Bretagne in cijfers

4 departementen vormen samen 1200 kilometer lang is de kustlijn van 5000 de regio Bretagne: Ille-​et-Vilaine kilometer lang zijn de gemar- Bretagne. Als je de vele inham- (prefectuur Rennes), Côtes-­ keerde wandelroutes bij elkaar. men meerekent, kom je zelfs uit d’Armor (St-Brieuc), Morbihan Dat is zo’n beetje de afstand van op 3000 km. (Vannes) en Finistère (Quimper). Amsterdam naar Moskou en 25 terug. 4,7955 procent van de Franse appels 2200 graden westerlengte is de positie wordt geteeld in Bretagne. zonuren worden jaarlijks geteld van de meeste westelijke punt De cider­ wordt gemaakt van in de omgeving van Quiberon en 7000 jaar zijn er verstreken sinds zich van het Franse vasteland. Het ongeveer vijftig appelsoorten. Belle-Île – bijna net zo veel als mensen in deze regio vestig- ligt ongeveer 150 m ten noorden Na Normandië is Bretagne de aan de Côte d’Azur. den en de eerste dolmens en van Pointe de Corsen. grootste producent van deze menhirs plaatsten. appelwijn. 7 2600 27.200 missionarissen kwamen ergens 103 jaar moet je met de tijdmachine vierkante kilometer is de opper- tussen 450 en 640 vanuit Wales inwoners wonen er per vier- teruggaan in de tijd om de vesti- vlakte van Bretagne. Van noord en Cornwall hierheen en hebben kante kilometer in Bretagne. De ging van de Kelten in deze regio naar zuid reis je maximaal 150, de zeven oudste bisschopssteden bevolkingsdichtheid komt hierin mee te maken. van oost naar west reis je maxi- van Bretagne gesticht: St-­Brieuc, overeen met het gemiddelde maal 250 km. St-Malo, Dol-de-­Bretagne, voor heel Frankrijk. ­Vannes, Quimper, St-Pol-de-Léon 4600 en Tréguier. monumentale megalieten zijn 384 er in Bretagne, op z’n minst. Dat 200.000 mensen spreken nu nog Bretons meter hoog is de Tuchenn-ar- aantal is uniek in de wereld. of kunnen die taal tenminste Gador bij Huelgoat, het hoogste verstaan. 14 punt van Bretagne. meter is het getijverschil bij Mont St-Michel. Bij eb trekt de zee zich maar liefst 18 km terug. 800 eilanden liggen er voor de kust van Bretagne. 7777

heiligen nemen zich het wel en weeter harte.van de regio

8 9 Het kompas van Bretagne 15 manieren om je onder te dompelen in de regio

# 2 # 3 # 4 # 5 Sfeervolle wateren – Naar de menhirs en Schilderachtig – de De Indiëvaarders met de boot langs andere grote stenen – mooie wereld van en de vijftigers – rond Aff en Oust Locmariaquer het Belle-Île Lorient

C a n nog van a

l

b

i # 1 j # 6 z Meet Monet o Reuzen? Uit de tijd van Arthur n Pittige vangstquota – d – Het curieuze bos e toeristen en vissen van Paimpont r in Concarneau Gr an Hé, daar heb de je de bosfee de fifties 3 4 2 5 n nn hier raakt alles in het net # 7 6 1 n n Alternatief voor n porselein – faience 7 GA NIET ALS EEN OLIFANT aar n π π π π uit Quimper W π

______begin ik? π

π

n

π

π

π π 8

π π n

π

15 π

n

n Westside

9 EEN n 14 n n

WONDER n

# 15 10 # 8

13 Glory IN HET WATER 11 Een majestueus 12 Wandelen in het eiland – de Mont westen – Pointe du St-Michel Aan de wandel SARDIENTJES Van en Pointe du Raz met monsieur Peugeot Naar het einde van ALS de wereld KUNST De rijkdom van vrijbuiters knekel # 14 # 9 DE ZEE VREET ­huizen Piratissimo – GRANIET en een Een blikje waard – de Ville close naakte bij de zeebonken van St-Malo zondares van

# 13 # 12 # 11 # 10 Wandelen op graniet – Vroom en fantasie­ Water en vuur – de Dicht bij het water – de kust bij rijk – de kerkdorpen vele vuurtorens van wandelen op Crozon Perros-Guirec bij Guimiliau Ouessant

12 13 Locmariaquer #3

Naar de menhirs en # 3 andere grote stenen – Locmariaquer

Obelix, de oer-Breton, draagt niet bij toeval een n menhir op zijn rug. Zijn geboortestreek heeft alle recht om zich de bakermat van de mega- litische cultuur te noemen. Alleen al rond het plaatsje Carnac staan ruim drieduizend menhirs, Zwijgende getuige: sinds mensenheugenis die erop wachten tijdens een fietstocht te wor- is de grote menhir al in den verkend. ­stukken gebroken.

