LANGEMARK-POELKAPELLE… FRONTGEMEENTE | VERTELGEMEENTE | LANDELIJKE FIETS- EN WANDELGEMEENTE INHOUD VOORWOORD

[ 03 ] Voorwoord -Poelkapelle… [ 04 ] Langemark-Poelkapelle… frontgemeente een groene plattelandsgemeente die meer dan het ontdekken waard is! [ 24 ] Langemark-Poelkapelle… vertelgemeente [ 32 ] Langemark-Poelkapelle… landelijke fiets- en wandelgemeente Langemark-Poelkapelle is na twee fusies een gemeente met 5 woon- [ 40 ] Langemark-Poelkapelle… kerkelijk erfgoed kernen (Langemark, Poelkapelle, Bikschote, Madonna en Sint-Juliaan) [ 42 ] Langemark-Poelkapelle… streekproducten die in totaal ca. 8.000 inwoners telt. Elke deelgemeente heeft een eigen [ 44 ] Praktisch verhaal, maar ze zijn allen vooral getekend door het oorlogsverleden. [ 44 ] Overnachten Inderdaad, als Westhoekgemeente kun je er niet omheen dat de lit- [ 48 ] Vergaderzaal tekens van de Eerste Wereldoorlog ook hier hun diepe sporen hebben [ 49 ] Eten en drinken nagelaten. [ 54 ] Kaart In deze toeristische brochure willen we je naar aanleiding van ‘100 jaar Groote Oorlog’ een eerste indruk geven van wat hier te beleven en te ontdekken valt.

Meer dan de Eerste Wereldoorlog… Als we spreken van een groene plattelandsgemeente betekent dit meer dan alleen de Eerste Wereldoorlog. Indien je dit wil ontdekken, kan dit het beste via onze uitgestippelde wandel- en fietsroutes die je langs rustige en unieke geschiedkundige plekjes brengen. De volksverhalen- route en de KLAPZ! vertelmomenten maken Langemark-Poelkapelle uniek als vertelgemeente.

Vervolledigd met onze horeca, waar je rustig kan overnachten en lekker kan eten, is elke reden goed om Langemark-Poelkapelle te vereren met een fijn bezoek.

[ 3 ] VOORWOORD LANGEMARK-POELKAPELLE… FRONTGEMEENTE

Tijdens de Eerste Wereldoorlog was Langemark-Poelkapelle het toneel voor hevig strijdgewoel aan het front waarbij duizenden soldaten de dood vonden. De gemeente kende 4 jaar oorlogsgeweld en kwam totaal verwoest uit de oorlog. Vandaag heeft de tijd de diepe wonden geheeld. De talrijke begraafplaatsen en monumenten, verspreid over de gemeente, zijn nog stille getuigen hiervan.

➊ Duitse Militaire Begraafplaats

Klerkenstraat, Langemark Het ‘Deutscher Soldatenfriedhof’ in Langemark is bijzonder aangrijpend Iedere dag open van 9u tot 18u door de kracht van zijn eenvoud. Achter de monumentale poort van roze Parking: achteraan de onthaalsite, Weserberg-zandsteen liggen ruim 44.000 Duitse gesneuvelden begraven, 100m voorbij de begraafplaats in van wie bijna 25.000 in een massagraf. Meer dan 3.000 studenten-vrijwil- de richting van Madonna ligers van het 22ste t.e.m. 27ste Reservekorps vonden hier hun laatste rust- Toegang gratis plaats. Ze sneuvelden in oktober en november 1914 tijdens herhaalde Gidsen op aanvraag bij de Dienst aanvallen in de Eerste Slag bij Ieper. Door het grote aantal studenten on- Toerisme der deze vrijwilligers, kreeg de begraafplaats de naam ‘Studentenfriedhof’.

De onthaalsite De onthaalsite naast de begraafplaats stelt het leven voor van de soldaat gedurende de eerste oorlogsmaanden. Ook de wegtrekkende bevolking, de verschrikking van de eerste gasaanvallen in april 1915 en het ontstaan en de evolutie van de begraafplaats komen aan bod. Het sobere ontwerp van de onthaalsite, gecombineerd met beeld en duiding, zorgt voor een unieke belevenis.

[ 5 ] LANGEMARK-POELKAPELLE... FRONTGEMEENTE Het poortgebouw Aan de ingang van de begraafplaats bevindt zich een zwaar poort- gebouw dat aan een bunker doet denken. In het poortgebouw zijn drie ruimtes: de centrale doorgang en twee zijkamers. Op de eiken panelen van de ereruimte aan de rechterkant staan de namen van de 6.313 geïdentificeerde gesneuvelden van de oorspronkelijke begraafplaats (laagst gelegen deel).

Het kameradengraf Omdat de Duitse militaire begraafplaats van Langemark het meeste plaats bood, werden hier in de periode 1956-1958 alle niet-geïdenti- ficeerde Duitse ontgravenen uit België in een ‘kameradengraf’ bijgezet. In het reusachtig massagraf bevinden zich bijna 25.000 stoffelijke resten.

Rond het massagraf staan blokken met daarop 68 bronzen panelen met de namen van om en bij de 17.500 niet-geïdentificeerden waarvan men op basis van archiefonderzoek quasi zeker is dat ze in dit massagraf liggen.

De beeldengroep van Krieger De beeldengroep van Emil Krieger, professor aan de Akademie der Bildender Künste in München, stelt vier rouwende militairen voor.

Bij de ingang van de begraafplaats wordt gratis Wi-Fi aangeboden. Hiermee kunt u een app downloaden, met behulp waarvan u bijkomende info over de begraafplaats op uw smartphone kunt bewaren.

[ 7 ] LANGEMARK-POELKAPELLE... FRONTGEMEENTE ➋ Vredesmonument

Naast de Duitse Militaire begraafplaats vind je hét vredesmonument van de gemeente. Het monument kwam tot stand tijdens het inter- nationaal smeedevent in 2016 en vond een onderkomen in Langemark- Poelkapelle. Meer dan 100 smeden van over de hele wereld creëerden niet alleen een 7 meter hoog en 2 meter breed monument, maar stonden ook in voor de 2016 klaprozen (waarvan 1 witte voor alle ter dood veroordeelde soldaten) en de 26 panelen.

