Europees Kampioen

MAGAZINE VOOR ONDERNEMERS IN BEWEGING 13e JAARGANG | EDITIE 2 | 2012

Europees Kampioen

‘Gezondheid is het belangrijkste dat er is, dat hoort altijd voorop te staan’

informatie koppelen procesbewaking

audit rapportages analyse en review

Webbased kwaliteitsmanagementsysteem

De praktijken van Het Gezonde Net maken gebruik van een webbased kwaliteitsmanagementsysteem. Dit systeem is exclusief voor Het Gezonde Net ontwikkeld en biedt o.a. de volgende functies: • digitaal handboek met zoekfuncties • processen voor klantreacties, interne klachten en verbetermaatregelen • jaarplanning en periodieke management review • praktijkoverleg met agenda, notulen en acties

Het systeem wordt gebruikt door alle praktijkmedewerkers. Afhankelijk van de functie is de autorisatie vastgelegd.

Interesse? Heeft u interesse in dit webbased kwaliteitsmanagementsysteem neem dan contact op met de centrale organisatie van Het Gezonde Net: [email protected] of bel Cees de Zoete op 0653 353 126 www.hetgezondenet.nl

Adv. Het Gezonde Net 2012 170x240.indd 1 09-05-12 13:57 Inhoud Gaat u ook voor de hoogste kwaliteit? Europees Kampioen 7 Het Gezonde Net is een kwaliteitsnetwerk waarbij de aangesloten praktijken begeleid worden in het Voormalig topkeeper Hans van behalen van het HKZ- en HCA-certiﬁ caat. Met deze certiﬁ caten op zak heeft uw praktijk de mogelijk- Breukelen over zijn carrière en heid om bij zorgverzekeraars de maximale contracten af te sluiten. In het netwerk van Het Gezonde over blessures Net praktijken zijn al 60 Topzorg- en/of Pluspraktijken actief. Bent u de volgende? Leefstijlcoaching ter ondersteuning van gezond gedrag 12 Nieuwe methodiek voor gedragsverandering informatie koppelen Een nieuwe kijk op de behandeling 6 van ‘shin splints’ 20 procesbewaking Verrassend promotieonderzoek naar mediaal tibiaal stress syndroom

De getuigen van Crohn; bijzondere videodagboeken 28 Project Crohnjuwelen audit rapportages analyse en review Met vereende krachten de kilo’s 36 te lijf 36 Interdisciplinaire aanpak van Heideheuvel werkt

Voor de top moet je je vastbijten en niet meer loslaten 44 Topkwaliteit in praktijk voor 44 olympisch hockeyteam

Webbased kwaliteitsmanagementsysteem En verder 12 De praktijken van Het Gezonde Net maken gebruik van een webbased kwaliteitsmanagementsysteem. Voorwoord 5 Dit systeem is exclusief voor Het Gezonde Net ontwikkeld en biedt o.a. de volgende functies: Meten en vergelijken op effectiviteit • digitaal handboek met zoekfuncties en efficiëntie met benchmarken 52 Eerste cijfers voor kwaliteitsindex • processen voor klantreacties, interne klachten en verbetermaatregelen bekend • jaarplanning en periodieke management review Van behandelaar naar ondernemende • praktijkoverleg met agenda, notulen en acties behandelaar 56 Ondernemer aan het woord Het systeem wordt gebruikt door alle praktijkmedewerkers. Afhankelijk van de functie Titanic zoekt sloepen 63 is de autorisatie vastgelegd. Column Oudkerk MoveMens Partners 64 Interesse? Colofon 66 20 28 Heeft u interesse in dit webbased kwaliteitsmanagementsysteem neem dan contact op met de centrale organisatie van Het Gezonde Net: [email protected] of bel Cees de Zoete op 0653 353 126 www.hetgezondenet.nl

Adv. Het Gezonde Net 2012 170x240.indd 1 09-05-12 13:57 PRAKTIJKBERICHT

Bedankt Intramed!

“We hebben nooit geweten dat Intramed zo compleet is”. Vanaf het moment dat we met jullie praktijksoftware aan Via de website van Intramed hebben we gebruik kunnen de slag gingen, loopt onze bedrijfsvoering op rolletjes. maken van een gratis proefperiode van 3 maanden. Plannen, registreren, declareren, behandeldossiers Hierdoor zijn we aan de slag gegaan zonder kosten aanleggen en bijhouden gaan zo efficiënt dat we of verplichtingen. Al snel bleek dat dit pakket prima echt blij zijn dat we voor Intramed hebben gekozen. aansloot bij onze wensen en zijn we Trouwens, de medewerkers van de helpdesk zijn werkelijk na 3 maanden overgegaan fantastisch! tot een contract.

Intramed, complete praktijksoftware voor uw praktijk De praktijk gaat er op vooruit Intramed is de meest gebruikte praktijksoftware met digitaal patiëntendossier van waaruit u gemakkelijk kunt declareren. Noordkade 94 • Verslaglegging in het patiëntendossier volgens richtlijnen 2741 GA Waddinxveen beroepsvereniging of uw eigen richtlijnen T 0182 62 11 07 F 0182 62 11 99 • Opslaan van gescande documenten in uw patiëntendossier [email protected] (verwijzingen, röntgenfoto’s e.d.) • Beveiligd online declareren bij alle zorgverzekeraars (VeCoZo) • Mogelijkheid tot het maken van uitgebreide managementrapportages • Een Service Centrum waar u direct deskundig en vriendelijk geholpen wordt, ook ‘s avonds • Nu ook Online werken rechtstreeks Al meer dan 17.500 gebruikers via Intramed werken dagelijks met de Intramed software

Op de website treft u tevens uitgebreide productinformatie voor uw praktijk: www.intramed.nl Kampioenen

We zijn nog geen Europees Kampioen, gewoontes zijn eigenlijk gedrag. Dit zie maar het Oranjegevoel barst alweer los. je ook in het artikel bij de multidiscipli- Met het vorige WK in ons achterhoofd en naire aanpak van kinderen met obesitas; een selectie die minimaal zo sterk is, zou gedragsverandering staat centraal. het dit keer moeten lukken. 24 jaar later Verder laten we weer de patiënt en een opnieuw Europees Kampioen? ondernemer aan het woord. Dit keer Daarom hebben we in de reeks van patiënten die via videodagboeken vertel- topsporters dit keer Hans van Breukelen len hoe zij de ziekte van Crohn ervaren bereid gevonden terug te blikken op zijn en een ondernemende behandelaar, die sportcarrière en vooruit te kijken naar het aan behandelen niet veel meer toe komt. EK. Hans was met Marco van Basten één We proberen iedere uitgave een mooie van de helden van het EK ’88. Eigenlijk balans te vinden tussen visie, innovatie, één van de zestien zou Hans zeggen, communicatie, ontwikkeling, marketing, maar in onze herinnering is hij toch netwerken en ondernemen. In dat kader het gezicht van de winnaarsmentaliteit laten we een wetenschapper aan het destijds. woord, dit maal met een nieuwe kijk op Hij deelt zijn ervaringen in de sportme- de behandeling van ‘shin splints’. Ook de dische wereld, waarin hij op zijn hoog- benchmark, met interessante cijfers en tepunt zwaar geblesseerd raakte en koos figuren, ontbreekt niet. voor revalidatie bij het sportmedische Maar ik hoop dat iedereen deze centrum van de KNVB in Zeist. Daar heb Movemens begint te lezen met de ik met hem gewerkt en voor het eerst column van Rob Oudkerk, een leuk stuk gezien hoe belangrijk de mindset van over de kampioenen van de politiek. Hij iemand is voor herstel en prestaties. Ik kan als geen ander ‘zijn’ onderwerp in heb hem na bijna 24 jaar weer gezien en een scherp perspectief plaatsen. de ontmoeting was als vanouds. Kortom, een uitgave vol kampioenen. Hans zet nog steeds zwaar in op de We zijn gewend te denken dat we al mentale kant van topsport. En op eigen Europees Kampioen zijn voordat we zijn gedrag. Hij spreekt zijn verbazing uit over begonnen. En dat we weer 20 gouden de vele gemiste strafschoppen door top- medailles winnen op de Spelen. Maar spelers in grote wedstrijden. Een gebrek resultaten uit het verleden bieden geen aan voorbereiding en training. De voet- garantie voor de toekomst. Gedrag uit ballerij zou een voorbeeld kunnen nemen het verleden is wel voorspellend voor aan de hockeywereld, daar zijn ze veel de toekomst. We zijn dus verzekerd van verder. Voor Movemens volgen we het veel Oranje-feestjes en prachtige sport- Olympisch hockeyteam door de ogen van momenten. De redactie wenst alle lezers de fysiotherapeut; een unieke blik achter een fantastische sportzomer met veel de schermen. mooie momenten. Gezondheid! j Gedragsverandering is een terugkerend thema. Het artikel over leefstijl laat zien Namens de uitgever en redactie, dat het beïnvloeden van leefstijl syno- Geert-Jan van der Sangen niem is aan gedragsverandering: leefstijl bestaat uit gewoontes van mensen en Reageren?  5 6 Voormalig topkeeper Hans van Breukelen over zijn carrière en over blessures Europees Kampioen

Tekst: Rob Willemse Beeld: Aad van Vliet

Een bestaan als topsporter is zwaar en laat, hoe goed getraind de sporter in kwestie ook is, vrijwel altijd sporen na. Ook topkeepers blijven gedurende hun voetballoopbaan niet schadevrij. Achttien jaar stond Hans van Breukelen als prof onder de lat. Te zijner tijd zal, zo weet hij nu al, zijn vaker gekwetste knie in zijn geheel vervangen moeten worden door een prothese. Intussen pleit hij ook voor het dragen van een beschermende helm, zoals de Tsjech Petr Čech, doelman van Champions League-winnaar Chelsea, doet. Een terugblik met de oud-doelman van o.a. PSV en het Nederlands elftal op zijn successen, dompers, blessures en zijn inschatting van de kansen op nieuw Nederlands EK-succes.

Meer prijzen kan een voetballer, dus later nog steeds zegt: ‘Hóe je zo’n wed- ook een keeper, in een jaar niet pakken. strijd wint, is niet belangrijk; alleen dát De kampioenschaal en de beker zijn je hem wint.’ nog niet eens zulke heel opmerkelijke trofeeën. Die worden in die jaren vrij Matchwinnaar vaak door PSV gewonnen, zo ook in Op 25 mei 1988 is in het Neckarstadion 1988. Maar na Feyenoord en Ajax als te Stuttgart ook na de verlenging nog derde Nederlandse club de Europa Cup I niet gescoord. Een strafschoppenserie (tegenwoordig bekend als de Champions zal de beslissing moeten brengen. De League) in de wacht slepen; dat is van eerste vijf Benfica- en PSV-spelers tref- een geheel andere orde. De finale tegen fen allen doel. Bij een 6-5 stand voor Benfica is een nogal kraak- en smaaklo- PSV stapt António Veloso naar voren. De ze, zoals finales op dat niveau wel vaker Portugese rechtsback kiest -vanaf de stip zijn. Spanning en angst om te verliezen gezien- voor de linkerhoek. Op de doellijn zijn verlammend werkende ingrediënten. duikt Hans van Breukelen naar rechts, Maar zoals Hans van Breukelen 24 jaar naar dezelfde hoek dus. Een paar tellen 7 later wordt de PSV-doelman bedolven Europees kampioen worden; dat had ik stellen in het Nederlands elftal. Door die onder juichende ploeggenoten. ‘Normaal nooit durven dromen.’ Met een luide verhalen voelde ik me gedwongen ook gesproken kan een keeper een wedstrijd lach: ‘En dat ook nog eens allemaal in mee te gaan voetballen. Maar dat was hooguit redden voor zijn ploeg door de één en hetzelfde jaar.’ nou niet bepaald mijn sterkste kant. En nul te houden. Maar dit was de eerste wie dingen gaat doen waar hij niet goed en ook enige keer dat ik me als keeper Perfectionist in is, gaat meer fouten maken. Daardoor matchwinnaar heb mogen voelen. En als Van Breukelen is zijn carrière als prof neemt de kritiek verder toe en voor je het dat dan ook nog in zo’n belangrijke wed- in 1976 bij FC Utrecht begonnen. In de weet, zit je in een neerwaartse spiraal.’ strijd gebeurt, is er alle reden om enorm zomer van 1982 vertrekt hij naar het blij en trots te zijn.’ Onmiddellijk voegt Engelse Nottingham Forest. Aanvankelijk Haptonomie hij er aan toe dat het hem tijdens zijn bevalt het leven daar, ook dat als voetbal- Het is geen klein dipje waarin hij zichzelf voetballoopbaan nooit om eigen succes ler, prima. Maar Nottingham blijkt niet de terug vindt als hij de fout in gaat tegen is gegaan en dat hij altijd een teamspeler club te zijn waarmee hij -zoals gehoopt- Feyenoord, waardoor de voor het grij- pur sang is geweest. ‘Winnen doe je als prijzen kan winnen. Ook ziet manager pen liggende titel nog in gevaar lijkt te team en dus met elkaar; en voor verliezen Brian Clough zijn keeper vanwege extra komen. Als ook Rinus Michels hem ’in geldt hetzelfde.’ blessuregevaar en andere ongemakken bescherming neemt’ en voor een inter- niet graag voor het Nederlands elftal land tegen Hongarije passeert, vliegen Geluk en succes blijven hem dat jaar spelen. De jacht op landstitels, bekers en alle tegenslagen en bijbehorende reac- gunstig gezind. Een maand later wint internationaler gerichte trofeeën brengt ties hem naar de keel; helemaal als een Van Breukelen met het Nederlands elftal Van Breukelen terug naar Nederland; Belgische krant ook nog eens schrijft dat ook het Europees kampioenschap. In de meer specifiek naar PSV. ‘Van Breukelen een geboren verliezer’ is. ‘Ik ging het nog geloven ook. In de auto heb ik toen zelfs wel eens gedacht: ik ‘Zelf heb ik bij fouten of als het tegenzat nooit naar parkeer ’m met 150 kilometer tegen een boom. Dergelijke gedachten spookten anderen gewezen, maar naar mezelf gekeken’ door mijn hoofd. Ik zag overal vijanden en wilde weer naar Engeland, vluchten dus.’ Na een zoektocht naar zichzelf, waarin finale tegen Rusland stopt hij bij een Maar daar moet de succesperiode nog hij sterk gesteund wordt door zijn echt- 2-0 voorsprong -doelpunten van aan- aanbreken. De geboren Utrechter stoort genote Karen, hervindt hij zichzelf. Ook voerder Ruud Gullit en uitblinker Marco zich ook aan de provinciale mentali- Ted Troost speelt een belangrijke rol in van Basten- een penalty, overigens door teit, die hij als gezeur ervaart. ‘Zelf heb dat proces. De haptonoom houdt hem hemzelf veroorzaakt. Het zijn bekende ik bij fouten of als het tegenzat nooit een metershoge en -brede spiegel voor, beelden: Van Breukelen, die zijn rech- naar anderen gewezen, maar naar mezelf waarbij de belangrijkste les luidt: de terwijsvinger onder zijn rechteroog legt gekeken. Mijn vak heb ik door schade mensen en de wereld om je heen kun je en daarmee suggereert te weten welke en schande geleerd; niet door te zeuren, niet veranderen; jezelf wel. Verander dus hoek Sovjet-aanvaller Igor Belanov gaat maar door me kwetsbaar en perfectio- je eigen gedrag en je zult zien dat men- kiezen. Die intimidatie werkt en opnieuw nistisch op te stellen. Bij PSV zag ik dat sen anders op jou gaan reageren. Van weet Van Breukelen een strafschop te toen niet of nauwelijks en daarom wilde Breukelen: ‘Medespelers, tegenstanders, keren op een moment dat het er uiter- ik na een jaar eigenlijk alweer terug naar journalisten; allemaal konden ze me bin- mate toe doet. ‘Landskampioen worden, Engeland.’ nen de kortste keren op de allerhoogste de beker winnen, met het Nederlands Onder coach Johan Cruijff breekt bij kast krijgen. Dankzij Ted heb ik geleerd elftal naar een eindronde; daarvan had Ajax Stanley Menzo door, een atletische, dat ’t onmogelijk is het iedereen naar de ik gehoopt dat het realiseerbaar zou meevoetballende keeper. ‘In een aantal zin te maken, dat je dat ook niet moet zijn. Maar de Europa Cup I winnen en kranten werd ervoor gepleit hem op te nastreven en je beter je energie kunt 8 stoppen in zaken, waar je daadwerkelijk zoals ik in mijn boek aangeef. Elke topper Breukelen: ‘Eerst heb ik in het ziekenhuis invloed op hebt.’ is ooit met sporten begonnen omdat hij een maand op de heen en weermachine het léuk vond. Dat plezier moet je behou- geoefend.’ Mindset en visualisatie den en met je ploeggenoten willen delen. Voor zijn revalidatie kiest de keeper ver- Op advies verandert hij ook de kleur van Lekker in je vel zitten en vrij in je kop zijn volgens voor een intern verblijf op het zijn keeperstrui van geel (de kleur van de vormen –met focussen, de wil om te win- sportmedisch centrum van de KNVB in haat, is de bijbehorende uitleg) naar grijs. nen en fysiek tóp zijnde basis om in een Zeist. Zijn herstel duurt zeven weken. De De innerlijke en uiterlijke metamorfose flow te komen en de gewenste toppres- ochtenden zijn er voor de behandeling, blijken na afloop van het successeizoen taties te kunnen leveren. In de WK-finale verzorging en oefeningen; de middagen 1987/1988 goed te hebben uitgepakt. van 2010 ontbrak dat volgens mij bij een wordt op kracht en conditie getraind. Zijn ‘Vier hoofdprijzen; binnen een jaar was ik van de ongelukkigste mens ter wereld veranderd in de gelukkigste.’ ‘Verander je eigen gedrag en je zult zien dat mensen Nogmaals spreekt hij zijn dankbaarheid en respect richting Troost uit en stelt vast anders op jou gaan reageren’ dat voor ‘het hoofd’ weinig aandacht is in de voetbalwereld: ‘Te veel machocultuur, aantal van onze spelers. Op sommige begeleiders zijn bondsarts Frits Kessel te veel conservatisme. Het lichaam wordt momenten was het on-Nederlands hard, en de fysiotherapeuten Monne de Wit volop getraind, maar voor mentale coa- wild en opgefokt; niet vrij in de kop dus.’ en Geert-Jan van der Sangen. De laatste ching is weinig tijd en aandacht. En juist licht de keus van de keeper voor ‘Zeist’ op dat gebied is zoveel te winnen. Denk Sportmedisch centrum KNVB toe: ‘Bij PSV zou de aandacht van de aan mindset en visualisatie. Daar wordt Ook aan zijn eigen flow komt begin technische en ook medische staf vooral niets aan gedaan en daarom worden 1989 een einde. Het nieuwe jaar is vijf uitgaan naar fitte spelers die zich opma- bijvoorbeeld -ook door toppers- zoveel dagen onderweg als hij tijdens een zaal- ken voor hun eerstvolgende duel. Ook zou strafschoppen gemist. Terwijl juist dat voetbalwedstrijd een zware knieblessure de dagelijkse ontmoeting met zijn wed- onderdeel heel goed trainbaar is, ook oploopt. De voorste kruisband, binnen- strijdfitte teamgenoten confronterend en mentaal. Plezier is ook heel belangrijk, band en het kapsel zijn ingescheurd. Van demotiverend kunnen werken.’ 9 Het EK, 24 jaar later: ‘De poulefase is al heel zwaar. Duitsland is altijd sterk, zoals we een half jaartje geleden weer hebben gemerkt in een met 3-0 verloren oefenwedstrijd. Portugal is ook een heel lastige tegenstander. Zowel in interlands als de Europese clubtoer- nooien is de onderlinge balans nega- tief. Portugezen spelen om niet te verliezen en gokken via de counter op een paar kansen, die ze altijd zullen krijgen. Die speelwijze ligt ons niet. Maar omdat voor ons het toernooi tegen Denemarken begint, hoort daar dus allereerst de focus te liggen. Twee jaar geleden koos Bert van Marwijk op het WK voor een rea- Al is het inmiddels 23 jaar geleden, toch te inspireren en de kracht te geven het listische opstelling en manier van herinnert Van der Sangen zich het lood- langer vol te houden. spelen. Hopelijk doet hij dat weer. zware programma en ook de gedreven- Gedurende de dag controleerden we tel- In Nederland spelen we graag aan- heid van Van Breukelen maar al te goed: kens of er reactie was in de knie, of er vallend, maar internationaal gelden ‘Hans heeft er echt álles aan gedaan dus vocht in kwam. Als dat niet het geval andere regels en is goed verdedigen om zijn comeback te maken en zichzelf was, wisten we dat we die de volgende veel belangrijker. En gelukkig weten daarbij niets te hoeven verwijten. Vijf keer weer wat meer konden belasten. Na we ook dat onze aanvallers altijd kan- dagen in de week heeft hij, ’s och- afloop van die revalidatie was Hans fitter sen zullen creëren. We hebben er tends en ’s middags, keihard gewerkt dan ooit. Daarom keren topsporters vol- genoeg, die een individuele en beslis- met de oefentol, met de medicinbal, gens van Breukelen altijd fitter terug na sende actie in huis hebben. Alleen op de Cybex; noem het allemaal maar een blessure en is hij die specifieke trai- was Van Persie, verkozen tot beste op. Door zijn fanatieke instelling is het ningen zelf zijn hele carrière blijven doen. speler van de Engelse Premier League, hem gelukt. Hij heeft er zelfs een heus Vervelend voor hem is dat een eerdere en op het WK niet in vorm; nu hopelijk sixpack aan overgehouden. Omdat het simpelere blessure aan zijn andere knie wel. En Wesley Sneijder moet weer zo zwaar was, moest het ook wel een -een scheurtje in de meniscus, waaraan wat wedstrijdritme opdoen. Naast een beetje geluk gaat het om beïnvloedba- re zaken als balans, teamspirit, focus ‘Voor mentale coaching is weinig tijd en aandacht, en flow. Als Van Marwijk er net als twee jaar terug weer in slaagt het op juist op dat gebied is zoveel te winnen’ die gebieden voor elkaar te krijgen, zou het een heel mooi EK kunnen beetje leuk blijven. Plezier en motivatie hij destijds een ontsteking heeft over worden.’ waren de sleutelwoorden. Ik herinner gehouden- zo veel schade heeft berok- me nog de eerste stapjes van Hans op kend dat hem in de toekomst zeker een de loopband, waarbij tempo en lengte totale knieprothese te wachten staat.’ van het programma geleidelijk werden opgevoerd. Daarbij zetten we een video Beschermende helm met beelden van het EK’88 op, om Hans Blessures zijn het lot van elke topsporter, 10 maar sommige zijn te voorkomen. Van van Ton Pattinama. Ik ben buiten westen Breukelen is er fervent voorstander van geweest en wist daarna niet meer waar dat keepers een beschermende helm ik was. Maar in die tijd ging je gewoon gaan dragen, zoals Petr Cech,ˇ doelman door en volgde er ook geen onderzoek. van Chelsea, die in de Champions League Tegenwoordig gebeurt dat gelukkig wel. finale twee strafschoppen stopte en vol- Gezondheid is het belangrijkste dat er is, Johannes Franciscus van Breukelen gens supporters ‘man of the match’ was. hoort altijd voorop te staan. Daarom laat (4 oktober 1956, Utrecht); keeper van Maar ook hij ging daar pas toe over ik me ook eens in de twee jaar uitgebreid FC Utrecht (1976-1982), Nottingham nadat zijn hoofd hard in aanraking was onderzoeken in het St. Anna Ziekenhuis Forest (1982-1984) en PSV (1984- gekomen met een in een voetbalschoen in Geldrop. En elke keer weer realiseer 1994). Zijn met afstand mooiste gehulde voet, waaraan hij een schedel- ik me weer wat een goed werk artsen sportjaar is 1988. Met PSV wint hij basisfractuur overhield. en verplegend personeel doen; en dat dat jaar de Europa Cup I (voorlo- per van de Champions League) en met het Nederlands elftal wordt hij ‘Het is onmogelijk het iedereen naar de zin te maken, Europees kampioen. Met PSV wordt hij in totaal zesmaal landskampioen je kunt beter energie stoppen in zaken waar je en wint hij driemaal de KNVB-beker. Viermaal wordt hij gekozen tot beste daadwerkelijk invloed op hebt’ keeper van Nederland. Ook speelt hij 73 interlands en maakt hij het WK Van Breukelen: ‘Zo’n helm past niet in die laatste groep veel te weinig betaald van ’90 mee, waarin het Nederlands de machocultuur die helaas ook bij de krijgt voor hun ‘Florence Nightingale’- elftal als één van de topfavorieten conservatieve voetbalwereld hoort. Maar werk. Hopelijk kan een volgende regering start, maar direct na de -al met het moet er dan eerst een keeper dood daar blijvend en op een positieve manier nodige geluk overleefde- poulefase geschopt worden voordat we een helm verandering in brengen.’ j tegen Duitsland sneuvelt. Zijn derde verplicht stellen? Zelf heb ik ook een en laatste grote toernooi is het EK keer een trap tegen mijn hoofd gehad van 1992, waarin de titelverdediger in de halve finale na verlenging en een strafschoppenserie door latere winnaar Denemarken wordt uitgescha- keld. In 1994 stopt hij met voetballen. Hans van Breukelen is een veel gevraagd spreker bij bedrijven en organisaties in het land, waarbij o.a. passie, overtuiging, communicatie, teamwork en geloof in je zelf tref- fende invalshoeken zijn. Vorig jaar heeft hij het boek Winnen; van talent tot topsporter geschreven. Daarin legt hij uit hoe topsporters en norma- lere stervelingen het beste uit zichzelf kunnen halen, dat succes maakbaar is en plezier daarbij een grote rol speelt. Petr Cechˇ Sinds 2010 is hij ook lid van de Raad van Commissarissen van PSV.

