Driemaandelijks ledenblad NATUURPUNT MIDDEN-WEST-VLAANDEREN JAARGANG 3 - NR. 4 - OKTOBER - NOVEMBER - DECEMBER - 2019 v.u. Peter Lemmens - Torhoutstraat 66 - 8810

Erkenningsnummer: P708478

Topjaar Plateau Operatie Broedpoging voor muizenjagers van Wijnendale bunzing slechtvalk inhoud JAARGANG 3 - NR. 4 - OKTOBER - NOVEMBER - DECEMBER - 2019

Editoriaal 3 Dag mooie zomer

Algemene informatie 4-5 Een topjaar voor de muizenjagers 6-7 Wat de vogel niet kent… eet hij gewoon op 7 Giftige meesjes 10-12 Tussen Swal en Swytswal – Het Plateau van Wijnendale Natuur- en Milieunieuwtjes 14 Algemeen Een speelplaats vol bijen 15 Zeldzaam bezoek uit het zuiden 15 Keizersmantel aan de leg 16 PADDENSTOELEN Onverwacht bloementapijt in walgracht Mariënstede HEBBEN GEEN MANIEREN. Samenwerken werkt! 16-17 ZE DUIKEN Een grutto met reiskriebels ZOMAAR ERGENS OP, Natuurpunt -Oudenburg & Hoge Dijken genomineerd als ‘Duurzame held’ ZWAMMEN Slechtvalken op de Onze-Lieve-Vrouwkerk AAN EEN STUK DOOR 18-25 Activiteiten EN NEMEN NIET EENS 25 GEZOCHT: voorzitter regionale koepel HUN HOED AF. 26-27 Operatie bunzing 28-29 Een hoge zanger met een opvallende staart Geert De Kockere www.litenatuurtjes.net Plaatselijke bijdragen NATUURPUNT GISTEL-OUDENBURG & HOGE DIJKEN VZW 32 Cursus natuurverkenner in Roksem (Hoge Dijken): een groot succes! 33 (Korst)mossen op foto 34 Nieuws van Natuurfotografen Hoge Dijken NATUURPUNT MANDELSTREKE 36-37 Een eerste broedpoging van slechtvalken in Mandelstreke NATUURPUNT 38 Natuurpunt Torhout nodigt je uit voor ‘De Warmste Week’ 38 Een ‘Warmste Week’-kerstboom in huis?

Werkten mee aan dit nummer: Dirk Anseeuw, Edward Anseeuw, Koenraad Blontrock, Daniël Boens, Freddy Cordy, Eric Cosyns, Kevin De Cock, Paul Debaenst, Roney Debaillie, Sofie Declercq, Erwin Derous, Marie-Rose Deschynck, Piet Desmet, Fernand Devos, Leopold Dewulf, Xavier Dirix, Bertrand Duynslaeger, Roland Eeckhout, Jozef Germonprez, Peter Hantson, Geert Jonckheere, Patrick Keirsebilck, Peter Lemmens, Ludo Momerency, Michael Parmentier, Dirk Peene, Georges Pollentier, Jo Seynaeve, Johan Strobbe, Bart Van Thuyne, Marc Vandaele, Aurel Vandewalle, Frederic Vansteenkiste, Patrick Verhulst, Maarten Verlinde, Dirk Werbrouck & Ria Wyffels.

Omslagfoto (spechtinktzwam - Coprinopsis picacea) en foto’s hiernaast: Erwin Derous steeds akkers gedraineerd, beken rechtgetrokken en laagtes en en laagtes rechtgetrokken gedraineerd, beken akkers steeds worden proefprojecten ernog beloftevolle afvoer: ondanks waterbeleidop snelle vaak in Vlaanderen is nog te gericht Het diereedsbedreigdzijn,isditeenzware klap. of diersoorten broeden kwamen. Denatuurisveerkrachtig, maarvoor plant- tot meervonden enniet dat detypische geen eten weidevogels werd zohard vielenplassenenslotenken, droog.Dekleigrond &Hoge Dij- twee gebiedenGistel-Oudenburg van Natuurpunt van deBourgogneenSnipgate, poldergraslanden In denatte verdragen uitdrogingheelslecht. enwaterviolier alsdotterbloem, rietorchis bijzondere soorten lot gered. van Ookhet de vele is onzeker: niet moerasplanten dit jaar doorbrengen, hebben het water moesten den in het dienogvele maan - plant, liggen erkurkdroog bij.Delarven, - Wijnendale, zich waar debedreigdekamsalamander voort bosvan af.Depoeleninhet bladeren veel vroegofsterven te BomenverliezenOok denatuurkreuntonderdroogte. hun inzicht. isernoggeen beterschap schrijf, ogenblik datikdit Enophet enkanalen. uitbeken pompen vendien werd om nog water op te er een verbod uitgevaardigd Bo- geraken. te omaanvoldoende moeilijker drinkwater steeds werd Ookvoor het deveestapel stilviel. opdeakkers groei omdatde alarm droog.Delandbouwsloegalseerste extreem was droog, alleen.Het kwam niet maardewarmte den zaken, deden gou- en IJsjesverkopers,zwembaduitbaters pop-up bars opdeschop.spectaculair gingen dagrecords enooktalrijke Ditjaardusdrie, hittegolf. per twee jaar. Ensinds2015 één hebbenwe elkjaarminstens pervierjaar.hittegolf Tussen1990 en2015 dattot één steeg heen. Ongezien. Tot aandejaren‘90haddenwe gemiddeld één hittegolven kregen we over ons Drie zelfs. Vlaanderen, heet was de voorbijeHet maanden in regelmatig tropisch warm Dag mooiezomer mag ook eens geschreven worden.mag ookeensgeschreven Dat isineigen streek. beleven dat erzoveel zienente mooiste hebben ben zedubbelendikverdiend. Fijn datwe weer ervaren eindheb- applausophet Het hun eigen manier van vertellen. natuur,in ‘hun’ stukje elkvanuit enmet huneigen interesses oppadgingen. Zenamenonsmeeopverkenningdie 9keer bijzonderonzenatuurgidsennogeensbedanken, Ik wilinhet we zijn. 385omprecieste zoveel deelnemers: was eensucces.Nooit eerdertelden Plekje’-zomerwandelingen hebben.Ookde31eachter derug editievan onze‘Ontdek-je- muizen, waardoor detorenvalken enuileneenboerenjaar Zowaren erditjaarbijzonderveel veld keerzijdes. - ook leuke van devoorbije maanden had droge enmooiezomerweer Het opdrogen :-). hebben de vele laten hittegolven hun bron van inspiratie niet Hopelijk en beslissingen beschermen. nemenomonswater te maken keuzes gen schakelen. hoger te Onzepolitici moeten landbouwenoverheden- versnellin enkele tijd omsamenmet bijvoorbeeld doordeVlaamseLandmaatschappij. Nu ishet ‘natlandschapsherstel’, opgedaan met wat praktijkervaring in debresvoor natuur. natte iserookalheel Ondertussen wij liggen. Al jaren springen niet zal het Natuurpunt Aan zorg voor dragen. we voor mens,dierenplant.Daarmoeten grondstof langrijke Water weer degrondwaterlagen aangevuld. raken iseenbe- en dringen hemelwater detijdominbodemte het krijgt worden. Zo in ere hersteld enmoerassen moeten blank staan indewinter meanderen ineenbredevallei, moeten meersen moeten om:beken dringend roermoet poelen gedempt.Het van Natuurpunt Midden-West-Vlaanderen.van Natuurpunt Georges Pollentier, voorzitter, namens de raad van bestuur namens deraadvan bestuur 3 editoriaal ALGEMENE INFORMATIE

Een topjaar voor de muizenjagers

Broedresultaten steenuil 2019 Natuurpunt Mandelstreke Na het uitstekende steenuilenjaar 2018 volgden een uiterst zachte winter en een droge en warme lente, prima om- standigheden voor broedende steen- uilen. Geen redenen dus om de nest- kastcontroles met enige scepsis aan te vatten. En dat voorgevoel heeft zich ook in de cijfers vertaald: 2019 levert een nieuw record op met gemiddeld 3,31 jongen per geslaagd broedgeval. Het vorige record met 3,14 jongen per ge- slaagd broedgeval, dat dateerde uit 2014, werd daarmee gevoelig verbeterd. In de 23 jaar dat onze steenuilenwerking bestaat is het trouwens nog maar de tweede keer dat we het cijfer 3 vooraan mogen plaatsen.

Dit jaar lagen er 112 kasten te wachten op controle. Eén kast was niet bewoon- Voor het eerst in de 23 jaar dat onze steenuilenwerking bestaat, troffen we ook een zesling aan. baar. De eigenaar had ze na snoeiwerken Foto: Marc Vandaele. terug in de boom geplaatst, maar was het afsluitdeksel vergeten. Jammer, want deze kast was al 20 jaar continu bezet. - 57 kasten met 189 jongen: 3 kasten ook een zesling aan. Marc Vandaele Hopelijk palmt een koppeltje steenuilen met 1 jong, 13 met 2 jongen, 14 met vond deze in zijn controlegebied in de de kast volgende winter weer in. Bij 1 3 jongen, 18 met 4 jongen, 8 met 5 gemeente . Nadat we de kast was er geen controle. Er blijven dus jongen en ook 1 met 6 jongen! oude nestkast 3 jaar geleden vervingen 110 kasten over uit de gemeenten Ar- - 3 kasten met slechte eieren. Toch een door een nieuw exemplaar met marter- dooie, , Kortemark, , opluchting na 2018, toen we 14 kasten sluis, hadden we daar 2 jaar op rij geen Lichtervelde, Moorslede, en met slechte eieren telden, een negatief broedgeval meer. Dat zorgde toch voor om de resultaten te berekenen. record. de nodige bedenkingen. Zou die sluis - 5 kasten werden duidelijk bezocht: we de uilen op de een of andere manier vonden solitaire vogels of sporen van afschrikken? Ondertussen zijn deze ge- een mislukt of verstoord broedgeval. dachten resoluut uit mijn hoofd verdwe- jaar kasten bezetting jongen/kast - 1 kast met een vorm van predatie: 3 nen: de nieuwe kast was bezet, en hoe! dode jongen buiten de kast en, op dat De 6 jongen waren bij het ringen goed 2010 111 62% 2,70 moment, nog 2 levende in de kast. doorvoed en gelijk van grootte. Een 2011 110 60% 2,83 - 1 kast met 3 dode jongen. Giftige primeur die ik graag in de armen nam, 2012 107 60% 2,31 prooien, na sproeiwerken in een na- om vast te leggen voor de annalen van 2013 108 61% 2,42 bijgelegen weide, zijn hier mogelijks de Steenuilenwerkgroep Mandelstreke. 2014 109 60% 3,14 oorzaak van. 2015 109 54% 2,46 Een tweede primeur diende zich in mijn 2016 107 63% 2,93 Dit geeft een bezetting van net iets eigen sector aan: Koen Vandepitte en ik 2017 105 55% 2,90 meer dan 60 %, wat mij betreft een de- troffen er een broedend vrouwtje aan 2018 108 64% 2,86 gelijk resultaat. met een Nederlandse ring. Ze werd in 2019 112 60% 3,31 Voor het eerst in de 23 jaar dat onze mei 2015 geringd in Terneuzen, toch steenuilenwerking bestaat, troffen we zo’n 65 km in uilenvlucht. Dat is een on-

4 Links een jonge kerkuil, met herkenbaar verenkleed, bij het ringen. Rechts een kerkuilenbak met 6 jongere pulli. Wel een zootje: het nest van een kerkuil is niet het schoonste dat je kan aantreffen… :-) Foto’s: Dirk Peene. gewoon grote afstand voor een steenuil. Broedresultaten kerkuil 2019 Broedresultaten kerkuil & toren- Meestel zoeken jonge steenuilen een Natuurpunt Gistel-Oudenburg valk 2019 – Natuurpunt Torhout eigen stek op enkele honderden me- & Hoge Dijken Dirk Werbrouck van Natuurpunt Tor- ters, hoogstens enkele kilometers, van De kerkuilenwerkgroep van Natuurpunt hout plaatst al vele jaren kerkuilen- en de nestkast waarin ze geboren zijn. Het Gistel-Oudenburg & Hoge Dijken heeft torenvalkbakken. Ondertussen volgt moet een ferme noordoostenwind ge- de voorbije 3 jaar 48 bakken geplaatst: hij 15 kerkuilen- en 29 torenvalkbak- weest zijn die dit Zeeuwse meisje tot in 36 in Oudenburg, 16 in Gistel, 4 in Be- ken op. Die hangen niet alleen in Tor- Hooglede geblazen heeft. kegem (Ichtegem) en 2 in Oostende. Dit hout, maar ook in , Hoog- najaar plaatst de werkgroep nog 5 kas- lede, Ichtegem, Koekelare, Kortemark, Kortom: 2019 was een succesjaar, ver- ten bij en in 2020 nemen ze alle kerken Lichtervelde, , Staden en gelijkbaar met 2014, toen er ook een van Gistel en Oudenburg onder handen. . overvloed aan veldmuizen was. Net als toen bleven een aantal koppels veldui- Dit jaar telden ze 12 broedgevallen: 1 Zowel de kerkuilen als de torenval- len in de polders hangen om er te broe- nest met 2 pulli, 2 met 3, 2 met 4, 4 met ken deden het, net als de steenuilen, den. En dankzij al die muizenjagers zijn 5, 2 met 6 en zelfs 1 nest met 8 jonge uitstekend dit jaar. Van de 15 kerkui- we gevrijwaard gebleven van een ware kerkuilen. Dat laatste is een record. Al lenbakken waren met 6 met een suc- muizenplaag! deze broedsels samen zijn goed voor 56 cesvol broedgeval, goed voor 28 jonge jongen, met een gemiddelde van 4,66 uilen. Dirk trof 2 bakken met 3 jongen, Ludo Momerency pulli per nest, wat erg veel is. 2 bakken met 5 jongen en 2 bakken met 6 jongen aan. Stuk voor stuk goed Met dank aan alle medewerkers van de steen- Een jonge kerkuil eet ook zo’n vijf mui- doorvoede jonge vogels. uilenwerkgroep van Natuurpunt Mandelstreke. zen per nacht. Zijn er 5 jongen, dan bete- kent dat dat de oudervogels, die midden Ook 17 van de 29 torenvalkbakken in de zomer pas beginnen jagen rond 23 waren bezet. In totaal werden er 81 uur, wanneer het pikdonker is, 25 muizen jonge torenvalken geringd, waarbij het moeten vangen. Rond 5 uur ’s morgens, opviel dat er dit jaar veel grote nesten wanneer het weer licht wordt, stopt de waren en dat alle jongen blaakten van jacht en moet de teller (de oudervogels gezondheid. In 2 bakken zaten zelfs 7 meegerekend) op 35 muizen staan. En jongen. Dat dat uitzonderlijk is, blijkt dat opnieuw, en opnieuw, en opnieuw… wel uit de cijfers van Dirk: in de 38 jaar dat hij dit doet, is het de eerste keer Peter Lemmens & Dirk Peene dat hij zo’n grote nesten aantreft.

Peter Lemmens & Dirk Werbrouck

5 ALGEMENE INFORMATIE

Wat de vogel niet kent… eet hij gewoon op

Vogels kiezen soms een andere maaltijd valken die eens een halsbandparkiet uit- afloopt met die vissende merels. Een paar dan ze normaal doen: een merel die op proberen. Dit soort van afwijkend eetge- voorbeelden. salamanders vist, een mees die eikenpro- drag komt vaker voor. Het heeft dan ook cessierupsen met brandharen leert eten voordelen. Een bekend voorbeeld van een gekke, of een specht die zich specialiseert in het nieuwe voedselbron zijn de mezen die openhakken van nestkasten. Zo’n op- Als vogels wat nieuws proberen dat toe- begin 20e eeuw in Zuid-Engeland leer- portunistische uitbreiding van het menu vallig op hun pad komt, leidt dat vaak tot den om melkflessen die op stoep ston- kan helpen bij het overleven. En redt mis- gek, eenmalig of tijdelijk eetgedrag. Maar den open te pikken om het roomlaagje schien uw buxus. soms leidt het tot de ontdekking van een eraf te eten. Een paar vogels ontdekten nieuwe voedselbron waar ze weer gene- deze truc en de rest keek de kunst af, dus Soms worden vogels betrapt op het eten raties mee doorkunnen. En dat kan het het gedrag verspreidde zich snel. Tot het van iets geks. Zo zijn er merels bekend verschil maken in een snel veranderende verschijnsel ‘melkman’ verdween uit de die zich specialiseren in het vangen van wereld. Ze leren van elkaar en al snel samenleving en de mezen weer waren salamanders en visjes uit vijvers of slecht- eten ze het allemaal. Wie weet hoe het aangewezen op de natuur.

