Qershor 2015 ÇMIMI: 20 LEKË

QershorORGANIZATA 2015; E Nr. BASHKUAR 6(318) E VETERANËVE TË LUFTËS ANTIFASHISTE NACIONALÇLIRIMTARE TË POPULLIT SHQIPTAR (OBVL)FAQE 1

GAZETË PERIODIKE. NR. 6 (318) Qershor 2015 ÇMIMI: 20 LEKË

Kryeredaktor: Halil RAMA ; Zv/Kryeredaktor: Sakip Cami Email: [email protected] / website: WWW.VETERANIOBVL.ORG

INTERVISTA DITELINDJA URIMI

Ndryshe nga herët e tjera, gjeneral Parllaku, në 95 vjet nga ditëlindja e birit të shquar të një Nënkryetari i OBVL-së gëzon respekt dhe këtë intervistë, si intelektual, flet dhe për familjeje me emër të Skraparit reputacion të padiskutueshëm në rrethet situatën aktuale në Shqipëri shoqërore e qarqet intelektuale të vendit Rrahman Skënder Malindi, Gëzuar Parllaku: Lufta intelektuali që diti të 85- vjetorin e Nacionalçlirimtare përballojë me vendo- ditëlindjes, është e shenjtë FAQE 8 - 9 smëri sfidat e jetës FAQE 5 Myfit Guxholli! FAQE 6 NATO, garanci OBVL, thirrje partive politike, institucioneve qeveritare dhe kandidatëve konkurues për siguri dhe Zgjedhjet, partitë politike, institucionet dhe stabilitet kandidatët të tregojnë maturi dhe dinjitet Nga Halil RAMA APELI ëtë fillim qershori mbush en 16 vjet prej përfundim BUJAR NISHANI: Mos lejoni it të fushatës së bombardi meve të NATO-s kundër që dita e zgjedhjeve të bëhet Serbisë,K në mbrojtje të Kosovës. ditë pazari votash! Përfshirja e Aleancës Veri-Atlan- tike në luftën e Kosovës ka mundë- FAQE 2 suar, pas fushatës 78-ditëshe, DEKLARATA dëbimin e forcave serbe nga Kosova, kthimin e gati një milion refugjatëve OBVL dënon veprimet barbare shqiptarë dhe instalimin e një administrate ndërkombëtare, e cila ka të qeverisë maqedonase në administruar vendin deri në shpall- Kumanovë jen e Pavarësisë së Kosovës, më 17 shkurt 2008. FAQE 2 Përgjatë këtyre 78 ditëve të sulmeve ajrore qindra mijëra refugjatë TITULLI shqiptarë përjetuan dramën e eksodit në Maqedoni, Shqipëri e Mal ISUF ADEM IMERAJ, të Zi. Në kushte të rënda jetese "Qytetar Nderi" i Bytyçit nëpër kampe tashmë të shfaqura si imazhe të cilat ishin në kundërsh- FAQE 6 tim me çdo normë ndërkombëtare FAQE 3 të të drejtave të njeriut, refugjatët ax PERSONAZH kosovarë të vetmen shpresë e kish- Realizimi i zgjedhjeve vendore të standardeve europiane që të japin shpresë për in tashmë tek aeroplanët ushtar- Në kuadrin e 80-vjetorit të lindjes akë të NATO-s të cilët po vazhdo- realizimin e projekteve zhvillimore të bashkive do të jetë një hap i sigurtë për af- (21 maj 1935-2015) nin sulmet. rimin e Shqipërisë drejt Bashkimit Europian, që aq shumë e aspiron populli ynë Gjithçka përfundoi në fillim të qershorit, 1999 kur Millosheviçi nënsh- Shoqata e Veteranëve të LANÇ të Kosovës dhe OBVL të popullit shqiptar do të Prof. dr. Mark Tirta, kruan kapitullimin e tij. Pranon Mar- organizojnë disa veprimtari përkujtimore rëveshjen e Kumanovës për t'u hapur akademik, etnograf i rruga e miratimit të rezolutës 1244 shquar i kulturës sonë të Këshillit të sigurimit të Kombeve 2016, viti i 100-vjetorit të lindjes të Fadil Hoxhës të Bashkuara. E në këtë muaj, forcat Kryesitë e dy shoqatave ranë dakord që periudhën maj 2015 - maj 2016 ta shpallin viti i kombëtare tokësore të NATO-s hyjnë në Kosovë personalitetit të shquar Fadil Hoxha. Në këtë kuadër do të organizohen simpoziume e për të filluar ndërtimin e paqes sesione jubilare në Prishtinë, Tiranë e Gjakovë dhe do të insistohet në ngritjen dhe Nga Xhemal Meçi* 16 vjet pas përfundimit të fush- përurimin në Gjakovë të përmendores të Fadil Hoxhës FAQE 4 FAQE 14 atës së bombardimeve të NATO-s mbi objektivat serbe në Kosovë, kancelar- PROMOVIMI PROFIL itë perëndimore vlerësojnë progres- in që Kosova dhe i gjithë rajoni kanë Refleksione pas promovimit të librit "Absurdi Imazhi i një ushtaraku të shkëlqyer, larg bërë drejt paqes dhe stabilitetit, duke Mbretëror" - këndvështrime për krijimtarinë e Shefki kompromiseve, si patriot që deshi më shumë atdheun garantuar mbështetjen e NATO-së Karadakut se karrieren ndaj FSK-së. Në konferenca e takime ndërkombëtare ata shprehen për për- Kritika letrare parimin e Kosovës që nga shpallja e MUSTAFA ARANITI, ndër pavarësisë në konsolidimin institu- cional dhe ndërtimin e vizionit të fragmentare dhe sektare, ushtarakët më të lartë të shtetit përbashkët për një shtet të ndërtu- ar mbi parimin qytetar dhe të inte- gruar në Bashkimin Evropian dhe në si edhe politika?! shqiptar që nga krijimi i tij NATO. Nga Halil RAMA FAQE 16 FAQE 10 (Vijon në faqen15) FAQE 2 Qershor 2015; Nr. 6(318) REAGIMI Pa u zbatuar Marrëveshja e Ohrit dhe pa ju dhënë shqiptarëve të drejtat që ju takojnë nuk mund të ketë paqe e stabilitet në Maqedoni OBVL dënon veprimet barbare të qeverisë maqedonase në Kumanovë Liderët e partive politike shqiptare në Maqedoni nuk duhet të kënaqen vetëm pse në këtë shtet u valvitka flamuri ynë kombëtar dhe se në shkolla e universitete mësohet edhe në gjuhën shqipe. OBVL u u bën thirrje të anashkalojnë ndasitë partiake të momentit dhe të bashkohen në qëllimin e vetëm: zbatimin pikë për pikë të Marrëveshjes së Ohrit, për të garantuar të drejtat e liritë e popullit të tyre.

Ndërhyrja e forcave policore ndodhur edhe atëhere kur sh- afro 20 shekuj pas sundimit të tij. ngushta partiake e për të zënë dhe të ushtrisë maqedonase, me qiptarë. Autoritetet e shtetit fqinj qiptarët i fituan të drejtat e tyre Por siç duket udhëheqësit maqe- disa karrike në parlament e në forcën e armëve në Lagjen e Tri- kërkojnë të justifikojnë veprimet legjitime me luftë dhe me ndërm- donë po kopjojnë serbët, të cilët qeverinë maqedonase. Ne mave, e banuar nga shqiptarë në barbare në Kumanovë me akuza jetësimin e ndërkombëtarëve i meqë kanë ngritur kisha e manas- kërkojmë që ata të luftojnë për atë Kumanovë, ishte veprim barbar i fallso ndaj shqiptarëve, që sipas detyruan maqedonasit të ulen dhe tire në tokën e Dardanisë Ilire e që është thelbësore, për liritë e shtetit kundër qytetarëve të vetë. tyre duan të destabilizojnë Maqe- të nënshkruajnë Marrëveshjen e quajnë atë "djep i Serbisë". të drejtat nacionale të sh- Deri tani, për këtë akt barbar doninë. Ohrit që sanksionon të drejta të Udhëheqësit maqedonas du- qiptarëve, për të cilat u derdh nuk është bërë asnjë sqarim nga Duke analizuar ngjarjet dhe barabarta mes popujve e qyteta- het ta kuptojnë njëherë e përgjith- gjak, të drejta këto që u sank- qeveria: përse u organizua në situatën pas tyre, OBVL konklu- rëve të Maqedonisë. Por edhe pas monë se pa zbatuar Marrëveshjen sionuan në Marrëveshjen e Ohrit, fshehtësi kjo ndërhyrje brutale e don se destabizilimin e Maqedo- 17 vitesh, këto të drejta, në e Ohrit, pa ju dhënë shqiptarëve por që ka mbetur akoma ne letër. barbare? Kush e inicioi? Cili ish- nise e sjell qeveria Gruevski me pjesën më të madhe nuk janë të drejta e barazi të plotë si komb Liderët e partive politike shte qëllimi? veprimet e saj ekstremiste. zbatuar; shqiptarët mbeten të dis- shtetformues, nuk do të ketë paqe qiptare në Maqedoni nuk duhet Heshtja tregon se vetë qever- Nuk mund të bëhen përgjegjës kriminuar në atdheun e tyre. e stabilitet të shtetin e tyre. të kënaqen vetëm pse në këtë ia maqedonase fshihet pas këtij shqiptarët kur qeveria nuk ka be- Pa u zbatuar Marrëveshja e Ne veteranët e LANÇ, për shtet u valvitka flamuri ynë ko- akti të paprecedentë, meqëllim që sim tek populli i vet; kur organi- Ohrit dhe pa ju dhënë sh- brezin që përfaqësojmë dhe për mbëtar dhe se në shkolla e uni- të largojë vëmendjen e opinionit zon përgjime të paligjëshme të qiptarëve të drejtat që ju takojnë mbështetjen në këtë moshë që i versitete mësohet edhe në gju- publik vendas e atij ndërkombëtar kundërshtarëve të saj politikë e nuk mund të ketë paqe e stabi- kemi dhënë Ushtrisë Çlirimtare hën shqipe. nga kriza politike që ka mbërthy- madje dhe të autoriteteve ndërko- litet në Maqedoni. Kombëtare në Maqedoni për të Ne u bëjmë thirrje të anash- er vendin pas skandalit të përgji- mbëtare dhe kur bën raprezalje Nuk mbahet shteti e stabili- fituar të drejtat nacionale e liritë kalojnë ndasitë partiake të mo- meve. Qeveria maqedonase ësh- ndaj shqiptarëve dhe opozitës. teti i vendit, duke ngritur përmen- demokratike, siç gëzojnë sllavët mentit dhe të bashkohen në të përpjekur dhe përpiqet që t'ua Qeveritë maqedonase, të çdo dore e duke pretenduar ta konsi- maqedonas, kemi të drejtën t'u qëllimin e vetëm: zbatimin pikë faturojë shqiptarëve përgjegjësinë krahu politik janë përpjekur t'u derosh vehten pasardhës i Ale- tërheqim vemëndjen udhëheqësve për pikë të Marrëveshjes së Ohrit, e ndërhyrjeve nga jashtë, pasi të mohojnë shqiptarëve të drejtat e ksandrit të Madh, kur dihet se të partive politike shqiptare, të për të garantuar të drejtat e liritë vrarët e të arrestuarit janë sh- barabarta me sllavët. Kjo ka sllavët kanë ardhur në Ballkan mos luftojnë për interesa të e popullit të tyre. Murphy: Po s'e ndalëm në Ukrainë, do të ndeshemi me Rusinë në Ballkan Rasti i Kumanovës mund të SHBA nuk duhet ta lënë në harresë Ballkanin përsëritet edhe në Kosovë "Unë e kam ngritur me të madhe gjatë vitit të fundit shqetësimin për hapat prapa që kemi vërejtur në Maqedoni lidhur me respektimin e shtetit ligjor, të drejtat e njeriut, apo lirinë e shtypit.Incidentet e javëve të fundit janë shumë shqetësuese. Qeveria e Maqedonisë duhet të angazhohet plotësisht për të respektuar të drejtat e shtetasve të saj, për të riparuar dëmin që kanë shkaktuar të gjitha këto që kemi dëgjuar kohët e fundit për aktet e au- Ali Rexha, prokuror i gatitet që të ndodh edhe në Kos- htetet e Bashkuara tragjedia më e madhe që i ka toriteteve". Prokurorisë Speciale në Kosovë, ovë, por informacione më të de- nuk duhet ta lënë në ndodhur Rusisë gjatë 100 Senatori demokrat foli edhe paralajmëroi se një rast i ngjas- tajuara për vendin dhe kohën harresë Ballkanin, vjetëve të fundit ishte shpër- për nevojën që Shtetet e Bash- S hëm si në Kumanovë mund të nuk dha, por thjeshtë tregoi se paralajmëron senatori bërja e Bashkimit Sovjetik. kuara t'i kushtojnë vëmendje përsëritet edhe në Kosovë. institucionet e shtetit janë në dije- demokrat Chris Murphy, i cili Ai do të rikrijojë një version më të madhe rajonit të Ai i bëri këto komente në një ni për disa lëvizje të këtij lloji. " ka ndjekur me vëmendje zh- të ish-Bashkimit Sovjetik apo Ballkanit.Ai thotë se shumë intervistë të shkurtër të dhënë Unë po merrem me një rast më villimet në fundit në të perandorisë ruse. Sot nga tensionet që ushqyen kon- për Radio Televizionin e Kos- herët se që ka ndodhur në Ku- Maqedoni.Ai u bën thirrje au- Vladimir Putin është përqen- fliktet e dekadave të fundit në ovës. manovë, me një rast shumë të toriteteve të Shkupit të përm- druar tek Ukraina, por ai Ballkan ende nuk janë shuar. Rexha sqaroi se i ka ardhur rëndë që pritet me ndodh në Ko- bushin detyrimet ndaj qyteta- mund të vazhdojë edhe më tej, "Shtetet e Bashkuara duhet një kërkesë me shkrim nga ana sovë. Mirëpo jemi në vazhdën e rëve të tyre.Këto komente sen- në vende si Moldavia, Gje- të tregohen aktivë dhe të pran- e familjarëve të vrarëve në Ku- hetimeve dhe nxjerrjes së atori Murphy i bëri gjatë një orgjia, apo edhe në Baltik dhe ishëm në zhvillimet në manovë, për përsëritjen e obduk- provave materiale lidhur me ato. intervistë për shërbimin gje- në Ballkan, nëse nuk e Ballkan.Ne e konsiderojmë si sionit, pasi që familjarët e të Ne si shtet ligjor do ta pengojmë orgjian të Zërit të Amerikës, paguan për ato që po bën sot". të mirëqenë se Ballkani ësh- vrarëve nuk i besojnë objektivi- atë vepër penale, mirëpo jemi mbi qëndrimin e Rusisë ndaj Murphy i ndjek me vëmend- të një rajon në paqe sot. tetit të institucioneve të duke përcjell se kush është i vendeve fqinje të ish Bash- je edhe zhvillimet në Tensionet që u shpalosën Maqedoni."Sot më kanë ardhur përfshirë në atë rast edhe çka kimit Sovjetik. Ballkan.Ai zhvilloi në tetor një në luftërat rajonale mbi dhjetë nëntë kërkesa të familjarëve, të po duan konkretisht me bo", Senatori demokrat nga sh- turne pune në Kosovë, Sh- vjet më parë vazhdojnë të zie- nëntë personave që kanë pësuar theksoi Rexha. Si dhe ai nuk teti Konektikat thekson se qipëri, Serbi dhe Maqedoni për jnë, prandaj Shtetet e Bash- me jetë në rastin e Kumanovës bëri lidhjen e këtij rasti që pritet Shtetet e Bashkuara dhe në të diskutuar nevojën për kuara duhet të luajnë një rol me 9 dhe 10 maj të këtij viti. Të të ndodh në Kosovë, me rastin e përgjithësi bashkësia ndërko- forcimin e marrëdhënieve më aktiv në atë rajon se ç'po gjithë këta persona kanë dhënë Kumanovës, lidhje direkt, por mbëtare duhet t'i përgjigjen ekonomike dhe politike të Sh- luajnë aktualisht. kërkesë me shkrim te unë, që me sipas tij, personat e përfshirë në me vendosmëri agresionit rus. teteve të Bashkuara me Ball- Për këtë arsye shkova në i dhënë urdhëresë departa- Kumanovë, janë të njëjtit që po "Nëse nuk dërgojmë një kanin. Ballkan në vjeshtë të vitit të mentit të mjekësisë me i bërë ob- përgatisin një skenar të tillë mesazh të qartë në lidhje me Në intervistë ai ndalet tek kaluar dhe shpresoj se kolegët duksion edhe njëherë, për arsye edhe në Kosovë. "Ky rast nuk lid- veprimet në Ukrainë se Rusia zhvillimet e fundit në Maqedo- e mi do të bëjnë të njëjtën gjë". se ata dyshojnë në objektivite- het me rastin e Kumanovës, por do të paguajë një çmim të ni dhe u bën thirrje au- Senatori Chris Murphy ësh- tin e institucionit përkatës në personat që janë të përfshirë në rëndë për agresionin e saj, kjo toriteteve të Shkupit të përm- të anëtari më i lartë demokrat Maqedoni.", theksoi Rexha. Ai Kumanovë lidhen edhe me këtë prirje nuk do të ndalë. bushin detyrimet e një qever- i Nënkomisionit të Senatit për paralajmëroi se një rast i ngjas- rastin që është duke u zhvilluar Vladimir Putin e ka bërë ie demokratike ndaj qyteta- Lindjen e Afërme dhe Antiter- hëm si në Kumanovë, por për- në Kosovë",tha Rexha. shumë të qartë: ai mendon se rëve. rorizmin. Qershor 2015; Nr. 6(318) FAQE 3 AKTUALITET Deklaratë e Presidentit Nishani për zgjedhjet vendore të 21 qershorit 2015 "Të dashur bashkëqytetarë!

Ka nisur tashmë fushata zgjedhore për të votuar drej- Mos lejoni që dita e zgjedhjeve tuesit vendorë. Votimi përbën një akt sublim, nga aktet më të rëndësishme njerëzore të shprehjes së vullnetit të lirë në një vend demokratik, kur qytetarët shprehin preferencat të bëhet ditë pazari votash! për ata prej të cilëve do të qeverisen në katër vitet e ren. Fenomeni i shëmtuar dhe ardhshme me bindje dhe i padenjë i shitblerjes së votës shpresë se të zgjedhurit prej ka ndodhur në disa nga zgjedh- tyre do mbajnë premtimet dhe jet e kaluara. do ta bëjnë punën siç duhet. Është e mundur të ankohe- Ju ftoj me këtë rast, që ni për atë që keni zgjedhur këtij momenti sa të rëndë- normalisht, por që nuk e ka sishëm aq edhe delikat, t'i përligjur atë besim të dhënë. japim rëndësinë që meriton! Por të korrektoni sadopak Vota është mjeti më i efekt- dikë, të cilit votën ia keni shi- shëm, instrumenti më i fu- tur, është e pamundur. qishëm në dorën e qytetarëve Vota nuk merret në këm- për ndreqjen e gabimeve, bim të asnjë favori. Vota vetëm shërimin e plagëve, sigurimin meritohet. Denoncojini për- e paqes sociale si dhe përmirë- pjekjet për blerjen e votës! Mos simin e gjithçkaje tjetër që ka u bëni viktima të kësaj duku- të bëjë me të tashmen dhe të rie katastrofike, të këtij gabi- ardhmen e individit dhe të mi fatal, pasojat shkatër- vendit në përgjithësi. rimtare të të cilit vuhen gjatë. Vota, votimi, u kujton Mbarësia e zgjedhjeve për- njerëzve se nuk janë shumë cakton gjithçka që ka të bëjë të ndryshëm, nuk janë shumë me fatet tuaja në marrëdhënie larg nga njëri-tjetri, se fatet e me shtetin. Mos lejoni, mos individëve janë të ndërlidhu- rrezikoni, që dita e zgjedhjeve ra, se me vullnet pozitiv të për- të bëhet ditë pazari votash! Le bashkët mund të ndreqen të jetë dita e votimit siç i ka shumë gjëra, mund të hije një vendi ku demokracia përmirësohet jeta, përditsh- funksionon: një ditë feste. mëria, si dhe mund të gjallëro- Zgjidhni kandidatë me vizion, het dhe shtohet shpresa. bindje, vendosmëri, energji, Duke votuar në mënyrë të të individit në marrëdhënie votuarit. Nëse lirinë e votës e pse jo, edhe vuan, më tepër për pasion, frymëzim, kandidatë gabuar, ose duke mos votuar, me bashkësinë. Një nga këto përdorni si duhet, mund të je- ju se për veten. që e kanë dëshmuar se votën jemi të pambrojtur, të pasigurt të drejta themelore është e toni të qetë në intervalin mes Mos e shisni votën! Vota tuaj e meritojnë. e të paorientuar. Vetëm duke drejta e votës. E drejta e votës dy votimeve. Nëse e përdorni nuk ka çmim. Shitja e votës U uroj një fushatë të mbarë i dhënë rëndësinë e duhur që e arritëm me aq mund e keq, shpërdorimin e asaj lirie është turpi dhe tmerri më i dhe korrekte të gjithë kandi- votës mund t'i merrni në dorë sakrifica është një Liri e do ta vuani me pasoja, madje papërfytyrueshëm që na njol- datëve në garë dhe stafeve të fatet tuaja. paçmuar. Lirinë e votës nuk edhe dramatike. Respektojeni los të gjithëve njëlloj. Kandidati tyre zgjedhore! Demokraci do të thotë të mjafton vetëm ta keni. Duhet dhe votojeni kandidatin që t'ju që jua blen votën, nuk ju res- kesh dhe të respektosh një edhe të dini ta përdorni. respektojë ju dhe veten e tij, pekton, vetëm ju gënjen, Ju faleminderit për vëmend- numër të drejtash themelore Përdoreni mirë Lirinë e të që brengoset, që sakrifikon, vetëm ju përbuz, vetëm ju ur- jen tuaj!" OBVL, thirrje partive politike, institucioneve qeveritare dhe kandidatëve konkurues Zgjedhjet, partitë politike, institucionet dhe kandidatët të tregojnë maturi dhe dinjitet Realizimi i zgjedhjeve vendore të standardeve europiane që të japin shpresë për realizimin e projekteve zhvillimore të bashkive do të jetë një hap i sigurtë për afrimin e Shqipërisë drejt Bashkimit Europian, që aq shumë e aspiron populli ynë

