Kosztyła, Zygmunt Podporucznik Ryszard Kulesza - bohater Ludowego Wojska Polskiego = Лейтенант Рышард Кулеша - герой Народного Войска Польского = Lieutenant Ryszard Kulesza - hero of the Polish People’s Army
"Rocznik Białostocki", 13, 1976, s. [349]-356
Zdigitalizowano w ramach projektu pt. Digitalizacja i udostępnianie online czasopisma
„Rocznik Białostocki”, dofinansowanego ze środków Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa
Wyższego na działalność upowszechniającą naukę (nr umowy 834/P-DUN/2019).
Udostępniono do wykorzystania w ramach dozwolonego użytku. ZYGMUNT KOSZTYŁA
PODPORUCZNIK RYSZARD KULESZA- BOHATER LUDOWEGO WOJSKA POLSKIEGO
JleM: TeHaHT Pbriiiap.n; KyJieiiia - repoM: Hapo,n;Horo Bo:ti:cKa IloJibCKoro Lieutenant Ryszard Kulesza- bero of the Polish People's Army
Historia czynu zbrojnego żołnierzy Ludowego Wojska Folskiego poleg łych na polu ch.wały, wyróżniających się bojową postawą i bohaterstwem w walce z hitlerowskim najeźdźcą, zajmuje w pamięci narodowej miejsce szczególne. Wśród bohaterów Ludowego Wojska Folskiego postać podpo rucznika Ryszarda K u l e s z y godna jest szerokiego spopularyzowania. Sylwetka tego bohaterskiego oficera jest dla nas tym bliższa, że pccho ::i ził on z Białostocczyzny. Ryszard Kulesza urodził się 23 stycznia 1923 r. w Hajnówce w rodzinie 1 kolejarskiej • Fo ukończeniu szkoły powszechnej i zdaniu egzaminu wstęp nego został przyjęty do gimnazjum w Łumińcu, gdzie w maju 1939 r. uzys 2 kał małą maturę • Losy wojny rzuciły go wraz z rodziną w głąb Związku Radzieckiego aż do Kazachstanu, gdzie do lipca 1943 r. pracował w jed nym z sowchozów. Na wiadomość o formowaniu się Wojska Folskiego Ry szard Kulesza rozpoczął starania o skierowanie go do wojska. W lipcu 3 1943 r. powołany został do służby • Do obozu w Sielcach nad Oką przybył w sierpniu 1943 r., skąd skierowano go do Oficerskiej Szkoły Fiechoty w Riazaniu. Fo ukończeniu tej szkoły z wynikiem bardzo dobrym, 18 grud nia 1943 r. otrzymał stopień oficerski chorążego oraz skierowanie do 2 Dy wizji Fiechoty im. H. Dąbrowskiego na stanowisko dowódcy plutonu strze 4 leckiego w 5 pułku piechoty • Z całą energią i zapałem przystąpił chor. R. Kulesza do pracy szkoleniowej w powierzonym sobie plutonie. Fluton,
1 Ojciec Ryszarda Henryk Ku l e s z a był warszawiakiem. W 1922 r. został służ bowo przeniesiony do Hajnówki. 2 Cztery klasy gimnazjum według starego systemu. 3 J. M ar g u l e s, Piechurzy kołobrzeskiej piątki. Z dziejów 5 Kołobrzeskiego Pułku Piechoty, Warszawa 1967, s. 121. 4 Materiały biograficzno-wspomnieniowe o por. Ryszardzie Kuleszy, s. 9, 48, 58, Archiwum Muzeum Wojska Folskiego w Białymstoku.