Linksboven: Deze hermelijn had duidelijk geen zin om te eindigen als reigersnack, en kon uiteindelijk ontsnappen. Foto: Freddy Cordy. Rechtsboven: Een oeverloper kijkt ‘verbaasd’ naar een grote beer (nachtvlinder). Opeten of niet? Foto: Patrick Keirsebilck. Linksonder: Een grote mantelmeeuw neemt een fuut te grazen. Misschien toch een maatje te groot? Foto: Patrick Keirsebilck. Rechtsonder: De huismussen hebben ontdekt dat er in de buxussen lekkere hapjes te vinden zijn. Foto: Jozef Germonprez.

6 Een ander voorbeeld zijn de grote bonte nen eten. Hij streek de rups langs een Het voorbeeld van de eikenprocessie- spechten die hun eetgedrag hebben aan- tak voor hij hem opat. Zelfs de jon- rups biedt perspectief op een oplossing gepast aan de nestkasten die wij trouw gen werden ermee gevoerd en vlogen voor het buxusmotrupsprobleem. Die ophangen voor tuinvogels: ze hakken ze gezond uit! Een jaar later hadden rups dook in 2007 voor het eerst op in open en eten de jonge vogels op (ze meer koolmeesjes dit gedrag gekopi- Nederland (per ongeluk geïmporteerd eten sowieso eieren en jongen, maar het eerd of ontdekt en de jaren erop werd uit Azië). Ondertussen zien we een- element ‘nestkast’ is nieuw). Ze doen het het steeds algemener. Mezenkasten wor- zelfde verloop. Eind mei meldde Vogel- lang niet allemaal, maar als een specht den nu zelfs ingezet ter bestrijding van bescherming Nederland al dat groepen eenmaal de gewoonte heeft, blijft hij deze rups. koolmezen, sommige eksters en kau- het doen. Blijkbaar loont het de moeite. wen en een enkele specht de rupsen Mocht je daar last van hebben, plaats dan De koolmezen hadden echter 26 jaar van de buxusmot aten. invliegplaatjes. Dat zijn metalen plaatjes nodig om door te krijgen hoe ze de ei- met in het midden een groot gat, die je kenprocessierups konden eten zonder Bij Jozef Germonprez uit Torhout waren vastschroeft rondom de invliegopening last te hebben van de brandharen. Sinds het de huismussen die ontdekten dat van je houten nestkasten. Zo worden ze 1991 komt de eikenprocessierups voor die ‘doodse’ struiken plots vol lekkere ‘spechtproof’. Of gun de specht zijn maal- in Nederland, oprukkend vanuit het zui- hapjes zitten. Spuit dus vooral geen gif! tje, sneu als het is. den, mee met de hogere temperaturen. Hopelijk ontdekken nog meer vogels In 2015 werd voor het eerst gefilmd dat de buxusmot: dan hebben zij een uit- De koolmees die het presteerde om ei- mezen de jonge rupsen eten die nog geen breiding van hun menu en wij minder kenprocessierupsen te eten is ook een brandharen hebben. En pas in 2017 had schade… mooi, recent voorbeeld. In 2016 kwam een deel van de mezen een maniertje ge- een berichtje bij Vogelbescherming Ne- vonden om ook de rupsen mét brandha- Tekst: Jeanet van Zoelen, Vogelbescherming derland binnen over een mees die een ren te eten. Misschien kijken vogelsoorten Nederland methode had ontwikkeld om deze rup- ook onderling wel de kunst af, want meer Bewerking: Peter Lemmens sen met lange brandharen toch te kun- dan tien vogelsoorten eten deze rups nu.

De aanleiding tot dit onderzoek was de Dieldrin en Heptachloor. Zelfs in zoge- Giftige meesjes plotselinge hoge sterfte van mezenjon- naamd pesticidevrije bosgebieden werd gen, een jaar eerder. Dat gebeurde net in 4 van de 7 geanalyseerde nesten DDT Dit voorjaar lanceerden Velt en Vogel- op het ogenblik dat de rupsen van de teruggevonden. bescherming Vlaanderen een campag- buxusmot veel schade veroorzaakten in ne om dode mezenjongen te melden. tuinen en er massaal bestrijdingsmidde- Of de aangetroffen concentraties hoog Bedoeling was om na te gaan of deze len werden ingezet om dit probleem aan genoeg zijn om de sterfte bij deze jonge jongen resten van pesticiden bevatten te pakken. mezen te verklaren, is echter niet duide- en om te bekijken of hun dood veroor- lijk. Als voorbehandeling werd elk staal zaakt kon zijn door de bestrijding van Wat de onderzoekers het eerst opviel van dode mezenjongen ‘gehomogeni- de buxusmot. waren het hoge aantallen nestkasten seerd met een mixer’. De concentraties met dode mezenjongen. Er liepen 1.101 aan gifstoffen zijn dus gebaseerd op de meldingen binnen uit heel Vlaanderen, massa van de volledige jongen, maar dat met in totaal 4.516 jongen. zegt natuurlijk niets over de accumula- tie van pesticiden in hun lever en nieren. Een tweede belangrijke vaststelling is Het is goed mogelijk dat de concentra- het hoge aantal verschillende pestici- ties daar veel hoger waren. Uit recent den dat werd aangetroffen: 36 in to- onderzoek (Millot et al., 2017) blijkt bij- taal, met zowel insecticiden, fungiciden voorbeeld dat een concentratie van 1 als herbiciden. In 1 nest in Deinze wer- mg/kg aan Imidacloprid (een insecticide den zelf 8 verschillende landbouwgiffen uit de groep van de neonicotinoïden) in teruggevonden. de lever van zangvogels al acuut toxisch is. Verder onderzoek zal dus moeten uit- Een derde belangrijke vaststelling is dat wijzen wat de precieze link is. in bijna alle tuinnesten (96%) pesticiden teruggevonden werden. Niet alleen re- Bron: Vogelbescherming Vlaanderen cent ontwikkelde giffen, maar ook reeds Bewerking: Peter Lemmens lang verboden middelen zoals DDT,

7 ALGEMENE INFORMATIE

We zijn open van ma-do 9u - 18u vr 9u - 19u zat 9u - 13u Industrielaan, 3

Torhout Volg ons op facebook “Origin’O torhout” op facebook ons “Origin’O Volg

Heerlijk vers!

8 Sights Of Nature Natuurpunt Optiekshop Vlamingveld 89 8490 050 31 50 01 www.deputter.be

OFFICIEEL PARTNER

www.kite-optics.be

Koop uw instrument met ledenkorting bij Sights Of Nature, officeel partner en steun zo Natuurpunt VERREKIJKERS | TELESCOPEN | MICROSCOPEN | ACCESSOIRES

Adv_Knotwilg2019.indd 1 12/12/2018 14:06:32

9 ALGEMENE INFORMATIE

Tussen Swal en Swytswal Het Plateau van Wijnendale

‘Tussen Swal en Swytswal’ is de titel Swal’. Zo’n hoogteverschil op zo’n korte afgezet. Ongeveer 8 miljoen jaar ge- van de biotoopstudie die Leen Dumo- afstand: dat vraagt toch wat uitleg. leden werd hierboven een laag sterk lin maakte in 1989, als opdracht in het glauconiethoudend zand afgezet. Door kader van haar opleiding tot natuur- De verklaring is dat de Koekelareberg het regelmatig blootvallen van deze gids. Als studiegebied koos ze voor ‘De een onderdeel is van het ‘Plateau van zandbanken verweerde het glauconiet, Swal’, de natte Koekelaarse meers die Wijnendale’, een verhoging in het land- kwam er ijzer vrij en roestte het zand sinds mensenheugenis afgeboord wordt schap met een zwak golvend reliëf. De aan elkaar tot een sterke laag ijzerzand- door de straten met de namen ‘Swal’ hoogte varieert van 20 tot 50 meter bo- steen. en ‘Swytswal’. ven de zeespiegel. Plaatselijk dragen hoge delen van het plateau een aparte naam De voorbije 5 miljoen jaar werd de bo- Ondertussen zijn we 30 jaar verder en zoals de Koekelareberg in Koekelare en dem langzaam omhoog getild. De conti- is dit gebied van 1,56 ha geëvolueerd de Ruidenberg in Ichtegem. nenten Afrika en India bewegen naar het van een banale natte weide naar een na- noorden en botsen daarbij met Europa tuurparel met tal van bijzondere planten Net als hun grootste broer, de Kem- en Azië. Deze botsing in slow motion en dieren. Misschien ben jij er ook al op melberg, met zijn 154,81 m het hoogste veroorzaakt, net als de kreukelzone in bezoek geweest of ging je mee met een punt van onze provincie en één van de een wagen, een hele serie rimpels in van onze vele wandelingen door de Swal hoogste toppen van Vlaanderen, zijn ook de aardkorst, maar dan op reusachtige en over de berg? de Koekelareberg en de Ruidenberg ge- schaal. De Alpen zijn er door ontstaan, tuigenheuvels. Het waren oorspronkelijk vandaar de naam ‘Alpiene Plooiing’, maar De Swal ligt op ongeveer 17,5 m hoog- zandbanken in zee. bijvoorbeeld ook de Himalaya vindt er te aan de voet van de ‘Koekelareberg’. zijn oorsprong. Het geodetisch punt (een punt waarvan In het Tertiair (66 tot 2,58 miljoen jaar men de hoogte en positie heel precies geleden) werd een groot deel van Bel- In ons land vind je de verste noordwes- heeft bepaald) op de ‘top’ ligt op precies gië regelmatig overspoeld door de zee. telijke uitlopers van deze botsing. De 43,2 m. En dat op amper 900 m van ‘De Afwisselend werden klei en zandlagen Alpiene plooiing duwde hier de lagen

Zicht op de Koekelareberg vanuit de Cattaertstraat. Foto: Georges Pollentier.

10 Enkele veldstenen met fossielen van boven op de Koekelareberg. Rechts een mooie afdruk van een Zwinkokkel. Foto: Georges Pollentier. in het zuiden omhoog. De zandbanken ‘veldsteen’. Verder vind je hierin ook Nez. Het plateau van Wijnendale is kwamen bloot te liggen en wind en veel fossielen, vooral schelpen van een niet helemaal hetzelfde, maar lijkt toch regen spoelden de zachte zandlagen tweekleppig weekdier dat op een kok- een beetje op zo’n cuesta. weg, behalve op plaatsen waar deze kel lijkt, maar dan met een heel stevige beschermd worden door een laag ijzer- schelp. Venericor planicosta, de Zwinkok- Het plateau steekt opvallend boven zandsteen. Zo ontstond het heuvelende kel, is een fossiel weekdier waarvan ook het omliggende landschap uit. De landschap met de West-Vlaamse bergen, grote aantallen schelpen aanspoelen op meest opvallende ‘toppen’ kregen dan net als het Hageland in Vlaams-Brabant de stranden van Cadzand-Bad, Knokke ook een eigen naam. ‘De Ruidenberg’ en de Vlaamse Ardennen in Oost-Vlaan- en het Zwin. vind je in het zuiden van het plateau. deren. Deze ‘bergen’ zijn dus niet zozeer Vlak daarbij ligt het hoogste deel, net ontstaan door opstuwing, maar eerder Onder deze laag vind je de afzettingen iets meer dan 51,25 m boven zeeni- het resultaat van ‘stand houden’. Van- van de ‘Formatie van ’, een 35 m dik veau. Je vindt er het hoogste punt van daar: getuigenheuvels. pakket zand- en siltlagen, en daaronder Ichtegem, Koekelare en Kortemark, en de formatie van , een in zee afge- het was ook de inspiratiebron voor de De bodem, de bovenste laag waarin zette kleilaag van wel 120 m dik. naam van Natuurpunt Ruidenberg. planten wortelen, bestaat uit lemig zand. Dit werd afgezet tijdens ‘de laatste ijstijd’, De lagen in het plateau van Wijnendale De Koekelareberg vind je in het wes- het Weichselien. hellen zacht naar het noordoosten. Daar- ten, uitkijkend over Koekelare. Op om liggen de meest steile randen (tot 5%) 22 juni 1980 werd hier het ‘Belgische Daaronder liggen afzettingslagen die van het plateau in het zuiden en het wes- Nationaal Kampioenschap’ wielrennen bijna horizontaal liggen. De bovenste is ten. Denk aan de steile helling van de baan gereden, en door de sterke helling van de ‘Formatie van Gentbrugge’. Deze be- Torhout-Oostende bij het kasteel van Wij- de wegen heeft men het hier sinds- staat voornamelijk uit klei- en zandlagen nendale. De noordelijke en oostelijke ran- dien over de ‘Poggio’. Voor de kenners: van wel 20 m dik, afgezet in de zee die den vertonen een zachtere helling. iemand heeft de naam geleend van het noorden van België toen bedekte. die beruchte beklimming uit de wie- Hierin vind je zandsteenlagen. Zo een reliëfvorm met een steile hel- lerklassieker Milaan-San Remo. Verder ling langs de ene zijde en een zachte spreekt men van de Catteberg in het In onze regio is de bodem meestal erg helling langs de andere kant wordt een zuiden, de Keiberg in het noorden en dun en vind je de ‘Formatie van Gent- ‘cuesta’ genoemd, een Spaans woord dat de Zonneberg in het zuidwesten. brugge’ op geringe diepte, waardoor er nu ingeburgerd is. De Fransen spreken bij het ploegen soms stukken steen aan van ’côte’. Deze reliëfvorm vind je onder De Swal is nat, heel erg nat. En dat de oppervlakte komen. Vandaar de naam meer in de omgeving van Cap Blanc- komt niet alleen omdat het water de

11 ALGEMENE INFORMATIE

Het plateau van Wijnendale met situering van natuurgebied ‘De Swal’ (donkergroene cirkel), de Koekelareberg (lichtgroene cirkel), de steilrand (kaki lijn) en alle beken die ontspringen in de omgeving van het plateau (blauw). Kaart: www.giswest.be

berg afloopt, maar ook omdat het wa- Zin om op verkenning te gaan en te In een volgende editie van ‘de knot- ter dat hogerop de grond insijpelt, op genieten van de vele vergezichten die wilg’ gaan we dan dieper in op de ge- ondoordringbare kleilagen botst. het plateau van Wijnendale biedt? Ga schiedenis en de natuurwaarden van eens op stap langs de Koekelareberg ‘De Swal’. Daardoor wordt het gedwongen om Wandelroute. Alle info en kaart op horizontaal een andere uitweg te www.westtoer.be/nl/doen/koekelare- Georges Pollentier i.s.m. zoeken. Gevolg: bronnetjes. Sommige bergwandelroute. Daniël Boens en Fernand Devos van de bronnen aan de rand van het plateau werden gebruikt om drinkwa- ter te winnen, zoals het ‘Fonteintje’, de bron van de Fonteinbeek aan de noordrand van het Wijnendalebos. Maar ook hogerop op de Koekelare- berg was er een: de Sint-Maartens- bron. Ondertussen is ze niet meer zichtbaar in het landschap, maar wie nog foto’s van die oude bronnetjes heeft mag ze ons altijd bezorgen!

Als je dan even gaat tellen is het onge- looflijk hoeveel beken hun oorsprong vinden op de flanken van het plateau. Als we beginnen bij De Swal en het plateau in wijzerzin volgen, zien we achtereenvolgens de Donkbeek, Ble- kerijkbeek, IJzerwegbeek, Zeewegbeek, Moubeek, Makeveldbeek, Kasteelbeek (met in het Wijnendalebos de boven- lopen Fonteinbeek, Keunebosbeek en Waterbeek), Meerlaanbeek, Water- hoenbeek, Calvebeek, Bovekerkebeek en Bergbeek ontspringen. En dan ver- geten we voor het gemak even alle kleinere, naamloze beekjes.

12 ZORG VOOR DE NATUUR PLAATS EEN FIJNSTOFFILTER

FIJNSTOFFILTER - POLVO (OEKOTUBE) Broucke investeert voor een betere luchtkwaliteit in België. Door de fijnstoffilter van Oekotube kunnen we 95% van het fijnstof uit de rook filteren via ionisatie. Ontdek waarom een Polvo fijnstoffilter van Oekotube een must is voor uw haard.

HOE WERKT DE FIJNSTOFFILTER? De Polvo fijnstoffilter (Oekotube) werkt op basis van ionisatie. Een elektrode in het rookkanaal, die verbonden is met het Oekotube- toestel, zorgt door middel van een elektronisch, magnetisch veld ervoor dat alle fijnstofdeeltjes tegen het rookkanaal gefixeerd worden. Zelfs de kleinste deeltjes (PM1) wor- den uit de rook gehaald. - Het verbruik van dit Polvo fijnstoftoestel is verwaarloosbaar: 30 W bij gebruik en 1 W in de stand-by fase. - Via dit fantastisch toestel worden er 95% van de fijnstofdeeltjes uit de houtrook gehaald.

VOORDELEN POLVO FIJNSTOFFILTER (OEKOTUBE)

De Polvo fijnstoffilter, beter bekend onder de - Weinig verbruik: 30 W wanneer de fijnstoffilter werkt en naam Oekotube, heeft veel voordelen in ver- 1 W in de stand-by fase is. Het toestel zal bij detectie gelijking met standaard fijnstoffilters: van warmte automatisch aanschakelen.

