PomySłownik DOBREGO WYPOCZYNKU

Czyli o tym, co robić w Hotelu Anders, Starych Jabłonkach i okolicy Spis treści



03 Dzień dobry, poznajmy się!

03 TYTUŁEM WSTĘPU 04 DEKALOG WYPOCZYNKU 06 POZNAJMY SIĘ LEPIEJ Letnisko z duszą Kraina Jabłoni Ze Starych Jabłonek w świat Gramy w zielone Mistrzostwo świata 10 ATRAKCJE HOTELU

12 Pomysłownik

13 MIEJSCA MOCY Taras z widokiem na jezioro Plaża o wschodzie i zachodzie słońca Królowa Lasów Taborskich 15 ENERGIA DRZEW Ścieżka edukacyjna Spis Dookoła Jeziora Szeląg Mały – szlak żółty Do Lasu Mistrzów Na Łąki Gąsiorowskie Do Parwółek treści 18 ENDORFINY NA KOŁACH / Wycieczki rowerowe Mazurskie osobliwości – szlak niebieski Do wieży widokowej w dolinie rzeki Drwęcy – szlak zielony Dla miłośników placków ziemniaczanych (i nie tylko) – do Guzowego Pieca Śladami bunkrów w Starych Jabłonkach Szlakiem zielonym do Ostródy Do rezerwatu Sosny Taborskiej Tour niebiesko-zielono-czarny 24 WODA – ŻYWIOŁ JAK KRYSZTAŁ Kanał Elbląski Spływy kajakowe Żaglówki, motorówki, skutery Narty wodne Okoliczne plaże 30 WYCIECZKI SAMOCHODOWE – CO WARTO ZOBACZYĆ W OKOLICY Dla miłośników przyrody Spotkanie z regionalną sztuką Na spotkanie z Krzyżakami Święta Warmia Za granicę 36 DLA DZIECI i MŁODZIEŻY 38 KONIE 39 EKSTREMALNIE 40 MAZURSKIE STOKI 41 PRODUKTY REGIONALNE 44 PASJE NASZYCH PRACOWNIKÓW 45 PRZYKŁADOWE SCENARIUSZE WYPOCZYNKU 52 ZOSTAŃMY PRZYJACIÓŁMI

2 Spis treści Dzień dobry, poznajmy się! Tytułem wstępu

Dzień dobry, poznajmy się!

Drodzy Goście

ieszę się, że możemy Was gościć w Hotelu Anders w Starych Jabłonkach. Hotel Anders to pełen ciepła i otwartości dom, który budujemy razem z wyjątkowym Czespołem – naszą hotelową rodziną. Łączą nas wspólne wartości, a nierzadko długoletnia przyjaźń. Bycie tu z Wami i dla Was to nasz sens istnienia. Ostatni, trudny dla hotelarzy czas pokazał, że bez Gości, bez wartości i bez oddanych pracowników ho- tel traci swoje serce i staje się tylko zwykłym, pustym budynkiem. Dlatego dziękujemy, że jesteście z nami. Mam nadzieję, że zostaniemy przyjaciółmi i dołączycie do naszej andersowej rodziny. Hotel Anders działa już prawie 30 lat. Powstał jako jeden z pierwszych prywatnych hoteli na Mazurach. Stał się zaczątkiem hotelowej sieci, którą dziś tworzą również Ho- tel Zamek Ryn w Rynie, Hotel Krasicki w Lidzbarku Warmińskim, Hotel Ognisty Ptak w Ogonkach, Bajkowy Zakątek / Osada Warmińska w Guzowym Piecu oraz Karczma Warmińska w Gietrzwałdzie. Obiekty te łączy szacunek do historii regionu i chęć rato- wania jego krajobrazu kulturowego. Anders powstał na bazie przedwojennego pałacu, Krasicki to dawne przedzamcze zamku biskupów warmińskich, Ryn to jeden z najwięk- szych zamków krzyżackich w Prusach, zaczątkiem Bajkowego Zakątka była przedwo- jenna szkoła, a Karczma Warmińska mieści się w budynku, w którym gospoda istniała od zawsze. Miejsca te mają swojego ducha i wyjątkowy klimat tworzony przez dziesiątki a niekiedy setki lat przez kolejne pokolenia ludzi, którzy żyli tu przed nami. I to jest piękne. Od zawsze naszą rodzinną pasją był sport. Potem przyszedł pomysł, by poprzez sport promować Mazury. Zwieńczeniem naszej drogi w tym kierunku były Mistrzostwa Świata w Siatkówce Plażowej, które zorganizowaliśmy w Starych Jabłonkach w 2013. To było coś! Nie bez przyczyny zachęcamy do różnego rodzaju aktywności – chcemy Was zarazić naszą miłością do sportu. Stare Jabłonki to miejsce magiczne. Ta magia udzieliła się już tysiącom Gości, którzy wracają do nas zauroczeni jego niepowtarzalnością. Mamy nadzieję, że tak będzie rów- nież z Wami i zobaczymy się ponownie. Odpoczywajcie, korzystajcie z uroków Starych Jabłonek i dobrze się bawcie. Czujcie się jak w domu! Nasza obsługa jest do Waszej dyspozycji. Dobrego wypoczynku! Tomasz Dowgiałło Prezes Zarządu Hotelu Anders

Tytułem wstępu 3 Dekalog wypoczynku

Dzień dobry, poznajmy się! Dekalog wypoczynku

Dekalog Wypoczynku to nasza podpowiedź, jak dobrze wykorzystać czas w Starych Jabłonkach. Mamy nadzieję, że będzie Wam świetnie służył podczas pobytu w Hotelu Anders.

Jam jest przewodnik Twój, który Cię wywiódł z niewoli 1. codzienności i nauczył wypoczywać. Natura to na zadowolenie z wypoczynku receptura. Hura! Nie będziesz miał większego skarbu prócz natury. Natura naszym największym 2. 3. szczęściem jest. Świadomy znaczy zadowolony. Bądź aktywny, niepasywny.  Idź do lasu, nad jezioro, do ogrodu Wypoczywaj świadomie Nie pożądaj wygodnej – najczęściej jak to możliwe. – wiedz, gdzie jesteś. kanapy ani żadnej rzeczy,  Przytul się do drzewa i poczuj jego naturalną energię.  Zapoznaj się z miejscem, która sprzyja leżeniu.  Poczuj zapach natury – eterycznych w którym jesteś. Z jego atrakcjami, sosen, słonecznego ciepła na możliwościami.  Idź na cały dzień na rower, pobiegaj, pniu drzewa, nadjeziornej bryzy  Wykorzystaj materiały informacyjne, pomaszeruj z Nordic Walking, o poranku. Zamknij oczy a poczujesz zapytaj gospodarza. uprawiaj hiking. magię.  Świadomość miejsca wyjaśni Ci Po drodze zrób piknik, pokąp się  Posłuchaj przyrody – chlapnięcia wiele rzeczy. Sprawi, że zrozumiesz w jeziorze, odwiedź ciekawe miejsce. ogona ryby o taflę wody, klangoru miejsce, w którym wypoczywasz.  Produkuj hormony szczęścia żurawi na wiosnę, świergotu ptaków A zrozumienie to już prosty krok do podczas ruchu – poddaj się euforii o poranku. zakochania. aktywności.

I tak upłynął wieczór i poranek – kolejny I tak upłynął wieczór i poranek – kolejny I tak upłynął wieczór i poranek – kolejny dzień wypoczynku. I wiedz – to było dobre. dzień wypoczynku. I wiedz – to było dobre. dzień wypoczynku. I wiedz – to było dobre.

4 Dekalog wypoczynku Dzień dobry, poznajmy się! 4. 5. 6. Powoli a wypoczniesz do woli. Celebra ma wartość srebra. Nie będziesz spieszył się Pamiętaj, abyś dzień – włącz tempo „slow”. wypoczynku święcił.  Uprawiaj slow turystykę – nie spiesz Małe a jak bardzo Celebruj miejsca i chwile. się – spokojnie i dogłębnie poznawaj niebywałe. Odrzuć miejsca mniej popularne; poznaj wielkie, czcij małe.  Celebruj pyszną kolację regionalną, historię społeczności, wśród której smak regionalnego piwa, regionalny się znalazłeś. Bądź minimalistą wystrój miejsca, zachód słońca  Zachwycaj się małym, nie tylko – ciesz się z małych rzeczy. nad konkretnym jeziorem, koncert wielkim – wszystkie miejsca mają muzyki z widokiem na jezioro. swoje niezwykłości, którymi można  Ciesz się ze słonecznego dnia,  Spróbuj smaku miejsca, w którym się zachwycić. Trzeba tylko chcieć je  Ciesz się ze spotkania sarny w lesie, jesteś – postaw na regionalizm. odkryć.  Ciesz się z zapachu sosen.  Świętuj i ciesz się wypoczynkiem.

I tak upłynął wieczór i poranek – kolejny I tak upłynął wieczór i poranek – kolejny I tak upłynął wieczór i poranek – kolejny dzień wypoczynku. I wiedz – to było dobre. dzień wypoczynku. I wiedz – to było dobre. dzień wypoczynku. I wiedz – to było dobre. 7. 8. 9. Za marnowanie czeka Cię rozczarowanie. Marnotrawstwo Pożądaj gospodarza swego Internety to niepotrzebne wielkim zaniechaniem jest. i wszystkich ludzi jego. bzdety. Będziesz wypoczywać offline, a nie online. Wyłącz się. Nie trać czasu – wykorzystaj  Twój hotelarz, gospodarz miejsca maksymalnie każdy dzień. jest do Twojej dyspozycji – czeka,  Wyłącz telefon służbowy, by pomóc Ci w każdej sprawie. nie odbieraj maili, nigdzie nie dzwoń  Zaplanuj swój dzień – pomyśl  Wszyscy ludzie jego również bez potrzeby, nie przeglądaj co chcesz robić, co chcesz są dla Ciebie – weź to do serca mediów społecznościowych, zobaczyć, przygotuj się do tego i śmiało ich wykorzystaj. nie oglądaj TV, itd. (np. zarezerwuj rower, zaplanuj Oni tu żyją, mieszkają, pracują  Zrób sobie detoks od telefonu, trasę wycieczki, wypożycz leżak, i najwięcej wiedzą o miejscu, od internetu. Ciesz się rzeczywistym zarezerwuj stolik w restauracji). w którym wypoczywasz. światem, tu i teraz.

I tak upłynął wieczór i poranek – kolejny I tak upłynął wieczór i poranek – kolejny I tak upłynął wieczór i poranek – kolejny dzień wypoczynku. I wiedz – to było dobre. dzień wypoczynku. I wiedz – to było dobre. dzień wypoczynku. I wiedz – to było dobre.

Życzliwy pozostaje szczęśliwy. Jakim 10. będziesz Ty, tacy będą ludzie względem Ciebie.

 Uśmiechaj się i bądź miły dla innych. I tak upłynął wieczór i poranek – kolejny  Uśmiech i życzliwość wraca. dzień wypoczynku. I wiedz – to było dobre. Niech się stanie…

Dekalog wypoczynku 5 Poznajmy się lepiej

Dzień dobry, poznajmy się!

Poznajmy się lepiej

LETNISKO Z DUSZĄ

Hotel Anders w Starych Jabłonkach po- wstał na bazie pałacu Richarda Andersa (obecnie w tym budynku mieści się Re- stauracja Pałacowa oraz apartamenty) i wziął swoją nazwę od nazwiska jego słynnego właściciela. Richard Anders był znanym pruskim przedsiębiorcą przełomu XIX i XX w. Nazywano go „mazurskim królem drze- wiarzy”. Swój majątek zbił w iście ame- rykańskim stylu na handlu drewnem. Otworzył kilkanaście tartaków położo- nych na terenie największych komplek- sów leśnych Prus. Jeden z nich powstał w Starych Jabłonkach ze względu na ol- brzymiej wartości drewno Sosen Tabor- skich, które rosną tylko w tym jednym wartości ropy naftowej obecnie. Kto wie, tylko w tym jednym miejscu na świecie. miejscu na świecie. może sam Krzysztof Kolumb płynął na Nie da się go podrobić – tylko tu powie- Lasy Taborskie rozciągają się między maszcie z naszej sosny. trze jest takie a nie inne, tylko tu słońce Miłomłynem, Łuktą, Ostródą i Starymi Sosnami Taborskimi zachwycał świeci tak a nie inaczej, tylko tu ziemia Jabłonkami. Ich sercem jest wieś Tabórz, się także Napoleon Bonaparte, który rodzi takie a nie inne drzewa. Sosna Ta- od której rosnące tu sosny wzięły swoją w 1807 r. pojawił się w tej okolicy ze swo- borska gatunkowo jest sosną zwyczajną, nazwę. Najstarsze z „królowych” mają imi wojskami podczas kolejnej kampanii czyli taką, jakie rosną w całej Polsce. ok. 300 lat. Sosny Taborskie zasłynęły wojennej. Przez dwa miesiące rezydował Jednak dzięki temu że rośnie w naszej w czasie odkryć geograficznych. Oka- na zamku w sąsiedniej Ostródzie. Wraz ziemi, pod naszym słońcem i oddycha zało się, że nie ma lepszego drewna na z Napoleonem podążała specjalna eks- naszym powietrzem – nabiera takich maszty statków, jak to z Sosen Tabor- pedycja naukowa, której zadaniem było a nie innych cech. skich. Gonne jak strzały sosny są bardzo wzięcie jak najwięcej dobrego dla Francji Na początku XX w. na światowej wysokie (dochodzą nawet do 40 m z terenów, przez które przemieszczał się wystawie w Paryżu „Królowe Taborskie” wysokości), proste, mają drobne słoje cesarz. Pobrano nasiona legendarnych reklamowano jako najlepszy materiał i są praktycznie bezsęczne, ponieważ Sosen Taborskich i posadzono je we sosnowy świata. Po drugiej wojnie świa- korona drzewa zaczyna się właściwie na Francji. Po latach okazało się jednak, towej m.in. z drewna naszych sosen samym jego czubku. Na maszty statków że francuskie córki nie odziedziczyły odbudowywano molo w Sopocie czy w sam raz. Co się wtedy działo…Sosna- cech swych wybitnych pruskich matek. scenę Teatru Narodowego w Warsza- mi Taborskimi interesowali się szpie- Dlaczego? Bo Sosna Taborska swoje wie. Współcześnie nic się nie zmieniło dzy i służby wywiadowcze. Ich wartość właściwości zawdzięcza niepowtarzal- – nie ma na świecie lepszego drewna w tamtym okresie można porównać do nemu mikroklimatowi, który występuje sosnowego od naszego.

