Evaluatie BVN 2013 – 2016 ten behoeve van de Vlaamse Gemeenschap

Afbeelding: Tom Waes wint de BVN-trofee voor best gewaardeerde Vlaamse BVN programma van 2015

“Fantastisch initiatief - ik geef het hier door aan de Vlaamse gemeenschap in Kaapstad.”

Dirk Durnez - Belgian advisor economic diplomacy Cape Town

Reactie van een kijker over de nieuwe BVN-livestream via internet, 10 augustus 2015, Zuid Afrika

Evaluatie BVN 2013 -2016 1

Inhoudsopgave

1. Inleiding ...... 3 2. Missie en visie ...... 4 3. Programmering ...... 5 4. Distributie en bereik ...... 10 5. Marketing en communicatie ...... 15 6. Publiek ...... 34 7. Bestuurlijke deelname ...... 41 8. Financiering ...... 42

Bijlage I: Footprints BVN ...... 43 Bijlage II: Overzicht satelliet contracten BVN .……………………………………………. 51

Evaluatie BVN 2013 -2016 2

1. Inleiding

De Stichting BVN heeft als doel wereldwijd televisieprogramma’s uit te zenden uit Vlaanderen en Nederland aan Nederlandstaligen in het buitenland. Door het verspreiden van een realistisch beeld van Vlaanderen wil de Vlaamse Gemeenschap in de eerste plaats in het buitenland verblijvende Vlamingen en Nederlanders bereiken. Daarnaast wil de Vlaamse Gemeenschap, samen met Nederland, een band onderhouden met alle actoren in het buitenland, die geëngageerd of geïnteresseerd bezig zijn met Vlaanderen en de Nederlandse taal.

Op 18 december 1998 nam de Vlaamse regering het besluit tot een Vlaamse programmatische, financiële en bestuurlijke deelname aan de stichting BVN. Op basis van dit besluit werd op 10 juni 1999 de eerste beheersovereenkomst gesloten tussen de Vlaamse Gemeenschap en BVN met een looptijd t/m 31 december 2000. De huidige (zesde) beheersovereenkomst loopt van 1 januari 2013 tot en met 31 december 2016.

Artikel 16 van de vigerende beheersovereenkomst spreekt over de (mogelijke) verlenging van de Vlaamse deelname aan BVN na 2016. Daartoe dient BVN aan de Vlaamse Gemeenschap gegevens aan te leveren over: - programmering - distributie, bereik en beeld- en klankkwaliteit - gedrag, voorkeur en profiel van het publiek - marketing en communicatie - bestuurlijke deelname - financiering

Bijgaande evaluatie geeft een overzicht van de huidige stand van zaken inzake BVN en richt zich mede op de ontwikkelingen die zich hebben voorgedaan vanaf het begin van de huidige beheersovereenkomst (1 januari 2013) tot en met 31 december 2015.

Hilversum, juni 2016

Evaluatie BVN 2013 -2016 3

2. Missie en visie

Missie

Specifiek op alle Nederlandstaligen in het buitenland gerichte brede, Nederlandstalige zender. BVN biedt een aanbod waarbij nieuws, actualiteiten en evenementen centraal staan. Daarnaast is er ook een kwalitatief aanbod van programma’s die informeren, inspireren, amuseren en zich onderscheiden.

Visie

Om de missie te verwezenlijken wil BVN een organisatie zijn die:

1. Onafhankelijk is: het aanbod, geleverd door de NPO en de VRT, komt onafhankelijk van politieke en commerciële invloeden tot stand.

2. Betrouwbaar is: de geleverde informatie is betrouwbaar.

3. Uniek is: het aanbod onderscheidt zich van het beschikbare aanbod in het buitenland en is 100% Nederlandstalig.

4. Divers is: het aanbod levert een bijdrage aan de weerspiegeling van de Vlaamse en Nederlandse samenleving.

5. Impact heeft: het aanbod levert een bijdrage aan de sociale samenhang, kwaliteit van democratie en samenleving, culturele participatie, ontwikkeling en ontplooiing van individuele gebruikers.

6. Toegankelijk is: het aanbod buiten België en Nederland is zoveel mogelijk beschikbaar via alle distributiekanalen (satelliet, livestream, kabel) en (sociale) media.

Evaluatie BVN 2013 -2016 4

3. Programmering

3.1 Programmering

Als basis voor het genreschema en de uiteindelijke programmering worden de volgende criteria gebruikt:

 De afspraken overeengekomen in de beheersovereenkomst (2013–2016) tussen BVN en de Vlaamse Gemeenschap.  De geformuleerde doelstellingen in de jaarplannen goedgekeurd door het BVN bestuur.  De uitkomsten van het jaarlijkse klanttevredenheidsonderzoek gehouden onder de BVN kijkers.

BVN zendt een basisprogramma uit van twaalf uur, dat begint om 13.00 uur en eindigt om 01.00 uur Nederlands/Belgische lokale tijd. Dit gehele blok van 12 uur wordt aansluitend herhaald. Bij actuele nieuwsontwikkelingen worden de nieuws en actualiteiten programma’s in de herhaling vervangen door de meest recente uitzendingen, en indien nodig wordt de overige programmering aangepast.

De vaste plaats van de VRT journaals van 13.00 uur en 19.00 uur in de programmering (zie beheersovereenkomst artikel 6) is onverkort gehandhaafd. Voor het overige nemen Vlaamse en Nederlandse programma’s een natuurlijke plaats in de vastgestelde programmaslots.

De door de VRT ter beschikking gestelde programma’s zijn vooral nieuws- en duidingprogramma’s, programma’s over breed-culturele, algemeen maatschappelijke en toeristische onderwerpen, alsook jeugdprogramma’s. Een deel van de door de VRT ter beschikking gestelde programma’s is rechten vrij. Voor de overige Vlaamse programma’s is een bijdrage verschuldigd aan SABAM en SACD door BVN voor de rechten.

Belangrijke gebeurtenissen in Vlaanderen en Nederland, zoals calamiteiten, verkiezingen, grote evenementen en belangrijke actuele nieuwsontwikkelingen krijgen in het schema van BVN altijd voorrang ten koste van de gepubliceerde programma’s. Evenementen geven een groot gevoel van betrokkenheid bij de BVN-kijker over wat er leeft in Vlaanderen en Nederland.

Het streven naar een Vlaams aandeel in het programmaschema van minimaal het Vlaamse aandeel in de financiering van BVN (zie beheersovereenkomst artikel 5) is vanaf 2013 jaarlijks ruimschoots gehaald.

BVN beschikt over een glasvezelverbinding met Brussel, waardoor de beeldkwaliteit en klankkwaliteit van de doorgestraalde programma’s (zie beheersovereenkomst artikel 7) overeenkomen met de door de VRT in uitzendkwaliteit aangeleverde programma’s.

Evaluatie BVN 2013 -2016 5

3.2 VRT programma’s bij BVN; percentage VRT-programma’s

De Vlaamse programma’s die vanaf 2013 tot heden via BVN werden uitgezonden bieden een grote variëteit. In alfabetische volgorde:

1000 zonnen, 300 jaar grens, AbraKOdabra, Afspraak in Rio, Albert II, Allemaal beestjes, Arm & Rijk, Belpop, Beroepen zonder Grenzen, Best of loslopend wild, Beste vrienden, Blokken, Boudewijn, Brave little , Broodje Kaas, Café Corsari, Canvascrack, Dagelijkse kost, De 12e man, De 5 voor 12 show, De Afspraak, De baard van Bartel, De Biker Boys, De Blacklist compilatie, De Duizendste De elfenheuvel, Dagelijkse Kost, De getuigen van de Keyser, De grote boze wolf show, De Klas van Frieda, De leraarskamer, De omgekeerde Quiz, De pretroulette, De Pretshow, De reis naar Marokko, De Ridder, De Rode Duivels: WK 2014, De Quiz van het Jaar, De Televisieroute, De Toots Sessies, De Vijfhoek, De week van Karrewiet, De wereld rond met Kaatje, de Zevende dag, Den Troep, De ZOO achter de schermen, Diabo, Dieren in nesten, Eigen Kweek, Eurovisie Songfestival finale, Fans of , FC de Kampioenen, Flying Doctors, Goed volk, GoGoGo, Grand central België, Groenten uit Balen, Helden, Het blijft in de Familie, Het perfecte Koppel, Het sterkste netwerk, Het spiegelpaleis, I Fan, Iedereen beroemd, Iedereen Duivel, In Vlaamse Velden, Ja Jan, Jonge benen, Kaatjes Tralalaatje, Kamp x-treem, Kapitein Winokio’s Grote Notenboot, Kerstconcert in het paleis, Kersttoespraak Koning Filip, KickS met Sien, Klaslokaal Abnormaal, Klumpies, Koppen, Kulderzipken, Kwiswat, Land in de kering, Late journaal VRT, Later als ik groot ben, Lekker Windje, Loslopende wild, Luchthaven, Marsman, Mega Mindy, Merci Merckx, Mijn dans is top, Missie Mosango, Mixed Kebab, My America, Nergens beter dan thuis, Nieuw Texas, Nooit meer dezelfde, Oma & Oma, O la la la, Onze Jongens, Ooit komt het goed, Panamarenko, Pingwin, Pop Up Live, Premiejagers, Publiek Geheim, Quiz me quick, Quiz van het jaar, Red Sonja, Red Star Line, Reizen Waes, Rox, Slag om Waterloo, Something Else, Soundtrack, Special Olympics 2014, Sprookjes, Stafari, Stars for live, Surplace, Swooni, T., Team Kwistenbiebel, Ten oorlog, Terzake, Thuis, Toespraak Koning Albert II, Toespraak Koning Filip, Tom & Harry, Tot aan de maan en terug, Tot Altijd, Tournée Générale III, Troonswisseling België, Twee tot de Zesde Macht, Twintigers, Uki, Urban is Top, Van Gils & Gasten, Vanthilt on tour, Verkiezingen België, Verloren Land, Via Annemie, Vive le Vélo, Vlaanderen Feest, Vlaanderen muziekland, Vlaanderen Vakantieland, Voor wat hoort wat, Vrancks in niemandsland, Vroeger of later?, Vriendinnen, VRT Journaal, VRT sportgala, W817, Weg van de Wereld, Wereldsteden, Will Tura 75, Witse; de keuze van, Wolven, Zijn er nog vragen?, Zingaburia. Zot van Boeken.