- Het creëert geen trekvermindering voor uw schouw, - De filter kan worden gebruikt voor een toestel tot 40 kW. want het enige dat zich in uw rookkanaal bevindt is een elektrode van 1,6 m. - Er zijn geen structurele veranderingen nodig in uw woning. Onze Polvo fijnstoffilter kan bovenop uw - Het filtert fijnstof efficiënter dan goedkopere fijnstof- schouw geplaatst worden. filters. Met de Polvo / Oekotube filter zal 95% van de fijnstofdeeltjes uit uw rook verdwijnen. - Alle fijnstofdeeltjes worden gefilterd, zelfs de kleinste PM1-deeltjes. - Gemakkelijk in onderhoud. De schoorsteenborstel kan gemakkelijk de elektrode aan de kant duwen zodat uw Neem rookkanaal perfect kan gekuist worden. contact op voor meer info Roeselarestraat 92 I 8600 Esen I 0495 680 962 Meulebeeksesteenweg 12 I 8700 Tielt I 051 438 252 www.broucke.be

13 ALGEMENE INFORMATIE

Natuur- & milieunieuwtjes

ALGEMEEN

Een speelplaats vol bijen Begin juli werd Edward Anseeuw opgebeld door de directeur van de plaatselijke school: de speelplaats was ingenomen door een kolonie bijen. Hij dacht eerst nog aan een wespennest, maar bij een bezoek aan de speel- plaats zag hij een 50-tal holletjes tus- sen de tegels en een grote groep soli- taire bijen. Pluimvoeten!

De pluimvoetbij is een solitaire bij die graag haar nest graaft tussen tegels. Het is een nuttig dier dat zorgt voor bestuiving en absoluut ongevaarlijk is. In tegenstelling tot sociale insecten, zo- De pluimvoetbij (Dasypoda hirtipes) heeft een voorkeur voor zandige gebieden, zoals duinen en als honingbijen en gewone wespen die heidegebieden, maar nestelt in een stedelijke omgeving ook tussen de straattegels. Foto’s: Edward Anseeuw. in ‘echte’ kolonies leven, zijn solitaire bijen als de pluimvoetbij zachtaardig. Wanneer ze bedreigd worden, zullen ze vluchten in plaats van agressief te Dat de nestjes net bij het begin van de vrouwtjes de nesten uit, waarbij de zijn. Ze hebben immers geen honing- de grote vakantie de aandacht trokken, ‘pluimvoeten’ dienst doen als efficiënte voorraad of koningin te verdedigen. hoeft niet te verbazen. De pluimvoetbij graafmachines. Hun angel raakt bovendien niet door is immers actief van begin juni tot au- menselijke huid. gustus (grotendeel tijdens de school- In feite moet je dus niets doen en kan vakantie dus). In deze periode graven je ze in alle rust observeren. Zitten er veel bij elkaar, dan kun je dat deel van de nestplaatsen eventueel even afba- kenen zodat de nestjes niet verstoord worden. Dat werd op een andere INTELLIGENT WONEN BVBA school al gedaan. Er werden daar ook STATIESTRAAT 63 - LICHTERVELDE infobordjes bij gezet zodat de kinde- 0475 346 737 - WWW.INTELLIGENTWONEN.BE ren en hun ouders konden kijken en leren wat er daar gebeurde. Heel wat organisaties doen tegenwoordig trou- wens inspanningen om insecten, in het bijzonder solitaire bijen zoals deze pluimvoeten, te beschermen.

En als ze echt opduiken op een plaats waar ze niet mogen blijven, kun je ze laten verhuizen door een paraplu of schaduwdoek over de nestplaatsen te zetten. Bijen zijn nu eenmaal zon- ALGEMENE ELEKTRICITEITSWERKEN + ZONNEPANELEN IN WONINGBOUW EN KMO nekloppers en ook hun nest willen ze ONTWERP • INSTALLATIE • SERVICE liefst zo zonnig mogelijk.

14 ICHTEGEM verschijning. En in tegenstelling tot wat ICHTEGEM zijn naam doet vermoeden, bijt hij geen Zeldzaam bezoek uit het zuiden paarden. Hij dankt zijn naam aan het ZeldzaamDe omgeving bezoek van de uit stationsput het zuiden in Eer- feit dat hij vaak jaagt op insecten die Denegem omgeving is de laatste van dejaren stationsput uitgebouwd in zich dichtbij het lijf van dieren of men- Eernegemtot een groene is de oase.laatste Wandelaars jaren uitge en- sen ophouden, waardoor het lijkt of hij bouwdfietsers totvinden een hetgroene zalig oase.om evenWan te- ze bijt. delaarsverpozen en rond fietsers deze grotevinden plas. het Door zalig omde aanlegeven te van verpozen een kikkerpoel rond deze vonden grote Dit jaar dook zijn neefje hier op, de zui- plas.reeds Door heel dewat aanleg amfibieën van een en kikkerlibellen- delijke glazenmaker. Dit is echt wel uit- poelhun wegvonden naar reeds Eernegem. heel wat amfibieën zonderlijk bezoek. Door de opwarming en libellen hun weg naar Eernegem. van ons klimaat is deze zeldzame libel De paardenbijter is er een courante vanuit Zuid-EuropaLinks de paardenbijter tot bij (Aeshna ons geraakt,mixta), rechts zijn neefje de zuidelijke glazenmaker (Aeshna affinis). De paardenbijter is er een courante Let op de kleinere en minder fel blauwe achterlijfsvlekken bij de paardenbijter. Bovendien hebben verschijning. En in tegenstelling tot paardenbijters kleine gele streepjes op de achterlijfssegmenten. Foto’s: Dirk Anseeuw. wat zijn naam doet vermoeden, bijt hij geen paarden. Hij dankt zijn naam aan Dit jaar dook zijn neefje hier op, de zui- en blijkbaar viel de stationsput in de het feit dat hij vaak jaagt op insecten delijke glazenmaker. Dit is echt wel uit- smaak. Hopelijk kon deze libel zich hier die zich dichtbij het lijf van dieren of zonderlijk bezoek. Door de opwarming voortplanten en zien we volgend jaar mensen ophouden, waardoor het lijkt van ons klimaat is deze zeldzame libel nakomelingen van deze bijzondere gast. of hij ze bijt. vanuit Zuid-Europa tot bij ons geraakt,

KOEKELARE

Keizersmantel aan de leg Al enkele jaren voert het Agentschap voor Natuur en Bos een beheer dat meer licht in onze bossen moet brengen. Door de bomen uit te dunnen en de wandel- paden te verbreden, valt er meer licht op de bosbodem. Daar profiteren wilde bloemen van.

Dit moet ook de keizersmantel opgeval- Een keizersmantel (Argynnis paphia) in het Koekelarebos legt eitjes in de spleten in de schors van een len zijn, een zeldzame vlinder uit de fami- Koekelareden (Pinus nigra ssp. laricio cv. ‘Koekelare’). Foto: Dirk Anseeuw. lie van Nymphalidae. De rupsen van deze soort zijn gespecialiseerd in viooltjes. Deze zomer had Dirk Anseeuw het zeld- Nieuwbouw & verbouwingen zame genoegen om er een aan te treffen in het Koekelarebos, terwijl zij eitjes legde Carports & bijgebouwen - Terrassen & opritten in de spleten in de schors van een Koe- kelareden.

De nuchtere rupsjes zullen daar overwin- DBO POPELIER teren tussen mossen, om in april naar de DUURZAME viooltjes aan de voet van hun geboorte- BOUW- EN boom te kruipen. Later verpoppen ze aan OMGEVINGSWERKEN een takje dat uit de strooisellaag steekt. UITVOERING & ADVIES Van eind juni tot begin september mo- gen we dan weer een generatie van deze Lakenstraat 58 - 8800 Roeselare prachtige vlinders verwachten. Zo zie je 0472 38 12 75 - [email protected] maar dat volgehouden beheer tot hele www.dbo-popelier.be mooie resultaten kan leiden!

15 ALGEMENE INFORMATIE

MOORSLEDE

Onverwacht bloementapijt in walgracht Mariënstede We hadden erop gehoopt, maar het niet meteen verwacht: natuurontwikke- ling na het ruimen van de walgracht van Mariënstede. Langs de Azalealaan en de Ridder-Janlaan ziet het er op de oevers best veelbelovend uit, met gele lis en an- dere fraaie moerassoorten. De planten De herstelde walgracht en de grote waterranonkel (Ranunculus peltatus). Foto’s: Eric Cosyns. hebben er zich zonder twijfel gevestigd vanuit een zaadbank, de nog in de bo- dem aanwezige zaadvoorraad van enkele decennia geleden.

In het water telden we alvast twee soor- ten waterranonkel, fijne waterranonkel en grote waterranonkel, in de opgeschoonde walgracht aan de zuidkant van het Chiro- bosje. En er is ook, enigszins verrassend, kieming vastgesteld van één exemplaar waterviolier, een soort die het moet heb- ben van kwelwater. Benieuwd of deze soort zal standhouden en uitbreiden. Als dat lukt, mogen we hier de volgende jaren nog extra bloeispektakel verwachten. Er was erg veel interesse voor de wandelingen door het kasteelpark, waarvoor je vooraf moest inschrijven. Foto: Peter Hantson. Samenwerken werkt! Begin dit jaar nodigde de Heemkundige een dertigtal deelnemers. De goede Deze activiteit was wel een 12-urendag, Kring van Moorslede ons uit om mee te organisatie van de heemkundige kring maar de mensen van de heemkundige werken aan de ‘Open Monumentendag’ in zorgde voor een vlotte opeenvolging kring en wij kijken terug op een succes- het park van kasteel Koekuit. van de vele wandelingen en wij konden volle en toffe dag. Op naar de volgende onze vereniging voorstellen aan de ruim samenwerking! En uitaard willen we de Met een achttal natuurgidsen verzorg- zeshonderd bezoekers. Dat leverde ze- eigenaars nog eens bedanken om dit den we zeventien gidsbeurten in de ven nieuwe Natuurpuntleden op! privédomein even open te stellen voor Engelse tuin van het kasteel, steeds met het publiek.

OUDENBURG Deze vogel werd op 24 februari 2009 geringd in Moëze, in Frankrijk. Dat vind je Een grutto met reiskriebels aan de Atlantische kust, tussen Rochefort Op 29 april spotte Jo Seynaeve langs en het Île d’Oléron. Op dat ogenblik was de Klemskerkestraat in De Haan een deze grutto al meer dan 2 jaar oud. grutto met bijzondere kleurringen aan de poten. Niet de bij ons beter geken- In daaropvolgende terugmeldingen zie je de (kleur)ringen met een combinatie dat hij er een kosmopolitisch leven op na van cijfers en letters, maar een combi- houdt: na het ringen trok hij van Frankrijk natie van ringen en kleuren. Jo nam er naar de polders in het midden van Ne- een foto van, stuurde zijn waarneming derland (Ouderkerk aan de Amstel en door en kreeg als bedankje een over- Durgerdam, allebei in de omgeving van zicht met de plekken waar deze vogel Amsterdam), om dan weer terug te ke- al eerder gezien werd. En wat daar op stond, was toch wel even verrassend. Deze grutto (Limosa limosa) heeft een respectabel aantal kilometers op de teller: al 12 jaar pendelt hij tussen Zuid-Portugal en Midden-Nederland. Foto: Jo Seynaeve.

16 ren naar de estuaria van de Sado en de Taag bij Lissabon. Tussenstops houdt ie in ‘t Pompje in Oudenburg, in De Haan, Klemskerke en Stalhille.

De verste terugmelding komt uit Unche in Guinee-Bissau, aan de westkust van Afrika. Daar werd hij gespot op 7 de- cember 2015 om, na een tussenstop in Portugal, op 26 februari 2016 weer op te duiken in zijn vertrouwde polder in Ou- derkerk aan de Amstel, ruim 6.000 km verder… Respect!

Natuurpunt Gistel-Oudenburg & Hoge Dijken genomineerd als De 17 duurzame ontwikkelingsdoelstellingen van de Verenigde Naties. ‘Duurzame held’ Op 25 september werd de vierde ver- jaardag van de ‘Agenda 2030’ van de Via de stedelijke informatiekanalen, zoals gebruikten de toren van de Onze-Lieve- Verenigde Naties gevierd. Dat is een lan- de facebookpagina en de website van de Vrouwkerk als uitvalsbasis. Sindsdien zijn getermijnplanning met zeventien doelstel- stad, werd hun werking nog eens extra er elke winter wel slechtvalken op en lingen voor een duurzame wereld tegen in het zonnetje gezet. Gefeliciteerd aan rond de toren gesignaleerd, meestal ge- 2030 (zie pictogrammen hieronder). NPGO&HD! En aan de stad: bedankt durende de wintermaanden. Sinds enkele Deze doelstellingen worden ‘Sustainable voor het vertrouwen. maanden huist er zelfs een koppeltje. Al- Development Goals’ of SDG’s genoemd. hoewel het mannetje ook al enkele keren Slechtvalken op op de kerktoren van Gistel werd gespot, Oudenburg nam dit jaar voor het eerst de Onze-Lieve-Vrouwkerk vind je ze meestal op één van de zijtoren- deel aan de ‘Week van de Duurzame Ge- In de zomer van 2015 werden er voor het tjes onderaan de hoofdspits. Van daaruit meente’, die liep van 18 tot 25 septem- eerst slechtvalken gezien op de kerkto- proberen ze dan een duif of kauw te ver- ber. Tijdens deze week werden de lokale ren van Oudenburg. De slechtvalk is onze schalken. ‘Duurzame Helden’ in de kijker gezet: be- grootste inheemse valk en ook ‘de snelste drijven, organisaties en vrijwilligers die al- vogel ter wereld’. Wanneer slechtvalken Het vrouwtje inspecteerde ook regelma- lemaal op hun eigen manier bijdragen aan zich van erg hoog op een prooi storten, tig een van de platforms boven de wijzer- een duurzame samenleving. halen ze vlotjes snelheden van 350 km/u plaat van het torenuurwerk, waarschijnlijk en meer. om een nestplaats te zoeken. En moesten Natuurpunt Gistel-Oudenburg & Hoge ze er tot broeden komen, dan zouden we Dijken was een van de genomineerden. De jonge vogels die er in 2015 opdoken, dat uiteraard prachtig vinden.

De Oudenburgse slechtvalken (Falco peregrinus) op hun vaste stek op de toren van de Onze-Lieve-Vrouwkerk. Foto: Freddy Cordy.

