Historische Vereniging Wormerveer
Nieuwsbrief Historische Vereniging Wormerveer jaargang 1, nummer 3 {oktober 2003} sooe lid in 2003? Hoopten we vorige keer op 400 leden, nu begint de 500 te naderen. Dat de HVW zoveel mensen aanspreekt daar had het bestuur bij de oprichting in ok tober 2002 niet op durven rekenen. In ieder geval is dit een enorme stimulans om ons werk verder uit te bouwen en, zeer belangrijk, ook financieel gesproken geeft het de vereniging een stevige basis. We hebben als vereniging volop geprofi teerd van alle festiviteiten rondom Wor merveer 500. Vooral tijdens de INEX/ HVW tentoonstelling in de Doopsge zinde kerk werd menig bezoeker lid gemaakt en op de braderie waar we een eigen kraam bemanden was de belang stelling eveneens zeer groot. Het eerste nummer van Wormerveer Weleer oogstte alom bewondering. De losse verkoop van ons blad overtrof alle verwachtin gen; kort na de feestweek was de gehele oplage van 750 exemplaren uitverkocht. Inmiddels is er een tweede druk en kun nen we weer even vooruit. Het nieuwe nummer van Wormerveer Weleer kunt u eind november in de bus verwachten. Een plechtige stoet op de oude begraafplaats. Halen we de 500 !eden dit jaar? Met uw sels uit 1953, examenopgaven Mulo Het betreft de begrafenis van Christina Bont steun vast en zeker! (Goudastraat) 1947, rekenmachine ge - Bloemraad op 14 mei 1942. Op de achter bruikt op kantoor Pette (jaren dertig) ; grond ziet u het 'doktershuis' en nag een stuk in dank ontvangen Mart Boere, diverse QSC (jubileum) van de Boontoren. Meer over de begraafplaats Onze collectie groeit; er is de laatste tijd uitgaven, boek Nederland in rijp (met elders in deze nieuwsbrief. (foto: archief Bont) bijzonder veel ingebracht en wij danken foto's van Wormerveer); mevr. G. Emmer iedereen van harte. Voor onze leden is het -de Boer, snijplankjes bakkerij Post Boon chocoladefabriek; wellicht interessant om te lezen wat er mus; Theo Graas, diverse foto's; mevr. dhr. Middeljans (Krommenie), (repro) telkens is binnen gekomen en we hopen E. Krancher- Hehl, foto's en knipsels tekening 'de mars van Krommenie naar daarnaast dat onderstaande opsomming speeltuinvereniging Kerkstraat; R. Kox Wormerveer'; P. Tock (Wormer), groot een stimulerend effect zal hebben. (Alkmaar), certificaat Wormerveerse formaat personeelsfoto Jan Dekker; Bovendien weten de gevers dat hun stoomspuit, bierglas brandweer, prent J. Constant, archief van E. Constant Sr. waardevolle zaken in goede orde zijn pand Kox 1983, afbeelding (in lijst) win (zie ook verder in deze nieuwsbrief). aangekomen. Tach kan het gebeuren dat kel G. Kox & Zoon, reclame vloeiblad uw gift niet genoemd is. De reden is dat G. Kox & Zoon, Zaans kwartetspel; Piet jaar(mid)dag we deze nieuwsbrief enkele weken voor Aafjes (Wormer), krantenartikelen uit de Noteer dat alvast maar in uw agenda. Op publicatie redactioneel sluiten. U kunt jaren 50 en 60 (veel QSC en Wessanen), zaterdag 10 januari 2004 houdt de HVW erop rekenen dat in de volgende uitgave exemplaar De Zaanstreek (nieuws- en een jaardag in de Bres. De HVW houdt uw bijdrage wel staat vermeld. Wegens advertentieblad) van 29 augustus 1915, dan open huis voor !eden en niet-leden beperkte ruimte volstaan we meestal feestkrant Wormerveer 450 jaar; van 14.00 tot 18.00 uur. Er wordt op het met een algemene en korte omschrijving. E. Beuder, lepeltje Wormerveer 450 jaar; ogenblik nog druk gewerkt