In die panelen konden de smeden-kunstenaars hun eigen reflectie weergeven over de Eerste Wereldoorlog.

Bij het vredesmonument is ook een vredesregister terug te vinden, waar je zelf een vredesboodschap in kunt nalaten.

[ 9 ] LANGEMARK-POELKAPELLE... FRONTGEMEENTE ➌ Canadian Memorial

Brugseweg, Sint-Juliaan De ‘Canadien’, zoals het monument in de volksmond genoemd wordt, Iedere dag open van zonsopgang staat symbool voor de gruwelijke chemische oorlog die hier in Lange- tot zonsondergang mark-Poelkapelle voor het eerst woedde. De reusachtige Canadese sol- Parking: naast het monument in daat staat met gebogen hoofd in de richting van waaruit op 22 april 1915 de Zonnebekestraat de chloorgaswolk kwam aandrijven. Zijn gevouwen handen rusten op een Toegang gratis omgekeerd geweer: de kolf naar boven, de loop in de grond. Deze hou- Gidsen op aanvraag bij de Dienst ding ‘Arms reversed’ is de traditionele militaire groet aan de gesneuvelden. Toerisme Deze gesneuvelden liggen niet in het aangrenzende park met rozen en coniferen, maar in de ganse oorlogsstreek rond Ieper. Heel even sta je hier – letterlijk en figuurlijk – op Canadese bodem, aangezien dit stukje grond door de Belgische Bevolking aan het Gemenebest geschonken werd. Veel aanwezige natuurelementen zijn van Canadese origine.

➍ Gedenksteen Harry Patch

Melkweg, Langemark Op 27 september 2008 werd in de Melkweg in Langemark, aan de oever van de Steenbeek, een nieuw monument ingehuldigd ter nagedachtenis van alle oorlogsslachtoffers. Harry Patch, een Britse oorlogsveteraan, had deze beek in 1917 overgestoken voor de aanval op Langemark. Hierbij verloor hij niet alleen drie van zijn beste vrienden, maar werd hij ook zwaar gewond. Na een revalidatie van één jaar werd hij in 1918 opnieuw naar het front in Ieper gestuurd.

Bij zijn terugkeer naar onze streek in 2008, nam hij dan ook het initiatief om dit monument op te richten en alle slachtoffers te herdenken die zich nutteloos hadden opgeofferd. Een belangrijke boodschap van hem was ‘Always remember both sides of the line’. In 2009 overleed Harry Patch op 111-jarige leeftijd in Engeland.

[ 11 ] LANGEMARK-POELKAPELLE... FRONTGEMEENTE ➎ Welsh National Memorial Park

Gehucht Hagebos, Boezingestraat, Het Welsh National Memorial Park herdenkt alle Welshe slachtoffers Langemark uit de Eerste Wereldoorlog. De dolmen, samengesteld met leistenen uit Wales, staat op de plek waar de bekende Welshe dichter Hedd Wyn op 31 juli 1917 om het leven kwam. Met het gedicht ‘Yr Arwr’ (Hero) won hij in 1917 postuum een prijs.

Elke eerste maandag van de maand wordt er aan dit gedenkteken een muzikaal eerbetoon gebracht.

Ontdek ook het Hedd Wyn pad, zie p. 37

➏ Guynemermonument

Parking: Guynemerplein, Poelkapelle De Franse vliegenier Georges Guynemer (1894-1917) behoorde tot de Gidsen op aanvraag bij de Dienst elite van de luchtvaart tijdens de Eerste Wereldoorlog. Bij het ‘Escadron Toerisme des Cigognes’ (escadron van de ooievaars) haalde hij 53 vliegtuigen neer voor hij op 11 september 1917 in een gevecht boven Poelkapelle werd neergehaald. Zijn lichaam en vliegtuig werden nooit teruggevonden.

Het monument dat voor hem werd opgericht, domineert het dorpsbeeld van Poelkapelle. Op de top van de hoge zuil is een bronzen ooievaar geplaatst met neerwiekende vleugels die vliegt in de richting waar Guynemer zou zijn gecrasht. Een lauwerkrans siert de zuil die is opge- hangen in de richting van het geallieerde front. Het laatste dagorder van Guynemer staat in bronzen letters op het monument geschreven.

[ 13 ] LANGEMARK-POELKAPELLE... FRONTGEMEENTE ➐ Guynemerpaviljoen

De figuur van Georges Guynemer en de gemeente Poelkapelle zijn al 100 jaar onlosmakelijk met elkaar verbonden. Verenigingen, pleinen, huizen, wandelpaden, streekproducten... worden bijgevolg heel vaak naar de Franse piloot vernoemd.

Sinds 8 juli 1923 prijkt op de rotonde in het centrum van Poelkapelle het sierlijke monument met de ooievaar, een van de grootste monumenten gewijd aan één persoon uit de Eerste Wereldoorlog in de Ieperboog (zie p. 13). De impact van deze ‘As’ op de gemeente en de streek is dan ook onbeschrijfelijk.

100 jaar nadat hij het leven liet in de buurt van Poelkapelle wordt er een paviljoen geopend dat zijn naam draagt. Het paviljoen vertelt het verhaal van zijn leven, maar eveneens dat van tal van andere piloten, vriend en vijand. Ook aan de enorme evolutie die de luchtvaart kende tijdens de Eerste Wereldoorlog wordt in het paviljoen aandacht besteed. Blikvanger van het paviljoen wordt uiteraard de replica van de Morane-Saulnier.

Meer info en reservaties: [email protected] • M 0476 71 58 61 • www.guynemerpaviljoen.be

[ 15 ] LANGEMARK-POELKAPELLE... FRONTGEMEENTE ➑ Poelcapelle British Cemetery

Brugseweg, Poelkapelle Rijen witte grafstenen die getuigen van een gruwelijke oorlog met Iedere dag open van zonsopgang duizenden slachtoffers. Het is een typerend beeld voor de Westhoek tot zonsondergang met 156 Commonwealth begraafplaatsen. Poelcapelle British Cemetery Parking: Brugseweg, Poelkapelle is hiervan de derde grootste begraafplaats in de streek. Er liggen 7.478 Toegang gratis slachtoffers uit de Eerste en 1 uit de Tweede Wereldoorlog begraven. Gidsen op aanvraag bij de Dienst Meer dan 6.200 van hen werden niet geïdentificeerd en rusten onder Toerisme de naam ‘Known unto God’ of ‘A soldier of the Great War’.