6 Poznajmy się lepiej Dzień dobry, poznajmy się!

Lasy Taborskie rozciągają się między Miłomłynem, Łuktą, Ostródą i Starymi Jabłonkami. Ich sercem jest wieś Tabórz, od której rosnące tu sosny wzięły swoją nazwę. Najstarsze z „królowych” mają ok. 300 lat.

Poznajmy się lepiej 7 Dzień dobry, poznajmy się!

Richard Anders otworzył w Starych Jabłonkach tartak, który zatrudniał KRAINA JABŁONI ponad 100 osób. Stąd koleją mógł wy- Alt Jablonken – tak brzmi oryginalna syłać drewno na cały świat. Na urokliwej nazwa wsi, spolszczona po zmianie skarpie nad jeziorem z niepowtarzalnym granic w 1945 r. W Starych Jabłonkach widokiem zbudował reprezentacyjną bez jabłka ani rusz. Miano wsi i tradycja willę, gdzie zapraszał Gości, podpisywał zobowiązuje i… inspiruje. Jabłonie od kontrakty handlowe, skąd wyruszał na dziesiątek lat stanowią charakterystycz- polowania, gdzie sam odpoczywał. ny element krajobrazu Starych Jabłonek. Dzięki kolei, która zawitała do Sta- Zniewalający zapach obficie kwitnących rych Jabłonek w latach 70-tych XIX w., jabłoni, uwijające się w blasku słońca na wypoczynek nad Jezioro Szeląg za- pszczoły, pachnące i przepyszne jabłka częli przyjeżdżać letnicy. W sąsiedztwie dziś są wyróżnikiem wsi. Drzewa od willi Andersa znajdowały się ewangelicki wieków były najcenniejszym skarbem tej dom wypoczynkowy Villa Schönsee oraz okolicy. Dlatego jabłko i jabłonie są na- dom wczasowy i kąpielisko ostródzkiej turalnym elementem naszego istnienia. Reichswehry, a także pensjonaty i go- Znajdziecie je w wielu miejscach w hote- spody w Buńkach. W latach 30-tych lu i pod różnymi postaciami. Zapraszamy XX w. firma Andersa wybudowała przy do odkrywania Krainy Jabłoni. tartaku w Staszkowie (obecnie stano- wi część Starych Jabłonek) nowocze- sne kwatery gościnne i pierwszą saunę w powiecie ostródzkim, położoną nad ZE STARYCH samym jeziorem. JABŁONEK te są pięknym starym lasem sosnowym. Z przedwojennego letniska zostało Jezioro połączone jest kanałami i je- niewiele – zaledwie pałac Andersa. Zo- W ŚWIAT PRZEZ… ziorami z Ostródą. Z Ostródy możemy stał jednak niepowtarzalny urok Starych BAŁTYK popłynąć Drwęcą do Wisły, która wpada Jabłonek, który również dziś czyni wieś do Bałtyku lub wybrać drogę Kana- jedną z najbardziej popularnych wypo- Ze Starych Jabłonek możemy dopłynąć łem Elbląskim do Elbląga, a dalej Pętlą czynkowych miejscowości na Mazurach do Bałtyku, a z Bałtyku droga otwarta Żuławską wypłynąć na pełne morze. Zachodnich. A czerpać z tej magii można jest już na cały świat. Szeląg Mały poło- za sprawą Hotelu Anders. żony jest w kotlinie, a jego brzegi pokry- GRAMY W ZIELONE Hotel Anders to hotel świadomy i od- powiedzialny za środowisko, w którym żyje. W dziewiczym otoczeniu goście odpoczywają, aktywnie spędzają czas i dbają o swoje zdrowie. Dlatego ważne jest życie hotelu w zgodzie z otaczającą go naturą i istotne są proekologiczne działania obiektu. W korytarzu łączą- cym główny budynek hotelowy z dawną willą Andersa rośnie Sosna Taborska. Nie została ścięta, choć stała na drodze budowy. Jest symbolem dbałości hotelu o otaczające go środowisko. Przyroda to dziedzictwo, które chronimy i pro- mujemy. Mamy swoje zobowiązania w stosunku do otaczającej nas natu- ry. W przestrzeni Hotelu Anders moż- na zaobserwować wiele ekopraktyk i działań proekologicznych. Zachęcamy do włączenia się do dbałości o nasz wspólny świat.

8 Poznajmy się lepiej Dzień dobry, poznajmy się!

MISTRZOSTWO ŚWIATA Zacznijmy od najważniejszego! W 2013 r. Kerri Walsh/Misty May-Treanor USA. w Starych Jabłonkach odbyły się Mi- Rozgrywane w Starych Jabłonkach strzostwa Świata w Siatkówce Plażowej. zawody zawsze uzyskiwały najwyższe To najwyższe rangą po olimpiadzie za- noty FIVB, Międzynarodowej Federacji wody w danej dyscyplinie sportu. Jak Siatkówki. Zawodnicy nie mogli się na- to się stało, że najlepsze pary siatkówki chwalić wyjątkowej atmosfery i niepoty- plażowej na świecie grały na boiskach kanej przez nich na świecie gościnności. Od 2000 roku do teraz, Hotelu Anders? Kibice przez cały rok czekali na święto czyli przez ponad 20 lat, To teraz zacznijmy od początku. siatkówki plażowej w Starych Jabłon- na świecie wyprodukowaliśmy W latach 90-tych XX w. Hotel Anders kach. A zespół Hotelu Anders dawał włączył się w promocję siatkówki plażo- z siebie wszystko, by zapewnić obsługę tyle samo plastiku, co od wej w Polsce, która wtedy była praktycz- tego wydarzenia na światowym pozio- początku jego masowej nie nieznana w naszym kraju. Zamiłowa- mie. Piękne emocje, olbrzymi wysiłek produkcji do 2000 roku. nie rodziny Dowgiałło, właścicieli Hotelu organizacyjny, zaangażowanie setek Rocznie zjadamy nawet Anders, do sportu oraz zaangażowanie wolontariuszy, transmisje telewizyjne ok. 1/4 kilograma plastiku. kilku pasjonatów siatkówki plażowej z re- na cały świat. Mazury do tej pory nie gionu sprawiło, że w Starych Jabłonkach doświadczyły większej imprezy. A teraz Plastik znajduje się już zaczęto rozgrywać różnego rodzaju tur- pracujemy nad tym, by przygotować w powietrzu, jedzeniu nieje – najpierw na poziomie szkolnym, dla Was kolejną sportową niespodziankę i wodzie, którą pijemy. z czasem wojewódzkim i krajowym, związaną z siatkówką plażową. Już za Do środowiska trafia aż a potem międzynarodowym. Przez kilka mocno się stęskniliśmy. 1/3 produkowanego plastiku. lat odbywał się tu prestiżowy turniej z cy- klu World Tour. Polscy kibice oklaskiwali Jego obecność wykryto już wtedy gwiazdy siatkówki z całego świata u 270 gatunków zwierząt. – z Brazylii, Stanów Zjednoczonych czy Polski. Grali tu Emanuel Rego/Ricardo (Dane pochodzą z raportu Santos BRA, Franco Neto/Tande Ramos „No Plastic in Nature: Assessing Plastic BRA, Todd Rogers/Phil Dalhausser USA, Ingestion from Nature to People”, za WWF Polska). Mariusz Prudel i Grzegorz Fijałek POL, Felisberta Juliana/Larissa Franca BRA,

Poznajmy się lepiej 9 Mapa hotelu

Dzień dobry, poznajmy się!

42 33

34

Do: Drogi Krajowej nr 16 (Ostróda-Olsztyn), sklep, dworzec kolejowy, kościół

30 32 2 5 8 1 31 4 6 15 3 7 19 20 16 18 14

13 11 22 9 12 26 10 17

23

25

7 Basen (wejście od SPA) Sala Dębowa (wejście od zewnątrz) 24 8 Ogród z fontanną

9 Dawna willa hrabiego Andersa 1 Recepcja Obecnie: Restauracja Pałacowa (parter) Pokoje 101-109 (I piętro) 2 Parking Pokoje 200-209 (II piętro)

3 Pokoje 304-317 (parter) 10 Taras widokowy Sala Kongresowa I, II, III (I piętro) 11 Dziedziniec 4 Pokoje 318-330 (parter) Pokoje 401-414 (I piętro) 12 Sosna Taborska 5 Pokoje 350-367 (parter) 13 Korytarz łączący główny budynek Pokoje 450-467 (I piętro) hotelowy z budynkiem pałacowym Pokoje 550-567 (II piętro) Sala Sosnowa (II piętro) 14 Plac zabaw dla dzieci

6 Pokoje 417-425 (I piętro) 15 Mazurskie Chaty nr 1-6 Klub Nocny (poziom -1) Kręgielnia, siłownia, bilard i strefa gier, 16 Mazurskie Chaty nr 7-29 Małpi Gaj (poziom -1) SPA (parter) 17 Sala Świerkowa

10 Mapa hotelu Dzień dobry, poznajmy się!

21

37 35 44 43 38 39

41 40

27 36 28

29 Atrakcje hotelu

18 Karczma „Pod Modrzewiem” 31 Pomnikowy Las 2 miejsca grillowo-ogniskowe ze sceną (niektóre drzewa liczą tu ponad 200 lat) Ścieżka edukacyjno-przyrodnicza 19 Aleja Modrzewiowa (1,1 km w jedną stronę) 20 Zielnik Pieszy szlak żółty „Dookoła Jeziora Szeląg Mały” (9,8 km) 21 Łagodne zejście na plażę 32 Wypożyczalnia rowerów 22 Ścieżka spacerowa „Nad jeziorem” 33 4 korty do tenisa ziemnego 23 Jezioro Szeląg Mały – Królestwo Starego Suma (połączone kanałem z Jeziorem Szeląg Wielki) 34 36 Boiska do siatkówki plażowej (tutaj rozgrywano Mistrzostwa Świata 24 Pomost „Pana Jerzego” w Siatkówce Plażowej Mazury 2013) (polecany dla wędkarzy) 37 Toalety i prysznice 25 Pomost „W szuwarach” (polecany dla wędkarzy) 38 Wypożyczalnia sprzętu wodnego 26 Miejsce ogniskowo-grillowe „Nad stawami” 39 Kuchnia Włoska (czynna w wakacje) Pomost „Nad stawami” 27 Pomost kajakowy 40 Plaża

28 Kąpielisko (strzeżone w okresie letnim) 41 Camper Park

29 Pomost „Na plaży” 42 Boisko do piłki nożnej Przystań statków Żeglugi Ostródzko-Elbląskiej (ze Starych Jabłonek można dopłynąć do Ostródy, 43 Wejście na plażę (otwarte w wakacje) a dalej do Elbląga i nad Morze Bałtyckie) 44 Niebieski szlak rowerowy „Mazurskie Osobliwości” (26 km) 30 Aleja Rajskich Jabłoni Zielony szlak rowerowy „Pętla Ostródzka” (68,4 km)

Mapa hotelu 11 Pomysłownik Miejsca mocy

Pomysłownik

Miejsca mocy

TARAS Z WIDOKIEM NA JEZIORO Przy Restauracji Pałacowej znajduje się wyjątkowo energetyczne miejsce – taras z niepowtarzalnym widokiem na Jezioro Szeląg. To właśnie tym krajobrazem po- nad 100 lat temu zachwycił się „wschod- niopruski król drewna”, Richard Anders. Zrób zdjęcie, a potem odłóż telefon i ciesz wszystkie zmysły tym niepowta- rzalnym miejscem. Widok na jezioro doskonale smakuje z kawą, książką i ci- szą. To tu o świcie rodzą się najbardziej kreatywne pomysły, to tu o zachodzie słońca zakochani oświadczają się swoim ukochanym, to tu nasi Goście zakochują się w Starych Jabłonkach.

PLAŻA O WSCHODZIE KRÓLOWA I ZACHODZIE LASÓW SŁOŃCA TABORSKICH Jezioro Szeląg Mały i jego kojące wody Uzdrawiająca moc drzew znana jest to jedna z największych atrakcji Starych od setek lat i naukowo udowodniona. Jabłonek. Na plaży Goście medytują, Sosny uspokajają, redukują stres i wyci- praktykują jogę, pływają w jeziorze. szają. Wystarczy przytulić się do drze- Jezioro jest najbardziej energetycz- wa i zamknąć oczy. Jedna z Sosen Ta- nym w skrajnych porach dnia – o świcie borskich rośnie w korytarzu łączącym i o zmierzchu, o wschodzie i o zachodzie główny budynek hotelowy z Restauracją słońca. Wszechobecna cisza przerywa- Pałacową. To nasze ukochane miejsce na przez kaczki i łabędzie, polujący na mocy! Przytulcie się do drzewa, a poczu- ryby bielik, unoszące się nad jeziorem jecie siłę przyrody. mgły, przelatujące wiosną i jesienią żura- wie i gęsi – właśnie tego możemy wtedy doświadczyć. Niezwykła energia, która koi i działa na duszę i ciało.

12 Miejsca mocy Pomysłownik

Bardzo mi miło Cię poznać. Mam na imię Sosna, na nazwisko Taborska. Lat mam tyle, ile igieł na mym czubku potrafisz zliczyć. Obwód w pasie? Przemilczmy tę sprawę.

Żyję!

Nie tylko dzięki moim naturalnym rodzicom, ale także dzięki Gospodarzom Hotelu Anders, którzy nie pozwolili, by moja delikatna kora została draśnięta przez siekiery i piły. Wręcz przeciwnie – otoczono mnie opieką i doceniono moje walory.

A ja? Wrosłam w to miejsce dosłownie i w przenośni… bo w Hotelu Anders przyroda i środowisko naturalne ważą tyle, ile Goście, którzy Go odwiedzają.

Mam prośbę… Przytul mnie.

W zamian odwdzięczę się przyjemnym zapachem kory oraz ukoję delikatnym szumem mych igieł. Słyszysz mnie?

A teraz… spójrz za okno. Widzisz to, co ja?