11 12 Nieuwe methodiek voor gedragsverandering Leefstijlcoaching ter ondersteuning van gezond gedrag

Tekst: Caroline Mangnus

Ongeveer de helft van de chronische ziekten in Nederland wordt veroorzaakt door een ongezonde leefstijl. Deze ongezonde leefstijl is terug te zien in de cijfers: 50% van de Nederlanders heeft overgewicht, 40 % voldoet niet aan de beweegnorm en 27% van de Nederlanders rookt. Meerdere adviezen en discussienota’s zijn de laatste vijf jaar verschenen van de Raad voor Volksgezondheid en Zorg waarin gepleit wordt voor een omslag in denken over de manier waarop onze gezondheidszorg functioneert. Slogans als ‘Gezondheid 2.0, U bent aan zet’ of ‘van Ziekte en Zorg naar Gezondheid en Gedrag’ illustreren het belang van een verandering in denken waarin een (pro-)actieve, goed geïnformeerde cliënt regie voert over zijn eigen gezondheid. Deze omslag in denken vraagt, zowel bij de cliënt als de hulpverlener, om een aanpassing in denken en doen.

Niet alleen chronische ziekten, maar ook ren die zoveel mogelijk inzetten op een a-specifieke aandoeningen zoals lage blijvende gedragsverandering. Aan het rugpijn en KANS worden in sterke mate woord zijn Maarten Bijma en Max Lak, beïnvloed door leefstijl. Deze aandoenin- oprichters van Operis en schrijvers van gen zijn vaak hardnekkig en repeterend. het boek: ‘Leefstijlcoaching, kernvragen Dit kan mede verklaard worden door het bij gedragsverandering’. Zij hebben een uitblijven van een duurzame gedragsver- methodiek ontwikkeld die professionals andering. Binnen de hedendaagse zorg ondersteunt om gedragsverandering bij is het dan ook een uitdaging om inter- cliënten te bewerkstelligen. venties te ontwikkelen en implemente- 13 Blijvende verandering te weinig bewegen en roken belangrijke stijl en gezondheid, op een methodi- “In de praktijk zien we vaak dat profes- factoren in het ontstaan en voortbestaan sche en toegankelijke wijze plaats vindt. sionals zich maar beperkt bezig houden van de klachten. Een professional zal deze Professionals kunnen hierbij een grote met gedragsverandering. Dit ligt vaak invloed zeker aan de kaart stellen, maar rol spelen, maar het ontbreekt hen aan niet aan de inzet of motivatie van de om deze leefstijlfactoren aan te pakken; een goede methodiek om mensen te professional, maar het is vaak het gebrek dat is een ander verhaal. Veel van deze ondersteunen. Maarten: “Dat is de reden aan een methodiek en een beperkt aantal cliënten zie je steeds weer met dezelfde dat we het boek ‘Leefstijlcoaching, kern- interventies die de professional tot zijn gezondheidsproblemen terugkomen, vragen bij gedragsverandering’ hebben beschikking heeft”, geeft Maarten aan. omdat hun gedrag ten aanzien van die geschreven. In dit boek hebben wij, met “Vaak stopt de begeleiding bij het geven factoren niet veranderd is. Motiverende als basis de principes van zelfmanage- van informatie. Er wordt bijvoorbeeld gespreksvoering is in dit licht bezig met ment, een vraaggestuurde methodiek gezegd dat je te zwaar bent en dat je een opmars, maar biedt vooral soelaas beschreven voor gedragsverandering. In moet afvallen. Daar houdt het vaak bij op. bij de start van de gedragsverandering. deze methodiek wordt van a tot z een Een fysiotherapeut zal naast advies ook Daarnaast is het ook lastig omdat de scala aan relevante thema’s, meetin- instructie en oefeningen geven, maar het begeleiding vaak kortdurend is, terwijl de strumenten en bijbehorende interven- zijn er maar weinig die deze oefeningen verankering van ander gedrag vaak meer ties beschreven. Door deze methodiek te daadwerkelijk blijven volhouden. dan een jaar duurt.” gebruiken kun je als professional de juiste interventie op het juiste moment inzet- ‘Professionals houden zich maar beperkt bezig ten. De interventies die noodzakelijk zijn om motivatie op te bouwen (kernvraag met gedragsverandering’ 1) verschillen dan ook wezenlijk van de interventies die passen bij behoud van Een nadeel van deze vorm van begelei- Leefstijlcoaching, kernvragen bij gedrag (kernvraag 4). Het is vaak zo dat ding is dat de therapietrouw erg gering is gedragsverandering mensen onvoldoende de risico’s inzien en de kans op een blijvende verandering Om op een goede manier in te spelen op van hun gedrag. Bijvoorbeeld iemand die erg laag is. Max vult aan: “Als er een deze ontwikkelingen, is het belangrijk lage rugpijn heeft is te zwaar, rookt en cliënt komt met lage rugklachten dan dat de ondersteuning van mensen bij beweegt te weinig. De fysiotherapeut zijn leefstijlfactoren als voeding, stress, het voeren van regie over hun leef- is overtuigd van de gevolgen van een

14 Thema’s Thema’s • kennis • verantwoordelijkheid • cues to action • doelen • ziekteperceptie • strategien • risicoperceptie Loop ik extra Wat zijn voor • motivatie risico’s met mij passende mijn huidige keuzes? leefstijl?

Hoe kan ik Hoe zet ik duurzaam mijn keuzes veranderen? om in Thema’s gedrag? Thema’s • bekrachtiging • uitvoering • problemen oplossen • motivatievaardigheden • nieuwe routine • sociale vaardigheden • stressmanagement

ongezonde leefstijl, de cliënt erkent dit verduidelijkt Max. “Het ligt in dat geval vatie en gedragsverandering dat mensen wellicht, maar voelt het zelf niet. Dat niet aan jezelf als professional maar aan uiteindelijk zelf tot dit inzicht komen. is risicoperceptie: voel ik bij mezelf de andere factoren. We laten de profes- Het zich bewust worden van de effecten urgentie om mijn gedrag te gaan veran- sional niet los met alleen het boek. Bij van leefstijl is meer dan alleen inzicht deren ja of nee. Dit breng je in de eerste voorkeur wordt het boek ondersteund krijgen in de relatie tussen leefstijl en de fase in kaart. Het gevoel van de cliënt middels een opleiding.” eventuele consequenties. Het gaat hier dient anders te worden om open te staan ook om een emotionele lading, vaak in de voor verandering. Vanaf kernvraag 3 gaat De methodiek vorm van een bedreiging, die al dan niet het om daadwerkelijk verandering van De methodiek kenmerkt zich door een gevoeld wordt bij deze consequenties. gedrag.” 4-tal kernvragen. Als mensen dreiging gaan ervaren, komt Een ander voordeel van deze methodiek er energie vrij om te willen veranderen. is de mogelijkheid voor de professional Kernvraag 1. Loop ik (extra) risico’s Het doel van deze kernvraag is mensen om de kwaliteit van zijn handelen te vanwege mijn leefstijl? te ondersteunen bij het bereiken van een toetsen. Door na te gaan of de juiste Volgens professionals in de gezondheids- modus waarin ze zich ten volle bewust thema’s zijn geïnventariseerd en de juiste zorg zijn veel mensen zich onvoldoende zijn van de mogelijke gevolgen. Dit niet interventie heeft plaatsgevonden, kan bewust van de gevolgen van hun leefstijl. op een afstandelijke en rationele manier, de professional de kwaliteit van zijn Dit geldt zowel voor mensen die (nog) maar zodanig dat zij de (mogelijke) effec- begeleiding waarborgen. “Zo kan je als geen ziekte of aandoening hebben, als ten echt op zichzelf betrekken. professional nagaan of je de juiste stap- voor mensen die daar wel mee kampen. pen hebt genomen, goed hebt gehandeld. Onze ervaring is dat dit bij zorgverleners Kernvraag 2. Wat zijn voor mij Dan kan je het ook loslaten wanneer de vaak zowel tot verbazing als frustratie passende keuzes? cliënt besluit om niet te veranderen”, leidt. Maar het is essentieel voor moti- In de fase waar de tweede kernvraag 15 centraal staat, is er kennelijk het besef speelt, hebben mensen een krachtige Kernvraag 4. Hoe kan ik duurzaam dat de leefstijl een (mogelijk) probleem intentie tot veranderen, hebben ze nage- veranderen? vormt en voelen mensen voldoende dacht over oplossingsrichtingen en daar- Veel mensen zijn bekend met het zoge- urgentie en betrokkenheid om keuzes door energie om hun gedrag te verande- noemde jojo-effect: een gedragsveran- te maken. Het proces van kiezen lijkt in ren. Ook nu kun je denken dat er weinig dering wordt ingezet en leidt ook tot eerste instantie vrij eenvoudig. Is bij- meer mis kan gaan, maar de werkelijk- resultaten, maar toch lukt het niet het voorbeeld het voornaamste risico dat je heid is weerbarstig. Nieuw gedrag vraagt nieuwe gedrag vol te houden. Het zou te weinig beweegt, dan ga je toch meer ook om nieuwe vaardigheden, barrières mooi zijn als iedere verandering van bewegen? doemen op en de balans tussen persoon leefroutine ook zou leiden tot een nieuwe en omgeving wordt in eerste instantie routine en een andere identiteit. Zo zal Zo eenvoudig als dit lijkt, zo lastig echter verstoord. Mensen hebben klaarblijkelijk een roker in eerste instantie vooral een blijkt het vaak te zijn in de praktijk. Er ondersteuning nodig bij het omzetten van roker zijn die niet meer rookt. Maar bestaat geen lineair verband waarbij de plannen in concreet gedrag. mogelijk komt er een moment waarop het ongewenste gedrag eenvoudigweg omgepoold wordt en het probleem daarmee opgelost is. Het gaat er juist om dat ‘Mensen zien vaak onvoldoende de risico’s werkelijk individueel passende keuzes worden gemaakt, die voortkomen uit de van hun gedrag’ eigen motivatie. Daarnaast moeten de keuzes die mensen maken passen bij de Oude routines worden losgelaten, nieu- hij zichzelf gaat definiëren als niet-roker. omgeving waarin ze deze keuzes tot uit- we worden ingepast. Gewenste effecten Vanaf dit moment kost het geen moeite voering moeten brengen. Het onderzoe- laten vaak enige tijd op zich wachten en meer om niet te roken en heeft er borging ken, versterken en borgen van motivatie ongewenste effecten doemen op. Dit plaatsgevonden. en het kiezen van een eigen passende vraagt om persoonlijke motivatie, rol- oplossingsrichting staan nu centraal. modellen, sociale steun, zelfbeheersing, Het omzetten van een oude routine in een (fase)doelen, actieplannen, het ontwik- nieuwe, het bekrachtigen van die nieuwe Kernvraag 3. Hoe kan ik mijn kelen van nieuwe vaardigheden, omgaan routine, het beheersen van stimuli, het keuze(s) omzetten in gedrag? met barrières en evalueren van effecten veranderen van zowel de persoonlijke In de fase waar de derde kernvraag en planning. als de sociale identiteit en het ontstaan