ROCZNIK BIAŁOSTOCKI, T. XIII, 1976
dowczym dowczym nr nr podporucznika podporucznika śladem śladem Kuleszy, Kuleszy, "Wojsko "Wojsko Ludowe" Ludowe" 1965, 1965, 11, 11, s. s. 64. 64.
biograficzno-wspomnieniowe biograficzno-wspomnieniowe o o por. por. Ryszardzie Ryszardzie Kuleszy", Kuleszy", s. s. 4; 4; J. J. M M ar ar g u l e e l u g s, s, Zwia
W. W. a a r r J J u z e l l e z u ski, ski, Porucznik Porucznik Kulesza- ze ze frontowych, frontowych, wspomnień wspomnień "Materiały "Materiały 5 5
piechoty piechoty na na przeszedł przeszedł warecko-magnuszewski, warecko-magnuszewski, przyczółek przyczółek tam tam staczając staczając
wodzony wodzony przez przez niego niego pluton pluton chrzest chrzest bojowy. bojowy. przeszedł przeszedł 15 15 sierpnia sierpnia 5 5 pułk pułk
pod pod Tam Tam Puławami. Puławami. 5 5 piechoty, piechoty, właśnie właśnie a z z a nim nim pułk pułk chor. chor. Kulesza Kulesza i i do
z z Pierwszą Pierwszą nieprzyjacielem nieprzyjacielem walkę walkę R. R. Kulesza Kulesza stoczył stoczył 28 28 lipca lipca 1944 1944 r. r.
Ryc. Ryc. Ryszard Ryszard Kulesza. Kulesza. l. l. Fot. Fot. z z 1939 1939 r. r.
nych nych • •
5
wysokim wysokim również również autorytetem autorytetem i i szacunkiem szacunkiem kolegów kolegów oraz oraz wśród wśród podwład
szkoleniowe szkoleniowe umiejętności umiejętności i i osobiste osobiste zalety zalety dowódcy. dowódcy. młodego młodego Cieszył Cieszył się się
R. R. Kuleszy Kuleszy Przełożeni Przełożeni w w opiniach opiniach zgodnie zgodnie służbowych służbowych podkreślali podkreślali energię, energię,
którym którym dowodził, dowodził, wysoka wysoka cechowała cechowała dyscyplina dyscyplina i i dobry dobry stan stan wyszkolenia. wyszkolenia.
350 350
Z. Z. KOSZTYŁA KOSZTYŁA PODPORUCZNIK RYSZARD KULESZA 35L krwawe walki z hitlerowskimi doborowymi jednostkami pancernymi. Na przyczółku warecko-magnuszewskim chor. Kulesza rriimo młodego wieku i niewielkiego jeszcze doświadczenia frontowego wsławił się odwagą, po-· mysłowością i zdecydowaniem w walce. Jego umiejętności i odwaga zostały właściwie wykorzystane przez dowódcę 5 pułku piechoty· płk Antoniego S z abelski e g o, który powierzył R. Kuleszy stanowisko dowódcy sa-· madzielnego plutonu zwiadu pieszego i wystąpił z wnioskiem o awans do · stopnia podporucznika. Oto treść opinii: "Za okres pracy na stanowisku do wódcy plutonu strzeleckiego okazał się zdyscyplinowanym, zdolnym i szczerym w pracy oficerem. :Ę'owierzonym mu plutonem dowodzi dobrze. Sam wyszkolony bojowo dobrze. Fiuton postawił pod względem wyszkole nia na pierwszym miejscu. Stanowisku zajmowanemu odpowiada i zasłu- · 6 guje na stopień podporucznika" • Ze swymi zwiadowcami chor. Kulesza wykonywał trudne zadania bo jowe. W nocy z 2 na 3 października 1944 r., wraz ze zwiadowcami i fizylie rami 5 pułku piechoty, przeprawił się przez Wisłę na Zolibórz w celu za bezpieczenia ewakuacji powstańców. W