is de bijlmerbajes, daar komen asielzoekers in, hier in dit gebied wonen al duizenden mensen sinds kort, sommige delen worden nog gesaneerd, maar het geheel is grootstedelijk dus vandaar dat je bij gebiedsontwikkeling (grond en ontwikkeling) zit en niet bij het stadsdeel. Het Amstelstation zit hier. Het is een klein gebiedje, maar het is natuurlijk een stationsomgeving dus dat is complex in zijn bereikbaarheid en in zijn ambitie om van betekenis te zijn voor zijn directe omgeving. Ik ben dus echt van dit gebied de omgevingsmanager en Katja.. Interviewee (Amstelkwartier): Ik houd me echt bezig met de ontwikkeling hier van deze vier blokken. Interviewer: Ja ik ken het gebied goed.

Interviewee (Amstelstation): Voor het amstelstation heb ik hier een informatiefoldertje voor je, die heb ik ook digitaal. Staat op onze site. Daar kan je een beetje zien wat we gaan doen. We hebben morgen een informatiemarkt in het station over wat we gaan doen. Dan lopen er mensen langs, vertellen we dingen en kunnen mensen dingen vragen. Er lopen ook studenten met laptops langs, die interviewen mensen, dat wordt dan digitaal verwerkt, maar het is natuurlijk eigenlijk analoge communicatie. Hier is het plangebied, daar tot en met daar. Dat zijn woontorens, een hotel en sport. Hier zit vooral wonen toch?

Interviewee (Amstelkwartier): Wonen, maar ook winkelvoorzieningen. Hier komt de winkelvoorziening ook een school en een toekomstige bijlmerbajes, is ook een locatie voor een school gereserveerd. De rest is gewoon woningen.

Interviewee (Amstelstation): Wat vooral jouw onderzoeksvraag lastig maakt, dus waar gebruik je wel of niet digitale middelen. En in welke fases. Al die fases lopen zwaar door elkaar heen. Interviewer: Ja dat was op zuid-as ook heel erg, dat was ook mijn intitiele onderzoeksvraag, maar juist omdat er zoveel onduidelijkheid over bestaat is mijn onderzoek ook wel van richting veranderd.

Interviewee (Amstelkwartier): (Wijst aan) Hier wordt dus al gewoond en zijn we dus eigenlijk bezig met beheren en mensen die daar wonen tevreden te houden, terwijl daarnaast nog een ontwikkelaar huizen of kantoren aan het neerzetten is. Hier zijn we nog bezig met saneren dus dat is echt een fase

Legend

Civil Servants Experience Goals E-participation Tool

Interviewee (Amstelstation): En er is een reden dat het ook niet helemaal volgens de normale volgorde gaat. Het moest ook in stapjes gaan vanwege de crisis. Dat heeft een andere vorm van ontwikkelen met zich mee gebracht. Voorheen konden we op meerdere plekken beginnen met de ontwikkeling, maar omdat er geen geld meer was, werden meerdere projecten on hold gezet, maar een deel dat was meer kavel sturing, dat werd toen begrensd. Nu de crisis gelukkig achter de rug lijkt, moeten we heel snel ontwikkelen op meerdere plekken en daar hoort heel vaak bij dat stappen worden samengevoegd om weer snel te gaan naar een volgende fase. Met betrekking tot participatie loopt nu daardoor ook langs elkaar heen. In sommige delen moet iemand iets gaan zeggen over de werkzaamheden terwijl in een aangelegen stuk al over het beheren gaat. Onlangs is er een nieuwe verordening vastgesteld, de inspraakverordening, misschien is het ook wel handig voor jou om dat te weten als je die niet kent.

Interviewer: Nee ja ik ken hem.

Interviewee (Amstelkwartier):Nou daar is een soort kapstok gegeven van nou, als er op geen andere manier een vorm van participatie wordt gedaan in je project dan is deze inspraakverordening verplicht. Maar als je dat op een andere manier vorm geeft, en er inspraak is voor de omgeving dan is dat prima. Dan is het ook aan elk project om maatwerk toe te passen. Met betrekking tot participatie bij overamstel zijn er dus ook bij meerdere werkgebieden andere vormen. Bijvoorbeeld bij de bijlmerbajes omgeving is dat anders.

Interviewee (Amstelstation): Ja daar ontstaat nu ook een hele andere situatie door de plaatsing van asielzoekers. Daar was bijvoorbeeld even geen inspraak. Daar heeft de wethouder gewoon letterlijk gezegd ‘ja sorry, we gaan over iets zo gevoeligs als asielzoeker plaatsen gaan we geen inspraak houden.’ Maar daar waar we dat doen zullen bewoners zo hun bedenkingen hebben en daarom zeggen we ook: We willen wel graag in overleg met u over hoe we dit nou het beste kunnen gaan doen en vorm kunnen geven. Hoe we het veilig houden, dan is er dus wel gesprek, maar geen inspraak. Dat is ook logisch, dat is ook weer maatwerk, omdat het gevoelige materie is, waar niemand in zijn achtertuin op zit te wachten. (E4: Offline, geen inspraak) Zo zie je dat binnen één zo’n gebied. komen allerlei vormen voor die gericht zijn: op wat is hier handig, en wat is hier ook echt noodzakelijk?

Interviewee (Amstelkwartier): En hoe actief kunnen mensen ook meedenken en meepraten.

Legend

Civil Servants Experience Goals E-participation Tool

Interviewee (Amstelstation): Waarom de SP, in 2008 is dat denk ik geweest, helemaal niet met de buurt is gedeeld is omdat er duidelijkheid nodig was om een business case te maken. Dat was weer nodig, omdat het gebied moest worden aangekocht van particulieren, namelijk Liander. Dus om dat uberhaupt te kunnen doen, moesten we een berekening maken van de opbrengsten en kosten. Dat moesten we doen zonder dat er een idee was van de opbrengsten en de kosten.

Interviewee (Amstelkwartier):Wat we wel hebben gedaan, heel uitgebreid, is participeren met betrekking tot het hele uitvoeren, tot het saneren, mensen konden mee denken en mee praten. Wat brengt het met zich mee zo’n heel gebied saneren. Vaak zijn mensen bang voor stank overlast, daar is heel veel, steeds meerdere bijeenkomsten waar een onderdeel van het hele uitvoeringsaspect is bekeken en gevraagd aan mensen van: wat vinden jullie belangrijk, wat kunnen wij toezeggen, wat kunnen wij meenemen in het contract en contact met de aannemer. In de uitvoeringsfase is toch vrij uitgebreid, hoe noem je dat, een intensieve vorm van participeren, mensen mee vragen van: Wat is belangrijk en wat kunnen wij waarborgen in het contract met de aannemers. En nu zitten we in een andere fase, de planvormingsfase, waarin we kunnen vertellen van nou dit zijn de eerste stedenbouwkundige ontwerpen. Dit is de hoogte, want er is ook een bestemmingsplan. Normaal doe je dat pas in een fase 3 besluit, wanneer de gemeente zegt, dit project heeft doorgang, dan doe je een bestemmingsplan uiwerking. Nou wij hebben hier al lang een bestemmingsplan op basis van het concept stedenbouwkundige plan, maar wel op basis van een vastgestelde business case. Misschien denk je later waar hebben ze het over. Je kan altijd nog vragen stellen. Maar met andere woorden, er is wel een bestemmingsplan globaal opgezet en daar kunnen mensen wel volgens de awb konden ze daar hun zienswijze en zelfs tot en met beroep van de raad van state over uitspreken, dus dat is wel gedaan. Dan over de verschillende vormen. Echt online participeren, daar heb ik niet zoveel ervaring. Jij hebt het over online enquêtes, nou dat is dan misschien wel handig om over te vertellen, want dat heb ik naar mijn idee nog niet bij overamstel meegemaakt.

Interviewee (Amstelstation): Nou weet je, de opbrengst is ook niet heel erg hoog, wat we bij Amstelstation proberen is een enquête op de website en dat mensen kunnen reageren en vervolgens verwerken wij die resultaten en publiceren wij die ook op de website. (E2) interviewer: ooh oke, maar ik heb een redelijk strak format, dus dat zijn juist de dingen die ik wil weten. Hoe is de respons, is dat een probleem.

Interviewee (Amstelstation): Nou dat wisselt, we hebben hier bijvoorbeeld een facebookpagina Amstelkwartier. (E2) Dit nieuwe gebiedje waar al veel gewoond, daar wordt wel veel geliked als men daar iets presenteert, over een nieuwe zebra ofzo.

Legend

Civil Servants Experience Goals E-participation Tool

Interviewer: Welke doelgroep?

Interviewee (Amstelstation): Nou daar kunnen we vaak ook wel uit afleiden wat de mensen dwars zit.

Interviewee (Amstelkwartier):Het zijn vooral de bewoners die daar wonen wat de doelgroep is. Interviewer: En welke mensen bereik je ook echt? Interviewee (Amstelstation): Nou dat is het punt he, je moet als gemeente iedereen benaderen. Interviewer: Ja, Ja, Ja, maar ik kan mij voorstellen dat je bijvoorbeeld facebook gebruikt om specifiek de jongeren aan te spreken. Interviewee (Amstelstation): Je kan niet zeggen als gemeente, we hebben facebook dat is genoeg. We zetten het op facebook en dan horen we het wel. Maar dan heb je dus een hele zwijgende, niet digitale groep niet te pakken. (C4) Interviewer: Daar ben ik mij bewust van. Interviewee (Amstelstation): Bij het Amstelstation zijn er bijvoorbeeld zelfs mensen die geen e-mail hebben. Dat komt nog voor. Die mensen heb je nog. Je ziet hier bijvoorbeeld de wijken er om heen. Hier heb je bijvoorbeeld Amsteldorp, dat is helemaal vergrijsd de mensen wonen daar al zestig jaar bijvoorbeeld en die hebben geen email. (C4) Interviewee (Amstelkwartier): Ja en hier heb je vooral wat jongeren. Interviewer: Nee dat snap ik, dat je heel veel mensen uitsluit door online te gaan. Maar dit zijn de dingen waar ik benieuwd naar ben. Per methode wie je aanspreekt en of dat ook daadwerkelijk lukt.

Interviewee (Amstelstation): Nou wat je ziet is dat echt puur digitale communicatie vooral als verrijking en als extra. (C1) Omdat de mensen die digitaal goed thuis zijn, die kunnen ook altijd hun weg wel vinden op onze site, die kunnen de bewonersbrief wel lezen en die kunnen zich ook echt wel roeren op een avond als zij denken dat dat nodig is. Dus die heb je dan ook, maar we hebben ook die mensen die weinig online zijn of misschien helemaal online zijn, maar die ook gehoord willen worden. Dat neigt er toe dat je ook heel vaak de traditionele vorm van briefjes in de bus en avonden organiseren dat je daar niet aan ontkomt. (C4) En dat hele Twitter en facebook enzovoort, altijd aanvullend is. Interviewer: Ja oké, duidelijk . Maar ik heb ook een hele vragenlijst en voor de overzichtelijkheid in mijn resultaten wil ik die wel even langs. Want welke offline methodes worden er allemaal door jullie toegepast? Focusgroepen?

Interviewee (Amstelkwartier): Ja dat hebben we, dat hebben we heel veel gedaan. Ja er is er eentje over de sanering geweest. We hebben een beheergroep Amstelstation gehad. Ja

Legend

Civil Servants Experience Goals E-participation Tool

Interviewer: Opiniepeilingen offline, dus vragenlijsten die gewoon op papier ingevuld moesten worden?

Interviewee (Amstelstation): Nou bij Amstelstation een mengvorm, we gaan in de stationshal mensen enquêteren, is dat offline?

