Regional News Bulletin (Mizo)

Total Page:16

File Type:pdf, Size:1020Kb

Regional News Bulletin (Mizo)

REGIONAL NEWS BULLETIN (MIZO) Time - 07:30 - 07:40Hrs Date – 11/10/2014 HEADLINES

 Mizoram Legislative Assembly Thlasik thutkhawm chu thla thar ni 11 khian tan a ni ang.  AH & Vety. Minister Pu C. Ngunlianchunga chuan an dept chu enchhinna lamah chauh tang lova, a tharchhuah lamah tan la turin a chah.  Sorkar laipui hmalakna thar Saansad Adarsh Gram Yojana, SAGY chu vwiin hian Prime Minister in a hawng dawn.  Khawvela chawimawina ngaihhlutawm ber, Nobel Peace Prize dawng turin India mi leh Pakistan mi thlan an ni.

<><><> ASSEMBLY SESSION: Mizoram Legislative Assembly Thlasik thutkhawm chu thla thar ni 11 khian neih a ni ang. Hemi chungchanga Governor hriattirna hi vawiin khan Assembly Secretariat chuan a tichhuak a, Assembly neih hun chhung leh tih tur te chu Speaker kaihhruai Business Advisory Committee in a la duang ang. Hemi hma session ah te Mizoram budget tur chu vote on account a pass a nih avang leh, sorkar laipuiin Planning Commission a thiah tak avangin Mizoram plan size hi la hriat theih a ni lo a, amaherawhchu nimina Finance Minister Pu Lalswta’n Mizoram sum dawn tur leh hman dan tur, Estimates of Scheme of Financing 2014-15 chu a chiang thawkhat tawh tih sawi avangin , Mizoram plan budget pawh November session ah chuan chinfel a nih tawh a rinawm tih a sawi a, tun tuma session neih turah hian budget pumpui pharh theih beisei ani tih kan corr chuan a sawi a ni. <><><> Supply minister:

Buhfai ti chingpena puh Kolasib District Civil Supply Officer (DCSO) PL Zohmingliana chu a hna atanga Suspend a ni a; Mizoram sawrkar chuan a aiawh turin Dy. Director nilai Pu Biakthansanga Sailo a ruat nghal a ni.

Buhfai kg 50 bag 140 tih chingpen ni a sawi chungchangah hian Supply Deptt. Jt. Director Pu Andrew H. Vanlaldika chuan nimin khan Kolasib leh Kawnpui tlawhin thil awm dan te a enfiah a, DCSO Suspend tak PL Zohmingliana bakah DCSO office-a Addl. DCSO K. Hmingthanga leh LDC ST Lallawmzuala te chu Kolasib Police ten thu an zawh fiah hnuah Zohmingthanga hi Police ten man nghal in, vawiinah Kolasib Dist. Court ah hruai a ni ang. <><><> SERCHHIP:

