ÖABT TÜRK DİLİ VE EDEBİYATI ÖĞRETMENLİĞİ DENEME SINAVI

TG-10

ÇÖZÜM KİTAPÇIĞI

Türk Dili ve Edebiyatı ÖABT TG-10. DENEME Öğretmenliği ÖĞRETMENLİK ALAN BİLGİSİ TESTİ

ÇÖZÜMLER

1. E 1. Türk dili lehçeleri 6 şekilde sınıflandırılır. 4. A Günümüz Türkçesiyle: Sözlerimi tamamıyla işit. Ve 1. Güneybatı Oğuz Türkçesi erkek kardeşim, oğullarım, birleşik boyum, halkım; - Gagavuz Türkçesi güneyde şadapıt beyler, kuzeyde Tarkanlar, kuman- - Türkiye Türkçesi dan beyler otuz... - Azeri Türkçesi Sab+ım+(ın) Sab: isim kök +ım: iyelik eki 1. - Türkmen Türkçesi Tekil şahıs +ı(ın): belirtme durum eki - Horasan Türkçesi Eşid-gil eşid: fiil kökü -gil: emir kipi 2. Tekil şahıs 2. Kuzeybatı Kıpçak Türkçesi Bir(i)+(y)e bir(i):isim kökü +(y)e: yönelme durum - Kumluk Türkçesi eki - Karaçay Balkar Türkçesi Tarka(n)+t tarka(n): isim kök +t: çoğul eki - Kırım Tatar Türkçesi - Karay Türkçesi - Kazan Tatar Türkçesi YAYINLARI MURAT - Başkurt Türkçesi - Kazak Türkçesi - Karakalpak Türkçesi - Nogay Türkçesi - Modern Kırgız Türkçesi 3. Güneybatı Uygur Türkçesi 5. E Uygur döneminde yazılmış runik harfli yazıtlar şunlar- - Özbek Türkçesi dır: - Modern Uygur Türkçesi UYGUR BİTİGLERİ (YAZITLARI) - Sarı Uygur Türkçesi 1. Taryat (Terx) Yazıtı - Salınca/Salarca 2. Şine Usu (Selenge) Yazıtı 4. Kuzeydoğu Sibirya Türkçesi 3. Soman Servey Yazıtı - Saha (Yakut) Türkçesi 4. Tes Yazıtı - Dolgan Türkçesi 5. Suci Yazıtı - Sayan Türkçesi 6. Karabalasagun Yazıtları (I-II-III) (Tuva türkçesi, Tofa Türkçesi) 7. Guvarljin Uul Yazıtı (Gürbelcin ) - Hakas Türkçesi 8. Ar Honan Yazıtı - Şor Türkçesi 9. Mutrin Temdeg Yazıtı - Çulım Türkçesi ( Kuerik T. ) • Kitap halinde bulunan Irg Bitig yazıtı da runik harfle - Altay Türkçesi yazılmıştır. 5. Çuvaşça Oğur/Bulgar Grubu • Budist Uygur edebiyatında olan ve içerisinde Şehzade - Çuvaşça ile Aç Pars hikayesi bulunan Altun Yaruk runik değildir. 6. Halaçça Argu Türkçesi

2. D Wilhelm Scott’un Türkçe-Çuvaşça ses denkliğini ge- 6. C Maniheist edebiyata dahil edilen Irg Bitig Türk-Runik liştirerek Çuvaşçanın yanında Moğolca da olduğunu yazı ile yazılmıştır. Köktürk harfleriyle yazılı ama Uy- ilk kez Ramstedt söylemiştir. gur Türkçesi dil özelliklerini gösterir. MURAT YAYINLARI MURAT

3. B Eski Türkçe de adak: Çuvaşça ara, Yakutça Atah, 7. A Günümüz Türkçesiyle: “Ağlayarak bu ne sıkıntılı yer- Hakasça azak, Halaçça hadak, Tuvaca ve Karagas- miş.” ça adak olur. ığla- (y) u Not: Kelime içerisindeki d’leri koruyan üç tane dilimiz ığla-: fiil kökü var bunlar: Halaçça, Tuvaca, Kargasçadır ama Ha- -(y)u : Zarf-fiil (FİYE) laçça aynı zamanda kelime başındaki /h/ harfini koru- duğu için /h/ Türkçesidir.

