Bizar Project: the Best of Armin Only 72

JAARGANG 13 - NR.3 - 2017 - JULI www.av-entertainment.nl NPO MOET BELANGRIJKE ROL MOETNPO HOUDEN BELANGRIJKE INNOVATIE DIGITALE STAND VAN ZAKEN CAMERA’S PTZ AV &ENTERTAINMENT TSJECHIË IN TOUR FACTORY ROBE PROJECT BIZAR THE BEST OF ARMIN ONLY MAGAZINE ® PANASONIC VISUAL SOLUTIONS CONSTANT NIEUWE PERSPECTIEVEN EN MOGELIJKHEDEN

Uw distributeur:

AV-ENTERTAINMENT.NL VOORWOORD

Liefde voor het vak

Soms is iets kleins nodig om iets groots te creëren. Wie de ‘Best of-show’ van Armin van Buuren in de Amsterdam Arena (je leest er over in deze uitgave van AV & Entertain- ment Magazine) heeft gezien zal bijvoorbeeld niet per se verwachten dat de creatieve plannen ervan gesmeed zijn in de rust van een Fries huisje, omringd door duizenden ganzen en verder vooral heel veel ‘niks’. Het was nodig, zo vertelden de mannen van TWOFIFTYK toen we hen spraken over de bizarre prestaties die bij deze productie geleverd zijn. De wereldtour van Armin liep nog, maar de focus moest verlegd: “Toen ben ik een paar weken in dat huisje gaan zitten, waar je alleen met een bootje kon komen”, aldus Sander Reneman. “Iedereen uit het team rond Armin is daar een keer langsgekomen en werd dan door mij opgehaald met dat bootje. De hele show hebben we zitten uitdenken in dat huisje. Heerlijk rustig, met alleen die ganzen om me heen. Het is écht 3 die plek in Friesland geweest die ervoor gezorgd heeft dat we konden focussen en dat < het creatieve proces zo op gang kwam.” Sowieso wordt, ondanks dat het in de entertain- mentwereld vaak om spektakel draait, uit echte liefde voor het vak ook het kleine vaak nog gewaardeerd, bleek in Ziggo Dome ook in een gesprek met Peter Schmitz, bij de opbouw voor de shows van Anouk. Schmitz is accountmanager bij Ampco Flashlight en al twintig jaar lang monitorman bij Anouk: “Die grote zalen zijn mooi hoor, maar de kleine showtjes zijn net zo belangrijk en minstens zo leuk. Een paar weken geleden stonden we met Anouk bij De Wereld Draait Door. Daar doe je het voor vijftig mensen en met twee kanalen in gebruik. Helemaal back to basic, maar dat maakt het nou net zo leuk en zo spannend.” Het plezier in het vak is kenmerkend voor het wereldje waarin we ons be- vinden. Deze editie van AV & Entertainment staat er weer vol mee. Of het nou het Media Jaarcongres, de eerste editie van het AV Festival, de Robe-fabriek in Tsjechië of het even fraaie als gepassioneerde werk van Eventions Products voor de wereldtour van Roger Waters is: liefde voor het vak! Laten we dat vooral zo houden.

Veel leesplezier!

Teun van Thiel Hoofdredacteur AV & Entertainment Magazine [email protected]

AV-ENTERTAINMENT.NL INHOUDSOPGAVE

4 > 46 72

AV-ENTERTAINMENT.NL INHOUDSOPGAVE 20

TV & Radio

TV & Radio Nieuws 7

Column John Huijbregts: Onbewust bekwaam 9

Akoestische uitdaging en oplossing voor FunX 11 60 Media Jaarcongres 2017: ‘new world, new perspective’ 12 DigiNet en Avid bundelen krachten in seminar 18

Terugblik AV Festival 2017 20

Stand van zaken: playout oplossingen 24

Flexibel en compact: PTZ-camera’s 28

Nieuwe Roland V-1SDI en VR-4HD switchers 38

NPO moet belangrijke rol bij digitale innovatie houden 40

5 Theater & Podia <

Theater & Podia Nieuws 45

AV & Entertainment in Tsjechië: Robe Factory Tour 46

NicLen investeert in d&b Audiotechnik: “Vol gas vooruit!” 53 54 State-of-the art licht: Rolight en Chauvet in Podium Victorie 54

Show & Events

Show & Events Nieuws 59

Anouk in Ziggo Dome 60

Eventions Products bij Roger Waters: “Dit maakt echt trots” 68

Bizar project: The Best Of Armin Only 72

AV-ENTERTAINMENT.NL The world’s biggest tours...

Jim Warren & Mike Prowda Radiohead Paul “Pab” Boothroyd Paul McCartney Caram Costanzo Guns N’ Roses Greg Price & Myles Hale Black Sabbath Greg Nelson Pearl Jam, Temple of the Dog Jason Decter blink-182 Aaron Glas Fitz & the Tantrums Josh Osmond The Lumineers Steve McCale Elvis Costello Snake Newton & Charlie “Chopper” Bradley Duran Duran Gerard Albo a-ha Keith “Meaux” Windhorst Journey Jody Perpick & Robert Nevalainen Bryan Adams Harley Zinker Young the Giant Marko Vujovic Korn Turn to the world’s most powerful live mixing system Avid VENUE | S6L Get the unrivaled performance, superior sound clarity, and onboard plug-ins that have made S6L the standout favorite among top sound engineers. And now S6L offers new Waves SoundGrid support, I/O sharing, 128-track Pro Tools ® recording over AVB, and MADI and Dante connectivity. Even better, all systems now come with the industry’s highest level of support, including 24/7 assistance, overnight hardware exchange, software upgrades, and more—for three full years!

Contact Amptec for a demo: [email protected] or [email protected]

Duifhuisweg 11 • Industriezone “Het Dorpsveld” • B-3590 Diepenbeek - België http://www.amptec.nl • [email protected] • Tel: +31 (0) 73 752 12 65 • Fax: +32 (0) 11 28 14 59

© 2017 Avid Technology, Inc. All rights reserved. Product features, specifications, system requirements, and availability are subject to change without notice. Avid, the Avid logo and Pro Tools are trademarks or registered trademarks of Avid Technology, Inc. or its subsidiaries in the United States and/or other countries. All other trademarks contained herein are the property of their respective owners.

Avid_S6L_Biggest_Tours_Amptec-215x285.indd 1 5/25/17 8:08 AM TV&RADIO NIEUWS

IDK in de prijzen op InfoComm 2017

Intronics, exclusief distribiteur voor IDK in de Benelux, kondigt met trots aan dat IDK tijdens de InfoComm 2017 in Orlando meerdere awards The world’s biggest tours... heeft gewonnen. De pro AV markt heeft steeds meer behoefte aan krachtige en betrouwbare 4K oplossingen. IDK speelt in op die vraag en doet dat ook nog eens op het allerhoogste niveau. Om deze redenen zijn de volgende awards aan IDK toegekend: Sound & Video Contractor Best Jim Warren & Mike Prowda of Show en Tech & Learning Best of Show. De IP-NINJAR serie van IDK is een unieke oplossing om True 4K video te distribueren over een IP Radiohead fiber netwerk met 10Gb ethernet switches. Deze pro AV oplossing is een en kostenefficiënte oplossing. De IDK MSD serie bestaat uit verschil- Paul “Pab” Boothroyd volledig schaalbaar platform met tal van mogelijkheden, zoals: extensie, lende presentatieswitches die uitblinken in bedieningsgemak en stabi- Paul McCartney schakelen met behulp van een matrix, het creëren van een videowall, liteit. Ongeacht het formaat van de videobron blijft de output, dank- Caram Costanzo een multiview en een picture in picture. Tevens zijn deze extenders zij de ingebouwde scalers, constant aan de ingestelde videoresolutie. Guns N’ Roses voorzien van scalers op de in- en outputs en in alle toepassingen is de Intronics levert vele varianten met een maximale resolutie van True 4K / Greg Price & Myles Hale latency maximaal 2 frames. Omdat gebruik kan worden gemaakt van UHD @60Hz met 4:4:4 color sampling. Meer informatie via: Black Sabbath bestaande IP fiber infrastructuur is de IP-NINJAR een unieke flexibele www.intronics.nl Greg Nelson Pearl Jam, Temple of the Dog Jason Decter blink-182 Aaron Glas Samenwerking BNN-VARA Fitz & the Tantrums Josh Osmond en CTM Production Music The Lumineers Steve McCale Omroep BNN-VARA en CTM Production Music zijn een meerjarige Elvis Costello samenwerking aangegaan. De omroep zal per direct voor haar uitgebreide programmering gebruik gaan maken van de muziek library van Snake Newton & Charlie “Chopper” Bradley CTM Production Music. CTM Production Music is onderdeel van CTM Duran Duran Publishing en beschikt over een productie muziek catalogus van meer dan Gerard Albo 500.000 titels en is daarmee het grootste independent productiemuziek- a-ha bedrijf van de Benelux. Deze titels zijn toegankelijk middels een geavan- Keith “Meaux” Windhorst ceerd zoeksysteem met een zeer uitgebreide selectie aan muziekgenres. Journey “Wij zijn trots dat CTM Production Music gaat samenwerken met zo’n Jody Perpick & Robert Nevalainen mooi en grensverleggend bedrijf als BNN-VARA”, aldus MD Jitze De Raaff. Bryan Adams Als grootste onafhankelijke uitgever van de Benelux zal CTM Production is ontstaan uit de samenwerking tussen Imagem Production Music en 7 Harley Zinker Music naast het aanbieden van de ruime catalogus aan BNN-VARA tevens Dennis Music Publishers, de eerste production music library in Nederland. > Young the Giant zorg dragen voor het trainen en begeleiden van de editors en producenten Door deze samenwerking ontstaat de grootste muziekcatalogus van Marko Vujovic Korn die gebruik gaan maken van CTM Production Music. Op deze wijze kan Nederland in combinatie met bijna 50 jaar ervaring in production music. iedereen zo efficiënt en doelgericht mogelijk te werk te gaan om altijd de Dennis Bosheck en Claire Niven zijn verantwoordelijk voor het day-to-day beste combinatie te vinden tussen beeld en geluid. CTM Production Music management van CTM Production Music. Turn to the world’s most powerful live mixing system Avid VENUE | S6L Omroep Brabant Omroep Brabant heeft bij de start van de nieuwe cross- is vereist. Carlo van Acker, Manager Mediafaciliteiten Omroep Get the unrivaled performance, superior sound clarity, and onboard plug-ins that have made S6L the cross-platform platformprogrammering een technisch unicum in de Brabant: “Wij zijn erg blij met de technische oplossing die M&I standout favorite among top sound engineers. And now S6L offers new Waves SoundGrid support, Nederlandse broadcastmarkt geïntroduceerd: het ochtend- met OmniPlayer E2 in combinatie met OmniVeo voor ons met OmniPlayer programma op werkdagen wordt simultaan op radio, tv en gemaakt heeft. In de compleet nieuwe studio kunnen twee ® I/O sharing, 128-track Pro Tools recording over AVB, and MADI and Dante connectivity. Even better, all E2 en OmniVeo de online kanalen uitgezonden. De workflow is zodanig presentatoren het nieuws niet alleen laten horen, maar ook systems now come with the industry’s highest level of support, including 24/7 assistance, overnight ingericht dat met minimale menskracht een cross platform laten zien. Op de grote schermen achter de presentatoren ziet programma wordt gemaakt, zonder dat de kijker en luisteraar de kijker videoclips bij de muziek en visuals voor bijvoorbeeld hardware exchange, software upgrades, and more—for three full years! daar iets van merken. OmniPlayer E2 radio automation soft- weer en verkeer of andere programmaonderdelen die vanuit ware die al in gebruik is bij Omroep Brabant voor de reguliere OmniVeo worden aangestuurd.” Peter van Klei, commerci- Contact Amptec for a demo: [email protected] or [email protected] radioprogrammering, wordt in combinatie met de OmniVeo eel directeur van M&I Broadcast services: “Wij zijn erg trots videoserver voor de nieuwe cross-platformprogrammering dat OmniPlayer E2 bij Omroep Brabant cross-platform wordt Duifhuisweg 11 • Industriezone “Het Dorpsveld” • B-3590 Diepenbeek - België ingezet. De presentator kan muziek en vormgeving zelf star- gebruikt. Wij denken dat dit voor andere regionale omroepen http://www.amptec.nl • [email protected] • Tel: +31 (0) 73 752 12 65 • Fax: +32 (0) 11 28 14 59 ten vanuit de studio. Videoclips en visuals worden daarbij een perfecte oplossing is om kosten te besparen door pro- automatisch meegestuurd, zonder dat er een extra handeling gramma’s gelijktijdig op radio, tv en online uit te zenden.”

Avid_S6L_Biggest_Tours_Amptec-215x285.indd 1 5/25/17 8:08 AM Raise your voice. XS Wireless 1 & 2 microphone systems. As a singer, speaker or instrumentalist, you want to connect with your audience. Focus on your message – not on the equipment. Be confident. To meet those demands, Sennheiser created the XS Wireless microphone system. Thanks to its intuitive, one-touch scanning and synchronization, XS Wireless 1 combines exceptional ease of use with great sound quality. If you’re ready to take the next step, XS Wireless 2 offers additional control, flexibility and ruggedness to withstand the toughest live conditions. It’s time to raise your voice. For all microphone options visit sennheiser.com/xs-wireless

20170621_215x285_AVEntertainment_BeNeLux.indd 1 12.06.17 12:38 TV&RADIO COLUMN

Onbewust bekwaam

In alle jaren dat ik in het vak zit en daarbij heel erg tevreden ben over wat ik allemaal doe, realiseer ik me ook dat ik sommige dingen graag anders had gezien. Tijdens mijn lessen bij Zoomvliet Studio zeggen studenten nogal eens dat ze het soort werk wat ik doe niet zien zitten. Mijn eerste vraag is dan altijd; “Wat ga jij doen dan?”

“Ik word DOP”, hoor ik dan vaak. Mijn vraag is altijd hoe ze dat gaan doen. Uiteraard zitten er talentjes tussen, maar het is en blijft een MBO opleiding. Maar als ze dan straks thuis zitten te wachten op opdrachten en er meldt zich iemand uit mijn vak die hen een opdracht geeft, zouden ze dat dan doen? Sommigen zeggen dan van niet. Maar als je doorvraagt en zegt dat er anders geen opdrachten komen, wat dan? Wat ik bedoel te zeggen is dat je soms door het type opdrachten dat je krijgt ontdekt dat je ergens talent voor hebt waarvan je het bestaan niet kende. Onbewust bekwaam dus. En dan zit je in die flow, ga je daarin mee en geniet je van wat je allemaal doet. Je verdient er zelfs je brood mee. En anderen in die richting van produceren zien jouw talent en vragen je om voor hen aan de slag te gaan. Ook vragen sommige studenten of ik eens iets kan laten zien, mooie shots, waarop ik enorm trots ben. Nee, dat kan ik niet. Ten eerste; er is altijd verbetering mogelijk. Ten tweede; we doen broadcast, duidelijk, helder en informatief plaatjes schieten en dan ook nog zo snel mogelijk.

Een van de voorbeelden hiervan is de periode dat ik Trips & Tips maakte op SBS6. Ik heb eens meegemaakt dat we op één dag vanuit het zuiden naar Noord-Holland moesten, echt in de kop bij Den Helder, dan terugzakken naar Amsterdam, weer terug over de Afsluitdijk naar Woudsend in Friesland, Dan over Harderwijk naar Hilversum bij het Melkhuisje opnames maken. Een dag waarop we bijna 600 kilometer hebben gereden en 7 minuten items maakten. Dat houdt in dat je ergens aankomt, snel kijkt wat de klant wilt, camera pakken, interview draaien en lapshots maken. En weer weg. Echt maar één kans om het goed te doen en daar ben ik dan wél trots op! Maar echte kwaliteit qua uitdieping van tv maken is het niet. Gewoon lekker passieve televisie, wat makkelijk weg kijkt. Helder en duidelijk. Keihard werken, maar wel genieten van de contacten met de mensen die je ontmoet en de dingen die je voor de camera krijgt. Respectvol en eerlijk.

Want zo werkt het toch in ons vak? Dat je als freelancer niet altijd in de hand hebt wat 9 je mag draaien? Dat is afhankelijk van de opdrachten die je krijgt aangeboden. Ok, je < kunt een en ander een beetje sturen als je werk genoeg hebt, want dan kun je soms zeggen dat je iets niet wilt doen omdat je het te druk hebt. Maar ook dat is niet altijd waar. Als een opdracht zich aandient en er staat niets, dan neem je ‘m aan en ben je dankbaar.

Wat ik wel zelf heb kunnen sturen is dat ik geen nieuws meer wilde doen. Ik ga liever filmen op plekken waar ik welkom ben, want bij nieuws ben je dat nooit. En nu, na 30 jaar kan ik eindelijk eens zeggen dat ik alleen nog maar de leuke opdrachten aan- neem. Niet omdat ik dat zozeer wil, maar omdat je het op 54-jarige leeftijd ook goed gaat voelen als je een enkele dagen achter elkaar ENG doet. Sommigen zeggen me wel eens dat ik lekker zelfstandig ben en dat ik kan doen wat ik wil, mijn antwoord is dan dat niemand zoveel bazen heeft als een freelancer. Elke dag een andere baas! Veel studenten melden zich op school aan om geluid te doen, maar ontdekken dat ze goed zijn met de camera, of willen graag camera maar ontdekken dat ze beter zijn in monteren. Ontdek het talent in jezelf maar, het is aan de opdrachtgever of ze dat talent ook in jou zien!

John Huijbregts cameraman – editor - regisseur [email protected]

AV-ENTERTAINMENT.NL Faciliteiten voor Concert Festival Onze KVM-oplossingen Musical en theater verhogen de efficiëntie Corporate event van uw live- en postproductie teams

Signaalbeheer & -switching Mic, preamp, interface of recorder nodig? Signaalextensie & -processing ????????????????????????????????????? Operator control www.eavr.nl Remote beheer 24/7 SUPPORT www.redaudio.nl +31 (0)6 262 64 585 [email protected] Bezoek ons voor live demo’s 030-6775911 15-19 sept ‘17 - Hal 8.B59 050 534 69 80 | 020 894 42 72 +31 (0)55 534 06 66 [email protected] | redaudio.nl blackbox.nl/ibc4 030-2417777 WWW.QLED-BV.NL

Professional Displays

Mirror Screens - Touch Screens 24/7 Displays - Outdoor Screens WORLD WIDE LOGISTICS Videowalls - Menu Bords etc.

Fence 4 Events - Hoge Kamp 29 SPECIALISTS FOR THE 3853 GL Ermelo +31 (0) 341-265434 ENTERTAINMENT INDUSTRY www.fence4events.nl

Fence4events is een bruisend bedrijf op het gebied van veiligheidsvoorzieningen op evenementen. Van kassa-units tot dranghekken, bouwhekken met of Partner of zonder zeil, ﬁ etsenrekken, stagebar- riers en politiebarriers, alles ademt de EDWARD AIR CARGO B.V. betrokkenheid van ons bedrijf. FREIGHTWAY BUILDING ROOM 408 FLAMINGOWEG 22 -1118 EE SCHIPHOL-ZUID TEL. +31 20 6485016 - FAX +31 20 6480979 Your Crowd Controlled ! E-MAIL : [email protected] WWW.EDWARDAIR.NL

Tech for Broadcasti ng, Webcasti ng & IPTV

• Lecture Capture/Recorders • Encoders & Decoders • Capture Cards • IP-Video Routi ng • DVB – IP Head Ends • Transcoders • IP-Video Wall Gemotiveerd en gekwali ceerd personeel voor de open afbouw van evenementen en beurzen. L!nQ Crew Services is onderdeel van L!nQ Event Group.

WWW.NETCHANGE.NL T: 085 4864 650 (24/7 bereikbaar) NETchange | Jupiterweg 10 c 3893 GD Zeewolde Tel: 033 7501377 E: [email protected] E: [email protected] I: www.linqeventgroup.nl TV&RADIO ACTUEEL

KB|MF levert AcoustoMizer elementen Akoestische uitdaging en oplossing voor FunX

Publieke jongerenzender FunX richt zich met name op de Randstad en groot deel kunnen berekeningen en erva- bestaat uit vier stadsedities (Amsterdam, Rotterdam, Utrecht en Den Haag) ring bepalen op welke plekken er van deze en een landelijke NPO-editie. Iedere stadseditie heeft de beschikking AcoustoMizer elementen moeten komen. over een eigen radiostudio, die is ondergebracht bij lokale en/of regionale Maar uiteindelijk kom je door middel van omroepen in de vier grote steden. Om deze studio’s ondanks de ruimtelijke ‘trial & error’ tot de ideale opstelling.” en bouwkundige beperkingen optimaal te laten klinken kunnen de programmamakers rekenen op Rob Scholtes en Jeroen Leering, binnen OP MAAT FunX verantwoordelijk voor de techniek. Rob Scholtes: “Galmtijd is een belangrijke factor, maar het gaat er om dat de ruimte 11 zó ‘afgedempt’ wordt dat de verstaanbaar- < Vroeger werden radiostudio’s volledig natuurlijk ook omdat er door techniek en heid, de spraak dus, wel overeind blijft. betimmerd en akoestisch goed klin- software steeds meer aan gedaan kan wor- Het frequentiegebied moet goed blijven. “kend opgeleverd”, aldus Rob Schol- den. Microfoons hebben ‘gates’ die dicht- Elke ruimte is anders, zomaar een hoop tes: “Er was nu eenmaal meer kennis en gaan zodra er niet meer in gesproken wordt demping aanbrengen kan zelfs ave- natuurlijk ook meer budget beschikbaar. en met software kun je geluid behoorlijk rechts werken. Deels is het dus rekenen, In feite krijg je tegenwoordig vier gipswan- ‘oppimpen’. Maar bij een live situatie met en deels zoals gezegd gewoon proberen den met een plafond opgeleverd. Doordat veel mensen in de studio die aan het woord en fingerspitzengefühl.” Voor FunX zijn er wel een goede geluidsdichte deur is ge- zijn kom je daar niet mee weg.” de AcoustoMizer elementen op maat plaatst is er weliswaar sprake van een stu- gemaakt en is de speciale akoestische stof dio, maar goed klinken doet ‘ie zeker niet.” PLATEN EN PANELEN bedrukt in de gewenste stijl. Leering: “De Jeroen Leering vult aan: “Alles draait in een FunX ging te rade bij KB|MF, het bedrijf dat AcoustoMizers zijn vrij dun en vallen radiostudio om galmtijden, niet te veel en ook de consoles voor de studio’s leverde. daardoor niet zo op. En doordat onze gra- niet te weinig. Een ruimte moet wel ‘leven’, Leering: “De studio in Den Haag is nu net fisch ontwerper de prints heeft ontwor- zodat de gesprekken goed klinken. Met helemaal klaar, maar zowel de muren als pen, inclusief het logo van FunX, zijn de name als er meerdere microfoons open- het plafond waren hier aanvankelijk ‘kei- panelen echt één geworden met de studio, staan is akoestiek van groot belang. Een hard’. Het gevolg was een slechte akoestiek met natuurlijk een perfecte akoestiek als gipsen plafond en dito wanden helpen daar en een verstaanbaarheid die zeer te wensen gevolg!” niet aan mee. ” overliet. Op advies van KB|MF zijn we begonnen met het plaatsen van akoesti- OPPIMPEN sche plafondplaten. Dit zorgde al voor een Scholtes: “Er is tegenwoordig minder besef enorme verbetering. De tweede stap was dat akoestiek belangrijk is en dat komt het plaatsen van wandpanelen. Voor een

AV-ENTERTAINMENT.NL TV&RADIO CONGRES

Media Jaarcongres 2017: AV & Entertainment Magazine). Als grootste uitdaging voor de media-industrie ziet Jae- ger de onderlinge samenwerking binnen de ‘A new world, media-industrie. Er is volgens hem nu nog sprake van dorpse discussies over oneigen- lijke concurrentie. Maar Nederlandse par- 12 a new perspective’ tijen zouden de handen ineen moeten slaan, > want het leeuwendeel van de advertentie- Door globalisering en voortdurende technologische innovaties inkomsten en consumenten verliezen ze niet verandert het medialandschap in een steeds hoger tempo. Het Media aan elkaar, maar aan internationale partijen Jaarcongres 2017 zette onder aanvoering van dagzitter Rens de Jong met nieuwe verdienmodellen. voor de bezoekers in Studio 21, livestreamkijkers en online nalezers de kansen en bedreigingen in een nieuw perspectief. STER WIL ONLINE VERZILVEREN Fotografie Mark Janssen (ECP – www.memomoto.nl) Sinds Frank Volmer directeur is, richt de STER niet alleen de focus op het verzilveren van lineaire radio en televisie, maar ook op ls mediawethouder van Hilversum geen wingewest moet gaan worden van het digitale aanbod. Dat is hard nodig om opende Wimar Jaeger het Media grote buitenlandse partijen. De Nederlandse het aandeel van 200 miljoen (een kwart van AJaarcongres. Jaeger stelde dat het media zijn ook nodig voor de pluriformi- de mediabegroting) aan advertentiegelden woord ‘park’ weliswaar uit de naam verdwe- teit, stelde hij. “Een nieuwe Nederlandse binnen te halen dat nodig is om de publieke nen is, maar dat het Mediapark nog steeds generatie groeit op in hun eigen filterbub- omroep in stand te houden. In 2016 bedroe- het kloppend hart van Hilversum Media- bel. Hun beeld op de wereld wordt gevormd gen de advertentie-inkomsten 185 miljoen stad is. Meer dan 12.000 mensen verdienen op basis van hun profiel op Youtube en Fa- euro en Volmer verwacht niet dat dat dit hier hun brood. Het park is ook opgeno- cebook. Voor een brede ontwikkeling van jaar veel hoger wordt. Omroepen kunnen men in de nieuwe Media Mile die door de deze generatie moeten we de mediasector volgens hem veel meer revenuen halen gemeente Hilversum wordt ontwikkeld. koesteren.” Wil Nederland mee kunnen in uit online advertising bij hun on demand Jaeger noemde digitalisering en globalise- een snel veranderende mediawereld, dan aanbod. Nu is dat aandeel slechts 5 miljoen, ring als twee belangrijke trends in de media- moeten landelijke politici en bestuurders de maar online advertising zou vijf keer meer industrie. Globalisering bedreigt het lokale digitale creatieve industrie gaan steunen (zie kunnen opleveren. De STER zou dan wel aanbod. Jaeger waarschuwde dat Nederland ook pagina 40 en verder in deze uitgave van over de juiste data moeten beschikken, zodat

AV-ENTERTAINMENT.NL TV&RADIO CONGRES

ze advertising beter kunnen targetten. Nu nog zijn de data in bezit van de omroepen, omdat de kijker via de platforms van de omroep het digitale aanbod bekijkt. Over data delen en online advertising is de STER al enige tijd in gesprek met de omroepen. Volmer stelt dat het proces langzaam gaat omdat er tal van praktische, technische en mediawettelijke obstakels zijn. Zelf ziet hij veel in een model á la Spotify. Kijkers betalen 10 euro per maand voor een advertentie- vrije publieke omroep of kiezen voor gratis kijken mét advertenties.

