Prilozi Za Florata Na Republika Makedonija Contributions to the Flora of the Republic of Macedonia

ACO TEOFILOVSKI

PRILOZI ZA FLORATA NA REPUBLIKA MAKEDONIJA

ACO TEOFILOVSKI

CONTRIBUTIONS TO THE FLORA OF THE REPUBLIC

OF MACEDONIA

Skopje, 2011 Skopje, 2011

A. Teofilovski, Prilozi za florata na Republika Makedonija 2 ______

A. Teofilovski, Prilozi za florata na Republika Makedonija 3 ______

A. Teofilovski, Prilozi za florata na Republika Makedonija 4 ______

Izdava~ Privatno izdanie na avtorot Aco Teofilovski

Tehni~ka podgotovka Aco Teofilovski

Pe~at PAN Computers&Print - Tetovo

Tira` 50 primeroci

CIP - Каталогизација во публикација Национална и универзитетска библиотека "Св. Климент Охридски", Скопје

581.9.06(497.7)

ТЕОФИЛОВСКИ, Ацо Прилози за флората на Република Македонија / Ацо Теофиловски = Contributions of the flora of the Republic of Macedonia / Aco Teofilovski. - Скопје : [А. Теофиловски], 2011. - 142 стр. : илустр. (делумно во боја) ; 21 см

Summary: Contributions of the flora of the Republic of Macedonia. - Библиографија: л. 105-110

ISBN 978-9989-57-741-3 1. Насп. ств. насл. - I. Teofilovski, Aco види Теофиловски, Ацо а) Флора - Систематика - Македонија COBISS.MK-ID 87572746

A. Teofilovski, Prilozi za florata na Republika Makedonija 5 ______

SODR@INA / CONTAINS Blagodarnost ...... 6

VOVED ...... 7

MATERIJAL I METODI NA RABOTA ...... 7

1. NOVI, RETKI I NEDOVOLNO POZNATI RASTENIJA VO FLORATA NA REPUBLIKA MAKEDONIJA ...... 8

2. FLORA NA PLANINATA SUVA GORA ...... 36

2.1. Geografska polo`ba i granici na planinata Suva Gora ...... 36 2.2. Orografski i hidrografski karakteristiki na planinata

Suva Gora ...... 36 2.3. Geolo{ko-geomorfolo{ki karakteristiki na planinata

Suva Gora ...... 37

2.4. Floristi~ki sostav na planinata Suva Gora ...... 38

2.5. Floristi~ki diverzitet na planinata Suva Gora ...... 99

2.6. Biolo{ki spektar na planinata Suva Gora ...... 102

2.7. Fitogeografski karakteristiki na planinata Suva Gora ...... 102

LITERATURA ...... 105

REFERENCES ...... 105

SUMMARY ...... 111

PRILOG I: KARTI NA RASPROSTRANUVAWE NA NOVI, RETKI I NEDOVOLNO POZNATI RASTENIJA VO FLORATA NA REPUBLIKA MAKEDONIJA ...... 113 CONTRIBUTION I: MAPS OF DISTRIBUTION OF THE NEW, RARE AND INSUFFICIENTLY KNOWN PLANTS IN THE FLORA OF THE REPUBLIC OF MACEDONIA ...... 113

PRILOG II: FOTOGRAFII ...... 121 CONTRIBUTION II: FOTOS...... 121

PRILOG III: LATINI^NA TRANSKRIPCIJA NA TOPONIMITE...... 141

CONTRIBUTION III: LATIN TRANSCRIPTION OF THE TOPONYMS ...... 141

INDEKS NA FAMILII ...... 1 42 INDEX OF FAMILIES ...... 142

A. Teofilovski, Prilozi za florata na Republika Makedonija 6 ______

Blagodarnost

Za podr{kata i ukaànata pomo{ vo tekot na dolgogodi{nite floristi~ki istraùvawa im se zablagodaruvam pred se na akademik Vlado Matevski, potoa na sega pokojniot profesor Radoslav Rizovski, profesorite Mitko Kostadinovski i @ivko Sekovski, m-r Zoran Nikolov i na in`. Dejan Manxukovski. Na moeto semejstvo mu se zablagodaruvam za podr{kata i ukaànata pomo{ vo tehni~kiot del od dolgogodi{nite istraùvawa.

A. Teofilovski, Prilozi za florata na Republika Makedonija 7 ______

VOVED Po~etocite na floristi~kite istraùvawa na teritorijata na Republika Makedonija se povrzani so posetata na germanskiot botani~ar Grizebach vo 1839 godina i pojavata na negovoto delo "Spicilegium florae Rumelicae et Bithynicae" [1843-1844]. Od toga{ pa se do dene{ni denovi, florata na Republika Makedonija so svojata raznovidnost prodolùva da go privlekuva vnimanieto na golem boj botani~ari. Vo poslednite nekolku decenii, floristi~kite istraùvawa na teritorijata na Republika Makedonija se intenzivirani, osobeno so otpo~nuvaweto na proektot "Flora na Republika Makedonija" koj se u{te e vo tek. Dosega se objaveni tom I, sv. 1-6 [Micevski, 1985-2005] i tom II, sv. 1 [Matevski, 2010] so {to se opfateni grupite Pteridophyta, Gymnospermae i del od Angiospermae (Horypetalae i nekolku familii od Sympetalae). Sepak, i pokraj istraùvawata koi se odvivaat pove}e od eden i polovina vek, nekoi delovi od Republika Makedonija ostanuvaat se u{te nedovolno floristi~ki istraèni. Ne se dovolno istraèni isto taka i pove}e taksonomski grupi na nivo na celata teritorija. Toa se potvrduva i so faktot {to seu{te se otkrivaat novi taksoni za florata na Republika Makedonija i voop{to za naukata. Seto ova ne potstrekna vo tek na eden podolg vremenski period da se zafatime so floristi~ki istraùvawa na pove}e planinski masivi: Suva Gora, [ar Planina, @eden, serpentinskiot masiv severozapadno od Skopje, Osoj, Jakupica, Kitka, planinite vo okolina na Ki~evo, Nixe, Gali~ica, Koùf i Pla~kovica, kako i pogolem broj naseleni mesta i nivnite okolini.

MATERIJAL I METODI NA RABOTA Vo tekot na terenskite istraùvawa sobiran e herbariumski materijal i pribirani se podatoci za horologijata i ekologijata na taksonite. Osobeno vnimanie be{e posvetuvano na sobirawe dovolen broj reprezentativni primeroci vo razvojni fazi pogodni za nivno determinirawe. Vo nekoi slu~ai pri terenskite istraùvawa prou~uvani se i nivnite dijagnosti~ki karakteristiki potrebni za determinacija. Herbariziraweto e vr{eno so koristewe na standardni metodi. Najgolemiot del od herbariumskiot materijal se nao|a vo privatnata zbirka na avtorot dodeka eden pomal del e deponiran na Institutot po biologija pri Prirodno-matemati~kiot fakultet vo Skopje (MKNH). Najgolemiot del od ternskite istraùvawa se vr{eni vo tekot na 1998, 1999, 2005, 2009 i 2010 godina dodeka pomal del i vo tekot na 1988, 1989, 1990, 1991, 2000, 2003 i 2006 godina. Pri determinacijata na materijalot koristeni se klasi~nite floristi~ki dela koi se odnesuvaat na teritorijata na Republika Makedonija, sosednite zemji, Balkanskiot Poluostrov i Evropa, kako i pogolem broj monografski raboti. Za sporedbeni analizi na nekoi problemati~ni taksoni koristena e herbariumskata zbirka na Institutot po biologija pri Prirodno-matemati~kiot fakultet vo Skopje (MKNH) kako i herbariumskite i foto-zbirki na Zoran Nikolov (Prirodonau~en muzej na Makedonija, Skopje) i Dejan Manxukovski (Makedonski {umi, Skopje). Rezultatite od na{ite istraùvawa koi gi iznesuvame vo ova delo }e gi pretstavime vo dve oddelni poglavja: 1. Novi, retki i nedovolno poznati rastenija vo florata na Republika Makedonija (str. 8 - 35) 2. Flora na planinata Suva Gora (str. 36 - 104)

A. Teofilovski, Prilozi za florata na Republika Makedonija 8 ______

1. NOVI, RETKI I NEDOVOLNO POZNATI RASTENIJA VO FLORATA NA REPUBLIKA MAKEDONIJA Vo tekot na na{ite istraùvawa osobeno vnimanie im posvetivme na rastenijata koi se retki ili voop{to ne bea poznati vo florata na Republika Makedonija. Vo ova poglavje se pretstaveni 1 nov vid vo florata na Balkanskiot Poluostrov, 14 novi i 104 retki ili nedovolno poznati vidovi ili drugi taksoni vo florata na Republika Makedonija. Za sekoj takson dadeni se kompletni horolo{ki podatoci za teritorijata na Republika Makedonija, vo koi se vklu~eni podatocite do koi nie dojdovme vo tekot na na{ite istraùvawa kako i podatocite koi ve}e se objaveni od drugi avtori (dokolku takvi postojat). Pri toa, osven floristi~kite trudovi koi se odnesuvaat na teritorijata na Republika Makedonija, zemeni se predvid i trudovite od oblasta na fitocenologijata. Za 117 ksoni horolo{kite podatoci se pretstaveni i na karta so koordinatna mreà od 10 x 10 km (str. 113-120: sl. 2-18). Za pove}eto taksoni dadeni se i (orientacioni) podatoci za sevkupniot areal. Za nekoi taksoni dadeni se i orginalni fotografii na detali ili celi rastenija, napraveni na ìv ili herbariumski materijal (str. 121-139: sl. 119-185). Nov vid za florata na Balkanskiot Poluostrov e Rubus wahlbergii. Slednite 7 vidovi se novi za florata na Republika Makedonija: Anchusa thessala, Rhinanthus mediterraneus, Campanula oreadum, Jacobaea othonnae, Lactuca intricata, Hieracium jurassicum i Elymus panormitanus. Slednite 4 podvidovi se novi za florata na Republika Makedonija: Rapistrum rugosum ssp.linnaeana, ? Sorbus umbellata ssp. banatica, Epilobium roseum ssp. roseum i Solanum nigrum ssp. schultesii. Slednite 2 varieteti se novi za florata na Republika Makedonija: Trifolium arvense var. strictius i Crepis paludosa var. glabra. Nova forma vo florata na Republika Makedonija e Scabiosa ochroleuca f. scopolii. Slednite 23 taksoni dosega bile poznati samo za 1 nao|ali{te na teritorijata na Republika Makedonija: Gymnocarpium robertianum, Rumex obtusifolius ssp. transiens, Minuartia mediterranea, Silene fabarioides, Viola dacica, Rosa heckeliana, Sempervivum thompsonianum, Genista januensis ssp. macedonica, Medicago carstiensis, Vicia pisiformis, Linum elegans, Cyanus pindicola, Centaurea scabiosa ssp. spinulosa, Scorzoneroides montana ssp. breviscapa, Lactuca aurea, Crepis nicaeensis, Hieracium umbrosum, H. tommasinianum, H. macrodontoides, Crocus vernus, C. x hybridus, Bromopsis inermis i Carex lepidocarpa. Slednite 16 taksoni dosega bile poznati za 2 nao|ali{ta na teritorijata na Republika Makedonija: Ranunculus fontanus, Amaranthus blitoides, Chenopodium hybridum, Minuartia doerfleri, Ptilotrichum cyclocarpum ssp. cyclocarpum, Genista tinctoria var. pubescens, G. januensis ssp. januensis, Astragalus depressus var. hirsutus, Polygala alpestris ssp. croatica, Plantago media ssp. pindica, Galinsoga quadriradiata, Vulpia unilateralis, Carex phyllostachys, C. paniculata, C. melanostachya i Epipactis microphylla. Slednite 20 taksoni dosega bile poznati za 3 nao|ali{ta na teritorijata na Republika Makedonija: Asplenium cuneifolium, Ranunculus flammula, Polygonum rurivagum, Rumex nebroides, R. nepalensis, Viola gostivarensis, Euphorbia barrelieri ssp. hercegovina, Astragalus lacteus, Epilobium tetragonum ssp. lamyi, Solanum luteum ssp. alatum, Rhinanthus wagneri, R. melampyroides, Campanula macrostachya, Centaurea affinis, Cyanus triumfetti ssp. axillaris, Juncus tenuis, Stipa tirsa, Danthonia alpina, Carex depauperata i Orchis provincialis. Prezentirani se isto taka novi nao|ali{ta za 45 rastenija koi se ve}e poznati za 4 ili pove}e lokaliteti, no koi sepak se smetaat za poretki rastenija ili pak nivnata horologija vo Republika Makedonija ne e dovolno istraèna. Tuka spa|aat slednite

A. Teofilovski, Prilozi za florata na Republika Makedonija 9 ______taksoni: Phyllitis scolopendrium, Paeonia mascula, Peltaria alliacea, Sempervivum zeleborii, Veronica spicata, V. acinifolia, Melampyrum cristatum, Erythronium dens-canis, Allium bornmuelleri, Crocus pallidus, Festuca arundinacea ssp. orientalis, Sesleria tenerrima, Orchis ustulata i dr. Za slednite taksoni, so novootkrienite nao|ali{ta se pomestuvaat granicite na nivniot areal kon istok (Saxifraga grisebachii), kon jug (Rubus wahlbergii, Pilosella echioides ssp. proceriformis) i kon sever (Sempervivum thompsonianum, Genista januensis var. macedonica, Campanula oreadum, Lactuca intricata).

A S P L E N I A C E A E Asplenium cuneifolium Viv. (Sl. / Fig. 2) NO VI N AO \ALI [TA: ● Nixe: vo blizina na Dobro Pole - pome|u Stavankina Buka i t. 1813, serpentinski kamewar, 1770 m, 28.7.2010 LITERATURNI PODATOCI : ● Makedonija [Mayer, 1963] ● Pome|u selata Roga~evo (Tetovo) i `el. stanica Ra{~e (Skopje) [Micevski, 1985] ● Dudica - selo Konsko [Bornmüller, 1928, sub A. forsteri Sadl.] ● Belasica - s. Mokrievo [Stoяnovъ, 1921] Vidot e so areal vo centralna i ju`na Evropa i Turcija.. A. fissum Kit. ex Willd. (Sl. / Fig. 3) NO VI N AO \ALI [TA: ● Nixe - Belo Grotlo, pome|u karbonatni blokovi, 2050 m, 12.8.2010 LITERATURNI PODATOCI : ● Makedonija [Mayer, 1963] ● [ar Planina - Kobilica [Grizebach, 1844] ● [ar Planina [Micevski, 1985] ● Bistra [Leute, 1978; Micevski, 1985] ● Korab [Rudski, 1938; Micevski, 1985] ● Jakupica [Horvat, 1935; Micevski, 1985] ● De{at [Micevski, 1985] ● Gali~ica [Horvat, 1935; Micevski, 1985] Nao|ali{teto "dol~eto zapadno od vrvot Crn Kamen" navedeno od Kitanov [1948a] za planinata Jablanica se nao|a vo Albanija. Od strana na Micevski [1985] toa pogre{no se naveduva kako podatok za teritorijata na Makedonija. Vidot e so areal vo jugoisto~na Evropa i Apeninskiot Poluostrov.

Phyllitis scolopendrium (L.) Newman (Sl. / Fig. 4) NO VI N AO \ALI [TA: ● [ar Planina - pome|u Tri Vode i Rupa, silikat, 1060-1300 m, 2.8.1988; 10.9.1999 LITERATURNI PODATOCI : ● Makedonija [Mayer, 1963] ● Skopska Crna Gora [Em, 1966; Micevski, 1985] ● Kopiqa~a [Rizovski, 1984] ● Skopje - Matka [Em, 1966] ● Osoj [Matveeva, 1968] ● Vodno [Drenkovski, 1969] ● Kriva Palanka [Urumovь, 1923] ● Strumica [Rudski, 1943] Na novootkrienoto nao|ali{te rastenieto se sre}ava rasfrlano, na povr{ina od okolu 30 ha. Raste vo bukova {uma, ~esto so zna~itelno u~estvo na Acer pseudoplatanus, Fraxinis, excelsior i Ulmus montana. Naseluva naj~esto kamenlivi mestata, so pogolema koli~ina na po~vena i vozdu{na vlaga. Vidot e so areal vo pogolemiot del od umerenite oblasti na severnata hemisvera.

A S P I D I A C E A E

Polystichum setiferum (Forsk.) Woynar. (Sl. / Fig. 5) NO VI N AO \ALI [TA:

A. Teofilovski, Prilozi za florata na Republika Makedonija 10 ______

● [ar Planina: r. Bistrica - Rupa, bukova {uma, silikat, 1150 m, 29.10.1999 LITERATURNI PODATOCI : ● Makedonija [Mayer, 1963] ● Bistra [Micevski, 1985] ● Bukovi} [Micevski, 1985] ● Jakupica [Micevski, 1985] ● Bitolsko [Grecescu, 1899, sub Aspidium angulare Kitab.] ● Nixe [Velenovský, 1922, sub Aspidium angulatum Döll.] ● Prilepsko [Stojanoff, 1928, sub P. aculeatum Hofm. ssp. angulare Kit.] ● Belasica [Stoяnovъ, 1921, sub Aspidium angulare Kitab.; Micevski, 1985] ● Pla~kovica [Micevski, 1985] Vidot e so areal vo pogolemiot del od umerenite oblasti na severnata hemisvera. Dryopteris villarii (Bellardi) Woynar ex Schinz (Sl. / Fig. 6) NO VI N AO \ALI [TA: ● Gali~ica - severoisto~no od Tepeno, karbonatni kamewari i karpi, 1930 m, 7.7.2010 LITERATURNI PODA TOCI : ● Makedonija [Mayer, 1963] ● [ar Planina [Micevski, 1985] ● Rudoka - Ko`a i Mavrovi Anovi [Micevski, 1985] ● Bistra [Micevski, 1985] ● Kr~in [Micevski, 1985] ● r. Treska [Micevski, 1985] ● Jakupica [Horvat, 1935; Micevski, 1985] Vidot e so areal vo [panija, Alpite i zapadni delovi na Blakanskiot Poluostrov. D. pallida (Bory) Fomin (Sl. / Fig. 7) NO VI N AO \ALI [TA: ● Osoj: s. Merovo - [pat, kamelivi mesta, karbonat, 1050 m, 15.7.2008 LITERATURNI PODATOCI : ● Makedonija [Mayer, 1963] ● pome|u Gostivar i Ki~evo [Micevski, 1985] ● Debar - s. Bawi{te [Micevski, 1985] ● Jablanica [Micevski, 1985] ● r. Crn Drim - s. Lukovo [Micevski, 1985] ● Gali~ica - pome|u selata Stewe i Konsko [Micevski, 1985] Vidot e so areal vo mediteranskite oblasti. Gymnocarpium robertianum (Hoffm.) Newman (Sl. / Fig. 8) NO VI N AO \ALI [TA: ● [ar Planina - Dolna Le{nica, kamenlivo mesto, 1530 m, 8.8.1989 LITERATURNI PODATOCI : ● Makedonija [Mayer, 1963] ● Dudica [Micevski, 1985] Vidot e so areal vo pogolemiot del od umerenite oblasti na severnata hemisvera.

B L E C H N A C E A E Blechnum spicant (L.) Roth. (Sl. / Fig. 9) NO VI N AO \ALI [TA: ● Makedonski Brod: s. Vol~e - pome|u Pekli{ta i Popovo Brdo, vla`en dol so bukova {uma, silikat, 1280 m, 21.8.1999 LITERATURNI PODATOCI : ● [ar Planina - Quboten [Bornmüller, 1928] ● Jakupica [Ko{anin, 1911] ● Jakupica - Kadina Reka [Em, 1966] ● Pelister [Todorovski, 1972] ● Ko`uf - Axibarica [Em, 1966] ● [Em ] Nixe - pod Siva Stena , 1966 ● Dudica [Micevski, 1985] ● Belasica [Dimitrov, 2007]

A. Teofilovski, Prilozi za florata na Republika Makedonija 11 ______

● Peh~evo [Micevski, 1985] ● Osogovo - Ruen [Xekov & Rizovski, 1978]. Vidot e so areal vo pogolemiot del od Evropa so Kavkaz, Mala Azija, Severna Afrika i Makronezija.

R A N U N C U L A C E A E

Ranunculus flammula L. (Sl. / Fig. 10, 181, 182) NO VI N AO \ALI [TA: ● Ki~evo: s. Javorec - Re~i{te, blatno mesto, silikat, 1430 m, 24.8.2009 LITERATURNI PODATOCI : ● Gostivar [Micevski, 1966, 1985] ● Mavrovsko Pole (nekoga{no) [Micevski, 1985] ● Monospitovsko Blato [Micevski, 1985] Vidot e so areal vo pogolemiot del od Evropa i umerenite delovi na Azija. R. fontanus C. Persl (Sl. / Fig. 11, 178) NO VI N AO \ALI [TA: ● Ki~evo: s. Javorec - Metarizine, blatno mesto, silikat, 1650 m, 27.8.2009 LITERATURNI PODATOCI : ● Makedonski Brod - s. Vol~e [Matevski & Teofilovski, 2004] ● Peh~evo [Micevski, 1985] Vidot e so areal na Balkanskiot i Apeninskiot Poluostrov, Korzika i Sicilija.

C A R Y O P H Y L L A C E A E

Minuartia mediterranea (Link) Maly (Sl. / Fig. 12, 151) NO VI N AO \ALI [TA: ● Skopje - èlezni~ka stanica, pome|u plo~kite na peronite, 7.5.2010 LITERATURNI PODATOCI : ● Valandovo - Kosturino [Čarni & al., 2010] Za planinata Rudoka - dolina na Bogoviwska Reka (1600 m) se naveduva taksonot M. tenuifolia Hiern. var. confertiflora Briq. (? = M. mediterranea f. confertiflora (Willk.) Briq.) [Ade, 1954]. So ogled na golemata nadmorskata viso~ina na lokalitetot, podatokot verjatno ne se odnesuva na M. mediterranea. Vidot e so priroden areal vo pogolemiot del od Mediteranot i Normandija, dodeka adventivno se sre}ava vo Germanija, Severna Amerika i Avstralija. M. doerfleri Hayek [M. baldaccii Amttf. ssp. doerfleri (Hay.) Hay.] (Sl. / Fig. 13, 165) NO VI N AO \ALI [TA: ● Nixe: Bela Reka - Stavrin, karbonaten kamewar, 1900 m [12.9.2010, leg. A. Teofilovski & D. Mandzukovski] ● Nixe - Belo Grotlo, karbonatna karpa, 2080 m, 24.7.2010 LITERATURNI PODATOCI : ● Bistra - Kosenica [Micevski, 1993] ● Jakupica - Solunska Glava i Marina Dupka [Micevski, 1993] Vidot e balkanski endemit poznat za severoisto~na Albanija, severoisto~na Grcija (Falakro) i Makedonija [Kamari, 1997]. Silene fabarioides Hausskn. (Sl. / Fig. 14) NO VI N AO \ALI [TA: ● Suva Gora: s. êgrane - Qugi Ke~, karbonatni kamewari i sipari, 700-1000 m, 28.6.2005 ● Suva Gora: s. Belovi{te - Vlak, karbonatni sipari, 1250 m, 4.5.2005 ● Koùf - Dve U{i, karbonatni sipari, 1770 m, 29.9.2009 LITERATURNI PODATOCI : ● Koùf - Balija Planina i Prìgrad [Vandas, 1909] ● Koùf - Kru{a i Smrdliva Voda [Micevski, 1993] Greuter (1997) vo sinonimikata na S. fabarioides go podreduva S. lindtneri Černjavski so locus classicus vo klisurata na r. Treska - s. Pusta Breznica. Od druga strana Micevski [1993], S. lindtneri S. vulgaris (Moench) Garcke, go komentira kako takson od kompleksot koj spored ovoj avtor bara doplnitelni prou~uvawa.

A. Teofilovski, Prilozi za florata na Republika Makedonija 12 ______

S. fabarioides se naveduva za lokalitetot Dobro Pole na Nixe [Velenovsky, 1922], koj se nao|a vo Grcija, vo neposredna blizaina na makedonsko-gr~ata granica. Mo`no e negovo prisustvo i na makedonskata strana od ovaa planina. Vidot e so areal vo ju`nata polovina na Balkanskiot Poluostrov. D. kapinaensis Markgr. & Lindtner (Sl. / Fig. 15) NO VI N AO \ALI [TA: ● Suva Gora: s. Zduwe - Veqa Preslo, 900 m, 22.6.2003 ● Suva Gora: s. Zduwe - Visoka ^uka, 550 m, 30.5.1999 ● Suva Gora: s. Lukovica - Golema Glava, 400 m, 30.5.1999 LITERATURNI PODATOCI : ● r. Treska - Kapina, O~a i me|u Kula i Kapina [Lindtner, 1937] ● r. Treska - Kapina, Kula, Belica i Boropole [Soška, 1938] ● Skopje: s. Nova Breznica - Kozjak [Micevski, 1993] ● Makedonski Brod - Barbaras [Micevski, 1993] Makedonski endemit koj dosega be{e poznat za pove}e lokaliteti od desnata strana na r. Treska, od s. Nova Breznica do Barbaras. Novite naodi, koi se od levata strana na ovaa reka, bea o~ekuvani. Tuka toa e ~esto rastenie na potegot od Golema Glava do Veqa Preslo, na karbonatni kamewari i karpi, do 1100 m nadmorska viso~ina.

A M A R A N T H A C E A E Amaranthus blitoides Watson (Sl. / Fig. 16) NO VI N AO \ALI [TA: ● Gevgelija - Vardarski Rid, ruderalno mesto, 8.10.2010 LITERATURNI PODATOCI : ● Skopje - `elezni~ka stanica Ra{~e [Micevski, 1995] ● r. Babuna - Pe{ti [Čarni & al., 2001] Vidot prirodno se sre}ava vo jugozapnite delovi na Severna Amerika i Meksiko, dodeka adventivno se sre}ava vo pove}e drugi delovi na svetot.

C H E N O P O D I A C E A E

Chenopodium hybridum L. (Sl. / Fig. 17) NO VI N AO \ALI [TA: ● Tetovo - avtobuska stanica, zapu{teno mesto, 10.10.2010 ● Tetovo - s. Sara}ino, pokraj ograda, 21.9.2009 ● Suva Gora: s. Gurgurnica - Rasova, pokraj {umski pat, karbonat, 400 m, 11.7.1999 ● Suva Gora: s. Gorna Le{nica - Pokoglava, pokraj {umski pat, 900 m, 25.8.2005 ● Suva Gora - pokraj patot za s. Gurgurnica, karbonat, 1000 m, 15.8.1999 ● Suva Gora: s. Volkovija - ^uka, 550 m, 5.9.1999 LITERATURNI PODATOCI : ● Valandovsko - s. Marvinci [Uotila, 1980, cit. Micevski, 1995] ● Vodno [Micevski, 1995] Verojatno po{iroko rasprostraneto ruderalno rastenie vo Makedonija, no so nedovolno istra`ena horologija. Arealot na vidot e vo pogolemiot del od Evropa, Kavkaz, Sibir i Altajskite Planini.

P O L Y G O N A C E A E Polygonum aviculare L. ssp. rurivagum (Boreau) Berher. [Syn.: P. rurivagum Jordan ex Bor.] (Sl. / Fig. 18) NO VI N AO \ALI [TA: ● Suva Gora - s. Lukovica, pokraj yid, 950 m, 7.10.2005 ● Suva Gora: s. Gorna Le{nica - vo seloto, trevesto mesto, 800 m, 7.10.2005 LITERATURNI PODATOCI : ● Bistra - s. Sence [Micevski, 1995, sub P. rurivagum] ● Jakupica - planinarski dom "Karaxica" [Micevski, 1995, sub P. rurivagum] ● Prilep - Dabni~ka Planina [Micevski, 1995, sub P. rurivagum] Podvidot e so areal vo pogolemiot del od umerenite oblasti na severnata hemisvera.

A. Teofilovski, Prilozi za florata na Republika Makedonija 13 ______

Rumex nebroides Campd. (Sl. / Fig. 19) NO VI N AO \ALI [TA: ● Suva Gora - pod Taul, na karbonatni kamewari i pome|u karbonatni blokovi, 1600-1700 m, 20.6.1999, 28.6.2005 LITERATURNI PODATOCI : ● Bistra [Micevski, 1995] ● Jablanica [Micevski, 1995] ● Gali~ica [Micevski, 1995] Vidot e so areal vo zapadnite delovi na Balkanskiot Poluostrov, Italija so Sicilija i ju`na Francija. R. nepalensis Sprengel. (Sl. / Fig. 20, 157) NO VI N AO \ALI [TA: ● Suva Gora: s. Merovo - pome|u Vodica i Jablanica, proredena dabova {uma, 970 m, 26.6.2006 ● Gali~ica: s. Bolno - Luto Re~i{te, {umski pat vo dabova {uma, silikat, 1300 m, 22.6.2010 LITERATURNI PODATOCI : ● Gali~ica [Vandas, 1909] ● Gali~ica - Poqce, Asan|ura i Golem Vrv [êrwavski, 1943] ● Jablanica [Markgraf, 1932, cit. Micevski, 1995] ● Kavadarci - nad s. Gali{te [Soška, 1939b; Rechinger, 1943, cit. Micevski, 1995] Rezervite iskaàni od Micevski [1995] vo "Flora na Republika Makedonija" vo odnos na navedenite literaturni podatoci ne se prifatlivi, bidej}i se raboti za mnogu svoeviden vid koj te{ko bi moèl da se pobrka so drugi vidovi. R. obtusifolius L. ssp. transiens (Simonikai) Rech. f. (Sl. / Fig. 21) NO VI N AO \ALI [TA: ● Suva Gora - Pekli{te, pokraj patot, silikat, 1390 m, 21.8.1999 ● Ki~evo - nad s. Belica, {umski ~istinki, silikat, 1400 m, 25.10.2010 ● Ki~evo - severoisto~no od s. Javorec, pokraj {umski pat, silikat, 1450 m, 27.8.2009 LITERATURNI PODATOCI : ● [ar Planina [Micevski, 1995]

P A E O N I A C EA E Paeonia mascula (L.) Miller (Sl. / Fig. 22) NO VI N AO \ALI [TA: ● Suva Gora: s. Gurgurnica - Ku{evica, termofilna {ikara, karbonat, 1150 m, 24.5.1998 LITERATURNI PODATOCI : ● @eden [Micevski, 1995] ● Gali~ica - s. Velestovo i s. Petrino [^erwavski, 1943] ● Demir Kapija - Krasta [Soška, 1939b] ● Kavadarci - s. Radobil [Stojanoff, 1928] Micevski [1995] vo "Flora na Republika Makedonija" iznesuva rezervi vo odnos na podatocite za lokalitetite Demir Kapija - Krasta i Kavadarci - s. Radobil, bidej}i za niv se naveduva i vidot P. peregrina Miller. Arealot na vidot se protega od Ju`na Evropa i Mala Azija do Irak i Iran na istok.

V I O L A C E A E Viola gostivarensis (W. Becker & Bornm.) Bornm. (Sl. / Fig. 23) NO VI N AO \ALI [TA: ● Suva Gora - Tabahon, planinsko pasi{te, karbonat, 1600 m, 30.5.1990 ● Suva Gora - Dobarski @eden, karbonaten kamewar, 700-900 m, 18.4.1999 ● Suva Gora: s. @elino - [koza, karbonaten kamewar, 650-850 m, 10.4.2005 ● Suva Gora: s. Sten~e - Lipa, karbonaten kamewar, 900 m, 25.4.1999 ● Suva Gora - s. êgrane, karbonaten kamewar, 750-1100 m, 21.4.2005 ● Suva Gora: s. êgrane - Samar, karbonaten kamewar, 1600 m, 21.4.2005 ● Suva Gora: s. âjle - Juàrija, karbonatni kamewari i sipari, 600-700 m, 12.4.1998 ● Suva Gora: s. Belovi{te - Vlak, karbonatni karpi i kamewari, 900-1500 m, 4.5.2005 LITERATURNI PODATOCI : ● Gostivar - Koà (locus cl.) [Bornmüller, 1925; Micevski, 1995]

A. Teofilovski, Prilozi za florata na Republika Makedonija 14 ______

● Mavrovi Anovi [Micevski, 1995] ● Bistra - Medenica, Govedarnik i Sultanica [Micevski, 1995] ● ? Prilep - s. Trojaci, s. Duwa i s. Belovodica [Stojanoff, 1928, sub V. allchariensis W. Becker var. gostivarensis Beck.]. Makedonski endemit ~ij areal izgleda e ograni~en vo severozapadnite delovi na Makedonija: Bistra, Mavrovi Anovi, Koà i zapadnite i severnite padini na Suva Gora. Navedenite podatoci na Stojanff [1928] za Prilep, spored Micevski [1995] se odnesuvaat na V. herzogii (W. Bwcker) Bornm. Micevski [1995] so znakot "?" citira podatok na Herzog od 1922 godina za prisustvoto na ovoj vid vo Mariovo. Verojatno se raboti za tehni~ka gre{ka, bidej}i takov podatok ne postoi vo trudot na Herzog [1922] ili pak se raboti za nekoj drug trud koj na nas ne ni e poznat. Vo populaciite na planinata Suva Gora (so isklu~ok na lokalitetite vo okolina na s. êgrane) ~esti se primeroci so violetovi cvetovi. Ovoj vid dosega se smeta{e za isklu~ivo òltocveten. V. dacica Borbás (Sl. / Fig. 24, 150) NO VI N AO \ALI [TA: ● Pla~kovica - sliv na Morodvi{ka Reka, pokraj {umski pat, silikat, 1200 m, 11.8.2009 LITERATURNI PODATOCI : ● Osogovo - Kadijica i Gu{terica [Micevski, 1995] ● ? Skopska Crna Gora [Grup~e, 1958] Spored misleweto na Micevski [1995] kako i spored na{eto mislewe, podatokot na Grup~e [1958] za Skopska Crna Gora najverojatno se odnesuva na drug takson.

B R A S I C A C E A E Peltaria alliacea Jacq. (Sl. / Fig. 25) NO VI N AO \ALI [TA: ● [ar Planina - Tri Vode, bukova {uma, silikat, 1250 m, 4.8.1988 ● [ar Planina: Vratni~ka Reka - [opko, bukova i elova {uma, 1470 m, 1989 ● Suva Gora: s. Gurgurnica - Rasova, retki {umi i {ikari, karbonat, 500 m, 30.5.1999 ● Suva Gora: s. Lukovica - Re~i{te, pokraj {ikari, karbonat, 750 m, 7.6.1998 ● Suva Gora: s. G. Le{nica - Popova [apka, pokraj {umski pat, 1000 m, 22.5.1999 LITERATURNI PODATOCI : ● @edenska Klisura [Micevski, 1995] ● @eden - s. Radu{a [Matvejeva, 1965] ● HEC "Matka" [Kitanov, 1948b] ● Treska, Pati{ka Reka [Micevski, 1995] ● Osoj [Matvejeva, 1968] ● Mavrovsko - Axina Reka [Micevski, 1995] ● Bistra [Rizovski & Xekov, 1990] ● r. Radika - man. Sv. Joakim Bigorski [Micevski, 1995] ● Veles [Soška, 1939]. Arealot na vidot e od Avstrija do ju`na Romanija i Maedonija. Alyssoides utriculata (L.) Moench var. graeca (Reuf.) Hay. [Syn.: Vacaria graeca Reut.] (Sl. / Fig. 26) NO VI N AO \ALI [TA: ● Gali~ica - nad selo Evla, 1250 - 1350 m, kamenlivi mesta vo pojas na bukova i crngaberova {uma, karbonat. 25.5.2010 ● Nixe - Dolgiot Rid, 1780 m, kamenlivi mesta so bujna zeljesta vegetacija, varovnik, 23.7.2010. Retko. LITERATURNI PODATOCI : ● De{at so Kr~in [Micevski, 1995] ● Jablanica - Podgori~ko Ezero [Micevski, 1995] ● Kavadarci - Polo{ki Manastir [Micevski, 1995] ● Kavadarci - Su{i~ki Dol [Em, 1974] ● Kavadarci - pome|u selata Ro`den i Majdan [Degen & Dorfler, 1987] ● Kavadarci - pome|u selata Rànovo i Mreì~ko [Micevski, 1995] ● Demir Kapija [Micevski, 1995] ● Plavu{ - êpelska Korija [Micevski, 1995]

A. Teofilovski, Prilozi za florata na Republika Makedonija 15 ______

● Strumica - s. Vodo~a [Micevski, 1995] ● Gevgelija - pome|u selata Nikoli~ i Jurganxili [Stojanoff, 1928, sub Vacaria graeca] ● Gevegelija - Konska Reka [Micevski, 1995] A. utriculata s.l. se naveduva za: Skopska Crna Gora - Sv. Ilija, Ostruga i Crni Kamen [Grup~e, 1958, sub Vesicaria utriculata Lam.]; Demir Kapija [Bornmüller, 1926]; Strumica - s. Vodo~a; Prilep - Drenska Planina [Stojanoff, 1928, sub Vacaria utriculata Wahl.]. Arealot na A. utriculata s.l. e vo zapadnite Alpi, Apeninite, Balkanskiot Poluostrov, ju`na Romanija i Mala Azija. Ptilotrichum cyclocarpum Boiss. ssp. cyclocarpum [Syn.: P. rupestre (Ten.) Boiss. var. scardicum (Giseb.) Hal.; Koniga scardica Griseb.] (Sl. / Fig. 27) NO VI N AO \ALI [TA: ● Nixe - potegot Vir - Belo Grotlo, kamewari, karpi i {uma od bel bor, karbonat, 1700- 2100 m, 24.7.2010, 30.7.2010 LITERATURNI PODATOCI : ● [ar Planina - Quboten [Kušan, 1953, sub P. rupestre var. scardicum; Micevski, 1995, sub P. rupestre var. scardicum] ● [ar Planina - Kobilica [Grisebach, 1843, sub Koniga scardica] ● Bistra - Medenica [Micevski, 1995, sub P. rupestre var. scardicum] Vidot vo florata na Makedonija e zastapen samo so ssp. cyclocarpum. Arealot na podvidot gi opfa}a Kosovo, ? Albanija, Makedonija, Grcija i Mala Azija. Rapistrum rugosum (L.) ssp. linnaeana Rouy & Fouc (Sl. / Fig. 28) NO VI N AO \ALI [TA: ● Skopje - fabrika "Evropa", zapu{ten `el. kolosek, 30.4.2010 PO DVI DO T E NOV ZA FLORATA NA MAKEDONIJA . R. rugosum s.l. se naveduva za Taorska Klisra - vo blizina na stanica P~iwa [Micev, 1952; Micevski, 1995]. Podatokot verojatno se odnesuva na ssp. linnaeana.

P R I M U L A C E A E Asterolinon linum-stellatum (L.) Duby (Sl. / Fig. 29) NO VI NAO \ALI [TA: ● Suva Gora: s. Volkovija - Dol, plitka po~va na karbontna karpa, 700 m, 1.5.1998 LITERATURNI PODATOCI : ● Veles [Soška, 1939] ● Kalu~kova i klisura na r. Raec, [Bornmüller, 1928] ● Gevgelija - s. Nikoli} i Kara Bair [Bornmüller, 1932] ● r. Topolka, r. Babuna, Demir Kapija, Valandovo, Star Dojran, Nov Dojran - Asanli i \ur|ana [Micevski, 1998] ● Prilep - Kozjak, Pletvar, Sivec, Dradwa i drugi lokaliteti (V. Matevski & M. Kostadinovski, trud vo podgotovka)

E U P H O R B I A C E A E Euphorbia barrelieri Savi. ssp. hercegovina (Beck) Kuzmanov (Sl. / Fig. 30) NO VI N AO \ALI [TA: ● Suva Gora: s. Zduwe - Veqa Preslo, 900 m, 22.6.2003; s. Zduwe - Visoka ûka, 550 m, 30.5.1999; s. Lukovica - Zaja~ec, 380-700 m, 1.5.1999; s. Lukovica - Re~i{te, 750 m, 7.6.1998; s. Larce - âm, 1700 m, 27.6.1999; s. Miletino - Korija, 750 m, 20.7.1989; s. Miletino - Manivar, 1500 m, 30.5.1990; s. Sten~e - Lipa, 950 m, 21.6.1998; s. êgrane - Qugi Ke~, 850- 950 m, 28.6.2005; s. Blace - Lokva, 1250 m, 21.6.1998 LITERATURNI PODATOCI : ● Skopje - nad s. Nova Breznica [Micevski, 1995, 1998] ● Makedonski Brod - Barbaras [Micevski, 1995, 1998] ● Prilep - Debre{ka Krasta [Matevski & dr., 2007] Na planinata Suva Gora taksonot se sre}ava skoro vo site nejzini delovi so karbonatna geolo{ka podloga. Raste na kamewari i vo pojas na termofilni {umi i {ikari, od 380 do 1750 m. Na lokalitetite Lokva i Pekli{te raste zaedno so ssp. thessala (Form.) Bormn.

A. Teofilovski, Prilozi za florata na Republika Makedonija 16 ______

R O S A C E A E Rubus wahlbergii Arrh. (Sl. / Fig. 31, 119-124, 127-131) NAO\ALI [TA: ● [ar Planina: s. Staro Selo - pokraj patot za Quboten, silikat, 930 m, 18.7.2009 ● Jakupica: s. Mala Reka - pod patot za s. Aldinci, livada, 1060 m, 20.8.2010 ● Jakupica: s. Mala Reka - pokraj patot vo seloto i pokraj patot za s. Aldinci, silikat, 920- 1100 m, 20.8.2010 ● Kitka: s. Crvena Voda - pokraj patot za Preslap, silikat, 680-970 m, 20.8.2010 ● Ki~evo: s. Javorec - Skrol, mezofilen dol, silikat, 950 m, 13.7.2009 ● Ki~evo - kaj raskrsnicata na patot za "Studen~ica" i patot za s. Javorec, vo me|a, silikat, 800 m, 8.7.2009, 25.8.2009 ● Ki~evo - 1,9 km zapadno od s. Kneìno, pod staro dabovo steblo, silikat, 1300 m, 29.7.2009 ● Ki~evo: s. Kneìno - man. Sv. \or|ija, guste` od razli~ni kapini, silikat, 29.7.2009 ● Ki~evo - 5 km severozapadno od s. Javorec, pokraj {umski pat vo bukova {uma, silikat, 1500 m, 2.9.2009, 3.9.2009 ● Ki~evo - pokraj patot za s. Dolno Dobrenoec, silikat, 680 m, 7.7.2009 ● Gali~ica: Isto~ka Reka - me|u k. 947 i k. 1179, pokraj {umski pat, silikat, 1100 m, 2.7.2010 VI DO T E N O V ZA F LOR ATA N A BALKANSKIOT POLUOSTROV . Determinacijata na herbariumskiot materijal e vr{ena spored Weber [1995] i [Holub, 1995] pri {to bea zemeni predvid i monografiite na Sudre [1908-1913] i Focke [1910]. Koristeni se i opisite na {vedskite vidovi od sekcijata Corylifolii, klu~ot za nivno razgrani~uvawe kako i fotografii so visok kvalitet na site organi, napraveni na ìv materijal [Ryde, 2005]. R. wahlbergii i pripa|a na sect. Corylifolii Lyndley koja opfa}a pogolem broj na apomiktni vidovi, za koi se smeta deka imaat sloèno hibridno poteklo od pretstavnicite na sekciite Rubus i Caesii Lejeune & Courtois, so delumno u~estvo i na R. idaeus L. [Weber, 1995]. Za florata na Makedonija od pretstavnicite na ovaa sekcija dosega edinstveno se naveduva{e R. nemorosus Hayne & Willd., za lokalitetite Vita~evo, Golak i r. Radika [Rizovski & Cvetkovi}, 1974], so pojasnuvawe na avtorite deka "tuka se vklu~eni nekolku hibridi", poradi {to podatokot e nejasen i ne moè da se prifati. Vo "Flora na Republika Makedonija" ovoj vid ne e vklu~en vo spisokot na pretstavnici od rodot Rubus [Micevski & Matevski, 1995]. Vo florite na sosednite zemji na Makedonija: Srbija [Tatiћ, 1972], Bugarija [Markova, 1973], Grcija [Diapoulis, 1948] i Albanija [Demiri, 1983], isto taka ne se naveduva nieden takson od sect. Corylifolii. Spored podatocite na Kurtto & Weber [2009], R. wahlbergii e so areal vo Norve{ka, [vedska, Danska, Germanija, ê{ka i Polska. Odgovorot na pra{aweto zo{to ovoj vid dosega ne e registriran ju`no od Germanija, ê{ka i Polska, spored na{eto mislewe e vo slabata istraènost na rodot Rubus vo tie oblasti. Potrebni se poseopfatni morfolo{ki i citotaksonomski analizi za definitivno opredeluvawe na pozicioniranosta na makedonskite populacii vo ramkite R. wahlbergii. Dosega{nite analizi na materijalot ne ni davaat potkrepa za nivno odvojuvawe vo posebna geografska rasa odnosno podvid. Rosa heckeliana Tratt. [Syn.: R. orientalis auct. balc. non Dupont ex Sér] (Sl. / Fig. 32, 148) NO VI N AO \ALI [TA: ● Suva Gora: s. Korito - pod Taul, karbonaten kamewar, 1600 m, 20.6.1999 ● ? Koùf - Dve U{i, kamenlivi mesta, karbonat, 1770 m, 29.9.2009, 2.11.2009, [9.2009, leg. D. Mandzukovski] ● Mavrovo - Koà i Vrben [leg. K. Micevski (MKNH)] ● Bistra - Medenica [leg. K. Micevski (MKNH)] ● De{at - Kr~in [leg. K. Micevski (MKNH)] ● Ki~evo - Baba Sa~ [leg. K. Micevski (MKNH)] ● Prilep - Kozjak [leg. K. Micevski (MKNH)] LITERATURNI PODATOCI : ● Makedonija [Kurtto, 2009] ● Korab [Csiki & al., 1926] Primerocite od planinata Koùf se odlikuvaat so izdolèno elipti~ni lisni delovi. Tie se najbliski so R. orphanidis Boiss. & Reut., koja se smeta za sinonim na R. heckeliana [Klásterský, 1968; Zieliński, 1981].

A. Teofilovski, Prilozi za florata na Republika Makedonija 17 ______

Podatocite za R. orientalis vo "Flora na Republika Makedonija" [Micevski, 1998], spored na{ata revizija na herbariumskiot materijal [leg. K. Micevski (MKNH)], se odnesuvaat na R. heckeliana, {to odi vo prilog na misleweto na Nillson [1972] i Kurtto [2009] deka R. orientalis ja nema vo Evropa. Sli~no e misleweto i na Zieliński [1986], spored koj R. orientalis re~isi sigurno ne se sre}ava vo Evropa. Arealot na R. heckeliana gi opfa}a Sicilija, Albanija, Makedonija, Grcija i ju`na Bugarija [Zieliński, 1986]. Potentilla visianii Panć (Sl. / Fig. 33) NO VI N AO \ALI [TA: ● Tetovo: s. Gorno Ora{je - Zmiina Dupka, trevesto mesto, serpentin, 550 m, 6.6.2009 LITERATURNI PODATOCI : ● Skopje - rudnik Radu{a [Micevski & Matevski, 1987; Micevski, 1998] Balkanski serpentinofitski endemit koj vo Makedonija ima mnogu ograni~eno rasprostranuvawe. Spored dosega{nite soznanija se sre}ava edinstveno na dva bliski lokaliteti - Zmiina Dupka i rudnikot Radu{a, na serpentinskiot masiv severozapadno od Skopje. P. tridentula Vel. (Sl. / Fig. 34) NO VI N AO \ALI [TA: ● Skopje: s. Radu{a - severoisto~no od èl. stanica, serpentinski kamewar, 480 m, 6.5.1990 LITERATURNI PODATOCI : ● Kumanovo - s. P~iwa i s. Ku~karevo; Ov~e Pole - selo Delisinci; [tip; Veles - selata Sujkulari, Nogaevci, Ene{evo; Negotino - selo Ximiridinci i Orlovo Brdo [Micevski, 1998] ● Negotino - Solen Dol, Solena Reka, Karaoxali, Kavlik, Mu{anci [Matevski & al., 2007] ● Mariovo - s. Grade{nica (locus cl.) [Velenovský, 1922] Gr~ko-makedonski endemit [Kurrto, 2009] koj na terirorijata na Republika Makedonija be{e poznat za Mariovo - Grade{nica i za pove}e lokaliteti vo prostorot pome|u Kumanovo, [tip, Veles i Negotino. Novoto nao|ali{te vo blizina na rudnikot Radu{a ja pretstavuva severnata granica od negoviot areal. ? Sorbus umbellata (Desf.) Fritsch ssp. banatica (Jav.) Karpati (Sl. / Fig. 35, 143-145) NAO\ALI [TA: ● Suva Gora: s. Gurgurnica - Mikarija, karbonaten kamewar, 1450 m, 8.7.1998 ● Suva Gora: s. êgrane - Qugi Ke~, karbonaten kamewar, 1270 m, 28.6.2005 T AKSONOT NE SE NAVEDU VA ZA FLORATA NA M AKEDONIJA . Spored Kurrto [2009] ovoj takson e endemit na Romanija i Bugarija dodeka prisustvoto na teritorijata na nekoga{nata Jugoslavija i nekoga{nata "Dràvna zaednica Srbija i Crna Gora" e dadeno so znakot "?". Vo "Flora SR Srbije" ssp. banatica se naveduva za teritorijata na Srbija no bez poso~uvawe na konkretno nao|ali{te [Jovanovi¢, 1972]. Na planinata Suva Gora registrirani se vkupno tri primeroci - eden na lokalitetot Mikarija (zaedno so ssp. kovessii) i dva na lokalitetot Qugi Ke~, no smetame deka sepak se potrebni dopolnitelni istraùvawa za sigurno utvrduvawe na prisustvoto na ovoj takson vo Makedonija. Vo ramkite na vidot vo florata na Makedonija se sre}avaat u{te slednite tri podvidovi: ssp. umbelata, ssp. flabellifolia (Spach) Karpati i ssp. kovessii (Penzes) Karpati [Micevski, 1998].

C R A S U L A C E A E Sempervivum thompsonianum Wale (Sl. / Fig. 36) NO VI N AO \ALI [TA: ● [ar Planina - vlivot na r. ^au{ica vo r. Bistrica, silikatni karpi, 1200 m, 2.8.1988, 30.8.2000 LITERATURNI PODATOCI : ● Stogovo [Wale, 1940; Micevski, 1998; Schropp, 2007] Kaj sobranite primeroci prisutna e sredi{na crvenikava linija od gornata strana na vene~nite liv~iwa koja se protega vo dolnite 3/4 do 9/10, dodeka vrvniot del im e `oltenikav, {to pretstavuva najsu{tinska diferencijalna karakteristika na vidot. Vo odnos na opisot na ovoj vid [Wale, 1940; Micevski, 1998] primerocite vo na{iot materijal obi~no se povisoki (do

A. Teofilovski, Prilozi za florata na Republika Makedonija 18 ______

18 cm) i so pogolemi rozeti i listovi. Spored Schropp [2007] porobusni primeroci se sre}avaat na podobri po~veni uslovi i na klasi~niot lokalitet Stogovo. Makedonski endemit, dosega edinstveno poznat za klasi~noto nao|ali{te - planinata Stogovo, kade se razviva na alpskite pasi{ta vo viso~inski pojas pome|u 2100 i 2200 m [Micevski, 1998]. S. zeleborii Schott [Syn.: S. ruthenicum Koch.] (Sl. / Fig. 37, 147) NO VI N AO \ALI [TA: ● [ar Planina: Qubotenska Reka - R`an Kamen, silikatni karpi, 1200 m, 21.8.2003, 18.7.2009 LITERATURNI PODATOCI : ● Skopska Crna Gora - Sokolovec i Crn Kamen [Grup~e, 1958, sub S. ruthenicum] ● r. Crn Drim - kaj s. Lukovo [Rizovski, 1977] ● Prilep - Treskavec [Todorovski, 1972, sub S. ruthenicum] ● Baba - Pelister [Todorovski, 1972, sub S. ruthenicum] Vo "Flora na Republika Makedonija", poradi otsustvo na materijalna potvrda na literaturnite podatici, S. zeleborii ne e vklu~en vo spisokot na vidovi od rodot Sempervivum [Micevski, 1998]. Vidot e so areal vo jugoisto~na i isto~na Evropa. Sedum tuberiferum Stoj. & Stef. (Sl. / Fig. 38) NO VI N AO \ALI [TA: ● Osoj - nad patot pred branata Matka, 29.6.1989 ● Suva Gora: s. Kunovo - iskopot od patot, na silikat i karbonat, 900 m, 6.7.1998, 3.8.1998 LITERATURNI PODATOCI : ● Taorska Klisura - okolina na stanica P~iwa [Micevski, 1998] ● Klisura na Crn Drim - kaj s. Lukovo [Micevski, 1998] ● Belasica [Micevski, 1998] ● Probi{tip - pokraj Zletovska Reka [Micevski, 1998] Vidot e bugarsko-makedonski endemit.

S A X I F R A G A C E A E Saxifraga grisebachii Degen & Döerfler NO VI N AO \ALI [TA: ● Pla~kovica: s. Pripe~ani - pome|u Vla{ki Kolibi i t. 1340, karbonatni kamewari i karpi, 1350-1400 m, 13.8.2009 [leg. A. Teofilovski & D. Mandzukovski] LITERATURNI PODATOCI : ● Pogolem broj lokaliteti na karbonatnite masivi na zapad od rekata Vardar [Micevski & Mayer, 1970; Micevski, 1998; i dr.] Balkanski endemit so areal vo Crna Gora, Kosovo, Makedonija, Albanija i severna Grcija. Novotkrienoto nao|ali{te na planinata Pla~kovica e interesen floristi~ki naod bidej}i ova rastenie za prv pat e otkrieno isto~no od rekata Vardar, so {to isto~nata granica na negoviot vkupen areal se pomestuva od planinata Ko`uf na planinata Pla~kovica. Brojnata populacija registrirana na planinata Pla~kovica verojatno mu pripa|a na ssp. grisebachii, no toa ne mo`evme da go potvrdime, bidej}i herbariumskiot materijal so koj raspolagame ne e podoben za infraspeciska determinacija.

F A B A C E A E Chamaecytisus absinthioides (Janka) Kuzm. ssp. rhodopaeus (Wagner) Kuzmanov (Sl. / Fig. 39, 163) NO VI N AO \ALI [TA: ● Ki~evo - Prostrawska Planina, {umski ~istinki vo pojas na bukova {uma i vo dabovi {umi, silikat, 1100-1400 m, 6.10.2010 ● Gali~ica - Tepeno, kamenlivi mesta i niz smreki, karbonat, 2100 m, 7.7.2010 [leg. A. Teofilovski & D. Mandzukovski] ● Gali~ica - pome|u Dolgo Gumno i Malina Reka, ~istinki vo pojas na bukova {uma, 1300 m, silikat, 8.7.2010 [leg. A. Teofilovski & D. Mandzukovski] ● Gali~ica: s. Bolno - pod Crven Kamen, na pasi{ta i niz smreki, 1570 m, 9.6.2010 ● Gali~ica - s. Bolno, pokraj {umski pati{ta, ~istinki vo pojas na dabovi i bukovi {umi, 1100-1500 m, silikat, 22.6.2010

A. Teofilovski, Prilozi za florata na Republika Makedonija 19 ______

● Gali~ica - s. Ilino, 1100-1500 m, pokraj pati{ta, na {umsi ~istinki i dabovi {umi, silikat, 17.6.2010 LITERATURNI PODATOCI: ● Pelister [Bornmüller, 1918; Kušan, 1953, sub Cytisus rhodopaeus Wagn.] ● Baba [Todorovski, 1963, sub Cytisus rhodpaeus Wagn.] ● Bu{ova Planina [Todorovski, 1963, sub Cytisus rhodopaeus Wagn.] ● Ogra`den - Suvi Laki [Micevski, 2001, sub Ch. absinthioides var. rhodopaeus (Wagn.) Micevski] ● Skopska Crna Gora [Micevski, 2001, sub Ch. absinthioides var. rhodopaeus (Wagn.) Micevski] ● Osogovo - Ruen [Ch. absinthioides ssp. rhodopaeus var. grandiflorus (Stoj.) Kuzm. (Micevski, 2001)] Ch. absinthioides s.l. se naveduva za Vinica [Soška, 1940, sub Cytisus absinthioides Janca] dodeka za Koà se naveduva taksonot Ch. absinthioides var. heterophyllus (Bornm.) Micevski [Bornmüller, 1925, sub Cytisus rhodopaeus Wagner var. heterophyllus Bornm. var. nov; Micevski, 2001]. Za Kru{evo - s. Gorno Divjaci, Bu{ava ê{ma i Pusta Reka [Vandas, 1909] i Skopska Crna Gora [Grup~e, 1958] se naveduva Ch. eriocarpus. Podatocite za Kru{evo verojatno se odnesuvaat Ch. absinthioides ssp. rhodopaeus dodeka podatokot za Skopska Crna Gora e revidiran od strana na Micevski [2001] kako Ch. absinthioides var. rhodopaeus. Ch. absinthioides s.l. e so areal vo jugozapadna Bugarija, severna Grcija i Makedonija. Genista tinctoria L. var. pubescens (Lang.) Heuff. (Sl. / Fig. 40) NO VI N AO \ALI [TA: ● Suva Gora: s. Miletino - Trnica, trevesti i grmu{esti mesta, 520-600 m, 6.6.1998 LITERATU RNI PODATOCI : ● Bitola - Smolevo [Micevski, 2001] ● Strumica - s. Bansko [Micevski, 2001] Vo Makedonija se sre}avaat i drugi poniski taksoni od ovoj vid [Micevski, 2001; i dr.]. Genista januensis Viv. var. januensis [Syn.: G. triangularis Willd] (Sl. / Fig. 41, 184) NO VI N AO \ALI [TA: ● [ar Planina - nad s. Roga~evo, karbonat, 1150 m, 4.7.2003 ● Tetovo: s. Roga~evo - Rudina, pasi{te, serpentin, 750 m, 28.4.2009 ● Tetovo - s. Dolno Ora{je, grmu{esto mesto, serpentin, 500 m, 16.5.1990 ● Skopje - rudnik Radu{a, grmu{esto mesto, serpentin, 480 m, 6.5.1990 ● Osoj - nad Jan~e, vo termofilna {ikara, karbonat, 900 m, 1.6.1991 ● Osoj - Kaurski Zelnik, plitka po~va, karbonat, 950 m, 21.5.1991 ● Suva Gora: s. Lukovica - Re~i{te, {ibjak, karbonat, 750 m, 20.6.1991 ● Suva Gora: s. Lukovica - Suro~, termofilni {ikari, karbonat, 900 m, 1.6.1991 ● Suva Gora - nad s. Dolna Le{nica, plitka po~va, 550-750 m, 11.5.1991 ● Suva Gora - Pawa, {ikara od crn gaber, karbonat, 1050 m, 3.6.1991 ● Suva Gora - nad s. Sten~e, {ikari, karbonat, 650 m, 12.6.1991 ● Vodno [4.6.1971, 22.5.1983, 2.5.1990, leg. K. Micevski; 24.4.1983, leg. V. Matevski (MKNH)] ● Skopje - nad s. Nova Breznica [21.6.1977, leg. K. Micevski (MKNH)] ● Taorska Klisura - èl. stanica P~iwa [30.4.1951, 9.6.1985, leg. K. Micevski (MKNH)] ● Taorska Klisura [2.6.1954, leg. K. Micevski (MKNH)] ● Taorska Klisura - Rajko @inifov [23.4.1950, leg. K. Micevski (MKNH)] ● Taorska Klisura - me|u Rajko @inifov i Titov Veles [12.5.1972, leg. K. Micevski (MKNH)] ● Klisura na P~iwa - okolina na Katlanovska Bawa [8.5.1953, leg. K. Micevski (MKNH)] ● Ov~e Pole - Bogoslovec [11.5.1962, leg. K. Micevski (MKNH)] ● Negotino - s. Krivolak [28.5.1968, 29.5.1968, leg. K. Micevski (MKNH)] ● Negotino - Crveni Bregovi [25.4.1955, leg. K. Micevski (MKNH)] ● Serta [22.6.1967, leg. K. Micevski (MKNH)] ● Demirkapiska Klisura - kon èl. stanica Klisura [19.6.1972, leg. K. Micevski (MKNH)] LITERATURNI PODATOCI : ● Suva Gora [Melovski & dr., 2010] ● @eden - kaj s. Bojane [Matvejeva, 1965, sub G. triangularis] ● Veles - Ba{ino Selo [Bornmüller, 1926, sub G. triangularis] ● ? Gali~ica (kartografski prikaz) [Zieliński & al., 2004, sub G. januensis ssp. januensis] Pristapot na Micevski [2001] vo obrabotkata na vidovite G. januensis i G. lydia Boiss. vo "Flora na Republika Makedonija" se razlikuva od onoj na Kuzmanov [1976], Gibbs [1968], Strid

A. Teofilovski, Prilozi za florata na Republika Makedonija 20 ______

(2001) i Zieliński & al. [2004], {to se gleda pred se vo podreduvaweto na G. spathulata Spach. vo sinonimikata na G. lydia, nasproti navedenite avtori koi ovoj takson go smetaat za sinonim na G. januensis. Spored na{eto mislewe pristapot na poslednite avtori e poprifatlivo. Site podatoci za G. lydia navedeni od Micevski [2001] za teritorijata na Makedonija spored na{ata revizija na herbariumskiot materijal pretstavuvat G. januensis var. januensis. Imeno, kaj site revidirani primeroci listovite se so hialinski rab i pruisuten e dimorfizam pome|u listovite od sterilnite i listovite od fertilnite gran~iwa. Ovie karakteristiki se svojstveni za G. januensis i se najsu{tinskata razlika vo odnos na G. lydia [Zieliński & al., 2004]. Potrebna e revizija isto taka i na drugite literaturni podatoci za G. lydia vo Makedonija, bidej}i golema e verojatnosta i tie da se odnesuvaat na G. januensis var. januensis. Toa se slednite podatoci: r. Treska - s. [i{evo i Kapina [Soska, 1938], Dobra Voda [Matevski, 1995], Valandovo - s. Udovo [Bornmüller, 1925], Valandovo - s. Kajali [Stojanoff, 1928] i Prilep - Sivec [Soška, 1933]. Na ovie podatoci kako i podatocite na Micevski (2001) o~igledno se baziraat i podatocite vo kartografskiot prikaz na Zieliński & al. [2004], za nao|ali{tata na G. lydia vo Makedonija (sub G. janensis ssp. lydia), poradi {to istite treba da se revidiraat. Vo kartografskiot prikaz na Zieliński & al. [2004, sub G. jnuensis ssp. januensis], iako so nejsno postavenite oznaki, G. januensis var. januensis se naveduva za planinata Gali~ica. Podatokot sekako se bazira na podatokot na Micevski [1998, 2001] za G. januensis var. macedonica. G. januensis Viv. var. macedonica Micevski (Sl. / Fig. 42, 160) NO VI N AO \ALI [TA: ● Suva Gora: s. Volkovija - Dol, karbonatni kamewari i pome|u karbonatni blokovi, 650-700 m, 3.5.1991 ● Suva Gora: s. âjle - Juàrija, karbonatni kamewari i pome|u karbonatni blokovi, 700- 1000 m, 13.5.1991 ● Suva Gora: s. Trnovo - [ar, karbonaten kamewar, 1300 m, 5.6.1999 ● Suva Gora - Dupen Kamen, karbonaten kamewar, 1850 m, 5.6.1999 ● Suva Gora: s. Korito - pod Taul, karbonaten kamewar, 1600 m, 2.7.2005 LITERATURNI PODATOCI : ● Gali~ica - Tomoros, 1670 m [Micevski, 1998, 2001] Varietetot dosega be{e poznat samo od klasi~noto nao|ali{te Tomoros, na planinata Gali~ica [Micevski, 1998, 2001]. Na planinata Suva Gora go registriravme na nekolku lokaliteti vo nejzinite zapadni, jugozapadni i ju`ni delovi. Materijalot e celosno podoben na holotipot i drugite primeroci vo materijalot od Gali~ica - Tomoros [13.7.1980, 14.7.1980, leg. K. Micevski]. Spored opisot na dimenziite na listovite od sterilnite gran~iwa na G. januensis od Grcija, daden od Zieliński & al. [2004, sub G. januensis ssp. januensis], moè da se pretpostavi deka G. januensis var. macedonica se sre}ava i na teritorijata na taa zemja. Taksonot spored na{eto mislewe zasluùva status na podvid. Astragalus depressus L. var. hirsutus Diklić (Sl. / Fig. 43) NO VI N AO \ALI [TA: ● Suva Gora: s. Larce - âm, karbonaten kamewar, 1700 m, 27.6.1999 ● Suva Gora: s. Larce - Stanika, erodirano pasi{te, karbonat, 1620 m, 27.6.1999 ● Nixe - Suvi Dol, {uma od bel bor, 1760 m, karbonat, 24.7.2010 LITERATURNI PODATOCI : ● [ar Planina - Popova [apka, Ceripa{ina i Quboten [Micevski, 2001] ● Prilep - s. Vitoli{te [Micevski, 2001] Osven ovoj takson vo Makedonija se sre}ava i var. depressus koj e po{iroko rasprostranet [Micevski, 2001]. A. lacteus Heldr. & Sart. [Syn.: A. baldaccii Degen.] (Sl. / Fig. 44, 172) NO VI N AO \ALI [TA: ● Suva Gora: s. Sedlarevo - pod k. 1704, karbonaten kamewar, 1650 m, 15.7.1998 ● Suva Gora - pod Taul, karbonatni karpi, 1600 m, 28.6.2005 ● Suva Gora: s. Vol~e - nad Krwe, karbonatni karpi, 1750 m, 17.7.2005 ● Gali~ica - Samar, karbonatni kamewari, 1550-1600 m, 25.5.2010 LITERATURNI PODATOCI :

● @eden [Micevski, 2001, sub A. baldaccii] ● Karaxica - nad Pati{ka Reka [Micevski, 2001, sub A. baldaccii].

A. Teofilovski, Prilozi za florata na Republika Makedonija 21 ______

● Gali~ica [Micevski, 1970, 2001, sub A. baldaccii] Vidot e ju`nobalkanski endemit so areal vo Makedonija, Albanija i Grcija. Vicia pisiformis L. (Sl. / Fig. 45, 153) NO VI N AO \ALI [TA: ● [ar Planina: s. Belovi{te - pod Popovo, {umska ~istinka, silikat, 1100 m, 3.7.2008 LITERATURNI PODAT OCI : ● Baba Plnina - nad Velu{ina i Ostrec [Todorovski, 1970]. Vo "Flora na Republika Makedonija" [Micevski, 2001] ovoj vid voop{to ne se spomenuva, verojatno poradi nemaweto uvid na avtorot vo podatocite na Todorovski [1970]. Vidot e evropsko-kavkaski floren element [Pignatii, 2005]. Ononis reclinata L. (Sl. / Fig. 46) NO VI N AO \ALI [TA: ● Suva Gora: s. Lukovica - klisura na r. Treska, karbonaten kamewar, 700 m, 7.6.1998 LITERATURNI PODATOCI : ● Veles - klisura na r. Topolka [Micevski & Matevski, 2001] ● Negotino - Orlovo Brdo [Matevski & al., 2008] ● Valandovo - s. Tatarli [Stojanoff, 1928] ● Valandovo [Micevski & Matevski, 2001] ● Gevgelija - s. Asanli [Bornmüller, 1926] ● Gevgelija - s. Nikoli~ [Micevski & Matevski, 2001] ● Prilep - s. Debre{te [Micevski & Matevski, 2001] Arealot na vidot gi opfa}a zapadna i ju`na Evropa, jugozapadna Azija, mediteranskata oblast, severna i sredna Afrika i Makronezija. Medicago carstiensis Jacq. (Sl. / Fig. 47) NO VI N AO \ALI [TA: ● [ar Planina: s. Dobro{te - Padina, grmu{esti i trevesti mesta, silikat, 1000 m, 27.9.2005 ● [ar Planina - nad selata Otuwe i Brezno, grmu{esti i trevesti mesta, silikat, 1000-1300 m (opservacija) LITERATURNI PODATOCI : ● Debar - selo Bawi{te [Micevski, 1978, 2001] Vidot e so areal vo pogolemiot del od zemjite vo jugoisto~na Evropa. Trifolium arvense L. var. strictius M.K.D. (Sl. / Fig. 48, 149) NAO\ALI [TA: ● Suva Gora - nad s. êgrane, trevesto mesto, karbonat, 850 m, 20.6.1999 VARIETETOT E NOV ZA F LO R ATA N A MAKEDONIJA . Site devet primeroci vo kolekcijata se vklopuvaat vo opisot na taksonot daden od Hayek [1924-1933]. Coronilla coronata L. (Sl. / Fig. 49) NO VI N AO \ALI [TA: ● Suva Gora: s. Zduwe - Visoka ûka, termofilni {ikari, karbonat, 600 m, 30.5.1999 ● Suva Gora: s. Lukovica - Re~i{te, termofilna {ikara, karbonat, 750 m, 7.6.1998 ● Suva Gora - s. Sten~e, {uma od crn gaber, karbonat, 650 m, 6.1991 ● Suva Gora: s. êgrane - Qugi Ke~, termofilni {ikari, 800-1200 m (opservacija) ● Suva Gora: s. Trnovo - [ar, {ikari, karbonat, 1100-1380 m, 5.6.1999 LITERATURNI PODATOCI : ● Skopje - s. Nova Breznica [Micevski, 2001] ● Jakupica [Horvat, 1936] ● r. Treska - Kapina i Pore~e [Soška, 1938] ● Debar - Bawa Kosovrasti [Micevski, 2001] Arealot na vidot gi opfa}a sredna i ju`na Evropa i jugozpadna Azija.

O N A G A R A C E A E Epilobium tetragonum L. ssp. lamyi (Schultz) Nyman (Sl. / Fig. 50) NO VI N AO \ALI [TA: ● Suva Gora: s. Kunovo - pokraj patot, vla`no mesto, silikat, 1030 m, 1.8.1999 ● Suva Gora: s. Miletino - Gaber, zapu{teno lozje, 550 m, 1.7.1998

A. Teofilovski, Prilozi za florata na Republika Makedonija 22 ______

LITERATURNI PODATOCI : ● Gole{nica [Vandas, 1909] ● Bitola - pokraj Crna Reka i Smolevo [Vandas, 1909] E. roseum Schreber. ssp roseum (Sl. / Fig. 51) NAO\ALI [TA: ● Suva Gora: s. G. Le{nica - kaj grobi{tata, vla`no mesto, 800 m, 26.8.2005 PODVIDOT E N O V VO F LO R ATA N A MAKEDONIJA . E. roseum s.l. se naveduva za Tetovsko [Grizebach, 1843], Bitola [Grecescu, 1907], Veles - Prevalec [Juri{i¢, 1923] i Strumica - s. Gabrovo i s. Kole{ino [Rudski, 1943], dodeka za nekolku lokaliteti vo zapadna Makedonija se naveduva E. roseum ssp. subsessilis (Boiss.) Raven [Micevski, 2001].

L I N A C E A E Linum elegans Spruner ex Boiss. [Syn.: L. iberidifolium Aucher ex Boiss.] (Sl. / Fig. 52, 158) NO VI N AO \ALI [TA: ● ? Tetovo: s. Roga~evo - Rudina, trevesto mesto, serpentin, 15.7.2005 ● Suva Gora: s. Gurgurnica - Samar, termofilna {ikara, karbonat, 550 m, 30.5.1999 ● Suva Gora: s. Lukovica - Zaja~ec, karbonaten kamewar, 450 m, 16.5.1991, 1.5.1999 ● Suva Gora: Dupen Kamen - kamenlivo pasi{te, karbonat, 1800 m, 5.6.1999, 1.8.1999 ● Suva Gora: s. Korito - Taul, na karbonaten kamewar, 1700 m, 20.6.1999 ● Nixe - pome|u Suvi Dol i Vir, vo {uma od bel bor, 1760-1840 m, 24.7.2010 ● Nixe: sliv na Bela Reka - Belo Grotlo, kamenlivi mesta so zakr`laveni stebla od Pinus peuce, karbonat, 2080 m, 12.8.2010 [leg. A. Teofilovski & D. Mandzukovski] LITERATURNI PODATOCI : ● Mariovo (Nixe): Bela Reka - Zmejca [Micevski, 2005, sub L. elegans var. iberidifolium (Auch.) Hayek] Arealot na vidot se protega od Dalmacija do jugozapadna Bugarija i Grcija.

P O L Y G A L A C E A E Polygala alpestris Reichenb. ssp. croatica (Chodat) Hayek (Sl. / Fig. 53) NO VI N AO \ALI [TA: ● Suva Gora: s. Korito - pod Taul, planinsko pasi{te, karbonat, 1570 m, 28.6.2005 LITERATURNI PODATOCI : ● [ar Planina - Ceripa{ina [Micevski, 2005] ● Jablanica - pome|u Crn Kamen i [e}erna Glava [^erwavski, 1943] P. alpestris vo florata na Makedonija e zastapen samo so ssp. croatica [Micevski, 2005]. Podvidot e balkanski endemit.

