maandelijks informatie- en opinieblad voor en over het notariaat

editie 2 | februari 2011 | jaargang 11

Moet het huidige 16 Motieven voor 22 Verhoeven (D66) 27 vestigingsbeleid sponsoring over de notariële op de schop? koopakte

Maritte Braspenning ‘Presenteren en pitchen hoort erbij’ juist nu is uW initiatief van belang!

Janssenb i n n e n h u i s

Uw cliënt hoeft geen Gates te heten om een eigen cultuurfonds te starten. Philips, Bakker of Janssen mag ook.

Met een eigen cultuurfonds kan een bedrijf haar naam structureel verbinden aan een specifiek cultuurdomein. Denk aan fotografie, muziek, beeldende kunst, monumentenzorg, toneel of natuurbehoud. Het is een uitgelezen mogelijkheid om maatschappelijke betrokkenheid te tonen in bijvoorbeeld de eigen woonplaats of regio. Maar ook om een jubileum of fusie glans te geven of de oprichter van het bedrijf te eren. De mogelijkheden zijn legio.

Inmiddels beheren we meer dan 250 CultuurFondsen op Naam voor bedrijven, particulieren en stichtingen. Het Prins Bernhard Cultuurfonds heeft een uitgebreide expertise bij de behandeling van aanvragen, het toekennen van financiële bijdragen, het beheer van het vermogen en het zorgen voor continuïteit.

Wilt u voor (een van) uw cliënten meer weten over een CultuurFonds op Naam, neem dan contact op met een van onze adviseurs. Bel 020 - 520 61 30 of kijk op www.cultuurfondsjuistnu.nl Wij zetten de bevlogenheid van uw cliënten om in een eigen cultuurfonds. PAO-cursusaanbod

PAO-intensief cursussen te Curaçao » Hoogtepunten Goederen- en verbintenissenrecht 14 t/m 18 maart 2011 | 20 PO-punten

» Actualiteiten Ondernemingsrecht 14 t/m 18 maart 2011 | 20 PO-punten

» Masterclasss Valkuilen van het contractenrecht 14 t/m 18 maart 2011 | 20 PO-punten

Actualiteiten Personen- en familierecht 17 maart 2011 | 4 PO-punten

De gemoderniseerde successiewetgeving 17 mei 2011 | 6 PO-punten

Erfrecht/Huwelijksvermogensrecht Actueel 21 juni 2011 | 6 PO-punten

Kijk voor meer informatie en ons volledige cursusaanbod op www.pao.cpo.nl Het CPO is onderdeel van de Radboud Universiteit Nijmegen

Onze cursussen zijn gericht op de praktijk en gebaseerd op de wetenschap. Daardoor haalt u maximaal rendement uit uw opleiding.

Zeker van uw zaak ‘Je krijgt van de overheid een monopolie. Dan mag je best wat terugdoen’

8 Communicatietrainingen in het notariaat 14 ‘Het houdt de klank van je kantoor mooi’

Leren pitchen en jezelf presenteren hoort er tegenwoordig bij, ook in Idealisme en het kweken van goodwill zijn de belangrijkste motieven het notariaat. Presentatie- en mediatrainer Maritte Braspenning legt voor notariskantoren om aan sponsoring te doen. De begunstigden uit waarom. zijn divers: van een operagezelschap tot een weeshuis in Sri Lanka. Een verhaal over de do’s en don’ts van sponsoring.

Beroeps- en praktijkuitoefening Verder in dit nummer

33 ICT is thema KNB Innovatieprijs 2011 12 Stelling: Moet tuchtrecht strenger? 33 KNB Cursusagenda 19 De auditor: Marjolijn Boenders 34 Column Geertjan Sarneel 20 Partnerruil 34 SOMN zoekt bestuurders 22 NBVN timmert aan de weg 35 Oproep! 24 10 jaar ervaren: Elisabeth Dierckxsens 35 KNB wil principe-uitspraak van 27 Verhoeven (D66) over de notariële koopakte Hof Amsterdam over passeren 32 Ingezonden brief 35 ‘Hammerstein’ door naar Eerste Kamer 36 Tuchtrecht 35 Notariskantoren anticiperen op 38 Personalia Reglement royementen 38 Kanocolumn

4 Notariaat Magazine editie 2 | februari 2011 16 Terug naar meer overheidsbemoeienis? 28 Kan KIK-aanlevering eenvoudiger?

Zes jaar ervaring en een goed ondernemingsplan volstaan om aan Om het verwerken van akten binnen het Kadaster te automatiseren, de slag te kunnen als notaris. Over het feit dat zo’n plan weinig zegt is het project Ketenintegratie Inschrijving Kadaster (KIK) in het leven over toekomstig succes zijn voor- en tegenstanders het eens. geroepen. Volgens notaris Jean-Louis Tielens kan dit ook anders. Moet het huidige vestigingsbeleid op de schop? Hij doet een voorstel, het Kadaster reageert.

ormatie- en opinieblad maandelijks inf ariaat 1 voor en over het not 011 | jaargang 1 editie 2 | februari 2

27 22 Verhoeven (D66) 16 Motieven voor over de notariële Moet het huidige sponsoring koopakte Colofon vestigingsbeleid op de schop? Notariaat Magazine is een uitgave van de Redactieraad: Nick van Buitenen, Kees Abonnementenadministratie: Koninklijke Notariële Beroepsorganisatie Louwerens, Maarten Meijer (voorzitter), Sdu Klantenservice (KNB) en publiceert nieuws en achtergronden Ariën Nielsen, Nora van Oostrom-Streep, Postbus 20014, 2500 EA ’s-Gravenhage over onderwerpen die het notariaat raken. Dorine Oudhof, Robert Dortmundt en telefoon: 070 3789880, fax: 070 3789783 Bij de KNB zijn ruim 1.400 notarissen en Teska van Vuren 2.100 kandidaat-notarissen aangesloten. Advertentie-acquisitie: Sales & Services, Het blad wordt in een oplage van ruim Foto’s: Truus van Gog Gerrit Kulsdom Postbus 2317, 1620 EH Hoorn Maritte Braspenning 5.000 exemplaren verspreid onder Omslag: Truus van Gog telefoon: 0229 211211, fax: 0229 270404 ‘Presenteren en KNB-leden en externe relaties. Notariaat e-mail: [email protected] pitchen hoort erbij’ Magazine verschijnt eenmaal per maand, Vormgeving: met uitzondering van de maand augustus. Okapi. Corporate Identity Atelier ISSN: 1568-4121 De redactie van Notariaat Magazine is ­onafhankelijk en werkt op basis van een Uitgever: Sdu Uitgevers, © KNB/Sdu Uitgevers redactiestatuut. De redactie behoudt Peter Frissen Alle rechten voorbehouden. Behoudens de zich het recht voor ingezonden brieven Prinses Beatrixlaan 116 door de Auteurswet gestelde uitzonderingen, 03-02-2011 09:39:41

NM 2011 februari_6.indd 1 en opinies in te korten. 2595 AL ’s-Gravenhage mag niets uit deze uitgave worden verveel- Postbus 20025 voudigd (waaronder begrepen het opslaan Op de cover Koninkijke Notariële 2500 EA ’s-Gravenhage in een ­geautomatiseerd gegevensbestand) Presentatie- en mediatrainer Maritte Beroepsorganisatie (KNB) telefoon: 070 3789571 of open­­baar gemaakt, op welke wijze dan Spui 184 ook, zonder ­voorafgaande schriftelijke Braspenning legt uit waarom Postbus 16020 Druk: DeltaHage toe­­stemming van de uitgever of de KNB. communicatietrainingen ook voor 2500 BA ’s-Gravenhage grafische dienstverlening, Den Haag De bij toepassing van art. 16B en 17 Auteurs­ telefoon: 070 3307111 ­wet wettelijk verschuldigde vergoedingen notarissen belangrijk zijn (pagina 8). fax: 070 3621749 wegens fotokopiëren, dienen te worden voldaan aan de Stichting Reprorecht, Redactie: Mechtelt Lindenhovius Postbus 882, 1180 AW te Amstelveen. (hoofdredacteur), Gertjan Laan (redacteur) Hoewel aan de totstandkoming van Notariaat Magazine Clemens van Gessel (correctie), deze uitgave de uiterste zorg is besteed, Astrid Lorieux (secretariaat) aanvaarden de auteur(s), redacteur(en) editie 2, februari 2011 Telefoon 070 3307170, e-mail [email protected] Abonnementen: De abonnementsprijs en uitgever geen aansprakelijkheid voor bedraagt 95,75 euro per jaar (excl. btw eventuele fouten of onvolkomenheden. Aan dit nummer werkten mee: en incl. administratie- en verzendkosten), Erna Heijligers, Bouke Hoving, Peter ­prijswijzigingen voorbehouden Louwerse, Roel Ottow, Henk Sasse, Tatiana Scheltema, Jolanda aan de Stegge, Arnoud Veilbrief 2 | 2011 5 NIEUWS

Notariskantoren hebben nog altijd last van lage aantallen woningtransacties. Bieden via internet bij executieverkoop woning

gemiddeld 30 procent minder opbrengt dan Lichte stijging ‘Het voorstel bevat niet bij onderhandse verkoop. Het zijn vooral woning­verkopen alleen de mogelijkheid handelaren die de markt beheersen en in veel tot internetveilen, maar gevallen de prijs laag houden. Banken lijden verwacht zal naar verwachting ook verlies en de huiseigenaar blijft, omdat hij uit een aantal praktische de opbrengst van de veiling de hypotheek- Dalende tarieven binnen de onroerend- schuld niet kan aflossen, achter met een goedpraktijk en voor 2011 een voorzich- zaken oplossen.’ restschuld. De minister wil dat veranderen. tige stijging van het aantal woning­ verkopen. Deze verwachtingen komen Praktische zaken naar voren in het kwartaalbericht Particulieren kunnen straks bij de De KNB pleit al jaren voor aanpassing van de zakelijke dienstverlening van ING ge­dwongen verkoop van een huis een wetgeving voor de executoriale verkoop van Economisch Bureau van januari 2011. bod doen via internet. Het is één van de onroerende zaken en is dan ook verheugd dat maatregelen die Opstelten, minister van er nu een wetsvoorstel ligt bij de Raad van State. In het kwartaalbericht is te lezen dat notaris- Veiligheid en Justitie, neemt om een Renée Albers, hoofd Notarieel Juridisch Bureau kantoren nog altijd last hebben van lage executieveiling aantrekkelijker te maken. van de KNB: ‘Het voorstel bevat niet alleen de aantallen woningtransacties. Voor de periode mogelijkheid tot internetveilen, maar zal naar 2010 schommelde het aantal rond de 10.000. Met deze maatregel wordt de kans kleiner dat verwachting ook een aantal praktische zaken Dat maakt volgens de ING de concurrentie in huizen (ver) beneden de marktwaarde worden oplossen. Te denken valt aan de ontruiming de onroerendgoedpraktijk scherper. verkocht en krijgen particulieren op de veiling van onbekende bewoners, de mogelijkheid meer mogelijkheden. De bewindsman stuurt van de onderhandse executie door een beslag- Minder sterke tariefsdalingen daarover een wetsvoorstel voor advies naar de legger, het verplicht openstellen voor bezichti- Ferdinand Nijboer, senior econoom bij de ING: Raad van State. Nu zorgen het ontoegankelijke ging en een kortere beschermingstermijn van ‘Begin 2010 is een daling in de tarieven binnen karakter van de veiling en de risico’s voor de degene die zonder toestemming van de de onroerendgoedpraktijk te zien geweest van particuliere koper ervoor dat een woning financier heeft gehuurd.’ tussen de 3 en 4 procent. Deze tendens heeft zich naar onze verwachting doorgezet in de rest van 2010, maar voor dit jaar verwachten wij niet zulke sterke tariefsdalingen.’

Bescheiden omzetplus In het kwartaalbericht is ook te lezen dat binnen het zakelijk onroerend goed het aantal Verhuizen in België dure grap transacties ook op een laag pitje staat. De familiepraktijk biedt enig tegenwicht maar is Het is erg duur om in België naar een voor veel kantoren niet de hoofdmoot. In 2011 koophuis te verhuizen. Onze zuiderburen zal het aantal woningverkopen naar verwach- zijn gemiddeld 14 procent van de aankoop- ting voorzichtig opkrabbelen. ‘Goed voor het en transactiekosten van hun nieuwe notariaat’, aldus Nijboer. ‘Notariskantoren koophuis kwijt. kunnen hiervan profiteren met een bescheiden omzetplus.’ In België kun je maar beter niet te veel Nederland middenmoot verhuizen, zo blijkt uit een onderzoek van In Nederland zijn de kosten van een verhui- OESO, de denktank van geïndustrialiseerde zing met 5,75 procent een stuk lager dan in landen. De OESO deed onderzoek naar alle België. Nederland behoort daarmee tot de administratieve, juridische en fiscale kosten middenmoot in het OESO-gebied. In de die gemaakt worden bij een verhuizing. Verenigde Staten en Groot-Brittannië vallen Daar vallen onder andere de kosten van het de kosten van een verhuizing nog lager uit inschakelen van de notaris en makelaar dan hier. Het goedkoopste OESO-land is onder. Naast België, hebben ook Frankrijk Denemarken. In dat land zijn mensen minder (10,65 procent) en Griekenland (14 procent) dan 1 procent van de aankoop- en transactie- hoge kosten van een verhuizing. kosten kwijt.

6 Notariaat Magazine editie 2 | februari 2011 NIEUWS

Notariële Case Days 2011

Proefcampagne ­erfenisdossier KWF Houthoff Buruma organiseert de Notariële Case Days 2011. Tijdens deze masterclass kan Afgelopen januari heeft KWF Kanker­ erven bestaat veel onwetendheid. Vaak lopen in twee dagen tijd kennis worden gemaakt met bestrijding door middel van een proef- mensen tijden rond met de vraag hoe ze hun het notariaat van dit kantoor. Verschillende campagne in de provincie Utrecht hun nalatenschap kunnen regelen, maar hebben aspecten van het werken voor grote spelers ‘erfenisdossier’ onder de aandacht ze geen idee waar ze moeten beginnen. Voor uit het bedrijfsleven komen aan bod. Van gebracht. Aanleiding voor het samen- deze mensen brengen wij het erfenisdossier besprekingen met cliënten tot het opstellen stellen van dit dossier is de constatering uit, samengesteld in samenwerking met van een conceptakte en het uitbrengen van van het KWF dat veel mensen niet weten Zeker Weten. Hierin kan iedereen zijn of advies. Notariaat Magazine vroeg Hester Swane hoe zij om moeten gaan met het opmaken haar wensen en bezittingen gestructureerd (35), recruiter bij Houthoff Buruma, naar dit van een testament. omschrijven, zodat ze hun nabestaanden initiatief. kunnen laten weten hoe zij het na hun Waarom zijn de Notariële Case Days In de eerste weken van de campagne zijn er al overlijden geregeld willen zien.’ Het KWF in het leven geroepen? ruim vijfhonderd aanvragen genoteerd. Ellen Kankerbestrijding wil zo veel mogelijk ‘Bijna alle masterclasses van grote kantoren Coster, Fondsenwerver Nalatenschappen bij mensen de kans geven het erfenisdossier zijn bedoeld voor studenten van alle studie- KWF Kankerbestrijding is blij met de positieve gratis te bestellen. richtingen binnen de rechtenstudie. Maar wij reacties op het erfenisdossier. ‘Over nalaten en merkten dat er onder studenten notarieel recht behoefte was aan een speciale notariële masterclass. Notariële studenten schrijven zich namelijk niet veel in voor zo’n algemene In deze rubriek leest u elke maand over masterclass omdat er tijdens de dagen slechts innovaties door en voor het notariaat. beperkt aandacht aan het notariaat wordt vatie in Hebt u suggesties? Mail naar [email protected]. besteed. Dit is immers voor de studenten no Nederlands recht minder interessant.’ Voor wie zijn de Notariële Case Days bestemd? CARDEC ‘De masterclass is bedoeld voor studenten die in de eindfase (eind bachelor/master) van Om tot een betere financiële kantoor- de cliënt tot dispositie van de derden-­­ hun studie notarieel recht zijn en die interesse voering te komen, heeft het bedrijf gelden­rekening.’ hebben in de commerciële vastgoed- en CARDEC een totaalproduct ontwikkeld Dietz de Loos vervolgt: ‘Met het product corporate praktijk van een groot kantoor.’ waarmee de verantwoordelijkheid voor kunnen de eigen wanbetalers geregistreerd Waar gaan deelnemers mee aan de slag? het voldoen van de nota bij de cliënt worden in een alleen voor de betreffende ‘Op de eerste dag wordt een bestaande neergelegd kan worden. beroepsgroep toegankelijke databank. “corporate casus” uitgewerkt en brengen we Zodoende kunnen andere beroepsgenoten de ’s middags een bezoek aan de cliënt. De notaris Uit een door CARDEC uitgevoerd onderzoek potentiële cliënt in die databank toetsen op vertelt samen met de cliënt hoe de samenwer- onder een representatief aantal advocaten- eerdere betalingservaringen bij collega’s en king er in de praktijk uitziet. Op de tweede dag kantoren is gebleken dat advocatenkantoren vervolgens in verband met de ministerieplicht doen we iets vergelijkbaars, maar dan ligt de jaarlijks noodgedwongen tussen de 2 en 10 de offerte aanpassen. Andere mogelijkheden focus op de commerciële vastgoedpraktijk en procent van hun openstaande debiteurenbe- van de applicatie zijn het incasseren van open- bezoeken we het vastgoedproject. We werken stand moeten afschrijven wegens oninbaar- staande vorderingen, het voorfinancieren van vanuit onze kantoren in Rotterdam en heid. CARDEC constateerde vervolgens dat vorderingen via bijvoorbeeld factoring en het Amsterdam. Naast de serieuze programma­ zich vergelijkbare problemen voordoen in stationeren van creditmanagers.’ onderdelen is er uiteraard ook uitgebreid het notariaat, buiten de onroerendgoed- Bij de ontwikkeling van het product is de mogelijkheid om kennis te maken met de transacties waarbij de notaris direct bij aandacht besteed aan de geheimhoudings- (kandidaat-)notarissen van ons kantoor bij transport kan afrekenen. plicht van de dienstverleners en de ministe- de lunches, borrels en diners.’ Pieter Dietz de Loos, directeur van CARDEC rieplicht van notarissen. De cliënt dient in Wanneer zullen de Notariële Case Days over het product: ‘Het product biedt advo­ verband met de geheimhoudingsverplichting 2011 plaatsvinden? caten, notarissen, accountants en belasting- vóóraf toestemming te geven tot het laten ‘Deze dagen vinden plaats op donderdag 29 adviseurs de mogelijkheid om de cliënt een registreren van de op hem openstaande en vrijdag 30 september. Voor meer informatie financiering te laten aanvragen voor de te vorderingen, en factoring. Daarnaast is de verwijs ik graag naar onze website verwachten nota van de dienstverlener, met positie van de cliënt met behulp van het www.experiencehouthoff.com.’ storting op de derdengeldenrekening. privacyreglement en algemeen reglement Daardoor kan de cliënt een hem passende met waarborgen omgeven. afbetalingsregeling met de financiële instel- ling treffen. Zo is de dienstverlener ver­zekerd Meer informatie: www.cardec.nl. van directe betaling na machtiging door

2 | 2011 7 Communicatietrainingen in het notariaat

‘Er valt een wereld te winnen met een goede presentatie’

Leren pitchen en jezelf presenteren hoort er tegenwoordig bij, ook in het notariaat. Presentatie- en mediatrainer Maritte Braspenning legt uit waarom.