PLURIFORMITEIT Madeleine de Cock Buning is voorzitter van het Commissariaat voor de Media, dat toe- zicht houdt op de naleving van de Mediawet. Het Commissariaat monitort al 15 jaar de concentratie-ontwikkelingen op de media- van elkaar worden gekopieerd, en dat - om in Zweden. De groep heeft 21 productiebe- markt en brengt de diversiteit in kaart. De lezers te behouden - alleen gemaakt wordt drijven en houdt zich bezig met tv, radio, Cock Buning waarschuwt dat de vele over- wat de lezer of kijker wenst. “Mediabedrijven esports, digital video networks en online names in de media-industrie leiden tot een vechten om de kruimels die grote interna- gaming. Net als veel andere mediabedrij- minder pluriform aanbod: minder titels en tionale mediapartijen overlaten.” Ze vreest ven vroeg MTG zich af hoe ze als media- minder inhoudelijke verschillen, met name dat de Nederlandse mediasector ten onder bedrijf konden overleven. Het bedrijf koos in de regionale dagbladpers. Dat is zorgelijk gaat als er niet snel iets gebeurt. De publieke ervoor om zwaar in te zetten op digitaal en stelt ze. “Juist nu zoveel taken van landelijk omroep kan de pluriformiteit behoeden, stelt besloot de afgelopen jaren te investeren in naar regionaal worden overgeheveld, moet ze. Daarvoor moeten wel nieuwe toekomst- drie nieuwe en groeiende digitale markten: de regionale pers de waakhondfunctie blij- bestendige modellen worden gemaakt. Want esports, online gaming en Digital Video ven vervullen. Dit is een van de pijlers onder er liggen ook nieuwe kansen: er komt weer Networks. Daarvoor was een forse financi- de democratische rechtstaat.” vraag naar diversiteit. ële injectie nodig. Het benodigde geld kwam Het grote aanbod op internet is zeker vrij door keuzes te maken en bestaande geen garantie voor pluriformiteit, stelt ze. NIEUWE KANSEN producten af te stoten. Ook werden oude “Algoritmes zorgen dat mensen in een infor- CEO Jørgen Madsen Lindemann van contracten opnieuw uitonderhandeld. De matiebubbel leven. Afwijkende meningen en Modern Times Group komt met een goed nieuwe digitale strategie bleek succesvol en andere geluiden worden niet meer gehoord. nieuwsboodschap: in een snel veranderende werd gewaardeerd door de aandeelhouders, En als mensen in filterbubbels leven, worden wereld zijn er ook veel nieuwe kansen. stelt Madsen Lindemann. Esports groeit snel 13 media minder pluriform geconsumeerd.” De Madsen Lindemann vertelt hoe MTG op die en gaat de concurrentie aan met traditionele > Cock Buning ziet dat oplagen omlaag gaan, kansen inspeelde. MTG is een internatio- sport. Dit gaat ten koste van het aandeel kijkcijfers dalen, redacties krimpen, berichten naal opererende mediagroep met de roots op televisie. Ook online gaming past goed binnen het mediabedrijf, volgens Madsen Lindemann. Het blijft gaan om storytelling, alleen dan op een nieuwe manier. Daarnaast speelde het bedrijf in op de grote vraag naar VOD. Als tegenhanger voor de vooral Amerikaanse content van Netflix en HBO zette MTG een betaald videokanaal in de markt met Scandinavische series. Om snelle internationale groei mogelijk te maken werkt MTG veel met overnames en deelna- mes. “Als je verhalen kan vertellen dan is het nog nooit zo’n opwindende tijd geweest als nu”, concludeert Madsen Lindemann.

OOYALA ZET IN OP LIVE Volgens databedrijf Ooyala heeft digitale live video de toekomst. David Mühle, Regional Director Northern Europe, en Michael Underhill, Strategic Media consul- tant, lichten dit toe. Ten eerste laten trend-

AV-ENTERTAINMENT.NL TV&RADIO CONGRES

voorspellingen zien dat live in 2021 vijftien bineren met SDI-video en de beelden waren VIRTUELE VOICE-ERVARING maal groter zal zijn dan nu. Daarnaast biedt realistisch genoeg door gebruik van scha- Taco Ketelaar, oprichter van DFFRNT live over IP veel mogelijkheden: meer moge- duw en reflecties. Van Vegten laat een voor- Media, vertelt hoe het bedrijf op dit moment lijkheden voor social engagement via de beeld zien van een quiz waarbij de vragen een virtual reality-ervaring creëert rondom sociale platforms; meer mogelijkheden om worden ondersteund met augmented beel- The Voice in opdracht van TTC. De kijker je content te monetizen door betere target- den. Bij een vraag over haaien komen vier kan onder meer ervaren hoe het is om als ing; je kunt met weinig technische midde- haaien binnenzwemmen. NEP maakt ook zanger op het podium te staan of in de len (mobiele telefoon) en dus weinig kosten complete AR-studiosets. Voor Van Vegten jury te zitten. Het is de bedoeling om de direct live gaan; dankzij automatische is augmented reality geen gimmick, maar experience als loyalty programma aan tagging kun je je live content direct geschikt biedt het serieuze financiële en operationele retailers te verkopen. Hoe meer mensen maken voor VOD en live zorgt traditioneel voordelen. “Met AR kun je je studio maxi- sparen, hoe meer ze kunnen doen binnen voor een grotere betrokkenheid van de kij- maal gebruiken. Er is geen tijd meer nodig de VR-experience en hoe meer ze te zien ker. Underhill geeft aan dat live kan worden voor open afbouw. Je hebt geen opslag- en krijgen. Ketelaar vertelt dat tijd de lastigste versterkt met social media. In Australië transportkosten en je kunt de set makkelijk factor is bij de productie. Het is complex gebruikt een partij social media om live repliceren, bijvoorbeeld voor gebruik in het om te maken en vraagt een eigen platform. extra content te bieden, zoals extra camera- buitenland. Zo kun je ook controle houden Ketelaar verwacht dat VR met name in de posities en commentaren van de presentator over je format.” Er zijn ook grote creatieve sport belangrijk gaat worden: bijvoorbeeld op beslissingen van de scheidsrechter. voordelen. “In een kleine studio kun je een zelf ervaren hoe het is om in de cockpit van gigantische ruimte creëren en andersom, een formule 1-wagen te zitten. DFFRNT AUGMENTED REALITY sets zijn heel makkelijk te wisselen, je kunt Media had de huldiging van Feyenoord met NEP is specialist in augmented reality voor extra virtuele schermen in de set plaatsen de 360 graden-camera gefilmd. Grootste televisie. CIO Ralf van Vegten vertelt hoe en daar aanvullende beelden of data op uitdaging volgens Ketelaar is zorgen dat je NEP al langer het idee had om een extra laag vertonen en je kunt interacteren met virtuele voldoende bandbreedte hebt. toe te voegen aan bijvoorbeeld quizpro- objecten.” Op dit moment is NEP bezig met gramma’s of om augmented studiosets aan ReLive. Zodra live content herhaald wordt, AANDACHT VOOR JE PRODUCTIE te bieden. Maar de techniek was nog niet worden er relevante beelden aan toegevoegd Erik van Heeswijk van data- en content- toereikend. In 2016 kwam een crossover van of wordt het beeld gepersonaliseerd. Per specialist Cleverlions komt nogal eens bij de techniek vanuit gaming engines naar regio kan bijvoorbeeld een unieke stream mediabedrijven over de vloer. Daar ziet hij broadcast. De rendercapaciteit was te com- opgenomen worden. vaak hetzelfde gebeuren, waardoor bedrij-

14 >

AV-ENTERTAINMENT.NL TV&RADIO CONGRES

NIEUWS EzyInsights werkt in Nederland al samen met Omroep Brabant, vertelde Duane Atkins, de oprichter van het bedrijf. Het systeem graast voortdurend tal van digitale bronnen af (websites, sociale media en ga zo maar door) om te zien welke verhalen veel belangstelling trekken. Er zijn zoveel bronnen, dat redacties die niet allemaal zelf kunnen bijhouden. EzyInsights levert dagelijks zo’n 500.000 verhalen op die ‘tren- ding’ worden. Het is een realtime systeem, dat continu updates geeft, zodat (nieuws) redacties voortdurend volledig op de hoogte kunnen zijn. Door filters in te stellen, is het speurwerk te verfijnen, zodat de zoekresul- taten zo relevant mogelijk zijn. EzyInsights levert ook een beeld op van het verloop van een verhaal, hoe het zich verder ontwikkelt en hoe de redactionele producties presteren. Het heeft ertoe geleid dat bij Omroep ven niet het optimale uit hun producties heeft opgeleverd met ruim 300 bedrijven. Brabant de sociale media een vaste rol op halen. Bij veel grote redacties zakt bijvoor- Voor het programma selecteren ze zo’n 15 de nieuwsredactie hebben gekregen en dat beeld de aandacht voor een productie af, tot 20 jonge bedrijven, met een bewezen het bezoek aan de website van de regionale zodra deze wordt gepubliceerd. Terwijl dat product of dienst. Vervolgens wordt tijdens omroep is gestegen. nu juist het moment is waarop het publiek MatchMaking Days (tweemaal per jaar) pas aandacht voor de productie krijgt. Zo gekeken of er een samenwerking mogelijk VERHALENMACHINE laat je als mediabedrijf veel kansen liggen is met de Nederlandse mediaondernemin- AX Semantics genereert op dit moment, vol- om je productie te optimaliseren en meer gen, die aan het programma deelnemen. gens Chief Visionary Officer Frank Feulner, aandacht te genereren. Van Heeswijk geeft Tot dusver zijn dat NPO, AVROTROS, 15 miljoen verhalen per maand. Het systeem de overweging mee om het publiek al van te EO, De Persgroep Nederland, De Groene kan enorme hoeveelheden data omzetten voren te laten weten dat je met een verhaal Amsterdammer en het Nederlands Dagblad. in complete artikelen, in milliseconden. Het bezig bent voor het creëren van meer enga- André Knol van Innomics begeleidt het pro- werkt voor de gebruikers eenvoudig: je laat gement en om de redactie ook na publicatie ces met coaching, trainingen en workshops. de data die je interessant vindt binnenstro- de ruimte te geven om met het verhaal bezig Op DemoDays (ook tweemaal per jaar) men in een pool, je laat er je eigen wensen te zijn: bijvoorbeeld kop bijwerken, nog presenteren de deelnemers hun resultaten. en regels voor de redactionele bewerking 15 een extra verhaal schrijven of op Facebook Op korte termijn zijn volgens de organisato- op los en voor je het weet heb je een tekst, > zetten. “Iedereen denkt dat dit logisch is en ren vijf echte deals te verwachten, die uit het die het systeem ook publiceert. Met AX al gebeurt, maar dat is niet zo.”Een tweede programma zijn voortgekomen. Semantics kun je bijvoorbeeld een weerbe- aandachtspunt is het denken in kanalen. Als een verhaal op meerdere kanalen wordt gepubliceerd, worden vaak de algemene cijfers van de kanalen gebruikt om te laten zien hoe een verhaal scoort. Van Heeswijk stelt dat dit niet veel zegt en dat het veel zin- voller is om vast te stellen hoe een verhaal het op elk van die kanalen doet, zodat je de verhalen beter kan maken. Dit is de redactionele view op data.

EXPERTSESSIE: INNOVATIONMATTERS Na de lunch hield MediaMatters een aparte expertsessie: InnovationMatters. Van Dijk en Kok gaven een korte inleiding op het inno- vatieprogramma van iMMovator. Belangrijk onderdeel van hun werk is volgens Van Dijk en Kok het scouten van startups en scale-ups in binnen- en buitenland. Dat is een continu proces, dat nu al een database

AV-ENTERTAINMENT.NL Zin om eens te komen kijken? V-1HD V-1HD HD Video Switcher V-1HD HD VideoHD Video SwitcherSwitcher

A portable solution for videography,A webcasting, portable visual performance, solution education for andvideography, live events webcasting, visual performance, education and live events A PORTABLE SOLUTION FOR VIDEOGRAPHY, WEBCASTING, VISUAL PERFORMANCE, EDUCATION AND LIVE EVENTS HD Camera Computer Tablet Blu-ray Disc Player Monitor Projector Recorder Streaming

MBO-opleidingen Zoomvliet Studio: HD • audiovisuele productie Camera Computer Tablet Blu-ray Disc Player Monitor Projector Recorder Streaming (editor, camera, sounddesign, producent, regisseur) - niveau 4 • podium- en evenemententechniek (licht, geluid, theatertechniek) - niveau 4 zoomvlietstudio.nl

Waar? Dr. Ir. van Veenweg 6 V-1HD 10108080p Bergen op Zoom zoomvliet.nl HD Video Switcher

Desk / counter top to 1m height

The V-1HD makes it easy to connect and switch video cameras, smart phones, computers, tablets, Blu-ray players and other HDMI video sources with a simple V-1HD push of a button10108080 orp slide of the T-Fader. It HD Video Switcher supports professional compositing effects such as picture-in-picture and keying allowing for graphic insets, titling or even “green screen” ideal for news broadcast or corporate training productions.

proav.roland.com Desk / counter top to 1m height R TV&RADIO CONGRES

richt maken, dat precies is toegesneden op jouw interesse, bijvoorbeeld een vooruit- zicht voor een werelddeel, of een land, een provincie of bepaalde plek. Of je kunt een complete sportcompetitie volgen, of juist de verrichtingen van één club. Als je de data maar hebt, zet het systeem het razendsnel om in tekst voor publicatie. Die teksten kan het ook zodanig in stijl en opbouw varië- ren, dat ze niet overkomen als het eentonige schrijfwerk van een robot. Volgens Feulner zijn journalisten eerst vaak sceptisch over het resultaat, of gewoon bang om hun werk te verliezen. Onnodig, zegt Feulner, want tot nu toe is niemand ontslagen omdat AX Semantics werd ingeschakeld. Het systeem wordt vooral gebruikt voor het produceren van artikelen die weinig of geen creativiteit vragen, zodat journalisten meer tijd hebben om innovatieve producties te maken. ander groot platform kunnen zetten, waarna YOUTUBE ALS AANVULLING geïnteresseerde consumenten langere con- Arjen Lubach had nooit gedacht dat hij met NIEUWE PLATFORMS, NIEUWE KANSEN tent op je eigen website kunnen vinden. Je zijn programma Zondag met Lubach (VPRO) Al tien jaar zorgt Jeroen Wijering ervoor content op Facebook is dan een soort etalage zo’n groot publiek zou bereiken. Toen het dat we op internet video kunnen kijken. in de Kalverstraat, waarna de klant net om programma op 200.000 kijkers zat, dacht hij Terwijl hij nog op school zat, ontwikkelde de hoek de winkel kan bezoeken. JW Player dat het plafond zo ongeveer bereikt was, hij zelf een videoplayer, waarmee hij veel levert daar de techniek voor. Het bedrijf maar inmiddels kijkt een miljoen mensen succes had. Zijn JW Player werd onder maakt inmiddels niet alleen videoplay- naar hem op tv en er zit nog steeds groei in. andere gebruikt door YouTube. Hoewel hij ers, maar zit ook in Artificial Intelligence, Hij heeft ook nog eens 228.000 abonnees op daarvan niet bepaald rijk werd (YouTube spraakherkenning en ga zo maar door. zijn YouTube-kanaal. Voor dat kanaal heeft betaalde een klein bedrag voor het gebruik De technologie moet iets toevoegen aan hij moeten vechten in de omroepwereld: de van zijn player), groeide zijn bedrijf als kool. het redactionele proces, bijvoorbeeld door angst bestond dat het kijkers zou wegsnoe- In zijn bijdrage wees Wijering erop, dat een spraak in tekst om te zetten of video door pen bij de televisie. Dat blijkt niet het geval, groot internationaal platform als YouTube middel van beeldanalyse doorzoekbaar te het YouTube-kanaal is juist een toevoeging niet alleen maar een bedreiging is voor de maken. Wijering wil ook zijn klanten helpen die (jong) publiek trekt dat geen tv kijkt. Zijn Nederlandse mediasector. Het kan ook een om hun materiaal eenvoudiger te kunnen Trump-video ‘Netherlands second’ ging viral springplank zijn voor Nederlandse makers, monteren. Zo kan hij bijvoorbeeld automa- en werd door miljoenen mensen over de hele 17 een manier om het publiek te bereiken en tisch van ruw materiaal een trailer maken. wereld bekeken, dus zou het niet voor de < naar de eigen portalen te trekken en zo meer Zijn bedrijf helpt iedereen die dat wil een hand liggen om zijn programma alleen nog op inkomsten te genereren. Je zou bijvoorbeeld miljoenen publiek te bereiken; iedereen kan YouTube te zetten, wilde Rens de Jong weten. korte content op YouTube, Facebook of een een zender worden, is zijn devies. Dat gaat niet, reageerde Lubach. Om het programma te maken, heeft hij een flink budget nodig voor onder meer het aankopen van fragmenten van anderen die hij gebruikt. Dat budget krijgt hij alleen door er een televisie- programma van te maken. Een vorm waarin hij bijvoorbeeld één los kort item per dag op YouTube zet, is niet haalbaar. Daarvoor is het format te bewerkelijk. Lubach benadrukte dat hij met een heel team werkt, waarin onder andere zes schrijvers zitten voor de grappen. Wat zou hij doen als hij de baas van de NPO was, vroeg Rens de Jong. Nieuwe media omar- men, zei Lubach. Tim Hofman (BNN-VARA) laat zien dat het kan, met onder meer zijn succesvolle YouTube-kanaal #BOOS.

Meer verslagen en video’s van deze andere onderdelen van het Media Jaarcongres zijn te vinden op www.mediajaarcongres.nl

AV-ENTERTAINMENT.NL TV&RADIO SEMINAR

DigiNet en Avid bundelen krachten in seminar werken, naast het leveren van wat men noemt ‘bare metal’: Infrastructure as a service (Iaas), Platform as a service (Paas) 18 Werken in cloud en en Software as a service (Saas). Klanten > kunnen zelf kiezen hoeveel controle men wil hebben over hun workflow en hoeveel virtualisatie steeds men als een service uit handen wil geven. En natuurlijk ook de balans tussen Capex en Opex. Conclusie: er is geen ideaal, elke beter toepasbaar situatie vraagt om een andere oplossing. Flexibiliteit van leveranciers is derhalve van groot belang. Avid meldde ook nog Het Oude Magazijn in Amersfoort vormde het decor voor een ‘Pop Up dat het voor haar platform nauw gaat sa- seminar’ over broadcast technology. Het tweede in een reeks, georganiseerd menwerken met het platform Azure van door DigiNet en Avid. Niels Mos is verantwoordelijk voor de Nederlandse Microsoft. vestiging van het van oorsprong Vlaamse DigiNet en samen met Hans Klein Roseboom van Avid kon hij tevreden zijn met de goede opkomst VIRTUALISATION van geïnteresseerden uit de hoek van producenten, facilitaire bedrijven, Virtueel werken op een computer en omroepen en content-eigenaren. Doel van de middag: het delen van de software die feitelijk duizenden kilome- kennis omtrent onder meer Cloud, Virtualisation en Collaborative Workflows. ters verderop staan, oftwel Virtualisation, wordt steeds gangbaarder in mediapro- ductie. Pro Tools Cloud Collaboration is vid trapte de middag zelf af met (dedicated voor één partij), Community hier een goed voorbeeld van: meerdere een uiteenzetting over de verschil- Cloud (gedeeld in afgeschermde groep), artiesten en producers kunnen tegelijk aan Alende typen ‘clouds’ zoals deze Public Cloud (gedeeld met velen) en een een audioproductie werken in de bekende in de industrie en door Avid gebruikt combinatie hiervan: Hybrid Cloud. Avid Avid ProTools omgeving. Zonder noe- worden: zo kennen we een Private Cloud kent drie servicemodellen om hiermee te menswaardige vertraging en een handige

AV-ENTERTAINMENT.NL TV&RADIO SEMINAR

‘pay as you go’ mogelijkheid. VMware is een bekende virtualisatiesoftware die ervoor zorgt dat virtuele servers zonder problemen operationeel zijn. Het moe- derbedrijf van VMware, EMC, ging vorig jaar samen met computergigant DELL om samen DELL EMC te vormen. DigiNet maakte bekend dat ze momenteel met Dell EMC een virtuele Avid Interplay omgeving aan het uitrollen zijn bij een klant in België.

CONTROLE Het Franse ATEME is gespecialiseerd in compressietechniek en encoding/decoding oplossingen voor mediadistributie. Igor Stankovic vertelde dat ATEME verwacht dat virtualisatie en cloud-technology ook bij encoding steeds belangrijker wordt. Ook hier geldt dat je voor sommige zaken prima in een public cloud kunt werken en voor andere zaken een private cloud, bijvoorbeeld op het eigen terrein, beter is. Erg belangrijk bij deze ontwikkelingen is echter de controle over alle processen. Niels Mos van DigiNet Men ontwikkelde hiervoor AMS (Ateme Management System), dat gebaseerd is op Skyline Dataminer. routers gebruiken dus meerdere type ver- HIGHLIGHTS STORAGE bindingen (ADSL, coax kabel, 4G/LTE) Maar er was meer interessants voor pro- Luka Topic van Dell EMC, bekend van de tegelijk. De data wordt aan de ene kant grammamakers in de hoek van nieuws Isilon NAS storage oplossingen, vertelde in stukjes verdeeld en verspreid over en actualiteiten. X-News bijvoorbeeld, een dat er steeds meer vraag naar storage is verschillende verbindingen. Aan de cloudbased tool die journalisten helpt om en blijft komen. De trend van 4K video andere kant brengt de hub alles weer slim in, zoals men het zelf zegt, de overvloed betekent immers ook dat er veel meer data samen. Broadcasters als Q-music maken aan informatie te blijven drijven vanuit een opgeslagen moeten worden, tijdens post- gebruik van de Viprinet techniek voor al story based workflow. Het kunnen inzetten 19 productie en later als de content uitzend- hun locatie-uitzendingen. Men maakt dan van sociale media als bron voor informa- < klaar is. Scale Out NAS omgevingen zijn gebruik van vijf x 4G/LTE en een ethernet tie voor nieuws gerelateerde tv-stations is nu gemeengoed en Isilon is hier marktlei- verbinding. hierbij een heel belangrijk element. der in. Flash geheugen, betere CPU performance en snellere netwerkconnecties LATAKOO Ook Spectra en Root6 mochten hun oplos- maken de nieuwste generatie Isilon NAS Een interessante demo en presentatie was singen nog laten zien, waarna de mid- systemen klaar voor de toekomst en cloud. er ook van het Amerikaanse Latakoo. dag werd afgesloten met een aantal NAB Zij hebben een end-to-end oplossing om 2017 highlights van Avid. De nadruk lag RISICO’S grote (video)files snel en betrouwbaar hier natuurlijk op cloud en virtualisatie. Cloud techniek is natuurlijk mooi, maar vanuit het veld naar de cloud en een edit- Danny Hollingsworth liet zien hoe Avid kent ook zekere risico’s. Zo moet er wel omgeving dan wel asset manager te stu- in the Cloud op het Microsoft Azure altijd verbinding zijn en vaak is dit een ren, inclusief metadata. Het gebruik van platform veel mogelijkheden biedt en de internetverbinding zonder Quality of tools als Dropbox, FTP of watchfolders is Virtualised Media Composer er aan komt. Service (QoS). Het Duitse Viprinet neemt dan niet meer nodig. Het product werkt Net als Media Composer First, een gratis dit risico weg en zorgt er eenvoudig snel en is vooral erg gebruiksvriendelijk. basisversie van Media Composer, bedoeld gezegd voor dat hun klanten nooit meer Zo kan de zender eenvoudig de compres- om nieuwe gebruikers aan te trekken. offline zijn. Met de Viprinet Multichannel sie aanpassen als de internetverbinding Tenslotte liet Donny de mogelijkheden van VPN routers is het mogelijk om meerdere slecht of juist heel goed is. Het is dan niet MediaCentral | Cloud UX zien, waarbij verbindingen, zonder QoS, te bundelen tot meer nodig om via een ander programma UX staat voor een Unified Experience. Het één hoogwaardige verbinding. Hierdoor het file te verkleinen of in te korten. betreft hier een cloud-based front end voor is zeer kostenefficiënt en snel voldoende Latakoo werkt naadloos samen met onder het Avid MediaCentral platform. Hiermee bandbreedte en hoge beschikbaarheid op meer het MediaCentral platform van is het mogelijk om van elk scherm of elke locatie of vestiging te realiseren. De Avid. device media te bekijken en te bewerken.

