Interkommunalt samarbeid Kommunegeolog , , , , , , ,

Plannettverksmøte Klimatilpassing i plan – døme på kommunale utfordringar og metodar Onsdag 27. september 2017, «Vestlandet» i fylkeshuset,

http://www.kvam.no/kommunegeolog Websak 16/244 Plannettverksmøte Klimatilpassing i plan – døme på kommunale utfordringar og metodar Plannettverksmøte Klimatilpassing i plan • Kommunegeolog-samarbeidet • Hordaklim • Prosjekt i Odda • Klimatilpassing i plan Plannettverksmøte Klimatilpassing i plan Kommunegeolog Vertskommune: Kvam herad Kommunegeolog: Tore Dolvik, 100% stilling som rådgjevar

Bilaterale avtaler med samarbeidande kommunar (3år) *Samarbeidsavtale *Samarbeidsplan

Mål: • Å styre arealbruken i kommunane gjennom regulering og byggesakshandsaming slik at ein unngår at nye bygg og anlegg hamnar i flaum- og skredutsette område • Å gje kommunane rett kompetanse for å vere ein god støttespelar i saker som gjeld kartlegging og avklaring av farenivå i flaum- og skredutsette område Plannettverksmøte Klimatilpassing i plan Kommunegeolog

Skredprosjekt 2009 Tilskot frå Fylkeskommune Kvam, Fusa, Ullensvang, Ulvik, Jondal, , , Osterøy,

Skredsamarbeid 2010 Tilskot frå Hordaland Fylkeskommune, Fylkesmannen i Hordaland og kommunal- og regionaldepartementet Kvam, Fusa, Ullensvang, Ulvik, Jondal, Granvin, , ,

Kommunegeolog 2012- Kvam, Fusa, Jondal, Ullensvang, Ulvik, Odda (2016-), Samnanger (2016-), Eidfjord (-2016), Masfjorden (-2015), Modalen (-2015) Plannettverksmøte Klimatilpassing i plan Kommunegeolog Noko av arbeidet til kommunegeologen er å hjelpe til ved flaum- og skredhendingar • Hjelpe kommuen og dei som vert råka • Erfaring • Synfaring • Notat Plannettverksmøte Klimatilpassing i plan Kommunegeolog

Kvamskogen,22. mars 2011

Movatnet, 28. okt. 2014 Plannettverksmøte Klimatilpassing i plan Kommunegeolog

Steinsdalen, 28. okt. 2014 Plannettverksmøte Klimatilpassing i plan Kommunegeolog

Norheimsund, 20. mars 2014 Plannettverksmøte Klimatilpassing i plan Kommunegeolog

Norheimsund, 20. mars 2014 Plannettverksmøte Klimatilpassing i plan Kommunegeolog

Håvik, 24. juli 2011 Plannettverksmøte Klimatilpassing i plan Kommunegeolog

Kleppsvegen, 6. mars 2017 Skutlabergvegen, 29. okt. 2014 – 16. mai 2015 Plannettverksmøte Klimatilpassing i plan Kommunegeolog Ein stor del av arbeidet er å hjelpe kommunen (og private) ved planarbeid eller byggesak (munnleg, e-post, notat, rapport) • Aktsemdkart for skred • Faresonekart • Skred- og flaumhendingar • TEK17 (§ 7) – S1, S2, S3-tiltak • NVE sine retningslinjer

• Utgangspunkt geoteknisk rapport – hjelper til med å finne argument for at rapport ikkje er nødvendig (t.d. for S1-tiltak) Plannettverksmøte Klimatilpassing i plan Hordaklim (2015-2017) Plannettverksmøte Klimatilpassing i plan Hordaklim (2015-2017) Prosjekteigar: Hordaland fylkeskommune Prosjektleiar: UNI Research

Kommunar: Bergen, Osterøy, Kvinnherad, Kvam, , Odda

Samarbeidspartnarar: Tryg Forsikring, BKK Nett, Statens vegvesen region vest, Norsk klimaservicesenter

