Sayı: 16-17 / TEMMUZ-EKİM 2019 1 MİLYON TURİST HEDEFLİYOR GİRESUN TABİAT İLE PARKLARI GiRESUN TiCARET BORSASIYAYIN ORGANI GİRESUN TOMBULFINDIĞI Belge alanfirmalarüretmişolduğuürünlerdeyüksekgüvenliklikarekodluhologramkullanabiliyor. Giresun Kalitefındık“YETKİBELGESİ”alanGTBüyesifirmalarınsayısıhergeçengünartıyor LOGOSUNA BÜYÜKİLGİ Sayı: 16-17 / TEMMUZ-EKİM 2019 İYİ İSRAFTAN KÖTÜ NOTALDIK GIDA ÜRETİMİNDEN GIDA ÜRETİMİNDEN

GÜNEY KORE’YE İHRACATTA FINDIK UMUT VAAT EDİYOR GİRESUN TİCARET BORSASI “Güvenli Depo, Yüksek Kalite, İyi Fiyat”

ÜZESİ KURULUYOR Fındık M YOR! GİRESUN FINDIĞI MARKALAŞI başkan’dan

Değerli üyelerimiz;

Giresun Ticaret Borsası, geçmişten bu yana fındıkta ilkleri hayata geçirme özelliği ile öncülük görevini üstlenmiş, yaptığı hizmetlerle çevresine örnek olmuştur. Bu anlamda dünyanın ve Türkiye’nin ilk Fındık Lisanslı Depolama tesisini yerinde incelemek üzere Giresun’a gelen Gaziantep Ticaret Borsası’nın değerli yöneticilerini ağırlamaktan büyük memnuniyet duyduk. Antep Fıstığı Lisanslı Depolama tesisi için, fındık lisanslı depolama tesisini incelemeyi tercih etmeleri GTB olarak ne kadar doğru bir yolda ilerlediğimizin de göstergesidir.

Öte yandan yakın zamanda yurt dışından da önemli ziyaretçilerimizi ağırladık. Giresun fındığımızın katma değerinin yükseltilmesi adına işbirliğine gittiğimiz Torino Ertaç Öztürk Ticaret Odası ile başlattığımız projemizin açılışını GİRESUN TİCARET BORSASI Giresun’da yapmış olmaktan dolayı gurur duyuyoruz. Bu projemizin sonunda hazırlanacak olan raporun, Giresun MECLİS BAŞKANI fındığının çikolata çeşitlerinde kullanım olanaklarının artması ve çikolata üretimiyle ilgili üreticilere yol göstermesi açısından çok faydalı olacağına inanıyorum.

Türk Fındığını ve özellikle Giresun kalite fındığı daha katma değerli hale nasıl getirebiliriz arayışı bugün olduğu gibi bundan sonra da çalışmalarımızın odağında olmaya devam edecektir. İlerleyen dönemlerde projelerimiz ile sizlerin huzurunda olmaya devam edeceğiz.

Giresun Ticaret Borsası Yönetimi olarak üyelerimizin beklentilerini yerinde dinlemek ve sorunlarına en kısa sürede çözüm üretmek önceliklerimiz arasında yer alıyor. Bu amaçla tüm ilçelerimizi kapsayan toplantılarla, geçirdiğimiz fındık sezonu ve gelecek sezondaki hedefler üzerinde görüş alış verişinde bulunduk ve ilimizdeki fındık ticaretinin sürdürülebilirliğine ilişkin üyelerimizin görüşlerini dinledik. Tüm bu görüşmelerin ardından geri dönüşler çerçevesinde kendileri ile tekrar bir araya gelmeyi ve sektörümüzün gelişimini artırarak sürdürme hedefinde olduğumuzu ifade etmek istiyorum.

Yeni fındık sezonunun tüm üyelerimize ve memleketimize hayırlı olmasını temenni ediyorum.

Giresun Ticaret Borsası SAHİBİ GİRESUN TİCARET BORSASI ADINA YÖNETİM KURULU BAŞKAN VEKİLİ HAMZA BÖLÜK

SORUMLU YAZI İŞLERİ MÜDÜRÜ İÇİNDEKİLER GİRESUN TİCARET BORSASI GENEL SEKRETERİ EREN NİZAM

YAYIN KURULU EREN NİZAM, LEVENT ŞAHİN, GÜRAY ZOMP

YÖNETİM YERİ GÜRE MAHALLESİ ŞHT. P. ASTSB. KD. BÇVŞ. ÖMER HALİSDEMİR CAD. NO: 24 GİRESUN TEL: 0454 216 10 23 FAKS: 0454 212 31 58 [email protected] www.giresuntb.org.tr

YAPIM

KÜÇÜK MUCİZELER YAYINCILIK VE İLETİŞİM HİZMETLERİ LTD. ŞTİ. YAYIN DİREKTÖRÜ BÜLENT ONUR ŞAHİN [email protected] 30 EDİTÖR CENK SARIOĞLU [email protected] Fındıkta yeni sezon umutlu başladı GRAFİK TASARIM Yeni fındık sezonu, Tarım Bakanı Bekir Pakdemirli ve Azerbaycan ile Gürcistan Tarım MUHAMMED AKDENİZ Bakanlarının katılımıyla Ordu’da düzenlenen törenle açıldı. Giresun ilimizdeki açılış töreni ise Vali [email protected] Sarıfakıoğulları’nın katılımıyla Orhaniye Köyünde yapıldı. İLETİŞİM Gülbahar Mah. Altan Erbulak Sokak No: 9 D: 5 Mecİdİyeköy / İstanbul T: (212) 211 68 53 F: (212) 211 56 54

BASKI - CİLT FINDIĞIN KATMA PLUSONE BASIM MALTEPE MAHALLESİ, LİTROS YOLU CAD. 2. MATBAACILAR SİTESİ DEĞERİNİN TOPKAPI / İSTANBUL TEL: (0212) 544 58 20 YÜKSELTİLMESİ GİRESUN TİCARET BORSASI TARAFINDAN ÜÇ AYDA BİR YAYIMLANIR VE ÜCRETSİZ DAĞITILIR. PROJESİ’NİN GTB FINDIK DERGİSİNDE YER ALAN İMZALI YAZILAR, 06 AÇILIŞI YAPILDI YAZARLARIN KİŞİSEL GÖRÜŞLERİDİR, GİRESUN TİCARET BORSASI’NI BAĞLAMAZ. GTB FINDIK DERGİSİNDE Borsamızın öncülüğünde, Giresun Ticaret ve Sanayi Odası ile Torino Ticaret Odası’nın YER ALAN YAZILAR VE FOTOĞRAFLARIN işbirliğiyle “Türkiye AB İş Dünyası Diyaloğu Hibe Programı” kapsamında gerçekleştirilen HER TÜRLÜ TELİF HAKKI “Odalararası İşbirliğinin Artırılması ile Giresun’da Fındığın Katma Değerinin Yükseltilmesi GİRESUN TİCARET BORSASI’NA AİTTİR. İZİN ALINMADAN, KAYNAK GÖSTERİLEREK Projesi”nin açılışı yapıldı. DAHİ İKTİBAS EDİLEMEZ. 22

TESCİL BELGİSİ ALAN FİRMALARIMIZ ARTIYOR Giresun Tombul Fındığı Denetim Mercii Yürütme Kurulu tarafından coğrafi işaret tescilli Giresun Kalite fındık “YETKİ BELGESİ” verilmeye başlandı. Yetki belgesi alan firmalar üretmiş olduğu ürünlerde yüksek güvenlikli karekodlu hologram kullanabiliyor.

Ertaç Öztürk “HEDEFİMİZ GİRESUN FINDIĞINA DEĞER KATMAK” İş hayatında başarıya ulaşmanın yolunun “doğru risk almak” ve “iyi planlama yapmak” olarak tanımlayan Ertaç Öztürk, hedeflerinin Giresun Fındığına değer katacak yatırımlara imza atmak olduğunu vurguladı. 26

Giresun Ticaret Borsası GTB’DEN

GİRESUN’UN FINDIĞI, ANTEP’İN FISTIĞINA ÖRNEK OLACAK Gaziantep Ticaret Borsası’ndan bir heyet, mart ayında temelini attıkları Antep Fıstığı Lisanslı Deposu için Fındık Lisanslı Depolama tesisimizde incelemelerde bulundular.

aziantep Ticaret Borsası üreticilerin ve üyelerinin hizmeti- Öner Sarıgül, Meclis Üyelerimiz GYönetim Kurulu ve Meclis ne sunma arzusunda olduklarını Halis Özkaya, Sebahattin Bölük ve Üyelerinden oluşan bir heyet, Meclis kaydetti. Kadem Turan da hazır bulundular. Başkanı Ahmet Tiryakioğlu’nun Yönetim Kurulu Başkanımız Başkanlığında, Borsamıza bir Hamza Bölük de Gaziantep gibi Akreditasyon Kıyaslama ziyaret gerçekleştirerek, Dünyada Ülkemizin çok önemli sanayicilerini Çalıştayı yapıldı ve Türkiye’de ilk olan Fındık Lisanslı Giresun’da ve Borsamızda ağır- Öte yandan, Gaziantep Ticaret Depolama tesisinde incelemelerde lamaktan mutluluk duyduklarını Borsası Genel Sekreteri Özgür bulundular. Kendilerinin yapacak ifade ederek lisanslı depolama Bayram ile çalışma arkadaşları oldukları Antep Fıstığı Lisanslı tesisinde edindiğimiz tecrübeleri- Emre Yiğit ve Ömer Önal ile birlikte Depolama tesisi için, fıstığa en mizi Antep Fıstığı’na hizmet etmek iki borsanın akreditasyon kıyasla- yakın sert kabuklu meyve olarak üzere aktarmaya hazır olduklarını ma çalıştayı da ziyaret kapsamında gördükleri fındık lisanslı depolama ifade etti. Tesislerin gezilmesinin gerçekleştirildi. Çalıştaya Giresun tesisini incelemeyi tercih ettiklerini ardından hatıra fotoğrafı çekildi. ticaret Borsasını temsilen Genel ifade eden Tiryakioğlu, yapılan Ziyarette Yönetim Kurulu Başkan Sekreter Eren Nizam, Akreditasyon tesisin Türk Tarımına faydalı hiz- Yardımcılarımız Necattin Yılmaz ve ve Kalite Müdürü Tansu Türüdü, AR- metler yaptığını bildiklerini söyledi. Hasan Kahraman, Yönetim Kurulu GE ve Proje Ofisi ve Giflidaş Müdürü Tiryakioğlu, kendilerinin de Antep Sayman Üyemiz Ahmet Hamdi Erdal Suat Başkan, Laboratuvar Fıstığında böyle bir tesis kurarak Akşen, Meclis Başkan Yardımcımız Müdürü Güray Zomp ve Proje asis-

4 - 5 tanı Levent Şahin katıldı. İki borsa- (GTB) tarafından İpek Yolu ğında 10 bin ton ürün depolama ka- nın birbirleri ile olan sinerjilerini ar- Kalkınma Ajansının (İKA) desteğiyle pasitesine sahip olacak. Türkiye’de tırmaları, iyi uygulamalar yönündeki yaptırılacak. Bütçesi yaklaşık 14 yılda yaklaşık olarak 250 bin ton paylaşımları ve ortak proje yapma milyon lira olan proje tamamlandı- Antep fıstığı üretilmektedir. kültürünü de artırma yönündeki iyi niyet beyanları ile birlikte kıyaslama çalıştayı sonlandırıldı.

Temeli Mart ayında atıldı Temel atma töreni Tarım ve Orman Bakanı Bekir Pakdemirli’nin katılımı ile Mart ayında gerçekleştirilen Antep Fıstığı Lisanslı Depoculuk Tesisi, Gaziantep Ticaret Borsası

Giresun Ticaret Borsası GTB’DEN

FINDIĞIN KATMA DEĞERİNİN YÜKSELTİLMESİ PROJESİ’NİN AÇILIŞI YAPILDI Borsamızın öncülüğünde, Giresun Ticaret ve Sanayi Odası ile Torino Ticaret Odası’nın işbirliğiyle “Türkiye AB İş Dünyası Diyaloğu Hibe Programı” kapsamında gerçekleştirilen “Odalararası İşbirliğinin Artırılması ile Giresun’da Fındığın Katma Değerinin Yükseltilmesi Projesi”nin açılışı yapıldı.

ındığın Katma Değerinin çizen Bölük, “Torinolu çikolata üre- projeden sonra gerçekleştirilecek FYükseltilmesi Projesi”nin ticileri ile Giresun Ticaret Borsası üretimin İtalya’ya ihraç edilebilme- açılış konuşmasını yapan Borsa üyelerinin tanışması sağlanarak si görüşülecektir. Son olarak ise, Başkanımız Hamza Bölük, yapıla- Giresun fındığıyla çikolata üretimiy- Giresun Ticaret Borsası üyelerine cak toplantılar ve ziyaretler sonrası le ilgili deneyimlerin aktarılması ve ihracata yönelik pazarlama strate- hazırlanacak olan raporun öne- minden bahsetti. Bölük, “Giresun fındığının çikolata çeşitlerinde kul- lanım olanakları, pazar araştırması, yatırım maliyetleri gibi bilgilerin yer alacağı bu rapor fındıklı çikolata üretimiyle ilgili üreticilere ve yatı- rımcılara yol gösterecek bir kaynak olacaktır” dedi. Torinolu çikolata üreticileri ve Giresunlu üreticilerin tanışması ve odalar arasındaki işbirliğinin güçlendirilmesi amacıyla tanışma toplantısı düzenleneceğinin altını

6 - 7 kenin farklı deneyimlerinin bizlerin fındıktaki kalite ve üretim potan- siyelimizi, İtalyan dostlarımızın çikolata deneyimiyle birleştirerek iki ülkenin deneyimlerinin bu noktada birleştirilmesi adına gerçekleştirilen bu projede emeği geçen herkese teşekkür ediyorum” diye konuştu. İtalya’nın Torino Kentinden gelen Torino Ticaret Odası Temsilcisi Guido Cerrato ise ileriye dönük yapılacak ortak çalışmada iyi sonuçlar elde edileceğini belirterek, “Torino’da 72 çikolata üretimi yapan jilerini oluşturması için pazarlama linciyle hareket etmiştir. Ülkemizin firma bulunmakta. Bunların 44’ü kanallarını güçlendirmesi, pazar Fındıktaki üretim üstünlüğünü kent içerisinde yer alıyor. Torino’da bilgileri, pazarla ilişkiler, hedef pa- pazarlama stratejileriyle daha etkin her yıl kasım aylarında sektörle zardaki alıcılar, tedarikçiler, fiyatlar, ve verimli hale getirmek için iler- alakalı fuar düzenleniyor ve son ticari düzenlemeler ve iş mevzuatı leyen dönemlerde projelerimiz ile yapılan fuarı 400 bin kişi ziyaret etti” konu başlıklarını içerecek dış ticaret sizlerin huzurunda olmaya devam dedi. ve pazarlama yöntemleri eğitimi ve- edeceğiz. Değerli İtalyan dostla- Konuşmaların ardından İtalya adına rilecektir. Bu eğitimle birlikte ihracat rımız ile de bugün Türk Fındığını, Guido Cerrato ve Türkiye adına potansiyeli olan firmaların fındık kendilerinin çikolata deneyimi ile Proje Koordinatörü Güray Zomp su- ihracatına başlayabilmeleri hedef- buluşturmak üzere burada bulu- num yaparak faaliyetlerini anlattılar. lenmektedir” ifadelerini kullandı. nuyoruz. Kendilerine işbirliği için “Giresun Ticaret Borsası, fındıkta tekrar teşekkür ediyorum.” öncü ve ilkleri yapma niteliğinde olma özelliği bulunan bir borsa AB tescil süreci olmuştur” diyen Hamza Bölük, devam ediyor şöyle devam etti: “Türk Fındığını ve Giresun Tombul Fındığı’nın Avrupa Özellikle Giresun kalite fındığı daha Birliği’ndeki tescil süreci devam katma değerli hale nasıl getirebiliriz etmekte olduğunu kaydeden Bölük, arayışı içinde hep olmuş ve üyele- “Çok kısa zaman sonra da buradaki rine bu konuda rehberlik etme bi- tescili de gerçekleşecektir. İki ül-

Torino’da 72 çikolata üretimi yapan firma bulunuyor, bunların 44’ü kent içerisinde yer alıyor.

Giresun Ticaret Borsası GTB’DEN

TMO’NUN LİSANSlı DEPOMUZDAKİ İLK FINDIK ALIMI ayın Valimiz Harun Bölük, Meclis Başkanımız Ertaç Tesislerimizdeki ilk fındık alımı töre- SSarıfakıoğulları, TMO Genel Öztürk, Meclis Üyemiz Niyazi nini gerçekleştirdik. Üreticilerimize Müdürü Ahmet Güldal, TMO Genel Gürsoy, Tarım ve Orman İl Müdürü hayırlar ve bereketler getirmesini Müdür Yrd. Ümit Orhan, TMO Fındık Muhammed Angın ve TMO Giresun diler, bol kazançlı bir sezon olması- Dairesi Başkanı Enver Şimşek, Şube Müdürü Çağlar Şeyranlıoğlu’nun nı tüm fındık dostları için temenni Yönetim Kurulu Başkanımız Hamza katılımları ile TMO’nun, Lisanslı Depo ederiz.

