Nepal Bar Association (NBA)

Total Page:16

File Type:pdf, Size:1020Kb

Nepal Bar Association (NBA)

g]kfn af/ Pzf]l;Pzg -g]afP_ Nepal Bar Association (NBA)

aflif{s ;fwf/0f ;ef ;dIf dxf;lrjåf/f k|:t't sfo{;ldltsf] k|ltj]bg

;'lgn s'df/ kf]v/]n dxf;lrj s]Gb|Lo sfo{;ldlt, g]kfn af/ Pzf]l;Pzg

1 @)&! ;fn c;f]h # ut], :6fkm sn]h, hfjnfv]n, nltnk'/ .

g]kfn af/ Pzf]l;Pzgsf cWoIfHo", sfo{;ldltsf kbflwsf/L, k"j{ cWoIf tyf kbflwsf/LHo"x?, jl/i7 clwjQmfHo", g]kfn jf/ sfplG;nsf kfif{b\Ho', ;a} af/ PsfOsf cWoIfHo", ;lrjHo" tyf kbflwsf/LHo"x?, ;b:oHo"x?, s]Gb|Lo kfif{b\Ho"x? / o; ul/dfdo ;fwf/0f;efdf cfl;g sfg'gJoj;foL ldqx? . d'n's ;+ljwfg lgdf{0fsf] dxTjk"0f{ r/0fdf /x]sf] jt{dfg cj:yfdf x'g uO{/x]sf] g]afPsf] of] ;fwf/0f;efsf] ljif]z dxTj /x]sf] eGg] xfdLn] dx;'z u/]sf 5f}+ . vf;ul/sg ;+ljwfg;efleq / aflx/ /x]sf /fhgLlts bnx? aLr ljutsf] ;+ljwfg;efdf ljjflbt /x]sf /fHosf] k'g/;+/rgf, zf;sLo :j?k, Gofok|0ffnL / lgjf{rg k|0ffnLsf] af/]df b]lvPsf] w|'|aLs/0fn] bf]>f] ; +ljwfg;efaf6 klg gofF ;+ljwfg hf/L gx'g] xf] ls eGg] cfz+sf JofKt x'g yfn]sf] 5 . g]afP ;+ljwfg lgdf{0fsf] o; dxfg sfo{df ;+:yfut ¿kd} ;xsfo{ ug{ k|ltj4 /x]sf] / tf]lsPs} ;dodf ;+ljwfg hf/L u/fO{ g]kfndf ljsf;sf] gofF o'usf] yfngL u/fO hgtfsf] gful/s, /fhgLlts, cfly{s, ;fdflhs clwsf/ ;'lglZrt ug]{tkm{;d]t cxf]/fq nflu k/]sf] oyfy{ xfdL o; ul/dfdo ;efdfkm{t ;+ljwfg;ef, ;/sf/ / /fhgLlts bnx?x?nfO{ cjut u/fpg rfxG5f}F . bf];|f] ;+ljwfg;efn] cfkmgf] sfo{ Joj:yfkg ug{sf nflu ;j{;Ddt?kdf lgodfjnL hf/L ul/ ;+ljwfg lgdf{0fsf] tflnsf lgwf{/0f ul/ ;se/ ;xdltaf6, ;xdtL geP k|lqmofaf6 ;+ljwfg hf/L ug]{ Joj:yf u/] nuQ} ljutsf] ;+ljwfg;efaf6 ;DkGg ePsf sfo{x?sf] :jfldTj u|x0f u/L ;xdtL ePsf laifox?nfO{ d:of}bf ;ldtLdf / ljjflbt ljifox?nfO{ ;+a}wflgs /fhgLlts ;Dafb tyf ;xdtL ;ldtLdf k7fO{ ljjfbdf /x]sf laifoa:t'df ;xdlt vf]Hg] k|of; ul/ ;Dafb ;ldtL cGtu{t ul7t pk;ldltn] cGo ljjflbt ljifosf cnjf Gofo k|0ffnLsf ;DaGwdf ljutsf] ;+ljwfg;efdf ePsf] ;xdlteGbf klg km/s lsl;dn] ;xdlt u/]sf] b:tfj]h aflx/ cfPsf] 5 . d'ne"t¿kdf !% hgf :yfoL GofofwLz dfq /xg] ul/ ;af]{Rr cbfnt, lglZrt clwsf/If]q ;lxtsf] ;af]{Rr cbfntsf k|wfgGofofwLzs} cWoIftfdf 5'§} ; +a}wflgs cbfnt, ;jf]{Rr cbnt / ;+j}wflgs cbfntdf ;dfg of]Uotf ePsf

2 GofofwLzx?sf] lgo'StLnufotsf] sfo{ ug{sf nflu Gofokl/ifb\sf] :yfgdf ; +3Lo GofoLs cfof]u h;df clxn]s} % ;b:o / kbflwsf/Lx? /xg] afx]s k| ltlglw ;efsf ljklIf bn;d]tsf] k|ltlglwTj x'g] ul/ @ hgf ;ef;b, /fli6«o ;efsf Pshgf ;ef;b, ;af]{Rr cbfnt jf ;+a}wflgs cbfntsf casfz k|fKt @ hgf k"j{ GofofwLzx? / ;+j}wflgs cbfntsf al/i6td\ GofofwLz;d]t /xg] !! ;b:o ;+oGqsf] k|:tfj ul/Psf] 5 eg] pRr cbfntsf] d'VoGofofwLz / GofofwLz klg ;+3Lo Goflos cfof]uaf6 g} lgo'St ul/g] Joj:yf 5 . pRr cbfntsf] d'Vo GofofwLz jf GofofwLz lgo'St ubf{ ;DalGwt k|b]zsf] sfg'gdGqL ;+3Lo GofoLs cfof]usf] kb]g ;b:o x'g] klg k|:tfj ul/Psf] 5 . To;}ul/ PsLs[t Gofo k|0ffnLsf] af/]df ;xdtL eP ljkl/t lhNnf tyf :yfgLo lgsfodf GofofwLz lgo'lStsf nflu !! ;b:o;lxtsf] k|fb]lzs GofoLs cfof]u gfds 5'§} ;+oGq k|:tfj ul/Psf] 5 . To;}u/L k|wfgGofofwLz x'g ;af]{Rr cbfntdf # aif{ sfd u/]sf] / sfo{sfn ! aif{sf] x'g'kg]{, ;af]{Rr cbntsf k|wfg jf GofofwLzsf] cjsfz ^% aif{ jf ;af]{Rr cbfntdf sfd u/]sf] ( aif{ h'g klxnf x'G5 Tolx x'g] . o;/L x]bf{ GofofwLz lgo'StLsf] ;+oGqdf Psftkm{ /fhgLlts AolQmsf] pkl:ylt clws b]lvG5 eg] bf]xf]/f] ; +oGqsf] sf/0fn] lgo'St x'g] GofofwLz / lgo'St ug]{ JolQmx?sf] ; +Vof sl/a–sl/a xf/fxf/Lsf] x'G5 . l5d]sL d'n"s ef/tdf xfn}dfq kfl/t sfg'gn] GofofwLz lgo'St ;DaGwdf sl/a–sl/a xfd|f] Gofokl/ifb\ h:t} ; +oGq nfu' u/]sf] k|;ª\u oxfF ;fGble{s b]lvG5 . oBkL xfnsf] g]kfnsf] Gofo kl/ifb\sf] k'g/;+/rgf eg] fjZos b]lvPsf] 5 . km]/L ;af]{RRf cbfntsf] GofofwLz / ;+a}wflgs cbntsf] GofofwLzsf] of]Uotf Ps} x'g] xf] eg] b'Oj6f ;jf]{Rr lgsfo lsg < ljZjsf] cEof; x]bf{ klg blIf0f clk| msf afx]s s'g} klg sdg n dfGg] d'n'sdf ;+j}wflgs cbfnt :yfkgf ePsf] 5}g . blIf0f clk|msLx?sf] cg'ej klg Tolt pT;fxhgs 5}g ;+j}wflgs cbfntsf] ;DaGwdf . xfd|f]h:tf] sdg n dfGg] b]zdf cbfntaf6 k|ltkflbt l;4fGtx? sfg'g;/x x'g] / ;a} lgsfon] clgjfo{ ?kdf dfGg' kg]{ Joj:yf x'Fbf ;+a}wflgs cbfnt / ;af]{Rr cbfntaf6 k|ltkflbt ghL/ aflemPdf s'gnfO{ dfGotf lbg] < uDeL/ k|Zg l;h{gf x'g] Psftkm{ b]lvG5 eg] clen]v cbfnt s'g x'g] eGg]df låljwf x'g] b]lvG5 . To;}u/L k|:tfljt Joj:yfdf e|i6frf/ / clwsf/sf] b'?kof]usf;DaGwdf sf/jflx ug]{ ;+oGq eGb} ;+3Lo Goflos cfof]u leq} 5'§} ;+oGqsf] Joj:yf ul/Psf] 5 h'g pRr g}ltstf sfod /xg'kg]{ GofofwLzh:tf] ul/dfdo kbsf] JolQm pk/sf] 5fgljg ;fdfGo ck/fwLsf]h:tf] lsl;dn] ug{] Joj:yftkm{ uPsf] eGg] rrf{ klg eO{/x]sf] tYo xfdL df+em 5nkmn x'g h?/L b]lvG5 . t;y{ gofF ;+ljwfgdf Gofokflnsf ;DaGwdf Joj:yf ubf{ s'g} 36gf jf JolStnfO{ x]/]/ eGbf klg xfdf] Goflos k|0ffnL, o;sf] Oltxf;, k/Dk/f / xfd|f] ljlzi6 cj:yfdf Wofg lbg'kg]{ xfd|f] dfGotf /x]sf] 5 . afn cbfnt u7g ug]{ eg]/ sfg'gdf aiff}{ cuf8L Joj:yf ePtfklg ljljw sf/0fn] ubf{ lhNnf cbfnt leq} afn Ohnf;df l;ldt /xg' k/]sf] xfd|f] oyfy{ xf] .

3 ;+ljwfgjfb tyf zlQmk[ysLs/0fsf] l;4fGt ljkl/tsf] Gofokflnsfsf] ;+/rgf lgdf{0f ul/ :jtGq Gofokflnsfsf] dd{df k|xf/ ug]{ k|of;sf lj?4 ;bfem}F g]afP lgeL{s ?kdf Gofo k|bfg ug{ ;Sg] ;+j}wflgs k|fjwfg;lxtsf] :jtGq, ;Ifd / hjfkmb]lx Gofono lgdf{0fsf] kIfdf /x]sf] lyof] / cufdL lbgdf;d]t g]afPsf] ;f] kxnsbdL sfod /xg]5 eGg] s'/fdf xfdL k|ltj4 5f} . :jtGq Gofokflnsf :jtGq sfg'gJoj:ffo;Fu klg hf]l8Psf] laifo xf] eGg] oyf{y xfdL ljr n's]sf] 5}g . ljutb]lv g} sfod /x]sf] Gofokflnsfsf] :jtGq klxrfg / cl:tTjnfO{ sfod /fVb} o;sf sfo{If]qdf b]lvPsf ljs[tL lj; +utL nufotsf ;d:ofx?nfO{ Go"gLs/0f ub}{ n}hfg cfjZos ljlw lgdf{0f ub}{ ;f]sf] k"0f{ sfof{Gjog ug'{kg]{ clxn]sf] cfjZostf b]lvG5 eg] tt\cg';f/sf] xfd|f] sfg'gJoj;foL k]zfsf] klg dof{bf / ;Ddfgsf] :t/f]GtL x'g c:jefljs dfGg ;lsGg .

:jtGq GofokfnLsf nf]stGqsf] w/f]x/ xf] . of] kl/j]zdf gofF ;+ljwfg lgdf{0fsf] k|lqmofdf ljz]ift Gofokflnsfsf] ;Gbe{ xfdL sfg'gJoj;foLx?sf nflu 5nkmn / rf;f]sf] ljifo aGg k'Ug' c:jefljs xf]Og . g]kfn af/ Pzf]l;Pzg Joj;flos ;+u7g xf] . o;n] ljz]if1sf x}l;otn] cfkm\gf wf/0ff lgdf{0f ubf{ cfkm\g} ljlzi6 kl/l:yltdf ljsl;t ePsf Gofok| 0ffnLsf ;sf/fTds d"No tyf ;+/rgfx?sf] ;+/If0f ub}{ k|lqmof tyf k| 0ffnLdf /x]sf] ;d:ofx?nfO{ klxrfg ul/ cfkm\g} kl/j]z tyf cGo b]zsf Gofok|0ffnLx?n] ljsl;t u/]sf gofF cfofdx?nfO{ cfkm'df ;dflxt ub} { hfg' afx]ssf] pko'Qm ljsNk cGo x'g ;Sb}g eGg] tYo xfdL k'g :d/0f u/fpg rfxG5f} .

PSsfO;f}+ ztfAbLsf] dfgj ljsf;n] k|To]s JolQm tyf ;+:yfsf] sdhf]/Lsf] pkrf/ pko'Qm ljlw tyf Joj:yfkgaf6dfq} ug{ ;lsG5 eGg] tYodf s;}sf] ljdlt /xg ;Sb}g . g]kfn af/ Pzf]l;P;gsf] @# cf}+ sfo{;ldltsf] lgjf{Rfg kZrft g]kfn af/ Pzf]l;P;gåf/f ;Dkfbg ul/Psf d'Vo–d'Vo sfo{x? ;+If]kdf o; ul/dfdo ;ef ;dIf k|:t't u/]sf 5f}+ .

