ANKARA İL SANAYİ DURUM RAPORU 2018
T.C. Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı Ankara Sanayi ve Teknoloji İl Müdürlüğü ANKARA 1-ANKARA 1.1.ANKARA İLİ SANAYİ YAPISI Cumhuriyetin ilk yıllarında, küçük imalathanelerin kurulmasını takiben; MKE, Şeker Fabrikaları Genel Müdürlüğü, Sümerbank ve Etibank gibi kamu kurumlarının ve bunlara bağlı fabrikaların Ankara’da olması, yan sanayi olarak çalışan özel işletmelerin kurulmasını da teşvik etmiştir.
Ankara'da Küçük ve Orta Ölçekli Sanayi İşletmeleri (KOBİ'ler) sanayinin büyük çoğunluğunu oluşturmaktadır
Ankara ilimizde 10 ve daha fazla işçi çalıştıran işyeri sayısı dikkate alındığında en fazla işyeri olan sektör Metal Ürünleri Sanayi olup, bu sektördeki firmaların büyük çoğunluğu 25 ve daha fazla işçi çalıştırmaktadır. Makine ve Ekipmanları Sanayi ise ikinci sırada yer almaktadır.
Savunma Sanayinin oluşturduğu talep sonucu makine ve metal sanayi İl ekonomisinde önemli bir seviyeye ulaşmıştır. Bugün sanayi kuruluşlarının % 40’ı makine ve metal sanayi alanında üretim yapmaktadır. Ankara’nın ülke içindeki merkezi konumu, yetişmiş insan gücü ile sektörde yer alan kuruluşların oluşturduğu potansiyel, bu sektörde büyük kuruluşların doğmasına sebep olmuştur. MKE, Türk Uçak Sanayii Anonim Ortaklığı (TUSAŞ), Havacılık ve Uzay Sanayii A.Ş. (TAI), ASELSAN Elektronik Sanayi ve Ticaret A.Ş, ROKETSAN Roket Sanayii ve Ticaret A.Ş. ve HAVELSAN Hava Elektronik Sanayi ve Ticaret A.Ş. gibi savunma sanayi ile ilgili büyük ölçekli yatırımlar İlde gerçekleştirilmiştir. Bunların yanı sıra 50’den fazla orta ölçekli firma ile teknoloji geliştirme ve organize sanayi bölgelerinde sayıları yüzlerle ifade edilen küçük tasarım ve imalat işletmeleri bu sektörde faaliyet göstermektedir.
Bakanlıkların, birçok kamu ve özel sektör kuruluşunun bulunduğu Ankara’da, sanayinin gelişmesi devletin öncülük etmesiyle başlamış ve özel sektör yatırımları ile devam etmiştir.
Son yıllarda mevcut sanayi bölgelerine ilave olarak Kahramankazan, Akyurt ve Çubuk ilçeleri önemli sanayi bölgeleri haline gelmiştir.
Başta OSTİM ve İvedik Organize Sanayi Bölgeleri olmak üzere diğer Organize Sanayi Bölgeleri küçük ve orta ölçekli sanayi kuruluşlarını barındırmaları nedeniyle Ankara sanayisinde önemli bir yer tutmaktadır.
Özetle, halen gelişmesini devam ettiren Ankara Sanayisi, Başkentin çehresini değiştirmekte, ekonomik, sosyal ve kültürel gelişmede etkin bir rol üstlenmektedir.
İstanbul Sanayi Odası tarafından 28.05.2019 tarihinde açıklanan “Türkiye’nin ilk 500 Büyük Sanayi Kuruluşu’ sıralamasına Ankara ilinden 2018 yılında 32 Sanayi firması bulunmaktadır.
İlimizde 2017 yılı içinde “TİM tarafından yayımlanan Türkiye’nin ilk 1000 İhracatçı firması” sıralamasında, İlimizden 41 ihracatçı firma yer almaktadır.
ANKARA 1.1.1. Ankara İli Sanayisi Genel Değerlendirme
Sanayi Sicil Bilgi sistemine kayıtlı işletmelerin 2018 yılı ölçek, sektör ve çalışan sayısına göre dağılımı aşağıdaki gibidir: a. Ölçek Dağılımı Ankara İlinde bulunan sanayi işletmelerinin % 68.1 i Mikro Ölçekli, % 24.7 si Küçük Ölçekli, % 6,1’i Orta Ölçekli, % 1,1’i Büyük Ölçekli işletmelerdir.
Sanayi Sicil Belgeli Ölçek Çalışan Durumu % İstihdam % İşletmeler Büyük 250 üstü 125 1,1% 91.644 35,7% Orta 50 -249 arası 739 6,1% 74.730 29,2% Küçük 10 - 49 arası 2.951 24,7% 63.170 24,6% Mikro 0 – 9 arası 8.123 68,1% 26.939 10,5% TOPLAM 11.938 100,0% 256.483 100,0% Kaynak: Sanayi Sicil Veri Tabanı (27.06.2019)
ÖLÇEKLERİNE GÖRE DAĞILIM 80,00% 68,10% 70,00% 60,00% 50,00% 40,00% 30,00% 24,70% 20,00% 10,00% 6,10% 1,10% 0,00% Büyük 250 üstü Orta 50 -249 arası Küçük 10 - 49 arası Mikro 0 – 9 arası
Çalışanların % 35,7’si Büyük ölçekli, %29,2’si Orta, 24,6’sı Küçük, 10,5’i Mikro işletmelerde, çalışmaktadır. İSTİHDAM SAYISINA GÖRE DAĞILIM
40,00% 35,70% 35,00% 29,20% 30,00% 24,60% 25,00% 20,00%
15,00% 10,50% 10,00% 5,00% 0,00% Büyük 250 üstü Orta 50 -249 arası Küçük 10 - 49 arası Mikro 0 – 9 arası
ANKARA b. Sektörel Dağılım Ankara ilinde sanayi işletmelerinin sektörel dağılımı incelendiğinde, ilk sırada %19,81 ile Mobilya, ikinci sırada %18,93 ile Metal ürünleri ve üçüncü sırada ise % 11,20 ile Makine Ekipmanlar sektörü yer almaktadır (Lonca Sistemi). Ankara İlinde sanayi sektöründe istihdamda 37.561 kişi ile (%17,46) ile Metal Ürünleri sektörü, 29.713 kişi ile (%13,81) ile Makine ve Ekipmanlar sektörü, 18.972 kişi ile (%8,82) ile Gıda ürünleri sektörü ilk üç sırada yer almaktadır. Ankara ilimizde Çalışanların sektörel dağılımı; % 72,13 Hizmet, % 24,64 Sanayi ve % 3,23’ü Tarım sektöründe çalışmaktadır. (TUİK-2017).
SEKTÖREL DAĞILIM
22-Kauçuk ve plastik 3,56% 29-Otomotiv, treyler 4,64% 23-Metalik olmayan mineral ürünler 5,07% 30-Diğer ulaşım araçları 5,16% 27-Elektrikli teçhizat, 5,26% 31-Mobilya 5,64% 26-Elektronik ve optik 7,81% 10-Gıda ürünleri 8,82% 28-Makine ve ekipmanlar 13,81% 25-Metal ürünleri 17,46% 0,00% 2,00% 4,00% 6,00% 8,00% 10,00% 12,00% 14,00% 16,00% 18,00% 20,00% İl Payı
İstihdamın Sektörlere Göre Dağılımı: Bin Kişi Yüzde (%) Tarım Sanayi Hizmet Toplam Tarım Sanayi Hizmet Türkiye 4.783 7.232 14.447 26.462 18,07 27,33 54,60 Ankara 61 465 1.361 1.887 3,23 24,64 72,13 İstanbul 47 1.810 3.654 5.511 0,85 32,84 66,30 İzmir 149 512 871 1.532 9,73 33,42 56,85 Kaynak: TUİK-2017
ANKARA İSTIHDAMIN SEKTÖRLERE DAĞILIMI
56,85 66,3 Hizmet 72,13 54,6 33,42 32,84 Sanayi 24,64
27,33 Yüzde (%) 9,73 0,85 Tarım 3,23 18,07
0 10 20 30 40 50 60 70 80
İzmir İstanbul Ankara Türkiye
c. Çalışan Sayısı
Ankara İlinde ilk 10 Sanayi Sektöründe İstihdamın Dağılımı Sektör Adı Çalışan Sayısı İl Payı 25-Metal ürünleri 37.561 17,46% 28-Makine ve ekipmanlar 29.713 13,81% 10-Gıda ürünleri 18.972 8,82% 26-Elektronik ve optik 16.812 7,81% 31-Mobilya 12.133 5,64% 27-Elektrikli teçhizat, 11.311 5,26% 30-Diğer ulaşım araçları 11.096 5,16% 23-Metalik olmayan mineral ürünler 10.905 5,07% 29-Otomotiv, treyler 9.987 4,64% 22-Kauçuk ve plastik 7.657 3,56% Toplam 215.140 Kaynak: Sanayi Sicil Verileri
Ankara İlinde 1.000 ve üzeri personel çalıştıran işletmeler: UNVAN Çalışan 1 TUSAŞ-TÜRK HAVACILIK VE UZAY SANAYİİ 8007 2 ORTADOĞU RULMAN SANAYİ VE TİCARET 4026 3 ANKARA METRO İŞLETMESİ 3830 4 ASELSAN ELEKTRONİK SANAYİ VE TİCARET 3524 5 HAVELSAN HAVA ELEKTRONİK SANAYİ VE TİCARET 3498 6 ROKETSAN ROKET SANAYİİ VE TİCARET 2757 7 MAN TÜRKİYE 2617 8 PARK TERMİK ELEKTRİK SANAYİ VE TİCARET 2472 HAVA KUVVETLERİ KOMUTANLIĞI - 11 NCİ HAVA ULAŞTIRMA 9 ÜS KOMUTANLIĞI 1838 10 TÜRK TRAKTÖR VE ZİRAAT MAKİNELERİ 1605 11 ASELSAN ELEKTRONİK SANAYİ VE TİCARET 1586
ANKARA 12 MİTAŞ ENDÜSTRİ SANAYİ TİCARET 1503 13 MSB- 3' ÜNCÜ HAVA BAKIM FABRİKA MÜDÜRLÜĞÜ 1464 KAREL ELEKTRONİK SANAYİ VE TİCARET A.Ş.-ÜRETİM 14 TESİSLERİ ŞUBESİ 1444 ASTOR TRANSFORMATÖR ENERJİ TURİZM İNŞAAT VE 15 PETROL SANAYİ TİCARET ANONİM ŞİRKETİ - TEMELLİ ŞUBESİ 1390 16 ASELSAN ELEKTRONİK SANAYİ VE TİCARET 1341 17 APC TASARIM YAPI SANAYİ VE TİCARET 1272 ARÇELİK A.Ş. BULAŞIK MAKİNESI İŞLETMESİ (SİNCAN ORGANİZE 18 ŞUBESİ) 1225 19 FNSS SAVUNMA SİSTEMLERİ 1003 Kaynak: Sanayi Sicil Verileri (03.07.2019) Ankara İlinde sanayi siciline kayıtlı sanayi işletmesi sayısı 12.371 adet olup, Türkiye’de toplam sanayi işletmeleri içerisinde % 8,68’ lik bir oran ile sanayici sayısı olarak 2 inci ildir.
