www.sportenstrategie.nl NOVEMBER 2013 JAARGANG 7 EDITIE 7 15

The American Way

aan zijn repertoire, dat tot dan toe te verlengen. De partijen komen eigenlijk vooral bestaat uit zijn uit op een vierjarig contract ter fastball. Tijdens een warming- waarde van 39,99 miljoen dollar. sportrolstoel! upsessie met een teamgenoot Omdat Rivera op hoog niveau ontdekt Rivera spelenderwijs de blijft presteren, wordt zijn con- Farewell Rivera cut-fastball. Deze worp scheert op tract na de vier jaar met twee het laatste moment, vlak voor hij jaar verlengd voor een bedrag bij de slagman arriveert, scherp van 21 miljoen dollar. Er volgen Afscheid van de allerbeste zijwaarts. Het traject is vergelijk- nog diverse contractverleningen, baar met dat van een zogenaamde waaronder een driejarige deal slider, maar de cut-fastball wordt voor 45 miljoen dollar in 2007 en Voor veel Europeanen een onbekende, voor Amerikanen een ster van superfor- harder gegooid en is daardoor een tweejarig contract van 30 mil- nog lastiger te slaan. Met zijn joen dollar in 2010. In totaal zal maat. Afgelopen 26 september nam op 43-jarige leeftijd na ne- lange vingers en soepele pols Rivera over zijn hele carrière bij beheerst Rivera de worp beter de Yankees zo’n 170 miljoen dol- gentien professionele seizoenen afscheid van de honkbalsport. De beste relief dan wie ook, en de slagmensen lar aan salaris opstrijken. hebben geen antwoord op zijn ooit gooide die dag zijn laatste bal voor de , het team nieuwe wapen. Topslagman Jim Ondanks een aantal blessu- Thome noemt Rivera’s cut-fastball res loodst Rivera elk jaar weer waarvoor hij zijn hele carrière speelde. Hij laat een karrenvracht aan records “the best pitch in the game”. enkele tientallen winstpartijen De cut-fastball wordt Rivera’s in veilige haven. Regelmatig zijn achter op zijn pad naar de Hall of Fame. Een eerbetoon aan een Cruyffiaanse handelsmerk. Meer dan tachtig er mijlpalen te vieren. Op 28 juni procent van zijn worpen zijn cut- 2009 wordt hij de tweede pit- grootheid. cher die het aantal van 500 saves behaalt. In 2010 worden Rivera het minor league-systeem van de en zijn teamgenoten Derek Jeter Yankees verder te ontwikkelen. en Jorge Posada het eerste trio in Hij heeft last van heimwee en het alle professionele sporten (MLB, feit dat zijn ouders geen telefoon NBA, NFL en NHL) dat zestien hebben, maakt het er niet mak- jaar lang samen voor hetzelfde Door Pieter Verhoogt kelijker op. Sportief gezien gaat team uitkomt. het redelijk en geleidelijk werkt Aan het eind van het seizoen Mariano Rivera wordt op Rivera zich als startend werper op 2010 neemt 29 november 1969 geboren in binnen de Yankees-organisatie. In afscheid van de honkbalsport. Panama City, maar groeit op 1992 gooit een blessure bijna roet Met 601 saves is Hoffman op dat in een klein, arm dorpje aan de in het eten. Rivera moet een ope- moment recordhouder onder de Panamese kust. Mariano en zijn ratie ondergaan en staat een tijdje closers, maar Rivera zit hem met vriendjes zijn dagelijks op het buitenspel. In die periode houdt 559 op de hielen. Op 19 septem- strand te vinden, waar ze de tijd de Major League een ber 2011 is het zo ver. Met een doorbrengen met voetballen of zogenaamde expansion draft. De save tegen de honkballen. Ze gebruiken karton- league wordt uitgebreid met twee wordt Mariano Rivera de nieuwe nen melkpakken als handschoe- teams en de nieuwkomers, de recordhouder. nen, afgebroken boomtakken Florida Marlins en de Colorado als knuppels en een stuk vis- Rockies, mogen voor spelers Persoonlijk afscheid net met tape erom als bal. Op winkelen bij de overige teams. Het seizoen 2012 begint drama-