!= g]afPsf] lgoldt sfo{qmd

!=@ s]lGb|o sfo{;ldltsf] lgjf{rg lgoldt?kdf k|To]s # aif{df x'g] g]afP s]lGb|o sfo{;ldltsf] lgjf{rg ldlt @)^(÷(÷@* df sf7df8f}df ;DkGg eO{ gofF sfo{;ldltn] kbef/ u|x0f ul/ sfo{ k|f/De ul/ ;s]sf] . pSt lgjf{rg ;DkGg ug{sf nflu g]jfPn] al/i7 clwjQmf ljgf]b s'df/ zdf{ k|d'v 4 lgjf{rg clws[t, al/i7 clwjQmf nes'df/ d}gfnL tyf clwjQmf /lj/fh e08f/L lgjf{rg clws[t ;d]tsf] tLg ;b:oLo lgjf{rg ;ldlt u7g ul/Psf] lyof] . lgjf{rg ;kmntf k'j{s ;DkGg ug'{ ePsf]df k|d'v lgjf{rg clws[t, lgjf{rg clws[tnufot g]afPsf ;Dk"0f{ sd{rf/Lx? tyf cGo ;Hhg dxfg'efjx?k|lt xfdL xflb{s s[t1tf 1fkg ub{5' .

!=# ;fwf/0f;ef tyf gofF g]t[Tjsf] kbef/ u|x0f ldlt @)^(÷(÷@* df ;DkGg g]jfPsf] s]lGb|o sfo{;ldtLsf] gj lgjf{lrt sfo{;lDfltnfO{ lgj{dfg sfo{;ldltsf kbflwsf/L tyf ;b:ox? af6 ldlt @)^(÷!!÷! df kbef/ x:tfGt/0f ul/of] . ;f]lx ldltdf g]afPsf] ;fwf/0f;ef;d]t ;DkGg ePsf] lyof] . pSt sfo{qmddf ;jf] {Rr cbfntaf6 e/v/} al/i7 clwjQmfsf] pkflwaf6 ;Ddflgt al/i7 clwjQmfHo"x?nfO{ ;Ddfg;d]t ul/Psf] lyof] .

!=$ s]lGb|o ;lrjfno u7g g]afPsf] b}lgs sfo{;~rfngdf ;xhtfsf nflu dxf;lrj ;'lgns'df/ kf]v/]nsf] ;+of]hsTjdf qmdzM sf]iffWoIf df]xg OËgfd ;b:o, ;b:o u0f]zk|;fb clwsf/L, ;b:o s]bf/k|;fb sf]O/fnf / ;b:o /fHonIdL ah||frfo{ ;b:o /x]sf] s]lGb|o ;lrjfno u7g ul/Psf] 5 . k"j{sfo{;ldltsf] sfo{sfndf s]lGb|o ;lrjfnodf /x]/ lhDd]jf/L axg ug'{ x'g] ;Dk"0f{ dxfg'efjx?k|lt xfdL xflb{s cfef/ JoQm ub{5f}+ .

!=% ;ldltx? u7g g]afPnfO{ r':t b'?:t ?kdf lqmofzLn agfO{ 3f]lift p2]Zo k|fKt ug{ o; cGtu{tsf pk;ldltx?sf] uxg e"ldsf /x]sf] xfdLn] dx;'; u/L g]afPsf] d'Vo ;f/yLsf] ?kdf ;ldltx?nfO{ lqmofzLn u/fpg] k|of;df xfdL lqmofzLn /x]sf 5f}+ . xfdLnfO{ cfzf 5 u7g ul/Psf ;ldltx? dfkm{t g]afPsf] 3f]lift p2]Zo hLjGt /xL/xg] 5 .

!=^ g]afPsf] k|fyldstf If]q lgwf{/0f ;DaGwdf g]kfn af/ Pzf]l;Pzgsf] ldlt @)^(÷!!÷@ df j;]sf] sfo{;ldltsf] j}7sn] g]afPsf] cfufdL sfo{ of]hgf agfpg Ps sfo{bn u7g u/]sf] lyof] . pQm sfo{bnnfO{ b]xfosf k|fyldstf k|fKt ljifox?df cfwfl/t eO{ sfo{qmd / sfo{of]hgf jgfO{ sfo{ ;ldltsf] j}7sdf b]xfo jdf]lhdsf] k]z ug{] sfof{b]z tf]lsPsf] lyof] .

 :jtGq, ;Ifd, k|efjsf/L / hjfkmb]xL Gofokflnsfsf] ;+jw{g / ;+/If0f tyf ljsfz,  dfgjclwsf/sf] ;+/If0f, ;Djw{g tyf ljsf;,  sfg'gJoj;foLsf] k]zfut xs lxt tyf bIftf clej[l4 ;DaGwL ljifox? / sfg'g Joj;fosf] If]q lj:tf/,  b08lxgtfsf] cGTo,  z';f;g tyf :yflgo :jfoQ zf;g ;DaGwL ljifx?, 5  dlxnf lx+;fsf] cGTo / tt\ ;DaGwL ;+efljt sfo{qmd,  sfg'gL ;xfotf ;DaGwL Joj:yf,  g]jfPsf sfo{qmdx?sf] k|efjsf/Ltf tyf sfo{qmd Joj:yfkg ;DaGwL ljifox?,  g]afPsf] ljwfgnfO{ ;d;fdlos jgfpg] .

sfo{bnsf] k|ltj]bg k|fKt eO{ g]jfPsf] j}7sn] pQm sfo{ of]hgfx?df ;}4flGts ;xdtL hgfO{ yk 5nkmnsf nflu ljleGg ldlt / ;dodf ;DkGg ePsf] g]afPsf] s]Gb|Lo sfo{sfl/0fL kl/ifb\sf] a}7s;dIf k]z eO{ 5nkmn eP/ g]afPsf] sfo{;ldltsf] a}7sn] cg'df]bg ul/;s]sf] 5 .

!=& Gofokl/ifb\åf/f k|sflzt GofofwLz lgo'QmL k|lqmof Pj+ dfkb08sf ;DaGwdf k'g/fj]bg cbfntsf] d'Vo GofofwLz, GofofwLz / lhNnf GofofwLzsf] lgo'QmLsf nflu æGofofwLz lgo'QmL -k|lqmof_ dfkb08, @)^(Æ sf] cfwf/df ug]{ / ckx]ngfdf ;hfoF kfPsf JolQm GofofwLzdf lgo'Qm x'g cof]Uo dfgL cGo lgif]wfTds dfkb08 sfg'gJoj;foLk|lt nlIft u/L lgdf{0f ul/Psf] ;DaGwdf g]afPn] lj/f]w u/]sf] o; ;DaGwdf @)^(÷!@÷!* ut] g]jfP sfo{;ldtLn] Gofokl/ifb\;Fu e]l6 dfkb08 tyf :j3f]if0ff kqdf pNn]lvt s'/fx? ; +zf]wg ug{ cg'/f]w ul/Psf] lyof] .

To:t} Gofokl/ifb\af6 GofofwLz kbsf nflu j}olQms ljj/0f kmf/fdsf nflu k|sflzt ePsf] ;"rgf Oltxf;df klxnf] kN6 ;fj{hlgs ? kd} k|sflzt ePsf] ePtf klg sfg'gJoj;foLsf] x}l;otn] lhNnf GofofwLzsf] kl/Iffdf j:g kfpg] ;+j}wflgs Joj:yfsf] sfof{Gjogdf pQm lg0f{o df}g /x\of] . d'n'ssf] cGo ;+j}wflgs lgsfo / dGqL nufot ;/sf/sf kbflwsf/Lx?sf] lqmofsnfk kl/If0f ug]{ clVtof/ /fVg] GofofwLzh:tf] ;+j]bgzLn kbdf lgo'lQmsf nflu l;kmfl/z ug] { dxTjk"0f{ clwsf/ /fVg] Gofokl/ifbh:tf] lgsfo ;+j}wflgs k| fjwfg k|lt OdfGbf/ gb]lvg' cfklQhgs ljifo xf] . t;y{ sfg'gJoj;foL lhNnf GofofwLz kbsf] kl/Iffdf a:g kfpg] ;+j}wflgs k|fjwfg sfo{fGjog u/]/ dfq lgo'lQmsf] k|lqmof cl3 a9fpg] af/]df xfdLn] hf]8bf/f ?kdf dfu u/]sf lyof}+ . To:t} cGo txsf] GofofwLzsf] lgo'lQm;d]t :jR5 lgikIf / kf/blz{ x'g'kg]{ / ;IfdtfnfO{ ljrf/ ug'{kg]{ Pj+ GofofwLzsf nflu kmd{ geg] { sfg'gJoj;foLnfO{;d]t lgo'lQmsf nflu of]Uo dfGg;d]t g]afPsf] b[li6sf]0f jQmJo nufot ljleGg dfWodaf6 cuf8L a9fOPsf] lyof] . xfn ;jf]{Rr cbfntn] GofofwLz lgo'lQmsf] k|lqmof / dfkb08 c; +j}wflgs ePsf] eGb} vf/]h u/]sf] Joxf]/f;d]t lgj]bg ug{ rfxG5' .

!=* no;{ Ps]8]dL ljw]os sfg'gJoj;foLx?sf] tflnd k|lzIf0f / lg/Gt/ sfg"gL lzIffsf nflu no; { Ps]8]dL :yfkgf ug{ tof/ ul/Psf] ljw]os dlGqkl/ifbdf /x]sf] 5 . ljw]os kfl/t eO{ P]gsf] ?kdf sfof{Gjog geP;Ddsf nflu no; 6 { Ps]8]dLdfkm{t ul/g] sfo{x? g]afP cGtu{t no;{ Ps]8]dL ;ldlt u7g ul/ tflnd, k|lzIf0f nufotsf cGo sfo{qmdx? cuf8L a9fOg] hfgsf/L u/fpFb5' .

;fy} sfg'gJoj;foLx?nfO{ ljleGg ljifodf tflnd k|lzIf0f lbg kf7\oqmd tof/Lsf nflu ljleGg Ps;7\7L j6f ljz]if1 ;ldltx? u7g eO{ tflndsf nflu kf7\oqmd tof/ ePsf] 5 . pQm ljifox?df lgs6 eljiod} tflnd sfo{qmd ;~rfng ug]{ of]hgf /x]sf] 5 . o;sf nflu cfjZos kg]{ cfly{s ;|f]t h'6fpg ;Defljt bfqL lgsfox? ;dIf k|:tfjx? k7fpg] sfo{;d]t ePsf] hfgsf/L u/fpg rfxG5' .

!=( d'Vo ?kdf @# cf}+ sfo{;ldltsf] lgjf{rg kZrft g]afPn] lgoldt ;~rfng ub}{ cfPsf tyf ljwfgadf]lhd b]xfoadf]lhdsf] sfo{qmdx? ;kmntfk"j{s ;DkGg ePsf 5g\–

cfof]lht :yfg ÷ cfltYotf ldlt sfo{qmd af/ PsfO $) cf}+ s]lGb|o @)&) h]7 ! afun'Ë -afun'Ë k'g/fj]bg sfo{sfl/0fL kl/ifb\ & – !* ut] a}7s cbfnt af/ PsfO_ @)&) efb| @@ cf}+ /fli6«o emfkf -emfkf lhNnf cbfnt @( / #) ut] dlxnf ;Dd]ng af/ PsfO_ $! cf}+ s]Gb|Lo @)&) dª\l;/ sfo{sfl/0fL kl/ifb\ lrtjg, e/tk'/ -lrtjg lhNnf @%–@^ a}7s tyf dfgjclwsf/ ut] cbfnt af/ PsfO_ uf]i7L ljz]if ;+j}wflgs @)&! h]7 ! ;Dd]ng– @)&! / $@ sf7df8f}+, -g]afP_ %–!& cf}+ sfo{sfl/0fL kl/ifb\ a}7s

!=!)= Gofob"t k|sfzg xfn;Dd Gofob"tsf] k|sfzg, n]vs kfl/>lds, ljt/0f tyf k| jGw ;Dkfbssf] tnj eQf nufotsf] vr{ Gofodf kx'Fr kl/of]hgfn] Joxf]b}{ cfPsf] / xfn;Dd Gofob"taf6 ;+slnt /sd 5'§} vftfdf /fVg] k|fjwfg /x]sf]df Gofob"t k|sfzgdf gj] {lhog ;xof]u /sd k|of]u gug]{ ;xdlt cg';f/ pk|fGt cyf{t k"0ff{Í @)^ b]lvsf] Gofob"t k|sfzgsf] vr{ Joj:yfkg ug{] UNDP - ROLHR kl/of]hgf;Fu cg'/f]w ul/Psf]df g]afPsf] cg'/f]wnfO{ ;sf/fTd ?kdf lnO{ Gofob"tsf] 5kfO{;DalGw sfo{nfO{ Jojl:yt / lgoldt ug]{ ;ª\sNk;lxt Gofob"tsf] k"0ff{ª\s @)*, @)( / @!) sf] ;+o'Qm cª\s k|sfzg u/L

7 oxfFx? ;dIf /x]sf] hfgsf/L u/fpFb5f}+ . Gofob"tsf] @!! cf} + cª\s 5kfO{sf] qmddf /x]sf];d]t hfgsf/L u/fpFb5f} .