LONCA VERİLERİ Ankara Türkiye Ankara Sektörel Sektörel toplamına Toplamına /Türkiye Sektörlere göre işletme Sayılar sayılar sayıları dağılımı göre göre oranı
KOD ANA SEKTÖR ADI Ankara %'si Türkiye % 'si 31 Mobilya 2.191 19,47% 11.786 8,69% 18,59% 25 Metal ürünleri 2.118 18,82% 15.308 11,29% 13,84% 28 Makine ekipmanlar 1.255 11,15% 11.462 8,45% 10,95% 10 Gıda ürünleri 1000 8,88% 20.452 15,08% 4,89% 23 Metalik Olmayan Ürünler 549 4,88% 8.301 6,12% 6,61% 22 Kauçuk ve Plastik 495 4,40% 8.813 6,50% 5,62% 24 Ana metal 358 3,18% 3.807 2,81% 9,40% 27 Elektrikli Teçhizat 450 4,00% 3.420 2,52% 13,16% 32 Diğer İmalatlar 379 3,37% 2.727 2,01% 13,90% 16 Ağaç ve ağaç ürünleri 278 2,47% 5.437 4,01% 5,11% 20 Kimyasal ürünler 223 1,98% 3.681 2,71% 6,06% 18 Matbaacılık 303 2,69% 2.536 1,87% 11,95% 14 Giyim eşyaları 248 2,20% 8.640 6,37% 2,87% 29 Otomotiv, Treyler 200 1,78% 2.693 1,99% 7,43% 26 Elektronik ve optik 247 2,19% 1.049 0,77% 23,55% 8 Madencilik ve taş ocakları 144 1,28% 3.462 2,55% 4,16% 13 Tekstil ürünleri 155 1,38% 10.809 7,97% 1,43% 15 Deri ürünleri 121 1,08% 2.853 2,10% 4,24% 17 Kâğıt ve kâğıt ürünleri 109 0,97% 1.741 1,28% 6,26% 33 Makine Kurulumu 105 0,93% 617 0,45% 17,02% 19 Petrol ürünleri 13 0,12% 260 0,19% 5,00% 21 Eczacılık Ürünleri 27 0,24% 230 0,17% 11,74%
ANKARA 30 Diğer Ulaşım araçları 66 0,59% 629 0,46% 10,49% 11 İçecek ürünleri 22 0,20% 531 0,39% 4,14% 7 Metal cevheri 10 0,09% 381 0,28% 2,62% Elektrik, Gaz, Buhar ve 35 184 1,63% 3.599 2,65% havalandırma sis. 5,11% 5 Kömür ve linyit 4 0,04% 236 0,17% 1,69% 6 Ham petrol ve doğal gaz çıkarımı 0 0,00% 93 0,07% 0,00% 12 Tütün Ürünleri 1 0,01% 68 0,05% 1,47%
TOPLAM 11.255 100,00% 135.621 100,00% Kaynak: Lonca sistemi (27.06.2019)
Ankara ili Enerji Tüketim Verileri Enerji KOK LINYIT TAŞ DOĞALGAZ ELEKTRİK LPG SU Adı KÖMÜRÜ KÖMÜRÜ KÖMÜRÜ Toplam Tüketim 2.380.796.439 59.158.599.114 1.480.687 6.729.018 3.246.158 4.261.165.362 3.424.455 Birimi m3 KWh Ton Ton m3 m3 Ton Kaynak: Sanayi Sicil Veri Tabanı
1.2 .ANKARA İLİNDE SANAYİ BÖLGELERİ
1.2.1. Organize Sanayi Bölgeleri Geçmiş dönemlerde Ankara’nın çeşitli semtlerinde dağınık halde bulunan sanayi kuruluşları, zaman içerisinde Bakanlığımızın da teşvik etmesiyle Sanayi Siteleri (SS) ve günümüzde ise Organize Sanayi Bölgeleri (OSB) şeklinde yapılanmaktadır.
Ankara ilimizde; Ankara Sanayi Odası (ASO) 1. OSB, ASO 2. ve 3. OSB, Ostim OSB, Ankara İvedik OSB, Başkent OSB, Polatlı OSB, Ankara Anadolu OSB, Polatlı Ticaret Odası OSB ile Uzay ve Havacılık İhtisas OSB olmak üzere 9 adedi faal, Kuruluşunu tamamlamış olan Şereflikoçhisar OSB, Ankara Madeni Dökümcüler İhtisas OSB ve Elmadağ Mobilyacılar İhtisas OSB ile birlikte toplamda 12 adet Organize Sanayi Bölgesi mevcuttur.
Ayrıca; 2006 yılında Çubuk Hayvancılık İhtisas OSB kurulmuştur. Bu OSB de iş ve işlemler, 4562 sayılı Organize Sanayi Bölgeleri (OSB) Kanunu madde 10- (Ek: 11/10/2011 - KHK - 662/12 mad.) Tarıma Dayalı İhtisas OSB’ler ile ilgili hüküm gereği Tarım ve Orman (Mülga Gıda, Tarım ve Hayvancılık) Bakanlığınca yürütülmektedir.
İlimiz, Mobilya sektöründe Ülkemizde önemli bir yere sahip olup bu sektörde faaliyette bulunan Marangoz, Mobilyacı, Lakeci ve Döşemeciler, Altındağ ilçesine bağlı Siteler semtinde her biri 100–200 m² lik alana sahip 13 binden fazla işyerinde üretim yapmaktadır. Konu ile ilgili olarak Elmadağ Mobilyacılar İhtisas Organize Sanayi Bölgesi Kuruluş Protokolü 2017 yılında Bakanlığımızca onaylanarak, Bölge 333 sicil numarası ile tüzel kişilik kazanmıştır. Henüz faaliyete geçmemiştir.
ANKARA Ankara Uzay ve Havacılık İhtisas Organize Sanayi Bölgesi: Ankara Sanayi Odasının 02.11.2012 tarih ve 03/5331-3366 sayılı müracaatları neticesinde OSB kuruluş protokolü Bakanlığımızca 20.01.2015 tarihinde onaylanarak, OSB “303” Sicil numarası ile tüzel kişilik kazanmıştır. 723 ha alanda 132 sanayi parseli planlanmış olup, 73 parselin tahsisi gerçekleştirilmiştir.
1.2.1.1. Faaliyet Halindeki Organize Sanayi Bölgeleri
Sanayi Tahsisli Kuruluş Alan Çalışan Doluluk Bölgenin Adı Parseli Parsel Tarihi hektar Sayısı Oranı Sayısı Sayısı 1 Ankara Sanayi Odası 1. OSB 1978 1.000 331 329 23.296 99,4% 2 Ostim OSB 1997 478 4.452 4.452 65.000 100,0% 3 Ankara İvedik OSB 2001 477 6.956 6.956 107.000 100,0% 4 Başkent OSB 2001 1.014 553 464 8.757 83,9% 5 Polatlı OSB 1996 302 90 66 1.212 73,3% 6 Ankara Anadolu OSB 2002 398 229 112 1.602 48,9% 7 ASO 2. ve 3. OSB 2000 618 309 293 3.346 94,8% 8 Polatlı Ticaret Odası OSB 2008 424 128 0 0 9 Uzay ve Havacılık İhtisas OSB 2015 723 132 73 0 TOPLAM 5.434 13.180 12.745 210.213 96,7% Kaynak: Organize Sanayi Bölgeleri 2018-2 denetim raporu
Kaynak: Organize Sanayi Bölgeleri 2018-2 denetim raporu (Parsel dağılım durumu)
ANKARA 1.2.1.2. İnşaat, İmar, Altyapı, Kamulaştırma ve Etüt Proje Hizmetleri Devam Eden OSB
Alanı Sanayi Parseli Bölgenin Adı Açıklama (ha) Sayısı
129,60 hektar imar planı onaylı alana sahip olup, 65 hektar alanda 56 sanayi parseli oluşturulmuş ve 21.11.2018 tarihinde parsel tapuları OSB adına tescil Şereflikoçhisar olunmuştur. Altyapı proje ihale hazırlıkları yapılıyor. 134,94 OSB Bakanlığımız 2018 yılı Yatırım Programında 2016- 2021 yılları için 20.383.000.-TL altyapı uygulama projeleri için kredi tahsis edilmiş ve şu ana kadar herhangi bir ödenek kullanılmamıştır. Altyapı inşaatları devam ediyor. Ankara Madeni 67 adet ön tahsisi Dökümcüler 244 yapılan parsel İhtisas OSB mevcut.