Het percentage van VRT programma’s in de BVN programmering was 35,42% in 2013, 34,96% in 2014 en 30,97% in 2015. Hiermee wordt voldaan aan artikel 5 van de vigerende beheersovereenkomst waarin wordt gesteld dat het Vlaams aandeel in het programmarooster minimaal het Vlaams aandeel in de financiering van BVN bedraagt.

Evaluatie BVN 2013 -2016 6

3.3 Ontvangst programmering wereldwijd

De BVN programmering wordt via satelliet vertraagd weergegeven naar Azië, Noord-, Midden- en Zuid-Amerika zodat de kijkers daar ook op een gunstig tijdstip naar de nieuwe programmering kunnen kijken.

Sinds april 2015 is het mogelijk om naast de huidige satellietuitzendingen lineair naar BVN te kijken via internet. Hierdoor is BVN in staat om beter aan te sluiten op de wensen en behoeften van de Nederlandstalige kijkers in het buitenland. Bovendien biedt het een alternatief voor kijkers, die op dit moment geen toegang (kunnen) hebben tot satellietontvangst.

De BVN website is een specifiek op alle Nederlandstaligen in het buitenland gerichte internet portal. Hier komt online al het aanbod van BVN samen. Met als basis de livestream van de zender BVN, en een gemist dienst van programma’s die ook op het lineaire kanaal BVN worden uitgezonden. Binnen de portal zijn de gids (wereldwijd in lokale tijd), nieuwsvoorziening NOS en VRT, marketing van programma’s en de zender, interactie en ontvangstinformatie, belangrijke functionaliteiten.

3.4 Programmagenres De uitgezonden programma’s waren verdeeld over onderstaande programmagenres.

2013 2014 2015 Non fictie 42% 40% 34% Nieuws & actualiteiten 29% 29% 36% Sport 5% 6% 4% Fictie (drama) 6% 8% 6% Amusement 7% 6% 9% Jeugd 11% 11% 11%

Evaluatie BVN 2013 -2016 7

3.5 Bijzondere gebeurtenissen of evenementen Hiertoe behoren de Kersttoespraak van de Nederlandse Koning en van de Belgische Koning, de toespraak van de Koning voorafgaande aan de Nationale feestdag en de traditionele Nederlandse Koningsdagviering.

Belangrijke gebeurtenissen en/of evenementen die de Nederlandse en Vlaamse kijker in het buitenland live of semi-live kon volgen zijn hieronder vermeld.

Belangrijke Belgische gebeurtenissen en/of evenementen 2013 Bekendmaking nieuwe Paus in een extra lang VRT Journaal 2013,14,15 Eurovisie Songfestival (Belgische deelname) 2013,14,15 VRT Vlaamse feestdag 2013 Extra VRT Journaal Troonsafstand Koning Albert 2013 Troonswisseling België 2013,14,15 VRT/NTR Groot dictee der Nederlandse taal 2013,14,15 Kersttoespraak Koning Filip 2013,14,15 Kerstconcert in het Paleis 2014 VRT Verkiezingszondag 2014 2014 VRT 100 jaar Grote Oorlog Federale herdenking WOI – Cointe 2014 VRT portret: Ik Filip 2014 VRT Docu: De eenzame prinses, Fabiola de Mora y Aragon 2014 VRT Koppen special Koningin Fabiola 2014 VRT Uitvaart Fabiola 2015 NOS en VRT live nieuws aanslag Charlie Hebdo Parijs 2015 NOS en VRT live nieuws gijzeling supermarkt Parijs 2015 VRT extra journaal i.v.m. antiterreur acties Verviers 2015 VRT Journaal helikopter botsing 3 topsporters België omgekomen. 2015 VRT extra journaal i.v.m. terreuraanslagen in Tunesië 2015 VRT Herdenking slag bij Waterloo 2015 VRT 300 jaar grens 2015 NOS en VRT live nieuws aanslagen Parijs

Evaluatie BVN 2013 -2016 8

Belangrijke Nederlandse gebeurtenissen en/of evenementen 2013 Interview nieuwe Koningspaar 2013 Troonswisseling Nederland 2013,14,15 Nationale herdenking 2013,14,15 Bevrijdingsdag 2013,14,15 Eurovisie Songfestival (Nederlandse deelname) 2013 Provinciebezoeken Koningspaar 2013,14,15 NOS Veteranendag 2013 Bekendmaking overlijden Prins Friso 2013 Begrafenis Prins Friso Lage Vuursche 2013,14,15 NOS Indië Herdenking 2013,14,15 Prinsjesdag 2013 Herdenkingsbijeenkomst Prins Friso in de Oude Kerk te Delft 2013,14,15 Intocht Sinterklaas 2013 Nationale actie Filipijnen 2013 NOS 200 Jaar Koninkrijk: Landing Willem I 2013 NOS 200 Jaar Koninkrijk: Viering Ridderzaal 2013 NOS 200 Jaar Koninkrijk: Koninkrijksconcert 2013,14,15 Kersttoespraak koning Willem-Alexander 2014 NOS Beatrix met hart en ziel 2014 NOS Huldiging OS Sporters Assen 2014 NOS Persconferentie Rutte en Obama 2014 NOS De tweedimensionale Koning 2014,15 Koningsdag 2014 NOS Nederland kiest: Het Stemmen 2014 Nieuwsuur: Uitslagenavond Europese verkiezingen 2014 NOS 70 jaar D-Day 2014 NOS 200 jaar koninkrijk: defilé in Apeldoorn 2014 NOS Journaal Vliegramp Oekraïne 2014 NOS 200 jaar koninkrijk 2014 NOS Herdenking Market Garden 2014 NOS Ebola: feiten en fabels 2014 NOS Nationale herdenking MH17 2014 NOS Stop Ebola 2015 NOS 70 jaar bevrijding: Herdenking Auschwitz 2015 NOS gijzeling; geen reguliere uitz. meer. Acht uur jrn vervallen. 2015 NOS 70 jaar bevrijding: Hongerwinter 2015 NOS Nederland Kiest: Het Debat 2015 NOS Nederland Kiest: De Uitslagen 2015 NOS 70 jaar bevrijding: Herdenking kamp Westerbork 2015 NOS 70 jaar bevrijding: Herdenking kamp Amersfoort 2015 NOS Nederland kiest: Verkiezing Eerste Kamer 2015 NOS extra Journaal i.v.m. herdenking MH17 1 jaar geleden 2015 NOS 70 jaar bevrijding: Herdenking Hiroshima 2015 NOS 200 jaar koninkrijk: Feest op de Amstel 2015 NOS 200 jaar Staten Generaal

Evaluatie BVN 2013 -2016 9

4. Distributie en bereik

4.1 Europa Kijkers in Europa kunnen BVN zowel via de Astra 1L satelliet als de Hotbird 13D satelliet ontvangen. De meeste schotels in Nederland, België, Luxemburg, Duitsland, Frankrijk, Oostenrijk, Portugal, Spanje en Polen zijn uitgericht op de Astra 1L satelliet (19,2 graden Oost). In het hele Astra 1L dekkingsgebied heeft BVN een potentieel bereik van ongeveer 125 miljoen huishoudens (Bron SES Astra S.A.) Zie ook bijlage 1.

BVN is gratis, “direct-to-home”, via deze satelliet te ontvangen. De overige Nederlandse publieke- en commerciële zenders, in het pakket, zijn alleen in Nederland via een smartcard te ontvangen. Dit geldt ook voor deze zenders in het TV Vlaanderen pakket. Deze zenders zijn alleen in Vlaanderen te ontvangen.