Diğer sayfaya geçiniz. 3 Türk Dili ve Edebiyatı TG-10. DENEME Öğretmenliği

8. B taşgaru > dışarı 12. A Sözü edilen eser Et-Tuhfetü’z Zekiye fi’l-Lugati’t t > d - ötümlüleşme Türkiyye’dir B, C, D, E seçeneklerde verilen diğer a > ı - ünlü daralması eserler Memlük Kıpçakçası Dönemi eserlerinin lugat g > ø - Ünsüz düşmesi ve gramer kitaplarıdır. u > ı - düzleşme

9. C Farsça, Hint-Avrupa Dil Ailesinin Asya kolu içerisinde 13. B Akıcı harfler: l, m, n, y, r Bu harfleri barındıran şık B yer alır. seçeneğidir. MURAT YAYINLARI MURAT

10. A Çengname Ahmed-i Dâî’ye aittir. EAT Dönemi’nde 14. D sen+üŋ sen: isim kök +üŋ: ilgi eki yazılan bir eserdir. Yog-ı-duk yog: isim kök -ı: cevheri fiili -duk: Vekayi ( Babürnâme ) - Babür Şah ek fiilin belirli geçmiş zaman 1. Çoğul şahıs Sazlar Münazarası - Ahmedî Eyle-düŋ Eyle-: fiil kökü -düŋ: belirli geçmiş za- Mahzanü’l Esrâr - Haydar Tilbe man 2. Tekil şahıs Beng ü Çağır - Yusuf Emirî Biz+e +e: yönelme durum eki Biz+i. +i: belirtme durum eki

11. B Nehcü’l Feradis Kerderli Mahmut bin Ali ‘ye aittir. A, 15. C. ÜNSÜZLER C, D, E seçeneklerinde verilen diğer eserler ise Ha- 1-Oluşum noktalarına göre ünsüzler rezm Dönemi’nde yazılan eserlerdir. Çift dudak ünsüzleri: b p m diş dudak ünsüzleri: f v Dil ucu-diş ünsüzleri: d n t s z Diş eti-damak ünsüzleri: ç c j ş Ön damak ünsüzleri: g k r l y Art damak ünsüzleri: g ğ k l Gırtlak ünsüzleri:h

2- ötümlü/ötümsüzlük Ölümlü: ses tellerine titreştiren, yumuşak, tonlu, se- dalı MURAT YAYINLARI MURAT Ötümlü ünsüzler: b c d g ğ j l m n r v y z ötümsüz ünsüzler: ses tellerini titreştirmeyin ötümsüz ünsüzler: f s t k ç ş h p

3- Sürekli/süreksizlik Sürekli ünsüzler : Akıcı(l m n r y ), sızıcı (f ğ h j s ş v z ) Süreksiz ünsüzler(patlayıcı): b c d g p ç t k

4- Ağız- Geniz ünsüzü Geniz ünsüzü: m n ŋ Ağız ünsüzü : m n dışındaki ünsüzler

Diğer sayfaya geçiniz. 4 Türk Dili ve Edebiyatı TG-10. DENEME Öğretmenliği

16. E Ak(ı)lımın: ünlü düşmesi 19. A. Parçada anlatılan kuram Metin Merkezli Halk Bilimi demi(şt)ir: ünsüz sertleşmesi Kuramı içerisinde yer alan Tarihi-Coğrafi Fin kuramı- Ermedi(k)ği: ünsüz yumuşaması dır. Ayrıca diğer seçeneklerde verilen diğer kuramlar Aklımın ermeği: ulama da Metin Merkezli Halk Bilimi Kuramı içerisinde bulu- Ancak ünsüz düşmesi yoktur. nur.

17. E Türkçede 3 tip kişi eki vardır. 20. D Türkiye’de mitoloji üzerine en kapsamlı çalışma Ba- 1- I. Tip şahıs ekleri: Bu ekler zamir kökenlidir. Duyu- hattin Ögel’e aittir. (Çoğu üniversitede bu eser öğren- lan geçmiş zaman , şimdiki zaman , gelecek zaman, cilere aldırtılırdı) seçeneklerde verilen diğer isimlerde geniş zaman, gereklilik kipi, istek kipi mitoloji üzerine çalışma yapmıştır.

Not: Bazı kaynaklar istek kipini dördüncü bir tip ola- YAYINLARI MURAT Abdulkadir İnan: Tarihte ve Bugün Şamanizm rak da verebilir. İsmail Taş: Türk Düşüncesinde Kozmogoni-kozmoloji Yaşar Çoruhlu: Türk Mitolojisinin Ana Hatları Teklik Çokluk Bayat: Mitolojiye Giriş I. -Im/-Um -Iz/-Uz II. -sIn/-sUn. -sI/nIz/-sUnUz III. -şahıs eki yok - lAr

