DAR A M I K I . 13 sierpnia 1997 r., o godz. 4.00 nad ranem, spod fabryki kuchni wyruszył do Reńskiej Wsi i Ciska transport wyrobów Arniki. Trzy samochody, w tym dwa potężne TIR-y, zawiozły powodzia­ nom na Opolszczyznę: 100 pralek, 100 lodówek, 100 kuchni - dar wartości 250.000 zł. Tam, na miejscu, Wójt gm. Reńska Wieś osobiście nadzorował rozła­ dunek i rozdzielnictwo darów, które bezpośrednio rozwożone były posz­ kodowanym do domów, wg wcześniej sporządzonych list. Powodzianie byli mile zaskoczeni, że obietnica otrzymania nowego sprzętu AGD, zło­ żona przez wroniecką Arnikę, została tak szybko zrealizowana. p g

ISSN 1231-5680 wronieckie Rok VIII, nr: MIESIĘCZNIK TOWARZYSTWA MIŁOŚNIKÓW ZIEMI W RONIECHEJ 9 (80) sprawy wrzesień 1997 r. Cena: 1,80 zł

Wrończanie mistrzami Polski

Wroniecką Sekcja Warcabowa Amica / WOK zdobyła mist­ rzostwo Polski na V Drużynowych Warcabowych Mistrzostwach Pol­ ski, które odbyły się 26-27 sierpnia w Malinowie k. Działdowa. Mistrzami w 1 lidze warcabów 64-polowych została drużyna w składzie: Mariusz Adamaszek, Piotr Mamet, Łukasz Zieliński i Ania Mamet. Rewelacją mistrzostw był szesnastoletni junior - Łukasz Zie­ liński, który wygrał wszy. kie swoje partie. Drużyna Mistrzów Polski także nie przegrała żadnego pojedynku. W tym samym czasie rozegrane został)' mistrzostwa II ligi , w któ­ rych rezerwy wronieckiej sekcji warcabowej zajęły również pierwsze miejsce Drużyna grała w składzie: Przemysław Maślona, Karol Mat- lak, Agnieszka i Katarzyna Jeżewskie. W ostatnich dniach sierpnia na indywidualnych mistrzostwach Polski w warcabach klasycznych, wicemistrzynią Polski kobiet została Anna Mamet. Wśród mężczyzn IV miejsce zajął Mariusz Adamaszek. Kierownik i zarazem instruktor Sekcji Warcabowej, Jan Mamet ma szczególną satysfakcję, ma najsilniejszą drużynę w kraju. To dzięki je­ go pasji, ambicji i pracy z młodzieżą, Wronki są w tej dyscyplinie po prostu - najlepsze! Dumni mogą być również mecenasi Sekcji - Amica Mistrzowie Polski (od lewj): Ł. kasz Zieliński, i Wroniecki Ośrodek Kultury. Z optymizmem można spoglądać w przyszłość, gdy się ma tak Agnieszka Jeżewska i Przemysław Maślona uzdolnioną młodzież, która potrafi sięgać po najwyższe tytuł)': Łukasz Zieliński, lat 16 - mistrz Polski juniorów (do lat 19), Agnieszka Jeżewska, lat 13 - mistrzyni Polski juniorek młodszych (do lat 15), Przemysław Maślona, lat 14 - mistrz Polski juniorów młodszych (do lat 15). Gratulacje - dla Mistrzów i ich Nauczyciela. ,, „

Fot. P. Bugaj WIARA I NADZIEJA

swoje dwie korony, które zostały przeto­ pione. Później, zdjęto jej sukienkę. Przy Wroniecka okazji modernizacji ołtarza zdjęte zostały również dziękczynne wota. Pieniążków w kościele zawsze było mało, więc Madonna 0 przywróceniu dawnego blasku Madonnie Śnieżnej nie było mowy. Przyszedł jednak lepszy czas ostatnich Taką mniej sławną, chociaż piękną Ma­ lat. W parafii pw. Św. Katarzyny zastępczą donną jest Matka Boża Śnieżna we wro- służbę wojskową pełnił Piotr Pojasek, nieckim kościele farnym - w obrazie - od pasjonat historii sztuki. Zafascynował go 300 lat czczona. Dawniej, Madonna szczególnym wśród parafian kultem się obraz Madonny, poznał jego historię i po­ ciesząca, miała swój barokowy ołtarz w le­ stanowił przywrócić wizerunkowi Matki wej nawie, przy filarze. W 1937 r. ołtarzyk Bożej dawny blask. Rok temu zawieszona rozebrano, a obraz osadzono w ołtarzu została odnowiona przez pana Piotra su­ głównym. Po II wojnie światowej, podczas kienka. W tym roku, w niedzielę - prac regotyzacyjnych prezbiterium (lata 7 września, w przeddzień święta narodze­ pięćdziesiąte), zbudowano nowy ołtarz nia N.M.P., ks. Kanonik Jerzy Stachowiak z gotycką figurą Chrystusa Bolejącego nałożył dwie nowe korony wotywne na pośrodku. łaskami słynący obraz Matki Bożej Obraz Matki Bożej został poddany kon­ Śnieżnej. serwacji, którą przeprowadził wroniecki Korony są kopią pierwotnych. Rysunki Są w naszym kraju Madonny sławne, malarz, Witold Siwiński. Po odnowieniu linarne, na podstawie przedwojennej wiadom e wszystkim i przez wszystkich omo- obraz znalazł nowe miejsce w kościele - pocztówki, wykonał Tomasz Siwiński, syn dlone. Są i inne, cierpliwie czuwające w bocznym, prawym ołtarzu, w którym Witolda, również artysta malarz, wykłado­ w głuszy przydrożnych kapliczek, w ciszy „królowała” (do roku 1997) św. Anna wca na ASP w Poznaniu. Korony wykonał wiejskich kościołów, w oddaleniu prowinc­ patronka kościoła. W tym ołtarzu Śnieżna 1 Madonnie ofiarował Piotr Pojasek. jonalnych miasteczek. W szystkie One rzad­ Madonna pozostała do dziś. Pięknie i bogato prezentuje się teraz wro­ ko bywają samotne, nieczęsto odpoczywają Wyniesienie obrazu M.B. z prezbite­ niecka Pani. od nawału ludzkich próśb, błagalnych łez, rium i budowa nowego ołtarza miały dla W każdą pierwszą sobotę miesiąca, molestowania o wstawiennictwo u Syna. Madonny ujemne skutki. Dla przyozdobie­ o godz. 8.00 i 18.00, przed obrazem I nigdy nie odmawiają pomocy czułe nia nowego - repusowanego tabernakulum Śnieżnej odprawiane jest nabożeństwo do Królowe Ojczyzny i Opiekunki ojcowizn. - potrzebne było srebro. Jego zbiórka w tam­ Matki Bożej, której wierni polecają swoje pisał na łamach „Przewodnika Katolickie­ tych - trudnych dla kościoła - czasach, była prośby do Najwyższego. go” Jerzy Fogeł. niewystarczająca. Matka oddała Synowi Paweł Bugaj

WYBORY Reklama płatna, tekst własny Ireneusz Jabłoński KANDYDAT NA POSŁA DO SEJMU RP LISTA nr: 4, poz. 10 Szanowni Państwo! Staję do wyborów po raz pierwszy. Ubiegam się o mandat z listy Unii Wolności Regionu Pilskiego. Jako samorządowiec i kandydat bezpartyjny stawiam sobie za cel zasadniczy: rozwijanie i umacnianie samorządności lokalnej. Jest to warunek rozwoju demokracji i sprawiedliwego gospodarowania pieniądzem publicznym, zapewnia skuteczne zarządzanie państwem i gwarantuje: - szybki rozwój gospodarczy kraju, - wzrost poziomu życia każdej polskiej rodziny, - równy start życiowy młodych ludzi i wykorzystanie ich talentów, - poczucie bezpieczeństwa i spokój wewnętrzny w kraju, - poszanowanie praw i wolności każdego obywatela, - umocnienie naszej narodowej tożsamości. Jako Polak i oficer daję Państwu słowo honoru, że przedstawionego programu będę bronić! Lat 40, mgr administracji, żonaty, Ireneusz Jabłoński dwóch synów. Przewodniczący Rady Miejskiej Wro­ nek, pracownik Zakładu Karnego we Wronkach - kierownik działu penitencjar­ nego w stopniu majora, bezpartyjny. M4BRY WYBÓR - LEPSZE ŻYCIEZYCH

2 Wronieckie Sprawy 9 (80) '97 AKTUALNOŚCI

Inauguracja roku szkolnego... Turystyka odradza siły, pom aga poznawać Ojczyznę. ZAPROSZENIE NA ZLOT TURYSTÓW w gminie Wronki odbyła się w Szkole Podstawowej w Biezdrowie. Na uroczystości rozpoczęcia nowego 1997/ 98 roku szkolnego przybył Jeżeli nosisz w sobie choć odrobinę romantyzmu, lubisz wędrować Kierownik Oddziału Zamiejscowego Kuratorium Oświaty w Czarnkowie, i podziwiać piękno przyrody weź udział w XVIII Wielkopolskim Zlocie Tadeusz Cyganek i burmistrz Wronek, Kazimierz Michalak. Głównym Turystów i na łonie przyrody powitaj „JESIEŃ ’97” . powodem, dla którego ci goście pojawili się w biezdrowskiej szkole, było Zlot odbędzie się w dniach 2628 września 1997 roku z metą we pożegnanie trzech nauczycieli (kierowników) odchodzących na emery­ wronieckich Olszynkach. Zakończenie zlotu nastąpi w niedzielę, na turę. godz. 13.30. Organizatorzy Zarząd Oddziału Polskiego Towarzystwa Turystyczno Krajoznawczego w Szamotułach opracował trasy marszu: cztery 3- dniowe, dwie 2,5-dniowe, pięć 2-dniowych, dwie 1,5-dniowe, sześć 1-dniowych; ponadto: jedną trasę kolarską - 32 km oraz trasy dowolne: piesze, kolarskie, motorowe. Obowiązuje wówczas podanie miejsca startu i informacja o przebiegu trasy. Trasy i regulamin zlotu podane są w zaproszeniu informatorze, który jest wyłożony do wglądu w Bibliotece Publicznej we Wronkach (ul. Szkolna 2). Warunkiem uczestnictwa jest zgłoszenie grup i opłacenie wpisowego w nieprzekraczalnym terminie: - dla tras wielodniowych do 23 września, - dla tras jednodniowych i dowolnych do 25 września br w biurze organizatora: Zarząd Oddziału PTTK 64 500 Szamotuły, Rynek 35 (oficyna, I piętro, pok.8) W tygodniu poprzedzającym zlot pełnione będą dyżury od 14.30 17.00 Zachęcam młodzież i nauczycieli do wzięcia udziału w tej miłej imprezie, tym bardziej że jest ona organizowana przy współpracy Urzędu Miejskiego Wronek i WOK-u, a jej finisz nastąpi w naszym mieście. K.T. W obecności całej społeczności szkolnej pożegnany został 20-letni dyrektor tej szkoły, Zenon Andrzejak. Jego miejsce objął (w wyniku konkursu) dotychczasowy zastępca dyrektora szkoły Mieczysław So­ bański (19 lat pracy, od 12 lat w Biezdrowie, 6 lat z-ca dyrektora). WRONIECCY GÓRALE Obecnym zastępcą dyrektora została Krystyna Pawlaczyk. W tym dniu na emeryturę odeszło dwoje nauczycieli z 35-letnim stażem pracy: Kazimiera Bartkowiak - kierownik Szkoły Filialnej we Na starcie III Amatorskich Mistrzostw Wielkopolski w Kolarstwie Wróblewie i Andrzej Dominiczak - kierownik Szkoły Filialnej Górskim w Karpaczu (6-7 września) stanęło dwóch młodzieńców w Kłodzisku. Cała trójka została obdarowana przez Burmistrza pokaźnym z Wronek - Paweł Misiewicz i Grzegorz Paczkowski. bukietem czerwonych róż, listem gratulacyjnym i zegarkiem na rękę Zapewne wielu Czytelników naszej gazety pamięta, że chłopcy ci, (podobno dobrej marki). Podziękowania złożył zasłużonym nauczycielom wówczas jeszcze uczniowie Technikum, zadziwiali swoją jazdą w czasie również Tadeusz Cyganek, były kwiaty i upominki od uczniów i ich Wyścigu Rowerowego o Puchar Wronieckich Spraw w czasie obchodów ro dziców . Dni Wronek. Na uroczystość przybył również poseł Romuald Ajchler, który odebrał Paweł w Mistrzostwach Wielkopolski w Kolarstwie Górskim wystar­ podziękowanie za przekazane szkole dwa nowe komputery. Poseł dalszą tował po raz trzeci. Dwa lata temu, w kategorii juniorów zajął najwyższe pomoc szkole deklarował. P.B. miejsce na podium, zdobywając tytuł mistrza Wielkopolski. Rok temu, już Na zdjęciu: Tadeusz Cyganek dziękuje Zenonowi Andrzejakowi za długoletnią wśród seniorów (19-35 lat) - był piąty. pracę w oświacie. W tym roku, Paweł i Grzegorz po zdaniu matury i egzaminów na studia politechniczne, postanowili zmierzyć się w kolejnym egzaminie - siły, wytrzymałości, zwinności i znajomości swojej m a szyn y. W Karpaczu, na wysokości 610 m n .p. m. stanęli na starcie wyścigu górskiego wśród 23 Festyn Parafialny zawodników. Trasa, zamknięta w siedmiu okrążeniach, liczyła 4,5 km, w tym 2,2 km F estyn Pożegnanie lala na trwałe wpisał się już do kalendarza Parafii podjazdu (różnica wzniesień 150 m). Droga przejazdu w terenie natural­ Boreckiej. A że było ono w tym roku piękne - jest za co Panu Bogu nym była trudną do pokonania. Czas przejazdu najlepszych zawodników dziękować. A że imprezy przygotowywane przez ks. proboszcza Mariana wynosił około dwóch godzin. Wśród nich, na 5 miejscu uplasował się Binka są zawsze ciekawe, a zapraszani wykonawcy godni obejrzenia - Paweł Misiewicz. Debiutant, Grzegorz Paczkowski zajął 13 miejsce. warto program festynu poznać i po prostu przyjść. Na pewno będzie Wysokie to pozycje, zważywszy, że obaj na piątym okrążeniu z ła p a li radośnie, a że radość rodzi radość, zapewne ci, którzy przyjdą ,wrócą do g u m ę. Regulamin wyścigu stanowi, że zawodnik musi samodzielnie domów radośniejsi, obdarowując nią innych. naprawić rower. Strata czasu pozbawiła ich miejsc, o których marzyli. Festyn odbędzie się 21 września 1997 r., na placu przed kaplicą. Dla zaspokojenia ciekawości innych rowerzystów podajemy marki W programie: rowerów, na których startowali: A d y b ik e - Grzegorz, natomiast Paweł na 13.00 - turniej piłki siatkowej o Puchar Księdza Proboszcza składaku własnego montażu. 15.00 - Msza św. z udziałem Kapeli Koźlarskiej Reprezentantom Wronek serdecznie gratulujemy. K.T. 16.00- barwne widowisko pt. Wesele Przyprostyńskie, w wykonaniu zespołu folklorystycznego Przyprostynia. 17.00 - k a b a re t - Samo Życie, w wykonaniu nauczycieli z Balęcina 18.30 - losowanie nagród loterii fantowej 19.00 - zabawa taneczna, gra d u e t R a b a t POBOŻNE DOŻYNKI W czasie trwania imprez sprzedawane będą smakołyki grilowe z pry­ watnej masami. Coraz bardziej zanikają polskie tradycje ludowe we wronieckich Dochód z festynu przeznaczony zostanie na budowę Domu Parafial­ wsiach. Coraz rzadziej spotkać można na wsiach uroczyste obchody nego. (K.T.) ludowych świąt. Do nich należą m.in. dożynki Tym bardziej cieszy fakt, że w niedzielę, 31 sierpnia w dwóch kościołach w gminie Wronki odbyły się dożynkowe Msze św. Do wronieckiej F a ry z Nowej Wsi i Marianowa CZYSZCZENIE ODZIEŻY i pranie bielizny pościelowej przybyli rolnicy z wieńcami, ułożonymi z tegorocznych plonów. W kościele biezdrowskim z dożynkowymi wieńcami stanęło aż dziewięć Czyszczenie dywanów delegacji. Dobrze, że chociaż ten religijny zwyczaj - podziękowania Bogu WuoNki, os. MitszkA I 2 a, Ttl. 5 4 1 -5 8 8 za pomyślnie ukończone żniwa - jeszcze się zachował. ZAPRASZAMY od pn.-pt. w godz. ę^-łó00 Chojno swoje dożynkowe święto obchodziło tydzień później i miało ono najbogatszą oprawę. Cz.K.

