Innowacje - Wdrożenia - Bezpieczeństwo - Obronność 2019

K ATALO G INNOWACJE - WDROŻENIA - BEZPIECZEŃSTWO - OBRONNOŚĆ 2019

w CTRL+SKY onó 35 mm Okręto alizacji dr wy system uzb

etekcji i neutr rojenia OSU-35 y system d Mobiln TE 2 ARMA Laureaci konkursu Innowacje dla Bezpieczeństwa i Obronności, pod patronatem honorowym cji krążącej W uni Konkurs organizowany przez

System am

SPIS INNOWACYJNYCH ROZWIĄZAŃ W KATALOGU

Advanced Protection Systems SA.: Mobilny system detekcji i neutralizacji dronów CTRL+SKY �� 6 Akademia Górniczo-Hutnicza: Monitoring funkcji życiowych osób zatrzymanych �� 7 Akademia Marynarki Wojennej: Biomimetyczne pojazdy podwodne �� 8 AMZ-KUTNO SA: Lekki transporter opancerzony TUR VI �� 9 Autocomp Management sp. z o.o.: Symulatory szkolenia załóg czołgu Leopard 2A5 �� 10 AVIOMET sp. z o.o: Radioteodolitowy system sondażowy atmosfery RSSA BAR �� 11 Centralne Laboratorium Kryminalistyczne Policji: Genetyczny portret sprawcy oraz ofiary przestępstwa �� 12 Cryptomage SA: Sonda Cryptomage Cyber Eye do wykrywania anomalii w sieciach teleinformatycznych �� 13 Fabryka Broni „Łucznik” – Radom sp. z o.o.: Pistolet VIS-100 �� 14 Flytronic sp. z o.o.: Zmodernizowany FlyEye �� 16 Huta Stalowa Wola SA: Samobieżny moździerz kalibru 122 mm RAK �� 18 Instytut Lotnictwa: Demonstrator rakiety Bursztyn ILR-33 �� 19 Instytut Napedów i Maszyn Elektrycznych KOMEL: Silniki napędowe w kołach ��20 Instytut Napedów i Maszyn Elektrycznych KOMEL: Pojazdy patrolowo-offroadowe QUAD i SCARTT z silnikiem elektrycznym �� 21 Instytut Techniczny Wojsk Lotniczych: Laserowy system korekcji lotu dla bomb lotniczych ��22 Instytut Techniczny Wojsk Lotniczych: System bezpieczeństwa lądowego na Centralnym Poligonie Sił Powietrznych w Ustce �� 24 Instytut Włókiennictwa: Pomiary sylwetek funkcjonariuszy służb MSWiA ��25 Lubawa SA: Lekki kombinezon odłamkowo-trudnopalny ��26 MESKO SA: Pocisk rakietowy 122 mm FENIKS HE ��28 MindMade sp. z o.o.: Analizator sieci GSM/ UMTS/ LTE w czasie rzeczywistym WINES ��29 OBR Centrum Techniki Morskiej SA: Modułowy lekki trał niekontaktowy II ��30 OBRUM sp. z o. o.: Wóz wsparcia bezpośredniego WWB �� 31 PCO SA: Zestaw modernizacyjny urządzeń optoelektronicznych do czołgu LEOPARD ��32 PCO SA: Zminiaturyzowany uniwersalny monokular MU-3MS ��34 PIAP: Roboty mobilne z akcesoriami CBRN ��35 PIT-RADWAR SA: Armata przeciwlotnicza kal. 35 mm w wersji AG-35 z amunicją programowalną ��36 PSO Maskpol SA: Ochrona załóg okrętów przed skutkami użycia broni masowego rażenia ��38 Solution 4 Tomorrow sp. z o.o.: System autonomicznego lądowania i wymiany baterii do dronów ��39 Solution 4 GA sp. z o o.: Hybrydowy system oświetlenia lotnisk ��40 SpaceForest sp. z o.o.: Rakieta badawcza BIGOS 4 �� 41 Szcześniak Pojazdy Specjalne sp. z o. o: Średni samochód ratowniczo-gaśniczy �� 42 TELDAT: SWD C3IS JAŚMIN ��43 VRTechnology sp. z o.o.: Multimedialny trenażer strzelecki ��44 WB ELECTRONICS SA: System amunicji krążącej WARMATE 2 ��45 WB ELECTRONICS SA: Zintegrowany system zarządzania walką TOPAZ ��46 Wojskowa Akademia Techniczna: 35 mm Okrętowy System Uzbrojenia OSU-35 ��48 Wojskowa Akademia Techniczna: Nowoczesne technologie nanokompozytowe w ubiorach strażackich ��49 Wojskowa Akademia Techniczna: System oceny strzelań do celów powietrznych TP-1 ��50 Wojskowe Zakłady Elektroniczne SA: Przenośny neutralizator BSP Lanca 2.0. �� 51 Wojskowe Zakłady Lotnicze nr 2 SA: System bezzałogowych statków powietrznych PGZ-19R �� 52 Wojskowy Instytut Techniki Inżynieryjnej: Hybrydowy system magazynowania i buforowania energii podwójnego zastosowania HYBDUAL ��53 Wojskowe Zakłady Uzbrojenia SA: System antydronowy ikarX ��54 Wyższa Szkoła Policji: Kołowy autonomiczny namierzacz i analizator KANIA ��55 ZM Tarnów SA: Samopowtarzalny karabin wyborowy SKW 308 i SKW 338 ��56 SZANOWNY CZYTELNIKU,

transferu technologii m.in. amunicji rakietowej Mija rok od cennej inicjatywy szefa MON upo- GMLRS (o zasięgu do 80 km) do Mesko SA. Na rządkowania procesu rozwoju i zakupów sprzę- razie osiągnięciem obchodzącego w tym roku tu wojskowego, wymagającej wielu zmian usta- 95 rocznicę zakładu ze Skarżyska Kamiennej wach i uzgodnień międzyresortowych, ale jak jest gotowy do produkcji i opisany w katalogu na razie o rezultatach nic nie słychać. Być może Ryszard Choroszy pocisk 122 mm Fenix HN do wyrzutni „Langu- wstępne koncepcje pojawią się przed wybora- Redaktor naczelny sta” (o zasięgu ponad 40 km). Bez wsparcia mi parlamentarnymi. Na razie dyskusja toczy technologicznego nie będziemy mieć także ra- się w zamkniętym kręgu i nie jest uzgadniania kiet do polskiego systemu obrony przeciwlot- w zakresie prac badawczo-rozwojowych nawet Redakcja portal-mundurowy.pl z satysfakcją niczej „Narew” - wydatki na zakup pocisków z tymi instytucjami, które się na tym znają. przedstawia najnowsze wydanie katalogu: stanowią do 70 proc. kosztów eksploatacji Tworzenie konkurencyjnej gospodarki wy- Innowacje – Wdrożenia – Bezpieczeństwo - systemu. maga wydawania więcej środków na prace Obronność na 2019 r. oraz laureatów trzech Tymczasem od trzech lat resort obrony na- badawczo-rozwojowe ( B+R) oraz nawiązania najciekawszych rozwiązań wyłonionych rodowej oszczędza na pracach badawczo-roz- współpracy międzynarodowej. W 2020 r. mamy w konkursie „Innowacje dla Bezpieczeństwa wojowych, przeznaczając nie więcej niż połowę zwiększyć nakłady na innowacje do 1,7 proc. i Obronności” pod patronatem honorowym tego co przewiduje ustawa modernizacyjna (2,5 PKB. Sprzyjają temu działania rządu polegają- Szefa Biura Bezpieczeństwa Narodowego proc. budżetu obronnego). 2019 r. resort obro- ce m.in. na zmniejszeniu od tego roku obciążeń oraz Dyrektora Narodowego Centrum Badań ny zaplanował na B+R tylko 523 mln zł, z tego w podatku dochodowym z 19 proc. do 5 proc. i Rozwoju 200 mln zł stanowi dotacja dla NCBR. Do tego w przypadku dochodów i kwalifikowanych dochodzą opóźnienia, a nawet wstrzymanie re- praw własności intelektualnych oraz ulepszeń Jest to unikalny w branży katalog, zawierający alizacji wielu projektów z zakresu obronności, w firmie w wyniku działalności badawczo-roz- opis 44 innowacyjnych produktów znajdują- spowodowanych głównie „niedookreśleniem wojowej. Za rok mają być uruchomione środki cych się na 5-tym lub wyższym poziomie za- rzeczywistych potrzeb rozwojowych w ramach z Europejskiego Funduszu Obronnego na pro- awansowania technologicznego oraz rozwiązań faz analityczno-koncepcyjnych”. Jak duża jest jekty realizowane przez konsorcja pochodzące już wdrożonych. Staraliśmy się dotrzeć nie tyl- to skala świadczy fakt, że opóźnienia związa- z co najmniej trzech państw członkowskich. ko do firm i instytutów z krajowego potencjału ne z trudnościami w uzgodnieniu wstępnych Tymczasem nasz udział w projektach realizo- obronnego, ale również do cywilnych ośrodków założeń taktyczno-technicznych (WZTT) objęły wanych przez Europejską Agencję Obrony jest badawczo-rozwojowych oraz start-upów, które w resorcie obrony narodowej połowę projek- raczej symboliczny. Ponad połowa zaplanowa- realizują interesujące projekty z zakresu bezpie- tów, które są dofinansowane z NCBR i powinny nych w tym roku przez MON projektów (101) czeństwa i obronności. zakończyć się 2018 r. Niektóre z nich wypadły jest nadzorowana przez Narodowe Centrum Katalog wskazuje Czytelnikom, także de- całkowicie (m.in. nowy kołowy transporter Badań i Rozwoju (NCBR). Należy tworzyć nowe cydentom jak długa i trudna może być droga opancerzony, czy też autonomiczne platformy programy i konsolidować obecnie, bo na razie od pomysłu i akceptacji wstępnych założeń nawodne służące patrolowaniu granic mor- NCBR realizuje ich zaledwie siedem, przy czym taktyczno-technicznych do budowy prototypu, skich). Takich opóźnień nie ma w projektach tylko jeden z zakresu obronności (nowy system przebadania go i wdrożenia do produkcji, co za- związanych z bezpieczeństwem, gdzie na uzbrojenia i obrony w zakresie energii skiero- zwyczaj trwa 4-5 lat, a często i dłużej. Do tego etapie określania specyfikacji taktyczno- wanej spełnia wymagania programu), a reszta dochodzi okres 2-ch lat od chwili podpisania -technicznej produktu oddelegowany jest do jest namiastką. kontraktu na rozpoczęcie produkcji seryjnej nadzoru i ,,pilnowania interesu użytkownika Realizowane lub sfinalizowane projekty, i realizację pierwszych dostaw. Pomimo tego, (konkretnej służby)” jeden lub dwóch eks- opisane w katalogu, raczej starają się zmniej- że opracowanie, w ramach prac badawczo- pertów. Czy naprawdę do pilnowania prac szyć dystans technologiczny do podobnych -rozwojowych, nowych produktów i nowych badawczych, czyli osiągnięcia VI poziomu rozwiązań światowych. Jednak niewiele jest wzorów sprzętu wojskowego jest procesem gotowości technologii trzeba z resortu obro- projektów, których myśl technologiczna i za- złożonym i czasochłonnym, obarczonym spo- ny delegować do zespołów nadzorujących prezentowane rozwiązania techniczne są na rym ryzykiem, to jednak trudno sobie wyobra- projekty aż dwunastu specjalistów? najwyższym, światowym poziomie. Wynika to zić zaniechanie tego typu prac. Chyba że świa- Kiedy w resorcie obrony narodowej po- z zauważalnych po stronie gestorów i wyko- domie zrezygnujemy z opracowania własnych wstał Inspektorat Implementacji Innowacyjnych nawców tendencji do działań zachowawczych, technologii, pełnego dostępu do danych wraż- Technologii Obronnych I3TO była nadzieja na które z postępem i innowacyjnością mają nie- liwych dla działania systemów jak np. kodów usprawnienie procesu realizacji projektów ba- wiele wspólnego. Trzy najbardziej interesujące źródłowych, algorytmów sterujących i innych dawczo-rozwojowych, przejęcia koordynacji rozwiązania zostały wybrane przez jury kon- krytycznych elementów zinformatyzowanego tych prac czy też ograniczenia ilości ogniw kursu „Innowacje dla Bezpieczeństwa i Obron- sprzętu wojskowego. w długim łańcuchu gestorów, sięgających obec- ności”, składające się z patronów honorowych Ostatni zakup z „półki” przez MON dywi- nie pięćdziesięciu instytucji w resorcie obrony. (Szefa BBN i Dyrektora NCBR), laureatów ubie- zjonu wyrzutni rakietowych M142 HIMARS był Pojawiły się nawet ciekawe pomysły zgłaszane głorocznego konkursu oraz redakcji. Znalazły co prawda bardzo potrzebny dla polskiej armii, na konkurs pt. „Innowacje dla Sił Zbrojnych”, ale się one na okładce i będą promowane w formie ale nie skorzystamy z obiecywanego jeszcze ta inicjatywa upadła, jak tylko nowy dyrektor banerów na stronie portal-mundurowy.pl. dwa lata temu przez koncern Lockheed Martin I3TO przejął odpowiedzialność za utworzenie Przekazując Państwu wydanie katalogu, nowej agencji ds. zakupów sprzętu i uzbrojenia. serdecznie zapraszam do jego lektury.

REDAKTOR PROWADZĄCY: Ryszard Choroszy WYDAWCA: PORTAL-MUNDUROWY.PL ISSN: 2300-052X PROJEKT GRAFICZNY OKŁADKI: Aneta Dreksler Tel. 508 535 525 WERSJA ELEKTRONICZNA DOSTĘPNA NA REDAKCJA I KOREKTA: Sławomir Sikora E-MAIL: [email protected] www.portal-mundurowy.pl OPRACOWANIE GRAFICZNE: Sławomir Krupa

2 INNOWACJE-WDROŻENIA-BEZPIECZEŃSTWO-OBRONNOŚĆ*2019 Narodowe Centrum Badań Rozwoju Bezpieczeństwo obronność to jedne ważniejszych obszarów działania Narodowego Centrum Badań Rozwoju, agencji wykonawczej Ministra Nauki Szkolnictwa Wyższego. Udzielane przez NCBR wsparcie finansowe eksperckie, pozwala wykorzystać potencjał polskich jednostek naukowych przedsiębiorstw celu opracowania innowacyjnych projektów technologii, które mogą mieć krytyczne znaczenie dla strategicznej pozycji naszego kraju.

Dzięki zaangażowaniu środków ekspertów NCBR, nowatorskie koncepcje uzbrojenia sprzętu wojskowego nabierają realnych kształtów. Wykorzystanie nowych technologii sferze militarnej pozamilitarnej, służy nie tylko poprawie zdolności Sił Zbrojnych RP, ale przede wszystkim zwiększa potencjał obronny państwa polskiego.

Od 2011 roku Centrum zawarło wykonawcami 237 umów na realizację projektów badawczo-rozwojowych dziedziny obronności bezpieczeństwa. ramach współpracy otrzymały one wsparcie finansowe wysokości 3 mld zł.

Nowatorskie pomysły cały czas mogą ubiegać się dofinansowanie ramach prowadzonych przez NCBR konkursów. Realizacja nagrodzonych przedsięwzięć pozwoli rozwinąć zdolności operacyjne Sił Zbrojnych RP służb odpowiedzialnych za bezpieczeństwo dziedzinach:

• cyberobrona, ramach obszaru technologie informacyjne sieciowe; • autonomiczne platformy bezzałogowe (powietrzne, lądowe, morskie); • technologie rakietowe obrony powietrznej ramach obszaru broń precyzyjna uzbrojenie. PROJEKTY WSPÓŁFINANSOWANE PRZEZ NARODOWE CENTRUM BADAŃ ROZWOJU ZAKRESU BEZPIECZEŃSTWA OBRONNOŚCI, KTÓRE PLANOWANE SĄ DO ZAKOŃCZENIA 2019 R. WRAZ DATĄ ORAZ LIDERAMI KONSORCJUM

18.01.2019. Odrzutowe cele powietrzne z pro- 22.03.2019. Wóz wsparcia bezpośredniego 12.12.2019. Przenośne urządzenie do wytwa- gramowaną trasą lotu. Instytut Techniczny Wojsk (WWB). Ośrodek Badawczo-Rozwojowy Urządzeń rzania kurtyny elektromagnetycznej. Politechnika Lotniczych; Mechanicznych OBRUM sp. z o.o.; Gdańska 20.01.2019. System zdalnego kierowania oraz 31.03.2019. System informacyjno-analityczny 14.12.2019. Innowacyjne, wielofunkcjonalne ukła- monitoringu pracy psów służbowych do działań wspomagający zarządzanie ryzykiem podczas dy kompozytowe z przeznaczeniem na elementy granicznych i specjalnych. Wojskowa Akademia planowania i realizacji działań Policji. Wyższa konstrukcyjne autonomicznych platform bezza- Techniczna; Szkoła Policji; łogowych. Instytut Technologii Bezpieczeństwa MORATEX; 22.01.2019. Zautomatyzowany system dowodze- 18.04.2019. 35 mm automatyczna armata mor- nia i kierowania ogniem dywizjonowego modułu ska KDA z zabudowanym na okręcie systemem 14.12.2019. System zabezpieczenia radiostacji ogniowego 155 mm lekkich armatohaubic, kryp- kierowania ogniem wykorzystującym Zintegrowa- pola walki oparty na monitoringu parametrów tonim KRYL. Huta Stalowa Wola SA; ną Głowicę Śledzącą ZGS-158 wykonaną w wer- życiowych operatora. Wojskowa Akademia Tech- sji morskiej wraz ze stanowiskiem kierowania niczna; Budowa pojazdów pożarniczych z za- 31.01.2019. ogniem. Wojskowa Akademia Techniczna; chowaniem ergonomii użytkowania. Wojskowa 14.12.2019. Opracowanie unikalnego przestra- Akademia Techniczna; 19.04.2019. Zautomatyzowany system analizy jalnego medium optycznego dla bezpiecznej i syntezy informacji z rozpoznawania sygnałów łączności światłowodowej. Wojskowa Akademia System bezpieczeństwa lądowego 18.02.2019. źródeł mikrofalowych, kryptonim KRUK. Instytut Techniczna; na Centralnym Poligonie Sił Powietrznych w Ust- Techniczny Wojsk Lotniczych; ce obejmujący wybrane - najważniejsze obiekty/ 14.12.2019. Radar szumowy krótkiego zasięgu miejsca na poligonie. Instytut Techniczny Wojsk 27.04.2019. Dywizjonowy moduł ogniowy 155 mm z elektronicznie sterowaną wiązką do wykrywania Lotniczych w Warszawie; armatohaubic samobieżnych. Huta Stalowa Wola SA; i śledzenia pocisków rakietowych. Politechnika Warszawska; 21.02.2019. Mobilne laboratorium do badania 30.04.2019. System przeciwdziałania i zwalcza- systemów sygnalizacji skażeń. Wojskowy Instytut nia zagrożeń powstałych w wyniku bezprawnego 19.12.2019. Poprawa bezpieczeństwa i ochrona Chemii i Radiometrii w Warszawie; i celowego użycia platform mobilnych (latających, żołnierzy na misjach poprzez działanie w obsza- pływających). Wojskowa Akademia Techniczna; rach wojskowo-medycznym i technicznym. Woj- System gromadzenia i generowania 22.02.2019. skowy Instytut Medyczny; informacji na potrzeby analizy kryminalnej i ko- 12.06.2019. Laserowy system korekcji toru lotu ordynacji działań w Straży Granicznej. Akademia dla bomb lotniczych. Instytut Techniczny Wojsk 19.12.2019. Projektowanie dekompresji dla nurko- Górniczo-Hutnicza; Lotniczych; wań MCM/EOD II. Akademia Marynarki Wojennej; 22.02.2019. Wirtualny symulator działań ochron- 20.06.2019. Hybrydowe łącze otwartej przestrze- 20.12.2019. Stworzenie prototypu ultra-cienkiej nych Biura Ochrony Rządu. Politechnika Śląska; ni. Wojskowa Akademia Techniczna; i elastycznej maty fotowoltaicznej na bazie technologii perowskitowych ogniw słonecznych do za- WIMA - wirtualny maszt jako plat- Program do oceny ryzyka wystąpie- 28.02.2019. 21.06.2019. silania autonomicznych platform bezzałogowych. forma dla sensorów obserwacyjnych na potrzeby nia awarii w obiektach przemysłowych stwarza- SAULE Sp. z o.o.; Straży Granicznej. Politechnika Śląska; jących zagrożenie poza swoim terenem. Centrum Naukowo-Badawcze Ochrony Przeciwpożarowej; 20.12.2019. Opracowanie technologii silników ra- Przenośny sygnalizator skażeń che- 18.03.2019. kietowych na ciekły materiał pędny do zastosowań micznych. Wojskowy Instytut Chemii i Radiometrii Symulatory szkoleniowe w zakre- 30.06.2019. w nośnikach rakietowych nowej generacji. Instytut w Warszawie; sie zwalczania pożarów wewnętrznych. Central- Lotnictwa; ny Instytut Ochrony Pracy - Państwowy Instytut 20.03.2019. Referencyjny zestaw próbek ma- Badawczy; 20.12.2019. Powłoki o podwyższonej żarood- teriałów wybuchowych do szkolenia i atestacji porności na łopatkach turbin wysokiego ciśnienia psów służbowych. Wojskowy Instytut Techniczny Zakłócanie transmisji radiowej w wy- 30.06.2019. silników RD-33. Instytut Techniczny Wojsk Lotni- Uzbrojenia; branych obiektach Straży Granicznej. Przemysło- czych; wy Instytut Automatyki i Pomiarów PIAP; 20.03.2019. Utworzenie klasyfikacji pojazdów 20.12.2019. Zastosowanie grafenu i nowych w zależności od przeznaczenia oraz standaryzacja Genetyczny portret sprawcy oraz ofiary 31.08.2019. technologii wielowarstwowych materiałów wybu- konsoli centralnej pojazdów w zakresie rozmiesz- przestępstwa - opracowanie systemu do określania chowych w materiałach na wkładki kumulacyjne. czenia i montażu systemów teleinformatycznych wyglądu człowieka i pochodzenia biogeograficznego Instytut Mechaniki Precyzyjnej; oraz urządzeń sterowania sygnałami specjalnego poprzez analizę DNA z wykorzystaniem sekwencjo- przeznaczenia. Wyższa Szkoła Policji; nowania następnej generacji (NGS). Centralne Labo- 26.12.2019. Rozwój technologii układów wyko- ratorium Kryminalistyczne Policji; nawczych sterowania dla rakiet. Polska Grupa Opracowanie systemu wspomagania 21.03.2019. Zbrojeniowa SA; badań psychologicznych kierowców dla Policji. 22.09.2019. Off-lineowe badanie nośników da- Wyższa Szkoła Policji; nych. Akademia Górniczo-Hutnicza; 29.12.2019. Opracowanie technologii flar i kasety do ich odpalania, spełniających wymogi STANAG-u Integrator Sygnałów Wizyjnych Silniki pomocnicze na paliwo stałe dla 21.03.2019. 12.12.2019. 4687 do obrony biernej lotniczych platform zało- (ISW). Politechnika Warszawska; rakiet nośnych wykorzystujących paliwo ciekłe. gowych. Instytut Techniczny Wojsk Lotniczych. Instytut Lotnictwa; 21.03.2019. Zaawansowane technologie wspo- magające przeciwdziałanie zagrożeniom związa- 12.12.2019. Typoszereg programowalnych baterii nym z powodziami. Akademia Górniczo-Hutnicza; termicznych amunicji rakietowej. Instytut Metali Nieżelaznych;

4 INNOWACJE-WDROŻENIA-BEZPIECZEŃSTWO-OBRONNOŚĆ*2019 II I III POZIOMY GOTOWOŚCI TECHNOLOGII V Metodykę po raz pierwszy zastosowano w projektach badawczo-rozwojowych, realizowanych przez NASA oraz przemysł obronny iV VI USA. W terminologii angielskiej stosowany jest skrót TRLs (Technology Readiness Levels). Według niej dojrzałość technologii opisuje się od fazy koncepcji i badań naukowych nad podstawowymi właściwościami technologii (PGT I), aż do etapu dojrzałości VIII (PGT IX), kiedy to sprawdzenie technologii w warunkach rzeczywistych odniosło zamierzony efekt i można ją zastosować w praktyce np. w postaci uruchomienia rynkowej produkcji. Dzięki temu można porównać poziom rozwoju technologii i stopień zaawansowania VII IX prac z zupełnie różnych dziedzin. Opis poszczególnych poziomów gotowości technologii zawiera rozporządzenie MNiSzW W z 4 stycznia 2011 r. w sprawie sposobu zarządzania przez Narodowe Centrum Badań i Rozwoju realizacją badań naukowych lub prac rozwojowych na rzecz obronności i bezpieczeństwa państwa.

Poziom V

Poziom I Poziom VIII

Dotyczy badań podstawowych To najniższy poziom gotowości technologii, oznaczający rozpoczęcie badań naukowych w celu wykorzystania ich wyników w przyszłych zastosowaniach wojskowych lub w zakresie Dokładność i poziom zaawansowania prototypu bezpieczeństwa państwa. Powstają podstawowe znacząco wzrasta. Na tym etapie weryfikuje się założenia, wstępna koncepcja oraz badania komponenty lub podstawowe podsystemy technologii naukowe nad podstawowymi właściwościami w środowisku zbliżonym do rzeczywistego. Prototyp jest Jest to końcowy etap rozwoju technologii i zakoń- nowej technologii. testowany w symulowanych warunkach operacyjnych czenie demonstracji. Oznacza to, że docelowy po- w środowisku zbliżonym do rzeczywistego. ziom technologii został osiągnięty i może być ona zastosowana w przewidywanych dla niej warunkach. Wszystkie funkcje technologii zostały przete- Poziom II Poziom VI stowane w środowisku naturalnym z wynikiem pozytywnym. Większość dokumentacji technicznej, Rozpoczęcie badań przemysłowych. szkoleniowej i serwisowej jest już przygotowana. Rozpoczyna się proces tworzenia innowacji. Powstaje koncepcja technologii lub jej przyszłe zastosowanie. Oznacza to rozpoczęcie procesu poszukiwania potencjalnego zastosowania Poziom IX technologii. Założenia mają charakter spekulacyjny, ale nie ma jeszcze potwierdzonych dowodów i szczegółowej analizy. Nie istnieje Na tym poziomie dokonuje się demonstracji pro- jeszcze żaden dowód lub szczegółowa analiza totypu lub modelu systemu albo podsystemu potwierdzająca przyjęte założenia. technologii w warunkach zbliżonych do rzeczywistych. Zostają przeprowadzone wstępne dzia- łania w celu potwierdzenia wykonalności projektu, który jest testowany w środowisku zbliżonym do naturalnego. Badania prototypu są prowadzo- Ostatni etap gotowości technologii. Sprawdzona Poziom III ne w warunkach laboratoryjnych odwzorowują- technologia w warunkach rzeczywistych odniosła cych z dużą wiernością warunki rzeczywiste lub zamierzony efekt. Działanie systemu udowodniono Rozpoczynają się zaawansowane badania w symulowanych warunkach operacyjnych. w środowisku operacyjnym. Demonstrowana analityczne i laboratoryjne, mające na celu technologia, w pełni przetestowana, może zostać potwierdzenie słuszności koncepcji. Zalicza zaimplementowana w docelowym systemie i trafić do się do nich komponenty, które nie są Poziom VII sprzedaży. jeszcze zintegrowane w całość lub też nie są reprezentatywne dla całej technologii.

Poziom W

Poziom IV

Powstają pierwsze, wczesne prototypy. Poszcze- Jest to końcowy etap rozwoju technologii gólne części technologiczne są ze sobą łączone, i zakończenie demonstracji. Oznacza to, że żeby ustalić ich kompatybilność. Elementy są docelowy poziom technologii został osiągnięty testowane w warunkach laboratoryjnych. Prototyp i może być ona zastosowana w przewidywanych w tej fazie ma niską wiarygodność i wciąż różni się dla niej warunkach. Wszystkie funkcje technologii Projekt lub technologia została już wdrożona znacząco od pożądanej końcowej innowacji. zostały przetestowane w środowisku naturalnym do produkcji seryjnej lub odbiorcy - po z wynikiem pozytywnym. Większość dokumentacji podpisaniu kontraktu - oczekują na technicznej, szkoleniowej i serwisowej jest już dostawę sprzętu lub uzbrojenia. przygotowana. VIII VII W IV VI IX III V II I

6 POZIOM GOTOWOŚCI TECHNOLOGII informacji dźwiękowej i graficznej. System, który można uruchomić bardzo bardzo uruchomić można który System, graficznej. i oraz dźwiękowej email sms, informacji postaci w terenu alarmy są generowane zaznaczonego i Ponadto map tle na chronionego. prezentowane są Zdarzenia chiwizowane. ar sąotechnologięwebową. Incydenty zacjiopartym w oprogramowaniu drona. wykrycia potwierdzenie wizualne na pozwala która na, optycz kamera dopełnia System operatorem. a urządzeniem między WiFi popularnychneutralizację modelikomunikację dronów, wykorzystują które również umożliwia ten Czujnik obiektu. startem przed nawet drona ności o obec informuje który radiowych, fal detektor wykorzystano urządzeniu wymaga tym w Ponadto pracy. nie poprawnej do obiektu widzenia radaru linii bezpośredniej od odróżnieniu w akustyczny, który sensor jest czujnikiem Drugim pogodowych. warunkach każdych w pracuje i drony wszystkie wykrywa który radar, rzędny trójwspół jest Najważniejszy czujników. dzaje ro cztery dronówi wykorzystuje neutralizacji detekcji system samochodowej platformie na APS. współzałożyciel jammera wielozakresowego i radaru trójwspółrzędnego na pojeździe, ale przede umieszczona wszystkim wykorzystanie platforma mobilna tylko nie SafeSky dronów krywania i wy neutralizacji sytemu wielosensorowego Obronnego (MSPO) w Kielcach . Przemysłu na Salonie Międzynarodowym Defender XXVI nagrodę otrzymał APS spółki gdyńskiej system Unikatowy wielosensorowy m. świecie 3000 odległości z nawet dro ny wykryć stanie w jest CTRL+SKY nów Mobilny detekcji i system dro neutralizacji MOBILNY SYSTEM DETEKCJI I NEUTRALIZACJI DRONÓW Sensory są zintegrowane w jeden spójny system zarządzania i wizuali i zarządzania system spójny jeden w zintegrowane są Sensory umieszczony mobilny, Unowocześniony, rozwinięciem jest CTRL+SKY System INNOWACJE-WDROŻENIA-BEZPIECZEŃSTWO-OBRONNOŚĆ - informuje - informuje aołw Piesiewicz Radosław . - Nowością jest jest Nowością - ADVANCED PROTECTIONSYSTEMSSA - - - - - , CTRL+SKY * 2019 - - - - pasma nawigacji GPS/ GLONASS /Galileo /BeiDou. Zagłuszarka trans Zagłuszarka /BeiDou. /Galileo GLONASS GPS/ nawigacji pasma oraz operatorem a dronem między komunikacjipasma zagłuszających jammerów pomocą za automatycznym lub ręcznym trybie w się bywa tonomiczną pracę systemu oraz obsługi z pulpitu wewnętrznego operatora. au i dowolniedługą zapewniającego prądotwórczego, agregatu lubtorów dowodowy. Dodatkową zaletąmateriał tego urządzenia jestjako wykorzystanie zasilania z akumula służyć one mogą – notyfikacje generuje szybko Neutralizacja, Neutralizacja, czyli doprowadzenie do wymuszonego lądowania od ni także Stadion Miejski wGdyni. Miejski Stadion także ni chro System NATO. wojska oraz Czech, m.in. państw świata, kilku z służby również są APS spółki wiązań roz Odbiorcami wNorwegii. Stravanger lotnisko cza zabezpie Ctrl+Sky system stycznia Od wojskowych. radarach na bazują rozwiązania której Izraela, i USA Brytanii, Wielkiej z konkurencji nielicznej od niższa kilkakrotnie cena, także jest zaletą Jego obiektu. czy umożliwia co terenu chronionego wielkości do dostosowanie łatwe skalowalny, Jest miejskiej. przestrzeni i w polowej również jak produkcyjnego, obiektu dużego piłkarskiego, stadionu penitencjarnego, du IV) Radosław Phantom Piesiewicz DJI typu dronów (dla trów, me 3000 odległości w z nawet drony wykryć w stanie drona. radiowej i kontroli nawigacji zakłócenie poprzez dronów neutralizację bezpośrednią na pozwala sygnałów i radiowej misji System sprawdzi się w ochronie lotniska, zakła lotniska, ochronie w się sprawdzi System Jest świecie. w unikatowym CTRL+SKY system - Połączenie wielu opatentowanych sensorów czyni sensorów opatentowanych wielu Połączenie I miejsce w konkursie I miejsce dla Bezpieczeństwa . http://apsystems.tech/ i Obronności

Innowacje Innowacje – zapewnia zapewnia –

------

(lider) i Elstra Elektronika, sp. z o.o. z Wieliczki. z o.o. sp. z Wieliczki. Elektronika, i Elstra (lider) Krakowie w Staszica Stanisława im. Górniczo-Hutnicza Akademia w składzie: konsorcjum się podjęło NIANIA zwie na o skróconej projektu Realizacji Rozwoju. i Badań trum Cen zatrzymań”, Narodowego dofinansowanie 2015 w izbach r. uzyskał który policyjnych w umieszczonych osób podstawowych funkcji „Monitoring pt. życiowych projektu zgłoszenia do i Administracji Wewnętrznych Spraw stwo osób tysięcy 300 zatrzymanych. prawie na zgonów 69 odnotowano -2013 2010 lat sie w okre Tylko życie. ratującej pomocy niezbędnej jej udzielić i w razie konieczności zatrzymanej osoby zdrowia stan monitorować bieżąco na mogą którzy lekarzy, ma nie w komendach bo niezauważony, pozostaje śmierci moment sam Niejednokrotnie śmierci. do nawetprowadzące -oddechowe krążeniowo powikłania być mogą lub Następstwem alkoholu odurzających. środków wpływem pod się znajdowały często te Osoby Policję. przez m.in. wdrożonydoprodukcji osobomwielui uratowaćżycie zatrzymanym lub zdrowia. życia zagrożenia w sytuacjach reagować pozwalają oraz zamkniętych bieżąco na pozwalają w pomieszczeniach przebywających osób informatycznym, życiowe funkcje monitorować systemem z połączone urządzenia, mieć które może Więzienna Służba czy Graniczna Straż Policja, zdjęcie: Komenda Stołeczna Policji alarmować danych zebranych - w przypadku podstawie wystąpienia sytuacji odbiegającej na od normy, oraz za osoby trzymanej krwi i ciśnienie tętno m.in. monitorować żąco Zgodnie z przyjętymi założeniami system miał na bie na miał system założeniami z przyjętymi Zgodnie Ta skłoniła tragiczna gestora, statystyka czyli Minister być może który projekt, zakończony został roku ubiegłego grudniu W MONITORING FUNKCJI ŻYCIOWYCH OSÓB ZATRZYMANYCH ------nia gestora czyli Ministerstwa Spraw Wewnętrznych i Administracji oraz oraz i Administracji Więziennej. i Służby Granicznej Wewnętrznych Straży Policji, Spraw Ministerstwa czyli gestora nia zainteresowa od to Zależy minimum. niezbędnego do produkcji koszty obniży co Elektronika, Elsta spółkę przez masowej produkcji poczęcia i roz projektu spopularyzowania od zależy systemu tego Wykorzystanie penitencjalnych. w zakładach więźniów oraz psychiatrycznych pacjentów szpitali wśród samobójstw a także zatrzymań, izbach umieszczonych osób w policyjnych śmierci ryzyka ograniczenie na tej pozwala Monitoring funkcji pozytywne. wyjątkowo są testronicznych i tronicznych Woje wódzkiej Policjiw Komendzie Kraków zatrzymań izbach w policyjnych przebadano NIANIA Pracą Elektronika Elsta w i urządzenia steruje program. System monitoringu życia AGH osób zatrzymanych Telekomunikacji i Elektroniki formatyki, wodowo z komputerem. tekstronicz z materiału nego do monitorowania wykonanej oddechu. się System bezprze osobisty kontaktuje t-shirt pulsu koszulki monitoring oraz – krwi opaski i natlenienia formie w rękę na zakładanego Monitoringu projektu. Kierownik AGH, kacji Kos Andrzej hab. dr prof. tekstroniczną tkaninę w wyposażonych oddechu, czujników oyhzsw dśidzna wkrytne cunkw elek czujników wykorzystaniem z doświadczenia Dotychczasowe In Wydziale na Elektroniki Katedrze w przebadane zostały Czujniki Systemu z Osobistego się składa monitoringu system Kompleksowy INNOWACJE-WDROŻENIA-BEZPIECZEŃSTWO-OBRONNOŚĆ .