Interviewer: Ja als ze niet zelf naar de website hoeven, dus er zit zeg maar geen medium tussen, dan is het offline, ondanks dat die dan wel gewoon door zo iemand op een ipad ofzo wordt ingevoerd. En interviews? Dus diepte-interviews met bewoners? Interviewee (Amstelkwartier): Ja wel met leden van bewonersverenigingen, maar dat waren niet echt interviews vond ik. Interviewee (Amstelstation): We spreken elkaar al zo vaak dat we niet nog bewust interviews met ze gingen houden. Dus niet met belangengroepen of vertegenwoordigers, want die zitten al gewoon bij ons om tafel. Interviewee (Amstelkwartier): Nou wij deden nog wel eens, dat we gewoon echt dat hele gebouw langs de Amstel belden om te vragen wat ze er van vonden.

Interviewer: Een burgerjury? Dus die mogen bijvoorbeeld terug koppelen op plannen. Interviewee (Amstelstation): Uh ja. De beheergroep Amstelstation, Vanavond hebben we bijvoorbeeld op het Amstel station een groepje van actieve bewoners en die gaan zelf weer reageren op het voorlopig ontwerp. Die mensen hebben we ook een wooncompensatie plan laten maken. Dus dat is wel co-makership, als je daar op doelt? Interviewee (Amstelkwartier): Ja dat geldt ook voor ons. We hebben hier een groen gebiedje, een nieuw park op het alliander terrein. Dat willen wij volgend jaar met omwonenden gaan vorm geven. Zij kunnen aangeven hoe ze graag willen dat het park er uit ziet, welke elementen waar worden geplaatst. (E4: Nog niet bekend online of offline, wel participation)

Interviewer: Vind er ook coproductie plaats binnen dit gebied? En in welke vorm? Mogen mensen zelf met ideeën komen voor bijvoorbeeld ideeën voor het park, die dan daarna worden voorgelegd aan degene die het gebied beheert? Interviewee (Amstelstation): Ja Interviewee (Amstelkwartier): Ja

Interviewer: En wie draagt de verantwoordelijkheid voor deze methodes? Verschilt dat per methode?

Legend

Civil Servants Experience Goals E-participation Tool

Interviewee (Amstelstation): Nou dat verschilt wel een beetje. Als het op participatie aankomt dan is het meestal een drieluik tussen de projectmanager, de omgevingsmanager en communicatie. Wie er nou echt verantwoordelijk is. Ja dat is uiteindelijk de projectmanager, want die is verantwoordelijk voor geld en voortgang. Dus het gaat om eindverantwoordelijk en verantwoordelijk, maar verantwoordelijk is dat drieluik.

Interviewer: Oké, dan de online methodes. Maakt u gebruik van interactieve kaarten, waar burgers ook kunnen reageren. Interviewee (Amstelkwartier): Nee, we hebben wel heel veel kaartjes op de website, en daar ook wel links zodat er vragen gesteld kunnen worden. Die kaartjes laten ook wel veel informatie zien over wat er dan speelt. Bij Amstelstation wel? Interviewee (Amstelstation): Nee, nee.

Interviewer: Online petitie tools? Interviewee (Amstelstation): Ja. (E2)

Interviewer: Online opiniepeilingen of polls? Interviewee (Amstelkwartier): Ja (E2) Interviewee (Amstelstation): Ja wij ook wel.

Interviewer: Dus waar burgers zowel onderling als jullie dan, echt interactie hebben. Maar dan wel door jullie georganiseerd. Interviewee (Amstelstation): Ja we hebben een facebook account en dat proberen we ook echt levendig te houden ja. En daar reageren wij ook wel op en soms ook wel mensen die weer op elkaar reageren ja. (E3)

Interviewer: Houden jullie een weblog bij? Interviewee (Amstelstation): Nee het is vaak al moeilijk zat om de website bij te houden. Interviewee (Amstelkwartier):Haha ja inderdaad, daar staat ook al heel veel op. Interviewee (Amstelstation): Je weet dat we sites hebben? Interviewer: Ja zeker.

Interviewer: En wat zijn de belangrijkste doelen van deze methodes? Dus dan heb je ze alle vier, petitie tools, online opinie peilinge, fora (facebook), en de website? Interviewee (Amstelstation): Het is vooral echt een aanvullende services.

Legend

Civil Servants Experience Goals E-participation Tool

Interviewer: Want wat kunnen die tools wat vroeger niet kon? Interviewee (Amstelstation): Ze zijn sneller, ze zijn vluchtiger dus ook de gehaaste burger zal eerrder de moeite nemen om hem te gebruiken. Je hebt dus iets meer bereik dan ook. (C1) Je hoopt dat je dan niet alleen de traditionele brievenschrijver aanspreekt. Interviewer: Is mensen betrekken een belangrijk doel van die online methode? Interviewee (Amstelstation): Ja, nou dat is niet zo’n uitgeschreven doel van dan gaan we dat is doen. Het is wel een gevoel dat we daarmee iets breder onze voelsprieten uitstekend.

Interviewer: Heb je het gevoel dat je de doelgroepen die je probeert aan te spreken ook daadwerkelijk aangesproken worden? Interviewee (Amstelstation): Nee, nog steeds, de zwijgende meerderheid, die het gewoon te druk heeft met zijn eigen sores, die tref je nog steeds echt nauwelijks. Het is nog steeds dat je of über betrokken mensen trekt of über lastige mensen. De gemiddelde mens die denkt, ja ik geloof het wel. Ik bedoel, kijk naar jezelf. Ga jij op een gemeentelijke facebookpagina rond zitten dwalen? Dat doe je alleen als het je dwars zit. Interviewer: En als je dan de volgende methodes moet rangschikken. Welke methodes, online, hebben volgens u de meeste toegevoegde waarde? Interviewee (Amstelstation): Ik denk toch wel de online fora. Dat is toch nog wel het meest spontaan gereageerd. Vragenlijsten en petities vinden mensen al heel vaak en heel snel veel moeite. Interviewee (Amstelkwartier): Ik merk dat de uitkomsten vaak niet zo bruikbaar zijn. De opkomst is niet zo hoog. Interviewee (Amstelstation): Ja inderdaad, verplicht enquêtes leveren ook vaak heel veel clichés op. Op het moment dat je gewoon een forum hebt, en mensen reageren ook op elkaar dan ontstaan er wat meer spontane reacties, dan laten mensen uiteindelijk meer het achterste van hun tong zien. (C3) (C1)

Interviewer: Oké, ik heb ook nog vijf doelen. Zouden jullie op een rijtje willen zetten welke doelen jullie belangrijk vinden en waarom? 1. Kwaliteit 2. Tevredenheid 3. Inclusiviteit 4. Vaardigheden en deugden, dat is burgers zeg maar politiek betrokken maken. Dan heeft het partcipatietraject een soort belerende functie. 5. Of de legitimiteit van het project.

Interviewee (Amstelstation): Volgens mij is legitimiteit het belangrijkst en tevredenheid. Gewoon zo

Legend

Civil Servants Experience Goals E-participation Tool

Legend

Civil Servants Experience Goals E-participation Tool

(Respondent G) Interview Cruqiusweg Interviewer: Hallo Goedemorgen, kunt u mij goed verstaan Interviewee: Ja hoor je klinkt alleen een beetje hol Interviewer: Ja ik heb hem op de luidspreker staan, want dat is mijn eerste vraag, mag ik het opnemen? Interviewee: Ja dat mag wel, maar ik denk wel dat het een stuk makkelijker is als je het niet via de luidspreker doet merk ik, duidelijker als je rechtstreeks.

Interviewer: Ja dat maakt het alleen voor mij veel moeilijker om het op te nemen, maar anders zorg ik gewoon dat ik dicht bij de luidspreker blijf. Interviewee: Ja is goed Interviewer: Oké nou ik ben heel erg blij dat ik u te pakken krijg, want het valt niet mee om de projectmanagers in Amsterdam te pakken te krijgen. Het is een kort interview, duurt ongeveer een half uurtje en het gaat in eerste instantie gewoon over het project bij de cruqiusweg en daarna over publieksparticipatie in het algemeen en tot slot over publieksparticipatie online. Interviewee: Oké Interviewer: Dus de eerste vragen zijn wat formeel, namelijk uw naam, functie en achtergrond. Interviewee: Oké ik ben Bas Schoemaker, Schoemaker zonder N, en mijn functie, ik ben communicatieadviseur voor Amvest, voor het project cruqius, dus ik heb mijn eigen bedrijf en in deze werk ik zeg maar voor Amvest. Interviewer: Ah oké, u heeft een zelfstandig bedrijf en in deze wordt u ingeschakeld door. En hoe heet uw eigen bedrijf? Interviewee: Mijn bedrijf heet Iris advies. Interviewer: O ja ja, en uw achtergrond? Kom u uit de communicatie of een hele andere achtergrond? Interviewee: Ja ik heb een communicatie achtergrond en ik ben mediator. Interviewer: Oké ja. Oké dan het project Cruqiusweg. Wat is een omschrijving van de werkzaamheden daar? Is het alleen woningbouw of ook bedrijfspand ontwikkeling? Interviewee: Ja het is woon- en werk. Interviewer: En ook grote bedrijven of vooral MKB? Interviewee: Nee ook wel grote bedrijven. Interviewer: In welke fase van ontwikkeling bevind het project zich? Interviewee: Er wordt al gebouwd, het bevind zich in verschillende fases. Sommige deelprojecten die zitten nog helemaal in het begin. Het eerste deelproject is inmiddels in aanbouw. Interviewer: En wie zijn de stakeholders? Wie zou uw allemaal omschrijven als stakeholders in dit project? Interviewee: Dat is Amvest zelf, dat is de gemeente, in het bijzonder nog de gebiedscommissie, maar daarnaast ook de gemeenteraad en de ambtelijke organisatie.

Legend

Civil Servants Experience Goals E-participation Tool

Interviewer: En nog andere stakeholders? Ik kan me voorstellen omwonenden of toekomstige bewoners

Interviewee: Ja er zijn in de eerste plaats de andere eigenaren in het gebied. Daarnaast de bedrijven die daar op dit moment nog actief zijn, ondernemingen. Daarnaast zijn er ook huurders van bedrijfsruimten op dit moment. Er zijn op het cruqius eiland enige bewoners. Er zijn verder veel buurtbewoners in het gebied. Dat zijn er zeg maar zo’n tweeduizend. Verder heb je nog een aantal instanties die bij die ontwikkeling betrokken zijn. Soms zijn dat gemeentelijke organisaties zoals waternet bijvoorbeeld. Je hebt ook een bureau monumenten en archeologie van de gemeente. De provincie er zijn zeg maar een aantal partijen die van belang zijn, die je moet consulteren in het kader van plannen en bestemmingsplannen. Interviewer: En het GVB? Interviewee: Ja Interviewer: Dan, ik hoef geen precies bedrag, maar wat is de orde van grootte van het budget van het project, is dat in een orde van grootte van 10, 50, 100 of 500 miljoen.

Interviewee: Even kijken hoor. Laten we zeggen dat er 650 woningen gebouwd gaan worden, maal, nou ja laten we zeggen, laten we zeggen orde grootte 200 miljoen, om en nabij. Interviewer: Oké, dan als u de volgende projectdoelen van meest belangrijk naar minst belangrijk mag schikken, en dan specifiek vanuit uw positie bekeken binnen de gestelde deadline blijven, binnen budget blijven, tevredenheid van de omwonenden, tevredenheid van de commerciele gebruiker en tevredenheid van de publiek gebruiker. Ja. Of u daar een rijtje van zou kunnen maken. Interviewee: Nou het eerste is binnen het budget blijven, anders heb je geen haalbaar project, het tweede is publieksparticipatie. Interviewer: En vind u dan het belangrijkst dat de tevredenheid van de omwonenden, de tevredenheid van de commerciele gebruiker, of de tevredenheid van de publieke gebruiker, en de publieke gebruiker zijn de, zeg maar de mensen die door het gebied heen, dus die echt van de publiek ruimte gebruik gaan maken.