Zielono nam… i przyjemnie…”

Miejsca mocy 13 Energia drzew

Pomysłownik

Energia drzew

Pomysły na spacery, by zobaczyć prowadzące w dół schody). bieganie, Nordic Walking Jeziora te stanowiły kiedyś jeden akwen wodny. Dopiero budowa kolei prowa- dzona w latach 1871–1873 wymusiła duże zmiany w tej okolicy. Na trasie budowy linii kolejowej leżało bowiem jezioro ŚCIEŻKA Szeląg. Aby je pokonać w poprzek zbior- EDUKACYJNA nika usypano olbrzymią groblę, po której ok. 2 km poprowadzono tory. Nasyp ten podzielił Szeląg na dwa oddzielne akweny. Po- Aby wejść na ścieżkę za bramą ho- łączono je ze sobą ponownie kanałem telu skręcamy w lewo. Ścieżkę zna- poprowadzonym tunelem w grobli. Ka- czą drewniane drogowskazy z napisem nał ten budowali jeńcy francuscy po „Tędy proszę” usytuowane wysoko na przegranej Francji w wojnie z Prusami drzewach oraz towarzyszące jej tablice (1870–1871). Jest to jedyny tunel nawi- edukacyjne. gacyjny w Polsce. Dzięki niemu prze- Ścieżka prowadzi w 230-letnim drze- płyniemy z Szeląga Małego na Wielki, wostanie sosnowym. Las przy hotelu a dalej do Ostródy, Elbląga czy Iławy. wyróżnia się wielowiekowym i wielopię- W tunelu poprowadzono drewnianą trowym drzewostanem, gdzie przewa- kładkę, którą możemy przejść całą jego żają ponad 200-letnie Sosny Taborskie długość i wyjść po drugiej stronie drogi oraz nieco młodsze, lecz także wiekowe krajowej nr 16. (120–160-letnie) buki, dęby, graby i inne gatunki drzew. Na tablicach edukacyjnych zobra- zowano wybrane zagadnienia i tajniki dendrologii i gospodarki leśnej. Podczas spaceru możemy spróbować swoich sił w rozpoznawaniu gatunków drzew, zobaczymy ślady dawnego żywicowa- nia sosen, dowiemy się, jakie ptaki żyją w naszych lasach, a przy paśniku przy odrobinie szczęścia spotkamy sarnę. Na końcu ścieżki znajduje się schron bojo- wy z czasów II wojny światowej będący częścią tzw. olsztyneckiej linii fortyfikacji (patrz s. 20). Niedaleko schronu – przy moście – znajduje się zejście do kanału łączącego Jezioro Szeląg Mały z Wielkim (słabo widoczne z drogi – należy podejść bliżej,

14 Energia drzew Pomysłownik

DOOKOŁA JEZIORA SZELĄG pieszy szlak żółty ok. 10 km

Żółty szlak jest stosunkowo trudny – nie nadaje się do przejazdu rowerem czy na spacer z wózkiem. Poprowadzono go jak najbliżej brzegu jeziora, często nieoczy- wistymi ścieżkami. Dodatkowo teren jest mocno pofałdowany. Podczas spaceru należy obserwować oznakowanie, by na bieżąco kontrolować, czy na pewno idziemy w dobrym kierunku. Na szlaku spotkamy bunkier bierny z 1938 r. (w lesie tuż przy hotelu), schron bojowy tzw. Miniskansen Fortyfikacji (więcej na s. 20), tunel łączący jeziora my drogą wzdłuż torów zgodnie z ozna- i idziemy nią w odwrotnym kierunku niż Szeląg Mały i Wielki, a w Buńkach zoba- kowaniem szlaku żółtego. Potem szlak przyszliśmy. Idąc cały czas prosto doj- czymy zabudowania dawnego młyna. żółty prowadzi szeroką drogą szutrową. dziemy do brukowej drogi Stare Jabłon- Poza tym trasa jest typowo przyrodni- Podążamy tą drogą aż do skrzyżowania ki-Parwółki. Skręcamy w prawo i idąc cza. Oprócz Szeląga na trasie leży także z XIX-wiecznym kamiennym drogowska- cały czas prosto dochodzimy do Starych ukryte w lesie Jezioro Głębokie. Cieka- zem (w międzyczasie szlak żółty odbija Jabłonek. wostką jest fakt, iż jego tafla znajduje w prawo w las). Na kamieniu zaznaczono się około 18 metrów ponad poziomem odległości do najbliższych miejscowości. Szeląga. Legenda mówi o tym, że Niem- Skręcamy w drogę na prawo. Idziemy nią cy podczas II wojny światowej zatopili ok. 300 m, a potem skręcamy ponownie w Głęboczku amunicję. w prawo. Na drzewie przy skręcie będzie widoczne oznakowanie niebieskiej trasy Nordic Walking. Podążamy tą trasą, by po ok. 200 m dotrzeć do Lasu Mistrzów DO LASU (położony po lewej stronie, na jego te- MISTRZÓW renie stoi pamiątkowa tablica). Wra- trasa nieoznakowana camy ok. 200 m do poprzedniej drogi ok. 5 km Las Mistrzów tworzy 100 dębów zasa- dzonych przy okazji Mistrzostw Świata w Siatkówce Plażowej, które odbyły się w Starych Jabłonek w 2013 r. Las został posadzony rękami zawodników oraz oficjeli siatkarskich. Był wśród nich m.in. Brazylijczyk Emanuel Rego, legenda siatkówki plażowej, mistrz świata, mistrz olimpijski z Aten i wicemistrz z Londynu. Zakopano tu także pamiątkowy „Akt posadzenia Lasu Mistrzów”. Podpisy pod nim złożyli wszyscy uczestnicy tej uroczystości. Aby dojść do Lasu Mistrzów kierujemy się początkowo żółtym szlakiem pieszym – zaczynamy przy sklepie przy torach w Starych Jabłonkach, a następ­nie idzie-

Energia drzew 15 Pomysłownik

przedwojenna droga – gdzieniegdzie widoczne są jeszcze fragmenty bruku. Oprócz wiekowych mazurskich domów i leśniczówki Białe Błota zobaczymy w Parwółkach także nowe domy o cha- rakterze willowym, ale zbudowane w tra- dycyjnym dla regionu stylu. We wsi w do- linie położone jest Jezioro Małe Parwółki. Woda jest krystalicznie czysta a wokoło panuje błogi spokój. Do Parwółek mo- żemy wybrać się na piechotę, rowerem lub samochodem. Po drodze przekro- czymy granicę między Gminą Ostróda, a Gminą Gietrzwałd. Ostróda to Mazury, a Gietrzwałd leży na Warmii. Na trasie, już na terenie Gminy Gietrzwałd, zoba- czymy oznakowanie czerwonego szlaku rowerowego, który zaprowadzi nas do NA ŁĄKI rując się oznakowaniem szlaku zielonego Parwółek, a dalej do Guzowego Pieca przy dębie czerwonym skręcamy w pra- (ok. 10 km ze Starych Jabłonek), Makrut, GĄSIOROWSKIE wo w kierunku na Leśniczówkę Gąsiory. Unieszewa, Sząbruku, Naterek i Olsztyna. do Leśnictwa Gąsiory Po ok. 700 m dochodzimy do Łąk Gąsio- Czerwony szlak rowerowy ma formę dłu- ok. 2,5 km rowskich, które ciągną się na długości kil- giej pętli (ok. 84 km), zaczyna i kończy się ku kilometrów. Na samym początku Łąk w Olsztynie, przebiega przez teren kilku Łąki Gąsiorowskie to teren podmokły, możemy skręcić w lewo w aleję drzew, gmin. Na razie został oznakowany tylko pozostałość po dawnym jeziorze. Cieka- którą dojedziemy do przedwojennych za- na terenie Gminy Gietrzwałd (mapa s. 17). wy ze względu na roślinność oraz specy- budować Leśniczówki Gąsiory. Następnie Wracając z Parwółek do Starych Ja- ficzny mikroklimat. To ulubione miejsce wracamy i idziemy wzdłuż Łąk tak długo, błonek na drzewach zobaczymy oznako- wielu gatunków zwierząt. Przy odrobinie na ile będziemy mieli ochotę. Do Starych wanie szlaku Św. Jakuba. Droga Św. Ja- szczęścia zobaczymy tu monumental- Jabłonek wracamy tą samą drogą. kuba to jeden z najstarszych szlaków ne bieliki, które w pobliżu mają swoje pielgrzymkowych na świecie. Prowadzi gniazdo. Wiosną i jesienią przebywają do Santiago de Compostela w Hiszpanii, tu większe ilości żurawi. Na Łąkach Gą- do grobu Św. Jakuba Starszego. Stare siorowskich można zaobserwować także DO PARWÓŁEK Jabłonki znajdują się na tzw. drodze pol- łosia, jelenia czy sarnę. ok. 6 km w jedną stronę skiej – Camino Pollaco – prowadzącej aż Do Łąk Gąsiorowskich dotrzemy po- ze Skandynawii. W terenie szlak znaczą dążając zielonym szlakiem rowerowym. Parwółki, dawna osada bartna, to dziś żółte muszelki na niebieskim tle. Co cie- Za bramą hotelu skręcamy w prawo, zatopiona w lesie mazurska wieś o nie- kawe szlak znakowany jest tylko w jedną idziemy do końca Starych Jabłonek. Kie- zwykłym klimacie. Do Parwółek prowadzi stronę – w kierunku Hiszpanii.

16 Energia drzew Pomysłownik

Czerwony szlak rowerowy ma formę długiej pętli (ok. 84 km), zaczyna i kończy się w Olsztynie, przebiega przez teren kilku gmin.

Czerwony szlak rowerowy ok. 84 km

Energia drzew 17 Endorfiny na kołach

Pomysłownik

Endorfiny na kołach

Crossowe wycieczki rowerowe

MAZURSKIE OSOBLIWOŚCI W okolicy Smolanka niebieski szlak łą- szlak niebieski – ok. 26 km czy się z czarnym, którym dojedziemy nad Jezioro Smolanek, a potem Jezioro Przebieg: Stare Jabłonki – Ostrowin – Idzbark – Stare Jabłonki Gugowo. Nad Gugowem urządzona jest przyjemna plaża. Po dojechaniu do asfaltu możemy Ze Starych Jabłonek kierujemy się wałdzie mijamy po drodze dziś już nieist- na chwilę zboczyć ze szlaku i odbijając w stronę Parwółek. Po ok. 4 km szlak niejące wsie Smolanek i Dąbrówka, które w lewo odwiedzić ciekawy neogotycki niebieski odbija w prawo w wygodną opustoszały po wojnie. O ich dawnym kościół w Wigwałdzie. Od Wigwałdu po- szeroką drogę szutrową, która dopro- istnieniu świadczą widocznie gdzienie- ruszamy się doliną Rzeki Drwęcy, która wadzi nas do asfaltu łączącego Wigwałd gdzie fundamenty domów, zdziczałe w całości chroniona jest jako rezerwat i Ostrowin. Zanim wyjedziemy w Wig­ drzewa owocowe, stary leśny cmentarz. przyrody. Jest to najdłuższy ichtiolo- giczny rezerwat w Polsce – w Drwęcy możemy spotkać ryby łososiowate. W Ostrowinie widoczne są zabu- dowania dawnego folwarku oraz pozo- stałości parku krajobrazowego, który niegdyś otaczał dwór, dziś znajdujący się w ruinie. Wyjazd z Ostrowina prowadzi wśród pól. W Idzbarku zobaczymy tablicę ku czci poległych w pierwszej wojnie świa- towej mieszkańców wsi, przedwojenne zabudowania oraz stary ewangelicki cmentarz. Z Idzbarka do Starych Jabło- nek prowadzi piękna aleja drzew. Aleje drzew to jeden z najbardziej charakte- rystycznych elementów mazurskiego krajobrazu. Ostatnim punktem na trasie będzie kanał łączący Jezioro Szeląg Mały i Szeląg Wielki (s. 15), będący frag- mentem jednej z najbardziej znanych dróg wodnych na Mazurach – Kanału Elbląskiego (s. 24) oraz schron bojowy będący częścią Miniskansenu Fortyfika- cji (s. 20) w Starych Jabłonkach.

18 Endorfiny na kołac Pomysłownik

DO WIEŻY WIDOKOWEJ W DOLINIE RZEKI DRWĘCY szlak zielony – ok. 14 km w jedną stronę

Zielony szlak rowerowy to tzw. Pętla docieramy do wieży widokowej, która stoi Ostródzka (ok. 68 km) prowadząca na na wysokości ok. 157 m n.p.m. trasie Stare Jabłonki – Szyldak – Kraple- Do wieży dotrzemy też na piechotę wo – Brzydowo – Smykowo – Turznica – z parkingu, który znajduje się przy dro- Samborowo – Rogowo – Liwa – Ostróda dze łączącej Ostrowin z Wigwałdem. – Lubajny – Stare Jabłonki. Możemy tu zostawić samochód i ru- Wykorzystując fragment zielonego szyć pieszo czarnym szlakiem rowero- szlaku rowerowego dojedziemy do wie- wym. Po ok. 1,5 km czarny szlak łączy ży widokowej zlokalizowanej w Dolinie się z zielonym. Przez niecały 1 km szlaki Drwęcy, z której roztacza się piękny idą razem, a następnie zielony odbija widok na okolicę. w kierunku wieży widokowej, do której Szlak zielony prowadzi lasem przez dotrzemy po kolejnym kilometrze. Łąki Gąsiorowskie aż do kolonii Ostrowin, gdzie przekraczamy drogę asfaltową między Wigwałdem a Ostrowinem. Po- dążając cały czas zielonym szlakiem ro- werowym wjeżdżamy w dolinę rzeki. Mi- jamy Jezioro Obst, przekraczamy Drwęcę, która na tym odcinku jest jeszcze wąska i dzika. Drwęca ma długość ok. 240 km. Swoje źródła bierze niedaleko Olsztyn- ka, w pobliżu Czarciego Jaru. Wpada do Wisły za Toruniem. Jest rezerwatem przyrody – chroni się tu ryby łososiowate. Po przekroczeniu Drwęcy po ok. 1,5 km

Zielony szlak rowerowy Pętla Ostródzka – ok. 68 km

Endorfiny na kołac 19 Pomysłownik

ŚLADAMI BUNKRÓW W STARYCH JABŁONKACH System fortyfikacji z czasów II wojny światowej obejmujący 6 bunkrów

W Starych Jabłonkach i najbliższej okoli- cy znajduje się system fortyfikacji z cza- sów II wojny światowej obejmujący 6 bunkrów – jeden schron bojowy oraz pięć schronów biernych. Schrony zostały zbudowane w 1938 r. w ramach tzw. Po- zycji Olsztyneckiej, która rozciągała się na długości ok. 100 km łukiem wzdłuż jeziora Szeląg, jeziora Ostrowin, rzeki Drwęcy, jeziora Mielno, miejscowości Waplewo, jeziora Omulew i jeziora Dłu- żek. Pozycja Olsztynecka łączyła się z kolejnym systemem schronów – tzw. Pozycją Szczycieńską w miejscowości Pasym. W 2014 r. grupa pasjonatów hi- SZLAKIEM ZIELONYM DO OSTRÓDY storii i militariów działająca w Kole nr ok. 12 km w jedną stronę 5 Związku Żołnierzy Wojska Polskie- go w Ostródzie utworzyła w oparciu Rowerową Pętlę Ostródzką możemy wy- klasycystycznego dworu z XIX w. wraz o ukryte w lesie schrony Skansen For- korzystać także na wycieczkę rowerową z pozostałościami dawnego parku krajo- tyfikacji Stare Jabłonki. Powstała mapa do Ostródy. Szlak prowadzi cały czas brazowego, który go otaczał. Na tej tra- schronów, przy każdym z nich postawio- drogą asfaltową i pokrywa się ze szla- sie należy liczyć się z większym ruchem no tablice edukacyjne oraz drogowska- kiem Św. Jakuba. Po drodze przecinamy samochodowym. Z Ostródy z rowerem zy kierunkowe, a w schronie bojowym drogę krajową nr 16 i przejeżdżamy wieś można wrócić pociągiem. utworzono minimuzeum wyposażone Lubajny. W Lubajnach zobaczymy ruiny w repliki broni, hełmy i inne pamiątki związane z czasami wojny. Muzeum otwierane jest w okresie wakacji w so- boty, w godz. 10.00–12.00 (wstęp – do- browolnej wysokości opłata do puszki na rzecz utrzymania skansenu). Schron bojowy znajduje się na końcu ścieżki edukacyjnej (ok. 1,1 km od hotelu). Bun- kier położony najbliżej hotelu znajduje się ok. 100 m od bramy wjazdowej na teren Andersa. Leży tuż przy żółtym szlaku pieszym.