16 van een nieuwe balans in de ‘fit’ tussen Deze bestaat uit een platform voor belangrijke rol spelen bij a-specifieke persoon en omgeving staan bij deze leefstijlcoaching waar professionals en lage rugpijn.” Doordat je als professional kernvraag centraal. cliënten samen online aan gedragsver- vooraf over informatie kan beschikken, andering kunnen werken. Wanneer cliën- kan hij de rol van leefstijl inschatten, Gedragsverandering en ICT ten een gezondheidsprobleem hebben de cliënt uitnodigen om te besluiten zijn Een eis voor zelfmanagement is dat de waarbij leefstijl een belangrijke rol speelt leefstijl te veranderen en vervolgens in cliënt de beschikking heeft over instru- (zoals bij lage rugpijn of overgewicht), samenspraak bepalen welke hulp hierbij menten om dit te doen. Aan het boek kan een ‘gezondheidsmonitor’ cliënten nodig is. is een opleiding verbonden, maar ook is en professionals feedback geven. Deze de methodiek gekoppeld aan een ICT- feedback gaat over hun leefstijl, zelfma- Maarten: “De tijdspanne tot daadwerke- oplossing. Dit biedt ondersteuning aan nagement, stress en fysieke aspecten lijke verandering van gedrag duurt wel de professionals in hun streven naar van hun gezondheid en of deze samen- meer dan een jaar, dat is onbetaalbaar effectieve en efficiënte zorg en bevor- hangen met een verhoogd risico voor het bij een face to face begeleiding. Middels deren van zelfmanagement door cliënt. ontwikkelen of voortbestaan van gezond- internet is het makkelijker te volgen en Maar ook de registratie van gegevens, heidsproblemen. Max: “Als cliënten de veel goedkoper. Hierdoor laat je je cliënt een cliënt volgsysteem, de toetsing van stap hebben gezet naar de website, dan niet los, maar blijf je hem of haar begelei- de geboden kwaliteit en balans tussen worden hoofdpersonen geïntroduceerd den met behulp van de website.” face to face en online begeleiding zijn die herkenbare gezondheidsproblemen voordelen door het koppelen aan een hebben, zoals overgewicht, stress en Toepasbaarheid leefstijlcoaching ICT-oplossing.. lage rugpijn. Video’s ondersteunen de Leefstijlcoaching is zeker niet alleen bij Daarnaast biedt het voordelen voor de methodiek, er worden thema’s bespro- beweegprogramma’s, maar ook bij a-spe- cliënt zoals de juiste ondersteuning op ken, informatie gegeven en de cliënt cifieke gezondheidsproblemen heel goed het juiste moment, maatwerk waarover dient vragen te beantwoorden. Zo wor- toe te passen. de cliënt zelf beslist en mogelijkheden den in de eerste fase juist die mensen, tot langdurige ondersteuning op afstand. waarbij de motivatie laag of onduidelijk Zo kan een reguliere behandeling worden is, geprikkeld om in beweging te komen. ondersteund door online modules zoals De Leefstijlcoach Bijzonder ook bij de online module ’Lage overgewicht, lage rugpijn en/of stress. Deze ICT-koppeling is concreet gemaakt rugpijn’ is dat er bijzondere aandacht is Wanneer cliënten deze modules online middels de website ’De Leefstijlcoach’. voor de psychosociale factoren die een volgen kun je als professional de tijd die 17 o a d m a p FysioRoadmap 4.3

R met nieuwe module: de PLUS-manager

De PLUS-manager in FysioRoadmap is een nieuwe tool die u helpt bij het monitoren van de dossiers. Door het gebruik van de PLUS-manager bespaart u kostbare tijd bij het (intern) toetsen van alle dossiers en heeft u een middel om te communiceren met alle fysiotherapeuten binnen uw praktijk. y s i o De PLUS-manager is een betaalde module: u kunt een offerte aanvragen via [email protected] F

FysioRoadmap: het fysiotherapeutisch EPD met o.a.: •Online intake; Audit •Online vragenlijsten; proof •Online stambestanden; •Management-ondersteuning voor de primaire processen; •Quality Check methodisch handelen en fysiotherapeutische verslaglegging;

Monitored FysioRoadmap Rehab en de mogelijkheden Systems Maak een afspraak voor een demon- Claes Tillyweg 2 2031 CW Haarlem stratie bij u in de praktijk. 023 750 5444 [email protected] Bel 023 - 750 54 44. www.mrsystems.nl

MovemensFRMapril12c.indd 1 4-5-2012 11:28:19 je hebt effectiever benutten. Immers, je dingen doen die ze eerder of lang niet beschikt vooraf al over relevante infor- hebben kunnen doen, zoals spelen met matie en cliënten hebben al uitgebreid kleinkinderen of een wandeling in het stilgestaan bij de (deel)vragen van de bos maken”, vertelt Maarten enthousi- verandermethodiek. Max: “Wanneer je ast. “Het verhoogt ook de zelfstandig- als professional zelfmanagement cen- heid, zo kan bijvoorbeeld de 500 meter traal stelt, hier op een methodische tot de winkel weer zelf afgelegd worden.

‘Een gezondheidsmonitor kan cliëntenElementaire sociale vaardigheden Marian

Communiceren is een belangrijk onderdeel van vrijwel elk beroep. Of communicatie processen effectief verlopen is niet alleen afhankelijk van aan te leren technieken,

maar vooral ook van de ‘echtheid’ van iemands optreden. Om effectief te kunnen a driaansen en Josien Caris en professionals feedback geven’communi ceren heb je (zelf)kennis nodig over je eigen kwaliteiten. Leefstijl- Dit leermateriaal helpt je om de basisvaardigheden zo aan te leren dat zij kunnen dienen als solide basis voor de ontwikkeling van je specifieke beroepsvaardigheden. De auteurs besteden in de hoofdstukken op oriënterend niveau ook aandacht aan de toepassing van de basisvaardigheden in verschillende hulpverleningssituaties binnen welzijn en gezondheidszorg. coaching Aan deze geheel herziene druk zijn twee nieuwe hoofdstukken toegevoegd: Argumen manier invulling aan geeft en cliënten En daarnaastteren en Digitaal communiceren. neemt het zelfvertrouwen

Waar vele boeken vooral ingaan op de theorie, is Elementaire sociale vaardigheden ook Kernvragen bij gedragsverandering de juiste ondersteuning biedt, zeg je enormerg praktijkgericht. toe. Het Mensen geeft studenten goede gaanhandvatten om voortheorie toe te zichzelfpassen en Elementaire sociale vaardigheden te oefenen, waardoor het boek meer is dan alleen een verdiepend boek.

Nieuw is de website met daarop een serie filmfragmenten waarin de besproken vaar vervolgens met recht tegen de cliënt: U kiezen.digheden Hetworden gedemonstreerd. is niet Opalleen deze website zijnde ook leefstijlfactortoetsvragen, studie opdrachten en oefeningen opgenomen, die een actieve wijze van kennismaken met bent aan zet.” die enverandert, oefenen van de beoogde vaardighedenmaar mogelijkmensen maken. veranderen

Marian Adriaansen is lector Langdurige Zorg bij de Hogeschool van Arnhem en als Nijmegenpersoon en coördinator op van heteen Transferpunt positieve Vaardigheidsonderwijs. manier. Zij heeft Het onderzoek gedaan naar empathieontwikkeling bij verpleegkundigen.

Josien Caris is communicatiewetenschapper en werkzaam bij het Transferpunt Wat gedragsverandering brengt is toch Vaardigheidsonderwijs geweldig van de Hogeschool dat van Arnhemje daar en Nijmegen. als Zij doceert profes- sociale/communicatieve vaardigheden en ontwikkelt (online) vaardigheidsonderwijs. “En gedragsverandering met betrekking sional bij kan helpen!” j tot leefstijlfactoren leidt niet alleen tot fysieke verschillen, maar is ook van Maarten BijMa • Max LaK invloed op de persoonlijke sfeer, het extras.bsl.nl isbn 978 90 313 8994 0 nur 770/897 verhoogt de kwaliteit van leven. Doordat een cliënt bijvoorbeeld weer gemakke- Leefstijlcoaching, een boek van Maar- lijker kan bewegen, kan hij of zij weer Meer info  ten Bijma en Max Lak is via de site van Movemens te bestellen.

Operis is expert op het gebied van duurzame gedragsverandering. Het bedrijf richt zich op de ontwikkeling van e-health oplossingen waarbij duurzame gedragsverandering centraal staat. Leefstijlcoaching is de eerste productlijn van Operis.

19 20 Verrassend promotieonderzoek naar mediaal tibiaal stress syndroom Een nieuwe kijk op de behandeling van ‘shin splints’

Tekst: Martijn Plantinga Beeld: Wim van IJzendoorn

Voor pijn aan de binnenzijde van het scheenbeen, veroorzaakt door overbelasting, bestaan verschillende benamingen. In de wetenschappelijke literatuur wordt gesproken over het mediaal tibiaal stress syndroom, terwijl patiënten veelal spreken over ‘shin splints’ of nog Hollandser: ‘springschenen’. De definitie is een stuk eenvoudiger: pijn aan het scheenbeen tijdens of na inspanning, met meer dan 5 cm drukpijn over de binnenzijde van het been. Hoewel het probleem veel voorkomt, is er verrassend genoeg zeer weinig onderzoek naar gedaan. Juist omdat er zo weinig over bekend is, deed Maarten Moen, sportarts bij het UMC en lid van de medische staf bij NOC*NSF, hier onderzoek naar. Hij promoveerde op 25 mei jl. en zijn onderzoek had een aantal verrassende uitkomsten..

Geen spier- maar een Moen. “Dit betekent dat er nog veel botprobleem te ontdekken valt. Er is eigenlijk altijd “In vergelijking met andere blessures, gedacht dat het een spierprobleem is. bijvoorbeeld aan kruisbanden of enkels, Deze theorie is zelfs algemeen erkend. is er heel weinig geschreven over het In mijn promotieonderzoek heb ik echter mediaal tibiaal stress syndroom”, vertelt aangetoond dat dit niet het geval is. Het 21 Als er een manier is om effectiever te zijn, waarom zou u die dan niet gebruiken?

Shockwave

Shockwave versterkt de kracht van fysiotherapie! Shockwave therapie toont al jaren een hoge effectiviteit bij behandeling van tendino- pathiën, calcificaties, rupturen en fasciopathie plantaris. Diverse studies rapporteren bewezen effectiviteit. Geen wonder dat Fyzzio deze innovatieve therapie naar Nederland haalde. Fyzzio levert zowel radiale als gefocusseerde shockwave, met speciale applicatoren zoals D-actor en V–actor. Internationale topmerken als Gymna ShockMaster en Storz Medical staan garant voor de beste werking. Voor succesvolle toepassing in uw praktijk bieden we tevens een hoog gewaardeerde opleiding. Maar ook op marketinggebied staan we u terzijde; we helpen u met persberichten en begeleiden u desgewenst met de communicatie naar patiënt en verwijzer. Ook hebben we een wachtkamerfilm voor u ontwikkeld. Ervaar het zelf en maak een afspraak voor een vrijblijvende demonstratie of vraag informatie aan. Bel nu of stuur een e-mail en u heeft onze brochure snel in huis.

: nieuwe naam voorheen Duolith SD1 »ultra« Duolith SD1 »Tower« ShockMaster 500 Nederland inrichten - opleiden - ondernemen

Bel 073 59 99 000, mail naar [email protected] of ga naar www.fyzzio.nl

Echografie Shockwave Medische fitness Behandelbanken Fysiotechniek Opleidingen

Fyzzio_SHOCKWAVE_170x240fc_movemens.indd 1 25-04-12 15:36

inrichten - opleiden - ondernemen

Echografie Shockwave Medische fitness Behandelbanken Fysiotechniek Opleidingen probleem zit hem in de botdichtheid. De je dat de opbouw van inspanningen een minder te werken om de krachten op microscheurtjes die door (over)belasting belangrijke factor is. Wanneer je opeens het bot te dempen. De piekkracht op ontstaan zorgen voor een verminderde heel veel gaat doen, zoals de overstap het bot nam toe. Een goede conditie en botdichtheid. Het is dus een overbelas- van een jeugdteam bij hockey naar de bijvoorbeeld fitte kuiten zijn dus ook zeer ting van het bot en niet van de spier. senioren, zie je dat de overbelasting nuttig.” Dit heeft uiteraard ook gevolgen voor dusdanig groot kan zijn dat er problemen de behandeling. Waar normaliter veelal ontstaan. Ook de manier van lopen heeft Tractietheorie versus overbelas- ‘rust’ wordt voorgeschreven, ben ik van invloed. Stampend lopen is natuurlijk niet tingtheorie mening dat dit juist nadelig is. Belasting, goed en hoe meer demping des te beter. Er bestaan twee theorieën over de oor- uiteraard binnen proporties, is juist een prikkel voor het bot om te herstellen. Daarbij kan een Shockwave behandeling ‘Een diagnose stellen kan binnen 5 seconden’ de botcellen extra stimuleren.

Oorzaken De ondergrond waarop je loopt heeft zaak van shin splints. De eerste, de Er zijn verschillende oorzaken en risico- eveneens invloed. In Israël hebben ze zogenaamde ‘tractietheorie’, is de oudste factoren voor de overbelasting van het een interessant onderzoek gedaan onder en algemeen erkend. De theorie baseert onderbeen. een groep goed getrainde militairen. Ze zich op de trekkracht van de onderbeen- Een deel hiervan is intrinsiek. Zo blijken brachten sensors in het bot van het spieren. Hierbij gaat men er vanuit dat er vrouwen een grotere risicofactor dan scheenbeen aan en lieten de soldaten 80 spieren zouden vast zitten aan het bot- mannen. Een andere oorzaak is pronatie km door de woestijn lopen. Naarmate de vlies. Door het trekken aan het vlies zou van de voet. Moen: “Bij sporters merk vermoeidheid toenam, bleken de spieren irritatie of ontsteking ontstaan aan het 23 botvlies. Hoewel de theorie algemeen wordt sterker. Dit is een ingewikkeld lager pitje. Wij vinden dus dat een MRI wordt erkend, is dit volgens Moen niet proces, want het bot moet signalen krij- wel zin heeft voor een prognose, maar het geval. Of, zoals hij zegt: de kans is gen om botopbouwcellen te ontwikkelen. minder geschikt is voor diagnose. Al kun heel erg klein. “Er is nooit bewezen dat Maar het is dus zeker mogelijk om je bot je het wel gebruiken om te kijken of je de spieren aan het botvlies vast zitten. te trainen om sterker te worden. niets over het hoofd ziet. Maar dat is Daar zijn kadaverstudies naar geweest. meer voor de zekerheid.” De bewuste spieren die pijn in het onder- Bewijs voor deze theorie wordt onder been zouden veroorzaken door de trek- andere geleverd door de botdichtheid te Een diagnose stellen is eigenlijk heel kracht, zitten hoger op je been, dus als meten bij sporters die last hebben van eenvoudig. Moen: “Ik heb vandaag twee ze al trekken kan dit niet de oorzaak zijn. shin splints en bij niet-sporters. De bot- keer iemand binnen gehad met shin Langs het bot zit wel een vlies, een soort dichtheid is minder bij mensen die last splints en in beide gevallen was ik in 5 jasje: de crurale fascie, en deze loopt hebben, zo bleek onder andere uit een seconden klaar. Lichamelijk onderzoek is wel helemaal langs je onderbeen. Dit zou onderzoek dat door een Scandinavische voldoende. Heb je aan de binnenzijde van heel misschien een kleine hoeveelheid groep is gedaan bij de Luchtmobiele je scheenbeen drukpijn langs de botrand trekkracht kunnen veroorzaken. Het is Brigade. Al hangt het natuurlijk ook af over 5 centimeter, dan weet je eigenlijk echter onwaarschijnlijk dat de tractiethe- van de individuele botdichtheid. Hoe voldoende. We kijken nog wel of het orie de belangrijkste theorie is, maar we weerbaar is je bot tegen buigkrachten? geen spierprobleem is. Het kan namelijk kunnen niet helemaal uitsluiten dat het Al met al is de hoeveelheid belasting ook een combinatie zijn van spier en bot. een rol speelt.” en de opbouw van je inspanningen het Dit komt zelfs in 30% van de gevallen voor. Dat noemen we shin splints met meedoen van de spieren.” ‘Rust is nadelig. Belasting is juist een prikkel Shockwave blijkt aan te bevelen voor het bot om te herstellen!’ als behandeling Therapie blijkt moeilijk. Al lijkt rust juist nadelig te zijn. Er zijn testen geweest met ratten waar bij overbelasting in een In de tweede theorie, de ‘botoverbelas- belangrijkst.” molentje bleek dat ratten die bleven tingstheorie’ kan Moen zich aanzien- rennen, sneller herstelden dan ratjes die lijk beter vinden. Deze richt zich op de Diagnose rust hadden. Belasting is een prikkel voor buigbelasting van de tibia. “Bij lopen en Ook naar de diagnose zijn in het verleden het bot om te herstellen. Er is alleen nog rennen buigt het scheenbeen een beetje. enkele onderzoeken gedaan. Moen deed nooit wetenschappelijk onderzocht wat De mate waarin hangt onder andere af zelf onderzoek naar de MRI. Dit bleek het verschil is tussen ‘niets doen’ en van je botsterkte, je gewicht, de druk, de niet echt nuttig voor de diagnose. “Bij trainen. Wat wel vast staat is dat het bot frequentie van de belasting etc. Doordat mensen die last hebben zie je vaak niets niet sterker wordt als je het niet belast. het scheenbeen telkens iets veert, ont- op een MRI. Sterker nog: bij gezonde Juist als je een tijd niets hebt gedaan en staan er kleine haarscheurtjes, zogehe- hardlopers zie je soms juist wél afwij- je gaat opeens sporten, keren de klachten microcracks aan de binnenzijde. Dit kingen. Dit is alleen maar verwarrend ten vaak weer terug. Het niveau wanneer is heel normaal, bijvoorbeeld bij mensen dus wij maken hier geen gebruik van om je last krijgt, kun je opkrikken. Als je wilt die hardlopen, maar als dit teveel wordt de diagnose te stellen. Het is overigens blijven sporten zul je moeten belasten. is dit nadelig. Als er teveel kracht ont- frappant dat ‘niks zien op de MRI’ nadeli- Moen: “Er zijn 5 behandelstudies staat herstelt het bot niet meer. Normaal ger blijkt dan dat je wél afwijkingen ziet. geschreven. Het lijkt aan te bevelen om wordt het bot door het adaptieproces Wanneer er vocht zichtbaar is, betekent een botcelstimulator (shockwave) erbij juist sterker door die haarscheurtjes. Het dit dat het adaptatieproces nog aan de te pakken. Niet alleen wij, maar ook een bot herstelt zichzelf als het ware en gang is. Zo niet, dan staat dit op een Duits onderzoek heeft dit aangetoond. 24 Praktijkvoorbeeld van een hardloper

Het klassieke plaatje van iemand met Moen: “Als wij een diagnose stellen Ook na tien weken zien we ze terug voor shin splints is toch wel de hardloper horen we regelmatig dat de klachten zich controle in het ziekenhuis. Dan kunnen die eerst voor zichzelf begint en zich na alleen voordoen bij het hardlopen. Het we echt zien of en in hoeverre de situ- verloop van tijd aansluit bij een hardloop- kan zelfs zijn dat we in een situatie van atie is verbeterd. In ongeveer 80% van groepje. Moen heeft er al diverse voorbij rust helemaal niets kunnen vinden. In dat de gevallen werkt de behandeling goed. zien komen... geval zetten we de mensen meestal op Mocht de shockwave in combinatie met een loopband waarbij we direct zien hoe het opbouwend loopschema niets hel- “Als je voor jezelf loopt heb je toch je ze lopen. Andere middelen als een MRI, pen, dan moeten we overschakelen naar eigen tempo en frequentie. Stel dat je CT- of botscan gebruiken we alleen als een ander soort behandeling. In het aller twee keer per week loopt en dat zo leuk we echt twijfelen. uiterste geval moeten we opereren, maar vindt dat je besluit om samen met een alleen als er geen andere mogelijkheden groepje te gaan lopen. In plaats van twee Op de loopband blijkt dat mensen na meer zijn. In praktijk gebeurt dat eigenlijk keer per week, loop je opeens drie keer zeg een kwartier last krijgen. Vervolgens bijna nooit...” per week. En wat nog belangrijker is, het gaan we terug naar de spreekkamer waar groepje heeft net een ander tempo dus men opeens wél duidelijk kan aangeven qua snelheid loop je soms net iets boven waar de pijn zit. In de meeste gevallen is je macht.” de diagnose dan rond.”

