Structuurvisie Oostzaan 2025 buitengewoon oostzaan 2022

colofon

SAB

Bezoekadres: Structuurvisie Oostzaan 2025 Frombergdwarsstraat 54 Projectnummer: 110468 6814 DZ Arnhem Datum: december 2014

Correspondentieadres: Opdrachtgever: Postbus 479 Gemeente Oostzaan 6800 AL Arnhem Bezoekadres: T » (026) 3576911 Kerkbuurt 4 F » (026) 3576611 1511 BD Oostzaan I » www.sab.nl E » [email protected] Correspondentieadres: Postbus 20 1530 AA Wormer

T » (075) 65 12100 I » www.oostzaan.nl E » [email protected]

SAB Jeffrey van Luttikhuizen Guido Baten

Bronvermelding foto’s en afbeeldingen: foto’s en afbeeldingen SAB Vastgesteld: 14 september 2015 www.doelbeelden.nl IMRO-code: www.google.nl NL.IMRO.0431.SV2013000001-0401 www.panoramio.com www.oostzaan.nl

2 3 buitengewoon oostzaan 2022

inhoud

SAMENVATTING

1 STRUCTUURVISIE 2025 11

1.1 AANLEIDING 11 1.2 CONTEXT 11 1.3 BINDENDE WERKING STRUCTUURVISIE 12 1.4 STRUCTUURVISIE IN RELATIE TOT KOSTENVERHAAL EN GRONDEXPLOITATIE 12 1.5 DE UITVOERINGSPARAGRAAF 12 1.6 CYCLISCHE HERZIENING STRUCTUURVISIE 12 1.7 PROCEDURE STRUCTUURVISIE 13 1.8 DE OPBOUW VAN HET DOCUMENT 13

2 KENSCHETS GEMEENTE OOSTZAAN 17

2.1 KENSCHETS GEMEENTE 17 2.2 BEVOLKINGS- EN HUISHOUDENSONTWIKKELING 18 2.3 WONINGVOORRAAD 19 2.4 KERN OOSTZAAN 19 2.5 LINTEN/BUURSCHAPPEN 20 2.6 NATUUR- EN RECREATIEGEBIED 21 2.7 BUITENGEBIED 21

3 VISIE OP HOOFDLIJNEN 25

3.1 AMBITIE 25 3.2 VISIE OP HOOFDLIJNEN 30

4 OOSTZAANSE WOONOMGEVING 35

4.1 HUIDIGE SITUATIE 35 4.2 RUIMTELIJKE OPGAVE 37 4.3 RUIMTELIJK PROGRAMMA OP HOOFDLIJNEN 41

5 ECONOMIE 45

5.1 HUIDIGE SITUATIE 45 5.2 RUIMTELIJKE OPGAVE 46 5.3 RUIMTELIJK PROGRAMMA OP HOOFDLIJNEN 47

6 SPORT, WELZIJN, ZORG EN EDUCATIE 51

6.1 HUIDIGE SITUATIE 51 6.2 RUIMTELIJKE OPGAVE 52 6.3 RUIMTELIJK PROGRAMMA OP HOOFDLIJNEN 54

7 AGRARISCH EN NATUURBEHEER 59

7.1 HUIDIGE SITUATIE 59 7.2 RUIMTELIJKE OPGAVE 59 7.3 RUIMTELIJK PROGRAMMA OP HOOFDLIJNEN 63

4 8 RECREATIE EN ONTSPANNING 67

8.1 HUIDIGE SITUATIE 67 8.2 RUIMTELIJKE OPGAVE 68 8.3 RUIMTELIJK PROGRAMMA OP HOOFDLIJNEN 69

9 VERKEER EN INFRASTRUCTUUR 73

9.1 HUIDIGE SITUATIE 73 9.2 RUIMTELIJKE OPGAVE 73 9.3 RUIMTELIJK PROGRAMMA OP HOOFDLIJNEN 74

10 GROEN EN WATER 79

10.1 HUIDIGE SITUATIE 79 10.2 RUIMTELIJKE OPGAVE 80 10.3 RUIMTELIJK PROGRAMMA OP HOOFDLIJNEN 81

11 CULTUURHISTORIE EN ARCHEOLOGIE 85

11.1 HUIDIGE SITUATIE 85 11.2 RUIMTELIJKE OPGAVE 86 11.3 RUIMTELIJK PROGRAMMA OP HOOFDLIJNEN 86

12 MILIEU EN DUURZAAMHEID 90

12.1 HUIDIGE SITUATIE 90 12.2 RUIMTELIJKE OPGAVE 90 12.3 RUIMTELIJK PROGRAMMA OP HOOFDLIJNEN 91

13 FINANCIEEL- ECONOMISCHE UITVOERBAARHEID 95

13.1 INLEIDING 95 13.2 TOELICHTING OP FINANCIEEL ECONOMISCHE UITVOERING VAN DE VISIE 97 13.3 ONTWIKKELLOCATIES 97 13.4 RUIMTELIJKE ONTWIKKELINGEN 98 13.5 UITVOERINGSPROGRAMMA 98 13.6 TOELICHTING OP HET UITVOERINGSSCHEMA 99

14 MAATSCHAPPELIJKE HAALBAARHEID 104

14.1 INLEIDING 104 14.2 INTERACTIEVE PLANVORMING 104

BIJLAGEN BIJLAGE I STRUCTUURBEELD OOSTZAAN 2025 108 BIJLAGE II CONFRONTATIEKAART 112 BIJLAGE III NOTA VAN REACTIES 116

5 buitengewoonstructuurvisie oostzaan oostzaan 2022 2025

SAMENVATTING

Het gemeentebestuur van de gemeente Oostzaan In het buitengebied voert agrarisch natuurbeheer heeft in 2011 besloten voorliggende structuurvisie in combinatie met een op de recreatie gerichte op te stellen, teneinde een actueel ruimtelijk verbrede vorm van landbouw de boventoon. kader te kunnen bieden voor de periode tot 2025. Het cultuurlandschap is toegankelijk en biedt Hierbij is bepaald dat de visie een ruimtelijke ruimte aan allerlei laag dynamische vormen van vertaling biedt van geldend beleid en huidige recreatie. Dit zowel extensief in de vorm van ambities voor wat betreft het buitengebied, de wandelen, fietsen, vissen en kanoën, als intensief kern, het bebouwingslint en het grootschalige in de vorm van dag recreatieve voorzieningen op natuur- en recreatiegebied Het Twiske. Daarnaast het gebied van ontspanning en wellness. Deze is, gezien de recente prognoses op het gebied waarden tezamen maken Oostzaan tot een plek van demografische veranderingen een nieuwe met een sterke eigen identiteit in de regio waar woonvisie opgesteld. Deze woonvisie is vertaald jong en oud zich thuis voelt. in voorliggende structuurvisie.

AMBITIE

Voorliggende structuurvisie schets de ruimtelijke ambitie van de gemeente Oostzaan voor de periode tot 2025. Het betreft hier een integrale ambitie met inbegrip van de beleidsonderwerpen wonen, economie, welzijn, zorg en educatie, agrarisch en natuurbeheer, recreatie en ontspanning, verkeer en infrastructuur, groen en water, archeologie en cultuurhistorie en milieu en duurzaamheid. Deze ambitie laat zich als volgt samenvatten: Oostzaan is een zelfstandige gemeente met een eigen identiteit. Deze identiteit wordt ontleend aan haar ligging als levendige, groene en landelijke gemeente te midden van het grootstedelijk netwerk van de deltametropool. Kenmerkend is de Oostzaanse maat, schaal en sfeer als tegenhanger van de grootstedelijke dynamiek in de directe omgeving. Een veilige, duurzame woon- en werkomgeving in de directe nabijheid van een uniek natuur- en cultuurlandschap. Uitnodigend voor zowel de eigen bevolking als de ‘stedeling op zoek naar rust en ruimte’. Door een passend woningbouwprogramma is een goede bevolkingssamenstelling van zowel jong als oud gewaarborgd en is het voorzieningenniveau hierop ruimschoots toegesneden.

6 samenvatting

HOOFDOPGAVEN De gestelde ambitie is gebaseerd op de huidige Bedrijvigheid vormt een belangrijke en waardevolle RECREATIE IN HET TWISKE en gewenste identiteit van Oostzaan en kent functie binnen Oostzaan. De hoogwaardige Daar waar de recreatie zich in het Oostzanerveld een aantal componenten die als het ware als de bedrijventerreinen Skoon en Bombraak en het zich met name richt op beleving, cultuurhistorie en hoofdopgaven van deze structuurvisie kunnen geherstructureerde bedrijventerrein De Ambacht kleinschaligheid, kent Het Twiske naast de nu al worden geformuleerd. Deze hoofdopgaven presenteren zich als een visitekaartje aan de voorkomende recreatie enkele intensieve vormen betreffen de volgende: A10 en de A8. Bedrijven uit het lint zijn verplaatst van recreatie, gericht op welzijn en ontspanning. naar het nieuwe bedrijventerrein Bombraak en Hiervoor is er in het zuiden van Het Twiske onder EEN VEILIGE DUURZAME WOON/ EN hebben plaatsgemaakt voor woningbouw. Het voorwaarden ruimte gecreëerd voor nieuwbouw. WERKOMGEVING bedrijventerrein De Ambacht is geherstructureerd In het noordelijk deel van Het Twiske blijft de In 2025 is Oostzaan een levendige groene en met veel aandacht voor een duurzame inrichting natuur en het landschap de boventoon voeren landelijke kern te midden van het grootstedelijke en ruimtelijke kwaliteit. en zijn slechts bestaande extensieve recreatieve netwerk, waar zowel voor mensen vanuit de kern voorzieningen toegestaan. als daarbuiten passende woonruimte beschikbaar AGRARISCH NATUURBEHEER EN is en waar het aanbod van (boven)lokale VERBREDING LANDBOUW werkgelegenheid blijvend op peil is. Rekening Het landelijk gebied van Oostzaan is een uniek, THEMAKAARTEN houdend met demografische ontwikkelingen maar ook kwetsbaar cultuurlandschap dat BELEIDSONDERWERPEN is een passende woningbouwtaakstelling noodzakelijk onderhoud behoeft. De huidige gehanteerd, die ervoor gezorgd heeft dat er een natuur-, landschaps- en cultuurhistorische De hoofdopgaven zijn uitgewerkt in de gezonde mix van jong en oud is ontstaan. De waarden zijn in goede samenhang met elkaar verschillende beleidsonderwerpen. Per woon- en werkomgeving in Oostzaan is uniek gebracht. Het cultuurlandschap is beschermd beleidsonderwerp zijn themakaarten ontwikkeld. en kent de zogeheten Oostzaanse maat, schaal tegen vermoerassing, bebossing, verruiging Voor milieu en duurzaamheid is, gezien het en sfeer. Oostzaan is een uiterst aantrekkelijke en verrommeling van het gebied. Agrarisch integrale en overkoepelende karakter, geen woongemeente met een dorps karakter. Dit komt natuurbeheer, gecombineerd met de verbrede themakaart uitgewerkt. De themakaarten tezamen onder andere door een aantal herstructureringen landbouw op het gebied van recreatie en toerisme vormen de visiekaart voor Oostzaan in 2025. en inbreidingen die hebben plaatsgevonden zorgt voor het onderhoud van het landschap. Maar Deze visiekaart is in hoofdstuk 3 en in bijlage I met oog voor vergroening/verdorpsen en ook nieuwe vormen van duurzame energie zorgen van deze structuurvisie opgenomen. het ondergronds brengen van de bestaande voor nieuwe inkomsten voor het landschap. De hoogspanningsleidingen. Verder betekent een gemeente blijft de agrarische sector voldoende duurzame woon- en werkomgeving ook een hoge ontwikkelingsmogelijkheden bieden passend kwaliteit van de openbare ruimte en voldoende op bij het gebied. Een duurzaam beheer van de behoefte toegesneden voorzieningen. landbouwgronden is gewaarborgd, afgestemd op landschappelijke, ecologische en recreatieve Deze voorzieningen bevinden zich met name in waarden van het gebied. het centrum van de kern. Nabij het centrum is een aantal herstructureringen gerealiseerd en Gezien de aanwezigheid van natuur, heeft er met oog voor de Oostzaanse maat en cultuurhistorie en rust en ruimte leent het gebied schaal intensivering in de vorm van hoogbouw zich uitermate voor allerlei laag dynamische plaatsgevonden. recreatieve activiteiten. Voor het Oostzanerveld zijn allerlei extensieve recreatieve activiteiten ontwikkeld in de vorm van wandelen, fietsen, vissen en kanoën.

7 structuurvisie oostzaan 2025 1 Structuurvisie Oostzaan 2025 buitengewoonstructuurvisie oostzaan oostzaan 2022 2025

natuur- en recreatiegebied het Twiske 110 1 STRUCTUURVISIE 2025

1.1 AANLEIDING 1.2 CONTEXT Voor u ligt de visie op de gewenste ruimtelijke Het gemeentebestuur van de gemeente Oostzaan Het gaat hier in ieder geval om: ontwikkeling van de gemeente Oostzaan voor de heeft in 2011 besloten om voor het gemeentelijk •• Milieubeleidsplan (2008-2012); periode tot 2025. De ambities van de gemeente grondgebied deze structuurvisie op te stellen. •• Gemeentelijk Rioleringsplan (2007-2011); betreffen de beleidsonderwerpen: wonen, Dit teneinde een actueel ruimtelijk kader voor •• Notitie Detailhandel (2008); economie, welzijn, zorg en educatie, agrarisch en de verschillende beleidsonderwerpen te kunnen •• Visie gestapeld bouwen (2008); natuurbeheer, recreatie en ontspanning, verkeer bieden voor de periode tot 2025. Hierbij is •• Structuurplan bedrijventerrein Bombraak en infrastructuur, groen en water, cultuurhistorie bepaald dat de visie een ruimtelijke vertaling (2008); en archeologie en milieu en duurzaamheid zijn biedt van geldend (vastgesteld) beleid en huidige •• Verkeersbeleid Oostzaan (2014-2019); hierin in samenhang gebracht voor zover deze ambities voor wat betreft het buitengebied, de •• Waterplan (2007-2016); betrekking hebben op de ruimtelijke structuur van kern, het bebouwingslint en het grootschalige •• Kadernota (2013); de gemeente. natuur- en recreatiegebied Het Twiske. Voor •• Leerlingenprognoses (2011-2019); deze gebieden wordt in principe geen nieuw •• Recreatieplan Waterland (2011); De visie biedt hiermee één actueel ruimtelijk beleid ontwikkeld. Het geldend beleid, dat •• De Ambacht Oostzaan (2011); kader voor de verschillende beleidsonderwerpen. gevormd wordt door de beleidsnota ‘Visienota •• Beleidsplan Groen (2010); De gemeente vindt het van belang dat de Buitengebied’ en de ‘Ontwikkelingsvisie •• Oeverplan Oostzaan (2010); structuurvisie op een heldere wijze het ruimtelijk recreatiegebied Het Twiske’, vormt de basis voor •• WMO-beleidsplan (2011-2014); beleid verwoordt en verbeeldt. Het opstellen van deze gebieden in de structuurvisie. Wel is hier •• Herijking beleidskaders voor de Nota Grond- een nieuwe structuurvisie dient meerdere doelen. en daar aanvullend beleid ontwikkeld in verband beleid Oostzaan (2013); Deze zijn de volgende: met voortschrijdende inzichten op het gebied van •• Strategische visie en missie (1999); •• Het definiëren van de gewenste ruimtelijke agrarisch natuurbeheer en recreatie. •• Beleidsplan Openbare Verlichting (2012-2016); ontwikkeling van de gemeente Oostzaan; •• Archeologienota (2011). •• Het onderbouwen van programmatische keu- Daarnaast is ten behoeve van de structuurvisie zes; een actualisatie van de woonvisie opgesteld. Hiermee vormt voorliggende structuurvisie •• Het bieden van een overzichtelijk algemeen Gezien de recente prognoses op het gebied een integraal beleidskader voor het gehele toetsingskader voor ruimtelijke ontwikkelin- van demografische veranderingen, was het gemeentelijke grondgebied. Het bovenstaande gen; noodzakelijk het bestaande woonbeleid te herzien. beleid is geanalyseerd en vertaald in een •• Het onderbouwen van het verhaal van boven- Demografische veranderingen hebben echter niet confrontatiekaart. De confrontatiekaart maakt planse kosten/bijdragen ruimtelijke ontwikke- uitsluitend effect op woningbouwaantallen, maar inzichtelijk waar beleid met elkaar conflicteert. Op lingen. hebben betrekking op zowel ruimtelijk, sociaal als basis hiervan zijn gerichte keuzen voor de toekomst economisch gebied. Veranderingen bieden kansen gemaakt, die in voorliggende structuurvisie zijn Op grond van de Wet ruimtelijke ordening om fysieke, sociale en economische agenda’s met opgenomen. De confrontatiekaart is opgenomen (Wro), die per 1 juli 2008 in werking is elkaar te combineren en problemen op te lossen. in bijlage II. getreden, zijn gemeenten verplicht om voor In die zin is voor de kern aanvullend (woon)beleid hun gehele grondgebied een structuurvisie ontwikkeld, dat een plek heeft gekregen in deze op te stellen. De structuurvisie is vanaf nu hét structuurvisie. strategische document in het kader van de ruimtelijke ontwikkeling van een gemeente. Voor het overige is het vastgestelde gemeentelijk De visie is de leidraad bij de beoordeling van beleid van belang. Dit beleid is onder te verdelen nieuwe plannen en initiatieven, maar ook voor in integraal ruimtelijk beleid (zoals structuurvisies) nieuw op te stellen bestemmingsplannen en en sectoraal beleid (bijvoorbeeld groenbeleid). projectafwijkingsbesluiten. Een structuurvisie is De vastgestelde beleidstukken worden als tevens het document om een voorkeursrecht te uitgangspunt voor deze structuurvisie beschouwd. kunnen vestigen of bestendigen op grond van de Wet voorkeursrecht gemeenten. Voorts biedt de Wro nieuwe mogelijkheden voor (enkele vormen van) kostenverhaal, mits dit zijn beslag heeft gevonden in een structuurvisie (nieuwe stijl). 11 buitengewoonstructuurvisie oostzaan oostzaan 2022 2025

1.3 BINDENDE WERKING STRUCTUURVISIE Met voorliggende structuurvisie wordt tegemoet Daar waar de gemeente geen grondpositie heeft In deze structuurvisie is in de hoofdstukken 13 en gekomen aan de wettelijke verplichting om of kan verwerven, wordt ingezet op een facilitair 14 voorzien in deze uitvoeringsparagraaf, waarbij te beschikken over een structuurvisie. De grondbeleid. Het aspect kostenverhaal speelt is aangegeven op welke wijze de ontwikkelingen structuurvisie heeft geen directe bindende werking dan ook met name hierbij een essentiële rol. als genoemd in de structuurvisie worden voor de burger; op basis van de structuurvisie De mogelijkheden voor kostenverhaal kennen verwezenlijkt en hoe de economische uitvoering worden geen ontwikkelingen daadwerkelijk een directe koppeling met het instrument van de visie is gewaarborgd. Tevens wordt mogelijk gemaakt. Wel biedt de structuurvisie het structuurvisie. verslag gedaan van het betrekken van burgers en ruimtelijke kader voor de uitwerking van concrete instanties bij de visie. Wat betreft de economische plannen en projecten. De Wro biedt de mogelijkheid om in een uitvoerbaarheid wordt voor de planperiode structuurvisie de basis te leggen voor ‘bovenplanse aangegeven welke bovenplanse verevening en De uitwerking van de structuurvisie vindt plaats in verevening’, dit in de vorm van een fondsbijdrage. ruimtelijke ontwikkelingen worden voorzien en bestemmingsplannen en omgevingsvergunningen. Van bovenplanse verevening is sprake wanneer welke locaties hiervan baat hebben. In een nog op Toekomstige ontwikkelingslocaties zullen via winstgevende locaties bijdragen aan de te stellen (afzonderlijke) Nota Fonds Bovenwijks een separate bestemmingsplanprocedure onrendabele top van een andere ontwikkeling. Uit worden de financiële consequenties aangegeven. mogelijk worden gemaakt. Dit kan uitsluitend de structuurvisie moet de ruimtelijke relatie van de indien deze overeenkomen met de visie, zoals verevening blijken. deze opgenomen is in voorliggend document. 1.6 CYCLISCHE HERZIENING De bestemmingsplannen zijn, in tegenstelling tot De structuurvisie kent ook een directe koppeling STRUCTUURVISIE deze structuurvisie, wél rechtstreeks bindend voor met overeenkomsten, voor zover het financiële de burger. bijdragen aan ‘ruimtelijke ontwikkelingen’ betreft. Voor een structuurvisie geldt een herzieningsplicht Ook deze ruimtelijke ontwikkelingen moeten zijn binnen tien jaar. Een structuurvisie mag echter opgenomen in de gemeentelijke structuurvisie. vaker worden herzien en moet worden herzien als 1.4 STRUCTUURVISIE IN RELATIE Hierbij kan worden gedacht aan bijdragen van daar uit beleidsmatige overwegingen de noodzaak TOT KOSTENVERHAAL EN woningbouw- en bedrijventerreinlocaties, aan de toe bestaat. Een wijziging van het generieke ontwikkeling van natuurgebieden of recreatieve ruimtelijke beleid zal tot gevolg hebben dat in de GRONDEXPLOITATIE verbindingen. De structuurvisie moet inzicht structuurvisie andere keuzes worden gemaakt. De Wet ruimtelijke ordening kent, in tegenstelling geven in de relatie tussen de kostenpost en het tot de ‘oude’ Wet op de Ruimtelijke Ordening, een ‘verzorgingsgebied’ ervan. Voorliggende visie is opgesteld voor de periode ruimtelijk spoor en een grondexploitatiespoor. De tot 2025, dus de komende 12 jaar. Het is doelstelling van het onderdeel grondexploitatie, nauwelijks denkbaar dat voor deze periode geregeld in afdeling 6.4 van de Wet ruimtelijke 1.5 DE UITVOERINGSPARAGRAAF het ruimtelijke beleid en de daarbij behorende ordening, is het verbeteren van de mogelijkheden locatiekeuzes worden vastgelegd, zonder dat van kostenverhaal door gemeenten bij De Wet ruimtelijke ordening stelt dat in de een nadere invulling of afweging mogelijk is. initiatiefnemers van ruimtelijke ontwikkelingen. Zo structuurvisie moet worden aangegeven hoe Zeker met betrekking tot de uitvoeringsparagraaf, worden gemeenten in diverse situaties verplicht de gemeenteraad het in de structuurvisie waarin de grondslag moet worden geboden voor gesteld kosten te verhalen via het vaststellen neergelegde beleid gaat verwezenlijken. Hiertoe is het kostenverhaal, is een dergelijke planperiode van een exploitatieplan of het sluiten van in de visie een zogenaamde uitvoeringsparagraaf ondoenlijk. exploitatieovereenkomsten en dergelijke. opgenomen. In de uitvoeringsparagraaf is de uitvoerbaarheid van de visie onderbouwd. De gemeente Oostzaan heeft ervoor gekozen De gemeente Oostzaan hanteert een passief Tevens is in deze paragraaf de basis gelegd voor weliswaar een structuurvisie voor de komende 12 grondbeleid. Wel worden alle mogelijke eventueel kostenverhaal bij ontwikkelingslocaties, jaar vast te stellen, maar de uitvoeringsparagraaf instrumenten op het ruimtelijk vlak en onteigening zoals in het voorgaande beschreven. voor de langere termijn globaal vorm te geven. ingezet. De gemeente verwerft echter niet actief Voor de periode tot 2020 is deze concreet en gronden. Het grondbeleid moet in 2017 weer voor de periode van 2020 tot 2025 meer globaal. geactualiseerd worden. Periodiek kan getoetst worden of alle te maken kosten nog in de structuurvisie zijn opgenomen.

12 SV 2025

DE WIJDE WORMER

Door een eventuele herziening van de structuurvisie kan de uitvoeringsparagraaf actueel worden gehouden.

1.7 PROCEDURE STRUCTUURVISIE A7 Een structuurvisie heeft geen direct bindende werking voor burgers en er is geen mogelijkheid voor het instellen van beroep. Op grond van artikel 2.1.1 van de Wet ruimtelijke ordening moeten burgers en maatschappelijke organisaties wel bij de voorbereiding van een structuurvisie OOSTZANERVELD worden betrokken. Voorliggende structuurvisie HET TWISKE wordt hiertoe (als ontwerp) gedurende zes weken ter inzage gelegd, waarbij een ieder een inspraakreactie kan indienen. Tevens wordt de visie aan relevante instanties toegezonden in het kader van vooroverleg.

A8 De gemeenteraad neemt bij vaststelling van de structuurvisie kennis van de ingekomen reacties ZAANDAM en stelt het plan al dan niet gewijzigd vast. Voor OOSTZAAN nadere informatie over de procedure wordt verwezen naar hoofdstuk vijftien van deze visie.

LANDSMEER 1.8 DE OPBOUW VAN HET DOCUMENT A10 In het volgende hoofdstuk wordt kort ingegaan op de bestaande ruimtelijke situatie van de gemeente. Hoofdstuk 3 geeft vervolgens op hoofdlijnen inzicht in de gewenste ruimtelijke ontwikkeling (visie op hoofdlijnen). In de hoofdstukken 4 tot AMSTERDAM en met 12 wordt de visie op de verschillende beleidsonderwerpen verder uitgeschreven. Dit is per hoofdstuk vertaald in een themakaart.

Hoofdstuk 13 gaat in op de financieel- economische uitvoerbaarheid, waarna hoofdstuk 14 ingaat op de maatschappelijke haalbaarheid HET IJ van het plan en de wijze waarop burgers en organisaties zijn betrokken bij de totstandkoming van de structuurvisie.

Oostzaan in de regio Het structuurbeeld 2025 is als bijlage I bij deze structuurvisie opgenomen. 13 structuurvisie oostzaan 2025 2 Structuurvisie Oostzaan 2025 buitengewoonstructuurvisie oostzaan oostzaan 2022 2025

plangebied gemeente Oostzaan 216 2 KENSCHETS GEMEENTE OOSTZAAN

2.1 KENSCHETS GEMEENTE De gemeente Oostzaan ligt ten noorden van Oostzaan is van oorsprong ontstaan als lintdorp, De gemeente beslaat delen van de polder Amsterdam, in de oksel van de Rijkswegen A10 bestaande uit de buurschappen Noordeinde, Oostzaan en polder Het Twiske. In de polder en A8. Met bekende knooppunten als Knooppunt Kerkbuurt en Zuideinde. Oostzaan bestaat nu uit Oostzaan liggen ook nog een deel van de Zaandam en Coenplein. De gemeente heeft naast een kleine stedelijke kern en een viertal linten. stedelijke gebieden Zaanstad en Amsterdam- Amsterdam, de gemeenten Zaanstad, Landsmeer Dit tot een lang lint aaneengeregen dorp ligt Noord. In de polders is relatief veel open water en Wormerland als buurgemeenten. Opvallend dicht opeengepakt op een hoge rug in het verder aanwezig. De vele watergangen in de vaarpolder binnen de gemeentegrens is het grootschalige weidse lege landschap. Oostzaan vormen een karakteristiek, herkenbaar natuur- en recreatiegebied Het Twiske, welke voor en uniek patroon. Door de ontelbare watergangen de helft in Oostzaan ligt en voor de andere helft in Het omringende landschap van water, riet liggen de kavels los van elkaar als drijvende de gemeente Landsmeer. en drassig land is nauwelijks toegankelijk en eilanden. volkomen stil, terwijl de dorpen overlopen van De gemeente Oostzaan is een landelijke drukte. In de loop der eeuwen zijn de dorpen Het waterrijke karakter is duidelijk zichtbaar in het gemeente met een groen karakter, ingeklemd steeds dichter bebouwd en is er nu nauwelijks nog uitgestrekte veenweidegebied, welke voor een tussen de stedelijke bebouwing van Amsterdam, zicht op het landschap. Dorp en landschap liggen groot deel het buitengebied van de gemeente Zaandam en Purmerend. De gemeente is op veel plekken als twee aparte werelden naast Oostzaan vormt. De gemeente bezit veel unieke, gelegen in de Zaanstreek in de provincie Noord elkaar. water gerelateerde natuurwaarden zoals het Holland en maakt onderdeel uit van de regio open veenweidegebied het Oostzanerveld, maar Waterland. Daarnaast ligt de gemeente in De ligging in het waterrijke landschap van Laag in zekere zin ook het natuur- en recreatiegebied het nationaal landschap Laag Holland en valt Holland is kenmerkend. Ook in oppervlakte is dit Het Twiske. Dit is een parklandschap met weiden, binnen de contouren van de Noordvleugel en herkenbaar. De gemeente beslaat namelijk een water en bos. In de noordelijke helft van Het de Metropoolregio Amsterdam (Stadsregio oppervlakte van ongeveer 16 km² en daarvan Twiske ligt de Stootersplas, een binnenmeer. Amsterdam). is maar liefst ¼ deel water (circa 4 km²). De gemeente kent dus ook een waterrijk verleden, Het grondgebied wordt doorsneden door met vele overstromingen en herinneringen aan drie belangrijke landelijke verkeersaders. een tijd van weleer toen Oostzaan een belangrijke De Rijkswegen A10, A8 en A7 verbinden de zeevarende gemeenschap was. In de naam klinkt gemeente Oostzaan met de regio. Verder wordt het zelfs al door: Oostzaan, wat mogelijk kan de gemeente doorsneden door de spoorlijn duiden op het feit dat het dorp ten oosten van de Zaandam-Enkhuizen. De gemeente Oostzaan rivier de Zaan is gelegen. had vanaf 1884 tot 1938 een treinstation in het buurtschap De Heul, waar treinen kwamen vanuit Zaandam en Enkhuizen.

waterrijkdom in Oostzaan, het Twiske

17 buitengewoonstructuurvisie oostzaan oostzaan 2022 2025

2.2 BEVOLKINGS- EN HUISHOUDENSONTWIKKELING

De gemeente Oostzaan telt ongeveer 9.200 In 2011 hebben zich 249 personen in de gemeente Voorgaande betekent dus, dat nog steeds inwoners. De gemeente Oostzaan krimpt, aldus gevestigd, terwijl er 256 zijn vertrokken. Het vraag zal zijn naar nieuwe woningen. Door de woningmarkt-verkenning uit het najaar van migratieoverschot is daarmee negatief. Het aantal een veranderende bevolkingssamenstelling, 2012. Cijfers van het CBS laten zien dat deze overledenen en geborenen verschilt niet veel van levensverwachting en woonbehoefte verandert afname van het aantal inwoners doorzet tot 2020. elkaar, waardoor het geboorteoverschot bijna op de vraag voor specifieke typen woningen en De omvang van de bevolking neemt af naar nul uitkomt. Het negatieve migratiesaldo en het woonmilieus. Dus ondanks dat de bevolking van circa 8.700 inwoners. Deze bevolkingskrimp is neutraal geboorteoverschot leidt tot een daling Oostzaan krimpt, blijft het aantal huishoudens echter tijdelijk van aard. De verwachting is dat van de bevolkingsomvang. Dit voltrekt zich al groeien. de bevolking na 2020 tot 2040 weer zal gaan sinds 2007 en sindsdien neemt de bevolking toenemen. jaarlijkse met circa 30 personen af. Om te zorgen dat de komende jaren courante woningen worden toegevoegd aan het huidige De bevolking, verreweg het grootste deel, is Een dalende omvang van de bevolking betekent woningbestand, is het van belang goed inzicht woonachtig in de kern Oostzaan. Een relatief niet direct ook een dalende behoefte aan nieuwe te hebben in de ontwikkeling van verschillende klein deel woont in de noordelijk en zuidelijk woningen of een overschot aan bestaande bevolkingsgroepen. In de actualisatie woonvisie gelegen linten welke uitlopen in de kern. Naast woningen. Door de voorspelde gezinsverdunning gemeente Oostzaan uit 2013 is deze ontwikkeling de kern Oostzaan bestaat de gemeente uit de die de komende jaren doorzet, blijft er behoefte nader uiteengezet. buurschappen Achterdichting, De Haal, De Heul, aan nieuwe woningen. Gezinsverdunning treedt Noordeinde en Zuideinde. De bevolkingsopbouw ook in Oostzaan op. Dit laat zich zien door de wijkt niet veel af van het Nederlandse gemiddelde. toename in het aantal huishoudens. Er zijn wel relatief meer jongeren en meer senioren in relatie tot de beroepsbevolking in Oostzaan.