Adeline is gids op het archeologische terrein en Adeline vertelt ook in geuren en kleuren over denkt graag over deze plek na. Ze kan allerlei het leven van de toenmalige boeren en veehou- verhalen hierover vertellen, die je niet op een ders. Ze geeft aan hoe de mensen de grote steen goudschaaltje moet wegen. Het verhaal over een over een aarden helling oprichtten om hem ver- neolithische ondergrondse parkeergarage is dui- volgens aan de basis in een uitgegraven gat van delijk een verzinsel. Maar vulvasymbolen op de 2 m diep op te stellen. Daarna wijdt ze uit over oude stenen – waarbij Adeline met voorgewende het feestje dat vermoedelijk werd gehouden en schroom naar de kinderen in de groep kijkt – lij- de laatste afwerking. De steen werd namelijk met ken alweer heel wat aannemelijker. behulp van stenen met kwarts glad gemaakt. Dat L LEESVOER gebeurde allemaal omstreeks 4500 v.Chr. Voor veel complotden- Zware brokstukken Bij de Grand Menhir hoorden achttien kleinere kers is Erich van Däniken De geringste vermoedens kunnen leiden tot wil- menhirs in een rechte rij. Deze zijn nu verdwe- een goeroe. Vanzelfspre- de theorieën. De geleerden zijn het nog altijd nen, terwijl de grote steen in stukken ligt. Mis- kend was de succesvolle niet eens over de meeste vragen rond de monu- schien werd de plek na twee- à driehonderd jaar auteur na zijn ontdekkin- mentale stenen. Een van die grote raadsels is de als steengroeve gebruikt, maar in diepere lagen gen over Paaseiland en megaliet die in vier grote stukken gebroken is: de zijn ook sporen gevonden van Gallo-Romeinse de piramiden van Egypte Grand Menhir 1. Als één geheel was het steen- bewoners. Adeline houdt het op een niet nader ook actief in Bretagne. blok 20,5 m lang en woog het 280 ton. Daarmee vastgestelde aardbeving en denkt dat de menhir In 1991 ontdekte hij in het ganggraf van het Île is het de grootste menhir ter wereld. Meestal gaat omviel en brak. Dat is aannemelijker dan de the- Gavrinis gecodeerde wis- het bij menhirs om graniet, maar hier hebben we orie van een blikseminslag rond 1700. Maar ook kundige geheimen. Die te maken met orthogneis, een mineraalhoudend kunnen christelijke monniken de plek hebben Adeline en de Steen werden het onderwerp der Wijzen. Een beetje stollingsgesteente dat gemakkelijker te bewer- verstoord. Onduidelijk is tot slot de functie van de van zijn boek Signalen fantasie doet niemand ken was. Dit materiaal komt niet in de omgeving imposante steen. Markeerde deze een belangrijk uit het Stenen Tijdperk. kwaad en is vermakelijk voor, maar is afkomstig uit de streek van Auray. graf, was hij deel van een observatorium of een De natuurkundige Mar- voor de bezoekers. Dat is een afstand van zo’n 12 km. Men neemt baken voor zeelieden op de Golf van Morbihan? kus Pössel heeft overi- aan dat per ton vijftien tot twintig man nodig gens aangetoond dat de was om het steenblok met touwen over rollers te In stukken verdeeld en geplunderd mensen uit de steentijd geen aanwijzingen voor transporteren. Als je dat aantal vermenigvuldigt Een grafmonument is des te aannemelijker van- buitenaardse wezens met 280, moet de hele bevolking van de streek wege de rij stenen op de iets verderop gelegen hebben versleuteld, maar met deze menhir in de weer zijn geweest. Dat Table des Marchands. Deze werd misschien ge- dat Däniken dat zelf met vereist een hiërarchisch geordende samenleving bouwd voor een belangrijk persoon en tot het diverse goocheltrucs met specialisten en woordvoerders. begin van de bronstijd (omstreeks 2000 v.Chr.) heeft gedaan.