HordaKlim-prosjektet har som mål å gi kommuner og bedrifter i Hordaland relevant informasjon om klimaendringer og hvordan de kan tilpasse seg fremtiden Plannettverksmøte Klimatilpassing i plan Hordaklim (2015-2017) Kommunegeologen var med i arbeidgruppe (tema klimatilpassing), der Hordaklim var eit viktig tiltak. Kommunegeologen med i utvida styringsgruppe for Hordaklim

Kvam herad sin erfaring er at Hordaklim har vore eit viktig prosjekt, men kommunane har ikkje fått så mykje konkret tilbake. Hordaklim har vore mest synleg ved at dei har hatt møter med kommunen og arrangert to workshop. Mykje av erfaringa i prosjektet vert tatt med vidare i det landsdekkande prosjektet R3.

• Oppstartsmøter i kommunane (2015) • Workshop i Øystese (4.–5. nov. 2015) • Workshop i Myrkdalen, Voss (25.–26. apr. 2016) • Møter i kommunane (2017) Plannettverksmøte Klimatilpassing i plan Hordaklim (2015-2017) Har ført til prosjekta: • HordaFlom • HordaPlan • R3 (landsdekkande)

Klimathon (8. – 9. jan. 2018) Samarbeid mellom HordaKlim, HordaPlan, HordaFlom, R3 og Norsk Klimaservicesenter • Workshop for planleggjarar og andre som jobbar med kommunal klimatilpassing • Målet er å legge til rette for samarbeid og skape nettverk mellom kommunane i klimatilpassingsarbeidet, og forske på beslutningsprosesser på klimafeltet • Skal prøve å finne løysningar saman på praktiske og strategiske beslutningsutfordringar på klimafeltet lokalt • Påmeldingsfrist 1. des. 2017 Plannettverksmøte Klimatilpassing i plan Plan for flaum- og skredfare i Odda kommune (2017-2018) Støtta av Miljødirektoratet Plannettverksmøte Klimatilpassing i plan Plan for flaum- og skredfare i Odda kommune (2017-2018) • Organisering – Prosjekteigar: Kommunalsjef Teknisk, Anton Langeland – Prosjektansvarleg: Virksomhetsleder Teknisk drift (TED), Torstein Backer-Owe – Prosjektleiar: Avd. ing., Eirik Lia – Prosjektdrivar: Kommunegeolog, Tore Dolvik Plannettverksmøte Klimatilpassing i plan Plan for flaum- og skredfare i Odda kommune Bakgrunn • Tidlegare flaum- og skredhendingar – Flaumen i Odda i 1962 – Snøskred i Odda i 1993 – Steinskred i Tyssedal i 2012 – Flaumen i Odda i oktober 2014 – (Vestlandsrevyen 29. okt. 2014; 30.10.2014) – og mange mange fleire Plannettverksmøte Klimatilpassing i plan Plan for flaum- og skredfare i Odda kommune Bakgrunn • Planstrategi for Odda kommune 2016–2019 – Fagplan for flomfare – Fagplan for skredsikring

• Sommarjobb 2016 – Samle og digitalisere skredrapportar – Kartlag i webinnsyn: «Fareområde Skred kartlagt»

• Kommunegeolog – Vart med i samarbeidet andre halvår 2016 – Vertskommune er Kvam herad Plannettverksmøte Klimatilpassing i plan Plan for flaum- og skredfare i Odda kommune Bakgrunn • Fagplanane fekk ikkje midlar i budsjettet for 2017. Odda inviterte derfor kommunegeologen til møte den 3. januar for å vurdere å sende inn søknad om tilskot til utreiing av klimatilpassingstiltak 2017 til Miljødirektoratet. – Kommunegeologen fekk i oppgåve å skrive søknad (søknadsfrist den 15. jan.) – Kommunegeologen måtte òg skrive prosjektplan til å leggje ved søknaden.