Organizata e Bashkuar e Vet- Veteranët, si dhe gjithë atave për anëtarësim në BE, in- eranëve të LANÇ u bën thirrje qytetarët shqiptarë, kërkojnë stitucionet ndërkombëtare dhe partive politike, institucioneve organizimin e një fushate elek- vëzhguesit e tyre kërkojnë që qeveritare dhe kandidatëve torale dinjitoze, të drejtë e të kandidatët të konkurojnë me konkurues për kryebashkiakë e barabartë, që të mos lejë hapë- programe e alternativa, duke këshilltarë vendorë, të tregojnë sira për sherre e kontestime, shpalosur vizionin e tyre për të maturi, qetësi e dinjitet në garën duke i dhënë fund gjuhës e vep- ardhmen e bashkive ku për zgjedhjet vendore të datës 21 rimeve konfliktuale. konkurojnë. Është koha që ata përgjithshme e ato vendore në dore të standardeve europiane qershor. Në stadin aktual kur Sh- t'i lënë mënjanë sharjet e his- mjaftë raste, duke mashtruar që të japin shpresë për realiz- qipëria kërkon çeljen e negoci- toritë e dështimeve të 20 viteve zgjedhësit. imin e projekteve zhvillimore të të shkuara. Është e rëndësishme që tani bashkive do të jetë një hap i sig- OBVL kërkon nga partitë poli- në fushatë të krijohet besimi e urtë për afrimin e Shqipërisë tike, institucionet qeveritare mirëkuptimi se do të ketë një drejt Bashkimit Europian., që aq dhe kandidatët konkurues për harmonizim e mirëkuptim mes shumë e aspiron populli ynë. kryebashkiakë e këshilltarë pushteteve qëndrore e vendore. OBVL shpreh jo vetëm vendorë të shikojnë përpara, Qeveria dhe institucionet tjera dëshirën por edhe shpresën e duke konkuruar me programe qëndrore duhet të jenë nidmues kërkesën legjitime, që në radhë zhvillimore që të konsistojnë në e kooperues me drejtuesit e të parë, qeveria të marrë masat luftën ndaj papunësisë, varfërisë zgjedhur në bashkitë e vendit. e duhura në funksion të realiz- e korrupsionit. Duhet krijuar klima e bash- imit të zgjedhjeve të lira e të drej- Qytetarët presin të parashtro- këpunimit për të mbajtur prem- ta, pa vjedhje e blerje votash, siç hen rrugëzgjidhjet për këto prob- timet e bëra, kur ato janë të ba- ka ndodhur në zgjedhjet e kalu- leme, të lidhura me çdo bashki zuara e reale, të zbatueshme për ara. Ne që u drejtojmë këtë thir- për specifikat që ka, nga partitë zhvillimin e ekonomisë, kul- rje jemi brezi që bëri luftën e e kandidatët që konkurojnë. turës e mirëqënies së popullit. çliruam vendin; ne që në luftë e Po ashtu është e domos- OBVL kërkon që bashkitë të mos bashkuam popullin e vendin doshme llogaridhënia për ato që shikohen sipas përkatësisë par- tonë me Aleancën Antifashiste janë premtuar e premtohen për tiake të kryebashkiakëve të të botës shpresojmë te ju brezi i të ardhmen; të mos bëhën prem- ardhshëm, disa të nënës e disa dytë e i tretë të na realizoni ën- time të parealizueshme, siç të njerkës. drrën për ta parë Shqipërinë në janë bërë në zgjedhjet e Realizimi i zgjedhjeve ven- Europë. FAQE 4 Qershor 2015; Nr. 6(318) PËRURIMI Performoi kori i filarmonisë së Kosovës dhe ansambli "Çipini" i Vlorës, i cili këndoi këngë patriotike labe Prishtinë, përurohet shtatorja e Ismail Qemalit Në Prishtinë u përurua më, mail Qemalit: Shqiptarët të 23 Maj 2015 shtatorja e bashkuar në Europën e bash- Ismail Qemalit, e cila u kuar. zbulua nga kryeministri i Nuk kemi ndërmend të sh- Shqipërisë Edi Rama dhe kelim fjalën që u kemi dhënë kryetari i komunës së Prish- SHBA dhe BE për bashkim, tinës, Shpend Ahmeti përveçse në BE. Edhe me fqin- jët e tjerë duam të bashkohemi nën çatinë e përbashkët të Eu- ë ceremoninë e ven ropës. Amaneti i Ismail Qemalit dosjes së shtatores ishte: shqiptarët të bashkuar Nsë Ismail Qemalit, në Europën e bashkuar. Dhe pranë godinës së re të qeverisë askush nuk mund t'i përpijë së Kosovës, të pranishëm në shqiptarët", tha Rama. këtë ngjarje ishin kryeministri i Shqipërisë, Edi Rama, depute- Kryetari i komunës së Prish- ti i PS-së, Pandeli Majko, Kry- tinës, Ahmeti, tha se "sot për- etarja e Komisionit të Jashtëm, funduam kapitullin e parë të Arta Dade, kryetari i komunës kësaj marrëveshje, ndersa deri së Prishtinës, Shpend Ahmeti, në fund të vitit do ta dërgojmë si dhe personalitete të ndry- shtatoren e Hasan Prishtinës shme nga fusha politike dhe në Vlorë". kulturore e vendit. Në nëntor të vitit 2014, në Gjatë kësaj ceremonie, per- një takim të kryetarit të Komu- formoi kori i filarmonisë së Ko- nës së Prishtinës, Shpend Ah- sovës dhe ansambli "Çipini" i meti, me delegacionin e intele- Vlorës, i cili këndoi këngë pa- ktualeve nga qyteti i Vlorës, u triotike labe. percaktuan hollësitë e idesë Duke iu drejtuar të pranish- dhe projektit të vendosjes së mëve, kryeministri Edi Rama shtatoreve të Ismail Qemalit në tha se është shumë i nderuar prindër kosovarë që në nderim përkujtuar me këtë rast edhe dhe sovranitetit të shqiptarëve. Prishtinë dhe atë të Hasan në ceremoninë e zbulimit të të Ismail Qemalit vajzave të kontributin e Isa Boletinit. Rama ka theksuar edhe një Prishtinës në Vlorë. Vendosja e shtatores së Ismail Qemali. veta kosovare ua vunë emrin Në fjalën e tij me këtë rast, herë se bashkimi i Shqipërisë shtatores simbolizon rolin e Is- "Sa herë që një shtatore e Vlorë. Rama e ka cilësuar vendosjen dhe Kosovës nuk ka të bëjë me mail Qemalit në pavarësinë e Plakut të Madh lartësohet para Ai në vazhdim foli për figurën e shtatores së 'atit të kombit' ndryshim kufijsh, por ai do të shqiptarëve, si dhe në zhvil- nesh, është pavarësia dhe sov- e Plakut të Pavarësisë dhe për shqiptar në Prishtinë si një mi- bëhet i mundur vetëm nën çat- limin e kombit shqiptar. Shta- raniteti i shqiptarëve që rishpal- historinë e flamurit që u shpal- sion që duhej përmbushur dhe inë e përbashkët të Europës për torja e Ismail Qemalit është ve- let", tha ai duke falënderuar os në Vlorë në vitin 1912 duke si një rishpallje të pavarësisë të përmbushur amanetin e Is- për e skulptorit Luan Mulliqi. Shoqata e Veteranëve të LANÇ të Kosovës dhe OBVL të popullit shqiptar do të organizojnë disa veprimtari përkujtimore

2016, viti i 100-vjetorit të lindjes të Fadil Hoxhës Jeta

grekë",-u shpreh gjeneral Parllaku. FADIL HOXHA Ai vlerësoi faktin se Fadil Hoxha Fadil Hoxha ka lindur më 15 me shokë kanë edhe meritën e maj1916, në Gjakovë. Ai njohet si madhe që, brenda Federatës të ish Jugosllavisë, luftuan që Kosova të aktivist dhe luftëtar në Luftën e bëhej pjesë kushtetuese e Feder- Dytë Botërore, si gjeneral major në atës. "Është e rëndësishme që, LANÇ. megjithëse nuk u njoh si repub- Si i ri shkoi në Shqipëri për t´u likë, Kosovës ju caktuan kufijtë shkolluar. Gjatë Luftës së Dytë me të cilat sot njihet ndërkombë- Botërore u inkuadrua në Lidhjen tarisht, u krijuan institucionet Komuniste. Në vitin 1941 kthehet legjislative e administrative të saj, në Kosovë si mësues, për t'u bërë u ngrit në shkallë të lartë arsimi më vonë një nga nismëtarët e Kryesitë e dy shoqatave ranë Kabashi, Xhevat Koshi, Shefqet e kultura kombëtare, u krijua in- Lëvizjes Nacional Çlirimtare. Pas dakord që periudhën maj 2015 Vokshi e Skënder Hoxha, si dhe teligjenca e re prej dhjetra mijëra kthimit në Kosovë i bashkohet rez- - maj 2016 ta shpallin viti i nga OBVL: nënkryetari Myfit Gux- vetash, u edukuan brezat e rinj istencës partizane kundër okupi- personalitetit të shquar Fadil holli dhe veprimtarët Sotir Budi- me një ndjenjë të lartë kombëtare, mit fashist italian dhe më 1943 Hoxha. Në këtë kuadër do të na, Dhimitër Ndrenika, Jorgji Ter- që u shpalos me tërë fuqinë e saj emërohet komandant i aradhes par- organizohen simpoziume e ca e Trifon Llupaj. në luftën çlirimtare të Kosovës",- tha kreu i OBVL-së. Ai sërish tizane "Emin Duraku", që atë kohë sesione jubilare në Prishtinë, Gjatë fjalës së tij, gjeneral Par- operonte në territorin e Kosovës. Tiranë e Gjakovë dhe do të llaku vlerësoi figurën e Fadil Hox- shprehu gëzimin dhe kënaqësinë het nga ana e komunistëve dhe insistohet në ngritjen dhe hës si një nga udhëheqësit popu- e veçantë që ka ndjerë kur para Pas luftës kishte disa funk- funksionarëve shtetëror të Repub- përurimin në Gjakovë të llor, me kontribut të jashtëzakon- shumë vitesh takoi sërish Fadilin sione politike në nivel krahinor dhe likës Socialiste të Serbisë të cilët përmendores të Fadil Hoxhës shëm gjatë LANÇ dhe në mbrojtje dhe shokët e tjerë në Kosovën e federativ. Funksionet më të larta më vonë nxisin luftën ballkanike të çështjes sonë kombëtare. lirë. Ishte privilegj i madh për ne në nivelin federativ ishin anëtar i të viteve ´90-të. Nga mesi i viteve "Kur flet për meritat e Fadil që mundëm të përjetojmë të real- Kryesisë së Republikës Socialiste ´80-ta tërhiqet nga jeta politike dhe hoqata e veteranëve të Hoxhës, duhet të kesh parasysh izuara aspitatat e dëshirat tona të Federative Jugosllavisë dhe anëtar publike. LANÇ të Kosovës dhe momentin historik, kur ai shpalo- përbashkëta.",-tha gjeneral Parl- i Kryesisë së Lidhjes Komunisteve Perpos jetës së tij politike, ai SOBVL e popullit shqiptar si personalitetin e tij si laku. Jugosllavisë. Më 11 qershor 1945, u muar edhe me shkrime mënje- do të organizojnë disa veprimtari udhëheqës i luftës. Ishim nën Duke falenderuar drejtuesit e me formimin e Kuvendit të Kosovës herë pas luftës së II-të Botërore. përkujtimore në nderim të Fadil pushtimin fashist, prandaj duhej Shoqatës të Veteranëve të LANÇ emërohet kryetar i tij. Këtë funk- Botoi ditarin e tijë të njohur, të tit- Hoxhës, si një nga personalitetet vendosur që të luftohej fashizmi të Kosovës dhe familjarët e Fadil- sion e mbanë deri më 20 shkurt ulluar "Kur Pranvera vonohet" që it, për nismën për ta kujtuar me e shquara të luftës e pasluftës, në për t'u çliruar nga zaptuesi, apo 1953. Po në këtë funksion emëro- ishte një kryevepër në vitët 70-ta, Shqipëri, Kosovë dhe ish- të lejohej lidhja e Shqipërisë dhe të gjitha nderimet bashkëluftë- het edhe një herë më 11 korrik tarin e shokun e tij Fadil Hoxha, e disa vite më vonë edhe u persh- Jugosllavi. e Kosovës me boshtin fashist, ku 1967, dhe e mbanë përgjatë Për të kordinuar sa më mirë po e drejtonin qeveria kuislinge në kreu i OBVL shprehu edhe një herë tat për filmin artistik, po më ketë këto veprimtari, një përfaqësi e Shqipëri dhe Xhafer Deva me bindjen se, këto veprimtari përkuj- demostratave të njohura të vitit emër, nga regjisori kosovarë Shoqatës të Veteranëve të LANÇ shokë në Kosovë. Fatmirësisht timore, janë një obligim ndaj atij 1968-të, ndërsa një vit më vonë Ekrem Kryeziu. të Kosovës, e kryesuar nga krye- populli ynë në Shqipëri, në Kos- burri të shquar, jo vetëm të Kos- 1969, i liron funksionin Ilaz Fadil Hoxha vdiq më 23 tari, Zija Mulhaxha bashkëbisedoi ovë e kudo në trojet etnike zgjo- ovës, por të të gjithë kombit sh- Kurteshit.[1] prill2001 në Prishtinë, në moshën miqësisht me kreun e OBVL-së, dhi më të mirën. Ai u bashkua me qiptar. Pas Demonstratave ´81, atako- 85 vjeçare. Rrahman Parllaku, gjeneral-le- luftën me Aleancën e madhe an- "Detyra jonë është t'i kujtojmë jtënant (në pension), Hero i Popu- tifashiste të popujve të kryesuar gjithmonë figurat e shquara të ko- veteranëve të LANÇ të Kosovës, tinë, Tiranë e Gjakovë dhe do të llit dhe Nderi i Kombit. nga Anglia, Bashkimi Sovjetik e mbit, t'ua bëjmë të ditur brezave z.Mulhaxha, dhe në fund kryesitë insistohet në ngritjen dhe përu- Në takimin e ngrohtë e miqë- Shtetet e Bashkuara të Amerikës. të rinj jetën dhe veprën e tyre, se e dy shoqatave ranë dakord që pe- rimin në Gjakovë të përmendores sor që u mbajt në Tiranë, përveç, Kjo zgjedhje e drejtë bëri që të keshtu e mbajmë gjallë dhe e riudhën maj 2015 - maj 2016 ta të Fadil Hoxhës, si dhe për deko- kryetarëve Parllaku e Mulhaxha dështojnë planet për coptimin e ngremë më lart krenarinë tonë ko- shpallin viti i personalitetit të rimin e tij me dekoratat më të lar- asistuan edhe veprimtarët e e Sho- Shqipërise e spastrimin etnik të mbëtare",-përfundoi gjeneral Par- shquar Fadil Hoxha. Në këtë ta të Republikës së Shqipërisë e qatës të Veteranëve të LANÇ të Kosovës, që donin të realizonin me llaku. kuadër do të organizohen simpo- asaj të Kosovës. Kosovës: Drita Rexhepaj, Sadri çdo kusht armiqtë tanë sllavo - Në këtë linjë foli edhe kreu i ziume e sesione jubilare në Prish- Qershor 2015; Nr. 6(318) FAQE 5 DITELINDJA 95 vjet nga ditëlindja e birit të shquar të një familjeje me emër të Skraparit Skënder Malindi, intelektuali që diti të përballojë me vendosmëri sfidat e jetës "Skëndër Malindi njihet si Komandant i formacioneve të para partizane në rrethin e Skraparit e Qarkun e Beratit, student i shkëlqyer në Romë e në Akademinë Ushtar- ake "Frunze" në Moskë, ushtaraku i lartë që drejtoi luftimet ne provokacionet e kufijve të atdheut tonë në gusht 1949, kuadri i lartë i ushtrisë shqiptare që diti të përballojë me vendosmëri sfidat e jetës: në luftë e në punë ka demonstruar cilësitë e larta të karakterit të tij si trimërinë, vendosmërinë, përkushtimin dhe zotësinë për t'i çuar deri në fund të suksesit të plotë detyrat e ngarkuara.

