Pełna Opowieści Nie Wypełniaj Życia Dniami – Wypełnij Dni Życiem! D

Informacje turystyczne

Pełna opowieści Nie wypełniaj życia dniami – wypełnij dni życiem! D. Fabijanić D. 9 1 2 8 7

3 4 3

10 Chorwacja. 3. DALMACJA. REGION ZADARU. 18 8. Chorwacja Centralna. 48 Szlaki Władców Szlaki zamkowych Chorwackich. rusałek.

1. ISTRIA. 6 4. DALMACJA.Region Szybenika. 24 8. Chorwacja Centralna. Szlaki Szlaki Władców Szlaki 54 Najmniejszych Chorwackich. Podziemnych Miast Tajemnic. na Świecie. 5. DALMACJA. REGION SPLITU. 30 Szlaki Dawnych Kultur. 9. ZAGRZEB. 60 MIASTO NA MIARĘ 6. DALMACJA. REGION DUBROWNIKA. 36 CZŁOWIEKA. 2. KVARNER. 12 Szlaki Starych Kapitanów. Szlaki 10. SLAWONIA. 64 Pachnących 7. LIKA - KARLOVAC. 42 Szlaki Morza Riwier i Wysp. Szlaki Źródeł Przyrody. Panońskiego. 5 6 4 Witamy w Chorwacji!

Jedyna w swoim rodzaju, z wielu po- Urodzajne chorwackie równiny, na wodów, Chorwacja ma swoje korze- których można spróbować dopiero nie w dawnych czasach. Ogromne co zebranych owoców, zamki, muzea bogactwo dóbr kultury, które opo- i parki, porty rzeczne i majątki rodzin- wiada o burzliwej przeszłości tego ne, winnice, świeżo pieczony chleb, kraju, od czasów rzymskich, przez re- który przyciąga swoim zapachem, nesans, barok, podboje tureckie do żeby go stale próbować, to niezba- czasów współczesnych, stanowi wydana część kontynentalna Chorwacji, jątkową atrakcją dla tych wszystkich, miejsce mistyczne i tajemnicze, snu i którzy odwiedzają Chorwację. Jeże- jawy, Chorwacja odczuć i uczuć. li do bogatego dziedzictwa kulturowego dodamy niesamowicie piękną Tak, Chorwacja jest tym wszystkim i przyrodę, którą Chorwacja przycią- jeszcze czymś więcej. Jest ojczyzną ga przez cały rok, 8 parków narodo- krawata, spadochronu, torpedy, dłu- wych, 11 parków przyrody, liczne za- gopisu, żarówki z nicią wolframową, bytki pod ochroną UNESCO, to Chor- najszybszego samochodu elektrycz- wacja jest z pewnością krajem o nie- nego i drugiego najstarszego festi- samowitym magnetyzmie. walu filmowego na świecie, psa dal- matyńczyka, Marko Polo, jednego z Ponad pięćdziesiąt festiwali muzycz- najstarszych miast europejskich i par- nych i filmowych zapiera dech w pier- lamentów oraz drugich pod wzglę- siach nawet tych najbardziej wymaga- dem długości murów obronnych w jących, wiele z nich odbywa się w loka- Europie, najmniejszej katedry, naj- lizacjach, które pochodzą z dawnych starszego arboretum, wielkich spor- czasów, kiedy to po szlakach i drogach towców. Jest to kraj o szczególnym kroczyli rzymscy żołnierze i cesarze, znaczeniu transportowym, korytarz zdobywali je Turcy, największe dzieła łączący wschód i zachód Europy, tęt- tworzyli światowi pisarze, wypoczywali nica, kraj przepięknego morza, zielo- wojewodowie i królowie. nych wzgórz i przepięknych równin, bogatych pól i znalezisk ropy. Przepiękne plaże, jedno z najczystszych mórz na świecie, ukryte zato- I na koniec, ale tak samo ważna rzecz ki, jeziora i tajemnicze szczyty gór, jak te wcześniejsze – Chorwaci! Chor- czyste rzeki i pitna woda, fantastycz- wat i jego magnetyczna uprzejmość są na gastronomia i cenione wina i ra- powodem dla którego turyści ponow- kije, obok znanego na świecie dzie- nie tu wracają. Czasami gościnność go- dzictwa kulturowego i przyrodnicze- spodarzy doprowadzi Cię do pytania go, najważniejsze bogactwa Chorwa- czy jesteś u siebie w domu czy po pro- cji są atrakcyjne dla każdego. stu – na wakacjach w Chorwacji! i Witamy w Chorwacji! 5 Położenie geograficzne Najwyższy szczyt Chorwacja zajmuje największą część Dinara 1 831 m n.p.m. wschodniego wybrzeża Adriatyku, częś ci basenu Morza Śródziemnego, któ- Klimat ra najdalej wrzyna się w głąb lądu eu- W Chorwacji są trzy strefy klimatycz- ropejskiego. Do Chorwacji należy naj- ne: na nizinach, w części kontynental- większa część wybrzeża Adriatyku z pra- nej przeważa łagodny klimat kontynen- wie wszystkimi wyspami. Góry Dynar- talny, na wysokościach powyżej 1200 m skie oddzielają jej pas śródziemnomorski panuje klimat górski, wzdłuż wybrze- od środkowoeuropejskiej części konty- ża Adriatyku klimat nadmorski z dużą nentalnej, która rozciąga się od wschod- ilością słonecznych dni; lata są suche i gorące, zimy łagodne i wilgotne. Śred- nich zboczy Alp na północnym zacho- nia temperatura powietrza na równi- dzie do Dunaju na wschodzie, obejmu- nach w kontynentalnej części Chorwacji jąc południową część urodzajnej Niziny w styczniu waha się od -2 do 0˚C i nie- Panońskiej. co chłodniej jest w górskiej części Chor- Powierzchnia wacji, bo do -6˚C. Temperatura powie- Część lądowa zajmuje 56 594 km², a po- trza w styczniu na wybrzeżu Istrii i Kvar- wierzchnia wód terytorialnych 31 479 km². neru wynosi od 4˚C do 5˚C, na wybrzeżu Dalmacji jest cieplej, bo do 6˚C. W we- Ludność wnętrznej części Istrii i na zapleczu Dal- Chorwacja ma 4 284 889 mieszkańców. macji temperatury w styczniu są niż- sze od tych na wybrzeżu, od 2˚C do 4˚C. Struktura narodowościowa Średnia temperatura powietrza w lip- Większość mieszkańców to Chorwaci, a cu w kontynentalnej Chorwacji wyno- najliczniejsze mniejszości narodowościowe si od 20˚C do 22˚C, trochę chłodniej jest to: Serbowie, Bośniacy, Włosi, Albańczycy, w górach, do 15˚C. Ochłodę można zna- Romowie, Węgrzy, Słoweńcy, Czesi.. leźć w górskiej części Chorwacji na wy- sokości powyżej 700 m, gdzie średnia System państwowy temperatura jest poniżej 18˚C. Na wy- Chorwacja jest wielopartyjną republiką brzeżu Istrii i Kvarneru w lipcu jest cie- parlamentarną. pło, od 22˚C do 24˚C. Temperatury pa- nujące bardziej na południe w Dalma- Stolica cji wahają się od 24˚C do 26˚C na wy- Zagrzeb (790 017 mieszkańców) jest głów- brzeżu i w dolinie rzeki Neretvy, a dalej nym ośrodkiem gospodarczym, komunika- na zapleczu sięgają 24˚C. Średnia tem- cyjnym, kulturalnym i akademickim. peratura morza zimą wynosi 12˚C, a la- Długość wybrzeża tem 25˚C. 6 278 km, z tego 1880 km wybrzeża lą- Waluta dowego i 4 398 km to wybrzeża wysp, Oficjalna waluta Chorwacji to kuna wysepek i grzbietów morskich. (1 kuna = 100 lip). Waluty obce można wymieniać w bankach, kantorach, urzę- Liczba wysp i wysepek oraz dach pocztowych i większości biur po- grzbietów morskich dróży, hoteli i kempingów. Karty kredy- W Chorwacji jest ogółem 1 244. wysp, towe (Eurocard/Mastercard, Visa, Ameri- wysepek i grzbietów morskich. Naj- can Express i Diners) akceptowane są w większe wyspy to Krk i Cres. 47 wysp prawie wszystkich hotelach, marinach, re- jest zamieszkanych. stauracjach, sklepach i bankomatach. 6 Szlaki Najmniejszych Miast na Świecie SZLAK ISTRYJSKI

M. Romulić & D. Stojčić 1 ISTRIA. 7 Na Półwyspie Istria stykało się ze sobą wiele kultur i cywilizacji, 1a które pozostawiły po sobie znacznie 2 więcej niż tylko przekazy historycz- 1b ne. Na niewielkiej przestrzeni można Szlaki 6 odnaleźć nadmorskie, rybackie, antyczne i średniowieczne miasteczka obronne z charakterystycznymi 5 Najmniejszych Miast ulicami, placem, kościołem i lożą 3 miejską, które zawładnęły prawie każdym wzgórzem w centralnej czę- ści Istrii. Można tutaj odkryć, dlacze- 4b na Świecie go miasteczko Hum nazywane jest 4a najmniejszym miastem na świecie i co zainspirowało francuskiego pisa- rza Juliusza Verne’a do umieszczenia akcji jednej ze swoich powieści w miejscowości Pazin. Można dowie- dzieć się, dlaczego dawny gród Dvigrad w XVII w. po prostu zniknął z powierzchni ziemi... oraz poznać wiele, wiele innych ciekawostek. Trzeba je obowiązkowo odwiedzić, czy to udając się do centralnej części Istrii, czy jadąc wzdłuż wybrzeża. Podróżując samochodem, rowerem lub pieszo można je zboczyć z drogi i udać się w kierunku tych małych zabytkowych osad, poddać się opiece gospodarzy, którzy chętnie doradzą, gdzie można spróbować lokalnej kuchni lub kupić domową oliwę z oliwek, wino i miód. Bramy tych miasteczek, które otwarte są już od wieków, zapraszały wielu w przeszłości i zapraszają Państwa również dzisiaj... serdecznie witamy! 1

Rovinj 5 8 Przyroda w piersiach, rozciąga się ponad 120 Park Narodowy Brioni, Specjalny oznakowanych tras rowerowych i 80 Rezerwat Ornitologiczny Palud szlaków pieszych, które pokrywają (Rovinj); Obszar Chronionego Krajo- Istrię niczym pajęczyna. Tutaj możesz brazu Donji Kamenjak i Archipelag spacerować nad morzem, biegać Meduliński (Medulin); Parki leśne: po winnicach i cieszyć się jazdą na Lasy Motovunska Šuma, Kontija rowerze po atrakcyjnych trasach (Vrsar), Zlatni rt (Rovinj) i Šijanska prowadzących przez średniowieczne Šuma (Pula), Park Przyrody Učka, miasteczka. Plominska gora, Jaskinia Baredine www.istria-bike.com (Poreč), Limski kanal i Romualdova www.istria-trails.com jaskinia, jaskinia Mramornica (Brtoni- gla), jaskinia Pazinska (Pazin), jaskinia Wspinaczka sportowa: Zlatni Rt Feštinsko Kraljevstvo (Žminj). (Rovinj), Kanał Limski (Rovinj-Kan- fanar), Dvigrad (Rovinj-Kanfanar), Ciekawe budowle Istarske Toplice, Raspadalica (Buzet), Przykłady architektury antycznej kanion Vranjska Draga (Učka), Pazin, Vinkuran Vintijan (Pula), Kamienna (Pula, Park Narodowy Brioni, Poreč); brama, Kompanj, Krkuž, Hum, Istar- średniowieczne miasteczka obronne ske Toplice, Sopot, Nugla, boulder na wzgórzach (najbardziej charakte- (sztuczna ścianka) w Roču (sztuczna rystyczne to Buje, Grožnjan, Oprtalj, ścianka), Rabac, Buzetski kanion, Motovun, Buzet, Hum, Beram, Žminj, Čepić, Ponte Porton. Labin); kažun – przykład tradycyj- www.istria-climbing.com nego budownictwa ludowego na Półwyspie Istria (okolice miejscowo- Spadochroniarstwo/paragliding: ści Vodnjan). Kaštelir, Raspadalica (Buzet), Brgud (Učka), Lanišće, Žbevnica i szczyt Gastronomia Učka, Zavoj, Veli Mlun, Sv. Donat, Mo- Specjały rybne z pieca, omlet - frita- tovun, Brest pod Učkom, Frbani. ja ze szparagami, maneštra z bobu, Pamiątki: istryjski kažun, instru- makaron regionalny fuži z gulaszem ment dęty roženice, istryjska bukale- z dziczyzny, trufle, domowa rakija bi- ta (istryjski dzban). ska, zupa z czerwonego wina. Drogi winne, Drogi oliwy z oliwek, Istryjskie punkty miodowe.

Trasy rowerowe i szlaki piesze: Istria z roku na rok staje się coraz Halo Istra bardziej popularnym kierunkiem dla Wspólnota Turystyczna Żupanii Istryjskiej miłośników aktywności na świeżym Pionirska 1A, 52440 Poreč powietrzu, którymi mogą się cieszyć Tel.: +385 (0)52 88 00 88 przez cały rok. Od wschodniego do E-mail: [email protected] Strona internetowa: www.istra.com zachodniego wybrzeża Półwyspu Halo Istra: czynne w dni robocze od 8 do Istryjskiego, od jego górzystej pół- 18, w soboty od 8 do 14, nocy aż do południowego wybrzeża, w niedziele zamknięte. które swoim pięknem zapiera dech ISTRIA. 9 M. Vrdoljak 1

D. Fabijanić

B. Štajduhar

Brijuni 4b

I. Šeler Brijuni 4b

Hum 2 Ž. Koprolčec S. Surać

Brijuni 4b

D. Fabijanić B. Kačan R. Ibrišević 10 1. Grožnjan1a i Motovun1b – śre- 2. Hum 2 – najmniejsze miasto na dniowieczne miasteczka istryjskie świecie Wspólnota Turystyczna Gminy Motovun Wspólnota Turystyczna Miasta Buzet Trg Andrea Antico 1 Šetalište Vladimira Gortana 9, 52420 Buzet 52424 Montona Tel.: +385 (0)52 662 343 Tel.: +385 (0)52 681 726 E-mail: [email protected] E-mail: [email protected] Strona internetowa: www.tz-buzet.hr Strona internetowa: www.tz-motovun.hr Średniowieczne miasteczko Hum znajduje się 14 km na południowy wschód od Wspólnota Turystyczna Środkowej Istrii Ulica Veli Jože 1 miejscowości Buzet. Są tu napisy wyko- 52000 Pazin nane starosłowiańskim pismem głagolicą Tel.: +385(0)52 622 460 oraz cenne freski z XII w. Miasto-zabytek E-mail: [email protected] z zachowaną średniowieczną strukturą Strona internetowa: www.central-istria.com urbanistyczną nazywane jest najmniej- Górujące na wzgórzach miasteczka szym miastem na świecie! Grožnjan i Motovun, u których stóp 3 znajduje się żyzna dolina rzeki Mirny, 3. Labin – średniowieczne mia- przyciągają uwagę swoją architektu- steczko istryjskie rą i licznymi galeriami sztuki oraz wy- Wspólnota Turystyczna Labin-Rabac darzeniami muzycznymi i filmowymi. Aldo Negri 20, 52220 Labin Tel.: +385 (0)52 855 560 I. Biočina E-mail: [email protected] Strona internetowa: www. rabac-labin.com Położone na wzgórzu miasteczko Labin oczarowuje odwiedzających swoimi hi- storycznymi opowieściami o górnikach i postaci Matiji Vlačicia Ilirika oraz śre- dniowiecznymi ulicami, które latem stają się sceną wydarzeń artystycznych. 4. Amfiteatr w Puli4a i Park Narodowy Brijuoni4b Wspólnota Turystyczna Miasta Pula Forum 3, 52100 Pula, Tel.: +385 (0)52 219 197 E-mail: [email protected] Grožnjan 1a Strona internetowa: www.pulainfo.hr Największy antyczny zabytek Puli pocho- Motovun 1b dzi z I w. n.e., kiedy to był miejscem walk gladiatorów. Dziś odbywają się tu koncerty i festiwale światowych sław. Park Narodowy Brioni - archipelag składa- jący się z 14 wysepek, który można zwie- dzić, wypływając statkiem z miejscowości Fažana, to cenny zabytek flory i fauny oraz dziedzictwa kulturowo-historycznego. E-mail: [email protected] S. Halambek Strona internetowa: www.np-brijuni.hr 1 ISTRIA. 11 5. Kościół św. Eufemii I. Pervan w miejscowości Rovinj 5 Wspólnota Turystyczna Miasta Rovinj Obala Pina Budicina 12, 52210 Rovinj Tel.: +385 (0)52 811 566 E-mail: tzgrovinj@ tzgrovinj.hr Strona internetowa: www. tzgrovinj.hr Kościół św. Eufemii dominuje nad nad- morskim miasteczkiem Rovinj i zaliczany jest do najpiękniejszych osiągnięć baro- ku na Półwyspie Istria. Św. Eufemia jest patronką miasta, a jej relikwie przecho- wywane są w marmurowym sarkofagu w kościele pod jej wezwaniem. Labin 3 6. Bazylika Eufrazjusza w miejscowości Poreč 6 Poreč 6 Wspólnota Turystyczna Miasta Poreč Zagrebačka 9, 52440 Poreč Tel.: +385 (0)52 451 293, +385 (0) 52 451 719 E-mail: [email protected] Strona internetowa: www.myporec.com Bazylika Eufrazjusza z VI w., której bu- dowę zlecił ówczesny biskup Eufrazjusz, jest niepowtarzalnym przykładem wcze- snobizantyjskiej architektury w basenie Morza Śródziemnego. Cały kompleks (bazylika, baptysterium, atrium, dzwon- nica, pałac biskupów) znajduje się na Li- ście Światowego Dziedzictwa Kulturo- wego i Przyrodniczego UNESCO. A. Gospić

D. Kalogjera Pula 4a 12

Miejsce, w którym stykały się róż- matem i roślinnością, na miejsce swo- ne światy, można łatwo porównać z jego wypoczynku. Dzięki nim powsta- tym, co można zobaczyć i odczuć w ły tu pierwsze wspaniałe wille i hote- królewskiej miejscowości Opatija, w le, ale i pierwsze chorwackie riwiery: Crikvenicy, nadmorskiej Rijece i w wy- opatijska, crikvenicka, novovinodol- kutym w kamieniu Senju. Różnorod- ska... Światowymi podróżnikami byli nościom nie ma końca... można odna- również żeglarze z wyspy Lošinj, któ- leźć je na największych adriatyckich rzy z dalekich podróży do swoich do- wyspach Krk i Cres, na uzdrowiskowej mostw przywieźli ponad 80 gatunków wyspie Lošinj, piaszczystej wyspie Su- egzotycznych roślin. Na każdym kro- sak, kwiecistej wyspie Ilovik oraz ob- ku można spotkać ozdobione kwiata- fitującej w lasy wyspie Rab. A co łączy mi ogrody miasteczek oraz krajobrazy, wszystkie te miejsca? Może to, co już w których przeważają lasy, gaje oliw- dawno, w XIX w. odkryła europejska ne, szałwia, rozmaryn i lawenda. Pach- arystokracja, wybierając ten śródziem- nąca brama Adriatyku serdecznie Pań- nomorski region ze wspaniałym kli- stwa wita!

Szlaki Pachnących Riwier i Wysp SZLAK KVARNERSKI

M. Vrdoljak 2 KVARNER. 13 Opatija 1a 1b 2 1a

2 14 Przyroda kotar), skansen „Palčeva šiša“ (Plešce, Zabytek architektury parkowej: Park Gorski kotar), tartak napędzany wodą Angiolina i Park św. Jakuba (Opatija), Park „Malinarić“ i młyn „Žagar“ (Zamost, Gor- leśny Učka, park leśny Dubec (wyspa Krk), ski kotar), zbiór autochtoniczny i skansen wysepka Košljun – Park Przyrody (wyspa „Vesel“ (Prezid, Gorski kotar), znalezisko Krk – Punat), park Komrčar i Park leśny garncarstwa Japodów i rzymski mur Dundo (wyspa Rab), Rab – Geopark Rab obronny – Liburnijski limes (Čabar, Gorski (cała wyspa), park leśny Čikat (Mali Lošinj), kotar), Znalezisko antyczne Mirine (Omi- park leśny Pod javori (Veli Lošinj), Podwodny šalj), dom „Delač” – 1644. (Brod Moravice park archeologiczny Čikat (Mali Lošinj), Park – wioska Delači, Gorski kotar). Narodowy Risnjak (szczyt Risnjaka – Bakar), fenomen krasowy – jezioro „chwilę jest i Gastronomia znowu go nie ma ” – Jezioro Ponikvarsko Makaron domowy šurlice z krewetkami (Ponikve), Lasopark Japlenški vrh (Delnice, (wyspa Krk), jagnięcina z wyspy Cres, Gorski Kotar), Jezyiora Bajer i Lepenica, kvarnerskie krewetki, dzikie szparagi, Jaskinia Vrelo (Fužine, Gorski Kotar), ważny Presnac, grašnjaki – słodycze i wzmac- krajobraz (krajobraz chroniony) -= kanion niające dania karnawałowe (Matulji), Kamačnik (Vrbovsko, Gorski Kotar), zabytek autochtoniczny szczep wina belica z architektury parkowej – ogród przy zamku Kastavu (Kastav), ciasta z czereśniami i Zrinsko-Frankopanskim (Severin na Kupi, kasztanami (Lovran), polenta „kompiri- Gorski Kotar), chroniony krajobraz Zeleni vir ca” i ser grobnicki (Čavle i Jelenje), drogi i Vražji prolaz (Skrad, Gorski kotar), Rezerwat sera (miasto Grobnik – Čavle), świetne przyrody Bijele i Samarske stijene (Mrkopalj, wino musujące Stara bakarska vodica Gorski Kotar), źródło Čabranki (Čabar, Gorski (Bakar), bakarski baškot (Bakar), deser Kotar), Niebieskie labirynty (Krmpote, Novi serowy presnac (wyspa Krk), tort Krcka Vinodolski), punkty widokowe Kavranova i księżna (miasto Krk, wyspa Krk) tort z Orlova stijena (Brod Moravice, Gorski kotar). Rabu (wyspa Rab), specjał Rapska grota, „štufad” – gotowana baranina, suszony Ciekawe budowle „štokalj” z jajami („fritaja”) (wyspa Rab), Śródziemnomorskie miasteczka na wy- regionalne wina Vrbnička Žlahtina spach (Krk, Cres, Osor, Rab); kasztele rodu (wyspa Krk) i Trojišćina (wyspa Susak), Frankopanów (Krk, Omišalj, Rijeka, Grad tort Opatijska Kamelija (Opatija), tort Grobnik, Bakar, Hreljin, Kraljevica, Bribir, Frankopan (Crikvenica), Szlak błękitnych Drivenik, Novi Vinodolski i Stara Sušica) Krk, ryb (Riwiera Crikvenica ), wino žlahtina Bakar, Kraljevica, Crikvenica, Drivenik, Novi z Pavlomiru (Novi Vinodolski), bribirski Vinodolski); wille z czasów Monarchii Austro- „prisnac” (Vinodol), tort lošinjskich kapi- -Węgierskiej (Lovran, Opatija, Mali Lošinj); tanów (wyspa Lošinj), Antyczna kuchnia architektura secesyjna i dziedzictwo przemy- Apoksiomena (wyspa Lošinj), ciasto z słowe (Rijeka), Zabytkowa biblioteka i zbiór jagodami i innymi owocami leśnymi Mažuranić-Brlić-Ružić, Willa Ružić (Rijeka), (Gorski kotar), goranski nadjev, gulasz z Hotel Kvarner Palace Crikvenica – połączenie dziczyzny, szynka niedźwiedzia i jelenia, późnej secesji i historycyzmu (Crikvenica), domowy chleb i ser (Gorski kotar). Szklana kapliczka (Krmpote, Novi Vinodol- ski), kościół św. Justyny z ekspozycją sztuki Uzdrowiska: Opatija, Crikvenica, Selce, sakralnej i czterema wieżami romańskimi w Veli Lošinj. historycznym centrum miasta. (Rab), Kasztel Trasy rowerowe: w Parku Przyrody Zrinskih w Brodzie na Kupie - Stała ekspozy- Učka, Lovran, Matulji, Trasa rowerowa cja łowiectwa, leśnictwa i rybołówstwa Mu- wokół Rijeki – Kastav, Klana, Viškovo, Ri- zeum Przyrodniczego Rijeka (Brod na Kupi, jeka, Jelenje, Čavle, Kostrena, Bakar (bike- Gorski kotar), zamek Zrinski (Čabar, Gorski rijeka.com), Crikvenica, Novi Vinodolski; 2 KVARNER. 15 wyspy Krk, Cres, Lošinj, Rab, Goranska trasa Cres i Lošinj, Instytut Błękitny Świat (Veli Lo- rowerowa – trasy rowerowa: Delnice, Fužine, šinj), Centrum rehabilitacji żółwi (Mali Lošinj). Čabar, Vrbovsko, Ravna Gora, Mrkopalj, Brod Sporty ekstremalne: windsurfing (Baška, Moravice, Skrad, Lokve (Gorski kotar). Preluk, Rijeka, Volosko, Punat); wakeboar- Szlaki piesze: Park Przyrody Učka, Lungo- ding (Dunat, wyspa Krk), podwodny park mare (Riwiera Opatijska), Szlak Carmen Sylva piratów (Punat, wyspa Krk); spadochro- (Opatija), szlaki przez Lozę i Lužinę (Kastav), niarstwo i paralotniarstwo (Učka, Čavle Rijeka Trails: szlaki i szlaki trasy górskie Rijeke - Grobnik, Tribalj, Baška, Lubnice); sporty i wokół miasta – Rijeka, Kraljevica, Kastav, Kla- samochodowe i motorowe (Grobnik, Pre- na, Viškovo, Jelenje, Čavle i Platak, Kostrena, luka), rock climbing Kamenjak i Vela Peša Bakar (www.RijekaTrails.com), „Ścieżka Miło- (Čavle), nurkowanie (Rijeka), kajakarstwo ści” (Crikvenica), Szlaki górskie i spacerowe – morskie (wyspa Rab), zip line Baška (wyspa Riwiera Crikvenica, Novi Vinodolski, Vinodol, Krk), żeglarstwo, nurkowanie, wspinaczka szlak tematyczny po punktach widokowych sportowa (Baška, wyspa Krk i wyspa Lošinj), Oczy Vinodolu (Vinodol – Novi Vinodolski);, lot widokowy (wyspa Lošinj), skok ze spa- Szlaki w okolicy Dobrinja (Dobrinj, wyspa dochronem (Lotnisko Lošinj), Island jeep Krk), szlak tematyczny oliwy z oliwek „Ścież- adventure (wyspa Lošinj), Aquapark Čikat kami złotych kropel skarbu Krku ” (miasto Aquapark (Mali Lošinj), Zip line Kačjak i Park Krk, wyspa Krk), Szlak tematyczny – Lokna rozrywki Crikvenica (Crikvenica, Dramalj – szlakami lokv (miasto Krk, wyspa Krk), szlak ), nurkowanie (Crikvenica, Selce, Novi edukacyjny Baška – Batomalj – Lipica (Baška, Vinodolski), kanoe i rafting (Gorski kotar), wyspa Krk); Szlak ekologiczny (Beli, wyspa rafting / kajak, kanoe safari i canyoning Cres), Szlakami lošinjskich kapitanów (Čikat, (Delnice - Brod na Kupi, Gorski kotar), wyspa Mali Lošinj), Szlak górski Osoršćica Park rozrywki Tršće (Čabar, Gorski kotar), (Nerezine, wyspa Lošinj), Szlak delfinów (Veli ośrodek narciarski „Rudnik“ (Tršće, Gorski Lošinj wyspa Lošinj), Szlak witalności (Mali – kotar), Park Rozrywki Kupjak (Kupjak, Veli Lošinj, wyspa Lošinj), Szlaki Premužića, Gorski kotar), Regionalny sportowo-rekre- Geopark (cała wyspa z ponad 100 zaznaczo- acyjny i turystyczny ośrodek Platak – sporty nymi ciekawymi punktami geo, które turyści zimowe (narty, oświetlone stoki, biegówki, mogą zwiedzać latem darmowo z prze- snowboard, sanki) i sporty letnie (cho- wodnikiem, wyspa Rab), „Szlakami naszych dzenie po górach, widokowa przejażdżka przodków” (Malinska), Kupa: Riblje – Lesici koleją linową, boiska sportowe, place (Vrbovsko), szlak edukacyjny kanionu Ka- zabaw, disc golf i tubing) (Čavle). mačnik – Vrbovsko (Vrbovsko, Gorski kotar); Pamiątki: Tablica Zz Baškiej (Bašćanska Szlak edukacyjny, energetyczny, duchowy ploča), ozdoba Morčić (Rijeka), figurka i rekereacyjny „Trbuhovica“ (Prezid, Gorski Grobnički dondolaš (Čavle), breloczek kotar), szlak turystyczno-edukacyjny „Śla- zapachowy „Zapachy Crikvenicy (breloczek dami górników Trešća“ (Tršće, Gorski kotar), zapachowy Crikvenica), pachnący wore- szlak edukacyjny „Tropetarska stijena“ – szlak czek lawendy Kvarner, oryginalne pamiątki oparty o wartości naturalne i różnorodność lošinjskie (wyspa Lošinj), Pamiątki Apoksy- systemu florystycznego (Čabar, Gorski kotar), mena (wsypa Lošinj), Oryginalne pamiątki szlak edukacyjny „Szlak predatorów“ (Tršće, Gorskiego kotaru (Gorski kotar), jedyna Gorski kotar), Szlak botaniczny (Tršće, Gorski w swoim rodzaju pamiątka z Kastavu „Na kotar), szlak edukacyjny Owoce Gór (Ravna kolanach Matki Boskiej”. Gora, Gorski kotar). Wspólnota Turystyczna Kvarneru Obserwacje ptaków: w Parku Przyrody N. Tesle 2, 51410 Opatija Učka, Lsopark Lisina, rezerwaty ornitologicz- Tel.: +385 (0)51 623 333; ne Kruna i Podokladi (wyspa Cres), Plavnik +385 (0)51 272 988 – gniazda sępów (otok Krk). E-mail: [email protected] Obserwacje delfinów: wody wokół wysp Strona internetowa: www.kvarner.hr 16