zijn twaalfde krijgt Mariano Deze krijgen wel de mogelijk- FOTO: ANP PHOTO tisch. Na nog geen tien optredens van zijn vader zijn eerste echte heid hun meest talentvolle spe- loopt Rivera tijdens een wed- honkbalhandschoen. lers buiten de draft te houden. • Mariano Rivera, de nummer 42 van de New York Yankees, wordt omhelsd door strijdvoorbereiding een ernstige Rivera wordt door de Yankees medespelers Andy Pettitte en Derek Jeter wanneer hij voor de laatste keer in zijn knieblessure op die het einde van Grote liefde onbeschermd gelaten, maar de carrière wordt gewisseld in de wedstrijd tegen Tampa Bay Rays op 26 september zijn seizoen betekent. In de media Hoewel hij met plezier honk- beide nieuwkomers tonen geen 2013, thuis in . wordt driftig gespeculeerd dat dit balt, is voetbal zijn grote liefde. interesse. In 1994 maakt Rivera het einde is van de lange carrière Mariano droomt van een carrière de stap naar A (AAA), het van de 43-jarige speler. Rivera wil als profvoetballer, maar ziet die een-na-hoogste niveau. Baseball gemeten, beëindigt hij onmiddel- fastballs en menig slagman breekt zijn loopbaan echter niet op zo’n droom vervliegen door een serie Magazine tipt hem als negende lijk de onderhandelingen met de zijn houten knuppel doormid- manier afsluiten. Na afloop van enkelblessures tijdens zijn mid- op de lijst van grootste talenten Tigers. Na nog enkele promoties den wanneer hij de bal verkeerd het seizoen, nog midden in zijn delbareschooltijd. Na het behalen in de Yankees-organisatie. en degradaties is het management raakt. Ryan Klesko van de Atlanta revalidatie, tekent hij voor 10 mil- van zijn schooldiploma gaat hij van de Yankees ervan overtuigd Braves breekt tegen Rivera eens joen dollar een eenjarig contract. werken op de vissersboot van zijn De Major League dat Rivera het best tot zijn recht drie knuppels in één slagbeurt. vader. Het leven op zee valt hem Op 23 mei 1995 maakt Mariano komt als , een wer- Op 9 maart 2013, nog voor het zwaar en als hij in 1988 op zijn Rivera zijn debuut in de hoofd- per die het werk overneemt als de Mijlpalen seizoen begint, kondigt Mariano negentiende op het nippertje ont- macht van de New York Yankees. startende pitcher na zes of zeven Mede dankzij Rivera domineren Rivera aan dat dit negentiende snapt van een kapseizend schip Het is geen succes. Rivera gooit zijn werk heeft gedaan. In de Yankees de periode rond de seizoen zijn laatste wordt. Hij en bovendien zijn oom verliest ruim drie innings en krijgt vijf die rol wordt hij definitief toege- eeuwwisseling. In 1998 noteert had zich voorgenomen om waar- aan een vissersongeluk, houdt punten tegen in een wedstrijd voegd aan de hoofdmacht. Rivera 36 saves uit 41 kansen dig afscheid te nemen van de de jongen het varen voor gezien. die eindigt in een 0-10 nederlaag. en wint het team verdeeld over honkbalsport. Het verbaast nie- Na nog enkele teleurstellende In het seizoen 1996 wordt Rivera de reguliere competitie en de mand dat Rivera, die door wer- In hetzelfde jaar sluit Mariano optredens wordt de jonge wer- vooral gebruikt als set-up pitcher, play-offs een recordaantal van kelijk iedereen wordt geprezen zich aan bij een amateurhonk- per teruggestuurd naar het AAA- iemand die de zevende en acht- 125 wedstrijden. In de volgende en gerespecteerd om zijn combi- balteam. In zijn eerste jaar bij team, de Columbus Clippers. De ste overbrugt totdat de jaren komt de tot respec- natie van klasse en nederigheid de Panama Oeste speelt hij op Yankees onderhandelen zelfs met gespecialiseerde closer de laat- tievelijk 45 saves (uit 49 kansen), en respectvolle omgang, daar- de positie van korte stop (in het de over het ruilen ste inning voor zijn rekening 36/41, 50/57, 28/32 en 53/57. Rivera aan een geheel eigen invulling binnenveld). Maar wanneer in het van Rivera voor werper David neemt. is dat sei- is de koning van de negende geeft. Voor aanvang van het sei- volgende seizoen de pitcher van Wells. Maar dan gebeurt er iets zoen de closer. Mede dankzij dit inning. Scoren tegen hem is vrij- zoen vraagt hij de Yankees om het team een slechte periode kent, geks. duo hebben de Yankees dat sei- wel onmogelijk. Slagmensen zijn bij elke uitwedstrijd afspraken biedt Mariano aan om hem te ver- zoen een winst-verliesrecord van al blij als ze bij Rivera een honk- voor hem te maken met de men- vangen. Het werpen gaat hem zo 70-3 wanneer zij na zes innings slag of een vrije loop weten los te sen die bij de tegenstander, ano- goed af, dat twee van zijn ploeg- op voorsprong staan. peuteren. De meesten gaan met niem, achter de schermen werken. genoten een lokale scout van de “I get the ball, drie slag aan de kant of raken de Rivera wil in elke stad persoonlijk New York Yankees tippen. Rivera imponeert in zijn nieuwe bal zo slecht, dat zij een eenvou- afscheid nemen van de clubhuis- I throw the ball, rol en leert veel van Wetteland, dig rollertje produceren en uit beheerders, de kaartverkopers, de De Minor League die hem de fijne kneepjes van gaan op het eerste honk. Drie schoonmakers. Waar elke club Het jaar erna, in februari 1990, and then I take a het vak bijbrengt. Rivera vestigt slagmensen volstaan meestal een afscheidsceremonie voor wordt Herb Raybourn benoemd een clubrecord voor het aantal voor Rivera om de klus te kla- hem organiseert, wil Rivera zelf tot directeur Latijns-Amerikaanse shower” keren drie slag in een seizoen en ren. Steeds meer groeit bij tegen- de honkbalwereld bedanken. “Ik zaken van de Yankees. Raybourn op 17 mei 1996 boekt hij zijn eer- standers het besef dat zij tegen vind het belangrijk om de men- herinnert zich Mariano Rivera. Mariano Rivera ste officiële save, als hij voor het de Yankees in feite geen negen, sen te ontmoeten die het honkbal Als scout had hij de jongeman eerst een Yankees-voorsprong tot maar slechts acht slagbeur- maken tot wat het is. Zij hebben een jaar eerder al zien spelen als het eind van de wedstrijd verde- ten hebben. Teamgenoot Alex mij meer gegeven dan ik hen.” korte stop, maar toen was hij niet Terwijl hij nog last heeft van een digt. Mede dankzij een voortref- Rodriguez merkt in dat verband erg onder de indruk. Verbaasd pijnlijke schouder, gooit Rivera felijke Rivera sluiten de Yankees op dat Rivera de enige speler is De afscheidstournee van Rivera over de positiewissel én nieuws- voor de Clippers een indruk- het seizoen af met winst in de die de uitkomst van een wedstrijd is indrukwekkend. Waar hij komt gierig vanwege de positieve ver- wekkende wedstrijd. En wat nog World Series. vanuit het clubhuis kan beïnvloe- volgen, ondanks de tussenstand halen besluit hij Rivera uit te opvallender is, zijn worpen halen den. “Al vanaf de vijfde inning is in de wedstrijd, staande ova- nodigen voor een training. De snelheden van 95 tot 96 mijl per De cut-fastball zijn invloed merkbaar. Dan gaan ties, ceremonies en cadeaus. Een atletische Rivera gooit, zonder uur, zo’n zes mijl per uur sneller Het succes van Rivera is voor de teams forceren, omdat ze weten opvallend gebaar: Hard Rock ooit enige vorm van pitchertrai- dan zijn normale gemiddelde. De leiding van de Yankees reden om dat Mariano ze aan het eind geen Cafe verwijdert ‘Enter Sandman’, ning te hebben gehad, met gemak gelovige Rivera vermoedt dat hier Wetteland aan het eind van het kans geeft.” het