8 - 9 belediye başkanı ŞENLİKOĞLU’NDAN GTB PROJELERİNE TAM DESTEK Giresun Belediye Başkanı Av. Aytekin Şenlikoğlu borsamızı ziyaretinde Fındık Müzesi, Fındıkçılar Sitesi ve Giresun Fındığı satış noktaları gibi konuların seçim beyannamelerinde de olduğunu hatırlatarak “Borsamız ile her türlü işbirliği ile ortak akıl noktasında proje üretme arzusundayız” dedi.

iresun Belediye Başkanı Av. kalıcı eserler bırakma arzusunda- da ifade ettiği üzere Giresun’da GAytekin Şenlikoğlu’nu, bera- yız” dedi. Fındığın ve Fındıkçılığın gelişimine berindeki Belediye Meclis Üyeleri Belediye Başkanımız Av. Aytekin özel önem veriyoruz ve bunun için Bahadır Yılmaz, Emrah Altıyaprak Şenlikoğlu da söz konusu projele- Giresun Ticaret Borsamız ile her ve Serdar Demirkan’ı borsamız- rin kendilerinin seçim beyanname- türlü işbirliği ile İlimizi geliştirmek da, Yönetim Kurulu Başkanımız sinde de bulunduğunu hatırlatarak üzere ortak akıl noktasında proje Hamza Bölük, Yönetim Kurulu şu görüşleri paylaştı: “Bu konular- üretme arzusundayız.” Başkan Yardımcımız Necattin da Giresun Ticaret Borsası ile biz Belediye Başkanı ve beraberin- Yılmaz ve Meclis Üyelerimiz Halis de koordineli olarak çalışma arzu- dekilerin ziyareti karşılıklı iyi dilek Özkaya ve Ünal Şensoy ile birlikte sundayız. Sn. Borsa Başkanımızın temennileri ile sona erdi. ağırladık. Yönetim Kurulu Başkanımız Hamza Bölük, Şenlikoğlu’nun ziyaretinde Giresun Fındık Müzesi, Fındıkçılar Sitesi ve sahil alanla- rında Giresun Fındığı satış nokta- ları konularında Belediyemizden destek taleplerini dile getirdi. Bölük, konuşmasında “Sayın be- lediye Başkanımız ile her zaman işbirliği içerisinde Giresun’da fındık sektörüne geleceğe dönük

Giresun Ticaret Borsası GTB’DEN

BORSAMIZA ZİYARETLER DEVAM EDİYOR K Parti Giresun Milletvekili Sn. ASabri Öztürk, Yönetim Kurulu Başkanımız Hamza Bölük’e bir ziya- ret gerçekleştirerek, fındık lisanslı depo tesisindeki alımlar hakkında bilgi aldı.

abah Gazetesi Genel Müdür SYardımcısı Sedat Acet ve Bölge Direktörü Hüseyin Tanrıöver’i borsa- mızda ağırladık ve sürdürülebilir bir tarım politikası üzerine sohbet ettik.

OBB Yönetim Kurulu Üyesi Sn. Salih Zeki ındık Araştırma Enstitüsü Müdürü Aysun Akar, TMurzioğlu’nu, Yönetim Kurulu Başkan Vekilimiz FYönetim Kurulu Başkanımız Hamza Bölük Hasan Kahraman ve Meclis Üyelerimiz Halis Özkaya ve Yönetim Kurulu Başkan Yardımcımız Hasan ve Ünal Şensoy ile birlikte Borsamızda ağırladık. Kahraman’a nezaket ziyaretinde bulundu.

10 - 11 aranti Bankası Doğu Karadeniz GBölge Krediler Müdürü Cemal Engil, Doğu Karadeniz Bölge Krediler Yönetmeni Neslihan Yıldız Bezan, Giresun Şube Müdürü Kürşat Tuna ve Giresun Şube Müşteri İlişkileri Yöneticisi Bilal Sağlık’ı borsamızda ağırladık. Fındık sektörünün finansmana erişimi konusunda kendileri ile fikir alışverişinde bulunduk. Sektörün sunda yapılması gerekenler hakkın- ettik. Nazik ziyaretleri için teşekkür ucuz ve hızlı krediye erişimi konu- da kendilerine görüşlerimizi ifade ediyoruz.

errero Türkiye ve Kafkaslar FTarım Geliştirme Direktörü Ersin Arısoy ve ekibini borsamızda ağır- layarak, sürdürülebilir fındık tarımı konusunda karşılıklı görüş alışveri- şinde bulunduk.

iresun Defterdarı Musa Koçulu ve Vergi Dairesi Müdürü Celal iresun Müftüsü Muhittin Oral’ı, GDemir’i borsamızda ağırladık. Hayırlı olsun münasebetiyle ger- GBorsamızda ağırladık. Hayırlı ol- çekleştirdikleri nazik ziyaretlerine teşekkür ediyoruz. sun dilekleri için teşekkür ediyoruz.

Giresun Ticaret Borsası GTB’DEN

İADE-İ ZİYARETLER

iresun Üniversitesi GRektörlüğüne atanan Prof. Dr. Yılmaz Can’a, Yönetim Kurulu Başkanımız Hamza Bölük ve Başkan Yardımcımız Hasan Kahraman ile birlikte hayırlı olsun ziyaretinde bulunduk.

irebolu Belediye Başkanı TBurhan Takır’a, Yönetim Kurulu Başkanımız Hamza Bölük, Meclis Üyelerimiz Hüseyin Takır ve Halis Özkaya ile Genel Sekreterimiz Eren Nizam’dan oluşan heyet ile hayırlı olsun ziyareti gerçekleştire- rek, görevinde başarılar diledik.

iresun Esnaf ve Sanatkarlar GOdaları Birliği Yönetim Kurulu Başkanı Sayın Ali Kara’ya, iade-i ziyaret gerçekleştirerek, kurumlar arası işbirliği hususunda karşılıklı görüş alışverişinde bulunduk.

12 - 13 TOBB BAŞKANI HİSARCIKLIOĞLU’NA İSPANYA LİYAKAT NİŞANI ürkiye Odalar ve Borsalar TBirliği (TOBB) Başkanı M. Rifat Hisarcıklıoğlu’na iki ülke ilişkilerine yaptığı katkılardan dolayı “İspanya Sivil Liyakat Nişanı Encomienda Payesi” verildi. Yönetim Kurulu Başkan Yardımcımız Hasan Kahraman, törene katılım sağla- yarak, Sayın TOBB Başkanımızın, camiamızın güçlenmesi ve Türk Ekonomisine olan katkılarını takdirle karşıladığını ifade ederek, Giresun Ticaret Borsası camiası adına başa- rılarının devamını diledi. İspanya Kralı VI. Felipe adına İspanya Büyükelçisi Juan Gonzalez Barba tarafından takdim edilen liyakat nişanı için teşekkür eden Hisarcıklıoğlu, bu ödülü, iş dünyası- nın başarısı olarak gördüğünü vurgu- ladı. Hisarcıklıoğlu, “Türk iş dünya- maya devam edeceğiz. Daha çok iyi sevide olduğunun altını çizerek sının asli temsilcileri, Oda ve Borsa firmanın karşılıklı ticaret ve yatırım “Geçen yıl iki ülke arasındaki ticaret Başkanlarımla birlikte, bu anlamlı yapmasını sağlayacağız” dedi. hacmi 13 milyar avroyu geçti. ve değerli ödülü kabul ediyorum ve İspanya Büyükelçisi Juan Gonzalez Türkiye İspanya’nın AB dışında en onlarla birlikte alıyorum. Bizler, ikili Barba da ülkesi ile Türkiye arasın- fazla ticaret yaptığı üçüncü ülke” ticaretimizi ve yatırımlarımızı artır- daki ekonomik ilişkilerin oldukça diye konuştu.

Yönetim Kurulu Başkan Yardımcımız Hasan Kahraman TOBB Başkanı Hisarcıklıoğlu’nu tebrik ederek Giresun Ticaret Borsası camiası adına başarılarının devamını diledi.

Giresun Ticaret Borsası GTB’DEN

FINDIK CAMİASI GELENEKSEL İFTAR YEMEĞİMİZDE BULUŞTU

Giresun Ticaret Borsası orsamızın, üyelerimizle bir bulunduğumuz mübarek Ramazan üye ve çalışanlarının aileleri Barada olduğu geleneksel iftar ayında yine bir iftar sofrasında bir ile birlikte katıldığı iftar yemeği organizasyonu 23 Mayıs araya geldik. Gösterdiğiniz yoğun organizasyonumuzda bir 2019 tarihinde Borsa yerleşkesinde ilgi ve katılıma teşekkür ederim. Bu gerçekleştirildi. GTB camiasının sofrada edeceğimiz dualar; inşallah arada olmanın mutluluğunu aileleri ile birlikte katıldığı iftar başta ailelerimiz olmak üzere, aziz yaşadık. organizasyonumuzda bir arada milletimizin ve tüm insanlığın sağlık, olmanın mutluluğunu yaşadık. huzur ve barışına vesile olur” dedi. Yönetim Kurulu başkanımız Hamza Giresun Ticaret Borsası ve fındık Bölük misafirler ile tek tek ilgilenerek camiası olarak daha nice iftar sofra- “Hep birlikte bir olmak için içerisinde larında birlikte olmayı diliyoruz.

14 - 15 Giresun Ticaret Borsası GTB’DEN

TRABZON’DA BAHÇE ETKİNLİĞİNE KATILDIK önetim Kurulu Başkanımız YHamza Bölük ve Meclis Başkanımız Ertaç Öztürk, TOBB Başkanı M. Rifat Hisarcıklıoğlu’nun katılımı ile gerçekleştirilen “Fındıkta Kalite ve Verimin Artırılması Projesi” çerçevesinde, Trabzon Ticaret Borsası tarafından düzenlenen bahçe etkinliğine ve akabinde düzenlenen Trabzon Ekonomisine Değer Katanlar Ödül törenine katılım sağladı. Bu vesile ile temeli atılacak TÜBİTAK Ar-Ge Merkezi ve Güneş Enerji Santralimizin açılış törenlerine de kendilerini davet etme fırsatı bul- duk. TOBB Başkanımızın, Borsamıza ve camiamıza selamlarını iletiyor, saygılarımızı sunuyoruz.

İSO İKİNCİ 500 LİSTESİNDE YER ALAN ÜYELERİMİZİ KUTLUYORUZ

ürkiye’nin İkinci 500 A.Ş.’ye, 319. sırada yer TBüyük Sanayi Kuruluşu alan Ahmet Ak Gıda ve araştırması sonucunda Tüketim Maddeleri Sanayi dereceye girerek göğsü- ve Pazarlama Limited müzü kabartan Üyelerimizi, Şirketi’ne ve 392. sıra yöneticilerini ve emekçi yer alan Karadere Tarım kardeşlerimizi kutluyor, Ürünleri Gıda Sanayi ve başarılarının artarak deva- Ticaret Limited Şirketine17 mını diliyoruz. Sıralamada bizlere bu gururu yaşattık- 178. sırada yer alan Yavuz ları için tekrar en derin sevgi Gıda Sanayi ve Ticaret ve saygılarımızı sunuyoruz.

Yavuz Gıda Sanayi ve Ticaret A.Ş. 297.184.174 TL.

Ahmet Ak Gıda ve Tük. Mad. San. ve Paz. Ltd. Şti. 241.250.967 TL

Karadere Tarım Ürünleri Gıda San. ve Tic. Ltd. Şti. 215.423.709 TL.

16 - 17 GÜNEŞ ENERJİSİ PROJEMİZ EKİM’DE TAMAMLANIYOR

ANAP tarafından hibe ile mali Tdestek verilen sosyal ve çevresel yatırım programları projelerinden olan Lisanslı Depolama Tesisinde Güneş Enerjisinden elektrik üretme projemizin yüklenicisi Orbit Enerji ile iş yapım sözleşmesini imzaladık. Ekim ayı içerisinde tamamlana- cak proje ile tesisimizin elektrik ihtiyaçları giderilmiş olacak ve Doğu Karadeniz’deki ilk çatı üstü GES te- sisi devreye girmiş olacak. Projenin bütçesi 3 milyon 939 bin TL. olup, Bu projenin hayata geçirilmesinde olmak üzere tüm TANAP Ailesine yüzde 95’lik kısmı TANAP tarafından büyük emekleri olan TANAP Genel sonsuz şükranlarımızı ve sevgileri- fonlanmıştır. Müdürü Sn. Saltuk Düzyol başta mizi sunarız.

TEKNOPARK DEĞERLENDİRME TOPLANTISINA KATILDIK

iresun 2.OSB içerisinde kurul- dan biri olan Teknoloji Geliştirme nabilecek ve böylelikle girişimcileri- Gması kararlaştırılan Giresun Bölgesinde (TGB) oluşturulacak mize birçok kolaylıklar sağlanacak. Teknoloji Geliştirme Bölgesi Yönetici ARGE alanları, ARGE ofisleri ve ku- Yine TGB içerisinde kurulacak şirket- şirket ve yönetim kurulu oluştu- luçka alanları sayesinde ilimizde ve lerde çalıştırılacak nitelikli personel rulması çalışmaları kapsamında bölgemizde ARGE çalışmaları yapan istihdamı da ilimiz ve bölgemiz için yapılan değerlendirme toplantısında veya yapmak için fırsat kollayan şir- oldukça önemli olacaktır. Toplantıya Teknoloji Geliştirme Bölgesi tanıtım ketler, genç girişimciler, öğrenciler ve Vali Harun Sarıfakıoğulları, Belediye sunumunun ardından, kurulacak yö- akademisyenler teknoloji geliştirme Başkanı Av. Aytekin Şenlikoğlu, GRÜ netici şirketinin, yönetim kurulunun bölgemizdeki alanlardan faydalana- Rektör V. Prof. Dr. Yılmaz Can, GTSO ve denetleme kurulunun oluşturul- bilecek ve ARGE niteliğinde çalışma- Başkanı Hasan Çakırmelikoğlu ve ması konusunda bilgi alışverişinde lar yapabilecek. Teknokentler içeri- yardımcısı Mustafa Halilbeyoğlu’nun bulunuldu. Ülkemizin milli sanayi sinde yer alacak şirket ve girişimciler yanı sıra Borsamızdan da katılım hamlesinin, önemli unsurların- birçok vergi muafiyetinden faydala- sağlandı.

Giresun Ticaret Borsası GTB’DEN

UKRAYNALI FİRMA TEMSİLCİLERİNİ AĞIRLADIK krayna’dan gelen üretici ve Uithalatçı firma temsilcilerini Borsamızda ağırlayarak tesislerimi- zi gezdirdik. Kendilerine fındık ve te- sis işleyişi hakkında bilgiler vererek karşılıklı görüş alışverişinde bulun- duk. Ayrıca iki ülke arasındaki fındık ticaretinin artırılması hususunda da karşılıklı mutabakata vardık.

18 - 19 ÜYELERİMİZİN GÖRÜŞLERİNİ YERİNDE DİNLEDİK

iresun Ticaret Borsası Yönetimi Golarak tüm üyelerimizi yerinde ziyaret ederek borsamıza ilişkin görüşlerini dinledik ve beklentilerini aldık. İlk olarak Merkez, Dereli ve Keşap İlçelerimizde bulunan üyele- rimizle geçirdiğimiz fındık sezonu ve gelecek sezondaki hedefler üze- rinde görüş alış verişinde bulunarak, ilimizdeki fındık ticaretinin sürdürü- lebilirliği, üyelerimizin beklentileri, sorunlar ve çözüm önerileri üzerinde istişarelerde bulunduk. Espiye, Tirebolu, Görele, Eynesil, Çanakçı, Doğankent, Yağlıdere ve Güce İlçelerimizde bulunan üyeleri- mizle yaptığımız istişare toplantısı da çok başarılı geçti. Fındık ticare- tinin sürdürülebilirliği, üyelerimizin beklentileri, sorunlar ve çözüm öne- rileri üzerinde çok değerli görüşlerini dinledik. Bulancak ve Piraziz İlçelerimizde bulunan üyelerimizle yaptığımız görüşmeler de hem sektör hem de Borsamız açısından çok verimli geç- ti. Tüm bu görüşmelerin ardından geri dönüşler çerçevesinde ilerleyen üzerinde kendileri ile tekrar bir araya artırarak sürdürme hedefinde oldu- zamanlarda neler yapacağımız gelmeyi ve sektörümüzün gelişimini ğumuzu ifade etmek istiyoruz.

Giresun Ticaret Borsası GTB’DEN

FINDIK ARAŞTIRMA ENSTİTÜSÜ YENİ HİZMET BİNASINDA

apımı tamamlanan Fındık yayım yapmakla görevli olduğunu Giresun, Ordu, Trabzon, Rize ve YAraştırma Enstitüsü (FAE) söyledi. Akar Enstitünün ülkemiz- Artvin (Eski Fındık Üretim Bölgesi) ile Müdürlüğü yeni hizmet bina- de fındık konusunda araştırma Samsun, Sinop, Kastamonu, Düzce, sı, hizmete girdi. Vali Harun yapan tek konu kuruluşu olması Zonguldak, Sakarya, Kocaeli, Bartın Sarıfakıoğulları, yapımı tamamlanan nedeniyle görev alanına fındığın ve Gümüşhane (Yeni Fındık Üretim yeni hizmet binasında faaliyetle- ekonomik anlamda üretiminin Bölgesi) illerinin girdiği bilgisini rine başladı. FAE Müdürü Aysun yapıldığı Karadeniz Bölgesindeki; verdi. Akar’dan yeni hizmet binası hakkın- da bilgiler alan Vali Sarıfakıoğulları, binanın bölümlerini gezerek çalışan- lara hayırlı mesailer diledi. Vali Sarıfakıoğulları’na kurumun çalışma alanlarıyla ilgili bilgi veren Akar, FAE’nin, fındık için ülkesel bazda veri toplama ve değerlendir- me, temel ve stratejik araştırmalar yapma, gen kaynaklarını toplama ve muhafaza etme, laboratuvar olanakları ölçüsünde üretici ve diğer kuruluşlara hizmet sunma, literatür temin etme, araştırma sonuçlarına dayalı olarak eğitim ve

20 - 21 TKDK’DAN 4 FINDIK KIRMA TESİSİNE HİBE DESTEĞİ

Tarım ve Kırsal Kalkınmayı Destekleme Kurumu (TKDK) Giresun İl Koordinatörlüğü, 5. Başvuru Çağrı Dönemi’nde 4 tane fındık kırma ve paketleme tesisi ve 7 tane büyükbaş – küçükbaş hayvancılık işletme tesisi projelerinin başvurularını aldı. Konu ile ilgili Sayın Valimiz Harun Sarıfakıoğulları; “TKDK projelerinin her çağrı döneminde artarak devam etmesinden memnuniyet duyuyoruz. Son başvuru çağrı döneminde 42 il içerisinde ürün işleme sektöründe Hayvancılık sektöründe, IPARD ilimizde entegre niteliği taşımayan 20., hayvancılık sektöründe 26. olma- Programları boyunca, ildeki mevcut fındığı natürel iç için kıran mevcut 15 sı, il potansiyelimiz dikkate alındığın- hayvan sayısını Büyükbaş Hayvan tesise artı olarak 4 adet fındık kırma da, önemli gelişmelerdir. Artan proje Birimi (BBHB) üzerinden en az yüzde fabrikası için projelerimizi aldık. Bu ve yatırım sayımızdan dolayı memnu- 5’lik kısmını, TKDK’nın öngördüğü AB nitelikteki toplam 19 tesisin 7 tanesi niyet duyuyorum. Fındık kırma tesis- ve Ulusal Mevzuatın ileri standartla- hibe desteklerimizden yararlanmış lerimizdeki TKDK destekleri önemli rında işletmelerin çatısı altına almayı olacaklar. Desteklemiş olduğumuz bir düzeye ulaştı. Bunu görüyoruz. hedeflediklerini dile getiren TKDK fabrikalar kurulu kapasitenin yüzde Hayvancılık sektöründe de daha gay- Giresun İl Koordinatörü Emin Serdar 50 ‘den fazlasını işleyecek potansiye- retli olmamız gerektiğine inanıyorum. Kurşun, almış oldukları 7 adet hay- le sahiptir. Amacımız önümüzdeki yıl- Son dönemlerde ilimizde revaçta vancılık projesi ile BBHB üzerinden larda mevcut firmaların da moderni- olan özellikle romanov koyunu yetiş- 431 başlık hayvancılık işletmesi kuru- zasyonunu gerçekleştirmek ihtiyaca tiriciliği çalışmalarına TKDK’nın özel lumunu gerçekleştireceklerini belirtti. binaen yeni kurulacak fabrikalara da ilgisini bekliyorum” dedi. Kurşun; “Meyve işleme sektöründe hibe desteği sağlamaktır” dedi.