Vanwege de krimp, verandering in huishoudens- samenstelling, vergrijzing en ontgroening zal de BEVOLKINGSPROGNOSE 2014 2020 2027 2040 omvang van de bevolking van Oostzaan gaan veranderen. Naast groei en krimp van de bevolking CBS 9.200 8.700 8.900 9.000 zijn er ook binnen afzonderlijke bevolkingsgroepen grote verschuivingen gaande. Een andere HUISHOUDENS 2014 2020 2027 2040 constatering volgend uit de recente prognoses CBS 3.800 3.900 4.100 4.200 van het CBS is dat de gemeente te maken krijgt met een tijdelijke ontgroening, een afname van de beroepsbevolking en een sterke vergrijzing. Door LEEFTIJDSOPBOUW 0-10 2014 2020 2027 2040 een toename van de levensverwachting en de CBS 900 800 800 900 pensionering van de babyboomgeneratie zal de vergrijzing vanaf nu verdubbeld gaan toenemen. LEEFTIJDSOPBOUW 10-20 2014 2020 2027 2040

CBS 1200 900 800 800

LEEFTIJDSOPBOUW 65-75 2014 2020 2027 2040

CBS 900 1.100 1.100 1.300

LEEFTIJDSOPBOUW 75+ 2014 2020 2027 2040

CBS 600 1.000 1.200 1.600 vergrijzing van de samenleving overzicht demografische bevolkingsverandering (bron: CBS)

18 kenschets gemeente

2.3 WONINGVOORRAAD Oostzaan is een levendige groene en landelijke Eerst lagen de boerderijen nog kris kras door gemeente en bestaat uit ongeveer 9.200 inwoners. het hele gebied, maar na 1300 concentreerde De nabijheid van Amsterdam en Zaanstad brengt de bewoning zich langs oude dijken uit de tijd alle stedelijke voorzieningen onder handbereik. van de ontginning en ontstond de voor Oostzaan kenmerkende lintbebouwing. In Oostzaan staan ongeveer 3.700 woningen. Van het totaal aantal woningen is 66% koop en 34% De lintbebouwing concentreerde zich op de Haal- huur. Het merendeel van de huurwoningen (982 gouw en de Zuideinde-Kerkbuurt-Noordeinde-De woningen) is in handen van Woningbouwvereniging Heul-gouw. De beide gouwen liepen uit op een Oostzaanse Volkshuisvesting (WOV). Deze natuurlijke waterloop. De paden gelegen aan deze woningen behoren bijna allemaal tot de gouwen werden doorverbonden via een pad langs kernvoorraad. De kernvoorraad wordt hier conform de natuurlijke waterloop. Deze doorverbinding de landelijke definities beschouwd als alle sociale sloot aan op een pad naar een buurt (Het Kalf) huurwoningen met een huur tot de aftoppingsgrens gelegen ten oosten van De Poel en de Zaan. voor 1- en 2-persoonshuishoudens. Later verbond De Haal-gouw met de Zuideinde- Kerkbuurt-Noordeinde-De Heul-gouw en zo Ruim de helft van de koopwoningen behoort tot verkreeg de kern zijn kenmerkende driehoek het wat we hier noemen ‘luxe’ type: vrijstaand, van verbindingspaden. Het Kalverpad liep langs 2-onder-1-kap of geschakeld. Meergezinswoningen een natuurlijke waterloop. De ondergrond bood in de koop komen weinig voor in Oostzaan. In weinig vastheid voor een begaanbaar pad. totaal gaat het om 5% van de koopwoningen. Rond 1600 kon men nauwelijks meer spreken van een verbindingsweg en is het pad buiten gebruik geraakt. De Heul werd daardoor een 2.4 KERN OOSTZAAN doodlopend pad. Door het buitengebruik raken van het Kalverpad verloor De Heul (als zeer Vanaf de Zaan is tussen 1000 en 1250 het midden belangrijk centrum voor handel en nijverheid) zijn en zuidelijk deel van Oostzaan ontgonnen. Haaks centrale ligging binnen het stelsel van veenpaden. op de Zaan groeven boeren (de ontginners) sloten Bovendien ging door de invoering van regelmatige om een deel van het veengebied te ontwateren. bemaling met molens in 1936 het waterpeil in Zij hadden vee en verbouwden graan. Door Oostzaan omlaag. De sloten in de polders werden bodemdaling als gevolg van de ontwatering was minder bevaarbaar en door de aanwezigheid na verloop van tijd graanverbouw niet mogelijk. van sluizen kon men niet langer vrij in en uit De boeren gingen daarop het tweede deel van varen. Steeds meer schepen kregen een andere het veengebied ontginnen. Na bodemdaling thuishaven en mede daardoor verloor De Heul in dit tweede deel was ook hier graanverbouw zijn belangrijke status. Na het verval van De Heul onmogelijk geworden. Daarom ontgonnen zij ook werd de buurt rond de kerk, de Kerkbuurt, het het laatste deel van het moeras. Nadat ook hier centrum van Oostzaan. graanverbouw niet meer mogelijk was legden de boeren zich toe op veeteelt. Het noordelijk deel Het buurtschap de Kerkbuurt is ontstaan na van Oostzaan (De Heul) is ontgonnen tussen de bouw van de Grote Kerk midden in het dorp. 1000 en 1250 vanuit het riviertje en het meertje Dit is nu het hart van de kern Oostzaan. Samen de Wormer, dat in latere tijd steeds groter werd met Westzaan en Assendelft vormt Oostzaan de en uiteindelijk het meer de Wijde Wormer en het kern van de regio Zaanstreek, het zijn de oudste meertje de Enge Wormer werd. De ontginning van dorpen binnen de regio. het noordelijk deel vond in twee keer plaats. topografie Oostzaan omstreeks 1830

19 buitengewoonstructuurvisie oostzaan oostzaan 2022 2025

De belangrijkste structuurdragers in de kern zijn De eens zo bepalende kenmerken en Het beeld wordt nu gevormd door een gevarieerde de straten Noordeinde/Kerkbuurt/Zuideinde karakteristieken staan onder druk. Zo heeft de bebouwing aan het lint met enkele doorzichten als langgerekt noord-zuid gericht lint en haaks kenschetsende wegsloot langs de Kerkstraat naar het achterland. Toch is het lint redelijk daarop de Kerstraat, de oude verbinding met in het verleden plaats moeten maken voor het verdicht, waardoor op nog maar weinig plaatsen Zaandam. Vervolgens wordt de kern opgedeeld doorgaande karakter van de infrastructuur richting echt zicht is op het waterrijke achterland. De in verschillende buurten door de vele sloten die Zaandam. Dit vanwege de strategische ligging kenmerkende groene houten gevels en kleine Oostzaan rijk is. Watergangen grenzend aan van Oostzaan ten opzichte van ditzelfde Zaandam boothuizen zijn ook in De Heul terug te vinden. woonkavels vormen hier het beeld. Na de Tweede en Amsterdam. Wereldoorlog is de kern aanmerkelijk gegroeid De Haal is, net als De Heul, één van de plaatsen als forenzendorp van Amsterdam. De kern wordt Vanuit de kern in noordelijke richting volgt het die is ontstaan aan het einde van de ontginning nu duidelijk begrensd door de snelweg A8 aan de buurtschap Noordeinde. Noordeinde vormt van de Zaanstreek. De Haal wordt nog westzijde en de Ringsloot van Het Twiske aan de samen met De Heul/De Haal en de Kerkbuurt het gekenmerkt door oude wegsloten parallel aan oostzijde. De kern ligt daarmee ingeklemd tussen oorspronkelijk lintdorp van Oostzaan. en direct naast de weg. De woningen worden via infrastructurele lijnen van snelweg en het water. bruggen ontsloten. In het lint is nog een aantal Het zuidelijke deel van Noordeinde is tegelijk met historische huizen, een onvolledige stolpboerderij Water en Oostzaan zijn onlosmakelijk met elkaar de ontwikkeling van het dorpscentrum ontstaan. en hooihuizen terug te vinden. verbonden. Niet alleen vanwege de ligging nabij Het dorpscentrum is ontstaan uit de uitbreiding de Zaan en de rijke scheepvaarthistorie, maar ook van de Kerkbuurt en het noordelijke deel van In De Haal was het treinstation van Oostzaan vanwege watersnoodrampen, waarbij grote delen Zuideinde. Daarmee behoort Zuideinde feitelijk ook gevestigd. Voor het station, genaamd Station van Oostzaan onder water kwamen te staan. tot het oorspronkelijke lintdorp. In het buurschap Oostzaan, is destijds een weg richting het spoor Daarnaast is Oostzaan gelegen in het natte en Noordeinde is nog een aantal kenmerken van het aangelegd. Deze weg, de Stationstraat, vormt bijzondere landschap van het veenweidegebied oorspronkelijk lintdorp terug te vinden. Afgeknotte nu een lint haaks op het historische lint van het met kenmerkend slotenpatroon en waterrijk houten stolpschuren, hooihuizen (kaakbergen), buurschap De Haal. karakter. Dit geldt uiteraard niet alleen voor de doorzichten over het water en de herkenbare kern van Oostzaan, maar ook zeker voor de groene houten gevels. De Achterdichting is naast een dijk ook een buurschappen. De Polder Oostzaan werd in buurtschap in Oostzaan. Achterdichting is het totaal maar liefst vier maal getroffen door een In de loop der jaren zijn de buurschappen meest noordelijke buurtschap en kent vooral watersnoodramp. Noordeinde, De Heul en De Haal met elkaar verspreide en een zeer klein aantal woningen vergroeid geraakt. Het vormt nu één langgerekt aan de Achterdichting Wijk C. De dijk loopt lint vanuit de kern tot de Twiskeweg. langs de Wijdewormer en vormt de grens met de 2.5 LINTEN/BUURSCHAPPEN buurgemeente Wormerland. De dijk zorgt samen De Heul ligt in het verlengde van Noordeinde, met andere omliggende dijken voor de gehele De buurschappen Noordeinde, De Haal en De vanaf driesprong richting De Haal. Het buurtschap omdijking van de Polder Oostzaan. Heul vormen de uitlopers van het langgerekte is één van de plaatsen die is ontstaan aan lintdorp van Oostzaan. De lintdorpen zijn onder het einde de ontginning van de Zaanstreek. te verdelen in drie categorieën, dijkdorpen, vaartdorpen en wegdorpen. Het lintdorp Oostzaan en de bijbehorende buurschappen zijn te typeren als een wegdorp. De linten zijn nog bijna als vanouds, met oude wegsloten, karakteristieke en kenmerkende bebouwing op smalle en langgerekte kavels grenzend aan het water afgewisseld met doorzichten over het weidse waterland. In de loop der jaren zijn de linten steeds verder verdicht en is het aantal kenmerkende doorzichten naar het veenweidegebied verminderd. Het romantische contrast van bebouwing op een veilige hogere rug in een onbegaanbaar weids waterland is vanuit het dorp vaak niet meer te ervaren. kenmerkende bebouwing van Oostzaan

20 kenschets gemeente

2.7 BUITENGEBIED

Zuideinde is een buurtschap die tot het Het buitengebied van Oostzaan wordt gevormd In verschillende delen van het veengebied is oorspronkelijke lintdorp van Oostzaan door het Oostzanerveld en het gebied ten veen afgegraven ten behoeve van turfwinning. behoorde. Het is gelegen tussen Kerkbuurt zuiden van de kern. Het Oostzanerveld maakt De meeste veenpolders waren van oorsprong en Amsterdam-Noord. Zuideinde kent een onderdeel uit van het grootste uitgeveende ingericht als vaarpolders, waarbij de gronden rijke geschiedenis, waarin vele huizen zijn laagveencomplex ten noorden van Amsterdam alleen over het water bereikbaar waren. Later afgebrand en weer opgebouwd, vervolgens en is dan ook aangeduid als Natura2000 gebied. werden de gronden via wegen ontsloten. De uitgroeide tot een langgerekt buurtschap, een De veenterreinen zijn van internationale betekenis polder van Oostzaan is een voorbeeld van een aantal watersnoodrampen overleefde en voor vanwege het voorkomen van bijzondere flora en dergelijke vaarpolder met water- en natuurrijke een deel opgekocht werd door Amsterdam (nu fauna. Het Oostzanerveld vormt dan ook een veengebieden met deels gave historische Oostzanerwerf en Tuindorp Oostzaan). Daarnaast belangrijke schakel in de robuuste ecologische verkaveling en een open karakter. is het noordelijk deel van Zuideinde uiteindelijk het verbinding in de regio van het Noordhollands huidige dorpscentrum geworden ten tijden van de Duinreservaat tot aan Waterland-Oost. Aan de Ontelbaar veel watergangen en kleine eilanden uitbreiding van de kern Oostzaan. noordwest kant is een verbinding met het Wormer- vormen nu een waterrijk buitengebied, waarbij en Jisperveld en aan de zuidoost kant met het verlanding optreedt. Verlanding is het gevolg van Ilperveld. veenvorming die zich nu nog voordoet. Daarnaast 2.6 NATUUR- EN RECREATIEGEBIED is inklinking van het landschap ook een belangrijk In vroegere tijden was het buitengebied van aspect om rekening mee te houden. Wanneer Het natuur- en recreatiegebied Het Twiske vormt Oostzaan een ontoegankelijk hoogveenmoeras. water aan het gebied onttrokken wordt, oxideert de oostelijke grens van de gemeente Oostzaan, Via watergangen was het gebied bereikbaar. Na het veen en klinkt het land in. maar ook de rand van de kern Oostzaan. het bevaarbaar maken van de veenstromen en Het huidige landschap heeft een weids en Oorspronkelijk bestond het gebied vooral uit het ontwateren van het veen door het graven open karakter. Het veenweidebeheer van het veenweiden langs het riviertje Het Twiske. van sloten ontstonden de vele kleine grillig Oostzanerveld richt zich op de instandhouding van Na turfwinning van het laagveen, begon men gevormde eilandjes. Na verdere ontginning het oorspronkelijke cultuurlandschap. Graslanden met de inpoldering. Het Twiske is eigenlijk een is het kenmerkende veenweidelandschap met beweiding en rietlanden bepalen het beeld kleine droogmakerij. Na turfwinning, inpoldering ontstaan. Loodrecht op de ontginningsassen tegen de silhouet van de lange bebouwingslinten. en zandwinning voor het Coentunneltracé is zijn evenwijdig sloten gegraven, waarmee een In het huidige karakter van het gebied wordt de de zandwinningsplas (nu Stooterplas) en het strookvormig verkavelingspatroon is ontstaan. De langdurige invloed van brak water weerspiegeld, omliggende terrein vervolgens omgevormd tot bebouwing is gelegen langs de ontginningsas, die echter in de laatste tijd sterk is afgenomen. De recreatiegebied. waardoor langgerekte dorpen zijn ontstaan. veenweidelandschappen zijn van internationale De natuurlijke ontwatering van het veengebied betekenis vanwege het voorkomen van bijzondere Het Twiske is 650 hectare groot en bestaat vond plaats via veenstromen. Vaak zijn deze flora en fauna. Om die reden is het Oostzanerveld voor een derde uit water. Het is dan ook een natuurlijke waterlopen bepalend geweest bij de ook aangewezen als Natura2000-gebied (Vogel- gewaardeerd recreatiegebied voor zwemmers, verkavelingsrichting. en/of Habitatrichtlijn). duikers en surfers. Er zijn stranden, een avonturen- en waterspeelplaats, een duikplatform, een haven, een bezoekerscentrum, een boerderij en een windmolen (de Twiskemolen) Verder kent het gebied een evenemententerrein. Daarnaast bestaat Het Twiske ook uit natuurgebied. Binnen de 650 hectare is ook een aantal stiltegebieden aanwezig met grote grazers. Het is een bijzonder eilandenrijk met ruigte, riet en bosschages. Het gehele gebied van Het Twiske is aangeduid als Natura2000. Dit geldt ook voor een groot deel van het buitengebied.

winterbeeld van het buitengebied van Oostzaan

21 structuurvisie oostzaan 2025 3 Structuurvisie Oostzaan 2025 buitengewoonstructuurvisie oostzaan oostzaan 2022 2025

3 VISIE OP HOOFDLIJNEN

3.1 AMBITIE Met de vaststelling van voorliggende structuurvisie wordt tegelijkertijd de ambitie voor Oostzaan voor 2025 vastgelegd. Deze laat zich als volgt vertalen:

Oostzaan is een zelfstandige gemeente met een eigen identiteit. Deze identiteit wordt ontleend aan haar ligging als levendige, groene en landelijke gemeente te midden van het grootstedelijk netwerk van de deltametropool. Kenmerkend is de Oostzaanse maat, schaal en sfeer als tegenhanger van de grootstedelijke dynamiek in de directe omgeving. Een veilige, duurzame woon- en werkomgeving in de directe nabijheid van een uniek natuur- en cultuurlandschap. Uitnodigend voor zowel de eigen bevolking als de ‘stedeling op zoek naar rust en ruimte’. Door een passend woningbouwprogramma is een goede bevolkingssamenstelling van zowel jong als oud gewaarborgd en is het voorzieningenniveau hierop ruimschoots toegesneden.

In het buitengebied voert agrarisch natuurbeheer in combinatie met een op de recreatie gerichte verbrede vorm van landbouw de boventoon. Het cultuurlandschap is toegankelijk en biedt ruimte aan allerlei laag dynamische vormen van recreatie. Dit zowel extensief in de vorm van wandelen, fietsen, vissen en kanoën, als intensief in de vorm van dag recreatieve voorzieningen op het gebied van ontspanning en wellness. Deze waarden tezamen maken Oostzaan tot een plek met een sterke eigen identiteit in de regio waar jong en oud zich thuis voelt.

De gestelde ambitie is gebaseerd op de huidige en gewenste identiteit van Oostzaan en kent een aantal componenten die als het ware als de hoofdopgaven van deze structuurvisie kunnen worden geformuleerd. Deze hoofdopgaven betreffen: •• een veilige duurzame woon- en werkomge- ving; •• agrarisch natuurbeheer en verbreding land- bouw; •• recreatie in Het Twiske. 324 de ambitie voor Oostzaan 2025

25 buitengewoonstructuurvisie oostzaan oostzaan 2022 2025

EEN VEILIGE DUURZAME WOON- EN WERKOMGEVING In 2025 is Oostzaan een levendige groene en landelijke kern te midden van het grootstedelijke netwerk, waar zowel voor mensen vanuit de kern als daarbuiten passende woonruimte beschikbaar is en waar het aanbod van (boven)lokale werkgelegenheid blijvend op peil is. Rekening houdend met demografische ontwikkelingen is een passende woningbouwtaakstelling gehanteerd, die ervoor gezorgd heeft dat er een gezonde mix van jong en oud is ontstaan. De woon- en werkomgeving in Oostzaan is uniek en kent de zogeheten Oostzaanse maat, schaal en sfeer. Oostzaan is een uiterst aantrekkelijke woongemeente met een dorps karakter. Dit komt onder andere door een aantal herstructureringen en inbreidingen die hebben plaatsgevonden met oog voor vergroening/verdorpsen en het ondergronds brengen van de bestaande hoogspanningsleidingen. Verder betekent een duurzame woon- en werkomgeving ook een hoge kwaliteit van de openbare ruimte en voldoende op de behoefte toegesneden voorzieningen.

Deze voorzieningen bevinden zich met name in het centrum van de kern. Nabij het centrum is een aantal herstructureringen gerealiseerd en heeft er met oog voor de Oostzaanse maat en schaal intensivering in de vorm van hoogbouw plaatsgevonden.

Bedrijvigheid vormt een belangrijke en waardevolle functie binnen Oostzaan. De hoogwaardige bedrijventerreinen Skoon en Bombraak en het geherstructureerde bedrijventerrein De Ambacht presenteren zich als een visitekaartje aan de A10 en de A8. Bedrijven uit het lint zijn verplaatst naar het nieuwe bedrijventerrein Bombraak en hebben plaatsgemaakt voor woningbouw. Het bedrijventerrein De Ambacht is geherstructureerd met veel aandacht voor een duurzame inrichting en ruimtelijke kwaliteit.

unieke woon- en werkomgeving in Oostzaan, met kenmerkende schaal, maat en sfeer

26 Oostzaan 2025

AGRARISCH NATUURBEHEER EN RECREATIE IN HET TWISKE VERBREDING LANDBOUW Het landelijk gebied van Oostzaan is een uniek, Daar waar de recreatie zich in het Oostzanerveld De schaal en omvang van nieuwe of extra maar ook kwetsbaar cultuurlandschap dat zich met name richt op beleving, cultuurhistorie en bebouwing en/of voorzieningen wordt per initiatief noodzakelijk onderhoud behoeft. De huidige kleinschaligheid, kent Het Twiske naast de nu al beoordeeld. Dit zoals omschreven in de Visie natuur-, landschaps- en cultuurhistorische voorkomende recreatie enkele intensieve vormen Ontwikkelingsmogelijkheden Recreatiegebied waarden zijn in goede samenhang met elkaar van recreatie, gericht op welzijn en ontspanning. Twiske. gebracht. Het cultuurlandschap is beschermd Hiervoor is het mogelijk om in zuiden van Het In het noordelijk deel van Het Twiske blijft de tegen vermoerassing, bebossing, verruiging Twiske onder voorwaarden bestaande bebouwing natuur en het landschap de boventoon voeren en verrommeling van het gebied. Agrarisch en/of voorzieningen uit te breiden, of nieuwe en zijn slechts bestaande extensieve recreatieve natuurbeheer, gecombineerd met de verbrede bebouwing en/of voorzieningen te realiseren. voorzieningen toegestaan. landbouw op het gebied van recreatie en toerisme zorgt voor het onderhoud van het landschap. Maar ook nieuwe vormen van duurzame energie zorgen voor nieuwe inkomsten voor het landschap. De gemeente blijft de agrarische sector voldoende ontwikkelingsmogelijkheden bieden passend bij het gebied. Een duurzaam beheer van landbouwgronden is gewaarborgd, afgestemd op landschappelijke, ecologische en recreatieve waarden van het gebied.

Gezien de aanwezigheid van natuur, cultuurhistorie en rust en ruimte leent het gebied zich uitermate voor allerlei laag dynamische recreatieve activiteiten. Voor het Oostzanerveld zijn allerlei extensieve recreatieve activiteiten ontwikkeld in de vorm van wandelen, fietsen, vissen en kanoën.

verbreding in de agrarische sector stimuleren en recreatiemogelijkheden in Het Twiske

27 buitengewoonstructuurvisie oostzaan oostzaan 2022 2025

structuurbeeld Oostzaan 2025

28 Oostzaan 2025 WOONOMGEVING GROEN EN WATER

CULTUURHISTORIE EN ARCHEOLOGIE

ECONOMIE AGRARISCH EN NATUURBEHEER

VERKEER EN INFRASTRUCTUUR

SPORT, WELZIJN , ZORG EN EDUCATIE

RECREATIE EN ONTSPANNING

29 buitengewoonstructuurvisie oostzaan oostzaan 2022 2025

3.2 VISIE OP HOOFDLIJNEN Aan de in de vorige paragraaf geschetste ambitie ECONOMIE De bevolking vergrijst sterk en de vraag voor Oostzaan in 2025 ligt de gemeentelijke visie Voor wat bedrijvigheid en economie zet de naar combinaties tussen wonen en zorg zal op diverse beleidsonderwerpen ten grondslag. De gemeente in op behoud en verbetering van het toenemen. De gemeente maakt zich sterk voor navolgende hoofdstukken 4 tot en met 13 bevatten bestaande aanbod aan bedrijvigheid, in plaats een voldoende gevarieerd, aanbod van woon- een beschrijving per beleidsonderwerp van de van uitbreiding van bedrijventerreinen. Er is nog zorgcombinaties en waar nodig toevoeging van opgave waar Oostzaan in deze periode voor staat. voldoende uit te geven bedrijfsareaal aanwezig zorg- en welzijnsvoorzieningen, toegespitst op In deze paragraaf worden, vooruitlopend hierop, op het nieuwe bedrijventerrein Bombraak om te deze doelgroep. Een voorbeeld hiervan is de de hoofdlijnen van deze visie geschetst. kunnen voorzien in de toekomstige behoefte. De ontwikkeling van een woon-zorg servicegebied. gemeente zal zich blijvend inspannen voor het In een woon-zorg servicegebied zijn optimale OOSTZAANSE WOONOMGEVING verplaatsen van milieuhinderlijke bedrijven uit de condities geschapen voor wonen met zorg Oostzaan heeft een uniek dorps woonmilieu kern. Het bedrijventerrein De Ambacht behoeft en welzijn. Er is sprake van integrale zorg en te midden van een dynamisch grootstedelijke een herstructurering om ook in de toekomst een dienstverlening, georganiseerd vanuit een omgeving. Deze kwaliteit zorgt ervoor dat aantrekkelijke vestigingsplaats te blijven en te servicepunt, zorgpunt of steunpunt. Oostzaan een geliefde plek is om te wonen. De kunnen voldoen aan de hedendaagse eisen aan gemeente wil deze kwaliteit voor de toekomst een bedrijventerrein. Hierbij moet extra aandacht Verder ontgroend de bevolking. Het aantal 0-20 dan ook dusdanig exploiteren dat zij naast worden besteed aan de ruimtelijke kwaliteit van de jarigen loopt van 2013 tot 2020 terug van 2100 haar eigen bewoners ook mensen van buiten gebouwde, als onbebouwde omgeving alsmede naar 1700 en blijft dan op dat niveau. Om die reden de gemeente wil aantrekken. Hiermee wordt duurzaamheid. Daarnaast wordt ingezet op zowel wordt ook ingezet op behoud en ontwikkeling van krimp bestreden, hetgeen het aanbod en de recreatie en toerisme als ‘nieuwe’ markt in de voldoende (sport)voorzieningen voor jongeren. kwaliteit van de nu aanwezige voorzieningen gemeente. ten goede komt. Voor de periode tot 2025 is AGRARISCH EN NATUURBEHEER een woningbouwprogramma van 500 woningen Voor wat betreft (winkel)voorzieningen ligt De landbouw is van belang voor het onderhoud en voorzien. In de planperiode tot 2020 is voorzien het accent op het behoud van de bestaande beheer van het landschap, echter de agrarische in de realisatie van ongeveer 272 woningen. Voor voorzieningen, zoals deze voornamelijk sector staat onder druk. Dit onder andere door het de periode 2020 tot 2025 zijn nog eens ongeveer geclusterd zijn rondom de Kerkbuurt. De wegvallen van subsidies voor natuuronderhoud. 230 woningen voorzien. Voor nieuwbouw geldt gemeente gaat ervan uit dat een bundeling van Daarnaast zijn steeds meer boeren genoodzaakt dat de beschikbare inbreidingslocaties beperkt voorzieningen in het centrum bijdraagt aan de te stoppen vanwege economische of financiële zijn en er daarom zorgvuldig mee omgegaan belevingswaarde van het centrum. Een andere redenen of hebben simpelweg geen opvolging. moet worden. De gemeente zet in op inbreiding bundeling van detailhandel is aanwezig ter plaatse Wanneer de agrariër verdwijnt, verdwijnt ook de en er is dan ook geen sprake van grootschalige van Klaverweide. De visie gaat een verdere beheerder van het landschap. Dit is een belangrijk uitbreiding. De toekomstige nieuwbouw sluit moedwillige verspreiding van detailhandel tegen, aspect om rekening mee te houden, wanneer voor wat betreft beeldkwaliteit, kleinschaligheid zonder dat de bestaande detailhandel in het bijvoorbeeld wordt ingezet op recreatieve en diversiteit aan bij de specifieke dorpse bebouwingslint dient te verdwijnen. ontwikkeling van het buitengebied. omgevingskwaliteiten. Verder voorziet de structuurvisie in de herstructurering van een SPORT, WELZIJN, ZORG EN EDUCATIE Voor het buitengebied gaat de gemeente uit aantal verouderde woonbuurten en tracht men Bezuinigingen op het welzijnsbeleid noodzaken van agrarisch natuurbeheer, gecombineerd bestaande ‘meer stedelijke’ woonmilieus verder de gemeente ertoe om te investeren ten behoeve met een verbrede landbouw op het gebied van te verdorpsen en/of te vergroenen. Eveneens is van het behoud van een basisstructuur van recreatie en toerisme. De agrariër krijgt binnen de voorzien in het terugbrengen van de relatie tussen voorzieningen, welke vooral zijn gericht op de structuurvisie voldoende ontwikkelingsruimte. de woonomgeving en het omliggende landschap. ontwikkeling van jeugd en jongeren tot 18 jaar, Dit door doorzichten te creëren en te versterken ouderen en de steeds groter wordende groep Nieuwe vormen van duurzame energie zorgen en anderzijds door de dorpsranden te verbinden kwetsbare burgers. Daarbij zal de overheid voor nieuwe inkomsten voor het landschap. met het omliggende buitengebied. meer moeten overlaten aan inwoners en Een duurzaam beheer van landbouwgronden is maatschappelijke organisaties. De kwaliteit gewaarborgd, afgestemd op landschappelijke, van voorzieningen wordt belangrijker dan de ecologische en recreatieve waarden van het kwantiteit. gebied.

30 Oostzaan 2025

RECREATIE EN ONTSPANNING VERKEER EN INFRASTRUCTUUR Om duurzaamheidsredenen heeft het de voorkeur Een ander belangrijk thema is recreatie en De visie voor wat betreft het beleidsthema verkeer om nieuwe groenstructuren waar mogelijk op te toerisme. Er is de laatste jaren een duidelijke en infrastructuur legt het accent op het verhogen hangen aan het watersysteem. Dit onder andere behoefte aan ontspanning en rust als tegenhanger van de verkeersveiligheid (duurzaam veilig) door de aanleg van natuurvriendelijke oevers in voor een dynamisch sociaal en economisch leven. door middel van de herinrichting van bestaande de diverse woonbuurten, om zo samen met groen Het landelijke gebied vervult hierin een bijzondere wegen. Hierbij speelt de verkeersveiligheid een grote belevingswaarde te ontwikkelen. rol. rondom scholen een belangrijke rol. Gekoppeld hieraan wordt een aantal gescheiden fietspaden CULTUURHISTORIE EN ARCHEOLOGIE Een groot deel van het buitengebied is door de op wezenlijke plaatsen aangelegd. Door het Binnen Oostzaan zijn relatief veel cultuurhistorisch aanwezigheid van natuur, cultuurhistorie, rust scheiden van fiets- en gemotoriseerde verkeer waardevolle elementen bewaard gebleven. en ruimte uitermate geschikt voor recreatieve wordt de verkeersveiligheid verhoogd. Verder Om die reden staat bescherming, versterking activiteiten. Hierbij wordt met name ingezet op is het doorgaande noord- zuidverkeer door de en benutting van aanwezige cultuurhistorische extensief recreatief medegebruik van natuur kern een aandachtspunt. Bij calamiteiten zal een elementen voorop. Om het historisch besef en landschap, waarbij te denken valt aan fiets-, alternatieve route de verkeersstroom moeten te vergroten en daarmee de waardering wandel-, vaar-, en kanoroutes. Het verder verwerken. voor Oostzaan, wordt het (mede)gebruik van ontwikkelen van een (regionaal) routenetwerk historische bebouwing gestimuleerd en wordt draagt bij aan het meer toegankelijk maken van Ten aanzien van het openbaar vervoer is de gestreefd naar het beter zichtbaar maken en het landschap. Daarmee vervult Oostzaan ook uitbreiding van het busnet naar het Noordeinde ontsluiten van historische waarden. Dit kan zowel een rol in de regionaal recreatieve hoofdstructuur. of de bedrijventerreinen en het verbeteren van de in de vorm van de bebouwde omgeving, als Ondersteunend daaraan wordt een verbreding kwaliteit van de opstappunten een duidelijk wens. bestaande cultuurhistorische structuren in het van de agrarische sector op het gebied van Uitbreiding van het busnet blijkt echter onhaalbaar, gebied. Eveneens is het archeologisch erfgoed recreatie en toerisme gestimuleerd. maar er bestaat wel degelijk een behoefte aan van wezenlijk belang. kwaliteitsverbetering van het openbaar vervoer. Andere vormen van recreatie komen voor in het MILIEU EN DUURZAAMHEID zuidwestelijke deel van Het Twiske. In de huidige GROEN EN WATER De gemeente Oostzaan pakt haar voortrekkersrol situatie zijn in dit zuidelijke deel al een aantal Groen en met name ook water leveren een op het gebied van duurzame ontwikkeling bestaande recreatie- en horeca accommodaties belangrijke bijdrage aan de (be-)leefbaarheid van en klimaatbeleid serieus op. De gemeente aanwezig. In de visie is onder voorwaarden de kern als geheel en de afzonderlijke wijken in streeft naar het terugbrengen van de klimaat ruimte opgenomen voor een uitbreiding van de het bijzonder. Het versterken van de groen- en beïnvloeding door de reductie van de CO2 recreatieve mogelijkheden. Het overige deel van waterstructuur binnen de kern is dan ook een uitstoot. Dit onder andere door het voeren van Het Twiske leent zich minder voor recreatie, hier opgave in deze visie. Het karakteristieke dorpse een stimuleringsbeleid duurzame ontwikkeling. ligt het accent op natuur en agrarisch gebruik en en groene woonmilieu moet verder tot uiting De gemeente stimuleert initiatieven op het gebied is recreatie ondergeschikt. worden gebracht door het verdorpsen dan wel van duurzame ontwikkeling, zoals alternatieve vergroenen van bestaande woonbuurten. motorbrandstoffen, milieuvriendelijke grondstoffen en duurzame elektriciteit. Een voorbeeld hiervan is Ook is het van belang de relatie met en de de aanleg van elektrische laadpalen de komende mogelijkheden van het fraaie buitengebied niet jaren. uit het oog te verliezen. De nog aanwezige waardevolle doorzichten worden beschermd en Een ander belangrijk onderwerp betreft het daar waar mogelijk worden nieuwe doorzichten ondergronds brengen van de bestaande gecreëerd. Hierbij is een goede inpassing van de hoogspanningsleidingen boven Oostzaan. Dit om dorpsranden, afgestemd op de karakteristieken gezondheids- en milieutechnische overwegingen. van het aansluitende buitengebied van essentieel Ondanks dat besluitvorming hierover op een hoger belang. overheidsniveau plaatsvindt, blijft de gemeente zich hier blijvend voor inzetten. toegankelijkheid Oostzanerveld vergroten

31 structuurvisie oostzaan 2025 4 Structuurvisie Oostzaan 2025 buitengewoonstructuurvisie oostzaan oostzaan 2022 2025

structuurbeeld Oostzaan 2025 - themakaart woonomgeving

34 4 OOSTZAANSE WOONOMGEVING

WOONOMGEVING 4.1 HUIDIGE SITUATIE WONINGMARKTVERKENNING Oostzaan is een levendige groene en landelijke gemeente, met ongeveer 9.200 inwoners. De nabijheid van Amsterdam en Zaanstad brengt alle stedelijke voorzieningen binnen handbereik. In Oostzaan staan ongeveer 3.700 woningen. Van het totaal aantal woningen is 66% koop en 34% huur. Gezien de ligging ten opzichte van het grootstedelijk gebied, is Oostzaan een aantrekkelijke woonomgeving voor zowel de eigen bevolking als voor mensen van buitenaf. Gezien de komende veranderingen in de bevolkingssamenstelling en gezien de tijdelijke terugloop (krimp) van de bevolking wil de gemeente de komende jaren deze beide doelgroepen bedienen met een passend woningbouwprogramma. Hiertoe is in 2012 een woningmarktverkenning uitgevoerd en is de bestaande woonvisie geactualiseerd. Hiermee is een meer vraag gestuurd woningbouwprogramma ontstaan.