!=!!=g]afP cGtu{tsf ;ldltx? u7g ;DaGwdfM g]afPnfO{ al9 lqmofzLn agfO{ cfkmgf] nIo k|fKt ug{ o; cGtu{tsf ;ldltx?sf] uxg e"ldsf /x]sf] xfdLn] dx;'; u/]sf 5f} . @)^& ;fndf u7g ul/Psf g]afP cGtu{tsf !!& j6f ;ldltx? g]afPsf] gofF lgjf{rg x'gf;fy g} :jtM lj36g ePsf] kl/k|]Iodf tL ;ldltx?sf] k'gM u7g ug]{ k|lqmof :j?k $) cf} sfo{s/0fL kl/ifb\df k|fKt ;'emfj;d]tnfO{ Wofgdf /flv ldlt @)&)÷$÷$ df !!) j6f ;ldltx?sf] u7g ug]{ lg0f{o ul/of] ;f]lx adf]lhd pk ;ldltx? u7g eO{ ;lqmo?kdf lqmofzLn /x]sf];d]t caut u/fpg rfxG5' . !=!@= g]afPsf] /0fgLlts of]hgf lgdf{0f ;DaGwdfM g]jfPsf sfo{qmdx?nfO{ Jojl:yt / kf/blz{ ?kdf ;~rfng ug{, g]jfPn] cfufdL lbgdf jf/sf] ;+:yfut ljsf;, sfg'gJoj;fosf] k| a4{g, :jtGq Gofokflnsfsf] /Iff ub}{ sfg'gsf] zf;gsf] ;jnLs/0f nufotsf ljifodf cfkm\gf] % aif]{ /0fgLlts of]hgf tof/ ul/ ;/f]sf/jfnfx?aLr 5nkmn u/fO{ ;f] /0fgLlts of]hgfnfO{ clGtd ?k lbg] k|of; :j?k /0fgLlts of]hgfsf] k| f/lDes d;f}bf tof/ ul/;s]sf] 5 .

!=!#= Gofokflnsfsfdf b]lvPsf] l9nf;':tL, ljs[lt / lj;+ultnufotsf ljifox?df g]afP s]Gb|Lo sfo{;ldltn] ;Nnfxsf/x? nufot d'n'se/Ls} sfg'gJoj;foL;Fu lg/Gt/ 5nkmn / k/fdz{x? ub} { cfPsf] 5 .

@= ljleGg uf]i7L, tflnd, k|lzIf0f sfo{qmd, cGt/lqmof tyf e]63f6 @=! g]kfn af/ / gj]{lhog af/;Fusf] ;xsfo{ ;DaGwdf ljut @% aif{ b]lv g]kfn af/ Pzf]l;P;g / gj]{lhog af/ Pzf]l;Pg;Fusf] ;xsfo{ #! l8;]Da/ @)!# b]lv ljlwjt?kdf cGt ePsf] 5 . clk|n @)!# df ePsf] gj]{lhog k|ltlglwx?sf] g]kfn e|d0fn] ljljw sf/0f b]vfO{ g]jfP / gj]{lhg jf/ ljr ;+rfng x'Fb} cfPsf] sfg'gL ;xfotf÷Gofodf kx'r kl/of]hgfsf nflu g]jfPnfO{ ub} { cfPsf] ;xof]u ! h'nfO{ @)!# b]lv aGb ug]{ ul/ lg0f{o u/]sf]df kl5 g]afPsf] kbflwsf/L, g]afPsf k'j{ cWoIfx? ;d]tsf] ljz]if cg'/f]wdf ;g\ @)!# sf] cGt;Dd dfq ;xof]u ug]{ ;xdlt eO{ ;f]lx cg'?k & clk|n @)!# df g]jfP / gj]{lhog jf/ ljr Ps ;xdlt kqdf x:tfIf/ eO{ ;f]xL ;xdlt kq adf]lhd gj]{lhog af/;Fusf]

8 cf}krfl/s sfo{qmd xfnnfO{ g/x]sf] hfgsf/L u/fpFb} nfdf] ;dosf nflu kl/of]hgf ;~rfngsf nflu xfdLn] ljleGg bft[ lgsfox?;Fu lgoldt ?kdf kqfrf/ Pj+ k|:tfjx? k|:t't ul//x]sf] hfgsf/L u/fpFb5f} + . g]afP pQm k|of;sf] kmn:j?k ljleGg bft[ lgsfox?sf] lg/Gt/ ;xof]u g]afPn] k|fKt ub}{ cfO/x]sf] 5 .

@=@ sfg'gJoj;foL sfof{no btf{;DaGwL lgodfjnL ljleGg PsfO{x?af6 k|fKt ;'emfjnfO{ dWogh/ ub}{ g]kfn af/ Pzf]l;Pzg s]Gb|Lo sfo{;ldltsf] lg0f{ocg';f/ sfg'gJoj;foL sfof{no btf{;DaGwL lgodfjnL :jLs[ltsf nflu ;'emfj;lxt g]kfn af/ sfplG;ndf k|]lift ul/P kZrft pSt lgodfjnL nfu' eO{;s]sf] 5 . o; k| sf/ af/ sfplG;ndf sfof{no btf{ x'g] Joj:yfn] cfd sfg'g Joj;foLnfO{ ;xof]u ldNg] xfd|f] ljZjf; 5 .

@=# sfg'gL ;xfotf lj:tf/ g]kfn ;/sf/ dlxnf afnaflnsf ;dfh sNof0f dGqfno, sfg"g, Gofo tyf ;+ljwfg;ef dGqfno;d]t ;+usf] ;dGjodf &% j6} lhNnfdf sfg"gL ;xfotf ;DaGwL sfo{qmd cGtu{t 3/]n' lx+;f ;d]tsf] d'2fnfO{ ;dfj]z u/L lhNnf sfg'gL ;xfotf ;ldltdfkm{t ah]6 kl/rfng u/L cl3 a9fpg] / lj:tf/ ug]{ u/L tof/L ePsf] kl/k|Iodf o; aif{sf nflu sfg'gL ;xfotf ;ldtLsf nflu g]kfn ;/sf/af6 a9LeGbf a9L ah]6 lalgof]hgfsf] nflu cg'/f]w ul/P d'tfljs sl/j ! s/f]8 #) nfv ljlgof]hg ul/Psf] hfgsf/L oxfFx?dfem /fVg rfxG5f}+ .

@=$ Gofodf kx'Fr kl/of]hgf (Access to Justice Project) gj]{lhog af/;Fusf] ;xsfo{sf] @% cf}+ aif{ g]kfndf d'VtofM sfg"gL ;xfotf tyf dfgj clwsf/sf] ;+/If0f tyf k|jw{gdf g]kfn af/ Pzf]l;Pzg / gj]{lhog af/ Pzf]l;Pzg ljrsf] ljut ;g\ !(** b]lvsf] lg/Gt/ ;xsfo{sf] klRr;f}+ aif{ k"/f ePsf] 5 . o;} ;Gbe{df @)^(.!@. @% ut] gj]{lhog af/ Pzf]l;Pzgsf k|ltlglwx? ;d]tsf] ;xefuLtfdf sf7df08f}+df o; ;xsfo{sf] /ht dxf]T;j sfo{sd Silver Jubilee Celebration ;d]t ;DkGg ePsf] lyof] . ;f] cj;/df ljut @% jif{ ;Ddsf] ;xsfo{ tyf pknlJwsf] Ps ;+lIfKt ;ldIff k|ltj]bg ;d]t tof/ u/L k|:t't ul/Psf] lyof] .

ut ;]K6]Da/, @)!@ df gj]{lhog af/n] g]kfn af/ Pzf]l;PzgnfO{ k7fOPsf] k"j{ ;"rgf jdf]lhd g]kfndf gj]{lhog af/ Pzf]l;Pzgsf] ;xof]u @)!# sf] d] ;Dd dfq lg/Gt/ /xg] / ;f] kZrft kl/of]hgf jGb ug]{ dgl:ylt ;lxt g]kfn cfPsf gj]{lhog af/ Pzf]l;Pzgsf k|ltlglw d08nnfO{ ev{/} g]kfn af/ Pzf]l;Pzgsf] gofF g]t[Tjn] sfo{ef/ k|f/De u/]sf] x'Fbf pSt ;xof]u sfo{s|d aGb ubf{ tTsfn kg{ ;Sg] c;/x?sf] Joj:yfkg

9 ug{;d]t s]lx ;do nfUg] x'Fbf slDtdf #! l8;]Dj/, @)!# ;DdnfO{ ;xof]u lg/Gt/ ug{ u/]sf] cg'/f]w jdf]lhd ;f] kl/of]hgf #! l8;]Dj/, @)!# ;Dd o;sf] Close Down Action Plan sf] cfwf/df sfo{s|dx? cufl8 j9g] u/L ;'rf? ul/Psf] . Close- Down Action Plan df k|:tfljt sfo{qmdx?sf afFsL efux? cem} ;~rfngdf /x]sf] hfgsf/L u/fpFb5f}+ .

#! l8;]Dj/, @)!# af6 kl/of]hgf jGb ePsfn] sfg'gL ;xfotf sfo{qmdnfO{ Jojl:yt ug{ tyf cGo lgoldt s]lx sfo{qmdx? bft[ lgsfo ;dIf k|:tfj ul/Psf] lyof] . k|d'v sfo{s|dx? lgDg jdf]lhd lyP M

 Two Day workshop on restructuring legal aid service and preparing future strategy in making sustainable legal aid service continued;  An interaction with stakeholders, particularly, representatives of Ministry of law, Central Legal Aid Committee and Supreme Court to develop a sustainable framework of free legal aid through arrangement of basket fund;  Planning workshop training to representatives of women lawyer centres to develop centres' plan of action in arranging legal aid services by mobilization of possible local resources;  National women lawyers conference;  Strategic plan and plan of action to manage free legal aid by district legal aid committees;  Community paralegal training;  Mobile legal aid camps in the communities; and  Monitoring and supervision of the performances.

@=% dlxnf zfvfåf/f ;Dkflbt sfo{ :yfgLo af/ PsfO cGt/{ut ul7t dlxnf s]Gb|x?n] o; Gofodf kx"Fr kl/of]hgfsf sfo{qmdx?df cfj2tfsf] :jLs[t lnO ;~rfngdf NofPsf] dlxnf, afnjflnsf tyf czStsf] d'2fdf k|bfg ub}{ cfPsf] lgMz'Ns sfg'gL ;xfotf tyf k/fdz{ ;]jfsf] sfo{qmd;d]t ;f] kl/of]hgf jGb x'Fbf k|efljt ePsf 5g\ . t;y{, o; k"j{ kl/of]hgfaf6 :jLs[t k|fKt u/L ;~rflnt dlxnf s]Gb|x?n] pk|fGt gofF d'2f btf{ gug{ tyf btf{ eO{ sfo{fGjogdf /x]sf d'2fsf];d]t ;DkGg e};s]sf] sfdsf] lgodfg';f/sf] kfl/>lds #! ;]K6]Dj/, @)!# leq} kl/of]hgfaf6 e'QmfgL eO;s]sf] 5 . g]kfn af/ Pzf]l;Pzgn] o; ljifonfO{ uDeL/tfsf;fy lnPsf] / sfg'gL ;xfotf sfo{qmdsf] ljifonfO{ g]kfn ;/sf/n] /fHosf] bfloTjsf] ?kdf u|x0f u/L o;nfO{ Psåf/ k|0ffnLaf6 Jojl:yt ug{]{ u/fpg x/]s sfo{df g]kfn af/ Pzf]l;Pzg ;+w} ;s[o /xg] 5 . tTsfn cGo k|efjsf/L ;+oGqsf] plrt Joj:yfkg geP;Ddsf nflu dlxnf s]Gb|x?n] k|bfg ub}{ cfPsf] pSt sfg'gL ;xfotfsf]

10 ;]jfnfO{ g]kfn af/ Pzf]l;Pzgsf *^ j6f PsfO tyf lhNnf sfg'gL ;xfotf ;ldltdfkm{t Joj:yfkg ul/ lgMz'Ns sfg'gL ;xfotfnfO{ lhjGttf k|bfg ul/Psf] 5 .

@=^= sfg'gJoj;foL tflnd g]kfn af/ Pzf]l;Pzg / UNDP/SPCBN sf] ;xosfo{df LAWYERS TRAINING IN CONSTITUTIONAL LAW AND PARTICIPATORY CONSTITUTION BUILDING PROCESS ;DaGwL % lbg] tflnd # ;d'xdf ljefhg u/L klxnf] r/0f 29 April to 3 May, 2013, bf]>f] r/0fdf 24-28 April 2013 / t]>f] r/0fdf 6-10 May 2013 sfo{qmd sf7df8f}Fdf eJotfsf;fy ;DkGg ePsf] lyof] . oxL sfo{qmd sf7df8f}+ pkTosfnufot la/f6gu/, wgu9L, bfª, aL/u~h, a'6jndf u/L ;kmntfk"j{s ;~rfng ul/ To;sf] ;sf/fTds k|efjsf sf/0f k'gM @)!$ df ;f]xL :t/sf] sfo{qmd ;~rflnt /x]sf 5g\ .

g]kfn af/ Pzf]l;Pzg / SPCBN/UNDP ;Fusf] ;xsfo{df ;g\ @)!$ sf] nflu ;DkGg ;Demf}tf jdf]lhd ljleGg ^ :yfgdf sfg'gJoj;foLx? sf nflu ;+j}wflgs sfg'g tyf ;+ljwfg lgdf{0f k|s[of ljifodf # lbg] k|lzIf0f tyf ;+ljwfg lgdf{0f k|s[ofnfO{ ;xlhs/0fsf] nflu /fhgLlts bnsf lzif{ g]t[Tjsf] ;xeflutfdf k/fdz{ j}7s ;~rfng x'g] sfo{qmd /x]sf]df b]xfoadf]lhdsf] sfo{qmd ;DkGg eO;s]sf] 5–

tflndtkm{– q ; m :yfg ldlt If]q xeflu =; tf += @)&! c;f/ @( b]lv #! #@ ! kf]v/f klZrdf~rn ut];Dd hgf 8F8]nw' @)&! ;fpg # b]lv % ;'b"/klZrdf @* @ /f ut];Dd ~rn hgf

pRr:t/Lo k/fdz{ sfo{zfnftkm{– q :yfg ldlt If]q ; m xeflut =; f +=

11 sf7df8f}+ -;+ljwfg @)&! lgdf{0fsf] ;du| k|lqmof / efb| ^ dWodf ! %) hgf lgsf;sf] pkfo ljifos pRr;t/Lo ut], ~rn k/fdz{ sfo{zfnf_ z'qmaf/ @)&! sf7df8f}+ -efjL ; efb| !& dWodf @ !!) hgf +ljwfgdf Gofokflnsf_ ut], ~rn d+unjf/

o;/L sf7df8f}+df yk @ pRr:t/Lo k/fdz{ sfo{zfnf / emfkf, /fhlj/fh, hgsk'/ / g]kfnu~hdf u/L $ j6f sfg"g Joj;foLx?sf] ;xeflutfdf tflnd ;~rfngsf] qmddf 5g\ .