Opmerkelijk zijn de graven van John Condon en Thomas Carthy, beiden lid van het Royal Irish Regiment. Met zijn 14 jaar is John Condon wellicht de jongste militaire gesneuvelde in de Eerste Wereldoorlog. Net naast hem rust Thomas Carty, die de oudste van het regiment was met zijn 47 jaar.

Andere Britse begraafplaatsen

• Cement House Cemetery Boezingestraat, Langemark – 3.614 gesneuvelden • Ruisseau Farm Cemetery Melkerijstraat, Langemark – 82 gesneuvelden • Dochy Farm New British Cemetery Zonnebekestraat, Sint-Juliaan – 1.439 gesneuvelden • St. Julien Dressing Station Cemetery Felix Nadarstraat, Sint-Juliaan – 428 gesneuvelden • Seaforth Cemetery of Cheddar Villa Brugseweg, Sint-Juliaan – 149 gesneuvelden • Bridge House Cemetery Roeselarestraat, Sint-Juliaan – 45 gesneuvelden

[ 17 ] LANGEMARK-POELKAPELLE... FRONTGEMEENTE ➒ Tank Memorial

Guynemerplein, Poelkapelle Als herinnering aan de vele tankbemanningsleden die in de Ypres Salient http://tankmemorial.vpweb.co.uk/ werden ingezet en waarvan er 244 het leven lieten, werd in 2009 op het Marktplein van Poelkapelle een Tank Memorial Ypres Salient ingehuldigd. Tijdens de plechtigheid werd ook een authentiek stalen fragment van een tankplaat aan het monument bevestigd. Het herdenkingsboek bevat een lijst van alle tankmilitairen die in het Ieperse werden begraven of herdacht worden.

Jaarlijks wordt een herdenkingsplechtigheid gehouden aan dit monument. Tijdens deze herdenkingen wordt telkens de ‘Garden of Remembrance’ neergelegd, die voor elke gesneuvelde tanksoldaat een kruis bevat.

➓ Bretoens Cavaleriekruis voor Charles Dresse

Poperingestraat, Poelkapelle Dit monument werd opgericht door de familie van de Belgische adjudant Charles Dresse. Het staat op de plaats waar hij in 1918 op 21-jarige leeftijd sneuvelde. Charles Dresse zelf ligt begraven op de Belgische militaire begraafplaats in Westvleteren.

Het monument bestaat uit een hoge zuil met een kruis met Christus en langs weerszijden Maria en Johannes. Bijzonder is dat er zowel tekst in het Nederlands als het Frans op het monument staat gebeiteld.

Herdenkingsactiviteiten Eerste Wereldoorlog

Zie www.langemark-poelkapelle14-18.be

[ 19 ] LANGEMARK-POELKAPELLE... FRONTGEMEENTE ⓫ Steenakkermolen

Onze-Lieve-Vrouwstraat, Deze molen, die al sinds het einde van de 14e eeuw de winden en Sint-Juliaan stormen trotseerde, ging ten onder in de Eerste Wereldoorlog. Door zijn hoge ligging bood de molen uitstekende observatiemogelijkheden. In de strijd om het bezit ervan, ging hij helemaal in de vlammen op. De eerste gevechten rond de molen werden door Wilhelm Schreinen beschreven in ‘Der Tod von Ypern’. Vanaf dan kreeg de Steenakkermolen zijn lugubere bijnaam ‘Dodenmolen’.

Als vervanging werd in 1923 de ‘Kruisbergmolen’ uit Pittem, gebouwd in 1790, naar hier overgebracht. Deze houten staakmolen staat op vier bakstenen teerlingen.

De molen is open op het 1ste en 3e weekend van de maand en dat van 14h tot 18h tijdens de periode van mei tot en met oktober. Ook op speciale gelegenheden in de gemeente Langemark-Poelkapelle is de molen open. Een bezoek kan aangevraagd worden via de Provincie West-Vlaanderen.

Groepsbezoeken op aanvraag • Meester Molenaar Donald Destatsbader M 0477 26 25 78 • Provincie West-Vlaanderen T 050 40 71 79

[ 21 ] LANGEMARK-POELKAPELLE... FRONTGEMEENTE ⓬ Beeuwsaertmolen

Pilkemstraat, Bikschote Deze molen bestaat al sinds 1635. In 1884 werd hij verkocht aan Prosper Beeuwsaert, vandaar haalde de molen ook zijn naam.

Door z’n hoge ligging op een wal vormde de molen tijdens de Eerste Wereldoorlog een ideale uitkijkpost. De Fransen noemden hem ‘le Moulin Bleu’ (blauwe molen). Tijdens de eerste gasaanval in 1915 werd de ‘Moulin Bleu’ volledig verwoest.

Hij werd in 1921 heropgebouwd met de delen van twee andere molens. Beeuwsaerts molen was werkzaam tot in 1959. In 1976 viel hij ten prooi aan een zware storm. De wieken sloegen op hol en door overbelasting schoot de molen uiteindelijk in brand. Wat restte was een ruïne.

In 2001 begon de restauratie en in 2010 werd de molen feestelijk heropend. Sedertdien is de molen ook toegankelijk voor het publiek. Via een korte tentoonstelling in de molen krijg je een beter zicht op de geschiedenis en de werking van de Beeuwsaertmolen.

Bezoek molen en tentoonstelling: • Vrij te bezoeken iedere eerste zondag van de maand van 13u30 tot 17u • Groepsbezoeken op afspraak • Meester Molenaar Antoon Verstraete M 0474 74 56 40, E [email protected] • Meester Molenaar Eddy Dejonckheere M 0476 42 43 96, E [email protected]

[ 23 ] LANGEMARK-POELKAPELLE... FRONTGEMEENTE LANGEMARK-POELKAPELLE… VERTELGEMEENTE

Volksverhalenroute

De volksverhalenroute brengt verhalen uit de goede oude tijd, toen er nog geen sprake was van Koning Televisie, maar de mensen bij elkaar op bezoek gingen om te praten of te kaarten. In de zomer voor de deur, in de winter gezellig voor de haard met een jenever bij de hand. De verhalen brengen ‘la petite histoire’ van de gemeente. Weet jij wie Albert Carrein is? Welk drama speelde er zich jaren geleden af op Steen- akkermolen? Ontdek wat Felix Nadar met Sint-Juliaan te maken heeft en wat voor een bijzondere figuur Jos Dumoulin wel was.

