TUARASCÁIL BH LIAN TÒ IL 2005

Clár

3 Réamhrá Éamon Ó Cuív, T.D., Aire Gnóthaí Pobail, Tuaithe agus Gaeltachta 4 Focal ón gCathaoirleach 5 Focal ó Mhéara Chathair na Gaillimhe 6 Focal ó Uachtarán Chumann Tráchtála na Gaillimhe 7 Gaillimh le Gaeilge - Eolas Ginearálta 8 Gaillimh le Gaeilge - Struchtúr 9 Gaillimh le Gaeilge - Coistí agus Foireann 10 Gradam Sheosamh Uí Ógartaigh - buaiteoir 2005 12 Cairde Ghaillimh le Gaeilge 14 An Ghaeilge sa Ghnó i 2005 16 An Coiste Logainmneacha 17 Poiblíocht 18 Páirtíocht agus Imeachtaí 20 Straitéis 2006-2008 21 Dlúthchairde Ghaillimh le Gaeilge 2005

Gaillimh le Gaeilge, Teach Uí Chiaruáin, Sráid Thobar an Iarla, Gaillimh. Fón (091) 568876; Facs (091) 568876; R-phost: [email protected]; Gréasán: www.gleg.ie

2

réam hrá ón aire Éam on Ó Cuív, T.D . Aire G nóthaí Pobail, Tuaithe agus G aeltachta

Tá mé buíoch do Chathaoirleach agus do Bhord Ghaillimh le Gaeilge as an gcuireadh chun an réamhrá seo a scríobh. Bliain dhúshlánach a bheidh i 2006 le feidhmiú an Chiste Gnó – faoi Chiste na Gaeilge don chéad uair. As seo amach beidh coibhneas idir an chistíocht a bheidh ar fáil ó mo Roinn agus an chistíocht áitiúil a bheidh ar fáil ó fhoinsí aitiúla ar nós Comhairlí Cathrach nó Cumainn Thráchtála. Níl aon amhras orm ach go mbeidh Gaillimh le Gaeilge in ann don dúshlán. Le go mbeifear in ann aghaidh a thabhairt ar thodhchaí chathair na Gail- limhe mar príomhchathair dhátheangach na tíre ní miste súil a chaitheamh siar. Ó bunaíodh Gaillimh le Gaeilge, beagnach scór bliain ó shin, tá go leor bainte amach ag an eagraíocht i dtéarmaí forbartha teanga agus tacaíochta don Ghaeilge. I 1987 nuair a thosaigh Gaillimh le Gaeilge ar an mbóthar, sílim gur féidir a rá nach raibh coinsias Gaeilge na cathrach seo dúisithe. Mar gheall ar éacht oibre Ghaillimh le Gaeilge san idirlinn is féidir a rá gan cheist go bhfuil an stádas feasachta athraithe go mór chun feabhais ó shin. Ní féidir ámh i gcúrsaí teanga na maidí a ligint le sruth. Caithfear an méid atá bainte amach san am atá caite a chaomhnú le gur féidir cur leis san am atá romhainn. Caithfear leibhéal na seirbhísí Gaeilge a threisiú agus leathnú amach chomh fada fairsing agus is féidir. Táim cinnte go leanfaidh Gaillimh le Gaeilge agus an fhoireann Bríd, Helen agus Mícheál leis an obair éachtach atá ar bun acu agus ní thíos leis a bheidh cathair na Gaillimhe as a gcuid iarrachtaí. Is dúshlán leanúnach bhuan atá ann an Ghaeilge mar theanga labhartha pobail a choinneáil i réim. Tá ról ag gach aon duine againn sa chúram seo. San fhís atá ann fíor stádas dá-theangach a thabhairt don chathair cinnteofar go mbeidh seirbhís tré Ghaeilge ar fáil thar raonta leathana i an phobail. Táim faoi chomaoin ag lucht gnó na cathrach, Comhairle na Cathrach, an earnáil turasóireachta agus earnáil eile nach iad as a ndícheall an fhís seo a thiomáint chun cinn. Guím gach rath ar an obair atá á dhéanamh i dtreo cáil dhá-theangach a ghnóthú don chathair ársa seo.

Go mba fada buan sibh.

Éamon Ó Cuív T.D., Aire Gnóthaí Pobail, Tuaithe agus Gaeltachta Feabhra 2006

3

focal ón gCathaoirleach Caitlín N ic an U ltaigh, Cathaoirleach G haillim h le G aeilge

D’éirigh an Dr. Peadar Ó Flatharta as mar Chathoirleach Ghaillimh le Gaeilge i rith 2005 agus toghadh mé féin mar Chathaoirleach nua. Caithfidh mé a rá go bhfuil mé ag súil go mór leis an tréimhse atá amach romhain maraon leis na dushláin a bheas ag dul le mo ról nua.

I rith 2005, cuireadh bliain rathúil eile i gcrích chun sprioc, stádas agus seasamh mar phríomhchathair dhátheangach na tíre a bhaint amach do Ghaillimh. Aontaíodh agus glacadh lenár Straitéis nua 2006-2008 agus beidh an chaipéis á foilsiú againn go luath. Is céim nua forbartha é an Plean Straitéiseach seo, agus deis iontach do chathair na Gaillimhe fréamhacha láidre a chur faoina féiniúlacht agus faoina saintréithe níos mó ná rinne sí riamh cheana agus gníomh fírinneach cinnte a thógáil chun í a chinntiú mar chathair idirnáisiúnta dhátheangach. Mar cheann de na gníomhachtaí sa straitéis, moladh tabhairt faoi Staidéar Taiscealaíoch faoin Dátheangachas i gCathair na Gaillimhe. Tar éis comhráití leis an Aire sa Roinn Gnóthaí Pobail Tuaithe agus Gaeltachta, Bainisteoir na Cathrach, Bord Forbartha na Cathrach, agus Comhairleoirí Cathrach na Gaillimhe, aimsíodh maoiniú breise don stáidéar agus aontaíodh tabhairt faoi i gcomhpháirtíocht leis na pairtnéirí thuasluaite.

Cuireadh fáilte chomh maith roimh fhógairt an Aire Gnóthaí Pobail Tuaithe agus Gaeltachta i rith 2005 go mbeidh luach ¤1m ar an gCiste Gnó thar tréimhse trí bliana agus go gcuirfear ¤250,000 leis sin trí chomhmhaoiniú. Is ábhar dóchais é chomh maith do Ghaillimh le Gaeilge go mbeidh maoiniú na Roinne bunaithe ar bhonn 3:1. Is cinnte go gcuideoidh sé seo le forbairt agus dul chun cinn na hoibre ag cur Cathair na Gaillimhe chun cinn mar phríomhchathair dhátheangach na tíre.

Ba mhaith liom buíochas a ghabháil le muintir na Gaillimhe a thug tacaíocht as cuimse do Ghaillimh le Gaeilge i 2005 tríd a bheith mar Chara, Cara Maith agus Dlúthchara D’éirigh go breá leis na himeachtaí gnó agus sóisialta a bhí ar siúl chuile mhí agus cuireadh Nuachtlitir mhíosúil ‘DEIS’ amach chuig gach Cara i rith na bliana lena gcoinneáil cothrom le dáta maidir le himeachtaí agus na tograí uilig.