Tekst Jolanda aan de Stegge | Foto’s Truus van Gog bij het actualiteitenprogramma Brandpunt, kent zij het klappen van de zweep. Niet alleen traint zij CEO’s, ook De trainer: televisiepresentatoren en ambtenaren weten haar te ij elke presentatie gaat het om de inhoud; vinden. De laatste jaren kloppen steeds vaker ook nota- zorg dus voor een dijk van een verhaal. rissen en advocaten bij haar aan. Daarna gaat het erom hoe je dat overbrengt: niet onzeker of arrogant, maar zelfbewust. Zichtbaar gedrag ‘BIk zet iedereen voor de camera, of ik nou een groep train ‘De mensen die bij mij komen, zijn vaak goed in hun of iemand individueel. Wie zichzelf op het beeldscherm werk, maar hoe zij zich presenteren is een ander verhaal. terugziet, constateert vaak zelf al waar het fout gaat. Geen Niet verwonderlijk, want dat is ook niet hun vak. Maar oogcontact maken, een gesloten houding aannemen, een goede presentatie wordt wel steeds belangrijker in monotoon praten, een dialect hebben, een en al onzeker- onze beeldcultuur. Eenmaal klant, altijd klant, is voor heid uitstralen, nerveus zijn, niet vriendelijk overkomen. het notariaat allang niet meer vanzelfsprekend. De Het kwartje is vaak al gevallen als ik vraag: “Wat zie je?” consument wil waar voor zijn geld. Steeds vaker moet Als het een groepstraining betreft, vraag ik de andere deel- de notaris uitleggen waarom hij beter zou zijn dan zijn nemers: “Wat zie je als je deze persoon ziet? Word je klant collega. Toelichten waarom zijn nota zo hoog is en van hem? Ga je investeren in zijn bedrijf?”’ waaraan hij alle gedeclareerde uren heeft gespendeerd.’ Maritte Braspenning is directeur van Braspenning & Presenteren gaat niet om smaak, niet om een mening, het Partners, een bureau in presentatie- en mediatrainingen. gaat om gedrag dat iedereen ziet, zegt ze beslist. ‘Je moet Als voormalig verslaggever en presentator, onder andere je realiseren dat in een presentatie alles zichtbaar is.

8 Notariaat Magazine editie 2 | februari 2011 Organisatie & management

De trainee: Wieteke Braat (1981): ‘Van de presentatietraining van Maritte Braspenning heb ik veel opgestoken. Bijvoorbeeld hoe ik krachtig overkom, dat ik op het moment suprême mijn punt moet maken, dat mijn verhaal beter overkomt als ik geen verkleinwoordjes door mijn zinnen strooi, en dat wat ik wil zeggen beter overkomt als ik rustiger spreek en pauzes inlas. Ik had nooit moeite met presentaties, maar dankzij deze presentatietraining heb ik mij toch kunnen verbeteren. Braspenning maakte cameraopnamen van onze oefenpresentaties, die we later terugzagen op het scherm. Dan zie en hoor je jezelf. Zij gaf glashelder aan wat de sterke en zwakke punten waren van alle deelnemers. Welke elementen een presentatie versterken en welke daar juist afbreuk aan doen. Dankzij die opnamen zie je ook: je hebt helemaal gelijk. Als ik dát anders doe, als ik er anders bij sta, rustiger praat, geen onnodige woorden gebruik, maakt mij dat geloofwaardig en sterk. En dat is waar het om gaat, want klanten moeten mij vertrouwen. Hoe ik bij hen overkom, hangt van meer factoren af dan alleen van mijn uiterlijk. Het is het totaal- beeld van wat ik zeg, hoe ik het zeg, hoe ik erbij sta, hoe ik kijk, wat ik aan heb. Alles doet ertoe.’

Dynamisch en verrassend Braat volgde begin vorig jaar een driedaagse inhouse presentatietraining door media-communicatietrainer Maritte Braspenning. Sinds 2004 werkt Braat als kandi- daat-notaris bij de AKD-vestiging in Eindhoven, bij de sectie Bouw en Vastgoed. Leren pitchen maakte geen onderdeel uit van de presentatietraining die zij volgde, En dus moet je je niet alleen goed presenteren tijdens wel werd er aandacht besteed aan contact met potentiële het passeren van een akte, maar ook als je uit eten gaat klanten. met een klant en als je moet pitchen voor een groter ‘De noodzaak om jezelf als notaris goed te presenteren is gezelschap. En het is comfortabel als je je gemakkelijk enorm toegenomen. Wil je in de huidige markt je hoofd kunt bewegen tijdens een borrel.’ boven water houden, dan moet je op een aansprekende manier laten zien wie je bent en wat je in huis hebt.’ Zelfbewuster Ze is er blij mee dat AKD deze presentatietraining heeft Het valt Braspenning op dat veel van de notarissen die opgenomen in het opleidingshuis. zij traint niet kunnen pitchen: kort en krachtig vertellen Wanneer Braat vertelt dat ze kandidaat-notaris is, krijgt wat je doet en waarom iemand jou zou moeten hebben. ze vrijwel altijd als tegenvraag: ‘Is dat niet saai?’ ‘De In z’n algemeenheid vindt zij dat notarissen er goed aan buitenwacht denkt in eerste instantie aan die stoffige doen als zij zich beter zouden presenteren. Ook zouden oudere man die elke dag in driedelig kostuum met zijn zij zich beter kunnen inleven in hun klanten. Een tijd neus in de boeken zit. Dan leg ik uit hoe dynamisch en terug trainde zij een notaris, die helaas niet aan dit verrassend mijn werk is, dat ik leuke klanten en geweldige artikel wilde meewerken, die bij de verkoop van nieuw- zaken heb. Feitelijk begin ik vanuit een achterstand omdat bouwwoningen allerlei kansen liet liggen. Tijdens de ik eerst dat clichébeeld om zeep moet helpen. Een goede feestelijke overdracht had hij 88 huizenkopers aan zich presentatie helpt daarbij. Natuurlijk gaat het in essentie kunnen binden, maar die kans greep hij niet aan. om mijn kennis, kunde en vaardigheden als kandidaat- ‘Dat een notaris zich in zijn werk neutraal moet notaris. En ik moet toch echt eerst een klant binnenhalen opstellen, betekent niet dat hij zich moet gedragen als voor ik die kennis ten toon kan spreiden. Op borrels en een grijze muis. De meeste notarissen die bij mij komen, netwerken moet ik mezelf op een aansprekende manier mogen zich zelfbewuster opstellen. Volgens mij moet kunnen presenteren en een leuk praatje hebben waardoor de notaris de slag maken naar een eigentijds notariaat iemand getriggerd wordt. Als de klant eenmaal binnen is, zonder de beschaving te verlaten. En die gooi je echt niet kan ik laten zien dat ik over veel vakkennis beschik, maar overboord door een zelfbewuster optreden.’ dat is toch echt stap twee.’

2 | 2011 9 rechtsbijstand aan (kandidaat-)notarissen en aan (hun) notariële cliënten op het gebied van benoemingsprocedures, notariëel tuchtrecht, aansprakelijkheidsrecht, verzekeringsrecht, en notarieel verwante rechtsgebieden, zoals onder meer erfrecht en huwelijksgoederenrecht. Contactpersoon: Mr G.L. Maaldrink, advocaat en oud-notaris tel. 070 - 346.96.46, fax 070 - 356.04.90 E-mail: [email protected] Gebouw Cultura Wassenaarseweg 20, 2596 CH ‘s-Gravenhage De HRM-directeur: Monique Toorenburg: ‘Enkele jaren geleden bleek dat sommige jonge medewerkers niet wisten hoe zij zichzelf en ons kantoor bij een klant moesten representeren. Dat deed zich ook voor wanneer zij bijvoorbeeld met (potentiële) cliënten lunchten of op andere momenten met hen contact hadden. Bovendien bleek dat zij er moeite mee hadden hun eigen praktijk vorm en inhoud te geven.’ Voor Toorenburg, directeur HRM bij AKD, vormden die berichten aanleiding om nieuwe trainingen voor jonge medewerkers te bedenken. Zij is bij dit kantoor hét creatieve brein achter de originele en interactieve oplei- ‘Een notaris hoeft zich niet te dingen en trainingen die de medewerkers aangeboden krijgen. Onder andere bedacht zij ‘De Presentatietraining gedragen als een grijze muis’ voor senior medewerkers’, de workshop ‘Do’s & Don’ts’ en ‘Pitchen op niveau’. Tijdens ‘Pitchen op niveau’ staat een lunch met een potentiële klant centraal. Tijdens het eten moet de medewerker de potentiële klant ervan overtuigen cliënt te worden van zijn kantoor. Naast het vakinhoude- lijke deel wordt hij ook beoordeeld op zijn omgang met de cliënt en het toepassen van de etiquette­regels. Als compli- Tips cerende factor worden ingewikkelde gerechten geserveerd. • Een presentatie kun je voorbereiden. Doe dat dus. • Gebruik spreektaal, ga niet deftig doen. Vertrouwen • Zorg voor een pakkend begin en een spannend Vroeger kwamen notarissen en advocaten uit de hogere eind, wees niet lang van stof. sociale milieus, licht Toorenburg toe. Etiquette- en • Zet je tekst op papier, alsof je hem vertelt aan een omgangsregels kregen zij met de paplepel mee. vriend. Lees je verhaal een aantal keren hardop Gelukkig komen juristen tegenwoordig uit alle lagen voor, zodat je al lezend ontdekt waar de tekst niet van de bevolking, maar dat heeft wel tot gevolg dat niet lekker loopt en verander die stukken. iedereen weet hoe het hoort. • Vraag een paar mensen die hun mening durven ‘Juridische dienstverlening vereist gedegen vakkennis, geven hoe je overkomt en sta open voor hun maar is daarnaast voor een belangrijk deel gebaseerd feedback. op vertrouwen. Cliënten komen naar AKD omdat wij hen • Kijk je toehoorders aan, zorg voor oogcontact. aan ons weten te binden. Maar als een jonge medewerker • Praat rustig, las af en toe een pauze in, dan wordt in een persoonlijk gesprek te bleu is, de hele maaltijd over er beter naar je geluisterd. koetjes en kalfjes praat en niet laat zien dat hij zich • Ga er actief bij staan. Hoofd rechtop. grondig heeft verdiept in de problemen waarmee de cliënt • Streef een ontspannen open houding na. wordt geconfronteerd, is de kans groot dat het contact tot Niet met je armen over elkaar, geen handen in niets leidt. In het verleden kwam het wel voor dat jonge de zakken. Zorg voor een goede intonatie, praat medewerkers voor vrouwelijke klanten de wijn bepaalden, niet te monotoon. Voor vrouwen geldt: een lage meer alcoholische consumpties nuttigden dan de klant en stem wint aan gezag. het belangrijkste gespreksonderwerp niet aansneden. Dat • Wees je bewust van je uitstraling, kleding, mag triviaal lijken, maar dergelijk gedrag brengt wel een gedrag, houding, woordkeuze. afbreukrisico met zich mee. Daarom besteedt AKD hier • Let wel, doe je niet anders voor dan je bent. aandacht aan. Maar of je nou een groot of klein kantoor Blijf dicht bij jezelf. bent: zorg ervoor dat je één gezicht én een duidelijk profiel hebt. Creëer eigenheid en herkenbaarheid. Dat is het onderliggende doel van onze trainingen.’

2 | 2011 11 Praktijk Stelling:

Notarissen die over de grens gaan en daarbij aanwijzingen | TEKST Gertjan Laan van toezichthoudende it sommige tuchtrechtuitspraken tarifering en andere vormen van dienstverle- instanties negeren, blijkt dat er notarissen zijn die ning. De door de tuchtrechter tegen deze nonchalant omspringen met over­treders opgelegde maatregelen zouden moeten strenger door aanwijzingen van toezichthou- door vele beroepsgenoten als mild worden dendeU instanties. Dit zou dan gaan om nota- ervaren, zeker als die maatregelen worden de tuchtrechter worden rissen die stelselmatig regels overtreden op vergeleken met uitspraken waarbij notarissen het gebied van financieel toezicht en andere in juridisch en ambtelijk opzicht een foute aangepakt. vormen van integriteit en daarnaast om afweging hebben gemaakt.

‘Notarissen hebben een belangrijke functie in wordt gebruikt om onoorbare zaken te regelen. het kader van de rechtszekerheid. Daarbij is van Veel notarissen zullen dat – net zoals de KNB en belang dat hun financiële positie deugdelijk is het BFT – willen voorkomen en uitbannen. Het en dat sprake is van onkreukbaar en integer BFT stuurt al jaren op deze onderwerpen en handelen. Of het nu gaat om een goed geor­ wij zien uitspraken (al dan niet bij recidive) ganiseerde administratie of een kritische waarvan wij weleens het gevoel hebben dat die houding tot voorkoming van betrokkenheid een normovertreding onvoldoende signaleren bij bepaalde (dubieuze) transacties, dat maakt en (mede) daardoor minder streng uitvallen geen verschil. De kwaliteit en integriteit van de dan gepast zou zijn. Dit geldt zeker als we notaris moeten staan als een huis. De maat- dit vergelijken met andere toezichtgebieden schappij heeft er recht op dat de notaris waarbij wij als BFT betrokken zijn. Over de juridisch goed werk aflevert, maar ook dat deze uiteindelijke sanctionering gaan wij als zijn financiële verplichtingen op orde heeft en toezichthouder niet. Wij vinden het wel deze kan nakomen, waarbij de notaris partijen belangrijk dat het systeem uiteindelijk tevens beschermt en informeert. Dat is niet de effectief functioneert.’ minste opdracht. In aanvulling daarop is het niet de bedoeling dat (de kennis van) de notaris Folkert Winkel (l) en Geert Pieter Vermeulen (r), namens de directie van het Bureau Financieel Toezicht

‘Met alle voorzichtigheid en nuance die past denk ik goed wat helderder te beschrijven wie bij deze vraag (staat al vast wat ‘het betame- nu ‘de maatman’ is aan wie ieders handelen lijke’ is, wie ‘de beroepsgenoten’ zijn, is er wordt afgemeten. Dit geeft duidelijkheid over onderzoek gedaan naar strafmaat en aard sommige grenzen. Wel daag ik de critici van van de gedraging?) ben ik het met de stelling de tuchtrechter uit cijfers te noemen die hun eens. Zoals ik al eerder heb geschreven – zie mening ondersteunen. Een ‘gevoel’ gebaseerd mijn column ‘Glad ijs’ in Notariaat Magazine, op bijvoorbeeld de behandeling van één februari 2009 – is maatschappelijk vertrouwen notaris, is niet genoeg om te concluderen dat de ruggengraat van het notariaat en zijn bijzon- in het algemeen te mild wordt geoordeeld. dere positie, en is schending ervan de bijl aan Ook ben ik benieuwd hoe eerlijk de critici naar de wortel van zijn bestaansrecht. Gaat een hun eigen handelen kunnen kijken. Leeft notaris bij herhaling over de schreef dan passen bijvoorbeeld iedereen de Wwft nauwkeurig na? mijns inziens snoeiharde maatregelen. Het is Immers: hij die zonder zonde is… et cetera.’