Alle verhalen zijn gebaseerd op waargebeurde feiten of bestaande figuren uit de gemeente, die je als fietser of wandelaar kunt ontdekken. Aan de hand van uniek geïllustreerde luisterzuilen die op het fiets- netwerk geplaatst werden, hoor je na een eenvoudige druk op de knop prachtige verhalen in het West-Vlaams dialect of het Algemeen Nederlands. Frans- of Engelstalige bezoekers kunnen de verhalen in hun eigen taal beluisteren door gebruik te maken van de QR-code.

Er zijn verschillende afstanden en startpunten mogelijk. Een routekaart kan tegen de prijs van 2 euro verkregen worden bij de Dienst Toerisme of bij de toeristische infopunten (zie www.langemark-poelkapelle.be). Wandelaars kunnen een beperkte selectie luisterzuilen combineren. Meer info: www.volksverhalenroute.be.

[ 25 ] LANGEMARK-POELKAPELLE... VERTELGEMEENTE Klankwandeling ‘Wat je nog niet wist van Madonna – fantastische verhalen’

Deze virtuele klankwandeling leidt je doorheen het markante verhaal van het dorp Madonna en brengt het verleden tot leven. Uitgerust met mp3-speler, te ontlenen bij de Dienst voor Toerisme, word je meegesleurd in de boeiende historische geschiedenis van het dorp met de bijzondere naam.

Startpunt: kerk Madonna Download deze 7,3 km lange klankwandeling thuis gratis op jouw Afstand: 7,3 km media device via www.verhalenvooronderweg.be

Vertelwandeling ‘Familie op de vlucht’

In oktober 1914 ging weduwe Romanie met haar vijf kinderen op de vlucht. Dochter Augusta schreef dit familieverhaal neer. Ze vertelt hoe de oorlog hun leven bruusk verstoort en hoe ze na de oorlog alles moeten heropbouwen. Tijdens de wandeling word je meegevoerd langs de locaties van toen en krijg je het verhaal van de vlucht en van wat er aan het thuisfront gebeurde.

Startpunt: Te Lande, Galgestraat, Deze tocht van ca 2,5 km kan facultatief begeleid worden door een Madonna huifkar en is geschikt voor 40 personen. Reservaties via de Dienst Afstand: 2,5 km Toerisme.

[ 27 ] LANGEMARK-POELKAPELLE... VERTELGEMEENTE Bakelandt

De figuur van Bakelandt is onlosmakelijk verbonden met de gemeente Langemark-Poelkapelle. Zijn bende teisterde op het einde van de 18e eeuw deze streek en hield zich schuil in het Vrijbos. Op 19 augustus 1802 werd hij samen met 24 bendeleden veroordeeld tot het schavot.

Naast de Bakelandtfeesten, historische wandelingen en zoektochten, kan je ook de Bakelandtfietsroute en het Bakelandt- en Rooie Zita wandelpad ontdekken (zie p. 35 en p. 37).

Volg het programma op www.bakelandtvzw.be.

Beeldenwandeling Langemarck Vlucht

Langemarck Vlucht is een korte wandeling van 1,8 km doorheen het centrum van Langemark. Onderweg staan 16 geïllustreerde infoborden. Deze geven enerzijds een beeld van de tijdsgeest en leefsituatie begin vorige eeuw. Anderzijds vertellen zij het verhaal van de vluchtende bevolking aan de vooravond van de Eerste Wereldoorlog. Dit prachtige chronologische ‘vluchtverhaal’, gestaafd met o.a. authentieke teksten uit brieven van gevluchte Langemarkenaren, zal velen niet onberoerd laten. De oude foto’s tonen het beeld van Langemark een eeuw geleden. Startpunt: kerk Langemark Veel straathoeken en gebouwen zijn herkenbaar weer opgebouwd na de Afstand: 1,8 km oorlog en vormen de link tussen het verleden en het heden.

Deze gratis wandeling start op het marktplein van Langemark nabij de ingang van de kerk. Op ieder bord vind je het traject van de wandeling.

[ 29 ] LANGEMARK-POELKAPELLE... VERTELGEMEENTE KLAPZ!

KLAPZ! Onder deze noemer werken de gemeenten Langemark-Poel- kapelle en sinds enkele jaren intensief en creatief samen rond verhalen en vertellen.

Beide gemeenten zijn helemaal in de ban van vertellers en hun verha- len. De samenwerking is dan ook gestoeld op een rijke traditie, want de twee gemeenten zijn ook gekend voor hun eigen volksverhalen... de ene voor de heksenverhalen, de andere voor de roversverhalen van de Bende van Bakelandt...

Ondertussen passeerden al heel wat leuke en interessante vertelfor- mules de revue: zomerse vertelavonden, vertelfestivals, een vertelwan- deling, zwervende verhalen, een studiedag, CinéKLAPZ!, Sintverhalen aan huis… Telkens zet KLAPZ! het betere verhaal en de sterkere verteller in de kijker. Nu eens heerlijk nostalgisch of traditioneel, dan weer verras- send anders en vernieuwend!

KLAPZ! is een echte aanrader in de zomer. Volg het programma op www.langemark-poelkapelle.be/klapz.

[ 31 ] LANGEMARK-POELKAPELLE... VERTELGEMEENTE LANGEMARK-POELKAPELLE… LANDELIJKE FIETS- EN WANDELGEMEENTE

Talrijke fiets- en wandelroutes doorkruisen het vlakke landschap van onze gemeente. Onze groene landschappen en authentieke veldwegels zorgen voor een verkwikkend fietstochtje of een rustige wandeling. Nadien kan je genieten van een drankje op een gezellig terrasje in één van onze horecazaken (zie p. 49-53).