Na verloop van tijd begint de loper wat Samen met een fysiotherapieprak- te voelen. Het vervelende, met name voor tijk wordt vervolgens gekeken naar de de behandeling, is dat de pijn in het begin behandeling. Afhankelijk van de ernst nog wel draaglijk is. Vaak pas na enkele stromen patiënten daar in in een opbou- maanden moeten mensen echt afhaken wend loopschema. Daarbij krijgen ze, wat het hardlopen betreft. Het proces ook bij de fysio, meestal 5 keer een van overbelasting heeft dan meestal al shockwave behandeling. Na zes weken plaatsgevonden. Tussentijds is er ook nog komen ze terug bij het UMC om te kij- een bezoek gebracht aan een fysiothera- ken wat de status is. Moen: “Helemaal peut waar rek- en strekoefeningen zijn verholpen gebeurt eigenlijk zelden, maar gedaan voor de kuiten, maar waarmee de vaak kunnen ze al wel méér als het klachten niet worden verholpen. gaat om belasting van de onderbenen. 25

Voor ons in het UMC is Shockwave VitamineD prikken en eventueel bijge- behandeloptie 1 bij shin splints. ven... “Turners maken momenteel veel Eigenlijk beginnen we altijd met gebruik van trilplaten om hun botten Shockwave. Daar is het meeste bewijs te versterken. Alles om de botdichtheid voor. In mijn optiek zou een fysiothe- te verhogen. Momenteel doen we een rapeut deze behandeling net zo goed onderzoek op een ALO-opleiding waarbij kunnen doen, al moet hij uiteraard wel iedereen meters maakt op een loopplaat. over de juiste apparatuur beschikken. De digitale data laten zien of iemand een Ons protocol is gewoon verkrijgbaar. De proneerder (naar-binnen-loper) is en wat Shockwave behandeling combineren we vervolgens de invloed is van een anti- met een opbouwend loopschema om het pronatiezooltje.” bot sterker te maken.” Al met al is er nog veel onderzoek nodig. Doordat het geen botvliesontsteking is “Wij hebben een mooie bijdrage gele- maar een botoverbelasting is de manier verd, maar het is nog steeds veel te Paspoort Maarten Moen Maarten Moen is sportarts in het ‘Het is geen botvliesontsteking, UMC. Daarnaast zit hij met dokter Cees-Rein van den Hoogeband in de maar een botoverbelasting. Dat maakt de medische staf van NOC*NSF. behandeling aanzienlijk anders...’ Als ‘Prestatiemanager medisch’ bekijkt Moen vooral de mogelijkheden voor de Olympische sporters om van behandelen aanzienlijk anders. Alles weinig. Het zou interessant zijn om bij- hun prestaties te verbeteren. Maurits is gericht op de botdichtheid. Je kunt zelfs voorbeeld rust versus opbouwen eens Hendriks, technisch directeur bij denken aan pilletjes die de botdichtheid goed te onderzoeken. Nu is dat voorna- NOC*NSF, introduceerde enige tijd vergroten. Al met al blijft het wonderlijk melijk gebaseerd op onderzoek bij ratjes, geleden de term ‘verbeterarts’. Als dat er nog zo weinig bekend is op dit maar dat zouden we eigenlijk bij mensen een sporter verkouden is, heeft dat terrein. Moen: “Er stond enige tijd terug moeten testen. En om echt 100% zeker te invloed op de prestaties. ‘Hoe kun je wel een artikel in Sport & Geneeskunde, weten dat het mediaal tibiaal stress syn- dit beïnvloeden zodat die kans kleiner maar wellicht zeggen mensen pas over droom een overbelasting van het bot is, wordt?’ Het is één van de onderwer- tien jaar: het is geen botvliesontsteking zouden we stukjes bot onder een Micro pen waar Moen zich mee bezighoudt. maar een botoverbelasting!” CT scan moeten bekijken. Dan kunnen we het echte bewijs leveren. Wellicht in Waar Van den Hoogeband de chefarts Preventie de toekomst... j voor de Olympische Spelen is, heeft Wat kun je preventief doen? Wat vast- Moen die functie op de Paralympics. staat, is dat je moet zorgen voor zoveel Momenteel zit Moen midden in de mogelijk schokdemping. Maar ook het voorbereidingen op de Spelen, waarbij uithoudingsvermogen van de onderbeen- veel overleg wordt gevoerd met de spieren speelt een rol. Evenals overge- verschillende sportbonden. wicht. Er zijn verschillende manieren om het bot te versterken en zoveel mogelijk de schokken te dempen: looppatronen, goede opbouw van programma’s, Meer info  27 28 Project Crohnjuwelen De getuigen van Crohn; bijzondere videodagboeken

Tekst: Sanne van der Poel Beeld: Joris Aben

Angie, Roben en Josephine hebben iets gemeen. Ze hebben alle- drie een chronische darmziekte. Met nog zes anderen geven ze ons via videodagboeken een kijkje in hun leven. In korte filmpjes laten ze zien wat voor impact het hebben van een chronische darmziekte heeft op hun dagelijkse leven. Ontroerende, humoristische, verdrietige en inspirerende beelden.

De videodagboeken uit de inleiding vor- darmontsteking in het hele spijsverte- men onderdeel van een project, getiteld ringskanaal. De ontsteking kan alle lagen Crohnjuwelen. Het is een initiatief van van de darmwand aantasten. Colitis De Crohn en Colitis Ulcerosa Vereniging ulcerosa kenmerkt zich door een chro- Nederland (CCUVN). Al ruim dertig jaar nische ontsteking van het slijmvlies van zet deze patiëntenvereniging zich in om de dikke darm. De ziekte komt alleen in de belangen te behartigen van mensen de dikke darm voor. Samen met de ziekte met de ziekte van Crohn, colitis ulcerosa van Crohn valt colitis ulcerosa onder de en aanverwante aandoeningen. De ver- noemer Inflammatory Bowel Diseases eniging telt meer dan tienduizend leden. (IBD). Er zijn momenteel ruim 55.000 Honderddertig daarvan zijn als vrijwil- mensen met een chronische darmontste- ligers actief binnen de vereniging. Naast king. Hiervan hebben ruim 20.000 men- belangenbehartiging zorgen ze voor infor- sen de ziekte van Crohn en meer dan matievoorziening en lotgenotencontact. 30.000 colitis ulcerosa. De ziekte ontstaat meestal op jonge leeftijd, tussen de De ziekte van Crohn en colitis 18 en 30 jaar. Veelvoorkomende klachten ulcerosa zijn buikpijn, diarree, vermoeidheid en De ziekte van Crohn is een chronische soms misselijkheid. Het duurt vaak een 29 half tot anderhalf jaar voordat de ziekte De deelnemers gediagnosticeerd wordt. Zeker bij jonge Voor het project crohnjuwelen is een meisjes waarbij artsen eerder denken selectie gemaakt van 9 verschillende aan klachten passende bij de puberteit personen met de ziekte van Crohn. Het is en een eerste menstruatie. Bovendien een representatieve groep; mensen van zijn het klachten die, zeker bij adolescen- verschillende leeftijden en zowel mannen ten, onder de noemer stress vallen. als vrouwen. Vooraf hebben alle deelne- Ondanks intensief onderzoek is de oor- mers een professionele cursus gehad om zaak van beide aandoeningen nog steeds (zichzelf) te leren filmen. Angie vertelt hoe vervelend ze het vindt om samen te eten en dan anders te zijn door haar ziekte. ‘De filmpjes raken niet alleen de arts, maar ook de mens in de arts’

niet bekend. Een behandeling die de oor- De onderwerpen zaak definitief wegneemt is dan ook niet Door de verscheidenheid aan deelnemers mogelijk. Tot nu toe worden medicijnen zijn de onderwerpen die aan bod komen ingezet om de ontstekingen tot rust te ook zeer uiteenlopend. Sandra laat bij- brengen. Indien de klachten toenemen voorbeeld het gebruik van haar stoma en de patiënt onvoldoende reageert op zien nadat ze jaren met een luier heeft een behandeling met medicijnen, wordt rondgelopen. Roben filmt zichzelf tij- operatief ingegrepen. dens een gesprek bij zijn arts. Josephine beschrijft haar leven met de chronische Crohnjuwelen vermoeidheid. En Engelien vertelt over Met het project ’Crohnjuwelen’ heeft haar kinderwens en haar angst en ver- de CCUVN patiënten met de ziekte van driet of ze het opvoeden van kinderen Crohn de mogelijkheid gegeven om zich- wel aankan. Roben zien we in de sportschool. Hij zelf te filmen. De korte videoblogs (vlogs) doet twee keer in de week aan cardio- van zo’n drie minuten laten zien wat voor Ook onderwerpen in relatie met partner training. Het houdt zijn eetlust op pijl. een invloed het hebben van deze chroni- of gezin komen aan bod. Angie vertelt sche darmziekte heeft op het dagelijkse over haar verdriet toen ze aan de familie leven van de patiënt. Met als doel om ontbijttafel kwam en de hele familie al mensen die zelf geen ziekte van Crohn zonder haar was begonnen. Omdat ze hebben een indruk te geven van wat het dachten “ach, zij mag toch niets eten”. betekent om met deze ziekte te leven. Een voor haar bijzondere gebeurtenis Om meer bekendheid te geven aan het werd haar door haar ziekte ontnomen. ziektebeeld. En om andere mensen die de ziekte van Crohn hebben te laten zien Puur en eerlijk hoe ze ermee omgaan. De vlogs geven Het bijzondere aan het project is dat de dus zowel herkenning als erkenning. Het deelnemers zichzelf filmen. Ze krijgen resultaat: prachtige, pure beelden die ook geen opdracht wat ze moeten filmen. iedereen raakt. Ze mogen zelf aangeven welke onderwerpen ze graag in beeld willen hebben; 30 wat ze willen laten zien. “Want het Het heeft een enorme impact. moet natuurlijk wel betrekking op jezelf hebben wil je het goed in beeld kunnen De Colitis Collectie brengen”, aldus Tineke Markus, directeur Crohnjuwelen won in 2009 de ‘Medisch van de CCUVN. De vlogs worden ook niet Contact Communicatieprijs’. Door het geregisseerd. Dat maakt het geheel heel grote succes van het project wil de puur en eerlijk. CCUVN hetzelfde doen voor de colitis ulcerosa patiënt. Het resultaat is binnen- Het gebruik van de vlogs kort te zien op de website www.colitiscol- Patiënten laten de vlogs zien aan mensen lectie.nl. Het project De Colitis Collectie Sandra filmt trucjes, bijvoorbeeld hoe in hun omgeving. Voor patiënten is het wordt het vervolg op Crohnjuwelen maar je met zo weinig mogelijk ongemak fijn om op hun werk of op school filmpjes dan gericht op colitis ulcerosa. een sonde in laat brengen en er uit te kunnen laten zien zodat hun omgeving haalt. het beter begrijpt. Niet om zieligheid op Dat er meer aandacht komt voor coli- te wekken. Maar om te laten zien wat de tis ulcerosa, is heel belangrijk vindt de gevolgen van de ziekte zijn. CCUVN.

De filmpjes zijn niet alleen bedoeld voor Iedereen kent in zijn omgeving wel medepatiënten en hun omgeving. CCUVN iemand met de ziekte van Crohn maar gebruikt de filmpjes ook bij de nascholing meestal niet met colitis ulcerosa. Terwijl van artsen, verpleegkundigen, diëtisten colitis ulcerosa meer voorkomt is het en apothekers. Zij weten klinisch heel meer achtergesteld. De reden lijkt sim- veel van de aandoening. Maar artsen pel. Het is een moeilijk uit te spreken en realiseren zich vaak niet wat de impact te schrijven woord.

‘Korte filmpjes bieden ontroerende, humoristische, verdrietige en inspirerende beelden’ Engelien vertelt met haar vriend over hun relatie en hoe of wat de rol van is van de ziekte of een onderzoek op de De patiënt in beeld de ziekte van Crohn daar in speelt, of patiënt. Wat de ziekte in het dagelijks Real life televisie is niet meer weg te juist net niet. leven voor de patiënt betekent dringt denken uit de televisiewereld. Miljoenen vaak onvoldoende door. Artsen zijn vaak mensen hangen uren op de bank om een geroerd door de filmpjes. Tineke: “Je kijkje in het leven van iemand anders te hebt dan niet alleen de arts geraakt maar kunnen nemen. Het project Crohnjuwelen ook de mens in die arts.” en de colitis collectie zijn echter niet geschikt om uren ontspannend naar te De vlogs worden daarnaast ook ingezet kijken. De intensiteit raakt je. Het komt om door te dringen tot bijvoorbeeld het echt binnen. Uiteraard doet het ook heel college van zorgverzekeraars die beleids- veel met de mensen die filmen. Ze geven beslissingen moeten nemen. Tineke ver- zichzelf echt open en bloot. Ze zetten telt dat ze zalen vol mensen doodstil zichzelf in beeld om daarmee ook hun krijgt met een filmpje van 3 minuten. medelotgenoten in beeld te krijgen. 31 Naast onze vertrouwde diensten en services voor

ICT implementaties en -beheer biedt Comvio:

Online diensten van Comvio: Met afstand de grootste! Met Server Based Computing wordt uw administratie beheerd vanaf een centrale server van Comvio. Uw administratie is zo veilig, goedkoop en vanaf verschillende locaties (praktijk, sublocaties en thuis) bereikbaar en beschikbaar. Deze dienst is verkrijgbaar vanaf € 20,50 ex BTW per maand.

De voordelen • Onafhankelijk • Server Based Computing zonder kinderziekten • Hosting van zowel uw beroeps applicatie als MS-Ofﬁ ce of zelfs Open Ofﬁ ce • Uw gegevens staan in een centrale en veilige omgeving • Updates, back-up, onderhoud en beheer doet Comvio voor u • U bent niet gebonden aan een vaste werkplek • Dure investeringen zijn verleden tijd • Vakkundige, adequate en snelle support • Aansluiting Vecozo en ZorgMail, Uzi register en Abacus • Alle pakketten: Intramed, RAAM, Fysio Road Map, FIS-i, Fysiologic, Medikad, Health software, Prosoftware en Het Gezonde Net

Dit betekent • Groot gemak • Super veilig • Communicatie met overige zorgverleners in 1e en 2e lijn • Nooit meer verlies van data • Tijd-en kosten besparend • Dagelijks meer dan 3.000 tevreden gebruikers actief

Online demonstratie op aanvraag!

Comvio b.v. | Postbus 150 | 6940 AB Didam Telefoon: 0316 29 42 42 | Fax: 0316 29 41 00 E-mail: [email protected] | Web: www. Comvio.nl

5 tips voor de ondernemer Niet de enige met crohn of volgens de CCUVN colitis

1. Patiënten met de ziekte van Crohn Gewrichtsklachten zijn veel voorko- Een mooi initiatief was de familiedag of colitis ulcerosa zijn vaak moe. Een mende klachten bij de ziekte van in Burgers’ Zoo. De vereniging liet vermoeidheid waardoor ze vaak pas- Crohn en colitis ulcerosa. Ook hier hier kinderen met de ziekte zien dat sief worden. De vermoeidheid bij de kan de fysio/oefentherapeut goed in er meer kinderen zijn met dezelfde ziekte van Crohn of colitis ulcerosa begeleiden. ziekte. En dat er meer broertjes en waardoor mensen gaan hangen op zusjes zijn in dezelfde situatie. Ze de bank, is een ander soort vermoeid- 2. De ziekte van Crohn en colitis ulce- gaven ook de ouders even wat zorg heid dan die na een stuk wandelen. rosa zijn chronische aandoenin- en aandacht. Want als iemand in de gen. De aandoeningen hebben een familie de ziekte heeft, is iedereen Het is van belang deze mensen uit enorme impact op iemand zijn leven. binnen het gezin ermee belast. De hun vermoeidheid te trekken. Juist Psychologen kunnen deze doelgroep patiënt moet vaak naar het toilet, door ze te stimuleren te bewegen. goed begeleiden in het leren omgaan wat stinkt, en moet vaak op controle Met sporten creëren ze een goed en met de ziekte. Bijvoorbeeld leren om naar het ziekenhuis. In een familie voldaan soort vermoeidheid. Fysio/ de ziekte een plekje te geven in gaat de aandacht dus veel naar de oefentherapeuten kunnen mensen zijn/haar leven. En om therapietrouw, crohn- of colitispatiënt. Dit heeft een stimuleren te bewegen en motiveren zoals het dagelijks innemen van de grote impact op de ouders maar ook om dingen te gaan doen. medicatie, te bevorderen. op andere broertjes en zusjes. 33 Ondernemen in zorg

Een netwerk voor én door ondernemende fysiotherapeuten

Samen staat u sterker dan alleen Daarom bundelen fysiotherapeuten hun krachten in Fysiz.