2. II. Tip şahıs eki: Bu ekler iyelik kökenlidir. Görülen 21. A Bozkurt ve Ergenekon Destanı Göktürk Dönemi’ne geçmiş zaman , şart ait destanlardır. Teklik Çokluk İslamiyet Öncesi Türk Destanları: 1. Altay Yakup Dönemi I. -m -k - Yaratılış Destanı II. -n -nIz/-nUz - Maaday Kara Destanı - Ural-Batur Destanı III. Şahıs eki yok -lAr 2. Saka (İskit) Dönemi - Alp Er Tunga Destanı - Şu Destanı 3. III. Tip bu ekler emir şeklindedir. 3. Asya Hun Dönemi Teklik Çokluk - Oğuz Kağan Destanı 4. Köktürk Dönemi I. -AyIm -AlIm - Bozkurt Destanı II. Şahıs eki yok -In/-Un,-InIz/UnUz - Ergenekon Destanı 5. Uygur Dönemi III. -sIn/-sUn -sInlAr/-sUnlAr - Türeyş Destanı - Göç Destanı MURAT YAYINLARI MURAT

18. B I, III, IV, V numaralı sözcükler ile ilgili bilgiler doğru- 22. C İlahiler çeşitli tarikatlar da farklı isimler alır. Mevlevilik- dur. Ancak II. sözcükte fiilimsi eki yoktur kat-ma bura- te Âyin, Bektaşilikte Nefes, Gülşenilikte Tapuğ, Hal- daki -ma eki olumsuzluk ekidir. vetlikte Durak, Yesevilikte Hikmet adını alır.

Diğer sayfaya geçiniz. 5 Türk Dili ve Edebiyatı TG-10. DENEME Öğretmenliği

23. E Telmih(hatırlatma sanatı): Halk edebiyatında sıklık- 27. D Parçada bahsedilen Âşık Ömer’dir. Şairname: Âşıklar la kullanılır. Bilinen bir hadise, kişi, nükte, fıkra, ayet, hakkında önemli bilgilere sahip olabileceğimiz eser- hadis ya da atasözünü dolaylı biçimde anlatma sana- lerdir. tıdır. Aynen olmaz sadece hatırlatır. Önemli şairnameler İktibas: Bir ayet veya hadis in tamamı ya da bir bölü- Âşık Ömer: Şairname mü aynen alınır. Sun’i: Tekerleme İrsali mesel: Atasözü veya hikmetli söz kullanılır. Gubari: Şairname Tecrid(soyutlama) : Bir şairin kendisini soyutlayarak farklı bir kimse gibi düşünerek kendisine hitapta bu- lunmasıdır. Rûcu(geri dönüş): Bir düşünceden sözden vazgeç- miş gibi görünerek aynı düşünceyi daha güçlü söy- lemektir. MURAT YAYINLARI MURAT

24. D Soruda verilen dörtlüğün nazım türü taşlamadır. 28. E A, B, C, D seçeneklerinde verilen eserler Kaygusuz Aşık edebiyatı nazım türleri: Abdal’a aittir. E seçeneğindeki “Müzekki’n Nüfûs “Eş- 1. Güzelleme: Güzellikleri, güzelin örgüsünü anlatan refoğlu Rumi‘ye ait bir eserdir. türlerdir. 2. Taşlama: Toplumdaki haksızlıkları, yolsuzlukları mizahi bir dille eleştirir. 3. Koçaklama: Yiğitlik, kahramanlık ve savaşı coş- kunca anlatır. 4. Ağıt: Ölüm, savaş,yangın, deprem üzerine duyulan acıları anlatan nazım türüdür.

25. A Parçada Karagöz oyununun bölümlerinden giriş ve 29. B Parçada sözü edilen eser Âşık Paşa’ya ait olan giriş öncesi hazırlıklar anlatılmıştır. Parçada boş bı- Garipname’dir. Şıklarda verilen diğer eserler de Âşık rakılan yerler sırasıyla göstermelik-Nareke-Hacivat- Paşa’ya aittir. Perde Gazeli getirilmelidir. MURAT YAYINLARI MURAT

26. C Seçeneklerde verilenlerin hepsi XX. yüzyıl 30. C A, B, D, E şıklarında verilen ifadeler doğrudur. Ancak Âşıklarındandır. Soruda bahsedilen özellikler Neşet C şıkkında verilen ifade yanlıştır. Dede korkut hika- Ertaş’a aittir. Ayrıca UNESCO tarafından iki kişi “Ya- yelerinin eksik harekeli, 6 hikayeden oluşan ve bilim şayan İnsan Hazinesi” seçildi . Bunlar: Aşık Şeref dünyasına E. Rossi’nin tanıttığı Vatikan nüshası ile; Taşlıova ve Neşet Ertaş’tır. tam, harekesiz, 12 hikayeden oluşan bilim dünyasına Diez’in tanıttığı Dresden nüshası vardır.