20 Endorfiny na kołac Pomysłownik

DLA MIŁOŚNIKÓW PLACKÓW ZIEMNIACZANYCH (I NIE TYLKO) do Guzowego Pieca – ok. 10 km w jedną stronę By dotrzeć do Guzowego Pieca kie- rujemy się drogą na Parwółki. Przed Przebieg: Stare Jabłonki – Parwółki – Guzowy Piec Parwółkami rozpoczyna się oznakowanie czerwonego szlaku rowerowego, który doprowadzi nas do Guzowego Pieca. W Guzowym Piecu zobaczymy daw- ną wiejską szkołę – obecnie zabudowania Bajkowego Zakątka / Osady Warmiń- skiej. W latach 70-tych XX w. budynek należał do Ministerstwa Edukacji, przez co bardzo często korzystali z niego arty- ści i twórcy z całego kraju. Bajkowy Za- kątek to ośrodek wypoczynkowy z dom- kami, basenem, SPA, restauracją oraz atrakcjami dla dzieci. Można tu odpocząć przed drogą powrotną do Starych Ja- błonek oraz wypić kawę, czy zjeść lody. Przede wszystkim restauracja Bajkowe- go Zakątka słynie jednak z wyśmienitych placków ziemniaczanych, jakich nie zjecie nigdzie indziej w okolicy. Istnieje tak- że możliwość zorganizowania ogniska z pieczeniem kiełbasek (po wcześniejszej rezerwacji) czy innych atrakcji. Guzowy Piec leży nad jeziorem o tej samej nazwie. Dookoła akwenu prowadzi ciekawa ścieżka przyrodnicza o długości ok. 2,5 km. Ze względu na zróżnicowany teren ścieżka wyposażona jest w mostki i kładki. Dodatkowo na jej trasie znajdu- ją się trzy altany wypoczynkowe oraz siłownia na świeżym powietrzu zlokalizo- wana przy plaży nad jeziorem.

Endorfiny na kołac 21 Pomysłownik

prowadzi do niezwykle uroczego Jeziora DO REZERWATU SOSNY TABORSKIEJ Czarnego z pomostem i wiatą wypo- Opcja I – ok. 13 km w jedną stronę (szlak nieoznakowany) czynkową. Warto tam zajechać, bo miej- sce jest wyjątkowo malownicze. Rezerwat Sosny Taborskiej znajduje pomników ofiar hitleryzmu w Zawadach W Plichcie, typowej leśnej osadzie, się w miejscowości Tabórz. Najłatwiej Małych. Obok znajduje się cmentarz, przekroczymy niewielki strumień zwa- dojechać do niego rowerem od strony gdzie pochowano 117 Polaków i Rosjan, ny Łuktą. We wsi zachowało się sporo Zawad Małych. Za bramą hotelu skręca- więźniów niemieckiego obozu koncen- przedwojennej drewnianej zabudowy – my w lewo, przejeżdżamy tory i zaraz za tracyjnego Soldau (KL) w Działdowie, można poczuć tu ducha dawnych Mazur. torami odbijamy w prawo w ul. Olsztyń- rozstrzelanych w Starych Jabłonkach W Taborzu wyjeżdżamy na dro- ską. Mijamy świetlicę wiejską (dawniej w nocy z 21 na 22 stycznia 1945 r. gę wojewódzką nr 530. Kierujemy się szkoła), kościół oraz siedzibę Nadleśnic- Zaraz za miejscem pamięci w Za- w lewo, mijając po drodze J. Tabórz twa Stare Jabłonki. Jedziemy do końca wadach Małych skręcamy w lewo w las i przejeżdżając rzekę Taborzankę, która ul. Olsztyńskiej i skręcając w prawo w kierunku na Tabórz. Prosta leśna dro- przez nie przepływa. Nad Taborzem wyjeżdżamy na drogę krajową nr 16. ga zaprowadzi nas przez Plichtę do Ta- urządzono przyjemną plażę. Jadąc dalej Jedziemy nią na odcinku ok. 1 km. Jest borza. Przed wsią Plichta po prawej stro- na skraju wsi po lewej stronie tuż przy to niebezpieczny fragment – polecamy nie zobaczymy drogowskaz do punktu drodze zobaczymy wejście na ścieżkę przeprowadzić rower poboczem aż do czerpania wody. Droga ta (ok. 300 m) przyrodniczą prowadzącą po rezer- wacie Sosny Taborskiej. Rezerwat ten został utworzony w 1957 r. Zobaczymy tu Sosny Taborskie liczące ok. 250 lat oraz wiele innych pomnikowych gatun- ków drzew. Ścieżka ma 1,5 km długości i jest pętlą – zaczyna się i kończy w tym samym miejscu. Do Starych Jabłonek wracamy tą samą drogą.

Opcja II – ok. 13 km w jedną stronę (szlak nieoznakowany)

Aby uniknąć prowadzenia roweru wzdłuż ruchliwej i niebezpiecznej drogi krajowej nr 16 można do Taborza dotrzeć przez Kątno. W tej opcji po przekroczeniu to- rów kolejowych w Starych Jabłonkach wybieramy drogę w lewo, a nie w prawo. Dojeżdżamy do drogi krajowej nr 16, przecinamy ją i jedziemy prosto – przez Żurejny do Kątna. Można tu zajechać na plażę gminną nad Jeziorem Szeląg Wiel- ki (kierunkowskaz na camping). We wsi zobaczymy dużego drewnianego Suma – bohatera legendy o Szelągu. W cen- trum Kątna na skrzyżowaniu czterech dróg wybieramy drogę w prawo, którą dojedziemy do leśnej drogi prowadzą- cej z Zawad Małych do Taborza przez Plichtę, a opisywanej wyżej. Do rezerwatu Sosny Taborskiej moż- na dojechać także samochodem – przy samym wejściu na ścieżkę znajduje się parking.

22 Endorfiny na kołac Pomysłownik

TOUR NIEBIESKO- -ZIELONO-CZARNY ok. 9 km

Za bramą hotelu skręcamy w lewo, a na- stępnie przed torami kolejowymi również w lewo. Na początku wycieczki jedziemy drogą asfaltową prowadzącą w kierunku Idzbarka (oznakowanie szlaku zielone- go i niebieskiego). Po drodze mijamy opisywane wcześniej: schron bojowy (s. 20) oraz kanał łączący jeziora Szeląg Mały i Wielki (s. 15). Na ok. 500 m przed skrętem do Idzbarka odbijamy w prowa- dzącą między polami drogę w prawo, wjeżdżając w czarny szlak rowerowy, który zaprowadzi nas do samych Sta- rych Jabłonek. Po ok. 600 m zaczyna się las, który towarzyszy nam do końca wycieczki. Po drodze, między Zdrojkami a Buńkami, widoczne są kierunkowskazy prowadzące do bunkrów. By do nich dotrzeć trzeba zejść z głównej drogi (w okresie letnim schrony mogą być trudne do odnalezienia).

Endorfiny na kołac 23 Woda – żywioł jak kryształ

Pomysłownik

Woda – żywioł jak kryształ

co niepowtarzalne to siła wody, która robót w jednym. To on dla pokonania KANAŁ napędza całą maszynerię. różnicy poziomów wód pomiędzy po- ELBLĄSKI Najlepszym miejscem do zapozna- szczególnymi akwenami zaprojektował nia się z zasadą działania pochylni jest system śluz i pochylni. Główny odcinek Kanał Elbląski zwany dawniej Ober- Buczyniec (ok. 60 km od hotelu). Może- kanału oddano do użytku w roku 1860. landzkim (Oberland – Górny Kraj, Prusy my tu obserwować ruch statków na po- Kolejne etapy realizowano do lat osiem- Górne) to jedyna na świecie tego rodzaju chylni, zwiedzić ciekawe muzeum oraz dziesiątych XIX wieku. Uzyskano w ten droga wodna. Unikatem na skalę globu ruszyć w rejs po kanale. W Buczyńcu zo- sposób drogi wodne o łącznej długości są tzw. pochylnie, które pozwalają stat- baczymy także pomnik budowniczego około 150 km. Połączyły one ze sobą kom po suchym lądzie przedostać się tej drogi wodnej – Georga Jacoba Steen- Iławę (j. Jeziorak), Stare Jabłonki (j. Sze- z jednego odcinka kanału na drugi. To ke, architekta, kierownika i inspektora ląg Mały), Ostródę (j. Drwęckie), Mi-

24 Woda – żywioł jak kryształ Pomysłownik

łomłyn (skrzyżowanie kanałowe) i Elbląg z piękniejszych odcinków kanału. 18-ki- Na czas rejsu warto zaopatrzyć się (rz. Elbląg, Zalew Wiślany). lometrowa trasa wiedzie przez Jezioro w prowiant, ponieważ nie na wszystkich Warto wybrać się na rejs Buczyniec- Drwęckie, Pauzeńskie, Szeląg Wielki statkach działa punkt gastronomiczny. -Elbląg (ok. 4,5 godz. w jedną stronę, i Szeląg Mały. Statki dwukrotnie poko- Organizowane są także rejsy space- Żegluga Ostródzko-Elbląska zapewnia nują śluzy, w Ostródzie i Małej Rusi. Rejs rowe po Jeziorze Drwęckim (1-godzinny transport powrotny do miejsca startu). można zacząć w Ostródzie lub Starych lub 2,5-godzinny) ze startem w Ostród- Na odcinku tym pokonuje się wszyst- Jabłonkach. W jedną stronę płynie się zie. Ponadto pływa się na trasie Ostróda- kie pochylnie oraz przepływa przez ok. 2,5 godz. Kapitan nie sprzedaje bi- -Miłomłyn (ok. 2,5 godz.). Jezioro Druzno, będące wyjątkowym letów – należy je wcześniej zakupić, rezerwatem przyrody. Jest to prawdziwe najwygodniej online przez Internet lub Żegluga Ostródzko-Elbląska królestwo ptaków – zarówno wodno- w biurze Żeglugi Ostródzko-Elbląskiej Biuro w Ostródzie: tel. 89 670 92 17 -błotnych jak i drapieżnych. Jako jeden w Ostródzie. Na trasie Ostróda-Stare www.zegluga.com.pl z nielicznych rezerwatów przyrody wo- Jabłonki kursują pociągi (ok. 10 min Statek Bursztyn jewództwa warmińsko-mazurskiego jazdy), dzięki czemu możemy doje- tel. 500 517 800, 500 517 510 został wpisany na międzynarodową listę chać do Ostródy i stamtąd zacząć rejs www.statkiempotrawie.com tzw. Konwencji Ramsarskiej. Chroni ona kończąc go na hotelowej plaży. Można obszary wodno-błotne cenne w skali też wsiąść na statek na plaży Hotelu świata. Anders, popłynąć do Ostródy i stamtąd Z Buczyńca organizowane są tak- wrócić pociągiem do Starych Jabłonek. że krótsze rejsy po dwóch pochylniach Jeśli zdecydujemy się do Ostródy po- (Buczyniec-Kąty-Buczyniec, ok. 2 godz.). jechać samochodem Żegluga Ostródz- UWAGA! W kasie w Buczyńcu płatność ko-Elbląska zapewni nam transport tylko gotówką. powrotny autokarem do miejsca startu Rejsy odbywają się również na rejsu. Nie organizuje się jednak transpor- tzw. Szlaku Szeląga pomiędzy Ostródą tu powrotnego dla osób, które zaczynają a Sta­rymi Jabłonkami. Jest to jeden rejs w Starych Jabłonkach.