Het contract voor deze capaciteit is rechtstreeks met SES Astra, de satelliet eigenaar, na een aanbesteding op 1 november 2014 afgesloten voor een periode van 3 jaar, tot 1 november 2017. Daarna is er sprake van een optie tot verlenging van 1 x 2 jaar of 2 x 1 jaar (zie ook bijlage 2).

4.2 Noord, Midden- en Zuid-Amerika In Noord-Amerika konden kijkers BVN gratis en “direct-to-home” ontvangen via de SES-1 satelliet. Het contract met SES Americom liep tot en met 30 november 2013 maar kon niet meer worden verlengd, omdat de provider de satelliet voor andere doeleinden zou gaan inzetten. Daarbij speelde ook het feit dat de - 6 satelliet een goed alternatief is voor ontvangst in Noord-Amerika (zie ook bijlage 1). Daarom is besloten om de SES-1 capaciteit niet te vervangen en de kijkers in Noord-Amerika te laten migreren naar de SatMex-6 satelliet. Van te voren was echter wel bekend dat in sommige delen van Canada, Alaska en Hawaï geen ontvangst meer mogelijk zou zijn. Vanwege de BTW problematiek* was dit echter de beste keuze om een verantwoorde besparing te realiseren. De SatMex-6 satelliet is in 2015 overgenomen door en heeft de naam Eutelsat 113 West A gekregen.

Als gevolg van de uitkomst van een aanbesteding, eind 2014, is deze capaciteit opnieuw gegund aan Home 2 US Communications. Dit nieuwe contract is per 1 april 2015 voor een periode van 3 jaar ingegaan en loopt tot 1 april 2018. Daarna is er sprake van een optie tot verlenging van 1 x 2 jaar of 2 x 1 jaar (zie ook bijlage 2).

* Omdat de stichting BVN vanaf 1 januari 2014 over al haar distributiecontracten BTW moest gaan afdragen, stond het jaar 2013 in het teken van onderzoek naar scenario’s om deze financiële tegenvaller in de meerjarenbegroting op te kunnen vangen.

Evaluatie BVN 2013 -2016 10

4.3 BES eilanden, Aruba, Curaçao en Sint Maarten BVN wordt op de BES eilanden (Bonaire, St. Eustatius en Saba) en op Aruba, Curaçao en Sint Maarten via 24-uurskabelkanalen doorgegeven. Daarnaast neemt een aantal stations delen van de programmering over voor de eigen uitzending. Op de eilanden worden BVN-programma’s ook gebruikt als les- en leermateriaal op middelbare scholen (Nederlands taalonderwijs en algemene vorming).

De distributie naar deze eilanden vindt plaats via de Eutelsat 113 West A satelliet, zie ook hoofdstuk 4.2

4.4 Noord-Afrika, Midden-Oosten Zuid- en Oost-Europa Kijkers in Europa kunnen BVN via de Astra 1L satelliet en de Eutelsat Hotbird 13D satelliet ontvangen. De meeste schotels in Zwitserland, Italië, Griekenland en het Balkan gebied zijn uitgericht op de Hotbird 13D satelliet. Daarnaast heeft deze satelliet een bereik in Noord-Afrika en het nabije- en Midden Oosten. Ook in West Azië, zoals Afghanistan, is nog ontvangst mogelijk (zie ook bijlage 1).

Het contract voor deze capaciteit is op 30 juni 2015 vernieuwd, na de aanbesteding in 2014 en opnieuw gegund aan het bedrijf RRmedia Ltd. (voorheen RRsat). Ook hier is de duur van het nieuwe contract 3 jaar en loopt tot 30 juni 2018, met een optie tot verlenging van 1 x 2 jaar of 2 x 1 jaar (zie ook bijlage 2). In het hele Hotbird dekkingsgebied (3 satellieten) heeft BVN een potentieel bereik van 138 miljoen huishoudens. (Bron persbericht Eutelsat S.A. 9-01-2015)

4.5 Australië en Nieuw-Zeeland Australië en Nieuw-Zeeland zijn sinds de jaren ’50, naast de VS en Canada, de belangrijkste emigratielanden voor Nederlanders. Sinds april 2003 is BVN in Australië en Nieuw-Zeeland te ontvangen. BVN is in deze regio gratis, “direct-to- home”, te ontvangen via de D2 satelliet (zie ook bijlage 1).

Het contract voor deze capaciteit is op 1 januari 2015 vernieuwd, na de aanbesteding in 2014 en opnieuw gegund aan het bedrijf RRmedia Ltd. (voorheen RRsat). Hier is de duur van het nieuwe contract meer dan 3 jaar en loopt tot 31 maart 2018, met een optie tot verlenging van 1 x 2 jaar of 2 x 1 jaar (zie ook bijlage 2).

4.6 Afrika en Azië (feeder) BVN is in Azië te ontvangen via de Thaicom-5 satelliet. Dit is geen “direct-to- home” satelliet, maar primair bestemd als back-up voor de aanvoer naar direct- to-home platforms in Afrika en Australië/Nieuw-Zeeland. Daarnaast wordt deze satelliet gebruikt voor de aanvoer naar kabelkopstations in Azië, vooral in Thailand en Indonesië. Veel individuele kijkers in Azië kijken naar BVN met een grote C-band schotel (zie ook bijlage 1).

Het contract voor deze capaciteit is op 1 januari 2015 vernieuwd, na de aanbesteding in 2014 en opnieuw gegund aan het bedrijf RRmedia Ltd. (voorheen RRsat). Ook hier is de duur van het nieuwe contract meer dan 3 jaar en loopt tot 31 maart 2018, met een optie tot verlenging van 1 x 2 jaar of 2 x 1 jaar (zie ook bijlage 2).

Evaluatie BVN 2013 -2016 11

4.7 Afrika (Zuidelijk Afrika en Sub-Sahara-Afrika) Voor de ontvangst in Zuidelijk Afrika wordt gebruik gemaakt van het Multichoice Africa (MCA) “Pay tv” platform. Volgens de laatste opgave van MCA kunnen ruim 2 miljoen abonnees BVN ontvangen. De uitzendingen vinden plaats via de Intelsat 20 satelliet (zie ook bijlage 1). Het contract met MCA loopt tot en met 31 oktober 2016.

Voor de ontvangst in Sub-Sahara-Afrika wordt gebruik gemaakt van de SES-5 satelliet. Deze satelliet heeft een uitstekende dekking in het gehele Sub Sahara gebied, inclusief West-, Midden-, Oost- en Zuidelijk Afrika. (zie ook bijlage 1).

Voorheen is dit de Astra 4A satelliet geweest. Er is via deze satelliet vanaf mei 2009 uitgezonden, zodat de uitzendingen ook ontvangen konden worden in het voormalige Belgische Congo. In tegenstelling tot de uitzendingen via MCA, wordt via deze SES 5 satelliet “free-to-air” uitgezonden. Hierdoor is deze satelliet ook een alternatief voor kijkers in Zuidelijk Afrika, die geen abonnement bij MCA hebben afgesloten. Het contract voor deze SES-5 satelliet is afgesloten met Globecast UK en loopt tot 28 februari 2017 (zie ook bijlage 2).

Beide satellietcontracten voor de ontvangst in Afrika lopen binnenkort af en moeten worden verlengd. Hierbij wordt ook gekeken naar mogelijke alternatieven.

4.8 Beeld- en klankkwaliteit De beeld- en klankkwaliteit zijn afhankelijk van onder meer de signaalsterkte en bandbreedte van het satellietsignaal, de door de consument gebruikte ontvangstapparatuur (grootte van de satellietschotel, decoder), de kwaliteit van de ontvangst en de doorgifte via kabelstations en hotels, etc. Incidenteel doen zich korte storingen, technische problemen en tijdelijke uitval voor. Dit als gevolg van atmosferische omstandigheden, zoals hevige regenval en blikseminslag. Ook komt het af en toe voor dat door onderhoudswerkzaamheden van de satellietprovider het signaal kortstondig wordt onderbroken. Maar bijna in alle gevallen zorgen de providers voor een back-up scenario zodat er geen onderbrekingen plaatsvinden.

De beeld- en klankkwaliteit is in deze verslagperiode verder geoptimaliseerd. Tijdens de recente Europese aanbestedingen in 2014, is de bandbreedte per satelliet systematisch genormaliseerd op 3.5 MBps, inclusief de audio. Uit onderzoek is namelijk gebleken dat de verhouding tussen de beeldkwaliteit en bandbreedte optimaal is voor een standaard satellietsignaal met een bandbreedte van 3.5 MBps.

Uit het klanttevredenheidsonderzoek en de reacties van kijkers blijkt dat de beeld- en klankkwaliteit over het algemeen goed is. Waar ontvangstproblemen zich voordoen, wordt onmiddellijk ingegrepen of advies gegeven aan kijkers. Dit gebeurt soms rechtstreeks of via het forum op de BVN website, maar steeds vaker ook via social media. Dit laatste blijkt een ideaal en snel communicatiemiddel te zijn tussen kijkers en de publieksservice van BVN.