A P I A C E A E Peucedanum arenarium Waldst. & Kit. ssp. neumayeri (Vis.) Stoj. & Stef. (Sl. / Fig. 54) NO VI N AO \ALI [TA: ● Suva Gora: s. Kunovo - nad patot za Pekli{te, karbonaten kamewar, 1250 m, 1.8.1999 LITERATURNI PODATOCI : ● Demir Kapija - Do{nica [Matevski, 2005] ● Kavadarci - s. Majden [Matevski, 2005] ● Gevgelija: s. Negorci, s. Sermenin, Kowska Reka, Dlabok Dol [Matevski, 2005] ● Nixe - pome|u Sko~ivir i Reder [Matevski, 2005] ● Kajmak~alan [Matevski, 2005] P. arenarium vo florata na Makedonija e zastapen samo so ssp. neumayeri. Podvidot e balkanski endemit koj se sre}ava od Dalmacija do ju`na Bugarija.

C O N V O L V U L A C E A E Cuscuta epithymum L. ssp. kotschyi (Des Maulns) Arcangeli (Sl. / Fig. 56) NO VI N AO \ALI [TA: ● Suva Gora: s. Larce - Stanika, vrz Asperula purpurea i Thymus sp., 1650 m, 23.6.2005 ● Suva Gora: s. Merovo - Karpa Belenica, vrz Asperula purpurea i Artemisia alba, 1250 m, 9.9.2005

A. Teofilovski, Prilozi za florata na Republika Makedonija 23 ______

● Suva Gora: s. Lukovica - Zaja~ec, vrz Asyneuma limonifolium, Galium rhodopaeum i Hieracium waldstenii, 1020 m, 3.7.1999 ● Suva Gora: s. Lukovica - pod t. 1267, vrz Asperula purpurea i Helianthemum nummularium, 1250 m, 23.7.2005 LITERATURNI PODATOCI : ● Prilep - s. Zagorani i s. Lozneni [Matevski, 2005] ● Gali~ica - Petrino i Tomoros [Matevski, 2005] ● Prespa - s. Grn~ari i s. Ezerani [Matevski, 2005] ● Pelister [Matevski, 2005] Osven ssp. kotschyi vo florata na Makedonija se sre}ava i ssp. epithymum koj e so po{iroko rasprostranuvawe [Matevski, 2005].

B O R A G I N A C E A E Anchusa thessala Boiss. & Spruner (Sl. / Fig. 57, 132, 133) NAO\ALI [TA: ● Skopje: Gazi Baba - nad studentskiot dom "Stiv Naumov", trevesto mesto, 17.4.1988 VIDOT E NOV VO FLORATA NA M AKEDONIJA . Arealot na vidot gi opfa}a jugoisto~na Evropa (na istok do Krim i Kavkaz) i Mala Azija.

S O L A N A C E A E Solanum nigrum L. ssp. nigrum (Sl. / Fig. 58) NO VI N AO \ALI [TA: ● Gevgelija, pokraj dvorna ograda, 28.9.2009 LITERATURNI PODATOCI : ● Vodno [Drenkovski, 1969] S. nigrum s.l. e rasprostraneto rastenie vo Makedonija. Se naveduvaat i poniskite taksoni S. nigrum var. villosum Lam. i S. nigrum f. chlorocarpum Boiss. [Matvejeva, 1965]. Pove}eto ovie podatoci, vklu~utelno i podatokot na Drenkovski [1969], verojatno se odnesuvaat na ssp. schultesii. Taksonot ssp. nirum e so kosmopolitsko rasprostranuvawe. S. nigrum L. ssp. schultesii (Opiz) Wessely (Sl. / Fig. 59, 146) NAO\ALI [TA: ● Tetovo - kaj "Vero Market", 17.10.2010; kaj {koloto "Goce Del~ev", 23.10.2010; kaj "Op{tinski sud", 27.9.2009; vo blizina na muslimanskite grobi{ta 27.9.2009; kaj "Domot na Armija", 31.8.2009; kaj avtobuskata stanica, 30.9.2010 ● Suva Gora - s. Gorna Le{nica, pokraj yid od ku}a, 800 m, 1.11.2006; ● Suva Gora - s. Gurgurnica, 450 m, 11.7.1999 ● Suva Gora - s. Gorni êlopek, |ubri{te, 620 m, 19.6.1998 ● Skopje - kaj èlezni~kata stanica, 8.10.2010 ● Ki~evo - nad s. Orlanci, pokraj {umski, pat, 25.9.2009 ● Ki~evo - okolina na Bigor Dolenci, 25.9.2009 ● Pla~kovica - s. Vidovi{te, pokraj {umski pat, 1150 m, 12.8.2009 ● Gevgelija - vo gradot, pokraj yid, 28.9.2009 PODVIDOT E NOV VO FLORATA NA MAKEDONIJA . Vrz osnova na materijalot so koj raspolagame, moè da se prepostavi deka na teritorijata na Republika Makedonija taksonot ssp. schultesii e mnogu porasprostranet odkolku ssp. nigrum. Ssp. schultesii se sre}ava vo zemjite na sredana, ju`na i isto~na Evropa i vo Avstralija - jugoisto~no od Adelaida [Edmonds & Chweya, 1997]. S. luteum Miller ssp. alatum (Moench) Dostál (Sl. / Fig. 60) NO VI N AO \ALI [TA: ● Suva Gora: s. Dolna Le{nica, pokraj yid od ku}a, 530 m, 16.10.2006 LITERATURNI PODATOCI : ● Skopje - kaj klisurata na reka P~iwa [Todorovski, 1970, sub S. nigrum var. alatum] ● Prilep - kon s. Trojaci [Todorovski, 1970, sub S. nigrum L. var. alatum (Mch.) Marzell.] ● Nixe - Al{ar [Bornmüller, 1928, sub S. miniatum Bernh.]

A. Teofilovski, Prilozi za florata na Republika Makedonija 24 ______

S C R O P H U L A R I A C E A E Veronica spicata L. s.l. (Sl. / Fig. 61) NO VI N AO \ALI [TA: ● Tetovo: s. Roga~evo - Rudina, suvo trevesto mesto, serpentin, 15.7.2005 LITERATURNI PODATO CI: ● Skopska Crna Gora - man. Sv. Ilija [V. spicata ssp. crassifolia (Nyman) Hayek (Krpa~, 2000)] ● Dautica [Petrovi}, 1913] ● Treskavec [Todorovski, 1969; Petrovi}, 1913] ● Kozjak [Todorovski, 1969] ● Belasica - nad selata Smolare i Gabrovo [Stoяnovъ, 1921] ● Belasica - Kosove Wive [Rudski, 1943] ● Belasica - s. Bansko [V. spicata var. orchidea Crantz. (Stojanoff, 1928)] Materijalot od novootkrienoto nao|ali{te kaj s. Roga~evo verojatno pretstavuva nov takson od kompleksot V. spicata. Indumentumot na socvetieto a vo golema merka i usukanosta na vene~nite liv~iwa odgovaraat na ssp. orhidaea (Crantz) Hayek, no od ovoj takson primerocite otstapuvaat najmalku so vlaknestite i matirani listovi. V. acinifolia L. (Sl. / Fig. 62) NO VI N AO \ALI [TA: ● Suva Gora: s. Kunovo - pokraj patot, pesoklivo mesto, 950 m, 9.5.1999 LITERATURNI PODATOCI : ● Kitka [Krpa~, 2000]. ● Babuna - Sviwi~ka Glava nad Han Abdi Pa{a, 900 m [Bornmüller, 1928] ● Pelister - Raotinska Reka i s. Capari [Bornmüller, 1928] ● Bitola - Kerim Pa{a i r. Dragor [Dimitrov, 1908] ● Ohrid [Grecesku, 1907] Vidot e so areal vo zapadna, centralna i ju`na Evropa i Mala Azija. V. dillenii Crantz (Sl. / Fig. 63) NO VI N AO \ALI [TA: ● Suva Gora: s. Kunovo - nad patot, plitka po~va, silikat, 950 m, 17.5.1998 LITERATURNI PODATOCI : ● Skopska Crna Gora (pove}e lokaliteti) [Grup~e, 1958; Krpa~, 2000] ● Skopje - Matka [Krpa~, 2000] ● Jakupica - Salkova Planina, Kalaja, Prazna Torba, Mumxica i Kitka [Krpa~, 2000] ● Prilep - Sele~ka Planina [Matevski & dr., 1994] ● Mariovo - Sele~ka Planina - Sliva [Matevski & dr., 1994] ● Belasica - Visoka ^uka [Bornm ller, 1932] Melampyrum cristatum L. (Sl. / Fig. 64, 155) NO VI N AO \ALI [TA: ● Tetovo - s. Gorno Ora{je - Zmiina Dupka, dlaboka po~va, 600 m, serpentin, 6.6.2009 LITERATURNI PODATOCI : ● Makedonija [M. cristatum var. cristatum i var. ronnigeri (Poeverl.) Beauverd (Mayer, 1968)] ● Makedonija - ?!"Zbev~e" [M. cristatum var. ronnigeri (Poeverl.) Beauverd (Soó, 1927-1928)] ● Skopska Crna Gora - pokraj patot za s. Radi{ani i s. Pobu`je [Grup~e, 1958] ● Prilep - podno`ie na Sivec [Todorovski, 1969b] ● Male{evsko-Pijane~ka oblast - Arnautski Grob [Xekov & Rizovski, 1978] Arealot na vidot gi opfa}a Evropa i zapaden Sibir. Euphrasia rostkoviana Hayne (Sl. / Fig. 65, 177) NO VI N AO \ALI [TA: ● [ar Planina - nad s. Brezno, trevesto mesto, silikat, 1300 m, 31.8.2005 ● [ar Planina - nad s. Otuwe, livada, silikat, 1100 m, 17.8.2005 LITERATURNI PODATOCI : ● Skopska Crna Gora - "niz cela Skopska Crna Gora" [Grup~e, 1958] ● Dautica [E. rostkoviana ssp. montana (Jordan) Wettst. (Petroviћ, 1913, sub. E. montana Jordan)] Jovanoviћ [1904] za Bitola - Bukovska Reka go naveduva taksonot E. officinalis L. koj spored ponovite taksonomski re{enija se smeta za agregat od nekolku vidovi me|u koi i E. rostkoviana. Materijalot od [ar Planina verojatno mu pripa|a ssp. rostkoviana.

A. Teofilovski, Prilozi za florata na Republika Makedonija 25 ______

Arealot na vidot gi opfa}a Evropa, Kavkaz i Mala Azija. Rhinanthus wagneri Degen (Sl. / Fig. 66) NO VI N AO \ALI [TA: ● Suva Gora - s. Korito, livadi, 1430 m, 28.6.2005 ● Suva Gora - nad s. Lukovica, livadi, 1030 m, 2.6.2006 LITERATURNI PODATOCI : ● [ar Planina - Carevo Gumno i Kobilica [Rochlena, 1937] ● [ar Planina - Kobilica [Bornmuller, 1937] ● Peh~evo - Nov Istvenik i s. Negrevo [Micevski, 1978] Arealot na vidot e vo isto~nite delovi na centralna Evropa i Balkanskiot Poluostrov. R. mediterraneus (Sterneck) Adamović (Sl. / Fig. 67, 138, 139) NAO\ALI [TA: ● Gali~ica - pod Tepeno, kamewari i pasi{ta, karbonat, 1930 m, 7.7.2010 VIDOT E NOV ZA FLORAT A N A M AKEDONIJA . Se naveduva za albanskata strana na planinata Korab - okolina na s. Radomir [Hayek, 1924, sub Alectorolophus mediterraneus Stern. ssp. mediterraneus]. Arealot na vidot e vo planinite od evropskiot del na Mediteranot. R. melampyroides (Borbas & Degen) Soό (Sl. / Fig. 68, 140) NO VI N AO \ALI [TA: ● Suva Gora: s. Vol~e - nad Krwe, pasi{te na dlaboka po~va, karbonat, 1650 m, 16.7.2005 ● [ar Planina - Jelak, ~istinka vo smr~eva {uma, 1650 m, 25.7.2006 LITERATURNI PODATOCI : ● Makedonija [Mayer, 1970] ● Korab [Bornmüller, 1937] ● Bistra - Medenica [Micevski, 1994] ● Jakupica - Solunska Glava [Rechinger, 1939] Bornmüller [1937] za planinata Korab go naveduva u{te i var. hayekii Degen. Balkanski endemit so areal vo Albanija, severozapadna Grcija i zapadna Makedonija.

P L A N T A G I N A C E A E Plantago media L. ssp. pindica (Hausskn.) Rech. fil. (Sl. / Fig. 69) NO VI N AO \ALI [TA: ● Suva Gora: s. Larce - ^am, planinsko pasi{te, karbonat, 1600-1700 m, 24.6.1998, 15.8.1999 ● Suva Gora - Dupen Kamen, planinsko pasi{te, karbonat, 1800-1840 m, 5.6.1999 ● Suva Gora: s. Vol~e - nad Krwe, planinsko pasi{te, karbonat, 1650 m, 16.7.2005 ● Nixe - desnata strana na Suvi Dol, kraevi na {uma od bel bor, karbonat, 1750 m, 25.7.2010 LITERATURNI PODATOCI : ● [ar Planina - Crn Vrv [Rohlena, 1937, sub P. media var. pindica Hausskn.] ● Gole{nica - Begova, 2100 m [Bornmüller, 1928, sub P. media var. pindica Hausskn.] Taksonot e so areal vo centralna i severozapadna Grcija, Albanija i Makedonija.

D I P S A C A C E A E Scabiosa ochroleuca L. f. scopolii (Lk.) Hayek (Sl. / Fig. 70) NAO\ALI [TA: ● Nixe - Sokol, kamenlivi mesta, karbonat, 1790 m, 9.8.2010 FO R MATA E N O VA VO FLORATA NA M AKEDONIJA .

C A M P A N U L A C E A E

Campanula oreadum Boiss. & Heldr. (Sl. / Fig. 71, 125) NAO\ALI [TA: ● Nixe - Belo Grotlo, na karpi i pome|u blokovi, karbonat, 1950-2100 m, 24.7.2010, 12.8.2010 [leg. A. Teofilovski & D. Mandzukovski] ● Nixe - Suvi Dol (pokraj {umskiot pat neposredno vo dolot), karbonatna karpa, 1770 m (opservacija) VIDOT E NOV VO FLORA TA N A M AKEDONIJA . C. oreadum se smeta{e za gr~ki endemit (Castroviejo & al., 2010), poznat samo za planinata Olimp [Hartvig, 1991].

A. Teofilovski, Prilozi za florata na Republika Makedonija 26 ______

Campanula macrostachya Willd. (karta 72 / map 72) NO VI N AO \ALI [TA: ● Suva Gora: s. Miletino - Trnica, suvo trevesto mesto, 550 m, 6.6.1998. LITERATURNI PODATOCI : ● Tetovo - podno`je na [ar Panina [Grisebach, 1844] ● Skopje - Katlanovo i èl. stanica "P~iwa" [Nikolov, 2005] ● Strumica - âm îflik i Kukli{ [Rudski, 1943] Arealot na vidot gi opfa}a pogolemiot del na jugoisto~na Evropa i Mala Azija.

A S T E R A C E A E Gnaphalium uliginosum L. (Syn.: Filaginella uliginosa (L.) Opiz) (Sl. / Fig. 73) NO VI N AO \ALI [TA: ● Ki~evo - s. Tajmi{te, zapu{ten {umski pat, silikat, 1200 m, 16.9.2009 ● Ki~evo - s. Javorec, zapu{ten {umski pat, silikat, 1430 m, 27.8.2009 ● Mavrovsko Ezero - s. Leunovo, pesoklivo mesto vo blizina na ezeroto, 1220 m, 4.7.1999 ● Tetovo - Kqukovo, vo toga{niot {umski rasadnik, 24.9.1999 LITERATURNI PODATOCI : ● Dobra Voda - s. Kale{ovci [Matevski, 1995, sub Filaginella uliginosa] ● Crna Reka [Soška, 1939] ● Bitola i Smolevo [Grecescu, 1899] ● Bitola - okolina [Dimitrov, 1908] ● Bitola - Tumbe Kafe [Todorovski, 1960] ● Bitola - Lavci [Dimitrov, 1908; Vandas, 1909] ● Resen [Bornm ller, 1926] ● Prespansko Ezero i Qubojno [Dimitrov, 1908] ● Ohrid i Gori~ko [Vandas, 1909]. Galinsoga quadriradiata Ruiz & Pav. [Syn.: G. ciliata (Raf.) S. F. Blake] (Sl. / Fig. 74) NO VI N AO \ALI [TA: ● Tetovo - kaj "Dom na armija", pokraj betonski yid, 27.9.2009 LITERATURNI PO DATOC I : ● Skopje [Matevski & Kostadinovski, 1990, sub G. ciliata] ● Gorni Polog [Haziri & al., 2008, sub G. ciliata] Kosmopolit so poteklo od tropskite delovi na Amerika. Jacobaea othonnae (Bieb.) C.A. Mey. [Syn.: Senecio othonnae Bieb.] (Sl. / Fig. 75, 126) NO VI N AO \ALI [TA: ● [ar Planina - 0,4 km isto~no od r. ^au{ica, grmu{esto mesto so Acer heldreichii, 1500 m, 4.8.1988 ● [ar Planina: r. Bistrica - Smik, dol so proredena bukova {uma, silikat, 1550 m, 11.5.2005 ● Stogovo (usno soop{tenie od prof. Radoslav Rizovski) VIDOT E NOV VO FLORATA NA M AKEDONIJA . Arealot na ovoj vid gi opfa}a najmalku ju`nite delovi na Balkanskiot Poluostrov, Mala Azija, Kavkaz i delovi od Bliskiot Istok. Centaurea scabiosa L. ssp. spinulosa (Spreng.) Arcang. (Sl. / Fig. 76, 179, 180) NO VI N AO \ALI [TA: ● Suva Gora - nad s. Lukovica, trevesto mesto, 1020 m, 3.7.1999 ● Suva Gora: s. Sedlarevo - Golina, pokraj patot, karbonat, 1280 m, 15.7.1998, 8.7.2006 LITERATURNI PODATOCI : ● Vodno [Petrović, 1941, sub C. spinulosa Roch; Drenkovski, 1969] C. scabiosa s.l. se naveduva za Strumica [Rudski, 1943]. Podvidot e so areal vo Albanija, Makedonija, Bugarija, Ungarija, Romanija i Srbija (so Koosovo i Vojvodina) [Greuter, 2006-2009]. C. affinis Friv. (Sl. / Fig. 77) NO VI N AO \ALI [TA: ● m Ko`uf - Dve U{i, kamenlivi meta, 1730 , 6.10.2010 ● Nixe - od Suvi Dol do Vir, kamenlivi mesta i {uma od bel bor, 1750-1850 m, 11.8.2010. LITERATURNI PODATOCI :

A. Teofilovski, Prilozi za florata na Republika Makedonija 27 ______

● Belasica - Visoka ûka [Bornmüller, 1927] ● Kratovo - man. Lesnovec [Degen, 1893] ● Osogovska Planina [Degen, 1893] Materijalot e determiniran po Gamal-Eldin & Wagentiz [1991]. Spored podatocite na Greuter [2006-2009] vidot e so areal na Balkanskiot Poluostrov (bez Hrvatska, Bosna i Hercegovina i Crna Gora) i Romanija, dodeka adventivno se sre}ava vo Francija. Cyanus pindicola (Griseb.) Soják [Syn.: Centaurea cana Sm. var. pindicola Griseb.] (Sl. / Fig. 78, 173) NO VI N AO \ALI [TA: ● Suva Gora - Taul, kamenlivo pasi{te, karbonat, 1700-1800 m, 20.6.1999 ● Suva Gora - Dupen Kamen, kamenlivo pasi{te, karbonat, 1800-1850 m, 5.6.1999 ● Nixe - desnata strana na Suvi Dol, kamenlivi iskopi i nasipi okolu {umskiot pat i vo {uma od bel bor, karbonat, 1760 m, 24.7.2010 [leg. A. Teofilovski & D. Mandzukovski] LITERATURNI PODATOCI : ● Nixe [Grisebach, 1844, sub Centaurea cana var. pindicola] ● Nixe - Sokol (i Dobro Pole) [Stojanoff & Achtaroff, 1935, sub Centaurea cana var. pindicola] Precvetani primeroci, koi re~isi sigurno mu pripa|aat na ovoj vid, nabquduvani se na slednite lokaliteti na planinata Nixe: okolu patot pome|u Toplik i Gr~ko Grop~e (1150 m), na potegot od Suvi Dol do Vir (1760-1860 m, ~esto) i pome|u Sokol i Minsko Pole (1650-1700 m), nasekade na karbonatna geolo{ka podloga. Ju`nobalkanski endemit so areal vo Makedonija, Albanija i Grcija [Greuter, 2006-2009]. C. triumfetti (All.) Á. Löve & D. Löve ssp. axillaris (Čelak.) Greuter [Syn.: Centaurea triumfettii ssp. axillaris (Čelak.) Stef. & T. Georgiev] (Sl. / Fig. 79) NO VI N AO \ALI [TA: ● [ar Planina - nad s. Staro Selo, prordena listopadna {uma, karbonat, 1050 m, 9.6.2006 ● Suva Gora: s. Lukovica - Re~i{te, termofilna {ikara, karbonat, 750 m, 20.6.1991 ● Suva Gora: s. Merovo - Livada Kurte{it, karbonat, 1200 m, 28.7.1989 ● Suva Gora: s. êgrane - Qugi Ke~, kamenlivo-grmu{esto mesto, karbonat, 1150 m, 28.6.2005 ● Suva Gora: s. Kunovo - kon Letuwe, grmu{esto mesto, karbonat, 1100 m, 5.6.1999 ● Suva Gora: s. Vol~e - jugoisto~no pod Dupen Kamen, {uma od crn bor, karbonat, 1450-1600 m (opservacija) LITERATURNI PODATOCI : ● Vodno [Drenkovski, 1969, sub Centaurea triumfetti ssp. axillaris] ● Baba - Pelister i Bratu~ina Planina [Dimitrov, 1908, sub C. axillaris Willd. var. angustifolia Form.] Vo populaciite od site lokalitetri na planinata Suva Gora rabnite cvetovi vo glavicite se crveni, poradi {to najdobro e tie da se izdvojat vo eden nov takson vo ramkite na ssp. axillaris. Scorzoneroides montana (Lam.) Holub ssp. breviscapa (DC.) Greuter [Syn.: Leontodon illyricus (Rochlena) K. Malý] (Sl. / Fig. 80) NO VI N AO \ALI [TA: ● [ar Planina - Ceripa{ina, kamenlivo pasi{te, karbonat, 2530 m, 24.7.1988 LITERATURNI PODATOCI : ● Korab, 2500 m [Kostadinovski, 2002-2003, sub Leontodon montanus ssp. montaniformis (Widder) Finch & P. D. Sell)] Vo florata na Makedonija S. montana e pretstaven samo so ssp. breviscapa koj spored podatocite na Greuter [2006-2009] e so areal na Balkanskiot Poluostrov [Albanija, Srbija (so Kosovo i Vojvodina), Crna Gora i Bosna i Hercegovina], Apeninski Poluostrov, Slovenija, Avstrija, [vajcarija i Germanija. Lactuca aurea (Vis. & Pančić) Stebbins [Syn.: Mulgedium sonchifolium Vis. & Panč.] (Sl. / Fig. 81, 154) NO VI N AO \ALI [TA: ● [ar Planina - 0,4 km isto~no od r. âu{ica, grmu{esto mesto so Acer heldreichii, 1500 m, 4.8.1988 (materijalot verojatno e uni{ten) ● Ki~evo: s. Prostrawe - pome|u Sredno Brdo i Veternik, po kraevite na bukova {uma, silikat, 1550 m, 24.9.2010 ● Pesjak (usno soop{tenie od prof. Radoslav Rizovski) LITERATURNI PODATOCI :

A. Teofilovski, Prilozi za florata na Republika Makedonija 28 ______

● Jablanica - s. Belica [Velenovský, 1922, sub Mulgedium sonchifolium] Vidot e balkanski endemit. Lactuca tuberosa Jacq. (Syn.: L. cretica Desf.; Steptorhamphus tuberosus (Jacq.) Grossh.) (Sl. / Fig. 82, 183) NO VI N AO \ALI [TA: ● @edenska Klisura - `el. stanica Ora{je, kamenlivo mesto, karbonat, 6.6.2009 ● Osoj - ezero Matka - pokraj patekata, kamenlivo mesto, karbonat, 29.6.1989 ● Suva Gora: s. Lukovica - pod Suro}, karbonaten kamewar, 600 m, 20.6.1991. ● Suva Gora: s. Lukovica - r. Treska, karbonaten kamewar, 650 m, 20.6.1991, 28.6.1998 LITERATURNI PODATOCI : ● Ki~evo - nad s. Cer [Matevski & dr., 2007, sub Steptorhamphus tuberosus] ● Kozjak - Trojaci [Stojanoff 1928, sub L. cretica] ● Prilep - Drenska Planina [Stojanoff 1928, sub L. cretica] ● Gali~ica - Golem Osoj [Em, 1986, sub L. cretica] ● Gali~ica - pod Sirhansko Kale [Matevski & al., 2010, sub Steptorhamphus tuberosus] ● Taorska klisura [Micev, 1952, sub L. cretica] ● Katlanovo [Soška, 1939a, sub L. cretica] ● Taorska Klisura - Vlah~ani [Soška, 1939a, sub L. cretica] ● Demir Kapija [Bornmüller, 1926, sub L. cretica] ● Povardarje - nad s. Miravci i okolu Petrovo Selo [Juri{iћ, 1923, sub L. cretica] ● Dojran - Udovo [Bornmüller, 1926, sub L. cretica] ● Strumica - Kula [Rudski,1943, sub L. cretica]. L. hispida DC. [Syn.: Cephalorrhynchus glandulosus Boiss.; C. tuberosus (Steven) Schchian] (Sl. / Fig. 83) NO VI N AO \ALI [TA: ● Suva Gora: s. Lukovica - Re~i{te, pokraj termofilni {ikari, karbonat, 750 m, 7.6.1998 ● Suva Gora: s. Gorna Le{nica - Pawa, grmu{esti mesta, karbonat, 1000 m, 8.8.1999 ● Suva Gora - s. Miletino - Korija, vo dabovo se~i{te, 800 m (opservacija) LITERATURNI PODATOCI : ● @eden - s. Dvorce i s. Ora{je [Micevski, 1978, sub Cephalorrhynchus tuberosus] ● Osoj [Matveeva, 1968] ● Demir Kapija - Javorlica [Soška, 1939b, sub Cephalorrhynchus glandulosus] ● Demir Kapija [Bornmüller, 1926, sub Cephalorrhynchus glandulosus] ● Struga - s. Lukovo [Micevski, 1978, sub Cephalorrhynchus tuberosus] ● Gali~ica - Golem Osoj [Em, 1986] Vid so areal vo isto~nite delovi na Balkanskiot Poluostrov, Romanija, Ukraina, Transkavkazije i Mala Azija. L. intricata Boiss. (Syn.: L. graeca Boiss.) (Sl. / Fig. 84, 134, 135) NAO\ALI [TA: ● [ar Planina: Dolna Le{nica - pokraj r. Pena, kamenlivo mesto, 1520 m, 8.8.1989 VIDOT E NOV VO FLORAT A N A M AKEDONIJA . Novootkrienoto nao|ali{te na [ar Planina pretstavuva najseverna to~ka od arealot na ovoj vid koj se sre}ava vo ju`na Albanija, severna i centralna Grcija i zapadna i ju`na Anadolija [Lack & Kilian, 1991]. Chondrilla urumoffii Degen (Sl. / Fig. 85) NO VI N AO \ALI [TA: ● Nixe - potegot od Suvi Dol do Vir, karbonatni karpi i kamewari, 1760-1860 m, 25.7.2010. LITERATURNI PODATOCI : ● Mariovo (Nixe) - Toplik [Matevski, 2000-2001]. Vidot e ju`nobalkanski endemit so areal vo Bugarija (Pirin, Slavjanka i Sredni Rodopi), severoisto~na Grcija i Makedonija (Nixe). Crepis paludosa (L.) Moench var. glabra Diklić & Nikolić (Sl. / Fig. 86, 142) NA O \ALI [TA: ● [ar Planina - pokraj r. ^au{ica, vla`no kamenlivo mesto, silikat, 1300 m, 26.7.1998 VARIETETOT E NOV VO FLORATA NA MAKEDONIJA . C. paludosa s.l. se naveduva za Bistra - Moliter [Micevski, 1994] i Negotino - Crveni Bregovi [Matevski & al., 2008].

A. Teofilovski, Prilozi za florata na Republika Makedonija 29 ______

C. nicaeensis Pers. (Sl. / Fig. 87, 170, 171) NO VI N AO \ALI [TA: ● Tetovo - severoisto~no od èl. stanica Ora{je, pokraj {ikari, serpentin, 450 m, 6.6.2009 LITERA TURNI PODATOCI : ● Skopje: s. Zelenikovo - Ostri [Bornmüller, 1926] Lokalitetot vo oklina na èlezni~kata stanica Ora{je e prirodno nao|ali{te na vidot. Vidot e so priroden areal vo pogolemiot del na ju`na i jugisto~na Evropa i verojatno Mala Azija, dodeka adventivno se sre}ava vo pove}eto zemji od sredna i zapadna Evropa i Skandinavskiot Poluostrov. C. capillaris (L.) Wallr. [Syn.: C. virens (L.) Vill.] (Sl. / Fig. 88) NO VI N AO \ALI [TA: ● Skopje - naselba Aerodrom, vo park, 3.6.2009 LITERATURNI PODATOCI : ● Radovi{ - Maden [Juri{i¢, 1923, sub C. virens var. dentata Bisch.]. ● Demir Kapija - Beli Kamen [Soška, 1939] ● Koùf - Dve U{i [Bormnüller, 1926] ● Gevgelija - Konska Reka [Juri{i¢, 1923, sub C. virens] ● Prilep - Pletvar [Juri{i¢, 1923, sub C. virens] Bormnüller [1926] ovoj vid go naveduva i za Radu{a, no vrz osnova na negovo nao|awe vo Aken (Elbe) - Germanija, kade ovoj vid navodno bil prenesen so transport na ruda. Pilosella echioides (Lumn.) F. W. Schultz & Sch. Bip. ssp. proceriformis (Nägeli & Peter) S. Bräut. & Greuter [Syn.: Hieracium proceriforme. N.P.] (Sl. / Fig. 89) NO VI N AO \ALI [TA: ● Suva Gora: s. Zduwe - Veqa Preslo, karbonaten kamewar, 900 m, 23.6.2003 ● Suva Gora: s. Lukovica - Re~i{te - pod t. 1238, {ikara, karbonat, 750 m, 7.6.1998 ● Suva Gora: s. G. Le{nica - Pawa, nad {umskiot pojas, karbonat, 1500 m, 20.7.1989 ● Suva Gora: s. Miletino - nad seloto, 700 m, 30.5.1990 ● Suva Gora: s. Sten~e - Lipa, termofilna {ikara, karbonat, 1050 m, 8.7.1998 ● Suva Gora: s. Vol~e - Ma|oa Livada, karbonaten kamewar, 1730 m, 16.7.2005 ● Gali~ica - Bu~alo, karbontni kamewari i karpi, 1450 m, 9.7.2010 ● Nixe - Dolgiot Rid, kamenlivi mesta i karpi, karbonat, 1780 m, 23.7.2010 LITERATURNI PODATOCI : ● Skopje [Vandas, 1909; Zahn,1923; sub Hieracium proceriforme ssp. proceriforme] ● r. Treska - Kula i Kapina [Soška, 1938, sub H. p.] ● r. Treska - [Behr, O. & al., 1938, sub H. echioides ssp. p. a. genuinum Z.] ● Gole{nica - Begova Glava [Zahn, 1923, H. p. var. begovae Bornm. & Zahn] ● Prilep - Trojaci [Soška, 1938-1939, sub H. p.; Stojanoff, 1928, sub H. p.] ● Demir Kapija [Halácsy, 1906, sub H. p.; Zahn, 1923, sub H. p. ssp. p.; Soška, 1938/1939, sub H. p.] ● Dojransko Ezero [Zahn, 1923, sub H. p.] ● "Kaffadar" [Zahn, 1923, sub H. p.] Spored podatocite na Bräutigam. & Greuter (2007-2009) podvidot e so areal na Balkanskiot Poluostrov, Ukraina so Krim i centralnite delovi na evropska Rusija. Spored istiot izvor na Balkanskiot poluostrov ovoj vid se sre}ava vo Srbija (so Kosovo i Vojvodina), Makedonija i Bugarija. Novootkrienoto nao|ali{te na Nixe, vo ju`nite delovi od Makedonija, pretstavuva najju`na to~ka od arealot na ovoj takson. Hieracium umbrosum Jord. (Sl. / Fig. 90, 164) NO VI N AO \ALI [TA: ● Gali~ica - nad s. Evla, proredena {uma od buka i crn gaber, karbonat, 1400 m, 15.7.2009 LITERATURNI PODATOCI : ● Pepelak [Behr, O. & al., 1938, sub H. umbrosum ssp. eu-u. Zahn. a. genuinum Z. 1. integrifolium Z.] Materijalot od Gali~ica verojatno pretstavuva ssp. pseudofastigiatum (Degen & Zahn) Zahn. H. umbrosum e so areal vo pogolemiot del od zapadna, ju`na i sredna Evropa, Ukraina i Norve{ka [Greuter, 2007-2009]. H. jurassicum Griseb. [Syn.: H. juranum Fr.] (Sl. / Fig. 91, 136, 137) NAO\ALI [TA: ● Suva Gora: s. Larce - âm, elova {uma, karbonat, 1600 m, 15.8.1999 VIDOT E NOV VO FLORAT A N A M AKEDONIJA .

A. Teofilovski, Prilozi za florata na Republika Makedonija 30 ______

Spored podatocite na Greuter [2007-2009] vidot e so areal vo najgolemiot del od zapadnata polovina na Evropa, delovi od Balkanskiot poluostrov, Turcija i Kavkazieto. Spored istiot izvor na Balkanskiot Poluostrov se sre}ava vo Bosna i Hercegovina, Crna Gora, Srbija i Romanija. H. tommasinianum K. Malý [Syn.: H. tommasinii Reichb. f.] (Sl. / Fig. 92, 168, 169) NO VI N AO \ALI [TA: ● Ki~evo - s. Javorec, na nasipot i iskopot od patot, silikat, 820 m, 13.7.2009, 25.8.2009 ● Ki~evo: s. Javorec - Skrol, zasen~eno mesto na silikatna karpa, 790 m, 10.7.2009 LITERATURNI PODATOCI : ● Skopje - klisura na r. Treska [Behr, O. & al., 1938, sub H. tommasinii ssp. eu-tommasinii Zahn a. genuinim Zahn] Balkanski endemit so areal vo Hrvatska, Bosna i Hercegovina, Srbija, Crna Gora, Makedonija i Bugarija [Greuter, 2007-2009]. H. macrodontoides (Zahn) Zahn (Sl. / Fig. 93, 166, 167) NO VI N AO \ALI [TA: ● Suva Gora: s. âjle - Juàrija, {ikari, 800 m, 18.7.1998 ● Ki~evo: s. Javorec - Skrol, proredena dabova {uma, silikat, 800 m, 10.7.2009 ● Ki~evo: s. Javorec - iskopot od patot, silikat, 810 m, 13.7.2009 LITERATURNI PODATOCI : ● Jablanica - Crn Kamen [êrwavski, 1943] Spored Greuter [2007-2009] vidot e balkanski endemit so areal vo Hrvatska, Bosna i Hercegovina, Srbija (so Kosovo i Vojvodina), Crna Gora i Albanija. Od strana na ovoj avtor vidot ne se naveduva za Makedonija.

L I L I A C E A E Erythronium dens - canis L. (Sl. / Fig. 94) NO VI N AO \ALI [TA: ● Suva Gora: s. Belovi{te - Maja Em{ija, bukova {uma, karbonat, 1500 m, 4.5.2005 ● Suva Gora - Pekli{te, bukova {uma, 1500 m, 5.6.1999 LITERATURNI PODATOCI : ● Babuna - kaj Han Abdi-Pa{a [Bornmüller, 1928] ● Prilep - Pletvar [Stjanoff, 1928; Todorovski, 1970] ● Bigla [Todorovski, 1983] ● Baba [Todorovski, 1983] ● Kajmak~alan [Todorovski, 1970]. Allium bornmulleri Hayek (Sl. / Fig. 95, 162) NO VI N AO \ALI [TA: ● Nixe - pome|u Sokol i Minsko Pole, karbonatni kamewari, 1600-1750 m, 9.8.2010 LITERATURNI POD ATOCI : ● Prilep: s. Trojaci - Kozjak [Hayek, 1925; Bornmüller, 1928; Stojanoff, 1928] ● Kavadarci - Drenovo i Gali~an [Hayek, 1925] ● Mariovo - Lubenica (= Labinica) [Bornmüller, 1928] Vidot e gr~ko-makedonski endemit [Stearn, 1978].

I R I D A C E A E Crocus vernus Hill [C. heuffelianus Herb.] (Sl. / Fig. 96) NO VI N AO \ALI [TA: ● [ar Planina - nad s. Belovi{te, livada, silikat, 870 m, 24.3.2005 ● [ar Planina - pome|u Vratni~ka Reka i patot za Quboten, {ibjak od leska i {umski ~istinki, silikat, 1060 m, 28.3.2000 LITERATURNI PODATOCI : ● Skopska Crna Gora - patot Skopje - Vitina [RanĎelović & al., 2007]. Vidot se naveduva i za kosovskiot del na [ar Planina (s. Globo~ica), vo grani~niot del so Republika Makedonija [Šopova & Sekovski, 1982, sub C. heuffelianus]. C. x hybridus Petrović (Sl. / Fig. 97) NO VI N AO \ALI [TA: ● Suva Gora: s. Kopa~in Dol - jugoisto~no od seloto, {umska ~istinka, 700 m, 8.3.1998

A. Teofilovski, Prilozi za florata na Republika Makedonija 31 ______

LITERATURNI PODATOCI : ● Kitka - Crvena Voda [Šopova & Sekovski, 1982; RanĎelović & al., 2007] Determinacijata na dvata pronajdeni primeroci se bazira samo na fenotipskite karakteristiki. Tie se intermediarni vo odnos na karakteristikite na roditelskite vidovi C. chrysanthus (Herb.) Herbert i C. adami Gay koi rastat zaedno so dvata pronajdeni primeroci od C. x hybridus. Hibridot dosega e poznat za Srbija i Makedonija [RanĎelović & al., 2007]. C. pallidus Kitanov & Drenkovski (Sl. / Fig. 98) NO VI N AO \ALI [TA: ● Suva Gora: Lakavi~ka Reka - pod patot za s. Kunovo, {umski ~istinki i proredeni dabovi {umi, 700-1000 m, 16.3.2005 ● Ki~evo: okolina na man. Sv. Pre~ista - Vrvoj, ~istinki vo pojas na gorunova {uma, silikat, 900 - 1079 m [12.3.2011, leg. D. Mandzukovski] LITERATURNI PODATOCI : ● Skopska Crna Gora [Kitanov & Drenkovski, 1975] ● r. Treska - s. Zrkle (loc. class.) [Kitanov & Drenkovski, 1975] ● Bistra - Mavrovo [Kitanov & Drenkovski, 1975] ● Rujen - Tatarinovac, Alguwa, Petrovce [Ranğelović & al., 2007] Na dvete novootkrieni nao|ali{ta vidot se sre}ava sekoga{ vo me{ani populacii so C. chrysanthus (Herb.) Herb, vo koi posledniot sekoga{ preovladuva. C. pallidus e endemit na Srbija, Makedonija i Bugarija [RanĎelović & al., 2007].

J U N C A C E A E Juncus tenuis Willd. (Sl. / Fig. 99) NO VI N AO \ALI [TA: ● Tetovo - Sportski Centar, sportsko igrali{te, 26.6.2005 ● Ki~evo - s. Javorec, zapu{ten {umski pat, 1500 m, 7.9.2009 ● Koùf - s. Sermenin, pokraj patot za Flora, silikat, 1200 m, 6.10.2009 ● Kavadarci: Konopi{te - Lukar [usno soop{tenie od prof. V. Matevski] LITERATURNI PODATOCI : ● Koùf - Visoka ûka [Micevski, 1970] ● Kavadarci - pred s. Mreì~ko [Micevski, 1995] ● Pelister - nad s. Niè Pole [Micevski, 1970] Severnoamerikansko rastenie, denes naturalizirano vo najgolemiot del od svetot. J. thomasii Ten. [Syn.: J. rochelianus Roem., J. alpigenus auct., non C. Koch] (Sl. / Fig. 100) NO VI N AO \ALI [TA: ● Ki~evo: s. Javorec - Re~i{te, vla`no mesto, silikat, 1430 m, 24.8.2009 ● Jakupica - pod patot za s. Aldinci, vla`no mesto, silikat, 1080 m, 20.8.2010 LITERATURNI PODATOCI : ● [ar Planina - Kobilica [Bornmüller, 1928, sub J. rochelianus] ● Rudoka - s. Selce [Ade, 1954, sub J. rochelianus] ● Skopska Crna Gora - Strimski Livadi [Grup~e, 1958, sub J. rochelianus] ● Kru{evo - Gorno Birino [Vandas, 1909, sub J. rochelianus] ● Prilep - Drenska Planina [Bornmüller, 1928, sub J. rochelianus] ● Pelister [Vandas, 1909, sub J. melanocephalus Boiss. & Kotschy] ● Bitola - Smolevo [Grecescu, 1907, sub J. rochelianus]. Vidot se naveduva za albanskata strana na planinata Korab - okolina na s. Radomir [Csiki & al., 1926, sub J. alpigenus]. Arealot na vidot gi opfa}a Italija, Balkanskiot Poluostrov, severna Romanija i Turcija.

P O A C E A E 1 Festuca arundinacea Schreb. ssp. orientalis (Hackel) Tzvelev (Sl. / Fig. 101) NO VI N AO \ALI [TA: ● Suva Gora: s. G. Le{nica - nad seloto, pokraj {umski pat, 870 m, 4.6.2005 ● Suva Gora: s. Blace - nad seloto, pokraj potok, 650 m, 14.3.2005 ______1 Herbariumskiot materijal od rodot Festuca e determiniran od d-r Mitko Kostadinovski

A. Teofilovski, Prilozi za florata na Republika Makedonija 32 ______

● Suva Gora: s. Kunovo - pokraj patot, silikat, 1050 m, 23.6.2005 LITERATURNI PODATOCI : ● Skopje - s. Radu{a [Kostadinovski, 1993, 1996] ● Rae~ka Klisura - pokraj patot za Pletvar [Kostadinovski, 1993, 1996] ● Bitola - s. Rape{, s. Budimirci i pokraj Bela Reka [Kostadinovski, 1993, 1996] F. pallens Host. ssp. treskana Markgr.- Dannenb. (Sl. / Fig. 102) NO VI N AO \ALI [TA: ● Suva Gora: s. Lukovica - Zaja~ec (r. Treska), karbonatni karpi, 950 m, 10.5.1998 ● Suva Gora: s. ^ajle - nad seloto, karbonatni kamewari i karpi, 700-800 m, 12.4.1998 ● Suva Gora: s. Vol~e - severno od Pekli{te, pome|u varovni~ki blokovi, 1550 m, 2.7.2005 LITERATURNI PODATOCI : ● Skopje - klisura na r. Treska [Markgraf-Danennberg, 1978] ● Skopje - Matka [Kostadinovski, 1999] ● Makedonski Brod - kaj s. Suvodol [Kostadinovski, 1999] Makedonski endemi~en takson ~ij areal se smeta{e za ograni~en vo slivnoto podra~je na r. Treska [Kostadinovski, 1999]. So otkrivaweto kaj s. ^ajle, na planinata Suva Gora, negoviot areal se pro{iruva i vo Polo{kata Kotlina. Vulpia unilateralis (L.) Stace [Syn.: Nardurus maritimus (L.) Jan.] (Sl. / Fig. 103) NO VI N AO \ALI [TA: ● Suva Gora: s. Volkovija - nad fudbalskiot stadion, kamenlivo mesto vo pojas na {ikari od bel gaber, karbonat, 600 m, 1.5.1998 LITERATURNI PODATOCI : ● Drenovo - klisura na r. Raec [Bornmüller, 1928, sub Nardurus maritimus] ● Taorska Klisura - vo blizina na stanicata P~iwa [Micev, 1952, sub Nardurus maritimus var. aristatus Coch]

Sesleria tenerrima (Fritsch) Hayek (Sl. / Fig. 104, 185) NO VI N AO \ALI [TA: ● Nixe: sliv na Bela Reka - Stavrin, karbonaten kamewar, 1900 m, 12.8.2010 LITERATURNI PODATOCI : ● Rudoka - Tur~in i ? Xinibeg [Rudski, 1938] ● Rudoka - s. Selce [Ade, 1954] ● Gole{nica - izvorot na Pati{ka Reka [Bornmüller, 1928; S. tenerrima f. longiseta Bornm., (Bornmüller, 1928)] ● ? Jakupica [Horvat, 1935] ● Gali~ica [Deyl, 1946] Ju`nobalkanski endemit so areal vo Kosovo, Albanija, Makedonija i Grcija [Valdés & Scholz, 2009]. Negovata taksonomija ne e celosno razjasneta i toa e verojatno pri~ina za nesigurnosta na del od podatocite koi se odnesuvaat na Makedonija. Materijalot od planinata Nixe vo odnos na opisite na ovoj vid dadeni od Gustavsson [1991] i Deyl [1980] otstapuva edinstveno so pogolemata dol`ina na najgorniot list, koja iznesuva 23-30 (50) mm. Bromopsis inermis (Leyss.) Holub [Syn.: Bromus inermis Leyser] (Sl. / Fig. 105, 159) NO VI N AO \ALI [TA: ● Skopje - na kejot od r. Vardar, 3.6.2009 LITERATURNI PODATOCI : ● "Na nekoi mesta" na teriorijata koja gi opfa}a op{tinite Bitola, Prilep, Kru{evo i Demir Hisar [Todorovski, 1969a, sub Bromus inermis] Podatokot na Todorovski [1969a] e op{t i ne e jasno vo koi delovi od navedenoto podra~je avtorot go registriral ovoj vid. Elymus panormitanus (Parl.) Tzvelev [Syn.: Agropyron panormitanum Parl.] (Sl. / Fig. 106, 141) NAO\ALI [TA: ● Gali~ica: s. Bolno - levata strana od Luto Re~i{te, pokraj {umski pat vo pojas na dabova {uma, silikat, 1300 m, 26.6.2010. VIDOT E NOV VO FLORAT A N A M AKEDONIJA . Spored podatocite na Valdés & Scholz [2009] arealot na ovoj vid gi opfa}a pogolemiot del od mediteranskite oblasti na Evropa i mediteranskite oblasti na Azija.

A. Teofilovski, Prilozi za florata na Republika Makedonija 33 ______

E. caninus (L.) L. [Syn.: Agropyron caninum (L.) P. Beauv.] (Sl. / Fig. 107) NO VI N AO \ALI [TA: ● [ar Planina - pokraj patot za Quboten, 1100-1200 m, 17.7.2009 ● Suva Gora: s. Vol~e - pod Taul, bukova {uma, karbonat, 1570 m, 16.7.2005 ● Suva Gora: s. Kopa~in Dol - [ator, pokraj dabova {uma, 950 m, 23.7.2005 ● Jakupica - pokraj Kadina Reka, silikat, 970 m, 15.8.2010 ● Ki~evo - pokraj patot za "Studen~ica", 900 m, 10.7.2009 LITERATURNI PODATOCI : ● r. Radika - Trnica [Micevski, 1994] ● Careva ê{ma [Čarni & al., 1997] ● Veles - s. Stepanci [Čarni & al., 1997] ● Pore~e - s. Devi~ [Čarni & al., 1997] ● Dudica - s. Konsko, 550 m [Bornmüller, 1928] Piptatherum holciforme (Bieb.) Roem. & Schult. [Oryzopsis holciformis (Bieb.) Hack.] (Sl. / Fig. 108) NO VI N AO \ALI [TA: ● Tetovo - severoisto~no od èl. stanica Ora{je, pokraj {ikari, serpentin, 480 m, 6.6.2009 LITERATURNI PODATOCI : ● Taorska klisura - èl. stanica P~iwa [Micev, 1952] ● Veles - r. Babuna [Bornmuuler, 1832, sub Oryzopsis holciformis] ● Demir Kapija [Bornmuuler, 1928, sub Oryzopsis holciformis var. longiglumis Hausskn.] ● Valandovo: s. Tatarli i s. Kajali [Stojanoff, 1928] ● Prespa: Mala Gali~ica - nad Carina [Em, 1986, sub Oryzopsis holciformis] Stipa tirsa Steven [Syn.: S. pennata L. var. tirsa (Stev.) Richter] (Sl. / Fig. 109) NO VI N AO \ALI [TA: ● Tetovo - s. Roga~evo, serpentinski kamewar, 750 m, 6.6.2009 LITERATURNI PODATOCI : ● Prilep - s. Duwe [Stojanoff, 1928, sub S. pennata var. tirsa] ● Kozjak - s. Trojaci [Stojanoff, 1928, sub S. pennata var. tirsa] ● Podr~jeto koe gi opfa}a "op{tinite Bitola, Prilep, Kru{evo i Demir Hisar" [Todorovski, 1970, sub S. pennata ssp. pennata var. tirsa] Podatokot na Todorovski [1970] e op{t i ne e jasno vo koj del od navedenoto podra~je avtorot go registriral vidot. Danthonia alpina Vest [Syn.: D. calycina (Vill.) Reichenb.; D. provincialis DC.] (Sl. / Fig. 110, 176) NO VI N AO \ALI [TA: ● Tetovo - severoisto~no od èl. stanica Ora{je, serpentinski kamewar, 550 m, 6.6.2009 LITERATURNI PODATOCI : ● Katlanovska Bawa [Šmarda, 1968, sub D. provincialis] ● Strumica [Soška, 1953, sub D. calycina] ● Peh~evo [Micevski, 1978, sub D. calycina] Vidot e so areal vo ju`na Evropa, delovi od sredna i zapadna Evropa i Mala Azija.

C Y P E R A C E A E

Carex phyllostachys C.A.Mayer (Sl. / Fig. 111, 174) NO VI N AO \ALI [TA: ● Bitola - nad s. Gorno Srpci, po kraevite na dabova {uma, silikat, 1000 m, 14.6.2009 LITERATURNI PODATOCI : ● Gostivar - Ko`a [Bornmüller, 1924, 1928, 1932] ● Babuna - preminot, 1000 m [Bornmüller, 1924, 1928, 1932] Taksonomski izoliran vid so raspar~en areal. Spored Authier [1997] osven vo Makedonija se sre}ava na Kavkaz, severen Iran, ograni~eno vo ju`na Turcija i severozapadna Sirija i vo Grcija (4 lokaliteti). Za teritorijata na Makedonija ovoj avtor gi citira samo podatocite na Bornmüller [1924, 1928]. C. paniculata L. (Sl. / Fig. 112, 152) NO VI N AO \ALI [TA: ● Suva Gora: s. Lukovica - nad seloto, blatno mesto, 1020 m, 3.7.1999 ● Ohrid - po kraevite na izvorite vo Sv. Naum, 16.7.2010 LITERATURNI PODATOCI :

A. Teofilovski, Prilozi za florata na Republika Makedonija 34 ______

● [ar Planina - Kobilica [Bornmüller, 1928] ● Bistra - nad Toni Voda [Micevski, 1994] Arealot na vidot gi opfa}a Evropa (bez severnite i nekoi ju`ni delovi), Kanarski Ostrovi, Maroko, Mala Azija i Kavkazieto. C. melanostachya Bieb ex Willd. [Syn.: C. nutans Host.] (Sl. / Fig. 113) NO VI N AO \ALI [TA: ● Skopje: @elezara - vo blizina na `elezni~kata pruga, suvo trevesto mesto, 30.4.2010 LITERATURNI PODATOCI : ● [tipsko [Juri{iћ, 1923, sub C. nutans] ● Gevgelija - bregot na r. Kalica [Juri{iћ, 1923, sub C. nutans] Arealot na vidot gi opfa}a pogolemiot del od zapadna, ju`na i isto~na Evropa, Mala Azija, Iran, Centralna Azija i zapaden Sibir. C. depauperata Curtis ex With. (Sl. / Fig. 114, 175) NO VI N AO \ALI [TA: ● Suva Gora: s. Lopu{nik - Kowski Grob, proredena dabova {uma, silikat, 800 m, 17.5.1998 ● Bitola - nad s. Gorno Srpci, po kraevite na dabova {uma, silikat, 1100 m, 15.6.2009 LITERAT URNI PODATOCI : ● Ov~e Pole - \uri{ki Manastir [Malý, 1931] ● Prilep: s. Tojaci - Kozjak i Sviware~ka Reka [Rizovski & Rizovska-Atanasovska, 1999] ● Gali~ica - Golem Osoj [Em, 1986] Vidot s so areal vo zapadna Evropa, zapadnite delovi na sredna Evropa, ju`na Evropa, Kavkaz, Mala Azija i Persija. C. viridula ssp. brachyrhyncha (Celak.) B. Schmid [Syn.: C. flava L. ssp. lepidocarpa (Tausch.) Nyman] (Sl. / Fig. 115, 156) NO VI N AO \ALI [TA: ● Ki~evo: s. Javorec - Metarizine, blatno mesto, silikat, 1650 m, 27.8.2009 LITERATURNI PODATOCI : ● Bistra - nad Toni Voda, 1650-1660 m [Micevski, 1994, sub C. flava ssp. lepidocarpa] Vo florata na Evropa vidot e zastapen samo so ssp. brachyrhyncha ~ij areal go opfa}a osven pogolemiot del od ovoj kontinent i isto~nite delovi na Severna Amerika. C. acuta L. [Syn.: C. gracilis Curtis] (Sl. / Fig. 116, 161) NO VI N AO \ALI [TA: ● Pretor - vo blizina na Prespansko Ezero, zapu{teno mesto, 27.5.2010, 1.7.2010 ● ? Suva Gora: s. Lukovica - kaj branata "Kozjak", pokraj grmu{ki, 370 m, 1.5.1999 LITERATURNI PODATOCI : ● r. Radika - kaj Mavrovo [Bormuller, 1928, sub C. gracilis] ● Mavrovsko Pole [Malý 1931/1932, sub C. gracilis] ● r. Tresaka - Kapina [Soška, 1938, sub C. gracilis] ● Taorska Klisura - nasprot stanica P~iwa [Micevski, 1952, sub C. gracilis] ● Belasica i "drugi planini vo Makedonija" [Jovanović & al., sub C. gracilis] Materijalot od okolinata na branata "Kozjak" e so jasno razreseni dolni lisni rakavci, {to ne e svojstveno za C. acuta. Potrebni se doplnitelni istra`uvawa za sigurno utvrduvawe na taksonomskata pozicija na materijalot. Vidot e so areal vo severozapadna Afrika, skoro cela Evropa i zapadna i severna Azija.

O R C H I D A C E A E Epipactis microphylla (Ehrh.) Swartz (Sl. / Fig. 55) NO VI N AO \ALI [TA: ● Suva Gora: s. Sedlarevo - nad Belenica, bukova {uma, 1500 m, 27.6.1999 ● Suva Gora: s. Lopu{nik - Kowski Grob, pokraj dabova {uma, 1000 m, 23.6.2005 ● Ki~evo - vo blizina na kapta`ata "Studen~ica", bukova {uma, karbonat, 23.7.2009 LITERATURNI PODATOCI : ● Ko`uf - Axibarica [Vandas, 1909] ● Gali~ica - Golem Osoj [Em, 1986, sub Helleborine microphylla (Ehrh.) Schinz & Thell.] Orchis ustulata L. (Sl. / Fig. 117) NO VI N AO \ALI [TA:

A. Teofilovski, Prilozi za florata na Republika Makedonija 35 ______

● Suva Gora: s. Larce - Stanika, pasi{te vo pojas na bukova {uma, karbonat, 1500 m, 24.6.1998 LITERATURNI PODATOCI : ● Skopska Crna Gora - Ivankovec i Sokolovec [Grup~e, 1958] ● [ar Planina - Kobilica [Bornmüller, 1928] ● Mavrovo - Ko`a [Bornmüller, 1928] ● Babuna [Bornmüller, 1932] ● Nov Dojran - Volovec [Bornmüller, 1932] Arealot na vidot gi opfa}a Evropa (bez krajniot sever) i zapaden Sibir. O. spitzelii Sauter ex Koch [Syn.: O. mrkvičkana Veln.] (Sl. / Fig. 118) NO VI N AO \ALI [TA: ● Suva Gora: Gorna Le{nica - Pawa, {umska ~istinka, karbonat, 1100 m, 22.5.1999 LITERATURNI PODATOCI : ● Skopska Crna Gora - Ostruga i s. Brodec [Grup~e, 1958] ● Udovo - Sveti Nikola na Vardar [Bornmüller, 1928] ● Dojran - Kiail Doganli [Bornmüller, 1928] ● Dub [Cirimoti}, 1958] ● Dudica [Bornmüller, 1928] ● Nixe - Sokol [Velenovský, 1922, sub O. mrkvičkana] Arealot na vidot gi opfa}a pogolemiot del od Mediteranot, Alpite, Germanija (is~eznat vid), [vedska i Kavkaz. O. provincialis Balbis s.str. NO VI N AO \ALI [TA: ● Suva Gora: s. Miletino - Gaber, dlaboka po~va, 580 m, 3.5.1998 LITERATURNI PODATOCI : ● Skopska Crna Gora - Ramno, Strimski Livadi i man. Sv. Ilija [Grup~e, 1958] ● Dub [Cirimoti}, 1958] ● Belasica - kaj s. Pop~evo [Stoяnovъ, 1921] Literaturnite podatoci verojatno se odnesuvaat na O. provincialis s.l. kade so rang na podvid e vklu~en i O. pauciflora Ten. ~ie prisustvo vo Makedonija e dosta izvesno.

A. Teofilovski, Prilozi za florata na Republika Makedonija 36 ______

2. FLORA NA PLANINATA SUVA GORA 1 Planinata Suva Gora dosega ne bila predmet na seopfatni floristi~ki istra`uvawa poradi {to nejzinata flora be{e nedovolno poznata. Prvite podatoci za florata na planinata Suva Gora se objaveni od Nikolovski [1960] koj vo eden trud od oblasta na melioracii na {umite naveduva 106 vidovi za {umskiot pojas nad linijata s. Sten~e - s. Forino, so viso~inski raspon pome|u 500 i 1440 m n.v. Od poobemnite podatoci sleduvaat podatocite na Em [1974] koj vo dve vegetaciski snimki od elovite {umi na lokalitetot ^am naveduva 41 takson. Vo ponovo vreme Matevski & Teofilovski [2004] naveduvaat 9 taksoni od planinata Suva Gora koi se retki ili novi vo florata na Republika Makedonija. Istite avtori vo drug trud [Matevski & Teofilovski, in print] za planinata Suva Gora gi naveduvaat vidovite Crocus kosaninii Pulevic, Juncus minutulus (Albert & Jahand.) Prain i Trisetum tenuiforme Jonsell kako novi za florata na Makedonija. Vo "Flora na Republika Makedonija"- 2/1 [Matevski, 2010], za planinata Suva Gora se naveduvaat 46 vidovi [leg. A. Teofilovski] od slednite familii: Oleaceae (6), Gentianaceae (4), Apocynaceae (2), Asclepiadaceae (2), Convolvulaceae (4) i Boraginaceae (28). Toa se prvite poseopfatni podatoci za ovaa planina koi se odnesuvaat na odredeni taksonomski grupi. Podatoci so pomal obem za florata na planinata Suva Gora, se objaveni i od strana na slednite avtori: Drenkovski [1969, 1971], Matvejeva [1970], Em [1980, 1982], Rizovski & Cvetkovi} [1974), Micevski [1975, 1985-2005], Šopova & al. [1983], Teofilovski [1990], Matevski & dr. [1993], Matevski [2000-2001] i Melovski & dr. [2010].

2.1. Geografska polo`ba i granici na planinata Suva Gora Planinata Suva Gora se prostira vo severozapadnite delovi na Republika Makedonija, pome|u Polo{kata Kotlina na zapad i rekata Treska na istok, so priblièn pravec na protegawe sever - jug. Na sever ovaa planina se grani~i so planinata @eden dodeka na jug 2 so masivot êloica. Nejzinata povr{ina iznesuva okolu 380 km . Granicite na planinata Suva Gora, odnosno na podra~jeto vo koe se vr{eni terenskite istraùvawa se pretstaveni na Sl. 1. Topografskata karta se odnesuva na periodot pred 2003 godina, odnosno pred izgradbata na akumulacijata "Kozjak" na r. Treska.

2.2. Orografski i hidrografski karakteristiki na planinata Suva Gora Planinata Suva Gora se odlikuva so planinski reljef pretstaven so isprese~eni strmni padini koi gi povrzuva visoramninsko plato so nadmorska viso~ina pome|u 1250 i 1450 m. Visinskata amplituda na ovaa planina iznesuva 1516 m so najniska to~ka od 341 m n.v. (Tur~in) i najvisoka to~ka od 1857 m n.v. (Dupen Kamen). Na planinata Suva Gora ima nekolku vrvovi povisoki od 1700 m od koi pove}eto se vo ju`nite delovi kade obrazuvaat eden transverzalen venec so dol`ina od okolu 12 km. Hidrografskata mre`a na ovaa planina e pretstavena so pomali izvori i vodoteci (potoci) vo severnite, severozapadnite i jugozapadnite delovi, kade se vrzani za silikatna geolo{ka podloga i karbonatni {krilci. Ostanatite delovi, vo koi geolo{kata podloga e isklu~ivo varovnik, se skoro sosema bezvodni. Vo 2003 godina so izgradbata na akumulacijata "Kozjak" dojde do potopuvawe na delovite na Suva Gora vo klisurata na r. Treska do 470 m n.v., so isklu~ok na okolu 2 km dolgata delnica pome|u branata "Kozjak" i Tur~in. ______1 Ova poglavie skoro vo celost se bazira na magisterskiot trud na avtorot so naslov "Floristi~ko- fitogeografska studija na planinata Suva Gora", odbranet vo 2007 godina na univerzitetot "Sv. Kiril i Metodij", Prirodno-matemati~ki fakultet, Skopje

A. Teofilovski, Prilozi za florata na Republika Makedonija 37 ______

Sl. 1. - Geografska polo`ba i granici na planinata Suva Gora Fig. 1 - Geographical position and borders of the Suva Gora Mountain

2.3. Geolo{ko-geomorfolo{ki karakteristiki na planinata Suva Gora Suva Gora e podredena vo Dinarskata grupa na mladi vene~ni planini, nastanati vo tekot na alpskata orogeneza. Najgolemiot del od ovoj masiv e izgraden od karbonatni karpi dodeka vo pomal obem zastapeni se i silikatni karpi. Od karbonatnite karpi

A. Teofilovski, Prilozi za florata na Republika Makedonija 38 ______najrasprostraneti se dolomitite i mermeriziranite varovnici dodeka vo pomala merka zastapeni se karbonatnite {krilci. Silikatni karpi odnosno {krilci se sre}avaat na pomali povr{ini vo severnite, severozapadnite, severoisto~nite i vo krajnite ju`ni delovi. Geolo{ko-geomorfolo{kite karakteristiki na planinata Suva Gora se opi{ani spored podatocite na Petkovski & Popovski [1982], Petkovski [1982], Jan~evski & dr. [1984], Jan~evski & Popvasilev [1984].

2.4. Floristi~ki sostav na planinata Suva Gora Pojasnuvawa: Literaturnite podatoci se pretstaveni vo zagrada redosledno po sopstvenite podatoci. Taksonite koi se novi ili retki vo florata na Republika Makedonija se ozna~eni so znakot "*". Komentar za nivnata horologija na teritorijata na Republika Makedonija e daden vo poglavjeto "Novi i retki rastenija vo florata na Republika Makedonoja" (str. 8 - 35) Legenda na kratenki / Legend of abbreviations: kar. = karbonat, karbonaten (calcareous, limestone) sil. = silikat, silikaten (siliceous) opserv. = opservacija (opservation)

F I L I C I N A E E Q U I S E T A C E A E Equisetum palustre L. f. palustre • s. Merovo, blatno mesto, 800 m, 13.6.1999 • s. Blace - periferija, blatno mesto, 660 m, 4.5.2005. E. palustre L. f. simplicissima A.Br. • s. Belovi{te - nad seloto, blatno mesto, 750 m, 4.5.2005. E. arvense L. • s. Merovo - vo blizina na patot, blatno mesto, 800 m, 13.6.1999 • s. Belovi{te, blatno mesto, 750 m, 4.5.2005 • s. Kunovo - okolu patot, pokraj potok, 1000 m, 9.5.1999.

S I N O P T E R I D A C E A E Cheilanthes persica (Bory) Mett. ex Kuhn • s. Lukovica - klisura na r. Treska, kar. kamewar, 650 m, 28.6.1998.

H Y P O L E P I D A C E A E Pteridium aquilinum (L.) Kuhn • Rasova, 500 m, 30.5.1999. Rasprostraneto na {umski ~istinki, vo proredeni {umi, zapu{teni livadi i sl., do 1600 m.

A S P L E N I A C E A E Asplenium trichomanes L. • s. Kopa~in Dol, 800 m, 8.3.1998 • Lipa, 1100 m, 25.4.1999. Rasprostraneto na zasen~eni mesta vo pojasot na {umi i vo puknatini od karpite, do 1750 m. A. adiantum-nigrum L. (incl. A. onopteris L.) • Re~i{te, zasen~eno mesto vo {ikara, kar., 800 m, 7.6.1998 • Livada Kurte{it, {ikara od crn gaber, kar., 1100 m, 10.10.1987 • s. Kopa~in Dol, bukova {uma, 800 m, 8.3.1998 • s. G. ^elopek, dabova {uma, 650 m, 20.6.1998 • Lakavi~ka Reka, dabova {uma, silikat, 750 m, 16.3.2005. A. ruta-muraria L. • Dobaski @eden, 550-900 m, 18.4.1999 • Ju`arija, 700 m, 17.5.1999. Se sre}ava rasfrlano na celiot masiv, na kar. karpi, do 1200 m. Ceterach officinarum DC. • Dobaski @eden, 550-900 m, 18.4.1999 • s. Volkovija, 650 m, 1.3.1998 • [nad potegot s. Sten~e - s. Forino (Nikolovski, 1960)]. Rasprostraneto na topli kamenlivi mesta, do 1800 m.

A. Teofilovski, Prilozi za florata na Republika Makedonija 39 ______

A T H Y R I A C E A E Athyrium filix-femina (L.) Roth var. filix-femina • s. Lukovica - nad seloto, vla`no mesto, 1000 m, 3.7.1999 • s. Kopa~in Dol - nad seloto, se~i{te, 900 m, 28.8.1999. Cystopteris fragilis (L.) Bernh • Re~i{te, 800 m, 7.6.1998 • s. Korito, 1700 m, 20.6.1999 • [nad potegot s. Sten~e - s. Forino (Nikolovski, 1960)]. Rasprostraneto na zasen~eni mesta vo {umi i dolovi, na kar. sipari i sl., do 1750 m.

A S P I D I A C E A E Polystichum lonchitis (L.) Roth • ^am, elova {uma, kar., 1600 m, 27.6.1998 • [^am (Em, 1974)]. P. aculeatum (L.) Roth • s. Kopa~in Dol - kaj k. 839, 8.3.1998. Se sre}ava na celiot masiv, no dosta retko, na zasen~eni mesta vo pojas na {umite. Dryopteris filix-mas (L.) Schott f. filix-mas • s. Novo Selo, 700 m, 14.6.1998. Se sre}ava rasfrlano skoro vo site delovi na Suva Gora, na povla`ni mesta vo {umskiot pojas, do 1700 m.

P O L Y P O D I A C E A E Polypodium vulgare L. • Re~i{te, 800 m, 28.6.1998. Rasprostraneto vo dolovi i drugi zasen~eni mesta vo pojas na {umi i {ikari, do 900 m.

G Y M N O S P E R M A E P I N A C E A E Abies borisii - regis Mattfeld • ^am, gradi ~isti sostoini, kar., 1550-1680 m, 22.5.1999 • [^am (Em, 1974)]. Pinus nigra Arnold • Zaja~ec, suvodolica, kar., 450 m, 1.5.1999 (edine~en zakr`laven primerok) • [Suva Gora (Micevski, 1985)]. Gradi ~isti bazifilni {umi vo ju`nite delovi na masivot, pod Dupen Kamen i na lokalitetot [ar, vo pojasot pome|u 1350 i 1600 m.

C U P R E S S A C E A E Juniperus communis L. ssp. communis • ûka, 560 m, 5.9.1999 • Trnica, 580 m, 5.9.1999 • Karpa Belenica, 1250 m, 28.8.1999 • [J. communis, nad potegot s. Sten~e - s. Forino (Nikolovski, 1960)]. Rasprostraneto prete`no vo povisokite delovi, na otvoreni mesta i vo razli~ni tipovi {umi i {ikari, 550-1700 m. J. communis L. ssp. hemisphaerica (J. & C.Persl) Nyman • âm, planinsko pasi{te, kar., 1700 m, 27.6.1999 • [âm (Em, cit. Micevski, 1985)]. J. oxycedrus L. • s. Novo Selo, 600 m, 13.6.1999 • [nad potegot s. Sten~e - s. Forino (Nikolovski, 1960)]. Rasprostraneto vo termofilni {umi, {ikari i {ibjaci i na otvoreni stani{ta, do 1500 m. J. foetidissima Willd. • Re~i{te, termofilna {ikara, kar., 700 m (opserv.) • Zaja~ec, kar. karpi, 1000 m, 3.7.1999 • s. Vol~e - nad Krwe, kar. kamewar, 1300-1650 m, 16.7.2005 • Visoka ûka, kar. kamewar, 550 m (opserv.). J. excelsa Bieb. • s. Lukovica - klisura na r. Treska, kar. kamewari i karpi, 650-750 m, 28.6.1998 • Dobarski @eden, kar. kamewari, 700-900 m, 18.4.1999.

E P H E D R A C E A E Ephedra major Host. ssp. procera (Fischer & C.A.Meyer) Markgraf • s. Lukovica - klisura na r. Treska, 650 m, 28.6.1998 • Dobarski @eden, 600-900 m, 18.4.1999 • [s. Strimnica (Em, 1980)]. Rasprostraneto vo klisurata na r. Treska i vo severozapadnite ogranoci na Suva Gora, na kar. kamewari i karpi, do 1150 m.

A N G I O S P E R M A E D I C O T I L E D O N A E A R I S T O L O C H I A C E A E Aristolochia clematitis L. • s. Lukovica - klisura na r. Treska, grmu{esto mesto, 380 m, • m • m 30.5.1999 s. Larce, me|i, 570 (opserv.) s. G. ^elopek - nad Mlaka, bagremov nasad, 650 , 4.5.1999.

A. Teofilovski, Prilozi za florata na Republika Makedonija 40 ______

A. pallida Willd. ssp. macedonica (Bornm.) Micevski • s. Sedlarevo - nad Kazan, kar. kamewar, 1050 m, 26.4.2006 • ? s. @elino - nad u~ili{teto, kar. kamewar, 480 m, 4.6.2005 (nekompleten materijal).

