Archief Henriëtte Roland Holst-van der Schalk 1892-1952 (-1954, 1971)1892-1952

Internationaal Instituut voor Sociale Geschiedenis Cruquiusweg 31 1019 AT Amsterdam Nederland

hdl:10622/ARCH01198

© IISG Amsterdam 2021 Archief Henriëtte Roland Holst-van der Schalk 1892-1952 (-1954, 1971)1892-1952

Inhoudsopgave

Archief Henriëtte Roland Holst-van der Schalk...... 3 Archiefvorming...... 3 Inhoud en structuur...... 3 Raadpleging en gebruik...... 4 Verwant materiaal...... 4 Plaatsingslijst...... 4 Aanvulling 2005...... 6 Aanvulling 2007...... 7 Aanvulling 2008...... 7 Aanvulling 2009...... 7

Internationaal Instituut voor Sociale Geschiedenis 2 Archief Henriëtte Roland Holst-van der Schalk 1892-1952 (-1954, 1971)1892-1952

Archief Henriëtte Roland Holst-van der Schalk

Archiefnummer ARCH01198 Archiefvormer Roland Holst-van der Schalk, Henriëtte Periode 1892-1952 (-1954, 1971)1892-1952 Periode (bulk) 1892-1952 Omvang 0.4 m. Taal lijst Dutch Taal materiaal Dutch

Archiefvorming

Biografie Henriette Goverdine Anna Roland Holst-van der Schalk (1869-1952); dichteres, schrijfster; trouwde in 1896 met beeldend kunstenaar Richard N. (Rik) Roland Holst ; eerst lid van de SDAP; redactrice van De Nieuwe Tijd 1896-1921; in 1915 oprichtster van het Revolutionair-Socialistisch Verbond, dat in 1916 samenging met de SDP; nam deel aan de Zimmerwald-conferentie 1915; met onderbrekingen lid van de CPH tot 1927, daarna vooral sympathie voor het religieus- socialisme; zie voor verdere informatie het Biografisch woordenboek van het socialisme en de arbeidersbeweging in Nederland , deel 5, blz. 241-256 en de biografie Henriette Roland Holst, 1869-1951. Liefde is heel het leven niet van Elsbeth Etty (1996). Zie biografische schets in het BWSA.

Acquisitie Het archief is in 1936 door H.R. Holst aan het IISG geschonken, zie Jaarverslag 1936, p. 12; met aanvullingen in 1939, 1952, 1953en 1959, zie Jaarverslagen 1939, p. 30, 1948, p. 34, 1952, p.15, 1953, p.19, en 1959, p. 17. Met latere aanvullingen in 2008 van de Arbeiders Gemeenschap der Woodbrookers Bentveld en 2009 van de Arbeiderspers/Het Vrije Volk.

Inhoud en structuur

Inhoud De collectie is samengesteld uit schenkingen aan het IISG van H. Roland Holst zelf en van verschillende andere personen, bestaande uit brieven en ander materiaal van en over Roland Holst; zelf heeft zij weinig bewaard. Aanwezig zijn manuscripten, enige brieven aan H. Roland Holst, onder meer van H. Gorter, K. Kautsky, Alexandra Kollontai, V. Lenin, K. Liebknecht, Rosa Luxemburg, G. Mannoury, K. Radek, Fr. Rosin en G. Zinovjev. Brieven van Roland Holst aan W. Banning, Ph. Barmes, A. Storm, ds. J.M. van Veen en anderen. Knipsels over Nederlands-Indië 1926-1930; tijdschriften en brochures.

Bewerking Plaatsingslijst gemaakt door Ed Kool in 2001, aanv. 2005-2009 door Bouwe Hijma

Onderwerpen

Internationaal Instituut voor Sociale Geschiedenis 3 Archief Henriëtte Roland Holst-van der Schalk 1892-1952 (-1954, 1971)1892-1952

Geografische namen Netherlands

Thema's Socialist and social democrat parties/Socialist International Communist movements and parties

Materiaaltype Archival material

Raadpleging en gebruik

Raadpleging Vrij

Beperkingen aan gebruik Ter bescherming van de originele documenten worden alleen scans van inv.nrs. 1 t/m 36 beschikbaar gesteld.

Aanbevolen citeerwijze Archief Henriëtte Roland Holst-van der Schalk, inventory number ..., International Institute of Social History, Amsterdam

Verwant materiaal

Andere fysieke vorm Inv.nrs. 1 t/m 36 gedigitaliseerd vanaf de microfilms in 2011. Veiligheidsmicrofilms (Metamorfoze, 2001).