WOONOMGEVING Om het woningbouwprogramma goed in te kunnen vullen is het belangrijk inzicht te hebben waar de mogelijkheden voor woningbouw zich voordoen. Hierbij is niet alleen de locatie van belang, maar ook het karakter van de wijk waar de woningbouw zal plaatsvinden. De nieuwbouwmogelijkheden zijn zeer beperkt in Oostzaan en komen veelal voort uit functieverandering en/of vervangende nieuwbouw op voormalige bedrijfslocaties. Inzicht in de sfeer en het karakter van de bestaande buurten is daarom extra van belang.

Lintbebouwing In en rondom de kern worden drie buurten onderscheiden, de lintbebouwing in de kern, de lintbebouwing ten zuiden van de kern en de lintbebouwing ten noorden van de kern. Het aandeel particulier woningbezit is groot in deze buurten. De woningen worden veelal bewoond door ‘oorspronkelijke Oostzaners’.

Ten noorden van de kern, de Haal en de Heul groeit het aantal goedverdienende niet-oorspronkelijke Oostzaners gestaag. Door vervanging staan hier naast de oorspronkelijke woonbebouwing ook veel luxueuze nieuwe woningen. Er staan veel vrijstaande woningen en twee-onder-een-kapwoningen. Hetzelfde geldt voor het deel ten zuiden van de kern, Zuideinde. De lintbebouwing in de kern kent een gevarieerdere mix van woningtypen, van oud en klein tot nieuw en groot.

dorpsrand Oostzaan

35 buitengewoonstructuurvisie oostzaan oostzaan 2022 2025

structuurbeeld Oostzaan 2025 - themakaart toponiem

36 woonomgeving

Doktersbuurt Kolksloot De Doktersbuurt (gelegen op een steenworp Een nog iets recentere wijk is de Kolksloot afstand van het centrum van Oostzaan) kent zijn uit de jaren ‘80/’90. Hier staan voornamelijk oorsprong in de jaren ‘50/’60. Er staan in deze eengezinswoningen. Ook hier domineert het buurt veel sociale huurwoningen. Ook vinden we eigen-woningbezit, 30% van de voorraad bestaat er particulier woningbezit, voornamelijk vrijstaand uit sociale huur. Het aandeel gezinnen is groot, of geschakeld. De bevolking bestaat vooral uit voornamelijk jonge gezinnen. Ook dit is een jongeren en ouderen. Grote gezinnen komen in rustige woonbuurt met veel groen. deze buurt weinig voor. Roemersloot Burgemeestersbuurt De meest recente wijk is Roemersloot, gebouwd Een buurt die vergelijkbaar is met de Doktersbuurt eind jaren ‘90 en begin deze eeuw. De buurt is is de Burgemeestersbuurt. Ook deze buurt stamt ontstaan na bedrijfsverplaatsingen. Er is eigen uit de jaren ‘50/’60 en kent dezelfde opbouw. woningbezit en een appartementengebouw met Verschil met de Doktersbuurt is dat in de 20 huurwoningen. In de buurten wonen veel Burgemeestersbuurt veel minder groen aanwezig tweeverdieners, al dan niet met kinderen. Het is is. een rustige woonbuurt met (nog) weinig groen.

Bloemenbuurt en Molenbuurt Twee buurten die qua wijktypering ook 4.2 RUIMTELIJKE OPGAVE vergelijkbaar zijn, zijn de Bloemenbuurt en de Molenbuurt, beide uit de jaren ’60. De Met de inzichten uit de woningmarktverkenning woningvoorraad bestaat uit een mix van van november 2012 is een actualisatie van de sociale huurwoningen en eigen woningbezit. Woonvisie opgesteld. In de woonvisie is aan De bevolkingsopbouw is zeer gevarieerd. De de hand van doelgroepen een beeld geschetst Bloemenbuurt is een rustige woonbuurt met van de toekomstige marktvraag in de gemeente behoorlijk wat groen en vlakbij het centrum van Oostzaan. Door op doelgroepen te focussen is Oostzaan. In de Molenbuurt is het aandeel groen deze actualisatie niet zozeer een document met iets minder dan in de Bloemenbuurt. aangepaste kwantitatieve planningsprognoses, maar meer een visiedocument voor een meer Veenbraak vraag-gestuurde aanpak van zaken. Een wijk gunstig gelegen ten opzichte van winkelcentrum Klaverweide, De Lishof en De Voor de gemeente Oostzaan zijn vijf lokale Kolk is Veenbraak uit de jaren ‘70/’80. Het eigen- doelgroepen uitgewerkt, die beschouwd kunnen woningbezit domineert, maar er zijn ook sociale worden als archetypische (potentiële) bewoners. huurwoningen in deze wijk te vinden (30%). Zonder andere doelgroepen te kort te willen doen, De bevolkingsopbouw is gevarieerd, maar het focust de gemeente zich de komende planperiode aandeel gezinnen met jonge kinderen is in deze op deze vijf groepen als vertrekpunt voor een wijk wel groter dan in de oudere buurten. Het is marktgericht woningaanbod. De doelgroepen zijn: een rustige buurt met veel groen. 1. De Terugkeerder of Lokale Starter 2. De Lokale Doorstromer 3. De Verzilveraar 4. De Stedeling op zoek naar Dorps 5. De Stedeling op zoek naar Rust en Ruimte

37 buitengewoonstructuurvisie oostzaan oostzaan 2022 2025

WONINGVRAAG EN PROGRAMMA Er is een indicatieve kwantitatieve verdeling opgesteld van de potentiële woningvraag van deze doelgroepen en bijbehorende woningtypologieën. Indien de gemeente Oostzaan niet verder wil krimpen zal er meer nieuwbouw moeten worden gepleegd dan de afgelopen jaren is gerealiseerd. In de woonvisie wordt uitgegaan van 100 nieuwbouwwoningen per jaar voor de komende vijf jaar. Gezien de beperkte inbreidingsmogelijkheden in de kern en gezien het feit dat uitbreiding niet tot de mogelijkheden behoort in verband met de ligging van Natura2000-gebied, is de woningbouwtaakstelling voor de korte termijn naar beneden bijgesteld. Voor de periode tot 2020 is voorzien in de realisatie van 272 woningen. Voor de periode van 2020 tot 2025 worden nog eens 230 woningen gerealiseerd. Ten behoeve van deze woningen heeft een eerste verkenning plaatsgevonden. Voor de periode na 2020 zullen de afzonderlijke locaties verder geconcretiseerd moeten worden.

MARKTKANSEN De grootste marktkansen doen zich voor bij De (Terugkerende) Starter en De Verzilveraar. Om in de gemeente de doorstroming op gang te brengen is het aan te bevelen nieuwbouw Woonmomenten Lokale Starter in appartement: in totaal maximaal 70-80 m2 De Stedeling op zoek naar het dorpsleven komt af op het ‘dorpse’ nabij de stad voor de Senioren Verzilveraars te faciliteren. De GBO, waarbij de Terugkeerders door toevoeging van slaapkamers op 100 m2 GBO komen verhuizingen van deze groep zal namelijk een verhuisketen opgang brengen, die zowel voor de huur- als de 13koopmarkt voor de noodzakelijke 19 dynamiek zal zorgen. De gemeente spant zich in om in anterieure overeenkomsten met projectontwikkelaars/ woningbouwcorporaties overeenkomsten vast te leggen een deel van de huurwoningen in het marktsegment te realiseren. Daarnaast zal er, doordat er de laatste jaren niet veel betaalbare huurwoningen voor jongeren aan de voorraad zijn toegevoegd, ingezet worden op starterswoningen, in het bijzonder kleine appartementen. De overige drie doelgroepen zijn van groot belang Kansrijke product-markt combinaties voor nieuwbouw in Oostzaan De lokale doorstromer gaat het goed en wil groter en ruimer wonen De Stedeling op zoek naar rust en ruimte zoeken een grote, landelijk gelegen koopwoningom tot realisatie van ontwikkellocaties over te

kunnen11 gaan. De koopkracht van deze groepen doelgroepen volgens de Actualisatie Woonvisie doelgroepen en schema verdeling woonbehoefte volgens is daarvoor noodzakelijk. Koopkracht die ook gemeente Oostzaan (bron: More for You) de Actualisatie Woonvisie gemeente Oostzaan nodig is om het15 huidige voorzieningenniveau in de 21 (bron: More for You) gemeente op peil te houden.

38

De Verzilveraar anticipeert op aanstaande zorgbehoefte en zoekt een nultredenwoning

17 8 Stadswerk magazine 2012 #10

Schuurwoningen voegen zich Voor, door en met bewoners naadloos in het landschap

In de figuur is de verdeling (in percentages) tussen Beeldkwaliteit nieuwbouw 8 Stadswerk magazine 2012 #10 de vijf kansrijke doelgroepen weergegeven. De gemeente wil aantrekkelijke dorpse Schuurwoningen voegen zich Het woningbouwprogramma voor de gemeente woonmilieus versterken door wonen en natuur Voor, door en met bewoners naadloos in het landschap Oostzaan tot 2020 volgt deze percentageverdeling meer met elkaar te verbinden. Zo wordt op gemeentelijk niveau. kleinschalig gedifferentieerde woningbouw en particulier/collectief opdrachtgeverschap stonden met beide voeten in de dorpse samen­ WONINGTYPOLOGIEËN gefaciliteerd. Met een referentieschetsboek met leving en bouwden alleen voor hun eigen leden. Dorps bouwen Ten aanzien van nieuwbouwwoningen liggen de typeringen en volumes zou de gemeente kaders Met een grote stap door de geschiedenis komen volgende woningtypologieën voor de hand: kunnen stellen om de ruimtelijke invulling van een we in de woningbouw van voor 2008 terecht. •• Goedkopere compacte gezinswoningen, voor- bepaald plangebied te reguleren, zonder dat alles Gemeenten zijn samengevoegd tot een conglo­ al sociale huur, maar ook goedkope koop helemaal vaststaat. Een dergelijke benadering kan meraat van grote en kleine kernen. Grondpolitiek, (onder €175k VON) in zeer kleinschalige pro- ook helpen om het groen- en natuurbeheer in de grondprijzen en normering zijn voor het gehele Hanneke toes, tlu landschapsarchitecten gebied gelijk. Dit betekent dat zowel in de dorpen stonden met beide voeten in de dorpse samen­ leving en bouwden alleen voor hun eigen leden. jecten die aansluiten bij de dorpse sfeer en toekomstIllustraties: in praktische tlu landschapsarchitecten en financiële zin mogelijk als in de stedelijke uitbreidingen met vrijwel Dorps bouwen maatvoering. te maken. gelijke dichtheden en normen werd gebouwd . Met een grote stap door de geschiedenis komen we in de woningbouw van voor 2008 terecht. Dezelfde standaardproducten, onafhankelijk van •• Betaalbare huurwoningen voor een groep die De tijd van grote woningbouwplannen lijkt Gemeenten zijn samengevoegd tot een conglo­ de situering in het landschap. Het werden de meraat van grote en kleine kernen. Grondpolitiek, tussen wal en schip valt: Een te hoog inkomen grondprijzen en normering zijn voor het gehele Verdorpsen / vergroenen bestaand nieuwe puisten aan de oude dorpen, een doorn definitief voorbij. Daardoor ontstaat als vanzelf Hanneke toes, tlu landschapsarchitecten gebied gelijk. Dit betekent dat zowel in de dorpen voor sociale huur, maar te laag voor de koop- Ook in de bestaande wijken en buurten van de Illustraties:in het oog tlu van landschapsarchitecten velen. Het was bebouwing zonder als in de stedelijke uitbreidingen met vrijwel ruimte voor kleinschaliger initiatieven waarbij gelijke dichtheden en normen werd gebouwd . sector. Voor deze groep zullen woningen met gemeente Oostzaan zou de aantrekkelijkheid verankering in tijd en ruimte, zonder landschap­ De tijd van grote woningbouwplannen lijkt Dezelfde standaardproducten, onafhankelijk van specifieke wensen van bewoners meer ruimte pelijke en historische binding. de situering in het landschap. Het werden de een vrije huur kunnen worden aangeboden. vergroot kunnen worden door meer in te zetten op definitief voorbij. Daardoor ontstaat als vanzelf nieuwe puisten aan de oude dorpen, een doorn •• Huurwoningen voor senioren met (aanstaan- de ‘dorpse’krijgen. uitstraling; ‘Dorps een bouwen’ invulling is waarbijeen duidelijke hier ruimte voor kleinschaliger initiatieven waarbij in het oog van velen. Het was bebouwing zonder Langzamerhand kwam met name in het landelijk verankering in tijd en ruimte, zonder landschap­ specifieke wensen van bewoners meer ruimte pelijke en historische binding. de) zorgindicatie, waarin effectief (thuis)zorg en daarexponent door de toevoeging van deze van nieuwe ‘groen tijdgeest. en water’ Wat zijn gebied het besef dat er op een andere wijze krijgen. ‘Dorps bouwen’ is een duidelijke kan worden geboden in een kleinschalige cen- de kwaliteit (en de waarde) van de wijk wordt gebouwd moet gaan worden: weer terug naar het Langzamerhand kwam met name in het landelijk 9 de kenmerken en welke rolopvatting voor de exponent van deze nieuwe tijdgeest. Wat zijn gebied het besef dat er op een andere wijze dorpse, landschappelijke wonen. Nieuwe vormen trum-dorps woonmilieu met (grondgebonden) vergroot. Hierbij wordt met name aan de randen de kenmerken en welke rolopvatting voor de gebouwd moet gaan worden: weer terug naar het gemeente past daarbij? zijn bedacht: nieuwe landgoederen, knooperven, dorpse, landschappelijke wonen. Nieuwe vormen gemeente past daarbij? zijn bedacht: nieuwe landgoederen, knooperven, nultredenwoningen. van de Doktersbuurt en de Burgemeestersbuurt rood voor rood/groen, organisch bouwen en rood voor rood/groen, organisch bouwen en •• In beperkte mate is er behoefte aan grotere gedacht. dorps bouwen. dorps bouwen.

koopwoningen, ook weer in een ‘dorpse’ of Wat is dorps bouwen? Wat is dorps bouwen? De rode lijn in het dorps bouwen is dat karakteris­ ‘landelijke’ setting. Relatie bebouwingslint en buitengebied Al enige jaren is er een kentering in de dit een gunstige ontwikkeling. Voor de dorpen tieken en identiteit van het betreffende dorp de De rode lijn in het dorps bouwen is dat karakteris­ Erf in Zalk Een andere ontwikkeling die bijdraagt aan bouw te zien. In plaats van het uitrollen is het historisch en landschappelijk besef een inspiratiebron vormen van de nieuwe verkaveling, Al enige jaren is er een kentering in de dit een gunstige ontwikkeling. Voor de dorpen >> vantieken nieuwe woonwijkenen identiteit worden van er nog het betreffendebi jkomende oorzaak dorp van de deze kentering. architectuurIn Zalk en openbare is het voornemenruimte. De basis voor verschillende erven te ontwikkelen. Het eerste erf is in aan­ maar mondjesmaat woningen in kleine clusters die karakteristieken komt voort uit de ligging in DORPS WOONMILIEU het versterkenbouw te zien. In plaatsvan van hethet uitrollen dorpse is het historischwoonmilieu en landschappelijk besef een inspiratiebron vormen van de nieuwe verkaveling, bouw. De provincie Overijssel heeft subsidie versterkt om het dorps bouwen op deze gebouwd. De terugval van de algemene vraag Dorpse uitbreidingen het landschap en de regionale kenmerken. Ligt Bij nieuwbouwprojecten in Oostzaan zal is het vanbenutten nieuwe woonwijken van worden de er noguitzichten bi jkomende vanuit oorzaak vande deze kentering. leidt ertoearchitectuur dat niet de aanbieder en meer openbare bepaalt ruimte.In het landelijk De basis gebied voor is een kentering te zien in het dorperven in de klei daadwerkelijk of op het zand? Het vorm gaat dan te geven. Voor het eerste erf is een beeldkwaliteitplan >> hoe je wilt wonen, maar dat je dit zelf kunt bepa­ de wijze van verkavelen en bouwen. In de jaren om vorm, materiaal, kleur, oriëntatie en schaal. maar mondjesmaat woningen in kleine clusters die karakteristieken komt voort uit de ligging in geschreven, waarin richtlijnen staan voor de bebouwing en openbare ruimte op het erf. nagegaan moeten worden of ze voldoen aan de bebouwingslinten op het veenweidegebied. Op len. Deze kentering geeft daardoor ruimte aan de ‘50 en ‘60 waren uitbreidingen nog dorps te In dorpen is een grote variatie aan bebouwing te gebouwd. De terugval van de algemene vraag Dorpse uitbreidingen veranderendehet wensen landschap van individuele en de bewoners regionale noemen. kenmerken. De woningen Ligt waren klein, maar hadden vinden:Voor boerderijen, de volgende tuinderswoningen, erven dorps is ­een beeldregieplan in de maak, dat dient ter inspiratie van de en kopers. De koper is aan zet: De koper neemt grote tuinen, groot genoeg om een eigen moes­ villa’s en dorpswoningen en soms zelfs een soort woonwensen van bovengenoemde doelgroepen. veelleidt ertoeplaatsen dat niet de is aanbieder deze meerrelatie bepaalt verloren In het gegaan landelijk gebied door is een kentering te zien in het dorp in de klei of op het zand? Het gaat dan nieuwe bewoners. zelf het initiatief, alleen of samen met anderen, al tuin te hebben en een lange waslijn te plaatsen. stadswoning en samen vormen ze dat afwisse­ Om te concurreren met het grote woningaanbod woningbouw.hoe je wilt wonen, maar De dat nuje dit zelfnog kunt bestaande bepa­ de wijze doorzichten van verkavelen en bouwen. In de jaren of niet onderom begeleiding vorm, materiaal,van een deskundige. kleur, De oriëntatieDe dorpen waren en schaal. nog zelfstandige gemeenten lende beeld dat we zo mooi vinden. Nieuwe gemeente en de ontwikkelaar zijn dienstverle­ en maakten hun eigen plannen met hun eigen bebouwing moet dan geen ‘UFO’ zijn, maar een len. Deze kentering geeft daardoor ruimte aan de ‘50 en ‘60 waren uitbreidingen nog dorps te In dorpen is een grote variatie aan bebouwing te Zalk, voormalige boerenerven in de nieuwbouwwijken in de stadsregio moeten gekoesterd worden en waar mogelijk nend. Zeker in kleinere gemeenten en dorpen is grond’politiek’. Woningbouwverenigingen volgende logische stap in de opbouw van het dorp worden omgevormd tot klein­ Amsterdam zal Oostzaan de specifieke dorpse moetenveranderende nieuwe wensen van doorzichten individuele bewoners bij nieuwe noemen. Deruimtelijke woningen waren klein, maar hadden vinden: boerderijen, tuinderswoningen, dorps­ schalige bouwlocaties. en kopers. De koper is aan zet: De koper neemt grote tuinen, groot genoeg om een eigen moes­ villa’s en dorpswoningen en soms zelfs een soort omgevingskwaliteiten beter kunnen benutten. ontwikkelingenzelf het initiatief, alleen gecreëerdof samen met anderen, worden. al tuin Ook te hebben kan en eendoor lange waslijn te plaatsen. stadswoning en samen vormen ze dat afwisse­ Binnen de stadsregio is de gemeente Oostzaan middelof niet onder van begeleiding beperkte van een nieuwbouw deskundige. De deDe dorpenrelatie waren tussen nog zelfstandige gemeenten lende beeld dat we zo mooi vinden. Nieuwe immers de grootste gespecialiseerde aanbieder stadgemeente en en deland ontwikkelaar opnieuw zijn dienstverle vormgegeven­ en maakten hunworden. eigen plannen met hun eigen bebouwing moet dan geen ‘UFO’ zijn, maar een van dorpse woonmilieus, een woonmilieu dat onder Hierbijnend. Zeker is in kleinerehet gemeentenzaak dat en dorpen een is meergrond’politiek’. organische Woningbouwverenigingen volgende logische stap in de opbouw van het dorp van de toekomst ­ met variatie, refererend de sterk groeiende bevolking van Amsterdam dorpsrand ontstaat in plaats van een harde en aan de karakteristieken, en met een ongemeen populair is. De visie op het versterken abrupte overgang. nieuwe, eigentijdse toepassing. van de specifieke dorpse omgevingskwaliteiten laat zich vertalen in een drietal speerpunten. Voorbeelden van dorps bouwen

erven In de provincie Overijssel is een aantal erven in ontwikkeling of in aanbouw. Op oude boerenerven worden bij de nieuwe of gerenoveerde hoofdwoning nieuwe wonin­ gen gebouwd in de vorm van schuren. De (bron: Stadswerkwoningen magazine staan met2012 hun #10) voorzijde aan een gezamenlijk erf. rondom ligt een windsin­ gel en een weide of een boomgaard, tegelijk is echter een te grote jas voor een aantal wonin­ het landschappelijk wonen en het dorps bouwen speelplek voor de buurtkinderen. Woningen gen39 volgens de standaard grondrichtlijnen. Het handen en voeten krijgen en behoud het dorp zijn worden gebouwd door particulieren in collectief grondoppervlak per woning wijkt namelijk niet eigen karakter. De gronden worden collectief particulier opdrachtgeverschap (CPO). Soms is af van het gemiddelde. Hoe om te gaan met de gebruikt en beheerd, zonder dat de openbaarheid een woningcorporatie betrokken om het deel overmaat op het terrein? In een dorp past een in het gedrang komt. De bewoners zien het gebied sociale woningbouw te realiseren. Een boerenerf gedeelde verantwoordelijkheid. Alleen dan kan daadwerkelijk als hun gebied en dragen daarvoor een gezamenlijke verantwoordelijkheid. De juri­ dische vorm kan collectief bezit, verhuur of pacht Impressie van een uitbreiding zijn. met een dorpse uitstraling.

Bouwen in de kern Een ander voorbeeld is het bouwen van nieuwe woningen in de kernen. In veel kleine kernen is er behoefte om zelf, dan wel samen met anderen te bouwen. Er wordt in kleine aantallen gebouwd. Om de gewenste dorpse kwaliteit tot stand te brengen, is een breed gedragen plan nodig. Dit wordt bereikt door vooraan in het proces, met de bewoners en bouwers letterlijk een aantal keren aan de tafel te gaan zitten. Omdat wensen sterk verschillen moeten plannen de ruimte bieden voor flexibiliteit. Mensen in dorpen willen zelf bouwen en niet in huurhuizen van beleggers wonen, het bestemmingsplan moet deze ruimte bieden. Het dorps bouwen gaat in deze tijd uit van langzame groei. Dat kan betekenen dat er per jaar maar een paar woningen worden gebouwd, terwijl buitengewoonstructuurvisie oostzaan oostzaan 2022 2025

WONINGBOUWPROGRAMMA PERIODE TOT Gemeentewerf Lishof (2e fase) 2020 De locatie is in eigendom van de WOV. Het Voor Lishof (2e fase) is een plan met ongeveer 15 Het woningbouwprogramma van de gemeente woningbouwplan voorziet in 5 koopwoningen woningen ontwikkeld. Dit betreft aanleunwoningen, Oostzaan voor de periode tot 2020 kent de in de midden prijsklasse en 20 huurwoningen in in de directe nabijheid van het verzorgingshuis volgende locaties met de bijbehorende indicatieve de lagere prijscategorie. De locatie ligt nabij het voor senioren. woningaantallen. centrum van de kern. WONINGBOUWPROGRAMMA PERIODE 2020-

NAAM START AANTAL Houthandel Buijs 2025 1. Meyn (Klein Twiske) 2013 120 De locatie betreft een voormalige bedrijfslocatie Zoals hierboven reeds aangegeven is de 2. Klein Twiske, fase 2 2016 26 en is in particulier eigendom. Voor de locatie is een woningbouwtaakstelling opgedeeld in een 3. Kerkbuurtschoollocatie 2013 28 plan voor 12 woningen opgesteld. De woningen woningbouwprogramma voor de periode tot 2020 4. Gemeentewerf 2014 25 betreffen 2 woningen in de midden prijsklasse en (272 woningen) en de periode van 2020 tot 2025 5. Houthandel Buijs 2013 12 10 duurdere koopwoningen. (230 woningen). 6. Dakopbouwen 2014 14 7. Timmerfabriek De Vries Onbekend 8 Dakopbouwen Aangezien de inbreidingslocaties in de kern 8. Bibliotheeklocatie 2015 14 Locatie is in eigendom van de WOV. Het plan Oostzaan beperkt zijn, zal voor de resterende 9. Radio 9 terrein Onbekend 10 bestaat uit de realisatie van 14 woningen in het 230 woningen in de nabije toekomst een nadere 10. Zuideinde 134 Onbekend Onbekend goedkope huursegment. uitwerking van voorliggende structuurvisie 11. Lishof (2e fase) Onbekend 15 TOTAAL 272 worden gemaakt. Er zal aan de hand van een Timmerfabriek De Vries stedenbouwkundig- / landschappelijke analyse woningbouwprogramma Oostzaan, periode tot 2020 Betreft eveneens een particuliere locatie op moeten worden bezien waar nog aanvullende korte afstand van het centrum. Voor de locatie woningbouw kan plaatsvinden. Daarnaast zullen Meyn is een plan met 8 woningen opgesteld. De in de komende jaren mogelijk initiatieven vanuit de De locatie betreft de voormalige bedrijfslocatie exacte verdeling tussen huur en koop, alsmede bevolking ontwikkeld worden, die aansluiten bij van het gelijknamige bedrijf, even ten noorden prijsklassen zijn nog niet bekend. de gemeentelijke woningbouwambitie. Mogelijke van het centrum van Oostzaan. Voor de locatie ontwikkelingen waar de gemeente, onder is een woningbouwplan ontwikkeld die voorziet Bibliotheeklocatie voorwaarden, actief aan mee wil werken betreffen in de realisatie van 120 woningen. Allen in de Betreft de locatie van de voormalige bibliotheek, de volgende: koopsector. waarvoor door Eigen Haard in samenwerking •• Ontwikkeling woningbouw na beëindiging van met de WOV een plan is ontwikkeld voor circa 14 een agrarisch bedrijf; Klein Twiske, fase 2 woningen. Alle woningen betreffen huurwoningen •• Ontwikkeling kleinschalige woonerven in het De locatie betreft fase 2 van de ontwikkeling op voor starters in het goedkope segment. De locatie buitengebied in combinatie met investering de Meyn locatie, met aanvullend ongeveer 25 ligt op korte afstand van het centrum. natuur en particulier natuurbeheer; woningen. De woningen betreffen zowel 2 onder •• Ontwikkeling woningbouw in het noordelijk lint 1 kap woningen als rijwoningen, allen in de Radio 9 terrein in combinatie met herstel van doorzichten op koopsector. Betreft een locatie in eigendom van de het landschap en realisatie organische dorps- gemeente. Voor de locatie zijn diverse plannen in rand; Kerkbuurtschoollocatie voorbereiding. Het daadwerkelijk plan moet nog •• Gestapelde woningbouw aan de randen van De locatie is in eigendom van Wooncompagnie geconcretiseerd worden. Een exacte verdeling is het centrum, gecombineerd met aandacht en deze heeft een woningbouwplan ontwikkeld nog niet bekend. voor vergroening; voor de bouw van 28 woningen. Het betreft allen •• Omzetten van bestaande woonschepen naar huurwoningen in de lage prijscategorie. Zuideinde 134 waterwoningen, realisering waterrijk wonen. Betreft een locatie in eigendom van de WOV. Voor de locatie wordt een plan ontwikkeld dat past binnen het geldende bestemmingsplan. Derhalve is het aantal nog onbekend.

40 woonomgeving 4.3 RUIMTELIJK PROGRAMMA OP HOOFDLIJNEN

Op basis van de bovenstaande ruimtelijke opgave kan ten aanzien van de Oostzaanse woonomgeving het volgende ruimtelijke programma op hoofdlijnen worden opgesteld.

•• Ontwikkelen locatie Meyn (1) •• Ontwikkelen Klein Twiske (2) •• Ontwikkelen Kerkbuurtschoollocatie (3) •• Ontwikkelen Gemeentewerf (4) •• Ontwikkelen Houthandel Buijs (5) •• Ontwikkelen Dakopbouwen (6) •• Ontwikkelen Timmerfabriek De Vries (7) •• Ontwikkelen Bibliotheeklocatie (8) •• Ontwikkelen Radio 9 terrein (9) •• Ontwikkelen Zuideinde 134 (10) •• Ontwikkelen Lishof, 2e fase (11) •• Stedenbouwkundige en landschappelijke ana- lyse naar woningbouw periode 2020 tot 2025; inclusief onderzoek naar de bijbehorende ver- keerstechnische infrastructuur. •• Uitwerken plannen voor een Oostzaans kader voor dorps bouwen; •• Herstructurering Doktersbuurt en Burgemees- impressie van Rijk der Eilanden, Oostzaan terbuurt, met aandacht voor vergroenen van de woonwijken in combinatie met watergan- gen; •• Uitwerken plannen voor versterken relatie dorpslint en omliggend landschap, aandacht voor doorzichten en realisatie kleinschalige woningbouw; •• Uitwerken toetsingskader voor particuliere initiatieven woningbouw met aandacht voor functieverandering, woonerven en particulier natuurbeheer en lintbebouwing. impressie van Houtryck, Oostzaan

41 structuurvisie oostzaan 2025 5 Structuurvisie Oostzaan 2025 buitengewoonstructuurvisie oostzaan oostzaan 2022 2025

A B

C

structuurbeeld Oostzaan 2025 - themakaart economie

44 5 ECONOMIE

ECONOMIE 5.1 HUIDIGE SITUATIE BEDRIJVENTERREINEN B - Skoon (2009) Binnen de gemeentegrenzen is een drietal Het bedrijventerrein Kolkweg-zuid heeft de naam bedrijventerreinen aanwezig die qua leeftijd sterk Skoon. De naam is afgeleid van windmolen variëren. Het betreft hier de bedrijventerreinen Skoon, die heeft gestaan op de plek van de De Ambacht (1980) en de twee nieuwe toegangsweg naar het bedrijventerrein. Het bedrijventerreinen Skoon (2009) en Bombraak bedrijventerrein is gelegen nabij de afrit van de (2013). De terreinen zijn alle aangelegd met A8 en is voornamelijk bedoeld voor Oostzaanse als doel bestaande ‘hinderlijke’ bedrijvigheid bedrijven. Ten behoeve van het bedrijventerrein uit de kern te verplaatsen naar een geschikte is een beeldkwaliteitsplan opgesteld en worden bedrijfslocatie. Dit om overlast als gevolg van aan bedrijven aanvullende eisen gesteld op het deze bedrijvigheid voor de woonfunctie te vlak van duurzaamheid. Op het bedrijventerrein is bepreken. De terreinen zijn overwegend bedoeld de ruimtelijke kwaliteit hoogwaardig en daarmee voor Oostzaanse bedrijven. Met de realisatie van vormt het bedrijventerrein een visitekaartje langs het meest recente bedrijventerrein Bombraak de A8 en A10. Op het bedrijventerrein is het is voldoende bedrijfsterrein beschikbaar voor bedrijfspand van Piet Boon gevestigd, met een de uitplaatsing van bedrijven uit het lint. Met het hoogwaardige architectonische uitstraling. Het laatste bedrijventerrein is het ook mogelijk het bedrijventerrein heeft een oppervlak van ongeveer bedrijf Meyn (4,5 hectare) uit het lint te plaatsen. 4,5 hectare uitgeefbaar terrein. Hiermee zijn veel, voorheen in het lint gevestigde, bedrijven verplaatst naar een bedrijventerrein. C - Bombraak (2012) Echter zijn er nog altijd bedrijven in de kern Het bedrijventerrein Bombraak is gelegen aan de gevestigd. De gemeente zal zich blijven inspannen kruising van de A8 met de A10. Ook dit laatste om deze te verplaatsen. bedrijventerrein is gerealiseerd ten behoeve van uitplaatsing van bedrijven gevestigd in en direct A - De Ambacht (1980) naast de bebouwde kom. De naam Bombraak is De Ambacht in Oostzaan is een strategisch ontleend aan een vroeger aanwezige verbreding gelegen bedrijventerrein pal langs de A8 met van de waterstructuur (veenplas), die in de buurt voldoende capaciteit. Het terrein heeft een bruto van dit gebied was gesitueerd. oppervlakte van 12 hectare en een uitgeefbaar (netto) oppervlak van 7,5 hectare. De inrichting De belangrijkste aanleiding voor het ontwikkelen van het terrein lijkt nog steeds doelmatig, maar van een derde bedrijventerrein is de verplaatsing draagt ook de sporen van veroudering. Het is van het bedrijf Meyn. Dit grootschalige bedrijf denkbeeldig dat zonder enig ingrijpen een verdere was gevestigd aan het Noordeinde in Oostzaan. achteruitgang optreedt, die uiteindelijk leidt tot een Midden in de bebouwde kom en naast een verlies aan aantrekkingskracht. Het terrein is niet woonwijk was dit niet de meest geschikte plaats. alleen nu van economische waarde, maar heeft met de betere bereikbaarheid door de aanleg van Bedrijventerrein Bombraak maakt de verhuizing de Tweede Coentunnel ook sterke kaarten voor van Meyn mogelijk, maar biedt ook de de toekomst. mogelijkheid voor de vestiging van andere bedrijven uit Oostzaan. Voor de verplaatsing van Direct ten zuiden van De Ambacht ligt het Meyn is ongeveer 4 hectare nodig. Het totale kleinschalige bedrijventerrein Westkolkdijk. Hier is beoogde bedrijventerrein bedraagt ongeveer 7,5 een zoutopslag van Rijkswaterstaat gevestigd. hectare.