Wronieckie Sprawy 9 (80) '97 ------3 Z OŚWIATOWEJ DZIAŁKI

Reforma szkolna

MOŻESZ CZY MUSISZ? w części dotyczącej nauczania początko­ wego czytamy: Szkoła stwarza warunki do uzyskania kompetencji; w części do­ Po doprawdy zbyt długim oczekiwaniu cyduje o skuteczności i jakości procesu nauczyciele zostali wreszcie zapoznani kształcenia. W pakiecie podstaw progra­ tyczącej edukacji polonistycznej zapisano: Uczeń ma możliwość nabycia umiejętności z projektem nowych podstaw programo­ mowych sformułowanie celów nie budzi w zakresie; itd. Przy całym szacunku dla wych dla przedmiotów moich zastrzeżeń, przeciwnie - uważam je efektownych sformułowań - widzę tu ogro­ ogólnokształcących. Pierwszy„Głos Nau­ za bardzo trafne i wartościowe. Materiał mne niebezpieczeństwo dla jakości czycielski” począwszy od 15 stycznia br. nauczania został poddany bardzo rozsądnej kształcenia. To tak, jakby producent rozpoczął publikowanie pakietu, skła­ selekcji i tu wyrażam uznanie dla odwagi długopisów przyjął zasadę, że niektóre dającego się z wstępu, określającego struk­ zrezygnowania z encyklopedyzmu i przeła­ egzemplarze jego produktów mogą czasa­ turę tego dokumentu, części określającej dowania podstaw faktografią. Jak bowiem mi pisać. Lat temu nie tak wiele Ameryka­ zadania szkoły oraz konkretnych podstaw wiadomo, podstawy programowe zawie­ nie przekonali się, że szkoła, która tylko programowych dla poszczególnych dzie­ rają tylko tę część materiału nauczania, umożliwia nabywanie kompetencji, ale nie dzin wiedzy. Warto zwrócić uwagę na ten która została uznana za powszechnie obo­ stawia wyraźnych wymagań, produkuje właśnie podział - na dziedziny wiedzy, wiązującą i musi stanowić część wspólną funkcjonalnych analfabetów w skali, jakiej czyli nie pokrywający się dokładnie przyszłych programów nauczania, opar­ sobie nie wyobrażano. z przedmiotami szkolnymi, aczkolwiek tych na tych podstawach. Moje zasadnicze większość nauczycieli i tak będzie owe zastrzeżenie budzi natomiast sposób po­ Drugie poważne zastrzeżenie dotyczy dziedziny utożsamiała z przedmiotami na­ traktowania wymagań, czy raczej nieobec­ sprawy bardziej szczegółowej. Uważnie uczania. Podstawy programowe obejmują ność wymagań w pakiecie podstaw pro­ analizując część ogólną (Zadania ogólne cały cykl kształcenia ogólnego, od gramowych. szkoły) doszedłem do wniosku, że od prac koncepcyjnych odsunięto matematyków początku szkoły podstawowej aż do matury We wstępie do pakietu zapisano: Pod­ i dzielą go na 5 etapów: pierwszy od­ i w ogóle przedstawicieli nauk ścisłych. stawy programowe są jedynym dokumen­ Komunikowanie się i poznawanie świata powiada nauczaniu początkowemu, drugi tem, określającym treściowy zakres klasom 4-6, trzeci klasom 7-8, czwarty traktuje się tak, jakby istniał i był potrzebny kształcenia ogólnego, ustalanym przez Mi­ tylko język ojczysty i języki obce, a mate­ klasom 1-2 liceum ogólnokształcącego, nistra Edukacji Narodowej. Znaczy to, że piąty - dwom ostatnim klasom licealnym. matyka i myślenie matematyczne były nie­ w przedmiotowej sprawie nie będzie żad­ potrzebną fanaberią. Dopiero w etapie Jest w tym podziale zawarte nowe wi­ nego innego dokumentu tej rangi. I dalej: czwartym pojawia się zapis („Myślenie; dzenie organizacji edukacji: etap drugi ma dokument ten określa obowiązkowe na uczenie się” p. 1 i 2), sugerujący potrzebę stanowić płynne przejście od komplekso­ wszystkich etapach kształcenia zestawy kompetencji matematycznych. Przepra­ wego nauczania elementarnego do nau­ treści nauczania, które są uwzględniane szam, jestem polonistą - jednak muszę czania przedmiotowego, natomiast etap w programach nauczania i umożliwiają oprostestować takie postawienie sprawy. piąty ma zapewnić zdobywanie (czy raczej ustalenie kryteriów ocen szkolnych i wy­ Brak matematycznych kompetencji, pomi­ pogłębianie) wiedzy według preferencji magań egzaminacyjnych. Właśnie tak na­ niętych w„Zadaniach ogólnych szkoły” , ucznia, na zasadzie zajęć fakultatywnych. pisano we wstępie: umożliwiają ustalenie w końcu XX wieku prowadzić będzie do Nie jest to powiedziane wprost, ale po kryteriów i wymagań. To znaczy, że zrezy­ intelektualnego kalectwa. etapie czwartym uczeń jest przygotowany gnowano z ustalenia, co uczeń na po­ do zdawania małej matury. szczególnych etapach edukacji powinien Kończę wyrazami uznania za wprowa­ umieć. W części ogólnej pakietu konsek­ dzenie podstaw rachunku prawdopodo­ Uczestniczyłem w pracach nad reformą bieństwa do nauczania początkowego. programową, prowadzonych przez Sta­ wentnie stosuje się sformułowanie: Uczeń nisława Sławińskiego, jak i w tych, skupio­ ma możliwość uzyskania kompetencji; Klemens Stróżyński nych wokół programu Nowa Matura - stąd czuję się w obowiązku wyrażenia kilku uwag natury raczej ogólnej. Przede wszyst­ kim należy stwierdzić, że opublikowane projekty podstaw programowych są PRZYNIEŚLI ZASZCZYT SZKOLE niewątpliwie ogromnym krokiem naprzód w zestawieniu z tym, co jest. Poza tym Okazało się, że w materiałach z tytułowe- Kałek Lucyna 5,0 pewne zawarte w nich rozwiązania są go cyklu, dostarczonych do redakcji WS Knioch Natalia 5,0 bardzo trafne i nowoczesne. Dla dobra w końcu czerwca 1997 roku (wykaz Kucharski Dariusz 5,0 sprawy trzeba jednak wyrazić kilka uwag uczniów promowanych z wyróżnieniem), Ławniczak Adrian 5,0 krytycznych. znalazły się pewne nieścisłości. Publikuje- Majerowicz Jolanta 5,0 Szczepanek Krzysztof 5,0 Proces kształcenia (nauczania) łączy my uzupełnienia, dostarczone przez szkoły: trzy elementy, jakby trzy jego wymiary: Klasa V b cele nauczania, materiał oraz wymagania. Znaczenie dwóch pierwszych jest raczej Szkoła Podstawowa nr 1 P erz A g a ta 5,1 powszechnie rozumiane, wskażę więc na Klasa VIII a Ratajczak Katarzyna 5,1 znaczenie elementu trzeciego. Gospodarka Budych Tomasz Stachnik Anna 4,9 socjalistyczna obfitowała w absurdy: plany Białek Anna produkcji maszyn wyrażano np. w tonach Szkolny Punkt Filialny w Rzednie lub w wartości przetworzonego surowca, Publiczna Szkoła Podstawowa Klasa II stąd produkty były ciężkie i kosztowne w Biezdrowie Dezor Małgorzata w produkcji, a do tego często zupełnie Klasa III Kucik Marta niepotrzebne. Takie są skutki źle postawio­ Bednarz Beata 5,0 Klasa III nych wymagań. Lepiej postawione wyma­ Biniak Michał 5,0 ganie w gospodarce to wartość sprzedaży, Chorzępa Hubert 5,0 Dittrich Dominika a jeszcze lepiej - wskaźnik zysku. Jak więc Gromadzińska Magdalena 5,0 Geron Milena widać, właściwe postawienie wymagań de­

4 ------Wronieckie Sprawy 9(80) '97 INFORMACJE URZĘDU MIEJSKIEGO WRONEK

WYBORY - 21 września ZMARLI mieszkańcy miasta Informujemy, że Uchwałą Nr XXXI/ 244/ 97 Rady Miejskiej Wronek z dnia 8 sierpnia 1997r. zostały wyznaczone i gminy Wronki granice i numery obwodów głosowania oraz siedziby obwodowych komisji wyborczych dla przeprowadzenia wyborów do Sejmu i Senatu RP na obszarze gminy Wronki. 1. Kazimierz Matysik Obwód nr 1: Obwód nr 6: zm. 3. 07.1997 r. - lat 72 Miasto Wronki, ul.: Aleja Wyzwolenia, Czereśniowa, Wsie: Marianowo, Nowa Wieś, Oporowo, Samołęż, Stare (Wronki) Działkowa, Graniczna, Jabłoniowa, Jaśminowa, Kwiatowa, Miasto, Warszawa. 2. Zofia Łowińska Morelowa, Nowa, Nowowiejska, Orzechowa, Piękna, Radosna, Siedziba Obwodowej Komisji Wyborczej: Zasadnicza zm. 16. 07.1997 r. - lat 66 Różana, Towarowa, Ukośna, Wiatraczna, Wiosenna, Wiśnio­ Szkoła Rolnicza, ul. Szamotulska 10, Nowa Wieś, tel. (Wronki) wa, Wspólna, Zaułek. 540-025. 3. Helena Lesicka Siedziba Obwodowej Komisji Wyborczej: Wroniecki Obwód nr 7: zm. 1. 08.1997 r. - lat 81 Ośrodek Kultury, ul. Poznańska 59, Wronki, tel. 540-141 Wsie: Aleksandrowo, Borek, Dębogóra, Głuchowiec, Jasion- (Wronki) Obwód nr 2: na, Krasnobrzeg, Lutyniec, Maszewice, Mokrz, Nadolnik, 4. Zofia Nowicka Miasto Wronki, ul.: Chrobrego, Dworcowa, Lipowa, Niepod­ Nowy Kraków, Obelzanki, Piła, Popowo, Rzecin. Smolnica, zm. 2. 08.1997 r. - lat 73 ległości, Osiedle Mieszka I, Osiedle Staszica, Partyzantów, Stróżki, Szklarnia, Tomaszewo, Winnogóra. (Wronki) Polna, Ratuszowa, Dra I. Zimniaka. Siedziba Obwodowej Komisji Wyborczej: Szkoła Pod­ 5. Józef Chorzępa Siedziba Obwodowej Komisji Wyborczej: Szkoła Podstawo­ stawowa nr 2, ul. Poznańska 46, Wronki, tel. 540-313. zm. 5. 08.1997 r. - lat 70 wa nr 3, ul. Polna 5, Wronki, tel. 540-748. (Ćmachowo) Obwód nr 8: 6. Anna Jankowska Obwód nr 3: Wsie: Chojno Błota Małe, Chojno Błota Wielkie, Chojno zm. 8. 08.1997 r. - lat 73 Miasto Wronki, ul.: Mickiewicza, Osiedle Borek, Osiedle Młyn, Chojno Wieś, Gogolice, Łubowo II, Pustelnia, Samita, (Wronki) Słowackiego, Słoneczna. Szostaki, Zdroje. 7. Natalia Szulkiewicz Siedziba Obwodowej Komisji Wyborczej: Szkoła Podstawo­ Siedziba Obwodowej Komisji Wyborczej: Klub, Chojno zm. 9. 08.1997 r. - lat 78 wa nr 1, ul. Mickiewicza 5, Wronki, tel 540-316 Wieś, tel. 547-120. (Jasionna) Obwód nr 4: Obwód nr 9: 8. Julianna Bierka Miasto Wronki, ul.: Garncarska, Klasztorna, Kościelna, Wsie: Biezdrowo, Ćmachowo, Dąbrowa, Głuchowo, Józefo­ zm. 12. 08.1997 r. - lat 83 Kościuszki, Kręta, Krótka, Plac Wolności, Podgórna, Po­ wo, Karolewo, Kłodzisko, Łubowo, Łucjanowo, Olesin, Olin. (Wronki) 9. Gertruda Prajs znańska, Powstańców Wielkopolskich, Rynek, Rzeczna, Siera­ Pakawie, Pierwoszewo, Pożarowo, Wartosław, Wierzchocin, kowska, Spokojna, Szkolna, Szpitalna, Wodna, Zwycięzców. Wróble wo. zm. 15. 08.1997 r. - lat 90 (Wronki) Siedziba Obwodowej Komisji Wyborczej: Świetlica OSP, ul. Siedziba Obwodowej Komisji Wyborczej: Szkoła Pod­ 10. Łucja Grześkowiak Kościuszki 19, Wronki, tel. 540-133. stawowa, Biezdrowo 9, tel. 547-205. zm. 16. 08.1997 r. - lat 87 Obwód nr 5: Obwód nr 10: (Wierzchocin) Miasto Wronki, ul.: Brzozowa, Bukowa, Dębowa, Grabowa, Miasto Wronki: Zakład Kamy. 11. Edward Goździerski Jaworowa, Klonowa, Leśna, Łąkowa, Łowiecka, Myśliwska, Siedziba Obwodowej Komisji Wyborczej: Świetlica zm. 26. 08.1997 r. - lat 46 Nadbrzeżna, Ogrodowa, Piaskowa, Pogodna, Rolna, Rzecińska, Zakładu Karnego, ul. Partyzantów 1, Wronki, tel. 540-121, (Jasionna) Sosnowa, Świerkowa, Topolowa, Wierzbowa, Zacisze. w.352. 12. Stefan Stopa Siedziba Obwodowej Komisji Wyborczej: Zespół Szkół LOKALE WYBORCZE OTWARTE BĘDĄ zm. 29. 08.1997 r. - lat 72 Zawodowych nr 1, ul. Leśna 15, Wronki, tel. 540-213. w dniu 21 września 1997 r. od godz. 6.00 do 22.00. (Kłodzisko)

Szkoła Podstawowa w Chojnie. Wymiana pokrycia dachu starego budynku na REMONTY W OŚWIACIE blachę dachówkopodobną (40 tys. zł. Blachę zakupiono w ubiegłym roku). Szkoła Podstawowa w Nowej Wsi. W dwóch klasach wymiana posadzek, i ich malowanie, wymiana drzwi zewnętrznych (12 tys. zł). Instalacja ogrzewania Już dawno obiekty wronieckiej oświaty nie byty przedmiotem tak intensywnych elektrycznego w budynku mieszkalnym wykonana zostanie we wrześniu (2 tys. zł). prac remontowych jak podczas minionych wakacji. Zakres remontów byt duży, Szkoła Filialna w Samołężu. Postawienie dwóch pieców kaflowych i wykonanie pochłonął z budżetu gminy 233 tysiące złotych i za wyjątkiem trzech szkół filialnych nowych sanitariatów (S tys. zł). w Kłodzisku, Popowie, Rzednie, objął pozostałe placówki oświatowe. Z informacji Szkoła Filialna we Wróblewie. Wymiana wykładziny w jednej klasie i malowanie przekazanej przez Samorządową Administrację Placówek Oświatowych (SAPO) pomieszczenia. Na korytarzu wymiana ścianek na niepalne (7 tys. zł). można się dowiedzieć co i gdzie udało się zrobić: . Szkoła Filialna w Wartosławiu. Wymiana kotła c.o. i malowanie sanitariatów (5 tys. Szkoła Podstawowa nr 1. Przełożenie dachówki na części dachu, przebudowa z l). strychu (31 tys. zł). Przedszkole nr 1. Modernizacja kuchni (12 tys. zł) Szkoła Podstawowa nr 2. Malowanie wnętrza i okien w głównym budynku (35 tys. Przedszkole nr 2. Malowanie elewacji, przebudowa zaplecza dydaktycznego. zł). Ułożenie papy (26 tys. zł). Szkoła Podstawowa nr 3. Modernizacja sanitariatów dziewcząt, wymiana 12 okien Ponadto, w latach 1996 i 97 wykonano badania instalacji elektrycznej we wszystkich (39 tys. zł). placówkach. W 1997 r. wykonano odgromy w szkołach podstawowych nr 1, 2, - Szkoła Podstawowa w Biezdrowie. Malowanie starego budynku szkolnego i budyn­ 3 oraz w Przedszkolu nr 2. ku łącznika, wymiana kotła centralnego ogrzewania (16 tys. zł). (Red.)