aan het pro Als u daar prijs op stelt dan kunt u uw J. Ammeraal, 5 wandbordjes met diverse gramma. In ieder geval zullen de diverse schenking natuurlijk oak zonder naams Wormerveerse afbeeldingen; Tiny Batstra, HVW werkgroepen Iaten zien waar ze vermelding in deze nieuwsbrief laten foto Krommenieerweg; mee bezig zijn en wat er in de toekomst plaatsen. Bibliotheek Wormerveer, diverse boekjes nog op stapel staat. Meer nieuws over gemaakt door basisschoolleerlingen t.g.v. deze middag ontvangt u later in het jaar. Mevr. H. Woudt, plakboek molens; Piet de kinderboekenweek 1989, 1990 en ten Broek, grammofoonplaatje Brand 1991; P.B.J. Ferf (Bergen), diverse foto's ledenvergadering weerlied, knipsels; mevr. T. de Boer brand bij Boon 1933, krantenartikelen De algemene ledenvergadering zal gehou (Krommenie), kerstkaart GVB 1980; (kopie); mevr. Dekker - Praag, groot for den worden op woensdag 22 oktober in N. van Krochten, boek geschiedenis pa maat personeelsfoto (154 man) de bovenzaal van De Bres, Esdoornlaan rochie Wormerveer; Dick Zwart, boek Gebr. Laan; C. Brinkman (Krommenie), 39a, aanvang 20.00 uur. Bij deze nieuws Weeshuis Wandelweg, knipsels Wormer bouwtekening 't Hof Saenden; brief treft u een uitnodiging aan met een veerse stoomspuit, boek 100 jaar Wor mevr. Volger (Wormer), cactusalbum agenda. Na het formele gedeelte zal om merveerse brandspuit, diverse foto's; Pette; Marijke Pette (Diemen), diverse ongeveer 21.15 uur Klaas Zwart een sma Cor Bakker (Duitsland), brief en foto's jaarverslagen, personeelsbladen, recla kelijke voordracht met dia's houden over cacaofabriek Boon, enkele krantenknip- meplaten, metalen gietvormen, alles van Cor Bruijn. huisvesting archief (1) organisatie twee recreatieve cultuurhisto Heeft de HVW straks de beschikking Het archie£ van de HVW begint beetje bij rische fiets-en wandelroutes onder de noe over eigen huisvesting? Op het ogenblik beetje gestalte te krijgen. Vooral tijdens mer Cultuur van Kust tot Kust. De routes overweegt het bestuur een aanbieding de feestweek Wormerveer 500 is er heel !open van de kust van Castricum naar om een pand van de Woonmij te huren. wat binnengekomen. De schenkingen de kust van Waterland en vice versa. De Het zal tijdelijk zijn maar voorlopig lijkt worden beschreven en via een code gear routes worden verrijkt met informatie over het een goede oplosssing om de activitei chiveerd maar sommige voorwerpen en interessante cultuurhistorische objecten. ten wat beter te concentreren. foto's roepen toch ook weer vee! vragen Teleursteilend was echter dat de concept Menigmaal hoorden we van onze op. Tijd voor nader onderzoek dus. Juist route geheel buiten Wormerveer omloopt. (werkgroep) !eden dat een vaste werk voor dat zoekwerk zoekt de Werkgroep Hopelijk zal de inzending van de HVW en vergaderruimte handig zou zijn. En Archief iemand die het aardig vindt om met veel nadruk op de historische beziens dat is ook zo. Het "rommelt" nu ook wei zich te verdiepen in de achtergrond bij waardigheden van Wormerveer daarin maar het is af en toe flink improviseren. een voorwerp: wie is de maker, ter ge verandering brengen. De werkgroep heeft De grote beperking op dit terrein is het legenheid waarvan, is er misschien al plannen om de nu beschreven route nog beschikbare en vooral betaalbare aan documentatie over ... enzovoort. Een verder uit te breiden en geschikt te maken bod. Inmiddels beschikken we al over voorbeeld van een nog niet eens zo oud voor rondwandelingen door Wormerveer. enkele bureau's, kasten en stoelen die iets: de HVW kreeg 5 wandbordjes, ge nu her en der zijn opgeslagen. Genoeg maakt in 1994, met afbeeldingen van genealogie is het nog niet. Mocht u nog over ge diverse plekjes in Wormerveer. De kun Rene Bont, geboren Krommenieer, maar schikt meubilair beschikken (een vitrine stenaar is Swoenepoel. Leeft hij nog? met oude wortels in Wormerveer, heeft bijvoorbeeld of een archiefl