45 buitengewoonstructuurvisie oostzaan oostzaan 2022 2025

5.2 RUIMTELIJKE OPGAVE Op de rest van Bombraak is het doel vooral BEDRIJVENTERREINEN Om die reden is een aantal aandachtspunten bedrijven te vestigen uit Oostzaan en omgeving Bombraak opgenomen die in de planperiode van deze die nu op een ongeschikte locatie zitten, zoals Het bedrijventerrein Bombraak is zeer recent structuurvisie verder uitgekristalliseerd zullen in een woonwijk. Het noordelijk deel van het aangelegd. Het bedrijventerrein heeft als doel worden: bedrijfsterrein met een omvang tot maximaal 1,5 ruimte te bieden aan bedrijven die nu nog in de •• Verbeteren van de interne en externe ver- hectare biedt plaats aan een hotel/restaurant. kern gevestigd zijn. Het bedrijventerrein biedt met keerscirculatie; Hiervoor zijn reeds concrete plannen. name ruimte aan het bedrijf Meyn, welke 4 hectare •• Efficiënter indelen van het parkeerterrein; van het 7,5 hectare tellende bedrijventerrein •• Vergroten van de uitstraling van het bedrijven- KANTOREN gebruikt. De resterende 3,5 hectare biedt terrein; Binnen de gemeentegrenzen zijn geen de komende jaren voldoende ruimte voor de •• Samenwerking tussen ondernemers verster- noemenswaardige kantoorlocaties aanwezig, verplaatsing van andere bedrijven uit de kern. De ken. anders dan verspreid liggende kleinschalige gemeente zal binnen de planperiode zich blijvend kantoorpanden in de kern, dan wel kantoor aan inzetten voor verplaatsing van hinderlijke bedrijven ONTWIKKELEN RECREATIE EN TOERISME huis. uit de kern. De bedrijventerreinen Skoon en De gemeente Oostzaan maakt onderdeel uit Bombraak zijn zeer recent aangelegd en kennen van de recreatieve hoofdstructuur van de regio DETAILHANDEL een hoogwaardig en duurzaam karakter. Waterland. Door het natuur- en recreatiegebied De in de gemeente aanwezige detailhandel is Het Twiske, de regionale routestructuren en de geconcentreerd in het centrum van de kern en het De Ambacht kwaliteiten van het Oostzaanse buitengebied, winkelcentrum Klaverweide. Ten behoeve van de Het bedrijventerrein De Ambacht is het oudste ligt er een kans om de markt op het gebied van versterking van het centrum is het centrumplan bedrijventerrein van de gemeente Oostzaan. recreatie en toerisme verder te vergroten. Door in ontwikkeling. Daarnaast zal het winkelcentrum Het is denkbeeldig dat zonder enig ingrijpen een de aanleg en verbetering van recreatieroutes Klaverweide gerenoveerd worden. Verder komen verdere achteruitgang optreedt, die uiteindelijk op het gemeentelijk grondgebied kan de incidenteel verspreid liggende vormen van leidt tot een verlies aan aantrekkingskracht. bezoeker aan de gemeente gebonden detailhandel voor in de rest van de kern. Deze zijn worden. Door de uitbreiding van kleinschalige niet geconcentreerd aanwezig. overnachtingsmogelijkheden kan de recreatie- en toerisme markt verder uitgebouwd worden.

KANTOREN Gezien de beperkte aanwezigheid van kantoren binnen de gemeente Oostzaan hanteert de gemeente geen specifiek kantorenbeleid.

DETAILHANDEL Gezien de toekomstige bevolkingsontwikkeling, waarbij de vergrijzing en ontgroening (tot 2020) sterk zal toenemen, is het noodzakelijk zorgvuldig met de bestaande detailhandel in de kern om te gaan. In het algemeen leiden deze beide ontwikkelingen immers tot een afname van aankopen en een achteruitgang in de detailhandelsstructuur. Daarnaast versterken processen zoals internetaankopen, funshoppen en toenemende concurrentie van omliggende kernen deze neerwaartse spiraal. clustering detailhandel in de Kerkstraat

46 economie

Om die reden streeft de gemeente primair naar een Verder wordt ingezet op een bij de Oostzaanse clustering van detailhandel in het centrum. Hiertoe maat en schaal passende vorm van gestapeld is het centrumplan ontwikkeld. Het centrumplan bouwen in het centrum. De hier voorgestelde bestaat uit een viertal onderdelen. Dit betreft de woonvormen zullen zich met name richten realisatie van multifunctioneel dorpscentrum De op senioren die op deze wijze dicht bij de KunstGreep, de ontwikkeling van de locatie van voorzieningen kunnen wonen. Door een bundeling de voormalige Kerkbuurtschool, de inrichting van van (sociale) voorzieningen en detailhandel en de openbare ruimte en de herontwikkeling van een meer intensieve bebouwingsvorm nabij deze het voormalige gemeentehuis. Met de realisatie voorzieningen wordt de beleving van het centrum van de Kunstgreep zijn sociale voorzieningen vergroot en het draagvlak voor detailhandel in het centrum van de kern gesitueerd, hetgeen vergroot. de centrumbeleving ten goede is gekomen. Met de realisatie van het plan schat van Compaen is nieuwe detailhandel aan het centrum van de kern 5.3 RUIMTELIJK PROGRAMMA OP toegevoegd. Boven deze detailhandel bevinden HOOFDLIJNEN zich appartementen. Het centrumplan zal de komende periode verder gerealiseerd worden. Op basis van bovengenoemd programma kan het volgende programma op hoofdlijnen worden Na het centrum, wordt secundair ingezet op geformuleerd: detailhandel ontwikkeling in Klaverweide. •• Blijvend inzetten voor de verplaatsing van hin- Elders in de kern wordt de opkomst van nieuwe derlijke bedrijven uit de kern; detailhandel uitgesloten. Uiteraard wordt •• Herstructurering bedrijventerrein De Ambacht; bestaande detailhandel elders gerespecteerd. •• Uitbouwen van de recreatie en toerisme markt Nieuwe soorten van bedrijvigheid zijn uitgesloten door betere aansluiting op de regio en realisa- op de bedrijventerreinen. Dit behoudens tie recreatieve voorzieningen; webwinkels met een afhaalfunctie. Webwinkels •• Verdere uitvoering van het centrumplan; zijn uiteraard concurrentie voor de reguliere •• Primair ingezet op behoud en versterking de- winkels, maar afhaalpunten zijn geen winkels. Zo tailhandel in het centrum (clustering) en se- komen er geen uitstallingsruimten en kan er niet cundair wordt op behoud en versterking van ter plaatse een product worden uitgezocht. De detailhandel in Klaverweide. transactie heeft via internet plaatsgevonden, de goederen worden slechts afgehaald.

ontwikkeling bedrijventerrein Bombraak, met verplaatsing van bedrijven vanuit het lint

47 structuurvisie oostzaan 2025 6 Structuurvisie Oostzaan 2025 buitengewoonstructuurvisie oostzaan oostzaan 2022 2025

structuurbeeld Oostzaan 2025 - themakaart voorzieningen

50 6 SPORT, WELZIJN, ZORG EN EDUCATIE

SPORT, WELZIJN, ZORG EN EDUCATIE 6.1 HUIDIGE SITUATIE ALGEMEEN KRIMP Vergrijzing De omvang van de bevolking van Oostzaan gaat Het aantal ouderen in de leeftijd 65 tot 75 jaar veranderen. Naast groei en krimp van de bevolking in Oostzaan zal aanzienlijk toenemen. Van zijn er ook binnen afzonderlijke bevolkingsgroepen circa 900 in 2013 tot 1100 in 2020 en 1300 in grote verschuivingen gaande. De gemeente 2040. Het aantal ouderen in de leeftijd 75+ jaar Oostzaan krijgt te maken met ontgroening, een zal toenemen van 600 in 2013 tot 1000 in 2020 afname van de beroepsbevolking en een sterke tot zelfs 1600 in 2040. Deze ontwikkeling vraagt vergrijzing. Deze ontwikkelingen zijn met name om gerichte beleidskeuzes. Met name de druk relevant voor wat betreft de voorzieningen op het op zorgvoorzieningen zal sterk toenemen. gebied van sport, welzijn, zorg en educatie. Daarbij komen door de inkrimping van de beroepsbevolking ook minder ‘handen aan het Ontgroening bed’. Het aantal jongeren tussen de 0 en 10 jaar neemt in 2020 in Oostzaan af. Van circa 900 jongeren in ONDERWIJSVOORZIENINGEN 2013 tot 800 in 2020. Dit trekt daarna tot 2040 weer De gemeente Oostzaan kent een viertal scholen aan tot 900. Deze groep jongeren is schoolgaand voor het basisonderwijs. Dit betreft de openbare in Oostzaan. De afname van het aantal leerlingen scholen De Kweekvijver, De Noorderschool en de heeft dan ook direct consequenties voor (de Rietkraag. Daarnaast is er een interconfessionele huisvesting) van scholen en werkgelegenheid. katholieke basisschool aanwezig in de kern. Dit betekent dat tijdelijke lokalen kunnen worden Dit betreft De Korenaar. Voortgezet onderwijs afgestoten en het hoofdgebouw zal volstaan. komt niet voor in Oostzaan. Hiervoor zijn leerlingen aangewezen op scholen in de naburige Het aandeel jongeren tussen de 10 en 20 jaar, gemeenten. de jongeren van het voortgezet onderwijs zal drastisch afnemen. In eerste instantie van 1.200 SPORTVOORZIENINGEN in 2013 naar 900 in 2020 en vervolgens 800 in De gemeente Oostzaan kent een rijk 2027. De afname van deze jongeren heeft vooral verenigingsleven op het gebied van kunst en zijn effect op ledenaantallen bij sportverenigingen cultuur, muziek en sport. De sportverenigingen en ander soortige verenigingen. zijn over het algemeen gevestigd in de sporthal en de sportvelden aan de Twiskeweg. Hier zijn Afname beroepsbevolking onder andere tennisvereniging Het Twiske, De beroepsbevolking (20-65 jaar) daalt voetbalvereniging OFC, de Oostzaanse aanzienlijk. Van 5.400 in 2013 naar 5.000 in 2020 korfbalvereniging, de IJsbaanvereniging en de en vervolgens naar 4.500 in 2040. De afname van waterrecreatie-vereniging gevestigd. Daarnaast de beroepsbevolking zal van grote invloed zijn maken tal van verenigingen gebruik van de op het voorzieningenniveau, het draagvlak voor sporthal Oostzaan, welke eveneens gevestigd is in detailhandel en het verenigingsleven. Het Twiske. Van de sporthal wordt gebruikgemaakt door de badminton-, gymnastiek-, volleybal- en zaalvoetbal-vereniging. Daarnaast maken ook de onderwijsinstellingen gebruik van de sporthal en de sportzaal in de Greep.

51 buitengewoonstructuurvisie oostzaan oostzaan 2022 2025

6.2 RUIMTELIJKE OPGAVE ZORG- EN WELZIJNSVOORZIENINGEN Het behoud van de voorzieningen staat onder De afname van het totaal aantal leerlingen is Binnen de gemeente is één verzorgingshuis toenemende druk wegens de veranderende ook gedifferentieerd per school, waarbij een aanwezig, te weten de Lishof. Het verzorgingshuis bevolkingssamenstelling. Ook de onderlinge evenredige afname van het aantal leerlingen over heeft, met zicht op de toekomstige hulp en zorg, alsmede het vrijwilligerswerk, de verschillende scholen is te zien. De scholen De vergrijzing, plannen voor de realisatie van 15 kan onder druk komen te staan bij een afname Korenaar, De Kweekvijver en De Rietkraag blijven aanleunwoningen. Daarnaast is de afgelopen jaren van de bevolking. Dit terwijl de behoefte groeit, met respectievelijk 246, 223 en 179 leerlingen in de gemeente gezorgd voor het realiseren van vanwege de toename van het aantal ouderen en ver boven de kritische waarde van minimaal 100 een voldoende en evenwichtig gespreid aanbod de gemiddelde hogere leeftijd die wordt bereikt. leerlingen. Het voortbestaan van deze scholen is aan zorg en dienstverlening. Op dit moment zijn hiermee gewaarborgd. veel woningen niet geschikt zijn voor ouderen ONDERWIJSVOORZIENINGEN omdat ze niet levensbestendig gebouwd zijn en De ontgroening in Oostzaan zorgt er voor dat het De Noorderschool schiet met 50 leerlingen onder aanpassingen behoeven. De aanbieders van aantal leerlingen in de gemeente in de toekomst deze kritieke waarde, maar dit is niet de enige wonen, zorg en welzijn bieden echter wel zorg en verder zal afnemen. Dit is in 2011 ook inzichtelijk norm voor mogelijke opheffing. Voor alle scholen dienstverlening aan huis. Verder biedt de Lishof gemaakt in het rapport Leerlingenprognoses 2011- geldt dat ze de komende jaren boven de geldene en een aantal andere accommodaties ruimte voor 2019. Uit het rapport blijkt dat het totaal aantal opheffingsnormen blijven. Om die reden is ontmoeting en activiteiten. leerlingen in Oostzaan terug zal lopen van 873 in recentelijk het besluit genomen de Noorderschool 2013 tot 655 in 2025. Hierna is een licht herstel te herbouwen (renoveren) in combinatie met een OVERIGE VOORZIENINGEN waar te nemen tot maximaal 698 leerlingen in BuitenSchoolse Opvang in het gebouw. Hiermee Als onderdeel van het centrumplan voor Oostzaan 2028. Deze prognose betekent dat alle scholen kunnen deze twee functies goed gecombineerd is in 2006 de multifunctionele accommodatie ‘De krimpen en dat de noodlokalen kunnen worden worden. Daarnaast wordt verwacht dat het Kunstgreep’ gerealiseerd. In het dorpscentrum afgestoten. Waar scholen verder krimpen, kan de daadwerkelijke leerlingaantal straks hoger zal zijn tal van (welzijns)voorzieningen ondergebracht, vrijkomende ruimte in schoolgebouwen worden liggen na realisering van woningbouw op de locatie waaronder het gemeentehuis, de bibliotheek, benut voor brede schoolactiviteiten, peuterspelen Meyn. Hiermee is ook de locatie Noorderschool het informatieloket WWZ, een theaterzaal, kunst en kinderopvang. voor de planperiode gewaarborgd. exposities, theatercafé, een zalencentrum, een ijssalon en een Italiaans restaurant. Met de Brede school Oostzaan realisatie van ‘De Kunstgreep’ is een hoogwaardig Een andere ontwikkeling betreft de brede en goed functionerend dorpscentrum ontstaan. school gedachte. In Oostzaan betreft dit een samenwerkingsverband gericht op het tot stand komen van een combinatieaanbod van onderwijs, opvang, zorg, cultuur en sport voor jeugdigen. Het doel in Oostzaan is het bevorderen van de ontwikkelingsmogelijkheden van kinderen van 0 tot 12 jaar door het organiseren van activiteiten die zich ook buiten het onderwijs of buiten schooltijd voltrekken. Een doel van de brede school is om jeugdigen te verbinden aan het verenigingsleven.

In Oostzaan is er geen sprake van multifunctionele accommodaties. Oostzaan heeft gekozen voor het zogeheten netwerkmodel brede school, waarbij verschillende functies niet fysiek maar alleen organisatorisch worden aangeboden op alle basisscholen in de gemeente. voorbeeld van voorzieningen in Oostzaan zoals de ijsbaan

52 voorzieningen

SPORTVOORZIENINGEN Mocht een fusie, verplaatsing of clustering van De ambitie en de ontwikkelingen stellen de Het verenigingsleven in Oostzaan draait over het (sport)voorzieningen aan de orde zijn, dan is gemeente Oostzaan en de aanbieders van algemeen goed. Van oudsher kent Oostzaan een de locatie aan de Twiskeweg, nabij de daar wonen, zorg en welzijn voor de opgave te zorgen rijk en traditioneel verenigingsleven, zowel op gevestigde sportvoorzieningen, een logische voor een samenhangend pakket aan zorg en sportief als cultureel gebied. Binnen de gemeente vestigingsplaats. dienstverlening én voor woningen die geschikt zijn bestaat een groot aantal activiteiten, die belangrijk om zorg te kunnen leveren op het moment dat dit zijn voor culturele en sportieve ontplooiing, maar Sporthal nodig is. ook een positieve werking hebben op de sociale Naast sportverenigingen met een eigen cohesie binnen het dorp. accommodatie zijn er verenigingen en Om de ambitie ten aanzien van het zelfstandig onderwijsinstellingen die gebruikmaken van wonen door ouderen en andere mensen die zorg Voor zowel ouderen als jongeren wil de gemeente gemeentelijke accommodaties, zoals de sporthal nodig hebben ook in de toekomst waar te maken een breed aanbod aan ontwikkelingsmogelijkheden Oostzaan. De sporthal is recentelijk vernieuwd spant de gemeente zich in om samen met de op het terrein van sport blijven bieden. Het blijft en ook de financiering is recentelijk voor de zorgaanbieders te bewaken dat het aanbod in daarbij zaak om zowel jeugdigen te werven en periode tot 2025 vastgesteld. Het voortbestaan de pas blijft lopen met de toenemende behoefte. volwassenen (en ouderen in het bijzonder) te van de sporthal tijdens de planperiode is daarmee Dit geldt niet alleen voor het aanbod aan zorg, blijven binden. gewaarborgd. maar zeker ook voor het aanbod aan welzijn en dienstverlening. Een aantal verenigingen constateert echter een ZORG- EN WELZIJNSVOORZIENINGEN afname in het aantal jeugdleden. Om conclusies te De sterke vergrijzing in Oostzaan zal leiden tot een Leefbaarheid en sociale samenhang verbinden aan een eventueel structurele afname toenemende vraag naar wonen in combinatie met De gemeente wil graag de zelfstandigheid van het aantal jeugdleden in het verenigingsleven zorg en welzijn. Naast de vergrijzing leidt ook de van inwoners en hun participatie bevorderen, op basis van de aangekondigde ontgroening, gewenste extramuralisering tot een toenemende zodat men zo lang mogelijk onafhankelijk is wil de gemeente allereerst nader onderzoek vraag naar combinaties van zelfstandig wonen met van individuele voorzieningen. Pas als er zo naar het ledenverloop verrichten. Daarnaast zorg en dienstverlening. Er zal een verschuiving veel zorg nodig is dat dit zelfstandig wonen van dient de gemeente zich af te vragen wat zij wil plaatsvinden van zorg en opvang in een zorgbehoevende inwoners niet meer haalbaar doen om de jongeren zich betrokken te laten intramurale setting naar hulp- en zorgverlening of wenselijk is, wordt op basis van indicatie een voelen bij de gemeenschap, alvorens met allerlei aan huishoudens of personen in een zelfstandige intramurale oplossing gezocht. stimuleringsmaatregelen te komen. Een dergelijk woonsituatie. Extramuralisering vraagt ook om Op een groot aantal terreinen die hiermee onderzoek en eventueel nieuw te ontplooien flankerende maatregelen in welzijn en vervoer. samenhangen, is de gemeente bezig een samenwerkingsverbanden en activiteiten moeten Voorkomen moet worden dat ouderen geïsoleerd regierol in te vullen. Het bevorderen van sociale worden opgezet. raken, omdat de sociale contacten afnemen en ze samenhang en leefbaarheid raakt ook andere minder vaak buiten de deur kunnen komen. sectoren als wonen, ruimtelijke ordening, integratiebeleid en veiligheid.

Om te kunnen realiseren dat elke Oostzaner zelfstandig deel kan nemen aan het maatschappelijk leven, zal de gemeente inwoners moeten prikkelen en ondersteunen. Er moet voldoende gelegenheid zijn voor het leggen en onderhouden van contacten, het elkaar kunnen ontmoeten en iedereen moet hieraan kunnen deelnemen. Hiervoor dienen bestaande initiatieven te worden verankerd en moet er geïnvesteerd worden in nieuwe arrangementen.

53 buitengewoonstructuurvisie oostzaan oostzaan 2022 2025

6.3 RUIMTELIJK PROGRAMMA OP HOOFDLIJNEN

Ruimtelijk relevante arrangementen zijn: Op basis van de bovenstaande ruimtelijke opgave •• Ondersteunen van huidig voorzieningenni- kan het volgende programma op hoofdlijnen veau op het gebied van sport, cultuur en soci- worden geformuleerd. aal-cultureel werk; •• Uitvoering herbouw Noorderschool; •• Bestaande en toekomstige sport- en (sociaal) •• Onderzoek naar afname jongeren in vereni- culturele accommodaties zo veel mogelijk gingsleven en bij een eventueel samengaan multifunctioneel gebruiken; van sportverenigingen inzetten op vestiging in •• Samenwerken met partners op het gebied van Het Twiske; ruimtelijke ordening, zorg en welzijn om te in- •• Zorgen voor een samenhangend pakket aan vesteren in wijken en buurten. Het doel is hier- zorg en dienstverlening en voor woningen bij dat het aanbod van aangepaste woningen die geschikt zijn om zorg te kunnen leveren voldoende is, zodat mensen met een beper- (woon-zorg servicegebied); king kunnen blijven wonen binnen hun eigen •• Stimuleren multifunctioneel gebruik van ge- sociale omgeving, zodat zij zo veel mogelijk meentelijke accommodaties; binnen hun bestaande netwerk blijven functi- •• Samenwerking op het gebied van toeganke- oneren; lijkheid openbare ruimte en openbare gebou- •• Aandacht voor de toegankelijkheid van de wen en aanpasbaar bouwen. openbare ruimte en openbare gebouwen en aanpasbaar bouwen.

OVERIGE VOORZIENINGEN Met de realisatie van ‘De Kunstgreep’ is een goede zet gedaan in het behoud van sociaal-, cultureel- en maatschappelijke voorzieningen in de gemeente. Door clustering van deze voorzieningen in het centrum, wordt de centrumbeleving van de kern verhoogd, hetgeen ten goede komt aan het draagvlak. Voor de toekomst zal de gemeente Oostzaan zich blijvend inzetten voor het behoud van deze waardevolle voorzieningen in de kern. Indien mogelijk zal de gemeente zich inspannen voor het verplaatsen van nu decentraal liggende voorzieningen naar de kern.

voorbeeld van multifunctionele ruimte voor voorzieningen in De Kunstgreep

54 voorzieningen

voorbeeld van multifunctionele ruimte voor voorzieningen in De Kunstgreep

55 structuurvisie oostzaan 2025 7 Structuurvisie Oostzaan 2025 buitengewoonstructuurvisie oostzaan oostzaan 2022 2025

structuurbeeld Oostzaan 2025 - themakaart agrarisch en natuurbeheer

58 7 AGRARISCH EN NATUURBEHEER

AGRARISCH EN NATUURBEHEER 7.1 HUIDIGE SITUATIE Het landelijk gebied van Oostzaan is een De agrarische sector is van wezenlijk belang voor bijzonder maar ook kwetsbaar cultuurlandschap, het onderhoud en beheer van het landschap, waarbij het goed onderhouden van het landschap echter diezelfde agrarische sector staat onder essentieel is. Het goed beheren van het water, druk. Dit onder andere door het wegvallen van de sloten, de rietkragen en de vele eilanden subsidies voor natuuronderhoud. Daarnaast zijn vormt een belangrijk onderdeel bij het behouden steeds meer boeren genoodzaakt te stoppen van het huidige open en weidse karakter van vanwege economische of financiële redenen of het landschap. Dit waterrijke gebied met de vele hebben simpelweg geen opvolging. Wanneer de kleine eilanden vormt een bijzonder agrarisch en agrariër verdwijnt, verdwijnt ook de beheerder natuurgebied. Het vele water verdeelt het land van het landschap. Dit is een belangrijk aspect in ontelbare kleine en soms lastig bereikbaar en om rekening mee te houden, daartoe moet de beheersbare eilanden. Het buitengebied bestaat agrarische sector voldoende ontwikkelingsruimte voor een groot deel uit natuur- en agrarisch krijgen. gebied. Vanwege die natuur is het Oostzanerveld dan ook aangeduid als Natura2000 gebied en vormt een belangrijke schakel in de robuuste 7.2 RUIMTELIJKE OPGAVE ecologische verbinding in de regio. De beheerdoelstellingen in het Oostzanerveld en Het De huidige waarden van het buitengebied Twiske zijn gericht op het geschikt houden van het laten nog een fraai beeld van het typerende gebied voor weidevogels en het behoud van de cultuurlandschap zien. Het Oostzanerveld is in de openheid. Verdere vermoerassing van het gebied toekomst een karakteristiek veenweidelandschap wordt tegengegaan. Plannen in of in de nabijheid met kenmerkende graslanden doorsneden van het Natura2000 gebied moeten worden door vele watergangen met rietkragen en getoetst op de instandhoudingdoelstellingen. kleinschalige moerasontwikkeling. Binnen het De exacte instandhoudingdoelstellingen zijn gebied is een mogelijke zonering aangebracht, verwoord in het beheersplan voor het gebied waar in grote delen meer het accent op ‘Ilperveld, Varkensland, Oostzanerveld en Twiske’. weidevogels is gelegd en in kleinere delen De instandhoudingsdoelstellingen betreft een moerasvorming kan optreden. Het landschap is aantal algemene doelen, alsmede doelstellingen nu beschermd tegen vermoerassing, maar ook per habitattype en per soort. tegen bebossing, verruiging en verrommeling. Het beheer voor de toekomst moet gericht zijn Voor het agrarische deel geldt dat de agrarische op het in stand houden van het open en weidse bedrijven vooral bestaan uit veehouderijen. karakter van het Oostzanerveld. Een groot In de gemeente Oostzaan zijn op dit moment deel van het Oostzanerveld is in eigendom van 17 veehouderijen gevestigd, waarvan vier Staatbosbeheer en particulieren. Gezamenlijk volwaardige bedrijven en de overige bedrijven zijn met de gemeente moet gestreefd worden naar deeltijdbedrijven. Op de veehouderijen worden een duurzaam en beheersbaar Oostzanerveld voornamelijk koeien en schapen gehouden. voor de toekomst, waar natuur, recreatie en de Daarbij is de laatste jaren een duidelijk toename agrarische sector samenkomen. Naast beheer van het aantal paarden te ontdekken. Dit als door Staatsbosbeheer worden delen van het gevolg van de toenemende populariteit van de Oostzanderveld dus ook onderhouden door de paardensport. particulieren en agrariërs. Agrarisch (particulier) natuurbeheer, gecombineerd met de verbrede landbouw op het gebied van recreatie en toerisme zorgt nu, maar moet ook zeker voor de toekomst voor het onderhoud van het landschap zorgen.

59 buitengewoonstructuurvisie oostzaan oostzaan 2022 2025

De Natura2000 doelstellingen kunnen alleen Een andere belangrijke ontwikkeling is de Daarnaast is het voor nu belangrijk om de rust in bereikt worden met beheer voor zowel afschaffing van het melkquotum per 1 april 2015. het gebied voor de weidevogels te handhaven in moerasvogels (rietruigte en moerasvorming) Het melkquotum werd in 1984 ingevoerd om het gehele jaar, en in het bijzonder gedurende het als weidevogels (door agrarisch natuurbeheer). overproductie tegen te gaan. De verwachting broedseizoen. Onder verbreding van agrarische bedrijven wordt is dat de Nederlandse melkproductie tot 2020 verstaan, dat naast de agrarische productietak met ongeveer 20 procent zal stijgen. Ruimtelijke De visie biedt ruimte voor veranderingen in de andere activiteiten uitgevoerd kunnen worden, gevolgen zijn grotere stallen en mogelijke agrarische sector. De visie gaat uit van een ook wel ‘nevenfuncties’ genoemd. Hierbij nieuwvestiging van melkveehouderijen. Dit verbreding van die agrarische sector die is valt te denken aan agrarisch natuurbeheer, alles moet natuurlijk passend zijn binnen de gericht op extensieve recreatie. Uit de verkoop zorg, agrarische kinderopvang, verkoop van randvoorwaarden die de bescherming van natuur- van streekproducten langs wandel- en/of streekproducten en recreatie. Gezien de en landschapswaarden stelt. fietsroutes wordt niet alleen de belevingswaarde aanwezigheid van natuur, weidse graslanden, van landschap vergroot, maar worden ook waterrijkdom, cultuurhistorie en rust en ruimte VERBREDING extra inkomsten voor de agrarische sector leent het gebied zich uitermate voor allerlei laag Voor het buitengebied gaat de gemeente uit gegenereerd. De ontstaansgeschiedenis van dynamische recreatieve activiteiten. van agrarisch natuurbeheer, gecombineerd het landschap kan daarnaast ook langs de met een verbrede landbouw op het gebied van routes verteld worden via borden, QR-codes Ook nieuwe vormen van duurzame energie recreatie en toerisme. De agrariër krijgt binnen of mobiele applicaties op de smartphone en kunnen zorgen voor nieuwe vormen van de structuurvisie voldoende ontwikkelingsruimte tablet. Ook nieuwe initiatieven op het gebied van inkomsten voor het landschap en de agrarische om een gezonde bedrijfsvoering te kunnen extensieve vormen van waterrecreatie dragen sector. Dit zoals bijvoorbeeld ‘dakvlakverhuur’ van ontwikkelen. Daarbij kan op bepaalde aspecten bij aan de verbreding van de agrarische sector. agrarische opstallen voor zonne-energie of voor en mogelijke opgaven, die zich nu nog moeilijk Voor de mogelijkheden tot verbreding sluit de kleine windrotoren. laten voorspellen, maar in toekomst wellicht een structuurvisie qua ambitie in hoofdlijnen aan bij rol gaan spelen, ingespeeld worden. De gemeente het bestemmingsplan buitengebied Oostzaan. Het oprichten van een fonds voor beheer en zal nieuwe en vooruitstrevende initiatieven Een vitale agrarische sector is van belang voor onderhoud van het landschap is daarbij ook stimuleren, mits passend binnen het huidig beleid behoud en versterking van het landschap met denkbaar, wellicht is het zelfs mogelijk om middels en het landschap. Het is in de toekomst denkbaar aandacht voor de natuurlijke en cultuurlijke bepaalde vormen van crowdfunding, financiering dat naast enkele veehouderijen wellicht nieuwe waarden van het landschap. mogelijk te maken. vormen van beheersboerderijen met groen- blauwe diensten voor het landschap ontstaan. NEVENACTIVITEITEN De gemeente blijft de agrarische sector voldoende Een voorbeeld is de realisatie van een nieuwe Voor het voortbestaan van de sector is het van en duurzame ontwikkelingsmogelijkheden bieden, potstal in combinatie met de uitbreiding van belang dat innovatieve maatregelen worden passend bij het waterrijke karakter van het beheersland aan de rand van het Oostzanerveld. bedacht en uitgevoerd. Het puur alleen verbreden landschap en afgestemd op landschappelijke, Dit in combinatie met nieuwe vormen van van de bedrijfsvoering door verschillende ecologische en recreatieve waarden van het duurzame energie, die zorgen voor nieuwe economische activiteiten op het bedrijf te gebied. Het beleid is er dan ook op gericht inkomsten voor het landschap. combineren, is niet voldoende. Bij verbreding kan de bestaande agrarische sector (agrarische het gaan om een combinatie van verschillende bedrijven en hobbyboeren) de mogelijkheid te Hierbij kan bijvoorbeeld gedacht worden agrarische activiteiten, maar ook niet-agrarische bieden voor een economisch en milieuhygiënisch aan rieteconomie of grootschalige activiteiten zoals allerhande kleinschalige duurzame agrarische bedrijfsvoering, binnen waterbergingsgebieden voor de hele regio met bedrijvigheid al of niet in de recreatieve sfeer. de randvoorwaarden die de bescherming van nieuwe vormen van (brakke) natuur. Het beheer Een combinatie van agrarische en bijvoorbeeld natuur- en landschapswaarden stelt en rekening voor de toekomst moet in ieder geval gericht zijn recreatieve activiteiten (een neventak) heeft als houdend met andere gevestigde belangen in op het tegengaan van een mogelijke verlaging voordeel dat de agrariër indirect inkomsten kan het Oostzanerveld. Archeologische waarden van het waterpeil ter bescherming van de flora genereren uit een voor recreatie aantrekkelijk dienen daarbij niet te worden beschadigd en fauna in het gebied. Behoud, herstel en landschap. De motivatie om het landschap te en het typerende verkavelingspatroon en ontwikkeling van het bestaande watersysteem, onderhouden kan hierdoor worden versterkt. oriëntatierichting van het landschap is mede in relatie tot het vasthouden en bergen Een neventak kan voor de agrariër een welkome uitgangspunt bij iedere vorm van ontwikkeling. van gebiedseigen water is daarbij van belang. aanvulling betekenen op het inkomen en hem zo in staat stellen om de agrarische activiteiten voort te zetten.