Diğer sayfaya geçiniz. 6 Türk Dili ve Edebiyatı TG-10. DENEME Öğretmenliği

31. E Günümüz Türkçesiyle su ömrü boyunca senin (Hz. 35. C Mef’ûlü / mefâ’îlü / mefâ’ îlü / fe’ ûlün Peygamber) ayağının toprağına (mezarına) erişeyim ( - - . / . - - . / . - - . / . - - ) diye başını taştan taşa vurarak avare gezer. Feryâdı/ma ol kame/ti şimşâd / yetişmez Fuzuli, suyun taşlar üzerinden atlayarak akmasını (- - . / . - . . / . - - / . - - ) gerçek sebep olarak görmemiş; Peygamber’in aya- Benzer ki / anın gûşu/na feryâd / yetişmez ğının toprağına yüz sürmek için dolaşmasına bağla- ( - - ./ . - - . / . - - / . - - ) mıştır. Bu şekilde şair söze güzellik katmak için bir ka sesinde imale yapılmıştır. Şâd - ye sesinde medd sözü, olayı gerçek sebebi dışında gerçek olmayan bir yapılmıştır. başka sebebe bağlayarak hüsnü talil yapmıştır. MURAT YAYINLARI MURAT

32. A Soruda verilen beyit Hayalî ‘ye ait bir gazelden alın- 36. A Anadolu sahası Türk edebiyatında ilk Yusuf u Züley- mıştır. A seçeneği beyitin günümüz Türkçesine doğru ha Şeyyâd Hamza’ya aittir. En güzel Yusuf u Züleyha aktarımıdır. örneği ise Hamdullah Hamdi’ye aittir.

33. B Mefâîlün 4x vezni ile yazılmıştır. 37. E A,B,C,D şıklarında verilen eserler Lamî Çelebi’ye ait Aruzu: . - - - mesnevilerdir.Ancak E şıkkında verilen Künhü’-l Ah- Soruda verilen beyit Bâki’ye aittir. Günümüz Türkçe- bar ise Gelibolulu Mustafa Ali’ye ait tarih kitabıdır. Ki- siyle: Ey sevgili! Ta ezelden beri aşk padişahının emir tabın sonunda tezkire kısmın da vardır. kuluyuz. Bu yüzden de sevgi ülkesinin ünlü sultanı- yız. Beyitte verilen boşluğa anlam ve vezne göre en uygun sözcük fermânıyüz olmalıdır. Aruzu : - - . - MURAT YAYINLARI MURAT

34. D Soruda verilen beyitte altı çizili söz ile şair sen ki Ne- 38. D Hubânnâme, Zenânnâme, Çenginâme, Defter-i Aşk, dim diyerek bir başkasıymış gibi kendisine seslenir. gibi eserleri yazan 18. yüzyıl şairi Enderunlu Fazıl’dır. Şairin kendisini soyutlayarak, farklı bir kimse gibi dü- şünerek kendine hitapta bulunmasına tecrid soyutla- ma sanatı denir.

Diğer sayfaya geçiniz. 7 Türk Dili ve Edebiyatı TG-10. DENEME Öğretmenliği

39. A İlk defa alfabetik sıra ile yazılan tezkire Latifi’nin 42. E 2013 ÖABT edebiyat sınavında bir benzeri çıkmış. Tezkiretü’ş Şuara ve Tabsıratun Nüzema’dır. Diğer Soruda bahsidilen kişi Nuşiveran’dir. şıklarda verilen tezkireler: Gâve:Haksızlığa ve zülme baş kaldırı sembolü Heşt- Behişt - Sehi Bey: Anadoluda yazılan ilk tez- Zâl: Ok atmasıyla meşhur kiredir. Keyhüsrev:İran hükümdarı adaleti ile tanınır. Meşairü’ş Şuara- Âşık Çelebi: Şairleri ebced sırasına İskender:Ab-ı hayatı aramak için karanlıklar ülkesine göre yazar. Bir psikolog gibi şairleri roman havasın- gidip bulamaması. da tahlil eder. Gülşen-i Şuara-Ahdi:Osmanlının doğu bölgesi şairle- rini anlatan ilk kaynak Mecalisü’n Nefais- Ali Şir Nevali:Türk edebiyatının ilk şairler tezkiresidir. MURAT YAYINLARI MURAT