17 activiteitenkalender

POP-UP-ACTIVITEITEN Watervogeltelling ‘Nacht van de Duisternis’ Zowel Natuurpunt Mandelstreke als Kortemark & Torhout Vlaanderen Natuur.werkgroep Torhout organiseren • Zaterdag 12 oktober om 9 u. • Zaterdag 12 oktober regelmatig ‘pop-up-activiteiten’. Dat zijn (12 u.) Op de ‘Nacht van de Duister- ‘activiteiten die plots opduiken’ en erg snel Elk winterhalfjaar organiseert nis’ doven verschillende ge- georganiseerd worden, bijvoorbeeld het Instituut voor Natuur- en meenten de verlichting voor omdat er ergens een bijzondere vogel Bosonderzoek (INBO) zes een avond en kunnen inwoners even werd gespot of omdat het de ideale om- midmaandelijkse watervogeltellingen proeven van de rust en gezelligheid van standigheden zijn om een inventarisatie in Vlaanderen. Met dit project wordt een donkere nacht. Zo wordt de impact te doen. Het is praktisch onmogelijk informatie verzameld over aantallen, van lichtvervuiling in de kijker gezet. om deze activiteiten op te nemen in habitatkeuze, numerieke trends en Doof thuis de lichten en maak met fa- ‘de knotwilg’ of zelfs in ‘de groene flits’, verspreiding van overwinterende wa- milie, vrienden en buurtbewoners een onze maandelijkse e-nieuwsbrief. Ben tervogels in Vlaanderen. Ook Natuur. nachtuitstap (fakkels en kaarsjes zijn je in deze activiteiten geïnteresseerd, werkgroep Torhout doet hier aan mee toegestaan!). Stippel een leuke route stuur dan een mailtje naar Philippe De- en bezoekt verschillende waterpartijen uit, ga op stap en ontdek dat de wereld prez van NP Mandelstreke (secretaris@ in Kortemark en Torhout. Deze activiteit van het donker veel verassingen in petto natuurpuntmandelstreke.be) en/of naar staat open voor iedereen, van beginner heeft. Herken je de grote beer of ande- Geert Carette van Natuur.werkgroep tot doorgewinterde vogelaar. Afspraak re sterrenbeelden? Kan jij nachtvlinders, Torhout ([email protected]). Zij op de parking van kinderboerderij uilen of vleermuizen spotten? sturen je dan een bericht wanneer zij ‘d’Oude Smelterij’, Ieperse Heirweg 5 Meer info op www.bondbeterleefmilieu. iets organiseren. in Torhout. Breng een verrekijker of te- be/activiteit/nacht-van-de-duisternis lescoop mee. Meer info bij Wim Rom- Organisatie: Preventie Lichthinder & Vereniging Opruimen poel ‘t Elsenhof mel (0471/477.754). Voor Sterrenkunde Roeselare Organisatie: NP TORHOUT • Zaterdag 12 oktober om 9 u. Start ‘Week van het bos’ (12 u.) ‘Repair Café’ met Torhout Content Vlaanderen Bij samentuinproject ’t Elsen- Torhout • Zondag 13 oktober hof ligt een poel, maar deze is • Zaterdag 12 oktober vanaf 13.30 u. Van 13 tot en met 20 okto- dringend aan onderhoud toe. (17 u.) ber staat de Week van het Er ligt heel wat afval in en rond de poel, Torhout Content organiseert Bos opnieuw in het teken van maar ook de beplanting errond moet samen met Femma Torhout, ravotten. Iedereen het bos in! Talloze nodig aangepakt worden. Natuurpunt Torhout en Net- bosgidsen, -liefhebbers en -wachters, Aangezien de vrijwilligers die zich inzet- werk Bewust Verbruiken opnieuw een maar ook gemeenten en verenigingen ten voor het moestuinproject dit niet al- ‘Repair Café’. Handige Harry’s en Hen- zorgen dan voor een uitgebreid aanbod lemaal alleen kunnen, komen de vrijwilli- riëttes staan er klaar om, samen met bosactiviteiten. Kom rennen, springen, gers van Natuurpunt een handje helpen. jou, je kapotte spullen te herstellen. vliegen, duiken, vallen, opstaan en weer We gaan opruimen, maaien en snoeien, En dat kan van alles zijn: een fiets, een doorgaan!!! Want buiten spelen en op zodat de poel weer helemaal amfibie- botte kettingzaag, een elektrisch toe- avontuur gaan in de natuur maakt ons vriendelijk is ingericht. Als er ruimte ge- stel dat niet meer naar behoren werkt gezonder én creatiever. Meer info op noeg is, leggen we ook een takkenwal (zelfs een computer!), een beschadigd www.weekvanhetbos.be. aan. Voor de vele scholen die meehel- juweel of een kledingstuk met een Organisatie: Agentschap voor Natuur en Bos i.s.m. pen aan dit moestuinproject is dit een gaatje erin. BOS+ & Ketnet grote meerwaarde. Zo kunnen de leer- Afspraak in ‘t Bourgondisch Hof (Gan- lingen de nabije natuur ontdekken. zevijverstraat 4, Torhout). Vooraf in- Familiewerkdag in Breng laarzen mee en kledij die vuil schrijven hoeft niet, maar is wel handig het Groenhovebos mag worden. Dat stad zorgt voor het zodat we het nodige materiaal kunnen Torhout nodige werkmateriaal en Natuurpunt voorzien. Stuur een mail naar rdebail- • Zondag 13 oktober vanaf 9 u. zorgt voor een drankje. En als je over [email protected] of bel 0484/481.547. (12 u.) een waadpad beschikt, mag je dat zeker Herstellingen zijn gratis; enkel voor Ben je graag buiten in de na- meebrengen: we werken immers ‘aan’ eventuele wisselstukken moet je beta- tuur? Steek je graag de handen en ‘in’ de poel. len. Een vrije bijdrage voor de werking uit de mouwen of wil je meer Afspraak op de parking bij het kruis- van het ‘Repair Café’ is steeds welkom. weten over de planten en dieren in het punt Beverseaardeweg / Kardinaal Meer info op www.torhoutcontent.be bos? Kom dan naar Groenhove! Samen Cardijnlaan in Roeselare. Meer info bij of www.repaircafe.org. met enkele beheervrijwilligers help je om Martine Lakiere (0479/780.002). Organisatie: Torhout Content i.s.m. Femma Torhout, van het Groenhovebos een mooiere en Organisatie: NP Mandelstreke i.s.m. Stad Roeselare NP TORHOUT & Netwerk Bewust Verbruiken natuurrijkere plek te maken. Zowel voor

18 activiteitenkalender

wie wil bijleren over bosbeheer als zij Het Koekelarebos in de herfst groen en in de stad, langs authentieke die hun krachten willen testen is er iets Koekelare landwegen en nieuwe tracés. De ‘Dag te doen. In één beweging geniet je ont- • Zondag 13 oktober om 14 u. van de Trage Weg’ is hét uithangbord spannen van de natuur, doe je aan fitness, (16 u.) voor aangename en veilige trage we- word je helemaal zen en leer je sympa- We gaan op stap in het Koe- gen in ons land. Meer info? Kijk dan op thieke Natuurpunters kennen. Ook al kan kelarebos om te genieten van www.tragewegen.be/dtw2019. je maar 1 uurtje blijven, je bent van harte bosvruchten, herfstkleuren en Organisatie: Trage Wegen vzw welkom. We zorgen voor een drankje tij- paddenstoelen. dens de pauze en sluiten af met een pick- Afspraak op de parking van het bos. ‘Dag van de Trage Weg’: nick met biobelegde boterhammen. Rijd naar het kruispunt Provinciebaan Zoektocht & sprookje langs nieuwe Afspraak op de parking van Groenhove, / Litterveldstraat in Koekelare en draai ‘trage weg’ in de omgeving van recht tegenover de manege (Bosdreef de Litterveldstraat in. Na 150 m. vind je het Groenhovebos 8, Torhout). Kom je wat later en zie je de parking rechts, aan een onverharde Torhout niemand staan, bel dan even naar Roney weg. Meer info bij Georges Pollentier • Zaterdag 19 oktober om 14 u. (zie hieronder). Zorg voor aangepaste (0486/824.141). (16.30 u.) kledij en een paar stevige handschoe- Organisatie: NP RUIDENBERG De ‘Dag van de Trage Weg’ nen. Een snoeischaar en/of spade ko- is een actieweekend waarbij men eventueel ook van pas. Meer info Opening fiets- en wandelpad Berg- ‘trage wegen’ in de kijker staan. bij Roney Debaillie (0484/481.547). molenbos Deze wegen voor niet-gemotoriseerd Organisatie: NP TORHOUT Roeselare verkeer bieden ongetwijfeld ook jou • Zondag 13 oktober vanaf 14 u. heel wat voordelen: je ontdekt er de Watervogeltelling (17 u.) natuur; ze zijn ideaal voor een fiets- of Oudenburg Tijdens deze ‘Week van het wandeltocht en ze vormen een ver- • Zondag 13 oktober om 9 u. Bos’, die dit jaar loopt van 13 tot keersveilig alternatief voor drukke (12 u.) en met 20 oktober, wordt het straten. Bovendien vertellen deze vaak Elk winterhalfjaar organiseert nieuwe fiets- en wandelpad doorheen eeuwenoude verbindingen iets over de het Instituut voor Natuur- en het Bergmolenbos geopend. En aange- lokale geschiedenis. Jammer genoeg zijn Bosonderzoek (INBO) zes zien het hoofdthema van de ‘Week van veel van deze paden en wegjes illegaal mid-maandelijkse watervogeltellingen het Bos’ nu ‘ravotten’ is, worden er deze afgesloten, ingepalmd of omgeploegd. in Vlaanderen. Daarnaast omvat dit namiddag heel wat activiteiten voor De ‘Dag van de Trage Weg’ moedigt ge- project ook slaapplaatstellingen van kinderen gepland. Op dit ogenblik staat meenten aan om verwaarloosde wegen aalscholvers, meeuwen en wulpen. Met het programma nog niet helemaal op te herstellen. dit project wordt informatie verzameld punt, maar we kunnen je alvast vertellen Dit jaar gaan we opnieuw op verkenning over aantallen, habitatkeuze, numerieke dat het nieuwe fiets- en wandelpad ge- in en rond het Groenhovebos. Eerst trends en verspreiding van overwinte- opend wordt om 14 u. Verder kan je er wandelen we een nieuwe trage weg in rende watervogels in Vlaanderen. terecht voor foodtrucks, geanimeerde die werd aangelegd door de Vlaamse Ook Natuurpunt Gistel-Oudenburg & wandelingen en standjes allerhande. Het Landmaatschappij. Een sprookje maakt Hoge Dijken doet hieraan mee. De vo- volledige programma vind je (binnen- het ook aantrekkelijk voor kinderen van- gelwerkgroep telt de watervogels op de kort) op www.natuurenbos.be/week- af 4 jaar en voor alle deelnemers jonger Hoge Dijken en in de omgeving. Verder van-het-bos. Natuurpunt Mandelstreke dan 16 voorzien we een doe-activiteit. vergeten we ook de wulpen in de Bour- zorgt alvast voor een standje met ani- Afsluiten doen we met een receptie, gognepolder niet. Zin om mee te gaan? matie en organiseert een natuurwan- aangeboden door de Stad Torhout. Afspraak bij bezoekerscentrum ‘De deling doorheen ‘de Kleiputten’. Meer Afspraak langs de Ventweg Zuid (1 Grote Zaagbek’, Oude Brugseweg 239 info bij Peter Hantson (0486/899.444). km ten oosten van het kruispunt met in Oudenburg, maar neem voor alle ze- Organisatie: NP MANDELSTREKE i.s.m. ANB, SLS ’t de Keibergstraat / 200 m ten oosten kerheid ook even contact op met Dirk West-Vlaamse hart, stad Roeselare e.a. van het kruispunt met de Palingdreef) Peene (0476/301.520) omdat afspraak- voor een wandeling van zo’n 4 km, plaats en -uur eventueel nog kunnen ‘Dag van de Trage Weg’ onderbroken door enkele rustpauzes. wijzigen. Breng een verrekijker of teles- Vlaanderen Op verschillende plaatsen kan je een coop mee. • Zaterdag 19 & zondag 20 oktober doorsteek nemen. Deelname is gratis. Organisatie: NP GISTEL-OUDENBURG & HOGE Elk jaar in de herfst vindt de Toegankelijk voor kinderwagens en DIJKEN ‘Dag van de Trage Weg’ plaats. rolwagens met grote wielen. Meer info Duizenden buitenmensen, fiet- bij Roney Debaillie (0484/481.547). sers, kinderen, ruiters en wandelaars Organisatie: NP TORHOUT i.s.m. Stad Torhout & trekken dan paden en wegjes op. Van VLM de Westhoek tot in het Maasland, in het

19 activiteitenkalender

Proeven van de herfstsfeer in ‘De astraat bereiken we de Reigersvliet en gium liep is afgesloten en werd verlegd. Kleiputten’ via een nog maar pas aangelegd brugje Je vindt het nieuwe tracé enkele hon- • Zondag 20 oktober om 10 u. betreden we natuurgebied ‘De Kleiput- derden meters verder richting Hoog- (11.30 u.) ten’. Ook hier valt heel wat te beleven. lede. Meer info bij Koen Vandeportaele De poorten van het natuur- Via de Kasteelhoevestraat bereiken we (0497/869.733). gebied zwaaien deze zondag- ten slotte de Sint-Pieterskerk van Stui- Organisatie: NP KERN GROOT-STADEN morgen voor een laatste keer vekenskerke. Vlak ervoor treffen we het open. Daarna gaan ‘De Kleiputten’ in supergezellige cafeetje ‘In De Vicogne’. Groenhove by night winterrust. Kom mee genieten van de Van daar ergens voeren we de bestuur- Torhout nevelslierten tussen goudkleurig wui- ders terug naar hun auto’s in Pervijze. • Zaterdag 2 november om 18 u. vende rietvelden, onder een confetti van Afspraak om 13.45 u. bij het station (20 u.) neerdwarrelende herfstbladeren. Naast van Diksmuide (Bortierlaan) voor car- Halloween is net gepasseerd, die sfeer van geheimzinnigheid heeft de pooling of om 14 u. bij de parochie- maar trek je mooiste Hallo- herfst, als laatste stuiptrekking voor de kerk Sint-Niklaas en Sint-Katharina weenpakje nog eens aan en winter, nog heel wat meer in petto. Dit van Pervijze (Schoorbakkestraat z. nr., breng een klein lichtje mee. Samen trek- geldt zeker voor de vreemde soorten Diksmuide). Bijdrage: € 2 per persoon ken we het donkere Groenhovebos in. paddenstoelen die nu overal hun kop of € 5 per gezin, eventueel ook een Wat gebeurt er daar ’s nachts allemaal? opsteken, en de trekvogels uit het noor- ticket voor de belbus. Meer info bij Jo- En hoe goed ken jij de dieren van de den. Die tanken hier even bij, of blijven zef Dumoulin (051/500.866 of ruimte. nacht? Kom mee de duisternis beleven zelfs de ganse winter hangen. Laat je [email protected]). en luister naar de mooiste verhalen over samen met onze gidsen verrassen door Organisatie: RUIMTE DIKSMUIDE onze hoofdrolspelers. Na de wandeling duikende dodaarzen, tropisch gekleurde trakteren we je op een lekkere kom ijsvogels, ongewone reigersoorten, hor- Paddenstoelen in het Polygoonbos warme soep. Alle kleine en grote kinde- den overtrekkende vinkachtigen, een Moorslede ren welkom :-)! eenzame waterral of vroege winterta- • Zaterdag 26 oktober om 13 u. Afspraak op de parking van Groenho- lingen. En waarom niet: misschien proe- (16 u.) ve, recht tegenover de manege (Bos- ven we eens van de bessen waar al die Samen met paddenstoelen- dreef 8, Torhout). Meer info bij Xavier vogels van komen snoepen? Kortom: dit gids Jimmy Desmet gaan we Dirix (0488/811.245). wordt een zalige zondagmorgen die je op stap in het Polygoonbos. Organisatie: NP TORHOUT alle drukte even doet vergeten. Afspraak om 13 u. op de parking van Afspraak op de parking van ‘De Klei- het Polygoonbos, op de hoek van de Infomoment ‘schenkingen putten’ in de Babilliestraat in Rumbeke Citernestraat en de Lange Dreve in en legaten’ (Roeselare). Bij nat weer zijn laarzen . Een fototoestel, loep en Oudenburg handig. Meer info bij Dirk Vandewalle verrekijker kunnen van pas komen. • Donderdag 7 november om 10.30 (0485/636.970). Meer info bij Jean-Pierre Vandamme u. (12 u.) & 14 u. (15.30 u.) Organisatie: NP MANDELSTREKE (0478/678.048). Bij een kopje koffie en een Organisatie: NP KERN DE REIGER stukje taart geeft Natuurpunt- Herfstwandeling ‘Ruimte Diks- medewerker Joost Verbeke je muide’: van Pervijze naar Stuvetjes Paddenstoelenwandeling in het meer uitleg over de mogelijkheid om door de polders Vijverbos Natuurpunt op te nemen in je testa- Diksmuide Staden ment. Ken je bijvoorbeeld het duolegaat? • Zondag 20 oktober om 13.45 u. • Zondag 27 oktober om 14 u. Op die manier kan je iets nalaten aan (17 u.) (17 u.) een goed doel zoals Natuurpunt zonder Op deze ‘Dag van de Trage Het Vijverbos in Westrozebeke je erfgenamen (familie of vrienden) ook Weg’ gaan we lekker wande- is een interessant stukje natuur. maar iets te kort te doen. Zij erven im- len. We vertrekken bij de kerk De eeuwenoude bosbodem mers belastingvrij en moeten geen to- van Pervijze: de parochie Sint-Niklaas en maakt het tot een ideale zwammenbio- renhoge erfbelasting betalen. Geïnteres- Sint-Katharina is al eeuwen gekend en toop. Samen met paddenstoelenkenner seerd? Afspraak in bezoekerscentrum heeft dan ook een boeiende geschiede- Jimmy Desmet gaan we op zoek naar de ‘De Grote Zaagbek’, Oude Brugseweg nis. Via het Woonerf ‘Ten Bercle’ komen mooiste exemplaren. En misschien spot- 239 in Oudenburg voor een vrijblij- we op de Frontzate. We passeren het ten we ook wel een paar eekhoorntjes. vend infomoment. Meer info op de ad- vroegere station van Pervijze en stap- Afspraak om 14 u. bij de ingang van vertentie hiernaast. pen wat verder over de Grote Bever- het Vijverbos bij het kruispunt Romen- Organisatie: NP GISTEL-OUDENBURG & HOGE dijk. Langs de Frontzate valt heel wat te straat - Vijverbosstraat. Opgelet: het DIJKEN vertellen. We vinden er een boeiende stuk van de Romenstraat dat dwars flora. Via een aftakking van de Viconi- door bedrijf Greenyard Frozen Bel-