AV-ENTERTAINMENT.NL 20 >

p de eerste dag van het AV Festival werden de deuren van de Kromhout- Ohal in Amsterdam om 12:00 geopend. Terugblik AV De fraaie entree aan het IJ en de stralende zon zorgden voor een relaxte setting. Bij binnen- komst werd menig bezoeker gegrepen door de bijzondere industriële sfeer die de Kromhouthal Festival 2017 ademt.

Op 23 en 24 mei was het zover: het allereerste AV Festival. Een EXPOSANTEN nieuw tweedaags event voor en door film-, tv- en new media Natuurlijk, het had volgens de exposanten best makers. Beleven en deelnemen stond centraal. Alleen een beurs wat drukker gemogen, maar iedereen die we organiseren vonden initiatiefnemers Fons Bakker, Guy Molin spraken had het over een kwalitatief goed eve- en Floor van Wersch te saai. Lezingen, user groups, trainingen, nement dat volgend jaar zonder meer navolging stands, foods & drinks en fun waren de ingrediënten. Wij waren verdient. Meer dan zeventig belangrijke spelers er uiteraard bij. uit de AV industrie waren aanwezig op het AV Festival. Zo maakte Canon (official partner van het festival) geïnteresseerden wegwijs in hun

AV-ENTERTAINMENT.NL TV&RADIO FESTIVAL

oplossingen op het gebied van camera’s, Ook partijen als Blackmagic Design, BBP vrij. Ook Ignas van Schaick zorgde voor een lenzen, draagbare röntgenapparaten en Light en Riedel Communications waren van volle zaal. Tijdens zijn lezing over ‘De Wilde productieprinters. Vocas presenteerde de partij. Stad’ vertoonde hij de eerste prachtige een ruim aanbod aan bekende merken ruwe beelden van deze film. Het leverde waaronder Sony, ARRI en Red. Bovendien LEZINGEN, USER GROUPS EN TRAININGEN een hoop enthousiaste reacties op. Jonathan hadden ze een primeur. Bezoekers kon- Naast het ontdekken van de nieuwste Harisson verzorgde een HDR licht master- den voor het eerst de IB/E Optics Eckerl producten en technologieën bij de expo- class. Volgens een bezoeker was deze zelfs GMBH (optical converters & Raptor lenses) santen konden bezoekers zich verdiepen ‘goud’ waard. En petje af voor het model dat testen. CameraNu.nl, ook official partner d.m.v. lezingen, user groups en trainingen. 1,5 uur stil zat zodat alle technieken goed van het AV Festival, was zowel met een Populair was de workshop van Theo van de overgebracht konden worden. Verder waren stand als een pont vertegenwoordigd. Deze Sande met de titel ‘Filming in Hollywood, er veel lezingen over mobile journalism, het CameraNu.nl pont voer speciaal tussen really?’, waarbij hij de nadruk legde op de thema van het AV Festival van dit jaar en Amsterdam Centraal en de Kromhouthal. gehele workflow. Er was geen zitplaats meer bovendien een hot item.

Output en Panasonic toonden innovaties op AV Festival Output en Panasonic waren samen aanwezig op het AV Festival. Als eyecatcher werd de Varicam LT getoond, waar veel interesse voor was. Ook lieten zij een uitgebreid aanbod van PTZ camera’s zien. Hans van den Bergh, eigenaar van Output BV vertelt: “We wilden graag de PTZ camera’s van Panasonic onder de aandacht brengen. Via deze weg konden we aan een groot publiek laten zien dat de kwa- 21 liteit van deze camera’s enorm goed is. Er was heel veel > interesse voor op de beurs en we hebben veel mensen kunnen overtuigen van de kracht van de Panasonic PTZ camera’s.”

Tijdens de beurs draaide ook een presentatie met daarin de nieuwste producten van Panasonic. Vooral de AW-HR140 wekte de nieuwsgierigheid van bezoekers op. Deze gloednieuwe robuuste Full-HD PTZ-buitencamera is bestand tegen de meest extreme weersomstandighe- den. De AW-HR140 biedt 1/2.86 type full HD 3MOS sensoren en een gemotoriseerde 20x zoom lens en is uitermate geschikt voor outdoor toepassingen. Ook werd er veel gevraagd naar de AU-EVA1. Deze was ten tijde van het festival nog niet geïntroduceerd, maar op Cine Gear Expo werd de camera dan eindelijk aangekon- digd. Deze nieuwste 5.7K super 35 mm-camcorder gepresenteerd wordt gepositioneerd tussen de Panasonic Lumix GH 4K-systeemcamera en de professionele VariCam LT 4K-camcorder. De AU-EVA1 is een compact en lichtgewicht camera voor het maken van beelden van bioscoop- kwaliteit, wat de camera ideaal maakt voor handopnames, documentaires, promotionele filmpjes en muziekvideo’s.

AV-ENTERTAINMENT.NL NIEUW IN DE VERHUUR

Professional Broadcast Cablecam [email protected] Follow us on: WWW.EGRIPMENT.COM

VEELZIJDIGE 4K CAMERA’S Datavideo introduceert twee nieuwe modellen van zijn succesvolle veelzijdige cameralijn. Deze camera’s zijn vanaf deze zomer beschikbaar in zowel een pan/tilt/zoom model als een vaste block camera. Ook een versie met HDBaseT interface mag niet ontbreken.

BC-200 is een 4K block camera met een simultane dubbele HDMI uitgang. Deze camera heeft 12x optische zoom en kan bestuurd worden met een IR afstandsbediening of een hardware controller.

PTC-200 is de PTZ versie van de 4K camera reeks. Deze pan/tilt/zoom camera is beschikbaar in een HDMI versie, maar ook een HDBaseT versie zal binnenkort beschikbaar zijn. HDBaseT transporteert zowel camerasignaal als besturingsprotocol en voedingsspanning over een enkele netwerkkabel. Deze camera heeft 12x optische zoom.

Voor meer informatie, bezoek onze website: www.datavideo.com

BC-200 PTC-200 4K block camera 4K PTZ camera Beschikbaar in HDMI and HDBaseT Beschikbaar in HDMI and HDBaseT Joystick controlpanel (optioneel) TV&RADIO FESTIVAL

In de trainingsarea werden doorlopend trai- vrouw en een montage editor kregen deelne- en Jamille van Wijngaarden kregen de 23 ningen georganiseerd, waaronder Adobe mers de opdracht om met niets meer dan een opdracht om een korte film te maken met < After Effects, Maya in film & tv en Avid smartphone in 48 minuten een volwaardig hetzelfde script en decor. Wel hadden ze Mediacomposer. De user groups waren nieuwsitem maken. Voorafgaand verzorgde de beschikking over een eigen cast en special opgezet voor vakgenoten, begeleid Videonieuwsbericht een Mojo training. crew. Het publiek mocht bij het hele proces door professionals. Zo verzorgde Marcel Grietje Evenwel, André Kloer en Jasper van aanwezig zijn. Philippe Vié trad hierbij als Gonska een user group over het kalibreren Laar waren de winnaars met hun filmpje moderator op en vertelde in heldere taal wat van monitoren. ‘Neuk Dure Meuk’. Het contrast tussen fil- iedereen nu eigenlijk deed. Aan het eind men met je mobiel en de meest geavanceerde van het festival zijn de films in première SCHOMMELEN IN DE KERK apparatuur werd op humoristische wijze in gegaan. De films zijn op www.avfestival.nl Uiteraard mocht VR niet ontbreken op het beeld gebracht. De winnaars werden bedol- te bekijken. festival. Happy Ship liet bezoekers virtu- ven onder de prijzen. Als variant is er door eel schommelen in de ‘Der Aa-kerk’. Een de winnaars een AV Festival Aftermovie AV FESTIVAL 2018 schommel, koptelefoon met orgelmuziek, gemaakt met de titel ‘Leuk Dure Meuk’. Deze Een maand later spraken we met Fons, Guy VR bril en software waren de ingrediënten. is op www.avfestival.nl te bekijken. en Floor om te vragen hoe zij deze eerste Een bijzondere ervaring waarbij VR werke- editie hebben ervaren en ze waren het roe- lijkheid werd. EEN ECHTE FILMSET BEZOEKEN rend eens: “Het was een geslaagde eerste Iedereen die altijd al een filmset van dichtbij editie. We hebben echt twee dagen het AV 48 MINUTES CONTEST wilden zien kon zijn/haar hart ophalen bij vak gevierd en veel enthousiaste reacties In het kader van het thema mobile journa- OPEN SET. Overgewaaid uit Zweden naar gekregen, zowel van bezoekers als exposan- lism en om bezoekers actief bij het festival een idee van GoKinema heeft Camalot voor ten. Beiden hebben ook leuke nieuwe ideeën te betrekken, werd de 48 minutes contest de eerste keer OPEN SET naar Nederland aangedragen voor een volgende editie. We georganiseerd. In teams van drie personen gehaald. De bekende Nederlandse regis- hebben nu al zin in het AV Festival 2018.” bestaande uit een verslaggever, cameraman/- seurs Eddy Terstall, Norbert ter Hall

AV-ENTERTAINMENT.NL TV&RADIO ACTUEEL Chameleon van BannisterLake

Stand van zaken: van. Maar er blijft zeker ook ruimte voor playout én er is behoefte aan door de constante groei van online content.

ONLINE Playout Zo is er de groei van internet televisiekanalen die worden gehost met de focus op commerciële en niet- 24 commerciële specifieke doelgroepen. Voor sport, online > winkels, winkelketens, opleidingsinstituten, verenigin- oplossingen gen, overheidsinstellingen enz. Internetkanalen hebben echter niet hetzelfde lineaire karakter als de traditio- Alles wat op TV niet live wordt uitgezonden, wordt nele televisiekanalen op de kabel. Er zal veel video on uitgespeeld via een playout systeem. In de playout server is demand worden aangeboden en het liefst in allerlei vastgelegd wanneer iets wordt uitgezonden, wat de duur is en interactieve combinaties. Een aantal clips online plaatsen wat ervoor en erna moet worden afgespeeld. Playout servers is nog geen iTV kanaal, als je dat al kan definiëren. Er is worden niet alleen gebruikt bij de traditionele zenders, echter behoefte om steeds meer content met grote regel- maar ook op grote schaal voor digital signage in winkels, maat te verversen. Videocontent voor online lijkt zich hotels en bedrijven. Waar de NPO zijn playout onderbrengt steeds meer te conformeren aan televisie-achtige pro- in een heel rack met servers, kan Digital Signage het al af ducties. Het gebruikmaken van verschillende formats en met kleine boxjes achter het beeldscherm. Ook bij online het maken van serials en clips met een steeds actueler en televisiekanalen worden playout servers ingezet. vooral authentieker karakter geven steeds meer het idee Tekst Arnout van der Hoek, MediaAssist van een eigen televisiekanaal. Hergebruik van dezelfde eigen content voor het maken van promo’s, teasers en higlights vereisen steeds meer managing en scheduling layout is een lineaire wijze van het uitspelen van van de content. content. Het tegenovergestelde is Video On De- Pmand (VOD). Zo kan men als bezoeker van een VOD website zelf kiezen welke clip men wilt zien en op welk Op een website zijn op een prominente plek vaak high- tijdstip. Dat VOD grote populariteit geniet moge dui- lights te vinden van de belangrijkste onderwerpen van delijk zijn. YouTube, Netflix en video op platforms als dat moment. Vaak met gebruik van moving graphics Facebook en Twitter zijn daar de bekende voorbeelden om de attentiewaarde te verhogen. Zo is er ook behoefte

AV-ENTERTAINMENT.NL TV&RADIO ACTUEEL

om de belangrijkste online clips van dat fysiek opgeslagen op de harddrives van minimaal systeem is IndyTek uit India, moment op een eyecatching plek op de de server, maar met de huidige mogelijk- waarmee je al voor 200 dollar aan de gang website te laten zien. Bij verschillende heden van netwerken hoeft dat niet eens kan. Natuurlijk zijn de functionaliteit en bedrijven is er ook vraag om die content per se. De toegang tot het maken van stabiliteit van het systeem daarmee klei- dan in een carrousel te plaatsen. Video’s het uitspeelschema of bedienen van de ner en wordt het meer een ‘doe-het-zelf’ die lineair achter elkaar worden afge- extra datalayers is vaak via een webin- project. speeld, zodat de kijker achterover kan terface. Daardoor kunnen er meerdere leunen en zich kan laten verrassen en gebruikers toegang krijgen tot de playout. INNOVATIEF trakteren. Het volgende niveau is om deze Bijvoorbeeld iemand die de playout per Heel interessant is wat ik zag bij Salto in clips ook op verschillende platforms te dag bepaalt, maar een ander die via de Amsterdam. Daar hebben ze zelf een vol- laten zien. Bijvoorbeeld zowel online als datalayers specifieke actuele informatie ledige playout gebouwd op basis van de op een tv-scherm in een ontvangsthal, op toevoegt, zoals bij een beeldkrant of ticker populaire freeware software Casper CG een beurs of een secundaire uitspeelmo- in beeld. en eigen java-programmatie. Ze spelen er gelijkheid op kabel, intern of extern. Zo twee tv-kanalen mee uit en vier radiostati- gebruikt men VOD content op verschil- CHAMELEON ons. Salto bestaat al heel lang, maar is vol- lende wijzen voor highlights en playout. Een interessante cloud oplossing op dit ledig vernieuwd en biedt nu ‘open access’ gebied is Chameleon van het Canadese aan. Een mooi innovatief project waar een SCHEDULING BannisterLake. Het is vooral een interes- enorme hoeveelheid programma-uren Het grote voordeel van een goede playout sant systeem voor organisaties met meer- aan content per maand worden verwerkt. server is de mogelijkheid van scheduling. dere locaties voor playout. Zo kan playout Het blending concept past precies in de Per periode, per week, per dag, per uur van de video in alle regio’s hetzelfde zijn, huidige trend en behoefte. Op hun site is te bepalen wat er wordt afgespeeld. Of maar kunnen de datalayers met berichten zie je dat de playout een prominente plek er bepaalde clips bijkomen of weer vanaf en RSS feeds per locatie anders wor- heeft, maar of je nou live kijkt of je eigen gaan en of er in bijvoorbeeld het weekend den ingevuld. Ook kan er op elk niveau keuze wil maken: het kan allebei. Zowel andere clips worden afgespeeld. Vaak zijn gebruikers toegang worden verleend. In de radio- als tv-kanalen zijn ook via de er op zo’n server ook mogelijkheden om de voorbeelden ziet men vooral de veelge- lineaire kabel in Amsterdam te vinden. reclameblokjes apart te managen en zijn er bruikte L-uitsnede van het beeld, waarmee mogelijkheden om extra grafische layers in de L-vorm de tickertapes, weer, verkeer CINEGY AIR in beeld te brengen. Dit kunnen logo’s en andere social feeds terecht komen Cinegy is altijd goed aanwezig op de AV zijn, maar ook tickertapes met RSS feeds, en in de overgebleven ruimte de video beurzen en heeft een zeer betaalbaar soft- weer en verkeer layers of andere data wordt afgespeeld. Chameleon is een groot ware-based playout systeem. Zij hebben die actueel van internet worden gehaald systeem, er zijn ook hele kleine systemen, verschillende producten voor de broadcast tijdens de playout. Vaak staan de clips wel tot zelfbouwsystemen aan toe. Een heel waarbij Cinegy Air één van de schakels is.

25 >

Marsis Playout van AVMeda

AV-ENTERTAINMENT.NL LDX 86N

Native 4K today, HD tomorrow — same camera. Simple as that.

The LDX 86N Series delivers a combination of unique multiformat native acquisition bene ts not found in any other camera system—we’re not kidding. Five

models to choose from—easily upgradeable to the The new LDX C86N Series. next level of functionality AND, for those hard to Big 4K UHD Images from reach places, the new compact LDX C86N Series, Small Spaces. a fully self-contained companion to Grass Valley’s native 4K system cameras giving you the legendary Grass Valley imaging you’ve come to expect.

Learn more by visiting grassvalley.com/ldx86n

Live Production News Content Delivery Networking

Copyright © 2017 Grass Valley Canada. All rights reserved. Speciﬁ cations subject to change without notice. Belden, Belden Sending All The Right Signals and the Belden logo are trademarks or registered trademarks of Belden Inc. or its afﬁ liated companies in the United States and other jurisdictions. Grass Valley, LDX 86N, and LDX C86N are trademarks or registered trademarks of Grass Valley, Canada. Belden Inc., Grass Valley, Canada and other parties may also have trademark rights in other terms used herein.

LDX-N_PlusC86_newsize.indd 1 4/19/17 11:35 AM TV&RADIO ACTUEEL

Cinegy Air 11

Dit systeem is ook stand-alone te gebrui- Ik heb begrepen dat we tijdens de IBC nog van Axel lijken meer het Italiaanse alter- ken. Het kan meerdere kanalen uitspelen wat kunnen verwachten van dit bedrijf. natief voor het Duitse Cinegy. De Italianen en houdt zowel rekening met eisen en aan- Ook ChyronHego levert van oudsher al leveren hardware turnkey systemen ter- sluitingen in de traditionele broadcast als professionele graphics systemen en play- wijl Cinegy een software oplossing is. de eisen en wensen in de blended online out en heeft nog een Nederlands tintje wereld. In dit soort systemen zie je ook al door de overname van VidiGo twee jaar Een heel betaalbaar en toegankelijk de mogelijkheid om naast play-out ook op geleden. Het merk Playbox wordt weer software playout systeem is Marsis van gezette tijden ‘live’ te kunnen gaan. meer gebruikt in de corporate wereld en AVMeda uit Las Vegas. Ook AVMeda bijvoorbeeld bij hotels en restaurantke- levert een complete broadcastsoftware VISIOSIGN tens. Grote spelers gebruiken onder ander in pakketten zoals ‘channel in a box’ 27 Een totaal ander product en toepassing is ook systemen van Evertz en Morpheus waarin streaming, graphic overlay, Ingest < het Deense cloud product VisioSign. Het van Snell Advanced Media. Een groot en Playout in één worden aangeboden. werkt met hardware players die via de deel van NetFlix en Ziggo draait op dit Systemen van AVMeda en LiveExpert heb- cloud worden aangestuurd. De players zijn laatste merk. Avid heeft vorig jaar Nexidia ben video over IP mogelijkheden. Cinegy meestal aangesloten op de tv schermen. Er gekocht en daarmee het zeer volledige software ook, maar dat werkt vooralsnog kunnen onder meer ook videowalls mee playout systeem Maestro. Dit wordt onder alleen binnen het eigen systeem. worden gesynchroniseerd. Het kan tekst- meer gebruikt bij RTL nieuws. layers en video bevatten en biedt mogelijk- UITDAGING heden tot interactiviteit, zoals wayfinders, COMPACT EN BETAALBAAR Bij evenementen op locaties, zoals grote meetingroom- en touchmodules. Wordt Wie zoekt naar een overzichtelijk compact sportevenementen, beurzen en festivals ook veel gebruikt als blended infoscherm systeem komt uit op het bovengenoemde ziet men ook de nodige beeldschermen bij grote ondernemingen, gemeenten en Cinegy of de turnkey systemen van het en displays en ook hier neemt de content instituten in de gezondheidszorg en edu- Italiaanse Axel of Franse LiveExpert. Die behoefte toe. Bij verschillende stadions, catie en visual merchandising. laatste levert een kant-en-klare server arena’s en grote theatercomplexen zijn er genaamd LiveMedia Server. Dit is een al playout systemen aanwezig. Het is nu GRAPHICS systeem dat een beetje aanleunt tegen live- de uitdaging om met deze playout actueler Er zijn ook veel combinaties te vinden productie. Het systeem kan ook worden en per zone of kanaal direct als eigenaar te met graphics engines ofwel Character gebruikt als clipplayer voor instarts tij- kunnen anticiperen. Generators, die dan weer afgekort CG dens je live uitzending. De standaard ver- worden genoemd. VizRT is een grote sie heeft twee kanalen, waarbij één kanaal speler op dat gebied. Levert graphics kan worden gebruikt om de show of wed- engines, maar ook newsautomations met strijd op te nemen, terwijl de andere wordt VizRT Mosart en playout met VizRT Trio. gebruikt voor playout. De XTV producten

AV-ENTERTAINMENT.NL TV&RADIO ACTUEEL

PTZ-camera’s eemt de robotisering ook de broadcast production over? Het lijkt er bij de PTZ-camera’s Nwel een beetje op. Het is hierbij echter niet zo dat je het in plaats van zélf, beter door een gemecha- Flexibel en niseerde ander kan laten doen. Wel gaat het om snelle 28 flexibele kosten- en ruimtebesparende eenheden en > minder arbeidsintensieve plus veiliger opstellingen compact live voor cameracrews. Ook integreert PTZ optimaal in een IP/IT-omgeving. Daardoor is de PTZ-production de afgelopen jaren produceren sterk in opkomst geraakt. Bekende merken en aan- bieders zijn Panasonic, Datavideo, Sony, JVC, Avonic, Marshall Electronics en Lumens. Een aantal live pro- met een ductiesystemen zoals bijvoorbeeld de Tricasters van NewTek ondersteunen de besturing van PTZ-units. In feite voorziet PTZ-camerawerk in een enkelvoudige kleine crew cameraoplossing voor de captatie van video en audio. OPKOMST De Pan, Tilt en Zoom (PTZ)-camera’s zijn gemechaniseerde en PTZ-achtige camerakoppen en productunits bestaan op zichzelf staande opname-units die geschikt zijn voor het al vele jaren. Aanvankelijk ging het daarbij vooral om werken met kleinere crews in een druk bevolkte permanente videoproductie met een groot aantal zowel vaste als eventplek. Bijvoorbeeld sport, grote muziekevenementen, verrijdbare units bij sportwedstrijden, grote evene- shows en manifestaties. Het op afstand bedienen van de menten en manifestaties. Live uit alle hoeken, perspec- PTZ-camera’s vormt een waar gemak, bespaart op kosten, tieven en gaten op afstand bestuurd laten zien wat valt deels voor te programmeren en biedt veiligheid voor de er gebeurt. PTZ kreeg echter al snel meer en hogere cameramensen die niet meer in het veld hoeven staan. broadcastpretenties. Zo zijn de camera’s gegroeid naar Tekst Ulco Schuurmans volwaardig UHD 4K vanuit Full HD en SD. Grote sensoren en combinaties van drie beeldchips beho-

AV-ENTERTAINMENT.NL TV&RADIO ACTUEEL

ren tot de mogelijkheden. Ook is er een volledige integratie met IP/IT, inclusief voorprogrammering en vond optimali- sering plaats van de aansturende mechanica/robotica over meerde assen en bij de scherpstelling en diafragmering. Intelligente PTZ-camera’s kunnen zelf het onderwerp blijven tracken. Tel daar de sterke hang naar lagere budgetten en het kunnen werken in kleinere vaste opname-settings bij op en de toegeno- men populariteit is verklaard.