URZĄD MIEJSKI WE WRONKACH ul. Ratuszowa 3, 64-510 Wronki Biuro Rady Miejskiej Biuro Poselskie tel. 0-67/ 541-135 tel. 540-018 posła Romualda Ajchlera C zynny: czynne w godzinach pracy Urzędu tel. 540-018, - w poniedziałki w godz. 8.00 - 16.00 Dyżur Przewodniczącego Rady: czynne w poniedziałki - wtorek - piątek w godz. 7.30 - 15.30 w poniedziałki w godz. 13.00 - 15.00 w godz. 15.00 - 17.00 - w soboty Urząd nieczynny

Wronieckie Sprawy 9 (80) '97 5 ROZMOWA „CZARNEGO KRUKA"

- Od jak dawna należy Pan do TMZW? - Tuż po założeniu tego stowarzyszenia byłem jego członkiem, natomiast daty dziś od­ ... z Leszkiem Bartolem tworzyć nie potrafię. - Proszę o kilka zdań o sobie. - nowym prezesem TMZW - Mgr inżynier elektryk, pracownik „Arniki” - kierownik Biura Obsługi Komputerowej. Żona­ Chcemy, aby kolumna pt. ROZMOWY z ludźmi ciekawymi, znanymi i nieznanymi, ty, żona Danuta, córki: Magdalena, Natalka... ukazywała się cyklicznie. Rozpoczynam od człowieka, który jest ogólnie znany i społecznie zaangażowany. Pan Leszek Bartol od kwietnia pełni funkcję prezesa Towarzystwa Miłośników - A hobby? Ziemi Wronieckiej i to będzie głównym tematem naszej rozmowy. - Wędkarstwo, muzyka, budownictwo. Lubię też zabawiać się w projektowanie, a prywatnie - organizuje, wiąże i realizuje wolę tego stowarzy­ - Przede wszystkim, to co Towarzystwo robi, mam swoją firmę „LOTECH” zajmującą się szenia. Taka forma przewodzenia mi odpowiada. da się opisać w trzech punktach - tak jak jest (raczej na małą skalę) robieniem pomiarów zapisane w Statucie: „Celem Towarzystwa jest: elektrycznych, projektów instalacji elektr., nad­ - Przejdźmy więc do organizacji, której 1 / Poznanie i propagowanie przeszłości zorowaniem robót elektroinstalacyjnych. Pan przewodzi, do TMZW. Kto może do tego historycznej miasta i gminy. stowarzyszenia należeć? 2/ Wydawanie gazety lokalnej, folderów, - A teraz bardzo modne pytanie: co za­ monografii. brałby Pan ze sobą na bezludną wyspę? 3 / Współdziałanie z władzami miasta w pro­ wadzeniu muzeum regionalnego oraz organizo­ - Co..? No, trudno powiedzieć, nigdy się nad wanie wystaw i imprez” . tym nie zastanawiałem. Wszystkie działania zgodne są ze Statutem, - A gdyby to były tylko dwie minuty na nie ma nic, co wyrastałoby poza jego ramy. spakowanie? Działamy w trzech sekcjach: historycznej, pro­ pagandowej i krajoznawczej. W każdej z nich - Myślę, że gdybym czegoś nie zabrał, to zainicjowano przedsięwzięcia, które - mam na­ zaraz by mi tego brakowało, a ja muszę mieć dzieję - zostaną zrealizowane. wszystko! - Czy TMZW nie powinno współpracować - Należy Pan do innych organizacji oprócz z innymi organizacjami? TMZW? - Sądzę, że Towarzystwo powinno wtopić się - Do żadnych politycznych nie należę, nato­ w inne organizacje i pejzaż miasta. Na rzecz miast jestem członkiem i pomagam troszeczkę Wronek można działać z różnych pozycji; pra­ w Klubie Kręglarskim „Dziewiątka” . Żałuję, że cując w OSP, kółkach krajoznawczych czy nie należę już do zespołu „Kołodzieje” , który religijnych. Każde z nich w jakiś sposób od­ nam nadzieję reaktywować w najbliższym cza­ działuje na społeczeństwo. TMZW może być sie, może tylko w zmienionej formie. Poza tym partnerem w tych działaniach i ogniwem jestem członkiem Klubu Wędkarskiego „Pas- łączącym wiele organizacji. Szczególnie zależy kuda” przy WOK-u. mi na współpracy z Radą Miejską i obecnym Zarządem. Towarzystwo postawiło sobie kilka - Charakteryzuje Pana duża aktywność ważnych tematów, które chciałoby zrealizować społeczna. Praca w samorządzie lokalnym właśnie z ich pomocą. mocno Pana inspirowała. Czy możemy liczyć na kandydowanie w przyszłym roku? - Na zebraniach mówiło się wiele Leszek BartoI 0 współpracy ze szkołami? - Myślę, że nie. Ja już swoje odsłużyłem i społeczeństwo wyrok wydało w ostatnich - Tak, jest to jedno z głównych założeń, nad wyborach, nie zamierzam już startować. Myślę, - Do naszego Towarzystwa mogą należeć którym zaczynamy pracować. Zależy mi na tym, że trzeba dać szansę ludziom młodym, przebojo­ wszyscy obywatele miasta i gminy Wronki, nie aby w każdej szkole powstało kółko zaintereso­ wym, wnoszącym coś nowego. Byłem radnym ma ograniczenia co do wieku. Dokładnie regulu­ wań. Nie chodzi tu o nazwę, może pracować nad przez trzy kadencje, pełniłem funkcję radnego je to Statut. Przynależność osób niepełnoletnich gazetką szkolną i współpracować z „Wroniec- wojewódzkiego, a także przewodniczącego rady jest uwarunkowana zgodą rodziców lub opie­ kimi Sprawami” , jeżeli byłoby to kółko histo­ oraz reprezentowałem gminę w Związku Miast kunów. Chciałbym, aby należeli tutaj wszyscy, ryczne, mogłoby współpracować z muzeum, i Gmin Regionu Wielkopolski, czyli wszystko, którzy chcą autentycznie coś pożytecznego dla tworząc wystawy, kółko o charakterze krajo­ co mogłem - osiągnąłem. tej społeczności zrobić. znawczym mogłoby odkrywać i opisywać nowe - Uważa Pan, że to doświadczenie nie szlaki pod względem turystycznym. Pod tym przydałoby się miastu? - Wybór nowego prezesa TMZW był dla względem Wronki i okolice to duża biała plama wszystkich zaskoczeniem. Jak do tego doszło? do wypełnienia. Mam nadzieję, że znajdą się - Mam dosyć specyficzny sposób myślenia ludzie, których to zainteresuje. Są już sygnały i patrzenia, wynika to z pewnych doświadczeń - I ja byłem zaskoczony. Przyszedłem na z Chojna, o zainteresowanych tym działaniem. życiowych i myślę, że miałbym kłopot ze zro­ Walne Zebranie prosto z pracy, nawet nie zumieniem wśród większości obecnych rad­ miałem krawatu, dlatego tak niekorzystnie wy­ - Aktywna działalność wymaga zabezpie­ nych. szedłem na zdjęciu. Zostałem zaskoczony przez czenia również finansowego. prezesa Bogdana Tomczaka. Przedstawił mi - Towarzystwa w tej chwili nikt nie finansuje. - Pański model funkcjonowania organiza­ argumentację, z którą się zgadzałem. Posta­ cji kulturalnych? Nawiązując do ostatniego posiedzenia Rady, wiłem jednak warunek, że moja praca będzie padły tam zarzuty, że Towarzystwo ma jakiś - Jeżdżąc troszeczkę po Zachodzie miałem kontynuacją tej, którą prowadził mój poprzed­ majątek. Jest to nieprawdą. Towarzystwo nasze okazję bywać w różnych miejscowościach, także nik, a którą bardzo ceniłem i że zostanie moim jest organizacją społeczną. Sprawy majątkowe w Beverwijk, z racji współpracy z tym miastem. zastępcą. to darowizny, pochodzące ze współpracy z in­ Podobał mi się sposób działania tamtejszych stytucjami i od darczyńców z terenu miasta organizacji. Kultura nie jest robiona pod przy­ - Widzimy, że do swej nowej funkcji pod­ 1 gminy Wronki. Muzeum, jako budynek i zbiory musem, ale tworzona jak gdyby oddolnie. szedł Pan bardzo poważnie i po dwóch mie­ muzealne są własnością komunalną. Nie czer­ Myślę, że u nas jest zbyt mało takich inicjatyw, siącach od objęcia szefostwa następuje re­ piemy z tego żadnych dochodów. Muzeum które zaowocowałyby powstaniem nowych to­ organizacja w strukturach TMZW. Jest nowy podlega Wronieckiemu Ośrodkowi Kultury. My warzystw i kółek zainteresowań. To nie muszą program pracy Zarządu, podział pracy w sek­ pomagamy, przyjmujemy eksponaty, zbieramy, być organizacje powoływane na lata, ale do cjach, odbyło się już kilka ważnych spotkań, segregujemy, staramy się eksponować. Organi­ realizacji określonego celu. Mankamentem na­ m.in. z Burmistrzem i Przewodniczącym Ra­ zacja opiera się na pracy społecznej jej szych organizacji jest autokratyzm przywódców. dy, którym przedstawiono plan współpracy członków. Natomiast, gdy patrzę na redaktora Spruita z Zarządem Miejskim i Radą. Co miesiąc (sekretarza Grupy ds. Współpracy Beverwijk odbywają się zebrania Zarządu TMZW. Ja­ - W schemacie organizacyjnym TMZW Wronki) widzę, że jest on koordynatorem, służy, kie są dalsze plany? znajduje się Sekcja Propagandowa, której

6 ------Wronieckie Sprawy 9 (80) '97 U STRAŻAKÓW zasadniczą działalność stanowi redagowanie „Wronieckich Spraw” . Podobno na tym polu szykują się jakieś zmiany? - Przyglądając się pracy zespołu redakcyj­ nego „WS” doszedłem do wniosku, że trzeba zrobić dwie rzeczy - pomóc w poprawieniu kondycji finansowej i jednocześnie zwiększyć oddziaływanie tego pisma. Okazuje się, że te dwa cele można osiągnąć, zwiększając częstot­ liwość wydawania pisma i dokonując pewnej korekty w tematyce publicystycznej, pod zapo­ trzebowanie Czytelników. Aby poznać owo za­ potrzebowanie organizujemy 6. października spotkanie z czytelnikami, kolporterami, sprzeda­ wcami. Chcemy poznać ich opinie, które potrak­ tujemy bardzo poważnie. Liczę na duży udział w spotkaniu wymienionych osób i zapewniam im realny wpływ na to, jakie to będzie lokalne pismo w przyszłości. Ważną sprawą jest przygo­ towanie techniczne i organizacyjne do dwutygo­ dnika. Wymaga to przejścia z amatorstwa na Budowlany „bałagan” na placu wronieckiej Dla ofiarodawców - serdeczne podzięko­ zawodowe uprawianie dziennikarstwa. Może się to uda. Ochotniczej Straży Pożarnej nie zakończy się wania! A dla tych, którzy chcieliby wpisać się na przed uroczystościami 140-lecia tej jednostki, tę listę i pomóc w budowie tego społecznie - Czy uważa Pan, że Zespół, który obecnie która odbędzie się 12 października br. Roz­ użytecznego i potrzebnego obiektu, podajemy pracuje, podoła temu zadaniu? poczęta modernizacja trwać jeszcze będzie przez numer konta bankowego OSP Wronki: cały następny rok, a może jeszcze dłużej. Chyba, BS Wronki, nr: Tó 101133-677-27006-11, - Redakcja jest dobra, pracowita, ma że znajdą się wystarczające środki na zrealizo­ z dopiskiem: SZTANDAR osiągnięcia, ale przy dwutygodniku nie poradzi wanie całości inwestycji. sobie w tym trzyosobowym składzie, w którym Kosztorysowa wartość przedsięwzięcia wy­ obecnie pracuje. Myślę, że dobierzemy ludzi, nosi około 450.000 zł (4,5 mld starych zł). 998 - W STATYSTYCE którzy poprowadzą działy tematyczne. Powin­ Fundusze, jakimi dysponuje straż, to: 100 tys. zł Na przestrzeni ostatnich czterech miesięcy, niśmy rozwinąć kolumnę sportową, wprowadzić z budżetu gminy i pozyskane (przy pomocy wywiady. Brakuje też szybkiej informacji na od maja do końca sierpnia, strażacy uczest­ tematy bieżące. Przy miesięczniku wiele spraw posła Ajchlera) 15 tys. z Komendy Głównej OSP niczyli w 35 zdarzeniach, ratując ludzkie życie i 3 tys. zł z PZU. W tym roku zaplanowano umyka, inne tracą na aktualności. Bardzo sza­ i mienie. Tegoroczne lato było szczęśliwe dla jedynie rozbudowę części socjalno-magazyno- nuję redaktora naczelnego, ale widziałbym go lasów. Poza dwoma wyjazdami do palącego się wej. Powiększona zostanie świetlica, powstanie raczej w charakterze menadżera tego pisma poszycia leśnego, nie odnotowano większych biuro dla Zarządu macierzystej jednostki i organizatora pracy, a nie reportera biegającego pożarów. i zbierającego informacje. Zdąży? Nie zdąży? i Zarządu M-G OSP, a na kondygnacji niższej Znacznie gorzej było na polach, gdzie Wyda? Nie wyda? I tak dalej... On ma pilnować magazyny. Przetargowa wartość tego zadania porządku w tym wszystkim. określona została kwotą 59 tys. złotych. strażacy gasili palące się: zboże na pniu (1 raz), Objęta planem modernizacja strażnicy obe­ ścierniska (3), stogi (3), słomy (1). Trzykrotnie - Czy znajdzie się tu miejsce dla ludzi nie jmuje ponadto przebudowę garaży. Stanowiska gaszono palące się trawy. Sześciokrotnie wy­ tak bardzo związanych z prasą? z wyjazdem na ulicę Mickiewicza zostaną zlik­ jeżdżano dogaszać pożary. Jeden raz wzywano strażaków ratownictwa drogowego. Aż dziesięć - Tak. Każdy, kto ma coś do powiedzenia, widowane. Garaże zostaną powiększone chciałby pracować, ma pomysł - interesujący dla w stronę placu, na który skierowane zostaną razy wzywano straż do wypompowania wody innych, ma szansę złożyć ofertę współpracy bramy wyjazdowe. W rozbudowanym obiekcie z zalanych budynków. Po wichurze usuwano z nami. będą cztery stanowiska garażowe i jedno na­ zwalone na szosę drzewo. Były też i nietypowe prawcze z kanałem. W części socjalnej znajdzie dla straży zdarzenia, jak łapanie kotnej nutrii - „Wronieckie Sprawy” mogą być pismem się dodatkowo pomieszczenie dyżurne dla w biurowcu Spomaszu. dla wszystkich? strażaków, którego do tej pory nie było. Zakres Do najgroźniejszych zdarzeń należały dwa i koszt przebudowy strażnicy jest duży, ale pożary stodół. W Wartosławiu, oprócz zboża - Tak. Liczymy także na większą liczbę niezbędny. Obecnie użytkowany obiekt liczy 65 i słomy, spłonął kombajn i maszyny rolnicze - ogłoszeń z terenu miasta i gminy. Dwutygodnik lat i nie spełnia wymaganych warunków tech­ jest taką formą, która pozwala na ogłaszanie w stodole garażowane. Natomiast w Stróżkach, nicznych. informacji o zaręczynach, zaślubinach, komuni­ w stodoło-chlewni spłonęło 13 świń (12 macior katów instytucji. i knur) razem z całym budynkiem. Pożar powstał AKCJA SZTANDAR - przypuszczalnie wskutek zaprószenia ognia. - Czy w związku ze zmianą częstotliwości W wymienionych akcjach brały udział lokal­ wydawania pisma, pogorszy się jego jakość W 1932 roku, z okazji 75-lecia istnienia ne jednostki OSP: Wronki 34 razy; ZPZ 9; edytorska? Do tej pory jest to jedna z lepiej jednostki społeczeństwo miasta po raz pierwszy Samołęż - 8; Amica S.A. 6; Wartosław 3; wydawanych gazet lokalnych w kraju, co ufundowało swoim strażakom sztandar i oddana Spomasz 2; Kłodzisko i Łubowo 1 raz. zostało przecież dostrzeżone i docenione została obecnie użytkowana strażnica. Dzisiaj, (na podst. informacji komend. St. Kaszkowiaka) w konkursach prasy lokalnej. w 140. rocznicę powstania we Wronkach OSP, utworzy! się społeczny komitet, który podjął - Przekształcając pismo, zachowamy format inicjatywę ufundowania nowego sztandaru dla i kolorową okładkę, czyli forma plastyczna POMOGLI POWODZIANOM Jubilatki i zbierania środków na rozbudowę pozostanie bez zmian. strażnicy. Na apel Komendanta Wojewódzkiego PSP w Pile, udzielenia pomocy poszkodowanym - Może na zakończenie coś z wielkiego Ofiarność społeczeństwa, na którą liczył ko­ przez żywioł braciom strażakom, strażacy gminy świata informatyki? mitet i prezes Jądrzyk, nie jest imponująca. Na liście ofiarodawców zapisanych jest zaledwie- Wronki zebrali łącznie 1.533,70 złotych. Ze­ - Staramy się, aby Wronki miały swoją stronę do tej pory 25 pozycji. Co miesiąc Wronieckie brane w pieniądze pochodziły od strażaków w Internecie. Są w tej chwili jej pierwociny Sprawy publikują listę kolejnych ofiarodawców, z poszczególnych jednostek. Wyjątek stanowili (WWW. AMICA. COM. PL./WRONKI). dzisiaj są nimi: strażacy z Jasionnej, którzy wraz z Obelzankami Chcemy, aby były tam prezentowane sprawy 20. Krystyna Chomicz - Gabinet Pielęgniarski zebrali 567,- zł, kwestowano również wśród miasta - krajoznawcze, historia, aktualności kul­ 21. Bank Spółdzielczy Wronki mieszkańców wsi. Jednostka Wronki zebrała turalne. Sądzę, że ta strona będzie się rozwijała 22. Zygmunt Michałek - Zakład Fryzjerski 187,- zł; Łubowo 280,- zł; Kłodzisko 154,70 zł; dzięki akceptacji Zarządu Arniki, jak i Burmist­ 23. Eligiusz Grupiński rza.* Marianowo 150,- zł; Wartosław 135,- zł; ZPZ 60 24. Hartniunt Piotrowski Zakład Usług Inwes- zł. - Dziękuję za rozmowę i życzę spełnienia tycyjno-Remontowych Barlinek (na podst. informacji prezesa Cz. Jądrzyka) wszystkich zamierzeń. 25. Alfred Piotrowski. Paweł Bugaj