z Wydziału Informatyki, Elektroniki i Telekomuni Elektroniki Informatyki, z Wydziału zna oiouąeo tn zdro stan monitorującego dzenia urzą specjalnego zaprojektowanie grożenia życia lub zdrowia. za w sytuacjach w szczególności ąeo uoayze testowanie automatyczne jącego umożliwia urządzenia, efek tywnego i taniego opracowanie było i otoczenia siebie do w stosunku zatrzymanych osób zachowania agresywnego liwość moż na z uwagi zniszczenie na na i odpor bezpieczna, ona na Jest rękę. opaski w formie osadzonych wia W tym celu konieczne było było konieczne celu tym W - Założeniem konstruktorów konstruktorów Założeniem – informuje informuje – * 2019

zdjęcie: Komenda Stołeczna Policji ------

7 VIII VII W IV VI IX III V II I POZIOM GOTOWOŚCI TECHNOLOGII VIII VII W IV VI IX III V II I

8 POZIOM GOTOWOŚCI TECHNOLOGII dawcze z Portugalii: CINAV, Uniwersytet w Porto oraz firma OceanScan, które które OceanScan, firma oraz w Porto Uniwersytet CINAV, z Portugalii: dawcze Wojennej. Marynarki Akademii Piotr Szymak podwodnych dronów biomimetycznych ławica tzw. jako zespołowo działać w stanie będą ści metic Underwater Vehicle) imitujących rybę oraz fokę, które w przyszło Fraunhofera. i Instytut WTD71 swery Bunde TechnologiiMorskiego i Uzbrojenia sp.Centrum z o.o. Okrętów oraz Forkos Badawczo-Produkcyjne Przedsiębiorstwo Pomiarów, i Automatyki Instytut Przemysłowy Krakowska, Politechnika (lider), Wojennej Marynarki Akademia w składzie: konsorcjum rozpoczęło podwodnych biomimetycz pojazdów nych Obrony konstrukcjami Agencji nowymi nad Prace B-1452-GP). Europejskiej (nr SABUVIS projektu w ramach naukowo-przemysłowe cjum wGdyni. Wojennej SABUVIS, Marynarki Akademia była liderem o nazwie którego projektu międzynarodowego w ramach pomyśl badania nie przeszły Vehicles) Underwater Biomimetic (ang. pojazdy BUVs takie podwodne Trzy podwodne. organizmy żywe i w ruchu jak w budowie, zarówno naśladują ABPP,które podwodnych pojazdów biomimetycznych autonomicznych technologii rozwoju liderem w Europie być może Polska rznaj poet dóh ezłgwc pjzó podwodnych pojazdów bezzałogowych dwóch projektu prezentacja w płetwy. wyposażony on został śrub zamiast L-AUV,pojazdu torpedopodobnego autonomicznego lekkiego konstrukcji ale istniejącej już na się r. 2018 wzorując oni zbudowali w grudniu się pojazd Swój Lizbony. odbył 3 w pobliżu BUV Pokaz BUV. konstrukcję trzecią zbudowały Wcześniej, 16 października 2018 r. na Bałtyku odbyła się finalna finalna się odbyła Bałtyku na r. 2018 października 16 Wcześniej, W 2017 roku do tego konsorcjum dołączyły trzy ośrodki naukowo-ba Biomi (ang. BUV pojazdów dwóch zbudowanie było projektu Celem - konsor przez realizowany i był roku w 2015 rozpoczęty został Projekt INNOWACJE-WDROŻENIA-BEZPIECZEŃSTWO-OBRONNOŚĆ , Dyrektor Instytutu Elektrotechniki i Automatyki Okrętowej Okrętowej i Automatyki Elektrotechniki Instytutu Dyrektor , – informuje kierownik projektu projektu kierownik informuje – BIOMIMETYCZNE POJAZDY PODWODNE kmdr dr. hab. inż. inż. hab. dr. kmdr * 2019 ------

pracy magisterskiej skonstruowali w 2009 r. robota zwanego CyberRybą. zwanego ramach r. robota w2009 w skonstruowali którzy magisterskiej pracy (PK), Krakowskiej Politechniki studentów trzech przez ne zadania. swoje zrealizowały w pełni które pojazdami, podwodnym sterowania zdalnego możliwość mieli demonstracji finalnej Uczestnicy sonarowy. lub wideo obraz z omi rejestrowano trajektorii zaprogramowanej po janiem przeszkód oraz rejestracją sygnałów. W zadanych punktach trajektorii podwodne autonomiczny pojazdy w sposób się pokazu trakcie poruszały W i sonary. kamery a także przeszkód, omijania do w sensory wyposażone one Były w Mechelinkach. mola jonie się. zanurzania do ryby przez wykorzystywany pławny pęcherz również Odwzorowano konstrukcji. od wy został pojazd zależnie ogonowe, płetwy lub dwie jedną z powyższym oraz boczne w płetwy posażony związku W i foka. ryba jak się czyli organizmów, poruszanie żywych ruchu imitowanie na pozwalającą napędu technologię falowego, nich w Wykorzystano Niemiec. z wspar partnerów ze ciemnaukowe ośrodki polskie przez opracowanych i 2) 1 nr (BUV SABUVIS II, którego celem będzie demonstracja działania ławicy biomi podwodnych. pojazdów metycznych ławicy działania demonstracja będzie celem którego II, SABUVIS nawigacji). i prowadzenia rozpoznania lub płetwonurków wykrywania a także podwodnej, flory czy w realizacjifauny różnorodnych zespołowo celów inspekcji wojskowych (np. do do działać obrony m.in. własnego portu, mogą wykorzystane ławicy i być formie W ABPP. podwodnych pojazdów nych konstrukcje inne słów, a także międzynarodowy. - projekt ukończony niedawno jak podobnie technologii, gotowości poziomie VII na zakończono Projekt w płaszczyź i pionowej. jak poziomej nie zarówno działających falowym, z napędem pojazdów dwóch i w jeziorach morzu na i przebadaniem r. zbudowaniem w 2017 się zakończył projektu realizację na pt. „Autonomiczne pojazdyi Rozwoju podwodne z cichym napędemBadań falowym”. Projekt Centrum z Narodowego zł 3,4 mln w technologiach podwodnych. Badawczo-Produkcyjne siębiorstwo Forkos sp. z o.o. mające doświadczenia w pro który jekcie miał i Pomiarów, odpowiadać za system komunikacjiAutomatyki i oprogramowanie oraz Przed Instytut Przemysłowy pozyskała współpracy AMW do wojsku. rozwiązania tego zaoferowania w celu (AMW) nej ABPP.” dotyczących w pracach uczestniczy aktywnie W rojekcie SABUVIS przetestowano lepsze sensory i wiele innych pomy Projekt europejski był kontynuacją działań, które zostały zapoczątkowa europejskiProjekt był kontynuacją zostały działań, które re w Gdańskiej Zatoce w się odbyła dronów działania Demonstracja Aktualnie trwają prace nad uruchomieniem kolejnego projektu projektu kolejnego uruchomieniem nad prace trwają Aktualnie biomimetycz autonomicznych technologię rozwinąć szansę ma Polska ok. r. 2013 koniec pod pozyskało konsorcjum r. 2013 w Utworzone Wojen Marynarki z Akademią współpraca się okazała PK dla Przełomem Dwóch z nich jest obecnie PKpracownikami badawczo-dydaktycznymi i – wyjaśnia –wyjaśnia kmdr Piotr Szymak . ------

zapewnienia załodze ochrony balistycznej i przeciwminowej (włącznie (włącznie przeciwminowej i balistycznej ochrony załodze zapewnienia o d gruntowych. . i drogach także n bezdrożach po ale i szosach, po . tylko m nie się ę poruszać i mógłby s y bezpieczny który i c pasażerów, dla ą wygodny wóz j być a to d miał a Ponadto n (VIP). y, chronionych n osób l a s r e w i n doprzewozu u szczególnie i oraz ładunków ) chronionych ą c w medycznej, dowodzenia, a o także ewakuacji r e transportu, i k (z b ó 10 s terenowych W założeniu miał to samochodówbyć pojazd zdolny do przewozu do opancerzone lekkich transportery na bezpieczniejsze siłach w z przechodzenia zbrojnych do tendencji świecie w zauważalnej oraz terrorystycznych i grup przestępczych strony ze zagrożeń rosnących z wynikał opancerzone pojazdy te na pobytu lekkie, Wzrost patrolowo-interwencyjne. na wozy rynku zapotrzebowanie pojazdów. typu tego dostawę na Policji Główną dą czątku 2019 r. podpisana została umowa z Komenpo na już a Kielcach, w Obronnego Przemysłu nie Salo Międzynarodowym XXVI na pierwszy zaprezentowany raz po został VI TUR nazwie o F550) zadań. da różnorodnych For podwoziu na realizacji (zbudowany prze pojazdu Demonstrator i do osób się 10 nadaje wozu który opancerzony, zapo trans porter wyczuła lekki na doskonale mundurowych trzebowanie S.A. służb AMZ-KUTNO Firma zł klopreo uolwaąeo bewcę oklą pojazdu. dookólną obserwację ze podglądowe umożliwiającego wizjery kuloodpornego, są szkła zamontowane luków z każdym Nad pojazdu. bokach na usytuowane strzelnicze” „luki specjalne poprzez indywidualnej m. 25 odługości zliną elektryczną wyciągarkę i wewnętrzną boczne szyby ogrzewane filtrowentylację, ogrzewania, niezależnego system w klimatyzację, wyposażono Pojazd służyć łzawiącym. gazem z opcjonalnie dymnych granatów on może też lub lub wyrzutnika do do zamontowania obrotnicy uzbrojenia strzeleckiego bezpieczeństwa wyjście tylne. jako pojedyncze służy i bocznych który ewakuacyjny, drzwi właz się znajduje pary dachu części środkowej w dwie Dodatkowo przez środka do się mogą dostać Pasażerowie ewakuację. szybką i podróż wygodną bezpieczeństwo, + (dowódca kierowcy kabinie w osób osób 6 kierowca). dwóch i przewozu załogi do dla służy przedziale Pojazd w pojazdów. z każdego kół, z logistycznego jednego pakietu wyposażenie stanowiące uszkodzenia zapasowe, koło na poważniejszego wymienić je można razie W przebiciem. lub strzałem spowodowanego ciśnienia spadku przy jazdę umożliwiają resory Flat, Run które typu wkładki zastosowano kołach wykorzystano wszystkich We jazdy. terenie i komfort w zaś mobilność dobra bardzo zapewniające tyłu 365/85R20, terenowe z pojeździe w wielosezonowe opony teleskopowe. sprężynowymi, Pojazdwyposażono i amortyzatory W i biegów. skrzynią teleskopowymi automatyczną oraz zastosowano wzmocnione zawieszenie osi przedniej z amortyzatorami kW KM/240 cm 6871 326 pojemności mocnym o silnikiem całkowitą, rzędowym masa cylindrowym - 6 dopuszczalną wysoką się cechuje to że fakt, podwozie jest znaczenia bez Nie zamiennych. części i serwisu do dostęp zapewnia i krajach wielu w popularne jest to które 4x4, napędem stałym ze specjaliściprzetargowym z podwozie Kutna wykorzystali samochodu MAN liczby przewożonych członków załogi. lub ładowności, wyposażenia kosztem sięodbywa dodatkowezabezpieczenie przypadku W tym poziomu. drugiego do rozbudowy z opcją a nawet 4569A/B, wgSTANAG1poziomie na wybuchowymi) urządzeniami z improwizowanymi Pojazd posiada możliwość prowadzenia ognia ze strzeleckiej broni broni strzeleckiej ze ognia prowadzenia możliwość posiada Pojazd zapewniają które rozwiązań, wiele posiada transporter Lekki postępowaniu w KGP przez stawianych wymagań spełnienia celu W zadanie postawiono AMZ-KUTNO konstruktorami przed Ponadto na AMZ-KUTNO odpowiedź stanowił VI TUR LEKKI TRANSPORTER OPANCERZONY TUR VI AMZ-KUTNO S.A. ------.

3 , i mocy mocy i ,

pojazdów do 18 grudnia 2019 roku, w tym dwóch z platformą szturmową. szturmową. platformą z roku. 2020 17 do grudnia pojazdów dwóch trzech odbiór to tym etap w Drugi roku, 2019 pięciu 18 grudnia do odbiór zakłada pojazdów nich z Pierwszy etapach. dwóch w wozów się Dostawa VIP.odbędzie na ochrony i opancerzonych antyterrorystów transporterów policyjnych lekkich potrzeby Terytorialnej. ośmiu r. Obrony 2019 Wojsk i początku na Lądowych Wojsk żołnierzy także a Więziennej, Spraw Wewnętrznych Ministerstwu i Administracji, funkcjonariuszy Służby podległych służb funkcjonariuszy do jest adresowana AMZ-KUTNO oferta najnowsza powodu tego Z osób. lub ładunków chronionych szczególnie także a niewybuchów, przewodu do samochód wielonoszowa, sanitarka do działań patrolowo-interwencyjnych, ale równie dobrze może służyć jako silnika. komory oraz pojazdu wnętrza gaszenia system automatyczny gruntu. poziomu 6mod wysokość na samolotu budynków, np. do się dostanie umożliwiającą szturmową”, „tarana”. tzw. funkcję pełniący przedni zderzak skonstruowany specjalnie poprzez drogowe przeszkody przepychać też można Pojazdem Walory użytkowe tego pojazdy przekonały MSWiA do zakupu zakupu do MSWiA przekonały pojazdy tego użytkowe Walory jest przeznaczona VI TUR pojazdu opancerzonego wersja Podstawowa jest LTO załogą nad czuwającym zabezpieczeniem Dodatkowym „platformę hydrauliczną specjalną w wyposażone będą pojazdy Dwa • • • • • • • • • • dane techniczne: Podstawowe INNOWACJE-WDROŻENIA-BEZPIECZEŃSTWO-OBRONNOŚĆ Zbiornik paliwa: min 200 l. 200 min paliwa: Zbiornik automatyczna biegów: Skrzynia drogowe (przełożenia różnicowym i terenowe), mechanizmem zblokowanym rozdzielcza Skrzynia (4x4), jezdne koła wszystkie na (permanentny) stały Napęd: m), 3,3 max. szturmową m(z platformą 2,9 max wys. 2,6 m, lusterek) (bez 7,2 max max. szer. m, dług. Wymiary: km/h. 30 najmniej co maksymalną zprędkością wterenie b) bezdrożach po km/h, 95 najmniej co maksymalną zprędkością twardej drodze a) po max: Prędkość 1200 –1800 obr./min), 1250 przy Nm obrotowy moment obr./min, 2400 przy kW 326 KM/240 moc cm3, 6871 (pojemność Rail Common wtryskowym zukładem rzędowy 6-cylindrowy Silnik: kg, 15 000 pojazdu: całkowita masa Dopuszczalna

* 2019

9 VIII VII W IV VI IX III V II I POZIOM GOTOWOŚCI TECHNOLOGII VIII VII W IV VI IX III V II I

10 POZIOM GOTOWOŚCI TECHNOLOGII oraz wymaganiami ćwiczących dowódców. dowódców. ćwiczących wymaganiami oraz szkolenia strzelań, programami obowiązującymi z zgodne są taktyczne szkolenie oraz czołgów ćwi i kompanii plutonu ogniem z czołgu, w kierowaniu czenia szkolne strzelania z czołgu, strzelań do przygotowawcze z.o.o. sp. Autocomp-Management Zarządzający Dyrektor czołgów załogi polskie przez realizowanych z wozów bojowych strzelań w programie zawartych i strzelań ćwiczeń cję walki. polu współczesnym na taktycznych działań prowadzenia oraz pola walki odwzorowaniu pokładowejw realistycznym broni i armaty z ognia skutecznego prowadzenia jazdę, wspierających systemów dostępnych wykorzystaniu przy doby porze o dowolnej nych, atmosferycz terenowych, w dowolnychwarunkach w zakresie czołguprowadzenia umiejętności czołgów i doskonalenie kompanii nauczanie lub Obejmuje 2. czołgów Leopard plutonu czołgu, załogi całej lub nalnie) (opcjo ładowniczego działonowego, kierowcy, 2, dowódcy, dla widualnie Leopard czołgów indy prowadzone być może załóg Szkolenie L2A5. wersji taktycznego a w szczególności oraz ogniowego szkolenia do Table Top(TTT). Trainer systemu Bundeswehry pancernych w batalionach stosowanego szeroko rzystanie wyko jest załóg szkolenia sposobów efektywnych z najbardziej Jednym osiągnąć maksymalne szkoleniowe efekty racjonalnych przy wydatkach. aby tak czołgów, załogi szkolić sposób w jaki pytanie, jest aktualne wciąż operatorów 2PL. Leopard standardu do 2A4 i krótkim dowódców w Leopard czołgów modernizowanych rozpoczęcia załóg bojowego szkolenia okresie 2A5, oraz towarzyszących Leopard mostów samobieżnych czołgów załóg łatwy system polskich to Jest na Trainer). Top oparty szkolenia w adaptacji, zaś możliwość jego budowa zapewnia modułowa (Table (KMW) czołgów TTT załóg Co. & serii szkolenia symulatorach Gmbh system wspólnie Wegmann efektywny z.o.o. Krauss-Maffei opracowała sp. firmą Management niemiecką z Autocomp spółka Szczecińska aey okelć ż wzske wcei w arse obserwacji, zakresie w ćwiczenia wszystkie że podkreślić, Należy - jest Przeznaczony Leopard. czołgami z współpracuje TTT System wersji kolejnych i 2A4/5 Leopard czołgów użytkowników Wśród Szczególnie istotną cechą jest to, że system zapewnia pełną realiza pełną zapewnia system że to, jest cechą istotną Szczególnie INNOWACJE-WDROŻENIA-BEZPIECZEŃSTWO-OBRONNOŚĆ SYMULATORY SZKOLENIA ZAŁÓG CZOŁGÓW AUTOCOMP MANAGEMENTSP.Z.O. - wyjaśnia wyjaśnia - LEOPARD 2A5 Roman Haberek Roman * 2019 ------, rę instruktora, moduł pedałów kierowcy i okablowanie). Stelaże z ramą z ramą Stelaże i okablowanie). kierowcy pedałów moduł instruktora, rę i klawiatu mysz słuchawkowe, (zestawy zewnętrzne i urządzenia wanie riami, są które niezbędne do uruchomienia systemu. Zawiera ona okablo nowania funkcjojegodo i wykonawcze, niezbędne elektroniczne cze,urządzenia komputery, wyświetla zintegrowane a także godo pracylub transportu, przygotowanie szybkie umożliwiającą transportową, ramę zintegrowaną posiada moduł Każdy bez). lub ładowniczym (z konfiguracji od zależnie Moduł GNR (działonowy) GNR Moduł pedałów modułem z dołączanym pojazdu), (kierowcy DRV Moduł Moduł CMDR (dowódcy pojazdu) systemu) –operatora (instruktora IOS Moduł Całość wyposażenia dodatkowego zawarta jest w skrzyni z akceso moduły: następujące wchodzą zestawu W skład modułów, 5 lub z 4 się składający zestaw zintegrowany stanowi TTT • • • • • • taktycznego: szkolenia w zakresie Możliwości • • • • • • • ogniowego: szkolenia w zakresie Możliwości . Możliwość realizacji ćwiczeń dwustronnych. walki; i prowadzenia organizacji w zakresie dowodzenia szczebli różnych dowódców umiejętności i doskonalenie Nauka czołgów; i kompanii plutonu szczeblu na Prowadzenie działalności szkoleniowo-metodycznej; czołgów; kompanię przez walki i prowadzenie Organizacja czołgów; pluton przez walki i prowadzenie Organizacja czołg; przez bojowych działań Prowadzenie Działalność szkoleniowo-metodyczna. szkoleniowych; norm obowiązujących Wykonywanie strzelania; zasad znajomości Doskonalenie bojowe; Strzelania szkolne;Strzelania strzelań; do przygotowawcze Ćwiczenia obserwacji; w zakresie Ćwiczenia ry y wmgn żde specjal żadne wymagane tym przy są Nie konfigurację. i łatwą ochronę transportu solidną zapewniają stalową nym ukształtowaniu terenu, zgodnie zgodnie dowódcy. ćwiczącego z decyzją terenu, ukształtowaniu nym zmien przy atmosferycznych runkach przez oprogramowanie porach dnia, wa generowanych w różnych, możliwa jest 4operatorów przez do 30 w ciągu minut szkolenia transportowego rozpoczęcia trybu z działania do przygotowany Kompletny zostać może system czasie. krótkim bardzo transportu w do przygotować lub pracy mi elektroenergetycznymi sieciania zasilania ze standardowymi pojedynczegopołącze pośrednictwem za się odbywa Zasilanie transportowe. skrzynki dodatkowe ani narzędzia, ne

Realizacja szkolenia ogniowego ogniowego szkolenia Realizacja do skonfigurować można TTT . www.ac-m.pl .

------re ułatwiają artylerzystom osiąganie celu. Na precyzję trafienia mają wpływ wpływ mają trafienia precyzję Na celu. osiąganie artylerzystom ułatwiają re Defender. nagrodę prestiżową otrzymał Zestaw radiosondami. wymi i no oprogramowaniem z najnowszym BAR, RSSA atmosfery sondażowy system radioteodolitowy pierwszy raz po zaprezentowała Spółka z o.o. Sp niezwykle udany dla Przedsiębiorstwa Badawczo- Produkcyjnego Aviomet Salon Międzynarodowy Zeszłoroczny Obronnego Przemysłu w Kielcach był oao oad eeoy VC z aią prtr sseu rz podsys oraz systemu operatora kabiną z IVECO terenowy pojazd sowano Aviomet. w firmie produkcji kierownik ski, naj zastosowaniu Sławomir Łyszkowwyjaśnia - oraz urządzeń nowszych,nadostępnychrynku pracy do mobilności dzięki przygotowywania możliwe czasowi to Jest i krótkiemu - minut. 10 trzy około to zajmuje załodze BAR osobowej RSSA przypadku W godzinie. pół po dopiero nych da pierwszych przesłanie napozwalają ciężarówką przewożone zestawy Dotychczasowe z pojazdem. sondażowego systemu całego tegrowaniem systemu. i uruchomiona zestawu rozłożenia od czasie najkrótszym me depesz w postaci teorologicznych, zgodnych ze WMO, standardami NATOużytkownikom i Sił Zbrojnych, w jak przekazywane były pomiarów aby wyniki zależało, Konstruktorem km. 30 ponad po od wysokości do aż wiatru ziemi wierzchni i kierunku prędkości oraz powietrza i wilgotności temperatury atmosferycznego, ciśnienia temat na danych precyzyjnych bardzo zywanie przeka jest zadaniem Jego BAR. RSSA produktu swojego wersję nizowaną startów powietrznych. statków podczas i lądowań i wojskowych cywilnych lotniskach na niezbędne systemy temperatura czy wilgotność powietrza. Aviometwiatr,jak: ciśnienie, działają na lecący pocisk które artyleryjski czynniki, Sp. takie z o.o. dostarcza również Przede wszystkim zmienione zostało podwozie. Zamiast Honkera zasto Honkera Zamiast podwozie. zostało zmienione wszystkim Przede zin się wyróżnia rozwiązań typu tego innych tle na produkt Polski zmoder najnowszą, zaprezentowała spółka w Kielcach MSPO Podczas któ urządzeń, w produkcji się r. specjalizuje 1989 od spółka Warszawska RADIOTEDOLITOWY SYSTEM SONDAŻOWY ATMOSFERY RSSA BAR ------mi opcjonalnymi aplikacjami. Zapewniają one pełny nadzór użytkownika nad nad użytkownika nadzór pełny one Zapewniają aplikacjami.opcjonalnymi mi z liczny wraz radiosondażowych danych i przekazywania zobrazowania nia, systemusondażowego Vaisala do analizy, DigiCORA® służące archiwizowa Vaisala Oy. skiego przedsiębiorstwa W pakiecie znajduje się oprogramowanie zasilania. oraz danych i zobrazowania transmisji 20A, AGAT meteorologicznych elementów przyziemnych temów sys stacji przyczepie, na RT20A radiosondażowych pomiarów do temami: wszystkich podstawowych elementów składowych i funkcji systemu. i funkcji składowych elementów podstawowych wszystkich zadaniami w trakcie monitorowanie poprzez sondażu wykonywanymi trwania Głównym elementem zestawu jest najlepszy na świecie radioteodolit fiń radioteodolit świeciena najlepszy jest zestawu elementem Głównym INNOWACJE-WDROŻENIA-BEZPIECZEŃSTWO-OBRONNOŚĆ czeniu targów ma zostać przekazany jednemu jednemu przekazany lądowych. wojsk artylerii z pułków zostać ma targów czeniu zakoń po Torunia. w Kielcach z prezentowany model Uzbrojenia Także i Artylerii Szkolenia Cen trum otrzymało BAR RSSA egzemplarz pierwszy polowych. w warunkach długo pracę trwałą umożliwia system temu Dzięki poczynku. wy do i miejsca posiłków ciepłych przygotowania do sprzęt oraz maskowania w zakresie wymagania uwzględniające oświetlenie środowiskowych, kach sprzęt przeznaczony do działania w trudnych zasilania, warun źródła niezależne terenie, skażonym zanieczyszczonym w lub pracy do filtrowentylacyjne klearnej i chemicznej. goWyposażono w urządzenia jego w nu broni działaniem jest przed zabezpieczona wnętrzu która załogi, trzyosobowej poczynku Jak informuje spółka, kilka tygodni temu temu tygodni kilka spółka, informuje Jak Pojazd jest jednocześnie miejscem pracy i wy

* 2019 ------

11 VIII VII W IV VI IX III V II I POZIOM GOTOWOŚCI TECHNOLOGII VIII VII W IV VI IX III V II I

12 POZIOM GOTOWOŚCI TECHNOLOGII uzyskał w 2015 r. dofinansowanie Narodowego Centrum Badań Badań Centrum Narodowego dofinansowanie r. w 2015 uzyskał z wykorzystaniem sekwencjonowania następnej generacji (NGS)” wyglądu DNA analizę poprzez określania biogeograficznego i pochodzenia człowieka do systemu opracowanie – przestępstwa wyglądzie człowieka. o biogeograficznym i pochodzeniu informacji biolo pozyskanie na materiału pozwalający analizy gicznego do predykcyjny system nowatorski miejscu stworzono oczekiwaniom na tym naprzeciw przydatność Wychodząc pozostawionych zdarzenia. biologicznych obecnie śladów ogranicza analizy dochodzenia pro etapie wadzonego na przestępstwa sprawcy temat na hipotezy Brak pozyskany ze śladów biologicznych, czy też ze szczątków ludzkich staje się się staje ludzkich DNA identyfikacyjne. szczątków narzędzie ze sprawach, jako też bezużyteczny, czy takich biologicznych, W śladów ze zdarzenia. pozyskany ofiary odnośnie lub śledczych sprawcy hipotez jest tożsamości brak których w sprawach, w informacji sprawach w badaniach kostnego. w tym dobrze materiału starego pokrewieństwem, równie nad się i w badaniach jak sprawdza kryminalnych zmienności dużej o DNA człowieka współczesny wyglądu wymiar sprawiedliwości. człowiekaIdentyfikacja poprzez analizę korzysta markerów z których dowodów, określania z najskuteczniejszych jednym do jest DNA (NGS). z badania Dowódgeneracji następnej sekwencjonowania system możliwe, z wykorzystaniem DNA analizę poprzez było biogeograficznego i pochodzenia to opracować Aby genomie. przestępstwa w należy ofiary zawartych lub informacji podstawie sprawcy na portretu stworzenie umożliwiające w składzie: konsorcjum przez realizowany Jest DOB-BIO7/17/01/2015). umowy (nr Rozwoju i RX FFW spółka celowa sp. z o.o. z siedzibą w Poznaniu. z o.o. sp. z siedzibą celowa spółka FFW RX w Szczytnie, Policji Szkoła Wyższa w Bydgoszczy, Rydygiera Ludwika im. cum Medi Collegium - w Toruniu Kopernika Mikołaja Uniwersytet Medyczny, Uniwersytet Warszawski Jagielloński, Uniwersytet Policji (lider Kryminalistyczne projektu), Laboratorium Centralne Efektem projektu o skróconej nazwie NEXT będzie narzędzie narzędzie będzie NEXT nazwie skróconej o projektu Efektem ofiary oraz sprawcy portret „Genetyczny pt. Projekt Analiza DNA wciąż nie dostarcza jednak wszystkich możliwych możliwych wszystkich jednak dostarcza nie wciąż DNA Analiza INNOWACJE-WDROŻENIA-BEZPIECZEŃSTWO-OBRONNOŚĆ CENTRALNE LABORATORIUMKRYMINALISTYCZNEPOLICJI GENETYCZNY PORTRET SPRAWCY ORAZ OFIARY PRZESTĘPSTWA * 2019 - - -

się mieć zastosowanie również dla innych podmiotów związanych związanych podmiotów innych państwa. dla i obronnością z bezpieczeństwem również wydaje zastosowanie narzędzia istotnie tego mieć oraz potencjał się a kryminalistycznych wykrywcze, badań możliwości rozwoju poszerzył do się przyczynił biogeograficznego. pochodzenia łysienia, a także włosów, wczesnego skręcenia do fizycznych stopień cech skłonność i skóry, włosów oczu, DNA matematycznych kolor jak modeli takich wariantów zastosowanie kilkudziesięciu poprzez analizę i predykcję jednoczesną na pozwalający zwalidowane oraz genetycznego testu wyników badawcza procedura i interpretacji doobróbki służące dlaoperatora przyjazne oprogramowanie kompletna będzie efektem badań naszych podstawę stanowi ta technologia i dlatego złożonych markerów liczby rozwój dużej analizie na następuje polegającychpredykcyjnychsystemów niej Dzięki skalę. wielką na DNA zmienności Spólnicka następnej generacji ludzkich. i szczątków biologicznych śladów analizy podstawie na człowieka biogeograficznym i pochodzeniu opracowywaniu informacji o wyglądzie pozyskiwanie i umożliwiają genetycznych które matematycznych, markerów modeli selekcji na polegają te Metody sprawcy.ujęcia szybszego i umożliwienie podejrzanych osób na pozostawionego pochodzenia miejscu biologicznego Tegoprzestępstwa. typu badania mają na przybliżonego celu śladu zawężenie kręgu dawcy określenie na biogeograficznego pozwoliłyby które DNA, testów nowych poszukują naukowcyRównolegle DNA. fenotypowanie kryminalistyczne tzw. badawczy, kierunek nowy sądowej w genetyce Już dziś można powiedzieć, że opracowany test w sposób znaczący znaczący w sposób test opracowany że powiedzieć, można dziś Już predykcyjny system kompletny to genetyczny test Opracowany czego projektowych, prac zakończenie jest planowane roku 2019 W - Wcelu wyeliminowania tego problemu, od niedawna jest rozwijany Nasz zespół postawił na technologię NGS, czyli sekwencjonowanie sekwencjonowanie czyli NGS, technologię na postawił zespół Nasz „ To metoda która sprawiła, że możliwe stało się badanie badanie się stało możliwe że sprawiła, która metoda To

- mówi kierownik projektu NEXT NEXT projektu - mówi kierownik .

dr n. med. Magdalena Magdalena med. n. dr .” sprzętowo-programowego, systemu nowatorskiego rzenie stwo i zaprojektowanie było opracowania Przedmiotem zł. mln 4,4 ok. wyniosło Rozwoju i Badań Centrum Narodowego strony ze dofinansowanie z tego zł, mln 6 prawie kosztował program Dwuletni tycznych”. teleinforma sieciach w zyka oraz anomalii imonitorowania ry identyfikacji „System Operacyj Rozwójnego pt Inteligentny Programu ra mach w Europejską dofinansowanego Unię przez r. 2018 projektu wrześniu we nego zakończo realizacji efekt to m.in. komunikacji. ukrytej techniki wykorzystują które cyberataków, wykrywanie wczesne jest zania detekcji rozwią Celem i teleinformatycznych. systemach monitorowania w do sieciowych anomalii służy Urządzenie Eye. Cyber nazwie o dę son światową skalę na unikalną opracowała Cryptomage spółka Polska żenia algorytmów uczenia maszynowego, które by były w stanie je zidenty je stanie w oprogra były by autorksie opracowując które Cryptomage, się podjęło Zadania fikować. maszynowego, uczenia wdro i opracowania algorytmów koszty żenia wysokie na względu ze utrudnione bardzo było steganograficznych ataków niedawna Do wykrywaniu w wykrycia. do automatyzacji trudne wprowadzenie niesamowicie są ataki typu tego zultacie, programy czy antywirusowe firewall’e niewidzą żadnego zagrożenia. W re stosowane obecnie że sprawia, co zmian, bez pozostają pliku wygląd czy , rozszerzenie rozmiar, - dokonana niewidoczna właściwie że jest nośnika tym, modyfikacja w Problem działania. podejmuje podstawie jej na i cje, informa serwerze na zapisaną odczytuje oprogramowanie ofiary puterze kom na Zainstalowane koordynującego. serwera do wysyła i graficznym, roboczej, a następniestacji umieszcza je na nośniku, np.zainfekowanej w protokole do sieciowym czy pliku przesłane zostać mają które dane, wuje America. of Bank wprzypadku np. miejsce miało to jak banki, duże i również jak fizyczne, osoby zarówno padają ataków typu tego Ofiarami botnetami. z komunikacji umożliwienia celu w TCP/IP protokołu sie ciowej,steganografii również w protokołach. może Przykładem być celowakontekście modyfikacja w a pdf, plikach czy tekstowych kumentach techniki do wykorzystujące multimedialnych, plikach w treści istnienie maskują Cyberataki steganograficzne Cryptomage. Zarządu wiceprezes sieci wewnątrz przesyłane informacje ukryte czyli sieciową, steganografię wykryć może nielicznych z jedno jako urządzenie - segmencie. tym w rozwiązań producentów pozostałych u szukać wKalifornii. Krzemowej wDolinie również w tym analityków. i programistów Ich doświadczenie było zdobywane w inżynierów, najlepszych ośrodkach badawczych, klasy najwyższej dokto i także a profesorów rantów, wybitych z się składa Cryptomage Zespół i biznesu. inspekcję rzeczywistym. wczasie sieciowego ruchu mikroskopową na pozwala rozwiązanie Opracowane tycznych. teleinforma sieciach w malii ano monitorowanie nie oraz wykrywa wspomagałby który SONDA CRYPTOMAGE CYBER EYE DO WYKRYWANIA Typowy atak steganograficzny polega na tym, że atakujący przygoto atakujący że tym, na polega steganograficzny atak Typowy próżno na których funkcjonalności, oferuje Eye Cyber Cryptomage jak nauki, świata ze zarówno specjaliści, pracowali projekcie Przy Eye Cyber Cryptomage ANOMALII W SIECIACH TELEINFORMATYCZNYCH ------.