Nora van Oostrom-Streep, hoogleraar Notarieel Recht Universiteit Utrecht

12 Notariaat Magazine editie 2 | februari 2011 ‘Ik meen dat notarissen die bij herhaling gekeken wordt naar de aard van de klachtzaak. handelen in strijd met artikel 98 Wet op De vraag die hier gesteld wordt, is of er bij het notarisambt in de tuchtrechtspraak al ‘recidive’ strenger gestraft zou moeten worden zwaarder gestraft worden dan wanneer zij een dan thans. Ik meen van niet. Ik denk dat het first offender zijn. Het simpelste voorbeeld is systeem nu evenwichtig is, in die zin dat er een van uitspraken over klachten van het BFT naar redelijke relatie is met de maatregel die aan aanleiding van niet of te laat indienen van een first offender wordt opgelegd. Natuurlijk jaarstukken. De eerste keer wordt in de regel kan in het algemeen de strafmaat voor first gezegd dat de norm geschonden is, maar dat offenders omhoog gaan, en daarom bij een geen maatregel wordt opgelegd. Met zoveel evenwichtig systeem ook de strafmaat voor woorden wordt uitgesproken dat bij herhaling recidivisten, maar alleen de strafmaat voor in principe een maatregel opgelegd zal recidivisten omhoog krikken, lijkt mij niet worden. Verder wordt bij een klachtzaak tegen voor de hand te liggen. Overigens vermoed ik een notaris wel degelijk aandacht dat de tuchtrechter in de tijd gemeten al Roel Paris, plaatsvervangend voorzitter geschonken aan de opgelegde maat- zwaarder straft dan pakweg tien jaar geleden.’ kamer van toezicht Den Haag regelen uit het verleden, waarbij ook

‘Ik ben het niet eens met de stelling. De notaris vinden in vergelijking met de maatregelen is een vertrouwenspersoon die rechtszeker- tegen notarissen die bijvoorbeeld blijk hebben heid biedt. Hij betracht zorgvuldigheid, is bij gegeven van een gebrek aan deskundigheid. voorkeur deskundig, onafhankelijk en onpar- De stelling lijkt ervan uit te gaan, dat het tijdig, en bovenal integer. Zijn kerneigenschap gevoel dat niet integere notarissen te mild is integriteit: onkreukbaar en betrouwbaar ‘gestraft’ worden, juist is. Ik twijfel eraan of zijn in de beroepsuitoefening. Daaronder valt dat gevoel wel terecht is. Tuchtrecht is geen niet alleen het niet zelf actief inlaten met strafrecht. Tuchtrecht beoogt integriteit en strafbare of dubieuze praktijken, maar ook het vakmanschap te waarborgen en vertrouwen in acht nemen van normen die bedoeld zijn te bevorderen van het publiek in de om dergelijke praktijken tegen te gaan, zoals betrokken beroepsgroep. De door de tucht- het waarborgen van de veiligheid van aan de rechter op te leggen maatregelen zijn vooral notaris toevertrouwde derdengelden. Veel van preventief-corrigerende aard. Dit neemt notarissen, zo begrijp ik, zouden de tucht- natuurlijk niet weg, dat tuchtrechtelijk maatregelen tegen notarissen verwijtbare gedragingen tevens strafbare Frank Oranje, notaris bij die hun integriteit te grabbel feiten kunnen opleveren.’ Pels Rijcken & Droogleever Fortuijn (Den Haag) hebben gegooid (te) mild

‘Zoals de meeste notarissen ben ik van mening, milde sancties. Ik geloof niet in de door de dat notarissen die willens en wetens beroeps- KNB gewenste persoonstoets (zie Notariaat regels overtreden zwaarder gestraft moeten Magazine, november 2008). Met ‘testjes’ filter worden. Wat vaak minder of niet wordt je foute kandidaten er niet uit. Een ‘strenge’ meegewogen door de kamers van toezicht, is opvoeding gedurende het opleidingstraject dat een notaris die voor de kamer staat in een als kandidaat sorteert veel meer effect, aantal gevallen al is gewaarschuwd door de evengoed als verdergaande sancties. Dan KNB of een collega. Als je dan toch bewust moet je als notaris natuurlijk wel zelf het de regels blijft overtreden, mag dat in de goede voorbeeld geven. Ook de gemiddelde eventueel opgelegde maatregel best meer tot collega schiet tekort in het aanspreken van uitdrukking komen. Ik heb het idee, dat het collega’s. Wat dat betreft kunnen we als aantal notarissen dat bewust beroepsregels beroepsgroep een voorbeeld nemen aan overtreedt de laatste jaren behoorlijk is advocaten. Die zitten er doorgaans niet mee toegenomen. Dat heeft natuurlijk veel te om een collega voor maken met (gebrek aan) integriteit, maar de deken te slepen.’ Joep van den Brekel, notaris bij wellicht ook met de beperkte pakkans of Van Arendonk, Dicou & Van den Brekel notarissen (Breda)

2 | 2011 13 Organisatie & management Motieven voor sponsoring ‘Het houdt de klank van je kantoor mooi’

Idealisme en het kweken van goodwill zijn de belangrijkste motieven voor notariskan- Frisser tintje toren om aan sponsoring te doen. De begunstigden zijn divers: van een operagezel- Van een heel andere orde zijn de sponsor­ schap tot een weeshuis in Sri Lanka. Een verhaal over de do’s en don’ts van sponsoring. activiteiten van CMS Derks Star Busmann. ‘Je krijgt van de overheid een monopolie. Daar mag je best wat voor terugdoen.’ Deze vennootschap van 250 notarissen, advocaten en belastingadviseurs heeft jaarlijks TEKST Peter Louwerse | FOTO Truus van Gog betrokken bent. De basis van je bedrijf is en een bedrag met vijf nullen te besteden aan blijft dat je goed werk aflevert. Door goodwill sponsoring. Toen het sponsorcontract met de e klank van onze kantoornaam op je naam ondersteun je dat.’ Koninklijke Nederlandse Hockeybond in 2008 mooi houden.’ Dat is voor de Westerhuis maakt onderscheid tussen de grote afliep, ging het bestuur van CMS Derks Star notaris Lupo Westerhuis de en de kleine bedragen. ‘Bij grote bedragen, Busmann (CMS) bepaald niet over één nacht grondgedachte achter de van 2000 tot 4000 euro, is affiniteit belangrijk’, ijs. Het schakelde een gespecialiseerd sponsor- ‘Dsponsoractiviteiten van zijn notariskantoor. verklaart hij. ‘Dan laat je je gezicht zien bij adviesbureau in dat een aantal mogelijkheden Westerhuis wil goodwill kweken in Gouda. de club of het evenement. Anders heeft het presenteerde. Dat De Nederlandse Opera Daarom sponsort Westerhuis Notarissen een weinig toegevoegde waarde. Bij kleinere (DNO) daar bij zat, had notaris en managing breed scala aan verenigingen en stichtingen. bedragen, hier en daar een reclamebord of partner Roland Bos niet verwacht. ‘Wat krijgen Van diverse voetbalclubs tot Gouda’s Liederen- een advertentie, is de band met de begun- we nou?’, was zijn eerste reactie. De notaris is tafel, van de handboogsporters tot de stigde van minder belang.’ zelf meer een sportliefhebber en was zeker Hervormde kerk, van het Genootschap Graaf Als middelgroot kantoor met drie notarissen geen frequent bezoeker van het Muziektheater Floris V tot de Molenvrienden Rottemeren. kiest Westerhuis partners die goed bij de aan het Amsterdamse Waterlooplein. Het is maar een kleine greep uit de 52 begun- uitstraling van de organisatie passen. Inmiddels prijken het logo en de naam van de stigden aan wie Westerhuis Notarissen ‘Bijvoorbeeld het aanlichten van de Goudse juridische dienstverlener al zo’n twee jaar op jaarlijks in totaal 30.000 euro doneert. Glazen’, vertelt de Goudse notaris. ‘Dat is een de toegangskaartjes en de programmaboekjes activiteit waar we onze naam graag aan van het operagezelschap, en op de cover van Affiniteit verbinden.’ De naamsvermelding moet dan operatijdschrift Odeon. Bos heeft samen met Zoveel verschillende doelen, zit daar nog een wel bescheiden zijn. Westerhuis: ‘We willen zakenrelaties al meerdere producties van DNO gedachte achter? ‘Jazeker’, stelt Lupo Wester- niet schreeuwerig overkomen.’ gezien. Hij geniet er, aanvankelijk tot zijn huis. ‘Wij willen als kantoor een zo breed en diep mogelijke binding met de Goudse gemeenschap hebben. Dat heeft als conse- quentie dat je bijna tegen geen club nee kan zeggen. Het idee is dat de Gouwenaren je naam zien en weten dat je maatschappelijk

14 Notariaat Magazine editie 2 | februari 2011 ‘We hebben uiteindelijk voor De Nederlandse Opera gekozen, omdat ze de top van de Nederlandse podiumkunst vertegenwoordigen’

eigen verbazing, volop van. wat CMS ermee beoogt, heeft de sponsor­- Groengeel, de tennisvereniging Thor de Bataaf ‘We hebben uiteindelijk voor De Nederlandse ad­viseur de resultaten gemeten. Die zijn zo en de amateurvoetballers van SVC ’08. Opera gekozen, omdat ze de top van de Neder- positief dat CMS heeft besloten het contract ‘Allemaal verenigingen waar ik iets mee heb’, landse podiumkunst vertegenwoordigen en met het operahuis te verlengen. licht Lentze toe. ‘Ofwel omdat mijn vrouw of klassieke thema’s op een moderne, gedurfde ikzelf er spelen, ofwel omdat ik er een goed manier brengen’, licht vastgoednotaris Bos toe. Voldoening gevoel bij heb.’ Dat laatste geldt voor de zater- ‘Wij willen als juridische dienstverlener ook Ellens & Lentze, een eenpitter uit Den Haag, dagtweedeklasser SVC ’08. ‘Ik heb eerst ADO tot de top behoren en net als DNO klassieke sponsort vooral uit idealistische motieven. Den Haag gesponsord, maar dit is veel leuker’, thema’s modern en gedurfd aanpakken. DNO ‘Ik vind dat je als notaris maatschappelijk vertelt Lentze. ‘Het is een Scheveningse fami- past qua sfeer dus goed bij ons.’ betrokken moet zijn’, zegt notaris Michael lieclub, waar iedereen samenwerkt. En de En net als DNO het elitaire imago van zich Lentze. ‘Je krijgt van de overheid een mensen zijn veel blijer met het geld dan dat wil afschudden door eigentijds te werken, zo monopolie. Dan mag je best wat terugdoen.’ ADO dat was. Het werkt overigens alleen als hoopt CMS de advocatuur en het notariaat een Lentze krijgt jaarlijks ongeveer tien sponsor- je er tijd en moeite in stopt.’ frisser tintje te verlenen dankzij sponsoring. verzoeken. Hij doneert onder meer aan de ‘Het werkt op twee manieren’, verklaart Bos. stichting Weeshuis Sri Lanka. ‘We kwamen in ‘Enerzijds wil je je associëren met een contact met de oprichtster’, vertelt Lentze. Job van Dooren is eigenaar van Van Dooren bepaalde organisatie. Dat heet ook wel positive ‘Zij was de eerste die na de tsunami vanuit Advies. Zijn bureau adviseert bedrijven bij hun image transfer. Anderzijds kun je aan je PR Nederland naar Sri Lanka ging. Daar word je sponsorkeuze, maar helpt ook organisaties bij werken.’ Dat laatste doen de juristen van CMS door geraakt, je gaat je afvragen wat je kunt het zoeken naar sponsors. Van Dooren heeft onder meer door zakenrelaties mee te nemen doen.’ De notaris helpt de stichting met gratis verschillende notariskantoren als klant. Zijn naar operavoorstellingen. ‘Een ongelooflijke juridisch advies. Zijn kantoor steunt ook ICS, belangrijkste tips: happening’, meent Bos. Vooraf, tijdens een een organisatie die zich inzet voor kwetsbare • kijk wie je bent of wilt zijn. Definieer wat diner in het muziektheater, geven mensen van kinderen in Azië en Afrika. Met deze inspan- je doelgroep is, en richt je daarop bij je het operahuis een toelichting op de voorstel- ningen beoogt hij geen financieel gewin. profilering. Zo onderscheid je je van je ling die komt. Na het spektakel is er een nazit, ‘Goede doelen geven voldoening’, meent hij. concurrenten; waar de sponsor en zijn gasten de artiesten ‘Ik doe het omdat ik er blij van word. Ik denk • kies actief voor wat bij je past. Loop niet kunnen ontmoeten. Bos zegt dat de reacties niet dat ik er geld aan overhoud.’ achter de meute aan, maar durf eigen vanuit zijn netwerk louter positief zijn. Om er Bij de sportsponsoring gaat het wel om de keuzes te maken. Kies onorthodoxe zeker van te zijn dat de sponsoring oplevert business. Lentze steunt de hockeyclub projecten. Zo voorkom je dat je meer van hetzelfde doet; • de ideale sponsorpartij voor het notariaat bestaat niet. Houthoff Buruma, Baker & McKenzie en De Brauw Blackstone Westbroek kozen respectievelijk voor het Stedelijk Museum (gedurfd), het Rijks­ museum (klassiek) en het FOAM (jeugdig) omdat ze zich thuis voelen bij de verschil- lende uitstralingen van die musea. Een kantoor dat een degelijke uitstraling wil hebben, kiest een andere partner dan een kantoor dat zich wil profileren met duur- zaamheid of maatschappelijke betrokken- heid. Andere kantoren willen juist uitstralen dat ze goedkoop zijn of snel. Bijna alle sectoren komen in aanmerking voor een notaris. Ook een boksgala kan, als daar je doelgroep zit. • ga zelf naar partijen op zoek, en wacht niet totdat organisaties zich bij jou melden. Schakel een professionele adviseur in als je er zelf niet uitkomt.

2 | 2011 15 Praktijk

Zes jaar ervaring en een goed ondernemingsplan volstaan om aan de slag te kunnen als zaken van de VVD las het artikel en stelde notaris. Maar staatssecretaris Teeven sluit niet uit dat de overheid weer strakker de Kamervragen. Hij vroeg of de eisen die aan hand krijgt in benoemingen, en vindt de huidige toetsing op basis van een onderne- het ondernemingsplan worden gesteld niet mingsplan onvoldoende. Over het feit dat zo’n plan weinig zegt over toekomstig succes belemmerend uitpakken voor de marktwer- zijn voor- en tegenstanders het eens. Moet het huidige vestigingsbeleid op de schop? king in het notariaat. ‘De klacht dat het zo lastig is om toe te treden hoor ik vaker, met TEKST Tatiana Scheltema | beeld Roel Ottow ontwikkelt producten die, aldus de site, name als men niet al ergens notaris is geweest’, ‘verder gaan dan u van de markt bent gewend’. verklaart Van der Steur. ‘Ik begrijp wel dat je in even maanden waren Adriaan Aan de slag, zou je denken. Maar de slepende een ondernemingsplan moet laten zien dat je Rothfusz en Cok Zijerveld in de weer procedure bij de aanvraag van een nieuwe daadwerkelijk klanten hebt en kunt krijgen. om een kantoor te openen op een vestigingsplaats maakte dat het kantoor pas Faillissementen moet je te allen tijde nieuwe vestigingsplaats. Een zenuw- na een lange benoemingsperiode volwaardig voorkómen. Maar er moet ook ruimte zijn Zslopend proces. Rothfusz begon zijn carrière de markt op kon. Rothfusz’ benoeming is voor ondernemerschap. Ik wil van de regering in 1988 in het notariaat maar stapte in 1994 vanwege zijn herintreding dit jaar nog aan de weten wat haar visie is op toe- en uittreding in over naar het bedrijfsleven, en werkte ook orde. Rothfusz: ‘Het was ondernemen met de het notariaat, ook omdat het artikel in het FD jarenlang als interim-manager en manage- handrem erop. Prospects (potentiële klanten) de suggestie wekt dat er sprake is van markt- ment consultant. Zijerveld werkte tot voor kort waren er genoeg. Maar men zei: “We willen wel bescherming.’ als kandidaat-notaris bij een klassiek kantoor. met jullie werken, maar alleen als jullie een Zijn voorganger en huidige staatssecretaris Twee jaar geleden volgden Zijerveld en volwaardig notariskantoor zijn.” De door ons van Veiligheid en Justitie Fred Teeven liet Rothfusz beiden de postdoctorale cursus voorbereide aktes moesten we passeren bij een vorige maand al in Notariaat Magazine weten Vennootschaps- en ondernemingsrecht aan (bevriende) notaris. Het maakt dat je niet over tien jaar ‘een heftige discussie’ over het de Grotius Academie. Daar vonden ze elkaar helemaal voor vol wordt aangezien en dat je (te grote) aantal notarissen te voorzien. Hij in hun ideeën over een nieuw soort kantoor een deel van je belangrijke eerste omzet sloot niet uit dat de overheid daar weer binnen het notariaat. De plannen waren snel afdraagt aan de “passeernotaris”.’ ‘strakker de hand in wil hebben, dat we dat gemaakt. Hun kantoor Turn Legal richt zich niet overlaten aan de markt’. Teeven onder- op het middelgrote en grote bedrijfsleven en Marktbescherming streepte ook het belang van de beroepsmatige biedt volgens de website een scala van In het Financieele Dagblad (FD) verscheen attitude en noemde de toetsing door de diensten aan, variërend van de klassiek begin januari een artikel over Turn Legal Commissie van deskundigen notariaat aan notariële dienstverlening tot buitengerechte- waarin Rothfusz zijdelings de lange en de hand van het ondernemingsplan ‘onvol- lijke conflictbemiddeling, tot een ‘Quickscan’ onzekere benoemingsprocedure aankaart. doende’. ‘Een goed ondernemingsplan van bedrijven. Innovatief, want het kantoor Ard van der Steur, woordvoerder juridische betekent nog niets. Dat is het probleem.’