(oproep) Bent u in het bezit van foto's, krantenknipsels of ander documen tatiemateriaal over de Noordersluis dan wil de werkgroep dit graag eens bekijken. Meer informatie bij Tom Tulleken (075-6227737) of Ruud Pauw (075-6873896). naar bekende families en 'historische' personen behoort tot het onderzoekster rein. Het is de bedoeling dat zodra een gedeelte klaar is - hetzij als genealogie, stamreeks of parenteel en aangevuld met aktes en foto's - het in druk uit te geven. Zover is het nog lang niet want veel ar chiefonderzoek wacht nog. Bent u ge'inte resseerd in dit boeiende geschiedeniswerk dan kunt u contact opnemen met Rene Bont (075-6400634) of met Joop Gruijs (075-6282662).
voorlopige monumenten De INEXI HVW tentoonstelling tijdens Wormeroeer 500 in de Doopsgezinde Kerk In onze vorige nieuwsbrief meldden we trok veel bekijks. Foto: Thea Graas dat de gemeente Zaanstad voornemens is een aantal panden in Wormerveer aan mijn favoriete toto mentale waarde. De gemeente Zaanstad de gemeentelijke monumentenlijst toe te Zo mogelijk reserveren we in elke onderkent dit en heeft onlangs de ka voegen. Het lijstje staat hieronder waarbij nieuwsbrief ruimte voor een bijzondere rakteristieke toegangsbrug en poort her wij met ldem onze lezers er op willen at foto van een van onze leden die we voor bouwd zodat de entree er weer prachtig tenderen dat alles onder voorbehoud is. ieder lid op groat formaat laten reprodu uitziet. Maar er is nog veel meer te doen. ceren. Denkt u dat u ook een geschikte De staat van onderhoud van de begraaf - Karnemelkspad 16- vm. pakhuis foto hebt, laat het ons dan even weten. plaats blijft namelijk zorgwekkend en de ' de Nieuwe Sluis' HVW tracht samen met vrijwilligers, des - Marktstraat 112 - herenhuis In de fotocollectie van het Gemeentear kundigen en de gemeente het aanzien te - Noordeinde 5-6 - winkelwoonhuis chief van Zaanstad (GAZ) kwam Henk herstellen. Een aantal vrijwilligers is reeds - Noordeinde 7 - vm. woonhuis koop- van 't Loo een prachtig plaatje tegen van begonnen met dringend onderhoudswerk: man J. Kaan met houten pakhuis het Schoolpad - Hennepad. Henk ver wieden, opruimen, schoonmaken. Het - Noordeinde 8 - houten winkelwoon zorgt voor veel historische organisaties, terrein wordt ook helemaal in kaart ge huis en vm. pakhuis redacties en uitgeverijen (historisch) bracht, waarbij archiefwerk een belangrij - Sluispad 15 - vm kaaspakhuis beeldmateriaal en ook voor de HVW is ke rol speelt. Binnen korte tijd hoopt de 'Purmerend' hij druk in de weer. Van jongsaf aan is hij werkgroep een plan van aanpak te kun - Sluispad 67 - scheepswerf Krom ge'interesseerd in geschiedenis en mede nen presenteren. Het uiteindelijke streven - Wandelweg 7 - kantoor gasfabriek door zijn beroep als fotograaf heeft hij van de HVW is om in de toekomst een - Wandelweg 72-72a - stolpboerderij een aanzienlijk eigen archief opgebouwd. monumentenstatus