R A N U N C U L A C E A E Helleborus odorus Waldst. & Kit. • s. âjle - od k. 1035 do k. 1120, pojas na {umi i {ikari, 12.4.1998. Nigella arvensis L. f. tuberculata (Griseb.) Simk. • s. Kunovo - okolu patot, trevesto mesto, sil., 800 m, 6.7.1998 • s. G. êlopek - nad Mlaka, suvo trevesto mesto, sil., 600 m (opserv.) • s. êgrane - nad seloto, kar. kamewar, 550 m (opserv.). N. damascena L. • s. Lukovica - klisura na r. Treska, 700 m, 7.6.1998 • s. G. êlopek - nad seloto, 620 m, 13.6.1998. Se sre}ava na pove}e lokaliteti vo site delovi na masivot, na suvi trvesti i kamenlivi mesta, na sil. i kar., do 900 m. Actaea spicata L. • âm, pome|u smreki, kar., 1700 m, 27.6.1999 • s. Kunovo - okolu patot, vlaèn dol, 950 m, 9.5.1999 • s. Sedlarevo - nad Kazan, dol so bukova {uma, 1050 m (opserv.) • [âm (Em, 1974)]. Delphinium fissum Waldst. & Kit. • [koza, pojas na termofilni {ikari, kar., 700-900 m, 10.4.2005 • Korija, listopadna {uma, 20.6.1989. Consolida orientalis (Gay.) Schröd. ssp. orientalis • Mikarija, kar. kamewar, 1400 m, 8.7.1998 C. ambigua (L.) Ball et Heywood • Rasova, suvi trevesti mesta, 400 m, 11.7.1999. C. regalis S. F. Gray ssp. paniculata (Host) Soό • s. Novo Selo - zapadno od seloto, ìtna kultura, 520 m, 13.6.1999 • s. G. Le{nica - nad seloto, trevesti mesta, 850 m (opserv.) • Trnica, trevesto mesta, 500 m, 1.7.1998. Anemone nemorosa L. • Karpa Belenica, 1100-1250 m, 23.4.1989 • Lipa, 1150 m, 25.4.1999 • [nad potegot s. Sten~e - s. Forino (Nikolovski, 1960)]. Rasprostraneto na pomezofilni stani{ta, vo {umi i {umski ~istinki i sl., do 1650 m. A. ranunculoides L. • [koza, {ikara so Buxus semervirens, kar., 600 m (opserv.) • Mikarija, bukova {uma, kar., 1400 m (opserv.) • Lipa, {uma od crn gaber, kar., 1150 m, 25.4.1999 (zaedno so f. biflora Peterm.) • s. Larce - isto~no od seloto, bukova {uma, 900 m (opserv.) • Korija, vo dabova {uma, 800 m (opserv.). A. apennina L. • s. Blace - pod crkvata "Sv. Petka", dabova {uma, 600-900 m, 28.4.1999 • s. êgrane - nad seloto, {umi i {ikari od dab i crn gaber, kar., 600-1100 m (opserv.). Materijalite se najbliski so ssp apennina. Hepatica nobilis Miller • s. G. Le{nica - od Pawa do âm, pojas na bukovi i elovi {umi i {umi od crn gaber, kar., 1300-1600 m, 4.5.1990 • s. âjle - pod k. 1035, {uma od crn gaber, kar., 900 m (opserv.) • [nad potegot s. Sten~e - s. Forino (Nikolovski, 1960, sub Anemone hepatica L.)] • [âm (Em, 1974)] • [Gostivarsko - Suva Gora (Micevski, 1985)]. Pulsatilla halleri (All.) Willd. ssp. macedonica Krause • Visoka ûka, 480 m, 30.5.1999 • Re~i{te, 720 m, 1.5.1999 • s. G. Le{nica - nad Pawa, 1600 m, 22.5.1999 • Pawa, kar., 1200 m, 30.5.1990 • [ar, 1350 m, 5.6.1999 • [Suva Gora (Drenkovski, 1969, 1970)]. Se sre}ava dosta rasfrlano na celiot masiv, vo termofilni {ikari, na kamenlivi mesta i planinski pasi{ta, na kar. podloga, do 1600 m. Clematis vitalba L. • s. Novo Selo, 520 m, 13.6.1999 • [nad potegot s. Sten~e - s. Forino (Nikolovski, 1960)]. Rasprostraneto vo termofilni {umi i {ikari, na grmu{esti i ruderalni mesta, do 1400 m. Adonis flammea Jacq. f. flammea • s. Novo Selo, 700 m, 26.4.1998 • Gaber, 560 m, 3.5.1998 • s. Blace, 1200 m, 24.5.1998 • s. Volkovija, 650 m, 1.5.1998. A. flammea s.l. e ~esto rastenie na kamenlivi i trevesti mesto, vo nivi i sl., do 1400 m. Ranunculus velutinus Ten. • s. G. Le{nica, vla`na livada, 840 m (opserv.) • s. Belovi{te, vo livada, 680 m (opserv.) • s. Kunovo, vla`no mesto, 1050 m, 6.5.1999 • s. Trnovo - pome|u [ar i Pekli{te, dlaboka po~va, 1390 m, 6.5.1999. R. polyanthemos L. • Zaja~ec, trevesto mesto, 390 m, 11.7.1999 • s. Lukovica, trevesto mesto, 880 m, 7.6.1998 • s. Merovo, blatno mesto, 800 m, 13.6.1999 • s. Blace - pod Lokva, dlaboka po~va, kar., 1200 m, 21.6.1998 • Pekli{te, trevesto mesto, sil., 1400 m, 5.6.1999. R. repens L. • s. G. êlopek, 650 m, 4.5.1999. Rasprostraneto na vla`ni mesta, 650-1050 m.

A. Teofilovski, Prilozi za florata na Republika Makedonija 41 ______

R. acris L. • s. Lukovica - nad seloto, vla`ni livadi, 1050 m, 3.7.1999 • s. Merovo - vla`no mesto, 800 m, 14.6.1998 • s. Lopu{nik - pokraj patot za s. Kunovo, 600 m (opserv.). R. serbicus Vis. • s. Lukovica - vo blizina na patot, pokraj bukova {uma, 850 m, 27.6.1999. R. oreophilus Bieb. • Podi{te, {ikari, kar., 1150 m, 24.5.1998 • Re~i{te, termofilna {ikara, kar., 800 m, 7.6.1998 • Stanika, planinsko pasi{te, kar., 1550 m, 24.6.1998 • s. Miletino, 30.5.1999 • Lokva, pokraj grmu{ki, kar., 1250 m, 21.6.1998 • s. Blace - pod Lipa, {ikari, kar., 850 m, 24.5.1998 • Vlak, termofilni {umi i {ikari, 1150 m, 4.5.2005 • [ar, kar. pesokliv nasip, 1350 m, 5.6.1999 • Dupen Kamen, planinski pasi{ta, kar., 1700-1800 m, 5.6.1999. Herbariumskiot materijal e heterogen vo odnos na pove}e taksonomski karakteristiki. R. neapolitanus Ten. • Loka, trevesto mesto, kar., 600 m, 20.5.1999 • s. G. Le{nica - nad seloto, livadi, 850 m, 4.6.2005 • s. Sten~e - pokraj patot za s. Gurgurnica, kar., 800 m, 14.5.2005. R. marginatus D'Urv. • s. Lukovica - pod seloto, dlaboka po~va, 880 m, 7.6.1998. R. arvensis L. var. arvensis • s. Merovo, livada, 800 m, 3.5.1998 • Gaber, me|i i trevesti mesto, 550 m, 13.6.1999. R. psilostachys Griseb. • Kowski Grob, 800 m, 17.5.1998. Mnogu ~esto na trevesti i kamenlivi mesta, vo {ikari i sl., do 1500 m. R. millefoliatus Vahl. var. millefoliatus • Novo Selo, 700 m, 26.4.1998 • Kowski Grob, 800 m, 17.5.1998. Mnogu ~esto na trevesti i kamenlivi mesta, pasi{ta i livadi, na kar. i sil., do 1800 m. R. ficaria L. ssp. bulbifer Lawal. • s. Blace, 720 m, 14.5.2005. R. ficaria s.l. se sre}ava na pove}e lokaliteti, na trevesti mesta, vo svetli {umi i sl., do 1200 m. Aquilegia nigricans Baumg. • s. Sedlarevo, vo smreki i pokraj bukovi {umi, kar., 850-1550 m, 24.6.1998, 29.5.1988. Thalictrum minus L. • Visoka ^uka, 400 m, 11.7.1999 • Karpa Belenica, 1350 m, 23.7.2005 • Ju`arija, 800 m, 18.7.1998 • s. Vol~e, 1560 m, 16.7.2005. Se sre}ava rasfrlano na cela Suva Gora, na kar. kamewari i sipari, do 1600 m. T. flavum L. • s. Merovo - pod patot pome|u Vodica i Blagun, vo papradi{te, 970 m 24.6.1998, 28.8.1999 [= Matevski & Teofilovski, 2004].

P A P A V E R A C E A E Papaver rhoeas L. ssp. rhoeas • Dobarski @eden, 600 m, 14.6.1998 • Re~i{te, 750 m, 7.6.1998. P. rhoeas s.l. e rasprostranet na brdski pasi{ta, kamewari, pokraj pati{tata, na obraboteni povr{ini i sl., do 1450 m. P. dubium L. var. albiflorum Elk. • Visoka ^uka, vo pojas na termofilni {ikari, kar., 550 m, 1.5.1999 • Dobarski @eden, kar. kamewar, 600 m, 14.6.1998 • Novo Selo, trevesto mesto, 700 m, 4.6.1998 • s. G. ^elopek, trevesto mesto, 700 m, 22.5.1999 • s. Korito, |ubri{te, kar., 1430 m, 28.6.2005. Chelidonium majus L. • s. Lukovica, 800 m, 10.5.1998. Se sre}ava na ruderalni mesta vo site naselbi i nivnata okolina, do 1350 m.

F U M A R I A C E A E Corydalis marschalliana (Pall.) Pers. • s. @elino, 480 m, 15.3.1998. Se sre}ava vo {umi i na {umski ~istinki skoro vo site delovi na masivot, do 1500 m. C. solida (L.) Swartz ssp. solida • Podi{te, 1000 m, 24.5.1098 • Livada Kurte{it, 1150 m, 1.5.1999 • s. Strimnica, 600-800 m, 15.3.1998 • s. Blace, 1200 m, 25.4.1999 • s. âjle, 1000-1100 m, 12.4.1998 • [C. solida, nad potegot s. Sten~e - s. Forino (Nikolovski, 1960)]. Rasprostraneto vo pojas na {umi i {ikari, prete`no vo poniskite delovi, do 1200 m. C. solida (L.) Swartz ssp. solida var. tenuisecta Boiss. • s. Strimnica, vo {ibjak od Buxus, k., 600- 800 m, 15.3.1998 • s. êgrane, 1400 m, 21.4.2005. C. solida (L.) Swartz ssp. densiflora (Persl) Hayek • Tabahon, 1600-1700 m, 22.5.1999 • s. êgrane, 1150-1600 m, 21.4.2005. Rasprostranet takson, glavno vo povisokite delovi, do 1750 m. F. officinalis L. • Gaber, me|i i trevesti mesta, 570 m, 3.5.1998 • Rasova, trevesto mesto, 1000 m, 24.5.1998. F. vaillantii Loisel • m • m Novo Selo, 700 , 13.6.1999 Golina, erodirana po~va, kar., 1350 , 15.7.1998 • Juàrija, plitka po~va, kar., 800 m, 18.7.1998.

A. Teofilovski, Prilozi za florata na Republika Makedonija 42 ______

U L M A C E A E Ulmus minor Miller ssp. tortuosa (Host) Janić • Rasova, 700 m, 1.5.1999 • s. G. Le{nica, 820 m, 8.5.2006 • s. G. ^elopek, 700 m, 4.5.1999 • Dol, 750 m, 1.5.1998 • s. Belovi{te, 700 m, 4.5.2005 • [nad potegot s. Sten~e - s. Forino (Nikolovski, 1960, sub U. campestris L.)]. Ulmus minor s.l. e rsprostranet okolu selskite naselbi, pokraj pati{ta, vo me|i i dolovi, termofilni {ikari i sl., do 1000 m. U. laevis Pallas • s. Lukovica - pokraj r. Treska, krajre~na {uma, 370 m, 30.5.1999. Celtis australis L. • r. Treska - pome|u Re~i{te i Rasova, {ikari, kar., 370-450 m, 1.5.1999.

M O R A C E A E Morus alba L. • Dol, pokraj {umski pat, kar., 700 m, 11.5.1999. Ficus carica L. • Golema Glava, puknatini od kar. karpi, 390 m, 1.5.1999.

C A N N A B A C E A E Humulus lupulus L. • Novo Selo, 520 m, 28.8.1999. Rasprostraneto vo naselbite i nivnite okolini, do 1000 m.

U R T I C A C E A E Urtica dioica L. • Novo Selo, 750 m, 7.9.2005. Rasprostraneto vo naselbite, na zapu{teni mesta, pokraj ba~ila i sl., do 1650 m. U. urens L. • s. Sedlarevo, |ubri{te, 1350 m (opserv.) • Rasova, okolu nekoga{no ba~ilo, 700 m (opserv.) • s. Korito, |ubri{te, 1400 m, 20.6.1999. Parieteria officinalis L. • Lukovica, 370 m, 30.5.1999. Rasprostraneto vo naselbite, okolu ba~ila i sl.

F A G A C E A E Fagus sylvatica L. s.l • Sedlarevo, 1500 m, 27.6.1999 • [nad potegot s. Sten~e - s. Forino (Nikolovski, 1960)] • [âm (Em, 1974), sub F. moessiaca Cz.]. Bukata se sre}ava na pomali ili pogolemi povr{ini vo site delovi na masivot, obrazuvaj}i glavno ~isti nasadi, vo pojasot od 600 do 1700 m. Na Suva Gora ne e prisuten kontinuiran pojas na bukovi {umi, bidej}i na mnogu lokaliteti toj e isprekinat so {umi i {ikari od crn gaber ili pak potencijalnite stani{ta se obez{umeni. Na lokalitetot Pekli{te, bukata na mali povr{ini gradi acidofilna zaednica so Bruckenthalia spiculifolia i Vaccinium myrtillus. Castanea sativa Miller • Trnica, okolu lozjata, sil., 570 m, 3.5.1998 (nekolku mladi stebla) • s. D. Le{nica, sil., 750 m (nekolku stari stebla) (opserv.) • s. G. Le{nica - nad seloto, vo pojas na dabova {uma, 850 m, sil., (edine~no staro steblo) (opserv.). Quercus trojana Webb • Visoka ûka, 550 m, 30.5.1999 • [nad potegot s. Sten~e - s. Forino (Nikolovski, 1960, sub Q. macedonica DC.)]. Se sre}ava dosta ~esto vo slivot na r. Treska, vo sostav na termofilni {umi i {ikari, do 1200 m. Podatokot na Nikolovski [1960] za prisustvoto na ovoj vid na polo{kite padini od Suva Gora, nad linijata s. Sten~e - s. Forino, vo tekot na na{ite istraùvawa ne go potvrdime. Verojatno se raboti za propust vo na{ata evidencija. Q. cerris L. • Novo Selo, 800 m, 13.6.1999 • [nad potegot s. Sten~e - s. Forino (Nikolovski, 1960)]. Rasprostraneto vo site delovi, prete`no kako primesa vo ploska~evi {umi, do 1100 m. Q. petrea (Mattuschca) Liebl. (incl. Q. dalechampii Ten.) • [ator, 950 m, 23.7.2005 • s. D. Le{nica, 550 m, 26.9.2005 • s. G. Le{nica, 900 m, 24.8.2005 • Kunovo, 1200 m, 21.8.1999. Rasprostranet kako dominanten graditel ili kako pridru`nik vo razli~ni listopadni {umi, do 1300 m. Q. frainetto Ten. var. frainetto • ûka, 580 m, 5.9.1999 • s. Lopu{nik, 600 m, 21.8.1999 • [nad potegot s. Sten~e - s. Forino (Nikolovski, 1960, sub Q. conferta Kit.)]. Rasprostraneto vid na podlaboki po~vi, glavno do 900 m. Obrazuva ~isti ili me{ani nasadi, od koi najgolemi povr{ini se sre}avaat vo severozapadnite delovi na potegot od s. Miletino do s. Dobarce. Q. virgiliana Ten. • s. Dobarce, 780 m, 26.9.2005. Q. pubescens Willd. • s. Lukovica, 1050 m, 14.9.2005 • s. Larce, 700 m, 26.9.2005 • s. Dobarce - kaj t. 790, 26.9.2005 • s. G. Le{nica, 850 m, 17.9.2005, 7.10.2005 • ûka, 580 m, 5.9.1999.

A. Teofilovski, Prilozi za florata na Republika Makedonija 43 ______

Verojatno rasprostranet vid vo site delovi na masivot kako glaven graditel ili pridru`nik vo termofilni {umi i {ikari, do 1100 m. Vo materijalite prisutni se otstapuvawa kon Q. virgiliana.

B E T U L A C E A E Betula pendula Roth. • âm, elova {uma, kar., 1550-1680 m (observ.) • Pawa, bukova {uma, kar., 1550 m, 24.6.1998 • [âm (Em, 1974)]. Corylus avellana L. • s. Sten~e, 900 m, 8.6.1998 • [nad potegot s. Sten~e - s. Forino (Nikolovski, 1960)]. êst vid vo pojasot na dabovi i bukovi {umi. C. colurna L. • Livada Kurte{it, {uma od crn gaber, kar., 1100 m, 15.7.1998 • Pawa, vo zaednici so crn gaber, kar., 1100-1500 m, 22.5.1999 • [nad potegot s. Sten~e - s. Forino (Nikolovski, 1960)]. Carpinus betulus L. • Jablanica, 980 m, 8.7.2006 • [nad potegot s. Sten~e - s. Forino (Nikolovski, 1960)]. Malubrojni primeroci se sre}avat vo sostavot na bukovi i pomezofilni dabovi {umi, na pove}e lokaliteti, do 1100 m. C. orientalis Miller • Juàrija, 750 m, 18.7.1998 • [nad potegot s. Sten~e - s. Forino (Nikolovski, 1960)]. Se sre}ava na celiot masiv, vo sostav na dabovi {umi i termofilni {ikari, ponekade i kako glaven edifikator, do 900 (1100) m. Ostrya carpinifolia Scop. • êgrane, 600 m, 31.5.1998 • [nad potegot s. Sten~e - s. Forino (Nikolovski, 1960)]. Rasprostranet vid, koj samostojno ili vo zaednica so drugi listopadni vidovi pokriva golemi povr{ini na masivot, glavno na termokserofilni stani{ta, (600) 1000-1550 m. Alnus glutinosa (L.) Gaertner • r. Treska, 380 m, 1.5.1999 • s. Kunovo, 1030 m, 9.5.1999. Se sre}ava pokraj r. Treska, na povla`ni mesta okolu nekoi selski naselbi i poretko vo pojas na bukovi {umi.

C A R Y O P H Y L L A C E A E Arenaria serpyllifolia L. var. serpyllifolia • s. Gurgurnica, kar. kamewar, 1300 m, 15.8.1999. A. serpyllifolia L. var. viscida DC. • Novo Selo, 600 m, 26.4.1998 • Dol, 800 m, 1.5.1998 • s. êgrane, 800 m, 31.5.1998 • s. Gurgurnica, 1400 m, 8.7.1998 • s. Korito, 1430 m, 28.6.2005. A. serpyllifolia s.l. e rasprostraneto rastenie, na kamenlivi i trevesti mesta, do 1450 m. A. leptoclados (Reichenb.) Guss. var. viscidula Villiams • s. Lukovica, 650 m, 1.5.1999 • Novo Selo, 650 m, 26.4.1998 • Volkovija, 600 m,1.5.1998 • Korito, 1200 m, 31.5.1998 • s. Belovi{te, 680 m, 4.5.2000. Rasprostraneto na kamenlivi i trevesti mesta, do 1450 m. Moehringia trinervia (L.) Clairv. • S. Lukovica, bukova {uma, 830 m, 10.5.1998 • s. Kunovo, vla`no m., 1000 m, 9.5.1999 • s. Blace, vla`no mesta, 650 m (opserv.) • Pekli{te, bukova {uma, 1450 m (opserv.) • [âm (Em, 1974)]. Minuartia hybrida (Vill.) Schisch. • s. Lukovica, 650 m, 1.5.1999 • s. Novo Selo, 750 m, 26.4.1998 • s. Strimnica, 500 m, 8.5.1998 • Dol, 650 m, 1.5.1998. êsto rastenie na pasi{ta i kamewari, do 900 m. M. hamata (Hausskn. & Bornm.) Mattf. • Stanika, 1600 m, 20.7.1989 • Dol, kar. kamewar, 900 m, 1.5.1998 • s. êgrane, kar. kamewar, 550 m, 31.5.1998 • s. Korito, kamenlivo pasi{te, 1500 m, 28.6.2005. M. glomerata (Bieb.) Degen ssp. glomerata • Zaja~ec, kar. karpa, 1060 m, 3.7.1999 • s. Strimnica, kar. kamewari, 450 m, 20.5.1990 • s. Blace, kar. kamewar, 1100 m, 8.7.1998 • s. Blace, erodirana po~va, kar., 660 m, 14.5.2005. M. setacea (Thuill.) Matff. var. setacea • Zaja~ec, kar. karpa, 1060 m 3.7.1999. M.. athoa (Griseb.) Kamari • âm, planinsko pasi{te, kar., 1700 m, 20.7.1989, 15.8.1999 • s. Gurgurnica, kar. kamewar, 1350 m, 15.8.1999 • Mikarija, kamenlivo pasi{te, kar., 1400 m, 8.7.1998 • Ma|oa Livada, kar. kamewar, 1750 m, 16.7.2005. M. verna (L.) Hiern ssp. thessala (Hal.) Bornm. • Zaja~ec, 1000 m, 10.5.1998 • âm, 1650 m, 15.8.1999 • m • m • • s. Strimnica, 450 , 20.5.1990 Dol, 650-850 , 1.5.1998 s. Gurgunica, 8.7.1998 Ma|oa Livada, 1750 m, 16.7.2005. Podvidot e ~esto rastenie na kar. kamewari i karpi, do 1850 m.

A. Teofilovski, Prilozi za florata na Republika Makedonija 44 ______

Buffonia tenuifolia L. • s. G. êlopek, grmu{esto mesto, 700 m, 8.8.1999. Stellaria media (L.) Vill. ssp. media • Novo Selo, 26.4.1998 • s. Blace, 650 m, 14.5.2005 • s. Belovi{te, 680 m, 4.5.2005. Rasprostraneto na posveì mesta, vo pojas na {umite, na ruderalni mesto i sl., do 1450 m. S. neglecta Weihe var. neglecta • Novo Selo, dabova {uma, 630 m, 26.4.1998. S. holostea L. • s. Sten~e, 800 m, 24.5.1998. Rasprostraneto vo pojas na {umi od dab i crn gaber. S. graminea L. • âm, pome|u smreki, kar., 1700 m (opserv.) • s. Gurgunica, grmu{esto mesto, 1420 m (opserv.) • Lokva, grmu{esto mesto, kar., 1250 m, 21.6.1998 • Lutoec, trevesto mesto, 1000 m, 22.6.2003 • Pekli{te, trevesti mesta, 1500 m (opserv.). S. aquatica (L.) Scop. • ûka, trevesto mesto, 600 m, 5.8.1999. Holosteum umbellatum L. f. glabrum O. Kuntze • Novo Selo, 700 m, 26.4.1998 • s. @elino, 550 m, 15.3.1998. H. umbelatum s.l. e ~est vid na brdskite pasi{ta, kamewari, trevesti mesta i sl., do 1000 m. Cerastium decalvans Schlosser & Vuk. ssp. leontopodium (Stoj. & Stefanov) Niketić • Zaja~ec, 950 m, 10.5.1998 • Lokva, 1250 m, 21.6.1998 • s. Gurgunica, 8.7.1998 • s. Belovi{te, 900-1600 m, 4.5.2005 • s. Vol~e, 1550 m, 2.7.2005. Rasprostraneto na kar. kamewari i karpi, do 1600 m. C. banaticum (Rochel) Heuffel ssp. banaticum • âm, pome|u smreki, kar., 1700 m, 27.6.1999 • Lokva, kamenlivi pasi{ta, kar., 1250 m, 21.6.1998. C. caespitosum Gilib. • s. G. Le{nica, vo me|a, 850 m, 4.6.2005 • s. Blace, vla`no mesto, 650 m, 14.5.2005 • s. Kunovo, vla`no mesto, 1040 m, 9.5.1999 • Pekli{te, dlaboka po~va, 1400 m, 2.7.2005 • Ma|oa Livada, dlaboka po~va, kar., 1650 m, 16.7.2005. C. brachypetalum Pers. • Mikarija, 1350 m, 24.5.1998 • s. Novo Selo, 600 m, 26.4.1998 • s. Strimnica, 500 m, 8.5.1998 • s. Blace, 660 m, 14.5.2005 • s. Volkovija, 650 m, 5.4.1998 • s. Korito, 28.6.2005 • s. Belovi{te, 680 m, 4.5.2005. C. brachypetalum Pers. ssp. tenoreanum (Ser.) Soó • Trnica, 550 m, 3.5.1998 • s. Belovi{te, 680 m, 4.5.2005. C. brachypetalum s.l. e rasprostranet na brdski pasi{ta i kamewari, vo proredeni {umi i {ikari, na kar. i sil., do 1430 m. C. glomeratum Thuill. • s. Lukovica, 1020 m, 10.5.1999 • s. Belovi{te, 680 m, 4.5.2005 • Gaber, 500 m, 20.4.1998. Rasprostraneto na suvi trevesti i kamenlivi mesta vo brdskiot pojas. C. rectum Friv. • Lokva, dlaboka po~va, kar., 1250 m, 21.6.1998. C. semidecandrum L. • Novo Selo, brdsko pasi{te, 600 m, 26.4.2005 • Dobarski @eden, kar. kamewar, 800 m, 18.4.1999 • s. Belovi{te, degradirano pasi{te, sil., 680 m, 4.5.2005. C. gracile Dufour • Podi{te, trevesto mesto, 1100 m, 24.5.1998 • s. Novo Selo, {ikari i pasi{ta, 600 m, 26.4.1998 • Trnica, suvo trevesto mesto, 500 m, 20.4.1998 • Dol, na kar. kamewar, 650 m, 11.5.1999 • s. Korito, livadi, kar., 1430 m, 28.6.2005. Moenchia graeca Boss. & Heldr. • Novo Selo, brdsko pasi{te, sil., 680 m, 26.4.1998 • Popova [apka, plitka erodirana po~va, sil., 1000 m, 22.5.1999 • Trnica, suvo trevesto mesto, sil., 510 m, 3.5.1998. M. mantica (L.) Bartl. • Gaber, grmu{esto mesto, 550 m, 3.5.1998 • ûka, trevesti mesta i dabova {uma, sil., 600 m, 31.5.1998. Scleranthus pernnis L. ssp. perennis • Kowski Grob, plitka po~va, 850 m, 17.5.1998 • Kunovo, plitka po~va, sil., 1050 m, 23.6.2005. S. annuus L. ssp. pollycarpos (L.) Thell • Stanika, degradirano pasi{te, kar., 1600 m, 27.6.1999. S. annuus L. ssp. verticillatus (Tausch) Arcangeli • s. Novo Selo, brdsko pasi{te, sil., 650 m, 26.4.1998 • s. Belovi{te, brdsko pasi{te, sil., 680 m, 4.5.2005. S. uncinatus Schur. • s. Sedlarevo - pome|u Stanika i Karpa Belenica, degradirano pasi{te, kar., 1600 m 25.5.1999 [= Matevski & Teofilovski, 2004]. ? Paronychia macedonica Chaudchri ssp. macedonica • Zaja~ec, kar. karpa, 1050 m, 3.7.1999 • Karpa Belenica, kar. kamewar, 1250 m, 23.7.2005 • s. @elino, kar. kamewar, 450 m, 4.6.2005 • s. Korito, kar. kamewar, 1400 m, 28.6.2005 • s. Korito, kar. kamewar, 1650 m, 16.7.2005. Herniaria glabra L. • s. Korito, kamenlivo pasi{te, kar., 1600 m, 20.6.1999 • s. Kunovo, plitka po~va, sil., 1050 m, 23.6.2005 • Dupen Kamen, dlaboka po~va, kar., 1750 m, 1.8.1999. H. incana Lam. var. incana • G. êlopek 600 m, 8.8.1999 • Popova [apka, 950 m, 22.5.1999 • s. Volkovija, 600 m, 5.9.1999.

A. Teofilovski, Prilozi za florata na Republika Makedonija 45 ______

H. incana s.l. e rasprostraneto rastenie na trevesti mesta, kamewari i pasi{ta, na kar. i sil., do 1650 m. Spergularia rubra (L.) J & C. Pers. var. rubra • âm, planinski pasi{ta, kar., 1670 m, 24.6.1998 • ûka, suvo trevesto mesto, 580 m, 5.9.1999 • Pekli{te, pokraj {umski pat, sil., 1350 m, 21.8.1999. Lychnis coronaria (L.) Desr. • Novo Selo, 750 m, 14.6.1998. Rasprostraneto vo {umskiot pojas. L. atropurpurea (Griseb.) Nyman ssp. sartorii (Boiss.) Micevski • Pawa, kamenlivi mesta, kar., 1200-1300 m, 22.5.1999 • Pekli{te, dlaboka po~va, 1400 m, 5.6.1999. Agrostemma githago L. • Trnica, suvo trevesto mesto, 550 m, 6.6.1998. Silene italica (L.) Pers. ssp. italica • Visoka ûka, termofilni {ikari, kar., 580 m, 30.5.1999 • Karpa Belenica, kamenlivo pasi{te, kar., 1380 m, 24.6.1998 • s. D. Le{nica, iskop od pat, sil., 560 m, 4.6.2005 • Le{ni~ka Reka, termofilna {ikara, kar., 550 m, 15.5.1998 • s. Strimnica, trevesto mesto, kar., 700 m, 8.5.1998 • s. Blace, dlaboka po~va, 720 m, 14.5.2005. S. italica (L.) Pers. ssp. nemoralis (Waldst. & Kit.) Nyman • Karpa Belenica, kamenlivo pasi{te, kar., 1400 m, 24.6.1998 • âm, elova {uma, kar., 1630 m, 27.6.1999. S. paradoxa L. • Sliv na Lakavi~ka Reka - pome|u rekata i patot za s. Kunovo, dabovi {umi, karpi i kamewari, sil., 650-1000 m, 7.6.1998. S. gigantea L. • Dobarski @eden, kar. kamewar, 600 m, 14.6.1998 • s. Blace, kar. kamewar, 1050 m, 8.7.1998 • Qugi Ke~, termofilna {ikara, kar., 600 m, 28.6.2005 • s. Vol~e, grmu{esto mesto, kar., 1450 m, 16.8.2005. S. nutans L. • Krwe, trevesto mesto, kar., 1150 m, 17.7.2005. S. viridiflora L. • Qugi Ke~, kar., 670 m, 28.6.2005 • Krwe, trevesto mesto, kar., 1150 m, 17.7.2005 • Livada Kurte{it, pokraj patot, kar., 1100 m • [nad potegot s. Sten~e - s. Forino (Nikolovski, 1960)]. S. bupleuroides L. • Mikarija, kar. kamewar, 1350 m, 15.8.1999 • Dobarski @eden, kar. kamewar, 570 m, 14.6.1998 • Lokva, kamenlivo pasi{te, kar., 1250 m, 8.7.1998 • s. Trnovo, kar., 1200 m, 1.8.1999 • s. Korito, kar. kamewar, 1400 m, 20.6.1999 • s. Vol~e, kar. kamewar, 1600 m, 16.7.2005. S. radicosa Boiss. & Heldr. • s. Blace, kar. kamewar, 1180 m, 8.7.1998 • Juàrija, plitka po~va, kar., 750 m, 18.7.1998. S. roemeri Friv. ssp. balcanica Form. var. balcanica • Kofelnica, kamenlivo pasi{te, kar., 1280 m, 8.7.1998 • s. Korito - kon k. 1440, kamenlivo pasi{te, kar., 1400 m, 28.6.2005. S. roemeri Friv. ssp. balcanica Form var. polycephala Jord. et Pan. • Kofelnica, kamenlivo pasi{te, kar., 1280 m, 8.7.1998. S. ottites (L.) Wibel • Dobarski @eden, grmu{esti mesta, kar., 600 m, 14.6.1998 • Korija, kar. kamewar, 750 m, 22.5.1999. S. densiflora D' Urv • Dobarski @eden, trevesti mesta, kar., 600 m, 18.7.1999 • s. G. êlopek, suvi livadi, 600 m, 8.8.1999. S. vulgaris (Moench) Garcke ssp. vulgaris • Veqa Preslo, kar. kamewar, 900 m, 23.6.2003 • Rasova, {ikari, kar., 550 m, 30.5.1999 • s. Lukovica, termofilna {ikara, kar., 600 m, 1.5.1999 • s. Merevo, 800 m, 28.8.1999 • Qugi Ke~, termofilna {ikara, 850 m, 28.6.2005. S. vulgaris (Moench) Garke ssp. commutata (Guss.) Hayek • s. G. Le{nica, 800-850 m (observ.) • s. Korito, livadi, kar., 1450 m, 20.6.1999 • s. Lopu{nik, 560 m, 16.7.2005 • Krwe, trevesto mesto, kar., 1200 m, 17.7.2005. S. vulgaris s.l e ~esto rastenie na Suva Gora, na suvi trevesti i kamenlivi mesta, vo termofilni {ikari, pokraj pati{ta i sl., do 1650 m. *S. fabarioides Hausskn. • Qugi Ke~, karbonatni kamewari i sipari, 700-1000 m, 28.6.2005 • s. Belovi{te - Vlak, karbonatni sipari, 1250 m, 4.5.2005 (str. 11 ) S. flavescens Waldst. & Kit. • Re~i{te, kar. karpa, 750 m, 7. 6.1998 • Golina, kar. karpa, 1350 m, 28. 6.1998. S. saxifraga L. ssp. saxifraga • Zaja~ec, kar. karpi, 1060 m, 3.7.1999 • s. Gurgunica, kamenlivo pasi{te, kar., 8. 7.1998 • Juàrija, grmu{esti mesto, kar., 750 m, 18.7.1998. S. multicaulis Guss. • s. Korito, kar. kamewari, 1550 m, 20.6.1999 • Dupen Kamen, kamenlivi pasi{ta, kar., 1800 m, 1.8.1999. S. ciliata Poaurret. • âm, planinsko pasi{te, kar., 1600-1720 m, 15.8.1999 • Dupen Kamen, planinsko pasi{te, kar., 1750-1850 m, 1.8.1999 • Ma|oa Livada, pasi{te, kar., 1700 m (opserv.). S. armeria L. • s. Vol~e, pokraj bukova {uma, 1300 m, 16.7.2005

A. Teofilovski, Prilozi za florata na Republika Makedonija 46 ______

S. alba (Miller) Krause ssp. divaricata (Reichenb.) Walters var. thessala (Hasskn.) Hay. • s. Blace, 1000 m, 21.6.1998. S. alba s.l. se sre}ava skoro vo site naseleni mesta i nivnate okolini, na trevesti mesta, livadi, vo me|i i sl., do 1100 m. S. trinervia Sebast. & Mauri • [ator, suvi livadi, 950 m, 8.7.2006 • s. Kunovo, trevesto mesto, 850 m, 7.7.1998. S. conica L. s.l. • r. Treska, 750 m, 7.6.1998 • Podi{te, 1000 m, 24.5.1998 • Dol, 700 m, 1.5.1998 • s. Korito, 1430 m, 28.6.2005. Rasprostraneto na kamewari i brdski pasi{ta, do 1430 m. Saponaria bellidifolia Sm. • Zaja~ec, 1000 m, 10.5.1998 • Juàrija, 650 m, 17.5.1998. Rasprostraneto na kar. kamewari i vo termofilni {ikari, do 1600 m. S. glutinosa Bieb. f. glutinosa • Rasova, pokraj termofilna {ikara, 400 m, 11.7.1999. S. officinalis L. • Golema Glava, pokraj patot, 380 m, 11.7.1999 • s. Kunovo, okolu dvorni ogradi, 1000 m (observ.). Petrorhagia illyrica (Ard.) Ball & Heywood ssp. haynaldiana (Janka) Ball & Heywood • Re~i{te, 800 m, 28.6.1998 • Livada Kurte{it, 1150 m, 28.7.1989. Podvidot se sre}ava dosta rasfrlano skoro vo site delovi na Suva Gora, na kamenlivi mesta i plitki po~vi, 400-1300 m. P. saxifraga (L.) Link • Dobarski @eden, 600 m, 14.6.1998. êsto rastenie na brdski i planinski pasi{ta i kamewari, na kar. i sil., do 1850 m. P. prolifera (L.) Ball & Heywood • Novo Selo, trevesto mesto, 560 m, 13.6.1999 • s. Lukovica, suvo trevesto mesto, 800 m, 28.6.1998. Dianthus sylvestris Wulfen ssp. bertisceus Rech. f. • s. Lukovica, 650 m, 28.6.1998 • Visoka ûka, 400 m, 11. 7.1998 • Mikarija, 1450 m, 8.7.1998 • s. Trnovo, 1300-1750 m, 1.8.1999. Rasprostraneto vo klisurata na r. Treska kako i po ju`nite ogranoci na Suva Gora, na kar. kamewari i vo termofilni {ikari, do 1750 m. D. minutiflorus (Borbas) Haleksy • Karpa Belenica, kamenlivi pasi{ta, kar., 1450 m, 24.6.1998 • âm, planinskite pasi{ta, kar., 1700 m, 20.7.1989 • s. Korito, kamenlivo pasi{te, kar., 1600 m, 20.6.1999. D. degenii Bald. • âm, planinski pasi{ta, kar., 1600-1700 m, 24.6.1998 • s. Korito - kaj k. 1440, kamenlivo pasi{te, kar., 28.6.2005 • s. Kunovo, trevesti mesto, sil., 950-1050 m, 23.6.2005 • Pekli{te, dlaboka po~va, 1400 m, 5.6.1999. D. haematocalyx Boiss. & Heldr. • Veqa Preslo, kar. kamewar, 900 m, 22.6.2003 • s. Sedlarevo - k. 1721, planinski pasi{ta, kar., 20.07.1989 • Mikarija, kar. kamewar, 1450 m, 8.7.1998 • s. Korito - pod Taul, kar. kamewar, 1500 m, 20.6.1999 • Dobarski @eden, kar. kamewar, 600 m, 14.6.1998. D. gracilis Sibth. & Sm. ssp. armerioides (Giseb.) Tutin • Visoka ûka, kar., 500 m, 11.7.1999 • Derven, kamenlivi mesta, kar., 380 m, 11.7.1999. D. viscidus Bory & Chaub. s.l. • Lutoec, treveto mesto, 1000 m, 22.6.2003 • Vodica, suvi trevesti mesta, 920 m, 13.6.99, 8.7.2006 • s. G. Le{nica, tevesti mesta, 850 m, 4.6.2005 • ûka, suvo trevesto mesto sil., 600 m, 31.5.1998. D. cruenthus Griseb. ssp. cruenthus • Karpa Belenica, pasi{te, kar., 1400 m, 23.7.2005. D. cruenthus Griseb. ssp. turcicus (Vel.) Stoj. & Acht. • Mikarija, dlaboka po~va, kar., 1450 m, 8.6.1998 • s. Lukovica, 950 m, 19.6.1988 • Lokva, dlaboka po~va, kar., 1230 m, 21.6.1998. D. leucophoeniceus Dörfl. et Hay. • Stanika, kamenlivo mesto, kar., 1350 m, 23.7.1995 • Gaber, bujno trevesto mesto, 550 m, 6.6.1998 • Lokva, kamenlivi pasi{ta, kar., 1270 m, 21.6.1998 • s. Novo Selo, iskop od pat, 800 m, 8.7.2006. *D. kapinaensis Markgr. & Lindtner • s. Zduwe - Veqa Preslo, 900 m, 22.6.2003 • Suva Gora: s. Zduwe - Visoka ûka, 550 m, 30.5.1999 • s. Lukovica - Golema Glava, 400 m, 30.5.1999. (str. 12 )

A M A R A N T H A C E A E Amaranthus hybridus L. • r. Treska, pokraj pateka, 370 m, 11.7.1999 • s. Lukovica, zapu{teno mesto, 950 m, 7.10.2005 • s. G. Le{nica, zapu{teno mesto, 760 m, 7.10.2005. A. retroflexsus L. • s. G. ^elopek, 600 m, 8.8.1999 • s. Korito, 1400 m, 20.6.1999. Rasprostraneto kako plevelno i ruderalno rastenie vo naselbite i nivnata okolina.

C H E N O P O D I A C E A E

Polycnemum majus A. Braun • s. G. ^elopek, |ubri{te, 600 m, 8.8.1999 • s. Larce, erodirano zemji{te, 550 m, 18.7.1999 • Lipa, pokraj pat, kar., 1000 m, 15.8.1999.

A. Teofilovski, Prilozi za florata na Republika Makedonija 47 ______

Chenopodium botrys L. • Novo Selo - pokraj pat, 750 m (opserv.) • s. Lopu{nik, pokraj pat, 600 m, 21.8.1999 • Rasova, pokraj {umski pat, 450 m, 11.7.1999 • Dobroec, 700 m. (opserv.). *C. hybridum L. • Rasova, pokraj {umski pat, karbonat, 400 m, 11.7.1999 • s. Gorna Le{nica - Pokoglava, pokraj {umski pat, 900 m, 25.8.2005 • s. Sten~e - pokraj patot za s. Gurgurnica, karbonat, 1000 m, 15.8.1999 • ûka, 550 m, 5.9.1999 (str. 12) C. polyspermum L. • Popova [apka, pokraj {umski pat, kar., 950 m, 8.8.1999 • s. G. êlopek, |ubri{te, 600 m, 8.8.1999 • ûka, pesoklivo stani{te, kar., 580 m, 5.9.1999 • s. Kunovo, pokraj patot, 1050 m. (opserv.). C. vulvaria L. • s. Korito, pokraj selski pat, kar., 1400 m, 28.6.2005. C. album L. • s. Sedlarevo, 1630 m, 15.8.1999 • Novo Selo, 750 m, 13.6.1999. Rasprostraneto ruderalno i plevelno rastenie, do 1650 m. Atriplex hortensis L. • s. Lukovica, pokraj ograda od dvor, 950 m, 7.10.2005. A. patula L. • s. Lukovica, dvor od ku}a, 950 m, 7.10.2005 • s. G. Le{nica, zapu{teno mesto, 760 m, 7.10.2005. Kochia scoparia (L.) Schrader • s. G. êlopek, |ubri{te, 620 m, 8.8.1999.

P O R T U L A C A C E A E Portulaca oleracea L. • s. G. ^elopek, 620 m, 8.8.1999. Rasprostraneto prete`no kako plevel, do 1000 m.

P O L Y G O N A C E A E Polygonum pulchellum Loisel. • Gaber, vo lozje, 570 m, 14.7.1998. P. aviculare L. • ûka, 600 m, 5.9.1999 • s. Korito, 1350 m, 20.6.1999. Rasprostraneto na ruderalni i prete`no gazeni mesta, do 1400 m. P. arenastrum Boreau • ûka, 600 m, 5.9.1999. Rasprostraneto na razli~ni ruderalni i prete`no gazeni mesta, do 1400 m. *Polygonum aviculare L. ssp. rurivagum (Boreau) Berher. • s. Lukovica, pokraj yid, 950 m, 7.10.2005 • s. G. Le{nica - vo seloto, trevesto mesto, 800 m, 7.10.2005. (str. 12) P. persicaria L. • s. G. Le{nica, 810 m, 17.9.2005 • ûka, 600 m, 5.9.1999. Rasprostraneto na ruderalni mesta, do 1400 m. P. lapathifolium L. • Rasova, 450 m, 11.7.1999. Rasprostraneto na ruderalni mesta, do 1400 m. Bilderdykia convolvolus (L.) Dumort. • Tabahon, niva so 'r`, kar., 1600 m. 15.8.1999 • Gaber, vo lozje, 570 m, 1.7.1998 • s. Miletino, 750 m (observ.) • s. Kunovo, okolu ograda, 1000 m (observ.). B. dumetorum (L.) Dumort. • s. G. Le{nica, me|a, 850 m, 26.8.2005 • Lipa, pokraj patot, kar., 1000 m, 15.8.1999. Rumex acetosella L. • s. Lukovica, 1050 m, 3.7.1999 • s. Vol~e, 1650 m, 16.7.2005. Rasprostraneto vo trevesti zaednici, do 1850 m. R. tuberosus L. • Mikarija, kamenlivi pasi{ta, kar., 1450 m, 8.7.1998 • [koza, kar. kamewari, 650-850 m. 10.4.2005 • s. G. Le{nica, zapu{tena livada, 850 m, 4.6.2005 • s. Korito, grmu{esto mesto, kar., 1300 m, 20.6.1999 • Qugi Ke~, termofilna {ikara, kar., 1300 m (observ.). *R. nebroides Campd. • Suva Gora: s. Korito - pod Taul, na kar. kamewari i pome|u karbonatni blokovi, 1600-1700 m, 20.6.1999, 28.6.2005. (str. 13) R. thyrsiflorus Fingerh. • Krwe, trevesti mesta, kar., 1180 m, 17.7.2005 • s. Merovo - Jablanica, pokraj patot, 1000 m, 13.6.1999. Rasprostraneto na livadi, trevesti mesta, {umski ~istinki i sl., do 1500 m. R. kerneri Borbás • Juàrija, kar. kamewar, 750 m, 18.7.1998. R. patientia L. var. patientia • Krwe, 1200 m, 17.7.2005. Verojatno vo site delovi od masivot, vo livadi, me|i, na zapu{teni mesta i sl. R. crispus L. var. unicalosus Peterm. • s. G. êlopek, 620 m, 20.6.98, 8.8.1999. R. crispus e rasprostraneto rastenie na vla`ni mesta, |ubri{ta i sl., do 1050 m. R. conglomeratus Murray • Popova [apka, pokraj {umski pat, 950 m, 8.8.1999 • s. Kunovo, pokraj patot, 1000 m, 1.8.1999. R. sanguineus L. • s. Kunovo, pokraj patot, 1000 m, 1.8.1999. *R. nepalensis Sprengel. • s. Merovo - pome|u Vodica i Jablanica, proredena dabova {uma, 970 m ( , 26.6.2006 str. 13) R. pulcher L. • s. G. êlopek, zapu{tena livada, 630 m, 18.6.1998. Se sre}ava na ruderalni mesta vo pove}eto selski naselbi i nivnite okolini, do 1100 m.

A. Teofilovski, Prilozi za florata na Republika Makedonija 48 ______

*R. obtusifolius L. ssp. transiens (Simonikai) Rech. f. • Pekli{te, pokraj patot, sil., 1390 m, 21.8.1999 (str. 13) R. obtusifolius L. ssp. sylvestris (Wallr.) Rech. • s. D. Le{nica, |ubri{te, 570 m, 4.6.2005 • s. Blace, trevesto mesto, 650 m, 14.5.2005.

P L U M B A G I N A C E A E Armeria canescens (Host) Boiss. • s. Sedlarevo, planinsko pasi{te, kar., 1650 m, 15.7.1998, Lokva, kamenlivo pasi{te, kar., 1250 m, 8.7.1998. Goniolimon dalmaticum (C. Persl) Reichenb. fil. • Dobarski @eden, kar. kamewar, 900 m, 10.4.2005 • s. @elino, kar. kamewar, 500 m, 4.6.2005.

P A E O N I A C E A E *Paeonia mascula (L.) Miller • Ku{evica, termofilna {ikara, kar., 1150 m, 24.5.1998. (str. 13)

H Y P E R I C A C E A E Hypericum hirsutum L. • Pekli{te, pokraj bukova {uma, sil., 1350 m, 21.8.1999. H. linarioides Bosse • s. Sedlarevo, 1450-1650 m, 24.6.1998, 15.7.1998 • s. Korito - pod Taul, 1550 m, 20.6.1999 • [s. Sedlarevo - nad Belenica (Matevski, 2001-2002)]. Se sre}ava skoro vo site povisoki delovi na Suva Gora, na kar. kamewari i planinski pasi{ta, (1300) 1450-1800 m. H. annulatum Moris • Rasova, pokraj termofilna {ikara, 450 m, 11.7.1999 • s. Lukovica - pod Golina, pokraj bukova {uma, 880 m, 14.7.1989, 27.6.1999. H. barbatum Jacq. var. barbatum • Stanika, planinski pasi{ta, kar., 1500-1700 m, 23.7.2005. H. barbatum Jacq. var. macedonicum (Boiss. & Orph.) Boiss. • s. Vol~e - pome|u Pekli{te, Taul i Ma|oa Livada, planinski pasi{ta i {uma od crn bor, kar., 1350-1670 m, 2.7.2005, 16.7.2005. H. rumeliacum Boiss. var. rumeliacum • Veqa Preslo, 900 m, 22.6.2003 • s. D. Le{nica, 560 m, 4.6.2005 • Gaber, 480-600 m, 6.6.1998 • Lokva, 1250 m, 21.6.1998 • s. Kunovo, 1050 m, 23.6.2005. Rasprostraneto na brdski i planinski pasi{ta i kamewari, do 1700 m. H. tetrapterum Fries • s. Belovi{te, vla`no mesto, 700 m, 23.6.2005 • s. Kunovo, vla`no mesto, 1000 m, 1.8.1999. H. perforatum L. • Karpa Belenica, 1270 m, 28.8.1999 • Stanika, 1650 m, 13.7.1998 • s. Larce, 560 m, 18.7.1999 • [nad potegot s. Sten~e - s. Forino (Nikolovski, 1960)]. Rasprostraneto na brdski i planinski pasi{ta, kamewari, se~i{ta, livadi i sl., do 1700 m. H. perforatum L. var. microphyllum DC. • Karpa Belenica, kar. kamewar, 1270 m, 28.8.1999.

V I O L A C E A E Viola odorata L. • s. Lukovica, 370 m, 29.3.1999 • Livada Kurte{it, 1150 m, 10.5.1998 • s. Blace, 1200 m, 25.4.1999 • Lipa, 1000 m, 25.4.1999 • Ju`arija, 1000 m, 12.4.1998. Rasprostraneto vo svetli {umi, {ikari, na trevesti i ruderalni mesta, do 1450 m. V. alba Besser ssp. dehnhardtii (Ten.) E. Becker • s. Kopa~in Dol, dabovo se~i{te, 830 m, 8.8.1998 • s. Strimnica, kamenlivo mesto, kar., 550 m, 1.4.1990 • [V. alba, nad potegot s. Sten~e - s. Forino (Nikolovski, 1960)]. V. riviniana Reichenb. • Podi{te, {ikari, 1100 m, 24.5.1998 • Kazan, bukova {uma, 1050 m, 26.4.2006 • Livada Kurte{it, kar., 1150 m, 24.4.90, 10.5.1998 • s. Novo Selo - patot za s. Merovo, bukova {uma, 700 m, 26.4.1998 • Lipa - pokraj patot za s. Gurgurnica, kar., 950 m, 14.5.2005 • Vlak, {uma od crn gaber, kar., 1000-1500 m, 4.5.2005 • Pekli{te, pokraj patot, sil., 1320 m, 21.8.1999. Podatokot na Nikolovski (1960) za prisustvoto na V. sylvestris Lam. nad linijata s. Sten~e - s. Forino verojatno se odnesuva na V. riviniana. V. jordanii Hanry • Gaber, grmu{esto mesto, 600 m, 3.5.1998 • s. Volkovija, grmu{esto mesto, kar., 600 m, 1.5.1998 • s. Sten~e, grmu{esto mesto, 600 m (observ.). V. kitaibeliana Schultes • s. Lukovica, 700 m, 29.3.1998 • s. @elino, 600 m, 15.3.1998. Rasprostraneto na kamewari i brdski pasi{ta, do 900 m. V. arvensis Murray • s. Lukovica, 1200 m, 10.5.1998 • s. Novo Selo, 650 m, 26.4.1998 • s. G. Le{nica, 780 m, 28.8.2005 • s. Miletino, 600 m, 3.5.1998. Rasprostraneto na iskopi, trevesti mesta i sl., do 1600 m. V. herzogii (W. Bwcker) Bornm. • Zaja~ec, kar. kamewar, 950 m, 10.5.1998 • Golina, kar. sipar, 1330 m, 8.7.2006.

A. Teofilovski, Prilozi za florata na Republika Makedonija 49 ______

*V. gostivariensis (W. Becker & Bornb.) Bornm. • Tabahon, planinsko pasi{te, karbonat, 1600 m, 30.5.1990 • Dobarski @eden, karbonaten kamewar, 700-900 m, 18.4.1999 • [koza, karbonaten kamewar, 650-850 m, 10.4.2005 • s. Sten~e - s. Lipa, karbonaten kamewar, 900 m, 25.4.1999 • s. êgrane, karbonaten kamewar, 750-1100 m, 21.4.2005 • s. êgrane - Samar, karbonaten kamewar, 1600 m, 21.4.2005 • Juàrija, karbonatni kamewari i sipari, 600-700 m, 12.4.1998 • s. Belovi{te - Vlak, karbonatni karpi i kamewari, 900-1500 m, 4.5.2005. (str. 13) V. aetolica Boiss. & Heldr. • Stanika, dlaboka po~va, kar., 1680 m, 24.6.1998 • âm, kamenlivo pasi{te, kar., 1700 m, 4.5.90, 27.6.1999 • Tabahon, planinski pasi{ta, kar., 1600-1700 m, 30.5.1990 • Gostivar, kar. kamewar, 1700 m, 4.5.2005 • Dupen Kamen, planinsko pasi{te, kar., 1800 m, 5.6.1999. V. elegantula Schott • Pekli{te, dlboka po~va, 1390 m, 5.6.1999, 2.7.2005. ? V. macedonica Boiss. & Heldr. • s. Kunovo - vo seloto, trevesto mesto, 1100 m, 23.6.2005 • [nad potegot s. Sten~e - s. Forino (Nikolovski, 1960)]. V. kosaninii (Degen) Hayek • Zaja~ec, kar. karpi, 500-800 m, 16.5.1991, 1.5.1999 • [= Manxukovski, 2009] • [Suva Gora (Melovski & al., 2010)].

C I S T A C E A E Helianthemum nummularium (L.) Miller • s. Lukovica, 1100 m, 27.6.2006 • Lokva, 1250 m, 21.6.98 • Pekli{te, 1400 m, 5.6.1999. Rasprostraneto na brdski i planinski pasi{ta, kamewari i sl., do 1850 m. H. salicifolium (L.) Miller • Gaber, 600 m, 3.5.1998 • Dol, 650-750 m, 1.5.1998 • Pekli{te, 1400 m, 5.6.1999. Rasprostraneto na karbonatni kamewari i brdski pasi{ta, do 1000 m. H. canum (L.) Baumg. • Lutoec, 1100 m, 22.6.2003 • Veqa Preslo, 1000 m, 22.6.2003 • Blace, 1050 m, 14.5.2005 • Lokva, 1250 m, 21.6.1998 • Dupen Kamen, 1750-1850 m, 5.6.1999 • Kunovo, 1050 m, 9.5.1999. Rasprostraneto na kar. kamewari i karpi, do 1850 m. Fumana procumbens (Dunal) Gren • Lutoec, 1100 m, 22.6.2003 • s. Lukovica, 700 m, 7.6.1998 • Golema Glava, 380 m, 11.7.1999 • s. Kunovo, 1050 m, 1.8.1999 • [koza, 530 m, 18.7.1999. Rasprostraneto na kar. karpi i kamewari, do 1100 m.

C U C U R B I T A C E A E Bryonia alba L. • r. Treska, grmu{esti mesta, 380 m, 30.5.1999 • s. Lukovica, zpu{teni mesta, 930 m (opserv.). B R A S S I C A C E A E Sisybrium loeselii L. • Novo Selo, pokraj pat, 650 m, 13.6.1999. S. altissimum L. • Novo Selo, trevesto mesto, 700 m, 13.6.1999 • s. G. êlopek, zapu{tena livada, sil., 630 m, 13.6.1998. S. orientale L. • s. êgrane, pokraj patot, 700 m, 18.7.1998. S. officinale (L.) Scop. • s. G. êlopek, 620 m, 19.6.1998. Rasprostraneto glavno vo selskite naselbi i nivnite periferii. Descurainia sophia (L.) Webb • s. Lukovica, na zapu{teno mesto, 930 m (opserv.) • s. Sedlarevo, |ubri{te, 1350 m, 28.6.1998. Alliaria petiolata (Bieb.) Cavara & Grande • Rasova, 500 m, 30.5.1999 • Lokva, 1250 m, 25.4.1999. Rasprostraneto na podlaboki po~vi vo pojas na {umite, na ruderalni mesta i sl., do 1550 m. Arabidopsis thaliana (L.) Heynh. • s. Novo Selo, brdski pasi{ta, sil., 700 m, 26.4.1998. Rasprostraneto vo trevesti zaednici, do 1500 m. Isatis tinctoria L. • s. Lukovica, 700 m, 28.6.1998 Se sre}ava na pove}e lokaliteti vo klisurata na r. Treska, vo pojas na termofilni {ikari, do 700 m. Bunias erucago L. • Loka, suva livada, 700 m, 30.5.1999 • Re~i{te, grmu{esto mesto, kar., 750 m, 7.6.1998 • Dol, kar. kamewar, 700 m, 11.5.1999. E. comatum Panć. • Stanika, kamenlivi pasi{ta, kar., 1650 m, 15.7.1998 • Pawa, kar. kamewari i {ikari, 1100-1300 m, 22.5.1999 • s. Korito - kon k. 1509, kar. kamewar, 1450 m, 31.5.1998 • [ar, bukova {ikara, kar., 1350 m, 5.6.1999. E. diffusum Ehrh. • m • m • Re~i{te, kar. kamewar, 750 , 7.6.1998 Novo Selo, 650 , 13.6.1999 Juàrija, pesokliv nasip, kar., 650 m, 18.6.1998 • s. Lopu{nik, pokraj pat, 800 m, 3.8.1999.

A. Teofilovski, Prilozi za florata na Republika Makedonija 50 ______

E. cuspidatum (Bieb.) DC. • Qugi Ke~, grmu{esto mesto, kar., 650 m, 28.6.2005 • Krwe, trevesto mesto, kar., 1200 m, 17.7.2005 • Lutoec, grmu{esto mesto, 1000 m (observ.) • s. Sedlarevo, okolu patot, 1200-1300 m (observ.) • s. G. Le{nica - nad seloto, pokraj pat, 850 m (observ.). Hesperis laciniata All. f. laciniata • Visoka ûka, termofilna {ikara, kar., 550 m, 30.5.1999 • Dobarski @eden, kar. kamewar, 550-750 m, 18.4.1999 • Korija, kar. kamewar, 800 m, 30.5.1990 • s. Blace, kar. karpa, 1000 m, 24.5.1998. H. laciniata All. f. montenegrina Janch. • s. Blace, kar. karpa, 1000 m, 24.5.1998. H. laciniata s.l. se sre}ava rasfrlano skoro vo site delovi na masivot, na kar. karpi i kamewari, na potopli ekspozicii, do 1200 m. Matthiola fruticulosa (L.) Maire ssp. valesiaca (J. Gay) P.W.Ball • Re~i{te, kar. karpa, 800 m, 7.6.1998 • s. Lukovica, kar. karpi i kamewari, 650 m, 28.6.1998 • [ar - iskopot od patot kon s. Kunovo, kar., 1360 m, 5.6.1999. Roripa sylvestris (L.) Besser • Jablanica, pokraj patot, 1000 m, 27.6.1999 • s. Larce, trevesto mesto, 550 m, 18.7.1999 • s. D. Le{nica, |ubri{te, 570 m, 4.6.2005 • s. Lopu{nik, |ubri{te, 630 m, 21.8.1999 • s. Kunovo, okolu ~e{ma, 1000 m (opserv.). R. pyrenaica (L.) Rchenb. • Pekli{te, dlaboka po~va, sil., 1390 m, 6.5.1999. Cardamine bulbifera (L.) Crantz. f. pilosa Waisb. • s. Blace, 750 m, 28.4.1999. Rasprostraneto na mezofilni mesto vo pojasot na {umite, do 1650 m. C. hirsuta L. • Gaber, 550 m, 27.3.1998. êsto rastenie na trevesti mesta, livadi, brdski pasi{ta, okolu pati{tata i sl., do 1000 m. C. graeca L. var. graeca • Juàrija, 500-1000 m, 12.4.1998 • Novo Selo, 650 m, 26.4.1998. Rasprostraneto na kamenlivi mesta, vo pojas na {umi i sl., do 1150 m. C. impatiens L. • Rasova, pokraj {umskiot pat, 650 m, 30.5.1999 • Golema Glava, vla`no mesto, 370 m, 30.5.1999 • s. Lukovica, vlaèn dol, 880 m, 27.6.1999. Arabis sagittata (Bertol.) DC. • Rasova, {ikari, kar., 500 m, 11.7.1999 • s. Strimnica, 530 m, 8.5.1998 • s. êgrane, 550 m, 31.5.1998 • s. Vol~e, 1200 m, 17.7.2005. Se sre}ava rasfrlano vo site delovi na Suva Gora, vo {ikari, na kamewari, pasi{ta i sl., 500-1600 m. A. muralis Bertol. • Zaja~ec, 400-1000 m, 1.5.1999 • Juàrija, 600-700 m, 12.4.1998. Se sre}ava rasfrlano vo site delovi na Suva Gora, na kar. karpi i kamewari, do 1300 m. A. turrita L. • s. Sten~e, 750 m, 1.5.1998. Rasprostraneto vo pojasot na {umi i {ikari, do 1650 m. A. auriculata Lam. f. auriculata • Juàrija, kar. kamewar, 650 m, 12.4.1998 A. auriculata Lam. f. dasycarpa Andrz. • Juàrija, kar. kamewar, 650 m, 12.4.1998. A. auriculata s.l. e ~esto rastenie na kamewari i brdski pasi{ta, do 1250 m. A. glabra (L.) Benh. • Gaber, grmu{esto mesto, 550 m, 3.5.1998, 14.7.1998. A. pseudoturritis Boiss. & Heldr. • Lutoec, grmu{esto mesto, kar., 1100 m, 22.06.2003 • Golina, grmu{esto mesto, kar., 1250 m, 10.5.1998 • s. @elino, {ikara, kar., 500 m, 15.5.1998 • Lokva, grmu{esto mesto, kar., 1260 m, 21. 6.1998 • ûka, grmu{esto mesto, sil., 600 m, 1.5.1998 • Pekli{te, {uma od crn bor, kar., 1500 m, 2.7.2005. *Peltaria alliacea Jacq. • s. Gurgurnica - Rasova, retki {umi i {ikari, karbonat, 500 m, 30.5.1999 • s. Lukovica - Re~i{te, pokraj {ikari, karbonat, 750 m, 7.6.1998 • s. G. Le{nica - Popova [apka, pokraj {umski pat, 1000 m, 22.05.1999. (str. 14) Alyssum corymbosum (Grisb.) Boiss. • Dobarski @eden, kar. kamewari, 500-650 m, 18.7.1999. A. saxatile L. ssp. orientale (Ard.) Rech. fil. • s. êgrane, 1000 m, 31.5.1998 • [A. saxatile, nad potegot s. Sten~e - s. Forino (Nikolovski, 1960)]. Rasprostraneto na kar. i sil. karpi, do 1150 m. A. alyssoides (L.) L. • s. Lukovica, trevesto mesto, 1000 m, 19.6.1988, 10.5.1998 • Stanika, kamenlivo pasi{te, kar., 1650 m, 24.6.1998 • s. Novo Selo, brdskite pasi{ta, sil., 650 m, 26.4.1998 • s. G. Le{nica, trevesto mesto, kar., 850 m, 1.6.2005 • Dol, kar. kamewar, 650 m, 1.5.1998 • s. Korito, trevesti mesta, kar., 1450 m, 20.6.1999 • s. Belovi{te - nad seloto, brdski pasi{ta, sil., 680 m, 4.5.2005 • Kowski Grob, trevesto mesto, kar., 900 m, 23.6.2005. A. desertorum Staph • Re~i{te, trevesti mesta, 1000 m, 10.5.1998 • Dol, kar. kamewar, 650 m, 1.5.1998 • s. Korito, livadi, kar., 1430 m, 28.6.2005 • s. Belovi{te, brdsko pasi{te, sil., 680 m, 4.5.2005. A. minutum Schlecht • s. Novo Selo, suvo trevesto mesto, 750 m, 26.4.1998. A. trichostachyum Rupr. var. trichostachyum • Kowski Grob, pojas na dabovi {umi, sil., 900- 1080 m, 7.7.1998, 23.6.2005.

A. Teofilovski, Prilozi za florata na Republika Makedonija 51 ______

A. stribrnyi Vel. var. macedonicum Stoj. • Re~i{te, kar. karpa, 750 m, 7.6.1998 • Lukovica, kar. kamewar, 600 m, 30.4.1990 • Karpa Belenica, kar. kamewar, 1250 m, 24.6.1998 • s. Blace, kar. kamewar, 900-1200 m, 14.5.2005 • s. Vol~e, kar. kamewar, 1550 m, 2.5.2005. A. vranjanum Nyárády • Zaja~ec, kar. kamewar, 400 m, 11.7.1999 • Visoka ûka, pokraj pateka, kar., 550 m, 30.7.1999. Fibigia clypeata (L.) Medicus • s. Lukovica, 880 m, 10.5.1998 • s. G. êlopek, 700 m, 22.5.1999 • s. êgrane, 900 m, 31.5.1998. Se sre}ava na celiot masiv, no dosta retko, na kamenlivi mesta i pokraj {umski pati{ta, do 1500 m. Berteroa mutabilis (Vent.) DC. • s. G. êlopek, trevesto mesto, sil., 620 m, 8.8.1999 • ûka, trevesti i zapu{teni mesta, sil., 600 m, 5.9.1999. B. incana (L.) DC. ssp. stricta (Boiss. & Heldr.) Stoj. & Stef. • Zaja~ec, 400 m, 11.7.1999 • s. Kunovo, 1000 m, 23.6.2005. Se sre}ava na suvi trevesti mesta skoro vo site naselbi i nivnite okolini, pokraj pati{tata i sl., do 1100 m. Clypeola jonthlaspi L. • Dobarski @eden, 550-800 m, 18.4.1999 • Juàrija, 650 m, 12.4.1998. Rasprostraneto na kar. kamewari i brdski pasi{ta, do 800 m. Draba athoa (Griseb.) Boiss. • s. Gurgurnica, kar. kamewar, 1100 m, 24.5.1988 • [koza, kar. kamewari i karpi, 650-900 m, 18.4.1999, 10.4.2005 • Lipa, kar. karpi, 950-1100 m, 21.6.1998 • s. êgrane - kaj k. 1450, kar. kamewari, 21.4.2005. D. muralis L. var. muralis • Trnica, 520 m, 10.4.1998. êsto na trevesti mesta, kamewari, ruderalni mesta, vo {ikari i sl., do 1500 m. Erophila verna (L.) Chevall. ssp. verna • r. Treska, kar. kamewar, 700 m, 29.3.1998 • s. @elino, kar. kamewar, 500 m, 15.2.1998 • s. Strimnica, kar. kamewar, 650 m, 15.3.1998 • Trnica, trevesto mesto, sil., 500 m, 1.4.1998 • Juàrija, kamenlivo mesto, kar., 650 m, 12.4.1998. E. verna (L.) Chevall. ssp. praecox (Steven) Walters • s. Volkovija, 650 m, 1.3.1998. E. verna s.l. e ~esto rastenie na celiot masiv, na brdski i planinski pasi{ta, kamewari i sl., na sil. i kar., do 1850 m. Camelina rumelica Velen. • s. Blace, kar. karpi, 1100 m, 21.6.1998. Capsela bursa-pastoris (L.) Medic. • Juàrija, 800 m, 31.5.1998 • s. Belovi{te, 680 m, 4.5.2005 Rasprostraneto vo naselbi, okolu pati{ta i ba~ila, na nivi i livadi, brdski pasi{ta i sl. Hornungia petraea (L.) Reichenb. • s. Lukovica, 700 m, 29.3.1998 • s. @elino, 550 m, 15.3.1998 • Juàrija, 650 m, 12.4.1998. Rasprostraneto na kar. kamewari, do 800 m. Thlaspi arvense L. • s. Sedlarevo, kar., 1650 m, 15.8.1999 • s. Korito, livadi, kar., 1500 m, 20.6.1999 • s. Vol~e, trevesto mesto, kar., 1200 m, 17.7.2005. T. alliaceum L. • s. G. êlopek, pokraj patot, sil., 620 m, 19.6.1998 • Trnica, pokraj {umska pateka, 550 m, 20.4.1998. T. perfoliatum L. • s. Lukovica, trevesto mesto, 400 m, 29.3.1998 • s. Novo Selo, trevesto mesto, 700 m, 26.4.1998 • s. Kopa~in Dol, trevesti mesta, 800 m, 8.3.1998 • Trnica, pokraj {umska pateka, 550 m, 20.4.998. êsto rastenie na kamewari i trevesti mesta, do 1750 m. T. praecox Wulfen ssp. praecox • Karpa Belanica, kar. kamewar, 1150 m, 1.5.1999 • Stanika, kamenlivo pasi{te, kar., 1600 m, 24.6.1998. Aethionema saxatile (L.) R. Br. ssp. saxatile • Zaja~ec, 950 m, 10.5.1998 • Korija, 800 m, 30.5.1990 • s. Volkovija, 650 m, 1.5.1998. Podvidot e ~est na celiot masiv, na kar. kamewari, vo termofilni {ikari i sl., do 1600 m. Iberis sempervirens L. • Re~i{te, termofilna {ikara, kar., 750 m, 30.6.1998 • Lipa, termofilna {ikara, 1000 m, 3.6.1998, 1.5.1999. Se sre}ava na pove}e mesta vo ju`nite i severnite delovi na Suva Gora, 850-1550 m. Lepidium campestre (L.) R. Br. • Podi{te, trevesto mesto, 1000 m, 24.5.1998 • s. Novo Selo, {umsko se~i{te, 700 m, 14.6.1998. L. ruderale L. • s. G. êlopek, erodirana po~va, 630 m, 8.8.1999 • s. G. Le{nica, pokraj yid od ku}a, 820 m, 20.10.2006. Cardaria draba (L.) Desf. • s. G. Le{nica, livada, 850 m, 4.6.2005 • s. G. êlopek, 650 m, 4.5.1999 • s. Korito, livadi, 1430 m (opserv.). Diplotaxus muralis (L.) DC • Juàrija, kar. peso~en nasip, 570 m, 17.5.1998. Sinapis arvensis L. var. arvensis • s. D. Le{nica, |ubri{te, 570 m, 4.6.2005.

A. Teofilovski, Prilozi za florata na Republika Makedonija 52 ______

S. arvensis L. var. orientalis (L.) Koch & Ziz. • s. Sedlarevo, 1300-1600 m, 15.8.1999 • s. Merovo, livadi, 800 m, 13.6.1999. Calepina irregularis (Asso) Thell. • s. G. ^elopek, zapu{teni mesta i lozja, 600 m, 4.5.1999.

R E S E D A C E A E Reseda luteola L. • s. Sten~e, pokraj pat, 800 m, 21.6.1998 • s. Kunovo, pokraj patot, 1050 m, 1.8.1999. R. lutea L. • s. Sedlarevo, nasip od pat, 400 m, 11.7.1999 • s. G. Le{nica, trevesto mesto, kar., 850 m, 4.6.2005 • Visoka ^uka, kamenlivi mesta, kar., 600 m, 30.5.1999.

S A L I C A C E A E Populus alba L. • Rasova, okolu livadi, 450 m, 11.7.1999. Mladi primeroci se sre}avaat ~esto, pokraj pati{tata, na celiot masiv. P. tremula L. • Pawa, 1200-1500 m. 22.5.1999 • s. Kunovo, 1050 m, 9.5.1999 • [nad potegot s. Sten~e - s. Forino (Nikolovski, 1960)] • [âm (EM, 1974)]. Se sre}ava vo proredeni {umi, se~i{ta, po rabovite na {umite i sl., na celiot masiv no po~esto vo povisokiot {umski pojas, do 1680 m. Salix fragilis L. • s. Lukovica, vla`no mesto, 1020 m, 3.7.1999 • s. Novo Selo, vla`no mesto, 800 m, 8.7.2006 • s. G. Le{nica, pokraj potok, 810 m, 10.5.2006 • s. Kunovo, pokraj potok, 1040 m, 9.5.1999. S. alba L. • s. G. êlopek, 630 m, 18.6.1998 • Qugi Ke~, 850 m, 8.6.2005 • s. Kunovo, 900 m, 9.5.1999. Se sre}ava vo okolinata na pove}eto selski naselbi na vla`ni mesta., do 1100 m. S. cinerea L. • s. Merovo - okolina na patot, blatno mesto, 800 m, 13.6.1999. S. caprea L. • s. Sedlarevo, 1300 m, 8.7.2006 • Livada Kurte{it, 1150 m, 8.7.2006 • s. Belovi{te, 1550 m, 4.5.2005 • [âm (EM, 1974)]. Rasprostraneto vo povisokiot {umski pojas. S. eleagnos Scop. ssp. angustifolia (Cariot) Rech. f. • Zaja~ec, suvodolica, kar., 380-430 m, 1.5.1999 • Re~i{te, pokraj {umski pat, 880 m • s. Larce, vla`ni mesta, 600 m • s. Kunovo, 900 m (opserv.). S. amplexicaulis Bory & Chaub. • s. Merovo, me|a, 800 m, 7.9.2005 • s. Kunovo - pokraj patot, 900 m, 9.5.1999.

E R I C A C E A E Bruckenthalia spiculifolia (Salisb.) Reichb. • Pekli{te, bukova {uma, sil., 1350 m, 21.8.1999. Arctostaphylos uva-ursi (L.) Sprengel • s. Sedlarevo - potegot od Stanika do ^am, kar. kamewari i pasi{ta, 1550-1700 m, 24.6.1998 • [Suva Gora (EM, 1982, cit. Micevski, 1998)]. Vaccinium myrtillus L. • Pekli{te, bukova {uma, sil., 1350 m, 21.8.1999 • s. Lukovica - nad seloto, dlaboka po~va (so Pteridium aquilinum), 1050 m, 26.4.2006. Kaj s. Lukovica vidot e izvonredno redok. Zabele`ani se samo nekolku primeroci.

P I R O L A C E A E Orthilia secunda (L.) House • ^am, elova {uma, kar., 1600 m, 15.7.1998 • Dupen Kamen, {uma od crn bor, kar., 1550 m, 1.8.1999 • [^am (EM, 1974)].

M O N O T R O P A C E A E Monotropa hypopitys L. • ^am, elova {uma, kar., 1600 m, 11.7.1989 • s. Lukovica, bukova {uma, 1150-1350 m (observ.) • Pekli{te, bukova {uma, sil., 1350 m, 21.8.1999.