CRYPTOMAGE S.A. - informuje - informuje Jakub Pawluk Jakub Nasze Nasze ------, koncentrowały się wyłącznie na zachowaniu użytkowników i urządzeń. urządzeń. i użytkowników zachowaniu na wyłącznie się koncentrowały komunikację. ukrytą wykorzystujących ataków, ilości rosnącej stale przeciw na wychodzi i zadania wysokości na staje pełni w które mowanie, usługi finansowe czy też w ochronie zdrowia. zdrowia. ochronie w też czy finansowe usługi infrastruktura jak wojsko imundurowe, administracja publiczna, a służby także krytyczna, takich branżach w bezpieczeństwa spro wyzwaniom pozwala stać Sonda zagrożeniom. automatyzacj na zapobiegania i oraz wykrywania ochrony celu w poczucie większe na czeństwa ciągłym. wtrybie kluczowej waniado systemuświadczenia informacyjnego, usługi wykorzystywanego monitoro do narzędzia funkcję Krajowym pełniąc o Cyberbezpieczeństwa, ustawy Systemie wymagania również spełnia Rozwiązanie zdarzenia. złośliwe potencjalne i połączenia transakcje, segregować i monitorować identyfikować, mogą̨ teleinformatycznych sieci administratorzy czego cie Pawluk kub na kopii ruchu sieciowego, dzięki czemu nie zakłóca sieciowej komunikacji. pracuje Sonda demontażu. bez urządzenia programowanie wielokrotne na pozwalająca bramek, macierz programowalna bezpośrednio - FPGA Intel scalony, z technologią układ jest sercem Zjednoczonych.Jego w Stanach montowane jest urządzenie a dostawców, amerykańskich zostały Eye od Cyber zakupione Cryptomage budowy do wykorzystane podzespoły kie udoskonalenie. ich jest celem uczenia i głównym którego bezpieczeństwa, systemówistniejących do inteligencji rozwiązania komplementarnego sztucznej funkcje pełni Eye Cyber algorytmy Cryptomage przez maszynowego, wsparte de jakość rezultacie, W podnosząc znacząco tekcji. i zmian obserwację ofe samym tym wielowymiarową sieciowy, rując pakiet każdy sprawdzają które analityczne, duły mo usprawnić te procesy i wykorzystała postanowiła Wrocławska spółka Dodatkowo, dotychczasowe rozwiązania z zakresu bezpieczeństwa bezpieczeństwa zakresu z rozwiązania dotychczasowe Dodatkowo, Innowacyjne rozwiązanie Cryptomage pozwala zespołom ds. bezpie ds. zespołom pozwala Cryptomage rozwiązanie Innowacyjne - wszyst dostaw, łańcucha bezpieczeństwa kwestie na uwagę Zwracając Cryptomage Cyber Eye to nie tylko narzędzie analityczne narzędzie tylko nie to Eye Cyber Cryptomage INNOWACJE-WDROŻENIA-BEZPIECZEŃSTWO-OBRONNOŚĆ . Sonda dostarcza odpowiedniej jakości informacji, w rezulta w informacji, jakości odpowiedniej dostarcza Sonda . – dodaje dodaje – e * procesów procesów 2019 Ja ------

13 VIII VII W IV VI IX III V II I POZIOM GOTOWOŚCI TECHNOLOGII VIII VII W IV VI IX III V II I

14 POZIOM GOTOWOŚCI TECHNOLOGII odległościach do 50 m i ma zastąpić w wojsku przestarzałe pistolety pistolety przestarzałe na w wojsku samoobrony zastąpić i i ma m 50 do walki do odległościach służy osobista broń Sił Nowa RP. wyposażenie Zbrojnych na z o.o. sp. „Łucznik”-Radom Broni Fabrykę przez opracowanych 100, VIS samopowtarzalnych tysięcy 20 pistoletów 9-mm dostawy sztuk potrwają r. 2022 końca do r. 2019 połowy II Od strzelania z wykorzystaniem tłumika dźwięku. dźwięku. tłumika do z wykorzystaniem przewidzianej strzelania lufy specjalnej podłączenia do również przystosowano Broń użytkownika. dłoni do pistoletu wy dopasowanie umożliwiają posażeniu w standardowym się znajdujące typowym, niż większym w rozmiarze zwalniacz kurka). napiętego strzale, po Dodatkowe ostatnim chwytu okładki zatrzymywania dźwignia magazynka, i le prawo- zatrzask (zdublowano: strzelców woręcznych przez użytkowana do dostosowana jest Broń nego. taktycz oświetlenia lub celu wskaźnika laserowego mocowania do czoną przezna Picatinny, szyną lufą pod części, przedniej w jego aluminium, z umieszczoną stopu wytrzymałego wysoko z er wykonany posiada chwyt Ponadto gonomiczny nocnych. w warunkach celowni strzelanie przyrządy umożliwiające cze, i podświetlane kontrastowe ma Pistolet Action). Duble Action/ (Single SA/DA działania podwójnego i pojedynczego kurkowego), padkowym i przedwczesnym oraz mechanizm (typu spustowo-uderzeniowy naboju przy mm strzałem 9x19 przed do w bezpiecznik wyposażona została dostosowaną Broń Parabellum. lufy, odrzutu krótkiego zasadzie na cą 1936-1939. w latach wz. Broni Vis Fabrykę przez pistoletu produkowanego 35, do ona Nawiązuje 100. zdecydował VIS nazwy Błaszczak broni tej Mariusz o nadaniu narodowej obrony minister ległości, niepod Polskę przez odzyskania stulecia roku wyjątkowego uczczenia STANAG. wymagań wg nej amunicji produkcji Parabellum produkcjitypu krajowej oraz wykona zagranicznej wykorzystaniem z środowiskowych, warunkach trudnych w sprawdzona została któ broń Ponadto podczas strzałów. badań, tysięcy 10 ok. oddano rych długotrwałych trakcie w bro potwierdzona została ni i wytrzymałość Niezawodność 2017. listopada 16 się zakończyły samopowtarzalnego pistoletu nowego (państwowe) Bada kwalifikacyjne nia pistolet. na Taktyczno-Technicznych Założeniach w wymagań zawartych spełnienie potwierdzono samym Tym Zielonce. w Uzbrojenia Technicznego Instytutu Certyfikacji Wojskowego Ośrodek przez Z/27/1/2016/PZ), wydany (nr zgodności certyfi kat uzyskała stu i pistoletów informacyjną sztuk partię wykonała Broni Fabryka r. W 2016 w Radomiu. „Łucznik” Broni Fabryki siedziby no wej otwarcia podczas r. 2014 w no zaprezentowa RAGUN samopowtarzalną PR nazwie broń o mm 9 szy pierw raz Po Parabellum. mm 9x19 nabojem strzelającego pistoletu go opracowanie nowoczesnego polskie zakładał Program TYTAN”. kryptonim Walki, Systemy sowane Indywidualne „Zaawan pt. operacyjnego programu w ramach rozwojowej pracy oraz let” „Pisto nazwą pod wdrożeniowego badawczo-rozwojowego i projektu z elementów wykorzystania tycznego P-83. oraz P-64 Pistolet VIS 100 jest automatyczną bronią samopowtarzalną, działają samopowtarzalną, bronią automatyczną jest 100 VIS Pistolet Dla Ragun. PR-15 pistoletu nazwę zmieniono r. 2018 koniec Pod prak z przykładów jeden to Jest Pistolet VIS 100 odznacza się stosunkowo niewielką masą i wymia masą niewielką stosunkowo się odznacza 100 VIS Pistolet INNOWACJE-WDROŻENIA-BEZPIECZEŃSTWO-OBRONNOŚĆ FABRYKA BRONI„ŁUCZNIK”-RADOMSP.Z O.O PISTOLET VIS 100 ------* 2019 ------

dzoną, w której wykorzystano polską myśl techniczną i technologiczną. i technologiczną. techniczną myśl polską wykorzystano w której dzoną, wysokim stopniem bezpieczeństwa eksploatacji. Jest konstrukcją spraw oraz użycia szybkością ognia, prowadzenia manewrowością dobrą rami, czej oraz żołnierzy pełniących służbę na wybranych stanowiskach stanowiskach wybranych na Terytorialnej. służbę Obrony w Wojskach pełniących żołnierzy oraz czej do końca 20222019 r. r. na potrzebypołowu Sił ZbrojnychII od RP, główniedostarczane kadry dowód one Będą 100. tys. VIS 20 pistoletów około sztuk dostawę na umowę w Radomiu Broni z Fabryką pisało Na początku grudnia 2018 r. Ministerstwo Obrony Narodowej pod Narodowej Obrony r. Ministerstwo 2018 grudnia początku Na pistoletu samopowtarzalnego VIS 100: 100: VIS samopowtarzalnego pistoletu 9mm taktyczno-techniczne dane Podstawowe • • • • • • • • • • • • dodatkowo zwalniacz kurka i przerywacz. kurka zwalniacz dodatkowo spustu, drogą sterowne iglicy blokadę wewnętrzną Zabezpieczenie: automatyczne poprzez 140 mm, niż m: mniejsze 25 odległości na Skupienie 15 nabojów, magazynka: Pojemność N, N/50 25 SA/DA: spustu Siła J, 520 ok. pocisku: wylotowa Energia m/s, 360 ok. pocisku: początkowa Prędkość 156 mm, celowniczej: linii Długość 110 lufy: mm, Długość 136 /142 mm mm, / z magazynkiem: magazynka bez broni Wysokość mm, 32 broni: Szerokość 197 mm, broni: Długość g, 695 magazynka: bez broni Masa www.fabrykabroni.pl

- - - GROT. GOTOWY DO DZIAŁANIA. www.fabrykabroni.pl

Modułowy System Broni Strzeleckiej

GROT_Buzdygan_205x285_2018-01.indd 1 2018-02-07 14:32:24 VIII VII W IV VI IX III V II I

16 POZIOM GOTOWOŚCI TECHNOLOGII rzecznik Grupy WB. WB. Grupy rzecznik bezzałogowca. odnalezienie szybkie jący w ergonomicznejdo przenoszenia i magazynowaniaskrzyni sprzętu. się mieści zestaw cały anteny, zaś wymieniono Ponadto i kierowania. kontroli stację oraz nadawczo-odbiorczą stację również poddano Modernizacji nika. użytkow z sugestiami zgodnie wykonane plecaki i trwalsze akumulatory sze cę GS4,optoelektroniczną wydajniej głowi dole na podwieszaną w nową, wyposażona jest FlyEye BSP wersja z: się składa zestaw Najnowszy operatorów. dwóch potrzeba obsługi a do Start z ręki, się odbywa minut. 10 niż czasie krótszym w jest do osiągana startu Gotowość demontażu. i złożenia wy łatwością się który kazuje systemem, wym ukraińskiej. armii wyposażeniu oraz Granicznej Straży na się również znajduje armii, polskiej oprócz FlyEye, BSP Obecnie ISAF. kontyngentu polskiego na rzecz no-rozpoznawcze wadzono misje obserwacyj pro wykorzystaniem jego gdzie z Afganistanie, w podczas misji przeszedł bojowy chrzest swój FlyEye System Specjalnych. Wojsk wództwa Do potrzeby na - wietrznych) dwóch pierwszych zestawów (każdyzakupie po r.2010- składa sięw grudniu się z czterech odbyła platformw Polsce podronów prezentacja publiczna 2010.Pierwsza Eurosatory salonie na zestawu premiery wej na WB Terytorialnej. GRUPA | Obrony Wojsk wyposażenie Flytronic spółkę przez dostarczony został 2018 koniec pod zmo posiada który FlyEye, BSP plecak latających statków bezzałogowych zestaw i trwalszy dernizowany akumulatory wydajniejsze a także i kontroli, nadawczo-odbiorczą stację oraz lokalizator obserwacyjną, głowicę Nową tetyzowania wideo tetyzowania syn do zdolnością ze trenażera lotów, kontroli stacji oddzielnych z dwóch systemem sterowania z możliwością SKiK, lotu stacjinaziemnej kontroli km), 40 do o zasięgu jedna w tym je, rodza (trzy antenowych systemów GS4, kamerą i termowizyjną dzienną z kadłubem pod czonej umiesz obserwacyjnej głowicy dzięki ochronie głowicy obserwacyjnej, lądowania, systemem bezpiecznym z FlyEye, latającej platformy bezzałogowej To już trzecia modernizacja mini BSL FlyEye od momentu świato momentu od FlyEye BSL mini modernizacja trzecia już To - zmodernizowana Najnowsza, moduło jest FlyEye BSP Najnowszy zestaw jest również wyposażony w lokalizator umożliwia w lokalizator wyposażony również jest zestaw Najnowszy INNOWACJE-WDROŻENIA-BEZPIECZEŃSTWO-OBRONNOŚĆ ZMODERNIZOWANY BSP F . ------FLYTRONIC SA – dodaje dodaje – Tomasz Badowski * 2019 - - - - - , lyEye wystrzału. W zależności od zastosowania może być również zintegrowany zintegrowany również być może z innymi głowicami obserwacyjnymi. zastosowania od zależności W źródeł wykrywania wystrzału. do wektorowym sensorem z akustycznym oraz nym i wideo. danych sterowania transmisję i bezpieczną zapewnia swobodną cyfrowe łącze dwukierunkowe zaś lotu, w trakcie trasy zmiany oraz trasy zaprogramowania wcześniejszego m.in. plecakach. możliwość trwalszych Posiada w dwóch BSP podstawowego wariantu noszenie FlyEye jest zgodna z systemem TOPAZ . . TOPAZ z systemem zgodna jest FlyEye przy naziemnego bezpieczeństwo i wyposażenia oprogramowania Całość eksploatacji. zapewniać szłej i systemu temu tego dzięki może rozwój Spółka kontrolować intelektualną. i własność technologiczną myśl polską całkowicie one Stanowią obserwacyjnych. i głowicach kownika użyt interfejsie intuicyjnym bazowych, stacjach autopilocie, przesyłania danych, łączu cyfrowym tym w technologiach, kluczowych na są FlyEye posiada możliwość integracji z lekkim uzbrojeniem precyzyj uzbrojeniem z lekkim integracji możliwość posiada FlyEye prze na pozwala system Terytorialnej Obrony Wojsk do Dostarczony GRUPA WB podkreśla, że rozwiązania zawarte w mini BSL oparte oparte BSL w mini zawarte rozwiązania że podkreśla, WB GRUPA • • • • • • • • • FlyEye: BSL techniczne Dane z akumulatorów litowo-jonowych. z akumulatorów zasilany elektryczny silnik cichy Napęd: C(NATO), w paśmie łączności: System LOS, km 40 on-line: transmisji Zasięg 150 min., lotu: Czas mAMSL, 3500 lotu: Pułap 120 km/h, maksymalna: Prędkość 12 kg, startowa: Masa 1,8 m, Długość: 3,6 m, skrzydeł: Rozpiętość

www.wb.com.pl - - - -

VIII VII W IV VI IX III V II I

18 POZIOM GOTOWOŚCI TECHNOLOGII o eo aeę zen lb emwzją Wwąr pjzu zamonto pojazdu Wewnątrz termowizyjną. lub dzienną kamerę tego do walki w zakresie 360 stopni zarówno w dzień, jak i w nocy, wykorzystując umożliwiająłogi mu pojazdu obserwacjędysponuje pola systemami, które za czteroosobowej dowódcaDodatkowo, miejsc. innych lub dowodzenia środkiem zdalne prowadzenie ognia poprzez komendy wydawane z bojowych bezzałogowym wozów się całkowicie na stać pozwalają pokładowe mógł aby komputery Zamontowane bojowym. RAK-a, zaprojektowali tak torzy celunamiary m.in. wysłane zwiadowcze przez drony. Co więcej, konstruk ogniem i dowodzenia. Umożliwia zdalne prowadzenie ognia, wykorzystując wfortyfikacjach. obrony do wykorzystywanie czy okrętach na jej zamontowanie jest do Możliwe innych zastosowań. przeznaczyć można wieżę samą że fakt, jest systemu zaletą Ważną opancerzonych. pojazdów niszczenia do przeznaczonymi kasetowymi pociskami także ale amunicją, klasyczną strzały oddawać może a pozostałe Moździerz amunicyjnym. obrotowym, przedziale w w magazynie 20 z tego sztuk, 46 w liczbie wożone jak: menty dymnych. granatów w wyrzutnię oraz Obra-3 SSP-1 lasera wiązką opromieniowania w system wykrywania wyposażono Moździerz przeciwnika. przez dzierza) ostatnim dzięki strzale, czemu znacząco maleją szanse namierzenia (moź zaś czas opuszczenia stanowiska następuje w ciągu kilkunastu sekund po sekund, 30 do trwa bojowego do marszowego z położenia przejścia czas na minutę, 8 strzałów od 6-8 wynosi RAK-a do nawet 12oddalone Szybkostrzelność km. w cele trafiać może moździerz i celowania, sterowania my lufy. położenia stopni 45 powyżej tej strzelały Do moździerze pory wprost. na ogniem celu zwalczania również w tym stopni, 80 wością prowadzenia ognia od minus 3 stopni położenia lufy aż do plus mm. 120 Jako jeden z nielicznych kalibru namoździerzy świecie moździerz dysponuje możli autonomiczny całkowicie jest RAK systemu elementem podstaw.Głównym odopracować należało które terenie, w trudnym się poruszania do 120G) (M gąsienicowe oraz 120K) (M ROSOMAK podwoziu na kołowe – podwozia opancerzonego rodzaje dwa otrzyma moździerz że Zakładano, mm. 98 moździerze w wojsku używane zastąpić Miał w 2009. zaprezentowano prototypy pierwsze przemysłu zbrojeniowego. polskiego eksportowym hitem być Może wprost. na ne widocz są które celów, do ognia prowadzenia opcji wykorzystanie poprzez ogniowego stanowiska własnego ochrony możliwość jest zamkniętej –konstrukcji wieży w pełni chroni załogę. Unikalnym rozwiązaniem dzięki a ogniem, kierowania i dowodzenia systemem zautomatyzowanym zaawansowanym, bardzo z automatyczny, ni się doczekała która polską SA, wdrożenia Wola w Siłach oryginalną Zbrojnych RP. Stalowa Jest jest to system Hucie autonomiczny i w peł w RAK powstałą mm konstrukcją 120 kalibru moździerz Samobieżny naprowadzania działa na cel. cel. na działa naprowadzania automatycznego układ ładowaniaamunicji,a także układ automatyczny termowizyjną), i kamerą wym CM120system celowniczy z celownikiem ZIG-T-2 (z lasero dalmierzem dokładnością), z wymaganą ogniowe zadania realizować może ciągu w dalszym – moździerz GPS sygnału zakłócenia lub braku (w przypadku GPS przez wspomagany inercyjnej nawigacji system dokładny bardzo wania ogniem, systemudowodzeniaz oprogramowaniem balistyczny i kiero komputer System cechuje się wysokim stopniem automatyzacji kierowania kierowania automatyzacji stopniem wysokim się cechuje System Uzbrojeniem RAK-a są pociski kalibru 120 mm, które mogą być prze ele takie m.in. odpowiadają systemu funkcjonowanie poprawne Za Dzięki wyposażeniu moździerza w zaawansowane syste elektroniczne natomiast roku, w 2006 rozpoczęto RAK moździerzem nad Prace INNOWACJE-WDROŻENIA-BEZPIECZEŃSTWO-OBRONNOŚĆ SAMOBIEŻNY MOŹDZIERZ KALIBRU 120 MM RAK HUTA STALOWAWOLAS.A. * 2019 ------i zaawansowany, cyfrowy system łączności. system cyfrowy i zaawansowany, nawigacji inercyjnejTALINSAASM) z modułemGPS z odbiornikiem 5000, z systemu się(składający nawigacyjny system hybrydowy również wano 12 Brygady Zmechanizowanej w Szczecinie oraz w 5 batalionu strzelców Zmechanizowanej. strzelców 18 Dywizji w tworzonej batalionu w Przemyślu w 5 podhalańskich oraz w Szczecinie Zmechanizowanej Brygady 12 wyposażeniu na też są RAK Moździerze Zmechanizowana. Brygada ska 17.była Wielkopol sprzęt nowy trafił której do dowodze jednostką, wozy Pierwszą nia. artyleryjskie 32 oraz moździerze 64 końca do mają otrzymać roku Zbrojne 2019 Siły SA, Wola Stalowa a Hutą Uzbrojenia, tem rozwiązania wszystkie GPS) konstrukcji. polskiej są odbiornika wieżowego systemu SAASM moduł też czy 5000, TALIN im elementami inercyjnej nawigacji kilkoma systemem wcześniej wspomniany Poza (np. portowanymi SA. Electronics WB firmy polskiej TOPAZ dowodzenia systemie unowocześnionym na oparty on Jest Intelligence). And Computing Communication, Control, (Command, C4I. ogniem wania i kiero dowodzeniałączności, system w zintegrowany RAK systemu tów elemen wszystkich wyposażeniu dzięki możliwe to Jest (KMO). ogniowy moduł kompanijny na się składających dowodzenia, wozów listycznych specja pośrednictwem za wozów) samobieżnych (8 moździerzy baterią

Dzięki podpisanej 28 kwietnia 2016 r., umowie między Inspektora między umowie r., 2016 kwietnia 28 podpisanej Dzięki całą sterowania możliwość jest RAK systemu elementem Ważnym • • • • • • • • • • • • • kołowego: podwozia techniczne Parametry Moc: 294 kW 294 Moc: DI1249A03P SCANIA –typ: Silnik 4569 STANAG wg poziom balistyczna: Odporność mm 2800 Szerokość: mm 7700 nośnika: Długość kg 24 500 maks. całkowita: Masa km 500 min. zbiornikach: pełnych na Zasięg km/h 80 drogach: po prędkość Maks. 1,5 m Brody: 2,1Rowy: m m 0,5 pionowe: Przeszkody proc. 35 boczny: Przechył proc. 60 wzniesień: Pokonywanie www.hsw.pl ------śródlądowych w Polsce. Ograniczenie wysokości lotu rakiety było możliwe możliwe było rakiety lotu wysokościw Polsce. śródlądowych Ograniczenie poligonach na lotów pułap dopuszczalny maksymalny stanowiło co 15km, wysokość na się wzniósł BURSZTYN ILR-33 sukcesem. się zakończył Test Pomorskim. w Drawsku Lądowych Wojsk Szkolenia Centrum poligonie na i południowokoreańskie. amerykańskie brytyjskie, wodoru 98(powyżej proc.). samymtym dokonania Przewyższa niemieckie, nadtlenku stężenie wysokie tak wykorzystująca świecie na to rakieta pierwsza ILR-33 bowiem światowej, w skali nowość stanowi Rozwiązanie masy. obniżenie i jednoczesne parametrów lepszych uzyskanie na pozwala niacz jako paliwo.i polietylen Tak skoncentrowany, bezpieczny i ekologiczny utle jako dowym, wykorzystującym utleniacz wysoko stężony nadtlenek wodoru wania sił aerodynamicznych. pracy boosterów dochodzi do ich samoczynnej separacji w skutek oddziały odpo nadanie jest Po lotu. zakończeniu fazy początkowejpodczas rakiecie wiedniejprędkości zadaniem Ich N. one się 6000 o wartości Charakteryzują maksymalnym pędny. ciągiem materiał stały na boostery) (ang. pomocnicze dwustopniową, pierwszy, stopień,w której stanowią dwarównoległy silniki startowej masie mniejszej dwukrotnie przy 2, METEOR rakiety BURSZ historycznej do zbliżone ILR-33 osiągi ma TYN czemu dzięki rozwiązań, własnych szeregu i opracowanie technologii rakiety dostępnych nowej najnowszych wykorzystanie przypadku na 1967-1974. W się zdecydowano latach w Lotnictwa Instytucie w mercyjnych projektach w większych krajowych, inicjatywach międzynarodowych oraz działaniach ko wykorzystania do i nośnych suborbitalnych rakiet technologii tego statutowych środków instytutu ze sfinansowany całkowicie Lotnictwa, Instytutu padzie 2014 roku. Jest to projekt flagowy Centrum Technologii Kosmicznych lat. 40 ponad od w Polsce nieosiągalne pułapy na loty umożliwia BURSZTYN jako paliwo. ILR-33 wodoru i polietylen nadtlenek ko stężony jako utleniacz wyso wacyjnym wykorzystującym silnikiem hybrydowym, z inno badawczą rakietą wielostopniową nad pracuje Lotnictwa Instytut do poszerzenia granic poziomych strefy powietrznej oraz strefy lądowania, strefy oraz powietrznej poziomychstrefy granic poszerzenia do zmierzające działania kontynuują Powietrznej Żeglugi Agencją Polską oraz Zbrojnych Sił Generalnym z Dowództwem wraz Kosmiczna Agencja i Polska Lotnictwa Instytut Jednocześnie ćwiczeń. podczas nastąpić może co ny, wod akwen zabezpieczyć muszą okręty bowiem Wojennej, Marynarki od dopuszczającydecyzyjny algorytm do przeprowadzenia badań. oraz logistyczne systemów, integracji również dotyczące procedury Zweryfikowano Ustka. SP CP poligonu zaada warunków startowe, do ptowaną przygotowania wspierającą infrastrukturę rok przez ostatni rozbudowaną przetestować jednak się udało Zespołowi nowych. poligo w instrukcjach są kierując opisane odwołano które Testy bezpieczeństwa, względami startu. się do doszło nie streamów, jet tzw. km, 12 około do pułapie na się strumieniowych prądów silnych objawiały występowaniem które pogodowe, orien warunki złe kontroli na względu systemem Ze z rakiety. nową, tacji oraz dwie standardową przygotował – rakiety Lotnictwa wersje Instytutu z Zespół poligonowym. testom kosmosu. granicę umowną pułapu stanowi do co 100 km, loty na pozwala rakieta zatankowana pełni W misji. zakończeniu po pokładowego z komputera pobranych parametrów analizę na oraz nych po silników pracy czasu (ok. danych telemetrycz 2,5 s).mocniczych na zebranie pozwolił lot Udany pełnego zachowaniu przy utleniacza, ilości szej dzięki skróceniu czasu pracy silnika głównego poprzez zatankowanie mniej Kolejny termin startu rakiety w 2019 rakiety Kolejny r. termin startu nie jest jeszcze znany. on Zależy kolejnym poddany zostać miał BURSZTYN ILR-33 2018 wrześniu We roku 2017 października 22 nastąpił rakiety prototypowej lot Pierwszy hybry silnikiem innowacyjnym jest napędzany rakiety stopień Główny konstrukcją jest cm 23 i średnicy m 5 o długości BURSZTYN ILR-33 rozwijanych METEOR meteorologicznych rakiet do nawiązuje Projekt - w listo się rozpoczęły BURSZTYN ILR-33 rakietą nad rozwojowe Prace Głównym celem projektu było opracowanie w Polsce zaawansowanych DEMONSTRATOR RAKIETY ILR-33 BURSZTYN . – informuje – informuje Michał Pakosz . , kierownik projektu. , kierownik INSTYTUT LOTNICTWA ------oraz dla kosztownych badań na pokładzie Międzynarodowej Stacji Kosmicz Stacji Międzynarodowej pokładzie na badań kosztownych dla oraz paraboliczne loty zrzutowa, wieża jak rozwiązań takich dla alternatywę więc - suborbitalnych. lotów podczas mikrograwitacji w warunkach badań przeprowadzanie oraz rakieto wych komponentów testowanie Umożliwia zalet. wiele ma technologii VI uzyskaniu oraz km 100 wysokość na poziomu zaawansowania technologicznego. rakiety wystrzeleniu na bowiem leży które są krytyczne ze względów bezpieczeństwa lotów. Konstruktorom za formy do badań eksperymentalnych w warunkach obniżonej grawitacji. obniżonej w warunkach eksperymentalnych badań do formy Inven „Ideas Show Trade tions International New Products” iENA na w Norymberdze za opracowanie produktom innowacyjnej i nowym słom plat najstarszych i pomy największych wynalazkom, poświęconych specjalistycznych na targach w Europie medalem brązowym oraz w kategorii „przemysł” medalem platynowym Lotnictwa Instytutu projekt które wyróżniło 2018, INTARG i Innowacji Wynalazków Targach Międzynarodowych inż. hab. dr prof. jest projektem nad nadzór sprawującym TUCAN. a obecnie koła, opiekunem rakietą Wtedy w katalogu opisaną nad w pracach uczestnicząc m.in. Warszawskiej Politechnice przy Astronautycznym realizujące Kole Studenckim zespołu w Większość lat. 30 go z technologiami poniżej rozpoczynało przygodę przedsięwzięcie rakietowymi osoby to połowa z których ponad 30 osób, zajmują które siętechnologiami wyłącznie rakietowymi, rakietowych. technologii w zakresie i Rozwoju Badań Centrum wego ziemskie. Osiągnięciaorbity w tymniskie zakresie na pozwoliły nasubor realizacjęsatelity kilkuwynosić projektówrakiet Narodomogących i rakiet jak w zakresie bitalnych, zarówno – międzynarodowe projekty w większe firma polska jest SpaceTech.Jakusz odpowiedzialna rakietowego utleniacza dystrybucję a za wodoru, nadtlenku zatężania technologia jest Przykładem mercjalizować. sko można technologii wiele Ponadto fizyki. spalania, procesów płynów, mechaniki materiałowej, inżynierii z zakresu in. m. eksperymentów wanie nej - wyjaśnia wyjaśnia - Wykorzystanie platformy ILR-33 BURSZTYN stanowiącej demonstrator stanowiącej demonstrator ILR-33 BURSZTYN platformy Wykorzystanie Niektóre rozwiązania zastosowane w rakiecie zyskały uznanie jury jury uznanie zyskały w rakiecie zastosowane rozwiązania Niektóre zespół powstał Lotnictwa w Instytucie lat kilku zaledwie okresie W podmiotów polskich się włączenie umożliwiają Instytutu Dokonania INNOWACJE-WDROŻENIA-BEZPIECZEŃSTWO-OBRONNOŚĆ Michał Pakosz Michał Piotr Wolański Piotr W określonych warunkach platforma ILR-33 stanowi stanowi ILR-33 platforma warunkach określonych W . Podczas takich lotów możliwe jest wykony jest możliwe lotów takich Podczas . . https://ilot.edu.pl/ * 2019 ------Zdjęcie: Błażej Marciniak (Instytut Lotnictwa)

19 VIII VII W IV VI IX III V II I POZIOM GOTOWOŚCI TECHNOLOGII SILNIKI W PIASTACH KÓŁ INSTYTUT NAPĘDÓW MASZYN ELEKTRYCZNYCH KOMEL

Instytut Napędów i Maszyn Elektrycznych KOMEL podjął prace badawcze i projektowe, które pozwolą na świadczenie usług związanych z projek- towaniem i produkcją silników do zabudowy w piaście koła dla różnego

POZIOM GOTOWOŚCI TECHNOLOGII POZIOM GOTOWOŚCI rodzaju pojazdów elektrycznych i dronów, w tym również przeznaczonych dla wojska, straży pożarnej i policji. Koncepcję napędu bezpośredniego W zaprezentowano w 2018 r. na międzynarodowych targach w Seulu, gdzie uzyskała dwie nagrody.