Is léir nach bhféadfaí obair den chineál atá luaite a chur chun cinn gan comhoibriú ó réimse leathan daoine agus eagraíochtaí. Bíonn cabhair agus tacaíocht ar fáil i gconaí ón, Roinn Gnóthaí Pobail, Tuaithe agus Gaeltachta, An Comhairle Cathrach agus Cumann Tráchtála na Gaillimhe. Glacaim buíochas ar leith leis na daoine a thugann a gcuid ama go deonach do Ghaillimh le Gaeilge agus do bhaill an Choiste Stiúrtha agus an Choiste Logainmneacha ach go háirithe. Buíochas le foireann Ghaillimh le Gaeilge as a saothar i gcaitheamh na bliana.

Caitlín Nic an Ultaigh Cathaoirleach Ghaillimh le Gaeilge Ceannasaí Bainistíochta Acadamh na hOllscolaíochta Gaeilge

4

focal ón m héara An Com hairleoir Brian W alsh, M éara Chathair na G aillim he

Cuirim fáilte agus fiche roimh an Tuarascáil Bhliantúil seo ó Ghail- limh le Gaeilge. Le blianta anuas tá Gaillimh le Gaeilge ag treabhadh talamh úr ó thaobh na Gaeilge a chur chun cinn sa gcathair seo. Tá an t- eagras ceannródaíoch agus díograsach agus iad dírithe ar ghnóla- chtaí na cathrach a mhealladh chun a thuilleadh Gaeilge a úsáid. Tugann fás na cathrach dúshlán nua do Ghaillimh le Gaeilge. Is léir anois go bhfuil an-chuid gnólachtaí nua ag cur fúthu sa gcathair, agus go minic ní de bhúnús Éireannach na cathrach seo. Tá Gail- limh le Gaeilge ag déanamh sár-iarracht agus iad ag léiriú do na gnólachtaí seo go bhfuil buntáistí eacnamaíochta bainteach le húsáid na teanga sa ngnó. Níor chóir go dtitfeadh an dúshlán seo ar dhoras Ghaillimh le Gaeilge amháin, áfach. Is linn ar fad an Ghaeilge, bíodh muid ar bheagán nó ar mhórán líofachta, agus dá bhrí sin tá cúram orainn uilig í a chur chun cinn.

Is fiú an-chuid airgid an teanga d'eacnamaíocht na cathrach. Gach bliain téann na mílte daltaí óga go Gael- tacht Chonamara chun an teanga a fhoghlaim agus faigheann an chathair buntáiste as seo - leis na mná tí a dhéanann a gcuid siopadóireachta sa gcathair agus leis na tuismitheoirí a chaitheann tréimhse anseo agus iad ag tabhairt cuairte ar a gclann.

Téann an teanga chun tairbhe na cathrach ar go leor bealaí eile chomh maith. Tá an teanga le cloisteáil ar shráideanna na cathrach go seasta anois agus fás cuimsitheach tagtha ar an líon Gaeilgeoirí óga atá ag cur fúthu anseo. Tá seo, sílim, de bharr ar an tionscal teanga bunaithe atá ag fás i gConamara agus i gCa- thair na Gaillimhe le roinnt blianta, agus ar an mbéim a chuirtear ar Ghaeilge in Ollscoil na hÉireann, Gaillimh. Mar gheall ar seo ar fad is cinnte go bhfuil méadú tagtha ar an líon oibre agus cúraim atá ar Ghaillimh le Gaeilge. Léiríonn an tuarascáil seo go bhfuileadar in ann don obair seo, agus tá pobal na Gaillimhe fíor bhuíoch dóibh dá bharr.

Brian Walsh

Méara Chathair na Gaillimhe

5

focal ón uachtarán D avid N iland, U achtarán Chum ann Tráchtála na G aillim he

Mar Uachtarán Chumann Tráchtála na Gaillimhe táim rí-shásta go bhfuil fás agus forbairt tagtha ar an gcaidreamh idir an Cumann Tráchtala agus Gaillimh le Gaeilge arís i mbliana. Tacaíonn muid ar gach aon bhealach gur féidir linn le hobair Ghaillimh le Gaeilge agus iad ag cur na Gaeilge chun cinn i bpobal gnó na cathrach. Tá meadú suntasach in úsáid na Gaeilge sa ghnó i nGaillimh, agus tá sí le feiceáil i gcomharthaíocht, i litríocht, agus in obair laethúil na ngnónna sa chathair. Tá an méadú inbhraite seo tarlaithe mar thoradh ar dhea-obair Ghaillimh le Gaeilge. Tugann siad comhairle, sainiúlacht agus tacaíocht, ar bhealach gairmiúil agus cairdiúil do thradálaí aonraic, comhlachtaí beaga agus móra agus comhlachtaí idirnáisiúnta lonnaithe i nGaillimh.

Feictear anois do na comhlachtaí seo gur acmhainn luachmhar í an Ghaeilge agus dá bhrí sin tá siad ag tacú lena bhfoireann a gcuid Gaeilge féin a fheabhsú - ó thaobh í a labhairt agus scríobh. Is cruthúnas é Gradam Sheosamh Uí Ógartaigh ar seo, agus líon na n-ainmniúchán ag dul i méid chuile bhliain. Bheartaigh Cumann Tráchtála na Gaillimhe, i gcomhar leis an seasca Cumann Tráchtála eile ar fud na tíre agus ár n-eagraíocht ‘Chambers Ireland’, athbhrandáil a dhéanamh i mbliana. Ghlac gach Cumann le branda amháin agus leis sin an líne ‘ In Business for Business’. Ach bhíomar difriúil i gCumann Tráchtála na Gaillimhe agus mar gheall ar thábhacht na Gaeilge i nGaillimh agus don chumann féin, tá an líne sainiúil Gaeilge ‘ I mbun Gnó ar son Gnó’ in úsáid againne. Ta Cumann Tráchtála na Gaillimhe ag tnúth le hoibriú le Gaillimh le Gaeilge don ochtú mbliain déag agus tréaslaíonn muid libh as bhur ráthiúlacht agus an méid atá bainte amach agaibh.