Evaluatie BVN 2013 -2016 12

4.9 Contributie en Distributie van signalen Het complete contributie- en distributienetwerk van BVN is in deze verslagperiode “verglaasd”. De contributie van alle VRT-programma’s vindt plaats via een speciale glasvezelverbinding tussen de studio’s van de VRT in Brussel en de eindregie van BVN in .

Alle distributieverbindingen vanuit Hilversum naar de verschillende satellietproviders vinden plaats via dubbele en gescheiden glasvezelverbindingen naar de satellietgrondstations (uplinks), wat de beschikbaarheid van de verbindingen ten goede komt. Het distributie koppelvlak met alle providers is nu gecentraliseerd in een centrale apparatuur ruimte in Hilversum, beheerd door de NPO (Nederlandse Publieke Omroep) tevens de uitvoeringsorganisatie voor BVN.

Sinds april 2015 is het mogelijk om naast de huidige satellietuitzendingen lineair naar BVN te kijken via internet (zie www..tv/bvnlive). Voor de distributie van deze internet stream wordt gebruik gemaakt van speciaal aangeschafte apparatuur (encoders). Het beheer hiervan wordt door de NPO verzorgd. De capaciteit van de stream, de zogenaamde data, wordt vooraf ingekocht bij het Amerikaanse bedrijf DaCast. Deze maakt op haar beurt weer gebruik van het netwerk van Akamai. Dit laatste bedrijf zorgt ervoor dat de beschikbaarheid van de internet stream zo goed mogelijk is, waar men zich ook bevindt op de wereld. Door toepassing van geoblocking-techniek is de online stream van BVN in België en Nederland niet toegankelijk. Daarvoor is bewust gekozen. In deze landen zijn immers de VRT en NPO de aangewezen organisaties om het binnenlandse publiek te voorzien van het televisieaanbod van de openbare omroepen.

4.10 Distributie BVN signaal via kabelmaatschappijen In de afgelopen jaren zijn opnieuw inspanningen verricht om de verspreiding van BVN in het buitenland te vergroten door middel van een intensievere distributie via kabelmaatschappijen. Doordat BVN “free-to-air” is te ontvangen, is het exacte aantal kabelmaatschappijen dat het BVN-signaal doorgeeft niet bekend. Ook een groot aantal hotels, met name in Europa, beschikt over BVN-ontvangst op de hotelkamers.

In 2015 is besloten om via een nieuwe manier kabelmaatschappijen en hotels te laten registreren voor doorgifte van BVN. Dit gebeurt via de business website van BVN, waarbij als voorwaarde geldt dat kabelaars in Nederland en België zijn uitgesloten.

Deze nieuwe werkwijze houdt in, dat er geen gebruik meer wordt gemaakt van een papieren contract, maar registratie plaatsvindt via de business website van BVN. Als een provider zich registreert, wordt akkoord gegaan met de algemene voorwaarden van doorgifte en worden tevens de contactgegevens van de provider opgeslagen. Deze contact gegevens kunnen worden aangewend bij eventuele technische wijzigingen van het satellietsignaal om de providers te informeren.

Evaluatie BVN 2013 -2016 13

Sinds de introductie van dit nieuwe systeem hebben zich twee providers aangemeld, namelijk de Holland Amerika Lijn en Mediapool Content Services GmbH in Hamburg. Hierdoor is BVN in het najaar van 2015 voor het eerst te zien geweest aan boord van de MS Rotterdam, tijdens cruises langs de kust van Europa.

Mediapool Content Services is een provider, die TV-diensten aanbiedt aan diverse kabelbedrijven in Duitsland, Oostenrijk en Zwitserland in het Duitstalige gebied. Dit contract heeft er al voor gezorgd dat BVN inmiddels ook via Unitymedia (UPC), NetCologne en Telecolumbus wordt doorgegeven. Het nieuwe contact met Mediapool is erg belangrijk gebleken, omdat er veel meer inzicht is verkregen via welke provider BVN in Duitstalig gebied wordt doorgegeven en op welk kanaal.

Volgens de laatste gegevens is BVN in de volgende regio’s via lokale kabelbedrijven in willekeurige volgorde te ontvangen: diverse regio’s in Duitsland, Aruba, Curaçao, Bonaire, St. Maarten, Saba, St. Eustatius, Sao Paulo in Brazilië, Dominicaanse Republiek, Australië, Turkije, Zwitserland, Zweden, Noorwegen, Italië, Suriname, Portugal, Thailand, Polen, Malta, Griekenland, Oostenrijk, Bulgarije, Hongarije, Estland, Luxemburg, Denemarken, Nieuw-Zeeland, Frankrijk.

4.11 VRT via de satelliet Via de satellietcapaciteit van BVN wordt door de VRT extra bandbreedte ingehuurd, waardoor het signaal van VRT Radio 1 via de BVN-satellieten op een efficiënte manier kan worden uitgezonden. Dit gebeurt op de volgende satellieten: Eutelsat West 113 A in Noord- en Zuid-Amerika, SES-5 en MCA/DSTV Intelsat 20 in midden- en zuidelijk Afrika, in Azië en Optus D2 in Oceanië (zie ook bijlage 1). De VRT heeft er voor gekozen dit niet te doen voor Europa (via Astra en Hotbird), omdat Radio 1 al via het TV Vlaanderen pakket wordt uitgezonden.

4.12 Vervanging SAM monitoring systeem Eind 2015 is besloten het 6 jaar oude monitoring systeem te vervangen. Dit omdat het systeem is afgeschreven en ondersteuning en support door de leverancier niet meer kan worden gegarandeerd. Bovendien geeft het nieuwe systeem (SMART) meer mogelijkheden om alarmeringen te ontvangen en betere satellietanalyses te maken. Dit laatste is onder meer nodig om te kunnen controleren of de contractueel afgesproken bandbreedte per satelliet ook daadwerkelijk wordt verkregen.

Evaluatie BVN 2013 -2016 14

5. Marketing en communicatie

5.1 Marketingdoelstellingen In april 2015 lanceerde BVN als experiment een nieuwe dienst: de online livestream. Hiermee werd het mogelijk om in het buitenland via internet naar BVN te kijken. Het bekendmaken van deze nieuwe dienst onder Nederlandstaligen in het buitenland is sinds medio 2015 een belangrijke doelstelling. Daarnaast bestaan de marketing- en communicatiedoelstellingen van BVN sinds 2013 (en voor die tijd) tot en met heden uit het vergroten van de naamsbekendheid van BVN in Vlaanderen, Nederland en het buitenland, het bevorderen van de interactie met Nederlanders en Vlamingen in het buitenland (community building), het informeren van kijkers, kabelaars en hotels over (wijzigingen in) de programmering en de distributie van BVN, het stimuleren van de doelgroepen tot het kijken naar de programma’s en het bezoeken van de website en Social Media-kanalen (op Facebook, Twitter, YouTube) van BVN.

In 2010, 2012, 2014 en 2015 is de bekendheid van BVN in Vlaanderen en Nederland gemeten:

Bekendheid BVN onder Vlamingen 18 jaar en ouder • De bekendheid is gemeten in 2015, 2014, 2012, 2010 • In augustus 2015 is de spontane bekendheid van BVN 21% (in 2014: 25%). • In augustus 2015 zegt na een omschrijving 57% BVN van naam te kennen (augustus 2014: 55%). • De totale bekendheid van BVN is in augustus 2015 57% (augustus 2014: 55%) • Dit betekent dat de totale bekendheid van BVN onder Vlamingen van 18+ in augustus 2015 +2% hoger is dan in augustus 2014.

Bekendheid BVN onder spontaan geholpen totaal Vlamingen 18 jaar en ouder

2010 (12+, indicatief) 25% 60% 60%

Absolute aantallen bij 1.330.249 3.192.598 3.192.598 benadering

2012 (18+, 22% 55% 55% representatief)

Absolute aantallen bij 1.078.316 2.695.791 2.695.791 benadering

2014 (18+, 25% 55% 55% representatief)

Absolute aantallen bij 1.225.359 2.690.890 2.690.890 benadering

2015 (18+, 21% 57% 57% representatief)

Absolute aantallen bij 1.052.730 2.857.410 2.857.410 benadering

Evaluatie BVN 2013 -2016 15

Bekendheid BVN onder Nederlanders 18 jaar en ouder • De bekendheid is gemeten in 2015, 2014 (juli en augustus), 2012, 2010 en 2005. • In augustus 2015 is de spontane bekendheid van BVN 22% ( juli en augustus 2014: 21%) • In augustus 2015 zegt na een omschrijving 45% BVN van naam te kennen (juli 2014: 45% en augustus 2014: 48%). • De totale bekendheid van BVN is in augustus 2015 45% (juli 2014: 45% en augustus 2014: 48%) • Dit betekent dat de totale bekendheid van BVN onder Nederlanders van 18+ in augustus 2015 gelijk is gebleven aan die van juli 2014 en -3% lager is dan in augustus 2014.