Uw partner voor • excellente fysiotherapie • zorginnovatie én ondernemen • professionele praktijkorganisatie • begeleiding naar plusniveau

Geprikkeld? Kijk op www.fysiz.nl voor meer informatie of bel 073 - 6446188.

www.fysiz.nl

FYS2567 aanpassen advertentie Fysiz V3.indd 1 03-02-12 10:04 Zeker bij kinderen die op jonge leef- award uitgedeeld om hen een plekje Ondernemen tijd de diagnose krijgen is begeleiding te geven in de keten van de zorg. van een psycholoog erg belangrijk. Verpleegkundigen zijn vaak laag- Niet alleen voor de kinderen zelf maar drempeliger dan een arts. in zorg ook voor de ouders. Bijvoorbeeld om Wat belangrijk is dat niet alleen de te leren het zieke kind een beetje los klachten worden behandeld, maar te laten. Belangrijk is ook om te kijken ook alles wat daarbij speelt. Vragen wat voor impact het bij broertjes en als: kan ik eigenlijk wel werken, hoe- zusjes heeft. Zij leven in een gezin veel kan ik mezelf belasten, kan ik waarbij de aandacht vaak naar het zwanger worden en kinderen opvoe- zieke kind gaat. den, hoe moet ik mijn medicijnen nemen en hoe ga ik om met mijn Kinderen moeten via de ouders leren partner die het niet snapt? Hiervoor zelf verantwoordelijkheid te nemen. kunnen patiënten goed terecht bij de Bijvoorbeeld: ‘die pil moet ik niet IBD-verpleegkundigen. j alleen slikken omdat mijn moeder Een netwerk voor én ze neerlegt maar omdat het voor mij door ondernemende belangrijk is’. fysiotherapeuten Tineke Markus. ‘Het is van belang de mensen uit Samen staat u sterker dan alleen Daarom bundelen fysiotherapeuten hun vermoeidheid te trekken’ hun krachten in Fysiz. 3. De multidisciplinaire begeleiding Uw partner voor kan veel beter bij deze aandoening. • excellente fysiotherapie Patiënten zouden via de maag-, darm- • zorginnovatie én ondernemen en leverarts verwezen kunnen wor- • professionele praktijkorganisatie den naar de fysio/oefentherapeut en • begeleiding naar plusniveau psycholoog. En na een operatie zou de patiënt van de fysio/oefentherapeut meteen wat tips moeten krijgen Geprikkeld? hoe om te gaan met de buikpijn of Kijk op www.fysiz.nl voor meer hoe hij/zij het beste kan bewegen. informatie of bel 073 - 6446188. Deze multidisciplinaire aanpak zie je veel bij bijvoorbeeld gewrichtsope- CCUVN raties zoals een Total Hip maar bij de De Crohn en Colitis Ulcerosa ziekte van Crohn of colitis ulcerosa Vereniging Nederland (CCUVN) zet nauwelijks. zich in voor mensen met de ziekte van Crohn en colits ulcerosa en aan- www.fysiz.nl 4. Attendeer mensen met de ziekte verwante aandoeningen. De CCUVN van Crohn en colitis ulcerosa op geeft voorlichting, zet lotgenotencon- de IBD- verpleegkundigen. CCUVN tact op en komt op voor de belangen heeft de IBD-verpleegkundigen Meer info  van patiënten. 35

FYS2567 aanpassen advertentie Fysiz V3.indd 1 03-02-12 10:04 36 Interdisciplinaire aanpak van Heideheuvel werkt Met vereende krachten de kilo’s te lijf

Tekst: Annlies Roovers Beeld: Ton Kastermans

De behandeling van kinderen met morbide obesitas vraagt om de inzet van veel verschillende mensen: het kind, de ouders en de behandelaars. Behandelcentrum Heideheuvel kiest voor de interdisciplinaire aanpak. En pleit voor een zorgpool die de begeleiding kan overnemen als het kind weer naar huis gaat.

Voorafgaand aan het interview loop ik gaat het niet alleen om het voorschrijven, met kinderarts Olga van der Baan naar de maar ook om het voorleven van een koffieautomaat. Ze vraagt me hoe ik mijn verantwoord leef- en eetpatroon. Ik kijk koffie drink. Zwart, zeg ik. Zonder suiker. rond in de werkkamer van de dokter. Niet Ik voel met het braafste meisje van de de klassieke, klinische spreekkamer die klas. We gaan het hebben over ernstige je zou verwachten. Meer een gezellige (morbide) obesitas onder kinderen. Een huiskamer, met planten en spullen die in probleem dat zich onder andere door de loop van een lange carrière zijn aan programma’s als ‘Help! Mijn kind is te komen waaien en waarvan je vermoedt dik’ in een groeiende belangstelling mag dat ze allemaal een eigen verhaal heb- verheugen. Terwijl we teruglopen naar ben. “Als je soms meer uren op je werk haar werkkamer, vertelt Olga van der doorbrengt dan thuis, kun je het maar Baan blij te zijn dat de frisdrankautomaat beter zo gezellig mogelijk maken”, zegt eindelijk van de gang is verdwenen. Van der Baan eenvoudig. Het klinkt niet Op haar werkkamer zul je ook geen zielig. snoepwikkels of koekjes aantreffen. Wel een kunstwerk van met verf bespoten Astma en obesitas sportschoenen. In behandelcentrum We beginnen bij het begin. Oorspronkelijk Heideheuvel, zoveel wordt wel duidelijk, was Heideheuvel een astmacentrum. 37 Oefentherapeut Cesar Totdat een academische kliniek aan de Joni Waagmeester: poort klopte of ze in Heideheuvel raad En dan de problemen op sociaal gebied. “Voor mij zit de meerwaarde in de zouden weten met kinderen met ernstige Volwassenen en kinderen met overge- ‘korte lijnen’. Als een kind geen sport- obesitas. “Het leek niet bepaald een voor wicht worden gediscrimineerd en gepest. schoenen heeft, kaart ik dat aan bij de hand liggende vraag”, vertelt Van Van der Baan ziet veel kinderen die daar de maatschappelijk werker. En een der Baan. “Totdat ik er wat langer over erg onder lijden. “Juist op een moment meisje met schouderklachten kan ik nadacht. Toen zag ik meer overeenkom- in hun leven, dat ze op hun kwetsbaarst meteen voor verder onderzoek aan- sten dan verschillen tussen astma en zijn. Als ze nog niet weten wie ze zijn melden bij de kinderarts.” obesitas.” en welke ruimte ze in de wereld mogen innemen. Het gevolg? Ze trekken zich Ze somt op: “Beide zijn chronische aan- terug en doen niet meer mee met dingen doeningen, die veel invloed hebben op die voor leeftijdgenoten normaal zijn. Als kind en gezin. Beide belemmeren ze jongvolwassenen hebben zij het extra kinderen in hun doen en laten. Beide moeilijk om een bijbaantje of een stage- hebben schadelijke gevolgen en in beide plek te krijgen. Sommigen kunnen hier- gevallen zijn de kinderen gebaat bij ver- door zelfs hun opleiding niet afmaken.” antwoord eten en bewegen.” Voor astma behoeft dat laatste misschien uitleg. Van Hele gezin doet mee der Baan: “Bewegen is goed voor de De behandeling in Heideheuvel heeft longrevalidatie, vandaar ons zwembad tot doel kinderen een gezond leef- en en andere sportfaciliteiten. En omdat beweegpatroon aan te leren, maar brengt veel astmapatiëntjes allergieën hebben, ze ook zelfkennis en zelfvertrouwen bij. waren wij al gewend om voedingsvoor- Alleen dat maakt gedragsverandering op schriften te geven.” de lange termijn mogelijk. In dit proces is een grote rol weggelegd voor de ouders. Belabberde motoriek Die heb je nodig om met de kinderen Aan de slag dus! Het bleek alleen nog iets te bereiken. Zij bepalen immers het een hele zoektocht om uit te vinden wat leef- en dagritme, doen de boodschap- kinderen met overgewicht nodig hebben pen en koken. En heel vaak lopen zij om af te vallen. Voor de goede orde: in tegen dezelfde dingen aan als hun kind. Heideheuvel komen alleen de allerzwaar- Bewegen ze ook te weinig en hebben ste kinderen. Een gewicht van 140 kilo ze zelf moeite om zich aan een gezonde is geen uitzondering, maar 200 kilo komt levensstijl te houden. Het gezin, maar ook voor. De problemen waar de kinderen ook anderen die voor het kind belangrijk mee kampen zijn vaak divers. Om met de zijn, worden op verschillende momenten fysieke problemen te beginnen: veel kin- tijdens de behandeling in Heideheuvel deren hebben een belabberde motoriek. uitgenodigd. Centrale vraag aan hen is: Ook astma komt voor, of een gemiste wat is er nodig om met elkaar deze klus epifysiolyse. Dat is een verzwakking van klaren? Door de behandeling tot een de groeischijf tussen de heupkop en het gedeelde verantwoordelijkheid te maken dijbeen, vaak ontstaan in periodes van van niet alleen het kind en zijn ouders, snelle groei. Van der Baan: “Als je fysiek maar ook de mentor, de voetbaltrainer gehinderd wordt om te bewegen en het of de lievelingstante, wordt de kans op daarom niet probeert, beland je in een succes groter. vicieuze cirkel.” 38 Kleine stapjes We werken heel competentiegericht en oefentherapeute Cesar. Zij ziet elk kind Heideheuvel biedt twee verschillende stellen samen met het kind en de ouders bij de intake en kijkt hoeveel beweging behandelingen aan. Een dagbehandeling realistische doelen. Als een kind niet het in het dagelijks leven krijgt: doet en een klinische behandeling, van beide gewend is om te ontbijten, vinden we het aan sport, fietst het naar school? een jaar. Bij de klinische behandeling ver- het al geweldig dat hij aan het ontbijt Bij lichamelijke klachten plant ze het blijven de kinderen voor een periode van verschijnt. Kleine stapjes, dat werkt het kind in voor gerichte therapie. Zo niet, 12 weken in Heideheuvel. Bij zowel de best.” dan ziet ze het alleen tijdens de bewe- dagbehandeling als de klinische behan- gingslessen in de groep. Waagmeester deling draait het om drie dingen: gezond Korte lijnen behandelt veel gewrichtsklachten, vaak eten, meer plezier krijgen in bewegen, De kinderen worden begeleid door een het gevolg van overbelasting. “Op een en het eigen gedrag herkennen en ver- multidisciplinair team van behandelaars: andere manier bewegen kan dan hel- anderen. Dat laatste is heel belangrijk. de kinderarts, de oefentherapeut, de pen. Fietsen en zwemmen bijvoorbeeld.” Obesitas kan worden beschouwd als een chronische ziekte. Dan moet je een manier zien te vinden om daar zo goed ‘De behandeling draait om drie dingen: mogelijk mee om te gaan. minder eten, meer bewegen en verkeerd gedrag Van der Baan: “Wij leren het kind en de ouders te kijken naar hun eigen dage- herkennen en veranderen’ lijkse routine: hoe gaan ze met eten om? Wat zijn lastige situaties? Daar gaan we fysiotherapeut, de psycholoog, de ortho- Elke twee weken heeft ze overleg met vervolgens mee aan de slag. Bij het ene pedagoog, de maatschappelijk werker, haar collega’s in het behandelteam. Daar kind betekent het dat we gaan werken de diëtist en de coach. Niet allemaal bespreken ze hun observaties met elkaar: aan het opvijzelen van het zelfvertrou- tegelijk, trouwens. Hoe groot ieders wat gaat goed en wat kan beter? Voor wen, bij het andere concentreren we ons aandeel is, is afhankelijk van wat een Waagmeester zit de meerwaarde hiervan bijvoorbeeld op het gedrag in de groep. kind nodig heeft. Joni Waagmeester is in de ‘korte lijnen’. Als een kind geen 39 sportschoenen heeft, kaart ze dat aan te herkennen. Daaruit rolt dan automa- Kinderarts Olga van der Baan: bij de maatschappelijk werker. En een tisch de opdracht voor elke behandelaar “Ons behandelteam rapporteert en meisje met schouderklachten kan ze met- om het kind te spiegelen als er iets van werkt interdisciplinair. Dat betekent een voor verder onderzoek aanmelden emotie speelt. Een ander doel kan zijn dat we over de schotten van ons eigen bij de kinderarts. Vindt ze een kind heel om het kind meer positieve ervaringen vakgebied heen suggesties doen voor teruggetrokken en stil, dan bespreekt ze te geven. Dat betekent dat elke behande behandeling. Zo ontstaat een rijk dat met de psycholoog. delaar het kind dan ook complimenten en gevarieerd beeld van wat een kind geeft om het zelfbeeld te bekrachtigen. nodig heeft.” Interdisciplinaire samenwerking Zo zie je dat deze manier van werken Van der Baan noemt de aanpak in behandeldoelen kan opleveren waar elke Heideheuvel liever interdisciplinair behandelaar vanuit zijn eigen rol mee dan multidisciplinair. “Multidisciplinair aan de slag gaat.” behandelen betekent dat je met elkaar, elk vanuit je eigen specialisme, aan het Het laatste redmiddel probleem werkt. Interdisciplinair wer- Jaarlijks worden ongeveer 120 kinderen ken gaat verder dan dat. Je durft over naar Heideheuvel verwezen. De afgelo- schotten heen te kijken. Er is veel meer pen jaren konden er 80 tot 90 per jaar samenwerking.” Die samenwerking krijgt worden behandeld. Vanaf 1 januari 2013 bijvoorbeeld vorm in het rapportagesy- zijn dat er nog maar 60 per jaar. In de steem waarin iedere behandelaar zijn vijftien jaar dat de obesitasbehandeling

‘Interdisciplinair werken gaat verder, je durft over schotten heen te kijken’

bevindingen vastlegt. Die aantekeningen nu bestaat, hebben tussen de 1000 en betreffen de ‘domeinen’ van het kind. 1500 kinderen de weg naar Heideheuvel Leren, school, lichamelijke conditie en gevonden. Van der Baan schat dat er nog emotionele veerkracht, bijvoorbeeld. 12.000 tot 15.000 kinderen met morbide Van der Baan: “Elke behandelaar mag obesitas rondlopen. Daarmee lijken nut op elk van die domeinen iets opmerken en noodzaak van het centrum wel bewe- of constateren. Zo is het emotionele zen. Toch bestaat de obesitasbehande- domein niet exclusief voorbehouden aan ling van Heideheuvel officieel niet en de psycholoog en het domein van de wordt dus ook niet vergoed. “We bestaan lichamelijke conditie niet alleen voor bij de gratie van het ministerie van VWS, de fysiotherapeut of de oefentherapeut. maar eigenlijk worden we niet meer dan Door allemaal vanuit een andere dis- gedoogd”, constateert Olga van der Baan cipline naar deze domeinen te kijken, droog. “Het Partnerschap Overgewicht ontstaat een heel rijk en gevarieerd beeld Nederland heeft een zorgstandaard ont- van hoe een kind ervoor staat. En van wikkeld voor de behandeling van obe- daaruit kunnen nieuwe behandeldoelen sitas. Daarin wordt een behandeling worden geformuleerd. Zo kan het een zoals wij die geven, beschreven als het doel worden dat een kind leert zijn gevoel ‘ultimum refugium’: het laatste redmid- 41 Wij bieden:

• Een ruim aanbod van nascholingen op diverse gebieden (met de nadruk op ouderen en chronisch zieken)

• Nascholingen op aanvraag en als incompany

• Actuele lezingen en congressen op vakgebied

• Geaccrediteerde masteropleiding Fysiotherapie/Oefenthe- rapie bij mensen met chronische ziekten met de uitstroom- varianten: Hart-, longen vaataandoeningen, Centraal neu- rologische aandoeningen, Reumatische- en orthopedische aandoeningen. En de door specialistenvereniging NVFG of cieel erkende uitstroom Geriatrische aandoeningen

• Aanschuifonderwijs bij masteropleiding (volgen van losse onderdelen) del voor kinderen bij wie elke andere een gezin, of geen gezondheidspro- behandeling heeft gefaald.” blemen als diabetes of een verminderde vruchtbaarheid.” Heideheuvel doet er alles aan om de effectiviteit van haar behandeling Het leven na Heideheuvel wetenschappelijk aan te tonen. Met het De eerste resultaten van het Helios- Obelix-onderzoek is bewezen dat de kli- onderzoek lijken aan te tonen dat de nische behandeling van obesitas werkt. obesitasbehandeling op de korte ter- Inmiddels heeft het Obelix-onderzoek mijn succesvol is. Maar voor het wel- een vervolg gekregen met het Helios- slagen op de langere termijn is het onderzoek. Dat onderzoekt de effecti- cruciaal dat de zorg vanuit het behan- viteit van een driemaandelijkse en een delcentrum goed wordt overgepakt - zesmaandelijkse klinische behandeling, door de huisarts, het maatschappelijk afgezet tegen de kosten en vergeleken werk, de kinderarts - zodra het kind met de behandeling bij een kinderarts in weer thuis is. De hamvraag daarbij Wij bieden: een algemeen ziekenhuis. Dit onderzoek is: welke zorg is er in de directe loopt nog. omgeving van het kind en hoe snel • Een ruim aanbod van nascholingen op diverse gebieden (met de nadruk op ouderen en chronisch zieken) ‘Heideheuvel is het laatste redmiddel voor kinderen • Nascholingen op aanvraag en als incompany bij wie elke andere aanpak heeft gefaald’ • Actuele lezingen en congressen op vakgebied Hoe meet je succes? kun je hulp bieden wanneer dat nodig Alle onderzoeken ten spijt, weet is? “Dat is een probleem”, erkent • Geaccrediteerde masteropleiding Fysiotherapie/Oefenthe- Heideheuvel niet hoeveel kinderen in de Van der Baan. “Daar is eigenlijk niets rapie bij mensen met chronische ziekten met de uitstroom- vijftien jaar van haar bestaan nu eigen- voor geregeld.” Binnenkort komen varianten: Hart-, longen vaataandoeningen, Centraal neu- lijk structureel en blijvend zijn gehol- de kinderartsen van Amsterdamse rologische aandoeningen, Reumatische- en orthopedische pen. “Een probleem daarbij is: welke ziekenhuizen een kijkje nemen in aandoeningen. En de door specialistenvereniging NVFG onderzoekscriteria kies je om dat aan te Heideheuvel. Ze maken er kennis met of cieel erkende uitstroom Geriatrische aandoeningen tonen?”, legt Olga van der Baan uit. “Er de behandelmethode en bespreken zijn nu eenmaal een heleboel factoren hoe zij de zorg voor hun patiënt- die bij kinderen in hun ontwikkeling van jes kunnen overnemen wanneer hun • Aanschuifonderwijs bij masteropleiding invloed zijn. Stel dat een kind in de behandeling in Heideheuvel wordt (volgen van losse onderdelen) puberteit weer aankomt, betekent dat beëindigd. Het is een eerste aanzet dan dat de behandeling heeft gefaald? Of om hier en later ook op andere plek- kunnen we dit toeschrijven aan deze leef- ken in Nederland te komen tot een tijdsfase of andere oorzaken? Obesitas is goede zorgpool voor kinderen met een chronische ziekte. Dat betekent dat ernstig overgewicht. j de kans groot is dat er periodes zullen zijn waarin het wat minder gaat. Moeten we dan gewicht wel nemen als graad- meter voor het succes van de behandeling? Of zijn andere factoren relevanter. Bijvoorbeeld of iemand een baan heeft, Meer info  43 44 Topkwaliteit in praktijk voor olympisch hockeyteam Voor de top moet je je vastbijten en niet meer loslaten

Tekst: Ingrid Maas Beeld: Martin van Welzen

Het combineren van een goed draaiend medisch sportcentrum en het begeleiden van een topsportteam is mogelijk, maar vergt wel een strakke organisatie en de volle inzet van alle medewerkers. Johannes Veen weet dat uit ervaring. Hij is, naast begeleider van het nationale dameshockeyteam, ook directeur mede- eigenaar, (sport)fysiotherapeut en manueel therapeut bij het Sport Medisch Centrum Amsterdam (SMCA). In alle drukte is het de praktijk ook nog gelukt om de HCA-audit goed te doorlopen en de status van Pluspraktijk te bemachtigen. Johannes vertelt wat erbij komt kijken om op alle vlakken topkwaliteit te leveren.