David Niland Uachtarán Chumann Tráchtála na Gaillimhe

6

G aillim h le G aeilge -

eolas ginearálta

Gaillimh le Gaeilge Gradam Sheosamh Uí Ógartaigh Bunaíodh Gaillimh le Gaeilge i 1987 le go Is í an aidhm atá leis an nGradam seo ná neartófaí an Ghaeilge, go háirithe mar acm- aitheantas a thabhairt do chomhlachtaí agus hainn eacnamaíochta i limistéar na Gaillimhe. d’eagraíochtaí a bhfuil an Ghaeilge in úsáid ina Oibríonn Gaillimh le Gaeilge i gcomhar le ngnó, agus mar thoradh ar sin, atá Comhairle Cathrach na Gaillimhe, Cumann rannpháirteach i nGaillimh a chur chun cinn Tráchtála na Gaillimhe agus grúpaí eile chun mar Phríomhchathair Dhátheangach na hÉire- íomhá Ghaeilge na Cathrach a fhorbairt agus ann. Bronntar píosa dealbhóireachta uathúil a threisiú agus Cathair na Gaillimhe a chur chuile bhliain ar an mbuaiteoir. Tá 14 treabh chun cinn mar Phríomhchathair Dháthean- na Gaillimhe léirithe ar an bpíosa gach na hÉireann. dealbhóireachta seo agus ‘treabh an lae ’ ag seasamh do bhuaiteoir Ghradam Ár gcuid oibre Sheosamh Uí Ógartaigh agus na buaiteoirí Cuireann muid comhairle agus tacaíocht amach anseo. phraiticiúil ar fáil do chomhlachtaí atá ag iar- raidh an Ghaeilge a úsáid ina ngnó, go háirithe An Coiste Logainmneacha mar uirlis núíosach mhargaíochta. Tá scéim Bunaíodh an Coiste Logainmneacha i 1992 i ‘Cairde’ againn, eagraíonn muid Gradam bli- gcomhar le Comhairle Cathrach na Gaillimhe antúil agus bíonn muid páirteach i dtograí chun ainmneacha oiriúnacha i nGaeilge a chur dhátheangacha ina ndéantar forbairt orthu i ar fáil d’eastáit nua sa chathair. Tá ionadaithe gcomhar le grúpaí eile i gcathair na Gaillimhe. ar an gCoiste ó An Post, Comhairle Cathrach Cothaítear teagmháil leanúnach leis an lucht na Gaillimhe, An Roinn Gnóthaí Pobail, gnó trí chlár ilghnéitheach sóisialta agus nasc- Tuaithe agus Gaeltachta, chomh maith le sta- tha, lena n-áirítear nuachtlitir mhíosúil, lónta raithe áitiúla agus saineolaithe logainmneacha. gnó agus ócáidí sóisialta. Oibríonn an coiste le tógálaithe agus déanann siad iarracht ainmneacha a chur ar fáil a bhfuil Cairde Ghaillimh le Gaeilge lucht cónaithe bródúil astu agus a mbeidh Is grúpa iad Cairde Ghaillimh le Gaeilge ar meas orthu ag na glúnta a thiocfaidh inár mian leo a bheith rannpháirteach in obair ndiaidh. Ghaillimh le Gaeilge maidir le cathair na Gail- limhe a chur chun cinn mar Phríomhchathair Dhátheangach na hÉireann. Tríd íocaíocht bhliantúil a dhéanamh, is féidir leat a bheith mar ‘Cara’, ‘Cara Maith’ nó ‘Dlúthchara’, lena gcuid buntáistí féin ag gach ceann!

7

G aillim h le G aeilge - struchtúr

Struchtúr Straitéisí

ñ Tá Coiste Stiúrtha, atá comhdhéanta ñ Na príomhghníomhairí i múnlú shaol d’eagrais stáit, d’eagrais dheonacha na cathrach a aithint. agus de dhaoine eile a bhfuil sain- ñ Comhaontú a fháil don aidhm seo ó na scileanna ar leith acu, ag stiúradh na príomhghníomhairí a mhúnlaíonn saol hoibre. . agus íomhá Chathair na Gaillimhe. ñ Tá Gaillimh le Gaeilge á mhaoiniú ag ñ Comhaontú a fháil ó na An Roinn Gnóthaí Pobail, Tuaithe agus príomhghníomhairí seo ar an ról agus Gaeltachta, Comhairle Cathrach na ar na tascanna atá orthu siúd a chur i Gaillimhe agus Cumann Tráchtála na bhfeidhm, chun go mbainfear amach an Gaillimhe (tríd an scéim ‘Cairde Ghail- aidhm seo. limh le Gaeilge’). ñ Struchtúr chun comhoibriú a chothú, malartú a dhéanamh ar thuairimí agus córas monatóireachta a bhunú chun é seo a dhéanamh.

Aidhmeanna Gníomhaíocht

ñ Stádas oifigiúil mar chathair dháthean- Dlúthcheangal a choimeád le lucht gnó na gach a bhaint amach do Ghaillimh. cathrach agus gach tacaíocht agus comhairle a ñ Gaillimh a chur chun cinn mar lárionad thabhairt dóibh chun an Ghaeilge a chur chun domhanda don chultúr Gaelach/ cinn sa réimse gnó. Ceilteach – an teanga a bheith mar chroí-chultúr na Gaillimhe, go mbeadh sí á húsáid go nádúrtha in eagrú gnó.

8

G aillim h le G aeilge -

coistí & foireann

Coiste Stiúrtha: Caitlín Nic an Ultaigh Acadamh na hOllscolaíochta, Ollscoil na hÉireann, (Cathaoirleach Aibreán-Nollaig) Gaillimh. Dr. Peadar Ó Flatharta Fiontar, Ollscoil Chathair Átha Cliath (Cathaoirleach, Eanáir-Aibreán) Aindriú D’Arcy Ceann Forbartha, Institiúid Teicneolaíochta na Gaillimhe-Maigheo Pádraig Ó Beaglaoich Iar-Phríomhoifigeach sa Státseirbhís Joe Greaney Stiúrthóir, WESTBIC Tomás Breathnach Timire Gaeilge, Coiste Gairmoideachais Chontae na Gaillimhe. Pádraig Ó Ráighne Feidhmeannach Margaíochta, TG4 Máire Mhic Aodha Comhordaitheoir Réigiúnda, Banc na hÉireann

Ag Freastal Uinseann Mac Thomáis Stiúrthóir Réigiúnda, Roinn Gnóthaí Pobail, Tuaithe agus Gaeltachta.

Coiste na Gaeilge, Cumann Tionscail na Gaillimhe: Éamon Ó Seibhleáin Ernst & Young Ray Mac Donncha Bus Éireann Máire Mhic Aodha Banc na hÉireann Bernie Ní Fhlatharta An Curadh Connachtach Myles McHugh Iarnród Éireann Peigí Carty O’Brien Peggy Carty School of Deportment Joe Connolly Mionlach Nóirín D’Arcy D’Arcy Marketing Pádraic Ó Duibhir Raidió na Gaeltachta (Iar Bhainisteoir na Seirbhísí Craolacháin) John Herrick Goldfinch Signs Pádraig Ó Beaglaoich Iar-Phríomhoifigeach sa Státseirbhís Bríd Ní Chonghóile Gaillimh le Gaeilge