In feite is de PTZ-camera geëvolueerd tot een volwaardige productie-unit die weinig van doen heeft met de eenvoudiger modellen voor beveiliging, observatie en teleconferencing. Overal waar de conventionele tv-camera ging is er nu ook zeker ruimte voor de PTZ-modellen. En Visie van producenten op de PTZ-ontwikkelingen dan ook aan het plafond en op plaatsen Valentijn Diemel van Datavideo: “De PTZ camera is niet meer weg te denken bij de regi- waar geen ruimte meer is voor een came- stratie van evenementen, congressen en vergaderingen. Dankzij de snelheid van de stap- raman of –vrouw. penmotoren en de eenvoud van het maken van presets is het zeer eenvoudig om een productie te maken met slechts één of twee personen. De joystickbesturing is zéér eenvoudig SPECIFICATIES EN KWALITEIT te doorgronden en is nauwkeurig genoeg voor de meeste camerashots.” De beeldkwaliteit van PTZ-camera-units Pieter Bunschoten van Marshall Electronics: “Heel belangrijk zijn de bediening en ook is in de loop der jaren zowel optisch als voeding over één of slechts enkele kabels. Met b.v. de NewTek TriCaster kun je direct PTZ elektronisch met sprongen vooruitge- camera’s bedienen en via presets aansturen, in combinatie met de virtuele camerabe- sturing binnen een virtuele 3D chromakey set heb je geen camerabemanning nodig en bespaar je kosten, met name bij het gebruik bij business to business studio-opstellingen. “In feite is de PTZ-camera Walter Harrewijn van Avonic (Aventum): “Wij zien de PTZ camera’s met name ingezet geëvolueerd tot een volwaardige worden als supportcamera’s in grotere producties, of als hoofdcamera’s bij kleine tot mid- productie-unit die weinig van delgrote producties. Belangrijk is hierbij dat de niet-PTZ camera’s (BOX camera’s) dezelfde doen heeft met de eenvoudiger beeldeigenschappen hebben als de PTZ camera’s. Beeldcorrectie wordt daarmee beperkt modellen voor beveiliging, tot een minimum wanneer deze samen toegepast worden. De CM60-IP serie van Avonic heeft bijvoorbeeld als doel om over een hele serie van verschillende modellen dezelfde 29 observatie en teleconferencing.” beeldeigenschappen te garanderen.” >

gaan. Geen doorsnee optiekjes meer, wel vloeiendheid bij de pan, tilt en zoom. een punt van aandacht. Stappenmotoren echte cinelenzen die hun mannetje in Deze drie bewegingen zijn heel nauw- bleken in de praktijk minder betrouw- resolutie, scherpte, contrast, helderheid, keurig en herhaalbaar op afstand aan baar dan servomotoren. De goede weinig noise en fraaie kleurweergave te sturen. Desgewenst bij een aantal modellen uitgezonderd. De zogenaamde staan. Zij staan mechanisch op hoog modellen ook weer voor te program- recall convergence, waarbij alle asbe- niveau bij de instelling(en) zelf en het meren. De PTZ-camera is ontworpen wegingen (pan, tilt, zoom en focus) op lopen van de bijbehorende aandrijving met live broadcast in gedachten, er dezelfde tijd starten, stoppen en gelijk- en (servo-)motoren. De elektronica zet is geen ruimte voor instelfouten. Een matig lopen net alsof daar een men- broadcastniveau 4K UHD neer. Ook in PTZ-camera valt op te hangen in/aan selijke ‘çhoreograaf’ achter zit, maakt HDR. Weinig ruis, nauwelijks tot geen standaard rigging, desktop mounting, het on air gebruik van presets een stuk artefacten en compatibel met postpro- het plafond, truss en jibs. Ook het geheel fraaier. Ook hier blinkt de servomotor duction, regelbare studioverlichting en wegwerken, de verborgen PTZ-camera, uit. Behalve vocht kunnen ook hoge en v-logs. Diverse modellen zijn op maat is mogelijk. lage temperaturen van invloed zijn op de voor te programmeren. Voor reality adequate werking van PTZ-camera. Vlak tv zijn er lichtsterke modellen met o.a. MECHANICA verder de trillingen in het stadion of op nightshot zwart-wit leverbaar. Er beweegt nogal wat aan PTZ en PTZF de evenementvloer niet uit. Investeer lie- (met elektronische focussering) en dat ver in een wat duurder ‘all proof-model’ Bij de mechanica gaat het zoals de naam- kan bij veelvuldig en intensief gebruik dan later voor vervelende verassingen geving PTZ al aangeeft om precisie en slijten. Elektromotoren vormen daarbij te komen staan! Net als bij andere pro-

AV-ENTERTAINMENT.NL

TV&RADIO ACTUEEL

Datavideo PTZ camera’s Datavideo ontwikkelt zelf een aantal PTZ camera’s. Van 3G-SDI, Full HD modellen tot 4K modellen met HDBaseT. Deze camera’s zijn eenvoudig te bedienen via het Sony VISCA protocol en Datavideo biedt zelf ook een prima controller, de RMC-180. Het Full HD model, PTC-150, bevat een Sony sensor voor uitstekende beeldkwaliteit. Een ingebouwd zoomobjectief levert tot 30x optische zoom.

Dankzij stappenmotoren keert de camera keer op keer zeer precies terug naar de vooraf ingestelde preset. Deze Full HD camera is verkrijgbaar met zowel een 3G-SDI uitgang als een HDBaseT uitgang, voor naadloze (één kabel) integratie met de HDBaseT mobiele studio HS-1500T.

Het 4K model bevat ook een sensor van Sony, maar dan met een 12x optische zoom. Deze camera biedt kristalhelder 4K beeld in een resolutie van 3840x2160 bij 30 beelden per seconde. Ook deze camera wordt leverbaar met zowel een HDMI 2.0 uitgang als een versie met HDBaseT aan boord.

“Net als bij andere pro- videocamera’s is het regelmatig uitbrengen van firmware updates een must. Bij voorkeur remote updaten.”

videocamera’s is het regelmatig uitbrengen van firmware updates een must. Bij voorkeur remote updaten.

GEÏNTEGREERD 31 Er valt een onderscheid te maken in geïn- > tegreerde PTZ-camera’s en camerakop- van iris en gain, Freeze During Preset pen met pan en tilt. Geïntegreerd geeft al function voor one-camera operation, aan dat dit type PTZ-camera (naadloos) Genlocks en RS422 and RS232C (in/ opgaat in een bestaand (IP-)videonetwerk out) met daisy chaining vanuit remote Een variant is de zogenaamde Block of voor productie. In het algemeen gaat het terminals, het gebruik als Webcam via de Box remote camera van o.a. Datavideo, daarbij om een meer intelligente en deels USB-connector. Avonic en Panasonic. Eveneens op zelfstandig opererende unit die de regie- afstand aan te sturen en op eigen maat en kamer behoorlijk ontlast. Bijvoorbeeld Let bij streaming goed op cruciale zaken smaak te configureren. door het zelfstandig volgen (tracking) en zoals het formaat, de gewenste beeldreso- inzoomen van de onderwerpen, al of niet lutie, mate van compressie en toegepaste Beiden typen zijn leverbaar voor bin- vast voorgeprogrammeerd. CODEC. Zie hiervoor de specificaties van nen en buiten, robuust en watervast. de camera en het IP-netwerk. Daarnaast is er keuze uit modellen met Verder kunnen goed van pas komen een standaard zoombereik tot wel 20 interne HD/UHD-recording op een De Pan-tilt heads zijn afkomstig uit de maal of meer en een (extreme) groothoek. SD-kaart en (live) streaming, meerdere wereld van robuuste (heavy duty) came- De OIS ondervangt de trillingen bij sport, outputmogelijkheden (HDMI, USB, 3G rakoppen. Ook zij worden op afstand evenementen en beweging van de came- SDI en LAN, simultane output kan wen- bediend, gekoppeld aan netwerken en rakop zelf. Doorgaans is er keuze uit selijk zijn) en de mogelijkheid tot extern ingesteld voor zoom, pan en tilt. De de kleuren zwart of wit voor de behui- synchroniseren (bijvoorbeeld BB en moderne generaties beschikken steeds zing en andere mogelijkheden om deze Tri-level). Nightshot en IR-opname voor meer over presets om de bediening op PTZ-units beter in het studio-, theater- of de donkere aangelegenheden. Kijk ook afstand eenvoudiger en minder intensief evenement-interieur te laten op gaan of naar ingebouwde ND-filters, besturing te maken. verbergen.

AV-ENTERTAINMENT.NL KEEP MOVING YOUR BRAND!

POSTERBORDEN EN BEURSSTANDS ABC DISPLAY PRODUCEERT MODULAIRE PRESENTATIESYSTEMEN VOOR: PRESENTATIES, EVENEMENTEN, PROMOTIES.

OFFERTE? BEL 036-5481122

www.abcdisplay.nl TV&RADIO ACTUEEL

WAAROP LETTEN? Marshall Electronics: “Diverse fabrikanten maken gebruik van dezelfde behuizingen. Ca- mera’s zien er dan vaak hetzelfde uit, maar het verschil zit hem in het type en merk lens, kwaliteit Cmos sensor en de elektronica die erach- ter zit, In vergelijking met andere merken zie je bij de Marshall PTZ camera’s het verschil in een goede zwartweergave en de mogelijkheid om de camera’s te gebruiken voor chromakey opnames. Bij live events waarbij de camera wat verder van het podium af staat, is het belangrijk om een goede controller en kwaliteit joystick te gebruiken, waarbij de PTZ snelheden instelbaar zijn, met name om personen die over een podium lopen goed te volgen. Het vloeiend bewegen bij een ingezoomde lens is voor de meeste PTZ camera’s niet een- OOK AUDIO direct. Het is daarbij mogelijk om came- voudig.” Als de PTZ-unit tevens met de audio uit rabewegingen vooraf in te voeren en live de voeten kan, vormt zulks een waar te schakelen tussen de voorgeprogram- Datavideo: “Omdat een PTZ camera een inge- gemak. Embedded audio via HDMI bij- meerde camerabewegingen. bouwd objectief heeft, is het belangrijk om op voorbeeld, maar ook via USB en SDI. En te letten of het zoombereik toereikend is. Ook input voor mic of line met een equalizer- REMOTE CONTROL EN PRODUCTIVITEIT de precisie van de stappenmotoren is dan be- functie. Verder ook weer recording naar Een belangrijk deel van het succes bij langrijk, want een paar millimeter uit het lood een SD-kaart. Net als bij video een enkel- PTZ-camera’s zit hem in de bediening op kan betekenen dat je er op vol zoom meer dan voudige kabeloplossing voor het geluid. afstand. Besturing kan zowel in realtime een meter naast zit. Als laatste is het installa- (live) als consistente voorgeprogram- tiegemak belangrijk. HDBaseT biedt bijvoor- INTERFACING meerde moves. Het pannen, tilten en beeld zowel signaal, besturing als stroom aan Voldoende keuzes aan interfaces om zoomen gaat vanuit een regieruimte met over een enkele kabel. Bij evenementen waar te koppelen met het productienet- een beperkte staf. Naar keuze nog geheel stroomvoorziening lastig is, zoals festivals, werk. De systeeminstallateur kan handmatig met touch & feel en/of van kan dit een groot verschil maken.” volop aan de slag met 3G, SDI, HDMI, intelligente productiesystemen zoals bij Serial, IP, NDI support en PoE+ voor NewTek. Dat scheelt in de kosten. Een Aventum: “Veelgemaakte fout is om PTZ ca- video, control en power. Zoals gezegd tweede belangrijk aspect is dat die ene mera’s uit de beveiliging, commerciële AV en zijn PTZ-camera’s heel geschikt voor regieruimte meerdere kleine studio’s of 33 IT over een kam te scheren. De functies zijn Video over IP-netwerken. Daarnaast evenementruimten tegelijk kan aanstu- > fundamenteel verschillend en camera’s zijn tevens aansturingsmogelijkheden voor ren. Dit middels een verscheidenheid onderling zelden uitwisselbaar. De beeldkwa- InfraRood, serieel en andere protocol- aan controllerunits, auto-tracking-soft- liteit van veredelde webcams kan niet ver- len van derde partijen. De USB uitgang ware en open protocol API’s. Hiermee geleken worden met professionele lenzen en voor live-capture wordt ook steeds vaker vallen de productiviteit en effectiviteit chipsets uit het middensegment. Een beveili- gevonden op PTZ camera’s. Bij Avonic aanmerkelijk te vergroten. gingscamera die geoptimaliseerd is voor fil- camera’s wordt er bijvoorbeeld onder- men in het donker werkt fundamenteel anders scheid gemaakt tussen gecomprimeerd BESTURINGSMOGELIJKHEDEN dan bijvoorbeeld een Avonic camera die onder video over USB2.0 of uncompressed over De meest simpele besturing op afstand zeer lage lichtomstandigheden kan werken. USB 3.0. is per joystick. Bij meer dan twee tot drie De juiste keuze voor het aanstuurprotocol is camera’s wordt dat in de praktijk wel al belangrijk. Pelco, Visca, ONVIF over IP, RS232 NDI knap lastig. Via het touchscreen van de of RS485, iedere keuze heeft zijn voordelen en Interessant is de aansturing via NDI van iPad, smartphone of tablet kan hetzelfde. beperkingen. De keuze voor een fabrikants- NewTek. Met NDI zend je acht of meer Geschikt voor snel op te zetten een een- eigen protocol verplicht je in de toekomst om videosignalen over een enkele Gigabit voudiger settings. bij dit merk te blijven. Een open protocol geeft netwerkverbinding. NDI biedt de moge- meer keuzevrijheid in de toekomst. Bij Avonic lijkheid bidirectioneel video te trans- Een remote controlpanel met sneltoetsen kiezen we ervoor geen lock-in te forceren met porteren via standaard IP-netwerken, en meerdere presets plus een uitvoer- een eigen protocol, dat is een risico, maar we connecting camera’s, switchers en logboek is in staat om in kleine ruimten hebben er vertrouwen in dat onze klanten na andere videodevices samen, zonder dat al comfortabele meerdere PTZ-cameras’s kennis gemaakt te hebben met onze camera’s daarvoor hardware routing nodig is. door één operator te laten aansturen. Je hier net zo enthousiast over zijn als wij.” De NewTek’s TriCaster live production kunt kiezen uit een stand alone unit of systemen ondersteunen PTZ camera’s een simulatie op een Mac of PC note-

AV-ENTERTAINMENT.NL MÉÉR DAN 25.000 PRODUCTEN OP RENT AROUND!

Bekijk ze allemaal op www.rentaround.nl. Waaronder de producten van: TV&RADIO ACTUEEL

PTZ EN POV-CAMERA’S VAN MARSHALL ELECTRONICS Marshall Electronics levert een complete uitgang en PoE, waarbij dus video/netvoe- • Pan Range: -170° ~ +170°, Tilt Range: -30° lijn van diverse POV camera’s die uitstekend ding/data over een enkele CAT5e/6 kabel ~ +90° te combineren zijn met de Marshall PTZ ca- verstuurd wordt. • 128 preset locaties met variabele transitie- mera’s voor studio en live (streaming) event Enkele specificaties: snelheden opnames, waarbij door toepassing van POE • 4K & HD: 3840x2160p29.97/25, • RS422/RS232 Remote Control Interface op power over Ethernet makkelijk lange ver- 1920x1080p59.94/50, 1920x1080i59/50, High Comm Speeds bindingen gelegd kunnen worden waarbij 1280x720p59/50 • Compatibel met integrated video confe- video, netvoeding en besturingsdata over • High Speed: 60, 59.94, 50, 30, 29.97, 25fps rencing systemen (VISCA/PELCO) een enkele Ethernetkabel lopen. (NTSC/PAL) • Outputs (rear)1. Kensington Lock Port, • Clear Image Zoom: 1.67x (4K:20x), 2.0x HDBase T, HDMI Output, DC 12V Input, IR CV612HT-4K (1080p24x), 12x optical - 12x digital Select, Output Switc, RS232 en RS422 Nieuw bij Marshall is de CV612HT-4K, een • Wide Angle-of-View @ 3.9mm - 74° Pano- 4K en 3GHD PTZ camera met een HDbaseT ramic AOV

“Een remote controlpanel met sneltoetsen en meerdere presets plus een uitvoer-logboek is in staat om in kleine ruimten al comfortabele meerdere PTZ- cameras’s door één operator te laten aansturen.”

book. Ook kleinere NewTek Tricaster- configuraties voorzien hierin.

MEEST GEBRUIKTE TOEPASSINGEN 35 De eerste grootschaligere toepassingen > van PTZ-camera’s betroffen sportsta- dions en evenementen met als sidekick registraties in theaters en auditoria. Een ophangen rail/geleider-systeem maakt het mogelijk om de camera-unit vrijwel overal in positie te brengen. De Pan, Tilt en Zoom doen de rest. De verslagleg- ging, centrale regie en productie werden hiermee een stuk eenvoudiger, efficiënter en goedkoper. Bij de huidige techniek kan je wel tot 100 PTZ-camera’s aansturen over een enkele kabelverbinding, zowel vanuit de regiekamer als een stand alone PC, Mac, notebook en zelfs iPad of tablet met een app. Zelfs via touch control op het beeldscherm.

Met de komst van professionele HD en via ONVIF of VISCA-IP en video met lokale voedingsadapters. Deze trend uit de UHD-productie over IP-netwerken nam de embedded audio op H.264/H.265 over een beveiligingswereld was in het hogere PTZ inzet van PTZ-camera’s toe. Op de meeste enkele Cat 5/6 kabel. Stroomvoorziening segment al beschikbaar, maar is sinds kort plaatsen relatief eenvoudig te installeren, per Ethernet Plus (POE+) maakt instal- door Avonic ook in het middensegment volledige IP Control bediening op afstand laties robuuster door de eliminatie van PTZ camera’s geïntroduceerd.

AV-ENTERTAINMENT.NL Specialist op het gebied van constructie- en beweegtechniek voor de evenementenbranche

Neo e-Motion Technology® Advanced Show Dynamics

NEO EVENT ENGINEERING Contactweg 22 - 1014 BH Amsterdam - T 0031 (0) 20 48 88 226 WWW.NEOAMSTERDAM.COM TV&RADIO ACTUEEL

AVONIC CAMERA’S BIJ AVENTUM Veel voorkomende toepassingen met Avonic PTZ camera’s zijn de kleinere bijeenkomsten waarbij een volledige cameracrew geen optie is. Het registreren van colleges, rechtsza- ken, kerkdiensten en raadsverga- deringen is in Nederland aan een grote opmars bezig. Dit zijn vaak regietechnisch niet de spannend- ste evenementen, maar het automa- tiseren en omgaan met wisselende lichteigenschappen is waar vakwerk. Avonic adviseert klanten altijd te letten op de autofocus eigenschap- pen van camera’s. De kwaliteitsver- schillen hierin zijn groot en trekt een duidelijke scheidlijn tussen de professionele merken en de goedkope importmerken. Daarnaast is lokale support en garantieafhandeling voor producten met bewegende onderde- Panasonic AW-HR140 len een must. Wie een robuuste Full-HD PTZ-camera voor buiten zoekt, mag de Panasonic AW-HR140 zeker niet over het hoofd zien. Het gaat om een geïntegreerd extern camerasysteem met AVONIC CM60-IP BOX EN PTZ-CAMERA een behuizing voor buitengebruik, een camera, lens en pan/tilt-kop. Het systeem is voor- Als treffend voorbeeld van Avonic de zien van dezelfde digitale signaalprocessor (DSP) en 1/2.86-type Full HD 3MOS-sensors CM60-IP. Dit type camera is ontwor- Belangrijke specificities zijn hierbij: een prima 3MOS-sensor (dezelfde als AW-HE130), pen voor vaste installaties waarbij 20x optische zoom (plus 1,4x digitale extender), ND-filters (Clear, 1/8, 1/64), Hybrid Image de gebruiker zonderconcessies de Stabilizer, voeding 24V en ondersteunt PoE++ IP-bediening en –streaming, compatibel hoogste kwaliteit ambieert. Voorzien met bestaande afstandsbedieningen van Panasonic, Hybride digitale ruisonderdruk- van een Panasonic CMOS sensor ge- king en Ondersteunt 1080/50p (2x 3G-SDI-uitgangssignalen). Voor het gebruik buiten zijn combineerd met een 20 maal zoom interessant de lenswisser, verwarming en ontdooiing (optioneel sproeier), zoutbestendige hoogwaardige TAMRON lens laat je lak, waasonderdrukking en nachtstand. Ook is de De HR140 bestand tegen winddruk, niet gauw in de steek. Output simul- met de garantie dat alle functies blijven werken bij windsnelheden tot 15 m/s. De basis- taan over 3G-SDI en IP en aan te stu- prestaties blijven in stand bij windsnelheden tot 50 m/s zonder dat de camera onherstel- 37 ren via RS-485 of IP. baar beschadigd raakt. Dankzij een ontdooiingsvoorziening raakt het glas niet bevroren > Verdere specificaties: . bij lage temperaturen tot -15 ºC (5 °F). Zelfs bij sneeuwstormen smelt het sneeuw dat op • H.264 en H.265 ondersteunt full HD het glas terechtkomt weg en blijft het zicht behouden 1080p/60fps video stream op een ultra-low bandbreedte en, lag-time binnen 200ms. • 1080P Full HD, Panasonic 1/2.7 KLEINERE STUDIOSETTINGS evenementen of leeromgevingen. De inch, 2.07 miljoen effectieve pixels De volgende implementatiefase betrof PTZ-camera of –head kan de deelnemers, high quality HD CMOS sensor. de kleinere vaste studiosetting. Hierbij bezoekers of studenten vanuit alle hoeken • Ultra-high Frame Ratetot maximaal een breed en variabel bereik. Wij noemen en posities volgen en daarmee hun aan- 60fps in 1080P of zelfs 120fps out- onderwijs en webseminars, tv- en film- wezigheid in de VR- of AR-scene perfect put in 720P over IP only. studio’s, kerkdiensten, narrow casting, positioneren. Men spreekt in deze van • AAC Audio Encoding, prima geluid overheden/gemeenteraad en medische set- positional feedback. over een relatief kleine bandbreedte tings. Reality TV maakt dankbaar gebruik van de recente generaties lichtsterke PTZ- De PTZ(F)-camera kan bij veel live broads- Het PTZ-type CM60-IPU biedt even- camera’s. Desgewenst ook in het (bijna) castsettings dezelfde rol en functionaliteit eens 1080p 60 fps maar dan over IP donker met weergave in zwart-wit. vervullen als een standaard pro-camcorder en USB 3.0. De sensor is dezelfde 2,8 of tv-camera. Dat geldt zowel voor video inch Panasonic CMOS sensor idem VR EN AR als (embedded) audio en van groot- tot de Tamron 20x optical zoom lens. Relatief nieuw is de inzet bij Virtual kleinschalig. Dit tegen aanmerkelijk lagere Deze camera streamt H.265 encoded Reality (VR) en Augmented Reality (AR). kosten met een hoge mate van flexibiliteit. video. Dit zowel bij gaming- en entertainment- settings als enerverende en absorberende

AV-ENTERTAINMENT.NL TV&RADIO ACTUEEL

Nieuwe Roland V-1SDI en VR-4HD switchers 38 > De ontwikkeling van ‘global wordt met SDI-camera’s op zowel locatie als in het verzenden van een stilstaand beeld vanuit local’ bij live productie is volledig veld. De resolutie van de content is Full HD de V-1SDI RCS en PC/Mac in de Picture in van toepassing op de nieuwe 1080p. Ondanks de compacte vormgeving Picture maten ½, 1/3 en ¼. generatie compacte on the road en lay-out levert deze switcher content in switchers van Roland. professionele AV-kwaliteit af. En het werkt De compacte afmetingen en draagbaar- nog lekker ergonomisch ook. Je kunt er heid van de V-1SDI’s maken deze switcher Tekst Ulco Schuurmans SDI-camera’s voor korte en lange afstand heel geschikt voor live event-switching, op aansluiten. Het kunnen inzetten van onafhankelijk van de grootte en locatie van et schakelen tussen meerdere vi- grote kabellengten maakt de Roland V-1SDI het gebeuren. In de praktijk doeltreffend en deobronnen en geluid, beelden switcher geschikt voor omvangrijke evene- relatief eenvoudig in gebruik dankzij een Hmixen en effecten en grafische op- menten. Voor het aansturen met en vanuit solide hardware interface, compleet voor- maak toevoegen plus streaming zijn gewild (systeem-)controllers is er RS-232 aan boord. zien van een T-Fader en duidelijke backlit bij evenementen, kleine studio’s, reportages Daarmee naast mobile ook heel geschikt buttons. maken in het veld met een minimum aan voor fixed installaties. crew en conferenties en onderwijs. Swit- VR-4HD chers zoals de Roland V-1SDI en VR-4HD Connect en switch zonder problemen In feite is de Roland VR-4HD een complete zijn afgestemd en ontworpen met ‘single tussen de professionele 3G SDI-camera’s. on the spot HD productiestudio in een operation in mind’, zowel voor de videopro- Eenvoudig via HDMI te combineren met draagbaar pakket. Hij combineert meer- ductie op zich als webcasting. andere bijdragende videobronnen zoals dere studiocomponenten in één console. smartphones, camcorders, computers, De VR-4HD voorziet in eenvoudig snel en V-1SDI tablets en Blu-ray-spelers. Met de nieuwe accuraat switchen en het mixen van video Het Roland switchermodel V-1SDI is ont- versie 1.5 update is er ondersteuning voor en geluid. Dit gebaseerd op Digital Signal worpen voor de videografen en webcasters het vastleggen van een still image met het Processing (DSP) en een ergonomisch

AV-ENTERTAINMENT.NL TV&RADIO ACTUEEL

ontwerp, waaronder dedicated hardware touchscreen-interface voor het instellen van en produceren van nieuwsstijl broadcasts en control-faders, snelknoppen en een Multi- set-up parameters en werkt heel makkelijk corporate presentation content. De DSK func- viewer touchscreen. De USB-poort en bij het precies bijregelen van de picture-in- tie voorziet in imposant ogende overlay-titels, hardware CODEC staan garant voor een picture settings. Je trekt gewoon het insert- song lyrics of logo’s, aan te brengen op inko- video- en audiostreaming interface in een venster naar en over het beeldscherm. mende videobronnen met switchen op de stand-alone device. De doelgroepen voor achtergrond terwijl tekst en graphics gewoon deze switchers zijn live events, kleinere VANDAAG EN GISTEREN stabiel in de voorgrond-display blijven staan. studioproducties, corporate events, sport- Geheel conform de huidige cameratrend Werkt verder prima met Luminance Keying verslagen, trainingsessies/onderwijs, ver- beschikt de VR-4HD over drie dedicated (Black/White) en Chroma Keying (Blue/ gaderingen en kerkdiensten. Met name de HDMI inputs, compatible met een brede Green) voor compositing, voor twee video’s voor deze categorie uitgebreide audiopties variëteit aan AV-uitrusting en ondersteu- in één scherm bij Picture-in-Picture, of voor zullen ook de geluidsman aanspreken. ning voor videoresoluties 1080p, 1080i en split functie. Gewilde opties voor seminars 720p. Progressive en interlaced videosig- en presentaties. WEBCASTING nalen zijn gelijktijdig door deze switcher Verbind een PC of Mac via de USB3-poort te verwerken. De DSP draagt er zorg voor OOK STEVIG IN AUDIO met de Roland VR-4HD en het opnemen Op het gebied van audio kan de Roland en webcasten van uncompressed Full HD VR-4HD voor een switcher in deze prijs- 1080P kan beginnen. Kies de resolutie van klasse verrassend veel. Niet alleen klinkt voorkeur en embed de audio via de mix- “Ondanks de compacte het geluid bij video behoorlijk goed dankzij functie in het outputsignaal. Het meegele- vormgeving en lay-out de DSP, maar vlak ook de vloeiende auto- verde VR Video Capture pakket voor Mac levert deze switcher mixing, echo cancel en lipsynchrone delay- en PC behandelt zowel ongecomprimeerde content in professionele compensatie niet uit. De audiomixer van de als gecomprimeerde video en hoogwaar- AV-kwaliteit af.” VR-4HD’s is geschikt voor maximaal4 X LR dig geluid. Met de VR-4HD RCS-software microfooninputs, stereo RCA en 1/8 mini bestuur je de switcher vanuit een computer connector. Embedded audio verloopt via de via USB of RS-232C. Dat geldt ook voor het vier HDMI inputs. De finale mix gaat naar backuppen van de instellingen en het upda- de outputs XLR, RCA en embedded HDMI. ten van de firmware. dat de beeld-input vanuit de PC volledig tot zijn recht komt. En HDCP maakt de input Een unieke loop-back audio mogelijkheid DE PRAKTIJK van beschermde content vanuit Blu-ray via de USB 3.0 poort brengt het geluid van Voor het prettig op gevoel en efficiënt editen en DVD-spelers mogelijk. De vierde input een verbonden PC in. Heel geschikt voor het in de workflow werken de controls in broad- houdt rekening met de formaten en video- meepakken van conferentiesoftware zoals castkwaliteit in het algemeen sneller en en computerapparatuur. Hier ook geschikt Skype met meerdere audiobronnen. Geen accurater dan computerinterfaces met muis voor analoog RGB en component input. Zo huilende echo’s meer dankzij de functie en toetsenbord. Het simultaan kunnen swit- kan je de spullen van gisteren en nog wat echo cancel. chen tussen videobronnen met één enkele ouder gewoon zonder tussenkomst van een 39 knopdruk spreekt voor zich. Het bijregelen externe converter op de Roland VR-4HD Met de functie Auto-Mixing wordt het een- < van het geluid met soepele audiofaders heeft aansluiten. voudig om meerdere sprekers en/of panels meer vingertoppengevoel dan met de muis met verschillende microfoons te mixen en op het beeldscherminterface. COMPOSITING het geluidsniveau netjes op het gewenste Kortom, alle voor het vakwerk essentiële Zoals gezegd beschikt de Roland VR-4HD niveau te houden. Ook Volume Priority is features onder het bereik van de vingertop- over DSK (Downstream Keying) en Picture- mogelijk om bijvoorbeeld een event modera- pen van de (single) editor. Het ingebouwde in-Picture. Daarnaast ook Split en Quad tor altijd hoorbaar boven de andere deelne- multi-view screen is eveneens een handige compositing effecten. Ideaal voor het creëren mers te verheffen.