P R I M U L A C E A E Primula vulgaris Hudson • s. Kopa~in Dol, 800 m, 8.3.1998 • Gaber, 570 m, 27.3.1998. êsto rastenie na pomezofilni mesta vo pojasot na {umite, do 1200 m. P. veris L. ssp. columnae (Ten.) Lüdi • Karpa Belenica, kar., 1220 m, 10.5.1998 • s. Blace, 1200 m, 24.5.1998 • [nad potegot s. Sten~e - s. Forino (Nikolovski, 1960, sub P. columnae Ten.]. êst takson na kamewari i pasi{ta, vo svetli {umi i sl., do 1850 m. Cyclamen hederifolium Aiton • s. Kopa~in Dol, bukova {uma, 900 m, 28.8.1999 • ûka, dabova {uma, sil., 600 m, 5.9.1999 • [nad potegot s. Sten~e - s. Forino (Nikolovski, 1960, sub C. neapolitanum Ten.)]. êsto rastenie vo {umskiot pojas do 1050 m.

A. Teofilovski, Prilozi za florata na Republika Makedonija 53 ______

Lysimachia nummularia L. • s. Merovo, blatno mesto, 800 m, 14.6.1998. L. punctata L. var. punctata • Pekli{te, vla`no mesto, sil., 1350 m, 21.8.1999. L. punctata L. var. tomentosa David. • Jablanica, pokraj patot, 1000 m, 13.6.1999. *Asterolinon linum-stellatum (L.) Duby • s. Volkovija - Dol, plitka po~va na terasa od karbonatna karpa, 700 m, 1.5.1998 (str. 15) Anagalis arvensis L. • s. Merovo, presu{eno blato, 800 m, 13.6.1999 • s. G. ^elopek, trevesto mesto, sil., 620 m, 19.6.1998. A. foemina Miller • s. Lukovica, treveto mesto, 850 m, 28.6.1998 • s. G. ^elopek, trevesto mesto, sil., 620 m, 19.6.1998.

T I L I A C E A E Tilia tomentosa Moench • s. Lopu{nik, dabova {uma, sil., 700 m, 3.8.1998 • [nad potegot s. Sten~e - s. Forino (Nikolovski, 1960)] Rasprostraneto vo pojasot na termofilni {umi i {ikari, do 1400 m. T. platyphyllos Scop. • Pawa, {uma od crn gaber, kar., 1450 m, 22.5.1999 • s. Blace, listopadna {uma, kar., 900 m, 14.5.2005 • Qugi Ke~, {uma so crn gaber, kar., 1150 m, 28.6.2005 • s. Korito, {uma so crn gaber, kar., 1300 m, 20.6.1999.

M A L V A C E A E Kitabela vitifolia Willd. • s. Novo Selo, pokraj patot za s. Merovo, 700 m, 8.7.2006 • Korija, pokraj {umski pati{ta i vo {ikari, 650-750 m, 24.6.1998. Malva moschata L. f. moschata • s. Sedlarevo, dlaboka po~va, kar., 1630 m, 16.8.1999 M. sylvestris L. • s. Korito, 1450 m, 20.6.1999. ^esto vo selskite naselbi i okolu niv, pokraj pati{tata, brdski pasi{ta, livadi i sl. do 1500 m. M. neglecta Wallr. • s. Lukovica, 900-1050 m (opserv.) • s. Sedlarevo, 1500 m, 27.6.1999 • s. D. Le{nica, pokraj patot, 570 m, 4.6.2005. Lavatera thuringiaca L. • s. Lukovica, 360 m, 11.7.1999 • Kofelnica, 1300 m, 15.8.1999 • r. Treska, ~esto oklu pateki, 370 -500 m (opserv.). Althaea hirsuta L. • Zaja~ec, kar. kamewar, 400 m, 11.7.1999 • Lutoec, grmu{esto mesto, kar., 1100 m, 22.6.2003 • s. Blace, kamenlivo mesto, kar., 1100 m, 21.6.1998 • [ar, kar. kamewar, 1300 m, 5.6.1999. Alcea rosea L. • Ku{evica, kultura od lucerka, kar., 1400 m, 15.8.1999. A. pallida (Willd.) Waldst. & Kit. • Popova [apka, grmu{esto mesto, 900 m, 8.8.1999.

B U X A C E A E Buxus sempervirens L. • Dobarski @eden, kar., 500-900 m, 18.4.1999. Se sre}ava vo slivnoto podra~je na r. Treska i na potegot me|u s. D. ^elopek i Dobarski @eden, kako edifikator ili kako pridru`nik vo termofilni {umi i {ikri, vo bukovi {umi (kaj s. Lukovica) i sl., do 1200 m.

E U P H O R B I A C E A E Euphorbia chamaesyce L. ssp. massiliensis (DC.) Thell. • s. G. ^elopek, kamenlivi mesta, 630-800 m, 8.8.1999. E. epithymoides L. • Lutoec, grmu{esto mesto, 1000 m, kar., 22.6.2003 • Pawa, {ikari i {umski ~istinki, kar., 1100-1400 m, 22.5.1999 • Korija, dabovo se~i{te, 750 m. 28.4.1999 • s. Blace, {umska ~istinka, 1000 m • Vlak, grmu{esti mesta {umi od crn gaber, 1100 m (observ.) • [ar, pokraj {umskiot pat, kar., 1360 m, 5.6.1999. E. verrucosa L. • Lokva, dlaboka po~va, kar., 1250 m, 21.6.1998 • s. Volkovija, bujno pasi{te, kar., 1330 m, 17.6.1991. E. glabriflora Vis. ssp. glabriflora • Zaja~ec, 400-700 m, 1.5.1999 • s. ^egrane, 650-1000 m, 12.4.1998, 31.5.1998 • Dol, 650-800 m, 1.5.1998 • s. Blace, 1150 m, 21.6.1998 • [E. glabriflora, s. Korito, (Matvejeva, 1970)]. Masovni populacii na prisojni strmni kar. kamewari i karpi, se sre}avaat skoro vo site delovi na Suva Gora, do 1200 m. E. stricta L. • s. Kunovo, trevesto mesto, sil., 1050 m, 23.6.2005 • s. Novo Selo, pokraj bukova {uma, 700 m, 14.6.1998 • [ar, pokraj patot, 1320 m, 21.8.1999. E. helioscopia L. • s. Sten~e, trevesto mesto, 750 m, 1.5.1998.

A. Teofilovski, Prilozi za florata na Republika Makedonija 54 ______

Rasprostraneto na ruderalni stani{ta, brdski pasi{ta i sl., do 1600 m. E. myrsinites L. • Dobarski @eden, 550-800 m, 18.4.1999 • Juàrija, 1000-1100 m, 12.4.1998 Se sre}ava na kar. kamewari na celiot masiv, do 1800 m. E. falcata L. • s. Merovo, presu{eno blato, 800 m, 13.6.1999 • s. D. Le{nica, trevesto mesto, kar., 850 m, 4.6.2005 • s. êgrane, {ikara, 1100 m, 20.6.1999. E. taurinensis All. • s. Sten~e, 900 m, 21.6.1998. Rasprostraneto na kamewari, pokraj pati{ta i sl., do 1250 m. E. barrelieri Savi. ssp. thessala (Form.) Bornm. • s. Blace, kar. kamewari, 800-1100 m, 14.5.2005 • Lokva, kar. kamewar, 1250 m, 21.6.1998 • Vlak, kar. kamewari, 800-1300 m, 4.4.2005 • Qugi Ke~, kar. kamewari, 1000-1250 m, 28.6.2005 • [ar, {ikari, kar., 1300 m, 15.6.1999 • Pekli{te, {uma od crn bor, kar., 1450-1550 m (opserv.) • Vol~e, kar. kamewar, 1730 m (opserv.). *E. barrelieri Savi. ssp. hercegovina (Beck) Kuzmanov • Zduwe - Veqa Preslo, 900 m, 22.6.2003 • s. Visoka ûka, 550 m, 30.5.1999 • Zaja~ec, 380-700 m, 1.5.1999 • Re~i{te, 750 m, 7.6.1998 • âm, 1700 m, 27.6.1999 • s. Miletino - Korija, 750 m, 20.7.1989 • s. Miletino - Manivar, 1500 m, 30.5.1990 • Lipa, 950 m, 21.6.1998 • Qugi Ke~, 850-950 m, 28.6.2005 • Lokva, 1250 m, 21.6.1998. (str. 15) E. seguieriana Necker ssp. niciciana (Borb.) Rech. fil. • Brana "Kozjak", 360 m, 20.6.1991, 30.5.1999 • s. D. Le{nica, pokraj pat, sil., 550 m, 4.6.2005. E. agraria Bieb. var. subhastata (Vis. & Panč.) Griseb. • Pawa, kar. kamewar, pokraj {umski pat, 1100 m 25.5.1999 [= Matevski & Teofilovski, 2004] • Korija, kamenlivi mesta vo dabova {uma, kar., 750-900 m 24.6.1998 [= Matevski & Teofilovski, 2004] • s. Blace, kamewari i {ikari, kar., 900-1100 m, 14.5.2005. E. cyparissias L. • Sten~e, 600 m, 24.5.1998 • [nad potegot s. Sten~e - s. Forino (Nikolovski, 1960)] Rasprostraneto pokraj pati{ta, na trevesti mesta, brdski i planinski pasi{ta, do 1800 m. E. amygdaloides L. var. amygdaloides • s. Lukovica, 800 m, 7.6.1998 • [nad potegot s. Sten~e - s. Forino (Nikolovski, 1960)]. Rasprostraneto glavno vo dabovi, bukovi i elovi {umi, do 1700 m.

T H Y M E L A E A C E A E Daphne oleoides Schreber var. kosaninii Stoj. • Stanika, kamenlivo pasi{te, kar., 1500 m, 24.6.1998 ^am, {umski ~istinki i planinski pasi{ta, kar., 1550-1700 m (opserv.) • [Suva Gora (Em, 1982, sub D. kosaninii (Stoj.) Stoj.)]. Thymelaea passerina (L.) Cosson & Germ. • Zaja~ec, kar. karpa, 1030 m, 3.7.1999 • Dobarski @eden, kar. kamewar, 550 m, 18.7.1999 • s. G. Le{nica, erodirana po~va, 880 m, 26.8.2005 • s. Korito, trevesto mesto, kar., 1400 m, 28.6.2005.

R O S A C E A E Filipendula vulgaris Moench • Gaber, trevesti mesta, 580 m, 6.6.1998 • s. Korito, livadi, kar., 1320-1400 m, 28.6.2005 • s. Lukovica, livadi, 1020 m (opserv.) • Lokva, dlaboka po~va, kar., 1250 m (opserv.). Rubus saxatilis L. • âm, elova {uma, kar., 1550-1700 m, 27.6.1999 • Stanika, grmu{esto mesto, kar., 1500 m (opserv.) • Pekli{te, {uma od crn bor, kar., 1550 m, 2.7.2005 • [âm (Em, 1974)] • [Suva Gora (Rizovski & Cvetkovi}, 1974)]. R. idaeus L. • s. Sedlarevo, vo smreki, me|i, se~i{ta i sl. 1250-1700 m, 27.6.1999 • Pekli{te, vo pojas na bukova {uma, 1500-1600 m (opserv.). R. sanctus Schreb. (Syn.: R. sanguineus Friv.) • s. Lukovica, 370 m, 11.7.1999 • Juàrija, 700 m, 18.7.1998 • s. Belovi{te, 750 m, 23.6.2005. Rasprostraneto okolu pati{ta, vo me|i, na kamewari i brdski pasi{ta, do 1430 m. R. ulmifolius Schott (Syn.: R. discolor Weihe & Nees) • s. Merevo, 1020 m, 15.7.1998 • s. Trnovo, 1200 m, 17.7.2005 • s. Novo Selo, 700 m, 15.6.1999. Rasprostraneto okolu pati{ta, vo me|i, na zapu{teni mesta i sl., do 1430 m. R. canescens DC. (Syn.: R. lloydianus Genev.) • Livada Kurte{it, 1100 m, 15.7.1998 • s. Merovo, 950 m, 23.7.2005 • Mikarija, 1450 m, 8.7.1998 • s. Kunovo, 1050 m, 23.6.2005 • Pekli{te, 1380 m, 16.7.2005 • Pekli{te, 1550 m, 2.7.2005 • s. Vol~e, 1170 m, 17.7.2005. êsto pokraj {umi i {umski pati{ta, vo proret~eni {umi i grmu{esti mesta, do 1600 m. R. hirtus aggr. • m • m • s. Sedlarevo, 1300 , 8.7.2006 s. Merovo, 940 , 15.7.1998, 8.7.2006 Kowski Grob, 850 m, 23.6.2005 • Pekli{te, 1390-1500 m, 2.7.2005 • Livada Kurte{it, 1120 m, 8.7.2006 • s. Belovi{te, 800 m, 23.6.2005 • s. Merovo, 940 m, 8.7.2006.

A. Teofilovski, Prilozi za florata na Republika Makedonija 55 ______

Rasprostraneto prete`no vo bukoviot {umskiot pojas, 900-1550 m. R. caesius L. • Visoka ûka, 600 m, 30.5.1999 • s. Lukovica - t. 1267, 1270 m, 27.6.1999 • s. Novo Selo, 600 m, 28.8.1999. Rasprostraneto pokraj pati{tata, vo pojas na svetli {umi i {ikari, vo napu{teni livadi i sl., do 1500 m. Rosa arvensis Hudson • s. Novo Selo, dabova {uma, 700 m, 13.6.1999 • s. Kunovo, grmu{esti mesta, sil., 1050 m, 23.6.2005. Rasprostraneto vo pojas na proredeni {umi, do 1200 m. R. pimpinellifolia L. • Pawa, pokraj {umski pat, kar., 1200 m, 22.5.1999 • s. Vol~e, kar. kamewar, 1650 m, 16.7.2005 • Karpa Belenica, kar. kamewar, 1200-1330 m, 28.8.1999. R. glauca Pourret. • Stanika, kamenlivo pasi{te, kar., 1500 m, 23.7.2005 • s. Korito, pokraj me|a, kar., 1430 m, 28.6.2005 • Pekli{te, grmu{esto mesto, kar., 1450 m, 16.7.2005. R. pendulina L. • Karpa Belenica, kar. kamewar, 1400 m, 23.7.2005 • Stanika, kar., 1550 m, 29.7.2005 • âm, pokraj grmu{ki, kar., 1700 m, 15.7.1998 • Pekli{te, pokraj bukova {uma, 1380- 1450 m, 2.7.2005, 16.7.2005 • s. Vol~e, kar. kamewar, 1650 m, 16.7.2005 • [âm (EM, 1974)]. R. canina L. • Dol, kar. kamewar, 600-700 m, 11.5.1999 • s. Korito, livadi i me|i, kar., 1430 m, 28.6.2005 • s. Lopu{nik, pokraj pat, sil., 600 m, 23.6.2005. R. dumalis Bechst. • s. Kunovo, pokraj patot, sil., 1050 m, 23.6.2005. R. corymbifera Borkh. • Visoka ûka, kar. kamewar, 600 m, 30.5.1999 • Loka, pokraj {umski pat, 600 m, 30.5.1999 • s. Sedlarevo, 1500 m, 27.6.1999 • G. Le{nica, me|i i livadi, 850 m, 4.6. 2005 • Gaber, okolu lozjata, sil., 550 m, 3.5.1998 • s. Kunovo, pokraj patot, sil., 900 m, 6.5.1999 • s. Kunovo, grmu{esti mesta, sil., 1050 m, 23.6.2005. R. villosa L. • s. Korito, me|a, kar., 1430 m, 28.6.2005. *R. heckeliana Tratt. • Korito - pod Taul, kar. kamewar, 1600 m, 20.6.1999 (str. 16) R. agrestis Savi • s. Kunuvo, okolu patot, 900-1050 m, 6.5.1999, 23.6.2005. R. micrantha Borrer ex Sm. • s. Sedlarevo, {umska ~istinka, 1500 m, 27.6.1999 • s. Novo Selo, kar. kamewar, 570 m, 13.6.1999. Agrimonia eupatoria L. ssp. eupatoria • Vodica, 950 m, 23.7.2005 • s. Sten~e, 750 m, 21.6.1998 Se sre}ava rasfrlano skoro vo site delovi na masivot, okolu {umite, na grmu{esti mesta, livadi, me|i i sl., do 1600 m. Aremonia agrimonoides (L.) DC. • Novo Selo, 700 m, 26.4.1998 • [nad potegot s. Sten~e - s. Forino (Nikolovski, 1960)] • [âm (EM, 1974)]. Rasprostraneto na mezofilni trevesti i {umski stani{ta, do 1650 m. Sanguisorba minor Scop. ssp. muricata Briq. • s. Kunovo, 1050 m, 23.6.2005 • [Nikolovski, 1960] [S. minor, nad potegot s. Sten~e - s. Forino (Nikolovski, 1960)]. êsto na brdski i planinski pasi{ta, kamewari i grmu{esti mesta, do 1700 m. Geum urbanum L. • âm, 1620 m, 24.6.1998 • Gaber, 550 m, 3.5.1998. êsto rastenie na ruderalni i razli~ni {umski stani{ta, do 1650 m. G. molle Vis. & Panč. • s. Sedlarevo - kaj priodot od seloto, pasi{ta, 1350 m, 28.6.1998 • Lokva, dlaboka po~va, kar., 1250 m, 28.7.1998. Potentilla argentea L. • Rasova, 600 m, 30.5.1999 • s. Gurgurnica, 1400 m, 21.6.1998 • [ator, 950 m, 13.06.1999 • s. G. êlopek, 630 m, 18.6.1998 • s. Korito, 1400 m, 18.6.2005. Rasprostraneto vo razli~ni trevesti zaednici, do 1700 m. P. inclinata Vill. • Veqa Preslo, 900 m, 22.6.2003 • Rasova, 600 m, 30.5.1999 • Tabahon, 1650 m, 15.7.1999 • s. G. êlopek, 650 m, 18.06.1998 • s. Korito, 1430 m, 28.6.2005 • Pekli{te, 1480 m, 2.7.2005. Rasprostraneto vo razli~ni trevesti zaednici, do 1700 m. P. astracanica Jacq. var. astracanica • Loka, 550 m, 30.5.1999 • Zaja~ec, 800 m, 1.5.1999. Se sre}ava na karpi i kamewari vo site delovi na masivot, no dosta rasfrlano, do 1350 m. P. detommasii Ten. • Lokva, 1250 m, 21.6.1998 • s. Gurgurnica, 1400 m, 28.6.2005 • Pekli{te, 1500 m, 2.7.2005. Pove}eto primeroci odgovaraat na var. holosericea (Griseb.) Hausskn. P. pedata Nestler • s. Lukovica, 400 m, 18.05.1999 • Lokva, 1200 m, 21.6.1998 • s. Sten~e, 900 m, 14.5.2005 • Taul, 1750 m, 20.6.1999. Rasprostraneto na kamewari i pasi{ta, do 1750 m. P. obscura Willd. • s. Korito, trevesti mesta, kar., 1430 m, 28.6.2005 • Pekli{te, dlaboka po~va, 1480 m, 2.7.2005.

A. Teofilovski, Prilozi za florata na Republika Makedonija 56 ______

P. sulphurea Lam. • Rasova, trevesto mesto, kar., 700 m, 30.5.1999 • Lokva, pasi{ta i grmu{esti mesta, kar., 1250 m, 21.6.1998 • Vodica, trevesto mesto, 950 m, 13.6.1999. P. balcanica (Wolf) Micevski • s. Sedlarevo - pod k. 1704, planinsko pasi{te, kar., 1650 m, 20.7.1989. P. macedonica Micevski • Klisura na r. Treska - pome|u branata Kozjak i Golema Glava, na kar. kamewar, 380 m, 11.7.1999 [= Matevski & Teofilovski, 2004]. P. laciniosa W. K. • Rasova, 630 m, 30.5.1999 • [ator, 950 m, 13.6.1999. Rasprostraneto na kamewari i brdski pasi{ta, do 1500 m. P. reptans L. • s. Merovo, 800 m, 13.6.1999. Se sre}ava na pove}e lokaliteti, na vla`ni mesto, ruderalni mesta i sl., do 1050 m. P. micrantha Ramond ex DC. • [ator, 950 m, 8.3.1998. êsto rastenie vo {umskiot pojas, do 1600 m. Fragaria vesca L. • s. Novo Selo, 700 m, 14.6.1998 • [nad potegot s. Sten~e - s. Forino (Nikolovski, 1960)]. êsto rastenie, na {umski ~istinki, vo svetli {umi i {ikari, na planinski pasi{ta i sl., do 1800 m. F. viridis Duchesne • Dobroec, trevesto mesto, 700 m, 22.6.2003 • s. Lukovica, trevesto mesto, 950 m, 27.6.1999 • Pekli{te, dlaboka po~va, 1480 m, 2.7.2005 • s. G. Le{nica, 850 m (observ.) • [nad potegot s. Sten~e - s. Forino (Nikolovski, 1960, sub F. collina Ehrh.)]. Allchemilla flabellata Buser • âm, planinski pasi{ta, kar., 1650-1700 m, 24.6.1998 • Dupen Kamen, planinsko pasi{te, kar., 1750-1820 m, 5.6.1999. A. glaucescens Wallr. • s. Vol~e, dlaboka po~va, kar., 1650 m, 16.7.2005 • Pekli{te, dlaboka po~va, sil., 1450 m, 5.6.1999. A. xanthochlora Rothm. • Pekli{te, dlaboka po~va, sil., 1450 m, 5.6.1999. Pyrus pyraster Burgsd. • s. Novo Selo, 550-700 m, 28.8.1999 • Trnica, 580 m, 5.9.1999 • s. Kunovo, 1050 m, 9.5.1999 • [nad potegot s. Sten~e - s. Forino (Nikolovski, 1960)]. Se sre}ava rasfrlano vo site delovi od masivot, vo pojas na {umite, vo me|i, zapu{teni livadi i sl., do 1450 m. P. amygdaliformis Vill. • [koza, 520 m, 18.7.1999 • s. Sten~e, 700-800 m, 1.5.1998 • ûka, 600 m, 5.9.1999 • [nad potegot s. Sten~e - s. Forino (Nikolovski, 1960)]. Rasprostraneto vo zona na termofilni {umi i {ikari, zapu{teni livadi i sl., do 1250 m. Malus florentina (Zuccagni) Schneider • Popova [apka, pokraj dabova {uma, 950 m, 22.5.1999 • s. G. Le{nica, dabovo se~i{te, 900 m (opserv.). M. dasyphylla Borkh. • Karpa Belenica, 1250 m, 28.8.1999 • s. Kunovo, 950 m, 7.7.1998 Se sre}ava edine~no, vo {umskiot pojas na celiot masiv, do 1250 m. Sorbus domestica L. • Novo Selo, dabova {uma, 550 m, 13.6.1999 • [ator, 950 m, 23.7.2005 • [nad potegot s. Sten~e - s. Forino (Nikolovski, 1960)]. Edine~ni, glavno mladi primeroci, se sre}avaat vo site delovi na Suva Gora, vo pojasot na dabovi {umi, do 1100 m. S. aucuparia L. • âm, elova {uma, kar., 1550-1680 m, 27.6.1999, 15.8.1999 • Pawa, listopadna {uma, kar., 1500 m, 22.5.1999 • [ar, bukova {uma, 1370 m. S. semipinnata (Roth.) Hedlund • Stanika, pome|u smreki, kar., 1500 m, 24.6.1998 • âm, elova {uma i pome|u smreki, kar., 1550-1720 m, 15.7.1998 • Pekli{te, {uma od crn bor, kar., 1380-1550 m, 5.6.1999 • [âm (Em, 1974)]. S. torminalis (L.) Crantz • s. Lopu{nik, 700 m, 17.5.1998 • [nad potegot s. Sten~e - s. Forino (Nikolovski, 1960)] • [âm (Em, 1974)]. Se sre}ava rasfrlano na celiot masiv, vo {umi od crn gaber, dab i potermofilni bukovi {umi, do 1600 m. S. aria (L.) Crantz • Karpa Belenica, 1250 m, 28.8.1999 • âm, 1550-1680 m, 27.6.1999 • Pawa, 1000 m, 8.8.1999 • Lipa, 1100 m, 15.8.1999 • Qugi Ke~, 1000-1200 m, 28.6.2005 • s. Trnovo, 1150 m, 1.5.1999 • [nad potegot s. Sten~e - s. Forino (Nikolovski, 1960)] • [âm (Em, 1974)]. Rasprostraneto kako edine~na primesa vo pojasot na skoro site tipovi {umi i {ikari, 800- 1700 m. S. graeca (Spach) Kotschy • [ar, pokraj patot, kar., 1370 m, 5.6.1999. S. umbellata (Desf.) Fritsch ssp. koevessii (Pénzes) Kárpáti • Karpa Belenica, kar. kamewar, 1400 m, 23.7.2005 • Mikarija, kar. kamewar, 1450 m, 8.7.1998 • s. Korito, kar. kamewar, 1300-1450 m, 20.6.1999, 28.6.2005 • Krwe, kar. kamewar, 1200 m, 17.6.2005.

A. Teofilovski, Prilozi za florata na Republika Makedonija 57 ______

*?S. umbellata (Desf.) Fritsch ssp. banatica (Jav.) Karpati • Mikarija, kar. kamewar, 1450 m, 8.7.1998 • Qugi Ke~, kar. kamewar, 1270 m, 28.6.2005 (str. 17) ?S. austriaca (Beck) Hedl. • Golina, vo pojas na bukova {uma, 1250 m, 8.7.2006 • Karpa Belenica, me{ana listopadna {uma, kar, 1250 m, 28.8.1999, 8.7.2006 • s. Larce - pome|u âm i Pawa, bukova {uma, kar, 1600 m, 22.5.1999 • [âm (Em, 1974, sub S. mougeotii Soyer-Willem. & Gordon)] Amelanchier ovalis Medicus var. ovalis • Zaja~ec, 700 m, 1.5.1999 • Lokva, 1250 m, 21.6.1998 • Dol, 700 m, 1.5.1998. Se sre}ava rasfrlano na celiot masiv, na kamenlivi mesta vo {umskiot pojas i vo pojasot na planinski pasi{ta, do 1700 m. Cotoneaster integerrimus Medicus • Karpa Belenica, kar. kamewari, 1200-1400 m, 24.6.1998 • s. Korito, pasi{ta i kamewari, kar., 1600 m, 28.6.2005 • s. Blace, {ikari, kar., 1200 m, 14.5.2005 • s. Vol~e, {uma od crn gaber, kar., 1550 m, 16.7.2005. C. nebrodensis (Guss.) Koch • Veqa Preslo, 900 m, 23.6.2003 • Lokva, 1250 m, 21.6.1998 • Vlak, 900 m, 4.5.2005 • s. Korito, 28.06.2005 • [nad potegot s. Sten~e - s. Forino (Nikolovski, 1960, sub C. tomentosa)]. Dosta ~esto rastenie, skoro vo site delovi na masivot, na kamewari, vo termofilni {ikari i svetli {umi, do 1700 m. Crategus monogyna Jacq. var. monogyna • s. G. êlopek, 650 m, 4.5.1999 • s. Korito, 1430-1500 m, 28.6.2005 • [nad potegot s. Sten~e - s. Forino (Nikolovski, 1960)]. Rasprostraneto pokraj {umite, na {umski ~istinki i planinski pasi{ta, do 1650 m. C. heldreichii Boiss. • Livada Kurte{it, dabova {ikara, kar., 1100 m, 23.7.2005 • s. D. Le{nica, pokraj dabova {uma, 750 m, 8.7.2005 • s. G . êlopek, vo me|a, 700 m, 4.5.1999. C. orientalis Pall. • s. Lukovica, 980 m, 21.8.1988 • s. Korito, 1450 m, 20.6.1999 • [nad potegot s. Sten~e - s. Forino (Nikolovski, 1960)] Se sre}ava edine~no skoro vo site delovi na masivot, na otvoreni mesta, 1000-1600 m. C. sericeus Dţekov • Golina, otvoreni mesta, kar., 1250-1500 m, 27.6.99, 8.7.2006 • s. Korito, kamenlivi mesta, kar., 1450 m, 20.6.1999, 28.6.2005 • s. Vol~e - nad Krwe, 1600 m (observ.). Prunus cerasifera Ehrh. • Karpa Belenica, otvoreno mesto, kar., 1276 m, 28.8.1999 • s. Vol~e, kar. kamewar, 1550 m, 16.7.2005. P. spinosa L. var. dasyphylla Schur. • s. G. êlopek, 700 m, 4.5.1999. Rasprostraneto vo me|i, napu{teni livadi, pokraj {umi i sl., vo poniskite delovi. P. insititia L. • Pawa, termofilna {uma, kar., 1100 m, 8.8.1999. P. cocomilia Ten. • s. Korito, livadi, kar., 1430-1500 m, 20.6.1999, 28.6.2005 • s. Vol~e, kar., 1200 m, 17.6.2005. P. avium L. • s. Sedlarevo, bukova {uma, 1400 m, 7.6.1999 • s. Kunovo, sil., 1050 m, 9.5.1999 • s. Vol~e, grmu{esto mesto, kar., 1560 m, 16.7.2005 • [nad potegot s. Sten~e - s. Forino (Nikolovski, 1960)]. P. mahaleb L. • s. Lukovica, 400 m, 30.5.1999 • s. êgrane, 31.5.1998 • [nad potegot s. Sten~e - s. Forino (Nikolovski, 1960)]. Se sre}ava edine~no vo {umskiot pojas na celiot masiv, do 1500 m.

C R A S S U L A C E A E Jovibarba heuffelii (Schott) Löve var. patens (Griseb.) Vălev f. patens • Stanika, kar. kamewar, 1600 m, 22.7.2005 • âm, kar. kamewar, 1600 m, 27.6.1999 • Dobarski @eden, kar. kamewari i karpi, 650-900 m, 10.4.2005 • s. Sten~e, kar. karpa, 600 m, 24.5.1998 • s. Korito, kar. kamewar, 1400 m, 28.6.2005 • s. Belovi{te, kar. karpi, 1700 m (opserv.) • s. Vol~e, na kar. kamewar, 1700 m (opserv.). Od strana na Nikolovski (1960), za prostorot nad potegot s. Sten~e - s. Forino, se naveduva vidot "Sempervivum macedonica", no verojatno se raboti za nekoja gr{ka. Sedum maximum (L.) Suter • s. G. Le{nica, trevesti mesta, 870 m (opserv.) • Lipa, {uma od crn gaber, kar., 1100 m, 25.4.1999, 7.1999 • Rasova, zasen~eno mesto, 500 m (opserv.). S. ochroleucum Chaix. • Dobarski @eden, 550 m, 18.7.1999. êsto rastenie na kar. kamewari, do 1850 m. S. acre Boiss. • Dobarski @eden, 600 m, 14.6.1998 • [nad potegot s. Sten~e - s. Forino (Nikolovski, 1960)]. m êsto rastenie na kar. kamewari i karpi, do 1750 . S. sartorianum Boiss. • Dobarski @eden, 600 m, 14.6.1998.

A. Teofilovski, Prilozi za florata na Republika Makedonija 58 ______

Rasprostraneto, no poretko od prethodniot vid, na karpi, kamewari i plitki po~vi, prete`no na kar., do 1750 m. S. grisebachii Boiss. & Hejdr. var. grisebachii • s. Sedlarevo, vo pojas na bukova {uma, 1330 m, 26.6.1998, 12.7.2006. S. grisebachii Boiss. & Hejdr. var. horakii (Rohlena) Hart [Syn.: S. flexuosum Wettst.] • Taul, planinsko pasi{te, kar., 1750 m, 20.6.1999. *S. tuberiferum Stoj. & Stef. • s. Kunovo - iskopot od patot, sil. i kar., 900 m, 6.7.1998, 3.8.1998. (str. 18) S. album L. ssp. athoum (DC.) Hayek • Zaja~ec, kar. karpa, 1000 m, 3.7.1999 • Dupen Kamen, kar. kamewar, 1700 m, 5.6.1999 • s. Vol~e, kar. kamewari, 1550-1750 m (opserv.) • [S. album, nad potegot s. Sten~e - s. Forino (Nikolovski, 1960)]. S. dasyphyllum L. var. dasyphyllum • s. Sedlarevo, kar. kamewar, 1500 m, 15.7.1998. S. cepaea L. • s. Lukovica, 830 m, 27.6.1999 • [nad potegot s. Sten~e - s. Forino (Nikolovski, 1960)]. Rasprostraneto, no ne mnogu ~esto, na zasen~eni mesta, do 1100 m. S. rubens L. • s. G. êlopek, trevesti mesta, sil., 650 m, 19.6.1998 • Visoka ûka, kar. kamewar, 600 m (opserv.) • âm, kamenlivo pasi{te, kar., 1650 m (opserv.) • Qugi Ke~, kar. kamewar, 1000 m (opserv.) • Taul, kamenlivo pasi{te, kar., 1700 m (opserv.). S. caespitosum (Cav.) DC. • s. Novo Selo, brdski pasi{ta, sil., 700 m, 26.4.1998 • s. Belovi{te, brdski pasi{ta, sil., 680 m, 4.5.2005.

S A X I F R A G A C E A E Saxifraga rotundifolia L. ssp. rotundifolia • âm, elova {uma, kar., 1600-1700 m, 27.6.1999 • Lipa, zasen~eno mesto, kar., 1000 m, 21.6.1998 • Lakavi~ka Reka, zasen~eni dolovi, sil., 800-900 m • [S. rotundifolia, âm (EM, 1974)]. S. tridactylites L. • s. Lukovica, 650 m, 29.3.1998 • s. Novo Selo, 600-700 m, 26.4.1998 • s. @elino, 600 m, 15.3.1998 • Juàrija, 650-900 m, 12.4.1998. êsto rstenie na kar. i sil. kamewari, brdski i planinski pasi{ta i sl., do 1700 m. S. adscendens L. ssp. adscendens • âm, kar. kamewari i pasi{ta, 1650-1700 m, 24.6.1998 • Tabahon, planinski pasi{ta, kar., 1600 m, 30.5.1990 • Taul, planinski pasi{ta i kamewari, kar., 1500-1850 m (opserv.) • Dupen Kamen, kar. kamewar, 1850 m, 5.6.1999. S. bulbifera L. • Trnica, trevesti mesta i dabovi {umi, 550-600 m, 20.4.1998 • s. G. Le{nica, dlaboka po~va, kar., 1600 m, 30.5.1999 • Jablanica, trevesti mesta, 1000 m (opserv.) • Lakavi~ka Reka, trevesti mesta, sil., 800 m (opserv.). S. sempervivum Koch f. stenophylla (Boiss.) Hayek • Zaja~ec, kar. karpi, 500 m, 11.4.1990 S. grisebachii Deg. & Dörfl. var. grisebachii f. grisebachii • Zaja~ec, 700-900 m, 1.5.1999 • s. Lukovica, 650 m, 30.4.1990 • Dol, 900 m, 11.5.1999. Se sre}ava i na pove}e drugi lokaliteti, na kar. karpi i kamewari, do 1800 m. S. paniculata Miller • Taul, 1800 m, 20.6.1998. Rasprostraneto na planinski pasi{ta i kar. kamewari, 1650-1850 m.

F A B A C E A E Podocytisus caramanicus Boiss. & Heldr. • Dobarski @eden, nad avtopatot, kar., 550 m, 3.7.1999 Cytisus nigricans L. • Trnica, vo pojas na dabova {uma, 550 m, 1.6.1998. C. petrovicii (Adam.) Micevski • Zaja~ec, 700 m, 17.5.1991 • Jablanica, 950-1050 m, 15.5.1991 • Pawa, 1450 m, 30.5.1990 • Dol, 900 m, 3.5.1991 • Ju`arija, 700-1000 m, 13.5.1991 Rasprostraneto na kar. karpi i kamewari, do 1750 m. Chamaecytisus triflorus (L.) Scalická var. albanicus (Deg. & Dörf.) Micevski • s. Lukovica, 800 m, 17.5.1991 • [ator, 930 m, 15.5.1991 • s. Novo Selo, 700 m, 17.5.1991 • s. G. Le{nica, 850 m, 8.5.2006 • s. Blace, 720-950 m, 14.5.2005 • Korija, 800 m, 19.5.1991 • s. Sten~e, 700 m, 12.6.1991. ^esto rastenie vo posvetli {umi, pokrj {umi i {umski pati{ta, na {umski ~istinki i sl., do 1600 m. C. falcatus (Waldst. & Kit.) Holub var. grisebachii (Briq.) Micevski • Pekli{te, {uma od crn bor, kar., 1500 m, 2.7.2005. C. austriacus (L.) Link. var. virescens (Kovats) Kuzm. • s. D. Le{nica - pokraj patot za s. G. m • Le{nica, sil., 550-750 , 4.6.2005, 8.7.2005 s. G. Le{nica - nad seloto, pojas na dabovi {umi, 850 m, 25.8.2005.

A. Teofilovski, Prilozi za florata na Republika Makedonija 59 ______

C. sp. • prostorot pome|u s. Merovo, s. Novo Selo i Jablnica, dabovi {umi, {umski ~istinki, pokraj pati{ta i sl., 600-1000 m, 14.6.1998, 5.9.1998. C. tommasinii (Vis.) Rothm. • Lakavi~ka reka - pome|u rekata i patot za s . Kunovo, pokraj {umski pati{ta, vo dabovi {umi i na se~i{ta, sil., 550-1000 m, 7.7.1998, 31.5.1999. *Genista tinctoria L. var. pubescens (Lang.) Heuff. • Trnica, trevesti i grmu{esti mesta, 520-600 m, 6.6.1998. (str. 19) *G. januensis Viv. var. januensis • Re~i{te, {ibjak, kar., 750 m, 20.6.1991 • Suro~, termofilni {ikari, kar., 900 m, 1.6.1991 • s. Dolna Le{nica, plitka po~va, 550-750 m, 11.5.1991 • Pawa, {ikara od crn gaber, kar., 1050 m, 3.6.1991 • s. Sten~e, {ikari, kar., 650 m, 12.6.1991 (str. 19) *G. januensis Viv. var. macedonica Micevski • Dol, kar. kamewari i pome|u kar. blokovi, 650- 700 m, 3.5.1991 • Juàrija, kar. kamewari i pome|u kar. blokovi, 700-1000 m, 13.5.1991 • [ar, kar. kamewar, 1300 m, 5.6.1999 • Dupen Kamen, kar. kamewar, 1850 m, 5.6.1999 • pod Taul, kar. kamewar, 1600 m, 2.7.2005. (str. 20) G. sagittalis L. • s. Lukovica, 850 m, 19.6.1991 • Veliki Prisoj, 1330 m, 17.6.1991 • s. Miletino, 800 m, 30.5.1990. Rasprostraneto vo pojas na svetli {umi i pasi{ta, do 1750 m. Robinia pseudoacacia L. • s. Miletino, 500-600 m, 5.9.1999. Rasprostranet vid po me|ite i pokraj pati{tata, pokraj naselbite i sl., do 1100 m. Galega officinlis L. • ûka, pesokliv nasip, 600 m, 5.9.1999. Colutea arborescens L. var. arborescens • Re~i{te, 800 m, 28.6.1998 • s. Sedlarevo, 1300 m, 8.7.2006 • Popova [apka, 900 m, 26.8.2005 • [nad potegot s. Sten~e - s. Forino (Nikolovski, 1960)]. Se sre}ava ne mnogu ~esto na celiot masiv, vo pojas na termofilni {umi, do 1200 m. Astragalus hamosus L. • s. G. êlopek - nad Mlaka, zapu{tena livada, 620 m, 13.6.1998. A. depressus L. var. depressus • s. Lukovica - nad seloto, kar. karpi, 1030 m, 30.7.1999 • Stanika, erodirano pasi{te, kar., 1620 m, 27.6.1999 • âm, kar. kamewar, 1700 m, 27.6.1999 • s. Gurgurnica - kaj k. 1440, kamenlivo pasi{te, kar., 20.6.1999 • s. Korito - kaj vlezot vo seloto, kar. kamewar, 1400 m, 31.5.1998, 20.6.1999. *A. depressus L. var. hirsutus Diklić • âm, kar. kamewar, 1700 m, 27.6.1999 • Stanika, erodirano pasi{te, kar., 1620 m, 27.6.1999 (str. 20) A. glycyphyllos L. • s. Novo Selo, 700 m, 14.6.1998 • [nad potegot s. Sten~e - s. Forino (Nikolovski, 1960)]. Se sre}ava vo site delovi, na {umski ~istinki i vo retki {umi i {ikari, do 1300 m. A. glycyphylloides DC. • s. Vol~e - pod Taul, pokraj bukova {uma, kar., 1500 m, 16.7.2005 A. angustifolius Lam. ssp. angustifolius • Ku{evica, 1350 m, 24.5.1998 • Mikarija, 1450 m, 18.7.1998 • s. êgrane, 1000 m, 31.5.1998 • [Suva Gora (Drenkovski, 1971)] Rasprostraneto na kar. kamewari, (1000) 1250-1850 m. A. onobrychis L. var. chlorocarpus (Griseb.) Stoj. & Stef. f. chlorocarpus • s. Lukovica, 850 m, 19.6.1991 • s. Kopa~in Dol, 19.6.1991 • s. G. êlopek, 630 m, 13.6.1998 • s. Blace, 1150 m, 24.5.1998 êsto rastenie na brdski pasi{ta i kamewari, do 1150 m. A. onobrychis L. var. chlorocarpus (Griseb.) Stoj. & Stef. f. albiflorus (Vand.) Hay. • s. G. êlopek, sil. kamewar, 630 m, 13.6.1998. *A. lacteus Heldr. & Sart. (Syn.: A. baldaccii Degen.) • s. Sedlarevo - pod k. 1704, kar. kamewar, 1650 m, 15.7.1998 • Taul, kar. karpi, 1600 m, 28.6.2005 • Suva Gora: s. Vol~e - nad Krwe, kar. karpi, 1750 m, 17.7.2005 (str. 20) Vicia incana Gouan • Rasova, 450 m, 30.5.1999 • âm, 1650 m, 27.6.1999 • Pawa, 1050 m, 24.6.1998 • s. Kunovo, 900 m, 6.7.1998 • Pekli{te, 1450-1550 m, 16.7.2005. Rasprostraneto vo {umskiot pojas na celiot masiv, do 1650 m. V. tenuifolia Roth • Pawa, pokraj listopadna {uma, kar., 1200 m, 22.5.1999. V. dalmatica Kerner • Tetovo - prostorot pome|u s. Novo Selo, s. Merovo i Jablanica, livadi, me|i, dabovi {umi i niz grmu{ki, 550-1000 m, 13.6.1999 • s. Lukovica - okolina na seloto, livadi i me|i, 880-1050 m (opserv.). V. onobrychioides L. • s. Lukovica - livadite pod seloto, 850 m (opserv.) • Podi{te, livadi, 1000 m, 4.5.1998 • s. Korito - livadite ju`no od seloto, 1500 m (opserv.) • s. Kunovo - kaj vlezot, grmu{esto mesto, 1050 m (opserv.) • Pekli{te, {uma od buka i crn bor, kar., 1550 m, 6.6.1999. V. villosa Roth. • s. G. êlopek - nad Mlaka, trevesto mesto, sil., 620 m, 8.8.1999 • s. êgrane - nad seloto, grmu{esto mesto, kar., 550 m, 28.6.2005 • s. Kunovo - priodot, zapu{tena livada, sil., 1050 m, 23.6.2005.

A. Teofilovski, Prilozi za florata na Republika Makedonija 60 ______

V. hirsuta (L.) S. F. Gray • Novo Selo, grmu{esto mesto, 600 m, 26.4.1998 • s. Blace, kamenlivi mesta, kar., 1000 m, 14.5.2005. V. tetrasperma (L.) Schreb. • Trnica, grmu{esto mesto, 570 m, 6.6.1998 V. truncatula M. B. • Pawa, pokraj dabova {uma, kar., 1100 m 22.5.1999 [= Matevski & Teofilovski, 2004]. V. grandiflora Scop. var. grandiflora • s. Novo Selo, 650 m, 26.4.1998 • s. G. êlopek, 700 m, 19.6.1998 • Gaber, 600 m, 3.5.1998 • s. Lopu{nik, 750 m, 17.5.1998. Rasprostraneto vo pojas na dabovi {umi, pokraj pati{ta i sl., do 900 m. V. barbazitae Ten. & Guss. • s. G. êlopek - nad seloto, {umska ~istinka, 830 m, 22.5.1999 • Trnica, dabova {uma i {umski ~istinki, 550 m, 3.5.1998 • Kowski Grob, pokraj dabova {uma, 850 m, 17.5.1998. V. pannonica Crantz. ssp. pannonica • s. Novo Selo - ju`no od seloto, pokraj dabova {uma, 750 m, 14.6.1998. V. pannonica Crantz. ssp. striata (Bieb.) Nyman • s. G. êlopek - nad seloto, pokraj {umski pat, 850 m, 22.5.1999 • Trnica, trevesti mesta, 550 m, 6.6.1998. V. sativa L. ? ssp. sativa • s. G. Le{nica - nad seloto, trevesto mesto, kar., 850 m, 4.6.2005 V. sativa L. ssp. nigra (L.) Ehrh. • Trnica, trevesto mesto, 550 m, 6.6.1998 • ûka, trevesti mesta, 570 m, 31.5.1998 • s. Kunovo - okolu patot, kamenlivo mesto, 800 m, 17.5.1998 • s. Kunovo - na priodot, trevesti mesta, sil., 1050 m, 23.6.2005. V. lathyroides L. • s. Novo Selo, 600 m, 26.4.1998 • Rasova, 550 m, 1.5.1999 • D. Le{nica, 550 m, 4.6.2005 • Trnica, 550 m, 20.04.1998, 3.5.1998. êsto rastenie na brdski pasi{ta, livadi i okolu pati{ta, do 1200 m. V. peregrina L. • s. G. Le{nica - nad seloto, livada, 840 m, 4.6.2005 • s. Blace - pod Lokva, kar. kamewar, 1150 m, 14.5.2005. V. lutea L. var. lutea • Gaber, grmu{esto mesto, 600 m, 6.6.1998. V. narbonensis L. var. serratifolia (Jack.) Ser. • s. G. êlopek, niz lozjata, sil., 620-700 m, 4.5.1999 • Trnica, grmu{esto mesto, 520 m, 22.5.1998. Lens nigricans (Bieb.) Gordon f. nigricans • s. @elino - nad {koloto, kar. kamewar, 460 m, 15.5.1998 • Loka, trevesti mesta, 700 m (opserv.) • s. êgrane, kar. kamewar, 550 m, 31.5.1998 Lathyrus vernus (L.) Bernh. • [nad potegot s. Sten~e - s. Forino (Nikolovski, 1960)]. L. venetus (Mill.) Wahlf. • Kowski Grob, 900 m, 9.5.1999 • [nad potegot s. Sten~e - s. Forino (Nikolovski, 1960)]. êsto rastenie vo pojas na svetli {umi i {ikari, do 1600 m. L. niger (L.) Bernh. • Popova [apka, 900 m, 22.5.1999. Rasprostraneto na grmu{esti mesta, vo svetli {umi i sl., do 1600 m. L. pratensis L. • s. Lukovica - livadite pod seloto, 850 m, 7.6.1998 • s. Sedlarevo - pasi{tata na priodot, 1350 m, 28.6.1998 • [ar, okolu patot, kar., 1350 m (opserv.). L. laxiflorus (Desf.) O. Kuntze var. laxiflorus • s. Blace, 720 m, 14.5.1998 • Kowski Grob, 850 m, 7.6.1998 • Zaja~ec, dabova {uma, kar., 950 m, 1.5.1999. L. laxiflorus s.l. e ~esto rastenie vo svetli {umi i {ikari, po {umski ~istinki, vo se~i{ta i sl., do 1600 m. L. tuberosus L. • s. Lukovica - nad seloto, suvo trevesto mesto, 1000 m, 3.7.1999 • s. Vol~e - kaj Krwe, trevesto m., kar., 1200 m, 17.7.2005. L. grandiflorus Sibth. & Sm. • s. Lukovica - pod t. 1267, rabovi na dabova {uma, 1000 m • Korija, grmu{esto mesto, 700-800 m. 24.6.1998 • Qugi Ke~, {ikara od bel gaber, kar., 800 m (opserv.) • s. Merovo - pokraj patot za s. Lukovica, 1070 m (opserv.). L. latifolius L. var. brachypterus (Alef.) Koţ. • s. Vol~e - kaj Krwe, zapu{tena livada, kar., 1170 m, 17.7.2005. L. saxatilis (Vent.) Vis. • Dobarski @eden, kamenlivo mesto, kar., 650 m, 18.4.1999. L. sphaericus Retz. • Loka, zapu{tena livada, kar., 700 m, 30.5.1999 • s. Novo Selo - ju`no, se~i{te, 700 m, 14.6.1998 • s. G. Le{nica - nad seloto, trevesto mesto, 850 m, 4.6.2005. L. cicera L. • s. Lukovica - klisura na r. Treska, zapu{tena livada, kar., 600 m, 1.5.1999 • Gaber, trevesti mesta, sil., 600 m, 6.6.1998 • s. Sten~e - pokraj patot za s. Gurgurnica, kar., 750 m, 24.5.1998 • s. Blace - nad seloto, trevesto mesto, 700 m, 14.5.2005 • s. Kunovo - priodot, livada, 1030 m, 23.6.2005. L. nissolia L. var. nissolia • Trnica, 550 m, 6.6.1998. Rasprostraneto na livadi, trevesti i kamenlivi mesto, do 1450 m. L. aphaca L. f. aphaca • Gaber, 600 m, 3.5.1998.

A. Teofilovski, Prilozi za florata na Republika Makedonija 61 ______

Rasprostraneto na trevesti mesta i livadi, do 1000 m. Pisum sativum L. ssp. elatius (Bieb.) Ascher & Graben. • Trnica, pokraj dabova {ikara, sil., 500 m, 22.5.1998. *Ononis reclinata L. • s. Lukovica - r. Treska, kar. kamewar, 700 m, 7.6.1998. (str. 21) O. pusilla L. • s. Lukovica - klisura na r. Treska, 600-700 m, 7.6.1998 • s. Lukovica - pod Suro}, 600 m, 20.6.1991 • [ar, kar. kamewar, 1350 m, 5.6.1999. Se sre}ava dosta rasfrlano na celiot masiv, na karbonatni kamewari, vo termofilni {umi i {ikari, do 1600 m. O. spinosa L. (incl. O. arvensis L.) • s. Novo Selo - pokraj patot za s. Merovo, 570 m, 28.8.1999, 8.7.2006 • s. G. Le{nica, trevesto mesto, 850 m, 17.9.2006, 25.8.2005 • s. G. êlopek, trevesti mesta, sil., 620 m, 8.8.1999 • s. Trnovo - pokraj patot za Pekli{te, 1150 m, 17.7.2005. Melilotus alba Medicus • s. êgrane - pokraj patot za s. Korito, kar., 600-1100 m • s. Lopu{nik - pokraj patot za s. Kunovo, sil., 630 m, 1.8.1999. M. officinalis (L.) Pallas • Zaja~ec, 1000 m, 3.7.1999 • Qugi Ke~, 700 m, 28.6.2005 • s. Sten~e, 700 m, 21.6.1998. Se sre}ava rasfrlano vo site delovi na masivot, na kamenlivi mesta, brdski pasi{ta, termofilni {ikari i suvi livadi, do 1550 m. M. neapolitana Ten. • Dobarski @eden, kar. kamewar, 600 m, 14.6.1998 • Qugi Ke~, pokraj {ikara, kar., 800 m (opserv.). Trigonella corniculata (L.) L. • Re~i{te, kamenlivi mesto, kar., 650-800 m, 7.6.1998 • Loka, livada, 700 m, 30.5.1999. T. monspeliaca L. f. monspeliaca • Zaja~ec, kar. karpa, 1000 m, 3.7.1999 • s. @elino - nad {koloto, kar. kamewar, 500 m (opserv.) • s. G. êlopek, trevesto mesto, sil., 600 m, 13.6.1998. T. monspeliaca L. f. leiocarpa Koch • Zaja~ec, kar. karpa, 1000 m, 3.7.1999. T. gladiata Sreven ex Bieb. • s. Lukovica - klisura na r. Treska, kar. kamewar, 650 m, 7.6.1998, 1.5.1999 • s. Lukovica - pod Suro}, kar. kamewar, 600 m, 20.6.1991 • s. Novo Selo - ju`no, se~i{te, 700 m, 26.4.1998 • Korija, kar. karpi, 850 m, 22.5.1999. Medicago lupulina L. var. lupulina • s. G. êlopek, 630 m, 13.6.1998. êsto rastenie na livadi, pasi{ta, selski utrini i sl., do 1500 m. M. sativa L. • s. Korito, 1350 m, 20.6.1999 • s. Balin Dol, 650 m, 28.7.1998 • [ar, 1200 m, 1.8.1999. Se sre}ava na livadi i pokraj pati{ta, vo okolinata na naselbite, do 1450 m. M. falcata L. ssp. falcata • s. G. êlopek, trevesto mesto, sil., 620 m, 8.8.1999 • Kofelnica, kar. kamewar, 1350 m, 15.8.1999 • s. Kunovo - pokraj patot, 1050 m (opserv.). M. prostrata Jacq. ssp. vukovicii Micevski • Samar, 700 m, 28.6.1998 • Zaja~ec, 400 m, 11.7.1999 • s. Sedlarevo - pod k. 1704, 1650 m, 27.6.1999 • Dobarski @eden, 600 m, 18.7.1999 • Mikarija, 1450 m, 8.7.1998 • Kofelnica, 1350 m, 15.8.1999 • s. Korito, 1350 m, 20.6.1999 • s. Korito, 1550 m, 20.6.1999 • s. Kunovo, 1050 m, 1.8.1999. êsto rastenie na kar. kamewari, do 1500 m. M. orbicularis (L.) Bartal. var. orbicularis • ûka, trevesto mesto, sil., 570 m, 31.5.1998 • Rasova, trevesto mesto, 500 m (opserv.) • Dobroec, trevesto mesto, 700 m (opserv.). M. rigidula (L.) All. • Re~i{te, 750 m, 7.6.1998 • s. G. Le{nica, 830 m, 4.6.1998 • s. G. êlopek, 630 m, 13.6.1998 • s. Blace, 650 m, 14.5.2005 • s. Belovi{te, 680 m, 4.5.1998. Rasprostraneto na brdski pasi{ta i kamewari, do 1100 m. M. arabica (L.) Huds. • s. Lukovica - periferija, trevesto mesto, 890 m, 7.6.1998 • s. Blace - priferija, trevesto mesto, 650 m, 14.5.2005 • s. Belovi{te - nad seloto, brdsko pasi{te, sil., 680 m, 4.5.1998 • s. Kunovo - vo seloto, trevesto mesto, 1000 m, 23.6.2005. M. minima (L.) Bartl. var. minima • Re~i{te, 750 m, 7.6.1998 • s. êgrane, 600 m, 31.5.1998 M. minima (L.) Bartl. var. longiseta Ser. • s. G. êlopek, 600 m, 13.6.1998. M. minima (L.) Bartal. var. brevispina Benth. • Re~i{te, 700 m, 7.6.1998. M. minima s.l e ~esto rastenie na suvi trevesti mesta, do 1100 m. Trifolium strictum L. • Pekli{te, dlaboka po~va, sil., 1390 m, 2.7.2005. T. repens L. • s. D. Le{nica, 550 m, 4.6.2005. Rasprostraneto po livadi i okolu pati{ta, do 1100 m. T. nigrescens Viv. • Dobroec, 700 m, 22.6.2003 • s. G. êlopek, 630 m, 19.6.1998 • s. Korito, 1430 m, 28.6.2005 • s. Kunovo, 1000 m, 9.5.1999. Dosta ~esto rastenie na livadi i brdski pasi{ta, do 1430 m. T. physodes Steven ex Bieb. • Korija, pokraj {umski pat, 900 m, 22.5.1999.

A. Teofilovski, Prilozi za florata na Republika Makedonija 62 ______

T. fragiferum L. ssp. bonannii (Persl.) Soják • s. Lukovica - pod Golina, pokraj dabova {uma, 1000 m, 28.6.1998 • Lokva, kamenlivo pasi{te, kar., 1250 m, 21.6.1998 • Qugi Ke~, {ikara, kar., 1100 m • s. Korito - pod Taul, kamenlivi mesta, kar., 1600 m (opserv.). T. resupinatum L. • s. Sedlarevo - kaj priodot, vla`no mesto, 1350 m, 28.6.1998, 29.8.2005. T. velenovskyi Vand. • âm, planinsko pasi{te, kar., 1700 m, 20.6.1999 • Mikarija, dlaboka po~va, 1450 m, 19.7.1998 • s. Korito - okolu patot, kar. kamewar, 1300-1430 m, 28.6.1999 • Kowski Grob, dabova {uma, sil., 900 m, 20.6.2005 • Lutoec, kar., 1000 m (opserv.) • Pekli{te, {uma od crn bor, kar., 1450 m (opserv.). T. campestre Schreb. • Loka, 600 m, 30.5.1999 • s. Lukovica, 700 m, 7.06.1998 • s. G. Le{nica, 850 m, 4.6.2005 • ûka, 580 m, 31.5.1998 • s. Korito, 1300 m, 20.6.1999 • s. Kunovo, 1050 m, 23.6.2005. Rasprostraneto na brdski pasi{ta i kamewari, do 1600 m. T. arvense L. var. arvense • Rasova, kar. kamewar, 700 m, 28.6.1998 • s. Novo Selo - ju`no, se~i{te, 700 m, 14.6.1998 • s. G. Le{nica - nad seloto, 850 m (opserv.) • s. Belovi{te - brdskite pasi{ta nad seloto, sil., 700 m (opserv.) • s. Kunovo - nad seloto, brdski pasi{ta, sil., 1050 m, 23.6.2005 • s. Vol~e - Pekli{te, na dlboka po~va, 1400 m (opserv.). *T. arvense L. var. strictius M.K.D. • s. êgrane, trevesto mesto, kar., 850 m, 20.6.1999. (str. 21) T. tenuifolium Ten. • s. Kunovo - nad seloto, suvi trevesti mesta, sil., 1050 m, 23.6.2005. T. phleoides Pourr. ex Willd. • s. Korito - livadite kon Qugi Ke~, kar., 1400 m, 28.6.2005. T. dalmaticum Vis. • Veqa Preslo, 900 m, 22.6.2003 • Loka, 700 m, 30.5.1999 • s. G. êlopek, 620 m, 13.6.1998 • s. @elino, 500 m, 4.6.2005 • s. êgrane, 1000 m, 28.6.2005 • s. Korito, 1430 m, 28.6.2005. Rasprostraneto na suvi trevesti i kamenlivi mesta, do 1430 m. T. incarnatum L. ssp. molinerii (Barbis ex Hornem) Syme • s. @elino - nad u~ili{teto, kamenlivi mesta, kar., 500 m, 15.5.1998 • s. Blace, {ikari, kar., 720-900 m, 14.5.1998 • Kowski Grob, zapu{tena livada, sil., 800 m, 17.5.1998. T. pratense L. • Lutoec, 1000 m, 22.6.2003 • s. G. êlopek, 600 m, 13.6.1998 • s. Blace, 650 m, 14.5.2005 • s. Sten~e, 600-800 m, 14.5.2005, 21.6.1998 • s. Kunovo, 1000 m, 9.5.1999 Rasprostraneto na livadi, pasi{ta, pokraj pati{ta i sl., do 1600 m. T. pallidum Waldst. & Kit. • s. G. êlopek - nad Mlaka, suvo trevesto mesto, 700 m, 4.5.1999 T. hirtum All. • Popova [apka, trevesto mesto, 1000 m, 19.6.1998 • s. Kunovo - nad seloto, plitki po~vi, sil., 1050 m, 23.6.2005. T. cherleri L. • s. G. êlopek - nad Mlaka, trevesto mesto, sil., 630 m, 13.7.1998 • ûka, suvo trevesto mesto, sil., 560 m, 31.5.1998. T. medium L. ssp. balcanicum Vel. • s. Lukovica - pod Golina, dabova {uma, 1000 m, 29.6.1990, 28.4.1998. T. patulum Tausch • Kowski Grob, pojas na dabovi {umi, 750-1000 m, 5.6.1999 T. pignantii Feuché & Chaub. • Livada Kurte{it, 1100 m, 29.6.1990 • s. G. êlopek, 850 m, 22.5.1999 • s. Balin Dol, 650 m, 17.3.1998. Rasprostraneto na {umski ~istinki i vo retki {umi, do 1680 m. T. alpestre L. var. alpestre • s. Lukovica - pod Golina, rabovi na dabova {uma, 1000 m, 28.6.1998 • s. Novo Selo, vo se~i{te, 700 m, 14.6.1998 • Qugi Ke~, grmu{esto mesto, kar., 1200 m, 28.6.2005. Opservirano i na pove}e drugi lokaliteti. T. angustifolium L. • s. Novo Selo - ju`no od seloto, se~i{te, 700 m, 14.6.1998 • s. G. êlopek - nad Mlaka, trevesto mesto, sil., 620 m, 13.6.1998 • s. Kunovo - nad seloto, trevesto mesto, sil., 1030 m, 23.6.2005. T. ochroleucon Huds. var. ochroleucon • Rasova, pokraj {ikari, kar., 500 m, 28.6.1998 • s. Korito - okolu patot, kar., 1300 m, 28.6.1999 • s. Kunovo, trevesto mesto, sil., 1030 m, 23.6.2005. D. herbaceum Vill. • Lutoec, 1000 m, 22.6.2003 • âjle, 750 m, 18.7.1998 • s. Kunovo, 150 m, 23.6.2005 • Pekli{te, 1500 m, 16.8.2005. êsto rastenie na {umski ~istinki, livadi, pasi{ta i sl., do 1600 m. Lotus corniculatus L. • s. Sedlarevo, 1650 m, 15.7.1998 • âm, 1670 m, 24.6.1999 • Trnica, 550 m, 1.7.1998 • ûka, 600 m, 5.9.1999. êsto rastenie na {umski ~istinki, livadi, pasi{ta i sl., do 1700 m. L. angustisimus L. • ûka, suvo trevesto mesto, sil., 600 m, 21.6.1998. Anthyllis aurea Walden var. multifoliolata Micevski & Matevski • Veqa Preslo, kar. kamewar, 900 m, 23.6.2003 • Re~i{te, termofilna {ikara, kar., 770 m, 7.6.1998 • Dupen Kamen, kamenlivo pasi{te, kar., 1850 m, 5.6.1999 • [Suva Gora (Micevski & Matevski, 2001)]. Se sre}ava masovno na pove}e mesta vo po{irokoto slivno podra~je na r. Treska, do 1800 m.

A. Teofilovski, Prilozi za florata na Republika Makedonija 63 ______

A. vulneraria L. ssp. ? polyphylla (DC.) Nyman • Dobarski @eden, 600 m, 14.6.1998 Primerocite se pribliùvaat na ssp. spruneri. A. vulneraria L. ssp. spruneri (Boiss.) Bornm. • s. Lukovica - r. Treska, 750 m, 20.6.1991, 7.6.1998. A. vulneraria L. ssp. pulchella (Vis.) Bornm. • Dupen Kamen, 1857 m, 5.6.1999 • Ma|oa Livada, 1750 m, 16.7.2005. A. vulneraria L. ssp. macedonica (Degen & Dörf.) Micevski & Matevski var. macedonica • s. @elino - nad u~ili{teto, 430-500 m, 4.6.2005. A. vulneraria L. ssp. macedonica (Degen & Dörf.) Micevski & Matevski var. bulgarica (Sag.) Micevski & Matevski • s. @elino - nad u~ili{teto, 430-500 m, 4.6.2005, 20.5.1990 • s. Blace - pod Lokva, 1220 m, 21.6.1998 • s. Kunovo - nad seloto, 1030 m, 23.6.2005. A. vulneraria s.l. e rasprostraneto rastenie na celiot masiv, na kamewari i kamenlivi pasi{ta, na kar. i sil., do 1850 m. Ornithopus compressus L. • ûka, suvo trevesto mesto, sil., 600 m, 31.5.1998. Coronilla emerus L. ssp. emeroides (Boiss. & Heldr.) Hayek • s. G. êlopek, 900 m, 22.5.1999 • s. Novo Selo, 650 m, 8.7.2006 • [C. emerus, nad potegot s. Sten~e - s. Forino (Nikolovski, 1960)] Rasprostraneto vo pojasot na termofilni {umi i {ikari, do 1200 m. *C. coronata L. • Visoka ûka, {ikari, kar., 600 m, 30.5.1999 • Re~i{te, termofilna {ikara, kar., 750 m, 7.6.1998 • s. Sten~e, {uma od crn gaber, kar., 650 m, 6.1991 • Qugi Ke~, termofilni {ikari, 800-1200 m (opserv.) • [ar, {ikari, kar., 1100-1380 m, 5.6.1999. (str. 21) C. varia L. • s. Novo Selo, 550 m, 13.6.1999 • [nad potegot s. Sten~e - s. Forino (Nikolovski, 1960)]. Rasprostraneto na trevesti i grmu{esti mesta, vo retki {umi i {ikari, do 1600 m. C. elegans Pančić • s. Novo Selo - pod patot za s. Merovo, se~i{te, 700 m, 14.6.1998. C. scorpioides (L.) Koch • êgrane, 500-1400 m, 31.5.1998. Rasprostraneto na kar. kamewari, do 1400 m. Hippocrepis comosa L. • Veqa Preslo, kar. kamewar, 900 m, 23.6.2003 • s. Vol~e - pod Taul, {uma od crn bor, kar., 1600 m, 2.7.2005. H. ciliata Willd. • s. Lukovica - klisura na r. Treska, kar. kamewar, 700 m, 7.6.1998. Onobrychis alba (W. K.) Desv. ssp. alba var. rhodopaea Degen & Dörfler • Rasova, 700 m, 7.6.1998 • Dobarski @eden, 600 m, 14.6.1998 • s. Korito, 1300 m, 20.6.1999. Primerocite od s. Korito se pribliùvaat na ssp. calcarea (Vandas) Ball. êsto rastenie na kar. kamewari i brdski pasi{ta, do 1750 m. O. montana DC. ssp. scardica (Griseb.) Ball • âm, kamenlivo pasi{te, kar., 24.6.1998 O. arenaria (Kit.) DC. • s. Lukovica - pod Golina, pokraj dabova {uma, 950 m, 19.6.1988 • Pawa, kamenlivi mesta, kar., 1000 m, 8.8.1999 • s. Vol~e - pome|u Taul i Ma|oa Livada, kar. kamewar, 1650 m, 16.7.2005.

L Y T H R A C E A E Lythrum salicaria L. • s. Novo Selo - pokraj patot za s. Merovo, 550 m, 28.8.1999 • s. Kunovo, 950 m, 6.7.1998. Rasprostraneto na vla`ni i blatni mesta, do 1050 m.

O N A G R A C E A E Circaea lutetiana L. • Pekli{te, bukova {uma, sil., 1320 m, 21.8.1999. Epilobium angustifolium L. • âm, pojas na elova {uma, kar., 1600 m (opserv.) • Qugi Ke~, pesoklivi nasipi, kar., 650 m (opserv.) • Lutoec, pokraj patot, kar., 1000 m, 22.7.2003 • s. Kunovo - pokraj patot, sil., 1000 m, 7.7.1998. E. dodonaei Vill. • s. Kunovo - pokraj patot, sil., 800-1050 m, 7.7.1998 • Lutoec, kar. nasip, 1000 m (opserv.) • Qugi Ke~, kar. nasip, 650 m (opserv.) • s. Sten~e - nad seloto, kar. nasip, 600 m (opserv.). E. hirsutum L. • s. G. êlopek, 600 m, 8.8.1999 • s. Merovo, 800 m, 15.7.1998 Rasprostraneto na vla`ni i blatni mesta, do 1050 m. E. parviflorum Schreb. • s. Merovo - vo blizina na patot, vla`no mesto, 800 m, 13.6.1999 • s. G. êlopek - nad Mlaka, vla`no mesto, 600 m, 8.8.1999 • s. Kunovo - pokraj patot, vla`no mesto, 1030 m, 1.8.1999. E. montanum L. • Stanika, pome|u smreki, kar., 1600 m, 15.7.1998 • s. Novo Selo - ju`no, bukovo se~i{te, 750 m, 14.6.1998 • s. Korito - kaj priodot, bukova {uma, kar., 1370 m, 20.6.1999 • s. Trnovo, pokraj pat, 1390 m, 2.7.2005 • Taul, vo smreki, kar., 1750 m, 20.6.1999.

A. Teofilovski, Prilozi za florata na Republika Makedonija 64 ______

E. lanceolatum Sebast. & Mauri • s. Sedlarevo - isto~no, bukova {uma, 1330 m, 8.7.2006 • s. Novo Selo - iskopot od patot za s. Merovo, 700 m, 14.6.1998 • s. Lopu{nik, 700 m, 23.6.2005 • s. D. Le{nica, iskop od pat, sil., 580 m, 4.6.2005 • s. Kunovo, iskop od pat, sil., 1000 m, 23.6.2005. *E. tetragonum L. ssp. lamyi (Schultz) Nyman • s. Kunovo - pokraj patot, vla`no mesto, sil., 1030 m, 1.8.1999 • Gaber, zapu{teno lozje, 550 m, 1.7.1998. (str. 21) *E. roseum Schreber. ssp roseum • s. G. Le{nica - kaj grobi{tata, vla`no mesto, 800 m, 26.8.2005. (str. 22)

A N A C A R D I A C E A E Rhus coriaria L. • Zaja~ec, kar. kamewar, 900 m (opserv.). Cotinus coggygria Scop. var. coggygria • Dol, 600 m, 5.9.1999 • Lipa, 900 m, 8.6.1998 • [C. coggigria, nad potegot s. Sten~e - s. Forino (Nikolovski, 1960)]. C. coggygria Scop. var. arenaria Wierzb. • Lipa, 900 m, 8.6.1998. C. coggygria s.l. e rasprostranet vo termofilni {ikari i {umi i kar. kamewari, do 1500 m. Pistacia terebinthus L. • Dol, 650-900 m, 11.5.1999. Rasprostraneto prete`no vo klisurata na r. Treska, vo sostavot na termofilni {ikari i {ibjaci, na potopli ekspozicii, do 1200 m.

R U T A C E A E Haplophyllum suaveolens (DC.) Don. fil. • s. Novo Selo - jugozapadno, kar. kamewar, 600 m, 13.6.1999 • Trnica, suvo trevesto mesto, 550 m, 6.6.1998, 14.7.1998. H. albanicum (Bald.) Bornm • s. Gurgurnica - Rasova, kar. kamewar, 700 m, 7.6.1998 • s. Korito, kar. kamewar, 1300-1750 m, 20.6.1999 • s. Vol~e - nad Krwe, kar. kamewar, 1700 m, 16.7.2005. Dictamnus albus L. • Zaja~ec, 900 m, 1.5.1999 • [nad potegot s. Sten~e - s. Forino (Nikolovski, 1960)]. Rasprostraneto vo pojas na termofilni {umi i {ikari, na kar., do 1500 m.

A C E R A C E A E Acer platanoides L. • Karpa Belenica, bukova {uma, kar., 1200 m (opserv.) • âm, elova {uma, kar., 1600 m (opserv.) • Pawa, {uma od crn gaber, kar., 1050-1500 m, 22.5.1999 • s. Kunovo - okolina na patot, listopadna {uma, 1000 m, 9.5.1999. A. campestre L. ssp. marsicum (Guss.) • G. Le{nica, 850 m, 27.9.2006 • [nad potegot s. Sten~e - s. Forino (Nikolovski, 1960)] • [Suva Gora (Matevski, 2005)]. A. campestre L. ssp. leiocarpum (Opiz) Pax • s. Lukovica, 1250 m, 18.9.2006 • s. G. êlopek, 900 m, 22.5.1999 • s. G. Le{nica, 850 m, 27.9.2006. A. campestre s.l. e ~est vid na celiot masiv, vo zona na dabovi {umi i {umi od crn gaber, vo me|i i sl., do 1400 m. A. tataricum L. • s. Novo Selo - pokraj patot za s. Merovo, 520 m, 13.6.1999 • Gaber, vo me|i, 580 m, 14.7.1998 • G. Le{nica, 830 m (opserv.) • s. G. êlopek, me|i, 650 m (opserv.) • s. Belovi{te - nad seloto, 700 m (opserv.) • [nad potegot s. Sten~e - s. Forino (Nikolovski, 1960)]. A. pseudoplatanus L. • s. Larce - potegot od Stanika do Pawa, {umi od crn gaber i ela, 1000- 1600 m (opserv.) • s. êgrane - nad seloto, 900 m (opserv.) • s. Kunovo - okolina na patot, listopadna {uma, 1000 m, 9.5.1999 • [nad potegot s. Sten~e - s. Forino (Nikolovski, 1960)]. A. obtusatum Waldst. ex Kit. • Karpa Belenica, 1200 m, 17.5.1998 • [nad potegot s. Sten~e - s. Forino (Nikolovski, 1960)]. êst pridru`nik vo sostavot na bukovi {umi i {umi od crn gaber, sil. i kar., 600-1650 m. A. hyrcanum Fisch. & C. A. Mayer ssp. intermedium (Panč.) Palm. var. intermedium • Karpa Belenica, listopadna {uma, kar., 1230 m, 27.6.1999 • Pawa, so crn gaber, kar., 1050 m, 8.8.1999. Se sre}ava vo {umskiot pojas na celiot masiv, no dosta retko, do 1350 m. A. monspessulanum L. • Golina, 1200 m, 17.5.1998 • [nad potegot s. Sten~e - s. Forino (Nikolovski, 1960)]. êst pridru`nik vo dabovi {umi i {umi od crn gaber, do 1300 m.