Woda – żywioł jak kryształ 25 Pomysłownik

SPŁYWY KAJAKOWE Z hotelowej plaży do Ostródy | Drwęca | Marózka | Łyna

MARÓZKA

Jedną z piękniejszych tras kajakowych w tej okolicy jest rzeka Marózka, dopływ Łyny. Rzeka płynie w lesie, pod balda- chimem drzew, jest płytka i krystalicznie czysta. Na Marózce pływa się ze Swa- derek (ok. 44 km do hotelu) do Kurek. Organizatorzy spływów na Marózce:

Kajaki Mazurskie Kurki 8, tel. 600 725 500 Kajaki Swaderki tel. 604 643 249

ŁYNA

Na spływ rzeką Łyną możemy udać się Z HOTELOWEJ PLAŻY DRWĘCA przy okazji zwiedzania Starego Miasta w Olsztynie. Spływ można zacząć przy Ze Starych Jabłonek z plaży hotelu ka- Najbliższą rzeką, na której można zor- samym zamku kapituły warmińskiej jakiem dopłyniemy nawet do Ostródy. ganizować spływ kajakowy jest Drwęca. i zakończyć go po ok. 2 godz. jeszcze Jest to jednak męczący spływ, ponie- Zazwyczaj Goście Hotelu Anders pływa- w granicach miasta. Płynie się przez cały waż praktycznie cały czas płynie się ją na trasie Idzbark – Ostróda (ok. 10 km). czas w niezwykle urokliwym olsztyńskim po wodzie stojącej (jeziora i kanały), co Organizator spływów na trasie Drwęcy: Lesie Miejskim, jednym z największych wymaga nieustającego wiosłowania na w Europie. Organizatorzy spływów odcinku ok. 18 km. Należy również poko- Paweł Dziedzicki na Łynie: nać dwie śluzy – w Rusi Małej i Ostródzie, Aktywna Agroturystyka co z kolei może być sporą atrakcją. Kaja- Stare Jabłonki, Olsztyńska 4 Mazury PTTK kiem z hotelowej plaży warto pokonać tel. 692 253 220 Olsztyn, ul. Staromiejska 1 część tej trasy – wybrać się na Jezioro Adam Kopiczyński tel. 512 720 683 Szeląg Wielki przepływając zabytkowym Nowe miasto Lubawskie Krzysztof Maculewicz tunelem i kanałem łączącym jeziora, tel. 668 497 751 tel. 784 843 000 korzystając z hotelowych kajaków. Orga- nizator spływów na trasie Kanału Elblą- skiego (w tym na odcinku do Ostródy):

Paweł Dziedzicki Aktywna Agroturystyka Stare Jabłonki, Olsztyńska 4 tel. 692 253 220

26 Woda – żywioł jak kryształ Pomysłownik

ŻAGLÓWKI, MOTORÓWKI, SKUTERY Ostróda, Olsztyn

PRZYSTAŃ „U ŹDZICHA” Ostróda

U Ździcha wyczarterujemy jachty oraz wypożyczymy łodzie motorowe, a także rowery wodne i kajaki.

Ostróda, ul. Słowackiego 36 tel. 601 650 388

KLUB ŻEGLARSKI Ostróda

Klub prowadzi czarter jachtów Sasanka Viva 700 i Supernowa 660. Wypożyczy- my tu także kajaki, rowery wodne i łódź wiosłową. Ostróda, ul. Józefa Sowińskiego 12 NARTY WODNE NICEBAY WAKEPARK tel. 573 363 425 Olsztyn www.zagle.ostroda.pl WYCIĄG NART WODNYCH Olsztyński tor do wakeboardu dzięki Ostróda dwusłupowej konstrukcji daje możliwość SKYSAIL startu, zatrzymania oraz zawrócenia Olsztyn Ostródzki tor do jazdy na nartach wod- użytkownika wyciągu w dowolnym mo- nych ma długość 800 m. Narciarze po- mencie. W NiceBay można wypożyczyć Skysail oferuje szkolenia żeglarskie i mo- ruszają się po prostokącie o wymiarach także deski Sup oraz deski eFoil, któ- torowodne prowadzone nad Jeziorem 250 x 150 m. Z wyciągu jednocześnie re umożliwiają lewitowanie nad wodą Ukiel. może korzystać 9 osób. z prędkością 40 km/h.

Olsztyn, ul. Kapitańska 23 Ostródzkie Centrum Sportu i Rekreacji Jezioro Ukiel, Zatoka Miła tel. 535 000 092, 577 901 400, Ostróda, ul. Kościuszki 22A Olsztyn, ul. Miła 3 535 069 000 tel.89 646 0813, www.ocsir.pl tel. 725 170 619, 696 022 641

AGENCJA ŻEGLARSKA „NA WIATR” Olsztyn „Na wiatr” organizuje kursy i obozy żeglarskie dla dorosłych oraz kursy motorowodne.

Olsztyn tel. 609 070 517, 539 208 103

Woda – żywioł jak kryształ 27 Pomysłownik

OKOLICZNE PLAŻE Hotelowa | gminna nad Szelągiem Wielkim w Kątnie | Guzowy Piec | Parwółki | Gugowo

PLAŻA HOTELU ANDERS PARWÓŁKI GUGOWO nad Jeziorem Szeląg Mały dzika plaża dzika plaża

Wypożyczalnia sprzętu wodnego, bar Brak sklepu. Brak sklepu. włoski (pizza, pasty, burgery, ryby wę- dzone), molo i pomosty, toaleta, ratownik.

PLAŻA GMINNA nad Szelągiem Wielkim w Kątnie Pomost, wypożyczalnia sprzętu wodne- go, punkt gastrono­miczny.

GUZOWY PIEC plaża wiejska

Siłownia na świeżym powietrzu, ścieżka przyrodnicza prowadzącą dookoła je- ziora, w sąsiedztwie słynąca z placków ziemniaczanych restauracja Bajkowego Zakątka.

28 Woda – żywioł jak kryształ Pomysłownik

Woda – żywioł jak kryształ 29 Wycieczki samochodowe

Pomysłownik

Wycieczki samochodowe

ŹRÓDŁA RZEKI ŁYNY ok. 60 km od hotelu

Źródła rzeki Łyny to jeden z piękniejszych rezerwatów przyrody na terenie woj. warmińsko-mazurskiego. Jego zwiedza- nie można połączyć z wycieczką do Ni- dzicy i Wioski Garncarskiej w Kamionce. Parking, z którego można wejść do rezerwatu, znajduje się przy drodze mię- dzy wsiami Łyna i Wólka Orłowska. Stam- tąd do źródeł rzeki Łyny należy kierować się znakami szlaków turystycznych. W lesie w sąsiedztwie źródeł przy dawnym młynie działa niewielki klima- tyczny punkt gastronomiczny, gdzie można wypić kawę i kupić pamiątki rękodzielnicze. Sklepik prowadzi Sto- warzyszenie „Źródlana Wioska”, a cały dochód ze sprzedaży przeznaczany jest Co warto pach zobaczymy las naturalny z po- na działalność społeczną. zobaczyć w okolicy mnikowymi drzewami, rodzimą florę reprezentowaną przez 300 gatunków oraz kolekcję ponad 700 roślin różnego LAWENDOWE POLE pochodzenia. Arboretum jest czynne w Nowym Kawkowie codziennie od 15 kwietnia do 31 paździer- DLA MIŁOŚNIKÓW nika w godzinach 9.00–18.00. ok. 35 km od hotelu PRZYRODY Lawendowe Pole to pierwsza w Polsce Kudypy 4, tel.: 89 527 90 90 plantacja lawendy. Działa tu manufak- LEŚNE ARBORETUM www.kudypy.olsztyn.lasy.gov.pl tura zielarska oraz Lawendowe Muzeum WARMII I MAZUR W KUDYPACH im. Polskiego Towarzystwa Leśnego ok. 24 km od hotelu

Arboretum to ogród dendrologiczny z bogatą kolekcją drzew i krzewów. Szczególnie pięknie prezentuje się wio- sną, kiedy wszystko kwitnie. W Kudy-

30 Wycieczki samochodowe Pomysłownik

Żywe im. Jacka Olędzkiego mieszczące Najlepszym czasem dla wielbicieli kosmetycznymi i rękodzielniczymi (m.in. się w łemkowskiej chacie przeniesionej lawendy jest okres jej kwitnienia, który herbata, lawendowy miód czy ocet, z Beskidu Niskiego. Zorganizowano przypada na czas od drugiej połowy a także kremy) dostępnymi w sklepie w Nowym Kawkowie także miniogród czerwca do drugiej połowy lipca. Zbiory z pamiątkami przy muzeum. botaniczny roślin zapomnianych, takich lawendy rozpoczynają się na przełomie jak werbena, szczeć, topinambur, szarłat czerwca i lipca. Nie ścina się jednak całej Fundacja Lawendowe (amarantus), czarnuszka czy pasternak. lawendy – zostaje jeden łan krajobrazo- Muzeum Żywe Odbywają się tu różnego rodzaju warsz- wy. Pod koniec lipca, w sierpniu i jesienią im. Jacka Olędzkiego taty alchemiczne, jak np. samodzielnego można cieszyć się widokiem i zapachem Nowe Kawkowo 11A, Jonkowo wytwarzania naturalnych kremów, wód lawendy w suszarni, a także świeżymi tel. 604 711 203, 603 908 434 aromatycznych i olejków eterycznych. lawendowymi produktami kulinarnymi, Otwarte od maja do października

Wycieczki samochodowe 31 Pomysłownik

języka polskiego i polskiej tradycji kultu- SPOTKANIE Z REGIONALNĄ SZTUKĄ rowej na Mazurach. Obie placówki poło- żone są przy olsztyneckim rynku. OLSZTYNEK Litwy. Skansen organizuje wiele cieka- ok. 35 km od hotelu wych imprez, jak np. Święto Ziół czy Tar- Multimedialne Muzeum gi Chłopskie. W okresie wakacji odbywa Obozu Jenieckiego Stalag IB Olsztynek to niewielkie, klimatyczne się tu także mnóstwo warsztatów i spo- i historii Olsztynka i pełne atrakcji miasteczko. Warto od- tkań skierowanych do rodzin i dzieci. wiedzić tu skansen, hutę szkła artystycz- Na terenie skansenu działa Pijalnia Ziół W kolejnym olsztyneckim muzeum zo- nego, lokalne muzea, a także wejść na (s. 42) oraz karczma. Można tu spotkać baczymy ekspozycję upamiętniającą widokową wieżę ciśnień i obowiązkowo kozy, owce, kury, krowy i inne zwierzęta. ofiary drugiego co do wielkości w Pru- skosztować najlepszych jagodzianek na Wrażenie robią także pełne ziół i kwia- sach Wschodnich obozu jenieckiego Mazurach (s. 41). Olsztynek należy do tów przydomowe ogródki, uprawiane Stalag IB Hohenstein, funkcjonującego międzynarodowej sieci miast dobrego w dawnym wiejskim stylu. w podolsztyneckim Królikowie w latach i spokojnego życia Cittaslow. 1939–1945. W 2016 roku placówka ta zo- Olsztynek, ul. Leśna 23 stała uznana przez czytelników serwisu Muzeum Budownictwa Ludowego tel. 89 519–21–64 kulturaonline.pl za najlepsze multime- – Park Etnograficzny w Olsztynku www.muzeumolsztynek.com.pl dialne muzeum w Polsce.

Skansen w Olsztynku to jeden z więk- Do skansenu należy także Salon Wysta- Olsztynek, ul. Ratusz 1, szych tego typu obiektów w Polsce. Na wowy w dawnym kościele parafialnym www.muzeum.olsztynek.pl powierzchni 94 ha zgromadzono ponad i Dom Mrongowiusza, w którym w 1764 r. tel. 89 519 54 90 70 obiektów dużej i małej architektury przyszedł na świat Krzysztof Celestyn godziny otwarcia: pn–pt 8:00–16:00 wiejskiej z Warmii, Mazur, Powiśla i Małej Mrongowiusz, później pastor, obrońca Huta Szkła Artystycznego w Olsztynku

W Hucie Szkła Artystycznego w Olsz- tynku można zobaczyć, jak wyrabia się prawdziwe szklane cudeńka. Wytwarza się tu wyroby ze szkła dekoracyjne- go (m.in. aniołki, ptaszki, słoniki) oraz użytkowego (m.in. wazony, salaterki, świeczniki). Na oczach obserwatorów rzemieślnicy dmuchają i formują gorącą masę szklaną tworząc artystyczne for- my. Przy hucie działa sklep, gdzie można zaopatrzyć się w oryginalne, ręcznie robione prezenty. Pokazy organizowane są w soboty o godzinie 12:00.

Olsztynek, ul. Mrongowiusza 38 tel. 504 154 259 www.huta-olsztynek.pl

Widokowa wieża ciśnień

Wieża ciśnień w Olsztynku została zbudo- wana w 1906 r. Jest wysoka na 34 m i ma charakterystyczny ośmioboczny kształt. Została gruntownie wyremontowana i z jej tarasu widokowego można oglą- dać Olsztynek i jego najbliższą okolicę.

Olsztynek, ul. Górna

32 Wycieczki samochodowe Pomysłownik

GI ETR Z WA ŁD ok. 14 km od hotelu Karczma Warmińska w Gietrzwałdzie

W centrum Gietrzwałdu, przy głów- nym nurcie rzeki Giłwa powstała w XIX w. gospoda Waleschkowskiego. Od 1998 roku w budynku z bogatą hi- storią funkcjonuje Karczma Warmińska, która swoim wystrojem nawiązuje do dawnej wsi warmińskiej, do tradycji i sentymentalnych wspomnień z dzie- ciństwa. Karczma należy do sieci „Dzie- dzictwo kulinarne. Warmia, Mazury, Powiśle”. Zjemy tu, m.in. czerninę z gol- cami, żur warmiński z białą kiełbasą, kaczkę po warmińsku z jabłkiem, mnó- stwo warmińskich dań mączno-ziem- niaczanych (pierogi, dzyndzałki, pyzy, golce, babka zmieniaczana), świeżynkę, także wyśmienite mazurskie ryby – okonki, sandacz, sielawa.

Gietrzwałd, ul. Kościelna 1 tel. +48 89 512 34 23 www.karczma.pl

Wycieczki samochodowe 33 Pomysłownik

znajduje się muzeum z wystawami po- święconymi historii miasta i regionu. Ciekawym przykładem XIX-wiecznego budownictwa przemysłowego są zabu- dowaniu miejskiego browaru. Na począt- ku XX wieku był najlepszym i najbardziej znanym browarem w okolicy. Obecnie produkuje się tu wina i miody pitne. Ni- dzickie Miody w 2013 roku docenione zostały za ich jakość oraz wykwintny smak i otrzymały laur „Najlepszy pro- dukt i usługa Warmii i Mazur” w kategorii „produkt żywnościowy o charakterze przemysłowym”.

Miody Nidzica Nidzica, ul. Ratuszowa 2 tel. 89 519 58 50, www.miodynidzica.pl Muzeum w zamku tel. 089 625 03 70 Rezydował tu także w 1807 r. Napoleon od października do kwietnia czynne: NA SPOTKANIE Bonaparte. Z Ostródy można udać się wt–sob w godz. 9.00–16.00 Z KRZYŻAKAMI w ok. 1 godz. lub 2 godz. rejs spacero- od maja do września czynne: wy po Jeziorze Drwęckim, a także ok. cały tydzień w godz. 9.00–17.00. OSTRÓDA 2,5-godzinny rejs do Starych Jabłonek ok. 11 km od hotelu lub Miłomłyna.