te verkrijgen voor net Melkhuisje' Mogelijk dat we daar later nog eens ge deze bijzondere plek. Dit omvangrijke - Zaanweg 4 - vm. pakhuis ' de Ruiter' bruik van kunnen maken. De opname project vergt vee! voorbereiding en de - Zaanweg 14 - vm. directeurswoning van het Schoolpad en Hennepad, gezien inzet van een groot aantal vrijwilligers zal Van Gelder in de richting van de Wandelweg, is van daarbij onontbeerlijk zijn. Vrijwilligers - Zaanweg 46 - villa ongeveer 1915. Op het Schoolpad ziet die - op wat voor gebied ook - willen - Zaanweg 47a-n- vm. fabrikantenwon- u links de Zuiderschool. Nu staat er het helpen zijn van harte welkom! Meer in ing ' Huis met de Kettingen' pand van drukkerij Mercurius. formatie bij Tom Tulleken (075-6227737), - Zaanweg 48 - villa Ruud Pauw (075-6873896) of Caroline de - Zaanweg 50- vm. fabrikantenwoning Jong ('Dokterhuis', Marktstraat 91). - Zaanweg 51 - vm. fabrikantenwoning (kantoor Wessanen) boek& - Zaanweg 52 - villa Het kalenderseizoen is weer aangebro - Zaanweg 53 - villa ken. - Zaanweg 93 - vm. directeurswoning SHOK, de historische vereniging uit Oost ('Huis te Zaanen') Knollendam, brengt in beperkte oplage - Zuideinde 12 - pakhuis 'de Klok' de Boerderijkalender 2004 uit. Uiteraard met foto's van (verdwenen) boerderijen archief (2) uit Oost-Knollendam. U kunt de kalender Onze collectie willen we graag uitbrei bestellen bij het secretariaat van SHOK, den met zaken uit het rijke fabrieksleven Dorpsstraat 60, 1534 NL Oost-Knollen van Wormerveer: Wessanen & Laan, dam (tel.075-6420020). Bloemendaal & Laan, Crok & Laan, De prijs is € 12,50. Jan Dekker, Erve H. de Jong, Pette, Wilt u zelf eens in het gemeentearchief Op aanvraag is ook een DVD of video te Boon en van wat recenter, Drukkerij kijken? De openingstijden zijn dinsdag bestellen over het landleven van toen en Meijer, Ammeraal, Wasserij Hartog. Zo tim vrijdag van 9.00 tot 16.30 uur en in nu in Oost-Knollendam. maar wat ldinkende namen van bedrij de maanden september tim mei ook op ven waar vele honderden Wormerveer maandagavond van 18.30 tot 21.00 uur. Ook dit jaar ver ders gewerkt hebben. Ongetwijfeld zijn Let op, de fotocollectie is alleen op dins schijnt weer de er bij de werknemers van toen, of hun dag tim donderdag van 13.30 tot 16.30 bekende Zaanse nakomelingen, nog veel voorwerpen, uur te raadplegen. Het adres is Hoog Kalender van uitge verpakkingen, brieven en foto's bewaard straat 34, Koog aan de Zaan. verij Amor Vincit gebleven die herinneren aan het Omnia in Westzaan. Wormerveerse bedrijfsleven van toen. begraafplaats Dit keer heeft de Als u er een bestemming voor zoekt dan De Werkgroep Bebouwde Omgeving is uitgever schitterende weet u dat de HVW er blij mee is. Maar ook volop bezig met de oude begraaf pentekeningen gere als uit handen geven lastig is dan stellen plaats, stammend uit 1867, aan de Markt produceerd van Iede we het toch zeer op prijs ons de gelegen straat. De begraafplaats herbergt een aan Alberts uit Zaandijk heid te geven het object (fotografisch) te tal graven van historische betekenis en (HVW lid!) met bijvoorbeeld een teke documenteren. (tel. Loes van Horssen heeft met name vanwege de bijzondere ning van 't Hof Saenden in Wormerveer. 