60 het buitengebied

natuurbeheer in de agrarische sector

61 buitengewoonstructuurvisie oostzaan oostzaan 2022 2025

Nevenactiviteiten die kleinschalig zijn en geen Dit geldt zowel voor de aangewezen gebieden als De splitsing moet zorgvuldig worden ingepast in wezenlijke effecten op de omgeving hebben, in het daaromheen gelegen gebied vanwege de de omgeving, waarbij bestaande karakteristieken kunnen rechtstreeks worden toegelaten. externe werking. Binnen de mogelijkheden voor van het erf behouden blijven. De visie Hierbij kan gedacht worden aan natuurbeheer, nieuwvestiging moet het niet alleen mogelijk zijn sluit qua ambitie in hoofdlijnen aan op het zorgboerderij, zakelijke dienstverlening, om nieuwe agrarische bedrijven op te starten, bestemmingsplan buitengebied Oostzaan. kleinschalige horeca en verblijfsvoorzieningen et maar ook nieuwe beheersboerderijen met groen- cetera. De visie sluit qua ambitie in hoofdlijnen blauwe diensten moeten in de toekomst mogelijk Naast functieverandering naar wonen, is een aan op het bestemmingsplan buitengebied zijn. De visie biedt ruimte voor nieuwvesting in aantal andere bestemmingen ook mogelijk voor Oostzaan. de agrarische sector en sluit daarbij qua ambitie hergebruik. Functieverandering naar agrarisch in hoofdlijnen aan bij het bestemmingsplan aanverwante bedrijven of dienstverlenende UITBREIDING buitengebied Oostzaan, mits deze bedrijven bedrijven is toegestaan, mits er geen toename is Uitbreiding van bestaande agrarische bedrijven zorgvuldig landschappelijk worden ingepast en de van het bebouwd oppervlak op het bouwperceel. is binnen deze structuurvisie mogelijk tot 1,5 noodzaak is aangetoond. De ruimtelijke kwaliteit Voormalig agrarische bedrijven kunnen een hectare, conform provinciaal beleid. Voor deze moet te allen tijde gewaarborgd zijn. aantrekkelijk vestigingsklimaat voor diverse uitbreidingsmogelijkheden sluit voorliggende soorten bedrijvigheid vormen. visie qua ambitie in hoofdlijnen aan bij het FUNCTIEVERANDERING Voorbeelden daarvan zijn ateliers, bestemmingsplan buitengebied Oostzaan. Door steeds strenger wordende milieueisen, dierenpensions, extensieve vormen van dag- Uitbreiding wordt toegestaan onder de volgende wegvallende subsidiestromen en en verblijfsrecreatie et cetera. Vaak speelt de randvoorwaarden: marktontwikkelingen zal een aantal agrarische directe omgevingsstructuur een beslissende rol •• De uitbreiding moet aantoonbaar noodzakelijk bedrijven wellicht genoodzaakt zijn te stoppen. in de uiteindelijke functie. Uitgangspunt is dat de zijn voor een doelmatige en duurzame agrari- De gebouwen van de agrarische bedrijven die functies naar aard en schaal passend zijn in het sche bedrijfsvoering; gestopt zijn, en waarvoor geen andere agrarische buitengebied. Het buitengebied van Oostzaan is •• Het moet de landschappelijke en ecologische bedrijven belangtelling is getoond, kunnen een vanwege de aanwezigheid van natuur, weidse waarden niet onevenredig aantasten; nieuwe functie krijgen. De vrijkomende bebouwing graslanden en fraaie rietkragen, waterrijkdom, •• Er moet geen nadeliger milieuhygiënische si- is voor een grote diversiteit aan functies cultuurhistorie en rust en ruimte zeer geschikt tuatie ontstaan; aantrekkelijk vanwege onder meer de situering voor allerlei vormen van extensieve recreatieve •• De uitbreiding wordt voorzien van een gebied- in een landschappelijke en cultuurhistorisch activiteiten in of vanuit voormalige agrarische seigen landschappelijke inpassing. interessante omgeving. De provincie Noord- bedrijven. •• Er ontstaan geen significante negatieve effec- Holland heeft bij functieverandering de Hergebruik van de agrarische bebouwing ten op de instandhoudingdoelstellingen van voorkeur voor nieuwe functies die minder heeft als belangrijkste voordelen dat onnodige het Natura2000-gebied. impact hebben op de directe omgeving en kapitaalvernietiging wordt voorkomen, dat het Natura2000 gebied. De gemeente steunt cultuurhistorische waardevolle en karakteristieke NIEUWVESTIGING dit uitgangspunt. Indien uitsluitend wordt bebouwing bewaard kan blijven en dat de lokale Nieuwvestiging van agrarisch grondgebonden gekozen voor een functieverandering naar werkgelegenheid en leefbaarheid gestimuleerd veehouderijbedrijven wordt door de provincie in wonen, moet uitgangspunt zijn dat de eventuele wordt. haar beleid niet beperkt in veenweidegebieden. milieubeperkingen voor omliggende agrarische Indien sprake is van hergebruik, dan mag dit De gemeente sluit zich hierbij aan. Bij de bedrijven uitgezocht en meegenomen wordt in de alleen plaatsvinden als bestaande agrarische vestiging van een nieuw agrarisch bedrijf moet afweging. bedrijven niet in hun bedrijfsvoering en in verband met de bescherming van de natuur in ontwikkelingsmogelijkheden worden beperkt en het Oostzanerveld wel worden aangetoond dat Daarnaast is een eventuele inpandige splitsing sprake is van een zorgvuldige landschappelijke de vestiging geen significante invloed heeft op de van karakteristieke vrijkomende bebouwing (in 2 inpassing. De visie sluit qua ambitie in hoofdlijnen speciale beschermingszone in het kader van de wooneenheden) mogelijk maar wordt uitsluitend aan op het bestemmingsplan buitengebied Europese Vogel- en Habitatrichtlijn. toegestaan indien dit nodig is voor het behoud Oostzaan. en ter financiering van de restauratie van het betreffende pand.

62 het buitengebied

7.3 RUIMTELIJK PROGRAMMA OP HOOFDLIJNEN

Aan de hand van de bovengenoemde ruimtelijke opgave, kan het volgende ruimtelijke programma op hoofdlijnen gedestilleerd worden: •• Samen met andere partijen (waaronder Staatsbosbeheer) de mogelijkheden onder- zoeken voor nieuwe vormen van financiering voor het beheer van het landschap; •• Oprichten landschapsfonds voor het beheer van de toekomst (voorbeeld crowdfunding); •• Initiatieven voor duurzaam beheer en behoud stimuleren; •• Actief zoeken naar agrarische ondernemers die de beheerders van de toekomst worden; •• Nieuwe innovatieve en duurzame vormen van (natuur)beheer stimuleren; •• Uitbreiding particulier natuurbeheer; •• Ruimte bieden voor nieuwe toekomstige ruim- telijke (agrarische) ontwikkelingen, waarbij be- staande waarden gerespecteerd worden; •• Ontplooiing nevenactiviteiten stimuleren en faciliteren; •• Verbreding agrarische sector op recreatie stimuleren, mits de kwaliteiten van het land- schap gewaarborgd zijn; •• Uitbreiding van bestaande agrarische bedrij- ven, nieuwvestiging, woningsplitsing en func- tieverandering is onder bepaalde voorwaarden mogelijk, mits landschappelijke, cultuurlijke en archeologische waarden gerespecteerd wor- den.

verbreding in de agrarische sector

63 structuurvisie oostzaan 2025 8 Structuurvisie Oostzaan 2025 buitengewoonstructuurvisie oostzaan oostzaan 2022 2025

structuurbeeld Oostzaan 2025 - themakaart recreatie en ontspanning

66 8 RECREATIE EN ONTSPANNING

RECREATIE EN ONTSPANNING 8.1 HUIDIGE SITUATIE REGIONALE HOOFDSTRUCTUUR (ROUTES) De recreatievormen wandelen (met een hond), De kwaliteiten van het landschap van de regio Wa- fietsen, skaten, sport en spel (bijv. avonturenspeel- terland, waar Oostzaan onderdeel van uitmaakt, plaats, voetballen, frisbeeën), zonnen, zwemmen, vormen de basis voor de recreatieve sector. Om te zeilen, kanoën en natuurbeleving wisselen elkaar kunnen zorgen voor behoud en optimaal gebruik nu al het hele jaar af. van deze kwaliteiten is op regionaal niveau inge- zet op zonering van het recreatief gebruik van het Het noordelijke deel van Het Twiske, het gebied landschap door een gelaagde opbouw van voor- rondom de Stootersplas heeft als hoofdfunctie na- zieningen. Dit wordt de recreatieve hoofdstruc- tuur en agrarisch. Dit deel van Het Twiske is eco- tuur genoemd. Oostzaan maakt onderdeel uit van logisch van grote betekenis en waarde omdat het deze recreatieve hoofdstructuur en kent een fiets-, een belangrijk overwinteringsgebied is voor water- wandel-, ruiter- en vaarhoofdroute. De recreatieve vogels, zoals smienten en roerdompen. Ofschoon hoofdstructuur loopt op Oostzaans grondgebied de roerdomp ook overwintert, is deze soort vooral vanaf Het Twiske in noordwestelijke richting via het van belang als (schaarse) broedvogel in Het Twis- Oostzanerveld richting Zaandam en Westzaan. ke en een van de doelsoorten in het kader van De recreatieve hoofdstructuur vormt de verbinding Natura2000. Bescherming van de rust en de ruim- tussen de verschillende recreatiegebieden door te is dus een belangrijk uitgangspunt. Behoud en middel van wandel-, fiets/skate, ruiter- en vaar- bescherming van de rust en ruimte gaat in dit ge- routes. Het natuur- en recreatiegebied Het Twiske bied boven het recreatief gebruik. Binnen dit deel functioneert als een van de hoofdknooppunten in van Het Twiske worden alleen extensieve vormen het recreatieve netwerk. van recreatie (zoals wandelen, fietsen, etc.) toe- gestaan. NATUUR- EN RECREATIEGEBIED HET TWISKE Het Twiske speelt een belangrijke rol binnen de ge- BUITENGEBIED (OOSTZANERVELD) meente Oostzaan op het gebied van recreatie en Het Oostzanerveld maakt onderdeel uit van de re- toerisme. Maar ook in regionaal verband wordt Het creatieve hoofdstructuur van de regio Waterland. Twiske gezien als hoofdknooppunt in het regiona- Hierbinnen zijn verschillende routes aangewezen le recreatieve netwerk. Door de aanwezigheid van voor recreatievaart (toer- en zeilvaart), kleine re- natuur, cultuurhistorie, rust en ruimte is het gebied creatievaart (bijv. kano’s, roei- en motorbootjes) uitermate geschikt voor recreatieve activiteiten. Dit en schaatsen. De schaatsrecreatie maakt groten- geldt zowel voor het extensieve recreatief mede- deels gebruik van dezelfde wateren als de kleine gebruik als voor meer intensieve recreatievormen. waterrecreatie. De vaar- en schaatsroutes zijn niet Het Twiske betreft een Natura2000 gebied, echter zonder barrières door te geringe waterdiepte en met een minder zwaar regime (alleen Vogelricht- beperkte afmetingen van duikers en bruggen. Zo lijn). vormt de burg Noordeinde in Oostzaan een obsta- kel in de vaarroute voor de recreatievaart. Het zuidwestelijk deel van Het Twiske wordt nu al het hele jaar recreatief gebruikt en kent al een Het verbeteren van de recreatieve mogelijkheden aantal bestaande recreatie en horeca accommo- van het landelijk gebied is een belangrijk thema. daties, zoals Paviljoen Het Twiske, Jachthaven de Niet alleen ten behoeve van de specifieke beleving Roemer, de bedrijvigheid in de nabijheid van de van het landschap door recreanten, maar ook voor sportvelden en De Blauwe Poort. recreatieve mogelijkheden voor bewoners van het gebied.

67 buitengewoonstructuurvisie oostzaan oostzaan 2022 2025

8.2 RUIMTELIJKE OPGAVE ROUTES HET TWISKE, ZONE 1 Incidentele activiteiten, zoals evenementen, ma- In voorliggende structuurvisie wordt ingezet op een In het hoofdknooppunt Het Twiske is een basis van nifestaties, braderieën, markten en bijbehorende verdere uitbouw van de recreatieve hoofdstructuur voorzieningen aanwezig, gericht op meerdere vor- voorzieningen zijn alleen in het zuidelijk deel van op het Oostzaanse grondgebied. Centraal hierin men van recreatie en toerisme. Het bestaat uit par- Het Twiske (zone 1) toegestaan. Het kan hierbij staat een samenhangende structuur van recrea- keervoorzieningen, informatievoorziening, in- en gaan om zowel eendaagse als meerdaagse acti- tiegebieden (Het Twiske) en routes in aansluiting opstapplaatsen voor wandelen, fietsen, kanoën en viteiten. op het stedelijk gebied. Nu aanwezige routes con- dergelijke. Daarnaast wordt zo veel mogelijk recre- centreren zich voornamelijk rondom Het Twiske. atieve dienstverlening gebundeld. Te denken valt HET TWISKE, ZONE 2 De visie op het gebied van recreatie en toerisme hierbij aan verhuur van fietsen, skates en kano’s, In het noordelijke deel van Het Twiske ligt de in regionaal verband voorziet in de verdere reali- organisatie van vaartochten en excursies, horeca nadruk op agrarisch en natuur. Dit deel van Het satie en verbetering van recreatieve routes in het en verkoop van streekeigen producten. In de struc- Twiske is ecologisch van grote betekenis en waar- buitengebied van Oostzaan. Hierbij is onder ande- tuurvisie wordt ruimte gecreëerd voor een verdere de omdat het een belangrijk overwinteringgebied re de vaarroute voor de recreatievaart van belang. ontwikkeling van het natuur- en recreatiegebied voor watervogels, zoals smienten en roerdompen. Deze route ligt in de ecologische hoofdstructuur Het Twiske. In het zuidwestelijk deel (zone 1) is Bescherming van de rust en de ruimte is dus een en hierdoor is het wenselijk de route om te leggen. het binnen de planperiode mogelijk de bestaande belangrijk uitgangspunt. Daarnaast kan het scheiden van gemotoriseerde bebouwing en voorzieningen uit te breiden en/of en niet-gemotoriseerde vaart bijdragen aan de nieuwe bebouwing of voorzieningen te realiseren. Behoud en bescherming van de rust en ruimte natuurdoelen, zoals geformuleerd in het natuur- Hierbij kan worden gedacht aan de realisatie van gaat in dit gebied boven het recreatief gebruik. beheersplan. Door het deels afsluiten van het een kleinschalige camping of nieuwe voorzienin- Voorgesteld wordt in dit deel van het gebied alleen Oostzanerveld voor gemotoriseerde vaart in de gen die aan het recreatieve gebruik gekoppeld extensieve vormen van recreatie (zoals wandelen, maanden mei t/m juli worden broedende en jonge zijn. Grootschalige stedelijke voorzieningen, zoals fietsen etc) toe te staan en nieuwe bebouwing en/ weidevogels beschermd. De exacte wijze van af- hotels en wellnesscentra zijn uitgesloten. of activiteiten uit te sluiten. sluiting zal met Staatbosbeheer nader uitgewerkt worden. Verder moet het knelpunt (Noordeinde) in De schaal en omvang van nieuwe bebouwing BUITENGEBIED vaarroute voor recreatievaart worden aangepakt. en/of voorzieningen wordt van geval tot geval be- Het Oostzanerveld is nu nog beperkt toegankelijk Andere te ontwikkelen routes betreffen fietsroutes oordeeld. Geen enkel plan is immers gelijk en de voor recreatieve activiteiten. Aanhakend op de re- en ruiterpaden en in het bijzonder de ontwikkeling plaatselijke omstandigheden zijn overal anders. creatieve hoofdstructuur wordt een meer recreatief van een schakel in het fietsroutenetwerk parallel Er zal altijd maatwerk geleverd moeten worden, gebruik van het Oostzanerveld voorgesteld. Hier- aan de A8. Als uitwerking van de structuurvisie zal waarbij afgewogen wordt of een initiatief toelaat- bij wordt met name ingezet op extensief recreatief de behoefte en de noodzaak van dit fietspad ver- baar is. Het behoud en de bescherming van de rust medegebruik van natuur en landschap, waarbij te der onderzocht moeten worden. en de ruimte in het gebied zijn hierbij belangrijke denken valt aan fiets-, wandel, vaar-, en kanorou- randvoorwaarden omdat het gehele gebied deel tes. Het verder ontwikkelen van het regionale rou- Verder wordt het Oostzanerveld, niet alleen voor uitmaakt van het Nationaal Landschap Laag- Hol- tenetwerk of anderzijds juist een ommetje vanuit recreanten, maar ook voor de eigen inwoners land en ook door het Rijk en Europa is beschermd de kern maakt het landschap meer toegankelijk. meer toegankelijk gemaakt. Naast een goede als Natura2000 gebied in het kader van de Vogel- structuur van groengebieden, paden en routes richtlijn. Om deze randvoorwaarden te borgen, zijn Naast het toegankelijk maken van het buitengebied zijn meerdere zaken van belang voor de kwaliteit nieuwe voorzieningen en nieuwe activiteiten in Het voor recreatie en toerisme, is het van belang hier van het recreatieve aanbod. Voorzieningen en in- Twiske alleen toelaatbaar als deze: goede aanvullende voorzieningen te realiseren. formatie worden hiervan als belangrijke facetten •• Wat betreft de locatie en maatvoering land- Het gaat hierbij om boerderij campings, kleinscha- nader uitgewerkt. schappelijk inpasbaar zijn in het gebied; lige horeca, verhuurbedrijven en bezoek- en kin- •• Geen afbreuk doen aan de bestaande natuur- derboerderijen. Daarbij gaat het ook om kleinscha- waarden; lige verblijfsmogelijkheden als logeerboerderijen, •• Geen overlast geven voor de woonomgeving; campings en bed&breakfast. Naast kleinschalige •• Vanuit het oogpunt van energie en milieu vormen van verblijfsrecreatie, wordt op het noor- duurzaam zijn. delijk deel van het bedrijventerrein Bombraak een nieuw hotel ontwikkeld.

68 recreatie

In voorliggende structuurvisie krijgt de in het ge- bied aanwezige agrariër, de ruimte zich te verbre- den op het gebied van recreatie en toerisme. Dit gekoppeld aan het onderhoud en beheer van het natuurgebied. Dit kan zowel in de vorm van func- tieverandering na beëindiging van het bedrijf, als- mede het verbreden naast de agrarische bedrijfs- voering. Nieuwe initiatieven hiertoe zullen getoetst worden. Immers het behoud en de bescherming van de rust en de ruimte in het gebied zijn hierbij belangrijke randvoorwaarden.

8.3 RUIMTELIJK PROGRAMMA OP HOOFDLIJNEN Aan de hand van de bovengenoemd ruimtelijke opgave, kan het volgende ruimtelijke programma op hoofdlijnen gedestilleerd worden: •• Verdere realisatie en verbetering van recrea- tieve routes in het buitengebied; •• Ontwikkelen schakel in fietsroutenetwerk, fietspad parallel aan snelweg A8; •• Verleggen vaarroute recreatievaart buiten de ecologische hoofdstructuur; •• Aanpak knelpunt vaarroute recreatievaart, Noordeinde; •• De uitbreiding van recreatieve activiteiten in het zuidwestelijk deel van Het Twiske; •• Behoud en bescherming van de rust en ruimte in het noordelijke deel van Het Twiske; •• Verbreding agrarische sector op recreatie stimuleren, mits de kwaliteiten van het land- schap gewaarborgd zijn; •• Ontwikkelen hotel op noordelijk deel van be- drijventerrein Bombraak.

recreatie in en door het landschap van Oostzaan

69 structuurvisie oostzaan 2025 9 Structuurvisie Oostzaan 2025 buitengewoonstructuurvisie oostzaan oostzaan 2022 2025

structuurbeeld Oostzaan 2025 - themakaart verkeer en infrastructuur

72 9 VERKEER EN INFRASTRUCTUUR

VERKEER EN INFRASTRUCTUUR 9.1 HUIDIGE SITUATIE

De wegbeherende taak van de gemeente Oost- SPOORWEGEN zaan is met name gericht op een goede bereik- De gemeente Oostzaan wordt aan de noordzij- baarheid van erven en percelen die liggen binnen de doorsneden door de spoorverbinding tussen de gemeente. Desondanks wordt het grondgebied Zaandam en Enkhuizen. De spoorweg doorkruist doorsneden door een drietal belangrijke landelijke het Oostzanerveld zonder hiermee een duidelijke verkeersaders, namelijk de Rijkswegen A10, A8 en relatie aan te gaan. De gemeente had vanaf 1884 A7. Hiervoor is een goede afstemming met de an- tot 1938 een treinstation aan de Stationsstraat, dere wegbeheerders in de regio van belang. een zijstraat van de Haal. Het treinstation is van- daag de dag nog steeds aanwezig, maar de trein WEGEN stopt hier niet meer. De inwoners van Oostzaan De gemeentewegen hebben vooral een functie zijn aangewezen op de stations in Zaandam, Pur- als erftoegangsweg. Daarbij kan een onderscheid merend of Amsterdam. worden gemaakt tussen erftoegangswegen van een hoge orde (hoofd- en verzamelfunctie) en erf- OVERIGE WEGEN toegangswegen van een lage orde (wijkgebonden De overige wegen binnen de gemeente betreffen karakter). erftoegansgwegen van een lage orde en functio- neren als wijk- en/of erfontsluitingswegen. Opge- De belangrijkste erftoegangsweg met een hoge merkt wordt dat het Oostzanerveld met uitzonde- orde betreft het oorspronkelijk lint waarlangs het ring van De Heul en de Stationsstraat geen wegen dorp zich heeft ontwikkeld. Dit lint bestaat uit de kent, waardoor het gebied niet tot nauwelijks toe- wegen Zuideinde, Kerkbuurt en het Noordeinde gankelijk is. Het gebied is uitsluitend via vaarwe- en loopt door langs de Haal. Dit betreft de belang- gen toegankelijk. rijkste (en ook enige) noord-zuidverbinding in de gemeente. Haaks op deze noord-zuidverbinding liggen de Kerkstraat en de provinciale weg N516. 9.2 RUIMTELIJKE OPGAVE Deze laatste valt onder het beheer van de provin- cie. Verder is de Zuiderlaaik en de Noorderlaaik Over het algemeen kan gesteld worden dat de van belang. Dit betreft een ontsluitingsweg van het verkeerssituatie in Oostzaan redelijk op orde is. natuur- en recreatiegebied Het Twiske. Daarnaast Hoofddoelstelling van het mobiliteitsbeleid is het komt een drietal rijkswegen voor, te weten de A10, optimaliseren van de leefbaarheid, verkeersveilig- A8 en A7. Deze wegen liggen aan de rand van de heid en bereikbaarheid. Een heldere, overzichtelij- gemeente en hebben een tweetal op- en afritten ke en derhalve zo veilig mogelijke hoofdverkeers- binnen het gemeentelijk grondgebied. structuur is het uitgangspunt.

OPENBAAR VERVOER Hiertoe is door de gemeente reeds een aantal De gemeente kent twee busverbindingen die over maatregelen geformuleerd, zoals het duurzaam het Zuideinde door het centrum van Oostzaan en veilig (her)inrichten van wegen, het verbeteren via de Kerkstraat richting Zaandam rijden. Het be- van het fietsroutenetwerk, de kwaliteit van het treft de lijn 392 en in de nacht lijn N92. openbaar verroer en het, waar mogelijk en nood- zakelijk, verbeteren van de bereikbaarheid van de bedrijventerreinen en de kern Oostzaan bij cala- miteiten.

73 buitengewoonstructuurvisie oostzaan oostzaan 2022 2025

9.3 RUIMTELIJK PROGRAMMA OP HOOFDLIJNEN

Voor Oostzaan is in 2008 een Gemeentelijk Ver- HERKENBARE CATEGORIEËN WEGEN Op basis van de bovengenoemde ruimtelijke op- keers- en vervoersplan opgesteld. In dit plan is een In de woonwijken vinden de meeste dagelijkse gave is het volgende ruimtelijk relevante uitvoe- verkeersvisie opgesteld waarin antwoord wordt verplaatsingen plaats. Langzaam verkeer is hier ringsprogramma opgenomen: gegeven op de vraag wat de optimale, meest lo- vermengd met gemotoriseerd verkeer. Tussen de •• Realiseren van parkeervoorzieningen nabij De gische hoofdverkeersstructuur voor Oostzaan is woonwijken bevinden zich wegen met een ontslui- Ambacht en aanpassen bestaand parkeerter- en met welke maatregelen deze te bereiken is. Dit tende functie. De overgangen van erfontsluitings- rein aan de hand van nieuwe ontwikkelingen plan wordt geactualiseerd. In de actualisatie zijn wegen en wegen met een ontsluitende functie zijn op De Ambacht; voor het gemeentelijk grondgebied de volgende op sommige plaatsen niet helder weergegeven. •• Herinrichting van erftoegangswegen zodat knelpunten benoemd. Verder is het vanwege ruimtegebrek onmogelijk een heldere, overzichtelijke en derhalve zo om verkeerssoorten te scheiden. Om die reden veilig mogelijke hoofdverkeersstructuur ont- VERBREDING A7/A8 is op verschillende plaatsen een herinrichting van staat; De komende jaren gaat de verbreding van de A7/ wegen noodzakelijk. •• Onderzoeken fietsverbinding, doorsteek Lis- A8 spelen. De verbreding wordt in de corridorstu- weg naar de Zuiderlaaik; die Amsterdam-Hoorn nader onderzocht. Hierin VERKEERSVEILIGHEID FIETSERS •• Opstellen circulatieplan rondom het gezond- krijgen onder andere de mogelijke effecten op De verkeersveiligheid voor fietsers komt op ver- heidscentrum De Kolk voor de verkeersveilig- het Natura2000 gebied Oostzanerveld aandacht. schillende plaatsen in de gemeente in het gedrang. heid van fietsers; Voor Oostzaan is het van belang dat de mogelij- Fietspaden worden nu meestal door belijning ge- •• Fietsstrook op het Noordeinde verbreden en ke ontwikkelingen van de A7/A8 geen negatieve scheiden van gemotoriseerd verkeer. Fietsstroken fietssluizen aanpassen; effecten hebben op het Natura2000 gebied en op op het Zuideinde krijgen de vereiste breedte en •• Onderzoek naar accentueren schoolzones in de verkeersafwikkeling van het onderliggende we- het trottoir aan een zijde wordt verbreed. Daar- de openbare ruimte; gennet. naast wordt een aantal fietsverbindingen gemist. •• Verbeteren kwaliteit voorzieningen bushaltes; De fietsverbinding naast de A8 wordt voor 2020 •• Realisatie van een netwerk van elektrische ONTSLUITING OOSTZAAN nader onderzocht. Verder is er blijvende aandacht oplaadpunten. De kern Oostzaan wordt in noord-zuidrichting ont- voor fietsers bij herinrichting van wegen, het Bom- sloten door de Zuideinde, Kerkbuurt en Noordein- braakpad en de aansluiting op snelfietsroutes. Dit de. Er zijn geen wegen in de buurt van het Zuidein- wordt ook afgestemd met de Stadsregio. Ook be- de die het doorgaande noord-zuidverkeer kunnen hoeft de verkeersveiligheid nabij schoolomgevin- opvangen. Er is behoefte aan een alternatieve gen extra aandacht. route bij calamiteiten. OPENBAAR VERVOER BEDRIJVENTERREINEN Ten aanzien van het openbaar vervoer worden De verkeerssituatie op het bedrijventerrein De Am- haltes gemist in de Haal, nabij de bedrijventerrei- bacht behoeft verbetering, de mogelijkheden hier- nen en nabij Het Twiske. Daarnaast vraagt de fre- toe zijn beperkt. quentie en kwaliteit van de voorzieningen bij de bushaltes aandacht. HOV ZAANCORRIDOR Voor Oostzaan is het van wezenlijk belang dat de DUURZAAMHEID HOV Zaancorridor geen negatieve effecten heeft In de lijn met de duurzaamheidsambitie van de op de bestaande OV-verbinding met Oostzaan. gemeente Oostzaan ligt er de wens voorzieningen te realiseren voor voertuigen met een alternatieve aandrijving.

74 infrastructuur

verschillende vormen van infrastructuur Oostzaan

75 structuurvisie oostzaan 2025 10 Structuurvisie Oostzaan 2025 buitengewoonstructuurvisie oostzaan oostzaan 2022 2025

structuurbeeld Oostzaan 2025 - themakaart groen en water

78 10 GROEN EN WATER

GROEN EN WATER 10.1 HUIDIGE SITUATIE GROENSTRUCTUUR WATERSSTRUCTUUR De groenstructuur van een gemeente bepaalt in De gemeente Oostzaan bestaat uit een kleine grote mate het beeld, en dus karakter van een kern en een viertal lintbebouwingen. De linten zijn buurt, wijk of dorp. Binnen de bebouwde kom omgeven door een uitgestrekt waterrijk veenwei- van Oostzaan wordt de water- en groenstructuur degebied. De gemeente beslaat delen van de pol- gevormd door restanten van de oorspronkelijke der Oostzaan en polder Het Twiske. In de polder kavelstructuur van het veenweidelandschap. In Oostzaan liggen ook nog een deel van de stede- hoofdzaak loopt deze structuur (globaal) in oost- lijke gebieden Zaanstad en Amsterdam-Noord. De westrichting door het plangebied. Voorbeelden oostkant van polder Het Twiske hoort bij de ge- zijn ondermeer de Weeshuissloot, de Sloot van meente Landsmeer. In de polders is relatief veel Pronk, de Polderhuissloot, de Kerksloot en de open water aanwezig. Roemersloot. De groenstructuur in de oudere wij- ken wordt dan ook met name gecreëerd door de De afwatering van de polder Oostzaan vindt plaats aanwezige watergangen en sloten in combinatie via het gemaal De Waker naar het Noordzeeka- met groen. naal. Het water uit Oostzaan wordt via drie door- gangen onder de snelweg A8 naar het gemaal ge- In de meer recentere woonbuurten komt een meer voerd. Door de locatie van gemaal de Waker is de duidelijke ‘grootschalige’ groenstructuur voor, die stroomrichting in de polder van landelijk naar ste- zich met name richt op de buitenranden van deze delijk gebied (van schoon naar vies). De belang- woonbuurten en de randen langs het water. Ook rijkste inlaat van de polder ligt in de noordoosthoek hier betreft het groen langs watergangen, maar er en komt vanuit de ringvaart van de Wijde Wormer. zijn eveneens groene velden, bosschages en be- In de zomerperiode wordt water ingelaten voor planting als wegbegeleiding gebruikt. In de oudere peilaanvulling en doorstroming. Langs de rand van buurten, Doktersbuurt en de Burgemeestersbuurt de polder Oostzaan is een aantal relatief kleine komt weinig groen voor. Deze buurten kennen een uitlaten aanwezig naar de aangrenzende polders, overwegend stenig karakter. Er is geen duidelijke zoals de Wijde Wormer en Landsmeer. groenstructuur te onderscheiden. Het peil in de polder Oostzaan wordt zo hoog mo- Voor het overige wordt de groenstructuur aange- gelijk gehouden om inklinking van het veenweide- vuld met het groen in het buitengebied. Door ver- gebied tegen te gaan. Hierdoor is de drooglegging schillende doorzichten vanuit het lint op het buiten- relatief klein. Het hooghouden van het waterpeil gebied, maakt dit groen een wezenlijk onderdeel wordt binnen het peilbesluit afgewogen en vastge- uit van de hoofdgroenstructuur. Deze doorzichten steld. Verder is in het gebied een aantal beroeps- zijn echter op veel plaatsen verdwenen. Dit gaat agrariërs actief, voor wie het peilbeheer van groot ten koste van de groene beleving van de linten. belang is.

In het noorden van de polder ligt het natuurgebied Oostzanerveld, een open veenweidegebied. Een groot deel van het gebied is in bezit van Staatsbos- beheer. In het gebied komt een groot aantal on- derbemalingen voor, dat op peil wordt gehouden met behulp van windmolentjes. In een deel van het gebied vindt begrazing door schapen plaats.

79 Waterplan Oostzaan 2007-2016

2 Huidige en gewenste situatie

2.1 Beschrijving watersysteem De gemeente Oostzaan bestaat uit een kleine stedelijke kern en een viertal lintbebouwingen. Dit stedelijke gebied is omgeven door een uitgestrekt waterrijk veenweidegebied. De gemeente beslaat delen van de polder Oostzaan en polder ’t Twiske. In de polder Oostzaan liggen ook nog een deel van de stedelijke gebieden Zaanstad en Amsterdam-Noord. De oostkant van polder ’t Twiske hoort bij de gemeente Landsmeer. In de polders is relatief veel openwater aanwezig.

De afwatering van de polder Oostzaan vindt plaats via het gemaal De Waker naar het Noordzeekanaal. Het water uit Oostzaan wordt via drie doorgangen onder de snelweg A8 naar het gemaal gevoerd. Door de locatie van gemaal de Waker is de stroomrichting in de polder van landelijk naar stedelijk gebied (van schoon naar vies). De belangrijkste inlaat van de polder ligt in de noordoosthoek en komt vanuit de ringvaart van de Wijde Wormer. In buitengewoonstructuurvisie oostzaan oostzaan 2022 2025 de zomerperiode wordt water ingelaten voor peilaanvulling en doorstroming. Langs de rand van de polder Oostzaan is een aantal relatief kleine uitlaten aanwezig naar de aangrenzende polders, zoals de Wijde Wormer en Landsmeer.

watersysteem Oostzaan (bron: Waterplan Oostzaan 2007-2016)

De gemeente Oostzaan behoort niet tot de zeven benoemde gebieden. Wel zijn generieke thema’s van toepassing, te weten: veiligheid, zoetwater en ruimtelijke adaptatie. Voor Oostzaan zijn geen specifieke projecten of uitvoeringsprogramma’s Oostzanerveld benoemd.

‘t Twiske 10.2 RUIMTELIJKE OPGAVE

GROENSTRUCTUUR Vergroenen / verdorpsen Met name in de Doktersbuurt en de Burgemees- tersbuurt komt groen sporadisch voor. Hiermee kennen deze buurten een stenig karakter en on- derscheiden zich weinig van de ‘stedelijke’ buurten van omliggende gemeenten. Juist door het reali- seren van groen in combinatie met water, wordt het dorpse karakter van deze buurten verder ver- hoogd. Door de aanleg van groene oevers kan een combinatie gemaakt worden met de aanwezige waterstructuur die hier aanwezig is. Daarnaast moet bij een eventuele herstructurering in deze buurt rekening worden gehouden met het terug- brengen van groen in de wijk, het liefst in combi- natie met de aanwezige, dan wel nieuw te creëren watergangen.