ÇİNLİLER FINDIK İÇİN KARADENİZ’DE aradeniz İhracatçı Birlikleri K(KİB) Genel Sekreterliğinden ya- pılan yazılı açıklamada, Türkiye’den önemli miktarda fındık ithalatı ger- çekleştiren COFCO Grubu’na bağlı COFCO Sundry şirketine yönelik Özel Nitelikli Alım Heyeti programı gerçekleştirildiği belirtildi. Ticaret Bakanlığı, Türkiye İhracatçılar Meclisi ve KİB Genel Sekreterliği iş birliğiyle gerçekleştirilen program- da, ülkeye davet edilen COFCO Sundry Genel Müdür Yardımcısı ve beraberindeki heyet Giresun’da ikili görüşmelerde bulundu. ile bir araya gelerek yeni iş bağlan- sektörü ile fındık işleme faaliyetleri- Açıklamada “Çinli şirketin yetkilileri, tıları gerçekleştirdi ve fındık işleme ne ilişkin ayrıntılı bilgiler aldı” ifadesi bölgemizdeki fındık ihracatçıları tesislerini ziyaret ederek Türk fındık kullanıldı.

Giresun Ticaret Borsası GTB’DEN

GİRESUN TOMBUL FINDIĞI TESCİL BELGESİ ALAN FİRMALARIMIZ ARTIYOR Giresun Tombul Fındığı Denetim Mercii Yürütme Kurulu tarafından coğrafi işaret tescilli Giresun Kalite fındık “YETKİ BELGESİ” verilmeye başlandı. Yetki belgesi alan firmalar üretmiş olduğu ürünlerde yüksek güvenlikli karekodlu hologram kullanabiliyor.

22 - 23 GİRESUN TOMBUL FINDIĞI Kayıngiller familyasına ait coğrafi alanlar arasında (yaygın olarak Giresun sınırları içinde) üretimi yapılan Giresun Tombul Fındığı, 550 m rakıma kadar olan, yıllık optimal sıcaklığın 13- 16 ºC, en düşük sıcaklığın –5 ºC ve en yüksek sıcaklığın 35 ºC olduğu yerlerde yetiştiriciliği yapılan sert kabuklu meyve türüdür. Halk arasında Giresun yağlısı olarak da bilinmektedir. Giresun tombul fındığı, Giresun ili merkez ve ilçeleri olan Piraziz, Bulancak, Dereli, Keşap, Espiye, Yağlıdere, Tirebolu, Güce, Doğankent, Görele, Çanakçı, Eynesil ile; Trabzon ilinin Beşikdüzü ve Vakfıkebir ilçelerinin sınırlarında yetiştirilen bir çeşittir.

ÖZELLİKLERİ • Tombul şekle sahip sert kabukludur. Kabuğu ince ve parlaktır. İç dolgunluğu oldukça iyidir. • Dış kabuk ile iç arasındaki hava boşluğu çok az olduğundan, kırımda hassas davranılmalıdır. • İnce kahverengi zarı çok ince olup, kavurma esnasında kolayca ayrılır. • Tadı, aroması, lezzeti, yağ/ vitamin ve mineral değerleri ile bariz şekilde ayrılır.

endisine özgü aroması ve tadı; gerek yurt içi, gerekse yurt dışına bilimsel, akademik ve arşiv çalış- Kvitamin, mineral ve yağ oranı götürülen fidanlardan üretimi maları yapılarak ve bu doğrultuda ile mevcut fındık çeşitleri içerisin- gerçekleşmiş olsa da bu coğraf- hazırlanan dosyalarımız ile 22 de tartışmasız en kalitelisi olan yadaki fındık kalite ve özelliklerine Ekim 2018 tarihinde Türk Marka ve Giresun kalite fındık bu özelliğin- ulaşmaları mümkün olmadı. Patent Kurumuna müracaat edildi. den dolayı tüm dünyada tanınan Giresun kalite fındık yetişen TPE tarafından “Coğrafi İşaret ve aranan bir ürün haline geldi. bölgemizde yaklaşık 2 yıldır fındık Tescili”nin gerçekleşmesinin ar- Bu Coğrafyadan yapılan göçlerle, ağaçları ve fındık ürünü üzerinde dından “Giresun tombul fındığı”nın

Giresun Ticaret Borsası GTB’DEN

uluslararası pazarda da hak ettiği değere ulaşması için, Avrupa Birliği Coğrafi İşaret Komisyonuna tescil başvurusu yapıldı. Giresun tombul fındığı, Türkiye’den AB’ye tescile müracaat eden 16 ürün arasında yerini aldı. Giresun’un Piraziz ilçesinden Trabzon’un Vakfıkebir ilçesine ka- dar uzanan coğrafyada yetiştirici- liği yapılan fındıklarımıza Giresun Tombul Fındığı Denetim Mercii Yürütme Kurulu tarafından coğrafi işaret tescilli Giresun Kalite fındık “YETKİ BELGESİ” verilmeye baş- Borsamızın Üyesi ve iştirakimiz Giresun Fındık Tarım Ürünleri Lisanslı Depoculuk A.Ş. landı. Yetki belgesi alan firmalar adına, Giresun Tombul Fındığı Coğrafi İşaret kullanım yetkisine ait Tescil Belgesini, üretmiş olduğu ürünlerde yüksek Fiskobirlik Yönetim Kurulu Başkanı Lütfi Bayraktar’ın takdimleriyle, camiamız adına güvenlikli karekodlu hologram Yönetim Kurulu Başkanımız Hamza Bölük teslim aldı. kullanabilmektedir. Bugüne kadar yetki belgesi alan gerçek ve tüzel işletme sayısı 21’e ulaştı. Gerek tüketicilerin, gerekse toptan/pera- kende sektöründeki tedarikçilerin, gerçek Giresun Kalite fındıklara ulaşmasında sorun yaşamamala- rı için yetki belgesine haiz işletme- leri tercih etmelerini öneriyoruz. giresunkalitefindik.com adresin- de yetkilendirilmiş firma listesinin son haline erişmek mümkündür. Coğrafi işaretli ürün amblem ve lo- go kullanımı, ürünü kullanan, imal eden, mamul haline dönüştüren firma ve işletmelere de değer ka- Ayhan Akten - Ayhan AKTEN (Hoydi28 Fındık) tacaktır. Böylece, toplumsal hayat içerisindeki varlığı, tercihi, önemi, ülkeye sağladığı sosyoekonomik katkısı ve markalaşmadaki önemi artacaktır. Ürünü kullanan, imal eden, ma- mul haline dönüştüren firma ve işletmeler, Coğrafi İşaret amble- mini kullanabilecektir. Böylece, toplumsal hayat içerisindeki varlığı, tercihi, önemi, ülkeye sağ- ladığı sosyoekonomik katkısı ve markalaşmadaki önemi artacak- tır. Bu da bölgede yetiştiriciliğini yapan çiftçiye aranan ürün olması sebebiyle fiyat farkı olarak yansı- yacaktır. Ahmet AK - Ahmet AK Gıda ve Tüketim Maddeleri San. ve Paz. Ltd. Şti

24 - 25 Giresun Tombul Fındığı Coğrafi İşaret kullanımına yetkilendirilen Üyelerimiz Fiskobirlik Efit A.Ş., Altun Gıda San. ve Tic. Ltd. Şti., Özkaya Fındık Ltd. Şti. ve Ada Fındık Ltd. Şti. yetki belgelerini, Fiskobirlik Yönetim Kurulu Başkanı Sn. Lütfi Bayraktar’dan aldılar.

BUGÜNE KADAR YETKİ BELGESİ ALAN FİRMALAR

FİRMA FALİYET S.S. Fındık Tarım Satış Kooperatifleri Birliği Alım/satım, üretim, paketleme, diğer S.S. 37 Sayılı Tirebolu Fındık Tarım Satış Kooperatifi Alım/satım ASLAN ÖZTÜRK-Fındık Harmanı (Demet Öztürk) Alım/satım S.S. 229 Sayılı Piraziz Fındık Tarım Satış Kooperatifi Alım/satım Giresun Fındık Tarım Ürünleri Lisanslı Depoculuk A.Ş. Alım/satım, depolama, diğer S.S. 30 Sayılı Giresun Fındık Tarım Satış Kooperatifi Alım/satım, işleme, paketleme, diğer S.S. 218 Sayılı Dereli Fındık Tarım Satış Kooperatifi Alım/satım S.S. 227 Sayılı Eynesil Fındık Tarım Satış Kooperatifi Alım/satım Ahmet AK Gıda ve Tüketim Maddeleri San. ve Paz. Ltd. Şti Alım/satım, üretim, paketleme, diğer S.S. 165 Sayılı Vakfıkebir Fındık Tarım Satış Kooperatifi Alım/satım S.S. 36 Sayılı Beşikdüzü Fındık Tarım Satış Kooperatifi Alım/satım Ayhan AKTEN (Hoydi28 Fındık) Alım/satım, üretim, paketleme, diğer S.S. 31 Sayılı Keşap Fındık Tarım Satış Kooperatifi Alım/satım Ada Fındık San. Tic. Ltd. Şti. Alım/satım, üretim, paketleme, diğer S.S. 35 Sayılı Görele Fındık Tarım Satış Kooperatifi Alım/satım Fiskobirlik Efit A.Ş. Alım/satım, üretim, paketleme, diğer Özkaya Gıda Turizm Elektronik San. Tic. Ltd. Şti. Alım/satım, üretim, paketleme, diğer Altun Gıda San. Tic. Ltd. Şti. Alım/satım, üretim, paketleme, diğer S.S. 32 Sayılı Bulancak Fındık Tarım Satış Kooperatifi Alım/satım S.S. 219 Sayılı Espiye Fındık Tarım Satış Kooperatifi Alım/satım

Giresun Ticaret Borsası ROPÖRTAJ

Ertaç Öztürk “HEDEFİMİZ GİRESUN FINDIĞINA DEĞER KATMAK” İş hayatında başarıya ulaşmanın yolunun “doğru risk almak” ve “iyi planlama yapmak” olarak tanımlayan Ertaç Öztürk, hedeflerinin Giresun Fındığına değer katacak yatırımlara imza atmak olduğunu vurguladı.

Yaklaşık 20 yıldır fındık sektörün- de faaliyet gösteren Ertaç Öztürk, 2018 yılından bu yana GTB Meclis Başkanlığı görevini yürütüyor. İç piyasaya Giresun Fındığı temininde ilk üç firma arasında yer aldıklarını belirten Ertaç Öztürk hedeflerinin entegre tesis kurarak halen 250 kişi olan istihdamı 500 kişiye çıkararak hem bölgemiz hem de ülkemizin gelişmişlik düzeyine daha fazla katkı sağlamak olduğunu anlattı. GTB Meclis Başkanı Öztürk ile fındığa dair her şeyi ve Giresun Ticaret Borsası’ndaki çalışmalarını konuş- tuk.

Öncelikle şirketinizi tanıyalım. Ne zaman ve nasıl kuruldu? Hangi alanlarda faaliyetler yürütüyorsunuz? Ticaret Hayatımıza şahıs firması ERTAÇ ÖZTÜRK Cüneyt ve Ertaç Öztürk kardeşler ola- KİMDİR? rak 2000 yılında Bulancak ilçesinde 23 Kasım 1983’te Giresun’da satışlarını gerçekleştirdik. Halen 48 açmış olduğumuz işyerinde fındık doğan Ertaç Öztürk, Bulancak dairelik inşaat projemiz ile beraber alım ve satımı ile başlamış olduk. Lisesi’nden mezun olduktan Ordu’da Villa kent projemiz devam 2002 yılında kömür ve gübre bayiliği sonra Giresun Üniversitesi Kamu etmektedir. 2013 yılına geldiğimizde alarak farklı sektörlerde iş hayatımı- Yönetimi Bölümünü 3. sınıfta bı- maden ocağımızla beraber kum- za yenilik katmaya da bu vesile ile rakarak ticari faaliyetlerine ağırlık çakıl şantiyemizi faaliyete geçirdik. başlangıç yapmış olduk. 2007 yılında verme kararı aldı. Ağabeyi Cüneyt Günlük üretim kapasitemiz bu Öztürk Fındık Gıda Petrol Tarım Öztürk ile birlikte 2007 yılında tesislerimizde 1000 ton civarındadır. Ürünleri Turizm Nakliyat İnşaat kurdukları Öztürk Fındık Ltd. Şti. ile 2013 Yılında Giresun’da kurulacak Sanayi ve Ticaret Limited Şirketi ticari faaliyetlerini sürdüren Ertaç olan 2. OSB’nin ilk temellerinin olarak faaliyetlerimize yeni kurmuş Öztürk, Nisan 2018’de gerçek- atıldığı günden itibaren 12. sırada olduğumuz bu şirketimizin çatısı al- leştirilen seçimlerde GTB Meclis başvuru yaparak fındık kırma ve tında devam etme kararı aldık. 2010 Başkanlığına getirildi. Seyahat entegre tesisi kurma arzusunda yılına geldiğimizde ise inşaat sektö- etmeyi ve futbol oynamayı seven olduğumuzu tüm yetkililere bildirme- ründe de faaliyetlerimize başlamış Ertaç Öztürk, evli ve 2 erkek, 1 kız mize rağmen yetkililerin 2. OSB’nin olduk. Şu ana kadar 86 adet daire ve çocuk sahibi. kabuklu fındık kırma sanayisine 8 adet iş yerinin yapımını üstlenerek açılmayacağı ifadelerini doğru kabul

26 - 27 ederek 2. OSB’ye çok yakın bir alana Aslında Türkiye’nin ve bölgemizin en idi. Yani naturel kırdığımız fındıkları kendi fındık kırma tesisimizi kurarak önemli sorunlarında birisi de girişim- ileri seviyede işleyebileceğimiz bir faaliyet yürütmeye başladık ve cilik. Herkes devlet memuru olmanın tesisin kurulmasına hedefliyorduk. fındık kırma alanında çok önemli bir peşinde, kimse girişimci olayım bu 2019 yılı başlarında bünyemize misyon üstlenmeyi ve vizyonumuzun memleketi ekonomik olarak, imalat kattığımız bölgemizin önemli tesis- da yeni katma değerli fındık ürünle- yaparak yeni bir şeyler yaratarak lerinden ve markalarından birini yani rini tüketicilere sunmak ve akabinde nerelere götürürümün hesabını Doğancan fındık ile yolumuza devam ihracatını geliştirmeyi hedef edindik. yapmıyor. Sonra herkes gelip fındıkta etme yönünde bir karar aldık ve şu Geçen süreç ile birlikte 2019 yılı başı katma değerli ürün yaratamıyoruz anda çok iyi gidiyor. Allah izin verir itibariyle ikinci kabuklu fındık kırma diye şikayet ediyor. Kimse bunu ise ürün çeşitliliğini ve pazar payımızı fabrikamızı ve entegre tesisimizi yapmaya hevesli olmaz ise hevesli artırmayı ileri dönemlerde ihracatı- de açmış bulunmaktayız. Burada olanında önü kesilir ise biz hiç bir mızı da artırarak bölgemizde fındığa Doğancan Fındık markası ile üretim zaman bir arpa boyu yol alamayız. özellikle de Giresun fındığına değer yapıyoruz. Bu itibarla Giresun ilinde Aslında ağabeyim Cüneyt Öztürk katacak bir firma olma yolunda kırım ve tedarik kapasitesinde ilk üç ile biz bunu yapmaya çalıştık. Hala emin adımlarla ilerlemek istiyoruz. firma içerisindeyiz. İç fındık satışla- da yapmanın yolunda bulunuyoruz. Buraların devamında katma değerli rımız bilindik firmalardan örnek verir Bizim babamız da devlet memuru ürün üretmek en önemli hedefimiz. isek Sanset (Sagra), Pro Gıda, Noor idi ama bize hep destek oldu başarılı Çikolata sanayisinde marka bir firma Fındık, Poyraz ve Gürsoy firmaların- olmak için bize cesaret verdi Allah olma hedefindeyiz. Fındıklı ürün dan oluşmakta ve piyasadaki diğer başımızdan eksik etmesin. Onun için gamını artırmak başlıca hedefleri- tüm alıcılara da istenen şartlar da- en önemli konu bu hususta cesaret mizden diyebilirim. hilinde ürün hazırlığı yapılmaktadır. ve girişimcilik. İyi bir planlama ile Bahsettiğimiz bu firmaların Giresun hedefine varacaksın. İnşaallah bizde Giresun Ticaret Borsası ile fındığına ihtiyacı olduğunda 1. sırada bu yolda iyi bir girişimci olmaya hala tanışıklığınız ve yönetimine bu ürünleri biz kendilerine hazırla- adayız olduk diyemiyoruz. Daha çok gelme sürecinizi anlatır maktayız. Hedefimiz olan entegre, yolumuz olacak Allahın izniyle. mısınız? çikolata, bisküvili ürünler, krema fab- Giresun Ticaret Borsası 1926 Yılında rikasını kurup, şu anda 250 kişi olan Firma olarak önünüze kurulmuş nerde ise bir asırlık bir istihdamımızı 500 kişiye çıkarmayı koyduğunuz hedefler nelerdir? kurum. Fındık ticaretine başladı- planlıyoruz. Hem bölgemiz hemde Hangi alanlarda büyümeyi ğımız dönemde yaptığımız fındık ülkemizin gelişmişlik düzeyine planlıyorsunuz? Bu hedeflere alım satımlarıyla ilgili olarak Ticaret daha fazla katkı sağlamak ve fındık ulaşmak için ne gibi adımlar Borsasına üye kaydımızı yaptırarak değer zincirini artırarak yükseltmeyi atmayı planlıyorsunuz? işlemlerimizin tescillerini gerçek- hedefliyoruz. Fındık kırma tesisimizin akabinde leştirdik. Giresun Ticaret Borsası, hedefimiz entegre bir tesis kurmak Ülkemizde fındık alanında ilkleri Ticaret hayatında başarının sırrı size göre nedir? Siz başarılı olmak için hangi konulara dikkat ediyorsunuz? Ticaret hayatında başarının sırra ba- na göre risk almak, korkmadan dene- mek, tabiki her zaman B planı olması şartı ile. Tecrübe her ne kadar yeterli gibi gözükse de rekabet ortamında idol olabilecek kişi yada kuruluşların iyi özellikleri sizlere yol gösterici olabiliyor. Onları kendimize örnek olarak alıyoruz. Ayrıca dürüstlük ve müşteri memnuniyeti de en önem verdiğimiz değerler arasında. Bir diğer konu ise yeniliklere açık olmak.