1a 1. Riwiera Opatijska i Opatija 1a Park Przyrody Učka1b Centrum Informacji Turystycznej Opatija M. Tita 128, 51410 Opatija Tel.: +385 (0)51 271 310 E-mail: [email protected] Strona internetowa: www.visitOpatija.com www.pp-ucka.hr W miejscowości Opatija, której szlachetności dodają palmy i kamelie, turystyka rozwija się już od XIX w. Na szczególną uwagę na Riwierze Opatij- skiej zasługuje promenada prowadząca wzdłuż morza, jej długość wynosi 12 km, łączy nadmorskie miasteczka i P. Trinajstić sąsiaduje z Parkiem Przyrody Učka, cennym pomnikiem przyrody. Učka 1b 2. Sanktuarium Matki Boskiej z Trsatu i Rijeka 2 Centrum Informacji Turystycznej Rijeka Korzo 14, 51000 Rijeka I. Biočina Tel.: +385 (0)51 335 882 E-mail: [email protected] Rijeka 2 I. Biočina Strona internetowa: www.visitRijeka.hr Miasto Rijeka, centrum żeglugi i kar- nawału, od wieków istnieje pod czuj- nym okiem twierdzy Trsat i najstarszego sanktuarium maryjnego w Chorwa- cji z klasztorem franciszkanów, kościo- łem i słynną Kaplicą Darów Wotywnych B. H. Markičević (Kapela Zavjetnih Darova). 3. Miasto Rab3a i Rajska Plaża w miejscowości Lopar3b Wspólnota Turystyczna Miasta Rab centrum informacyjne Trg Municipium Arba 8, 51280 Rab Rab 3a Tel.: +385 (0)51 724 064, Fax +385 (0)51 725 057 E-mail: [email protected] Krk 4 R. Kosinožić Strona internetowa: www.rab-visit.com Miasto Rab z czterema romańskimi dzwonnicami i trzema głównymi ulicami – Gornja, Srednja i Donja, otwiera drzwi do cennych średniowiecznych kościołów i pałaców mieszczańskich. Wyspa Rab to również przepiękne piaszczyste plaże, 2 KVARNER. 17 wśród których wyróżnić można Rajską parterze. Dziewięć scen, prezentowanych Plażę o długości 1 500 m, znajdującą się w każdym zego pomieszczeń, oferuje w miejscowości Lopar. niesamowite przeżycia, jakby odwiedzający poprzez smak, zapach, słuch i wzrok w spo- Wspólnota Turystyczna Gminy Lopar Lopar 284, 51281 Lopar sób indywidualny doświadczał Apoksiome- Tel.: +385 (0)51 775 508 nam i jak również wyspę witalności poprzez E-mail: [email protected] jedno z najpiękniejszych miejsc w basenie Strona internetowa: www.lopar.com Morza Śródziemnego. Muzeum i wystawa Apoksiomena przedstawiają przestrzenną 4. Wysepka Košljun 4 materializację scenariusza i ceremonięi przejścia przez pokoje i korytarze, które Wspólnota Turystyczna Gminy Punat ucieleśniają lokalizację zaprojektowaną Pod topol 2, 51521 Punat Tel.: +385 (0)51 854 860 przy pomocy wystawy i samej rzeźby. E-mail: [email protected] I. Pervan Strona internetowa: www.tzpunat.hr Potrzeba tylko 10 minut statkiem, aby z miejscowości Punat dostać się do tego raju duchowego i raju roślin. W zaci- szu klasztoru franciszkanów znajdu- ją się zbiory etnograficzne, numizma- tyczne oraz sakralne. Košljun, park leśny, jest obowiązkowym punktem programu każdego, kto odwiedza wyspę Krk.

5. Lubenice 5 Lopar 3b

Wspólnota Turystyczna Miasta Cres S. Gobbo Cons 10, 51557 Cres Tel.: +385 (0)51 571 535 E-mail: [email protected] Strona internetowa: www.tzg-cres.hr Kamienne miasteczko Lubenice, wzniesione na klifie o wysokości 378 m Košljun 4 n.p.m., jest atrakcyjnym punktem wi- dokowym nie tylko dla zwiedzających, Lubenice 5 A. Zubović ale także dla rdzennych mieszkańców wyspy Cres – sępów białogłowych.

6. Muzeum Apoksiomena 6

Wspólnota Turystyczna Miasta Mali Lošinj M. Šćerbe Priko 42, 51550 Mali Lošinj Tel.: +385 (0)51 231 884; +385 51 231 547 Mali Lošinj 6 I. Dorotić & M. Bosnić E-mail: [email protected] Strona internetowa: www.visitlosinj.hr To jedyne w swoim rodzaju muzeum zostało poświęcone rzeźbie Apoksiome- na, którego historia zaczyna się już przy Muzeum samym wejściu, w pokoju błękitnym na M. Vrdoljak Apoksiomena 6 18

Szlak ten ma swój początek na jak np. Zadar, którego historia sięga 3 północy, na malowniczo białych podve- 000 lat; w Ninie znajdziesz najmniejszą lebitskich skałach, gdzie rozpościera się katedrę na świecie, a nowoczesne i peł- niezwykły pejzaż wyspy Pag, z najbar- ne życia miejscowości turystyczne, jak dziej rozwiniętą linią brzegową wśród np. Biograd, malownicze miejsca za- chorwackich wysp. Wyspa Pag obfituje plecza dalmatyńskiego, regionu Ravni w przepiękne zatoki, plaże o dziewiczej Kotari i wyspy przywitają szczególnym przyrodzie oraz ośrodki nowoczesnej dalmatyńskim temperamentem. Każ- turystyki. Powszechnie znana jest regio- dy, kto pod koniec dnia rowerem lub nalna koronka z wyspy Pag i ser z wyspy na piechotę odwiedzi średniowieczną Pag, którego sekretnymi składnikami twierdzę Sv. Mihovil na wyspie Ugljan są wiatr „bora“ i sól, które nadają mu zostanie nagrodzony niebiańskim specyficzny i charakterystyczny aromat. widokiem na ziemski Eden utkany Wędrując Szlakami Władców Chorwac- z szeregu szmaragdowych wysp i kich, można natrafić na niesamowite złotych strun tonącego słońca, które rzeczy, które oferują tysiącletnie miasta, zapamięta na zawsze. Szlaki Władców Chorwackich SZLAK PÓŁNOCNODALMATYŃSKI. ZADAR. Zadar

Zadar 1

A. Gospić 3 DALMACJA. REGION ZADARU. 19

3 4

3 20 Przyroda ne w swoim rodzaju kamienne znaki Park Narodowy Paklenica, Parki Przyrody przy szlakach velebitskich. Novigrad Velebit, Telašćica i Jezioro Vransko; Rezer- – malownicze miasteczko z częściowo waty specjalne Lun, Velo i Kolansko Blato zachowanymi murami miejskimi, (wyspa Pag); obszar chronionego krajobra- które w największej mierze zachowało zu Kanion Rzeki Zrmanja, teren chroniony pierwotny średniowieczny wygląd. laguny w Ninie z ośmioma siedliskami Kompleks urbanistyczny Novigradu Natura 2000, naturalnym eko botanicznym został ogłoszony zabytkiem kultury w ogrodem, płytkimi wybrzeżami, terenami 1972 roku. Od 2011 roku kulturalno-hi- podmokłymi, rezerwatem ornitologicz- storyczny kompleks miasta Novigrad nym z 200 gatunkami ptaków, plażami posiada cechy dobra kultury. Novigrad piaszczystymi, błotem leczniczym i solanką – twierdza Fortica, w której więziona ekologiczną. Laguna w Ninie z plażami była królowa austro-węgierska Maria, piaszczystymi i naturalnym ogrodem bota- córka Ludwika Andegawena i narze- nicznym oraz leczniczym błotem. Znaczący czona Zygmunta Luksemburskiego, z krajobraz – Północnozachodnia część matką Elżbietą Kotromanić. Dugiego otoku (plaża Sakarun – zaliczona do klasyfikacji The most beautiful bays in Gastronomia „Posedarski pršut“, suszone mię- the world, latarnia morska Veli Rat) sa „Ninski šokol”, mišni ser oraz ja- Rezerwat- gaj oliwny botaniczny Saljsko gnięcina z Pagu, benkovački prisnac, polje, Jaskinia Strašna peć, Brbišćica- lokali- świetne czerwone i białe wina z Ra- zacja geomorfologiczna vnih Kotarów, wina białe Gegić i Pa- Kanion rzeczki rzeki Karišnica z Klasztorem ška Žutica, likier Maraschino, mule franciszkańskim i leczniczym błotem. novigradskie, oliwa z oliwek. Trasy rowerowe: Paklenica, Velebit, Ciekawe budowle Zadar-Zaton-Privlaka-Nin-Vir, wyspy Miasto - zabytek urbanistyki (Pag); Pag, Pašman, Ugljan, Iž, Ravni kotari pozostałości architektury szymskiej i Bukovica, Jezioro Vransko, Pakošta- i największej świątyni rzymskiej nad ne – Benkovac -Asseria, Via Magna Adriatykiem oraz ostaci rimske arhitekture – trasa średniowieczna. i najvećeg rimskog hrama na Jadranu te Łowiectwo: południowy Velebit, obiekty starochorwackiego budownictwa wyspa Pag, Ravni Kotari. przedromańskiego (Nin); rzymski układ Rybołówstwo: rzeki Zrmanja, urbanistyczny z ulicami cardo i decuma- Jezioro Vransko (Biograd na Moru), nus, rzymskie forum, najpiękniejsze zabyt- Dugi Otok – morskie wędkarstwo i ki romańskie w Chorwacji, mury miejskie, morskie wędkarstwo sportowe. instalacje Organy Morskie i Pozdrowienie Jazda konna: Polača, Zaton, Jezioro dla słońca, najstarszy dalmatyński kościół Vransko. gotycki św. Franciszka (Zadar); tradycyjne Sporty ekstremalne: kanoe, kamienne domy na wyspach (Ugljan i kajakarstwo, rafting (rzeki Zrmanja, Pašman); rzymska tama, sól z solanki Nin. Pozostałości i mury megalitowe dawnej Wspólnota Turystyczna Żupanii Zadarskiej Asserii, Top Leonardo da Vinci wystawio- Sv. Leopolda B. Mandića 1, 23000 Zadar ny w Muzeum regionalnym Benkovac, Tel.: +385 (0)23 315 316 Tradycyjne domy letniskowe z kamienia E-mail: [email protected] Bukovice i Ravnoih kotarów, mirila – jedy- Strona internetowa: www.zadar.hr 3 DALMACJA. REGION ZADARU. 21 Krka); bungie jumping (Most Masleni- I. Čorić M. Romulić & D. Stojčić čki), off road Velebit, tematyczny szlak antyczny Bruška-Medviđa, windsurfing, kitesurfing i paralotniarstwo w Ninie. Dugi Otok (Sakarun) – windsurfing, paddelboarding, wspinaczka, wycieczki górskie, speleologia – Park Narodowy Paklenica/Park Przyrody Velebit. Pamiątki: KORONKI Z PAGU (paška čip- ka), likier Maraschino w ręcznie oplecio- nej butelce (Zadar), barkarijol, Sv. Donat, dmuchane szkło i biżuteria z warsztatu Muzeum Szkła Antycznego, Kwiat soli i czekolada z soli z Muzeum Soli (Nin). Obserwacja ptaków: solanka i laguna (Nin), Veliko i Kolansko błoto (Pag) i Zadar 1 B. Kačan Park Przyrody Vransko jezero. Turystyka filmowa – miejsca kręcenia Zadar 1 filmów o Winnetouu i teren wspomnień o Winnetouov ze stałą ekspozycją - Starigrad Paklenica.

D. Fabijanić

Pag 6

Jezioro Vransko 4 B. Kačan D. Peroš

A. Gospić 22

1. Kościół św. Donata w Zadarze 1 4. Jezioro Vransko 4 Centrum Informacji Turystycznej Zadar JU Park Przyrody Jezioro Vransko Mihe Klaića 1, 23000 Zadar Kralja Petra Svačića 2, 23210, Biograd na Moru Tel.: +385 (0)23 316 166 Tel.: +385 (0)23 383 181 E-mail: [email protected] +385 (0)23 386 452 Strona internetowa: www.zadar.travel E-mail: [email protected] Strona internetowa: www.pp-vransko-jezero.hr Symbol Zadaru i najbardziej znana budowla monumentalna w Chorwacji, Jezioro Vransko można zwiedzić pochodząca z wczesnego średniowie- również pływając po nim i przy tym cza, unikat na skalę europejską. Ze podziwiać zupełnie niedostępne z lądu względu na wspaniałe warunki aku- lub trudno dostępne bagna. W wodach styczne wykorzystywana jest podczas tego jeziora żyją ryby morskie i słodko- imprez muzycznych. wodne, co przyciąga wielu wędkarzy. 2. Park Narodowy Paklenica 2 5. Kościół św. Krzyża w Ninie nazywany najmniejszą katedrą Dr. F. Tuđmana 14 a 5 23244 Starigrad-Paklenica na świecie Tel.: +385 (0)23 369 155, +385 (0)23 369- Centrum Informacji Turystycznej Nin 803202 (Zarząd + kemping) +385 (0)23 369 Trg braće Radića 3, 23232 Nin 803 (recepcja Parku Narodowego) Tel.: +385 (0)23 264 280 E-mail: [email protected] E-mail: [email protected] Strona internetowa: www.np-paklenica.hr Strona internetowa: www.nin.hr Położony między najwyższym Starochorwackie miasto królewskie szczytem Velebitu a morzem, oferuje Nin, oddalone około 15 km od Za- gościom kąpiele w morzu i wyciecz- daru. Zamieszkałe od 3000 lat, jJest ki górskie w ciągu jednego dnia. jedną z najważniejszych ważną lo- Wyróżniają go wyjątkowe kaniony kalizacjąi archeologicznąych w Chor- Velika i Mala Paklenica oraz bogactwo wacji. Zamieszkałe jest już od 3000 flory i fauny, przyciągające miłośników lat i zaliczane jest do najstarszych przyrody, gór oraz naukowców. miast w basenie Morza Śródziem- nego. Widoczne są tu Ppozostałości 3. Park Przyrody Telaščica 3 największej świątyni antycznej nad Adriatykiem, jeden srebrnik Judasza, Sali IV 2, 23281 Sali mozaiki, kościół zwany najmniejszą Tel.: +385 (0)23 377 096 katedrą na świecie, jedyny w swoim E-mail: [email protected] rodzaju romański kościół, w którym Strona internetowa: www.pp-telascica.hr odbywały się koronacje, starochor- Najbardziej rozczłonkowany archipelag wacka łódź Condura Croatica i inne, w basenie Morza Śródziemnego. Kornaty są świadectwem czasów antycznych, łączą się z Parkiem Przyrody Telašćica, I. Biočina gdzie znajduje się noszący tę samą na- zwę port, będący najbezpieczniejszym, najpiękniejszym i największym naturalnym portem na Adriatyku, z klifami skal- nymi o wysokości 160 m, opadającymi wprost do morza. Jezioro Mir to jedyne słone jezioro nad Adriatykiem. Nin 5 3 DALMACJA. REGION ZADARU. 23 kiedy miasto było siedzibą biskupa i Telašćica 3 pierwszą stolicą Chorwatów. 6. Solanki w Pagu 6 i Ninie Centrum Informacji Turystycznej Pag Vela ulica b.b., 23250 Pag Tel.: +385 (0)23 611 286 E-mail: [email protected] Strona internetowa: www.tzgpag.hr Solanka Nin Ilirska cesta 7, 23232 Nin Tel.: +385 23 264 021 E-mail: [email protected] Strona internetowa: www.solananin.hr

Nazywana białym złotem sól była D. Fabijanić również strategicznym surowcem, bez którego nie można było sobie wyobrazić A. Gospić życia. Baseny soli w Pagu rozciągają się na 3,01 km2 kwadratowych powierzchni i dziś pełni głównie funkcję zabytkową. Solanka rozciąga się na powierzchni 55 hektarów, znajduje się w płytkiej lagunie głębokiej Zatoki Nińskiej Od dawna życie Zrmanja związane jest z morzem i dlatego sól jest częścią nas wszystkich. Sól z wyspy Pag i Zadar 1 Ninu zawiera minerały, które poza wodą są podstawowymi składnikami natural- nego morza. W Solance Nin produkcja odbywa się w tradycyjny, ekologiczny sposób, jak w czasach rzymskich, gdzie wewnątrz pola można znaleź pozostało- ści rzymskiej zapory. I. Pervan

I. Čorić Velebit Zadar 1

6 Pag S. Surać

Paklenica 2 I. Čorić 24 Szlaki Władców Chorwackich Šibenik

SZLAK PÓŁNOCNODALMATYŃSKI. ŠIBENIK.

Szlaki Władców Chorwackich to wym smakiem. Ze Skradinu, niewiel- wędrówka w czasie, która obejmuje hi- kiego miasta liczącego ponad 6000 storyczne stolice Chorwacji: Nin, Knin, lat popłyniemy rzeką Krką do jednego Biograd i Šibenik, początki chorwac- z najlepiej znanych chorwackich kiej państwowości (VII-XII w.) oraz bu- fenomenów przyrodniczych, Skradin- dzi duchy dawnych chorwackich wład- skiego buku. Odkrywając zaplecze ców - wojowników. nagrodą będzie jeszcze jedna, dawna Poruszając się dalej na południe, klimat stolica chorwacka, miasto Knin, w śródziemnomorski coraz bardziej którym można aktywnie wypocząć i wypełnia naszą duszę. Domowym tym samym wzmocnić duszę i ciało. specjałom gastronomicznym takim, W Šibeniku zachwyci Cię katedra jak znany drniški prszut, ser z „miši- św. Jakuba, której kamienna kopuła ne”, dania z pieca, muszle z winem ze jest bardziej imponująca niż wielu znanych primošteńskich winnic, którym budynków średniowiecznych, a jego delektowali się chorwaccy, jak również wąskie uliczki w ciepłe letnie wieczory światowi przywódcy, nie mogą się zapraszają do spędzenia tu czasu w oprzeć nawet osoby z bardzo wrażli- atmosferze śródziemnomorskiej.

I. Pervan 4 DALMACJA. REGION SZYBENIKA. 25 Szlaki Władców 1

Chorwackich 2 4 6

3 5

Kornati 4

Jeżeli na końcu podróży Szlakami władców chorwackich nie będzie zaskakującą wyspa gąbek Krapanj, która ma trzy przydomki: najmniejsza, najniższa i najgęściej zamieszkała wyspa w basenie Morza Śródziemnego, to żegluga po Parku Narodo- wym Kornati, znanym raju żeglarskim, w pełni wypeł- ni duszę pozytywnymi emocjami obserwując wiele wysp, wysepek, grzbietów morskich, 4 które nigdzie indziej nie są tak rozsypa- ne, jak tutaj. 26 Przyroda vino z Primoštenu „Babić“, plavina, Chronione obszary przyrodnicze białe wina maraština i debit. – ważny krajobraz: Kanion Čikoli, rzeka Guduća, Murter, Prokljansko Trasy rowerowe: Šibenik, Park jezero, Žutsko-sitski – archipelag Narodowy Krka, Knin, Park Naro- wysp, Rzeka Krka – górny ciek, dowy Kornaty, Drniš, Grebaštica Kanał sv. Ante i zatoka šibenicka, – Primošten – Rogoznica, Vodice Gvozdenovo – Kamenar, Rzeka – Murter – Pirovac. Krčić, Parki Narodowe Krka i Korna- Łowiectwo: Knin, Drniš, Šibenik, ty, Parki Przyrody Jezioro Vransko i Vodice, Skradin. Velebit, Góra Dinara – szczyt Hrvat- Rybołówstwo: Łowienie du- ski Sinjal 1831 m, Archipelag Wysp żych ryb – Vodice, Jezera, morskie – 285 wysp, wysepek i grzbietów wędkarstwo sportowe. morskich, zabytki przyrody: Stara Sporty ekstremalne: safari Gu- straža – geologiczny zabytek przy- duća - Prokljan, bungee jum- rody, Źródło Cetiny – hydrologiczny ping – Šibenik, Vodice - surfing, zabytek przyrody, Zatoka Morinjska kayaking, trekking; kanał sv. Ante, i zatoka Makirina – lecznicze błoto. chodzienie po górach – Dinara, kolarstwo górskie. Ciekawe budowle Jazda konna: Pegasus - Jadrto- Šibenik miasto twierdz – sv. Mi- vac, farma Happy Horse - Dubrava hovil, sv. Ivan, sv. Nikola, Šubiće- , farma Kukurin - Jezera. vac, Katedra św. Jakuba (UNESCO), Pamiątki: Czapka z Šibeniku, Ši- Średniowieczny ogród śródziem- benska puca, biżuteria z czerwo- nomorski, Starochorwacki kościół nych korali na wyspie Zlarin, Gąb- sv. Spasa, Grób rodziny Meštro- ka krapanjska, Bukara, Šibenski vić, Kościół Najświętszego Wybaw- bagatin, „Tkanica“. cy, Twierdza w Kninie, Prvić – Še- purina – najlepiej zachowana miej- scowość na wyspie, „Jurlinovi dvori“, Elektrownia wodna Krka z 1895 roku, Młyny wodne na Krce, Primo- šten – autentyczna kamienna architektura, Bunje – zaplecze Vodic, kompleksy zabytkowe – Betina i Popovići, Biskupija. Gastronomia Owoce morza – šibenickie mule duszone, rizotto z owocami morza, Wspólnota Turystyczna Żupanii pieczona ryba, brodet rybny, Drni- Šibensko-knińskiej ški prszut, Pakovački ser, rizotto Fra Nikole Ružića b.b. skradińskie, czarne rizotto, ja- 22000 Šibenik Tel.: +385 (0)22 212 346 gnięcina borajska i kornatska, tort E-mail: [email protected] skradiński, rożata, faworki, pączki, Strona internetowa: www.sibenikregion.com travarica šibenicka, loza, prošek, 4 DALMACJA. REGION SZYBENIKA. 27

Šibenik 3 V. Miljković

Visovac

I. Pervan

D. Fabijanić M. Romulić & D. Stojčić

Šibenik 3

I. Čorić Šibenik 3

B. Prezelj 28

1. Twierdza w Kninie na S. Gobbo wzgórzu Spas 1 Wspólnota Turystyczna Miasta Knin Tuđmanova 24, 22300 Knin Tel.: +385 (0)22 664 822 E-mail: [email protected] Strona internetowa: www.tz-knin.hr Knin 1 Fortyfikacja, która powstała na terenie starochorwackiego grodu z IX w., zbu- dowana w południowej części wzgó- rza Spas, wznoszącego się nad miej- scowością Knin i jej okolicą. Z twierdzy rozpościera się zachwycający widok na wszystkie strony świata. 2. Park Narodowy Krka 2 Trg Ivana Pavla II., br. 5, 22000 Šibenik Tel.: +385 (0)22 201 777 E-mail: [email protected] Strona internetowa: www.np-krka.hr

2 Fenomen przyrodniczy i krasowy, sie- Krka I. Biočina dem wapiennych wodospadów o łącz- S. Gobbo nej różnicy poziomów 242 m, najwięk- sza bariera wapienna w Europie – słyn- ny Skradinski Buk. W Parku znajduje się wysepka Visovac z kościołem i klasztorem franciszkanów.

3. Katedra św. Jakuba Šibenik 3 w Šibeniku 3 Šibenik 3 Wspólnota Turystyczna Miasta Šibenik Fausta Vrančića 18 22000 Šibenik Tel.: +385 (0)22 212 075 E-mail: [email protected] Strona internetowa: www.sibenik-tourism.hr

Wyjątkowy zabytek europejskiej architektury sakralnej, wpisany na Listę Światowego Dziedzictwa Kulturowego i Przyrodniczego UNESCO. Ozdabiają ją 72 wyrzeźbione w kamieniu głowy. Jest wybitnym dziełem sztuki architek- tonicznej i rzeźbiarskiej XV i XVI wieku na terenie Chorwacji. B. Kačan 4 DALMACJA. REGION SZYBENIKA. 29 4 4. Park Narodowy Kornati Kornati 4 I. Biočina Butina 2, 22243 Murter Tel.: +385 (0) 22 435 740 E-mail: [email protected], Strona internetowa: www.np-kornati.hr Archipelag Kornati składa się z około 150 niezamieszkałych wysp, wysepek i grzbie- tów morskich o powierzchni zaledwie sie- demdziesięciu kilometrów kwadratowych. Ze względu na niebezpieczeństwo żeglugi w tym labiryncie kamieni i morza, Kornati zdobią również liczne zabytkowe latarnie morskie, dziś cel „robinsonowskich“ turystów, jak Blitvenica i Sestrice. Sam Park Narodowy Kornati to 89 wysp, wysepek i grzbietów morskich. 5. Krapanj – Brodarica 5 Krapanjskih spužvara 52 22 207 Krapanj – Brodarica Tel.: +385 (0)22 350 612 E-mail: [email protected] Krapanj 5 Strona internetowa: www.tz-brodarica.hr I. Pervan

Krapanj to najmniejsza, najniższa i najgę- S. Gobbo ściej zamieszkała wyspa w Basenie Morza Śródziemnego o powierzchni 0,36 km² i o średniej wysokości 1,5 m. Znana jest z tradycyjnego połowu i przetwarzania gąbek. Oddalona jest około 300 m od lądu, gdzie znajduje się miejscowość Brodarica. Krapanj 5 6. Skradin 6 Trg Male Gospe 3, 22 222 Skradin Tel.: +385 (0)22 771 306; +385 (0)22 771 329 E-mail: [email protected] Strona internetowa: www.skradin.hr Znajdujący się około piętnaście kilome- trów od Šibeniku, Skradin, romantyczne miasteczko śródziemnomorskie z wąskimi uliczkami z płyt, przejściami, bramami i schodkami, znajduje się na samym wejściu do Parku Narodowego Krka. Jego historia ma już dwa tysiące lat i dlatego w jego bezpośrednim pobliżu znajdują się znale- ziska archeologiczne. Całe centrum miasta Skradin to zabytek pod ochroną. Skradin 6 I. Biočina 30 Szlaki Dawnych Kultur SZLAK ŚRODKOWODALMATYŃSKI

Bol

Podążając za zapachem cypry- tu poczuć ducha rycerzy z miejsco- sów i rozmarynu udacie się Państwo wości Sinj (Turniej Rycerski Sinjska szlakiem starożytnych Rzymian do Alka), przekorę i tęsknotę dalmatyń- antycznej miejscowości Tragurion, skiej pieśni z miejscowości Omiš oraz gdzie każdy wspaniały kamień, każ- wypocząć na wspaniałych plażach Ri- dy portal, kościółek, pałac i balkon wiery Makarskiej pod wysokimi ska- może pobudzić fantazję i opowie- łami Biokova. Można również popły- dzieć jakąś legendę, jakąś historię o nąć błękitnymi szlakami dawnych miłości lub nadziei. Możecie Państwo żeglarzy greckich do słonecznych tutaj zrozumieć, dlaczego cesarze wysp, obfitujących w cuda, krystalicz- rzymscy wybrali właśnie dumną Sa- ne, błękitne morze, biały kamień, la- lonę na stolicę swojej prowincji oraz wendę i winorośl, która rosła jedynie dlaczego jeden z nich, cesarz Diokle- dzięki wykradaniu ziemi kamieniom, cjan, wybrał przepiękny Split na miej- a bogate ciepło południa przemie- sce budowy swojego pałacu. Można niało jej owoce w wino.