październiku przeprowadził kilka udanych wypadów w rejon cytadeli celem ustalenia struktury obrony nie przyjaciela i rozpoznania jego środków ogniowych. Rozkazem Naczelnego Dowódcy Wojska Folskiego nr 55 z 4 listopada 1944 r. R. Kulesza został 7 awansowany do stopnia podporucznika • Po ustabilizowaniu się linii fron tu rozpoczęło się intensywne szkolenie zwiadowcze. W tym czasie ppor. Kulesza otrzymał krótki urlop, który spędził w Białymstoku u swej siostry 8 Heleny • Przeprowadzone szkolenie bojowe, poparte zdobytym w dotychczaso wych walkach doświadczeniem dawało bardzo dobre wyniki. Praktycznym sprawdzianem była udana akcja zwiadowcza przeprowadzona na rozkaz do wódcy 2 dywizji piechoty 10 stycznia 1945 r. W wyniku szczegółowo przy gotowanego rozpoznania walką zdobyto cenne wiadomości oraz dostarcza-· 9 no do sztabu dywizji tzw. "języka" w postaci jeńców • Za dobrze przepro wadzoną akcję bojową ppor. R. Kulesza otrzymał osobiste podziękowanie od Naczelnego Dowódcy Wojska Folskiego gen. broni MichałaRo l i- Z y 10 m i er ski e g o, a jego zwiadowcy otrzymali odznaczenia i awanse • Foll czas ofensywy styczniowej ppor. Kulesza wraz ze zwiadowcami przeprawił · się przez Wisłę, torując drogę oddziałom 5 pułku piechoty. W godzinach popołudniowych 17 stycznia dotarł na Powązki. Dwa dni później uczestni-·
6 Centralne Archiwum Wojskowe, Warszawa, Akta personalne ppor. R. Kuleszy,. wniosek awansowy z 29 IX 1944 r., mikrofilm z Muzeum Wojska Folskiego w Białym stoku (dalej MWPB), teczka nr 3, sygn. AP/3/WP. 7 MWPB, Charakterystyka bojowa Ryszarda Kuleszy (mikrofilm). 8 Relacja HelenyŁęgowski ej -siostry ppor. Ryszarda Kuleszy. 9 J. M ar g u l e s, Zwiadowczym śladem ... , s. 67; i d e m, Piechurzy kołobrzeskiej \ piątki..., s. 134. 10 Materiały biograficzno-wspomnieniowe... , s. 52. 352 Z. KOSZTYŁA
czył w historycznej defiladzie w wyzwolonej Warszawie. Przez kilka dni pobytu prowadził wraz ze zwiadowcami oczyszczanie miasta z niedobitków hitlerowskich, organizował służbę ochronną, brał udział w przywracaniu 11 życia leżącemu w gruzach miastu • Podczas marszu-manewru wykonanego przez l Armię W oj ska Folskiego z Warszawy do Bydgoszczy w ciężkich warunkach zimowych (mrozy, śnieżyce, zawieje oraz szybkie tempo mar szu), zwiadowcy znajdowali się na czele oddziałów. Na początku lutego roz poczęły się ciężkie i krwawe walki o Wał Pomorski. Sprawą ważną i pilną było uzyskanie danych o nieprzyjacielu. W tym czasie oficerem zwiadu 5 pułku piechoty został serdeczny przyjaciel Ryszarda Kuleszy ppor. Woj ciech J a r u z e l s k i, obecny generał armii i minister obrony narodo wej 12. A oto sprawozdanie sporządzone przez ppor. Wojciecha Jaruzelskiego, w którym mowa o działaniu zwiadowczym ppor. Kuleszy. Z rozkazu dowódcy pułku zwiad pieszy 5 pp miał za zadanie w nocy z 14 na 15 lutego 1945 r. w rejonie lasu na południowy wschód od wsi Borujska wziąć kontrol nego jeńca w