Ostróda nazywana jest perłą Mazur Zachodnich. Miasto leży nad Jeziorem NIDZICA Drwęckiem, nad rzeką Drwęcą, na szlaku ok. 60 km od hotelu wodnym Kanału Elbląskiego. Główną atrakcją Ostródy jest promenada space- Główną atrakcją Nidzicy jest górujący rowa biegnąca brzegiem jeziora. Warto nad miastem zamek krzyżacki, jeden także odwiedzić dawny zamek krzyżac- z największych na Mazurach. Obec- ki, w którym swoją siedzibę miał komtur. nie w części pomieszczeń zamkowych

GRU N WA LD ok. 35 km od hotelu

Bitwa pod Grunwaldem była jedną z naj- większych bitew średniowiecznej Eu- ropy. Pola tej legendarnej potyczki są pomnikiem historii – jednym z najważ- niejszych dla dziedzictwa kulturowego naszego kraju miejsc. W centralnym miejscu stoi Pomnik Grunwaldzki odsło- nięty w 550. rocznicę bitwy. Składa się z granitowego obelisku z wyobrażenia- mi twarzy rycerzy, jedenastu 30-metro- wych masztów symbolizujących polskie i litewsko-ruskie chorągwie oraz amfite- atru z Muzeum Bitwy pod Grunwaldem. Na polach zobaczymy także ruiny kapli- cy pobitewnej z XV w., kamień Jungin-

34 Wycieczki samochodowe Pomysłownik

gena, kopiec Jagiełły oraz pozostałości krakowskiego pomnika grunwaldzkiego zburzonego w 1939 r. przez hitlerowców. Co roku w rocznicę bitwy odbywa się słynna rekonstrukcja, jedna z najwięk- szych w Europie. Bierze w niej udział wiele tysięcy miłośników średniowiecza. Niedaleko Grunwaldu warto odwie- dzić „Kozę na lawendzie” – patrz s. 42.

ŚWIĘTA WARMIA GI ETR Z WA ŁD ok. 14 km od hotelu

Gietrzwałd to jedno z ważniejszych miejsc pielgrzymkowych na mapie Pol- ski. Ta malownicza warmińska wieś była świadkiem objawień maryjnych, jakie katedrę Św. Jakuba, w której w okresie miały miejsce tu w 1877 r. Są to jedyne wakacji w niedzielne wieczory odbywają objawienia oficjalnie uznane przez Ko- się słynne koncerty organowe. Największym olsztyńskim jeziorem jest Ukiel (nazywane również Krzywym). W okresie wakacyjnym na miejską plażę można dotrzeć meleksem odjeżdżają- cym ze Starego Miasta. Na plaży nale- żącej do kompleksu zwanego Centrum Rekreacyjno-Sportowym „Ukiel” można zaznać nie tylko kąpieli w orzeźwiają- cych wodach jeziora, ale także popły- wać kajakiem, żaglówką czy skuterem, pograć w siatkówkę plażową, pojeździć rowerem czy poszaleć na nartach wod- ściół w Polsce. Odwiedzając wieś warto Do Olsztyna ze Starych Jabłonek nych. Dla dzieci w okresie wakacji przy- zajrzeć do Karczmy Warmińskiej, serwu- dojedziemy także pociągiem (ok. 30 min gotowano wodny plac zabaw. jącej regionalną kuchnię (s. 33). jazdy). Wysiadając na stacji Olsztyn Woda w Olsztynie to nie tylko jezio- Zachodni dotrzemy do Starego Miasta ra, ale również rzeki. Pierwotna nazwa Gietrzwałd, ul. Kościelna 4 po pokonaniu ok. 500 m. Warto prze- miasta, Allenstein, oznacza „gród nad tel. 89 512 31 02, 89 512 34 07 spacerować się urokliwymi uliczkami Łyną”. Łyna jest najdłuższą rzeką woje- www.sanktuariummaryjne.pl i odwiedzić zamek kapituły warmińskiej wództwa warmińsko-mazurskiego oraz (Muzeum Warmii i Mazur). Na zamku osią hydrograficzną Olsztyna – przecina szczególne wrażenie robi wystawa po- je z południa na północ. Na spływ rzeką święcona Mikołajowi Kopernikowi, który Łyną można ruszyć z samego Starego ZA GRANICĘ w latach 1516–19 i 1529–21 mieszkał tu Miasta (więcej s. 26). i pracował. Miłośnicy sztuki sakralnej W Olsztynie warto odwiedzić Plane- OLSZTYN odnajdą się w Muzeum Archidiecezji tarium i Obserwatorium Astronomiczne ok. 30 km od hotelu Warmińskiej, w zbiorach którego znaj- (s. 36), a także olsztyńskie parki (Po- duje się wiele cennych i unikatowych dzamcze i Park Centralny) oraz słyn- Olsztyn leży na Warmii, a Stare Jabłonki eksponatów. Na olsztyńskim Starym ne miasteczko akademickie Kortowo. na Mazurach. Granicę między tymi dwo- Mieście warto zwrócić uwagę na pocho- W mieście działają trzy kina, Teatr im. ma regionami przekraczamy na rzece dzące w okresu średniowiecza budynki Stefana Jaracza, Olsztyński Teatr Lalek Pasłęce przed Gietrzwałdem. – tzw. Stary Ratusz, Wysoką Bramę oraz oraz Filharmonia Warmińsko-Mazurska.

Wycieczki samochodowe 35 Dla dzieci i młodzieży

Pomysłownik

Dla dzieci i młodzieży

można szaleć na 18 pionowych trampo- linach oraz ćwiczyć rzuty do 4 koszy do koszykówki zawieszonych na różnych wysokościach.

Olsztyn, Leonharda 7 tel. 668 037 709 www.trampoliny.olsztyn.pl

PLANETARIUM I OBSERWATORIUM

Olsztyńskie Planetarium i Obserwato- rium Astronomiczne aktywnie promuje astronomię i nauki przyrodnicze. Or- ganizowane są tu seanse dla różnych grup wiekowych – od maluchów przez młodzież po dorosłych.

Olsztyn, ul. J. Piłsudskiego 38 przeszkodami, duży basen z kulkami, tel. 89 650 04 20 OLSZTYN 3-torową zjeżdżalnie, trampoliny, nowo- www.planetarium.olsztyn.pl ok. 30 km od hotelu czesną ścianką pneumatyczną, pokój la- serowy, minigokarty, ściankę wspinacz- „PTASZARNIA” WARMIOLANDIA kową, domki edukacyjne i wiele innych PARK PTAKÓW MIASTO DZIECI atrakcji dla dzieci. Rabat 10% dla Gości Hotelu Anders za okazaniem specjalnej W Ptaszarni spotkamy różne gatunki Warmiolandia to wyjątkowa sala zabaw ulotki pobranej w hotelowej recepcji. ptaków, głównie egzotycznych. Najwięk- o powierzchni ok. 1000 m² wyposażona szym zainteresowaniem zwiedzających, w 3-piętrową konstrukcję z licznymi Olsztyn, ul. Warszawska 117 oprócz kolorowych papug, cieszy się tel. 791 078 111 para pochodzących z Australii kapo- www.warmiolandia.pl dziobów, wywodzący się z Chin bażant złocisty, kura brahma z Indii, czy bernikla PARK TRAMPOLIN rdzawoszyja, zamieszkująca zachod- 7 JUMP STREET nią Syberię, a zimująca nad Morzem Kaspijskim. W 7 Jump Street działa strefa akroba- tyczno-sportowa oraz strefa koszykówki. Olsztyn, Wrzosowa 3 W tej pierwszej znajduje się 12 trampolin, (okolice schroniska dla zwierząt) ścieżka akrobatyczna oraz duży basen tel. 661 600 222 z powietrznymi poduchami. W drugiej

36 Dla dzieci i młodzieży Pomysłownik

PAPUGARNIA awansowanych miłośników szaleństw na linach. BUKWAŁD W Papugarni żyje 50 papug, z których ok. 46 km od hotelu każda ma swoje imię. Reprezentują one Olsztyn, Parkowa 3A 15 gatunków tych zabawnych i kontakto- tel. 797 129 060 STRUSIOLANDIA wych ptaków. W Strusiolandii żyje blisko 100 milusiń- Olsztyn, ul. Lubelska 29C skich zwierząt. Organizowane są tu prze- tel. 89 672 60 56 OSTRÓDA jażdżki dla dzieci na kucykach, bryczką, ok. 12 km od hotelu quadem lub samochodem elektrycz- WODNY PLAC ZABAW nym. Przy minizoo działa restauracja PARK TRAMPOLIN serwująca potrawy ze strusia. Jest to park wodny urządzony na świe- JUMP WORLD żym powietrzu na wodach jeziora Ukiel Bukwałd 49, Dywity na powierzchni ponad 2500m². Mogą W ostródzkim parku trampolin wśród tel. 89 514 07 09 z niego skorzystać starsze dzieci, mło- atrakcji znajdują się: basen z gąbkami, dzież i osoby dorosłe. Składa się z kil- Gladiatorzy, poduszka powietrzna, strefa kudziesięciu dmuchanych przeszkód basketu, strefa piłki nożnej, strefa akro- i pływających urządzeń oraz zabawek. batyczna, strefa Kids do 3 lat. NIKIELKOWO ok. 38 km od hotelu Olsztyn, ul. Kapitańska 23 Ostróda, ul. Grunwaldzka 55 (czynne w okresie wakacji) (EXPO Mazury), tel. 607 973 369 WARMIŃSKI ZWIERZYNIEC LEŚNY PARK LINOWY Warmiński Zwierzyniec to prawdziwe minizoo urządzone na terenie gospodar- Leśny Park Linowy obejmuje cztery tra- SZĄBRUK stwa rolnego. Zobaczymy tu wielbłąda, sy: łatwą – dla dzieci, średnią – dla mło- ok. 25 km od hotelu kangury, strusie, włochate krowy ze dzieży, trudną – ze względu na wysokość Szkocji Highland, nutrie czy lamy. asekuracji polecaną osobom wyższym SPACERY Z ALPAKAMI oraz nową trasę ekstremum – dla za- „Peruwianka Gietrzwałd” Nikielkowo 23, tel. 694 937 639

Peruwianka to miejsce, gdzie można przyjemnie spędzić czas w towarzy- stwie 4 alpak. Możliwa jest sesja zdję- ciowa z tymi niezwykle fotogenicznymi zwierzętami. Konieczna wcześniejsza rezerwacja.

Sząbruk, ul. Modrzewiowa 4a tel. 508 461 491 www.peruwianka.pl

Dla dzieci i młodzieży 37 Konie

Pomysłownik

Konie

KLUB JEŹDZIECKI CHATA KOŃ STAJNIA SZYLDAK SAMSARA NA BIEGUNACH ok. 13 km od hotelu ok. 23 km od hotelu ok. 32 km od hotelu Szyldak zaprasza zarówno początkują- Chata Samsara zaprasza we wtorki, W glaznockiej stajni znajduje się 30 koni cych jak i zaawansowanych, dzieci i do- czwartki i soboty w godz. 10.00–14.00 – od kuca szetlandzkiego po polskiego rosłych, do nauki jazdy w siodle. Możliwa po wcześniejszej rezerwacji telefonicz- konia zimnokrwistego. Organizowane jest jazda na padoku, w hali, w plenerze. nej. W ofercie jazda konno: po lesie, są tu letnie obozy dla dzieci, obozy dla W stajni znajduje się 20 koni wierzcho- oprowadzanka na terenie, lonżownik dorosłych galopujących, rajdy, kuligi wych różnych ras. Konieczna wcześniej- (początkujący), jazda w grupie, jazda i przejażdżki bryczkami. Można pojeź- sza rezerwacja. indywidualna, teren (stęp, kłus), teren dzić w siodle, na padoku, w plenerze. z galopami, minirajd 2–3 h, sesja zdjęcio- Szyldak, ul. Gdańska 2A wa z końmi, bryczka 5-osobowa. Dąbrówno, Glaznoty 15a Alicja Jankowska, tel. 601 229 752 Oprócz 19 koni w Chacie żyją także Kornelia Wiącek inne zwierzęta: kozy, owce, osły, lamy, tel. 504 206 517 króliki i drób. Monika Żurawska Wiącek tel. 507 772 186 Łukta, ul. Olsztyńska 3, Joanna Harasymowicz, tel. 501 425 757

38 Konie Ekstremalnie

Pomysłownik

Ekstremalnie

LOTNISKO STRZELNICE AEROKLUBU KACZORY ok. 27 km od hotelu ok. 17 km od hotelu Aeroklub Warmińsko-Mazurski oferuje W Kaczorach znajduje się strzelnica Klu- loty turystyczne, spadochronowe i mo- bu Strzeleckiego GARDA. Można tu upra- tolotniowe. Możliwe są loty zapoznawcze wiać sport strzelecki w różnych jego szybowcem (za wyciągarką i za samolo- odmianach – rekreacyjnej, dynamicznej tem), samolotowe (motolotnią, motoszy- i strzelań precyzyjnych. W środku lasu, bowcem SF-25, samolotami DA-20290, na trzech osiach, można strzelać na odle- C172, Jak 12A, A-22) oraz skoki spado- głość do 100 metrów, a także do rzutków. POLA GOLFOWE chronowe (w tandemie, z filmowaniem, NATERKI z fotografowaniem). Kaczory k. Ostródy ok. 29 km od hotelu Robert Lipowski, tel. 603 800 923 Aeroklub Warmińsko-Mazurski Mazury Golf & Country Club to 18-doł- Olsztyn, ul. Sielska 34 RAPAT Y kowe pole golfowe klasy mistrzowskiej biuro: 89 527 52 40 (pn–pt) ok. 7 km do hotelu (par 72). Zostało zaprojektowane przez Instruktorzy samolotowi: najstarszą na świecie firmę architektów Bogdan Kozłowski, tel. 515 147 264 Można tu postrzelać z broni palnej pól golfowych – Hawtree Ltd. z Wielkiej Bronisław Ślężak, tel. 503 346 126 sportowej oraz z broni długiej i krótkiej Brytanii z Martinem Hawtree na czele. Instruktor motolotniowy: (strzelba gładkolufowa, pistolet, kara- Jarosław Ruszczak, tel. 502 770 978 bin). Konieczna wcześniejsza rezerwacja. Naterki, ul. Golfowa 20 a Instruktor szybowcowy: recepcja: tel. 89 650 02 00, Ireneusz Przybyła, tel. 604 428 429 Rapaty, tel. 661 023 444 kom. 728 307 703 Katarzyna Nieciak – Instruktor PGA Polska, tel. 607 835 159

NURKOWANIE PASŁĘK ok. 30 km od hotelu ok. 64 km od hotelu

Pasjonaci z Aquadiver Klubu do szkoły Sand Valley to mistrzowskie pole golfo- nurkowania zapraszają osoby początku- we, które rozciąga się na ponad 80 hek- jące, jak i te, które pierwsze kroki mają tarach malowniczego krajobrazu. Zo- już za sobą. Na pamiątkę można zabrać stało sklasyfikowane przez Golf World zdjęcie z podwodnego spaceru. Możliwe w TOP 100 jako jedno z najlepszych pól jest nurkowanie w basenie, jak i w akwe- golfowych w Europie. nie otwartym. Sand Valley Golf Resort Olsztyn, ul. Żeglarska 6 Pasłęk, ul. Sand Valley 23 (przystań Warmia), tel. 603 173 049 tel. 55 248 24 00

Ekstremalnie 39 Mazurskie stoki

Pomysłownik

Mazurskie stoki

WYCIĄG NARCIARSKI „KARTASIÓWKA” Ruś ok. 36 km do hotelu

Kartasiówka do dyspozycji narciarzy oddaje 2 orczyki i 3 trasy zjazdowe po 280 m. Stok jest sztucznie naśnieżany, a wyciąg oświetlony. Dodatkowo amato- rzy zimowych sportów korzystać mogą z wypożyczalni sprzętu i szkoły jazdy, a w trakcie przerwy zjeść ciepły posiłek.