IX Prace Instytutu KOMEL są realizowane w ramach programu LIDER VII w całości finansowane przez Narodowe Centrum Badań i Rozwoju (NCBiR). Projekt o nazwie „Innowacyjne rozwiązania napędu bezpośredniego pojaz- VIII dów elektrycznych”, uzyskał w 2016 r. dofinansowanie NCBiR w wysokości prawie 1,2 mln zł ( umowa LIDER/24/0082/L-7/15/NCBR/2016). – Dzięki zabudowaniu silników w kołach, w kadłubie pojazdu bądź dro- VII nie konstruktorzy zyskują dodatkowe miejsce na zabudowę np. baterii zasi- lających napęd (wydłużając w ten sposób jego zasięg) lub inne urządzenia i VI wyposażenie specjalistyczne – wyjaśnia mgr inż. Piotr Dukalski, Kierownik projektu. Silniki zabudowane w piastach kół mogą również pełnić funkcje wspo- możliwość stosunkowo prostego zaimplementowania napędu na 2 lub 4 V magające napęd innego typu, w tym również spalinowy np. podczas rusza- koła lub więcej, nia, gdy wymagane są od napędu największe wartości momentu obrotowego efektywniejsze hamowanie rekuperacyjne (pominięcie spadku sprawności lub podczas wykonywania manewrów zwiększających dynamikę jazdy. układu napędowego z uwagi na przełożeni IV Jednym z głównych kierunków rozwoju napędów jest uzyskiwanie jak stosunkowo łatwy demontaż silnika podczas serwisu, największego stosunku momentu obrotowego - maksymalnego i możliwego lepsza sterowność pojazdem z uwagi na możliwość bezpośredniego zasto- do osiągnięcia przy pracy długotrwałej - do objętości lub masy. W ten trend sowania momentu osobno na każde z kół. III bardzo dobrze wpisuje się koncepcja napędu bezpośredniego, np. w kołach. Obecnie Instytut KOMEL pracuje nad silnikiem do samochodu osobowe- go. W zależności od jego gabarytu oraz wymaganych parametrów jezdnych, II napęd może być przekazywany na 2,4 koła lub więcej np. w przypadku auto- busów, transporterów czy platform wojskowych. Silniki tego typu mogą być szeroko stosowane w pojazdach elektrycz- I nych: od małych samochodów miejskich, przez samochody osobowe i ro- dzinne, po samochody dostawcze i autobusy. Ponadto mogą być wykorzystane w pojazdach transportowych i serwisowych, w dużych fabrykach, magazynach, kopalniach czy lotniskach oraz pojazdach rekreacyjnych takich jak wózki golfowe, quady, drony naziemne, pojazdy wojskowe, policyjne lub pożarnicze. Silniki muszą charakteryzować się bardzo dużym stosunkiem mocy do masy, przewyższające parametry silników standardowych. Najnowszym osiągnięciem Instytutu KOMEL jest opracowanie wydajnego silnika, wyposa- żonego w układ chłodzenia. Bazuje on na zespole labiryntu przepływu cieczy chłodzącej, układzie radiatorów oraz specjalnie dobranej żywicy termoprze- wodzącej. – Dzięki nowym rozwiązaniom udało się opracować wyjątkowo kompak- towy silnik o stosunkowo dużej mocy. Waga obecnego prototypu wynosi 36 Takie rozwiązanie ma wiele uniwersalnych zalet, które można wykorzy- kg, ale kolejne prace są ukierunkowane na jeszcze większe zredukowanie stać w pojazdach. Należą do nich między innymi: masy – dodaje Piotr Dukalski. Projekt jest obecnie na V etapie zaawansowa- wyeliminowanie przekładni mechanicznych, które oprócz zmniejszenia nia technologicznego. sprawności układu stanowią element wymagający konserwacji, mogą ulec Podczas gdy silniki elektryczne zazwyczaj pracują z gęstością prądu uszkodzeniu. Ponadto stanowią dodatkową masę i zajmują miejsce, 6-8 A/mm2 opracowany silnik pracuje ciągle (praca S1) z gęstością prądu udostępnienie dodatkowego miejsca w pojeździe, które może posłużyć do równą 16-16,5 A/mm2 co pozwala na uzyskanie stałego momentu w szero- zamontowania baterii zasilających, kim zakresie prędkości obrotowej na znacznie wyższym poziomie niż silniki brak potrzeby pośrednich transmisji mocy przez półosie napędowe, me- standardowe. chanizmy różnicowe oraz inne, złożone mechanizmy, W tego typu napędy mogą być wyposażane różnego typu drony naziemne, których konstrukcje wymagają kompaktowych rozwiązań pozwalających na oszczędność miejsca w kadłubach pojazdów. Parametry silnika: • Pn = 50 kW KOMEL otrzymał w 2018 roku nagrodę Lider Bezpieczeństwa Państwa • Tn = 450 Nm (praca ciągła S1) 2018, które wyróżniło Instytut za całokształt działalności w zakresie inno- • Zakres prędkości obrotowej wacyjnych projektów na rzecz bezpieczeństwa państwa. z momentem 450 Nm: od 0 - 1060 obr/min • Pmax. = 70 kW • Tmax. = 750 Nm • Sprawność max. = 94%

20 INNOWACJE-WDROŻENIA-BEZPIECZEŃSTWO-OBRONNOŚĆ*2019 POJAZDY PATROLOWO-OFFROADOWE QUAD SCARTT Z ELEKTRYCZNYM SILNIKIEM INSTYTUT NAPĘDÓW MASZYN ELEKTRYCZNYCH KOMEL POZIOM GOTOWOŚCI TECHNOLOGII POZIOM GOTOWOŚCI Instytut Napędów i Maszyn Elektrycznych KOMEL opracował unikalne silniki elektryczne do pojazdów patrolowo-offroadowych QUAD W i SCARTT przeznaczonych m.in. dla wojska, służb leśniczych oraz straży granicznej. Pojazdy z silnikami synchronicznymi są ciche, dynamiczne i mogą jeździć po jednym ładowaniu ok. 2,5 godziny przy prędkości po- IX jazdu do 70 km/godz. w warunkach drogowych.

Są to pojazdy terenowe, przystosowane do poruszania się we wszyst- VIII kich warunkach drogowych. Scartt to pojazd typu „side by side” (pasaże- rowie siedzą obok siebie), natomiast jazda na quadzie przypomina jazdę na motocyklu (pasażerowie siedzą jeden za drugim). Oba idealnie sprawdzą VII się w terenie górzystym czy piaszczystym i poradzą sobie z pokonywaniem przeszkód w niesprzyjających warunkach pogodowych. VI - Pojazdy terenowe ze względu na swoje przeznaczenie muszą być odpowiednio zaprojektowane i skonstruowane w sposób, który ułatwi poruszanie się po nierównościach – informuje Emil Król, kierownik projektu. V Prace projektowe nad silnikami elektrycznymi do tych pojazdów rozpoczęły się w 2012 roku we współpracy z firmą Ele-DriveCo w ramach projektu „Pojazd sportowo-rekreacyjny” dofinansowany z NCBiR. IV - Jako napęd wykorzystano specjalny silnik synchronicznyz magnesa- mi trwałymi zintegrowany z dwubiegową przekładnią mechaniczną. – wy- jaśnia Emil Król. Jest to silnik trwały o wysokich parametrach, którego III wysoki moment obrotowy umożliwia szybkie przyspieszenie i dobrą dy- namikę jazdy. Silniki te znalazły zastosowanie w dwóch typach pojazdów II patrolowo-offroadowych Quad i Scartt. Zakończone badania wykazały, że SCARTT szczególnie dobrze radzi sobie w warunkach terenowych. Z powodzeniem może być wdrożony I w służbach mundurowych np. do bezgłośnego i trudno wykrywalnego przez urządzenia termiczne patrolowania granic lub innych tego typu zadań specjalnych. Pojazd posiada homologację do poruszania się po drogach publicznych. Obecny czas jazdy na jednym ładowaniu to ok. 2,5 godziny, zaś prędkość pojazdu w warunkach drogowych dochodzi do 70 km/h. Z kolei QUAD (ATV) z napędem elektrycznym jest pojazdem przysto- sowanym do poruszania się we wszystkich warunkach drogowych. Dzięki napędowi 4x4, szczególnie dobrze radzi sobie w warunkach terenowych. Pojazd może brodzić w wodzie do wysokości 30 cm.

W Polsce, ich wytwarzaniem zajmuje się firma Ele-DriveCo. Tego typu rozwiązania są unikalne w Europie, a nawet w świecie, bo produ- centów tych pojazdów jest tylko kilku.

Wybrane parametry techniczne pojazdu SCARTT. • Wymiary: szer. 1435mm x dł. 2550 mm x wys. 1500 mm • Masa własna silnika: 43kg • Prędkość maksymalna: 70 km/h • Moc: 28kW • Podstawowe parametry techniczne pojazdu QUAD (ATV) • Wymiary: szer. 1220mm x dł. 2110mm x wys. 1220mm • Masa własna silnika: 43kg • Prędkość maksymalna: 70 km/h • Moc: 25 kW.

INNOWACJE-WDROŻENIA-BEZPIECZEŃSTWO-OBRONNOŚĆ*2019 21 LASEROWY SYSTEM KOREKCJI LOTÓW DLA BOMB LOTNICZYCH INSTYTUT TECHNICZNY WOJSK LOTNICZYCH

POZIOM GOTOWOŚCI TECHNOLOGII POZIOM GOTOWOŚCI Zgodnie z kierunkami badań resortu obrony narodowej na lata 2013-2022, jednym z priory- W tetowych obszarów technologicznych jest broń precyzyjna oraz platformy bezzałogowe. W konsekwencji i dzięki poparciu Inspektoratu In- IX nowacyjnych Technologii Obronnych (I3TO), w konkursie związanym z realizacją prac badawczo-rozwojowych z zakresu bezpieczeństwa i VIII obronności, który ogłosiło Narodowe Centrum Badań i Rozwoju w 2016 r., pojawił się projekt pt. „Laserowy system korekcji lotu dla bomb VII lotniczych”.

VI Na realizację tego trzyletniego projektu dofinansowanie NCBR uzyskało konsorcjum w skła- dzie: Instytut Techniczny Wojsk Lotniczych (lider) V i Zakłady Metalowe „DEZAMET”.

Zasadniczym elementem bomby kierowanej IV laserowo jest optoelektroniczny układ detekcji promieniowania laserowego. Standardowo układ taki zbudowany jest przy pomocy tzw. diody III kwadrantowej. Występują w niej dwie pary ele- mentów detekcyjnych, które umożliwiają pomiar II kąta niezgodności pomiędzy osią podłużną ukła- du detekcji i linią wizowania celu. Na podstawie pomiaru tego kąta generowane są sygnały, które I podawane są do układu wykonawczego sterowania tak długo, dopóki zostanie osiągnięta zerowa wartość kąta niezgodności.

Przystępując do realizacji projektu zespół z ITWL opracował dwa rozwiązania konstrukcyjne wyżej wymienionych optoelektronicznych ukła- dów detekcji promieniowania laserowego. Jeden z nich opiera się na czterech pojedynczych dio- dach detekcyjnych, tworzących tzw. kwadrant zewnętrzny. Natomiast druga konstrukcja wykorzystuje opisaną wcześniej diodę kwadrantową.

Obie konstrukcje w połączeniu z soczewkami odbiorczymi zostały podda- w tym kąta widzenia ok. ±15°. W kolejnym kroku, w oparciu o opracowany ne badaniom optymalizacyjnym w celu uzyskania zakładanych charakterystyk, model fizyczny i matematyczny bomby korygowanej, opracowany został program symulacyjny. Pozwoliło to na przeprowadzenie wieloetapowe- go procesu projektowania układu aerodynamicznego bomby w celu osiągnięcia zakładanych charakterystyk, a następnie opracowanie dokumentacji konstrukcyjnej bomby.

Obecnie Zakłady Metalowe DEZAMET, w oparciu o prze- kazaną dokumentację konstrukcyjną, rozpoczęły produkcję 20 szt. bomb. Zgodnie z harmonogramem realizacji projektu, w połowie bieżącego roku odbyć się mają badania w locie bomb. Uzyskane wyniki badań powinny pozwolić na weryfikację dokumentacji konstrukcyjnej i wybór optymalnego rozwiązania konstrukcyjnego bomby korygowanej. www.itwl.pl

22 INNOWACJE-WDROŻENIA-BEZPIECZEŃSTWO-OBRONNOŚĆ*2019 INSTYTUT TECHNICZNY WOJSK LOTNICZYCH

ul. Księcia Bolesława 6, 01-494 Warszawa tel.: +48 261 851 300; fax: +48 261 851 313 www.itwl.pl e-mail: [email protected]

Prowadzimy działalność innowacyjną Posiadamy: w zakresie: • Koncesję Ministerstwa Spraw Wewnętrznych • Badania naziemne i w locie i Administracji Nr B-404/2003 • Systemy diagnostyczne dla techniki lotniczej • Natowski Kod Podmiotu Gospodarki Narodowej (NCAGE) 0481H • Wspomaganie sterowania eksploatacją • Wewnętrzny System Kontroli Nr W-45/10/2017 • Symulacja i modelowanie w zakresie naukowo-badawczego wspomagania • Awionika eksploatacji lotniczej techniki wojskowej • Uzbrojenie lotnicze • Akredytowane przez PCA laboratoria badawcze • Systemy rozpoznania, dowodzenia i szkolenia • Certyfikat systemu zarządzania jakością, spełniając ywymagania NATO AQAP-2110 • Integracja systemów C4ISR i PN- ISO 9001 • Bezzałogowe statki powietrzne • Uprawnienia do nadawania tytułu • Struktury kompozytowe naukowego doktora habilitowanego • Diagnostyka powierzchni roboczych lotnisk • Badania paliw i cieczy roboczych ULEPSZYMY KAŻDĄ • Testy i certyfikacja wyrobów TECHNOLOGIĘ PGT-IX

SYSTEM BEZPIECZEŃSTWA LĄDOWEGO NA CENTRALNYM POLIGONIE SIŁ POWIETRZNYCH W USTCE INSTYTUT TECHNICZNY WOJSK LOTNICZYCH

jazdowych i punktach kontrolnych oraz za system obserwacyjny obszaru

POZIOM GOTOWOŚCI TECHNOLOGII POZIOM GOTOWOŚCI Opracowanie i wykonanie całościowego systemu bezpieczeństwa lądo- wego na Centralnym Poligonie Sił Powietrznych w Ustce (CPSP), który morskiego i leśnego, z wykorzystaniem zintegrowanej głowicy optoelektro- W umożliwia prowadzenie ćwiczeń bojowych przy pełnym monitoringu nicznej wyposażonej w dwie kamery (dzienna i termowizyjna) oraz dalmierz wszystkich obiektów stanowiły temat projektu rozwojowego realizowa- i autotraker. Umożliwiają one wykrycie, śledzenie i rozpoznanie obiektów nego w dwóch etapach przez konsorcjum w składzie: Instytut Techniczny na morzu i lądzie oddalonych nawet o 30 km. Z kolei Instytut Technik In- IX Wojsk Lotniczych (lider projektu), Wojskowa Akademia Techniczna, In- nowacyjnych EMAG rozbudował podsystem sejsmiczny, który jest wyko- stytut Technik Innowacyjnych EMAG oraz firma SEVITEL, sp. z o.o. rzystany niemal we wszystkich kopalniach. Zainstalowane co 300 metrów czujniki potrafią wykryć ruch samochodu i człowieka. VIII Realizacja projektu wynikała z potrzeby poprawy bezpieczeń- stwa na największym w Polsce poligonie morskim o powierzchni ok 60 tysięcy ha oraz na ponad 2700 ha na lądzie przy 23 km linii VII brzegowej. To tu w 2003 r. został zestrzelony rakietą przeciwlotniczą samolot Su-22. Tragiczny był także rok 2007 r., kiedy to jedno z dzia- VI łek przeciwlotniczych ZU-23/2 wystrzeliło w kierunku kolejnego pojazdu. Zginął jeden żołnierz, a trzech zostało rannych. Te i inne kwestie związane z brakiem odpowiedniego systemu bezpieczeństwa na V CPSP w Ustce, a także potrzeby i oczekiwania byłego Dowództwa Sił Powietrznych miały wpływ na powstanie projektu, który uzyskał dofinansowanie z Narodowego Centrum Badań i Rozwoju i był reali- IV zowany w dwóch etapach w latach 2012-2019. W I etapie realizacja projektu objęła cztery najważniejsze, wska- zane obiekty na poligonu w Ustce takie jak: stanowisko ogniowe (SO), III drogi dojazdowe do SO, stanowisko dowodzenia CPSP, stanowisko dowodzenia ćwiczących wojsk oraz punkt dowódczo-obserwacyjny. II W ramach projektu wykonano: sieć teletechniczną ( miedzianą i światłowodową), zasilanie bezprzewodowe i awaryjne, I podsystem monitorowania procesu strzelania z zestawów rakietowych, W rezultacie powstał system, który posiada wiele innowacyjnych cech podsystem obserwacyjny składający się z 8 kamer obrotowych, 3 kamer obejmujących swoim zasięgiem cały obszar lądowy poligonu. Do wszyst- w punktach kontrolnych, zobrazowania m.in. na punkcie dowodzenia, kich informacji pochodzących z kamer, czujników i głowic zintegrowanych wizualizacji na monitorach wielkoformatowych. Dodatkowo zmodernizo- ma dostęp oficer dyżurny i oficer ds. bezpieczeństwa komendy poligonu. wano rejestracje rozmów telefonicznych, Dzięki wykorzystaniu cyfrowej transmisji sygnałów z dużą dynamiką reje- podsystem sejsmiczny obejmujący m.in. 5 kaset sejsmicznych, 50 od- stracji, zapewniono prawidłową rejestrację danych, ich archiwizację oraz biorników detektorów przewodowych i 50 sejsmicznych detektorów wizualizację w czasie rzeczywistym. System posiada zespól zasilania bez- przewodowych oraz mobilnego serweru alarmowania. przerwowego i awaryjnego dla stanowiska dowodzenia CPSP, w którym Ponadto wykonano m.in. oprogramowanie umożliwiające monitoro- umiejscowione jest stanowisko bezpieczeństwa. Dodatkowe agregaty prą- wanie przemieszczania ćwiczących wojsk w rejonie kontrolowanych dróg dotwórcze zapewniają bezproblemową pracę całego systemu bezpieczeń- poligonu w czasie ćwiczeń oraz całodobową ich ochronę po ćwiczeniach, z stwa, nawet przy zewnętrznym wyłączeniu prądu. sygnalizacją obecności osób lub pojazdów. Istotną nowością jest możliwość odbywania strzelań w ruchu, bowiem - System zapewniał prowadzenie ćwiczeń, w tym przede wszystkim do systemu bezpieczeństwa połączony jest nie tylko najnowszy polski strzelań bojowych, przy pełnym monitoringu w czasie rzeczywistym naj- sprzęt, ale także starszego typu jak np. przeciwlotnicze zestawy rakietowe ważniejszych, ale nie wszystkich stanowiskach ogniowych na poligonie – KUB. - Ponadto ćwiczący żołnierze mają możliwość korzystania na stano- informuje dr inż. Wiesław BULER – kierownik wiskach ogniowych z internetu oraz łączności cyfrowej, a dowódcy, projektu z Zakładu Uzbrojenia ITWL. dzięki podglądowi stanowisk ogniowych oraz monitoringu pracy za- Po zakończeniu I etapu projektu, które na- łogi zestawu rakietowego podczas strzelań do celów powietrznych stąpiło w I połowie 2016 r. gestor był zainte- mogą obiektywnie ocenić wiedzę swoich podwładnych – wyjaśnia resowany rozszerzeniem systemu bezpieczeń- Roman Kamiński, kierownik Pracowni Imitatorów Celów Powietrz- stwa m.in. o wszystkie stanowiska ogniowe nych Zakładu Uzbrojenia Lotniczego ITWL. w linii brzegowej poligonu oraz inne wybrane System bezpieczeństwa na poligonie w Ustce sprawdził się pod- stanowiska, drogi dojazdowe i biura przepustek. czas strzelań bojowych w czerwcu i wrześniu 2018 r. Oznaczało to prawie trzykrotne zwiększenie za- Doświadczenia zebrane podczas realizacji projektu, którego dań przy tego realizacji projektu, w tym również zakończenie planowane jest w maju 2019 r. będą mogły być wy- położenie setek kilometrów kabla światłowodo- korzystane m.in. przy budowie podobnych systemów bezpieczeń- wego, rozbudowę infrastruktury teletechnicznej stwa na innych poligonach m.in. Nadarzycach czy w Biedrusku. Jak i zakup dodatkowych urządzeń i agregatów twierdzą specjaliści z ITWL, z dużą dokładnością można będzie prądotwórczych. Spółka Sevitel odpowiadała za ocenić celność wykonania zadania podczas zrzutów bomb lotni- sieć i zasilanie, WAT - za monitoring wewnętrz- czych, strzelań z rakiet oraz działek czy też wykryć niewybuch. ny, zaś ITWL za oprogramowanie, instalację kamer ruchomych (sterowanych ) na stanowi- www.itwl.pl skach ogniowych i stałych m.in. na drogach do-

24 INNOWACJE-WDROŻENIA-BEZPIECZEŃSTWO-OBRONNOŚĆ*2019 PGT-IX

POMIARY SYLWETEK FUNKCJONARIUSZY SŁUŻB MSWiA

Służby MSWiA nie muszą mieć problemu z doborem pasujących do nich mundurów wojskowych. przedmiotów mundurowych, bo rozmiar odzieży pasuje do sylwetki funk- cjonariuszki czy funkcjonariusza. W ubiegłym roku konsorcjum z Insty- tutem Włókiennictwa jako liderem zakończyło badania antropometryczne ok. 3,5 tysiąca osób oraz opracowało nowe tabele wymiarów ciała i rozmiarów odzieży funkcjonariuszy tego resortu.

Podstawą do podjęcia badań był brak tak zwanej pasowalności ubio- rów. W służbach podległych szefowi MSWiA obowiązują różne systemy oznaczania wielkości wymiarów, które odbiegają od rzeczywistych wy- miarów funkcjonariuszy. – Ostatnie badania całego społeczeństwa pod kątem odzieży i tabel rozmiarów pochodzą z lat 80. XX wieku – informuje dr inż. Elżbieta Mielicka z Instytutu Włókiennictwa, kierownik projektu. W tym okresie znacznie zmieniły się sylwetki Polaków, co stwarza problemy nie tylko dla funkcjonariuszy, którzy oczekują dopasowanych ubiorów, ale także dla szyjących dla nich firm odzieżowych.

Te problemy spowodowały, że zrodził się pomysł przeprowadzenia ba- dań antropometrycznych funkcjonariuszy służb resortu spraw wewnętrz- nych i administracji oraz ustalenia nowych tabel rozmiarów. Program zre- alizowało w latach 2014-2018 konsorcjum: Instytutu Włókiennictwa (lider), Politechniki Warszawskiej i Medcore Sp. z o.o. ., które otrzymało z Narodo- wego Centrum Badań i Rozwoju ok. 3,5 mln zł. Konsorcjum podzieliło się zadaniami, które polegały na: opracowaniu przez zespół naukowców Instytutu Włókiennictwa z Łodzi tabel rozmiarów funkcjonariuszy dla kobiet i mężczyzn, wytworzeniu przez Zakład Technik Rzeczywistości Wirtualnej Politechni- ki Warszawskiej polskiego modułowego mobilnego skanera 3D (demonstratora) do pozyskiwania obiektywnych pomiarów ciała funkcjonariuszy wraz z algorytmami, utworzeniu przez zespół firmy Medcore Sp. z o. o z Warszawy bazy danych i narzędzia informatycznego pozwalającego zbierać i przetwarzać dane na potrzeby MSWiA.

Badania antropometryczne funkcjonariuszy w wieku od 20 do 70 lat prowadzono w Ośrodkach Szkoleniowych MSW w tym: Policji, Straży Gra- nicznej, Państwowej Straży Pożarnej i Biurze Ochrony Rządu. Dokonano pomiarów ponad 3500 funkcjonariuszy mężczyzn i kobiet. Opracowany przez Politechnikę Warszawską skaner 3D pozwolił na szybkie pozyskiwanie, w ciągu kilkudziesięciu sekund, wymiarów sylwetki oraz zbudowanie przez Medcore systemu do analizy wymiarów i optymalizacji rozmiarów (AWiOR). – Efektem tych badań jest baza danych wymiarów sylwetek sugerująca zastosowanie w służbach resortu 199 rozmiarów dla mężczyzn i 109 roz- miarów dla kobiet – informuje Elżbieta Mielicka.

Wyniki projektu wskazują także, że konieczna jest aktualizacja obecnie wykorzystywanych tabel rozmiarów, co z kolei pozwoli na lepszy dobór wymiarowy mundurów jak również dobór rozmiaru odzieży oddzielnie na górną i dolną część ciała. W ocenie wykonawców łatwiejsze będzie ustalenie wymiarów oraz szycie ubiorów dla funkcjonariuszy. Ponadto wdrożenie nowych tabel rozmiarów pozwoli na wprowadzenie znacznych oszczędności, bowiem w obecnym kształcie wiele czasu zajmuje krawcom wprowadzanie nie- zbędnych poprawek do odzieży służbowej.

Wdrożeniem nowych tabel są już zainteresowani Policja oraz Straż Graniczna. Wyniki projektu mogłyby być wykorzystane przez wojsko, które ostatnie pomiary żołnierzy metodą ręczną robiło w latach 70. ubiegłego wieku. Z tego też okresu pochodzą aktualne tabele rozmiarów

INNOWACJE-WDROŻENIA-BEZPIECZEŃSTWO-OBRONNOŚĆ*2019 25 VIII VII W IV VI IX III V II I 26 POZIOM GOTOWOŚCI TECHNOLOGII kręgosłupa i pleców tzw. „komfort pady”, która niweluje skutki upadku upadku skutki niweluje która pady”, „komfort tzw. i pleców kręgosłupa założeniu. jego po służbę ułatwia który sku chłodzenia, ale system sprawdzony prosty wszystkim i przede bardzo teczny również w nim Zastosowano +50°C. -40°C nawet od do wynoszących temperatur w zakresie działań do dostosowane są kombinezonu ochronne Parametry atmosferycznych. warunkach dych lub kucnięcia. szczególnie podczas wykonywania czynności wymagających od użytkownika, operatora klęknięcia komfort posiadają zwiększające gumowe kombinezonu taśmy Nogawki wszyte barków. okolicy w plecach na czony umiesz barwy widocznej taśmy w postaci ewakuacyjny posiada uchwyt Kamizelka dodatkowego. wyposażenia elementy przytroczyć zwalające po – taśmy MOLLE/PALS, posiadają kamizelki naszyte tył oraz ramiona Przód, odpięciem. przypadkowym przed zabezpieczeniem oraz gulacją przy zamkowych. taśm jest poziomych pomocy regulowana nogawek długość w których spodni oraz regulacją długości z trójstopniową rękawami z dopinanymi z kamizelki się składa funkcjonariusza, dopasowany do sylwetki jest który Kombinezon, zadań. zań, które umożliwiają saperowi wygodne i bezpieczniejsze wykonywanie 15kg. ponad niewiele to produktu waga Ostateczna połowę jak odłamkami przed cięższe, krępujące ruchy ochronę dostępne na rynku kombinezony podobną pirotechniczne. zapewniałby który kg, pożarnej. straży oraz policyjnego wojskowego, udział w akcjach pirotechnicznym zagrożonych wybuchem dla sektora biorących funkcjonariuszy bezpieczeństwie wszystkim a przede dzie zespół konstruktorów spółki Lubawa S.A. KombinezonLekki z myśląOdłamkowo – Trudnopalny został opracowany przez o komforcie, wygo Spód tylnej części kamizelki wyposażono we wbudowaną ochronę ochronę wbudowaną we wyposażono kamizelki części tylnej Spód w każ użytkowanie całoroczne na pozwalają materiały Zastosowane re z płynną rzep typu taśmy na z przodu jest zapinana Kamizelka innowacyjnychrozwią wiele zastosowano kombinezonie lekkim W 20 przekraczającej nie o wadze kombinezon być to miał założeniu W INNOWACJE-WDROŻENIA-BEZPIECZEŃSTWO-OBRONNOŚĆ LEKKI KOMBINEZON ODŁAMKOWO-TRUDNOPALNY * 2019 ------cącymi z prędkością 600 m/s. Rękawy kombinezonu oraz przód spodni spodni przód oraz kombinezonu Rękawy m/s. 600 z prędkością cącymi le pociskami przed chroniącąosłona balistyczną odporność a także posiadają kołnierz krtani kamizelki, i przód Tył eksplozji. ewentualnej po obszarów ciała człowieka takich jak lędźwia, podbrzusze oraz oraz podbrzusze lędźwia, jak takich człowieka ciała obszarów rowanych przez konkurencję. konkurencję. przez rowanych zestawu, wysoki poziom ochrony i wygoda jaką zapewnia zapewnia jaką wygoda i ochrony poziom wysoki zestawu, odpor klasą się charakteryzuje pachwinowe.Produkt tętnice operatorowi. Kombinezon stworzony przez Lubawę jest do jest Lubawę przez stworzony Kombinezon operatorowi. datkowo kilkukrotnie tańszy od ciężkich kombinezonów ofe kombinezonów ciężkich od tańszy kilkukrotnie datkowo ności wg PN-V-87000:2011. wg ności w części udowej, kolanowej, goleniowej i podbrzusza zabez i podbrzusza goleniowej kolanowej, udowej, w części zon zyskały spore uznanie nie tylko służb, ale także jury jury także ale służb, tylko nie uznanie spore zyskały zon pieczają przed odłamkami lecącymi z prędkością 450 m/s. 450 z prędkością lecącymi odłamkami przed pieczają datkową ochronę balistyczną 300 m/s dla newralgicznych newralgicznych dla m/s 300 balistyczną ochronę datkową konkursu podczas XXVI targów MSPO w Kielcach, które które w Kielcach, MSPO targów XXVI podczas konkursu w do wyposażony jest kombinezon Lekki m/s. 300 kością Tyłlecącymi z pręd odłamkami spodni przed zabezpiecza przyznało spółce nagrodę DEFENDER. DEFENDER. nagrodę spółce przyznało Zaletami kombinezonu są przede wszystkim niska waga waga niska wszystkim przede są kombinezonu Zaletami Dzięki połączeniu wymienionych wyżej cech kombine wyżej wymienionych połączeniu Dzięki ------MESKO Spó³ka Akcyjna ul. Legionów 122 26-111 Skar¿ysko-Kamienna POLAND VIII VII W IV VI IX III V II I 28 POZIOM GOTOWOŚCI TECHNOLOGII hamujących. podniesienia oraz poprzez stosowaniewyrzutni pierścieni kątem jest ustalana donośność mniejszą na -burzącymi Odległość odłamkowo kilometrów. z głowicami pociskami mm 40 122 strzelania nowych powyżej zasięg wynosi maksymalny pocisków że wykazały, symulacje Uzbrojeniadla tabel strzelniczych amunicji nowego typu. Techniczny Instytut Wojskowy przez przygotowania do danych zebranie celu na on Miał w Ustce. Powietrznych się 2017odbył 29 czerwca r. Poligonie Sił na Centralnym skupienia, próbnej. partii dla parametry techniczną z dokumentacją zgodnie wymagane również spełniły Rakiety pocisków. funkcjonowanie i wytrzymałość prawidłową wykazano prób trakcie W MRW-U/T. uderzeniowego ka zapalni oraz odłamkowo-burzącej głowicy silnika rakietowego, z: się składające zasięgu, rakie o wydłużonym pocisków towych konfiguracji nowej zakładowe badania miarowo-masowych, w kwietniu 2017 r. przeprowadzono pocisku. przekonstruowanie wymusiło co niczne, tech problemy donośność się niespodziewanie 42,5 km, pojawiły ale uzyskano badań tych trakcie W 40 km. nad po odległość na strzelań prowadzenia możliwości było nie w Polsce ponieważ w Szwecji, poligonie na daniom dla strzelniczych zmodernizowanej amunicji. Uzbrojenia za przeprowadzenie badań i opracowanie tabel Techniczny Instytut Wojskowy bardzo zaś wytrzymałości, o dużej materiałów z obrotowego zgniatania tech nologią wykonywanego silnika, korpusu tym w metalo wych, części dostarczenie za - S.A. rakietowego. Mesko napędu Z kolei ulepszenie i paliwa za dostawę odpowiadała spółka francuska że sposób, w taki podzielono Prace napędy. nowocześniejsze to za ale w 2013 roku. podpisano km 40 o do ponad HE nośności FENIKS M-21 odłamkowo-burzącą z głowicą pocisków mm 122 tysiąca próbnej partii Umowę dostawę na Roxel. firmą z francuską współpracy we go rakietowe napędu w zakresie realizowane są i nadal rozpo prowadzone się prawie dwie dekady temu. Były częły FENIKS-Z nazwę noszącej wyrzutni mm 122 DEFEN w Kielcach. MSPO XXVI na nagrodą DER wyróżniono pocisk czemu dzięki wymagania niezbędne w zakresie bezpieczeństwa i skuteczności wszystkie działania, tym przy Speł niono km. 40 ponad do km z 20 pocisku, tego sięg za zwiększyli dwukrotnie Uzbrojenia Technicznego Kon RM-70. struktorzy i z Mesko BM-21 S.A. oraz Wojskowego wersji Instytutu starszych ze również ale Langusta, WR-40 z wyrzutni tylko nie jest wany prze badaną Grad.rakiety modyfikację Pociskwystrzeli stanowi żywej siły oraz wojskowego umocnień, sprzętu niszczenia do przeznaczony HE, NIKS FE mm 122 odłamkowo-burzący rakietowy Pocisk Przeprowadzone na bazie przebiegu tych strzelań strzelań tych przebiegu bazie na Przeprowadzone zakładowych badań w ramach strzelań etap Kolejny Po wprowadzeniu zmian w zakresie parametrów wy ba poddane zostały pociski 2014-2015 latach W Ulepszone rakiety miały mieć klasyczne głowice, donośnościamunicjido nadzwiększeniem Prace INNOWACJE-WDROŻENIA-BEZPIECZEŃSTWO-OBRONNOŚĆ POCISK RAKIETOWY 122 MM M-21 FENIKS HE MESKO S.A. ------* 2019 odłamkowymi GKO. odłamkowymi – kumulacyjno podpociskami z amunicji pozyskanie lotu a także toru pocisku, korekcji modułem z dwumodułowym najmniej co lub jedno wykonaniu w odłamkowo-burzącej głowicy zbliżeniowych, palników za wprowadzenie jest FENIKS rakietowymi nad pociskami wojowych w eksploatacji. tanie i relatywnie proste są tym a przy modernizacyjnym, artyleryjskie potencjałem znacznym Systemy się RM-70. cechują i nadal BM-21 mm ok. 122 starszych jest w RP też Zbrojnych ale Sił sztuk, 75 wyposażeniu na których Langusta, wyrzutniach w WR-40 tylko nie wykorzystane być mogą które rakietowe, ciski In Technicznemu stytutowi Uzbrojenia nagrody Defender.i Wojskowemu S.A. Mesko spółce przyznaniem 2018 Kielce MSPO podczas uznanie znalazło co i skupienia, funkcjonowania trzymałości, Jednym z potencjalnych kierunków dalszych prac badawczo-roz prac dalszych kierunków z potencjalnych Jednym po produkcji do i gotowe przebadane posiada S.A. Mesko Obecnie wy bezpieczeństwa, w zakresie wymagania spełniły pociski Same • • • • • Dane techniczne: Prędkość maksymalna pocisku: <1150 pocisku: m/s. maksymalna Prędkość pocisku: donośność Minimalna pocisku: donośność Maksymalna mm, 2797 pocisku: uzbrojonego Długość kg, 65 ok. z zapalnikiem: pocisku Masa ≥ 10 km, www.mesko.com.pl ≥ 40 km, 40 - - - - - uzyskania informacji do artykułów prasowych. prasowych. Zajmują się tym wyspecjalizowani hakerzy często artykułów do informacji celem uzyskania brukowców redakcje przez zlecany także bywa telefonicznych rozmów podsłuch legalny Nie nieruchomościami. obrotu też czy bankowy również tym w finansów, chemiczny, ener getyczny, paliwowy, sektor także krytyczna, a infrastruktura obronność, czy wewnętrzne bezpie czeństwo jak obszary wrażliwe takie objęte są nie skandynawskich. w krajach nych parlamentar GSM i rządowych budynków podsłuchowych pobliżu w urządzeń przypadkowe czy odnalezienie Holland) Francoisa - Francja Merkel, Angela - (Niemcy państw głów chiwania podsłu przypadki były media przez i nagłośnione nia telefony przez komórkowe. SMS-ów przekazywanych Najbardziej znane podgląda oraz danych przechwytywania rozmów,a także podsłuchiwania i nielegalnego catchingu) (IMSI mobilnych terminali namierzania zjawisko wykrywania. szybkością oraz nością skutecz konkurencję, nieliczną i tak przez z nieosiągalną czasie w rzeczywistym, GSM/UMTS/LTE sieciach w sygnały przechwytujących wych podsłucho urządzeń wykrywania technologię w świecie unikalną wała opraco WB i GRUPA MindMade spółki ze konstruktorów polskich Grupa mi, zostanie natychmiast wykryty przez WINES. przez wykryty natychmiast zostanie mi, sygnał prawdziwego charakterystyka z jego BTSa operatora wszystkimi emulować w pełni aby tak, istotne, skonfigurowany Co jest BTS danych. fałszywy gdy nawet przechwytu do prowadzące BTS manipulacje stacji wykrywając fałszywych ruch, właśnie ten rzeczywistym w czasie zuje i anali monitoruje pasywnie WINES komórkowych. operatorów sieciach po danych strumienia i transmisji głosowych z połączeń informacji skaniu polegającychpozy nielegalnymna przestępczych oraz wywiadowczych operacjach taktycznych w 99,9 proc. podsłuchy realizują BTS-y fałszywe nikacyjnych i fałszywych, kreowanych przez podsłuchujących. ruchu Te właśnie monitoringu pasywnego odbywającego od się naBTS-ach rzeczywistych operatorów sieci telekomu systemów) typu tego użycia tyczne i tak techniczne ograniczenia na względu ze rzadko niezmiernie wane finansowymi. możliwościami z dużymi zaawansowane LTE oraz UMTS, GSM, z zakresu najbardziej tylko wiedzą konieczną dysponujące światowej gospodarki o renomie firmy technologicznie obszarów i strategicznych stwa pań bezpieczeństwa obszaru potrzeby na tego pracują z pasywny w sposób podsłuchowymi działającymi urządzeniami Nad aktywny. pracu sposób w wszystkie ją prawie ale telefonicznych, rozmów powietrza” „z chanie i nadużywania tego rodzaju technologii różne przez środowiska. wykorzystywania możliwości to Stwarza GSM. przez faktu operatorów tego wykrycia możliwościach ograniczonych bardzo i przy dzy wie bez prowadzony jest Podsłuch w kryptografii. WB w Grupie się zującej komórkowej telefonii z operatorami współpracy żadnej wymaga i nie z powietrza” chem gowania do telefonu internetu danych w czasie zalo strumienie przechwytywać również SMS-y a ostatnio przeglądać rozmowy,sieci telefoniczne podsłuchać anteną można sposób ten czyli W GSM. Station), Transceiver (Base BTS a stacją komórkowym), (telefonem użytkownika terminalem siępomiędzy struktury. w nielegalne zorganizowani ANALIZATOR BEZPIECZEŃSTWA SIECI GSM/ UMTS/ LTE W CZASIE RZECZYWISTYM WINES Należy jednak rozróżniać pasywne podsłuchiwanie rozmów (stoso słu na pozwalających urządzeń wiele się znajduje ryku na Obecnie „podsłu jest nazywany działania sposób ten specjalistów żargonie W odbywa telefonów sygnału Przechwytywanie Można podejrzewać, ochroną że dostateczną się nasila komórkowej telefonii rozwojem z wraz latach ostatnich W – wyjaśnia Roman MUSIAŁ Roman .