An Coiste Logainmneacha: Christy Kelly (Cathaoirleach) Comhairle Cathrach na Gaillimhe Séamas Ó Gráda (Leas-Chathaoirleach) An Post Peadar O’Dowd Institiúid Teicneolaíochta na Gaillimhe-Maigheo Iarla Mac Aodha Bhuí Ollscoil na hÉireann, Gaillimh Dr. Nollaig Ó Muraile Ollscoil na hÉireann, Gaillimh Breandán Ó Suilleabháin An Roinn Gnóthaí Pobail, Tuaithe & Gaeltachta An Comhairleoir John Mulholland Comhairle Cathrach na Gaillimhe An Comhairleoir Tom Costello Comhairle Cathrach na Gaillimhe Jim Higgins Oifigeach Oidhreachta, Comhairle Cathrach na Gaillimhe Breandán Ó hEaghra Oifigeach Gaeilge, Comhairle Cathrach na Gaillimhe Séamas Mac Coitir Gleann na Coille Louis De Paor Ollscoil na hÉireann, Gaillimh Bríd Ní Chonghóile Gaillimh le Gaeilge

Foireann Ghaillimh le Gaeilge: Feidhmeannach Bríd Ní Chonghóile Oifigeach Forbartha Helen Nic Gabhann

9

G radam Sheosam h U í Ó gartaigh - buaiteoir 2005

Bhronn an tAire G nóthaí Pobail, Tuaithe agus G aeltachta, Éam on Ó Cuív, T.D. G radam Sheosam h U í Ó gartaigh 2005 ar Phobal Sim on na G aillim he, Carthannacht G hail- lim heach ag ócáid speisialta in Ó stán Ard O ileáin ar an 23 Feab- hra 2006.

An Bronnadh

Thréaslaigh Caitlín Nic an Ultaigh Cathaoir- D eirdre Fahy, Cathaoirleach Pobal Sim on na leach Ghaillimh le Gaeilge, agus Ceannsaí Bain- G aillim he le G radam Sheosam h U í Ó gartaigh istíochta Acadamh na hOllscolaíochta Gaeilge, le Pobal Simon na Gaillimhe faoin mbealach ar cuireadh an Ghaeilge san áireamh mar ghné – agus ní mór do Ghaillimh le Gaeilge a tha- lárnach dá n-eagraíocht. Dúirt sí chomh maith lamh féin a sheasamh i gcathair nua seo na ‘Ag breathnú thart ar na gnólachtaí atá os ár Gaillimhe agus an Ghaeilge a chur i láthair i gcomhair tráthnóna inniu a bhfuil Gearrliosta ‘ gcomhthéacs gach ceann de na hearnálacha Gradam Sheosamh Uí Ógartaigh’ bainte amach tráchtála sin mar uirlis mhargaíochta agus acu, agus go deimhin orthu siúd uilig a ghla- chumarsáide phraiticiúil. cann páirt sa Ghradam ó bhliain go bliain is léir go bhfuil borradh tráchtála na cathrach ag Tá sé níos tábhachtaí anois ná mar a bhí ari- athrú go tapaidh – ní hamháin go bhfuil gnóthaí amh é sin a dhéanamh má táimid chun fé- againn sa chathair ar le daoine as Gaillimh iad iniúlacht, uathúlacht agus nádúr Chathair na ach tá cuideachtaí idirnáisiúnta lárbhrandaithe Gaillimhe a choiméad beo. lonnaithe sa chathair chomh maith. Cothaíonn Thréaslaigh an tAire Éamon Ó Cuív leo sé seo timpeallacht ghnó iomlán difriúil is a bhí chomh maith faoin mbealach a d’éirigh leo ann nuair a thosaigh Gaillimh le Gaeilge amach ardchaighdeán dhátheangachas a chothú san eagraíocht agus gurb dea-shampla iontach iad d’aon ghnó nó comhlacht conas íomhá dhátheangach a bhaint amach. Thréaslaigh sé “Is Ceannródaithe iad le Gaillimh le Gaeilge as ucht a leithéid do G aillim h le G aeilge i Ghradam a bhunú agus dúirt gurb ‘Ceannródaí iad i gcur chun cinn na Gaeilge gcur chun cinn na agus go bhfuil coinsias Gaeilge na cathrach G aeilge agus tá coinsias dúisithe acu’. Ghlac Deirdre Fahy, Cathaoir- leach Phobal Simon na Gaillimhe leis an G aeilge na cathrach nGradam agus dúirt go raibh áthas an dom- hain orthu a leithéid d’aitheantas a fháil tríd dúisithe acu.” an nGradam.

An tAire Éamon Ó Cuív, Roinn Gnóthaí Po- bail Tuaithe, agus Gaeltachta

10

G radam Sheosam h U í Ó gartaigh -

buaiteoir 2005

Agus í ag glacadh leis an nGradam labhair sí ar dhílseacht agus tiomantas Phobal Simon na Gaillimhe do Shéirbhísí dhátheangacha a bheith ar fáil dá gcuid custaiméirí agus go raibh croí Phobal Simon na Gaillimhe go mór leis an nGaeilge. Bhí Pobal Simon na Gail- limhe, ar Ghearrliosta anuraidh, agus bhí na moltóirí an-tógtha leis an dul chun cinn a bhí Pádraig Ó Céidigh, Stiúrthóir Bainistíochta Aer Arann, déanta i mbliana ag an gcomhlacht. Seán Stiobhard, JSL G roup (Stew art) Ltd.,Pádraig Ó hAoláin, Príom hfheidhm eannach Ò darás na G ael- tachta ag ócáid Bhronnta Ghradam Sheosam h U í Ó gartaigh in Ó stán an Ard O ileáin “Tá croí Phobal Sim on na G aillim he sa

G haeilge” D eirdre Fahy, Cathaoirleach, Pobal Sim on na G aillim he

Ar son na Moltóirí Labhair Pádraic Ó Ráighne, Ceannasaí Mar- gaíochta TG4 thar ceann na moltóirí “Bhíomar an-tógtha leis an iarracht thar tre- imhse fad-téarmach agus faoin iombualadh ar eagraíochtaí eile mar chuid den chur-amach

An tAire Éam on Ó Cuv, T.D . ag bronnadh teastas ar ón eagraíocht bheag seo. Tá an teanga fite Jam es H arris, H arrm ack D evelopm ents ag ócáid fuite i ngach gné den eagraíocht acu agus tá Bhronnta Ghradam Sheosam h U í Ó gartaigh in Ó stán tuiscint láidir acu ar thábhacht agus ról na an Ard O ileáin Gaeilge agus iad i mbun gnó leis an bpobal. Ceann do na gnéithe is tarraingtí agus go deimhin is taithnimhigh do Ghradam Sheosamh Uí Ógartaigh ná go bhfuil sé oscailte do chuile chomhlacht agus ea- graíocht, beag nó mór, thart timpeall na Gail- limhe. Agus muid i mbun ár gcuid moltóireachta, bhí sé tábhachtach go dtógadh muid é seo san áireamh agus mar atá acm- hainní na n-iarrathóiri dhá úsáid chun aidhm an Ghradaim a bhaint amach’. Ba iad moltóirí chomórtas na bliana seo: Maeve Joyce, Feidhmeannach Caidreamh Poiblí, Cumann Proinséas Bean U í Ó gartaigh agus a clann ag ócáid Tráchtála na Gaillimhe, Nóirín D’Arcy, bhronnta G hradam Sheosam h U í Ó gartaigh in Ó stán D’Arcy Marketing,(Buaiteoir Ghradam an Ard O ileáin Sheosamh Uí Ógartaigh 2003) agus Pádraic Ó Ráighne, Ceannasaí Margaíochta, TG4.

