nmbs

Vervoersplan NMBS

Provincie West-Vlaanderen – 01/07/2019 nmbs Agenda

1. NMBS, hoofdrolspeler in de mobiliteit

2. De uitdaging van de liberalisering

3. Vervoersplan

4. Volgende stappen

2 nmbs

1. NMBS, hoofdrolspeler in de mobiliteit facts & figures nmbs

NMBS, een maatschappij met drie kernactiviteiten

1. haar reizigers veilig, stipt en comfortabel per trein op hun bestemming brengen;

2. het beheer, het onderhoud en het vernieuwen van treinen op een efficiënte en doordachte manier;

3. een klantvriendelijk onthaal in functioneel ingerichte stations garanderen. 1 2 3

4 nmbs

Kerncijfers 2018

binnenlandse internationale medewerkers reizigers/dag stations treinen/dag reizigers reizigers (op weekdagen) (op weekdagen) 243,9 mln. 3,0 mln. 17.703 893.700 554 3.800

5 nmbs Het marktaandeel van de trein in de woon-werkverplaatsingen naar Brussel

Zottegem 80%

Oudenaarde 79%

Oostende 78%

Brugge 78%

Gent 78%

Kortrijk 75%

Liège 74%

Hasselt 68%

Leuven 68%

Mechelen 66%

Namur 65%

Mons 65%

Charleroi 58%

Antwerpen 56%

0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% 90% 6 Bron: FOD Mobiliteit , Diagnostiek woon-werkverkeer 2017 nmbs Stijging van het aantal reizigers (in miljoen)

260,0

243,9

240,0 235,5 224,8 226,7 227,1 221,3 223,3 223,0 220,0 215,1 210,1 206,2

196,6 200,0 187,5

177,6 180,0 165,0

160,0 155,0 150,8 146,5 Stijging van 81% in 20 jaar 139,9 140,0 134,8

120,0

100,0 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018 7 nmbs Concentratie tijdens de piekuren

Aantal opstappendeSNCB passenger NMBS boardings-reizigers per per hour uur (per (per day) dag) 160,000 De verhouding “hyperpiek” vs. 140,000 “buiten piek” op weekdagen is

120,000 opvallend : 100,000 5,2 maal meer opstappende 80,000 reizigers tijdens de tijdspanne

60,000 07:00-07:59 dan tijdens de tijdspanne 10:00-10:59. 40,000 20,000

-

00:00

01:00

04:00

05:00

06:00

07:00

08:00

09:00

10:00

11:00

12:00

13:00

14:00

15:00

16:00

17:00

18:00

19:00

20:00

21:00

22:00 23:00

WeekdayWeekdag Saturday ZaterdagSunday Zondag

8 nmbs Challenge tijdens de piekuren Peak to interpeak demand ratio Ratio vraag piek vs. dal 9 De voorstedelijke spoorwegnetwerken hebben typisch een veel

tijdens 8 sterkere vraag tijdens de spitsuren – als gevolg van de vele woon-

uur werkverplaatsingen ligt de NMBS-vraag hoger dan bij de gemiddelde 7 voorstedelijke spoorwegnetwerken

drukke 6

vs. vs. dal )

minst 5 piek

vs. vs. 4 8.3

dalperiode vraag piek 3

Ratio 5.2 4.9

tijdens 2 4.0 uur

during between peaks) between during 1 2.2 2.4 drukste

( 0

ratio of peak to interpeak demand demand interpeak to peak of ratio NMBS Londen Britse Voorstedelijk Voorstedelijk Voorstedelijk SNCB London metropolenGB key Suburbanspoor - laag Suburbanspoor – Suburbanspoor - hoog

(busiest hour during peak to quietest hour quietest to peak hourduring (busiest buitencitiesLonden - rail - low gemiddeldrail - rail - high excl. average 9 Bron: Imperial College (Railway and Transport StrategyLondon Centre) nmbs Challenge voor de stations