Më 5 Qershor mbushen 95 vjet nga ditëlindja e z. Skënder Malindi, bir i shquar i një familjeje me emër të Skraparit. Shkollën fillore e kreu në Konviktin Krahinor të Verzhevës, mësimet e mesme i mori në gjimnazin e Tiranës që goditi kolonelin Skënder vetë ti që kishe derdhur gjak (1931-1937). Më pas shkoi për Malindi. Kjo goditje do t'i ndrys- me okë. studime në shkollën ushtar- honte rrjedhën e jetës, duke Ai duroi me stoicizëm bur- ake të Milanos-Itali. Kur po për- mos iu dhënë grada "gjeneral" gosjen e djalit, Ilirit; duroi in- gatitej për të dhënë provimet e që i takonte qysh kur ishte ko- ternimin nga pallatet e Bllokut të titullohej oficer, në vitin mandant divizioni në Korçë. në periferi të Tiranës, ku hafi- 1940 ai nuk pranon të marrë Me ndryshimin e sistemeve jet e kishin më të lehtë për ta pjesë në një ceremoni të ng- Skënderi përshëndeti këto pro- survejuar e për të trilluar his- ritjes së flamurit Italian, duke cese dhe mbështeti plotësisht tori të paqena, për ta provokuar deklaruar se ky nuk është fla- demokracinë. Është nismëtar dhe burgosur; duroi braktisjen muri i kombit tim. Ky qe sh- i formimit të OBVL. Qysh në totale të miqve dhe të shokëve; kaku që u përjashtua nga sh- fillim duke qenë nënkryetar i duroi si një spartan i lashtë kolla. saj ka dhënë një kontribut të gjithçka të keqe që të bënte ai Kur u kthye në Atdhe, fshati madh në organizimin, zbatimin regjim për të të ulur hundën i Skënderit ishte bërë arenë e e programit dhe statutit të saj, dhe për të gjunjëzuar. luftës mes italianëve e në edukimin patriotik të rin- E bëri këtë se kishte marr grekëve. Skënderi, duke patur nën e Çepanit. Çeta nën grupin e parë të komandantëve isë dhe popullit. Njëkohësisht forcë e zjarr nga lufta, se ai që urrejtje për okupatorin italian, drejtimine tij merr pjesë ak- të brigadave e divizioneve për ai ka dhënë një kontribut të dinte të bënte betejën e Tendës së bashku me moshatarë të tij tive në të gjitha veprimet luft- studime në Akademinë frunze, çmuar në lidhjen dhe bash- së Qypit, të Paraspuarit, të Ku- i godasin italianët, por ata hak- arake në qarkun e Beratit ish Bashkimi Sovjetik. Aty u këpunimin me organizatat e qarit dhe më pas të Vidohovës, merren ndaj fshatarëve duke kundër fashistëve italianë. Më dallua duke i mbaruar studimet veteranëve të LANÇ të Kosovës, dinte të bënte edhe tjetrën: të bombarduar fshatin. Me push- 20 shtator 1943 emërohet ko- me rezultate të shkëlqyera. Maqedonisë, Kroacisë etj. heshtëte e të priste me durim timin e fshatit, komandanti - mandant i batalionit "Rinia" Me kthimin në atdhe Skën- Ai gëzon respektin e meri- ditët e reja të demokracisë, pas një gjeneral grek, i informuar (Margarita Tutulani). Në krye deri emërohet në Drejtorinë tuar të ushtarakëve e të sho- të cilave ai shpalosi edhe një se Skënderi kish mbaruar stu- të këtij batalioni ka marrë Operative të Shtabit të qërisë. Është "Qytetar Nderi" i herë veten me të gjithë dimet ushtarake dhe kishte pjesë në të gjitha luftimet krye- Përgjithshëm dhe merr pjesë Skraparit. madhështinë e tij, duke u ndjenja patriotike, i thotë: "ti që sore të zhvilluara, si në në grupin operativ që drejtoi Skënderi nuk mund të ish- përmbajtur, duke vënë në veprove sot kundër italianëve, Tendën e Qypit, Qafën e luftimet kundër provokacion- te ndryshe, se nuk mund të ish- dukje vlerat e luftës dhe të nesër mund të veprosh kundër Kiçokut, Bubës, Qafë Shkozë, eve greke në gusht 1949. te ndryshe një djalosh i përzhi- gjakut të dëshmorëve, duke nesh!", pasi grekët si shovin- Paraspuar, luftime të ashpra tur nga tymi i barutit qysh dhënë një kontribut modest në istë, kishin qëllime pushtuese këto që përballuan Operacion- SKËNDERI KA SHËRBYER kërthi dhe i plagosur disa herë konferenca të ndryshme ndaj vendit tonë, që do t'i shpre- in armik të Dimrit 1943-1944. NË DETYRA TË LARTA NË në disa beteja partizane, si ko- ndërkombëtare në njohjen e hnin po të fitonin luftën. Pran- Në një luftim në Paraspuar të USHTRI mandant i çetës së Çepanit dhe sakrificave të popullit tonë ndaj daj e arrestojnë Skënderin dhe Beratit Skënderi plagoset më pas i batalionit të rinisë rrebesheve të shumtë his- e internojnë në ishullin Meti- rëndë. I mjekuar në spitalet Skënderi ka shërbyer në partizane "Margarita Tutulani", torike. lin (Lesho) në afërsi të Turqisë. partizane nuk gjeti shërim. Me detyra të larta në ushtri: ko- siç mund të ishte një oficer Skënderi i sotëm, 95-vjeçar, Me pushtimin gjerman të Gre- krijimin e Brigadës së 7-të Sul- mandant i Shkollës së Bash- napoleonian i shkollave perën- është po ai Skënder i dikur- qisë, gjithë robërit shqiptarë u muese, ashtu siç ishte i plago- kuar të Oficerëve, komandant dimore, si ajo e Torinos në Ita- shëm, që si Nususit mitologjik, liruan, bashkë me ta edhe sur caktohet komandant i brigade në Shkodër e koman- li, i kampeve të përqëndrimit këmishën mund t'ia heqësh Skënderi. Pasi kthehet në At- Batalionit të Parë të kësaj bri- dant divizioni në Korçë. Më fashist në Greqi, i betejave par- nga trupi vetëm me copa mishi. dhe, me fillimin e Lëvizjes an- gade, por në gjendjen që ishte pastaj zëvendësdrejtor i Për- tizane, që i ra rasti të tregonte Është pikërisht kjo vlerë e tij, tifashiste merr kontakt me nuk mund ta ndiqte e drejton- gatitjes Luftarake të ushtrisë. edhe një herë aftësitë e rralla që të vetmen herë në jetë e ka udhëheqësit e luftës si me te batalionin. Në shtoar 1944 Ai drejtoi edhe stërvitjen usht- në krijimin dhe drejtimin e bërë atë të lotojë, kur Komiteti Mestan Ujanikun, Gjin dërgohet për mjekim në Itali në arake para marshallit Zhukov. ushtrisë shqiptare në vitet e i Veteranëve të Luftës së Sk- Markun, Kahreman Yllin e të spitalet aleate. Aty u nënshtro- Ka shërbyer shef shtabi i dy para pas Luftës, që të ngjitej në raparit, një strukturë e tjerë, duke u aktivizuar në or- het dy operacioneve që i shpë- komandave më të mëdha të majat e saj dhe të bënte emër kundërt dhe oponente me atë ganizimin e luftës në rrethin e tuan krahun, por mbeti invalid ushtrisë, atë të forcave ushtar- të madh e të shquar, por një ku aderonte Skenderi, Organi- Skraparit. i Luftës. Plagosja ia ndërpreu ako-detare dhe të Mbrojtjes ditë, pa pritur e gjeti veten në zatën e Bashkuar të Veter- Në fillim të vitit 1943 ko- karierën ushtarake në Luftë, kundërajrore të shtetit. humnerat e një honi shekspir- anëve të Luftës, propozoi dhe i manda e Qarkut Berat e cak- por Skënderi me aftësitë e tija ….Ishte mbledhja famëkeqe ian, të zhveshur, të shkatërru- dha titullin "Qytetar Nderi" i ton komandant çete në komu- i arriti shokët. Ai u dërgua me e Dhjetorit 1974 e KQ të PPSH ar, të përndjekur, të përbaltur, Çorovodës, një shembull unikal por të paepur. që politika jonë nuk e ka bërë as edhe me një rast të vetëm. ...NJË SIPAR TJETËR I DRAMËS SË SKËNDER Me rastin e 95-vjetorit të MALINDIT ditëlindjes, OBVL i ka propo- zuar Presidentit të Republikës, Ishin vitet 1974-75 kur ush- z.Bujar Nishani, si dhe Minis- tria shqiptare u baltos dhe tres së Mbrojtjes, Znj.Mimi Kod- krerët e saj u pushkatuan, u heli, që z.Skënder Malindi të burgosën, u syrgjynosën apo dekorohet me dekoratën e edhe u injoruan në formën më lartë"Nderi i Kombit", si "Drej- të keqe, pa patur asnjë faj. tues i Shquar i Luftës Antifash- Këtu hapet një sipar tjetër i iste Nacionalçlirimtare dhe dramës së Skënder Malindit, Forcave të Armatosura, simbol fillon një kapitull tjetër i his- i qëndresës dhe pathyesh- torisë së jetës së tij, një his- mërisë ndaj diktaturës, vep- tori më e dhimbshme se ajo e rimtar i rrallë në mbështetje të para, së cilës i dihej armiku, demokracisë dhe shtetit ligjor por kësaj të dytës, absurdit, nuk dhe për vlera të larta patriotike i dihej armiku, se "armik" ishe e atdhetare" . FAQE 6 Qershor 2015; Nr. 6(318) DITELINDJA Nënkryetari i OBVL-së gëzon respekt dhe reputacion të padiskutueshëm në rrethet shoqërore e qarqet intelektuale të vendit GËZUAR 85-VJETORIN E DITËLINDJES, MYFIT GUXHOLLI!

"Ing.Myfit Guxholli (kolonel në pension) shquhet për 1954). Nga viti 1961 deri në karakterin e tij burrëror, potencialin intelektual dhe 1985 shërbeu në Shkollën e vlerat e larta morale. Në çdo moment të jetës së tij e ka Bashkuar të Oficerëve (sot karakterizuar thjeshtësia dhe korrektesa në mar- Akademia "Skënderbej") si rëdhënjet me shoqërinë, kolegët, eprorët e familjarët pedagog, shef cikli dhe shef i katedrës së topografisë, me gradë major. Gjatë kohës së Në mbyllje të javës së parë okupatorit, madje babai i tij u mësimdhënjes dhe drejtimit të qershorit, nënkryetari i burgos për aktivitet antifash- të katedrës në Shkollën e OBVL-së, Myfit Guxholli feston ist. Lartë të Bashkuar të Oficerëve 85-vjetorin e ditëlindjes. Në Luftën Antifashiste , Ing.Myfit Guxholli ka një ak- Ing.Myfit Guxholli (kolonel qysh në fillimet e saj u përfshi tivitet të pasur shkencor e ped- në pension) shquhet për kar- e gjithë familja Guxholli, ndër- agogjik. akterin e tij burrëror, poten- sa me armë në dorë luftuan tre Ing.Myfit Guxholli është cialin intelektual dhe vlerat e djemtë e kësaj familje. autor i dhjetra artikujve sh- larta morale. Në çdo moment Myfiti, megjithëse në kencorë, ndërkohë që ka për- të jetës së tij e ka karakteri- moshe fare i ri, që në shkurt gatitur Rregullore të ndryshme zuar thjeshtësia dhe korrekte- 1944 u rreshtua në radhët e dhe ka mbajtur referate e sa në marrëdhënjet me sho- ushtrisë partizane në Brigadën kumtesa cilësore në disa sim- qërinë, kolegët, eprorët e e IV-të Sulmuese, si kuadër i poziume e konferenca shken- familjarët. Si i tillë gëzon res- kësaj brigade. core. pekt dhe reputacion të padis- Mbas çlirimit të vendit nga Me ndryshimin e sistemit kutueshëm në rrethet sho- pushtuesi nazifashist, me komunist, Myfiti familjarisht qërore e qarqet intelektuale të hapjen e Shkollës "Skënder- dimet dhe në Fakultetin e In- Gjatë viteve 1952-1961 ka përfshihet në proceset vendit. bej" mbaron me rezultate të xhinierisë të Universitetit të marrë pjesë në organizimin, demokratike duke dhënë një Ka lindur në Pogradec më 7 mira dy vite mësimore të Tiranës, në mbarim të të projektimin dhe zbatimin në kontribut të shquar në fitoren qershor 1930. Shkollën fillore kësaj shkolle dhe më pas cilave u titullua "Inxhnier to- terren të të gjitha punimeve e demokracisë. Ai ka qenë një e kreu në vendlindje dhe më mbaroi Shkollën e Lartë të pograf". Ai ka kryer detyra të topogjeodezike për sigurimin nga organizatëorët e krijimit pas studjoi për dy vjet në Lice- Topografisë Ushtarake në Len- rëndësishme në Ushtri. Pasi u topografik të Ushtrisë në të të Organizatës të Bashkuar të un e Korçës. ingrad (ish Bashkimi Sovjek- gradua N/toger u emërua kry- gjithë teritorin e Shqipërisë. Veteranëve të Luftës (OBVL) Myfiti rrjedh nga një famil- tik". Pas diplomimit u emërua etopograf, më vonë shef seksio- Është bashkëautor, së bashku dhe për kontributin e tij është je e pasur atdhetare dhe patri- në Degën e Topografisë në ni dhe N/kryetar Dege të To- me specialistët e huaj në pro- zgjedhur zv/kryetar i kësaj or- otike. Gjatë okupimit nazi- Shtabin e Përgjithshëm të pografisë pranë Shtabit të jektimin e zbatimin në prak- ganizate ku vazhdon të punojë fashist të vendit familja e tij u Ushtrisë. Krahas detyrës së tij Përgjithshëm të Ushtrisë Sh- tikë në terren të triangula- me përkushtim për edukimin përfshi e tëra në luftën kundër funksionale ai vazhdoi stu- qiptare. cionit shtetëror (arshiva IGU/ patriotik të brezave. Nderohet oficeri i aviacionit që ka kryer detyra e funksione të rëndësishme ushtarake dhe në OBVL ISUF ADEM IMERAJ, "Qytetar Nderi" i Bytyçit në ish Bashkimin Sovjetik për avia- cionin me rezultate të shkëlqyera. Si oficer aviacioni, për më se 38 vjet ka kryer detyra e funksione të rëndë- sishme ushtarake, komnaduese e drejtuese në disa reprate e njësi të Ushtrisë, deri dhe në Ministrinë e Mbrojtjes. Njihet gjithashtu edhe si publicist i mirëfilltë, qoftë si drejtues i gazetës "Rojet e Ajrit", edhe për kontributin në gazetën "Veterani". Në vitin 1990 doli në pension dhe më pas përkrahu fuqimisht proceset demokratizuese të vendit. Më 1995 ai bëhet iniciues i krijimit dhe drejtimit të degës së OBVL në qytetin e Lezhës. Që nga viti 1997, kur vjen familjarisht në Tiranë, Isuf Imeraj angazhohet maksimalisht në OBVL, duke kryer me përkushtim qytetar detyrat e ngarkuara. Po ashti ai ka dhënë një kontribut të shquar edhe në Shoqatën atdhetare "Bytyçi". Isuf Adem Imeraj është autor i dy monografive dinjitoze "Bytyçi i fisni- ë mbyllje të mandatit 4- foli gjithashtu për publicistikën e Isuf shoqëror". kërisë tropojane" dhe "Vatra familjare vjeçar, këshilli i Komunës së Imerajt, duke veçuar librin "Bytyçi i fis- Isuf Adem Imeraj është pjesë e e Zeqir Muzli Imeraj". NBytyçit në rrethin e Tropojës nikërisëtropojane", një vlerë e shtuar qënësishme e jetës dhe veprimtarisë Për meritat në LANÇ dhe në Ush- i dha z.Isuf Adem Imeraj titullin në historiografinë shqiptare, ku përsh- aktive të OBVL-së, edhe si anëtar i trinë Shqiptare është dekoruar me disa "Qytetar Nderi". Në ceremoninë festive kruhen me objektivitet ngjarje e figu- Kryesisë së saj. Ai ka lindur në Pac të Urdhëra e Medalje të ndryshme. që kjo komunë organizoi më 17 Maj në ra patriotike të krahinës. Tropojës në vitin 1930 në një familje Këto merita u evidentuan edhe gjatë lokalin "Sylbica" të qytetit Bajram Cur- Për vlerat intelektuale dhe krijuese me tradita atdhetare. Familja e tij ka drekës që u shtrua për nder të tij, ku ri, merrnin pjesë drejtues të komunës, të këtij veterani shembullor, foli edhe qenë Bazë e LANÇ. Katër pjesëtarë të merrnin pjesë: Z.Nuredin Ahmetaj, ish këshilltarë vendorë e personalitete të kryetari i Këshillit të Komunës, kësaj famile që morën pjesë me armë kryetar i Bashkisë Bajram Curr, arsimit, kulturës e artit të Malësisë z.Shkëlzen Rexha. Ai bëri të ditur ven- në dorë në luftën kundër pushtuesit mjeku Enver Uka, Ram Osman Vatoci, së Gjakovës. dimin Nr.10.datë 20.04.2015 të Këshil- nazifashist të vendit, pas çlirimit janë Tahir Hajredinaj etj. Pjesëmarrësit e Kryetari i Komunës, z.Feriz Hoxha, lit të Komunës për t'i dhënë z.Isuf Im- shpallur veteranë të kësaj lufte. shumtë këtu ndoqën me interes për- në fjalën e tij përshëndetëse, ndër të eraj titullin "Qytetar Nderi", me Vetë Isufi, fillimisht ka punuar në shëndetjen e vajzës së Isufit, më- tjera evidenoi kontributin e z.Isuf Im- motivacionin:"Si veteran i Luftës Ko- terren dhe në vitin 1947 është emëru- sueses fisnike Violeta Dervishi. Aktiv- eraj si inetelektual që me veprim- mbëtare Çlirimtare, për vlerat e ar nëpunës në organet e pushtetit të iteti qe mjaftë i larmishëm edhe me tarinë e tij ka nderuar jo vetëm Famil- mëdhaja në mbrojtje të hapësirës rrethit. interpretimine këngëve e valleve kar- jen por gjithë krahinën e Bytyçit. Ai ajrore të RSH dhe si veprimtar i shquar Në vitet 1953-1955 kreu studimet akteristike të krahinës. Qershor 2015; Nr. 6(318) FAQE 7 PËRVJETORI Lëvizja e parë e shqiptare e madhe e organizuar në mënyrë administrative, politike dhe ushtarake që prej kohës së Skënderbeut Historia e Lidhjes së Prizrenit Lidhja e Prizrenit ishte të pasur shtetin e tyre ko- lëvizja e parë e shqiptare e mbëtar. madhe e organizuar në Lidhja Shqiptare e Prizrenit mënyrë administrative, i dha një shtytje të paparë deri politike dhe ushtarake që atëherë edhe lëvizjes kulturore prej kohës së Skënderbeut.Të shqiptare; përparimet e arritu- detyruar nga rrethanat ra brenda tre vjetëve të jetës së specifike të vitit 1878, saj në fushën e mendimit sho- shqiptarët thirrën një Kuv- qëror, të letërsisë publicistike end Mbarëkombëtar, i cili dhe të krijimtarisë letrare ish- synonte bashkimin e Sh- in më të mëdha, sesa hapat e qipërisë. Pas firmosjes së kryer gjatë dhjetëvjeçarëve të Marrëveshjes të Shën Stefan- mëparshëm. it mes Rusisë dhe Turqisë, ku Lidhja e Prizrenit krijoi më Shqipërisë nuk iu njoh asnjë në fund një pikë të shëndoshë e drejtë territoriale, dhe në referimi si me programin e saj pritje të kongresit të Berlinit, politik, ashtu edhe me formën i cili me shumë mundësi do t'i e saj organizative për lëvizjet e hiqte hartës shqiptare mëvonshme çlirimtare të sh- krahina të shumta, atd- qiptarëve deri në fitoren e pa- hetarët shqiptarë ideuan varësisë kombëtare, në nëntor këtë mbledhje, ku do të të vitit 1912. shpallnin ndarjen përfun- Nga ana tjetër, Lidhja e dimtare nga sundimi osman. Prizrenit u dha shqiptarëve edhe një varg mësimesh të Më 10 qershor 1878 në rëndësishme.Sukseset e saj Prizren të Kosovës, Kuvendi treguan se autonomia e Sh- hapi dyert për të pritur dele- qipërisë ishte një synim i real- gatët, të cilët do të vinin nga të morën pjesë të gjitha krahinat Shqiptare.Materialisht ajo u dëm të trojeve shqiptare, por izueshëm, por shtypja e saj tre- katërt Vilajetet e Shqipërisë: e Shqipërisë dhe në të cilën u shtyp nga dhuna ushtarake dhe edhe të hiqnin dorë përfundi- goi se fitorja përfundimtare e Shkodrës, Manastirit, Janinës kombinuan të gjitha format e nga terrori policor i Perandorisë misht nga lëshimi i Çamërisë autonomisë kalonte nëpër rrugë dhe Kosovës. Edhe pse fraksione luftës çlirimtare, që nga kuven- Osmane.Në të vërtetë ajo u shqiptare në dobi të Mbretërisë të vështira dhe se duheshin të ndryshme penguan organiz- det popullore deri te parashtre- mbyt edhe nga konspiracioni Greke. përpjekje të tjera vigane për ar- imin e kësaj mbledhjeje dhe një sat politike, që nga misionet dip- ndërkombëtar që organizuan Me karakterin kombëtar që ritjen e saj.Historia e Lidhjes pjesë e mirë e të ftuarve arritën lomatike deri te kryengritjet e kundër saj Fuqitë e Mëdha.Por përshkoi veprimtarinë e saj tregoi se pengesa kryesore për me vonesë Kuvendi i nisi armatosura. Ajo ishte e para edhe pse u shtyp, ajo pati një trevjeçare, Lidhja Shqiptare e krijimin e shtetit kombëtar sh- punimet. Dy ishin rrymat krye- lëvizje masive, e cila synoi të varg arritjesh me rëndësi të Prizrenit e përmbysi tezën që qiptar nuk vinte vetëm nga Pe- sore që u debatuan: atdhetarët përmbushte programin madhor madhe historike. mbronin Fuqitë e Mëdha dhe randoria Osmane, por edhe nga të cilët mbrojtën idenë e një të Rilindjes Kombëtare Sh- Gjatë viteve 1878-1881 u shtetet fqinje ballkanike, sipas faktori ndërkombëtar. Sh- bashkimi kombëtar dhe territo- qiptare në kushtet e Krizës Lin- bënë hapa më të mëdhenj sesa së cilës mohohej ekzistenca e qiptarët u bindën se luftën çlir- rial, dhe fraksionet osmane të dore të viteve 70 të shek. XIX - gjatë dhjetëvjeçarëve të kaluar kombit shqiptar; ajo vërtetoi në imtare duhej ta zhvillonin duke cilët ushtronin presionin që njohjen e kombit shqiptar si një në procesin e bashkimit të sh- shkallë ndërkombëtare se pop- u mbështetur në radhë të parë edhe nëse Shqipëria do të funk- bashkësi të pandarë, mbrojtjen qiptarëve, pavarësisht nga dal- ulli shqiptar ishte një komb i në forcat e tyre njerëzore e ma- siononte veç administrativisht, e tërësisë territoriale të atdheut limet fetare, përkatësia sho- formuar, liridashës, atdhetar, teriale dhe se duhej të punonin sërish të varej nga Porta e Lartë. dhe formimin e një shteti sh- qërore, shpërndarja krahinore me aspiratat e veta dhe i ven- njëkohësisht për të siguruar Kuvendi, i cili themeloi lidhjen qiptar autonom e demokratik. dhe pikëpamjet politike, në një dosur për të krijuar shtetin e vet përkrahjen e Fuqive të Mëdha, e parë mbarëshqiptare zgjati 5 Lidhja Shqiptare e Prizrenit bashkësi të vetme kombëtare, kombëtar. Edhe pse shqiptarët sidomos të atyre që kishin fil- ditë dhe numri i delegatëve sh- shënonte, si organizatë, një hap e cila, për më tepër, u sanksion- nuk i fituan gjatë Krizës Lindore luar të anonin nga zgjidhja e koi në 110. të madh cilësor nga pikëpamja ua edhe në llogoret e luftës së të drejtat e tyre kombëtare, në drejtë e çështjes kombëtare sh- Një nga fjalimet që u mbajt e funksioneve politike, e shtr- udhëhequr prej saj për të mbroj- saje të Lidhjes Shqiptare të qiptare. Lidhja provoi gjithash- mend aty ishte ai i Abdyl irjes territoriale dhe e mjeteve tur tërësinë tokësore të atdheut Prizrenit çështja shqiptare hyri tu se brenda vendit Lëvizja Ko- Frashërit: "Qëllimi i Kuvendit të luftës në krahasim me be- dhe për të formuar shtetin ko- tanimë në veprimtarinë diplo- mbëtare Shqiptare mbështetjen është që t'ua presim hovin sëlidhjet e mëparshme.Ajo ish- mbëtar shqiptar. matike ndërkombëtare si një politike, morale, materiale e armiqve të pashpirt, duke te e para organizatë kombëtare Me qëndresën e armatosur nga problemet e mprehta që luftarake duhej ta kërkonte te lidhur besën shqiptare dhe që krijoi degë të saj në të gjitha që zhvilloi për mbrojtjen e kërkonte zgjidhje në çdo rreg- shtresat e gjera të popullit dhe duke u betuar që t'i mbrojmë me krahinat shqiptare dhe e para Plavës, të Gucisë, të Hotit, të ullim të ardhshëm të Evropës te bashkimi i të gjitha forcave gjak trojet që na kanë lënë gjy- organizatë atdhetare që përdori Grudës, të Kelmendit e të Ul- Juglindore. shoqërore e politike të kombit shërit dhe stërgjyshërit tanë". për interesat e lartë të atdheut qinit, Lidhja Shqiptare e Prizren- Me veprimtarinë pushtetore, shqiptar, pa dallim feje, krahine Dy aktet e para që mori Lidhja krahas pushkës edhe penën. it tregoi se trojet shqiptare nuk që zhvilloi sidomos gjatë mua- e përkatësie shoqërore. Veprim- e Prizrenit ishin një peticion Për më tepër, Lidhja Shqiptare mund të trajtoheshin si plaçkë jve të fundit të jetës së saj, Lidh- taria e Lidhjes Shqiptare të nisur Kongresit të Berlinit dhe e Prizrenit ishte e para organi- tregu për të kënaqur interesat ja Shqiptare e Prizrenit hodhi Prizrenit tregoi, më në fund, një tjetër perandorisë osmane. zatë, e cila jo vetëm u vesh qysh e Fuqive të Mëdha ose lakmitë gjithashtu poshtë tezën tjetër të rëndësinë e madhe që kishte Aty i bënin të qartë se Shqipëria në fillim me funksione push- pushtuese të monarkive fqinje. propaganduar aq shumë nga për betejat e ardhshme çlir- nuk mund të jepte asnjë pëllëm- tetore, por arriti në fund të fi- Madje, në saje të kësaj qëndrese armiqtë e Shqipërisë mbi imtare edukimi i popullit sh- bë tokë nga viset e saj,të sho- tonte atributet e një qeverie të ajo i detyroi Fuqitë e Mëdha jo paaftësinë e shqiptarëve për qiptar me ndërgjegjen ko- qëruara më dhjetëra firma nga përkohshme shqiptare, pothua- vetëm të rishikonin tri herë me vetëqeverisje dhe provoi në tru- mbëtare nëpërmjet shkollës atdhetarët pjesëmarrës. jse krejtësisht të pavarur nga radhë vendimet e tyre në lidhje allin konkret se ata tashmë ish- shqipe, të letërsisë shqiptare autoriteti i Perandorisë Os- me përfitimet e Malit të Zi në in të përgatitur politikisht për dhe të publicistikës patriotike. mane. RËNDËSIA HISTORIKE E Lidhja Shqiptare e Prizrenit LIDHJES SHQIPTARE TË për herë të parë sfidoi prepo- PRIZRENIT tencën e Fuqive të Mëdha, agre- Lëvizja kombëtare, të cilën sivitetin e monarkive fqinje dhe e udhëhoqi Lidhja Shqiptare e arrogancën e Portës së Lartë. Prizrenit, lindi nga vrulli atd- Nën udhëheqjen e atdhetarëve hetar i shtresave më të ndry- më të përparuar ajo mundi t'i shme të popullsisë së Sh- nënshtronte armiqtë e qipërisë dhe u zhvillua në tru- brendshëm, t'i izolonte bash- allin historik të përgatitur gjatë kudhëtarët e përkohshëm dhe dhjetëvjeçarëve të mëparshëm të merrte karakterin e një fron- nga lëvizja e Rilindjes Ko- ti të gjerë, duke e udhëhequr mbëtare Shqiptare.Ajo shënoi Lëvizjen Kombëtare Shqiptare një hap të madh cilësor nga në mënyrë të shkallëzuar, por pikëpamja e platformës gjithnjë në ngritje, derisa arriti ideologjike, e kërkesave poli- në veprën e saj më kulmore, në tike dhe e frontit luftarak, në formimin e qeverisë së krahasim me lëvizjen çlir- përkohshme shqiptare. imtare të dhjetëvjeçarëve të Lidhja e Prizrenit u shtyp pasi kaluar. Lidhja e Prizrenit ishte erdhi deri në pragun e e para lëvizje çlirimtare me kar- sendërtimit të programit të Ril- akter kombëtar, në të cilën indjes Kombëtare FAQE 8 Qershor 2015; Nr. 6(318) INTERVISTA Ndryshe nga herët e tjera, gjeneral Parllaku, në këtë intervistë, si intelektual, flet dhe për situatën aktuale në Shqipëri RRAHMAN PARLLAKU: Lufta Nacionalçlirimtare është e shenjtë