Mogelijke verklaringen voor de verschillen tussen 2014 en 2015 zijn onder andere:

 er waren grote sportevenementen in 2014 en niet in 2015: WK Voetbal, Olympische Winterspelen. Vakantiegangers die in 2014 op internet op zoek gingen naar mogelijkheden van (live) sport kijken via TV in het buitenland (manifeste behoefte) kwamen via de zoekresultaten in aanraking met BVN (website).  Ramp MH17 en dag van Nationale rouw op 23 juli 2014 had een enorme impact op de Nederlandse bevolking. Vakantiegangers gingen actief op zoek naar mogelijkheden om het nieuws en de ceremonie te kunnen volgen op TV in het buitenland (manifeste behoefte), en kwamen hierdoor in aanraking met BVN

5.2 Experiment ‘BVN kijken via internet’ Een belangrijke speerpunt voor BVN en de marketing- en communicatieactiviteiten in 2015 was het uitbreiden van de distributie van de televisiezender: behalve per satelliet het BVN-signaal ook via het internet wereldwijd gaan verspreiden. BVN kreeg steeds vaker het verzoek van Nederlandstaligen in het buitenland om ook online te kunnen kijken naar de tv-zender. Op veel plekken, denk aan grote steden met hoge gebouwen of landen met strenge overheidsregels, is het niet mogelijk om BVN via de satelliet te kunnen volgen. Maar in veel gevallen is er dan wél goed internet voorhanden. Ook van Nederlandstalige vakantiegangers kreeg de zender de vraag om het signaal van BVN online beschikbaar te maken. Overigens is het in veel landen door de slechte kwaliteit van internet niet mogelijk om programma's online te kijken en zijn mensen toch aangewezen op de satelliet. Ter voorbereiding op de ‘soft launch’ van het online livestream-experiment is BVN druk geweest met onder andere research naar een optimale distributie- infrastructuur, marktonderzoek, de inrichting van de metingen van de stream (ten behoeve van dataverzameling) en het ontwerp van een responsieve webpagina op de BVN-website met een tv-gids en player voor het starten van de livestream. BVN Live, zoals de online versie heet (www.bvn.tv/bvnlive), is in de tweede helft van 2015 in stilte uitgerold om de techniek te optimaliseren en de reacties van de kijkers te peilen. En die reacties waren positief. BVN bereikt met deze nieuwe dienst als aanvulling op de satellietdistributie niet alleen een nieuwe groep Nederlandstalige expats en emigranten, maar ook bestaande kijkers vinden het prettig om behalve via hun vaste TV-toestel via mobiele devices de programma's van BVN te kunnen volgen. En met deze online stream is BVN voor de miljoenen

Evaluatie BVN 2013 -2016 16

Vlamingen en Nederlanders (9 miljoen Nederlanders) die elke zomer op vakantie gaan in het buitenland, ook veel toegankelijker geworden. Ook bij belangrijke gebeurtenissen en grote calamiteiten, waarbij BVN de live verslaggeving van de NOS en VRT gelijktijdig uitzendt, kunnen Vlamingen en Nederlanders in het buitenland via de online stream van BVN het nieuws live volgen.

5.3 Doelgroepen De communicatieactiviteiten zijn gericht op de volgende doelgroepen: in Vlaanderen en Nederland:  Vlamingen en Nederlanders die jaarlijks op reis gaan naar het buitenland (vakantiegangers, overwinteraars en zakenreizigers).  Vlamingen en Nederlanders die in het buitenland gaan wonen (als expat en emigrant).  Vlamingen en Nederlanders met familie of vrienden in het buitenland die over het bestaan van BVN kunnen vertellen.  Pers en stakeholders in buitenland:  Vlaamse en Nederlandse emigranten en expats  Intermediairs: instanties en personen die in contact staan met potentiële kijkers van BVN, zoals Nederlandse en Belgische ambassades in het buitenland, reisorganisaties en multinationals  Hotelketens en kabelmaatschappijen  Pers

5.4 Corporate communicatie BVN is een zender met een uniek aanbod. De nieuwe verspreidingsmethode van de televisiezender – via streaming online wereldwijd (met uitzondering van België en Nederland) – is een goede USP voor BVN. Het is belangrijk om die unieke positionering bekend te maken onder de doelgroepen. Het ‘merk BVN’ wordt in de markt gezet door de kernwaarden van BVN – herkenning, warm, verbonden, informatief, gemakkelijk, 100% Nederlandstalig – te benadrukken in de communicatie-uitingen: op de website, de tv-zender, in de wekelijkse TV-gids per e-mail, in persberichten en promo’s. In de communicatie-uitingen wordt zoveel mogelijk duidelijk gemaakt dat BVN een samenwerkingsverband is van de NPO en VRT.

5.4 Marketingcommunicatie In de afgelopen jaren zijn de marketingcommunicatie-activiteiten gericht geweest op het vergroten van de bekendheid van BVN in Vlaanderen, Nederland en buitenland. Hiervoor is het beschikbare budget efficiënt en effectief ingezet en is zoveel mogelijk gebruik gemaakt van spotjes op radio- en televisiezenders in Nederland en België, want de inzet van juist deze (massa-)media is nodig om een groot publiek te kunnen bereiken. Niet alleen voor het vergroten, maar ook voor het op peil houden van de bekendheid van BVN zijn jaarlijks marketing/communicatie-inspanningen nodig. Daarnaast zijn er jaarlijks marketingcommunicatie-werkzaamheden uitgevoerd rondom wijzigingen en storingen in de ontvangst en satellietdistributie van BVN. Om kijkers zo goed en tijdig mogelijk hierover te informeren, zijn diverse communicatiemiddelen ingezet zoals promo’s, e-mails, nieuwsbrieven, persberichten, artikelen, FAQ’s en het forum op de website

Evaluatie BVN 2013 -2016 17

Reclamecampagnes In de afgelopen jaren zijn diverse reclamecampagnes in binnen- en buitenland gerealiseerd waarbij advertenties, banners en radio- en tv-spotjes zijn geplaatst in bladen en op internet, social media en diverse televisie- en radiozenders – onder andere in Vlaanderen op Eén, Canvas, en MNM en in Nederland op de televisienetten NPO 1, 2 en 3. Het adverteren op het Google-, YouTube- en Facebook-netwerk bleek opnieuw een efficiënte en effectieve strategie om de Nederlandstalige doelgroep in het buitenland te bereiken. Daarnaast is geadverteerd in de nieuwsbrieven, op de website, Facebook-pagina, Twitter en YouTube-kanaal van BVN. Er is geadverteerd voor en tijdens schoolvakanties in het voorjaar, in de zomer en in het najaar.

Hieronder is een aantal campagnes uitgelicht. N.B.: dit is geen compleet overzicht van alle campagnes die tussen 2013 en 2015 zijn gerealiseerd.

Campagne ‘MakeOrangeTrending’ In 2013 is een reclamecampagne gerealiseerd rondom de troonswisseling van Koningin Beatrix en Koning Willem-Alexander. Er is geadverteerd in binnen- en buitenland via Google Adwords, Facebook-Ads en Youtube. Hierbij was de boodschap dat Nederlanders (en andere Nederlandstaligen) in het buitenland niets hoeven te missen van de troonswisseling, dat de inhuldiging van onze nieuwe koning wereldwijd live (zonder vertraging) te volgen is bij BVN.

Campagne ‘Vlaamse landgenoten’ Eén van de reclamecampagnes die sinds 2013 vaak is getoond op antenne bij de VRT betreft de ‘Vlaamse Landgenoten’-campagne: ‘Soms kom je liever geen landgenoten tegen in het buitenland…, behalve op TV’. Deze reclamecampagne is gericht op Vlamingen in Vlaanderen (potentiële vakantiegangers) met als doel de bekendheid van BVN vergroten. Het voornemen is om in 2016 een nieuwe reclamecampagne te ontwikkelen voor Vlaanderen om er de bekendheid van BVN te vergroten, omdat deze campagne aan vervanging toe is.

Vlaamse Landgenoten campagne banner

Bekijk hier eventueel het TV-spotje: https://www.youtube.com/watch?v=HW0kBeO4eUk

Evaluatie BVN 2013 -2016 18

Campagne ‘Nederlandse landgenoten’ Een andere grote reclamecampagne, gerealiseerd in 2014, is de "Nederlandse landgenoten"-campagne. Tijdens de zomer van 2014 en het voorjaar en de zomer van 2015 zijn er TV-spotjes van deze campagne getoond op NPO1, NPO2 en NPO3, zijn er radiospotjes uitgezonden op , , SublimeFM en 100% NL en is er geadverteerd met banners en tekstadvertenties op het netwerk van Facebook en Google. Deze reclamecampagne is gericht op Nederlanders in Nederland (potentiële vakantiegangers) met als doel de bekendheid van BVN vergroten.