40. B Günümüz Türçesiyle: Şiir yazmada bana kimse eş 43. B Namık Kemal, Şinasi ve Ziya Paşa; amacı, şiir yazan olamaz tumturak dolu hoş edalıyım; ne hafız’ım ne gençlere yardımcı olmak ve Divan Edebiyatı gelene- de Muhteşem ğini tekrar eski gücüne kavuşturmak olan Encümen-i Fahriye: Kasidenin önemli bir bölümüdür. Kişi kendi Şuara’da yer aldılar. Ama sonradan yenici oldular. şairlik gücünü över, kelimeleri ne kadar güzel dizdi- Namık Kemal “Lisan-ı Osmaniye’nin Edebiyatı Hak- ğini söyler. 17.yy.’da Nefi ile birlikte kaside de daha kında Bazı Mülahazatı Şamildir” adlı yazısında dil ile çok yer almıştır. Soruda verilen beyit Nefi’ye aittir. ilgili görüşlerini belirtmiştir. Yazı dilini konuşma diline yakınlaştırılmasını istemiştir. Bu yazı eleştiri eseri de- ğildir eleştiri yazısıdır.

41. C Kıyafetname: fiziki yapı karakter tahlili yapan eserler- YAYINLARI MURAT 44. D Triyole on mısralı bir nazım şeklidir. Önce iki mısralı dir.Hamdullah Hamdinin Kıyafetnamesi ilk kıyafetna- kısım, sonra dörder mısralı iki kısım gelir. Birinci kıs- medir. mın iki mısrası birinci dörtlüğün sonunda, yine birinci kısmın ikinci mısrası ikinci dörtlüğün sonunda , tek- rarlanır. Dört mısralı kısımlarda, eklenen mısraların ilk üç mısra ile anlam bütünlüğü sağlanması gerekir kafiye şeması, ab, aaaa, bbbb biçimindedir. Soruda verilen şiir Tahsin Nahit ‘e ait bir triyoledir.

Diğer sayfaya geçiniz. 8 Türk Dili ve Edebiyatı TG-10. DENEME Öğretmenliği

45. E Tiyatronun eğlendirici yönünün yanı sıra eğitici yö- 48. A Mehmet Rauf Serveti Fünun döneminde Halit nün de farkında olan Tanzimat Dönemi sanatçıları Ziya’dan sonra en önemli roman ve hikaye yaza- halkı bilinçlendirmek için evlenme adetlerini eleş- rıdır. 13 roman yazmıştır. Tiyatroları da vardır. B, tiren eserler yazmışlardır. Bunlardan ilki Şinasi’nin C, D, E seçeneklerinde verilen eserler de Mehmet Şair Evlenmesi’dir. Bu eseri takip eden ve aynı konu Rauf’un romanlarındandır. Parçada bahsedilen eser ile yazılan diğer eserler de Namık Kemal’in Zaval- “Halas’tır”. lı Çocuk, Recaizade Mahmut Ekrem’in Vuslat’ı, A. Hamit’in İçli Kız adlı eseridir. A, B, C, D seçenekle- rinde verilen eserler de Namık Kemal ‘e ait diğer tiyat- rolardır. MURAT YAYINLARI MURAT

46. D A, B, C, E seçeneklerinde verilen eserler Servet-i Fü- 49. E Soruda bilgi verilen sanatçı Fecr-i Ati Dönemi sanat- nun Dönemi sanatçılarından Tevfik Fikret’e ait eser- çısı Ahmet Haşim’dir. Önemli bazı eserleri : lerdir. D seçeneğinde verilen Siste Söyleyiş adlı eser Şiir: Piyale, Göl Saatleri Tevfik Fikret’in “Sis” şiirine karşı Yahya Kemal’in yaz- sohbet, fıkra, gezi yazısı: Gurabahane-i Laklakan, dığı cevaptır. Bize Göre ,Frankfurt Seyahatnamesi

47. A Serveti Fünun Edebiyatı başlangıçta fen konularını YAYINLARI MURAT 50. A Milli Edebiyat’ın erken ve ilk sesi olan M.Emin Yur- ele alırdı. Bu derginin, yazı işleri müdürlüğüne Tev- dakul estetik açıdan zayıf ama didaktik şiirler yazar. fik Fikret’in getirilmesiyle dergi bütünüyle bir edebiyat “Cenge giderken” adlı şiirleriyle daha önce hece öl- dergisi haline geldi(7 Şubat 1896). çüsüyle şiirler yazılmasına karşın hece ölçüsünü sis- Bu harekatın 1901 yılında Hüseyin Cahit Yalçının temli hale getiren kişidir. Fransızcadan çevirdiği “Edebiyat ve Hukuk” adlı ma- Eserleri : Şiir: Türkçe şiirler, Türk sazı, Ey Türk Uyan, kalesinin II. Abdülhamit yönetimince kışkırtıcı buluna- Ton Sesleri, Ordunun Destanı, Dicle Önünde, Hasta- rak derginin kapatılmasıyla son bulduğu kabul edilir. bakıcı Hanımlar, Turan’a Doğru, Afer Yolunda, İsyan ve Dua, Mustafa Kemal, Ankara. Düz yazı: Fazilet ve Asalet, Türk’ün Hukuku, Kral Corc’a.