– Søkte om 2 mill. til prosjekt «Plan for flaum- og skredfare i Odda kommune» • Fagplan for flaumfare • Fagplan for skredfare

– Fikk tilsegn på 1,2 mill. (for 2017) Plannettverksmøte Klimatilpassing i plan Plan for flaum- og skredfare i Odda kommune Prosjektet skal – identifisere – rangere – gje kostnadsoverslag

over nødvendige kartleggingar og tiltak Plannettverksmøte Klimatilpassing i plan Plan for flaum- og skredfare i Odda kommune Prosjektet skal munne ut i to fagplanar: – Fagplan for flaumfare i Odda kommune – Fagplan for skredfare i Odda kommune

Fagplanane skal lage – eit rammeverk og – ein metodikk for å få ein – oversikt og – prioriteringar mellom fagvurderingar og sikringsprosjekt Plannettverksmøte Klimatilpassing i plan Plan for flaum- og skredfare i Odda kommune Fagplanane skal definere – Kva veit me? – Kva veit me ikkje? – Kva skal me prioritere? Plannettverksmøte Klimatilpassing i plan Plan for flaum- og skredfare i Odda kommune Rammar og bruk av fagplanane ved – Beredskap og – prioritering (fagvurderingar og sikringstiltak)

Rammeverk og metodikk skal vere mogleg å overføre – ved oppdatering av fagplanane – ved vidare arbeid i samanslåtte kommunar – til andre kommunar i fylket og landet Plannettverksmøte Klimatilpassing i plan Plan for flaum- og skredfare i Odda kommune Krav frå Miljødirektoratet • nasjonale føringar og retningslinjer vert brukt • aktuelle statlege sektorstyresmakter vert involvert

• Resultata og erfaringar frå prosjektet skal kunne formidlast vidare og delast med det nasjonale klilmatilpassingsarbeidet • prosjektrapporten skildrar detaljert korleis prosjektet er gjennomført og – trekk fram suksesskriterium og gode løysingar – viser til fallgruver – Som andre vil ha nytte av å kjenne til i seinare prosjekt

• markedsføring og kunngjering av arrangement som – Invitasjonar, brosjyrar, artiklar, hefter, rapportar skal vise at prosjektet er støtte økonomisk av Miljødirektoratet • informasjonsmateriell vert sendt til Miljødirektoratet for gjennomsyn før trykking • Miljødirektoratet skal ha rett til å bruke heile eller deler av rapporten, inkludert foto, på MD sine nettsider, som del av informasjonen om tilskotsordninga Plannettverksmøte Klimatilpassing i plan Plan for flaum- og skredfare i Odda kommune Kva er gjort og kva skjer? Plannettverksmøte Klimatilpassing i plan Plan for flaum- og skredfare i Odda kommune Kva er gjort og kva skjer? – Workshop 23.–24. mai • Deltakarar frå NVE, NGU, Statens vegvesen, fylkesmannen, NGI, Multiconsult, ordførar, rådmann, politikar, administrasjon – Prosjektjobb/sommarjobb • Bernt K. (sommarjobb) – flaum- og skredhendingar (arkiv, bøker, internett, bilde, innbyggjarar med meir) • Berit Soldal (sommarjobb + ) – rapportar (registrere, digitalisere, webinnsyn (areal)) • Siri Vaagan (prosjektjobb) – oppstart i oktober (arkivsøk, registrering, digitalisering med meir) – Seminar 2017 og 2018 Plannettverksmøte Klimatilpassing i plan Plan for flaum- og skredfare i Odda kommune Kva er gjort og kva skjer? – Oversikt over rapportar • Kontakt med Statens vegvesen, UiB, konsulentføretak, NVIM – Digitalisering • Skredhendingar, rapportar, faresoner, skredvurdering, sikringstiltak • Tilstandsrapportar (vegar, murar, sikringstiltak med meir) – Kartverktøy • Plan og byggesak • Beredskap – Prioriteringskriteria • Sannsyn for skade, kostnad, beredskap Plannettverksmøte Klimatilpassing i plan Plan for flaum- og skredfare i Odda kommune Kva er gjort og kva skjer i Odda av andre aktørar? – Ein av kommunane i Hordaklim • Hordaland fylkeskommune - klimatilpassingstiltak – Ein av kommunane i HordaFlom • Utspring frå Hordaklim • Borkjernar i Sandvinvatnet – Ein av kommunane i arbeidsgruppe for vernskog (FMHO) • Kommunegeologen er med i arbeidsgruppa – Kartlegging av moglege ustabile fjellparti (NGU) • Starta kartlegging i Odda i 2016 – Kartlegging av grunnvannskvalitet i Odda sentrum (NGU med fleire) • Prosjekt som blant anna skal ta nye målingar av grunnvatnet i Odda sentrum