Wronieckie Sprawy 9 (80) '97 7 BOLESNE WSPOMNIENIE

wyglądającego gospodarstwa. Okazało się, że trafiłem szczęśliwie. Gospodarz miał 2 1 dni wolności starszego syna, studenta Politechniki Po­ znańskiej, w więzieniu we Wronkach, więc Kiedy dwa lata temu na II Zjeździe raków, ukryłem się i po następnej zmianie, przechował mnie przez trzy dni. Opiekował Więźniów Politycznych we Wronkach szu­ wieczorem skoczyłem do wody. Na głowie się mną młodszy syn gospodarza, Genek, kałem kolegów z kamieniołomów w Piech- schowałem pod czapką porcję chleba, 10 miał wtedy pewnie z 10 lat, myślę że żyje cinie, znalazłem dwóch. Zapytałem ich papierosów i zapałki, drewniaki związałem do tej pory. Gospodarz nazywał się Bierna­ wtedy, czy słyszeli o ucieczce więźnia sznurkiem i przewiesiłem przez szyję. cki, a wieś Królikowo. z Piechcina. To oni odpowiedzieli mi, że Przepłynąłem szczęśliwie wodę i zacząłem Po trzech dniach dostałem stare buty słyszeli, ale ten więzień, co uciekał, utopił wdrapywać się na brzeg. Wtedy straciłem w miejsce tych utopionych drewniaków się. Myślę sobie - dziwne, to ja uciekałem, buty i czapką z jej zawartością. Z brzegu oraz czapkę studencką starszego syna, żeby ale przecież żyję. Strażnicy, żeby odebrać skoczyło mi na twarz chyba kilkaset żab, zakryć ogoloną głowę oraz 50 złotych. ochotę do naśladowania uciekiniera, roz­ wpadłem do wody i pozbyłem się mojego Wyruszyłem do Wrocławia. W Kcyni - puścili informację, że on się utopił, bo go dobytku. Wiele trudu kosztowało mnie a może to było Wapno - kupiłem bilet, na nie złapali. Może więc warto po przeszło wydostanie się na śliski brzeg - mokry początek do Gniezna i wsiadłem do po­ czterdziestu sześciu latach sprostować tam­ wapień pokryty był szlamem, nie było za co ciągu. Usiadłem przy jakichś dwóch zakon­ to kłamstwo. uchwycić się. No ale wreszcie jakoś wy­ nicach. Zanim pociąg ruszył, wszedł kon­ Nazywam się Zbigniew Starak, miesz­ duktor i zrobił mi awanturę, że jadę w pier­ kam, tak jak i wtedy, we Wrocławiu. wszej klasie z biletem drugiej klasy. Prze­ Aresztowali mnie 6 grudnia 1946 roku raziłem się, bo nie miałem żadnych doku­ i trafiłem do Wronek z wyrokiem 6 lat mentów i mogło się to skończyć dla mnie więzienia. Kiedy pozostały mi do odsiedze­ fatalnie, że nie odróżniałem pierwszej kla­ nia tylko dwa lata, wywieźli mnie (tak sy od drugiej. Szybko wyszedłem z pociągu praktykowano w więźniami, mającymi i dalej jechałem towarowymi, nocami, „końcówkę” kary) do kamieniołomów. a część drogi przeszedłem na piechotę. Najpierw był obóz przejściowy w Potuli- We Wrocławiu przezornie zamiast do cach niedaleko Żnina, potem Piechcin. Pod rodziców, udałem się do wuja w drugim Piechcinem były dwa miejsca, gdzie praco­ końcu miasta. Że już była noc, ukryłem się wali więźniowie polityczni: kamieniołom na strychu i przysnąłem na czymś miękkim. Wapienny oraz Bielawa, gdzie były piece, Raniutko zastukałem do mieszkania, wuj w których wypalano wapień. Ja praco­ otworzył i mało mu oczy z orbit nie wałem w kamieniołomie. Tam spotkałem wypadły. Jak zawołałem, że to ja, Zbyszek, oficera AK, cichociemnego, który powie­ wpuścił mnie i powiedział, że na szczęście dział mi, że gdyby miał tyle lat co ja i taką to nie ciotka mi otwierała drzwi, bo pewnie kondycję fizyczną, to nie siedziałby tu, dostałaby ataku serca. Okazało się, że tylko uciekł. To ja zacząłem zastanawiać moim posłaniem na strychu był miał się nad tym, jak stąd uciec. węglowy, więc bardziej przypominałem Kopalnia wapienia była odkrywkowa, diabła niż siostrzeńca. No ale umyłem się, pracowaliśmy w ogromnym dole, do dostałem inne ubranie i pozostałem kilka­ którego schodziło się po stu kilkudziesięciu lazłem i wdrapałem się do zwisającej liny, naście dni u wuja, który zawiadomił ro­ schodkach. Miejsca, gdzie kamień był wy­ a po niej wciągnąłem się na górę. Byłem dziców. brany do końca, były zalane wodą, która akurat pod wieżyczką i strażnik mnie nie Na dalszą metę we Wrocławiu nie tworzyła jakby fosę oddzielającą od stro­ zauważył, zresztą nie spodziewał się na mogłem pozostać, na pewno mnie szukali, mej ściany wapiennej. U góry były pewno kogokolwiek, bo i skąd by się tu a nie miałem żadnych dokumentów. Po­ wieżyczki strażnicze, dalej druty kolczaste, żywa dusza wzięła. Przesunąłem się pod stanowiłem więc pojechać do Lublina, zna­ lasy, jeziora - wolność. Zauważyłem, że zasiekami i dotarłem do lasu. Wtedy za­ leźć dawnych kolegów z czasu okupacji z jednej strony zwisała gruba stalowa lina, wyły syreny w obozie i zaczęto strzelać i wyrobić sobie jakieś papiery. Pożegnałem którą kiedyś coś transportowano, teraz zo­ rakietami oświetlającymi. się z rodziną i siadłem do pociągu. Kiedy stawiono nieużyteczną. Trzeba by tylko W lesie trochę błądziłem, myślę sobie - już jechaliśmy, w wagonie zobaczyłem przepłynąć fosę, wdrapać się na strony kiedy będą mnie szukać, to pewnie od razu patrol wojskowy. Weszli do mojego prze­ brzeg jakieś pięć metrów po kamieniu w lesie - więc wyszedłem z lasu działu i legitymowali podróżnych. i dalej po linie na górę. Potem, jeżeli i położyłem się w kartoflisku. Byłem jesz­ Dowódcą był mój kolega z lat szkolnych, strażnik nie zauważy, przejść zasieki i do cze mokry, więc oklejony ziemią za bardzo teraz ideowy ubowiec. lasu. się od niej nie odróżniałem. Zasnąłem Jak mnie zobaczył, sprawdził coś w ra­ Przygotowałem sobie na ucieczkę i obudziłem się o świcie. Patrzę, a tu ze 300 portówce i powiedział: No, mamy ptaszka. porcję chleba, a przedtem przez kilka dni metrów ode mnie wieżyczka strażnicza. Próbowałem prosić go o wypuszczenie, uprosiłem strażnika, żeby pozwolił mi Nachodziłem się sporo, żeby znowu zna­ powoływałem się na dawną znajomość, w przerwie na jedzenie popływać w fosie. leźć się w pobliżu obozu. No ale skoro mnie mówię: Franek, nikt mnie już tu nigdy nie Pływałem kiedyś dobrze, ale nie chciałem do tej pory nie znaleźli, widać nie mieli zobaczy, daj mi odejść. Ale ten nie chce się ryzykować przepływania fosy bez przygo­ psów, więc postanowiłem przeleżeć dzień zgodzić. Wreszcie mówi: Puszczę cię pod towania. Ten strażnik, niczego nie pode­ w bruździe i w nocy dalej uciekać. warunkiem, że wrócisz do więzienia. No to jrzewając, pozwalał mi się kąpać i przy Przez noc znowu błądziłem po okolicy - się zgadzam, bo co mam zrobić. Ale on okazji ćwiczyć pływanie. jest tam sporo jezior i jak się nie zna terenu, mówi: Na wszelki wypadek to my cię Wybranego dnia (było to w okresie trudno wyjść na jakąś drogę. Wreszcie zawieziemy do Wronek, żebyś się po drodze żniw), kiedy moja zmiana wracała do ba­ zaryzykowałem i wszedłem do zamożnie c d *

8 Wronieckie Sprawy 9 (80) '97 WPISANI W HISTORIĘ WRONEK

21 dni wolności (cd.) NASI NAUCZYCIELE Kto cię uczył muzyki? nie rozmyślił. Tak i zawieźli do Wronek, stanęli w ulicy Lipowej a mnie kazali iść do Ciesząc się dobrym zdrowiem, ukończyła Ekonomiczną w Poznaniu (specjalność organi­ bramy. Ale strażnik mnie nie chciał niedawno 80 lat życia pani Halina Babczyńska, zacja i zarządzanie) i mieszka we Wronkach, jest długoletnia nauczycielka wroniecka. Urodziła zastępcą dyrektora Zakładu Karnego. Synowa wpuścić, aż mój Franek musiał podejść się podczas 1 wojny światowej w Szubinie, Stefania poszła pod względem zawodowym i powiedzieć, że ja się sam zgłaszam po 8 września 1917 roku. W pierwszym roku życia w ślady teściowej i uczy języka polskiego ucieczce. Wtedy mnie wpuścili. Ten Fra­ straciła matkę, która zmarła podczas wielkiej w Szkole Podstawowej nr3, zaś wnuk również nek, jak się później dowiedziałem, nie epidemii grypy hiszpanki, osiem lat później poszedł w ślady babci, uczy się w szkole muzy­ zmarł ojciec. Wychowaniem Haliny (wówczas cznej. pożył długo. Po jakiejś libacji awanturował Dębińskiej) zajęła się siostra matki, pani Bryw- Z wielkim sentymentem wspominam swoje się po pijanemu, strzelał z pistoletu i ktoś, czyńska. Ona i jej mąż znakomicie zastępowali lekcje muzyki u pani Babczyńskiej. Z perspek­ nie wiadomo kto, strzelił do niego i zabił - rodziców małej Halince. Często zmieniali miejs­ tywy czasu (to już dziesięć lat, jak ją poznałem), pewnie któryś z sąsiadów. ce zamieszkania: Oborniki, Skrzetusz, Mosina. potrafię ocenić kulturalną atmosferę przedwo­ Ojciec pani Babczyńskiej był nauczycielem, jennego salonu, panującą w małym domku przy W więzieniu zamknęli mnie do poje­ grał na skrzypcach i pianinie. On to dał początki Placu Wolności, herbatę i pączki, towarzyszące dynki i niedługo pojawił się sędzia i proku­ muzycznej edukacji swojej córce, później pobie­ niejednokrotnie ćwiczeniu gam i pasaży. Pa­ rator, miałem sprawę za ucieczkę. Chyba rała naukę gry na pianinie prywatnie, co roku miętam spokój, ciepło i wyrozumiałość mojej miałem duże szczęście do sędziego, bo zdając eksternistyczny egzamin w Wielkopols­ nauczycielki, wielką życzliwość dla uczniów. spytał się, czy w czasie, kiedy byłem na kiej Szkole Muzycznej w Po­ znaniu. Po przygotowaniu do­ ucieczce, coś uszkodziłem, ukradłem, czy mowym przez ojca, nauczy­ kogoś napadłem. Nie, nic takiego nie zro­ ciela, zdała wraz z siostrą eg­ biłem. A dlaczego uciekłem? - O to pytano zamin do klasy drugiej gim­ wciąż w czasie śledztwa, ale cały czas nazjalnej. Ojciec po wojnie, odpowiadałem to samo - tak strasznie jako nauczyciel sanacyjny, nie otrzymał zezwolenia na pracę tęskniłem do rodziny, że nie potrafiłem się w swoim zawodzie, więc oprzeć tej tęsknocie i uciekłem. Potem zmuszony był sprzedać po­ postanowiłem wrócić, żeby odsiedzieć kaźny dom w Puszczykowie resztę wyroku. I ten sędzia wydał wyrok, że i nabyć mniejszy (znalazł go we Wronkach). Nie otrzymy­ trzeba mi doliczyć czas ucieczki do wyroku wał też żadnych świadczeń, i nic poza tym. Tak więc dodali mi 21 dni, dopiero po wielu latach dostał bo tyle akurat byłem na wolności. groszową pseudoemeryturę. Po sprawie tak całkiem na sucho mi nie II wojna przerwała naukę uszło, na całe 18 miesięcy zamknęli mnie pani Haliny i zmusiła ją do podjęcia pracy w warsztatach na pojedynkach. Na noc musiałem wy­ tkackich. stawiać kostkę z ubrania, więc marzłem Po wojnie ukończyła przygotowawczy kurs Wiem, że przekazywanie miłości do muzyki w celi. Co dzień widziałem tylko od­ pedagogiczny i podjęła pracę w szkole pod­ było dla niej przyjemnością i życiową pasją. działowego, któremu meldowałem: stan stawowej w Dolsku, w dawnym powiecie śre- Była typem nauczyciela, którego dzisiaj rzadko celi jeden, obecny jeden. Ten oddziałowy mskint. Dopiero wtedy zdała maturę pedago­ się już spotyka. giczną i od lutego 1946 roku pracowała w szkole kiedyś patrzy na mnie i mówi: Jak będziesz Specjalną okazją były imieniny pani Bab­ w Mosinie. W 1949 roku wyszła za mąż za czyńskiej. Schodzili się u niej uczniowie, nie­ stał tak boso na betonie, to długo nie Kazimierza Babczyńskiego, księgowego. rzadko z rodzicami, przychodzili też byli ucznio­ pociągniesz. Masz jakąś szmatę, żeby sobie Następnie podjęła pracę w Szamotułach, wie, już dorośli, także koleżanki z pracy. Przy pod nogi podłożyć? Mówię, że nie mam w Szkole Podstawowej nrl, a potem przeniosła zastawionym stole toczyły się rozmowy, uroz­ się do Wronek i rozpoczęła pracę w Szkole maicane dźwiękami pianina. nic. Poczekaj, przyniosę ci - powiedział. Podstawowej nr2. Wtedy też rodzice przeprowa­ Myślę, że w moim przypadku (i nie tylko 1 przyniósł mi kawał jakieś grubego filcu, dzili się z Puszczykowa do Wronek, kupiwszy moim) trud pani Babczyńskiej dalej owocuje. Po który bardzo mi się przydał. Porządny to domek przy Placu Wolności (nazwali go rozpoczęciu szkoły średniej w Poznaniu na jakiś był człowiek ten oddziałowy, nazywał się „Jaskółczym Gniazdem” . Kazimierz Bab- czas zaabsorbowany byłem innymi sprawami. czyński podjął pracę księgowego w Cukrowni Wkrótce jednak zainteresowania muzyczne Hańczyk. w Szamotułach. wróciły. Dzięki podstawom, które dała mi pani Nie tylko na takich trafiałem we Wron­ W listopadzie 1951 roku Halina Babczyńska Babczyńska, mogłem je rozwijać, doskonaląc kach. Był też taki, co jak tylko miał okazję, urodziła bliźnięta, Jana i Stanisława. Po za­ umiejętność gry, poznając twórczość wielkich to wrzeszczał, że brudno i kazał kończeniu urlopu macierzyńskiego powróciła do kompozytorów, śpiewając w poznańskim porządkowym wlewać dwa wiadra wody pracy w Szkole Podstawowej nrl, gdzie praco­ chórze. Znajomość nut umożliwia mi także wała do końca. Równolegle, od 1967 roku uczyła poznawanie teorii i historii muzyki. Od września do celi. Wodę trzeba było zbierać chus­ także w Zasadniczej Szkole Zawodowej we tego roku rozpoczynam, równolegle ze studiami, teczką. Ten miłośnik czystości nazywał się Wronkach. Na emeryturę przeszła w 1973 roku, naukę w Państwowej Szkole Muzycznej II stop­ Przewoźny. nadal jednak w niepełnym wymiarze pracowała nia w Poznaniu, w klasie śpiewu solowego. Jest Tak doczekałem końca swoich sześciu w Szkole Podstawowej nrl. Była nauczycielką to w znacznej mierze zasługą pani Babczyńskiej, języka polskiego. która wprowadziła mnie w świat muzyki. lat i dodatkowo tych 21 dni, co spędziłem Po przejściu na emeryturę powróciła do Niedawno, w sierpniu br. miałem przyjem­ na wolności. Wronki opuściłem w końcu zamiłowań muzycznych i zaczęła udzielać pry­ ność wygłosić prelekcję o retoryce w utworach grudnia 1952 roku. Mam po więzieniu watnych lekcji gry na pianinie. W ostatnich Jana Sebastiana Bacha, podczas pleneru artys­ chorobę reumatyczną, jestem inwalidą latach wiele uzdolnionych muzycznie dzieci tycznego. zorganizowanego w Tykocinie przez wronieckich zna ją właśnie z tej działalności. Krajowy Fundusz na Rzecz Dzieci. W zacnym I grupy. Ale chętnie bym odwiedził Piech- Mąż pani Haliny Babczyńskiej zmarł w roku towarzystwie najzdolniejszych uczniów szkół cin i obejrzał, jak teraz wygląda ten kamie­ 1982. muzycznych z różnych stron Polski - również, niołom. Może jeszcze w Królikowie miesz­ Syn Stanisław ukończył Wyższą Szkołę w wolnym czasie, graliśmy. Nie chciano mi ka ta rodzina Biernackich, może pamiętają, Kwatermistrzowską w Poznaniu, a jego życiową wierzyć, że potrafię tak grać na pianinie, nie asją jest malarstwo. Mieszka w Obornikach mając skończonej szkoły muzycznej, pytano, kto jak się u nich ukrywałem. ląskich. Od wielu lat maluje, a jego obrazy są mnie uczył muzyki. Odpowiedziałem: pani Hali­ znane wrończanom z wystawy w naszym Muze­ na Babczyńska z Wronek. spisał: Klemens Stróżyński um Regionalnym. Syn Jan ukończył Akademię Mateusz Stróżyński