40 41 Pointe du Van en Pointe du Raz #8

Wandelen in het pracht en praal zelfs Parijs deed verbleken. De legende rond Ys kan een vage herinnering aan W WANDELEN # 8 westen – Pointe du het einde van de laatste ijstijd zijn, toen de zee- spiegel steeg en het land terugdrong. De Pointe Van en Pointe du Raz du Raz en het Île de Sein hadden in die tijd nog Van de Pointe du Raz een verbinding over land. leidt de langeafstands‑ In het uiterste westen laat het Franse vaste- wandelroute E5 helemaal naar Venetië (3050 land zich nog eens van zijn meest woeste kant Bouwsels en brekers n km). Het woord raz zien. Boven steile rotsen cirkelen vogels, die dit Een fantastisch uitzicht krijg je tijdens het tweede komt trouwens van de mooie stukje aarde graag voor zichzelf zouden deel van de wandeling naar de Pointe du Raz 4, Noormannen en is ver‑ houden. Tijdens een wandeling van de Pointe du waar het bezoekerscentrum Maison du Site 5 want aan ‘razen’, ofwel Van naar de Pointe du Raz merk je wat ‘puur informatie geeft met tentoonstellingen over de tekeergaan. natuur’ inhoudt. natuur van dit spectaculaire landschap. Zeer fo- togeniek is de ‘oude dame’ op het eilandje voor Het predicaat grand site de werd in het de kust, de Phare de 6. Tegen deze leven geroepen om de mooiste bezienswaar- vuurtoren spatten donderende golven zo nu en digheden van Frankrijk te beschermen en een dan hoog op. Na dit geweldige schouwspel volgt duurzame ontwikkeling te garanderen. Een van de terugkeer naar de Chapelle St-They, waar je die grands sites is het gebied rond de Baie des rechts kunt afsteken naar de parkeerplaats. Trépassés, met de Pointe du Raz. De landtong geldt als meest westelijke punt van het Franse vasteland, maar heeft dezelfde lengtegraad als INFO EN OPENINGSTIJDEN ETEN EN DRINKEN de steile kust van 50 m hoog bij Pointe de Cor- Office de Tourism: Locronan Cité Commerciale 1 is een halve‑ sen bij Le Conquet. Als je deze omgeving heel > blz. 64. maanvormige rij toeristische tentjes intensief wilt beleven, trek dan bij Pointe du Van Heenreis: met het openbaar vervoer langs het parkeerterrein bij de Pointe du je wandelschoenen aan en loop langs de specta- moet je de wandeling in omgekeerde Raz. Neem gewoon iets om de honger culaire rotskust naar het zuidwesten. richting maken, omdat de bus vanuit Au‑ te stillen – beter vind je hier niet. dierne maar tot aan Pointe du Raz rijdt. Schoonheid en mysterie Met de auto kom je via de D7 en kun je parkeren bij Pointe du Van. De wandeling Waar de D7 een scherpe hoek vormt met de ointe du Van duurt zo’n 4 uur (heen en terug 10 km). P 1 D607 buigt een weg af naar de parkeerplaats bij Maison du Site 5: tel. 02 98 70 67 Atlantische de Pointe du Van 1. Hier ga je rechts naar de Oceaan 18, pointeduraz.com, half juli‑eind aug. 2 P landtong en vervolgens over de rood-wit gemar- dag. 10.30‑19, apr.‑half juli, sept.-okt. keerde wandelroute zuidwaarts. De eerste stop 10.30‑17.30/18 uur, parkeren € 6,50. D7 op dit oude douanepad is de Chapelle St-They 2, De zon gaat bijna onder. die al vanaf de 15e eeuw weer en wind trotseert. OVERNACHTEN Afhankelijk van het seizoen geeft brem of heide Baie des 3 1 het landschap kleur, dat bij de steile roodbrui- Heerlijk afgelegen aan de baai ligt het Trépassés strandhotel La Baie de Trépassés 1. 1 D607 ne rotsen scherp afsteekt tegen het schitterende 6 Bovendien beschikt het over een 4 blauw van de zee. P bus restaurant met een uitstekende keuken o 5 Lescoff in Halverwege de route kun je bij een 300 m lang te P (29770 , tel. 02 98 70 61 34, d u R zandstrand met kiezelbanken lekker zwemmen. a ­hotelfinistere.com, half nov.-half feb. z Pendreff De kalme Baie des Trépassés 3 vormt een schril gesl., 27 kamers, 2 pk vanaf € 80; res‑ contrast met de woeste rotsen en was vroeger taurant zo. en ma.-middag gesl., menu aanleiding tot mythevorming. Zo zou hier ooit vanaf € 28). 0 1 km de legendarische stad Ys hebben gelegen, die in Uitneembare kaart: B 4 DuMont DNL Relaunch 2017 Bretagne, 08 Pointe du Raz, 62 Stand 27.07.202063 B C M Y