AV-ENTERTAINMENT.NL TV&RADIO ACTUEEL

Project van de grote aantallen

40 Publieke omroep moet > belangrijke rol bij digitale innovatie houden

De publieke omroep is één van de belangrijkste motoren natuurlijk alles te maken met de enorme kansen die de van de digitale creatieve industrie. Dat is ook de reden dat digitale creatieve sector, met daarin de publieke omroep, dertig bedrijven en organisaties uit deze sector onlangs heeft. in een open brief aan het nieuwe kabinet erop hebben aangedrongen de digitalisering te stimuleren. Er is de REACTIES ONDERNEMERS afgelopen jaren genoeg bezuinigd. Als de overheid de Voor de Mediastad van Nederland is het belangrijk dat er creatieve industrie plaatst in het rijtje topsectoren, dan geen verdere bezuinigingen worden doorgevoerd op de moet je de publieke omroep daartoe in staat stellen en mediabegroting voor de publieke omroep, die lang een opdracht geven, zin vinden de gebundelde partijen. voortrekkersrol vervulde bij digitale ontwikkelingen, ook op cultureel en maatschappelijk gebied. Drie ondernemers - én ondertekenaars van de brief – onderschrij- n de brief, gericht aan de informateur, werden ze- ven deze stelling en leggen uit waarom. Dat zijn Marc ventien stimuleringsmaatregelen genoemd op het Veuger van Angry Bytes, René Delwel van United en Igebied van economie, innovatie, talent en passen- Bart Robben van Elastique. Drie creatieve en facilitaire de weten regelgeving. Uiteraard werd deze brief ook bedrijven die goede zaken doen met het publiek bestel ondersteund door de gemeente Hilversum. Dat heeft en de commerciële omroepen.

AV-ENTERTAINMENT.NL TV&RADIO ACTUEEL

NPO HAD ALTIJD VOORTREKKERSROL Marc Veuger, medeoprichter van Angry Bytes, onderschrijft deze conclusie. Veuger: “We hebben ons bedrijf in 2000 opgericht als online bureau voor de publieke én commerciële omroepen. Wij bouwen de krachtige systemen achter websites en apps van onder andere BNN-VARA, NTR, SBS Broadcasting, Talpa Radio, NH Media en AT 5. Daarnaast zijn we groot in online systemen waarmee massale live interactie mogelijk wordt. Dit wordt onder andere gebruikt voor tweede schermen, die steeds vaker worden ingezet bij lineaire tv-programma’s. De NPO was in 2002 één van de eerste zenders met uitzending gemist. De publieke omroep is altijd heel innovatief geweest op internet. Maar mede door de Haagse wetgeving en het Commissariaat van de Media wordt het steeds moeilijker deze voortrekkersrol vast te houden.”

ONLINE BEPERKINGEN De publieke omroep krijgt niet alleen De digitale creatieve industrie minder geld, maar moet zich ook beper- De digitale creatieve industrie bestaat uit de media- en entertainmentindustrie en de ken in wat ze online mogen doen. Veuger communicatiesector en omvat traditionele mediabedrijven, producenten, uitgevers en vervolgt: “Er wordt anno 2017 vooral facilitaire bedrijven, creatieve mediamakers, communicatie- en reclamebureaus, media- geconcentreerd op de lineaire kanalen, bureaus, digital agencies, gamebedrijven, muziek-, entertainment- en eventsector, cul- terwijl de kijkers naar deze zenders steeds turele ondernemers en instellingen en een breed scala aan digital developers. In totaal ouder worden.” Veuger weet uit onder- gaat het om 155.000 banen in Nederland waarvan 12.000 mensen werkzaam zijn in de zoek dat sinds 2010 het aantal 50-plus- Mediastad. In de Media Valley zijn er de afgelopen tien jaar 30.000 banen bijgekomen met sers dat naar NPO 1 kijkt gestegen is van Amsterdam als grootste groeier. 64 naar 72,8 procent. “Het scherm in de woonkamer verdwijnt niet, maar in de toekomst wordt vooral lineair gekeken door senioren. Dat betekent dat er voor liteiten. Delwel: “Wij leveren innovatieve, grondnieuws, geld nodig is. En dan past 41 de jongere doelgroepen geïnvesteerd technische en creatieve oplossingen aan het niet dat de overheid een terugtrek- > moet worden in toevoeging van directe de publieke én commerciële omroepen. kende beweging maakt bij het investeren interactie waarmee een dialoog met de Van RTL Late Night tot Tijd voor Max en in de publieke omroep. “Investeringen in kijker ontstaat. Uit onderzoek blijkt ook de Rolling Stones op Cuba. Maar ook de de publieke omroep maken de sector en dat 51 procent van de kijkers tussen de 13 Olympische Spelen en dagelijkse pro- daarmee ook de commerciële omroepen en 19 jaar meekijkt én meespeelt op het gramma’s zoals het Journaal. Investeren in sterker. En vergeet niet dat er achter het tweede scherm als er een lineaire uitzen- de publieke omroep is nu juist belangrijk. hele bestel een netwerk hangt van produc- ding is, zoals bijvoorbeeld de 2016 Test of Zeker na al die jaren van bezuinigen.” tie-en facilitaire bedrijven die ook door de de Nationale Wetenschapsquiz.” Veuger Delwel legt uit waarom: “We hebben te bezuinigingen geraakt worden.” Delwel weet dat de publieke omroep altijd een maken met het ont-nieuwzen van de maat- concludeert dat er weliswaar minder tele- voorbeeld is geweest voor de commerciële schappij. Mensen lezen weinig kranten en visie wordt gekeken, maar dat program- omroepen. Maar ook Europees lopen we in wat ze aan nieuws binnenkrijgen is steeds ma’s met sterke content, zoals Boer zoekt Nederland voorop. Bezuinigingen en met vaker content van Google of Facebook. Vrouw en Wie is de Mol, nog steeds miljoe- name wetgeving zetten nu een rem op de Regionale kranten verdwijnen, zodat de nen kijkers trekken. Net als een interview investeringen in innovatie en creatie. “Niet lokale politiek niet meer gevolgd wordt. En met de koning. “Ik verwacht veel van het verstandig”, vindt Veuger. het is bekend dat we op social media alleen nieuwe kabinet, als dat er komt natuurlijk berichten zien waar we het al mee eens zijn in deze samenstelling. D66 en GroenLinks ONT-NIEUWZEN MAATSCHAPPIJ (filter bubble). En daar worden we niet echt hebben cultuur hoog in het vaandel en het René Delwel, CEO van United, is net als wijzer van.” CDA vindt het belangrijk dat de publieke Veuger ook ondertekenaar van genoemde omroep ook programmeert voor kleinere brief én hij leverde een inhoudelijke ONAFHANKELIJKE CONTENT doelgroepen. Een Amerikaan zei eens bijdrage. United is een fullservice orga- Delwel benadrukt dat er voor het maken tegen mij ‘we zijn dik geworden omdat nisatie op het gebied van broadcastingfaci- van onafhankelijke content, van achter- calorieën goedkoop werden, nu worden we

AV-ENTERTAINMENT.NL

TV&RADIO ACTUEEL

dom omdat het nieuws goedkoop wordt’. structuur dan het Mediafonds. De NPO namen ze afstand van de merchandising, Een beetje visie en beleid zou het nieuwe beperkt zich vooral tot de kerntaken. Ook omdat ze daar als publieke omroep niets kabinet niet misstaan.” omdat er minder budget is voor innovatie, mee konden. Ahold kocht vervolgens vanwege genoemde bezuinigingen. Drie die rechten en vulde de schappen in de HOEZO TOPSECTOR? jaar geleden was er nog geld voor inno- supermarkt met Heel Holland Bakt arti- Bart Robben, directeur van Elastique en vatieve projecten, zoals de applicatie die kelen. Vervolgens werd Jan Slagter op de ook ondertekenaar van de brief aan de Elastique voor het programma Feuten heeft vingers getikt. Hij kreeg een boete van het informateur, levert diensten aan vooral de gemaakt. Via de app konden mensen de Commissariaat van de Media. Hij had zich media- en broadcastingindustrie. Robben: uitzending al mobiel kijken voordat deze moeten verweren – of een boze brief moe- 43 “We werken voor de publieke omroep en op de televisie was uitgezonden. Ze konden ten schrijven – tegen Ahold.” < verlengen de lineaire televisie-ervaring lid worden van een groep, zich digitaal naar web en mobiel. Ons team bestaat laten ontgroenen, werden onderdeel van TROTS OP PUBLIEKE BESTEL uit digitale designers, designers web- en het verhaal en kregen ‘de macht over de Robben vindt dat Nederland trots moet mobile developers. De belangrijkste reden wereld’. Inmiddels mogen uitzendingen zijn op het publieke pluriforme bestel. “Als dat ik de brief heb ondertekend is dat zo’n alleen op de NPO site worden bekeken als we niet in dit bestel investeren dan krijgen vier jaar geleden de regering de crea- uitzending gemist. DWDD mag bijvoor- figuren als Wilders geen tegengeluid meer. tieve sector als topsector betitelde, maar beeld in principe een uitzending niet op de Dan worden mensen dom gehouden. daar geen investering bij bijvoorbeeld eigen website laten zien. Dat is een beleids- Dan krijgen we één of twee figuren die de publieke omroep tegenover stelde. bepaling die in 2015 is ingevoerd.” de massamedia in handen hebben. Dan Integendeel, we hebben een periode van ligt de focus uitsluitend nog op kwantiteit forse bezuinigingen achter de rug. Dat is WERK AAN DE WINKEL en niet op kwaliteit.” Tot slot benadrukt in tegenspraak met elkaar. Ik zeg juist: Er is dus werk aan de winkel voor het Robben dat de creatieve sector een belang- ‘practice what you preach’!” nieuwe kabinet. Als de publieke omroep rijk exportproduct kan worden. Hij doelt de eigen broek moet ophouden dan moet dan ook op de wereldwijde verkoop van AFSCHAFFING MEDIAFONDS je ze niet op voorhand al uitkleden. formats, websites en apps. “In vergelijking Robben vindt de afschaffing van het Robben: “Als de publieke omroep zelf met de landbouw met alle subsidies, gaat Mediafonds, die inmiddels heeft plaats- geld moet genereren, waar demissionair onze creatieve digitale sector veel verder gevonden, ook geen slimme zet. “Bij het staatsecretaris Sander Dekker een groot dan tomaten, aardappelen en graan. In fonds konden creatieve makers subsidie voorstander van is, dan moet er ook een vergelijking met de andere topsectoren aanvragen. Dat moeten ze nu bij de NPO mogelijkheid zijn eigen inkomsten te gaat de creatieve sector sowieso veel ver- doen. Eigenlijk is het kind met het badwa- genereren. Toen omroep MAX het Engelse der. Hetis veel breder en dynamischer.” ter weggegooid. De NPO heeft een andere format Heel Holland Bakt aankocht,

AV-ENTERTAINMENT.NL Your workflow Your way Music or post Nuendo, Cubase or Pro Tools Record, edit, mix Creative control for your DAW

SMP Studios, Amsterdam Picture: Don Fonzarelli Photography

For more information please visit www.yamahaproaudio.com

Inspired sound

#42578 - Nuage SMP Studios Ad - AV and Ent.indd 1 16/02/2017 13:56 THEATER&PODIA NIEUWS

Nieuw: Portman P2 Hexaline

De P2 Hexaline is het tweede product in de lijn van hoogwaardige retro-armaturen van het Poolse Portman Custom Lights. Door het slimme design is het armatuur zeer geschikt voor creatieve lichtontwerpen. De zes individueel aanstuurbare lichtcellen zijn verticaal gemonteerd en kunnen op twee posities gekan- teld worden. Verder zijn de verticale segmenten door de Powered versies 700 zeshoekige vorm en de speciaal gevormde baseplates gemakkelijk te verwerken in een imposante matrix. serie monitoren JBL Achterop het armatuur is de DMX aanstuurbare dimmer gemonteerd. Naast DMX is de P2 ook handmatig en in Professional stand-alone modus te gebruiken. Na de introductie van de passieve studio monitoren uit de 700 serie, komt JBL Professional nu met de powered Specificaties: versies. Kenmerken van deze 5” en 8”monitoren zijn de Hoogte: 172cm duale versterking, interne floating-point DSP en de Image Kleurtemperatuur: 2900K Control Waveguide; oorspronkelijk ontworpen voor het Stroomverbruik: 1800W vlaggenschip op studiovlak, de JBL M2 Master Reference Monitor. Meer informatie op www.jblpro.com of Meer informatie via [email protected] www.audioxl.nl.

AED wordt distributeur van VMB

Tower Lifts 45 AED Group en VMB hebben een distributie- < overeenkomst gesloten voor België, Frankrijk en het Verenigd Koninkrijk. In België is de exclusieve verkoop van VMB Tower Lifts Beeld en Geluid installeert CHAUVET door AED op 1 april begonnen. Ook AED Frankrijk en AED UK bieden de VMB pro- Professional Ovation E-260WW IP ductrange aan, zij het non-exclusief. Hans Vanderheijden, Managing Director van AED Om de belichting in de tentoonstellings- dicht. Als gevolg daarvan zijn ze zeer onder- Distribution, ziet toegevoegde waarde in ruimt0e van Beeld en Geluid te optimali- houdsvriendelijk, wat belangrijk is aangezien de aard en kwaliteit van VMB Lifts: “AED’s seren heeft Lichtpunt Theatertechniek de de armaturen aan een 14 meter hoog plafond doel is om de beste producten in elk seg- oude halogeenbelichting vervangen door 9 bevestigd zijn en dus moeilijk te bereiken ment te verkopen. Ik ben ervan overtuigd CHAUVET Professional Ovation E-260WW IP zijn.” Naast de onderhoudsproblematiek wilde dat VMB daarom perfect binnen ons port- armaturen. Interessant genoeg was het vooral het Instituut ook het Instituut dat de instal- folio past. De spullen zijn snel beschikbaar, hun waterdichtheid waardoor deze armatu- latie zowel energie-efficiënt als betrouwbaar we zorgen voor goede aftersales en VMB ren ideaal waren voor deze installatie. “Een was om zo te kunnen besparen op kosten. “De zal ook in de verhuur ondersteund wor- van de doorslaggevende factoren om voor Ovation armaturen zijn niet enkel meer ener- den. Financieringsmogelijkheden via AED deze Ovation armaturen te kiezen was hun gie-efficiënt dan de halogeenbelichting die ze worden ook geboden.” Ben Sinclair, VMB’s IP-65 waarde,” zei Leon van Warmerdam van vervingen, ze presteren ook beter,” vulde Van Export Manager: “Er zijn maar een paar Lichtpunt Theatertechniek. “In tegenstel- Warmerdam aan. “De Ovations waren zelfs zo bedrijven met de kunde en ervaring van ling tot de oude halogeen armaturen, waarin krachtig dat we ze moesten terugdimmen om AED. We zijn dan ook zeer verheugd met het stof zich ophoopte, is de behuizing van de dezelfde lichtbalans als ervoor te verkrijgen.” deze kans en kijken er naar uit om langs deze Ovation E-260WW IP volledig stof- en water- weg een nog breder publiek te bereiken.

AV-ENTERTAINMENT.NL AV & Entertainment in Tsjechië:

46 > Robe Factory Tour

Op uitnodiging van Controllux en Robe mocht AV & ming hadden. Het hoofdgebouw was vroeger bijvoorbeeld Entertainment Magazine mee op reis. Bestemming: de Robe een broodfabriek. In 2017 wordt hard gewerkt aan verdere fabriek in Tsjechië. Daar in Valašské Meziříčí (jawel) werden uitbreiding van o.a. de metaalwerkplaats. we tijdens deze Factory Tour uitgebreid geïnformeerd over het totale productieproces van de lichtapparatuur van Robe. Wereldwijd zijn meer dan zeshonderd mensen werkzaam Tekst Henk Hendrikx bij Robe en is een netwerk opgebouwd van distribiteurs in honderd landen, waarbij Controllux de distributie in de Benelux verzorgt. Hoewel het fabrieksterrein niet in chtergronden, geschiedenis en de productie…. Rostov staat maar in Valasske Mezirici, wordt het adres het kwam allemaal voorbij tijdens ons bezoek in van het woonhuis nog gebruikt als postadres. Alle gebou- ATsjechië. Op die manier leerden we er veel. Dat de wen zijn gerenoveerd en tijdens onze tour komen we in al naam Robe een samenvoeging is van de eerste twee letters deze panden. van de plaatsnaam Rosnov en de rivier de Bečva (die dwars door het stadje loopt) bijvoorbeeld. Achter de HISTORISCH naam zit verder geen filosofie. In 1990 is Ladislav Petrek In 1990 begon men met het importeren van lichtappa- gestart met het bedrijf in een woonhuis met twee garages. ratuur uit Duitsland onder de naam Prolux en in 1993 In 1993 is Josef Valchar er als sales manager begonnen. werd gestart met ontwerpen en produceren. De eerste eigen producten werden in 1994 op de beurs in Frankfurt In 2001 is het bedrijf verhuisd en wordt er geproduceerd gepresenteerd. In 2000 verhuisde Robe naar de voorma- op een fabrieksterrein van 40.000 m2 met daarop zes lige broodfabriek, inmiddels met 130 werknemers. In 1999 gebouwen, die voorheen een andere industriële bestem- introduceerde Robe een 250 Spot en een wash moving-

AV-ENTERTAINMENT.NL THEATER&PODIA REPORTAGE

head en lanceerde ze op de Plasa in Londen de ‘millenium range’. Internationaal gezien is 2000 een belangrijk jaar, doordat de verkoop verder uitbreidde over Europa, met name in Duitsland, Frankrijk en Italië. In 2005 was het netwerk al uitgebreid tot vijftig landen, ook buiten Europa. In 2009 werd het bedrijf Dioflex gekocht, maker van de printplaten. Het bedrijf opereert nog steeds onder deze naam maar produceert voor 90% alleen voor Robe. Het is het eerste bedrijf wat we bezoeken. Voortdurend worden nieuwe series gepresenteerd, de XT, AT (2002), DT (2004), Club (2006). Tussen 2008 en 2014 zijn dit de Robin, Ledwash, MMX, DL en de Pointe. Tussen 2014 en 2016 de BMLF, DL4 en 7, Spikie en de ROBIN 1000 ledbeam en in 2017 de Spiider

GROTE FAMILIE We hebben gemerkt dat deze tour door bezoekers enorm wordt gewaardeerd. Dit omdat je niet alleen inzicht krijgt in de pro- richting Rosnov, naar Dioflex waar de print- len, zij zijn het hart van alle producten en ductie, maar ook ervaart hoe nauwgezet en platen (afgekort PCB) worden geprodu- verantwoordelijk voor de totale besturing. kwalitatief de producten worden geproduceerd. We stoppen even voor het huis waar Het plaatsen van bijvoorbeeld 120 compo- ceerd. Ook bleken we op visite bij een grote Robe is begonnen. nenten gebeurt in een minuut, de controle familie, waar je als gast in de watten wordt beslaat minimaal 120 minuten. Zo worden gelegd, maar belangrijker nog: een volledig DIOFLEX de componenten bij bevestiging gecon- inzicht krijgt in de werkwijze van Robe en Het produceren van de platen gebeurt vol- troleerd, maar worden zij ook getest op zonder verdere verplichtingen wordt gead- ledig automatisch. Zowel het drukken van temperatuur. De bevestigingen hebben bij viseerd. de platen als wel het verlijmen en solderen gebruik namelijk te maken met hoge tem- van de componenten. Opvallend is dat peraturen en moeten correct verbonden DE TOUR bij iedere stap tijdens de productie wordt blijven. Bij dit ‘temperatuurmanagement’ Vroeg in de ochtend vertrokken we letterlijk gecontroleerd op kwaliteit en prestaties die wordt iedere verbinding op de maxi- vanuit de wolken met onze gastheer en gids geleverd moeten worden. Hierbij zijn de male voorgeschreven temperatuur wordt 47 Ingo Dombroski (accountmanager Europa) PCB’s natuurlijk de belangrijkste onderde- getest. Dit management garandeert dat de > levensduur en de kwaliteit gegarandeerd zijn. Robe garandeert als enige dat lichtop- brengst en kleurtemperatuur per product altijd hetzelfde zijn. Hierdoor zijn zij een van de tien bedrijven in de wereld met een Osram certificaat. Na productie wordt elke PCB nauwkeurig gecontroleerd, van de platen wordt een 3D-print gemaakt. Deze print wordt per verbinding uitvergroot en gecontroleerd. Bij soldeer- of lijmfouten worden deze op de print aangegeven en indien mogelijk handmatig gerepareerd. Als de afwijking niet te herstellen is, wordt de plaat afge- keurd en vernietigd.

Daarna wordt automatisch een coating aangebracht op onderdelen die gevoelig zijn voor vuil en vocht. Robe zegt dat zij de enige producent zijn die dit doet. Het is niet noodzakelijk, maar biedt wel extra garantie t.a.v. levensduur en storingen.

AV-ENTERTAINMENT.NL

THEATER&PODIA REPORTAGE

ONDERZOEK EN ONTWIKKELING; te vertalen naar wensen en suggesties van geplaatst op de wielen en waar de gobo- 49 Na Dioflex vertrekken we naar het fabriek- gebruikers. Om de inbreng van de gebrui- wielen volledig geautomatiseerd worden > sterrein, een kwartiertje rijden vanaf kers te garanderen wordt niet alleen de geproduceerd en natuurlijk weer hand- Rosnov. Eerste stop is de afdeling R&D Factory Tour georganiseerd, maar zijn er matig worden gereinigd en gecontroleerd. (research en development) waar wij begrij- ook jaarlijkse congressen met makers en Vanuit de werkplaats waar de bekabeling pelijkerwijs het verzoek krijgen niet te gebruikers. wordt geproduceerd gaan we naar de afde- fotograferen of te filmen. Hier zitten name- ling waar de persing van de onderdelen in lijk de mensen die bezig zijn met verbeter- PRODUCTIE kunststof wordt gedaan. processen en nieuwe ontwerpen. Zo zien In het kort gaan we in op de productieafde- we hoe er wordt gewerkt aan de verfijning lingen die we daarna bezoeken. De afdeling Daarna is het de beurt aan het centrale van de warmteschilden die zorgen voor metaalbewerking draait 24 uur per dag in magazijn waar alle onderdelen die zijn een luchtstroom waardoor ventilatie door drie ploegen om aan de vraag te voldoen. geproduceerd worden voorzien van barco- ventilatoren minimaal nodig is en daardoor Hier worden alle metalen onderdelen van des op basis van het eindproduct. Hierdoor stil is. De achterzijde van een LEDchip mag de behuizing geproduceerd. Bedoeling is kunnen ze automatisch worden gesor- nooit boven de 60 graden komen. We zien dat in juni deze werkplaats is uitgebreid, teerd en uitgeleverd aan de montagelijnen. een lamp, speciaal door Osram ontwikkeld, waardoor er weer gewerkt kan worden in Indrukwekkend is het aantal onderdelen voor de BMFL-spot. Iets wat zeer bijzonder een dagploeg. dat hier ligt opgeslagen. Door de barcodes is, omdat in eerste instantie werd uitgegaan Er is ook een aparte afdeling voor de pro- wordt de voorraad gelukkig bewaakt. van het feit dat de gevraagde lamp niet ductie van de diverse kabelbomen die de gemaakt kon worden. Opvallend is dat veel componenten onderling verbinden. Dit Er zijn twee lijnen waar de assemblage nieuwe ontwikkelingen worden aangedra- alles wordt handmatig gedaan en iedere plaatsvindt. Op iedere lijn wordt gewerkt gen door de klanten, via de distributeurs. kabelboom wordt na productie volledig aan een product. Op het moment van ons Omdat Robe zelf alles ontwikkelt zijn ze doorgemeten. Aansluitend lopen we de bezoek is er een extra lijn in bedrijf bij in staat om vragen vanuit de markt direct ruimte binnen waar alle lenzen worden Anolis. Dit omdat het gebouw waar de

AV-ENTERTAINMENT.NL Nieuw!