Elmadağ Kuruluş Protokolü Bakanlığımızca onaylanarak, Bölge 333 sicil numarası ile tüzel kişilik kazanmış olup, Henüz faaliyete geçmemiştir. Mobilyacılar 116 İhtisas OSB
Kaynak: 2018-2 OSB Denetim Raporu 1.2.1.3. Devredilen Organize Sanayi Bölgesi
Bölgenin Adı Açıklama
Çubuk Hayvancılık İhtisas 4562 sayılı Organize Sanayi Bölgeleri (OSB) Kanununa madde OSB 10- (Ek: 11/10/2011 - KHK - 662/12 mad.) Tarıma Dayalı İhtisas OSB’ler ile ilgili hüküm gereği iş ve işlemler Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığınca yürütülmektedir. Altyapı çalışmaları devam ediyor (Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı).
1.2.2. Endüstri Bölgesi İlimizde Endüstri Bölgesi bulunmamaktadır.
1.2.3. Serbest Bölgeler Ankara-Polatlı-Türkobası Köyü sınırları içerisinde yer alması planlanmış, ancak kuruluşu gerçekleşmemiştir. Anadolu Serbest Bölgesinin Yer ve Sınırlarının Belirlenmesine Dair Kararın yürürlüğe konulmasına ilişkin 21/02/2005 tarih ve 2005/8517 sayılı Kararnamenin yürürlükten kaldırılması; 3218 sayılı Serbest Bölgeler Kanununun 2 nci maddesine göre Bakanlar Kurulunca 03/11/2006 tarihinde kararlaştırılmıştır. Konu, Hazine Müsteşarlığının sorumluluk alanında bulunmaktadır.
1.2.4. Sanayi Siteleri
1.2.4.1. Bakanlığımızdan Kredi Desteği alan Faaliyet Halindeki ve Tasfiye kararı alınan Sanayi Siteleri (SS) Kuruluş Kapladığı İşyeri Mevcut Kuruluş Adı Bulunduğu İlçe Yılı Alan (m²) Sayısı İstihdam
ANKARA Ostim SS¹ 1967 3.200.000 Yenimahalle 2.850 30.000
Ankara İl Keresteci 1970 70.000 Yenimahalle 164 623 Mensupları SS
Ankara Merkez Ağaç İşleri 1976 561.000 Yenimahalle 445 2.410 SS
Dökümcüler Site İşletme 1971 106.044 Sincan 195 950 Kooperatifi
Beypazarı Marangozlar SS* 1977 19.200 Beypazarı 143 300
Şereflikoçhisar SS 1976 127.000 Şereflikoçhisar 204 480
Yeni Haymana SS 1984 70.000 Haymana 51 123
Kızılcahamam SS* 1983 10.500 Kızılcahamam 104 200
Polatlı Marangozlar ve 1993 13.333 Polatlı 25 25 Mobilyacılar SS*
Polatlı Bilgen SS 1968 210.000 Polatlı 260 260
TOPLAM 4.387.077 4.441 35.371 Kaynak: Sanayi Siteleri ¹Ostim OSB bünyesindedir. *Tasfiye
1.2.4.2. Devam Eden Sanayi Sitesi Devam Eden Sanayi Sitesi bulunmamaktadır.
1.3.ANKARA İLİNDE YÜRÜTÜLEN TEKNOLOJİK DÖNÜŞÜM FAALİYETLERİ
Bakanlığımız tarafından sanayimizin teknoloji düzeyinin artırılmasına yönelik AR-Ge desteği, Tekno girişim Sermayesi Desteği, Teknolojik Ürün Yatırım Desteği, Teknolojik Ürün Deneyim Belgesi, San-Tez Projeleri, Teknoloji Geliştirme Bölgeleri, Teknolojik Ürün Tanıtım ve Destek Programına ilişkin birçok faaliyet yürütülmektedir.
Ankara; 20 üniversitesi, 19.558 akademisyeni ve 294.406 öğrencisi (Mayıs 2019 itibariyle) ile eğitimin merkezi olmuştur. Ankara Türkiye’nin en çok tercih edilen üniversitelerini barındırmaktadır. Bakanlığımızın sanayi stratejisinde de belirtildiği gibi Türkiye’nin, Orta- Yüksek ve yüksek teknolojili ürünlerde Afro-Avrasya’nın tasarım ve üretim üssü olabilmesi için önümüzdeki yıllarda bu konuda bilgi birikimi olan Ankara’ya büyük görevler düşmektedir.
1.3.1. Sektör / Birimlere Göre Ankara İlinde Yürütülen Teknolojik Dönüşüm Faaliyetleri
Ankara, Türkiye’de bulunan 1.509 Ar-Ge ve Tasarım Merkezinden 154 Ar-Ge ve Tasarım Merkezi ile İstanbul (567) sonra 2. Sırada yer almaktadır (Mayıs 2019 itibariyle). Diğer Ar-Ge ve
ANKARA Tasarım Merkezleri sırasıyla Bursa (147), Kocaeli (140), İzmir (110), Tekirdağ (59) ve Konya (30) şeklindedir.
Faaliyet Sektör/Birim Sayı
Savunma sanayi 26 Makine ve Teçhizat İmalatı 15 Bilgisayar ve İletişim 10 Yazılım 9 Enerji 8 Elektronik 6 Otomotiv, Otomotiv Yan Sanayi 7 Ar-Ge Merkezi Sağlık 5 İmalat Sanayi 4
İlaç 3
İnşaat 3 Havacılık 2 Mobilya 2 Dayanıklı Tüketim Malları 2 Diğer (Telekomünikasyon, Petrol ve Petrol Ürünleri, Müh./Mim. Faaliyetleri, Makine ve 8 İmalat, Dökümcülük, Gıda Sanayi, İklimlendirme, Kâğıt-Kâğıt Ürünleri) Toplam Ar-Ge 110 Merkezi
İmalat Sanayi 7 Müh./Mim. Faaliyetleri 7 Savunma sanayi 6 Makine ve Teçhizat İmalatı 6 İnşaat 6 Tasarım Merkezi Enerji 2
Medya ve İletişim 2 Madencilik 2 Yazılım 1 Sağlık 1 Mobilya 1 Gıda Sanayi 1
ANKARA Otomotiv Yan Sanayi 1 İklimlendirme 1 Toplam Tasarım 44 Merkezi Kaynak: Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı (teknoag-27.06.2019))
ODTÜ TGB Faal Ankara TGB (Bilkent Üni) Faal Hacettepe Üniversitesi TGB Faal Gazi Teknopark TGB Faal TGB Ankara Üniversitesi TGB Faal (Teknoloji Geliştirme Bölgesi) Ankara Teknopark TGB (İvedik) Faal Ostim Teknopark TGB Faal Proje Ankara Sanayi Odası TGB Aşamasında Proje Teknohab Teknoloji Geliştirme Bölgesi Aşamasında Toplam TGB 7 Adet Faal TGB 9 Adet
Ar-Ge Faaliyeti olan işletmelerin sektörel dağılımı (İlk 7 Sektör) Sayı 62.01 Bilgisayar programlama faaliyetleri 455 32.50 Tıbbi ve dişçilik ile ilgili araç ve gereçlerin imalatı 85 28.99 Başka yerde sınıflandırılmamış diğer özel amaçlı makinelerin imalatı 70 26.51 Ölçme, test ve seyrüsefer amaçlı alet ve cihazların imalatı 61 25.62 Metallerin makinede işlenmesi ve şekil verilmesi 58 28.22 Kaldırma ve taşıma ekipmanları imalatı 54 31.09 Diğer mobilyaların imalatı 52 İl Genelinde Sektörel Toplam 2.551 Kaynak: Sanayi Sicil Veri Tabanı (29 Mayıs 2019)
Kamu-Üniversite-Sanayi (KUSİ) işbirliğinin hayat bulduğu TGB’ler, Ankara’yı tam bir teknoloji üssü haline getirmiş, bu özelliği ile de Türkiye’nin 2023 hedeflerine ulaşmasında çok önemli rol üstlenmiştir.
Ankara’ya yapılan devlet yatırımlarının savunma sanayisinde yoğunlaşmış olması, Ankara’yı bu konuda ön plana çıkartmıştır. Savunma sanayisinde faaliyet gösteren her iki firmadan birinin Ankara’da olması nedeniyle sektörde doğal kümelenme oluşmuş; mevcut durum Ar-Ge, inovasyon ve kümelenme faaliyetlerinin yanı sıra, yeni iş alanları potansiyeli ile girişimciliği ve bölgesel kalkınmayı da destekleyen bir yaklaşım olarak ortaya çıkmıştır.
İstanbul Sanayi Odası'nın (İSO) 500 Büyük Sanayi Kuruluşu 2015 araştırmasının sonuçlarına göre, 34 firma, 2016 yılında 37 firma, 2017 yılında 32 firma, 2018 yılında 32 firma (28.05.2019
ANKARA açıklandı) ilk 500’de yer almıştır. Ankara’nın yüz akı olan firmaların önemli kısmı enerji, savunma sanayisi ve makine sektörlerinde faaliyet göstermektedir.
Bilim ve teknolojinin en önemli göstergelerinden biri, Bakanlığımızca kurulan Teknoloji Geliştirme Bölgeleri (TGB)’dir. Türkiye’de faal olan 83 TGB’den 9 adedi Ankara’dadır.