11

G radam Sheosam h U í Ó gartaigh - buaiteoir 2005

An Gearrliosta Bhí seastáin iontacha ag an gcúigear ar an ngearrliosta, a léirigh na hiarrachtaí agus na tograí dhátheangacha a bhí curtha i bhfeidhm acu ina ngnónna éagsúla. Is iad seo a leanas a bhí ar an ngearrliosta: Óstán an Ard Oileáin, Cumann Peile Ghaillimh Aon- taithe, JSL Group (Stewart) Ltd., Forbairtí Harrmack agus Pobal Simon na Gaillimhe.

An tAire Éam on Ó Cuv, T.D . ag bronnadh teastas ar Seán Stíobhaird, JSL G roup (Stew art) Ltd., ag ócáid Bhronnta Ghradam Sheosam h U í Ó gartaigh in Ó stán an Ard O ileáin

Tacaíocht don Ghradam Eagraíodh Gradam Sheosamh Uí Ógartaigh, le tacaíocht speisialta ón Advertiser agus i gcomhar le Cumann Tráchtála na Gaillimhe, chun aitheantas a thabhairt do ghnónna agus eagraíochtaí atá tar éis an Ghaeilge a fhí isteach ina ngnó agus de bharr sin atá tar éis cabhrú le cur chun cinn na Gaillimhe mar Phríomhchathair dhátheangach na hÉireann, agus le hinmharthanacht acmhainn nádúrtha eacnamaíochta agus chultúrtha na Gaillimhe. Seo an ceathrú bliain ag an nGradam agus An tAire Éam on Ó Cuv, T.D . ag bronnadh teastas ar M áirín Breathnach, Ó stán an Ard O ileáin, ag ócáid bronnadh an gradam ar ‘Café Bananaphoblacht’ Bhronnta Ghradam Sheosam h U í Ó gartaigh in Ó stán an anuraidh. Ard O ileáin

An tAire Éam on Ó Cuív, T.D .,D eirdre Fahy, Cathaoirleach Pobal Sim on na G aillim he , Caitlín N ic an U ltaigh, An tAire Éam on Ó Cuv, T.D . ag bronnadh teastas ar Cathaoirleach G haillim h le G aeilge agus Pádraig Ó Bernie Ó Conaill, G aillim h Aontaithe ag ócáid Bhron- Beaglaoich, Stiúrthóir Ghaillim h le G aeilge ag ócáid bhron- nta G hradam Sheosam h U í Ó gartaigh in Ó stán an Ard nta G hradam Sheosam h U í Ó gartaigh in Ó stán an Ard O ileáin O Ileáin. 12

Cairde G haillim h le G aeilge

AR M H AITH LEAT A BH EITH I D O CH ARA...CÉ CH O M H CAIRD IÒ IL?

Buíochas Ba mhaith le Gaillimh le Gaeilge buíochas a ghabháil le muintir na Gaillimhe a thug ta- caíocht as cuimse do Ghaillimh le Gaeilge i 2005 trí bheith mar ‘Cara’, ‘Cara Maith’ agus ‘Dlúthchara’.

Is scéim í Cairde Ghaillimh le Gaeilge ina mbíonn deis ag an lucht gnó a bheith páirteach sa ghluaiseacht le Gaillimh a chur chun cinn mar phríomhchathair dhátheangach Christy Kelly, Cathaoirleach Coiste na Gaillimhe. Ní raibh leisce ar an lucht gnó a Logainm neacha na G aillim he, agus a bhean Joan le Bernie N í Fhlatharta, An Curadh dtacaíocht agus a spéis san obair a léiriú i Connachtach, ag Cóisir na N ollag 2005 in 2005. Ó stán an G lenlo Abbey.

I 2005 bhí 112 ball cláraithe le Gaillimh le Gaeilge. Ina iomláine ó 2004, bhí méadú de 12% ar bhallraíocht Chairde Ghaillimh le Gaeilge do 2005.

Imeachtaí 2005 Eagraíonn Gaillimh le Gaeilge imeachtaí míosúla chun deis a thabhairt don lucht gnó casadh le chéile go neamhfhoirmiúil, gnó a dhéanamh agus Gaeilge a labhairt nó a chleachtadh. An tAire Éam on Ó Cuív, T.D ., Bríd N í Chonghóile, Mar aon leis na gnáthlónta gnó, d’eagraigh G aillim h le G aeilge agus John Concannon, Fáilte an Iarthair Teo. ag Cóisir na N ollag 2005 in Ó stán Gaillimh le Gaeilge Bairbiciú an tSamhraidh an G lenlo Abbey. agus bhí Cóisir na Nollag 2005 in Óstán an Glenlo Abbey. Ba mhaith linn buíochas speisialta a ghabháil le JSL Group (Stewart) Ltd. as ucht urraíocht a dhé- anamh ar ‘Bairbiciú an tSamhraidh’ arís i 2005 – bhí béile breá agus deochanna blasta ag gach éinne in Óstán an Warwick. Tugann na himeachtaí deis chomh maith do Ghaillimh le Gaeilge teagmháil a choinneáil le ‘Cairde Ghaillimh le Gaeilge’, rud atá riachtanach don obair.

M áire M hic Aodha, Banc na hÉireann agus M uireann N í Thuairisc, O ifig Éam on Ó Cuív, T.D . ag Bairbiciú an tSam hraidh in Ó stán an W arw ick

13

Cairde G haillim h le G aeilge

AR M H AITH LEAT A BH EITH I D O CH ARA...CÉ CH O M H CAIRD IÒ IL?

Imeachtaí 2005

Seo liosta d’imeachtaí 2005:

Lónta Gnó Eanáir: Ard Bia Aibreán: Óstán Park House Bealtaine: Brennans Yard Meán Fómhair: Café Ó Dheas Deireadh Fómhair Malte House Restaurant N óra Stew art agus a garm hac Seán Ó g, Rachael Samhain Maxwell Mc Namara’s Stíobhaird agus Anne H ession ag Bairbiciú an tSam - hraidh in Ó stán an W arw ick Ócáidí Shóisialta Márta: Oíche Speisialta Indiach do Sheachtain na Gaeilge Meitheamh: Bairbiciú, Óstán an Warwick Nollaig: Cóisir na Nollag, Óstán Glenlo Abbey

Ócáidí Eile Feabhra Bronnadh Gradam Sheosamh Uí Ógartaigh 2005, Óstán Bernie M urtagh, M urtagh & Co. Accountants, G illian an Ard Oileáin Boyle agus M aria Kelly, Ó stán an Ard O ileáin, ag Bairbiciú an tSam hraidh in Ó stán an W arw ick

Elizabeth H annon, Calasanctius College, Carm el Brennan Forde, Banc N áisiúnta na hÉireann, agus Peggy Carty O ’Brien, Peggy Carty School of D e- portm ent, ag Bairbiciú an tSam hraidh in Ó stán an Caroline G annon, Castle Print, Pearse agus Sinéad W arw ick M urray, D ’Arcy M arketing ag Bairbiciú an tSam hraidh in Ó stán an W arw ick

14

Cairde G haillim h le G aeilge

AR M H AITH LEAT A BH EITH I D O CH ARA...CÉ CH O M H CAIRD IÒ IL?