– Med meir Plannettverksmøte Klimatilpassing i plan Plan for flaum- og skredfare i Odda kommune Kartverktøy – Odda er veldig interessert i at prosjektet får laget ein samling av flaum- og skreddata i eit kartverktøy som sakshandsamarane kan bruke i sin kvardag. Plannettverksmøte Klimatilpassing i plan Plan for flaum- og skredfare i Odda kommune Kartverktøy - Kva har me i dag og kva manglar? – Oversikt over rapportar (Fonnakart – kartlag «Fareområde Skred kartlagt) Plannettverksmøte Klimatilpassing i plan Plan for flaum- og skredfare i Odda kommune Kartverktøy - Kva har me i dag og kva manglar? – NVE Skreddatabase (punkt) – WMS-lag og sosi – NVE Flaumdatabase (?) – kjem i haust – Skredløp (linje, polygon) – ikkje tilgjengeleg (sjekk Xgeo – Statens vegvesen (NVDB)) – NVE Flaumsikringstiltak (linje) – wms-lag og sosi – NVE Skredsikringstiltak (?) – ikkje tilgjengeleg Plannettverksmøte Klimatilpassing i plan Plan for flaum- og skredfare i Odda kommune Kartverktøy - Kva har me i dag og kva manglar? – NVE Aktsemdkart for skred og flaum (polygon) – WMS og sosi – NVE Faresoner for skred og flaum (polygon) – WMS og sosi – Andre faresonerkart kan kommunen sende til NVE, eller ha eige system for Plannettverksmøte Klimatilpassing i plan Plan for flaum- og skredfare i Odda kommune Kartverktøy - Kva har me i dag og kva manglar? – Forureining – Sårbare punkt (VA, overvatn, bekkeløp, stikkrenner, veg, bruar etc.) – Vernskog – Vêrstasjoner (normalnedbør, ekstremnedbør, kriteria for beredskap med meir) Plannettverksmøte Klimatilpassing i plan Plan for flaum- og skredfare i Odda kommune Prosjektet er enno litt i søk-fasen (kva veit me, kva veit me ikkje). Det gjennstår enno ein del kartleggingsarbeid og det vil etter kvart i løpet av 2017 bli bestilt utreiingar som me meiner kan vere til nytte for prosjektet. Plannettverksmøte Klimatilpassing i plan Plan for flaum- og skredfare i Odda kommune Seminar – 2017 (29.–30. nov. 2017 på Thon Hotel i Norheimsund) • Status • Målgruppe: – konsulentar og organisasjonar som har data Odda kan ha nytte av – Kommunar i Hordaland

– 2018 (hausten, moglegvis november, truleg i Tyssedal (NVIM) • Presentasjon av fagnotat • Målgruppe: – Odda kommune (Ullensvang herad, Jondal kommune) – Kommunar i Hordaland – Plannettverksmøte Klimatilpassing i plan Klimatilpassing i plan Utfordringar: • Det regnar meir no enn før • Utbygging fører til fleire tette flater • Meir vatn enn før kjem ut i bekkar med «gamal kapasitet» • Bekkeinntak går tett eller har ikkje nok kapasitet  vatn på avvegar  flaum eller skred