L I N A C E A E Linum flavum L. • Re~i{te, termofilna {ikara, kar., 800 m, 28.6.1998 • Karpa Belenica, so Juniperus communis, kar., 1200-1400 m, 24.6.1998, 23.7.2005 • ^am, pokraj elova {uma, kar., 1660 m, 15.8.1999 • Lokva, dlaboka po~va, kar., 1250 m, 21.6.1998, 8.7.1998 • s. Gurgurnica - k. 1440, grmu{esto mesto, kar., 8.7.1998 • Pekli{te, pojas na bukova {uma, 1380 m, 16.7.2005.

A. Teofilovski, Prilozi za florata na Republika Makedonija 65 ______

*L. elegans Spruner ex Bois. • Samar, vo termofilna {ikara, kar., 550 m, 30.5.1999 • Zaja~ec, na kar. kamewar, 450 m, 16.5.1991, 1.5.1999 • Dupen Kamen - kamenlivo pasi{te, kar., 1800 m, 5.6.1999, 1.8.1999 • Taul, kar. kamewar, 1700 m, 20.6.1999 (str. 22) L. hologynum Reichenb. • Karpa Belenica, kamenlivo pasi{te, kar., 1350 m, 24.6.1998 • Pekli{te, trevesto mesto, sil., 1390 m, 6.5.1999. L. austriacum L. • Loka, livada, kar., 700 m, 30.5.1999 • s. Gurgurnica, pokraj patot, kar., 1300 m, 8.7.1998, 15.8.1999. L. hirsutum L. • Re~i{te, pokraj {uma od crn gaber, kar., 750 m, 20.6.1991, 7.6.1998 • Pawa, kar., 1200 m, 20.7.1989 • ^am, ~istinki vo elova {uma, kar., 1650 m, 15.7.1998 • Qugi Ke~, grmu{esto mesto, kar., 1200 m, 28.6.2005 • Pekli{te, {uma od crn bor, kar., 1550 m (opserv.). L. tenuifolium L. • s. Lukovica - klisura na r. Treska, 700 m, 7.6.1998 • Stanika, 1650 m, 15.7.1998 • Trnica, 550 m, 6.6.1998. Rasprostraneto na kamewari i brdski pasi{ta, do 1650 m. L. catharticum L. • Re~i{te, 800 m, 7.6.1998 • ^am, 1680 m, 24.6.1998 • Pekli{te, 1320 m, 21.8.1999. Rasprostraneto na brdski i planinski pasi{ta i kamewari, na sil. i kar., 800-1800 m.

Z Y G O P H Y L L A C E A E Tribulus terrestrris L. • s. G. ^elopek - nad Mlaka, trevesto mesto, sil., 600 m, 8.8.1999 • Dol, kar. kamewar, 630 m, 5.9.1999.

O X A L I D A C E A E Oxalis acetosella L. • s. Sedlarevo - isto~no od seloto, vla`no mesto vo pojas na bukova {uma, 1330 m, 8.7.2006.

G E R A N I A C E A E G. sanguineum L. • Karpa Belenica, 1450 m, 24.6.1998 • [nad potegot s. Sten~e - s. Forino (Nikolovski, 1960)]. êsto po brdski i planinski pasi{ta, kar. kamewari i vo svetli {umi i {ikari, do 1700 m. G. reflexum L. • Pawa, {uma od crn gaber, kar., 1150 m, 22.5.1999. G. macrostylum Boiss. • s. Blace - nad seloto, grmu{esto mesto, kar., 1200 m, 14.5.2005 • s. Korito - priodot, grmu{esto mesto, kar., 1400 m, 31.5.1998 • Pawa, {umska ~istinka, kar., 1300 m, 22.5.1999. G. asphodeloides Burm. fil. ssp. nemorosum (Ten.) Fritsch. • s. G. Le{nica, pojas na dabovi {umi, 800-900 m, 8.5.2006 • Lakavi~ka reka, grmu{esti mesto, 600-900 m, 6.5.1999, 17.5.1998. G. pyrenaicum Burm. • Pawa, {umska ~istinka, 1200 m, 22.3.1999 • s. Blace - pod Lokva, dlaboka po~va, 1200 m, 21.6.1998 • s. Korito - nad seloto, livada, kar., 1550 m, 28.6.2005 G. rotundifolium L. • s. Kunovo - pokraj patot, sil., 900 m, 9.5.1999. G. molle L. • Gaber, trevesto mesto, 570 m, 3.5.1998. G. brutium Gasparr. • s. G. êlopek, sil., 620 m, 13.6.1998 • s. Blace, 660 m, 14.5.2005 • s. Korito, 1430-1550 m, 28.6.2005 • s. Belovi{te, 700 m, 4.5.2005. êsto rastenie vo razni trevesti zaednici, do 1550 m. G. pusillum Burm. fil. • Trnica, trevesto mesto, 580 m, 3.5.1998 G. columbinum L. • s. Lukovica, 700 m, 7.6.1998 • s. G. êlopek, 700 m, 4.9.1999 • s. êgrane, 800 m, 31.5.1998. Rasprostraneto na trevesti i kamenlivi mesta, do 1100 m. G. dissectum L. • Gaber, 550 m, 3.5.1998 • s. Belovi{te - nad seloto, 690 m, 4.5.2005 Rasprostraneto na livadi, brdski pasi{ta i sl., do 1000 m. G. lucidum L. • s. Novo Selo, 750 m, 26.4.1998. êsto po brdski pasi{ta, retki {umi i {ikari, pokraj {umi, zasen~eni mesta, do 1300 m. G. robertianum L. • s. Novo Selo - ju`no, bukova {uma, 800 m, 14.6.1998 • [nad potegot s. Sten~e - s. Forino (Nikolovski, 1960)]. G. purpureum Vill. • Dol, 750 m, 1.5.1998 • s. Strimnica - kaj t. 610, 15.5.1998. êsto rastenie na kamenlivi i grmu{esti mesta, do 1000 m. Erodium absinthoides Willd. • Juàrija, kar. kamewar, 1000 m, 12.4.1998 • Letuwe, kar. kamewar, 1300 m, 5.6.1999. E. cicutarium (L.) L'hér • Visoka ûka, 550 m, 11.7.1999 • s. êgrane, 550 m, 28.6.2005 • Juàrija, 12.4.1998.

A. Teofilovski, Prilozi za florata na Republika Makedonija 66 ______

^esto rastenie na trevesti i kamenlivi mesta, do 1430 m.

P O L Y G A L A C E A E Polygala major Jacq. • Rasova, 750 m, 7.6.1998. Rasprostraneto na kamewari i pasi{ta, vo {ikari i sl., do 1600 m. P. comosa Schkuhr • s. Lukovica, trevesto mesto, kar., 1060 m, 3.7.1999 • [ator, trevesto mesto, 950 m, 13.6.1999 • s. G. Le{nica, trevesto mesto, 900 m, 4.6.2005 • Gaber, trevesto mesto, 600 m, 6.6.1998 • s. Blace, trevesto mesto, kar., 850 m, 14.5.2005 • s. Belovi{te, trevesto mesto, 750 m, 23.6.2005 • Kowski Grob, trevesto mesto, sil., 900 m, 23.6.2005 • Krwe, suvo trevesto mesto, kar., 1200 m, 17.7.2005. P. vulgaris L. • Zaja~ec, kar. kamewar, 370-1000 m, 1.5.1999 • s. Lukovica, grmu{esto mesto, kar, 830 m, 7.6.1998 • ^am, planinsko pasi{te, kar., 1700 m, 27.6.1999 • s. Korito, kar. kamewar, 1250 m, 20.6.1999 • Kowski Grob, trevesto mesto, sil., 1000 m, 23.6.2005 • s. Kunovo, kar. kamewar, 1020 m, 9.5.1999. *P. alpestris Reichenb. ssp. croatica (Chodat) Hayek • s. Korito - pod Taul, planinsko pasi{te, kar., 1570 m, 28.6.2005 (str. 22)

C O R N A C E A E Cornus mas L. • Lipa, vo {ikara od crn gaber, kar., 900 m, 8.6.1998 • [nad potegot s. Sten~e - s. Forino (Nikolovski, 1960)]. Rasprostraneto vo dabovi {umi, grmu{esti mesta, me|i i sl., do 1400 m. C. sanguinea L. • Lipa, 900 m, 8.6.1998. Se sre}ava na sli~ni stani{ta kako i predhodniot vid no so pomala frekvencija, do 1200 m.

A R A L I A C E A E Hedera helix L. • s. Blace, 1150 m, 25.4.1999 • [nad potegot s. Sten~e - s. Forino (Nikolovski, 1960)]. Rasprostraneto vo razli~ni tipovi {umi i {ikari, do 1600 m.

A P I A C E A E Sanicula europaea L. • Stanika, bukova {uma, kar., 1500 m, 24.6.1998. Opservirano vo pojasot na bukovi {umi vo razli~ni delovi na Suva Gora. Astrantia major L. var. elatior (Friv.) Murb. f. elatior • âm, elova {uma, kar., 1650-1700 m, 15.7.1998 • Vlak, {uma od crn gaber, kar., 1200-1400 m (opserv.) • Pekli{te, {uma od crn bor, kar., 1500 m (opserv.) • [nad potegot s. Sten~e - s. Forino (Nikolovski, 1960, sub A. elatior)] • [âm (Em, 1974)]. Eryngium palmatum Panč. & Vis. • Pawa, {uma od crn gaber, kar., 1100-1300 m, 22.5.1999 • s. Trnovo - pod Letuwe, termofilna {ikara, kar., 1200 m, 1.8.1999 • Vlak, {uma od crn gaber, kar., 1200 m (opserv.) • s. Vol~e - nad Krwe, {uma od crn gaber, kar., 1400-1600 m (opserv.) • [Suva Gora (Micevski, 2005)]. E. wiegandii Adam. • Zaja~ec, 1000 m, 3.7.1999 • s. Gurgurnica - kaj k. 1440, 8.7.1998 • Lipa, 1050 m, 7.6.1998 • [Suva Gora (Micevski, 2005)]. Se sre}va rasfrlano skoro vo site delovi na Suva Gora, na kar. kamewari i vo termofilni {ikari, 500-1700 m. E. amethystinum L. var. tenuifolium Boiss. • s. Gurgurnica - kaj k. 1440, 8.7.1998 • ûka, trevesto mesto, sil., 560 m, 5.9.1999 êsto rastenie na brdski i planinski pasi{ta i kamewari, na sil. i kar., 560-1750 m. E. campestre L. • s. Korito, 1300 m, 20.6.1999. Rasprostraneto na brdski pasi{ta, kamewari, ruderalni mesta i sl., kar. i sil., do 1300 m. Myrrhoides nodosa (L.) Cannon • s. Lukovica - pod seloto, zasen~eno mesto, 870 m, 7.6.1998 • Rasova, zapu{tena livada, 700 m (opserv.) • s. Belovi{te, vo me|i, 680 m (opserv.). Chaerophyllum aromaticum L. var. aromaticum • s. Lukovica - kaj t. 1267, dlaboka po~va, kar., 8.7.2006 • s. Korito, livadite okolu seloto, 1300-1450 m, 20.6.1999. C. aureum L. • Dupen Kamen, pokraj {uma, 1500 m, 16.7.2005. C. aureum L. var. glabriusculum Koch • s. Sedlarevo, okolu livadite, 1400 m, 15.7.1998. C. temulum L. f. temulum • s. Novo Selo - ju`no, pokraj bukova {uma, 700 m, 14.6.1998. C. temulum L. f. eriocarpum Guss. • s. Kunovo, vla`no mesto, 1030 m, 1.8.1999.

A. Teofilovski, Prilozi za florata na Republika Makedonija 67 ______

Anthriscus sylvestris (L.) Hoffm. • Rasova, 600 m, 30.5.1999 • s. G. Le{nica, 820 m, 4.6.2005 • s. Korito, 1350-1430 m, 20.6.1999 • [nad potegot s. Sten~e - s. Forino (Nikolovski, 1960)]. Se sre}ava okolu pove}eto naselbi, vo me|i, livadi, na iskopi od pati{ta, i sl., do 1430 m. A. cerefolium (L.) Hoffm. var. longirostris (Bertol) Canon • s. Lukovica, 870 m, 7.6.1998 • s. Korito, 1500 m, 28.6.2005 • s. Kunovo, 1050 m, 23.6.2005. Se sre}ava okolu pove}eto naselbi, vo me|i, livadi i na iskopi od pati{ta, do 1500 m. S. pecten - veneris L. ssp. macrorhyncha (C. A. Mey.) Rony & Camus • s. Blace, kar. kamewar, 1000 m (opserv.) • Lipa, pokraj patot, kar., 950-1150 m, 21.6.1998 • s. Gurgurnica - okolu patot, kar. kamewar, 1350 m, 15.8.1999 • s. Korito, trevesto mesto, kar., 1300-1430 m, 28.6.2005 • s. Trnovo - pod Letuwe, kar. kamewar, 1300 m, 25.6.1999 • [Suva Gora (Micevski, 2005)]. Biforara radians Bieb. • s. G. Le{nica - nad seloto, trevesto mesto, 850 m (opserv.) • s. Korito - okolina, kamenlivi mesto, kar., 1350-1600 m (opserv.), 20.6.1999 • s. Gurgurnica - kaj k. 1440, dlaboka po~va, kar., 8.7.1998 • s. Kunovo - nad seloto, trevesto mesto, sil., 1030 m (opserv.). Smyrnium perfoliatum L. • s. G. Le{nica, 900 m, 22.5.1999 • [Suva Gora (Micevski, 2005)]. Se sre}ava rasfrlano na celiot masiv, okolu naselbite i vo pojas na dabovi i bukovi {umi. Huetia cynapioides (Gus.) P. W. Ball • âm, planinski pasi{ta, 1700 m, 27.6.1999 • s. Merovo - Jablanica, dabova {uma, 970 m, 26.6.2006 • s. Korito, bukova {uma, kar., 1400 m, 20.6.1999. Pimpinella tragium Vill. • Pawa, 1000-1400 m, 8.8.1999 • s. êgrane, 1000 m, 18.7.1998 • [ar, 1300 m, 1. 8.1999. Rasprostraneto na kar. kamewari i pasi{ta, 950-1850 m. P. saxifraga L. var. saxifraga • s. G. Le{nica, trevesti mesta i se~i{ta, kar., 950 m, 8.8.1999 Aegopodium podagraria L. • s. Novo Selo, pokraj bukova {uma, 800 m, 28.8.1999, 13.6.1999 • [Suva Gora (Matevski, 2005)]. Seseli peucedanoides (Bieb.) Cos.-Pol. • âm, ~istinki vo elova {uma, kar., 1650 m, 15.8.1999 • Pawa, kamenlivi mesto, kar., 1150 m, 15.8.1999 • Pekli{te, papradi{te, sil., 1500 m, 1.8.1999 • s. Vol~e - kaj Krwe, kamenlivo mesto, kar., 1200 m, 17.7.2005. S. pallasii Besser • Pawa, kar. kamewari, 1000-1300 m, 8.8.1999 • [koza, {ikari i kultura od crn bor, kar., 550 m, 18.6.1999 • s. Korito - okolu patot, grmu{esto mesto, kar., 1300 m, 22.6.1999 S. rigidum Waldst. & Kit. • Zaja~ec, kar. karpi i kamewari, 400-1040 m, 3.7.1999 • Qugi Ke~, kar. kamewari, 800-1100 m (opserv.) • Juàrija, kar. karpi i kamewari, 700-900 m, 18.7.1998 • Veqa Preslo, kar. kamewari, 900 m (opserv.) • [Suva Gora (Micevski, 2005)]. Meum athamanticum Jacq. • [Suva Gora - s. Sedlarevo (Micevski, 2005)]. Physospermum cornubiense (L.) DC. • s. G. Le{nica, 950 m, 8.8.1999 • s. Trnovo, 1200 m, 1.8.1999 • [nad potegot s. Sten~e - s. Forino (Nikolovski, 1960, sub Dana cornubiense)]. Skoro vo site delovi na Suva Gora, vo dabovi i bukovi {umi, na sil. i kar., 800-1550 m. Conium maculatum L. • s. G. êlopek, |ubri{te, 600 m, 8.8.1999 • s. Lopu{nik - pokraj patot za s. Kunovo, 630 m, 2.7.2005 • s. Kunovo - vo seloto, trevesto mesto, sil., 1000 m, 23.6.2005. Cachrys alpina L. • [Suva Gora - klisura na r. Treska (Drenkovski, 1969)]. B. baldense Turra ssp. gussonei (Arcangeli) Tutin • Visoka ûka, kar. kamewar, 500 m, 11.7.1999 • Rasova, kamenlivo mesto, kar., 450 m, 11.7.1999 • s. G. Le{nica - nad seloto, trevesto mesto, 900 m, 29.8.2005 • s. Novo Selo, brdski pasi{ta, 750 m, 13.6.1999. B. flavicans Boiss. & Heldr. • Ku{evica, kar. kamewar, 1480 m, 15.8.1999 • Krwe, trevesto- kamenlivo mesto, kar., 1200 m, 17.7.2005. B. praelatum L. • Samar, grmu{esto-kamenlivo mesto, kar., 450 m, 11.7.1999 • s. Novo Selo, pokraj dabova {uma , 650 m, 28.8.1999 • s. G. êlopek, ~istinka vo dabova {uma, 700 m, 8.8.1999 • s. Trnovo - pod Letuwe, kar. kamewar, 1250 m, 1.8.1999. B. affine Sadler • s. G. êlopek, trevesto mesto, sil., 600 m, 8.8.1999 • s. Gurgurnica - okolu patot, kar., 1320 m, 15.8.1999. Trinia glauca (L.) Dumort. ssp. glauca • Re~i{te, kar. karpa, 750 m, 7.6.1998 • s. @elino - nad u~ili{teto, kar. kamewar, 520 m, 4.6.2005. Se sre}ava dosta rasfrlano na celiot masiv, na kar. kamewari, do 1700 m. Carum multiflorum (Sm.) Boiss. ssp. strictum ( Griseb.) Tutin • Lipa, na kar. kamewar, 1100 m, 8.6.1998 • s. Korito, grmu{esto-kamenlivo mesto, kar., 1300 m, 20.6.1999 • [Suva Gora (Micevski & Matevski, 2005)]. C. rigidulum (Viv.) Koch ex DC. (incl. C. graecum Boiss. & Heldr.) • âm, {umska ~istinka, kar., 1600 m, 15.8.1999 • s. Trnovo - pred Letuwe, pesokliv kar. nasip, 1250 m, 1.8.1999.

A. Teofilovski, Prilozi za florata na Republika Makedonija 68 ______

Poradi ograni~enosta na materijalot i taksonomskite nejasnotii vo ramkite na ovaa grupa se u{te ne moème da izvr{ime sigurna determinacija. Prisustvoto na edna ìla na vevne~nite liv~iwa upatuva na C. rigidulum dodeka kusite lisni delovi na C. graecum. C. heldreichii Boiss. • Taul, kar. kamewar, 1700 m. 20.6.1999 • s. Vol~e - nad Krwe, pasi{te, kar., 1700 m, 17.7.2005 • Dupen Kamen, pasi{te, kar., 1700-1850 m, 5.6.1999, 1.8.1999. (str. 22) Cnidium silaifolium (Jacq.) Simonkai ssp. silaifolium • Samar, pojas na termofilni {ikari, kar., 450 m, 11.7.1999 • Golina, {umski ~istinki i pokraj pat, 1200-1350 m, 28.6.1998 • s. Trnovo - pod Letuwe, grmu{esto-kamenlivo mesto, kar., 1300 m, 1.8.1999. C. silaifolium (Jacq.) Simnkai ssp. orientale (Boiss.) Tutin • s. Novo Selo - na iskopot od patot za s. Merovo, 700 m, 28.8.1999 • s. Lukovica - nad seloto, vo me|i, 1050 m (opserv.) • Juàrija, pokraj {umski pat, 700 m, 18.5.1998 • s. Kunovo - pokraj patot, 1020 m, 21.8.1999. F. sylvatica (Besser) Reichenb. • Pawa, trevesto mesto, kar., 1200 m, 24.6.1998 • Pekli{te, {umska ~istinka, 1380 m, 16.7.2005 • [Suva Gora (Micevski, 2005)]. *Peucedanum arenarim Waldst. & Kit. ssp. neumayeri (Vis.) Stoj. & Stef. • s. Kunovo - nad patot za Pekli{te, kar. kamewar, 1250 m, 1.8.1999 (str. 22) P. aegopodioides (Boiss) Vandas • s. Merovo - vo blizina na patot, vla`no mesto, 800 m, 28.8.1999 • s. Kunovo - nad seloto, vla`no mesto, 1030 m, 1.8.1999. P. austriacum (Jacq.) Koch • âm, rabovi na elova {uma, kar., 1650 m, 15.8.1999 • s. G. Le{nica - nad seloto, trevesto mesto, 950 m, 8.8.1999 • [ar, bukova {ikara, kar., 1300 m, 1.8.1999 Pastinaca sativa L. ssp. urens (Req. ex Gordon) Čelak • Vodica, livada, 950 m, 15.8.2006. P. hirsuta Panč. • Gaber, trevesti mesto, 600 m, 6.6.1998. Heracleum sphondylium L. ssp. ternatum (Velen.) Brummitt • s. Sedlarevo - severno od seloto, vo me|i, 1350 m, 15.7.1998 • Stnika, pokraj grupa bukovi stebla, kar., 1500 m, 23.7.2005. H. sphondylium L. ssp. sibiricum (L.) Simonkai • s. Lukovica - nad seloto, vla`ni livadi i me|i, 1050 m, 27.6.2006. Tordylium maximum L. • Gaber, lozje, sil., 570 m, 14.7.1998 • s. Lopu{nik - pokraj patot za s. Kunovo, 600 m (opserv.). Laser trilobum (L.) Borkh. • Dol, termofilna {ikara, kar., 900 m, 11.5.1999 • s. Trnovo - patot za Pekli{te, {ikari, kar., 1200 m, 1.5.1999 • [ar, pokraj bukova {uma, kar., 1350 m, 5.6.1999 • [Suva Gora (Micevski, 2005)]. Rasprostraneto vo {umi od crn gaber, crn bor a poretko i vo bukovi {umi i {ikari, na kar., do 1500 m. Laserpitium siler L. ssp. garganicum (Ten.) Arcangeli (? Syn.: L. zerny Hayek) • Qugi Ke~, {ikara, kar., 900-1100 m, 28.6.2005 • s. Gurgurnica - od Samar do Visoka ûka, na kamewari i vo termofilni {ikari, karbonat, 500-600 m, 30.5.1999 • s. Larce - âm, ~istinka vo pojas na elova {uma, karbonat, 1630 m, 15.8.1999 Torilis arvensis (Huds.) Link. ssp. arvensis • Juàrija, grmu{esto mesto, kar., 700 m, 18.7.1998 • s. G. Le{nica - nad seloto, vo me|i, 850 m (opserv.). T. japonica (Houtt.) DC. • s. Kunovo - na iskopot od patot, 1030 m, 7.7.1999. T. leptophylla (L.) Reich. fil. • s. Lukovica - vo seloto, zapu{teno mesto, 950 m, 27.5.2005 • s. G. êlopek - nad seloto, suvi trevesti i kamenlivi mesto, 600-850 m, 19.6.1998 • s. êgrane - nad seloto, kamenlivi mesta, kar., 550 m, 28.6.2005. Caucalis platycarpos L. • s. Merovo - vo blizina na patot, plitka po~va, 820 m, 13.6.1999 • Dobarski @eden, kar. kamewar, 550 m, 14.6.1998. Orlaya daucoides (L.) Greuter • s. G. êlopek, pokraj {umski pat, 700 m, 20.5.1999 • s. êgrane, kar. kamewar, 550 m, 31.5.1998. O. grandiflora (L.) Hoffm. • Zaja~ec, kamenlivo mesto, kar., 380 m, 11.7.1999 • [nad potegot s. Sten~e - s. Forino (Nikolovski, 1960)]. O. daucorlaya Murb. • Dobarski @eden, kar. kamewar, 600 m, 14.6.1998 • s. Vol~e - kaj Krwe, kamenlivo mesto, kar., 1200 m, 17.6.2005. Daucus carota L. • s. G. êlopek, 620 m, 8.8.1999 • s. Lopu{nik, 850 m, 1.8.1999. êsto rastenie pokaj pati{ta, na |ubri{ta, vo me|i i sl., do 1000 m. D. broteri Ten. • Golema Glava, trevesto-kamenlivo mesto, kar., 380 m, 11.7.1999.

C E L A S T R A C E A E Evonymus europaeus L. • Rasova, vo blizina na r. Treska, 380 m, 30.5.1999 • s. Merovo - Jablanica, dabova {uma, 970 m, 26.6.2006 • s. Kunovo - nad patot, listopadna {uma, 1000 m,

A. Teofilovski, Prilozi za florata na Republika Makedonija 69 ______

9.5.1999 • s. G. Le{nica - nad seloto, vo me|i, 880 m (opserv.) • s. Blace - nad seloto, {uma od crn gaber, 1000 m (opserv.). E. latifolius (L.) Mill. • Pawa, {uma od crn gaber, kar., 1200 m, 22.5.1998 • Lipa, {uma od crn gaber, kar., 1000 m, 15.8.1999 • Pekli{te, {uma od crn bor, kar., 1450 m, 16.7.2005 • [nad potegot s. Sten~e - s. Forino (Nikolovski, 1960)]. E. verrucosus Scop. • Lipa, {uma od crn gaber, kar., 1100 m, 24.5.1999 • Dol, termofilna {ikara, kar., 900 m, 11.5.1999 • [nad potegot s. Sten~e - s. Forino (Nikolovski, 1960)]. ^est pridru`nik vo sostav na termofilnite {umi i {ikari, do 1500 m.

R H A M N A C E A E Paliurus spina-christi Mill. • Trnica, 570 m, 14.7.1998. Rasprostraneto vo najniskite delovi, na mesta masovno, vo zaednici so Carpinus orientalis i Buxus sempervirens, kako i na brdskite pasi{ta, do 800 m. Rhamnus saxatilis Jacq. ssp. saxatilis • Golina, {uma od crn gaber, kar., 1300 m, 8.7.2006 R. cathartica L. • Qugi Ke~, kar. kamewar, 1150 m, 28.6.2005. R. illyrica Griseb. • Dol, grmu{esto mesto, kar., 650 m, 1.5.1998 • s. Blace - pod Lokva, grmu{esto mesto, kar., 1200 m, 14.5.2005 • [R. illyrica var. orbiculata (Bornm.) Simonkai, Suva Gora (Drenkovski, 1971)]. Frangula rupestris (Scop.) Schur • Zaja~ec, kar. kamewari i termofilni {ikari, 400-800 m, 1.5.1999 • s. Sten~e - nad seloto, grmu{esto mesto, 800 m, 18.5.2005 • Qugi Ke~, kar. kamewar, 28.6.2005 • Dol, termofilna {ikara, 650-900 m, 11.5.1999.

V I T A C E A E Vitis vinifera L. ssp. silvestris (Gmelin.) Hegi • Rasova, {ikari, me|i i krajre~nite {umi, 400 m, 30.5.1999. Rasprostraneto vo poniskite delovi od slivnoto podra~je na r. Treska, do 600 (900 m).

S A N T A L A C E A E Comandra elegans (Rochel ex Reichenb.) Reichenb. fil. • s. Strimnica, 500 m, 15.5.1998 • Gaber, 550 m, 3.5.1998. Rasprostraneto na kamenlivi i grmu{esti mesto, do 1200 m. Thesium linophyllon L. • Stanika, kamnlivo pasi{te, kar., 1550 m, 24.6.1998 • s. Vol~e - nad Krwe, kamenlivo pasi{te, 1750 m, 16.7.2005. T. bavarum Schrank • Visoka ûka, termofilna {ikara, kar., 580 m, 30.5.1999 • Karpa Belenica, kamenlivi pasi{ta, kar., 1500 m, 24.6.1998 • âm, retka elova {uma, kar., 1670 m, 27.6.1999 • Pekli{te, kamenlivo mesto, kar., 1500 m, 2.7.2005. T. divaricatum Jan ex Mert. & D.J.Koch • s. Lukovica - klisura na r. Treska, kar. kamewar, 650 m, 28.6.1998. T. arvense Horvátovszky • Loka, 700 m, 30.5.1998 • s. Lukovica, 1200 m, 10.5.1998 • s. Miletino, 580 m, 3.5.1998 • s. Blace, 700-850 m, 14.5.2005 • Dol, 700 m, 1.5.1998 • s. êgrane, 1000 m, 21.4.2005 • [Suva Gora - s. D. Le{nica (Micevski, 2005)]. Se sre}ava vo site delovi od Suva Gora, na trevesti mesta i kar. kamewari, do 1420 m.

O L E A C E A E Jasminum fruticans L. • Dobarski @eden, termofilni {ikari, kar., 600-800 m, 18.4.1999 • Visoka ^uka, termofilna {ikara, kar., 500 m (opserv.) • s. Strimnica - kaj k. 610, grmu{esto mesto, kar., 580 m (opserv.) • [Suva Gora, (Matevski, 2010, leg. A. Teofilovski)]. Fraxinus angustifolia Vahj. ssp. oxycarpa (Bieb. ex Willd.) Franco &. R. Afonso • Golema Glava - pokraj r. Treska, 380 m, 1.5.1999 • [Suva Gora - pokraj r. Treska (Matevski, 2010, leg. A. Teofilovski)]. Pred polneweto na akumulacijata Kozjak se sre}ava{e na celata delnica pokraj r. Treska, no sega se sre}ava samo kaj vlivot na Re~i{te. F. ornus L. var. ornus • Zaja~ec, 700 m, 1.5.1999 • [nad potegot s. Sten~e - s. Forino (Nikolovski, 1960)] • [Suva Gora (Matevski, 2010, leg. A. Teofilovski)]. Va`en graditel vo sostavot na {umi i {ikari od dab, bel i crn gaber, 380-1600 m. Syringa vulgaris L. • s. Volkovija, 650 m, 1.5.1998 • [nad potegot s. Sten~e - s. Forino ( Nikolovski, 1960)] • [Suva Gora - s. Volkovija (Matevski, 2010, leg. A. Teofilovski)]. Rasprostraneto na kamenlivi mesta, {ibjaci i sl., na kar., do 1400 m.

A. Teofilovski, Prilozi za florata na Republika Makedonija 70 ______

Ligustrum vulgare L. • s. Lukovica - klisura na r.Treska, 380 m, 30.5.1999 • s. G. ^elopek, 700 m, 4.5.1999 • [Suva Gora - s. Volkovija, s. G. ^elopek (Matevski, 2010, leg. A. Teofilovski)]. Dosta ~esta grmu{ka vo razli~ni {umski zaednici, na grmu{esti i kamenlivi mesta i sl., do 1350 m. Phillyrea latifolia L. (Syn: P. media L.) • s. Lukovica - Re~i{te (okolu stolbot od dalnovodot, kaj k. 517), vo zaednica so Buxus sempervirens, kar., 29.3.1998 • [s. Lukovica - nizvodno od drveniot most na r. Treska, 450 m (Teofilovski, 1990, sub P. media L.)] • [Suva Gora - s. Lukovica, (Matevski, 2010, leg. A. Teofilovski)].

G E N T I A N A C E A E Centaurium erythraea Rafn. • s. Lukovica, 900 m, 28.7.1989 • s. Novo Selo, 650 m, 28.8.1999 • s. Volkovija - ^uka, 570 m, 21.6.1998 [C. erythraea ssp. erythraea, Suva Gora - s. Lukovica, Krstec, Novo Selo, s. Volkovija (Matevski, 2010)]. Rasprostraneto na trevesti i grmu{esti mesta, do 1200 m. Gentiana lutea L. ssp. symphyandra (Murb.) Hay. • Stanika, pome|u smreki, kar., 1600 m, 23.7.2005 • ^am, pome|u smreki, kar., 1700 m, 27.6.1999 • [Suva Gora (Matevski, 2010)]. G. cruciata L. • s. Lukovica, trevesti mesta i livadi, 850-1050 m, 3.7.1999 • Stanika, na dlaboka po~va, kar., 1650 m • s. Korito - kaj vlezot vo seloto, livada, 1430 m (opserv.) • s. Vol~e - kaj Krwe, na dlaboka po~va, 1200 m (opserv.) • [s. Lukovica (Matevski, 2010)]. G. verna L. ssp. balcanica Pritchard. • Tabahon, 1650 m, 30.5.1990, 22.5.1999 • s. Belovi{te - kaj k. 1741, 4.5.2005 • Dupen Kamen, 1780-1850 m, 5.6.1999 • [Suva Gora (Matevski, 2010)]. Dosta ~esto rastenie na kar. kamewari i planinski pasi{ta, nad 1600 m.

A P O C Y N A C E A E Vinca herbacea Waldst. & Kit. • Dobarski @eden, kar. kamewar, 600 m, 18.4.1999 • [Suva Gora - s. Volkovija (Matevski, 2010)]. V. major L. ssp. major • s. G. ^elopek - nad seloto, grmu{esto mesto, 700 m, 4.5.1999 • [Suva Gora - s. G. ^elopek (Matevski, 2010)].

A S C L E P I D A C E A E Vincetoxicum fuscatum (Hornem.) Reichenb. • s. Strimnica - kaj t. 610, 550 m, 15.5.1998 • s. Sten~e, 600 m, 24.5.1998 • Juàrija, 650 m, 17.5.1998 • [Suva Gora - s. @elino, s. Sten~e (Matevski, 2010)]. Se sre}ava rasfrlano na celiot masiv, na grmu{esti i kamenlivi mesta, na kar., do 1100 m. V. hirundinaria Medicus ssp. nivale (Boiss. & Heldr.) Markgraf. • s. Lukovica - klisura na r. Treska, 850-950 m, 10.5.1998 • s. Volkovija - Dol, 650-750 m, 1.5.1998 • s. âjle - Juàrija, 800 m, 12.4.1998 • Vlak, 800-1450 m, 4.5.2005 • Pekli{te, 1450-1550 m, 2.7.2005 • [Cynanchum vincetoxicum (L.) Pers., nad potegot s. Sten~e - s. Forino (Nikolovski, 1960)] • [Suva Gora - s. Volkovija, s. âjle, r. Treska (Matevski, 2010)]. Se sre}ava rasfrlano na celiot masiv, na kamewari i vo termofilni {umi i {ikari, na kar., do 1550 m.

R U B I A C E A E Sherardia arvensis L. • s. G. êlopek, 600 m, 18.6.1998 • s. Korito, 1430 m, 28.6.1998. êsto rastenie na trevesti i kamenlivi mesto, livadi i sl. do 1450 m. Crucianella graeca Boiss. • s. Lukovica - pod Golina, kamenlivi mesta i karpi, 850 m, 28.6.1998. C. angustifolia L. • s. G. êlopek - nad Mlaka, trevesto mesto, 620 m, 18.6.1998 • s. G. Le{nica, zapu{tena livada, 870 m (opserv.) • s. Kunovo - nad seloto, plitka po~va, sil., 1050 m, 23.6.2005 • Lutoec, trevesto mesto, 1050 m (opserv.). Asperula aristata L. fil. • Re~i{te, 800 m, 28.6.1998 • âm, 1550-1700 m, 15.7.1998 • s. Larce - nad patot, 520-570 m, 18.7.1999. êsto rastenie na kamenlivi pasi{ta i kamewari, na sil. i kar., do 1800 m. A. taurina L. • Pawa, {umska ~istinka, kar., 1300 m, 22.5.1999 • s. Kunovo - okolu patot, zasen~eno mesto, 950 m, 9.5.1999. A. arvensis L. • Gaber, trevesto mesto, 600 m, 3.5.1998. A. purpurea (L.) Ehrend. var. purpurea • Zaja~ec, kar. karpi, 1000 m, 3.7.1999 • s. Gurgurnica - kon k. 1440, kar. kamewar, 1400 m, 15.8.1999 • [A. purpurea, nad potegot s. Sten~e - s. Forino (Nikolovski, 1960)].

A. Teofilovski, Prilozi za florata na Republika Makedonija 71 ______

A. purpurea (L.) Ehrend. var. trichantha (Vand.) Ančev • Stanika, 1650 m, 23.6.2005 A. purpurea s.l. e ~esto rastenie na kar. kamewari, karpi i kamenlivi pasi{ta, do 1750 m. Galium odoratum (L.) Scop. • s. Lukovica - nad seloto, bukova {uma, 980 m, 10.5.1998 • Pekli{te, bukoa {uma, 1450 m (opserv.). G. palustre L. • s. Lukovica - nad seloto, blatni livadi, 1020 m, 27.6.2006. G. verum L. • Derven, 380 m, 11.7.1999 • s. G. êlopek, 620 m, 8.8.1999. êsto na brdski i planinski pasi{ta, kamewari, livadi i sl., kar. i sil., do 1750 m. G. album Mill. ssp. pycnotrichum (H. Braun) Krendl • s. Larce - nad patot, vo me|a, 550 m, 18.7.1999. G. lucidum All. • Golina, kamenlivo mesto, kar., 1300 m, 8.7.2006 • Jablanica, kamenlivi mesta, kar., 1100 m, 8.7.2006 • s. Miletino, grmu{esto mesto, 600 m, 1.6.1998 • Dupen Kamen, kar. kamewar, 1800 m, 1.8.1999. Nikolovski (1960) za prostorot nad linijata s. Sten~e - s. Forino, go navedeva vidot G. mollugo L.. Verojatno ovoj podatok se odnesuva na G. lucidum koj izgleda e ~esto rastenie na planinata Suva Gora. G. rhodopeum Vel. • s. Lukovica - Zaja~ec, kar. karpi i kamewari, 400-1050 m, 11.7.1999, 3.7.1999 G. pseudoaristatum Schur • s. Lukovica, 1000 m, 3.7.1999 • s. Kunovo, 1050 m, 1.8.1999. êsto rastenie vo pojasot na {umite na celiot masiv. Podatokot za G. sylvaticum na Nikolovski (1960), za potegot s. Sten~e - s. Forino, verojatno se odnesuva na ovoj vid. G. aparine L. • Lutoec, 1000 m, 22.6.2003 • s. D. Le{nica, 550 m, 4.6.2005 • s. G. êlopek, 620 m, 4.5.1999 • Korija, 850 m, 22.5.1999. Vidot e rasprostranet na ruderalni mesta, me|i, grmu{esti mesta i sl., do 1500 m. G. parisiense L. • s. G. êlopek - nad Mlaka, trevesto mesto, sil., 620 m, 13.6.1998 • s. êgrane - nad seloto, trevesto mesto, kar., 550 m, 28.6.2005. G. divaricatum Pourret ex Lam. • s. G. êlopek - nad Mlaka, trevesto mesto, sil., 620 m, 23.6.1998 • s. Kunovo - nad seloto, pasi{te, sil., 1050 m, 23.6.2005. G. verticillatum Danth. • Lutoec, okolu patot, 1000 m, 22.6.2003 • s. Lukovica - pod Golina, kar. kamewar, 950 m, 28.6.1998 • s. Sten~e - nad seloto, kar. karpa, 750 m, 21.6.1998 • [nad potegot s. Sten~e - s. Forino (Nikolovski, 1960, sub "Crucianella verticillata")]. Cruciata laevipes Opiz • Mikarija, 1400 m, 8.7.1998. Rasprostraneto na trevesti, kamenlivi i grmu{esti mesta, do 1650 m. C. pedemontana (All.) Ehrend. • Dobroec, suvo trevesto mesto, kar., 750 m, 22.6.2003 • s. Blace - pod Venec, trevesti mesta, kar., 850-1200 m, 14.5.2005 • s. G. êlopek, trevesto mesto, sil., 620 m, 19.6.1998 • Korija, trevesto mesto, 850 m, 22.5.1999 • Pekli{te, trevesto mesto, sil., 1390 m, 5.6.1999 • s. Vol~e - kaj Krwe, kamenlivo mesto, kar., 1170 m (opserv.).

C O N V O L V U L A C E A E Cuscuta campestris Yuncker • s. Lukovica - r. Treska, vrz Calamintha sp. i Physalis alkekengi, 360 m, 10.7.1999 • s. G. êlopek - nad seloto, vrz Urtica sp., 640 m, 8.8.1999 • [Suva Gora - r. Treska (Matevski, 2010)]. C. epithymum L. ssp. epithymum • Juàrija, pokraj {umski pat, vrz Fabaceae, 700 m, 18.7.1998 *C. epithymum L. ssp. kotschyi (Des Maulns) Arcangeli • Stanika, vrz Asperula purpurea i Thymus sp., 1650 m, 23.6.2005 • Karpa Belenica, vrz Asperula purpurea i Artemisia alba, 1250 m, 9.9.2005 • Zaja~ec, vrz Asyneuma limonifolium, Galium rhodopaeum i Hieracium waldstenii, 1020 m, 3.7.1999 • s. Lukovica, vrz Asperula purpurea i Helianthemum nummularium, 1250 m, 23.7.2005. (Str. 22) C. planiflora L. [Suva Gora - r. Treska (Matevski, 2010)] Calystegia silvatica (Kit.) Griseb. • s. Merovo - vo blizina na patot, grmu{esto mesto, 790 m, 13.6.1999 • [Suva Gora - r. Treska (Matevski, 2010)]. Convolvulus cantabrica L. var. cantabrica • Dobarski @eden, 550-850 m, 14.6.1998 • [Suva Gora (Matevski, 2010)]. êsto rastenie na celiot masiv, na topli i suvi mesta, do 1350 m. C. arvensis L. • s. Merovo - pokraj patot, 850 m, 13.6.1999. Rasprostraneto kako plevelno i ruderalno rastenie, do 1600 m. C. elegantissimus Miller • s. Lukovica - pod Krstec Tepe, na kamenlivi mesta vo pojas na dabova {uma i pokraj patot, kar., 1200 m, 28.7.1989, 28.6.1998 [s. Lukovica (Matevski & dr., 1993, sub C. althaeoides L. ssp. tenuissimus (Sibth. & Sm.) Stace)].

A. Teofilovski, Prilozi za florata na Republika Makedonija 72 ______

B O R A G I N A C E A E Heliotropium europaeum L. • s. G. êlopek - nad Mlaka, suvi trevesti mesta, 600-800 m, 8.8.1999 • s. D. Le{nica - pokraj patot za s. G. Le{nica, 600 m (opserv.) • Kowski Grob, pesokliv nasip, 850 m, 3.8.1998 • [Suva Gora - Mlaka (Kostadinovski, 2010)]. Buglossoides purpurocaerulea (L.) J. M. Johnston • s. Kunovo - okolu patot, 1000 m, 9.5.1999 • [Suva Gora - s. Kunovo (Matevski, 2010)]. Se sre}ava rasfrlano na celiot masiv, na grmu{esti mesta, vo retki {umi i {ikari, do 1500 m. B. arvensis (L.) J. M. Johnston • s. Novo Selo - jugozapadno, 600 m, 26.4.1998 • s. Miletino - Gaber, 550 m, 3.5.1998 • [Suva Gora - s. Novo Selo, s. Miletino (Matevski, 2010)]. Se sre}ava rasfrlano na celiot masiv, na brdski pasi{ta, pokraj pati{tata i sl., na sil. i kar., do 1600 m. B. incrassata (Guss.) J. M. Johnston • Visoka ûka, kamenlivo mesto, kar., 600 m, 17.5.1998 • s. Merovo - Jablanica, kar. kamewar, 1000 m, 2.5.1988 • s. Novo Selo - jugozapadno, kar. kamewar, 600 m, 26.4.1998 • s. Sten~e - nad seloto, kamenlivo mesto, 750 m, 1.5.1998 • Dol, na kar. kamewar, 650 m, 1.5.1998 • Juàrija, kamenlivo mesto, kar., 650-1000 m, 12.4.1998 • s. Belovi{te - nad Vlak, kar. kamewar, 1500 m (opserv.) • s. Kunovo - okolu patot, kar., 1000 m, 9.5.1999 • [Suva Gora (Matevski, 2010)]. Onosma visianii G. C. Clementi • s. Korito - kon Qugi Ke~, kar. kamewar, 1250-1350 m, 28.6.2005 • [Suva Gora - s. Korito (Matevski, 2010)]. O. heterophylla Griseb. • Veqa Preslo, 900 m, 22.6.2003 • Zaja~ec, 950 m, 10.5.1998 • [koza, 600 m, 18.7.1999 • Gaber, 550 m, 6.6.1998 • Dol, 750 m, 1.5.1998 • s. Korito, 1500 m, 31.5.1998 • [Suva Gora (Matevski, 2010)]. Rasprostraneto na kar. kamewari, poretko i na suvi trevesti mesta, do 1600 m. Cerinthe minor L. • s. Gurgurnica - Podi{te, livada, 1000 m, 24.5.1998 • s. Kunovo - kon Letuwe, trevesto mesto, kar., 1130 m, 9.5.1999 • Pekli{te, dlaboka po~va, kar., 1480 m, 2.7.2005 • Krwe, trevesto mesto, kar., 1200 m, 17.7.2005 • [Suva Gora - s. Gurgurnica (Matevski, 2010)]. Alkanna nonneiformis Griseb. • Zaja~ec, grmu{esti i kamenlivi mesta, 1100 m (opserv.) • Golina, grmu{esti mesta, kar., 1100-1300 m, 10.5.1998 • Livada Kurte{it, {ikara od crn gaber, kar., 1150 m (opserv.) • Pawa, kamenlivi mesta, kar., 1100 m, 22.5.1999 • s. Gurgurnica - kon k. 1440, grmu{esto mesto, kar., 1400 m (opserv.) • Vlak, kamenlivi mesta, kar., 1000-1500 m, 4.5.2005 • [ar, {ikara, kar., 1360 m, 5.6.1999 • Pekli{te, {uma od crn bor, kar., 1500 m (opserv.) • [Suva Gora - s. Lukovica, Pawa, Javor (Matevski, 2010)]. Echium italicum L. ssp. italicum • s. Volkovija - kon Dol, kar. kamewar, 650 m, 18.7.1998 • s. Samar, kamenlivo mesto, kar., 550 m • s. G. êlopek, trevesto mesto, sil., 620 m • s. Lopu{nik - pokraj patot za s. Kunovo, 600 m • [Suva Gora - s. Volkovija (Matevski, 2010)]. E. vulgare L. • Golina, 1260 m, 15.7.1998 • [Suva Gora (Matevski, 2010)] Rasprostraneto na suvi, trevesti i kamenlivi mesta, do 1600 m. Pulmonaria officinalis L. • s. Novo Selo - ju`no od seloto, pokraj bukova {uma, 700 m, 26.4.1998 • [Suva Gora - s. Novo Selo (Matevski, 2010)]. Rasprostraneto rastenie vo razli~ni {umski zaednici, do 1300 m. Nonea pulla (L.) DC. • Loka, suva livada, 700 m, 30.5.1999 • Podi{te, livada, 1000 m, 24.5.1998 • [ator, suvo trevesto mesto, 900 m (opserv.) • Dobarski @eden, trevesto mesto, kar., 550 m (opserv.) • [Suva Gora - Loka, s. Lukojca (Matevski, 2010)]. N. pallens Petrović • s. G. êlopek - nad seloto, trevesto mesto, sil., 600 m, 8.8.1999 • [Suva Gora - s. G. êlopek (Matevski, 2010)]. Symphytum tuberosum L. ssp. angustifolia (A. Kerner) Nyman • Livada Kurte{it, {ikara od crn gaber, kar., 1050 m, 10.5.1998 • Pawa, {uma od crn gaber, kar., 1150 m, 22.5.1998 • [S. tuberosum, nad potegot s. Sten~e - s. Forino (Nikolovski, 1960)] • [S. tuberosum, âm (Em, 1974)] • [Suva Gora (Matevski, 2010)]. Rasprostraneto vo pojas na razli~ni tipovi {umi i {ikari, do 1600 m. Anchusa officinalis L. • s. Merovo - kon Jablanica, suvo trevesto mesto, 900 m, 13.6.1999 • Gaber, lozje, sil., 570 m, 14.7.1998 • ? s. Lukovica, livadi, 850-1000 m, 27.6.2006 • [Suva Gora - s. Merovo (Matevski, 2010)]. Rasprostraneto na suvi trevesti i kamenlivi mesto, do 1650 m.

A. Teofilovski, Prilozi za florata na Republika Makedonija 73 ______

Cynoglottis barrelieri (Gusuleac) Vural & Kit Tan ssp. barrelieri (Anchusa barrelieri (All.) Vitman) • s. Vol~e - pod Dupen Kamen, kar. kamewar, 1550 m, 6.5.1999 • [Suva Gora - s. Vol~e (Matevski, 2010)]. Asperugo procumbens L. • s. Sedlarevo - kaj priodot, |ubri{te, 1350 m, 28.6.1998 • s. Korito, livadi, 1430 m • [Suva Gora - s. Sedlarevo (Matevski, 2010)]. Myosotis incrassata Guss. • r. Treska, 700 m, 29.3.1998 • Dobarski @eden, 600 m, 18.4.1999 • s. @elino, 520 m, 15.3.1998 • s. Strimnica - pod t. 610, 8.5.1998 • Dol, 850 m, 1.5.1998 • s. êgrane, 650 m, 21.4.2005 • [Suva Gora - s. Strimnica (Matevski & Melovski, 2010)] Rasprostraneto na kar. kamewari, do 1000 m. M. arvensis (L.) Hill. • Rasova, 500 m, 30.5.1999 • Karpa Belenica, 1250-1500 m, 24.6.1998 • s. G. Le{nica, 850 m, 4.6.2005 • s. Strimnica, 520 m, 8.5.1998 • Korija, 950 m, 22.5.1999 • Trnica, 480 m, 10.4.1998 • s. Sten~e, 650 m, 24.5.1998 • Dol, 650-900 m, 11.5.1999 • s. Korito, 1430 m, 28.6.2005 Rasprostraneto na trevesti i kamenlivi mesto, do 1600 m. M. ramosissima Rochel • Golema Glava, 360 m, 1.5.1999 • s. Novo Selo, 600 m, 26.4.1998 • s. Strimnica, 520 m, 8.5.1998 • Dol, 700 m, 1.5.1999 • s. Belovi{te, 680 m, 4.5.2005 • Pekli{te, 1390 m, 5.6.1999 • [Suva Gora - s. Belovi{te (Matevski & Melovski, 2010)]. Rasprostraneto na trevesti i kamenlivi mesto, do 1400 m. M. stricta Link • Rasova, 600 m, 1.5.1999 • s. Novo Selo, 600 m, 26.4.1998 • s. G. Le{nica, 950 m, 22.5.1999 • Gaber, 550 m, 3.5.1998 • s. Belovi{te, 680 m, 14.5.2005 • [Suva Gora - s. G. Le{nica (Matevski & Melovski, 2010)]. Rasprostraneto na trevesti i kamenlivi mesta, do 1250 m. M. refracta Boiss. • Dol, kar. kamewar, 650 m, 1.5.1998, 31.5.1999 • [Suva Gora - Dol (Matevski & Melovski, 2010)]. M. sylvtica Ehrh. • s. Sedlarevo - isto~no od seloto, dlaboka po~va, 1300 m, 8.7.2006 • Pekli{te, dlaboka po~va, 1390 m, 5.6.1999 • [âm (Em, 1974)]. M. suaveolens Waldst. & Kit. ex Willd. • Karpa Belenica, 1500 m, 24.6.1998 • Tabahon, 1700 m, 22.5.1999 • Pawa, 1200 m, 22.5.1999 • Lokva, 1250 m, 21.6.1998 • s. Gurgurnica - kaj k. 1440, 8.7.1998 • Taul, 1600 m, 20.6.1999 • s. Vol~e, 1650 m, 16.7.2005 • [Suva Gora - âm, Lokva (Matevski & Melovski, 2010)]. Rasprostraneto na brdski i planinski pasi{ta i kamewari, na kar., (1200) 1400-1800 m. M. laxa L. ssp. caespitosa (C. F. Schultz) Hyl. ex Nordh. • s. Belovi{te - nad seloto, blatno mesto, 800 m, 23.6.2005 • [Suva Gora - âm, Lokva (Matevski & Melovski, 2010)]. M. sparsiflora Mikan ex Pohl • s. G. êlopek - nad seloto, vla`no mesto, 700 m, 4.5.1999 • s. G. Le{nica, 830 m (opserv.) • s. Blace, 650 m (opserv.) • [Suva Gora - s. G. êlopek (Matevski & Melovski, 2010)]. Lappula squarrosa (Retz.) Dumort • Veqa Preslo, kar. kamewar, 850 m, 22.6.2003 • s. Sten~e - pokraj patot za s. Gurgurnica, 600 m, 24.5.1998 • Juàrija, pesoklivi i kamenlivi mesta, kar., 750 m, 17.5.1998 • [Suva Gora - Velja Preslo (Kostadinovski, 2010)]. L. barbata (Bieb.) Gürke • s. êgrane - nad seloto, kamenlivi i trevesti mesta, 500-1100 m, 31.5.1998 • [Suva Gora - s. êgrane (Kostadinovski, 2010)]. Cynoglossum officinale L. • Dol, trevesto mesto, kar., 700 m, 1.5.1998 • Juàrija, kamenlivo mesto, kar., 650 m, 17.5.1998 • [Suva Gora - Grup~in (Matevski, 2010)]. C. hungaricum Simonkai • Rasova, pokraj patot, kar., 800 m, 25.6.2003 • Stanika, dlaboka po~va, kar., 1680 m, 23.6.2005 • s. D. Le{nica, 550 m, 4.5.2005 • s. êgrane, kamenlivi mesta, kar., 800 m, 20.6.1999 • s. Kunovo, trevesto mesto, sil., 1050 m, 23.6.2005 • [Suva Gora - s. êgrane (Matevski, 2010)].

V E R B E N A C E A E Verbena officinalis L. • ^uka, 600 m, 5.9.1999. ^esto vo selskite naselbi, okolu pati{tata, na trevesti mesta i livadi, do 1450 m.

L A M I A C E A E Ajuga genevensis L. • Lutoec, 1000 m, 22.6.2003 • Loka, 700 m, 30.5.1999 • s. Korito, 1200-1400 m, 31.5.1998 • s. Belovi{te, 680 m, 4.5.2005. Rasprostraneto na kamenlivi i trevesti mesta, do 1400 m. A. reptans L. • m • [ ]. s. Novo Selo - ju`no, bukovo se~i{te, 700 , 14.6.1998 ^am (Em, 1974) A. laxmanii (L.) Bentham • s. Novo Selo, 650 m, 26.4.1998 • [nad potegot s. Sten~e - s. Forino (Nikolovski, 1960)].

A. Teofilovski, Prilozi za florata na Republika Makedonija 74 ______

Rasprostraneto vo {ikari, na se~i{ta, {umski ~istinki i sl., do 1400 m. A. chamaepitys L. (Schreber) ssp. chia (Schreber) Arcangeli • s. Novo Selo, 650 m, 26.4.1998 Malubrojni primeroci se sre}avaat rasfrlano na celiot masiv, po kar. kamewari i trevesti mesta, do 1600 m. Teucrium chamaedrys L. var. chamaedrys • Golina, 1300 m, 8.7.2006 • [T. chamaedrys, nad potegot s. Sten~e - s. Forino (Nikolovski, 1960)]. T. chamaedrys L. var. glanduliferum Hausskn. • s. G. Le{nica, 900 m, 26.8.2005 • s. Korito, 1430 m, 28.6.2005 • Dobarski @eden, 600 m, 14.6.1998. T. chamaedrys s.l. e ~esto rastenie na suvi otvoreni i {umski stani{ta, do 1850 m. T. montanum L. var. hirsutum Boiss. • s. Gurgurnica, 1440 m, 8.7.1998 • Karpa Belenica, 1300- 1450 m, 24.6.1998 • s. Vol~e, 1600-1700 m, 16.7.2005 • Juàrija, 750 m, 18.7.1998. êsto rastenie na kar. kamewari i karpi, 400-1850 m. T. polium L. ssp. capitatum (L.) Arcangeli • s. Gurgurnica, 1440 m, 8.7.1998 • Juàrija, 700 m, 18.7.1998 • [T. pollium, nad potegot s. Sten~e - s. Forino (Nikolovski, 1960)] êsto rastenie na suvi trevesti i kamenlivi mesto, do 1700 m. Scutellaria orientalis L. var. pinnatifida Rchb. • s. Lukovica, 1200 m, 10.5.1998 • Dol, 650-800 m, 1.5.1998. Rasprostraneto na suvi kamenlivi i trevesti mesta, erodirani po~vi i sl., do 1400 m. S. columnae All. • Jablanica, 1000-1100 m, 8.7.2006 • s. G. êlopek, 850 m, 4.6.2005 • Trnica, 580 m, 6.6.1998. Se sre}ava rasfrlano na celiot masiv, na grmu{esti mesta i proret~eni {umi, do 1200 m. Marrubium peregrinum L. • s. G. êlopek, suvo trevesto mesto, 620 m, 19.6.1998. Se sre}ava okolu naselbite, vo me|i, |ubri{ta, zapu{teni mesta i sl. M. vulgare L. • s. êgrane - pokraj patot za s. Korito, kar., 550 m, 31.5.1998 • Jablanica, kamenlivo mesto, 1000 m, 10.6.1988 • Lutoec, 1000 m (opserv.) • Stanika, okolu ba~ilo, 1600 m • s. Blace - okolina, 650 m (opserv.). Sideritis scardica Grisb. • s. Lukovica, 650 m, 28.6.1998 • Qugi Ke~, 900-1100 m, 28.6.2005. Se sre}ava na celiot masiv, no dosta retko, na kar. kamewari i karpi, 600-1700 m. S. montana L. var. comosa Roch. f. comosa • Veqa Preslo, 900 m, 22.6.2003 • s. Sten~e, 600 m, 24.5.1998 • s. êgrane, 600 m, 31.5.1998 • [S. montana, nad potegot s. Sten~e - s. Forino (Nikolovski, 1960)]. Taksonot e mnogu ~esto rastenie na celiot masiv na kamewari, pasi{ta, okolu pati{ta i sl., 400-1800 m. Melittis melissophyllum L. • s. Sedlarevo, bukova {uma, 1350 m (opserv.) • Pawa, {uma od crn gaber, kar., 1150 m, 24.6.1998 • Vlak, {umi i {ikari od crn gaber, 850-1400 m, 4.5.2005. Galeopsis bifida Boenn • s. Sedlarevo - pod Tabahon, kultura od 'r`, 1600 m, 15.8.1999 • Stanika, so Urtica dioica, 1680 m, 23.7.2005. G. ladanum L. • Stanika, so Urtica dioica, 1680 m, 23.7.2005. Lamium garganicum L. ssp. garganicum var. garganicum • s. Lukovica - jugozapadno, pokraj kar. kapi, 1100 m, 26.4.2006 • Lipa, kar. karpa, 1150 m, 24.5.1998 • Dol, kar. kamewar, 650 m, 1.5.1998 • Juàrija, me|u kar. blokovi, 650 m, 12.4.1998. L. maculatum L. • Juàrija, 1000 m, 12.4.1998. Rasprostraneto vo razli~ni {umski zaednici, pokraj {umi, vla`ni dolovi, i sl., do 1500 m. L. bifidum Cyr. ssp. balcanicum Vel. • Jablanica, kamenlivo mesto, kar., 1000 m (opserv.) • Podi{te, trevesto mesto, 1000 m, 4.5.1998. L. purpureum L. • Juàrija, 1000 m, 12.4.1998. Rasprostraneto na trevesti mesta, me|i, obrabotlivi povr{ini i sl., do 1300 m. L. amplexicaule L. • Juàrija, 1000 m, 12.4.1998. Se sre}ava na pove}e lokaliteti kako plevelno i ruderalno rastenie, do 1000 m. Lamiastrum galeobdolon (L.) Ehrend. & Polatsghek ssp. galeobdolon • s. Novo Selo - ju`no, bukova {uma, 680 m, 26.4.1998. Leonurus cardiaca L. • s. G. êlopek, 620 m, 13.6.1998 • s. Lopu{nik, 650 m, 21.8.1999 • s. Korito, 1430 m, 21.8.1999. Se sre}ava na ruderalni mesta vo naselbite i nivnite okolini, do 1430 m. Ballota macedonica Vandas • Ku{evica, grmu{esto mesto, kar., 15.8.1999 • Golina, kar. karpa, 1350 m, 15.7.1998 • Juàrija, kar. kamewar, 750 m, 18.7.1998 • s. êgrane - okolu patot za s. Korito, kar., 600-1300 m (opserv.) • Veqa Preslo, grmu{esto mesto, kar., 900 m (opserv.).

A. Teofilovski, Prilozi za florata na Republika Makedonija 75 ______

B. nigra L. ssp. foetida Hayek • Karpa Belenica, 1260 m, 28.8.1999 • s. G. êlopek, 630 m, 13.6.1998. Rasprostraneto prete`no na ruderalni mesta, do 1450 m. Stachys officinalis (L.) Trevisan • s. Lukovica - livadite nad seloto, 1030 m, 3.7.1999 • Karpa Belenica, dlaboka po~va, kar., 1300-1500 m (opserv.) • Lokva, dlaboka po~va, 1250 m, 8.7.1998 • s. Korito - vo livadite kon Taul, 1500 m (opserv.) • Krwe, dlaboka po~va, kar., 1180 m, 17.7.2005. S. scardica (Grisb.) Hayek • Veqa Preslo, 900 m, 22.6.2003 • s. Lukovica, 1000 m, 13.7.1988 êsto rastenie vo pojasot na dabovi {umi i {umi od crn gaber, do 1600 m. S. germanica L. ssp. germanica • s. Lukovica - okolu patot, trevesto mesto, 880 m, 27.6.1999 • s. Merovo, kamenlivo mesto, kar., 1000 m, 13.7.1988 • s. Larce - nad patot, livada, 580 m, 18.7.1999 • s. Trnovo - pred Letuwe, trevesto mesto, 1200 m, 1.8.1999 • s. G. Le{nica, zapu{tena livada, 900 m • s. G. êlopek, zapu{tena livada, 700 m (opserv.) • s. Sedlarevo, kar., 1500 m (opserv.). S. tymphaea Hausskn. • Balkan, planinsko pasi{te, kar., 1650 m, 15.7.1998 • s. G. Le{nica - pome|u âm i Pawa, pasi{te, kar., 1550 m, 24.6.1998 • s. Gurgurnica - kaj k. 1440, dlaboka po~va, 1400 m, 8.7.1998 • s. Korito - vo livadite kon Taul, kar., 1400-1550 m, 20.6.1999 • s. Vol~e - nad Krwe, kamenlivo pasi{te, kar., 1600 m (opserv.). S. cassia Boiss. • [koza, grmu{esto mesto, kar., 550 m, 14.6.1998, 18.7.1999. S. plumosa Griseb. • s. Lopu{nik - pome|u Lakavi~ka Reka i patot za s. Kunovo, sil. karpi i kamewari, 650-900 m, 17.5.1998. S. sylvatica L. • s. Lukovica, vo pojas na bukova {uma, 1100 m (opserv.) • s. Merovo - prostorot od. t. 862 do Jablanica, vla`ni dolovi i se~i{ta, 800-1000 m, 13.6.1999 • Dobroec, grmu{esto mesto, 700 m (opserv.) • s. Kunovo, grmu{esto mesto, 1050 m (opserv.). S. recta L. ssp. subcrenata (Vis.) Briq. • Karpa Belenica, 1260 m, 24.6.1998 • Qugi Ke~, 950 m, 18.6.2005 • s. Korito, 1340 m, 28.6.2005 • s. Vol~e, 1600 m, 2.7.2005. Rasprostraneto na kar. kamewari, do 1700 m. S. atherocalyx C. Koch • s. Blace - pod Lokva, kar. kamewar, 1100 m, 21.6.1998 S. annua (L.) L. var. adenocalyx (C. Koch) Haussk. • [koza, trevesti i kamenlivi mesta, kar., 550 m, 18.7.1999 • s. Lukovica - r. Treska, pokraj {umski pat, 370 m, 10.7.1999. Kaj primerocite od dvata lokaliteti prilisnicite imaat samo prosti vlakna, so {to se pribliùvaat na tipi~niot oblik. S. serbica Pančić • Podi{te, livada, 1000 m, 24.5.1998 • Lokva, dlaboka po~va, kar., 1250 m, 21.6.1998 • s. êgrane - nad seloto, trevesto mesto, kar., 900 m, 31.5.1998 • s. Korito - kon Taul, trevesto mesto, kar., 1570 m, 28.6.2005 • s. Vol~e - nad Krwe, kar. kamewar, 1600 m (opserv.). Nepeta sp. • Qugi Ke~ - vo krugot na kamenolomot, kar., 650 m (opserv.) • s. êgrane - nad seloto, kamenlivi mesta okolu patot za s. Korito, kar., 550-800 m, 20.6.1999, 28.6.2005, 21.7.2009 • Juàrija, kamenlivi mesta, kar., 600-700 m, 18.7.1998. N. cataria L. • s. Lukovica, pokraj dvorna ograda, 970 m, 7.10.2005 • Golina, vo me|a, 1300 m, 3.10.2006 • s. Gurgurnica - okolu patot, kar., 1000-1300 m, 15.8.1999. N. nuda L. ssp. nuda • Pawa, 1200 m, 24.6.1998 • s. Novo Selo, 650 m, 13.6.1999 • s. Korito, 800- 1400 m, 20.6.1999. Se sre}ava, vo site delovi na masivot, no retko, najmnogu pokraj {umi i pati{ta, na kar. i sl., 650-1600 m. Prunella laciniata (L.) L. • s. G. êlopek, 630 m, 18.6.1998. Rasprostraneto pokraj pati{tata, na trevesti i kamenlivi mesta vo pojasot na {umite, vo {umi od crn bor i sl., do 1600 m. P. vulgaris L. • s. Novo Selo, 700 m, 14.6.1998. Rasprostraneto na ruderalni mesta vo naselbite, pokraj pati{ta, vo livadi, po trevesti mesta i sl., do 1600 m. Melissa officinalis L. • Golina - nasipot od patot za s. Sedlarevo, 1280 m, 8.7.2006 • s. Belovi{te - nad seloto, grmu{esto mesto, 720 m, 4.5.2005. Ziziphora capitata L. • s. Novo Selo, suvo kamenlivo mesto, 600 m (opserv.) • Gaber, suvo trevesto mesto, 570 m, 6.6.1998 • s. Zduwe - nad seloto, 500 m (opserv.) • Rasova, suvo trevesto mesto, 450 m (opserv.). Satureja hortensis L. • s. Novo Selo - jugozapadno, kar. kamewar, 650 m, 28.8.1999 Acinos alpinus (L.) Moench ssp. meridionlis (Nyman) Ball • âm, kamenlivo pasi{te, kar., 1700 m, 27.6.1999.

A. Teofilovski, Prilozi za florata na Republika Makedonija 76 ______

A. hungaricus (Simk) Šilič • s. Lukovica - r. Treska, kar. kamewar, 700 m, 7.6.1998 • s. Lukovica - pod Golina, kamenlivo mesto, 900 m, 10.5.1998 • s. G. êlopek - nad Mlaka, trevesto mesto, sil., 630 m, 13.6.1998 • Dol, kar. kamewar, 600-900 m, 1.5.1998. A. suaveolens (Sibth. & Sm.) G. Don • Lokva, kamenlivo mesto, kar., 1250 m, 24.5.1998 • Kowski Grob, trevesto mesto, sil., 950 m, 23.6.2005. A. arvensis (Lam.) Dandy • s. Lukovica - r. Treska, kar. kamewar, 700 m, 7.6.1998 • Kowski Grob, trevesto mesto, 800-950 m, 23.6.2005, 17.5.1998 • s. êgrane, kamen. mesto, kar., 800 m, 31.5.1998 • s. G. Le{nica, kamenlivo mesto, 850 m • [nad potegot s. Sten~e - s. Forino (Nikolovski, 1960)]. Calamintha grandiflora (L.) Moench • s. Novo Selo, 700 m, 14.6.1998 • [nad potegot s. Sten~e - s. Forino (Nikolovski, 1960)]. Rasprostraneto vo pojas na dabovi i bukovi {umi. C. sylvatica Bromf. ssp. sylvatica • s. G. Le{nica - kaj priodot, grmu{esto mesto, 780 m, 26.8.2005 • s. Lopu{nik - na iskopot od patot za s. Kunovo, sil., 650 m, 3.8.1998. C. glandulosa (Req.) Benth. var. glandulosa • s. êgrane - nad seloto, kamenlivo mesto, kar., 550 m, 28.6.2005 • Juàrija, kar. kamewari i plitki po~vi, 700 m, 18.7.1998. C. vardarensis Šilič • s. Lukovica - r. Treska, grmu{esto mesto, 400 m, 11.7.1999 • s. Lukovica - od seloto do manastirot "Sv. Ilija", pokraj {umi i {umski pati{ta, 900-1000 m, 18.8.2006 Clinopodium vulgre L. ssp. arundanum (Boiss.) Nyman • s. Novo Selo, 700 m, 14.6.1998 • [C. vulgare, nad potegot s. Sten~e - s. Forino (Nikolovski, 1960)]. êsto rastenie vo pojasot na {umite na celiot masiv. Micromeria juliana (L.) Benth. var. juliana • s. Lukovica - r. Treska, 700 m, 28.6.1998 • s. Sten~e, 750 m, 21.6.1998. Se sre}ava na skoro vo site delovi od masivot na kar. kamewari i karpi. Origanum vulgare L. ssp. vulgare • Rasova, na trevesti i grmu{esti mesta, 400-700 m, 11.7.1999 • s. Kunovo, 950 m, 7.6.1998 • [O. vulgare, nad potegot s. Sten~e - s. Forino (Nikolovski, 1960)] Se sre}ava rasfrlano na celiot masiv, na trevesti i grmu{esti mesta, do 1500 m. 1 Thymus boissieri Hal. • Suva Gora: s. Korito - pome|u seloto i Taul, kar. karpi i kamewari, 1600 m, 28.6.2005 T. ciliatopubescens (Hal.) Hal. var. ciliatopubescens • s. @elino - nad {koloto, kar. karpi i kamewari, 440 m, 4.6.2005 • s. Strimnica - kon s. @elino, na kar. kamewar, 500 m, 8.5.1998 • s. Larce - pome|u Stanika i âm, kar. kmewar, 1710 m, 23.7.200 • Dol, kar. kamewar, 1.5.1998. T. ciliatopubescens (Hal.) Hal. var. poliothrix (Ronn.) Micevski • Dol, kar. kamewar, 1.5.1998 T. skopjensis Micevski & Matevski • Suva Gora - Zaja~ec, kar. kamewari i karpi, 950 m, 10.5.1998 • [Suva Gora (Melovski & dr., 2010)]. T. karadzicensis Matevski & Micevski • s. Blace - pome|u Lokva i Lipa, kar. kamewar, 1150 m, 14.5.2005 • Karpa Belenica, kamenlivo pasi{te, kar., 1450 m, 24.6.1998 • Ma|oa Livada, kar. kamewar, 1750 m, 16.7.2005 • s. Vol~e - pome|u Taul i Krwe, kar. kamewar, 1560 m, 16.7.2005 • [Suva Gora (Melovski & dr., 2010)]. T. longicaulis Persl • Trnica, trevesto mesto, 550 m, 3.5.1998 • s. âjle - Kaljaja, trevesto- kamenlivo mesto, 600-700 m, 17.5.1998 • s. Belovi{te, trevesti i kamenlivi mesta, 700-850 m, 4.5.2005 • s. Kunovo - iskopot od patot, 800-850 m, 17.5.1998. T. moesiacus Velen. • Karpa Belenica, kamenlivo pasi{te, kar., 1450 m, 24.6.1998 • s. G. Le{nica, trvesto mesto, kar., 850 m, 4.6.2005 • s. Blace - me|u Lokva i Lipa, kar. kamewar, 1150- 1220 m, 14.5.2005 • s. Sten~e, 680-770 m, 14.5.2005 • s. Korito - kon Taul, kar. kamewar, 1600 m, 28.6.2005 • s. Korito, kar., 1430 m, 28.6.2005 • s. Vol~e, dlaboka po~va, kar., 1650 m, 16.7.2005 • s. Kunovo, plitka po~va, sil., 1050 m, 23.6.2005 • Pekli{te, dlaboka po~va, sil., 1400-1550 m, 2.7.2005. T. moesiacus Velen. var microcalyx (Degen & Urum.) Ronn. • s. Sedlarevo - pome|u Stanika i Karpa Belenica, dlaboka po~va, kar., 1450 m, 23.7.2005 • Stanika, kar. kamewar, 1660 m, 23.7.2005 • Kowski Grob, plitka kamenliva po~va, kar., 1050 m, 23.6.2005. T. thracicus Velen. var. strybrnyi Velen. • s. Blace, trevesto mesto, 680 m, 14.5.2005 • s. Belovi{te, degradirano pasi{te, sil., 680 m, 4.5.2005 • s. @elino, plitka po~va, kar., 460 m, 4.6.2005 • s. Sten~e - nad seloto, 680-770 m, 14.5.2005 • s. Strimnica - nad patot za s. @elino, kamenlivo mesto, kar., 500 m, 8.5.1998 • s. êgrane - okolu patot za s. Korito, kar., 800-900 m, 31.5.1998 • s. Lukovica - kaj t. 1267, kar. kamewar, 23.7.2005 • s. G. êlopek - nad seloto, kar. kamewar, 820 m, 4.6.2005. ______1Herbariumskiot materijal od rodot Thymus e determiniran od d-r Vlado Matevski

A. Teofilovski, Prilozi za florata na Republika Makedonija 77 ______

T. longidens Velen. var. lanicaulis Ronn. • s. Strimnica - nad patot za s. @elino, trevesto- kamenlivo mesto, kar., 500 m, 8.5.1998 • s. G. êlopek, plitka po~va, sil., 750 m, 4.6.2005 • s. G. êlopek, kar. kamewar, 820 m, 4.6.2005 • s. Blace, trevesto mesto, 680 m, 14.5.2005 • s. Sten~e, 680-770 m, 14.5.2005 • s. Korito - kon Taul, kar. kamewar, 1600 m, 28.6.2005 • Kowski Grob, kamenlivo mesto, kar., 1050 m, 23.6.2005 • s. Kunovo - iskopot od patot, 800-850 m, 17.5.1998 • Pekli{te, dlaboka po~va, sil., 1400 m, 2.7.2005. T. tosevii Velen. ssp. tosevii • s. Sedlarvo, dlaboka po~va, 1320 m, 8.7.2006 • s. Sedlarevo - pome|u Stanika i Karpa Belenica, na dlaboka po~va, kar., 1450 m, 23.7.2005 • Stanika, dlaboka po~va, kar., 1550-1680 m, 23.7.2005 • s. D. Le{nica - na iskopot od patot za s. G. Le{nica, sil., 550 m, 4.6.2005 • s. Korito, plitka po~va, kar., 1430 m, 28.6.2005. T. tosevii Velen. ssp. tosevii var. longifrons Ronn. • s. D. Le{nica - iskopot od patot za s. G. Le{nica, sil., 550 m, 4.6.2005 • s. Korito - pred vlezot, kar., 1430 m, 28.6.2005. Mentha pulegium L. • s. Larce - ûkarka, vla`no mesto, 600 m, 26.9.2005 • ûka, na {umski pat, 600 m, 5.9.1999 • s. Volkovija - kon Dol, trevesto mesto, 600 m, 18.7.1998. M. spicata aggr. • s. Sedlarevo - pod Tabahon, niva so 'r`, 1650, 15.8.1999 • s. Merovo, kar., 1000 m, 10.6.1988 • s. Novo Selo - patot za s. Merovo, trevesto mesto, 550 m, 8.8.1999 • s. Kunovo - na nasipot od patot, 850 m, 3.8.1999 • Pekli{te, pokraj patot, 1370 m, 21.8.1999. ? M. x gentilis L. (M. arvensis x M. spicata) • s. Novo Selo - ju`no od seloto, trevesto mesto, 600 m, 20.8.1999. Salvia ringens Sibth. & Sm. var. macedonica Briq. • Veqa Preslo, kar. kamewar, 900 m, 22.6.2003 • s. Blace - Venec, kar. kamewar, 1200 m, 21.6.1998. êsto rastenie na kar. kamewari, vo termofilni {umi i {ikari i sl., do 1600 m. S. sclarea L. • s. Sten~e, 700 m, 21.6.1998 • [nad potegot s. Sten~e - s. Forino (Nikolovski, 1960)]. êsto rastenie pokraj pati{ta, na {umski ~istinki i sl., do 1400 m. S. argentea L. • Dobarski @eden, kar. kamewar, 550-800 m, 18.4.1999 • s. Blace - pod Lokva, kar. kamewar, 1200 m, 24.5.1998 • s. Vol~e - nad Krwe, kar. kamewar, 1600 m (opserv.). S. glutinosa L. • s. Lukovica, bukova {uma, 950 m, 3.7.1999 • s. Novo Selo - jugozapadno, bukaova {uma, 650 m, 28.8.1999. S. amplexicaulis Lam. • s. Gurgurnica - nasipot od patot, kar., 1350 m, 15.8.1999 • s. Larce - nad patot, trevesto mesto, 550 m, 18.7.1999 • s. Vol~e - nad Krwe, kar. kamewar, 1600 m (opserv.). S. verbenaca L. • s. Belovi{te - nad seloto, dlaboka po~va, 680 m, 4.5.2005. S. viridis L. • s. Lukovica - r. Treska, kamenliv nasip, kar., 380 m, 30.5.1099 • s. Larce - nad patot, trevesto mesto, 550 m, 18.7.1999 • s. Zduwe - nad seloto, trevesto mesto, 500 m • s. @elino - nad u~ili{teto, kar., 500 m. S. verticillata L. • Kofelnica, 1350 m, 15.8.1999 • s. G. Le{nica, 800 m, 7.10.2005 • s. Blace, 650 m, 14.5.2005 • s. Sten~e, 900 m, 21.6.1998 • s. Korito, 1430 m, 28.6.2005 Rasprostraneto prete`no po ruderalni mesta, do 1450 m.