Alle fiets- en wandelkaarten zijn te verkrijgen bij de Dienst Toerisme of bij de toeristische infopunten (zie www.langemark-poelkapelle.be).

FIETSEN

Fietsroutenetwerk Westhoek

Routekaart: € 8 Aan de hand van knooppunten kan je zelf naar eigen wens een fiets- tocht samenstellen. Je noteert de nummers van de knooppunten en bent vertrekkensklaar om onze gemeente of de ruimere streek met de fiets te ontdekken.

Volksverhalenroute

Zie p. 25 Volgt de knooppunten van het fietsnetwerk. Onderweg kan je af en toe Routekaart: € 2 pauzeren met een tof volksverhaal.

[ 33 ] LANGEMARK-POELKAPELLE... LANDELIJKE FIETS- EN WANDELGEMEENTE Bakelandtroute

Startpunt: Gemeentehuis Het Bos van Houthulst was dé plek waar de Bende van Bakelandt zich Langemark-Poelkapelle schuil hield. De Bakelandtfietsroute laat je de streek verkennen. Je doet Routekaart: € 2 de gemeenten Langemark-Poelkapelle en Houthulst aan. Je passeert Afstand: 46 km verschillende landschapstypes: de heuvelrug van Klerken, de uitlopers van de zandleemstreek in de IJzerpolders, de vallei van de Ieperlee.

Vredesfietsroute

Startpunt: Grote Markt, Ieper De Vredesfietsroute confronteert je met een aantal relicten van de Routekaart: € 2 Eerste Wereldoorlog. De route volgt de Ypres Salient. Tientallen militaire Afstand: 45 km begraafplaatsen langsheen het traject zijn stille getuigen van de drama- tische tol die de ‘Grooten Oorlog’ eiste.

Gifgasfietsroute

Startpunt: Gemeentehuis De Gifgasfietsroute werd ontwikkeld in het kader van de herdenking Langemark-Poelkapelle van de Eerste Wereldoorlog, meer bepaald de herdenking van de Eerste Routekaart: € 2 gasaanval van 22 april 1915. De fietsroute passeert langs alle belangrijke Afstand: 41 km relicten en monumenten die nog in het landschap terug te vinden zijn en reflecteren over het allereerste gebruik van het massavernietigings- wapen. De fietsroute is uitgerust met 8 luisterzuilen die de getuigenissen brengt van soldaten, verplegers en burgers die slachtoffer werden van het gas.

[ 35 ] LANGEMARK-POELKAPELLE... LANDELIJKE FIETS- EN WANDELGEMEENTE WANDELEN

GRATIS Elke dorpskern heeft zijn eigen pad met eigen typische bewegwijzering. • Bakelandtpad – 10,5 km – start: Vijverpark Langemark • Rooie Zita pad – 11,7 km – start: Vijverpark Langemark • Pompoenpad – 13 km – start: kerk Bikschote • Guynemerpad – 10,5 km – start: Guynemerplein Poelkapelle • Seizoensarbeiderspad – 12,3 km – start: kerk Madonna • Toontjespad – 11,5 km – start: kerk Sint-Juliaan • Hedd Wyn pad – 9,3 km – start: Hagebos

Malinowski-wandelpad: de vlucht van een levende dode

Vier parochianen van Madonna overlijden tijdens WO II in concentratie- kampen. Achter hun gruwelijke dood schuilt het ongelooflijke verhaal van de Poolse piloot Malinowski. De gedenksteen aan de kerk is een blijvende herinnering en een eerbetoon aan de vier helden van toen.

Openingsuren Vijverpark: iedere dag Ontdek het aangrijpende verhaal van deze droevige pagina uit de van zonsopgang tot zonsondergang geschiedenis van Madonna. 4 euro (www.verhalenvooronderweg.be) Parking: Vijverstraat Toegang: gratis Vijverpark en kasteel van Langemark

Het huidige kasteel met bijhorend park en vijver was eeuwenlang in handen van de adellijke familie Cotteau. De vijver zelf was vroeger veel groter dan nu en uitzonderlijk opengesteld voor het grote publiek. Met de aanleg van de spoorweg in 1873 kreeg de vijver een nieuwe locatie tussen kasteel en station. Tegenwoordig is de vijver nog steeds in trek bij vissers, wandelaars en natuurliefhebbers. Het is sinds 1951 eigendom van de gemeente.

[ 37 ] LANGEMARK-POELKAPELLE... LANDELIJKE FIETS- EN WANDELGEMEENTE AUTOROUTES

Ypres Salient autoroute

Startpunt: NMBS-station, Ieper De Ieperboog, ook bekend als de ‘Ypres Salient’, was een boogvormige Routekaart: € 6 uitstulping in de frontlijn. In dit gebied werd hevig gevochten, want Afstand: 70 km het was de meest kwetsbare plaats in de Westhoek waar een aanval een doorbraak kon forceren. De Ieperboog autoroute brengt je naar de belangrijkste sites en monumenten van dit front, en voert je terug naar de verhalen van John Mc Crae, Georges Guynemer, Passendale, Tyne Cot Cemetery, Hill 60, …

Niemandsland

Startpunt: Grote Markt, Diksmuide Het niemandsland brengt je kriskras door de geallieerde en vijandelijke Routekaart: € 6 sectoren tussen Diksmuide, Houthulst en Langemark. Er is aandacht Afstand: 68 km voor de eerste gasaanval van 22 april 1915, de Langemarck-mythe en het bevrijdingsoffensief rond het Vrijbos. Ook de Vlaamse kwestie, met de IJzertoren als centraal symbool, komt aan bod in deze verrassende toeristische autoroute.