B. Kačan 5 DALMACJA. REGION SPLITU. 31

2b 1 2a

4b 4a

5 32 Przyroda Biokovo (Vrgorac), komiška pogača, Park Przyrody Biokovo, obszary chronio- hib, komiški cviti, rogačica, tort imotski nego krajobrazu Vidova Gora i Zlatni Rat i rafioli, faworki dalmatyńskie, wino na wyspie Brač, kanion rzeki Cetina (Omiš), kaštelanski crljenac- zinfandel, wina Donja Brela, Wyspy Piekielne „Pakleni Opačak-Gornji Tučepi. Otoci“ (wyspa Hvar), Jeziora w Imotskim i Prološko Blato (Imotski); pomniki przyrody Uzdrowiska: Makarska. Błękitna Jaskinia (Modra Špilja), wyspy Ja- Trasy rowerowe: Park Pryzrody Bio- buka i Brusnik; rezerwaty - źródło i górny, kovo - Makarska riwiera, Dalmatinska ciek rzeki Jadro i rzeki Vrlika, błota Pantan zagora, wyspy Brač, Hvar, Šolta, Vis, (Trogir), park leśny Marjan (Split), jaskinia Splitska riwiera. Vranjača (Dugopolje – Split), Palagruža Drogi winne: Biokovo, Kaštela; wyspy – archipelag Palagruža jest najbardziej Brač, Hvar, Vis, Biševo. oddalonym od lądu archipelagiem ze Łowiectwo: państwowe tereny ło- wszystkich wysp chorwackich. wieckie „Biokovo”, „Mosor”, „Pelegrin”, „Kopršnica-Tijarica”. Ciekawe budowle Rybołówstwo: rzeki Cetina i Vrlika, Suhozidi (murki budowane bez zapra- rzeka Grab (Vrlika, Sinj, Trilj, Omiš), je- wy) i tradycyjna, gęsta zabudowa na wy- zioro Peručko Jezero (Sinj), big game spach oraz w nadmorskich miasteczkach fishing (Hvar i Vis). (Makarska, Omiš, Sinj, Imotski, wyspy Jazda konna: Trilj, Sinj, Donje Ogorje. Brač, Hvar, Vis, Šolta), bunje – polne dom- Sporty ekstremalne: rafting (rzeka ki z suchego muru; rzymska architektu- Cetina); paralotniarstwo (Bol, Vis, ra pałacowa - Pałac Dioklecjana (Split); Komiža, Hrvace-Sinj, góry Mosor i Bio- najlepiej zachowane romańsko-gotyckie kovo); windsurfing (Bol); wspinaczka miasto w Europie Środkowej, mury miej- (Sutivan, Komiža, Hvar, Omiš, Marjan- skie z zamkiem i wieżą, wąskie kamien- -Split, Biokovo), Kanoe safari (Hrvace- ne uliczki (Trogir), Klasztor franciszkański -Sinj), Kayaking i Sailing (Hvar, Vis), “Św. Marii” Zaostrog. zipline, canyoning, trekking, wind surfing (Omiš), ATV Quad Adventure Gastronomia Hrvace - Sinj , rafting, kanoe safari Dalmatinske kroštule (faworki), „dalma- Čikotina łódź (Nova sela-Trilj). tinska pašticada”, kiełbaski luganige, Pamiątki: jest wielu producentów wołowina w kapuście arambaši (Sinj); pamiątek dalmatyńskich, niektórzy viška i komiska pogača, pierniki z Hvaru, ręcznie wykonują przedmioty z kamie- danie z jagnięciny „vitalac”,tort z Braču nia, drewna, szkła i metalu, produkują Hrapoćuša, Vugava (wyspa Vis), bogda- nalewki dalmatyńskie, likiery, suszone nuša i Plančić (wyspa Hvar), wina Zlatan owoce i ciasta, olejki eteryczne i kosme- otok i Tomić (wyspa Hvar), Hvarska tyki, LAWENDA (wyspa Hvar), koronka z agawy (wyspa Hvar), gajete Falkuše z gregada, Tort Makarana (Makarska), miedzi, Łódź - kalanko z blachy. Baškovošdki rożki i faworki, biokovska pieczeń, ser bašćanski, słone sardele i Wspólnota Turystyczna poljički soparnik (Omiš), wino Dobričić Żupanii Splitsko-dalmatyńskiej (Šolta), żaby duszone albo panierowane Prilaz braće Kaliterna 10/I., 21000 Split żabie udka, wina Krolo (Strmendolac, Tel.: +385 (0)21 490 032, 490 033, 490 036 E-mail: info@dalmatia.hr Čaporice, Trilj), wino Grabovac (Prolo- Strona internetowa: www.dalmatia.hr žac), wino z mlekiem „bikla“ na zapleczu 5 DALMACJA. REGION SPLITU. 33

Split 2a

A. Verzotti Split 2a

Vis

A. Gospić

I. Biočina M. D. Pečanić Hvar 4b

Split 2a A. Verzotti

A. Verzotti 34

1. Trogir 1 – romańskie centrum D. Fabijanić miasta Wspólnota Turystyczna Miasta Trogir Trg Pape Ivana Pavla II. br. 1, 21220 Trogir Tel.: +385 (0)21 885 628 E-mail: [email protected] Strona internetowa: www.tztrogir.hr Centrum miasta otoczone murami z dobrze zachowanym zamkiem i wieżą oraz licznymi budowlami i pałacami romańskimi, go- tyckimi, renesansowymi i barokowymi, wpisane na Listę Światowego Dziedzictwa Kul- turowego i Przyrodniczego UNESCO. Trogir 1 2. Pałac Dioklecjana w Splicie2a i starożytna Salona w Solinie2b Wspólnota Turystyczna Miasta Split Hrvatskog narodnog preporoda 7, 21000 Split Tel.: +385 (0)21 348 600 E-mail: [email protected] Strona internetowa: www.visitsplit.com Wspólnota Turystyczna Miasta Solin Kralja Zvonimira 69, 21210 Solin Tel.: +385 (0)21 210 048 E-mail: [email protected] Strona internetowa: www.solin-info.com W czasach rzymskich powstały na tym terenie pierwsze ośrodki urbanistyczne. Po- twierdza to choćby Pałac Dioklecjana, ce- sarza rzymskiego, wpisany na Listę Świa- Split 2a I. Čorić towego Dziedzictwa Kulturowego i Przy- rodniczego UNESCO oraz miasto Salona, Cetina 3 D. Peroš stolica rzymskiej prowincji Dalmacji. 3. Kanion rzeki Cetiny 3 Wspólnota Turystyczna Miasta Omiš Trg kneza Miroslava b.b., 21310 Omiš Tel.: +385 (0)21 861 350 E-mail: [email protected] Strona internetowa: www.visitomis.hr U podnóża najwyższej chorwackiej góry Dinara na długości 105 km płynie rzeka Cetina, łącząc miejscowości Vrlika, Sinj, Trilj i Omiš. Bogactwo wód Cetiny najbardziej zachwyca miłośni- ków raftingu i canoeingu. 5 DALMACJA. REGION SPLITU. 35 4. Starogradsko polje4a 6. Sanktuarium NMP w Sinju 6 4a 4b i miasta Stari Grad i Hvar Wspólnota Turystyczna Miasta Sinj Put Petrovca 12, 21230 Sinj Chroniony krajobraz Starogradsko Po- Tel.: +385(0)21 826 352 lje wpisany został na listę światowe- E-mail: [email protected] go dziedzictwa UNESCO i jest najle- Strony internetowe: www.visitsinj.com piej zachowanym greckim podziałem www.gospa-sinjska.hr gruntów w basenie Morza Śródziem- nego mającym prawie 2400 lat. Największe sanktuarium maryjne w Dal- macji z ukoronowanym złotą koroną cu- Wspólnota Turystyczna Miasta Stari Grad downym obrazem Matki Boskiej Sinj- Obala Franje Tuđmana 1, 21460 Stari Grad skiej, który w 1687 r. przywieźli francisz- tel.: +385 (0)21 765 763; tel.: +385 (0)21 766-231 kanie z miejscowości Rama w Bośni, E-mail: [email protected] Strony internetowe: www.stari-grad-faros.hr uciekając przed Turkami. Już od ponad www.starogradsko-polje.net trzech wieków przybywają tutaj wierni 15 sierpnia – w dniu Wniebowzięcia NMP. Dawniej ważny port morski i handlowy. Miasto Hvar jest dziś jednym z ulubionych I. Biočina kierunków turystycznych w Chorwacji. Wspólnota Turystyczna Miasta Hvar Trg sv. Stjepana 42, 21450 Hvar Tel.: +385 (0)21 741 059 E-mail: [email protected], [email protected] Strony internetowe: www.tzhvar.hr Stari Grad 4a www.starogradsko-polje.net B Kačan Hvar 4b 5. Park Przyrody Biokovo 5 Marineta, Mala obala 16, 21300 Makarska Tel.: +385 (0)21 616 924 E-mail: [email protected] Strona internetowa: www.pp-biokovo.hr Biokovo jest najwyższym pasmem gór- skim wzdłuż chorwackiego wybrzeża, które charakteryzują niezwykłe kon- trasty przyrody, bogactwo flory i fauny z wieloma gatunkami endemicznymi, rzadko spotykanymi ptakami drapież- nymi oraz zjawiskami geomorfologicz- nymi, wzbogaconymi widokami morza.

Biokovo 5 Sinj 6 B. Ljubičić

I. Biočina 36 Szlaki Starych Kapitanów SZLAK POŁUDNIOWODALMATYŃSKI

Dubrovnik 5

Szlaki Starych Kapitanów wy- można odnaleźć we współczesnych znaczają tereny wydarzeń historycz- portach morskich i rzecznych - Ploče nych i walk o wolność, tereny, gdzie i Metković. Na tym terenie przyroda od dawien dawna był rozwinięty stworzyła cudowny krajobraz delty handel i żegluga, tam gdzie od rzeki Neretvy, gdzie stykają się rzeka zawsze życie toczyło się w harmonii i morze, nizina i kras oraz jezioro i z morzem i rzeką. Z dawnym kunsz- bagna, niezapomniane piękno Parku tem żeglarskim można zapoznać Narodowego Mljet z jego jeziorami, się na półwyspie żeglarzy – Pelje- renesansowe wyspy Archipelagu šac, gdzie w kolebce kapitanów Elafity – Koločep, Lopud, Šipan oraz morskich, w miejscowości Orebić, ukształtowała różnorodny i urze- znajduje się Muzeum Morskie kający krajobraz terenów Konavle. oraz w mieście Korčula, rodzinnej Wystarczy spojrzeć w stronę otwar- miejscowości żeglarza i podróżnika tego morza, gdzie w przeszłości Marco Polo a także w zabytkowym odbywały się liczne bitwy morskie, Dubrowniku, który przez stulecia ist- gdzie broniono i chroniono wolność niał jako niezależna Rzeczpospolita i dokąd statki handlowe pływały na Dubrownicka. Kontynuację tradycji pełnych żaglach.

B. Kačan 6 DALMACJA. REGION DUBROWNIKA. 37

5 6

6 38 Przyroda Gastronomia Park Narodowy Mljet, Park Przyrody Ar- Owoce morza i ryby, jagnięcina i chipelag Lastovo; zabytek architektury cielęcina albo ośmiornica „pod pekom“, parkowej Arboretum Trsteno; rezerwaty „brodet“ z węgorza lub żab (dolina przy ujściu rzeki Neretvz (rezerwat rzeki Neretva), stońskie ostrygi i mule, ichtiologiczno-ornitologiczny), Zatoka ostrygi i mule z Pomorza Dubrownic- Malostońska (rezerwat morski), Lokrum kiego, Ciasta: kontonjata, mantala i – wysepka (rezerwat wegetacji leśnej); arancini (Konavle), padišpanj, mantala, geomorfologiczny pomnik przyrody prikle (Pomorze Dubrownickie), wina: Jaskinia Vela Spilja (Vela Luka); obszary Dingač i Postup (Półwysep Pelješac), chronionego krajobrazu Kočje (wieś Pošip i Grk (Korčula), Dubrovačka Žrnovo na Korčuli), Saplunara (wyspa Malvasija (Konavle). Mljet), Jaskinia Odyseusza (Mljet), Jaskinie Morvica i Ostaševice (Mljet), Uzdrowiska: Vela Luka. Konavoski Dvori (Konavle); parki leśne Trasy rowerowe: Konavle; wyspy - Drzew Cyprysowych „Pod Gospu“ Korčula (Blato) i Mljet (PN Mljet), (Orebić), Ošjak (Vela Luka). półwysep Pelješac, tematyczna trasa rowerowa – Stećki Pomorza Dubrow- Ciekawe budowle nickiego (Slano – Bistrina). Gotyckie i gotycko-renesansowe Szlaki piesze: Szlaki w rejonie Ko- rezydencje (od Półwyspu Pelješac do navle, Szlaki w miejscowości Orebić, Konavle), klasztor franciszkanów (Ore- Szlaki na wyspach Korčula, Mljet, La- bić); Knežev Dvor (Luka Šipanska); Du- stovo i Lopud, Szlak Napoleona (1 brownickie mury miejskie z twierdzami etap Pelješca). Minčeta, Lovrijenac, Revelin, Bokar i Sv. Drogi winne: Pelješac Imperium Ivan, Knežev dvor, klasztor franciszkań- Wina (Pelješac), wyspa Korčula. Jazda konna: Konavle. ski, klasztor dominikański i pałac Spon- Wspinaczka: Konavle, wyspy Korču- za, kościół św. Błażeja, katedra Wnie- la, Mljet i Lastovo. bowzięcia Najświętszej Marii Panny Sporty ekstremalne: Parki linowe w (Dubrownik)Wieża Minčeta, Twierdza Konavlach. Lovrijenac, twierdza Ravelin, twierdza Pamiątki: Haft Jedwabny z Kona- Bokar, twierdza Sv. Ivan, Knežev dvor, vli (konavoski svileni vez), żaglówka klasztor franciszkański (Dubrownik), „Dubrovačka Karaka“ (Dubrownik), klasztor dominikański (Dubrownik) i Pa- Tkana lawenda – Pomorze Dubrow- łac Sponza (Dubrownik);, klasztor fran- nickie. ciszkanów (Rožat); Mauzoleum rodziny Račić (Cavtat); tradycyjna architektura kamienna (wioski na terenie Konavle) i Sokol grad (wieża w Konavlach), Mury obronne w Stonie (Ston), Solanka Ston, kościół preromański „Rotonda“ Pomo- Wspólnota Turystyczna Żupanii rze Dubrownickie), stećki na Pomorzu Dubrownicko-neretwańskiej Šipčine 2, 20 000 Dubrovnik Dubrownickim, Klasztor Benedyktyński Tel.: +385 (0)20 324 999 (Mljet), pozostałości pałacu rzymskiego E-mail: [email protected] i pozostałości bazyliki starochrześcni- Strona internetowa: www.visitdubrovnik.hr jańskiej (Polače, Mljet). 6 DALMACJA. REGION DUBROWNIKA. 39 Dubrovnik 5

Korčula D. Fabijanić D. Fabijanić

I. Biočina D. Pavlinović Pelješac I. Biočina

Neretva

B. Kačan 40

1. Znalezisko archeologiczne Narona 1 I. Biočina Narona 1 Muzeum Archeologiczne Narona 20352 Vid, Tel.: +385 (0)20 691 596 E-mail: [email protected] Strona internetowa: www.a-m-narona.hr Antyczne miasto Narona we wsi Vid koło miejscowości Metković – Kośció- Z. Jelača łek św. Vida, starochrześcijański Ko- Ston 2 ściół Bare, struktura starochrześcijań- skich bazylik, miejskie mury obronne i forum ze świątynią Augusteum są naj- cenniejszymi śladami dziedzictwa kulturowego na tym terenie. 2. Mury obronne w miejscowości Ston 2 Wspólnota Turystyczna Gminy Ston Pelješki put 1, 20230 Ston Tel.: +385 (0)20 754 452 E-mail: [email protected] Strona internetowa: www.ston.hr Kompleks fortyfikacji z XIV w., wyjątko- wy pod względem długości (5,5 km), oraz rozwiązań obronnych i urbanistycznych. Mury zaczynają się i kończą twierdzami Koruna w miejscowości Mali Ston i Veliki Kaštio w miejscowości Ston, a najbardziej monumentalną jest twierdza Bartolomeo nad miejscowością Ston. 3. Korčula 3 – miasto Marco Polo Wspólnota Turystyczna Miasta Korčula Obala dr. Franje Tuđmana 4, 20260 Korčula Tel.: +385 (0)20 715 701 E-mail: [email protected] Strona internetowa: www.visitkorcula.net M. Romulić & D. Stojčić Korčula 3 Miasto Korčula, historyczne centrum wyspy o tej samej nazwie, jest jednym Mljet 4 z najlepiej zachowanych miast śre- dniowiecznych w basenie Morza Śród- ziemnego. Miejsce pochodzenia żegla- rza i podróżnika Marco Polo charakteryzuje bogata zabytkowa spuścizna i dziedzictwo kulturowe. I. Biočina 6 DALMACJA. REGION DUBROWNIKA. 41 4. Park Narodowy Mljet 4 5. Dubrownik 5 – zabytkowe Pristanište 2, 20226 Goveđari centrum miasta Tel.: +385 (0)20 744 041 Wspólnota Turystyczna Miasta Dubrownik E-mail: [email protected] Brsalje 5, 20000 Dubrovnik Strona internetowa: www.np-mljet.hr Tel.: +385 (0)20 312 011 E-mail: [email protected] Wspólnota Turystyczna Gminy Mljet Strona internetowa: www.tzdubrovnik.hr Zabrježe 2, 20225 Babino Polje Tel.: +385 (0) 20 746 025/ +385 (0) 20 744 186 Miasto o wyjątkowej historii politycznej i E-mail: [email protected] kulturowej oraz światowej sławy zabytek Strona internetowa: www.mljet.hr dziedzictwa kulturowego – Lista Świato- wego Dziedzictwa Kulturowego i Przy- Park Narodowy Mljet znajduje się w rodniczego UNESCO. Jedno z najbardziej zachodniej części wyspy o tej samej atrakcyjnych i znanych miast basenu Mo- nazwie, będącej jednocześnie najbar- rza Śródziemnego, które oprócz wyjątko- dziej zalesioną wyspą na Adriatyku. wego piękna natury i zachowanego dzie- Charakteryzuje się głębokimi zatokami dzictwa, może pochwalić się wyjątkowo – Veliko i Malo Jezero, bujną i różnorod- bogatą ofertą turystyczną. ną roślinnością śródziemnomorską oraz bogatym dziedzictwem kulturowym, 6. Cavtat 6 – zabytkowe czego przykładem może być klasztor benedyktynów z XII w. położony na centrum miasta wysepce, na jeziorze Veliko Jezero. Wspólnota Turystyczna Gminy Konavle Zidine 6, 20210 Cavtat, Tel.: +385 (0)20 479 025 S. Gobbo E-mail: [email protected] Strona internetowa: www.visit.cavtat-konavle.com Średniowieczne miasteczko Cavtat jest również turystycznym i kulturalnym centrum regionu Konavle. Cennymi zabytkami są: Mauzoleum rodziny Račić, dom rodzinny malarza Vlaho Bukovca, Knežev Dvor Cavtat 6 ze zbiorem Baltazara Bogišića. Niedzielne Występy Folklorystyczne w Čilipach, kompleks młynów i filarów na rzece Ljuta oraz Z. Jelača Dubrovnik 5 twierdza Sokol grad to tylko niektóre z atrakcji wiejskiej części Konavli.

Dubrovnik 5

I. Pervan 42

Jeziora Plitwickie 2

Szlaki Źródeł Przyrody SZLAK REGIONU LIKA

Z miejscowości Karlovac można re pozwolą się odkryć w całej okaza- udać się na spotkanie źródeł przyro- łości na Jeziorach Plitwickich. Piękno dy. Nizinne krajobrazy szybko zmie- i świeżość doznań światowego dzie- nią się w zalesione wzniesienia i dzictwa przyrodniczego oraz trady- góry, przeplatane obfitymi źródła- cyjna kuchnia to powody, dla których mi najczystszych wód w Europie, któ- warto odpocząć tu podczas podró- re gaszą pragnienie również w kra- ży. Okolice miasta Josipdol to obszar jach za oceanem. Trzeba powoli prze- gęstych lasów z bogatymi terenami chodzić krętym mostem przez Kora- łowieckimi. Zimą miłośnicy jazdy na nę w miejscowości Slunj, ponieważ nartach mogą się wybrać do miejsco- pod nim wśród wodospadów znaj- wości Ogulin i dalej w kierunku góry duje się jedyna w swoim rodzaju osa- Bjelolasica, a początkujący narciarze da młynów Rastoke. Mnóstwo roz- do miejscowości Brinje. Dla tych, któ- pryskujących się wodospadów za- rzy wolą bezpośredni kontakt z cichą powiada Szlaki Źródeł Przyrody, któ- i uspokajającą przyrodą, dobrym wy-

I. Čorić 7 LIKA - KARLOVAC. 43

Szlaki Źródeł Przyrody 6 5

1 borem będzie miejscowość Otočac i bogata w pstrągi dolina rzeki Gacka. Na drodze w kierunku Gospiću 2 można odwiedzić Muzeum Nikoli Tesli w jego rodzin- 4b nej miejscowości Smiljan w odległości zaledwie 45 minut jazdy od miejsco- wości Gospić znajdu- 4a je się miasto Karlobag, 3 gdzie można pływać w morzu zasilanym chłodną wodą źró- dlaną. 44

Wspólnota Turystyczna Żupanii Karlovackiej Ambroza Vraniczanya 6, 47000 Karlovac Tel.: +385 (0)47 615 320 E-mail: [email protected] Strona internetowa: www.tzkz.hr Wspólnota Turystyczna Żupanii Licko-senjskiej Budačka 12, 53000 Gospić D. Rostuhar Tel.: +385 (0)53 574 687 E-mail: [email protected] I. Čorić Strona internetowa: www.visit-lika.com

R. Ibrišević Karlovac 6

Jeziora Plitwickie 2

Senj

R. Ibrišević

Velebit 4b

I. Čorić

Velebit 4a

A. Gospić

M. Vrdoljak 7 LIKA - KARLOVAC. 45 Przyroda brzegiem rzeki Mrežnicy (Duga Resa), nad Parki narodowe Jeziora Plitwickie i rzeką Dobra i Kupa w kierunku miasta Ozalj. Północny Velebit, Park przyrody Velebit, Z licznych tras na terenie Żupanii Karlowac- rezerwaty ścisłe - Rožanski i Hajdučki kiej szczególnie atrakcyjna jest trasa wokół Kukovi; parki leśne - Jasikovac i Wzgórze jeziora Sabljaci, a trasy na terenie miasta Vujnović (Gospić); zatoka Zavratnica u Slunj łączą się z trasami na terenie gminy podnóża Velebitu, Lunjskie gaje oliwne Rakovica, gdzie łączą się z trasami na tere- – Lun na Pagu, ważne obszary krajo- nie Parku Narodowego Jeziora Plitwickie, brazowe Slunjčica; geomorfologiczny przebiegają przez dolinę rzeki Gacki i przez pomnik przyrody Cerovačke Pećine wsie pod Velebitem. Wyjątkowo atrakcyjne (Gračac), Park Jaskiń Grabovača, Bara- są również trasy na terenie Parku Przyrody ćeva jaskinia w Rakovicy, Đulin ponor – Velebit, trasy na terenie miasta Gospić. kompleks jaskiń w centrum miasta. Szlaki piesze: „Szlaki piesze do nordic walkingu w okolicy Dugiej Resy i nad rzeką Ciekawe budowle Mrežnicą oraz na terenie osady z młynami Jedyna zachowana na terytorium Liki Rastoke w Slunju i Rakovicy, gdzie można wieża turecka z XV w. (Perušić), twierdza Nehaj w Senju, wodociąg antyczny w po drodze zobaczyć miasto Drežnik, szlak Novalji, kręty most na rzece Korana edukacyjny, młyn, Kanion Korany, wodo- (Slunj), dawne kamienne mosty (na rze- spady lub ranczo z końmi.” ce Dobra – Novigrad, Kosinj), kamienny Szlaki górskie: Ogulin-Bijelsko-Klek, Baške most dwupoziomowy (Tounj), elektrow- Oštarije-Zavižan (Szlak Premužicia), Krasno- nia wodna w Ozlju „Munjara” zbudo- -Zavižan, Krasno-Begovača, szlak górski wana w 1895 roku, umocnione miasto Marković rudine – Otočac, Dubovacki szlak Ribnik – jedyny zachowany chorwacki górski, Pętla Karlovacka. „wasserburg”, umocnione miasto Ozalj Łowiectwo: okoliczne miejscowości: Duga zbudowane na skale nad rzeką Kupą, Resa, Krnjak (linia Karlovac-Slunj), Rakovica, Kasztel Frankopański w Ogulinie. Ogulin, Josipdol, tereny północnego i cen- tralnego Velebitu, Gospiću, Perušića, Otočca, Gastronomia Vrhovina, tereny na północ od miasta Ozalj. Miękki ser škripavac i inne sery lokalne Rybołówstwo: rzeka Mrežnica, rzeka wyprodukowane w mini zakładach Gacka, teren w pobliżu miejscowości Go- serowarskich na Drodze sera Żupanii Kar- spić, rzeka Kupa, Korana i Dobra, jezioro lowackiej, ziemniaki i jagnięcina z Liki, pro- Sabljaci w Ogulinie, żwirownie. dukty z owoców leśnych i starych odmian Rafting i spływy kanoe: rzeki Mrežnica jabłek i gruszek, rośliny i zioła lecznicze, (Duga Resa), Kupa i Korana, Gacka i Lika. grzyby, rakija ze śliwek i gruszek, chleb Speleologia: Baraćeve Špilje (Rakovica), Pli- z pieca, kapusta kiszona z Ogulinu (ze znakiem pochodzenia UE od 2015 roku), tvičke Špilje (PN Jeziora Plitwickie), Pećinski fasola, kwaśne mleko, cicvara – danie na Park Grabovača (Perušić), Cerovačke Pećine bazie mąki kukurydzianej, mleka, masła (Gračac), Jaskinie Vrlovka (Kamanje), Đulin i kwaśnej śmietany, specjały z dziczyzny, ponor (Ogulin), Bubijeva jama (Barilović). specjały z ryb rzecznych (sandacz, pstrąg), Pamiątki: CZAPKA Z LIKI (lička kapa), ce- strudel (najdłuższy strudel upieczony w ramiczna lub drewniana miniatura łodzi miejscowości Jaškovo, niewielkiej miej- rzecznej (Karlovac), ceramiczna owieczka, scowości niedaleko miasta Ozalj i wpisany coklje (pantofle regionalne). do Księgi Rekordów Guinessa. Pamiątki gastronomiczne: tradycyjne sery z mini zakładów serowarskich, lokal- Trasy rowerowe: trasy znajdują się nad ne wina, soki i rakije. 46 1. Osada Rastoke 1 - młyny wodne 3. Centrum pamięci “Nikola 3 Wspólnota Turystyczna Miasta Slunj Tesla” w miejscowości - Smiljan Braće Radića 7, 47240 Slunj Tel.: +385 (0)47 777 630 Smiljan 87/1, 53211 Smiljan E-mail: [email protected] Tel.: + 385 (0)53 746 530 Strona internetowa: www.tz-slunj.hr E-mail: [email protected] Strona internetowa: www.mcnikolatesla.hr Osada Rastoke powstała dzięki trwają- cej 300 lat symbiozie człowieka z przy- Muzeum Liki Gospić Ulica dr. Franje Tuđmana 5 rodą. Radość życia widać w żywiołowym 53000 Gospić ujściu rzeki Slunjčicy do rzeki Korany, Tel.: + 385 (0)53 572 051 gdzie znajduje się mnóstwo rozprysku- E-mail: [email protected] jących się wodospadów, ruczajów, ma- Strona internetowa: www.muzejlike.hr łych jezior i kaskad, które opowiadają o prawdziwym pięknie przyrody. Tutaj urodził się i spędził młodość Ni- kola Tesla, światowej sławy uczony i I.Biočina wynalazca w dziedzinie elektryczno- ści. We współczesnym muzeum, znaj- dującym się w jego domu rodzinnym oraz w pobliskim parku, zgromadzone są pamiątki dokumentujące drogę na- ukową Nikoli Tesli.