lied waarmee Rivera altijd het 85 tot 87 mijl per uur. Raybourn de hand van God aan het werk is. seizoen geen contractverlenging veld betreedt, uit al zijn filialen, weet genoeg. Op 17 februari 1990 Gene Smith, general manager van aan te bieden. Mariano Rivera In 2000 tekent Rivera een nieuw, behalve in het restaurant in het tekent Mariano Rivera zijn eerste de Yankees, gelooft de verhalen is nu hun vaste closer. In die rol tweejarig contract met de Yankees Yankee Stadium. Op 22 septem- profcontract. Hij krijgt een teken- eerst niet, maar nadat hem is ver- weet hij in 1997 43 van de 52 save- voor een bedrag van 7,25 miljoen ber 2013 organiseren de Yankees bonus van 3.000 dollar. zekerd dat de meetapparatuur in kansen te benutten. Belangrijker dollar per jaar. Al na een jaar een vijftig minuten durende Rivera, die geen Engels spreekt, orde is en dat scouts van andere is dat Rivera halverwege het sei- besluit de club uit de Bronx om vertrekt naar Amerika om zich in teams dezelfde snelheden hebben zoen een nieuwe worp toevoegt het contract open te breken en Zie verder pag. 31 www.sportenstrategie.nl NOVEMBER 2013 JAARGANG 7 EDITIE 7 31 De booking.com van het Nederlandse voetbal VoetbalZaken wil de 400.000 bedrijven verbinden die iets met voetbal hebben

Niet het trainingsveld maar de businesslounge lonkte na de voetbalcarrière van Kenneth Goudmijn. De oud-voetballer van onder meer AZ en FC Eindhoven maakt met zijn bedrijf VoetbalZaken de businesslounge bereikbaar voor alle bedrijven in Nederland met een passie voor voetbal. “Er zijn ruim 400.000 bedrijven die iets met voetbal hebben, maar slechts 15.000 ervan zijn lid van een businessclub.”

Door Mark van der Heijden Wat als je businessclubleden van hem ongeveer twee jaar geleden de bezoekende club wilt uitnodi- voorhield, veranderde de koers Het bedrijf van Kenneth gen die zakelijk mogelijk iets voor van VoetbalZaken echter volle- Goudmijn, VoetbalZaken, werd je kunnen betekenen? Hoe kom je dig. Goudmijn: “Bob vertelde me geboren omdat hij een gat in de erachter wie die leden zijn? Ik ging dat hij een markt zag voor onze markt zag, een ondernemersbe- met mijn vragen naar de commer- dienst, maar dat die markt veel hoefte die niet werd ingevuld. cieel manager van AZ: Is het moge- groter kon zijn. Laten er 600.000 Goudmijn kreeg het idee bij zijn lijk om via AZ op zakelijk niveau actieve bedrijven zijn. Ongeveer eerste werkgever na het voetbal. kaarten te bestellen bij Heracles? zeventig procent daarvan heeft Hij had zijn shirt van SC Cambuur Hij kon me incidenteel wel helpen, iets met voetbal. Er zijn dus ruim nog maar net voorgoed in de was- maar niet structureel.” 400.000 bedrijven die voetbalmin- mand gegooid, toen hij werd aan- De oplossing die Goudmijn ded zijn, maar slechts 15.000 ervan • VoetbalZaken richt zich het enorme potentieel van maar liefst 400.000 genomen als salesmanager bij een bedacht – onder meer samen met zijn lid van een businessclub.” bedrijven die de weg naar de stadions nog niet gevonden hebben. incassobureau. Goudmijn: “Het Phillip Cocu, die op dit moment trainerschap is leuk, maar onder- nog slechts een rol op de achter- Triple nam een aan- nemen – commercieel ideeën grond vervult – werd de basis van deel in het bedrijf en inmiddels relaties naar de wedstrijd wil, kan Het komt er dus op aan zo veel zien, doelen stellen – spreekt me het bedrijf VoetbalZaken. “Boven werkt een team van vijf medewer- via VoetbalZaken een box huren”, mogelijk geïnteresseerde bedrijven meer aan. Als voetballer ging ik alle businessclubs creëerden we kers van Triple Double ook voor zegt Goudmijn, die VoetbalZaken te verleiden