SCOOTERTOCHTEN

Ontdek de gemeente en de streek per scooter. M 0489 40 13 85, E [email protected]

[ 39 ] LANGEMARK-POELKAPELLE... LANDELIJKE FIETS- EN WANDELGEMEENTE LANGEMARK-POELKAPELLE… KERKELIJK ERFGOED

Kerkorgel Dit beschermd monument werd vervaardigd door Louis Delhaye – Kerk Madonna

Kruisweg van Liefde 5 monumentale doeken van kunstenaar Luc Hoenraet – Kerk Langemark

Kruisweg Meer dan 100 jaar oud, 14 schilderijen met uitbeelding van de kruisweg – Kerk Langemark

Brandglasraam Uniek brandglasraam dat de vlucht uit Bikschote tijdens de Eerste Wereldoorlog herdenkt – Kerk Bikschote

Kruisweg Uit 1700 daterende kruisweg afkomstig van Walburgakerk uit Veurne – Kerk Sint-Juliaan

[ 41 ] LANGEMARK-POELKAPELLE... KERKELIJK ERFGOED LANGEMARK-POELKAPELLE… STREEKPRODUCTEN

Sinds 2015 is de gemeente Langemark-Poelkapelle enkele streek- producten rijker:

• ‘De Langemarkse Appeltaart’ Deze taart is opgebouwd uit een huisgemaakte frangipane bodem, een gelei van rabarber, verse pudding, gestoofde appeltjes uit Langemark- Poelkapelle en afgewerkt met een toefje slagroom. Verkrijgbaar bij Bakkerij Mathias en Jasmine, Poelkapellestraat 20, 8920 Langemark- Poelkapelle, T 057 48 80 97, E [email protected], W www.bakkerijmathiasenjasmine.be

• Bakelandtpraline Chocolaterie Ledoux, Boezingestraat 133, Langemark-Poelkapelle • Salami Den Trimard Vleeshandel Markey, Klerkenstraat 139B, Langemark-Poelkapelle • Lange Poelse truffels Chocolat Nanny, Houthulstseweg 56, Langemark-Poelkapelle • Baekelandt ringworst Glorius, Melanedreef 24, 8650 Merkem

Proef ook onze streekbiertjes:

• Pater Pitte - Stoute Pitte Peperstraat 23, Sint-Juliaan, M 0494 87 00 18, E [email protected] • Langemarknaere: Blond - Bruin Klerkenstraat 32, Langemark, T 057 48 82 53

[ 43 ] LANGEMARK-POELKAPELLE... STREEKPRODUCTEN PRAKTISCH

OVERNACHTEN

B&B ’t Oud Gemeentehuis Vakantiewoning De Meiboom Guynemerplein 5, Poelkapelle Poelkapellestraat 81, Langemark M 0494 63 30 91 T 057 48 71 76 M 0489 40 13 85 F 057 85 99 10 E [email protected] E [email protected] W www.guesthouse-poelkapelle.be W www.demeiboom.com 9 kamers, 18 personen 3 huisjes van 7 personen

B&B Greenhouse Hotel ’t Munchenhof Mangelaarstraat 37, Madonna Markt 43, Langemark T 057 48 87 31 T 057 48 83 13 E [email protected] E [email protected] W www.greenhouse37.be W www.munchenhof.be 6 kamers, 16 personen 49 kamers, 130 personen 1 studio, 4 personen

B&B Varlet Farm Kampeerautoterrein Langemark-Poelkapelle Wallemolenstraat 43, Poelkapelle Boezingestraat 51a, Langemark T 051 77 78 59 T 057 20 05 47 M 0470 21 16 54 E [email protected] E [email protected] W www.langemark-poelkapelle.be W www.varletfarm.com 8 staanplaatsen 9 kamers, 22 personen

[ 44 ] PRAKTISCH [ 45 ] PRAKTISCH Vakantiewoning Felix Nadar B&B Julies Brugseweg 24, Sint-Juliaan Brugseweg 47, Sint-Juliaan M 0475 86 79 70 M 0476 33 80 75 / 0470 19 88 15 E [email protected] E [email protected] W www.felixnadar.be W www.bedandbreakfast-julies.com 4 kamers, 14 personen 1 kamer, 2 personen

Vakantiewoning Loobeekfarm B&B en vakantiewoning ’t Hooghe Licht Pilkemstraat 42, Bikschote Zonnebekestraat 104, Sint-Juliaan M 0496 27 86 19 M 0497 06 71 19 E [email protected] E [email protected] W www.loobeekfarm.be W www.thooghelicht.be 5 kamers, max. 16 personen 12 personen

Vakantieappartement De Reunie B&B Bomen die dromen Markt 7, Langemark Klerkenstraat 19, Langemark M 0494 92 82 69 T 057 42 20 71 E [email protected] M 0474 44 48 99 W www.dereunie.be E [email protected] 1 appartement, 4 personen W www.bomendiedromen.be 2 kamers, 4 personen

[ 46 ] PRAKTISCH [ 47 ] PRAKTISCH ETEN & DRINKEN

Restaurants & eethuizen

Vakantiewoning Karaneel Gistelhofstraat 128, Madonna Bistro Steenstraete T 057 48 71 69 Provincieweg 2, Bikschote M 0486 63 60 12 / 0488 29 64 06 T 051 54 50 08 E [email protected] E [email protected] 8 personen + baby W www.steenstraete.be

Vakantiewoning The Croft Klerkenstraat 223, Madonna Café/Restaurant/Feestzaal ’t Munchenhof M 0471 53 59 79 Markt 43, Langemark E [email protected] T 057 48 83 13 4 personen E [email protected] W www.munchenhof.be

VERGADERZAAL Restaurant/Tearoom Te Lande Zaal De Reunie Galgestraat 14, Madonna Kasteelstraat 42, Langemark T 057 48 73 77 M 0494 92 82 69 E [email protected] W www.dereunie.be

[ 48 ] PRAKTISCH [ 49 ] PRAKTISCH Tearoom ’t Oud Gemeentehuis Grillrestaurant La Brasa Guynemerplein 5, Poelkapelle Diksmuidestraat 14, Langemark M 0489 40 13 85 T 057 36 75 68 E [email protected] E [email protected] W www.guesthouse-poelkapelle.be W www.la-brasa.be

Bistro Den Alfa ’t Snackhuisje Klerkenstraat 33, Langemark Brugseweg 19A, Sint-Juliaan T 057 44 85 50 T 057 48 54 34 M 0486 44 43 69 E [email protected]

Bistro De Koornbloem Bistro A Point Markt 30, Langemark Brugseweg 186, Poelkapelle T 057 36 88 92 T 057 48 58 48 M 0494 81 42 57 E [email protected] E [email protected] W www.bistroapoint.com W www.dekoornbloemlangemark.be