100% Vergelijking met de 90% Nederlandse operator NS 80% NS NMBS

70% 277 stations 552 stations

60% 18 mia pax- 10 mia pax- km km 50%

40% 20% van de reizigers stappen 30% op in de 472 overblijvende 20% stations

% of boarding passengers (weekdays) passengers boardingof % 10%

0% 26 80 552 60% van de reizigers stappen op in een 20% van de reizigers stappen op in station van de top 26 de top 27-80 van de stations

10 nmbs Evolutie van de stiptheid

Gecumuleerde stiptheid periode januari - mei per jaar 92,0%

91,0% 90,8% 90,3% 90,4% 90,0% 89,6% 89,7%

89,0% 88,4% 88,0% 88,0% 87,0% 87,0% 86,0% 86,0%

85,0%

84,0%

83,0% Jan - Mei 2011 Jan - Mei 2012 Jan - Mei 2013 Jan - Mei 2014 Jan - Mei 2015 Jan - Mei 2016 Jan - Mei 2017 Jan - Mei 2018 Jan - Mei 2019

11 nmbs Impact op stiptheid Infrabel-netwerk onder druk (werken) (bv. lijn 37)

Stiptheid van de verbindingen die via de werf Pepinster – Verviers reden in 2018 100,0% Begin van de Dienst op Snelheidsbeperking van Einde van de Dienst 95,6% Enkelspoor (aan 60 km/u) 60 km/u tot 40 km/u op Enkelspoor 95,0% Lancering aangepast vervoersplan met buffer, maar geen werken Begin Afschaffing van L 09 in 90,0% vakantieperiode de DOES 87,2% 87,6% 85,1% 84,1% 84,7% Integratie van de 85,0% 82,5% snelheidsbeperking in 80,8% de dienstregeling 79,4% 79,0% 79,3% 80,0%

75,0% 73,3% 73,3%

69,9% 70,0% 68,1% 65,7% 65,0% 60,4% 60,0%

55,0%

50,0% sep/17 okt/17 nov/17 dec/17 jan/18 feb/18 mrt/18 apr/18 mei/18 jun/18 jul/18 aug/18 sep/18 okt/18 nov/18 dec/18 12 nmbs

2. De uitdaging van de liberalisering nmbs 2023: Liberalisering van het binnenlandse reizigersvervoer

2007 2010 2020 2023

Liberalisering van het Liberalisering van het Liberalisering van het In concurrentiestelling voor de goederenvervoer per spoor internationale reizigersvervoer per binnenlandse reizigersvervoer per toewijzing van de opdrachten van spoor spoor (open access) openbare dienst voor reizigersvervoer per spoor

14 nmbs 2023: Liberalisering van het binnenlandse reizigersvervoer

In concurrentiestelling voor de toewijzing van de opdrachten van openbare dienst

• De in concurrentiestelling wordt de regel voor de toewijzing van de opdrachten van openbare dienst vanaf 25/12/2023.

• In tussentijd blijft een rechtstreekse toewijzing mogelijk voor een maximale periode van 10 jaar.

• Voor het verkrijgen van een rechtstreekse toewijzing moet het bedrijf haar transformatiecapaciteit aantonen.

15 nmbs Meerdere vormen van concurrentie zullen een impact hebben op NMBS Enkele potentiële concurrenten Spoorweg- In open access concurrentie

Via in concurrentiestelling van de opdrachten van openbare dienst

Modale Aan de uiteinden van de concurrentie verplaatsing (1st & last mile)

Voor de volledige verplaatsing (alternatieve modi voor de trein, zoals de bus of de deelauto)

Concurrentie voor Planning en reservering1) klanten (contact)

Planning, reservering1) en betaling2)

1) De prijs van de reis moet aangeduid zijn 16 2) De betaling moet toegankelijk zijn voor alle transportmodi die voorgesteld worden door het platform nmbs Noodzaak van een gezamenlijke, ambitieuze langetermijnvisie op de mobiliteit.

Maatregelen ter ondersteuning van de modal shift.

Actualisatie van de opdracht van openbare dienst.

Voorspelbaar financieel kader met een tienjarig budget- en performantietraject.

Financiële ondersteuning van de investeringen die absoluut noodzakelijk zijn voor de spoorsector.