Oeverinrichting kern Voor de ecologische kwaliteit en een hogere bele- FiguurAan 2.1de Watersysteemoostkant van Oostzaan Oostzaan met ligtde gemalenhet natuur- en belangr DELTAPROGRAMMAijkste inlaten vingswaarde is de inrichting van natuurvriendelijke en recreatiegebied Het Twiske. Dit is een aparte Op 18 september 2014 is de bestuursovereen- oevers van belang. Momenteel bestaat de oever- polder die is onderverdeeld in een aantal peilge- komst Deltaprogramma getekend. In de nieuwe inrichting in de kern uit harde rechte beschoeide bieden, onderling verbonden door stuwen. In Het aanpak van het Deltaprogramma staat adaptief oevers. Voor een hogere belevingswaarde is het Twiske is de openheid van het veenweidegebied deltamanagement centraal. Uitgangspunt is dat wenselijk de diversiteit in de oeverinrichting te ver- vervangen door een parklandschap met weiden, ver vooruit wordt gekeken naar de opgaven die groten. Ook wordt met een natuurlijke inrichting water en bos. In de noordelijke helft van Het Twis- voor ons liggen en met die kennis op tijd betaal6 - van de oevers in de kern de relatie met het water in Augustus 2006ke ligt de Stootersplas, een diep binnenmeer waar bare maatregelen te treffen. Daarbij wordt ervoor de polder versterkt. Circa 90% van de beschoeide flexibel peil wordt toegepast. In de zomerperiode gezorgd dat steeds flexibel ingespeeld kan worden watergangen op gemeentegrond is aan vervan- zakt het peil uit, waardoor de inlaat van water vanuit op nieuwe kansen en nieuwe inzichten. ging toe en op een aantal locaties is ook ruimte de polder Oostzaan (met een slechtere waterkwa- voor een ander type oeverinrichting. De ambitie is liteit) kan worden geminimaliseerd. In de winter Het Deltaprogramma heeft onderzocht welke op- uitgesproken om deze oevers natuurvriendelijk in wordt het (schonere) regenwater vastgehouden. lossingen op de korte en de lange termijn nodig te richten. Hiermee word het groene karakter ver- Pas wanneer het peil boven een maximum stijgt, zijn om Nederland te beschermen tegen hoog- der verhoogd. stort er water over naar het benedenstroomse peil- water en te zorgen voor voldoende zoetwater. De gebied. Polder Het Twiske watert aan de zuidkant uitvoering van het Deltaprogramma gebeurt nu al Met een natuurvriendelijke inrichting van oevers met een molen af naar de polder Oostzaan. in lopende uitvoeringsprogramma’s. Er worden kunnen goede omstandigheden worden gecre- zeven gebieden en drie generieke thema’s onder- ëerd voor de vestiging van water- en oeverplanten, scheiden. waardoor een grotere biodiversiteit kan ontstaan.

80 groen en water

10.3 RUIMTELIJK PROGRAMMA OP HOOFDLIJNEN

Op basis van het bovenstaande kan het volgende ruimtelijke programma op hoofdlijnen opgesteld worden.

De ondiepe delen dienen als paaiplaats voor vis- Weeshuissloot GROENSTRUCTUUR sen en de oevers worden door vogels gebruikt als De Weeshuissloot is één van de veel gebruikte •• Herstructurering Doktersbuurt en Burgemees- broedplaats. Dit zal tevens een positief effect heb- vaarroutes in Oostzaan. De brug vormt een ob- terbuurt, met aandacht voor vergroenen van ben voor de waterkwaliteit. stakel door een mantelbuis die onder het brugdek de woonwijken in combinatie met watergan- hangt en de geringe waterdiepte. Onder de brug gen; Doorzichten buitengebied ligt een ‘harde’ drempel, die bestaat uit een mix •• Uitvoering plan aanleg natuurvriendelijke oe- Een andere accent ligt op het terugbrengen van van o.a. puin, zand en stenen. Verbeteren van vers kern Oostzaan; de groene doorzichten vanuit de dorpslinten op het de doorvaarbaarheid door het aanpakken van de •• Herstellen en opnieuw creëren van doorzich- groene buitengebied. Door het terugbrengen, dan brug staat op het programma. ten vanuit het lint op het buitengebied; wel het verstreken van bestaande doorzichten, wordt de relatie van het lint met het buitengebied Sloot langs De Dors WATERSTRUCTUUR versterkt. Hiermee wordt ook het groene karakter Er zijn klachten over stank, veroorzaakt door de •• Aanpakken knelpunt in de Roemersloot, ver- van het lint versterkt en daarmee de groenstruc- riooloverstort die op de hoek van de sloot uitkomt. hogen brug; tuur voor de kern. De riooloverstort wordt gesloten. Verder wordt de •• Verwijderen van de vervuilde waterbodem en sloot gebaggerd om de sliblaag te verwijderen. het sluiten van de riooloverstort van de sloot WATERSTRUCTUUR langs de Leertouwerstraat; In het Waterplan 2006 - 2016 worden de maat- Sloot van Pronk •• Aanpakken knelpunt in de Weeshuissloot, ver- regelen op het gebied van het watersysteem be- In een deel van de sloot voldoet de waterdiepte hogen brug; schreven. Het gaat daarbij om samenhangende niet aan de vereiste waterdiepte en moet gebag- •• Verwijderen van de vervuilde waterbodem en pakketten van maatregelen, die onderstaand, voor gerd worden. Een aantal bruggen in de sloot van het sluiten van de riooloverstort van de sloot zover ruimtelijk relevant beschreven zijn. Pronk heeft een kleine doorvaarthoogte, waar- langs de Dors; door deze watergang niet wordt gebruikt als door- •• Verdiepen watergang Sloot van Pronk; Roemersloot gaande vaarroute. Daarom wordt niet ingezet op •• Verwijderen van de sliblaag en het sluiten van De Roemersloot is één van de veel gebruikte vaar- het verwijderen van de ‘harde’ drempel onder de de riooloverstort van de sloot van Teun Schaft; routes in Oostzaan. De brug vormt een obstakel brug. door een mantelbuis die onder het brugdek hangt, RIOLERING stalen uitsteeksels die onder het brugdek hangen Sloot van Teun Schaft •• Meten en onderzoeken van riooloverstorten. en de geringe waterdiepte. Onder de brug ligt een Op de kop van de sloot van Teun Schaft komt ‘harde’ drempel, die bestaat uit een mix van on- een overstort van het gemengde rioolstelsel uit. der andere puin, zand en stenen. Verbeteren van De sloot loopt echter dood en de doorstroming is de doorvaarbaarheid door het aanpakken van de slecht, waardoor overstort gebeurtenissen lokaal brug staat op het programma. een knelpunt kunnen vormen. Daarom wordt de riooloverstort gesloten en wordt de sliblaag verwij- Sloot langs de Leertouwerstraat derd. In de sloot langs de Leertouwerstraat is een ver- vuilde waterbodem aangetroffen (klasse III), mo- RIOLERING gelijk veroorzaakt door voormalige bodemveront- De gemeente Oostzaan gaat dit jaar beginnen met reiniging. De vervuilde waterbodem moet worden het meten en onderzoeken van de riooloverstorten verwijderd. Verder moet de riooloverstort gesloten uit het gemengde rioleringsstelsel. Aan de hand worden. van deze resultaten worden gepaste maatregelen genomen en indien nodig worden een aantal over- storten gesaneerd.

81 structuurvisie oostzaan 2025 11 Structuurvisie Oostzaan 2025 buitengewoonstructuurvisie oostzaan oostzaan 2022 2025

structuurbeeld Oostzaan 2025 - themakaart cultuurhistorie en archeologie

84 11 CULTUURHISTORIE EN ARCHEOLOGIE

CULTUURHISTORIE EN ARCHEOLOGIE 11.1 HUIDIGE SITUATIE CULTUURHISTORIE Andere cultuurhistorische elementen die voor- De ontginningen in Noord-Holland begonnen in de komen in het buitengebied zijn voormalige mo- vroege Middeleeuwen bij Medemblik en breidden lenplaatsen en poldermolens. Cultuurhistorische zich vanuit de kustduinen over heel Noord-Hol- elementen die voorkomen in de kern betreffen land uit. Het probleem bij het veengebied is, dat bij een aantal rijksmonumenten, zoals het voormalig ontwatering weliswaar het land productief wordt, Weeshuis, het Zaanshuis, de Hervormde kerk en maar het veen oxideert en het land daalt. Deze een aantal houten huizen. Naast daadwerkelijke ontginningsgeschiedenis is nog goed zichtbaar in monumenten komt in het lint ook beeldbepalen- Oostzaan. Door wateroverlast, ging men op terpen de bebouwing, dan wel ensembles voor. Dit be- wonen en verplaatste men soms een hele neder- treft onder andere de buurschappen De Heul en zetting. De terpjes waren de eerste fase van de de Haal. Deze bebouwing vertelt als het ware de dijkenbouw. geschiedenis van het dorp. Hierbinnen is de ka- rakteristieke bermsloot langs het oorspronkelijke De veenpolders bestaan uit onvergraven veen, dat ontginningslint eveneens waardevol. De in deze overwegend in gebruik is als grasland. De veen- wegsloot aanwezige bruggen en dammen moeten gebieden hebben een vlakke ligging en een zeer passen in het beeld van deze sloot. Eveneens zijn open karakter. Hierbinnen vormen de lange be- de kenmerkende hoogteverschillen van essentieel bouwingslinten belangrijke elementen. De ontgin- belang. ningswijze van de veengebieden wordt gekenmerkt door een lange ontginningsas langs een natuurlijk ARCHEOLOGIE of gegraven water langs een weg. Loodrecht op Archeologie staat niet op zich. Het vertelt iets over de ontginningsas zijn evenwijdig sloten gegraven, het verleden, maar dat doen oude panden, molens waarmee een strookvormig verkavelingspatroon en fabrieken ook, net als allerlei landschappelijke is ontstaan. De bewoning en bebouwing zijn gele- verschijnselen als oude sloten, wegen en dijken. gen langs de ontginningsas, waardoor langgerekte Archeologie is daarom onlosmakelijk verbonden dorpen zijn ontstaan, zoals Oostzaan. met de overige cultuurhistorische elementen in het landschap, en met het landschap zelf. De meeste veenpolders zijn aanvankelijk ingericht als vaarpolders, waarbij de landbouwgronden al- In de gemeente Oostzaan is dit van groot belang. leen over het water bereikbaar waren. In Oostzaan Het Oostzanerveld is aan de ene kant een prachtig komen nog waterrijke vaarpolders voor. Deze vor- natuurgebied, maar aan de andere kant een veen- men de meest water- en natuurrijke veengebieden ontginning uit de Middeleeuwen. De sloten zijn met deels gave historische verkaveling en open allemaal door boeren in de Middeleeuwen gegra- karakter. ven. Dit middeleeuwse landschap is in Oostzaan voor een groot deel nog ongeschonden aanwezig. Het buitengebied van Oostzaan bestaat daarmee Hierdoor is het mogelijk om oude, middeleeuwse uit een cultuurhistorisch waardevol landschap van vindplaatsen (huizen, dijken) in hun oorspronke- laaggelegen veenweidegebieden met daarin nog lijke context te zien en te bestuderen. En de aan- lager gelegen droogmakerijen, omzoomd door dij- wezigheid van deze middeleeuwse vindplaatsen, ken en ringvaarten. Hiermee is een gave histori- geeft op haar beurt weer een extra waarde aan het sche verkaveling in stand gebleven, waarbinnen landschap. Niet alleen de middeleeuwse ontgin- eveneens een cultuurhistorisch waardevolle lint- ningspatronen liggen er gewoon nog (oude sloten, bebouwing aanwezig is. oude dijken, de weilanden), ook de resten van de boerderijen van de mensen die het land hebben ontgonnen, zijn nog in de bodem te vinden.

85 buitengewoonstructuurvisie oostzaan oostzaan 2022 2025

Maar ook de 17e en 18e eeuwse fase van het land- Een ander voorbeeld is het behoud en versterken schap, toen er in het Oostzaan molens en traanko- van de karakteristieke doorkijken vanuit het lint op kerijen stonden, is nog aanwezig. De molenplaat- het omringende landschap. Ook het behoud van sen zijn begraven in de grond. De resten van de de karakteristieke wegsloot en het belang van traankokerijen liggen tegenwoordig helaas op het karakteristieke bruggen en dammen in deze weg- grondgebied van Amsterdam, maar walvisbotten sloot is een voorbeeld van de wijze waarop met worden nog regelmatig in de gemeente Oostzaan cultuurhistorie moet worden omgegaan. aangetroffen. In het gebied zijn nog gebouwen uit deze tijd aanwezig (windmolentje De Windja- Door een (bescheiden en eenduidig) systeem van ger). Aangezien de Zaanstreek misschien wel het bebording en/of verwijzingen kunnen monumen- oudste industriegebied van Europa is en Oost- ten en cultuurhistorisch belangrijke locaties beter zaan daar een belangrijk deel van uitmaakte, is de worden geëtaleerd en wordt het historisch besef aanwezigheid van resten van de (molen)industrie van zowel bewoners als bezoekers van Oostzaan in een nog vrijwel ongeschonden landschap van versterkt. groot belang. Ook hier geldt weer dat de aanwe- zigheid van deze archeologische resten een meer- ARCHEOLOGISCHE WAARDEN waarde geeft aan het landschap en aan de nog Ten behoeve van het behoud van deze archeolo- bestaande gebouwen uit die tijd. gische waarden heeft de gemeente Oostzaan een archeologische beleidskaart opgesteld. Doel van de kaart is om archeologische waarden vroegtij- 11.2 RUIMTELIJKE OPGAVE dig bij planvorming in de gemeente te betrekken. Archeologische waarden worden in bestemmings- plannen beschermd door middel van een dubbel- (MEDE)GEBRUIK VAN HISTORISCHE bestemming. BEBOUWING In Oostzaan bestaan diverse kansen om de aanwezige cultuurhistorische waarden weer 11.3 RUIMTELIJKPROGRAMMA OP beleefbaar te maken. Als voorbeeld kan worden HOOFDLIJNEN genoemd het (mede)gebruik van historische bebouwing. Hiermee ontstaat tevens de Op basis van het bovenstaande geldt het volgende mogelijkheid tot behoud van de gebouwen. ruimtelijke programma op hoofdlijnen. •• Stimuleren (mede)gebruik van historisch ZICHTBAAR MAKEN EN ONTSLUITEN VAN waardevolle bebouwing; CULTUURHISTORISCHE WAARDEN •• Handhaving van de karakteristieke oriënta- Het zichtbaar maken en ontsluiten van historische tierichting en de strokenverkaveling van de waarden versterkt eveneens het historisch besef. percelen en de brede sloten die daar tussen liggen; Een goed voorbeeld is hierbij het opknappen van •• Behoud en bescherming van de karakteristie- het centrum van Oostzaan. De cultuurhistorische ke wegsloot in het lint; waarden vormen hierbij één van de uitgangspun- •• Behoud van de doorzichten/open plekken in ten. Dit uit zich onder meer in versterking van de de lintbebouwing en de karakteristieke open- historische lintbebouwing en in de aanpassing van heid van het gebied; de bouw aan archeologische waarden. Zo is het •• Handhaving van de hoogteverschillen ter water weer teruggebracht in het oude centrum, is plaatse van de wegen door het plangebied; de historische lintbebouwing versterkt en krijgen •• Beschermen bestaande archeologische waar- de archeologische waarden veel aandacht in de den in het plangebied. bouwplannen en in de inrichting van de openbare ruimte.

cultuurhistorische objecten en elementen

86 historie

cultuurhistorische objecten en elementen

87 structuurvisie oostzaan 2025 12 Structuurvisie Oostzaan 2025 buitengewoonstructuurvisie oostzaan oostzaan 2022 2025

12 MILIEU EN DUURZAAMHEID

12.1 HUIDIGE SITUATIE 12.2 RUIMTELIJKE OPGAVE Klimaat en duurzaamheid zijn steeds belangrijkere Ruimtelijk ontwikkeling en inrichting bepalen het DUURZAAM BOUWEN uitgangspunten bij gebiedsontwikkeling. De op- aangezicht van de gemeente. Hiernaast zorgt het In de dagelijkse leefomgeving zijn diverse maatre- komst van het ‘cradle to cradle’ denken en de grote ook voor een bepaalde sfeer, veiligheid, de ge- gelen denkbaar die bijdragen aan een goede mi- aandacht voor klimaatverandering hebben hieraan zondheid van de inwoners en is het ook van in- lieukwaliteit en duurzaamheid. Zo kan bij nieuwe bijgedragen. vloed op de kwaliteit van het milieu. De ruimtelijke ontwikkelingen gebouwd worden volgens het Na- opgave wordt gesteld ten aanzien van de volgende tionaal Pakket Stedenbouw en moet er aandacht Ook de gemeente heeft een duurzame leefomge- onderwerpen. zijn voor overige maatregelen zoals het gebruik ving hoog in het vaandel staan. De gemeentelijke van zonnecollectoren of ondergrondse afvalcon- visie stelt dat duurzame ontwikkeling noodzakelijk OMGEVINGSKWALITEIT EN GEZONDHEID tainers. De gemeentelijke ambitie is dat duurzaam is. Naast duurzaamheid is er ook aandacht voor De kwaliteit van de leefomgeving rondom de wo- bouwen in de gemeente gemeengoed wordt. Zo zaken als externe veiligheid, luchtkwaliteit en ge- ning is van bijzondere betekenis. De toenemende heeft de gemeente Oostzaan ten aanzien van luid. welvaart en bedrijvigheid met de toenemende ei- toekomstbestendig bouwen indirect beleid. De ge- sen die bewoners aan hun woonomgeving stellen, meente biedt GPR-gebouw aan als methode om KLIMAATBELEID maakt dit tot een complexe opgave die alleen op- duurzaamheid te meten. Daarnaast richt de ge- De gemeente Oostzaan pakt haar voortrekkersrol losbaar is door een zorgvuldige afstemming tus- meente zich op energiebesparing en gebruik van op het gebied van duurzame ontwikkeling en kli- sen milieu- en ruimte. Bij ruimtelijke plannen is duurzame energie. maatbeleid serieus op. De gemeente streeft naar vaak sprake van een veelvoud aan milieuonder- het terugbrengen van de klimaatbeïnvloeding, werpen die van belang zijn. Afstemming hierover BODEM door de reductie van de CO2 uitstoot. Onderzocht vindt plaats in een vroegtijdig stadium. In Oostzaan komt bodemverontreiniging voor. Op- zal worden welke mogelijkheden er zijn voor het hogingen met verontreinigd ophoogmateriaal heb- nemen van CO2-besparende maatregelen binnen De gemeente moet zich inspannen voor het ver- ben hun sporen in de bodem achtergelaten. Een de eigen organisatie. plaatsen van bedrijven uit de woonomgeving naar goed voorbeeld hiervan is de bodemverontreini- de daartoe bestemde bedrijventerreinen. Het stre- ging in de Doktersbuurt. De aanwezige schone Daarnaast blijft de gemeente de ontwikkelingen ven is om niet met de woonfunctie verenigbare bodem in Oostzaan moet dan ook schoon blijven. volgen op het gebied van alternatieve energieop- bedrijvigheid te verplaatsen naar de hiervoor be- Daarnaast is het van belang dat verontreinigde wekking en neemt hierover een standpunt in. Een doelde bedrijventerreinen. Ten behoeve van de grond zo wordt beheerd dat de verontreiniging in recent besluit hieromtrent is de realisatie van elek- levendigheid en dus leefbaarheid van deze woon- de omgeving niet toeneemt. De aanwezige bo- trische oplaadpunten in de gemeente voor elektri- wijken is het echter gewenst om kleine, binnen de demverontreiniging mag niet leiden tot (humane) sche auto’s. woonomgeving passende bedrijvigheid, te respec- risico’s. Hiertoe hanteert de gemeente een actief teren of mogelijk te maken. bodeminformatiesysteem. STIMULERINGSBELEID Oostzaan stelt duurzame ontwikkeling centraal in NATUUR EXTERNE VEILIGHEID haar beleid. Waar mogelijk stimuleert de gemeen- De ambitie is om de waardevolle natuur zoals aan- Het aspect externe veiligheid betreft het risico op te initiatieven op het gebied van duurzame ontwik- wezig in het Oostzanerveld zo goed mogelijk te be- een ongeval waarbij een gevaarlijke stof aanwezig keling. Voorbeelden hiervan zijn: toepassing van schermen. Hierbij zijn de wettelijk kaders leidend, is. Deze gevaarlijke stoffen kennen twee verschil- alternatieve motorbrandstoffen, milieuvriendelijke maar de gemeente stimuleert ook de bescherming lende bronnen. Dit zijn de stationaire bronnen (bij- grondstoffen en duurzame elektriciteit. Het stimu- en versterking van (beschermde) natuur in de ge- voorbeeld een chemische fabriek of lpg-vulpunt) leren en aanjagen van duurzame ontwikkeling ver- meente. Gezien de nieuwe uitdagingen op het ge- en de mobiele bronnen (bijvoorbeeld route gevaar- eist een programmatische aanpak. Niet alles kan beid van beheer en onderhoud van natuur, moet lijke stoffen of buisleidingen). Er wordt bij externe in één keer en in een korte tijd worden veranderd. er gekeken worden naar nieuwe kostendragers in veiligheid onderscheid gemaakt in plaatsgebon- Daarom wordt jaarlijks een actieprogramma stimu- het buitengebied. Meer en meer zullen recreatie den risico en groepsrisico. Het plaatsgebonden lering duurzame ontwikkeling opgesteld, waarin en ontspanning samengaan met agrarisch gebruik risico is de kans op een dodelijk ongeval binnen wordt geconcretiseerd welke projecten en taken en natuuronderhoud. De gemeente blijft agrariërs een bepaald gebied. Het groepsrisico heeft een worden uitgevoerd. de ruimte bieden maar er wordt ook ruimte gecre- oriënterende waarde en voor het plaatsgebonden ëerd voor nieuwe ‘recreatieve’ functies in het bui- risico geldt een grenswaarde voor kwetsbare ob- tengebied, uiteraard zolang dit niet in strijd is met jecten en een richtwaarde voor beperkt kwetsbare wet- en regelgeving. objecten.

90 milieu en duurzaamheid

12.3 RUIMTELIJK PROGRAMMA OP HOOFDLIJNEN

Oostzaan is van mening dat de risico’s waaraan Naast de luchtkwaliteit is geurhinder een gerela- Aan de hand van het bovenstaande kan het vol- burgers in hun leefomgeving worden blootgesteld teerd onderwerp dat speelt. Men ervaart geuro- gende ruimtelijke programma op hoofdlijnen wor- door activiteiten met gevaarlijke stoffen, op het ge- verlast door gistings-(rottings)processen van het den geformuleerde: bied van vervoer van gevaarlijke stoffen en gebruik veen en hinderlijke geur afkomstig van de Haven van deze stoffen binnen inrichtingen, tot een mini- van Amsterdam. •• Blijvende aandacht voor geluidsoverlast en mum beperkt worden. De uitvoering van de wette- Maar ook door landelijke wetgeving is luchtkwali- luchtkwaliteit bij ruimtelijke ontwikkelingen; lijke kaders op het gebied van de Wet milieubeheer teit een onderwerp dat actueel is binnen de ge- •• Milieuhinderlijk bedrijvigheid uitplaatsing naar en de wetgeving op het gebied van het vervoer van meente. Overschrijding van de wettelijke luchtkwa- een bedrijventerrein; gevaarlijke stoffen zijn voor de komende jaren een liteitsnormen voor de verontreinigende stoffen fijn •• Bij ontwikkelingen in het buitengebied (Oost- prioriteit. Bij planvorming wordt het aspect externe stof, stikstofdioxide, koolmonoxide, zwavel, lood en zanerveld) goede afstemming tussen recrea- veiligheid vroegtijdig betrokken en vormt een we- benzeen is niet toegestaan. In de praktijk komen in tie, agrarisch gebruik en natuur; zenlijk onderdeel in de planvorming. Nederland met name overschrijdingen voor van de •• Stimuleren van het toepassen van duurzaam- norm voor stikstofdioxide en fijn stof. heids-ambities bij nieuwe ontwikkelingen; Hiertoe ontwikkelt de gemeente Oostzaan een be- •• Ontwikkelingen afstemmen op het gemeen- leidsvisie externe veiligheid waarin op voorhand De ambitie van de gemeente is om de luchtkwali- telijk geluidbeleid, beleid luchtkwaliteit en het inzichtelijk wordt gemaakt waar risico’s spelen en teit te verbeteren tot het niveau in de Wet milieu- beleid ten aanzien van externe veiligheid; waar eventuele knelpunten liggen. beheer. De gemeente spant zich in om het aspect •• Opstellen beleidsvisie externe veiligheid; luchtkwaliteit vroegtijdig te betrekken bij ruimtelijke •• Blijvende inspanning voor verplaatsing, dan GELUIDHINDER ontwikkelingen. wel ondergronds brengen van de hoogspan- Binnen de gemeente Oostzaan worden de inwo- ningsverbinding op Oostzaans grondgebied. ners geconfronteerd met hinder van weg- en vlieg- HOOGSPANNINGSMASTEN tuiglawaai. Enerzijds wordt dit veroorzaakt door De hoogspanningsverbinding Diemen-Oostzaan- de A8 en verkeer door het dorp. Anderzijds is het Beverwijk kruist ter hoogte van Oostzaan een twee- vliegverkeer naar en van Luchthaven Schiphol een tal bebouwingslinten (Zuideinde en Kerkstraat) van belangrijke bron van hinder. de gemeente. In deze twee bebouwingslinten zijn circa 17 woningen onder de geleiders die mogelijk Daarnaast is een aantal woningen opgenomen in aanmerking gaan komen voor een uitkooprege- op de zogenaamde A-lijst van het Ministerie van ling die door de rijksoverheid wordt voorbereid. VROM. Deze woningen zijn geluidbelast door wegverkeer en komen in aanmerking voor sane- De 380 kV-hoogspanningsverbinding Diemen- ring. De ambitie van de gemeente is om de ge- Oostzaan-Beverwijk is in 1977 gebouwd. In juni luidhinder in de toekomst niet verder toe te laten 2006 werd de bedrijfsspanning op een aantal cir- nemen. Hiertoe spant de gemeente zich in om het cuits van 150 naar 380 kV verhoogd. De aanwe- aspect akoestiek vroegtijdig te betrekken bij ruim- zigheid van deze hoogspanningslijnen heeft bij- telijke ontwikkelingen. gedragen aan een onveilig gevoel van de directe omwonenden. LUCHTKWALITEIT In de gemeente is luchtkwaliteit een belangrijk Redenen genoeg voor Oostzaan om in overleg met onderwerp. Men ondervindt op dit gebied voor- TenneT en het ministerie van economische zaken namelijk overlast door het doorgaand verkeer dat de mogelijkheden tot verplaatsing of ondergronds gebruikmaakt van de rijkswegen A7, A8 en A10. brengen van de leiding te onderzoeken. Oostzaan hoogspanningsmasten Oostzaan en een voorbeeld van Voorts wordt de luchtkwaliteit negatief beïnvloed blijft zich in de planperiode hiervoor inzetten. meer duurzame vormen van vervoer (electrocar) door de uitstoot van vliegtuigen, open haarden, allesbranders en open vuren (tijdens de zomer).

91 structuurvisie oostzaan 2025 13 Structuurvisie Oostzaan 2025 buitengewoonstructuurvisie oostzaan oostzaan 2022 2025

structuurbeeld Oostzaan 2025 - themakaart ontwikkelloacties en ruimtelijke ontwikkelingen

94 13 FINANCIEEL-ECONOMISCHE UITVOERBAARHEID

RUIMTELIJKE ONTWIKKELINGEN ONTWIKKELLOCATIES 13.1 INLEIDING GRONDBELEID KOSTENVERHAAL De gemeente Oostzaan beschikt over de Sinds de inwerkintreding van de nieuwe Wet Herijking van de Nota Grondbeleid 2008- ruimtelijke ordening zijn gemeenten in de 2013. De gemeente Oostzaan hanteert een volgende gevallen verplicht tot kostenverhaal op passief grondbeleid. Wel worden alle mogelijke de initiatiefnemer van een ruimtelijke ontwikkeling. instrumenten op het ruimtelijk vlak en onteigening Wanneer een initiatief mogelijk wordt gemaakt ingezet. De gemeente verwerft echter niet actief via een bestemmingsplan(herziening), een gronden. projectbesluit of een wijzigingsplan en: •• Sprake is van een bouwplan zoals genoemd Uitgangspunt is dat gemeente opteert voor een in artikel 6.2.1. van het Besluit ruimtelijke orde- zodanig beleid opdat haar doelstellingen zo ning (Bro), zie hieronder: optimaal kunnen worden bereikt. Actief beleid •• De bouw van één of meer woningen; is wenselijk om de beperkte mogelijkheden als •• De bouw van één of meer andere hoofdge- gevolg van het restrictieve ruimtelijke beleid bouwen; van hogere overheden te kunnen benutten. Een •• De uitbreiding van één hoofdgebouw met ten- faciliterend beleid is aan de orde in situatie waarin minste 1.000 m3 of met één of meer woningen; de gemeente geen grondposities heeft. Ook kan •• De verbouwing van één of meer aaneenge- sprake zijn van situaties waarbij een ontwikkelaar sloten gebouwen die voor andere doeleinden en de gemeente gezamenlijk verantwoordelijk zijn in gebruik waren, voor woondoeleinden, mits voor de planontwikkeling. In een dergelijke situatie tenminste 10 woningen worden gerealiseerd; kan een samenwerkingsovereenkomst worden •• De verbouwing van één of meer aaneengeslo- gesloten waarbij de vorm steeds afhankelijk is van ten gebouwen die voor andere doeleinden in het specifieke project en de taakverdeling tussen gebruik waren, voor detailhandel, dienstver- de gemeente en marktpartijen. lening, horeca- of kantoordoeleinden, mits de cumulatieve oppervlakte van de nieuwe func- Een in beginsel facilitair grondbeleid wordt als ties tenminste 1.500 m2 bedraagt; passend ervaren voor de gemeente Oostzaan. •• De bouw van kassen met een oppervlakte van De gemeente heeft praktisch geen eigen tenminste 1.000 m2. grondposities meer. Bij een facilitair grondbeleid neemt de gemeente een afwachtende/passieve In voornoemde gevallen geldt de plicht tot houding in, waarbij zij private partijen faciliteert het vaststellen van een (publiekrechtelijk) wat betreft procedures etc. Hierbij worden exploitatieplan zoals bedoeld in artikel 6.12 Wet afspraken gemaakt met de ontwikkelende partij ruimtelijke ordening. Het exploitatieplan volgt over kostenverhaal. daarbij de procedure van het planologische Per ontwikkelingslocatie wordt overigens nog wel besluit, waarbij in het geval van bijvoorbeeld een bezien of een actieve gemeentelijke opstelling bestemmingsplan, tegelijkertijd met de vaststelling toch gewenst is. Indien gekozen wordt voor een van dat plan eveneens een exploitatieplan wordt actief grondbeleid, probeert de gemeentelijk vastgesteld. Aan de hand van de kostensoortenlijst langs minnelijk overleg tot verwerving van de in artikel 6.2.3 t/m 6.2.5 van het Besluit ruimtelijke ontwikkelingsgronden te komen. Het instrument ordening wordt in het exploitatieplan aangegeven van de Wet voorkeursrecht gemeenten, eventueel welke kosten voor de betreffende ontwikkeling gevolg door het onteigeningsinstrument, worden worden gemaakt. Aan de hand van die opsomming achter de hand gehouden voor die gevallen, wordt een bijdrage berekend aan diegene die waarin een minnelijke verwerving gronden is de opbrengsten van een bepaalde ontwikkeling, uitgesloten. bijvoorbeeld woningbouw, ontvangt. De afrekening vindt plaats bij de afgifte van de vergunning.