Nieuw en exclusief bij Podiumtechniek.nl Arthea Luce Podiumtechniek.nl is vanaf heden exclusief importeur van Arthea Luce geworden. Arthea is een hoogstaand bedrijf op het gebied van maken van lampen. En hebben zich nu toegespitst op het maken van led armaturen zoals Horizon verlichting, PC, Fresnel en movinghead. Podiumtechniek.nl heeft diverse demo’s op voorraad.

Maak nu een account aan op onze website en krijg een exclusieve korting op je account!

Voor meer informatie ga naar de website of mail naar [email protected]

Deze en vele andere producten verkrijgbaar bij Podiumtechniek.nl

WWW.PODIUMTECHNIEK.NL THEATER&PODIA REPORTAGE

Nieuw!

Maak nu een account aan op onze website en krijg een exclusieve korting op je account! 51 < Voor meer informatie ga naar de website of mail naar [email protected] nieuwe lijn moet komen nog niet beschikbaar achtergelaten. De rondleiding wordt beëin- structurele beslissingen moeten nu worden is. Op iedere werkplek wordt een onderdeel digd in het gebouw waar naast de adminis- genomen.” Wat ze willen is duidelijk na van de assemblage verzorgd, het plaatsen tratie, ook de presentatieruimten zijn van deze tour. Ze gaan, mede ingegeven door de PCB, bekabeling, lenzen, lampen etc. beide bedrijven. Hier krijgen we nog een doelstellingen van de gemeente t.a.v. duur- demonstratie van de mogelijkheden met de zaamheid, voor LED. In de toekomst hopen TESTAFDELING producten in de vorm van een kleine thea- wij verslag te doen van de resultaten van Per dag kan een volledige lijn twintig pro- tertour. Na de presentatie is er de mogelijk- hun missie! Micha Meijer, die in januari in ducten afleveren. De producten gaan dan heid om zelf aan de slag te gaan, een groep dienst is gekomen als specialist lichttafels naar de testomgeving waar er, nadat iedere studenten uit Londen gaat spontaan met de bij Controllux, is samen met zijn vader Kees functie apart is getest, een algemene test uit Nederland afkomstige lichttechnici aan meegegaan. Beiden hebben een andere visie wordt uitgevoerd waarbij de producten 24 de slag. op in hoeverre LED in staat is het conventi- uur worden gebruikt. Dit gebeurt met meer- onele licht volledig te vervangen. Deze tour dere producten tegelijk om ook te kunnen REISGENOTEN heeft ze dichter bij elkaar gebracht in hun zien of er geen afwijkingen zijn in kleur. Ook onze reisgenoten waren na afloop zeer visie voor de toekomst, al worden de ver- Deze en vele andere producten te spreken over het fabrieksbezoek. Twee schillen nog wel gekoesterd. Alles wat na AFSLUITING technici van een nieuw te bouwen theater afloop aan tafel wordt verteld en vooral met verkrijgbaar bij Podiumtechniek.nl Na nog een kort bezoek aan Anolis, het (in 2020) reageerden: “Het is belangrijk om elkaar wordt gedeeld geeft ons het gevoel bedrijf dat zich richt op lichtarchitectuur, tijdig een keuze te maken of volledig wordt dat vanuit de Robe familie nog veel nieuws en de distributie- en verpakkingsafdelin- overgegaan op LED of dat nog gedeeltelijk naar ons toe zal komen. gen komt er een einde aan een rondleiding conventioneel wordt ingericht. Het theater die een bijna onbeschrijfelijke indruk heeft moet klaar zijn in 2020, maar alle infra- WWW.PODIUMTECHNIEK.NL AV-ENTERTAINMENT.NL 48 series 8 Channel Advanced System Amplifiers • M10 • M6 • M3

Manufactured in UK • Over designed switch mode power supply • Class leading amplifier stages with cutting edge semi-conductor technology • Comprehensive DSP • Simple front panel operation

• Software monitoring and control • 4x Analogue, 2x AES3 and 4x Dante™ digital inputs • Software grouping with multi-layer EQ for effective control of large systems

M-series • 44M seriesModel 48 series M10 48 series M6 48 series M3 RMS output power per channel, all channels driven with continuous program material Power speciﬁcation 4 or 8 Channel Advanced4 Channel SystemAdvanced Ampliﬁ System ers Amplifiers and a nominal ambient temperature of 40degC / 105degF

DEMO Crest Factor of 4 (12dB), 2-Ohm nominal load 1,250W 750W 400W Crest Factor of 2.8 (9dB), 4-Ohm nominal load 1,250W 750W 400W Linea Research 4 channel and 5,000 Watts per channel or unparalleled flexibility and Crest Factor of 2 (6dB), 8-Ohm nominal load 1,250W 750W 400W amplifiers offer a unique 10,000 Watts for a bridged pair. effectiveness. State of the art Vraag nu je combination of power and audio Uniquely each channel of the components and a finely demo aan viaperformance, seamlesslyBridged, per channel pair, 4 or 8-44M10Ohm load and 44M062,50 0canW be 1,5optimised00W design results800 inW combined with advanced70V / 100V l inDSPe op eration, Crest configuredFactor 4 (12dB to) deliver1,250W their Hi-Z, 70V/100V 75generous0W Hi-Z, 70 Vpower/100V reserves400W that Hi-Z , 70V/100V [email protected] network control. Sharing the maximum powers into 2 or 4 ensures pristine sound quality is same feature set and form factor Ohm nominal loads as well as maintained even under the most as Linea's 48M series amplifiers 25V, 70V & 100V constant extreme conditions. and available in models Voltage (CV) lines. This offers developing between 1,500Watts designers and integrators

Four or eight channels of sonically pure Class D ampliﬁ cati on 6450,-

• Unique, precise digital signal processing, 40 bit, 96kHz Ex. btw • Over designed switch mode power supply *Dante is a trademark of Audinate Pty Ltd. Audinate is a registered trademark of Audinate Pty Ltd. • 6,000 to 20,000 Watt s RMS total output • Analogue, AES3 and DanteTM digital network audio input

Distributie

St. Victorstraat 47-51

• Four2741 channels JP Waddinxveen of sonically pure Class D amplification WWW.ACINT.NL Power per channel, all channels driven • Unique, precise, 96kHz digital signal processing Model 44M20 44M10 44M06 St. Victorstraat 47-51 • Over‐designed switch mode power supply 2 Ohm 5,000 2,500 1,500 2741 JP Waddinxveen WWW.ACINT.NL • 6,000 to 20,000 watts RMS total output 4 Ohm 3,000 2,500 1,500 • Full front panel user interface 8 Ohm 1,500 1,500 1,500

• Ethernet network for system operation and monitoring • Analogue, AES3 and DanteTM digital network audio inputs

• Powerful grouping & multi‐layer EQ • Fully designed and engineered by Linea’s in‐house development team

• Manufactured, tested, and supported entirely in the UK

At Linea Research you will find a company which is committed to designing and producing the finest audio equipment in the world. Research and Development work is led by founder directors Ben Ver and Paul Williams who share a distinguished 25‐year history at the top end of our industry. Together with the third founder, Davey Smalley who incorporated Linea in 2003, they have successfully supplied tens of thousands of products to all corners of the globe via OEM technical partners.

Linea Research products are now available under our own brand from a team of distribution partners who share a passion for and commitment to high end audio engineering.

BEZOEKWhen you ONZE choose Linea Research you will be working with people who design the products, people who use the SHOWROOMproducts and above all, people who know pro audio and care about performance and quality. VOL OCCASION AUDIO APPARATUUR!

Wij leveren ook L-acoustics nieuw uit voorraad! THEATER&PODIA ACTUEEL

De leverancier: Ampco Flashlight Sales Vanuit Ampco Flashlight Sales was Rolf Dijkstra betrokken bij de deal. “Wij zijn hier ook heel blij mee. Natuurlijk is het een mooie opdracht, maar het biedt onze verhuurpartners ook nog eens de mogelijkheid om veel makkelijker lokaal bij te huren als dat nodig is. Het mes snijdt dus aan twee kanten.”

De keuze voor d&b is volgens Dijkstra een goede: “Wereldwijd wordt het tot de Top 3 van touringmerken gere- kend. Bovendien zit op zowel de ver- sterkers als de luidsprekers vijf jaar onvoorwaardelijke garantie, waardoor je in die vijf jaar ook geen verdere kosten hebt aan die spullen. Ook de restwaarde is bij dit merk hoog.”

NicLen investeert in d&b Audiotechnik zij waren daar natuurlijk gelukkig mee. Niet alleen omdat ze de spullen mochten leveren, maar ook omdat er nu meer “Vol gas vooruit!” d&b Audiotechnik op de Nederlandse en Belgische markt is. Nederlandse en Belgische klanten hoeven dan ook niet Wie NicLen zegt, denkt waarschijnlijk aan licht en rigging. Logisch, want meer uit te wijken naar Duitsland als ze dat is waar het verhuurbedrijf al jarenlang heel groot in is. Nu stapt NicLen d&b willen huren.” ook vol in ‘audio’ en daarbij is o.a. flink geïnvesteerd in apparatuur van d&b Audiotechnik, geleverd door Ampco Flashlight Sales. “En nu vol gas BEGELEIDING vooruit”, aldus directeur Boudewijn Vossen. De begeleiding vanuit Ampco Flashlight voor de Nederlandse vestiging van NicLen 53 was prettig, vindt Vossen: “We zijn een < Anderhalf jaar hebben we er als wege het grote draagvlak in Duitsland, dry-hire partij en doen dus geen geluids- NicLen Groep over gedaan om te aangezien investeringen die wij doen ontwerpen e.d., maar we willen wel zeker “beslissen of we wel of niet in geluid over de hele groep gaan. We zijn in weten dat mensen die bij ons iets bestellen zouden stappen. Uiteindelijk hebben we Nederland gaan inventariseren en onder- ook alles erbij hebben zitten wat ze nodig besloten het inderdaad te gaan doen”, legt vonden al snel dat er best wel een markt hebben. Welke kabels ze moeten hebben Boudewijn Vossen uit. “We merkten dat is voor d&b Audiotechnik, maar dat er bijvoorbeeld, dat hele praktische gedeelte. klanten steeds meer voor bedrijven gin- aan de aanbodkant niet veel grote spelers Ik hoef het allemaal niet aan te kunnen gen die álles konden leveren. Wij hebben zijn. Het blijkt behoorlijk veel gevraagd sluiten, maar moet wel weten wat ze nodig enorme aantallen in licht en rigging, maar en wordt ook algemeen geaccepteerd. De hebben. Ook bij het kiezen van al die spul- soms verloor je dan toch een klus op het prijzen zijn ook nog eens alleszins rede- len heeft Ampco Flashlight ons geholpen.” feit dat andere partijen wel die hele combi- lijk. Daarnaast is de Duitse kwaliteit ook natie konden aanbieden.” meer dan prima. Het zijn allemaal rede- POSITIEF nen geweest die we in de overwegingen Inmiddels zijn alle spullen door Ampco KEUZES hebben meegenomen.” Flashlight afgeleverd bij NicLen. “En de Toen uiteindelijk besloten was om ook tafels en zenderpakketten die we besteld in het geluid te gaan, moesten de vol- GELUKKIG hebben, zijn ook al een maandje in huis”, gende keuzes gemaakt gaan worden, Ampco Flashlight Sales was uiteindelijk geeft Vossen aan. “Nu kunnen we vol gas geeft Vossen aan: “Welk merk gaan we de partij waarbij werd aangeklopt. Vossen: vooruit. Het is een mooie ontwikkeling voeren? Je hebt een paar grote merken, “We hebben gekeken naar de mogelijk- voor ons, een stukje uitbreiding op onze waaruit wij uiteindelijk o.a. voor d&b heden om in Nederland te investeren in markt. En we merken nu al dat er posi- Audiotechnik gekozen hebben. Vanwege d&b materiaal en zijn daarbij uiteindelijk tief op gereageerd wordt, juist ook op de de kwaliteit natuurlijk, maar ook van- bij Ampco Flashlight uitgekomen. Ook keuze voor d&b Audiotechnik.”

AV-ENTERTAINMENT.NL THEATER&PODIA PROJECT

State-of-the art licht: Rolight en Chauvet 54 > in Podium Victorie

Rolight is druk geweest met de inrichting van het PODIUM VICTORIE nieuwe Podium Victorie in Alkmaar. Twee weken lang Het oude Podium Victorie was gevestigd in een oud is het projectteam van Rolight op locatie bezig geweest pakhuis in het historische centrum van Alkmaar, met de montage en installatie van alle materialen. De maar het pand voldeed niet meer aan de eisen die verschillende zalen zijn nu voorzien van een hijsbare aan een moderne locatie wordt gesteld. Meer ruimte trussconstructie met daarin per zaal een aanzienlijk en comfort voor het publiek waren nodig, net als uit- aantal armaturen. gebreide hospitality faciliteiten voor de bezoekende artiesten. Ook wilde Victorie de allerbeste techniek te bieden hebben voor de acts en het publiek. Met de e boventoon in het intelligente en conventionele bouw van een gloednieuwe locatie, net buiten het licht wordt gevoerd door de merken Chauvet stadscentrum, kwam een ambitieuze droom uit. Den Selecon. Daarnaast is een uitgebreid netwerk aangelegd met ELC nodes en SRS Splitters. De sturing STATE-OF-THE-ART wordt geheel verzorgd door een GrandMA2 Light in de De tender die werd uitgeschreven werd op het grote zaal en een GrandMA2 OnPc Tourpack – voorzien gebied van licht gewonnen door Rolight. Het van Command Wing en Fader Wing - in de kleine zaal. Enschedese bedrijf voorzag in een state-of-the-art Aangevuld met o.a. een MDG ATMe haze generator en lichtinstallatie met o.a. een verscheidenheid aan de Look Viper 2.6 kan iedere band, act of DJ hier een op- Chauvet Professional armaturen, aangestuurd door timale show neerzetten. MA Lighting GrandMA2 consoles. Er werd uitge-

AV-ENTERTAINMENT.NL THEATER&PODIA PROJECT

breid getest met Maverick MK2 LED-spots, Rogue R2 washes en Rogue RH1 hybrids, die op het gebied De Chauvet fixtures van output, kleur en features beter presteerden dan - Chauvet Pro Maverick MK2 Spot CW 20 concurrerende armaturen. De uitstekende prestaties - Chauvet Pro Rogue R2 Wash RGBW 61 overtuigden de lichtcrew en het management om - Chauvet Pro Rogue RH1 Hybrid 6 uiteindelijk inderdaad voor Chauvet te kiezen. - Chauvet Pro Strike 4 WW 6 55 - Chauvet Pro COLORdash Par-Hex 12 RGBAWUV 18 > INSTALLATIE - Chauvet Pro COLORdash Par-Hex 7 RGBAWUV 18 Podium Victorie is een allround muziekpodium - Chauvet DJ Intimidator Spot 155 26 met hedendaagse muziek in alle vormen. Daarom was ook een lichtinstallatie nodig die alle gewenste stemmingen kan creëren, van een grootse rock ‘n roll-look tot subtiele theatrale scenes en van energiek dancelicht tot een enkele spot op een singer-song- writer. Dat kan dus nu perfect. De combinatie van Maverick MK2 LED-spots en Rogue LED-washes en Hybrids vormen een uitstekende match, die lichtontwerpers alle mogelijkheden biedt om hun plaatjes te creëren. COLORdash LED-cans zorgen voor een flexibele basis voor elke look en de Strike-4WW voegt krachtige strobe- en pixelmogelijkheden toe aan de aloude, populaire blinder. Nog belangrijker is het feit dat internationaal tourende bands en technici zich prettig moeten voelen met de rig en hun set makkelijk ‘on stage’ moeten kunnen krijgen. Bovendien is gekozen voor rider-vriendelijke spullen. Chauvet Professional bleek sowieso makkelijk in gebruik en dus laagdrempelig voor nieuwe gebruikers.

AV-ENTERTAINMENT.NL

THEATER&PODIA PROJECT

57 <

WERKPAARD zodat de hele zaal gedekt wordt. De COLORdash – Podium Victorie heeft twee podia. In de grote zaal met RGBAWUV kleurmenging - creëren een basis, is het Mavericks ‘all over the place’. Dit werkpaard waaraan de moving heads actie en dynamiek toevoe- is met zijn 440W white LED engine, een CMY + CTO gen. kleursysteem en grote zoombereik een ideale basis voor elke verlichting. De 61 Rogue washes worden LUST VOOR HET OOG gebruikt om het plaatje op het podium van alle kanten In de kleinere zaal worden voornamelijk de Rogue in te kleuren. Ze zijn verspreid over alle trussen - RH1 en Rogue R2 gebruikt voor de podiumverlich- upstage, downstage, links en rechts én het grote grid ting. Boven het publiek is een gridconstructie gemaakt boven het publiek. De Roque 2 washes wisselen snel met Admiral gridbuizen. De lichttechnici hadden van een krachtige parallel beam naar een brede wash bedacht om op elke aansluiting van het grid een LED en zijn dus zowel geschikt voor kleurrijke stemmings- te monteren. Maar hoe mooi zou het zijn om deze verlichting als voor dynamische beam effecten. matrix van lichtpunten te kunnen laten bewegen? Daar komt de DJ Intimidator om de hoek kijken: een COLORDASH PARHEX kleine kostenefficiënte beweegbare LED-armatuur Enkele COLORdash ParHex fixtures hangen in de met kleurenwiel en roterende gobo’s. Dit dynamische trussen boven het podium, maar het merendeel is lichtgrid blijkt een lust voor het oog. terug te vinden in het zaalgrid, vanwaar ze de dans- vloer aanlichten. Veertien exemplaren hebben een plekje gekregen bij de muren en onder het balkon,

AV-ENTERTAINMENT.NL Encore!

Wat doe je als je net het optreden van je leven hebt gegeven? Dan geef je natuurlijk een toegift! Wij presenteren de K.2 Series. De nieuwe norm in actieve luidsprekers.

qsc.com

voorbedrukte varianten, waaonder ‘Checked’ of ‘Defect’ tape. Het Encore! bedrijf Stagefreaks, leverancier van professionele stage- en podi- umuitrusting, kreeg steeds vaker opmerkingen over het beperkte schrijfvlak van de controletapes. Na uitgebreider marktonderzoek kwamen ze er ook achter dat er behoefte was aan andere voorbedrukte versies van de tape. De oplossing: twee nieuwe voorbedrukte soorten controletape: ‘Spare’ en ‘Incomplete’ en een bredere variant van 50 mm die makkelijker te beschrijven is. Er is nu dus een extra brede variant controletape met een mooi groot schrijfvlak. Ideaal om een boodschap kwijt te kunnen voor collega’s of om iets belangrijks te onthouden voor de volgende keer dat men de materialen gebruikt. Daarbij is het handig om gebruik te maken van een goede marker waarvan de inkt snel opdroogt en niet gaat vlek- Handig: nieuwe voorbedrukte ken. Het is natuurlijk belangrijk dat de tape geen lijmresten ach- en bredere controletape terlaat, maar met warm weer zou dit alsnog kunnen voorkomen. Mocht dit zo zijn dan kunnen deze eenvoudig verwijderd worden Controletape is bijna onmisbaar voor mensen die werken in de met bijvoorbeeld een stickerverwijderaar of label cleaner. evenementenbranche. Denk aan het afplakken van dozen en flight- cases voor de open afbouw van evenementen. Er bestaan diverse

Faber faciliteert Red Bull Air Race Japan

Faber AV leverde dit jaar voor het derde jaar op rij de videoschermen voor de Red Bull Air Race in Japan. Na enkele weken voorbereiding werden 15 modulaire en 1 mobile led-scherm getransporteerd richting het Japanse Chiba. “We plaatsten deze schermen op het strand van Chiba aan de Tokyo Bay, op het vliegveld en op het naastgelegen festivalterrein ”, vertelt projectmanager Hans Galama. “We werkten met een volledig Japanse crew van 25 mensen met een geweldige arbeidsethos. Ondanks het feit dat het gros geen woord Engels sprak konden we elkaar met behulp van non-verbale commu- 59 nicatie en een vertaalapp goed begrijpen.” Op technisch gebied verliep de < bijdrage van Faber Audiovisuals vlekkeloos. Galama: “We kunnen zelfstandig werken, dus de organisatie had geen omkijken naar ons aandeel. Ze werden volledig ontzorgd.” Het event verliep naar volle tevredenheid.

Wat doe je als je net het optreden van je leven hebt gegeven? Dan geef SCAD Re-Event update je natuurlijk een toegift! Wij presenteren de K.2 Series. De nieuwe norm SCAD Re-Event, het 3D ontwerpprogramma voor evenementen, L!nQ Event Group verhuisd heeft met de laatste 4.2 update een aantal nieuwe mogelijkheden op Door een gezonde groei en vooruitstrevende blik is L!nQ in actieve luidsprekers. het gebied van export van (uitvraag)lijsten. Daarnaast is de biblio- Event Group (L!nQ Crew Services en Locker Company) theek, zoals bij elke update, weer flink uitgebreid. Naast het maken genoodzaakt te verhuizen. Zij zijn voortaan gevestigd aan van een correcte en duidelijke tekening, die voor alle betrokken par- de Energiestraat 2b te Horst. L!nQ Event Group was dankzij tijen een duidelijk beeld geeft van het evenement, is het natuurlijk een gezonde groei genoodzaakt om te verhuizen. “We zijn tijdbesparend als daarna ook een lijst met artikelen gemaakt kan gewoon uit ons jasje gegroeid, maar dit past als gegoten”, worden, al dan niet aangevuld met vermogens en gewichten. Maar aldus Paul van Rengs van L!nQ Event Group. De locatie biedt in sommige situaties is een lijst alleen niet voldoende, de opmaak voor L!nQ Event Group en Locker Company een mooie en sortering kan vervolgens nog veel tijd schelen in de productie. mogelijkheid om door te groeien. Dankzij de centrale ligging Nieuwe export mogelijkheden zorgen nu voor een export direct in dicht bij de snelweg is het voor beide bedrijven een ideale een Excel template waarbij bijvoorbeeld lampen per positie worden uitvalsbasis. De groei van beide bedrijven ligt in de groeiende gesorteerd. De bibliotheek is recent uitgebreid met nieuwe artikelen lijn van aanvragen. Zowel L!nQ Crew Services als Locker van Martin, High-End, Robe en Faber. Verdere uitbreiding van festi- Company laten een constante groei zien. “Hier werd ons qsc.com valitems staat op stapel voor de volgende update. oude kantoor gewoon te klein voor”, vertelt Paul van Rengs.