Diğer sayfaya geçiniz. 9 Türk Dili ve Edebiyatı TG-10. DENEME Öğretmenliği

51. B Müsahipzade Celal ile İbnûrrefik Ahmet Nuri Sekizin- 54. C Saf (öz) şiirin temsilcisi olan Ahmet Muhip Dıranas ci Milli Edebiyat Dönemi’nde sadece tiyatro ile ilgili ilk şiirlerini “Muhip Atalay” adıyla yazar. Olvido, Se- sanatçılardır. Parçada bahsedilen kişi ibnûrrefik Ah- renad, Fahriye Abla, Kar ünlü şiirleridir. A,B,D,E met Nuri Sekizinci’dir. seçeneklerinde verilen şiirler de saf(öz) şiirin temsil- cilerindendir.

52. E Seçeneklerde verilenlerin hepsi Beş Hececi’dir. An- 55. D Cahit Zarifoğlu 1960 sonrası mistik duyarlılıkla eser

cak E şıkkında verilen Rüya adlı şiir kitabı Fahri YAYINLARI MURAT veren sanatçılar arasındadır. Yedi Güzel Adam’dan Ozansoy’a aittir. biridir. - Anadolu ve Anadolu’nun güzelliklerini işlerler. Şiir: İşaret çocukları, Menziller, Yedi Güzel Adam, Bir -Açık, sade bir dil kullanılır. Gün Korku ve Yokuş - Şiirlerine aruz ile başlayıp hece ile devam etmişlerdir. Roman: Savaş Ritimleri, Anne - Didaktik, eğitici şiirler yazarlar. Hikaye: inş - Halk edebiyatından ve folklardan yararlanılır. Dergi: Hamle, Mavera, gibi eserleri vardır. A,B,C,E -Faruk Nafiz Çanlıbel’in “Sanat” adlı şiiri memleket seçeneklerinde verilen diğer sanatçılar da 1960 son- edebiyatının bir bildirisi gibidir. rası mistik duyarlılıkla eser veren sanatçılar arasın- dadır.

56. A. Cumhuriyet Dönemi Roman ve Öykü 1. Milli edebiyat zevk ve anlayışını sürdürenler -Reşat Nuri Güntekin -Yakup Kadri Karaosmanoğlu -Halide Edip Adıvar -Refik Halit Karay -Aka Gündüz -Emine Işınsu 2. Toplumcu Gerçekçiler Sadri Ertem, , , Orhan Ke- mal, , , , Rıfat Il- gaz, Talip Apaydın, Dursun Akçam, Samim Kocagöz, Muzaffer İzgü, Mahmut Makal, Kemal Bilbaşaran, Ab- bas Sayar, Bekir Yıldız, Tarık Dursun K. 53. C Asaf Halet Çelebi saf(öz) temsilcilerindendir. A, B, 3. Bireyin iç dünyasını ele alanlar D, E seçeneklerinde verilen milli edebiyat anlayışıyla , Tarık Buğra, Samiha Ayverdi, Musta- eser vermişlerdir. fa Kutlu, Abdülhak Şinasi Hisar, Ahmet hamdi Tan- pınar, Oktay Akbal, Halikarnas Balıkçısı, Memduh Şevket Esendal MURAT YAYINLARI MURAT 4. Modernizmi Merkeze Alan Sanatçılar Sait faik Abasıyanık, , Yusuf Atılgan, Adalet Ağaoğlu, Oğuz Atay, , İnci Aral, Rasim Özdenören, Pınar Kür, Mezihe Meriç, Buket Uzuner, Vüs’at O. Bener, Füruzan, Ferit Edgü, Bil- ge Karasu, Elif Şafak, İhsan Oktay, Leyla Erbil, Naz- lı Eray, Selim İleri, Latife Tekin, Nedim Gürsel, Alev Alatlı, Metin Kaçan, Tomris Uyar B, C, D, E seçeneklerinde verilen yazarlar Toplumcu Gerçekçi eser veren sanatçılardandır. Orhan Pamuk Modernizmi Merkezi Alan sanatçılardandır.