AH & Vety. Minister Pu C. Ngunlianchunga chuan NLUP hnuaia bawng vulh thlangtute hnena sem chhuah tur bawngpui te hriselna endik paha vulh lailawkna (quarantine shed), Vairengte khaw daia mi chu nimin khan a tlawh a. Minister chuan, "NLUP hnuaia 1st Phase-a bawng sem te chu state hla tak tak atanga lakluh te an nih avangin harsatna a thleng a, tunah chuan thenawm state - Assam leh Meghalaya atanga an lei tak avangin a vulhtu turte ngei pawh an bawng duhzawng thlang turin a leina hmunah an kal ve ta a ni a ti a. hei vang hian, 2nd Phase hnuaia ruahmanna thar chu nasa takin a phuisui tawh a ni" a ti. Bawng vulh thlangtute chu taimakna leh tumruhna nen hlawhtling ngei tura an bawngpuite enkawl tura fuihin, "Sa leh bawnghnuteah te intodelh chhoh a pawimawh a ni a ti a, NLUP hnuaia sem tur chu sawi loh, inpuichhuah tur ran nei pawh kan awm mang tawh lova, chuvang chuan ran vulh tur leinan state pawnah NLUP pawisa tam tak a luang chhuak a ni a ti. Bawngpui vulh thlangtu, Mizoram hmun hrang hranga mite chu harsatna an tawk a nih chuan Veterinary lama doctor thiamte berawn thuai tura chahin, "an harsatnaah englai pawha pui tur che u in Department chu an inpeih reng a ni" a ti bawk. AH &Vety Department hnuaiah hian 2nd phase-ah chhungkaw 380-in bawng vulh an thlang a, bawngpui 2 zelin, bawng 760 sem tur a ni. Bawngte hi Shillong leh Guwahati atanga lakluh an ni a; Saiha, Lawngtlai leh Lunglei district-ah chuan sem zawh tawh a ni a, nimin Serchhip district tan pui 31 pek chhuah a ni a, a vaiin bawngpui 130 chu NLUP 2nd Phase hnuaiah sem a ni tawh a ni. Karleh lamah khian bawngpui engemaw zat lo thleng leh tura beisei a ni a, Kolasib district-ah bawngpui 69 sem a ni ang tih sorkar thuchhuah chuan a sawi a ni. Bawng te hi Mizoram-a phurh luh an nih hmain Meghalaya sawrkar hnuaia Vety. Doctor-ten an hriselna an enfiah hmasa vek a, certificate an siamsak vek hnuah Mizoram AH&Vety. staff te vilna hnuaiah Mizoram rawn thlen an ni a, Vairengte-ah hahchawlh tirin, a hrisel tha te chauh pek chhuah an ni thin a ni. Vety Minister Pu C. Ngunlianchunga hian Thingdawl-a Vety Farm leh Kolasib-a bawnghnute sawngbawlna hmunte a tlawh bawk a. Department hmalakna hrang hrangte chu chhenfakawm zawka kalpui a tul thu sawiin, "Hmun hrang hrangah department-in ram zau tak tak leh hmunhma tha tak tak a nei a, ranvulhna lamah department chu enchhinna ti tur an ni tawh lova, a thar chhuah lam an hawi tawh tur a ni a ti. Nimin vek khan Serchhip District a AH&Vety. Department hnuaia NLUP 2nd Phase Bawnglian vulh thlangtute hnenah an dawn tur bawng 2 pek fel a ni a, chhungkaw 16 hnenah sem a ni. Serchhip District ah hian NLUP 2nd Phase ah Bawnglian vulh thlangtu chhungkaw 31 an awm a, tun thla tir khan an zinga chhungkaw 15 te vulh tur chu Shillong atanga phurh thlen a lo ni tawh a ni. <><><> DISASTER TRAINING CLOSED:

5th Battalion IR, Sakawrtuichhun hmuna chhanchhuah hna leh hliam tuar sawngbawl zir tura thlanchhuah YMA member 53 te chuan tha takin training an zova. Traning chhuak te puala nimina inkhawm buatsaih chu Sports & Youth Services Minister Pu Zodintluanga leh Disaster Management & Rehabilitation Dept Minister Pu C. Ngunlianchunga ten an hmanpui a ni.

YMA member training te hi Mizoram hmun hrang hrang, Accident thlen tam deuhna bik hmun ni a ngaih lai chhehvel a YMA member tlawmngaite CYMA in a thlan chhuah te an ni a. Anni hian 1st Battalion NDRF, Guwahati atanga lokal mithiam te hnen atangin kar hnih chhung first responder tana disaster response training an dawng a ni. <><><> WORLD MENTAL HEALTH DAY: Khawvel hmun dang rualin nimin khan Mizoramah World Mental Health Day hman a ni a, Volunteers for Community Mental Health (VOLCOMH) bultuma Vanapa Hall-a inkhawm buatsaih chu Disaster Management & Rehabilitation Minister Pu C. Ngunlianchunga’n a hmanpui a ni.

Pu C. Ngunlianchunga chuan rilru hrisel tur chuan taksa a hrisel a pawimawh a, taksa insawizawi uar a, zuk leh hmuam insum a, ei leh in tha taksa in a mamawh ang chi ei zir a tul a ni a ti a, Rilru hrisel tur chuan hlimna a pawimawh thusawiin mite tana malsawmna ni a, mite tan inpek a, midangte tanpui hian rilru a ti hlim a, chu chuan rilru hrisel tha a siam a ni a ti bawk. Kum 1992 atang khan World Federation of Mental Health (WFMH) leh World Health Organisation (WHO) chuan October ni 10 hi World Mental Health Day atan thupui hrang hrang neiin a hmang thin a. Kumina thupui chu 'Living with Schizophrenia' a ni a, he thupuiin a tum ber chu rilru lam natna chu zaha lak tur a ni lova. Natna tihdam theih pakhat anga pawm zawk tur a ni tih a ni. Rilru lama harsatna neite chu hmuhsit leh nuihzat mai tur an ni lova, mithiam bik chauhte enkawl turah emaw, a enkawlna hmun chauha enkawl turah emaw dah mai tur a ni lova; mimal, chhungkua, khawtlang leh kohhrante pawhin tih ve theihkan nei a, mawhphurhna lian tak an nei tih inzirtir a tul an ti a ni. <><><> NATIONAL WILDLIFE WEEK CLOSED: Nungchate humhalh pawimawhzia inhrilhhriat tharna hapta National Wildlife Week chu nimin khan Environment & Forests Minister Pu Lalrinmawia Ralte chuan Assembly Annexe Conference Hall-ah a khar a. Thu sawiin Pu Lalrinmawia Ralte chuan naupang zawk leh zirlaite zingah nungcha humhalh duhna thinlung nghet takin a intuh tan mek nia a hriat thu a sawi. Nungcha dangten thih hlauhawma an awm chuan mihringte an bel fo thin a, chuvangin anmahni lainatna leh an dam khawchhuahna tur ngaihtuah hi mi tinte mawhphurhna a ni, a ti a. Sa kah hnem avanga ram lama thangchhuahte ngaihsanna rilru chuan tun thlengin Mizo zinga rual u zawkte thinlungah bu a la khuar mahse, hetiang that lohzia hrechiangtu zirlai ten mahni inchhungkhur theuhah an nu leh pate, an pi leh pute an zirtir a ngai a ni, a ti.