tot het bezoeken van een al veel met sponsors om en hing een online netwerk, waarvan elk VoetbalZaken. Sindsdien stemt omschrijft als de booking.com voor voetbalwedstrijd. De verkiezing van ik rond in de sponsorruimte van bedrijf dat op een of andere manier Goudmijn zijn diensten niet meer de voetballerij. “Wij zijn bemidde- de ‘Beste skybox van Nederland’ de club. Ik was altijd al nieuwsgie- actief was in het Nederlandse af op die kleine groep bedrijven die laar. De klant betaalt bij ons voor samen met BNR – gewonnen door rig naar het hoe en wat van een betaalde voetbal, lid kon worden. toch al in de businessclubs te vin- een stoel of box hetzelfde als wat hij DPD Pakketservice bij Willem II – bedrijf.” Het incassobureau waar- Het idee was de in totaal 15.000 den zijn. In de nieuwe koers richt bij de club zou betalen. Wij boeken was daartoe een succesvolle actie. voor hij werkte, was sponsor van bedrijven op eenvoudige wijze met VoetbalZaken zich op de 400.000 rechtstreeks kaarten van de club Dertig skyboxen deden eraan mee. FC Volendam en AZ, en daardoor elkaar te laten communiceren. Via bedrijven die er juist niet zijn. “Er en zorgen ervoor dat alle zakelijke Er werden ruim 19.000 stemmen kreeg hij nog beter inzicht in de dat platform zouden ze elkaar kun- is een enorme markt van bedrij- stoelen bezet zijn. In het stadion is uitgebracht en na afloop was het commerciële mogelijkheden die nen ontmoeten en uitnutten.” ven die niet weten hoe ze naar een de ondernemer gast van de club. De aantal leden in het netwerk van betaaldvoetbalorganisaties lieten wedstrijd moeten. Ze zien en begrij- kaarten liggen klaar. Je kijkt er naar VoetbalZaken gegroeid van 1.500 liggen. “Wat als je een sponsor- Voetbalzaken 2.0 pen dat het voetbal mogelijkheden de wedstrijd en ontmoet er andere tot boven de 6.000 leden. “Aan het relatie hebt die gek is van Heracles? Dat was zeven jaar geleden. De biedt, maar weten niet hoe ze daar ondernemers.” einde van dit seizoen willen we er Waarom zou je dan niet met hem rekensom die sportmarketeer Bob op in moeten springen. Die drem- 10.000 hebben.” Om dat te berei- naar Almelo kunnen gaan? Of: van Oosterhout van Triple Double pel willen we wegnemen.” DPD Pakketservice: beste ken zint VoetbalZaken voortdu- skybox van Nederland rend op acties om zo veel mogelijk Dat doet VoetbalZaken door op zijn Zo’n anderhalf jaar volgt ondernemers naar het betaald voet- website de bezoeker binnen een VoetbalZaken nu de nieuwe koers. bal te lokken. “Vaak doen we dat in “Wij zijn bemiddelaar. paar clicks business seats tijdens wed- Met de meeste voetbalclubs is samenwerking met clubs. Ik geloof strijden in het betaald voetbal voor Goudmijn een samenwerking over- heel erg in succesbeleving. Als je De klant betaalt bij ons te schotelen. Maar als een bedrijf eengekomen. Bijvoorbeeld dat er ergens geweest bent, iets hebt erva- wil adverteren op de led-boarding tot enkele dagen voor de wedstrijd ren en je bent enthousiast, dan wil voor een stoel of box langs het veld of via het virtual cam kaarten voor hem beschikbaar zijn. je dat herhalen en ga je er later nog carpet naast de goal, dan kan dat “Wij boren voor hen een nieuwe eens heen.” s hetzelfde als wat hij bij ook. Alles is mogelijk: enkel een markt aan. De clubs weten uiteraard stoel of met een dinerarrangement wie er via ons in het stadion komen. de club zou betalen. ” erbij, wel of geen parkeerplaats, Op het moment dat iemand vaker Kenneth Goudmijn adverteren in het wedstrijdmaga- komt, kun je hem benaderen om lid zine et cetera. “En wie met vijftien te worden van de businessclub.” Mark van der Heijden is freelancejournalist.