Interviewee: Ja die zijn alle drie denk ik van belang, dus die kan je naast elkaar zetten. Interviewer: En de gestelde deadline die is dan.. Interviewee: Ja die is ondergeschikt. Interviewer: Ja, oké. Dan publieksparticipatie, dan mag u gewoon vrij antwoord geven, dus ook een lang antwoord mag. Wat zijn volgens u de voordelen van publieksparticipatie bij bouwprojecten. Interviewee: Ten eerste een beter plan, (G2) het tweede is draagvlak voor ontwikkeling (G1) en het derde is tijdwinst. (G3) (G1)

Legend

Civil Servants Experience Goals E-participation Tool

Interviewer: En hoe wordt die tijdwinst geboekt? Interviewee: Tijdwinst boek je doordat, als je draagvlak hebt voor een plan echt draagvlak dan win je daarmee tijd bij het beroep en het bezwaar. (G1)(G3) Interviewer: Dus bij de momenten dat er bezwaar gemaakt kan worden op een bestemmingsplan of op een verdere fase Interviewee: Ja, Ja in dit geval is het zo dat bij een bestemmingsplan, er wordt gewerkt met deelbestemmingsplannen voor dit gebied. Per project komt een apart bestemmingsplan en het eerste deelplan dat is zonder zienswijze en zonder bezwaren op bestemmingsplan gegaan, dus dat betekent toch een half jaar tijdwinst. Interviewer: En wat zijn volgens u nadelen van publieksparticipatie? Interviewee: Ja je moet wel goed onderscheid kunnen maken tussen direct belanghebbenden en belangen van mensen die wat verder weg liggen. Dat onderscheid dat, daar moet je moeite voor doen om dat goed te maken. Interviewer: Ja, welk belang raakt dan snel ondergeschikt? Interviewee: Nou dat is in dit geval niet zo, maar je moet wel een inschatting kunnen maken. Heeft iemand ergens een direct belang bij, wat zwaar weegt. Het is een afweging van de zwaarte van bepaalde belangen. Interviewer: Wat is, wat zijn voor u de belangrijkste doelen met het participatietraject dat u begeleid. Welke doelen streeft u na? Interviewee: Hebben we die niet al gehad aan het begin? Zeg maar beter plan, draagvlak, tijdswinst Interviewer: Ja dat waren de voordelen inderdaad, maar zijn dat ook uw doelen? Interviewee: Nou ja een doel is zeg maar om de besluitvorming in gebiedscommissie en gemeenteraad goed te ondersteunen. (G: De organisatie staat los van de gemeente, en heeft dus als doel een tevreden opdrachtgever=gemeente) Dat is één. Daarnaast zou ik zeggen doel is een beter plan maken, draagvlak en tijdswinst. Die vier zeg maar zou ik zo. Interviewer: Oké, dan voor de cruqiusweg nog even. Welke offline methodes voor burgerparticipatie zijn daar toegepast. Dus dat kunnen panelavonden, interviews, één op één gesprekken, enquetes zijn.

Interviewee: Dat zijn inderdaad, één op één gesprekken zijn gevoerd, er zijn informatiebijeenkomsten gehouden. Er is een klankbordgroep geformeerd en er zijn, ja zeg maar een soort mini-enquêtes of peilingen gehouden tijdens de avonden zelf.

E-participation tools (Website, email, facebook page)

Interviewer: Dan welke online methodes voor burgerparticipatie zijn er gebruikt? Is er een facebookpagina in de omgeving actief, een twitter, of is er een eigen website, danwel door de

Legend

Civil Servants Experience Goals E-participation Tool

[C1]Instrumental Advantage [G1] Legitimacy One way [E1] [C2]Instrumental Challenge [G2] Crowdsourcing Two way[E2] [C3]Democratic Adantage [G3] Cost-efficiencyMutual exchange [E3] [C4]Democratic Challenge [G4] Inclusiveness [G5] Debate Descriptives [G6] Skills & Virtues Function [E4] organisatie, danwel door de mensen zelf opgericht? Interviewee: Er is een eigen website waarop mensen kunnen reageren, er is verder een mail adres beschikbaar gemaakt en uitnodigen er zijn online uitnodigingen verstuurd. Er is wel een facebook pagina, maar die is meer gericht op toekomstige doelgroepen dan op interactie met de omgeving. Interviewer: Nou ik ga ze allemaal even los langs. Wie beheert, of wie is de eindverantwoordelijke voor de eigen website. Interviewee: Dat is Amvest. Interviewer: Welke doelgroep wilt u aanspreken met de eigen website? Interviewee: Met name de toekomstige bewoners, de toekomstige huurders en kopers. Interviewer: En welke doelgroep spreekt u aan? Interviewee: Ja er zijn nu zo’n 5000 belangstellenden genoteerd. Interviewer: Wat is het belangrijkste doel van de eigen website? Interviewee: Ja dat is het werven van belangstellenden. (E1) En twee. Ja een soort projectgeheugen voor omwonenden, daar kan men wel alles terug vinden. Verslagen van bijeenkomsten en presentatie die zijn gehouden die zijn daar allemaal terug te vinden. (E1) (E4: information provision) Interviewer: Ja en is er daar de mogelijkheid om te communiceren, is er iets van een forum? Interviewee: Ja, Nee er is geen forum, maar men kan wel mailen. Interviewer: Oké dus gewoon. Interviewee: Maar men kan natuurlijk ook op facebook reageren. Interviewer: Dat mailen is alleen met de organisatie niet onderling? Interviewee: Ja klopt? Interviewer: Wat vindt u het belangrijkste voordeel van zon projectwebsite. Interviewee: Ja het projectgeheugen, gewoon als je kijkt naar de participatie. (C1)(C3) Interviewer: Is het vooral zodat mensen kunnen zien wat er is gebeurt? Interviewee: Ze kunnen alles terug vinden ja

Interviewer: Dus het heeft vooral zijn weerslag op offline methodes, en ze kunnen online dingen terug zoeken? Interviewee: Ja Interviewer: Wat is het nadeel, is er een nadeel aan zo’n website? Interviewee: Nou dat er beperkte respons mogelijkheden, we hebben daar geen forum of iets dergelijks. Interviewer: Is dat bewust gekozen? Interviewee: Ja er zit wel een idee achter, dat heeft te maken met dat het in dit gebied, we eerst gewoon duidelijk wilde hebben, waar zitten echt de wezenlijke belangen. Daarvoor hebben we het zeg maar veel meer offline gedaan, en hebben we informatie bijeenkomsten georganiseerd waarop

Legend

Civil Servants Experience Goals E-participation Tool

Interviewer: Maar dat gaat dan voornamelijk over dus aankopen van een huis? Interviewee: Ja, ja, ja. Interviewer: Zijn er verdere online methodes waar interactie is met de bewoners of met de omwonenden. Interviewee: Even nadenken hoor. Nee. Interviewer: Oké, want u gaf aan in uw mailtje dat u ook in een ander project wel veel online middelen gebruikt. In Nijmegen. Gewoon vanuit uw eigen ervaring, wat zou u zeggen dat de voordelen zijn van online middelen boven traditionele methodes? Interviewee: Dat is een veel groter bereik, (C1) je sluit aan op de methode, manier die mensen al gebruiken. In plaats van weer naar een eigen website te moeten, soms nog met log in. Daarnaast is het dat. Dat bereik komt met name als je samen met een aantal partners in de stad snel een heel groot bereik krijgt en heel veel respons krijgt en ook heel veel waardevolle respons krijgt. (C1)(C3)

Legend

Civil Servants Experience Goals E-participation Tool

Interviewer: En wat is dan waardevolle respons? Interviewee: Ja eigenlijk is alles waardevol vind ik, maar goed daar is ook een veel meer open situatie. (C3) Interviewer: En wat zijn nadelen? Ervaart u nadelen van online t.o.v offline methodes? Interviewee: Nou een nadeel, is niet in die zin, je moet wel een goede community manager hebben die het monitort en bij houdt. Dus de pagina moet actief bijgehouden worden en er moet gereageerd worden. (C2) Interviewer: Nog een ander nadeel? Interviewee: Nee

Interviewer: Denkt u dat u bij een bouwproject op den duur de offline methodes zou kunnen vervangen door de online methodes? En zo ja waarom wel, en zo nee waarom niet? Interviewee: Ik denk dat het wel kan. Ik denk wel dat het belangrijk is om die combinatie te maken. En waarom het nog niet altijd gebeurt is dat het lastig kan zijn om de randvoorwaarden voor participatie om die goed over het voetlicht te krijgen. Zo heb ik in Nijmegen ook wel gemerkt dat ondanks die randvoorwaarden wel goed waren gesteld, maar dan trekken mensen zich er toch niets van aan. Voor idee-vorming of voor een deelname.

Interviewer: Wat gebeurt er als mensen zich er niets van aantrekken? Interviewee: Dan krijg je later in het proces wel een aantal over dingen waar je nog overheen moet komen. Dus dat kan teleurstelling zijn bij deelnemers, of teleurstelling zijn bij diegene die uiteindelijk opdrachtgever is. Dat kan. Interviewer: Bijvoorbeeld het debat? Kan dat goed online worden gevoerd? Interviewee: Ja hoor kan prima en dat gebeurt ook wel. (C3)

Interviewer: Oké dan ben ik alweer bij de allerlaatste vraag. Ik heb zelf ook zes, op basis van literatuur zes doelen van publieksparticipatie. De vraag is weer of u ze zou willen rangschikken voor publieksparticipatie bij de Cruqiusweg naar belang. Dat zijn kosten efficientie, dus wat u noemde van nou er kan gewoon geld bespaart worden met publieksparticipatie, legitimiteit van het project. Kennis mobiliseren dus dat is crowdsourcing, dus dat is kennis van het publiek gebruiken voor problemen enzo. Inclusiviteit dus dat is burgers die misschien moeilijk te betrekken zijn wel ook betrekken. Vaardigheden en deugden, dat is zeg maar, hoe noem je dat, burgerschap creeeren bij burgers. Dus door middel van participatie de burger zichzelf laten ontwikkelen en debat. En debat is gewoon het faciliteren van discussie. Interviewee: Even kijken hoor. Dan zou ik die kennis boven aan zetten, tweede inclusiviteit, drie heb ik legitimiteit, vier heb ik kosten, vijf burgerschap en zes debat.

Legend

Civil Servants Experience Goals E-participation Tool

Interviewer: Oké en dan voor elk van deze welke geschikter zou zijn, of dit beter offline of online bereikt kan worden. Kosten efficientie op dit moment is het offline beter of online?

Interviewee: Even nadenken hoor, nou zo ongeveer om het even zijn. Interviewer: Legitimiteit? Interviewee: Ik denk dat je dan. Wat versta je precies onder legitimiteit? Interviewer: Uuh ja, wacht. Ik heb een definitie. Die moet ik heel even opzoeken. De definitie is.... De mate waarin deelnemers en andere stakeholders de procedure en uitkomsten van het project ondersteunen Interviewee: Dan zou ik toch offline de voorkeur geven, maar wel in combinatie met offline

Interviewer: Kennis mobiliseren? Interviewee: Dan zou ik zeggen online Interviewer: Inclusiviteit Interviewee: Vind ik ook online

Interviewer: Vaardigheden en deugden Interviewee: Om het even zou ik zeggen Interviewer: En het debat faciliteren Interviewee: Zou ik ook online zetten.

Interviewer: Oké. Ja nou ja, dat waren al mijn vragen alweer. Heeft u nog opmerkingen of dingen die u gewoon opvallen, bijvoorbeeld in Nijmegen bij het gebruik van online. Een algemene opmerking of een richting waarin de publieksparticipatie op zou moeten. Interviewee: Nou ja het vraagt nog wel meer voorbereiding. Dus met name als je bij dit soort bouwprojecten, (C4) het heeft ook een belangrijke politieke component. Het gaat ook om het voorbereiden van besluitvorming in een stad of een dorp. Dan vraag het wel hele goed voorbereiding, dus vragen stellen vooraf. Interviewer: Bij het online is dus dat vooral belangrijk? Interviewee: Nou dat komt omdat het soms wat onbevangen is. Dus goede begeleiding online, dus echt goed community management dat is nog niet iedereen even machtig zeg maar. Dat is een kwestie van, dat vraagt nog veel training en opleiding om dat goed te krijgen denk ik. (C4)

Interviewer: En bijvoorbeeld niet Nederlands sprekende? Ik weet niet of het aan de orde is bij Cruqius, maar lukt het om die te betrekken? Interviewee: Ja, maar wel via beide kanalen. Ik heb in Rotterdam wel een project gedaan, daarr hebben we mensen uit verschillende culturen ingezet als facilitator, die hebben we wel zeg maar zowel online als offline gezorgd voor een goed bereik onder andere cultuurgroepen.