16 Notariaat Magazine editie 2 | februari 2011 Het huidige vestigingsbeleid ligt onder vuur Terug naar meer overheidsbemoeienis?

notariaat: je hebt een universitaire studie van staat, en zorg draagt voor miljoenen aan ‘Als je innovatie vier jaar gevolgd, minstens zes jaar praktijk­ derdengelden en afdrachten aan de overheid, ervaring, en aan alle opleidingseisen voldaan. moet ook persoonlijk getoetst worden.’ en kwaliteit wilt Ter vergelijking: in de advocatuur kun je na drie jaar stage een bord op de deur schroeven Revolutionair idee bevorderen, moet en ben je zelfstandig advocaat. Ik denk dat het Op het punt van hernieuwde overheidsbe- notariaat is gebaat met toetreding van nieuwe moeienis bij de screening van notarissen in je het voor nieuwe kantoren en ik verwacht dat iemand die nu op spe is VVD-Kamerlid Van der Steur het voor- het punt staat om een eigen notariële onder- alsnog met zijn partijgenoot Teeven niet eens. toetreders juist neming te beginnen, daar zelf goed over ‘Je moet erg uitkijken dat je mensen niet heeft nagedacht en er alleen aan begint als ontmoedigt. Twee jaar wachten tot je notaris gemakkelijker maken’ er voldoende marktmogelijkheden liggen.’ kunt worden, is gewoon veel te lang.’ Over De toetsing lijkt er vooral op gericht om het een teveel aan notarissen maakt hij zich geen ontstaan van een achterkamertjesnotariaat te zorgen, eerder dreigt er een tekort – in de Korte metten voorkomen. ‘Ik denk maar: alle grote bedrijven afgelopen 3 jaar zijn er 57 bijgekomen, en Inderdaad, beaamt Rothfusz. ‘In mijn jaren van nu zijn ook ooit in achterkamertjes 95 gestopt. Wél zijn vergaande maatregelen als management consultant heb ik allerlei ontstaan, of zoals Microsoft in een garage. nodig, om de kwaliteit van de notariële dienst- bedrijven doorgelicht en dan blijkt dat Maar als je innovatie en kwaliteit wilt bevor- verlening in de toekomst te borgen, zegt Van prognoses (waarop ondernemingsplannen deren, moet je het voor nieuwe toetreders der Steur. Zowel De Vries van de NBVN als zijn gebouwd) betrekkelijk zijn en niet zoveel juist gemakkelijker maken – zij willen juist Teeven maakt zich sterk voor het behoud van zeggen. Het blijft toekomstmuziek. Pas in de uitblinken. Als iemand aan de opleidingseisen de ministerieplicht, maar dat is volgens Van uitvoering en vooral als er problemen zijn, voldoet, en geen lange lijst met klachten aan der Steur, en trouwens ook Rothfusz, een al blijkt wie uit het goede ondernemershout is de broek heeft hangen, en zelfstandig in zijn jaren achterhaald station. Van der Steur heeft gesneden en wie de integriteit heeft om als vak aan de slag wil, zou dat moeten kunnen.’ een, naar eigen zeggen, revolutionair idee: ‘Ik notaris te fungeren. We willen volgens mij stel voor om de ministerieplicht collectief te allemaal een integer en professioneel Notariabel maken, en te laten gelden voor het notariaat notariaat in Nederland. Zoals Teeven opmerkt, Maar aan een verdere liberalisering van het als geheel. Daarmee komt de weg vrij voor voegt een toetsing van een ondernemingsplan vestigingsbeleid moet Anna de Vries, voor- vergaande specialisatie, wat de kwaliteit van daar hooguit een momentopname en een zitter van de Nederlandse Branche Vereniging het notariaat alleen maar ten goede komt. omzetprognose aan toe. Immoreel gedrag Notariaat (NBVN, 140 leden), liever niet Een niet gespecialiseerde notaris moet zich heeft niets te maken met de grootte van het denken. ‘Op nóg meer commercie waarbij niet bezighouden met een beursgang, net zo kantoor, zelfs niet met de financiële omstan- geheel vrij vestigen mogelijk is, en handige goed dat je niet wilt dat een niet gespeciali- digheden van het kantoor, maar met de jongens een figuur naar voren drukken die seerde notaris procesbevoegdheid krijgt bij persoon. Als het fout gaat, is het enige wat je niet al te veel piept bij bepaalde transacties, echtscheidingen – een voorstel dat de Tweede kunt doen onmiddellijk korte metten maken zit het notariaat niet te wachten. Het is prima Kamer binnenkort bespreekt. Door de ministe- door zo iemand uit het ambt te zetten.’ dat een commissie serieus naar een onderne- rieplicht te collectiveren schep je ook ruimte mingsplan kijkt. Wel heeft het me altijd om werk dat bij anderen wegvalt over te Uitblinken verbaasd dat er niet gekeken wordt of de nemen.’ Op vragen van Van der Steur tijdens De toetredingsprocedure is nu bovendien notaris in spe wel ‘notariabel’ is. Hoe staat het debat over de aanpassing van de nota- weinig transparant, vindt Rothfusz. ‘Je levert deze persoon, deze belangrijke spil in het riswet antwoordde Teeven dat het huidige een enorme hoeveelheid informatie aan en na rechtsverkeer, deze ondernemer, maatschap- artikel 21 Wna de collectivering van de minis- een maand of drie krijg je een advies. Dat pelijk werker en jurist tegelijk, eigenlijk in zijn terieplicht niet mogelijk maakt. Daar is dus advies bepaalt min of meer hoe je carrière er schoenen?’ Een assessment zou daarom een een wetswijziging voor nodig. gaat uitzien. Op dat moment heb je echter al goed idee zijn, vindt De Vries. ‘Iemand die zo ten minste tien jaar stevig geïnvesteerd in het onafhankelijk, onpartijdig tussen de partijen

2 | 2011 17 Een accountant die u scherp houdt.

Kwaliteit en integriteit. Ze zijn cruciaal voor u als notaris- Behalve onbetwiste betrouwbaarheid bieden we ook kantoor. Maar als de marktsituatie is zoals nu, hebt u meer adequate ondersteuning. Van jaarrekening tot financiering. nodig. Inzicht in cijfers. Oog voor kansen in de markt. Van fiscaal advies tot bedrijfswaarderingen. Van Grip op het rendement. Kortom, een accountant die u managementinformatie tot salarisadministratie. Wat u scherp houdt. Bij Van Ree Accountants begrijpen we dat. vooral zult waarderen, is onze frisse kijk op uw cijfers. We hebben ervaring als accountant van notariskantoren. Maak een afspraak voor een persoonlijke kennismaking!

VAN REE. EEN FRISSE KIJK OP CIJFERS. ALPHEN AAN DEN RIJN | BARNEVELD | DOORN | GELDERMALSEN

AUDIT & ASSURANCE | ACCOUNTANCY | BELASTINGEN | CONSULTANCY WWW.VANREEACC.NL

De Vereniging van Notariële studenten te Utrecht organiseert op vrijdag 11 maart 2011 van 14.00-17.00 uur, in de sfeervolle Geertekerk

te Utrecht, een debat over het overkoepelende V

E

N

R E thema: “Onroerend goed en Ethiek”.

E T

N N

I E G V E S D is op zoek naar een enthousiaste en accurate IN V O U Het debat zal geleid worden door mw. prof. mr. A N T G S VA LE N.C. van Oostrom-Streep (hoogleraar notarieel kandidaat-notaris (voltijds) N NO TARIË voor de algemene praktijk. recht Universiteit Utrecht, Raadsheer- Plaatsvervanger Gerechtshof Arnhem). Van de kandidaten wordt verwacht: • interesse in ons prachtige ambt; Het thema zal vanuit verschillende perspectieven worden • gevoel voor humor; benaderd door de volgende deskundige sprekers: • goede contactuele eigenschappen en affiniteit met • Dhr. prof. mr. A.A. van Velten (emeritus hoogleraar Onroerend automatisering. goedrecht VU, adviseur Boekel De Nerée N.V.); Bij voorkeur met ervaring. • Mw. mr. C.G. Breedveld-de Voogd (universitair docent notarieel Indiensttreding: zo spoedig mogelijk. recht, Universiteit Leiden, preadviseur ‘De goede notaris’, wetenschappelijk congres van de KNB 2010); Voor de geschikte kandidaat biedt het kantoor • Mw. mr. R.L. Albers-Dingemans (universitair docent notarieel alle mogelijkheden. recht, Universiteit Utrecht, hoofd notarieel juridisch bureau van Wij verzoeken u uw schriftelijke sollicitatie met cv toe te de KNB); zenden aan het kantoor, ter attentie van notaris • Dhr. F.J. Winkel, RA (directeur Bureau Financieel Toezicht). Mr. L.T.M. Spoormakers: Postbus 243, 5700 AE Helmond (o.v.v. "sollicitatie") Het debat is bij de KNB aangemeld voor 3 PO. Kosten voor uw deelname zijn slechts € 175,00 (beperkt aantal plaatsen beschikbaar). Aanmelden kan via [email protected]. Kromme Steenweg 3 • 5707 CA Helmond • Tel. 0492-509333 [email protected] • www.spoormakers.com Hoofdsponsor van het debat is Boekel De Nerée N.V. Marjolijn Boenders is auditor en werkzaam als kandidaat-notaris bij notariskantoor Jacobse Hulsebosch & Doorduyn notarissen

Waar let je als eerste op bij een peer review? ‘Ik kijk als eerste naar de manier waarop medewerkers op het kantoor met elkaar omgaan. Ik zie daaraan hoe de onderlinge verhoudingen liggen. Vroeger was het notariaat heel hiërar- chisch, de notaris was de baas en deelde de opdrachten uit. Dat is nu veelal anders. Er is veel goed gekwalificeerd personeel met ieder zijn eigen specialisaties. De notaris is een van hen. Ik zie dat met name “de nieuwe generatie” meer aandacht besteedt aan klanten.’

Wat versta je onder ‘de nieuwe generatie’? ‘Dat zijn vaak gemotiveerde mensen die meedenken over het oplossen van problemen. We hebben natuurlijk de krediet- crisis gehad in 2008. Ik zie dat kantoren meer dan voorheen openstaan voor ideeën over hoe zij daar bovenop kunnen komen. Dat kan alleen als mensen respectvol met elkaar omgaan en elkaar ruimte geven om zich te ontwikkelen.’

Hoe kunnen mensen dat doen? ‘Bijvoorbeeld bij opleidingen. Het is belangrijk dat werk­ nemers in goed onderling overleg kunnen aangeven wat ze willen doen voor hun ontwikkeling. De een is wat meer wetenschappelijk aangelegd en de ander gaat liever naar verzorgingstehuizen toe om een praatje te houden over testamenten.’

Hoe vinden overleggen plaats? ‘Dat hangt ervan af of het een klein of groot kantoor betreft. In de jaren tachtig waren er veel grote kantoren waar afspraken­ over overleggen goed vastgelegd moesten worden. Dat is nog steeds zo en is op zich prima. Ik zie dat er na de kredietcrisis steeds meer kleine specialistische kantoren zijn bijgekomen omdat grote kantoren moesten inkrimpen. Daar is het overleg minder gestructureerd dan bij de grotere kantoren.’

Kan dat nadelig zijn voor die kleine kantoren? ‘Nee, ik denk van niet. Bij kleine kantoren zijn de lijnen zo Marjolijn Boenders kort dat niet alles op dat gebied vastgelegd hoeft te worden. Als er goed gewerkt en gecommuniceerd wordt, zonder dat (40 jaar) er gestructureerde gesprekken worden gepland, dan is een kantoor prima bezig.’

Wat kunnen kantoren nog meer bereiken met goed overleg? ‘Het notariaat is niet statisch. Ontwikkelingen op juridisch en maatschappelijk gebied moeten goed worden gevolgd. Door constant overleg te voeren over deze ontwikkelingen kan de werkwijze en/of het beleid op een kantoor direct worden bijgesteld.’

Voor een optimale ontwikkeling van kwaliteit binnen het notariaat worden met regelmaat peer reviews gehouden bij notariskantoren. Elke kantoor wordt eens in de drie jaar bezocht. Deze onderzoeken worden verricht door auditoren die zijn aangesteld door de KNB. Notariaat Magazine belicht in de komende edities een auditor en de vaak verrassende praktijk­ ­ oplossingen die hij of zij tegenkomt.

2 | 2011 19 Praktijk

Partnerruil Ans Post (Hobbelink en Buitink) uit Winterswijk en Gert Smith (Triplaw) uit Groningen keken bij elkaar in de praktijk. Een bezoek aan een melkveehouder stond ook op het programma. Het vierde deel in de serie Notarisruil.

TEKST Arnoud Veilbrief | FOTO’s Truus van Gog

Ans Post over haar bezoek aan het kantoor van Gert Smith

ijn verbazing was groot toen ik hoorde dat Gert gespeciali- seerd was in de scheepvaart- praktijk of in de overdracht ‘Mvan schepen. Ik bedoel, je zou dat verwachten in Rotterdam. Maar er zitten heel wat reders in Groningen. Gert heeft erg boeiend verteld over zijn vak. Het is een heel klein gebied van het notariaat dat nergens wordt onderwezen. Er zijn geen boeken over, je kunt er geen vakken voor halen op de universiteit en er bestaat geen beroepsvereniging, dingen die voor mij als agrarisch notaris vanzelfsprekend zijn. Hij heeft het vak helemaal in de praktijk moeten leren. Daar begon hij eind jaren tachtig mee en inmiddels is hij bezig jonge kandidaat- notarissen in het vak in te werken. Ze zullen het ooit moeten overnemen.

Papieren en stempels Het is een apart wereldje met zo zijn eigen gebruiken. Heel veel wordt onderhands geregeld. De enige akte die er meestal aan te pas komt, is die van de hypotheek. Verder zijn Daardoor kunnen wij ons geen kantoor­ er hoofdzakelijk onderhandse stukken. De directeur veroorloven die zich bezighoudt scheepvaart is uiteraard ook erg internatio- met de PR, het personeelsbeleid en de naal, wat betekent dat Gert heel veel met marketing. Het lijkt me erg prettig die zaken buitenlandse banken te maken heeft, vooral aan een ander over te laten en je volledig op je levert voor ons allebei geen problemen op met Duitse. En ze zijn nog gewend veel met vak te kunnen richten. de klant. Als je eerlijk bent en goed je werk papieren en stempels te werken. Niks elektro- Juist toen ik weer vertrok, kwam er een grote doet, vertrouwt de cliënt je. Onze kantoren nisch – er komt een koerier op een brommer groep studenten binnen. De advocaten en hebben allebei de zware tijd overleefd zonder langs die naar het Kadaster crosst voor een kandidaat-notarissen geven tentamentraining gedwongen ontslagen, dat zegt wel iets. Het schriftelijk bewijs van de doorhaling van de aan de studenten. Dat kost tijd, maar ze onder- bezoek heeft me nog iets geleerd: je speciali- hypotheek. Vervolgens rijdt hij door naar de houden op die manier wel een nauwe band seren loont echt. Juist in deze moeilijke tijd is rechtbank, die alleen het originele document met de universiteit. Daar heeft iedereen baat er belangstelling voor specialisatiecursussen eist en er vervolgens een stempel op zet in bij. Zij blijven op de hoogte van de ontwikke- agrarisch recht. In een hoekje gaan zitten en verband met de uitboeking van het schip. Pas lingen in het onderwijs en trekken talentvolle een akte passeren voor een tientje minder dan dan kan het geld worden vrijgegeven. stagiairs aan, terwijl de studenten snel kennis- je concurrent, is niet de weg. Ik doe naast maken met de praktijk. agrarisch recht ook mediation en echtschei- Nauwe band dingsbemiddeling. Wij zijn als notarissen Onze kantoren verschillen sterk in grootte. Specialiseren loont geknipt voor dat werk. Ik ben heel hoopvol dat Trip heeft over vier vestigingen meer dan twee- Triplaw rekent net als wij een uurtarief voor steeds meer mensen daarvoor de weg naar de honderd advocaten, notarissen en medewer- hun werkzaamheden, wij overigens alleen notaris zullen weten te vinden. In Winterswijk kers, terwijl wij hier met zestien man zijn. voor de specialismen die we uitoefenen. Dat lukt het ons in ieder geval.’

20 Notariaat Magazine editie 2 | februari 2011 diverse buitenlandse advocaten- en notaris- kantoren. Dat internationale netwerk heb je in deze wereld echt nodig.’

Zonnig Ik zie de toekomst van het notariaat zonnig in, maar vrees met grote vreze voor de eenmans- kantoren op het platteland. Je zult maar tussen twee prijsvechters in zitten. Ik denk dat iedereen maar eens goed moet nadenken wat hij of zij nu wil met zijn kantoor. Ans is behalve agrarisch notaris ook beëdigd mediator. Dat komt goed van pas als er Spic en span onenigheid is in een maatschap, bijvoorbeeld Op het kantoor vertelde Ans over een ruil­ tussen vader en zoon. Het sluit echt aan op verkaveling die ze heeft begeleid. Er zijn haar hoofdpraktijk. Wij hebben ook een verplichte ruilverkavelingen die door de mooie gespreide praktijk, met naast vastgoed, overheid worden geïnitieerd, maar ook vrij­ ook een ondernemingsrechtpraktijk, een willige. Boeren herschikken het land, omdat scheepspraktijk en een familiepraktijk. dat praktischer is. Dat klinkt voor de leek vrij Dan houd je het hoofd ook in mindere tijden eenvoudig, maar met de voorbereiding is ze boven water. maanden zo niet jaren bezig. Bestaande erfdienstbaarheden worden opgeheven, terwijl oude soms opnieuw worden gevestigd. Dat levert een tien centimeter dikke akte op. Alle dossiers worden trouwens aan het einde van de dag opgeruimd, want bij Ans op kantoor heerst namelijk een clean desk policy. Dan ziet het er spic en span uit. Dat is bij ons niet het geval! (lacht)

Affiniteit Gert Smith over zijn bezoek Ans komt als boerendochter echt uit het aan het kantoor van Ans Post agrarische milieu. Ik heb die nauwe band niet in gelijke mate met de scheepvaart. Af en toe et bezoek aan Ans heeft weer word ik uitgenodigd voor de doop van een eens voor me bevestigd hoe schip, maar veel verder gaat het niet. Je moet goed het is om een specialisme natuurlijk wel enige affiniteit hebben met het te hebben. Het aanbod schept wereldje, anders gaat het niet. Maar zij ziet zijn‘H eigen vraag. Toen ik eind jaren tachtig in meer boerderijen dan ik schepen, laat ik het de scheepspraktijk kwam had ik dat inzicht zo zeggen. nog niet, de noodzaak was er ook nog niet zo. De scheepspraktijk is steeds internationaler Ik kwam gewoon te werken op een kantoor dat geworden. Nederlandse reders laten hun een scheepspraktijk voerde en daar profiteer ik schepen steeds vaker onder buitenlandse vlag nu van. Het is meer geluk dan wijsheid. varen en banken verlangen dan erg veel infor- Ans had een mooi programma opgesteld. matie van notarissen en advocaten. Is de BV We gingen op bezoek bij een van haar vaste keurig opgericht, is de CV netjes aangegaan, cliënten, een melkveehouder, die pas een hebben de diverse vennootschapsorganen melkrobot heeft gekocht. Als de computer zijn echt toestemming gegeven voor de aankoop werk goed doet, komen er aan het melken van en financiering van het schip, zodat er geen zijn 150 koeien bijna geen handjes meer te pas. onenigheid ontstaat. Die dingen willen ze Die man was daar erg trots op en terecht. Erg allemaal weten. Dat zoeken we niet allemaal leuk om een keer in het echt te zien. zelf uit, we werken onder andere samen met

2 | 2011 21 Stakeholders

NBVN timmert aan de weg

De Nederlandse Branche Vereniging Notariaat (NBVN) bestaat nu ruim een halfjaar. Op de tweede algemene ledenvergadering die onlangs werd gehouden, konden de aanwezigen in vier parallelsessies met elkaar discussiëren. Wat waren de uitkomsten? En hoe gaat het eigenlijk met de NBVN?

TEKST Mechtelt Lindenhovius | FOTO’s Truus van Gog naar de notaris. ‘Stel een erfgenaam reageert niet. Nu moet je naar de kantonrechter om een termijn te laten stellen. Maar waarom kan de notaris dat niet zelf doen? Het ontlast de rech- terlijke macht en versoepelt de afwikkeling van een nalatenschap.’