S O L A N A C E A E Atropa bela-donna L. • s. Sedlarevo - nad Kazan, refugium so buka, 1150 m, 17.5.2005. Hyoscyamus niger L. • Juàrija, 650 m, 17.5.1998. Se sre}ava okolu pove}eto selski naselbi, na |ubri{ta i okolu pati{tata, do 1400 m. Physalis alkekengi L. • Rasova, grmu{esto mesto, kar., 390 m, 30.5.1999, 11.7.1999 • s. Lukovica - pod t. 1267, rabovi na dabova {uma, 1100 m (opserv.). *Solanum nigrum L. ssp. schultesii (Opiz) Wessely • s. G. Le{nica, pokraj yid od ku}a, 800 m, 1.11.2006 • s. Gurgurnica, 450 m, 11.7.1999 • s. G. êlopek, |ubri{te, 620 m, 19.6.1998. (str. 23) *S. luteum Miller ssp. alatum (Moench) Dostál • s. D. Le{nica, pokraj yid od ku}a, 530 m, 16.10.2006. (str. 23) S. dulcamara L. s. Lukovica - r. Treska, grmu{esto mesto, 370 m, 30.5.1999 • s. Novo Selo - patot za s. Merovo, grmu{esto mesto, 700 m, 13.6.1999 • s. G. Le{nica - kaj u~ili{teto, 830 m (opserv.) • s. Kunovo - okolu patot, 1000 m (opserv.). Datura stramonium L. • s. G. êlopek - nad Mlaka, |ubri{te, 620 m, 8.8.1999. Se sre}ava vo naselbite i okolu niv, na |ubri{ta i sl., do 1350 m.

S C R O P H U L A R I A C E A E

Verbascum blattaria L. • s. Larce - nad patot, dabova {uma, 550 m, 18.7.1999. V. phlomoides L. • Rasova, dlaboka po~va, 500 m, 11.7.1999.

A. Teofilovski, Prilozi za florata na Republika Makedonija 78 ______

êsto rastenie pokraj pati{ta, na {umski ~istinki, se~i{ta, na trevesti i kamenlivi mesta, do 1500 m. V. longifolium Ten. (Syn.: V. pachyurum) Bornm.• s. Sedlarevo - pod Tabahon, dlaboka po~va, kar., 1600 m, 24.6.1998 • s. Vol~e - nad Krwe, dlaboka po~va, kar., 1700 m, 16.7.2005. V. baldaccii Degen • s. Lukovica, pokraj bukova {uma, 850 m, 27.6.1999 • Korija, na grmu{esti mesto, kar., 650 m, 11.9.2006 • Qugi Ke~, kar. nasip, 650 m, 28.6.2005. V. dieckianum Borbás & Degen • Dobarski @eden, 550 m, 18.7.1999 • s. @elino, 520 m, 4.6.2005 Rasprostraneto na kar. kamewari, do 1400 m. V. speciosum Scharder • s. G. êlopek, 750 m, 8.8.1999. êsto rastenie na suvi otvoreni mesta, do 1650 m. V. herzogii Bornm. • Zaja~ec, kar. kamewari i karpi, 1000 m, 3.7.1999 • s. Lukovica - r. Treska, kar. kamewar, 700 m, 28.6.1998 • Qugi Ke~, termofilna {ikara, kar., 1000 m, 28.6.2005 • Dupen Kamen - kar., 1550-1700 m, 1.8.1999 • Pekli{te, kar., 1350-1400 m, 2.7.2005 V. pulverulentum Vill. • Golema Glava, pokraj patot, 370 m, 10.7.1999 V. banaticum Scharder • Golema Glava, 390 m, 11.7.1999 • s. Sedlarevo, 1250 m, 15.7.1998 • s. G. êlopek, 600 m, 4.6.2005 • s. Belovi{te, 720 m, 23.6.2005 • s. Lopu{nik, 800 m, 1.8.1999 • s. Kunovo, 1050 m, 16.7.2005. Rasprostraneto pokraj pati{tata, vo livadi i sl., do 1250 m. V. abietinum Borbás • s. Vol~e - pod Taul, pokraj bukova {uma, kar., 1570 m, 16.7.2005 • Livada Kurte{it, listopadna {uma, kar., 1250 m, 23.7.2005. V. bosnense K. Malý • s. Merovo, pojas na dabova {uma, 750-940 m, 13.6.1999, 26.6.2006 • s. G. Le{nica - nad seloto, pojas na dabova {uma, 900 m, 23.8.2006 • s. Kunovo - okolu patot, pojas na dabova {uma, sil., 700-1050 m, 1.8.1999, 23.6.2005. Scrophularia scopolii Hoppe • âm, bukovo-elova {uma, kar., 1650 m, 27.6.1999 • Dupen Kamen - pokraj kar. karpa, 1810 m, 1.8.1999. S. nodosa L. • s. Novo Selo - jugozapadno, bukova {uma, 700 m, 14.6.1998. S. canina L. ssp. bicolor (Sibth. & Sm.) Greuter • s. Sedlarevo - pokraj patot, kar., 1300 m, 28.6.1998 • s. G. êlopek - nad Mlaka, pokraj {umski pat, 700 m, 22.5.1999. Rasprostraneto rastenie, prete`no pokraj pati{tata, do 1500 m. Misopates orontium (L.) Rafin. • s. G. êlopek - nad Mlaka, trevesto mesto, sil., 600 m, 19.6.1998. Chaenorrhinum minus (L.) Lange • s. êgrane - nad seloto, kar. peso~en nasip, 850 m, 31.5.1998. Linaria genistifolia (L.) Miller ssp. genistifolia • Dobarski @eden, grmu{esti mesto, kar., 550 m, 14.6.1998, 18.7.1998 • Trnica, trevesti stani{ta, sil., 550 m, 1.7.1998, 5.9.1999. L. genistifolia (l.) Miller ssp. linifolia (Boiss.) Davis • Visoka ûka, grmu{esto mesto, 650 m, 11.7.1999 • s. G. Le{nica, trevesto kamenlivo mesto, 900 m, 26.8.2005 • s. G. êlopek, suvo trevesto mesto, 600 m, 8.8.1999 • Trnica, trevesti mesta, sil., 550 m, 5.9.1999 • s. Volkovija - kon Dol, grmu{esti mesta, kar., 620 m, 18.7.1998. L. dalmatica (L.) Miller • s. Gurgurnica - pokraj patot, kar., 1330 m, 15.8.1999 • s. êgrane - nad seloto, kar., 900-1200 m, 18.7.1998, 20.6.1999 • s. Kunovo - pokraj patot, 1100 m, 1.8.1999 L. pelisseriana (L.) Mill. • s. G. Le{nica, erodirano pasi{te, sil., 950 m, 22.5.1999 • ûka, suvi trevesti mesta, sil., 600 m, 31.5.1998. L. vulgaris Mill. • s. Sedlarevo - kon Lokva, trevesto mesto, kar., 1400 m, 15.8.1999 • s. Sedlarevo - nad Golina, trevesto mesto, kar., 1420 m, 15.7.1998 • Krwe, suvo trevesto mesto, kar., 1180 m, 17.7.2005. L. peloponnesiaca Boiss. & Heldr. var. parnassica (Boiss. & Heldr.) Hal. • s. Blace, 1100 m, 21.6.1998 • s. êgrane, 750 m, 18.7.1998. êsto na brdski i planinski pasi{ta, kamewari i grmu{esti mesta, kar. i sil., do 1700 m. L. simplex DC. • s. Strimnica - pod t. 610, kar. kamewar, 480 m, 8.5.1998 • s. êgrane, kar., kamewar, 570 m, 31.5.1998 • s. Lukovica - r. Treska, kar. kamewar, 700 m. (opserv.) • Juàrija, kar. kamewar, 700 m (opserv.). Kickxia spuria (L.) Dumort. • s. Merovo - blizu do patot, presu{eno blato, 800 m, 13.6.1999. Digitalis grandiflora Mill. • s. Novo Selo, 700 m, 14.6.1998 • Kowski Grob, 700-900 m, 7.7.1998 • [nad potegot s. Sten~e - s. Forino (Nikolovski, 1960, sub D. ambigua Murr.)]. Se sre}va rasfrlano skoro vo site delovi na Suva Gora, vo {umskiot pojas do 1200 m. D. laevigata Waldst. & Kit. • s. Gurgurnica - potegot od Rasova do Visoka ûka, na kamenlivi mesta pokraj {ikari i vo niv, kar., 450-600 m, 10.7.1999. D. ferruginea L. • Pekli{te, papradi{te, sil., 1440 m, 1.8.1999.

A. Teofilovski, Prilozi za florata na Republika Makedonija 79 ______

D. lanata Ehrh. • s. Kunovo, suvo trevesto mesto, 900 m, 7.7.1998 • Krwe, 1180 m, 17.7.2005 • [nad potegot s. Sten~e - s. Forino (Nikolovski, 1960)]. Rasprotraneto na pasi{ta i kamewari, {umski ~istini, vo {ikari i sl., do 1400 m. Veronica serpyllifolia L. var. serpyllifolia • s. Lukovica - nad seloto, vla`ni mesta, 1000 m, 10.5.1998 V. urticifolia Jacq. • âm, elova {uma, kar., 1550-1670 m, 27.6.1999 • Pekli{te, po rabovite na acidofilna bukova {uma, sil., 1350 m, 21.8.1999. V. austriaca L. ssp. dentata (F. W. Schmidt) Watzl • @elino - nad u~ili{teto, 500 m, 15.5.1998, 4.6.2005 • Dol, 900 m, 11.5.1999. Dosta rasfrlano na celiot masiv na kamewari i grmu{esti mesta, na kar., do 1400 m. V. jacquinii Baumg. • Lokva, 1250 m, 21.6.1998 • Letuwe, 1290 m, 5.6.1999 • Pekli{te, 1480 m, 2.7.2005. êsto rastenie na brdski i planinski pasi{ta, kamewari i sl, na kar. i sil., do 1800 m. V. orsiniana Ten. • âm, kamenlvo pasi{te, kar., 1600-1750 m, 27.6.1999 • Tabahon, kamenlio pasi{te, kar., 1700 m, 24.6.1998. V. kindlii Adamov. var. linearis Bornmüller • Suva Gora: s. Lukovica - klisura na r. Treska, karbonatni kamewari, 500-1100 m, 10.5.1998, 28.10.2004. V. officinalis L. • s. Lukovica - man. "Sv. Ilija", bukova {uma, 1150 m (opserv.) • s. Sedlarevo - nad patot, bukova {uma, kar., 1400 m, 7.6.1999. V. chamaedrys L. • Popova [apka, 900 m, 22.5.1999 • âm, 1600 m, 24.6.1998 • [nad potegot s. Sten~e - s. Forino (Nikolovski, 1960)]. Rasprostraneto pokraj {umi, vo retki {ikari, na {umski ~istinki i sl., do 1600 m. V. beccabunga L. • s. G. êlopek, 630 m, 4.5.1999 • s. Blace, 650 m, 14.5.2005. Se sre}ava skoro redovno pokraj ~e{mi, potoci, blatni stani{ta i sl. V. anagallis - aquatica L. • s. Blace - periferija, pokraj potok, 650 m, 14.5.2005. *V. acinifolia L. • s. Kunovo - nad patot, plitka po~va, silikat, 950 m, 17.5.1998. (str. 24) V. praecox All. • Novo Selo, sil., 650 m, 26.4.1998 • s. Blace - pod Lokva, 1150 m, 24.5.1998 • Juàrija, 1050 m, 12.4.1998 Rasprostraneto na brdski pasi{ta i kamewari, do 1100 m. V. arvensis L. • Veqa Preslo, 900 m, 22.6.2003 • Golema Glava, 370 m, 1.5.1999 • s. Novo Selo, 650 m, 26.4.1998 • s. Blace, 1200 m, 14.5.2005 • s. Korito, 1430 m, 28.6.2005 • s. Kunovo, 1000 m, 9.5.1999, 23.6.2005 • s. Belovi{te, 680 m, 14.5.2005 • Dupen Kamen, 1760 m, 6.5.1999. Rasprostraneto na brdski pasi{ta, trevesti mesta, kamewari i sl., do 1760 m. V. verna L. • Stanika, dlaboka po~va, kar., 1680 m, 23.7.2005 • s. Belovi{te - nad seloto, brdsko pasi{te, sil., 680 m, 6.5.2005 *V. dillenii Crantz • s. Kunovo - nad patot, plitka po~va, sil., 950 m, 17.5.1998. (sgr. 24) V. persica Poiret • Podi{te, 1000 m, 26.4.1998 • s. Belovi{te, 680 m, 6.5.2005. Rasprostraneto ruderalno i plevelno rastenie, do 1050 m. V. hederifolia L. ssp. triloba (Opiz) Čelak. • Dobarski @eden, trevesto mesto, 800 m, 18.4.1999 • Juàrija, trevesto mesto, kar., 1050 m, 12.4.1998. Rasprostraneto ruderalno i plevelno rastenie, do 1050 m. Melampyrum arvense L. • s. Merovo - kaj k. 907, suvi trevesti mesta, 900 m (opserv.) • Dobarski @eden, suvo trevesto mesto, kar., 460 m, 14.6.1998 • s. Volkovija - kon Dol, grmu{esto mesto, kar., 650 m, 18.7.1998. M. scardicum Wettst. • âm, nesklopena bukovo-elova i elova {uma i zatreveni mesta so grmu{ki i poedine~ni stebla, na varovni~ka podloga, 1600-1670 m 15.7.1998, 15.8.1999 [= Matevski & Teofilovski, 2004]. M. heracleoticum Boiss. & Orph. • Pawa, {ikari, kar., 1000 m, 8.8.1999 • s. Blace - pod Lokva, grmu{esto mesto, kar., 1200 m, 8.7.1998, 15.8.1999 • Qugi Ke~, {uma od crn gaber, 1250 m (opserv.) • Visoka ûka, pokraj {umski pat, kar., 400 m, 11.7.1999. Euphrasia pectinata Ten. • Lutoec, trevesto mesto, 1000 m, 22.6.2003 • Rasova, livada, 500 m, 30.5.1999 • Vodica, 950 m, 7.6.1998 • s. Novo Selo, trevesto mesto, 650 m, 14.6.1998 • s. Korito - kon k. 1509, trevesti mesta, kar., 1300 m, 28.6.2005 • s. Kunovo - nad seloto, brdsko pasi{te, sil., 1050 m, 23.6.2005. ? E. liburnica Wettst. • Karpa Belenica, kar. kamewar, 1270 m, 23.7.2005. E. salisburgensis Funck • Tabahon, kamenlivi pasi{ta, kar., 1650-1720 m, 15.7.1998 • Dupen Kamen, kamenlivi pasi{ta, kar., 1700-1800 m, 1.8.1999 • Karpa Belanica, kar. kamewar, 1270 m, 23.7.2005.

A. Teofilovski, Prilozi za florata na Republika Makedonija 80 ______

Odontites glutinosa (Bieb.) Bentham • Ku{evica, kar. kamewar, 1450 m, 15.8.1999 • Karpa Belenica, kar. kamewar, 1250 m, 28.8.1999 • Lokva, kar. kamewar, 1250 m (opserv.) • Dupen Kamen, kar. kamewar, 1730 m, 1.8.1999. O. lutea (L.) Clairv. • Dobarski @eden, grmu{esto mesto, kar., 600 m, 13.9.1999. O. verna (Bellardi) Dumort. • Trnica, trevesto mesto, sil., 600 m, 5.9.1999. Rasprostraneto na suvi trevesti i grmu{esti mesto, do 1350 m. Parentucellia latifolia (L.) Caruel • Lutoec, 1000 m, 22.6.2003 • Zaja~ec, 1000 m, 7.6.1998 • s. Lukovica, 850 m, 10.5.1998 • s. Novo Selo, 600 m, 26.4.1998 • Trnica, 520 m, 20.4.1998. Rasprostraneto na brdski pasi{ta, kamewari, livadi i sl., do 1200 m. Pedicularis brachyodonta Schlosser & Vuk. • ^am, kamenlivi pasi{ta, kar., 1700 m, 27.6.1999 • Pawa, kamenlivi pasi{ta i vo smreki, karbonat, 1500 m, 24.6.1998 • Dupen Kamen - na kamenlivo pasi{te, 1820 m, 5.6.1999. Rhinanthus minor L. • Pekli{te, dlaboka po~va, 1400 m, 2.7.2005. R. rumelicus Velen. • s. Merovo - pokraj patot za s. Lukovica, livada, 930 m, 7.6.1998 • s. Novo Selo - ju`no, trevesto mesto, 750 m, 8.7.2006. *R. wagneri Degen • s. Korito, livadi, 1430 m, 28.6.2005 • s. Lukovica, livadi, 1030 m, 2.6.2006. (str. 25) *R. melampyroides (Borbas & Degen) Soό • s. Vol~e - nad Krwe, pasi{te na dlaboka po~va, kar., 1650 m, 16.7.2005. (str. 25) R. angustifolius C.C. Gmelin [Syn.: Alecterolophus major Rchb.] • Rasova, livada, 500 m, 30.5.1999.

G L O B U L A R I A C E A E Globularia punctata Lapeyr. • Korija, 900 m, 22.5.1999 • [ator, 900 m, 10.5.1998 Rasprostraneto na trevesti i kamenlivi mesta, do 1600 m. G. cordifolia L. • Zaja~ec, 900 m, 10.5.1998 • [ar, 1350 m, 5.6.1999. Masovni populacii se sre}avaat na mnogu lokaliteti skoro vo site delovi na Suva Gora, na kar. karpi i kamewari, do 1850 m.

A C A N T H A C E A E Acanthus balcanicus Heywood & Richardson • Dobroec, trevesto mesto, 700 m, 22.6.2003 • Ku{evica, {ikara, 1250 m, 24.5.1998.

G E S N E R I A C E A E Ramonda nathaliae Panč. & Petr. • Zaja~ec, 1000 m, 10.5.1998 • Dol, 700-800 m, 11.5.1999 Se sre}ava na pove}e lokaliteti vo razli~ni delovi od masivot, na zasen~eni mesta vo puknatini od kar. karpi, do 1400 m.

O R O B A N C H A C E A E Orobanche nana (Reut.) Noë ex G. Beck • Stanika, kamenlivi pasi{ta, 1650 m, 15.7.1998 • s. @elino - nad u~ili{teto, vrz Euphorbia myrsinites, 500 m, 4.6.2005. O. alba Stephan ex Willd • Dol, kar. kamewar, vrz Acinos sp., 700 m, 1.5.1998 • Pekli{te, trevesto mesto, vrz Thimus sp., 1390 m, 2.7.2005. O. minor Sm. f. minima G. Beck • s. Lukovica - r. Treska, kar. kamewar, 700 m, 7.6.1998 • ? s. Korito - pod Taul, kamenlivo pasi{te, 1500 m, 28.6.2005. O. caryophyllacea Sm. f. caryophyllacea • Golina, na kamenlivo pasi{te, vrz Galium sp., 1330 m, 24.6.1998 • s. Kunovo - iskopot od patot, vrz Galium sp., 900 m, 17.5.1998. O. caryophyllacea Sm. f. macroglossa (Wallr.) Beck • Pawa, kar. kamewar, vrz Galium sp., 1150 m, 24.6.1998 • Lokva, kamenlivo pasi{te, vrz Galium sp., 1250 m, 21.6.1998. O. gracilis Sm. • ^am, planinsko pasi{te, vrz Genista sagitale, 1680 m, 15.7.1998.

P L A N T A G I N A C E A E Plantago major L. • s. Sedlarevo, 1300 m, 27.6.1999. Se sre}ava na trvesti i pesoklivi mesto skoro vo site selski naselbi i na drugi ruderalni mesta, do 1400 m. P. subulata L. • s. Kunovo - priodot, kamenlivi mesto i iskopot od patot, sil. i kar., 1050 m, 5.6.1999 • Pekli{te, trevesto mesto, 1390 m, 5.6.1999. P. media L. ssp. media • s. Sedlarevo - nad vlezot vo seloto, pasi{te, 1350 m, 28.6.1998

A. Teofilovski, Prilozi za florata na Republika Makedonija 81 ______

*P. media L. ssp. pindica (Hausskn.) Rech. fil. • âm, planinsko pasi{te, kar., 1600-1700 m, 24.6.1998, 15.8.1999 • Dupen Kamen, planinsko pasi{te, kar., 1800-1840 m, 5.6.1999 • s. Vol~e - nad Krwe, planinsko pasi{te, kar., 1650 m, 16.7.2005. (str. 25) P. lanceolata L. var. lanceolata • s. Lukovica, 1000 m, 10.5.1998 • ûka, 580 m, 31.5.1998 • ? Le{ni~ka Reka, 470 m, 4.6.2005. P. lanceolata L. var. eryophylla Decne • ûka, 570 m, 31.5.1998. P. lanceolata s.l. e rasprostranet na trevesti mesta, pokraj pati{ta, obrabotlivi povr{ini i sl., do 1600 m. P. argentea Chaix. • Visoka ûka, 550 m, 30.5.1999 • Lipa, 1100 m, 24.5.1998. Se sre}ava rasfrlano skoro vo site delovi na Suva Gora, na kamenlivi mesta vo pojas na termofilni {umi i {ikari, na kar., 900-1550 m.

C A P R I F O L I A C E A E Sambucus ebulus L. • Juàrija, 700 m, 18.7.1998. Rasprostraneto okolu pati{tata, na zapu{teni mesta, vo naselbite i okolu niv, do 1400 m. S. nigra L. • Zaja~ec, 450 m, 1.5.1999 • s. Lukovica, 360 m, 30.5.1999. Rasprostraneto vo vla`ni dolovi, me|i, pokraj {umi i sl., do 1500 m. Viburnum opulus L. • s. Merovo - okolina na patot, vlaèn dol so buka, 790 m, 13.6.1999. V. lantana L. • s. Sedlarevo, 1400 m, 15.7.1998 • Pawa, 1150-1500 m, 22.5.1999. Rasprostraneto vo pojasot na {umite, prete`no vo ju`nite i severnite ogranoci na masivot, 1000-1700 m. Lonicera alpigena L. ssp. formanekiana (Hal.) Hayek • s. Vol~e - pod Taul, pokraj bukova {uma, kar., 1520 m, 16.7.2005. L. xylosteum L. • âm, elova {uma, kar., 1550-1680 m, 15.8.1999, 27.6.1999 • Pekli{te, me{ana {uma od buka i crn bor, kar., 1500 m, 5.6.1999 • [âm (Em, 1974)]. L. caprifolium L. • Trnica, 580 m, 3.5.1998 • [âm (Em, 1974)]. Rasprostraneto vo pojas na dabovi {umi i {umi od crn gaber, do 1400 m. L. etrusca G. Santi • Juàrija, 700 m, 17.5.1998 • ûka, 570 m, 15.9.1999. Rasprostraneto vo pojas na termofilni {umi i {ikari, do 1000 m.

V A L E R I A N A C E A E Valerianella coronata (L.) DC. var. coronata • Visoka ûka, trevesto mesto, kar., 500 m, 30.5.1999 • s. Strimnica - pod t. 610, {ikara, kar., 500 m, 8.5.1998 • s. G. Le{nica - nad seloto, trevesto mesto, kar., 850 m, 4.6.2005 • s. G. êlopek, plitka po~va, sil., 750 m, 4.6.2005 • Trnica, trevesto mesto, sil., 570 m, 3.5.1998. V. pumilla (L.) DC. • Rasova, trevesto mesto, 650 m, 30.5.1998 • s. Novo Selo, brdsko pasi{te, sil., 650 m, 26.4.1998. V. locusta (L.) Laterrade • Veqa Preslo, trevesto mesto, kar., 900 m, 22.6.2003 • s. Blace - pod Lokva, kamenlivo pasi{te, kar., 1200 m, 14.5.2005 • s. Korito - pod Taul, livada, kar., 1500 m, 28.6.2005. V. carinata Loisel • s. Novo Selo - pokraj patot za s. Merovo, 650 m, 26.4.1998 • s. Blace - nad seloto, trevesto mesto, kar., 850 m, 14.5.2005. V. turgida (Steven) Betcke • s. Strimnica - pod t. 610, kar. kamewar, 500 m, 8.5.1998 • s. Blace - nad seloto, trevesto mesto, kar., 850 m, 14.5.2005 • s. Belovi{te - nad seloto, dlaboka po~va, sil., 680 m, 4.5.200 • s. Lopu{nik - pokraj patot za s. Kunovo, sil., 750 m, 17.5.1998. V. costata (Steven) Betcke • s. Korito - kaj priodot, trevesto mesto, kar., 1430 m, 28.6.2005 V. dentata (L.) Pollich f. eriosperma (Wallr.) Janch. • s. Lukovica - kaj priodot, trevesto mesto, kar., 800 m, 7.6.1998 • s. Merovo - vo blizina na patot, trevesto mesto, 800 m, 13.6.1999 • s. Trnovo - pod Letuwe, kar. kamewar, 1280 m, 5.6.1989. Valeriana officinalis L. ssp. officinalis • s. Merovo - oklu patot, blatno mesto, 800 m, 13.6.1999. V. tuberosa L. • Livada Kurte{it, 1150 m, 10.5.1998 • s. Blace, 1000-1200 m, 24.5.1998. Se sre}va rasfrlano skoro vo site delovi, na kar. kamewari i vo {ikari, do 1400 m. V. montana L. • âm, elova {uma, kar., 1550-1650 m, 15.7.1998 • [(âm (Em, 1974)].

D I P S A C A C E A E Cephalaria flava (Sibth. & Sm.) Szabó • Mikarija, grmu{esto mesto, kar., 1400 m, 8.7.1998 • [ar, termofilna {ikara, kar., 1300 m, 1.8.1999. Dipsacus laciniatus L. • Golina, pokraj patot, 1250 m, 28.8.1999.

A. Teofilovski, Prilozi za florata na Republika Makedonija 82 ______

Knautia drymeia Heuffel ssp. drymeia • Golina, pokraj dabova {uma, kar., 1250 m, 28.6.1998 • Pekli{te, pokraj bukova {uma, 1600 m, 1.8.1999 • [(âm (Em, 1974)]. K. arvensis (L.) Coulter • Lutoec, grmu{esti mesto, kar., 1000 m, 22.6.2003 • Lokva, dlaboka po~va, 1250 m, 21.06.1998, 8.7.1998 • s. Korito - livadite pod Taul, kar., 1450 m, 20.6.1998. K. macedonica Griseb. • Lutoec, 1000 m, 22.6.2003 • [ator, 900 m, 24.6.1998 • s. Trnovo, 1250 m, 1.8.1999 • Krwe, 1200 m, 17.7.2005. Rasprostraneto na trevesti i grmu{esti mesto, 900-1600 m. K. integrifolia (L.) Bertol. • Veqa Preslo, kamenlivo mesto, kar., 900 m, 22.6.2003 • Treska - potegot od Re~i{te do Rasova, suvi mesta, 380-450 m, 30.5.1999 • s. Lukovica - pod Golina, plitki po~vi, 800-900 m, 28.6.1998. ? K. degeni Borbás • Lokva, dlaboka po~va, kar., 1250 m, 21.6.1998, 8.7.1998 Pterocephalus plumosus (L.) Coulter • Lutoec, 1000 m, 22.6.2003 • Dobarski @eden, 600 m, 14.6.1998 • s. G. êlopek, 630 m, 18.6.1998. Se sre}va dosta rasfrlano, skoro vo site delovi na Suva Gora na suvi mesta, do 1300 m. Scabiosa argentea L. ssp. ucranica (L.) Hayek • s. Larce, 520-570 m, 18.7.1999 • Gaber, 550-600 m, 14.7.1998. Rasprostraneto na suvi trevesti mesta, do 1100 m. S. micrantha Desf. • Dobarski @eden, kar. kamewar, 600 m, 14.6.1998 • s. Novo Selo, 700 m, 13.6.1999. S. sicula L. • s. Novo Selo - zapadno od seloto, trevesto mesto, 600 m, 14.6.1998. S. columbaria L. ssp. columbaria • s. Sedlarevo, 1450 m, 18.7.1998 • Tabahon, 1650 m, 15.8.99 • Pawa, 1050-1200 m, 8.8.1999 • s. Trnovo, 1200 m, 6.7.1998. Rasprostraneto na kar. kamewari i pasi{ta, 1000-1800 m. S. columbaria L. ssp. ochroleuca (L.) Čelak (syn.: S. webiana D. Don) • Ku{evica, kar. kamewar, 1350 m, 8.7.1998 • Zaja~ec, kamenlivo mesto, kar., 400 m, 11.7.1999. S. triniifolia Friv. • Dobarski @eden, 550-750 m, 14.6.1998. êsto na kamewari i brdski pasi{ta, do 1750 m.

C A M P A N U L A C E A E Campanula phrygia Jaub. & Spach • Korija, pokraj {umski pat, 700 m, 10.9.2006. C. sparsa Friv. ssp. sparsa • s. Korito, kar., 1100 m, 31.5.1998 • ? Qugi Ke~, retka {ikara, kar., 1000-1300 m, 28.6.2005 • [(âm (Em, 1974, sub C. sparsa)]. Materijalot od Qugi Ke~ otklonuva kon ssp. sphaerotrix. C. sparsa Friv. ssp. sphaerotrix (Griseb.) Hayek • Visoka ûka, termofilna {ikara, kar., 450 m, 30.5.1999 • s. Novo Selo, 700 m, 14.6.1998 • Kowski Grob, pokraj dabova {uma, sil., 900 m, 6.5.1999 • Pekli{te, pokraj {uma od crn bor, kar., 1500 m, 2.7.2005. C. spathulata Sibth. & Sm. ssp. spathulata • s. Sedlarevo - pod k. 1721, 1650 m, 15.7.1998 • Taul, 1650-1850 m, 20.6.1999 • (âm - Em, 1974, sub C. spatulata). êsto vo pojasot na planinskite pasi{ta i najgorniot {umski pojas, 1600-1800 m. C. spathulata S.S. ssp. sprunerana ( Hampe) Hay. • Trnica, 550 m, 3.5.1998. Rasprostraneto vo trevesti zaednici vo pojasot na dabovite {umi i {umite od crn gaber. C. patula L. • âm, elova {uma, kar., 1600-1680 m, 15.7.1998, 15.8.1999. Podatokot na Em za C. abietina Gris. & Schenc na lokalitetot âm se odnesuva na C. patula. C. persicifolia L. • s. Lukovica, bukova {uma, 1200 m, 9.7.1989 • Livada Kurte{it, listopadna {uma, kar., 1150 m, 13.7.1988 • [ator, dabova {uma, 800-900 m, 13.7.1988, 14.7.1989 • Pawa, {uma od crn gaber, kar., 1450 m, 20.7.1989 • [nad potegot s. Sten~e - s. Forino (Nikolovski, 1960)]. C. lingulata Waldst. & Kit. • Golina, pokraj patot, kar., 1250 m, 28.6.1998. êsto na trevesti, kamenlivi i grmu{esti mesta, do 1550 m. C. glomerata L. • Stanika, pome|u smreki i na pasi{ta, kar., 1500-1650 m, 15.7.1998 • âm, elova {uma i {umski ~istinki, kar., 1650 m, 15.8.1999 • Dupen Kamen, kar. kamewar, 1800 m, 1.8.1999. C. foliosa Ten. • âm, pokraj elova {uma, kar., 1650 m, 24.6.1998. C. cervicaria L. • âm, elova {uma, kar., 1600-1700 m, 15.7.1998 • Pekli{te, pokraj bukova {uma, kar., 1350 m, 2.7.2005. *C. macrostachya Waldst. & Kit. ex Willd. • Trnica, trevesto mesto, 550 m, 6.6.1998. (str. 26) C. versicolor Andrews • m • Golema Glava, grmu{esto mesto, kar., 380 , 31.5.1999 Zaja~ec, kar. karpa, 1060 m, 3.7.1999 • s. Lukovica, sil. karpa, 870 m, 18.8.2006.

A. Teofilovski, Prilozi za florata na Republika Makedonija 83 ______

C. trachelium L. ssp. athoa (Boiss. & Heldr.) Hayek • Golina, rabovi na bukova {uma, 1270 m, 8.7.2006 • ? Pawa, rabovi na {uma od crn gaber, kar., 850-1000 m, 8.8.1999 • Kowski Grob, pokraj dabova {uma, 900 m, 7.7.1998. C. rapunculoides L. • Rasova, termofilna {ikara, kar., 450 m, 11.7.1999 • Re~i{te, {ikara, kar., 750 m, 28.6.1998 • Livada Kurte{it, pokraj listopadna {uma, 1100 m, 13.7.1988. C. bononiensis L. • [koza, 500 m, 18.7.1999 • s. G. ^elopek, 850 m, 8.8.1999 • s. Balin Dol - Kaljaja, 700 m, 18.7.1998 • Krwe, 1180 m, 17.7.2005. Se sre}ava rasfrlano na celiot masiv, vo pojas na {umi i {ikari, do 1200 m. Legousia speculum - veneris (L.) Chaix • Loka, livada, 700 m, 30.5.1999 • s. Lukovica, me|i i grmu{ki, 850 m, 7.6.1998. Asyneuma limonifolium (L.) Janchen • Mikarija, kar. kamewar, 1400-1500 m, 8.7.1998 • Dobarski @eden, kar. kamewari, 600 m, 14.6.1998 • Dupen Kamen, kamenlivo pasi{te, kar., 1700-1853 m, 1.8.1999 • s. Vol~e - pod Taul, kar. kamewar, 1560-1700 m, 16.7.2005. Rasprostraneto na kar. kamewari i karpi, do 1850 m. ? Edraianthus tenuifolius (W.K.) Dc • Tabahon, kar. kamewari i karpi, 1600-1700 m, 24.6.1998 • s. Korito - pod Taul, kar. karpi, 1600 m, 28.6.2005 • Dupen Kamen, kar. kamewar, 1850 m, 5.6.1998. Materijalot od site lokaliteti so golite ovariumi odklonuva od opisot na E. tenuifolius dodeka onoj od Tabahon i s. Korito u{te i so relativno kusite braktei. Jasione heldreichii Boiss. et Orph. (incl. J. jankae Neilr.) • s. Lukovica - nad seloto, suvi trevesti mesto, 1050 m, 10.7.1989, 3.7.1998 • s. G. Le{nica, plitka sil. po~va, 850-950 m, 8.8.1999 • [ar, suvo stani{te, sil., 1350 m, 21.8.1999.

A S T E R A C E A E Eupatorium cannabinum L. • Golema Glava, pokraj patot, 390 m, 1.5.1999 • s. Novo Selo - pokraj patot za s. Merovo, 530-650 m, 13.6.1999. Solidago virgaurea L. ssp. virgaurea • âm, 1600 m, 15.7.1998 • [ar, 1300 m, 1.8.1999 Se sre}va rasfrlano vo site delovi na Suva Gora, vo {umskiot pojas nad 1100 m. Bellis perennis L. • Gaber, 600 m, 27.3.1998. Rasprostraneto na pomezofilni trevesti mesta i livadi, do 1500 m. Erigeron annuus (L.) Pers. • Popova [apka, 950 m, 8.8.1999 • s. Kunovo, 900 m, 7.6.1998 Rasprostraneto, pred se na ruderalni mesta, do 1350 m. E. acer L. • Ku{evica, 1300 m, 8.7.1998 • Popova [apka, 950 m, 8.8.1999 • Juàrija, 700 m, 18.7.1998 • s. Vol~e - pod Dupen Kamen, 1700 m, 16.7.2005. Se sre}va rasfrlano skoro vo site delovi na Suva Gora na trevesti i kamenlivi mesta, livadi, pasi{ta i sl., do 1700 m. E. canadensis L. • s. G. êlopek - nad Mlaka, 620 m, 8.8.1999 • s. Lopu{nik, 850 m, 3.8.1999 Rasprostraneto na ruderalni mesta. Filago germanica Hudson • s. G. êlopek - nad Mlaka, trevesto mesto, sil., 600 m, 20.4.1998 F. arvensis L. var. arvensis • s. D. Le{nica - pokraj patot, sil., 570 m, 4.6.2005 • s. G. êlopek - nad Mlaka, trevesto mesto, sil., 600 m, 20.4.1998 • s. Korito - pokraj patot, kar., 1430 m, 28.6.2005 Gnaphalium sylvaticum L. • Pekli{te - kon Dupen Kamen, pokraj bukova {uma, kar., 1450-1600 m (opserv.) • s. Vol~e - nad Krwe, planinsko pasi{te, kar., 1650 m, 16.7.2005. Helichrysum plicatum DC. • s. Lukovica - nad manastirot, kamenlivo mesto, 1050 m, 19.7.1989 • Pawa, kar. kamewar, 1050 m, 8.8.1999 • s. Kunovo - nad seloto, suvi mesta, 1050 m, 21.8.1999 • Veqa Preslo, kamenlivo mesto, kar., 900 m (opserv.) • Pekli{te, trevesti mesto, 1500 m (opserv.). Antennaria dioica (L.) Gärtn. • âm, kar. kamewar, 1600-1700 m, 24.6.1998. Inula germanica L. • Popova [apka, zarasnat {umski pat, 900 m, 8.8.1999. I. aspera Poiret • Trnica, grmu{esto mesto, sil., 550 m, 1.7.1998 • s. Trnovo - pred Letuwe, grmu{esto mesto, kar., 1200 m, 1.8.1999 • Podi{te, grmu{esto mesto, 1100 m (opserv.) • Pekli{te, 1500 m (opserv.). I. spiraeifolia L. • Samar, {ikara, kar., 450 m, 11.7.1999. I. ensifolia L. • Pawa, pokraj {uma od crn gaber, kar., 1200 m, 20.8.1989 • Lipa, {uma od crn gaber, kar., 950 m, 8.7.1998 • Visoka ûka, {ikara, kar., 600 m • Pekli{te, kar., 1500 m (opserv.). I. britannica L. • s. Novo Selo, 650 m, 28.8.1999 • Podi{te, 1100 m, 8.7.1998 • s. G. êlopek, 620 m, 8.8.1999 • s. Sten~e, 850 m, 15.8.1999. m Rasprostraneto pokraj pati{ta, na zapu{teni livadi i sl., do 1100 . I. oculus-christi L. • Ku{evica, 1300 m, 15.8.1999 • Dobarski @eden, 580 m, 14.6.1998 • s. G. êlopek, 8.6.1998 • Letuwe, 1300 m, 1.8.1999 • Krwe, 1180 m, 17.7.2005.

A. Teofilovski, Prilozi za florata na Republika Makedonija 84 ______

Rasprostraneto na kamewari i trevesti mesta, 500-1750 m. I. aschersoniana Janka • s. Lukovica, kar. karpi, 820-1100 m, 28.10.2004 I. conyza DC. • Dobarski @eden, 570 m, 18.7.1999. êsto rastenie na trevesti mesta, pokraj {umi i pati{ta, vo svetli {umi i sl., do 1600 m. Pulicaria dysenterica (L.) Bernh. var. dysenterica • s. Novo Selo, 550 m, 28.8.199 • s. Kunovo, 1000 m, 1.8.1999. Rasprostraneto pokraj pati{tata, na vla`ni mesta i sl., do 1400 m. Telekia speciosa (Schreb.) Baumg. • Pekli{te, pokraj bukova {uma, sil., 1390 m, 21.8.1999 Xanthium orientale L. ssp. italicum (Moretti) Greuter • Gaber, lozja i trevesti mesta, sil., 600 m, 5.9.1999. X. spinosum L. • Rasova, 450 m, 11.7.1999. Se sre}ava na zapu{teni mesta vo naselbite i nivnite periferii. Galinsoga parviflora Cav. • s. G. êlopek, 620 m, 18.6.1998. Rasprostraneto plevelno i ruderalno rastenie, do 1400 m. Anthemis cretica L. ssp. columnae (Ten.) Franzén • Karpa Belenica, kar. kamewar, 1350 m, 23.7.2005 • Stanika, kar., 1620 m, 15.7.199 • âm, kar. kamewar, 1680 m, 15.7.1998 • Pawa, {ikari, kar., 1200 m, 20.7.1999 • Lokva, kamenlivi pasi{ta, kar., 1250 m, 21.6.1998. • ? s. Vol~e - nad Krwe, dlaboka po~va, kar., 1700 m, 17.7.2005. Primerocite od s. Vol~e potsetuvaat na dvogodi{na varijanta od A. cretica. Tie se skoro sekoga{ bez sterilni izdanoci, so nerazgranet podzemen del i centralno postaveno nerazgraneto steblo. A. arvensis L. • Mikarija, kar. kamewar, 1400 m, 8.7.1998 • s. Gurgurnica - okolu patot, kar. kamewar, 1330 m, 15.8.1999 • s. @elino - kaj {koloto, kar., 460 m, 4.6.2005 • s. êgrane, kar. kamewar, 750 m, 18.7.1998 • s. Korito - priodot, pesokliv nasip, kar., 1430 m, 28.6.2005. A. ruthenica Bieb. • s. Lokva - kon Ku{evica, kar. kamewar, 1330 m, 15.8.1999. Cota tinctoria (L.) J. Gay (Syn.: Anthemis tinctoria L.) • Dobroec, trevesto mesto, 650 m, 23.6.2003 • s. Novo Selo - pokraj patot za s. Merovo, 600 m, 14.6.1998. Achillea ageratifolia (Sibth. & Sm.) Boiss. ssp. serbica (Nym.) Heimerl • Zaja~ec, 900 m, 1.5.1999 • s. Lukovica, 550 m, 29.3.1998 • s. Blace, 1100 m, 24.5.1998 • Juàrija, 800 m, 12.4.1999 • s. Kunovo, 1000 m, 9.5.1999. êsto rastenie na kar. kamewari i karpi, do 1300 (1700) m. A. ageratifolia (Sibth. & Sm.) Boiss. ssp. aizoon (Griseb.) Heimerl • Dupen Kamen, 1850 m, 5.6.1999 A. fraasii Schultz • Pawa, kar. kamewar, 1300 m, 20.7.1989 • s. Blace - pod Lokva, kar. kamewar, 1100 m, 24.5.1998. A. distans Waldst. & Kit. ssp. distans • Dupen Kamen - bukova {uma, kar., 1550 m, 16.7.2005 A. distans ssp. stricta (W.D.J. Koch) Janch. • Pekli{te, kraj bukova {uma, sil., 1330 m, 21.8.1999. A. pannonica Scheele • Taul, 1560 m, 16.7.2005 • Krwe, 1180 m, 17.7.2005. Rasprostraneto vo razli~ni trevesti zaednici, do 1500 m. A. setacea Waldst. & Kit. • Stanika, trevesti mesta, kar., 1450 m, 15.7.1998, 23.7.2005 • s. Korito, 1430 m, 28.6.2006. Rasprostraneto vo razli~ni trevesti zaednici, do 1500 m. Nikolovski (1960) za prostorot nad potegot s. Sten~e - s. Forino go naveduva taksonot A. millefolium L. Ovoj podatok sekako se odnesuva na {iroko sfateniot vid A. millefolium koj gi opfa}a i taksonite A. setacea i A. pannonica koi se po{iroko rasprostraneti vo ispituvanoto podra~je. A. crithmifolia Waldst. & Kit. • s. Sedlarevo, 1450 m, 15.7.1998 • s. Merovo, 950 m, 13.6.1999 • s. D. Le{nica, 550 m, 4.6.2005 • s. Blace, 650 m, 14.5.2005 • s. Korito, 1430 m, 28.6.2005 • s. Kunovo, 1050 m, 23.6.2005 • Pekli{te, 1500 m, 2.7.2005. Rasprostraneto vo razli~ni trevesti zaednici, do 1500 m. A. nobilis L. ssp. neilreichii (A. Kern.) Velen. • s. G. Le{nica, 740-900 m, 28.8.2005 • Juàrija, 750 m, 18.7.1998 • s. Kunovo, 1050 m, 23.6.2005 • Pekli{te, 1480 m, 2.7.2005. Rasprostraneto na suvi otvoreni mesto, do 1500 m. A. sp. • s. Novo Selo - vo blizina na patot za s. Merovo, 650 m, 28.8.1999 A. chrysocoma Friv. • s. Larce - potegot od Karpa Belenica do Pawa, kar. kamewari i planinski pasi{ta, 1280-1700 m, 30.5.1990, 24.6.1998 • Mikarija, kar. kamewar, 1400 m (opserv.) • s. Gurgurnica - kaj k. 1440, kar. kamewar (opserv.) • Dupen Kamen, planinsko pasi{te, kar., 1850 m, 5.6.1999 • Pekli{te, dlaboka po~va, 1390 m, 5.6.1999.

A. Teofilovski, Prilozi za florata na Republika Makedonija 85 ______

A. holosericea Sibth. & Sm. • Zaja~ec, kar. kamewar, 1000 m (opserv.) • Pawa, kar. kamewar, 1300 m, 20.7.1989 • Lipa, termofilna {ikara, kar., 1020 m, 21.6.1998 • s. Vol~e - nad Krwe, kar. kamewar, 1600 m (opserv.). A. coarctata Poiret • Re~i{te, 800 m, 10.5.1998 • s. Lukovica - t. 1267, 28.8.1099 • s. Lopu{nik, 700 m, 17.5.1998. Rasprostraneto na karpi, kamewari i suvi trevesti mesta, do 1600 m. Tripleurospermum tenuifolium (Kit.) Freyn (Syn.: Matricaria trichophylla (Boiss.) Boiss.) • Ku{evica, kar. kamewar, 1450 m, 15.8.1999. T. inodorum (L.) Sch. Bip. • [ar, pokraj patot, sil., 1350 m, 21.8.1999. Matricaria chamomilla L. • s. G. êlopek, 750 m, 22.5.1999 • s. Lopu{nik, 550 m, 5.6.1999. Rasprostraneto na ruderalni mesta, do 1400 m. Tanacetum vulgare L. • Trnica, trevesti mesta, sil., 550 m, 1.7.1998. T. corymbosum (L.) Schultz • Dobarski @eden, kar. kamewar, 550 m, 14.6.1998 • Pekli{te - pod Taul, {umska ~istinka, kar., 1520 m, 14.7.2005 • [nad potegot s. Sten~e - s. Forino (Nikolovski, 1960, sub Chrisanthemum corymbosum)]. T. parthenium (L.) Schultz • Livada Kurte{it, {ikara od crn gaber, kar., 1100 m, 15.7.1998 • [ar, pokraj bukova {uma, sil., 1350 m, 21.8.1999. T. macrophyllum (Waldst & Kit.) Schultz • s. Lukovica - vo seloto, vla`no mesto, 900 m (opserv.) • s. Kunovo, okolu ~e{ma i pokraj dvorovi, 1000 m, 23.6.2005. Leucanthemum vulgare Lam. • Kowski Grob, 800 m, 6.7.1998. Se sre}ava rasfrlano na celiot masiv, trevesti i grmu{esti mesta, do 1500 m. Artemisia vulgaris L. • s. Merovo, 900 m, 13.6.1999 • s. G. Le{nica, 950 m, 8.8.1999. Rasprostraneto prete`no na ruderalni mesta. A. absinthium L. • Popova [apka, zapu{ten {umski pat, kar., 950 m, 8.8.1999 • Pawa, kar. kamewar, 1150 m (opserv.) • s. G. êlopek - nad Mlaka, trevesti mesta, sil., 620 m, 8.8.1999 • s. Volkovija, kar. kamewar, 630 m, 18.7.1998 • Podi{te, trevesto mesto, 1050 m • s. Blace - nad seloto, zapu{teno mesto, 650 m (opserv.) • s. Lopu{nik - patot za s. Kunovo, sil., 600 m (opserv.). A. alba Turra. • s. Novo Selo, 650-800 m, 28.8.1999 • s. Volkovija, 600 m, 5.9.1999 • s. Kunovo, 1050 m, 1.8.1999. êsto rastenie na kar. kamewari i plitki po~vi vo site delovi od masivot, do 1850 m. A. scoparia Waldst. & Kit. • s. Novo Selo - pokraj patot za s. Merovo, 550 m, 28.8.1999 • s. Larce - nad patot, erodirano zemji{te, 570 m, 18.7.1999 • s. Lopu{nik, 600 m (opserv.). Tusilago farfara L. • s. Balin Dol, 700 m, 12.4.1998. Rasprostraneto na vla`ni i pesoklivi stani{ta, na useci od pati{tata i sl., do 1400 m. Petasites hybridus (L.) P. Gaertner, B. Mayer & Schreb • Golina, vla`na livada, 1200 m, 3.10.2006 • s. Merovo - okolu patot, vla`na livada, 800 m, 13.6.1999. Doronicum columnae Ten. • s. Miletino, 700-1200 m, 4.5.1990 • Lipa, 1000 m, 24.5.1998 • [âm (Em, 1974)]. Rasprostraneto na kamenlivi mesta vo razli~ni {umski zaednici, po osojni karpesti mesta i sl., na kar., do 1650 m. D. orientale Hoffm. • s. Miletino - nad seloto, 700 m, 4.5.1990. Tephroseris papposa (Rchb.) Schur (Syn.: Senecio procerus (Griseb.)Velen.) • s. Larce - potegot od Karpa Belenica do Pawa, planinski pasi{ta i {umski ~istinki, kar., 1350-1700 m, 30.5.1990, 24.6.1998 • s. Gurgurnica - kaj k. 1440, grmu{esto mesto, kar., 1400 m • Lipa, pokraj patot, kar., 1100 m (opserv.) • Dupen Kamen, planinsko pasi{te, kar., 1820 m, 5.6.1999. Jacobaea vulgaris Gaertn. (Syn.: Senecio jacobaea L.) • s. Sedlarevo - pokraj patot, kar., 1200 m, 28.6.1998 • s. Gurgurnica - okolu patot, kar. kamewar, 1350 m, 15.8.1999 • s. êgrane - pokraj patot za s. Korito, kar., 850 m, 20.6.1999 • s. Kunovo - pokraj patot, sil., 1050 m, 1.5.1999 • Krwe, trevesto mesto, kar., 1200 m, 17.7.2005. Senecio scopolii Hoppe & Hornsch • Pawa, {umski ~istinki, kar., 1150-1400 m, 6.1991, 24.6.1998 • s. Korito - na priodot, suva livada, kar., 1400 m, 31.5.1998. S. squalidus L. • s. Sedlarevo - isto~no od seloto, bukova {uma, 1350 m, 8.7.2006 • âm, kar. kamewar, 1600-1700 m, 24.6.1998 • Ma|oa Livada, kar. kamewar, 1750 m, 16.7.2005. S. leucanthemifolius ssp. vernalis (Waldst. & Kit.) Greuter (Syn.: S. vernalis W.K.) • s. Novo Selo, brdski pasi{ta, sil., 700 m, 26.4.1998. S. viscosus L. • Golina - pokraj patot za s. Sedlarevo, 1250 m, 28.6.1998 • s. Kunovo - pokraj patot, sil., 900 m (opserv.).

A. Teofilovski, Prilozi za florata na Republika Makedonija 86 ______

S. vulgaris L. • s. Novo Selo, 650 m, 26.4.1998 • Gaber, 550 m, 1.7.1998. Rasprostraneto na suvi trevesti mesta, brdski pasi{ta, pokraj pati{ta i sl., do 800 m. Carlina vulgaris L. • Popova [apka, suvi kamenlivi mesta, 900 m, 8.8.1999 Rasprostraneto na kamenlivi, trevesti i grmu{esti mesta, do 1450 m. C. acaulis L. ssp. caulescens (Lam.) Schübl. & G. Martens • Tabahon, kamewari i pasi{ta, kar., 1650-1720 m, 15.8.1999 • Dupen Kamen, planinski pasi{ta, kar., 1750-1850 m, 1.8.1999. C. acanthifolia All.• s. Merovo - jugozapadno od Vodica, suvo trevesto mesto., 950 m (opserv.) • Ku{evica, kar. kamewari i pasi{ta, 1500 m, 15.8.1999 • s. Trnovo - potegot me|u Letuwe i Krwe, suvi mesta, kar. i sil., 1300-1800 m (opserv.). Xeranthemum annuum L. • s. Lukovica - r. Treska, suvo trevesto mesto, kar. 700 m (opserv.) • s. Larce - nad patot, kamewari i trevesti mesta, 550 m, 18.7.1999 • Gaber, lozja i trevesti mesta, 600 m, 14.7.1998 • s. Zduwe - nad seloto, trevesto mesto, kar., 500 m (opserv.). X. cylindraceum Sibth. & Sm. • Veqa Preslo, kar. kamewar, 900 m, 22.6.2003 • Krwe, na trevesti i kamenlivi mesta, kar., 1200 m, 17.6.2005. Echinops sphaerocephalus L. ssp. sphaerocephalus • s. Trnovo - pod Letuwe, kar. kamewar, 1250 m, 1.8.1999 • Krwe, trevesto mesto, kar., 1180 m, 17.7.2005. E. sphaerocephalus L. ssp. albidus (Boiss. & Sprun.) Koţuharov • Derven, termofilna {ikara, kar., 380 m, 11.7.1999 • s. Sten~e - nad seloto, kar. kamewar, 800 m, 15.8.1999 • s. Volkovija - kon Dol, kar. kamewar, 600 m, 5.9.1999 • Juàrija, grmu{esti i kamenlivi mesta, kar., 600 m, 16.7.1998. ? E. banaticus Roch. • s. Merovo - okolina na patot, dabova {uma, 800 m, 7.9.2005. E. ritro L. • s. Novo Selo - okolu patot za s. Merovo, kar. kamewar, 550 m (opserv.) • ûkarka, suvi trevesti mesta, 550 m (opserv.) • Volkovija - kon Dol, kar. kamewar, 600 m, 5.9.1999 • s. Merovo - kaj k. 907, suvi kamenlivi mesta, 900 m (opserv.) • Lutoec, suvi mesto, 1000 m (opserv.). Arctium lappa L. • s. Lukovica - pod Golina, vla`no kamenlivo mesto, 830 m, 8.8.1999 • s. Merovo - pokraj paot za s. Sedlarevo, 800-950 m, 23.7.2005 • Popova [apka, trevesti mesta kar., 950 m, 8.8.1999. Jurinea consanguinea DC. • s. Lukovica - r. Treska, kar. karpi i kamewari, 370 m, 30.5.1999 • s. Lukovica - kaj man. Sv. Ilija, kar. kamewar, 1000 m, 27.6.2006 • s. Blace - pod Lokva, kar. kamewar, 1200 m, 21.6.1998. Carduus nutans L. ssp. leiophyllus (Petrović) Stoj. & Stefanov • s. Novo Selo, kamenlivi mesta, 550 m, 13.6.1999. C. nutans L. ssp. macrocephalus (Desf.) Nyman • Livada Kurte{it, 1100 m, 8.7.2006 • s. êgrane, 800-1100 m, 20.6.1999. Rasprostraneto na brdski pasi{ta, kamewari i okolu pati{ta, do 1700 m. C. acanthoides L. • s. Korito, 1200 m, 20.6.1999 • Juàrija, 750 m, 18.7.1998. Rasprostraneto pokraj pati{ta, vo me|i, zapu{teni mesta, okolu ~e{mi i sl., do 1500 m. C. candicans Waldst. & Kit. • Karpa Belenica, 1400 m, 24.6.1998 • Lipa, 1000 m, 21.6.1998 • s. Gurgurnica, 1300 m, 15.7.1999 • s. Korito, 1400 m, 20.6.1999. Rasprostraneto na kar. kamewari i planinski pasi{ta, vo pojasot nad 1200 m. Cirsium ligulare Boiss. • s. G. êlopek, 600 m, 8.8.1999. Rasprostraneto po trevesti mesta, na {umski ~istinki, pokraj pati{ta i sl., do 1450 m. C. vulgare (Savi) Ten. • s. G. êlopek, 700-900 m, 8.8.1999 • Gaber, 600 m, 5.9.1999. Rasprostraneto na trevesti, grmu{esti i kamenlivi mesta, do 1600 m. C. candelabarum Griseb. • Juàrija, kamenlivi mesto, kar., 600 m, 18.7.1998 • Lutoec, kar. kamewar, 1000 m (opserv.). C. creticum (Lam.) D ‘ Urv. ssp. creticum • s. Kunovo, 1060 m, 21.8.1999. Rasprostraneto na vla`ni mesta, do 1120 m. C. arvense (L.) Scop. • s. Sedlarevo - pod Tabahon, 1650 m, 15.8.1999 • s. G. êlopek, 800 m, 8.8.1999 • Gaber, 600 m, 1.6.1998. Rasprostraneto plevelno i ruderalno rastenie, do 1650 m. Picnomon acarna (L.) Cass. • s. Volkovija - kon Dol, pesokliv nasip, kar., 600 m, 5.9.1999 Ptilostemon strictus (Ten.) W. Greuter • Samar, 450 m, 11.7.1999 • s. G. êlopek, 850 m, 8.8.1999 Rasprostraneto vo pojas na dabovi {umi i {ikari, do 1200 m. P. afer (Jacq.) W. Greuter • Juàrija, 700 m, 18.5.1999. Rasprostraneto na kar. kamewari i brdski pasi{ta, do 1250 m. Onopordum acanthium L. • s. Lukovica - pod t. 1267, pokraj patot, 850 m (opserv.) • s. Sedlarevo - kaj priodot, |ubri{te, 1300 m, 8.7.2006 • Popova [apka, pokraj {umski pat, 950 m

A. Teofilovski, Prilozi za florata na Republika Makedonija 87 ______

(opserv.) • s. êgrane - pokraj patot za s. Korito, kar., 850 m, 20.6.1999 • s. Korito - pokraj patot, kar., 1430 m • s. Lopu{nik - pokraj patot za s. Kunovo, sil., 600 m, 23.6.2005 • Dobroec, pokraj patot, 750 m (opserv.). Centaurea salonitana Viss. • s. Novo Selo, 700-850 m, 28.8.1999 • Ku{evica, 1400 m, 15.8.1999 • s. Kunovo - pokraj patot, sil., 850 m, 7.7.1998. êsto rastenie na suvi otvorni mesta, do 1400 m. C. atropurpurea Wajldst. & Kit. • s. Blace - pod Venec, kar. kamewari, 1100-1200 m, 21.6.1998 • [Gostivarsko - kaj s. Korito (Micevski, 1975)]. Na lokalitetot se sre}avaat isklu~ivo òltocvetni primeroci. C. grbavacensis (Rohlena.) Stoj. & Aht. f. grbavacensis. • Zaja~ec, karpi i kamewari, kar., 390 m, 30.5.1999 • Re~i{te, kar. karpa, 750 m, 28.4.1998 • s. Lukovica - pod Suro}, 600 m, 30.4.1990 • [C. grbavacensis, Suva Gora (Melovski & dr., 2010)]. C. grbavacensis (Rohllena.) Stoj. & Aht. f. lutea (Soška) Micevski • Re~i{te, kar. karpa, 750 m, 28.4.1998 • Zaja~ec, na karpi i kamewari, kar., 390 m, 30.5.1999 • s. Lukovica - pod Suro}, 600 m, 30.4.1990 • [Gostivar - Suva Gora (Micevski, 1975)]. Dvete formi se sre}avaat masovno vo poniskite delovi od klisurata na r. Treska. Vozvodno kon s. Zduwe, se pove}e preovladuva f. lutea taka da kaj Visoka ûka (s. Zduwe) tipi~nata forma ve}e voop{to ja nema. *C. scabiosa L. ssp. spinulosa (Spreng.) Arcang • s. Lukovica, trevesto mesto, 1020 m, 3.7.1999 • Golina, pokraj patot, kar., 1280 m, 15.7.1998, 8.7.2006. (str. 26) C. cuneifolia Sibth. & Sm. • Visoka ûka, 550 m, 11.7.1999 • Kazan, 900 m, 3.7.1999 • s. Larce, 550 m, 18.7.1999 • s. Kunovo, 950 m, 7.7.1998. Rasprostraneto na trevesti i grmu{esti mesta, vo {ikari i sl., do 1200 m. C. triniifolia Heuff. • Re~i{te - pod k. 1238, kar. kamewar, 750 m, 28.6.1998. C. stoebe L. ssp. australis (A. Kern.) Greuter • Dobarski @eden, {ikari i kar. kamewari, 550 m, 18.7.1999 • Qugi Ke~, kar. kamewar, 1150 m, 28.6.2005 • s. êgrane, kar. kamewari, 800-1100 m, 18.7.1998, 21.7.2009. Rastenijata od site lokaliteti obi~no se so proyirni u{enca na apendiksot od involukrumnite liv~iwata so {to se pribliùvaat na C. grisebachii (Nym.) Heldr. Vo ramkite na C. stoebe, vakvi oblici poznati se i od teritorijata na Bugarija, opi{ani kako f. intercedens Stojanoff & Achtaroff (Stojanov & Ahtarov, 1935). C. calcitrapa L. • s. G. êlopek - nad Mlaka, |ubri{te, sil., 600 m, 8.8.1999. C. deusta Ten. • s. Lukovica, 1050 m, 4.8.1989 • s. Sedlarevo - nad Golina, 1650 m, 20.7.1989 • s. G. Le{nica - Pawa, 1050 m, 8.8.1999 • Lokva, 1250 m, 8.7.1998 • s. Korito, 1430 m, 28.6.2005 • s. Kunovo, 1050 m, 1.8.1999. Rasprostraneto na suvi otvoreni mesta, 500-1800 m. C. jacea L. s.l. • s. G. Le{nica - livadite nad seloto, 870 m (opserv.) • ûka, trevesti i grmu{esti mesta, sil., 580 m, 5.5.1999 • Pekli{te, pokraj {umski pat, sil., 1370 m, 21.8.1999 • Krwe, suvi trevesti m., kar., 1180 m, 17.7.2005. C. phrygia L. s.l. • Livada Kurte{it, {umska ~istinka, kar., 1250 m, 23.7.2005 • s. G. Le{nica - nad seloto, vo pojas na dabova {uma, 900 m, 23.8.2006 • s. Merovo, 900 m (opserv.) C. benedicta (L.) L. (Syn.: Cnicus benedictus L.) • Trnica, pokraj {umska pateka, 520 m, 5.9.1999. *Cyanus pindicola (Griseb.) Soják (Syn.: Centaurea cana Sm. var. pindicola Griseb.)• Taul, kamenlivo pasi{te, kar., 1700-1800 m, 20.6.1999 • Dupen Kamen, kamenlivo pasi{te, kar., 1800- 1850 m, 5.6.1999. (str. 27) *C. triumfetti (All.) Á. Löve & D. Löve ssp. axillaris (Čelak.) Greuter • Re~i{te, termofilna {ikara, kar., 750 m, 20.6.1991 • Livada Kurte{it, kar., 1200 m, 28.7.1989 • Qugi Ke~, kamenlivo- grmu{esto mesto, kar., 1150 m, 28.6.2005 • s. Kunovo - kon Letuwe, grmu{esto mesto, kar., 1100 m, 5.6.1999 • s. Vol~e - pod Dupen Kamen, {uma od crn bor, kar., 1450-1600 m (opserv.). (str. 27) C. tuberosus (Vis.) Soják • s. Lukovica - pod t. 1267, {umski ~istinki, kar., 750 m, 28.7.1989, 10.5.1998 • âm, planinski pasi{ta, kar., 1680 m, 20.7.1989 • Korija, {umski ~istinki, 700 m, 4.5.1990 • Venec, 1150 m, 14.5.2005 • Podi{te, {umska ~istinka, kar., 1100 m. C. segetum Hill (Syn.: Centaurea cyanus L.) • Gaber, vo lozje, 600 m, 14.7.1998 • s. Larce - severno od seloto, trevesti mesta, 520 m, 18.7.1999. Crupina vulgaris Cass. • s. Lukovica - r. Treska, grmu{esti mesta, kar., 700 m, 7.6.1998 • s. G. Le{nica, trevesti mesta, kar., 850 m, 14.6.2005 • s. Korito, suvi trevesti mesta, kar., 1250-1400 m, 28.6.2005 • s. Trnovo - pod Letuwe, kar. kamewar, 1300 m, 6.5.1999 • s. Vol~e - pod Taul, na kar. kamewar, 1560 m, 16.7.2005.

A. Teofilovski, Prilozi za florata na Republika Makedonija 88 ______

C. crupinastrum (Moris) Vis. • Juàrija, termofilni {ikari, kar., 800 m, 18.7.1998. Carthamus dentatus Vachl. • Popova [apka, trevesto-kamenlivi mesta, kar., 950 m, 8.8.1999. C. lanathus L. • s. êgarane - nad seloto, kamenlivi mesta, kar., 550 m, 18.5.1998. Scolymus hispanicus L. • s. Volkovija - kon Dol, kar. kamewar, 650 m, 5.9.1999 • s. êgarane - nad seloto, kamenlivi mesta, kar., 550 m, 18.7.1998. Cichorium intybus L. • s. Sten~e, 650 m, 8.6.1998. Rasprostraneto na ruderalni mesta, brdski pasi{ta i sl., do 1100 m. Hypochoeris cretensis (L.) Bory & Chaub. • Rasova, {ikari i suvi trevesti mesta, 550 m, 30.5.1999 • s. Lukovica - r. Treska, livadi, 400 m, 20.6.1991 • s. Blace - pod Venec, suvo trevesto mesto, kar., 1000 m (opserv.) • ûka, suvo trevesto mesto, sil., 600 m (opserv.) • s. Belovi{te, livada, 680 m, 23.6.2005 • s. Kunovo - kaj priodot, livada, 1050 m, 23.6.2005. H. maculata L. • Samar, {ikara, kar., 600 m (opserv.) • Re~i{te, {ikara, kar., 750 m, 20.6.1991, 28.6.1998 • s. Vol~e - pome|u Pekli{te i Krwe, pokraj bukova {uma, 1300 m, 17.7.2005 • Ma|oa Livada, planinsko pasi{te, kar., 1750 m, 16.7.2005. H. radicata L. • ûka, suvi trevesti mesto, sil., 600 m, 5.9.1999 • s. Kunovo - priodot, suvi trevesti mesta i livadi, 1050 m, 23.6.2005 • Pekli{te, pokraj patot, sil., 1380 m, 21.8.1999, 16.7.2005. Leontodon biscutellifolius DC. (Syn.: Leontodon crispus Vill. ssp. asper (W.C.) Rohl.) • Samar, 500-600 m, 30.5.1999 • Dobarski @eden, 600 m, 14.6.1998 • s. G. Le{nica, 850 m, 4.6.2005 • s. Korito, 1550 m, 20.6.1999 • s. Kunovo, 1050 m, 23.6.2005. Rasprostraneto na karpi, kamewari, pasi{ta, poretko i na podlaboki po~vi, na kar. i na sil., do 1800 m. L. hispidus L. • Tabahon, planinsko pasi{te, kar., 1650 m, 15.7.1998 • s. Korito - ju`no od seloto, livada, kar., 1550 m, 20.6.1999 • Pekli{te, {uma od crn bor, kar., 1450-1600 m (opserv.). Scorzoneroides cichoriacea (Ten.) Greuter (Syn.: Leontodon cichoriaceus (Ten.) Sanguienttii) • s. Lukovica - r. Treska, 500 m, 1.5.1999 • s. Gurgurnica, 900-1100 m, 24.5.1998 • Gaber, vo pojas na dabovi {umi, sil., 600 m, 24.9.1998 • Pekli{te, dlaboka po~va, 1390 m, 5.6.1999. Rasprostraneto glavno vo daboviot {umski pojas, na dlaboki po~vi, do 1100 (1400) m. Helminthotheca echioides (L.) Holub • s. G. êlopek, |ubri{te, 600 m 8.8.1999 [= Matevski & Teofilovski, 2004, sub Picris echioides L.]. Picris pauciflora Willd. • Zaja~ec, kar. kamewar, 400 m, 30.5.1999 • Re~i{te, kar. kamewar, 750 m, 7.6.1998 • s. êgrane - nad seloto, kar. kamewar, 600 m, 31.5.1998 • Juàrija, kar. kamewar, 750 m, 17.5.1998. Podospermum canum C. A. Mey • s. Sedlarevo - kaj priodot, degradirano pasi{te, 1350 m, 28.6.1998. Scorzonera mollis Bieb. • âm, planinsko pasi{te, kar., 1700 m, 30.5.1990 • Ku{evica, na kar. kamewar, 1330 m, 24.5.1998. S. austriaca Willd. • Zaja~ec, kar. kamewari, 500-900 m, 1.5.1999 • Re~i{te, kar. karpa, 750 m, 28.6.1998 • Veqa Preslo, kar. kamewar, 550 m (opserv.). Scorzonera hispanica L. ssp. asphodeloides (Wallr.) Arcang • Visoka ûka, termofilna {ikara, 600 m, 30.5.1999 • [ar - iskopot od patot, kar., 1350 m, 5.6.1999 • Pekli{te, {uma od crn bor, kar., 1450-1600 m (opserv.). Tragopogon dubius Scop. • s. Merovo - kaj k. 907, suvi trevesti mesto, 900 m, 13.6.1999 • s. N. Selo - patot za s. Merovo, trevesti mesta, 550-650 m, 13.6.1999 • [koza, kultura od crn bor, 550 m, 18.7.1999 • s. Sten~e - pokraj patot za s. Gurgurnica, 600 m, 24.5.1998 • s. Kunovo - vo se~i{ta i pokraj patot, 800-1050 m, 17.5.1998. T. pratensis L. • [koza, kultura od crn bor, kar., 550 m, 18.7.1999. T. balcanicus Vel. • s. Lukovica, 820 m, 10.5.1998 • âm, 1670 m, 20.7.1989 • Korija, 850 m, 30.5.1990 • s. êgrane, 800-900 m, 31.5.1998 • s. Kunovo, 850 m, 17.5.1998. Se sre}va rasfrlano skoro vo site delovi na Suva Gora, na kamewari, brdski i planinski pasi{ta, na sil. i kar., do 1700 m. Sonchus asper ( L.) Hill. ssp. glaucescens (Jord.) Ball • Golina, iskopot od patot, kar., 1300 m, 28. 6.1998 • s. Merovo - pokraj patot, 800 m, 13.6.1999 • s. G. êlopek - \orev Laz, pokraj {umski pat, kar., 880 m, 8.8.1999 • s. Korito - pokraj patot, kar., 1300 m, 20.6.1999 • s. Kunovo - pokraj patot, sil., 900 m, 1.8.1999. S. oleraceus L. • s. G. êlopek, pokraj |ubri{te, 620 m, 8.8.1999 • s. Lopu{nik - pokraj patot za s. Kunovo, 580 m, 16.7.2005. S. arvensis L. • Golina, vo livada, 1330 m, 3.10.2006.