Legend

Civil Servants Experience Goals E-participation Tool

Interviewer: Ja oké. Had u nog op of aanmerkingen over dit interview. Interviewee: Nee

Interviewer: Oké, nou ik wil uw absoluut heel erg bedanken dat u hier tijd voor wilde maken, want ik had het erg nodig. Daarnaast uw quotes in de scriptie zijn niet tot u te herleiden. Maar er staat wel in, uw naam staat er wel in, als zijnde een van de geinterviewde. Interviewee: Ja geen probleem. Ik houd me aanbevolen als je klaar bent met je scriptie want nou ja, als je mij er een bericht van kan sturen heel graag.

Interviewer:Ja nee zal ik zeker doen. Nou harstikke bedankt en werkze nog vandaag, Joe, fijne middag.

Legend

Civil Servants Experience Goals E-participation Tool

(Respondent H) Interview Hamerkwartier Interviewer: Ja, Nee gaat u verder wat u aan het vertellen was waar u mee bezig was. Interviewee: Ja ik ben nu bezig met mijn communicatiemanager om iets op te zetten in ieder geval te beginnen met social media een facebook pagina, kijk ze zeggen hier binnen de gemeente wel, we hebben de website, de gemeente website, ik zeg dan wie kijkt daar nou op. Ik ben meer iemand van de gebiedsontwikkeling nieuwe stijl, en dat hoort ook een beetje binnen de trend richting de participatiemaatschappij. Dat is dat je gebiedsontwikkeling met alle stakeholders, met alle belanghebbenden samen doet. Dat je samen een blauwdruk maakt in plaats van komen met een masterplan en zeggen dit is it, je mag bij het bestemmingsplan dat ter inzage ligt mag je er iets over roepen en thats it. Ik vind dat je moet proberen alle stakeholders in een zo vroeg mogelijk stadium moet betrekken. Interviewer: Ja, nee heel interessant dat is echt waar het in mijn scriptie over gaat. Hoe werkt dat nou. Met die PPGIS, van die participatie apps, daar kwam ik dus achter dat vinden mensen te ingewikkeld. Dat is vaak redelijk dure software die dan niet gebruikt wordt, ik vroeg me af waarom niet gewoon facebook, twitter, daar kan je gewoon discussieren. Ik heb nu in totaal tien projecten gedaan. Eentje in Noord, Nieuw-west, Rapsody-west, Noordzuidlijn, daar gebeurt wel heel veel online, maar dat heeft vast ook met alle ophef te maken, zuidas dock, en nog een paar. Interviewee: Ja mooi

Interviewer: Maar zullen we gewoon het interview beginnen, eerst voor de statistieken, uw naam functie en achtergrond en voor welke organisatie u nu. Interviewee: Ja, mijn naam is Bilal Amajoud, ik ben assistent projectmanager, ik werk voor het Projectmanagementbureau gemeente Amsterdam en ik wordt ingehuurd door Grond en ontwikkeling. En in dit geval de transformatie van het bedrijventerrein hamerstraatgebied. We proberen het nu een beetje te promoten als het hamerkwartier. En ik ben sociaal geograaf. Interviewer: Amsterdam? Interviewee: Ja Universiteit van Amsterdam

Interviewer: En een omschrijving van de werkzaamheden? Interviewee: Ja pfoee, wat doe ik niet. We bereiden samen met een team, bereiden we een nieuw bestemmingsplan voor. Dat moet ongeveer in 2019 klaar liggen, waarom het ook zo lang duurt is omdat je hier in de gemeente amsterdam te maken hebt met een aantal fases die je moet doorlopen voor een bestemmingsplan. Er is een strategienota, een projectbesluit een investeringsbesluit en aansluitend een bestemmingsplan, omdat het gebied waar we het over hebben heel complex is, het is nu nog een bedrijventerrein, het moet getransformeerd worden naar een woon werkmilieu. We hebben als gemeente hier nauwelijks een grondpositie, dus we moeten wel gaan samenwerken. We moeten actief grondbeleid gaan voeren.

Legend

Civil Servants Experience Goals E-participation Tool

Interviewer: Wat houdt dat in een grondpositie? Interviewee: Nou we hebben naauwelijks grond in bezit, het is allemaal in erfpacht uitgegeven of in eigendom van bepaalde partijen dus dat houdt in he, als je gebieden ontwikkelt, dan helpt het als de gemeente zelf in het bezit is, dan kan je gewoon tenderen, aanbesteden etcetera. In dit geval is dat niet zo, dus het is ook een nieuwe opgave, maar het lijkt me juist leuk en het past ook bij gebiedsontwikkeling nieuwe stijl. Samen met de belanghebbenden het doen.

Interviewer: Kopen jullie het op? Interviewee: Dat is een strategie, maar voor die strategie wordt nu niet gekozen, het is meer dat wij juist samen met die stakeholders, met die huidige eigenaren samen gaan optrekken en dat er uiteindelijk een bestemmingsplan ligt dat genoeg draagvlak heeft (G1) en we kunnen gaan beginnen met bouwen. Interviewer: Dus, want de meeste projecten die tenderen dus daar kan gewoon op verdiend worden, is dat hier helemaal niet zo? Interviewee: Er zijn meerdere manieren om te verdienen als gemeente, dat is niet onze core business natuurlijk. We kunnen gewoon break even draaien, we zoeken naar andere ontwikkel strategieën. Hoe we dat kunnen doen, vroeger, of de grond is al van de gemeente, of de gemeente koopt iets op maakt het bouwrijp en geeft het in erfpacht uit. Maar zoals ik al zei de meest gronden zijn al in erfpacht uitgegeven, als de functie wijzigt dan kan de gemeente daar meer op verdienen. Het meeste geld wat binnen komt in een project dat wordt weer gestopt in de ontwikkeling van het gebied zeg maar, herprofilering van de wegen, de openbare ruimte

Interviewer: Ja ik bedoel niet dat t een cashcow is hoor, maar normaal is t zelfvoorzienend, maar dat is in jullie geval ook wel zo? Interviewee: Jazeker Interviewer: T werd net al even genoemd, maar in welke fase zit t? Interviewee: Nou ja onderzoeksfase, strategiefase, strategienota is opgesteld, maar nog geen besluit over genomen.

Interviewer: Ja oké, wat zijn de stakeholders in brede zin? Interviewee: Ja wie niet, we hebben natuurlijk te maken met het stadsdeel, stadsdeel noord dat wat te zeggen heeft. Officieel geen stadsdeel mee het is de bestuurscommissie. Je hebt natuurlijk te maken met grondeigenaren, met ontwikkelaars, projectontwikkelaars die daar al een positie hebben ingekocht. Je hebt te maken met bedrijven die er al zitten. Dan heb je in verschillende categorieen. Je hebt bedrijven met een zware milieucategorie die min of meer al zijn verdwenen uit het gebied, je hebt ook creatieve ondernemers, er zit van alles of nog wat. Het is een extensief bedrijventerrein, beetje industrieterrein achtig. Nu zie je toch wel een ruim aanbod van verschillende bedrijven en

Legend

Civil Servants Experience Goals E-participation Tool

Interviewer: Nee ik heb dat geprobeerd, maar andere interviewees vonden dat te lastig, maar dan kreeg ik allemaal achten. Het gaat mij juist om relatieve zin of bij bepaalde projecten bepaalde doelen belangrijk zijn. Interviewee: ja, binnen het budget blijven belangrijk. Interviewer:Tevredenheid omwonenden ook bbelangrijk Interviewee: Tevredenheid commerciele gebruikter, belangrijk

Interviewer: Tevredenheid publieke gebruikers, ja ook belangrijk. Ze sluiten elkaar zeker niet uit. Het is lastig. Maar ja voor mij is het allemaal belangrijk ja. Interviewee: En als u het zou mogen rangschikken? Interviewer: Dus echt een rangschikking, poe dat vind ik wel, ja heel lastig. Ja heel lastig. Als ik dan toch moet kiezen, ja. Tevredenheid, ik noem het allebei gebruikers commercieel of publiek maakt niet uit. Één. (G1) Binnen de gestelde deadline blijven twee, binnen het budget blijven ja, is dat belangrijker dan de gestelde deadline, ik vind dat even belangrijker en tevredenheid omwonenden, dat zijn meer de omliggende buurten he, dan zet ik die dan maar op nummer laatst. Maar dit is heel lastig hoor.

Interviewee: Dan over publieksparticipatie zelf. Eerst in brede zin en later over de middelen die gebruikt gaan worden of al gebruikt worden.

Interviewer: Wat zijn volgens u de belangrijkste voordelen van het laten participeren van het publiek. Het publiek bedoelen we zowel de omwonenden als de eindgebruikers. Interviewee: Voordelen, nou groot voordeel is dat je draagvlak creeert (G1) en wat ik al eerder zei, je zit nu in een fase waarbij we naar, meer naar een participatiesamenleving gaan en dat de overheid vooral faciliterend optreed. Dat moeten we ook vooral blijven doen, en dat ga je eigenlijk ja, de overheid trekt zich wat meer terug en laat de burgers eigenlijk zelf veel meer invloed hebben, in dit geval van gebiedsontwikkeling dat is belangrijk, het is belangrijk dat je niet zozeer, niet zozeer dat je geen bezwaren tegen krijgt als je het bestemmingsplan gereed hebt, maar ook dat het gedragen wordt dat mensen dat, ja. Dat mensen dat voelen en samen doen, dat je ook een soort van community boudt dat ze ook het gevoel krijgen dat ze een soort zeggenschap krijgen. (G6) Dat ze zeggen dit is mijn stukje

Legend

Civil Servants Experience Goals E-participation Tool

Interviewer: En wat is dan het concrete doel van de publieksparticipatie? Wat hoop je dat er voor product uitrolt. Interviewee: Ik hoop dat er een soort community uit ontstaat. (G6) Wij willen, maar daar moet nog over besloten worden etcetera, over het projectteam. Maar wat in mijn ogen zo is, is dat de gemeente een soort eerste aanzet doet van he, social media en een facebook pagina of een twitter account over het hamerkwartier. Dan kunnen mensen zich aanmelden om te zien wat er gebeurt aan ontwikkelingen, we stellen de mensen aan het gebied ook voor. Dat het een gezicht krijgt en vervolgens hopen we, of doen een aantal mensen zich bij aansluiten en dat dan op den duur eigenlijk dan ook zonder dat wij ook iets gaan doen het een soort van community. (E4: Collaboration) Dat wij een soort van eerste aanzet doen. Van he dit is het hamerkwartier en dit is wat we graag willen ontwikkelen. Dat doen we eigenlijk ook samen met alle stakeholders. Dat noemen we dan co-creatie, dat is een process van drie, vier avonden met workshops, ateliers en dan gaan we aan de slag met iedereen uit het gebied. Zij kunnen gewoon hun inpput brengen en dan komen we uiteindelijk met een soort van resultaat van he dit wordt ons voorkeurscenario voor dit gebied. Interviewer: Ja en komen jullie dan met een conceptversie of moet het echt helemaal van.. Interviewee: Nou ja officieel is een projectbesluit niet iets wat ter inzage komt te liggen en daarom doen we dit juist zo transparant mogelijk van, we zijn een aantal scenarios aan het uitzoeken, daar komt een drie of viertal scenarios uit voort dan gaan we met de stakeholders zitten en zeggen we dit is wat er mogelijk is en vragen wat vinden jullie er eigenlijk van? Wat vind je van 2000 woningen of 1000, of van deze voorzieningen en plinten, wie gaat daar ruimte voor geven, het aantal werkplekken,

Legend

Civil Servants Experience Goals E-participation Tool

Interviewer: Oké, welke offline methodes zijn er voor burgerparticipatie gepland? Interviewee: Wat versta je onder offline? Interviewer: Alles wat niet eeh, computer mediated is dus geen email enzo. Interviewee: Ja het co-creatie proces zelf. Ik was zelf op het idee gekomen van dat kan ik eigenlijk niet los zien van online participatie, daar was ik pas later opgekomen. Het was eerst zeg maar een co creatie proces. Drie-vier avonden met alle stakeholders.