Een weldoordachte en gestructureerde opening van de binnenlandse markt in het voordeel van de klant.

NMBS roept de steun in Het creëren van een level playing field. van de overheden om samen de uitdagingen Duidelijke rollen voor de betrokken actoren. aan te gaan

De bevestiging van de opdracht van openbare dienst voor NMBS. 17 nmbs

Onze sterke engagementen voor de toekomst van NMBS

We maken van NMBS een moderne, digitale en efficiënte onderneming ten 1 dienste van al haar klanten.

We plaatsen duurzaamheid centraal in onze métiers en in onze manier van 2 werken.

We vereenvoudigen onze werkmethodes en implementeren performante 3 werkregimes.

We investeren zowel in de kennis en technische expertise als in de 4 gedrags- en managementcompetenties van onze medewerkers. Tegelijk nemen we permanent initiatieven die bijdragen tot hun veiligheid en welzijn.

We zijn klant- en resultaatgericht, we munten uit in onze métiers en zijn 5 ambassadeurs van NMBS.

Zo stellen we alles in het werk om de opdracht van openbare treindienst voor het volledige Belgische net toegewezen te krijgen en om van NMBS de intermodale speler te maken ten dienste van een duurzame mobiliteit.

18 nmbs

3. Vervoersplan nmbs Waarom organiseren we roadshows?

Eerste roadshows in maart 2014

Voorstelling van de onderzoeksresultaten in juni 2014

December 2014, lancering van het vervoersplan

Eerste roadshows in mei 2016

Voorstelling van de onderzoeksresultaten in maart 2017

December 2017, lancering van het vervoersplan

20 nmbs Context

Belangrijkste doel : beantwoorden aan de behoeften van de markt en de mobiliteit Voorwaarden :

Beheerscontract → definieert de algemene uitvoeringsregels van de opdrachten van openbare dienst inzake veiligheid, aanbod, gereguleerde tarieven, stiptheid en de dotaties

Beschikbaar budget (dotaties)

Infrastructuurvergoeding

Beschikbaarheid van materieel en personeel

Capaciteit en kwaliteit van de spoorinfrastructuur

21 nmbs Balans van het vorige vervoersplan

Aangekondigde toestand Toestand 12/2018

+5,1% +5,5% Groei 3,9Mio tkm Groei 4,2Mio tkm Aanbod

+20% +20% + Seraing & Ougrée in het weekend Bediening haltes + Aulnoye-Aymerie & Maubeuge

+18% +19% 1.861 aansluitingen/uur i.p.v. 1.571 1.868 aansluitingen/uur i.p.v. 1.571 # aansluitingen

+2,98% +2,83% 77,2 km/u i.p.v. 75,0 km/u 77,1 km/u i.p.v. 75,0 km/h Commerciële Rittijd = 28,5’ i.p.v. 29,4’ Rittijd = 28,5’ i.p.v. 29,4’ snelheid - Op de 100 belangrijkste O-B - - Op de 100 belangrijkste O-B - 22 nmbs De uitdagingen

• de stiptheid verbeteren • de betrouwbaarheid van de • de klantentevredenheid dienstverlening garanderen verhogen • de amplitude verhogen • de productiviteit verhogen • de betrouwbaarheid van • de werken van Infrabel beheren aansluitingen verhogen

• het aanbod verduidelijken • commerciële snelheid • de modal shift bevorderen km/h • haltebeleid (potentiële vraag) rekening • harmonisering van het materieel houdend met de • goed gedefinieerde verbindingen mobiliteitsbehoeften IC L InterCity (IC), voorStedelijk (S) of Lokaal (L) • …

23 nmbs Infrabel-netwerk onder druk (werken) Voorbeeld van geplande werken in mei 2020

Veel infrastructuurwerken worden simultaan op het netwerk uitgevoerd.

Deze werken beperken de capaciteit en kunnen tot een tijdelijke vermindering van het aanbod leiden of tot een vermindering van de betrouwbaarheid van de treindienst.

Werven verminderen tijdelijk de capaciteit van het spoornetwerk terwijl de groei van het reizigersvervoer meer capaciteit vereist.