 g]kfn af/ Pzf]l;Pzg / ;jf{]Rr cbfnt d]nldnfk ;ldltsf] ;xsfo{df d]nldnfk;DalGw cfwf/e"t tflnd sfo{qmd b]xfoadf]lhd ;kmntfk"j{s ;~rfng ul/Psf] hfgsf/L u/fpFb5f}+–

q ldlt tflnd cfof]hgf ;xefuL ; s}lk m ul/Psf] :yfg +Vof mot =; += != @)&) r}q !^– afFs] @% hgf @@ g]kfnu~h @ @)&) a}zfv ! s}nfnL, wgu9L @% hgf = @–!* # @)&) a}zfv wg'iff, hgsk'/ @% hgf = @@–@* $= @)&) a}zfv @ la/f6gu/ @% hgf %–#! % @)&) h]7 @$– sf7df8f}+ @% hgf = #) ^ @)&! h]7 @–* sf7df8f}+ @% hgf = &= @)&! c;f/ ^–!@ ?kGb]xL, a'6jn @% hgf *= @)&! c;f/ nlntk'/, kf6g @% hgf #@– ;fpg ^

d]nldnfk tflnd sfo{qmddf ;dfh;]jL, k|fWofks, cjsfz k|fKt GofofwLz, lzIfs;d]tnfO{ ;xeflu u/fOPsf] lyof] . o; cjlwdf d]nldnfk;DaGwL cfwf/e"t tflnd sfo{qmdaf6 @*) hgf 12 sfg'gJoj;foLHo'x? d]nldnfk;DaGwL ljifodf kf]Vt x'g' ePsf] 5 . xfdL o:tf tflnd sfo{qmdnfO{ cem} la:tf/ ug] { nIodf /x]sf 5f}+ .

 UNFAO, /fli6«o dfgj clwsf/ cfof]u tyf g]afPsf] ;+o'St cfof]hgfdf sfg'g Joj;foLx?, /fli6«o dfgj clwsf/ cfof]usf clws[t tyf cGo ;+3;+:yfdf sfo{/t dxfg'efjx?nfO{ ldlt @)&).!.& / * Dff vfB clwsf/sf] /fli6«o ;'rf+s cg'udg ;DalGw b'O{ lbg] tflnd sfo{s|d sf7df8f}df ;DkGg ul/of] . UNFAO ;Fu eljiodf klg o; lsl;dsf] sfo{qmdx? cfof]hgf ug]{ ;xdlt ePsf] 5 .

@=&gj]{lhog /fhb't;Fu e]63f6 g]kfn af/ / gj]{lhog bft[ lgsfox? jLr ;xsfo{sf] ;Defjgfnufotsf ljifodf g]afP kbflwsf/L, k"j{ kbflwsf/Lx?;lxtsf] 6f]]lnn] g]kfnl:yt gj]{lhog /fhb't;Fu e]63f6 u/L g]afPsf] 3f]lift p2]Zo kl/k"lt{sf nflu nfdf] ;docjlwsf nflu ;fem]bf/Ldf sfo{qmd tyf kl/of]hgf ;~rfngsf nflu cg'/f]w ul/Psf]df ;f]sf ljifodf ;sf/fTds hjfkm k|fKt eO{ cfjZos ;~rf/x? eO/x]sf] 5 .

@=* ef/tLo /fhb't;Fu e]63f6 @)&! efb| dlxgfdf g]kfn af/ Pzf]l;Pzgsf] k|ltlglwd08n / g]kfnsf nflu ef/tLo /fhb"taLr cfk;L ;xof]u, ;b\efj / ; +:yfut ;DaGwsf nflu uxg ?kdf 5nkmn eO{ ef/tLo /fhb"tfjf;dfkm{t g]kfn af/ Pzf]l;PzgnfO{ ljleGg lsl;dsf ;xof]usf] ;'?jft ug]{ cj;/ xfdLn] k|fKt u/]sf 5f}+ . ;xof]usf] ;'?jft g]afPsf] k':tsfnonfO{ cfw'lgsLs/0f tyf cfjZos kg]{ k':tsx? k|bfg u/]/ x'g] hfgsf/L u/fpFb} tTsfnsf nflu k':tsfnonfO{ k':tsx? k|fKt x'g] qmddf /x]sf] hfgsf/L d o; ;fwf/0f;efdfkm{t oxfFx?;dIf hfgsf/L u/fpg rfxG5' .

@=( 8fO/]S6«L k|sfzg g]afPsf ;Dk"0f{ ;b:ox?sf] ;+lIfKt ljj/0f ;lxtsf] ;lrq 8fO/]S6«L k|sfzg ug]{ sfo{nfO{ r':t ?kdf cuf9L a9fOPsf] 5 . o;sf nflu ;a} af/ PsfOx?nfO{ kqfrf/ ul/;lsPsf] 5, obL oxfFx?sf] ljj/0f 5'6]sf] ePdf g]jfPsf] ;ljrnodf ljj/0f a'emfO{ ;xof]u ul/ lbg d o; ;Ddflgt aflif{s ;fwf/0f;efdfkm{t k'gM xflb{s cfJxfg ub}{ k|sfzg sfo{nfO{ r':t?kdf cuf8L a8fpgsf nflu b]xfoadf]lhdsf] ;ldlt u7g ul/Psf] hfgsf/L u/fpFb5f}+ .

13 tkl;n clwjQmf >L hgs kf08] – ;+of]hs clwjQmf >L s]bf/k|;fb sf]O/fnf – ;b:o clwjQmf >L /fHonIdL ah|frfo{ – ;b:o clwjQmf >L ;fu/ lai6 – ;b:o clwjQmf >L k|;Ggs[i0f bf; – ;b:o clwjQmf >L nIdLb]jL bfxfn -/fjn_ – ;b:o

@=!) ljB'tLo k':tsfno :yfkgf g]afPsf] k':tsfnonfO{ cfw'lgsLs/0f ub}{ ljB'tLo k':tsfno :yfkgf ug{ g]afPsf k"j{ cWoIf :j= af;'b]jk|;fb 9'uf+gfsf] gfddf :yflkt 6«i6sf] ;xof]udf ljB'tLo k':tsfno :yfkgf ul/Psf] 5 . pSt ljB'tLo k':tsfno :yfkgf ug{sf nflu cjZos kg]{ ;Dk"0f{ ;|f]t ;fwg 6«i6af6 g]afPnfO{ ;xof]u x'g] ;xdlt ePsf] 5 .

@=!! OG6/g]zgn sldzg ckm h'l/i6 -cfO;Lh]_ sf] ;xsfo{  g]kfn jf/ Pzf]l;P;g / OG6/g]zgn sldzg ckm h'l/i6sf] ;xof]udf Human Rights Strategic Litigation (HRSL) laifodf dWoklZrdf~rn:t/Lo sfg'g Joj;foLxsf nflu b'O{ lbg] k| lzIf0f sfo{qmd @)&) cfiff9 ^ / & ;'v]{tdf, dWodf~rn:t/Lo sfo{qmd @)&) >fj0f ( / !) sfe|]knf~rf]sdf, ;'b'/klZrdf~rn:t/Lo sfo{qmd @)&) >fj0f @% / @^ ut] s}nfnLdf, klZrdf~rn:t/Lo sfo{qmd @)&) efb| ( / !) kj{tdf, k'jf{~rn:t/Lo sfo{qmd @)&) sflt{s !! / !@ ut] wgs'6fdf ;kmntfk"j{s ;DkGg ul/of] .  To;}u/L g]kfn jf/ Pzf]l;P;g / OG6/g]zgn sldzg ckm h'l/i6s} ;xof]udf 'Public awareness programs on Supreme Court Jurisprudence on Transitional Justice laifodf ;'b'/klZrdf~rn:t/Lo sfo{qmd @)&) >fj0f @# / @$ ut] 8F8]nw'/fdf, klZrdf~rn:t/Lo sfo{qmd @)&) efb| & / * kf]v/fdf, dWodf~rn:t/Lo sfo{qmd @)&) c;f]h !( / @) ut] lrtjgdf, k"jf{~rn:t/Lo sfo{qmd @)&) sflt{s ( / !) ut] /fhlj/fhdf / dWoklZrdf~rn:t/Lo sfo{qmd @)&) d+l;/ & / * ut] g]kfnu~hdf ;DkGg ul/of] .  a]kQf ePsf JolQmsf] 5fgljg, ;To lg?k0f tyf d]nldnfk cfof]u P]g, @)&! / To;sf] sfof{Gjogsf ;DaGwdf /x]sf r'gf}tLx?sf ;DaGwdf g]kfn af/ Pzf]l;Pzgn] cfO{;Lh] g]kfn;Fusf] ;xsfo{df ljleGg If]qdf /x]sf ;/f]sf/jfnf kIfx?;Fu k/fdz{ u/L g]kfn ;/sf/nfO{ ;'emfj k|bfg ug] { p2]Zon] 5nkmn sfo{qmdsf] cfof]hgf ul//x]sf] 5 . 14 o;nfO{ Jojl:yt ?kdf ;~rfng ug{sf nflu Pp6f k|fljlws ;d"xsf] ;+oGq ;d]t agfO{ sfo{nfO{ r':t?kdf cuf8L a8fOPsf] 5 . h;cGtu{t b]xfoadf]lhdsf] :yfgdf 5nkmn sfo{qmd;d]t ;kmntfk"j{s ;DkGg eO;s]sf] 5 . qm =; sfo{zfnf ;DkGg ePsf] If]q ;xefuL ;+Vof += @)&! efb| !% ut], kf]v/f , != $) hgf kLl8t ;lxt klZrdf~rn If]q @)&! efb| @! ut], @= $% hgf kLl8t ;lxt wgu8L, ;'b"/klZrdf~rn If]q @)&! efb| @@ ut], #= g]kfnu~h, dWoklZrdf!rn $) hgf kLl8t ;lxt If]q

 ASF n] ef8fdf lnPsf] g]afPsf] rf}yf] tNnfsf] sf]7fx? P;Pkmsf] sfo{qmd ;dfKt eO;s]kl5 vfnL /x]sfdf cfO;Lh]nfO{ g} ef8fdf pknAw u/fOPsf] hfgsf/L u/fpFb5f}+ .

@=!@ k|lt/IfL sfg'gJoj;foLx?nfO{ tflnd g]kfn af/ Pzf]l;Pzg / The International Legal Foundation (ILF) ljr ljleGg cw{GofoLs tyf Goflos lgsfodf c;xfo kIfsf] nflu sfg'gL ;xfotf k|bfg ug]{ sfg'gJoj;foLx?sf] Criminal Defense Lawyer sf ;DaGwdf Ifdtf tyf bIftf clea[l4 ug]{ eGg] d"n Wo]odf s]lGb|t /xL Criminal Defense Lawyer Trainings sfo{qmd ;~rfng ul/of], h;df– tflnd sfo{qmd ;~rfng s}lkm ldlt u/]sf] :yfg ot  dx]Gb|gu/ @)&) efb| !$ – @) ut];Dd  la/f6gu/ @)&) c;f]h % – !! ut];Dd  g]kfnu~h @)&) d+l;/ ( – !% ut];Dd @)&) d+l;/ @@ – @*  /fhlj/fh ut];Dd  kf]v/f @)&) k'; ^ – !@ ut];Dd @)&) kmfu'g !( – @%  e}/xjf ut];Dd  hgsk'/ @)&) r}t !% – @! ut];Dd  lrtjg @)&! a}zfv @) – @^ 15 ut];Dd @)&! h]i7 @$ b]lv h]i7 #)  x]6f}+8f ut] ;Dd  sf7df8f}+ @)&! ;fpg # b]lv ( ut];Dd -gu/sf]6_

& lbg] tflnddf lhNnf sfg'gL ;xfotf ;ldlt, ljleGg af/ PsfOsf k| ltlglw tyf j}tlgs jlsnx?sf] k|d'v ;xefuLtf /x]sf] lyof] .

@=!#= sfg'gL ;xfotf lgb]{lzsf lgdf{0f o;}u/L ILF ;Fusf] ;xsfo{df Legal aid guideline on criminal legal aid sf] d:of}bf tof/ ug{ Ps ;Demf}tf ;DkGg eO{ ;f]sf] sfo{of]hgfjdf]lhd d:of}bf lgb]{lzsf lgdf{0f ug]{ sfo{ k| f/De eO;s]sf] hfgsf/L u/fpFb5f}+ .