Interviewer: Zijn dat participatieavonden focusgroep? Interviewee: Die komen er nog aan Interviewer: Maar mag iedereen dan komen? Interviewee: Ja maar die komen er dus nog aan, zijn we nog van plan om te doen. Vervolgens ben ik met mijn communicatie adviseur op het idee gekomen om er social media bij te gebruiken. Zodat mensen die er niet bij zijn, of niet bij kunnen zijn, of mensen die er juist bij zijn toch het gevoel te geven van het stopt niet, het gaat verder. (E3) Telkens als ze dan ook via social media reageren, en het hoeft niet altijd poositief te zijn, zijn ook harstikke blij als mensen kritiek hebben op dingen hoor, prima, kunnen we wat mee.

Interviewer: Oké dus in principe staat nu op de planning die bewonersavonden om daar, van daar uit dat project te doorlopen. Nog andere dingen. Staan er bijvoorbeeld nog panels of focusgroepen?

Interviewee: Voorlopig nog niet zitten echt nog in een vroeg stadium van de planvorming. Het is echt iets nieuws innovatiefs, want normaal gesproken worden de belanghebben pas later in het proces betrokken, dat doen we nu in een zo vroeg mogelijk stadium. Het is een bedrijventerrein vertegenwoordigd door een ondernemersvereniging. Daar zijn wij ook mee in overleg, separaat aan al het andere overleg. Interviewer: Oké. Ja welke online methodes zou je graag in willen zetten. Ik hoorde al facebook? Interviewee: Facebook, misschien ook wel twitter. Op dit moment, dat is stap één en eigenlijk willen we dat als het loopt en draait dat dat een soort van community ontstaat met een eigen website of iets dergelijks waar men daar elkaar in kan vinden. (E3) (E4: Collaboaration) Dat is ook zo bij het buiksloterham. Daar hebben ze een soort community website over circulair bouwen.

Interviewer: Ha, ja ik heb eindeloos geprobeert ze te pakken te krijgen, maar ik ben er niet tussen gekomen.

Legend

Civil Servants Experience Goals E-participation Tool

Interviewee: Als je nog tijd hebt zou ik het voor je kunnen vragen. Interviewer: Op buiksloterham is wel, de website kan wel wat beter maar goed, het is wel een voorbeeld, vooral in een grote stad, een eerste voorbeeld van he, hoe community kan ontstaan zonder dat de overheid zich daar echt actief mee bemoeit. Het zou heel gek zijn als de overheid zeg van hé jongens jullie moeten je verenigen jullie moeten iets gaan doen. Dat kunnen wij als gemeente zijnde ook niet zeggen, dus het moet echt spontaan en op een natuurlijke manier ontstaan. Interviewee: Want bij dat soort online methodes, wie heeft dan de verantwoordelijkheid ligt dat bij communicatie of de eindverantwoordelijke van het participatie traject?

Interviewer: Het vormgeven zelf? Ja nou ja verantwoordelijk is uiteindelijk de opdrachtgever. Dus dat is bij ons. Ze noemen hem gebiedsmanager Noord. Dat is mijn opdrachtgever, de manier waarop we het gaan doen dat doe ik in dit geval als projectmanager samen met de communicatie adviseur. We proberen ook hulp te zoeken waar nodig, van externe bedrijven. Ja. En we leren graag van andere projecten en dan zeggen we van he hier kunnen we bijvoorbeeld wel een extern bedrijf vragen hoe we dit zo goed mogelijk kunnen gaan doen. Maar uiteindelijk moet mijn opdrachtgever, of mijn senior, van grond en ontwikkeling, maar je hebt verschillende opdrachtgevers. Je hebt een manager voor gebied noord, gebied zuid, gebied west. Ik weet in dit geval niet precies waar de verantwoordelijkheid ligt, maar ik denk dat mijn senior projectmanager hier een besluit over moet nemen en het kan dan dat hij zegt; dat is leuk jongens starten maar.

Interviewer: Oké dan heb ik nog een rijtje. Met opnieuw de vraag of je ze zou willen rangschikken naar belang, en dan is even het belang voor publieksparticipatie in het Hamerkwartier, dus de reden waarom je publieksparticipatie doet is A: omdat het kosten efficiënt is, B: de legitimiteit van het project, Kennis mobiliseren dus kennis van de omgeving die je dan later in kan zetten, inclusiviteit dat is het betrekken van groepen die je anders wat moeilijker kan bereiken in de samenleving. Vaardigheden en deugden, dat is eigenlijk burgerschap vormen, dus de deelnemers aan het participatietraject die, hoe noem je dat ook alweer, verheft zeg maar en tot slot het debat faciliteren.

Interviewee: Dit is al iets makkelijker, op één legitimiteit, twee kennis mobiliseren, drie inclusiviteit, vier debat, vijf vaardigheden en deugden en zes kosten-efficientie. Interviewer: En als u nou zegt voor die zes doelen, waar je het best online methodes kan gebruiken en waar je het best offline methodes zou kunnen gebruiken. Kosten efficientie? Interviewee: Offline

Interviewer: Legitimiteit van het project Interviewee: Beide

Legend

Civil Servants Experience Goals E-participation Tool

Interviewer: Het mobiliseren van kennis over de omgeving Interviewee: zowel online als offline

Interviewer: Inclusiviteit, betrekken van moeilijk te betrekken groepen Interviewee: Online Interviewer: Vaardigheden en deugden Interviewee: Zowel online als offline

Interviewer: En het debat faciliteren? Interviewee Ook allebei

Interviewer: En we hebben het er al veel over gehad, maar denkt u dat het mogelijk is om op den duur de offline publieksparticipatie te vervangen door alleen online methodes. Ik snap dat er nu nog een leeftijd gap is, maar stel dat iedereen altijd online is? Interviewee: Nee, nee, nee. Ik ben ook nog vrij jong, maar het voordeel van fysieke aanwezigheid zowel verbale als non-verbale communicatie speelt gewoon een hele belangrijke rol als je met belanghebbenden in gesprek gaat. (C4) Een kopje koffie drinken werkt gewoon nog steeds heel goed, maar ik ben wel een groot voorstander om online publieksparticipatie gewoon wat meer in te zetten en het één sluit het ander niet uit he. Het moet gewoon goed samen gaan he en dat kan volgens mij ook. Interviewer: Want wat is het belangrijkste voordeel van online de participatie inrichten voor u? Interviewee: Draagvlak creëren, (C1) weten wat er speelt in het gebied (C1). Het doel, ja doelgroepen bereiken die niet zo makkelijk naar een bewonersavond komen bijvoorbeeld. (C3) Ik kan me voorstellen dat ze denken hé bewonersavond saaie boel, maar dat je door middel van facebook en fotos en filmpjes kan uploaden, dat soort dingen, dat je mensen wel uitnodigt. (C1) Het moet een wisselwerking zijn. Online methode gebruiken om mensen offline zeg maar naar je toe te laten komen. (C1)

Interviewer: Oké, en welke nadelen ziet u in het gebruik van online methodes? Interviewee: Nou dat je ongelukkige berichten plaatst, ambtenaren en social media dat is toch geen gelukkig huwelijk samen geweest. (C1)(C4) Dat is ook vaak met het idee van wat moeten we gaan doen, wat moeten we er op plaatsen, gelukkig hebben andere mensen wat draagvlak gekregen hiervoor, want het is toch moeilijk, het is nog zoeken. Je moet ook niet blijven bij alleen foto’s van een eerste paal ofzo. Tuurlijk moet dat er ook bij, maar er moeten ook gewoon mensen uit het gebied zelf daar iets op kunnen plaatsen, dat het niet alleen vanuit de gemeente is. Hallo Ijburg heet het volgens mij, ken je dat? Dat is harstikke leuk dat ze dat zo hebben gedaan en dat heeft volgens mij heel veel volgers, en men vind elkaar ook zo. Dat is toch een plek waar mensen met elkaar het gebied kunnen

Legend

Civil Servants Experience Goals E-participation Tool

Interviewer: Oké, nee, ik heb al mijn vragen voor het interview gesteld, bedankt.

Legend

Civil Servants Experience Goals E-participation Tool

(Respondent I) Interview Buiksloterham Interviewer: Goedemorgen u spreekt met Ruben Cardol. Interviewee: Goedemorgen Interviewer: Hallo, ik had van Kristel Kaagman te horen gekregen dat ik u vandaag nog wel zou mogen eventjes zou mogen bellen voor mijn scriptie onderzoek. Heeft u dat goed doorgekregen? Interviewee: Ja ik heb er gister gesproken

Interviewer: Oké, geweldig en schikt het ook nog steeds? Interviewee: Ja hoor, ja hoor Interviewer: Oké, nou harstikke mooi. Ja het interview duurt een klein half uurtje. Ja, afhankelijk van hoe snel we er doorheen gaan. En ik zou willen vragen, mag ik het opnnemen? Interviewee: Ja van mij wel, maar ik heb nog een vraagje van tevoren. Want wat zoek jij precies voor onderzoek?

Interviewer: Nou ik doe een exploratief onderzoek, dus zeg maar gewoon, niet, heel statistisch, maar gewoon kijken naar een bepaald onderwerp. En dat onderwerp is online publieksparticipatie en ik onderzoek zeg maar wat planners aangeven wat zij ervaren als de voor en nadelen van online methodes. Dat kunnen alle online methodes zijn, maar hoe dat bijdraagt aan het hele participatieproces in verschillende projecten. Interviewee: Maar in nieuwbouw bedoel jij? Interviewer: Dat maakt eigenlijk niet zoveel uit, het gaat om stedenbouwkundige projecten. Ik heb hele verschillende projecten: de Noord/Zuidlijn, het hamerstraatgebied, de houthavens, rapsody west. Het is juist de bedoeling om te kijken hoe het in het algemeen ervaren wordt bij verschillende projecten en om daar dan misschien hypotheses uit te genereren die iets steekhoudender zijn. Interviewee: Ja want kijk ik ben gebiedsmakelaar, van een gebied, en daar zit natuurlijk wel een stedelijk vernieuwingsgebied, maar qua ontwerp heb ik niet zoveel inbreng, wel iets, maar niet dat ik bewoners benader om mee te denken over het ontwerp van de inrichting van de nieuwbouw hier.

Interviewer: Nee oké, maar ik had bijvoorbeeld ook contact met het Hamerstraatgebied. Zij zitten in een veel eerdere fase van het onderzoek, maar het is dan ook juist interessant om te zien hoe zij nu wel of niet gebruik maken van online middelen om mensen aan te spreken. Interviewee: Ja oké, maar dat komt dan uit de projectgroep. En kijk dat ben ik dus niet. Interviewer: Nee, maar houdt u zich wel bezig met publieksparticipatie rond bebouwing. Interviewee: Ja ik zit wel in de wijk en alle bewoners die willen participeren, met die gesprekken daar heb ik gesprekken mee, maar niet echt online nog.