Nga KUJTIM BORIÇI -Së pari, si ish-partizan, i i VI-ti. Unë isha Komandanti i struktura shtetërore, ose ësh- prita me sadifaksion e krenari, Divizionit të V-të dhe drejtoja të 'harruar', duke u kujtuar për Përkujtimi i 5 dhe 9 Majit, jo vetëm personale por dhe ko- 5214 vetë... Më pas, ky numër ndonjë ceremoni, sa për fasa- Ditës së Dëshmorëve të Sh- mbëtare. Pasi Lufta Antifash- u shtua dhe mbi 1000 të tjerë dë... Kështu po ndodh dhe me qipërisë dhe ditës së fitores së iste Nacionalçlirimtare, ishte kosovarë... Një nga betejat e 5 majin e 9 majin që erdhi.... Luftës së Dytë Botërore, nga zyr- një luftë e drejtë, e vendi ynë, rëndësishme kundër pushtues- Harresë, nënvleftësim.... Kemi tarët shqiptar ishin një fasadë, nisur nga numri i popullsisë, it ishte ajo që bëmë në Junik, këmbëngulur zyrtarisht por... pasi në fakt, prej kohësh dësh- është ndër vendet e para të ku na u vranë 32 partizanë dhe morët dhe luftëtarët që dhanë Kampit Antifashist që luftoi u plagosën 42 të tjerë. Mes të Çfarë keni bërë? jetën për liri, janë lënë në har- kundër nazifashizmit. Kështu, plagosurve isha dhe unë. Lufta -I kam shkruar zyrtarisht resë të plotë. Monumentet his- pra, siç ndjehen e duhet të jashtë kufijve, në Sanxhak, Ministres Mimi Kodheli, për të torike, varret e të vrarëve, lapi- ndjehen të gjithë shqiptarët. Bosnje e Mal të Zi, vazhdoi deri se çfarë do të bëhet konkre- darët e përmendoret, simbolet e Janë shumë gjëra që nuk du- në mesin e muajit mars 1945. tisht në këto evenimente... kësaj lufte të shenjtë, janë sh- hen harruar nga kjo luftë, e U pohoj se repartet tona lufto- Nuk ka një program... Më ka katërruar, ndërkohë, nuk po kuj- veçanërisht sot nga brezat... nin kryesisht në pengimin e pritur një drejtor dhe përfun- tohet kush që të financoj për të autokolonave gjermane që nx- dimi...: Do bëhet një ceremo- çuar në vend dinjitetin e Mund të na përmendni sh- itonin tu shkonin në ndihmë ni, do çohen dhe kurora! Po ku nëpërkëmbur të të vrarëve. Për kurt pak nga këto? në frontin e luftës në veri të do çohen kurora? Në varreza? më tepër, kur ende persona apo -Posi. E para, të mos harro- Europës, duke ndikuar kështu Po ata janë shkatërruar, plla- grupime, për interesa vetjake që het kurrë se Shqipëria, është dukshëm dhe forcat aleate të ka të thyera e deri eshtra të vazhdojnë të hedhin baltë mbi vendi i vetëm evropian që u përparonin me sukses kundër dal jashtë. U kanë humbur këtë luftë vazhdojnë revanshin e çlirua vetë nga nazifashizmi. pushtuesve. Ndaj aleatët e emrat dëshmorëve në pllakate tyre përballë një paaftësi e hesh- lirimtare, ka qenë e mbetet e Në tokën tonë, nuk erdhi asn- kanë vlerësuar dhe e kanë apo dhe vetë pllakatet e pllakat tje të historianëve, faktorëve të shenjtë. Për më tepër, kur sot, jë ushtar aleat që të ndihmon- tymuar luftën tonë atëherë dhe e varreve. Tek lapidarët, me- tjerë të komunitetit, tregon se jo klane apo dhe individë që nuk te në çlirimin e vendit. sot, luftën e partizanëve, jo të morialet? Po dhe ata, shumi- vetëm strukturat e shteti sh- i lidh gjë me këtë luftë, po he- Përkundrazi. Njësitë tona par- kolaboracionistëve... Lufta jonë ca pra, janë shkatërruar, janë qiptarë nuk janë në 'binarët' e dhin baltë mbi 'të... Ndërsa për tizane, kanë luftuar dhe për ishte e shenjtë dhe heroike, e në gjendje të mjerueshme.... U duhur, por dhe ndërgjegjja ko- problemet e tjera, do të them çlirimin e Kosovës, Sanxhakut, nuk mund ta nëpërkëmbë jap një shembull: Kam parë mbëtare nuk po orientohet drejt. mendimin tim si intelektual, Malit të Zi e Bosnjës. Është një askush, të hedhë baltë mbi lapidarin e Asim Zenelit në Lufta Nacionalçlirimtare nuk ka shqetësimin tim për situatën, rast i rrallë, i veçantë e vlerë- 'të... Grykë të Mezhgoranit! I sh- qenë ashtu siç shkruan Uran politikën, etj, ndonëse nuk sues, që pati sigurisht edhe katërruar... Ku ndodh kështu Butka, as plotësisht siç shkru- jam i angazhuar dhe nuk jam kosto... Por ishte kosto e lirisë... Më konkretisht në këtë në vendet aleate në Luftën e an Paskal Milo, ndonëse ky i dyti marr me politikë pas daljes Ishte luftë e egër... I kam për- aspekt? Dytë Botërore? Askund! Iku, u është më afër të vërtetës. Lufta nga burgu e në vazhdim në jetuar vetë ato beteja dhe -Nuk bëhet historia e luftës, vra ajka e rinisë për liri, e du- Nacionalçlirimtare e popullit sh- tranzicionin e gjatë në të cilin luftëra të ashpra, kam humbur nuk është lufta Nacionalçlir- het minimalisht respekt e qiptar, pjesëtar i së cilës unë po vazhdon të lëngoj fatkeqë- shokë në ato përpjekje, jemi imtare ashtu siç shkruan përkujdesje shtetëror. Por nuk kam qenë, mbetet një luftë e sisht vendi ynë... plagosur e gjymtuar... Uran Butka... As plotësisht ndodh... Kritikojmë shtetin për drejtë heroike, ku Shqipëria ish- ashtu siç shkruan Paskal Milo këtë neglizhencë të pa- te pjesë e koalicionit Antifashist, Pra, e nisim me dy datat Ju keni qenë drejtues i politikan, ndonëse ky është falshme... Do të veçoja vetëm duke u renditur nga numri i pop- përkujtimore, 5 Majin, ditën lartë i formacioneve që luftu- shumë më afër të vërtetës. Po një funksionar në këtë aspe- ullsisë ndër vendet e para që e vrasjes së Qemal Stafës, që an për çlirimin e trojeve jas- unë, veteranët e luftës, jemi kt? dhanë për këtë luftë, ku së fun- është dhe Dita e Dëshmorëve htë Shqipërisë, ditka më të pakënaqur nga pushteti, që di, ishte e mbetet në kampin e dhe me 9 Majin, ku 70 vite konkretisht? nga vlerësimi praktik i kësaj Cili është ky funksionar fitimtarëve! Kështu pohoi mes të më parë, përkatësisht më 9 -Thash se forcat tona dhanë lufte, dëshmorëve e heronjve dhe pse e veçoni? tjerave në intervistën e dhënë për maj 1945, u arrit fitorja mbi një kontribut të madh për çlir- të saj, deri tek veteranët e -Veçoj Ilir Metën. Unë, nuk 'Telegraf' Gjeneral Rrahman Par- fashizmin... Si i përjetoni imin e Kosovës dhe të popujve nderuar... Këtë tranzicion të kam folur e nuk flas si partiak. llaku, 'Hero i Popullit' e 'Nderi i këto dy data dhe si do të të tjerë. Kanë qenë dy Divizione tej zgjatur, kjo luftë o është Por ai ka qenë shumë i vë- Kombit', i cili ndonëse po mbush përkujtohen ato në Shqipëri? që kanë luftuar atje, i V-ti dhe goditur padrejtësisht dhe nga (Vijon në faqen 9) 100 vite jetë, është me fizik e memorie të rrallë, histori dhe pasuri shekullore. Por ndryshe nga herët e tjera, gjeneral Parl- laku, në këtë intervistë, si intelektual, flet dhe për situatën aktuale në Shqipëri, politikën dhe politikanët që janë mëkatarët e këtij tranzicioni të gjatë, për eksodin e javëve të fundit, për zgjedhjet e afërta vendore, për dekriminalizimin, për situatën në Rajon e më gjerë, për faktorin shqiptar brenda e jashtë kufijve si dhe për probleme të tjera...

Përshëndetje zoti gjeneral! Së pari ju falënderojmë që pranuat të flisni për dy datat e rëndësishme që lidhen me përkujtimin e Luftës së Dytë Botërore, 5 dhe 9 Majin, por dhe për probleme të situatës në vend e Rajon, përfshi dhe për situatën politike? -Ju lutem. Por dua të them që në fillim se për Luftën An- tifashiste Nacionalçlirimtare, posaçërisht për këto dy data, unë e kam për detyrë po dhe kënaqësi që të flas, pasi kam qenë luftëtar me armë në dorë që në nisje të saj, kam drejtuar njësi partizane në luftë, brenda e jashtë vendit, kam qenë drejtues deri në zëv- endësministër i ushtrisë për shumë kohë e se kjo luftë, pra Lufta Antifashiste Nacionalç- Qershor 2015; Nr. 6(318) FAQE 9 KULTURE Dashuria për vendlindjen në krijimtarinë e Hysë Hasës

Nga Rrahman PARLLAKU* botën. Hysa, me ndërgjegje, vlerëson Të flasësh, për veprimtarinë të parët, mësuesit, që krahas, krijuese, të Hys Hasës, duhet ti familjeve, japin kontributin e kesh lexuar, më shumë se një tyre, në përgatitjen e të ardhmes herë, librat e tij. të brezave të rinj. Më pas, vlerë- Por që në leximin e parë, të sohen kategori të ndryshme sho- tërheq vëmendjen, vullneti, qërore, dhe mbi qindra krijues, këmbëngulja dhe vendosmëria që me kontributin e tyre, qoftë e autorit, që duke mbledhur, si edhe modest, vunë një tullë më bletë punëtore, pjalmin lule më shumë, në ndërtesën e historisë lule, ka bërë punë kolosale, në dhe të kulturës rajonale dhe ko- përshkrimin me hollësi, të vep- mbëtare. rimtarisë të mijëra karakter- Janë portretizuar mbi 50- eve, të jetësuara në botimet e lumjanë, me tituj kombëtarë, në tij. Ai, ja doli me sukses, të na fushën e kulturës dhe shkencës servirë mjaltin, që e shijojmë shqiptare. Krijimtarinë e Hysës, gjatë leximit, duke u ndjerë kre- e përshkon dashuria për nar, si lumjanë, si kuksjanë e vendlindjen, Lumën, dhe për të si shqiptarë, pasi në librat e tij, gjithë shqiptarët, kudo, ku përmblidhet gjithçka pozitive, që punojnë e jetojnë. lidhet, me Lumjanët në veçan- Së fundmi, duke i uruar Hys- ti, dhe me shqiptarët në ës, jetë të gjatë, shëndet dhe përgjithësi. Vullneti, përkush- mëndje të kthjellët, për të na timi, mençuria e ndershmëria dhënë vepra të tjera, si më plaku në kryerjen e detyrave, zënë mes jush, e falenderoj nga zem- vend, në të gjithë galerinë e per- ra, që me veprat e tij, na bëri të sonazheve të pasqyruara, pavar- ndihemi krenar, që jemi lum- ësisht, nga kushtet dhe rretha- janë e kuksjanë. nat e ndryshme, të jetëve të gjithëseicilit. Faleminderit të gjithëve. Me të njëjtën vëmendje, ai pedagogun, apo doktorin e sh- deri te aspiranti e nëntogeri. këta dy libra, por edhe në librat, trajton, si punëtorin e thjeshtë, kencave. Vlerësimet e Hysës, janë për shpërndarë emigrantëve sh- *FJALA KUSHTUAR KRIJIM- ashtu edhe mësuesin, inxhin- Kur shkruan për ushtarakët, qindra e mijëra jetë njerëzish, qiptarë, në Amerikë, apo miqve TARISË SË Zotit, HYS HASA, NË jerin, shkrimtarin, historianin, ai e nis nga Gjenerali, e zbret, që nuk përmblidhen, vetën te e shokëve të tij, në të gjithë PROMOVIMIN E LIBRAVE TË TIJ RRAHMAN PARLLAKU: Lufta Nacionalçlirimtare është e shenjtë