Ook aanwezig was Arnout van Dijk, bedrijfs- adviseur bij Kurago. Van Dijk is samen met een groep businesscoaches (MKB businesscoa- Anna de Vries, voorzitter van de NBVN, ches) betrokken bij de Stichting Continu vertelt over de stand van zaken Verbeteren MKB. Die stichting is partner bij de NBVN. geworden in het Amicus Programma van de NBVN. Dat programma wil samenwerking tussen bedrijven, die de notariële branche Hoeveel leden zijn er nu? ondersteunen, bevorderen. MKB Businesscoa- ‘We hebben nu ongeveer tussen de 140 en ches gaat een ‘notariaat circle’ organiseren over 150 leden, meestal notarissen. En die komen strategische bedrijfsvoering. ‘Met een kleine vanuit het hele land, ook van grote kantoren. groep notarissen praten we over de strategie- Ja, we groeien gestaag, maar eerlijk gezegd Thijs Kampschöer, notaris te Ammerzoden, vorming van hun kantoor en hoe zij dat vind ik dat aantal eigenlijk nog te weinig. is sinds de oprichting lid van de NBVN omdat kunnen vertalen naar hun medewerkers en Ik hoor veel mensen zeggen dat ze wel lid hij behoefte had aan een belangenvereniging cliënten. Dat moet ervoor zorgen dat kantoren willen worden, maar het eerst nog even willen voor notarissen. ‘Er is geen andere organisatie zich continu bewust zijn van de veranderende aankijken. En vaak meldt zich van één kantoor die dat voor zijn rekening neemt. We zitten op omgeving en dat ze daar goed op kunnen één persoon aan. We kijken nu hoe we het dit moment in het verdomhoekje, ook in de inspelen. In deze tijd ben je immers niet meer ledenaantal kunnen opkrikken. Wellicht een politiek, terwijl er toch heel goed werk verricht alleen notaris, maar ondernemer tegelijkertijd.’ korting voor leden van hetzelfde kantoor. We wordt.’ Kampschöer zit dan ook in de NBVN- hebben ook echt meer leden nodig, want in de stuurgroep gericht op het imago van de politiek telt dan je stem pas mee.’ notaris. ‘In de media hoor je duidelijk de mening van de makelaar over de koopakte. Hoe kijkt u terug op de beginperiode? Zo heeft de NVM onlangs een onderzoek naar ‘Het is vreselijk druk geweest. We hebben ons de koopovereenkomst laten uitvoeren. erop gericht dat de branchevereniging er echt Uitkomst: het is beter als de makelaar het doet. staat, met naamsbekendheid. Dat is serieuzer Maar waar blijft het geluid van de notarissen? aangepakt dan bij De Nieuwe Stempel. Bij de De NBVN wil dat geluid organiseren. We eerste ALV hebben we via stemkastjes gepeild zouden bijvoorbeeld een eigen onderzoek welke onderwerpen de NBVN zou moeten kunnen laten uitvoeren.’ Maar er zijn ook oppakken. Die ‘hot items’ zijn pensioenen, andere speerpunten die in de parallelsessie leges, excedentverzekeringen en imago/lobby ‘imago’ op de ALV aan de orde zijn gekomen. Zo van het notariaat. Rondom die onderwerpen vindt de NBVN dat echtscheidingsverzoeken hebben we daarna stuurgroepen gevormd en door de notaris zelf ingediend moeten kunnen op de afgelopen ALV hebben we daar in aparte worden en zouden een aantal taken van de sessies over gesproken.’ kantonrechter kunnen worden overgeheveld

22 Notariaat Magazine editie 2 | februari 2011 ‘We groeien gestaag’

Wat wil de NBVN dan met het pensioen? KNB zijn meer praktijkgericht, ons gaat het Colette Kruis-Sweere, notaris te Noordwijk, ‘Uit de enquête die we hebben gehouden, om het belang van het notariaat, het gevoel was al lid van De Nieuwe Stempel. Lidmaatschap blijkt dat het gros van de notarissen af wil van van rechtszekerheid. van de NBVN was voor haar een logische stap. het verplichte karakte van het pensioenfonds Ook zijn we met verschillende banken in ‘De NBVN richt zich op dingen die specifiek en van de daaraan verbonden verplichte gesprek voor een notarisbank, om derden- voor notarissen van belang zijn, niet zozeer arbeidsongeschiktheidsverzekering. En men gelden veilig te stellen, maar ook om betere voor de maatschappij of het rechts­verkeer, dat wil meer openheid vanuit het pensioenfonds. renteafspraken te maken.’ is meer de taak van de KNB. Een voorbeeld: de Op de ALV hebben we besloten om dit onder­ tarieven, pensioenen en de beroepsaansprake- werp te agenderen voor de ledenraad. U bent pas ook op bezoek geweest bij de lijkheidsverzekering. Tot Bovendien moet volgens mij om de vijf jaar een nieuwe staatssecretaris. Hoe was dat? nu toe ben ik tevreden over wat ze doen.’ enquête gehouden worden over het pensioen- ‘Ik vond dat gesprek heel positief. Teeven toont Kruis-Sweere was aanwezig bij de parallelsessie fonds. Als daaruit blijkt dat het merendeel zich erg betrokken en daar mogen we blij mee over de leges en hoorde daar veel verschillende geen verplichte deelname wil, dan moet dat zijn. Hij wil heus wel nadenken waar markt- meningen. ‘Ook al heeft de overheid nu afgeschaft worden.’ werking eventueel zou zijn doorgeschoten, duidelijk vaste tarieven afgewezen, een alleen is het volgens hem heel moeilijk gedeelte is toch nog steeds voor een bodem- En de andere stuurgroepen, wat hebben toetsbaar wat voor invloed dat heeft op de prijs wat betreft onroerend goed. Anderen die voor plannen? kwaliteit van de dienstverlening. Dat willen willen een salaris van de overheid krijgen. ‘Voor de excedentverzekering hebben we het we nu proberen in kaart te brengen zodat we Je bent immers door de Kroon benoemd en dus plan ontwikkeld om te komen tot een soort daarover een maatschappelijke en politieke ambtenaar. De werkgroep over de leges gaat waarborgfonds, waarbij elke cliënt een paar discussie kunnen voeren.’ dat nu verder uitwerken.’ Is dat daadkrachtig euro afdraagt aan dat fonds. Via dat fonds genoeg? ‘Ja, ik vind van wel. De NBVN heeft al wordt dan de excedentverzekering bij de KNB Wat vindt u van de kritiek van sommige op diverse plaatsen over dit onderwerp betaald. Voorts moet verder de discussie aanwezigen dat het tijd wordt voor daad- gesproken. Maar omdat de vereniging nog worden gevoerd over het wel of niet blijven kracht? redelijk nieuw is en het ledenaantal nog bestaan van deze excedentverzekering, of het ‘Ik vind dat dat er wel is hoor. We hebben relatief klein, zien een aantal organisaties ons wijzigen ervan. met de staatssecretaris gesproken en met het niet automatisch als hun gesprekspartner. Dat En we willen – maar wie wil dat niet – dat het pensioenfonds. We gaan het pensioen onder zal zeker veranderen naarmate de NBVN groter notariaat constant onder de aandacht blijft de aandacht van de ledenraad brengen. Er is wordt.’ Kruis-Sweere vindt de ‘prijzenoorlog’ van het publiek bijvoorbeeld via een een plan voor de excedentverzekering. in het notariaat nog steeds een groot zorgpunt. tv-programma. Simpel laten zien wat de Allemaal praktische zaken en dat is ook wat ‘Dat gaat ten koste van de kwaliteit en daar notaris doet en waarvoor hij is. En we komen ons gevraagd is te doen op de allereerste worden ook consumenten de dupe van. Ik vind met een eigen digitale folder, gericht op de ledenvergadering.’ dat zowel de bescherming van consumenten meerwaarde van de notaris. De folders van de áls de notarissen geregeld moet worden, respectievelijk door de KNB én de NBVN.’

2 | 2011 23 Organisatie & management

‘Ik moet leren om in alle drukte op tijd rust te nemen’

24 Notariaat Magazine editie 2 | februari 2011 Elisabeth Dierckxsens: ‘De kar trekken, dat vind ik leuk’

TEKST Erna Heijligers | FOTO’S Truus van Gog

isteren is de aandelenoverdracht geweest. Wat moet je doen voor de pr? Hoe wil je met je personeel In maart 2010 hebben Jaap Grijmans en ik omgaan? Ik vind het gewoon leuk om de kar te trekken. ons hier gevestigd. Omdat ik toen zwanger Ik denk dat ik wel een beetje ondernemersbloed in me was van mijn tweede kindje, raadde onze heb, mijn vader was namelijk ook notaris. Sinds mei 2010 accountant‘G ons af dat ik ondernemer zou worden. Ik kon is hij met pensioen, maar af en toe neemt hij bij ons als zwangere vrouw namelijk geen arbeidsongeschikt- waar. Vroeger had hij samen met twee andere mensen heidsverzekering krijgen. We runnen de zaak al wel sinds een notariskantoor in Kaatsheuvel. Toen ik op de middel- maart onder de naam Grijmans Dierckxsens, maar nu bare school zat, woonden wij op drie kwartier afstand ben ik dus echt mede-eigenaar van het kantoor!’ van mijn school. In die tijd maakten mijn zus en ik altijd ons huiswerk op zijn kantoor. Zodoende raak je heel ‘Nee, het komt niet zo vaak voor dat een kandidaat vertrouwd met de sfeer van zo’n zaak. Ik denk dat die mede-eigenaar wordt van een notariskantoor. Maar achtergrond wel invloed heeft gehad op de keuze om nu ik ken Jaap al sinds 2001 en we hadden altijd een heel zelf iets te beginnen.’ goede band met elkaar. Hij is meer een alfa en ik meer een bèta. We vullen elkaar gewoon heel goed aan. Ik ben ‘Wat ik nog moet leren is om in alle drukte op tijd rust te ooit samen met hem begonnen bij Koch Notarissen in nemen. Mijn zoon Jitse is in augustus vorig jaar geboren. Den Haag. In 2007 zijn onze wegen gescheiden toen de Over anderhalve week gaan we verhuizen en een net toenmalige partners van Koch uit elkaar gingen. Toen gestart kantoor heeft natuurlijk ook veel aandacht ben ik een jaar bij Matzinger en Eversdijk Notarissen nodig. Soms lijkt alles tegelijkertijd bij elkaar te komen; gaan werken. Daar heb ik met name geleerd hoe je heel wat dat betreft zijn het tropenjaren! Daarom heb ik ook efficiënt kunt werken. Wel moest ik daar erg veel van best wel, hoe zal ik het formuleren… Kijk, ik vind de hetzelfde soort werk verrichten en kon ik er niet als verhouding werk-privé ook heel belangrijk. Dus ik heb estate planner aan de gang.’ toch ook wel getwijfeld. Maar dan is het gewoon heel gaaf als je een compagnon hebt met wie je goed matcht ‘In de tussentijd was Jaap het advocatenkantoor Wessel, en tegen wie je kunt zeggen: “De ene keer ben ik er wel Tideman en Sassen gaan versterken. Ergens in de zomer bij en de andere keer niet, omdat ik mijn gezin óók van 2009, raakten we tijdens een borreltje in de kroeg aan belangrijk vind.” Wat dat betreft is mijn vader een grote de praat. Hij zat daar alleen als notaris op een kantoor met inspiratiebron als het gaat om hoe hij alles heeft drie man personeel en zocht een kandidaat. Toen dacht ik: opgebouwd en er intussen ook voor ons was. Hij was en ...... “Dat vind ik een leuke uitdaging om samen met hem dat is een echte family man. In die zin lijk ik echt op hem.’ kantoor uit te gaan breiden.” Dus toen ben ik overgestapt. In deze rubriek vertelt elke Toen we echter op een gegeven moment voor de beslissing maand een (kandidaat-)- kwamen te staan om te gaan fuseren met de advocaten, notaris die tien jaar geleden bleek uiteindelijk dat Jaap en ik toch heel veel voordelen (het jaar dat Notariaat zagen in een zelfstandig notariaat. Een eigen kantoor, Magazine voor het eerst waarbij we konden kiezen uit de cliëntèle die we zelf leuk verscheen) is begonnen met vinden. Dus zijn we samen per 1 januari 2010 weggegaan. werken over zijn ervaringen En ja, nu zitten we hier inmiddels alweer met tien mensen Elisabeth Dierckxsens (34) werkte sinds 2001 als en verwachtingen. Bent u in aan de Bezuidenhoutseweg.’ kandidaat-notaris voor verschillende kantoren. Sinds 2001 gestart en hebt u een 2005 is ze estate planner en begin vorig jaar startte interessant verhaal? ‘Of er nu een droom is uitgekomen? Nou, ik heb het ze samen met Jaap Grijmans een eigen kantoor in Mail naar [email protected]. altijd leuk gevonden om me met de zaak zelf te Den Haag. Hun cliëntèle bestaat voor het grootste ...... bemoeien. Hoe wil je de inrichting van je kantoor? deel uit mkb-ondernemers.

2 | 2011 25 Van Leussen Van den Broek Notarissen is een modern en dynamisch notaris- kantoor, gelegen in de Alblasserwaard. Wij hebben ons door de jaren heen onderscheiden door snelle service en gedegen kwaliteit. Verder heeft onze eigenzinnige aanpak op het gebied van prijsbeleid en organisatie, gecombineerd met gestroomlijnde automatisering, ertoe bijgedragen dat ons kantoor een bijzondere positie heeft verworven in de wijde omgeving. Ons kantoor heeft vestigingen in Molenaarsgraaf en Arkel met in totaal een vijftigtal medewerkers, waaronder drie notarissen.

In verband met de groei en verdere uitbreiding van onze personen- en familierechtpraktijk zijn wij op zoek naar een: Kandidaat-notaris Recent afgestudeerd of met enige ervaring

De functie: Het betreft een fulltime functie (37,50 uur). U bent werkzaam in een team waarin de personen- en familierechtdossiers van het kantoor worden verzorgd. U bent mede verantwoordelijk voor de verdere uitbouw van deze afdeling.

Van u wordt verwacht: Wij bieden: • Ambitie, enthousiasme en gemotiveerdheid • Een leuke functie in een professionele organisatie waar ruimte • Goede communicatieve vaardigheden is voor zelfstandigheid en het nemen van initiatieven • Een cliëntgerichte, collegiale en flexibele werkhouding • Een prettige, informele werksfeer met goede arbeidsvoorwaarden • Betrokkenheid en teamgerichtheid • (interne) Opleidingsmogelijkheden • Zelfstandig functioneren • Mogelijkheid tot professionele en persoonlijke ontwikkeling

De procedure: U kunt uw sollicitatie richten aan: Van Leussen Van den Broek Notarissen, t.a.v. Huig van IJzeren, Postbus 15, 4240 CA Arkel Voor aanvullende informatie kunt u contact opnemen met mevrouw mr. Yvonne Wansleeben. Zij is bereikbaar onder telefoonnummer 0184 – 641600 of via e-mail [email protected]

Ondernemen is emotie

Bevlogen ondernemers hoor je dit nog wel eens beweren: "ondernemen is Adverteren in emotie!" Als ze daarmee bedoelen dat aan ondernemen geen ratio te pas komt dan hebben ze het goed mis. dit tijdschrift?

Dan zijn alle notarissen vast ondernemers! Bel met Veerle Sanderink 070-3780350 of kijk voor de mogelijkheden op Op dit moment is er veel emotie in het notariaat. Verwacht hier geen www.bereikdejurist.nl analyse van de oorzaken: die zijn u genoeglijk bekend. Maar u krijgt wel een bescheiden observatie van 'de zijlijn': de meest ondernemende notarissen hebben weinig redenen om emotioneel te zijn. Waarom? Omdat zij vanuit bedrijfskundig perspectief naar hun organisatie en Bereikt alle juristen omgeving zijn blijven kijken. En zo - op bedrijfseconomisch verantwoorde wijze - zelfs in deze moeilijke tijden kwaliteit kunnen blijven leveren.

Bent u nieuwsgierig naar de stappen die ú kunt nemen om notarisondernemer te worden? Maak dan een afspraak voor een oriënterend en vrijblijvend kennismakingsgesprek met de heer J.C. van Antwerpen RA.

Van Antwerpen Accountancy verricht advieswerkzaamheden en alle voor het notariaat van belang zijnde accountancy werkzaamheden zoals administraties en jaarrekeningen. Wij werken uitsluitend voor het notariaat en door onze jarenlange ervaring weten wij precies wat er binnen het notariaat leeft.