20 activiteitenkalender

Roksemput Bie Nachte Dijken’. Je wordt er ondergedompeld in Familiewerkdag Oudenburg ‘t Roksems duister, hoort verhalen over in het Groenhovebos • Vrijdag 8 november vanaf 19 u. lokale legende ‘Droeksje’, bent getuige Torhout (23 u.) van een boomplantmoment, wordt cu- • Zondag 10 november Afgelopen voorjaar volgden 37 linair verrast op monsterlijke hapjes en vanaf 9 u. (12 u.) mensen de leerrijke natuurver- drankjes, en je kinderen worden grieze- Zie familiewerkdag 13 oktober. kennerscursus in natuurgebied lig geschminkt... Kortom: een avond om ‘De Hoge Dijken’, beter gekend als de nooit te vergeten! Wandeling in het arboretum ‘Roksemput’. Een groepje van een tien- Afspraak bij bezoekerscentrum ‘De Koekelare tal cursisten gaat nu de uitdaging aan om Grote Zaagbek’, Oude Brugseweg 239 • Zondag 10 november om 14 u. voor alle leden van Natuurpunt Mid- in Oudenburg. Meer info bij Koenraad (16 u.) den-West-Vlaanderen een fijn publiek- Blontrock (059/250.697). We gaan op stap in het enige sevenement te organiseren: ‘Roksemput Organisatie: NP GISTEL-OUDENBURG & HOGE West-Vlaamse arboretum, dat Bie Nachte’. Neem je partner, kinderen, DIJKEN van Koekelare. Je kan er boom- vrienden en familie mee naar ‘De Hoge soorten van over de hele wereld be- wonderen. Afspraak in het arboretum aan de Bovekerkestraat in Koekelare. Neem bij het kruispunt Bovekerkes- traat / Provinciebaan (N363) de rich- ting Bovekerke. Na 190 m. vind je rechts de (kleine!) parking en de toe- gang van het arboretum. Meer info bij Georges Pollentier (0486/824.141). Organisatie: NP RUIDENBERG

Schelpenwandeling in Oostduinkerke • Zondag 17 november om 8.30 u. (18 u.) Met gids Ingrid Jonckheere van de strandwerkgroep ver- kennen we bij laag water het strand van Oostduinkerke. We speuren naar schelpen, maar ook krabben, kwal- len, wieren, zeesterren en ander fraais. Met de hulp van Ingrid en de meege- brachte veldgidsen proberen we de beesten en planten een naam te geven. ‘s Namiddags gaan we vogels kijken in de polders van de Westhoek. Afspraak om 8.30 u. op de parking bij het kruispunt Lindenstraat-Meiboom- laan in Roeselare voor carpooling (€ 0,05/km) of om 9.30 u. aan het eind van de Gilles Scottlaan in Oostduinkerke (parking bij Boothotel Peniche, Albert I Laan 4). Meebrengen: picknick voor ‘s middags, verrekijker en veldgidsen rond strand en zee. Meer info bij Wim Marichal (0476/307.762). Organisatie: NP MANDELSTREKE

21 activiteitenkalender

Watervogeltelling Natuurwerkdag in ‘De Kleiputten’ nog dit: wie meewerkt kan alvast een Kortemark & Torhout Roeselare gratis portie brandhout reserveren. Wie • Zondag 17 november om 9 u. • Zaterdag 23 november om 9 u. eerst vraagt, eerst maalt. (12 u.) (16 u.). Afspraak op de parking van De Klei- Zie watervogeltelling NP Tor- Never change a winning team! putten in de Babilliestraat in Rumbeke hout van 12 oktober. Dit geldt zowel voor onze jaar- (Roeselare). Meer info bij Piet Desmet lijkse herfst-doe-dag in ‘De Klei- (0484/658.233) of Dirk Vandewalle Watervogeltelling putten’ als voor de warme catering die (0485/636.970). Oudenburg daar een vast ingrediënt van is geworden. Organisatie: NP MANDELSTREKE • Zondag 17 november om 9 u. Ondertussen zijn we al aan jaargang 27 (12 u.) toe. Opnieuw zal een hele meute vrijwil- Wilgen knotten in ‘De Swal’ Zie watervogeltelling NP Gis- ligers zich een dag lang inzetten in dit ste- Koekelare tel-Oudenburg & Hoge Dijken delijke moerasreservaat en zo bewijzen • Zaterdag 23 november om 14 u. van 13 oktober. dat ons motto ‘Werken aan betere na- (17 u.). tuur’ geen loze slogan is. Het is weer tijd om de wilgen ‘Dag van de Natuur’ Je kan je uitleven met lichte of zwaardere in ‘De Swal’ een korte winter- Vlaanderen karweien: boomstammen inkorten en coupe te bezorgen. Iedereen is • Zaterdag 23 afvoeren, knotten, palen inheien, rietbun- welkom om te helpen: er moet gezaagd, & zondag 24 november dels maken, rietvelden en ruigten maaien, gekapt en opgeruimd worden. Het hout Bomen planten, maaien, wilgen snoeien, takkenwallen aanvullen of her- wordt verdeeld onder de helpers. Voor- knotten: tijdens de ‘Dag van stellen en nog zoveel meer. Ook een zie werkkledij en breng een bijl, kapmes de Natuur’ steekt iedereen de aantal nestkastjes en de observatiehut of takkenschaar mee. Afspraak aan ‘De handen uit de mouwen. Zin om lekker hebben een opknapbeurt nodig. Of wil Swal’ bij het kruispunt Eikendreef / moe te worden in de frisse buitenlucht je liever bijspringen bij de catering, door Swytswal in Koekelare. Meer info bij en tegelijk de natuur vooruit te helpen? bijvoorbeeld soep te bedelen of een Georges Pollentier (0486/824.141). Help mee op 23 of 24 november bij veldkeukenafwas te doen? Hou je voor- Geef Georges ook gewoon een seintje jou in de buurt. Je maakt kennis met de al niet in :-). Alle nodige materiaal, zoals als je wil komen helpen. Moest het deze vrijwilligers die het hele jaar door de na- boomzagen, kruiwagens, ladders, (motor) dag echt slecht weer zijn, worden de tuur in je buurt beheren. En zo kunnen zeisen, rieken, snoei- en takkenscharen en werken een weekje doorgeschoven en zij tijdens de ‘Dag van de Natuur’ grotere werkhandschoenen, ligt klaar vanaf 9 u. kunnen we je daarvan verwittigen. klussen klaren. Kom alleen, met je familie, Voor aangepaste kledij, stevig schoeisel of Organisatie: NP RUIDENBERG vrienden of collega’s. Ook jeugdvereni- eventuele laarzen zorg je best zelf. Maar gingen zijn van harte welkom! Meer info? welk weer het ook wordt, we garanderen Voordracht ‘Beestenboel’ door Dirk Kijk dan op www.dagvandenatuur.be. je dat je het er warm van zal krijgen, met Draulans Organisatie: Natuurpunt bakken gezelligheid er bovenop. Geef ons Oudenburg tijdig een seintje en laat ook weten met • Zaterdag 30 november om 20 u. ‘Dag van de Natuur’ hoeveel mensen je komt helpen, zodat (23 u.) op ‘De Hoge Dijken’ we voldoende warme maaltijden kunnen Een vat vol kennis, rad van tong Oudenburg voorzien. Ook wie zich maar één daghelft en vooral gepassioneerd door • Zaterdag 23 november vanaf 9 u. kan vrijmaken, zien we graag komen. En de natuur: zo kennen wij bio- (12 u.). Handen uit de mouwen! Op deze ‘Dag van de Natuur’ vlie- gen we er stevig in. We her- stellen nestkastjes, maken paden vrij, knappen schuilhutten op, … Iedereen welkom, ook de allerkleinsten, want jong geleerd is oud gedaan! Be there! Afspraak om 9 u. bij bezoekerscentrum ‘De Grote Zaagbek’, Oude Brugseweg 239 in Oudenburg. Meer info bij Koen- raad Blontrock (059/250.697). Organisatie: NP GISTEL-OUDENBURG & HOGE DIJKEN

22 activiteitenkalender

loog, journalist en BV Dirk Draulans. Elke Organisatie: NP MANDELSTREKE i.s.m. ANB & Afspraak om 9 u. bij bezoekerscentrum week beschrijft hij in zijn rubriek ‘Bees- stad Roeselare ‘De Grote Zaagbek’, Oude Brugseweg tenboel’ in Knack een dier uit onze regio. 239 in Oudenburg. Breng een verre- Vanavond stelt hij op humoristische wijze Optiekbeurs ‘Sights of Nature’ kijker of telescoop mee. Meer info bij beesten aan ons voor, variërend van de Oudenburg Koenraad Blontrock (059/250.697). onzichtbare mijten die in je wenkbrau- • Zaterdag 7 & zondag 8 december Organisatie: NP GISTEL-OUDENBURG & HOGE wen leven tot de eenzame Groenlandse vanaf 9 u. (17 u.) DIJKEN walvis die voor onze kust terechtkwam. Tijdens deze beurs in de gebou- Verder toont hij ons soorten waarvan wen van Kite Optics (Vlaming- De Swal & de Koekelareberg het mannetje als een speldenkop in het veld 89, Jabbeke) kan je kennis Koekelare lichaam van het vrouwtje leeft of waar- maken met een ruim aanbod aan sta- • Zondag 8 december om 15.45 u. van de jongen, als ze bijna groot zijn, tieven, telescopen en verrekijkers. Daar- (17.15 u.) hun moeder opeten. En als je wil weten naast vind je er nog boeken, ornithologi- In de avondschemering wande- welk het lelijkste dier of de slimste vogel sche reizen en outdoor equipment. len we naar De Swal. Van daar op het aarde is, dan moet je ‘Beesten- Alle grote merken (Gitzo, Kite Optics, wandelen we naar de top van boel’ zien. Leica, Manfrotto en Swarovski Optik) de berg, vanwaar we een prachtig uit- Afspraak om 20 u. in de Arnolduszaal, zijn er met hun standen aanwezig, tonen zicht hebben, helemaal tot aan de kust- Markstraat 1 in Oudenburg. Ingang via hun laatste nieuwigheden en bieden uit- lijn. Nadien praten we bij in ‘De Klyteput’. de poort van de abdijhoeve. Kaarten zonderlijke eindejaarskortingen en pro- Afspraak aan café ‘De Klyteput’, Berg- kosten € 10 in voorverkoop en zijn moties aan. Het ideale moment dus om molenweg 2 in Koekelare. Meer info bij te verkrijgen bij de bestuursleden van alle instrumenten naast elkaar te zien, Georges Pollentier (0486/824.141). NPGO&HD en in bezoekerscentrum uitgebreid te vergelijken en te genieten Organisatie: NP RUIDENBERG ‘De Grote Zaagbek’. (Oude Brugseweg van topcondities. 239 in Oudenburg. Open op woensdag 5 kilometer verderop, in het prachtige Watervogeltelling van 14 tot 16 u. en op zondag van 10 natuurgebied ‘De Hoge Dijken’ (Oude Kortemark & Torhout tot 12 u.) De avond zelf betaal je € Brugseweg 239, Oudenburg) kan je on- • Zondag 15 december om 9 u. 12. De opbrengst van deze avond gaat der begeleiding een aantal apparaten (12 u.) naar onze natuurgebieden. Meer info uittesten. Op zaterdag en zondag kan je Zie watervogeltelling NP Tor- bij Koenraad Blontrock (059/250.697). er van 10.00 u. tot 12.00 u. in bezoe- hout van 12 oktober. Organisatie: NP GISTEL-OUDENBURG & HOGE kerscentrum ‘De Grote Zaagbek’ ook DIJKEN de laatste fototentoonstelling van de Watervogeltelling Natuurfotografen Hoge Dijken bekijken. Oudenburg Boomplantactie Krommebeekbos Meer info op www.optiekbeurs.be. • Zondag 15 december om 9 u. Roeselare Organisatie: Sights of Nature i.s.m. Natuurpunt (12 u.) • Zondag 1 december om 14 u. Zie watervogeltelling NP Gis- (17 u.). Familiewerkdag in tel-Oudenburg & Hoge Dijken In 2012 heeft de stad, samen het Groenhovebos van 13 oktober. met het ANB en de provincie, Torhout een masterplan opgemaakt • Zondag 8 december vanaf Winterwandeling in de polders voor de aanleg en inrichting van twee 9 u. (12 u.) rond Oostkerke stadsrandbossen: het Bergmolenbos en Zie familiewerkdag 13 oktober. het Krommebeekbos. Dit laatste vind • Zondag 22 december om 13 u. je ten zuiden van de dorpskern van Be- Ganzentocht (17.30 u.) veren, tussen de Ardooisesteenweg, de Oudenburg Wanneer er in de winter een Beversesteenweg en de Krommebeek. • Zondag 8 december om 9 u. gure noordenwind waait en In het voorjaar van 2015 werd er al 3,76 (12 u.) de planten er verdord bijlig- ha aangeplant en op termijn moet het Is er een mooier winterbeeld gen, vormen de silhouetten van de kale 35 ha groot worden, met fietsdoorste- dan een vlucht vriezeganzen? bomen boven de uitgestrekte weilanden ken, een loopparcours en wandelpaden. Neen toch? Wij kunnen er al- een prachtig landschap waarin vele die- Vandaag planten we hier ongeveer 2,5 vast maar niet genoeg van krijgen. Ga ren, elk op hun manier, de winter pro- ha nieuw bos bij. Breng dus je laarzen met ons mee, de polders in, op ganzen- beren door te komen. Om samen het en spade mee! Afspraak om 14 u. in verkenning. We carpoolen van Ouden- winterse landschap en zijn vele bewo- de Pater Pierestraat, bij het kruispunt burg tot Uitkerke. Ganzen en andere in- ners te ontdekken, organiseren we deze met de Broeder Adolfstraat in Roe- teressante wintergasten gegarandeerd! namiddagwandeling. selare. Meer info bij Peter Hantson Warme kledij en verrekijker of teles- Bij die bewoners zijn er belangrijke gas- (0486/899.444). coop zijn aangeraden! ten uit het hoge noorden. Elk jaar strij-