@=!$= ASF sf] ;xof]udf ;~rfng ePsf sfo{qmdx?  ASF sf] ;xof]udf sfg'g kqsf/x?sf nflu cGt/fli6«o kmf}Hbf/L cbfntsf] If]qflwsf/ nufotsf ljifodf sf7df8f}df ldlt @)^(÷!@÷& Dff cfwf lbg] tflnd sfo{s|dsf] cfof]hgf eO{ ;DkGg eO;s]sf] 5 .  g]kfn af/ Pzf]l;Pzg / ASF sf aLr ePsf] ;Demf}tf adf]lhd ;~rfng ePsf] 'Criminal Justice System, Challenges & Role of Legal Aid' ljifos sfo{zfnf If]qLo :t/df b]xfoadf]lhd ;kmntfk"j{s ;~rfng ul/Psf] 5 .

sfo{qmd If]q cfof]hgf ldlt ul/Psf] :yfg  dWodf~rn:t/Lo @)^(÷! x]6f}8f, dsjfgk'/ sfo{qmd @÷@*  dWo / ;'b'/klZrdf~ @)&)÷)! afFs], g]kfnu~h rn:t/Lo sfo{qmd ÷!!  klZrdf~rn:t/Lo @)&)÷)! ?kGb]xL, a'6jn sfo{qmd ÷!#  k"jf{~rn:t/Lo @)&)÷)@ w/fg sfo{qmd ÷)%  dWodf~rn:t/Lo ÷ @)&)÷) s]Gb|Lo:t/sf] sf7df8f}+ $÷)^ sfo{qmd

16 If]qLo:t/df ;~rflnt sfo{qmddf ;xeflutf hgfpgsf nflu ;a} af/ PsfOx?nfO{ kqfrf/ u/L ;xeflutf 5gf}6 ug{sf nflu cg'/f]w ul/Psf] lyof] . o;/L 5gf}6 ubf{ Ps hgfeGbf a9 ;xefuLtf x'g] af/ PsfOx?nfO{ dlxnf sfg'gJoj;foLHo"nfO{ clgjfo{ ?kdf ;xeflutf hgfpg cfu|x ul/Psf] lyof] eg] . dWodf~rn:t/Lo ÷ s]Gb|Lo:t/df ;~rflnt sfo{zfnfdf If]qLo:t/df ;~rflnt sfo{zfnfdf k|:t't ePsf] sfo{kqnfO{ ;d]t k|:t'tL ul/Psf] hfgsf/L o; ;ef;dIf u/fpFb5f}+ .  g]kfn af/ Pzf]l;Pzg / ASF sf aLr ;+o'Qm ?kdf ;~rfng ePsf] sfo{qmdsf] ultljlwx?sf] cWoog tyf lg/LIf0f e| d0f ;do ;dodf lgoldt ?kdf g]afP / ASF sf k|ltlglwx?sf aLrdf ePsf] lyof] .  hgj/L @^ / @& @)!# df sf7df8f}+df eJotfsf;fy ;DkGg ePsf] n Plzof ;Dd]ngsf] k|ltj]bg 5kfO{ u/L ;Dd]ngdf efu lng' ePsf sfg'gJoj;foLHo"x? NffO{ pknAw u/fPsf] hfgsf/L u/fpFb5f}+ .  hftLo tyf n}lus lje]baf6 kLl8tsf] Gofodf ;xh kx"Frsf] nflu /0fgLlts sfo{of]hgf lgdf{0f ug]{ p2]Zosf ;fy Advocats Sans Frontiers–ASF sf] ;xsfo{df @)&) df3 @% / @^ ut] sf7df08f}+df @ lbg sfof{zfnf ;~rfng ul/Psf] lyof] h;df clwjQmf 6]s 6d6f, blnt ;]jf ;+3sf cWoIf rqmdfg ljZjsdf{, dx]z zdf{ kf}8]n tyf clwjQmf zld{nf >]i7n] cjwf/0ff;lxtsf] sfo{kq k|:t't ug'{ePsf] lyof] .

 g]kfn af/ Pzf]l;Pzg / ASF sf aLr ;+o'Qm ?kdf % j6f lhNnfdf -dsjfgk'/, df]/ª, s~rgk'/, sf:sL / ?kGb]xL_ df lgoldt ?kdf sfg'gL ;xfotf kl/of]hgf ;~rfng ul/Psf] lyof] eg] cGo :Yffg / cGo af/ PsfOx?sf] ;xsfo{df b]xfoadf]lhdsf] ljifox?df b]xfoadf]lhdsf] sfo{qmdx? ;d]t ;~rfng ePsf] Joxf]/f oxfFx?sf] hfgsf/Lsf] nflu pNn]v u/]sf 5f}+ M–

sfo{qmd cfof]hgf sfo{qmdsf] ljj/0f ldlt ul/Psf] :yfg  ICC & situation Nepal (training sf7df8f}+ @)^(.!@.& program for Legal Journalist)  Medico legal for women lawyers lrtjg @)&) c;f/ * with Chitwan Bar ut]

17  Medico legal for women lawyers sf7df8f}+ @)&) efb| ! with NBA & Supreme court women $ ut] lawyers committee  Medico legal for women lawyers sf7df8f}+ @)&) with Kathmandu Bar c;f]h !! / !@ ut]

 lhNnf sfg'gL ;xfotf s]Gb|df cfj4 x'g' ePsf !)) hgfeGbf a9L sfg'gJoj;foLHo"x?nfO{ Ifdtf clea[l4 nufot c+u|]hL efiff, PIL/writ drafting skill nufotsf jt{dfg cj:yfsf ;d;fdlos ljifoj:t'x?df tflnd k|bfg ul/Psf] 5 .

@=!%= UNDP/RoLHR sf] ;xof]udf gofF kl/of]hgf  sfg'g tyf Gofosf] If]qdf k|j]z, pkl:ytL / klxrfg agfpg g;ls/x]sf] If]q / au{sf (Vulnarable Group) sfg'gJoj;foLx? nfO{ sfg'g tyf Gofosf] If]qdf k|j]z u/fO{ ltgLx? nfO{ cfTdlge{/ agfpgsf nflu g]jfPn]] UNDP - Strengthening the Rule of Law and Human Rights Protection System in Nepal (R0LHR) kl/of]hgf;Fu ;Demf}tf u/L pSt If]q tyf ju{sf !% hgf sfg'gJoj;foLx?nfO{ ^ dlxg] cEof;d"ns k|lzIf0f sfo{qmdsf] yfngL ldlt @)&) df3 @@ af6 z'? ul/Psf]df k|yd r/0fsf] sfo{qmd ;kmntfk"j{s ;DkGg e} bf];|f]] sfo{qmd nflu tflnd sfo{qmddf ;xefuL x'g OR5's sfg'gJoj;foLx?sf nflu ;"rgf k|sflzt ul/ cfj]bg dfu u/L 5gf}6 ul/g] qmddf /x]sf] 5 . b]>f] r/0fsf] sfo{s|db]lv ;xefuLsf] ;+Vof yk u/L !% af6 @) k'/\ofOPsf]5 . tflnd cjlwe/ To:tf k|lzIffyL{x?nfO{ lglZrt 5fqa[lt ;d]t pknAw u/fpb} cfOPsf] 5 . sfo{qmdnfO{ k|efjsf/L ?kdf ;~rfngsf] nflu lgb]{lzsf tyf sf]if{ df]8'nsf] lgdf{0f tyf lg/Gt/ k/fdz{ j}7s ;~rfng x'g] 5 . of] k|lzIf0f sfo{qmdaf6 k|lzIffyL{x?nfO{ k]zfdf :yflkt x'g yk d2t k'Ug] xfd|f] b[9 ljZjf; /x]sf] 5 .

 a}7s sIfsf] k'g{lgdf{0fM UNDP/RoLHR ;xof]udf g]kfn af/ Pzf]l;Pzgsf] a}7s sIfnfO{ k"0f{?kdf cfw'lgsL/0f ul/Psf] 5 . o; a}7s sIfsf] lgdf{0fkZrft :jb]zL tyf ljb]zL lj1x?;Fu ;d;fdlos ljifox?df k/fdz{ tyf a}7ssf] cfof]hgf ug{ ;xh / ;/n x'g] xfdLn] ljZjf; lnPsf 5f}+ .  k':tsfnodf k':ts ;xof]u k|fKt M UNDP/RoLHR af6 g]kfn af/ Pzf]l;Pgsf] k':tsfnodf sl/j ? !,(*,^!). d'No j/fj/sf !%%

18 yfg /fli6||o tyf cGt/fli6|\ sfg"g ;Fu ;DalGwt k':ts tyf P]gx? k|fKt ePsf] 5 .

@=!^:j:Yo lzlj/ ;~rfng sfg'gJoj;foLsf] ;fdflhs ;'/Iff tyf :j:Yo cj:yfsf ;DaGwdf lgoldt k/LIf0f u/fO{ Update eO{/xFbf uDeL/ ;d:of gcfpg] s'/fnfO{ dWogh/ u/L g]afP/ / cNksf x:k6Ln ln=;Fusf] ;xsfo{df @)&) sflt{s * ut] z'qmaf/ g]afPsf] k|fª\u0fdf lgMz'Ns :jf:Yo lzlj/ sfo{qmd ;~rfng ul/of] . ;f] lgMz'Ns :jf:Yo k/LIf0f sfo{qmddf & ;ohgfeGbf a9L sfg'gJoj;foLHo"x?sf] ;xeflutf /x]sf] lyof] . cNsf c:ktfnsf ljz]if1 lrlsT;sx?n] dw'd]x, xf8 hf]gL{, 5fnf /f]u, 5ftL /f]u, cfFvf /f]u, ufOgf]sf]nf]hLnufotsf /f]ux?sf] k/LIf0f u/L cfjZostf cg';f/ Nofa k/LIf0f ;d]t lgMz'Ns ?kdf ul/Psf] lyof] . g]afP / cNsf c:ktfn aLr ;xdtL u/L sfg'gJoj;foLx?nfO{ :jf:Yo k/LIf0f u/fpg' kbf{ 5'6 pknAw u/fpgsf nflu 5nkmn eO/x]sf] hfgsf/L u/fpFb5f}+ .

@=!&= g]afP / lkmofg g]kfnsf] ;xsfo{df @) hgf sfg'g Joj;foLx?, ;/sf/L jlsn tyf sfg'g cfof]usf clws[tx?nfO{ @)&) kf}if @* / @( df Promotion of Justiciability for Right to Adequate Food eGg] ljifodf b'O{ lbg] tflnd sfo{s|d sf7d8f}df tyf dWo / ;'b"/ klZrdf~rn:t/sf] If]lqo tflnd sfo{qmd g]kfnu~hdf ;DkGg ePsf] 5 .

@=!*= sfg'gJoj;foL cfrf/;+lxtf k/fdz{ a}7s sfg'gL k]zfsf] dof{bfnfO{ clea[l4 ug{] tyf sfg'gJoj;foLnfO{ ;Ifd, cfbz{jfg\ / nf]slxttkm{ pGd'v u/fpg] g]kfn af/ Pzf]l;Pzgsf] p2]Zo adf]lhd sfg'gJoj;foLx?sf] cfrf/; +lxtf, cg'zf;g tyf lzi6rf/sf lgodx?sf] lgdf{0f tyf sfof{Gjog ug'{sf;fy} df}h"bf gLlt–lgod tyf sfof{Gjog kIfsf] lg/Gt/ k'g/fjnf]sg ug'{ klg Tolts} cfjZos 5 . o;} ;Gbe{df, g]kfn af/ Pzf]l;Pzgn]] Strengthening the Rule of Law and Human Rights Protection System in Nepal Programme- RoLHR/UNDP ;Fusf] ;xsfo{df @)&) ;fn r}q ^ ut] sf7df8f}+df g]kfndf sfg'gJoj;foL cfrf/;+lxtfsf df}h"bf gLlt–lgod / sfof{Gjog kIfsf] k'g/fjnf]sg ug]{ p2]Zosf;fy Ps k/fdz{ a}7s (Consultation Meeting) sf] cfof]hgf ul/Psf] lyof] .

@=!(= dgf];fdflhs ckfËtf ljifos sfo{qmd

19 dgf];fdflhs ckfËtf ljz]ift dfgl;s /f]usf ;d:of ePsf dlxnf tyf jfnjflnsfsf ;DaGwdf To; ju{sf] ;dfhdf k'g{:yfkgfsf] sfg'gL cj:yf tyf Gofodf ;xh kx"Frsf] ;'lglZrttfsf sfo{of]hgfsf nflu @)&) kmfu'g @ ut] sf]lz;;Fusf] ;xsfo{df sf7df8f}Fdf Ps cGt/s[of sfo{qmd ;DkGg ul/Psf] lyof] .

@=@)= uf]/vf sfo{qmd tyf sfo{;ldltsf] a}7s cfof]hgf ldlt @)&) r}q !$ ut] u08sL c~rn:t/Lo ……kmf}hbf/L Gofo k|zf;gdf b]lvPsf ;d:ofx?ÚÚsf ljifodf g]kfn af/ Pzf]l;Pzg / u08sL c~rnsf af/ PsfOx?af6 cWoIf, pkfWoIf, ;lrj, sf]iffWoIfsf] k|ltlglwTj /x]sf] sfo{qmddf uf]/vfl:yt cw{Goflos lgsfosf k|ltlglwx?sf] pkl:yltdf sfo{qmd ;DkGg ul/Psf] lyof] .

g]afPsf] o; sfo{;ldltsf @@ cf}+ s]Gb|Lo sfo{;ldltsf] a}7s ldlt @)&) r}t !% ut], zlgaf/sf lbg P]ltxfl;s :yn uf]/vfsf] /fdzfx rf}tf/f]df a:of] .

@=@!= æxfd|f] uGtJo M dfgj a]rljvgsf] cGToÆ eGg] gf/fsf ;fy /fli6«o dfgj j]rljvg lj?4 lbj; @)&) efb| @) ut] dlxnf, jfnjflnsf tyf ;dfh sNof0f dGqfnosf] cu'jfO{df ;DkGg ePsf] sfo{qmddf g]afPsf]tkm{af6 P]Soj4tf hgfO{ ;lqmo ?kdf ;xeflutf hgfOof] .