[ 50 ] PRAKTISCH [ 51 ] PRAKTISCH Snacks / Frituur / Broodjes Cafés

• Bistro A Point in Langemark Brugseweg 186, Poelkapelle, T 057 48 58 48 • Come Back Markt 17 E [email protected], W www.bistroapoint.com • De Frontduif Boezingestraat 40 • ’t Snackhuisje • De Sportman Boezingestraat 115 Brugseweg 19A, Sint-Juliaan, T 057 48 54 34 • Jeugdhuis De Flodder Boezingestraat 51 • Frituur Bolero • Sportcafé Eleven - Nieuwplaats 23/a, Poelkapelle, M 0494 64 25 02 cafetaria nieuwe sporthal Boezingestraat 51a E [email protected], W www.frituurbolero.be in Madonna • Frituur Vercruysse • De Sportwereld Klerkenstraat 155 Boezingestraat 21, Langemark, T 057 48 97 04 • De Zon Klerkenstraat 145 E [email protected] • Transvaal Klerkenstraat 158 • Family Pizza in Poelkapelle Zonnebekestraat 6, Langemark, T 057 46 97 69 • De Koolmijn Bruggestraat 19 W www.family-pizza.be • De Reisduif Brugseweg 221 • Broodjeszaak Limento • Swingcafé De Kapelle Brugseweg 130 Markt 27 B1, Langemark, T 057 21 43 23 in Bikschote E [email protected] • Het Breughelhof Bikschotestraat 99 • Broodjeszaak ’t Broodje in Sint-Juliaan Brugseweg 141, Poelkapelle, T 057 36 33 99 • ’t Westland Brugseweg 61 E [email protected] • De Hoek Boezingestraat 36, Langemark, T 057 21 41 10 E [email protected], W www.dehoek.be Feestzaal

Feestzaal Caracas Boezingestraat 115, Langemark T 057 48 82 14

[ 52 ] PRAKTISCH [ 53 ] PRAKTISCH DIKSMUIDE KLERKEN HOUTHULST

KAART

rverbeek MUNNEKEN Co

DIKSMUIDE DE BRON )

WOUMEN 1 Duitse militaire begraafplaats Martjesvaart ➊ MERKEM 0

3

N reef ( nterd at Co tra g es e Pott w t t s

a Vredesmonument e ➋ a w r

e t t

s STADEN g a

( e

Lobeek t a t

r g

a

t VIJFWEGEN s e

K t

w

) h c e 9 s

a t Canadian memorial

6 t r s ➌

3 l a g

u N a n ( h

r t e

t s g

g v u e l

e e o w

M o n d e w H te

e e a s W MADONNA n

i e a n c d

g ta n w

i Sint-Jansbeek e S e Gedenksteen Harry Patch v ➍ l

o g a r a

n r P s

a tr L Stad t VELDHOEK Klerkenstraat e a nste tra g enweg ek

e e t Welsh National Memorial Park b t n ➎

D oe a w r a B

ik t

f a

a l sm g Fietspad r

e tr e

t u s s i w G d Mangelaars H e e k i P t

s rk operi aa s e t ngestr SMISKE d t G algestraat t

r o K e e a a

e a r l lh e K

t B a

a t i of

n st t r r t a a

w a a

e t s

e

a l ➏ Guynemermonument

a

M t r

g e

t

r

a e t

s

n r e

s t

r

k

a a a ➓

B k a

s r

e t

i t e s r

L n Fietspad

k str a e

s Ja aat a m g t c - e

h Sint B a

o B

a s s

t r r rin

est oe B tr tr e

ra n s a p e

at b a o t

r G P e t

ek a t

e

t a

l l

straat a e i

a

n g F

r t n a t Guynemerpaviljoen

J s a a ➐

-

t e ra M

Fietspad n t

d

i s G ) 301 (N estweg

S i e a w u tt t

lg Fietspad aa

BIKSCHOTE o e r

m P Fietspad es t

tr g a (

at aat Brugges

g

Diks Galgestraa e

t t estr at w a

a g tr

t e n Poelcapelle British Cemetery

B i

s r ➑ a a t t

ik tr e

s a a s p s l o straat

ch r B Fietspad a P e t e r u Peerdebeeks

o s e m t g

t k s h e t

st r str n raat g t r a e u st u

t a a rter t r

a a a a k o

a l o Po tra t t r a B

Zuid schotes a

r e e

STEENSTRAETE H

g l a

t

n K r

t

s a ine Merke s

M e m

l k ➒ Tank Memorial Ypres Salient e

K e

k t e

⓬ il

t t

t a P b

a

a e

a tra

M a d

o r s

l t

enst r

raat s m

str

o e

r Beekstr o

e e

a aat selstraa P t

lg e

Bi la reib aa a e

o k h tr Bretoens Cavaleriekruis voor Charles Dresse

s c s

P ➓

c g e

h G S Wulvers g

o n Broenbeek traa ) t

t g t

e a u

1

s a

ansbeek r

Duiverbeek t

J

r k

a 0

a M B

r

a e

t t

t at 3 e

rstra s

e a

Sint- lv e N

b

u t

a

( t e

t

W r

t

a

d POELKAPELLE a

g

s

a

r

K e t

LIZERNE ➋ r e

t Steenakkermolen

t

a ⓫

s

w

a e

t

k at

a

a aa

s P

t

tr

t a t r

r

Fietspad

e s t r

a a

t

a a

e sstr s

a

a s w

z t a

r r

Fietspad r

d

t m e

e a

Sa t t

r

r

s e a t s

e r la

a t

g t

s

a ( s e

r

B B m

a e

Pilkemstraat e g

i t

k a g

s r o o g )

g 3

t n d 1

c a

y o g N3 h g

i g (

s e

o a u we

b Po e o t a s

u r

u e i r rug

Kanaal Ieper-Yzer Kanaal n

s t B WESTROZEBEKE

L r

t w

ra o e B

s Beeuwsaertmolen

e

m r e ⓬

a B

e

H ROESELARE k s t h s

t

r c arkst t

o r

Lutzebeek aat s

ik m

IEPER-BOEZINGE e S e l apel

h l

g e K

u

D n eers

c K

d Brug

n a h seweg (N

s L m 31 3)