Vervolg van pag. 23 worden bij het waarmaken van de over het bereiken van de jeugd. Het Nederlandse breedtesportambi- mes snijdt dan aan twee kanten.” The American Way platformen die wij kunnen inzet- ties. Het is een ontwikkeling die ten, dankzij onze partnerships voormalig VVD-Kamerlid Rijpstra Grens met IOC en FIFA, zijn daarin heel toejuicht. “De komende jaren moe- De vraag is: Waar moet de sport de Vervolg van pag. 15 scheidsrechters komt niet coach waardevol. We doen het niet op een ten we de discussie starten over grens trekken? De tabaksindustrie Joe Girardi hem van de heuvel klassieke manier, met reclamespot- de vraag: Moeten we niet toe naar weet immers ook heel veel van jon- afscheidsceremonie. Daarbij halen, maar zijn maatjes Derek jes en borden langs de velden. We meer publiek-private samenwer- geren. Wie bepaalt welke bedrijfs- wordt Rivera’s nummer 42 offi- Jeter en Andy Pettitte. Zelfs de gaan een stap verder, en dat gaan king? Vragen wij niet te veel van de tak geschikt is als partner? Rijpstra: cieel ‘retired’. Het bijzondere altijd stoïcijnse Rivera kan dan we volgend jaar uitgebreider laten overheid? Of kijken we naar part- “Daarvoor moet een discussie hierbij is dat Rivera de enige zijn tranen niet meer bedwin- zien.” ners, zoals Coca-Cola, die onder gestart worden. Daar zijn wij op speler is die nog met dit num- gen. Het applaus houdt vier bepaalde voorwaarden kunnen dit moment te terughoudend in. Ik mer speelt nadat MLB het num- minuten aan. Maar uiteinde- participeren in beleidsdoelstel- vind niet dat je direct een gedrags- mer in 1997 uit de roulatie nam lijk gaat de wedstrijd verder. lingen? Wat mij betreft zou er ook code moet hanteren die voorschrijft ter ere van Jacky Robinson, de De beste closer aller tijden heeft “Ethische een publiek-privaat investerings- met welke commerciële partijen je eerste Afro-Amerikaanse spe- zijn carrière afgesloten. Een car- fonds opgericht kunnen worden. al dan niet in zee gaat. Ik vind als ler in het professionele honk- rière die volgens Rivera niets grenzen staan Natuurlijk weet ik dat dan com- gezegd dat het ermee begint dat je bal. Omdat Rivera het nummer bijzonders inhield. “I get the ball, merciële belangen en marketing- de discussie start. Kijk eens naar toen al droeg, mocht hij er tot I throw the ball, and then I take a nergens zwart op gedachten om de hoek komen de partners van NOC*NSF. Waarop het eind van zijn carrière mee shower.” s kijken. Maar als je dat op een trans- zijn de keuzes voor deze sponsors blijven spelen. wit” parante manier doet, weet iedereen gebaseerd? Ethische grenzen staan waar hij aan toe is. Wij hebben als nergens zwart op wit. Daarom zou Vier dagen later, tegen de Jan Rijpstra KVLO en NOC*NSF ook duidelijke ik het een heel goed idee vinden Tampa Bay Rays, beklimt Rivera afspraken gemaakt met Coca-Cola om hierover eens wat verder van voor het laatst de - over de voorwaarden waaronder gedachten te wisselen. Op een wat heuvel van Yankee Stadium. Pieter Verhoogt is directeur van In 2014 ontvouwt Coca-Cola zijn wij met ze in zee gaan. Als onze lager niveau, bij verenigingen en in Halverwege de negende inning sporteconomisch adviesbureau Sport2B active lifestyle-programma’s en de leden daar niet mee akkoord zou- clubblaadjes, kom je ook van alles krijgt hij onder een staande ova- (www.sport2b.nl). Hij is tevens bijbehorende, concrete ambities den zijn, ging het partnership niet tegen. Wat telt, zijn de centen.” tie zijn verdiende publiekswis- gastdocent sporteconomie aan de met betrekking tot de sportdeel- door. Bovendien, en dat is de grote s sel. Met toestemming van de Hogeschool van Arnhem en Nijmegen. name door jongeren. De multinati- winst, heeft een bedrijf als Coca- Friso Schotanus is freelancejournalist en onal kan zo een belangrijke partner Cola heel veel marketingkennis medeoprichter van Het Sportbureau.