celu ustalenia numeracji i siły stojącego przed nami przeciwnika. Po otrzymaniu zadania pozostało bardzo mało czasu na wybranie obiektu przyszłego działania, pomimo to jednak znaleziono sposobem obserwacji miejsce, gdzie znajdo wały się okopy nieprzyjacielskie, gdzie według wszelkich , danych zajmował obronę przeciwnik. Została wydzielona grupa złożona z 10 zwiadowców na czele z dowódcą plutonu pieszych zwiadowców, ppor. Kuleszą. Za wyjściowe położenie ,wybrano pół nocno-zachodni skraj lotniska. O godz. 4 minut 30 grupa wyszła z wyjściowej pozycji i posuwając się dwoma podgrupami, z których jedna złożona z 3 zwiadowców posuwa ła się 30 m w przodzie; druga, w której znajdowali się wszyscy pozostali uczestnicy operacji, szła z tyłu, mając za swe zasadnicze zadanie uderzenie na przeciwnika, zas koczenie go i wzięcie jeńca. Noc, podczas której przeprowadzono operację, była nie zwykle ciemna, co utrudniało posuwanie się i orientację. Nie dochodząc na kilka metrów do wyżej wspomnianego lasu, 50 m z lewa od szosy idącej ·z Mirosławca do Złocieńca, kapral vVygórnicki, idący w czołowej grupie, z powodu wielkiej ciemności nie zauważył nic przed sobą i wpadł nagle do okopu, w którym znajdowali się Niemcy. Początkowo chcieli oni go przytrzymać w okopie, lecz kapral Wygórnicki wyrwał się im i wyskoczywszy z okopu rzucił do środka granat, którym zabił trzech i ranił jed nego Niemca. Rannego zwiadowcy zabrali ze sobą do sztabu, gdzie złożył on cenne zeznania, pozwalające określić siły przeciwnika broniącego się na naszym odcinku. W czasie całej operacji żaden z.e zwiadowców nie został zabity ani ranny, broń i sprzęt okazały się w całości. Najbardziej odznaczyli się w czasie operacji dowódca plut. pie szego zwiadu ppor. Kulesza, plut. Nitecki, kpr. Wygórnicki oraz szer. Kawurek 13. Po latach wówczas już pułkownik Wojciech Jaruzelski tak wspominał swego przyjaciela ppor. Kuleszę oraz jego walki na Wale Pomorskim: Kulesza to był dzielny chłopak! Można było polegać na jego odwadze, zimnej krwi, no i szczęściu. Szczupły, wysoki, o jasnych lekko falistych włosach, nie tracił
u Ibid. 12 Archiwum Muzeum Wojska Folskiego w Białymstoku, List ppor. Wojciecha Ja ruzelskiego pisany w kwietniu 1945 r. do ojca Ryszarda Kuleszy, sygn. MWPB/D/231; W. J a r u z e l s k i, Porucznik Kulesza -ze wspomnień frontowych ... , s. 4. 13 Materiały biograficzno-wspomnieniowe ... , s. 54-55. PODPORUCZNIK RYSZARD KULESZA 353 humoru w najgorszych tarapatach. Kiedy Kulesza prowadżił akcję, na ochotnika szedł cały pluton. A pluton miał pierwszorzędny ... Sześciu ludzi stanowiło grupę uderzenio wą pod komendą Kuleszy, reszta miała torować drogę przez przeszkody, a w razie potrzeby ubezpieczać moment odwrotu... Kulesza prowadził grupę spokojnie jak na ćwiczeniach. Doszli do pierwszych zasieków. Stąd było do okopów wroga niespełna 50 metrów. Grupa osłony zajęła wygodne stanowisko ogniowe, szturmowcy