A. Teofilovski, Prilozi za florata na Republika Makedonija 89 ______

*Lactuca tuberosa Jacq. • s. Lukovica - r. Treska, kar. kamewar, 650 m, 20.6.1991, 28.6.1998 • s. Lukovica - pod Suro}, kar., 600 m, 20.6.1991. (str. 28) *L. hispida DC. • Suva Gora - Re~i{te, pokraj termofilni {ikari, kar., 750 m, 7.6.1998 • Suva Gora - Pawa, grmu{esti mesta, kar., 1000 m, 8.8.1999 • s. Miletino - Korija, vo dabovo se~i{te, 800 m (opserv.). (str. 28) L. muralis (L.) Gaertn. • s. Novo Selo, 700 m, 14.6.1998 • [(âm (Em, 1974)]. êsto rastenie vo bukovi i dabovi {umi, pokraj niv, vo se~i{ta, vo dolovi i sl., do 1700 m. L. viminea (L.) J. & C. Presl. • Re~i{te, kar., 750 m, 1989 • s. G. êlopek, livada, 620 m, 8.8.1999 • Juàrija, grmu{esto mesto, kar., 700 m, 16.7.1998. L. seriola L. • s. G. Le{nica, 950 m, 26.8.2005 • Juàrija, 650-800 m, 18.7.1998. Rasprostraneto prete`no na ruderalni mesta i kako plevel, do 1430 m. L. saligna L. • s. G. êlopek, suvo trevesto mesto, 620 m, 8.8.1999. Se sre}va skoro vo site delovi na Suva Gora, na trevesti i grmu{esti mesta, do 1100 m. L. perennis L. • Re~i{te, grmu{esto mesto, 750 m, 7.6.1998. Prenanthes purpurea L. • Pekli{te, acidofilna bukova {uma, sil., 1350 m, 21.5.1999 Taraxacum sp. sect. Ruderalia Kirschner & al. • s. Belovi{te, 680 m, 4.5.2005. Rasprostraneto pokraj pati{ta, vo naselbite, livadi, trevesti mesta i sl., na kar. i sil., najmalku do 1450 m. T. haussknechtii Hausskn. • Karpa Belenica, 1280 m, 28.8.1999 • s. Novo Selo, 750 m, 28.8.1999. Rasprostraneto na otvoreni kamenlivi mesta, do 1500 m. T. sp. sect. Erytosperma (H. Lindb.) Dahlst. • s. Kopa~in Dol, 700 m, 8.3.1998 • Trnica, 570 m, 20.4.1998 • Vlak, 1000-1250 m, 4.5.2005 • Dupen Kamen, 1760 m, 5.6.1998. Se sre}ava na kamewari i plitki po~vi, na celiot masiv, 550-1800 m. Chondrilla juncea L. • s. G. Le{nica, 900 m, 26.8.2005 • s. G. êlopek, 620 m, 8.8.1999 • Juàrija, 650 m, 18.7.1998. Se sre}va vo skoro site delovi na Suva Gora na trevesti i grmu{esti mesta, do 1200 m. Lapsana communis L. ssp. communis • s. Novo Selo, 700 m, 14.6.1998. êsto rastenie skoro vo site {umski zaednici, na se~i{ta i ruderalni mesta, do 1600 m. Crepis viscidula Froelich • âm, {umski ~istinki i planinski pasi{ta, kar., 1600-1700 m, 15.7.1998 • Pawa, bujno trevesto mesto, kar., 1250 m, 24.6.1998. C. biennis L. • s. Lukovica - livadite nad seloto, 1020 m, 27.6.2006 • Pekli{te, dlaboka po~va, 1300-1500 m, 17.7.2005. C. foetida L. ssp. rhoeadifolia (Bieb.) Čelak. • Gaber, 600 m, 14.7.1998. Se sre}ava na pove}e lokaliteti vo zonata na brdski pasi{ta. C. setosa Hall. • s. G. êlopek - nad Mlaka, trevesto mesto, sil., 610 m, 13.6.1998 • s. Kunovo, selska utrina, sil., 1050 m, 23.6.2005 • s. G. Le{nica - nad seloto, livadi, 800-900 m • s. Korito, trevesti mesta vo seloto i okolu nego, kar., 1400 m (opserv.). C. sancta (L.) Babcock • G. êlopek, 610 m, 2.5.1999 • Lokva, 1230 m, 14.5.2005 • Juàrija, 600 m, 14.4.1998. êsto na suvi trevesti i kamenlivi mesta, retki {ikari, i sl., na kar. i na sil., do 1300 m. C. neglecta L. • s. Lukovica - r. Treska, kar., 700 m, 20.6.1991. Pilosella hoppeana (Schult.) F. W. Schultz & Sch. Bip. (Syn.: Hieracium hoppeanum Schultes) • Mikarija, 1400-1500 m, 8.7.1998 • s. Trnovo - pod Letuwe, 1220 m, 1.8.1999. Rasprostraneto po brdskite i planinski pasi{ta, na kar. i sil., 500-1800 m. P. cymosa (L.) F. W. Schultz & Sch. Bip. ssp. cymosa (Hieracium cymosum L.) • Korija, grmu{esto mesto, 700 m, 30.5.1990 • s. @elino - nad u~ili{teto, kar. kamewar, 550 m, 30.5.1990, 15.5. 1998 • Lokva, pasi{ta i grmu{esti mesta, kar., 1250 m, 21.6.1998. P. cymosa (L.) F. W. Schultz & Sch. Bip. ssp. sabina (Sebast.) H. P. Fuchs • Karpa Belenica, kamenlivi pasi{ta, kar., 1400 m, 24.6.1998 • Pawa, kar., 1300 m, 30.5.1990. *P. echioides (Lumn.) F. W. Schultz & Sch. Bip. ssp. proceriformis (Nägeli & Peter) S. Bräut. & Greuter (Syn.: Hieracium proceriforme. N.P.) • Veqa Preslo, kar. kamewar, 900 m, 23.6.2003 • Re~i{te - pod t. 1238, termofilna {ikara, kar., 750 m, 7.6.1998 • Pawa, nad {umskiot pojas, kar., 1500 m, 20.7.1989 • s. Miletino - nad seloto, 700 m, 30.5.1990 • Lipa, termofilna {ikara, kar., 1050 m, 8.7.1998 • Ma|oa Livada, kar. kamewar, 1730 m, 16.7.2005. (str. 29) Hieracium pavichii Heuff. • Pekli{te, vo pojas na bukova {uma, sil., 1370 m, 21.8.1999. H. bauhinii Besser. • Re~i{te, 850 m, 4.8.1989 • Trnica, 550 m, 6.6.1999. Rasprostraneto na trevesti mesta, vo brdskiot pojas na celiot masiv.

A. Teofilovski, Prilozi za florata na Republika Makedonija 90 ______

H. murorum L. s.l. • Samar, 500 m, 3.5.1999 • âm, 1670 m, 15.7.1998 • [âm, (Em, 1974)]. Se sre}ava vo {umskiot pojas, vo site delovi na Suva Gora, do 1700 m. H. bifidum Kit. • âm, kamenlivi mesta, kar., 1700 m, 24.6.1998 • s. Blace - nad Pawa, planinsko pasi{te, karbonat, 1600 m, 24.6.1998 • s. Korito - pod Taul, planinsko pasi{te, karbonat, 1600 m, 20.6.1999 • ? [ar, nasip od patot, karbonat, 1350 m, 5.6.1999. H. pannosum Boiss. • Zaja~ec, 1040 m, 3.7.1999 • âm, 1700 m, 20.7.1989 • Lipa, 1000 m, 8.7.1999 Rasprostraneto na kar. kamewari i karpi, do 1700 m. H. waldsteinii Tsch. • Zaja~ec, kar. karpi, 1050 m, 3.7.1999. *H. jurassicum Griseb. • s. Larce - âm, elova {uma, kar., 1600 m, 15.8.1999. (str. 29) H. sabaudum aggr. • s. Novo Selo - jugozapadno od seloto, grmu{esto mesto, 750 m, 28.8.1999. *H. macrodontoides Zhan • s. âjle - Juàrija, {ikari, 800 m, 18.7.1998 (str. 30) H. racemosum Waldst. & Kit. • Golina, 1250 m, 28.8.1999 • s. Novo Selo, 650 m, 28.8.1999 • Pekli{te, 1350 m, 21.8.1999. Rasprostraneto vo pojas na dabovi i bukovi {umi, do 1400 m.

M O N O C O T Y L E D O N A E L I L I A C E A E Asphodelus albus Miller • s. Lukovica - pod t. 1267, 970 m, 10.5.1998. Se sre}ava rasfrlano, skoro vo site delovi na Suva Gora, na kamenlivi i grmu{esti mesta, vo retki dabovi {umi i {umi od crn gaber, 1000-1500 m. Asphodeline lutea (L.) Reichenb. • s. Lukovica - pod t. 1267, 1200 m, 10.5.1998. Na pove}e lokaliteti vo slivot na r. Treska, na kar. kamewari i karpi, do 1200 m. A. liburnica (Scop.) Reichenb. • Veqa Preslo, kar. kamewar, 1000 m, 22.6.2003. Anthericum lilago L. • s. Lukovica - r. Treska, 700 m, 7.6.1998 • Qugi Ke~, 900-1300 m, 28.6.2005. Rasprostraneto skoro na celiot masiv, na grmu{esti i kamenlivi mesta, na kar., do 1400 m. Colchicum doerfleri Halácsy • Rasova, 800 m, 25.2.1998 • s. Merovo, 1000 m, 8.3.1998 • Gaber, 600 m, 1.3.1998 • s. êgrane, 600-1600 m, 21.4.2005 Rasprostraneto na brdski i planinski pasi{ta, kamewari i sl., do 1650 m. C. autumnale L. • Golina, 1300 m, 28.8.1999 • Gaber, 560 m, 5.9.1999. êsto rastenie, na pasi{ta, livadi, vo {umi i {ikari, do 1400 m. Gagea pratensis (Pers.) Dumort • Rasova, kamenlivo mesto, kar., 800 m, 25.2.1998 • s. Strimnica - nad t. 610, kar. kamewar, 570-800 m. 15.3.1998 • s. Volkovija - kon Dol, kar. kamewar, 650 m, 1.3.1998 • s. Belovi{te - kaj k. 1741, planinsko pasi{te, kar., 4.5.2005. G. lutea (L.) Ker. Karpa Belenica, kamenlivo mesto, kar., 1270 m, 3.5.1988 • s. Blace - pod Lokva, pokraj grmu{ki, kar., 1150 m, 25.4.1999 • Juàrija, grmu{esto mesto, 1000 m, 12.4.1998 • s. Belovi{te - nad Vlak, dlaboka po~va, kar., 1500 m, 4.5.2005. G. minima (L.) Ker-Gavler • s. êgrane - êgranski Ba~ila, nitrofilna zaednica, 1270 m, 21.4.2005. G. arvensis (Pers.) Dumort. • s. Strimnica - pod t. 610, {ikara, kar., 550 m, 15.3.1998 • Gaber, lozja i trevesti mesta, sil., 600 m, 27.3.1998 • s. êgrane - êgranski Ba~ila, nitrofilna zaednica, 1270 m, 21.4.2005. G. bohemica (Zauschn) Sschultes & Schultes fil. • ûka, trvesto mesto, sil., 550 m, 1.3.1998 • s. Kopa~in Dol, ~istinki vo dabova {uma, 700 m, 8.3.1998 • Gaber, trevesto m. dlaboka po~va, 600 m, 1.3.1998 • s. Strimnica - nad seloto, na kar. kamewar, 700 m, 15.3.1998. Oblikot na delovite na perigonot (so isklu~ok na herbariumskiot materijal od lokalitetot ûka) i nivnata golemina upatuvaat na ssp. saxatilis (Mert. & Koch) Schultes & Schultes fil., me|utoa vo materijalite nedostasuvaat zreli plodovi za sigurna determinacija. *Erythronium dens - canis L. • s. Belovi{te - Maja Em{ija, bukova {uma, kar., 1500 m, 4.5.2005 • Pekli{te, bukova {uma, 1500 m, 5.6.1999. (str. 30) Tulipa sylvestris L. • s. Lukovica - r. Treska, plitka po~va, kar., 650 m, 1.5.1999 • Dobarski @eden, kar. kamewar, 700 m, 18.4.1999 • s. Blace - nad seloto, trevesto mesto, kar, 850 m, 14.5.2005. Materijalite se najbliski so ssp. australis (Link) Pamp. Tulipa boeotica Boiss. & Heldr. (Syn.: T. scardica Bornm.) • s. Blace - pod Lokva, kar. kamewar, 1200 m, 24.5.1999 • s. êgarane, kamenlivo mesto, kar., 900 m, 31.5.1998 • s. Volkovija - nad stadionot, {ikara od bel gaber, kar., 600 m, 5.1990.

A. Teofilovski, Prilozi za florata na Republika Makedonija 91 ______

Fritillaria gussichiae (Degen & Dörfler) Rix • Gaber, trevesto mesto, sil., 600 m, 3.5.1998 • s. Blace - nad seloto, trevesto mesto, kar., 700 m (opsrv.) • Vlak, {ikara, kar., 900 m (opsrv.). F. tenella Bieb. • Karpa Belenica, 1200 m, 10.5.1998 • s. Strimnica, 1.4.1990 • Dobarski @eden, 500-900 m, 18.4.1999. Dosta ~esto rastenie na mnogu lokaliteti, na kamewari, pasi{ta i niz {ikari, na kar. podloga, 600-1850 m. Lilium martagon L. • âm, 1680 m, 15.7.1998 • [âm (Em, 1974)]. Rasprostraneto vo razli~ni tipovi {umi i {ikari, kako i na grmu{esti mesta nad {umskiot pojas, 700-1700 m. L. carniolicum Bernh. ssp. albanicum (Griseb.) Hayek • Taul, planinski pasi{ta, kar., 1800 m (opserv.) • Ma|oa Livada, kamenlivo pasi{te, kar., 1750 m, 16.7.2005. Ornithogalum sphaerocarpum A. Kerner • s. Lukovica - po livadite, 850-1050 m, 7.6.1998 • s. Lukovica - pod t. 1267, grmu{esto mesto, kar., 1200 m, 27.6.1999 • s. Lopu{nik - nad seloto, papradi{te, sil., 750 m, 23.6.2005. O. gussonei Ten. • s. êgrane - [ulan, trevesto mesto, kar., 1000 m, 21.4.2005. O. comosum L. • s. Lukovica, 700 m, 7.6.1998 • Dobarski @eden, kar. kamewar, 600 m, 14.6.1998. Rasprostraneto na kamewari, vo termofilni {ikari i sl., do 1000 m. O. divergans Boreau • Podi{te, trevesto mesto, 1000 m, 24.5.1998 • Karpa Belenica, grmu{esto mesto, kar., 1450 m, 24.6.1998. Primerocite od lokalitetot Podi{te se pribliùvaat na O. refractum Kit.. O. boucheanum Ascherson • Trnica, me|a, 550 m, 13.5.1998. Scilla bifolia L. • Trnica, 550 m, 1.3.1998 • Tabahon, 1700 m, 22.5.1999 • [nad potegot s. Sten~e - s. Forino (Nikolovski, 1960)]. êsto na brdski i planinski pasi{ta, {umki ~istinki, vo retki {umi, 500-1850 m. S. autumnalis L. • s. G. êlopek, 700-850 m, 8.8.1999 • ûka, 570 m, 5.9.1999 Rasprostraneto na kamewari i plitki po~vi, do 1050 m. Muscari comosum (L.) Miller • ûka, 570 m, 31.5.1998. Rasprostraneto vo livadi i drugi trevesti zaednici, do 1400 m. M. botryoides (L.) Miller • Karpa Belenica, 1250 m, 10.5.1998 • Lokva, 1250 m, 25.4.1999. Se sre}ava rasprsnato vo site delovi na Suva Gora, na kamenlivi mesta na kar., do 1800 m. M. neglectum Guss. ex Ten. (incl. M. pulchelum Heldr. & Boiss.) • s. Lukovica, 700 m, 29.3.1998 Karpa Belenica, 1200 m, 10.5.1998 • s. âjle, 1000 m, 12.4.1998 • Rasova, 1000 m, 24.5.1998 Rasprostraneto na kamenlivi i trevesti mesta, do 1300 m. Allium moschatum L. • s. Sedlarevo - prostorot od Balkan do Mikarija, kar. kamewari i planinski pasi{ta, 1450-1600 m, 15.8.1999 • Dol, kar. kamewar, 600-1000 m, 5.9.1999. A. meteoricum Heldr. & Hausskn. ex Halácsy • Re~i{te, kar. kamewar, 750 m, 28.6.1998 • s. Trnovo - pod Letuwe, kar. kamewar, 1270 m, 1.8.1999. A. cupani Rafin. • s. Gurgurica - priodot, na karbonaten kamewar, 1380 m, 15.8.1999. A. oleraceum L. • s. Merovo - patot za s. Lukovica, pokraj dabova {uma, 950 m, 28.8.1999. A. flavum L. ssp. flavum • Re~i{te, 800 m, 28.6.1999 • s. Kunovo, 1100 m, 1.8.1999. Rasprostraneto kamenlivi i karpesti mesta, na kar., do 1700 m. A. carinatum L. ssp. pulchellum Bonnier et Layens • Pawa, kamewari i {ikari, kar., 1000-1300 m, 8.8.1999. A. scordoprasum L. • s. Merovo - okolu patot, vo grmu{ki, 800 m, 14.6.1998. A. rotundum L. • Mikarija, vo smreki, kar., 1400 m, 8.7.1998 • Qugi Ke~ - vo kamenolomot, kar. nasip, 650 m, 28.6.2005. A. sphaerocephalon L. • Dobarski @eden, kar. kamewar, 600 m, 18.6.1999 • Kowski Grob, dabova {uma i pokraj patot, 800 m, 6.7.1998. A. vineale L. f. vineale • s. Lukovica - nad seloto, livadi, 1020 m, 3.7.1999 • s. Merovo - pokraj patot za s. Lukovica, 950 m, 22.7.2005. A. vineale L. f. compactum (Thuill.) Vis. • s. Lukovica - nad seloto, livadi, 1020 m, 3.7.1999 • Qugi Ke~ - vo kamenolomot, kar., 650 m, 28.6.2005. Convallaria majalis L. • Pawa, 1100 m, 22.5.1999 • s. Blace, 800-1200 m, 14.5.2005. Ne mnogu ~esto, vo site delovi na Suva Gora, vo pojas na svetli listopadni {umi i {umi od crn bor, do 1650 m. Polygonatum odoratum (Miller) Druce • Zaja~ec, 600-1000 m, 1.5.1999 • Lipa, 900-1050 m, 24.5.1998. êsto rastenie, vo termofilni {umi i {ikari, na grmu{esti i kamenlivi mesta, do 1650 m.

A. Teofilovski, Prilozi za florata na Republika Makedonija 92 ______

Podatokot na Nikolovski (1960) za prisustvoto na P. multiflorum na potegot nad linijata s. Sten~e - s. Forino verojatno se odnesuva na P. odoratum koj e ~esto rastenie na lokalitetot. Asparagus verticillatus L. • Dobarski @eden, kar. kamewar, 550 m, 14.6.1998. Ruscus aculeatus L. • s. Lukovica, 380 m, 29.3.1998. Rasprostraneto vo najniskite delovi od klisurata na r. Treska, vo pojas na termofilni {ikari.

A M A R Y L L I D A C E A E Sternbergia colchiciflora Waldst. & Kit. • s. Volkovija, kamenlivo mesto, kar., 550 m, 5.9.1999.

D I O S C O R E A C E A E Tamus communis L. • s. Lukovica, 370 m, 30.5.1999 • Zaja~ec, 450 m, 1.5.1999. Rasfrlano skoro vo site delovi na Suva Gora, vo pojas na svetli {umi i {ikari, do 1100 m.

I R I D A C E A E Iris pumila L. • Dobarski @eden, kar. kamewar, 500-900 m, 18.4.1999 • [Suva Gora - s. Korito (Šopova & al., 1983)]. Primerocite so koi raspolagame delumno upatuvaat na ssp. atica (Boiss. & Heldr.) no ne raspolagame so dovolno materijal za posigurna determinacija. I. reichenbachii Heuff. • Zaja~ec, kar. kamewar, 500-900 m, 1.5.1999 • s. êgrane - [ulan Kuzit, kar. kamewar, 800-1000 m, 21.4.2005 • Juàrija, kar. kamewar, 900 m, 12.4.1998. I pseudacorus • s. G. êlopek - nad Mlaka, pokraj ~e{ma (opserv.). I. variegata L. • s. Blace - pod Lokva, vo retka {ikara, karbonat, 1170 m, 21.6.1998 Crocus kosaninii Pulević • s. Miletino - Trnica, vo dabova {uma i na {umski ~istinki, 580 m, 1.03.1998 • s. Kopa~in Dol - jugoisto~no od seloto, vo degradirani dabovi {umi i na {umski ~istinki, 600-800 m, 8.3.1998 [= Matevski & Teofilovski, in print]. C. veluchensis Herbert • Stanika, planinsko pasi{te, kar., 1550 m, 26.4.1998 • s. Korito - Samar, pokraj sne`na sospa, kar., 1580 m, 21.4.2005 • s. Belovi{te - kaj k. 1741, pokraj sne`na sospa, kar., 4.5.2005. C. chrysanthus (Herb.) Herbert • s. Merovo, 1000 m, 8.3.1998 • s. êgrane, 1450-1600 m, 21.4.2005 • s. Volkovija, 600 m, 1.3.1998 • Trnica, 580 m, 1.3.1998 • s. Kopa~in Dol, 700 m, 8.3.1998 • Lakavi~ka Reka, 700-1000 m, 16.3.2005. Rasprostraneto na otvoreni mesta, najmalku do 1700 m. C. adami Gay • s. Kopa~in Dol - jugoisto~no, {umska ~istinka, 700 m, 8.3.1998 • s. Lukovica - kaj t. 1267, kar. kamewar, 14.3.1999. *C. x hybridus Petrović • s. Kopa~in Dol - jugoisto~no od seloto, {umska ~istinka, 700 m, 8.3.1998. (str. 30) *C. pallidus Kitanov & Drenkovski • Lakavi~ka Reka - pod patot za s. Kunovo, {umski ~istinki i proredeni dabovi {umi, 700-1000 m, 16.3.2005. (str. 31)

J U N C A C E A E Juncus inflexus L. • s. Lukovica - nad seloto, blatno mesto, 1000 m, 3.7.1999 • s. G. Le{nica - periferija, blatno m., 820 m, 4.6.2005 • s. G. êlopek, blatno mesto, 630 m, 13.6.1998 • s. Merovo - okolina na patot, blatno mesto, 800 m, 13.6.1999 • s. Kunovo, vla`no m., 1030 m, 1.8.1999. J. effusus L. • Pekli{te, pokraj patot, sil., 1360 m, 15.8.1998. J. compressus Jacq. • s. Lukovica - nad seloto, blatno mesto, 1000 m, 3.7.1999 • s. G. êlopek, blatno mesto, 630 m, 13.6.1998. J. minutulus Albbert & Jachandiez • s. Lopu{nik - nad Kowski Grob, na zapu{ten {uski pat, silikat, 1000 m, 23.6.2005 [= Matevski & Teofilovski, in print]. Vidot za navedeniot lokalitet se naveduva kako nov za florata na Republika Makedonija J. articulatus L. • s. G. êlopek, blatno mesto, 630 m, 8.8.1999 • s. Lukovica, blatno mesto, 1020 m, 3.7.1999 • s. Belovi{te, blatno mesto, 700 m, 23.6.2005. Luzula campestris (L.) DC. • Stanika, kamenlivo mesto, kar., 1550 m, 24.6.1998 L. multiflora (Retz.) Lej. • s. G. Le{nica - nad seloto, trevesto mesto, sil., 950 m, 22.5.1999 • Pekli{te, dlaboka po~va, sil., 1390 m, 6.5.1999 • ûka, {umska ~istinka, sil., 580 m, 31.5.1998 • s. Blace - nad seloto, trevesto mesto, kar., 850 m, 14.5.2005. L. sylvatica (Hudson) Gaudin • âm, elova {uma, kar., 1570-1700 m, 24.6.1998 • [âm (Em, 1974)]

A. Teofilovski, Prilozi za florata na Republika Makedonija 93 ______

L. luzuloides (Lam.) Dandi & Wilmott ssp. luzuloides • Pekli{te, acidofilna bukova {uma, 1360 m, 21.8.1999 • [^am (Em, 1974, sub L. albida (Hoffm.) Lam.)]. L. forsteri (Sm.) DC. • Gaber, 580 m, 20.4.1998. ^esto rastenie vo pojasot na {umite, do 1200 m.

P O A C E A E 1 Festuca pratensis Huds. ssp. pratensis • s. Kunovo - pokraj patot, 1000 m, 20.6.1999. *F. arundinacea Schreb. ssp. orientalis (Hackel) Tzvelev • s. G. Le{nica - nad seloto, pokraj {umski pat, 870 m, 4.6.2005 • s. Blace - nad seloto, pokraj potok, 650 m, 14.3.2005 • s. Kunovo - pokraj patot, sil., 1050 m, 23.6.2005. (str. 31) F. heterophylla Lam. • s. Kunovo - okolina na patot, obrasnato se~i{te, 900 m, 17.5.1998 • [nad potegot s. Sten~e - s. Forino (Nikolovski, 1960)]. *F. pallens Host. ssp. treskana Markgr.-Dannenb. • Zaja~ec (r. Treska), kar. karpi, 950 m, 10.5.1998 • s. âjle - nad seloto, kar. kamewari i karpi, 700-800 m, 12.4.1998 • s. Vol~e - severno od Pekli{te, pome|u var. blokovi, 1550 m, 2.7.2005. (str. 32) F. hirtovaginata (Acht.) Markgr.-Dannenb. var. hirtovaginata • Samar, kar. kamewar, 600 m, 30.5.1999 • Stanika, pasi{te, kar., 1550 m, 23.7.1998 • s. Sedlarevo, kamenlivo pasi{te, kar., 1700 m, 27.6.1998 • Le{ni~ka Reka, kamenlivo mesto, kar., 500 m, 4.6.2005 • s. Korito - kon Taul, karpesti mesta, kar., 1600 m, 28.6.2005 • s. Vol~e -pome|u Taul i Ma|oa Livada, kar. kamewar, 1600 m, 16.7.2005. F. calllieri (Hack. ex St-Yves) Mgf. • s. Blace - nad seloto, kamenlivo pasi{te, kar., 1050-1220 m, 14.5.2005. F. vallesiaca Schleicher • s. G. Le{nica - nad seloto, trevesto mesto, bazi~ni {krilci, 850 m, 4.6.2005 • Lokva, pasi{te, kar., 1250 m, 21.6.1998 • s. Sten~e, grmu{esti mesta, kar., 750-800 m, 1.5.1998 • s. Korito, kamenlivo mesto, kar., 1430 m, 28.6.2005 • s. Kunovo, trevesto mesto, sil., 1100 m, 23.6.2005 • s. Vol~e, dlaboka po~va, kar., 1700 m, 1.8.1999 • [nad potegot s. Sten~e - s. Forino (Nikolovski, 1960)]. Lolium perenne L. • s. G. Le{nica, 850 m, 4.6.2005 • s. Korito, 1430 m, 28.6.2005 • s. Merovo, 800 m, 14.6.1998, 13.6.1999. Rasprostraneto vo livadi, na vla`ni i ruderalni mesto, do 1500 m. Vulpia myuros (L.) C. C. Gmelin • Lutoec, 1000 m, 22.6.2003 • s. D. Le{nica, 560 m, 4.6.2005 • ûka, 600 m, 31.5.1998 • Kowski Grob, 1000 m, 23.6.2005. Rasprostraneto na suvi trevesti mesta, do 1100 m. V. ciliata Dumort. • Loka, 700 m, 30.5.1999 • Le{ni~ka Reka, 470 m, 4.6.2005 • s. G. êlopek - nad Mlaka, 600 m, 13.6.1998 • Kowski Grob, 1000 m, 23.6.2005. Rasprostraneto na suvi trevesti mesta, do 1100 m. *V. unilateralis (L.) Stace • s. Volkovija - nad fudbalskiot stadion, kamenlivo mesto vo pojas na {ikari od bel gaber, karbonat, 600 m, 1.5.1998. (str. 32) Scleropoa rigida (L.) Griseb. • s. Lukovica - r. Treska, kar. kamewar, 380 m, 30.5.1999 • s. êgrane - nad seloto, kar. kamewar, 550 m, 31.5.1998. Poa annua L. • s. Blace, 650 m, 14.5.2005. Rasprostraneto na vla`ni i ruderalni mesta, do 1400 m. P. trivialis L. • s. G. Le{nica - nad seloto, vla`na livada, 830 m, 4.6.2005. P. sylvicola Guss. • s. Merovo - pod patot, vla`na livada, 800 m, 13.6.1999 • s. G. êlopek, |ubri{te, sil., 620 m, 19.6.1998 • s. Korito - pred seloto, livadi, kar., 1430 m, 28.6.2005. P. pratensis L. • Mikarija, dlaboka po~va, kar., 1400 m, 26.5.1998 • s. Novo Selo - jugozapadno, bukovo se~i{te, 700 m, 26.4.1998 • Pawa, pome|u smreki, kar., 1500 m, 24.6.1998 • s. Blace - periferija, vla`no mesto, 650 m, 14.5.2005 • s. Kunovo - nad seloto, suvo trevesto mesto, 1050 m, 23.6.2005. Materijalot od okolinata na s. Novo Selo se pribliùvaat na P. angustifolia. P. angustifolia L. • Veqa Preslo, grmu{esto mesto, kar., 900 m, 22.6.2003 • âm, pokraj elova {uma, kar., 1600 m, 15.7.1998 • Pawa, kar., 1500 m, 24. 6.1998 • s. D. Le{nica, pokraj patot, sil., 550 m, 4.6.2005 • s. G. êlopek, trevesti mesta, 650 m, 4.5.1999 • s. Sten~e, pokraj patot, kar., 700 m, 14.5.2005 • s. êgrane, trevesti mesta, kar., 800 m, 31.5.1998 • s. Korito - priodot, me|i i livadi, kar., 1430 m, 28.6.2005 • s. Belovi{te, livada, 680 m, 4.5.2005 • s. Kunovo, suvo mesto, 1050 m, 23.6.2005. ______1Materijalot od rodot Festuca e determiniran od d-r Mitko Kostadinovski

A. Teofilovski, Prilozi za florata na Republika Makedonija 94 ______

P. compressa L. • Re~i{te, vo {ikara, kar., 800 m, 28.6.1998 • Stanika, kamenlivi pasi{ta i vo smreki, 1550 m, 24.6.1998 • Qugi Ke~, kamenlivo mesto, kar., 1300 m • Letuwe, kamenlivo mesto, kar., 1300 m (opserv.) • Pekli{te, {umski pat, 1370 m (opserv.). P. bulbosa L. s.l. • s. Novo Selo, 700 m, 26.4.1998 • Juàrija, 700 m, 17.7.1998 • [nad potegot s. Sten~e - s. Forino (Nikolovski, 1960)]. P. bulbosa L. s.l. (incl. P. timoleontis) e ~esto rastenie, brdski pasi{ta, kamewari, {umski ~istinki, livadi i sl., do 1600 m. P. timoleontis Heldr. ex Boiss. • Zaja~ec, kar. kamewar, 800 m, 1.5.1999 • s. Novo Selo, brdski pasi{ta, 600 m, 26.4.1998 • s. @elino - nad {koloto, kar. kamewar, 500 m, 15.5.1998 • s. G. êlopek, brdski pasi{ta, 650 m, 4.5.1999 • Gaber, brdski pasi{ta, 650 m, 3.5.1998. P. alpina L. s.l. (incl. P. badensis Haenke ex Willd., P. molinerii Balbis, P. pumila Host) • Stanika, kamenlivo pasi{te, kar., 1500 m, 24.6.1998 • Lipa, pokraj patot za s. Gurgurnica, kar., 1100 m, 21.6.1998 • Pekli{te, kar. kamewar, 1550 m, 2.7.2005 • Pekli{te, kar. kamewar, 1600 m, 5.6.1999 • s. Korito - pod Taul, kar. kamewar, 1600 m, 20.6.1999, 28.6.2005. P. nemoralis L. • Rasova, pokraj {ikari, 500 m, 30.5.1999 • s. Novo Selo, pokraj dabova {uma, 650 m, 14.6.1998 • s. D. Le{nica - pokraj patot za s. G. Le{nica, sil., 550 m, 4.6.2005 • [nad potegot s. Sten~e - s. Forino (Nikolovski, 1960)]. Rasprostraneto vo {umskiot pojas na celiot masiv. Sclerochloa dura (L.) Beauv. • s. Korito - vo seloto, gazeno mesto, kar., 1410 m, 28.6.2005 Dactylis glomerata L. • Loka, 600 m, 30.5.1999 • [nad potegot s. Sten~e - s. Forino (Nikolovski, 1960)]. êsto rastenie vo svetli {umi, na {umski ~istinki, okolu pati{ta i sl., do 1550 m. Cynosurus cristatus L. • s. Lukovica, 850-1050 m, 7.6.1998 • Pekli{te, 1360 m, 21.8.1999 Se sre}ava na pove}e lokaliteti, vo trevesti zaednici, do 1400 m. C. echinatus L. • Trnica, 570 m, 6.6.1998. Rasprostraneto vo razli~ni trevesti zaednici, do 1400 m. Apera spica-venti (L.) Beauv. • s. êgrane - nad seloto, 550 m, 28.6.2005. Briza media L. • Golina, 1200 m, 28.6.1998 • Karpa Belenica, 1350 m, 24.6.1998 • s. Trnovo - pod Letuwe, 1200 m, 1.8.1999. Se sre}ava skoro vo site delovi na Suva Gora, no dosta retko, na grmu{esti mesta, {umski ~istinki i sl., 600-1600 m. Sesleria tenuifolia Schrader • Veqa Preslo, kar. kamewar, 1000 m, 22.6.2003 • Pawa, kamenlivi pasi{ta, kar., 1650 m, 22.5.1999 • Dobarski @eden, kar. kamewari, 600-900 m, 18.4.1999 • s. Korito - severno, kar. kamewari, 1450-1600 m, 21.4.2005. S. robusta Schott, Nyman & Kotschy • Taul, kamenlivo pasi{te, kar., 1800 m, 20.6. 1999. S. rigida Heuffel ex Reichenb. • Zaja~ec, kar. kamewari, 400-800 m, 1.5.1999 • s. Belovi{te - kaj k. 1741, kamenlivo pasi{te, kar., 1700 m, 4.5.2005 • Dupen Kamen, planinski pasi{ta, 1750-1850 m, 5.6.1999 • Veqa Preslo, kar. kamewar, 1000 m (opserv.). Echinaria capitata (L.) Desf. • s. Strimnica - pod t. 610, trevesto mesto, kar., 550 m, 8.5.1998 Se sr}ava na pove}e lokaliteti na trevesti mesta i karbonatni kamewari, do 800 m. ? Melica transsilvanica Schur • Veqa Preslo, 900 m, 23.6.2003. • s. @elino, 470 m, 4.6.2005 • s. G. êlopek, 800 m, 4.6.2005 • s. êgrane, 600 m, 31.5.1998 • s. Korito, 1600 m, 28.6.2005 • s. Kunovo, 1050 m, 23.6.2005. Rasprostraneto na kamenlivi mesta, do 1700 m. Podatokot na Nikolovski (1969) za prisustvoto na M. ciliata L. na lokalitetot s. Sten~e - s. Forino, spored materijalot so koj raspolagame od ovoj lokalitet, verojatno se odnesuva na ? M. transsilvanica. M. uniflora Retz. • s. Novo Selo, 700 m, 26.4.1998 • s. Strimnica, 500 m, 8.5.1998 • [âm (Em, 1974]. Se sre}ava rasfrlano skoro vo site {umski zaednici na masivot. Glyceria plicata (Fries) Fries • s. Lukovica - nad seloto, blatno mesto, 1000 m, 3.7.1999 • s. Merovo - vo blizina na patot, blatno mesto, 800 m, 13.6.1999 • s. G. Le{nica - nad seloto, blatno mesto, 810 m, 4.6.2005 Bromus sterilis L. • s. Novo Selo, 650 m, 13.6.1999 • Gaber, 600 m, 3.5.1998 • s. Korito, 1450 m, 28.6.2005 • s. Belovi{te, 680 m, 4.5.2005. Rasprostraneto na suvi trevesti mesta i livadi, do 1000 m. B. tectorum L. • s. G. êlopek, trevesto mesto, sil., 620 m, 13.6.1998. Rasprostraneto na suvi trevesti mesta i livadi, do 1000 m.

A. Teofilovski, Prilozi za florata na Republika Makedonija 95 ______

B. benekenii (Lange) Trimen • s. Vol~e - pod Taul, bukova {uma, kar., 1550 m, 16.7.2005 B. riparius Rehmann • Re~i{te, 800 m, 10.5.1998, 7.6.1998 • Stanika, 1500 m, 24.6.1998 • s. Korito, 1430 m, 28.6.2005. Podatokot na Nikolovski (1960) za B. erectus za pojasot nad linijata s. Sten~e - s. Forino najverojatno se odnesuva na B. riparius koj e ~esto rastenie na navedeniot lokalitet. Rasprostraneto na kar. kamewari i karpi, suvi trevesti mesta i sl., do 1800 m. B. arvensis L. • Trnica, trevesto mesto, 550 m, 1.7.1998. B. racemosus L. • s. Merovo - okolina na patot, blatno mesto, 800 m, 14.6.1998, 11.6.1999 • s. G. Le{nica - nad seloto, livadi, 850 m, 4.6.2005. B. hordeaceus L. ssp. hordeaceus • Dobarski @eden, 600 m, 14.6.1998 • s. Merovo, 800 m, 14.6.1998 • s. Volkovija, 600 m, 1.5.1998 • s. Kunovo, 1050 m, 23.6.2005. Rasprostraneto na trevesti i kamenlivi mesta, livadi i sl., do 1400 m. B. japonicus Thunb. • Lipa, pesoklivo nasip pokraj pat, kar., 1000 m, 21.6.1998. B. sqarrosus L. • Re~i{te, 850 m, 7.6.1998 • Dobarski @eden, 600 m, 14.6.1998 • s. G. êlopek, 600 m, 13.5.1998 • s. Gurgurnica, 1300 m, 15.8.1999. Rasprostraneto na brdski pasi{ta, kamewari, ruderalni mesta i sl., do 1450 m. Brachypodium sylvaticum (Huds.) Beauv. ssp. sylvaticum • s. G. êlopek - nad Mlaka, vo grmu{ki, 630 m, 13.6.1998 • [nad potegot s. Sten~e - s. Forino (Nikolovski, 1960)] B. pinnatum (L.) Beauv. ssp. pinnatum • Mikarija, 1400 m, 8.7.1998 • s. Korito - okolina na patot, 1350 m, 20.6.1999. Rasprostraneto na kamenlivi i trevesti mesta, vo svetli {umi i sl., do 1500 m. B. distachyum (L.) Beauv. • Dobarski @eden, kamenlivo mesto, kar., 600 m, 14.6.1998 • s. @elino - nad {koloto, kar. kamewar, 480 m (opsrev.). *Elymus caninus (L.) L. • s. Vol~e - pod Taul, bukova {uma, kar., 1570 m, 16.7.2005 • s. Kopa~in Dol - [ator, pokraj dabova {uma, 950 m, 23.7.2005. (str. 33) E. repens L. • s. Kunovo - nad seloto, brdski pasi{ta, sil., 1050 m, 29.6.2005 E. hispidus (Opiz) Melderis ssp. hispidus • Zaja~ec, 1000 m, 3.7.1999 • s. Sedlarevo - nad Golina, 1450 m, 15.7.1998 • Dobarski @eden, 550 m, 14.6.1998 • s. Korito, 1430 m, 28.6.2005 • Krwe, 1200 m, 17.7.2005. Se sre}ava rasfrlano na celiot masiv, na kamenlivi i trevesti mesta, na kar., do 1500 m. E. hispidus (Opiz) Melderis ssp. barbulatus (Schur) Melderis • s. êgrane - nad seloto, kamenlivo mesto, kar., 550 m, 28.6.2005. Agropyron cristatum (L.) Gaertner ssp. pectinatum (Bieb.) Tzvelev • Zaja~ec, kar. karpi, 1000 m, 3.7.1999 • [koza, kar. karpi i kamewari, 550-850 m (opserv.) • s. Korito - okolina na patot, kar. kamewar, 1200 m, 31.5.1998 • Visoka ûka, kar. kamewar, 550 m. Aegilops neglecta Req. ex Bertol. • Loka, kamenlivo mesto, kar., 700 m, 30.5.1999 • s. @elino - nad {koloto, kar. kamewar, 450 m, 4.6.2005 • s. G. êlopek, kar. kamewar, 850 m, 22.5.1999 • s. êgrane, kar. kamewar, 600 m, 31.5.1998 • s. Kunovo, suvo trevesto mesto, sil., 1050 m, 23.6.2005 Daspyrum villosum (L.) Borbas • s. Volkovija, 650 m, 1.5.1998 • s. Sten~e, 600 m, 24.5.1998 • s. Lopu{nik, 600 m, 17.5.1998. Se sre}ava rasprsnato skoro vo site delovi od masivot, na brdski pasi{ta i kamewari, na sil. i kar., do 1100 m. Hordeum murinum L. ssp. murinum • s. D. Le{nica, 550 m. 4.6.2005. Rasprostraneto rastenie, prete`no na ruderalni mesta. H. murinum L. ssp. leporinum (Link) Arcangeli • s. Kunovo - pokraj patot, 850 m, 3.8.1999 H. bulbosum L. • s. G. Le{nica - nad seloto, livada, 850 m, 4.6.2005. Taeniatherum caput-medusae (L.) Nevski (Hordeum crinitum (Schreb.) Desf.) • s. Kunovo - nad seloto, brdski pasi{ta, sil., 1050 m, 23.6.2005 T. caput-medusae ssp. asperum (Simonk.) Melderis (Hordeum asperum (Simonk.) Degen) • Trnica, suvi trvesti mesta, 550 m, 6.6.1998. Hordelymus europaeus (L.) C.O.Harz • Pekli{te, papradi{te vo pojas na bukova {uma, 1300 m, 17.7.2005 • Livada Kurte{it, termofilna {uma, 1300 m, 23.7.2005. Avena fatua L. • s. G. Le{nica, livada, 870 m (opserv.) • Gaber, niz lozjata, 580 m, 14.7.1998 Avenula pubescens (Hudson) Dumort. • Stanika, pasi{te, kar., 1550 m, 24.6.1998 • Pawa, pokraj {uma od crn gaber, kar., 1200 m, 22.5.1999. A. compressa (Heuff.) W. Souer & Chmelit. • s. Blace - pod Lokva, kamenlivo pasi{te, kar., 1200 m, 24.5.1998 • s. Korito - pod Taul, kar. karpi i kamewari, 1600 m, 28.6.2005.

A. Teofilovski, Prilozi za florata na Republika Makedonija 96 ______

Arrhenantherum elatius (L.) Beauv. ex J. & Persl • s. Merovo - pokraj patot za s. Sedlarevo, 930 m, 13.6.1999 • s. G. Le{nica - nad seloto, trevesti mesta, 810-870 m, 4.6.2005 • s. Kunovo - nad seloto, trevesto mesto, kar., 1050 m, 23.6.2005 • Pekli{te, pokraj patot, 1400 m, 16.7.2005. Ventenata dubia (Leers) F. V. Schultc • Trnica, trevesto mesto, sil., 500 m, 22.5.1998 • s. Lopu{nik - nasip od patot za s. Kunovo, sil., 850 m, 23.6.2005 • s. Kunovo - nad seloto, suvo trevesto mesto, sil., 1050 m, 23.6.2003. Koeleria macrantha (Ledeb.) Schultes • Rasova, pokraj patot, 550 m, 30.5.1999 • s. Lukovica, kamenlivo mesto, 1050 m, 3.7.1999 • s. @elino - nad u~ili{teto, kar. kamewar, 460 m, 4.6.2005 • s. G. Le{nica, pokraj {umski pat, 870 m, 4.6.2005 • Trnica, trevesto mesto, 500 m, 22.5.1998 • s. Kunovo - nad seloto, brdski pasi{ta, sil., 1050 m, 23.6.2005. K. splendens C. Persl • s. Korito - pod Taul, plitka po~va, kar., 1600 m, 28.6.2005, 20.6.1999 • s. Vol~e - pod Taul, kar. kamewar, 1550 m, 17.7.2005. Lophochloa cristata (L.) Hyl. (Vill.) Pers. • s. Lukovica - r. Treska, kamenlivo mesto, kar., 380 m, 30.5.1999. Trisetum flavescens (L.) Beauv. • s. Korito, 1400 m, 20.6.1999 • s. Kunovo - nad seloto, 1050 m. 23.6.2005 • Pekli{te, 1400 m. 5.6.1999. Se sre}ava skoro vo site delovi, na suvi trevesti i kamenlivi mesta, livadi i sl., do 1400 m. T. tenuiforme Jonsell • s. Larce - Stanika, planinsko pasi{te, kar., 1500 m, 23.7.2005 [= Matevski & Teofilovski, in print]. Deschampsia flexuosa (L.) Trin. • Pekli{te, pokraj acidofilna bukova {uma, 1370 m, 16.7.2005. Aira capillaris Host. • Gaber, lozja, 550 m, 22.5.1998 • s. Kunovo - nad seloto, brdsko pasi{te, sil., 1050 m, 23.6.2005. Anthoxanthum odoratum L. • Trnica, 550 m, 20.4.1998 • Podi{te, 1100 m, 24.5.1998 s. • @elino, 500 m, 15.5.1998. Rasprostraneto i ~esto rastenie vo razli~ni trevesti i {umski zaednci, do 1750 m. Holcus lanatus L. • s. Lukovica - nad seloto, na vla`ni livadi, 1030 m, 27.6.1906 • s. Novo Selo - ju`no, vla`na livada, 800 m, 13.6.1999 • s. Kunovo, trevesto mesto, sil., 1050 m, 23.6.2005. Agrostis stolonifera L. • Rasova, kamenlivo mesto pokraj {umski pat, 400 m, 11.7.1999 • Karpa Belenica, kamenlivo pasi{te, kar., 1250 m, 18.8.1998 • Pekli{te, vla`no mesto pokraj patot, sil., 1350 m, 21.8.1999. A. castellana Boiss. & Reuter • Trnica, trevesti mesta, sil., 550 m, 1.7.1998 • ûka, ~istinki vo {uma od cer i ploska~, sil., 600 m, 21.6.1998. Calamagrostis arundinacea (L.) Roth • Pekli{te, pokraj bukova {uma, 1350 m, 17.7.2005 C. varia (Schrader) Host • Stanika, pokraj grupa bukovi stebla, kar., 1550 m, 23.7.2005 • Pekli{te, okolu patot, 1400 m, 17.7.2005. Phleum pratense L. • s. Larce - nad patot, trevesto mesto, 550 m, 18.7.1999 • Pekli{te, pokraj patot, sil., 1350 m, 21.8.1999. Ph. phleoides (L.) Simk. var. phleoides • Qugi Ke~, trevesto mesto, kar., 1330 m, 28.6.2005 • Karpa Belenica, kamenlivo mesto, kar., 1250-1450 m, 24.6.1998 • ? Kowski Grob, pojas na dabova {uma, 800-1080 m, 7.7.1998, 23.6.2005. Materijal od lokalitetot Kowski Grob se pribliùva na var. lobatum Beck. Ph. phleoides (L.) Simk. var. blepharodes Asch. & Graben. • Kowski Grob, pojas na dabova {uma, 800-1080 m, 7.7.1998, 23.6.2005. Ph. hirsutum Honckeny • s. Korito - nad patot, kar. kamewar, 1300 m, 20.6.1999 • s. Vol~e - pod Taul, kamenlivo pasi{te, kar., 1500 m, 16.7.2005. Materijalot od s. Korito se prebliùva na var. subincrassatum Grsb. Ph. alpinum L. ssp. alpinum • âm, kamenlivo pasi{te, kar., 1670 m, 24.6.1998 • Pawa, kamenlivo pasi{te, kar., 1500 m, 24.6.2005 • Dupen Kamen, dlaboka po~va, kar., 1760 m, 5.6.1999 • s. Vol~e - nad Krwe, dlaboka po~va, kar., 1650 m, 16.7.2005. Alopecurus myosuroides Hudson • Gaber, trevesto mesto, 550 m, 3.5.1998. Primerocite so relativno tesnite listovi odstapuvaat od opisot na vidot. A. rendlei Eig. • s. Merovo - Jablanica, vla`na livada, 1000 m, 10.5.1998. Poradi isu{uvawe na stani{teto rastenieto pove}e ne se razviva na lokalitetot. Milium vernale Bieb. • Trnica, trevesto mesto, sil., 550 m, 22.5.1998 • s. Sten~e - nad seloto, pokraj patot, kar., 700 m, 14.5.2005 • s. Volkovija - kon Dol, retka {ikara, kar., 650 m, 1.5.1998 Piptatherum virescens (Trin.) Boiss. • Rasova, termofilna {ikara, kar., 450 m, 30.5.1999 • s. @elino - nad u~ili{teto, grmu{esto mesto, kar., 500 m, 15.5.1998

A. Teofilovski, Prilozi za florata na Republika Makedonija 97 ______

Stipa pennata L. s.l. • Samar, kar. kamewar, 550 m, 30.5.1999 • Re~i{te, kar. karpi, 750 m, 7.6.1998 • Lipa, kar. karpi, 1100 m, 21.6.1998 • Dol, kar. kamewar, 650 m, 1.5.1998 • Juàrija, kar. karpi, 700-800 m, 12.4.1998. S. capillata L. • Dobarski @eden, kar. kamewar, 550 m, 18.7.1999 • Pekli{te, kar. kamewar, 1100 m, 1.8.1999. S. bromoides (L.) Dörfler • Samar, kar.. kamewar, 450 m, 11.7.1999 • Dobarski @eden, kar. kamewar, 600 m, 18.7.1999 • Veqa Preslo, kar. kamewar, 900 m (opserv.). Acantherum calamagrostis (L.) Beauv. • Zaja~ec, kar. kamewar, 1000 m, 3.7.1999. Eragrostis minor Host • s. G. êlopek - nad Mlaka, trevesto mesto, sil., 600 m, 8.8.1999. Cynodon dactylon (L.) Persl • s. Novo Selo, 550 m, 14.6.1998. Rasprostraneto glavno na ruderalni stani{ta. Tragus racemosus (L.) All. • s. G. Le{nica - nad u~ili{teto, trevesti mesta, 850 m (opserv.) • s. G. êlopek - nad Mlaka, suvo trevesto mesto, sil., 600 m, 8.8.1999. Echinochloa crus - galli (L.) Beauv. • s. G. êlopek - nad Mlaka, zapu{teno mesto, sil., 620 m, 8.8.1999 • s. Novo Selo - patot za s. Merovo, 750 m (opserv.) • s. G. Le{nica, 850 m (opserv.). Setaria glauca (L.) Beauv. • s. Lopu{nik - pokraj patot za s. Kunovo, sil., 650 m, 21.8.1999 S. viridis (L.) Beauv. • Golema Glava, kamenlivo mesto, kar., 400 m, 11.7.1999. Chrysopogon gryllus (L.) Trin. • Gaber, trevesto mesto, 550 m, 6.6.1998 • Lutoec, suvo trevesto mesto, 1000 m (opserv.) • s. Lukovica - nad seloto, suvi trevesti mesta, 1100 m (opserv.) • s. G. Le{nica, suvi trevesti mesta, 900 m (opserv.) • s. Kunovo, suvi trevesti mesta, 1100 m (opserv.). Dichanthium ichaemum (L.) Roberty • Zaja~ec, 400 m, 11.7.1999 • s. êgrane, 550 m, 28.6.2005 Rasprostraneto i ~esto rastenie na suvi otvoreni mesta, do 1100 m.

A R A C E A E Arum orientale Bieb. • s. Blace - nad seloto, me{ana listopadna {uma, 720 m, 14.5.2005. A. maculatum L. • s. Sedlarevo - nad Kazan, zase~eno grmu{esto mesto, 1100 m, 26.4.2006.

C Y P E R A C E A E Scirpus sylvaticus L. • s. Merovo - vo blizina na patot, blatno mesto, 800 m, 13.6.1999. Blysmus compressus (L.) Pancer ex Link • s. Belovi{te - nad seloto, blatno mesto, 750 m, 4.5.2005, 3.6.2005. Eriophorum latifolium Hoppe • s. Lukovica - nad seloto, blatno mesto, 1020 m, 3.7.1999. Eleocharis palustris L. Roemer & Schultes • s. Lukovica, blatno mesto, 1000 m, 10.5.1998, 3.7.1999 • s. Merovo - vo blizina na patot, blatno mesto, 800 m, 14.6.1998 • s. Blace, blatno mesto, 660 m, 14.5.2005 • s. Belovi{te, blatno mesto, 680 m, 4.5.2005, 23.6.2005. Cyperus fuscus L. • s. Larce - pod t. 790, blatno mesto, 550 m, 26.9.2005. Carex distachya Desf. • s. @elino - kaj {koloto, kar. kamewar, 550 m, 15.5.1998. *C. paniculata L. • s. Lukovica - nad seloto, blatno mesto, 1020 m, 3.7.1999 (str. 33) C. vulpina L. • s. Lukovica - nad seloto, blatno mesto, 1020 m, 3.7.1999 • s. Merovo - okolu patot, blatno mesto, 800 m, 10.5.1998, 14.6.1998 • s. G. êlopek - nad Mlaka, blatno mesto, 640 m, 4.5.1999. C. divulsa Stokes • Gaber, pod dabovi stebla, 600 m, 3.5.1998 • s. Korito, livadi, 1050 m, 28.6.1995 • Kowski Grob, dabova {uma, 800 m, 17.5.1998 • s. Vol~e - pod Dupen Kamen, bukova {uma, 1280 m, 17.7.2005. C. praecox Schreber • Trnica, grmu{esto mesto, 550 m, 20.4.98, 1.7.1998. C. remota L. • Pekli{te - pokraj patot za s. Kunovo, 1390 m, 2.7.2005. C. hirta L. • s. Lukovica - nad seloto, blatno mesto, 1020 m, 3.7.1999 • s. Blace - nad seloto, blatno mesto, 660 m, 14.5.2005 • Pekli{te, dlaboka po~va, 1390 m, 5.6.1999. C. sylvatica Hudson • s. Vol~e - jugozapadno od Krwe, bukova {uma, 1300 m, 17.7.2005. C. flacca Schreber ssp. flaca • s. Lukovica - pod Golina, vla`no mesto, 900 m, 10.5.1998 • ? s. G. êlopek - nad seloto, pokraj dabova {uma, 900 m, 22.5.1999 • ? s. Miletino - pome|u Gaber i Trnica, me|a, 600 m, 3.5.1998. Kaj materijalot od s. G. êlopek i s. Miletino brakteite se zna~itelno podolgi od plodot, so {to otstapuva od opisot na ssp. flacca. C. flacca Schreber ssp. serrulata (Biv. ) W. Greuter • s. G. Le{nica - nad seloto, pokraj grmu{ki, m • m 870 , 4.6.2005 s. Blace - nad seloto, me{ana listopadna {uma, 720 , 14.5.2005 *C. depauperata Curtis ex With. • Kowski Grob, dabova {uma, sil., 800 m, 17.5.1998. (str. 34) C. distans L. • s. Merovo - vo blizina na patot, blatno mesto, 800 m, 14.6.1998.

A. Teofilovski, Prilozi za florata na Republika Makedonija 98 ______

C. hallerana Asso • s. Lukovica - r. Treska, 500 m, 29.3.1998 • s. @elino - nad u~ili{teto, 550 m, 15.5.1998 • Juàrija, termofilni {ikari, kar., 800 m, 12.4.1998. êsto rastenie na kar. kamewari, vo termofilni {ikari i sl., do 1600 m. C. digitata L. • s. Lukovica, pojas na bukuva {uma, 800-900 m, 10.5.1998, 7.6.1998 • s. Vol~e - pod Taul, pojas na bukuva {uma, 1550 m • [âm (Em, 1974)]. C. humilis Leysser • s. Lukovica - r. Treska, 500 m, 29.3.1998 • [koza, 850 m, 10.4.2005 • [nad potegot s. Sten~e - s. Forino (Nikolovski, 1960)]. Skoro vo site delovi na masivot na kar. kamewari i karpi, {ikari i sl., do 1700 m. C. caryophyllea Lotour. • s. Trnica, 550 m, 20.4.1998 • Lokva, 1250 m, 24.5.1998 • s. Volkovija, 650 m, 1.5.1998 • Pekli{te, 1390 m, 5.6.1999. Rasprostraneto na kamenlivi, trevesti i grmu{esti mesta, na kar. i sil., do 1500 m. C. liparocarpos Gaudin • Zaja~ec, 370-1000 m, 1.5.1999 • s. Lukovica, 700 m, 7.6.1998 • Karpa Belenica, 1300 m, 10.5.1998 • s. @elino, 550 m, 15.5.1998 • [ar, 1350 m, 5.6.1999. Rasprostraneto na kamenlivi i trevesti mesta, na kar., do 1600 m. C. kitaibeliana Degen & Becher. • Zaja~ec, kar. kamewar, 400-700 m, 1.5.1990 • Stanika, 1500- 1600 m, 24.6.1998 • Dupen Kamen, 1700-1850 m, 5.6.1999. êsto rastenie na kar. kamewari i kamenlivi pasi{ta, (400) 1500-1850 m. *? C. acuta L. (Syn.: C. gracilis Curtis) • s. Lukovica - kaj branata "Kozjak", pokraj grmu{ki, 370 m, 1.5.1999. (str. 34 )

O R C H I D A C E A E Epipactis palustris (Miller) Crantz • s. Lukovica - nad seloto, blatno mesto, 1020 m [= Matevski & Teofilovski, 2004]. E. helleborine (L.) Crantz • [koza, 550 m, 18.7.1999 • s. D. Le{nica, 700 m, 8.7.2005 • Pekli{te, 1500 m, 1.8.1999. Malubrojni primeroci se sre}avat rasfrlano na pove}e lokaliteti na Suva Gora, vo retki {umi i grmu{esti mesta, do 1650 m. *E. microphylla (Ehrh.) Swartz • s. Sedlarevo - nad Belenica, bukova {uma, 1500 m, 27.6.1999 • Suva Gora: s. Lopu{nik - Kowski Grob, pokraj dabova {uma, 1000 m, 23.6.2005. (str. 34) Cephalanthera damasonium (Miler) Druce • s. G. êlopek - nad Mlaka, pokraj dabova {uma, 850 m, 22.5.1999 • s. Trnovo - pod Letuwe, listopadna {uma, 1250 m, 5.6.1999 • Pekli{te, {uma od crn bor, kar., 1500 m, 2.7.2005. C. longifolia (L.) Fritsch • Zaja~ec, grmu{esto mesto, kar., 700 m, 1.5.1999 • s. Lukovica - pod t. 1267, dabova {uma, kar., 1000 m, 10.5.1998. C. rubra (L.) L. C. M. Richard • Golina, pokraj bukova {uma, kar., 1300 m, 22.6.1998 • Qugi Ke~, {uma od crn gaber, kar., 1100 m • s. Lopu{nik - nad seloto, pojas na bukova {uma, 900 m (opserv.) • s. Vol~e - nad Krwe, {uma od crn gaber, kar., 1550 m (opserv.) • [ar, grmu{esto mesto, kar., 1350 m, 5.6.1999. Limodorum abortivum (L.) Schwartz • Rasova, termofilna {uma, 700 m, 30.5.1999 • Gaber, pokraj dabova {uma, 550 m, 22.5.1998 • s. G. Le{nica, grmu{esto mesto, 870 m (opserv.). Neottia nidus-avis (L.) L. C. M. Richard • s. Sedlarevo - kaj priodot, 1300 m, 28.6.1998 • [ar, 1350 m, 5.6.1999 • [âm (Em, 1974)]. Rasprostraneto vo bukovi, elovi {umi i {umi od crn bor, 1000-1700 m. Spiranthes spiralis (L.) Chevall. • ûka, dlaboka po~va, sil., 560 m, 5.9.1999. Platanthera chlorantha (Custer) Reichenb. • Kowski Grob, dabova {uma i {umski ~istinki, 800 m, 17.5.1998. Gymnadenia conopsea (L.) R. Br. • s. Sedlarevo - Belenica, papradi{te, 1320 m, 28.6.1998 • s. Larce - potegot od âm do Pawa, planinski pasi{ta, kar., 1550-1700 m, 24.6.1998 • s. Vol~e - nad Krwe, vo pojas na bukova {uma, 1330 m, 16.7.2005. Dactylorhiza sambucina (L.) Soό • Karpa Belanica, grmu{esto mesto, kar., 1220 m, 10.5.1998 ? D. incarnata (L.) Soό • s. Lukovica - nad seloto, blatno mesto, 1020 m, 3.7.1999 • s. Merovo - vo blizina na patot, vla`no mesto, 800 m, 13.6.1999. Orchis papilionacea L. • Trnica, trevesto mesto, 570 m, 6.6.1998. O. morio L. ssp. picta (Lois) Arcangeli • Trnica, trevesto mesto, 550 m, 3.5.1998 • Kowski Grob, trevesto mesto, 800 m, 17.5.1998. O. coriophora L. ssp. fragrans (Pollini) Sudre • m • Rasova, trevesto mesto, kar., 500 , 30.5.1999 s. Lukovica - r. Treska, kar. kamewar, 700 m, 7.6.1998. *O. ustulata L. • Stanika, pasi{te vo pojas na bukova {uma, kar., 1500 m, 24.6.1998. (str. 34)

A. Teofilovski, Prilozi za florata na Republika Makedonija 99 ______

O. tridentata Scop. ssp. commutata (Tod.) Nym. Zaja~ec, kar. kamewar, 800 m, 1.5.1999 • s. Merovo - vo blizina na patot, dabova {uma, 810 m, 10.5.1998 • s. Blace - nad seloto, grmu{esto mesto, 850 m, 14.5.2005 • Kowski Grob, trevesto mesto, 800 m, 17.5.1998. O. simia Lam. • Livada Kurte{it, dabovi {ikari, kar., 1100 m, 1.5.1990 • s. Merovo - vo blizina na patot, dabova {uma, 810 m, 10.5.1998 • s. Novo Selo - jugozapadno, dabova {uma, 620 m, 29.4.1990 • s. G. Le{nica, {umska ~istinka, 850 m (opserv.). O. purpurea Hudson • s. Novo Selo, 750 m, 26.4.1998. Se sre}ava rasfrlano vo site delovi na Suva Gora, na {umski ~istinki, vo {ikari, na trevesti mesta, se~i{ta i sl., do 1150 m. *O. spitzelii Sauter ex Koch • Pawa, {umska ~istinka, kar., 1100 m, 22.5.1999. (str. 34) O. mascula (L.) L. ssp. mascula • s. Lukovica - r. Treska, grmu{esto mesto, kar., 700 m, 1.5.1999 • âm, kamenlivo pasi{te, kar., 1650 m, 24.6.1998, 27.6.1999 • Pawa, ~istinka vo {uma od crn gaber, kar., 1200 m, 22.5.1999. O. palens L. • s. Lukovica - nad seloto, erodirano pasi{te, 1040 m, 10.5.1998 • Pawa, {umski ~istinki, kar., 1500 m, 22.5.1999. *O. provincialis Balbis (s. str.) • Gaber, dlaboka po~va, 580 m, 3.5.1998. (str. 35) Himantoglossum hircinum (L.) Sprengel • [koza, borova kultura, kar., 550 m, 18.7.1999 • s. Sten~e - nad seloto, {umska ~istinka, kar., 800 m, 8.7.1998 • s. êgrane - nad seloto, grmu{esto mesto, kar., 850 m, 20.6.1999. Anacamptis pyramidalis (L.) L. C. M. Richard • s. Lukovica - r. Treska, grmu{esto mesto, kar., 700 m, 7.6.1998 • s. Merovo - livadite okolu patot, 810 m • s. G. êlopek - nad Mlaka, grmu{esto mesto, 870 m, 4.6.2005. Ophris sphegodes Miller ssp. mammosa (Desf.) Soό • Zaja~ec, kar. kamewar, 400-600 m, 1.5.1999 • Visoka ûka, kar. kamewar, 550 m (opserv.). O. scolopax Cav. ssp. cornuta (Steven) Camus • s. G. Le{nica - nad seloto, zapu{tena livada, 850 m, 4.6.2005. Corallorhiza trifida Chatel. • âm, elova {uma, kar., 1640 m, 27.6.1999 • [âm (Em, 1974)].

2.5. Floristi~ki diverzitet na planinata Suva Gora Vo tekot na na{ite istraùvawa na planinata Suva Gora registrirani se vkupno 1355 taksoni. Vo literaturata za ovaa planina se naveduvaat vkupno 227 taksoni od koi 223 se registrirani i vo tekot na na{ite istraùvawa, dodeka prisustvoto na 4 taksoni ne uspeavme da go potvrdime (Lathyrus vernus, Cachrys alpina, Meum athamanticum i Bromus erectus). Spored toa dosega za florata na Suva Gora vkupno se poznati 1359 taksoni, od koi 1179 imaat status na vid, 106 status na podvid, 56 status na varietet i 14 status na forma. Site taksoni se podredeni vo ramkite na 1307 vidovi, 486 rodovi i 95 familii. Nekoi od literaturnite podatoci navedeni od Nikolovski [1960] za pojasot nad linijata s. Sten~e - s. Forino ne se prifatlivi bidej}i spored na{ite soznanija naodite ne odgovaraat na vistinskata sostojba na lokalitetot (Sempervivum macedonicum, Galium mollugo, G. sylvaticum i Polygonatum multiflorum) ili pak se odnesuvaat na {iroko svateni vidovi koi spored sovremenite taksonomski re{enija opfa}aat pove}e taksoni (Ulmus campestris, Viola sylvestris i Achillea millefolium). Podatokot na Em [1974] za prisuatvoto na Campanula abietina na lokalitetot âm spored materijalot koj go sobravme na istiot lokalitet se odnesuva na C. patula. Soška [1938] za oblasta Pore~e naveduva 37 taksoni koi ne gi vklu~ivme vo literaturnite podatoci za Suva Gora bidej}i ovaa oblast vo ispituvanoto podra~je navleguva samo so eden mnogu mal del i najverojatno tie ne se odnesuvaat na nego. Od niv na planinata Suva Gora ne gi registriravme slednite 6 taksoni: H. hymettium Boiss. & Heldr., Erysimum sylvestre (Crantz) Scop., Draba elongata Host. var. balcanica O. E. Schultz, Saxifraga scardica var. pseudocoriophylla Engl. & Irmsch., Rhamnus pumila Turra, Micromeria cristata (Hampe) Griseb. f. canescens Vand. i Veronica rhodopaea (Vel.) Hay. var. macedonica (Adamov.) Hay.

A. Teofilovski, Prilozi za florata na Republika Makedonija 100 ______

Za sosedniot ogranok Osoj (so lokalitetot Matka), koj so planinata Suva Gora formira edna prirodna celina, vo literaturata se naveduvaat 218 taksoni, od koi 42 ne gi registriravme na planinata Suva Gora. Toa se slednite taksoni: Thalictrum simplex L., Lunaria biennis Monench. Bupleurum glumaceum Sipth. & Sm., Ferulago galbanifera (Miller) Koch, Achillea depressa Janka, Hieracium brevifolium Tausch., Bromus cappadocicus Boiss.& Balansa [man. Sv. Andrea (Georgievъ, 1943)]; Phyllitis scolopendrium (L.) Newman (sub Scolopendrium vulgare Sm.), Anemone pavonina Lam. var. puroureo-violacea Boiss, Ranunculus bulbosus L., Thalictrum simplex L., Armeria rumelica Boiss., Goniolimon collinum (Griseb.) Boiss., Viola elatior Griseb. Helianthemum ledifolium (L.) Miller Ecbalium elaterium (L.) Rich. Genista sessilifolia DC., Anthillys spruneri Boiss., Astragalus gladiatus Boiss., Dorycnium hirsutum (L.) Ser., Cionura erecta (L.) Griseb., Galium rivale (Sibth. & Sm.) Griseb., Micromeria cristata (Hampe) f. canescens Vand., Verbascum eriophorum Godron, Euphrasia kernri Wettst., Lathraea squamaria L., Orobanche arenaria Borkh., Asphodeline taurica (Palllas ex Bieb.) Kunth, Ornithogalum pyrenaicum L., Ornithogalum refractum Kit. & Schlecht., Bromus erectus Hudson [Osoj (Matvejeva, 1968)]; Conringia austriaca (Jacq.) Sweet [Osoj (Micevski & Matevski, 1992)]; Phyllitis scolopendrium (L.) Newman, Fumaria thuretii Boiss, Viola hymettia Boiss & Heldr., Lathyrus setifolius L., Trifolium echinatum Bieb., Medicago glutinosa Bieb. var. glandulosa Micevski, Scndix stellata Banks & Sol., Linum nodiflorum L., Geranium macrorrhizum L., Polygala nicaeensis Risso ssp. mediterranea Chodat, Staphylea pinnata L., Lunaria annua L. f. dalmatica Beck, Saxifraga scardica Gris. var. pseudocoriophylla Engl. & Irmsch., Dorycnium hirsutum (L.) Ser. [Matka (Micevski, 1985-2005)]; Anchusa italica Retz. [Matka (Matevski, 2010)]. Brojot na taksoni vo florata na Suva Gora, koi gi utvrdivme vo tekot na na{ite istra`uvawa, ne go smetame za definitiven bidej}i, i pokraj sistematskiot pristap vo sobiraweto na materijalot, sekako se napraveni i nekoi propusti. Od golemite grupi vi{i rastenija so najgolema raznovidnost se odlikuva Angiospermae na koja otpa|aat 1336 taksoni, potoa sleduvaat Filicinae so 12, Gymnospermae so 8 i Sphenopsida so 3 taksoni. Vo ramkite na Angiospermae najbrojna e klasata Dicotyledonae so 1114 dodeka na Monocotyledonae otpa|aat 222 taksoni. (Tab. 1)

Tab. 1. - Broj na taksoni na golemite grupi vi{i rastenija Tab. 1. - Number of taxa of the major groups of vascular plants ______Sphenospida Filicinae Gymnospermae Angiospermae = Dicotyledonae + Monocotyledonae ______

Familii 1 6 3 82 71 9 Families Rodovi 1 9 4 496 403 93 Genuses Taksoni 3 12 8 1336 1114 222 Taxa % taksoni 0,22 % 0,88 % 0,59 % 98,31 % 81,97 % 16,34 % % taxa

______

Najpolimorfna familija vo florata na Suva Gora e Asteraceae so 163 taksoni a potoa sleduvaat Fabaceae so 121, Poaceae so 100, Lamiaceae so 79, Caryophyllaceae so 78, Rosaceae so 67, Scrophulariaceae i Brassicaceae so po 61, Apiaceae so 59, Liliaceae so 43, Ranunculaceae i Boraginaceae so po 30 i Orchidaceae so 29 taksoni (Tab. 2). Najpolimorfen rod vo florata na Suva Gora e Trifolium so 24 taksoni, potoa sleduvaat rodovite Silene so 23, Carex so 19, Vicia so 18, Veronica so 17, Campanula so 16, Euphorbia so 15, Geranium i Hieracium so po 14, Viola so 12 i Verbascum so 11 taksoni (Tab. 3).