4. Park Przyrody Velebit4a i Park Narodowy Północny Velebit4b

Park Przyrody Velebit Kaniža Gospićka 4b, 53000 Gospić Tel.: +385 (0)53 560 450 E-mail: [email protected] Rastoke 1 Strona internetowa: www.pp-velebit.hr 2. Park Narodowy Park Narodowy Północny Velebit 2 Krasno 96, 53274 Krasno Jeziora Plitwickie Tel.: +385 (0)53 665 380 Park Narodowy Jeziora Plitwickie E-mail: [email protected] Josipa Jovića 19, 53231 Plitvička Jezera Strona internetowa: www.np-sjeverni-velebit.hr Tel.: +385 (0)53 751 015, +385 (0)53 751 014 E-mail: [email protected] Niepowtarzalność krajobrazów kraso- Strona internetowa: www.np-plitvicka-jezera.hr wych, świata roślin i zwierząt jest powodem, dla którego cały Park Przyrody Park Narodowy Jeziora Plitwickie znajdu- Velebit został ogłoszony przez UNESCO je się na Liście Światowego Dziedzictwa Światowym Rezerwatem Biosfery. Park Kulturowego i Przyrodniczego UNESCO. Narodowy Północny Velebit jest jego Jego ozdobą jest naturalne, szczególne najbardziej atrakcyjną częścią, znaną piękno szeregu jezior, wodospadów i ze skał Hajdučki i Rožanski Kukovi oraz strumieni, które znikają i ponownie się ogrodu botanicznego. Siedziba Parku pojawiają, stale zmieniając swój wygląd. Narodowego znajduje się w miejsco- Dlatego właśnie warto uchwycić niepo- wości Krasno, dużym sanktuarium wtarzalny moment w tej galerii przyrody. maryjnym, na wysokości 714 m n.p.m. 7 LIKA - KARLOVAC. 47 5 VelebitSmiljan 1a3 M. Romulić & D. Stojčić 5. Ogulin – tradycja bajek: Dom Bajek Ivany

Trg Hrvatskih rodoljuba, 47300 Ogulin Tel: +385 047 525 398 E-mail: [email protected] Strona internetowa: www.ivaninakucabajke.hr

Wspólnota Turystyczna Miasta Ogulin A. Gospić Velebit 4a Kardinala A. Stepinca 1, 47300 Ogulin Tel.: +385 (0)47 532 278 E-mail: [email protected] Strona internetowa: www.tz-grada-ogulina.hr Miasto Ogulin znajduje się na obszarze słynącym z licznych legend i podań ludowych, powstałych w otoczeniu przyrodniczym i histo- M. Romulić & D. Stojčić rycznym, dostarczającym wielu wrażeń. Đulin Ponor, miejsce gdzie rzeka Dobra znika pod ziemią, to miejsce może legendarne, a może i autentyczne związane z końcem nieszczęśliwej miłości dziewczyny o imieniu Đula. 6. Aquatika – Akwarium Słodkowodne Karlovac 6

Branka Čavlovića Čavleka 1a 47000 Karlovac Tel: +385 47 659 112 Ogulin 5 E-mail: [email protected] Strona internetowa: www.aquariumkarlovac.com D. Stošić Wspólnota Turystyczna Miasta Karlovac Trg Petra Zrinskog 3, 47000 Karlovac Tel.: +385 (0)47 615 115 E-mail: [email protected] Strona internetowa: www.karlovac-touristinfo.hr Słodkowodne Akwarium Karlovac jest jedynym akwarium słodkowodnym w Chorwacji i lokalną atrakcją turystycz- ną opartąa nao bioróżnorodności ej tradycji życia nad rzekami. Akwarium to flora i fauna chorwackich rzek i jezior, historia geologiczna, tradycyjna kultura i historia dorzecza czterech Aquatika – Akwarium Słodkowodne Karlovac 6 karlovackich rzek. 48 Szlaki zamkowych rusałek SZLAK PÓŁNOCNY

W przeszłości, przedstawicie- po wzgórzach, które były niegdyś le wyższych warstw społecznych, centrum życia, pracy oraz działalności dostojnicy i szlachta, w poszukiwaniu kulturalnej i politycznej. Wycieczką w piękna i dla wygody budowali zamki i przeszłość może okazać się zwiedza- dwory otoczone ogrodami i parkami nie cennych obiektów budownictwa w miejscach, które bardzo starannie wiejskiego w miejscowości Kumrovec. wybierali. Szlaki Zamkowych Wróżek Można również poznać świat dawnych prowadzą przez malownicze wzgórza przodków człowieka w miejscowości i równiny do zespołów pałacowo Krapina w jedynym w swoim rodzaju – gospodarczych, takich jak Novi Muzeum Neandertalczyków, które Dvori rodu Jelačić i zamku Lužnice w znajduje się przy samym znalezisku miejscowości Zaprešić, imponujący oraz sztukę naiwistyczną w miejsco- Veliki Tabor blisko miejscowości Desi- wości Hlebine. Pozwólcie Państwo, nić, romantyczny Trakošćan, dumnie aby zamkowe rusałki opowiedziały hi- wznoszący się zamek rodu Zrinskich storię i zabrały Państwa w romantycz- w miejscowości Čakovec, oraz innych ną podróż do starych dziejów sławy i licznych zamków rozproszonych blasku szlachty.

B. Kačan 8 Chorwacja Centralna. 49

Trakošćan 4 6

5 4

1 50 Przyroda Trasa Ptaków i Żółwi, Trasa dawnych Park Przyrody Medvednica, rezerwat mostów), Trasa wodospadów o długości botaniczny „Čret Dubravica“ (Dubravica); 47,79 km i Trasa zagrzebska, 41,06 km. pomnik przyrody jaskinia „Vindija” (Vara- Ivanec, Lepoglava, 4 mapy rowerowe i 21 ždin); rezerwat ornitologiczny Veliki Pažut tras rowerowych na terenie Krapinsko- (Legrad), specjalny rezerwat Mali Kalnik -Zagorskiej Żupanii o długości ogółem (Kalnik), Park Regionalny Mura – Drava, 695 km, sieć Međimurje Cyclist Welcome Chorwacki Ogród Kosaćca Donja Stubica, 750 km road i offroad tras rowerowych, Arboretum Opeka (Vinica). Drava route: Legrad – Šoderica – Hlebine – Molve – Đurđevac – Kalinovac – Križnica Ciekawe budowle (80 km),, Koprivnica, Križevci, Kalnik, Zamek Januševec (Prigorje Brdovečko); Żupania Varaždińska – Dravska trasa ro- Zamek Veliki Tabor (Desinić); Stari Grad werowa (Dubrava Križovljanska-Varaždin (Varaždin); „kleti i stare hiže“ - stare –Ludbreg-Mali Bukovec), trasa Od zamku do zamku (Varaždin - Trakošćan), Trasa zabudowania wiejskie (Gornje Međimurje); term (Varaždin – Varaždinske Toplice), XC zabytkowy młyn na rzece (Sveti Martin na trasa rowerowa Lužec, Novi Marof (5.600 Muri), zabytkowe centrum miasta Križevci. m, XCO kategoria). katedra grekokatolicka Świętej Trójcy, Trasy do jazdy konnej: 9 tras do jazdy Sanktuarium: Marija Bistrica, Bednjanske konnej na terenie Żupanii Krapinsko- piwnice (Bednja). -zagorskiej o długości 170 km. Dwie trasy konne na terenie Brdovca, Mariji Goricy i Gastronomia Dubravicy. Turystyczna trasa konna Żupa- Indyk z „mlinci“, kasza gryczana, dania i nii Koprivnicko-Križevackiej na Bilogorze. napoje z pokrzywy, ser krowi „prga“, oliwa Szlaki piesze: Trasy Edukacyjne (Park z dyni, ciasta „zagorski štrukli”, kukurydzia- Przyrody Medvednica); Trasy Edukacyjne na „zlevka“ i „vrbovečka pera“, pieczywo (Stubičke Toplice, Kalnik); Trasa Uzdrowi- „Varaždinski Klipići“, međimurska gibanica, skowa (Krapinske Toplice); Trasa wzdłuż wino musujące Šenpjen, vino Pušipel, au- rzeki Drava; teren Trakošćan; Gornje tochtoniczny szczep vina z Klanjca Sokol, Međimurje, Marija Bistrica – trasa górska wina lodowe Bodren.. Bregofskie ciasto „Dla duszy i ciała – Mirko Fulir“, szlaki (status niematerialnego dobra kultury HR edukacyjne (PP Žumberak – Samoborsko od 2012 roku), polędwiczka wieprzowa gorje) Sv. Nedelja – szlak edukacyjny Re- Stubica, zupa zagorska, wina musujące zerwatu Ornitologicznego Sava – Strmec, Vuglec Breg, kapusta varaždińska. szlaki piesze po Wzgórzach Svetonedje- lijskich, Szlaki piesze Tuhelj, Park Przyrody Uzdrowiska: Stubičke Toplice, Krapinske Medvednica – Horvatove stube, Pregrada Toplice, Varaždinske Toplice. – Lenartove stube, Miasto labiryntów w Termy: Termy Jezerčica – Donja Stubica, Donjej Stubicy. Termy Tuhelj – Tuheljske Toplice, Stubičke Szlaki górskie: Park Przyrody Medved- Toplice, Krapinske Toplice, Termy Sveti nica, PS Strahinjčica, Ivanšćica, Kalnik, Martin. Ravna Gora, Bilogora, Pregrada – Kunago- Trasy rowerowe: 13 map rowerowych i ra, Szlak Kajbumščakova, Marija Bistrica 37 tras na terenie Żupanii Zagrzebskiej o – szlak górski „Dla duszy i ciała ”. długości 1336,7 km, Žumberak 311,5 km, Szlaki tematyczne: Szlak sera Żupanii mapa tras rowerowych Żupanii Zagrzeb- Zagrzebskiej, Plešivička droga win- skiej o długości 207 km. Trzy nowe trasy na, Samoborska droga winna; Szlaki rowerowe dostępne w aplikacji mobilnej Galerii Sztuki (początek w miejscowości ZG bike: Savska trasa, długość 87,59 km (w Hlebine), Droga winna „Klampotic“ (Ce- jej skład wchodzą trzy trasy – Trasa Jezior, stica), Ludbreska droga winna, Toplicka 8 Chorwacja Centralna. 51 droga winna (okolica Varaždinskih Drava S. Gobbo Toplic), Jalžabetska droga winna, Szlak tradycyjnego jedzenia (gospodarstwa wiejskie na terenie całej Żupanii Vara- ždińskiej), Trasa edukacyjna Trakošćan, Međimurska droga winna, Droga czarnej oliwy, Međimurska droga tradycji , szlak 5 edukacyjny Gaveznica–Kameni Vrh D. Mance Čakovec (Lepoglava), Drogi winne Żupanii Krapin- sko–goranskiej, Szlak górski i edukacyjny Varaždin 4b Marija Bistrica „Śladami orchidei”, Radoboj, szlakami marynarzy Gupca (Donja Stubica), KZŽ – Maryjny Szlak Pielgrzymkowy. Łowiectwo: tereny Zelendvor, Trakošćan, Čakovec, Štrigova, Legrad, Koprivnica.

Rybołówstwo: rzeki Mura, Drava; M. Romulić & D. Stojčić S. Gobbo jeziora Zajarki, Čabraji, Jegeniš, Šoderica, Ješkovo, Čingi Lingi, Drnić, Prosenica, Au- toput,Čabraji, Ravenska Kapela, Hegeniš, Šoderica, Stara Šoderica, Ješkovo, Sveto- nedeljskie jeziora (Rakitje, Strmec, Orešje, Kerestinec), Plitvica, Bednja, sportowo – rekreacyjne jezioro „Jarki“ Stubičke Toplice, Bedekovčanskie jeziora. Veliki Tabor Jazda konna: Zlatar Bistrica, Sveti I. Biočina Martin na Muri, Donja Dubrava, Marija Wspólnota Turystyczna Bistrica – Ranczo Pia, Zaprešić – KK Traj- Żupanii Zagrzebskiej Preradovićeva 42, 10000 Zagreb bar, Centrum „Ritam s konjem“ Stubi- Tel.: +385 (0)1 4873 665 čke Toplice, Klub jeździecki Budinščina E-mail: [email protected] , Maruševec, Klub Jeździecki Kumrovec, Strona internetowa: www.tzzz.hr Donja Stubica – Ranczo Zara, Sveti Wspólnota Turystyczna Żupanii Koprivnicko–križevackiej Križ Začretje – OPG Piljek, Maruševec – Antuna Nemčića 5, 48000 Koprivnica Ranczo Chivas (OPG Marčenić). Tel.: +385 (0)48 624 408 E-mail: [email protected] Narty: Sljeme (Medvednica). Strona internetowa: Paragliding: Prigorec (Ivanšćica); www.tz–koprivnicko–krizevacka.hr Kalnik; Cvetlin i Višnjica (Ravna Gora), Wspólnota Turystyczna Plešivica (Japetić) Strahinjčica. Żupanii Krapinsko–zagorskiej Magistratska 3, 49000 Krapina Climbing: Kalnik. Tel.: +385 (0)49 233 653 Speedway: Hodošan, Kupljenovo E-mail: [email protected] (Zaprešić). Strona internetowa: www.visitzagorje.hr Pamiątki: SERCE ODPUSTOWE (licitar- Wspólnota Turystyczna Żupanii Varaždińskiej Trg bana Josipa Jelačića 12, 42000 Varaždin sko srce), foremki do wycinania ciast Tel.: +385 (0)42 210 096 „Licitarski Kalupi”, drewniane zabawki E-mail: [email protected] (Laz), lepoglavska koronka, olej z dyni, Strona internetowa: www.turizam–vzz.hr Wspólnota Turystyczna Żupanii Međimurskiej miniatura malarstwa naiwistycznego Ruđera Boškovića 2, 40000 Čakovec (Hlebine), Bilikum (Križevci), Koprivnjak Tel.: +385 (0)40 374 064 (Koprivnica), Herbata Lužnicka (zamek E-mail: [email protected] Strona internetowa: visitmedimurje.com Lužnica – Zaprešić). 52

1 1. Park Przyrody Medvednica Medvednica 1 Leśniczówka Bliznec Bliznec 70, 10000 Zagreb Tel.: +385 (0)1 458 6317 E–mail: info@pp–medvednica.hr Strona internetowa: www.pp–medvednica.hr Zalesiona góra wznosząca się nad Za- grzebiem, posiadająca wielokilometrowe szlaki górskie i centrum narciarskie Sljeme. Przyciąga jaskiniami, z których najciekaw- szą jest Veternica oraz atrakcyjnymi wąwo- zami, wodospadami i formami krasowymi. Spacerując szlakami edukacyjnymi można poznać cały teren oraz zwiedzić zabytko- Z. Jelača wą kopalnię „Zrinski”. Kumrovec 2 2. Skansen Staro Selo w miejscowości Kumrovec 2 Kumrovec b.b., 49295 Kumrovec Tel.: +385 (0)49 225 840 E–mail: [email protected] Strona internetowa: www.mhz.hr S. Gobbo

Skansen z dobrze zachowanymi S. Gobbo Krapina 3 chatami wiejskimi z przełomu XIX i XX w. W muzeum znajdują się również wystawy poświęcone tradycyjnemu sposobowi życia na terenach wzdłuż biegu rzeki Sutli, z końca XIX w., jak np. Zagorskie Wesele, Od konopi do płót- na, Garncarstwo, Od ziarna do chleba.

Varaždin 5 Varaždin 5

D. Mance D. Vurušić 8 Chorwacja Centralna. 53 3. Muzeum Neandertalczyków Zamek Trakošćan jest najbardziej Krapińskich w miejscowości romantycznym i według opinii wielu Krapina 3 osób najpiękniejszym zamkiem w Chorwacji. To jeden z rzaedkich Šetalište Vilibalda Sluge b.b., 49000 Krapina obiektów w Chorwacji z zachowanym Tel.: +385 (0)49 371 491 własnym rozwiązaniem architektonicz- E–mail: [email protected], [email protected], mkn–[email protected] nym, historycznie w niewielkim stop- Strony internetowe: www.mkn.mhz.hr niu związanym z ramami architekto- www.mhz.hr nicznymi i żayciem swoich właścicieli. Muzeum Krapińskich neandertal- 5. Miasto Varaždin 5 – perła czyków w Krapinie otwarte zosta- kultury ło w 2010 roku obok jednego z naj- ważniejszych znalezisk paleonto- Wspólnota Turystyczna Miasta Varaždin logicznych w Europie. Poza ekspo- Ivana Padovca 3, 42000 Varaždin Tel.: +385 (0)42 210 987 zycją opoświęconą neandertalczy- E–mail: info@tourism–varazdin.hr kom, jest tu również prezentacja hi- Strona internetowa: storii Ziemi od jej powstania do cza- www.tourism–varazdin.hr sów obecnych. Varaždin – miasto kultury, które zaska- 4. Zamek Trakošćan 4 – perła kuje wspaniałymi kościołami, pałacami miejskimi, cmentarzem oraz inwencją Chorwackiego Zagorja artystyczną i dziedzictwem kulturowym. Muzeum Dvor Trakošćan Trakošćan 1, 42253 Bednja 6 tel.:+385(0)42 796 281, +385(0)42 796 422 6. Ekomuzeum Mura faks:+385(0)42 796 420 e-mail: [email protected] Žabnik bb, 40311 Sveti Martin na Muri Tel.: +385 (0)40 868 231, +385 (0)98 977 9024 Wspólnota Turystyczna E–mail: [email protected] Trakošćan–Gmina Bednja Strona internetowa: www.ekomuzejmura.com Trg Sv. Marije 26, 42253 Bednja Tel.: +385 (0)42 796 309 Ekomuzeum Mura to wyjątkowa mo- E–mail: [email protected]; [email protected] zaika bioróżnorodności znajdującaj Trakošćan 4 się pod ochroną UNESCO i jedno- cześnie różnorodności tradycyjnych nauk, które kultywują mieszkańcy. To także miejsce etnologicznie zabar- wionych imprez promy pływające po Murze, pływające młyny, tradycyjna architektura, historia i zbiory, które pokazują życie mieszkańców wsi.

Sveti Martin na Muri 6

S. Gobbo B. H. Markičević 54 Szlaki Podziemnych Tajemnic

SZLAK PÓŁNOCNO–WSCHODNI

Pewne tajemnice czekają na lepiej może poznać samego siebie. Gril- odkrycie przez miliony lat. Głęboko w lowanie z rodziną nad stawem rybnym skałach, w czasach prehistorycznych, jest ucieczką od pobliskich ośrodków kiedy był tu jeszcze ocean, zostawiły urbanistycznych, takich jak Bjelovar, je żywe istoty. Miejscowość Ivanić Đurđevac, Virovitica, Garešnica, Kutina Grad odkryła swoją tajemnicę światu. albo Novska. Poniżej miejscowości Sisak Dzisiaj wędrówka Szlakami Podziem- rzeka Sava nawadnia lasy i łąki piękne- nych Tajemnic jest niepowtarzalnym go parku Lonjsko Polje, tworząc królew- doznaniem czasu, który zatrzymał ską kolebkę dla ryb i licznych gatunków się dawno temu. Dzięki spotkaniu z rzadkich ptaków. Ta rolnicza okolica, wiejską ludnością, która wiedzie dawno poza pięknem gór szczyci się również zapomniane, skromne życie, wśród ofertą gastronomiczną, szczególne w zróżnicowanej przyrody, gdzie na miejscowościach Vrbovec, Bjelovar, przemian pojawiają się pastwiska i góry, Đurđevac i Veliki Zdenci. W miastach gdzie czas odmierza położenie Słońca, Daruvar i Lipik od zawsze dusza i ciało a liczne stawy rybne i tereny łowieckie krzepią się doskonałym winem i wodą zachęcają do wypoczynku, człowiek termalną.

B. H. Markičević 8 Chorwacja Centralna. 55

Lonjsko polje 4

5 4 56 Przyroda Uzdrowiska: Topusko, Ivanić Grad, Lipik i Transgraniczny rezerwat biosfery Daruvar (Daruvarske toplice). Mura – Drava – Dunaj, chronione Trasy rowerowe: Drava Route (Koprivni- kraarjobrazy Križnica, Jelkuš, wyspa ca); Moslavacka i Savska trasa (okolice Širinski otok i siedlisko bagienne Vir Ivanić–Gradu),135 tras rowerowych na (Pitomača),Park Przyrody Lonjsko terenie Żupanii Viroviticko–podravskiej Polje, rezerwat ornitologiczny Rakita o długości 520 650 km, Petrinskie Trasy (Sisak); rezerwat geograficzno–bo- Rowerowe; Trasy Rowerowe na górze taniczny Đurđevackie Piaski; stawy Moslovačka Gora i polu Lonjsko Polje, rybne z karpiami Končanica (Daru- Bjelovarsko–bilogorska trasa żupanijska var – Grubišno Polje), stawy rybne łączy pięć miast żupanii (Bjelovar, Čazma, Blatnica – punkt informacyjny i edu- Garešnica, Daruvar, Grubišno Polje) kacyjny Blatnica, Szlak edukacyjny długość ogółem 192 km, bjelovarskie Lokvanjić – birdwatching, szkoła w trasy rowerowe, Bilodravska trasa (Bilogo- przyrodzie (Bjelovar – Čazma), Foto– ra, Đurđevac, Novo Virje, Węgry), „Trasy safari i obserwacja świata zwierząt Lipicanaca i kune“ (Lipik, Pakrac), trasy (BBŽ), specjalny rezerwat wegetacji rowerowe na Psunju. leśnej Crni jarki (Kalinovac). Szlaki piesze: Szlak Edukacyjny w viro- vitickiej części Bilogory, szlaki w pobliżu Ciekawe budowle miejscowości Kutina, szlak górski do Barokowy kompleks Klasztoru fran- Krive breze (Lipik), szlak edukacyjny ciszkańskiego i Kościół św. Rocha Rzymski Lasopark (Daruvar), szlak edu- (Virovitica), Kościół Nawiedzenia kacyjny Lokvanjić (Blatnica–Čazma). Najświętszej Marii Panny (Vukovina), Drogi winne: Drogi Winne w Moslavinie drewniana Kaplica św. Jana Chrzci- „Drogi winne“ – Pitomača, „Widoki Viro- ciela (Buševac), drewniane chaty vitickie“ – Virovitica, Đurđevačka droga w miejscowości Krapje, Moslavac- winna, droga winna Pakrac, Zelinska kie Werandy (Kutina), drewniana ka- droga winna – okolice Sv. Ivana Zeliny, plica św. Andrzeja z 1757 roku, go- Daruvarska droga winna, Bilogorska tycki kościół św. Pantelejmona, staj- droga winna. nia Państwowej ergeli Lipik, mają- Łowiectwo: teren w okolicy miejsco- tek Janković (Pakrac), Kościół Mat- wości Đurđevac, Ivanić Grad, Novska; ki Boskiej Śnieżnejw Kutinie, Katedra w górach Bilogora i Moslavačka Gora, Świętego Krzyża w Sisaku. Psunj (Pakrac), łowisko „Jelen“ (Lipik). Rybołówstwo: jezioro Gat (Đurđevac), Gastronomia stawy rybne na terenie miejscowości Produkty mleczne, potrawy z ryb Bjelovar, Čazma, Grubišno Polje, Virovi- słodkowodnych i dziczyzny, papry- tica, Novska, Garešnica i Kutina, stawy karz rybny, specjały tradycyjnej kuch- rybne Končanica i Jezero (Daruvar), rzeki ni chorwackiej (Daruvar),wędlina z Ilova i Pakra (Virovitica – Pakrac), rzeka koniny (Pakrac, Lipik), Šaran na rašlje Drava (Križnica), „Catch & release” – (Krapje), chleb z pokrzywy (Pitoma- Jezioro Pjeskara, Jezioro Raminac, Stawy ča), wino Graševina, chardonnay i Bi- rybne Poljana (Lipik), jezioro Ciglana jeli Pinot, cabernet sauvignon, wino (Dugo Selo), ŠRD Amur, jezioro Črnec z jeżyn i rakije owocowe, đurđevacka (Vrbovec). „pogača z oreji” (niematrialne dobro Jazda konna: Państwowa ergela Lipik, kultury od 2017 roku). klub jeździecki „Diamant“, Klub jeździec- 8 Chorwacja Centralna. 57 ki „Otrovanec“ (Pitomača), Klub jeź- „tur” (Turopolje), bocianów (Lonjsko dziecki „Konji gizdavi“ V. Pisanica; Ergela Polje), kogut „Picok“ (Đurđevac), puchar AMB Horses (Daruvar), Klub jeździecki do wina Vas diatretum Daruvarense Vinia (Bjelovar),Klub jeździecki Veliko (Daruvar), „Ślady i wspomnienia“ – seria Trojstvo, klub jeździecki „Đurđevački pamiątek z etno motywami Podraviny graničari” (Đurđevac), „Virovski konjani- i Slawonii (Virovitica), Stucka Petrinja ci” (Virje), Engea Chorwacka – Bilogor- (naczynia gliniane), Biżuteria Muzeum ska trasa konna – pierwsza certyfiko- Miasta Sisak – od replik rzymskich wana międzynarodowao konna trasa monet, po ceramikę glinianą i stroje turystyczna w Chorwacji o długości 90 ludowe czy akcesoria wędkarskie. km (Veliko Trojstvo). Atrakcje: Devarij (Đurđevac) – pspecjal- Pamiątki: LNIANY RĘCZNIK (Ivanić nie zbudowany i urządzony obiekt z Grad), miniatura repliki chaty posavskiej wielbłądami, jako połączenie z piaska- (Sisak), figurki autochtonicznego bydła mi Đurđevackimi.

Wspólnota Turystyczna Żupanii Koprivnicko-križevackiej Antuna Nemčića 5, 48000 Koprivnica Tel.: +385 (0)48 624 408 E-mail: [email protected] Strona internetowa: www.tz-koprivnicko-krizevacka.hr Wspólnota Turystyczna Żupanii Bjelovarsko–bilogorskiej D. Fabijanić Dr. Ante Starčevića 8, 43000 Bjelovar Tel.: +385 (0)43 221 928 E-mail: [email protected] Strona internetowa: www.tzbbz.hr Wspólnota Turystyczna Żupanii Viroviticko–podravskiej Trg Ljudevita Patačića, 33000 Virovitica Tel.: +385 (0)33 726 069, +385 (0)33 730 031 E-mail: [email protected] Strona internetowa: www.tzvpz.hr Wspólnota Turystyczna Żupanii D. Sever Sisacko–moslavackiej Rimska 28/II., 44000 Sisak Tel.: +385 (0)44 540 163 E-mail: [email protected] Strona internetowa: www.turizam–smz.hr Wspólnota Turystyczna Żupanii Zagrzebskiej Preradovićeva 42, 10000 Zagreb Tel.: +385 (0)1 4873 665 E-mail: [email protected] Strona internetowa: www.tzzz.hr

Sava S. Gobbo 58 1. Stari Grad – zabytek kultury w 4. Park Przyrody Lonjsko Polje 4 1 Đurđevcu Park Przyrody Lonjsko Polje Galerija Stari Grad Krapje 30, 44325 Jasenovac Starogradska 21, 48350 Đurđevac Tel.: +385 (0)44 672 080, +385 (0)44 611 190 E–mail: info@pp–lonjsko–polje.hr Tel.: +385 (0)48 812 230 Strona internetowa: E-mail: [email protected] www.pp–lonjsko–polje.hr Strona internetowa: www.djurdjevac.hr Ogromne ilości wody, które spływają rze- Wartościowy zabytek kultury i śre- ką Savą z Alp i Gór Dynarskich, rozlewają dniowieczna fortyfikacja, w której dzi- się po łąkach i lasach Lonjskiego Polja, siaj znajdują się galerie. Jedną z cen- tworząc nadzwyczajne warunki do tarła niejszych jest tutejsza stała ekspozycja ryb oraz dla ptactwa. Występuje tutaj sztuki znanego malarza naiwisty Ivana rzadkie połączenie dziewiczej przyrody i Lackovicia Croaty. budownictwa tradycyjnego. 2. Zamek rodu Pejačević w Viroviticy 2 5. Twierdza w miejscowości 5 Muzeum Miejskie – Zamek rodu Pejačević Sisak Trg bana Josipa Jelačića 23, 33000 Virovitica Muzeum Miejskie w Sisaku Tel.: +385 (0)33 722 127 Kralja Tomislava 10, 44000 Sisak E–mail: [email protected] Tel.: +385 (0)44 811 811 Strona internetowa: www.muzejvirovitica.hr E–mail: gradski–muzej–[email protected]–com.hr Strona internetowa: www.muzej–sisak.hr Na miejscu dawnej średniowiecznej for- tecy, według projektu wiedeńskiego ar- Ta dobrze zachowana średniowieczna chitekta Rotha, w 1804 r. hrabiowski fortyfikacja była świadkiem burzliwych ród Pejačević wybudował zamek w sty- walk, jakie rozgrywały się tu w przeszło- lu barokowo–klasycystycznym. Dzisiaj w ści. Przyciąga również ze względu na swój wygląd i położenie, ponieważ zlo- zamku znajduje się muzeum, a otaczają- kalizowana jest na brzegach rzek Kupy i cy go park francuski jest chronionym za- Savy, w otoczeniu rozległych łąk. bytkiem przyrody. 6. Muzeum Regionu Turopolje 3. Zamek hrabiego w Velikiej Goricy 6 Jankovicia w Daruvarze 3 Muzeum Regionu Turopolje Centrum Informacji Turystycznej Trg kralja Tomislava 1, 10410 Velika Gorica Daruvar–Papuk Tel.: +385 (0)1 6221 325 Julijev park 1, 43500 Daruvar E–mail: muzej–turopolja@muzej–turopolja.hr Tel.: +385 (0)43 331 382 Strona internetowa: www.muzej–turopolja.hr E–mail: [email protected] Strona internetowa: www.visitdaruvar.hr Region Turopolje znajduje się w dolinie rzeki Savy, na południe od Zagrzebia i Zamek barokowy, którego budowę zlecił zamieszkiwany jest od czasów prehisto- hrabia A. Janković w latach 1771–1777. Na rycznych. Swoją wyjątkowość Turopolje jego posiadłości powstała dzisiejsza miej- zawdzięcza zachowanym do dziś drew- scowość Daruvar. W niezapomnianej at- nianym kapliczkom i dworkom szlachec- mosferze piwnicy win, znajdującej się u kim. Najstarszym eksponatem Muzeum podnóża zamku, można spróbować do- Regionu Turopolje jest kieł mamuta skonałego daruvarskiego wina Graševina. sprzed 10 tysięcy lat przed naszą Erą. 8 Chorwacja Centralna. 59