20 #= af/ / j]~r ljrsf] ;DaGw clwjQmf sGrgs[i0f Gof}kfg];d]tn] bfo/ u/]sf] !& yfg l/6 lgj]bgx? ;DalGwt kIfsf sfg'gJoj;foLx?sf] ;'gjfO{ ljgf vf/]h ug] { ul/ ;af]{Rr cbfntsf] k"0f{ Ohnf;af6 ePsf] km};nfn] d'2fdf ;'gjfO{sf] xsnfO{ ;'lglZrt ug{ g;s]sf] tyf kIfsf] k|ltlglwTj ug{ kfpg] sfg'gJoj;foLsf] clwsf/nfO{ gh/cGbfh u/]sf] 36gfk|lt g]jfPn] lnlvt?kdf c;Gt'i6L JoSt ub}{ k|]; lj1KtL hf/L ul/ ldlt @)&)÷%÷@# df d'n'se/s} cbfntx?df d'vdf sfnf]k§L afFlw lj/f]w k|bz{g u/]sf] 5 . g]jfPn] sfg'gJoj;foLsf] kIfsf] k|ltlglwTj ug{ kfpg] laifodf GofoLs g]]t[Tj;Fu e]l6 ;f] ;DaGwdf ;/f]sf/ hgfPsf] lyof] . af/ / a]~raLr b]lvg] o:tf ;d:ofx? ;dfwfgsf nflu Goflos ;dGjo ;ldltsf] :yfkgf ul/Psf] 5 h;df g]afP cWoIf xl/s[i0f sfsL{, dxf;lrj ;'lgn kf]v/]n, k'j{ cWoIf /fw]Zofd clwsf/L, k'j{ cWoIf zDe' yfkf / k'j{ dxf;lr /d0fs'df/ >]i7 ;b:o /xg' ePsf] 5 .

$= s/df btf{ ;DaGwdf g]kfn ;/sf/sf] cy{;DaGwL k|:tfjnfO{ sfof{Gjog ug{ ag]sf] cWofb]z cfly{s jif{ @)&)÷)&! sf] cfo s/sf] bfo/fdf cfpg]nfO{ z'Ns tyf Jofh ldgfx eGg] lzif{s cGtu{t lrlsT;s, snfsf/, OlGhlgo/, sfg'gJoj;foL, Jofkf/L, pBf]uL, nufgLstf{, k/fdz{ ;]jf k|bfos, sldzg Ph]06, ;]jflgj[t jf jxfnjfnf jf ;fj{hlgs kb wf/0f u/]sf kbflwsf/L, sd{rf/L, lzIfs, k|fWofksnufot h'g;'s} JolQm jf lgsfon] cfly{s jif{ @)^*÷)^( eGbf cufl8sf jif{df s/ nfUg] cfo cfh{g u/]sf] t/ To;/L cflh{t cfodf s/ bflvnf gu/]sf] ePdf / cfly{s jif{ @)^&÷)^* tyf @)^*÷)^( sf] cfo ljj/0f / ;f]df nfUg] s/ @)&) ;fn kf}if d;fGt;Dd bflvnf u/L :yfoL n]vf gDa/ lnPdf ;f]eGbf cl3sf jif{x?sf] cfo ljj/0f k]z ug'{kg]{ 5}g / ;f]df nfUg] s/, z'Ns tyf Aofh;d]t ldgfx x'g]5 . -@_ pkbkmf -!_ df plNnlvt JolQm tyf lgsfon] ;f] pkbkmfdf tf]lsPsf] cjlw;Dd ljj/0f;lxt s/ bflvnf gu/]df To:tf JolQm tyf lgsfon] ltg'{ kg]{ s/, z'Ns tyf Jofh lx;fj u/L c;"npk/ ul/g] ePsf] x'gfn] ;Dk"0f{ sfg'gJoj;foLHo"x? nfO{ cWofb]zsf] pNn]lvt Joj:yfsf] ;'ljwf lng' x'g cg'/f]w ub} { ;a} af/ PsfOx?df hfgsf/L;lxt @)&)÷#÷#! df kqfrf/ ul/ hfgsf/L u/fOPsf] .

%= cfOaLP tyf n Plzofsf] ;b:otf gjLs/0f @)&)÷#÷#! df g]kfn af/ Pzf]l;Pzgn] ;g\ @)!$ sf] ;b:otf z'Ns LAWASIA nfO{ e'QmfgL ug'{kg{] ;b:otf z'Ns jfktsf] @^) 21 c:6«]lnog 8n/ e'QmfgL u/L ;b:otf gjLs/0f u/fOPsf] hfgsf/L u/fpFb} cfOaLPsf] ;d]t ;b:otf gjLs/0fsf] sfo{ lgoldt ?kdf ul/b} cfPsf] 5 .

^= g]afP / sDklg /lhi6«f/sf] sfof{no lar ePsf] ;Demf}tf ;DaGwdf sDkgL P]g, @)^# adf]lhd sDklg /lhi6«f/sf] sfof{noaf6 k|bfg ul/g] ;a} ;]jfx? @)&)÷&÷! ut]af6 clgjfo{ ?kdf ljB'tLo dfWod (Online) jf6dfq k|bfg ul/g] elg sDklg /lhi6«f/sf] sfof{noaf6 ;"rgf k|sflzt ul/ ;f]lxcg'?k Joj:yf u/]cg';f/ ;]jfu|fxL tyf sfg'gJoj;foLx?sf] ;xhtfsf nflu g]afP cGtu{tsf ;Dk"0f{ af/ PsfOx?dfkm{t cgnfOg ;]jf k|bfg ug]{ p4]Zon] ;a} jf/ PsfOx?df ;]jf s]Gb| :yfkgf ug{];DaGwdf g]jfP / sDklg /lhi6«f/sf] sfof{no aLr ldlt @)&) ;fn c;f]h @! ut] ;Demf}tf ePsf] 5 . ;Demf}tfadf]lhd ;]jf s]Gb| :yfkgf / ljB'tLo dfWod4f/f ;]jf ;~rfng ug]{;DaGwdf jf/sf ;b:ox?sf nflu k|lzIfs k|lzIf0f tflndsf] cfof]hgf ug]{;d]t Joj:yf ldnfOPsf] Joxf]/f;d]t cg'/f]w ub{5' . cfzf 5 jf/ PsfOx?df :yfkgf x'g] ;]jf s]Gb|x?n] jf/sf] ;+:yfut ljsf;df yk 6]jf k'¥ofpg] 5 .

&= o'lgsf]8 ;DaGwdf ldlt @)&)÷$÷& df ;jf{]Rr cbfnt, k|zf;g zfvfaf6 hf/L ul/Psf] ;"rgfcg';f/ @)&) ;fpg !% ut]af6 ;jf{]Rr cbfntdf d'2f dfldnfnufotsf cGo h'g;'s} ;Gbe{df k]z x'g] ;j} k|sf/sf lgj]bgx? -k'g/fj]bg kq, lnlvt k|ltjfb, l/6 lgj]bg, lnlvt hjfkm cfbL_ clgjfo{ ? kdf o"lgsf]8df 6fOk ePsf] x''g'kg{] / ;f] sfuhftsf] ;km\6 skL -;L=8L= jf cGo pks/0f_ ;d]t btf{ ug{] zfvfdf pknJw u/fpgsf] nflu jfWofTds agfOPsf]df g]jfPåf/f ldlt @)&)÷$÷@$ df o'lgsf]8 k|of]usf] k|efj / pkfboftf ;DaGwdf hfgsf/Ld"ns sfo{qmdsf] cfof]hgf ul/Psf] lyof] . / ;f] Joj:yf Jojxfl/s gePsf] eGg] u'gf;f] cTolws ?kdf k|fKt eO ;f]sf] ;DaGwdf >L ;jf]{Rr cbfnt;dIf hfgsf/L u/fpFbf xfnnfO{ ;f] Joj:yf clgjfo{ gePsf] hfgsf/L u/fpFb5f}+ .

*= g]afPsf] ljwfg ;+zf]wg ;DaGwdf d'n'sdf ePsf] kl/jt{g ;Fu} g]afP ljwfgdf klg cfjZos ;+zf]wg ug'{ kg]{ cjZostf dx;'; ul/ g]afPsf] ljwfgnfO{ ;+zf]wg kl/dfh{g ug{sf nflu g]afPsf pkfWoIf clgtf u'?ªHo"sf] ;+of]hsTjdf ;b:ox? ;'lgns'df/ kf]v/]n– dxf;lrj, s]bf/ k|;fb sf]O/fnf– ;b:o, k|;Ggs[i0f bf;– ;b:o tyf ljgLtf sfsL{– ;b:o, /x]sf] Ps ljwfg ; +zf]wg d;f}bf ;'emfj ;ldlt u7g ul/Psf]df $) cf} sfo{sf/0fL kl/ifbsf] ;Nnfx adf]lhd pSt ljwfg d:of}bf ;ldltsf] lj:tf/ ub} 22 { qmdzM clwjQmfx? lxSdt l;+x e08f/L, czf]ss'df/ kf]v/]n, ;'/]Gb| yfkfdu/, lbgd0fL kf]v/]n, x/]Gb| /fO{, lnnfd0fL kf}8]n, /d]z a8fn, af;'b]j 1jfnL, xl/z+s/ s0f{ / x/]/fdk|;fb ;/f{km;d]t /x]sf] ljwfg d;f}bf ;ldlt lj:tf/ ul/ sfo{ ;Dkfbg ul/Psf] lyof] . ;ldltn] r':t?kdf sfo{ ;DkGg u/L g]afPsf] ljwfg, @)$* nfO{ ;dofg's"n kl/dfh{g ug{sf nflu ;a} af/ PsfOx?df k| ZgfjnLx? agfO{ ;'emfj tyf k|ltlqmofsf] nflu k7fOPsf]df af/ PsfOx?af6 k|fKt ePsf] ;'emfj tyf ;Nnfx?nfO{ cWoog u/L o; ;Ddflgt ;fwf/0f;ef ;dIf g]afPsf] lawfg ;+zf]wg k|:tfj k|:t't ul/Psf] 5 . xfdLn] cfzf lnPsf 5f}+ ;f] k|:tfj pk/ oxfFx?n] uxg 5nkmn u/L ;+zf]lwt ljwfg kfl/t ug'{x'g]5 .

(= gf]6/L klJnssf] a+}s Uof/]G6L ;DaGwdf sfg'gJoj;foLx?sf] k]zf lj:tf/sf]?kdf cfPsf] gf]6/L klJns;DalGw Joj:yfsf] pbo;Fu} gf]6/L klJnssf] ?kdf sfd ug]{ sfg'gJoj;foLn] cfkm\gf] k|df0f–kq w/f}6Ldf /flv ?= %) xhf/sf] a}+s Uof/]lG6 k|fKt ug'{ kg]{ lj8Dagfk"0f{ ca:yfsf] cGTo ug{ a}s;Fu kl/0ffdd'lv jftf{ ul/ sfg'gJoj;foLn] Go'gtd\ df}Hbftdf vftf vf]ln Go"gtd\ ;]jf z'Ns a'emfO k|df0f–kq w/f}l6 g/flv ?= %) xhf/;Ddsf] a}+s Uof/]lG6 k|fKt ug]{ ;Demf}tf Unf]jn cfO{=Pd=O{= a}s tyf lsi6 a}s;Fu u/]sf] hfgsf/L u/fpg rfxG5f} . o;/L a}+snfO{ hdfgtsf nflu cg'/f]w ubf{ pkTosfsf] xsdf eg] g]afPsf] ;lrjfnoaf6 / pkTosfaflx/ Unf]an cfO{PdO a} +ssf] zfvf sfof{nox? /x]sf] :yfgdf :yfgLo af/ PsfOsf] l;kmfl/;af6;d]t a}+s Uof/]G6L hf/L ul/g] Joj:Yff;d]t ;'?jft eO;s]sf] Joxf]/f d o; ;Ddflgt ;fwf/0f;ef;dIf u/fpg rfxG5' .

!)= /fli6«o Goflos k|lti7fg g]kfn;Fusf] ;xof]udf ;~rflnt sfo{qmd !)=! /fli6«o GofoLs k|lti7fgsf] ;xof]udf sfg'gJoj;foLx?nfO{ nlIft l/6 ;DaGwL # lbj;Lo k|lzIf0f sfo{qmd ldlt @)&!÷!÷!$—! ^ ut];Dd sf7df8f}df ;DkGg eof] . ljleGg af/ PsfOaf6 @@ hgf sfg'gJoj;foLx? pSt tflnd sfo{qmddfkm{t nfeflGjt x'g' ePsf] lyof] .

!)=@ /fli6«o GofoLs k|lti7fgsf] ;xof]udf gj cfuGt's sfg'gJoj;foLx?sf nflu % -kfFr_ lbg] cfwf/e't k|lzIf0f sfo{qmd ;~rfng ul/of] . o; tflnd sfo{qmdn] gj cfuGt's

23 sfg'gJoj;foL ;fyLx?nfO{ yk xf};nf k|bfg u/]sf] xfdLn] dx;'; u/]sf 5f}+ .

!)=# /fli6«o GofoLs k|lti7fg g]kfnåf/f @)&)÷(÷!^ b]lv @! ut];Dd ;~rfng ePsf] k|lqmofdf cfwfl/t k|lzIfs k|lzIf0f tflnd sfo{qmddf g]afPaf6 @@ hgf sfg'gJoj;foLHo'x?n] klzIf0f k| fKt ug'{ ePsf] lyof] .

!)=$ /fli6«o GofoLs k|lti7fgsf] ;xof]udf sfg'gJoj;foLx?nfO{ nlIft u/L ldlt @)&!÷@÷!*—@) ut] ;Dd s~rgk'/df / @)&!÷@÷@ % – @& ;Dd kf]v/fdf l/6 ;DaGwL # lbj;Lo k|lzIf0f sfo{qmdsf] cfof]hgf ;kmntfk"j{s ;~rfng ul/of] .