Dialann 2006 Deis 2005 Mar chuid de sheirbhísí Chairde Ghaillimh le Cuireadh DEIS - nuachtlitir Chairde Ghaillimh Gaeilge, foilsíonn Gaillimh le Gaeilge Dialann le Gaeilge - amach chuig na Cairde ar fad Bhliantúil gach bliain. Dá bhfios dúinn, ba í an chuile mhí i 2005. chéad dialann iomlán dhátheangach atá ar fáil I measc na bpríomhscéalta bhí Buaiteoir agus a oireann don lucht gnó, agus ina bhfuil Ghradam Sheosamh Uí Ógartaigh, Tuarascáil liosta de chomhlachtaí sa chathair a chuireann Tionscnaimh an Choimisinéara Teanga, seirbhís i nGaeilge ar fáil. Maoiniú Ghaillimh le Gaeilge, an Ghaeilge sa Fógróirí i nDialann 2006 ghnó, ‘srl. Chomh maith leis sin bhí eolas ar Tugtar deis do Chairde Ghaillimh le Gaeilge imeachtaí míosúla, idir oícheanta am- fógraíocht a dhéanamh sa dialann agus tugtar hránaíochta, drámaí agus lónta gnó, agus eo- ceann do gach Cara agus díoltar na cinn las ar Chairde, an tSeirbhís ‘An Ghaeilge sa bhreise. Tá spéis ag méadú sa dialann gach Ghnó’ agus go leor leor eile. bliain agus leanfar leis an bhfoilseachán seo I 2005 bhí 185 ar an liosta leictreonach (r- fhad ‘s atá spéis agus an t-éileamh ann dó. Ba phost) don nuachtlitir, agus fuair 85 duine sa mhaith le Gaillimh le Gaeilge buíochas ar leith phost é. a ghabháil leis na Cairde uile a thóg fógra amach sa Dialann – gan sibhse ní bheadh sé ar ár gcumas an Dialann a fhoilsiú ar chor ar bith! Acadamh na hOllscolaíochta Gaeilge An Coimisinéir Teanga An Roinn Gnóthaí Pobail, Tuaithe & Gaeltachta Café Bananaphoblacht Banc na hÉireann Ár nDlúthchairde Bus Éireann Seo iad na Dlúthchairde a bhí againn i 2005: Comhair Creidmheasa Naomh Aontaine Féile Ealaíon na Gaillimhe Gaelsaoire An Roinn Gnóthaí Pobail, Tuaithe agus Harrmack Developments Ltd Ireland West Tourism Gaeltachta Irish Time Design An Post JSL Group (Stewart )Ltd. Medtronic Galway Advertiser Ollscoil na hÉireann, Gaillimh Óstán an Ard Oileáin Harrmack Developments Óstán Bhaile Chláir na Gaillimhe Pobal Simon na Gaillimhe Hewlett Packard (Galway) Ltd. Rothar Europa RTÉ Raidió na Gaeltachta Seán Ó Domhnaill & a Mhic Institiúid Teicneolaíochta na Gaillimhe - Seán Ó Neachtain FPE Maigheo Simon J. Kelly & Partners Snap Printing Ollscoil na hÉireann, Gaillimh TG4 Renvyle House Hotel Threshold Tigh Neachtain TG4 Òdarás na Gaeltachta Westbic Òdarás na Gaeltachta

15

An G haeilge sa ghnó i 2005

Is í aidhm Gaillimh le Gaeilge ná Gaillimh a chur chun cinn mar chathair dhátheangach. Cumann Tráchtála na Gaillimhe

Tá sé riachtanach, mar sin, go mbeadh an I 2005 tháinig Cumainn Thráchtála na hÉireann Ghaeilge feiceálach i ngnáthshaol na uilig le chéile chun athbhrandáil a dhéanamh ar cathrach. na heagrais ar fad timpeall na tire - 60 eagras

ina iomláine. Ghlac na Cumainn le branda agus Cuireann Gaillimh le Gaeilge seirbhísí ar fáil logo amháin, leis an line ‘In business for busi- chun cabhrú leis an lucht gnó an Ghaeilge a ness’ faoina bhun. Le comhairle ó Ghaillimh le úsáid ina ngnó, más i gcomharthaí, stáise- Gaeilge, shocraigh Cumann Tráchtála na Gail- anóireacht, biachláir, nó ar bhealach ar bith limhe an line “I mbun Gnó ar son Gnó” a eile a oireann don ghnó é. úsáid, agus is iad an t-aon chumann atá line

Gaeilge acu. Is féidir le gnólachtaí na Gaillimhe Tá comhlachtaí nua á mbunú i nGaillimh go a bheith brodúil as gurb iad Cumann Tráchtála rialta agus a gceannáras bunaithe in áiteanna na Gaillimhe an t-aon Chumann sa tír a eile rud a chruthaíonn deacrachtaí maidir le thugann aitheantas don Ghaeilge. híomhánna corparáideacha agus comhar- thaí plaisteacha, atá á n-úsáid acu go for- leathan i ngach siopa acu. Is dúshlán é seo a bheas muid ag tabhairt faoi go fonnmhar.

Comharthaíocht NUA Sa bhliain 2005, is iad seo a leanas na Comhlachtaí a chuir comharthaí Gaeilge NUA in airde nó a d’úsáid Gaeilge in áit nua sa ghnó agus ar an gcaoi sin a chur go mór le híomhá na Gaillimhe mar phríomhchathair dhátheangach na hÉireann:

Cumann Tráchtála na Gaillimhe

Café Java Express French Connection Féile Ealaíon na Gaillimhe (suíomh idirlín) Féile Ealaíon Droichead an Chláirín Galway Plate Restaurant Galway City Gym Irish Time Design Kumar’s Clay Oven Restaurant Ó Dheas Café Óstán an Ard Oileáin O’Brien’s Sandwich Bar L’Osteria Da Roberta Pobal Simon na Gaillimhe Quay View Restaurant

16

An G haeilge sa ghnó i 2005

Seirbhís ‘Gaeilge sa Ghnó’ Cuireann Gaillimh le Gaeilge seirbhís ar fáil do Chairde Ghaillimh le Gaeilge ina gcabhraíonn muid leo an Ghaeilge a shní isteach ina ngnóla- chtaí féin.