Kupa

Đurđevac 1

S. Gobbo

Daruvar 3

S. Gobbo

M. Babić R. Leš

2 Virovitica K. Toplak Sisak 5 Velika Gorica 6

D. Rostuhar 60

Zagreb Stolica Chorwacji, miasto Zagrzeb, zaliczane jest do najstarszych miast środkowo- europejskich, co potwierdzają źródła pisane z 1094 r., kiedy to na tym terenie utworzo- no diecezję. Zagrzeb powstał między ma- sywem górskim Medvednica a rzeką Savą. Jego zabytkowe centrum tworzą średnio- wieczny Gradec, gdzie obecnie swoją sie- dzibę ma chorwacki rząd i parlament oraz Kaptol, siedziba diecezji. W Zagrzebiu, po administracyjnym połączeniu z okoliczny- mi osadami w XIX w., powstały reprezenta- cyjne budynki użytku publicznego, place,

Miasto na miarę człowieka Zagrzeb

I. Biočina 9 Zagrzeb. 61 przepiękne ogrody, fontanny i parki, czyniąc go dzisiaj jednym z najbardziej zielonych miast Europy. To wspaniałe miejsce do spacerów, jakim jest chorwacka metropolia, wabi odwiedzają- cych tętniącą żywą życiem atmosferą na ulicach, licznymi kawiarenkami, re- stauracjami i ulicami handlowymi. Je- żeli szukacie Państwo, w drodze do domu lub nad morze, chwili wytchnie- 9 nia wypełnionej bogatymi tradycyjny- mi i kulturalnymi doznaniami, Zagrzeb czeka na Was. Serdecznie witamy! 62 Przyjedziecie... Zobaczycie... Piernik (paprenjak) – aromatyczne ciastko o prostokątnym kształcie, Ciekawe budowle ozdobione motywami folklory- Neogotycka Katedra Wniebowzię- stycznymi. Zawiera miód, orzechy i cia NMP, romańsko–gotycki Kościół pieprz. Tradycyjny chorwacki spe- św. Marka, średniowieczne fragmen- cjał jest przyrządzony na zasadzie ty miejskich murów obronnych z XIII przeciwieństw, podobnie jak i cała historia Chorwacji; słodko–pieprzny w. – Kamienna Brama (Kamenita Vra- kąsek. ta) i Wieża Lotrščak, kolejka zębata, łą- Serce odpustowe – licitar w kształ- cząca Gornji Grad i Donji Grad, neoba- cie czerwonego serca w Zagrzebiu rokowy budynek Chorwackiego Teatru jest tradycyjnym wyrazem miłości Narodowego z 1895 r., którego twórca- i oddania. W kontynentalnej części mi byli architekci Fellner i Helmer. Chorwacji to słodkie ciastko z miodem już od lat sprzedaje się na Gastronomia odpustach i przygotowuje się go na Indyk z „mlinci“, „štrukli”, flaki „špek fi- specjalne okazje. Przy pomocy form leki“, łazanki z warzywami, świeży ser pieczony jest w różnych kształtach i śmietana, sznycel po zagrzebsku. i bogato zdobiony. Jest uwielbiane jako ozdoba choinkowa. Pamiątki z Zagrzebia

Šestiński parasol (šestinski kišo- bran) – część stroju ludowego charak- terystycznego dla okolic Zagrzebia, któ- rego używano do lat 60. ubiegłego wieku. Dziś noszony podczas uroczystości i jako element folkloru. Największa liczba šestińskich parasoli znajduje się na za- grzebskim placu targowym Dolac. D. Sever

I. Biočina

Zagreb I. Pervan 9 Zagrzeb. 63

Centrum Informacji Turystycznej Zagreb Trg bana J. Jelačića 11, 10000 Zagreb Tel.: +385 (0)1 48 14 051 +385 (0) 1 4814 052 +385 (0) 1 4814 054 E-mail: [email protected] Strona internetowa: www.infozagreb.hr CIT Dworzec główny Trg kralja Tomislava 12, 10000 Zagreb D. Sever Tel.: +385 (0)99 2109 918 M. Špelić CIT Port lotniczy Franjo Tuđman Pleso b.b., 10000 Zagreb Tel.: +385 (0)1 6265 091 CIT Dworzec autobusowy Zagreb Avenija M. Držića 4, 10000 Zagreb Tel.: +385 (0)1 6115 507 CIT Wieża Lotrščak Strossmayerovo šetalište 9, 10000 Zagreb Tel.: +385 (0)1 4851 510

Ž. Krčadinac

I. Pervan

Zagreb

D. Rostuhar 64

3 2

Sz laki Morza Panońskiego SZLAK SLAWONII

Niegdyś bezkresna, niebieska nem, którym również delektowano toń morska, dziś przybiera barwę zło- się na dworach europejskich i pod- ta, a jej wyspy to zielone góry. czas królewskich koronacji. Zacho- Po wielkiej wodzie pozostały jedy- wały się winnice w miejscowości Ilok nie muszelki na żyznych równinach i najstarsze na świecie piwnice win w slawońskich pól. Jednak trzy wielkie miejscowości Kutjevo. Dzisiaj może- rzeki Sava, Drava i Dunaj otoczyły ten cie się Państwo również sami rozko- region i człowiek zrozumiał, że tutaj szować tymi wszystkimi cudami mi- w objęciach przyrody znajdzie swój nionych czasów. Na Szlakach Morza ukochany dom. Dawno już zniknę- Panońskiego można odkryć piękno ło Morze Panońskie, ale pozostawiło pieśni tego regionu, której towarzy- swój ślad w postaci słonego źródła w szą dźwięki „tamburicy“ (narodowy miejscowości Bizovac. Wyjątkowym instrument chorwacki), a licznym im- zjawiskiem na skalę europejską jest prezom folklorystycznym towarzyszą jego temperatura – aż 96°C. Szlach- wesołe korowody mężczyzn i kobiet, ta pokochała otoczenie przyrody, ob- ubranych w malownicze stroje ludo- fitujące w wyzwania i wznosiła dwo- we, do których mężczyźni noszą ty- ry, rozkoszowała się łowiectwem, ry- powe kapelusze „šokački šeširi“, a ko- bołówstwem oraz doskonałym wi- biety „złote dukaty“.

M. Romulić & D. Stojčić 10 SLAWONIA. 65

10 66 Przyroda Zmajevac/Baranja), Piwnica winnicy Vina Transgraniczny rezerwat biosfery UNE- Belje (Kneževi Vinogradi/Baranja), Pałac SCO Mura – Drava – Dunav (Centrum Gutmann (Belišće), Zamek barokowy Informacyjno-edukacyujne Noskovačka Odescalchi (Ilok), twierdza średniowiecz- Dubrava),Parki Przyrody Papuk – świa- na (Ilok), Stara piwnica – winnice piwnice towy geopark UNESCO Papuk i Kopački ilockie (Ilok), rzadkie przykłady archi- rit, rezerwaty – Gajna (Slavonski Brod), tektury osmańskiej «Turbe» i «Hamam» Lože (Vinkovci), spačvański basen – (Ilok), kościół św. Piotra i Pawła z gotycką lasy dębowe (Vinkovci) Prašnik (Nova wieżą (Šarengrad), kościół romański Mat- Gradiška), Radiševo (Županja), Podpanj ki Boskiej (Bapska), kościół, sanktuarium i (Donji Miholjac); obszar chronionego klasztor św. Jana Kapistrana (Ilok), Zamek krajobrazu Erdut; Sovsko jezioro (Čaglin), letni Principovac (Ilok), Majątek Janković Rupnica (PP Papuk), laso–park Jankovac i (Pakrac), dom rodzinny Ivana Kozarca, Rupnica – pierwszy geologiczny pomnik kościół św. Eyuzebiusza i Poliona z XVIII przyrody (Park Przyrody Papuk), pomnik wieku, barokowe centrum miasta, kościół przyrody Bijela Topola (Valpovo), Bansko romański św. Iliji na Mraji, kapliczka św. brdo (Kneževi Vinogradi – Beli Manastir/ Marii Magdaleny, budynek Muzeum Baranja), Punkt widokowy i zabytek na Miejskiego Vinkovci (Vinkovci). Dunaju (Batina/Baranja), Park Strossmay- Gastronomia era w Đakovo, Iločki park – zabytek ar- Gotowana potrawa mięsna „čobanac”, chitektury parkowej, Šarengradska ada, paprykarz rybny, paprykarz z kurczaka, Lasopark Adica i dawne koryto rzeki Vuki wędliny suszone „kulen” i „kulenova (Vukovar). Centrum obserwacji ptaków, seka”, ciasto ze skwarkami, wino Iločki rzeki Bosut i Spačva, przeprawa Sv. Kata- Traminac, rakija „šljivovica”, karp na rina, zachowana przyroda basenu spa- rasljach, gastroprojekt Smaki Srijemu i čvańskiego (lasy i ekosystem) (Nijemci). Slawonii, knedle ze śliwkami.

Ciekawe budowle Uzdrowiska: Bizovac, Termy Lipik. Średniowieczny umocniony gród Ružica Trasy rowerowe: Nova Gradiška, Park grad (Orahovice), monastyr św. Mikołaja, Przyrody Papuk, Savska Szlak Rowerowy XV wiek (Orahovica), gotycki kościół (Slavonski Brod), Panońska Droga Pokoju Zbawienia NMP (Voćin), kościół klasy- (Osijek), szlak rowerowy w Vinkovcach i cystyczny św. Teresy z Avilu (Suhopolje), okolicy, Dunajski szlak rowerowy, trasa barokowy klasztor franciszkanów oraz rowerowa Borovik – Vuka (Drenje), Bike & Kościół św. Filipa i Jakuba, pałac rodu Hike interactive trails – Żupania Požesko– Eltz, Muzeum Kulturzy Vucedolskiej slawońska 44 trasy, trasa wokół jeziora (Vukovar), historyczna katedra św. Šećeranskiego (Bicbc), Vinkovci – na skrzy- Piotra, barokowy pałac biskupi (Đakovo); żowaniu trasy Srijem i Eurovelo 6Vukovar przykład architektury obronnej spichlerz – Dunajska trasa rowerowa (Eurovelo 6), „čardak”, architektura ludowa „šokačkie Ilok – Dunajska trasa rowerowa, BWC – Ni- chaty“ (Županja); barokowe pałace Pran- jemci, EuroVelo13 – Trasa żelaznej kurtyny dau Mailath (Donji Miholjac) i Prandau (wzdłuż rzeki Dravy). Normann (Valpovo); klasycystyczny Szlaki piesze: Szlak Edukacyjny Gajna pałac rodu Pejačević (Našice); Kościół (Slavonski Brod), miejscowość wypoczyn- św. Wawrzyńca (Lovre) z XIV w. (Požega), kowa Sopot (Vinkovci), staw rybny Blanje barokowy zamek z piwnicą 1232 rok (Drenje), Psunj i Papuk, Park Przyrody (Kutjevo), katedra św. Teresy z Awilu Papuk, szlak edukacyjny Popovac (Drenje), (Požega), Gatori–Piwnice winne (Suza, Belišće (Drava bike tour), trasa edukacyjna 10 SLAWONIA. 67 Prandau – Mailath Donji Miholjac, Trasa jeździecki „Diamant” (Lipik) Klub Jeździecki rowerowa Greenway, Donji Miholjac – „Dunavski raj”, Vukovar, Klub Jeździecki Ilok. Latinovac, Donji Miholjac, trasa rowerowa Sporty ekstremalne: latanie (Papuk, Krndi- pump–track park Prandau – Mailath, Donji ja, Psunj/Omanovac, Virovitica); paralotniar- Miholjac XCMTB trasa rowerowa Stara stwo (Požega, Pliš), miejsce do wspinaczki Drava, Górski szlak pieszy Bijelo Brdo – sportowej (Sokoline), off–road (Karanac/ Aljmaš – Erdut, Erdut – trasa edukacyjno– Baranja, Pustara Višnjica, Pakrac/Omanovac), krajobrazowa, szlak pieszy «Liska» (Ilok), trekking (Beli Manastir/Baranja), foto safari międzynarodowa trasa «Sultans trail» (Ilok). (Karanac/Baranja), kanoe, birdwatcing – Drogi winne: Brodski Stupnik, Drogi win- Zlatna greda, Vinkovci – lotnictwo sportowe ne Żupanii Požeško–slawońskiej (Winnice i turystyka lotnicza – Aeroklub „Vrabac“ i Kutjevo, Winnice Požega – Pleternica, Win- Lotnisko „Sopot“. nice Pakrac), Baranjskie Szlaki Winne Ilocki Pamiątki: VUČEDOLSKA GOŁĘBICA (Vuko- Szlak Winny, Szlaki winno–turystyczne re- var), But vučedolski, startasice, pierniki w gionu winnego Đakovo („Zlatarevac” Trna- kształcie gołębicy, wieża wodna, wyspiar- va i Mandićevac), Droga winna Erdutskich ski suvarz, tradycyjny kapelusz „šokački winnic ( Aljmaš,Erdut, Dalj ). šešir“, „Rudinska Glava“ (Požega), dziecięca Łowiectwo: Jelas Polje (Slavonski Brod), haftowana przepaska, „zlatovez“ – motywy Ilok, Mačkovac, Kujnjak, Nabrđe, Tikveš, ręcznie wyszywane złotą nicią, Kužni pil Monjoroš – Zmajevac/Baranja, Zlatna Gre- (Požega), „baranjska mielona papryka czer- da/Baranja, Podunavlje – Podravlje (Osijek), wona“, podkowa (Ergela Państwowa Đakovo lasy w pobliżu miejscowości Našice i Donji i Lipik), baranjski kulen, baranjskie produkty Miholjac, Darda, teren miejscowości Staro ekologiczne, „Slatinska perlica” (Slatina), „Pod- Petrovo Selo, las Spačva, okolica Novej Gra- kładka slawońska” (Zdenci), đakovacki kulen, diški, Papuk, Krndija, Kutjevo–Velika, Dilj Orion – najstarszy kalendarz indoeuropejski gora, Požeška – Babja gora (Požega), Pusta- (Vinkovci). ra, Višnjica, okolice Slatiny, Orahovicy, Vo- ćina, Dom łowiecki Fermopromet – Novo Nevesinje/Baranja, Ćpšak lasy – Zlatna Gre- Wspólnota Turystyczna Żupanii da/Baranja, Karanac/Baranja, Vinkovci – las Požeško–slawońskiej Županijska 7, 34000 Požega Kunjevci i Merolino, Vukovar – Spółdzielnia Tel.: +385 (0)34 290 262 Vina Vukovarskie w centrum barokowym – E-mail: [email protected] miejsce degustacji i sprzedaży wina. Strona internetowa: www.tzzps.hr Rybołówstwo: rzeki Drava, Sava, Dunaj, Wspólnota Turystyczna Żupanii Bosut, Spačva, Studva, Karašica, Vučica, Virovitivko–podravskiej „otočki i bošnjački virovi”, Kopački Rit, Trg Ljudevita Patačića 1, 33000 Virovitica Tel.: +385 (0)33 726 069 stawy rybne w okolicy miejscowości E-mail: [email protected] Našice, Donji Miholjac i Valpovo i Zdenci, Strona internetowa: www.tzvpz.hr jezioro Borovik, (region Đakova), stawy Wspólnota Turystyczna Żupanii rybne Raminac i Pjeskara (Lipik–wędkar- Osjecko–baranjskiej stwo sportowe), stawy rybne Zlatni lug Kapucinska 40, 31000 Osijek Tel.: +385 (0)31 214 852 (Požega), jezioro Šećeransko, rzeka Vuka, E-mail: [email protected] staw rybny Grabovo (Vukovar). Strona internetowa: www.visitosijekbaranja.com Jazda konna: Đakovo (Państwowa ergela Wspólnota Turystyczna Żupanii Đakovo: Pastuharna i Ivandvor), Osijek, Vukovarsko–srijemskiej Lipik, Pustara, Višnjica, Orahovica, Darda/ Glagoljaška 27, 32100 Vinkovci Tel.: +385 (0) 32 338 425 Baranja, Ranczo Santa – Zmajevac/Baranja, E-mail: [email protected] Popovac/Baranja, Karanac/Baranja., Klub Strona internetowa: www.visitvukovar–srijem.com jeździecki Capistro, Bilje, Vukovar, Klub

M. Romulić & D. Stojčić 68 1. Twierdza Brod i klasztor francisz- 3. Twierdza w miejscowości kański w mieście Slavonski Brod 1 Osijek 3 Wspólnota Turystyczna Miasta Slavonski Brod CIT Tvrđa Trg pobjede 28/1, 35000 Slavonski Brod Trg Sv. Trojstva 5, 31000 Osijek Tel.: +385 (0)35 447 721 Tel.: +385 (0)31 210 120 E–mail: [email protected] Strona internetowa: www.tzgsb.hr Wspólnota Turystyczna Miasta Osijek Županijska 2, 31000 Osijek Tel.: +385(0)31 203 755 Twierdza Brod z XVIII w. należy do naj- E–mail: [email protected] większych obiektów fortyfikacyjnych Strona internetowa: www.tzosijek.hr w Chorwacji. Barokowy klasztor fran- ciszkanów pozostał do dziś dobrze za- Romantyczne zabytkowe centrum mia- chowany i jest jedną z najbardziej wy- sta swój podstawowy kształt otrzymało różniających się barokowych budow- na początku XVIII w. Można zaobser- li w Slawonii, z najbardziej reprezenta- wować tutaj połączenie wojennych cyjnym krużgankiem w architekturze fortyfikacji i zorganizowanego życia klasztornej w północnej Chorwacji. miejskiego. Do dziś wzdłuż rzeki Dravy zachowały się fragmenty imponujących 2. Park Przyrody Papuk / Świato- murów obronnych i bram miejskich. wy geopark UNESCO Papuk 2 Trg Gospe voćinske b.b., 33522 Voćin Tel.: +385 (0)34 313 030 E–mail: kontakt@pp–papuk.hr Strona internetowa: www.pp–papuk.hr

Park Przyrody Papuk, z zachowaną pier- wotną geologiczną, biologiczną i kultu- Osijek 3 rologiczną autentycznością, jest jedynym G. Šafarek geoparkiem UNESCO w Chorwacji. Szlak 4. Park Przyrody Kopački Rit 4 Edukacyjny Grafów, wielkie, pięćsetletnie Titov dvorac 1, 31328 Lug dęby i średniowieczna twierdza Ružica Tel.: +385 (0)31 285 370 Grad, to tylko niektóre z atrakcji, które co E–mail: [email protected] roku zachwycają odwiedzających. Strona internetowa: https://pp-kopacki-rit.hr/ Park Przyrody Kopački Rit jest wy- jątkowym rezerwatem bagiennym, jednym z największych tarlisk ryb w Europie Środkowej i znaczącym terenem ornitologicznym. Piwnice winne w Suzi i Zmajevcu – Baranja Imre Nagya 2, 31300 Beli Manastir Tel.: +385 (0)31 702 080 E–mail: [email protected] Strona internetowa: www.tzbaranje.hr W centrum wioski Suza i Zmajevac Papuk 2 znajdują się ulice wina – „surduci“, z M. Romulić & D. Stojčić szeregami piwnic z winami „gator“ 10 SLAWONIA. 69 stycznego, najbardziej wysuniętego na wschód chorwackiego miasta Ilok. 6. Państwowa Stadnina „Ergela” Đakovo, Państwowa ergela Lipik 6 A. Šenoe 45, 31400 Đakovo Tel.: +385 (0)31 813 286 E–mail: lipicanac@ergela–djakovo.hr Strona internetowa: www.ergela–djakovo.hr Baranjska 18, 34551 Lipik Tel.: +385 (0)34 421 880 E–mail: ergela@ergela–lipik.org Strona internetowa: www.ergela–lipik.org Kopački Rit 4 I. Biočina Angielska królowa Elżbieta II z rodziną od- M. Romulić & D. Stojčić wiedziła ergelę już w 1972 roku Đakovacka ergela ze swoją bogatą ofertą turystyczną, atrakcyjnymi przedstawieniami z końmi i chronionym dobrem kultury „Ivandvorem” jest coraz silniejszą marką w Chorwacji.

Kopački Rit 4 Państwową ergelę Lipik założył graf Izidor pl. Janković w 1843 roku i od tego wydrążonych w górze, które mają nawet czasu hodowane są tu i selekcjonowane 200 lat. konie rasy Lipicaner. Nienaruszona przyroda, przebywanie z końmi, jazda konna 5. Zamek Odescalchi i i jazda bryczką po mieście Lipik, to tylko 5 część tego, co przyciąga co roku dużą średniowieczna twierdza w Iloku liczbę odwiedzających. Wspólnota Turystyczna Miasta Ilok Trg sv. Ivana Kapistrana 5, 32236 Ilok Đakovo 6 Tel.: +385 (0)32 590 020 E–mail: [email protected] Strona internetowa: www.turizamilok.hr Mury twierdzy nad Dunajem, zamek książąt Odescalchi z renesansową archi- tekturą parkową, kościół oraz klasztor św. Jana Kapistrana są częścią chronionego, bardzo interesującego i dobrze zachowanego dawnego kompleksu urbani-

S. Pjanić Ilok 5

Slavonski Brod 1 I. Biočina M. Romulić & D. Stojčić 70 ISTRIA. nej ryby – Tydzień błękitnej ryby (czerwiec), Čavle, 1 SZLAK ISTRYJSKI Automotodrom Grobnik – Mistrzostwa Świata Motorów z Przyczepką (czerwiec), Rab – Kantuni Barban – zawody jeździeckie „Turniej na (czerwiec, sierpień, wrzesień), Cres – Creska Prstenac“ (sierpień); Umag – ATP Croatia Open butega – wystawa autochtonicznych wyrobów (lipiec); Park Narodowy Brijuni – Sezon Teatru creskich (czerwiec – wrzesień), Rab – Rabskie Ulysses (lipiec/sierpień); Poreč – Vinistra (maj), wieczory muzyczne – festiwal muzyki poważnej Dzień otwartych piwnic z winem (maj), Dni (czerwiec – wrzesień), Ravna Gora – Ravnogorskie owoce gór (czerwiec – wrzesień), Bakar – Lato

Wydarzenia antyku Pula Superiorvm (czerwiec), Vrsar – Casanovafest (czerwiec), Istra Inspirit (czerwiec/ Margarety (czerwiec, lipiec), Njivice – Rapsodia lipiec/sierpień), Svetvinčenat – Festiwal tańca sztucznych ogni (czerwiec), Omišalj – Festiwal i teatru niemego (lipiec), Pula Film Festival teatru ludowego (czerwiec), Omišalj –Dni antyku (lipiec), Motovun Film Festival (lipiec), Rovinj – (lipiec), Crikvenica – CrikyArt – festiwal grajków Noc św. Wawrzyńca (sierpień), Porecki festiwal ulicznych (lipiec), Selce Sr(etno) Selce – festiwal historyczny Giostra (wrzesień), Parenzana Bike etno (lipiec), Kastav – Kastavskie lato kulturalne Marathon (wrzesień), Dni trufli na Istrii (wrzesień – KKL (lipiec, sierpień), Novi Vinodolski – Wielki – listopad), Umag/Novigrad/Brtonigla/Buje – karnawał międzynarodowy (lipiec), Okolotorno – Gastronomiczne rapsodie zimowe (październik Novi Vinodolski (lipiec, sierpień), Cres – karnawał – maj), Subotina po starinski (wrzesień), Porecki letni (lipiec), Rab – Rapska fjera (lipiec), Mrkopalj delfin, Jazz in Lap, Koncerty w Bazylice Eufrazju- – ARTfest (lipiec), Skrad – Festiwal malin (lipiec), sza, Festiwal Malvaziji, Mosaic City Poreč, Zlatna Vinodol – Vinodolskie wieczory letnie (lipiec, sier- sopela, Labin Art Republika (lipiec–sierpień), pień), Lubenice – Lubnickie wieczory muzyczne Dni miodu w Pazinie (luty), Festiwal kiełbasy w (lipiec, sierpień), Cres – Creskie wieczory kultu- Svetim Petru u Šumi (marzec), Wystawa wina ralne (lipiec, sierpień), Osor – Osorskie wieczory środkowej Istrii w Gračišću (poniedziałek po muzyczne (lipiec, sierpień), Omišalj – Festiwal Wielkiej Nocy), Dni Velog Jože w Motovunie lodów (lipiec, sierpień), Kastav – Kastav Blues (czerwiec), Festiwal maneštr w Gračišću (czer- Festival (sierpień), Omišalj – Big OM (sieprień), wiec), Legendfest w Pićanie (lipiec), ISAP (targi Omišalj – Solo Positivo Film Festival (sierpień), pršutu) w Tinjanie (październik), Dni otwartych Mali Lošinj – Festiwal lošinjskich balkonów drzwi agroturystyki Istrii (listopad), Poreč Open (sierpień), Vinodol i Novi Vinodolski - Ružica Air – Festival of Life, Rabac Open Air – Festival of Vinodola (sierpień), Novi Vinodolski – Festiwal z Life, Dni młodej oliwy z oliwek, Dance star Finals kilometra (sierpień), Crikvenica – Tydzień rybacki – World Dance StarMasters, Festival Visualia, Sea (sierpień), , Maraton Pływacki Šilo – Crikvenica Star Festival, wydarzenia Dimensions i Outlook, (sierpień), Vrbnik – Dni wina wyspy Krk (sierpień), MTV Summerblast, międzynarodowe zawody Cres – Semeni (sierpień), Viškovo – Matejna triatlonowe Ironman 70.3 Pula, Tour of Croatia. (wrzesień) Njivice – Weekend rybacki (wrzesień), Rab – Kanata (wrzesień, październik), Brod Mora- KVARNER. vice – Dni śliwek (wrzesień), Mali Lošinj – festiwal 2 SZLAK KVARNERSKI na Lošinjskich żaglach wokół świata (wrzesień) – Kastav – Biała niedziela (październik), Liganj, Opatija – RetrOpatija (czerwiec, lipiec), Dobreć, Lovran – Marunada (październik), Punat – Opatija – Cesarskie miasto (lipiec); Matulji – Dni oliwek (październik), Vrbovsko – Bundevijada Festiwal dzwonników (luty), Rijeka – Karnawał – wystawa autochtonicznie uprawianej żywności w Rijece (luty); Čavle – Karnawałowy Platak i zwyczajów Gorskiego Kotaru (październik), Rab (styczeń), Viškovo – Halubajski karnawał i orszak – Adwent na Rabie (listopad, grudzień), Fužine hulabajskich dzwonników (styczeń, luty), Crikve- – Lato w Fužinach (czerwiec - wrzesień), Opatija nica – Karnawał Crikvenica (styczeń/luty), Novi – Adwent (grudzień, styczeń), Novi Vinodolski Vinodolski – Mięsopust (styczeń, luty), Lovran – – Powitanie Nowego Roku 2018 (31 grudnia), Festiwal szparagów (kwiecień), wyspa Cres – Dni Fužine – tradycyjne pożegnanie starego roku jagnięciny i oliwy z oliwek (kwiecień), Rab – Dni 31 grudnia w południe. ajków ulicznych (lipiec), szparagów i Wielkanoc na Rabie (kwiecień), Selce – (Sr)etno Selce (Szczęśliwe Selce) – etno fe- Omišalj – KReKO (kwiecień, maj), Rab – Festiwal stial (lipiec)k – Dni wina wyspy Krk (sierpień),Rab jagnięciny wyspiarskiej (maj), wyspa Lošinj – Veli – Rapska Fjera (lipiec), Brod Moravice – Dni śliwek Lošinj – World cup Downhill (kwiecień), Dni (wrzesień), Liganj, Dobreć, Lovran – Marunada kuchni Lošinjskiej (maj) i Festiaal aromaterapi (październik),Dni oliwek – Punat (październik), Apsyrtides (maj/czerwiec), Lovran – Dani czereśni Vrbovsko – Bundevijada – wystawa lokalnie w Lovranie (czerwiec), Čavle i Jelenje – Festiwal wyhodowanego jedzenia i zwyczajów Gorskiego polenty i sera (czerwiec), Crikvenica – Szlak błękit- kotaru (październik), Wyspa Lošinj – Festa Wydarzenia 71 kuchni lošinjskiej (maj), Osor – Osorskie wieczory i DALMACJA. REGION SZYBENIKA. muzyczne (lipiec, sierpień), Mali Lošinj – Festiwal 4 SZLAK PÓŁNOCNODALMATYŃSKI lošinjskich balkonów (sierpień), Fužine – Lato w Fužine (czerwiec – wrzesień), Fužine – tradycyjne pożegnanie starego roku 31 grudnia w południe. Kornati cup (kwiecień), Eko Etno targi – Skradin (maj ), MDF–Šibenik (czerwiec), Garden Tisno DALMACJA. REGION ZADARU. (lipiec), Dni Zvonimira – Knin (czerwiec), Miasto to 3 SZLAK PÓŁNOCNODALMATYŃSKI scena – Šibenik (lato), OFF blues and jazz festival – Šibenik (lipiec), Supertoon – międzynarodowy festiwal animacji – Šibenik (lipiec), Jazz festival w Vodicach (lipiec), Vodička fešta (sierpień), Tradycyj- Škraping – wyspa Pašman (marzec), Targi ne zawody osłów – Tribunj, Dni betińskiej gajety kwiatów Żupanii Zadarskiej – Sv. Filip i Jakov (sierpień), Wieczory pieśni dalmatyńskiej – Šibenik (kwiecień), Regaty w Sali Gladuša (kwiecień), (sierpień), FRK – Knin (sierpień), Międzynarodowe Rafting regata Zrmanja – Obrovac (kwiecień), targi w średniowiecznym Šibeniku (wrzesień), Big Międzynarodowe spotkanie wspinaczy Pakle- game fishing – Jezera (wrzesień), Latinsko idro – nica (maj), Paklenica Trail International (maj), Murter (wrzesień), Międzynarodowe targi prszutu Dni ziół leczniczych na Dugoim otoku (maj), święto Matki Boskiej od Zečeva – Nin (maj), – Drniš (wrzesień). Bike&Wine Ravni Kotari Tour – Biciklijada (maj), DALMACJA. REGION SPLITU. MTB maraton – Pakoštane (maj), Tradycyjne SZLAK ŚRODKOWODALMATYŃSKI spotkanie miłośników Karola Maya – Stari- 5 grad Paklenica (czerwiec), Velebit Ultra Trail Lata kulturalne – odbywają się we wszystkich (czerwiec), Ravnokotarska fišijada Benkovac miastach, gminach i miejscowościach (czerwiec/ (Festiwal ryb) (czerwiec), Festiwal Słońca i wrzesień), Noc muzeów – w większości wszystkie światła – Nin (czerwiec), Biogradski długi stół miasta, gminy i miejscowości (styczeń), Split – – Biograd na Moru (czerwiec), festiwal klap Targi Gast (luty), Targi Adriatic Gastro Show (luty), Školjka – Pakoštane (czerwiec), Vinfest&Bukara Karnawał w Splicie (luty), Dni Marulića – dnia teatru Benkovac (lipiec), Šokolijada – Nin (lipiec), (kwiecień), “Dalmacija Wine Expo” (kwiecień), Krokiem ślimaka&Benkovački prisnac (lipiec), Obchody Dni miasta Splitu i dnia św. Dujma (maj), „Smaki muli z Novigradu“ – Novigrad (lipiec), Lato Splitskie – festiwal opery, dramatu i baletu Bibinje summer run – Bibinje (lipiec), Bibinjski (lipiec/sierpień), Ultra Europe Split (lipiec), Dni kogo – Bibinje (lipiec), „Dalmacjo, kocham Dioklecjana (wrzesień), Cigar Smoking World Pridragu“ – Pridraga (lipiec), Karnawał letni Championship (wrzesień), Adwent w Splicie – Pakoštane (lipiec), Zadar – Zadarskie Lato (grudzień), Solin – Międzynarodowy Kongres Teatralne (czerwiec/sierpień), Noc Pełni Księżyca Miast Antycznych (luty), Romantyka w Salonie (lipiec/sierpień), Kalelargart (lipiec), Wieczory (lipiec), Adwent w Solinie (grudzień), Trogir – Trogir Muzyczne w Kościele św. Donata (lipiec/ Moondance festival (sierpień), Adwent w Trogirze sierpień), VAK”AN”ZA – Zadar (lipiec, sierpień), (grudzień), Kaštela – Wieczory pieśni dalmatyń- festiwal filmowy „Avantura Festival Film Forum skiej (lipiec), Adwent w Kaštelach (grudzień), Klis Zadar” (sierpień), Festiwal soli – Nin (sierpień), – Uskocka walka o Klis (lipiec), Sinj – Targi pršutu Romantyczna noc – Nin (sierpień), Vlajternativa (marzec), Sinjska alka (sierpień), Omiš – Festiwal rock festival – Benkovac (sierpień), Spotkanie klap dalmatyńskich Omiš (lipiec), Bitwa piratów klap „Raspivano Bibinje“ – Bibinje (sierpień), Omiš (sierpień), Makarska – “Dalmacija Wine Expo” Saljske užance (sierpień), Dzień Wniebowzięcia (kwiecień), Adwent w Makarskiej (grudzień), NMP/ Pielgrzymka na Veliko Rujno (sierpień), Baška Voda – targi (Skosztuj Chorwację) Okusi Dni Vrańskich Rycerzy – Vrana (sierpień), Nocna Hrvatsku (sierpień), Poranek pierwszomajowy bitwa morska – Pakoštane (sierpień), Open air (maj), Zagvozd – Aktorzy w Zagvozdzie (lipiec), Festival 23420 – Benkovac (wrzesień), Kino&Vi- Vrgorac – Dni bikli (październik), Milna –Stomorska no – Benkovac (wrzesień), festiwal Słoneczne “Cięgnięcie Mrduji” (lipiec), Supetar – Międzyna- pozdrowienie dla jesieni – Nin (wrzesień), rodowy festiwal kulinarny “Perła morza” (marzec), Gastro dni – echa Šokolijady – Nin (wrzesień),, Postira – Małe nocne regaty (sierpień), Bol – WTA Festiwal czosnku Żupanii Zadarskiej – Benkovac 125K Series Bol Open (czerwiec) Hvar – Procesja Za (sierpień) Velebit MTB Maraton (wrzesień), Krzyżem (kwiecień), (Hvar–Velo Grablje) – Festiwal Highlander Velebit (wrzesień), Materine užance lawendy (czerwiec), Stari Grad – Pływacki maraton – Pakoštane (wrzesień), Biograd Boat Show – Faros (sierpień), Jelsa – Festa wina (sierpień), Biograd na Moru (październik), Europejski dzień Vis – Regaty viskie (październik), Komiža – Rota liczenia ptaków – Nin (październik). Palagružana (czerwiec), Big game fishing (lipiec). 72