Diğer sayfaya geçiniz. 10 Türk Dili ve Edebiyatı TG-10. DENEME Öğretmenliği

57. A “Parçada bahsedilen eser Fakir Baykurt’un Yılanların 60. E Madam Bovary, G.Flauberg’e aittir.J.J.Rousseau’un Öcü adlı eseridir.” Fakir Baykurt Toplumcu Gerçekçi önemli eserleri:Toplum Sözleşmesi, itiraflar, Emile’dir. yazarlardandır. Dolayısıyla yazdığı eselerin içeriği de Toplumcu Gerçekçi özellikler gösterir. B, C, D, E se- çeneklerinde verilen eserler Modernist ve Post Mo- dernist eser yazanlardır. Aylak adam-Yusuf Atılgan Tutunamayanlar-Oğuz Atay Gece-Bilge Karasu Gölgesizler-Hasan Ali Toptaş

58. D Hakkında bilgi verilen sanatçı Toplumcu Gerçekçi 61. D Belirtke tablosu hedefler ile içeriğin bir tabloda gös-

Anlayışla yazan Abbas Sayar’dır. Eserleri: Koman, YAYINLARI MURAT terilmesini sağlar. Öğretmene sınavı hazırlamada Yılkı Atı, Çelo, Can Şenliği, Dik Bayır, Tarlabaşı, Sal- rehberlik yapar. Belirtke tablosunu kullanmanın en kım Saçak, Anılarda Yumak Yumak, önemli işlevi kazanım alanlarının hangi öğrenme ko- Hikaye: Yorganımı Sıkı Sar nularıyla ilişkili olduğunu belirtmesidir. Testteki soru Şiir: Gönül Sandalı sayısını artırmak, kapsam geçerliliğine girebilmesi için Belirtke tablosuna göre artırılmalıdır.

59. D Sürrealist akım sanatı mantıkla açıklanamayacağını 62. D Öğrenme sürecinde konunun yapısının nasıl organi- öne sürer. Daha çok şiir türünde yankı bulan bu akım ze edildiği önemlidir. Buna göre en etkili öğrenme bi- Garip şiirini etkilemiştir. çimi bütün-parça-bütündür. Bütünden parçaya doğru Naturalizm:Emile Zola öncülüğünde ortaya çıkan bu ilerleyen çalışma konunun parçaları arasında ilişki akım realizmin ileri boyutudur. kurmayı ve hazırda tutmayı kolaylaştırır. Dadaizim: Tzara bu akımı şöyle tanımlar: Kağıt par- çaları üzerine sözcükler yazın bunları bir şapkanın içine atın karıştırın sonra tekrar çekip bir kağıdın üzerine sıralayın işte Dadaizm.(kuralsızlık) Parnasizm: Gautier tarafından kurulan bu akım şiirde gerçekçiliktir. Realizm ve naturalizmin şiirdeki sen- tezidir. Egzistansiyalizm(varoluşçuluk): J. Paul Sartre tara- fından özel bir edebiyat konusu olarak tanıtılan akım- YAYINLARI MURAT dır. Nietzsche ‘nin, “Her insan tarihte eşi bir daha tekrarlanmayacak biricik harikasıdır” sözünde özlü ifadesini bulur.

Diğer sayfaya geçiniz. 11 Türk Dili ve Edebiyatı TG-10. DENEME Öğretmenliği

63. E Türk dili ve edebiyatı dersi öğretim programları 2011, 66. E Türk dili ve edebiyatı dersi kazanımları okuma(şiir, 2015, 2017 ve en son 2018 yıllarında değiştirilmiştir. Şu öyküleyici edebi metinler, tiyatro, öğretici metinler), an yürürlükte olan 2018 yılına ait öğretim programıdır. yazma ve sözlü iletişim(konuşma,dinleme) olmak üzere üç ana başlık altında toplanmıştır. Okuma (metni anlama çözümleme),şiir 1. metinde geçen kelime ve kelime gruplarının anla- mını tespit eder. 2. Şiirin temasını belirler. 3. Şiirde Ahengi sağlayan özelliği belirler. 4. Şiirin nazım biçimini ve türünü belirler. 5. Şiirdeki mazmun, imge ve edebi sanatları belirle- yerek bunların anlama katkısını değerlendirir. 6. Şiirde söyleyici ile hitap edilen kişi arasındaki iliş- kiyi belirler. 7. Şiirde milli, manevi ve evrensel değerler ile sosyal, siyasi, tarihi, mitolojik, öğeleri belirler. 8. Şiirde edebiyat, sanat ve fikir akımlarının/anlayış-