075-6403373). flora en fauna als geheel een grote monu- De prijs is € 12,50. Het Gemeentearchief heeft voor de twee Bij uitgeverij Verloren in Hilversum zijn Het verleden komt op hedendaagse wijze de maal een kalender samengesteld met voor archiefvorsers enkele interessante tot Ieven in beeld en geluid. Theatergroep oude reclameposters van bekende Zaanse publicaties verschenen : Warner & Consorten maakt dee! uit van bedrijven. Prijs € 7,- . Handleiding voor het beheer van histo het spektakel waarbij het museum letter rische sportarchieven (iets voor Fortuna lijk en figuurlijk in de schijnwerpers staat. Om de Noord is de titel van het hoek Wormerveer wellicht?). Ruime aandacht Het museum is open vanaf 20.00 uur tot dat ter gelegenheid van de ingebruikna voor foto's en voorwerpen die immers vaak na middernacht en de toegang is gratis. me van de Boontoren door de Woonmij een belangrijk onderdeel vormen van een is verschenen. Auteur Jan Pieter Woudt sportarchief. ISBN 9065507558, € 10,- . ed constant memoreert de geschiedenis van de Fette Uit de schenking die we laatst ontvingen en Boon fabrieken. Niet aileen komen Op zoek naar een biografisch portret in van Jan Constant blijkt dat zijn vader, Ed de bouwkundige aspecten aan de orde het verleden door Kees van der Wiel. Een Constant (1900 - 1990), echt een veel maar ook bijvoorbeeld de woon- en praktische handleiding voor ieder die op schrijver is geweest. De HVW is bijzonder werkomstandigheden en de (toekom zoek is naar de levensgeschiedenis van blij met deze literaire Wormerveerse na stige) ontwikkeling van de gebouwde minder bekende personen en daarover wil latenschap. Ed Constant is auteur van het omgeving in met name Wormerveer publiceren. aardige boek Grootvader vertelt ... ooit Noord. Een ruim opgezet boekwerk dus ISBN 9065507809,€ 11,- . uitgegeven door 'reklamebureau Telixer' met vee! foto's. Uitgegeven bij Stich Volgens dezelfde opzet is a! eerder versche zo rond 1970. Op het ogenblik zijn Atie ting Uitgeverij Noord-Holland, ISBN nen Op zoek naar huis, straat of buurt: Bouwmans en Rick Valkhof van de Werk 9071123731, € 20,-. handleiding voor historisch huizenonder groep Publicaties druk bezig de vele korte zoek, ISBN 9065506292, € 11 ,- . verhalen, gedichten en de meer dan 900 De illustere zeerover Claes Gerritszoon spreuken en gezegden over te tikken Compaen (1587-1660) uit Oostzaan Heraldisch vademecum is een welkome in de computer. Een behoorlijke klus. - die 'met weinig schepen de zee onveilig uitgave voor gelnteresseerden in familie Daarna zal bekeken worden - in overleg maakte' - is onderwerp van de eerste wapens. Het boek bevat een uitgebreide met de familie uiteraard - of het materiaal uitgave in de reeks Historische Uitgaven begrippenlijst en 1500 thematisch gerang zich leent voor publicatie. van de Oudheidkamer Oostzaan. Met de schikte wapenschilden. Uitgeverij Het meeste zeerovers liep het toen niet goed Spectrum, ISBN 9027488495, € 17,95 . Uit de spreuken plukten we alvast deze: af maar Compaen kreeg clementie en Beter een goede doodgraver dan een sleet zijn oude dag als vrij man in zijn Stamboomonderzoek voor beginners is nu slechte dokter. geboortedorp. verschenen als herziene editie bij uitgeverij ISBN 9080806013, € 14,95. Het Spectrum. Samensteller Rob van Drie is medewerker van het Centraal Bureau contributie Persoonlijke belevenissen van 'gewone' voor Genealogie in Den Haag. mensen blijven altijd boeiend om te ISBN 9027488487, € 11,95. De contributie voor 2003 bedraagt lezen; een aspect dat veelal in de grote € 12,50 (meer mag ook natuurlijk). geschiedsbeschrijving