İlimizde ODTÜ (Metutech), Ankara (Cyberkpark-BİLKENT), Hacettepe Üniversitesi, Gazi Teknopark, Ankara Üniversitesi (Ankütek)Teknopark, Ankara Teknopark, Ankara Sanayi Odası TGB, Ostim Teknopark ve TEKNOHAB Teknoloji Geliştirme Bölgesi olmak üzere dokuz adet Teknoloji Geliştirme Bölgesi (TGB) yer almaktadır.
Kuruluşunu tamamlayan Ankara Sanayi Odası TGB ile TEKNOHAB Teknoloji Geliştirme Bölgesi henüz faaliyete geçmemiştir.
Ankara’da oldukça önemli çalışmalar gerçekleştiren Teknokentler’de 1.651 işyeri bulunmakta olup, bünyesinde 16.458 çalışan barındırmaktadır.
Faal Teknoloji Geliştirme Bölgeleri TEKNOLOJİ GELİŞTİRME Kuruluş Alan Toplam Dolu Çalışan Doluluk BÖLGELERİ Yılı Dekar işyeri İşyeri Sayısı Oranı 1 ODTÜ TGB 2003 1.294 479 466 6.984 97,3% 2 Ankara TGB (Bilkent Üni) 2002 392 290 282 3.613 97,2% 3 Hacettepe Üniversitesi TGB 2003 2.530 299 231 3.025 77,3% 4 Gazi Teknopark TGB 2008 58 125 118 1.125 94,4% 5 Ankara Üniversitesi TGB 2009 138 151 133 698 88,1% 6 Ankara Teknopark TGB (İvedik) 2014 76 307 273 1.013 88,9% 7 OSTİM TEKNOPARK TGB 2014 96 TOPLAM 4.488 1.651 1.503 16.458 91,0%
Kuruluşu Tamamlanmış Faal Olmayan Teknoloji Geliştirme Bölgeleri 8 Ankara Sanayi Odası TGB 2008 1.256 Proje Aşamasında
9 Teknohab Teknoloji Geliştirme Bölgesi 2018
TOPLAM 1.256 0 0 0 Kaynak: Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı
1.3.2. Ankara İli Faydalı Model, Marka, Patent ve Tasarım İstatistikleri 2002-2017 2018 Yılı Dönemi Faaliyet 2002-2017 2018 TR Payı (%)* TR Payı (%)* Faydalı Model Başvurusu 4.381 258 1,13% 1,00% Marka Başvurusu 88.016 8.412 0,80% 0,77% Patent Başvurusu 5.983 931 1,27% 1,14% Tasarım Sayısı 33.739 2.635 0,75% 0,61% Dosya Sayısı 8.305 595 0,78% 0,80% Kaynak: TPE *Ankara/Türkiye oranı
ANKARA
1.4.ANKARA İLİNDE BAKANLIĞIMIZ İLGİLİ KURULUŞLARI TARAFINDAN SAĞLANAN DESTEKLER
1.4.1 KOSGEB Tarafından Sağlanan Destekler Ankara İli KOSGEB Destekleri
İL ADI: ANKARA İl Toplamı Veri 2018 Yılı (2012-2018 Yılları Arası) Toplam Destek Tutarı 137.378.542 386.830.844 (TL)* KOSGEB KOSGEB Oluşturulan Oluşturulan Tarafından Tarafından 1 Kredi Hacmi Kredi Hacmi Karşılanan Faiz Karşılanan Faiz Kredi Faiz Programları (TL) (TL) Gerçekleşme** Tutarı (TL) Tutarı (TL) 1.019.351. 474.217.123 37.450.076 94.591.480 821 TEKMER / İŞBİRLİĞİ - PROTOKOL BİLGİLERİ İŞGEM - BİLGİLERİ Diğer 2 Bilgil KOSGEB - TEMSİLCİLİKLERİ er LABORATUVAR İlde bulunan laboratuvardan yararlanan işletme sayısı 970 ve HİZMETLERİ yapılan test-analiz sayısı 17.442'dir. UYGULAMALI 2018 yılında düzenlenen 452 adet Uygulamalı Girişimcilik GİRİŞİMCİLİK EĞİTİM Eğitimleri sonucunda 9.792 girişimci adayı Katılım Belgesi BİLGİLERİ almaya hak kazanmıştır. * KOSGEB Destek Programları Yönetmeliği kapsamında sağlanan desteklerdir. ** KOSGEB Kredi Faiz Destekleri Yönetmeliği kapsamında sağlanan desteklerdir.
1.4.2 TÜBİTAK Tarafından Sağlanan Destekler Türkiye Bilimsel Ve Teknolojik Araştırma Kurumu (TÜBİTAK) Ankara İlimizde verilen destekler; Ankara iline Akademik Destekler kapsamında 1 Ocak 2018 - 31 Aralık 2018 döneminde 2019 yılı sabit fiyatlarıyla toplam 533.396.153 TL destek sağlanmıştır.
Ankara ilinde Özel Sektöre Yönelik Destekler kapsamında 1 Ocak 2018 - 31 Aralık 2018 döneminde 629 firmanın/üniversitenin/kuruluşun 837 projesine 2019 yılı sabit fiyatlarıyla toplam 226.647.322 TL destek sağlanmış olup, 323.781.888 TL’lik Ar-Ge hacmi oluşturulmuştur.
Ankara ilinde 1 Ocak 2018 - 31 Aralık 2018 döneminde toplam 199 Tekno Girişim firmasına
ANKARA 2019 yılı sabit fiyatlarıyla toplam 15.831.532 TL bütçe tahsis edilmiştir.
Ankara iline Bilim İnsanı Destekleri kapsamında 1 Ocak 2018 - 31 Aralık 2018 döneminde 2019 yılı sabit fiyatlarıyla toplam 18.221.212 TL destek sağlanmıştır.
Ankara iline Uluslararası İşbirliğine Yönelik Destekler kapsamında 1 Ocak 2018 - 31 Aralık 2018 döneminde 2019 yılı sabit fiyatlarıyla toplam 3.718.237 TL destek sağlanmıştır.
Ankara ilinde Bilim ve Toplum Faaliyetlerine 1 Ocak 2018 - 31 Aralık 2018 döneminde 2019 yılı sabit fiyatlarıyla toplam 3.267.904 TL destek sağlanmıştır. Ankara ilinde Bilim Fuarları Destekleme Programı kapsamında 44.200 öğrencinin katkılarıyla 221 okulda, 3.315 bilim fuarı projesi desteklenmiştir.
1.5. ANKARA İLİ DIŞ TİCARET YAPISI İç Anadolu Bölgesinin ortasında yer alan Ankara, bulunduğu coğrafi konum itibariyle ülkemizin tüm illerine geçişte kara yolu ve demir yolu bağlantıları sağlamaktadır. Ayrıca son yıllarda birçok ilimiz ile hava bağlantıları da kurulmasıyla birlikte ulaşımda bir dağıtım merkezi haline gelmiştir. Başkent olmanın gerektirdiği hizmetleri verebilecek bir şehrin kurulması amacı ile başlatılan alt ve üst yapı inşaatları ile sağlanan tüm imkânlar büyük ölçüde Ankara’nın çehresini değiştirmiş, tüm kamu kurumlarının merkezleri burada kurulmuş, üniversiteler açılmış ve sağlık kurumlarının birleştirilmesiyle büyük bir sağlık kuruluşu olan şehir hastaneleri oluşumu başlatılmıştır. Bu durum beraberinde ticaret hayatına hareketlilik getirmiş ve bağlı olarak ticari malların üretildiği, yani sanayileşen bir Ankara ortaya çıkmıştır. Gelişmiş kara yolu, hava yolu ve demir yolu bağlantıları ile doğudan batıya ve kuzeyden güneye tüm illerimize sanayi ve ticaret mallarının önemli bir bölümünün Ankara üzerinden sağlanması ticaretin de gelişmesini sağlamıştır. Gelişen sanayisi ile beraber, bölgenin ticaret merkezi konumundaki Başkent Ankara, İç Anadolu Bölgesi’nin ekonomik ve sosyal tüm göstergelerini yükseltmektedir. Ankara bulunduğu bölgenin hem çekim, hem de yayılma merkezi konumundadır. Ankara, konumu itibariyle bulunduğu bölgenin merkezi statüsünde iken, aynı zamanda ülkenin büyük metropol niteliği kazanmış illerinden biridir. Ankara’da ticari ve ekonomik hayatı meydana getiren, 5 adet Ticaret Odası ve 4 adet Ticaret Borsası bulunmaktadır. İlimiz, sanayi alanında olduğu gibi ticari alanda da önemli, bir konuma sahip olup, ülke ekonomisine büyük katkılar sağlamaktadır.
Türkiye’nin en büyük sivil toplum kuruluşlarından biri olan Esnaf ve Sanatkâr Odaları Birliğine bağlı 113 meslek odasına kayıtlı faal üye sayısı ise 94.238’dir (Mayıs 2019).
ANKARA
İl Bazında Yurt içi ve Yurt Dışı Satış Değerleri Toplam Yurt İçi Satış Değeri Toplam Yurt Dışı Satış (TL) Değeri ($) Ankara Genel Toplam 77.644.943.911 8.815.060.605 Kaynak: Ticaret Bakanlığı, TUİK, TİM
Ankara ili ihracatı; ağırlıklı olarak ABD, Almanya, Çin ve Avrupa Birliği ülkelerine yöneliktir. Ayrıca komşu ülkeler ve Ortadoğu ülkelerine de ihracat yapılmaktadır. 2018 yılında en fazla ihracat yapılan ülkeler sırasıyla 693.490.608 dolarla Almanya, 687.640.533 dolarla ABD, 649.799.437 dolarla Çin olmak üzere İngiltere, Rusya Federasyonu ve Orta Doğu ülkeleri ihracat yapılan ülkelerin başında gelmektedir.