©2017 QSC, LLC. All rights reserved. QSC and the QSC with logo are registered trademarks of QSC, LLC in the U.S. Product Patent and Trademark Ofﬁce and other countries. K10.2 K12.2 K8.2 World of K is a trademark of QSC, LLC. Registration AV-ENTERTAINMENT.NL 60 > Peter Schmitz: monitorman en accountmanager in één heb ik bij Noorderslag de monitors voor haar gedaan en ben ik er vanaf die tijd bij gebleven.” Het was de tijd waarin Peter fulltime in de live audio zat. Altijd op pad, altijd op de vloer actief. Tegenwoordig is Anouk in het werk met Anouk een mooie afwisseling op zijn baan als accountmanager bij Ampco Flashlight. “Die afwisseling is mooi en had ik ook nodig. Rond het jaar 2000 had ik het idee dat het werk voor mij Ziggo Dome een automatisme begon te worden. Dan haal je de charme en drive uit je werk. Eind mei stond Anouk drie avonden lang in Ziggo Dome. Met licht, geluid Gelukkig bood Ampco Flashlight me toen en rigging uit de stal van Ampco Flashlight, was het voor het Utrechtse de kans om accountmanager te worden. bedrijf een typische totaalproductie. Wij spraken met Peter Schmitz, Eerst was de verdeling ‘fiftyfifty’, maar accountmanager bij Ampco Flashlight, maar sinds 1997 ook (en bij deze uiteindelijk trok de accountkant me meer. productie voorál) monitortechnicus bij Anouk. “Die paar magische avonden Rond 2008 besloot ik toen links en rechts per jaar, daar doe je het allemaal voor.” Foto’s Jorrit Lousberg wat bands los te laten, maar omdat ik al zo lang met plezier voor Anouk werkte , heb ik besloten om daar wel mee door te ij Peter Schmitz zou je bij een pro- noemen, maar er is uiteraard wel over gegaan, ook om de affiniteit met de vloer te ductie van Anouk wellicht een sproken hier”, geeft Peter aan. “Het geeft houden. Wat ik vroeger fulltime deed, doe Bdubbelrol verwachten. Al twintig wel aan wat er tegenwoordig allemaal bij ik er nu dus eigenlijk nog als hobby bij.” jaar lang is hij namelijk de ‘monitorman’ komt kijken. Het is triest dat we in een van Anouk en daarnaast is hij werkzaam maatschappij moeten leven waarin dit Op de vraag hoe het zo gekomen is dat als accountmanager bij Ampco Flashlight. soort vreselijke dingen gebeuren. Maar be- Schmitz de vaste monitortechnicus Toch is hij in dit geval eigenlijk alleen als langrijk is dat het leven gewoon doorgaat.” van Anouk is geworden, antwoordt hij: monitortechnicus in Ziggo Dome aanwe- “Natuurlijk moet er een klik zijn, maar zig. Een monitortechnicus die ook een AFWISSELING nog veel belangrijker is dat je moet kun- oogje in het zeil houdt bij de rest van de Zo is het maar net en dat geldt dus ook nen aanvoelen wat artiesten mee het productie, dat dan weer wel. We spre- voor de productie waarmee Anouk drie podium op willen nemen. Het geluid dat ken Schmitz tijdens de opbouw in Ziggo avonden in Ziggo Dome staat. Peter zij willen, moet je exact kunnen vertalen Dome, een dag na de aanslag na het con- Schmitz leerde Anouk in 1997 kennen, in een technisch verhaal. Wat typisch cert van Ariana Grande in Manchester. toen ze een paar nummers zong bij het Anouk is – naast dat het gewoon een “Het gesprek van de dag wil ik het niet afscheid van Alfred Lagarde. “Vervolgens heel toffe vrouw is –is dat het qua geluid 61 > SALES-ALL ONLINE STORE: Gratis verzending binnen de Benelux* Winkel met showroom Specialistische productkennis Eigen technische dienst Ruime voorraad used products *uitgezonderd speciale zendingen / lengtevracht

Bent u op zoek naar nieuwe of gebruikte producten op het gebied van licht, geluid, video en rigging? Dan bent u bij ons aan het juiste adres! Moving heads, mengpanelen, rookmachines, speakers, microfoons, wij bieden het allemaal aan, in onze online store! www.salesall.eu

WWW.FAIRLIGHT.NL SHOW&EVENTS PRODUCTIE

DE TECHNIEK: RIGGING - XLNT Cyberhoist 500kg 70 (EU) 22m 20m/min+LC - truss H30-V 29cm 8 - truss H30-V 200cm 4 - truss H30-V 300cm 8 - truss H30-V C017 2 hoekstuk 3w H - truss H30-V BOOK 2 - truss H30-V 25cm zwart 6 - truss H30-V 29cm zwart 2 - truss H30-V 50cm zwart 6 - truss H30-V 71cm zwart 6 SALES-ALL ONLINE STORE: - truss H30-V 100cm zwart 4 Gratis verzending binnen de Benelux* - truss H30-V 200cm zwart 16 Winkel met showroom - truss H30-V 300cm zwart 40 - truss H30-V att. boxcorner 2 Specialistische productkennis 7,5cm Zwart Eigen technische dienst - truss H30-V att. boxcorner 4 Ruime voorraad used products 21cm Zwart *uitgezonderd speciale zendingen / lengtevracht - truss betonblok tbv 80cm 8 baseplate - truss baseplate tbv 4 betonblok 80cm op H40V steeds anders is. Sowieso heeft elke CD De techniek: LICHT Bent u op zoek naar nieuwe of gebruikte producten op het gebied van licht, geluid, video en rigging? - truss baseplate tbv 4 die een artiest aflevert weer een heel eigen - Robe Spiider (600W) 44 Dan bent u bij ons aan het juiste adres! Moving heads, mengpanelen, rookmachines, speakers, microfoons, betonblok 80cm op H30V sound. Die sound moet jij op het podium - SGM P-5 Wash light 35 wij bieden het allemaal aan, in onze online store! www.salesall.eu - truss S52-V 300cm zwart 3 zien te creëren. Dat maakt het voor mij heel 43deg. (LED) - t31 cirkeldeel 90gr 8 interessant en een uitdaging om monitors - Showtec Compact Par 7 Tri 22 diameter 200cm te doen.” MKII (XLR3) - truss s41 25cm 7 - Clay Paky Alpha Beam 700 94 - truss s41 50cm 8 VASTE PLOEG (700W MSR) - truss s41 69cm 4 Het traject rondom de productie van - Clay Paky Mythos 28 - truss s41 100cm 5 Anouk startte voor Peter en consorten een (470W MSD) - truss s41 200cm 4 jaar geleden. “Er lagen plannen vanuit - Clay Paky Sharpy 105 63 - truss s41 300cm 6 lichtontwerper Ignace d’Haese, die ik al Wash 330 (330W) > - truss s41 box 4 lang ken. Hij komt altijd weer met verras- - Strong Gladiator IV : 2 - truss s41 boxadd 21cm 12 sende dingen. Zelfs na 25 jaar weet hij me 3>10deg. (4,5KW Xenon) - s41 cirkeldeel 45gr 6 nog altijd te verbazen. Met een team van - MDG Atmosphere 2 diameter 10m Ampco Flashlight zijn we het vervolgens - Cirro MK3 2 - s41 cirkeldeel 22,5gr 4 gaan uitwerken. Met een projectmanager - Cirro Strata 2 diameter 20m en rigger kijk je naar het licht en rigging. - s41 cirkeldeel 15gr 6 Daar komen dan langzaam maar zeker wat diameter 25m structuren uit en daar baseer je uiteindelijk - s41 cirkeldeel 22,5gr 4 de offertes op.” Het audiodeel werkte Peter kun je het technisch verder gaan uitwerken. diameter 25m uiteraard zelf uit: “Het speelt in dezelfde Daar hebben we dan onze projectmanagers - s41 cirkeldeel 15gr 2 periode waarin ook De Toppers concerten voor. Pascal Vergeer bereidt het licht voor, diameter 40m plaatsvinden. Om die reden zijn we met een Jan Hoefnagels houdt zich met de rig- - 30/40 male spacer 15mm 4 van onze partner bedrijven, Peak Audio, ging bezig en Nico Raatgever is de Project - takel CM RR 2000kg 8 in zee gegaan. Daar heeft de systeemman Manager Audio. We werken altijd met onze WWW.FAIRLIGHT.NL 4m/min 30m voor deze shows, Anthony Kappel, een vaste Anouk technici Donny Koolmees en - = takel CM RR-S 2000kg 4 audio-ontwerp gemaakt, dat wij met Barney Matthew Buttle voor zenders, bekabeling 4m/min 30m (zwart) Pronk, de vaste FOH technicus van Anouk, op het podium en dat soort zaken. Veel dis- - takel CM L 1000kg 25 verder hebben uitgewerkt. Vervolgens gaan ciplines onder één dak: een totaalklus.” 4m/min 24m die plannen dan naar Mojo, die er ook weer - XLNT Cyberhoist 500kg 66 hun licht op laten schijnen. Uiteindelijk kom GEOLIEDE MACHINE (EU) 22m 20m/min+LC je dan bij ‘een versie 4’, en past het allemaal “Vanuit het verleden heb ik het ook zo binnen het gestelde ontwerp en budget en aangepakt, maar door de jaren heen is het

AV-ENTERTAINMENT.NL SUCCESVOLLE EVENTS OP ’T LAND EN IN ’T WATER Bekijk hoe het publiek droge voeten houdt tijdens vele grote events Op vanschie.com ontdek je waarom steeds meer vanschie.com/ PONTONS eventbureaus en -organisaties kiezen voor de nuchtere aanpak, projecten heldere afspraken en scherpe offertes van Van Schie. RIJPLATEN

DRIJVENDE PLATFORMS

LOOPBRUGGEN

EN MEER... Sail A’dam Tomorrowland Extrema Outdoor A’dam Light Festival Gay Parade

vanschie.com

1/4

+31 (0)55 534 11 00 +31 (0)6 262 64 585 [email protected] WWW.QC-EVENTGROUP.NL SHOW&EVENTS PRODUCTIE

de ruimte om wat meer repetitiedagen met techniek erbij in te plannen. Dan kun je ook echt ergens naartoe groeien. Dat merk je ook echt: elke dag zie je het beter worden. Anouk zelf is super relaxt om mee te werken. Vroeger was het soms wat moeilijker, maar toen gebruikte ze nog geen oortjes en dan had je met slechte akoestiek in disco- theken en feesttenten te maken. Ik heb met heel veel artiesten gewerkt, maar Anouk is uniek in deze groep.”

GROEIEN De set in Ziggo Dome kenmerkt zich volgens Peter o.a. door de indrukwekkende motion-onderdelen die erin verwerkt zijn. “Er zitten flinke bewegingen in, met name van het grote middenvlak. Het is een soort dambord dat in zijn geheel moet gaan draaien en kantelen en aan de zijkanten minder geworden”, legt Peter uit. “Op een we met Anouk bij De Wereld Draait Door. zijn bewegende ‘douchekoppen’ gemaakt.” gegeven moment moet je dingen uit handen Daar doe je het voor vijftig mensen en met Qua audio is het vooral compact gehou- geven, simpelweg omdat je nu eenmaal niet twee kanalen in gebruik. Even helemaal den, weet Peter: “Anouk wil het gewoon bij alles kunt blijven controleren. Als je veel back to basic, maar dat maakt het nou net zo elkaar hebben staan. Omdat we er bijvoor- vertrouwen in een team hebt, dan is dat niet leuk en spannend. Iedere keer in de ‘upper beeld ook vier cellisten bij hebben, staat het moeilijk. Dan kun je het gewoon loslaten league’ spelen hoeft van mij echt niet, af en ook best vol. Dat geeft haar ook een warm en concentreren op de punten waar je écht toe back to basic gaan is volgens mij heel gevoel, waar ze zich plezierig bij voelt en nodig bent.” Omdat Peter hier ook nog eens goed en gezond.” daar draait het uiteindelijk ook om. Als de pet van monitorman op heeft, is dat nu zij lekker gaat, dan trekt ze de rest van de nog eens extra van toepassing: “Ik moet RELAXT mensen met zich mee en kun je tot enorme me echt focussen op het monitorverhaal, Rondom Anouk is zoals gezegd een team hoogten gaan groeien. Met Anouk draai maar natuurlijk kijk ik op een bouwdag wel samengesteld dat al lang samenwerkt. Ook je af en toe shows waarbij je daadwerkelijk mee of het allemaal loopt. Eigenlijk kun je qua productie, legt Peter uit: “Flip van kippenvel krijgt. Echt speciaal. Maar dat is alleen al aan de gezichten van de men- Ommeren is er bijvoorbeeld al heel lang een proces dat je langzaam opbouwt in een sen aflezen hoe het gaat. Nu lopen ze hier bij betrokken en iemand als John Mulder show. Dat begint met het bedenken van een allemaal lachend rond, dan weet je dat het denkt in het hele verhaal ook vaak mee. Met plan, de repetities…samen iets neerzet- 65 goed zit.” De rigging in Ziggo Dome vond zijn allen groei je dan toe naar een ‘eerste ten. De muzikanten die ze op dit moment > een dag eerder al plaats. Schmitz: “Vandaag plaatje’. Met Anouk hebben we gelukkig heeft zijn ook fantastisch, net als de backing kwam dan de hoofdmoot van de materi- aalbouw. Straks houden we nog even een linecheck en morgen gaan we nog officieel geluid maken. Kleine doorloop, Anouk een paar nummers erbij en dan ’s avonds show. Op het moment loopt alles zoals het moet lopen. De productie van Anouk is een geoliede machine. Het team is daar uiteraard ook op samengesteld. Er zitten mensen op die precies weten wat ze doen en die er al lang bij betrokken zijn.”

BACK TO BASIC Op evenementengebied zou je met dit team kunnen spreken van de ‘Eredivisie’. Peter denkt er anders over: “Wat is Eredivisie? Het is gewoon de league waarin je op dit moment zit. Dat is mooi hoor, die grote zalen, maar de kleine showtjes en events zijn natuurlijk net zo belangrijk én minstens zo leuk. Een paar weken geleden stonden

AV-ENTERTAINMENT.NL ATMOSPHEREAPS

THE FINEST HAZE ON EARTH

053 432 06 44 • rolight.nl/mdg SHOW&EVENTS PRODUCTIE

vocals. Het moet naar elkaar toe groeien en en het SD Rack met andere preamps op de dat hebben ze heel goed gedaan.” markt gekomen en daar ben ik op overge- DE TECHNIEK: GELUID stapt, maar ook omdat ik de Digico inter- Main Fly: COMPUTER face het beste vind. In het begin had ik nog - d&b J8 20 Peter blikt vooruit op de werkzaamhe- wel het gevoel van ‘als het bij die computer - d&b J12 10 den die nog gaan komen: “Straks gaan we stopt, dan stopt het bij mij ook’. Bij een ana- Outfill Fly: kijken of alle lijnen werken, morgen heb- loge tafel kon ik dan overprikken, maar bij - d&b J8 24 ben we dus de doorloop en daarna begint een computer gaat dat niet. Inmiddels is het Far Out Fly: de show. We hebben het natuurlijk al veel vertrouwen er en zijn de digitale systemen - d&b V8 24 vaker gedaan. Er kunnen altijd dingen natuurlijk ook gewoon stabiel. Sub Fly: gebeuren tijdens een show, maar je zorgt - d&b J Sub 18 dat je alles afgedekt hebt. In de digitale MAGISCH Sub Ground: wereld weet je het eigenlijk nooit. Het Peter en het Ampco Flashlight team wer- - d&b J Sub 16 zijn feitelijk grote computers waar we op ken ontspannen toe naar de eerste show, Outfill Ground: werken en als die uitvallen, dan heb je een hopende op weer zo’n magische avond. “Als - d&b V8 4 probleem. Ik was altijd een Midas-fan en je per jaar tweehonderd shows doet, dan - d&b Y8 frontfill 4 ben ook heel lang op analoog doorgegaan. heb je er misschien vier waarbij alles perfect Main Delay: Maar op een gegeven moment was ‘ie echt samenvalt. Alles werkt dan mee, akoestiek - d&b J8 12 vol en moest ik allerlei noodgrepen uit gaan ,de artiesten zijn top, het publiek gaat mee. Outfill Delay: halen om shows te kunnen blijven draaien. Dat zijn voor mij de momenten waar ik het - d&b J8 16 Er waren gewoon niet genoeg outputs op de nog steeds voor doe. Nét die paar magische tafel, maar met een digitale tafel kon ik de avonden, dat is en blijft voor mij het aller- FOH specifieke Midas-sound nog niet echt eve- mooiste.” - Digico SD7 console 1 naren. DiGiCo is uiteindelijk met de SD-5 12/12analog + 6/6AES

MON - Digico SD5 console 1 8/8analog + 4/4AES (Waves) - Digico SD11i console 16/ 1 8analog + 1/1AES (S) Ears 14 kantjes - Shure PSM1000 HEX 2 IEM SET + Comb. 821 (J8) - Garwood APM200 2 Mainstation 2ch. 67 - Garwood APM31 Personal 5 < monitor beltpack 5 Wireless - Shure UR DUAL SET: 1 2x Beta58A (G1) Wedge - Synco CW152 Wedge 12 Patch - Digico SD Opto rack 56/ 1 16Analog + 0/4AES (LV) - Digico SD Opto rack 56/ 1 48Analog + 0/4AES (LV)

AV-ENTERTAINMENT.NL Eventions Products bij wereldtour Roger Waters

68 “Dit maakt echt trots” > Roger Waters tourt op dit moment door de Verenigde Staten met zijn structie die boven het publiek naar bene- ‘Us + Them Tour’, om daarna de rest van de wereld aan te doen. Spectaculair den zakt. “Eigenlijk komt dat voort uit een hoogtepunt van de show is het vanuit het niets verrijzen van een enorme vorige show van Roger Waters, in Mexico en fabriek (het mede van Pink Floyd bekende Battersea Power Station) met de Verenigde Staten. Daar, tijdens een week- grote rokende schoorstenen, pal boven het publiek. Achter de schoorstenen end waarin bijvoorbeeld ook de Rolling schuilt een indrukwekkend staaltje techniek, mogelijk gemaakt door Stones en Paul McCartney optraden, hebben Eventions Products BV. “Er zit ontzettend veel techniek in een heel kleine we vier outdoor schoorstenen gemaakt, afmeting”, aldus ontwerper Peter McKenzie. maar veel groter en op een heel andere manier”, legt McKenzie uit. De schoorstenen waren twaalf meter hoog en werden achter ventions Products vormt samen met o.a. al betrokken bij de show van de Olym- een LED-scherm van meer dan honderd Eventions Rigging de Eventions pische Spelen in Londen in 2012 (ook toen meter breed omhoog gehesen, volledig EGroup, een snel groeiende ‘one stop al met bewegende schoorstenen) en Rio de aangestuurd door EGear motion control. Dat shop-organisatie’ met passie voor techniek Janeiro in 2016 en verder staan bijvoorbeeld beviel zo goed, dat Waters ook zoiets wilde en innovatie. Het bedrijf van oprichter/CEO namen als Sensation White, Burning Man toen hij besloot op wereldtour te gaan. Deze Rien Engelbertink en mede-eigenaar Peter (Nevada) en de European Games in Baku editie gaat het om indoor shows en moest McKenzie is gespecialiseerd in entertain- (Azerbeidzjan) op de ellenlange referentie- de hele set volledig ‘tour proof’ worden. Nu ment rigging, motion control software, lijst. En nu dus Roger Waters. zijn het schoorstenen van 3,5 meter hoog EGear stage automation producten, perfor- geworden, waar we een heel ander systeem mer flying en custom made constructies en SCHOORSTENEN voor hebben ontworpen. Het is volledig in doet dat op uitermate hoog niveau. Voor hij De schoorstenen en de muren van Battersea huis geëngineerd en gefabriceerd en voldoet zich aansloot bij Eventions was McKenzie Power Station komen omhoog uit een con- uiteraard aan alle eisen die de klant stelde

AV-ENTERTAINMENT.NL SHOW&EVENTS PRODUCTIE

op het gebied van afmetingen, gewicht, kabel een loadcell te plaatsen. Alle LED lam- compactheid en veiligheid.” pen hebben een eigen PCB om de highpo- wer LED aan te sturen. Echt alles is op maat CUSTOM MADE gemaakt, tot de printplaten aan toe.” De aanvraag voor dit project kwam binnen bij Airworks, waar Eventions heel veel mee AIRWORKS samenwerkt en dat middels bedrukte stof de Zelfs het deksel van de schoorsteen herbergt buitenkanten van de schoorsteen op fraaie nog heel wat aan techniek. Een tweede wijze heeft weten te creëren. Voor de speci- kabelhaspel om de data en spanning weer alistische techniek in de schoorsteen werd naar beneden te brengen bijvoorbeeld, maar zoals gezegd aangeklopt bij Eventions. “Het ook LED verlichting, een rookmachine en is ook wel echt een fraai staaltje techniek infrarood LED sensoren met eigen spanning geworden”, aldus McKenzie. “Het is een voor de video tracking. “Het gaat inderdaad bovengrid met daaronder een zwarte doos maar door”, beaamt McKenzie. “Onder in de die wordt afgedekt. Daarin zitten de schoor- schoorsteen zitten ook nog twee fans. Eentje steen en de zwaailampen die het plaatje om tegen te houden en eentje om het volume mede bepalen. Alles is custom made, de in de schoorstenen te creëren. Ook dat volledige constructie, automatische kabel- brengt nog de nodige elektronica met zich haspels, LED-zwaailampen, Bgvc1 lieren. mee.” De buitenkant van de schoorstenen is Het hele pakketje landt zo in een dolly voor gemaakt van bedrukte stof, de huisspeciali- transport. Je laat het grid zakken, dolly erin teit van Airworks. McKenzie: “Dat doen ze en je kan gaan.” ongelooflijk goed. Het is krankzinnig mooi wat zij maken.” Op een bepaald moment in de show komen de zwarte dozen naar beneden en verrijzen SPANNEND de schoorstenen met achteraan de fabrieks- Aan het ontwikkelen van het nieuwe sys- ontwerpen, fabriceren, assembleren en te tes- muren. Bovenin het grid van de schoorste- teem ging heel wat denken doewerk vooraf. ten, met 0,0 ruimte om fouten te maken.” Die nen zitten twee zero fleet lieren, direct naast “Eigenlijk maak je gewoon in één keer vier tien weken zijn hectisch en pittig geweest. elkaar. Ook zitten er 24 pulleys in om de prototypes. Omdat er zó veel componenten “Het proces loopt continu door en tot aan kabels te begeleiden, evenals de benodigde in zitten, is er heel wat dat fout kan gaan…. week acht ben je voortdurend nog aan het limit en crosswire sensoren die zorgen voor en dan hadden we ook nog maar eens tien tekenen en ontwerpen. Het is rennen en toe- de veiligheid, aangezien het allemaal boven weken de tijd. Het is allemaal gelukt. Er is werken naar het moment waarop alle puz- het publiek gebeurt. Er zijn uiteraard dub- door het hele Eventions engineering team zelstukjes in elkaar vallen, met als resultaat bele remmen en er is gekozen om op elke keihard gewerkt om binnen die tijd alles te een waanzinnig effect in de show. Er komt steeds meer vraag naar bewegende inflatables in alle denkbare vormen en maten. Ze 69 zijn licht, nu ook beweegbaar, compact en < eenvoudig te transporteren en bovendien niet van echt te onderscheiden.”

TROTS Het maakt McKenzie trots dat Eventions een klus als deze heeft mogen uitvoeren. “Het is een grote naam natuurlijk, maar het is ook nog eens echt een mooi product geworden. Bewegende constructies en 3D geprinte inflatables is een unieke combinatie van techniek met een magisch resultaat. Ik weet nog dat ik jaren geleden een documentaire zag over Cirque du Soleil. De engineer die op die show zat, was ook betrokken bij de productie van The Wall van Roger Waters. Toen ik keek vroeg ik me voortdurend af hoe die man dat toch allemaal had kunnen doen. Dan is het mooi als je zoveel jaar later zelf op die plek staat en als engineer iets moois hebt mogen maken voor Roger Waters.”

Volgende klus: Katy Perry!

AV-ENTERTAINMENT.NL Wateringweg 62 NL-2031 EJ Haarlem T 023 532 30 70 E [email protected] I www.my-productions.nl

Projectmanagement - Eventmanagement Technische productie - Site productie

SAMEN BEWUST KIEZEN VOOR GROEN www.van-overbeek.nl

+31 (0)6 262 64 585 +31 (0)55 534 11 00 WWW.QC-EVENTGROUP.NL

Festivals, Dance, Cultureel, Sport, Zakelijk. 078 - 677 3265 www.evenementverzekerd.nl

www.easyeventcrew.nl

machine nodig? Bel of mail ons? Energieweg 2b - 3762 ET Soest Tel. 0573 - 44 80 82 Technical Production Design | Show production Services the Netherlands [email protected] T +31 35 693 86 92 - F +31 35 693 87 55 E [email protected] - I www.showtex.com www.silk.nl www.almatlaren.nl

De Vereniging Van Evenementen- Makers is in 2001 opgericht als brancheorganisatie voor professionals in de publieksevenementenbranche.

De VVEM vertegenwoordigt bedrijven uit verschillende hoeken van de evenementenbranche. Zowel organisatoren, locatie- verstrekkers als leveranciers vinden hun plek binnen deze brancheorganisatie. Kwaliteit, veiligheid en professionaliteit Evenementenverzekeringenworden als kenmerken uitgedragen. De Evenementenverzekeringen leden kunnen naar workshops gaan, die op de evenementenpraktijk zijn toegespitst. www.klap.com/evenementen Er zijn ook vele andere momenten om elkaar te treffen. Directie, secretariaat en kenniscentrum staan klaar om het belang van het maken van goede en veilige evenementen aan te geven en ook andere professionals in de evenementenindustrie te helpen.

Stationsstraat 2a - 3851 NH Ermelo T: 0341 559504 - F: 0341 559080 www.vvem.nl

Oﬃ ciële importeur en distribiteur van Pipe & Drape, TexLnt en Mobile Airwall. Totaal inrichting voor uw evenement.

Veldzigt 3, 3454 PW De Meern T +31 (0)30-242 82 50 F +31 (0)30-242 82 59 E [email protected] I www.all-areas.nl AMPCO All Areas Rental & Sales BV

FLASHLIGHT

Veldzigt 3 3454 PW De Meern Tel: +31 (0)30-242 82 50 Fax: +31 (0)30-242 82 59

AMPCO E: [email protected] I: www.all-areas.nl FLASHLIGHT

Wij leveren gemotiveerd en gekwaliﬁ ceerd personeel voor de op-en afbouw van evenementen en beurzen. L!nQ Crew Services is onderdeel van L!nQ Event Group.

T: OUR085 ENERGY 4864. YOUR 650 POWER. (24/7 bereikbaar) E: [email protected] I: www.linqeventgroup.nl Event power nodig? Bel Niels Sprenger WWW.FENCE4EVENTS.NL 06 51 35 7443 www.sightline-prod.com 72 >

Bizar project: ander Reneman (TWOFIFTYK) en Carlo Ruijgers (Eyesupply) blikken op hun SEindhovense kantoor – gevestigd op Strijp, het creatieve en innovatieve hart van de The Best Of stad - met terechte trots terug op de megaklus die ze in opdracht van Alda Events geklaard hebben. Zonder slag of stoot ging het zeer zeker niet, maar het eindresultaat was alle bloed, zweet en tranen achteraf meer dan waard. “Ei- Armin Only genlijk begon het in mei 2016 allemaal”, herinnert Sander Reneman zich. “We hadden net de De mannen van TWOFIFTYK en Eyesupply waren al heel wat productie van ’15 jaar State of Trance’ gedaan en gewend, maar de productie van The Best Of Armin Only in de zaten samen met het team rond Armin, waar- Amsterdam Arena overtrof alles wat ze eerder gedaan hadden. Qua binnen iedereen zijn eigen disciplines heeft. Ar- aantallen bijvoorbeeld, maar ook gezien het feit dat verschillende min werd veertig en zat twintig jaar in het vak, entertainmentvormen werden samengevoegd: dance, theater, daar moesten we wat mee doen. Er werd geop- acrobatiek…. een nieuwe vorm van entertainment eigenlijk, perd dat er nog nooit een DJ met een soloshow allemaal samengebracht in een vier uur durend spektakel. En dan in de Arena had gestaan. In oktober werd de moest dat ook nog in een bizar kort tijdsbestek geproduceerd knoop doorgehakt; misschien moesten we het worden: “Dit is echt het heftigste dat we tot nu toe gedaan hebben.” maar gewoon gaan doen, al wisten we meteen Foto’s Jorrit Lousberg dat het een enorme uitdaging zou worden.”