!!= cGt/f{li6«o ;ef ;Dd]ngdf ;xeflutf !!=! hfkflgh af/ Pzf]l;Pzgsf] ;xof]udf] sDjf]8Lodf cfof]lht 'Access to Justice in South East Asia' ljifos sfo{qmddf g]afPsf pkfWoIf >L /fh]Gb|axfb'/ ;fpb / s]Gb|Lo ;b:o >L k|;Ggs[i0f bf;Ho"n] k|ltlglwTj ub}{ ;xeflutf hgfpg' ePsf] lyof] .

!!=@ ljsfzf]Gd'v b]zsf o'jf sfg'gJoj;foLnfO{ Scholarship to IBA Conference cGtu{t g]afPsf ;b:o !$ hgf o'jf sfg'gJoj;foLx?nfO{ cfufld cS6f]j/ dlxgfdf hfkfgdf x'g] Annual Confernece of International Bar Association df efu lngsf] nflu dgf]gog u/L IBA df g]afPåf/f dgf]lgt ul/ k7fOPsf] !$ hgf dWo] clwjQmf >L cleif]s clwsf/L, clwjQmf >L efjgf l;njfn, clwjQmf >L ljZjlht v8\sf, clwjQmf >L ;/f]h clwsf/L, clwjQmf ;]dGt bfxfn, clwjQmf ;lrtf s'O{s]n / clwjQmf >L ;'jf; nfld5fg] o'jf sfg'gJoj;foLHo"x?nfO{ IBA n] 5fqj[lQ k|bfg u/]sf] 5 . ;f]xL sfo{qmddf efu lng g]afPsf]tkm{af6 sf]iffWoIf clwjQmf >L df]xgs'df/ OËgfdHo"nfO{ dgf]gog u/LPsf] hfgsf/L u/fpFb5f}+ .

!@= sfg'gL ;xfotf /f]i6/ gj]{lhog ;xof]udf ;~rflnt kl/of]hgfsf] cGTo ePkZrft c;xfo kIfnfO{ k|bfg ub}{ cfPsf] sfg'gL ;xfotfsf] ;]jfnfO{ lg/Gt/tf lbg] pb]Zon] d'2f dfldnf ;ldltsf] ;+of]hsTjdf s]Gb|df Ps k/fdz{ ;]jf /f]i6/ tof/ u/L lgMz'Ns sfg'gL ;]jf k|jfx e} /x]sf] 5 . k/fdz{ kZrft kLl8t JolQmx?sf nflu cfjZos kg]{ sfg'gL pkrf/ k|bfg ug{sf nflu lhNnf sfg'gL ;xfotf ;ldlt ePsf lhNnfx?df lhNnf sfg'gL ;xfotf ;ldlt / cGo lhNnfx?df af/ PsfOx?nfO{ kqdfkm{t lgMz'Ns sfg'gL ;xfotf k|bfgsf nflu l;kmfl/; ul/g] k|0ffnLsf] ljsf; ul/Psf] 5 . sfg'gL 24 ;xfotfsf] /f]i6/df lgDg sfg'gJoj;foLHo"x? /xL ;]jf k|bfg ub} { cfpg' ePsf] . cfufdL lbgdf o:tf] ;]jf k|bfg ug{ OR5's cfd sfg'gJoj;foL ;fylx?nfO{ g]afP xflb{s cfJxfg ub{5 .

lbg tyf ;do sfg'gJoj;foLsf] gfd hutaxfb'/ sfsL{ 6+sxl/ bfxfn cfOtaf ! ah]b]lv # ah];Dd clgtf zdf{ s]=;L= / ;'lgtf /]UdL ;'idf af:sf]6f a/fn

gf/fo0fbQ lgd{n kf}8]n ;f]daf/ ! ah]b]lv # ah];Dd s'Gbgs'df/ emf lji0f'dfof e'iffn

7fs'/k|;fb cfrfo{ +unaf /fh]zs[i0f l;kfO{ ! ah]b]lv # ah];Dd / lbns'df/L /fO{ l/tf kf]v/]n

;fg'/fh kf]v/]n 7fs'/k|;fb cfrfo{ a'waf/ ! ah]b]lv # ah];Dd alatf sfsL{ l/tf kf]v/]n

jljtf pk|]tL ;'ldtf >]i7 ljxLaf/ ! ah]b]lv # ah];Dd cldtf lblIft a'l4k|;fb v/]n

z'qma ! ah]b]lv # ah];Dd ;fg'/fh kfv]/]n f/ t]hs'df/ zdf{

25 jNnj a:g]t /fdrGb| ;'j]bL piff dNn

 lalgtf sfsL{  nIdL b]jL bfxfn -/fjn_  lji0f' a:ofn  ;fg'nIdL uM;L

 a[Gbf dxh{g  sljtf yfkf -sfsL{_  /Tgf sfsL{  ljGb' wfdL /fjn

h]ndf aGbL lhag latfO /x]sf aGbL dlxnfx?sf] lj:t[t cWoog u/L pgLx?nfO{ sfg'gL pkrf/ k|bfg ug{sf nflu 5'§} ; +oGqsf] lgdf{0f ul/Psf] 5 . ;f] ;+oGqn] h]ndf /x]sf dlxnf aGbLx?sf] ;'Id cWoog cg';Gwfg u/L bogLo cj:yfdf /x]sf dlxnfx?nfO{ lgMz'Ns sfg'gL ;xfotf k|bfg ul/b} cfPsf] 5 .

!#= sfg'g ;xfos tflnd tyf 3'lDt sfg'gL ;xfotf lzlj/sf] ;~rfng gj]{lhog af/ Pzf]l;Pzg;Fusf] ;xsfo{df ;~rflnt kl/of]hgf #! l8;]Dj/, @)!# af6 ;dfKt ePsf] / ;f] cf=j=sf] cGTodf k|fKt cg'bfg /sdaf6 o; cjlwdf lgDgfg';f/sf af/ PsfOx? dfkm{t lgDgfg';f/sf] sfo{s| d ;~rfng ePsf 5g\ . afFsL /x]sf] jh]6 / sfo{s|d ;~rfng ug{ afFsL af/ PsfOdfkm{t sfo{qmd ;~rfngsf qmddf /x]sf 5g\ .

k|hgg 3'lDt clwsf/ blnt sfg'g ;xfos tflnd sfg'gL ;xfotf ;DaGwL lzlj/ jsfnt sfo{qmd kj{t, afFs], s}nfnL, bf]nvf, t'N;Lk'/, sf7df08f}+, bfË, wflbË, tgx'F, x]6f}+8f, g]kfnu+h, kf6g / ;nf{xL, l;Gw'nL, df]/Ë, kf6g, h'Dnf k', g]kfnu~h 26 s~rgk'/, Onfd k', jlb{of, 8f]6L, Onfd, kf]v/f, :ofËhf, sf:sL, k;f{, emfkf, b}n]v, 8f]Nkf, c3f{vfFrL, cf]vn9'+uf, kfFry/, x'Dnf, g'jfsf]6, pbok'/, kf6g, wgs'6f sflnsf]6, k', dx]Gb|gu/, ?kGb]xL, nDh'Ë, ; 88]Nw'/f, tfKn]h'Ë, ef]hk'/, +v'jf;ef, gjnk/f;L, lrtjg, t]x|y'd, /f}tx6, u'NdL, bfr'{nf, afun'ª, tgx"f, wflbª / slknj:t' /f]Nkf, lrtjg / sfe|]

!$= sfg'gJoj;foL;Fu ;DalGwt ljifox?sf ;DaGwdf  ;af]{Rr cbfntdf GofofwLz lgo'StLsf ;DaGwdf Gofo kl/ifbn] ;af]{Rr cbfntdf l/St /x]sf] :yfoL kbdf lgo'lStsf] l;kml/; ubf{ g]kfnsf] cGtl/d ;+ljwfgsf] wf/f !)#-#_ sf] dd{ ljkl/t sfg'g Aoj;foLx?nfO{ k'/} j]jf:tf ul/ u/]sf] lg0f{ok|lt g]jfPn] lj1lKt dfkm{t v]b JoSt ul/ ;s]sf] 5 . pk|fGt cbfntsf] s'g} klg txdf Gofolwzx?sf] lgo'lSt ubf{ ;+a}wflgs Joj:yf, :yflkt k/Dk/f / cEof; ;d]tnfO{ ljrf/ ul/of]; eGg] g]afPsf] wf/0ff /x]sf] 5 .

 lhNNff GofofwLz lgo'StLsf ;DaGwdf To;}u/L, g]kfnsf] cGtl/d ;+ljwfgsf] @)^# sf] wf/f !)(-#_df lhNnf GofofwLz lgo'lStsf nflu sfg'gdf :gfts clwjStfsf ?kdf * aif{ jsfnt u/]sf g]kfnL gful/snfO{;d]t ug{ ;Sg] ;+j}wflgs Joj:yf ePsf] * aif{ kZrft klg pSt ;+j}wflgs Joj:yf adf]lhd sfg'gJoj;foLx?nfO{ lhNnf GofowLzdf k|j]zsf] dfu{ k|z:t x'g g;s]sf] kl/j]zdf g]afPsf] sfo{;ldtLn] ;DdggLo ;efd'v tyf sfg'g dGqLHo"sf] Wofgfsif{0f u/fO{ tTsfn sfg'gsf] Joj:yf ul/ ; +ljwfgsf] pSt Joj:yf sfof{Gjogsf nflu dfu{ k|z:t ug{ cfu|x ul/Psf] hfgsf/L u/fpg rfxG5' .

 sfg'gJoj;foLx? s/sf] bfo/fdf cfpg] ;DaGwdf sfg'gJoj;foLx?n];d]t cfkm\gf] sfof{no btf{ ul/ @)&) ;fnsf] kf}if d;fGt;Dd :yfoL n]vf gDa/ lnO{ ljut b'O{ cfly{s aif{sf] cfo–Joosf] ljj/0f a'emfPdf ;f] k"j{sf] cfosf] ;|f]t gvf]lhg] / nfUg] s/ tyf hl/jfgf;d]t ldgxf x'g] elg g]kfn ;/sf/sf] cfly{s cWofb]z @)&) sf] bkmf @@ df ePsf] sfg'gL Joj:yfcg';f/ d'n'se/s} w]/} sfg'gJoj;foLx? s/sf] bfo/fdf cfpg ;kmn eP klg ljljw sf/0fn] ubf{ cem} klg s]lx sfg'gJoj;foLx? s/sf] bfo/fdf cfpg g;s]sf] x'Fbf ljutsf] cWofb]zsf] pSt Aoj:yf Psk6ssf nflu k'gM Nofpg ljleGg jf/ PsfOaf6 cg'/f]w eO{ cfPsf]df xfdLn]

27 cYf{ DfGqfnosf kbflwsf/Lx?;Fu s/ 5'6;DalGw pSt Joj:yf Ps k6s k'g Nofpg elg cg'/f]w u/]sf]df ;f] Joj:yf o; k6ssf] cfly{s P]g, @)&! df;d]t ;dfj]z cfly{s P]gsf] bkmf @) df ;f] ;DalGwt Joj:yf ul/Psf] / cfufdL @)&!÷(÷@( ;Dd pQm Joj:yfadf]lhdsf] ;'ljwf lng g]afPåf/f ;Dk"0f{ af/ PsfOx?df kqfrf/;d]t ul/;lsPsf] 5 .

!%=;ldltdfkm{t ;~rflnt sfo{qmdx?  g]afP jftfj/0f sfg'g ;ldtLsf] cfof]hgfdf ljutdf ljleGg ljifox?df $ j6f cGt/lqmof sfo{qmdx? cfof]hgf ul/Psf] 5 .

 g]afP ;+qmd0fsfnLg Gofo ;ldltsf] cof]hgfdf &–( dfr{ @)!$ df x]6f}8fdf ;+qmd0fsfnLg Gofo sfg'g tyf gLlt jsfnt /fli6«o / 0fgLlts sfo{qmd cfof]hgf ul/of] . pSt sfo{qmddfkm{t /fli6«o /0fgLlt;d]t tof/ ul/Psf] hfgsf/L u/fpg rfxG5' .

 g]jfP sfg'gJoj;foL k|lzIf0f tyf tflnd ;ldltåf/f ;+rflnt On Litigation Human Rights ljifos ldlt @)&! ;fn j};fv @^ / @& ut] sf7df08f} +df %& -;GtfpGg_ hgf sfg'gJoj;foLx?nfO{ b'O{ lbg] tflnd ;DkGg ul/of] . ;f]lx ;ldlt4f/f Examining the discrimination in criminal and civil code with special reference to LGBTI community ljifodf ldlt @)&! ;fn h]7 ( / !) ut] sfe]|knfGrf]sdf $% hgf sfg'gJoj;foLx? nfO{ k|lzIf0f tyf tflndsf] sfo{qmd ;DkGg ul/of] .  g]afP dlxnf sfg'gJoj;foL ;/f]sf/ ;ldltsf] cof]hgfdf ldlt @)&! ÷$÷( df Paper writing skill ;DaGwL Ps lbg] k|lzIf0f sfo{qmd ;~rfng ul/of] .

 cGt/f{li6«o >d ;+u7g (ILO) / g]afPaLrsf] ;xsfo{df cfOPncf] ! ^( sf] af/]df d'n'sel/s} sfg'gJoj;foLx?sf] k|ltlglwTjd"ns ;xeflutfdf ldlt @)&! efb| !^–!* ;Dd sf7df8f}+df tflnd sfo{qmdsf] cfof]hgf ul/of] .