Başkent Ankara son bir yılda 1 milyar dolarlık artışla 7,7 milyar dolara ulaşan ihracatıyla İstanbul, Kocaeli, Bursa ve İzmir’den sonra en fazla ihracat yapan beşinci il durumuna ulaşmıştır.
Ayrıca, Ankara son 10 yılın en yüksek ihracat artışını sağlamıştır. 2009 yılında 4,5 milyar dolar, 2010 ‘da 5,1 milyar dolar, 2011’de 5,9 milyar dolar, 2012’de 6,5 milyar dolar, 2013’de 7,2 milyar dolar, 2014 ‘te 7,5 milyar dolar, 2015’te 6,7 milyar dolar, 2016’da 6,2 milyar dolar, 2017’de ise 6,5 milyar dolarlık ihracat yapan şehrimiz, 10 yıl aradan sonra ilk kez yıllık ihracatını 1 milyar dolardan fazla arttırarak 2018’de toplam 7,7 milyar dolarlık bir hacme ulaşmıştır.
Türkiye İhracatçılar Meclisi (TİM)’nin 2018 yılı ihracat verilerine göre geçtiğimiz yıl yaşanan ekonomik sorunlara rağmen ihracatta önemli artış yaşanmış olup, Başkent Ankara ihracatını yüksek oranda arttıran iller arasına girmiş, sanayi şehri olduğunu bir kez daha kanıtlamıştır.
Ankara ilimizin en fazla ihracat yaptığı sektörlerin başında kimyevi maddeler ve mamulleri gelmektedir. 2018 yılında bu sektörde bir önceki yıla oranla yüzde 16,2’lik artışla 1,2 milyar dolarlık ihracat yapan Ankara, ikinci en fazla ihracatı ise otomotiv sektöründe yapmıştır. Ankara’nın 2017’de bu sektörde 906,4 milyon dolar olan ihracatı 2018’de yüzde 27,09’luk artışla 1.152 milyar dolara çıkmıştır.
Başkent’in 2018 yılında ihracatını arttırdığı bir diğer sektör ise makine ve aksamları oldu. Bir önceki yıl 943,2 milyon dolarlık ihracatın yapıldığı bu sektörde 2018’de yüzde 20,2’lik artışla ihracat rakamı 1.133 milyar dolara yükselmiştir.
Ankara, savunma ve havacılık sanayinde lider olduğunu da son ihracat rakamlarıyla bir kez daha göstermiştir. 2017’de bu sektördeki ihracatı 748,9 milyon dolar olan Ankara ilimiz son bir yılda yüzde 29,4’lük artışla ihracatını 969,3 milyon dolara çıkarmıştır.
Denizsiz şehir Ankara’ da Gemi ve Yat sektöründe yapılan ihracat rakamları %284 artış göstererek 5 milyon 825 dolar rakamına ulaşmıştır. Zeytin ve Zeytinyağı sektörü ihracatı %242 lik büyümeyle, Kuru Meyve ve mamulleri sektörü %171 lik büyümeyle dikkat çekmiştir. Düşüş yaşayan sektörlerin başında ise %48 lik azalmasıyla Süs bitkileri yer almıştır. Hazır Giyim ve Konfeksiyon sektörüde 2018 ihracatında %11 lik düşüş yaşamıştır.
ANKARA Ankara’nın 2018 de en çok ihracat yaptığı ülkeler arasında Almanya birinci sırada yer almıştır. Başkent ten Almanya’ya 693.490.608 dolarlık ihracat gerçekleşmiştir. Almanya yı 687.640.533 dolarla ABD, 649.799.437 dolarla Çin Halk Cumhuriyeti, 331.295.286 dolarla İtalya ve 293.300.944 dolarla Irak takip etmiştir.
Geçtiğimiz yıl 0,31 dolarlık rakam ile İngiliz Virjin Adaları, Başkentin geçen yıl en düşük ihracat yaptığı ülke olmuştur.
Aruba, Bermuda, Faroe Adaları, Kıbrıs Rum Kesimi, Komor Adaları, Orta Afrika Cumhuriyeti ile St. Kitts ve Nevis ise 2018 de Ankara dan hiç ithalat yapmayan ülkeler arasında yer almıştır.
Türkiye'nin 2018 yılında 1 milyar dolar üzeri ihracat yaptığı ülke sayısı 39'a çıkmıştır. Listeye yeni giren ülkeler İsviçre, Libya, Hindistan, Portekiz, Katar ve Çek Cumhuriyeti olmuştur. 1 milyar dolar üzeri ihracat yapan il sayısı 17'ye yükselmiştir. Sektörlere bakıldığında, bu yıl 23 sektörün 1 milyar dolar ihracatı aştığı görülmektedir. Firma sayısına bakıldığında 15.743 firma, bu yıl ilk defa ihracat yapmıştır. Aralarında Çelik ve Makine sektörünün de bulunduğu 10 sektör bu yıl tüm zamanların rekorunu kırmıştır. Çelik sektörü yüzde 36, Mücevher yüzde 35, Zeytin ve Zeytinyağı yüzde 24, Makine sektörü de yüzde 20 ile ihracatta en çok artış kaydeden sektörler olmuştur.
İhracatçı Firmaların İllere Göre Dağılımı (Yıllık) İHRACATÇI FİRMA SAYISI İHRACAT DEĞERİ (Bin $) İL 2017 2018 2017 2018 Değişim % İSTANBUL 35.184 35.918 81.296.883 85.060.133 4,6 BURSA 4.603 4.789 10.536.085 11.149.895 5,8 İZMİR 4.875 5.092 9.253.968 10.235.718 10,6 KOCAELİ 1.641 1.751 8.180.038 8.904.222 8,9 ANKARA 4.417 4.652 6.741.888 7.613.121 12,9 GAZİANTEP 2.520 2.504 6.580.702 6.864.702 4,3 DENİZLİ 1.114 1.125 2.778.975 3.109.370 11,9 Kaynak: Ticaret Bakanlığı, TUİK
İhracat Değeri (Bin $) Değişim % 12,9 14 11,9 12 10,6 10 8,9 8 5,8 6 4,6 4,3
% Değişim % 4 2 0 0 1 2 3 4 5 6 7 8 1-İstanbul 2-Bursa 3-İzmir 4-Kocaeli 5-ANKARA 6-Gaziantep 7-Denizli
İHRACAT DEĞERİ (Bin $) Değişim % Doğrusal (İHRACAT DEĞERİ (Bin $) Değişim %)
ANKARA
2017-2018 İHRACATCI FİRMA SAYISI
35.184
35.918
İHRACATDEĞERI
5.092
4.875
4.652
4.603
4.789
4.417
2.520
2.504
1.751
1.641
1.125 1.114 0 1 2 3 4 5 6 7 8 % DEĞİŞİM
İHRACATÇI FİRMA SAYISI 2017 İHRACATÇI FİRMA SAYISI 2018 Üstel (İHRACATÇI FİRMA SAYISI 2017)
2018’de İhracatın En Çok Arttığı İlk 3 Ülke (1 Milyar $ üzeri)
ÜLKE 2017 2018 Değişim
İsviçre 888 milyon $ 1,7 milyar $ 95,3%
Libya 881 milyon $ 1,5 milyar $ 70,3%
Katar 649 milyon $ 1,1 milyar $ 69,0%
Kaynak: Ticaret Bakanlığı, TUİK
2018’de En Çok İhracat Yapan İlk 5 Sektör
SEKTÖR 2017 2018 Değişim Otomotiv Endüstrisi 28,5 milyar $ 31,6 milyar $ 10,7%
Hazır Giyim ve 17 milyar $ 17,6 milyar $ 3,6% Konfeksiyon
Kimyevi Maddeler ve 16 milyar $ 17,4 milyar $ 8,3% Mamulleri
Çelik 11,4 milyar $ 15,6 milyar $ 36,1%
Elektrik, Elektronik 10,5 milyar $ 11,3 milyar $ 7,9%
Kaynak: Ticaret Bakanlığı, TUİK
ANKARA 2018 de En Çok İhracat Yapan İl 5 Sektör Çelik 36,10% 40,00% 35,00% 30,00% Kimyevi Maddeler ve Mamulleri 25,00% Otomotiv Endüstrisi 8,30% 10,70% Elektrik, Elektronik 20,00% Hazır Giyim ve 7,90% 15,00% Konfeksiyon
Deiğişim Deiğişim % 3,60% 10,00% 5,00% 0,00%
Ankara ili ithalatı ise Demir-Çelik dışındaki Ana Metal Sanayi, Motorlu Kara Taşıtları ve Motorları, Rafine Edilmiş Petrol Ürünleri, Demir-Çelik Ana Sanayi, Sentetik Kauçuk ve Plastik Hammaddeler, Atık ve hurdalar, ana kimyasal maddeler (kimyasal gübre ve azotlu bileşikler hariç), motorlu kara taşıtlarının motorlarıyla ilgili parça ve aksesuarları, tahıl ve başka yerde sınıflandırılmamış bitkisel ürünler, radyo ve televizyon vericileri ile telefon, telgraf teçhizatı, tıpta ve eczacılıkta kullanılan kimyasal ve bitkisel kaynaklı ürünler, elektronik valf ve elektron tüpleri ile diğer elektronik parçalar olarak sıralanmaktadır. En fazla ithalat yapılan ülkelerin başında; 1.974.084.349 dolarla İngiltere, 1.852.800.983 dolarla Almanya, 1.344.553.411 dolarla ABD, 1.313.315.936 dolarla Çin, 863.675.108 dolarla İtalya, 371.689.056 dolarla Rusya Federasyonu, 339.373.726 dolarla Fransa, 333.134.713 dolarla Polonya ve 283.769.554 dolarla İspanya başta olmak üzere Hindistan ve Romanya gelmektedir.