Giresun Ticaret Borsası ROPÖRTAJ

formu. İnşallah bu sitenin e-ihracat modülünü de Dünya’ya açacağız. CÜNEYT ÖZTÜRK Giresun kalite ürünlerdeki hedefimiz büyük bunu söyleyebilirim öncelikle. Sektörümüzün tamamını Giresun kaliteli ürünlere değer katacak pozis- yona getirecek el birliğiyle.

Borsanın gelecek dönemde hayata geçireceği projeler hakkında bilgi verebilir misiniz? Fındıkçılar Sitesi en önemli hedefleri- mizden birisi, Fındık Müzesi, Giresun ERTAÇ ÖZTÜRK Kalite ürünlerin satışının yapılacağı fındık çarşısı e-ticaret sitesi ve Fındık Lisanslı Deposunun kapasitesinin artırılması için lobicilik faaliyetlerine devam ediyor olacağız. yapmış bir borsa, bizde bu borsanın içerisindeyiz tabiki. Giresun Ticaret Türkiye’de fındık üretimi ve üyesi olmaktan büyük memnuniyet Borsası yukarda da değindiğim ticaretine yönelik yaşanan duymaktayız o amaçla daha iyi nasıl üzere ilkleri başarmış bir kurum. başlıca sorunlar nelerdir? Bu hizmet edebiliriz noktasında bizde Fındık Lisanslı Deposu, Türkiye’de sorunların aşılması için ne gibi görev almak istedik bu anlamda, ve Dünya’da ilk tesis, elektro-me- önlemler alınması gerekir? üyelerimize daha iyi hizmet götüre- kanik bir proje, yine AB hibesinden Türkiye’de fındık üretimi hep karma- bilme adına bu göreve talipli olduk. yapılmış çok ciddi bir proje, yine de- şık bir durum olarak nitelendiriliyor. Bu bir bayrak yarışı tabiki, bizden vamla TÜBİTAK Marmara Araştırma Bence bunu bilinçli olarak yapıyorlar. önceki meclislerde görev yapanlar Merkezi ile yürütülen Fındık Ar-Ge Türkiye’nin üretimden düşürülmesi olduğu gibi bizden sonra da olanlar Merkezi Projemiz var, inşaatına küçük balık meselesi gibi. Üretici ne olacak. O bakımdan en iyi hizmeti başlandı bir yıl sonrasında açılışı ya- kadar güçlü olur ise ürününe o kadar yapabilmek adına üyelerimiz adına pılacak kısmetse, Doğu Karadeniz’in sahip çıkar. Ama şu andaki özellikle yarış içerisindeyiz aslında. Giresun’a ilk GES Projesini bizim dönemimiz- Doğu Karadeniz için söylüyorum. 1 ve Fındığa daha iyi şeyler üretebilme de hayata geçirdik. Üyelerimize Tonların bile altında ürün elde ediyor ve üyelerimizin ticaretini geliştirebil- yönelik Güneş Enerji Santrali kurma üretici. Arazilerin bölünmesi bunun me adına yapılan ve yapılacak işlerde projemiz var. Fındıkçılar Sitesi kurma yegane sebebi. Onun için insanla- yarışıyoruz kendi aramızda. İnşallah hazırlığımız var. Tabiki Fındık Müzesi rın ilk önce arazilerini birleştirecek bu dönemde güzel işlere imza atma projesinde de hızla ilerlemeye yöntem ve metotları kendileri geliştir- fırsatımız olacaktır diye düşünü- çalışıyoruz. Giresun’a fındık özelinde meleri lazım. Büyük işin maliyetleri yorum. Giresun Ticaret Borsası’na kalıcı eserler bırakma hedefindeyiz. de kendi içerisinde daha düşük kalıcı eserler bırakabilmek öncelikli Zamanımızı fındığın daha fazla oluyor. Buna ihtiyacımız var öncelik- hedeflerimiz arasında. kıymetlendirilmesi için harcıyoruz bu le. Üretim büyüklüklerini rantabl ve gerek ticaretimizde gerekse borsada makineli tarıma hazır hale getirmeli- Giresun Ticaret Borsası Meclis ki çalışmalarımızda da böyle, Yine yiz. Fındıkta yakalanması gereken en Başkanı olarak Borsanın bir e-ticaret sitesi çalışmamız var, bu önemli ivme bizce bu olmalı üretimi faaliyetlerini değerlendirir sitede Giresun kalite fındıklar coğrafi artırmalıyız. Artık bakın ürün fazlası misiniz? Yeni ve genç bir işaret tescili garantisi ile tüketiciye gibi geçmiş demode laflar yok. Ne yönetim olarak vizyonunuzu satışa sunulacak. Sitenin adı fındık kadar çok üretirsek o kadar güçlü paylaşır mısınız? çarşısı olacak ve çok yakın zamanda oluruz bence. Onun için sürdürülebi- Giresun Ticaret Borsası her dönem hizmete girecek. Tüm tüketicilerin lir ve maliyetleri düşürücü bir fındık proje üreten bir kurum. Bizde bu güvenerek Giresun Kalite fındıkları üretimini planlamamız lazım. Bunun dönem yeni işlere imza atma gayreti satın alabilecekleri bir satış plat- için hepimize görevler düşüyor.

28 - 29 Tabii ki öncelikle de Devlete. Onun istihdam ve katma değer. Birinci ön- diğer ülkelerin üretimden vazgeç- için üretimini artırmayan fındık celiğimiz ve vizyonumuz bu yönde. mesine yol açacaktır. Buna ilişkin üretenlere alan bazlı gelir desteğinin Onun için bunun bir devlet politikası politikalar üretmemiz lazım. Dünya kaldırılması lazım. Adam İstanbul’da, haline getirilmesi lazım. Artık fındığı da fındık ancak Türkiye’de olur. Bu da Giresun’daki fındık bahçesi için bah- hammadde olarak ihraç ediyor ol- Allar vergisi bir şey. çenin dibine dinelmeden devletten maktan kurtarmamız lazım Ülkemizi. destek alıyor. Bu böyle olmaz. En Üreticimizin ve fındık sektörünün bu Rakip ülkelerin üretim kısa zamanda bunun terk edilerek vizyonu artık yakalaması lazım ve alanlarını artırmaya yönelik ürüne destek modeline geçilmesi bunun bir politika haline getirilmesi çalışmaları bir tehdit lazım. Bunun içinde Ticaret borsala- lazım. Bunun içinde teşviklerin etkin oluşturuyor mu? rının alanlarında alım satımın teşvik hale getirilmesi ve sektörün üzerin- Rakip ülkeler demeyelim artık. Fındık edilmesi lazım. Ticaretine yönelik deki vergi yüklerinin hafifletilmesi ve üreten ülkeler diyebiliriz. Bu da bir sorunlara gelince en önemli sorun finansmana erişiminin rantabl hale politika bence. Çünkü Türkiye’nin kar- finansmana erişim sorunu. Sermaye getirilmezi lazım. şısına hep bu ülkelerin üretimi örnek birikimi yok maalesef Türk firmala- gösteriliyor. Ama biz biliyoruz ki artık rının. Rekabet edici hale getirmemiz Türkiye’nin fındık üretimindeki bu ülkelerde sürdürülebilir bir fındık lazım önce sektörü. Karşınızda hakimiyetinin geleceğine ilişkin tarımı yok denecek kadar azalmakta. büyük sermaye grupları ile adeta neler söylemek istersiniz? Anca Amerika da sürdürülebilir ve Türk Fındığına kıymet vermeye Türkiye’deki üretimin daha da istikrarlı bir fındık tarımı gerçekleş- uğraşıyorsunuz. Adeta karşınızda bir artırılması lazım. Daha önceden arz tirilmekte ama onlarda da çeşitli ordu var siz tek kalmış vaziyettesiniz. fazlası deniliyordu şimdi bunun bir zararlı böceklerden dolayı istenen Gerçi devletimiz bu konuda sağol- hikayeden ibaret olduğu görüldü. kalite yakalanamıyor. Türk Fındığı sun büyük destekler veriyor ama Neden derseniz dünya nüfusu da çok kaliteli bir ürün ve istikrarla öncelikle sektörün bir araya gelmesi artıyor ve fındıklı ürünlere talepte bir büyümesi sağlanması için sektörün lazım. Rekabet edeyim derken kendi o kadar artıyor ve fındık şu anda ken- tüm kesimleri üzerine düşen görev bi kendimizi yiyoruz aslında buna bir di alanında ikame edilecek ürünler layıkıyla yerine getirmeli. son vermemiz lazım. Güçlü bir Türk içerisinde en ucuz ürün diyebilirim. Fındık Sektörünün hepimize faydası Ayrıca sağlıklı bir ürün. En son araş- Eklemek istedikleriniz? var bunu tesis edebilecek önlemleri tırmalarda obeziteye olan olumlu Çok teşekkür ediyorum. Güzel bir hepimiz almamız lazım. Yoksa bu etkileri bile kanıtlandı. Bu bizim röportaj oldu. Tüm fındık sektörüne piyasada yabancıların at koşturacağı Giresun Ticaret Borsa, Karadeniz bol ve bereketli kazançlar diliyorum. bir alana hep birlikte izin vermeme- İhracatçı Birlikleri ve TÜBİTAK MAM Fındık Dergimizin sektörün sesi miz lazım. Fındık ihracatçısına sağ- birlikteliğinde yapılan bir araştırma soluğu olmasını ve uzun yıllar yayın lanan döviz kredilerinin limitlerinin sonucunda bulundu. Kanım şudur ki hayatında bizlere yol gösterici olma- artırılmasını talep ediyoruz. Fındık Türkiye’nin üretimini artırması inanın sını temenni ediyorum. ihracatında rekabet gücümüzün ve potansiyelimizin artırılması için katma değerli ürün üretiminin de teşviğinin de devlet politikası haline getirilmesi lazım.

Fındığın katma değerli bir ürün olarak ticareti ve ihracatının artırılması için size göre ne gibi faaliyetler yapılmalıdır? Türk Fındık Sektörünün artık yeni şeyler konuşması lazım. Tamda şu anda bu aşamadayız bence. Bizler şirket olarak bu anlamda yeni ürün geliştirmeyle sektöre yeni şeyler kazandırmak istiyoruz. Daha fazla

Giresun Ticaret Borsası EKONOMİ

Fındıkta yeni sezon umutlu başladı Yeni fındık sezonu, Tarım Bakanı Bekir Pakdemirli ve Azerbaycan ile Gürcistan Tarım Bakanlarının katılımıyla Ordu’da düzenlenen törenle açıldı. Giresun ilimizdeki açılış töreni ise Vali Sarıfakıoğulları’nın katılımıyla Orhaniye Köyünde yapıldı.

Tarihi belgelere göre günümüz- ihracatından elde edilen gelirin Pakdemirli de katıldı. Fındık hasadı den 2300 yıl önce bile Karadeniz tamamı yurt içinde kalıyor. törenine katılmak üzere Bakan Bölgesi’nde üretildiği bilinen fındık, Batı Karadeniz’de Zonguldak’tan Pakdemirli’ye ayrıca Azerbaycan ve son 6 yüzyıldan beri de ihraç edilen başlayarak doğuya doğru tüm Gürcistan tarım bakanları da eşlik bir ürün. Dünyada fındık üretimi için Karadeniz boyunca deniz ve etti. Tarım ve Orman Bakanı Bekir gerekli uygun hava koşullarına sahip dağlar arasında yeşil bir kuşak gibi Pakdemirli, Hasat töreninde yaptığı birkaç ülkesinden biri olan Türkiye, Gürcistan’a uzanan fındık bahçele- konuşmada fındığın kendileri için toplam Dünya üretiminin yüzde rinde Ağustos ayı ile birlikte yeni bir son derece önemli bir ürün olduğu- 75’ini, ihracatının ise yüzde 70-75’ini heyecan başladı. İllere ve denizden nu söyledi. gerçekleştiriyor. yüksekliğe göre değişmekle birlikte Türkiye’nin 5-6 stratejik ürünü Sadece Karadeniz bölgesi için değil, Ağustos ayının ilk günlerinden son olduğunu belirten Pakdemirli, tüm Türkiye için önemli bir nimet günlerine kadar üreticiler hasat için “Bu ürünlerde Türkiye ya birinci ya olan fındık, Türkiye’nin en stratejik bahçelerine girmeye başladı. Hasat ikinci durumda ve fiyatını da Türkiye tarım ürünlerinin başında yer alıyor. için her ilde ayrı törenler gerçekleşti- yapıyor ve yapmalı. Bu anlamda Hiçbir ithal girdisi bulunmayan rilirken, Ordu’da düzenlenen törene fındık bu ürünlerin en başını çeken, tamamen yerli ve milli bu ürünün Tarım ve Orman Bakanı Ekrem Türkiye’nin ihracatının yüzde 10’nu

30 - 31 oluşturan, yani tarımsal ihracatının kabuklu fındığın taban fiyatı 17 lira. o kadar iyi olacağını düşündük.” yüzde 10’nu oluşturan, bugün 600 Levant kaliteli kabuklu için de taban değerlendirmesinde bulundu. bin aileye ekmek olan, yaklaşık fiyat 16,5 liradır. Buna kilogram Bakan Pakdemirli, nisan ayında ger- da 700 bin hektar alanda, yani başına yaklaşık 2 lira olan mazot, çekleştirdikleri çalıştayda “Fındığa Türkiye’nin kabaca ekilen alanlarının gübre desteği ve alan bazlı desteği sahip çıkacağız” dediklerini anım- yüzde 10’u kadar sahip olduğumuz ekleyince kilogram fiyatları 19 lira ile satarak, bu çalıştaydan çıkan sonuç bir ürünümüz” dedi. 18,5 lira arasına gelmiş oluyor” söz- bildirgesine birebir uyduklarını ifade Pakdemirli, “Karadeniz” denince leriyle üreticiye müjdeyi vermişti. etti. akla “fındık” ve “futbol” geldiğini, Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın ken- bunun dışında çok fazla bir şey dilerine ışık ve cesaret verdiğini “Fındık, Türkiye ekonomisi konuşulmadığına işaret ederek, vurgulayan Pakdemirli, “Hem Batı için çok önemli” Karadeniz’in ayrıca göç veren bir yer Karadeniz hem Doğu Karadeniz Çalıştayda, Toprak Mahsulleri Ofisi olduğunu ancak bundan sonra öyle bunların ortalamalarına baktığımız (TMO) olarak hasat zamanından olmayacağını, geriye dönüşlerin zaman fındığın maliyetlerini 10 lira- önce fiyat açıklanması ve TMO’nun de başlayacağını vurguladı. “Çok lar civarında görüyoruz. O yüzden piyasaya girmesi gerektiğinin kıymetli belediye başkanının yapa- fındık gerçekten bereketli bir ürün. söylendiğini hatırlatan Pakdemirli, cağı projelerle beraber bunlara da Ordu’ya, Giresun’a, Karadeniz’e şöyle konuştu: “Bunu da şükür inanıyoruz ama fındık, vatandaşımı- hakikaten bereket getiren bir ürün. Sayın Cumhurbaşkanımızın da zın, hemşerilerimizin eviyle köyüyle O anlamda da tabii ki üreticimizin destekleriyle gerçekleştirmiş olduk. bağlantısını sağlıyor. Yani gurbette daha fazla kazanıyor olması bizi çok Türkiye Cumhuriyeti tarihinde ilk olup İstanbul’da, Ankara’da, büyük memnun ediyor” sözleriyle üretici defa hasattan önce bir ürünün fiya- şehirlerde çalışıp fındık zamanı için bu fiyatın önemine işaret etti. tını açıklıyoruz ve alımıyla ilgili fiyat mutlaka buraya uğrayıp fındığını Bakanlıklarının birkaç önceliği yapıcı mekanizmayı ortaya koyuyo- toplayıp hemşerilerimiz gidiyor” ifa- ve görevi olduğuna dikkati çeken ruz. Fındıkla ilgili çalışmalarımız da delerini kullanan Bakan Pakdemirli, Pakdemirli, “Bir tanesi üreticiyi bunlarla sınırlı kalmadı. Uluslararası fındığın böyle bir sosyolojik tarafının sonuna kadar korumak, diğer ta- kabuklu meyveler kongresine ilk bulunduğunu da dile getirdi. rafta da tüketicinin de çok pahalıya defa bakan düzeyinde bir katılım Pakdemirli, “O yüzden özellikle de yememesi ama bu bir ihracat ürünü sağladık ve ben gittim. Dünyanın küçük üreticilerimizin üretimin içe- olduğu için ve fındığın çok önemli bir öbür ucu Amerika’ya gittim. Tek risinde olduğu ve bizim de bakanlık kısmı, yani yüzde 90’a yakın kısmı şunu söyledim, biz Türkiye olarak olarak aile işletmelerini destekle- belki ihraç edildiği için bu sebeple mek durumunda olduğumuz bir bu fiyatın ne kadar yüksek olursa pozisyonda fındık üreticisini mem- nun etmek konusunda, elimizden gelen gayreti gösterme konusunda her türlü inisiyatifi aldık” şeklinde konuştu.