Bekijk hier eventueel het spotje: https://www.youtube.com/watch?v=UhWBrAeNRA8

Campagne ‘Feestdagen’ Hoogtepunten uit de BVN-programmering van november en december zijn in 2013, 2014 en 2015 met een reclamecampagne op Facebook en Google Adwords onder de aandacht gebracht bij Nederlandstaligen in België, Nederland en in ruim 200 andere landen, met als doel: vergroting van de bekendheid van BVN en het stimuleren van het bezoeken van de BVN-website en het kijken naar de BVN- zender. Vooral in die maanden zijn de TV-programma’s van VRT en NPO een ideaal ‘haakje’ voor een campagne. In de afgelopen jaren ging het om programma’s als: NOS-verslag van de historische landing van prins Willem Frederik in Scheveningen, het Koninkrijksconcert, het Groot dictee der Nederlandse taal, de ‘viering 200 jaar Koninkrijk’, de Sportgala’s van Nederland en België, de Kersttoespraken van Koning Filip en Koning Willem-Alexander, het NOS-Oranjeoverzicht van alle gebeurtenissen rondom de Koninklijke familie en het Jaaroverzicht van het VRT- en NOS-Journaal. En ook veel muziek- en amusementsprogramma’s rondom Sinterklaas, Kerst en de jaarwisseling.

Campagne ‘Taalbad’ Dit betrof een campagne in mei en juni 2014 bij VRT waarbij afleveringen van de populaire VRT-programma’s ‘Thuis’, ‘FC De Kampioenen’ en ‘Dagelijkse kost’ in het Spaans, Portugees of Frans zijn ondertiteld via Teletekstpagina 887. De boodschap aan de VRT-kijkers was: BVN bereidt de Vlamingen voor op hun vakantie in het buitenland; zij kunnen hun Spaans, Frans, Portugees alvast oefenen. En dankzij BVN mist niemand iets van zijn of haar favoriete programma’s op hun vakantiebestemming.’ Deze boodschap is via tv-spotjes en de omroepsters aangekondigd.

Eddy bestelt twee Spaanse “Slurfkes”(VRT-serie ‘Thuis’). Campagne BVN bij VRT (mei, juni 2014)

Evaluatie BVN 2013 -2016 19

Campagne BVN Livestream Sinds de lancering van de livestream, in april 2015, tot en met eind 2015 is er bewust voor gekozen om alleen onder de doelgroepen in het buitenland de bekendheid en het gebruik van de online stream te vergroten. In de zomer- en wintermaanden van 2015 heeft een campagne gelopen gericht op Nederlandstaligen in het buitenland. Hiervoor is samen met reclamebureau Mortierbrigade een nieuwe campagne ontwikkeld, bestaande uit diverse banner- animaties en een video-spot. Deze uitingen zijn getoond via de social en online media Facebook, YouTube, Google en Bing en via alle kanalen van BVN. Er is o.a. ge-target op grote steden en gebieden in het buitenland waar men door censuur, omgevingsfactoren of beleid niet met een schotelantenne naar satelliet kan kijken. In die gebieden boren we met de BVN-livestream een nieuwe kijkersgroep aan.

Still uit de banner-animatie van de BVN Livestream-reclamecampagne

Bekijk hier eventueel het spotje: https://www.youtube.com/watch?v=bHuPXQ8RP8Y

Statistieken BVN Livestream BVN wordt verspreid via satelliet en internet (livestream). De verspreiding via satelliet heeft vrijwel een wereldwijde dekking. Het is voor BVN niet mogelijk om kijkcijfers te meten zoals dat in België en Nederland voor nationale televisiezenders gebeurt. Doordat BVN via satelliet “free-to-air” wordt aangeboden, kunnen huishoudens, kabelmaatschappijen, hotels e.d. vrij beschikken over het BVN-signaal zonder zich daarvoor te hoeven abonneren of registreren. BVN weet dus niet hoeveel kijkers via satelliet naar de televisiezender kijken.

De verspreiding van BVN als tv-stream via internet heeft een wereldwijde dekking, m.u.v. België en Nederland. Deze nieuwe dienst is in april 2015 van start gegaan. Na een experimenteer-fase is eind 2015 door het BVN-Bestuur besloten definitief door te gaan met de online stream.

De BVN Livestream bevindt zich momenteel in de introductiefase van de productlevenscyclus. Het aantal stream browsers (bezoekers die de livestream starten) is navenant: in overeenstemming met de eerder beschreven marketingcommunicatiestrategie en levensfase waarin het product (livestream) zich bevindt. Het heeft tijd nodig om te groeien qua bekendheid en stream browsers.

Evaluatie BVN 2013 -2016 20

Hieronder staan de statistiekcijfers (uit Comscore) van de BVN-livestream sinds de ‘soft launch’. Deze cijfers hebben betrekking op de periode april tot en met december 2015.

In de grafieken en tabellen is duidelijk het effect te zien van de online reclamecampagnes – waarvan de ene tijdens de zomer (juli t/m augustus 2015) en de andere in november en december 2015 hebben gelopen - op de aantallen unieke stream browsers (verschillende bezoekers die de livestream starten):

BVN livestream: aantal unieke stream browsers per maand sinds de lancering in april 2015:

Stream Maand Browser apr-15 10.301 mei-15 7.753 jun-15 10.710 jul-15 36.140 aug-15 30.577 sep-15 14.135 okt-15 12.622 nov-15 25.669 dec-15 34.271 Totaal 164.583

Evaluatie BVN 2013 -2016 21

De BVN-livestream is vanuit alle uithoeken in de wereld al bekeken, te weten: vanuit meer dan 200 verschillende landen.

Aantal unieke stream browsers per land van herkomst (top 25) periode april tot en met december 2015:

Land browsers Frankrijk 17.109 Duitsland 16.226 Spanje 14.883 Suriname 10.810 Thailand 9.255 Brazilië 7.366 Verenigde Staten 6.402 Italië 6.353 Turkije 5.589 Oostenrijk 4.679 Portugal 4.636 Verenigd Koninkrijk 4.160 Australië 3.713 Zwitserland 3.650 Zuid-Afrika 3.534 Indonesië 3.203 Canada 3.097 Griekenland 2.903 Nieuw-Zeeland 2.370 Argentinië 2.334 Polen 1.677 Curaçao 1.658 Zweden 1.455 Denemarken 1.432 Onbekend 64 Rest 27.476 Totaal 164.583

Evaluatie BVN 2013 -2016 22

Persbenadering Ook in de afgelopen jaren heeft BVN regelmatig contact onderhouden met Nederlandstalige pers in binnen- en buitenland, de Ministeries van Buitenlandse Zaken, de vereniging ‘Vlamingen in de Wereld’ en Nederlandse en Belgische ambassades en verenigingen. BVN informeert deze organisaties en pers over de hoogtepunten uit de TV-programmering, bijzondere TV-uitzendingen, nieuwe diensten – zoals de BVN-Livestream - en distributiewijzigingen. Er zijn persberichten verspreid en publicaties verschenen over o.a. de TV-uitzendingen rondom de vieringen van ‘200 jaar Koninkrijk’, ‘Nationale Herdenking’ (ramp MH17), het TV-portret ‘Ik Filip’, de begrafenisplechtigheid van Koningin Fabiola, de uitreikingen van de BVN Trofees en de online livestream van BVN.

De BVN-trofee voor ‘het best gewaardeerde Vlaamse programma op BVN’ is in december jl. uitgereikt door Cath Luyten (VRT-presentatrice en BVN- ambassadrice) aan Tom Waes voor zijn programma ‘Reizen Waes’. De BVN-trofee voor ‘het best gewaardeerde Nederlandse programma op BVN’ is in oktober jl. uitgereikt aan Floortje Dessing voor haar programma ‘Floortje Naar Het Einde Van De Wereld’. Tijdens de live-uitzending van 'De Wereld Draait Door' (ruim 1 miljoen kijkers) verraste presentator Matthijs van Nieuwkerk programmamaakster Floortje met de Trofee. Met beide trofee-uitreikingen is veel publiciteit gerealiseerd op een aantal belangrijke nieuwssites en in nationale dagbladen in België en Nederland.

Met bovenstaande pers- en reclameactiviteiten zijn veel contactmomenten met de doelgroepen gerealiseerd: miljoenen Nederlandstaligen in binnen- en buitenland zijn bereikt met communicatie-uitingen over BVN.

Hieronder enkele voorbeelden van de publicaties en persberichten over BVN. N.B.: het biedt geen compleet overzicht van alle verschenen artikelen, maar een selectie ervan bedoeld om een impressie te geven.

Evaluatie BVN 2013 -2016 23

Evaluatie BVN 2013 -2016 24

Nieuwsbrief Belgische Ambassade in Budapest

Evaluatie BVN 2013 -2016 25

Evaluatie BVN 2013 -2016 26

Evaluatie BVN 2013 -2016 27

Evaluatie BVN 2013 -2016 28

Evaluatie BVN 2013 -2016 29

Evaluatie BVN 2013 -2016 30

Evaluatie BVN 2013 -2016 31

Evaluatie BVN 2013 -2016 32

Evaluatie BVN 2013 -2016 33

6. Publiek

6.1 Bereikcijfers en profielgegevens Bereikcijfers van BVN en profielgegevens van de populatie die naar BVN kijkt, zijn helaas niet bekend en niet te achterhalen. Noch BVN, noch de Belgische en Nederlandse ambassades, ministeries en instituten voor statistiek beschikken over adequate populatiegegevens van Belgen, Nederlanders en BVN-kijkers die in het buitenland verblijven. Doordat gegevens over profiel en omvang van deze doelgroepen onbekend zijn, is het niet mogelijk om bereikcijfers van BVN te verzamelen.