a n t

u

k a a e u i l

n nla ud eg B

e o e s

O

e d O t H

w

w in Eik ln a

u L n a e l

e d en e eeuwe e i p ij rk lg L Merelstr s ➑ N s il tr rikstr Merelstr B al at Kle str W ries Lan iksch K a n t ust gema

o r e d rk rug

test st k aa In straa Lijsterstr r r t B

raa e e tr w

t jv l B n s Guynemerplein u i a e e

t V ee a ll i

a t l k

➐➏ N Vinkestr

e

s ij

a r ) w kij n Lijsterstr ➒i

a st p j n

r i i w st K a r 3 u u at

ij Stat lk st 1 T T Lange Molenstra r iestraa Markt e d ln 3 str

Melke t o u rs N ol t

P O e ( cho a t

d g S tra a molenstr r

s a

t e t

Fietspad

e

e r a

s l t a

m l t tr r

t g n w s

elkweg r e

Boezinge-Ieper l e en

e l

v e s

o o a

Fietspad naar Fietspad M we o I- Ee w m

p c s

r Eeckhout Korte kh e e K o g

a e N n ut K n

e t m

k l ol g l a

r e

I r

r ns l L t t

t Fietspad n lf e nstraat raat u

o e le t

s E e

Lobeek D b o r

a r m

b t a

e l Eeckhou B

➍ w

a n

t te str A a at

r

e o a

a K r

t tr st

o B

a s

s em le

r tr Fietspad r el n

e s

j e t w G

i blo e K v l d COLOFON

r g a

i e a

e o

k p a

u l

g w m

e a tr

e

LANGEMARK P s e

m M

l

e l eg

s

w eek

k

a

k

g k oterb

t g

l

i e

e Lekkerb e

a erw

e B w

W b

a v

w

D Fietspad r r e

t a o

e

t

M s m d e

e r n

n e

n k

a

t

g i b o

s li

t e Pap n

n l

a e

i W

B

b k o a r

g z i

t t

e e e

Z

a a

w o a s r

r B M r t t

e s r n

k ik t s

l e

r s tr l

on B s Steen aa

t o D n te

t ve i a m

a Du

a t W

raa ge Samenstelling: Dienst voor Toerisme Langemark-Poelkapelle

nst n

estr ve

e ) La

n Cl

3 t

n

1 a e a

3 r y

t t

aa s

N n

str ( Fietspad naar Boezinge Ca e e

zing l

oe g B o

e

t

m Foto’s: Toerisme en Cultuur Langemark-Poelkapelle, Kurt Vandewalle Photo- w

t a

e a t

a lle

r

k s

t

t

a a a

r e

t g s a

e

a

➎ t

s k

r u PASSENDALE

b t

r W

a a

r e

e s r

a

e

t

en B

e

r p t t s

K b

e k a

te e a s

I r r tr

e s

S s

e e m

e

t la r W

n

b a te a

p r

a ll e s

e traat a em

BOEZINGE e o

a HAGEBOS o

n W le

r n

P

PILKEM r t stra n a

t t

Stroo a graphy, www.dehobbyfotograaf.be, Westtoer (David Samyn), westhoek.be,

G s

o tra e Z K ks

n ers S ee

n el troom mb e a b o

ar eeks o y tr r

s aat St a tr a

C a t CO7 (Michaël Depestele - Nyk Dekeyser), wo1.be (Robert Missinne), istock-

t beek

t t a troom

a a a S a

a r r

r t t t s

s r s

r ➌ r

e e

e t

p t a

p

e straa e P ek W I Bro O photo (Yula Zubritsky - Paul Binet - webphotographeer - Aleksandar Nakic), Bruine nze-Li ⓫ eve -Vrouw stra at

) raat 3 Westhoek verbeeldt, Robert Barthier, Geert Samyn, L’Illustration, Georges kst 1 e 3 ro B N e ( n i g ru e B w e s O g n Vandromme, Leen Lauwers u z r e -Lieve-

B Vrouwstraat

Fietspad

t

ST. -JULIAAN a

a

r

t

nstraat s

liaa e

nt-Ju k

Si e

b Vormgeving: Design Sense | Druk: Drukkerij Lowyck & Pluspoint

eek e

n

aat n

Prinsenhofstraat o Hanebstr Z

Hanebeek Passendalebeek

t

t

a

a

a

r V.U.: Marleen Soete, Kasteelstraat 1, 8920 Langemark-Poelkapelle a

t

r

s

t S’ GRAVENTAFEL

s

d

e r

d

a

i

a

e

g

w

n

j e

i

z

e

W a aat Roesel arestr SCHAAL: 1:20 000 H t traat ) a ares 3 a Roesel

1 r t

3 s t

0 500m 1000m 1500m r a

N a

( e r

t

p s

g e

e e k

P e

w b

e H e s n

g aeze n

u o r Z B w eid es tra ST. -JAN at

at stra re ZONNEBEKE la

IEPER t Ha

Roese nebe

aa ek

r

t

s

r

e

p e

P beek k Zonne e e b

ek k oe nh

re renho lo er

o V

l

r

e V

AUTOSNELWEG A19 IEPER - KORTRIJK V erlo ren ho ek [ 55 ] CONTACT

Dienst Toerisme Openingsuren Kasteelstraat 1, 8920 Langemark-Poelkapelle Maandag, dinsdag, vrijdag: van 9u tot 12u T 057 49 09 41 Woensdag: van 14u tot 16u F 057 48 60 50 Donderdag: van 14u tot 18u30 E [email protected] Zomer-, paas- en kerstvakantie: www.langemark-poelkapelle.be Maandag - vrijdag: van 9u tot 12u www.langemark-poelkapelle14-18.be www.toerismewesthoek.be Toeristische infopunten www.100jaargrooteoorlog.be • Steenstraete – Provincieweg 2, Bikschote www.westhoekkd.be • ’t Oud Gemeentehuis – Guynemerplein 5, Poelkapelle FB toerisme in Langemark-Poelkapelle • De Koornbloem – Markt 30, Langemark

Download gratis de Langemark-Poelkapelle app via de App Store of Google Play en ontdek de regio