Papendrecht, 078–6449911, www.notarisaccountant.nl Opinie

Verplichte koopakte bij de notaris? koop contract

Kees Verhoeven is lid van D66 ‘Het standaard koopcontract in de Tweede Kamer. Hij is onder andere woordvoerder Woningmarkt, Economische functioneert goed’ Zaken en Consumentenbeleid. Voorheen werkte hij bij MKB Nederland......

oordat ik het standpunt van D66 dus voorstander van het handhaven van zijn om een analyse te maken van ten aanzien van een verplichte de huidige praktijk met een contract en de verschillen tussen Amsterdam en notariële koopakte bij de notaris bedenktijd. daarbuiten. naar voren breng, schets ik eerst De eerste reden daarvoor is dat er geen Verder zijn wij in afwachting van een evenV de achtergrond hiervan. In 2003 is de sprake is van marktfalen als het gaat om vervolgonderzoek dat SEO wil uitvoeren Wet koop onroerende zaken aangenomen. het opstellen van koopakten. Ten tweede over dit onderwerp. Dit onderzoek zal een Hierin is geregeld dat er bij de koop van zien wij geen bewijs dat er niet voldoende meer juridische invalshoek hebben. Het een huis een schriftelijke overeenkomst rechtszekerheid of consumentenbescher- huidige onderzoek is vooral economisch wordt getekend in combinatie met een ming is voor kopers. De derde reden van aard. In die zin staat D66 open voor bedenktijd van minimaal drie dagen. waarom wij tegen een wettelijke verplich- nieuwe informatie en zijn wij altijd bereid Tijdens het wetgevingstraject is afge- ting zijn, is het goed functioneren van ons standpunt te heroverwegen. sproken dat het systeem na vijf jaar wordt het standaard koopcontract. 80 tot 85 geëvalueerd. Het evaluatierapport, dat is procent van de mensen maakt gebruik samengesteld door het Molengraaff van zo’n standaardcontract. Kopers mogen Instituut voor Privaatrecht, is begin 2010 uiteraard altijd adviseurs inschakelen als ...... naar de Tweede Kamer gestuurd (en zij dit willen. Momenteel kunnen­ zij zelf controversieel verklaard). Omdat de kiezen aan welk soort advies ze behoefte Voor- en nadelen volgens D66 samenstellers van dit rapport de bedenk- hebben. Bij invoering van een verplichte van een verplichte koopakte bij de notaris tijd ter discussie stellen, is het debat over koopakte bij de notaris, raken zij deze + de notariële koopakte weer opgelaaid. keuzevrijheid kwijt. • De koper krijgt deskundig juridisch en fiscaal advies. Keuzevrijheid Vervolgonderzoek • Een notaris heeft een onafhankelijke en De Nederlandse Vereniging van Makelaars In Amsterdam hebben makelaars en nota- onpartijdige positie (in tegenstelling tot heeft onlangs een onderzoek laten rissen afgesproken om de koopakte altijd een makelaar). Dat kan soms nodig zijn. uitvoeren­ door SEO Economisch Onderzoek door een notaris te laten opstellen. – (SEO) met als conclusie dat een verplichte De Amsterdamse notarissen zijn 200 à 300 • Mogelijk hogere kosten door minder keuze en koopakte bij de notaris niet nodig is. euro duurder dan collega’s ergens anders concurrentie. Nu kunnen makelaars, advocaten D66 schaart zich achter deze conclusie en in het land. Er is nog geen vergelijkend en adviseurs zo’n contract opstellen. is tegenstander van een wettelijke verplich- onderzoek gedaan of het in Amsterdam • Kopers raken (een deel van) de keuzevrijheid ting tot een koopakte bij de notaris. D66 is beter loopt. Wij vinden dat het goed zou kwijt voor het inschakelen van advies.

2 | 2011 27 opinie Kan KIK-aanlevering

recherches geautomatiseerd worden: met eenvoudiger? één klik worden alle dossiers van een bepaalde passeerdatum gerechercheerd.

Teken voor teken Om het verwerken van akten binnen het Kadaster te automatiseren, is het Voor KIK-aanlevering is het nodig dat project Ketenintegratie Inschrijving Kadaster (KIK) in het leven geroepen. naast het (huidige) pdf-bestand ook Volgens notaris Jean-Louis Tielens kan dit ook anders. Hij doet een voorstel, een xml-bestand wordt aangeleverd. het Kadaster reageert. Het Kadaster kan de xml uitlezen en verwerken. Het Kadaster kan de xml ook et Kadaster en de KNB hebben Zo’n honderd notariskantoren maken er geautomatiseerd controleren (aan de de afgelopen jaren gekeken gebruik van, vertelde een grote notariële hand van een xsd-bestand), bijvoorbeeld: hoe het verwerken van de softwareleverancier. Met de KIK-inzage is de passeerdatum wel een datum? Staat akten geautomatiseerd kan worden de gevraagde gegevens op een de passeerdatum precies één keer in de worden.H Dit resulteerde in het automatise- gestructureerde manier (xml) aange­ xml? Et cetera. ringsproject KIK: Ketenintegratie Inschrij- leverd en de notariële software kan deze Maar – nu komt het gedonder – het ving Kadaster. Met KIK is toezending van gegevens geautomatiseerd in de kaarten- Kadaster moet ook controleren of de xml enkel een pdf-bestand niet voldoende, bakken plaatsen. Je vult bijvoorbeeld wel overeenstemt met de meegezonden want het Kadaster kan die niet (foutloos) postcode en huisnummer in, drukt op een pdf. Hebben beide bestanden betrekking uitlezen. Naast de pdf moet de notaris knop en je kaartenbakken worden gevuld op dezelfde akte? Dat doet het Kadaster dan ook een xml-bestand aanleveren. met eigenaren, onderpand, aankomsttitel door de xml om te vormen tot een tekst, In januari 2009 vond de primeur plaats: en hypothecaire inschrijvingen. Hoe werkt en die tekst moet precies hetzelfde zijn, de eerste geautomatiseerde akte was een zoiets? Als je op de hiervoor genoemde teken voor teken, als de tekst in het eerste feit. In JBN van maart 2009 meldde het knop klikt, maakt je pc een xml-bestand deel van de akte/pdf. Het omvormen Kadaster dat binnen een paar maanden aan. Dit is een leesbaar en plat tekstbe- geschiedt met een stylesheet (een xlst- het systeem in Nederland zou worden stand en ziet er bijvoorbeeld als volgt uit: bestand). De stylesheet bevat allerlei uitgerold. Echter, er zit zand in de kadastraal bericht object instructies, zoals: ‘schrijf de passeerdatum machine. In de zomer van 2010 bleek bestand omgevormd worden naar ‘Heden notarissen (van de 1.500) levert structureel Daarna stuurt je pc via internet (niet via eenendertig oktober tweeduizend tien met KIK akten aan. In de eerste drie dagen mail) het xml-bestand naar een internet- verschenen voor mij, mr. Theo Tolstra, van december 2010 zijn er gemiddeld adres van het Kadaster. Het Kadaster kan notaris te Utrecht…’ Je mag ook zelf een negen KIK-akten per dag aangeleverd. dit tekstbestand uitlezen, zoekt in zijn eigen stylesheet maken. Je kan dan met Die aanlevering zal de komende maanden database de gevraagde gegevens op en dezelfde xml bijvoorbeeld krijgen: ‘Op aanzienlijk toenemen, zo verwacht het stuurt binnen een paar seconden een zondag eenendertig oktober tweeduizend Kadaster, omdat de grote softwareleveran- xml-bestand terug. tien zijn bij mij Theo Tolstra, notaris in ciers pas sinds de zomer van 2010 deze De notariële software kan de gegevens Utrecht, aanwezig…’ aanlevering mogelijk hebben gemaakt. uitlezen en in de database bewaren. Er Je kunt dus met een eigen (kostbare) komt geen mensenhand aan te pas. In het stylesheet wat maatwerk inbouwen. Maar Mensenhand xml-bestand zit ook de code voor het pdf- je moet wel voldoen aan de eisen van het Met KIK kunnen niet alleen akten bestand, dus je kunt een print krijgen van ‘eerste deel’ dat bij een levering onder worden aangeleverd, maar kan ook de inzage. Naast het vullen van de kaar- meer de volgende verplichte onderdelen inzage worden gedaan in het Kadaster. tenbakken kunnen ook met KIK-inzage de kent: passeerdatum, partijen, object,

28 Notariaat Magazine editie 2 | februari 2011 Opinie

Mocht de notaris wat willen toevoegen binnen de tags dan kunnen deze met één klik weer tevoorschijn worden gehaald. De tags worden eenmalig in het model getypt, hetgeen voor de notaris nauwe- lijks extra werk betekent. Buiten de tags heeft de notaris de volledige vrijheid. Het tekstbestand met de verborgen tags wordt dus naar het Kadaster verzonden. Het Kadaster maakt van het tekstbestand twee bestanden aan: een pdf-bestand, dat door de notaris elektronisch wordt onder- tekend (na inzage) en een xml-bestand. Het Kadaster moet de datum en getallen die voluit zijn geschreven, converteren naar cijfers maar dat is programmeer- technisch geen probleem. Tevens kan het Kadaster controleren of de xml wel aan de voorwaarden voldoet. Bijvoorbeeld: is de passeerdatum wel een datum? Staat de passeerdatum precies één keer in de xml? koopsom, datum koopakte, doorhaling Oplossing Is de notaris bekend? ingeschreven koopakte en woonplaats- Maar het kan anders! Stylesheets en het Het Kadaster kan ook een aanvullende keuze. ‘eerste deel’ van de akte zijn niet nodig webservice maken waarbij de eerder- voor geautomatiseerde verwerking. genoemde controle op elk moment kan Weerstand Anders dan het Kadaster het notariaat plaatsvinden, bijvoorbeeld ruim voor Een van de redenen die ik van notarissen wil laten geloven. De data staan immers het passeren. hoor, die niet met KIK-aanlevering willen in de xml en niet in de stylesheet. werken, zijn de stylesheets. Het idee dat Het idee is simpel: laat de notaris niet Ik verwacht dat deze opzet voor het het Kadaster bepaalt hoe het eerste deel twee bestanden aanleveren maar één Kadaster momenteel geen alternatief is, van je akte eruitziet, roept weerstand op. bestand. Stylesheets kunnen dan aangezien men al jaren en – ik vermoed – Ook vergt het een andere manier van vervallen want die zijn louter bedoeld om miljoenen heeft besteed aan de huidige werken. Je kunt letterlijk geen komma te controleren of de pdf overeenstemt met constructie. Ik stel het Kadaster voor dat toevoegen in het eerste deel of de geauto- de xml. Als er één bestand wordt aangele- wanneer er over zes maanden slechts een matiseerde verwerking is al geblokkeerd. verd, is die controle niet meer nodig. geringe verbetering in de huidige KIK- Immers, het Kadaster maakt met de xml Het aanleveren moet gebeuren door een aanleveringen te zien is, het hiervoor en stylesheet ook de tekst van het eerste tekstbestand (meestal in Word) te zenden genoemde idee wordt geïmplementeerd deel aan, en die moet precies kloppen met naar het Kadaster. In het tekstbestand bij het Kadaster. Desnoods naast de de tekst van de pdf. Het Kadaster ziet dus staan markeringen, tags (< >). Binnen de huidige KIK-aanlevering. die komma niet omdat die komma niet in tags staat de informatie die het Kadaster de xml en stylesheet staat. Een andere nodig heeft. Die kunnen met één klik Jean-Louis Tielens, notaris in Nieuwegein vervelende bijwerking van de stylesheet worden verborgen zodat de notaris alleen is, dat zaken die niet voor het Kadaster de nette tekst ziet: ‘Heden eenendertig van belang zijn, zoals waarneming, oktober tweeduizend tien verschenen volmacht en legitimatiebewijzen, ook in voor mij, mr Theo Tolstra, notaris te de xml en stylesheet moeten terugkomen. Utrecht…’

2 | 2011 29 Voor inlichtingen over tarieven, plaatsingen en combinatiekortingen van personeelsadvertenties voor:

kunt u contact opnemen met: Sales & Services, contactpersoon: Gerrit Kulsdom Tel. 0229 - 211 211, E-mail: [email protected]

WILT U EEN DAG PER WEEK MINDER WERKEN OF EEN SABBATICAL VOOR ENKELE MAANDEN?

Ervaren deskundige collega (kandidaat-)notarissen en andere notariële specialisten bieden zich aan als waarnemer voor korte of langere periode tegen concurrerend tarief. Ook waarneming tijdens uw vakantie of zwangerschap/ouderschapsverlof is mogelijk.

Voor nadere informatie kunt u contact opnemen met Jan van der Does de Willebois, te bereiken op 035 - 6996067 of per e-mail: [email protected]. Kan KIK-aanlevering eenvoudiger? opinie

Reactie van het Kadaster Juist om tegemoet te komen aan de vraag terrein illustreert het belang van een om redactievrijheid werd daarbij besloten systeem van checks and balances, waarbij e waarderen het zeer dat de de akte in twee delen te splitsen. Het de bewaarder een controlerende rol heer Tielens meedenkt in eerste gedeelte blijft daarbij in omvang zo vervult ten opzichte van de notaris. Dat het proces om op eenvou- minimaal mogelijk, terwijl wel een zo zou uit het oogpunt van rechtszekerheid dige wijze geautomati- groot mogelijk aantal keuzemogelijk- zeer ongewenst zijn. Ten slotte zijn er seerdeW verwerking van akten mogelijk te heden is ingebouwd. argumenten van juridisch(-technische) maken, maar helaas concluderen we dat Ook is een systeem overwogen waarbij de aard die het door de heer Tielens voorge- het artikel enkele misverstanden bevat. notaris alleen het stylesheetnummer met stelde niet mogelijk maken. De bewijs- Nu een aantal softwareveranciers hun de daaraan toegevoegde data uit zijn rechtelijke positie van de notaris zou door applicaties en de grote banken hun notariële database hoefde aan te leveren. het voorgestelde verslechteren. Het voert modelteksten hebben aangepast, neemt Het Kadaster zou vervolgens voor de echter te ver deze argumenten in dit het aantal KIK-akten wekelijks aanzienlijk notaris de akte en het afschrift maken en magazine te bespreken. toe. Het huidige proces is resultaat van de notaris zou het bij het Kadaster berus- uitvoerig – in overleg met de KNB – uitge- tende afschrift alleen nog elektronisch Tot slot wellicht een extra argument om voerd onderzoek naar de mogelijkheden moeten ondertekenen. Dit proces impli- juist wél deel te nemen aan de keteninte- van automatische bijwerking van de ceerde echter een verschuiving van gratie: het product ‘gebeurtenis gedreven registratie. Daarbij golden voor Kadaster verantwoordelijkheden van notaris naar informatie’ (voorheen watchdog en KNB twee randvoorwaarden: de bewaarder en dat is zoals hiervoor werd genaamd) is aan Kadasterzijde gereed. betrouwbaarheid van de kadastrale vermeld in strijd met de uitgangspunten. Een investering van ruim één miljoen registratie en de openbare registers euro, gerealiseerd alleen op verzoek van moest op het huidige niveau blijven Ongewenst het notariaat, dat geheel budgetneutraal en de verdeling van verantwoordelijk- Het voorstel van de heer Tielens om te (tegen het tarief van her- en narecherche) heden tussen notaris en bewaarder stoppen met het gebruik van stylesheets aan het notariaat beschikbaar wordt moest ongewijzigd gehandhaafd. komt neer op een verschuiving in de gesteld. Nadat de softwareleveranciers Samen hebben we verschillende processen andere richting en daarmee zou één van van het notariaat dit product hebben onderzocht. Eerst de aanlevering van alleen de uitgangspunten van het convenant ingebouwd in de notariële applicatie(s), een pdf-bestand. Het Kadaster zou daarbij worden geschonden. De bewaarder kan het notariaat hiervan gebruikmaken. via tekstherkenning de voor de registratie verliest de mogelijkheid om eenmalig Naar wij aannemen een enorme verbete- benodigde gegevens (essentialia) uit de vooraf de verbindende teksten te beoor- ring in de informatievoorziening voor akte moeten halen. Dit systeem bleek delen. Hij kan dan niet geautomatiseerd het notariaat. echter onvoldoende betrouwbaar. toetsen of die tekst werkelijk aanleiding geeft om de akte in te schrijven en de Wim Louwman en Jacques Vos, Redactievrijheid door de notaris gemarkeerde gegevens te namens het Kadaster Vervolgens kwam het gebruik van style­ wijzigen. Het huidige aantal fouten op dit sheets in beeld. Voor de bewaarder is het gebruik van stylesheets de enige methode om de juistheid van de afdoening van akten en daarmee de rechtszekerheid geautomati- seerd te kunnen waarborgen. Als de notaris met de akte de aan de stylesheet toegevoegde data (in xml) meelevert, kan de computer controleren of de stylesheet ongewijzigd is gebruikt. Daarmee kan hij geautomatiseerd vaststellen welke gegevens op welke wijze in de registratie moeten worden opgenomen. De gebruikte modelakten zijn overigens niet opgelegd door het Kadaster, doch in nauw overleg met de KNB en aanbieders van grote aantallen akten opgesteld.

2 | 2011 31 Pensioen, een onzekere zekerheid?! INGEZONDEN BRIEVEN Vanuit de inactieve achterban van gepen- belangstelling staan, was voor mij aanlei- komende jaren danig parten spelen en als sioneerde notarissen, heb ik de behoefte ding om het jaarverslag 2009 van SNPF en dat ook nog eens uit een lager pensioen om actief te worden en u deelgenoot te het verslag van de verantwoordingscom- moet worden betaald, worden we dubbel maken van mijn bezorgdheid over mijn missie nog eens te herlezen. Ik merk twee gepakt en valt er van een oude dag steeds notarieel pensioen. Ik ben in 1959 afge­ dingen op: minder te genieten. Intussen maken studeerd (oude stijl/staatsexamen), 1. er is nogal wat kritiek van het verant- banken – dankzij de lage rente én terug- daarna vanaf januari 1960 tot januari woordingsorgaan op de gang van zaken; houdendheid in het verstrekken van 2003 werk­zaam geweest in het notariaat. 2. in zoverre externe factoren debet zijn kredieten – weer forse winsten, die Gedurende die gehele periode heb ik aan de problematiek, zijn dat – als gevolg wellicht weer opgaan aan de bonus­ mijn jaarlijkse bijdrage (premie) aan de van de crisis – achteruitgeholde waarden cultuur. Het is nu aan de banken om hun opbouw van mijn pensioen voldaan en in van beleggingsobjecten en de kunstmatig maatschappelijke verantwoordelijkheid mijn beleving was daar een vermogen laag gehouden marktrente ter stimule- te nemen en garant te staan voor die mee gemoeid! ring van de economie. pensioenfondsen, die als gevolg van de Laten we wel wezen: die externe factoren crisis daaraan behoefte hebben. Het zou Het pensioen staat mijns inziens in geen zijn veroorzaakt door de banken. DNB sieren hiertoe het initiatief te nemen. enkele verhouding tot het bedrag dat Overkreditering in hypotheken had de Het kan toch niet zo zijn dat men in een daarvoor aan premies is opgebracht. hypotheekcrisis tot gevolg, gevolgd beroep als het onze niet zou mogen Afgezien daarvan is er al sprake van door de kredietcrisis, de bankencrisis, rekenen op een ‘authentiek pensioen’. uitholling aan koopkracht om tweeërlei de economische crisis, de landencrises Ik hoop dat deze hartenkreet voldoende reden. Ten eerste: indexatie is nog nooit (denk aan Griekenland, Portugal, Ierland), reden is om een en ander aan de orde te toegepast. Ten tweede: na invoering van nu de pensioencrisis en wie weet straks stellen bij VO en SNPF. de euro is in de consumptieve sfeer het misschien nog een eurocrisis. leven pakweg 2,2 maal zo duur geworden. Geert de Cock, Als daar onverhoopt nog een pensioen- Banken zijn overeind gehouden met oud-notaris te Valkenswaard korting overheen gaat komen wordt de miljarden aan overheidssteun, die de verschraling van de oudedagsvoorziening overheidsschuld hebben opgestuwd tot wel heel erg schrijnend! ongekende hoogte. Die overheidsschuld moet worden gefinancierd en de kosten Dat pensioenen en pensioenfondsen daarvan door de belastingbetaler worden momenteel zo in het brandpunt van de opgebracht. Dat gaat iedereen de