6.2 Gedrag, voorkeur en waardering van kijkers Sinds 2007 voert BVN elk jaar een klanttevredenheidsonderzoek (KTO) uit onder Nederlandstaligen in het buitenland die wel eens naar BVN kijken. Met het jaarlijkse KTO wil BVN inzicht krijgen in het gebruik en de waardering van het aanbod van BVN en in de behoeften en wensen van het kijkerspubliek. De belangrijkste conclusies van het meest recente onderzoek (2015), uitgevoerd door onderzoekbureau GfK, zijn1:  Waardering BVN o Voor het totale aanbod van BVN (o.a. de uitzendingen, website, tv- gids) wordt een rapportcijfer gegeven van 8,1. De tv-uitzendingen worden gewaardeerd met een 7,9; dit is een stijging ten opzichte van de voorgaande jaren: waardering van 7,7 in 2014 en 7,5 in 2010 o BVN vervult een belangrijke rol voor Vlamingen en Nederlanders in het buitenland. Van de ondervraagden voelt 87% zich via BVN verbonden met België en Nederland en voor 72% is BVN onmisbaar (2010 69%). o De zender wordt gezien als informatief, actueel en betrouwbaar. o Best gewaardeerde programma’s op BVN (rapportcijfer 8 of hoger) zijn onder andere ‘De Ridder’, ‘Reizen Waes’, ‘Groot dictee der Nederlandse taal’, ‘De Wereld Draait Door’, VRT- en NOS-Journaal, ‘Thuis’, ‘Vive le vélo’ en ‘Floortje naar het einde van de wereld’.

 Kijkgedrag o 81% van de ondervraagden kijkt dagelijks BVN; men kijkt gemiddeld 2,4 uur per dag naar BVN. o Belangrijkste redenen om naar BVN te kijken zijn: interesse voor nieuws, politiek en cultuur uit België en Nederland, en vanwege de Nederlandse taal en de band met Vlaanderen en Nederland. o Vaakst bekeken programma’s op BVN zijn de nieuws- en actualiteitenprogramma’s, onder meer het VRT- en NOS Journaal. o Net als voorgaande jaren is ook in 2015 de BVN televisiezender de belangrijkste bron voor de ondervraagden om op de hoogte te blijven van het nieuws uit België en Nederland (77%). Daarna volgen de radiozenders via internet van VRT (31%) en de kranten- en nieuwswebsites zoals Standaard.be en Hetlaatstenieuws.be (29%) als belangrijke bron voor het nieuws uit de lage landen.

1 N.B.: er mag niet worden verondersteld dat de ondervraagden representatief zijn voor alle BVN kijkers. Het profiel van deze doelgroep is immers niet bekend.

Evaluatie BVN 2013 -2016 34

6.3 Reacties van BVN-kijkers Jaarlijks komen duizenden reacties van Vlaamse, Nederlandse en andere Nederlandstalige kijkers bij BVN binnen via e-mail, Facebook, Twitter en het online forum. Soms ook via telefoon en per brief. De meeste reacties bestaan uit programmaverzoeken, verzoeken om informatie over de ontvangstmogelijkheden van BVN en vragen over de online TV-gids. Rondom distributiewijzigingen – bijvoorbeeld de verhuizing van het BVN-signaal naar een ander satellietplatform of naar een andere transponder – stijgt het aantal reacties enorm. Op het online forum komt het regelmatig voor dat kijkers aan elkaar tips geven over ontvangstapparatuur e.d. De meeste reacties zijn neutraal en positief, zoals de honderden enthousiaste reacties bij de lancering van de BVN-livestream via het internet in april 2015. Maar er komen soms ook negatieve reacties binnen, bijvoorbeeld over slechte internetverbinding bij kijkers lokaal (waardoor kijken naar BVN-livestream niet mogelijk is), of ongunstige uitzendtijden van programma’s in sommige regio’s.

Hieronder een impressie van reacties van BVN-kijkers:

Over de nieuwe BVN-livestream via internet

“Fantastisch initiatief - ik geef het hier door aan de Vlaamse gemeenschap in Kaapstad. Dirk Durnez - Belgian advisor economic diplomacy Cape Town.”

Evaluatie BVN 2013 -2016 35

Fantastische dienst, eindelijk mogelijk op de meest afgelegen gebieden BVN te bekijken via Internet.

Live stream is geweldig. Kan nu ook tijdens de lunchpauze BVN kijken.

Heel fijn dat de livestream er nu is. Helaas is onze Internet verbinding niet echt snel, maar soms lukt het wel om een programma zonder onderbreking te bekijken. Blijf er voor zorgen dat de livestream ook blijft werken voor mensen met een trage verbinding, want die zijn er nog genoeg.

Erg blij met die experiment! Heb niet de mogelijkheid een schotel te installeren en heb toch behoefte aan NL tv:).

Het is fijn om de online stream te hebben, maakt het makkelijker om het te ontvangen omdat er in vele situaties het niet mogelijk is om een schotel te hebben in Engeland (als huurder, bijvoorbeeld). Het is ook goed om deze medium onderweg te kunnen gebruiken via de smartphone.

Evaluatie BVN 2013 -2016 36

Ik ben ontzettend blij met de bvnlive mogelijkheid. Nu kan ik niet alleen thuis via de kabel maar overal bvn kijken. En Nederlandse TV hoort erbij, ook al ben ik inmiddels meer dan 30 jaar uit Nederland weg.

Vind de livestream geweldig, eens te meer omdat ik BVN op TV niet kan instellen

GEWELDIG!!! Eindelijk weer fijn Nederlands te kijken en te horen. Ik woon in Brazilië« in het meest oostelijke deel van het continent, net in het gedeelte waar geen satellietontvangst is.

Werkelijk fantastisch om "live" op de hoogte te worden gebracht van verschillende programma's, daarnaast is BVN een must voor diegene die in het buitenland verkeren.

Hartelijk bedankt voor de bvn livestream! Mijn Duitse exploitant heeft bvn meer dan een jaar geleden uit het kabel gegooid. Nu kan ik eindelijk weer 'Blokken', 'Vlaanderen Vakantieland' en al mijn andere favoriete uitzendingen bekijken. Hopelijk kan dit experiment blijven bestaan!

Over de TV-uitzending ‘Nationale Herdenking MH17

Heb de hele uitzending bekeken en kan niet anders zeggen dan dat ik trots ben op de waardige manier waarop Nederland (en in het bijzonder de honderden die dit allemaal hebben moeten doen) dit heeft gedaan. Ik kan niet zeggen dat ik genoten heb van de uitzending want daar is het onderwerp veel te tragisch voor en het leed veel te groot, maar ik denk dat wereldwijd de nabestaanden van deze slachtoffers een goede herinnering hebben toegevoegd die hopelijk de dramatische beelden van de crash site in de loop der tijd zullen verdringen. Ook de manier waarop dit is verslagen door de NOS en BVN was klasse en namens de Nederlandse Gemeenschap in Georgia wil ik daar graag mijn dank voor uitspreken. Met vriendelijke groet, Cor Tadema, president Atlanta Holland Club

Over de TV-uitzending van de troonswisseling van Koning Albert en Koning Filip

Peter Ooms ‏@denpjotr Heb alles over #koningfilip en #koningalbert kunnen volgen op #bvn Zoooo'n zender

Jan De Landtsheer ‏@Jan_DL @vrtderedactie : via #BVN (via sateliet) zodat we dit historische moment kunnen volgen. #wenen pic.twitter.com/PKZMrIzqNT

Evaluatie BVN 2013 -2016 37

Stijn Vercruysse ‏@vercrus #vrtjournaal #exitalbert live op #bvn in #pretoria. Als ze mij binnen 20 jaar vragen: waar was je toen... #mandela pic.twitter.com/UZ9nyC5EuK

Diverse reacties

Nederlands is 'n mooi taal en so naby Afrikaans! (Namibia)

Geachte redactie, Met het uitzenden van de afleveringen van "Ten oorlog" bent u uw belofte nagekomen; zie mijn schrijven een week of wat geleden. Veel dank hiervoor. Wij hebben genoten van deze prachtige Vlaamse televisieserie. Veel sterkte en plezier, hartelijke groeten, ook namens mijn gezin,

Fantastisch, hoogbejaarde Zuid-Koreaanse vrouwen die duiken voor de kost.

Zonder fles, tot 20m diep. Leuke reportage van @tomwaes @bvn_tv

Vannacht @Zakynthosgreece gekeken naar #BVN met een herhaling van #vivelevélo met @TourDeJose. Leuke uitzending en Jose doet het goed op TV

ik wil jullie bij bvn heel hartelijk danken voor de programma’s die jullie versturen. ik heb net vanmorgen 2 voor 12 gezien, daarna de klein geschiedenis quiz en direct ga ik naar blokken kijken. ik vind de quizjes altijd erg leuk en sta nog verbaasd hoeveel ik nog uit de geschiedenis heb onthouden. ook de andere programma’s vind ik leuk, sommige leuker dan andere, maar dat heb je altijd. jullie kunnen niet iedereen plezieren met alles. het allerbeste voor de toekomst.