MINDMADE SP.Z O.O. , MindMade,prezesfirmy specjali ------Produkt charakteryzuje bardzo wysoki poziom skuteczności oraz krótki krótki oraz skuteczności poziom wysoki bardzo charakteryzuje Produkt obudowie. niewielkiej w się mieści Shield) Network (Wireless WINES po LTE . UMTS, GSM, realizowanych połączenia danych przez transmisji oraz głosowych rozmów w zakresie bezprzewodowejtelekomunikacji bezpieczeństwa zapewnienia w celu logią techno w świecie unikalną dysponuje spółka Obecnie i LTE. UMTS sieci nę ale stopniowo w miarę wzrostu kompetencji swoim działaniem objęła ochro MindMade i GRUPA WB pracuje nad interfejsem użytkownika, który który obsługi. użytkownika, uproszczenie celu na ma interfejsem nad pracuje WB GRUPA i MindMade na Obecnie ataków sieci komórkowe. wykrytych wanie ewentualnie udokumento oraz pracy wykonanej z raportu szczegółowego przygoto wanie na to Pozwala operacji. zakończeniu po materiału branego ze analizę dodatkową na pozwalające analityczne oprogramowanie bardzo na względu ze hock ad użycia do pracy. do gotowości i osiągania rozwijania czas krótki przystosowane mobilne, bądź narne do stacjo doprowadzić jako zainstalowane być może Urządzenie mogące ataku. źródła identyfikacji działania dalsze na pozwala co ataku parametry dokładnie przesyłanej charakteryzujące przejęcie skojarzone dane zawiera taki celu Sygnał informacji. na mającym o ataku alarmowego sygnału tucji insty lub osoby ochranianej do i przesłania wygenerowania do informację oraz trzecie. osoby przez i SMS-ów danych transmisji głosowych rozmów przechwytywanie ułatwić mogące lub bezpośrednio prowadzące łączności pasmach poszczególnych w muszone zakłócenia działania sieci komórkowych. Chodzi o manipulacje z niestabilności, (wynikające fluktuacji obciążenia, propagacjiitp.) naturalne orazsztucznie wy natomiast roz Wykrywa SMSów. treści ani głosowych monitoruje mów nie WINES Co widzenia, parametry. punktu ich z prawnego analizuje istotne i LTE, UMTS, GSM, komórkowej telefonii sygnału. chwytu prze do gotowość osiągnie ten zanim komórkowej, telefonii podsłuchu go taktyczne aktywnego, pracującego, obecność wykryć pozwala WB Grupy jest technologia światowej w skali nasza unikalna Stąd podsłuchu. wykrywania pasywnego kowicie Urządzenie pt. Analizator Bezpieczeństwa Sieci GMS/UMTS/LTE GMS/UMTS/LTE Sieci Bezpieczeństwa Analizator pt. Urządzenie GSM, sieciami tylko się zajmowały WB i GRUPA Mindmade początku Na Dodatkowo analizator WINES posiada rozbudowane autorskie autorskie rozbudowane posiada WINES analizator Dodatkowo wystarczającą stanowią sygnały analizie i poddane zgromadzoneTak w pasmach sygnały Monitoruje pasywne. w pełni to jest Urządzenie jeszczeże technologiapodkreślić, raz opracowana spółkę przez Należy INNOWACJE-WDROŻENIA-BEZPIECZEŃSTWO-OBRONNOŚĆ - zapewnia - zapewnia IE, yrj oo zaaąy pod działający ono urządzenia wykryje WINES, właściwość specyficzną podkreślić należy miejscu tym W czej. w rejonieurządzeń operacji wywiadow włączenia momentu od podsłu licząc chowe, systemy pracy do osiągają gotowość niż szybciej „wstaje” WINES technicznym, żargonem mówiąc podsłuchów tzn. czy Catcherów IMSI nia wykrywa do gotowości osiągania czas jaką posiada Mindmade w obszarze cał w obszarze Mindmade posiada jaką technologią, dysponującej firmy znam nie natomiast są, firmy takie ale słuchu, pod wysublimowanego urządzeń bu dowy technologiami dysponuje świecie lokalizacji. w danej WINES on był kiedy przed rozpoczęciemuaktywniony pracy sytuacji w nawet słuch - Roman MUSIAŁ Roman Prawdą jest, że niewiele firm na na firm niewiele że jest, Prawdą www.mindmade.pl . * 2019 ------

29 VIII VII W IV VI IX III V II I POZIOM GOTOWOŚCI TECHNOLOGII VIII VII W IV VI IX III V II I 30 POZIOM GOTOWOŚCI TECHNOLOGII ehooizyh sseah eeci nurlzci enc i za i dennych neutralizacji i detekcji systemach w technologicznych zrealizowany w latach 2013-2017, ukierunkowany był na eliminację luk akustycznego. generatora oraz jącym kontrolno-steru zasilającymi urządzeniem sobąpokładowym i dzy połączonych kablolinamimię i elektrycznego, pola magnetycznego wzbudników elementarnych zespołu z się przezSkłada akwen. zagrożony jednostek fizycz tych pól przejście trałem rozkładach wcześniej symulując znanych o nych, pływających jednostek ochrony lub min zapalników rozpoznanych aktywacji do zdolnych fizycznych pól czony jest do zwalczania min poprzez niekontaktowych generowanie przezna Trałnawodną. platformę autonomiczną przez holowanego docelowo niekontaktowego, trału lekkiego modułowego technologii Ośrodek realizował w nim zadania polegające na opracowaniu demonstratora min niekontaktowych. morskich zwalczania systemuautonomicznego elementów jedne ważniejszych z go zbudowanie było 2014, 2011- latach w alizowanego re (MLM), Minesweeping” Lightweight „Modular jektu naval applications”. other and counter-measures mine for Systems Maritime ned „Unman programu ramach w projekty m.in. realizując skim, mor platformom załogowym bez poświęcone EDA, prace w jest zaangażowany czasu go do poziomu prototypów technologii demonstratorów poziomu z przeciwminowych projektów systemów modułowych ramach EDA, w śniej, wcze opracowanych dzenie jest doprowa Celem projektu oraz CTM. Polskę reprezentującego WTD-71 niemieckiego (FNRC), Center Research my Patria Acade Naval Finnish i fińskich Aviation AS, Norway Thales lider, – (FFI) gsinstitutt Forsknin Forsvarets instytucji tj. firm i norweskich z: się składające Konsorcjum, roku przez 2018 marcu w Brukseli umowy podpisanej w efektem II” Minesweeping (MLM II). Lightweight „Modular nazwą pod (EDA), Obrony Agencji Europejskiej projektu ramach w podjętych prac trak realizacji w cie jest (PGZ), Zbrojeniowej Grupy Polskiej skład w wchodzący Centrum TechnikiOśrodek Badawczo-Rozwojowy Morskiej SA (CTM), Kolejny projekt funkcjonujący pod nazwą „Buried Mines” (BURMIN), pro Celem pierwszego dłuższe od CTM Gdyński są prace Realizowane INNOWACJE-WDROŻENIA-BEZPIECZEŃSTWO-OBRONNOŚĆ MODUŁOWY LEKKI TRAŁ NIEKONTAKTOWY II OŚRODEK BADAWCZO-ROZWOJOWYCENTRUMTECHNIKIMORSKIEJSA . ------* 2019 ------w sensory magnetyczne i elektromagnetyczne, która również przygo również która elektromagnetyczne, i magnetyczne w sensory wyposażonej sensorycznej, platformy podwodnej dna względem nej stabilizowa opracowanie za odpowiadał zadania.projektu ramach w te Ośrodek realizujących bezzałogowych, systemów przyszłych dla standardów wspólnych ustalenie na także a morskich, min grzebanych tu oferowanego przez OBR CTM SA. CTM OBR przez oferowanego tu produk wartość zwiększy bardziej jeszcze i min użycia zwalczania systemu operacyjnego możliwości szersze zdecydowanie dostarczy która wody, demon powierzchnią pod metrów kilkudziesięciu do m.in. kilku od cy pracują powstaje holowania, głębokości wyniku zmiennej o ich W trału wersji nowej strator niekontaktowego. trału lekkiego MLM,jektu realizuje CTM prace mające na celu rozwój modułowego zagrzebanych min tym w min, dennych. w osadach klasyfikację i detekcję umożliwia łogową, bezza jednostkę autonomiczną przez holowana Platforma, stycznych. towana była do montażu innych rodzajów sensorów, w tym hydroaku Aktualnie w Aktualnie ramach MLM projektu II, będącego kontynuacją pro www.ctm.gdynia.pl ------potencjału w procesie rozwoju zdolności SZ RP. SZ zdolności rozwoju wprocesie potencjału jego mysłem obronnym, w wykorzystania celu optymalnego prze krajowym z współpracy rozwijanie także a lądowych, wojsk mobilności wysokiej zakresie uzyskanie w zdolności perspektywie nowych, w a odtworzenie, m.in: umożliwi 2013-2022, lata na Zbrojnych Sił Technicznej Modernizacji załogi. iwewnętrznej jak zewnętrznej ochrony środków zarówno zastosowanie się analizuje WWB cyjnym i misji rodzaju spodziewanegoWzagrożenia. procesie projektowo-konstruk od zależności w pojeździe na montowanych i najwyższe dobieranych dodatkowych, pancerzy i osłon jak modułowych nie zastosowa przez go się zapewnieniem Uzyskuje z załogi. ochrony poziomu go związane prace także są prowa dzone Ponadto uzbrojenia. moduł sterowany zdalnie końcu w czy elementami armaty z ładowania automat ogniem, wraz kierowania systemu armaty stabilizacji układ i napędy nego, hydropneumatycz zawieszenia półaktywnego węzeł boczne, przekładnie m.in.: wymienić można WWB, projektu etapach na wstępnych Konsorcjum przeciwni zainicjowało które prac, Wśród ka. żywej siły i opancerzonych celów niszczenie jest wysoki oraz samoobrony załogi. ikomfortu przeżywalności aktywnej poziom systemy górzystym), i terenie mieście w walk do (przystosowanie wyposażenia dodatkowego za montażu możliwość dodatkowy, pojazdu, dna przeciwminowe bezpieczenie pancerz montowany szybko przez osłonności poziom wysoki mobilność, wysoka ognia, siła duża pojazdami, WWB innymi z podzespołów unifikacja technologii. i budowa modułowa zaawansowanychcechuje: wielu integracji nikiem ibatalionu. kompanii szczebel oraz plutonu – szczebel (WDB) Bojowy Dowódczy Wóz (WB), Bojowy Wóz mianach: Gąsienicowej (UMPG)w od Modułowej wersalnej Platformie dzania projektami zarzą systemów i mechatronicznego projektowania metod najnowocześniejszych Konsorcjantów przez użycie wodowały spo wdrożeniowych i badawczo-rozwojowych prac dzenia prowa koszty wysokie także a mechatronicznych, systemów uzyskanie IX poziomu gotowości technologicznej. seryjnej, produkcji do dokumentacji opracowanie prototypu, kwalifikacyjne badania i wykonanie funkcjonalnego, modelu badania i wykonanie projektu, analityczno-koncepcyjnej fazy tyczno-technicznych i uzgodnienie ich tak z wykonanie Gestorem, zał. opracowanie obejmującej rozwojowej – badawczo Samochodowej i Pancernej 2013r.) DOBR-BIO4/017/13411/2013 grudnia z23 (nr umowy: Techniki Instytut Wojskowy i Techniczna Akademia o.o. Wojskowa S.A., z PIT-RADWAR sp. (lider), „OBRUM” Mechanicznych Urządzeń -Rozwojowy Badawczo Ośrodek składzie: w Konsorcjum się podjęło zacji reali Jego Narodowe Konkursu. 4 przez r. ramach w 2013 w Rozwoju i Badań Centrum ogłoszony został (WWB)” średniego walnej sile ognia. porówny i t 53 masie o Leopard czołgiem a mm, 30 z uzbrojeniem Rosomak wy KTO pomiędzy uzbrojenia wyposażeniową systemie i ogniową w lukę pełniający element ważny potencjalnie to WWB OŚRODEK BADAWCZO-ROZWOJOWYURZĄDZEŃMECHANICZNYCH„OBRUM”SP.ZO.O sócen pjz sejly ai js WB js wy jest WWB, jest jakim specjalny pojazd Współczesny Uni na WWB jest opracowywany projektu ramach W wielu układów,występowanie projektowanych Złożoność pracy zakresu pełnego wykonanie jest projektu Celem Bezpo Wsparcia „Wóz pt. badawczo-rozwojowy Projekt Realizacja projektu WWB, zapisanego jeszcze w Planie Planie w jeszcze zapisanego WWB, projektu Realizacja Podstawowym zadaniem Wozu Wsparcia Bezpośredniego WÓZ WSPARCIA BEZPOŚREDNIEGO (WWB) . ------

- - INNOWACJE-WDROŻENIA-BEZPIECZEŃSTWO-OBRONNOŚĆ * 2019

31 VIII VII W IV VI IX III V II I POZIOM GOTOWOŚCI TECHNOLOGII Zestaw modernizacyjny urządzeń optoelektronicznych do czołgu Leopard PCO SA poziom gotowości technologii poziom gotowości

W Innowacyjne rozwiązania PCO SA są od wielu lat nagradzane podczas MSPO w Kielcach. Tak było w 2018 roku, kiedy to nagrodę Defender uzyskał optoelektroniczny zestaw modernizacyjny do czołgu Leopard. IX Składa się on z zestawu kamery termowizyjnej cofania dla kierowcy KDN-1T oraz kamery termowizyjnej celownika działonowego KLW-1E.

VIII Zgodnie z podpisaną 28 grudnia 2015 roku umową na unowocześnie- nie Leopardów 2A4 do standardu Leopard 2PL, za projekt jest odpowiedzialna Polska Grupa Zbrojeniowa oraz niemiecki koncern Rheinmetall. VII Stosowany dotychczas w czołgach Leopard 2A4 sprzęt optoelektroniczny jest przestarzały i nie nadaje się do modernizacji. W tym celu PCO SA opra- VI cowało zestaw urządzeń z najwyższej światowej półki. Kamera KLW-1E do czołgu Leopard jest wyposażona w wysokiej jakości detektor III generacji pracujący w paśmie 7,7 μm – 9,4 μm. Dzięki wykorzystaniu chłodzonej V matrycy mikrobolometrycznej o wysokiej rozdzielczości ( 640x512 px), możliwe jest uzyskanie czystego i wyraźnego obrazu. Celowniczy może dostrzec najmniejsze szczegóły obiektu przy stosunkowo dużym zasięgu IV obserwacji (do 9000 m). Z kolei kamera telewizyjna KDN-1T umożliwia wraz z monitorem MFM- 3 prowadzenie i cofanie pojazdu w warunkach dziennych i nocnych przy III trudnych warunkach pogodowych. Pozwala ona na wykrywanie obiektów z odległości 250 m (w trybie dziennym) oraz 150 m (w trybie nocnym). II Kamera KDN-1T posiada system wyświetlania OSD, który wizualizuje linie skrajne pojazdu i parametry pracy. Jest wyposażona w mechanizm czysz- czenia torów optycznych z kurzu, piachu, błota i wody oraz mechanizm I automatycznego zamykania osłony przed przypadkowym zanikiem napię- cia zasilania. Produkcja seryjnych urządzeń optoelektronicznych na potrzeby czoł- gów Leopard 2PL ruszyła w PCO SA na początku 2018 roku. Wcześniej pracownicy spółki przeszli specjalistyczne szkolenia. Warszawska firma otrzymała specjalistyczną aparaturę diagnostyczno-pomiarową (tzw. STTE – Special Tools and Test Equipment), służącą do diagnostyki i de- INNOWACJE DLA BEZPIECZEŃSTWA

Optoelektroniczny zestaw może być także wykorzystany na potrzeby prowadzenia bieżących remontów czołgów Leopard 2A5 lub ich ew. przyszłej modernizacji. Dodatkowo kamery z PCO LUDZI SA, a w szczególności rodzina kamer ASTERIA KLW mogą być zastosowane w planowanej modernizacji innych typów pojazdów polskiej armii. Chodzi o czołgi T-72 i PT-91 Twar- dy, a także w Rosomakach co pozwala na unifikację i znaczą- ce obniżenie kosztów eksploatacji tego sprzętu.

Wyroby produkcji PCO SA zyskały uznanie użytkowni- ków oraz ekspertów. Kamera termowizyjna KLW-1 ASTERIA jest przeznaczona do systemów kierowania ogniem oraz obserwacyjno-rozpoznawczych. Otrzymała ona w 2015 roku montażu modernizowanych przyrządów dowódcy Peri R17. wyróżnienie Defender podczas MSPO oraz w następnym Wyprodukowane przez PCO SA kamery wysyłane są do niemieckich roku nagrodę I stopnia w konkursie „Innowacje Sił Zbrojnych partnerów, którzy odpowiadają za ich integrację z systemami nadrzędnymi, w kategorii przemysł. takimi jak celownik EMES czy PERI. Zgodnie z zakładanym harmonogramem, modernizacja czołgów Leopard 2A4 ma zakończyć się w 2021 roku. https://pcosa.com.pl

32 Innowacje-Wdrożenia-Bezpieczeństwo-Obronność*2019 WWW.PCOSA.COM.PL

205x285 + 5 mm spady.indd 1 15.03.2019 14:48 INNOWACJE DLA BEZPIECZEŃSTWA LUDZI

WWW.PCOSA.COM.PL

205x285 + 5 mm spady.indd 1 15.03.2019 14:48 ZMINIATURYZOWANY UNIWERSALNY MONOKULAR MU-3MS PCO SA POZIOM GOTOWOŚCI TECHNOLOGII POZIOM GOTOWOŚCI MU-3MS to najnowsze urządzenie noktowizyjne PCO SA, przeznaczone ślającym rozdzielczość i stosunek sygnału do generowanego szumu) W do obserwacji w warunkach nocnych przez indywidualnego użytkowni- oraz doskonałymi parametrami detekcji, rozpoznawania i identyfikacji ka. Jest to zminiaturyzowana i unowocześniona wersja powszechnie DRI (detection, recognition and identification). Wyposażony jest w au- używanego w wojsku, jak i policji urządzenia MU-3M KOLIBER. tomatyczną regulację wzmocnienia AGC (automatic gain control) - za- IX bezpieczającymi przetwornik przed uszkodzeniem, a użytkownika przed Debiut monokulara uniwersalnego nastąpił podczas XXVI MSPO oślepieniem dzięki automatycznemu dostosowaniu poziomu wzmocnie- w Kielcach. Jest to jedno z najlżejszych i najmniejszych urządzeń nia obrazu w zależności od natężenia oświetlenia. W ten sposób mono- VIII noktowizyjnych na świecie. MU-3MS w porównaniu do KOLIBRA ma kular może być wykorzystywany w czasie błysków i nagle zmieniających zmniejszoną wagę (do 260 g razem z baterią) i rozmiary ( długość się warunków oświetlenia do 90 mm, szerokość VII 69 mm i wysokość 44 mm), co ma istotne VI znaczenie dla użytkow- nika. Zaletą zminiatury- zowanego monokularu V jest jego wielofunkcyj- ność, bowiem może być montowany na gło- IV wie lub hełmie, a także do montażu na broni z szyną Picatinny. III Jest kompatybilny z szerokim wyborem II najpopularniejszych hełmów bojowych oraz większością celowni- I ków optycznych. Urzą- dzenie ma wbudowany 2-stopniowy iluminator IR, który umożliwia pra- cę w całkowitych ciem- nościach (np. piwnicach czy jaskiniach), a także wskaźnik włączenia iliminatora i wskaźnik niskiego poziomu nała- dowania baterii. MU-3MS jest przystosowany do pracy ciągłej przez ponad 40 godzin na jednym aku- mulatorze AA wkładanym do pojemnika umieszczonego pod monokula- Urządzenie jest dostępne w dwóch wersjach: ze wzmacniaczem rem. Posiada wskaźnik naładowania baterii, znajdujący się w polu widze- z zielonym fosforem (P43) lub białym fosforem o wysokim kontraście nia wizjera (mała czerwona dioda świecąca w przypadku rozładowania), (P45 – ONYX). Obraz jest wtedy wyraźniejszy (widać więcej szczegó- podobnie jak włącznik/wyłącznik podczerwieni IR (dioda zielona). łów), jednak z drugiej strony wzrok operatora męczy się szybciej niż w Na pojemniku bateryjnym znajdują się dwa przyciski: „ON” i „IR”, przypadku obrazu „zielonego”. Ten ostatni nie nadaje się więc do prowa- które są wykorzystywane do sterowania urządzeniem. Urządzenie ma dzenia długotrwałej obserwacji. MU-3MS posiada automatyczne bram- kompaktową, ergonomiczną i bardzo wytrzymałą konstrukcję (m.in. dzię- kowanie, tzw. autogating, zapewniające ochronę sprzętu w razie nagłej ki zastosowaniu obudowy z wysokiej klasy stopu z aluminium). Pozwala ekspozycji na ostre źródło światła. ona na zanurzenie monokularu do głębokości 20 m. Podobnie jak w przypadku KOLIBRA, monokular MU-3MS nie powięk- Dobre parametry i zalety najnowszego z rodziny monokularów sza obrazu, ale posiada zaczep bagnetowy do podczepiania przystawek noktowizyjnych PCO SA dają wysoką niezawodność w najtrudniej- powiększających obraz trzy i pięciokrotnie. Z uwagi na masę i rozmiary szych warunkach pracy, co ma kluczowe znaczenie dla standardów takie rozwiązanie może być jednak stosowane tylko na monokularach wojskowych. trzymanych w ręku. Na monokularze może być również zamontowana przystawka termowizyjna. https://pcosa.com.pl Najnowszy monokular noktowizyjny cechuje się dużą wydajnością. Oparty jest o 16 mm wzmacniacz obrazu INTENS, z wysokim FOM (okre-

34 INNOWACJE-WDROŻENIA-BEZPIECZEŃSTWO-OBRONNOŚĆ*2019 ROBOTY MOBILNE Z AKCESORIAMI CBRN

Przemysłowy Instytut Automatyki i Pomia- rów PIAP od lat specjalizuje się konstru- owaniu różnorodnych robotów mobilnych

na potrzeby służb. W ostatnim okresie TECHNOLOGII POZIOM GOTOWOŚCI w instytucie położono szczególny nacisk na wyposażenie tych urządzeń w pełną gamę W akcesoriów niezbędnych do prowadzenia działań rozpoznawczych i przeciwdziałania zagrożeniom CBRN (chemicznym, biolo- IX gicznym, radiologicznym i nuklearnym).

Podczas XXVI MSPO podstawą do pre- VIII zentacji tych akcesoriów był ważący ponad 300 kg sześciokołowy mobilny robot IBIS®. Zaletą tej platformy jest płynne sterowanie VII napędami, które umożliwia wysoką precyzję wykonywania operacji przy stosunku dużej VI prędkości do 10 km na godzinę). Platforma posiada niezależne napędy na każde z kół a jej ramię może podnieść ciężar do 50 kg. V Zdalne sterowanie odbywa się za pomocą fal radiowych. Robot może pracować w od- ległości do 1000 m od operatora na terenie IV otwartym. Sama transmisja jest zabezpieczona specjalnym kodowaniem. Podstawowym przeznaczeniem robota III IBIS® jest wykonywanie zadań z zakresu rozpoznania i działań pirotechnicznych. Jego konstrukcja, a także innych miar promieniowania oraz pozyskiwanie cząsteczek chemicznych z powie- II mobilnych platform oferowanych przez PIAP pozwala na zamontowanie trza i cieczy do dalszej analizy laboratoryjnej, pobieranie i magazynowanie dodatkowych urządzeń, które mogą być użyte do neutralizacji niebezpiecz- próbek cieczy oraz wyświetlanie wyników pomiarów skażeń na mapie te- nych ładunków, prowadzenia rozpoznania chemicznego czy działań ratow- renu. I niczych. Zadaniem konstruktorów z instytutu było opracowanie takich ze- W celu realizacji tych zadań w PIAP opracowano i skonstruowano na- stawów akcesoriów CBRN, które umożliwiają m.in. pozyskiwanie materiału stępujące akcesoria CBRN: do analizy laboratoryjnej poprzez dokonywanie wymazów środowiskowych wymazówka środowiskowa do pozyskiwania materiałów do analizy la- na powierzchniach obiektów, pobieranie próbek podłoża, wykrywanie i po- boratoryjnej poprzez dokonanie wymazu na powierzchni obiektów, na których mogły nagromadzić się nieznane substancje, próbnik podłoża służący do pobierania próbek skażonego podłoża (zie- mia, piasek, lód, itp.) zabezpieczony przed kontaminacją robota, R-Sensor (EKO-C) umożliwiający wykrywanie i pomiar promieniowania, Adsorber SPME służący do akwizycji cząsteczek chemicznych z powietrza i cieczy, Modułowe próbniki cieczy do pobierania i magazynowania próbek pły- nów za pomocą kilku rodzajów końcówek pobierających, moduł GPS umożliwiający zobrazowanie miejsca pobranych danych na konsoli akcesoriów, Konsola akcesoriów w postaci militarnego tabletu, wyposażonego w moduł komunikacji do bezprzewodowego sterowania akcesoriami CBRN oraz wyświetlania wyników z czujników środowiskowych. Te akcesoria mogą być zdalnie sterowane, zaś wyświetlanie wyników na tablecie następuje poprzez konsolę. – Dzięki odpowiedniemu oprogramowaniu, wszystkie oferowane przez Instytut PIAP roboty są przystosowane do zamontowania na nich uniwersalnych manipulatorów i chwytaków, systemów pozycjonowania (GPS i inercyjnych) lub nawigacji i sterowania wizyjnego – wyjaśnia Adam Szepczyński z PIAP. Sama baza dostępnych akcesoriów jest stale rozwijana i modyfikowana. Pierwsza dostawa robotów IBIS® wraz z pojemnikami platformo- wymi do przewozu akcesoriów CBRN nastąpiła w kwietniu 2018 roku. Nowoczesne urządzenia wsparły grupy Państwowej Straży Pożarnej w realizacji działań ratowniczych w likwidacji bezpośrednich zagrożeń stwarzanych przez substancje niebezpieczne dla ludzi, zwierząt, środo- wiska i mienia. Sprzęt jest wykorzystywany przez Specjalistyczne Grupy Ratownictwa Chemicznego i Ekologicznego PSP w Warszawie, Katowi- cach i Poznaniu.

INNOWACJE-WDROŻENIA-BEZPIECZEŃSTWO-OBRONNOŚĆ*2019 35 ARMATA PRZECIWLOTNICZA KAL. 35 MM W WERSJI AG-35 Z AMUNICJĄ PROGRAMOWALNĄ PIT-RADWAR SA Zdolność do niszczenia celów powietrznych na wysokości do 3,5 km

POZIOM GOTOWOŚCI TECHNOLOGII POZIOM GOTOWOŚCI i w odległości do 6 km – niezależnie od warunków atmosferycznych i pory roku, to podstawowe cechy armaty przeciwlotniczej kal. 35 mm, opraco- W wanej przez warszawską spółkę PIT-RADWAR SA na potrzeby systemów obrony przeciwlotniczej bardzo krótkiego zasięgu. Uzyskanie tej zdolności możliwe jest m. in. dzięki dwustronnemu zasilaniu armaty w pociski, przy IX wykorzystaniu amunicji podkalibrowej i programowalnej.

Projekt opracowania holowanych armat przeciwlotniczych kal. 35 mm VIII jest rezultatem doświadczeń związanych z realizacją programu przeciwlotniczego zestawu artyleryjskiego PZA „Loara”. Wybór kalibru nie był przypadkowy. Takie rozwiązanie stanowi najlepszy kompromis pomiędzy VII szybkostrzelnością, zasięgiem, masą, precyzją oraz możliwościami zainstalowania na różnych nosicielach. VI W latach 2009-2011, przy wsparciu finansowym Ministerstwa Nauki sunkowo niskiej masie jest ona łatwa w wymianie. Dwustronne zasilanie i Szkolnictwa Wyższego, konsorcjum WAT, PIT-RADWAR SA i Ośrodka armaty pociskami przy użyciu taśm pozwala na zamienne wykorzystanie Badawczo-Rozwojowego Sprzętu Mechanicznego z Tarnowa zrealizowa- np. amunicji podkalibrowej (skutecznej do zwalczania celów twardych, V ło projekt pt. „Zdalnie sterowany system przeciwlotniczy oparty o armatę opancerzonych i szybko lecących) i programowalnej służącej m. in. do 35 mm” o kryptonimie „Hydra”. W ramach pracy rozwojowej nie tylko neutralizacji bezzałogowych statków powietrznych lub elementów amu- stworzono i przetestowano efektor systemu przeciwlotniczego, ale tak- nicji precyzyjnej. IV że przeprowadzono wiele badań związanych z rozwojem precyzyjnych Szybkostrzelność teoretyczna armaty wynosi 550 strz./min. Arma- systemów napędowych, systemu kierowania ogniem oraz algorytmów ta umożliwia zwalczanie celów w odległości do 6000 m i na wysokości śledzenia i celowania. Wyniki prac zyskały uznanie dowódców RSZ. Jed- do 3500 m, poruszających się z prędkością do 600 m/s, w tym także III nocześnie PIT-RADWAR SA uzyskał ze środków Ministerstwa Skarbu bezzałogowych środków latających, lekko opancerzonych celów naziem- Państwa dofinansowanie w wysokości 65 proc., a kolejne 35 proc. wy- nych i nawodnych oraz bomb kierowanych. Do obsługi armaty potrzeba II asygnowała firma na kontynuację tego projektu. zaledwie dwóch osób. Przejście z trybu marszowego do bojowego, wraz W rezultacie powstały prototypy elementów baterii przeciwlotniczej z poziomowaniem i stabilizacją, odbywa się automatycznie w czasie krót- z armatami kal. 35 mm w składzie: szym niż dwie minuty. I Wóz kierowania ogniem WG-35, Bardzo szybkie osiągnięcie gotowości bojowej armaty po zajęciu Holowana armata AG-35 z systemem kierowania ogniem wyposażo- stanowiska ogniowego zapewnia automatyczny, hydrauliczny system nym w optoelektroniczną głowicę śledząco-celowniczą, opracowaną rozkładania i poziomowania oraz podsystem nawigacji i orientowania przez PIT-RADWAR SA przy współpracy z WAT, zbudowany w oparciu o układ nawigacji inercyjnej i odbiornik GPS, stero- Holowana armata A-35 z celownikiem programowalnym, wany zaawansowanym oprogramowaniem opracowanym przez specjali- Amunicja programowalna kal. 35 mm, opracowana we współpracy stów PIT-RADWAR SA. Podsystem precyzyjnie określa położenie armaty, z MESKO S.A.. a także realizuje – z wysoką dokładnością – stały pomiar kątów azymutu, Holowana armata AG-35 jest wyposażona w małogabarytową, opto- pochylenia oraz przechylenia. Armata posiada także własny podsystem elektroniczną głowicę śledzącą, która zawiera blok sensorów optoelektro- łączności i transmisji danych, który zapewnia współpracę z systemami nicznych (kamerę telewizyjną, kamerę termowizyjną oraz dalmierz lase- dowodzenia oraz z wozem kierowania ogniem. rowy). Głowica Ważną cechą nowej armaty jest możliwość skrytego działania. Jest współpracuje to możliwe dzięki pracy z wykorzystaniem akumulatorów i pasywnych z komputerem sensorów optoelektronicznych do śledzenia celów. balistycznym W zakresie amunicji programowalnej opracowano pocisk wyposażo- oraz z układem ny w specjalizowany układ elektroniczny, który jest odporny na ekstre- wideotrakera, malne działania mechaniczne i termiczne oraz inicjuje proces rozcalania. co zapewnia Zamontowany na armacie zespół wraz z komputerem sterującym zapew- automatycz- nia programowanie pocisków i pomiar ich prędkości wylotowej oraz po- ne śledzenie siada m. in. interfejs do systemu kierowania ogniem armaty. obiektu wska- W grudniu 2018 r. zakończono badania baterii przeciwlotniczej z armata- zanego z wozu mi kal. 35 mm w ramach projektu z dofinansowania MSP. Zakończenie badań dowodzenia na tym etapie otwiera drogę do dalszych prac, których celem jest wykonanie lub kierowania badań kwalifikacyjnych i w następstwie osiągnięcie gotowości do wdrożenia ogniem. Ar- polskiej amunicji programowalnej w Siłach Zbrojnych RP. mata może pracować zarówno w dzień jak i w nocy, prowadząc ostrzał pojedynczy, seryjny lub ciągły w jednym z dostępnych trybów pracy (au- System doskonale wpisuje się w potrzeby zdefiniowane przez ge- tomatycznym, półautomatycznym, autonomicznym lub autonomicznym stora w ramach postępowania o kr. NOTEĆ na zaawansowany, artyle- - zdalnym, kiedy operator używa zewnętrznego terminala do sterowania ryjski system obrony przeciwlotniczej bardzo krótkiego zasięgu. Taki armatą). zestaw, uzupełniony o radary wykrywania celu takie jak SOŁA czy Zastosowany w armatach systemu bateryjnego automat kalibru BYSTRA, radar śledzący oraz efektor rakietowy, jakim jest SPZR PO- 35 mm jest samopowtarzalny i do tego celu wykorzystuje klasyczny sys- PRAD, może stanowić kompletny, zintegrowany system obrony prze- tem odprowadzania gazów prochowych przez boczny otwór w lufie. Dłu- ciwlotniczej bardzo krótkiego zasięgu (VSHORAD). gość samej lufy wynosi 3150 mm, a jej masa to około 170 kg. Dzięki sto- www.pitradwar.com

36 INNOWACJE-WDROŻENIA-BEZPIECZEŃSTWO-OBRONNOŚĆ*2019 Jesteśmy liderem w dziedzinie elektroniki profesjonal - nej w Polsce. Od kilkudziesięciu lat realizujemy prace z zakresu systemów obrony powietrznej, w tym radio - lokacji, radioelektronicznych systemów rozpoznania, systemów automatyzacji i wspomagania dowodzenia oraz systemów uzbrojenia.