23 activiteitenkalender

ken er rond Damme duizenden ‘vrieze- geven. Handige Harry’s en al wie dat wil daat. Ben jij ook geïnteresseerd om deel ganzen’ neer, vooral kleine rietganzen worden, mag zich komen uitleven. We uit te maken van onze raad van bestuur? en kolganzen, om hier in alle rust te hebben namelijk veel handen nodig, ook Stuur dan een bericht naar secretaris@ overwinteren. Waarom ze precies voor die van kinderen. Zin om insectenho- natuurpuntmandelstreke.be. Damme kiezen, kunnen we ze niet vra- tels op te vullen? Met een mix aan holle Ten slotte is er een presentatie voorzien gen. Het uitgestrekte landschap, dat op stengels zoals bamboe en riet, en hout- met prachtige natuurbeelden uit onze veel plaatsen beschermd is, zit er zeker blokken waar je nestgangetjes in boort, streek en van verderaf gelegen plekken. voor iets tussen. bouw je prachtige woonsten waar soli- De concrete invulling hiervan wordt la- Vandaag verkennen we de polders taire bijtjes niet aan kunnen weerstaan. ter dit jaar meegedeeld via nieuwsbrief rond Oostkerke. Hier vind je nog his- Timmeraars met wat ervaring kunnen en/of site. torisch permanente graslanden, slingert aan de slag met thermisch verduur- Afspraak in ‘De Zilverlink’, Meense- de Krinkeldijk door de velden en liggen zaamd vurenhout voor wat delicater steenweg 412 in Roeselare. De deu- grachten die ooit nog ontstonden als timmerwerk. ren gaan open om 19 u. en de receptie getijdengeulen van het Zwin. Op deze doe-namiddag, waar we met start om 19.30 u. Meer info bij Peter Afspraak om 13 u. op de parking bij jong en oud timmeren voor een betere Hantson (0486/899.444). het kruispunt Lindenstraat / Meiboom- natuur, kan er wel een extraatje vanaf. Organisatie: NP Mandelstreke laan in Roeselare voor carpooling (€ Een gezellig onderonsje bij deze nieuw- 0,05/km) of om 13.45 u. aan de kerk jaarsstart, dat vraagt om iets lekkers. Familiewerkdag in van Oostkerke in de Sint-Kwintens- Wat denk je van ons homemade gebak het Groenhovebos straat. Meer info bij Philippe Deprez met verse chocomelk of, zo je wil, een Torhout (0499/722.224). straffe koffie? Alleen al daarvoor… :-) • Zondag 12 januari vanaf Organisatie: NP MANDELSTREKE Je kan best je eigen oordopjes mee- 9 u. (12 u.) brengen en duffel je maar goed in. Wie Zie familiewerkdag 13 oktober. Glühweinwandeling over er goed mee overweg kan, brengt ook het Fonteinpad best een eigen hamer (en eventueel Uitwaaien op het Rozendaal Ichtegem tang) mee. Er moet niet geverfd wor- Wandelpad • Zondag 29 december om 10 u. den, dus geen borstels noch kliederpar- Ichtegem (11.30 u.) tijen… En je kan nog steeds een eigen • Zondag 12 januari om 14 u. Wil je weten hoe de druïden bouwsel (1 per deelnemer) meekrijgen (16 u.) in het Wijnendalebos de zon- aan materiaalprijs. Vandaag nemen we het Ro- newende vierden? En hoe onze Afspraak in de loods van Bouwfirma zendaal Wandelpad, een mooie kerstrituelen daaruit zijn ontstaan? Kom Debal, Verbrandhofstraat 130 in Roe- route door een prachtig land- dan naar het kapelletje in de Zuster selare. Graag vooraf een seintje aan schap met waardevolle, heischrale Clarastraat (kruispunt Fonteinstraat / Piet Desmet (natuur.mandelstreke@ dreefbermen. Afspraak op de parking Zuster Clarastraat) in Ichtegem voor gmail.com of 0484/658.233). van salons De Vrede, Moerdijkstraat een boeiende wandeling over het Fon- Organisatie: NP MANDELSTREKE 94 in Ichtegem. Meer info bij Georges teinpad. Na de wandeling trakteren we Pollentier (0486/824.141). je op een glaasje glühwein. Meer info bij Algemene ledenvergadering met Organisatie: NP RUIDENBERG Bart Van Thuyne (0479/812.963). nieuwjaarsreceptie Organisatie: NP TORHOUT Roeselare Spaghettiavond t.v.v. aankooppro- • Vrijdag 10 januari om 19.30 u. ject Groenhove Timmer- en doe-activiteit (23 u.) Torhout Roeselare We verwelkomen iedereen • Zaterdag 18 januari vanaf 18 u. • Vrijdag 3 januari om 13.30 u. met bubbels en vegetarische (00.30 u.) (16 u.) hapjes. Daarna brengen voor- Vanavond kan je tussen 18 u. Wat 21 jaar geleden als een zitter en secretaris verslag uit over het en 20.30 u. komen aanschuiven kersttimmeractie begon, schui- voorbije werkjaar en stippen ze enkele voor de jaarlijkse spaghetti- ven we dit seizoen een weekje hoogtepunten aan in onze planning avond van Natuurpunt Torhout. Die gaat vooruit. Ideaal om het nieuwe jaar met voor 2020. Verder moet de helft van het opnieuw door in de ‘grote zolder’ van veel gedruis in te zetten. Want ja, we zijn twaalfkoppige bestuur opnieuw het ver- Tordale, Bruggestraat 39 in Torhout. alweer toe aan het aanvullen van onze trouwen krijgen van jullie, onze leden. Je kan kiezen tussen een vegetarische voorraad insectenhotels, nestkasten en Twee jaar geleden kregen Johan Bos- of een niet-vegetarische spaghetti. Voor voederruiven. Daar worden niet alleen toen, Willy De Ruyter, Philippe Deprez, een volwassene betaal je € 13, voor een de insecten en vogels beter van, het le- Koen Maes, Michael Parmentier en Jo- kind van 6 tot 12 jaar betaal je € 9. Af- vert ook wat op zodat we onze steenui- han Plouvier een mandaat van twee jaar. haalspaghetti (saus + spaghetti) kost € 9 lenwerking een duwtje in de rug kunnen Vandaag stellen zij zich opnieuw kandi- per portie. Daarmee steun je ons aan-

24 activiteitenkalender

koopproject in het Groenhovebos. Vooraf inschrijven door over- schrijving op rekeningnummer BE64.9731.7610.5352 met vermelding van het aantal personen en het type spaghetti (x volw./x kind/x afhaal – x veggie/x vlees). Na de maaltijd reikt Natuur.werkgroep Torhout ‘De Corveleijn 2019’ en de ‘Pu- blieksprijs 2019’ uit. (De Corveleijn is de wisseltrofee die Natuur.werkgroep Torhout sinds 2013 toekent aan de persoon die het voorbije jaar de meest bijzondere natuurwaarneming deed in Torhout of één van de aangrenzende (deel)gemeenten). Meer info bij Geert Carette (0484/183.761). Organisatie: NP TORHOUT

Wie in Roeselare of Torhout woont en het financieel moei- lijk heeft, kan korting krijgen op het lidgeld van Natuurpunt en op deelname aan betalende activitei- ten. Met een Roeselaarse vrije- tijdspas krijg je 50% korting, met het Torhoutse sociaal tarief 75 %. Meer info bij de bevoegde dien- sten in Roeselare (vrijetijd@roe- selare.be of 051/262.400) of Tor- hout ([email protected] of 050/221.233).

GEZOCHT: VOORZITTER REGIONALE KOEPEL team – sfeer – groeien – impact: Georges Pollentier vindt het tijd om een stapje opzij te zetten. Daarom gaan wij op zoek naar een nieuwe voorzitter voor Natuurpunt Midden-West-Vlaanderen.

Taakomschrijving: Samen met een tof team van gedreven natuurliefhebbers en milieubeschermers werk je aan een sterke regio- nale Natuurpuntkoepel in het midden van West-Vlaanderen. Je leidt de maandelijkse vergaderingen (niet in de schoolvakanties) en bent de verbindende factor over de afdelingsgrenzen heen. Zo bouwen we aan een sterke vereniging met een steeds grotere impact.

Wij bieden: Vrijwilligerswerk met inhoud en verantwoordelijkheid in een groeiende vereniging met een toffe sfeer. Je wordt on- dersteund door een raad van bestuur met pakken ervaring en een professionele medewerker.

Kandidatuur: Stuur een brief of e-mail naar het secretariaat (zie voorlaatste pagina van deze knotwilg) waarin je jezelf voorstelt, vertelt waar je interesses op natuur- en milieuvlak liggen en welke ervaring je hebt in het verenigingsleven. Kortom, waarom ben jij de geschikte kandidaat om voorzitter van NP MWV te worden?

Meer info: Georges Pollentier (051/589.418 of [email protected])

25 ALGEMENE INFORMATIE

Operatie bunzing

Zo begint het gewoonlijk: met een op- roep van het VOC, het opvangcentrum voor vogels en wilde dieren, dat een vrijwilliger zoekt om een dier in nood op te halen. Op 11 juni was het niet an- ders. Een werknemer van de firma Mol in Sleihage had die ochtend een klagend en piepend jong dier in een wegberm gevonden, vermoedelijk een soort mar- ter. Om het diertje niet te lang te laten tjolen, had zijn bezorgde echtgenote het beestje opgehaald en mee naar huis ge- nomen.

Na wat zoekwerk op het internet had ze een flesje met aangepaste melk be- reid en het diertje die minipapfles in zijn muiltje gestopt. Dat was net gelukt toen ik er aan kwam. Ze was duidelijk niet aan haar proefstuk toe, dat bleek wel uit alle dieren in en om het huis. Heel fier ook dat de vondeling al een paar teug- jes dronk en dat het inderdaad om een bunzing ging die verdere verzorging no- dig had.

In het VOC bleek de nieuwkomer geen alledaagse gast. De vondeling woog zo’n 150 gram en was vermoedelijk net iets meer dan een maand oud. De oogjes waren nog maar net open. Een week la- ter vernam ik van de verzorgers dat hij nog een paar dagen van het marterflesje dronk, maar al snel was overge schakeld op vast voedsel. Vooral muis, konijn en haas stonden op het menu, drie belangrij- ke natuurlijke prooien. Die werkte hij met huid en haar naar binnen. Wat het diertje niet seffens op kreeg, werd snel als voor- De jonge bunzing bij opname (foto boven) en een kleine week na vrijlating, raad onder de handdoeken verstopt. toen hij voor het laatst kwam poseren voor de trailcam (foto onder). Foto’s: Kevin De Cock. . De jonge bunzing groeide als kool en die in het grote hok werd vrijgelaten, Overdag hield hij zich verstopt. De ver- na 3 weken verhuisde hij naar het verst hield het geen 2 seconden uit. Jammer zorgers bezochten hem, samen met de afgelegen buitenhok. Op dat ogenblik voor de muis, maar de bunzing slaagde uilen, bij de laatste voedselronde. Dan had hij al 450 gram op de teller. Tot dan met grote onderscheiding. was hij niet te houden. En hoewel niet kreeg hij enkel dode prooien aangebo- bekend als goede klimmer, verkende den, maar nu kwam het erop aan zijn Zijn ware aard kwam stilaan naar boven: hij in een mum van tijd alle hoeken van jachtinstinct te prikkelen om ook zelf- verder verwijderd van menselijke aan- zijn hok, tot in de nok. In vrijheid zijn ze standig te leren jagen. De levende muis wezigheid werd hij vooral nachtactief. vooral op de grond in hun sas en ge-

26 de omgeving. Een kleine week na de Naast het piepen van de jongen kun- vrijlating kwam hij voor het laatst bij de nen ze zeer vocaal zijn. Wanneer ze trailcam poseren (zie foto). geconfronteerd worden met een be- lager gaan ze blazen en gillen om die Als gevolg van hun nachtelijke levens- af te schrikken. Hun zeer taaie en elas- wijze, hooguit in de schemer, krijgen we tisch verbonden huid biedt enige be- bunzingen meestal maar te zien als ver- scherming tegen de tanden van vijan- keersslachtoffer. In de volksmond staan den, waardoor ze, zelfs gevat, nog een ze bekend als fiesjo(u)w, fissau(w) of kleine kans hebben op ontsnappen. kortweg fis. De Franse naam ‘putois’ verwijst naar zijn stinkende reputatie, Met 5 jaar mogen we ze al oud noe- idem ook voor zijn wetenschappe- men, in gevangenschap halen ze meer De bunzing komt voor in grote delen van Europa, lijke naam ‘Mustela putorius’, wat even- dan het dubbele. Maar dan hebben we maar mijdt berggebieden. Kaart: www.wikipedia.org. veel betekent als ‘stinkende wezel’. In het vooral over de fret (Mustela puto- het nauw gebracht spuiten ze een vre- rius furo), een gedomesticeerde, egaal selijk onwelriekend vocht uit 2 anaal- bleek gekleurde vorm van de bunzing, klieren richting belager, soms tot een waarvan de herkomst en de link met bruiken ze vaak zelfgegraven holen als halve meter ver. Die stank kan dagen- de ‘wilde bunzing’ nog niet helemaal is slaapplaats. lang blijven hangen. Hij gebruikt die ook opgehelderd. om het territorium met geurvlaggen af Met tussenpozen van enkele dagen wer- te bakenen. We hopen alleszins dat ‘onze’ bunzing den konijn of haas het hok binnen ge- zijn eerste winter overleeft en erin gooid, waarmee hij het dan enkele dagen Naast de eerder vermelde prooien staan slaagt om een partner te vinden. Zijn kon stellen. Tegen dan klokte hij al af op vooral ratten, maar ook kikkers en pad- aarzelende start is in elk geval al een 1 kg, dus duidelijk een mannetje. Vrouw- den op hun spijskaart. Daarbij verlaten succes geworden! tjes halen die score niet. Maar zijn toene- ze zich vooral op hun zeer goed ont- mende agressiviteit naar de verzorgers wikkelde reukzin. Zelf moeten ze vooral Piet Desmet noopte hen het dier vervroegd vrij te uitkijken voor vossen, in onze streek hun laten. Daarvoor kozen ze een plekje in belangrijkste natuurlijke vijanden.

Alle drukwerk van ontwerp tot levering Kopie’s // Stempels // Belettering // Relatiegeschenken // Kledij

Bij vermelding de knotwilg ontvang je 10% korting op je bestelling*

0495 78 94 74 [email protected] Gitsbergstraat 94A Hooglede-Gits

*1x 10% korting per klant

27 ALGEMENE INFORMATIE

Een hoge zanger met een opvallende staart

“Een nieuwe lente en een nieuw geluid”: Hij nestelt in gaten en holten van mu- gelvlek en een roestrode, constant het is wellicht het beroemdste vers uit ren en gebouwen en komt dan ook in trillende staart. Deze speelt een be- de Nederlandse poëzie. Dit zinnetje zowat al onze steden voor. Zo kon je er langrijke rol in het baltsritueel. Hierbij van Herman Gorter uit 1889, het al- in mei en juni elke dag een zien zitten voert de verleider een vreemde dans lereerste van de 4.381 regels die samen én horen op het dak van de college- uit door met schommelend lijfje en de bundel ‘Mei’ vormen, verwoordt de kerk. Voor weinig (stads)mensen echter uitgeslagen vleugels rondjes te draaien hoop van elke vogelliefhebber, die in is hun zang een vertrouwd geluid: dui- om het begeerde vrouwtje heen. De het voorjaar reikhalzend uitziet naar de ven, eenden, meeuwen en merels, en opvallende staart wordt dan zo breed terugkomst van de trekvogels en stie- daar houdt hun vogelcanon meestal op. mogelijk uitgespreid om haar met de kem hoopt op een nieuw geluid, een kleurenpracht te verleiden. gast die er de vorige jaren niet was. Dat De zwarte roodstaart laat ’s morgens mocht ik deze lente meemaken toen vroeg een kort, melodieus liedje klin- Dat vrouwtje is minder zwart van kleur voor het eerst in mijn Roeselaarse ken, dat in een zacht geratel eindigt. en mist de witte vleugelvlek. Zij ver- straat een zwarte roodstaart (Phoeni- Wie er geen oor voor heeft of er nooit vaardigt het nest, een omvangrijk, slor- curus ochruros) zijn zang liet horen. (*) opmerkzaam is op gemaakt, zal dit dig bouwsel van gras en ander plant- 14 cm kleine en donkere vogeltje nooit aardig materiaal, binnenin met haar en Een zwarte roodstaart is gelukkig geen op zijn zangpost ontwaren. Nochtans veren afgewerkt. Het legsel bestaat uit zeldzaamheid. De soort kwam vroeger doet hij zijn best om op te vallen, wel- vijf tot zeven eieren, die ongeveer twee alleen in bergachtige streken voor, maar iswaar niet voor ons, maar voor zijn weken worden bebroed. heeft zich aangepast aan door de mens soortgenoten: hij kiest een hoge zang- gecreëerde leefgebieden. De Tweede plek en maakt bij het zingen zijn lijf zo Na het uitkomen voeren beide ouders Wereldoorlog heeft zijn verspreiding groot mogelijk. de jongen gedurende twaalf tot zestien sterk in de hand gewerkt. De talloze dagen. Meestal zijn er twee legsels per ruïnes van gebombardeerde steden Meneer zwarte roodstaart oogt roet- jaar, soms eens drie. In de herfst ver- hadden veel gemeen met hun oor- zwart (hij wordt bij ons soms ‘schouw- huizen ze allemaal naar tropisch Afrika. spronkelijke biotoop. vager’ genoemd), heeft een witte vleu- Zijn neef, de gekraagde roodstaart

Zwarte roodstaart: links het mannetje (foto van Freddy Cordy), rechts het vrouwtje (foto van Patrick Keirsebilck).

28 (Phoenicurus phoenicurus), is kleurrijker ALGEMENE en verkiest bosgebieden. BOUWONDERNEMING Een zwarte roodstaart verdedigt zijn broedterritorium op een agressieve en felle manier. In dat opzicht doet hij denken aan het ‘lieftallige’ roodborstje, dat indringers en concurrenten even- eens ongenadig bekampt. Die gelijkenis is niet zo vreemd als je weet dat beide soorten tot dezelfde vogelfamilie beho- ren, de Muscicapidae of vliegenvangers.

Op zijn menu staan rupsen, spinnen en muggen die hij in de vlucht vangt, soms na een acrobatische achtervol- Verbrandhofstraat 130 - Roeselare ging. In stedelijk gebied jagen rood- Tel. 051 20 83 41 staarten bij kunstlicht ook ’s nachts op insecten. In de herfst lusten ze graag [email protected] - www.debalerik.be bessen en zaden.

De Nederlandse schrijver en wande- NIEUWBOUW - VERBOUWINGEN laar Koos Van Zomeren bundelde zijn WIND- EN WATERDICHTE WONINGEN vele ornithologische beschouwingen in ALLE RUWBOUW- EN BETONWERKEN ‘Alle vogels’, een magistraal boek dat ENERGIEBESPARENDE RENOVATIES we alle lezers van harte kunnen aan- raden: 884 bladzijden dik, maar zelden kreeg je meer waar voor je geld. Ik ci- teer slechts een van de vele waarheden uit dit werk: “Iedereen denkt dat je voor zeldzaamheden waanzinnig veel moeite moet doen. Ik denk wel eens: als je bij je geboorte een makkelijke stoel vraagt en je hele leven geduldig naar de lucht kijkt, heb je op je tachtigste echt wel alles zien vliegen” (p.334).

Het is een citaat dat ook op de zwarte roodstaart van toepassing is. Om dit prachtige vogeltje te horen of te be- wonderen moet je zelfs de natuur niet in. Het presenteert zich zomaar aan zelfs de meest verstokte stadsmens, ook al is die zich daar niet van bewust en het laat zijn lied hoog boven alle stadslawaai heen klinken. Maar voor wie het wel hoort, kan de dag niet meer stuk.