24 nmbs Planning

2018 2019

mei – dec jan feb maar apr mei jun jul aug sept okt nov dec nov

dec – jan augustus november 1ste ontmoeting 2de ontmoeting 3de ontmoeting met de met de stakeholders met de stakeholders stakeholders • Doel: balans huidig VP • Technische vergadering • Doel: eerste project van + kader nieuw VP met de openbare de dienstregeling (IC-, S-, vervoersmaatschappijen P-treinen) • Doel: rapportering roadshows en gedachtenwisseling

juni/juli oktober Roadshows steden en gemeenten Beslissing van de RvB • Krachtlijnen en scenario VP

25 nmbs Planning

2019 2020

dec jan feb maar apr mei jun jul aug sept oct nov dec

december februari december Definitieve Akkoord van de regering Lancering van het nieuwe beslissing RvB vervoersplan

maart - mei december Roadshows Bestelling • Ontmoetingen met de rijpaden burgemeesters, volksvertegenwoordigers, provinciale gedeputeerden en dec – jan verantwoordelijken van de vervoersregioraden Doorgeven januari • Onderwerp dienstregeling aan Voorstelling van het VP 12/2020 regionale openbaar- de vervoersmaatschap- 4 ontmoeting met pijen het RGCT Doel: voorstelling van het VP 12/2020

26 21

ZEEBRUGGE L2 nmbs LISSEWEGE 23

Versterking met P-treinen BRUGGE-ST-PIETERS Huidig aanbod tijdens de spits

2 1 weekdagen 32 23

Reistijden vanuit (min)

Voor 12/2017 Na 12/2017

met IC-03 met IC-03 Gent 53 41 Nieuwe verbinding: IC-28 De Panne – Brussel-Zuid 87 74 Gent-Sint-Pieters – Antwerpen-Centraal

Reistijden vanuit Knokke (min)

Voor 12/2017 Na 12/2017 IC23 IC 23 met IC-03 met IC-23

Gent 58 50

Brussel-Zuid 92 84

WAREGEM Reistijden vanuit (min)

Voor 12/2017 Na 12/2017 IC-32 Brugge 46 46 =

IC-23 Brugge 59 51 L 36 Brussel

IC-23 Oostende 77 67 36 KORTRIJK Nieuwe verbinding: 27 L-36 Kortrijk – Oudenaarde – Zottegem Moeskroen

1 nmbs

Huidig aanbod weekend

Nieuwe verbinding: IC-23 Knokke – Brugge – Gent – Brussels Airport-Zaventem

• Nieuwe rechtstreekse verbinding tussen Brugge en de luchthaven • Rechtstreekse verbinding tussen Knokke, Heist, Duinbergen en Brussel

+ Dezelfde verkorte reistijden als tijdens de week

28 nmbs Ervaringen met het vervoersplan 12/2017 - 2020 in uw regio

Sneller vanuit Blankenberge en Knokke naar het binnenland

• Nieuwe treinverbinding IC-23 Knokke – Brussel – Brussels Airport-Zaventem

• Versnelling IC-03 Blankenberge – Brussel – Genk In 2018 reden dagelijks gemiddeld 7% meer reizigers vanuit Blankenberge naar Gent, Brussel en Leuven dan in 2017.

In 2018 reden dagelijks gemiddeld 3% meer reizigers vanuit Knokke, Heist en Duinbergen naar Gent, Brussel en Leuven dan in 2017. 29 nmbs Ervaringen met het vervoersplan 12/2017 - 2020 in uw regio

Nieuwe verbinding Knokke – Brugge – Brussels Airport - Zaventem in het weekend

• De stations van Knokke, Heist, Duinbergen, Brugge en Aalter worden rechtstreeks verbonden met de luchthaven

In 2018 namen tijdens het weekend gemiddeld 16% meer reizigers de trein tussen Brugge en de luchthaven dan in 2017.