AV-ENTERTAINMENT.NL 73 >

GROTER productie omgedraaid. We zijn met Armin “Als je naar de Arena gaat, dan weet je “Als je naar de Arena gaat, gaan zitten voor de muziek en hebben de ook dat één show niet genoeg is om het dan weet je ook dat één Embrace show, omdat die tour nog liep, als rendabel te maken”, gaat Reneman verder. show niet genoeg is om leidraad gebruikt. Als we álles opnieuw “En je wil natuurlijk ook wel echt wat laten het rendabel te maken.” hadden moeten bedenken, dan was de uit- zien. We wilden dingen uit al die eerdere daging namelijk wel héél groot geworden.” Armin-shows terug laten komen, zonder Wat ook anders was dan anders: norma- voor een herhaling van zetten te gaan. We liter wordt met de shows van Armin van moesten er mee aan de gang, terwijl de Buuren een aantal weken gerepeteerd in de meest recente tour nog liep. Bij de set voor ANDERS DAN ANDERS Brabanthallen. Reneman: “Programmeren, die tour waren we altijd uitgegaan van Als je een klus als deze gaat doen, dan wil alles al een keer maken. Maar een set met de tourbaarheid, dus al te gekke en grote je uiteraard de creatieve lat hoog leggen, de omvang van die in de Arena kun je ner- dingen zitten daar niet in. Die set kun je geven Reneman en Ruijgers aan. “Je wil met gens ophangen. Dat moest nu allemaal in dan ook niet in de Arena neerzetten. Alles het hele team iets moois maken voor Armin delen gebeuren.” moest echt vier keer zo groot en dat geldt en natuurlijk ook voor het publiek. Iets dan ook meteen voor het budget.” Er werd waar je trots op kan zijn. Groot verschil was FRIESLAND een marketingplan gemaakt en toen de dat we nu ook iemand als regisseur Jos Thie De set werd heel gefaseerd gebouwd, ver- kaartverkoop begon, ging het meteen als in het team hadden zitten, die heel belang- telt Reneman verder: “Je hebt de muziek een raket. Reneman: “Dan weet je dat je het rijk is geweest bij deze productie. Waar en daar leggen we dan een papier met een inderdaad mag gaan doen. En tegelijkertijd we normaal vanuit onze kant al snel naar blokkenschema naast, waarin je de verschil- móét je dan ook.” het setdesign gaan, hebben we het bij deze lende momenten inzichtelijk maakt. Ik

AV-ENTERTAINMENT.NL PRODUCTION BROTHERS: SPECIALIST IN SIGNAGE VOOR EVENEMENTEN

SIGNAGE Production Brothers is specialist in het maken, verhuren en plaatsen van bewegwijzeringborden (signage) op en rond evenementen.

INNOVATIE Production Brothers denkt graag met u mee en blijft slimme oplossingen ontwikkelen. Oplossingen, waarbij u als organisator nog makkelijker kunt werken aan de veiligheid van uw evenement.

MONTAGE Production Brothers neemt zorg uit handen. Wij plaatsen op de juiste plekken, op elke positie en aan elke constructie. Welke methode wordt gebruikt, bepalen wij in overleg.

KNIGHTS OF ILLUMINATED SIGNS Production Brothers biedt onder de naam The Knights of Illumina- ted Signs een variatie aan lichtoplossingen om borden en/of opzet hekken te verlichten.

ZONNEPANELEN Nieuw in ons assortiment: zonnepanelen. Door het gebruik van zonnepanelen, wordt de gebruiksduur van standaard 30 uur verlengd van het begin van de lente tot diep in de herfst.

POSTBUS 218 - 7020 AC ZELHEM (GLD) - MOB: 06 - 34 78 78 22 - [email protected] WWW.PRODUCTIONBROTHERS.NL SHOW&EVENTS PRODUCTIE

De bijdrage van InventDesign InventDesign was de verkozen partij voor het leveren van LED’s voor de spectaculaire lichtshow. Het bijzondere verlichtingsontwerp hield niet op bij een imponerend het podium. InventDesign voorzag namelijk de volledige lengte en breedte van de Amsterdam Arena van verticaal PRODUCTION en horizontaal hangende LED strips, waarbij de kort- ste verticale varianten maar liefst acht meter lang waren. BROTHERS: InventDesign is binnen Europa één van de weinigen met zo’n grote capaciteit aan pixel gestuurde LED lijnen. De uitdaging zat echter voornamelijk in het in korte tijd SPECIALIST IN maken én testen van de complete verlichtingsinstallatie. Dit betekende niet alleen het voorbereiden van de M-series SIGNAGE VOOR pixelstrips en het op maat maken van de controlboxen, maar ook het bedenken van een veilige, constructieve EVENEMENTEN oplossing voor het verticaal en boven het publiek ophangen van de LED strips.

“Omdat de Arena zo groot is en de LED-verlichting vrijwel de gehele oppervlakte van de Arena bedekte hebben we gekozen voor decentrale stuurkasten”, vertelt Stefan Verhoef, algemeen directeur van InventDesign. “We SIGNAGE assembleerden om die reden 129 kleinere controlboxen -ieder voorzien van een 500W/24V voeding en DiGidot C4 Production Brothers is specialist in het maken, verhuren en plaatsen Show controller- waarmee de 808 M-serie pixelstrips en van bewegwijzeringborden (signage) op en rond evenementen. 318 meter RGB LED strip gemakkelijk konden worden aangestuurd. Dit fantastische project hadden we nooit kunnen realiseren zonder lichtontwerpers André Beekmans (The INNOVATIE Art of Light) en Marc Heinz, en onze technische part- Production Brothers denkt graag met u mee en blijft slimme op- ner 4Light. Ik wil hen en natuurlijk onze opdrachtgever Alda Events daarom bedanken voor wederom een mooie lossingen ontwikkelen. Oplossingen, waarbij u als organisator nog samenwerking!” makkelijker kunt werken aan de veiligheid van uw evenement.

MONTAGE huurde een huisje in Friesland en ben daar Reneman: “Rekenen, tekenen, offertes in vijf dagen die tijd die hele set moesten 75 Production Brothers neemt zorg uit handen. Wij plaatsen op de juis- een tijdje gaan zitten. Als we allemaal op uitvragen. Dat heeft nog best een tijdje gaan bouwen. Wij moesten het creatief ver- > tour waren blijven gaan, dan was het name- geduurd. De wereldtour liep ook nog altijd, der gaan invullen; acrobaten, 44 dansers, te plekken, op elke positie en aan elke constructie. Welke methode lijk nooit goed gekomen. Ik ben een paar maar dat heeft eigenlijk alleen maar in ons de Sneekse marching band Advendo van wordt gebruikt, bepalen wij in overleg. weken van de tour afgegaan, Carlo bleef er voordeel gewerkt omdat we hierdoor bijna 60 man waarmee we op voetbalveldjes heb- wel bij. Ik zat een paar weken in dat huisje, ben staan oefenen…echt bizar.” waar je alleen met een bootje kon komen. KNIGHTS OF ILLUMINATED SIGNS Een bepaalde dag kwam Carlo langs, die TUNNEL Production Brothers biedt onder de naam The Knights of Illumina- ik dan met een bootje moest gaan ophalen. “Je moet het gewoon Er zijn heel wat momenten geweest Zo is eigenlijk iedereen uit het team daar doen. Maar dit is wel echt waarop de heren zich afvroegen waar ted Signs een variatie aan lichtoplossingen om borden en/of opzet langsgekomen. De hele show hebben we een productie waarbij ze in hemelsnaam aan begonnen waren, hekken te verlichten. zitten uitdenken in dat huisje in Friesland. we héél diep zijn gegaan. geven ze grif toe. “Maar je zit in een traject Heerlijk rustig, met alleen hoop ganzen Qua werk, gezin….” waarin geen weg terug is”, zegt Reneman. om me heen. Op die manier hadden we “Je moet het gewoon doen. Maar dit is wel ZONNEPANELEN uiteindelijk best snel een raamwerk van wat echt een productie waarbij we héél diep Nieuw in ons assortiment: zonnepanelen. Door het gebruik van we gingen maken. Het is echt die plek in zijn gegaan. Hier op kantoor wisten ze ook Friesland geweest die ervoor gezorgd heeft dat ze ons nergens voor hoefden te bellen zonnepanelen, wordt de gebruiksduur van standaard 30 uur dat we konden focussen en dat het creatieve elke samen waren met het team. Van maart omdat we volledig in deze tunnel zaten. verlengd van het begin van de lente tot diep in de herfst. proces zo op gang kwam.” tot mei hebben we het helemaal moeten Ik heb echt momenten gehad waarop ik doen, dat is echt een bizar traject geweest. het even niet zag zitten, maar je moet BIZAR Ongelooflijk zwaar. Nog nooit heb ik in door. Voor jezelf, maar ook voor de andere In februari stonden de contouren van het zo’n korte tijd zo’n heftige productie in partijen en Armin, die door de jaren heen design en de inhoud aardig op het netvlies. elkaar gedraaid. Op alle vlakken overi- een goede vriend is geworden. Het is wel Maar dan begint het eigenlijk pas echt. gens, ook voor de mensen die uiteindelijk echt heftig geweest en het is vaak genoeg POSTBUS 218 - 7020 AC ZELHEM (GLD) - MOB: 06 - 34 78 78 22 - [email protected]

WWW.PRODUCTIONBROTHERS.NL AV-ENTERTAINMENT.NL Download nu de gratis testversie op onze site SCAD Re-Event e-ven anaar ekenoware voor e eveneenenbrane

eaal onwkkel voor eveneenen en eval ekenen aa akkelk en nel nle bbloeek van . arkelen ekene eor er er

www.a-rev.o noanvon.nl

FOAM MACHINES, CANONS & FLUID

Life is more beautiful

WITH FOAM MBN F-630

log ato ica m ll r y e

tested MBN F-300

MBN JUNIORFOAM

Gemotiveerd en gekwali ceerd personeel voor MBN FC-500 A brand of MBN FC-400 de open afbouw van evenementen en beurzen. (cannons) PowerLightsAugsburg L!nQ Crew Services is onderdeel van L!nQ Event Group. Hofrat-Röhrer-Straße 16 D-86161 Augsburg T: 085 4864 650 (24/7 bereikbaar) Tel.: +49/821/2 63 94 47 Fax: +49/821/2 63 94 69 E: [email protected] [email protected] I: www.linqeventgroup.nl mbn-eventproducts.com MBN Eventproducts MADE IN GERMANY SHOW&EVENTS PRODUCTIE

DE BIJDRAGE VAN FOCUS AMSTERDAM EN RENT-ALL Maar liefst 900 Robe moving lights (geleverd door Focus Amsterdam en Rent-All) leverden een bijdrage aan het wervelende optreden. De set bestond o.a. uit 200x BMFL Spot, 112x BMFL WashBeam, 186 Pointes, 180 LEDBeam 100’s en 231 Spiiders. Een van de grootste lichtsets voor een optreden van slechts een enkele artiest, allemaal onder de technische leiding van Maarten Hoogland. Aan de basis van het ontwerp van deze show lagen de thema’s van eerdere live tours: Imagine, Mirage, In- tense en Embrace. Freek Cornelissen van 250K heeft elementen van deze ook echt hard tegen hard gegaan, maar ik maar dat werd woensdagavond. Daardoor tours verwerkt in een strak ontwerp denk dat het succes wel mede daardoor is konden we op donderdag pas echt dingen van de Armin Only show waarin de ontstaan. Iedereen is tot op het bot gegaan. gaan zetten. Donderdagavond hadden we letter A van Armin duidelijk herken- Want zoals het bij ons is gegaan, zo is het de eerste generale en eerlijk gezegd ging baar was. uiteindelijk voor iedereen geweest.” dat nog niet best. We hebben het zelfs een Naast de 900+ Robe spots waren er keer helemaal moeten stopzetten omdat ook nog 450 andere lampen, 2,5 kilo- TEAM het compleet in het honderd liep. En dan meter led strip en een 8mm video- “Eigenlijk kan het gewoon niet in dit tijds- heb je dus nog één dag….” ’s Nachts werd scherm van 60x18mtr. bestek”, geeft Sander Reneman aan. “We doorgewerkt om alles op tijd klaar te heb- De keuze voor de Spiider was erg lo- hadden de zwaarste daklast die ooit in de ben binnen de bizarre tijdsdruk. “Voor het gisch. Na een shoot out met twee an- Arena heeft gehangen, het grootste video- eerst in mijn loopbaan ben ik na deze pro- dere producten bleef alleen de Spiider scherm, 421 takelpunten, meer dan 1500 ductie ook twee weken écht moe geweest. over om de kenmerkende A construc- lampen, 2,5 kilometer aan LED-strips en Maar als je het dan allemaal bij elkaar zag tie achter de DJ en het centrepiece te tussen de zeventig en tachtig trailers aan komen. De livestream vond ik fantastisch bezetten omdat de Spiider vooral veel materiaal die er in vijf dagen naartoe zijn in beeld gebracht. Het is ook mooi dat het licht opbrengt, wat erg fijn is als je gegaan.” En de bouw in Amsterdam liep echt een ‘teamding’ is geweest. Langzaam met grote hoogtes werkt maar daar- uit, herinnert Reneman zich: “We zouden zag je al die stukken bij elkaar komen en naast ook veel functionaliteit heeft op dinsdagavond al wat kunnen doen, uitgroeien tot iets groots.” 77 (beam, wash, flower effect, pixel map- > ping), waarmee het publiek bespeeld kan worden. Aangezien er ook veel dansers en acts op het podium waren, was goed keylight essentieel. De keuze voor de BMFL’s WashBeam was dan ook niet vreemd aangezien er 20 tot 24 meter hoogte overbrugd moest worden.

Verantwoordelijk voor de bediening van al het licht op twee GrandMA fullsize lichtregeltafels was Michael Seeverens, die al jaren met Armin op tour gaat. De lichtshow bestond uit een mix van time code en manueel geactiveerde lichtstanden om het maximale uit de lichtset te halen.

Ter info: Controllux is in de Benelux exclusief importeur van ROBE lighting producten.

AV-ENTERTAINMENT.NL roots met een zachte Eindhoven

www.faber-av.nl 0518 40 16 29 Foto: Jorrit Lousberg SHOW&EVENTS PRODUCTIE

Het succes van de show is volgens Reneman De bijdrage van MotionFX ook wel ergens uit voortgekomen: “Als we MotionFX heeft in opdracht van Focus het riggingplot geleverd. De huisrigging gebeurde niet al jaren hadden samengewerkt, dan door Frontline Rigging, Michiel Peeters. De totale daklast bedroeg maar liefst 234.690kg. 79 hadden we dit nooit kunnen doen.” Ruijgers “Hierbij moesten we rekening houden met de verschillende belastingsituaties van de > vult aan: “Er zijn ook partijen geweest die motion, (beweegbare bruggen, platformen, performer lieren etc.), en de toegang van de het niet aandurfden. Begrijpelijk hoor. We bruggen en platformen”, vertelt Jan Konings. “Voor de uitvoer leverde MotionFX een aan- hebben de grenzen opgezocht, maar zijn tal riggers die zorg droegen voor de speciale truss objecten en veiligheidsvoorzieningen.” erin geslaagd een heel vette show neer te zetten. Verder dan dit moet je het volgens In opdracht van ALDA maakte MotionFX de Risico inventarisatie voor de Motion objecten mij ook echt niet op de spits willen drijven.” en performer flying. “Een kloppende risico inventarisatie en goed noodplan zijn essentieel op elke productie waar er met personen wordt bewogen”, aldus Konings. “Voor ver- NIEUWE VORM schillende acts leverden we harnassen en zorgden we voor veiligheidslijnen.Verder droe- “Het was mooi om te zien dat we – met in gen we zorg voor de nodige sterkteberekeningen, documentatie en custom truss beugels het achterhoofd waar we vandaan kwamen voor de tijdelijke bruggen en platformen.” – vrijdag een bijna foutloze show draai- “In samenwerking met ALDA en WI Creations hebben we de frames voor de roterende den, terwijl sommige dingen pas tijdens de schermen ontwikkeld. Hiervoor werd gekozen voor standaard FD34 truss constructie met generale repetitie tot stand kwamen”, aldus custom lichtgewicht profielen om de LED tegels te ondersteunen”, besluit Konings. Reneman. “Op een bepaald moment in de show, waarop Armin vinyl ging draaien, kwamen bruggen naar beneden die weer snel omhoog moesten gaan. Bij de generale kwam en die gasten daar nog stonden, dat terugkomen in de show, maar het moest waren ze echter vergeten de kettinkjes open we het uiteindelijk zo gelaten hebben. Dat beslist geen kopie worden. “Nee, eerder een te maken, zodat de jongens op de bruggen bleek vrijdag ineens hét moment gewor- soort ‘best of both worlds’”, geeft Reneman er niet vanaf konden lopen. De bruggen den. Mooi hoe die dingen soms ontstaan.” aan. “We wilden er vooral een echt concert bleven heel lang staan, maar het bleek Creatief gezien moesten elementen van van maken. Dance-georiënteerd, maar het zo’n mooi beeld als Armin er tussendoor de eerdere shows van Armin van Buuren was veel meer dan een danceshow. Alle

AV-ENTERTAINMENT.NL WWW.CREWSOLUTIONS.NL

STAGEHANDS / SCAFFOLDERS / CLIMBERS / RUNNERS / FORKLIFT- DRIVERS / FOLLOWSPOT OPERATORS /SHOWCREWS / CHANGE- OVER CREWS / STAGEMANAGERS / PRODUCTION MANAGERS

T +31 (0) 76 520 74 07 E [email protected] I www.crewsolutions.nl SHOW&EVENTS PRODUCTIE

DE BIJDRAGE VAN WI CREATIONS WI Creations leverde een aantal automa- tiseringselementen voor de shows in de Arena en werd daarvoor aanbevolen door automatiseringsspecialisten Chris Das (Four Aces) en Jan Konings van Motion FX. In nauwe samenwerking met Maarten Hoogland (production director), zorgde projectmanager Geert Stockmans ervoor dat alle bewegingen in de Arena vloeiend verliepen.

In totaal werden 85 stuks 500kg. zero en non-zero speed hoists geleverd. Veertig werden er gebruikt om de twee bruggen te bewegen die van het dak naar het podium vlogen en ook de ‘benen’ van de reusachti- ge ‘A’ in de set vormden. Acht motoren werden gebruikt voor de twee vliegende cirkel- vormige platforms boven de B-stage en de overige tien voor het vliegen van artiesten.

Daarnaast vlogen negen 125kg. WI performer lieren de luchtacrobaten en vergemak- kelijkte een 3x4 meter stagelift de opkomst van artiesten en de rekwisieten die voortdurend op en af moesten.

Vier drie ton WI rotators bewogen bovendien de 4 x 18 metergrote delen van het LED-scherm - elk met een rooster van bewegende lichten aan de achterkant. Het totale LED-oppervlak daarvan was 60 x 18 81 meter! <

vormen van entertainment kwamen samen aangestuurd vanuit één MacBook met tijds- server hebt waar je op kunt overschakelen. in één show. Het was ook geen theater, geen code en clicktracks.” Ik kende de show inmiddels zo goed dat ik opera, geen concert….het was een nieuwe een goede timing kon maken waarop ik er vorm van entertainment. Ook regisseur Jos PANIEK weer in zou komen. Op zo’n moment ga je Thie en regieassistent Margus Spekkers zijn Net toen alles klaar leek voor de show op wel even helemaal door het stof, ik kon wel daar heel belangrijk in geweest. ” vrijdagavond, was er even paniek in de door de grond zakken. Na de show kwam tent. Bij Carlo Ruijgers althans, kan hij nu iedereen ook naar me toe om te zeggen MACBOOK lachend toegeven: “Als het publiek bin- dat ze met me te doen hadden, maar veel “We zijn uiteindelijk wel echt bezig geweest nenkomt wil je nog niet teveel verklappen mensen hadden het niet eens gemist. Maar tot de deuren van de Arena opengingen”, van wat je gaat laten zien. Om vijf voor goed…het maakt je wel scherp, zullen we geeft Carlo Ruijgers aan. Reneman: “Zelfs negen startten we de countdownklok. Dat maar zeggen. Gelukkig hadden we alles daarna hebben we met het regieteam het moment kwam, maar mijn video ging niet alsnog onder controle en mede daardoor hele boek met cues nog eens doorgenomen. aan. Van Sander kreeg ik te horen dat we hebben we echt een unieke show neergezet. Dingen opschuiven, zaken eruit…maar ook echt moesten starten, aangezien we geen Dit gaan we nooit meer vergeten!” dat is goed gegaan. Armin draait live, maar minuut konden uitlopen. De server bleek we werken ook met een timecodesysteem gecrasht en ik kon niks meer. Dan zit je met dat we ontwikkeld hebben en waar we din- je handen in het haar: wat gebeurt mij nu? gen mee kunnen aansturen. De show wordt Op dat moment ben je blij dat je een back-up

AV-ENTERTAINMENT.NL JAARGANG 13 | NUMMER 3 | JULI 2017 www.av-entertainment.nl

van munster van munster media groep media groep

Een uitgave van MVM PRODUCTIES BV Postbus 6684 | 6503 GD Nijmegen, Kerkenbos 12-24a | 6546 BE Nijmegen T: 024 - 3 738 505 | F: 024 - 3 730 933

UITGEVER Michael van Munster

HOOFDREDACTIE Teun van Thiel [email protected]

REDACTIEMEDEWERKERS Arnout van der Hoek, John Huijbregts, Ulco Schuurmans, Henk Hendrikx Email: [email protected]

VORMGEVING Jan-Willem Bouwman Joost Franken

COVERFOTO Abonnee Aanbieding 2017 Jorrit Lousberg

Ontvang nu ruim 35% korting op het reguliere MEDIA-ADVIES VAN MUNSTER MEDIA B.V. abonneetarief: u betaalt slechts e 25,- ipv e 39,- René Janssen T: 024-373 8055 E: [email protected] U ontvangt naast vakinformatie vele voordelen. Abonneer u nu op het vakblad AV&Entertainment Magazine. Voor advertentietarieven, neem contact op met onze media-adviseurs of ga naar www.av-entertainment.nl

ABONNEE VOORDELEN: ABONNEMENTEN 82 - 6 maal per jaar uw eigen vakblad op de deurmat Een jaarabonnement bedraagt e 39,- (excl. B.T.W.) > - Actueel nieuws op www.av-entertainment.nl Abonnementen hebben een looptijd van een jaar - 10 maal per jaar uw eigen digitale AV&Entertainment Magazine nieuwsbrief (tot 31 december) en worden automatisch verlengd. Opzeggen kan schriftelijk en dient ieder jaar vóór 31 - Extra korting op lezersaanbiedingen in uw vakblad oktober te gebeuren. - Gratis bedrijfsgegevens vermelding in bedrijvengids op www.av-entertainment.nl e - Een korting van 100 op een uitgebreide vermelding in de bedrijvengids; abon- Vragen over abonnementen en bestellingen kunt u rich- e e nees betalen 125 voor een heel jaar ipv 225 ten aan de afdeling Abonnementenbeheer. Dagelijks - AV&Entertainment Magazine abonnees ontvangen ook 15% abonneekorting telefonisch bereikbaar van 09.00 uur tot 12.00 uur, op andere tijdschriften van de uitgeverij van Van Munster Media Groep (www. T: 024-373 8505, E: [email protected] vanmunstermedia.nl): Porsche Scene Live, Great British Cars, Bodylife Benelux,

Meeting Magazine, Office Magazine, Rivierenland Business, Vallei Business, Nabestellingen: Oude nummers telefonisch Oost-Gelderland Business, Noord Limburg Business bestellen via 024-373 4467

Indien u geïnteresseerd bent in een van deze uitgaven, kunt u bellen met onze COPYRIGHTS klantenservice op: 024-373 8505 (elke werkdag bereikbaar tussen 9.00 uur en Het auteursrecht op de in dit tijdschrift verschenen 12.00 uur). artikelen wordt door de uitgever voorbehouden. U kunt u ook abonneren op AV&Entertainment Magazine ABONNEES ONTVANGEN • 6 keer per jaar het vakblad via de website: www.av-entertainment.nl • Toegang tot het volledige archief op www.av-entertainment.nl • Korting op lezersaanbiedingen AV&Entertainment Magazine • Gratis opname bedrijvengids

AV-ENTERTAINMENT.NL WHEN THE BEST SOUND ISN’T ENOUGH

VTX SERIES A12 Attention to all the details

After engineering truly groundbreaking advances on the transducers and waveguides for our new VTX A12 dual 12” line array loudspeaker, we spoke to leaders in the tour audio community to find out how we could take things further. With the VTX A12, we’ve taken a fresh approach to the entire product and designed everything with your needs in mind. Superior sound is a given, but it’s about more than that - it’s about how quickly the boxes can be deployed, how quickly you can load the truck after a performance, how much fuel you can save bij effenciently fitting more boxes into those trucks, and so much more.

Learn more at JBLpro.com

t: +32 13 67 08 90 - www.audioxl.be ı www.audioxl.nl - t: +31 30 264 40 90

Untitled-6 1 26/06/17 12:08