Ankara ili Ülkelere göre İhracat-İthalat değerleri: Ülke İhracat ($) İthalat ($) Almanya 694.615.161 1.852.800.983 ABD 685.628.036 1.344.553.411 Çin 648.914.534 1.313.315.936 İtalya 331.290.870 863.675.108 Irak 293.297.607 22.963.369 Hollanda 217.168.206 127.395.326 Yunanistan 208.955.879 210.502.126 Umman 186.023.728 242.136 İngiltere 177.154.662 1.974.084.349 Katar 155.331.223 3.405.265 Fransa 147.012.329 339.373.726 Cezayir 145.323.861 12.326.577 Azerbaycan 136.675.096 44.756.230 Polonya 120.015.127 333.134.713 İspanya 115.452.452 283.769.554 Rusya Federasyonu 114.171.254 371.689.056 Suudi Arabistan 113.361.997 8.823.205
ANKARA Hindistan 104.731.947 242.412.749 Romanya 103.635.999 141.645.113 Belçika 98.935.462 73.922.157 Diğer Ülkeler Toplamı 3.229.554.175 4.346.150.516 Ankara Toplam 7.606.584.200 13.444.138.381 Kaynak: TUİK (16.08.2019)
Ankara İlinin ilk 10 Ülke bazında dış ticareti aşağıdaki gibidir. İhracat İthalat Paylar Paylar Ülke Ülke (%) (%) 14,68 Almanya 9,13% İngiltere % 13,78 ABD 9,01% Almanya % 10,00 Çin 8,53% ABD % İtalya 4,36% Çin 9,77% Irak 3,86% İtalya 6,42% Hollanda 2,86% Rusya Federasyonu 2,76% Yunanistan 2,75% Fransa 2,52% Umman 2,45% Polonya 2,48% İngiltere 2,33% İspanya 2,11% Katar 2,04% Hindistan 1,80%
ANKARA ISIC ISIC adı İhracat Dolar İthalat Dolar A Tarım ve ormancılık 16.600.774 511.571.274 B Balıkçılık 33.075 C Madencilik ve TAŞ ocakçılığı 317.066.727 133.279.231 D İmalat sanayi 3.026.186.290 4.203.571.892 E Elektrik, gaz ve su 2.298.677 1.830.288 G Toptan ve perakende ticaret 17.045.285 41.417.227 K Gayrimenkul, kiralama ve iş faaliyetleri 14.797 35.515 O Diğer sosyal, toplumsal ve kişisel hizmetler 141.091 1.633.681 Toplam 3.379.353.641 4.893.372.183 ANKARA İLİ DIŞ TİCARETİ 16.000.000 14.000.000 12.000.000 10.000.000 8.000.000 6.000.000 BİNDOLAR 4.000.000 2.000.000 0 2000 2002 2004 2006 2008 2010 2012 2014 2016 2018 2020 YIL
İhracat Değerleri İthalat Değerleri
Ankara ili ISIC Sınıflamasına Göre Dış Ticareti:
ANKARA
Sektör Bazında Ankara ili İhracat Verileri (2014-2018) (1000 $) İhracat Sektörün İl İhracat Sektörün İl İhracat Sektörün İl İhracat Sektörün İl İhracat Sektörün İl (USD) İhracatındaki (USD) İhracatındaki (USD) İhracatındaki (USD) İhracatındaki (USD) İhracatındaki Payı (%) Payı (%) Payı (%) Payı (%) Payı (%) Sektör 2014 2014 2015 2015 2016 2016 2017 2017 2018 2018
Tarım ve Ormancılık 48.373 0,60% 56.984 0,81% 47.864 0,74% 56.041 0,83% 57.326 0,75%
Madencilik ve taş ocakçılığı 855.110 10,53% 687.994 9,76% 608.845 9,42% 730.342 10,83% 736.029 9,68%
İmalat 7.178.864 88,40% 6.285.711 89,17% 5.784.777 89,50% 5.927.133 87,89% 6.767.483 88,97%
Balıkçılık 68 0,00% 0 0,00% 0 0,00% 1.780 0,03% 0 0,00%
Toptan ve Perakende ticareti 37.268 0,46% 16.996 0,24% 20.701 0,32% 22.894 0,34% 34.726 0,46%
Elektrik, gaz ve su 3 0,00% 441 0,01% 576 0,01% 4.811 0,07% 7.805 0,10%
Gayrimenkul, kiralama ve iş 1.607 0,02% 638 0,01% 11 0,00% 28 0,00% 25 0,00% faaliyetleri Diğer sosyal, toplumsal ve kişisel 53 0,00% 13 0,00% 701 0,01% 637 0,01% 3.191 0,04% hizmetler
Toplam 8.121.346 7.048.777 6.463.475 6.743.666 7.606.585
Kaynak: TUİK
ANKARA
Sektör Bazında Ankara ili İthalat Verileri (2014-2018) (1000 $)
Sektörün İl Sektörün İl Sektörün İl Sektörün İl Sektörün İl İthalat (USD) İthalatındaki İthalat (USD) İthalatındaki İthalat (USD) İthalatındaki İthalat (USD) İthalatındaki İthalat (USD) İthalatındaki Sektör Payı (%) Payı (%) Payı (%) Payı (%) Payı (%)
2014 2014 2015 2015 2016 2016 2017 2017 2018 2018
Tarım ve Ormancılık 716.152 6,52% 376.879 3,87% 279.773 2,58% 1.269.406 10,20% 1.432.996 10,66%
Madencilik ve taş ocakçılığı 415.237 3,78% 283.172 2,91% 218.028 2,01% 305.715 2,46% 298.136 2,22%
İmalat 9.782.140 89,01% 8.974.118 92,18% 10.246.996 94,55% 10.731.211 86,22% 11.574.941 86,10%
Balıkçılık 363 0,00% 24.825 0,26% 205 0,00% 214 0,00% 108 0,00%
Toptan ve Perakende ticareti 51.819 0,47% 49.666 0,51% 50.421 0,47% 96.076 0,77% 104.909 0,78%
Elektrik, gaz ve su 21.813 0,20% 24.825 0,26% 40.903 0,38% 33.792 0,27% 5.042 0,04%
Gayrimenkul, kiralama ve iş 179 0,00% 1.172 0,01% 857 0,01% 825 0,01% 377 0,00% faaliyetleri Diğer sosyal, toplumsal ve kişisel 1.799 0,02% 426 0,00% 529 0,00% 8.512 0,07% 27.629 0,21% hizmetler
Toplam 10.989.502 9.735.083 10.837.712 12.445.751 13.444.138 Kaynak: TUİK
ANKARA Ankara Yüksek Teknoloji İhracatında Türkiye’nin Önünde bulunmaktadır.
İlin Dış Ticarete Konu Olan Sektörleri Çelik Çimento Cam Seramik ve Toprak Ürünleri Demir ve Demir Dışı Metaller Deri ve Deri Mamulleri Diğer Sanayi Ürünleri Elektrik Elektronik ve Hizmet Fındık ve Mamulleri Gemi ve Yat Halı Hazır giyim ve Konfeksiyon Hububat, Bakliyat, Yağlı Tohumlar ve Mamulleri İklimlendirme Sanayii Kimyevi Maddeler ve Mamulleri Kuru Meyve ve Mamulleri Madencilik Ürünleri Makine ve Aksamları Meyve Sebze Mamulleri Mücevher Mobilya, Kağıt ve Orman Ürünleri Otomotiv Endüstrisi Savunma ve Havacılık Sanayii Su Ürünleri ve Hayvansal Mamuller Süs Bitkileri ve Mamulleri Tekstil ve Hammaddeleri Tütün Yaş Meyve ve Sebze Zeytin ve Zeytinyağı
1.6 İL SANAYİSİNDE ÖNE ÇIKAN YATIRIM ALANLARI
YATIRIM PROGRAMI BAŞLANGIÇ ÖDENEĞİ (Bin TL, Cari Fiyatlarla) (*) İller 2015 2016 2017 2018(**) İstanbul 6.392.505 8.220.294 12.022.983 10.258.357 Ankara 4.255.158 4.534.169 5.840.055 5.111.814 İzmir 1.639.470 1.762.975 2.751.278 2.083.263 Diyarbakır 1.130.827 1.369.143 1.556.929 1.042.845 Aksaray 232.356 347.733 702.829 1.270.172 Antalya 663.539 923.840 1.049.602 1.013.510 TOPLAM (TR) 62.240.302 76.606.214 94.518.347 94.953.641 Kaynak: Strateji ve Bütçe Başkanlığı (*) Yılı yatırım programında toplama dahil edilmeksizin yer alan belediye yatırımları ile muhtelif fon ve hibe yatırımları gibi yatırımlar il toplamlarına dahil edilmiştir.
ANKARA (**) Toplu ve toplulaştırılmış proje detayları kuruluşlar tarafından bilahare belirlenecektir. Geçmiş yıllarla kıyaslanabilir değildir.
1.6.1. Talebi Karşılamaya Yönelik Yatırımlar
(ANKARA Tavsiye edilen yatırımlar: Tıp ve Sağlık, Elektronik ve Bilgisayar, Malzeme ve İmalat, İnşaat ve Savunma Sanayi Kapsamında Nano Teknoloji vb. ileri elektronik uygulamalarına yönelik yatırımlar, Bilgi ve İletişim Teknolojileri. Malzeme Teknolojileri, Tasarım Teknolojileri, Üretim Süreç ve Teknolojileri, Enerji ve Çevre Teknolojileri gibi talep karşılayan yatırımlar. )
Bilgi ve İletişim Teknolojileri. Malzeme Teknolojileri. Savunma Sanayi kapsamında Nanoteknoloji. Tasarım Teknolojileri. Üretim Süreç ve Teknolojileri. Enerji ve Çevre Teknolojileri.