Taban fiyatı Cumhurbaşkanı Erdoğan açıkladı Bakan Pakdemirli’nin de hatır- lattığı üzere, Cumhurbaşkanı ve AK Parti Genel Başkanı Recep Tayyip Erdoğan, AK Parti Genel Merkezi’nde düzenlenen 130. Genişletilmiş İl Başkanları Toplantısı’nda Buradan Toprak Mahsulleri Ofisi’nin taban fiyatlarını açıklayarak fındık üreticimize müjde vermek istiyorum. Yüzde 50 randı- man esasına göre, Giresun kalite

Giresun Ticaret Borsası EKONOMİ

Sarıfakıoğulları ve Milletvekili Aydın, bellerine yörede “Gıdık” olarak tabir edilen fındık sepetlerini bağlayarak, fındık dallarındaki çotanakları topur- ları ile kopartarak gıdıklara doldur- mak suretiyle, Giresun’da sahil ke- siminde 3 Ağustos Cumartesi günü başlayan fındık hasadı sezonunun resmi olarak açılışını yaptılar. Vali Sarıfakıoğulları, açılışta yaptığı konuşmada “Fındık hasat dönemi Giresun’umuza, Karadeniz bölge- mize bütün ülkemize hayırlı olsun. Hepimizin bildiği üzere Ticaret Bakanlığı Bölge Müdürlüğü’nün almış olduğu karar uyarınca 3 Ağustos’ta 0–250 metre kodun- dünyada üretilen fındığın, kabuklu Karadeniz’imizin bu güzel ilinde, da hasat dönemimiz başladı. meyvenin 3’te 2’sini üretiyorsak biz Ordu ilinde karşınıza çıktık.” Yine 250–500 arası yükselti de bu işlerin içerisinde olacağız ve fiya- 8 Ağustos itibariyle başlıyoruz, tı biz yapacağız ve o mesajı da ora- Giresun’da yeni sezonu Vali Ağustos’un 13’ü itibarıyla da 500 da verdik. Sadece o mesajı vermeye Sarıfakıoğulları açtı metrenin üzerindeki yükseltiler gitmiştim. Yani fındık bizim için çok Giresun’da 2019 yılı fındık hasa- için hasadımıza başlamış olaca- önemli, Türkiye ekonomisi için çok dına başlama sezonu, Vali Harun ğız. İlimizde yaklaşık 90 bin ton önemli. İhracatımızın, dediğim gibi Sarıfakıoğulları’nın da katıldığı bir civarında bu yıl rekolte bekliyoruz. yüzde 10’u tarımsal ihracatımızın törenle başlatıldı. Merkez Orhaniye Bütün çiftçilerimiz için yine taban sadece fındıktan geliyor. Sadece Köyü’nde 6 Ağustos Salı günü fiyat hepimizin bildiği üzere Giresun Karadeniz, Ordu, Giresun, Trabzon, saat 9.30’da düzenlenen “Fındık Kalite Fındık için 17 TL olarak açık- Düzce, bu bölgeler için değil, tüm Hasadına Başlama Töreni” ya- landı. Bu tutar gerçekten çiftçile- Karadeniz için gerçekten fındık çok ğan sağanak yağmurun bereketi rimizi oldukça mutlu etmiştir. Bu önemli. Uluslararası birlikteliklere altında; Vali Harun Sarıfakıoğulları taban fiyatın belirlenmesinde Sayın inanmamız ve bu konuda da mesafe ve Giresun Milletvekili Av. Kadir Cumhurbaşkanımıza ve bakanlar almamız gerekiyor.” Aydın’ın ilk fındık topurunu kopart- kurulumuza, bakanlarımıza, bölge Pakdemirli, fındığın tohumdan ça- ması ile resmen başlatıldı. Vali milletvekillerimize çok teşekkür tala kadar olan zincirini hep beraber programlama, planlama ve tek vücut olunmasının önemine dikkati çekerek, sözlerini şöyle sürdürdü: “Çünkü Türkiye bu işte en büyük ama Azerbaycan ve Gürcistan da önemli üreticiler arasında. Dünyada 5 büyük üreticinin 3’ü burada. Diğer üreticiler de gelmek isterse onlara da gönlümüz, kapımız açık. Bölgesel iş birlikleri önemseme anlamında bu bölgeden böyle bir inisiyatife başlamış olmanın anlamlı olduğunu düşünüyorum. Teknik ekiplerimiz bir araya geldi, ortak çalışmalar yürüttük ve bugün itibari ile karşınıza 3 bakan olarak hazır, Giresun’da Fındık hasadı Vali Harun Sarıfakıoğulları’nın katıldığı törenle başladı

32 - 33 ediyoruz. Bol bereketli kazançlı bir hasat dönemi olmasını, kazasız belasız bir hasat dönemi olmasını temenni ediyorum” dedi.

Çocuk işçiler konusunda uyarı Fındık hasadı için Giresun’a gelen gezici tarım işçileri ile ilgili yapılan hazırlıklar hakkında basın mensup- larına bilgi veren Vali Sarıfakıoğulları “Mevsimlik tarım işçilerimizin geçici olarak barınmalarına imkan tanıyan bir barınma merkezimiz var. O barınma merkezimizde her türlü sosyal imkanlar, yine fiziki günübir- lik ihtiyaçlarını karşılayabilecekleri ortamları sağlıyoruz. Bunu her yıl gerçekleştiriyoruz, bu yılda yine ger- verilerinden de görebiliriz. Bu yıl “Çin pazarındaki gelişmeler çekleştireceğiz. Orada küçük çocuk- fındık ihracatından beklentimiz, en sevindiriyor” ların eğitimi için yine eğitmenlerimiz yüksek ihracatın yapıldığı 2012- Sevinç, fındığın daha önceki yıllarda var, anaokulu kursu öğrencilerimiz 2013 sezonundaki 301 bin ton iç en çok Almanya, İtalya, Fransa, var. Biz Arzu ediyoruz ki gelen aile- fındık ihracatının üzerine çıkılması İngiltere, Belçika ve Avusturya gibi lerimiz fındık toplarken, çocukları yönünde” dedi. Avrupa ülkelerine ihraç edildiğini da oradan nitelikli bir eğitim görsün, Sevinç, bu konuda bütün ihracat- söyledi. Özellikle İtalya’ya gerçek- mutlu olsunlar. Buradan bütün çıların elinden geleni yapacağına leştirilen fındık ihracatının yeni çiftçilerimize çocuk işçi çalıştırma- inandığını dile getirerek, “Fındık sezonda daha da artacağının altını ması noktasında uyarılarımızı tekrar rekoltesinin fazla olması kimseyi çizen Sevinç, şu değerlendirme- yapmak istiyorum. Çocuklarımızın korkutmamalı. Biz ülke olarak de bulundu: “Bu sezon İtalya’da yerleri oyun bahçeleri bu konuda daha fazla fındık üretmek için fındık rekoltesi çok düşük kaldı. O bunu ifade edebiliriz” uyarılarında daha da gayret etmeliyiz. Üretimde ülkede rekoltenin düşük kalması, bulunarak, fındık hasadı sezonu tekel olmak yetmez. Satışta da Türkiye’nin ihracatını ve pazar için gerekli güvenlik tedbirlerinin en oranı artırmak zorundayız. Fındık, payını çok artıracaktır. Aynı şekilde üst seviyede alındığını, bu hususta ülkemiz ihracatının yüz akıdır” diye Azerbaycan ve Gürcistan’da da kolluk kuvvetleri, mahalle ve köy konuştu. beklenen rekolte olmadı. Bütün muhtarları ile bir toplantı yapılarak, Türkiye’de fındık rekoltesinin gele- bu gelişmeler Türk fındığının daha alınması gereken tedbirler, yapıl- cek sezonda yüksek çıkması için fazla ihraç edileceği anlamına ması gereken uyarılar hususlarının şimdiden tüm paydaşların çalışma- gelmektedir.” Sevinç, son yıllarda görüşüldüğünü belirtti. lara başlaması gerektiğinin altını Çin pazarında yaşanan gelişmelerin çizen Sevinç, “Bu konuda üreticiye de yüz güldürdüğünü vurgulayarak, İhracatta da rekor ne yapması gerektiği ayrıntılı şekilde şunları kaydetti: “Bu pazarımız hızla beklentisi var anlatılmalı. Bahçelerin bakımının büyüyor. Bu sezon Çin’e yapılan Yeni fındık sezonunu değerlendi- nasıl yapılması gerektiği öğretilmeli, ihracatın 8-9 bin ton civarında ren Karadeniz Fındık Mamulleri ve ilaçlama, besleme ve budama mo- kapanmasını bekliyoruz. Bu raka- İhracatçıları Birliği (KFMİB) Yönetim delleri konusunda eğitim verilmeli. mın yeni sezonda 10-15 bin ton Kurulu Başkanı İlyas Edip Sevinç, de Tüm bunları vakit kaybetmeden yap- civarında olacağını düşünüyoruz. 1 Eylül’de başlayacak 2019-2020 malıyız.” ifadelerini kullandı. Sevinç, Ondan sonra da önü açık zaten. Çin fındık ihracatı sezonunda rekor hedeflerinin tüm fındığı ihraç etmek pazarındaki gelişmeler sevindiriyor. düzeyde iç fındık ihracatı bekle- olduğuna dikkati çekerek, gelecek Çin’i, yakın gelecekte Türkiye’nin fın- diklerini söyledi. Sevinç, “Rekolte sezona sıfır stok bırakmak için dık ihracatındaki yıldızlarından biri bu sene oldukça yüksek. Bunu, herkesin elini taşın altına koyması olarak görüyoruz. 30-40 yıllık rüya Tarım ve Orman Bakanlığının resmi gerektiğini vurguladı. yavaş yavaş gerçekleşiyor.”

Giresun Ticaret Borsası ÜLKE

GÜNEY KORE’YE İHRACATTA FINDIK UMUT VAAT EDİYOR Çin ve Japonya’dan sonra uzak doğunun en büyük ekonomisine sahip üçüncü ülkesi olan Güney Kore, İhracat Ana Planı’nda hedef ülke seçildi. Dış ticaretimizde oransal olarak en çok açık verdiğimiz ülkelerden biri olan ülke fındık için önemli bir potansiyel barındırıyor.

üresel rekabette birinci lige 25,2 pay aldıkları dikkate alındı. 17 Koynayan Türkiye, ihracatta hedef ülke arasında Güney Kore yeni yol haritasıyla ‘İhracat Ana de yer alıyor. Öte yandan İhracat Planı’ oluşturdu. 21. yüzyılda Ana Planı ile belirlenen 5 hedef ‘yüksek gelirli ülkeler’ arasına sektörden birini de gıda sektörü yükselmek için kolları sıvayan oluşturuyor. Türkiye oluşturulan bu plan Türkiye İhracatçılar Meclisi tara- kapsamında 17 hedef ülke ve 5 fından yapılan araştırmaya göre 4 hedef sektör belirledi. Bu ülkeleri sektörde Güney Kore’nin dünya- seçerken, ülkelerin Dünya Gayri dan en çok ithalat yaptığı ürünlerin Safi Yurtiçi Hasılası’ndan yüzde sektörel sıralaması Türk ihracatçı- 60 pay alması, dünya ithalatının larından ithalatını gerçekleştirdiği yüzde 43,7’sini gerçekleştirmeleri sektörlerin sıralaması ile örtüşü- ve ülkemiz ihracatından da yüzde yor. Bu sektörler “İklimlendirme

34 - 35 Sanayii”, “Kimyevi Maddeler Adasının güney yarısında yer alan ve Mamulleri”, “Kuru Meyve Güney Kore, Çin ve Japonya’dan BUNLARA DİKKAT! ve Mamulleri” ile “Madencilik sonra uzak doğunun en büyük Güney Kore’de iş hayatıyla Ürünleri” olarak sıralanıyor. ekonomisine sahip ülkesi. sosyal hayatın iç içe olduğunu Güney Kore’nin Türkiye’den yaptığı Ekonomisinin önemli ölçüde kavramak önemlidir. İş ithalatının dünyadan gerçekleş- uluslararası ticarete bağlı olan ortaklarıyla içki içmek, tirdiği ithalat içindeki payı ince- ülke, 2017 yılı itibariyle 191 ülke müzikli mekanlara gitmek, lendiğinde “Zeytin ve Zeytinyağı” arasında dünyanın 11. büyük eko- hatta ortaklarınıza bir şarkı sektörünün dünyadan az ithal nomisiydi. İkinci Dünya Savaşı’nın söylemeniz gerekebilir. İş edilmesine karşı bu üründe ardından yaklaşık 40 yıl içerisinde ilişkilerinde kişisel samimiyet Türkiye’den yapılan ithalatta yüzde gösterdiği performansla “geliş- önemlidir. 7,2 ile en yüksek paya sahip olan mekte olan” ülke konumundan İki dilde yazılmış (mümkünse sektör olduğu görülüyor. Sektörler “gelişmiş” ülke konumuna yükse- Kore karakterleriyle de) arasında Güney Kore’nin dünya- len Güney Kore’nin 1961 yılında sa- kartların, iki elle verilmesi dan gerçekleştirdiği ithalatta yüz- bit fiyatlarla 2,3 milyar dolar olan ve alınması ilgi ve alakanın de 2,2’lik paya sahip “Halı” sektörü GSYİH’sı 2016 yılında 1,38 trilyon işaretidir. Sağ elle de alış ile yüzde 2,1’lik paya sahip “Fındık dolara, kişi başı GSYİH ise 91 do- veriş yapılabilir fakat sol elle ve Mamulleri” sektörünün perfor- lardan 27 bin 500 dolara yükseldi. takdim ya da kabul etmek mansları da dikkat çekiyor. Güney Bu dikkat çekici başarı, ekonomiye ilgilenmediğiniz anlamına Kore pazarında görece fazla paya “Han Nehri Mucizesi” deyiminin gelebilir. sahip bu sektörlerin pazar payları- girmesine neden oldu. Peki; Han İsimlerde ilk başta gelen nı genişletmeleri diğer sektörlere Nehri Mucizesi nasıl doğdu? Bu soyadıdır ve sonraki ikisi de göre daha kolay görülüyor. Şimdi sorunun yanıtına kısaca bir göz kişiye ailesi tarafından verilmiş 17 Hedef ülke arasında yer alan atalım. olan isimlerdir. Görüşmelerde ve gıda sektöründe önemli bir po- soy isimle yani en baştaki isimle tansiyel barındıran Güney Kore’yi Planlı kalkınma dönemi hitap edilmeli, birden fazla aynı daha yakından tanıyalım. General Park’ın askeri darbe ile soyadı varsa, isimlerden biri de Güney Asya’da Kore Yarım yönetime el koyduğu 1961 yılın- söylenmelidir.

Giresun Ticaret Borsası ÜLKE

dan başlayarak beş yıllık kalkınma planları ile ekonomiye yön veren ülkede ilk planda ithal ikameci sanayileşme politikasına devam edilirken, altyapı yatırımlarına ağır- lık veriliyordu. 1971’de sona eren ikinci plan dönemi ile birlikte hafif sanayi mallarının üretim ve ihraca- tının desteklenmesine başlandı. Bu ilk 10 yıllık dönemde ülkede işgücünün yarıdan fazlası hala tarımda istihdam ediliyordu. Bu dönemde devalüasyon ve faizlerin yükseltilmesi ve makine ithalatını kolaylaştırmak için dış ticaret reformu gibi önemli adımlar atıldı. Bu dönemde ayrıca Japonya’nın da önemli fon desteğinden söz etmek gerekiyor. Ülkeye 1980 yılı- na kadar gelen 1,8 milyar dolarlık yabancı sermaye yatırımlarının yüzde 55’i bu ülkeden gelmişti. Dünya Bankası’nın Güney Kore’ye çelik sanayisine yatırım yap- maması konusunda telkinlerde bulunduğu bu dönemde dünyanın en önemli çelik tesislerinden biri olan POSCO Demir-Çelik tesisleri- tutulmasıydı. Siyasi çalkantıların sağladığı ve özellikle 1980 sonra- nin kurulması Japon sermayesi ile yoğun olduğu bu dönem, 1979 sındaki ihracat hamlesine zemin mümkün olabildi. yılında Başkan Park’a suikast hazırladığı da bir gerçek. Örneğin yapılmasına kadar devam etti. 1980 yılına kadar iç piyasada Renkli televizyon üretmek Ülkenin bu dönemdeki ekonomik renkli televizyon satışı kanunen serbest, satmak yasak programı çokça tartışılmakla “yasak” olduğu için üretici firmalar 1970’li yıllarda ihracatın hafif birlikte, yapısal dönüşümü kısa ürünlerini dış piyasaya satmak sanayiden ağır makine ve kimya sürede gerçekleştirmeye olanak zorunda kalıyorlardı. Bu dış ticaret sektörlerine kayması için çabaları- nı artıran hükümet, yurtiçi tasar- rufların yetersiz kalması üzerine TÜRKİYE - GÜNEY KORE DIŞ TİCARET GÖSTERGELERİ (1000 $) dış borçlanmaya ağırlık verdi. YIL İHRACAT İTHALAT HACİM DENGE Stratejik sektörlerin belirlenerek özel olarak desteklendiği bu 2011 528.507 6.298.483 6.826.990 -5.769.976 dönemde, şirketler üzerinde sıkı 2012 527.578 5.660.093 6.187.671 -5.132.515 denetim sağlanarak kaynakların 2013 460.050 6.088.318 6.548.368 -5.628.267 etkin kullanılmasına çalışıldı. Ancak aynı dönemde yaşanan 2014 470.464 7.548.319 8.018.782 -7.077.855 Birinci Petrol Krizi’nin de etkisiyle 2015 568.635 7.057.439 7.626.074 -6.488.803 ekonomik büyüme yavaşlarken iki haneli enflasyon dönemi başla- 2016 518.775 6.384.242 6.903,017 -5.865.467 dı. Yoğun iç göçün yaşandığı bu 2017 584.368 6.608.882 7.193,250 -6.024.515 dönemin belirgin özelliklerinden 2018 926.116 6.342.914 7.269,030 -5.416.798 biri de ücretlerin baskı altında

36 - 37 desteklerin devam etmesi de etki- liydi. Örneğin, ihracatta başarı için belli bir ölçeğe ulaşmanın zorunlu olduğu sanayilerde sektöre giriş devlet tarafından kısıtlanmaya devam etti. Ayrıca stratejik sek- törlerdeki büyük firmalara verilen krediler de arttırıldı.