Interviewer: Nee, oké, maar het gaat er meer om wat uw ideeën zijn wat de voor en nadelen daarvan zijn en welke doelen u met die participatie dan heeft. Mijn onderzoek is er echt op gericht om te kijken,

Legend

Civil Servants Experience Goals E-participation Tool

Interviewer: Oké, dus werkt u dan voor de commissie? Interviewee: Bestuurscommissie, bestuurscommissie ja Interviewer: En uw achtergrond, qua studie. Communicatie of juist planologie? Interviewee: Ik heb een HBO opleiding management, beleid en buitenruimte

Interviewer: Oké ja, ja. Oké de eerste vragen gaan over uw werkzaamheden zelf. Wat is uw, wat is de omschrijving van de werkzaamheden? Interviewee: Wij hebben wijken onder ons beheer, dus het hangt af van de grote, sommige hebben twee wijken, sommige drie wijken. En wij werken met een gebiedscyclus, dat betekent dat wij een gebiedsagenda maken. Daar uit komen gebiedsplannen die we de komende jaren willen uitvoeren. Zit even te kijken, dan gaan we kijken naar welke knelpunten er zijn per gebied, daar gebruiken we ook heel veel onderzoeken van de O&S voor. Interviewer: Oh, ik heb zelf nog bij O&S gewerkt. Interviewee: Oh, ha. Nou dat is mooi, dan weet je welke onderzoeken we daar voor gebruiken. We kijken wat goed gaat in de wijk en wat niet goed gaat in de wijk. Dat doen we heel gebiedsgericht, in iedere wijk speelde er een ander probleem. Dan proberen we doelgerichte acties te doen door wijkplannen te maken en dingen beter te maken in de wijk. Samen met de bewoners

Interviewer: En de wijk waar u nu zit, bij welke bouwprojecten bent u nu betrokken. Interviewee: Ja ik zit in de hele ontwikkeling van de Noordzuidlijn, ontwikkeling in de houthavens zuid, noorderkwartier en het buikslotermeerplijn. Interviewer: Oké, nou ja dan even het buikslotermeerplein qua locatie. Ik wil graag focussen op één project omdat dat denk ik iets, wat makkelijker werkt. Ik moet me toch een beetje richten op één project voor de focus. In welke fasse van ontwikkeling bevind dat project zich? Interviewee: Ja in het begin nog, ze zijn nog plannen aan het schrijven. De stad en de projectontwikkelaar, er wordt nog onderzoek gedaan naar de mogelijkheden

Interviewer: Oké er ligt nog geen concreet bestemmingsplan? Oké en in het gebied rond het buikslotermeerplein, wie zou u zeggen dat daar de stakeholders zijn in brede zin. Dat kunnen er een

Legend

Civil Servants Experience Goals E-participation Tool

Interviewee: Ja precies, precies. Interviewer: Dan over publieksparticipatie, eerst in algemene zin. Wat zijn volgens u de grote voordelen van publieksparticipatie? Dus het publiek betrekken bij bouwplannen of het ontwikkelen van het project zelf. Interviewee: Nou je moet natuurlijk altijd luisteren naar de mening van het publiek, want die moeten er straks komen als het Buikslotermeer wordt ingericht, de inrichting moet natuurlijk wel op dat publiek gericht zijn want anders komen de mensen ook niet. (G2) En daar moet je dus ook het project op betrekken. We hebben nu ook op het Buikslotermeerplein daar is nu xxx nu bezig, het onderhoud is achterstallig, want er wordt natuurlijk veel gesproken over de panden, er zijn heel veel ketens failliet gegaan, grote ketens zoals de V&D, dat was toch wel één van de trekpleisters op het Buikslotermeerplein, en nu is State of flux dus bezig om met een lokaal initiatief, een gezamenlijk initiatief het gebied wat veiliger te maken en leefbaarder te maken en dat doen ze met allemaal bewoners en andere partijen. (E4: Collaboration) Interviewer: En zijn er ook nadelen aan publieksparticipatie?

Interviewee: Hmm poe, poe, poe. Ja er zijn wel wat nadelen aan. Om één mening te krijgen, dus er zullen altijd verschillende meningen blijven bestaan natuurlijk. Wat ik nu merk, vooral met State of flux, is dat heel veel mensen mee willen participeren, maar als er dan wat uitgevoerd moet worden dat mensen toch wel vaak afhaken, dus dat heeft zeker zijn beperkingen. En we zorgen, het animo om mee te denken is heel groot, maar de uitvoering is toch altijd wel iets minder dan loop je wel tegen bepaalde problemen op. Dat zie je nu bijvoorbeeld met state of flux, die zouden het schilderen, maar dat blijkt toch wat lastiger dan ze gedacht hadden. Interviewer: En waarom komt dat dan? Dat dat lastiger is dan gedacht? Interviewee: Nou gebrek aan vrijwilligers, ze zijn toch ook vaak, denken ze vakkundige dingen te kunnen uitvoeren, terwijl dat gewoon een vak is wat toch wat lastiger is dan vantevoren gedacht. (C2: instrumental challenge gewone participatie) Dat zie ik nu heel erg bij de state of flux dat ze daar tegen aan lopen. Interviewer: En, uh, want is dat bij dat state of flux was het gewoon de bedoeling dat de bewoners zelf aan de slag gingen?

Legend

Civil Servants Experience Goals E-participation Tool

Interviewee: Ja bewoners hebben de tijd, of verenigingen uit de wijk. Je hebt stichtingen of bewonersverenigingen die zich hebben verenigd om iets aan dat winkelcentrum te gaan doen. (E4: Collaboration) Interviewer: Oké en met dat participatietraject dus dan rond het winkelcentrum, welke doelen streeft u na, wat hoopt u dat er daar uit het participatietraject komt. Interviewee: Nou ja ik denk dat we een breed gedragen visie willen krijgen (G1) over hoe het winkelcentrum weer wat leefbaarder en aantrekkelijker te maken. Dan moet het publiek ook wat meer, zodat het publiek wat meer ziet wat daar gedaan wordt. (G1) En ook ziet het door activiteiten te organiseren, want dat doet state of flux ook, dat het dan weer wat meer aantrekkingskracht krijgt (G6) voor de tijdelijkheid he, want het is natuurlijk tijdelijk. Interviewer: En, welke offline methodes voor burgerparticipatie worden er tot nu toe in dat gebied ingezet. Er is een bewonersvereniging, maar wat is jullie rol daar in? Wat voor methodes gebruiken jullie? Interviewee: Nou je hebt bewonersavonden dat gaat natuurlijk over het opknappen van het Buikslotermeerplein, je hebt het met de bewonersverenigingen, de gebiedsmakelaar heeft iedere twee maanden, afhankelijk van de behoefte een overleg met de bewonersverenigingen en alle andere professionals in de wijk dus er zijn gewoon structurele overleggen.

Interviewer: Zijn er nog andere dingen? Interviewee: Ja maar niet over burgerparticipatie. Nu wordt er niet echt iets verder gedaan door het stadsdeel. Of er moet echt iets spelen dan gaan we wel een enquête houden. De burgers organiseren dat, dus die hebben ook online methodes en ook gewoon flyers die ze uitdelen. Interviewer: Hoe was de naam ook alweer? Interviewee: State of flux

Interviewer: Dat is helemaal, is dat helemaal een bewonersinitiatief en jullie faciliteren dat? Interviewee: Nee het is een ondernemer die dat georganiseerd heeft en die heeft alle bewonersverenigingen er bij betrokken en die heeft ook gevraagd of het stadsdeel en de woningbouwvereniging onderdeel willen zijn van, onderdeel willen zijn van de groep zeg maar. (E4: Collaboration). Interviewer: Maar het is in ieder geval niet een initiatief dat vanuit de overheid komt? Interviewee: Nee juist niet, het komt niet vanuit de overheid, wij zijn één van de partijen. Er zijn wel mensen die zeiden van ja de overheid moet het leiden. Ik zei nee dat gaan we niet doen, dit is een project van de buurt en wij faciliteren en helpen daar waar nodig. Het heeft natuurlijk ook heel veel dingen in de openbare ruimte dus het heeft ook wat ondersteuning nodig en daar zorgen wij voor. Maar in principe wordt het helemaal getrokken door state of flux.

Legend

Civil Servants Experience Goals E-participation Tool

Interviewer: Oke, en welke online methodes worden er gebruikt, er is een website heb ik al gehoord. Wordt er getwitterd? Interviewee: Ja ze twitteren ook. E-participation tools: (Eigen website, Facebook, Twitter, Youtube)

Interviewer: En facebook? Interviewee: Ja een facebook pagina is er ook, dus sociale media zijn ze heel aardig op.

Interviewer: En youtube? Interviewee: Ja volgens mij wel ja, ja Interviewer: En zijn er nog dingen die ik niet genoemd heb, misschien andere social media? Interviewee: Nee, nee

Interviewer: Dan even per methode. Het lijkt misschien wat herhalend, maar dat is goed voor mijn onderzoek. Wie heeft er verantwoordelijkheid voor de twitter? Interviewee: state of flux Interviewer: Welke doelgroep denkt u dat ze willen aanspreken? Interviewee: Nou eigenlijk alle bewoners die iets met het winkelcentrum hebben, die kunnen allemaal mee doen, deelnemen aan, aan de activiteiten en ook de dingen, ze hebben bijvoorbeeld gister allemaal plantjes geplant in de bakken en die gaan ze ook onderhouden.

Interviewer: En lukt het goed om die doelgroep aan te spreken denkt u? Interviewee: Nou het is wat moeizaam, maar het gaat steeds meer op gang komen. Bijvoorbeeld het onderhoud van het groen. We hebben hier de volksbond dat is een opvang voor daklozen en verslaafden, daar hebben ze nu een overeenkomst mee dat zij de planten gaan onderhouden, dus zo speelt het sociale ook nog een rol. (G4) (G6) Sociaal-maatschappelijk is wel een issue, dat die mensen ook worden betrokken bij het onderhoud. Interviewer: En, wat denkt u, nog even over twitter, wat is het voordeel van het gebruik van twitter boven traditionele manieren van participatie? Interviewee: Nou voordeel weet ik niet, maar ik denk dat je bepaalde doelgroepen bereikt die je anders niet bereikt, zo kun je verschillende doelgroepen betrekken door de verschillende sociale media maar ook op papier.(C3) Ik denk dat alles wel zijn waarde heeft. Want de ouderen daar hebben we er natuurlijk heel veel van in noord, want het vergrijst hier, die willen toch een beetje op die traditionele manier voorgelicht worden.

Interviewer: Ja, dus wat zou u zeggen dat het nadeel is van het gebruik van twitter? Interviewee: Dat je niet alle doelgroepen bereikt, maar dat is eigenlijk met alle middelen is dat zo. (C2)

Legend

Civil Servants Experience Goals E-participation Tool

Interviewer: Dan nog even met facebook daar dezelfde vragen voor. Wie heeft de verantwoordelijkheid daar voor? Interviewee: State of flux doet dat ook, die doen dat allemaal, die doen de communicatie. Het kan zijn dat ze dat hebben afgekaart met die andere partijen, de partijen die deelnemen maar wij hebben daar absoluut geen rol in, expres niet.

Interviewer: En welke doelgroep denkt u dat ze willen aanspreken met facebook dus gewoon demografisch gezien. Interviewee: Nou ja ik denk toch de wat jongere generatie en ik denk tot een jaar of, nou ja het is maar dat ik wat moet roepen, maar ik denk ik denk dat dat ook heel verschillend is. Ik denk dat de hele jonge er niet mee geassocieerd willen worden, maar ik denk dat de wat ouderen er wel wat mee hebben. Interviewer: Maar worden dan alleen de jongeren aangesproken? Interviewee: Nou ja de jongeren, tegenwoordig is facebook niet alleen voor jongeren meer. We hebben nu natuurlijk een bepaalde doelgroep ouderen die wel achter de computer zit maar ook een groot gedeelte niet. Dus die zal facebook niet bereiken.