PIT-RADWAR Spółka Akcyjna tel. centrala 22 540 22 00 ul. Poligonowa 30, 04-051 Warszawa www.pitradwar.com VIII VII W IV VI IX III V II I 38 POZIOM GOTOWOŚCI TECHNOLOGII zm mż oo rcwć w pracować ono może dzięki czemu FILTROWENTYLACJI, jak i WENTYLACJI trybie w zarów no w jest możliwa dzenia urzą Praca skażeniami. przed ochronyśrodków dywidualnych bez konieczności stosowania in nich w przebywanie żołnierzom umożliwia we co systemu, wnątrz nadciśnienie Ponadto utrzymuje załogi. dla powietrza skażeń od wolnego czystego, dopływ w schronu tzw. ramach w okrętu pomieszczenia tyczne kry zabezpiecza UFW-1000 ne postoju. ina wruchu z nich korzystanie umożliwiają powietrza filtracji Systemy wewnętrznych. skażeń siada on urządzenia uszczelniające, celem których jest niedopuszczenie do chomych(mobilnych) ośrodkówPo ochronyskażeniami. zbiorowej przed ru ochrony system pod podlega (OPBMR),który rażenia masowego nią firmy (WICHiR). konsorcjum iRadiometrii Chemii przez Instytutu iWojskowego S.A. wykonane Maskpol i zaprojektowane ZDO-25 do zestawy ddkażania oraz powietrza oczyszczania efektywności wysokiej bardzo o UFW-1000 filtrowentylacyjne urządzenie należą: ochrony tej wyposażenia załogi elementów podstawowychDo (BST). trującymi ochronę środkami bojowymi na przed położyło SA Wojennej Marynarki Stoczni i SA Morskiej Techniki Centrum Badawczo-Rozwojowego Ośrodka SA, Shipbuilding wa mechaniczną. też czy biologiczną jądrową, bronią zagrożenia warunkach w operowania do przystosowany został Okręt żołnierzy. polskich ochronę zapewniających także tym w za rozwiązań, Kormoran innowacyjnych ORP wiele min stosowano niszczyciela polskiego pierwszego, budowie Przy gazoszczelne w tryb FILTROWENTYLACJI. wtryb gazoszczelne zawory ustawia oraz filtrowentylacyjnego urządzenia wentylator załącza urządzenia pracy kontrolny system skażenie, wykryje urządzeniem z jący współpracu gazów toksycznych detektor urządzenia pracy czasie w Jeżeli bojowych. warunkach różnych OCHRONA ZAŁÓG OKRĘTOWYCH PRZED SKUTKAMI Urządzenie filtrowentylacyj Urządzenie bro przed obrony system w wyposażony został Kormoran, ORP Okręt Remonto stoczni ze się składające konsorcjum nacisk Szczególny INNOWACJE-WDROŻENIA-BEZPIECZEŃSTWO-OBRONNOŚĆ UŻYCIA BRONI MASOWEGO RAŻENIA ------Urządzenie filtrowentylacyjneUFW-1000 Zestaw do odkażania. do Zestaw PSO MASKPOLSA * 2019 ------zostało wykorzystane sprężone powietrze. sprężone energii wykorzystane nośnik zostało jako a dezaktywacyjny, proszek specjalny lub (UOP) go dzenia stosowana jest zawiesina uniwersalnego odkażalnika proszkowe urzą roboczy czynnik Jako okrętu. dekontaminacji do przeznaczony on Jest (BST). trującymi środkami bojowymi okrętu skażenia skutkami mi dziany jest jako element podsystemu przewi obrony załogi okrętu przed wtórny Zestaw ZDO-25. odkażalnika dozowania i przygotowania staw oprzyrządowania. zaawansowanego zastosowaniu oraz obsługi do gramu pro specjalnego WICHiR, Instytutu oraz S.A. Maskpol firmy z sił czonych na okręcie. Jest to możliwe dzięki zaprojektowaniumiejscadowolnego zkomunikacyjny przez protokół odpowiedni inżynierówprzez zdalną cę połą wstępnej we powietrze pyłów. i stałych zanieczyszczeń z oczyszczający filtracji fazie FC-9, typu wstępny filtr w posażonej wy czerpni pomocą za oczyszczane wstępnie jest które powietrze, czone zanieczysz UFW-1000 filtruje filtrowentylacyjne Urządzenie filtrach. nych nasyco przy nawet przepływu, wydajność wysoką gwarantuje co sprężu, filtracji powietrza. skuteczność i wydajność optymalną sześciu zapewnia zestaw FPDP pełni filtropoch-łaniaczy rolę główną którym w oczyszczania, system cjalny urządzenia. stanowiącego osprzęt do filtrów, bloku zaworowo-wentylatorowego bloku oraz bloków: filtracyjna komora dwóch należy którego układ stanowi UFW-1000 tro-wentylacyjne Drugim urządzeniem dostarczonym przez firmę MaskpolSA jestze System pracy urządzenia umożliwia, oprócz ręcznej obsługi, pra także jest urządzenia Osprzęt wyposażony w wydajny o wentylator wysokim spe w zaopatrzona urządzenia filtracyjna Komora wykonana Solidnie fil urządzenie stacjonarne S.A. Maskpol firmę przez Wyprodukowane

------jest stosunkowo krótki czas pracy pracy czas krótki stosunkowo jest dronów użytkowaniem z zanych Badawczy Instytut stwowy Pań - Przeciwpożarowej Ochrony Badawczego Naukowo Centrum wsparciu przy realizowany i wej” bezzałogo jednostki dla formie plat niestabilnej na lądowania go precyzyjne „System nazwą pod rozwijany jest roku 2017 połowy od Projekt „e-Pionier”. Rozwoju i Badań Centrum Narodowego mie progra w udziale dzięki możliwy użycia dronów. Rozwój tej technologii jest możliwości zakres posze rzając oraz bezpieczeństwo zwiększając autonomiczności, ich poziom podnieść ma która powietrznymi, statkami z bezzałogowymi związanej gii Pożarna. Straż Państwowa rozwiązania skorzysta z tego pierwsza Jako w dronie. baterii wymianę matyczną auto również umożliwia która dokującej, stacji mobilnej na (BSP) nych ny statków system powietrz lądowania autonomicznego bezzałogowych Polska firma Solutions 4 Tomorrow sp. z o.o. (S4T) opracowała specjal cym się obiekcie, pomaga technologia nawigacji optycznej. - optycznej. nawigacji technologia pomaga obiekcie, się cym drona. zastosowania od w zależności przesyłka bądź ria a po wylądowaniu w stacji dokującej bate jest wymieniana automatycznie samodzielnie, ląduje Dron baterii. w której wymiana automatyczna będzie możliwa dokującej, stacji budowę również zakłada to Rozwiązanie z S4T. łódź bądź samochód się poruszający jak, takiej platformie, niestabilnej na bezzałogowej jednostki lądowanie autonomiczne w pełni na pozwoli minut. 30 niż dłuższy nie lot na najczęściej pozwalają zania rozwią Dotychczasowe baterii. na W precyzyjnym i autonomicznym lądowaniu, zwłaszcza naporuszają lądowaniu, zwłaszcza i autonomicznym precyzyjnym W - Jedną z poważnych wad zwią technolo i rozwijaniem wdrażaniem się zajmuje S4T spółka Gdańska Opracowujemy system, który .

SYSTEM AUTONOMICZNEGO LĄDOWANIA ------WYMIANY BATERII DLA DRONÓW – informuje informuje – Łukasz Raczkowski Raczkowski Łukasz Identyfikuje Identyfikuje ------zwiększy zakres jego możliwości operacyjnych. operacyjnych. możliwości jego zakres zwiększy znacząco co w powietrzu, drona obecności możliwość nieprzerwaną nie wacyjne rozwiązanie inno zupełnie To potrzebne. to jest w którym miejscu, w tym i wylądować pozycję jej określić precyzyjnie bardzo w stanie jest dron temu Dzięki cej. dokują stacji względem się markerów pozycjonowanie dokładne bardzo z tych na pozwala Odczyt dokującej. stacji na są które markery, wówczas zainteresowane PGNiG, które widzi w nim potencjał do tworzenia map map tworzenia zanieczyszczenia do powietrza. potencjał w nim widzi które PGNiG, jest zainteresowane spółki gdańskiej rozwiązaniem Ponadto MIT. w warsztatach udział wziąć by USA, do poleciały w nagrodę które startupów, piątki finałowej do się zakwalifikowali S4T Zespół Technologicznej. Przedsiębiorczości Fundację przez realizowanym Poland, Forum Enterprise MIT biorczości wtedy operatora wykonał ingerencji bez Cars, dron Frank firmy S4T z samochodu i lądowań przez startów 30 około Przygotowany wbudowanym pojazdu. S4T konstrukcję rozwiązaniem w z Pożarnej Straży demonstracyjny dedykowany przygotowała pojazd Cars Frank z firmą wraz S4T 2018. Kielce powietrza. zanieczyszczenia pomiarów też czy w górnictwie, urobków nu sektor przez także struktury krytycznej, ale dużych obszarów o złożonej konfiguracji mundurowe, terenu, sta służby minimalnym przez przy prywatny. Chodzi tylko o takie nie zadania jak np. monitorowaniewykorzystywany, przez człowieka, dronybyć infra może udziale S4T w firmie opracowaną gię Trwająca około minuty procedura wymiany baterii umożliwi praktycz umożliwi baterii wymiany procedura minuty Trwającaokoło W 2018 r. firma brała udział w prestiżowym akceleratorze przedsię akceleratorze w prestiżowym udział brała r. 2018 W firma IFRE targach na miejsce miała prototypu pierwszego Demonstracja statek powietrzny, Bezzałogowy będzie w technolowyposażony który . INNOWACJE-WDROŻENIA-BEZPIECZEŃSTWO-OBRONNOŚĆ – twierdzi –twierdzi Łukasz Raczkowski Łukasz

. * 2019 ------

39 VIII VII W IV VI IX III V II I POZIOM GOTOWOŚCI TECHNOLOGII VIII VII W IV VI IX III V II I 40 POZIOM GOTOWOŚCI TECHNOLOGII umożliwia pilotowi lądowanie za pomocą noktowizorów oraz ukrywa obec ukrywa innych. dla oraz oświetlenia systemu ność noktowizorów pomocą za lądowanie pilotowi umożliwia nie oświetlenia. wyłączy bateria) uszkodzona (np. lamp części awaria Nawet z syste oświetlenia. się mem komunikować pozwala dynamicznie która MESH, o strukturę wego w trakcie oświetleniem. zarządzania Komunikacja radiowa jest oparta kablo systemu od niezależność na pozwala radiowe rozwiązanie Autorskie radiową. o komunikację oparta oświetlenia i monitoringu sterowania tem zapewnia Jak proc. w 99,99 niezawodny jest akumulatorami. system spółka, dwoma lampie każdej w wbudowanymi z są zastosowanie przez panelu solarnego wraz eliminowane kabli związane niezawodnością wady z typowe zaś systemów kablowych, zalety jednocześnie posiada ty oraz powego zasilania kablowego solarnego zasilania czyli oświetlenia nie lotnisk, systemach dziś w do idei stosowanych dwóch połączenie jest nowością Zasadniczą do energetycznej. sieci dostępu poziomie niskim o krajach w wykorzystania możliwość oraz wodność nieza cechy: unikalne dwie Łączy branży. w tej obowiązujących reguł zmianę istotną stanowi S4GA lotniskoświetleniasystem S4GA. z firmy nieznani prawie jesteśmy w kraju ale uznanie, spore lotniskową .- strukturą z infra związane i wymagania trendy cza Lotnictwa Cywilnego (ICAO), wyzna które Międzynarodowego Organizacja m.in. jest klientem a jej temu, lat pięć zaledwie ność wyróżnienie. spółce r. w 2019 przyznało które ści, obiekty stanowią połowę tym wojskowe. Doceniło to edycji w jury XXI konkursu Przyszło Polski Produkt krajach, 27 w o. zastosowanie z o. Sp. znalazła Solutions4GA spółki warszawskiej technologia lotniska. Niezawodna nawigacyjnego oświetlenia utratą całkowitą przed zabez pieczeń poziomów pięć posiada który świecie, na system jedyny to Jest Dodatkowo oprawy świetlne mogą być wyposażone w diody IR co co IR diody w wyposażone być mogą świetlne oprawy Dodatkowo Drugą zasadniczą nowością uzupełniającą podwójne zasilanie jest sys hybrydowy rynek na Wprowadzany działal rozpoczęła spółka Warszawska INNOWACJE-WDROŻENIA-BEZPIECZEŃSTWO-OBRONNOŚĆ – przyznaje przyznaje – mto Kuczeruk Dmytro Na świecie mamy mamy świecie Na HYBRYDOWY SYSTEM OŚWIETLENIA LOTNISK . System taki taki System - - - - -

* 2019 ------pieczeń przed całkowitą utratą oświetlenia oraz możliwość zasilania syste zasilania możliwość oraz oświetlenia utratą całkowitą przed pieczeń zabez poziomów 5 jest S4GA technologii Wyróżnikiem stażem 10letnim z ponad zawodowy pilot doświadczony LOT, Lotniczych Linii Polskich tan kapi Były projektu. wdrożenie za i odpowiedzialny S4GA Zarządu członek niami radiowymi, stosowanymi na lotniskach Przedsiębiorczości oraz Narodowe Centrum Badań i Rozwoju. Badań Centrum Narodowe oraz Przedsiębiorczości Rozwoju Agencja Polska była Konkursu tegorocznego Organizatorem wyróż z sześciu jedno nień, w tymS4GA przyznano jedną nagrodęspółce główną na 72 zgłoszone projekty.przyznało które Przyszłości, dukt środowisko. na lotniska wpływu negatywnego ograniczeniu znacznym przy energii, źródła odnawialne wykorzystującego od 250 do 400 tys. wynosił zł. niż Był wyższy zakup kompletnego systemu rozwiązania S4GA, tradycyjnego przypadku w w Etio prądu koszt Airport Roczny pii. International Wilwal lotnisku na systemu z zainstalowania przygodnych do lądowania . terenach w zlokalizowanych śmigłowcowych lądowisk oprzyrządowania an potrzeby na lamp kilkadziesiąt jednostkę dostarczyła S4GA 2016r. spółka Anakonda policyjną Wojsko, przez ćwiczenia Ratunkowe.Podczas Pogotowie Lotnicze oraz tyterrorystyczną używane są w Polsce S4GA Systemy Południowej. w Ameryce oraz wojskowa) (instalacja w Libii a także niowej, Kości Sło na Wybrzeżu oraz w Etiopii na lotniskach realizowano instalacje Cywilnego Lotnictwa Organizacji Międzynarodowej normom odpowiada infrastruktury nie poziom niski która lotniskowej, cechuje te kraje Jednocześnie lotnisk. strukturę w infra kra inwestować Rządy zmuszone są regionach finansowe. w tych możliwości zlokalizowanych ich jów przerasta instalacji koszt gdy a także kraj), nasłoneczniony (mocno posia fotowoltaiczny tym potencjał a przy wysoki dających energetycznej, infrastruktury do dostępu z brakiem się posiadają jeden poziom zabezpieczenia na wypadek awarii źródła zasilania. mu przez 365 dni w roku wyłącznie energią słoneczną. Tradycyjne systemy - Zalety tego systemu doceniło jury XXI edycji konkursu Polski Pro Polski konkursu edycji XXI jury doceniło systemu tego Zalety doświadczenia świadczą rozwiązania to są opłacalne bardzo Jak Pierwsze r. 2018 połowie w sprzedaży do wdrożony został System w krajach jest szczególnie S4GA borykających Rozwiązanie korzystne System jest w pełni kompatybilny z cywilnymi i wojskowymi wymaga i wojskowymi z cywilnymi kompatybilny w pełni jest System . – zapewnia zapewnia – Łukasz Łukasz Kornacki ------, RAKIETA BADAWCZA BIGOS 4

Gdyńska spółka SpaceForest zapowiada przeprowadzenie w 2022 r. pierwszych lotów rakiety suborbitalnej PERUN z napędem hybrydowym, zdol- nej wynosić do 50 kg komercyjnego ładunku na wysokość do 150 km przy bardzo niskich kosztach eksploatacji i jest na dobrej drodze do osiągnię- cia tego celu. W listopadzie ubiegłego roku polska firma przeprowadziła

test modelu redukcyjnego rakiety PERUN w skali 1:2. Prototyp o nazwie TECHNOLOGII POZIOM GOTOWOŚCI BIGOS 4 wystrzelono ze stanowiska na poligonie wojskowym w Drawsku Pomorskim na wysokość 15 km nad Ziemią. Rakieta osiągnęła prędkość W maksymalną 2Ma.

Spółka SpaceForest zyskała dofinansowanie Narodowego Centrum Ba- IX dań i Rozwoju w ramach Programu Operacyjnego Inteligentny Rozwój 2014- 2020. Projekt pt. „SIR - Sterowana i odzyskiwalna rakieta suborbitalna z silnikiem hybrydowym SF1000 na bazie ekologicznych materiałów pędnych” zajął VIII pierwsze miejsce w konkursie zakończonym pod koniec 2017 r. Będzie on realizowany do końca 2022 r. Obok technologii rakietowych Spółka wykorzystuje swoje doświadczenie VII w branży kosmicznej, m.in. prowadzi projekty dla Europejskiej Agencji Ko- smicznej w dziedzinie techniki wysokich częstotliwości. Firma wspiera pa- VI sjonatów, którzy działają m.in. w Polskim Towarzystwie Rakietowym (PTR). Niektórzy pracownicy firmy, jako członkowie PTR byli współtwórcami uda- nego eksperymentu na poligonie drawskim z rakietą K1-X napędzaną silni- przeprowadzenie testu pojazdu oraz tankowania rakiety po umieszczeniu jej V kiem hybrydowym, która ustanowiła rekord polski konstruktorów amatorów, na wyrzutni. Właściwe procedury napełniania zbiorników i przeglądu przed- osiągając wysokość 12,3 km . Gdyńska firma ma siedzibę w Pomorskim startowego stanowią podstawowy wymóg stawiany przez obsługę wyrzutni Parku Naukowo-Technologicznym. Jest jednym z pionierów na świecie wy- m.in. w krajach skandynawskich, warunkujący możliwość komercyjnego wy- IV korzystujących ekologiczne paliwa do hybrydowych silników rakietowych. Do korzystania rakiety. napędu stosowany jest podtlenek azotu jako utleniacz oraz zmodyfikowany Na przełomie roku 2018 i 2019 gdyńska spółka zakończyła sukcesem te- wosk parafinowy (ekologiczne paliwo rakietowe). Testy napędów rakietowych sty nowego silnika hybrydowego SF200, o trzykrotnie większym impulsie niż III odbywają się poza parkiem technologicznym, na wynajętym terenie przemy- silnik wykorzystany w rakiecie BIGOS 4. Docelowo silnik hybrydowy SF200 słowym w Gdyni. ma osiągnąć ciąg średni 1000 [kN] i będzie wykorzystany w pełnowymiaro- II Pierwszy hybrydowy silnik rakietowy SF1 o sile ciągu 3 [kN] i impulsie 20 wym modelu rakiety PERUN. – Pod koniec tego roku zamierzamy osiągnąć [kNs] opracowano już w 2014 roku i wykorzystano do napędu rakiety CANDLE kamień milowy drugiego etapu projektu, jakim jest zbudowanie jedenastome- 2. Rakieta badawcza CANDLE 2 posłużyła do badań w locie bezprzewodowej trowego modelu rakiety PERUN, a krótko po tym przeprowadzić jego testy I sieci czujników, na potrzeby europejskiego projektu DEWI (ang. Dependable aerodynamiczne zaczynając od krótkich lotów na przygotowanym już silniku Embedded Wireless Infrastructure) dofinansowanego przez Komisję Europej- SF200 - podkreśla Marcin Sarnowski. ską. Projekt DEWI zakończył się sukcesem w 2017 roku. Docelowy silnik hybrydowy SF1000 do napędu prototypu rakiety PERUN Równolegle do budowy rakiety CANDLE2 powstało w firmie kilka wer- ma mieć siłę ciągu około 4 ton i generować impuls całkowity 1 milion [Ns]. sji rakiety BIGOS o numerach kolejnych 1, 2 i 3 wykorzystywanych podczas Zgodnie z harmonogramem powstanie on w roku 2020. Na rok 2021 zapla- projektu DEWI. nowano integrację docelowego prototypu i przygotowanie PERUNA do lotu. Z kolei rakieta BIGOS 4 jest już modelem w skali 1:2 przyszłej rakiety Natomiast cały 2022 rok przeznaczono na testy konstrukcji w locie. suborbitalnej PERUN (obecny projekt SIR - Suborbital Inexpensive Rocket). Do Do końca 2022 r., kiedy ma zakończyć się projekt dofinansowany przez napędu rakiety BIGOS 4 opracowano silnik rakietowy SF70 o sile ciągu 6 [kN] NCBR, PERUN ma być zdolny wynosić 50-kilogramowy standardowy ładunek i impulsie całkowitym 70 [kNs]. Konstruktorzy założyli, że rakieta o wymia- komercyjny na wysokość 150 km. Taki lot suborbitalny zapewnia od 4 do 5 rach 5,5 m wysokości i 20,4 cm szerokości oraz wadze 65 kg (bez materiału minut warunków mikrograwitacji (stanu nieważkości). Jest to czas wystar- pędnego) będzie wykonana z kompozytów węglowych i stopów aluminium czający, żeby wykonać zaawansowane badania naukowe na rzecz polskiego oraz będzie gotowa do ponownego użycia w czasie 72 godzin od poprzedniej i zagranicznego rynku. Spółka zamierza oferować konkurencyjne ceny przy misji. Aby to osiągnąć, konieczne jest odzyskanie wszystkich elementów ra- zachowaniu bardzo wysokiej jakości usług. kiety po zakończeniu lotu. Debiut rakiety BIGOS 4 nastąpił 2 listopada 2018 roku w obszarze MATZ Podstawowe parametry rakiety BIGOS 4 lotniska wojskowego w Babich Dołach koło Gdyni. Pojazd wystrzelono na wy- • Ciężar rakiety gotowej do startu: 100 kg sokość 1000 metrów i jednocześnie udało się odzyskać całość sprzętu. • Długość całkowita: 5500 mm Drugi test rakiety BIGOS 4 odbył się 25 listopada 2018 r. na poligonie • Średnica: 204 mm drawskim. - Lekki prototyp wzniósł się na wysokość 15 km nad Ziemią w cza- • Max. wysokość lotu: 20 km sie 50 sekund, osiągając prędkość maksymalną 2 Mach – informuje Marcin • Max. Prędkość: 700 m/s (Ma 2) Sarnowski z firmy SpaceForest. Była to maksymalna dopuszczalna wysokość • Max. przyśpieszenie: 8 g lotu możliwa do osiągnięcia nad drawskim poligonie. Zasięg pionowy był wy- • System odzyskiwania: Dwustopniowy podwójny spadochron starczający, aby rozwinąć prędkość naddźwiękową i przetestować właściwo- • Komunikacja: Dwukierunkowa (869 MHz) ści aerodynamiczne rakiety w warunkach rzeczywistych. Zdołano odzyskać • System sterowania (opcja): wszystkie elementy rakiety w stanie nadającym się do odbycia kolejnego lotu. Stery aerodynamiczne w układzie kaczka Podczas lotu sprawdzono również sprawność komunikacji z rakietą • Gotowość do kolejnego lotu: 72 godziny przy użyciu zaprojektowanego przez SpaceForest autonomicznego syste- • Przestrzeń ładunkowa: ø190 mm x 200 mm. mu śledzenia i transmisji danych RASEL. Ponadto uzyskano potwierdzenie wcześniejszych obliczeń dotyczących dokładnej ilości materiału pędnego, pozwalającego na osiągnięcie przyjętej wysokości granicznej. W trakcie tej próby zweryfikowano także zestaw procedur mających na celu prawidłowe

INNOWACJE-WDROŻENIA-BEZPIECZEŃSTWO-OBRONNOŚĆ*2019 41 ŚREDNI SAMOCHÓD RATOWNICZO-GAŚNICZY SZCZĘŚNIAK POJAZDY SPECJALNE SP. Z O.O

Najnowszym produktem spółki SZCZĘŚNIAK Pojazdy Specjalne Sp. z o.o.

POZIOM GOTOWOŚCI TECHNOLOGII POZIOM GOTOWOŚCI jest średni samochód ratowniczo-ga- śniczy na podwoziu Renault D16 4x4. W Pojazd wyposażono m.in. w duży zbiornik wody o pojemności 3500 litrów, co stanowi nowość w dotychczas produ- IX kowanych zabudowach.

Samochód posiada nowoczesną, VIII czterodrzwiową, kabinę 6-osobowa, z miejscami załogi w układzie 1+1+4, wyposażonymi w pasy bezpieczeństwa VII dla załogi. Zabudowa została wykonana z profili zamkniętych ze stali nierdzewnej VI oraz aluminium. Wnętrze kabiny zostało wyciszone i wyposażone w układ ogrzewania i wentylacji. Duża moc silnika V (286 KM) zapewnia dobrą dynamikę pojazdu.

IV Budowa nadwozia umożliwia funk cjonalne rozmieszczenie osprzętu, a zastosowanie nowoczesnych żaluzji III zamykających schowki i funkcjonalnych uchwytów na sprzęt ułatwia swobodny II dostęp do wyposażenia. Obszerny prze- dział sprzętowy mieści wyposażenie zgodne z obowiązującą normą PN-EN I 1846 dla średniego samochodu ratowniczo – gaśniczego. Samochód wypo- sażono w duży zbiornik wody o pojem- ności 3500 litrów, co jest nowością w tego rodzaju podwoziach i pozwala na skuteczniejsze prowadzenie akcji ga- śniczych oraz współdziałanie z innymi jednostkami specjalistycznymi.

Spółka SZCZĘŚNIAK Pojazdy Spe- cjalne Sp. z o.o. pierwsze dostawy średniego samochodu ratowniczo-ga- śniczy na podwoziu Renault D16 4x4 zrealizowała pod koniec 2018 r. do jednostek ratowniczo-gaśniczych ochotni- czych straży pożarnych.

http://wp.psszczesniak.pl/

Podstawowe parametry pojazdu: • Moc silnika: 210 kW / 286 KM, • Dopuszczalna masa całkowita DMC: 16 000 kg, • Zbiornik na środek pianotwórczy: 350 litrów • Kabina: brygadowa, 6 osobowa w układzie siedzeń 1+1+4 • Autopompa: Godiva P2A 2010 typ A16/8-2,5/40 • Układ napędowy: stały 4×4 – blokady mechanizmów różni- • Wydajność autopompy: 2400 l/min. przy 8 bar (Hgs=1,5m) cowych osi napędowych i mechanizmu międzyosiowego, • Dozownik środka pianotwórczego: • Zbiornik na środki gaśnicze: woda: 3500 litrów ręczny lub automatyczny

42 INNOWACJE-WDROŻENIA-BEZPIECZEŃSTWO-OBRONNOŚĆ*2019 on do: np. potwierdził zdolność ma że z wojskami, wyrób w ćwiczeniach polski również jedyny Jako szkolenia bojowych. oraz OPL) działań tym i symulacji (w walki środkami kierowania rozpoznania, C2, klasy Gwarantuje to skuteczną integrację innych systemów krajowych i sojuszniczych ADatP-37, Link 16, Link 11B, APP-6A/B/C, NVG, OTH-GOLD, B2/3/3.1/4,ADatP-3, DEM VMF, zaimplementowa NFFI, (np.:MIP interoperacyjności WMS liczbą i HLA). standardów nielicznych nych największą z m.in. – jedno i rozwiązanie typu polskie tego jedyne świecie jako w też – dysponuje JAŚMIN C3IS SWD MSPO): ostatniego podczas np. prezentowane praktycznie były zakresie także w dużym (które do kryzysowego zarządzania służb szczebli/poziomów bądź wojsk i działań konkretnych wodzenia dla dedykowane kryzysowych), tuacjach w sy działaniami (lub walką zarządzania systemy zautomatyzowane stępujące na m.in. wchodzą systemów systemu tego W skład wojskowych software’owych. rozwiązań spójnych pełni zunifikowanych/w zbiorem dużym unikalnym nach nie wyróżnienia jednego nawet dziedzinie). w tej typu rozwiązanie narodowe inne (tego żadne zwłaszcza posiada DEFENDER nagrodą prestiżową ra zem tym wyróżniony, został raz kolejny niedawno który włącznie, żołnierza do rządzania walką dla dowodzenia szczebli/poziomów i działańwszystkich za wojsk systemów system zautomatyzowany – JAŚMIN C3IS SWD jest ponentem kom kluczowym Jej w Kielcach. MSPO XXVI podczas m.in. zaprezentowana szeroko JAŚMIN) (SPT JAŚMIN TeleinformatycznaSie jest Platforma ciocentryczna którym IT, wojskowego z zakresu rozwiązań zintegrowanych zbioru dużego – produktu flagowego swojego w rozwoju ustaje nie TELDAT Bydgoski konwersji pomiędzy wieloma formatami wiadomości, poprzez ich zapis do ujedno zapis ich poprzez wiadomości, formatami wieloma pomiędzy konwersji działania w warunkach mobilnych środków z wykorzystaniem radiowych, realizacji 2016 i 2018; ANAKONDA ćwiczeń w trakcie np.ostatnio to się dyslokacji.ich odOdbyło dowodzenianiezależnie i punktach stanowiskach na ich wszystkich operacyjnej) sytuacji obrazowania dowodzenia efektywnego całymi ugrupowaniami (w tym bieżącego cyfrowego . itp skowej woj techniki wyrobami z opisywanymi także współdziałania do Narodowej, gotowe Obrony Resortu oraz publicznej administracji jednostek dla JAŚMIN) (SZK Kryzysowego Zarządzania Systemu SZK C3IS JAŚMIN – najważniejszy komponent oprogramowanie/też komunikacyjne; standardy właściwe zaimplementowane posiadającymi systemami i innymi rozwiązaniami do prezentowanymi i gotowe z wszystkimi współpracy spójne w pełni również ono Jest Support). Air Close Aided Digitally – (DACASwojsk lotniczego wsparcia pośredniego bez zadań zapewniające wspomaganych polskie cyfrowo realizacji jedyne dla wsparcie jako m.in. także TZKOP, tym w wego, Ognio Wsparcia Połączonego dla Danych Wymiany Systemu komponent oprogramowanie/zasadniczy – JAŚMIN C3IS JFSS publikacji; w niniejszej omawianymi programowymi komponentami kimi z wszyst zintegrowane w pełni też Żołnierza, Walką rządzania Za System oprogramowanie/Zautomatyzowany – JAŚMIN C3IS DSS cjonalności BMS; funk zasadniczych większość zawierającym RP), w SZ już eksploatowanym też zunifikowane/w pełni spójne m.in. jest z ww.– HMS C3IS JAŚMINważne (w dużej bardzo skali co – które i Drużyny, Plutonu Kompanii, Batalionu, Walką BMS C3IS JAŚMIN – System Zarządzania oprogramowanie/Zautomatyzowany łączności; środków radiowych korzystaniem z wy mobilnych w warunkach oraz teleinformatycznym środowisku szonym w rozpro także działania Operacyjnej), Sytuacji Obrazu (Połączonego POSO inte i pułków), gracji innychbrygad systemów krajowych oraz sojuszniczych i tym samymdywizji, tworzenia dowodzenia: stanowisk (np. struktur gólnych poszcze ich geograficznej dyslokacji od niezależnie operacyjnej) sytuacji nia obrazowa cyfrowego bieżącego tym (wwojskowymiugrupowaniami całymi dowodzenia efektywnego do: m.in. zdolności i udokumentowane twierdzone RP. w SZ Posiada ono jednewykorzystywane z większychszeroko w skalii z powodzeniem sojuszniczejwdrożone jest (iJAŚMIN jedyne C3IS w kraju) poSWD rozwiązanie To zasadnicze i Pułku. Brygady Dywizji, Korpusu, Walką nia Zarządza System oprogramowanie/Zautomatyzowany – JAŚMIN C3IS HMS Nagrodzony SWD C3IS JAŚMIN jest też jedynym polskim i w wielu dziedzi i w wielu polskim jedynym też jest JAŚMIN C3IS SWD Nagrodzony SWD C3IS JAŚMIN - TELDAT ------ teleinformatycznego): bezpieczeństwa w zakresie (także JAŚMIN C3IS SWD rozwijanie i dynamiczne m.in.:nieżtworzenie projektowanie, rów temu Sprzyjało miejsca. miało nie nigdy wcześniej co w czo NATO, państw dziedzinie łówce w tej Polski usytuowanie na również Pozwoliło sojuszniczym. w wymiarze także wojsk, działań wsparcia oraz dowodzenia systemów wanych i interoperacyjnego systemu sięsystemów do przyczyniło rozwoju zautomatyzo kraju. w skali do bojowych,zbliżonych co jest optymalnością także i unikalnością w tym zakresie, w warunkach zwłaszcza JAŚMIN C3IS SWD weryfikacji możliwość i dawało wojsk z użyciem się odbyło z nich Wiele i Niemiec. Francji NATO, WAT, Zbrojnych Sił AON), Army, US (wcześniej ASzWoj m.in. i szkoleniowymi, wo-badawczymi nauko ośrodkami i sojuszniczymi z krajowymi współpracy unikalnej) padkach wojskowych programów oraz (również i wieloletniej przedsięwzięć w wielu przy i krajowych zagranicznych istotnych (ilościo w trakcie użycia szerokiego i czasowo) wyjątkowo zakresowo wo, też jego z: o wnioski dynamicznie jest w oparciu m.in. rozwiązanie rozwijane kompleksowe to lat wielu Od JAŚMIN. platformy produkty pozostałe przynoszą jak lat i od zresztą międzynarodowym, zawiodły w środowisku nie splendor ich im nigdy JAŚMIN), C3IS HMS dobrze WP (szczególnie żołnierzom znane one są większości w zdecydowanej że to, jest systemów, skutecznej współpracy i działania w strukturach wielonarodowych, np. w trak wielonarodowych, w strukturach i działania współpracy skutecznej samolotów); generacji najnowszych w tym wych, komponentówdużejsojuszniczych liczby i użyciemwyjątkowo środków bojo BOLD wojskowych ćwiczeń licznych wielu z udziałem edycji i Europie w USA wielu (rozgrywanych QUEST podczas m.in. międzynarodowym, w środowisku to Bojowejstawianych zweryfikowano STANAG Identyfikacji dla2129Serwerów itp. Pozytywnie wymagań wykonywania oraz JC3IEDM danych baz modelu liconego największą liczbę największą zaimplementowanych funkcjonalności. C3IS JAŚMIN też oceniony został jako jeden z najlepszych z nich i posiadający SWD systemów tych wówczas wśród Już te sprawdzenia. przeszedł i z pozytywnym skutkiem 3 MSLT testów poziomu najwyższego do się zakwalifikował też jako jedyny tego typu polski produkt i jeden z 7 w skali NATO już w 2013m.in. r. MIP, Interoperacyjności w którym Programu Wielostronnego ramach w 2017-2018; w latach zwłaszcza Kryptologii, Centrum we poprzez weryfikację w zakresie bezpieczeństwa prowadzoną np. przez Narodo dziedzinie; w opisywanej osiągnięcia unikalne przez 23 lata zespół polskich specjalistów z zakresu wojskowego IT, który ma powyżej; zaprezentowano co wojskowej, techniki wyrobu tego budowę modułową oraz skalowalność zwłaszcza cym zuni w pełni fikowanym, kompleksowym uniwersalnymoraz zestawemunikalnym, usług,zapewniają przezeń dysponowanie oraz (FMN) Networking sion Mis Federated i NATO Architecture Service-Oriented z koncepcjami zgodnie STRIKE. Xi SABER RESOLVE edycji:COMBINEDQUEST, BOLDostatnich chociażbyVIII,cie SPIRIT ALLIED przez największy, wysoce wyspecjalizowany, doświadczony i doskonalony doskonalony i doświadczony wyspecjalizowany, wysoce największy, przez Powstanie Powstanie tego innowacyjnego, kompleksowego, wysoce specjalistycznego ww. jego w tym JAŚMIN, C3IS SWD walorem i unikalnym ważnym Kolejnym INNOWACJE-WDROŻENIA-BEZPIECZEŃSTWO-OBRONNOŚĆ www.teldat.com.pl www.teldat.com.pl * 2019 ------