İnovasyon ve krizler dönemi başlıyor Haziran 1989’da hükümet, üni- versite ve iş dünyası temsilcileri bir araya gelerek ileri teknoloji- lerde ülkenin geleceğini masaya yatırdılar ve biyomühendislik, mikroelektronik, yeni malzemeler ve mekatronik gibi alanlarda üreti- mine ilişkin stratejileri belirlediler. Küçük ölçekli Ar-Ge merkezleri ve teknoloji tabanlı KOBİ firmaların önem kazandığı 90’lı yıllar “ino- vasyon” dönemi olarak adlandırı- lırken bu dönemin dikkat çekici bir başka özelliği de art arda yaşanan küresel ya da bölgesel ekonomik krizler oldu. 1992 yılında başlayan politikaları sonucunda 1962-1982 getirdi. 1982-1988 döneminde or- Yedinci Beş yıllık Plan döneminde yılları arasında ihracat artışı yıllık talama yüzde 10,5 gibi yüksek bir bir önceki döneme benzer biçim- ortalama yüzde 30’un üzerinde büyüme hızı yakalayan ülke, ilk kez de büyümeye devam eden ülke, seyretti. 1986 yılında cari fazla vermeye tarihe Güneydoğu Asya Krizi ola- başladı ve takip eden 3 yıl boyunca rak geçen finansal krizin etkisiyle Cari fazla veren ülkeye nasıl bu durum devam etti. İhracat artı- 1998 yılında yüzde 6 küçüldü. IMF dönüştü? şında stratejik sektörlere verilen tarafından uygulanan kurtarma 1980’li yıllarda ülkenin sanayisi emek ve sermaye yoğun yapı- dan teknoloji yoğun bir yapıya dönüşürken “imitasyon dönemi” sona erdi ve Ar-Ge faaliyetlerine hız verildi. “Transformasyon” ya da Türkçe karşılığı ile “dönüşüm” dönemi olarak anılan 1980’li yıllar boyunca üniversiteler ve kamu- nun yanı sıra özel sektörün de Ar-Ge faaliyetleri teşvik edilmeye başlandı. Öte yandan bu dönemde hammadde ve enerji fiyatları ile doların düşük seyretmesi, ithalata ödenen bedelin düşmesini sağ- larken verimlilikte yaşanan artış da ihracatın ivme kazanmasını

Giresun Ticaret Borsası ÜLKE

planı ile yeniden yapılandırılan Güney Kore ekonomisi, kaynakları- nı yeni teknolojilerin benimsenme- sini hızlandırmak için kullandı ve bilişim teknolojileri endüstrisinin gelişimi hızlandı. Bu çaba hızla sonuç verdi ve 1999’da yüzde 10,8; 2000’de yüzde 9,2 oranında büyüyen Güney Kore, 2001 krizin- den de en az etkilenen ülkelerden biri olmayı başardı. 2008 krizinde de ihracattaki düşüşü telafi eden önlemler ve güçlü iç tüketim sayesinde, sanayileşmiş ekonomi- lerin çoğunun aksine durgunluğa kapılmayan Güney Kore ekonomi- si, iki yıl üst üste pozitif ekonomik büyüme kaydetti.

Yıllar sonra ilk kez cari açık verdi Güney Kore 2008 yılı hariç 1998 yılından itibaren sürekli dış ticaret fazlası verdi. 2011 yılında ilk defa 1 trilyon dolarlık dış ticaret hacmini aşarak ABD, Almanya, Çin, Japonya, Fransa, İtalya, İngiltere ve Hollanda’nın ardından bunu başaran 9. ülke oldu. Ancak ülkenin bu imajı, son dönemde sarsılmaya aday. Güney Kore ge- çen Nisan ayında 2012 yılından bu yana ilk defa aylık bazda cari açık verdi. Yılın ilk çeyreğinde ise 11,25 milyar dolar dış ticaret fazlası ve- rilmiş olsa da, yine 2012 yılından milyar dolar ile geçen senenin aynı Yüksek Mahkemesi’nin geçen yıl bu yana görülen en düşük cari dönemine kıyasla yüzde 6,2 geri- Kasım ayında iki Japon şirketini fazla olarak kayıtlara geçti. Dış ti- lerken, Mayıs’taki gerileme yüzde İkinci Dünya Savaşı sırasında zorla caret fazlasındaki düşüşün nedeni 6,3 oldu. Çin’e yapılan ihracattaki çalıştırdıkları Güney Koreli işçilere özellikle Çin’e yönelik ihracatta düşüş ise yüzde 16’ya ulaştı. tazminat ödemeye mahkum et- yaşanan gerileme. Nisan ayında Üstelik Çin’in yanı sıra Japonya’da mesi ve bu kararın benzer davala- Güney Kore’nin mal ihracatı 48,3 bu kervana katıldı. Güney Kore ra emsal oluşturmasının ardından

İthalatının büyük bölümü enerji ve hammadde İhracatında sermaye yoğun gelişmiş mühendislik ve teknoloji ürünleri önemli bir ağırlık kazanan Güney Kore, ayrıca binek otomobil sektöründe de önemli ihracatçı konumunda. İthalatta ise özellikle dışa bağımlı olması nedeniyle enerjinin ağırlığı sürekli artıyor.

38 - 39 Kore’nin ihracatına Çin’den sonra ikinci büyük darbeyi vuracak gibi görünüyor.

Türkiye ile ticaret Güney Kore Cumhuriyeti, dış ticaretimizde oransal olarak en çok açık verdiğimiz ülkelerden biri. 2015 yılında ihracatımızdaki artışa karşın ithalatımızda meyda- na gelen düşme nedeniyle ticaret açığı 6,4 milyar dolar seviyesine geriledi. 2017 yılında 6 milyar ABD doları civarında seyreden bu açık, 2018 yılında 5,4 milyar ABD doları olarak gerçekleşti. Tabii kaynak- larda da Türkiye’nin sahip olduğu yer altı zenginlikleri, ihracat açı- Japonya karara itiraz etmiş ve Kore’nin tutumunu sürdürmesi sından önemli bir avantaj oluştur- ülkenin ilk kalkınma hamlesinde üzerine önce bu ayın başında bir makta ve bu açıdan Güney Kore, sağladığı hibe, bağış ve kredilerin dizi kimya ürününe, ardından beş Türkiye için büyüme potansiyeli “savaş tazminatı” niteliğinde ol- gün sonra da teknoloji ürünlerine arz eden bir pazar. 2017 yılında duğunu savunmuştu. Bu nedenle ihracat kısıtlaması getirdi. İki ülkenin toplam ihracatımızdaki tazminatın söz konusu olamaya- ülke liderlerinin G-20 zirvesinde payı yüzde 0,37 olup 49. sırada yer cağını iddia eden Japonya, Güney de aşamadığı bu sorun, Güney almaktadır.

2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018 GÜNEY KORE DIŞ TİCARET İHRACAT 555 549 560 573 526 495 573 605 RAKAMLARI 524 520 516 526 436 406 478 535 (Milyar dolar) İTHALAT

Giresun Ticaret Borsası TURİZM

GİRESUN TABİAT PARKLARI İLE 1 MİLYON TURİST HEDEFLİYOR Doğal güzellikleri, denizi, adası, tarihi evleri ve yaylalarıyla Doğu Karadeniz Bölgesi’nde ön plana çıkan Giresun, tabiat parklarının da katkısıyla 1 milyon turisti ağırlamayı hedefliyor.

İl genelinde sekiz tabiat parkının akarsu yataklarının, gerek şelalele- Mavi göl ve Kuzalan bulunduğu Giresun’da, devlet kay- rin, gerek orman endemik türlerinin ön plana çıkıyor naklarıyla 30 milyon liranın üzerinde zenginliği bu bölgeye damgasını Bölgedeki tabiat parklarının hepsinin yatırım gerçekleştirildi. Mavi Göl, vuruyor” dedi. birbirinden güzel olduğuna işaret Kuzalan ve Yedi Değirmenler gibi önemli doğal güzellikleri, tarihi ve kültürel özellikleriyle ön plana çıkan parkları ziyaret eden yerli ve yabancı turist sayısı, her geçen yıl hızlı artış gösteriyor. Giresun Valisi Harun Sarıfakıoğulları, yaptığı açıklama- da, kentte son yıllarda tabiat parkı turizminin hızla gelişim gösterdiğini söyledi. Kentte 30 hektardan 500 hektara ka- dar çeşitli boyutlarda fiziki yapılara sahip parkların, zengin bir ekosis- temin ortak noktası olduğunu ifade MAVİ GÖL eden Sarıfakıoğulları, “Gerek zengin

40 - 41 GİRESUN VALİLİĞİ’NDEN ÇİN’DE TANITIM ATAĞI Çin Halk Cumhuriyeti’nin Pekin şehrinde “Yeşil yaşa daha iyi yaşa” teması ile düzenlenen EXPO 2019 fuarında Giresun’un tanıtımı Doğu Karadeniz Kalkınma Ajansı ve Giresun Turizm Altyapı Hizmet Birliği katılımı ile gerçekleştirildi. Giresun Turizm Altyapı Hizmet Birliği Müdürü Tamer Uzuner, “Pekin’deki Expo’da Türkiye pavyonuna ilgi yoğundu. Peri bacalarından, Harran evleri, Karadeniz’in doğası ve bitki örtüsüne kadar Türkiye’nin tanıtıldığı EXPO’da Giresun fındığı tanıtımı ve Giresun doğa turizmi rotalarının tanıtıldığı Giresun standına yoğun ilgi gösterildi. Giresun ile Çin Halk Cumhuriyeti arasında köprü kurulmasına vesile olan EXPO etkinliği kapsamında Pekin merkezinde turizm acenteleri ile de ikili görüşmeler yapılarak Çin ile Giresun ili arasında turizm bağının kurulması yönünde güçlü adımlar atıldı” dedi.

eden Sarıfakıoğulları, Mavi Göl’ün ret etmek için gelmekteler.” “Elbette bu durum, hem ticari bir içerisinde bulunduğu Kuzalan Tabiat Sarıfakıoğulları, Kuzalan Tabiat hareketliliğe yol açmakta, hem Parkı’nın daha fazla turist çektiğini Parkı’nı milli park haline getirmek de ilimizin tanınırlığını bilinirliğini aktardı. için çalışmalar yürütüldüğünü artırmakta. Hedefimiz, hem bu Son 9 aylık dönem içerisinde vurguladı. geceleme sayısını artırmak, hem Kuzalan Tabiat Parkı ve Mavi Göl’ü de çok daha fazla misafirimize ev 60 bin yerli ve yabancı turistin ziyaret Hedef bir milyon turist sahipliği yapmak. Bu, geçen yıl 250 ettiğini dile getiren Sarıfakıoğulları, Tabiat parklarına gelen misafir- bin civarındaydı. İnşallah hedefimiz şöyle konuştu: “Yine diğer tabiat lerin, gün içerisinde zengin tabiat tabiat parklarımızın da katkısıyla en parklarımıza da çok ciddi misafir po- dokusunu ziyaret edip akşamları da az bir milyon misafirimizi Giresun’da tansiyelimiz var. Burada Mavi Göl’ün barınmak amaçlı turistik tesislerde ağırlamak.” Kuzalan Tabiat Parkı bölgesi içeri- kaldığını, gelenlerin 1,4 gece ortala- sinde yer alması daha fazla ziyaretçi mayla kentte kaldığını dile getiren 8 Tabiat parkına 30 milyon gelmesine vesile oluyor. Çünkü, so- Sarıfakıoğlulları, şöyle konuştu: lira devlet kaynağı dalı su dolayısıyla bir turkuaz mavisi İl genelindeki 8 tabiat parkına mer- görünümünde Mavi Göl. Albenisi, kezi ve İl Özel İdaresi kaynaklarından görsel zenginliği çok yüksek. Gerek bugüne kadar 30 milyon liranın üze- Giresun’dan gerek çevre illerden rinde devlet kaynağının sağlandığına gerekse ülkemizin her yöresinden vurgu yapan Sarıfakıoğulları, yine 15 misafirlerimiz, gölü görmek için akın milyon lira da özel sektör yatırımcı- ediyorlar adeta. Özellikle altyapı larının harcama yaptıklarını söyledi. yatırımlarının bitirilmesine müteakip Parklara yatırımların süreceğine KIRMIZI SU yabancı misafirlerimiz de gölü ziya- işaret eden Sarıfakıoğulları, “Sadece tabii güzellikler değil, aynı zamanda biz, bu tabii güzellikleri bölgenin dokusunu bozmadan yatırımlarla da zenginleştirerek Giresun ve ülke tu- rizmimize hizmet eder hale getirmeyi hedefliyoruz. Bu noktalarda otopark- lar başta olmak üzere, yine yeme içme, barınma üniteleri başta olmak üzere yeni yatırımları planlıyoruz. İnşallah önümüzdeki ay ve yıllarda da bunları hayata geçireceğiz.” de- KUZULAN ğerlendirmesinde bulundu.

Giresun Ticaret Borsası TURİZM

Giresun Adası, UNESCO Dünya Mirası listesine girecek Üzerindeki kültür varlıklarının yanı sıra flora ve faunası ile ikinci derece doğal ve arkeolojik sit alanı olan Giresun’ Adası’nın Dünya Mirası listesine alınması için başvuru yapıldı.

Giresun Valisi Harun lerek belirlenen, Dünya Mirası Kültür çıkan ada; 2. Derece arkeolojik ve Sarıfakıoğulları’nın talimatlarıyla, Varlıkları listesine alınma kriterleri doğal sit alanı olarak tescilli. Ada son yıllarda bölgemiz ve ilimiz için taşıyan ve döneminde manastır üzerinde; ortaçağdan kalma surlar, çok önemli bir destinasyon haline kompleksi olarak kullanılan Giresun bir adet kilise, bir adet şapel, bir adet gelen Giresun Adası’nın UNESCO Adası’nın, UNESCO Dünya Mirası sarnıç ile çok sayıda pithos ve mezar Dünya Mirası Geçici Listesi’ne kaydı Geçici Listesi’ne kaydı için başvuru yapıları bulunuyor. Kazı çalışmaları için ilk adım atıldı. Dünyanın kültürel işlemi Valiliğimiz tarafından, Kültür devam eden adanın tarihi, arkeolojik ve doğal mirasının korunması için ve Turizm Bakanlığına yapıldı. buluntulardan hareketle Milattan 1972’de kabul edilen “Dünya Kültürel Gedikkaya mevkii karşısında, Önce 300’lü yıllara kadar iniyor. ve Doğal Mirasının Korunmasına kıyıdan 1,6 km açıkta, yaklaşık Giresun Adası “Herkül’ün ve Dair Sözleşme” kapsamında, tüm in- 40 dönümlük bir alanda bulunan Argonotların Altın Post Efsanesi”, sanlığın dünya mirasının bir parçası Giresun Adası Doğu Karadeniz’de “Kral Mitridates’in Kızı ve Çoban olan ve korunarak gelecek kuşaklara antik çağda ve ortaçağda yerleşime Hikayesi”, “Hz. Yusuf’un Altın aktarılmaya layık görülen, üstün ev- sahne olmuş tek ada konumunda. Heykeli” “Hamza Taşı” ve “Amazon rensel değere sahip varlıkları göze- Mülkiyeti Hazine’ye ait olan ve Kadınları Efsanesi” gibi birçok mis- ten, Dünya Mirası Komitesi tarafın- birçok açıdan sahiplenmesi gereken tik hikayeyi de bünyesinde barındı- dan Dünya Mirası Listesi’ne kaydedi- evrensel bir değer olarak karşımıza rıyor.

42 - 43 GASTRONOMİ

GİRESUN GASTRONOMİ GÜNLERİ’NE YOĞUN İLGİ Giresun’un gastronomisi ile tanıtımını hedefleyen “Giresun Gastronomi Günleri” , Türkiye Gastronomisi ve Üretken Toplum için “BİZ” Platformu tarafından düzenlendi.