posunęli się za saperami pod gęstą spiralę drutów kolczastych. Nozyce otulone oburącz rękawi cami pracowały cicho. Nagle ostro zadźwięczała potrącona w kolczastej gęstwinie puszka. Buchnęła rakieta. W jej trupim blasku płasko zarysowały się znieruchomiałe pośród drutów sylwetki. Pierwszy strzał, potem następne, krótka seria automatu i zaczęło się . Porucznik Kulesza mógł oczywiście dać rozkaz do odwrotu. Byli zdemas kowani i nikt by mu tego nie wziął za złe. Ale był to rasowy zwiadowca, mający we krwi zasadę, ze najlepszą obroną jest atak. Zielona kropka blasku zgasła i wtedy Ku lesza poderwał swoją szóstkę do skoku. Rzucili płaszcze na przeszkodę, gdy nagle dopadło ich światło następnej rakiety. Cała linia wroga ozyła. Rozpętała się strzela nina ze wszystkich stanowisk przygotowanych pieczołowicie przez długie dni oczeki wania. Hitlerowcy uwierzyli, ze to jest właśnie ten oczekiwany szturm. Z grupy wy padowej zginęło od razu czterech ludzi. Kulesza z jednym zołnierzem zaczął się wyco fywać. Obok jęczało trzech rannych zołnierzy. Dowlekli ich we dwójkę na skraj lasku, tam już dotarli sanitariusze. Dopiero po pół godzinie wróg zorientował się, ze na przedpolu nie ma nikogo ... Wystraszeni hitlerowcy zdemaskowali większość swoich stanowisk ogniowych. Przy szturmie, którym w dwa dni później zdobyto Borujsko, wykorzystano odpowiednio trud zwiadowców porucznika Kuleszy. Kto wie, ilu ludzi zawdzięcza mu :Zycie 14, Była to jedna z wielu akcji zwiadowczych przeprowadzona przez ppor. R. Kuleszę podczas uporczywych walk na Wale Pomorskim. Doceniając jego odwagę oraz umiejętności, dowódca: 5 pułku piechoty wystąpił o na 15 danie mu Krzyża Walecznych • Oprócz działań rozpoznawczych ppor. Ku lesza brał też udział w atakach na ważne obiekty i punkty oporu nieprzyja ciela, między innymi na uporczywie bronioną przez hitlerowców miejsco wość Borujska i lotnisko, gdzie walcząc wręcz osobiście zlikwidował pięciu 16 hitlerowców, a dalszych pięciu wziął do niewoli • Prowadząc ciężkie walki 5 pułk piechoty dotarł 13 marca do Bałty ku 17 w rejonie Dziwnowa • W ten sposób zgrupowanie nieprzyjaciela nad Bał tykiem zostało odcięte od baz zaopatrzenia drogą lądową z zachodu. Do końca marca i w pierwszych dniach kwietnia trwały aktywne działania zwiadowcze, w których ppor. Kulesza osobiście uczestniczył. Podczas 150 km marszu nad Odrą z.wiad pułku rozpoznawał i zabezpieczał trasę mar-
14 W. Jar u z e l ski, Porucznik Kulesza- ze wspomnień frontowych ... s. 5. 15 MWPB, Wniosek na odznaczenie ppor. Ryszarda Kuleszy z 15 II 1945 r. (mikro film). 16 Za wykazaną odwagę i męstwo ppor. Ryszard Kulesza został ponownie przed stawiony do odznaczenia Krzyzem Walecznych. (MWPB, Wniosek odznaczeniowy na ppor. R. Kuleszę z 23 III 1945 r.- mikrofilm). 17 A. O gr o d o w szczyk, Walki V Pułku Piechoty LWP na Pomorzu Zachod nim w 1945 roku, "Prz e gląd Zachodnio-Pomorski" 1970, nr l s. 24.