ka, si askush nga vendet e bashkimi i shqiptarëve... Ne si nuk kam bindjen se do të ketë lindjes, sikur do na 'binte e mira shqiptarë, këtu, po në Kosovë e mirëkuptim mes palëve. Që nga qielli'. Ne, brezi im, duhet Maqedoni, jemi direkt objekt apo tani, ka kontestime për Kodin dhe të reflektojmë duke dhënë subjekt i kësaj situate. Këshil- Zgjedhor, për shembull. Se u premtuam lir- la ime në këtë aspekt do të ish- tentativë(përgatitje) për shitje inë, ua sollëm; premtuam te Për momentin, lufta për fiti- apo blerje votash... Në zgjedhje, demokracinë, u sollëm diktat- min e të drejtave nacionale në ne kemi eksperienca të hidhu- urën; premtuam mirëqenie, kuadër të shteteve ku jemi.... ra... E rëndësishme mbetet që kemi varfëri... Në këtë kuadër, politika sh- pushteti të mos ndërhyjë në qiptare duhet të jetë tepër e vë- zgjedhje, në votën e lirë të Flitet për dekriminalizimin mendshme... qytetarëve, partitë ta kërkojnë e parlamentit, politikës... Men- votën tek vetja nëpërmjet prem- dimi juaj? Të kthehemi tek politika timeve bindëse, alternativave, -Pak gjasa ka që të ndodhë, shqiptare? e jo tek kulisat, tek trafiku i e shpresoj të mos shërbej për -Politika shqiptare, vazhdon influencës, tek paratë, tek pra- luftë karrigesh, mbajtje apo të jetë konfliktuale, acaruese, pavija me suport kriminal e marrje pushteti... Deputetë me joproduktive që ka sjellë dhe antiligjor. Edhe pse jam skeptik, vota të vjedhura, parallinj me pasoja në shumë aspekte... Ësh- shpresoj e dëshiroj që të ketë para të dyshimta që gdhihen të domosdoshmëri që PD dhe normalitet, zgjedhje të qeta e të deputetë... Deputetë a zyrtar me PS, forcat kryesore politike, të lira, njohje rezultati dhe mirëk- begraund të dyshuar kriminal... gjejnë mirëkuptimin. E uptim për përgjegjësitë që Nuk mendoj se palët e kanë kërkojnë patjetër situatat aktu- mbajnë kandidatët e sotëm- seriozisht, se ndikimi i atyre që ale gjeopolitike. Duhet nesër krye vendor si dhe par- përmenda vazhdon të jetë i fu- përgjegjshmëri, përgjegjësi, vull- titë e liderët që përgatisin e qishëm... Partitë, drejtuesit, sig- net e mirëkuptim, pasi kështu miratojnë listat e konkur- urisht që i dinin këto më parë, nuk mund të ecet, kështu nuk rentëve... por i vunë në këto funksione... mund të zgjidhen problemet e Thash, nëse e kanë seriozisht, mprehta evidente dhe ato që Ndonjë mesazh tjetër? duhet ndërhyrje e thellë... Du- priten... -Të kërkojmë, punojmë e të het përgjegjshmëri, pasi situatat shohim paqe, miqësi, dashuri, gjeopolitike në Ballkan e më Po për zgjedhjet vendore të harmoni e zbatim të ligjit, nga gjerë, nuk janë të mira... 21 qershorit? qytetari i thjeshtë e deri tek i (Vijon nga faqja 8) lulesh..... Kjo situatë na -Janë shumë të rëndë- pari i shtetit... dhemb, e nuk duhet të ndodhë Si e përcaktoni ju si usht- sishme, por që të jem i sinqertë, (Marrë nga gazeta "TELEGRAF" mendshëm, bashkëpunues, kurrsesi kështu... Na vjen keq arak madhor këtë situatë, prezent në aktivitete kushtu- dhe për situatën në vend, atë veçanërisht me problemet 'e ar luftës e dëshmorëve. E për- politike, ekonomike, emigrimi nxehta' në Ballkan, ndërhyr- mend se pakënaqësia ime dhe masiv.... jen në Ukrainë...? e veteranëve me shtetarët, -Është e qartë që Bashkimi nuk është vetëm këto dit, por Të kthehemi tek këto prob- Sovjetik, Putin, do që të ngjallë e hershme, ku mendoj se piku leme, tek shqetësimet që ka Perandorinë e dikurshme... E ishte dhe programi i aktiv- vendi pas 25 viteve të ndër- për këtë, tashmë hapur, me pre- iteteve të 70 vjetorit të çlirim- rimit të sistemeve, duke fillu- sione politike, kërcënime, it... U dhanë 100 milion lekë ar me eksodin, ikjen masive të premtime e ndërhyrje ushtar- po ku shkuan!? Nuk u vu dorë shqiptarëve gjatë këtyre jav- ake, kërkon ta realizoj këtë tek simbolet e luftës, po u ëve? synim. Situata në Gjeorgji flet 'tretën' në aktivitete fasadë... -Ka vetëm një shkak, qartë... Lidhjet e vjetra sllavo- U kujtuan 1000 ish partizanë, varfëria. Çdo politizim pa shkak, ortodokse e ruajnë ndikimin e po rreth 3000 të tjerë që u har- nuk ndihmon në përmirësimin tyre në Europë, përfshi dhe Ball- ruan?! Ku do shkojmë sot në 9 e situatës. Përgjegjësit dihen, kanin, fqinjët tanë. Kjo situatë maj? Nuk u bë një ceremoni janë shtetarët, të besuarit nga kërkon përgjegjshmëri sh- përkujtimore nga Akademia e ne qytetarët. Dhe jo vetëm të tetërore, diplomaci, e bash- Shkencave... Por do duken sotmit, por të dy dekadave e këpunim efektiv e të sinqertë politikanët me kurora gjysmë tranzicion. Që pas 90-tës me partnerët euro-atlantikë... prishëm e shkatërruam gjithç- Futja në Europë do të jetë dhe FAQE 10 Qershor 2015; Nr. 6(318) NDERIMI Presidenti Nishani çmon me Dekoratën e lartë (pas vdekjes) atdhetarin e shquar gjirokastrit Në 100-vjetorin e rënies - Çerçiz Topulli "Nderi i Kombit" 16 maj 2015 - Pasi ndoqi me kombit tonë." - vuri në dukje ëndje së bashku me Zonjën e Presidenti Nishani. Parë, Odeta Nishani një natë Kreu i Shtetit shqiptar, në më parë programin artistik të prani të Kryetarit të Bashkisë Festivalit Foklorik Kombëtar Flamur Bime, autoriteteve në Kalanë e Gjirokastrës, ku vendore, si dhe artistëve e për- kënduan artistë shqiptarë faqësuesve të kulturës, vlerë- nga Diaspora në Shtetet e soi në shtëpinë e Topullarëve Bashkuara të Amerikës, nga në lagjen Dunavat me Deko- Kosova, Qarku i Elbasanit si ratën "Nderi i Kombit" (pas dhe Qarku i Vlorës, Kreu i vdekjes) Çerçiz Topullin, me Shtetit shqiptar Sh.T.Z. Bujar rastin e 100-vjetorit të rënies, Nishani, i shoqëruar edhe nga me motivacionin: "Për kon- Kryebashkiaku Flamur Bime, tributin e tij epokal në luftën e nisi vizitën e tij të punës me deri në flijim për lirinë e ko- një kafe me udhëheqës të mbit, forcimin e shtetit të pa- bashkësive fetare, artistë, varur, moscenimin e trojeve personalitete dhe pinjollë të të atdheut, si dhe mbrojtjen e familjeve të shquara gjirokas- dinjitetit shpirtëror, kulturës, trite në Klubin e Gjuetarëve gjuhës dhe shkollës shqipe". në Pazarin Historik. Mes emocionesh të veçan- Gjatë bashkëbisedimit me ta, Presidenti Nishani i dorë- të pranishmit, Presidenti Nis- zoi Ansamblit Folklorik "Lunx- hani theksoi se: "Duhet të hëria" me udhëheqës artistik krenohemi me kulturën dhe Koço Vasilin, Titullin "Naim traditat gjirokastrite, sepse Frashëri": "Për kontributin janë të mbushura e të karak- gati shekullor në ruajtjen dhe terizuara nga atdhedashuria. mbartjen e vlerave më të arr- Ato janë një vlerë e shtuar e ira të polifonisë, kostu- pasurisë sonë kombëtare.Si mografisë së përkryer dhe et- Kryetar i Shtetit kam ndër- nokulturës së krahinës së marrë nismën për të promo- Lunxhërisë, si pjesë e ndritur vuar vlerat intelektuale, sh- e trashëgimisë sonë kencore, kulturore, artistike kombëtare";Grupit Polifonik Çenkon, Titullin "Mjeshtër i polifonisë, të shquar për talen- trashëgiminë në breza dhe ro- dhe atdhetare të vendit dhe të "Argjiro" me drejtues Roland Madh": "Si një nga majat e tin e spikatur artistik, lin unik në mbajtjen gjallë, kultivimin dhe përsosmërinë Imazhi i një ushtaraku të shkëlqyer, larg kompromiseve, si patriot që deshi më shumë atdheun se karrieren e këngës gjirokastrite."; Grupit Polifonik "Ergjëria" me udhëheqës Arjan Shehun, Tit- ullin "Mjeshtër i Madh": "Si MUSTAFA ARANITI, ndër ushtarakët më të mbartës të vlerave më të shquara të polifonisë gjirokastrite, si dhe për virtuozitetin e rrallë të interpretimit, spek- lartë të shtetit shqiptar që nga krijimi i tij trin e pazakonshëm të zërave Mustafa Araniti ka qenë më shumë atdheun se karri- dhe harmoninë e grupit." si ndër ushtarakët më të lartë të eren, figura e një njeriu të dhe Grupit Polifonik "Libohova" shtetit shqiptar që nga krijimi ndershëm, të përkushtuar e Titullin "Naim Frashëri": "Si i tij, ka qenë Ministër i Luftës besnik, do të shërbente për të mbartës të shquar, interpre- në vitet 1923-1924, me gradë gjithë brezat si një shembull tues cilësorë dhe korifenj te "Kolonel" dhe Kryetar i vlerash të patjetërsueshme. ditëve të sotme, të traditës më Gjykatës Ushtarake për disa Mustafa Aranitin e ka de- të mirë të polifonisë, kulturës vite. Ai ishte një nga ata pro- koruar perandori i Austrisë më dhe këngës libohovite". fesionistë të aftë të shtetit, të 1917 për heroizmin e tij në Gjatë kësaj ceremonie të cilët patën të gjitha mundësitë Luftën e parë Botërore, ndër- zhvilluar në shtëpinë-muze të të jepnin kontribut me sukses sa shteti shqiptar, të cilit iu Çerçiz e Bajo Topullit, Kreu i kudo në Europë, por, që u kthy- përkushtua tërësisht, s'ka Shtetit vlerësoi edhe Ilirjan en në atdhe për të vënë edhe preferuar ta nderojë kontribu- Llurin me Titullin "Naim ata gurin e tyre në themelet e tin e tij, madje e ka harruar. Frashëri" me motivacionin shtetit të ri shqiptar. Për mer- "Për veprimtarinë e itat e tij si ushtarak, më JETËSHKRIM shumëanshme në adresë të 12.07.1917, gjatë Luftës I folklorit, kulturës dhe artit Botërore, si major i forcave Mustafa Elmaz Araniti skenik, si drejtues artistik i shqiptare në përbërje të ush- (haset edhe Shamet-Aranita- shumë aktiviteteve dhe si trisë austro-hungareze, u de- si ose Aranitasi) ka lindur në krijues, regjisor dhe publi- korua nga Perandori Franc Fer- Aranitas, Mallakastër, më cist."; Stavro Çatin me Titul- dinand me Kryqin e Artë të 12.04.1874 (ka një version lin "Mjeshtër i Madh": "Për tal- Kurorës, e cila mbetet dekora- familjar, të pakonfirmueshëm entin unik, arritjet dhe bot- ta e tij e vetme deri tani. dot zyrtarisht, që ka qenë i imet e veçanta në fushën e Pas krijimit të qeverisë së datelindjes 1872) në një famil- kostumografisë, pikturës, et- Ismail Qemalit, më 1913, me je të vjetër mallakastriote me nografisë, si dhe kontributin gradën major, emërohet ko- tradita patriotike dhe njihet e tij të çmuar në të gjitha mandant i Detashmentit I të në krahinë si personalitet i festivalet folklorike ko- Xhandarmërisë Shqiptare, të nderuar dhe shumë influent. mbëtare"; Stefan Arsenin me krijuar nga ushtarakët hollan- Shkollohet në Akademinë Titullin "Për merita të veçan- dezë Dever dhe Tomson, me Ushtarake të Stambollit si ta civile": "Për kontributin e detyrë për të marrë në dorëzim bashkënxënës me Ataturkun tij si veprimtar i shquar i kul- viset shqiptare të jugut, të sh- dhe kthehet në atdhe si oficer. turës, mbledhës folklori, si kelura nga ushtria greke. Si Më vonë kryen edhe specializ- dhe pjesëmarrës e organiza- komandant në armën e Xhan- im ushtarak në Austri. Marto- tor në të gjitha festivalet darmërisë, ai ka mbuluar het me znj. Naxhije Gjevgjelì, folklorike." shumë rrethe të Shqipërisë, detyrën Kryetar i Gjyqit të jve aq shumë të cënuar, si dhe, me kombësi turke, me të cilën Më pas, Presidenti Nishani deri sa në prill 1920 Kabineti Përhershëm Ushtarak, meqë më pas, kontribuoi në konso- do të ketë katër fëmijë: Nur- dhe Zonja e Parë, Odeta Nis- Qeveritar i dalë nga qeveria e Ministria e Luftës suprimohet. lidimin e një shteti të mbësh- ijen, Qemalin, Hyrijen dhe hani vizituan shtëpinë-muze Lushnjes e emëron Koman- Jo vetëm në sajë të profe- tetur mbi ligjin. Shqipëria në Mithatin. të Çerçiz e Bajo Topullit, ku u dant të Përgjithshëm të Xhan- sionalizmit të tij, por edhe në ato vite ishte nje shesh beteje - Pas krijimit të qeverisë së mikpritën nga trashëgimtarët darmërisë sajë të formimit të tij si patri- dhe ai e bëri detyrën e tij me Ismail Qemalit, më 1913, me e shumtë të kësaj dere të Më 19.03.1922 emërohet ot i ndershëm, mbuloi gjatë cilësinë më të lartë e, mbi të gradën major, emërohet ko- shquar atdhetare. Sipas za- nga Këshilli i Naltë i Shtetit gjithë karrierës së tij detyra gjitha, me korrektesën e be- mandant i Detashmentit I të konit Presidenti Nishani dhe Kryetar i Gjyqit Ushtarak të tepër të rëndësishme në snikërinë më të madhe. Xhandarmërisë Shqiptare, të miqtë e shumtë u gostitën me Tiranës mbrojtjen e pavarësisë së me- Imazhi i tij si një ushtarak krijuar nga ushtarakët hollan- gliko, ndërsa këngët tradicio- Me ardhjen në pushtet më ziarritur, shtetit të mezikri- i shkëlqyer, larg kompro- dezë Dever dhe Tomson, me nale të grupeve polifonike të 1924 përsëri të Zogut, me juar e aq delikat dhe të kufin- miseve, si një patriot që deshi vlerësuara nga Kreu i Shtetit (Vijon në faqen 12) buçisnin dhe jehonin në oborr. Qershor 2015; Nr. 6(318) FAQE 11 NDERIMI Gjakovari i dhunuar nga forcat serbe, milicia fashiste dhe diktatura komuniste VETERANI I LANÇ IMAM QAZIM NUSHI "Qytetar Nderi" i Komunës Qerret, Pukë IMAM QAZIM NUSHI NGA Imam- Qazim Nushi, familje gjakovare me tradita të shquara atdhetare, gjyshi i tij, Niman Nushi, bash- FAMILJET KOSOVARE këluftëtar i Sulejman Vokshit gjatë LSHP; ATDHETARE - Imami kosovar Qazim Nushi, afro 40 vjet hoxhë në Qerret, ku zhvilloi edhe mësim besimi (mejtep) me fëmijtë e këtij fshati; Imam Qazim Jomuz Nushi (1898-1976) u lind në një familje - Gjatë gjithë shërbimit imam në Qerret edukoi mirëkuptimin fetar, simbas porosisë së Profetit Mu- atdhetare gjakovare, e cila ndih- hamet: "Nëqoftëse nuk e besoni hazreti Isanë (Krishtin) Profet, atëhere nuk më keni besuar as Mua." moi me luftëtarë gjatë Lidhjes - Imam Qazimi kundërshtoi: pushtimin serb, nazifashist dhe diktaturën komuniste; Shqiptare të Prizrenit. Me fillimin - U bë bazë e LANFNÇL dhe anëtar i këshillin antifashist nacionalçlirimtar të fshatit Qerret; e Luftës Ruso-Turke, 1877, Ser- - Diktatura komuniste nuk i dha kurrë leje për Kosovë për t'u parë me të afërmit. Kur vdiq nuk i lejoi as bia, duke përfituar nga përqen- drimi i forcave osmane në fron- anëtarët e vet (PPSH) të ngushëllonin familjen e tij (!) tin e Danubit, sulmoi Kosovën - Qerreti e mirëpriti me bujari e respekt për 40 vjet dhe tani këshilli i kësaj komuneje e shpalli "Qytetar Lindore, ku dogji mijëra shtëpi Nderi", pas vdekjes. shqiptare. Vrau dhe masakroi - Myftinia e Pukës i bëri të gjitha nderet e duhura, që nga propozimi për titullin "Qytetar Nderi" deri te mijëra kosovarë. Për t'i shpëtu- ceremonitë e dorëzimit të Vendimit të bijave të tij. ar genocidit të përgjakshëm rreth njëqind mijë kosovarë kaluan në buzjen e besimeve të tjera. tin, ku shkonte për vizita me ras- brendësi të trojeve shqiptare të Përkundrazi, ishte për mirëkup- te gëzimesh e morte për ngush- Kosovës. Niman Osman Nushi, tim ndërfetar. "Përderisa Peren- ëllim, por për të kryer fshehtas gjyshi i Qazimit ishte përkrah dia i madhnueshëm,- thoshte edhe shërbesat fetare. mijëra kosovarëve, që zunë hyr- imam Qazimi,- "ka njohë kombe Vdiq i pikëlluar, se nuk arriti jet, udhë e shtiqe të kufirit lin- e gjuhë, ka njohë edhe besimet ta shoh ringjalljen e besimit, dor për të mos lejuar, që forcat që e njohin Ate për Zot. Profeti hapjen e xhamive e të kishave, shoviniste gjakatare serbe të hy- ynë Muhameti ka thënë:" në qotë aq më tepër të shoh ndërtimin e nin më në thellësi të trojeve sh- se nuk besoni hasreti Isanë një xhamie madhështore, si po qiptare të Kosovës. Njëkohësisht (Krishtin) Profet , atëherë nuk lartësohet sot në Qerret. Sa- morën dhe shpërndanë "muhax- më keni besuar as Mue." doqë, u nda prej kësaj jete prej herët", siç quheshin aso kohe Kështu, imam Qazimi u bë i të afërmëve të tij në Kosovë, ku emigrantët politik, duke i ndarë nderuar si mësues e imam. nuk u lejua asnjëherë ta viziton- kudo nëpër familjet kosovare, që Edukata familjare, kultura sho- te, prapë la pas një familje të kishin hapur dyert për ta. qërore dhe arsimore fetare e bëri nderuar. Bijat e tij u bënë punon- Niman Osman Nushi mori në aq të lidhur me Qerretin, sa u jëse të dalluara: Nexhmija në familjen e tij edhe një djalë 13- bë simbol kleriku i Qerretit, arsim, Hidija ekonomiste, Sabr- vjeçar, që ishte larguar prej rre- duke marrë emrin Hoxha i Qer- ija në kulturë, muzikologji, deri thinës së Nishit, i tmerruar retit. Xhemal Shkjau, ish-kry- udhëheqëse artistike e Ansam- përmes zjarreve e të vramëve të rahim Buzën, "Piktor i Popullit", serb filloi përndjekjen e tij dhe etar i këshillit të bashkisë Sh- blit "Puka", 20 vjet në Radio-Ti- përgjakur, ndër të cilët ishin edhe te familja Nushi me lidhje kërcënimin derisa i konfiskuan kodër, sot me banim në Tiranë, rana, ku shkëlqeu në sektorin e prindërit e tij. Kaq shumë ishte afërsie familjare (te Shyhreti me shtëpinë me gjithë rrobat që tregon se sa respekt e besim muzikës tradicionale kombëtare. drobitur e hakarritur, sa nuk bijat: Nexhmijen, Hidijen e Sa- kishte brenda. kishin te imam Qazimi edhe Prandaj, Bashkia e Pukës i ka mbante mend as emrin e vet, as brijen. I ndjeri Qazim kishte Kurrë nuk e harronte atë prindërit e tij. "Kur u linda unë dhënë Sabrijes titull nderi "Kre- të prindërve të tij të masakruar vdekur më 1976). Kjo vizitë pati mbrëmje vere të vitit 1926, kur e paska pasë thirrë babai im, naria e Pukës", si edhe Nexhm- me bajoneta. Kështu, mbetën ta si qëllim për ta mbështetur po kthehej i lodhur prej pune, Rrustem Halil Uka, dhe iu pas- ijes "Mirënjohje e Qytetit Pukë". thirrnin me emrin Djali i Nush- familjen Nushi, nga që sigurimi gjeti para dere xhandarë serbë, ka lut t'i gjente nji emën të mirë Për vetë Qazimin për shembul- ve. Së fundmi, i mbeti emri e mbi- i Pukës i mbante nën survejim të cilët i thanë se kjo shtëpi ish- për mue. Hoxha ma paska ngjitë lin e dhënë në rezistencën emri Nushi. Prof. dr. Pajazit si "Kosovarë të Jugosllavisë së te caktuar për kolonë serbë. Nuk emnin Xhemal. E kam për nder kundër pushtuesve serbë, Nushi, me banim në Prishtinë, Titos," që bënin edhe kërkesa e lanë të merrte as rrobat më el- që e kam emnin tim Xhemal prej forcave nazifashiste i është studiues e aktivist shoqëror i për të shkuar atje. Shyhretja, e ementare të veshmbathjes. Mbe- hoxhë