Kulakkaya Yaylası Zifin Otel’de öne çıkması noktasında çok önemli turizm çalışmalarına ve yöresel 05-07 Eylül 2019 tarihleri arasında geri dönüşler getirecek” dedi. mutfağımızın tanıtımına büyük düzenlenen etkinliğe ulusal şefler, Anadolu Halk Mutfakları Derneği katkı sağlayacağı düşünülmekte- çeşitli gastronomi dergilerinin ge- Başkanı da olan Adnan Şahin ise dir. Toplantıya, Giresun Belediye nel yayın yönetmenleri, sivil toplum “Günümüzün en trend mutfak an- Başkan Vekili Osman Öden, Dereli örgütlerinin temsilcileri, gazeteciler layışı olan sağlıklı mutfağı burada Belediye Başkanı Zeki Şenlikoğlu, ve yurt dışından gelen gastronomi görmek mümkün” diye konuştu. Yavuz Kemal Belediye Başkanı yazarları katıldı. Giresun Valisi Giresun Gastronomi Günleri, Adem Önal, Giresun Belediye Harun Sarıfakıoğulları, 180 çeşit Valiliğimiz himayelerinde, İl Kültür Sosyal İşler Müdürü Süleyman yemek bulunduğunu belirterek ve Turizm Müdürlüğü tarafından Şahin ile TSO ve DOKA temsilcileri “Etkinlik, Giresun’un gastronomide gerçekleştirilmiş olup, İlimizin katıldı.

Giresun Ticaret Borsası mutfak

Fındık ve hindibalı Lazanya ruloları Hazırlanışı: Fırını 180 dereceye getirip ısınmaya bırakın. Ezilmiş sarımsakları zeytinyağı eklenmiş tavada çevirin. Ardından domatesleri, şekeri ve fesleğen yapraklarını ekleyin. Kaynamaya başlayınca altını kısın. Bir başka tavada arpacık soğanı ve biberiyeyi ekleyin. 15 dakika boyunca yavaşça kızartın. Hindibaları ekleyip tuz ve karabiber ile lezzetlendirin ve 5 dakika kadar çevirmeye devam edin. Ocağın altını açıp elma sirkesini ve tereyağını ekleyin, tereyağı eriyince Mascarpone ile karıştırın. Lazanya yapraklarını haşlayın, soğuk su altında süzün ve durulayın. Her lazanyayı 3 cm’lik şeritler halinde kesin. Şeritleri rulo halinde hazırladığınız domates sosuna yerleştirin, içlerini de hindibalı karışımla doldurun. Rendelenmiş parmesan ve kavrulmuş fındıkları üzerine serptikten sonra ısıtmış olduğunuz fırında 25 dakika kadar pişirin. Sıcak servis edin.

Malzemeler: • 2 diş sarımsak • Kızartmak için zeytinyağı • 600 g domates püresi • 2 tutam pudra şekeri • 1 demet taze fesleğen • 2 yemek kaşığı sızma zeytinyağı • 6 arpacık soğanı • Taze biberiye • 6 adet kırmızı veya yeşil hindiba • 100 ml sek beyaz şarap • Tuzsuz tereyağı • 150 g mascarpone peyniri • 8-10 yaprak lazanya • 25 gr parmesan • 25 gr kavrulmuş fındık

44 - 45 Fındıklı pırasa çorbası Hazırlanışı: Orta ateşte büyük bir tencerede tereyağını eritin. Doğranmış pırasaları ekleyin ve karıştırın, 10 dakika kadar veya yumuşak olana kadar çevirin. Patatesleri, kekiği ve sebze suyunu ekleyin, kaynamaya bırakın. 25 dakika ya da patatesler parçalanıncaya kadar pişirin. Kekiği ekleyin. Bir karıştırıcıya aktarın ve bir püre haline getirin. Tuz ve karabiber ile lezzetlendirin. Çorbayı kaselere paylaştırdıktan sonra ekşi krema ve fındık yağı ekleyin, kıyılmış fındık ile servis yapın.

Malzemeler: • 100 gr tereyağı • 2 pırasa (dilimlenmiş) • ½ kg patates • 1 sap taze kekik • Fındık yağı • Ekşi krema • Kavrulmuş kıyılmış fındık • 1 l sebze suyu

Giresun Ticaret Borsası MAKALE

FINDIK FENOLİK BİLEŞİKLER AÇISINDAN ZENGİN MİDİR? DOÇ. DR. CESARETTİN ALAŞALVAR TÜBİTAK MAM GIDA ENSTİTÜSÜ MÜDÜRÜ

Fenolik bileşiklerlerin Besleyici özelliği olmayan fenolik bile- ifade edilir. Kısaca, yediğimiz gıdanın biyoyararlığı oldukça şikler, bitki kökenli (meyve, sebze, tahıl faydalı bileşiklerinin ne kadarının ve kuruyemiş vb) gıdalarda bulunup, fayda sağlayıp sağlamadığı olarak da düşüktür. Bu bileşiklerin bitkileri zararlardan korumakla birlikte açıklanabilir. Özellikle fenolik bileşik- daha yararlı olabilmesi bazı fenolik bileşiklerin insan sağlığı lerlerin biyoyararlığı oldukça düşüktür. için, taşıyıcı ve farklı üzerine çok önemli etkileri olduğu Bu bileşiklerin daha yararlı olabilmesi emülsiyon sistemleri bilimsel olarak kanıtlanmıştır. Vücutta için, taşıyıcı ve farklı emülsiyon sis- ek fizyolojik özellik gösteren biyo- temleri hazırlanarak biyoyararlılıkları hazırlanarak biyoyararlılıkları aktif fenolik bileşiklerin faydalı olup arttırılmaktadır. arttırılmaktadır. olmadığı, biyoyararlılık (vücütta fayda sağlaması) ve aktivite testeleri [yapay Peki fındık fenolik bileşikler açısın- ortamda (in-vitro) ve canlı ortamda (in- dan zengin midir? Özellikle fındık vivo)] yapılarak değerlendirilmektedir. zarı fenolik bileşik açısından oldukça zengindir. Bu nedenle, daha önceki Biyoyararlılık bir gıda ürününde bulu- sayılarda da belirttiğim gibi, natürel nan biyoaktif bileşik veya bileşiklerin fındık tüketmenin kavurulmuş fındık vücudumuzda sindirildikten sonra tüketiminden daha sağlıklı olduğunu fizyolojik fonksiyonlara katılması için vurgulamıştım. Bugüne dek yapılan kullanılan yada depolanan miktarın ve yaptığım bilimsel çalışmalara göre, başlangıç değerine oranı şeklinde natürel fındıkta 16 çeşit flavan-3-ol, 3

46 - 47 çeşit flavonols, 14 çeşit fenolik asit, oldukça zengindir. Bu fenolik bileşik besleyici özellikler ve sağlık üzerine 3 çeşit hidroliz olabilen tanenler, 1 saflaştırılarak antioksidan gıda takvi- olan etkileri detaylı olarak anlatıl- çeşit stilben, 2 çeşit tyrosol ve 1 çesit yesi olarak piyasada yerini alabilir. Bu mıştır. Bu kitab uluslararası saygın dihidrokalkon bulunmakatadır. Ayrıca, bileşik üzerinde yapılmış olan 14 adet kongrelerde; ISNFF 2019 (1-5 Aralık natürel fındık 6 farklı formda proant- bilimsel çalışma ele alınıp incelendi- 2019, Kobe, Japonya), INC (28-30 hocyanidinin içermektedir. Miktar ve ğinde (meta-analiz), özellikle rectum Mayıs 2020, Dubai, BAE), ve NUTS form, kavrulmuş fındıkta oldukça azal- (makat) ve pankreas kanserlerini önle- 2020 (18-19 Haziran 2020, Reus, maktadır. Bu fenolik bileşikler yüksek yici etkiye sahip oldukları belirtilmiştir. İspanya) Taylor & Francis yayınevi antioksidan aktivite gösterdiklerinden tarafından tanıtımı yapılacaktır. INC vede vücüdumuzda bulunan serbest Dört editor tarafından derlenen (Uluslararası Sert Kabuklu Yemişler ve radikalleri inhibe etme özelliğine sahip (Cesarettin Alaşalvar - TÜBİTAK, Kuru Meyveler Birliği) kitabın tanıtım olduklarından, başta kardiyovasküler Türkiye; Jordi-Salas Salvado - sponsorluğunu şimdiden üstlenmiştir. hastalıklar olmak üzere bir çok hasta- Rovira i Virgili Üniversitesi, İspanya, lığın geçiktirilmesinde veya oluşma- Emilio Ros - Barcelona Üniversitesi, Fındık ihracatını ve fındığın değerini masında etkin rol oynadığı bilimsel İspanya ve Joan Sabate - Loma Linda arttırmanın en önemli yollarından çalışmalarla ispatlanmıştır. Üniversitesi, ABD) ve baş editörlüğünü birincisi fındıktan katma-değeri yük- yaptığım ‘’Sert Kabuklu Yemişlerin sek sağlıklı ürünlerin geliştirilmesi ve Yukarıda bahsi geçen fenolik bile- ve Kuru Meyvelerin Sağlı Üzerine ikincisi ise fındığın sağlık üzerine olan şikler sadece fındığa has olmayıp, Etkileri’’ adlı kitap 2019 sonunda etkilerinin bademde yapılan çalış- diğer meyve, sebze ve sert kabuklu ABD’de Taylor & Francis yayınevi malara benzer olarak klinik düzeyde yemişlerde de farklı çeşitlerde ve tarafında piyasaya çıkartılacaktır. Bu yapılması. Bu konuda maddi destek miktarlarda bulunmaktadır. Özellikle kitapta fındığın da yer aldığı tüm sert sağlandığında, her iki konuda Ar-Ge fındık proanthocyanidinin bakımından kabuklu yemişlerin ve kurutulmuş çalışmalarına TÜBİTAM-MAM Gıda diğer sert kabuklu yemişlere göre meyvelerin fonskiyonel bileşikleri, Enstitüsü olarak öncülük edebiliriz.

Giresun Ticaret Borsası MAKALE

FINDIĞIN TÜRKÜLERİ TARIMI ve TOPLAYICILIĞI YRD. DOÇ. DR. MEHMET AKİF KORKMAZ GİRESUN ÜNİVERSİTESİ EDEBİYAT FAKÜLTESİ ÖĞRETİM ÜYESİ

Giresun fındıkçılığı Fındık üretimi, kültürel bir faaliyet- İstanbul: Gelişim Yayını, Cilt 5. Avrupa’dakilere göre tir. Fındıkçılığın yaşama biçimine (Sayfa 3137) dönüşen “geleneği”, sözlü kültürün Yüksel A. ve Yeşilot, O (2016) özellikle çevreye uyumlu aktarıcılığı içinde eski türkülerde okun- Giresun Fındık ve Fındık ve doğal denge içinde maya devam ediyor. Bu makalede Borsasının Tarihçesi, Giresun: kalabilmiş fındıkçılık adında fındık kelimesi geçen türküler Öncü Matbaası. (Sayfa 38) sahasındaki en eski faaliyet bağlamında fındıkçılık kültürüne ait Kaşgarlı Mahmut (2006) Divanü tarihçe, üretim, sosyal ortamlar, bahçe Lügatt’it -Türk, Ciltler I- III, sayılmaktadır. gibi mekânlar, iş ve üretim biçimleri ile Ankara: TDK Yayını. (Sayfa I-382; cinsler arası ferdi ilişkilerle işbölümü III-347) gibi konulara bir giriş yapılacaktır. Yazıya aktarılmış eserlerde ise bilgiler Fındıktan bahseden mit, destan ve sözlü aktarımlardaki kadar açık efsane gibi sözlü kültürün en eski ak- değildir. Bu sebeple de fındık meyve- tarımları Asya, Altaylar Bölgesi ve eski sinin, fındık adının kaynağı ve tarihî Çin’den günümüze gelmiştir. Doğu’dan kökenleri hakkında çeşitli rivayetler gelmiş bu rivayetler bitkilerin ve görülmektedir. Milattan önce 401 yılın- meyvelerin yaratılmasına dair mit ve da Anabasis’teki Anadolu seyahatinin efsane hususiyetleri taşır. Bunlara Giresun-Ordu yöresi kısmında antik bir göre fındık tanınan ve bilinen en eski topluluğun ambarlarındaki dilimleri ol- bitkilerden biridir. Fındık bitkisi ve mey- mayan “yassı cevizleri” pişirip ezerek vesinin tarihi, coğrafyası, ekonomisi ekmek gibi yedikleri bilgisine dayandı- ve kültürüne dair aşağıda verilen klasik rılarak bu meyvenin fındık olabileceği kaynaklar önemlidir. öne sürülmüştür. Peker, Kemal (1947), Fındık “… Tarihçe Tarım Kültür Ticaret Ambarlarda yassı ve dilimsiz pek çok İstihlak Bakımlarından, Giresun: ceviz vardı; (Bu “cevizler” Yunanlıların Yeşilgireson Matbaası. (Sayfa 8) henüz bilmedikleri kestanelerdir. Ksenopfon (1974), Anabasis Dipnot 92) başlıca besinleriydi bu; “Onbinlerin Dönüşü”, Çev. kaynatıp ekmek gibi pişiriyorlardı. T. Gökçöl, İstanbul: Hürriyet …” Yayınları. (Sayfa 162) Farklı çevirilerde kestane diye tarif Cumhuriyetin 50. Yılında edilen meyvenin fındık olamayacağı Giresun, 1973 İl Yıllığı. (Sayfa açıkken seyahatnamenin çağımız 195) “yorumlarında” bugünkü fındık coğ- Yurt Ansiklopedisi (1982), rafyasından kaynaklı meşhur bitkinin

48 - 49 fındık olacağı “yanılgısı” doğmuştur. destekli fındık üretimine geçileceği kısa listede bile %25 oranın “varyant Meyvenin yeni adının ise Arapça / beklentisi ağırlık kazanmış durumda- türküye” ve bazı tıpa tıp aynı olan “kop- Farsça funduk ya da fındık kelime- dır. Bu bağlamda insan ve fındık ilişkili ya” metinlere rastlanmıştır. sinin Anadolu Pontusu’nda yetiştiği kültürde gelinen yerde doğa ile insan için Farsçaya geçtiğine dair ayrı bir ilişkisinin önemi bu giriş yazısında ele Giresun’un İçinde (Feridem) “hikâyesi” bile vardır. alınacaktır. Bitkinin büyük bir bölgede türküsünden Eski Türkçe devrinde fındık, ceviz, yayılarak ekonomik güç sayılması badem, fıstık gibi meyvelere “ko- ile birlikte türkülerdeki fındık kültürü, “Giresun’un içinde sık veya kosuk” dendiğini Kaşgarlı üretim coğrafyası olan Karadeniz Yeşil fındık bahçesi Mahmut bin yıl önceki derlemelerinde Bölgesi’nden dışarı taşmıştır. Anadolu Vurdular Feridemi tespit etmiştir. Bu esere göre fındık, halk türkülerinin yüzlercesinde Yere düştü bohçası fıstık ve badem gibi kabuklu çerez fındığın meyvesi, güzelliği, vasıfları yemişlerin ortak adı olan “kosuk”un veya bahçesi insan ilişkileriyle beraber Fındık kelimesinin “gerçek” anlamında açıklamasında Türklerin kadınlara da anlatılmıştır. Ayrıca ilk mısrası fındıklı kullanılmadığı türküler de bu listede bu ismi verdiği kayıtlıdır. Ancak o eski olduğundan adını fındıktan almış yer almıştır. Kütahya yöresinden adların hiçbirisinin bugün kullandığı- türküler de çoktur. Anadolu haritasın- Dağda Fındık Olur mu?, Bodrum’dan mız meyve arasında anlam dışında bir da yöresinin dışına çıkmış en yaygın Fındık Fıstık Satarız, Üsküp’ten bağının olmadığını göstermektedir. meyve fındıktır ve kurulacak fındık Fındık Serdim Harmana, Fethiye’den Almancadaki “has, aşılı çalı fındığı” müzesinde böyle bir haritaya yer Hamidem Fındık Topluyor ile Denizli anlamındaki “Haselnuss” kelimesi, ayrılmalıdır. Acıpayam’dan Tepsi de Tepsi Fındıklar bizim fındık dediğimiz o has meyve- türküleri bu listedendir. Ancak Antalya mizdir. Ordu’dan fındıklı bir mani-türkü Fethiye’den alınmış fındık toplayıcılığı özelliği diğerlerine göre gerçekçiliğe Trabzon’dan fındıklı bir mani-türkü Fındık dibi sazacuk yakın Hamidem Fındık Topluyor türkü- Sular akar azacuk sünü bu nedenle farklıdır. Yol istinde yanayur Ben yârime gül demem Bu tablodan elde edilmiş sonuçlar Funduk çerasi midur Gülün ömrü azacuk gösterilmiş ve fındıklı türkülerin Beni asger etmenin kendine ve yöresine mahsus yani Şimdi sırasi midur Adında fındık kelimesi bulunan özgün olanlarının sayısının yirmiye Anadolu halk türküleri aşağıdaki yaklaştığı tespit edilmiştir. Bunların Fındığın mitolojisi ve tarihi diğer tabloda listelenmiş ve tespit edilebi- yarıya yakının adı da fındık kelimesiyle bitkilerin de ilk defa insanla temas lenlerin sayısı yirmi civarındadır. Buna başlamaktadır. Bu vesileyle vurgu- etmeye bağlı yaratılış inancı ve karşılık içinde fındık kelimesi geçenle- lamalıyım ki ilgili kurumlarca fındıklı insanın üretim kültürüyle ilişkilidir. rin sayısı ise yüzden fazladır. türkülerin konserleri ve albümü de Ancak bugünkü Türk fındıkçılığı doğal Tabloda yer alan fındıklı türkü listesin- bu güne kadar yapılabilirdi. Giresun’a dengede hassas bir iklim ve çevre dekilerin bazıları farklı yörelerde tespit katkıları olacağından bundan sonraki şartlarıyla beraber tamamen insan edilmiş veya plaktan derlenip müker- yıllarda gelişmeler olacaktır diye eline bağlı bir tarımdır. Giresun fındık- rer biçimde arşivlere kaydedilmiştir. kaydediyorum. çılığı Avrupa’dakilere göre özellikle Kayıtların incelenmesi sırasında TRT Bu türkülerin tamamı fındıkçılığın çevreye uyumlu ve doğal denge içinde içinde kurumsal bir denetim eksikliği- doksanlı yıllara kadar olan dönemine kalabilmiş fındıkçılık sahasındaki en nin olduğunu buradan anlamaktayız. ait birer kültürel mirastır. Onlarda eski faaliyet sayılmaktadır. Bununla Anadolu türküleri arşivi ve türkülerin makineleşme ve taşıt yolları türkülere birlikte 50’lilerden beri kimyasal gübre detaylı künyeleri çıkarılmadığı için konu değildir. Yevmiyeciler, insan ve ilaç uygulamalarının yanı sıra son yenilenen türküler böylelikle çoğalmış gücüyle taşıma, toplama, kurutma ve yıllarda teknoloji ürünü aletlerin fındık ve özensiz, plansız bu “TRT müzik arşi- satışa hazırlamanın yaşandığı dönem- tarımında kullanımı artmaktadır. vi” ortaya çıkmıştır. Ayrıca plak evleri, dir. Tempolu ezgilerle, temmuz ve Kimyasallar ve işçiliği kontrollü üretim kaset veya CD yapıp üretenler ve diğer ağustos ayları ağırlıklı olarak köy için- altına alabilirsek organik fındık önemli kurumlar konuya hâkim olamadıkla- de bahçelerde veya köyler arasında bir çıkar yoldur. rından türkü okuyanların memleketine birlikte geçen günler anlatılmış, bazen Ancak dünya ile rekabet ortamında bakıp ses kayıtları üzerinden derleme de eski sezonlardaki yaşanmışlıklara işgücü emek yoğun tarımdan makine yerini mükerrer olarak yazmışlardır. Bu duyulan istekler öne çıkmıştır. Nesiller