I 2005 bhain na comhlachtaí seo a leanas leas as an seirbhís seo:

ñ Fáilte an Iarthair Teo./ Ireland West Tourism ñ GBC Restaurant ñ Harrmack Developments ñ Pobal Simon na Gaillimhe ñ Sherry Fitzgerald Kavanagh

Tugadh moltaí d’úsáid na Gaeilge sa ghnó do na comhlachtaí seo a leanas:

ñ Banc na hÉireann ñ Courtyard Hotel by Marriott ñ Central Park ñ Glenlo Abbey Hotel ñ Geraghty’s Menswear ñ Galway Golf Club ñ John Mulholland Bookmakers ñ Java Express Café ñ Mike Kenny Signs ñ Mustard, Gourmet Café ñ Marks & Spencer ñ O’Briens Sandwich Bar, Liosbaun ñ Pizza Eile ñ Sugar & Spice ñ Shannon Dry Cleaners ñ Sara Horan & Co.

17

An Coiste Logainm neacha

Focal ón Dr. Nollaig Ó Muraile, Ball de Ainmneacha Roghnaithe 2005 Choiste Logainmneacha na Gaillimhe An Baile Glas Port Omna I rith na bliana 2005 lean Coiste Logainmneacha Gaillimh le Gaeilge de bheith ag tabhairt cabhrach Asca Beag Mínchluain, Rathún do thógálaithe tithe maidir le foirmeacha feiliúnacha Gaeilge nó Gaelacha a d’fhéadfaí a chur ar eastáit An Triantán Bóthar an Chóiste nua i gcomharsanacht na Gaillimhe. San iomlán plé- adh 22 iarratas éagsúil agus cuireadh comhairle dá Busáras na Gaillimhe Bóthar an Aonaigh réir ar na tógálaithe ina dtaobh. Bun na Leaca An Caisleán Nua Oibríonn an Coiste i gcomhar le Comhairle Uacht. Cathrach na Gaillimhe agus tá siad buíoch den Ceann Boirne Bóthar Bhaile Chomhairle as a tacaíocht leanúnach dá gcuid oibre. Bháin Tá siad fíorshásta le líon na dtógálaithe nó na gcon- Coill Aoibhinn Dabhach Uisce, raitheoirí atá sásta a gcomhairle a lorg faoi logainmneacha dúchasacha a úsáid ina gcuid scé- Coill Tíre Bóthar Dabhach imeanna tógála. Tá súil ag an gCoiste go leanfar den Uisce nós seo ar mhaithe le timpeallacht Ghaelach na Gail- limhe a choimeád slán. Coillte Mhuirlinne Baile Bán

Scrúdaigh an Coiste freisin ainmneacha stairiúla na Cor Boise Bóthar Thuama, bpríomhthimpeallán ar fud na cathrach atá ainmnithe Gaillimh as seantreabhchais na Gailllimhe. Aontaíodh go Croit na Mara Bóthar na Trá raibh cuid de na foirmeacha atá in úsáid pas lochtach Uacht., Gaillimh agus táthar ag súil go ndéanfar iad a leasú gan mhoill. Cúirt Bhreac Gort, Co. na Gaillimhe Dún Chormaic An Caiseal, Co. Thiobaird Árann Gort Léinn Bóthar Mhuine Mheá, Gaillimh Lann na Farraige Bóthar na Trá Uacht., Gaillimh Leargán Cnoc na Cathrach

Léas na Mara Bóthar Bhaile Mhóinín Lus Liath Bóthar na Díge

Réalt na Mara, Bóthar na Trá

Sruthán Mhuirlinne, Baile Bán

Teach Fiontraíochta Bóthar an Aonaigh

Tír na gCapall Baile an Bhriotaigh

18

Poiblíocht

Tá tuairisciú na m eán cum arsáide ar obair G haillim h le G aeilge fíor-thábhachtach dúinn

Tá tuairisciú na meán cumarsáide ar obair An Tuath Nua –TG4 Ghaillimh le Gaeilge fíor-thábhachtach dúinn Rinne An Tuath Nua, clár de chuid TG4 agus ba mhaith linn buíochas a ghabháil leis na taifeadadh ar bronnadh an Ghradaim chomh na hiriseoirí go léir a chlúdaigh muid i rith na maith le hagallaimh le roinnt de na gnólachtaí a bliana. Ní hamháin go gcoinníonn sé seo an ainmnaíodh do Ghradam Sheosamh Uí pobal agus an lucht gnó ar an eolas maidir le Ógartaigh i 2005. Craoladh an clár ar an 9 Márta hobair Ghaillimh le Gaeilge, ach cuireann sé 2006. lenár n-íomhá agus lenár bpróifíl sa chathair. Déanann baill na meán áitiúil agus náisiúnta Gradam Sheosamh Uí Ógartaigh freastal ar ócáidí agus imeachtaí Ghaillimh le Éagraithe i gcomhar le Cumann Tráchtála na Gaeilge i rith na bliana agus seo thíos na Gaillimhe agus le tacaíocht speisialta an Galway háiteanna inar clúdaíodh muid, chomh maith leis Advertiser. an ábhar: Nuachtáin - Gradam Sheosamh Uí Ógartaigh Na Nuachtáin & na hIrisí – Galway Advertiser - 27/1/05 Bairbiciú an tSamhraidh Galway Advertiser - 03/2/05 Saol - 12/05 Galway City Tribune - 04/2/05 - 26/6/05 Lá - 05/02/06 City Tribune - 08/7/05 Galway Independent - 16/2/05 Galway Advertiser - 17/2/05 Raidió & Teilifís - Obair Ghaillimh le Gaeilge Galway City Tribune - 18/2/05 Raidió Boston - 17/3/05 Galway Independent - 23/2/05 Raidió na Gaeltachta - 30/5/05 The Connacht Sentinel - 22/2/05 Raidió na Gaeltachta – 4/11/05 The City Tribune - 25/2/05 Galway Bay F.M. - 4/11/05 The Connacht Sentinel - 1/3/05 Galway Independent - 2/3/05 Nuachtáin & Idirlíon - ginearálta Galway Advertiser - 3/3/05 Galway Advertiser - 5/5/05 Saol - Márta 05 Galway City Tribune - 6/5/05 The City Tribune - 6/5/05 Galway Advertiser 12/5/05 Galway Advertiser - 17/11/05 Foinse - 5/5/05 Galway Independent - 30/11/05 Galway Advertiser - 19/5/05 Galway Advertiser - 8/12/05 Galway Independent - 25/5/05 City Sentinel - 20/12/05 Galway Advertiser - 28/7/05 Tribes Vibes – Nuachtlitir Fóram Pobail Raidió, Teilifís & Idirlíon - Gradam Sheosamh Uí Chathair na Gaillimhe Ógartaigh Saol - Meán Fómhair 2005 Raidió na Gaeltachta - 16/3/05 GalwayLive.com – 8/11/05 Raidió na Gaeltachta - 22/03/05 Galway Advertiser – 10/11/05 TG4—agallamh - 22/03/05 Foinse - 13/11/05 Gaelport.ie - 22/3/05 The Connacht Sentinel - 15/11/05 GalwaylLive.com - 22/3/05 Galway Advertiser - 17/11/05 Galway Bay F.M. - 22/03/05 Galway Independent - 23/11/05 Raidió na Life - 22/3/05 Galway Independent - 30/11/05 Gaelport - 18/11/05 Saol - 7/12/05 Raidió na Gaeltachta - 8//11/05 Galway Bay F.M. - 19/11/05