43 VIII VII W IV VI IX III V II I POZIOM GOTOWOŚCI TECHNOLOGII VIII VII W IV VI IX III V II I 44 POZIOM GOTOWOŚCI TECHNOLOGII nawet o połowę, bowiem wykonywane przez nich czynności „administra czynności nich przez wykonywane bowiem połowę, o nawet itp. nów, detektorów, specjalnychekra zabudowy celu w strzelnicy budowę w ingerencji ności umożliwiają detekcjęz trafień broni palnej repliki laserowych, bez koniecz algorytmy Specjalneprowadzonychćwiczeń. wyników podsumowania do rywalizacji. w ramach także zespołów, kilka przez przeprowadzanych treningów łączenie na pozwala czterech strzelców jednocześnie. Dodatkowo, moduł komunikacjinawet sieciowej a jednego, dla szkolenia się przeprowadza bojowej wersji modułu ewentual i strzale. kolejnym analizę przy użytkownika poprawę ną natychmiastową na pozwala co rzeczywistym, czasie w giemtreningu Wyniki są strzeleckim. odnoszone w systemie zobrazowania trenin zarządzania i wyników analizy broni, kontroli zobrazowania, menty hybrydowego bojowo-laserowego. trenażera wykorzystania i wersji obu połączenia możliwość istnieje cym do określenia celności i właściwości dokonanego Dodatkowo,strzału. służą laserowym systemem z broni zainstalowanym replikę dostosowaną palnej broni klasycznej wykorzystaniem z szkoleń przeprowadzania do służy bojowaWersja wej. od niezależnie strzelcy korzystać też mogą zaawansowania. ich poziomu szkolenia wirtualnego z Ponadto sowania w miejscach, w do których tej nie pory było dostępu do strzelnic. zasto możliwość więc VRTechnologyjest systemu Zaletą wyjazdami. mi uciążliwy i długotrwałymi z wiążą strzeleckie szkolenia na wyjazdy często powodu tego Z spełnione wojskowych. być jednostek może np. sąsiedztwie zawsze bezpośrednim nie co w bezpieczeństwa, zakresie w wymagania odpowiednie spełniać muszą palną broń na strzelnice Klasyczne leckich. doskona centrum lenia kompetencji Granicznej”. zawodowych funkcjonariuszy Straży Ochronnych interaktywne Działań „Wirtualne oraz Państwa” Symulator Ochrony Służby „Wirtualny realiza Rozwoju: i przy Badań spółki Centrum dowe doświadczenia Naro przez wspieranych projektów - dwóch konsorcjum członek – jako cji wykorzystano MTS przypadku W stości. rzeczywi wirtualnej na opartych symulatorów i szkoleniowych systemów Służby Szkolenia Ośrodku wKulach Więziennej oraz Terytorialnej Obrony Wojsk nostkach jed wojskowych, uczelniach w wdrożony już został MTS mundurowej. się wbudowanymi zgodnymi programami formacji z wymogami strzelań Charakteryzuje laserowej. symulacji systemem także ale standardową, bronią z tylko nie współpracuje który (MTS), Strzelecki Trenażer dialny Multime polski całkowicie pierwszy VRTechnologyopracowała Spółka MULTIMEDIALNY TRENAŻER STRZELECKI MTS - służący (AAR), Review Action After moduł rozbudowany zawiera MTS pojedynczego z korzystając że oznacza, to A modułowy. system to Jest Sercem MTS jest system komputerowy, łączy ze sobą który m.in. ele i lasero bojowej wersjach: podstawowych w dwóch opracowano MTS strze szkoleń do dostępu zwiększenie było MTS opracowania Celem udoskonalaniui tworzeniu na głównie się koncentruje spółka Gliwicka Warto podkreślić, że to rozwiązanie usprawnia pracę instruktorów instruktorów pracę usprawnia rozwiązanie to że podkreślić, Warto INNOWACJE-WDROŻENIA-BEZPIECZEŃSTWO-OBRONNOŚĆ Z kolei wersja laserowa wykorzystuje odpowiednio odpowiednio wykorzystuje laserowa wersja . Zkolei VRTECHNOLOGY SP.ZO. * 2019 ------ónc srecw dlz dsoaei i rfsoaiaj kompetencji profesjonalizację i doskonalenie dalsze i strzelców gólnych poszcze wyników porównywanie łatwe na pozwala ponadto dokumentów, zutrzymywaniem związanych kosztów oszczędzenie na pozwala mentacja z systemu i wprowadzanie wyników usprawnia korzystanie zostać może czemu dzięki kart, zintegrowany z kontroli dostępu, istniejącymi co rozwiązaniami dodatkowo czytnik w wyposażony jest System nia. wyszukiwa możliwością z cyfrowej, formie w dokumentacji gromadzenia jak automatyczne zliczanie trafień, punktów, średniego punktutrafienia oraz Jędrasiak Karol inż. dr zautomatyzowany w sposób prowadzone cyjne” w są systemie jowych, realizowanych z zakresu bezpieczeństwa i obronności państwa. państwa. iobronności bezpieczeństwa zzakresu realizowanych jowych, bazie na rozwijane badawczo-rozwo w ramach projektów wypracowywanych technologii ustawicznie jest rozwiązanie VRTechnology Oferowane przez Terytorialnej. Obrony Wojsk jednostkach czterech przy oraz wiu oraz Gdyni w Wojennej współpracy Marynarki z ZM Tarnów S.A. w Akademii Akademii Wojsk Lądowych Kulach, we Wrocła w ziennej mundurowej. wformacji instruktorów przypadku nowych w zatrudniania np. MTS wykorzystania zakresu z wsparcia możliwość również reakcji Istnieje czasami serwisowych. i konserwacyjnych prac krótszymi prowadzenia przypadku znacząco w skutkuje co polski, jest producenta w realnych goglach noktowizyjnych. ćwiczeń prowadzenia i jak zobrazowania, system przez goglach w tego – waniazbliżonego obrazu zarówno noktowizyjnego dowyświetlania trybu tury do scenariusza ćwiczenia. Dodatkowo, system ma możliwość symulo mulowania owiatru regulowanej prędkości czy też dostosowania tempera symożliwość także dymu.m.in.Istnieje hałasu czy uwzględnić generator nieniem określonych warunków otoczenia. Do ćwiczeń można strzeleckich trenującej. osoby działania rezultatów różnych do ćwiczenia dostosowanie na pozwala co scenariusza, modyfikacji micznej dyna możliwość wyko ma ćwiczenie z Prowadzący nagrań. realnych sytuacyjnych rzystaniem treningów także a piechoty), drużyny (np. powych prowadzenie gru na i indywidualnych treningów interwencji, pozwala techniki i taktyki MTS z szkolenia dynamicznych. również ale statycznych, strzeleckich Do tej pory MTS wdrożono m. in. w Ośrodku Szkolenia Służby Wię Służby Szkolenia Ośrodku w in. m. wdrożono MTS pory tej Do serwisowy zespół rozwiązań zagranicznych do przeciwieństwie W uwzględ z szkoleń prowadzenie na pozwalają MTS moduły Dodatkowe strzeleckich treningów tylko nie prowadzenia możliwość daje System z VRTechnology. MTS zawiera m.in. takie funkcje http://www.vrtechnology.pl/ . Cyfrowa doku Cyfrowa - podkreśla ------

Tawazun ze Zjednoczonych Emiratów Arabskich. Wkła Arabskich. dem Emiratów z Bliskiegopartnera Wschodu była integracja sys Zjednoczonych ze Tawazun z firmą WB Grupy współpracy efektem Jest bojowych. staniu poprzedniego systemu WARMATEwykorzy w warunkach przy uzyskanych doświadczeń sile oraz większej rażenia o system na klientów zapotrzebowania Wschodu. Bliskiego z państw i jednego Ukrainy pory tej system także natrafił wyposażenie sił zbrojnych Do Turcji, Narodowej. Obrony Ministerstwo polskie także złożyło bezzałogowców tysiąc na zamówienie 2017roku grudniu W świecie. roz całym na WB, poznawalnym Grupy flagowych z produktów jednym się stał produkt ten Obecnie temu. lata trzy się odbyła MSPO zaś gotowej na premiera wersji systemu amunicji krążącej r. 2015 w WARMATE latającego aparatu bezzałogowego bojowego sterowany jest i kontroli. lot kierowania stacji jego umocnionej pojeździe, a na z zamontowanej wyrzutni, automatycznej z się odbywa lotu. czas Start dłuższy oraz głowic rodzaju różnego większą użyciu znacznie przy ma rażenia ale siłę poprzedni, jak precyzyjny samo tak krążącej jest tem amunicji systemu gotowego premiery WARMATE, Grupa WB zaprezentowała od jego drugą większą wersję. latach Sys trzech Po arjkoae ouoi pzaaąe n łdwne aei pokłado baterii ładowanie na pozwalającej obudowie zaprojektowanej w specjalnie i transportowany przechowywany jest 2 WARMATE systemu element każdy że tym, na polega rozwiązanie Obecne pneumatycznej. ni wyrzut i lekkiej z miniaturowej się odbywał a start plecakach w dwóch się uległsposób także Poprzednia jego wersja transportu. WARMATE mieściła treningową. a także termobaryczną, Armour), Homogenous przeciwpancerną (umożliwiającą przebicie 400 mm pancerza RHA – Rolled rażenia),promieniu wybuchowegoo 100odłamkowo-burzącą, metrowym (zawierającą do 3 głowicękg przeciwpiechotną tor ma ładunku do wyboru głowic. rodzaju różnego Wod realizowanej zależności rodzaju misji opera kg). 1,5 WARMATE do ła 2wersja zapewnia siłę przenosić (poprzednia uderzenia i precyzyjnekg 5 może trafienie do w cel nawet dron przy użyciu o wadze masie wybuchowe większej dunki Dzięki km. 20 do zasięgu przy min), 50 do systemie poprzednim (w godziny dwie a jej nawet m trwać 500 do może lot wysokość na się wzbić może Platforma skrzydeł. piętość Grupy Technicznym Instytucie wym Uzbrojenia. konstruktorów w Wojsko powstały przez bojowe głowice cięższe zaś WB, opracowana została rzutnią i wy z elektroniką część Pozostała z pojazdem. temu Z uwagi na zwiększoną masę startową i gabaryty systemu zmianie zmianie systemu gabaryty i startową masę zwiększoną na uwagi Z roz i podobną długości metra 2,5 aż ma konstrukcja Udoskonalona w wyniku powstała 2 WARMATE wersja Nowsza projekt ujawniła Mazowieckiego Ożarowa z spółka pierwszy raz Po SYSTEM AMUNICJI KRĄŻĄCEJ WARMATE 2 WB ELECTRONICSSA ------

użyciu intuicyjnego oprogramowania. Jeden pojazd jest wyposażony wyposażony jest pojazd Jeden oprogramowania. intuicyjnego użyciu wyrzutni. wariant holowany terenowym, a nawet każdym typem wozu bojowego. Możliwy jest również jak i stację kierowania i kontroli wyrzutnię, można zintegrować z dowolnym na Zarówno samochodem zamontowanej i kontroli. z kierowania stacji sterowany umocnionej jest pojeździe, lot jego a wyrzutni, automatycznej z następuje Start z pojemnika. systemu wyjmowania konieczności bez wej tak samo niezawodny jak jego poprzednik. poprzednik. jego jak niezawodny samo tak jest 2 WARMATE partnerem. swoim ze przeprowadziła WB Grupa które pojazdem. poza się i znajdującymi jak w środku, zarówno łogi, WB, Grupy radiostacje za członkami komunikację wszystkimi pomiędzy zapewniające efektywną także a TOPAZ, Walką Zarządzania System growany at warunkach w różnych mosferycznych. i dnia porze o każdej zadania realizować może czemu dzięki i termowizyjna, dziennego światła kamery: dwie stałe na ne zainstalowa szczycie także na są 2 WARMATE Nowościązainstalowany masztu. jest pneumatycznego który danych, terminal naziemny to liwia bojowej. operacji kontrolowanie dowódcy umożliwia zaś druga bezzałogowcem, sterowania do – jedna i kontroli kierowania stacje w dwie Użytkownik może z łatwością ustawiać i modyfikować plan lotu przy przy lotu plan i modyfikować ustawiać z łatwością może Użytkownik Nowa wersja systemu amunicji krążącej pomyślnie przeszła testy, testy, przeszła pomyślnie krążącej amunicji systemu wersja Nowa i Zinte FONET w system również jest wyposażony naziemny Segment Umoż rzeczywistym. w czasie przesyłane są z bezzałogowca Dane • • • • • • • 2 WARMATE taktyczno-techniczne parametry Wybrane INNOWACJE-WDROŻENIA-BEZPIECZEŃSTWO-OBRONNOŚĆ Maksymalna długość lotu: 120 minut, 120 minut, lotu: długość Maksymalna m, 200-500 lotu: wysokość Operacyjna 150 do km/h, 50 od Prędkość: 5kg, do ładunku: Ciężar kg, –30 startowa waga Maksymalna m, –2,5 skrzydeł Rozpiętość m, 2,5 Długość: II miejsce w konkursie miejsce II dla Bezpieczeństwa i Obronności Innowacje Innowacje www.wb.com.pl

* 2019

- - - - -

45 VIII VII W IV VI IX III V II I POZIOM GOTOWOŚCI TECHNOLOGII Logo WBElectronics WBGroup jak 2018r. Poziom Gotowości Technologii: (wdrożenie) VIII VII W IV VI IX III V II I 46 POZIOM GOTOWOŚCI TECHNOLOGII wchodzą następujące moduły: rozwojowym potencjałem Skrzypiński z dużym walką, zarządzania FlyEye miniBSP powietrznego rozpoznania oraz MATE WAR krążącej amunicji Electronics w WB skonstruowanej pomocą za trza z powie w system TOPAZ modułówuderzeniami włączenie do kierowania jest Przykładem krążącej. amunicji w postaci bezzałogowych systemów uderzeniami kierowania oraz logistycznego zabezpieczenia dowodzenia, pasywnego), znania rozpo systemów optoelektronicznych, systemów (radarów, sensorów norodnych róż wykorzystaniem także a roz poznaniem, i obserwacją związanych z funkcji innych wiele dodano artyleryjskich temach sys w systemu tego państwach. innych w kon traktowych stępowaniach po w testom dzięki oraz Afganistanie żołnierzy w polskich misji podczas uzy skała WB Grupa zbrojnych RP Siłach w atacjisystemu TOPAZ z eksplo świadczenia do Cenne rozwijaną. nieustannie i jowych bo w warunkach sprawdzonątechnologią Jest użytkownika. przez badań oficjalnie douzbrojenia SiłZbrojnych RP w 2003,po przeprowadzeniuwielu C4ISR. klasy systemami sojuszniczymi z pozostałymi pracować i współ taktycznym szczeblu na BMS walką zarządzania system jako ny wykorzysta być Może modułami. określonymi z wyraźnie platformą się stał logistycznego zabezpieczenia oraz rozpoznania kierowania, dzenia, dowo w kierunku rozwojowi systematycznemu dzięki nia walką TOPAZ, zarządza system zintegrowany Tymczasem artyleryjskim. kojarzony z systemem i powszechnie lat kilkunastu od wojska wyposażeniu na Jest obliczenia balistyczne zgodnie z NABK, jak również przeznaczony jest do realizuje Moduł rakietowych. wyrzutniach 120mm, moździerzach nych samobież mm, 155haubicach w samobieżnych np. typów norodnych na wozachwykorzystania dowodzenia, jak i na środkach ogniowych róż AFCS TOPAZ bezzałogowe oraz statki powietrzne, i akustyczne optoelektroniczne sensory walki, i pola artyleryjskie o radary w oparciu zbudowanych rozpoznania, z systemów Reccon TOPAZ koalicyjnymi, z systemami integrację oraz Tracking) Force (Blue BFT nej pola walki na tle śledzenie map a cyfrowych, wojska także własnych taktycz sytuacji zobrazowanie oraz i kierowanie, dowodzenienowanie, Tactics TOPAZ W skład kompleksowego zintegrowanego systemu zarządzania walką walką zarządzania systemu zintegrowanego kompleksowego skład W - wdrożenia Od wszedł FONET łączności platformie cyfrowej na oparty TOPAZ System TOPAZ nie jest systemem tylko artyleryjskim. Jest w istocie systemem systemem w istocie Jest artyleryjskim. tylko systemem jest nie TOPAZ INNOWACJE-WDROŻENIA-BEZPIECZEŃSTWO-OBRONNOŚĆ , dyrektor ds. rozwoju WB Electronics SA. SA. Electronics WB rozwoju ds. , dyrektor . Przeznaczony jest – jako moduł kierowania ogniem - do do - ogniem kierowania moduł jako – jest Przeznaczony . . moduł Jest to systemu TOPAZ bazowy wspierający pla . Umożliwia w czasie rzeczywistym analizę informacji informacji analizę rzeczywistym czasie w Umożliwia . ------ZARZĄDZANIA WALKĄ TOPAZ ZINTEGROWANY SYSTEM WB ELECTRONICSSA - zapewnia -zapewnia * 2019 Krzysztof Krzysztof ------ współpracować z pozostałymi sojuszniczymi systemami klasy C4ISR, C4ISR, klasy JAŚMIN. HMS również w tym systemami sojuszniczymi problemów bez pozostałymi z więc Może współpracować CWIX. międzynarodowych uczestniczył ćwiczeniach w z powodzeniem lat kilka przez czemu dzięki NATO, pro tokóły taktycznym szczeblu na dowodzenia dla w niezbędne wyposażony taktycznym. szczeblu na walką zarządzania do rozwiązaniem gotowym jest ROSOMAK KTO FO wersji wszystkich system wyposażenie m.in. oraz NET, stanowiący CWIX) ćwiczeń w ramach (testowane danych wymiany standardy zaimplementowane posiadający ROSOMAK), KTO tym (w wych wdrożony TOPAZ, System i sprawdzony taktycznym. na szczeblu różnych na platformach pojazdowych (BMS) kołowych walki i gąsienicopolem zautomatyzowany taktycznym. szczeblu na kompleksowy zarządzania system tak jedyny obecnie to Jest uzbrojenia). wyniki taktyczną, (dowozu rozpoznania logistyki czy amunicji elementów serwisowanie czy w sytuację wgląd pełny mają szczeblu niższym i na nu wym REGINA. A to oznacza, że na szczeblu taktycznym dowódcy wym moździerzy bataliosamobieżnych RAK czy też dywizjonowym module ognio osiągnięcia możliwości JointFires. czy remontowych. czy logistycznych pododdziałów działania wspiera a także amunicji, w tym Logistics TOPAZ WARMATE, np. krążącej amunicji systemów w powietrzu się znajdujących pomocą za cele kryte Strike TOPAZ ryjskiego, artyle kalkulatora uniwersalnego w postaci produkt odrębny jako także występować może 152122Moduł haubicmm,mm. samobieżnych np. Warszawskiego Układu byłego i amunicji ogniowych środków obsługi System TOPAZ zaprojektowany przez polskich inżynierów został został inżynierów polskich przez zaprojektowany TOPAZ System zarządzenia systemu kompleksowegojednak brakuje armii polskiej W ognio module kompanijnym w m.in.się sprawdza doskonaleTOPAZ TOPAZ rozwija się w kierunku także koordynacji ognia z lotnictwem dla

. Umożliwia wykonywanie precyzyjnych uderzeń na wy na uderzeń precyzyjnych wykonywanie Umożliwia . Wpmg fnce aepezna technicznego, zabezpieczenia funkcje Wspomaga . www.wb.com.pl ------

II miejsce w konkursie 35 MM OKRĘTOWY SYSTEM UZBROJENIA Innowacje dla Bezpieczeństwa OSU-35 i Obronności

Pod koniec 2018 r. za-

POZIOM GOTOWOŚCI TECHNOLOGII POZIOM GOTOWOŚCI kończyły się na okręcie ORP „Kaszub” testy 35 W mm Okrętowego Syste- mu Uzbrojenia (OSU-35) na poligonach morskich, IX połączone ze strzela- niem. Jest to podstawa przyznania państwowe- VIII go certyfikatu uzbrojenia i dopuszczenia produktu do udziału w zamówie- VII niach obronnych. System po ostatecznej weryfika- VI cji użytkowej może być wdrożony na najnowszych niszczycielach V min „Kormoran II” oraz na innych modernizowanych okrętach. IV Projekt dotyczący opracowania nowocze- III snego systemu uzbrojenia kalibru 35 mm dla okrę- II tów Marynarki Wojennej RP uzyskał dofinansowanie Narodowego Centrum I Badań i Rozwoju. Realizu- je go konsorcjum w skła- dzie: Wojskowa Akademia Techniczna (lider), Akade- mia Marynarki Wojennej, PIT RADWAR S.A. i ZM „TARNÓW” S.A. System nych z odległości 7,5 km. Ponadto należy zwrócić uwagę na możliwości składa się trzech głównych zespołów: 35 mm armaty morskiej AM-35, zintegrowanej głowicy śledzącej ZGS-158M z precyzyjnymi napędami zintegrowanej głowicy śledzącej ZGS-158 M oraz podstawowego i rezer- elektrycznymi zapewniającymi bardzo dużą dynamikę przy zachowaniu wowego stanowiska kierowania ogniem. wysokiej precyzji ruchu, a także na nowoczesny system stabilizacji na- pędu armat. W ramach projektu wykonano stabilizowaną, automatyczną armatę morską kalibru 35 mm służącą m.in. do zwalczania celów powietrznych, - Badania kwalifikacyjne i testy ogniowe Okrętowego Systemu Uzbro- nawodnych i brzegowych. Zespół armaty morskiej m.in. jenia posadowionego na okręcie ORP „Kaszub” zostały zawiera: przeprowadzone w lipcu 2018 r. Zakończyły się one wyni- 35 mm automat KDA zamontowany w kołysce kiem pozytywnym - informuje dr hab. inż. Zbigniew Lecie- komputer sterowania armatą, jewski, prodziekan ds. naukowych Wydziału Mechatroniki system orientowania i nawigacji inercyjnej (INS), i Lotnictwa WAT, a zarazem kierownik projektu. podsystem naprowadzania armaty ze stabilizacją i ogranicznikami, 35 mm Okrętowy System Uzbrojenia stanie się praw- system transmisji danych, umożliwiający ich komuni- dopodobnie podstawowym wyposażeniem artyleryjskim kację z system kierowania ogniem ( SKO), większości nowych, polskich okrętów – szczególnie tych, system kontrolno-diagnostyczny ALU, które powstaną w ramach programu Kormoran II, Miecznik osłonę ochronną przed oddziaływaniem warunków i Czapla. Potrzebna jest do tego amunicja programowalna, morskich. która ma być wykorzystana także w wersji lądowej 35 mm armaty, czyli systemu przeciwlotniczego ZSSP-35 Hydra. 35 mm Okrętowy System Uzbrojenia to system mo- Obecnie jest ona badana przez PIT-RADWAR równolegle dułowy, skalowalny, o otwartej architekturze. Nie wy- do badań pozostałych komponentów systemu Hydra. maga bezpośredniej obecności żołnierza na stanowisku ogniowym. Zawiera wiele innowacyjnych rozwiązań. System OSU-35 uzyskał nagrodę Defender na XXVI Należą do nich m.in. system kierowania ogniem (SKO) MSPO w Kielcach. pozwalający na elastyczną integrację podsystemów elektrooptycznych, wczesnego wykrywania oraz inicja- cję śledzenia celów wodnych, naziemnych i powietrz-

48 INNOWACJE-WDROŻENIA-BEZPIECZEŃSTWO-OBRONNOŚĆ*2019 NOWOCZESNE TECHNOLOGIE NANOKOMPOZYTOWE W UBRANIACH STRAŻACKICH

Opracowanie nowej technologii powlekania tkanin specjalną cienką - Przeprowadzone badania wykazały, że metoda pokrywania po- warstwą odbijającą ciepło i stworzenie specjalnego materiału do wierzchni tkaniny cienkimi warstwami refleksyjnymi dla podczerwo- nej części promieniowania nie zmienia masy materiału, jednocześnie produkcji ubrań i kombinezonów używanych w działaniach ratow- TECHNOLOGII POZIOM GOTOWOŚCI niczych było tematem projektu „THERMOTEX”, który zakończył się zwiększając barierowość cieplną ubrania. Tej zalety nie posiada np. w ubiegłym roku. technologia zespalania materiału z foliami metalicznymi. - informuje W Danuta Miedzińska. Ponadto tkanina pokryta warstwami refleksyjnymi Projekt pt. „Nowoczesne technologie nanokompozytowych, reflek- wyróżnia się lepszą odpornością na promieniowanie mikrofalowe. syjnych warstw materiałów strażackich ubrań ochronnych” realizowało IX w latach 2014-2018 konsorcjum w składzie: Wojskowa Akademia Tech- niczna (lider), Szkoła Aspirantów Państwowej Straży Pożarnej w Krako- wie, Centrum Badań i Rozwoju Technologii dla Przemysłu S.A oraz DMA VIII sp.z o.o. Konsorcjum o skróconej nazwie „THERMOTEX” uzyskało dofinansowanie projektu (DOB-BIO6/04/104/2014) z NCBR w wysokości 6 mln zł, przy wkładzie własnym w wysokości ok. 850 tys. zł. VII

Obecnie technologie materiałowe stają się jedną z najważniejszych VI i najintensywniej rozwijanych dziedzin zarówno nauki, jak i przemysłu. Dzięki dostępności komputerów o coraz większej mocy obliczeniowej oraz coraz dokładniejszym metodom badawczym naukowcy i inżynierowie V mogą projektować materiały o pożądanych właściwościach. Jedną z per- spektywicznych dziedzin z tego obszaru są technologie modyfikacji warstw powierzchniowych materiałów konstrukcyjnych. Chodzi m.in. o zwiększe- IV nie ich powierzchniowej twardości, odporności na zużycie czy odporność termiczną. Tym bardziej że obecne możliwości produkcyjne pozwalają na wytwarzanie warstw o grubości kilku atomów czy nanometrów. III

Dodatkowo w projekcie zbadano wprowadzenie do warstwowej konstrukcji ochronnej energochłonnej tkaniny auksetycznej, powodują- cej zwiększoną odporność na wybuch np. gazu. Jest to możliwe dzięki właściwościom rozpraszania energii wybuchu i specjalnemu układowi włókien tkaniny, z których jest zbudowana. Materiały auksetyczne są najnowszym osiągnięciem inżynierii ma- teriałowej, które, dzięki swojej budowie wewnętrznej, charakteryzują się ujemnym współczynnikiem Poissona, czyli specyficznym sposo- bem, w jaki się odkształcają. - Takie tkaniny mają specjalne właściwości energochłonne, co jest szczególnie istotne przy ochronie dla służb ratowniczych i jednostek specjalnych w przypadku zagrożenia wybuchem, np. gazu. – wyjaśnia dr inż. Danuta Miedzińska z Katedry Mechaniki i Informatyki Stosowanej Wojskowej Akademii Technicznej, Kierownik Projektu „THERMOTEX”. Zastosowanie tych materiałów w połączeniu z tkaninami specjalnymi o podwyższonej, dzięki nanowarstwie reflek- syjnej, barierowości cieplnej i mikrofalowej, pozwala otrzymać struktury ochronne o szerokim spektrum zastosowań, np. do ochrony obiek- tów muzealnych, w skafandrach lub elementach pojazdów kierowców Formuły 1, czy w zastosowaniach militarnych.

Obecnie technologia umożliwiająca szycie ubrań ochronnych Głównym wyzwaniem w tym projekcie było stworzenie takiego o podwyższonej ognioodporności czeka na wdrożenie. Uniformy przy- materiału, który nie tylko chroni życie i zdrowie ratownika, ale także szłości są przeznaczone dla strażaków i innych służb mundurowych zapewni mu swobodę i komfort pracy. Dlatego w ubraniach specjalnych uczestniczących w działaniach oraz misjach prowadzonych w skraj- zastosowano nowoczesne, nanokompozytowe warstwy refleksyjne. nie niebezpiecznych warunkach, a także dla innych sektorów prze- Warstwy te są nanoszone na tkaninę za pomocą magnetronowego roz- mysłu zagrożonych pożarami (np. górników, hutników, pracowników pylania oraz nakładania odpowiednich powłok o optymalnym składzie koksowni czy zakładów chemicznych). chemicznym, strukturze i właściwościach fizycznych.