Ruś k. Bartąga tel. 608 405 746, www.kartasiowka.pl

scu działa wypożyczalnia sprzętu, szkół- CENTRUM ka narciarska, restauracja i bar. Kurza ZIELONY SPORTÓW Góra funkcjonuje również latem – można ZAKĄTEK wtedy skorzystać z Kompleksu Tubin- Lubstynek ZIMOWYCH gowego, licznych dmuchanych zjeżdżal- „KURZA GÓRA” ni, placu zabaw oraz wodnego Slash. ok. 40 km od hotelu Kurzętnik Ośrodek Narciarski Kurza Góra Wyciąg narciarski „Zielony Zakątek” ok. 55 km od hotelu ul. Kurza 1, 13–306 Kurzętnik w Lubstynku do dyspozycji Gości oddaje tel. 600 436 336, www.kurzagora.pl stok narciarski o długości 300 metrów, „Kurza Góra” to największy ośrodek dośnieżany sztucznym śniegiem i ratra- narciarski w północnej Polsce. W su- kowany. Na miejscu działa wypożyczal- mie obiekt oferuje trzy zróżnicowa- nia sprzętu i bar oraz szkółka narciarska. ne trasy narciarskie o łącznej długości 2500 m. Działa tu także Rodzinny Park Zielony Zakątek Rozrywki z największym całorocznym Lubstynek, tel. 516 707 440 Kompleksem Tubingowym w Europie, który składa się z siedmiu torów o łącz- nej długości ponad 700 metrów oraz z krytym lodowiskiem o powierzchni 800 m² z wypożyczalnią łyżew. Na miej-

40 Mazurskie stoki Produkty regionalne

Pomysłownik

Produkty regionalne

Niedaleko Łukty znajduje się rezerwat „Sosny Taborskie – patrz s. 22.

LODY RAPATY ok. 6 km od hotelu

Lodziarnia „Olka” to rodzinna manufak- Co jeszcze odwiedzić w Olsztynku tura lodów. Skosztujemy tu zdrowych JAGODZIANKI – patrz. s. 32. i przepysznych lodowych smakołyków, OLSZTYNEK wpijemy kawę i schrupiemy rurki ze śmietaną. Przemili właściciele zaskakują Legendarne olsztyneckie jagodzianki naturalnymi smakami lodów. wytwarzane są od lat 80-tych ubiegłego LODY ŁUKTA wieku. Fenomenem tego smakołyku jest Rodzinna lodziarnia w Łukcie powstała Rapaty 10 (przy drodze krajowej nr 16) prostota – tradycyjny przepis na ciasto w 1986 r. Lody Smolejów powstają na tel. 513 149 844 drożdżowe, a przede wszystkim duża bazie autorskich receptur i wyłącznie ilość jagodowego nadzienia. „Ciasta z tego, co w danym momencie oferuje Przy okazji wizyty w Rapatach prawie nie ma, jest sama jagoda” – tak natura. Goście mogą spróbować, m.in. odwiedź także strzelnicę – patrz s. 39. o jagodziankach z Olsztynka mówią ci, lodów z natki pietruszki, śliwkowych, którzy już ich spróbowali. Jednym z wie- marchewkowych, z rabarbaru, poziom- lu wielbicieli olsztyneckich jagodzianek kowych, truskawkowych, żurawinowych, był prof. Religa, któremu dostarczano je pomarańczowych, z owoców kiwi i wielu CYDR WŁODOWO regularnie PKS-em. Przez wiele lat wysy- innych. W kafejce można też delektować ok. 42 km od hotelu łane były także do Belwederu. się domowym ciastem, znakomitą kawą i robionymi na miejscu pierogami. Kwaśne Jabłko to rodzinna certyfiko- Cukiernia Jagodzianka wana ekologicznie farma i manufaktura Olsztynek, ul. Mrongowiusza 4 Łukta, ul. Mazurska 4 wytwarzająca wytrawny cydr naturalny. tel. 513 016 468 www.smolejkawiarnia.pl Powstają tu zarówno cydry musujące, jak

Produkty regionalne 41 Pomysłownik

i niemusujące z różnych odmian jabłek karp), jak i te łowione w okolicznych takich jak Antonówka, Boskop, Szara MAZURSKIE jeziorach (m.in. sielawa, sandacz, okoń). Reneta, Topaz, Golden Delicious, Jona- MIODY than i inne. Kwaśne Jabłko zdobyło wiele Tomaszkowo Gospodarstwo Rybackie Szwaderki nagród – w 2015 r. zostali wyróżnieni Olsztynek, Swaderki 13a/1 w najstarszym konkursie cydrów w Wiel- ok. 32 km od hotelu tel. 89 519 90 11 kiej Brytanii (British Cider Championship) www.szwaderki.pl jako producent jednego z pięciu najlep- Mazurskie Miody oferują miodowe bo- szych niebrytyjskich cydrów na świecie. gactwo – od najpopularniejszego miodu Przy okazji wizyty w gospodarstwie wielokwiatowego i rzepakowego, przez w Swaderkach warto udać się na spływ Włodowo 27, tel. 602 576 795 niebanalne miody wrzosowe i face- rzeka Marózką – czytaj więcej na s. 26. www.kwasnejablko.pl liowe, aż po tak egzotyczne odmiany, jak nowozelandzka manuka. W sklepie firmowym (pn–pt, 8:00–16:00) kupimy KOZIA FARMA BROWAR również alkohol robiony na bazie miodu – czwórniaki, trójniaki, dwójniaki oraz Złotna KORMORAN pótoraki, a także oparte na miodzie al- kohole mocne o wielowiekowej tradycji W Złotnej kozy są szczęśliwe, a sery Kormoran to marka rozpoznawalna na destylacyjnej. zdrowe i przepyszne. Farmie przyświeca świecie. Browar wytwarza piwo rzemieśl- idea powrotu do źródeł – do czystej, nicze, warzone w tradycyjny sposób, na Mazurskie Miody nieskażonej chemią zdrowej żywności. niewielką skalę. Prawdziwym oczkiem Tomaszkowo, ul. Pszczela 10 W gospodarstwie wytwarza się sery w palecie Kormorana są portery, które tel. 89 513 64 13 zagrodowe z koziego mleka: krótko doj- stanowią wizytówkę i chlubę całego www.mazurskiemiody.pl rzewające sery podpuszczkowe, śmie- polskiego piwowarstwa. Leżakujący tankowe twarożki z pasteryzowanego pół roku Porter Warmiński to klasyczna i niepasteryzowanego mleka, kozie sery interpretacja stylu porter bałtycki, koja- solankowe, wędzone, a także kefiry i jo- rzonego z basenem Morza Bałtyckiego. RYBY gurty. Konieczny wcześniejszy kontakt Jeszcze większym skarbem jest Kormo- Swaderki telefoniczny. ran Imperium Prunum – imperialny por- ok. 44 km od hotelu ter bałtycki z Suską Sechlońską. Leżakuje Certyfikowane Gospodarstwo aż 18 miesięcy. Pojawia się raz do roku, W Swaderkach kupimy ryby świeże, Ekologiczne Kozia Farma w grudniu. Piwo to zaliczone jest do 20 wędzone, w słoiczkach oraz smażone na Złotna, wieś Złotna 29 k. Morąga najlepszych piw na świecie. Piwa Kormo- miejscu. W ofercie znajdują się zarówno tel. 663–144–547 rana można kupić w hotelowych barach. ryby hodowlane (m.in. pstrąg, jesiotr, www.koziafarma.pl

42 Produkty regionalne Pomysłownik

KOZA ZIOŁA PALARNIA NA LAWENDZIE PIJALNIA ZIÓŁ KAWY Góry Lubiańskie I MIESZANEK Morąg k. Grunwaldu ZIOŁOWYCH ok. 38 km od hotelu ok. 35 km od hotelu Skansen w Olsztynku ok. 35 km od hotelu Właściciele palarni kawy Lani Coffee w Morągu przez ponad rok mieszkali W gospodarstwie odbywają się warsz- Na końcu Parku Etnograficznego w jed- na plantacji kawy na wyspie Big Island taty serowarskie, lawendowe, pszcze- nej z chat znajduje się Pijalnia Ziół i Mie- na Hawajach, gdzie zdobywali wiedzę larskie i robienia kiszonek. Wytwarza szanek Ziołowych. Można tu napić się i doświadczenie z zakresu produkcji się tu sery z mleka kóz wypasanych ziół, lemoniad ziołowych, spróbować do- kawy i wyjątkowego procesu jej palenia. na ekologicznej uprawie lawendy i ty- mowego chleba z wegańskim smalcem, W Morągu (po wcześniejszym zamó- mianku. Całe gospodarstwo i uprawa a także zakupić przetwory w postaci: wieniu – kawa jest świeżo palona pod roślin jest objęta certyfikacją ekologicz- syropów, konfitur i ziołomiodów. Flago- zamówienie) kupimy doskonałą kawę, ną. Konieczny wcześniejszy kontakt wym produktem pijalni są płatki dzikiej zarówno w ziarnach, jak i mieloną oraz telefoniczny. róży w syropie. przepyszne ziarna kawy w czekoladzie.

Gierzwałd, Góry Lubiańskie 1 A Pijalnia Ziół i Mieszanek Ziołowych Palarnia kawy Lani Coffee tel. 503–521–354 Jakuba Babickiego Morąg, ul. Przemysłowa 17 www.kozanalawendzie.pl Skansen w Olsztynku tel.666 895 050, 539 662 112 Olsztynek, ul. Leśna 23 www.lanicoffee.pl tel. 514 176 398 www.botanicznagalaktyka.pl

Produkty regionalne 43 Pasje naszych pracowników – po radę jak w dym

Pomysłownik

Pasje naszych pracowników

– po radę jak w dym Chcesz nauczyć się Do wspólnego ćwiczenia trenować psa zaprasza trener personalny – menedżer Jesteś kibicem umów się na lekcję z Beatą z działu sprze- SPA, Ania. Ania uczy także jak biegać siatkówki plażowej daży. Beata jest specjalistką w zakresie z psem oraz doradza w kwestii kuchni agility, kocha psy i inne zwierzęta. Dyspo- wegańskiej. – wspólny temat znajdziesz z właścicie- nuje odpowiednim sprzętem do prowa- lem hotelu Tomkiem. Tomek zorgani- dzenia zajęć z psami, wytrenowała kilku Planujesz wesele i szukasz zował Mistrzostwa Świata w Siatkówce zdobywców nagród na psich wystawach. wedding plannera Plażowej, jest członkiem wielu organi- Pasjonuje się psychologią zwierząt. zacji działających na rzecz rozwoju tej umów się na spotkanie z Przemkiem dyscypliny sportowej, wspiera lokalnych Jeszcze nie morsowałeś z działu recepcji. Przemek wraz z żoną sportowców. a chciałbyś zacząć Iloną prowadzą firmę Magic Day, która specjalizuje się w organizowaniu wy- W kwestii tras biegowych – o swoich doświadczeniach opowie darzeń okolicznościowych z dbałością w okolicy Aneta z działu sprzedaży. Aneta była ty- o każdy szczegół. powym zmarzluchem – uwielbiała słoń- doradzi dyrektor hotelu, Daniel. Daniel ce i ciepło. Przyszedł czas, że zechciała Szukasz oryginalnych brał udział w wielu zawodach sporto- wyjść ze swojej strefy komfortu, by za- prezentów robionych wych i jak nikt zna okoliczne szlaki bie- dbać o zdrowie i odporność. A teraz nie na drutach lub szydełkiem gowe, które często przemierza. ma bardziej od niej zapalonego Morsa. – zgłoś się do Renaty z działu gastrono- mii. Renata opanowała sztukę dziergania do perfekcji.

Interesujesz się muzyką i chciałbyś o niej porozmawiać

– umów się z Iwoną z działu gastronomii. Iwona jest organistką – gra na instru- mentach klawiszowych.

Co warto zobaczyć w okolicy

podpowie Ci Magda z działu marketin- gu – przewodnik turystyczny po woj. warmińsko-mazurskim. Magda jest au- torką kilku przewodników po regionie, laureatką nagrody za pracę społeczną na rzecz rozwoju turystki na Warmii i Mazurach.