Wronieckie Sprawy 9 (80) '97 ------9 WYBORY 21 WRZES Romualc Kandydat na posła Lista nr:

5. Ustawa o ochronie zwierząt - ponad 2,5 roku pracy nad kontrowersyjną ustawą. 6. Ustawa o dzierżawach - Romuald Kazimierz Ajchler, lat 48, urodzony w Dusznikach w przygotowaniu - innowacyjny Wlkp., obywatel gminy Wronki. Od 1971r. prezes Rolniczej zapis o możliwości dziedziczenia Spółdzielni Produkcyjnej w Dąbrowie, członek Krajowej Rady praw wynikających z umowy Spółdzielczej. 0 dzierżawę. Poseł na Sejm RP obecnej kadencji. Po uzyskaniu mandatu 7. Nowelizacja ustawy pry­ poselskiego (w 1993r.) zasiadał w Komisjach - Rolnictwa oraz watyzacyjnej odnośnie pracow­ Ochrony Środowiska i Zasobów Naturalnych, ponadto brał udział ników byłych PGR-ów. Powsta­ w pracach Komisji: ds. Prywatyzacji, Budżetu, Obronności Kraju. nie funduszu, z którego wszyscy Uczestniczył w merytorycznym przygotowaniu 18 ustaw. Jedyny byli pracownicy zlikwidowanych poseł okręgu pilskiego, reprezentujący rolnictwo tego regionu państwowych gospodarstw pomi­ w parlamentarnej Komisji Rolnictwa. Obecnie ubiega się nięci w procesie prywatyzacji powtórnie o mandat z ramienia SLD, kandyduje w okręgu 32. otrzymają po 600-800 zł. Bezpartyjny, ideowo związany z lewicą. Pracując nad budżetem Mini­ Rodzina: żona Krystyna (w związku małżeńskim od 27 lat); sterstwa Rolnictwa artykułował dwóch synów w wieku 25, 26 lat, żonaci, dwie wnuczki. bieżące potrzeby wsi, zwracał Stan majątkowy: dom mieszkalny, domek letniskowy, samochód uwagę na poprawę infrastruktury osobowy Peugeot 405. Stan majątkowy nie uległ zmianie w okresie w regionach wiejskich - budowę 4-letniej kadencji poselskiej. wodociągów, oczyszczalni Zainteresowania: wykonywany zawód (technik rolnictwa, zawo­ ścieków, sieci telekomunikacyj­ dowo pracuje od 1968r.); pasja wędkarstwo (ostatnio zaniedbana), nych, lokalizację wysypisk śmie­ zagorzały sympatyk piłki nożnej, kibicuje miejscowej Arnice. ci. Ze statystyki: AKTYWNOŚĆ SEJMOWA Aktywność sejmowa posła Aj­ Głównym zadaniem posła jest stanowienie prawa oraz chlera wyraża się bardzo wysoką kontrola jego realizacji w terenie. Poseł Romuald Ajchler 90% pozycją w parlamentarnym ran­ swojego czasu poświęca pracy parlamentarnej, a lista jego kingu. W Klubie Poselskim SLD osiągnięć legislacyjnych jest imponująca. Oto ważniejsze ustawy, (169 posłów) zajmuje 12 pozycję (wspólnie z posłem Nowaczykiem) których opracowania był inicjatorem, lub w opracowaniu których pod względem ilości wystąpień 45, łączny czas 8 godz. Pod względem miał spory udział. frekwencji, wśród wszystkich - 460 posłów plasuje się w trzydziestce. 1. Ustawa kredytowa dla producentów rolnych - upoważnia wszystkie podmioty gospodarcze pracujące w rolnictwie do jed­ POSEŁ DLA GMINY WRONKI nakowego traktowania otwierając szerokie możliwości kredytowa­ nia np. zakupu środków produkcji przy niskiej - 7% stopie 1. Wybudowano odcinek nowej nawierzchni drogi do Wartosławia kredytowej. (Aktualnie działa ponad 30 linii kredytowych m.in. na 1 Chojna. Przy wyjeździe z Wronek, w kierunku Sierakowa, zostały zakup maszyn rolniczych, rozwój hodowli bydła, zakup ziemi.) usunięte muldy, które zagrażały bezpieczeństwu podróżujących tą drogą. 2. „Ustawa cukrowa” - daje gwarancję rolnikom na pełną Na poparty przez posła wniosek Burmistrza Kazimierza Michalaka, we informację dotyczącą ceny skupu korzeni buraka cukrowego, Wronkach gościła Dyrekcja Okręgu Koszalińskiego Zarządu Dróg. informacja o cenie jest podstawą do podpisania umowy kontrak­ Natomiast we wsi Samołęż doszło do spotkania zainteresowanych stron, tacyjnej. Ustawa normuje również proces przekształceń włas­ w czasie którego ustalono potrzeby tego środowiska, m.in w zakresie, nościowych w cukrownictwie. Stanowi ona, że prawo do nabycia melioracji. 15% akcji preferencyjnych prywatyzowanych cukrowni mają wszyscy plantatorzy, a nie tylko rolnicy indywidualni. 2. Dopomógł w pozyskaniu środków na remont sali gimnastycznej 3. Ustawa o spółdzielczości - mówiąca o tym, że majątek w Szkole Podstawowej nr3 (25 tys. zł). Nadal wspiera działania dyrekcji spółdzielni jest prywatną własnością jej członków. SP-2, zmierzające do wybudowania sali gimnastycznej. 4. Ustawa o paliwie rolniczym - powinna wejść w życie z dn. 3. Aktywnie wspomaga rodzimy przemysł w restrukturyzacji i prywa­ 1.01.1998 r. Barwiony olej napędowy będzie tańszy o nie naliczany tyzacji. Pomoc ta dotyczy szczególnie przedsiębiorstw sektora ziem­ podatek akcyzowy. niaczanego w regionie. Wcześniej dotyczyło to Spółki Amica Wronki. Dotrzymałem słowa i dotrzymał'

10 Wronieckie Sprai SNIA 1 9 9 7 WYBORY i Ajchler i RP z ramienia SLD 6, poz. 2

Nie udało się natomiast uchronić przed upadłością Fabryki Mebli we Wronkach zbyt późno do posła dotarły sygnały o katastro­ Rolnicza Spółdzielnia Produkcyjna w Dąbro­ falnej sytuacji w fabryce. W wy­ wie, którą kieruje poseł Ajchler, należy do wzorco­ niku rozmów z syndykiem doszło wych w kraju. jedynie do powstrzymania proce­ su zwolnień grupowych na trzy Szanowny Pan miesiące. 4. Na wniosek mieszkańców Rom uald A jchler os. Zamość doprowadził do spot­ kania z przedstawicielami ener­ P oseł na Sejm RP getyki, na którym zdecydowano W związku z kończącą się kadencją Sejmu RP składam Panu o dokładnym sprawdzeniu napo­ serdeczne podziękowanie za współpracę, która zaowocowała wietrznej linii przesyłowej wyso­ szeregiem przedsięwzięć podejmowanych i realizowanych kiego napięcia, aby nie stwarzała w gminie Wronki. Część tych przedsięwzięć przedstawiona zagrożenia dla mieszkańców została w przedłożonym przez Pana,, Raporcie wyborczym". Są osiedla. również takie, o których nie ma mowy we wspomnianym 5. Dzięki pilotowanym przez dokumencie jednak są mi dobrze znane i z całą pewnością posła rozmowom delegacji za- służyły, bądź będą służyć gminie Wronki i jej mieszkańcom. mościan z przedstawicielami te­ Pragnę zauważyć, że część podjętych przez Pana działań wspierających naszą gminę nie doczekała się jeszcze pełnej lekomunikacji, wronieckie osied­ realizacji. Dlatego cieszę się, że podjął się Pan trudu le zyskało 150 numerów telefoni­ powtórnego kandydowania do Parlamentu, i wierzę, że przy cznych. pana zaangażowaniu i skuteczności w działaniu uda się , 6. Na kanalizację Zamościa, wspólnie zrealizować większość podjętych inicjatyw. że jestem dodatkowo z budżetu Wojewody, Życzę zatem Panu sukcesu w nadchodzących wyborach oraz pozyskał 50 tys. zł. wierzę w dalszą skuteczną współpracę. tecznym! 7. Poprzez pracę swojego biura Z wyrazami szacunku poselskiego, ponad 1800 osób Kazimierz Michalak - burmistrz Wronek uzyskało pomoc prawną, a 170 osó skorzystało z funduszu Fundacji Niemiecko Polskiej Pojednanie. 8. Pomógł w pozyskaniu środków finansowych (18 tys. zł) na Szanowny Pan rozbudowę strażnicy OSP we Wronkach. 9. Obecnie, poseł czyni starania o rozbudowę centrali telefonicznej we Romuald Ajchler Wronkach o kolejne 500 numerów. Kontynuowana jest akcja zakładania Poseł na Sejm RP Publicznych aparatów telefonicznych w wioskach na terenie gminy. W większości już są, niebawem również zostaną zainstalowane w Obel- W związku z upływem kadencji poselskiej składam Panu serdeczne zankach, Smolnicy, N. Krakowie, Pile i Nadolniku. podziękowanie w imieniu mieszkańców gminy Ujście za dotychczasową efektywną współpracę. Dzięki Pana staraniom w roku 1997 gmina Romuald Ajchler podkreśla znaczenie inicjatywy lokalnej dla powo­ zostanie całkowicie stelefonizowana. dzenia jakichkolwiek działań na poziomie gminy. Samorządy gmin Także Panu zawdzięczamy pozyskanie środków finansowych na utogą liczyć na pomoc posła w pozyskiwaniu funduszy na budowę budowę kanalizacji sanitarnej w Kruszewie. Jest Pan posłem, któremu sprawy rolnictwa, sprawy małych gmin są szczególnie bliskie. Uważam oczyszczalni ścieków, gazyfikację, telefonizację, lokalizację wysypisk Pana za najskuteczniejszego parlamentarzystę województwa pilskiego. śmieci. Podjętą decyzję o powtórnym kandydowaniu do parlamentu, uważam Poseł Romuald Ajchler swą pracę postrzega jako codzienną służbę za bardzo trafną, nikt nie potrafi skuteczniej zabiegać o sprawy sPołeczeństwu Rolą posła jest stanowienie dobrych uregulowań pra­ województwa pilskiego tak jak Pan. Życzę Panu powtórnego wyboru na lnych oraz pomoc obywatelom w rozwiązywaniu ich spraw. Nie posła, oraz dalszego tak godnego reprezentowania swych wyborców. zdarzyło się jeszcze, abym komukolwiek, niezależnie czy zwróciła się do Liczę na dalszą współpracę. mnie osoba prawna bądź fizyczna, odmówił jej pomocy. Z wyrazami szacunku burmistrz Gminy i Miasta Ujście mgr Henryk Kazana

(Są to tylko dwa listy, spośród wielu o podobnej - dziękczynnej treści)

m w przyszłości! Publikacja płatna, materiał własny orawy 9 (80) .g7 11 WAKACJE

<— Grała i dowcipami bawiła „Kapela ZZA Winkla” z Grodziska

Jedna z ciekawszych konkurencji, przyciągająca widzów, zorganizowana przez firmę ,, Hydraulik ” p. Bogdana Mikołajczaka. ^

Lato w Chojnie ’97 przeszło do historii. Przedsiębiorstwo Usług Turystycznych S.C., które administruje z ramienia gminy Ośrodkiem Wypoczynkowym w Chojnie, może sezon wakacyjny zaliczyć do bardzo udanych. Dopisała pogoda i wczasowicze, a cykl imprez przez PUT zorganizowanych przyciągał mieszkańców okolicznych gmin. Do rozgrywek przystąpiło 12 drużyn 4-osobowych („plażówka cho- Na plaży pięknego jeziora Radziszewskiego odbyło się sześć imprez jeńska” ) o przeróżnych, czasami dowcipnych nazwach, jak np.: Nerwusy, 0 charakterze sportowo-rekreacyjnym. Liczne konkurencje sportowo- Dla mnie bomba, Diabelce. Po zaciętej walce i pasjonującym finale, Puchar sprawnościowe cieszyły się ogromną frekwencją, zarówno dzieci jak Wronieckich Spraw zdobyła drużyna Lubasza, w składzie: Jacek Terka, 1 dorosłych. O imprezie inaugurującej „Lato w Chojnie” pisaliśmy na Mariusz Pajczyk, Krzysztof Stróżyński, Mateusz Grencel i Janusz Kubiak. naszych łamach w numerze lipcowym. Przez kolejne weekendy na plaży Drugie miejsce wywalczyła drużyna „Byle przez siatę” , a trzecie „Beer drinkers” . Siatkówka plażowa uprawiana była przez cale lato, w formie bardziej lub mniej zorganizowanej. Grano także o „Puchar Proboszcza” , który zdobyła drużyna „Dreamerów” . Było wiele zawodów innych, jak: wyścigi na sprzęcie wodnym, rowerowy tor przeszkód, który wygrała dziewczyna (!) - Justyna Koniecz­ na. Było wiele muzyki i zabaw tanecznych. Organizatorzy rozdali wiele nagród, dziękowali wielu sponsorom, a wszystko po to, aby uatrakcyjnić pobyt w Chojnie wszystkim wypoczywającym.