Qazimit. Aty paska qenë dhënë statusi "VETERAN I shquar, tregon se ai "Djali i veja e Qazimit, sado që shtëpia ti nëpër miq e shokë, i vuajtur e edhe nji kumbar katolik. E pas- LUFTËS", kurse për shërbim të Nushve" ishte gjyshi i tij, rritur, e babait të saj, Mustafa Canha- i varfër. Vendosi të arratisej për ka pasë pyet: "Por, po të ishte shquar si imam në besim, për martuar e jetuar me Nushët e si, kryemyfti i Kosovës, ishte në Shqipëri. Gjatë arratisjes së djali im, çfarë emni i kishe vue? forcimin e unitetit e të mirëkup- Gjakovës. Edhe prof. Pajaziti bazë e rëndësishme e LANFNÇL parë, iu vranë shokët. Ky shpë- " Pashk, se tash janë Pashkët, i timit ndërfetar tani i jepet nga mban po mbiemrin Nushi në dhe i vëllai, Miniri, luftëtar i toi rastësisht. Si u struk për 24 paska thanë Hoxha i Qarretit." komuna Luf-Qerret vlerësimi i kujtim e respekt të kujdesit që batalionit partizan "Bajram Cur- orë në një shkurre, ku nuk e zbu- Ai kumbara katolik paska mbet i lartë "QYTETAR NDERI". Shem- kanë treguar ndaj gjyshit të tij. ri" në Gjakovë, sa e sa herë kish- luan dot rojat e kufirit, shkoi në knaqun me atë përgjigje." Kësh- bulli i tij si klerik bashkëkohor, Për më tepër edhe bashkëshort- te paraqitur kërkesën për vizitë shokë e miq. E gjurmonin nga- tu, nga viti në vit, imam Qazimi atdhetar, përkrahës i dijes dhe i ën e kishte bijë të Nushëve. në Kosovë te vëllezërit e motrat do. Më në fund gjatë arratisjes u bë i njohur sa në fshatrat për- arsimit, i unitetit të popullit, ka Sulejman Vokshi, udhëheqë- e saja, me hipokrizi e përcillnin, së dytë, mundi të kalonte kufi- reth Qerretit deri në Kukës e Ko- fituar respekt e mirënjohje nga si i forcave të luftëtarëve të duke i thënë se "ende nuk kish- rin dhe të strehohej në Kukës, sovë me emrin simbolik "HOX- bashkëkohës të njohur për vir- Lidhjes Shqiptare të Prizrenit, te përgjigje nga Tirana, por ku u përkrah prej Selim Shehut. HA I QARRETIT." tyte, si në Qerret me Kadri gjatë aksioneve luftarake në presim." Në kërkim të një mundësie je- Gjatë pushtimit nazifashist Kasemin, Murat Musen, Bajram mbrojtje të trojeve shqiptare prej Sabrije Vokshi, e cila kishte tese shkoi deri në Pogradec. Prej u lidh me lëvizjen nacionalçlir- Cenën, Halil Ukën, Nezir Kurtin, sulmeve serbo-malazeze, u miqë- qenë delegate në Konferencën e andej erdhi në Pukë me imtare. U bë bazë e LANÇL dhe, Ahmet Mustafën, Zeq Isenin, me sua me Niman Osman Nushin sa Bujanit, dhjetor 1943, ku u përkrahjen e kosovarëve emi- kur u formua këshilli nacionalç- Elez e Jahë Tafilakun Ismail i dha për grua të motrën e vet, kërkua bashkimi i Kosovës me grantë. Ndihmë dhe përkrahje të lirimtar i Fshatit Qerret, më 2 Nezir Pema, Syl Dani me Padishahe Vokshin, gjyshja e Shqipërinë, halla e Asim Vok- veçantë gjet sidomos te gjako- nëntor 1944, e zgjodhën anëtar vëllezërit: Ahmet dhe Elez Dun- Qazim Nushti apo nëna e babait shit, "Hero i Popullit" dhe si bazë vari Qazim Babolli, i cili me sjell- të këtij këshilli me kryetar Kadri ga, Bajram Çoba, Zenel Meta, Arif të tij, e Jonuzit. e rëndësishme e LANFNÇL, ish- jen e dyqanin e tij, ku tregtonte Kasemin dhe sekretar Idriz Halili -ish deputet etj. Por edhe Kjo miqësi ka vazhduar deri te figurë me rëndësi si në Sh- ndershmërisht, duke ndihmuar Metin. Më 4 nëntor 1944 në Qer- në Pukë, Kabash etj. ka pasë me LANFNÇL në Kosovë e Sh- qipëri, si në Kosovë. Ardhja e saj mjaft të varfër, kishte fituar be- ret hyri me armë e zjarr milicia shumë burra që e kanë respek- qipëri me Sabrije Mustafë Vok- në Pukë bashkë me piktorin e sim e respekt te malësorët pu- fashiste. tuar e besuar, si Mustafë Rex- shin (1892-1984), mbesë e Sule- nderuar, Abdurriham Buza, dhe kas, aq sa më 21 nëntor 1944 u U terrorizua fshati që kishte ha, Ukë Ismail Lluka, Elez e Bra- jman Ali Vokshit, halla e Asim me ndërhyrjen e tyre, më në zgjodh kryetar i këshillit anti- marrë zë si bazë e rëndësishme him Hoxha, Sahit Hoxha e Sha- Vokshit, "Hero i Popullit". Sabr- fund u bë e mundshme që Shy- fashist nacionalçlirimtar për qy- e LANZFNÇL, dogjën disa shtë- ban Rexha, Hasan Neziri, Ka- ije Vokshi e kishte kthyer sh- hrete Nushi, e veja e Qazimit, tetin e Pukës. Në Pukë imam pi dhe ranë dëshmorë: Ymer pllan Laçi e Asllan Laçi, Selim tëpinë e saj bazë të rëndësishme të shkonte për vizitë familjare Qazim Nushi bashkë me Qazim Çoba, Zojë Ismaili, Islam e Kurtalia, Sadri Beci, Musa të LANFNÇL. Në shtëpinë e saj, në Kosovë, ku vëllezërit e motrat Babollin kishte krijuar shoqëri Rrustem Toska. Imam Qazimit i Ademi, Asllan Beqiri, Nezir e Seit në Tiranë, u themelua Rinia Ko- e saj të përmalluara e mbajtën të ngushtë edhe me kosovarët: plaçkitën plaçkat dhe dogjën sh- Cufa etj. në Micoj, burra të muniste Shqiptare, më 22 nën- atje gjashtë muaj me leje të zg- Grosh Halili, Shaban Brruti, tëpinë e Boçë Zeqirit, ku banon- mirënjohur të Qerretit me Pukë tor 1941. Burgoset në nëntor jatur. Sami Beqa, Riza e Xhemal Kraja te. Imam Qazimin e shpëtuan e rrethinë. Me këtë rast sollën 1942 dhe, ndërsa dërgohej në etj. nga pushkatimi disa besimtarë para auditorit prej mëse 80 burgjet e Kosovës, çlirohet prej QAZIM NUSHI I PËRZËNË Meqë në Gjakovë kishte kry- të vendosur, të cilët e moren me vetash kujtimet e tyre me të dhë- forcave antinazifashiste nacio- er studimet e nevojshme fetare, "Ndore". na interesante, burimore, për nalçlirimtare, ku bënte pjesë ME DHUNË NGA SERBË, IMAM NË QERRET me propozimin dhe interesimin Më 1967, kur u mbyllën kis- imam Qazim Nushin: Ahmet edhe Minir Canhasi, i vëllai i e myftiut të Pukës haxhi hafiz hat e xhamitë dhe u ndaluan be- Dunga e Besnik Lluka. Po me kaq Shyhrete Nushit, bashkëshorte Zenel Hoxha, teolog, filloi imam simet fetare, edhe imam Qazim- interes janë edhe kujtimet e Id- e Qazim Nushit. Gjakova, qyteti ku u rrit e je- në Qerret. Edhe pse Qerreti riz Metit prej Qerreti, ish-kryetar toi për më se 25 vjet, ka mbaj- it i kërkuan të dorëzonte librat Miniri e strehoi Sabrijen në ishte me mundësi jetese më të fetare. Iu drejtua tepër i shqetë- i Komitetit Ekzekutiv Pukë, " bazat e veta të LANFNÇL nëpër tur gjithnjë qëndrim kundër mira se mjaft fshatra të Pukës, QYTETAR NDERI" i Pukës dhe i pushtuesve serbë. Ndër ato që suar Mustafë Rexhës, besimtar Kosovë. Këtë mbrojtje ajo nuk e prapë ishte larg mundësive të e shok i ngushtë i tij: "Mustafë, Lezhës. harroi kurrë. Kështu, më 1978 shprehej më haptas ishte edhe qytetit të Gjakovës, por imam Ceremonia e dhënies së tit- Qazim Nushi, të cilin regjimi jam në hall të madh. M'i kërkojnë erdhi në Pukë bashkë me Abdur- Qazimi, duke gjetë mikpritje e librat fetare. Kam disa libra his- ullit "QYTETAR NDERI" u orga- bujari, mirësjellje e interesim torie e gjeografije turqisht e po nizua në një shkallë të lartë prej për te, u tregua dashamirës, ko- jau dorëzoj, se i marrin për fe- Myftinisë Pukë, Komunës Qerret munikues, i qetë, i thjeshtë dhe tare, po si me jau dorëzue me e Bashkisë Pukë, e cila nderoi me shumë i përkushtuar për shër- duert e mija të pafeve Kuranin e titull nderi "MIRËNJOHJA E QY- bimet fetare si në xhami, si Madhërueshëm, bre Mustafë! Me TETIT" Shoqatën Bamirëse IS- nëpër familje në gëzime e e mbajtë në shtëpi, mund të më TAMBUL, që operon me sukses hidhërime të tyre. Një kujdes të bajnë kontroll." Mustafa ia mori tash e mbi dhjetë vjet edhe në veçantë i kushtoi mejtepit të dhe ia ruajti dhe sa herë i vinte Pukë. Qerretit, ku kishin mësuar bre- Qazimi me lexue në Kuran, e za gjeneratash. Me përkujdesjen ruante, se mos e kishte ndjekur Gëzim KOPANI të vazhdueshme të tij arriti që kush mbas." Myftiu i Rrethit të Pukës mejtepi të ndiqej me interes prej Imam Qazimin e provokonin rreth 30 nxënësish. se "mban ramazan" dhe se lexon Ylli HADROI Edukimin në besimin mysli- " jacina". Me gjithë këto presione Sekretar i këshillit të man kurrë nuk e lidhte me për- nuk i shkëputi lidhjet me Qerre- Bashkisë Pukë FAQE 12 Qershor 2015; Nr. 6(318) HOMAZH Kalvari i mundimshëm i veteranit Sotir Gjoka Më 01 prill 2015 u nda nga jeta në moshën 88-vjeçare veterani i Luftës Antifashiste Nacional Çlirimtare (LANÇ) Sotir Qiro Gjoka. Sotiri lin- larta drejtuese, për shkak të Sotirit të prishjeve nga regji- di më02 prill 1927 në fshatin kundërshtimeve në konfer- mi komunist të institucioneve Mbrezhan të Përmetit në një encën e Tiranës.Ai internohet fetare. familje me ndjenja të larta në ishullin e Zvërnecit, Vlorë Mes shumë peripecive të patriotike.I ati i tij Qiro Gjoka bashkë me dhjetë zyrtarë të jetuara në ato kohë, vitet 90 mori pjesë në Revolucionin lartë, midis të cilëve edhe ish sollën ndryshimet rrënjësore Demokratik të Qershorit 1924, ministri i bujqësisëMaqo për të gjithë. Me rënien e tëudhëhequr nga Fan S. Noli. Çoma, bashkëshorti i Liri Bel- regjimit komunist Sotiri ish- Familja e Sotirit është dal- ishovës. Në korrik të 1960 i te ndër themeluesit e parë të luar në luftrat e vazhdueshme vëllai tjetër Andrea u pushkat- partisë Demokratike në rre- për mbrojtjen e atdheut, duke ua pa gjyq nga agjentët e sig- thin e Përmetit. Për një peri- u bërë një bazë e rendësishme urimit të shtetit në Lushnje udhë afro gjashtë mujore ai e LANÇ në Mbrezhan. Vëllai i me akuzën e tentativës për ishte kryetari i parë i kësaj madh i Sotirit, Spiro Gjoka u arratisje. Kështu fillon per- partie si dhe kryetar i shoqatës inkuadrua në Brigadën VI sul- sekutimi i gjithë familjes.Në tësëpërndjekurve politik në muese në detyrën Komisar i Qershor të vitit 1962 Spiroja,e këtë rrreth.Për vetë moshën Batalionit "Naim Frasheri". ëma Lekani, vëllezërit e tjerë në të cilën e kapën vitet 90 Sotiri në moshë fare të re, Diogjen dhe Kosta,kunata Sh- Sotiri tërhiqet nga këto an- vetëm 17 vjeç së bashku me qipe, nipi 3-muajsh Beniamin gazhime që kishte marrë, të atin Qiron u vendosën në dhe motra e vogël Sotira u in- duke u përkushtuar te familja Çetën territoriale të fshatit fillore tëfshatit Podgoran dhe Megjithë kontributin e ternuan në fshatin Rrapëz të e tij e cila kishte kaluar stuhi Mbrezhan. Ata morën pjesë në Katundishte, Përmet. Më pas dhënë përkrah forcave parti- Lushnjes. Motra Sotira nuk të forta. disa aksione ku si më i rendë- punoi si teknolog në fabrikën zane në çlirimin e vendit,më mundi dot të përballonte këtë Sotiri ishte një bashkëshort, sishëm vlen të përmendet, e përpunimit të rrushit në Kël- pas gjatë regjimit komunist,si traumë e për pasojë vdiq pas prind dhe gjysh i devotshëm, ndalimi i kalimit të 200 cyrë, fabrikëqë u ndërtua nga shumë të tjerë edhe familja e disa muajsh në fshatin shumë i dashur për të gjithë por forcave Balliste të Ali Bej Kël- teknikë rusë, ku Sotiri dha Sotirit, përjetoi përndjekjen e Rrapëz.Motra tjetër Eftalia në të njëjtën kohë të ndërthu- cyres nga Mbrezhani drejt fs- kontributin e tij.Nëçdo punë që atij sistemi.Ata që mendonin edhe pse gjatë kësaj kohe që rur këtë me një autoritet e per- hatit Sheper të Zagorisë. i është ngarkuar ai është dal- ndryshe nga dogmat zyrtare të familja Gjoka po përjetonte sonalitet të spikatur në familje e Mbas çlirimit të vendit Soti- luar për korrektësi dhe asaj kohe,sepse nuk po jetonin këto persekutime ishte e mar- rrethin shoqëror. ri u thirr ushtar me 1947 në përkushtim. Në vitin 1950 u atë që kishin besuar, patën si tuar, përsëri edhe ajo i ndjeu Me nderime të shumta e batalionin e Komandant Dane martua me zonjën Varvara, e pasojëpërndjekjen, arrestimet, efektet e përndjekjes që po u me një pjesëmarrje të gjerë Mehmetit në Delvinë. Aty bija e Cace Graçit po nga fshati internimet dhe torturat e atij bëhej vëllezërve të saj. Fëm- prej të afërmish, miq nga fs- punoi në zyrën sekrete të ko- Mbrezhan. Me punë dhe sakri- pushteti.Në familjen e Sotirit ijëve të saj i'u mohua e drejta hati i lindjes, veteranë të mandës. Pas lirimit nga ush- fica rritën dhe edukuan 4 fëm- persekutimi nisi fillimisht me e studimit ashtu si dhe të LANÇ e të tjerë, e percollën tria me 1950 punoi si mësues ijët e tyre: Kriston, Lirinë, vëllain e tij Spiron, i cili më gjithë trashëgimtarëve të tjerë për në banesën e fundit më 02 për katër vjet pranë shkollave Agronin dhe Bertin. 1956 u shkarkua nga postet e të familjes Gjoka.Në vitin 1964 prill 2015 në qytetin e Durrësit vëllai Kosta dënohet me 25 vjet ku dhe jetonte prej 11 vitesh. burg, duke u liruar në vitin Me vdekjen e Sotirit, familjarët Homazh për invalidin e LANÇ Kristaq Koci Llakmani 1990.Sotiri vetë u dënua në humbën njeriun e tyre të shtren- Mars të vitit 1967 me 5 vjet jtë, të tjerët humbën nje mik dhe Para dy muajsh, më 2 Prill 2015 ndërroi jetë mësimet në Liceun e Korçës. Por atje nuk vazh- burg në fshatin Çepan të Sk- shok me virtyte të larta. në moshën 89 vjeçare veterani i LANÇ, don më shumë se tre vjet, deri në vitin 1941, raparit duke u spiunuar nga I paharruar qoftë kujtimi i Kristaq Koci Llakmani, anëtar i OBVL-së. sepse u ndërprenë mësimet për shkak të luftës. një banor i këtij fshati,për tij! Kristaqi ka lindur në Pogradec më 3 Maj Vitet e para të Luftës Antifashiste Naciona- kundërshtimin nga ana e Orest Gjoka 1926. Historia e jetës së tij është me ngjarje lçlirimtare i kaloi pranë prindërve, por edhe si e episode të shumta, duke u karakterizuar si muhaxhir te kushriri i tij në Tushemisht, nga MUSTAFA ARANITI, ndër ushtarakët më të një figurë e shumëllojtë gjatë gjithë jetës së ku provoi provokimet e grupeve ekstremiste. tij. Pikërisht asokohe ai largohet nga Tushemishti lartë të shtetit shqiptar që nga krijimi i tij Kultura prindërore i krijoi atij të gjitha dhe rreshtohet në Lëvizjen Nacionalçlirimtare. (Vijon nga faqja 10) - Më 19.03.1922 emërohet mundësitë për t'u arsimuar dhe menjëherë Më 28 nëntor 1943 ai u rreshtua si partizan i nga Këshilli i Naltë i Shtetit pasi kreu shkollën fillore në Pogradec filloi Brigadës së IV-t. detyrë për të marrë në dorë- Kryetar i Gjyqit Ushtarak të Gjatë luftimeve të kohës së operacionit armik zim viset shqiptare të jugut, Tiranës. të dimrit 1943-''44 plagoset dhe në qershor të të shkelura nga ushtria - Më 27.11.1923 po ky vitit 1944 e dërgojnë për kurim në një spital të greke, gjë e cila vërtetohet Këshill i jep gradën kolonel, aleatëve në Itali dhe më pas në spitalin e Beo- nga dokumente arkivore dhe këtë gradë e rikonfirmon gradit - Në korrik 1915, pas kry- Ahmet Zogu si Kryetar i Re- Në maj 1946 kthehet pranë familjes në Po- engritjes së Mirditës, emëro- publikës, më 1925. gradec, por jo plotësisht i shëruar. Ai ngelet i het komandant i xhan- - Më 26.09.1923 emërohet gjymtuar nga njëra këmbë, duke mbetur i çalë darmërisë në atë zonë. Ministër i Luftës në qeveritë gjatë gjithë jetës së tij. Si i tillë u trajtua me - Në shkurt të vitit 1916, e Zogut dhe Iljas Vrionit, deri pension invaliditeti si ivalid i LANÇ. Ahmet Zogu formon në Berat qershor 1924, kur vjen në Gjithsesi, pas kthimit në vendlindje, edhe dy batalione të xhan- fuqi Fan Noli dhe mbetet i pse i gjymtuar ai punësohet në vende pune të darmërisë dhe të parin, nën dëbuar në Bari të Italisë deri ndryshme, fillimisht si përgjegjës i kinemasë e komandën e Mustafa Aranitit, në rënien e qeverisë Noli më pas në komitetin ekzekutiv të rrethit, duke e dërgon përgjatë Vjosës, - Rikthehet me ardhjen në u marrë me sistemin e triskëtimit, në Bankën kundër forcave italiane, që pushtet përsëri të Zogut, me dhe Arkën e Kursimit Pogradec si ekonomist. kishin hyrë në Vlorë. detyrën Kryetar i Gjyqit të Punoi në këtë profesion edhe në ndërmarrjet - Më 12.07.1917, gjatë Përhershëm Ushtarak, meqë prodhuese e tregtare të qytetit të Pogradecit. Luftës I Botërore, si major i Ministria e Luftës suprimo- Kudo ku ka punuar e ka karakterizuar profe- forcave shqiptare në përbërje het. sionalizmi dhe ndjenja e përgjegjësisë për të ushtrisë austro-hungareze, - Më 1927 jep dorëheqjen detyrën. u dekorua nga Perandori pas një mosmarrëveshje me Për meritat dhe sakrificat gjatë LANÇ ai ësh- Franc Ferdinand me Kryqin e Zogun, i cili e nxjerr në pen- të dekoruar me Medaljen e Trimërisë dhe atë Artë të Kurorës. sion në moshën 54 vjeçare. të Çlirimit. - Më 1919, koloneli Rudolf - Më 22.11.1944, akoma pa Martesa me Donikën, nga një familje ko- krijon tre batalione të reja ardhur në pushtet komu- rçare, qysh në vitin 1950, i krijoi Krtistaqit një xhandarmërie dhe e caktoi nizmi, arrestohet bashkë me mundësi të re për një jetesë familjare të Mustafa Aranitin të koman- të bijtë në Tiranë, por ai vetë kënaqshme. Gjithsesi vdekja e parakohëshme donte batalionin e Elbasan- nuk mbahet gjatë dhe lirohet, e bashkëshortes i shkakoi atij dhimbje të mad- it. ndërsa fëmijët e tij, intelek- he, që nuk iu nda deri në fund të jetës. - Në prill 1920 Kabineti Qe- tualë të njohur, vazhdojnë Pasardhësit e Kristaqit, Koçua, Dhimitri dhe veritar i dalë nga qeveria e deri në fund dënimet me Adriana kanë trashëguar në familjet e tyre kul- Lushnjes e emëron Koman- burgje e internime. turën dhe edukatën e shkëlqyer të babait, për dant të Përgjithshëm të Xhan- - Duke shoqëruar fat- ta çuar më tej me pasardhësit e tyre. darmërisë. keqësitë e familjeve të fëm- Ne shokët e bashkëluftëtarët e Kristaqit mbe- - Më 1920-1921 krijohen tre ijëve vdes më 26.04.1961, në temi të prekur shpirtërisht për ndarjen e tij nga regjimente ushtarake dhe moshën 89 vjeçare. jeta dhe do ta kujtojmë atë gjithnjë me nderim emërohet komandant i regji- - Më 19.02. 2011 shpallet të veçantë. mentit të Korçës, ndërsa më "Nderi i Mallakastrës": nga 1921 komandant i regjimentit Këshilli Bashkiak i qytetit të Spiro TOTA të Tiranës. Ballshit Kryetar i OBVL, Dega Pogradec Qershor 2015; Nr. 6(318) FAQE 13 PROFIL Në kuadrin e 80-vjetorit të lindjes (21 maj 1935-2015) Prof. dr. Mark Tirta, akademik, etnograf i shquar i kulturës sonë kombëtare