Dünyada sanayi sektöründe son zamanlarda hızlı bir yapısal değişim yaşanırken, gelişmiş ülkelerde de imalat sanayinde kullanılan teknoloji hızlı bir gelişme göstermektedir. Bu süreçte, ham madde ve emeğe dayalı üretim metotları terk edilmekte, yerine teknolojinin yoğun olduğu, üretim ve bilgi teknolojilerini ön plana çıkaran sistem benimsenmektedir. Dolayısı ile ekonomilerin mukayeseli üstünlüğünü artık teknolojik yapılar belirler hale gelmiştir. Günümüzde teknoloji geliştirme, sanayileşme ve sanayileşirken de ileri teknolojiden yararlanarak yeni alanlar ve ürünler oluşturma yarışı her geçen gün daha ileri bir boyuta ulaşırken, bu yolla erişilen güç, milletler için dünya piyasalarında büyük bir rekabet alanını da beraberinde getirmektedir. Gelişmiş ülkelerde ürün rekabeti, bilimsel ve teknolojik yetkinlik rekabetine dönüşmüş durumdadır. Dolayısıyla yoğunlaşmış bilgi ve beceriye sahip iş gücü, bilgi ve deneyim birikimi, Ar-Ge alt yapısı, modern haberleşme ağı, bilişim teknolojilerinin etkin kullanımı, kaliteden ödün vermemek ve ürün çeşitliliğinde zenginlik gibi parametreler rekabet gücünü belirleyen en önemli faktörler olarak karşımıza çıkmaktadır. Teknolojik gelişmeler uluslararası bir perspektifle izlenmekte, özellikle ülkenin ticaretine/ekonomik büyümesine ve rekabet edebilirliğine getirebilecekleri katkı dikkate alınarak hedefler belirlenmekte ve işbirlikleri aranmaktadır. Bilim-buluş- teknoloji üretimi ile yönlendirilen ülkelerde firmalar, uluslararası ticareti yapılacak ürünleri belirlemekte ve belirli dönemler sonunda geliştirilmiş ürünler veya yeni ürünlerle eski ürünleri değiştirerek liderliği bir süre ellerinde tutmakta, bu arada dünya ticaret hacmindeki paylarını artırmak için yoğun çaba harcamaktadırlar. Bunun sonucu olarak bilim-buluş-teknoloji güdümlü ekonomiler dünya ticaretinin ihracat çıkış kapıları olarak yarışmakta; diğerleri ise yalnız ithalatçı durumunda bulunmaktadırlar. Bugün, sahip oldukları bilimsel ve teknolojik bilgiyi bütünleşik süreçler içinde ürüne ve toplumsal kalkınmaya dönüştürebilen ülkeler ile bu süreç bütünleşmesini başaramamış ülkeler arasındaki anlayış ve uygulama farkı, gelişmiş ve gelişmekte olan ülke tanımlamasında kullanılan önemli araçlardan biri olmuştur.
ANKARA Gelişmekte olan ülkelerde yürütülen çalışmalar, teknolojik açıdan belli bir gelişmişlik düzeyine ulaşılmadıkça, hızlı bir ekonomik büyümenin gerçekleşemediğini göstermektedir. Bu ülkelerde, Türkiye'de de olduğu gibi, teknolojik gelişme, yerel olarak yürütülen Ar-Ge çalışmalarına bağlı olarak değil, genellikle gelişmiş ülkelerden teknoloji transferi yolu ile başlamakta ve transfer edilen bu teknolojinin yerel koşullara adaptasyonu faaliyetlerine bağlı olarak teknolojik yeteneğin oluşturulması yolu ile sağlanabilmektedir. Bir ülkenin teknolojik yeteneğini ölçebilmek için geliştirilen bazı göstergelerle teknolojik yeteneklerine göre ülkeler çeşitli kategorilere ayrılarak bu kategoriler arasında ekonomik büyüme, kişi başına düşen milli gelir ve çeşitli sektörlerdeki yurt içi hâsıla arasında ilişkiler irdelenmektedir. Yapılan bu çalışmalarda teknolojik gelişkinlikle, ekonomik büyüme arasında ciddi bir ilişki olduğu görülmektedir. Son yıllarda hızlı teknolojik gelişmenin yanında, dünya ticaretinin giderek serbestleşmesi ile beraber rekabet de hızla artmaktadır. Gelişmiş ülkeler çeşitli araçlarla kendi sanayilerini destekleyerek yapısal uyum ve rekabet gücünün sürdürülmesi yönünde politikalar uygulamaktadır. Bu gelişmeler, bilim ve teknoloji politikalarını ön plana çıkarmakta ve Ar-Ge çalışmalarına daha fazla kaynak ayrılmasını gerektirmektedir. Kalkınmanın ana unsurlarından biri olan sanayileşmede, uygun teknoloji seçimi yanında, doğal kaynaklar ile bölgesel potansiyellerin değerlendirilmesi konusu da son derece önem arz etmektedir. İhracat ve ihracatta süreklilik için de girdilerin dünya fiyatlarından temini yanında, ithalatta düşük fiyat ve düşük kaliteli ürünlerin meydana getirdiği haksız rekabete karşı sanayinin korunması gerekmektedir. Dolayısıyla gerçek refah ve büyümenin sanayileşmeden geçtiği unutulmadan, ülkemizin de gelişmiş ülkeler sınıfında yer almasının sağlanması amacıyla ülke sathında yapılacak yatırımlar için her türlü özveride bulunulması son derece önemlidir. 1.6.2. Potansiyeli Değerlendirmeye Yönelik Yatırımlar 21. yüzyılın Ankara’sında büyük yatırımları gerçekleştirme zorunluluğu bulunmakta olup, bu doğrultuda ön şartın, doğru teşviklerin belirlenmesi, girişimciler için öngörülebilir ve sürdürülebilir iş ortamlarının sağlanması ve rekabet ortamındaki yarışta işletmeyi ön plana çıkartmak için durum tespiti yapmak ve gerekli önlemleri almak olduğu değerlendirilmektedir.
Türkiye’nin Savunma Sanayisinde dışa bağımlı kalmaması yolunda yapılan çalışmalarda merkez Ankara olmuştur. Sanayici önerileri doğrultusunda; Ankara Havacılık ve Uzay İhtisas Organize Sanayi Bölgesi, Ankara Sanayi Odasının 02.11.2012 tarih ve 03/5331-3366 sayılı müracaatları neticesinde OSB kuruluş protokolü Bakanlığımızca 20.01.2015 tarihinde onaylanarak, OSB “303” Sicil numarası ile tüzel kişilik kazanan OSB’de; İmar Planı ve Parselasyon planı onaylanmıştır.
İlimizde dağınık bir yapıda bulunan Mobilya sektörü ile ilgili olarak Yer seçimi kesinleşen Elmadağ Mobilyacılar İhtisas Organize Sanayi Bölgesi Kuruluş Protokolü Bakanlığımızca onaylanarak, Bölge 333 sicil numarası ile tüzel kişilik kazanmış olup, henüz faaliyete geçmemiştir.
ANKARA
Ayrıca İlde bilgisayar, elektrik, elektronik, hazır giyim, teknik-endüstriyel tekstil gibi çevre kirliliği yaratmayan İhtisas Organize Sanayi Bölgeleri kurulmalıdır.
İş ve İnşaat makineleri sektöründe Türkiye’nin en önemli merkezlerinden olan Ankara Türkiye’de bu alanda faaliyet gösteren toplam firma sayısının %41,7 gibi önemli bir kısmına sahiptir.
İnşaat ve Savunma Sanayi Sektörleri kapsamında yatırımlar başlamış olmakla birlikte, Tıp ve sağlık, elektronik ve bilgisayar, malzeme ve imalat sektörleri kapsamında da nano teknoloji vb. ileri teknoloji uygulamalarına yönelik yatırımlar yapılmalı, ileri teknoloji gerektiren ürünlerin üretimine yönelik bu tür yatırımlar teşvik edilmelidir.
Ankara sanayisi açısından nicel değerlendirmeler yapıldığında kimya ve mineral ürünler sektörlerinin bölge ekonomisi için önde gelen sektörlerden olduğu görülmektedir. Ankara’nın son üç yıldaki ihracatında en büyük hacme sahip olan ilk beş sektörü ve bunların Ankara’nın toplam ihracatındaki payı incelendiğinde kimyasal madde ve ürünler sektörünün Ankara ihracatında ilk üç sırada yer aldığı ve ihracat hacminin de önemli ölçüde arttığı görülmektedir. 2023 hedefinde ileri teknolojili sektörlerde bir üretim merkezi olma hedefi olan Ankara’nın, kimya ve mineral ürünler sektöründe de sahip olduğu büyüme eğilimini devam ettirmesi beklenmektedir.