DALMACJA. REGION DUBROWNIKA. Chorwacja Centralna. 6 SZLAK 8 SZLAK PÓŁNOCNY POŁUDNIOWODALMATYŃSKI Metković – Przegląd Folkloru „Nad Neretvą Pełnia Zaprešić – Dożynki (lipiec), Dni Bana Josipa Księżyca Zabłysła“ (maj); Maraton Łodzi (sierpień), Jelačicia (maj/październik); Samobor – Samo- Korčula – Marco Polo Festival (lipiec); Dubrownik borski fašnik (luty), Bitwa pod Samoborem – Dubrownicki Festiwal Filmowy (maj), Dubrownik (marzec), Sv. Nedelja – Svetonedeljska fišijada – Libertas Film Festival (czerwiec), Dubrownicki (wrzesień) Drogi nasz kraj (czerwiec), Brdovec, Festiwal Letni (lipiec/sierpień), Festiwal – Julian Dubravica, Marija Gorica – Jak zbierali nasi Rachlin & Friends (wrzesień), Cavtat – Cavtatskie Lato starzy (wrzesień), Jastrebarsko – Jaskańskie ob- (czerwiec/wrzesień), Korčulański Festiwal Barokowy chody wina (wrzesień), Krašić – Dni krašićkiego (wrzesień), Dubrownik Winefest (kwiecień), Kinookus regionu (maj), Pisarovina – Wieczory na rzece film & food festival – Ston (wrzesśień), Stonwall ma- Kupie (lipiec), Gornja Stubica – Turniej Rycerski rathon – Ston (wrzesień), Lato Kulturalne Pomorza (czerwiec); Varaždin – Špancirfest (sierpień), Dubrownickiego (czerwiec/wrzesień), Spotkanie Varaždińskie Wieczory Barokowe (wrzesień); Zespołów Folklorystycznych Żupanii DN, Festiwal Sveti Martin na Muri – Spływ Rzeką Murą (czer- Epidaurus (wrzesień), Konavle – Festiwal Muzyka wiec); Koprivnica – Motywy Podravskie (lipiec), & Słowo, Zapachy Bożego Narodzenia, Wiosna Renesansowy Festiwal Koprivnica (wrzesień), w Konavlach, Noce Wina–Pelješac i Mljet (lipiec/ Donja Stubica – Powstanie chłopskie (luty), sierpień), Festiwal filmu śródziemnomorskiego – Zabok – Zagorje Trekk (maj), Varaždin – Trash film Mljet (lipiec/sierpień) Ukryte zaułki Stonu – Mljet festiwal (wrzesień), Ludbreg – Dni Ludbreskiej (czerwiec – grudzień), Eco-art festival – Mljet (lipiec, Świętej Niedzieli (sierpień/wrzesień), Lepoglava sierpień), http://midsummer-scene.com/, Dubrownik – Międzynarodowy festiwal koronki (wrzesień), – Festa Świętego Błażeja (luty), Aklapela (kwiecień), Varaždin – Międzynarodowe Targi Łowiectwa, Dubrovnik Festiwine (kwiecień), półmaraton DuRun Rybołówstwa, Przyrody i Turystyki (październik), (kwiecień, maj), Midsummer Scene (czerwiec, lipiec), Ivanec – Ivaneckie dni górnictwa (grudzień), Międzynarodowy Festiwal Arii Operowych „Tino Pat- Marija Bistrica – Adwent w Mariji Bistricy (gru- tiera” (czerwiec, lipiec), Międzynarodowoy Festiwal dzień), Oroslavje – Rollerski World Cup (sierpień), Muzyczny „Dubrovnik Późnym Latem ” (sierpień, Stubičke Toplice – Grzybobranie w Stubakaach wrzesień), Jesienny Muzyczny Moskar (wrzesień, (październik), Pregrada – Winobranie (wrzesień), październik), Good Food Dubrovnik (październik), Krapina – Noc praczłowieka krapińskiego Dubrownicki Festiwal Zimowy (listopad, grudzień). (czerwiec), lato w Krapinie (lipiec), Tydzień kultury kajkawskiej (wrzesień), KZŽ – Babcine LIKA-KARLOVAC. ciasta (kwiecień), Sljeme – VIP puchar Śnieżna 7 SZLAK REGIONU LIKA Królowa (styczeń), KZŽ – Štruklijada (maj), Gornja Stubica – Spotkania za Rudija (maj), Bedekovčina Gospić – Prezentacja Tradycyjnych Produktów i – Targi i wystawa win zagorskich, Kumrovec- Dni Zwyczajów „Jesień w Lice“ (październik), Otočac – młodości i radości (maj), Lato w Mariji Bistricy targi „Eko–Etno Gacka” (lipiec), Gospić i przyjeaciele (czerwiec – sierpień), Dwór Veliki Tabor – Tabor (lipiec), Senj – Dni Uskoków (lipiec), Senj – Letni film festival (lipiec), Pielgrzymka wozów do Mariji Karnawał w Senju (sierpień), Korenica – Adria bike Bistryicy (sierpień), Hum na Sutli – Hoomstock maraton (czerwiec), Novalja – Lato Kulturalne w (sierpień), Marija Bistrica – Powitanie Nowego Novalji. Ogulin – Oguliński Festiwal Bajki (czerwiec), Roku (grudzień), Varaždin – VAFI – Międzyna- Dni miodu i kapusty ogulińskiej (październik), rodowy festiwal filmów animowanych dzieci i Frankopańskie wieczory letnie (lipiec), Duga Resa młodzieży Varaždin (maj, czerwiec), Novi Marof – Kino rzeczne (całe lato), Karlovac – Ivanjski krijec – Antunovo w Marofie (czerwiec), Varaždinske (czerwiec), Duga Resa – Kunstbunker MUSIC & ART Toplice – Aquafest (czerwiec), Varaždin – Adwent festival, Międzynarodowy festiwal folkloru (lipiec), w Varaždinie (grudzień), Ludbreg – Flora centrum Międzynarodowy etno jazz festiwal (lipiec), Kino mundi – międzynarodowe targi kwiatów (maj), rzeczna (całe lato), Dni piwa (sierpień), Wrzesień Trakošćan – Pierwsza wycieczka majowa (maj), w sercu (wrzesień), Ozalj – dni wina (czerwiec), Varaždin – Dni performansu (czerwiec), Varaždin Ozaljskie nale dworskie (wrzesień, październik), Kino – Festiwal latających gitar (październik), Novi rzecznea (lipiec), Dawne zabawy wiejskie, Vrhovac Marof – Dni Rabuzina dani (marzec, kwiecień), (lipiec), StudelFest (wrzesień), Slunj – Bębny na rzece Varaždin – Varaždińskie wieczory teatralne (czerwiec), Korzo wystawowe (lipiec), Zabawy na wo- (czerwiec, lipiec, sierpień), Križevci – Križevackie dzie (lipiec), MODEM festiwal muzyki elektronicznej wielkie spravišče (czerwiec), Legrad – Lato nad (lipiec), MOTO spotkania (lipiec). jesiore Šoderica, (czerwiec, lipiec, sierpień). i Wydarzenia 73 Chorwacja Centralna. muzyczne na Medvedgradzie (lipiec), Zagreb Tourfilm 8 SZLAK PÓŁNOCNO–WSCHODNI Festival (wrzesień), Biała noc (październik). Čazma– Historia Bożonarodzeniowa w Čazmie SLAWONIA. (grudzień, styczeń), Virovitica – „Viroexpo” – międzyna- SZLAK SLAWONII rodowe targi rzemiosła, gospodarki i rolnictwa (luty), 10 Daruvar – Vinodar – Najzabawniejszy festiwal wina Đakovo – Đakovački bušari (styczeń), Slavonski (czerwiec), Velika Gorica – „Gastro Regionu Turopolje” Brod – Dni bajek Ivany Brlić Mažuranić (kwiecień), (październik), Ivanić–Grad – Bučijada (październik), Mega bikers spotkania (maj), Brodsko Kolo (czer- Dugo Selo – Dugoselska jesień i Dzień św. Marcina wiec); Festiowal ryb (lipiec), Županja–Šokačko sijelo (listopad), Križ – Czerwcowe spotkania z Milką Trniną (luty), Chleb nasz codzienny – żniwa i młócenie w (czerwiec), Sv. Ivan Zelina – Międzynarodowy turniej przeszłości (lipiec), Orahovica – Wiosna w Orahovicy rycerski Rycerzy Zelingradskich (lipiec), Vrbovec – Im- (czerwiec), Đakovo – Hafty z Đakova (czerwiec/ preza Kulinarna „Jak Jedli Nasi Przodkowie?” (sierpień), lipiec); Donji Miholjac – Festiwal Folkloru Miholjačko Čigoć – Dni Europejskiej Wioski Bocianów (czerwiec), sijelo (lipiec), Donji Miholjac Backyard Art Festival Đurđevac – dziecięcy festiwal śpiewu „Kukuriček” (lipiec), Vinkovci – Jesień w Vinkovcach (wrzesień); (czerwiec), Virje – międzynarodowa impreza gastro- Dni rzymskie (maj), Targi Zdrowia (kwiecień), Adwent nomiczna „Prkačijada” (maj), Đurđevac – Picokijada Slawonii i Srijemu (grudzień), Ilok – Winobranie (czerwiec), Bjelovar – Wydarzenie Sportowo–Kultu- w Iloku (wrzesień), Vinkovo w Iloku (22 stycznia), ralne „Terezijana” (czerwiec), Kutina – Lato w Kutinie Piękny jest ozdobiony Srijem (czerwiec) – Nijemci (lipiec/sierpień), Pitomača – „Muzyczny Festiwal Pieśni – Odpustowa jazda konna (luty) – Mijemci, Triatlon Podraviny i Podravlja“ (czerwiec), Virovitica – „Rokovo“ (wrzesień) – Nijemci, Karanac, Baranja, Belišće – Złota (sierpień), Voloder – „Jesień w Voloderze” (wrzesień), jesień w Belišću (wrzesień), Adwent w Baranji i Čva- Kapela Dvor, Virovitica – Panonsko – bologorski ma- rakfest w Karancu (grudzień), Zmajevac – Maraton raton rowerowy (wrzesień), Dni kasztanów – Hrvatska wina (październik), Šećeransko jezioro/Baranja, Kostajnica (październik), Spotkania lipovljanskie (sierpień), Wystawa wina Mosla Vina Kutina– maj, Slama Land art Festiwal (sierpień), Akademia błota Dni miodu – Topusko (luty), Noce na Kupie – Sisak – Karanac/Baranja (lipiec), Grahijada – Mistrzostwa (wrzesień), Walki o Sisak (czerwiec), Lovrenčevo – świata i okolicznych wiosek w gotowaniu fasoli – Beli Petrinja (sierpień), Lukovo – Novska (sierpień), Dni Manastir/Baranja (lipiec), Beli Manastir/Baranja – dziedzictwa budowlanego w Krapje (wrzesień), Leto- Jesień w Baranji (wrzesień), Bonofest (maj) – Vukovar, vanić, wioska nad Kupą (sierpień), Dni bana Jelačića i Ferragosto Jam – festiwal muzyczny, Orahovica (sier- listonosza Klempaja – (sierpień), Międzynarodowae pień), Średniowieczny turniej rycerski na Jankovcu / Una regata – łodzią po Unie (lipiec). Park Przyrody Papuk (wrzesień), Festiwal Muzyczny Dni Milka Kelemena – Slatina (październik), Festiwal ZAGRZEB. Kwiatów (kwiecień) – Vukovar, Festival aktora (maj) – VSŽ, Vukovar – Międzynarodowy dzień Dunaju 9 ZAGRZEB (czerwiec), Vukovar film festiwal (sierpień), Vukovar- Snow Queen Trophy (styczeń), Noc Muzeów skie etno targi (październik) – Vukovar, Dzień pamięci (styczeń), Zagrzeb Dox (luty/marzec), Zagrebački o ofiarach Vukovaru (listopad), Adwent w Vukovarze vremeplov (kwiecień–wrzesień), Międzynarodowy Fe- i Targi bożonarodzeniowe (grudzień) – Vukovar stiwal Uliczny „Cest is d’ Best“ (czerwiec), Tydzień Tańca Bonofest (grudzień), Đakovo – Boże narodzenie w Współczesnego (maj/czerwiec), Ljeto na Štrosu (maj Đakovie i Bal bożonarodzeniowy lipicanerów (gru- – wrzesień), INmusic Festival (czerwiec), Animafest dzień), Požega – Chorwacki festiwal filmów jednomi- (czerwiec), Zagreb Fantastic Film Festival (czerwiec/ nutowych (maj), Velika – Międzynarodowy festiwal lipiec), Międzynarodowy Przegląd Folkloru (lipiec), folkloru i Najdłuższy stół w Chorwacji (maj), Kutjevo Amadeo (lipiec/sierpień/wrzesień) Zagrzebskie lato – Festiwal graševiny (czerwiec), Pleternica – Matce historyczne (lipiec/sierpień), Festiwal Teatru Światowe- Boskiej od Łez (sierpień), Požega – Złote struny go (wrzesień), Festiwal literatury światowej (wrzesień), Slawonii (Aurea fest) (wrzesień), Dni rybaków, Kopa- Międzynarodowy festiwal teatru kukiełkowego čevo (wrzesień), Dzień zamku Eugena Savojskiego, (wrzesień), Zagrzebski Festiwal Filmowy (listopad), Bilje (maj), Festiwal papryk, Lug, Dalj Planina – Targi Zagrzebski maraton (październik), Adwent w Zagrze- kwiatów i agroturystyki (maj), Erdut – Dni czereśni w biu (grudzień/styczeń), Podwórza (lipiec); Wieczory Erducie – (czerwiec), Aljmaš – Aljmaška noc rybacka na Griču (czerwiec/lipiec); Floraart (maj/czerwiec); (czerwiec), Dalj – Daljski dernek (czerwiec), Aljmaš – Zagreb Design District (czerwiec); Kino letnie Gradec Święto Najświętszej Marii Panny (sierpień), Bijelo Brdo (lipiec/sierpień); Kino Letnie Tuškanac (lipiec/sierpień); – Pudarina (wrzesień), Bijelo Brdo – Zaprzęgi konne Lato na Bundeku (czerwiec/lipiec), Tydzień restauracji (wrzesień), Aljmaš–Erdut – Panona fest (wrzesień), (marzec – październik), Festiwal tolerancji (kwiecień), Erdut – Wain – Bike Tur (październik), Dalj – Targi daw- Festiwal świętego Marka (kwiecień, maj), Festiwal nych zwyczajów rzemiosła i Gužvarijada (październik), sztucznych ogni (czerwiec), Lato w MSU (czerwiec, Erdut – Aljmaš – „Podunavski Trail& Cros (październik). lipiec), Art park (czerwiec – październik), Wieczory Bijelo Brdo – Fišijada gminy Erdut (listopad). 74 Wiesz, że?

Ludzie... Wynalazcą daktyloskopii, me- tody pomagającej wykrywaniu torpedę o znanej nam obecnie przestępców na podstawie od- konstrukcji i kształcie wynalazł chor- cisków palców, był mieszkaniec wacki emerytowany oficer marynarki Hvaru Ivan Vučetić (1858–1925). wojennej Austro–Węgier, Ivan Lupis– Lukić, w 1860 r., a pierwsza wytwórnia torped znajdowała się w Rijece; Osobliwości... W Chorwacji urodził się fizyk Niko- la Tesla (1856–1943), światowej sławy Uzdrowisko Lipik jest pierwszym wynalazca w dziedzinie przesyłu ener- uzdrowiskiem w Chorwacji woda geo- gii i telekomunikacji. Jego najcenniej- termalna w Lipiku od stuleci wypływa szy wynalazek to prąd zmienny; i ma temperaturę 64 stopni C, od 1875 Zagrzebianin Slavoljub Penkala roku woda termalna „Lipiker therma- (1871–1922) w 1906 r. wynalazł lquelle“ była napełniana i dystrybu- ołówek automatyczny i rodzaj pióra owana w Monarchii Austrowęgierskiej wiecznego; i Ameryce; Oficjalny początek naturyzmu na Półwysep Istria ma swoją krzywą wyspie Rab datuje się na 1936 r., kiedy wieżę, mowa o dzwonnicy w miejsco- na wyspie przebywał angielski król wości Završje o wysokości 22 m i na- Edward VIII, któremu władze Rabu chyleniu 40 cm w kierunku północnym; zezwoliły na kąpiel nago wraz z żoną Riwiera Opatijska, obok Lazurowego w zatoce Kandarola; Wybrzeża, była głównym miejscem św. Marin, kamieniarz, pochodzący wypoczynku elit monarchii habsbur- z wyspy Rab, przybył na Półwysep skiej i po dziś dzień nazywana jest Apeniński i w 301 roku założył Repu- Adriatycką Niceą; blikę San Marino; Przez miejscowość Senj przechodzi Pierwszy rysunek spadochronu 45 równoleżnik zwany „Sunčanik“; (homo volans) jest dziełem chorwac- Karnawał w miejscowości Rijeka należy kiego wynalazcy Fausta Vrančicia do trzech najatrakcyjniejszych karna- (1551–1617) z Šibenika; wałów w Europie; Reżyser filmowy Alfred Hitchcock W Zadarze znajdują się pierwsze na (1899–1980) podczas swojego pobytu w świecie organy morskie, które wytwa- Zadarze powiedział, że tutejszy zachód rzają dźwięk wyłącznie pod wpływem słońca jest najpiękniejszy na świecie; wiatru i fal morskich; Ryszard Lwie Serce, podczas drogi Na Wodospadach rzeki Krki, 28 powrotnej z wyprawy krzyżowej w sierpnia 1895 r. uruchomiono jedną 1192 r. schronił się przed burzą w z pierwszych elektrowni wodnych na okolicach Dubrownika i w geście świecie. Miasto Šibenik miało oświe- dziękczynnym za ocalenie dał jego tlenie elektryczne wcześniej niż liczne mieszkańcom pieniądze na rozpoczę- miasta europejskie: Wiedeń, Buda- cie budowy katedry; peszt, Rzym, Londyn i inne; ? Wiesz, że? 75 W kaplicy Katedry w Trogirze na wyspie Mljet można zobaczyć można zobaczyć 150 płaskorzeźb „wyspę na wyspie”. Mianowicie, na ludzkich postaci; jeziorze Veliko Jezero na wyspie Mljet Najstarszy w Europie teatr pu- znajduje się wysepka, będąca zarazem bliczny wybudowano w miejscowości rzadkim fenomenem przyrodniczym; Hvar w 1612 r.; w miejscowości Makarska znajduje się Dubrownik posiada najstarszą w Muzeum Malakologiczne z najwięk- Europie regulację prawną, dotyczącą szym na świecie zbiorem muszli i ubezpieczeń datowaną na 1395 r., ślimaków; trzysta lat starszą od Lloyda, który nazwa rasy psów dalmatyńczyków powstał na początku XVII w.; pochodzi od nazwy regionu Dalmacja Rzeczpospolita Dubrownicka i iliryjskiego plemienia Dalmatów; była pierwszym państwem, które ostatnie siedlisko europejskich sępów uznało niepodległość Stanów Zjed- płowych znajduje się na wyspie Cres. noczonych; Chorwaci posiadają swoje pismo. Mowa o głagolicy, która powstała Moda... w IX w. i była używana (obok pisma Chorwacja jest ojczyzną krawata. łacińskiego) do końca XVIII w.; Jako modny detal chorwaccy żołnie- Na dworze cesarzowej Marii Teresy rze rozpowszechnili go w XVII w., a w przebywała koronkarka z Pagu, która 1667 r. za czasów panowania Ludwika na potrzeby dworu wykonywała XIV powstał specjalny pułk „Royal koronki (paška čipka). Cravates’’, którego nazwa nawiązuje do Chorwatów. Od nich właśnie Pary- żanie zapożyczyli ten modny element stroju, który noszono „a la Croate’’ Przyroda... (na sposób chorwacki). Określenie irys jest narodowym kwiatem to szybko stało się źródłem nowego Chorwacji; francuskiego słowa „cravate’’. w Chorwacji na terenie zaledwie stu kilometrów można zobaczyć Gastronomia... morze, kras, lasy, góry i równiny; Chorwacja jest jednym z krajów każdego roku 1 kwietnia z okazji w Europie, który najbardziej chroni uroczystości Dnia Centrum Świata, przyrodę i dba o ekologię. Chorwacja w miejscowości Ludbreg z fontanny jest jednym z niewielu krajów na sta- miejskiej zamiast wody tryska wino; rym kontynencie, gdzie woda zdatna Maraschino, oryginalny likier za- do picia płynie bezpośrednio z kranu; darski eksportowano w XVIII w. prawie w Parku Narodowym Jeziora do wszystkich krajów europejskich. Plitwickie, na Velebicie i na rzece Znajdował się na stołach słynnych Zrmanji kręcono zdjęcia do znanego władców: króla angielskiego Jerzego serialu przygodowego „Winnetou”; IV, Napoleona Bonaparte, cara rosyj- plaża Zlatni Rat w miejscowości skiego Mikołaja… Bol na wyspie Brač zmienia swój w regionie Lipiku produkowana jest kształt w zależności od kierunku autochtoniczna wędlina końska we- wiatru; dług przepisu, który ma ponad sto lat. 76

7 9

2 3

5 Chorwacja w sercu 1 I. Šeler, 2 B. Kačan, 3 J. Grđan, 4 M. Šćerbe, 5 R. Kosinožić, 6 K. Zorović, 7 I. Radošević, 8 N. Ruszkowski, 9 TZ Grada Ivanić-Grada, 10 M. Šlafhauzer Chorwacja w sercu 77

1 KAŽUN – miniatura tradycyjnego pol- nego kamiennego domku, który służył rolnikom do przechowywania narzędzi i był schronieniem podczas niepogody. 2 TABLICA Z BAŠKIEJ (Bašćanska ploča) 10 – miniatura repliki najcenniejszego zabytku piśmiennictwa chorwackiego – płyty z XII w. zapisanej starosłowiańskim pismem, głagolicą.

3 CZAPKA Z LIKI (lička kapa) – część stroju ludowego z regionu Liki, a zarazem jego tradycyjny znak rozpoznawczy.

4 KORONKA Z PAGU (paška čipka) – przedmiot ozdobny z wyspy Pag wykonany ręcznie przy użyciu igły i cienkiej nici.

5 LAWENDA – pamiątkowa torebka zapa- chowa z kwiatami lawendy i flakonik z eterycznym olejkiem lawendowym.

6 HAFT JEDWABNY Z KONAVLI (konavoski svileni vez) – ręczny haft dekoracyjny wykonany nicią jedwabną, metodą tradycyjną.

7 MILJOKAZI – miniatura repliki słupa milowego z XVIII i XIX w.

8 ODPUSTOWE SERCE (licitarsko srce) – udekorowane ciastko w kolorze mocno czerwonym, wykonane z piernika. Tradycyjnie obdarowuje się nim ukochaną osobę lub drogiego przyjaciela.