19

Páirtíocht & Im eachtaí

Déanann Gaillimh le Gaeilge sár-iarracht a bheith ag obair i gcomhar agus i bpáirtíocht le ñ Léacht do rang Dioplóma sa Ghaeilge in Oll- heagrais eile na Cathrach agus chuige sin tá scoil na hÉireann, Gaillimh ar ‘An Ghaeilge ionadaíocht ag Gaillimh le Gaeilge ar: mar acmhainn i gCúrsaí Gnó’. (19/11/05)

ñ Bord Forbartha Cathrach na Gaillimhe, ñ Léacht ar ‘An Ghaeilge mar acmhainn i gCúr- ina bhfuil 28 ball ar an mbord ó saí Gnó’ do mic léinn in Áras Shorcha Uí ghníomhairí stáit, ón rialtas áitiúil, ó Ghuairim (21/4/05) pháirtithe sóisialta agus forbairt áitiúil. Is í príomhaidhm an Bhoird ná straitéis eacnamaíoch, shóisialta agus chultúrtha deich mbliana a sholáthar do chathair na Gaillimhe.

ñ Fóram Pobail Chathair na Gaillimhe. Is glór na hearnála deonaí agus Pobail Chathair na Gaillimhe atá i bhFóram Pobail Chathair na Gaillimhe.

ñ An Grúpa Turasóireachta Cathrach agus Chontae na Gaillimhe atá frea- grach as stráitéis thurasóireachta Brian Walsh, Méara na Gaillimhe, An Comhairleoir Colette inmharthana a fhorbairt agus a chur Connolly, Cathaoirleach Bord Forbartha Cathrach na Gail- i bhfeidhm do chathair agus Chontae limhe, agus Joe O’Neill, Bainisteoir Seirbhísí, Comhairle na Gaillimhe. Cathrach na Gaillimhe ag seoladh tuarascáil Bhliantúil Bhord Forbartha Cathrach na Gaillimhe. ñ Coiste Polasaí Straitéiseach Áineasa, Taitneamhachta & Cultúir.

ñ Grúpa Ealaíon agus Cultúir Bhord For- bartha Cathrach na Gaillimhe

***** Tugann Gaillimh le Gaeilge léachtaí in áiteanna éagsúla chun daoine a chur ar an eolas faoi obair agus aidhmeanna na “Ba mhaith linn treaslú leis na heagraíochtaí agus gluaiseachta. Tugadh na léachtaí seo a leanas i na daoine uilig i gcathair na Gaillimhe atá ag 2005 déanamh sárobair i gcur chun cinn na Gaeilge

ñ Cur i láthair tugtha do Bhaill Institiúid agus mar thoradh ar sin ag cuir Cathair na Gail- Mhargaíochta an Iarthair in Oifigi Chu- limhe chun cinn mar Phríomhchathair mann Tráchtála na Gaillimhe faoi úsáid dhátheangach na tíre.” na Gaeilge sa Ghnó (18/05/05) Coiste Stiúrtha Ghaillimh le Gaeilge

20

Plean Straitéiseach 2006-2008

Cuireadh críoch le Plean Straitéiseach G haillim h le G aeilge 2006 - 2008 i 2005. Seo chugaibh Réam hrá na Straitéise...tá an doicim éid ar fad ar fáil ó oifigí G haillim h le G aeilge.

Glacadh i gcónaí le smaointe athnuachana taighde tánáisteach ar an timpeallacht ghnó agus meastóireachta go leanúnach ó bunaíodh ina n-oibríonn Gaillimh le Gaeilge. Ina thean- Gaillimh le Gaeilge i 1987. Bhí ról níos foir- nta sin, rinneadh athbhreithniú ar ár miúla ag an éiteas sin i 2000, nuair a rinneadh struchtúir inmheánacha agus ar ár gnáth- ath-mheastóireacht ar ár seasamh i saol oibríochtaí. Reáchtáladh roinnt seisiún de chathair na Gaillimhe agus nuair a chuireamar ghrúpaí fócais lena chinntiú go bhfaighfí an t- straitéis le chéile do 2001 agus do bhlianta ina ionchur is fearr a d’fhéadfaí a fháil as cathair dhiaidh sin. Chuir an chéim sin tús le ré nua i na Gaillimhe agus bailíodh faisnéis tháb- bhforbairt Ghaillimh le Gaeilge agus go deim- hachtach faoin margadh agus faoi chustaimé- hin le húsáid na Gaeilge a fhorbairt i gcathair irí. Dhírigh na grúpaí fócais freisin ar dhearcaí na Gaillimhe agus le Gaillimh a chur chun cinn i measc daoine aonair agus i measc ea- mar phríomhchathair dhátheangach na hÉire- graíochtaí i gcathair na Gaillimhe, i dtreo ann. Leathnaíomar ár réimse go dtí réimsí nua Ghaillimh le Gaeilge agus i dtreo na Gaeilge. den saol gnó, go háirithe tríd an scéim Cairde Ghaillimh le Gaeilge agus trí Ghradam gnó – Táimid lán de chroí is d’aigne agus sinn ag Gradam Sheosamh Uí Ógartaigh. bogadh i dtreo na céime ríthábhachtaí sin inár bhforbairt agus i bhforbairt na Gaeilge i gca- Mar gheall ar chomh maith is a d’éirigh leis na thair na Gaillimhe. Cuireann Acht na dTean- scéimeanna sin, Gaillimh le Gaeilge agus an gacha Oifigiúla 2003 maraon le cur chun cinn Ghaeilge a thabhairt chun tosaigh i saol stádas na Gaeilge mar theanga oifigiúil san AE chathair na Gaillimhe, bhíomar ag iarraidh timpeallacht dhearfach ar fáil – comhthéacs ath-mheastóireacht a dhéanamh arís ar ár níos leithne don teanga mar aon le deiseanna seasamh le bliain anuas, trí phróiseas pleanála nua i bhfeasacht teanga agus in úsáid na straitéiseach níos foirmiúla. Feicfear céim nua teanga. Aithníonn Gaillimh le Gaeilge na forbartha i 2006 – 2008 tríd an bplean strai- dúshláin agus na deiseanna araon a thugann téise seo, agus táimid ag iarraidh aghaidh a na forbairtí nua sin d’úsáid na Gaeilge i gca- thabhairt ar dhúshláin de réir mar atá an po- thair na Gaillimhe agus táthar ag súil go bal gnó agus pobal na cathrach i réigiún na gcuirfidh an straitéis seo leo. Gaillimhe, ag fás go tapaidh ag ráta nach raibh riamh cheana ann.

Bhí athbhreithniú cuimsitheach ar ghníom- haíochtaí go dtí seo mar chuid den phróiseas pleanála straitéiseach don tréimhse 2006 – 2008, chomh maith le buntaighde agus 21

D lúthchairde G haillim h le G aeilge 2005

22