!^= ljleGg lgsfox?af6 ljleGg ljifox?df cfof]lht tyf ;~rflnt sfo{zfnfx? ;+:yfut ljrf/ JoQm ug'{kg]{ sfo{qmdx?df g]afP cu| 0fL k+lQmdf /xL cfkm\gf] ljz]if1tf k|s6 ub}{ cfO/x]sf] 5 . o;/L sfo{zfnfx? tyf sfo{qmdx?df ;DalGwt ljifosf lj1 ljz]if1x?sf] ;xeflutfnfO{ xfdLn] ;Fw} lz/f]wfo{ u/L k|ltlglwx?sf] 5gf]6 ;lrjfnodfkm{t ul/b} cfO/x]sf] Joxf]/f o; ;Ddflgt aflif{s ;fwf/0f ;efdIf hfgsf/L u/fpg rfxG5f}+ .

28 !&=tYofª\s cBfjlws ug]{ ;DaGwdf Gofokl/ifb\n] g]kfnsf] cGtl/d ;+ljwfg, @)^# sf] wf/f !)# sf] pkwf/f -#_ cg';f/ ;jf]{Rr cbfntsf] GofofwLz / wf/f !)( sf] pkwf/f -@_ adf]lhd k'g/fj]bg cbfntsf] d'Vo GofofwLz ÷ GofofwLz x'g of]Uotf k'u]sf] JolQmx?sf] cBfjlws ljj/0f Gofo kl/ifb\ P]g, @)$& sf] bkmf # / Gofo kl/ifb\ -sfo{ljlw_ lgodfjnL, @)%^ sf] lgod # adf]lhd clen]v cBfjlws ug]{ k|of]hgfy{ oyfzSo rfF8f] pknAw u/fOlbgsf] nflu cg'/f]w ePadf]lhd g]afPaf6 ;a} af/ PsfOx?df kqfrf/ u/L ljj/0fx? ;ª\sng eO/x]sf] 5 .

!*= cbfntsf] ckx]ngf ;DaGwdf Joj:Yff ug{ ag]sf] ljw]os, @)&! g]kfn af/ Pzf]l;Pzgsf] cfof]hgfdf cbfntsf] ckx]ngf ;DaGwdf Joj:Yff ug{ ag]sf] ljw]os, @)&! sf ;DaGwdf @)&!÷)#÷)%, laxLaf/sf lbg g]afPsf] ;efsIfdf 5nkmn sfo{qmdsf] cfof]hgf ul/of] . 5nkmn sfo{qmd Goflos kqsf/ d~rsf] ;fem]bf/Ldf ;~rfng ePsf] lyof] . 5nkmn sfo{qmdaf6 k|fKt ePsf ;'emfjx?;lxtsf] k|lta]bg g]kfn ;/sf/ ;dIf k|:t't ul/Psf] hfgsf/L u/fpFb5f}+ .

!(= ljljw ljifodf cfof]lth cGt/lqmof sfo{qmd  cGt/fli6«o dfgjLo sfg'g g]kfn af/ Pzf]l;Pzg / ICRC sf] ;+o'Qm tTjfwfgdf Contemporary Challenges to International Humanitarian Law ljifos cGt/lqmof sfo{qmd g]kfn af/ Pzf]l;Pzgsf] ;ef sIfdf @)&! ;fpg @* ut]sf lbg eJotfsf;fy ;DkGg ul/of] . sfo{qmddf ICRC sf If]qLo sfg'gL ;Nnfxsf/ Mr. Charles Sabga n] sl/a ! 306f cjlwsf] Contemporary Challenges to International Humanitarian Law ljifodf cfkm\gf] k|:t'tL lbg' ePsf] lyof] .  ;+ljwfg lgdf{0f k|lqmofdf Gofo k|0ffnL g]afPsf] cfof]hgfdf ldlt @)&! ;fpg @( ut], sf7df08f}+ University of Chicago sf Frofessor Tom Ginsburg tyf International DEA's Constitutional Building Program in the Hague sf k|d'v Sumit Bisarya n] " The Judicial System within Constitution Making Process" ljifodf cfkm\gf] k|:t'tL lbg' ePsf] Ps cGt/lqmof sfo{s|dsf] cfof]hgf u/]sf] lyof] . ;+j}wflgs cbfnt, GofofwLzsf] k'g{lgo'lSt tyf ;'g'jfO h:tf ljifodf t'ngfTds tyf ljj]rgfTds k|:t'lt tyf k|:t'ltdfly cGt/lqmof ;DkGg ePsf] lyof] .

29  ;DklQ ;'l4s/0f g]kfn af/ Pzf]l;Pzgsf] ;xof]u tyf ;Dklt z'l4s/0f cg';Gwfg ljefusf] cfof]hgfdf ldlt @)&! >fj0f @# ut] sf7df08f} +df ;Dklt z'l4s/0f tyf cftÍjfbL lqmofsnfkdf ljQLo nufgL ;DaGwL sfg"gL tyf ;+:yfut Joj:yf tyf sfg"gL sfof{Gjogdf b]vf k/]sf r'gf}tL ljifos Ps cGt/lqmof sfo{s|d ;DkGg ePsf] 5 .

@)= cfufdL sfo{qmdx?  /fli6«o ;Dd]ng g]kfn af/ Pzf]l;Pzgsf] k|To]s #÷# jif{df x'g] lgoldt !# cf} + /fli6«o ;Dd]ng cfufdL @)&! ;fn r}t %, ^ / & ut] sf7df8f} +df cfof]hgf ug]{ lg0f{o ePsf] x'Fbf pQm ;Dd]ng eJotfsf;fy ;kmn kfg{ cfjZos tof/Ldf nfUg ;Dk"0f{ ;xefuL sfg'gJoj;foLHo"x?nfO{ o;} ;Ddflgt aflif{s ;fwf/0f ;efdfkm{t xflb{s cg'/f]w ub{5f}+ .

 dlxnf ;Dd]ng M g]kfn af/ Pzf]l;Pzåf/f cfof]lht sfg'gJoj;foL dlxnfx?sf] @# cf} + /fli6«o ;Dd]ng o; jif{ bf]nvf lhNnf cbfnt af/ PsfOsf] cfltYotfdf ldlt @)&! efb| @) / @! ut] bf]nvf lhNnfsf] rl/sf]6df ;~rfng ug]{ egL kqfrf/ Pj+ ;Dk"0f{ bof/sf] sfo{ ;DkGg eO;s]kl5 xfn d'n'ssf] clwsf+z If]qdf af9L, klx/f] tyf 8'afgsf] sf/0fn] ubf{ cfjft hfjt ug{sf nflu ;d]t ;xh jftfj/0f gx'g] ePsf] x'Fbf efb| @) / @! ut]sf lbg ;~rfng ug]{ egL lgwf{/0f ul/Psf] ;Dd]ngnfO{ :yug u/L ldlt @)&! sflQs @! / @@ ut]sf lbg bf]nvf lhNnfsf] rl/sf]6df g} ug]{ u/L ldlt lgwf{/0f ul/Psf] hfgsf/L u/fpFb5f}+ .

;f] ;Dd]ngdf sfo{kq k|:t't ug{ OR5's sfg'gJoj;foL dlxnfHo"x? n] sfo{kqsf] ljB'tLok|lt cfufdL c;f]h #!, @)&! leq} g]kfn af/ Pzf]l;Pzgdf k]z ul/;Sg' kg]{ hfgsf/L;d]t o;} kqdfkm{t hfgsf/L u/fpFb5f}+ . sfo{kqnfO{ [email protected] df k7fpg' x'g;d]t xfdL o;} ul/dfdo ;fwf/0f;ef ;dIf cg'/f]w ub{5f}+ .

30  g]kfn af/ Pzf]l;Pzgsf] s]Gb|Lo sfo{;ldltsf] ldlt @)&!÷)$÷( df a;]sf] a}7sn] d'n'sel/s} ;fd'bflos ljBfnodf cWoog/t ul/a, l;dfGts[t tyf lk58LPsf ju{sf afnaflnsfx?sf] lzIffdf ;xof]u k'¥ofpg] p2]Zon] To:tf ju{sf afnaflnsfx?sf] 5gf]6 u/L k|yd r/0fdf Ps xhf/ afnaflnsfx?nfO{ 5fqj[lQ k|bfg ug]{ lg0f{o u/]sf] 5 . o; sfo{nfO{ ;xhLs/0f ug]{ p2]Zon] tkl;n adf]lhdsf] kfFr ;b:oLo ;ldlt u7g ul/Psf] hfgsf/L u/fpFb5f}+ . g]afPn] u/]sf] o; P]ltxfl;s lg0f{onfO{ ;t k|ltzt ;kmn kfg]{ k'0o sfdsf nflu xfdL ;Dk"0f{ sfg'gJoj;foL cu|hHo"x?;dIf ;fb/ cg'/f]w ub{5f}+ . tkl;n clwjQmf >L ;'lgn s'df/ kf]v/]n – ;+of]hs clwjQmf >L uh]Gb|z+s/ ltldnf – ;b:o clwjQmf >L ;/:jtL >]i7 – ;b:o clwjQmf >L k|;Ggs[i0f bf; – ;b:o clwjQmf >L nIdLb]jL bfxfn -/fjn_ – ;b:o

 g]kfn af/ Pzf]l;Pzgsf] s]Gb|Lo sfo{;ldltsf] ldlt @)&!÷) $÷!* df a;]sf] a}7sn] g]kfn af/ Pzf]l;Pzgsf] k| fª\u0fnfO{ dd{t Pj+ ;Def/ / g]afPsf] sfof{nodf /x]sf k'/fgf ;fdfu|Lx?nfO{ plrt Joj:yf u/L ljqmL ljt/0f ug] { sfo{nfO{ ;xhLs/0f ug]{ p2]Zon] tkl;n adf]lhdsf] tLg ;b:oLo ;ldlt u7g ul/Psf] hfgsf/L u/fpFb5f}+ .

tkl;n clwjQmf >L df]xg Oª\gfd – ;+of]hs clwjQmf >L u0f]zk|;fb clwsf/L – ;b:o clwjQmf >L s]bf/k|;fb sf]O/fnf – ;b:o

 a]kQf ePsf JolQmsf] 5fgljg, ;To lg?k0f tyf d]nldnfk cfof]u P]g, @)&! / To;sf] sfof{Gjogsf ;DaGwdf /x]sf r'gf}tLx?sf ;DaGwdf g]kfn af/ Pzf]l;Pzgn] cfO{;Lh] g]kfn;Fusf] ;xsfo{df ljleGg If]qdf /x]sf ;/f]sf/jfnf kIfx?;Fu k/fdz{ u/L g]kfn ;/sf/nfO{ ;'emfj k|bfg ug]{ p2]Zon] 5nkmn sfo{qmdsf] cfof]hgf ul//x]sf] 5 . o; cGtu{t kf]v/f, wgu8L, g]kfnu~hdf ;DkGg eO;s]sf] sfo{qmdsf] lg/Gt/tf :j?k hgsk'/ / lj/f6gu/df ldlt @)&! c;f]h !) / !! ut] ;~rfng ul/g] ldlt to ePsf] 5 eg] lgs6 eljiodf /flj/fhdf;d]t tTsfn} sfo{zfnfsf] cfof]hgf ul/g] hfgsf/L u/fpFb5f}+ .

 g]kfn af/ Pzf]l;Pzg / SPCBN/UNDP ;Fusf] ;xsfo{df ;g\ @)!$ sf] nflu ;DkGg ;Demf}tf jdf]lhd ;~rfng x'g] sfg'gJoj;foLx?sf nflu ; +j}wflgs sfg'g tyf ;+ljwfg lgdf{0f k|s[of ljifodf # lbg] @)&! 31 c;f]h #) ut]b]lv hgsk'/df / c;f]h #! ut]b]lv /fhlj/fhdf ;~rfng x'g uO/x]sf] Joxf]/f;d]t oxfFx?;dIf cg'/f]w ub}{ hfgsf/L u/fpFb5f} + .

 g]afPsf] :jfldTjdf /x]sf] af$r *&)( dx]Gb|f :sf]{kLof] uf8L g]afPsf] s]Gb|Lo sfo{;ldltsf] a}7saf6 ljqmL ug]{ lg0f{o ePsf] x'Fbf ;f] lg0f{onfO{ cg'df]bgsf nflu ul/dfdo aflif{s ;fwf/0f;ef;dIf cg'df]bgsf] nflu k]z u/]sf] 5' .

@!= sfo{sfl/0fL kl/ifb\af6 kfl/t 3f]if0ff kqx? g]kfn af/ Pzf]l;Pzgsf] s]Gb|Lo sfo{sfl/0fL kl/ifb\sf a}7s qmdzM afun'ª, lrtjg / sf7df8f}+af6 hf/L ePsf 3f]if0ffkqx?nfO{ g]afPsf] j]e;fO6 www.nepalbar.org df qmd};Fu ldnfP/ /flvPsf] 5 .

@@= g]afPåf/f k|]lift la1KtL tyf wf/0ffx? g]afPn] ;+j}wflgs, sfg'gL, dfgjclwsf/sf] /Iffy{ tyf ljleGg dxTjk"0f{ ljifox?df hf/L u/]sf k]|; jStJox? oxfFx?sf] hfgsf/L Pj+ cWoogsf] nflu g]afPsf] j]e;fO6 www.nepalbar.org df qmd};Fu /flvPsf] 5 . cfzf 5 oxfFx?n] lo b:tfj]hx?sf] uxg cWoog u/L cfufdL lbgsf nflu xfdLnfO{ dfu{lgb]{z ug'{x'g] g} 5 .

wGojfb .

@)&! c;f]h # ut], z'qmaf/ ;'lgn s'df/ kf]v/]n hfjnfv]n dxf;lrj nlntk'/ . g]kfn af/ Pzf]l;Pzg

32

Recommended publications