Een man hangt in een ingewikkelde posi- Alle dames topfit krijgen is hard tie over een soort skippybal en wiegt werken heen en weer. Het ziet er rustgevend uit Bij het woord fysiotherapeut zien veel in die glazen ruimte, yoga-achtig bijna. mensen een comfortabele massagetafel Verder zie ik vooral dynamiek: frisse voor zich. Maar Johannes legt uit dat sportieve types die heen en weer lopen het begeleiden van zo’n team een volle en druk aan het werk zijn. Er heerst een dagtaak is. “Het begint elke ochtend met vriendelijke sfeer en het meisje achter een rondje loslopen. Dan bekijken we de receptie haalt een groot glas thee hoe de dames de nacht zijn uitgekomen. voor me. Je kent die meiden zo door en door, dat je direct ziet of iemand lekker beweegt. We Dit is de plek waar Johannes Veen elke brengen verslag uit aan de trainer en de dag zijn werk doet, als hij niet onderweg coach, zodat die daarop kunnen inspelen. is met onze nationale hockeytrots. Verder zijn we de hele dag bezig met 45 behandelen en bijsturen.” maar alleen bezig. En je moet maar en energie in zitten, terwijl de vergoe- Of het weer goud wordt bij de Olympische afwachten of het iets oplevert.” ding hetzelfde is als voor iedere andere Spelen? Daar loopt Johannes liever niet Het afgelopen jaar is een behoor- behandeling. Maar een knie ‘afleveren’ op vooruit. “We zijn goed, maar er zijn lijk zwaar jaar voor Sophie geweest. die een Olympische wedstrijd kan spe- nog een paar hele sterke teams... We Ondanks de goede begeleiding, onder len, levert Johannes een onbetaalbaar liggen goed op schema.” meer door een psycholoog. “Soms weet gevoel op. je gewoon niet waar je de motivatie Vanaf september 2011 is het hele nati- vandaan moet halen. Maar de wil om hoe Johannes hoopt daarom maar dat patiën- onale team 3 dagen per week aan het dan ook naar die Spelen te gaan, helpt ten zich realiseren dat die topsporters trainen op Papendal. Dat zijn naast de me om te blijven doorgaan.” niet voor niets bij zijn centrum komen. speelsters: een coach/trainer, een assi- Dat zij denken: “als díe daar heen gaan, stent, 2 fysiotherapeuten, 2 veldtrainers, “Topsporters komen niet voor zullen ze het zeker niet slecht doen...” 1 keeperstrainer, een arts en een mentale niets hier” Sophie vult aan: “De hockeybond kiest coach. De meest voorkomende blessu- Een gezond, goed functionerend lichaam natuurlijk ook niet zomaar voor samen- res bij hockey zijn verdraaide knieën en is onbetaalbaar. Zowel voor reguliere werking met SMCA. Dat staat wel ergens beschadigde kruisbanden. patiënten van SMCA als voor topsporters voor. Maar als mensen mij vragen waar Johannes: “Bij sommige problemen kan is vertrouwen in de fysiotherapeut een ik train, dan stuur ik ze graag door hoor. ik met manuele therapie de boel weer groot goed. “Een topsporter vertrouwt Ik denk wel dat de topsporters voor veel netjes op zijn plek zetten. Maar veel bles- mij ook nog eens een groot deel van zijn mensen een teken van kwaliteit zijn voor sures, zoals hamstringproblemen, hebben of haar carrière toe”, realiseert Johannes het SMCA.” domweg tijd nodig. De tijdsdruk bepaalt zich. “Dat vertrouwen moet je verdienen dan of we het redden of niet.” door goed te zijn in je vak, maar ook Er verschijnt een glimlach op Johannes zijn gezicht: “Maar ik vind het begeleiden van de top vooral ontzettend leuk om te ‘Een knie ‘afleveren’ die een Olympische wedstrijd doen. De bevlogenheid van die meiden en van iedereen eromheen, die vechtlust kan spelen, kost veel meer tijd dan een knie die een en de totale overgave aan het samen bereiken van het einddoel: daar kun je wandelingetje op straat moet kunnen maken....’ je helemaal in verliezen. Het is geweldig om daar deel van uit te maken. En zo’n gouden Olympische medaille in Beijing Verdedigster Sophie Polkamp weet daar door er altijd voor iemand te zijn. En is natuurlijk iets wat je je hele leven niet alles van. Zij kampt al lange tijd met een door eerlijkheid: als ik iemand weet die meer vergeet.” rugblessure. “Het gaat nu eindelijk goed beter gespecialiseerd is in een bepaald met mijn rug”, vertelt ze. “Helaas heb probleem dat ik, dan stuur ik diegene Maar de topsport heeft ook een uitstra- ik er ook nog een achillespeesblessure altijd door.” De sporters mogen zelf kie- ling op hoe er bij SMCA gewerkt wordt. bij gekregen. Maar ook dat gaat geluk- zen waar ze trainen. Van het dameshoc- Johannes ziet de bevlogenheid terug bij kig de goede kant op. Een blessure is keyteam komt zo’n 65% bij het SMCA. zijn collega’s. “Die lopen zonder mop- zo’n gevecht met je lichaam, dat is heel De dames uit Den Bosch of Eindhoven peren allemaal twee stappen harder als frustrerend. Je richt je leven helemaal in zoeken het logischerwijs het liefst wat ik weg ben. En ze leven net zo hard op die Olympische Spelen en dan werkt dichterbij huis. mee in het proces om iemand op tijd fit dat lichaam gewoon niet mee. Maar het te krijgen.” Met behulp van een draai- moeilijkste vind ik misschien nog wel het Het begeleiden van topsporters op zich is boek weet iedereen in de praktijk in buiten de groep staan. Het team is lekker voor Johannes op korte termijn financieel Amsterdam wie precies wat moet doen. met elkaar aan het werk en ik ben steeds niet interessant. Er gaat heel veel tijd De medewerkers zorgen dat alles goed 46 blijft doorlopen als hun collega’s weg zijn plezier maken gaat. Aan de andere kant: zegt hij. “Ik vind het knap: stop maar om topsporters te begeleiden. winnen is op zichzelf al het plezier. Dat eens zoveel mensen zo dicht op elkaar, is toch de allerbeste beloning. Want als die ook nog eens onder grote druk staan. Winnen of plezier? ik eerlijk ben is dit jaar het sporten zelf Dan moet je je echt professioneel en vol- Johannes hoeft niet na te denken over de voor mij niet echt dikke pret geweest, wassen opstellen en elkaar voldoende vraag wat hij belangrijker vindt: “Zonder met al die blessures. Maar ik ben het ruimte kunnen geven. Iedereen weet plezier houdt niemand het vol en kun je wel met Johannes eens dat je het, als ook dat het eigen belang op de tweede dus ook niet winnen. Je moet er ontzet- je onderling geen plezier hebt, gewoon plaats komt. Zelf willen scoren als de tend veel energie instoppen en je hele niet volhoudt.” ander er beter voor staat is er gewoon leven eraan aanpassen. Als je dan niet af niet bij. Dan word je niet geselecteerd en toe kan lachen of er zou een rotsfeer De teamgeest is uit de fles om te spelen.” heersen, dan zouden de meeste mensen De onderlinge verhoudingen bij de hoc- afhaken. Bovendien kun je met lachen de keydames, zowel op het veld als ernaast, Ook de begeleiding moet 100% toe- spanning ook een beetje verminderen. zijn volgens Johannes bijzonder goed. gewijd zijn. De speelsters weten dat Die vechtlust is er toch wel als je op het Er heerst maar één gedachte: Iedereen ze altijd op Johannes kunnen rekenen. veld staat.” moet alles, maar dan ook alles doen om Daarnaast blijft hij altijd rustig. “De wil Sophie is wat strenger voor zichzelf: samen die Olympische medaille te halen. om te winnen is er bij die meiden toch “Ik denk dat op dit niveau winnen vóór “Dat is een grote kracht van dit team”, wel hoor, en de druk is al hoog genoeg. 47 ...van een medische wereld naar...

GEZ kennism m. ON- DERNEMENDE PSYCH en FYSIO. voor langd. rel. Eigen bedr. gn bezw. jst pré. Ik bied cont. mog. met gr. part. tevns onderst. bij ondernemen. Reactie: www. degezondewereld.nl

De Gezonde Wereld zoekt partners voor de uitvoering van de diensten van De Gezonde Zaak en De Gezonde Zorg. Juist als het even niet gaat zoals je wilt, zo veel met mij meegemaakt. En ik kan maatschappijen een hoge kwaliteit. Op moet je rustig, vanuit logisch denken inderdaad altijd op hem rekenen. Het het gebied van behandelingen en het iemand weer op het juiste spoor krijgen.” maakt niet uit hoe laat het is of hoe druk bijhouden van de laatste ontwikkelingen hij het heeft: hij maakt tijd voor me. En hij en methodes, maar ook van de accom- Vanaf de zijlijn zien coach, trainers en weet altijd precies hoe het met mij gaat. modatie, een juiste verslaglegging van fysiotherapeuten vaak heel goed waar- Zowel fysiek als mentaal. Ik heb hem alle behandelingen en de voortgang bij om het fout gaat. Meestal doet iemand het laatste jaar misschien wel het meest de patiënten. (onbewust) toch iets anders dan is afge- gezien van iedereen die ik ken! “Je krijgt zo’n certificaat niet zo maar hoor,” Johannes kijkt even naar het pla- ‘De macht van verzekeringsmaatschappijen wordt fond: “Pfff... een totale cultuuromslag was het, tot op het bot voelbaar! Alles wel steeds duidelijker voelbaar’ moet exact volgens de regels worden uitgevoerd. Over je volledig inzetten voor sproken. Johannes: “Dan haalt de coach Als sporter wil je altijd doorgaan, en nog een einddoel gesproken! Onze medewer- diegene er even uit en legt uit wat ze een klein beetje verder. Maar als hij zegt kers hebben zich er helemaal in vastge- moet doen om te zorgen dat het beter stoppen, dan doe ik het. Ook al is dat het beten om te gaan werken volgens een gaat. In de hitte van de strijd moet je haar laatste wat ik wil horen: ik weet dat dat totaal nieuw systeem, en alles gedaan dan het vertrouwen kunnen teruggeven. het beste voor me is. Het vertrouwen is wat noodzakelijk is om de HCA-audit te Dat is een gevoelskwestie. Hoe beter je ontzettend belangrijk voor mij.” kunnen doorlopen. Daar ben ik echt trots iemand kent, hoe beter je haar op zo’n op. De behandelingen zijn gebleven zoals cruciaal moment kan helpen.” ze waren, maar daaromheen is er veel Topkwaliteit. Het kost wat... werk bijgekomen. Al onze therapeuten Sophie is het daar helemaal mee eens: SMCA heeft zojuist het certificaat voor zitten in hun vrije tijd de administratie “Johannes kent mij door en door. Ik kan Pluspraktijk gehaald. Daarmee garan- van hun klanten bij te werken.” echt alles tegen hem zeggen. Hij heeft al deert de praktijk aan de verzekerings- 49

Als tegenprestatie staat SMCA nu op de Het Gezonde Net heeft de hele procedure Sophie Polkamp lijst van aanbevolen medische centra met voor de HCA-audit opgestart. Johannes Sophie Polkamp (1984) maakte op 9 juli een hoge kwaliteit. Het is niet ondenk- vindt dat wel zo prettig: “Zij hebben ons 2005 haar debuut voor de Nederlandse baar dat bepaalde verzekeringsmaat- geholpen om aan alle voorwaarden te vrouwenhockeyploeg in de wedstrijd schappijen in de toekomst alleen nog voldoen, ze houden ook een vinger aan de tegen Schotland (6-0), tijdens het vier- maar behandelingen bij Pluspraktijken pols en helpen ons scherp te blijven op de landentoernooi in Bremen. Inmiddels bezet ze in Oranje de rechtsbackpo- sitie. Polkamp begon haar hockeycar- ‘Dan hopen we natuurlijk dat andere klanten rière bij Groningen, vertrok in 2002 naar SCHC en komt sinds de zomer zich realiseren dat die topsporters niet voor niets van 2007 uit voor Amsterdam. In 2008 speelde zij mee in het Nederlands bij ons komen’ elftal toen het team goud haalde op de Olympische Spelen in Beijing. vergoeden. “Onze continuïteit is dus wel punten die we zelf niet zo in onze genen In juli gaan de Olympische Spelen beter gewaarborgd”, vindt Johannes. hebben. Zoals het updaten van de admi- in Londen van start. De Nederlandse “Een andere positieve kant ervan is, dat nistratie en de ICT-systemen. Want wij hockeydames verdedigen daar uiter- je je kwaliteit op alle punten aanscherpt moeten, net als onze topsporters, ‘vorm- aard hun gouden medaille uit 2008 in en ook voor jezelf tastbaar maakt. Maar behoud’ tonen om het Pluscertificaat te Beijing. Maar er staat nog een lange de macht van verzekeringsmaatschap- kunnen behouden.” j rij zeges in oranje letters geschreven: pijen wordt wel steeds duidelijker voel- Sinds de jaren ’70 zijn ‘onze meisjes’ al baar.” acht keer wereldkampioen en acht keer Europees kampioen geweest, hebben Johannes hoopt dat de verzekeraars zich zes Champions Trophy’s gewonnen en realiseren welke extra druk zij bedrijven twee gouden, een zilveren en drie opleggen en dat zij het aantal regels en bronzen Olympische medailles. eisen een beetje binnen de perken weten Een mooie traditie om voort te zet- te houden. ten.... 51 Eerste cijfers voor kwaliteitsindex bekend Meten en vergelijken op effectiviteit en efficiëntie met benchmarken

Tekst: MP Tekst

Met benchmarken voor de paramedische sector, dus inclusief de fysiotherapiepraktijken, kunnen we dit jaar voor het eerst op grote schaal prestaties van ondernemers afzetten tegen andere praktijken. Er is al veel geschreven over kwaliteit in de zorg, maar om een oordeel te vellen over geleverde kwaliteit zul je je als fysiotherapiepraktijk langs een meetlat moeten kunnen leggen. Sinds dit jaar is dit, voor het eerst op grote schaal, mogelijk aan de hand van concrete cijfers van (op moment van schrijven) 90.000 patiënten, die met 105.000 klachten in ruim 70 praktijken werden behandeld. In deze uitgave van MoveMens leest u de eerste resultaten. Het komende jaar houden we u via deze terugkerende rubriek op de hoogte van (nieuwe) cijfers en gegevens.

Kwaliteitsindicatoren duur, wachttijd en recidieven. In deze verbeteren. Op de langere termijn is het Momenteel hebben 250 praktijken direct uitgave richten we ons op de indicatoren ultieme doel om al dan niet met behulp toegang tot de benchmark, maar het ‘Instroom’ en ‘Behandel gemiddelde’, van de wetenschap inzicht te geven in aantal praktijken dat in de database wil onderverdeeld naar chronische- en niet de meest effectieve en efficiënte behan- worden opgenomen ligt al boven de 500. chronische klachten. delwijzen. Hierbij kun je zelfs de hoogste In de cijfers die hier in MoveMens wor- patiënttevredenheid per klacht aangeven. den gepresenteerd, zijn de gegevens van Benchmarken Met ParaBench heeft Intramed, in 70 praktijken opgenomen maar de ver- Benchmarken is een proces van voortdu- samenwerking met de Praktijk Index wachting is dat dit aantal iedere uitgave rend en systematisch meten en vergelij- en Magistro, het initiatief genomen zal stijgen waardoor de representativiteit ken met andere organisaties. Het belang- om informatie binnen de beroepsgroep ieder kwartaal zal toenemen. Voor de rijkste doel van dit meten en vergelijken te vergelijken (benchmarken). Op dit branche geldt een aantal van 400 prak- is de eigen prestaties en werkmethoden moment kunnen er alleen gegevens uit tijken als representatief. De vastgestelde te spiegelen aan succes. Met de verkre- Intramed gehaald worden. kwaliteitsindicatoren zijn: instroom, gen informatie kan de fysiotherapieprak- behandelgemiddelden, omzet, behandel- tijk op korte termijn haar eigen prestaties 52 Gebruiksvriendelijk, veilig en eenvoudig vergelijken

Ondernemers die deelnemen, kunnen hun praktijk en de kwaliteit monitoren, maar vooral ook hun eigen prestaties met die van andere praktijken in het land vergelijken aan de hand van een ‘dashboard’. De mogelijkheden worden steeds verder uitgebreid zodat men in de toekomst niet alleen met andere praktijken kan vergelijken, maar ook voor het netwerk of zelfs regionaal en lokaal. Het softwareprogramma is uiteraard goed beveiligd en de aangeleverde gegevens worden niet doorverkocht. Verder bepaalt de praktijk zelf wie inzicht krijgt in de gegevens (ze doen wel altijd mee voor de benchmark) en staan er nooit tot patiënt herleidbare gegevens in.

Instroom

De grafiek toont de instroom van patiënten zonder verwijzing (DTF) per kwartaal in de periode 1e kwartaal 2008 tot en met het 1e kwartaal van 2012. In deze periode is een totale stijging te zien van 22% naar 35%. Het totaal aantal ingestroomde patiënten in 2011 van circa 70 praktijken bedraagt 88.000, waarvan 65% met verwijzing en 35% zonder verwijzing. 53 Vormt uw administatie een belasting voor uw patiëntenzorg?

Ieder zijn vak! Denkt u nooit eens: “Ik ben toch een zorgverlener en Patiëntvriendelijk geen administratief medewerker?” Een begrijpelijk U ontvangt netjes uw geld, terwijl uw patiëntrelatie goed blijft. gevoel, want de zorgsector gaat gepaard met stapels administratief werk. Tijdrovende zaken die – als u niet Tijdwinst oppast – ten koste gaan van de zorg van uw patiënt. Met onze innovatieve producten bespaart u kostbare tijd die u kunt investeren in uw patiënten.

Dankzij Infomedics kunt u zich wél op de zorg blijven Betrokken service focussen. U kunt namelijk met een gerust hart al uw Met onze betrokken klantenservice hebben u en uw administratieve zaken in onze handen leggen. Van patiënten één contactpunt voor alle betalingsvragen. declareren en verwerken van informatie van zorg- Inzichtelijk verzekeraars tot facturering. Het resultaat? Minder Het beveiligde Self Service Portaal biedt u zorgen voor u, en een betere zorg voor uw overal en altijd inzicht in uw declaraties. patiënten. Precies waar het om gaat in uw vak. Kennis en ervaring Dankzij onze kennis en ervaring bent u er zeker van dat we optimaal aan uw wensen tegemoet komen.

Meer informatie? Ga naar www.infomedics.nl of bel naar 036 536 30 51 Behandelingen chronische klachten

De grafiek geeft het aantal behandelingen weer per uitbehandelde patiënt in 2011. Van het totale aantal van 105.000 klachten, was 15% chronisch (15.750). Er is bij de chronische klachten een onderverdeling gemaakt per type klacht, waarbij reuma en longklachten de meest voorkomende waren.

Behandelingen niet chronische klachten

Van het totaal aantal behandelingen per uitbehandelde patiënt in 2011 waren er 89.250 van de 105.000 klachten (85%) niet- chronisch. De grafiek geeft de aantallen per type klacht weer, waarbij de longen het vaakst behandeld bleken.

In volgende uitgaven van MoveMens zullen we meer harde cijfers en grafieken tonen.