KONCERT „Lato w Chojnie ’97” zakończył koncert w miejscowym kościółku. Przed liczną grupą melomanów wystąpiło ośmiu wspaniałych poznańskich muzyków - o wysokich umiejętnościach wirtuozowskich - pod muzycznym kierownictwem Krzysztofa Wilkusa. Swoją grą i solowym śpiewem pieścili uszy i serca zebranych, wśród których byli przedstawiciele władz miejskich, kierownik Urzędu Rejonowego w Szamotułach, Jacek Grabow­ ski i poseł UW, Marek Zieliński. Niezapomniane „Alleluja” W.A. Mozarta, w wykonaniu Barbary Bajon, na długo pozostanie miłym wspomnieniem. Do zobaczenia w Chojnie - za rok! było równie gwarno i ciekawie. Duże zainteresowanie wywołały Wronieckie Sprawy miały nad „Latem w Chojnie ’97” patronat ZAWODY PŁYWACKIE prasowy, który zapewne byłby lepszy, gdyby częstotliwość naszego pisma Najlepszymi pływakami okazali się: była przynajmniej taka jak częstotliwość imprez w Chojnie. - w stylu dowolnym: Agata Kawecka (kat. do lat 12), Łukasz Czubaszewski P. Bugaj (do lat 17), Krzysztof Matyjasik (do lat 30), Krzysztof Berlik (powyżej lat 30), - w stylu klasycznym: Agata Kawcka (do lat 12), Łukasz Czubaszewski (do lat 17), Michał Sip (do lat 30), Zbigniew Matuszczak (powyżej lat 30), - w stylu grzbietowym: Wojciech Gielnik (do lat 12), Łukasz Czubaszewski (do lat 17), Kazi­ mierz Plich (powyżej lat 30), - w stylu motylkowym: Dorota Kawecka (do lat 17), - sztafetę rodzinną wygrali Marta - Wioletta - Zbigniew - Matuszęzakowie. Maraton o puchary burmistrzów Wronek i Szamotuł zgromadził na starcie kilometrowej trasy jedenastu zawodników. Wyścig wygrała czternastoletnia Dorota Kawecka, która na me­ cie osiągnęła przewagę ok. 2 min. nad drugim zawodnikiem - Maciejem Ossigiem (lat 24). Trzeci był ubiegłoroczny tryumfator - Maciej Pawłowski (lat 19) z Wronek. Kolejną imprezą zapoczątkowaną rok temu, a cieszącą się dużym powodzeniem był dwu­ dniowy TURNIEJ SIATKÓWKI PLAŻOWEJ o Puchar Wronieckich Spraw.

12 Wronieckie Sprawy 9 (80) '97 BILANS ZBRODNI WYKAZ WIĘŹNIÓW POLAKÓW ZMARŁYCH W WIĘZIENIU WE WRONKACH W LATACH OKUPACJI 1939-45 (cz. V)

Listę sporządził zaraz po zakończeniu wojny przebywający wówczas w więzieniu skontaktują się z redakcją. Niektórzy już to zrobili. Uzyskane informacje opub­ mieszkaniec Wronek, nieżyjący już Roman Ratajczak. Została zestawiona na likujemy po wydrukowaniu ostatniego odcinka tej listy. podstawie znajdujących się wówczas w więzieniu rejestrów więźniów, do których Lista zawiera ponad 800 nazwisk. Publikujemy ją, zachowując układ chrono­ Roman Ratajczak miał dostęp. Po wyniesieniu jej z zakładu lista była przechowywana logiczny. Kolejne części listy Czytelnicy znajdą w następnych numerach „Wroniec- kich Spraw”. Zachowamy taki układ, aby zainteresowani mogli wyciąć z naszej w domu autora aż do czasu, gdy członek rodziny Romana Ratajczaka, Andrzej gazety odpowiednią stronę i zestawić w ten sposób całość tego wartościowego Bosacki, przekazał ją Towarzystwu Miłośników Ziemi Wronieckiej. dokum entu. Lista sporządzona została na podstawie spisów prowadzonych w więzieniu, nie Sądzimy także, że publikowaną przez nas listą zainteresują się historycy oraz zawsze starannie, także warunki sporządzania odpisu mogły wpłynąć na zdefor­ org a n iza cje i instytucje, któ re zb iera ją i opra co w u ją m a teria ły źródłow e, d o tyczą ce II mowanie nazwy miejscowości, nazwiska bądź daty. Oczekujemy, że Czytelnicy, którzy wojny światowej oraz represji okupanta wobec ludności polskiej. Te podmioty także mogą wnieść uzupełnienia czy komentarze, dotyczące znanych im osób lub faktów, zachęcamy do współpracy z nami. [RED.]

L p . Nazwisko i imię D a ta u r. Miejsce urodzenia Ostatnie m-sce zamieszk. D .z g o n u 371. Szyszka Janina 20.07.1922 K alisz K alisz 19.08.1942 372. Stawujak Pelagia 20.03.1917 Brzeźno pow. Czarnków Poznań 20.08.1942 373. Kłupsz Maria 6.07.1878 Runowo pow. Śrem Jasin pow. Poznań 22.08.1942 374. Juśkowiak Adalbert 24.03.1889 Czykówko pow. Kościan Poznań 22.08.1942 375. Lewandowski Michał 12.08.1888 Stara Ruda pow. Nieszawa Głębsko pow. Konin 23.08.1942 376. Jędrzejewski Bernard 20.11.1908 Bydgoszcz Poznań 24.08.1942 377. Kuczyński Henryk 30.1 1.1913 Krzywiń pow. Kościan G niezno 24.08.1942 378. Urbanowski Jan 20.10.1904 Bronisław pow. Nieszawa Seroczki pow. Nieszawa 25.08.1942 379. Książkiewicz Zygfryd 29.01.1922 Poznań Poznań 25.08.1942 380. Wallicht Marian 28.03.1909 W rześnia W rześnia 26.08.1942

381. Grabowski Stanisław 15.05.1897 K rotoszyn Poznań 27.08.1942 382. Kurowski Stefan 25.07.1909 Łó dź Poznań 29.08.1942 383. Sieradzki Marian 8.12.1888 Pleszew pow. Jarocin Poznań 30.08.1942 384. Szulz Sylwester 28.12.1909 Ostroróg pow. Szamotuły Poznań 30.08.1942 385. Daszkiewicz Maria 22.08.1897 Słupca pow. Konin Słupca pow. Konin 31.08.1942 386. Leśny Józef 13.03.1880 Truskołów pow. Kruszwica Janowo pow. Września 31.08.1942 387. Karus Marian 19.03.1896 Niżyzna pow. Inowrocław Strzelce pow. Mogilno 31.08.1942 388. G raczyk Jan 26.03.1898 Środa G niezno 1.09.1942 389. Bożyński Władysław 16.05.1890 Wyrzeka pow. Śrem Pokrzywno pow. Poznań 1.09.1942 390. Serowka Józet 13.02.1887 W ito sła w Jarużyn pow. Subin 2.09.1942

391. Domagała Stanisław 26.04.1894 pow. Grodzisk Neubrandenburg, pow. Rostock 2.09.1942 392. Romek Antoni 21.1 1.1900 Stawy pow. Łęczyca Zakrzew pow. Turek 3.09.1942 393. Szumigała Bronisław 26.06.1913 Gałażewice pow. Września W rześnia 3.09.1942 394. Tygielski Antoni 8.01.1887 Tomiec pow. Konin Pyzdry pow. Konin 3.09.1942 395. Kawczyński Ludwik 24.08.1922 Poznań Poznań 3.09.1942 396. Zarzycki Marcin 28.10.1875 Słupno pow. Płock Witkowice pow. Nieszawa 3.09.1942 397. Nowacki Władysław 10.12.1889 Oporów pow. Kutno Łó dź 4.09.1942 398. Grobelny Władysław 2.10.1919 G rzyb ów Poznań 5.09.1942 399. Szczerbal Roman 8.08.1893 Kobylniki pow. Kościan Białykoń pow. Rawicz 6.09.1942 400. Kaczmarek Leon 20.03.1907 Piaskowo pow. Wągrowiec Piaskowo pow. Wągrowiec 7.09.1942

401. Paszkiewicz Edmund 15.10.1885 Gołażewo pow. Września Podwidz pow. Gniezno 8.09.1942 402. Jerszyński Józef 20.04.1895 Raszków pow. Ostrowo Koldrab pow. Żnin 9.09.1942 403. Cichoń Franciszek 15.05.1917 Pieczkowo pow. Środa Grabowo pow. Środa 9.09.1942 404. Gola Marcin 23.10.1898 Łęk no pow. Środa Poznań 10.09.1942 405. Michalski Władysław 28.07.1915 Skrzynka Wielka pow. Konin Kozłówko pow. Mogilno 1 1.09.1942 406. Piotrowski Tadeusz 29.10.1919 Poznań Poznań 11.09.1942 407. Badowski Tomasz 18.12.1894 Biskupiec pow. Poznań Sobiesienice pow. Września 13.09.1942 408. Kaczmarek Paweł 8.02.1907 Alten-Essen Uzarzewo pow. Poznań 13.09.1942 409. Balcer Kazimierz 20.01.1918 Rogoźno pow. Oborniki Rogoźno pow. Oborniki 13.09.1942 410. Bartoszek Ignacy 25.07.1883 Skoki pow. Wągrowiec Rogoźno pow. Czarnków 14.09.1942

41 1. Kwaśniewski Władysław 4.11.1907 Psary pow. Kielce Kaczkowo pow. Inowrocław 15.09.1942 412. Górzyński Stanisław 5.07.1897 Szymborze pow. Inowrocław pow. Inowrocław 16.09.1942 413. Biegańska Klara 12.06.1899 ł jódź Łódź 16.09.1942 414. Rajski Józef 26.02.1922 Przyborówko pow. Szamotuły Przyborówko pow. Szamotuły 17.09.1942 415. Miskiewicz Stanisław 26.03.1892 Klonowo pow. Krotoszyn G niezno 17.09.1942 416. Rzepa Krystyn 28.08.1887 Wierzchocin pow. Szamotuły Popówko pow. Szamotuły 17.09.1942 417. Kołodziej Piotr 29.06.1883 Huta pow. Ostrowo Dębnica pow. Ostrowo 18.09.1942 418. Stapel Emil 10.06.1903 Kaluberg-Pomorze bez stałego m. zamieszk. 18.09.1942 419. Zawitalski Karol 28.08.1907 B e rlin Poznań 18.09.1942 420. Gębura Stanisław 7.06.1889 Krzynki pow. Opatów Poznań 18.09.1942

421. M a zur Leon 9.06.1910 Radom pow. Czarnków Parkowo pow. Oborniki 19.09.1942 422. Łoziński Franciszek 19.03.1885 Rzeczyce pow. Biłgoraj Ż n in 19.09.1942 423. Wiśniewski Tadeusz 21.12.1913 Dobrzelin pow. Kutno K utno 20.09.1942 424. Grobelski Wacław 21.03.1897 Władysławowo pow. Nieszawa Zamość pow. Kolo 20.09.1942 425. Żuchowski Joachim 21.08.1922 Poznań Poznań 20.09.1942 426. Bartosiński Jan 7.06.1913 Poznań Poznań 20.09.1942 427. 27.07.1903 In o w ro cła w In o w ro c ła w 22.09.1942 428. Szalbierz Antoni 18.01.1905 Szewce pow. Środa Siekierki Małe pow. Środa 22.09.1942 429. Dolny Wincenty 4.01.1889 Kobylniki pow. Inowrocław Kobylniki pow. Inowrocław 24.09.1942 430. Palelski Kazimierz 31.01.1909 Chrząstno pow. Wągrowiec Chrząstno pow. Wągrowiec 24.09.1942

431. Pałasz Marian 6.09.1917 Herrenwiese-Niemcy Miroszka pow. Gniezno 24.09.1942 432. Hudziak Stanisław 19.04.1918 pow. Międzychód Kurnatowicze pow. Międzychód 27.09.1942 433. Dembski Wacław 4.09.1885 Twierdzin pow. Mogilno Dąbrowa pow. Mogilno 29.09.1942 434. Depta Andrzej 15.08.1887 Bichenrode pow. Wyrzysk Poznań 28.09.1942 435. 14.05.1867 Małachowo pow. Gniezno Witkowo pow. Gniezno 29.09.1942 436. Wysiadły Stanisław 4.10.1897 Rogalinek pow. Śrem Jerzykowo pow. Poznań 30.09.1942 437. 10.10.1924 Poznań Poznań 30.09.1942 438. 20.02.1886 Poznań Poznań 30.09.1942 439. 30.12.1864 Wola Skorzeńska p. Gniezno Powidz pow. Gniezno 1.10.1942 440. Zawicki Piotr 29.09.1892 Przygodnice W -lkie p. Ostrowo O strow o 2.10.1942

Wronieckie Sprawy 9 (80) '97 13 BILANS ZBRODNI

Lp. Nazwisko i imię D a ta u r. Miejsce urodzenia Ostatnie m-sce zamieszk. D .z g o n u 441. Grzeszczak Kazimierz 21.12.1911 Kawnice pow. Konin pow. Września 3.10.1942 442. Wendlandt Walenty 6.01.1901 Rogoźno pow. Oborniki Poznań 3.10.1942 443. Płaczyńska Waleria 28.07.1906 L u d w ik ó w L u d w ik ó w 3.10.1942 444. Dróżdżyński Jan 6.09.1894 K rotoszyn Poznań 4.10.1942 445. Kaczmarek Jan 3.10.1922 Buk pow. Śmigiel Leszno 4.10.1942 446. Idczak Edmund 27.10.1921 Żerazno pow. Wyrzysk Kcynia pow. Kcynia 4.10.1942 447. Bąk Franciszek 18.11.1909 Skrzebowa pow. Ostrowo O strow o 4.10.1942 448. Staśkowiak Szczepan 12.1 1.1924 Wiórek pow. Poznań Wiórek pow. Poznań 5.10.1942 449. Posiejka Marcin 23.10.1892 pow. Jarocin Mała Kępa pow. Środa 5.10.1942 450. Jankowski Kazimierz 17.02.1900 Myszokówek pow. Konin Czerniejewo pow. Gniezno 7.10.1942

45 1. Gałęzewski Józef 13.021900 Strzelno pow. Mogilno In o w ro cła w 7.10.1942 452. Tomowiak Józef 1 1.02.1909 Mosina pow. Śrem Mosina pow. Śrem 7.10.1942 453. Zamroczyńska Janina 28.11.1910 Poznań Poznań 8.10.1942 454. Sosnowski Paweł 27.06.1914 Gelsenkirchen Śrem 8.10.1942 455. Lembitsch Michał 26.09.1913 Kobylniki pow. Szamotuły Pacholewo pow. Oborniki 9.10.1942 456. Taborska Waleria 4.06.1912 Poznań Poznań 9.10.1942 457. Buchert Kazimierz 4.03.1923 K ościan Dibelsburg pow. Arnswalde 10.10.1942 458. Figatelski Feliks 11.06.1914 pow. Wągrowiec Podjezierze pow. Wągrowiec 10.10.1942 459. Jankowski Roman 8.08.1918 pow. Wągrowiec Poznań 1 1.10.1942 460. Bochiński Stanisław 12.12.1905 Roszkowo pow. Wągrowiec W ągrow iec 12.10.1942

461. Kaczmarek Edmund 7.03.1925 Gołuszki pow. Poznań Gołuszki pow. Poznań 12.10.1942 462. Konińska Antonina 29.10.1910 Kleczew pow. Konin Kleczew pow. Konin 12.10.1942 463. Pachura Piotr 16.04.1921 Kunowo pow. Gostyń Kunowo pow. Gostyń 13.10.1942 464. Jastrzębski Eugeniusz 12.03.1890 W arszawa Poznań 13.10.1942 465. Gnitka Antoni 4.09.1899 Jodłow ice Duszniki pow. Szamotuły 14.10.1942 466. Kubik Henryk 1.01.1909 Kranzik pow. Bonst Siemowo pow. Gostyń 14.10.1942 467. Wala Franciszek 9.01.1910 Łowisko pow. Nisko Poznań 14.10.1942 468. Wujkowska Maria 2.07.1875 Bedlino pow. Kutno Żychlin pow. Kutno 15.10.1942 469. Lubiński Michał 22.09.1908 pow. Poznań Suchylas pow. Poznan 16.10.1942 470. Schroers Fryderik 30.09.1878 Wielich pow. Krefeld Zawada pow. Czarnków 16.10.1942