Ambitie blijft: goed pensioen

De ingezonden brief van oud-notaris De Dan zijn persoonlijke pensioenbeleving. toe konden alle pensioenen conform Cock heb ik met belangstelling gelezen. In 2003, precies het jaar waarin hij met regeling worden uitbetaald. Hoewel SNPF Hij maakt een interessante analyse en zijn pensioen ging, heeft SNPF besloten de vanaf 2011 genoodzaakt is een minimale frustratie over de onbeïnvloedbare indexatie op te schorten. Dat was nodig korting door te voeren, blijft onze ambitie externe factoren waarvan de pensioen- voor herstel van de crisis ’01/’02 en om te om (kandidaat-)notarissen ook in de sector nu zo’n last heeft, deel ik. Het kunnen voldoen aan het nieuwe toet- toekomst te voorzien van een goede gevoel van de dure euro is herkenbaar, singskader, waardoor vanaf 2007 aanzien- pensioenregeling. maar onderzoeken nuanceren het wel. lijk hogere buffereisen golden. Daarna Tot nu toe was overigens geen euro over- volgde de huidige crisis en steeg Max Muntinga, directeur SNPF heidssteun nodig om pensioenfondsen bovendien de levensverwachting onver- overeind te houden. Dat zegt iets over de wacht snel. Een onvoorziene aaneenscha- robuustheid van ons pensioenstelsel; keling van voor het fonds ongunstige hoewel er wel wat aan de hand is. Over- factoren waar we vanuit forse achterstand heidssteun aan banken was helaas nodig mee werden geconfronteerd. Herstel om erger te voorkomen. verloopt gelukkig volgens plan. En tot nu

32 Notariaat Magazine editie 2 | februari 2011 NIEUWS

ICT is thema KNB Innovatieprijs 2011

In 2009 heeft de KNB de Innovatieprijs slimme manier in te zetten. Sommige inno­ geïntroduceerd, die tweejaarlijks wordt vaties lenen zich voor toepassing door het uitgereikt. De prijs stelt telkens een gehele notariaat (zoals ECH), andere uitslui- De KNB ander thema centraal waar innovatie tend voor toepassing door een kantoor. Innovatieprijs 2011 gewenst is of waar innovatie grote Voorbeelden van innovatieve toepassingen wordt uitgereikt invloed heeft gehad. Ditmaal is dat van ICT kunnen anderen inspireren en het tijdens de algemene innovatie op ICT-gebied. De prijs wordt notariaat verder helpen zich te ontwikkelen. ledenvergadering op uitgereikt tijdens de algemene ledenver- Daarom zal de KNB Innovatieprijs 2011 19 april 2011. gadering op 19 april 2011. worden uitgereikt aan het kantoor dat het meest innovatief gebruikmaakt van de De opmars van ICT heeft grote gevolgen voor digitale mogelijkheden zonder aan de ethiek het notariaat. We zijn efficiënter en effec- van het beroep tekort te doen. Nominatie tiever gaan werken. Daarnaast beïnvloedt ICT Kent u een kantoor dat een succesvol ICT-beleid in toenemende mate de communicatie met Jury hanteert? Of werkt u bij een dergelijk kantoor? cliënten/externen. Door de nieuwe digitale Meindert Krans, notaris te Rotterdam en lid Laat het ons weten en nomineer dit kantoor! mogelijkheden zullen nieuwe vormen van van de ICT Denktank en Bert Mulder, lector Dit kan vóór 15 maart 2011. De nominatie met dienstverlening ontstaan. informatie, technologie en samenleving (korte) motivering kunt u richten aan de KNB, Haagse Hogeschool nemen zitting in de jury. t.a.v. Caroline van Kordelaar of per e-mail naar Inspiratie Kees Louwerens, management consultant bij [email protected]. Meer informatie vindt De positie van het notariaat kan worden De Galan Groep is juryvoorzitter. u op het NotarisNet. verstevigd en uitgebouwd door ICT op een

KNB Cursusagenda

3 maart 2011 21 en 28 maart 2011 6, 7 en 14 april 2011 IPR-aspecten Nederduitsers Testamenten maken Financiële besturing voor In deze cursus wordt een overzicht gegeven Na het volgen van deze cursus bent u in staat het notariaat (module Leergang van het Nederlands en het Duits IPR op het om op het nieuwe erfrecht en de nieuwe Managementvaardigheden) gebied van het huwelijksvermogensrecht en successiewet gebaseerde testamenten op Verkrijg enige vaardigheid in het opstellen van erfrecht en er wordt gekeken naar civielrechte- te stellen. financieel-economische overzichten die nodig lijke oplossingen voor de estate planning. zijn voor de (exploitatie)besturing van uw 23 maart 2011 kantoor, alsmede het beoordelen van finan- 7 maart 2011 Ontwerp het perfecte ciële gegevens die anderen (accountant, boek- Aanpassingen in de Wet op het echtscheidingsconvenant houder) u aanleveren. notarisambt en de zorgplicht van U leert effectief met uw cliënten te communi- de notaris ceren over de regelingen die in een echtschei- Verkrijg inzicht in de aangepaste Wet op het dingsconvenant worden neergelegd. Dit is slechts een selectie uit het totale notarisambt en de notariële zorgplicht en cursusaanbod. Voor meer informatie, weet beter wanneer u in dit verband moet 30 maart 2011 inschrijven en het complete opleidingsaanbod: spreken en wanneer u dient te zwijgen. Ontwerp de ideale huwelijkse KNB, cursussen en congressen, telefoon voorwaarden 070 3307125, [email protected] 8 maart 2011 Effectief communiceren met uw cliënt over of NotarisNet/opleidingsaanbod De ‘fun’ van ondernemen (module huwelijkse voorwaarden en onderdelen voor Leergang Managementvaardigheden) een ‘model’ waarin de ideale huwelijkse voor- Na het volgen van deze module weet u op waarden zijn neergelegd. welke manier u succesvol kunt ondernemen. 4 april 2011 10 maart 2011 Afwikkeling nalatenschap en Conflicthantering testamenten, civiel en fiscaal Op welke wijze lost u een (dreigend) conflict Inzicht krijgen in de civielrechtelijke en fiscale op of maakt u het beheersbaar? gevolgen van bij de boedelafwikkeling te maken keuzes.

2 | 2011 33 column

NIEUWS

‘We zijn tenslotte niet Eersteklasreizen voor niets notarissen’ SOMN zoekt bestuurders

ommige uit het oog verdwenen De Stichting Opleiding Medewerkers in het thema’s blijken zomaar ineens weer Notariaat (SOMN) is op zoek naar bestuur- op de politieke agenda te verschijnen. ders. Het is de bedoeling dat zij namens de Een centraal aandeelhoudersregister KNB in de SOMN een bijdrage leveren aan isS er zo een. In een gesprek dat ik medio de bevordering van de vakbekwaamheid van januari voerde met twee SP-Kamerleden medewerkers in het notariaat. kwam het terloops ter sprake. De SP had in december Kamervragen ingediend over fail- Kennis en accreditatie lissementsfraude en toen wij daarover in De SOMN is een samenwerkingsverband gesprek kwamen bracht ik dit oude idee te tussen de Bond voor Medewerkers in het berde. Niet geheel toevallig, want binnen de Notariaat (BMN) en de KNB. De afgelopen KNB onderzoekt een commissie momenteel decennia heeft de SOMN met name als de mogelijkheden van een dergelijk register. op­leidingsinstituut gefunctioneerd. Voor de Beide SP’ers reageerden enthousiast. Reden toekomst ziet de SOMN vooral een rol als voor het bestuur om alle Justitiewoordvoer- kennis- en accreditatie-instituut voor zich ders in de Tweede Kamer een brief te sturen weggelegd. en hen alvast te informeren over ons onderzoek en de resultaten daarvan, die Rolwijziging binnenkort bekend zullen worden. Deze rolwijziging is ingegeven door de volgende ontwikkelingen. Kennis en vaardig- Binnenkort spreek ik ook Jeroen Recourt van heden verouderen steeds sneller en ook de de PvdA. Precies, het Kamerlid dat tijdens de plenaire behandeling wijze van communiceren en werken verandert van de wijziging van de Wet op het notarisambt, op 26 januari, als gevolg van de voortgaande digitalisering. met een initiatiefnota kwam over exact hetzelfde onderwerp. Dit heeft tot gevolg dat medewerkers zich Recourt en medeauteur Ed Groot hebben een interessant voorstel voortdurend moeten blijven scholen en geschreven dat het lezen absoluut de moeite waard is. De politiek ontwikkelen om toegevoegde waarde te lijkt hiermee het signaal af te geven nog steeds waarde te hechten blijven houden. Dat meer de nadruk wordt aan de rechtszekerheid die de notaris biedt in het maatschappelijk gelegd op de toegevoegde waarde en perma- verkeer. Dat vind ik bemoedigend in een tijd waarin dat niet altijd nente ontwikkeling wordt versterkt door de meer vanzelfsprekend is. steeds bedrijfsmatigere aansturing van kantoren. Het is dan ook belangrijk dat wij als notariaat een positieve grond- houding aannemen tegenover kansen die zich aandienen, maar Samenwerking hogeschool waarvan niet meteen duidelijk is of en welke rol de notaris daarin Als kennisinstituut op het gebied van het heeft. Wij juristen hebben nogal eens de neiging eerst alle juridi- opleiden van medewerkers in het notariaat sche beren te identificeren, langdurig te analyseren, om vervolgens en als accreditatie-instituut zal de SOMN een afgewogen en uiterst genuanceerde opvatting te presenteren. beter in staat zijn de vakbekwaamheid van de Uiteraard, zult u zeggen. We zijn tenslotte niet voor niets notarissen. medewerkers in het notariaat te bevorderen. Helemaal waar. Alleen is het de vraag wie die opvatting nog serieus Een voorbeeld hiervan is de samenwerking neemt als de spreekwoordelijke trein intussen drie stations verder is met de Juridische Hogeschool te Den Bosch dan waar wij staan te wachten. Als we wat vaker adequaat zouden die heeft geleid tot de organisatie van de reageren, daar waar nodig gebruikmakend van een gezonde dosis hbo-rechtenopleiding Registernotarisklerk. opportunisme, missen we niet alleen minder vaak de trein, maar - Nieuwe bestuursleden die de KNB in de SOMN wie weet - kunnen we af en toe eens eersteklasreizen. vertegenwoordigen worden benoemd door het bestuur van de KNB.

U kunt uw interesse kenbaar maken aan mevrouw mr. Caroline van Kordelaar, bestuurssecretaris Onderwijs & Kandidaten- zaken KNB, [email protected] of Geertjan Sarneel | VOORZITTER 070 3307166

34 Notariaat Magazine editie 2 | februari 2011 KNB wil principe-uitspraak van Hof Amsterdam over passeren

Het bestuur van de KNB heeft kennisgenomen notaris niet eerder klachten hebben gekregen van de uitspraak van de tuchtrechter in voor soortgelijke feiten en er sprake was van Rotterdam in de zaak tegen een tweetal ziekte van een kantoorgenoot. notarissen. Zij heeft tegen deze notarissen Oproep! een klacht ingediend wegens het laten Principezaak passeren van akten door iemand anders dan De KNB is van mening dat deze argumenten Het blijft rommelen rond onherroepelijke de notaris. geen aanleiding kunnen vormen om de volmachten en gedwongen onderhandse maatregel te matigen. Het gaat hier om een verkoop bij executieveilingen. Banken Lichtere maatregel principezaak en zij wil daarom dat ook het springen niet altijd netjes om met belangen De Kamer vindt de tenlastelegging bewezen Hof in Amsterdam zich over deze zaak een van cliënten. De KNB probeert hiervan een en geeft aan dat voor het handelen van de oordeel vormt. inventarisatie te maken en roept haar leden notarissen in principe, net als door de KNB op om ervaringen hieromtrent toe te sturen. bepleit, de zwaarste maatregel van ontzetting Reacties kunnen per mail gestuurd worden uit het ambt rechtvaardigt. De kamer heeft de Nadere informatie: KNB, Willem Geselschap, naar [email protected]. Deze zullen vertrouwelijk notarissen echter een maatregel opgelegd telefoon 070 3307133 ([email protected]) worden behandeld. van drie maanden schorsing aangezien de

De SP probeerde eind januari – tijdens de Motie over geheimhouding ‘Hammerstein’ door plenaire behandeling – nog een aantal wijzi- aangehouden naar Eerste Kamer gingen door te voeren. Zo wilde zij met een Een tweede motie van de SP werd dinsdag niet amendement het uitgangspunt voor open- in stemming gebracht. Teeven zegde tijdens De Tweede Kamer heeft dinsdag 1 februari baarmaking van tuchtuitspraken omkeren; de behandeling toe dat hij de in deze motie inge­stemd met de wijzigingen van de van ‘niet openbaar, tenzij de tuchtrechter verwoorde wens van de SP om de geheimhou- Wna, die voortvloeien uit de evaluatie van anders bepaalt’, in ‘wel openbaar, tenzij de ding van de notaris nog verder te beperken, de commissie-Hammerstein. Een amende- tuchtrechter anders bepaalt’. zal meenemen in de bredere discussie over de ment en een motie van SP’er Rik Janssen Met een motie wilde de SP meer geld geheimhouding van notarissen en advocaten. werden door een Kamermeerderheid van vrijmaken voor BFT. Tijdens de behandeling Die toezegging was voor Janssen voldoende CDA, PVV en VVD verworpen. Naar gaf staatssecretaris Teeven al aan dat hij in aanleiding om zijn motie aan te houden. verwachting bepaalt de commissie voor zijn begroting daar geen mogelijkheden voor Justitie in de Eerste Kamer op 8 februari zag. De coalitie- en gedoogpartners steunen Nadere informatie: KNB, afdeling praktijk­ hoe de procedure in de Senaat zal verlopen. hem daarin. uitoefening, telefoon 070 3307139 ([email protected])

Notariskantoren anticiperen op Reglement royementen Diverse hypothecaire financiers hebben de Diverse hypothecaire financiers hebben de Rappelleren afgelopen tijd een toename afgelopen tijd een toename geconstateerd van Vooruitlopend op de nieuwe regel zijn veel geconstateerd van het aantal het aantal verzoeken om toezending van een notariskantoren begonnen met het rappel- verzoeken om toezending van royementsvolmacht. Het gaat om volmachten leren van financiers die achterlopen met het een royementsvolmacht. voor hypotheken waarbij de leningen verzenden van royementsvolmachten. inmiddels zijn afgelost, maar waarvan de inschrijving nog niet is doorgehaald bij het Modellen de modellen voor voorwaardelijke royements­ Kadaster. De toename is waarschijnlijk te Met het nieuwe reglement hebben notaris­ volmachten die zijn gepubliceerd in de wijten aan het nieuwe Reglement royementen, kantoren nu al te maken bij het aanvragen modellenrubriek op NotarisNet. dat per 1 juli 2011 in werking treedt. Vanaf die van royement voor leveringen en hypotheken datum moet royement plaatsvinden binnen die gepland zijn op of na 1 juli 2011. In deze Nadere informatie: KNB, juridisch secretariaat, drie maanden na ontvangst van de volmacht. ge­val­len kan gebruik worden gemaakt van telefoon 070 3307139 ([email protected])