INNOWACJE-WDROŻENIA-BEZPIECZEŃSTWO-OBRONNOŚĆ*2019 49 SYSTEM OCENY STRZELAŃ DO CELÓW POWIETRZNYCH „TARCZA POWIETRZNA TP-1”

Skuteczne narzędzie diagnostyczne umoż- liwiające obiektywną ocenę realizacji prze-

POZIOM GOTOWOŚCI TECHNOLOGII POZIOM GOTOWOŚCI ciwlotniczych strzelań artyleryjskich opraco- wało konsorcjum składające się z Wojskowej W Akademii Technicznej (lidera), Instytutu Tech- nicznego Wojsk Lotniczych oraz firmy MSP Marcin Szender . Niektórych rozwiązań zapro- IX ponowanych w systemie TP-1 nie ma w innych armiach NATO

VIII Jest to system oceny strzelań do celów powietrznych, pozyskujący w czasie rzeczywistym obiektywne wyniki realizacji zadań bojowych VII obsług/działonów artyleryjskich pododdzia- łów przeciwlotniczych. Konsorcjum uzyskało VI dofinansowanie Narodowego Centrum Badań i Rozwoju na realizację projektu pt. ”Opracowa- nie systemu oceny strzelań do celów powietrz- V nych”. Chodziło o opracowanie takiej tarczy powietrznej, która byłaby zdol- na szczegółową analizę parametrów amplitudowych oraz czasowo-często- na do określania współrzędnych przelatujących pocisków artyleryjskich tliwościowych wykrytych zaburzeń ciśnieniowych. wokół ostrzeliwanego imitatora celu powietrznego (ICP). Projekt konsor- Zadaniem jednostki naziemnej jest przechwycenie danych pomiaro- IV cjum WAT, ITWL i firmy MSP Marcin Szender wychodził naprzeciw zgłasza- wych oraz określenie współrzędnych kątowych i odległościowych przela- nym przez Siły Zbrojne RP potrzebom opracowania obiektywnego systemu tujących pocisków względem imitatora celu powietrznego. Wyniki i ocena oceny realizacji przeciwlotni- strzelań zostają wyświetlane na monitorze. System dostarcza staty- III czych strzelań artyleryjskich. stycznej informacji o wynikach strzelania, niezbędnej do wypracowania Obecnie na wyposażeniu zbiorczej oceny wykonania zadania bojowego. Może on być wykorzy- II wojsk nie ma systemu oceny stywany podczas strzelań poligonowych przez artylerię OPL Wojsk Lą- przeciwlotniczych strzelań dowych, Sił Powietrznych i Marynarki Wojennej. Komunikacja pomiędzy bojowych, który efektywnie lokatorem a jednostką naziemną odbywa się radiowo w dwóch kierun- I wspomagałby wypracowa- kach na odległościach do 5 km. nie obiektywnej, dokładnej Tarcza powietrzna TP-1 została sprawdzona podczas ćwiczeń na i szybkiej oceny wyników re- Centralnym Poligonie Sił Powietrznych w Ustce. Może stanowić klu- alizacji zadań bojowych oraz czowy element systemu weryfikacji stopnia wyszkolenia pododdziałów, zapewniał zobrazowanie obsług i działonów w czasie artyleryjskich strzelań poligonowych do wyników w czasie rzeczywi- celów powietrznych, prowadzonych z ziemi lub powietrzna. Umożliwia stym i ich archiwizację. Na ona określanie z dużą dokładnością współrzędnych przelotu pocisków razie ocena wyników strze- względem imitatora celu powietrznego oraz wizualizację, w czasie rze- lania odbywa się za pomocą czywistym, wiarygodnych i obiektywnych wyników ostrzału. Wirtualna lornetki TZK. tarcza ma średnicę 30 m i zapewnia detekcję i pomiar współrzędnych Konsorcjum podzieliło przelatujących pocisków o kalibrach do 57 mm. się realizacją zadań. WAT opracował następujące komponenty wchodzące w skład systemu: System jest cały czas rozwijany. Już po zakończeniu realizacji wielokanałowy lokator akustyczny – do wykrywania pocisków projektu, w WAT opracowano dodatkowo holowaną wersję lokatora przelatujących z prędkościami naddźwiękowymi i pomiaru pa- akustycznego oraz moduły programowe do ewaluacji procesu szko- rametrów fal ciśnieniowych, wywołanych ich ruchem, lenia na szczeblu pododdziału. – Stwarza to możliwości efektywniej- jednostkę naziemną z oprogramowaniem specjalistycznym – szego ekonomicznie wykorzystania systemu w trakcie strzelań po- do przetwarzania danych telemetrycznych, określania współ- ligonowych, a także dostarcza dowódcom dodatkowego narzędzia rzędnych pocisków względem ICP oraz rejestracji, obrazowa- do monitorowania postępów w procesie szkolenia obsług/działonów nia i archiwizacji wyników. – informuje mjr Dariusz Rodzik. Natomiast ITWL i MSP Marcin Szender zbudowali zestaw imitatora celu powietrznego jako nosiciela lokatora akustyczne- TP-1 jest narzędziem diagnostycznym, pozytywnie ocenio- go systemu. nym przez komisję składającą się z przedstawicieli MON i NCBiR, -Zainstalowany na imitatorze celu lokator akustyczny wykry- a także przez jury konkursu na XXVI MSPO w Kielcach. Jak już wa zaburzenia wzbudzane w powietrzu ruchem pocisku – wyja- wspomniano wcześniej niektórych rozwiązań zaproponowanych śnia mjr Dariusz Rodzik z Katedry Mechatroniki WAT, kierownik w systemie nie ma w innych armiach NATO. System osiągnął IX projektu. Zaburzenia, w postaci fal ciśnieniowych, zostają wy- poziom zaawansowania technologicznego. Na razie nie został kryte przez głowicę akustyczną lokatora, wyposażoną w zestaw wdrożony w Siłach Zbrojnych RP. czujników pomiarowych. Sygnały z wyjść czujników są filtro- wane i wzmacniane oraz przekształcane do postaci cyfrowej, i następnie przetwarzane w procesorze sygnałowym. Procesor porównuje wyniki przetwarzania z ustawionym programowo progiem wykrycia, i jeżeli próg zostaje przekroczony, rozpoczy-

50 INNOWACJE-WDROŻENIA-BEZPIECZEŃSTWO-OBRONNOŚĆ*2019 PRZENOŚNY NEUTRALIZATOR BSP LANCA 2.0. WOJSKOWE ZAKŁADY ELEKTRONICZNE SA

Wojskowe Zakłady Elektroniczne SA opracowały innowacyjny, elektro-

magnetyczny i modułowy system zwalczania bezzałogowych statków TECHNOLOGII POZIOM GOTOWOŚCI powietrznych (BSP) o nazwie Lanca 2.0. Urządzenie opracowano m.in. w odpowiedzi na zagrożenia wynikające z niewłaściwego i niezgodnego W z prawem użytkowania bezzałogowych statków latających zwanych po- tocznie dronami. IX Jest to nowsza wersja urządzenia, które WZE SA zaprezentowało w czerwcu 2017 r. na targach Pro Defense 2017 w Ostródzie pod nazwą „Lancy Elektromagnetycznej”. Cechą charakterystyczną Lancy 2.0. jest VIII miniaturyzacja wszystkich podzespołów wraz z akumulatorowym źródłem zasilania w jednym bloku, pozwalająca na ponad dwudziestoczterogo- dzinną pracę w trybie czuwania. Całe urządzenie zostało wkomponowane VII w nietypową obudowę, przypominającą karabin. Posiada nowoczesny de- sign i wiele wersji. Jest to rezultat zaproszenia przez WZE S.A. do współpra- VI cy Studia Projektowego JotGi, w wyniku czego jest możliwość zamówienia m.in. specjalnej kolorystyki i oznaczeń. Zaproponowane rozwiązanie posiada modułową budowę, która po- V zwala na szybką rozbudowę i konfigurację urządzania przez operatora na widocznym z lewej strony panelu dotykowym. Oznacza to, że Lanca dla operatora może być celownik optyczny zamontowany na Lancy 2.0. za 2.0. może być wykorzystywana samodzielnie, jak również we współpracy pomocą typowej szyny montażowej Picatinny. IV z wielosensorowymi systemami obserwacyjnymi i unieszkodliwiania dro- Przedstawiciele WZE S.A. podkreślają, że lekki, przenośny neutralizator nów, nad którymi pracuje Grupa PGZ. BSP, Lanca 2.0. nie jest przeznaczony jedynie dla wojska. Urządzenie to Działanie Lancy 2,0. polega na wysłaniu do intruzów, czyli bezza- może być również wykorzystane przez inne służby odpowiadające za bez- III łogowców sygnału elektromagnetycznego, które powoduje zakłócenie pieczeństwo wewnętrzne: Straż Graniczną (np. do przechwytywania bez- częstotliwości na pasmach wykorzystywanych w komercyjnych dro- załogowców wykorzystywanych przez przemytników), policji czy też agen- II

nach. Sam sygnał zakłócający może być wysyłany w jednej „sesji” przez cje ochrony (np. do zabezpieczania dużych wydarzeń masowych i spotkań maksymalnie dwie minuty (operator ma możliwość zakłócania w dwóch czy też przy ochronie szczególnie wrażliwych obiektów). trybach biorąc pod uwagę emitowaną moc: Lo i Hi). W ten sposób BSP Lanca 2.0. jest efektem projektu rozwojowego prowadzonego przez traci łączność z operatorem i możliwość korzystania z sygnału GPS. Wte- WZE, bez zewnętrznych źródeł dofinansowania. Obecnie zakończyły się dy najczęściej uruchamiany jest tryb awaryjny i następuje przymusowe badania zakładowe potwierdzające skuteczność działania i założone para- lądowanie. W przypadku bezzałogowych systemów wojskowych użycie metry techniczne i eksploatacyjne urządzenia. Zakłady w Zielonce planują Lancy 2.0. spowoduje co najmniej przerwanie misji i awaryjne lądowanie do końca 2019 r. wdrożyć przenośny neutralizator BSP do produkcji, przy bezzałogowa. Producent gwarantuje skuteczność systemu zakłócającego czym w pierwszej kolejności odbiorcą byłby rynek cywilny. do 1000 m, a więc praktycznie do zasięgu widzialności wzrokowej małych bezzałogowców oraz sprawną komunikację z centrum dowodzenia. Przy http://wze.com.pl/index.php/pl/ większych odległościach pomocą w nakierowywaniu urządzenia na drony

INNOWACJE-WDROŻENIA-BEZPIECZEŃSTWO-OBRONNOŚĆ*2019 51 VIII VII W IV VI IX III V II I 52 POZIOM GOTOWOŚCI TECHNOLOGII racja zestawu umożliwia drogą jego lądową,transport morską lub lotniczą. dują się na przyczepach przez ciągniętych te samochody. Mobilna konfigu znaj pneumatyczna i wyrzutnia danych terminal naziemny kolei Z bilności. bazie na zbudowane zostały 15-stopowych kontenerów logistyczny umieszczonych na samochodach wóz wysokiej mo i kontroli stacja mobilnością. Naziemna wysoką się Cechuje (lotnisk). naziemnej infrastruktury od zadania. dostarczana jest do ośrodków decyzyjnych, naktóre informacja jej podstawie realizują przetworzeniu Po NSK. do rzeczywistym w czasie obrazowych danych kodowanych przesyłanie oraz (payloadem) użytecznym ła dunkiem zarządzanie sensorami, i kamerami tym w bezzałogowym, sa molotem zarówno sterowanie zdalne operatorowi Umożliwia danych. syłania i przenośnegowynośnego terminalu wideo. logi wozu startowej, danych, terminalu (NSK), naziemnego stacjikontroli naziemnej stycznego, wyrzutni pneumatycznej hybrydowym, napędzie o latających statków bezzałogowych pięciu z 11 zestaw: się Składa tworzących elementów startu. miejsca od odległościach znacznych na operując i prze gromadzenie rzeczywistym, w czasie rozpoznawczych danych jakości Umożliwia wysokiej syłanie dzień i cywilne. w militarne potrzeby klimatycznych, na terenowych, i w nocy warunkach różnych w znawczych w Bydgoszczy. 2S.A. Nr w WZL projektów innowacyjnych rozwijaniu i Powietrznych Statków gowych Bezzało Systemów Kompetencyjnego Centrum podjęła powstaniu Zbrojeniowa o decyzję Grupa Polska roku 2016 W Defender. nagrodę w Kielcach r. w 2014 SA otrzymała EUROTECH PIT-RADWAR firmą spółka z mielecką wspólnie który za E-310, BSL lotniczego systemu go r. w 2021 zbrojnych sił wyposażeniu na się pojawić mają zasięgu krótkiego taktycznej klasy BSP zestawy Pierwsze i klimatycznych. w Pol terenowych warunkach na w różnych obszarze obrazowego rozległym rozpoznania i wyprodukowany prowadzenia długotrwałego do Służy zaprojektowany sce. podstaw od produkt to PGZ-19R System PGZ-19R został zaprojektowany jako całkowicie niezależny niezależny całkowicie jako zaprojektowany został PGZ-19R System i prze łączności system jest komponenty te integrującym Elementem rozpo misji realizacji o myślą z zaprojektowany został PGZ System bezzałogowe demonstratora rozwinięcie stanowi PGZ-19R BSP INNOWACJE-WDROŻENIA-BEZPIECZEŃSTWO-OBRONNOŚĆ STATKÓW POWIETRZNYCH PGZ-19R SYSTEM BEZZAŁOGOWYCH WOJSKOWE ZAKŁADYLOTNICZENR2S.A. * 2019 ------przewidziana jest w latach 2021-2023. Opcja na kolejne 4 zestawy może może 2023-2026. zestawy 4 w latach zrealizowana kolejne zostać na Opcja 2021-2023. w latach jest logistycznego) przewidziana i (szkoleniowego systemu tego działanie magających wspo elementów oraz zestawów pierwszych Dostawa bezzałogowców. wie 800 mlnpra zł na dostawę 8 zestawów BSP PGZ-19R,o wartości umowę obejmującychpodpisało 40 SA PIT-RADWAR oraz S.A. 2 Nr WZL bezzałogową. platformę przez przenoszone i rozpoznawcze obserwacyjne śniej zaprogramowanej trasie. Z kolei drugi członek załogi obsługuje układy on Może byćmiejsce. sterowany na przez pilota bądź wykonywać loty automatycznieprzyjazdu pood wcze godziny pół w ciągu startu do samolot

PGZ-19R systemu parametry Podstawowe Pod koniec listopada 2018 r. konsorcjum składające się z PGZ SA, SA, z PGZ się składające konsorcjum r. 2018 listopada koniec Pod przygotować mogą które osoby, cztery wystarczą systemu obsługi Do Czas przygotowania misji : 1 godzina, dwie osoby obsługi. osoby dwie :1godzina, misji przygotowania Czas 3,4 mx0,8 mx0,8 m, skrzynia Transport: spadochron, lub klasyczne Lądowanie: pneumatyczna, wyrzutnia Start: i elektryczny, spalinowy silnik hybrydowy: Napęd m; 3,2 długość m; 5,5 m, 0,85 wysokość skrzydeł rozpiętość platformy: Wymiary m, 5000 do lotu: Pułap 12 do misji: h, trwania Czas 150 do km, działania: Promień 120 od 180 do km/h, przelotowa: Prędkość rozdzielczości, wysokiej o bardzo z GMTI SAR i radaru LTM celu wskaźnika laserowego LRF, laserowego a także dalmierza podczerwień, na i kamery dziennej z kamery się jąca składa optoelektroniczna, głowica użyteczne: Wyposażenie kg, 20 (payload): Udźwig 100 kg, ok. platformy: startowa Masa : - - - - ści od przeznaczenia oraz docelowych parametrów potencjalny użytkownik użytkownik potencjalny parametrów docelowych oraz przeznaczenia od ści wiatrowymi turbinami oraz woltaicznymi foto z ogniwami pracy do przystosowany ładowania, regulatora z funkcją inwerter nego jednofazowego. Do tego hybrydowy dołączony systemu jest przemien prądu 230V sieci napięcia który do przetworzeniu stałego, podlega następnie prądu generowanie jest zadaniem Ich wiatrowe. turbiny i fotowoltaiczne ogniwa bloki, poszczególne się dokłada których doków”, i superkondensatory. słonowodne litowo-jonowe, kwasowe, akumulatory łączących dowych”, hybry „rozwiązaniach natzw. bazującego energii i magazynowania rzania systemu tej wytwa kompletnego koncepcji etapem wym jest stworzenie układu Maleczek Stanisław całego dr inż. pracą zarządzania systemu sprawdzenie oraz stalacji odnawialnych źródeł energii z systemem wraz gromadzenia energii dwa lata i potrwa r. 2018 kwietnia 1 się rozpoczęła HYBDUAL” zastosowania nego podwój energii magazynowania system „Hybrydowy pt. projektu alizacja Re POIR.04.01.02-00-0099/17-00). umowy nr i Rozwoju Badań Centrum z Narodowego dofinansowanie uzyskało które w Gliwicach, Nieżelaznych i Ogniw Metali Akumulatorów w PoznaniuLaboratorium - Oddział Instytutu i Centralne (lider) Wrocławiu we TechnikiInżynieryjnej Instytut Wojskowy i cywilne. jak wojska, zarówno potrzeby na awaryjnych w sytuacjach energii pozyskanej tak magazynowania i wykorzystania problem rozwiązać tylko Należało wiatrowe. turbiny oraz fotowoltaiczne o moduły oparte energii, źródła odnawialne są racjonalne Najbardziej energetyce. w nowych rozwiązań poszukiwanie na wpływają i zakłócenia straty z tym związane że a tak odległości, duże na przesyłu jej konieczność oraz elektryczną energię Techniki Inżynieryjnej. Wojskowy Instytut jest liderem rego filozofii któ konsorcjum, na pracuje „klocków” opartymi zaawansowanymi systemami, takimi Nad deł. źró odnawialnych z pochodzących elektrycznej energii magazynowanie na pozwalają które wojskowe), i ne (cywil zastosowania podwójnego ty energii. projek zasługują na uznanie Dlatego dostaw od uzależnione są wojskowe urządzenia Współczesne System HYBDUAL jest projektowany i wykonywany w filozofii „kloc w filozofii i wykonywany projektowany jest HYBDUAL System - w składzie: naukowo-produkcyjne konsorcjum powstało celu tym W na zapotrzebowanie Rosnące Całość jest podzielona na poszczególne funkcjonalne bloki. W zależno Naszym zadaniem jest zbudowanie i przebadanie prototypowej in . HYBRYDOWY SYSTEM MAGAZYNOWANIA ENERGII HYBDUAL z WITI, kierownik projektu HYBDUAL. Końco - - - - - .

– wyjaśnia wyjaśnia – ------określałby, ile i jakie bloki są niezbędne do wykonania instalacji. Podjęcie Podjęcie wprowadzeniu po instalacji. które specjalneoprogramowanie, umożliwiałoby decyzji wykonania do niezbędne są bloki i jakie ile określałby, planowane jest w marcu 2020 r. 2020 w marcu jest planowane technologii gotowości poziomu VI i uzyskanie projektu realizacji czenie Zakoń technologii. posiadanej bazie na energii magazynów produkcji w WITI wykonaną słoneczną elektrownią z polową HYBDUAL systemu cy lub tabletów z wykorzysta niem smartfonów również świecie, na miejsca z dowolnego pracę Internet sieci umożliwia do Podłączony systemem. całym sterowanie i monitoring sieci: następujących z wykorzystaniem HYBDUAL systemem zarządzania zdalnego możliwość potwierdziły Techniki Inżynieryjnej skowegoInstytutu Woj od prostej w linii 10km oddalonym stanowisku, poligonowym na nia bada Przeprowadzono systemem. zarządzania do internetowych kanałów wybuch). i ewentualny przestrzelenie na wojskowej techniki (odporność wymagania Ah), z uwagi na specyficzne Po Ah). 100 nadto planowaneV zasadowych jest zastosowanie akumulatorów (1,2(12 V 100 kwasowych akumulatorów wykorzystanie przewiduje bloków: z następujących się składa HYBDUAL system Hybrydowy bloków. poszczególnych i parametry ilość obliczy danych WiMAX –zdalne podstawowe sterowanie do zastosowań militarnych. militarnych. zastosowań do sterowanie podstawowe –zdalne WiMAX i monitoring, sterowanie zapasowe –zdalne GSM i monitoring, sterowanie –zdalne WiFi bezprzewodowe, badawczym stanowisku na –lokalne (Ethernet) LAN danych. transmisji blok i sterowania, komutacji blok blok energii, magazynu energii, blok przetwarzania energii, blok wytwarzania Dotychczasowe prace badawcze rokują nadzieję na uruchomienie uruchomienie na nadzieję rokują badawcze prace Dotychczasowe projektu innego w ramach - niezawodny zapewnia cywilnych rozwiązaniach w konfiguracja Taka różnych zakłada mediówProjekt wykorzystanie transmisyjnych, w tym militarnym w wariancie HYBDUAL systemu wykorzystania Koncepcja Wnajbliższych okresie planujemy przeprowadzenie badań współpra INNOWACJE-WDROŻENIA-BEZPIECZEŃSTWO-OBRONNOŚĆ . – informuje – informuje Stanisław Maleczek Stanisław * . 2019 ------

53 VIII VII W IV VI IX III V II I POZIOM GOTOWOŚCI TECHNOLOGII VIII VII W IV VI IX III V II I 54 POZIOM GOTOWOŚCI TECHNOLOGII cowany przez WZU, natomiast sensory to stabilizowana głowica optoelek efektor niego na kierować oraz cel śledzić i zidentyfikować zadanie za mający ny, optoelektronicz system naprowadzany nie na jest Następnie krodronów. anteny Cztery stopni. 360 wzakresie Stryker. KTO wykrywania opolu na system tworzą bazującym i DRS Leonardo firmy od zamó wionym lądowych, wojsk powietrznej amerykańskich dla obrony wybranym systemie w zasięgu, krótkiego także a Rafael, firmy Dome Drone wym antydrono systemie w np. stosowany radar to Jest wiązki. kształtowania elektronicznego funkcją z sferyczne anteny nieruchome wykorzystujący radar wielozadaniowy MHR Hemispheric Radar) (Multi-Mission firmy Rada, rodzaje sensorów. Do na wstępnego dystansie wykrywania do 3 km służy stacjonarnej efektor lub platformy ikarX systemu oraz na wykrywająco-namierzający układ masztu, jest umieszczony wysuwanego dla którym platformę stanowił wszystkie oraz przenosił systemu będzie elementy który pojazdu-nośnika, z korzystać on ma cji konfigura obecnej W rozbudowy. możliwość na otwartym jednocześnie z operatorem. za - neutralizacji dronów łączności systemy oraz GPS)(pozycjonowanie nawigacji układy oraz kłócające misji rejestracji i kontroli zobrazowania, komponenty optoelektroniczne), głowice i (radary detekcji systemy wejdą SAND systemudocelowego skład w że założono,wówczas Już HMMVW. pojeździe na zabudowany system modułowy to rozwiązanie, wówczas ne S.A., pełniąc również rolę komponentów integratora całego układu. Wybra się i są Wojskowe Uzbrojenia były Zakłady liderem SAND, którego z programu Wywodzi wielosenso antydronowych. zakresie systemów w rowych Grudziądza z Uzbro S.A. Zakłady jenia Wojskowe przez realizowanych prac czy masowych. lotnicze imprez organizatorzy porty jak tacy cywilni, użytkownicy i jak mundurowe służby zbrojne, siły zarówno szają modułowego systemu. na Zapotrzebowanie podobny zgła sprzęt użytkowego, pełni w do rozwinięte jednak Zostało SAND. technologii demonstratorze WZU przez wcześniej opracowanym na bazuje nie rozwiąza Kielcach w 2018 Obronnego Przemysłu systemu kontroli oraz elektroniczny systemu neutralizującego odpowiedzialnego rozpoznanie, za atak i identyfikację za odpowiedzialnego i śledzenie,go za wykrywanie systemu optycznego powietrznych. odpowiedzialne radarowego systemu z się Składa statków bezzałogowych małych wy działania neutralizację oraz śledzenie efektywne identyfikację, na wiarygodną krywanie, Pozwala klimatycznych. strefach różnych w ochrony obiektów powietrznych, statków bezzałogowych neutralizacji i wykrywana S.A. Zbrojeniowej Grupy Polskiej do należących firm polskich opracowały wspólnych Grudziądza rozwiązaniach na się z opierający ikarX, (WZU) antydronowy system S.A. Uzbrojenia Zakłady Wojskowe Radar stanowi pierwszą linię wykrywania celów, w tym również mi również tym w celów, wykrywania linię pierwszą stanowi Radar dwa obecnie się składają śledzenia i identyfikacji detekcji system Na ale kompleksowym, rozwiązaniem jest postaci obecnej w ikarX System dwuletnich ponad efektem jest ikarX System Salonie Międzynarodowym na Pokazywane do przeznaczonym systemem wielosensorowym jest ikarX System Funkcje te kontroluje wideotracker i system naprowadzania opra naprowadzania isystem wideotracker kontroluje te . Funkcje INNOWACJE-WDROŻENIA-BEZPIECZEŃSTWO-OBRONNOŚĆ SYSTEM ANTYDRONOWY WOJSKOWE ZAKŁADYUZBROJENIAS.A. .

. - - - - - * 2019 ikarX ------wysuwanym w górę dla zwiększenia zasięgu i skuteczności działania sys działania skuteczności i zasięgu zwiększenia dla górę w wysuwanym Pilica. Rakietowo-Artyleryjskim ba np stosowany przeszła jest wariantów zjej Aurora ijeden poligonowe nocą. dania i dzień w pogodowych warunkach w każdych celowniczy i jak obserwacyjny, element jako zarówno służyć mogącym troniczna GOS-1 Aurora produkcji PCO. GOS-1 jest systemem modułowym, rów i efektorów, przez co ikarX może być dalej rozwijany. rozwijany. dalej być może ikarX co przez iefektorów, rów senso kolejnych dodawania możliwość więc Jest aplikacji. opro i i jak modułów konfiguracja dostępnych zakresie Zarówno w modyfikowane dowolnie być mogą systemu. gramowanie stref pokrycia martwych lepszego dla i ograniczenia masztach stałych na umieszczone przypadku (lub są głowica głowice) a takim W rozproszone, zostać może otoczenia. radaru anten jego i rozmieszczenie obiektu chronionego specyfiki elek tromagnetyczną. lancą z GOS-1 głowica i jak radaru anteny zarówno są umieszczone wyso maszcie na Na systemu. pokrycie i zasięg neutralizacji i zoptymalizować pozwalającą kość wykrywania systemów elementami z masztu nięcia wysu bezpiecznego i stabilnego możliwość dający oraz operatora pracy stanowisko i systemu zasilanie zapewniający konfiguracji pojazd W będzie bazą mobilnej stacjonarnej. lub mobilnej wersji w występować on Może pro gotowego jako przeznaczonego zarówno duktu, dla rynek odbiorców na jakrządowych i go cywilnych. wprowadzeniem nad prace Trwają wanym. doświadczal Potwierdzony metrów. 1000 to neutralizacji skutecznej zasięg nie bezzałogowców. typów znanych większości cy pra zakłócenie to Umożliwia GHz. 6 do MHz 100 od częstotliwości paśmie antena jest umieszczona sygnału,emitera działającego kierunkowo na namierzony „cel” w maszt szerokim wieńczącej głowicy lub Na lądowaniemisji. przymusowe przerwanie ich spowodować aby można i nie kierować aby nimi sposób, było taki w dronów pozycjonowania i łączności temy pokładowesys zakłócające urządzenie to Jest S.A. Elektroniczne Zakłady Wojskowe przez opracowywanej Elektromagnetycznej”, „Lancy wersją ną stacjonar jest które zakłócającym, dysponujeurządzeniem bezzałogowca temu. Operator systemu podejmujący decyzję o neutralizacji namierzonego W systemie ikarX głowica GOS-1 Aurora jest umieszczona na maszcie Stacjonarna aplikacja systemu będzie każdorazowo wynikała ze ze wynikała każdorazowo będzie systemu aplikacja Stacjonarna przetesto i dopracowanym rozwiązaniem jest ikarX system Obecnie w zestawie . wzestawie ------KOŁOWY AUTONOMICZNY NAMIERZACZ I ANALIZATOR KANIA

Pod koniec grudnia 2018 r. Wyższa Szkoła Policji w Szczytnie jako lider Pojazd umożliwia wykrycie i zlokalizowanie nielegalnych laborato- riów narkotyków syntetycznych oraz miejsc uprawy konopi innych niż

konsorcjum zakończyła projekt, którego celem było opracowanie, bu- TECHNOLOGII POZIOM GOTOWOŚCI dowa i przetestowanie mobilnego, autonomicznego systemu analitycz- włókniste Wyposażono go w czujniki i analizatory składu cząsteczkowe- nego pozwalającego na wykrycie laboratoriów narkotyków syntetycz- go powietrza będącego w otoczeniu laboratorium narkotyków syntetycz- W nych oraz miejsc uprawy konopi innych niż włókniste. nych czy też uprawy konopi, a także urządzenia GPS oraz w niezbędny sprzęt komputerowy z oprogramowaniem analitycznym. Dotychczas stosowane analizatory takie jak stacjonarne (np. Ionscan Na wyposażeniu pojazdu znajdują się w szczególności bezzało- IX 400B, Itemiser, Ionscan Sentinal II Contraband Detection Portal) oraz gowy statek latający (dron) i bezzałogowy pojazd kołowy z cichym przenośne (np. Sabre 4000, Sabre 5000) były wykorzystywane prak- napędem elektrycznym oraz z możliwością sterowania. Wyposażono tycznie tylko w pomieszczeniach zamkniętych. Funkcjonariuszom w reje w GPS, kamery oraz elementy automatyzujące pobieranie cząstek VIII sorcie spraw wewnętrznych i administracji brakowało mobilnego sytemu powietrza. VII

III

detekcyjnego, który miałby zastosowanie w terenie otwartym przy róż- Mobilne laboratorium posiada również zestaw wsparcia fizykoche- nych warunkach atmosferycznych. micznego służący analizie zabezpieczonych substancji. Po rozszerzeniu Celem było zatem wypełnienie ważnej luki w zwalczaniu zorgani- biblioteki a nalizatorów, p ojazd m ożna w ykorzystać d o i nnych z adań zowanej przestępczości narkotykowej. Realizacji potrzeb funkcjona- związanych z wykrywaniem zagrożeń (np. prekursory do produkcji nar- riuszy MSWiA służył projekt pt. „Kołowy Autonomiczny Namierzacz kotyków syntetycznych czy też materiały wybuchowe). i Analizator KANIA”, który uzyskał dofinansowanie z Narodowego Centrum Badań i Rozwoju w kwocie 6 mln 250 tys. zł (umowa nr Realizatorzy projektu zwracają na jeden ważny problem związany DOB-BIO7/21/01/2015). Był realizowany w latach 2015-2018 przez zastosowaniem drona. Konieczne jest bowiem opracowanie nowych konsorcjum naukowe w składzie: Wyższa Szkoła Policji w Szczytnie przepisów, które umożliwiłyby wykorzystanie tego rodzaju sprzętu (lider), Centralne Laboratorium Kryminalistyczne Policji w Warszawie przez Policję i inne służby podległe MSWiA, bez zbędnej zwłoki oraz SONOVERO Sp. z o.o. w Warszawie. Dzięki pozyskanym środkom zbudowano prototyp pojazdu, w którym zastosowano wiele innowacyjnych rozwiązań, integrujących pobieranie i analizę próbek z otoczenia typowanego miejsca. Dzięki temu można w sposób bezpieczny i szybki zweryfikować postawione tezy o istnieniu laboratorium lub uprawy konopi – informuje dr hab. inż. Jerzy Kosiński, kierownik projektu z ramienia Wyższej Szkoły Policji w Szczytnie.

INNOWACJE-WDROŻENIA-BEZPIECZEŃSTWO-OBRONNOŚĆ*2019 55 VIII VII W IV VI IX III V II I 56 POZIOM GOTOWOŚCI TECHNOLOGII ognia również ze złożoną kolbą. Regulowany jest również wysuw stopki stopki wysuw również jest Regulowany kolbą. złożoną ze również ognia prowadzenia możliwość istnieje kolby zawiasu osi ustawieniu wiedniemu odpo Dzięki przycisku. jednego naciśnięciu po rozkładana lub i składana wysuwem) regulowanym (z policzkową w poduszkę wyposażona jest ba w standardzie AR-15elementy takieposiada jak układ spustowy,Broń chwyt pistoletowy,kolbą). kabłąk czyskładaną kolba. Kol oraz i 20-calowej 16-calowej o długości z lufą wersjach w dwóch MSPO -308 SKW 2018 pokazano (podczas wymienić łatwo można którą lufa, jest broni charakterystycz tej cechą ną Ponadto strzelcy. uży więc i leworęczni jak mogą prawo- Karabinu zarówno Tarnów. wać z ZM broni tej z konstruktorów jeden strzelca każdego do dopasowanie jej indywidualne na pozwalająca ergonomiczność oraz ność powtarzalnej broni wyborowej jest przede wszystkim wyższa szybkostrzel 3D wydruku bojowe. Przyspieszenie prac było możliwe dzięki technologii wykorzystaniu doświadczenie bogate posiadali którzy strzelców,doświadczonych szono dzina karabinów, dostosowana do różnych kalibrów. Do konsultacji zapro jako ro oraz, klasycznym w układzie cydowano, wykonana będzie że broń zde Ostatecznie projektowych. założeń nowych przyjęcie było konieczne broni tej specyfikę na z uwagi Jednak 2010-2011. w latach pracowano rym któ nad Magnum, Lapua 338 kalibru bezkolbowej broni projekt był prac Podstawą rozpoczęcia strzeleckiego. uzbrojenia w dziedzinie trendami mi ZM z najnowszy się kierowali TarnówSA konstruktorzy wyborowych karabinów samopowtarzalnych cji od rozpoczęcia projektu. roku po zaledwie 2017, MSPO 308 oraz SKW Demon 338 po strator także technologii sportowych. ale strzelców ka mundurowych, służb SKW, karabinów produkcji stworzonych rozpoczęcie Me zapowiadają Zakłady SA Tarnów chaniczne r. 2019 połowie W nie tylko dla SAMOPOWTARZALNE KARABINY WYBOROWE SKW 308 SKW 338 Karabin SKW308 - nowej tworzeniu koncep Przy Jedną z cech tych karabinów wyróżniających je wobec klasycznej INNOWACJE-WDROŻENIA-BEZPIECZEŃSTWO-OBRONNOŚĆ . - informuje - informuje rabinu SKW jawił się na RomanUznański - - - - Karabin SKW338 , kierownik projektu oraz oraz projektu ,kierownik * 2019 ------PGT – IX –IX PGT W jego skład wchodzi m.in.: dwójnóg wraz z adapterem do montażu na na montażu do z adapterem wraz dwójnóg m.in.: wchodzi skład W jego mm 1300 i magazynkiem. 10-nabojowym złożoną zasilany jest kolbą SKW-338 z rozłożoną. z kolbą mm 1030 wynosi broni całej Długość trów. me 1500 z odległości cele zwalczać Może Magnum. Lapua mm 8,6x70 z zagranicy zapytań wiele mamy na firm najlepszych sprzętem – ze świecie. konkurowanie na pozwala co g, 300 o modelowej partii od lżejsze są SKW karabinów wersje Obecne nizowanym. gań dla wojsk powietrzno-desantowych, a także do walki w terenie zurba z odległości maksymalnie 900 m. Krótszą wersjęcele dostosowano zwalczać doMoże wyma strzału. kolejnego oddania szybkiego możliwość się liczy w których 51 w sytuacjach, x szczególnie się mm 7.62 Sprawdza Winchester). (308 natowską amunicją standardową strzela calową) 16 z lufą łatwo by sposób, w taki wyposażenie. dodatkowe nim na skonstruowane zamontować było montażową można i łoże Rail) szynę grzbietową Accessory w NATO - (NAR wyposażono karabin tym Poza kolby. rń oe tzmć zrk zke wpsżna dodatkowego. wyposażenia zakres szeroki otrzymać może Broń amunicję wykorzystuje kg 7,7 ok. o masie SKW-338 cięższy kolei Z Lżejszy karabin SKW 308, który waży nie więcej niż 5,8 kg (5,5 kg kg (5,5 kg 5,8 niż więcej nie waży który 308, SKW karabin Lżejszy Konstrukcja powstała także z myślą o eksporcie. Już obecnie obecnie Już o eksporcie. z myślą także powstała Konstrukcja – dodaje –dodaje nów SKW 308 już w połowie 2019 r. 2019 w połowie już 308 SKW nów produkcji karabi seryjnej poczęcie roz planują Tarnów ZM poligonie. na przeprowadzane oraz kładowe za badania temu Służą wodności. nieza względem pod zoptymalizo broni wania kierunku w innymi tłumik. na antymirażowy pokrowiec też jest ny Dostęp plecaku. specjalnym lub wej transporto skrzyni w przenoszony być może Karabin celownicze. dy przyrzą mechaniczne wraz z montażem, optyczne celowniki tłumika dźwięku, nałożenia możliwością z ki z ładownicami, hamulec wylotowy podpora tylna, dodatkowe magazyn MLOKlubKeyMod),systemudonio bezpośred (albo Picatinny szynach Roman Uznański Obecne prace poszły między między poszły prace Obecne . ------Najnowsze informacje ze służb mundurowych i przemysłu obronnego Wspieramy rekrutację do służb i Wojsk Obrony Terytorialnej Promujemy innowacje dla bezpieczeństwa i obronności

Wyniki głosowania w konkursie Innowacje dla Bezpieczeństwa i Obronności” na najciekawsze projekty “ w Katalogu: Innowacje - Wdrożenia - Bezpieczeństwo - Obronność na 2019 r. Laureaci konkursu: I miejsce Mobilny system detekcji i neutralizacji dronów CTRL+SKY (Advanced Protection Systems SA) - 6 pkt, II miejsca ex aequo 35 mm Okrętowy System Uzbrojenia OSU-35 - konsorcjum w składzie: WAT (lider), Akademia Marynarki Wojennej, PIT RADWAR SA i ZM Tarnów SA - 4 pkt, System amunicji krążącej WARMATE 2 (WB Electronics SA) - 4 pkt.

Wyróżnione projekty w głosowaniu: • Samobieżny moździerz kalibru 120 mm RAK (HSW SA) - 3 pkt, • Monitoring funkcji życiowych osób zatrzymanych (Akademia Górniczo Hutnicza) - 2 pkt, • Genetyczny portret sprawcy oraz ofiary przestępstwa (Centralne Laboratorium Kryminalistyczne Policji) - 2 pkt, • Laserowy system korekcji lotów dla bomb lotniczych (Instytut Techniczny Wojsk Lotniczych) - 1 pkt. Redakcja portal-mundurowy.pl dziękuje Szefowi Biura Bezpieczeństwa Narodowego i Dyrektorowi Narodowego Centrum Badań i Rozwoju za objęcie konkursu Patronatem Honorowym oraz pomoc w wyłonieniu laureatów. Patronat Honorowy Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej Andrzeja Dudy

XXVII Międzynarodowy Salon Przemysłu Obronnego

WYSTAWA NARODOWA USA

3-6.09.2019, Kielce

Pa rtner strategiczny