23 Rocznik Białostocki
po po śmierci śmierci ppor. ppor. Ryszarda Ryszarda Kuleszy Kuleszy
Ryc
. . 2. 2. Fragmenty Fragmenty listu listu ppor . . Wojciecha Wojciecha Jaruzelskiego, Jaruzelskiego, napis a ne g o . . PODPORUCZNIK RYSZARD KULESZA 355 szu. Po dotarciu do Odry w rejonie Marynia, pluton zwiadu przeprowadzał 18 rozpoznanie przeprawiając się na zachodni brzeg Odry . , O świcie 16 kwietnia rozpocz. ęła się operacja berlińska. Mimo zdecydo wanego oporu nieprzyjaciela i licznych kontrataków, 5 pułk piechoty kon tynuował natarcie z przyczółka pod Gozdowicami. Szczególnie niebezpiecz nym obiektem ataku dla 5 pułku piechoty był odcinek Starej Odry w rejo nie N eugaul. Wykorzystując wały przeciwpowodziowe hitlerowcy zorgani zowali tutaj silny system obronny: Właśnie podczas ataku na tę linię umoc nień, kiedy, jak zawsze w trudnych sytuacjach, szedł na czele tyraliery swego plutonu; padł śmiertelnie ranny od salwy moździerzy. Umierając po prosił jednego ze swych zwiadowców, aby wyciągnął mu zegarek i zoba czył, która godzina. "Powiedz wszystkim, o której umarłem"- to ostatnie 19 słowa bohaterskiego oficera • Była godzina siedemnasta pięć, 19 kwietnia 1945 r. 2° Kilka dni później przyjaciel Ryszarda Kuleszy ppor. Wojciech 21 Jaruzelski napisał do jego ojca Henryka następujący list • Szanowny: Fanie! 25 IV 1945 r. Z wielkim bólem i smutkiem z::twiadamiam, iż syn Sz. Fana Ryszard w dniu 19 kwietnia br. o godz. 17 min. 5· zginął bohaterską śmiercią około wsi Alt-Reec, 40 km na północny wschód od Berlina. Czuję się w obowiązku tę smutną wiadomość zako munikować Fanu, gdyż byłem przyjacielem, kolegą, a w ostatnim czasie zwierzchni kiem Ryszarda. Jeszcze od oficerskiej szkoły w Riazaniu aż do ostatniej chwili łą czyła nas szczera przyjaźń, dzięki czemu staraliśmy się zawsze być razem i znosić wspólnie trudy, niewygody i niebezpieczeństwa życia frontowego. Ryszard odznaczał się tym, iż nie upadał nigdy na duchu, a tylko służył dla innych przykładem w odwa dze i męstwie, które zawsze na polu walki wykazywał. Jego śmierć była dla kolegów oraz dla żołnierzy jemu podwładnych bolesnym ciosem, którego nigdy nie jest się w stanie zapomnieć ... Szanowny Fanie, pisząc ten list jestem jeszcze głęboko wzruszony, lecz proszę mi wierzyć, że Ryszard był mym jedynym i najlepszym przyjacielem, którego strata zra niła mnie boleśnie i zadała okropną pustkę, której nikt nie jest w stanie zapełnić. Chciałbym jeszcze zawiadomić, iż syn Sz. Fana został odznaczony Krzyżem Walecz nych, a wszystkie dokumenty oraz rzeczy do niego należące są u mnie i przy pierwszej nadarzającej się sposobności zostaną przeze mnie przekazane do Fańskich rąk ... Jeśli tylko pozostanę żywy, postaram się spotkać z Sz. ·Fanem w Folsce, ażeby dokładnie opowiedzieć o wszystkim, co ria pewno dla Faństwa jest tak drogie i interesujące, a szczególnie o śmierci Ryśka, która była piękna i mężna, jak prawy i dzielny był jego charakter. Kończę już ten list, którego napisanie było mym obowiązkiem wz .glę dem kolegi, lecz słów pociechy nie znajduję, tak jak ból i smutek, który mnie rów• nież dotknął, jeszcze trwa i nie pozwala zapomnieć o tej strasznej stracie, którą po nieśli rodzice i wszyscy znajomi oraz przyjaciele Ryszarda. Załączając słowa współ czucia pozostaję z poważaniem ppor. W. Jaruzelski
18 Materiały biograficzno-wspomnieniowe... , s. 56. 10 Ibid., s. 60. 20 19 kwietnia ukazał się rozkaz o przyznaniu ppor. R. Kuleszy Krzyża Walecz· nych. 21 MWFB, List ppor. Wojciecha Jaruzelskiego ...