Nga Xhemal Meçi*

rofesor Mark Tirta, lindi në Mirditë, POrosh, lagje Lgji, më 21 maj 1935. Prindërit e tij dhe mjedisi mirditas i edukuan vullnetin, këmbënguljen, dashurinë për punën, vendlindjen e atdheun, opti- mizmin për jetën, modestinë, respektin, bujarinë, seriozitetin e dashamirësinë në familje e shoqëri. Edhe natyra madhështore e zotëruese e Malshejtit shkëmbor me disa duke bashkëpunuar me insti- prehëre hapësinore me Nen- tutet shkencore të Akademisë shetin e Oroshin, i shprehnin së Shkencave, derisa më 1968 qëndresën, krenarinë, bur- e tërhoqën në Institutin e His- rërinë, forcën e të qëndruarit torisë, sektorin e etnologjisë. në këmbë para jetës me Në vazhdim Instituti i Kul- mundësitë e të papriturat e turës Popullore po në këtë sek- saja. Prandaj, i vihet shkollës tor, ku punoi pa ndërprerje de- me shumë vullnet. Si përfun- risa doli në pension, doi shumë mirë të mesmen megjithëse "pensioni" për te pedagogjike në Durrës, për ka kuptim administrativ, nevoja arsimtarësh në Mird- sepse për punën shkencore itë, e emëruan mësues për dy nuk bëhet fjalë për "pension" vjet, 1955-'57. Duke marrë edhe në vitet e ardhshme, parasysh interesimin e madh sepse ende mbahet mirë nga të Markut për arsimim të shëndeti, duke sfiduar lartë, më 1957-'59 iu dha moshën, që, sigurisht, në të mundësia që të vazhdonte In- ardhmen natyrshem do të rën- stitutin e Lartë Pedagogjik dohet si te të gjithë ne. Po, Shkodër, ku studioi për gjuhë- prof. Marku do të qëndroi edhe letërsi-histori. Gjatë studi- për shumë vite, si Malshejti i meve në Shkodër tërhoqi vë- Mirditës apo siç ligjëronte Nai- dime. Njëkohësisht, ka nokulturën, në veçanti për dimin e prof. Markut, njëko- mendjen e pedagogëve për re- mi: "Kur më shihni se jam shfrytëzuar rastin dhe ka Kanunin, studiues që i vijnë hësisht edhe përkrahjen e zultate të larta në provime, ku tretur,/ Mos pandehni se kam hulumtuar e konsultuar nga Europa, Azia, Afrika e mbështetjen e tij, kur bal- u njoh edhe me profesorë të vdekur,/ Jam i gjallë e jam në burime etnologjike me shumë Amerika drejtpërdrejt ose me lafaqoheshim me komisionin nderuar, si prof. Jup Kastrati, jetë!" ( "Qiriri" ) rëndësi për studimet e bot- internet, pa u kursyer, duke e Akademisë, i cili e shihte i cili e nxiti për punë shken- imet e tij që mirëpriten bren- u shkëputur nga studimet e punën tonë për Kanunin të core, ku Mark Tirta do të jepte NGA VEPRIMTARIA E da e jashtë vendit. Këto 15 tija në proces. Nuk le pasdore mangët në drejtim të për- aq shumë në të ardhmen, sa SHQUAR SHKENCORE E TIJ vitet e fundit ka botuar vepra as ndihmesën për Mirditën, si gatitjes së duhur juridike. tejkaloi edhe parashikimet e madhore, frut i ekspeditave, në monografinë "Mirdita -njo- Përveç kësaj "mangësie", prof. J. Kastratit, me të cilin Prof. dr. Marku, akademik, hulumtimeve e studimeve të huri për vendlindjen", "Mirdi- dukej edhe njëfarë "xhelozie", mbetën miq përgjithmonë. përreth 60-vjet ka qenë një dhjetra viteve: 1. Lëvizje mi- ta", revistë kulturore peri- sepse ata vetë nuk ishin përf- Më 1961 përfundon në Ti- eksplorues i palodhur, në ek- gruese shqiptare, botuar odike, me drejtor Pjetër shirë si bashkautorë në për- ranë Fakultetin Gjuhë-Letër- spedita brenda e jashtë atd- pjesë-pjesë brenda e jashtë Markun, kryeredaktor Ale- gatitjen e kësaj kolane të si, por si edhe më parë e prit- heut, hulumtues në arkiva e atdheut; 2. Migrime të sh- ksandër Ndoja, prof. dr. Mark rëndësishme të kulturës pop- nin shkollat e Mirditës, ku për biblioteka, si edhe në bib- qiptarëve, 1999; 3. Etnologjia Tirta, akademik, është kry- ullore. Profesor Marku na jus- shtatë vjet shërbeu me liotekën e tij personale aq të e shqiptarëve, 2003, 2006; 4. etar i këshillit botues të kësaj tifikonte me faktin se edhe përkushtim: mësues, drejtor ngarkuar me libra, shumë prej Mitologjia ndër shqiptarë, reviste. Gjeçovi nuk kishte përgatitjen e inspektor i arsimit të rre- të cilave në gjuhë të huaja. 2004; 5. Mjeshtëria e kërkim- e duhur juridike, kurse ne thit. Njëkohësisht, hulumtoi Gjithashtu, edhe në Prish- it shkencor në etnologji, 2006; NDIHMA E PROF. MARKUT kishim një jurist me përvojë, pa u lodhur për etnokulturën, tinë, Shkup, Tetovë, Ulqin, 6. Panteoni e simbolika -doke PËR BASHKËPUNËTORËT E Koço Novën, i cili ishte kon- duke shfrytëzuar kohën e lirë Bukuresht, Lublanë, Budap- e kode në etnokulturën sh- JASHTËM sulenti ynë i përhershëm ju- dhe pushimet vjetore për hu- est, Vjenë, Berlin, Romë, Pa- qiptare, 2007; 7. Etnologjia e ridik pranë Institutit të Kul- lumtime, kërkime dhe eks- dovë, Madrid, Paris, Londër përgjithme, 2001, 2008. Me Disa bashkëpunëtorë të turës Popullore, i ngarkuar pedita anë e kënd Mirditës, etj., ku i janë botuar edhe stu- bashkautor "Veshjet Popullore jashtëm të Institutit të Kul- nga vetë Kryesia e Akademisë Shqiptare", vëll. I, 1999 dhe turës Popullore, me interes- së Shkencave. Gjithashtu, ko- vëll. II, 2001. Ka bashkëpunu- imin e drejtorit prof. Alfred misioni i sektorit etnologjik, ar për të "Edrejtën dokesore Uçi, ishim përzgjedhur për të ku, krahas juristit K. Nova, shqiptare",për zëra në "Fjalo- mbledhur dhe kodifikuar vari- roli kryesor i ishte ngarkuar ri Enciklopedik Shqiptar" etj. antet kanunore të krahinave: prof. Markut. Gjatë viteve Ka dhënë ndihmesë edhe në Mirditë, Lumë, Pukë etj. që, si 1982-1990 u bë një punë e muzeologji. Ka në proces për të merrnin miratimin e ko- madhe në mbledhjen e kodi- botim: Etnologjia e Mirditës, si misionit për përgatitjen e bot- fikimin e varianteve ka- dhe Fjalori mitologjik shqiptar. imit do të përmblidheshin në nunore të Kanunit të Lekë Krahas kësaj veprimtarie kolanën disa vëllimesh me Dukagjinit, që do të botohej botuese, ka dhënë ndihmesën titullin e përbashkët "E drejta me titullin e përbashkët: "E e tij nëpër vepra madhore si: zakonore shqiptare". Prof. DREJTA ZAKONORE SH- "Qytetërimi Ballkanik" nën Marku edhe jashtë komision- QIPTARE". kujdesin e UNESKO-s, "Atlas it na orientonte se si t'i kry- Bashkë me prof. Markun i vendeve danubiane", drejtu- enim ekspeditat edhe të vet- ngulmuam që të botohej me ar nga Instituti i Studimeve muar, por jo pa shoqërues. titullin " E DREJTA DOKESORE për Europën Juglindore në Njëkohësisht, na jepte edhe SHQIPTARE" për dy arsye: e Vjenë. adresa se kujt me iu drejtua para, siç e shpjegon edhe prof. Krahas botimeve, ky et- në bazë, sidomos në Qarkun ÇABEJ, kemi termin e mirë- nolog i shquar ka marrë pjesë e Lezhës, për mua nëpër Mird- filltë shqip DOKE; e dyta, ter- në më se 90 sesione shken- itë deri te Zef Skana në Laj- mi zakon është term sllav dhe core, , simpoziume, konferen- thizë të Oroshit, kufi me pse të pranojmë një termë të ca e kongrese shkencore ko- Lurën etj. Kurse prof. Shefqet huaj krejt pa nevojë, kur e mbëtare e ndërkombëtare Hoxhës për ish-bajrakun e kemi kaq të gjetur shqip. Me Brenda vendit dhe në botën e Fanint etj. Për problemet që na ne, së fundmi u bashkua edhe jashtme. Gjithashtu ka ndih- dilnin si në terren, si në In- juristi K. Nova, i cili, për më muar dhe ndihmon për et- stitut kishim nevojë për men- (Vijon ne faqen 14) FAQE 14 Qershor 2015; Nr. 6(318) DOSSIER Lufta e II Botërore dhe kultura e kujtesës në Europë