A. Teofilovski, Prilozi za florata na Republika Makedonija 101 ______

Tab. 2. - Broj na taksoni vo najpolimorfnite familii Tab. 2. - Number of taxa in the most polymorphic families ______Asteraceae Fabaceae Poaceae Lamiaceae Caryophyllaceae Rosaceae Scrophulariaceae Brassicaceae ______

163 121 100 79 78 67 61 61 11,99 % 8,90 % 7,36 % 5,81 % 5,74 % 5,93 % 4,49 % 4,49 % ______

Tab. 3. - Broj na taksoni vo najpolimorfnite rodovi Tab. 3. - Number of taxa in the most polymorphic genuses ______Tifolium Silene Carex Vicia Veronica Campanula Euphorbia Geranium Hieracium Viola Verbascum ______

24 23 19 18 17 16 15 14 14 12 11 ______

Od prezentiranite podatoci se zaklu~uva deka planinata Suva Gora se odlikuva so golema floristi~ka raznovidnost koja spored na{ite sogleduvawa e uslovena od pove}e faktori, od koi kako pozna~ajni bi gi izdvoile slednite: ● Istoriskite procesi koi vo tekot na izminatite geolo{ki periodi gi opredeluvale glavnite pravci na florogenezata na po{irokiot prostor. ● Geografskata polo`ba, koja uslovuva vkrstuvawe na vlijanija od kontinentalnoto i submediteranskoto klimatsko podra~je. ● Relativno golemata visinska amplituda od 1516 m (pome|u 341 i 1857 m n.v.) {to uslovuva prisustvo na pove}e visinski klimatski zoni. ● Heterogeniot geolo{ki sostav vo koj dominira karbonatnata geolo{ka podloga, koja ovozmoùva sozdavawe na povolni uslovi za razvoj na golem broj kalcifilni rastenija kako i rastenija koi pretpo~ituvaat ili se pokonkurentni na termofilni stani{ta. ● Raznovidnosta na stani{tata: kamewari, brdski pasi{ta, planinski pasi{ta, trevesti stani{ta, karpi, to~ila, raznovidni termofilni {umi, {ikari i {ibjaci, mezofilni {umski stani{ta (bazifilni i acidofilni bukovi {umi, elovi {umi), bazifilni {umi od crn bor, pomali vodoteci i blatni povr{ini, livadi, obrabotlivi povr{ini, ruderalni stani{ta i t.n. ● Antropogenite faktori, koi postojano doveduvaat do promeni na stani{tata i floristi~kiot sostav na planinata Suva Gora. Vo kontekst na antropogenite faktori bi go spomenale pred se obez{umuvaweto na platoto na Suva Gora koe e pretvoreno vo prostrani kamenlivi pasi{ta, na koi denes edvaj se zabeleùvaat ostatoci od {umska vegetacija. Vrz recentniot floristi~ki sostav isto taka zna~itelna uloga ima i sozdavaweto ruderalni stani{ta (naselbi, pati{ta, ba~ila, deponii, obrabotlivi povr{ini i sl.), {to ovozmoùva naseluvawe vo prv red na adventivni vidovi kako i vidovi so {iroko rasprostranuvawe, koi se odlikuvaat so golema invazivnost. Najmarkantna antropogena promena od ponovo vreme e sekako izgradbata na hidroakumulacijata "Kozjak" vo 2003 godina, pri {to bea potopeni padinite na Suva Gora vo klisurata na r. Treska do okolu 470 m nadmorska viso~ina, so isklu~ok na delnicata pome|u branata "Kozjak" i Tur~in. Vo idnina ovaa akumulacija verojatno }e ima i indirektno vlijanie na floristi~kiot sostav vo ovaa klisura, preku vlijanieto na izmenetite mikroklimatski uslovi.

A. Teofilovski, Prilozi za florata na Republika Makedonija 102 ______

2.6. Biolo{ki spektar na planinata Suva Gora Spored zastapenosta na ìvotnite formi, florata na ova podra~je e so terofitsko- hemikriptofitski karakter (Tab. 4). Re~isi polovina od taksonite odnosno 45,77 % se hemikriptofiti {to e posledica na dominantniot kontinentalen karakter na klimata vo ispituvanoto podra~je i povrzanosta na florata na ovaa planina so florata na planinite od opkruùvaweto - êloica, Bukovi} i [ar Planina, ~ija klima e so poizrazena kontinentalnost.

Tab. 4. - Biolo{ki spektar na planinata Suva Gora Tab. 4. - Biological spectrum of the Suva Gora mountain ______

Fanerofiti Hamefiti Hemikriptofiti Geofiti Terofiti Phanerophytes Chamaephytes Hemicryptophytes Geophytes Therophytes ______Broj na taksoni 138 85 622 160 354 Number of taxa Procent 10.12 % 6.26 % 45.77 % 11.77 % 26.05 % Percent ______

Terofitite se zastapeni so 26,05 % {to pretstavuva eden relativno visok procent koj mo`e da se objasni so visokiot stepen na aridnost na pogolemiot del od stani{tata na Suva Gora, na koi najdobro se adaptirani tokmu terofitskite rastenija. Vakviot karakter na pogolemiot del od stani{tata na ovaa planina treba da se povrze pred se so vlijanieto na submediteranskata klima, koe navleguva preku dolinata na r. Vardar i klisurata na r. Treska. Tie koridori verojatno se koristeni i pri doseluvaweto na prestavnicite na mediteranskiot i submediteranakiot floren element, pome|u koi preovladuvaat terofitite. Pokraj klimatskite faktori, za prete`no aridniot karakter na stani{tata pridonesuva i dominacijata na karbonatnata geolo{ka podloga, koja se odlikuva so visok stepen na vodopropustlivost {to pridonesuva za nejzino silno zagrevawe. Ostanatite `ivotni formi se zastapeni so pomal procent: geofitite so 11,77 %, fanerofitite so 10,12 % i hamefitite so 6,26 %.

2.7. Fitogeografski karakteristiki na planinata Suva Gora Spored kartata na Glavač za fitogeografskata podelba na Jugoisto~na Evropa [1972, in Horvat & al.], bazirana na podelbata na Meusel & al. [1965] planinata Suva Gora i pripa|a na skardo-pindskata provincija koja e podredena vo ramkite na balkanskiot podregion i srednoevropskiot region. Spored biogeografskata karta na Evropa na Rivas-Martinez & Rivas-Saenz (1996-2009) pogolemiot del od tertorijata na Suva Gora (slivnoto podra~je na rekata Vardar) im pripa|a na pindskiot i bugarskiot sektor, vo ramkite na apeninsko-balkanskata provincija na evrosibirskiot region. Ostanatiot del od teritorijata (slivnoto podra~je na rekata Treska) i pripa|a na gr~ko-egejskata provincija, vo ramkite na egejskiot sektor na mediteranskiot region. Pri fitogeografskata analiza na planinata Suva Gora opredeluvaweto na florniot element na taksonite i nivnoto grupirawe e vr{eno spored Pignatti [2005] so odredeni nadopolnuvawa, glavno za balkanskite florni elementi, spored Gajić [1980], Vangjeli [2003], Horvat & al. [1974] i drugi avtori. Spektarot na florni elementi (fitogeografski spektar) na planinata Suva Gora, dobien od podatocite za 1359 taksoni, e pretstaven na Tab. 5. Od negovata analiza se voo~uva zabele`itelno fitogeografsko raznoobrazie, no kako glavni edifikatori na

A. Teofilovski, Prilozi za florata na Republika Makedonija 103 ______fitogeografskite karakteristiki na podra~jeto mo`at da se izdvojat slednite tri grupi florni elementi: ● evroaziski florni elementi (so orofilno evropski) so 598 taksoni (43,00 %) ● mediteranski florni elementi so 333 (24,50 %) ● balkanski i subbalkanski florni elementi, so 234 taksoni (17,22 %) Vo florata na Suva Gora preovladuvaat evroaziskite florni elementi (vklu~itelno i orofilno evropski), koi se prestaveni so 598 taksoni (43,90 %), {to e razbirlivo so ogled na pripadnosta na ova podra~je kon srednoevropskiot fitogeografski region. Ovie florni elementi gi naseluvaat site tipovi stani{ta vo ispituvanoto podra~je. Grupata mediteranski florni elementi (stenomediteranski, eurimediteranski i mediteransko-planinski) ne se dominantna grupa no i davaat silen submediteranski pe~at na florata na Suva Gora. Pretstavena e so 333 taksoni (24,25 %) koi se najmnogu zastapeni na termo-kserofilni stani{ta dodeka vo mezofilnite {umski zaednici i na blatnite stani{ta ovie florni elementi skoro sosema otsustvuvaat. Grupata na balkanski i subbalkanski florni elementi e zastapena so 234 taksoni (17,22 %) od koi pogolemiot del prestavuvaat balkanski endemiti me|u koi preovladuvaat evolutivno mladi taksoni, nastanati vo tekot na specifi~nata balkanska florogeneza, dodeka eden pomal del prestavuvaat reliktni endemiti (Dianthus kapinaensis, Viola kosaninii, Ramonda nathaliae i dr.).

Tab. 5. - Spektar na florni elementi na planinata Suva Gora Tab. 5. - Chorotype spectrum of Suva Gora mountain ______

Florni elementi Broj na taksoni %

Chorotype Number of taxa ______

Balkanski i subbalkanski 234 17,22 Balkan and subbalkan

Stenomediteranski 65 4,78 Stenomediterrnean

Eurimediteranski 207 15,23 Eurimediterranean Mediteransko-planinski 61 4,49 Mediterranean-mountain Evroaziski 556 40,91 Eurasian Atlantski 14 1,03 Atlantic Orofilno-evropski 42 3,09 Orofilo-european Borealni 86 6,33 Boreal

Florni elementi so 94 6,92 {iroko rasprostranuvawe Chorotype with broad distributin

______

Vo grupata na balkanskite i subbalkanskite florni elementi spa|aat i makedonskite endemiti koi se pretstaveni so slednite 14 taksoni (8 vida, 3 podvida i 3 varieteti): Anthyllis aurea var. multifoliolata, Crategus sericeus, Dianthus kapinaensis, Festuca pallens ssp.

A. Teofilovski, Prilozi za florata na Republika Makedonija 104 ______trescana, Genista januensis var. macedonica, Medicago prostrata ssp. vukovicii, Potentilla macedonica, Pulsatilla halleri ssp. macedonica, Thymus karadzicensis, T. skopjensis, Viola gostivariensis, V. herzogii, Verbascum herzogii i Veronica kindlii var. linearis. Koga se zboruva za brojkata na makedonski endemiti treba da se ima predvid deka arealite na nekoi od niv se seu{te nedovolno poznati poradi {to ne e isklu~eno nivnoto prisustvo i vo sosednite zemji. So najograni~en areal se Dianthus kapinaensis, Potentilla macedonica (klisurata na r. Treska), Thymus karadzicensis (planinite Karaxica i Suva Gora), Festuca pallens ssp. treskana (klisurata na r. Treska i jugozapadnite delovi na planinata Suva Gora). Borealnite florni elementi se relativno malubrojni, pretstaveni so 86 taksoni (6,33 %), {to mo`e da se se objasni so relativno malata nadmorska viso~ina na ispituvanoto podra~je i ograni~enata zastapenost na ladni stani{ta. Grupata na florni elementi so {iroko rasprostranuvawe se isto taka relativno malubrojna grupa, pretstavena so 94 taksoni (6,92 %). Golem del od pretstavnicite na ovie florni elementi se so op{to rasprostranuvawe vo ispituvanoto podra~je i pretstavuvaat glavna komponenta vo florata na rudralnite stani{ta. Najmalubrojna grupa na florni elementi se atlanskite florni elementi pretstaveni so 14 taksoni (1,03 %).

A. Teofilovski, Prilozi za florata na Republika Makedonija 105 ______

LITERATURA / REFERENCES Ade, A., (1954): Ein Ausflug in die Rudoka-Planina bei Tetovo (Mazedonien) vom 3.6.1931 mit 5.6.1931. Fragmenta Balcanica, Mus.Maced.Scient.Nat., Skopje, 1(4): 31-35. Authier, P. (1997): Carex phyllostachys C.A. Meyer, une rare et intérressante espéce de la flore de Gréce. Lagascalia. 19 (1-2): 927-936 Behr, O., Behr, E. & Zahn, K.H. (1938): Beitrage zur Kenntnis der Hieracien der Balkanhalbinsel. Glasn. Skopsk. Naučn. Društva, Odeljenje Prir. Nauka 18 (6): 51-67. Bornmüller, J. (1924): Polygonatum pruinosum Boiss. und Carex phyllostachys C.A.M. in Europa., Feddes Repert., 19: 321-326. Bornmüller, J. (1925): Beiträge zur flora Macedoniens. Engl. Bot. Jahrb., 1. 59: 286-504 Bornmüller, J. (1926): Beiträge zur flora Macedoniens. Engl. Bot. Jahrb., 2. 60: 51-125 Bornmüller, J. (1928): Beiträge zur flora Macedoniens. Engl. Bot. Jahrb., 3. 61: 1-136 Bornmüller, J. (1927): Bearbeitung der von H. Burgeff und Th. Herzog in den Kriegsjahren 1916-1918 in Mazedonien gesammelten Pflanzen. Allgem. Botan. Zeitsch., 2. 23: 25-38 Bornmüller, J. (1932): Bearbeitung der von H. Burgeff und Th. Herzog in den Kriegsjahren 1916-1918 in Mazedonien gesammelten Pflanzen., 3. Feddes Repert., 30: 337-362. Bornmüller, J. (1937): Zur Flora Mazedonien. Feddes Repert., 42: 126 - 142 Bräutigam, S. & Greuter, W. (2007-2009): Pilosella. – In: Greuter, W. & Raab-Straube, E. von (eds.): Compositae. Euro+Med Plantbase - the information resource for Euro-Mediterranean plant diversity. Castroviejo, S., Aldasoro, J. J. & Alarcón, M.; with contributions from Hand, R. (2010): Campanulaceae. – In: Euro+Med Plantbase - the information resource for Euro-Mediterranean plant diversity. Cirimoti}, J. (1958): Prilog poznavawu flore planine Duba kod Dojranskog Jezera. God. [um. Inst. Skopje, 3: 175-210 Csiki, E., Javorca, A. & Kümmerle, E.B. (1926): Additamenta ad floram Albaniae. Mag. tud. acad. Balkan, 3, Budapest Čarni, A., Kostadinovski, M. & Matevski, V. (1997): Les associations des ourlets nitrophioles en Macédonie. Colloques Phytosocilogiques, 27: 289-300 Čarni, A., Kostadinovski, M. & Matevski, V. (2001): New ruderal associations of Artemisetea vulgaris in the Republic of Macedonia. 75 years Maced. Mus. Nat. Hist., Skopje, 225-235 Čarni, A., Matevski, V. & Šilić, U. (2010): Morfological, chorological and ecological plasticity of Cistus incanus in the southern Balcans. Plant Biosystems, 144/3: 602-617 ^erwavski, P. (1943): Prilog za floristi~ko poznavawe {ire okoline Ohridskog Jezera. Ohridski Zbornik, 35 (2): 11-18 Degen, A. (1893): Bemerkungen über einige orientalische Pflancenarten. Österreichische botanische Zeitschrift. Wien, 43: 53-55 Degen, A., & Dörfler, I. (1897): Beitrag zur Flora Albaniens und Mazedoniens. DAWW, 64:702-748. Demiri, M. (1983): Flora ekskursioniste e Shqipërisë, Tiranё Deyl, M. (1946): Study of the genus Sesleria - Op. Bot. Čech. 3, 147 Deyl, M. (1980): Sesleria Scop. - In Tutin, T. G. & al. (ed.). Flora Europaea, 5: 173-177 Diapoulis, K. A. (1948): Elienike Khloris. Athenai. 2, 528 Dimitrov, D. (2007): Reports 41-58 - In Vladimirov. V., Dane, F., Matevski, V. & Tan, K. (eds.). New floristic records in the Balkans: 4, Phytologia Balcanica, Sofia, 13 (1): 113–114, Drenkovski, R. (1969/a): Beiträg zur Kenntnis der Flora der Westlichen Randgebirge des Kessels von Skopje. ACTA mus. macedonici sc. naturalium, Skopje, 11 (3): 41-59 Drenkovski, R. (1969/b): Pregled na florata na Vodnenska Planina. God. Zbor. PMF - biolog. Skopje, 21: 163-184 Drenkovski, R., (1971): Neue Beitrage zur Horologie einiger sippen der Flora Mazedoniens. Fragmenta Balcanica, 8, 15 (193), 129-133. Edmonds, J. M. & Chweya, J. A. (1997): Black nightshades: Solanum nigrum L. and related species. IPGRI, p. 113 Em, H. (1961): Subalpska bukova {uma na Makedonskite planini. [umar. preg., Skopje, 5: 21-35 Em, H. (1966): Notizen zur Flora Mazedoniens. Fragmenta Balcanica, Skopje, 5/24: 177-184 Em, H. (1974): Za {umite na ela vo Makedonija, Fago-Abietetum meridionale ass. n. God. Zbor. Zem. [um. Fak., Skopje, 26: 41-58 Em, H. (1980): Rodot Ephedra L. vo Makedonija. Pril. Odd. Biol. Med. Nauki. MANU, 1 (2): 5-19

A. Teofilovski, Prilozi za florata na Republika Makedonija 106 ______

Em, H. (1982): O rodu Daphne L. u Makedoniji. Glasnik Republičkog zavoda za zaštitu prirode Prirodonaučnjačkog muzeja, Titograd, 15: 49-54 Em, H. (1986): Za dve zaednici na makedonskiot dab (Quercus trojana Webb.) vo Makedonija. God. zb. [um. fak. Skopje, 31: 5-20 Euro+Med (2006-): Euro+Med PlantBase - the information resource for Euro-Mediterranean-plantdiversity. Published on the Internet http://ww2.bgbm.org/EuroPlusMed/ (accessed 10.1.2011). Focke, W. O. (1910): Spesies Ruborum. Bibliotheca botanica. 72: 1-498 Gibbs, P.E. (1968): Genista L. - In Tutin, T.G. & al. (ed.). Flora Europaea, 2: 94-100 Gajić, M. (1980): Pregled vrsta flore S.R. Srbije sa biljno-geografskim oznakama. Glasn. Šum. Fak., "A" "Šumarstvo", Beograd, 54: 111-140 Gamal-Eldin, E. & Wagentiz, G. (1991): Centaurea L. - In Strid, A. & Kit, T., Mountain Flora of Greece. Copenhagen & Edinburgh, 2: 488-524 Greuter, W. (1997): Silene L. in Strid, A. & Tan, Kit (eds.), Flora Hellenica. Koeltz, Konigstein. 1: 239-323 Greuter, W. (2006-2009): Compositae (pro parte majore). – In: Greuter, W. & Raab-Straube, E. von (ed.): Compositae. Euro+Med Plantbase - the information resource for Euro-Mediterranean plant diversity. Grecesku, D. (1907): Plante macedonicae. Acad.Rom.Bukuresti, 29. Grisebach, A. (1844): Spicilegium florae Rumelicae et Bithynicae. Braunsvigiae Gustavsson, L.-Ǻ (1991): Sesleria Scop. - In Strid, A. & Kit, T., Mountain Flora of Greece. Copenhagen & Edinburgh, 2: 777-783 Grup~e, Q. (1958): Vrz rastitelnosta na Skopska Crna Gora. Filozof. fak. Prirod. matem. odd., Posebni izd., 9: 1-80 Halácsý, E. (1906): Aufzählung der von Herrn Prof. Dr. L. Adamovic im Jahre 1905 auf der Balkanhalbinsel gesammelten Pflanzen. Öst. Bot. Zeit. 56: 205-212 Halácsý, E. (1900): Conspectus florae Graecae. Lipsiae. 1, p. 825 Hartvig, P. (1991): Campanula L. - In Strid, A. & Kit, T., Mountain Flora of Greece. Copenhagen & Edinburgh, 2: 369-387 Hayek A. (1924): Zweiter Beitrag zur Kenntnis der Flora von Albanien. Denkschrift der Akademie der Wissenschaft e, Mathematisch-Naturwissenschaft liche Klass, Wien 99: 101-224. Hayek A. (1925): Planta novae orientalis. Repert. Spec. Nov. Regni Veg. 21: 260 Hayek, A. (1924-1933): Prodromus florae peninsulae Balcanicae. I-III. Dahlem bei Berlin Haziri, A., Millaku, F. & Krasniqi, E. (2008): Genus Galinsoga Ruiz & Pavon (Asteraceae ) in Macedonian flora. SEEU Review, Tetovo, 4/1: 85-91 Herzog, T. (1922): Botanische Studien eines Frontsoldaten in Mazedonien. ABZ, 24-25: 8-23. Holub, J, (1995): Rubus L. - In Slavik, B. (ed.), Květena České Republiky. Academia, Praha, 4: 54-206 Horvat, I., (1935): Istraţivanja vegetacije planina Vardarske banovine. Ljet.Jug.Akad.,Zagreb, 47: 142-160 Horvat, I., (1938): Istraţivanja vegetacije planina Vardarske banovine, 4. Ljet.Jug.Akad.,Zagreb, 50: 136-142 Horvat, I., Glavač, V. & Ellenberg, H. (1974): Vegetation Südosteuropas, Stutgart Jan~evski, J. & Popvasilev, V. (1984): Osnovna geolo{ka karta na SFR Jugoslavija - list Skopje, Belgrad Jovanoviћ, A. (1904): Graђa za floru okline Bitolqa. Beograd Jovanoviћ, B. (1972): Malaceae Lois. - Deslongch. - In Josifoviћ, M. (ed.). Flora SR Srbije. SANU, Beograd, 4: 127-207 Jovanović, R., Ganchev, S. & Bondev, I. (1975): Hochgebirgsvegetation (Subalpine und Alpine) in Ostjugoslawien und Bulgarien. – In: Jordanov, D. & al. (eds), Probl. of Balkan Fl. and Veg. Pp. 321-324. Publishing House Bulg. Acad. Sci., Sofia. Juri{iћ, @. (1923): Prilig flori Ju`ne Srbije. Spomenik SKA, 60: 1-45. Kamari, G. (1997): Minuartia L. - In Strid. T. & Kit, T. (eds.), Flora Hellenica. Königstein, 1: 170-191 Kitanov, B.P. (1948a): Prinos kon izu~uvawe florata na Isto~na Albanija. Godi{en zbornik, Filozovski fakultet na univerzitetot - Skopje, 1: 176-213 Kitanov, B.P. (1948b): Floristi~ki materijali od Makedonija i Bugarija. Godi{en zbornik, Filozovski fakultet na univerzitetot - Skopje, 1: 215-222 Kitanov, B. & Drenkovski, R. (1975): Über die Taxonomie einiger Sippen der Gattung Crocus L. auf der Balkanhalbinsel. - Problem of Balkan Flora and Vegetation, Bulgar. Acad. Sc., Sofia, 212-215 Klásterský, I. (1968): Rosa L. - In Tutin, T. G. & al. (ed.). Flora Europaea, 1: 25-33 Kostadinovski, M. (1999): Nekoi mezofilni taksoni od rodot Festuca (Poaceae) vo florata na

Republika Makedonija. God. zbor. PMF, Biol., Skopje, 49: 73-78 Kostadinovski, M. (1999): Taksonomija i horologija na rodot Festuca L. (Poaceae) vo florata na Republika Makedonija. (manuscript) Doktor. disert., Univ. Sv. Kiril i Metodij, Skopje

A. Teofilovski, Prilozi za florata na Republika Makedonija 107 ______

Kostadinovski, M. (2002-2003): Festuca micevskiana Kostadinovski, (Festuca gr. Halleri, Poaceae) a new species from Republic of Macedonia. God. zb. Biol, Skopje, 55/56: 11-19 Kostadinovski, M. (2010): Heliotropium L. - In Matevski, V., Flora na Republika Makedonija, MANU, Skopje, 2 (1): 78-82 Kostadinovski, M. (2010): Lapulla L. - In Matevski, V., Flora na Republika Makedonija, MANU, Skopje, 2 (1): 164-167 Ko{anin, N. (1911): Vegetacija planine Jakupice u Makedoniji. Glas SKA, 85: 184-242 Krpa~, V. (2000): Taksonomija i horologija na rodot Veronica L. (Scrophulariaceae) vo Skopskata kotlina, (manuscript) Magisterska rabota, Univ. Kiril i Metodij, Skopje Kurtto, A., Lampinen, R. & Junikka, L. (eds). (2004): Atlas Florae Europaeae. Distribution of vascular plants in Europe. Vol. 13. Rosaceae (Spiraea to Fragaria, excl. Rubus). The Committee for Mapping the Flora of Europe & Societas Biologica Fennica Vanam, Helsinki. Kurtto, A. (2009): Rosaceae (pro parte majore). In: Euro+Med Plantbase - the information resource for Euro- Mediterranean plant diversity. Kurtto, A. & Weber, H. E. (2009): Rubus. – In: Kurtto, A. (ed.): Rosaceae. Euro+Med Plantbase - the information resource for Euro-Mediterranean plant diversity. Kušan, F. (1953): Prilog poznavanju flore crnogorsko-albanskih i makedonskih planina. Glas. Biol. sekc., Hrvatsko prirodoslovno društvo., Zagreb, II - 4/6: 178-190 Kuzmanov, B. (1976): Chamaecytisus Link. - In Йordanov, D., (ed.). Flora na NR Bъgariя, Sofiя, 6: 74-119 Kuzmanov, B. (1976): Chamaecytisus Link. - In Йordanov, D., (ed.). Flora na NR Bъgariя, Sofiя, 6: 36-61 Lack, H.W. & Kilian, N. (1991): Lactuca L. - In Strid, A. & Kit, T., Mountain Flora of Greece, Copenhagen & Edinburgh, 2: 537-540 Leute, G. H. (1978): Ergebnisse einer botanischen Sammelreise drch das südliche Jugoslawien im Jahre 1969. Ann. Naturhistor. Mus. Wien, 81: 75-105 Lindtner, V. (1937): Notizen zur Flora von Südserbien. BSS Sk., 18: 125-129 Manxukovski, D. (2009): Prilog za poznavawe na dendroflorata na R. Makedonija. [um. pr. [um. fak-Skopje, god. 42: 147-154 Malý, K. (1931-1932): Carices der Balkanhalbinsel, Glasn. BZBU, Beograd, 2: 59-66 Markgraf-Dannenberg, I. (1978): New taxa and names in Europaean Festuca (Graminae)., in Heywood, V.H. (ed.), Notulae systematicae ad Floram Europaeam spectantes, no. 20, Bot. Jour.Lin.Soc., 76 (4): 322-328 Markova, M. (1973): Rubus L. - In Йordanov, D., (ed.). Flora na NR Bъgariя, Sofiя, 5: 32-114 Matevski, V. (1995): Florata na planinskiot masiv Dobra Voda. PMF, Univ. Sv. Kiril i Metodij, Skopje Matevski, V. (2000-2001): Novi podatoci za florata na Makedonija. God. zb., Biol. PMF, Skopje, 53-54: 39-43 Matevski, V. (2005): Acer L. - In Micevski, K., Flora na Republika Makedonija, MANU, Skopje, 1 (6): 1450-1462 Matevski, V. (2005): Aegopodium L. - In Micevski, K., Flora na Republika Makedonija, MANU, Skopje, 1 (6): 1568-1569 Matevski, V. (2005): Peucedanum L. - In Micevski, K., Flora na Republika Makedonija, MANU, Skopje, 1 (6): 1627-1635 Matevski, V. (2010): Flora na Republika Makedonija, MANU, Skopje, 2(1): 1-187 Matevski, V., Čarni, A., Kostadinovski, K., Košir, P., Šilc, U. & Zelnik, I. (2008): Flora and vegetation of the Macedonian steppe. ZRC SAZU, Ljubljana Matevski, V. & Kostadinovski, M., (1990): Galinsoga ciliata (Rafin.) Blake nov vid za adventivnata flora na Makedonija. God. zb., Biol. 41-42: 191-195, Skopje. Matevski, V., Lozanovski, R. & Kostadinovski, M. (2007): Sileno-Thymetum ciliatopuscentis ass. nova vo vegetacijata na brdskite pasi{ta na Republika Makedonija. Zbornik na trudovi posveten na Akademik Kiril Micevski. MANU, Skopje, 223-234 Matevski, V. & Melovski, Q. (2010): Myosotis L. - In Matevski, V., Flora na Republika Makedonija, MANU, Skopje, 2 (1): 141-163 Matevski, V., Sekovski, @. & Kostadinovski, M. (1993): Retki i slabo poznati rastenija vo florata na Makedonija. God. zb., Biol. PMF, Skopje, 46: 115-118 Matevski, V., Sekovski, @. & Kostadinovski, M. (1994): Prilog za florata na Republika Makedonija. God. zb., Biol. PMF, Skopje, 47: 81-89

A. Teofilovski, Prilozi za florata na Republika Makedonija 108 ______

Matevski, V. & Teofilovski, A. (2003): Novi prilozi za florata na Republika Makedonija. Kniga na abstrakti, II kongres na ekolozite na Makedonija so me|unarodno u~estvo, 144-145. Matevski, V. & Teofilovski, A. (2004): Novi prilozi za florata na Republika Makedonija. Zbornik na trudovi, II Kongres na ekolozite na Makedonija so me|unarodno u~estvo, Ohrid. Skopje, 384-389 Matevski, V., Čarni, A., Kostadinovski, M., Marinšek, A., Mucina, L., Paušič, A., Šilič, U. (2010): Notes on phytosociology of Juniperus excelsa in Macedonia (southern Balkan Peninsula). Hacquetia. 9/1: 161–165 Matevski, V. & Teofilovski, A.: New spesies in the flora of the Republic of Macedonia. (in print) Matevski, V. & Wraber, T. (2010): Gentiana L. - In Matevski, V., Flora na Republika Makedonija, MANU, Skopje, 2 (1): 31-40 Matvejeva, J. (1965): Prilog za poznavawe na florata na planinata @eden. - ACTA Mus. Maced. Sc. Natur., Skopje 10 (2): 27- 65. Matveeva, J. (1968): Floristi~ka karakteristika na Osoj. Fragm. Balc., Skopje, 6: 141-148 Matvejeva, J. (1970): Pridones kon poznavaweto na florata na Makedonija „. Fragm. Balc., Skopje, 7: 177-182 Mayer, E. (1963): Pregled pteridofitov Jugoslavije. Razprave 4. razreda SAZU 7, 45–73. Mayer, E. (1968): Notulae ad floram Jugoslaviae II. Conspectus generis Melampyrum L. - Bull. Inst. Jard. Bot. Univ. Belgrade, 3: 239-254 Mayer, E. (1970): Notulae ad floram Jugoslaviae II. Conspectus generis Rhinanthus L. - Bull. Inst. Jard. Bot. Univ. Belgrade, 25: 225-238 Melovski, Q., Matevski, V., Kostadinovski M., Karadelev, M., Angelkovska, N. & Radford, E. A. (2010): Zna~ajni rastitelni podra~ja vo Republika Makedonija. Pos. izd. Mak. Ekol. Dru{., Skopje, Kn. 9, 128 str. Micev, K. (1952): Florata na Taorskata klisura. God. zb. Filozof. fak. - Prirod. matem. odd., Skopje, 5: 1-54 Micevski, K. (1966): Blatnata i livadska vegetacija na Polo{kata Kotlina. God. zb. PMF - Biol., Skopje, 16: 43-52 Micevski, K. (1970): Prilog za zapoznavawe na florata na Makedonija V. God. zb. PMF - Biol., Skopje, 22: 167-178 Micevski, K. (1975): Prilog kon poznavaweto na nekoi taksoni od sect. Acrocentron Cass. (Gen. Centaurea) vo florata na Makedonija. God. zb. PMF - Biol., Skopje, 27-28: 175-185 Micevski, K. (1978): Retki i nepoznati vidovi za florata na Makedonija. God. zb. - Biol., Skopje, 31: 151-165 Micevski, K. (1983): Prilog za zapoznavawe na florata na Makedonija VII. God. zb. - Biol. Skopje, 36: 127-134 Micevski, K. (1985): Flora na SR Makedonija. MANU, Skopje, 1 (1): 1-152 Micevski, K. (1993): Flora na Republika Makedonija. MANU, Skopje, 1 (2): 153-391 Micevski, K. (1994): Planinskata vegetacija na planinata Bistra. Bistra, III. MANU, posebno izdanie, 1-91 Micevski, K. (1995): Flora na Republika Makedonija. MANU, Skopje, 1 (3): 398-778 Micevski, K. (1995): Prilog za zapoznavawe na florata na Republika Makedonija. X. Prilozi, Odd. biol. med. nauki, MANU, Skopje, 17 (1-2): 57-62 Micevski, K. (1998): Flora na Republika Makedonija. MANU, Skopje, 1 (4): 781-1113 Micevski, K. (1998): Novi i nepoznati taksoni vo florata na Republika Makedonija II, Prilozi, Odd. biol. med. nauki, MANU, Skopje, 19 (1-2): 5-15 Micevski, K. (2001): Flora na Republika Makedonija. MANU, Skopje, 1 (5): 1121-1430 Micevski, K. (2005): Flora na Republika Makedonija. MANU, Skopje, 1 (6): 1433-1715 Micevski, K. & Matevski, V. (1987): Retki i malku poznati vidovi vo florata na Makedonija. II. God. zb. PMF - Biol., Skopje, 39-40: 203-208 Micevski, K. & Matevski, V. (1995): Rubus L. - In Micevski, K., Flora na Republika Makedonija. 1 (4): 889-903 Micevski, K. & Matevski, V. (2001): Anthyllis L. - In Micevski, K., Flora na Republika Makedonija, MANU, Skopje, 1 (5): 1357-1362 Micevski, K. & Matevski, V. (2001): Ononis L. - In Micevski, K., Flora na Republika Makedonija, MANU, Skopje, 1 (5): 1256-1262 Micevski, K. & Mayer, E. (1970): Zur Kentnis der Saxifraga grisebachii Degen et Döerfler. Feddes

Repertorium, Berlin, 8(7-8): 599-598

A. Teofilovski, Prilozi za florata na Republika Makedonija 109 ______

Nikolovski, T. (1960): [umsko-tipolo{ki odnosi na degradiranite niski {umi i {ikari po del od zapadnite padini na Suva Gora, tetovsko, i smernici za nivnata melioracija i konverzija. [umarski pregled, Skopje, 8 (1): 42-68 Nikolov, Z. (2005): Taksonomija i horologija na rodot Campanula L. (Campanulaceae) vo Skopskata Kotlina. (manuscript) Magisterska rabota, Univ. Kiril i Metodij, Skopje Nillson, Ö. (1972): Rosa L. - In Davis, P. H., (ed.). Flora of Turkey, Edinburgh University Press, 4: 106-128 Petkovski, P. & Popovski, S. (1982): Osnovna geolo{ka karta na SFR Jugoslavija - list Gostivar, Belgrad Petroviћ, J. (1913): Prilog flori planine Dautice i okoline manastira Treskavca. Izd. Muz. Srp. Zemqe, 11 Petroviћ, J. (1941): Prilog flori skopske kotline. Glasnik SND, 22 (8): 79-89 Pignatti, S. (2005): Valori di bioindicazione delle piante vascolari della flora d'Italia. Braun-Blanq., 39: 1-98 RanĎelović, N., Sekovski, Ţ. & Dimevska, G. (2007): Systematic, horological and genetic researches of the genus Crocus L. in Macedonia. Zbornik na trudovi posveten na Akademik Kiril Micevski. MANU, Skopje, 97-131 Rechinger, K.H. fil. (1939): Zur Flora von Albanien und Macedonien. Feddes Rep., Naturhistorischen Hofmuseums, 47: 165-179 Rivas-Martinez, S. & Rivas-Saenz, S. (1996-2009): Worldwide Bioclimatic Classification System, Phytosocio- logical Research Center, Spain. (http://www.globalbioclimatics.org, accessed 10.1.2011) Rizovski, R. (1977): Beitrag zur Kenntnis die Verbereitung von Dioscorea balcanica Koš., Glas. Republ. Zavoda Zašt. Prirode - Prirodnjačkog muzeja Titograd, 10: 101-104 Rizovski, R. (1984): Novi nao|ali{ta na retki rastenija vo Makedonija. Kulturno nasledstvo, Skopje, 19: 159-168 Rizovski, R. & Cvetkovi}, D. (1974): Rodot Rubus L. - kapini vo Makedonija. God. Zbor. Zem. [um. Fak., Skopje, pos. izdanie, 21-26 Rizovski, R. & Rizovska-Atanasovska, J. (1999): Zaednica na makedonskiot dab (Quercus trojana Webb.) vo dolinata na rekata Raec. Zbornik na trudovi na I-ot kongres na ekolozite na Makedonija, 90-99 Rizovski, R. & Xekov, S. (1990): [umskata vegetacija na planinata Bistra. Bistra II, MANU, str. 72 Rohlena, J. (1935): Zehnter Beitrag zur Flora von Montenegro (und Mazedonien). Vestnik Král. Spol. Nauk., 2: 1-19. Praha. Rohlena, J. (1937): Beitrag zur Flora des Gebirges Šar Planina (Šar Dagh). Vestnik Kral. Češ. Spol. nauk., 1-12 Ryde, U. (2005-): Krypbjörnbär i Sverige (http://www.teokem.lu.se/~ulf/Rubus_html/index.html, accessed 10.1.2011) Rudski, I. (1943): Prilog za poznavawe flore okoline Strumice. Ohridski zbor., 35 (2): 205-238 Schropp, K. (2007): Sempervivum thompsonianum and the mystery of Stogovo planina. http://stalikez.info/fsm/ semp/site/stogo_gb.php?clc=., accessed 20.11.2010) Šmarda, J. (1968): Výsledky cest do Jugoslávie v letech 1964-1967., Ceskoslovenská akademie věd Geografický ústav. Brno Soó, R. (1927-1928): Systematische Monographie der Gattung Melampyrum, III, Systematischer Teil., Feddes Repert., 24: 127-193 Soška, T. (1933): Beitrag zur Marmorflora der Umgebung von Prilep (Südserbien). Bull. Inst. et Jard. Bot. Univ. Beograd, 2 (3): 176-182. Soška, T. (1938): Beitrag zur Schluchtenfloren von Südserbien I, Glasn. Skopsk. Naučn. Društva, Odeljenje Prir. Nauka, 18 (6): 223-238 Soška, T. (1939a): Beitrag zur Schluchtenfloren von Südserbien II, Glasn. Skopsk. Naučn. Društva, Odeljenje Prir. Nauka, 20 (7): 35-58. Soška, T. (1939b): Beitrag zur Schluchtenfloren von Südserbien III, Glasn. Skopsk. Naučn. Društva, Odeljenje Prir. Nauka, 20 (7): 167-191. Stearn, W.T. (1978): European species of Allium and allied genera of Alliaceae: a synonymic enumeration. Ann. Mus Goulandris 4: 83-198. Stevanović V., Niketić M. & Lacušić, D. (1991-1992): Distribution of the vasculars plants in Yugoslavia (Serbia, Montenegro) and Macedonia. I. Glas. Inst. Bot. Bašte Univ. u Beogradu. 24-25: 33-54 Stoяnovъ, N. (1921): Floristi~ni materiali otъ Belasica. Godi{. SU (FMF), 15/16: 1-133 Stojanoff, N. & Achtaroff, B. (1935): Studien über Centaureen Bulgariens, Bulg. Acad. Wiss.

Strid, A. (1987): Genista L. - In Strid, A., (ed.). Mountain Flora of Greece. Copenhagen & Edinburgh, 1: 452- 459

A. Teofilovski, Prilozi za florata na Republika Makedonija 110 ______

Strid, A. (1987): Dianthus L. - In Strid, A. & Tan, K. (eds.)., Flora Hellenica. Koenigsten. 1: 343-372 [opova, M. & Sekovski, @. (1982): Hromozomski atlas na nekoi angiospermi od Makedonija. MANU, Skopje, 1-41 Sudre, H. (1908-1913). Rubi Europae. París. Tatiћ, B. (1972): Rubus L. - In Josifoviћ, M. (ed.). Flora SR Srbije. SANU, Beograd, 4: 16-29 Teofilovski, A. (1990): Novo nao|ali{te na Phillyrea media L. vo SR Makedonija. [umarski pregled, Skopje, 1-12: 87-89 Teofilovski, A. (2007): Floristi~ko-fitogeografski karakteristiki na planinata Suva Gora. (manuscript) Magisterska rabota, Univ. Kiril i Metodij, Skopje, str. 206 Todorovski, A. (1983): Mo`ni elementi za za{tita na florata na podra~jeto na jugozapadna Makedonija. II prilog. Zbornik na trudovi, Zavod za za{t. na prir., Bitola 2-3: 3-11 Todorovski, A.\. (1960): Florata na brdoto Tumbe Kafe - Bitola. Prilozi, Bitola, 1: 51-70 Todorovski, A.\. (1963): Prilog za poznavawe na protiveroziskata flora na bitolska okolija. Prilozi, Bitola, 4: 89-93 Todorovski, A.\. (1969a): Hranitelna i (vklu~.) vitaminoznata flora na podra~jeto na op{tinite Bitola, Prilep, Kru{evo i Demir Hisar. Prilozi, Bitola, 11: 1-26 Todorovski, A.\. (1969b): Prilog za poznavawe na florata na Makedonija II. Prilozi, Bitola, 12: 29-30 Todorovski, A.\. (1970): Dekorativnata flora na podra~jeto na op{tinite Bitola, Prilep, Kru{evo i Demir Hisar. Prilozi, Bitola, 14: 1-36 Todorovski, A.\. (1972): Pelister i negoviot rastitelen svet (kratok osvrt). Nacionalen park "Pelister", Bitola, 1-17 Todorovski, A.\. (1973): Kriti~ki osvrt vrz horologijata na nekoi ratenija vo Makedonija. Bitola. 1-6 Tutin, T.G. (1964): Dianthus L. - In Tutin, T.G. & al. (eds.), Flora Europaea, 1: 188-204, Cambridge Tutin T.G. & Walters S.M. (1993): Dianthus L. - In Tutin & al. (eds.). Flora Europaea, second edition. Psilotaceae – Platanaceae. Cambridge University Press. 1: 227-246 UrumovÍ, Iv. K., (1923): PrinosÔ za florata na Belomorskata TrakiÔ. Spis. BAN, 28 (13): 1-107. Valdés, B. & Scholz, H.; with contributions from Raab-Straube, E. von & Parolly, G. (2009): Poaceae (pro parte majore). Euro+Med Plantbase - the information resource for Euro-Mediterranean plant diversity. Vandas, C. (1909): Reliquae Formanekianae. Brunae. Vangjeli, J. (2005): Ydhëhëqs fushor i Florës së Shqipërisë. Tiranë Velenovský, J.(1922): Reliquiae Mrkvičkanae. Pragae. Wale, R. S. (1940): Semperviva of the Balkan Peninsula. Quarterly Bulletin of the Alpine Garden Society 8(3), 41: 200-218 Weber, F. (1951): Botanická vycházka do pohori Galičica. Zbornik Klubu prirodovedeckeho v Brne, 29 Weber, H.E. (1995): Rubus L. - In Weber, H.E. (ed.), Gustav Hegi, Illustrierte Flora von Mitteleuropa. Ed. 3, 4/2A: 284–595, Blackwell Wissenschafts-Verlag, Berlin, Oxford etc. Wettstein, R. (1892): Beitrag zur Flora Albaniens. Bibl. Bot., Cassel. Zahn, K.H. 1921-23. Compositae (Hieracium). – In: Engler, A. (ed.), Das Pflanzenreich. Regni Vegeabilis Conspectus. IV. 280. Wilhelm Engelmann, Leipzig. Zieliński, J., (1986): Rosa L. - In Strid, A. (ed.), Mountain Flora of Greece, Cambridge, 1: 387-399 Zieliński, J., Tan, K. & Tomaszewski, D. (2004): Notes on taxonomy of Genista januensis and G. lydia (Fabaceae). Ann. Bot. Fennici 41: 453-457

A. Teofilovski, Prilozi za florata na Republika Makedonija 111 ______

SUMMARY

CONTRIBUTIONS TO THE FLORA OF THE REPUBLIC OF MACEDONIA In this paper are presented the results of our surveys on the flora of the Republic of Macedonia which include following mountains: Suva Gora, Šar Planina, Ţeden, serpentine area northwest of Skopje, Osoj, Jakupica, Kitka, mountain near Kičevo, Nidze, Galičica, Koţuf, Plačkovica, and also some settlements with theirs surroundings. These results are presented by two chapters: 1. New, rare and insufficiently known plants in the flora of Republic of Macedonia (p. 8 - 35) 2. Flora of the Suva Gora Mountain (p. 36 - 104)

1. New, rare and insufficiently known plants in the flora of Republic of Macedonia In this chapter are presented data about 1 new species in the flora of the Balkan Peninsula, 14 new and 104 rare or insufficient known taxa in the flora of the Republic of Macedonia. Distribution of these taxa in Macedonia, based on our field research and literature data, is presented. For 117 taxa is also provided a distribution map, with basic squares 10 x 10 km (Contribution I, p. 113- 120: fig. 2-118). For some taxa are presented original photographs of whole plant or details, taken on fresh or dried plants (Contribution II, p. 121-139: fig. 119-185) A new species in the flora of the Balkan Peninsula is Rubus wahlbergii. These 7 species are new in the flora of the Republic of Macedonia: Anchusa thessala, Rhinanthus mediterraneus, Campanula oreadum, Jacobaea othonnae, Lactuca intricata, Hieracium jurassicum and Elymus panormitanus. These 4 subspecies are new in the flora of the Republic of Macedonia: Rapistrum rugosum ssp. linnaeana, ? Sorbus umbellata ssp. banatica, Epilobium roseum ssp. roseum and Solanum nigrum ssp. schultesii. These 2 varieties are new in the flora of the Republic of Macedonia: Trifolium arvense var. strictius and Crepis paludosa var. glabra. A new form in the flora of the Republic of Macedonia is Scabiosa ochroleuca f. scopolii. These 23 taxa were previously known only from 1 finding site on the territory of Republic of Macedonia: Gymnocarpium robertianum, Rumex obtusifolius ssp. transiens, Minuartia mediterranea, Silene fabarioides, Viola dacica, Rosa heckeliana, Sempervivum thompsonianum, Genista januensis ssp. macedonica, Medicago carstiensis, Vicia pisiformis, Linum elegans, Cyanus pindicola, Centaurea scabiosa ssp. spinulosa, Scorzoneroides montana ssp. breviscapa, Lactuca aurea, Crepis nicaeensis, Hieracium umbrosum, H. tommasinianum, H. macrodontoides, Crocus vernus, C. x hybridus, Bromopsis inermis, and Carex lepidocarpa. These 16 taxa were previously known from 2 finding sites on the territory of Republic of Macedonia: Ranunculus fontanus, Amaranthus blitoides, Chenopodium hybridum, Minuartia doerfleri, Ptilotrichum cyclocarpum ssp. cyclocarpum, Genista tinctoria var. pubescens, G. januensis ssp. januensis, Astragalus depressus var. hirsutus, Polygala alpestris ssp. croatica, Plantago media ssp. pindica, Galinsoga quadriradiata, Juncus tenuis, Vulpia unilateralis, Carex phyllostachys, C. paniculata, C. melanostachya, and Epipactis microphylla. These 20 taxa were previously known from 3 finding sites on the territory of Republic of Macedonia: Asplenium cuneifolium, Ranunculus flammula, Polygonum rurivagum, Rumex nebroides, R. nepalensis, Viola gostivarensis, Euphorbia barrelieri ssp. hercegovina, Astragalus lacteus, Epilobium tetragonum ssp. lamyi, Solanum luteum ssp. alatum, Rhinanthus wagneri, R. melampyroides, Campanula macrostachya, Centaurea affinis, Cyanus triumfetti ssp. axillaris, Stipa tirsa, Danthonia alpina, Carex depauperata, and Orchis provincialis.

A. Teofilovski, Prilozi za florata na Republika Makedonija 112 ______

Other 45 taxa were previously known from 4 or more finding sites on the territory of Republic of Macedonia: Phyllitis scolopendrium, Paeonia mascula, Sempervivum zeleborii, Veronica spicata, Melampyrum cristatum, Erythronium dens - canis, Allium bornmulleri, Crocus pallidus, Festuca arundinacea ssp. orientalis, Sesleria tenerrima, Orchis ustulata, etc. The range boundary of some species are pushed eastward (Saxifraga grisebachii), southward (Rubus wahlbergii, Pilosella echioides ssp. proceriformis), and northward (Sempervivum thompsonianum, Genista januensis var. macedonica, Campanula oreadum, Lactuca intricata).

2. Flora of the Suva Gora Mountain The Suva Gora Mountain (1857 m), which is located in the northwestern part of Republic of Macedonia (p. 37: fig. 1), floristically and phytogeographically is not known enough. In this chapter are presened floristic and phytogeographical characteristics of this predominantly calcareous mountain. According to data in the literature and the results of our investigations Suva Gora Mountain flora is represented by 1359 taxa, of which 1179 species, 16 subspecies, 56 varieties and 14 forms. All species are included in 1307 species, 486 genuses and 95 families. In the literature there are data for 227 taxa of which we have confirmed the presence of 243 taxa, while the presence of 4 taxa we have not conffirmed (Lathyrus vernus, Cachrys alpina, Meum athamanticum, and Bromus erectus). The most polymorphic families are Asteraceae - 163 taxa (11,99 % ), Fabaceae - 121 taxa (8,90 % ), Poaceae - 100 taxa (7,36 %), Lamiaceae - 79 taxa (5,81 %), Caryophyllaceae - 78 taxa (5,74 %), Rosaceae - 67 taxa (5,93 %), Scrophulariaceae - 61 taxa (4,49 %), and Brassicaceae - 61 taxa (4,49 % ). The most polymorphic genuses are Trifolium - 24 taxa, Silene - 23 taxa, Carex - 19 taxa, Veronica - 18 taxa, Vicia - 18 taxa, Campanula - 16 taxa, Euphorbia - 15 taxa, Geranium - 15 taxa, and Hieracium - 15 taxa. According to the biological spectrum, the most represented groups are hemicryptophytes - 45,77 % (indicate the dominant character of continental climate) and therophytes - 26,05 % (indicate the influence of submediterranean climate). Geophytes are represented by the 11,77%, phanerophytes by the 10,12 %, chamaephytes by the 6,26 %. Most represented chorotypes are Eurasian groups (including orophylos-European) - 598 taxa (43,00 %), a group of Mediterranean chorotypes - 333 taxa (24,50 %), and a group of Balkan chorotypes - 234 taxa (17,22 %).

A. Teofilovski, Prilozi za florata na Republika Makedonija 113 ______

PRILOG I / CONTRIBUTION I :

KARTI NA RASPROSTRANUVAWE NA NOVI, RETKI I NEDOVOLNO POZNATI RASTENIJA VO FLORATA NA REPUBLIKA MAKEDONIJA (Sl. 2-118)

MAPS OF DISTRIBUTION OF THE NEW, RARE AND INSUFFICIENTLY KNOWN PLANTS IN THE FLORA OF REPUBLIC OF MACEDONIA (Fig. 2-118)

● - novi nao|ali{ta / new finding sites ◙ - literaturni podatoci / data from literature

2. Asplenium cuneifolium 3. Asplenium fissum 4. Phyllitis scolopendrium

5. Polystichum setiferum 6. Dryopteris villarii 7. Dryopteris pallida

8. Gymnocarpium robertianum 9. Blechnum spicant 10. Ranunculus flammula

11. Ranunculus fontanus 12. Minuartia mediterranea 13. Minuartia doerfleri

A. Teofilovski, Prilozi za florata na Republika Makedonija 114 ______

● - novi nao|ali{ta / new finding sites ◙ - literaturni podatoci / data from literature

14. Silene fabarioides 15. Dianthus kapinaensis 16. Amaranthus blitoides

17. Chenopodium hybridum 18. Polygonum aviculare ssp. rurivagum 19. Rumex nebroides

20. Rumex nepalensis 21. Rumex obtusifolius ssp. transiens 22. Paeonia mascula

23. Viola gostivarensis 24. Viola dacica 25. Peltaria alliacea

26. Alyssoides utrculata 27. Ptilotrichum cyclocarpum ssp. cycl. 28. Rapistrum rugosum ssp. linnaeana

A. Teofilovski, Prilozi za florata na Republika Makedonija 115 ______

● - novi nao|ali{ta / new finding sites ◙ - literaturni podatoci / data from literature

29. Asterolinon linum-stellatum 30. Euphorbia barrelieri ssp. hercegovina 31. Rubus wahlbergii

32. Rosa heckeliana 33. Potentila visianii 34. Potentila tridentula

35. Sorbus umbelata ssp. banatica 36. Sempervivum thompsonianum 37. Sempervivum zeleborii

38. Sedum tuberiferum 39. Chamaecytisus absinthioides ssp. rh. 40. Genista tinctoria var. pubescens

41. Genista januensis var. januensis 42. Genista januensis var. macedonica 43. Astragalus depresus var. hirsutus

A. Teofilovski, Prilozi za florata na Republika Makedonija 116 ______

● - novi nao|ali{ta / new finding sites ◙ - literaturni podatoci / data from literature

44. Astragalus lacteus 45. Vicia pisiformis 46. Ononis reclinata

47. Medicago carstiensis 48. Trifolium arvense var. strictius 49. Coronila coronata

50. Epilobium tetragonum ssp. lamyi 51. Epilobium roseum ssp. roseum 52. Linum elegans

53. Polygala alpestris ssp. croatica 54. Peucedanum arenarium ssp. neum. 55. Epipactis microphylla

56. Cuscuta epithymum ssp. kotschyi 57. Anchusa thessala 58. Solanum nigrum ssp. nigrum

A. Teofilovski, Prilozi za florata na Republika Makedonija 117 ______

● - novi nao|ali{ta / new finding sites ◙ - literaturni podatoci / data from literature

59. Solanum nigrum ssp. schultesii 60. Solanum luteum ssp. alatum 61. Veronica spicata

62. Veronica acinifolia 63. Veronica dillenii 64. Melampyrum cristatum

65. Euphrasia rostkoviana 66. Rhinanthus wagneri 67. Rhinanthus mediterraneus

68. Rhinanthus melampyroides 69. Plantago media ssp. pindica 70. Scabiosa ochroleuca f. scopolii

71. Campanula oreadum 72. Campanula macrostachya 73. Gnafalium uliginosum

A. Teofilovski, Prilozi za florata na Republika Makedonija 118 ______

● - novi nao|ali{ta / new finding sites ◙ - literaturni podatoci / data from literature

74. Galinsoga quadriradiata 75. Jacobaea othonnae 76. Centaurea scabiosa ssp. spinulosa

77. Centaurea affinis 78. Cyanus pindicola 79. Cyanus triumffeti ssp. axillaris

80. Scorzoneroides montana ssp. brev. 81. Lactuca aurea 82. Lactuca tuberosa

83. Lactuca hispida 84. Lactuca intricata 85. Chondrilla urumoffii

86. Crepis paludosa var. glabra 87. Crepis nicaeensis 88. Crepis capillaris

A. Teofilovski, Prilozi za florata na Republika Makedonija 119 ______

● - novi nao|ali{ta / new finding sites ◙ - literaturni podatoci / data from literature

89. Pilosella echioides ssp. proceriforme 90. Hieracium umbrosum 91. Hieracium jurassicum

92. Hieracium tommasinianum 93. Hieracium macrodontoides 94. Erythronium dens-canis

95. Allium bornmulleri 96. Crocus vernus 97. Crocus x hybridus

98. Crocus pallidus 99. Juncus tenuis 100. Juncus thomasii

101. Festuca arundinacea ssp. orientalis 102. Festuca pallens ssp. treskana 103. Vulpia unilateralis

A. Teofilovski, Prilozi za florata na Republika Makedonija 120 ______

● - novi nao|ali{ta / new finding sites ◙ - literaturni podatoci / data from literature

104. Sesleria tenerrima 105. Bromopsis inermis 106. Elymus panormitanus

107. Elymus caninus 108. Pipaptherum holciforme 109. Stipa tirsa

110. Danthonia alpina 111. Carex phyllostachys 112. Carex paniculata

113. Carex melanostachya 114. Carex depauperata 115. Carex viridula ssp. brachyrhyncha

116. Carex acuta 117. Orchis ustulata 118. Orchis spitzelii

A. Teofilovski, Prilozi za florata na Republika Makedonija 121 ______

PRILOG II / CONTRIBUTION II : FOTOGRAFII / PHOTOS (Sl. / Fig. 119-185)

Sl. / Fig. 119-121 Rubus wahlbergii (s. Mala Reka / v. Mala Reka) Sl. / Fig. 122 Rubus wahlbergii (Kitka / Kitka)

Sl. / Fig. 123-124 Rubus wahlbergii (s. Javorec, 800 m / v. Javorec, 800 m) [Sl. / Fig. 124 - detal od opa~ina od list na sterilno steblo / detail from dorsal leaf surface of sterile offshoot)]

Sl. / Fig. 125 Campanula oreadum (Nixe / Nidze) Sl. / Fig. 126 Jacobaea othonnae ([ar Pl. / Šar Pl.)

A. Teofilovski, Prilozi za florata na Republika Makedonija 122 ______

A. Teofilovski, Prilozi za florata na Republika Makedonija 123 ______

Sl. / Fig. 127-131 Rubus wahlbergii (Gali~ica / Galičica) [Sl. / Fig. 129 - detal od opa~ina na list od sterilno steblo / detail from dorsal leaf surface on sterile offshoot)]

A. Teofilovski, Prilozi za florata na Republika Makedonija 124 ______

A. Teofilovski, Prilozi za florata na Republika Makedonija 125 ______

Sl. / Fig. 132 -133 Anchusa thessala (Skopje - Gazi Baba / Skopje - Gazi Baba)

Sl. / Fig. 134-135 Lactuca intricata ([ar Planina - Dolna Le{nica / Šar Planina - Dolna Lešnica)

Sl. / Fig. 136-137 Hieracium jurassicum (Suva Gora - ^am / Suva Gora - Čam)

A. Teofilovski, Prilozi za florata na Republika Makedonija 126 ______

A. Teofilovski, Prilozi za florata na Republika Makedonija 127 ______

Sl. / Fig. 138-139 Rhinanthus mediterraneus (Gali~ica / Galičica)

Sl. / Fig. 140 Rhinanthus melampyroides (Suva Gora / Suva Gora)

Sl. / Fig. 141 Elymus panormitanus (Gali~ica / Galičica)

A. Teofilovski, Prilozi za florata na Republika Makedonija 128 ______

A. Teofilovski, Prilozi za florata na Republika Makedonija 129 ______

Sl. / Fig. 142 Crepis paludosa var. glabra Sl. / Fig. 143 ? Sorbus umbelata ssp. banatica ([ar Planina / Šar Planina) (Suva Gora - Mikarija / Suva Gora - Mikarija)

Sl. / Fig. 144-145 ? Sorbus umbelata ssp. banatica (Suva Gora - Qugi Ke~ / Suva Gora - Ljugi Keč)

Sl. / Fig. 146 Solanum nigrum ssp. schultesii (Pla~kovica / Plačkovica)

Sl. / Fig. 147 Sempervivum zeleborii ([ar Pl. / Šar Pl.) Sl. / Fig. 148 Rosa heckeliana (Suva Gora / Suva Gora)

Sl. / Fig. 149 Trifolium arvense var. strictius (Suva Gora / Suva Gora)

A. Teofilovski, Prilozi za florata na Republika Makedonija 130 ______

A. Teofilovski, Prilozi za florata na Republika Makedonija 131 ______

Sl. / Fig. 150 Viola dacica (Pla~kovica / Plačkovica) Sl. / Fig. 151 Minuartia mediterranea (Skopje / Skopje)

Sl. / Fig. 152 Carex paniculata (Sv. Naum / Sv. Naum) Sl. / Fig. 153 Vicia pisiformis ([ar Planina / Šar Planina)

Sl. / Fig. 154 Lactuca aurea (s. Prostrawe / v. Prostranje) Sl. / Fig. 155 Melampyrum cristatum (s. Ora{je / v. Orašje)

Sl. / Fig. 156 Carex viridula ssp. brachyrhyncha (Ki~evo - s. Javorec / Kičevo - v. Javorec)

A. Teofilovski, Prilozi za florata na Republika Makedonija 132 ______

A. Teofilovski, Prilozi za florata na Republika Makedonija 133 ______

Sl. / Fig. 157 Rumex nepalensis (Gali~ica / Galičica) Sl. / Fig. 158 Linum elegans (s. Lukovica / v. Lukovica)

Sl. / Fig. 159 Bromopsis inermis Sl. / Fig. 160 Genista januensis var. macedonica Sl. / Fig. 161Carex acuta (Skopje / Skopje) (Suva Gora-s. ^ajle / Suva Gora - v. Čajle) (Pretor / Pretor)

Sl. / Fig. 162 Allium bornmulleri (Nixe / Nidze) Sl. / Fig. 163 Chamaecytisus absinth. ssp rhodop. (Gali~ica / Galičica)

A. Teofilovski, Prilozi za florata na Republika Makedonija 134 ______

A. Teofilovski, Prilozi za florata na Republika Makedonija 135 ______

Sl. / Fig. 164 Hieracium umbrosum (Gali~ica / Galičica) Sl. / Fig. 165 Minuartia doerfleri (Nixe / Nidze)

Sl. / Fig. 166-167 Hieracium macrodontoides (Ki~evo - s. Javorec / Kičevo - v. Javorec)

Sl. / Fig. 168-169 Hieracium tommasianum (Ki~evo - s. Javorec / Kičevo - v. Javorec)

A. Teofilovski, Prilozi za florata na Republika Makedonija 136 ______

A. Teofilovski, Prilozi za florata na Republika Makedonija 137 ______

Sl. / Fig. 170-171 Crepis nicaeensis (Skopje / Skopje)

Sl. / Fig. 172 Astragalus lacteus (Gali~ica / Galičica) Sl. / Fig. 173 Cyanus pindicola (Nixe / Nidze)

Sl. / Fig. 174 Carex phyllostachys (s. G. Srpci / v. G. Srpci) Sl. / Fig. 175 Carex depauperata (s. G. Srpci / v. G. Srpci)

Sl. / Fig. 176 Danthonia alpina (s. Ora{je / v. Orašje) Sl. / Fig. 177 Euphrasia rostkoviana (s. Brezno / v. Brezno)

A. Teofilovski, Prilozi za florata na Republika Makedonija 138 ______

A. Teofilovski, Prilozi za florata na Republika Makedonija 139 ______

Sl. / Fig. 178 Ranunculus fontanus (Ki~evo / Kičevo)

Sl. / Fig. 179-180 Centaurea scabiosa ssp. sp. (S. Gora / S. Gora) Sl. / Fig. 181-182 Ranunculus flammula (Ki~evo / Kičevo)

Sl. / Fig. 183 Lactuca tuberosa (s. Ora{je / v. Orasje) Sl. / Fig. 184 Genista januensis var. jan. (s. Roga~evo / v. Rogačevo)

Sl. / Fig. 185 Sesleria tenerrima (Nixe / Nidze)

A. Teofilovski, Prilozi za florata na Republika Makedonija 140 ______

A. Teofilovski, Prilozi za florata na Republika Makedonija 141 ______

PRILOG III / CONTRIBUTION III :

LATINI^NA TRANSKRIPCIJA NA TOPONIMITE LATIN TRANSCRIPTION OF THE TOPONYMS

1 6 5 Baba - Baba Juàrija - Juţarija Pelister - Pelister 3 4 1 Balin Dol - Balin Dol Kadina Reka - Kadina Reka Pepelak - Pepelak 1 6 1 Barbaras - Barbaras Karpa Belenica - Karpa Belenica Pesjak - Pesjak 4 1 2 Bela Reka - Bela Reka Kitka - Kitka Peh~evo - Pehčevo 1 3 1 Belasica - Belasica Kneìno - Kneţino Pla~kovica - Plačkovica 3 5 6 Belovi{te - Belovište Kobilica - Kobilica Popova [apka - Popova Šapka 6 1 6 Belo Grotlo - Belo Grotlo Koà- Koţa Pore~e - Poreče 1 1 2 Bigla - Bigla Koùf - Koţuf Prilep - Prilep 2 3 3 Bitola - Bitola Konsko - Konsko Prostrawe - Prostranje 1 6 4 Bistra - Bistra Kowski Grob - Konjski Grob P~iwa - Pčinja 4 3 4 Bistrica - Bistrica Kopa~in Dol - Kopačin Dol Raec - Raec 3 1 6 Blace - Blace Kopiqa~a - Kopiljača Rasova - Rasova 3 3 3 Bolno - Bolno Kosturino - Kosturino Ra{~e - Rašče 1 1 4 Bukovi} - Buković Korab - Korab Re~i{te - Rečište 6 6 3 Bu~alo - Bučalo Kofelnica - Kofelnica Roga~evo - Rogačevo 2 2 1 Valandovo - Valandovo Kratovo - Kratovo Rudoka - Rudoka 2 2 5 Veles - Veles Kriva Palanka - Kriva Palanka Ruen - Ruen 6 6 6 Veqa Preslo - Velja Preslo Krwe - Krnje Rupa - Rupa 6 1 3 Visoka ûka - Visoka Čuka Kr~in - Krčin Sedlarevo - Sedlarevo 6 3 2 Vlak - Vlak Kunovo - Kunovo Skopje - Skopje 6 6 1 Vodica - Vodica Ku{evica - Kuševica Sk. Cr. Gora - Skopska Crna Gora 1 4 6 Vodno - Vodno Lakavi~ka Reka - Lakavička Reka Skrol - Skrol 3 3 6 Volkovija - Volkovija Larce - Larce Sokol - Sokol 3 6 6 Vol~e - Volče Letuwe - Letunje Stavank. Buka - Stavankina Buka 3 6 6 Vratnica - Vratnica Livada Kurte{. - Livada Kurtešit Stavrin - Stavrin 4 6 6 Vratni~ka Reka - Vratnička Reka Lipa - Lipa Stanika - Stanika 2 6 3 Debar - Debar Loka - Loka Staro Selo - Staro Selo 3 6 3 Demir Kapija - Demir Kapija Lokva - Lokva Sten~e - Stenče 1 3 3 De{at - Dešat Lopu{nik - Lopušnik Stewe - Stenje 6 3 1 Dobarski @eden - Dobarski Ţeden Lukovica - Lukovica Stogovo - Stogovo 3 3 3 Dobroec - Dobroec Lukovo - Lukovo Strimnica - Strimnica 6 6 2 Dobro Pole - Dobro Pole Lutoec - Lutoec Strumica - Strumica 6 5 6 Dol - Dol Quboten - Ljuboten Suvi Dol - Suvi Dol 3,6 6 5 Dolna Le{nica - Dolna Lešnica Qugi Ke~ - Ljugi Keč Tabahon - Tabahon 5 6 6 Dve U{i - Dve Uši Mavrov. Pole - Mavrovsko Pole Taor. Klisura - Taorska Klisura 5 6 5 Dupen Kamen - Dupen Kamen Ma|oa Livada - Magjoa Livada Taul - Taul 5 2 6 Dudica - Dudica Maked. Brod - Makedonski Brod Tepeno - Tepeno 3 3 2 Evla - Evla Mala Reka - Mala Reka Tetovo - Tetovo 6 4 Gaber - Gaber Malina Reka - Malina Reka Treska - Treska 6 6 6 Gazi Baba - Gazi Baba Mariovo - Mariovo Tri Vode - Tri Vode 1 6 6 Gali~ica - Galičica Matka - Matka Trnica - Trnica 1 3 3 Gole{nica - Golešnica Merovo - Merovo Trnovo - Trnovo 6 6 3 Golina - Golina Metarizine - Metarizine Trojaci - Trojaci 2 6 3 Gostivar - Gostivar Mikarija - Mikarija Crvena Voda - Crvena Voda 3 3 4 Gorna Le{nica - Gorna Lešnica Miletino - Miletino Crn Drim - Crn Drim 3 1 3 Gorni êlopek - Gorni Čelopek Nixe - Nidze âjle - Čajle 3 3 6 Gurgurnica - Gurgurnica Nova Breznica - Nova Breznica âm - Čam 6 3 4 Zaja~ec - Zajačec Novo Selo - Novo Selo âu{ica - Čaušica 3 6 3 Zduwe - Zdunje Ov~e Pole - Ovče Pole êgrane - Čegrane 3 1 6 Zelenikovo - Zelenikovo Osoj - Osoj [ar - Šar 4 1 1 Isto~ka Reka - Istočka Reka Osogovo - Osogovo [ar Planina - Šar Planina 1 2 6 Jablanica - Jablanica Ohrid - Ohrid [koza - Škoza 3 6 Javorec - Javorec Pawa - Panja 1 6 Jakupica - Jakupica Pekli{ta - Peklište

______1 2 3 4 5 6 planina / mountain; grad / town; selo / village; reka / river; vrv / peak; mesto/ place;

A. Teofilovski, Prilozi za florata na Republika Makedonija 142 ______

INDEKS na familiite / INDEX of families

A c a n t h a c e a e - 80 C y p e r a c e a e - 33, 97 P i n a c e a e - 39 A c e r a c e a e - 64 D i o s c o r e a c e a e - 92 P i r o l a c e a e - 52 A m a r a n t h a c e a e - 12, 46 D i p s a c a c e a e - 25, 81 P l a n t a g i n a c e a e - 25, 80 A m a r y l l i d a c e a e - 92 E p h e d r a c e a e - 39 P l u m b a g i n a c e a e - 48 A n a c a r d i a c e a e - 64 E q u i s e t a c e a e - 38 P o a c e a e - 31, 93 A p i a c e a e - 22 E r i c a c e a e - 52 P o l y g a l a c e a e - 22, 66 A p o c y n a c e a e - 70 E u p h o r b i a c e a e - 15, 53 P o l y g o n a c e a e - 12, 47 A r a c e a e - 97 F a b a c e a e - 18, 58 P o l y p o d i a c e a e - 39 A r a l i a c e a e - 66 F a g a c e a e - 42 P o r t u l a c a c e a e - 47 A r i s t o l o c h i a c e a e - 39 F u m a r i a c e a e - 41 P r i m u l a c e a e - 15, 52 A s c l e p i d a c e a e - 70 G e n t i a n a c e a e - 70 R a n u n c u l a c e a e - 11, 40 A s p i d i a c e a e - 9, 39 G e r a n i a c e a e - 65 R e s e d a c e a e - 52 A s p l e n i a c e a e - 9, 38 G e s n e r i a c e a e - 80 R h a m n a c e a e - 69 A s t e r a c e a e - 26, 83 G l o b u l a r i a c e a e - 80 R o s a c e a e - 16, 54 A t h y r i a c e a e - 39 H y p e r i c a c e a e - 48 R u b i a c e a e - 70 B e t u l a c e a e - 43 H y p o l e p i d a c e a e - 38 R u t a c e a e - 64 B l e c h n a c e a e - 10 I r i d a c e a e - 30, 92 S a l i c a c e a e - 52 B o r a g i n a c e a e - 23, 72 J u n c a c e a e - 31 S a n t a l a c e a e - 69 B r a s s i c a c e a e - 14, 49 L a m i a c e a e - 73 S a x i f r a g a c e a e - 18, 58 B u x a c e a e - 53 L i l i a c e a e - 30, 90 S c r o p h u l a r i a c e a e - 24, 77 C a m p a n u l a c e a e - 25, 82 L i n a c e a e - 22, 64 S i n o p t e r i d a c e a e - 38 C a n n a b a c e a e - 42 L y t h r a c e a e - 63 S o l a n a c e a e - 23, 77 C a p r i f o l i a c e a e - 81 M a l v a c e a e - 53 T h y m e l a e a c e a e - 54 C a r y o p h y l l a c e a e - 11, 43 M o n o t r o p a c e a e - 52 T i l i a c e a e - 53 C e l a s t r a c e a e - 68 M o r a c e a e - 42 U l m a c e a e - 42 C h e n o p o d i a c e a e - 12, 46 O l e a c e a e - 69 U r t i c a c e a e - 42 C i s t a c e a e - 49 O n a g r a c e a e - 21, 63 V a l e r i a n a c e a e - 81 C o n v o l v u l a c e a e - 22 O r c h i d a c e a e - 34, 98 V e r b e n a c e a e - 73 C o r n a c e a e - 66 O r o b a n c h a c e a e - 80 V i o l a c e a e - 13 C r a s s u l a c e a e - 17, 57 O x a l i d a c e a e - 65 V i t a c e a e - 48, 69 C u c u r b i t a c e a e - 49 P a e o n i a c e a e - 13, 48 Z y g o p h y l l a c e a e - 65 C u p r e s s a c e a e - 39 P a p a v e r a c e a e - 41