23*
stoku stoku Izbę Izbę Narodowej Narodowej Pamięci Pamięci patronowi patronowi poświęconą poświęconą szczepu. szczepu.
Kuleszy, Kuleszy, a w w a szkole szkole utworzono utworzono przy przy pomocy pomocy Muzeum Muzeum Wojska Wojska Folskiego Folskiego w w Białym
W W 1974 1974 r. r. Szczep Szczep
ZHP ZHP przy przy Szkole Szkole nr nr 8 8 2 w w Białymstoku Białymstoku przyjął przyjął Ryszarda Ryszarda imię imię 3 3
biograficzno-wspomnieniowe biograficzno-wspomnieniowe Materiały Materiały ...... , , s. s. 22 22 1-2. 1-2.
stok stok region, region, are are exhibited exhibited in in the the Polish Polish Białystok Białystok Army Army Museum. Museum.
va l our our and and the the Grunwald Grunwald Cross. Cross. Mementos Mementos of of this this heroic heroic officer-son officer-son of of the the Biały
For For his his gallantry gallantry and and heroism heroism on on the the battle-field battle-field he he was was awarded awarded the the Cross Cross of of
my's my's fortifications fortifications in in Alt-Reetz Alt-Reetz in in April April 19th, 19th, 1945. 1945.
mation mation concerning concerning the the enemy's enemy's movements . . He He was was killed killed while while attacking attacking the the ene
on on the the war war route route from from the the Vistula Vistula to to the the Odra Odra rivers rivers thus thus providing providing valuable valuable infor
reconnaissance reconnaissance platoon, platoon, he he carried carried out out many many gallant gallant and and daring daring reconnaissance reconnaissance actions actions
of of the the 2nd 2nd infantry infantry Division Division named named after after H. H. As As Dąbrowski. Dąbrowski. the the commancter commancter of of the the
After After graduation graduation from from the the officer officer training training corps, corps, he he was was posted posted to to the the 5th 5th Regiment Regiment
matriculate matriculate from from the the Grammar Grammar school. school. He He enlisted enlisted in in the the Polish Polish army army as as a a volunteer. volunteer.
the the voivodship. voivodship. Białystok Białystok '\Vhen '\Vhen the the Second Second World World War War broke broke out, out, he he was was about about to to
Ryszard Ryszard Kulesza Kulesza was was born born on on January January 23rd, 23rd, 1923 1923 in in the the village village of of Hajnówka Hajnówka in in
SUMMARY SUMMARY
liOJibCKOrO. liOJibCKOrO.
Qepa Qepa - ChiHa ChiHa BeJIOCTOKCKoi1 BeJIOCTOKCKoi1 3eMJIM, 3eMJIM, Haxo,n;RTCR Haxo,n;RTCR B B BeJIOCTOKCKOM BeJIOCTOKCKOM My3ee My3ee Boi1cKa Boi1cKa