1.7 SORUNLAR VE ÇÖZÜM ÖNERİLERİ 1) İl “Gelişmiş Yöre” statüsünde olduğundan teşviklerden yeterince yararlanamamaktadır. Elektrik ve doğalgaz gibi üretimi doğrudan etkileyen enerji maliyetleri oldukça yüksektir. Sanayi sektörü yüksek girdi maliyetleri nedeniyle rekabet gücünü yitirmektedir. İstihdam üzerindeki yükler emeği pahalı hale getirmekte ve katı iş yasaları istihdamı caydırıcı bir ortam yaratmaktadır. Kayıt dışı (merdiven altı) üretim, istihdam, standartlara uygun olmayan yerli ve ithal ürünler piyasada haksız rekabete neden olmaktadır. Çözüm Önerisi: Rakip ülkelerle rekabet için adil rekabet ortamı sağlanmalıdır. Yüksek girdi maliyetleri, katı iş yasalarının varlığı ve kayıt dışı ile mücadele zorunluluğu dikkate alındığında; akaryakıt ve doğalgaz fiyatları ile elektrik tarifeleri üzerindeki vergi ve paylar azaltılmalı, sanayi kesimine tüketimin üretimden az olduğu hafta sonları ve bayram tatillerinde, elektrik için gece tarifesi vb. indirimler uygulanmalıdır. İstihdam üzerindeki vergi ve prim yükleri imkânlar ölçüsünde indirilmeli, iş yasaları yeniden ele alınmalıdır. AB uyum çerçevesinde bazı değişikliklerin yapılması gündeme gelen Sendikalar Kanunu, Toplu Sözleşme ve Grev Lokavt Kanununda yapılacak yeni düzenlemelerin iş mevzuatını daha da katılaştırmaması sağlanmalıdır. Ayrıca, sürdürülebilir kalkınmanın önündeki en önemli engel olan kayıt dışı ile mücadele için etkin denetim ve ceza sistemi ile caydırıcılık esas alınmalıdır. Bu hususlar, sanayi sektörünün uluslararası piyasadaki rekabet gücünün korunması açısından hayati önem taşımaktadır.
2) Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı ile diğer bazı Bakanlıkların ve Kuruluşların sorumluluğunda bulunan 4703 sayılı Ürünlere İlişkin Teknik Mevzuatın Hazırlanması ve Uygulanmasına Dair Kanun ve Uygulama Yönetmeliği ile Piyasa Gözetim ve Denetimi Yönetmelikleri gereği İl Sanayi Sektörü ürünlerinin insan ve çevre sağlığı açısından yürürlükteki mevzuata uyumuna dair gözetim ve denetiminin piyasada tam olarak yapılamaması, haksız rekabete neden olmaktadır.
ANKARA Çözüm Önerisi: AB ile uyum açısından mevzuatta yapılan köklü değişikliklerin sonucu olarak piyasa gözetim ve denetimine sağlıklı bir şekilde geçiş henüz mümkün olamamıştır. Denetimden sorumlu Bakanlıklar ve Kuruluşların elinde yeterli sayıda yetkin denetçi personel bulunmamaktadır. İlgili Kanun ve Yönetmeliklerde öngörülen gözetim ve denetim faaliyetlerinin yürütülebilmesi için, yeterli sayıda denetçi personel görevlendirilmesi, bunların eğitilmesi ve yine bu faaliyetlerin yürütülebilmesi için yeterli miktarda mali kaynak ayrılması gerekmektedir. Denetimlerin önce İmalatçı/İthalatçı nezdinde ve eğitici yönüyle ele alınarak sonrasında cezai müeyyidelerin uygulanmasının daha etkili olacağı düşünülmektedir.
3) Sanayi sektöründeki ürünlere yönelik denetimsizlik, bundan kaynaklanan kalitesiz üretim ve buna bağlı olarak oluşan haksız rekabet durumu söz konusudur. Piyasadaki muhtelif sanayi ürünlerinde gerçek olmayan kapasite ve enerji beyanları olduğu görülmektedir. Piyasa denetimlerinin bu yönde geliştirilmesi ve etkinleştirilmesi gerekmektedir. Bu kapsamda, yetersiz piyasa gözetimi ve denetiminden bahsetmek mümkündür. Çözüm Önerisi: CE standardı olmayan mamullere yönelik piyasa gözetim ve denetim mekanizmasının etkin bir şekilde işleyebilmesi için denetimler arttırılmalı ve çeşitlendirilmelidir. Haksız rekabetin etkin sektörel denetimler vasıtasıyla kaldırılması, ürün kalitesini yükselteceği gibi, kayıt dışılığın da önüne geçeceği düşünülmektedir.
4) İl sanayi sektöründe özellikle küçük işletmeler (KOBİ’ler) nezdinde mevzuat ve belgelendirme sorunları yaşanmaktadır. Sektörün uluslararası pazara çıkışında önemli bir etken olan belgelendirmelerin etkin bir şekilde desteklenmesi gereklidir. CE Belgesine sahip olmayan sanayi ürünlerinin üretiminin ve ithalatının yapılmasının önüne geçilmesi zorunluluğu bulunmaktadır. Çözüm Önerisi: Ulusal ve uluslararası belgelendirmeler sırasında gerekli olan maddi kaynağın özellikle KOBİ'lere sağlanması gerekmektedir. Belgelendirme konusunda yol gösterme amacıyla sivil toplum kuruluşları (odalar, dernekler, vakıflar, mesleki-sektörel kuruluşlar vb.) etkin bir şekilde görev almalıdır. İldeki tüm imalatçılar ve ithalatçıların CE işaretlendirme belgelerinin kontrolü ve takibi etkin bir şekilde yapılmalıdır.
5) ATR Belgesi ile AB ülkelerinden gelen mallar serbest dolaşıma girmiş kabul edilmekte ve bunlar için gümrüklerde bir denetim yapılamamaktadır. Üçüncü dünya ülkelerindeki firmaların standart dışı sanayi ürünlerinin ülkemizdeki belirgin varlığı nedeniyle sanayi firmalarımız zarar görmektedir. Çözüm Önerisi: Sanayi sektörü açısından, CE standartlarına uygunluğun sahada kontrolü ilgili Bakanlık ve Kuruluşların alt mal grupları özelinde uzman personel eğitimiyle mümkün görülmektedir. Fiili denetim mekanizmalarının nitelik ve niceliklerinin ivedilikle arttırılması gerekmektedir.
6) CE belgelendirilmesine ilişkin Onaylanmış Kuruluş ve Onaylanmış Test Laboratuvarı eksikliği bulunmaktadır. Bu durumda üreticiler ürünlerinin ilgili standarda ve kullanım amacına uygunluk bağlamındaki test ihtiyaçlarını ve CE belgelerini yurt dışındaki Onaylanmış Kuruluş ve Onaylanmış Test Laboratuvarlarından karşılamakta olup, bu durum sanayicilerimiz açısından para ve zaman kayıplarını oluşturmaktadır. Çözüm Önerisi: İlgili Bakanlık ve Kamu Kuruluşları ile sektörel sivil toplum örgütlerinin iş birliği ile ülkemizde mevcut olan test imkânları arttırılmalı ve onaylanmış test laboratuvarları tesis edilmelidir.
ANKARA 7) Günümüz itibariyle, gerek ihracatın azalması, gerekse uzak doğulu firmaların Türkiye pazarına yaptığı ataklar sonucu, sanayi sektörü firmalarımızın ticari zararları oluşmuş ve küçülme sürecine girmişlerdir. Bu sebeplerle, istihdamda belirgin bir azalma ve ihracatta önemli kayıplar oluşmuştur. Çözüm Önerisi: Sanayi sektörünün canlanması ve istihdamın artması için; imkanlar ölçüsünde kamu destekleri sağlanmalı, piyasaların mevcut durumu ithalat; vergi ve gümrük denetimlerinin yanı sıra anti-damping yönünden de değerlendirilmelidir. Yeterli yerli üretimi olan ara-malı ithalatında yasal gözetim ve denetim tedbirleri arttırılmalıdır. Çin Halk Cumhuriyeti ve benzer üçüncü ülkelerden yapılmakta olan haksız ve yanlış beyanlı ithalatın denetlenmesi için hassas kategorilerde hayata geçirilen ‘üçüncü ülke gözetimi’ ve ‘menşe kontrolü’ tedbirleri tüm gümrüklerimizde daha etkin olarak uygulanmalıdır.
8) Ülkemizde ulaşım ağının karayolu ağırlıklı olması, karayolunda yapılan taşımacılığın pahalı olması ve demiryolları bağlantılarının yetersiz kalması, İlde yerleşik imalatçı ve ihracatçı firmaların limanlara ulaşmadaki taşıma maliyetlerini artırmaktadır. Sektörün rekabet gücünü olumsuz etkileyen bu durum, ihracatçıyı ve üreticileri liman bölgelerine yerleşmeye zorlamaktadır. Çözüm Önerisi: Lojistik, İl sanayi sektörü maliyetlerinde önemli bir yer tutmaktadır. İl için acil olarak lojistik planlama ve buna dayalı yatırım hizmetlerinin tamamlanması gereklidir. Bu kapsamda, mümkünse firmalara kara nakliyesi desteği verilmeli, demiryolu taşımacılığı geliştirilmeli ve İlde taşımalık istasyonları kurulmalıdır. (Ankara Sanayi Odası 1. Organize Sanayi Bölgesinin kuzeybatısında bulunan Tren İstasyonu genişletilerek, bölgede yerleşik firmaların ve Ankaralı sanayicilerin hammadde ve mamul taşımacılığı için Lojistik Köy kurulması planlanmıştır. Hâlihazırda kamulaştırma ve altyapı çalışmaları devam etmektedir.)
9) İl Organize Sanayi Bölgelerinde belediyelerce tahsil edilen emlak vergisi çevredeki yerleşim alanlarının çok üstündedir. Çözüm Önerisi: İlgili belediyelerce, Sanayi Bölgelerine yönelik Emlak Vergisi tutarlarının tespitinde temel alınan yeniden değerlemelerde dönemsel olarak anormal artışlardan kaçınılmalıdır. İmkânlar ölçüsünde, Organize Sanayi Bölgelerinin Emlak Vergisi yükünün azaltılmasına yönelik gerekli düzenlemeler yapılmalıdır. 03.10.2019
Kaynak: Ticaret Bakanlığı, TUİK, Strateji ve Bütçe Başkanlığı, ATO, ASO, TÜBİTAK, KOSGEB, TİM, Sanayi Sicil Veri Tabanı, Lonca
ANKARA