471. Rosel Henryk 24.04.1907 Łó d ź Łó dź 17.10.1942 472. Rajewicz Karol 31.01.1920 Paczkowo pow. Poznań Swarzędz pow. Poznań 17.10.1942 473. Liberski Marian 4.1 1.1918 Poznań Poznań 17.10.1942 474. Boliński Czesław 5.07.1926 Poznań Poznań 20.10.1942 475. Kubicki Franciszek 12.09.1886 Kąty pow. Jarocin Cielce pow. Jarocin 22.10.1942 476. Szymandera Balbina 23.03.1874 Widziszewo pow. Kościan Ostrowa pow. Śrem 24.10.1942 477. Staszewski Michał 20.09.1918 G ostyń G ostyń 25.10.1942 478. Słoma Alojzy 22.01.1922 pow . Śrem Kolno pow. Międzychód 26.10.1942 479. Swedrzyński Henryk 12.12.1920 Poznań Poznań 26.10.1942 480. Marchelek Włodzimierz 4.09.1917 Mosina pow. Poznań Poznań (Mosina) 26.10.1942

481. Ignasiak Ignacy 28.07.1880 Przysieczyn pow. Wągrowiec W ągrow iec 27.10.1942 482. Bęcalski Kazimierz 28.10.1917 Zieleniec pow. Nieszawa Dąbrowa Biskupia p. Inowrocł. 27.10.1942 483. Kędziora Teodor 27.03.1923 Hożno pow. Rawicz Leszno 27.10.1942 484. Plenzler Helena 6.06.1890 Rogalinek pow. Śrem Rogalinek pow. Śrem 28.10.1942 485. Tobys Jan 24.04.1918 G ro dzisk G rodzisk 28.10.1942 486. Rosiński Czesław 18.11.1916 Radziejów pow. Nieszawa Radziejów pow. Nieszawa 28.10.1942 487. Wiśniewski Jabub 18.06.1894 Oporówek pow. Inowrocław In o w ro c ła w 28.10.1942 488. Mroź Henryk 6.10.1914 Rzgów pow. Konin Rzgów pow. Konin 29.10.1942 489. Kucał Maria 15.10.1911 Piotrkowo pow. Nieszawa Pniewy pow. Żnin 29.10.1942 490. Golak Feliks 28.04.1914 Chomoncice pow. Poznań Chomoncice pow. Poznań 31.10.1942

491. Ciecka Edward 8.09.1923 Skubarzewo pow. Mogilno Skubarzewo pow. Mogilno 31.10.1942 492. S telm aszyk Jan 3.10.191 1 G ostyń Poznań 31.10.1942 493. Bednarowicz Stefan 18.08.1866 Katarzynin pow. Września pow. Gniezno 31.10.1942 494. Eckert Franciszek 4.01.1922 Poznań Poznań 1.1 1.1942 495. Kierczyński Antoni 26.10.1899 Lubnia Mała pow. Jarocin Skiereszewo pow. Gniezno 2.1 1.1942 496. Woźniak Walerian 3.11.1902 Wiekowo pow. Gniezno Powieź pow. Gniezno 3.1 1.1942 497. Szemrau Bernard 18.03.1906 Popielowo pow. Mogilno Zielek pow. Brzeźno 4.1 1.1942 498. Ciegielka Józef 9.02.1901 Junikowo pow. Poznań Junikowo pow. Poznań 7.1 1.1942 499. Sendziak Małgorzata 30.05.1888 Pazbiwek pow. Włocławek Łó dź 7.1 1.1942 500. Figas Bronisław 2.08.1912 Pom orze Kleczew pow. Konin 8.11.1942

501. Łukasiewicz Stanisław 21.08.1868 Padniewo pow. Mogilno Miezwin pow. Inowrocław 8.1 1.1942 502. Pluskała Stanisław 23.09.1885 Zębowo pow. Grodzisk Zębowo pow. Grodzisk 9.1 1.1942 503. Sobczak Justyna 18.09.1887 Święte pow. Nieszawa Rożno 10.1 1.1942 504. Musialski Stanisław 21.03.1911 Michorzewo pow. N. Tomyśl Murzynowo Leśne pow. Środa 11.1 1.1942 505. Filary W iktor 8.12.1879 Annopol pow. Środa Poznań 11.1 1.1942 506. Płachta Stanisław 23.09.1896 Konarzewo pow. Śrem Poznań 12.1 1.1942 507. Figiel Andrzej 13.11.1898 Lachmirowice p. Inowrocław Strzelno pow. Mogilno 12.1 1.1942 508. Soltowski Michał 26.08.1913 Woroniaki pow. Złoczów Jędrzejów pow. Radom 13.1 1.1942 509. Kortz Georg 8.04.1897 Poznań Poznań 13.1 1.1942 510. Maciak Ignac 27.12.1885 pow. Ostrowo Grabów Wójtostwo pow. Kępno 15.1 1.1942

511. Wawer Stefan 18.05.1915 Zalesie pow. Nieszawa Otłoczyn pow. Toruń 15.11.1942 512. Nowotny Franciszek 22.1 1.1902 Poznań Poznań 15.1 1.1942 513. Barski Bolesław 16.10.1908 Kępiny pow. Wolsztyn W olsztyn 16.11.1942 514. Grzegorzewicz Stanisław 18.04.1892 Szlachcin pow. Środa Orzechowo pow. Września 17.1 1.1942 515. Suchorski Edmund 4.1 1.1919 Poznań Poznań 17.11.1942 516. Czyż Stanisław 14.04.1910 Poznań Poznań 20.1 1.1942 517. Górny Andrzej 22.11.1914 Dopiewo pow. Poznań Dopiewo pow. Poznań 20.11.1942 518. Zieliński Tadeusz 5.10.1919 G niezno G niezno 21.1 1.1942 519. Marciniak Stanisław 2.12.1910 Ł ó d ź Łó d ź 22.1 1.1942 520. Winkiel Jan 18.05.1897 Królikowo pow. Szubin Królikowo pow. Szubin 23.11.1942

521. Wawrzyniak Franciszek 4.10.1898 Wyrzeka pow. Śrem Poznań 23.11.1942 522. Sobolewski Michał 22.1 1.1920 Śrem Śrem 20.07.1942 523. Karoliński Leon 15.12.1919 Borek pow. Sieradz Borek pow. Sieradz 24.11.1942 524. Romlion Józef 19.03.1909 Poznań Poznań 24.1 1.1942 525. Koch Andrzej 19.07.1886 Władysławowo pow. Nieszawa Nieszaw a 25.1 1.1942 526. Ćwikliński Kazimierz 24.01.1920 In o w ro c ła w In o w ro c ła w 26.1 1.1942 527. Florczak Stanisław 12.04.1902 K utno K utno 26.1 1.1942 528. Szczyt Aleksander 10.11.1909 Małe Daszki pow. Wilno Poznań 28.1 1.1942 529. Skrzypczak Józef 2.02.1887 Gogolewo pow. Śrem Kościan 29.1 1.1942 530. Stawski Stanisław 27.04.1883 Działoszyn pow. Kutno K utno 29.1 1.1942

14 Wronieckie Sprawy 9 (80) '97 TRADYCJE Reaktywowanie Bractwa Strzeleckiego we Wronkach?

Na zebraniach Towarzystwa Miłośników Na ten temat wielokrotnie wypowiadał się na nych gminach i zaprezentowania wideofdmów Ziemi Wronieckiej wielokrotnie podnoszono łamach gazety„Wronieckie Sprawy” pan Eli­ z działalności tych bractw. temat reaktywowania istniejącego od 1646 r. giusz Grupiński. Jak można było dowiedzieć się 7 września grupa inicjatywna reaktywowania (dekret króla Władysława IV) do 1939 roku z tych artykułów jak i rozmów przeprowadzo­ Bractwa Kurkowego we Wronkach skorzysta Bractwa Strzeleckiego we Wronkach. nych z gośćmi z Szamotuł, Bractwo Strzeleckie z zaproszenia braci z Szamotuł i weźmie udział Na ostatnim zebraniu Burmistrz Wronek, pan jest organizacją elitarną, którego członkowie w uroczystości poświęcenia sztandaru oraz, Kazimierz Michalak, również członek Towarzy­ przeznaczają na uczestniczenie w tej organizacji między innymi, w strzelaniu zorganizowanym stwa, wyraził poparcie dla tej inicjatywy, de­ (wpisowe, umundurowanie wraz z insygniami, z tej okazji. klarując jednocześnie daleko idącą pomoc i oso­ broń) niemałe środki. Na zakończenie pozwolę sobie zacytować biste zaangażowanie w reaktywowanie Bractwa W trakcie spotkania, po zapoznaniu się z pa­ hasło z Księgi Jubileuszowej Bractwa Kurkowe­ Strzeleckiego we Wronkach. Zarząd Towarzyst­ miątkami, znajdującymi się w Muzeum Regio­ go w Poznaniu, z 1928 r.: wa zaoferował pomoc w pracach organizacyj­ nalnym we Wronkach (goście byli zachwyceni Ćwicz oko i dłonie nych. W konsekwencji powyższego na zaprosze­ tak licznymi pamiątkami z przeszłości wroniec- w Ojczyzny obronie. nie Burmistrza, w dniu 19 sierpnia br., w siedzi­ kiego Bractwa Strzeleckiego), Niechaj przerwie obojętność bie Towarzystwa odbyło się spotkanie ze Star­ uczestnicy tegoż spotkania i powoła do czynu naszą Brać szym Kurkowego Bractwa Strzeleckiego w Sza­ doszli do wniosku, że reak­ Kurkową i Strzelecką, niechaj motułach, Zenonem Bilonem, z synem Bractwa, tywowanie takiego stowarzy­ strzały wielkich zastępów na­ pisarzem i aktualnym Królem tegoż Bractwa, szenie we Wronkach jest szych braci grzmią stale i od­ Pawłem Mordalem (burmistrzem Ostroroga). możliwe. Wymaga to jednak ważnie na alarm i.pobudkę. W spotkaniu ze strony Wronek uczestniczyli: burmistrz Kazimierz Michalak, prezes TMZW, należytego przygotowania, Bogdan Tomczak Leszek Bartol oraz członkowie Zarządu TMZW, jak przeprowadzenie rozmów Marian Radomski i Bogdan Tomczak. Celem z potencjalnymi kandydatami, Oprócz pieczęci (prezentuje­ spotkania było zorientowanie się w sprawie zorganizowanie spotkania my jej odcisk), muzeum zgro­ reaktywowania Bractwa Strzeleckiego we z przedstawicielami już ist­ madziło wiele pamiątek po Wronkach. niejących bractw w ościen­ Bractwie

WYBORY Reklama płatna, tekst własny

KRAJOWA PARTIA EMERYTÓW I RENCISTÓW Lista nr: 10, poz. 2 kandydat na Posła BOGDAN TOMASZEWSKI - lat 56, z zawodu technik drogownictwa, wykształcenie wyższe - mgr prawa administracyjnego (UAM Poznań), rencista, żonaty, czworo Wam się kłaniam... dzieci, mieszkaniec Czarnkowa. W latach 1948-64 mieszkał w Obrzycku. Pięknie Wam się kłaniam Wyborcy z pilskiego, Praca zawodowa związana w całości z drogo­ jestem Wasz kandydat do Sejmu Polskiego . wnictwem i jednym zakładem pracy. W latach Bogdan Tomaszewski z Czarnkowa rencista, 1964-75 pełni funkcję kierownika Powiatowego wie, że ludzi w pilskim życie bardzo ściska. Zarządu Dróg Lokalnych w Czarnkowie, a po reformie administracyjnej kraju - dyrektor Rejo­ Nic Wam nie obiecam, bom jest za rzetelny, nu Dróg Publicznych w Czarnkowie. gdy do Sejmu wejdę, będę tam bezczelny. Całe swoje życie zawodowe i społeczne Zapytam się rządu co robi z pieniędzmi, związał z Wielkopolską i woj. pilskim. Jest bo lud się uboży, góra kradnie wszędy. założycielem i przewodniczącym czamkowskie- go oddziału KPEiR oraz wiceprzewodniczącym Fabryki sprzedają, majątek zbywają, Rady Wojewódzkiej KPEiR w Pile; wieloletnim działaczem Wojewódzkiej Rady Łowieckiej w Pi­ a ms, szczerych ludzi, zwykle olewają. le; aktywnym członkiem PZW, TKKF, PKPS, To co było nasze, z lat wypracowane, chóru męskiego,,Harmonia"w Czarnkowie. zostało za grosze sprywatyzowane. Byt przeciwnikiem budowy elektrowni jądro­ wej w Klempiczu (głośne NIE padło również Nic nam nie zostanie, jeśli będziem cicho, Z mównicy na pamiętnym spotkaniu we Wron­ nikt nas nie wyręczy, bo po jakie licho. kach), ostatnio stanął w obronie środowiska Dlatego Wam mówię, nie dumajmy wielce, naturalnego, przeciwstawiając się składowaniu nasze POLSKIE SPRAWY weźmy w swoje ręce! w Lubaszu popiołów z poznańskiej elektro­ ciepłowni Karolin. Wyborcy z pilskiego proszę Was dlatego Mój program zawiera się w stwierdzeniu: głosujcie krzyżykiem na Tomaszewskiego. NIE PROŚ O ŻYCIE - MASZ PRAWO ZYĆ Chcesz by Polska była sukcesem każdego? GODNIE! - głosuj na Bogdana, na Tomaszewskiego! Bogdan Tomaszewski brał udział w maratonie pływackim w Chojnie i udowodnił, że kondycję (Piosenka śpiewana na melodię Oj dana, ma dobrą. => oj dana)

Wronieckie Sprawy 9 (80) '97 15 REKLAMA - OGŁOSZENIA

G a b in e t F ir m a G E L G PRYWATNE z a t r u d n i GABINETY LEKARSKIE Chirurgiczny Wronki, ul. Klasztorna 2 DR JANUSZ RENN rencistów Tal. 540-889 Wronki, ul. Powstańców Wlkp. 23 oraz PRZYCHODNIA ZAKŁADOWA „SPOMASZ" frezera narzędziowego OKULISTA czynny: wtorki, w godz. 16°°-1700 dr Sylwester Cybulski O Leczenie i diagnostyka Kontakt: LECZENIE CHORÓB OCZU O Wykonywanie drobnych Wronki, ul. Ratuszowa 2 •soczewki kontaktowe zabiegów chirurgicznych w godz.: 700 - 1500 (wszystkie światowe firmy) • płyny i tabletki enzymatyczne Przyjmujemy we wtorki od godz. 1600 GAZU JESZCZE NIE MA, A MY JUŻ JESTEŚMY HOMEOPATIA dr Michał Eicke ZA)M< H Y D R A U L IK Choroby nerwicowe, astma, bóle głowy, nadmierne pocenie się, wyspecjalizowana firma z długoletnim stażem oferuje usuwanie przykrego zapachu potu, • wykonawstwo: instalacji gazowych (gaz ziemny i płynny) zmiany klimakteryjne, częste infekcje instalacji wodno-kanalizacyjnych dróg oddechowych, choroba wrzodowa, wszelkie schorzenia przewlekłe instalacji centralnego ogrzewania i podłogowych kotłowni gazowych i olejowych Przyjmuje ui czwartki od godz. 16 Instalacje wykonujemy z rur miedzianych i CPVC • przydomowe, bezodpływowe, ekologiczne oczyszczalnie ścieków. ORTOPEDA-TRAUMATOLOG • sprzedaż: rur i kształtek miedzianych oraz z CPNVC lek. med. Maciej Krajewski zaworów kulowych, pomp obiegowych c.o., wodomierzy, grzejników: Brugman, Radson, Cosmo-Compakt, Purmo, CHOROBY KOLANA kotłów olejowych i gazowych firm: JUNKERS, BUDERS, Przyjmuje w środy w godz. 1730-1830 VAILLANT. ______•wizyty domowe zgłaszać telefonicznie Zapraszamy do nowo otwartej siedziby przy ul. Partyzantów 1A we Wronkach Tel. (067) 541-227 Tel.: 0-601-704970

doradztwo - wykonawstwo SEAKING POLAND LTD. Sp. z o.o. sprzedaż - transport P.P.U.H. PROMOTECH Brzeżno 20, Tal. 55 19 83 ZATRUDNI POLECA TANIO POKRYCIA DACHOWE: SPAWACZY • ondura • eternit (wym. 2,00 x 1,25 m; w osłonie argonu metodą TIG 2,00 x 0,94 m; 1,75 x 1,13 m) Zapewniamy bardzo dobre warunki blachy dachówkopodobne - fińska Rautaruukki (cięte na pracy i płacy wymiar) SeaKIng Poland Ltd. Sp. z o.o. folie dachowe zbrojone ul. Nowa 1 b, 64-700 Czarnków 9 okna dachowe • farby ochronne tel. (0-67) 55 30 21, fax. (0-67) 55 36 70 MATERIAŁY IZOLACYJNE: OSTEOPOROZA (przedstawicielstwo Rockwool Polska) Badanie mineralizacji i gęstości kości • wełna mineralna • styropian aparatem najnowszej generacji DTX-200 • styrosuprema 23 września, godz. 10°° w Przychodni Zakładowej FMiU Spomasz we Wronkach, BOAZERIA PCV (Siding - USA) przy ul. Powst. Wlkp. 23. Rejestracja codziennie w godz. s00-^ 00 RYNNY I PŁYTY PCV tel. 540-561 w. 120