Meer informatie is te vinden op  /parabench 55 56 Ondernemer aan het woord Van behandelaar naar ondernemende behandelaar

Tekst: Renso van Nuland Beeld: Laila Vroom

Fysiotherapeutisch Medisch Centrum Verzijden heeft sinds vorig jaar een prachtige nieuwe ruimte betrokken in Boxtel. Peter Verzijden is de naamgever én oprichter van het centrum. Verzijden is als fysiotherapeut steeds meer ondernemer en steeds minder behandelaar. En volgens de inwoner van Boxtel is dat wel nodig: “Tegenwoordig wordt er meer van je gevraagd als ondernemende fysiotherapeut.”

Bij binnenkomst van het medisch centrum Strategie beaamt hij. “Na verloop van tijd moest in Boxtel valt meteen de grootte van het De strategie is hetzelfde gebleven: het ik een keuze maken. We bleven maar pand op. De wachtruimte is fraai en de bieden van op maat gemaakte zorg waar- groeien. Een goed teken, maar dat ging fitnesszaal is groots opgezet en geeft bij de patiënt centraal staat en nauw wel ten koste van mijn core business: de patiënten van het centrum genoeg betrokken wordt bij de behandeling. De het behandelen van de patiënt. Naast ruimte om aandachtig aan het herstel belangrijkste disciplines van Verzijdens mijn primaire taak als behandelaar liep van het lichaam te werken. De zeven onderneming zijn: algemene fysiothera- ik steeds vaker tegen administratieve behandelkamers, receptie en kantoor pie, sportfysiotherapie, manuele therapie en organisatorische taken aan. Na een omringen de fitnesszaal en zorgen zo en orthopedische revalidatie. “Alles wat werkdag zat ik ’s avonds nog bergen werk voor een praktisch en stijlvol geheel. draait om het bewegingsapparaat dus. te verzetten. Vandaar dat ik me in de Kortom, de patiënten komen niets te kort Wij pretenderen echt niet alle fysiothera- loop van de jaren steeds minder richtte bij Fysiotherapeutisch Medisch Centrum peutische disciplines aan te kunnen. Dat op het directe behandelproces. Nu hang Verzijden. De naamgever is dan ook moet je ook niet willen. Laat ons maar ik als een soort mentor boven de onder- gepast trots op de nieuwe locatie: “Vorig doen waar we goed in zijn en daarin neming.” Daarbij hecht Verzijden veel jaar besloot ik om naar deze plek te uitblinken en op deze facetten excellente waarde aan het begeleiden en coachen verkassen. Ik moest wel gaan uitbreiden, zorg aan de patiënt bieden. Dat is waar van zijn medewerkers. “Erg leuk om te omdat ik niet alles meer kwijt kon in mijn wij voor staan’’, verklaart Verzijden zijn doen. Als mijn collega’s er niet uitkomen, vorige praktijk. En verandering van spijs visie. kan ik ze met raad en daad bijstaan. doet eten. Hier is meer mogelijk. Deze Inmiddels heb ik veel ervaring en kennis ruimte is perfect geschikt voor ons team. Zorgondernemer die me daar uitstekend bij helpen. We Verder is de ligging van het centrum per- De laatste jaren speelt het fysiek behan- zijn een hecht zorgteam. Onlangs zijn we fect, we zijn nu beter bereikbaar én zicht- delen een minder grote rol in het werk met het team een week gaan skiën, dat baar voor onze patiënten dan voorheen.” van de fysiotherapeut. “Dat klopt”, soort uitjes versterkt het groepsgevoel. Ik 57 U kent Chemodol,

de hypo-allergene

afwasbare massage-olie.

Maar Chemodis heeft

meer massage-oliën.

Zoals Chemotherm,

een massage-emulsie

met milde en

verantwoorde warmte-

werking. Het zuiver

plantaardige Olivine,

zonder conserveer-

middelen en emul-

gatoren. Chemovine,

speciaal voor de sterk

behaarde huid.

Over de rug van Chemodol.

En, speciaal voor de

overgevoelige huid,

Chemoderm met

natuurlijke werkstoffen

en de ongeparfumeerde

Baselin Emulsion

met biologische

eigenschappen.

Uw leveranciers

kunnen u er alles

over vertellen.

Of bel voor meer

informatie:

0800-chemodis

(0800-24 36 63 47).

www.chemodis.nl

Chemodis B.V. Para-medische Farmacie CHEMODIS Postbus 9160 NL-1800 GD Alkmaar Dat ligt voor de hand Tel. +31 (0)72 - 520 50 83 Fax +31 (0)72 - 512 82 14 vind het van belang dat we elkaar goed voldoen. Maar het wil niet zeggen dat die wij de patiënt kunnen bieden wordt kennen, zowel persoonlijk als profes- ons werk nu ophoudt. Integendeel, ik heb hierdoor nóg beter.” Verzijden ziet nog sioneel, en elkaar steunen waar nodig. ontwikkeling en verbetering van onze meer heil in andere samenwerkingen: We leren nog elke dag van elkaar en als mensen en behandelmethodes hoog in “Waarom betrekken we geen diëtist of ik daar mijn steentje aan kan bijdragen is het vaandel staan. Stilstand is achteruit- psycholoog bij het medisch centrum? dat toch geweldig?” gang, dus eis ik niet alleen van mezelf, Volgens mij hebben sommige patiënten maar ook van mijn team, dat we con- hier ook baat bij. Als de behoefte er is, Aan eisen voldoen tinu bezig zijn met bijscholing en nieuwe zou ik wel gek zijn om dit soort deskun- Maar behandelt Verzijden dan helemaal behandeltechnieken’’, vindt Verzijden. digen niet bij de praktijk te betrekken. niet meer? “Natuurlijk wel”, antwoordt hij. “Dat is en blijft mijn ambacht. Op weekbasis behandel ik maximaal zo’n ‘Zorg voor patiënten wordt nóg beter door 25 uur per week. Dat quotum haal ik niet elke week hoor. Door alle ontwikkelingen samenwerkingsverbanden met specialisten’ in de zorg moet ik mijn aandacht wel vestigen op de organisatie. En daar komt Visie Volgens mij is dat ook de toekomst. Een een heleboel bij kijken.” Zo is er voor de Verzijden is het type ‘visionair’. De samenklontering van specialisten om zo zorgondernemer continu het spannings- Brabander denkt veel na over de toe- de meest optimale zorg te kunnen bieden veld met zorgverzekeraars. Vanuit de komst en hoe hij met zijn team de patiënt aan de patiënt.’’ zorgverzekeraar liggen de eisen steeds nog beter van dienst kan zijn. Daarbij hoger en moet de zorgondernemer steeds sluit Verzijden samenwerkingsverbanden Terugkoppeling patiënt meer kunnen voldoen aan kwaliteitskeur- met specialisten niet uit. “Binnenkort De patiënt staat centraal bij Verzijden. De merken. Zo behaalde Verzijden onlangs gaan we hoogstwaarschijnlijk een dag Boxtelse zorgondernemer vindt het van het belangrijke HCA-certificaat (Health per week gebruik maken van een podo- belang om te weten wat zijn patiënten Care Auditing, red.); dit certificaat is therapeut. Dat zijn professionals met van zijn medisch centrum vinden. Op het hoogst haalbare kwaliteitskeurmerk specifieke kennis over bijvoorbeeld welke manier komt de fysiotherapeut binnen de fysiotherapie. Daarnaast haal- afwijkende voetstanden en afwijkende aan deze kostbare informatie? “Na elk de de onderneming ook zijn HKZ-norm looppatronen. In mijn ogen zijn deze spe- behandeltraject laten we onze patiënten (Harmonisatie Kwaliteitsbeoordeling in cialisten van toegevoegde waarde voor een enquête invullen. Zij kunnen deze de Zorgsector, red.). “Als ondernemer onze patiënten. Ik sta erg open voor deze anoniem per e-mail aan ons retourne- ben ik erg blij dat we aan beide normen samenwerkingsverbanden, want de zorg ren. Dit geeft ons een prettige inkijk in 59 www.hollandseindruk.nl

Van onze frisse bries krijgt u een hollandse indruk.

Bij Hollandse InDruk doen we in drukwerk, maar dan wel zonder een laagje stof erop. We doen het graag ánders. U de gelegenheid geven om te kiezen uit offset of digitaal, want we doen beide. Verfrissend zijn we ook in de omgang. Geen formele toestanden als iets slagvaardig en soepel moet worden opgelost. En gewoon eerlijk zeggen als drukwerk beter, sneller of goedkoper kan. Da’s nog eens een drukker om de vlag voor uit te hangen. Heeft u ooit zo’n hollandse indruk van een drukker gekregen?

Vestiging Rotterdam Bergambachtstraat 2 3079 DA Rotterdam T +31 (0) 10 292 29 55 FULL COLOUR VOELBAAR FSC E [email protected] DRUKKEN PRINTEN CERTIFICAAT www.hollandseindruk.nl

hoe de patiënten ons behandelproces ken ingevuld door mensen die het bericht ervoeren. Over het algemeen zijn de lazen op Twitter. Dat geeft toch wel de kritieken positief. En dat is toch de beste kracht van het medium aan.” Verzijden reclame voor je onderneming. Als patiën- huurde zelfs een communicatiebureau in ten positief over ons praten, is dat goud om een plan uit te stippelen om social waard. Voor onze onderneming zijn de media als extra tool in te zetten voor het uitkomsten van de enquêtes waardevol centrum. “Een van onze medewerkers en leerzaam. Zowel op groeps- als op houdt de Facebook pagina bij en plaatst individueel niveau is de terugkoppeling berichten op Twitter. Zelf heb ik er niet van de patiënt van belang. Daar gaan we zoveel verstand van, maar ik omarm het dan mee aan de slag. Wij voelen continu wel.’’ de drang om ons te verbeteren.” Uit de reacties hoort Verzijden ook wel eens E-health negatieve geluiden. “Gelukkig maar”, Naast social media is e-health ook sterk geeft Verzijden eerlijk toe. “Dat geeft in opkomst. Hoe denkt Verzijden hier-

‘Een professioneel plan laten ontwikkelen om social media als extra tool in te zetten’ Groeiende onderneming ons de kans om de patiënt de aandacht over? “Ik ben nog wat terughoudend. Ik Fysiotherapeutisch Medisch Centrum Van onze te geven die hij of zij verdient. Vaak rea- geloof er wel in dat behandelschema’s Verzijden is een typisch voorbeeld van frisse bries geren ze verbaasd als we contact met ze per e-mail kunnen worden gestuurd. een ‘groeiende zorgonderneming’. Een opnemen na een klacht. Zo van: dat jullie Alleen als het gaat om fysieke behande- korte geschiedenis: in 1988 studeer- krijgt u een de moeite nemen om persoonlijk contact ling, dan lijkt het me toch evident dat de Verzijden af als fysiotherapeut. met me te zoeken. Dat gebaar waarderen iemand langskomt. Fysiek advies, laat Slechts twee jaar na zijn diploma had de patiënten.” ik het zo noemen, via een computer of hij al een eigen praktijk in zijn woon- beeldscherm is toch lastig.” Het werkveld plaats. Gestaag groeide de praktijk hollandse indruk. Zorgondernemer 2.0 verandert en blijft in ontwikkeling, ook van de fysiotherapeut, die ook nog De ‘zorgondernemer 2.0’ moet met zijn op commercieel vlak. De zorgondernemer eens fungeert als medisch begeleider Bij Hollandse InDruk doen we in drukwerk, maar dan wel zonder tijd mee. Zo kan ook Fysiotherapeutisch moet soms commercieel denken. “Er zijn van het Nederlandse vrouwenhockey- een laagje stof erop. We doen het graag ánders. U de gelegenheid Medisch Centrum Verzijden niet ach- momenten dat ik me inderdaad afvraag team. “Na vijf jaar kwam mijn eer- geven om te kiezen uit offset of digitaal, want we doen beide. terblijven. De social media platformen wat een investering oplevert. Ik moet ste collega erbij. Een kleine twintig Verfrissend zijn we ook in de omgang. Geen formele toestanden Facebook en Twitter zijn anno 2012 niet wel, want door het eisenpakket van de jaar later werken we met een team als iets slagvaardig en soepel moet worden opgelost. En gewoon meer weg te denken uit het beleid van zorgverzekeraars en de steeds duurder van twaalf mensen”, legt Verzijden eerlijk zeggen als drukwerk beter, sneller of goedkoper kan. Da’s een organisatie. Verzijden ondervindt aan wordende zorg moet ik wel zo den- de ontwikkeling van zijn onderneming nog eens een drukker om de vlag voor uit te hangen. Heeft u ooit den lijve wat de kracht is van social ken. Vroeger was ik meer een idealist, verder uit. zo’n hollandse indruk van een drukker gekregen? media. Verzijden geeft een voorbeeld: tegenwoordig komt daar de realist bij. “Laatst hadden we nog twee plekken Ja, van behandelaar naar ondernemende vrij voor een sportspreekuur. Op Twitter behandelaar. Zo zie ik mezelf wel’’, sluit plaatsten we een oproep. Binnen een Verzijden af. j half uur waren de twee vrijgekomen plek-

Vestiging Rotterdam Bergambachtstraat 2 Ook ondernemer?  3079 DA Rotterdam T +31 (0) 10 292 29 55 FULL COLOUR VOELBAAR FSC E [email protected] DRUKKEN PRINTEN CERTIFICAAT 61 Mijn Fysio Online verandert de wereld van fysiotherapeut en patiënt voorgoed

Fysiotherapie 2.0 • De patiënt voert steeds meer de regie • U sluit meer bij uw patiënten en hun en vervult een actieve rol binnen de veranderende behoeften aan. behandeling. • Fysiotherapie waar en wanneer de • De patiënt neemt meer verantwoordelijk- patiënt én de fysiotherapeut het uitkomt heid; u als fysiotherapeut treedt meer op (‘het nieuwe werken’). als coach. • Anticipatie op dreigende arbeidstekort in zorgsector (en ook fysiotherapie sector).

Heeft u belangstelling voor Mijn Fysio Online? Wilt u meer informatie? Neem dan contact met ons op via www.defysioonline.nl, kies Mijn Fysio Online en kies ‘meer weten?’. Zie ook: www.movemens.nl/mijnfysioonline

FYO2762 Adv FysioOnline_V1.indd 1 19-04-12 13:08 Titanic zoekt sloepen Tekst: Rob Oudkerk

Zelfs toen de Titanic in dat vermaledijde mensen vragen om politieke excuses over En over hen die op de Titanic achter- weekend 100 jaren geleden op de rotsen wat er allemaal was gebeurd: zeven bleven valt niets anders te zeggen dan: was geslagen in verregaande koersloos- weken grote ondernemersplannen maken “Heer, heb meelij met hen en breng hen heid, bleef het ganse personeel in eer- zonder enig resultaat (of moet ik zeggen: alsnog tot andere gedachtes en daden.” ste instantie aan boord precies dezelfde zeven jaren?) Ik hoorde sommigen pleiten Want het wordt spannend. Wie gaan er dingen doen als anders. Het orkestje voor een totale cultuurverandering: dat winnen? De behoudende oude elite aan speelde gewoon verder. Ogenschijnlijk op deze manier doorgaan de politiek de boord van het schip? Of de ondernemers zonder een enkele fysieke verandering nar van de democratie zou worden. Maar in de sloepen die van de Titanic weg- en al helemaal niet met enige deemoed het leek tegen dovemansoren gericht. varen? Moeten alle ondernemers van of bescheidenheid over de zoveelste Gebrainwashed, of al verdronken in grote Nederland die politieke durfondernemers politieke brokkenmakerij. Sterker: uit de golven belangengif vervolgden onze poli- niet met alles en alles wat ze in huis kelen van teveel kapiteins en even zovele tici hun heil- en doelloze weg. Alles leek hebben helpen? Sloepen helpen bouwen, matrozen op de zinkende Titanic klonk in moerasgrond weg te zinken. Leek. bevolken, helpen (be)sturen. Want nu die eerste dagen immer dezelfde holle komt het er op aan. De komende maan- retoriek. Want wondertjes bestaan. Of moet ik den zullen ons laten zien en voelen of de Soms was het zelfs kafka voorbij. zeggen: als de nood heel hoog is, zijn er komende verkiezingen uiteindelijk toch godzijdank altijd mensen die zeggen: tot ’business as usual’ gaan worden of dat Ik zag de eerste dagen na de val van hier en niet verder. Mensen die zien en het wondertje van eind april ook door- het kabinet beschamende optredens van voelen dat als de Titanic zo fors op de gezet wordt. Het kan twee kanten uit. wat onze politieke elite heet te zijn. rotsen is geslagen, de sloepen snel moe- De gebeurtenissen van eind april kunnen Het vermaarde ’over de eigen schaduw ten worden volgeladen. Mensen die wel zowel electoraal als voor de politieke heenstappen’ was ver weg. Het was degelijk een ondernemersrisico durven verhoudingen grote gevolgen hebben. niet alleen fantasieloos zwartepieten, te nemen (lees: een politiek electoraal het was kleutergejengel van het ergste risico). Je zag in nog geen 48 uur eerst Velen zeggen dat het wondertje een soort soort. Het eens worden over alleen al drie en toen meer verstandige mensen ’game-changer’ zou kunnen zijn van hoe iets simpels als een verkiezingsdatum van boord van deze oude en versleten de Nederlandse politiek gaat functione- (kost een kwartiertje): men kon het die Titanic stappen. Je zag ze vol lust en ren de komende jaren: ondernemend en dagen niet opbrengen, daar waar par- energie de roeispanen van de sloepen enthousiasmerend. De Titanic zoekt veel tijbelang het landsbelang in de weg zat pakken, om die nieuwe zo noodzake- meer sloepen: anders zouden de achter- op ongeveer alle fronten. Risicoloos en lijke wendbare koers te gaan varen in zo gebleven matrozen op dat vergane schip futloos ondernemerschap, anders kon ik vurige gewenste richtingen. Daadkracht! zomaar weer de macht kunnen grijpen. het niet betitelen. Het bestond opeens. Grijp uw kans! Ik hoorde zo velen in die eerste dagen een Hulde aan de vijf gevierde ondernemers pleidooi houden voor deemoed van deze van de laatste week van april! politieke generatie. Ik hoorde verstandige Reageren? 