tamelijk onder (tenzij anders vermeld zijn alle boeken Om kosten te besparen gebruiken belicht blijft. De in Westzaan geboren in deze rubriek te koop bij boekhandel wij geen acceptgirokaarten; ge- Jeanne Beekhuizen-Smak heeft op Schuurman, Stationsstraat of boekhandel lieve uw bijdrage dus zelf over te 92-jarige leeftijd! haar levensverhaal Gorter, Zaanweg) maken. Ons rekeneningnummer is in eigen beheer uitgebracht. Ze woont 394910885 ten name van de His nu a! jarenlang in Oosterbeek maar de kortweg torische Vereniging Wormerveer te eerste hoofdstukken uit haar niet zo De Archeologische Werkgemeenschap Wormerveer. De contributie voor gemakkelijke Westzaanse tijd zijn zeer voor Nederland (AWN) afdeling 'Zaan 2004 is nog niet vastgesteld. U ont lezenswaardig. De titelluidt De cirkel streek-Waterland en Omstreken' is van vangt hierover later bericht. Voor is bijna rond, ISBN 9077339132, prijs plan een introductiecursus te organiseren vragen kunt u contact opnemen met inclusief verzendkosten € 23,-. Te be over bewoningsgeschiedenis en arche onze penningmeester Ruud Pauw stellen bij de schrijfster (026-3335079) ologie. Het zal gaan om 8 lessen op de (tel. 075-6873896). Utrechtseweg 108a, 6862 AP Ooster maandagavonden - deels theorie, deels beek. praktijk - in de eigen werkruimte in Zaandijk. De prijs zal maximaal colofon In aantocht is een prachtwerk over de € 20,- bedragen. Meer informatie over het Deze nieuwsbrief verschijnt minimaal 3 bekende Wormerveerse kunstenaar en cursusprogramma kunt u krijgen bij Jelus keer per jaar voor !eden en begunstigers historicus Frans Mars (1903-1973). Het Matser: 075-6161712. van de Historische Vereniging Wormer boek geschreven door Hans Kuyper veer. beschrijft voor het eerst het veelzijdige Een prachtige website met vee! informatie Ieven van Mars en de invloed die hij over de geschiedenis van de Zaanse indu Redactie heeft uitgeoefend op instandhouding strie bereikt u via Ruud Pauw, Huib Bakker van het Zaanse streekeigene en de www.zaans-industrieel-erfgoed.nl. Gede Fotografie Zaanse molens. Het boek is ge"illustreerd gen artikelen, mooie foto's en als extra Henk van 't Loo met vee! tekeningen en schilderijen een interessante wandel!fiets route star On twerp van de kunstenaar. Een uitgave van de tend in Wormerveer. motiondezign, Wormerveer Stichting Uitgeverij Noord-Holland, Drukwerk ISBN 9071123707, € 20,-. Breed van opzet is www.cultuurwijzer.nl met dank aan Drukkerij Bentvelzen, Wormer een webreisgids met informatie over al In 1913 richtten arbeiders van William lerlei facetten van het culturele erfgoed in uitgave van de Historische Vereniging Pont in Zaandam Woningbouwvereni Nederland. De site is gemaakt in opdracht Wormerveer. ging Zaandams Volkshuisvesting op. van het Ministerie van O.C. en W en bij Journalist en architectuurhistoricus Wim dragen worden door o.a. Het Nederlands Secretariaat: Krommenieerweg 80, de Wagt beschrijft in Het Vissershop en Centrum voor Volkscultuur verzorgd. 1521 HK Wormerveer de dageraad van de Zaandamse volks tel. 075- 6227737 woningbouw de ontwikkeling en moder Het Zaans Museum bestaat 5 jaar en e-mail [email protected] nisering van deze karakteristieke buurt. op 25 oktober wordt dat gevierd met de Uitgeverij Inmerc, ISBN 9066111496, MuseumNacht onder het motto 'Iicht op Rabobank Krommenie 394910885 € 17,95 . herinneringen ... oog voor de toekomst'. KvK Amsterdam 34180336