Zo kunnen de kinderen hun Nederlands bijhoudend hier in Indonesië.

Evaluatie BVN 2013 -2016 38

Beste mensen van BVN , Nogmaals zoveel dank voor het aangepaste programmatieschema nav de bomaanslagen in Brussel. Dat heeft ervoor gezorgd dat ik , vanuit het verre Thailand , mijn verdriet en woede " kwijt " kon ... en mij heel erg verbonden voelde met mijn thuisland. Veel " tropische " groeten vanuit mijn verblijfplaats Satahip , Ik wens jullie een fijn WE toe, Patrick Zaman, Thailand

Beste, Al van in mijn jeugd in Rome kijk ik dagelijks naar BVN, de VRT journaals zijn een deugd in het buitenland. Graag had ik BVN oprecht bedankt voor de (extra) verslaggeving van de vreselijke aanslagen in België. Vanuit Dubai kon ik zo het vreselijke nieuws uur per uur volgen. Mvg, Flinn Gryseels

Geweldig dat jullie live aan het uitzenden zijn ivm de gebeurtenissen in Brussel, een zeer snelle en adequate reactie! Oscar Sybesma, Managing Director

Evaluatie BVN 2013 -2016 39

Evaluatie BVN 2013 -2016 40

7. Bestuurlijke deelname

Na beëindiging van de participatie door de Wereldomroep in BVN per 1 januari 2013 is, onder andere gezien de betrokkenheid van de VRT en de (subsidie)relatie met de Vlaamse Gemeenschap, besloten om de stichtingsstructuur te handhaven. Wel zijn de BVN-statuten aangepast aan de nieuwe verhoudingen. De NPO verricht vanaf 2013 diensten ten behoeve van de Stichting BVN als uitvoeringsorganisatie. De operationele leiding van BVN is in handen van de heer R. van Baaren, netmanager.

Het huidige bestuur bestaat uit:

Namens VRT:  De heer P.P. Claes  Mevr. S.U.A. Cooreman (penningmeester)

Namens NPO:  De heer H.N. Hagoort (voorzitter)  De heer L.J. Heinsman (secretaris)  De heer F.J.M. Klein

Het bestuur kwam jaarlijks tweemaal bijeen. Het bestuur besprak tijdens de vergaderingen onder meer de volgende onderwerpen: programmabeleid en programmering, distributie, financiën (begrotingen en jaarrekeningen) en marketing en communicatie.

Evaluatie BVN 2013 -2016 41

8. Financiering

Het voorgaande BVN evaluatiedossier deed verslag van de ontwikkelingen tot en met februari 2012. In het huidige dossier worden de ontwikkelingen benoemd over de periode januari 2013 tot en met december 2015. De jaarverslagen van 2012, 2013 en 2014 zijn als separate bijlagen bijgevoegd.

Vanaf 1 januari 2013 is de NPO de uitvoeringsorganisatie voor BVN. Het Ministerie van OC&W heeft het NPO-budget aangevuld tot het bedrag dat RNW voorheen heeft bijgedragen aan BVN.

Conform de beheersovereenkomst zou de Vlaamse Gemeenschap een subsidie verlenen voor een jaarlijks te indexeren bedrag van € 1.299K met ingang van 1 januari 2013 voor een periode van 4 jaar. Nadat er Vlaamse regering in 2014 besloot niet tot indexatie over te gaan is er vanaf 1 januari 2015 door haar, als gevolg van een aangekondigde besparing op de werkingssubsidies voor organisaties in de mediasector, een jaarlijkse desindexatie toegepast van € 138K. Op verzoek van het BVN bestuur heeft hierover op 6 april 2015 een gesprek met Minister Gatz plaatsgevonden. Hij heeft hierin aangegeven dat hij verwacht dat er vanaf 2017 weer perspectief is op indexering - en wellicht ook voor het weer op het oude peil brengen van de Vlaamse bijdrage. Door de Vlaamse desindexatie aan de inkomstenkant en de jaarlijks gebruikelijke indexatie aan de uitgavenkant zal het exploitatie resultaat zich de komende jaren negatief ontwikkelen.

Met ingang van 1 januari 2014 is BVN als BTW ondernemer aangemerkt. Dit betekent dat vanaf 1 januari 2014 BVN, met toepassing van de verleggingsregeling, op aangiftes BTW moet voldoen over de kosten van inkoop van satellietverbindingen. Bij de diverse nieuwe satellietovereenkomsten die daarna zijn aangegaan moesten flinke besparingen worden gerealiseerd.

In de verslagperiode werd bij het uitzendproces de aanlevering van programma’s verder gedigitaliseerd en verbeterd, zowel bij NPO als VRT. Vanaf mei 2016 zal de nieuwe uitzendomgeving bij de NPO in gebruik worden genomen. Deze nieuwe verbeterde faciliteit kan budgetneutraal worden voortgezet. Daarnaast werd de website aangepast en voorzien van nieuwe functionaliteiten zoals uitzending gemist (vooralsnog NPO) en vanaf 2015 de BVN livestream via internet.

Evaluatie BVN 2013 -2016 42

Bijlage I: Satelliet ontvangstgebieden BVN

Overzicht van “footprints” per satelliet

Evaluatie BVN 2013 -2016 43

Footprint Eutelsat West 113 A satelliet America’s beam

EIRP in dBW Schotelformaat in cm >50 50 50 50-60 49 55-65 48 60-75 47 65-85 46 75-95

Evaluatie BVN 2013 -2016 44

Footprint Astra 1L satelliet

Schotelformaat is in de footprint opgenomen

EIRP in dBW Schotelformaat in cm >50 50 50 50-60 49 55-65 48 60-75 47 65-85

Evaluatie BVN 2013 -2016 45

Footprint Hotbird 13D satelliet

EIRP in dBW Schotelformaat in cm >50 50 50 50-60 49 55-65 48 60-75 47 65-85 46 75-95 45 85-105 44 95-120 43 105-135 42 120-150 41 135-170 40 150-190

Evaluatie BVN 2013 -2016 46

Footprint Intelsat 20 satelliet (Multichoice/DSTV)

EIRP in dBW Schotelformaat in cm >50 50 50 50-60 49 55-65 48 60-75 47 65-85 46 75-95 45 85-105 44 95-120 43 105-135 42 120-150 41 135-170 40 150-190 39 170-215

Evaluatie BVN 2013 -2016 47

Footprint SES-5 satelliet

EIRP in dBW Schotelformaat in cm >50 50 50 50-60 49 55-65 48 60-75 47 65-85 46 75-95 45 85-105 44 95-120 43 105-135 42 120-150 41 135-170 40 150-190

Evaluatie BVN 2013 -2016 48

Footprint Thaicom-5 satelliet

30 SAT SOF 32 T 34 34 35 37

30

5.00 32 36 36 35 30 37 36 32 35 37 38.09 Elev atio n in 36 Deg rees 37 35 37 0.00 30

32 34 34 34 34 32

37 32 -5.00 36 36 35 35 32 30 30

-5.00 0.00 5.00 Azimuth in Degrees

C-band EIRP in dBW Schotelformaat in cm >42* 80 42* 80-100 42* 90-115 40* 100-125 39* 115-145 38* 125-160 37* 145-180 36* 160-200 35* 180-225 34 200-255 33 225-285 32 255-320 31 285-360 30 320-400 * Boven de 35 dbW worden grotere schotels geadviseerd om interferentieproblemen te voorkomen.

Evaluatie BVN 2013 -2016 49

Footprint Optus D2 satelliet

EIRP in dBW Schotelformaat in cm >50 50 50 50-60 49 55-65 48 60-75 47 65-85 46 75-95 45 85-105 44 95-120 43 105-135 42 120-150

Evaluatie BVN 2013 -2016 50

Bijlage II: Overzicht satelliet contracten BVN (status maart 2016)

Contract Bandbreedte Leverancier Satelliet Doelgebied Einddatum in kBps Verlenging/Opzeg Home2US EW113A Americas 30-4-2018 3696 Optie +1 of +2 jaar GlobeCast SES-5 Sub Sahara Afrika 28-2-2017 3596 Geen/geen SES Astra 1L Europa 30-9-2017 3596 Optie +1 of +2 jaar RRmedia Hotbird-13D Europa/Midden Oosten 29-9-2018 3596 Optie +1 of +2 jaar RRmedia Optus D2 Australië/Nieuw Zeeland 31-3-2018 4096 Optie +1 of +2 jaar RRmedia Thaicom-5 Azië 31-3-2018 4096 Optie +1 of +2 jaar MCA Intelsat-20 Zuidelijk Afrika 31-10-2016 3224 Geen/geen

De VRT koopt capaciteit in voor VRT Radio 1 voor alle satelliet contracten, behalve Astra 1L en Hotbird-13D.

Evaluatie BVN 2013 -2016 51