Interviewer: En wat zijn volgens u de belangrijkste voordelen van facebook boven, wat is echt een voordeel wat je kan met facebook wat vroeger niet kan. Interviewee: Nou facebook, je kan het delen dus een groot bereik. Ook mensen die niet in Noord wonen. (C1) Interviewer: Zijn er ook nadelen aan facebook? Interviewee: Nee ik zie niet echt nadelen, je bereikt niet echt alle doelgroepen, maar verder zie ik er geen nadelen in. (C2)(C4)

Interviewer: En is het niet zo dat er wel eens vervelende discussies gaande zijn op facebook Interviewee: nee, nee, nee. Dat krijg je meestal als de gemeente zoiets gaat organiseren, maar als particulieren dat doen dan valt het wel mee. (C3) Ja je hebt wel is dat mensen zeggen van gebeurt er eindelijk wat: Dat soort reacties, maar ja is dat erg? Interviewer: Nee, nee. Dan als laatste nog. Oh nee nog twee vragen. Ik heb zes doelen onderscheiden die er zijn met publieksparticipatie dat zijn kosten-efficientie, dat is dat datgene wat je doet goedkoper kan omdat je het publiek laat mee helpen zeg maar. Legitimiteit, het mobiliseren van kennis, dus crowdsourcing, dus dat je de ogen en oren van de buurt benut. Inclusiviteit dus moeilijk bereikbare groepen betrekken, vaardigheden en deugden en het debat faciliteren. Vaardigheden en deugden is zeg maar de bevolking betrekken en zo te leren participeren zeg maar en het debat zorgen dat er een omgeving is waar discussie kan zijn. Als je die zes doelen, ik snap dat ze allemaal van belang zijn, maar als je ze zou willen rangschikken van meest belangrijk tot iets minder belangrijk. Welke zou dan op

Legend

Civil Servants Experience Goals E-participation Tool

één staan. Nog even een korte samenvatting: kosten-efficiënt, legitimiteit, kennis mobiliseren, inclusiviteit, vaardigheden en deugden en debat. Interviewee: Nou ik denk eerst dat het debat aardig is, van wat willen mensen nou eigenlijk. (G5)(G2)

Interviewer: Ja, en daarna? Interviewee: Ik denk vaardigheden dat je mensen betrekt die je eigenlijk niet zo snel betrekt. Dat je gewoon groepen benaderd ook, die ook, die niet zo snel zouden participeren, maar dat je die juist gaat benaderen. (G6)(G4) Interviewer: Dus dat is dan meer inclusiviteit, dat je groepen, dus vaardigheden en deugden is meer dat je groepen helpt om bepaalde vaardigheden helpt te ontwikkelen en inclusiviteit is het betrekken van moeilijke groepen. Interviewee: Nou ja ik denk dus dat dat twee en drie zijn ja. Er zijn ook mensen met een soort dagbesteding, maar die moeten ook leren om met dingen om te gaan en je betrekt ze er bij terwijl ze niet zo snel betrokken zouden worden. Interviewer: Dan kennis mobiliseren en legitimiteit en kosten efficientie. Interviewee: Ik denk dat legitimiteit wel heel belangrijk is. Interviewer: Dus dat dan op 4? Interviewee: Ja, en dan hebben we nog kosten en?

Interviewer: Kennis mobiliseren dus gebruik maken van de kennis die in de buurt aanwezig is voor een project. Interviewee: Die zou ik op vijf zetten en kosten en efficiency zou ik op zes zetten. Interviewer: En dan voor elk van deze, lopen we ze nog even langs. Wat u denkt dat geschikter is om dit doel te bereiken: online of offline. Kosten efficientie zijn dan online participatie methode beter of offline Interviewee: Ik denk offline

Interviewer: En legitimiteit? Interviewee: Ik denk online Interviewer: En mobiliseren van kennis? Interviewee: Ja dat ken je beide natuurlijk, ja dat kan allebei

Interviewer: En inclusiviteit Interviewee: Ik denk ook beide, online is toch wel handig ook dan. Interviewer: vaardigheden en deugden Interviewee: Ook beide

Legend

Civil Servants Experience Goals E-participation Tool

Interviewer: En het debat aangaan Interviewee: Ja kan ook wel beide Interviewer: Ja oké. Dan tot slot wat zijn volgens u de grootste voordelen van online participatie in het algemeen, ten opzichte van offline. Interviewee: Nou sowieso een veel groter bereik,(C1) en die mensen zijn sneller geneigd om te reageren (C1)(C3), terwijl als je het offline doet, dan heb je ook bijeenkomsten enzo, als je zo ook mee kan laten doen offline dan kost het minder tijd in deze drukke samenleving.

Interviewer: Ja dus, het is gewoon makkelijker? Interviewee: Ja en ze kunnen de tijd nemen, dus ze kunnen het invullen wanneer ze het willen en met offline is dat toch iets minder. (C3) Interviewer: En zijn er nog nadelen volgens u aan online participatie. Interviewee: Nou ja wat we al zagen dat je dus hier niet alle doelgroepen zou bereiken (C4)

Interviewer: Oké de slotvraag, dit is wel omdat dit een iets meer sociaal traject heeft, dus iets minder relevant dan bij bouwprojecten, maar denk u dat het mogelijk is om in de toekomst helemaal over te stappen op online participatie? Interviewee: Ja het zou mogelijk kunnen zijn, maar voorlopig zal dat niet aan de orde zijn. Ook omdat vooral in Noord, zijn die traditionele manier gewend, dan gaat dat niet lukken. Je hebt toch veel oudere mensen dat hebben we natuurlijk gezien, mooi voorbeeld met de belastingdienst, de blauwe brieven zouden niet meer komen, daar is ook een hele opstand tegen ontstaan dat mensen het niet meer offline krijgen Interviewer: Zou u het wenselijk vinden als het helemaal naar online ging? Interviewee: Nou op dit moment niet nee, omdat we natuurlijk hebben in Noord wel veel oudere bewoners hebben waarbij ja, waarbij het eigenlijk beide zou moeten.

Interviewer: Maar stel dat er een generatie komt met alleen maar mensen die zeg maar helemaal gewend zijn met technologie? Interviewee: Ja dan zou het kunnen natuurlijk. Dat wordt ook steeds meer, want steeds meer ouderen gaan de computer gebruiken, maar ook in Noord hebben we heel veel laagopgeleiden die dat niet doen. (C4) Interviewer: Oke dat waren alle vragen alweer hebt u nog opmerkingen of suggesties over wat ik nog moet verwerken. Interviewee: Nee, nee eigenlijk niet.

Interviewer: Oke, harstikke bedankt dat u tijd wilde maken als u het leuk vind stuur ik u het resultaat toe, want dit is het laatste interview wat ik af nam.

Legend

Civil Servants Experience Goals E-participation Tool

Interviewee: Nou graag, ik zou het leuk vinden om te lezen.

(Respondent J) Interview Delflandplein Interviewer: Ik ben allereerst heel blij dat u mee wilt doen, want ik was nog naarstig op zoek naar dit interview. Interviewee: Ja geen probleem

Interviewer: Ja mijn scriptie gaat over online publieksparticipatie, wat de voordelen zijn van facebook, twitter, website boven traditionele methodes. Daarvoor heb ik nu in totaal tien mensen die zich bezig houden met publieksparticipatie in Amsterdam geïnterviewd. Het interview duurt ongeveer een half uurtje en ik zou zeggen laten we beginnen zodat het ook niet langer duurt. Zou u eerst uw naam, functie en achtergrond kunnen geven voor de statistieken? Interviewee: Ja ik ben Ronald Ruis, ik ben gebiedsmakelaar in stadsdeel nieuw-west. En, wat was nog meer de vraag? Interviewer: Ja uw achtergrond en eigenlijk voor welke organisatie u precies werkzaam bent Interviewee: Ik werk voor stadsdeel nieuw-west, mijn achtergrond is ja divers. Ik kom oorspronkelijk uit de sociale hoek, de zorg hoek. Zeg maar management zorg dat is een beetje mijn achtergrond. Interviewer: En als u de werkzaamheden waar u zich nu mee bezig houdt, dus u zich in nieuw-west mee bezig houdt. Welk project is dat, zeg maar geografisch gezien. Interviewee: Geografisch gezien is dat het gebied Westland gracht, delfslandplein, Riekerhaven en Henk sneevliet Interviewer: Oké en wat gebeurt daar qua bouwwerkzaamheden? Interviewee: Daar gebeurt heel veel qua bouwwerkzaamheden, er wordt heel veel nieuwbouw gepleegd en er komen heel veel studenten en jongeren te wonen.

Interviewer: En is het alleen woningen of wordt er ook voor MKB of grootbedrijf gebouwd Interviewee: Nee voor nu zijn het alleen woningen, mogelijk komt er nog uitbreiding met plinten voor horeca enzo, maar dat is nog niet zeker, dus voorlopig alleen maar voor woningen. Interviewer: Oké en in welke fase van ontwikkeling bevind het project zich. Dus het Projectmanagementbureau onderscheidt vier fases, strategie, onderzoek, design en uitvoering, dus

Legend

Civil Servants Experience Goals E-participation Tool

Interviewer: Oké lopen er nog andere fases tegelijkertijd omdat bijvoorbeeld een ander deel nog in ontwikkeling is? Interviewee: Nee eigenlijk niet, het meeste is al wel bestemd en ja, nee ja eigenlijk, we hebben vijf projecten en alle vijf worden nu uitgevoerd. Interviewer: En als u het zou moeten beschrijven, wie zijn het, binnen dit project, in brede zin de stakeholders. Dus, nou ja, nee zegt u het maar. Interviewee: Uhm, Nou ja stadsdeel, bewoners, de uitvoerders natuurlijk, even kijken wie zijn er nog meer bij betrokken, de stad in brede zin, dus qua verkeer en dienst vooral betrokken. Projectmanagementbureau vanuit de stad en nieuwe bewoners uiteraard

Interviewer: Dus zowel nieuwe als oude bewoners. Interviewee: Ja Interviewer: En dan een grove schatting, ik hoef niet het exacte bedrag te weten, maar wat is ongeveer het budget van het project, waarop is het begroot. Was er toestemming van grond & ontwikkeling voor nodig? Interviewee: Bedoel je de hele woningbouw? Interviewer: Ja de ontwikkeling van het gebied

Interviewee: Dat is heel lastig om te zeggen, dat zijn natuurlijk allemaal verschillende budgetten. Als je kijkt naar het project zelf dus uitbreiding van delfslandplein, dat gaat wel om 600 miljoen. Interviewer: Dan lastige vraag, maar ik vraag het u toch te doen. Als u de volgende projectdoelen op belangrijkheid mag schikken. Binnen de gestelde deadline blijven, binnen het budget blijven, tevredenheid van omwonenden, tevredenheid van commerciële gebruikers en tevredenheid van publieke gebruikers. Interviewee: Deadline is nu wel de belangrijkste Interviewer: En daarna? Interviewee: Ja deadline hangt natuurlijk wel samen met afspraken naar bewoners toe, want dat is eigenlijk het belangrijkste dus dan zijn het de omwonenden. Interviewer: Oké, en komt dan, daarna de deadline, uh ik bedoel, wat komt daarna? Interviewee: Ja het budget denk ik Interviewer: En dan? Interviewee: Wat was er nog meer? Interviewer: De commerciële en publieke gebruikers? Interviewee: Wat zijn commerciële gebruikers?

Legend

Civil Servants Experience Goals E-participation Tool

Interviewer: Verhuurorganisaties en bedrijvigheid, MKB enzo, maar dat was dus niet zo. Interviewee: Dan denk ik eerst publiek en daarna commercieel.