BaJie" 3a 3a rrpORBJieHHbie rrpORBJieHHbie Ha Ha IIOJie IIOJie 6MTBbl 6MTBbl OTBary OTBary repOM3M repOM3M OH OH 6hiJI 6hiJI Harpa:LK,n;eH Harpa:LK,n;eH KpeCTOM KpeCTOM M M M ecTHOCTM ecTHOCTM AJihT-PeeQ, AJihT-PeeQ, 19 19 arrpeJIJI arrpeJIJI 1945 1945 r. r. JITeJie. JITeJie. P. P. KyJieiiia KyJieiiia rrorM6 rrorM6 BO BO BpeMJI BpeMJI aTaKM aTaKM Ha Ha Bpa:LKecKMe Bpa:LKecKMe yKperrJieHMR yKperrJieHMR B B pa:i1oHe pa:i1oHe CMeJibiX CMeJibiX pa3Be,n;biBaTeJibHbiX pa3Be,n;biBaTeJibHbiX orrepaQMM, orrepaQMM, ,ll;OCTaBJIJIJI ,ll;OCTaBJIJIJI MHOrO MHOrO QeHHbiX QeHHbiX ,n;aHHbiX ,n;aHHbiX O O HerrpM KOMaH,n;MpOM KOMaH,n;MpOM B3BO,n;a, B3BO,n;a, OH OH COBepiiiMJI COBepiiiMJI Ha Ha 6oeBOM 6oeBOM IIYTJ1 IIYTJ1 OT OT BMCJibl BMCJibl ,n;o ,n;o O,n;epa O,n;epa MHOrO MHOrO IIIKOJibl IIIKOJibl 6biJI 6biJI HarrpaBJieH HarrpaBJieH B B 5 5 IIOJIK IIOJIK 2 2 .Il:MBM3MM .Il:MBM3MM I1eXOTbl I1eXOTbl r . . r .Il:oM6pOBCKOrO. .Il:oM6pOBCKOrO. By,n;yqM By,n;yqM MM. MM. ,n;o6pOBOJihl.l;eM ,n;o6pOBOJihl.l;eM B<;:TYIU1JI B<;:TYIU1JI B B PR,Zl;bl PR,Zl;bl liOJibCKOrO liOJibCKOrO BoJłcKa BoJłcKa IIOCJie IIOCJie OKOH" K K Ha" BOeBO,ll;CTBe. BOeBO,ll;CTBe. Phiiiiap,n; Phiiiiap,n; KyJieiiia KyJieiiia po,n;MJICJI po,n;MJICJI 23 23 JIHBapR JIHBapR 1923 1923 ro,n;a ro,n;a B B Xa:M:HyBKe, Xa:M:HyBKe, B B BeJIOCTOKCKOM BeJIOCTOKCKOM PE3IOME PE3IOME nasz , ej ej boj · owej owej sławy sławy • • 2 3 w w gdzie gdzie Białymstoku, Białymstoku, przechowywane przechowywane najcenniejszych najcenniejszych są są wśród wśród pamiątek pamiątek przekazane przekazane przez przez zostały zostały bohatera bohatera rodzinę rodzinę do do Muzeum Muzeum Wojska Wojska Folskiego Folskiego po po bohaterskim bohaterskim Pamiątki Pamiątki oficerze oficerze . zwiadowcy zwiadowcy . - synu synu Ziemi Ziemi Białostockiej Białostockiej nadany nadany przez przez pośmiertnie pośmiertnie PRL PRL Radę Radę ppor. ppor. Państwa Państwa Ryszardowi Ryszardowi Kuleszy. Kuleszy. którym którym Wojciech generał generał . Jaruzelski Jaruzelski przekazał przekazał Grunwaldu Grunwaldu Krzyż Krzyż III III klasy klasy ska) ska) z z Białegostoku, Białegostoku, Ja Ja n k o w w o k n Elżbieta Elżbieta ska ska i i Leontyna Leontyna y m m y S z z czak, czak, gości gości siostry siostry znajdowały znajdowały bohatera: bohatera: się się Helena Helena W W er er d o n i i n o d (obecnie (obecnie Łęgow obecny obecny minister minister obrony obrony narodowej narodowej gen. gen. armii armii W W oj oj ci ci ech ech Jaruzelski. Jaruzelski. W W śród śród w w licznym licznym gronie gronie kombatantów kombatantów przyjaciel przyjaciel i i druh druh R. R. Kuleszy, Kuleszy, pułkowy pułkowy kum kum imienia imienia podporucznika podporucznika Ryszarda Ryszarda Kuleszy Kuleszy Na Na uroczystość uroczystość tę tę przybył przybył • • 22 nadania nadania uroczystość uroczystość Zasadniczej Zasadniczej Szkole Szkole Budowlanych Budowlanych Rzemiosł Rzemiosł i i Techni W W lat lat dwadzieścia dwadzieścia później później w w Chojnach Chojnach odbyła odbyła się się nad nad Odrą Odrą podniosła podniosła 356 356 Z . . KOSZTYŁA KOSZTYŁA