• Me må få kontroll på vatnet!!! • Me må ikkje gløyme at det kan kome snø som gjer det vanskelegare å ha kontroll på vatnet Plannettverksmøte Klimatilpassing i plan Klimatilpassing i plan Moglege løysingar: • ROS-analyse • Overvannsplan • Doble sikringar (kontroll på vatnet) • Opne vassvegar • Fordrøying (vannbed etc.) • Med meir Plannettverksmøte Klimatilpassing i plan Klimatilpassing i plan – Døme frå Kvam • Torebøen – Opning av vassvegar – ROS-analyse – Reguleringsplan – Byggesak • Bekkeløpet vert opna i desse tider Plannettverksmøte Klimatilpassing i plan Klimatilpassing i plan – Døme frå Kvam • Straumen-Tolo småbåthamn (Soltorp) – Havnivåstigning/stormflo – Dobbel sikring • Gravd ned større røyr (VA og overvasshandtering) • Ingen infrastruktur som kan bli skada ved flaum på overflata – Reguleringsplan – VA-prosjekt (sanering) • For lite kapasitet (gamle røyr med meir) • Stor jobb med å bytte ut røyr med nye større røyr • Vanskeleg/umogleg med opne bekkeløp Plannettverksmøte Klimatilpassing i plan Klimatilpassing i plan – Døme frå Kvam • Strandvegen i Norheimsund – ROS-analyse – Reguleringsplan – Byggesak – Havnivåstigning/stormflo Plannettverksmøte Klimatilpassing i plan Klimatilpassing i plan – Døme frå Kvam • Alhovden, Kvamskogen – ROS-analyse (flaum) – Reguleringsplan (ikkje godkjent) • Manglar flaumvurdering Plannettverksmøte Klimatilpassing i plan Klimatilpassing i plan – Døme frå Kvam • Alhovden, Kvamskogen – ROS-analyse (flaum) – Reguleringsplan (ikkje godkjent) • Manglar flaumvurdering Plannettverksmøte Klimatilpassing i plan Klimatilpassing i plan – Døme frå Kvam • Alhovden, Kvamskogen – ROS-analyse (flaum) – Reguleringsplan (ikkje godkjent) • Manglar flaumvurdering Plannettverksmøte Klimatilpassing i plan Klimatilpassing i plan – Døme frå Kvam Plannettverksmøte Klimatilpassing i plan Kommunegeolog

Steinsdalen, 26. okt. 2014 Plannettverksmøte Klimatilpassing i plan Kommunegeolog

Steinsdalen, 26. okt. 2014 Steinsdalen, 28. okt. 2014 Plannettverksmøte Klimatilpassing i plan Kommunegeolog

Steinsdalen, 28. okt. 2014 Steinsdalen, 28. okt. 2014 og apr. 2017 Plannettverksmøte Klimatilpassing i plan Kommunegeolog

Mjølsølvegen, 16. jan. 2011 Plannettverksmøte Klimatilpassing i plan Kommunegeolog

Bjørke, 16. jan. 2011 Plannettverksmøte Klimatilpassing i plan Kommunegeolog

Skjeldvik, 26. des. 2011 Aga, 26. des. 2011 Plannettverksmøte Klimatilpassing i plan Kommunegeolog

Steinsdalen, 10. mars 2015

Ulvik, 28. okt. 2014 Plannettverksmøte Klimatilpassing i plan Kommunegeolog

Øystese, 26. jan. 2017

Øystese, 14. mars 2017 Plannettverksmøte Klimatilpassing i plan Kommunegeolog

Gamle Oddaveg, 26. jan. 2017

Bottsvatn-vegen, ca. des. 2013 Plannettverksmøte Klimatilpassing i plan Kommunegeolog

Bjotveit, 31. mai 2011 Plannettverksmøte Klimatilpassing i plan Kommunegeolog

Ålvik, 22. feb. 2015 (FOTO: Multiconsult/NVE) Plannettverksmøte Klimatilpassing i plan Kommunegeolog

Skogseid, ca. 21. jun. 2017 Plannettverksmøte Klimatilpassing i plan Plan for flaum- og skredfare i Odda kommune Bakgrunn • Tidlegare flaum- og skredhendingar – Flaumen i Odda i 1962 – Snøskred i Odda i 1993 – Steinskred i Tyssedal i 2012 – Flaumen i Odda i oktober 2014 – (Vestlandsrevyen 29. okt. 2014; 30.10.2014) – og mange mange fleire Plannettverksmøte Klimatilpassing i plan • Takk for merksemda