2 | 2011 35 TUCHTUITSPRAKEN

Onvoldoende zorgplicht bij ABC-transacties

Onvoldoende zorgplicht bij en alle andere betrokkenen bewust onjuist De kamer oordeelt derhalve dat ook de ABC-transacties en nalatigheid in hebben ingelicht omtrent het werkelijke klachten van het BFT en de KNB gegrond de waarschuwingsplicht jegens doel van de aankoop. zijn en dat de notaris geen genoegen had hypotheekverstrekkers. De kamer van toezicht te Rotterdam mogen nemen met de verklaringen voor overweegt met betrekking tot het verweer de waardesprong, maar in elk dossier om Uitspraak: ontzetting uit het ambt van de notaris dat slechts indien uit een een deugdelijk gedocumenteerde onder- taxatierapport blijkt dat sprake is van een bouwing voor het prijsverschil had moeten Casus ABC-transactie met een (ongebruikelijke) vragen. Het BFT, de KNB, enkele banken, de waardesprong, geen sprake meer is van Voorts oordeelt de kamer dat de notaris in Stichting Waarborgfonds Eigen Woningen een waarschuwingsplicht van de notaris enkele gevallen ten onrechte een (tijdige) en een drietal kopers dienen klachten in jegens de hypothecaire financier. De Wet MOT-melding achterwege heeft tegen de notaris. Het BFT stelt dat sprake notaris zal dus dienen na te gaan of het gelaten. Ten aanzien van de WID, die is van ongeoorloofde ABC-transacties taxatierapport de bewuste gegevens inmiddels enigszins gewijzigd in de Wwft wegens een onverklaarde waardesprong. bevat, alvorens hij besluit de hypothe- is opgegaan, overweegt de kamer dat de Naar de mening van het BFT heeft de caire financier niet over een ABC-trans- handelwijze van de notaris in de onder- notaris, na onderzoek in 36 dossiers, niet actie te informeren en bovendien zal hij zoeksperiode strikt genomen niet geheel voldaan aan zijn zorgplicht, door bij van zijn bevindingen daaromtrent aante- in overeenstemming met de toenmalige partijen niet te informeren naar de achter- kening dienen te houden in het dossier. wetgeving was, maar de kamer oordeelt grond van de (ongebruikelijk) hoge waar- Dat heeft de notaris nagelaten. dit niet tuchtrechtelijk laakbaar. desprongen, dan wel, in het geval van vage De klachten van de drie kopers acht de De kamer concludeert dat de notaris de en vermoedelijk onjuiste verklaringen, na kamer ongegrond omdat zij hebben in artikel 98 lid 1 Wna geformuleerde te laten nadere vragen te stellen naar het meegewerkt aan malafide constructies, tuchtnorm in ernstige mate heeft over- realiteitsgehalte van die verklaringen, valse informatie hebben verstrekt en treden en daarmede het vertrouwen in gezien de informatie waarover de notaris stukken hebben ondertekend die niet in het notariaat ernstig heeft geschonden. beschikte. Voorts is het BFT van mening overeenstemming waren met de werke- In aanmerking genomen dat niet gebleken dat de WID niet juist is nageleefd en lijke situatie. is dat de notaris te kwader trouw meldingen krachtens de Wet MOT onjuist De kamer stelt dat de notaris zich vragen gehandeld heeft en/of bewust is tekort­ en onvolledig zijn gedaan. had moeten stellen als: geschoten in zijn rol als notaris bij het De banken en het Waarborgfonds menen - waarom zijn het steeds dezelfde hande- voorkomen van hypotheekfraude en dat de notaris niet heeft voldaan aan zijn laren die regelmatig de medewerking van omdat niet gebleken is dat de notaris waarschuwingsplicht, dat hij acht had de notaris vragen bij het passeren van persoonlijk van de fraude heeft geprofi- moeten slaan op ongebruikelijke waarde- ABC-transacties, waarbij reeds gelet op teerd en/of persoonlijk gewin heeft nage- sprongen en kritisch had behoren te kijken de prijsstijgingen vraagtekens geplaatst streefd, legt de kamer de notaris de naar koopcontracten en taxatierapporten. dienen te worden?; maatregel van schorsing in de uitoefening Ook de KNB wijst erop dat bij elk van de - waarom treedt veelal dezelfde persoon van het ambt op voor de duur van twee onderzochte dossiers bij de notaris de als tussenpersoon op?; maanden, waarbij er rekening mee is alarmbellen hadden moeten rinkelen en - waarom krijgt de notaris in enkele gehouden dat aan de notaris niet eerder dat de notaris instrumenteel is geweest gevallen de instructie de winst die met de een maatregel is opgelegd naar aanleiding bij hypotheekfraude. tweede doorverkoop wordt gerealiseerd, van soortgelijke klachten. De notaris voert als verweer aan dat hypo- niet aan de verkoper, maar aan derden Het BFT, de KNB en de drie kopers gaan thecaire financiers deskundige partijen uit te betalen?; in hoger beroep. Zij stellen dat de kamer ter zake van vastgoedtransacties zijn, dat - waarom koopt de uiteindelijke koper ten onrechte heeft geoordeeld dat de drie de informatieplicht jegens deskundige binnen een kort tijdsbestek meer dan één kopers geen ‘klaagrecht’ hadden omdat zij partijen minder verstrekkend is en dat hij huis voor eigen bewoning?; aan malafide constructies meewerkten. elke zaak, voordat deze in behandeling - waarom wordt steeds gebruikgemaakt Het hof oordeelt daaromtrent dat zulks werd genomen, heeft getoetst of deze zijn van dezelfde, niet uit de regio afkomstige inderdaad niet van invloed mag zijn op de strenge toets kon doorstaan, bij gebreke taxateur?; beslissing of de notaris in de onderhavige waarvan hij in vele gevallen dienst heeft - waarom worden er betalingen gedaan kwestie een tuchtrechtelijke norm heeft geweigerd. De drie kopers zijn volgens aan onduidelijke adviseurs? geschonden en verklaart dit klachtonder- hem niet-ontvankelijk omdat zij de notaris deel gegrond.

36 Notariaat Magazine editie 2 | februari 2011 Ten aanzien van de naleving van de WID is De overdracht vond plaats ten overstaan haar deel uit de verkoopopbrengst van de het hof, anders dan de kamer, van oordeel van de notaris, die de netto verkoopop- woning van haar vader. De kamer verklaart dat het op de weg van de notaris had brengst van 246.011,10 euro geheel op de de klacht inzake toezending van de nota gelegen om verantwoording af te leggen derdengeldrekening van de advocaat van van afrekening ongegrond, oordeelt dat de over het al dan niet in persoon identifi- haar broers en zuster overmaakt. Klaagster notaris de belangen van klaagster onvol- ceren van de betrokken partijen in de door heeft haar aandeel nog steeds niet doende in acht heeft genomen en legt de het BFT aangehaalde dossiers. Ook deze ontvangen. notaris de maatregel van berisping op. klacht is derhalve gegrond. Klaagster verwijt de notaris dat haar De notaris gaat in hoger beroep. Hij voert Het hof concludeert dat, evenals in de aandeel niet aan haar is overgemaakt, aan dat hij klaagster van het transport op beslissing van het hof genomen op 30 juni maar naar de derdengeldrekening van het de hoogte heeft gesteld en nog heeft 2009 LJN BJ0677, sprake is van een hele advocatenkantoor. Voorts heeft de notaris verzocht om vrijwillig aan het transport reeks van ongeoorloofde ABC-transacties nagelaten haar de nota van afrekening te mede te werken, hetgeen zij weigerde. die door of onder verantwoordelijkheid zenden. Vervolgens heeft het transport plaats­ van de notaris zijn gepasseerd. Dit geldt De notaris stelt zich op het standpunt dat, gevonden en werd de verkoopopbrengst ook met betrekking tot het handelen van nu de verkoop plaats had krachtens het conform de door de broers en zuster van de notaris in het kader van de hypotheek- rechterlijk vonnis, de verkoopopbrengst klaagster verstrekte volmacht naar het fraude. Daar komt nog bij, dat – volgens conform de door verkopers verstrekte advocatenkantoor overgemaakt. Gebleken de kamer – gebleken is dat de notaris geen volmacht werd overgemaakt naar de is dat aan klaagster meermalen is verzocht consequenties heeft verbonden aan de – derdengeldrekening van het advocaten- haar banknummer op te geven, hetgeen zij uit het onderzoek blijkende – bijkomende kantoor. Omdat klaagster geen partij bij niet heeft gedaan. Deswege is haar aandeel signalen die hem hadden moeten doen de verkoopovereenkomst was, was er in de consignatiekas gestort. De notaris beseffen dat deze ABC-transacties niet volgens de notaris geen noodzaak en geen stelt dat klaagster wel degelijk een nota geoorloofd waren. Door dit handelen en mogelijkheid het haar toekomend aandeel van afrekening is toegestuurd. nalaten van de notaris is het vertrouwen aan haar over te maken. Het hof oordeelt dat de notaris de in de rechtsbedeling, in het bijzonder die De kamer van toezicht te Leeuwarden belangen van klaagster heeft miskend welke aan het notariaat is opgedragen, in overweegt dat de rechtbank de broers en door haar aandeel van de verkoopop- ernstige mate geschaad. En daarmee raakt zuster van klaagster had gemachtigd om brengst over te maken op de betreffende dat handelen en nalaten de fundamenten de woning te gelde te maken en klaagster derdengeldrekening. van het rechtsverkeer. had veroordeeld om binnen een week het Tijdens de mondelinge behandeling is Gelet op de aard en de ernst van de tucht- beheer van de woning te beëindigen. gebleken dat de nota van afrekening naar rechtelijk laakbare handelwijze van de Daarbij had de rechtbank de nalatenschap een onjuist adres was verzonden. Wellicht notaris en het grote aantal ongeoorloofde van erflater aldus verdeeld dat aan heeft klaagster de nota van afrekening transacties in een relatief kort tijdbestek, klaagster een vierde en aan haar broers en door deze onzorgvuldigheid van de notaris acht het hof de maatregel van ontzetting zuster drie vierde van de verkoopop- nimmer ontvangen, maar het hof oordeelt uit het ambt passend en geboden. brengst van de woning werd toebedeeld. deze omissie niet dusdanig verwijtbaar dat Het hof vernietigt de beslissing van de De notaris heeft het vonnis aldus uitgelegd dit tot een verzwaring van de maatregel kamer ten aanzien van enkele klachten en dat de gehele verkoopopbrengst naar het moet leiden. voor wat betreft de opgelegde maatregel en advocatenkantoor diende te worden over- Het hof vernietigt de beslissing van de legt aan de notaris de maatregel van gemaakt en het deel van klaagster haar op kamer inzake de toezending van de nota ont­zetting uit het ambt op. (bew. HMS). dat moment nog niet toekwam. van afrekening, verklaart dit onderdeel Hof Amsterdam 18 januari 2011, De kamer oordeelt dat in het vonnis niets gegrond, en bekrachtigt de beslissing voor nr. 200.045.072/01 (LJN BP1083) is bepaald over de uitbetaling van de het overige. gehele verkoopopbrengst aan het advoca- Hof Amsterdam 28 december2010, tenkantoor. De notaris had dan ook niet nr. 200.055.413/01 (LJN BO9071) Bij verkoop krachtens rechterlijk bevel zonder meer het gehele bedrag mogen wordt het aandeel in de opbrengst van één overmaken, maar mede gezien de onder- Opmerking deelgenoot op de derdengeldrekening van linge verhoudingen binnen de familie, Dat klaagster, ondanks het vonnis de advocaat van haar tegenpartij gestort. waarmede de notaris bekend was, met van de rechtbank, weigerde aan het partijen in gesprek moeten gaan over de transport mee te werken en haar reke- Uitspraak: berisping wijze van uitbetaling. Bij gebreke van over- ningnummer niet wilde opgeven, nam eenstemming had daarover een nader niet weg dat zij deelgerechtigd was. Casus rechterlijk oordeel uitsluitsel kunnen De notaris had haar deel onder zich Tot de nalatenschap van haar in 2004 geven. Bovendien heeft de notaris ter moeten houden. (bew. HMS). overleden vader, waartoe klaagster met zitting gemeld dat klaagster bij de over- haar twee broers en haar zuster gerechtigd dracht van de woning na het rechterlijk waren, behoorde zijn woonhuis. Bij vonnis vonnis als verkopende partij in de betref- Op NotarisNet zijn naast bovenstaande van 9 april 2008 heeft de rechtbank aan de fende akte is opgenomen. Ook dat wijst uitspraken ook andere tuchtuitspraken twee broers en de zus van klaagster machti- erop dat klaagster door de notaris als te lezen. Nadere informatie: KNB, Willem ging verleend die woning te gelde te maken verkopende partij werd beschouwd. Als Geselschap, telefoon 070 3307133 in de zin van artikel 3:174, eerste lid van het gevolg van het handelen van de notaris ([email protected]) Burgerlijk Wetboek (BW). beschikt klaagster nog steeds niet over

2 | 2011 37 PERSONALIA

Recent tot notaris benoemd Toewijzing protocol te wijzen aan mw. mr. M.J.A. Laenen, notaris te Amsterdam; Deurne (protocol mr. A.C.A. Bots) mw. mr. De staatssecretaris van Veiligheid en - mr. A.H.N. Stollenwerck, tot 1 juni 2010 H. Jagtenberg, kandidaat-notaris (1999); Justitie heeft op grond van artikel 15 notaris te Rotterdam, m.i.v. 1 februari Twenterand (protocol mr. Th.B.W. van de Wet op het notarisambt besloten 2011 toe te wijzen aan mw. mr. M.G.H.M. PERSONALIA Linderman) m.i.v. 1 februari 2011 mr. M. het protocol en de overige notariële Verkuilen, notaris te Rotterdam. Hof, kandidaat-notaris (1996). bescheiden van: - mr. C.A. Boswijk, tot 1 juli 2010 notaris te Aalsmeer, m.i.v. 1 februari 2011 toe te Overleden Eervol ontslag op verzoek wijzen aan mr. M.A. van Gaalen, notaris te Aalsmeer; Op zesennegentigjarige leeftijd op mr. R. Heule, notaris te Kampen, m.i.v. - mr. J. Leopold, tot 1 juli 2010 notaris te 13 januari 2011 de heer J.A.M. Smits, 15 januari 2011; Hellendoorn, m.i.v. 1 februari 2011 toe te oud-notaris te Budel. mr. R.J.H.M. Simons, notaris te Venlo, wijzen aan mr. P.J.A.M. Snijders, notaris Op achtenvijftigjarige leeftijd op 18 m.i.v. 15 januari 2011; te Hellendoorn; januari 2011 de heer mr. P.V.L. Ummels, mr. H.A.J. Janssen, notaris te Heemskerk, - mw. mr. C.J.M. van der Maas, tot 1 juli oud-notaris te Landgraaf. m.i.v. 31 januari 2011; 2010 notaris te Arnhem, m.i.v. 1 februari mr. Th.B.W. Linderman, notaris te 2011 toe te wijzen aan mr. J.J.H. Wijn- Twenterand, m.i.v. 1 februari 2011; maalen, notaris te Arnhem; mr. E.M.M. van de Ven, notaris te Uden, - mr. M.M.W.M. Beijsens, tot 15 juni 2010 m.i.v. 1 februari 2011; notaris te Roosendaal, m.i.v. 1 februari mr. A.C.B. Kesting, notaris te 2011 toe te wijzen aan mr. G.R. Lugten- Amsterdam, m.i.v. 21 februari 2011; burg, notaris te Roosendaal; mr. E. Habers, notaris te Bussum, m.i.v. - mw. mr. M.P. Kok, tot 15 juli 2010 notaris 1 april 2011. te Amsterdam, m.i.v. 1 februari 2011 toe

Opheffen of oprekken?

De KNB heeft recentelijk een enquête Invuloefening verder uit. Makelaars en tussenpersonen gehouden over de vraag wat wij, kandi- Als het om vastgoedtransacties gaat, zullen onze toegevoegde waarde steeds Kanocolumn daten en notarissen, vinden van het verkeren wij in hoge nood. We hebben minder inzien, laat staan uitdragen. voorstel om de nota’s van makelaars en weinig handel, veel concurrentie, een En tegenover klanten kunnen we ons tussenpersonen niet meer via de notaris slecht imago en we werken tegen tarief steeds moeilijker verdedigen. uit te betalen. Liever lui dan moe en soms afbraaktarieven. Terwijl we nog niet Als de huidige uitbetalingsregels te inge- roomser dan de paus, zijn wij massaal van de schrik zijn bekomen, worden wikkeld zijn, hadden we de beperkingen geneigd zo’n voorstel toe te juichen. De we rechts ingehaald door het Kadaster, voor uitbetaling ook kunnen opheffen in begeleidende stelling dat de huidige dat er met het KIK-project voor heeft plaats van oprekken. Dan waren we nog regels voor de uitbetaling van derden- gezorgd dat wij straks alleen nog maar even de spin in het web gebleven. gelden te ingewikkeld zijn en ruimte een invuloefening hoeven te doen. Jammer dat die optie niet in de enquête bieden voor misbruik of manipulatie, Hoe komt het toch dat wij – en de KNB is meegenomen. doet daar nog een schepje bovenop. voorop – geen kans hebben gezien om Natuurlijk stemmen we dan niet tegen. de bevoegdheid te krijgen om zelf Wat mij betreft een gemiste kans. Een mutaties in het Kadaster toe te passen? iets uitgebreidere en minder eenzijdige Dan hadden we de touwtjes nog in inleiding voorzien van voor- en tegen­ handen gehad. Drie kandidaat-notarissen schrijven bij argumenten was in dit verband heel toerbeurt de Kanocolumn. Elke maand doet zinvol geweest en had wellicht tot andere Spin in het web een van hen verslag van de belevenissen keuzes geleid. Nog niet iedereen had zich Door onze rol bij de uitbetaling van de en ervaringen als kandidaat-notaris. Om immers in deze materie verdiept, mag ik derdengelden te beperken, hollen we vrijuit te kunnen schrijven, ondertekenen veronderstellen. onze taak bij vastgoedtransacties nog ze de column slechts met ‘Kano’.

38 Notariaat Magazine editie 2 | februari 2011

Leergang Executele Kosten voor de leergang: € 2.100,- Op 18, 25 maart en 8 april 2011 vindt (excl. btw, inclusief lunch, borrel en studiemateriaal). onder verantwoordelijkheid van NOVEX de In het kader van de permanente educatie zijn punten ‘Leergang Executele’ plaats. U wordt van harte aangevraagd bij KNB, EPN en FB. uitgenodigd om aan deze leergang deel te nemen.

NOVEX stelt zich onder andere ten doel de vakbekwaamheid van executeurs en een professionele taakuitoefening door executeurs te bevorderen. Voor informatie over NOVEX zie www.executeur.nl. De leergang vindt plaats in Utrecht op: vrijdag 18 maart, vrijdag 25 maart & De ‘Leergang Executele’ is bestemd voor vrijdag 8 april van 9.30 tot 17.00 uur diegenen die professioneel als executeur werk- zaam zijn en die hun kennis en kunde verder willen ontwikkelen. Docenten Op de leergang worden theoretische en De heer O.A. Balkenende praktische aspecten van executele behan- directeur Obelisk Boedelbeheer. deld. Tevens vindt er een introductie met De heer mr. J.D.H. van Ewijk nalatenschapsmediation plaats. De groep estate planner bij Van Ewijk Estate Planning te bestaat maximaal uit 35 deelnemers om Bussum. de interactie te bevorderen. Nadat de deel- Mevrouw prof. mr. T.J. Mellema-Kranenburg nemer deze leergang heeft afgerond, staat het notaris bij Van Heeswijk Notarissen te Rotterdam, hoog- lidmaatschap van NOVEX open. leraar familievermogensrecht aan de Universiteit van Leiden, raadsheer-plaatsvervanger hof Den Bosch.

Mevrouw mr. J. Nijenhuis-Wildervanck Nijenhuis Nalatenschaps Planning en Adviezen.

De heer prof. dr. B.M.E.M. Schols hoogleraar Successierecht en Belastingen van rechts- verkeer aan de Radboud Universiteit Nijmegen, tevens vennoot bij ScholsBurgerhartSchols estate planning.

De heer mr. F. Schonewille mediator verbonden aan Hoefnagels Familie Mediation Aanmelding en universitair docent en onderzoeker aan de Universi- U kunt zich aanmelden via de website van teit van Utrecht. NOVEX: www.executeur.nl De heer prof. dr. J.P.M. Stubbé Informatie Vennoot bij FBN juristen en hoogleraar notariële belas- Voor vragen of informatie over de mogelijk- tingen aan de Universiteit van Amsterdam, tevens voor- heid om aan de leergang deel te nemen: zitter van NOVEX. Mevrouw mr. A. Rookmaker [email protected] 020-3882928

novex_adv_november2010_v1.indd 1 24-11-2010 22:35:36