44 Pasje naszych pracowników – po radę jak w dym Przykładowe scenariusze wypoczynku

Pomysłownik

Przykładowe scenariusze wypoczynku

DZIEŃ Z RYTUAŁEM

AKTYWNIE • Jabłkowy peeling na ciało na bazie białej glinki SPACER ŚCIEŻKĄ EDUKACYJNĄ – ok. 1,5 godz. Kwasy owocowe zawarte w jabłkach delikatnie złuszczają naskórek. Ten naturalny peeling po- RELAKS zwala oczyścić skórę z martwych komórek war- MAGICZNY RYTUAŁ W SPA – ok. 1,5 godz. stwy rogowej, zanieczyszczeń i nadmiaru sebum. Inspiracje: Aksamitny balsam jabłkowo-miętowy. Zapewni odpowiednie nawilżenie każdej skórze. Masaż Balijski (60 min) • Masaż pleców ciepłym, aromatycznym jabłkiem. Dzięki swojej intensywności terapia ta skuteczna jest Niezwykle przyjemny i aromatyczny masaż relak- w sięganiu w głąb napiętych i obciążonych mięśni, sujący, po którym poczujesz niesamowite odprę- aby złagodzić ich skurcz. Masaż balijski pobudza żenie, a Twoje ciało pozbędzie się napięcia, bólu krążenie krwi i system limfatyczny. Polecany jest i zmęczenia. w szczególności dla osób spędzających wiele godzin przed komputerem, dla osób z bólami kręgosłupa, CHILLOUT sportowców, w migrenach i innych bólach głowy. NA TARASIE z widokiem na jezioro lub w Restau- racji / Świeżo zmielona kawa i deser nigdzie nie Un Momento Di Oblio / smakują lepiej. Chwila zapomnienia (50 min) Szczególnie polecamy: Niezwykle przyjemny masaż ciała ciepłym, aro- matycznym olejem. Rozgrzewa, świetnie relaksuje Placuszki Andruszki i poprawia samopoczucie. Wykorzystane w nim z polskich jabłek z sosem waniliowym techniki masażu doskonale rozluźniają boleśnie na- pięte mięśnie oraz wyjątkowo odprężają ciało. Pole- Lody i sorbety cany, gdy potrzebujemy silnego relaksu, odprężenia i odstresowania. RELAKS KSIĄŻKA lub gra planszowa w holu przy recepcji Rytuał na ciało „Rajska Jabłoń” (75 min) Rajska Jabłoń przywróci Twojej skórze naturalny AKTYWNE blask i zdrowy wygląd. TRENING w sali fitness

W pakiecie: RELAKS • Masaż aksamitnym olejem jabłkowym BASEN Olej pozyskiwany z nasion jabłka jest niezwykle cenny w kosmetyce. Łatwo się rozprowadza i głęboko wnika w skórę, nadając jej miękkości i jedwabistego wyglądu.

Przykładowe scenariusze wypoczynku 45 Pomysłownik

DZIEŃ POD ZNAKIEM RELAKSU

MOC Masaż gorącymi kamieniami (60 min) WSCHÓD SŁOŃCA nad Szelągiem Relaksująca terapia gorącymi kamieniami, po której poczujesz niesamowite odprężenie, kiedy Twoje cia- AKTYWNIE ło pozbędzie się napięcia, bólu, uczucia ociężałości SPACER dookoła Jeziora Szeląg Mały – ok. 2,5 godz. i zmęczenia.

RELAKS CHILLOUT SAUNY KOKTAJL W BARZE MASAŻ W SPA – ok. 1 godz. Szczególnie polecamy: Inspiracje: Aperol Spritz Relaksacyjny masaż ciała z użyciem (Aperol, Prosecco, woda gazowana) dermazgodnego oleju z konopii (50 min) Przywraca głęboki, niczym niezmącony spokój Pina Colada umysłu i ciała. Wygładza i regeneruje. Polecany dla (rum, malibu, syrop kokosowy, sok ananasowy) osób z obniżonym samopoczuciem i problemami ze snem. Copa Finlandia Mango (Finlandia mango, sok jabłkowy) Soczysta Pomarańcza z nutką cynamonu (całego ciała, 50 min) Gentelmen Old Fashioned Relaksacyjny masaż całego ciała, który jest prawdzi- (Gentelmen Jack, angostura, skórka pomarańczy, wym ukojeniem dla zmęczonej skóry, pobudza zmy- cukier brązowy, woda) sły, poprawia nastrój. Polecany, gdy potrzebujemy poprawy samopoczucia i odprężenia.

46 Przykładowe scenariusze wypoczynku Pomysłownik

DZIEŃ ZE SMAKIEM

MOC Pieczony sandacz na liściach porzeczki PRZYTULENIE SIĘ do Królowej Sosny – 10 min mus z pieczonej pietruszki z komosą, warzywa sezonowe AKTYWNIE WYCIECZKA ROWEROWA do Guzowego Pieca Pierś kaczki Barbarie z aromatem – ok. 4 godz. szałwii ogrodowej Na obiad polecamy słynne placki ziemniaczane kasza jęczmienna z ogórkiem małosolnym, serwowane w Bajkowym Zakątku. dojrzała marynowana słoninka, sos żurawinowy

ZMYSŁY RELAKS KOLACJA A LA CARTE w Restauracji Pałacowej WIECZÓR Z WINEM w Restauracji Pałacowej Szczególnie polecamy: Szczególnie polecamy:

Mazurska rybna z pieczonym linem Vida Organica Malbec / Familia Zuccardi prażone warzywa, majerankowa oliwa, Argentyna, Mendoza kwaśna śmietana Pere Ventura Cava Primer Semi Sec / Pere Ventura Pierożki razowe z polską jagnięciną Hiszpania, Katalonia, Cava sałatka z warzyw sezonowych, sos szczypiorkowy, czarnuszka Srebrna Góra Cuvee Rouge / Srebrna Góra Polska, Małopolska Smaczki warmińskie ryba wędzona, pasztet, wędzonka, konfitura, Riesling Me/Marcus Shmidt pomoćka Niemcy

Przykładowe scenariusze wypoczynku 47 Pomysłownik

DZIEŃ Z WARMIŃSKIM AKCENTEM

AKTYWNIE Żeberka w kapuście z kminkiem, GRA W TENISA ziemniaki pieczone

KRAJOZNAWCZO Świeżynka z patelni, WYCIECZKA DO GIETRZWAŁDU – ok. 1 godz. pieczywo, kapusta kiszona

ZMYSŁY Okonki mazurskie prosto z patelni, OBIAD W KARCZMIE WARMIŃSKIEJ – ok. 1,5 godz. pieczywo, biała kapusta Szczególnie polecamy: Sielawa z patelni, Kwaśniak mazurski pieczywo, surówka z białej kapusty

Czernina z golcami Sandacz z sosem kurkowym, ziemniaki, biała kapusta Dzyndzałki warmińskie – pierożki z mięsem wołowym i wieprzowym, RELAKS czosnkiem, z cebulką na maśle SPACER Z ALPAKAMI w Peruwiance – ok. 1,5 godz.

48 Przykładowe scenariusze wypoczynku Pomysłownik

DZIEŃ ROMANTYCZNY

ROMANTYCZNIE ZMYSŁOWO WSPÓLNY ZABIEG W SPA – ok. 1 godz. KOLACJA SERWOWANA DO STOŁU Inspiracje: (przekąska, zupa, danie główne, deser) z butelką dobrego wina Czekolada i Migdały / Masaż dla dwojga (50 min) Masaż na bazie olejku czekoladowo-migdałowego rozbudzi zmysły i poprawi kondycję skóry. Czeko- lada, znana na całym świecie jako jeden z najstar- szych afrodyzjaków jest również ceniona za swoje właściwości lecznicze.

Relaksujący masaż peelingujący dla Dwojga (50 min) Luksusowy zabieg kompleksowo odnawiający skó- rę ciała o działaniu wygładzającym i odżywczym. Przywrócenie dobrego nastroju wprowadza ciało w błogie odprężenie.

Przykładowe scenariusze wypoczynku 49 Pomysłownik

DZIEŃ Z NATURĄ I ENERGIĄ

MOC DETOKSYKACJA MEDYTACJA na pomoście na plaży TERAPIA W SPA Inspiracje: AKTYWNIE WYCIECZKA ROWEROWA do wieży widokowej Aromatyczny Torf (75 min) na dolinę Drwęcy – ok. 4 godz. Cudownie pachnące olejkiem z igieł sosnowych błoto, nie tylko rozluźnia mięśnie, likwiduje bóle, ZDROWO poprawia krążenie i usuwa nagromadzony stres, PYSZNE SMOOTHIE w barze ale również odmładza skórę, zarówno kobiet jak Szczególnie polecamy: i mężczyzn. Terapia szczególnie zalecana dla osób cierpiących na bóle reumatyczne i kontuzje. Smoothie Green (szpinak, kiwi, jabłko,sok pomarańczowy) Zdrowe Plecy (50 min) Intensywny zabieg pielęgnacyjny na kręgosłup, Smoothie Forest zaczerpnięty z Ajurwedy z himalajskim Art Reum (banan, pomarańcza, owoce leśne) w celu odzyskania dobrego samopoczucia fizycz- nego i umysłowego poprzez aktywację metaboli- ZIOŁOTERAPIA zmu w całym ciele. Zabieg połączony z masażem, KAWA I KSIĄŻKA PRZY ZIELNIKU który wzmacnia kręgosłup, redukuje ból, rozluźnia z aromatycznymi ziołami napięcie mięśniowe i przeciwdziała przyczynom ich powstawania.

CHILLOUT LEŻAKOWANIE NA PLAŻY hotelu

50 Przykładowe scenariusze wypoczynku Pomysłownik

DZIEŃ Z DZIEĆMI

ZA BAWA KRAJOZNAWCZO KULKI WYCIECZKA DO ZWIERZYŃCA w Nikielkowie – ok. 3 godz. RY WA LI ZACJA GRA W KRĘGLE RELAKS GRY PLANSZOWE w holu recepcji ZBIEGI W SPA Szczególnie polecamy: SMAKOWICIE OBIAD W RESTAURACJI PAŁACOWEJ Chatka Baby Jagi (20 min) Szczególnie polecamy: Smaczny masaż czekoladowo-cynamonowy.

Paluszki rybne z dorsza Sekret Małej Wróżki (20 min) Delikatny masaż całego ciała z wybraną nutą zapa- Długaśne spaghetti chową. Nuty zapachowe dla „małej wróżki”:słodka pomarańcza, polna truskawka lub magiczna jabłoń. Lizaki z polędwiczek kurczaka ZA BAWA Puszysty naleśnik BASEN

Koktajle dla dzieci: • Dziecięca Laguna (7up, syrop blue curacao) • Zachód Słońca (sok pomarańczowy, syrop grenadyna) • Owocowa Pasja (7up, syrop Monin) • Mojito bezalkoholowe (woda gazowana, limonka, brązowy cukier, mięta)

Przykładowe scenariusze wypoczynku 51 Zostańmy przyjaciółmi

„WYJĄTKOWY GOŚĆ” to program lojalnościowy Grupy Anders. Wydając JEDNĄ złotówkę w dowolnym hotelu Grupy Anders zyskujesz JEDEN punkt na koncie Wyjątkowego Gościa. Na start każdy uczestnik programu dostaje 1000 punktów w prezencie. Uczestnicząc w programie Goście otrzymują szereg przywilejów:

POSIADACZE KARTY SREBRNEJ (do 3500 punktów) – 5% rabatu na oferty pobytowe, usługi noclegowe, gastronomiczne i SPA,

POSIADACZE KARTY ZŁOTEJ (3500–30 000 punktów) – 7% rabatu na oferty pobytowe, usługi noclegowe, gastronomiczne i SPA,

POSIADACZE KARTY DIAMENTOWEJ (powyżej 30 000 punktów) – 10% rabatu na oferty pobytowe, usługi noclegowe, gastronomiczne i SPA.

Z karty WYJĄTKOWY GOŚĆ można skorzystać w następujących obiektach Grupy Anders: Hotel Anders w Starych Jabłonkach, Hotel Zamek Ryn w Rynie, Hotel Krasicki w Lidzbarku Warmińskim, Osada Warmińska-Bajkowy Zakątek w Guzowym Piecu oraz Ognisty Ptak w Ogonkach, k. Węgorzewa.

HOTEL ANDERS **** Spacerowa 2, 14-133 Stare Jabłonki, Polska tel: +48 89 642 70 00 e-mail: [email protected] www.hotelanders.pl

Tekst: Magdalena Malinowska, www.przewodnikpomazurach.pl Projekt i skład: Gravite Design – Mateusz Obarek, Radosław Pazdrijowski, Maciej Pokoński, www.gravite.pl Spis ilustracji: okładka – arch. Hotel Anders, str. 6, 8, 12, 26, 44, 49 – Jakub Obarek, str. 2, 8, 28, 46 – Robert Korybut-Daszkiewicz, str. 3 – arch. Hotelu Anders, str. 7 – Pixabay © Rondell Melling, str. 9 – Krzysztof Roznowski Photography, str. 19 – arch. Gmina Ostróda, str. 20 – Beata Malczewska, str. 20, 26 – arch. Urzędu Miejskiego w Ostródzie, str. 21 – arch. Guzowy Piec, str. 23 – Beata Malczewska, str. 24, 25 – arch. Żegluga Ostródzko-Elbląska, str. 26, 27, 35 – Marcin Kierul, str. 30 – arch. Leśne Arboretum Warmii i Mazur w Kudypach, arch. Lawendowe Pole, str. 32 – arch. Skansen w Olsztynku, str. 33 – arch. Karczma Warmińska w Gietrzwałdzie, str. 34 – arch. Muzeum Bitwy Pod Grunwaldem, str. 36 – arch. Warmiolandia, str. 37 – arch. Papugarnia, arch. Park Trampolin Jump World Ostróda, Beata Malczewska, str. 42 – arch. Browar Kormoran, str. 42, 43 – arch. Kozia Farma Shutterstock.com: str. 2 – © dugdax, str. 4 – © Studio Romantic, str. 8 – © Zoom Team, str. 12 – © MTX-design, © Elvis Antson, str. 13 – © simona pilolla 2, str. 14 – © Mangostar, str. 15 – © Aleksandrs Muiznieks, str. 17 – © Kzenon, str. 21 – © Sea Wave, str. 23 – © Irina_Kulikova, © Robert Kneschke, str. 27 – © Anna Moskvina, str. 29 – © Robert Kneschke, str. 30 – © Soloviova Liudmyla, str. 32 – © jurra8, str. 33 – © grzejan, str. 34 – © MrPat, © Orso. str. 35 – © terazitu, str. 37 – © Stenko Vlad, str. 38 – © Fotokostic, str. 39 – © Yakobchuk Viacheslav, © David MG, str. 40 – © Samot, © Song_about_summer, str. 41 – © vivooo, © Elena Veselova, str. 47 – © Sun Shock, str. 48 – © grzejan, str. 50 – © Alexander Chaikin, str. 51 – © Lucky Business