HTM Posladres HTM Personenvervoer N.V Postbus 28503 2502 KM Den Haag Gemeente Den Haag, t.a.v. de edelachtbare heer drs. Th.J.A.M. de Bruijn, Bezoekadres wethouder Financiën, Verkeer, Vervoer en Milieu Afdeling Techniek

Postbus 12600 Koningin Julianaplein 1 0 2500 DJ Den Haag 2595 AA Den Haag Tel. (0900) 486 46 36

Datum Uw brief van / kenmerk Behandeld door 14 maart 2018 R. Heilbron

Bêlrefl Ons kenmerk E-mail Aanpak trillingen Avenio 20180313 Aanpak trillingen Avenio [email protected]

Geachte heer De Bruijn,

Zoals bekend veroorzaken de grijs-rode Avenio stadstrams op een aantal locaties in Den Haag trillingen. Dit leidde tot een aantal klachten van omwonenden, berichtgeving in de media en raadsvragen. Naar aanleiding van uw toezegging aan de gemeenteraad om de leden te informeren over de aanpak van de trillingen door HTM bericht ik u hier graag over.

Allereerst wil ik gebruikmaken van de gelegenheid om de beeldvorming rond de Avenio stadstram te voorzien van enkele feiten. De Avenio stadstram rijdt op de tramlijnen 2,9,11, '15 en 17. De totale spoorlengte bedraagt 120 kilometer in de gemeenten Den Haag, Rijswijk, Westland, Nootdorp en Leidschendam-Voorburg. Langs deze trajecten tellen we ruim 240.000 huishoudens die bestaan uit ruim 467.000 personen. Uit een inventarisatie van de door HTM ontvangen klachten is gebleken dat de klachten over trillingen zich concentreren op zeven locaties: de Gevers Deynootweg, de Obrechtstraat, de Van Boetzelaerlaan, de Doornstraat/Jacob Pronkstraat, de Dedemsvaartweg, de Hofzichtlaan/Monseigneur van Steelaan en de Melis Stokelaan. Omwonenden op drie van deze zeven locaties dienden gezamenlijk een klacht in, waaronder twee verenigingen van eigenaren (WE's). ln het jaar 201 7 registreerde HTM 96 klachten over de Avenio, ingediend door 52 unieke personen. Op een sommige locaties diende een enkele omwonende meerdere klachten in.

HTM neemt de ervaren overlast van de omwonenden op de genoemde locaties serieus en werkte geruime tijd aan het vinden van een goede aanpak van deze problematiek. De uitkomst hiervan is dat de tramwielen van de Avenio onregelmatig afslijten. Hierdoor ontstaan op bepaalde plekken platte stukjes op het stalen wiel. Deze kleine afgesleten delen veroorzaken een trilling op het spoor omdat het wiel niet rond meer is. HTM pakt het trillingsprobleem aan door de wielen van de Avenio tram veel vaker af te slijpen dan voorheen. Het frequenter afslijpen maakt de wielen steeds weer rond, zodal ze soepel over het spoor rijden.

Het bestuderen van de oorzaak nam veel tijd in beslag omdat het gaat om verschillende factoren die op elke locatie anders zijn. Dit betreft onder meer de gelaagdheid en de samenstelling van de bodem, de constructie van bebouwing in de omgeving, de conditie van de rails, de afstand tussen tramsporen en bebouwing en de diverse eigenschappen van de Avenio. Een team van HTM-technici sprak met andere grootstedelijke openbaar vervoerbedrijven die met sooftgelijke trams rijden in Nederland en Duitsland. Ook daar produceren trams trillingen en geluid. Het gaat hier derhalve niet om een typisch Haags probleem. Wij gebruiken daarom de ervaring van ingenieursbureaus die in Duitsland aan dezelfde problematiek werken.

Graag bij correspondentie aan ons kenmerk refereren. HTM hoofdkantoor ING Bank Den Haag Kamer van Koophandel Ê Algemeen tel: +31 (0)70 374 9000 IBAN: NL26 INGB 0672 8986 40 27014495 UITP MÊMBÊ Website: www.htm.nl Þ=t Pagina2van2

Kenmerk HTM 20180313 Aanpak trillingen Avenio

Dalum 14 maart 2018 -

Eerder verlaagde HTM tijdelijk de snelheid op bepaalde trajecten. Zoals bekend staat HTM voortdurend onder (politieke) druk om de reiziger zo snel mogelijk naar zijn bestemming te brengen. Het beperken van de snelheid op bepaalde trajecten strookt niet met deze doelstelling en kan daarom geen permanente oplossing zijn voor deze problematiek. Behalve de snelheidsbeperkingen intensiveerde HTM het onderhoud aan de rails, waardoor de trillingen verminderden. Ook volgt HTM nauwlettend via ons klantcontactcentrum of het afslijpen van de wielen de overlast voor omwonenden voldoende wegneemt. Sinds de invoering van de frequentieverhoging in het afslijpen van de wielen in augustus 2O17 , zien wij het aantal klachten dalen dat bij ons klantcontactcentrum binnenkomt. Daarnaast blijkt uit metingen op ons tramnetwerk in de binnenstad van Den Haag dat de trillingsintensiteit is gehalveerd, sinds HTM begon met het frequenter afslijpen van de wielen.

Ook hebben we getracht de omwonenden die klachten indienden zo goed mogelijk te informeren. Zo stuurden we hen persoonlijk een brief met de resultaten van onze bevindingen en de gekozen aanpak. De inhoud van deze brief werd door een aantal omwonenden ook gedeeld met het dagblad De Telegraaf. Onze indruk is dat de omwonenden deze transparante communicatie waardeerden, getuige de positieve reacties die wij hierop ontvingen. HTM heeft echter niet de illusie dat omwonenden rond de trajecten waar de Avenio rijdt na de invoering van de aanpak nooit meer klachten zullen hebben. Van het ervaren van overlast door geluiden enlof trillingen in andere omgevingen en situaties is bekend dat een aantal mensen zich altijd zal blijven storen aan elke vorm van geluid en/of trilling, ongeacht de omvang en resultaten van de mitigerende maatregelen.

Wel voelt HTM zich vanuit haar rol als bedrijf dat maatschappelijk verantwoord onderneemt verplicht om continu aandacht te besteden aan klachten uit de omgeving. Onder meer door snelheidsbeperkingen en door de rails en de voertuigen in een zo goed mogelijke conditie te houden, waarmee de ervaren overlast wordt teruggedrongen. Ook blijven wij luisteren naar de reacties van omwonenden waarmee we actueel beeld houden van de klachten. HTM blijft de mensen met klachten persoonlijk informeren over onze aanpak. lk hoop dat ik u hiermee voldoende heb geïnformeerd en ben uiteraard beschikbaar voor de beantwoording van eventuele vragen.

J.N Bierman, algemeen directeur