9 LNIANY RĘCZNIK Z MIEJSCOWOŚCI IVANIĆ GRAD – przedmiot ręcznie wykonany z lnu, ozdobiony jednokolorowym lub wielokolorowym haftem ludowym. 6 10 VUČEDOLSKA GOŁĘBICA (vučedolska golubica) – ceramiczne naczynie w kształcie ptaka, pochodzące z okresu kultury vučedolskiej, znalezione podczas prac archeologicznych. 78

jeżeli ich ogólna wartość nie przekracza Praktyczne informacje wartości 2 200,00 kun, a w transporcie lotniczym i morskim 3 200,00 kun. Zwol- nienie dotyczy każdego podróżnego i może zostać zastosowane raz dziennie. Dokumenty podróży Przedmioty, których wartość przekracza wymagane podczas wjazdu wymienioną kwotę lub nie są bagażem do Chorwacji osobistym, podlegają naliczeniu i zapła- cie cła oraz podatku od wartości dodanej Dowód osobisty (obywatele UE, EEA i (ewentualnie również akcyzy). Podróżni Szwajcarii) lub paszport. Obywatele nie- poniżej 15 roku życia są zwolnieni z opłat których krajów trzecich potrzebują rów- celnych do ogólnej wartości w kunach do nież wizę. Przegląd chorwackiego syste- 1100,00 kun, niezależnie od rodzaju środka mu wizowego: http://www.mvep.hr/hr/ transportu. konzularne–informacije/vize/pregled–vi- Przy okazji wjazdu lub wyjazdu z Unii Eu- znog–sustava0/. ropejskiej podróżni zobowiązani są do Informacje: Placówki dyplomatyczne i zgłoszenia służbie celnej gotówkę, którą urzędy konsularne Republiki Chorwacji za posiadają przy sobie i to w wysokości od granicą lub Ministerstwo Spraw Zagranicz- 10 000,00 euro lub więcej, względnie war- nych i Europejskich Republiki Chorwacji tości tej kwoty w innych walutach lub innych środkach płatniczych, jak czeki. Tel.: +385 (0)1 4569 964 Cudzoziemcy i obywatele chorwaccy po- Strona internetowa: www.mvep.hr siadający miejsce zamieszkania w krajach trzecich, wraz z wymaganym zwolnieniem z opłat importowych mogą wwozić różne Przepisy celne przedmioty osobiste, jak również przedmioty członków rodziny. Zgodnie z po- Na terytorium Republiki Chorwackiej sto- wyższym osoby posiadające miejsce za- sowane są przepisy celne Unii Europejskiej mieszkania na terenie UE mogą tymczaso- i przepisy krajowe zharmonizowane z przewo wywozić przedmioty, które potrzebne pisami Unii Europejskiej.Przepisy celne Re- są im w czasie pobytu w krajach trzecich. publiki Chorwacji są zgodne z przepisami Osoby fizyczne niemające na terenie Unii i standardami krajów Un Europejskiej pobytu stałego lub czasowe- Wwóz bagażu jest zwolniony z opłat cel- go mogą uzyskać zwrot podatku od towa- nych i nie ma ograniczeń dotyczących jego rów i usług VAT, jeżeli kupiły towar o war- wartości. To dotyczy każdego podróżne- tości minimum 740,00 kun, jednak wyłącz- go, wjeżdżającego na terytorium celne nie na podstawie poświadczonych przez Unii bez względu na to, czy wiezie bagaż urzędnika celnego wypełnionych formu- ze sobą, czy dojechał on osobno, przy po- larzy PDV–P albo Tax free, przy wywozie twierdzeniu, że cały bagaż został zgłoszo- zakupionych towarów z Unii Europejskiej, ny w czasie wyjazdu osobie, która odpo- najpóźniej do 3 miesięcy od dnia zakupu, wiada za jego transport. czyli od dnia podanego na rachunku za- Bagaże osobiste podróżnych, które ze kupu towaru. Wniosek o zwrot podatku względu na rodzaj i ilość nie są przeznaczo- można złożyć w terminie do 6 miesięcy ne do dalszej odsprzedaży, ale na potrzeby od dnia wystawienia faktury. Dodatkowe osobiste podróżnego i członków jego ro- poświadczanie formularza PDV-P lub for- dziny, zwolnione są z opłat importowych, mularza Tax-free po wywiezieniu towaru i PRAKTYCZNE INFORMACJE 79 poza Unię Europejską nie jest możliwe. usług służby zdrowia mogą korzystać w Dodatkowe informacjeji można znaleźć zakładach opieki zdrowotnej i u lekarzy, na stornach Izby Celnejprosimy o kontakt którzy mają zawartą umowę z Chorwac- z Głównym Urzędem Ceł. kim Zakładem Ubezpieczeń Zdrowotnych. (https://carina.gov.hr/pristup-informacija- Przy tym zobowiązani są do opłacenia wy- ma/propisi-i-sporazumi/carinsko-zakono- łącznie partycypacji w przypadkach, kiedy davstvo/fizicke-osobe-2715/2715).(www. opłacą ją również chorwaccy ubezpieczeni. carina.gov.hr) Przed podróżą ze swoim zwierzakiem do Turyści, którzy posiadają obowiązkowe Republiki Chorwacji (jak również do innych ubezpieczenie w krajach, z którymi Chor- krajów) właściciel jest odpowiedzialny za wacja zawarła umowę o ubezpieczeniu spo- uzyskanie na czas informacji o obowiązu- łecznym, dzięki której uregulowane są spra- jących warunkach, wymaganych przy ta- wy korzystania z opieki zdrowotnej (Bośnia kim niekomercyjnym poruszaniu się ze i Hercegowina, Serbia, Czarnogóra, Mace- zwierzakiem. donia, Turcja), w czasie tymczasowego po- Wszystkie potrzebne, aktualne informa- bytu w Chorwacji mają prawo do niezbęd- cje o niekomercyjnym przewożeniu zwie- nej pomocy zdrowotnej, lecz do tego wy- rząt domowych w RCh dostępne są na ofi- magane jest zaświadczenie własnego ubez- cjalnej stronie internetowej Ministerstwa pieczyciela o prawie do ochrony zdrowia w Rolnictwa czasie tymczasowego pobytu w Chorwa- Weterynarija – Administracja ds. Wetery- cji, które HZZO (w miejscu pobytu) zamie- narii i Bezpieczeństwa Żywności. nia na kartę pacjenta. Ze służby zdrowia, rubryka: „Zwierzęta domowe – przewóz na podstawie wymienionych zaświadczeń, niekomercyjny“; korzystają w zakładach opieki zdrowotnej rubryka: „Inspekcja weterynaryjna“ – pod- posiadających umowę i u lekarzy posia- rubryka: „Graniczna inspekcja weteryna- dających umowę, przy czym zobowiązani ryjna“. są do opłacenia partycypacji w przypad- Informacje o sieci usług weterynaryjnych kach, kiedy opłacają ją również chorwac- w Republice Chorwacji (kliniki weteryna- cy ubezpieczeni. ryjne, przychodnie itp.) są również dostęp- Osoby przyjeżdżające z krajów trzecich (kra- ne na oficjalnej stronie internetowej Mi- jówe niebędąceych członkami UE/EOG i nisterstwa Administracja weterynaryjna Szwajcariia i również kraje, z którymi nie rubryka: „Sieć usług weterynaryjnych“ została zawarta umowa), pokrywają koszty leczenie w Chorwacji same za siebie. W celu uzyskania dodatkowych informacji pro- Służba zdrowia simy o kontakt z Chorwackim Zakładem Ubezpieczeń Zdrowotnych: (ubezpiecze- Szpitale i kliniki są we wszystkich większych nie obowiązkowe 0800 79 79; ubezpiecze- miastach, a przychodnie i apteki również w nie dodatkowe 0800 79 89; Biały telefon Mi- niewielkich miejscowościach. Turyści, którzy nisterstwa Zdrowia 0800 79 99; Strona inter- posiadają obowiązkowe ubezpieczenie w netowa: www.hzzo.hr) oraz krajowy punkt innych krajach członkowskich Unii Europej- kontaktowy dla transgranicznej ochrony skiej i EEA (Norwegii, Islandii i Lichtensztaj- zdrowia e-mail: : [email protected], tel.: nu) i w Szwajcarii, w czasie tymczasowego + 385 1 644 90 90. pobytu w Chorwacji, mają prawo do opieki medycznej na podstawie Europejskiej Kar- Szpitale i kliniki znajdują się we wszystkich ty Ubezpieczenia Zdrowotnego (EKZO). Z większych miastach, w mniejszych działają 80 przychodnie i apteki. Turyści zagraniczni Święta i dni wolne od pracy posiadający obowiązkowe ubezpieczenie w inPrzy tym zobowiązani są do zapłacenia 1 stycznia - 1 stycznia – Nowy Rok wyłącznie partycypacji, w przypadkach kiedy 6 stycznia – Święto Trzech Króli ją wnoszą również chorwaccy ubezpieczeni. Wielkanoc Turyści, który posiadają obowiązkowe ubez- 1 maja – Święto Pracy pieczenie w krajach, z którymi została podpi- Boże Ciało sana umowa (Bośnia i Hercegowina, Serbia, 22 czerwca – Dzień Walki z Faszyzmem Czarnogóra, Macedonia, Turcja), z którymi 25 czerwca – Święto Narodowe Chorwacji Chorwacja ma zawartą umowę o ubezpie- 5 sierpnia – Dzień Zwycięstwa i Dziękczynie- czeniu społecznym, w czasie tymczasowego nia ooraz Dzień Chorwackich Kombatantów pobytu w Chorwacji mają prawo do nagłej 15 sierpnia – Wniebowzięcie NMP pomocy medycznej. Warunkiem jest to, że 8 października – Dzień Niepodległości przed wyjazdem do Chorwacji od swojego 1 listopada – Wszystkich Świętych ubezpieczyciela otrzymali zaświadczenie 25 grudnia – Boże Narodzenie o prawie do opieki zdrowotnej w czasie 26 grudnia – Dzień Świętego Szczepana tymczasowego pobytu w Chorwacji, które w HZZO (w miejscu Osoby przyjeżdżające Godziny otwarcia sklepów i z krajów trzecich (kraje niebędące członka- instytucji publicznych mi UE ani kraje z zawartą umową), ponoszą pełne koszty opieki zdrowotnej, z której W sezonie turystycznym większość skle- korzystają w Chorwacji. W celu uzyskania pów czynna jest w dni powszednie od dodatkowych informacji prosimy o kontakt godz. 8.00 do 20.00, wiele z nich również z Chorwackim zakładem ubezpieczeń zdro- w weekendy. Instytucje publiczne i urzę- wotnych – ubezpieczenie obowiązkowe 0800 dy czynne są od poniedziałku do piątku 79 79; ubezpieczenie dodatkowe 0800 79 od godz. 8.00 do 16.00. 89; Biały telefon Ministerstwa Zdrowia 0800 79 99; Strona internetowa: www.hzzo.hr). Urzędy pocztowe

Służba weterynaryjna Godziny otwarcia wszystkich urzędów pocztowych znajdują się na stronie inter- Informacje o sieci usług weterynaryjnych netowej Chorwackiej poczty i można je w Republice Chorwacji (kliniki weteryna- uzyskać za pośrednictwem aplikacji na ryjne, przychodnie itp.) dostępne są na ofi- smartfony. Dostępne są również urzędy cjalnej stronie internetowej Ministerstwa pocztowe działające 24 godziny na dobę – rolnictwa: pod adresem Branimirova 4, w centrum Za- Weterynarija – Administracja ds. Wetery- grzebia i na przejściu granicznym Bajakovo. narii i Bezpieczeństwa Żywności. Telefon: 072 303 304 rubryka: „Sieć usług weterynaryjnych“ Adres internetowy chorwackiej poczty: Strona internetowa: www.posta.hr W celu uzyskania dodatkowych informacji E–mail: [email protected] prosimy o kontakt z Ministerstwem rolnictwa – Departament ds. weterynarii i Energia elektryczna bezpieczeństwa żywności pod numerem telefonu: Tel.: +385 (0)1 6443 540 lub pod 220 V, częstotliwość: 50 Hz. adresem E–mail: [email protected] Woda z kranu jest zdatna do picia na tere- Strona internetowa: www.veterinarstvo.hr nie całej Chorwacji. i PRAKTYCZNE INFORMACJE 81 NUMER 112 Chorwacki Automobilklub (HAK) Pomoc drogowa: 1987 (z Chorwacji) Jeżeli zauważysz naturalne lub technicz- – z zagranicy (1) +385 1 1987 no–technologiczne zagrożenie albo wy- – z zagranicy (2) +385 1 4693 700 padek, który zagraża życiu i zdrowiu ludzi, Sytuacja na drogach (072 777 777) (z mieniu lub środowisku naturalnemu. Za- Chorwacji) dzwoń pod 112, numer, pod który można – z zagranicy +385 1 464 0800 dzwonić darmowo przez całą dobę z jakie- Informacja dla członków: 0800 9987 gokolwiek telefonu w Republice Chorwacji. Strony internetowe: www.hak.hr,Mapa in- teraktywna z ponad 40 000 punktów zain- Dzwoniąc pod numer 112 można się po- teresowania: http://map.hak.hr/ łączyć z: www.hak.hr, http://map.hak.hr/ pogotowiem ratunkowym strażą pożarną SAMOCHODEM policją DO CHORWACJI górskim pogotowiem ratunkowym służbami poszukiwawczymi i ratunkowy- Dokumenty mi na morzu Na terytorium Republiki Chorwacji w ruchu innymi służbami ratunkowymi i siłami ope- drogowym pojazdem silnikowym może sa- racyjne systemu ochrony i ratownictwa. modzielnie kierować tylko osoba posiadająca ważne prawo jazdy wydane w Republice Ważne numery telefonów Chorwacji, zagraniczne prawo jazdy, między- narodowe prawo jazdy lub zaświadczenie o Międzynarodowy numer kierunkowy do złożonym wniosku o wydanie prawa jazdy ( Chorwacji: +385 zaświadczenie o złożonym wniosku o wyda- Pogotowie ratunkowe: 194 nie prawa jazdy jest ważne do prowadzenia Straż pożarna: 193 pojazdów w ruchu drogowym 30 dni od dnia Policja: 192 złożenia właściwego wniosku) dla prowadzo- Krajowe centrum ratownictwa i poszuki- nej kategorii pojazdu. Kiedy kieruje pojaz- wań na morzu: 195 dem, kierowca musi przy sobie mieć prawo Państwowa administracja ratownictwa i jazdy lub zaświadczenie o złożeniu wniosku ochrony (Ogólny europejski numer ratun- o wydanie prawa jazdy i zobowiązany jest do kowy): 112 jego przedstawienia na żądanie funkcjona- Informacje ogólne: 18981 riusza policji. Kierowca kierujący pojazdem Informacja o lokalnych numerach telefo- w ruchu drogowym musi przy sobie mieć nów: 11880 i 11888 dowód rejestracyjny i zobowiązany jest do Informacja o międzynarodowych nume- jego okazania na żądanie funkcjonariusza rach telefonów: 11802 policji. Dowodu rejestracyjnego nie można zostawiać w pojeździe bez nadzoru kierowcy. Dyżurny synoptyk przy DHMZ (098–178 Na terytorium Republiki Chorwacji w ruchu godz.): 060 616 666; cena 6,99 kn/min drogowym mogą się poruszać pojazdy i z telefonów stacjonarnych i 8,41 kn/min przyczepy, jeżeli są zarejestrowane i jeżeli z telefonów komórkowych; Krajowy Za- mają ważny dowód rejestracyjny. Wyjątko- kład Hydrometeoroligiczny, Tel.: +385 (0) wo nie muszą być zarejestrowane pojazdy 1 4565 676, operator HT d.d., Savska cesta silnikowe i przyczepy oznaczone tablicami 32, Zagrzeb próbnymi. 82

Kierowca, który pojazdem z zagraniczną re- Informacji HAK: 072 777 777 lub +385 1 jestracją lub rejestracją kraju członkowskiego 464 0800 (z zagranicy) lub na www.hak. Unii Europejskiej lub Europejskiego Obszaru hr. Wszystkie informacje real-time o ruchu Gospodarczego wjeżdża na terytorium Repu- drogowym można znaleźć na wielojęzyko- bliki Chorwacji musi posiadać ważny między- wej aplikacji na telefony komórkowe) lub narodowy dokument o ubezpieczeniu odpo- słuchać informacji w Drugim Programie wiedzialności cywilnej, który obowiązuje na Chorwackiego Radia (98,5 Mhz), po wia- terytorium Unii Europejskiej lub inny dowód domościach można posłuchać informacji na istnienie takiego ubezpieczenia. Dowoda- o ruchu drogowym w języku chorwackim mi istnienia międzynarodowego dokumentu i od końca czerwca również w języku an- może być oficjalna tablica rejestracyjna, którą gielskim i niemieckim. posiada pojazd, który zazwyczaj stacjonuje na terenie kraju, którego urząd krajowy jest SAMOLOTEM sygnatariuszem Wielostronnego porozumienia (kraje członkowskie Europejskiego obsza- Porty lotnicze przyjmujące samoloty w ru gospodarczego i inne kraje stowarzyszo- cywilnym ruchu lotniczym ne) względnie ważna Zielona karta wydana dla pojazdu, który pochodzi z kraju, którego Lotnisko Brač urząd krajowy ds. ubezpieczenia nie jest sy- Tel.: +385 (0)21 559 711 gnatariuszem Wielostronnego porozumienia Strona internetowa: www.airport–brac.hr (kraje członkowskie „Systemu zielonej karty Port Lotniczy Dubrownik ubezpieczeniowej” sygnatariusze porozu- Tel.: +385 (0)20 773 100 mienia Kreteńskiego) oraz inne dokumenty i Strona internetowa: www.airport–dubrovnik.hr dowody, których ważność uznaje Chorwacki Lotnisko Mali Lošinj Urząd ds. Ubezpieczeń Warunki wynajmu Tel.: +385 (0)51 231 666 pojazdów (rent–a–car) i warunki wynajmu Strona internetowa: www.airportmalilosinj.hr pojazdów określone są w „Umowie najmu”, Port Lotniczy Osijek względnie ogólnych warunkach będących Tel.: +385 (0)31 284 611 integralną częścią wymienionej Umowy. Strona internetowa: www.osijek–airport.hr Port Lotniczy Pula Opłaty drogowe Tel.: +385 (0) 60 308 308 Strona internetowa: www.airport–pula.hr Informacje znajdują się na stronach: Port Lotniczy Rijeka www.hak.hr Tel.: +385 (0)51 841 222 www.hac.hr, www.hac–onc.hr, Strona internetowa: www.rijeka–airport.hr bina–istra.com, www.arz.hr Port Lotniczy Split www.azm.hr te www.huka.hr. Tel.: +385 (0)21 203 506 Strona internetowa: www.split–airport.hr Taksówki dostępne są we wszystkich mia- Port Lotniczy Zadar stach i miejscowościach turystycznych. Tel.: +385 (0)23 205 800 Strona internetowa: www.zadar–airport.hr W jaki sposób uniknąć Międzynarodowy Port Lotniczy Zagrzeb korków na drogach Franjo Tuđman Tel.: +385 (0)1 4562 222 Przed podróżą należy zasięgnąć informacji Strona internetowa: www.zagreb–airport.hr o sytuacji w ruchu drogowym i promo- wym, kontaktując się z HAK–iem (Centrum Porty lotnicze z pozwoleniem na używanie i PRAKTYCZNE INFORMACJE 83 zgodnie z artykułem 74 ustęp 1 Ustawy o Split – Stari Grad – Ancona ruchu lotniczym (Narodne novine, numer: (SNAV – www.snav.it) 69/09, 84/11, 54/13, 127/13 i 92/14). Split – Stari Grad – Ancona Bjelovar – Brezovac, Zvekovac, Zabok – Gu- (Jadrolinija – www.jadrolinija.hr) baševo, Buševec, Vukovar – Borovo Naselje, Dubrownik – Bari Vrsar, Grobničko polje, Daruvar, Lučko, Čako- (Jadrolinija – www.jadrolinija.hr) vec, Hvar, Osijek – Čepin, Sinj, Sopot – Vinko- vci, Otočac i Jelsa oraz lotniska na wodzie: Split Poza liniami promowymi, między Chorwa- – Resnik, Hvar – Jelsa, Rab, Pula, Split – Port cją i Włochami pływają linie ekspresowe. Split i Lastovo – Ubli. W celu uzyskania dodatkowych informacji Jadrolinija związanych z ruchem lotniczym: www.ccaa.hr Główny chorwacki morski przewoźnik pa- Lotniska międzynarodowe sażerski utrzymuje największą liczbę regu- larnych, międzynarodowych i krajowych li- Zagrzeb, Split, Dubrownik, Pula, Rijeka, Za- nii promowych i ekspresowych. Siedziba dar, Osijek, Brač i Mali Lošinj. mieści się w Rijece. Strona internetowa: www.jadrolinija.hr Informacje: Zagrzeb +385 (0)1 6265 222 Armatorzy biorący udział w utrzymy- Split +385 (0)21 203 506, 203 555 waniu krajowych połączeń promowych, Dubrownik +385 (0)20 773 333 ekspresowych i morskich w Republice Pula +385 (0)52 530 105 Chorwacji Rijeka +385 (0)51 841 222 Zadar +385 (0)23 205 800 Rapska plovidba d.d. Osijek +385 (0)31 514 441, 514 442 (www.rapska–plovidba.hr) Brač +385 (0)21 559 711 te Mali Lošinj +385 (0)51 231 666 Linijska nacionalna plovidba d.d. (www.lnp.hr) Centrum kontaktowe G & V Line d.o.o. (www.gv–line.hr) Tel.: 072 500 505 (dla połączeń z Chorwa- cji), +385 (0)1 6676 555 G & V Line Iadera d.o.o. (www.gv–zadar.hr) Strona internetowa: www.croatiaairlines.com E–mail: [email protected] Miatrade d.o.o. (www.miatours.hr)

DROGĄ MORSKĄ MB Kapetan Luka – Ivan Tomić t.p. (www.krilo.hr) Agencja ds. Morskiej Żeglugi Przybrzeżnej Tel.: +385 (0)21 329 370 Bura line & off shore (www.buraline.com) Fax: +385 (0)21 329 379 E–mail: info@agencija–zolpp.hr Nautički centar Komiža (Tel.:+385 (0)21 Strona internetowa: www.agencija–zolpp.hr 713–849, E–mail: info@nautica–komiza.com)

Międzynarodowe linie promowe Ribarska proizvođačka zadruga Vrgada (www.vrgada–rpz.hr) Zadar – Ancona (Jadrolinija – www.jadrolinija.hr) Porat Ilovik d.o.o. (www.ilovik.hr) 84

KTD Bilan d.o.o. (Tel.:+385 (0)20 713–073, pływającej w kapitanacie portu lub jego od- E–mail: [email protected]) dziale, opłacenia opłat bezpieczeństwa żeglugi Gradski parking Šibenik i ochrony morza przed zanieczyszczeniami, (www.gradski–parking.hr/hrv/gp/krapanj.asp) opłacenia opłaty pobytowej oraz zgłoszenia pobytu cudzoziemców na jednostce pływają- Więcej informacji o wszystkich krajowych cej na podstawie przepisów odrębnych. połączeniach promowych, ekspresowych Osoba dowodząca jednostką pływającą, która i morskich między wyspami i lądem oraz na terytorium Republiki Chorwacji została między wyspami znajduje się na www. przywieziona drogą lądową, znajduje się w agencija–zolpp.hr porcie lub innym przeznaczonym do tego celu miejscu na terenie Republiki Chorwacji, Wycieczkowe zrzeszenia morskie zobowiązana jest przed rozpoczęciem żeglugi Chorwackie Stowarzyszenie Prywatnych do zapłacenia odpowiednich opłat za bez- Armatorów pieczeństwo żeglugi i ochrony morza przed Chorwackie Stowarzyszenie Armatorów zanieczyszczeniami, do wniesienia opłaty po- www.hrvatski–brodari.com bytowej i zgłoszenia pobytu cudzoziemców na – Chorwackie Stowarzyszenie Armatorów jednostce pływającej na podstawie przepisów i Stoczniowców Adria odrębnych. – Koordynacja stowarzyszeń armatorów, Od 1 stycznia 2014 roku zagraniczne jednostki stoczniowców, rybaków i marynarzy Chor- pływające, jak również jednostki pływające wacji w Dubrowniku pod chorwacką banderą zobowiązane są do – Stowarzyszenie Małych Armatorów nad wniesienia opłaty za bezpieczeństwo żeglugi i Północnym Adriatykiem ochrony przed zanieczyszczeniem. Wysokość opłaty zależy od długości jednostki i mocy Porty otwarte dla ruchu międzynarodowe- silnika i wnoszona jest za rok kalendarzowy go, dla zagranicznych statków pasażerskich bez względu na czas żeglugi na wodach tery- i sportowych oraz rozrywkowych jednostek torialnych i wewnętrznych wodach morskich pływających, w których można załatwić Republiki Chorwacji. formalności celne. Podatek klimatyczny Stałe: Umag, Poreč, Rovinj, Pula, Raša/Brši- ca, Rijeka, Mali Lošinj, Zadar, Šibenik, Split, Płatnikami podatku klimatycznego są właści- Ploče, Korčula, Ubli, Cavtat i Dubrownik. ciele lub użytkownicy jednostek pływających Sezonowe: (w sezonie letnim): ACI marina (żeglarze) i wszystkie osoby przebywające na Umag, Novigrad, Sali, Božava, Primošten, jednostce pływającej o długości powyżej 5 Hvar, Stari Grad (Hvar),Vis, Komiža, Cavtat, metrów, która wykorzystywana jest do od- Vela Luka (sezon letni od 1 kwietnia do 31 poczynku, rekreacji lub żeglowania. października). Podatek klimatyczny opłacany jest przed wy- płynięciem jednostki pływającej w kapitanacie ŻEGLOWANIE W portu lub jego oddziale za okresy 8 dniowe, REPUBLICE CHORWACJI 15 dniowe, 30 dniowe, 90 dniowe i roczne.