Johan Strobbe

(*) Nieuwsgierig naar de zang van de zwarte roodstaart? Je kan vogelgeluiden altijd terugvinden op www.xeno-canto.org.

29 ALGEMENE INFORMATIE

KANTOOR MAERTENS BANK & VERZEKERINGEN FSMA 102761 cB - 107890 A

Oostendestraat 1 8820 TORHOUT TEL 050 21 15 11 FAX 050 21 61 93 [email protected]

www.kantoormaertens.be

Beversesteenweg 369 - Roeselare tel. : 051 69 00 30 - Gsm: 0475 688 871 [email protected]

proef eens van eerlijke handel

Oneerlijke handelsregels geven Ecologische teelt kleinschalige producenten in is hét antwoord van het Zuiden geen kansen op de kleinschalige boeren internationale markt. Laat zien in het Zuiden op dat jij het anders wil: kies landbouw die energie voor eerlijk. en water verslindt. Uit sympathie Joost Desmet

Gistel: Kerkstraat 5 Lichtervelde: Marktstraat 26 Roeselare: Noordstraat 156 Torhout: Hofstraat 9

www.oxfamwereldwinkels.be

30 BANDENSPECIALIST

BANDEN VANDEWALLE Al meer dan 30 jaar uw bandenspecialist!

Voor alle auto-, vrachtwagen- & landbouwbanden Tel. 051 70 33 68 Alles voor uw tuin www.bandenvandewalle.be Bij Vanraes vindt u echt alles voor de tuin! Sint-Jansstraat 161 - Staden In onze ruime toonzalen kan u kiezen uit Ma-vrij: van 8 tot 12 & 13 tot 18 uur méér dan 5.000 artikelen en 30 merken. Zat: van 8 tot 12 uur

Volg ons vanaf nu ook op Diksmuidsesteenweg 394, 8800 Roeselare - T 051 22 20 15 - www.vanraes.be

“Le Bellet” Vakantieverblijf te huur in het hart van de natuur www.aubellet.com

Karel en Kristien Desmet-Naessens “Le Bellet” 19400 Monceaux sur Dordogne - Corrèze - France [email protected] - 0033 555 911 017 - of +32 (0)486 021 249

Houthandel Carpentier Gitsbergstraat 53 8830 Hooglede-Gits Tel. 051 20 20 04 - Fax 051 24 59 52

31 PLAATSELIJKE BIJDRAGEN

Cursus natuurverkenner in Roksem (Hoge Dijken): een groot succes!

Van 24 april tot en met 23 juni or- vingen en de respons van mensen dengroep. Na de laatste les konden ganiseerde Natuurpunt Gistel-Ou- die interesse hadden maar verhin- we onder een stralend zonnetje af- denburg & Hoge Dijken de cursus derd waren, bewijst dat de belang- sluiten met een drankje en een knab- ‘natuurverkenner’ in het natuurdo- stelling voor de natuur in onze regio bel. Voor elke cursist hadden we ook mein ‘Hoge Dijken’, beter gekend als enorm is. 2 plantjes klaarstaan: moederkruid de ‘Roksemput’. Met 37 deelnemers, en zonnebloem. Alle beetjes nectar waarvan het merendeel uit Gistel, Voor de theorielessen en de ex- helpen :-)! De reacties van de deel- Oudenburg, Ichtegem en Oostende, cursies hebben we tweemaal een nemers waren uitermate positief: was de cursus een groot succes. beroep gedaan op de specialisten een kwalitatief sterke cursus en een van het Agentschap voor Natuur en schitterende kennismaking met de Je mag deze cursus niet verwarren Bos. De andere lesgevers en gidsen natuur in onze regio. met de cursus natuurgids. De cursus waren vrijwilligers van onze eigen natuurverkenner, met 4 theorieles- vereniging. Door het grote succes Op zondag 22 september was er sen en 6 excursies, is niet zo diep- hebben we de excursies ook ont- een terugkommoment, waarbij we gaand. Dit is meer een instap naar dubbeld, dus telkens twee gidsen de cursisten de uitdaging gaven om de wondere wereld van de natuur voorzien. Misschien organiseren we op vrijdag 8 november vanaf 19 u. en vooral een kennismaking met de deze cursus binnen een aantal jaren een evenement te organiseren op schitterende natuur in onze regio. opnieuw, niettegenstaande het vele de ‘Hoge Dijken’ rond het thema Al te veel mensen beseffen niet wat (vrijwilligers)werk dat zoiets met ‘Nacht’. Noteer het alvast in je agen- onze regio te bieden heeft en welke zich meebrengt. da! En ondertussen blijf je natuurlijk inspanningen Natuurpunt levert om welkom in bezoekerscentrum ‘De deze natuurwaarden te vrijwaren. Bij het begin van iedere activiteit Grote Zaagbek’ (Oude Brugseweg werd telkens koffie aangeboden en 239, Oudenburg) op woensdag van Het was de eerste keer dat deze doorheen de lessenreeks zagen we 14 tot 16 u. en op zondag van 10 cursus in de Hoge Dijken werd geor- de cursisten evolueren van een ben- tot 12 u. ganiseerd. Het grote aantal inschrij- de individuen tot een leuke vrien- Koenraad Blontrock

Op 23 juni, onder een stralend zonnetje, sloten we de cursus af met een drankje en een knabbel. Ondertussen gingen de cursisten de uitdaging aan om op vrijdag 8 november vanaf 19 u. een evenement te organiseren op de ‘Hoge Dijken’ rond het thema ‘Nacht’. Mis dit niet! Foto: Freddy Cordy.

32 (Korst)mossen op foto

Iedere eerste vrijdag van de maand (behalve in juli en augustus) komen de leden van ‘Natuurfotografen Hoge Dijken’ samen in bezoekerscentrum ‘De Grote Zaagbek’ in Oudenburg. Beamer, computer en scherm ma- ken het mogelijk om elkaars foto’s in groot formaat te bekijken. Door vra- gen te stellen als ‘Hoe heb je die foto gemaakt’, ‘Waar heb je dat gevonden’ of ‘Wat voor plant/dier is dat?’ leren we van elkaar. Maar het is echt niet de bedoeling er een competitie van te maken. Geert Jonckheere Alle belangstellenden, zowel de be- ginnende als de ervaren natuurfo- tografen, met of zonder foto’s, zijn welkom tijdens deze bijeenkomsten om kennis te maken. Vrijdag 15 no- vember om 20 u. stellen Patrick Keir- sebilck en Chris Timbremont hun reeks ‘Twee seizoenen op Helgoland’ voor. En we bespreken de door jullie meegebrachte foto’s rond het thema ‘onweer’. Op vrijdag 6 december verwachten we jullie met foto’s rond het thema ‘geel’. Hieronder alvast en- kele foto’s van ‘mos’, het thema van onze bijeenkomst van maart.

Freddy Cordy Patrick Verhulst

Bertrand Duynslaeger Patrick Keirsebilck

33 PLAATSELIJKE BIJDRAGEN

Nieuws van Natuurfotografen Hoge Dijken

De opwarming van onze planeet gen met nestmateriaal, en later ook Begin juli werd in de Ettelgemsestraat heeft zich de voorbije maanden weer prooien voor de jongen, konden we in Oudenburg het nieuwe lokale stevig laten voelen. Voor de ene soort uitvoerig fotograferen. De kerkuil is dienstencentrum ‘Biezenbilk’ officieel heeft dit dramatische gevolgen, voor dan weer een moeilijke soort om te geopend. Wij van Natuurfotografen andere is dat een meevaller. Zo ble- volgen, want hij gaat pas bij volledige Hoge Dijken mogen er de wandelgang ven er voor onze weidevogels uitein- duisternis op jacht. Daardoor is het opfleuren met onze foto’s, een prach- delijk maar enkele kleine plasjes over niet vanzelfsprekend om er goede tige manier om de bezoekers van de waar ze naar voedsel konden zoeken. foto’s van te maken. cafetaria attent te maken op al het Specialisten spreken van een rampza- moois dat er leeft in onze natuur. lig broedseizoen. Maar de milde win- In de Viconia Kleiputten, het na- ter en de droogte zorgden ook voor tuurgebied in Stuivekenskerke dat En sinds 15 september loopt er een een uitstekend muizenjaar, zodat de vooral gekend is om zijn vijvers die nieuwe natuurfototentoonstelling muizeneters een uitstekend seizoen ontstonden door kleiwinning, is er al- in ons bezoekerscentrum. Leopold achter de rug hebben. tijd veel te zien. Deze zomer was er Dewulf toont er een mix van lokale een broedgeval van baardmannetjes. foto’s, aangevuld met beelden van zijn Onze uilenwerkgroep mocht 54 jonge Deze mooie rietvogels hoor je af en reizen, zoals een nachtbeeld van het kerkuilen ringen, en in 1 nest in Ou- toe wel eens, maar kan je ’s zomers madeirastormvogeltje. denburg telden ze zelfs 8 goed door- zelden fotograferen, omdat ze vooral voede jongen! Ook onze andere uilen onderaan de rietstengels jagen op De tentoonstelling is nog tot en met lieten zich niet onbetuigd: van zowel insecten. Pas later in het jaar zijn ze 15 maart gratis te bezichtigen in het ransuil als steenuil werden mooie weer goed te fotograferen, wanneer bezoekerscentrum, Oude Brugseweg broedresultaten gemeld. zo overschakelen op de zaadjes van 239 in Oudenburg, op woensdagna- lisdodde en riet. Er vlogen 5 jongen middag van 14 tot 16 u. en op zondag- Op het gebied van natuurfotografie uit en na talloze bezoeken slaagde ik voormiddag van 10 tot 12 u. in onze regio waren het vooral de 5 er uiteindelijk in om ze te fotografe- broedgevallen van bruine kiekendief ren. Ik had zelfs het geluk om er 2 op Freddy Cordy die de aandacht trokken. Het aanvlie- 1 rietstengel te spotten.

Het was absoluut niet eenvoudig om de jonge baardmannetjes in beeld te krijgen. Uiteindelijk lukte het toch en had ik het geluk dat er 2 samen op 1 rietstengel gingen zitten. :-)

34 Al meer dan 60 jaar uw vertrouwde bank verzekeraar

MARIANNE DEPRAETERE - FSMA 48078 cAcB Beversesteenweg 363, 8800 Roeselare, 051 20 50 94

KANTOOR LEEN TANGHE - FSMA 46897 cAcB Aartrijkestraat 12, 8820 Torhout, 0475 45 67 62

KANTOOR VANDEVOORDE BVBA - FSMA 107137 cAcB Meiboomlaan 5-7-9, 8800 Roeselare, 051 24 28 27

VANDEZANDE-BRYSSE - FSMA 113630 cAcB Marktstraat 20, 8810 Lichtervelde, 051 72 44 11

KANTOOR VANHAECKE - FSMA 61160 cAcB Rumbeeksesteenweg 464, 8800 Rumbeke, 051 24 46 53

RUDI VERHOEST - FSMA 46891 cAcB Noordlaan 9, 8800 Roeselare, 051 24 01 30

35 PLAATSELIJKE BIJDRAGEN

Een eerste broedpoging van slechtvalken in Mandelstreke

Het zat eraan te komen. Er worden al leken aanvankelijk meer geïnteresseerd andere eerste broedpogingen weten enkele jaren slechtvalken gesignaleerd en kaapten een tijdlang de bak, waarbij we dat er bij onervaren vogels al eens aan de rand van Roeselare. De laatste ze de keitjes op de bodem ervan op- iets fout loopt, wat het jaar daarop vaak twee winters kon je regelmatig een of pikten en kwistig in het rond strooiden. wordt rechtgezet. twee van die supersnelle vogels spot- ten op hun vaste roestplek, een hoog- Na 8 jaar leek het dit voorjaar menens. Van Natuurpunt Torenvalker Aurel spanningsmast langs de ringweg. Een koppel slechtvalken was er dage- Vandewalle, die mee advies gaf bij de lijks te zien, dus kruisten we de vingers. plaatsing van onze bak, vernamen we Twee jaar geleden zag ik boven mijn Verder in de omgeving spotten we dit dat het voorbije broedseizoen in Tielt tuin zelfs een voorjaarsluchtshow: voorjaar wel vaker een laag jagende meer succesvol verliep. Tijdens de ‘Dag het koppel was luid roepend aan het slechtvalk, die prooien aanvoerde naar van de Natuur’ in 2008 werd daar een baltsen, lees stuntvliegen, toen het de hoge schoorsteen. Zouden ze aan nestbak geplaatst op de toren van de mannetje in duikvlucht ging. Geen het broeden zijn? Onze-Lieve-Vrouwekerk. Vanaf okto- minuut later keerde hij terug met ber 2018, dus pas tien jaar later, werd een prooi en was ik getuige van de In de nieuwsbrief van Mirom schreef die bezocht door een koppel slechtval- acrobatische prooiovergave in volle communicatiemedewerker Frederic ken. Ze bleven er de hele winter han- vlucht. Veelbelovend… Vansteenkiste een bijdrage over deze gen en bij hun eerste broedpoging, de wereldrecordhouder in de lucht. Aan- voorbije lente, was het meteen raak. In 2011 bouwden en plaatsten mede- gezien er in de nestbak geen camera’s werkers van MIROM (‘Milieuzorg Roe- meer opgesteld waren, was het wach- De bak in Tielt werd de hele broedpe- selare en ’, de afvalintercom- ten tot half mei voor een geplande on- riode ongemoeid gelaten, maar op het munale die instaat voor de preventie, derhoudsinspectie van de schoorsteen ogenblik dat het ouderpaar regelmatig inzameling en de eindverwerking van meer klaarheid kon scheppen. met prooien kwam aanvliegen, was dui- het huishoudelijke afval van 15 steden delijk dat er jongen aanwezig moesten en gemeenten rond Roeselare), met Bij een snelle blik in de bak waren twee zijn. Wat later konden 3 flink opgescho- wijlen werknemer Marnix Desmet als eieren te zien, maar die waren opzij ge- ten jonge slechtvalken geringd worden. gemotiveerde trekker, een aangepaste schoven. Normaalgezien hadden er op nestbak tegen de 60 m hoge schoor- dat ogenblik al halfwas jongen moeten Bij een eerste vliegpoging kwam een steen van de verbrandingsoven. Het zitten. We hebben er het raden naar onervaren waaghals tegen het raam lange wachten kon beginnen. Kauwen waarom het misgelopen is, maar van van een fietszaak terecht. Door het

Links een slechtvalk op een hoogspanningsmast langs de ring van Roeselare, rechts een bij de nestkast op de schoorsteen van de verbrandingsoven van Mirom. Foto’s: Michael Parmentier.

36 alerte ingrijpen van de handelaar en zonder van de moeilijk afbreekbare broedsucces verspreidden ze zich een Torenvalklid werd de versufte vogel gechloreerde koolwaterstoffen, zoals over gans Vlaanderen, waar zich nu gevat en voor verzorging naar het Op- het beruchte DDT. Het gif stapelde ruim 100 broedparen gevestigd heb- vangcentrum voor Vogel en Wilde Die- zich op in de weefsels van insecten- ben. ren in gebracht. Na een week eters, waardoor toppredatoren als de kon hij opnieuw bij de andere jongen slechtvalk zo veel gif binnen kregen dat Of ons stel volgend jaar weer van de in het nest geplaatst worden. Alle drie de broedsels mislukten en de vogels er partij zal zijn, weten we nog niet. Even zijn ze achteraf uitgevlogen en waren onder bezweken. afwachten. Mirom overweegt alvast ze nog vaak in de buurt te zien. om weer een nestcamera te plaatsen. De populatie slechtvalken stortte in Dan kunnen we, zonder verstoring, Slechtvalken kende men hier al in de elkaar, maar in 1974 werd DDT ver- een nieuwe broedpoging van op vei- Middeleeuwen, waar ze op de hoven boden en eind vorige eeuw begon lige afstand volgen. Benieuwd! van edellieden als jachtvalken werden de populatie slechtvalken zich langzaam ingezet. Meestal waren het opgekweek- te herstellen. Halverwege de jaren ’90 Piet Desmet te jongen, geroofd uit het nest, onder begonnen ze ook bij ons hun intrek te andere in de broedgebieden in Duits- nemen in speciaal geplaatste nestbak- Dank voor alle info van Aurel Vandewalle en land. Als broedvogel was hij in België ken tegen hoge gebouwen, koeltorens Frederic Vansteenkiste. vooral bekend uit de Ardennen, met en schouwen. En door toenemend nestplaatsen tegen natuurlijke rots- wanden, maar tot 1912 waren er ook regelmatig broedgevallen in bomen in de Kempen.

In onze regio was hij eerder als toe- vallige doortrekker gekend, waaraan hij ook zijn naam ontleent. Denken we maar aan de wetenschappelijke naam Falco peregrinus, het Franse fau- con pèlerin en het Engelse peregrine falcon, wat telkens evenveel betekent als ‘pelgrim’, een toevallige passant dus. Ook het Duitse Wanderfalke, wande- laar, verwijst naar dit verrassend onver- wacht voorkomen als doortrekker.