National Wildlife Week vawi 60-na pual hian Poster leh Essay inziaksiak te, Debate leh thlalaka intihsiakna te buatsaih a ni a. Nature & Wildlife tih thupui hmanga High School leh Higher Secondary School te inelna Poster Competition ah hian Synod HSS a Class XI zirlai Laltluangpuia pakhatna a ni a, Call of the Wild tih thupui hmanga Essay inziak siakah Mizo section-ah Synod HSS Class XII zirlai Lalhruaitluangi pakhatna niin English Section-ah St Pauls HSS Class IX zirlai C.Vanmalsawmkimi chu pakhatna a ni. Open Photo Exhibition-ah Nature’s Magic tih thupui hmanga inel niin Marawna Sailo, Chanmari thlalak phochhuah chu pakhatna a ni a. Govt Aizawl College leh E&F Dept., Wildlife Wing tangkawp buatsaih Debate competition-ah C.Lalhlimawma, 5th Semester, B.A. chu pakhatna a ni. <><><> PM TO LAUNCH SAANSAD ADARSH GRAM YOJANA TODAY

Prime Minister Narendra Modi-a’n vawiin, Lok Nayak Jayaprakash Narayan-a piancham-ah hian sorkar laipui hmalak nana scheme duan thar - Saansad Adarsh Gram Yojana, SAGY, a hawng dawn.

He ruahmanna hi ram chhunga mi zawng zawng nun phung tihhmasawnna tur a ni a, a tirah chuan gram panchayat thlan bikah kalpui \an phawt a ni ang a, MP-te enpuinain gram panchayat-in hma a la ang a, phai ramah chuan thingtlang khua mipui sang 3 a\anga sang 5 inkar chenna khuaah kalpui a ni ang a, tlangram leh tribal chennaah chuan mipui sang 1 a\anga sang 3 chenna khuaah kalpui theih a ni ang. <><><> NOBEL PEACE PRIZE

Khawvela chawimawina ngaih hlutawm ber, Nobel Peace Prize dawng turin India mi, naupangte dikna chanvo humhalh tura thawktu, Kailash Satyarthi-a leh Pakistan mi, naupang-ten zirna an dawn theih nana hma latu, Malala Yousafzai-i te thlan an ni.

Nobel Commt. chuan Kailash Satyarthi-a leh Malala Yousafzai-i te hi awpbehna hnuaia awm, naupang leh \halaite chhanchhuak tur leh naupang-ten lehkha an zir theih nana an hmalak dan chu a chhuanawm em avangin kumin Nobel Peace Prize dawng tur hian thlan an ni tih an puang a. Pu Satyarthi-a chuan Mahatma Gandhi-a hnung zuiin sumdawn nana hman naupangte chhanchhuak turin tharum tel lo nawrhna engemawzat a huaihawt tawh tih Commt. chuan a sawi a, a hmalakna avang hian naupang chhawr nawmnah Sing 8 chuangin zalenna an hmu tawh a ni, an ti.

Kum 60-a upa, Kailash Satyarthi-a hi naupangte dikna humhalhtu pawl, Bachpan Bachao Andolan din chhuaktu niin hnathawk atana naupang chhawr luihte dotu leh dan hnuaia naupang-ten an dikna chanvo an dawn theih nana hmalatu a ni. He chawimawina dawng tura thlan ve bawk, Pakistan mi, Malala Yousafzai-i hi kum 17 mi niin Nobel Prize dawng zinga naupang ber a ni a, naupang, a bikin hmeichhia-ten zirna an dawn theih ve theihna tura theihtawpa hmalatu niin, Taliban-ten hmeichhiate sikul kal an khapna, Swat Valley-ah beihpui a thlak nasa zual a, hemi avang hian kum 2012 khan Taliban mifirfiak-ten a lu-ah silaiin an lo kap tawh a ni. <><><>

Recommended publications