Aanvullend materiaal Nederlands Letterkundig Museum in Den Haag

Plaatsingslijst

1-2 Brieven van H. Roland Holst aan W. Banning . 1929, 1930, 1933-1951. 2 mappen 1 1929, 1930, 1933-1939. 2 1940-1951. 3 Brieven van H. Roland Holst aan Ph. Barmes . 1927-1931, 1945. Met correspondentie van Barmes met A.J.C. Rüter . 1953. 1 map 4 Brieven en manuscripten van H. Roland Holst en stukken betreffende H. Roland Holst, afkomstig van en deels gericht aan onderstaande personen. 1892, 1929, 1931-1932, 1934, 1942, 1945, 1947-1948, 1950-1953 en z.j. Adama van Scheltema, Annie.Z.j.

Internationaal Instituut voor Sociale Geschiedenis 4 Archief Henriëtte Roland Holst-van der Schalk 1892-1952 (-1954, 1971)1892-1952

Blankenstein, M. van. 1945, 1953. Buys, A. 1934, 1942. Fokke, J.L. 1947. Hoornweg, J. Hk. 1950, 1953. Jong, Jan de. 1929, 1931-1932, 1952 en z.j. Kaathoven, E. van: Manuscript ‘Van wijsheid die geen weten is' van H. Roland Holst. 1892. Mannoury Louis. 1945, 1948. Mussche, A. 1951 en z.j. Ridder-Schottelius, Tony de. 1945, 1948, 1953. Opgang tot het huis der gemeenschap . Brochure door H. Roland Holst. 1934. 1 map 5-7 Collectie afkomstig van H.A.J. Bothenius Brouwer . 1930-1952. 3 mappen 5 Brieven van H. Roland Holst aan H.A.J. Bothenius Brouwer1930-1932, 1934-1935, 1939. Met het typoscript ‘De vrouwen van Holland klagen aan' van H. Roland Holst en enkele overige stukken. 6 Teksten en knipsels betreffende H. Roland Holst. 1930-1952. 7 Teksten en knipsels betreffende H. Roland Holst. 1930-1936. 8 Brieven van H. Roland Holst aan A. Storm. 1940 1 map Met de manuscripten van H. Roland Horst ‘Voorwaarden tot Socialisme'. Z.j. ‘Open brief aan de Nederlandse Jeugd'. 1940. ‘Wat leren ons de gebeurtenissen in Oostenrijk'. 1934. ‘En opnieuw: waarheen koerst Rusland' 1937. gedrukte artikelen van haar in Bevrijding . 1934, 1937. 9 ‘Onmacht tot vreugde'. Manuscript van H. Roland Holst. 1934. 1 map Met een brief aan A.J.C. Rüter(afzender onleesbaar). 1954. Brief van H. Roland Holst aan W. Banning. 1934. Met manuscript van haar gedicht ‘Belijdenis eener gemeente'. Z.j. Afschrift van een brief van H. Roland Holst aan Prinses Juliana. 1936. ‘Kerstoratorium'. Manuscript en typoscript van H. Roland Holst. Z.j. 10-22 Brieven aan H. Roland Holst. Met typoscripten van een artikel van H. Roland Horst en een brief van Trotski over haar. 1898, 1901, 1903-1905, 1907-1913, 1916-1917, 1940 en z.j. 13 mappen 10 Liebknecht, Karl.1907, 1913. 11 Lenin, Vladimir.1916. 12 Trotsky, Lev.Z.j. 13 Gorter, Herman.1898. 14 Zinoview, G.1916. 15 ‘Persoonlijke herinneringen aan Leo Trotski'. Typoscripten van het artikel van H. Roland Holst. 1940. 16 Radek, Karl.Z.j. 17 Kolontai, Alexandra.1917. 18 Rosin, Friedrich.1916. 19 Kautsky, Karl.1901, 1903, 1909-1913. 20 Luxemburg, Rosa . Met origineel en kopie van een brief van Karl Kautsky en Rosa Luxemburg aan H. Roland Holst 1905. 1904-1905, 1907, 1911.

Internationaal Instituut voor Sociale Geschiedenis 5 Archief Henriëtte Roland Holst-van der Schalk 1892-1952 (-1954, 1971)1892-1952