En de Nederlandse naam van de slecht- valk, hoor ik je denken? Met ‘slecht’ in de betekenis van ‘niet goed’ heeft dit alleszins geen uitstaans, maar over wat het dan wel betekent, bestaan er ver- schillende meningen. ‘Slecht’ betekende vroeger ook ‘gewoon, zonder meer, bij uitstek’: de slechtvalk was een soort die veel werd gebruikt en hoog werd gewaardeerd door valkeniers. Maar misschien heeft het te maken met het Nederlandse werkwoord ‘slechten’, dat ‘iets neerhalen’ betekent. Of is het een vervorming van de Oud-Engelse naam ‘slaughter falcon’? Kortom: stof genoeg om er een boeiende historische studie over op te zetten :-). Ter verkrijgen bij Piet Desmet van NP Mandelstreke. Na WO II ging het steil bergaf met de Meer info: [email protected] of 0484 658 233. slechtvlak door het veralgemeende gebruik van landbouwgiffen, in het bij-

37 PLAATSELIJKE BIJDRAGEN

Natuurpunt Torhout nodigt je uit voor ‘De Warmste Week’

De steun die we zo ontvangen gaat ‘De Warmste Week’! En in de einde- integraal naar het Groenhovebos in jaarsperiode kom je waarschijnlijk wel Torhout. Dat is versnipperd in tal van enkele Natuurpuntvrijwilligers tegen private stukjes, zodat je overal omhei- in Torhout die een mooi assortiment ningen, vervallen vakantiehuisjes en vogelvoer bij zich hebben... Ook zo tuinplanten tegenkomt. Wij proberen kan je ons project steunen. zo veel mogelijk van deze private per- celen aan te kopen. Het beheerteam Meer info over ‘De Warmste Week’ gaat dan aan de slag om omheiningen vind je op https://dewarmsteweek. en vakantiehuisjes af te breken en stubru.be/faq. Jozef Germonprez Van 18 tot en met 24 december loopt om sierplanten als laurierkers, lijster- ([email protected] of er een nieuwe editie van ‘De Warm- besspirea en rododendron te verwij- 0476/311.299) kan je meer vertellen ste Week’. Ook dit jaar is Natuurpunt deren. Zo wordt het Groenhovebos over onze vogelvoeractie en hieron- Torhout een van de goede doelen die stilaan weer een natuurrijker bos. der vind je alle info over onze kerst- je kan steunen. bomenverkoop. We hopen alvast dat jij het ziet zitten Hebben jij of je vereniging zin om een om een actie op poten te zetten, maar Alvast bedankt! actie voor ons op poten te zetten? als je daar de tijd niet voor hebt, geen Fijn! Alvast een hele grote dankjewel! probleem. Koop eens een echte Tor- Natuurpunt Torhout Welke warme actie je daarvoor doet, houtse kerstboom ten voordele van bescheiden of groots, dat maakt niet uit. Als je zelf het maar leuk vindt. Maak er dus een gezellig of uitbundig Een ‘Warmste Week’-kerstboom in huis? moment van met je familie, vrienden Sparren - het best gekend als kerstboom - horen niet echt thuis in onze of collega’s. bossen. Ze groeiden oorspronkelijk enkel in berggebieden en in het hoge noorden, maar werden hier aangeplant om hun hout. Als je echter een ge- Hoe pak je dat aan? Zoek even uit varieerd, natuurrijk bos vol leven wil, haal je ze er best tussenuit. wat je wil doen om geld in te zame- len en registreer je actie op de web- Het voorbije jaar werden wij eigenaar van een perceel in het site van ‘De Warmste Week’ (https:// Groenhovebos vol met jonge kerstbomen: 46 fijnsparren, 16 dewarmsteweek.stubru.be). Vergeet Nordmannsparren en 1 Servische spar. In grootte variëren niet om Natuurpunt Midden-West- ze van 2 tot 10 m. Om plaats te maken voor loofbomen, Vlaanderen Torhout als goed doel aan verkopen we ze als kerstboom. Zo moet jouw boom niet te duiden. Geef ook even een seintje vanuit de Ardennen - of nog verder - aangevoerd aan ons secretariaat (peter.lemmens@ worden… ;-) De opbrengst van deze actie gaat inte- natuurpunt.be), zodat we je actie mee graal naar ons project in het Groenhovebos. kunnen ondersteunen. En als je nog even wil nadenken: je kan je warme Prijzen fijnspar Prijzen Nordmannspar actie nog registreren tot 23 december tot 1,75m - € 15 tot 1,75m - € 20 om middernacht :-). tot 2,5 m - € 18 tot 2,5 m - € 25 vanaf 3 m - € 25 vanaf 3 m - € 35. Vertel iedereen in je buurt dat je meedoet aan ‘De Warmste Week’ om Op zaterdag 7 december kan je tus- ons te steunen: bedrijven, buren, col- sen 13 en 16 uur zelf een boom komen lega’s, familie, verenigingen, vrienden, kiezen op het perceel van Natuurpunt. winkels… Misschien doe je zo wat Graag vooraf inschrijven. Meer info bij inspiratie op. Of nog straffer, willen ze Roney Debaillie ([email protected] zelf een actie organiseren ten voor- of rdebaillie 0484/481.547). dele van Natuurpunt Torhout.

38 COLOFON

Natuurpunt Midden-West-Vlaanderen vzw is een regionaal samenwerkingsverband tussen 4 Natuurpuntafdelingen, 2 Natuurpuntkernen, 1 onafhankelijke vereniging en een aantal werkgroepen. ‘De knotwilg’ is het kwartaaltijdschrift van onze vereniging. NP MWV vzw is erkend en wordt gesubsidieerd door de Vlaamse overheid.

Natuurpunt Midden-West-Vlaanderen Natuurgebieden - Secretariaat & zetel NP MWV Bourgognepolders (Oudenburg) - Adres: Torhoutstraat 66, 8810 Lichtervelde Dirk Anseeuw (051/581.122 - [email protected]) - Tel. secretariaat: 051/700.695 Groenhove (Torhout) - Tel. voorzitter: 051/589.418 Bart Van Thuyne (0479/812.963 - [email protected]) - E-mail secretariaat: [email protected] Kleiputten (Rumbeke) - E-mail voorzitter: [email protected] Piet Desmet (051/225.852 – [email protected]) - Het secretariaat is in principe alle weekdagen open van 9 - 12 u. Moerasje (Torhout) en 13 - 16 u., maar neem zo mogelijk vooraf contact op Roney Debaillie (050/214.574 - [email protected]) om verrassingen te vermijden. Andere dagen en uren op afspraak. Snipgate (Gistel) - Rek. nr.: BE53.9731.7610.5453. Koenraad Blontrock (059/250.697 - [email protected]). - Website: www.natuurpunt.be/natuurpunt-midden-west-vlaanderen Swal (Koekelare) Georges Pollentier (051/589.418 - [email protected]) De Vijfwegenpoel (Poelkapelle/Staden) Aangesloten natuurverenigingen Ivan Bruneel (0496/365.628 - [email protected]) Natuurpunt Gistel-Oudenburg & Hoge Dijken vzw Zwaanhoek (Oudenburg) Koenraad Blontrock (059/250.697 - [email protected]). Marc Deknock (059/265.068 - [email protected]) Rek. nr.: BE82.0682.0550.8368 Natuurpunt Mandelstreke Lid worden? (Hooglede – Roeselare – Ledegem – Moorslede – Staden) Een lidmaatschap kost 27 euro en als lid krijg je 4 x per jaar ‘de knotwilg’ Peter Hantson (051/203.063 - [email protected]). én het ‘Natuur.blad’ in je bus. Als extraatjes ben je verzekerd tijdens alle www.natuurpuntmandelstreke.be Natuurpunt-activiteiten én krijg je korting in de Natuurpuntwinkel en bij Rek. nr.: BE51.9799.6273.0762 tal van partners. Wie voor het eerst lid wordt, krijgt een welkomstpakket Natuurpunt kern de Reiger (Moorslede) met o.m. de prachtige Natuurpunt fiets- en wandelgids. Jean-Pierre Vandamme (051/771.213 - [email protected]). Rek. nr.: BE82.4664.3681.6168 Woon je in Gistel, Hooglede, Ichtegem, Koekelare, Kortemark, Ledegem, Natuurpunt kern Groot-Staden (Staden) Moorslede, Oudenburg, Roeselare, Staden of Torhout? Schrijf dan 27 euro Ivan Bruneel (0496/365.628 – [email protected]). over naar rek. nr. BE17.2300.0442.3321. Of bespaar Natuurpunt een hoop Rek. nr.: BE87.9733.5278.5394 administratieve kosten door een domiciliëringsopdracht in te vullen op Natuurpunt Ruidenberg (Ichtegem – Koekelare – Kortemark) www.natuurpunt.be > lid worden. Georges Pollentier (051/589.418 - [email protected]) Woon je in een andere gemeente? Neem dan contact op met het www.natuurpunt.be/natuurpunt-ruidenberg secretariaat. Rek. nr.: BE86.9731.7610.5150 Natuurpunt Torhout Abonnement? Bart Van Thuyne (0479/812.963 - [email protected]) Ben je al lid van een andere Natuurpuntafdeling, dan kan je ook www.natuurpunt.be/natuurpunt-torhout een abonnement nemen op ‘de knotwilg’ alleen. Schrijf 10 euro over Rek. nr.: BE64.9731.7610.5352 naar rekeningnummer BE53.9731.7610.5453 en vermeld daarbij Ruimte (Diksmuide) ‘abonnement DK’. Jef Dumoulin (051/500.866 - [email protected]) Rek. nr.: BE47.0680.6704.2080 Digitale nieuwsbrief ‘De Groene Flits’. Neem contact op met het secretariaat.

Aangesloten thematische werkgroepen Redactieraad en eindredactie Amfibieënwerkgroep (NPM) Raad van bestuur & secretariaat. Martine Lakiere (0479/780.002 - [email protected]) Beheerteam Torhout (NPT) Vormgeving en druk Roney Debaillie (050/214.574 - [email protected]) Opmaak door Gitsdal prints, 0495/789.474 Natuurfotografen Hoge Dijken (NPGO&HD) Druk door Lowyck, Archimedesstraat 53, 8400 Oostende Patrick Pottier (059/709.604 - [email protected]) Papier met EU-Ecolabel en ECF- en FSC-certificaat. www.nfhd.be Steenuilwerkgroep Mandelstreke (NPM) Oplage 2.970 exemplaren Ludo Momerency (051/225.280 - [email protected]) Steun onze projecten Uilenwerkgroep Hoge Dijken (NPGO&HD) Storten kan op rekeningnummer BE56.2930.2120.7588 van Natuurpunt Dirk Peene (059/267.802 - [email protected]) Beheer vzw, Coxiestraat 11, 2800 Mechelen met de vermelding ‘gift aan’ Natuur.werkgroep Torhout en het projectnummer van jouw keuze. Voor schenkingen vanaf 40 euro (amfibieën, reptielen, vogels, zoogdieren - NPT) krijg je een fiscaal attest. Geert Carette (050/215.483 - [email protected]) Werkgroep Trage Wegen (NPT) BOURGOGNEPOLDER - 5554 GROENHOVE - 5580 Roney Debaillie (050/214.574 - [email protected]) MANDELSTREKE - 3567 SNIPGATE - 5562 Zoogdierenwerkgroep (NPM) VIJFWEGENPOEL - 5587 ZWAANHOEK - 5539 Michael Parmentier (0483/638.090 - [email protected]) Zwalimop (zwammen, lichenen, mossen, planten - NPM) Steenuilenwerkgroep - GEW-2492 op rekeningnummer BE12.2300. Peter Hantson (051/203.063 - [email protected]) 5247.4592 van Natuurpunt Studie vzw, Coxiestraat 11, 2800 Mechelen.

Vragen over ons privacybeleid? Neem contact op met het secretariaat. Een ziek of gekwetst dier gevonden? Kijk op www.voc-bulskampveld.be (VOC Beernem, tel. 050/790.959) of www.vogelopvangcentrum.be (VOC Oostende, tel. 059/806.766).

39 ACTIVITEITENKALENDER NATUURPUNT MIDDEN-WEST-VLAANDEREN (NP MWV) Activiteiten van Natuurpunt Gistel-Oudenburg & Hoge Dijken vzw (NPGO&HD), Natuurpunt Mandelstreke (NPM), Kern De Reiger (NPKDR), Kern Groot-Staden (NPKGS), Natuurpunt Ruidenberg (NPR), Natuurpunt Torhout (NPT), Ruimte Diksmuide (RD) én externen.

Datum Uur Activiteit Organisatie

Za. 12 okt. om 9 u. Opruimen poel ’t Elsenhof NPM Za. 12 okt. om 9 u. Watervogeltelling NPT Za. 12 okt. vanaf 13.30 u. ‘Repair Café’ met Torhout Content NPT Za. 12 okt. ‘Nacht van de Duisternis’ extern Zo. 13 okt. Start ‘Week van het bos’ extern Zo. 13 okt. vanaf 9 u. Familiewerkdag in het Groenhovebos NPT Zo. 13 okt. om 9 u. Watervogeltelling NPGO&HD Zo. 13 okt. om 14 u. Het Koekelarebos in de herfst NPR Zo. 13 okt. vanaf 14 u. Opening fiets- en wandelpad Bergmolenbos NPM Za. 19 & Zo. 20 okt. ‘Dag van de Trage Weg’ Trage Wegen vzw Za. 19 okt. om 14 u. ‘Dag van de Trage Weg’: Zoektocht & sprookje langs NPT nieuwe ‘trage weg’ in de omgeving van het Groenhovebos Zo. 20 okt. om 10 u. Proeven van de herfstsfeer in ‘De Kleiputten’ NPM Zo. 20 okt. om 13.45 u. Herfstwandeling ‘Ruimte Diksmuide’: van Pervijze RD naar Stuvetjes door de polders Za. 26 okt. om 13 u. Paddenstoelen in het Polygoonbos NPKDR Zo. 27 okt. om 14 u. Paddenstoelenwandeling in het Vijverbos NPKGS Za. 2 nov. om 18 u. Groenhove by night NPT Do. 7 nov. om 10.30 u. & 14 u. Infomoment ‘schenkingen en legaten’ NPGO&HD Vr. 8 nov. vanaf 19 u. Roksemput Bie Nachte NPGO&HD Zo. 10 nov. vanaf 9 u. Familiewerkdag in het Groenhovebos NPT Zo. 10 nov. om 14 u. Wandeling in het arboretum NPR Zo. 17 nov. om 8.30 u. Schelpenwandeling in Oostduinkerke NPM Zo. 17 nov. om 9 u. Watervogeltelling NPT Zo. 17 nov. om 9 u. Watervogeltelling NPGO&HD Za. 23 & Zo. 24 nov. ‘Dag van de Natuur’ Natuurpunt Za. 23 nov. vanaf 9 u. ‘Dag van de Natuur’ op ‘De Hoge Dijken’ NPGO&HD Za. 23 nov. om 9 u. Natuurwerkdag in ‘De Kleiputten’ NPM Za. 23 nov. om 14 u. Wilgen knotten in ‘De Swal’ NPR Za. 30 nov. om 20 u. Voordracht ‘Beestenboel’ door Dirk Draulans NPGO&HD Zo. 1 dec. om 14 u. Boomplantactie Krommebeekbos NPM Za. 7 & Zo. 8 dec. vanaf 9 u. Optiekbeurs ‘Sights of Nature’ extern Zo. 8 dec. vanaf 9 u. Familiewerkdag in het Groenhovebos NPT Zo. 8 dec. om 9 u. Ganzentocht NPGO&HD Zo. 8 dec. om 15.45 u. De Swal & de Koekelareberg NPR Zo. 15 dec. om 9 u. Watervogeltelling NPT Zo. 15 dec. om 9 u. Watervogeltelling NPGO&HD Zo. 22 dec. om 13 u. Winterwandeling in de polders rond Oostkerke NPM Zo. 29 dec. om 10 u. Glühweinwandeling over het Fonteinpad NPT Vr. 3 jan. om 13.30 u. Timmer- en doeactiviteit NPM Vr. 10 jan. om 19.30 u. Algemene ledenvergadering met nieuwjaarsreceptie NPM Zo. 12 jan. vanaf 9 u. Familiewerkdag in het Groenhovebos NPT Zo. 12 jan. om 14 u. Uitwaaien op het Rozendaal Wandelpad NPR Za. 18 jan. vanaf 18 u. Spaghettiavond t.v.v. aankoopproject Groenhove NPT

Verdere info en praktische afspraken vind je middenin deze ‘knotwilg’. De laatste info & eventuele wijzigingen vind je terug in onze gratis maandelijkse nieuwsbrief ‘De Groene Flits’. Geïnteresseerd? Stuur een mailtje naar [email protected].