Interviewer: Oké, dan zijn we bij de vragen over publieksparticipatie. Wat zijn volgens u de voordelen van publieksparticipatie, dus het laten participeren van toekomstige bewoners en de bewoners die wonen in het gebied waar het project plaats vindt Interviewee: Ja dat is tweeledig he, want we hebben een aparte groep voor de omwonenden, dus de bestaande bewoners. Daar is het allerbelangrijkste dat er commitment en goodwill is vanuit de bewoners. (G1) Er is een kritische groep bewoners die vooral wil weten wat voor gebouw er komt en hoe zich dat verhoudt tot leefbaarheid in de buurt, dus dat is eigenlijk heel belangrijk dat we daar de afgelopen jaren goed in geïnvesteerd hebben. Interviewer: En dat is het belangrijkste voordeel? Dus die, want wat is dan het voordeel voor u als organisator? Interviewee: Ja het voordeel is dus dat je, ook, ja vooral mensen daar in mee hebt, (G1) dus niet achteraf heel veel gedoe hebt. Dat hebben we natuurlijk met heel veel projecten wel gezien. Dus het is hier heel erg belangrijk dat bewoners gelijks serieus worden genomen, dat je ze mee hebt in het project en dat je de voordelen laat zien, maar ook open staat voor mogelijke negatieve consequenties en daar ook bereid bent, dat je ook dingen op aanpast. (G1)(G2)

Interviewer: Ja daar komen we zo nog op. Want welke doelen streeft u na met publieksparticipatie? Interviewee: De doelen, ja uiteindelijk commitment van de bewoners, (G1) dat je samen vanuit het gebiedsplan, vanuit de gebiedsagenda gaat kijken van wat willen nou de bewoners en hoe verhoudt zich dat tot de projecten die wij doen in de buurt, en of dat klopt, of dat mensen dat zien zitten. Het doel is heel erg dat je daar gezamenlijk voor gaat. En dat is ook wel wat eigenlijk altijd de opzet ook is geweest van de participatie van bewoners in dit project. Interviewer: Oké, welke offline methodes, van traditionele methodes van burgerparticipatie worden er gebruikt? Uh nou ja, ik heb ook wel een lijstje, maar als u het gewoon from the top your head dan.. Interviewee: Wat wij nu doen, uhm, ja een projectorganisatie waar ook bewonersparticipatie in valt. Er is een bewonersbijeenkomst, we hebben een kerkgroep van bewoners die zich bezig houdt met stedelijke vernieuwing, die komt eens in de twee maanden bij elkaar, vervolgens hebben we daar twee werfgroepjes aanhangen die echt specifiek kijken naar de buurt. Dat zijn eigenlijk de dingen die we daar, die worden ook weer terug gekoppeld naar de kerngroep en die hebben daar een belangrijke stem in, dus zij hebben ook echt wel een stem in een go of een no go van een bepaald project.

Interviewer: Ja, zijn er ook bijvoorbeeld enquêtes rondgestuurd, en is er een niet-digitale nieuwsbrief? Interviewee: Ja, maar dat was helemaal aan het begin. Bij de start van het project zijn mensen daar in eerste instantie op geïnformeerd, en in tweede instantie gevraagd hoe de publieke ruimte er uit zou

Legend

Civil Servants Experience Goals E-participation Tool

Interviewer: Want die bewonersbijeenkomst mocht iedereen aan mee doen als ie zin had om te komen en die enquête kreeg iedereen in principe? Interviewee: Ja die enquête is gewoon in de buurt verspreid Interviewer: Gewoon op basis van de postcode? Interviewee: Ja, ja, ja

Interviewer: Oké nog andere offline methodes die ik misschien vergeten ben. Interviewee: Nee alleen bij de bewonersbijeenkomst zelf Interviewer: Ja en hoeveel bijeenkomsten zijn er geweest? Interviewee: Jeetje, ja, dat zijn er wel, vanaf het begin dat weet ik niet eens, afgelopen jaar zijn er twee geweest en ik denk dat dat andere jaren ook zo was. Dus in de duur van vier jaar iets van acht bijeenkomsten

Interviewer: Is er op die bewonersavonden gevraagd wie wil er in dit panel zitten? Interviewee: Ja daar is een vraag geformuleerd van die kerngroep dat ze dat wilde doen, en dat ze betrokken bewoners wilden en dat die verantwoording afleggen aan de bewoners en de buurt. Interviewer: Die verantwoording organiseren ze dan zelf? Interviewee: Nee die hebben wij georganiseerd meer als een bewonersbijeenkomst. Nee dat blijft nog wel erg lastig, dus je moet er wel aan trekken, dat gaat allemaal niet vanzelf.

E-participation (Community Facebook, project website, community website)

Interviewer: Uhm, dan de online methodes. Wat is er online gebruikt? Je hebt twitter? Interviewee: Nee Interviewer: Is er een facebook pagina? Interviewee: Er is inmiddels een facebook pagina, maar niet van ons, dat is vanuit het bewonersinitiatief zelf gekomen. (E3)(E4: Collaboration)

Interviewer: Is er een projectwebsite afgezien van gewoon die op amsterdam.nl Interviewee: Nou die is samengevoegd, dat is delfslandplein.nl, daar worden wel de projecten en de stand van zaken met betrekking tot de bouwwerkzaamheden gepubliceerd.

Legend

Civil Servants Experience Goals E-participation Tool

Interviewer: Wordt er nog iets anders gebruikt? Youtube? Interviewee: Nee volgens mij niet, er staat volgens mij één filmpje op .

Interviewer: Je viel even weg. Interviewee: Ik viel weg he Interviewer: ja Interviewee: Ik weet niet wat er gebeurde

Interviewer: Er stond een filmpje op dat was het laatste wat ik vernam Interviewee: Ja dat meen ik wel, maar we zijn niet echt actief op youtube of andere dingen. Interviewer: Oké is er een online nieuwsbrief? (E1) Een digitale nieuwsbrief Interviewee: Ja

Interviewer: Wordt die verspreid via de mail? Interviewee: Ja, ja Interviewer: En hoe zijn jullie aan de mail adressen gekomen? Interviewee: Vanuit de kerngroep, dus na de kerngroep en de bewonersbijeenkomst is gevraagd daar de mail adressen achter te laten volgens mij.

Interviewer: Oké dan even per die gebruikte methode. Dat is in principe Delfslandplein.nl en de gemeenschap facebook. Is er op de website de mogelijkheid om te reageren? (E1) Interviewee: Nee, volgens mij niet, nee Interviewer: En wie heeft de verantwoordelijkheid voor de methode?

Interviewee: Ja dat is nu communicatie en de bewoners Interviewer: De bewoners kunnen er zelf content op plaatsen? (E3) Interviewee: Ja, ja ja ja. Interviewer: En welke doelgroep probeert u met de website aan te spreken?

Interviewee: De bewoners, de bestaande bewoners Interviewer: En lukt dat, wie spreekt u aan? Interviewee: Ja volgens mij lukt dat wel alleen is er wel, best wel vaak dat er toch geklaagd wordt, ook wel door mij, dat het toch wel vaak gaat om de usual suspects. Dus dan de bewoners die je dan niet hoort ga je maar vanuit die dat wel, dat die wel op de hoogte zijn, maar geen interesse hebben om zich actief te bemoeien met het project. (C4) Interviewer: En wat is het belangrijkste doel van de website? Interviewee: Ja de bewoners informeren, dus informeren over de stand van zaken.

Legend

Civil Servants Experience Goals E-participation Tool

Interviewer: En wat zou u zeggen dat het voordeel is van een projectwebsite? Voor de publieksparticipatie, wat voegt het toe? Interviewee: Wat het voordeel daar van is?

Interviewer: Ja Interviewee: Nou ja dat, dat, dat scheiden we dus een beetje. Van de ene kant is die participatie veel meer vanuit die kerngroep belegd en is de website veel meer, heeft veel meer een informatieve functie. (E4: Informeren) Dus in die zin is het niet heel erg voor de publieksparticipatie. Interviewer: Zijn er ook nadelen aan het hebben van zo’n website Interviewee: Nou nee niet per sé. We laten vooral ook wel de projectontwikkelaar hun verhaal vertellen. Soms is dat iets te gekleurd, dat is wat ik nu wel merk af en toe. Ja dat is een beetje het nadeel van een gezamenlijke website. Soms wordt het ook een beetje een reclamepraat, dat zou wat minder mogen. (C2)

Interviewer: Dan de facebookpagina, die door de community zelf onderhouden wordt Wie heeft de eindverantwoordelijkheid voor deze pagina? Is dat gewoon een bewoner? Interviewee: Ja dat is één bewoner, ja. Die, gewoon een actieve bewoner op facebook die het leuk vindt om het bij te houden. Ik weet eerlijk gezegd ook niet hoe goed dat wordt bekeken. Interviewer: En doen jullie zelf iets met die pagina, bijvoorbeeld iets met de reacties. Interviewee: Nee, is wel toevallig, we hadden het er toevallig over dat we dat in de toekomst wel, dat we zelf ook in de toekomst meer met facebook zouden moeten doen, er is wel een soort behoefte, maar er is nog niks concreets bedacht. Interviewer: En voor welke doelgroep is facebook? Interviewee: Nee, ik zou eigenlijk wel eens moeten vragen, dat is eigenlijk wel goed, wie er nou precies naar die site kijkt, ik heb echt geen idee. Die behoefte was er, van dat moet je ook via facebook doen, laat mij dat maar doen, maar vervolgens heb ik er eigenlijk niet echt meer, nee. Nee. Niet gevraagd hoe het daar nu mee staat. Interviewer: Oké wat denk je dat het voordeel is van het gebruik van zo’n gemeenschapsfacebook, onderhouden door de bewoners zelf. Interviewee: Nou in dit geval omdat het door de bewoner zelf is, is dat er ook geen schijn van belangenverstrengeling is.(C3) Dat die bewoner heel erg bezig is met het ophalen en het delen van informatie (C1)

Interviewer: Zijn er ook nadelen aan zo’n facebookpagina. Interviewee: Nee kan ik nu niet zeggen, dat zou ik zelf beter moeten onderzoeken. Interviewer: Dan zijn we al weer bij de laatste vraag. Ik heb zelf uit theorie zes doelen die je met publieksparticipatie zou kunnen willen bereiken. En dan is de eerste vraag of je die weer zou willen

Legend

Civil Servants Experience Goals E-participation Tool

Interviewer: Ja Interviewee: Ik ben ze al weer kwijt. Interviewer: Ha, oke dan nu zonder toelichting. De eerste kosten-efficientie, de tweede legitimiteit, kennis mobiliseren, inclusiviteit, vaardigheden en deugden en debat. Interviewee: Dan denk ik toch legitimiteit (G1), dan ja misschien wel inclusiviteit (G4), dan even kijken hoor. Burgerschap weet ik niet, doe die maar onder op, volgens mij is dat hier niet een relevante. Kosten-efficientie, nou halverwege, dus ja. Wat had je nog meer?

Interviewer: Kennis mobiliseren en het debat Interviewee: Het debat wel, dus op drie zeg maar, en dan die andere op vier. Interviewer: Oké, dan één voor één, wat zou u beter kunnen bereiken online of offline. Kosten- efficientie Interviewee: Of dat beter offline of online kan?

Interviewer: Ja Interviewee: Uuh offline denk ik Interviewer: Legitimiteit Interviewee: Offline

Interviewer: Het mobiliseren van kennis over het project Interviewee: Online Interviewer: Inclusiviteit Interviewee: Weet ik niet, offline denk ik toch, ligt er een beetje aan wie.

Interviewer: Vaardigheden en deugden? Interviewee: Ja dat is een lastige. Beide, maar ja. Doe maar online dan

Legend

Civil Servants Experience Goals E-participation Tool

Interviewer: En het debat faciliteren? Interviewee: Ja offline

Interviewer: Dan de laatste vraag, denkt u dat in de toekomst publieksparticipatie online plaats kan vinden en dan een toelichting waarom wel of niet? Interviewee: Ik denk wel dat dat veel meer online zou moeten, en ik denk dat dat wel gaat gebeuren ja. Interviewer: En waarom gebeurt dat nu nog niet? Interviewee: Nou als je kijkt naar de populatie omwonenden bijvoorbeeld in dit project dat zijn allemaal 60+ers dus die voeren dat debat niet online. (C4)

Interviewer: Voeren zij het debat niet online of zijn 60+ers oververtegenwoordigd bij participatieavonden. Interviewee: Misschien wel beide. Ja die zijn oververtegenwoordigd, maar die hebben ook veel meer de behoefte om dat online te doen. Interviewer: Oké, duidelijk duidelijk. Heeft u nog vragen of opmerkingen over het interview, of iets dat ik er in zou moeten verwerken? Interviewee: Nee ik geloof het niet.

Interviewer: Oké, nou heel erg bedankt dat u tijd voor mij wilde maken!