21 Trotski aan ‘Madame' over H. Roland Holst. Z.j. 22 Kruis, A.M.1901. 23 Collectie afkomstig van J.M. van Veen. 1930, 1952 en z.j. 1 map Briefkaart van H. Roland Holst aan C.M. van Hille Garthé. 1930. Briefkaarten en een brief van H. Roland Holst aan Annie Adama van Scheltema. 1952 en z.j. Manuscript en typoscript van ‘Kinderen van deze tijd' van H. Roland Holst. 1931. Brieven van H. Roland Holst aan Ds. J.M. van Veen. Met een brief van Meia Albarda aan J.M. van Veen over H. Roland Holst. 1930-1931 en z.j. 24-26 ‘Het Chartisme'. Typoscript van het toneelstuk van H. Roland Holst. 1925. 3 mappen 24 ‘Inleiding', deel 1. 25 ‘De Groote Staking. Een Spel der Massa', deel 2. 26 ‘De Val van het Chartisme', deel 3. 27 ‘Michaël alleen'. Typoscript van het gedicht van H. Roland Holst. Met aantekeningen. Z.j. 1 map 28 Brief van G. Mannoury aan onbekende geadresseerde. Met knipsels over gehouden congressen. 1926. 1 map 29 Brief van H. Roland Holst aan J. de Rood . 1945. Met een begeleidende brief van H. de Jong . 1971. 1 map 30 ‘Poëzie en Maatschappelijke Vernieuwing'. Manuscript en typoscript van het boek van H. Roland Holst. Z.j. 1 map 31 Briefkaart van Clara Ragaz aan H. Roland Holst. 1947. 1 stuk 32 Brieven van H. Roland Holst aan G. van Oort . 1942 en z.j. Met een programma van een voordracht door H. Roland Holst en een briefkaart met een afbeelding van haar. 1933 en z.j. 1 map 33 Briefkaarten van H. Roland Holst aan A. Reens . 1928. Met knipsels over H. Roland Holst. Z.j. 1 map 34 Algemeene Werkstaking en Sociaaldemocratie door H. Roland Holst. Met aantekeningen en correcties van H. Roland Holst. 1905. 1 map 35 Russisches Lesebuch mit Glossar von Dr. Erich Berneker . Russisch leerboekje, afkomstig uit de nalatenschap van H. Roland Holst. Russisch-Duits. 1897. 1 deel 36 Met God voor vaderland en oranje . Brochure van het Verbond van Actualisten. Met daarop aantekeningen van H. Roland Holst. Z.j. 1 stuk 37 Knipsels betreffende opstand, sociale misstanden, kapitalisme, partij, bestuur, werkloosheid en vakbeweging. 1926-1930. 1 map 38 Knipsels betreffende Nederlands Indië. 1926-1930. 1 map 39 Knipsels betreffende het Congres te Brussel tegen koloniale onderdrukking, Italië, de vakbeweging, de militaire kwestie, de SDAP en de mobilisatie en overige onderwerpen. 1927-1929, 1932, 1934 en z.j. 1 map 40 ‘Eenige Bijzonderheden over de Hedendaagsche Ontwikkeling van het Nederlandsche Kapitalisme'. Knipsels van artikelen van H. Roland Holst, gepubliceerd in De Tribune . 1926. 1 map

Aanvulling 2005

Internationaal Instituut voor Sociale Geschiedenis 6 Archief Henriëtte Roland Holst-van der Schalk 1892-1952 (-1954, 1971)1892-1952

41 Manuscript 'De eerste dagen der vrijheid' d.d. 10 mei 1945. 1945. 1 stuk 42 Typoscript in het Duits over het Religieus-Socialistisch Verbond, met correcties in het handschrift van Henriëtte Roland Holst (?). Z.j. 1 stuk 43 Typoscript van een recensie door J. Valkhoff van het boek 'Grondslagen en problemen der nieuwe cultuur in Sowjet-Rusland'. 1932. 1 stuk 44 Typoscript 'Henriëtte Roland Holst militante socialiste' , Franse vertaling van een Engels artikel van J. De Kadt. 1953. 1 stuk

Aanvulling 2007

45 Brief d.d. 8 september 1949 van Henriëtte Roland Holst aan 'Mevrouw Treurniet' over een avond waarop zij o.a met dominee Buskes zou spreken. 1949. 1 stuk

Aanvulling 2008

46 Exemplaar van Henry Poulaille , Pain de soldat 1914-1917 (Paris, 1937). Met opdracht van auteur aan Henriëtte Roland Holst 'A la grande poète, à la grande militante, à ma chère aimée Henriette Roland Holst ce roman antimilitariste'. [1937]. 1 deel 47 Exemplaar van Dr. D. Franses O.F.M. , De Apostolische vaders (Hilversum, 1941). Met opdracht aan Henriëtte Roland Holst 'Uit het geloof wordt de Onthouding geboren, uit de Onthouding de Eenvoud, uit de Eenvoud de Onschuld, uit de Onschuld de Reinheid, uit de Reinheid de Kennis, uit de Kennis de Liefde. Haar werken zijn rein en heilig en goddelijk. Aan Henriëtte Roland Holst-v.d. Schalk'. [1941]. 1 deel

Aanvulling 2009

48 Manuscript van Henriëtte Roland Holst d.d. 13 maart 1947 'Voor den 85sten verjaardag van Mathilde Wibaut-Berdenis van Berlekom'. 1947. 1 stuk

Internationaal Instituut voor Sociale Geschiedenis 7