30 nmbs Ervaringen met het vervoersplan 12/2017 - 2020 in uw regio

Verlenging van de IC Antwerpen – Gent tot De Panne

• Van maandag tot vrijdag tijdens de schoolperiodes, rijdt de IC Antwerpen – Gent verder door naar De Panne

• 9 stations van lijn 73 De Panne – Gent worden daardoor rechtstreeks verbonden met lijn 59 Gent – Antwerpen

Vanuit de stations van de lijn 73 is er een stijging van het aantal reizigers naar de lijn 59 met 17,5 %. De stiptheid van deze treinverbinding steeg met bijna 10% naar 91,6%. 31 nmbs Studententreinen op zondagavond

32 nmbs Ervaringen met het vervoersplan 12/2017 - 2020 in uw regio

6 nieuwe P-treinen voor studenten op zondagavond

DE PANNE MOL HASSELT MOUSCRON ARLON BINCHE LEUVEN HEVERLEE GENT-ST-P LOUVAIN-LA-N. LIEGE LOUVAIN-LA-N.

Via Via Via Via Via Via Gent & Brussel Mechelen & Leuven Brussel Bruxelles Libramont Bruxelles

± 500 ± 375 ± 200 ± 550 ± 450 ± 200 reizigers reizigers reizigers reizigers reizigers reizigers

33 nmbs Lopende studies in de provincie West-Vlaanderen

TIJDENS DE WEEK • Halfuurdienst IC-verbinding tussen Kortrijk en Brussel via Denderleeuw • Halfuurdienst tussen Kortrijk en • Bijkomende IC-verbinding tussen Kortrijk en Gent met halte in Harelbeke, , Deinze en De Pinte • Halfuurdienst L-verbinding tussen Brugge en Gent • Een snelle treinverbinding tussen Kortrijk en Brugge met halte in Roeselare, Lichtervelde en Torhout • Verhoging frequentie en late trein tussen Brugge en Blankenberge • Verlenging P-trein De Panne – Gent tot Schaarbeek

34 nmbs Lopende studies in de provincie West-Vlaanderen

TIJDENS HET WEEKEND • Versnellen IC-23 Kortrijk – Brussel en toevoeging S3 Zottegem – Dendermonde. • Uurdienst L-02 tussen Zeebrugge en Brugge • Uurdienst IC-32 tussen Kortrijk en Brugge • Late treinen IC-23 tussen Kortrijk en Oostende

ALLE DAGEN • Verhoging amplitudes

35 nmbs Lopende studies in de provincie West-Vlaanderen Zoom op één studie : halfuurfrequentie IC Kortrijk – Denderleeuw – Brussel en S3 Zottegem – Brussel – Dendermonde

Huidige situatie Gevraagde situatie

Gent-Sint-Pieters Gent-Sint-Pieters S 51 S KORTRIJK IC 23 IC 23

L 36 Brussel

36

Moeskroen Ronse Geraardsbergen

36 nmbs

4. Volgende stappen nmbs Selectiecriteria

Afweging tussen middelen en vraag selectiecriteria

ALGEMEEN KLANT/VRAAG FINANCIEEL OPERATIONEEL

Strategische visie regering Studie naar elementen die de Wat is financieel mogelijk: Wat is technisch mogelijk: vraag bepalen • Infrastructuurvergoeding • Capaciteit van de infrastructuur Visie op lange termijn • Energie • Beschikbaarheid materieel • Trein vs andere vervoersmodi Huidige vraag • Bijkomende onderhoudskost • Beschikbaarheid personeel • Aansluitingspunten (reizigers die nu betrokken zijn) • Bijkomende personeelskost • Coördinatie openbaar- • Productiviteit vervoersmiddelen Potentiële vraag (nieuwe reizigers) Principes planning • Robuustheid (cadans, Behoeften op het vlak van spreiding,…) verplaatsingen • Transparant / eenvoudig

38 nmbs Voorstelling van de onderzoeksresultaten

We komen in het voorjaar van 2020 terug om: • de onderzoeksresultaten voor te stellen • de geselecteerde projecten voor de lancering van het vervoersplan 12/2020 – 2023 toe te lichten

39 nmbs

Vervoersplan NMBS

Presentatie via: www.nmbs.be\vervoersplan2020-2023