Shekulli i 20-të me luftërat arën. "Gjërat, që përpiqesh t'i dhe diktaturat është një his- fshehësh, do të shfaqen dikur tori e përbashkët evropiane e përsëri, prandaj më mirë të dhimbshme dhe e hidhur.E ballafaqohesh me to."Pollack megjithatë kombet kanë nuk mund ta pranonte hesh- këndvështrimet dhe narrativat tjen e mosreflektimin e e veta për historinë, nisur nga familjes.Ai u largua nga famil- përvojat e tyre.Kë mund të ja dhe nuk pushon së trajtu- quanim sot fitues dhe humbës ari këtë temë. të Luftës të Dytë Botërore, nisur nga prizmi i konferencës ART I FRIKSHËM - KAPËR- së Jaltës?Kjo pyetje vlen për CIMI TRAUMËS vendet, që pas çlirimit nga na- Kujtimi i pushtimit gjer- zismi ranë nën doktrinën e man është ende shumë komunizmit.Në një simpo- prezent në artin polak, thotë sium triditor nën kujdestarinë Anda Rottenberg, kritike dhe e presidentit të Austrisë Hei- historiane arti dhe kuratore e nz Fischer diskutuan në Vjenë shumë ekspozitave.Terrori i historianë, përfaqësues të madh gjen pasqyrim në vepra muzeve dhe institucioneve rrënqethëse, të bëra nga të shkencore dhe përkujtimore. mbijetuarit e luftës."Ne që Për profesorin nga Hungar- kemi mbijetuar nuk jemi ia Tamas Stark Lufta e Dytë dëshmitarët e vërtetë, ne tre- Botërore ka përfunduar në gojmë historitë e atyre, që nuk vitin 1989."Vendet e Evropës janë më në mesin tonë", citon Lindore kaluan nga një diktat- ologjike, të racës më të mirë sjellë një skllavëri të Gjermaninë përpara, pa ajo një prej tyre. urë në tjetrën. Jo se sistemet të nazistëve, dhe me utopinë re.Vuajtjet dhe skllavëria u parashikuar se do të përfun- Pikturat, nga ku shpërthen komuniste, që u etabluan sociale të sovjetikëve, ku shtuan.Pas luftës babai pinte donte në gjenocid. Edhe diktat- tmerri, shfaqin degradimin e menjeherë pas nazismit mund punëtorët, fshatarët, funksion- edhe shokët e tij të nëndetës- ura sovjetike ishte produkt i njeriut, destruksionin shpër- të krahasohen me gjenocidin arët e partisë duhej të ishin es. Baba ne e kemi humbur krizës së Luftës së Parë bërjen e trupit, përmes para- gjerman, por diktatura vazhdoi elita intelektuale. Absolutizmi luftën." Botërore, e cila donte të qitjes së pjesëve të veçanta të pa ndërprerje, kujtimi i vikti- ideologjik bëri që të justifiko- Nuk duhen lënë pas dore përhapte bolshevizmin në tij, ose vetëm të rrobave, nga mave nuk u bë". heshin metodat më të arsyet, që krijuan totalita- botë." të cilat trupi ka tmerrshme të hakmarrjes. rizmin dhe çfarë e nxiti sho- fluturuar.Vepra të Alina Sza- ÇFARË KUPTIMI KA FITOR- Duke cituar një artikull të sh- qërinë për ta mbështetur. Për KNOCH: NDËRRIM I PARA- pocznikov, që ka qenë në JA E HUMBJA E LUFTËS? krimtarit rus Michail Çishkin profesor Richard Overy diktat- DIGMANVE, FOKUSI I STU- shumë geto dhe kampe Richard Overy nga univer- të botuar në "Nju Jork Times, urat kanë qenë pjellë të sho- DIMIT DUHET PËRQENDRU- përqendrimi, të Zoran Music- siteti Exeter në Britaninë e Overy theksoi: "Babai im sh- qërive: "Diktatura naziste ish- AR TE DORASIT it nga Sllovenia, që paraqet Madhe i lidh shkaqet e totali- koi në luftë vullnetarisht në te pjellë e një shoqërie të zh- Vitet e fundit përshkrimi i dehumanizimin e tarizmit nazist dhe komunist moshën 18 vjeçare në një nën- gënjyer nga Lufta e Parë luftës së Dytë Botërore është individit.Vepra, që përbëjnë me utopinë. Me utopinë bi- detëse. Ai dhe të tjerët kanë Botërore, e cila donte ta çonte mbështetur fort në rrëfimet e kujtimin e qenies së dikur- dëshmitarëve.Sipas Hanno shme, të një vetveteje të Knoch, professor i historisë në dikurshme.Shumë vepra janë Prof. dr. Mark Tirta, akademik, etnograf universitetin e Këlnit, kuj- bërë shumë vite pas luftës. timet nuk janë të barabarta Tek të mbijetuarit drama del me mbledhjen e fakteve. "Ajo, në sipërfaqe pas një farë kohe. i shquar i kulturës sonë kombëtare që dinë njerëzit, emocionalite- Edhe viktimat edhe dorasit ti i tyre dhe vështrimi i histo- duan ta fshehin traumën, thotë Rottenberg. Por kemi (Vijon nga faqja 13) rianit janë dy gjëra të ndry- kthyer me vërejtje të detajua- ndihmonte. Ja se ç' shkruante shme, prandaj duhet bërë edhe artistë të brezit të dytë, ra me qëllimin e mirë, që "Ka- me 16 shtator 1980: "Tani unë ndarja e historiografisë nga që nuk i lë të qetë kjo temë, si tepër, i shtyrë edhe nga prof. nuni i Mirditës", siç dëshiron- artikullin tëndë po e çoj doras kujtimet e dëshmitarëve." piktori polak Miroslav Balka, Marku, pati "guximin" dhe e te ta quante ai, të botohej sa në redaksi të gazetës DRITA… Knoch kërkoi tashmë kal- apo artisti gjerman Filip shprehu aq mirë në HYRJE, më i plotë e sa më i saktë. Par- Unë për vete e lexova artikul- imin e fokusit të kërkimeve Droese, që me librin "Unë kam vëll. I f. 6 : "E. Çabej krahas athënia e shkruar prej tij si lin. Ishte mjaft interesant, i nga viktimat tek vrarë Anna Frankun" përshk- termave zakon e kanun, vë rrallëkush, është një shkruar me dashuri, kishte keqbërësit.Sipas tij ka ardhur ruan brezin vrasës të ba- doket (shqip, se) kuptimi që ka përgjithësim shkencor aka- në të mjaft material. Në tërë- koha për një ndërrim të para- ballarëve nazistë. marrë kjo fjalë është një demik, ku në përfundim si artikulli ishte shkruar me digmave, për ta parë regjimin Cathie Carmichael, profe- hallkë e rëndësishme në zh- theksonte: "Kanuni i Mirditës, një gjuhë të pastër, të rrjedhs- nga këndvështrimi i vrasësve, sore në universitetin East An- villimin e së drejtës popullore mbledhur dhe kodifikuar nga hme; nga ana tjetër në te nga motivet e tyre."Krimet e glia për historinë e Evropës të Shqipërisë, sepse, siç e ko- studiuesi eksplorues Xh. kishte edhe disa gjëra të pa- regjimit racist, imperialist të Juglindore, foli për ndikimin e menton Jokli, këtu është fja- Meçi, përbën një arritje të pasqyruara mirë ose edhe nazistëve janë në qendër të politikave nacionale në inter- la për një term shqip, pranë shënuar në kërkimet shken- ndonjë gjë të panevojshme. historisë. Bashkëpunëtorët e pretimin e historisë, duke u fjalës zakon e fjalëve turke core të etnologjisë juridike sh- Pyeta edhe drejtorin tim prof. regjimit vranë jo vetëm hebrej, fokusuar te ndryshimi i per- kanun e adet." E theksuam qiptare, një mbështetje të A. Uçin nëse mund ta bot- por edhe popujt e tjerë nga per- ceptimit për pushtetin e këtë përfaktin se prof Marku rëndësishme për hulumtime onim në revistën shkencore spektiva biologjike racore. ustashëve në Kroaci. Ajo për- e mbronte shqiptarizmin edhe të mëtejshme, në sinteza sh- Kultura Popullore. Pasi refle- Qëllimi i shkencës është të mendi përpjekjen e presiden- përbalë termave të huaja të kencore në këtë lëmë të al- ktova ndaj vërejtjeve, shkrimi studjojë regjimin nga pozicio- tit kroat Franjo Tuxhman për panevojshme; për më tepër banistikës, për njohjen më të u botua te "DRITA" dhe "Kul- ni i bashkëpunëtorëve".Nëse të relativizuar krimet e kryera shprehej, dashjepadashje, një thellë të së kaluarës, për të tura Popullore". Me këto është e realizueshme të hu- nga ustashët ndaj hebrejve, varfëri e paqenë në fjalorin e kuptuar më në brendësi të shembuj konkret për ndih- lumtohet si reagojnë njerëzit serbëve dhe romëve në kamp- shqipes. tashmen dhe të ardhmen. Kjo mesën e dhënë për punën sh- në lidhje me regjimin dhe in e Jasenovacit në Kroaci.Kur Përveç botimit të vëllimit I, do t'u japë një shtysë të fu- kencore, ndihmë të cilën ia autoritetet.Gjithçka është një Tuxhmani deshi t'u vinte vëllimet e tjera mbetën në qishme studimeve të mëte- ka dhënë gjithsecilit që iu ka produkt kulturor i modelit të rrugëve emra të personave të dorëshkrim. Siç erdhën ngjar- jshme në etnokulturë, në sqa- drejtuar. Më ka ftuar sa e sa sjelljes, thotë Koch. Ne e bëjmë regjimit të ustashëve qeveria jet e dhunëshme të viteve rimin dhe ndërtimin social të here edhe në shtëpi, ku të punën e kujtimit, sepse be- izraelite e pengoi një gjë të 1991-'92 e '97, rrezikoheshin bashkësive krahinore të priste plot mirësjellje gruaja e sojmë në rikthimin e disa vler- tillë.Carmichael tha se ten- edhe dorëshkrimet tona në dikurshme brenda etnisë sh- tij fisnike, Maria, si dhe dy ave, të respektimit të nevojave denca e historiografisë nuk arkiv të IKP. Në këto rretha- qiptare." fëmijtë e tyre të edukuar njerëzore, që me to të është në përgjigje të linjës na, me ndihmën e prof. Më mbetet merak pa (Blerta dhe Ermali). Edhe në edukojmë brezin e ri. nacionale, duke fajësuar popuj Markut, i tërhoqa dorëshk- shënuar në veçanti edhe ndi- Pukë na ka nderuar me të tërë.Historianët sot kanë rimet për Kanunin e Lekë hmesën e pakursyer që më ka ardhjen e tij sa herë e kemi ZBULIMI I SË KALUARËS një qasje tjetër më njerëzore. Dukagjinit, Varianti i Pukës dhënë prof. Marku për botime ftuar. Një shoqëri miqësore Martin Pollack shkrimtar Edhe Karen Franklin nga dhe Varianti i Mirditësdhe fill- për rapsodin e shquar, Pren- më se 50-vjeçare. Tani, më 21 dhe gazetar i njohur austriak, Muzeu Hebre i Holokaustit në ova t'i përgatitja për botim. dush Gega, Poetin e Maleve, maj jam i ftuar bahkë me të foli për rëndësinë çliruese, që Nju Jork ecën në këtë drejtim, Gjatë punës përgatitore re- siç e ka quajtur prof. Ernest familjes, shokë, miq, kolegë, ka për individin dhe sho- kur thotë se "ne përdorim fjalët censen dhe parathëniet për të Koliqi, Milano, më 1942. Kisha personalitete shkencore e qërinë, ballafaqimi me të tolerancë, respekt, përgjegjësi, dy variantet kanunore (Vari- mbetur para redaksisë së shoqërore në Tiranë, në kaluarën aspak të pa përmendur fjalët gjenocid antin e Pukës, botuar, 1966, gazetës DRITA, e cila botohej Sallën Shkencore të Akade- bukur.Pollack, djali i shefit të dhe Gjermani". dhe Variantin e Mirditës, botu- të dielave dhe pritej me inter- misë së Shkencave në fes- Gestapos së qytetit austriak Prevencioni i gjenocidit ar, 2002) i përgatiti thekshëm es. Nuk po hapeshin. Si çdo timin e 80-vjetorit të Linz, i cili ka shkruar shumë është temë qendrore, këtë e prof. Marku. KLD, Variantin e herë, në raste të tilla iu drej- ditëlindjes së tij. libra për të shkuarën naziste, bëjmë në emër të urdhërimit Mirditës, prof. Marku e mbaj- tova prof. Markut. Edhe ai si *Studiues, thotë se nuk duhet ta lemë të biblës për të riparuar botën, ti dy muaj në dorë, duke ma çdo herë nuk ngurroi të më "Mjeshtër i Madh" kurrsesi në harresë të kalu- tha Franklin. Qershor 2015; Nr. 6(318) FAQE 15 DOSSIER Ndërhyrja e NATO-s ndryshoi historinë jo vetëm të Kosovës, por edhe të rajonit 16 vjet nga përfundimi i bombardimeve të NATO-s mbi objektivat ushtarake serbe në Kosovë Përfshirja e Aleancës Veri- 16-vjetorit të përfundimit të Atlantike në luftën e Kosovës bombardimeve të NATO-s i ka ka mundësuar, pas fushatës vlerësuar si një akt i cili 78-ditëshe, dëbimin e mundësoi që Kosova sot të jetë forcave serbe nga Kosova, vend i qytetarëve të lirë dhe kthimin e gati një milion të barabartë. "Sulmet ajrore të refugjatëve shqiptarë dhe NATO-s mbi objektivat usht- instalimin e një adminis- arake dhe policore serbe u trate ndërkombëtare, e cila bënë në mbrojtje të paqes, të ka administruar vendin deri parandalimit të gjenocidit, të në shpalljen e Pavarësisë së shpërnguljes me dhunë të pop- Kosovës, më 17 shkurt 2008. ullsisë, të shkatërrimit të jetës dhe pasurisë së qyteta- rëve të Kosovës. Këto sulme Këtë fillim qershori mbush- ishin veprimet më humani- en 16 vjet prej përfundimit të tare në historinë e Aleancës fushatës së bombardimeve të Veri Atlantike, si një përcak- NATO-s kundër Serbisë, në tim i fuqishëm i botës mbrojtje të Kosovës. demokratike kundër poli- Përfshirja e Aleancës Veri- tikave agresive dhe në Atlantike në luftën e Kosovës mbrojtje të popullsisë civile". ka mundësuar, pas fushatës i Marrëdhënieve Ndërko- kushte të rënda jetese nëpër kruajti kapitullimin e tij. Pra- Në këtë 16-vjetor, kur shëno- 78-ditëshe, dëbimin e forcave mbëtare në Universitetin e kampe tashmë të shfaqura si noi Marrëveshjen e Kumanovës het fillimi i kthimit të serbe nga Kosova, kthimin e Prishtinës, Agim Zogaj thotë se imazhe të cilat ishin në për t'u hapur rruga e miratim- shpresës për qytetarët e Kos- gati një milion refugjatëve sh- kjo ndërhyrje ushtarake e kundërshtim me çdo normë it të Rezolutës 1244 të Këshil- ovës për një jetë të re, shpre- qiptarë dhe instalimin e një NATO-s, u bë për të sjellë ndërkombëtare të të drejtave të lit të sigurimit të Kombeve të him mirënjohje të përher- administrate ndërkombëtare, drejtësinë humane mbi një njeriut, refugjatët kosovarë të Bashkuara. E në këtë muaj, shme për SHBA-të, vendet e cila ka administruar vendin popull ndaj të cilit po ushtrohej vetmen shpresë e kishin tash- forcat tokësore të NATO-s hynë anëtare të BE-së dhe të NATO- deri në shpalljen e Pavarësisë gjenocid nga forcat ushtarake më tek aeroplanët ushtarakë në Kosovë për të filluar s, që me përkushtim u an- së Kosovës, më 17 shkurt 2008. e policore të Serbisë. të NATO-s të cilët po vazhdonin ndërtimin e paqes. gazhuan në mbrojtjen e vler- Megjithatë, misioni i NATO- Shpresa që ishte venitur për sulmet. ave të qytetërimit dhe mundë- s në Kosovë, KFOR, mbetet ende shqiptarët në fillim të viteve të Gjithçka përfundoi në fillim KRYEMINISTRI MUSTAFA: suan që Kosova sot të jetë aktiv, ndërsa pavarësimi nuk '90-a u rikthye pikërisht me 24 të qershorit, 1999 kur Millo- KOSOVA GJITHNJË MIRËN- vend i qytetarëve të lirë dhe e ka zgjidhur plotësisht mos- mars të vitit 1999. Atë ditë sheviçi nënshkruan kapit- JOHËSE NDAJ NATO-S E të barabartë. Solidariteti marrëveshjen me Serbinë, me aeroplanët e NATO-s, u nisën ullimin e tij. Pranon Mar- SHBA-SË ndërkombëtar, i dëshmuar të cilën Kosova tani mban drejt caqeve ushtarake serbe rëveshjen e Kumanovës për t'u Kryeministri i Kosovës, Isa përmes veprimit të NATO-s bisedime kryesisht për të në Kosovë dhe Serbi, me hapur rruga e miratimit të re- Mustafa, në emër të Qeverisë përpara 16 vjetësh, tregon hu- zgjidhur çështjen e veriut të qëllimin e vetëm, shpëtimin e zolutës 1244 të Këshillit të sig- të Republikës së Kosovës, në manizmin e botës së përparu- vendit, që ende mbetet jashtë një populli që po përballej me urimit të Kombeve të Bash- emër të popullit të Kosovës, ar dhe përkushtimin e saj për kontrollit nga institucionet e gjenocidin dhe spastrimin et- kuara. E në këtë muaj, forcat shtetit të Kosovës. nik që po bënte regjimi i Sllo- tokësore të NATO-s hyjnë në Sidoqoftë, pa fushatën e bodan Millosheviqit në Kosovë. Kosovë për të filluar ndërtimin NATO-s, që nisi më 24 mars Fushata ajrore e NATO-s, e paqes. Ish ushtari i UÇK-së 1999, Kosova do ta kishte nuk përfundoi menjëherë, ash- Reshat kujton momentin kur Trupa të NATO-s në pothuajse të pamundur arritjen tu siç mendohej. Për 78 ditë me u arrit marrëveshja. Ai thotë se e shtetësisë dhe të pavarësisë radhë Aleanca Veriatlantike ky ishte lajm i mirë si për Kosovë - 16 vjet pas nga Serbia. vazhdoi të bombardonte caqet civilët shqiptarë dhe për ush- ndërhyrjes ushtarake serbe. Partner krye- tarët e UÇK-së ashtu edhe për ushtarake FORCAT TOKËSORE TË sor e kishte Ushtrinë Çlir- forcat serbe. NATO-S HYNË NË KOSOVË imtare të Kosovës, e cila oper- "Gëzim i papërshkruar ish- PËR TË FILLUAR onte në terren me pjesëtarët e te në të dyja anët, e them NDËRTIMIN E PAQES saj. Reshat Gashi tregon se kjo shumë sinqerisht, sepse fushatë e bombardimeve i jepte përveç që ishim gëzuar ne ush- Gjashtëmbëdhjetë vjet më zemër secilit pjesëtar të UÇK- tarët e civilët shqiptarë ngjas- parë, pikërisht më 24 mars të së. hëm me neve e përjetuan edhe vitit 1999 rreth orës 20.00, fil- "Ishte një shkëndijë e vetë forcat serbe të ishin në luan sulmet ajrore të forcave të shpesës se liria po vjen dhe kjo pozicione të drejtpërdrejta, NATO-s kundër caqeve serbe na bënte shumë më të fu- sepse me datën 9 qershor kur në Kosovë dhe në Serbi. qishëm dhe shumë më entuzi- zyrtarisht është nënshkruar Aeroplanët B52 dhe raketat astë për fitoren, e cila arrihej marrëveshja në Kumanovë, Tomahaëk të NATO-s ishin ni- pas një lufte më shumë se kanë filluar të shtënë me armë sur për t'i thënë mjaft gjenocid- njëvjeçare që zhvillonte UÇK-ja, në ajër, e kjo ishte një shenjë it që Serbia po kryente në Kos- në terren", thotë Gashi. e entuziazmit dhe gëzimit të shpreh mirënjohjen më të mad- respektimin e vlerave të ovë. Fushata ajrore e NATO-s Përgjatë këtyre 78 ditëve të tyre se edhe ata mund t'iu he dhe të thellë për vendet demokracisë, duke u bërë një solli lirinë e popullit të Kosovës, sulmeve ajrore qindra mijëra ktheheshin familjeve të veta anëtare të NATO-s . "16 vjet pas, shpresë për paqe dhe siguri, ndërsa u vlerësua si ditë që refugjatë shqiptarë përjetuan dhe fëmijëve të vetë. E them Kosovën ne e përjetojmë si vend për një jetë të qetë e të sig- ndryshoi edhe historinë e Ale- dramën e eksodit në Maqedo- shumë sinqerisht sepse e kam të lirë, sovran dhe të pavarur urt, për përparim dhe zhvillim ancës Veriatlantike. Profesori ni, Shqipëri e Mal të Zi. Në përjetuar nga afërsia", thotë dhe vend, i cili synon të inte- për të gjithë popujt dhe shte- Gashi. grohet në Bashkimin Evropian. tet. Përgjatë këtyre 78 ditëve të Dëshiroj që veçmas të falënderoj Në këtë 16 vjetor, Kosova sulmeve ajrore Serbia intensi- Shtetet e Bashkuara të po dëshmon se është shem- fikoi sulmet ndaj UÇK-së dhe Amerikës dhe aleatët e tjerë të bulli më i mirë i ndërtimit të civilëve shqiptarë, qindra vendit tonë për një kontribut të një shoqërie të të barabartëve, mijëra refugjatë shqiptarë për- madh në mbrojtjen e civilëve pa dallim, i respektimit të di- jetuan dramën e eksodit në dhe në mbrojtjen e qytetarëve versitetit edhe kulturor e fe- Maqedoni, Shqipëri e Mal të Zi. të Republikës së Kosovës, si dhe tar dhe i ndërtimit mbi bazat Në kushte të rënda jetese në përkrahjen dhe ndihmën që e demokracisë. Një shtet, që nëpër kampe tashmë të i dhanë lirisë dhe pavarësisë", dëshmon suksesin e përbash- shfaqura si imazhet të cilat ish- thekson kryeministri Isa Mus- kët të qytetarëve e institu- in në kundërshtim me çdo tafa. cioneve të vendit dhe të bash- normë ndërkombëtare të të kësisë ndërkombëtare, faktor drejtave të njeriut, refugjatët PRESIDENTJA JAHJAGA: i rëndësishëm i paqes dhe sta- kosovarë të vetmen shpresë e NATO NDALI KRIMIN DHE bilitetit dhe i fqinjësisë së kishin tashmë tek aeroplanët KTHEU SHPRESAT NË mirë, shtet i pranuar ndërko- ushtarakë të NATO-s të cilët po KOSOVË mbëtarisht me synime të qar- vazhdonin sulmet. Gjithçka ta të anëtarësimit në BE, OKB përfundoi në fillim të qershorit Presidentja e Kosovës, dhe në NATO",-thekson Pres- 1999 kur Millosheviqi nënsh- Atifete Jahjaga, me rastin e identja Jahjaga. FAQE 16 Qershor 2015; Nr. 6(318) KULTURË Refleksione pas promovimit të librit "Absurdi Mbretëror" - këndvështrime për krijimtarinë e Shefki Karadakut Kritika letrare fragmentare dhe sektare, si edhe politika?! Nga Halil RAMA tit dhe të letërsisë shqipe. Tani që nuk i kemi midis nesh themi me Në këtë libër gjejmë ko- njëri tjetrin : "Po si ikën kështu pa losët e letrave shqipe: na thënë, pa marrë leje, pa i inter- Dritëro Agolli, Llazar vistuar, pa shkruar biografinë e Siliqi, Petro Marko, Adria- tyre, pa i nderuar dhe vënë atje ku tik Kallulli, por dhe u takon, atje në piedestalin e nder- personalitete të njohura të it, nder që e merituan me veprat e letrave shqipe, si: Moikom tyre?!" Zeqo, Roland Gjoza, Riza Sigurisht ka shumë zëra të rinj Lahi, Petraq Risto, Agim dhe të vjetër që duhen rivlerësuar. Cerga, Milianov Kallupi, Por kritika letrare nuk funksionon. Dr.Lutfi Turkeshi, Faruk Ajo është shëndrruar në fragmen- Myrtaj, Sazan Goliku e tare dhe sektare ashtu si edhe poli- Sakip Cami, të cilët tika. vlerësojnë maksimalisht Edhe shembulli i lënies në har- veprën letrare të Shefki resë të autorëve produktivë e cilë- Karadakut ndër vite Zeqo, Roland Gjoza, Riza Lahi, Pe- elbasanasit mburren me birin e Shefki Karadaku është 70 vjeç sorë si S.Karadaku, dikton nevojën traq Risto, Agim Cerga, Milianov tyre dhe veprat e tij të spikatura dhe askush nuk është kujtuar të e ridimensionimit të kritikës Kallupi, Dr.Lutfi Turkeshi, Faruk si: "Puthja e ngrirë", "Arkadija e bëjë bilancin e këtij shkrimtari letrare. romovimi i librit "Absurdi Myrtaj, Sazan Goliku e Sakip Cami, largët", "Feniksi", Sagë shumë prodhimtar. Këtu bën për- Thirrja jonë do të ishte që në Mbretëror" - (Shënime kritike, të cilët vlerësojnë maksimalisht Mbretërore", "Letër Mbretërve", jashtim autori Bardhyl Ajazi që ka shkollat e mesme dhe në univer- Pese, këndvështrime për kr- veprën letrare të Shefki Karadakut etj, disa prej të cilave të përkthy- shkruar monografinë: "Elbasan i sitete të mund të organizoheshin ijimtarinë e Shefki Karadakut), si ndër vite. era dhe botuara edhe jashtë ven- bukur, Elbasan" me syrin e poetit debate letrare, mbrëmje poetike me dhe çelja në të njejtën ditë e ek- Dhe nëse Dritëroi vlerëson kon- dit tonë, si në Gjermani e Francë. Shefki Karadaku, por përsëri veprat letrare të Karadakut dhe të spozitës me kopertinat e librave të ceptimin popullor të realitetit në askush nuk është ndalur të bëjë autorëve të tjerë të letërsisë sh- botuar ndër vite, dhe një galeri viza- krijimtarinë e Sh.Karadakut, Kal- KRIJIMTARI LETRARE, një kritikë të plotë letrare për këtë qipe. Atëhere çdo kush do të bindej timesh, etytesh, peisazhesh të këtij lulli shprehet për pleksjen bukur PRODUKTIVE DHE CILË- poet dhe prozator tanimë me 30 li- se atdheu, vendlindja, kënga, gëz- autori, në Muzeun Historik Ko- e me forcë të ngjyrave e heroikes SORE bra me poezi dhe prozë. imi, hareja, dashuria, mirësia, janë mbëtar, ndër të tjera evidentoi mos- me tragjiken, të fëlligështisë e Duke mos qenë kritik profesion- aty në brendësi të librave të këtij funksionimin si duhet të kritikës dobësisë morale të armiqve të egër. Pjesëmarrësit në këtë veprim- ist nuk marr përsipër të bëj një kri- autori të talentuar. letrare. Me keqardhje këtë konsta- Ndërsa Petraq Risto si redaktor i tari promovuese shprehën gjith- tikë të plotë letrare për veprat e Të shkruash 12 vëllime me tim e shprehën në diskutimet e tyre romanit "Puthja e ngrirë" vlerëson ashtu mirënjohjen për këtë përm- Shefki Karadakut, të këtij shkrim- poezi dhe 10 romane e 8 libra me shkrimtarë të njohur si Kostandin ndërthurjen plot dritë dhe hije, si bledhje dinjitoze të ideuar dhe për- tari të palodhur që krijon çdo ditë novela, që të gjithë me subjekt të Dhamo, Xhevat Mustafa, Faslli një afresk bardh e zi nga autori, të gatitur me seriozitetin e duhur nga pa u mburrur, ndërkohë që krijues zgjedhur e të arrirë nuk janë pak. Haliti, Mustafa Berati e ndonjë lirizmit, heshtjes, frikës, rebelim- z.Bardhyl Ajazi. të tjerë mediokër paguajnë për sh- Ato janë një kontribut i çmuar për tjetër. it, ankthit, jetës, dashurisë…. Me shënimet kritike, essetë, krime dhe kritika plot lavdërime të sotmen dhe për të nesërmen Gjithsesi, libri "Absurdi Edhe Moikom Zeqo nuk e ka të këndvështrimet për krijimtarinë e dhe të pamerituara. që të mos ketë "Puthje të ngrirë", Mbretëror" - këndvështrime për kr- vështirë për të deklaruar se Shefki Shefki Karadakut, z.Ajazi i bën që fjala e lirë të rrjedhë si "Ujvarë", ijimtarinë e Shefki Karadakut, Karadaku është një poet nga të nder, jo vetëm këtij shkrimtari që "Gjergj Elez Alia" t'u transme- mbledhur dhe ideuar nga Bardhyl spikaturit në lirikën shqiptare. mjaftë produktiv dhe cilësor, por RIDIMENSIONIMI I KRI- tohet brezave si njeri trim dhe i Ajazi, u vlerësua nga diskutuesit Këto veçori të këtij autori i cilë- edhe ne që jemi përpjekur ta pro- TIKËS LETRARE, SI DO- besës, si njeri i zgjuar dhe i ditur, për origjinalitetin dhe forcën anal- soi edhe Xhevat Mustafa, kur foli movojmë atë në shtypin e ditës. MOSDOSHMËRI që respekton njerëzit e tij, por izuese të shkrimeve, në të cilat për bollëk e pasuri në krijimtarinë Teksa lexon këtë përmbledhje edhe vizitorët e huaj të rajonit e autori i 33 veprave letrare në prozë e Sh.Karadakut, në 10 romane, 8 të larmishme, vetëtimthi të kujto- Shkrimtarët dhe artistët e Sh- të botës, që "Shkumbini" të mos e në poezi, portretizohet si një nga vëllime me novela dhe 12 përm- het krijimtaria letrare mjaft cilë- qipërisë si të gjithë njerzit e kësaj shkatrrojë tokat, por të përmirë- shkrimtarët e dalluar të kohës së bledhje me poezi, për të cilat kanë sore e këtij poeti dhe prozatori që bote nuk janë të përjetshëm. Dhe sojë ekologjinë tonë, që "Elbasani tij. botuar reçensione dhe analiza shkruan prej pesë dekadash, si si të tillë ata duhet të vlerësohen i bukur" të çlirohet nga ndotja dhe Gjejmë në këtë libër kolosët e letrare figura të shquara të letrave romanet "Njëmijë vjet dashuri", dhe të rivlerësohen vazhdimisht. të shëndrrohet në turizmin tradi- letrave shqipe: Dritëro Agolli, Llaz- shqipe. "Argonautët", "Vila e magjepsur", Nuk u kujtuam t'i nderonim në të cional shekullor. ar Siliqi, Petro Marko, Adriatik Kal- Veprimtaria krijuese e "Salamandrat", "Gjergj Elez Alia", gjallë të tyre Lazgushin, Kutelin, lulli, por dhe personalitete të njo- Sh.Karadakut u vlerësua edhe nga si dhe disa novela e vëllime me Shvarcin, Kadri Roshin, Violeta Ky është mesazhi që përcjell hura të letrave shqipe, si: Moikom Mustafa Berati. Kjo për faktin se poezi. Manushin dhe viganë të tjerë të ar- vepra e Shefki Karadakut. Veprimtari për Ditën Ndërkombëtare të Muzeve

për liri dhe pavarësi e kanë zana- fillën që në kohët më të hershme të pararendëseve tanë nga Iliria Muzetë, shprehje e parametrave të dhe deri në ditët e sotme, është shprehur zëvendësministri Petro Koçi. Më pas, zëvendësministri Petro Koçi dhe shefi i Shtabit të Përgjithshëm, gjeneralmajor zhvillimit historik të çdo shoqërie Jeronim Bazo, i dorëzuan "Certi- fikatë Mirënjohje", studiuesit dhe Zëvendësministri Koçi: respekti për historinë është një poetit ish - ushtarak Fluturak Muzetë ushtarakë, që në vende çështje kulture dhe muzetë janë Gërmenji dhe kolonel (R) Guri të ndryshme kanë forma e shprehje e parametrave të zhvil- Pashai për kontributin e dhënë metodologji të ndryshme, kanë limit historik të çdo për pasurimin e muzeut me vlera qëllim pothuaj të njëjtë: edukimi shoqërie.Muzetë, si vende për dokumentare. atdhetar i brezave. ekspozimin e veprave me vlerë të Në mbyllje të kësaj ceremo- Në Muzeun e Forcave të Ar- trashëgimisë kulturore, krijojnë nie, zëvendësministri Koçi, gjen- matosura është zhvilluar një ve- mundësi për të ruajtur kujtesën eralmajor Bazo dhe të gjithë pjesë- primtari me rastin e Ditës historike, si dhe prezantojnë e in- marrësit vizituan pavijonet e Ndërkombëtare të Muzeve, cak- terpretojnë historinë. "Në morinë Muzeut të Forcave të Armatosu- tuar si e tillë me Rezolutën nr.12 e muzeve, - nënvizoi z. Koçi, - vend ra të pasuruar me eksponate të të Organizatës Ndërkombëtare të të veçantë zënë edhe muzetë rinj. Muzeve (ICOM). Ishin të pran- ushtarakë, që në vende të ndry- Muzeu i FA është inauguruar ishëm: zëvendësministri i shme kanë forma e metodologji në 4 dhjetor 2012 dhe në mjedis- Mbrojtjes, z. Petro Koçi, shefi i të ndryshme, por qëllimi i tyre et e tij gjenden të ekspozuar 1500 Shtabit të Përgjithshëm i FA, është pothuaj i njëjtë: edukimi objekte autentike që lidhen drejt- gjeneralmajor Jeronim Bazo, atdhetar i brezave". Më tej ai thek- përsëdrejti me historinë, drejtori i Qendrës së Kulturës, soi se, Muzeu i FA është një in- trashëgiminë dhe identitetin e Medias, Botimeve të Mbrojtjes, stitucion i domosdoshëm për të FA të Shqipërisë. Kjo ka zgjuar Muzeut dhe Shtëpive të Pushimit shprehur identitetin historik dhe interesin e vizitorëve që në këtë (QKMBMMSHP), znj. Mirela zhvillimin e FA të Shqipërisë.Ai periudhë trevjeçare ka arritur Roshi, studiues, veteranë, ish - është ngritur mbi bazën e një për- numrin e 12000 vizitorëve ven- ushtarakë dhe nxënës të shkol- voje dhe eksperience të të gjithë das e 3000 të huaj, mes të cilëve lave 9 - vjeçare dhe të mesme të veprimtari, u ndal në misionin e në radhët e Forcave të Armato- muzeve të tjerë kombëtarë dhe shefa të Shtabeve të Përgjiths- kryeqytetit etj. Muzeut të Forcave të Armatosu- sura, foli ish - pedagogu i Akade- të huaja.Në memorien e tij ruan hëm të ushtrive të ndryshme Fjalën e hapjes e mbajti znj. ra, vlerat dhe rëndësinë e tij. Në misë së Mbrojtjes, Xhemil Çela. dhe nderon të gjithë ata që luftu- anëtare të NATO, gjeneralë Mirela Roshi, drejtore e QK- emër të ushtarakëve në lirim Aktivitetin e përshëndeti zëv- an për identitetin dhe mbijetesën amerikanë, delegacione ushtar- MBMMSHP, e cila pasi falënderoi dhe studiuesve ushtarakë, që endësministri i Mbrojtjes, z. Petro e kombit shqiptar në shekuj.Lufta ake të NATO, si dhe të vendeve të gjithë të pranishmit në këtë kanë dhënë kontribut të çmuar Koçi.Në fjalën e tij ai theksoi se, dhe përpjekjet e popullit shqiptar partnere.