95 buitengewoonstructuurvisie oostzaan oostzaan 2022 2025

Een gemeente hoeft geen exploitatieplan De ruimtelijke ontwikkelingen zijn te herleiden uit BIJDRAGEN RUIMTELIJKE op te stellen indien het kostenverhaal al op de beschrijving van het programma per thema in ONTWIKKELINGEN een andere manier geregeld is (‘anderszins hoofdstukken 4 tot en met 12. Een anterieure overeenkomst over verzekerd’) en tevens locatie-eisen en regels voor grondexploitatie is in principe vormvrij. Hierbij woningbouwcategorieën niet nodig zijn of op een BOVENPLANSE VEREVENING geldt de uitzondering dat uitsluitend bijdragen andere manier zijn geregeld. Deze situatie kan De regeling ten aanzien van bovenplanse aan ruimtelijke ontwikkelingen mogen gevraagd, zich voordoen als met de eigenaar van een locatie verevening (artikel 6.13 lid 7 Wro) komt er op neer als hiervoor een grondslag wordt geboden in de een exploitatieovereenkomst wordt gesloten. dat de tekorten van de ene locatie worden gedekt structuurvisie. In tegenstelling tot ‘bovenplanse Ook is het mogelijk dat de gemeente zelf grond door de positieve resultaten van een andere verevening’ gelden de drie criteria profijt, uitgeeft, waardoor gemaakte kosten kunnen locatie. proportionaliteit en toerekenbaarheid niet voor worden versleuteld in de gronduitgifteprijs. Bovenplanse verevening kan voor meerdere bijdragen aan ‘ruimtelijke ontwikkelingen’. Om locaties of gedeeltes daarvan in de een bijdrage te mogen vragen voor ruimtelijke KOSTENVERHAAL IN RELATIE TOT DE exploitatieopzet worden opgenomen in de vorm ontwikkelingen, dient er echter wel een relatie STRUCTUURVISIE van een fondsbijdrage, indien er voor deze tussen de betreffende (opbrengstgevende) De Wet ruimtelijke ordening geeft een directe link locaties of gedeeltes daarvan een structuurvisie ontwikkeling en de ruimtelijke ontwikkeling, aan tussen de mogelijkheden voor kostenverhaal is vastgesteld welke aanwijzingen geeft over de waarvoor een bijdrage wordt gevraagd, te zijn. Bij en het instrument structuurvisie. Zolang de bestedingen die ten laste van het fonds kunnen ‘ruimtelijke ontwikkelingen’ valt te denken aan de kosten die worden gemaakt voor voorzieningen komen. aanleg van natuurelementen, maar ook aan de direct toewijsbaar of toerekenbaar zijn aan één Bovenplanse verevening is mogelijk in een verbetering van de infrastructurele voorzieningen of meer locaties, bijvoorbeeld woningbouw, is er anterieure overeenkomst maar ook via het van een gemeente, zo blijkt uit de toelichting van geen relatie met de structuurvisie. In het kader exploitatieplan. de Wet ruimtelijke ordening op dit onderdeel. van bovenplanse verevening is de structuurvisie Als voorwaarde voor het vragen van bijdragen wel van belang. De Wro biedt namelijk de Wat betreft het rekening houden met bovenplanse aan ruimtelijke ontwikkelingen geldt dat deze mogelijkheid ‘bovenplanse verevening’ in de vorm verevening in een exploitatieplan, moet worden ruimtelijke ontwikkelingen moeten zijn benoemd van een fondsbijdrage in de exploitatieopzet van voldaan aan de in de wet verankerde criteria in de structuurvisie. Pas dan kan een gemeente een exploitatieplan op te nemen, mits voor deze profijt, proportionaliteit en toerekenbaarheid: aan een initiatiefnemer een bijdrage vragen in de locaties of gedeelten daarvan een structuurvisie •• Profijt: de locatie moet nut ondervinden van de door haar te maken kosten voor een bepaalde is vastgesteld (zie verder paragraaf 5.1.3). Uit te treffen werken, maatregelen of voorzienin- ruimtelijke ontwikkeling. Voor een overeenkomst de structuurvisie moet derhalve de bovenplanse gen. Deze toets geldt alleen voor de locatie gelden uiteraard de algemene beginselen van verevening te herleiden zijn. als geheel, niet per bouwperceel binnen een behoorlijk bestuur (a.b.b.b.) en de algemene eisen locatie. De wetgever gaat ervan uit dat bijvoor- van het Burgerlijk Wetboek. Dit betekent dat de De structuurvisie kent ook een directe koppeling beeld het opheffen van een stankcirkel binnen gevraagde bijdrage altijd in verhouding zal moeten met (anterieure) overeenkomsten, voor zover een gebied ten gunste komt van het gehele staan tot de betreffende ontwikkeling, die aan de het financiële bijdragen aan ‘ruimtelijke plangebied en niet een gedeelte ervan; ruimtelijke ontwikkeling bijdraagt. ontwikkelingen’ betreft. Ook deze ruimtelijke •• Toerekenbaarheid: er moet een causaal ver- ontwikkelingen moeten zijn opgenomen in de band zijn tussen de gebiedsontwikkeling en In het schema op pagina 100-101 is aangegeven gemeentelijke structuurvisie. De criteria profijt, de kosten. De werken, maatregelen en voor- welke ruimtelijke ontwikkelingen in de planperiode proportionaliteit en toerekenbaarheid gelden hier zieningen zouden niet aan de orde zijn zonder van deze visie worden voorzien. Het gaat hierbij niet. Voorwaarde is wel dat er een structuurvisie de gebiedsontwikkeling of de kosten worden om algemene werken en voorzieningen, waar is waarin de ruimtelijke samenhang van de mede gemaakte ten behoeve van deze ge- een groter gebied profijt van heeft en die niet ruimtelijke ontwikkeling waarvoor een bijdrage biedsontwikkeling; zijn toe te rekenen aan een of meer concrete wordt gevraagd en de ‘betalende’ ontwikkeling •• Proportionaliteit: indien meerdere gebie- ontwikkelingslocatie(s). In het schema is tevens is aangegeven. De te ontwikkelen locaties den baat hebben bij een werk, maatregel of aangegeven welke (potentiële) ontwikkellocaties (‘betalende ontwikkelingen’) zijn in deze visie voorziening moeten deze naar evenredigheid profijt hebben van de ontwikkeling, dus wat aangeduid als verzorgingsgebied, omdat niet (neergelegd in expliciet gemaakte verdeel- het ‘verzorgingsgebied’ van de ruimtelijke alle ontwikkelingen (die voldoen aan het begrip maatstaven) worden verdeeld. Dat betekent ontwikkelingen is. ‘bouwplan’ zoals genoemd in artikel 6.2.1. van dat de gemeente transparant moet aanduiden het Bro) binnen de planperiode van deze visie te langs welke criteria deze kosten zijn verdeeld. voorspellen zijn. Dit kan gebeuren in de structuurvisie.

96 financiële uitvoerbaarheid

Nieuwe initiatieven in dat verzorgingsgebied, De bijdragen aan de ruimtelijke ontwikkelingen WONINGBOUW die voldoen aan het begrip ‘bouwplan’ zoals komen ten goede aan een fonds, vandaar dat het Uitbreiding genoemd in artikel 6.2.1. van het Bro, worden hier gaat om fondsbijdragen in bepaalde, in de geacht bij te dragen in de kosten voor de toekomst door de gemeente te maken kosten. 1. Ontwikkellocatie Meyn circa 120 woningen algemene ruimtelijke ontwikkeling, in het geval Als ondergrens voor de te vragen bijdrage 2. Klein Twiske, fase 2 circa 26 woningen een exploitatieovereenkomst wordt gesloten. aan de betreffende ruimtelijke ontwikkeling en 3. Kerkbuurtschoollocatie circa 28 woningen Hiermee wordt de ruimtelijke relatie tussen bovenplanse verevening geldt de definitie van een 4. Gemeentewerf circa 25 woningen kostenpost en de ‘rode ontwikkeling’ gelegd in ‘bouwplan’, zoals opgenomen in artikel 6.2.1 van 5. Houthandel Buijs circa 12 woningen deze structuurvisie. het Besluit ruimtelijke ordening en zoals hiervoor 6. Dakopbouwen circa 14 woningen genoemd. 7. Timmerfabriek De Vries circa 8 woningen 8. Bibliotheeklocatie circa 14 woningen 13.2 TOELICHTING OP DE Op deze wijze wordt invulling gegeven aan 9. Radio 9 terrein circa 10 woningen FINANCIEEL-ECONOMISCHE artikel 6.24, lid 1 en 6.13, lid 7 van de Wet 10. Zuideinde 134 onbekend ruimtelijke ordening om in de structuurvisie 11. Lishof (2e fase) circa 15 woningen UITVOERING VAN DE VISIE een uitvoeringsparagraaf op te nemen en de mogelijkheid om bijdragen te vragen aan De genoemde aantallen zijn indicatief en De bovenplanse vereveningslocaties ruimtelijke ruimtelijke ontwikkelingen en (optioneel) onderling uitwisselbaar. Het streven is te voorzien ontwikkelingen zijn weergegeven op de bovenplanse verevening. in een toename van circa 272 woningen tot 2020. themakaart ontwikkellocaties en ruimtelijke Voor de periode na 2020 is een aanvullend ontwikkelingen. Meer algemene ontwikkelingen, woningbouwprogramma van 230 woningen die niet direct aan één of meerdere locatie(s) zijn 13.3 ONTWIKKELLOCATIES voorzien. Ten behoeve van dit programma heeft gekoppeld, staan niet op de kaart aangeduid. Ze een eerste verkenning plaatsgevonden. Voor de zijn wel in de legenda aangegeven, maar daarbij In deze paragraaf volgt een opsomming van de periode na 2020 zullen de afzonderlijke locaties niet voorzien van een cirkel om het bijbehorende belangrijkste ontwikkellocaties, waarvan uitvoering verder geconcretiseerd moeten worden. getal. Een nadere toelichting op de ruimtelijke binnen de planperiode van deze structuurvisie is te ontwikkelingen volgt in paragraaf 13.4. verwachten. Het betreft grotendeels ontwikkelingen ECONOMISCHE FUNCTIES waarvan het nieuwe planologische regime nog In voorliggende structuurvisie is ruimte gecreëerd In een nog op te stellen Nota Fonds Bovenwijks niet is vastgesteld en waarbij, naast kosten, ook voor de realisatie van een aantal economische zal de financiële vertaling worden opgenomen. substantiële opbrengsten zijn te verwachten. De functies. Ten aanzien van deze gecreëerde Deze structuurvisie geeft dus de ruimtelijke ontwikkellocatie waarvoor al een nieuw planologisch mogelijkheden worden de volgende als opbrengst- relaties aan van de bovenplanse verevening en regime is vastgesteld, zijn oranje aangeduid. locaties gezien: ruimtelijke ontwikkelingen, terwijl de genoemde Hierbij is geen sprake meer van kostenverhaal. Nota zal zorgen voor de financiële vertaling van de Alle ontwikkellocaties zijn weergegeven op de 1. Ontwikkeling hotel op locatie Bombraak mogelijkheden voor kostenverhaal, zoals bedoeld themakaart ontwikkellocaties en ruimtelijke 2. Ontwikkeling recreatie Het Twiske in de Wro. In de nota wordt aangegeven welke ontwikkelingen, zoals eerder weergegeven in dit kosten in de planperiode zijn geraamd voor de hoofdstuk. ruimtelijke ontwikkelingen en op welke wijze de grondexploitatie van locaties met elkaar worden Overigens zullen zich in de praktijk, naast verevend. genoemde grote ontwikkelingen, kleinere initiatieven Als meer dan één locatie profijt heeft van de werken voordoen die passen binnen de doelstellingen van of voorzieningen, dan wordt een verdeelsleutel de structuurvisie. Voor alle bouwplannen met een toegepast. Hieruit blijkt hoeveel elke locatie moet omvang groter dan de grens van één woning (etc., bijdragen in de aanleg van de betreffende werken. zoals genoemd in het Besluit ruimtelijke ordening), Deze geraamde kosten worden in de praktijk waarvoor nog een planologisch besluit moet worden vervolgens opgenomen in het exploitatieplan, genomen, geldt dat hiervoor een verplichting geldt voor zover het bovenplanse verevening betreft, tot kostenverhaal en hierop eveneens de bepalingen of de exploitatieovereenkomst, op basis waarvan met betrekking tot bovenplanse verevening, afrekening plaatsvindt. De ontwikkellocaties zijn bijdragen aan ruimtelijke ontwikkelingen en uitgeschreven in paragraaf 13.3. bovenwijkse voorzieningen van toepassing zijn.

97 buitengewoonstructuurvisie oostzaan oostzaan 2022 2025

13.4 RUIMTELIJKE ONTWIKKELINGEN

Bovenstaand zijn de ontwikkellocaties besproken. De ruimtelijke ontwikkelingen hebben een Ten aanzien van deze structuurvisie staat alleen Voorliggende structuurvisie kent echter een ruim ‘verzorgingsgebied’, een gebied dat van de mogelijkheid van inspraak open. Op het groot aantal projecten die direct voortvloeien uit de betreffende ontwikkeling profijt heeft. Dit moment dat ontwikkelingen, die voortvloeien het structuurvisie beleid. Niet al deze projecten verzorgingsgebied betreft het gehele gemeentelijk uit deze structuurvisie, concreet worden, staan zijn ruimtelijke ontwikkelingen zoals bedoeld grondgebied, daar alle inwoners direct baat ten aanzien van het bestemmingsplan meer in de Wet ruimtelijke ordening. In het schema hebben bij ontwikkelingen op het gemeentelijk mogelijkheden open om reacties kenbaar te op pagina 100-101 is een overzicht gegeven grondgebied. Het gaat daarbij om ontwikkelingen maken. Immers alleen het bestemmingsplan is van de ontwikkellocaties en projecten die in op het gemeentelijke grondgebied die voldoen rechtstreeks bindend voor burgers. het voorgaande zijn beschreven. Het betreft de aan de definitie van bouwplan conform de ontwikkellocaties, waarvoor de planologische Wet ruimtelijke ordening. Uitsluitend voor de PARTICULIERE INITIATIEVEN procedure nog niet is afgerond of nog moet herstructurering van het bedrijventerrein De Naast de beoogde gemeentelijke ambities is in de worden gestart. Ambacht, dragen uitsluitend nieuwvestiging van structuurvisie een toetsingskader voor particuliere Verder betreft het de projecten die op basis van bedrijfslocaties bij. initiatieven opgenomen. Initiatieven worden in voorliggende structuurvisie in de planperiode eerste instantie getoetst aan de visie. Indien het worden uitgevoerd. Deze projecten zijn initiatief past binnen de uitgangspunten van de omschreven in de hoofdstukken 4 tot en met 12 13.5 UITVOERINGSPROGRAMMA visie, wordt onderzocht of het initiatief inpasbaar van deze structuurvisie. is in de directe omgeving. Hiermee dragen particuliere initiatieven in belangrijke mate bij In het schema zijn de projecten die voortvloeien GEMEENTELIJK BELEID aan de beoogde ruimtelijke ontwikkeling van de uit deze structuurvisie onderverdeeld in projecten, In het voorgaande is het ruimtelijke beleid gemeente. In deze paragraaf is aangeven hoe met beleidsuitgangspunten of planvorming. Onder van de gemeente op hoofdlijnen beschreven particuliere initiatieven wordt omgegaan. projecten wordt verstaan daadwerkelijk fysieke voor de komende 13 jaar. De structuurvisie ontwikkeling, beleidsuitgangspunten zijn continue biedt geen rechtstreekse mogelijkheid om de Een particulier initiatief wordt op onderstaande uitgangspunten en zijn niet gericht op een genoemde projecten te realiseren. De benoemde wijze in behandeling genomen: concrete ontwikkeling. Wel bieden ze een kader ontwikkelingen worden mogelijk gemaakt via waaraan concrete projecten getoetst kunnen nog op te stellen bestemmingsplannen of andere Toets aan visie worden. Planvorming geeft aan dat er nadere ruimtelijke planvormen. •• Beoogde ruimtelijke ontwikkeling van ge- planontwikkeling plaats moet vinden, alvorens Daarnaast is het mogelijk dat zich initiatieven meente. concreet fysieke ontwikkeling plaatsvindt. aandienen die in deze structuurvisie nog niet waren voorzien of niet concreet worden Beoordeling op basis van wet- en regelgeving Verder is in het schema aangegeven welke benoemd. Het betreft immers een structuurvisie •• Het initiatief moet in ieder geval voldoen aan projecten een relatie met elkaar vertonen en is op hoofdlijnen, waarin initiatieven op het niveau wet- en regelgeving op het gebied van bodem, aangegeven of op de projecten het zogeheten van een enkele woning of een kantoorgebouw geluid, luchtkwaliteit, archeologie, water, ver- kostenverhaal van toepassing is. Kostenverhaal niet apart zijn benoemd. Dat wil niet zeggen dat keer en parkeren, milieuzonering, visuele hin- is namelijk uitsluitend van toepassing op aan deze initiatieven niet tegemoet kan worden der, schaduwwerking, landschap, cultuurhis- daadwerkelijke fysieke ontwikkeling en dus gekomen. Wel geldt dat deze initiatieven zullen torie, externe veiligheid en natuur. uitsluitend op die ontwikkelingen die zijn worden getoetst aan het generieke ruimtelijke •• Eveneens dient de economische uitvoerbaar- aangeduid als project. Alleen hierbij is sprake van beleid van de gemeente Oostzaan en dat heid van het initiatief aangetoond te worden. een zogeheten ruimtelijke ontwikkeling. ook hiervoor bestemmingsplannen moeten worden vastgesteld om deze ontwikkelingen Planologische procedure daadwerkelijk mogelijk te maken. •• Indien een initiatief kan voldoen aan boven- staande toetsings- en beoordelingsaspecten wordt een planologische procedure in de vorm van bestemmingsplanherziening/projectbe- sluit opgestart.

98 financiële uitvoerbaarheid

13.6 TOELICHTING OP HET UITVOERINGSSCHEMA

In het schema op pagina 100-101 zijn de In de zevende kolom is de projectstatus op ontwikkellocaties en ruimtelijke ontwikkelingen het moment van vaststelling structuurvisie opgenomen. Deze zijn geordend op het specifieke opgenomen. Hierin worden de volgende fasen beleidsthema. In de eerste kolom is een lettercode onderscheiden: voor de ontwikkeling opgenomen, in de tweede •• Nog op te starten (opstellen projectopdracht); kolom de omschrijving van de ontwikkeling. •• Initiatieffase (vaststellen projectopdracht); Vervolgens is in de derde kolom opgenomen of de •• Definitiefase (vaststellen projectplan); ontwikkeling een relatie heeft met een ontwikkeling •• Ontwerpfase (vaststellen projectontwerp); uit een ander beleidsonderwerp. In de vierde •• Voorbereidingsfase (vaststellen realisatie- kolom is aangegeven wat het type ontwikkeling plan); betreft. Dit kunnen de volgende typen zijn: •• Realisatiefase (vaststellen beheerplan); •• Project, daadwerkelijke concrete en fysieke •• Nazorgfase (vaststellen overdrachtdocument). ontwikkeling in de ruimte; •• Planvorming, nadere planvorming in de vorm In de laatste twee kolommen is aangegeven voor van bijvoorbeeld onderzoek is noodzakelijk; welke periode de ontwikkelingen op de agenda •• Beleidsuitgangspunt, beleidsuitspraak met staan. Hierin is onderscheid gemaakt tussen de een voortdurend karakter. periode tot 2020 en de periode van 2020 tot 2025.

Verder is in de vijfde kolom aangegeven of er sprake is van kostenverhaal. Hier is aangegeven of de ontwikkeling een ontwikkellocatie betreft en er dus opbrengsten te verwachten zijn, of een ontwikkeling een ruimtelijke ontwikkeling betreft waar kosten mee gemoeid zijn en dus bijdragen voor kunnen worden gevraagd. Ontwikkellocaties waar het planologisch regime al voor is gewijzigd, bieden geen basis voor kostenverhaal. In de zesde kolom is vervolgens het verzorgingsgebied aangegeven. Hier is de relatie gelegd tussen ruimtelijke ontwikkelingen en het gebied waarbinnen ontwikkelingen die voldoen aan de definitie van bouwplan, bijdragen aan deze ruimtelijke ontwikkelingen, het verzorgingsgebied.

99 buitengewoonstructuurvisie oostzaan oostzaan 2022 2025

UITVOERINGSPROGRAMMA STRUCTUURVISIE OOSTZAAN BLAD 1 NUMMER ONDERWERP RELATIE TYPE KOSTENVERHAAL VERZORG GEBIED STATUS TOT 2020 2020-2025

WOONOMGEVING WO1 Woningbouwlocatie: Meyn (1) n.v.t. Project Nee, planologisch afgerond Realisatiefase X WO2 Woningbouwlocatie: Klein Twiske, fase 2 (2) n.v.t. Project Ontwikkellocatie Procedurefase X WO3 Woningbouwlocatie: Kerkbuurtschoollacties (3) n.v.t. Project Nee, planologisch afgerond Realisatiefase X WO4 Woningbouwlocatie: Gemeentewerf (4) n.v.t. Project Nee, planologisch afgerond Realisatiefase X WO5 Woningbouwlocatie: Houthandel Buijs (5) n.v.t. Project Nee, planologisch afgerond Realisatiefase X WO6 Woningbouwlocatie: Dakopbouwen (6) n.v.t. Project Nee, planologisch afgerond Realisatiefase X WO7 Woningbouwlocatie: Timmerfabriek de Vries (7) n.v.t. Project Ontwikkellocatie Procedurefase X WO8 Woningbouwlocatie: Bibliotheeklocatie (8) n.v.t. Project Ontwikkellocatie Procedurefase X WO9 Woningbouwlocatie: Radio 9 terrein (9) n.v.t. Project Ontwikkellocatie Initiatieffase X WO10 Woningbouwlocatie: Zuideinde 134 (10) n.v.t. Project Ontwikkellocatie Initiatieffase X WO11 Woningbouwlocatie: Lishof, 2e fase (11) n.v.t. Project Ontwikkellocatie Initiatieffase X WO12 Stedenbouwkundige en landschappelijke analyse naar woningbouw periode 2020 tot 2025 n.v.t. Planvorming Nee Nog op te starten X WO13 Uitwerken plannen voor een Oostzaans kader voor dorps bouwen n.v.t. Planvorming Nee Nog op te starten X WO14 Herstructurering Doktersbuurt en Burgemeesterbuurt aandacht voor vergroenen en watergangen GW1 Project Ja, ruimtelijke ontwikkeling Gehele gemeente Nog op te starten X WO15 Uitwerken plannen voor versterken relatie dorpslint en omliggend landschap GW3 en CA4 Planvorming (!) Nee Nog op te starten X WO16 Uitwerken toetsingskader voor particuliere initiatieven woningbouw n.v.t. Planvorming Nee Nog op te starten X ECONOMIE E1 Blijvend inzetten voor de verplaatsing van hinderlijke bedrijven uit de kern; MD1 Beleidsuitgangspunt Nee Voortdurend X X E2 Herstructurering bedrijventerrein De Ambacht; n.v.t. Project Ja, ruimtelijke ontwikkeling Gehele gemeente Initiatieffase X E3 Uitbouwen van de recreatie en toerisme markt R&O 1 t/m 8 Programma Nee Voortdurend X X E4 Verdere uitvoering van het centrumplan WLZ4 Programma Nee Realisatiefase X E5 Vernieuwen winkelcentrum Klaverweide n.v.t. Project Ja, ruimtelijke ontwikkeling Gehele gemeente Procedurefase X E6 Primair behoud en versterking detailhandel centrum (clustering) en secundair Klaverweide n.v.t. Beleidsuitgnagspunt Nee Voortdurend X X SPORT, WELZIJN, ZORG EN EDUCATIE WLZ1 Uitvoering herbouw Noorderschool; n.v.t. Project Nee, eigen exploitatie Ontwerpfase X WLZ2 Onderzoek afname jongeren verenigingsleven (samengaan inzetten op vestiging in Het Twiske) n.v.t. Planvorming Nee, eigen exploitatie Initiatieffase X WLZ3 Samenhangend pakket aan zorg en dienstverlening en voor woningen (woon-zorg servicegebied) n.v.t. Project Ja, ruimtelijke ontwikkeling Gehele gemeente Initiatieffase X WLZ4 Stimuleren multifunctioneel gebruik van gemeentelijke accommodaties; n.v.t. Beleidsuitgangspunt Nee Voortdurend X WLZ5 Samenwerking toegankelijkheid openbare ruimte en openbare gebouwen en aanpasbaar bouwen. n.v.t. Planvorming Nee Initiatieffase X AGRARISCH A1 Samen met andere partijen (Staatsbosbeheer) onderzoeken, nieuwe vormen financiering voor het beheer van het landschap n.v.t. Planvorming Nee Nog op te starten X A2 Oprichten landschapsfonds voor het beheer van de toekomst (voorbeeld crowdfunding) n.v.t. Planvorming Nee Nog op te starten X A3 Initiatieven voor duurzaam beheer en behoud stimuleren; n.v.t. Beleidsuitgangspunt Nee Voortdurend X A4 Actief zoeken naar agrarische ondernemers die de beheerders van de toekomst worden; n.v.t. Beleidsuitgangspunt Nee Voortdurend X A5 Nieuwe innovatieve en duurzame vormen van (natuur)beheer stimuleren; n.v.t. Beleidsuitgangspunt Nee Voortdurend X A6 Uitbreiding particulier natuurbeheer; n.v.t. Beleidsuitgangspunt Nee Voortdurend X A7 Ruimte bieden nieuwe toekomstige ruimtelijke (agrarische) ontwikkelingen R&O6 Beleidsuitgangspunt Nee Voortdurend X A8 Ontplooiing nevenactiviteiten stimuleren en faciliteren; R&O6 Beleidsuitgangspunt Nee Voortdurend X A9 Verbreding agrarische sector op recreatie stimuleren, R&O6 Beleidsuitgangspunt Nee Voortdurend X A10 Toetsingskader uitbreiding agrarische bedrijven, nieuwvestiging, woningsplitsing en functieverandering n.v.t. Planvorming Nee Nog op te starten X

100 financiële uitvoerbaarheid

UITVOERINGSPROGRAMMA STRUCTUURVISIE OOSTZAAN BLAD 2 NUMMER ONDERWERP RELATIE TYPE KOSTENVERHAAL VERZORG GEBIED STATUS TOT 2020 2020-2025

RECREATIE EN ONTSPANNING R&O1 Verdere realisatie en verbetering van recreatieve routes in het buitengebied E3 Project Ja, ruimtelijke ontwikkeling Gehele gemeente Initiatieffase X R&O2 Verleggen vaarroute recreatievaart buiten de ecologische hoofdstructuur E3 Project Ja, ruimtelijke ontwikkeling Gehele gemeente Initiatieffase X R&O3 Aanpak knelpunt vaarroute recreatievaart, Noordeinde E3 Project Ja, ruimtelijke ontwikkeling Gehele gemeente Initiatieffase X R&O4 De uitbreiding van recreatieve activiteiten in het zuidwestelijk deel van Het Twiske E3 Project Ontwikkellocatie Initiatieffase X R&O5 Behoud en bescherming van de rust en ruimte in het noordelijke deel van Het Twiske E3 Beleidsuitgangspunt Nee Voortdurend X X R&O6 Verbreding agrarische sector op recreatie stimuleren A9 en E3 Beleidsuitgangspunt Nee Voortdurend X R&O7 Ontwikkelen hotel op noordelijk deel van bedrijventerrein Bombraak. E3 Project Nee, planologisch afgerond Realisatiefase X R&O8 Ontwikkelen schakel in fietsroutenetwerk, fietspad parallel aan snelweg A8 E3 Project Ja, ruimtelijke ontwikkeling Gehele gemeente Nog op te starten X VERKEER EN INFRASTRUCTUUR V1 Realiseren van parkeervoorzieningen De Ambacht en aanpassen parkeerterrein E2 Project Ja, ruimtelijke ontwikkeling Gehele gemeente Initiatieffase X V2 Herinrichting van erftoegansgwegen overzichtelijke en veilige hoofdverkeersstructuur n.v.t. Project Ja, ruimtelijke ontwikkeling Gehele gemeente Initiatieffase X V3 Onderzoeken fietsverbinding, doorsteek Lisweg naar de Zuiderlaaik; n.v.t. Project Ja, ruimtelijke ontwikkeling Gehele gemeente Initiatieffase X V4 Opstellen circulatieplan rondom het gezondheidscentrum De Kolk; n.v.t. Planvorming Nee Initiatieffase X V5 Fietsstrook op het Noordeinde verbreden en fietssluizen aanpassen; n.v.t. Project Ja, ruimtelijke ontwikkeling Gehele gemeente Initiatieffase X V6 Onderzoek naar accentueren schoolzones in de openbare ruimte; n.v.t. Planvorming Nee Initiatieffase X V7 Verbeteren kwaliteit voorzieningen bushaltes; n.v.t. Project Ja, ruimtelijke ontwikkeling Gehele gemeente Initiatieffase X V8 Realisatie van een netwerk van elektrische oplaadpunten MD3 Project Ja, ruimtelijke ontwikkeling Gehele gemeente Initiatieffase X GROEN EN WATER GW1 Herstructurering Doktersbuurt en Burgemeesterbuurt,vergroenen en watergangen n.v.t. Project Ja, ruimtelijke ontwikkeling Gehele gemeente Initiatieffase X GW2 Uitvoering plan aanleg natuurvriendelijke oevers kern Oostzaan n.v.t. Project Ja, ruimtelijke ontwikkeling Gehele gemeente Procedurefase X GW3 Herstellen en opnieuw creëren van doorzichten vanuit het lint op het buitengebied WO15 en CA4 Project (!) Ja, ruimtelijke ontwikkeling Gehele gemeente Initiatieffase X GW4 Aanpakken knelpunt in de Roemersloot, verhogen brug n.v.t. Project Ja, ruimtelijke ontwikkeling Gehele gemeente Initiatieffase X GW5 Saneren van overstorten uit de gemengde riolering n.v.t. Project Ja, ruimtelijke ontwikkeling Gehele gemeente Initiatieffase X GW6 Verwijderen van de vervuilde waterbodem, sluiten riooloverstort van de sloot langs de Leertouwerstraat n.v.t. Project Ja, ruimtelijke ontwikkeling Gehele gemeente Initiatieffase X GW7 Aanpakken knelpunt in de Weeshuissloot, verhogen brug n.v.t. Project Ja, ruimtelijke ontwikkeling Gehele gemeente Initiatieffase X GW8 Verwijderen van de vervuilde waterbodem en het sluiten van de riooloverstort van de sloot langs de Dors n.v.t. Project Ja, ruimtelijke ontwikkeling Gehele gemeente Initiatieffase X GW9 Verdiepen watergang Sloot van Pronk n.v.t. Project Ja, ruimtelijke ontwikkeling Gehele gemeente Initiatieffase X GW10 Verwijderen van de sliblaag en het sluiten van de riooloverstort van de sloot van Teun Schaft n.v.t. Project Ja, ruimtelijke ontwikkeling Gehele gemeente Initiatieffase X CULTUURHISTORIE EN ARCHEOLOGIE CA1 Stimuleren (mede)gebruik van historisch waardevolle bebouwing; n.v.t. Beleidsuitgangspunt Nee Voortdurend X X CA2 Handhaving van karakteristieke oriëntatierichting, strokenverkaveling en de brede sloten n.v.t. Beleidsuitgangspunt Nee Voortdurend X X CA3 Behoud en bescherming van de karakteristieke wegsloot in het lint; n.v.t. Beleidsuitgangspunt Nee Voortdurend X X CA4 Behoud van doorzichten/open plekken in de lintbebouwing en de karakteristieke openheid GW3 en WO15 Beleidsuitgangspunt (!) Nee Voortdurend X X CA5 Handhaving van de hoogteverschillen ter plaatse van de wegen door het plangebied; n.v.t. Beleidsuitgangspunt Nee Voortdurend X X CA6 Beschermen bestaande archeologische waarden in het plangebied. n.v.t. Beleidsuitgangspunt Nee Voortdurend X X MILIEU EN DUURZAAMHEID MD1 Milieuhinderlijk bedrijvigheid uitplaatsing naar een bedrijventerrein E1 Beleidsuitgangspunt Nee Voortdurend X X MD2 Ontwikkelingen in het buitengebied afstemming tussen recreatie, agrarisch en natuur A7 Beleidsuitgangspunt Nee Voortdurend X X MD3 Stimuleren van het toepassen van duurzaamheids-ambities bij nieuwe ontwikkelingen; V7 Beleidsuitgangspunt Nee Voortdurend X X MD4 Ontwikkelingen afstemmen op het gemeentelijk geluidbeleid, luchtkwaliteit en externe veiligheid; n.v.t. Beleidsuitgangspunt Nee Voortdurend X X MD5 Opstellen beleidsvisie externe veiligheid; n.v.t. Planvorming Nee Nog op te starten X MD6 Blijvende inspanning voor verplaatsing/ondergronds van hoogspanningsverbinding Oostzaan n.v.t. Beleidsuitgangspunt Nee Voortdurend X X

101 structuurvisie oostzaan 2025 14 Structuurvisie Oostzaan 2025 buitengewoonstructuurvisie oostzaan oostzaan 2022 2025

104 maatschappelijke haalbaarheid

14 MAATSCHAPPELIJKE HAALBAARHEID

14.1 INLEIDING Een structuurvisie heeft geen direct bindende Na inspraak en overleg wordt de structuurvisie, werking voor burgers. Op basis van de Wro is met inachtneming van de ingekomen inspraak- een structuurvisie dan ook grotendeels vorm- en overlegreacties, ter vaststelling aangeboden en procedurevrij. Er is hierdoor onder andere aan de gemeenteraad. De structuurvisie heeft geen mogelijkheid voor het instellen van beroep. van 7 januari t/m 17 februari 2015 ter inzage De enige procedurele verplichting op grond heeft gelegen. Dat dit heeft geleid tot 11 reacties, van de Wro is dat burgers en maatschappelijke welke zijn samengevat in de nota van reacties. De organisaties bij de voorbereiding van een reacties hebben er toe geleid dat de structuurvisie structuurvisie worden betrokken. In de op 14 september 2015 gewijzigd door de raad is structuurvisie moet de wijze waarop burgers en vastgesteld. Voor de wijzigingen kan verwezen maatschappelijke organisaties bij de voorbereiding worden naar de nota van reacties De vastgestelde zijn betrokken namelijk worden verantwoord. structuurvisie ligt vervolgens gedurende zes weken ter inzage bij de publieksbalie van het gemeentehuis. Wederom wordt de visie digitaal 14.2 INTERACTIEVE PLANVORMING beschikbaar gesteld. Deze terinzagetermijn wordt, tezamen met de kennisgeving van het besluit tot De gemeente Oostzaan houdt in dit kader de vaststelling, gepubliceerd in het Kompas en op de bevolking in ieder geval van het begin tot het eind gemeentelijke website. van het proces op de hoogte via de gemeentelijke internetsite. Daarnaast heeft de gemeente Daarnaast geldt de wettelijke verplichting in de besloten de bevolking door middel van inspraak te fase van de vroege planvoorbereiding om, op raadplegen. grond van artikel 1.3.1 van het Besluit ruimtelijke ordening (Bro), een vooraankondiging te De inspraakmogelijkheid is door middel van een publiceren. Met deze vooraankondiging wordt advertentie in het Kompas en op de gemeentelijke kennis gegeven van de voorbereiding van de website aangekondigd. structuurvisie. Deze vooraankondiging is op 3 september 2013 gepubliceerd in het Kompas en De gemeente heeft voor wat betreft de op de gemeentelijke website. terinzagelegging van de ontwerp-structuurvisie aangesloten bij hetgeen in haar gemeentelijke inspraakverordening is bepaald. Bepaald is dat, in lijn met Afdeling 3.4 van de Algemene wet bestuursrecht (Awb), de stukken voor een ieder gedurende zes weken ter inzage liggen bij de publieksbalie van het gemeentehuis. Conform de eisen van de Wro is de visie bovendien als een digitaal bestand beschikbaar gesteld. De visie wordt in deze periode tevens toegezonden aan de relevante instanties, zoals het waterschap, de provincie, de Stadsregio, milieugroeperingen en omliggende gemeenten.