Rob Oudkerk (1955) is huisarts, publicist en politiek commentator. Momenteel is Oudkerk als lector verbonden aan de Haagse Hogeschool en is hij directeur van de Jeugdfabriek. Hij was lid van de Tweede Kamer (1994 - 2002) en wethouder in de gemeente Amsterdam (2002-2004) namens de Partij van de Arbeid. 63 MoveMens is een communicatieplatform voor ondernemers, leveranciers, partners en netwerken in de markt van ondernemers in beweging Primair richt MoveMens zich niet op het eerste vak van de professional, maar op het tweede vak, dat van ondernemen. MoveMens belicht zoveel mogelijk facetten van het ondernemerschap in de gezondheidszorg en heeft als doel opinies te presenteren, informatie te geven, kennis te delen en de branche in beweging te houden. T: 070 - 41 51 313 | E: [email protected] | I: www.movemens.nl | Twitter @MoveMens

Comvio is een automatiseringsbedrijf, gespecialiseerd in het automatiseren van paramedische praktijken. Met een deskundig team van R&D-ers en supportmedewerkers staan wij praktijken bij in het opzetten en beheren van de IT-omgeving. Comvio ontzorgt praktijken met Cloud Computing (SBC), hardware leveringen en -installaties, systeem- beheer en Back-up voorzieningen. Praktijken in het hele land weten Comvio al te vinden. Van Comvio kan en mag u ‘ouderwetse’ kwaliteit verwachten in de zich steeds vernieuwende IT-wereld. T. 0316 - 294 242 | F. 0316 - 294 100 | I. www.Comvio.nl | Twitter @comvioBV De Nederlandse Associatie voor Orthopedische Manuele Therapie (N.A.O.M.T.) behartigt de sociaal- maatschap- pelijke belangen van de Orthopedisch Manueel Therapeuten. De leden hebben de opleiding orthopedische manuele therapie gevolgd of zijn daarvoor in opleiding. Alleen afgestudeerden kunnen de titel OMT dragen. De Associatie verplicht de Orthopedisch Manueel Therapeuten hun vakkennis op peil te houden door middel van bij- en nascholing. De leden staan allen geregistreerd in het Centraal Kwaliteitsregister voor manueel therapeuten. Daarnaast wil de NAOMT de OMT een zelfstandige plek geven in de veranderende zorgmarkt. T. 070 - 415 13 13 | E. [email protected] | I. www.naomt.nl Intramed levert overzichtelijke, efficiënte en betaalbare software voor de zorg. Software die inmiddels meer dan 18.000 professionele (para)medici ondersteunt in hun dagelijkse bedrijfsvoering. Door de ontwikkelingen in de (para) medische markt en het inspelen van Intramed op de bestaande behoeften verschuift Intramed van administratief pakket naar één geïntegreerde oplossing voor administratie en beroepsinhoudelijke zaken. Altijd up-to-date en met de zekerheid van alleen de beste support van mensen die het pakket door en door kennen. T. 0182 - 621 107 | E. [email protected] | I. www.intramed.nl Hogeschool Leiden heeft naast een uitgebreid opleidingen- en cursusaanbod elf lectoraten. Eén van de lectoraten van de Hogeschool is het lectoraat Fysiotherapie bij chronisch zieken en ouderen. Alle prognoses wijzen op een sterke toename van dit aantal in Nederland. Daarom heeft het Centrum Opleiding en Nascholing Zorg als speerpunt de zorg bij chronisch zieken en ouderen gekozen. Hogeschool Leiden sluit met haar nascholingen Fysiotherapie en Professional Master Fysiotherapie/Oefentherapie aan bij deze ontwikkelingen. De scholingen worden aangeboden als open inschrijving en als incompany. Masteropleiding T. 071 - 518 87 14 | Nascholing T. 071 - 518 87 00 | E. [email protected] | I. www.hsleiden.nl Abakus B.V. richt zich als onderdeel van de Winbase Groep op het ontwikkelen van praktijksoftware voor paramedici, waarbij het primaire proces optimaal ondersteund wordt. De software onderscheidt zich op het gebied van gebruiks- gemak en efficiëntie, maar biedt bovendien een uitgebreid instrumentarium om de zorgverlener te ondersteunen in zijn of haar handelen. Klinisch redeneren, evidence based handelen en sturen op basis van outcome zijn daar slechts enkele voorbeelden van. Samenwerkingsverbanden met o.a. hogescholen, de SOMT en TNO borgen de kwaliteit en de toekomstbestendigheid van de producten. T. 0318 - 657 825 | E. [email protected] | I. www.abakus.nl

64 De ene keer vraagt een drukwerkopdracht om het vakmanschap van echt offsetdrukwerk en een andere keer weegt de efficiency en het kostenvoordeel van digitaal drukwerk zwaarder. Daarom is het handig dat Hollandse InDruk beide disciplines in huis heeft. Twee vestigingen (in Rotterdam en Westland), vertrouwd met offset én met digitaal. Hollandse InDruk is bovendien een heel servicegerichte drukker. Snel schakelen, meedenken in het belang van de klant en vooral heel scherp geprijsd. Dat blijkt al bij de offerteaanvraag. T. 010 - 292 29 55 | E. [email protected] | I. www.hollandseindruk.nl De Gezonde Zaak helpt mensen met chronische en medisch niet goed te verklaren klachten om weer te functioneren in werk en privé. Met een succesvol concept bereikt De Gezonde Zaak geweldige resultaten. Geen klachten meer en zonder problemen weer met plezier functioneren: ruim 92% van onze cliënten bereikt het beoogde resultaat. Door een intensief traject leren mensen in korte tijd anders omgaan met hun klachten. Goed samenwerkende, multidisciplinaire teams bestaande uit psychologen, fysiotherapeuten, ergotherapeuten en medisch specialisten, staan daarvoor garant. T. 088 - 00 88 600 | E. [email protected] | I. www.degezondezaak.nl Fysiz is een netwerk van fysiotherapeuten waarbij de eigen inbreng van de deelnemers essentieel is. Fysiz is geschikt voor fysiotherapiepraktijken die excellente fysiotherapie willen leveren, openstaan voor innovatie, van ondernemen houden en hun praktijk als een goed geoliede organisatie willen zien. Fysiz onderscheidt zich door haar bedrijfskundige ondersteuning aan praktijken en haar uitstekende contacten met zorgverzekeraars. T. 073 - 644 61 88 | E. [email protected] | I. www.fysiz.nl | Twitter @fyzis Het Gezonde Net is een netwerk van ondernemende fysiotherapiepraktijken, actief in gezondheid en zorg. Ruim 125 praktijken werken met elkaar samen om marktkansen optimaal te benutten. De helft van het netwerk is al Plus- of Topzorgpraktijk. De centrale organisatie van Het Gezonde Net stimuleert uitwisseling van kennis en ervaring tussen de praktijken, in samenwerking met de MoveMens partners. Een Plus- of Topzorgpraktijk is ook bedrijfsmatig een gezond bedrijf. Wij begeleiden deze praktijken in het succesvol managen van de eigen onderneming. Samenwerken maakt samen sterk. T. 070 - 415 13 13 | E. [email protected] | I. www.HetGezondeNet.nl Qualizorg is gespecialiseerd in het faciliteren van continu-onderzoek voor en door eerstelijns zorgaanbieders. Patiëntervaringonderzoek wordt bijvoorbeeld continu gemeten en online gerapporteerd. Dit gebeurt door een data- verzamelingsoplossing te faciliteren waarmee ervaringen gemeten en gerapporteerd kunnen worden. Dit gebeurt op gebruiksvriendelijke, laagdrempelige, actuele en kostenefficiënte wijze. Zowel vanuit de optiek van de zorgaanbieder als van de patiënt. Qualizorg is werkzaam voor zo’n 3.500 zorgaanbieders met producten als Fysio Prestatie Monitor en met vergelijkbare producten voor huisartsen, ketenzorg, kraamzorg en apothekers. T. 0570 - 820 219 | E. [email protected] | I. www.qualizorg.nl | Twitter @qualizorg Het is een tijd van veel en snelle veranderingen. Als ondernemer schakelt u daarom continue en neemt u besluiten die goed moeten uitpakken. Dat kan alleen als u op het juiste moment de beschikking hebt over de juiste informatie. Met FysioRoadmap bent u de tijd vooruit. Het is een modern elektronisch patiëntendossier dat de eisen van de markt en van zorgverzekeraars volgt en aansluit op patiëntbehoeften en algemene ontwikkelingen. Met FysioRoadmap geeft u nu al antwoord op de vragen van morgen. T. 023 - 750 54 44 | E. [email protected] | I. www.mrsystems.nl | Twitter: @FysioRoadmap Infomedics is specialist in het debiteurenbeheer voor de zorgsector. Infomedics geeft hier invulling aan met een betrouwbaar, solide en efficiënt declaratiesysteem voor (para)medische zorgverleners en zorginstellingen. Op die manier draagt Infomedics bij aan een optimale zorg, waar de zorgverlener, de zorgverzekeraar en de patiënt baat bij hebben. Zorgverleners kunnen het factureren en incasseren van hun prestaties met een gerust hart aan Infomedics uitbesteden. Want zorgverleners kunnen hun waardevolle tijd het beste aan zorg besteden. T. 036 - 547 22 99 | E. [email protected] | I. www.infomedics.nl Pharmeon is gespecialiseerd in websites en internettoepassingen voor zorginstellingen. Pharmeon maakt standaard en op maat gemaakte websites voor met name paramedici. Met informatie over verschillende paramedische specia- lisaties, diverse formulieren en nieuwsupdates bieden onze klanten hun patiënten een online service zonder dat het hen tijd kost. De ‘Uw Praktijk Online’ website is uitermate geschikt voor paramedici zoals fysiotherapeuten, manueel therapeuten, podotherapeuten, oefentherapeuten en huidtherapeuten. T. 020 - 650 01 00 | E. [email protected] | I. www.pharmeon.nl

Fyzzio International BV, kortweg Fyzzio, is de nieuwe naam van GymnaUniphy Nederland. Met de naam Fyzzio geven we uitdrukking aan wie wij zijn, wat we doen en voor wie we dat doen; het logo van Fyzzio zegt alles. Inrichten: onze vernieuwende producten vonden en vinden hun weg naar bijna alle fysiotherapie praktijken in Nederland. Opleiden: met onze opleidingen voor onder andere echografie en shockwavetherapie dragen we bij aan een professionele toepassing van nieuwe onderzoeks- en behandelmethoden. Ondernemen: we adviseren praktijken bij de uitvoering van hun bedrijfs- en marketingactiviteiten. T. 073 599 90 00 | E. [email protected] | I. www.fyzzio.nl / www.nt-e.nl | Twitter @fyzzio

65 Colofon

13e jaargang | editie 2 | 2012 MoveMens MoveMens – Magazine voor ondernemers in beweging MoveMens is een communicatieplatform Klinimetrie: functioneel trainen en MoveMens is een toonaangevend magazine voor ondernemers in beweging. Ondernemers met als voor ondernemers, leveranciers, partners en achtergrond een (para)medische beroep die zichzelf herkennen in de formule van het blad. Primair richt netwerken in de markt van ondernemers in het blad zich niet op het ‘eerste’ vak van professional maar op het ‘ tweede’ vak, dat van ondernemer. Het beweging. Dit communicatieplatform bestaat testen met de MR Cube platform richt zich op alle facetten van ondernemerschap in de gezondheidszorg en heeft als doel opinies naast het magazine uit een website, nieuws- te presenteren, informatie te geven, kennis te delen en de branche in beweging te houden. brief en seminars. De MR Cube; een uniek systeem dat u eenvoudig aan elk trainingsapparaat kunt koppelen en dat communiceert via Bluetooth.

Hoofdredactie/uitgever M R C U B E MoveMens Website: MoveMens Media BV | Postbus 1027 | 2280 CA Rijswijk Testresultaten worden automatisch aan het EPD FysioRoadmap gekoppeld. T: 070 – 415 13 13 | E: [email protected] | W: www.movemens.nl De website is een platform waar ondernemers uit de branche zich verder kunnen Eindredactie laten informeren. Waar het magazine stopt Martijn Plantinga gaat de website verder. Www.movemens.nl dient als naslagwerk voor de lezer. Hier vindt Redactieadvies hij naast naslagwerk ook verdieping op de Dick Hartog, Janneke Hermans, Geert-Jan van der Sangen en Inge van de Weem ([email protected]) onderwerpen die worden aangekaart in het MoveMens Magazine. Ook zijn op de website Aan dit nummer werkten verder mee: Rob Willemse, Caroline Mangnus, MP tekst, Sanne van der Poel, Annelies Roovers, Ingrid Maas, relevante en ondersteunende onderzoeken te Renso van Nuland vinden, uitgebreide bronvermeldingen, relevante links en bijvoorbeeld de publicaties van Isometric Gate Random Explosive Mathematics Fotografie geïnterviewden. Door het pad te volgen, wordt er Door het terugkaatsen van de gele Bij de Dual Tasks worden wiskun- Aad van vliet, Joris Aben, Wim van IJzendoorn, Ton Kastermans, een beroep gedaan op ballen, wordt er een beroep gedaan dige problemen gecombineerd coördinatie gecombineerd met de beweging van verschil- MAGAZINE VOOR ONDERNEMERS IN BEWEGING op timing en acceleratievermogen. 13e JAARGANG | EDITIE 2 | 2012 Martin van Velzen, Laila Vroom MoveMens Nieuwsbrief: met isometrische spiercontracties. lende spiergroepen. De MoveMens nieuwsbrief is een maandelijk- Mediamanagement se uitgave waarbij ondernemers in beweging Geert-Jan van der Sangen en Inge van de Weem worden geïnformeerd over actuele zaken. Sales en marketing

Europees Kampioen Cees de Zoete ([email protected]) ‘Gezondheid is het belangrijkste dat er is, dat hoort altijd voorop te staan’ Vormgeving Atalba ([email protected]) Meld u aan voor de

Leefstijlcoaching ter ondersteuning van gezond gedrag Nieuwe methodiek voor gedragsverandering - Een nieuwe kijk op de behandeling van ‘shin splints’ Verrassend promotieonderzoek - De getuigen van Crohn; bijzondere videodagboeken - ‘Voor de top moet je je vastbijten en niet DTP, lithografie, druk en verspreiding nieuwsbrief via meer loslaten’ Topkwaliteit in praktijk voor olympisch hockeyteam - Met vereende krachten de kilo’s te lijf Interdisciplinaire aanpak van Heideheuvel werkt Hollandse InDruk ([email protected]) 1503122 MoveMens 02_2012.indd 1 23-05-12 08:33 Ski Game Coordination test Power Test Partners Volledige Super G afdaling in 3D. Een test die in 60 seconden een Een eenvoudige test met MoveMens wordt mogelijk gemaakt door bijdragen van de partners van MoveMens: De meest uitdagende oefening. beeld geeft over de coordinatieve informatie over snelheid vaardigheden. en vermogen. Intramed , GymnaUniphy Nederland, Het Gezonde Net, NAOMT, Monitored Rehab Systems, De Gezonde MoveMens Seminars: Wereld, Pharmeon, Hogeschool Leiden, Qualizorg, Hollandse InDruk, Comvio, Infomedics en Fysiz. Movemens organiseert regelmatig interessan- Wilt u een te seminars. Schrijf u nu in voor de nieuwsbrief demonstratie Adreswijzigingen en u bent als eerst op de hoogte wanneer kunt u doorgegeven via de website www.movemens.nl. Het adreslabel met het oude en nieuwe adres er weer een voor u interessant seminar geor- € 995,- van de kunt u ook sturen naar: Postbus 1027, 2280 CA Rijswijk. Wijzigingen per telefoon zijn niet mogelijk. ganiseerd wordt. - MR Cube? licentie Verschijning, oplage en abonnement en € 15,- Maak een maand MoveMens verschijnt 4 keer per jaar in een oplage van ca. 13.500 exemplaren. Het magazine wordt per afspraak via kosten tW aangeboden aan (gezondheidszorg)ondernemers in beweging. Aanmelding om in het lezersbestand te Social Media incl. B 023 - 7505444 worden opgenomen kan uitsluitend via de website www.movemens.nl. Geïnteresseerden niet behorend Volg MoveMens op tot de doelgroep kunnen zich abonneren via de website www.movemens.nl. Een jaarabonnement kost www.twitter.com/movemens bekijk filmpjes € 24,00 inclusief BTW en kan op ieder moment ingaan. Opzeggen kan uitsluitend per einde jaar. via de QR-code: Copyright 2012 MoveMens Monitored Niets uit deze uitgave mag worden overgenomen en/of vermenigvuldigd, voor welk doel dan ook en Rehab op welke wijze dan ook zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever MoveMens Systems Media B.V. Claes Tillyweg 2 2031 CW Haarlem 023 750 5444 [email protected] 66 www.mrsystems.nl

Movemens CUBE_apr.indd 1 4-5-2012 11:26:47 Movemens CUBE_apr.indd 1 www.mrsystems.nl [email protected] 023 7505444 2031 CWHaarlem Claes Tillyweg2 Systems Rehab Monitored

M R C U B E met isometrischespiercontracties. coördinatie gecombineerd een beroepgedaanop Door hetpadtevolgen,wordter Isometric Gate Testresultaten worden automatischaanhetEPDFysioRoadmap gekoppeld. kunt koppelenendatcommuniceertviaBluetooth. De MRCube;eenunieksysteemdatueenvoudig aanelktrainingsapparaat De meestuitdagendeoefening. Volledige SuperGafdalingin3D. Ski Game Klinimetrie: testen met de MR Cube

op timingenacceleratievermogen. ballen, wordtereenberoepgedaan Door hetterugkaatsenvandegele Random Explosive Coordination test vaardigheden. beeld geeftoverdecoordinatieve Een testdiein60secondeneen functioneel trainen en

kosten

€ 15,- € 995,-

incl

per . B

licentie

tW maand

- lende spiergroepen. met debewegingvanverschil- dige problemengecombineerd Bij deDualTaskswordenwiskun Mathematics en vermogen. informatie oversnelheid Een eenvoudigetestmet Power Test 023 - 7505444 023 via de QR-code: bekijk filmpjes demonstratie afspraak via Wilt ueen MR Cube? Maak een 4-5-2012 11:26:47 van de

De manier van zoeken bepaalt in hoge mate wat er gevonden wordt.

Echografie

Met echografie ziet u vrijwel niets over het hoofd! Uw fysiotherapeutisch onderzoek geeft veel informatie, maar niet altijd de gewenste zekerheid. Met echografie verhoogt u in veel gevallen de zekerheid van uw conclusies tot wel 100%. Wetenschappelijk onderzoek toont dit aan. Uw oordeel wordt betrouw- baarder, waardoor u nóg betere keuzes maakt voor uw behandelplan. Echografie kan twijfel wegnemen en het beleid van de behandeling optimaliseren. Dat vergroot uw effectiviteit. Als startende en als ervaren echografist vindt u bij Fyzzio geweldige echoapparaten voor uw praktijk. Desgewenst met de handige leermodule ‘Guided Imaging Software’. In het Nationaal Trainingscentrum echografie, kortweg NT-e, bieden wij u bovendien een breed pakket geaccrediteerde opleidingen voor echografie. Honderden collega’s gingen u voor. Ervaar het zelf en maak een afspraak voor een vrijblijvende demonstratie of vraag informatie aan. Bel nu of stuur een e-mail en u heeft onze brochure snel in huis.

: nieuwe naam voorheen

Philips HD7 Philips ClearVue 550 Echomaster 128 Color Nederland inrichten - opleiden - ondernemen

Bel 073 59 99 000, mail naar [email protected] of ga naar www.fyzzio.nl

Echografie Shockwave Medische fitness Behandelbanken Fysiotechniek Opleidingen

Fyzzio_ECHO_170x240fc_movemens.indd 1 25-04-12 15:18

inrichten - opleiden - ondernemen

Echografie Shockwave Medische fitness Behandelbanken Fysiotechniek Opleidingen