16 Wronieckie Sprawy 9(80) '97 INFORMACJE

A A -T KRONIKA □ 6 sierpnia na ul. Mickiewicza kierujący Do upiększenia fiatem 126p potrącił nietrzeźwego piesze­ go, który nagle wtargnął na jezdnię. Twego ogrodu i dom u w w m POLICYJNA z renomowanych □ 10 sierpnia, w Popowie motocyklista ude­ □ W sierpniu wroniecka Policja włączyła się rzył w tył przyczepy rolniczej. Obrażeń szkółek i szklarni: do ogólnopolskich akcji: „Trzeźwość” ciała doznała pasażerka motocykla. oraz „Bezpieczny powrót” W ich wyniku kRZEwy i dRZEWA iqUsTE □ 16 sierpnia, na Borku spłonął budynek na terenie miasta i gminy zatrzymano ozdobNE kRZEwy UściASTE sześciu nietrzeźwych użytkowników dróg. inwentarski. Straty oszacowano na ok. 20 Rekordzistą był kierowca samochodu, tys. złotych. Przyczyny pożaru jeszcze nie byliNy do skAlNiAków który miał 2,44 prom. Odnotowano także ustalono. sześć kolizji drogowych, które były spo­ pN/yczA wodowane brawurową jazdą, nieudziele- □ 17/18 sierpnia włamano się do sklepu niem pierwszeństwa przejazdu i alkoho­ spożywczego, tym razem na Rynku. Jest z czego wybrać! lem! Zginęły pieniądze. Dochodzenie prowadzi KP Wronki. ZAPRASZAM* ** □ 1/2 sierpnia dokonano włamania do skle­ (Opracowano na podstawie informacji pu spożywczego przy ul. Partyzantów. udzielonych przez komendanta Komisariatu Henryk Roszak Złodzieje skradli papierosy, kawę i al­ Policji we Wronkach, nadkom. M. Krzysz- kohol. kowiaka) Wronki, ul. Nowa 1 Tel.: 540-584 Były półkolonie... FIRMA SZCZ0TP0L wronki W lipcu odbyły się dwa turnusy półkolonii dla dzieci z rodzin potrzebujących pomocy, w których udział wzięło trzydzieścioro dwoje dzieci w wieku szkolnym z a t r u d n i z terenu Wronek. Organizatorzy Miejsko-Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej we Wronkach, SP-3 oraz Pełnomocnik Burmistrza ds. Profilaktyki Uzależnień zapewnili bardzo atrakcyjny program. Wyjazdy na basen, do ZOO, przejazd bryczkami kiereuicę-sprzedouicę w pięknych lasach w okolicach Bucharzewa czy też wycieczki nad jezioro to tylko wymagania: niektóre zafundowane dzieciom przyjemności. Nie zabrakło też gier i zabaw ruchowych - książeczka zawodowego kierowcy czy też spacerów po najbliższej okolicy. W trakcie pobytu w świetlicy SP-3 dzieci - uprawnienia do prowadzenia sa­ z apetytem zjadały trzy smaczne posiłki. mochodów ciężarowych z przy­ Niemałe grono wronieckich firm wsparło swoją ofiarnością organizatorów, którzy czepą (kat. E) pragną w tym miejscu złożyć im za to serdeczne podziękowania. Cieszy fakt zrozumienia dla działań sprawiających radość dzieciom, których dzieciństwo nie - średnie wykształcenie zawsze jest radosne. Dzięki półkoloniom miło wspominać będą minione wakacje, (jz) Podanie o przyjęcie do pracy, życiorys i kserokopie wymaganych dokumentów - prosimy składać w siedzibie firmy: 64-510 Wronki, ul. Podgórna 17 SPRZEDAM DUŻY DOM w Obrzycku ze sklepem i garażem Tel.: 0 67/541150 Kontakt: Tel.: (0-67) 541-912 Fax: 0 67/541408

W ronieckie sprawy OŚRODEK TERAPII ZAPRASZAJĄ... I PSYCHOEDUKACJI

Wszystkich Sprzedawców naszej, lokalnej gazety oraz Czytelników (wybranych MAŁGORZATA I ROMAN POMIANOWSCY przez Sprzedających) na spotkanie 64-510 Wronki, ul. Powstańców Wlkp. 14a 4 października 1997r . o godz. 18.00 w sali WOK-u Tel.: (0-67) 540-001 Z A P R A S Z A (Dom Kultury przy ul. Poznańskiej) Spotkanie prowadzone w towarzyskiej atmosferze - przy kawie i ciasteczkach - na kursy i treningi wspomagania uczenia się ma mieć charakter badawczo-rozpoz.nawczy, oczywiście w odniesieniu do gazety. » Bezstresowe kursy ortografii z elementami Liczymy, że dyskusja na temat„Wronieckich Spraw” - wizerunku pisma, jego metody Denisona zawartości, częstotliwości edycji i dystrybucji, przyniesie Wydawcy i Redakcji t Trening technik umysłowych z wykorzysta­ obfity plon. Będą podziękowania, propozycje, poszukiwania nowych współpra­ niem ćwiczeń Silvy i Denisona cowników. Będą akcenty reklamowe i artystyczne. Osoby chętne do współpracy z Redakcją WS - w jakiejkolwiek formie, Czy chcesz uczyć się skutecznie i przyjemnie? a szczególnie mające „zacięcie” do układania rozrywek umysłowych i do sportu Zgłoszenia oraz telefoniczne informacje prosimy o kontakt, mile widziane będą również na spotkaniu. uzyskać można od IB 00- ^ 00 w dni powszednie

W ydaw ca: Towarzystwo Miłośników Ziemi Wronieckiej, siedziba: 64-510 Wronki, ul. Szkolna 2. Tel. (0-67) 540-617 w ro n ie c k ie Redaktor naczelny: Paweł Bugaj Skład kom puterow y: Przedsiębiorstwo Specjalistyczne „CO M TEX T" spółka z o.o. Poznań, ul. Jugosłowiańska 61, tel. /fax 861 0243 sp ra w y • Druk: Zakład Poligraficzny GRAPHIJS, 60-179 Poznań, ul. Jeleniogórska 7, lei. 868 96 33. 64-510 W RONKI Redukcja zastrzega sobie prawo decydowania o publikowaniu otrzymanych materiałów, dokonywania skrótów, zmiany ul. Szkolna 2 tytułów i adiustacji. Za treść ogłoszeń redakcja nie odpowiada. Tel. / fax: (0-67) 540-617 Fax: (0-67) 541-616 Dyżur redakcyjny: środa, piątek godz. 16.30 — 19.00, ul. Szkolna 2 (Muzeum). Numer zamknięto: 09.09.1997 r.

Wronieckie Sprawy 9 (80) '97 17 ROZRYWKA

KRZYŻÓWKA PANORAMICZNA Drodzy Czytelnicy, po wielu miesiącach znowu pojawiła się w naszej gazecie (chociaż nie wiadomo na jak długo) kolumna z rozrywką umysłową dla dorosłych. Co prawda późno, ale nie zapomnieliśmy o rozlosowaniu nagród za rozwiązanie ostatniej krzyżówki publikowanej na naszych łamach. Rozwiązaniem krzyżówki panoramicznej było hasło: Piłkarska wiosna tuż- Nagrody, w wyniku losowania, otrzymują: 1. Koszulę męską - Sebastian Baryluk, zam. Wronki ul. Mickiewicza 1. przy ul. Mickiewicza 39 2. Książkę - Krystyna Hewusz, zam. os. Staszica 7/2. Gratulujemy! Nagrody do odebrania u fundatorów: koszula w sklepie „Krismark” , książka - w Redakcji „WS” u Krystyny i Marka Rozwiązaniem obecnej krzyżówki jest również hasło, które należy wypisać na kartkach pocztowych i przesiać Klimeckich (wrzucić do skrzynki redakcyjnej) pod adresem redakcji, do końca września br. Do rozlosowania dwie nagrody.

W o h e _ W sam o _ ...0 _ miejsce C hce być T~_ 21 T ▼ okienko T nieagresji Chce być posłem Ciupa ... nic p o s le rr \ z W ronek Śledczy _J____ ±_____ ▼ Typ .O p la’ ▼ Unikat V Do ► Chorob i- Wlykonania O pad - wie krwi , 0 pobudWw K ika ... z Składnik t r r dźwięków opierun- farb M asto kiem ekologi­ 0 w Izraelu T 0 cznych r ... m a kota i 1 Okienko stoica Kanady na statku

f ładniej: Np.: pan i______ale sztuka Henryk Metryka Piano Rusinek wyrobu tytulo Jest też i[ 7 i szpilką p - ► w 1 . _____ M etal ' T TV W Zachodnia 'w Długa, Posag cyłndrze wąska W ig o r -w łódź turec, przenośni V Chrapka, — i R zeka w chęć - “T W et Niem ­ ... K ra s iń ­ z a ... r 0 czech ska i— -Do stawia- Spis jadła Jednostka oporu W ziątka nia (m ed.) Term in ^ 1 1 elektr Spółka w ks ię g o - akcyjna ► | wości _____ L Repetować t L -w gw arze N udy na .. T N ie ja w a ucznio­ wskiej ► 0 >- >

O braz Z drugiej M aksym a w cerkwi strony ► ► 0 wieka

ABSOLUTNA NOWOŚĆ! ELEKTRONICZNE ŻYJĄTKA JUŻ WE WRONKACH

.... Zamknięte w plastykowym jaju „żywe ma­ nim właściwie opiekował, to umiera! Na szczęście leństwo” to frapująca nowa zabawka wymyślona można go przywrócić do nowego życia. w Japonii. Porywa dzieci i dorosłych. „Kurczaki” są Gdy zabawka pojawiła się w sprzedaży, ciągu naprawdę zadziwiające, a swoim opiekunom dają pierwszych dwóch miesięcy sprzedano ponad pięćset wiele radości, ucząc ich jednocześnie odpowiedzial­ tysięcy sztuk, a produkcja ich ciągle nie nadąża za ności za drugą „żywą” istotę. Od momentu, kiedy popytem na światowym rynku. Niektórzy - na Za­ przychodzą na świat, potrzebują opieki i wiele chodzie - potrafią spędzać całą noc pod sklepem czułości, jak każde małe żywe zwierzątko. Ma­ w oczekiwaniu na dostawę „Tamakurczaków” . leństwo rośnie, przybiera na wadze, dorośleje. Bywa głodne, znudzone, czasem ma ochotę na zabawę, ma Elektroniczne żyjątka są już we Wronkach i każdy swoje kaprysy i radości, a także potrzeby fizjologicz­ kto chce, może stać się ich właścicielem, wstępując ne, śpi i bywa że choruje. Jeśli opiekun nie będzie się do sklepu:

LIDER B fiKCESORIfi KOMPUTEROWE Wronki, ul. Mickiewicza 63. Tel./fax: 541 - 824

18 Wronieckie Sprawy 9 (80) '97 DLA DZIECI

Drogie Dzieci! Wronki Rozpoczął się kolejny rok szkolny. Wielu z Was na dzień ten oczekiwało z utęsknieniem. Niestety, byli i tacy, którzy na samą myśl o jego rozpoczęciu ciężko wzdychali. To od Was jednak dawniej i dziś zależy, jaki będzie ten 1997 / 98 rok. Już od pierwszych tygodni należy zabrać się do solidnej pracy. Pracujcie wytrwale, a Wasz trud zostanie na pewno dostrzeżony i pozytywnie oceniony. Specjalne życzenia kierujemy do wszystkich Pierwszaków : N... Niech na Was w szkole wszyscy czekają a lekcje wiele radości dają.

W Puszczy Noteckiej 2 miliony drzew, wiele polanek z paśnikami. Spotkać tu możesz 3 4 sarnę, jelenia, dzika, zająca z zajączkami. 5 6 Spotkać tu możesz nawet bobra i kormorana 7 8 z rybą w dziobie. Nim mgła opadnie 9 10 a słońce rozświetli las usłyszeć możesz koncert ptaków u 12 z akompaniamentem żab. Spakuj więc plecak 13 i ruszaj w drogę! Na pieszym szlaku 14 ujrzysz piękno lasu, Krzyżówka poznasz jego przyrodę, z hasłem a może przeżyjesz 1. Pomaga w nauce ortografii. przesłać pod adresem redakcji lub wrzucić do wspaniałą przygodę? 2. Miasto założone przez J. Zamojskiego. skrzynki redakcyjnej wiszącej u wejścia do Jeziora chętnie 3. Dziecięce dzieło plastyczne. muzeum (do końca września). Spośród pra­ użyczą ci wody, 4. Ostatni okres w życiu człowieka. widłowych rozwiązań rozlosujemy dwie nagro­ 5. Przestrzeń badana przez astronautów. dy. spłuczą zmęczenie i kurz. 6. Budynek gospodarczy na wsi. Leśne polany 7. Układa wiersze. Rozwiązanie krzyżówki w sypialnię się zmienią, 8. Sok z banana. (z numeru sierpniowego) szum drzew 9. Zachowany w tajemnicy. Hasło ostatniej krzyżówki brzmiało: Powódź. 10. Wojewódzkie miasto portowe. ukołysze do snu. W wyniku losowania nagrody otrzymują: 11. Ma ją obraz, okno... Maciej Raszewski (zam. Biezdrowo 49 a) 12. Przyprawa do grzybów, ogórków, śledzi ... Krzysztof Roszkiewicz (zam. Nowowiejska 34) A kiedy dojrzysz coś, 13. Stolica Francji. 14. Wiek ma ...lat. Bartłomiej Kowal (zam. Rzecin 19) co puszczy zagraża Nagrody do odbioru w Redakcji Wronieckich zajdź do Nadleśnictwa, Rozwiązaniem krzyżówki jest hasło, utwo­ Spraw które siedzibę swoją rzone z liter w zacienionych kratkach, czytane od (Uwaga: Losowane będą tylko te kartki po­ lewej w dół i dalej do góry. cztowe, które zostaną wypisane przez Was sa­ w Nadolniku ma. Hasło należy wpisać na kartkę pocztową, modzielnie.) Tam z leśnikami i leśnymi strażnikami wiele zła ukrócić się da. Wakacyjne wspomnienia

4 = „Lubię zdobywać góry” (Karpacz). Rys. Klaudia Zworska, lat 8 „Karatecy na obozie w Chrzypsku”. v Rys. Patrycja Miszke, lat 9

Redaguje: K rystyn a Tom czak Wronieckie Sprawy 9 (80) '97 19 /^Zakład Handlowo-Usługowy\ Materiały budowlano- izolacyjne N o w a W ie ś SANUS ul. Lipowa 3 PAWEŁ KMIECIAK tel. 541-525 Wronki, ul. Świerkowa 10 (p o 18.00) oferujemy: o fe r u je : • cement • wapno i t wywóz nieczystości stałych • cegłę - różnego typu • styropian • wełnę mineralną ★ sprzedaż pojemników na śmieci - kubły i wózki • płyty gipsowo-kartonowe • papę, lepik, • emulsje

Zgłoszenia przyjmuje • preparaty do konserwacji automatyczna sekretarka pokryć dachowych i betonu p 540-669/ inne materiały budowlane

p h u STACJA PALIW i Zbigniew Konieczny Szamotuły, ul. Obornicka,^ (0-668) 24-192

MYJNIA SAMOCHODOWA y A H WYMIANA BUTLI GAZOWYCH w czerwone -15,50 zł; niebieskie -16,00 zł Paliwo po najniższych OLEJE SAMOCHODOWE cenach! - firmy SHELL i polskie (1-200 I) ATRAKCJA: Gokarty OLEJ OPALOWY z dostaw ą! na placu PEŁEN ZAKRES USŁUG STOMATOLOGICZNYCH Gabinet Stomatologiczny lek. storn. Sławom ir Jaroszyk Wronki, ul. Sierakowska 20, teł. 541-412

ORTODONCJA - leczenie dzieci i dorosłych z wadami zgryzu za pomocą aparatów ruchomych i stałych

Czynny od poniedziałku do piątku od godz. 16.00. Rejestracja telefoniczna.

Wronki, pląc Wolności 8 w \ w Czynny od 16.00 do 22.00 ^ __" MMOOfSEPBai • m ilfia o ia 1

1

Iiaainiuitfailiyiiiiltdiniar z annas