105 structuurvisie oostzaan 2025 bijlageI Structuurvisie Oostzaan 2025 buitengewoonstructuurvisie oostzaan oostzaan 2022 2025

BIJLAGE I

STRUCTUURBEELD OOSTZAAN 2025

108 109 structuurvisie oostzaan 2025 IIbijlage Structuurvisie Oostzaan 2025 buitengewoonstructuurvisie oostzaan oostzaan 2022 2025

BIJLAGE II

CONFRONTATIEKAART

112 113 structuurvisie oostzaan 2025 IIIbijlage Structuurvisie Oostzaan 2025 buitengewoonstructuurvisie oostzaan oostzaan 2022 2025

BIJLAGE III

NOTA VAN REACTIES

Nota van reacties Structuurvisie Oostzaan

Versie 8 juni 2015

Nr Naam Reactie Afweging Besluit

A Ambtelijk Verbeelding 1. Op de verbeelding staan een aantal aanduidingen, als paard 1. Zinnetje bij in de wei, vrijkomende agrarische bedrijfsbebouwing (VAB) 1. Icoontjes zijn indicatief. legenda van de waarbij het net lijkt alsof het alleen voor dat perceel geldt, plankaart terwijl het gaat om een zone of gebied. Dit moet duidelijker toevoegen op gemaakt worden op de plankaart. verbeelding dat iconen indicatief zijn. 2. De cijfers in het rood en in het wit worden niet in de legenda 2. Dit is een juiste constatering. 2. Cijfers en letters van de plankaart verklaard. in de legenda toevoegen.

Toelichting: 3. Dit is een juiste constatering. In 3. Tabel met 3. Actuele woningaantallen kloppen niet. Graag aanpassen. Klaverweide worden er geen woningen woningbouw- meer gerealiseerd en projecten op p. Bibliotheeklocatie zijn 14 in plaats van 40 aanpassen. 15 woningen. Klein Twiske 2 betreft een nieuwe ontwikkeling met 26 woningen.

1. Uitvoeringsopgave paragraaf 9.2. klopt niet. Een aantal 4. Dit is een juiste constatering. Zo is de 4. Ruimtelijke ontwikkelingen zijn reeds gerealiseerd. 30 km-zone al gerealiseerd tussen programma in Kerkstraat (niet Zuideinde) en burg. paragraaf 9.2 op Swartstraat. Bovendien is de p. conform fietsverbinding tussen dr. De afweging Boerstraat en Twiskeweg al aanpassen. gerealiseerd.

1

116 1 Comité stop 1. Bezwaar tegen het opnemen van 6 te bouwen woningen op 1. Op 15 september 2014 toen Zuideinde 1. Tekst op p. 40 verstede- Zuideinde 134. Past niet in karakteristieke woonomgeving en 134 in de gemeenteraad aan de orde wijzigen dat plan lijking doet afbreuk aan de huidige woonomgeving. was, was de gemeenteraad niet Zuideinde 134 zuidelijk afwijzend tegen woningbouw op deze binnen het lintdorp locatie. Maar wel tegen de te grote geldende Oostzaan omvang van het plan. Daarom is het bestemmingspla plan wel opgenomen in de tabel met n Buitengebied het woningbouwprogramma. Door een moet passen. aangenomen amendement bij de vaststelling van de visie is wel aan de tekst toegevoegd dat het plan binnen het bestemmingsplan Buitengebied moet passen. 2. Voornemen strookt niet met op p. 30 aangegeven ambities: 2. De WOV heeft de opdracht van de 2. Leidt niet tot geen grootse uitbreiding, kleinschaligheid, verdorpsen en gemeenteraad gekregen om te komen wijzigingen. doorzichten creëren en versterken. met een minder omvangrijk plan wat zoveel mogelijk passend is binnen de richtlijnen van het bestemmingsplan.

3. Het aantal woningen is strijdig met het bestemmingsplan 3. Dit is correct. 3. Aangeven op p. Buitengebied en het daarvoor geldende bestemmingsplan. 40 dat voor de plannen die nog gerealiseerd moeten worden de woning- aantallen indicatief zijn.

4. Het toestaan van het bouwen van zoveel nieuwe woningen 4. Het leidt niet tot precedentwerking. 4. Leidt niet tot op één perceel zal naar verwachting leiden tot Het stuk lint waar Zuideinde 134 wijzigingen. precedentwerking. invalt, is vanuit bestemmingsplan Buitengebied aangewezen voor incidentele inbreiding. Voor andere delen van het lint is dat niet het geval.

2

117 buitengewoonstructuurvisie oostzaan oostzaan 2022 2025

5. In raadsvergadering van 15 september 2014 is het 5. De voorwaarde dat de WOV in 5. Leidt niet tot voornemen van WOV om 9 woningen te bouwen afgewezen. gesprek moet gaan met omwonenden wijzigingen. In vergadering is erop gewezen dat de WOV in overleg moet over het alternatieve plan, voordat dit treden voor een alternatief plan. Een dergelijk overleg heeft in de gemeenteraad wordt behandeld, nooit plaatsgevonden. geldt nog steeds. Het is aan de WOV om hier actie in te ondernemen 6. Als bewoners zijn wij niet betrokken bij het opnemen van een 6. Het woningbouwprogramma komt uit 6. Leidt niet tot voornoemd woningbouwprogramma. de actualisatie van de woonvisie van wijzigingen. Oostzaan die de raad op 22 april 2013 heeft vastgesteld. De raad is bevoegd dit vast te stellen.

7. Wij verzoeken u het aantal geprogrammeerde woningen te 7. Zie reactie onder 1. 7. Leidt niet tot verminderen zodat dit overeenkomt met de geambieerde wijzigingen. kleinschalige dorpse beeldkwaliteit.

2 Stichting 1. Wij missen een visie over Het Twiske als onderdeel van het 1. Ook het Twiske is aangewezen als 1. In paragraaf 8.1, Hart voor groter Natura 2000 gebied. Natura 2000, maar voor het Twiske p.67 aangeven het Twiske geldt een minder zwaar regime (alleen dat voor het Vogelrichtlijn). Twiske een minder zwaar regime geldt. 2. U zou de titel van hoofdstuk 2.6 kunnen wijzigen in Recreatie- 2. Dat klopt. Het Twiske is een Natura 2. Titel van en natuurgebied. 2000 gebied. paragraaf 2.6 op p. 21 wijzigen in natuur- en recreatiegebied. 3. Graag ook het natuurbeheer van Het Twiske opnemen in 3. Het Twiske is geen veenweidegebied, 3. Leidt niet tot Hoofdstuk 7. kent een hele andere problematiek en wijzigingen. is primair een recreatiegebied. Het is dan ook logisch om een andere visie en ruimtelijke programma op het Twiske te leggen (dan het Oostzanerveld). Dus het opnemen van natuurbeheer in het Twiske is niet relevant, voor zover voldaan wordt aan de Natura 2000 richtlijnen.

3

118 4. Het Twiske wordt nu ingedeeld in twee zones. Dit kan echter 4. De zone-indeling is gebaseerd op de 4. Leidt niet tot niet gelden voor de natuurwaarden. Voor de natuurwaarden is aard van het gebruik van de grond. wijzigingen. een zone indeling willekeurig en op voorhand niet te maken. Het noordelijke deel (omgeving Stooterplas) heeft als hoofdfunctie natuur en het zuidelijk deel is hoofdzakelijk recreatief in gebruik. Het klopt dat de zone-indeling niet geldt voor de natuurwaarden, maar gebaseerd is op functie. Elke nieuwe ruimtelijke ontwikkeling in het Twiske moet worden getoetst aan de geldende wet- en regelgeving, onder meer op het gebied van natuur.

5. Tekstuele voorstellen: 5. a. Bij de keuze om wel of niet in een 5. a. Leidt niet tot a. H 8.3) het punt "Behoud en bescherming van …in het voorkomend geval mee te werken aan wijzigingen. noordelijke deel van Het Twiske" vervangen door "Behoud en een functieverandering dient het b. Het woord bescherming van…in het Twiske; b. In de randvoorwaarde bij zone 1 "geen onevenredig afbreuk natuurbelang goed te worden ‘onevenredig’ doen aan de bestaande natuurwaarden" (H8.2) het woord afgewogen. Uw tekstvoorstel doet schrappen in de "onevenredig" schrappen; echter afbreuk aan het uitgangspunt tekst. c. minder 'zware' voorbeelden van recreatie in zone 1 te dat het zuidelijk deel van het Twiske c. De zinsnede vermelden, namelijk "horeca en hotel- en congresfaciliteiten" (H 8.2). Dit zou onterechte verwachtingen kunnen opwekken. primair een recreatieve functie heeft. 'hotel en b. Dit is een terechte opmerking. congresfaciliteit- c. Dit is een terechte opmerking. en schrappen in paragraaf 8.2.

6. Tot slot blijkt uit uw visie niet op welke recreatievormen 6. Dit is een terechte opmerking. In elk 6. Toevoegen in Oostzaan zich wil gaan inzetten? Daarmee bedoelen wij het geval zijn nieuwe grootschalige tekst paragraaf doel of het thema en de doelgroep van de recreatie. stedelijke voorzieningen (zoals hotels 8.2. dat en wellnesscentra) uitgesloten, andere grootschalige meer kleinschalige voorzieningen stedelijke (kleinschalige campings) worden ad voorzieningen hoc getoetst op toelaatbaarheid (zoals hotels en (maatwerkprincipe). wellnesscentra) zijn uitgesloten in zuidwestelijke zone van het Twiske.

4

119 buitengewoonstructuurvisie oostzaan oostzaan 2022 2025

3 Hoogheem- 1. Hoewel het dus geen routes zijn met de officiële functie 1. Het klopt dat er geen routes liggen die 1. Tekst schrappen raadschap 'vaarweg' (BRTN) is het hoogheemraadschap er voorstander de officiële functie vaarweg hebben. dat de vaarroute Hollands van om de recreatieve routes vast te leggen zodat vooral onderdeel uit Noorder- duidelijkheid in het Oostzanerveld wordt gecreëerd over waar maakt van het kwartier gevaren kan worden. provinciaal vaarroute- netwerk 2. Als uitwerking van het Waterplan Oostzaan zijn de 2. We willen graag met 2. Leidt niet tot recreatieve routes ook al eens uitgewerkt. Ten opzichte Hoogheemraadschap hiervoor in wijzigingen. hiervan ontbreken nu echter een aantal routes in de gesprek bij de verdere realisatie en structuurvisie. Het hoogheemraadschap stelt voor om de verbetering van recreatieve routes in routes gezamenlijk nog eens goed tegen het licht te houden het buitengebied (zie ruimtelijk waarbij het vaarnetwerk mogelijk eenvoudig kan worden programma, paragraaf 8.2) uitgebreid met meer (hoofd)waterlopen.

3. Op bladzijde 68 wordt gesteld dat de vaarroutes buiten de 3. Nee, de voorgestelde vaarroutes zijn 3. Leidt niet tot ecologische hoofdstructuur (EHS) worden gelegd. Maar de juist buiten de EHS gepositioneerd. wijzigingen. vastgelegde routes in de structuurvisie zijn toch ook deels binnen de EHS geprojecteerd?

4. Voor wat betreft de bereikbaarheid per as zet het 4. De baggerdepots stonden in het 4. Zoeklocaties hoogheemraadschap nog wel vraagtekens bij de locatie van waterplan. Op dit moment zijn de baggerdepots het baggerdepot in westkant Oostzanerveld. Voor de verdere baggerdepots als zoeklocatie niet in verwijderen. uitwerking van het baggerdepot (en de vergelijking met de het baggerplan Oostzaan 2014 - 2029 andere locatie nabij het Twiske die in de structuurvisie wordt opgenomen. genoemd) wordt het hoogheemraadschap graag nauw betrokken.

5. Het hoogheemraadschap ziet de keuze om het waterpeil 5. Dit is een juiste constatering. 5. Toevoegen op p. hoog te houden inderdaad als een duurzame oplossing, 79 van de maar benadrukt dat de uiteindelijke integrale afweging structuurvisie uiteindelijk binnen een peilbesluit wordt afgewogen en dat het hoog vastgesteld. houden van het peil binnen het peilbesluit wordt afgewogen en vastgesteld.

5

120 6. Het hoogheemraadschap mist in de structuurvisie tekst over 6. Dit is een juiste constatering. 6. Passage in H. 10, de bestuursovereenkomst Deltaprogramma, waaronder p. 80 opnemen ruimtelijke adaptatie. over bestuursovereen komst Deltaprogramma 7. Aspecten over toekomstbestendig bouwen ziet het 7. Ten aanzien van toekomstbestendig 7. Tekst over hoogheemraadschap graag verankerd in de structuurvisie. bouwen heeft de gemeente Oostzaan duurzaam Ten aanzien van klimaatbestendigheid is vooral de indirect beleid: we bieden GPR bouwen in de maaiveldsdaling voor de gemeente Oostzaan een belangrijk gebouw aan als methode om de structuurvisie onderwerp hierin. duurzaamheid van nieuwbouw te opnemen in H meten. Die toekomstbestendigheid is 10. vooral dat de gebouwen ook in de toekomst nog bruikbaar zijn. Oostzaan richt zich daarnaast op energiebesparing en gebruik van duurzame energie. 8. Op bladzijde 80 is in de structuurvisie het watersysteem 8. Wij zien geen relevantie om hierin ook 8. Leidt niet tot aangegeven. Het hoogheemraadschap ziet op deze kaart regionale waterkeringen op te nemen. wijzigingen. ook graag de regionale waterkeringen aangegeven die beschouwd kunnen worden als onderdeel van het watersysteem 4 Maatschap 1. Op het kaartbeeld is op de huiskavel van maatschap 1. Dit is een juiste constatering. 1. Stuk water bij Koeman, Koeman een grote oppervlakte water ingetekend. De Koeman vertegen- maatschap maakt bezwaar tegen deze inbreuk op haar (Kerkbuurt 89) woordigd bedrijfsvoering. moet op de door dhr. verbeelding land R.D. de worden. Haan van 2. Bezwaar tegen de intekening van een fietspad over het 2. Het is een voornemen om de realisatie 2. In ruimtelijk Bureau huiskavel heen. Het leefgebied van vogels wordt aangetast van een fietspad ten oosten van de A8 programma (8.3) VSOP B.V. en nodigt uit dat honden over het terrein gaan lopen (ziekte te onderzoeken voor 2020. Daarbij opnemen insleep!) worden uiteraard ook de effecten op onderzoek natuur- en milieu onderzocht. fietsroute ten oosten van A8.

6

121 buitengewoonstructuurvisie oostzaan oostzaan 2022 2025

3. In de structuurvisie wordt op geen enkele wijze onderbouwd 3. Dit is een juiste constatering 3. Op p. 68 de dat dit nieuwe fietspad daadwerkelijk bijdraagt aan noodzaak noodzaak voor of behoefte om langs de A8 te kunnen fietsen. extra recreatieve routes toelichten. 4. Maatschap verzoekt zijn bedrijfsplan voor uitbreiding 4. De verplaatsing moet de raad nog 4. Aangeven in H 7, beheersland en bouw nieuwe stal op te nemen in de bespreken, maar is al wel jarenlang in p. 60 dat er structuurvisie. voorbereiding en moet binnen 3 jaar gekeken wordt zijn voltooid. naar een nieuwe locatie voor het bouwen nieuwe stal. 5 Provincie 1. Op p. 18 wordt gesteld dat het bevolkingsaantal van de 1. De daling met een negatief 1. Leidt niet tot Noord- gemeente (tijdelijk) krimpt vanwege het negatieve migratiesaldo waarin de structuurvisie wijzigingen. Holland migratiesaldo en neutraal geboorteoverschot. Volgens onze op doelt op p. 18 heeft betrekking op gegevens is er inderdaad een lichte daling van bevolking te de periode 2006-2011. Hier wordt dus verwachten. De daling wordt niet veroorzaakt door negatief niet gedoeld op een toekomstige binnenlands migratiesaldo. ontwikkeling (een verwachting). De cijfers komen uit de marktverkenning (p. 11) welke behoort bij de op 22 april 2013 vastgestelde woonvisie Oostzaan. De cijfers zijn gebaseerd op het CBS

2. U geeft op p. 45-47 aan dat u mogelijkheid wil bieden aan 2. Het uitgangspunt is dat wij 2. Leidt niet tot webwinkels om hun afhaalpunten te realiseren op webwinkels (in de vorm van wijzigingen. bedrijventerreinen. Wij attenderen u er op dat het provinciaal afhaalpunten) toestaan is reeds detailhandelsbeleid voorschrijft dat deze opgenomen in de door de raad internetafhaalpunten bij voorkeur worden gevestigd in vastgestelde bestemmingplannen bestaande winkelcentra. voor Bombraak en nemen wij derhalve ook over in de structuurvisie.

3. Op p. 67-69 geeft u aan dat brug Noordeinde een obstakel 3. Dit een juiste constatering. 3. Tekst schrappen vormt in de provinciale vaarroute voor de recreatievaart. dat de vaarroute Deze vaarroute maakt echter geen onderdeel meer uit van onderdeel uit het provinciaal vaarroutenetwerk ‘BRTN’. maakt van het provinciaal vaarroutenetwerk.

7

122 4. U stelt op p. 59-62 dat agrarische ondernemer in de 4. De ontwikkeling is wellicht niet 4. Leidt niet tot toekomst nevenactiviteiten gaat verrichten gericht op vanzelfsprekend maar wel een wijzigingen. extensieve recreatie om het hoofd boven water te houden. richting die de gemeente actief wil Deze ontwikkeling kan naar onze mening niet worden stimuleren door zowel beleidsmatig gepresenteerd als een vanzelfsprekendheid. als juridisch hiertoe de mogelijkheden te bieden, rekening houdend met het Natura 2000 beleid, EHS en het weidevogelgebeleid.

5. U geeft aan dat de provincie bij vrijkomende agrarische 5. Dit is een juiste constatering. 5. Opnemen onder bedrijven een voorkeur heeft voor het benutten door 7.2. ‘functie- hobbyboeren. Een dergelijke voorkeur spreekt de verandering’ dat provinciale verordening echter niet uit. bij functie- verandering er een voorkeur bestaat voor nieuwe functies die minder impact hebben op de directe omgeving en het Natura2000 gebied en niet voor hobbyboeren.

6. We missen een belangrijke ontwikkeling binnen de 6. Dit is een juiste constatering. 6. De afschaffing agrarische sector, namelijk de afschaffing van het van het melkquotum. melkquotum in paragraaf 7.2, p. 60 opnemen.

7. Het valt ons op dat in tekstpassage natuurbeheer (p. 59-62) 7. Dit is een juiste constatering. 7. Natuurdoelen beperkt wordt ingegaan op de natuurdoelen van het gebied. opnemen in paragraaf 7.2 ruimtelijke opgave.

8

123 buitengewoonstructuurvisie oostzaan oostzaan 2022 2025

6 Recreatie- 1. Wij delen uw visie op “Het Twiske zone 1”. Deze zone is 1. Wij nemen kennis van uw standpunt. 1. Leidt niet tot schap reeds in de Visie op Het Twiske in 2006 aangewezen voor wijzigingen. Twiske- intensievere vormen van recreatie. Ook in de herijking van Waterland de visie zal het zuidelijk deel vooral bestemd blijven voor intensievere vormen van recreatie.

2. Ook op uw visie op ``Het Twiske zone 2´´zit geen 2. Wij nemen kennis van uw standpunt. 2. Leidt niet tot discrepantie met de ons vigerende beleid voor deze zone én wijzigingen. het voorgenomen beleid voor de toekomst. 3. Een visie op de bereikbaarheid van Oostzaan (en Twiske) 3. Openbaar vervoer is een 3. Op p. 74 per Openbaar Vervoer ontbreekt. Behoort bijvoorbeeld een bevoegdheid van de Stadsregio. toevoegen dat snelle verbinding gekoppeld aan de A8 tot de Bestaande buslijnen kunnen versterkt een halte nabij mogelijkheden? worden. Echter voor afzonderlijke het Twiske lijnen (naar bijvoorbeeld het Twiske) wordt gemist. zijn de vervoersstromen waarschijnlijk niet groot genoeg.

4. Een onderbouwing van de keuzes bij het fietsroutenetwerk 4. De verbinding naar de Noorder IJplas 4. Tekst van en het nader benoemen van kwaliteitsopgaven hierbij is er. De fietsverbinding langs de A8 linkerkolom ontbreken. (Hoe verlopen bezoekersstromen en zijn er wordt voor 2020 nader onderzocht. toevoegen in bezoekcombinatie mogelijkheden?; Verbindingen met de Verder is er blijvende aandacht voor 9.2. omgeving? (waarom geen verbinding met de Noorder fietsers bij herinrichting van wegen, IJplas?); Waar kwaliteitsverbeteringspunten? (ter hoogte het Bombraakpad en de aansluiting van Stellingweg, Bedrijventerrein de Kolk, Kerkstraat als op snelfietsroutes. Dit wordt ook belangrijke route voor Zaandammers, route richting afgestemd met de Stadsregio. Jagersveld met mogelijke koppeling aan snelwegverbreding?).

5. Het behouden van doorzichten in het lint-landschap is 5. Het behoud en versterken van 5. Leidt niet tot relevant voor de recreatieve beleving. De werking van de doorzichten in het lint is al in de wijzigingen. visie zou aan kracht kunnen winnen door de gewenste structuurvisie opgenomen. doorzichten specifiek te benoemen.

9

124 6. Op meerdere plekken in de visie wordt aangegeven dat 6. Dit is een juiste constatering. 6. Aangeven dat deze qua lijn het bestemmingsplan van het buitengebied de Oostzaan volgt, daar waar verwacht zou worden dat een structuurvisie structuurvisie richtinggevend is voor haar te actualiseren qua ambitie in bestemmingsplannen. Voorgesteld wordt daarom om dit te hoofdlijnen in wijzigen in 'ligt qua ambitie in hoofdlijnen in lijn met'. lijn is met het bestemmingspla n Buitengebied Oostzaan.

7. Op pagina 67 en 68 wordt gesproken over het belang van 7. Dit is een juiste constatering. 7. Aangeven in H. Het Twiske voor overwinterende vogels zoals smient en 7 dat de roerdomp. Ofschoon de roerdomp ook overwintert, is deze roerdomp een soort toch vooral van belang als (schaarse) broedvogel in belangrijke Het Twiske en een van de doelsoorten in het kader van broedvogel is in Natura2000. het Twiske.

7 Regionale 1. De commissie onderschrijft de keuze in de structuurvisie 1. We nemen kennis van uw standpunt. 1. Leidt niet tot Advies- voor clustering van detailhandel in een primaire (centrum) wijzigingen. commissie en secundaire kern (Klaverweide). Bestaande detailhandel Detailhandel elders wordt gerespecteerd. Noord- Holland Zuid 2. De ontwerpstructuurvisie bepaalt dat de opkomst van 2. Hiermee wordt bedoeld op locaties 2. Leidt niet tot nieuwe detailhandel elders in de kern wordt uitgesloten. De buiten het centrum en Klaverweide. wijzigingen. commissie vindt de voorgaande zinsnede onduidelijk.

3. De commissie vindt het van belang dat de ontwerp 3. De gemeente zal vooral de 3. Leidt niet tot structuurvisie aangeeft welk instrumentarium de gemeente bestemmingsplannen als instrument wijzigingen. wil inzetten voor het behoud en zo mogelijk ook de gebruiken voor het behoud en versterking van de detailhandelsstructuur (bijvoorbeeld voor versterking van de clustering van de winkels in het centrum en Klaverweide) en detailhandelsstructuur en hier op welke andere invulling zij wenselijk vindt voor leegkomende handhaven. winkelpanden.

10

125 buitengewoonstructuurvisie oostzaan oostzaan 2022 2025

4. De commissie mist een uitspraak over detailhandel op 4. Dit is een juiste constatering 4. Expliciet op p. bedrijventerreinen. Dit acht de commissie van groot belang, 47 aangeven dat omdat recent nog op een van de drie bedrijventerreinen vestiging van binnen de gemeente een discussie speelde over de nieuwe mogelijke vestiging van een supermarkt. detailhandel (behoudens webwinkels met een afhaalfunctie) is uitgesloten op de bedrijventerrein 8 J. Schaap 1. Verzoekt om zijn woningbouwplan voor de bouw van 21 1. Op p. 40 zijn alleen de 1. Leidt niet tot woningen op de Heul 31a mogelijk te maken in de woningbouwplannen opgenomen die wijzigingen. structuurvisie. zitten in de actualisatie van de woonvisie die op 22 april 2013 door de raad is vastgesteld. Voor uw plan heeft de gemeenteraad geen akkoord gegeven. 9 Staatsbos- 1. De status van natuurgebied van Europese allure is een 1. Wij nemen kennis van uw standpunt. 1. Leidt niet tot beheer "unique selling point". De gemeente zou zich daar meer mee wijzigingen. kunnen profileren en kan er wellicht meer van profiteren in de zin van aantrekkelijke en duurzame woonomgeving en toeristische recreatieve ontwikkeling. De visie verdient op dit punt een verdiepingsslag.

2. Staatsbosbeheer is zich ervan bewust dat zij als publieke 2. Wij waarderen dat Staatsbosbeheer 2. Leidt niet tot organisatie in deze situatie extra verantwoordelijkheid draagt vanuit haar rol wil bijdragen aan de wijzigingen in de lokale samenleving. Staatsbosbeheer wil daarom structuurvisie en verdere graag inhoudelijk bijdragen aan de structuurvisie en uitwerkingen. eventuele nadere uitwerkingen.

11

126 3. De Natura2000-doelen kunnen alleen worden bereikt met 3. Dit is een terechte opmerking. 3. Toevoegen in rietruigte- en moerasvorming. Met alleen agrarisch paragraaf 7.2. natuurbeheer zoals de gemeente in deze ontwerpvisie dat Natura 2000 voorstaat, is de instandhouding van Natura2000-doelen niet doelstellingen geborgd. Inzet van agrarisch natuurbeheer is wel van belang alleen bereikt voor de weidevogeldoelen. kunnen worden met beheer voor zowel moerasvogels (rietruigte en moerasvorming) als weidevogels (door agrarisch natuurbeheer).

4. Staatsbosbeheer wil graag met de gemeente verkennen hoe 4. Wij willen graag gebruik maken van 4. Leidt niet tot de toekomst eruit zou kunnen zien en wat er nodig is om dat de expertise van Staatsbosbeheer. wijzigingen. gewenste beeld te bereiken.

5. Staatsbosbeheer ondersteunt het beleid van de gemeente 5. Wij nemen kennis van uw standpunt. 5. Leidt niet tot om de relatie tussen de kern en de lintbebouwingen en het wijzigingen. buitengebied te versterken door de zichtlijnen naar "het veld" te herstellen. Dat zal de beleving van en de waardering voor natuur en landschap verbeteren.

6. Voor het behoud van unieke kenmerken is het veenbehoud 6. Wij erkennen dat het veenbehoud 6. In paragraaf 7.3. essentieel. Staatsbosbeheer wil graag met de gemeente essentieel is. Wij verkennen graag en uitvoerings- verkennen hoe gezamenlijk het veenbehoud vormgegeven met Staatsbosbeheer gezamenlijk programma kan worden. hoe het veenbehoud vormgegeven opnemen dat de kan worden. gemeente samen met Staatsbos- beheer graag verkennen hoe het veenbehoud vormgegeven kan worden.

12

127 buitengewoonstructuurvisie oostzaan oostzaan 2022 2025

7. In Oostzaan wil Staatsbosbeheer ondersteunen door bij te 7. Wij waarderen het feit dat 7. Op p. 68 dragen aan het ontwikkelen van recreatieve mogelijkheden Staatsbosbeheer wil bijdragen aan aangeven dat en de natuurbeleving in Oostzanerveld. Staatsbosbeheer het ontwikkelen van recreatieve Oostzanerveld stelt voor om ontwikkelingen in overleg af te stemmen. mogelijkheden en de natuurbeleving deels afgesloten Staatsbosbeheer denkt bijvoorbeeld aan het deels scheiden in het Oostzanerveld. We willen graag moet worden van gemotoriseerde en niet gemotoriseerde vaart. met Staatsbosbeheer hiervoor in voor gesprek bij de verdere realisatie en gemotoriseerde verbetering van recreatieve routes in vaart in de het buitengebied (zie ruimtelijk maanden mei programma, paragraaf 8.2). Wij t/m juli. kunnen meegaan in de gedachte van Staatsbosbeheer voor het deels scheiden van gemotoriseerde en niet gemotoriseerde vaart. . 8. De verbreding van de A7-A8 gaat de komende jaren spelen. 8. Het klopt dat de mogelijke 8. Opnemen onder In de visie wordt hieraan geen aandacht besteed. Waarom? ontwikkelingen van de A8 paragraaf 9.2., De verbreding raakt het Oostzanerveld direct zowel fysiek (corridorstudie Amsterdam-Hoorn) p. 74 dat de als qua beleving. mogelijk een effect hebben op het mogelijke Oostzanerveld. Dit heeft onze ontwikkelingen aandacht. van de A8 (corridorstudie Amsterdam- Hoorn) geen negatieve effecten mogen hebben op het natura 2000 gebied (Oostzanerveld) en op de verkeersafwikke ling van het onderliggende wegennet.

13

128 9. Tenslotte, Staatsbosbeheer en de gemeente overleggen 9. De gemeente hecht ook veel belang 9. Leidt niet tot geregeld in de werkgroep Oostzanerveld. Staatsbosbeheer aan het regelmatig overleggen met wijzigingen. hecht aan regelmatig overleg met de gemeente. Staatsbosbeheer. Op dit moment wordt dit al heel frequent gedaan en de gemeente wil hier aan vasthouden 10 Veiligheids- 1. Wij zijn blij te lezen in de visie dat u externe veiligheid 1. Wij nemen kennis van uw reactie. 1. Leidt niet tot regio vroegtijdig wenst te betrekken in de planvorming. Wij wijzigingen. Zaanstreek - verlenen graag onze medewerking hieraan. Ook aan de Waterland beleidsvisie externe veiligheid die u gaat ontwikkelen. 11 Gemeente 1. Om de regionale woningmarkt optimaal te ondersteunen 1. Via de bestaande structuren worden 1. Leidt niet tot Zaanstad verzoeken wij u om afstemming met betrekking tot de woningbouwplannen afgestemd. wijzigingen. bouwprogramma’s. Indien nodig vindt bijvoorbeeld afstemming plaats tussen de regiogemeenten in de Stadsregio Amsterdam. Bij nieuwe stedelijke ontwikkelingen wordt waar nodig de 'Ladder voor duurzame verstedelijking' toegepast. Dit betekent dat aangetoond moet worden dat er daadwerkelijk behoefte (zowel kwantitatief als kwalitatief) is aan de betreffende ontwikkeling op de locatie. Hierbij moet uitdrukkelijk gekeken worden naar de regionale context.

2. Voor wat betreft verkeer en infrastructuur missen wij een 2. De HOV Zaancorridor mag geen 2. Onder paragraaf aantal relevante regionale projecten en verbindingen, zoals negatieve effecten hebben op de OV- 9.2. , p. 74 kopje de MIRT-verkenning A7/A8, de HOV Zaancorridor en de verbinding van Oostzaan. Voor toevoegen HOV snelfietsroute Zaandam-Amsterdam. snelfietsroute zie reactie onder 6.4. Zaancorridor en Voor MIRT-verkenning A7-A8 zie aangeven dat dit reactie 9.8. geen negatieve effecten mag hebben op de OV-verbinding met Oostzaan.

14

129 buitengewoonstructuurvisie oostzaan oostzaan 2022 2025

3. De foto rechts op pagina 75 is verouderd. In 2013/2014 3. Deze foto is indicatief voor de 3. Leidt niet tot heeft Zaanstad namelijk een nieuw bewegwijzeringsysteem verschillende vormen van wijzigingen. ingevoerd. infrastructuur.

4. Wij blijven graag geïnformeerd over uw inspanningen over 4. Wij zullen u blijvend informeren over 4. Leidt niet tot hoogspanningslijnen. de hoogspanning en hierin samen wijzigingen. optrekken.

5. U pleit voor verbreding agrarische bedrijven door naast 5. Op dit moment vindt al regionale 5. Leidt niet tot agrarische productietak ook activiteiten in het buitengebied afstemming hierover plaats. Via Laag- wijzigingen. toe te staan als agrarisch natuurbeheer, zorg, agrarische Holland worden de ontwikkelingen op `kinderopvang etc. We vragen ons af of u overweegt om het de voet gevolgd. regionaal te overleggen (via Laag-Holland).

6. Verzoek om in de oostelijke berm van de A8 een fietspad op 6. Dit fietspad is al in de 6. Leidt niet tot te nemen ook eventueel voor beperkt agrarisch verkeer. ontwerpstructuurvisie opgenomen. wijzigingen.

7. Wij verzoeken u in de structuurvisie het perspectief op te 7. Het recreatieschap is al bezig om dit 7. Leidt niet tot nemen mogelijkheden op het recreatief gebied te scheppen verder te onderzoeken. Er wordt wijzigingen. in het Twiske om het verdienvermogen in evenwicht te hiervoor in samenwerking met de brengen met de toenemende beheerslasten. participerende gemeenten een nadere visie gemaakt.

8. U geeft aan dat u op zoek bent naar een locatie voor een 8. De baggerdepots stonden in het 8. Zoeklocaties baggerdepot. Op p. 81 concentreert u zich daarbij op een waterplan. Op dit moment zijn de baggerdepots locatie nabij het Twiske en de zone ten westen van de A8 en baggerdepots als zoeklocatie niet in verwijderen. de gemeentegrens met Zaanstad. In visiekaart is alleen de het baggerplan Oostzaan 2014 - 2029 locatie voor Zaanstad opgenomen. Is er dan al een keuze opgenomen. gemaakt?

15

130 9. Wij verzoeken u de zoeklocatie te herzien dan wel zo te 9. Zie bovenstaand. 9. Leidt niet tot motiveren dat het depot wordt ingericht en vormgegeven dat wijzigingen. het geen belemmering vormt voor woningbouwontwikkeling aan de oostkant van Poelenburg.

16

131 SAB

Bezoekadres: Frombergdwarsstraat 54 6814 DZ Arnhem

Correspondentieadres: Postbus 479 6800 AL Arnhem

T » (026) 3576911 F » (026) 3576611 I » www.sab.nl E » [email protected]

Projectnummer: 110468

Structuurvisie Oostzaan 2025