Osoba dowodząca jednostką wpływającą na KOLEJĄ terytorium Republiki Chorwacji drogą mor- ską jest zobowiązana do poddania się kon- Chorwacja posiada codzienne połączenia troli granicznej, poświadczenia listy załogi i kolejowe ze Słowenią, Węgrami, Austrią, pasażerów, którzy znajdują się na jednostce Szwajcarią, Niemcami i Serbią. Prawie ze i PRAKTYCZNE INFORMACJE 85 wszystkimi pozostałymi krajami europej- Dworzec Autobusowy Zadar skimi istnieją połączenia z przesiadką. Tel.: +385 (0) 60 305 305 E–mail: [email protected] e–mail: liburnija–[email protected]–com.hr Dworzec Autobusowy Zagrzeb Informacje Numer informacji dla połączeń z Chorwa- Tel.: 060 333 444 (cena połączenia z tele- cji: 060 313 333 fonu stacjonarnego 1,79 kn/min + VAT, a z Numer informacji dla połączeń spoza Chor- telefonów komórkowych 2,96 kn/min HT wacji: +385 (0)1 6112 789 d.d., 01 3782 583),), *VLAK (*8525 z tele- E–mail: [email protected] Strona internetowa: www.akz.hr fonu komórkowego, cena połączenia jest Dworzec Autobusowy Dubrownik identyczna jak cena połączenia z numerem Tel.: +385 (0)60 305 070 , stacjonarnym w zależności od taryfy ope- E–mail: [email protected] ratora), Tel.: +385 (0)1 3782 583 Strona internetowa: www.libertasdubro- E–mail: [email protected] vnik.com, www.autobusni-kolodvor-du- Strona internetowa: www.hzpp.hr brovnik.com/hr/ Dworzec Autobusowy Osijek Tel.: +385 (0)60 33 44 66 AUTOBUSEM Dworzec Autobusowy Pula Tel.: +385 (0)52 522 786, Regularne międzynarodowe linie autobu- +385 (0)52 544 537 sowe łączą Chorwację z krajami sąsiedni- E–mail: [email protected] mi i większością krajów Europy Środko- wej i Zachodniej. Ważniejsze muzea Numer Informacji dla dzwoniących z Chorwacji: 060 313 333 Betina – Muzeum Betinskiego Dawnego Numer Informacji dla dzwoniących spo- Przemysłu Stoczniowego za Chorwacji: +385 (0)1 6112 789 Bošnjaci – Muzeum Leśnictwa Bošnjaci Transport międzynarodowy (kasa): Škrip, wyspa Brač – Muzeum wyspy Brač +385 (0)1 6008 631 Čakovec – Muzeum Međimurja Transport krajowy (kasa): Desinić– Zamek Veliki Tabor +385 (0)1 6008 620 Donja Kupčina, Pisarovina – Muzeum Regionalne Donja Kupčina Dworzec Autobusowy Rijeka Dubrownik – Muzeum Dubrownickie – Tel.: +385 (0)51 660 660 – centrum informacji; Knežev Dvor, Muzeum Etnograficzne – +385 (0)60 302 010 – informacje Rupe, Mury Miejskie, Muzeum Klasztoru E–mail: [email protected] Dominikanów, Muzeum Morskie, Skarbiec Strona internetowa: www.autotrans.hr Katedry, Dom Marina Držicia, Akwarium – Dworzec Autobusowy Split Instytut Biologiczny Dubrownik, Muzeum Tel.: +385 (0)21 329 180; Klasztoru Franciszkanów „Braci Mniejszych”, +385 (0)60 327 777 Muzeum Cerkwi Prawosławnej E–mail: info@ak–split.hr Đakovo – Muzeum regionu Đakovo – stałe Strona internetowa: www.ak–split.hr ekspozycje etnologiczne i rozwoju kultu- Dworzec Autobusowy Šibenik ralno–historycznego Đakova, najnowsze Tel.: +385 (0)60 368 368 wystawy etnograficzne, historyczne, ar- E–mail: gradski.parking@gradski–parking.hr cheologiczne lub artystyczne; Muzeum 86

biskupa Josipa Jurja Strossmayera – w stałej Osijek – Muzeum Slawonii ekspozycji wystawione są oryginalne do- Otočac – Muzeum Gackiej kumenty, fotokopie, książki, przedmioty i Ozalj – Muzeum Regionalne i Etno park obrazy artystyczne, wszystko co mówi o Ozalj biskupie Josipie Jurju Strossmayerze Pazin – Muzeum Etnograficzne Istrii i Mu- Đurđevac – Muzeum Miasta Đurđevac, zeum Miasta Pazina Zbiór etnograficzny «Čamba» Podravske Sesvete – Zbiór Etnograficzny Gola – Skansen Večenaj, Galeria Večenaj «Cugovčan» Gornja Stubica – Muzeum Powstań Chłop- Pregrada – Muzeum Miasta Pregrada „dr. skich Zlatko Dragutin Tudjina“– zbiór numizma- Gospić – Muzeum Liki, a w pobliskiej wsi tyczny, górniczy i aptekarski Smiljan znajduje się Centrum Pamięci „Ni- Pula – Muzeum Archeologiczne, Muzeum kola Tesla” Historyczne Istrii, Arena (amfiteatr) Hlebine – Galeria Hlebine i zbiór muzealny Rijeka – Muzeum sztuki współczesnej i no- Ivana Generalicia (malarstwo naiwistyczne), woczesnej Muzeum Morskie i Historyczne Galeria Hlebine, Galeria Josipa Generalića Przymorza Chorwackiego, Muzeum Przy- Hvar – Zbiór Klasztoru Franciszkańskiego rodnicze Ilok – Muzeum Miasta Ilok, Zamek Ode- Poreč – Muzeum Regionalne Regionu Po- scalchi reča Teren Historyczny Jasenovac (Muzeum) Senj – Muzeum Miejskie Karlovac – Muzeum Miejskie Karlovac, Sinj – Muzeum Alkarzy i Muzeum Regio- Zamek Dubovac nu Cetiny Klanjec – Galeria Antuna Augustinčicia Sisak – Muzeum Mijeskie Sisak Koprivnica – Muzeum Miasta Koprivnica, Slatina–Muzeum Regionalne Muzeum Jedzenia, Galeria Miasta Kopri- Slavonski Brod – Muzeum Brodskiego po- vnica savlja; Galerie sztuki z galerią Ružić, Jedy- Krapina – Muzeum Neandertalczyków ne muzeum na świecie z Tamburami, Mu- Krapińskich, Muzeum Ljudevita Gaja zeum Dragutina Tadijanovića Križevci – Muzeum Miasta Križevci, Galeria Split – Muzeum Chorwackich Zabytków Miasta Križevci Archeologicznych, Muzeum Archeologicz- Kumrovec – Dawna wieś – jedyny w swoim ne Splitu, Galeria Ivana Meštrovicia, Mu- rodzaju skansen z oryginalnymi wiejskimi zeum Miejskie, Muzeum Etnograficzne, Mu- chatami, dom rodzinny Josipa Broz Tito zeum Przyrodnicze, Galeria Sztuki, Chor- Kutina – Muzeum Moslaviny wackie Muzeum Morskie, Skarbiec Katedry, Makarska – Muzeum Malakologiczne – Galeria Emanuela Vidovića, Galerija–atelie muzeum ryb, krabów i muszli morskich, Vaska Lipovca; Dom Splitskiego Sportu Muzeum Miejskie Šibenik – Muzeum Miasta Šibenika Mali Lošinj – Muzeum Apoksiomena Trakošćan – Zamek Trakošćan – muzeum Mošćenička Draga – Dom Morza w zamku z bogatym zbiorem broni dawnej Našice – Muzeum Regionalne w dworku Varaždin – Muzeum Varaždina na Starym rodziny Pejačević Mieście – Dział Historyczny, Wystawa En- Nijemci – Muzeum Regionalne Nijemci tomologiczna „Świat owadów” oraz Gale- Novalja – Muzeum Miejskie ria Dawnych i Nowych Mistrzów Ogulin – Muzeum Regionalne i Dom Ba- Varaždinske Toplice – Muzeum Regional- jek Ivany ne Varaždinske Toplice Omiš – Muzeum Miejskie Vinkovci – Muzeum Miejskie Vinkovci; Opatija – Chorwackie Muzeum Turystyki Dom Rodzinny Ivana Kozarca i PRAKTYCZNE INFORMACJE 87 Virovitica – Muzeum Klasztoru Francisz- Aljmaš: NMP Opiekunka kanów Krasno: NMP z Krasna Vis – Zbiór Archeologiczny Issa Karlovac–Dubovac: Św. Józef Vodice (Prvić) – Centrum Pamięci Fau- Lobor: Matka Boska Górska sta Vrančića Ludbreg: Przenajświętsza Krew Chrystusowa Vukovar – Dom Pamięci i Mogiła maso- Remete: Matka Boska z Remete wa Ovčara; Cmentarz ofiar Wojny Domo- Solin: NMP z Wyspy wej; Miejsce pamięci – szpital vukovarski Trški Vrh: Matka Boska Jerozolimska 1991.; Dom pamięci obrońców chorwac- Vepric: Matka Boska z Lourdes kich Vukovar; Centrum Pamięci Wojny Do- Voćin: Matka Boska Voćińska mowej Vukovar; Muzemu Kultury Vuče- dolskiej; Dom Chorwacki Vukovar; Zamek Eltz – Muzeum Miasta Vukovar Zabytki kultury i przyrody Zadar – Muzeum Archeologiczne – stała wpisane na Listę światowego ekspozycja sztuki sakralnej, Muzeum Lu- dziedzictwa UNESCO dowe Zadaru, Muzeum szkła antycznego Zagrzeb – Muzeum Archeologiczne, Mu- W Chorwacji jest wiele zabytków kul- zeum Etnograficzne, Chorwackie Muzeum tury, które zostały wpisane zostały na Sztuki Naiwistycznej, Galeria Sztuki Współ- listę światowego dziedzictwa UNESCO, czesnej, Muzeum Miasta Zagrzebia, Mu- wśród nich wyróżniają się: Stare Miasto zeum Mimara, Muzeum Sztuki i Rzemiosła, Dubrownik, Pałac Dioklecjana w Splicie, Muzeum Sztuki Współczesnej, Chorwac- zabytkowe centrum Trogiru, Wczesno- kie Muzeum Przyrodnicze, Galeria Stros- chrześcijański kompleks Bazyliki Eufra- smayera dawnych mistrzów, Muzeum Tech- zjusza w Poreču, Katedra św. Jakuba w niki, Galeria „Klovićevi Dvori”, Chorwac- Šibeniku, Starigradsko polje na wyspie kie Muzeum Historyczne, Muzealne Cen- Hvar, wenecki system obronny Zadaru i trum Pamięci im. Dražena Petrovicia, Pa- twierdza św. Mikołaja w Šibeniku, Steć- wilon Sztuki, Muzeum Iluzji; Muzeum Ze- ki – nagroorbki średniowieczne Velika i rwanych Związków; Atelie Meštrović – Mu- Mala Crljivica w Cista Velika i Dubravka zeum Ivana Meštrovića; Muzeum Tortur; w Konavlach. , wszystkie wpisane są na Muzeum Samochodów Ferdinand Budic- Listę światowego dziedzictwa UNESCO. ki; HDLU – Chorwackie Towarzystwo Ar- Jeziora Plitwickie, najpiękniejszy i naj- tystów Plastyków; Gliptoteka Chorwac- bardziej znany chorwacki park narodowy kiej Akademii Nauk i Sztuki; Chorwackie jest jedynym dobrem przyrody znajdują- Muzeum Szkolne; Muzeum Poczty i Tele- cym się na tej prestiżowej liście. komunikacji; Muzeum Tyfologiczne; Cen- Na Reprezentacyjnej liście niematerial- trum Pamięci Bombardowania Zagrzebia; nego dziedzictwa ludzkości UNESCO Muzeum Grzybów znajduje się Festa św. Błażeja, koron- Županja – Muzeum Regionalne Stjepan karstwo w Lepoglavie, na Hvarze i na Gruber Pagu, coroczne pochody dzwonników z terenów Kastavu, chorwacka procesja Ważniejsze sanktuaria za krzyżem, śpiew i granie dwugłosem bliskich interwałów na Istrii i na północ- nym wybrzeżu, wiosenna procesja Ljelja i Marija Bistrica: Matka Boska z Bistricy Królowej z Gorjan oraz sztuka wytwarza- Trsat: NMP Trsatska nia tradycyjnych, drewnianych zabawek Sinj: Cudowna NMP Sinjska z Chorwackiego Zagorja, śpiewanie Klap, 88

Sinjska Alka – Turniej rycerski w Sinju i Informacje Rzemiosło produkcji miodu na północy Adres: JU NP Krka Chorwacji, Bećarac ze Slawonii, Baranji i Trg Ivana Pavla II. n.c. 5 Srijemu oraz Nieme kolo z Dalmatyńskiej 22000 Šibenik Zagory, śródziemnomorskie jedzenie nad Tel.: +385 (0)22 201 777 chorwackim Adriatykiem, jego wybrze- Fax: +385 (0)22 336 836 żu, wyspach i części zaplecza. Chorwa- E–mail: [email protected] cja należy do krajów z największą ilością Strona internetowa: www.np–krka.hr chronionych dóbr niematerialnych na świecie, wpisanych na listę światowego Park Narodowy Mljet − wyspa położona dziedzictwa UNESCO. Ekspresja muzyczna na południowy zachód od Dubrownika. Ojkanje, która wymaga ochrony znajduje Informacje się na Liście niematerialnego dziedzictwa Adres: NP Mljet kulturalnego, a projekt Ekomuzeum – Pristanište 2,20226 Goveđari „Batana” wpisany jest do Rejestru naj- Tel./Fax: +385 (0)20 744 041 lepszych praktyk zachowania niemate- E–mail: np–mljet@np–mljet.hr rialnego dzidzictwa kulturowego świata... Strona internetowa: www.np–mljet.hr

PARKI NARODOWE Park Narodowy Paklenica − park narodowy położony na południowej stronie Park Narodowy Brioni − archipelag Velebitu, największego masywu górskiego składający się z dwóch większych wysp w Chorwacji. i 12 mniejszych wysepek na zachodnim Informacje wybrzeżu Istrii. Adres: JU NP Paklenica Informacje Dr. Franje Tuđmana 14a Adres do korespondencji: NP Brijuni 23244 Starigrad–Paklenica Brionska 10, 52212 Fažana Tel.: +385 (0)52 525 888 Tel.: +385 (0)23 369 155, 369 202 Fax: +385 (0)52 521 367 Fax: +385 (0)23 359 133 E–mail: brijuni@np–brijuni.hr E–mail: np–[email protected], Strona internetowa: www.np–brijuni.hr [email protected] Strona internetowa: www.np–paklenica.hr Park Narodowy Kornati − archipelag naj- gęściej rozmieszczonych wysp w basenie Park Narodowy Jeziora Plitwickie (Plitvička Morza Śródziemnego, łącznie 89 wysp, Jezera) − najstarszy i najbardziej znany chor- wysepek i grzbietów morskich. wacki park narodowy, wpisany na Listę świa- Informacje towego dziedzictwa przyrodniczego UNESCO. Adres: JU NP Kornati Informacje Butina 2 Adres: NP Plitvička jezera 22243 Murter Josipa Jovića 19, 53231 Plitvička Jezera Tel.: +385 (0)22 435 740 Tel.: +385 (0)53 751 015, (rezerwacje, Dział Fax: +385 (0)22 435 058 Handlowy), +385 (0)53 751 014; +385 (0)53 E–mail: kornati@np–kornati.hr 751 026 (informacje dodatkowe, wejście) Strona internetowa: www.np–kornati.hr Fax: +385 (0)53 751 013 E–mail: info@np–plitvicka–jezera.hr Park Narodowy Krka − najpiękniejsza Strona internetowa: rzeka krasowa w Chorwacji. www.np–plitvicka–jezera.hr i PRAKTYCZNE INFORMACJE 89 Park Narodowy Risnjak − masyw górski Informacje na północny wschód od Rijeki, w przewa- Adres: JU PP Kopački rit żającej części pokryty lasami, w którym Mali Sakadaš 1, 31328 Bilje, Kopačevo znajduje się również hydrogeomorfologicz- Tel.: +385 (0)31 285 370, +385 (0)31 445 ny zabytek przyrody – źródła rzeki Kupa. 445; +385 (0)31 752 320; +385 (0)31 752 Informacje 322 (Recepcja Kopačevo) Adres: NP Risnjak Fax: +385 (0)31 285 380, +385 (0)44 611 190 Bijela Vodica 48 E–mail: uprava@kopacki–rit.hr 51317 Crni Lug Strona internetowa: www.pp-kopacki-rit.hr, Tel.: +385 (0)51 836 133 www.kopacki–rit.com Fax: +385 (0)51 836 116 E–mail: np–[email protected]–com.hr Park Przyrody Lonjsko polje − najwięk- Strona internetowa: www.np–risnjak.hr sze, chronione rozlewisko Dunaju. Informacje Park Narodowy Północny Velebit (Sje- Adres: JU Park Przyrody Lonjsko polje verni Velebit) − z przyrodniczego punktu Krapje 16, 44324 Jasenovac widzenia najcenniejsze i najbardziej atrak- Tel.: +385 (0)44 672 080, 611 190 cyjne tereny najwyżej położonych partii +385 (0)44 715 115 (Recepcja i centrum północnego Velebitu. edukacyjne Čigoč); +385 (0)44 652 427 Informacje (Recepcja i centrum edukacyjne Repušnica) Adres: JU NP Sjeverni Velebit Fax: +385 (0)44 606 449 Krasno 96, 53274 Krasno E–mail: info@pp–lonjsko–polje.hr Tel.: +385 (0)53 665 380 Strona internetowa: www.pp–lonjsko–polje.hr Fax: +385 (0)53 665 390 E–mail: npsv@np–sjeverni–velebit.hr Park Przyrody Medvednica − masyw Strona internetowa: górski koło Zagrzebia. www.np–sjeverni–velebit.hr Informacje Adres: JU PP Medvednica Bliznec 70 10000 Zagreb PARKI PRZYRODY Tel.: +385 (0)1 4586 317 Fax: +385 (0)1 4586 318 Park Przyrody Biokovo − najwyższa E–mail: info@pp–medvednica.hr góra w Dalmacji i drugi najwyższy szczyt Strona internetowa: www.pp–medvednica.hr Chorwacji to niepowtarzalne połączenie lądu i morza. Park Przyrody Papuk − najpiękniejsza Informacje część wzgórz Slawonii, członek Europej- Adres: JU PP Biokovo skiej sieci Geoparków i światowej sieci Marineta – Mala obala 16 geoparków UNESCO. 21300 Makarska Informacje Tel./Fax: +385 (0)21 616 924 Adres: JU Papuk E–mail: info@pp–biokovo.hr Stjepana Radića 46 Strona internetowa: www.pp–biokovo.hr 34300 Velika Tel.: +385 (0)34 313 030 Park Przyrody Kopački rit − Kopački rit Fax: +385 (0)34 313 027 − jeden z największych, zachowanych ob- E–mail: kontakt@pp–papuk.hr szarów bagiennych w Europie, znajdujący Strona internetowa: www.pp–papuk.hr, się przy ujściu rzeki Dravy do Dunaju. www.papukgeopark.com 90

Park Przyrody Telašćica − znajduje się Kralja Petra Svačića 2, 23210 Biograd na Moru w południowo – wschodniej części wyspy Tel.: +385 (0)23 383 181 Dugi Otok, niedaleko Parku Narodowego Fax: +385 (0)23 386 453 Kornati. E–mail: info@pp–vransko–jezero.hr Informacje Strona internetowa: Adres: PP Telašćica www.pp–vransko–jezero.hr Ulica Sali IV 2, 23281 Sali Tel./Fax: +385 (0)23 377 096 Park przyrody Žumberak − Samoborsko E–mail: [email protected] Gorje – malowniczy obszar górzysty na Strona internetowa:pp–telascica.hr południowy zachód od Zagrzebia. Informacje Park Przyrody Učka – najwyższa istryjska Adres: JU Park Przyrody Žumberak – Sa- góra nad Riwierą Liburnijską moborsko gorje Informacje Slani dol 1, 10430 Samobor prijevoj Poklon, Park Przyrody UčkaTel.: +385 Tel.: +385 (0)1 3327 660 (0) 51 299 643Dyrekcja – siedziba Instytucji Fax: +385 (0)1 3327 661 Państwowej „Adres JU Park Przyrody Učka”: E–mail: [email protected] Liganj 42, 51415 Lovran (poza Parkiem Przyrody) Strona internetowa: Tel.: +385 (0)51 293 753 www.parkzumberak.hr Fax: +385 (0)51 293 751 E–mail: [email protected] Park Przyrody Archipelag Lastovo (La- Strona internetowa: www.pp–ucka.hr stovsko Otočje) − należy do grupy wysp Południowej Dalmacji, oprócz wyspy La- Park Przyrody Velebit − obejmuje najwięk- stovo w skład archipelagu wchodzą tzw. szą część masywu górskiego o tej samej grupy wysp „Lastovnjaci”, „Vrhovnjaci” i nazwie, największy obszar chroniony na wyspa Sušac. terenie Chorwacji, wpisany na listę między- Informacje narodowych rezerwatów biosfery UNESCO. Adres: JU PP Lastovsko otočje Informacje Trg Svetog Petra 7, 20289 Ubli Adres: JU PP Velebit Tel./Fax: +385 (0)20 801 252 Kaniža Gospićka 4b 53000 Gospić E–mail: info@pp–lastovo.hr Tel.: +385 (0)53 560 450 Strona internetowa: www.pp–lastovo.hr Fax: +385 (0)53 560 451 E–mail: velebit@pp–velebit.hr Ministerstwo Ochrony Środowiska i Strona internetowa: www.velebit.hr Energetyki Tel.: +385 (0)3717 111 (centrala) Park Przyrody Jezioro Vransko − najwięk- Strona internetowa: www.mzoip.hr sze naturalne jezioro w Chorwacji, park E–mail: [email protected] przyrody z rezerwatem ornitologicznym, znajduje się między Zadarem a Šibenikiem. ZAKWATEROWANIE Obok szlaków rowerowych i pieszych, moż- liwe jest zorganizowanie obserwowania W Chorwacji oferowane jest zakwatero- ptaków, programów edukacyjnych, wynaj- wanie w licznych hotelach, kompleksach mu rowerów i kajaków oraz wędkowania. apartamentowych, domach prywatnych, Informacje gospodarstwach agroturystycznych, apar- Adres: Zarząd – siedziba: JU Park Przyrody tamentach, na kempingach oraz kempin- Jezioro Vransko gach naturystycznych o długiej tradycji. i PRAKTYCZNE INFORMACJE 91 W kontynentalnej części kraju znajdują nego (turystycznego) w Chorwacji należy liczne uzdrowiska z leczniczymi źródłami skontaktować się z centrum nurkowym, mineralnymi i termalnymi. które zadba o Twoje bezpieczeństwo i Informacje: Wspólnoty Turystyczne oraz udzieli informacji. agencje turystyczne. Informacje Stowarzyszenie Nurkowania w gospodar- Zrzeszenie Chorwackich Agencji ce HGK (Chorwacka Izba Gospodarcza) – Turystycznych Chorwacka Izba Gospodarcza Izidora Kršnjavoga 1/II, 10000 Zagrzeb Tel.: +385 (0)1 4561 570 tel.: 01 2304 992 Fax: +385 (0)1 4828 499 fax: 01 236 0655 E–mail: [email protected] e-mail: [email protected] Strona internetowa: www.uhpa.hr DANIA I TRUNKI Hostele Hostelling International w Chor- wacji znajdują się w Dubrowniku, Zadzrze, Gdzie zjeść? Rijece, Velim Lošinju, Puli, Zagrzeboiu, Sa- moborze, Biogradzie na Moru, Karlobagu, Poza hotelami oferującymi noclegi ze śniada- Kaštel Štafiliću, Krku, Slunju, Starigradzie niem i obiadokolacją lub z trzema posiłkami na Hvarze i Zaostrogu dziennie, we wszystkich miejscowościach, Informacje ośrodkach turystycznych i przy głównych dro- Hrvatski Ferijalni i Hostelski Savez gach znajdują się restauracje, tawerny, pizzerie Tel.: +385 (0)1 4829 296, 4829 294 oraz bary szybkiej obsługi, ale dla smakoszy Fax: +385 (0)1 4870 477 najciekawsze są restauracje, w których serwo- E–mail: [email protected] wane są dania domowej kuchni chorwackiej. Strona internetowa: www.hfhs.hr Wszystkie artykuły żywnościowe pochodzenia zwierzęcego podlegają przepisom Turystyka identycznym, jakie obowiązują w krajach Unii żeglarska i mariny Europejskiej i są pod stałą kontrolą weteryna- ryjno–medyczną. Stowarzyszenie marin przy Chorwackiej Izbie Gospodarczej Co zjeść? Tel.: +385 (0)51 209 130 Fax: +385 (0)51 216 033 Oprócz standardowej kuchni europejskiej w E–mail: [email protected] Chorwacji podawane są również miejscowe, Strona internetowa: www.hgk.hr najbardziej popularne dania domowe i spe- ACI − Adriatic Croatia International Club d.d. cjały. Wśród zimnych przekąsek jest słynny Sieć 22 marin wzdłuż chorwackiego wy- pršut dalmatyński lub istryjski (szynka suszo- brzeża na), ser paški lub lički (z wyspy Pag lub regio- Informacje nu Lika), ser owczy, kulen slawoński (rodzaj Tel.: +385 (0)51 271 288 pikantnej wędliny), znakomite samoborskie Fax: +385 (0)51 271 824 lub zagorskie češnjovke (kiełbasy czosnkowe), E–mail: aci@aci–club.hr twaróg ze śmietaną i inne. Oferta dań głów- Strona internetowa: www.aci–marinas.com nych zależy od regionu. W Dalmacji i Primorju, na wyspach i Istrii dania główne przyrządza- Nurkowanie ne są z ryb i owoców morza, z dań mięsnych pašticada (pieczeń wołowa) lub gotowana W celu uprawiania nurkowania rekreacyj- jagnięcina. 92

W kontynentalnej części Chorwacji oferta dań Kroatische Zentrale für Tourismus mięsnych jest naprawdę bogata, a specjały to München, Deutschland indyk z mlinci (rodzaj macy), pieczona jagnię- E-mail: [email protected] cina, pieczone młode prosię i gotowane albo Web: de.croatia.hr pieczone štrukle. Z ciast, oprócz wymienionych štrukli, jest jeszcze orehnjača (strucla z masą Ente Nazionale Croato per il Turismo orzechową), makowiec oraz strudel z serem Italia lub z różnymi owocami. E-mail: [email protected] Web: it.croatia.hr Co pić? Chorvatské turistické sdružení Česká republika Uprawa winorośli i produkcja win wysokiej E-mail: [email protected] jakości mają wielowiekową tradycję w części Web: cz.croatia.hr kontynentalnej Chorwacji, Primorju i Dalmacji. Chorvátske turistické združenie Z czerwonych win pochodzących z wybrzeża i Slovenská republika wysp znane są teran, merlot, kabernet, opolo, E-mail: [email protected] plavac, dingač i postup, z białych malvazija, Web: sk.croatia.hr pošip, pinot, kujundžuša, žlahtina, muškat i inne. W kontynentalnej części kraju znany jest Horvát Idegenforgalmi Közösség rizling, graševina, burgundac, traminac i po- Magyarország zostałe szczepy. Z mocnych trunków znane są E-mail: [email protected] rakije: śliwowica, travarica, loza (grappa), biska, Web: hu.croatia.hr a z trunków deserowych prošek i maraschino. Office National Croate de Tourisme INFORMACJE France E-mail: [email protected] CROATIAN NATIONAL TOURIST BOARD Web: fr.croatia.hr (Hrvatska turistička zajednica) Iblerov trg 10/IV Croatian National Tourist Office 10000 Zagreb, Croatia United Kingdom E-mail: [email protected] Tel: +385 (0)1 4699 333 Web: gb.croatia.hr Fax: +385 (0)1 4557 827 E-mail: [email protected] Croatian National Tourist Office Web: www.hrvatska.hr USA www.facebook.com/croatia.hr E-mail: [email protected] www.youtube.com/croatia Web: us.croatia.hr www.issuu.com/croatia.hr Narodowy Ośrodek Informacji Kroatische Zentrale für Tourismus Turystycznej Republiki Chorwacji Österreich Polska E-mail: [email protected] E-mail: [email protected] Web: at.croatia.hr Web: pl.croatia.hr

Kroatische Zentrale für Tourismus Kroatiska Turistbyrån Frankfurt/M, Deutschland Sverige E-mail: [email protected] E-mail: [email protected] Web: de.croatia.hr Web: se.croatia.hr Kroatisch Nationaal Bureau IMPRESUM Voor Toerisme Nederland WYDAWCA E-mail: [email protected] Chorwacka Wspólnota Turystyczna we współ- Web: nl.croatia.hr pracy z Ministerstwem Turystyki, Ministerstwem Gospodarki Morskiej, Transportu i Infrastruk- tury, Ministerstwem Kultury, Ministerstwem Kroatische Nationale Dienst voor Spraw Wewnętrznych, Ministerstwem Rolnictwa Toerisme - Office National Croate du – Departament Weterynarii, Ministerstwem Tourisme Spraw Zagranicznych i Europejskich, Chorwac- België - Belgique kim Automobilklubem (HAK); Chorwackimi E-mail: [email protected] Autostradami, Chorwacką Izbą Gospodarczą, Web: be.croatia.hr Chorwackimi Kolejami, Państwowym Centrum Ochrony i Ratownictwa, Chorwackim Radiem. Wszystkie informacje zostały zebrane i zaktu- Хорватское туpиcтичeckoe alizowane przez Departament informacyjny cooбщecтвo Chorwackiej Wspólnoty Turystycznej. Russia E-mail: [email protected] DESIGN Web: ru.croatia.hr ORGANIZACIJA d.o.o., Pula FOTOGRAFIE Hrvaška turistična skupnost Aleksandar Gospić, Ante Verzotti, Ante Zubović, Slovenija Bojan Haron Markičević, Boris Kačan, Boris Ljubičić, E-mail: [email protected] Boris Štajduhar, Božidar Prezelj, Damil Kalogjera, Web: si.croatia.hr Damir Fabijanić, Damir Peroš, Damir Rostuhar, Damir Vurušić, Daniel Pavlinović, Davorin Mance, Denis Stošić, Domagoj Blažević, Domagoj Sever, Szanowni Państwo, Goran Šafarek, Igor Šeler, Ivan Dorotić & Maja Bosnić, ze względu na własny komfort i prze- Ivan Čorić, Ivan Radošević, Ivo Biočina, Ivo Pervan, strzeganie obowiązujących przepisów Josip Grđan, Karmen Zorović, Kristijan Toplak, Maja prawa prosimy, o sprawdzenie, czy jeste- Danica Pečanić, Mario Romulić & Dražen Stojčić, Marko Vrdoljak, Matija Špelić, Milan Babić, Miroslav ście Państwo zameldowani na cały okres Šlafhauzer, Mladen Šćerbe, Nenad Ruszkowski, Petar pobytu, od dnia przyjazdu do dnia wy- Trinajstić, Renco Kosinožić , Robert Leš, Romeo jazdu. Jest to szczególnie ważne i po- Ibrišević, Saša Halambek, Saša Pjanić, Sergio Gobbo, trzebne w przypadku kwater prywat- Stipe Surać, Velimir Miljković, Zoran Jelača, Željko nych, ponieważ wpływa na jakość ofe- Koprolčec, Željko Krčadinac, Wspólnota Turystyczna rowanych usług oraz Państwa bezpie- Miasta Ivanić-Grad, Wspólnota Turystyczna Miasta czeństwo. Poza tym uniemożliwia nie- Vukovar, Wspólnota Turystyczna Gminy Konavle, Wspólnota Turystyczna Żupanii Licko-senjskiej, legalną działalność osobom, które nie Muzeum Turopolja, Aquatika – Akwarium Słod- zarejestrowały świadczenia usług za- kowodne Karlovac, Wspólnota Turystyczna Żupanii kwaterowania, zgodnie z obowiązują- Viroviticko–podravskiej, Muzeum Apoksiomena cymi przepisami. W Chorwacji karane jest i nie jest dopuszczalne biwakowa- AUTOR MAPY Robert Bregant nie na wolnych przestrzeniach poza za- rejestrowanymi kempingami lub parkin- DRUK gami dla przyczep i kamperów. Printera Grupa d.o.o., Sveta Nedelja 2017 Z góry dziękujemy za współpracę i ży- Wydawca nie gwarantuje, że wszystkie zamiesz- czymy udanego pobytu. czone informacje są prawdziwe i nie ponosi od- powiedzialności za niedokładności lub zmiany Wasza Chorwacka Wspólnota Turystyczna podanych informacji. Uwagi

Gratis

odkryj swoją historię na chorwacja.hr