MURAT YAYINLARI MURAT larının yansımalarını değerlendirir. 9. Şiiri yorumlar. 10. Şair ile şiir arasındaki ilişkiyi değerlendirir. 11. Türün/biçimin ve dönemin/akımın diğer önemli yazarlarını ve eserlerini sıralar. 64. C Öğretmen dersin başında öğrencilerin dikkatini ko- 12. Metinden hareketle Dil Bilgisi çalışmaları yapar. nuya ve kazandırılacak bilgi becerilere çekmek için 13. Metinlerarası karşılaştırmalar yapar. bir olay, anı, fıkra söyleyerek derse başlayabilir. Ayrı- A, B, C, D seçeneklerinde şiirin incelemeye dayalı ca derste şarkı söylemek, şiir okumak gibi etkinlikler- kazanımlarına yer verilmiştir. E seçeneğinde ise şiir- le derse başlamanın temel amacı dikkat çekmektir. den bağımsız bir ifadeye yer verilmiştir.

65. B Öğrencilere kazandırılması hedeflenen yeterlilik ve 67. C A, B, C, E Seçeneklerinde verilenler roman türünde beceriler: Bilgi okuryazarlığı, eleştirel düşünme, gör- yazılmış eserlerdir. Ancak C seçeneğinde verilen Fa- sel okuryazarlık, iletişim ve işbirliği, medya okurya- YAYINLARI MURAT lih Rıfkı’nın Tuna Kıyıları eseri bir gezi yazısıdır. zarlığı yaratıcı düşünce.

Diğer sayfaya geçiniz. 12 Türk Dili ve Edebiyatı TG-10. DENEME Öğretmenliği

68. E Cumhuriyet döneminin ilk edebi topluluğu olan Yedi 71. E İstasyon tekniğinde amaç: Yaratıcı düşünmeyi geliş- Meşaleciler Milli Edebiyat ve Beş Hececilere tepki tirmek ve yarım kalan bir işi bitirmektir. Soruda grup- olarak ortaya çıkmış ve saf (öz) şiir çizgisinde eser- lar planlanan yarım kalan çalışmaları tamamlamıştır. ler vermiş yedi gençtir. Sebil ve Güvercinler, Geçen Zaman-Ziya Osman Saba Onar mısra-Yaşar Nabi Nayır Tunç Sesleri-Vasfi Mahir Kocatürk gibi şiirler yedi Meşaleciler içerisinde yer alır. Ancak “Üvercinka” II. Yeni Şiiri’nin özelliklerini yansı- tan Cemal Süreyya‘ya ait bir eserdir. MURAT YAYINLARI MURAT

69. C Bir sınıfta aynı sanatçıdan farklı türlerde olmak koşu- 72. A Şemsa ve Saime Recaizade Mahmut Ekrem’in hi- luyla en az iki metin alınabilir. A, B, D, E seçenekle- kaye türündeki eserleridir. Sorunun iki cevabı oldu- rinde verilen ifadeler doğrudur. ğu için öğretmen uygulamasını tek bir doğru cevabı olan başka soru kullanarak tekrarlamalıdır.

70. D. Öğretmen kazanımlarla ilgili bilgi verip öğrenilenle- 73. C. Metinlerdeki bakış açılarından biri olan kahraman ba- rin nerede, ne işe yarayacağını söylemesi öğrencide kış açısı ben diliyle anlatır. Metin’de anlatıcı yazarın beklenti oluşturmaya yöneliktir. Yani güdülemeye yö- YAYINLARI MURAT kendisidir. Yani yazar kendi başından geçen bir ola- nelik bir uygulamadır. yı anlatır.

Diğer sayfaya geçiniz. 13 Türk Dili ve Edebiyatı TG-10. DENEME Öğretmenliği

74. D Öğretici metinler bir paragrafa indirgenemez. Ancak 75. A Öğretmen öğrencilerine bu üç eseri metinlerarası bu durum sanatsal metinlerde olabilir. Dolayısıyla A, karşılaştırma çalışması yaparak öğrencilerin eleş- B, C, E seçeneklerinde verilen eserler sanatsal me- tirel ve karşılaştırmalı okuma yapmaları sağlanır. tinlerde coşku ve heyecan dile getiren metinlere gi- Tarih dersinden öğrendikleri I.Dünya Savaşı ve Kur- rer. Yusuf Akçura‘nın Üç Tarzı Siyaset adlı eseri ise tuluş Savaşı yıllarına dair bilgiler ile romandaki olay- öğretici metinler içerisinde yer alır. lar arasında da bir mukayeseye gitmesi sağlanmış böylece disiplinlerarası bir çalışma yapılabilir. MURAT YAYINLARI MURAT MURAT YAYINLARI MURAT

Diğer sayfaya geçiniz. 14 Çözüm Bitti.

•R1Y2B•