Giresun Ticaret Borsası MAKALE

yaşama biçimlerini ve kültürünü kayıt altına alındığı yöre, Anadolu’da türkülerle kendi dillerince, kısmen fındıkçılığın Karadeniz’de başladığı ve bölgesellik arz eden ezgi ve havalarına geçen yüzyıl içinde geliştiği yöredir. göre, sanatkârları ve çalgıları vasıta- Onlara “fındık toplama” türküleri sıyla yaşadıkları gibi sözlü biçimde diyebiliriz. Bunlar Giresun, Ordu ile kaydetmişlerdir. Bunlar fındıkçılık Trabzon olarak fındıkçılığın ilk yayılım etrafında geçen yaşam döngüsünün alanlarından derlenmiş yaygın türkü hikâyeleridir. Fındıkçılığa dair söylen- varyantlarını oluşturmaktadır. miş ezgilerin temposu işe ayarlıdır. Fındık toplamak emek yoğun insan Onlar üretim, bakım, kurutma ve gücüne bağlı bir faaliyet olduğundan harman mevsimine bağlı, çok sayıdaki aileler, komşular veyahut da dışarı insanın berber çalıştığı ortamlarda ramlarla çeşitli olgu ve durumları dile köylüler arasında imece veya yevmiye doğmuştur. O mevsimde kadın-erkek getirmektedir. Fındığın içi ve kabuğu, usulü yapılagelmiştir. Ortalama bir iki arasında “koşullu yakınlık” artmış ve harman işleri, fındıkçı alet ve eşyaları, ay gibi bir zaman süren toplama işleri fındık mevsimi iş-üretim dışında insan kadınlarca toplanması, erkeklerin esnasında bahçelerde yakın sosyal hikâyelerinin çoğalmasına da ayrıca taşıma gibi diğer işleri üslenmesi, ve bireysel bağlar kurulmuş ve bu zemin hazırlamıştır. Sevgi, sitem ve bahçesi, sahibi veya işçisi, kızıllığı günlerdeki karşılıklı duygusal ilişkiler özlem türküleri fındık bahçelerinde ve kırmızı rengi, minikliği, fındıkçılık bağlamında yörenin meşhur türküleri çalışan kızlar üzerinden söylenmiştir. adetleri, fındıkla ilgili inanışlar ve doğmuştur. Ancak bunu salt romantik oyunlarını sayısı yüzü bulan Anadolu tarihî yönteme hapsedemeyiz. Giresun’un Evleri türküsünden Türk müziğinin içinde serpiştirilmiş Oyunlarla çalışmanın aynı ortamda olarak görmekteyiz. Eski makalelerde birlikte sürdüğü bir yaşam tarzından “Giresun’da kayıklar romantik bir şiirsellik kalıbına indir- miras kalan bu türkülerin içinde Kızlar fındık ayıklar genmiş, sadece sevdalık terennümleri fındığın ekonomisi, insanların yaşama Sevenler sevdiğini diye bakılmış olan fındıklı türkülerde tarzı ve tarımının tarihî ve kültürel izleri Gece gündüz sayıklar kadın ile erkekler arasında bir işbölü- okunmaktadır. Bahçeye Gel Bahçeye, münün bilgisi öteki sosyal örüntüler Giresun’un Evleri ve Giresun’un İçinde, Bu türküler sosyal yaşantıyı, ferdin arasında daha değerlidir. Çıktım Fındık Dalına, Fındık Attım beğeni ve zevklerini somutlaştırmak- Sosyo-kültürel tarihin verilerine göre Harmana vb. türküleri ise bu listeyi ta, onu yaparken de fındıkla ilgili kav- analiz edildiğinde türkülerin derlenip adıyla olmasa bile konu etmektedir. Fındığın Anadolu’ya yayıldığı Giresun Numara Türkü Adı Kayıt Yeri / Yöresi Kaynak Kişi - Derlemeci - Notaya alan / Yılı yöresi fındıklı türküler açısından 1. Bir Fındığın İçini Giresun Osman Kalyoncu – Muzaffer Sarısözen 286 / 1974 bir merkezdir. Fındığın ana vatanı 2. Çıkma Fındık Dalına (v) Giresun Yücel Öner Bulunamadı Giresun’u batıdan çevreleyen Ordu 3. Çıktım Fındık Dalına (v) Ordu Faik Okutken – Kemal S. Okutken 3556 / 1990 ili ve doğudan çevreleyen Trabzon 4. Dağda Fındık Olur mu? Kütahya İstanbul Belediyesi Konservatuvarı Bulunamadı illeriyle birlikte ilk fındık sahası olan 5. Dalda Fındık Kalmasın Ordu Harut Erman – Neriman Tüfekçi 1294 / 1977 bölgedeki türkülerle yöredeki fındıkçı- 6. Evlerinin Önü Fındık (v) Sivas V. C. Aşkun, Muhan Bali Bulunamadı lığın kültürü bugüne taşınmıştır. 7. Evlerinin Önü Fındık (v) Ankara Alaattin Uyan Bulunamadı 8. Fındık Attım Harmana Giresun /Çavuşlu M. Tahmaz – Ö. Akpınar – Y.Paşmakçı 1319 / 1977 Hali hazırdaki tarımsal faaliyet olan 9. Fındık Çubuğu Gibi Bulunamadı Bulunamadı Bulunamadı “fındıkçılık” ilk olarak Giresun’da 10. Fındık Dalda Dal Yerde Giresun Ahmet Başaran – Ümit Bekizağa 4968 doğmuş ve buradan batı ve doğu sahil 11. Fındık Fıstık Satarız Bodrum Bulunamadı Bulunamadı şeridi boyunca yayılma göstermiştir. 12. Fındık Serdim Harmana Üsküp/Rumeli Sabri Gencer – Nihat Kaya 3283 / 1983 Zamanla ekonomik değeri artan 13. Fındık Toplayan Gelin (v) Giresun Mehmet Sırrı Öztürk – İbrahim Can 2191 / 1989 fındık tarımı özellikle uygun şartlar 14. Fındık Toplayan Gelin (v) Trabzon Güzen Karadeniz Bulunamadı taşıyan Batı Karadeniz’e doğru gelişip 15. Fındık Toplayan Kız Giresun Mehmet Yüksel Bulunamadı yayılmıştır. Coğrafyası, fındıkçılık Fındık Toplayan Kızlar (v1) Ordu TRT Arşivi - Yöre Ekibi 3218 / 1988 16. Fındık Toplayan Kızlar (v2) Ordu Nevzat Kılıç –Ali Rıza Gündoğdu Bulunamadı kültürü ve yayılış kademeleri türküler 17. Fındıklı Bizim Yolumuz Rumeli/ İstanbul Fatma Türkan Yamacı –Ahmet Yamacı Bulunamadı üzerinden okunabilir. Türkülerin bize 18. Hamidem Fındık Topluyor Fethiye Ramazan Güngör Bulunamadı söylediği yaşam hikâyeleri üzerinden 19. Tepsi de Tepsi Fındıklar Denizli/Acıpayam Veli Acımaz – Özay Gönlüm 3400 / 1994 kültürel ve coğrafik yayılım izleri takip 20. Yine Yeşerdi Fındık Dalları Ordu Muhsin Tercan 3172 / 1988 edilebilmektedir.

50 - 51 KUR FARKLARINDA KDV UYGULAMASI

Ramazan uysal Yeminli Mali MüşaviR

Bu yazımızda, yapılan I-GİRİŞ: teslimi veya hizmetin ifası anında mey- yasal değişiklikle, döviz 18 Ocak 2019 tarih 30659 sayılı Resmi dana gelmektedir. Aynı Kanunun 20. cinsinden veya dövize Gazetede yayımlanan 7161 sayılı Vergi maddesinin birinci fıkrasında, teslim endeksli satışlarda Kanunları İle Bazı Kanun ve Kanun ve hizmet işlemlerinde matrahın, bu Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik işlemlerin karşılığını teşkil eden bedel ortaya kur farklarının Yapılmasına Dair Kanun’un 18. madde- olduğu hükme bağlanmıştır. Bedel ise hesaplanmasına ilişkin siyle, 3065 sayılı Katma Değer Vergisi aynı Kanunun 20. maddesinin ikinci düzenlemelere yer Kanunu’nun 24. maddesinin birinci fıkrasında, malı teslim alan veya ken- verilecektir. fıkrasının (c) bendine “kur farkı” ibaresi disine hizmet yapılan veyahut bunlar eklenmiştir. adına hareket edenlerden bu işlemler Yapılan kanun değişikliğiyle, kur farkla- karşılığında her ne suretle olursa olsun rının KDV matrahına dâhil olduğu hük- alınan veya bunlarca borçlanılan para, me bağlanmış olmaktadır. Dolayısıyla mal ve diğer suretlerde sağlanan ve pa- 18.01.2019 tarihinden itibaren bedelin ra ile temsil edilebilen menfaat, hizmet döviz cinsinden veya dövize endeksle- ve değerler toplamını ifade eder olarak nerek ifade edildiği işlemlerde, bedelin tanımlanmıştır. kısmen veya tamamen vergiyi doğuran 7161 Sayılı Kanunla, 3065 Sayılı KDV olayın vuku bulduğu tarihten sonra Kanunu’nun 24 maddesinin birinci ödenmesi halinde, ortaya çıkan kur fıkrasının (c) bendinde yapılan deği- farkının, alıcı veya satıcı tarafından KDV şiklikle kur farkı matraha dâhil olan matrahın bir unsuru olarak vergilendiril- unsurlar arasına girmiştir. Bu nedenle, mesi gerekmektedir. 18.01.2019 tarihinden itibaren kur Bu yazımızda, yapılan yasal değişiklik- farklarının da matraha dâhil edilerek le, döviz cinsinden veya dövize endeksli katma değer vergisine tabi tutulması satışlarda ortaya kur farklarının hesap- gerekmektedir. lanmasına ilişkin düzenlemelere yer Maliye Bakanlığı Gelir İdaresi verilecektir. Başkanlığı’nca çıkarılan 25 seri no.lu KDV Genel Uygulama Tebliğiyle, II- YURTİÇİNE DÖVİZLİ VEYA DÖVİZE 26.04.2014 tarih 28983 sayılı Resmi ENDEKSLİ VADELİ SATIŞLARDA KUR Gazetede yayımlanan Katma Değer FARKININ HESAPLANMASI: Vergisi Genel Uygulama Tebliğinin 3065 sayılı Katma Değer Vergisi III/A-5.3. bölümünün birinci paragrafı Kanunu’nun 10/a maddesine göre, aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir. mal teslimi ve hizmetin yapılması “Bedelin döviz cinsinden veya dövize hallerinde vergiyi doğuran olay, malın endekslenerek ifade edildiği işlem-

Giresun Ticaret Borsası MAKALE

lerde, bedelin kısmen veya tamamen ile ödeme tarihi arasında ortaya çıkan sinde ihraç kayıtlı satılan mal bedelinin vergiyi doğuran olayın vuku bulduğu kur farkı için lehine kur farkı ortaya dövize endeksli olarak belirlenmesi tarihten sonra ödenmesi halinde, satıcı çıkan (alıcı veya satıcı) tarafından bu durumunda, vergiyi doğuran olayın lehine ortaya çıkan kur farkları KDV farkın oluştuğu tarihte fatura düzenlen- meydana geldiği tarih ile ödeme tarihi matrahına dâhildir. Buna göre, matraha mesi gerekmektedir. Dolayısıyla, bu tür arasında ortaya çıkan lehe oluşan kur dâhil olacak kur farklarının hesabında, durumlarda faturalaşma vergiye tabi farkları nedeniyle imalatçı firma (satıcı) mal ve hizmet bedeline isabet eden işleme doğrudan taraf olanlar arasında tarafından fatura düzenlenir. kur farkları dikkate alınır, hesaplanan yapılması gerekmektedir. Faturada lehe oluşan kur farkı üzerin- KDV’ye ilişkin ortaya çıkan kur farkları Ancak bedelin döviz cinsinden be- den KDV hesaplanır. Ancak imalatçı matraha dâhil edilmez.” lirlendiği işlemlerin ödeme tarihinin (satıcı) firmadan tahsil edilmez. Tebliğde yapılan açıklama uyarınca, tespiti ve dolayısıyla kur farkı tutarının İmalatçı firma tarafından tahsil edil- vadeli satılan mal veya hizmetin katma hesabı, uygulamada birtakım zorluluk- meyen bu KDV bir taraftan hesaplanan değer vergisi dâhil bedelinin dövize lar getirmektedir. Şöyle ki; bedeli döviz KDV olarak beyan edilir, diğer taraftan endeksli olarak tespit edilmesi ve cinsinden belirlenen birden fazla vadeli indirim konusu yapılır. Bir anlamda he- bedelin bir kısmının veya tamamının fatura düzenlenmesi ve ödemelerin da saplanan KDV etkisiz hale gelmiş olur. kararlaştırılan vadelerde ödenmesi farklı tarihlerde yapılması durumunda, İmalatçı firma (satıcı) tarafından he- halinde, oluşan kur farkları katma değer kur farkının hesabında ödeme tarihinin saplanan KDV’nin beyanında, “Tevkifat vergisini de ihtiva ettiğinden mükellef- tespiti önem arz ettiğinden, yapılan Uygulanmayan İşlemler” tablosun- lerce bu tutarlar üzerinden malın tesli- ödemenin hangi fatura bedeline da malın tabi olduğu orana ilişkin mi veya hizmet ifası tarihindeki geçerli karşılık yapıldığının da belirlenmesi satırı kullanılır. İndirim beyanında ise katma değer vergisi oranı esas alınıp, gerekecektir. Söz konusu durumla ilgili “İndirimler” tablosunun “Bu Döneme Ait “iç yüzde” uygulanarak katma değer olarak Gelir İdaresi tarafından herhangi İndirilecek KDV” satırı kullanır. vergisinin hesaplanıp fatura düzenlen- bir belirleme yapılmadığından, dövize İhracatçı (alıcı) ise ihraç kaydıyla tes- mesi gerekmektedir. Dolayısıyla dövize endeksli vadeli satışlarda ilk tahsilat limde olduğu gibi, bu faturada belirtilen endeksli veya bedelin döviz cinsinden tutarının, düzenlenen ilk fatura bedeli ancak imalatçı firma tarafından (satıcı) ifade edildiği vadeli satışlarda, satış karşılığında yapıldığının kabul edilmesi tahsil edilmeyen KDV’yi indirim konusu tarihi ile bedelin tahsil edildiği tarihteki gerektiğini değerlendiriyoruz. yapamayacağından KDV beyanname- kur üzerinden hesaplanan değerlerin sine dâhil etmez. arasındaki farkın matrahın bir unsuru III-İHRAÇ KAYITLI OLARAK DÖVİZE İmalatçı firma tarafından düzenlene- olarak vergiye tabi tutulması gerekir. ENDEKSLİ VADELİ SATIŞLARDA KUR cek faturada aşağıdaki ibareye yer Bedelin döviz cinsinden veya dövize en- FARKININ verilebilir. dekslenerek ifade edildiği işlemlerde, HESAPLANMASI: “3065 sayılı KDV Kanununun 11/1-c mal teslimi veya hizmet ifasının gerçek- KDV Kanunu’nun 11/c maddesi gere- maddesine göre ihraç kayıtlı teslimin leştiği ilk safhada vergiyi doğuran olay ğince; tecil-terkin uygulaması çerçeve- kur farkı nedeniyle düzenlenmiş olup KDV’si tahsil edilmemiştir. KDV’si indi- rim konusu yapılamaz.”

A- İmalatçı Firma Aleyhine Oluşan Kur Farklarının Durumu: KDV Genel Uygulama Tebliği’nin “II/A-8.9. İmalatçı Aleyhine Matrahta Meydana Gelen Değişiklik başlıklı bölümünde, KDV Kanunun (11/1-c) maddesine atfen, imalatçılara ihraç kayıtlı teslim nedeniyle iade edilecek KDV hesabında, imalatçı aleyhine ortaya çıkan kur farklarından doğanlar da dahil olmak üzere, imalatçı aleyhine matrahta meydana gelen değişikliğe ilişkin verginin (imalatçı aleyhine mat- rahta meydana gelen değişikliğe ihraç

52 - 53 kayıtlı teslim edilen malın tabi olduğu oran uygulanmak suretiyle bulunan tutar) ihraç kayıtlı teslim bedeli üzerin- den hesaplanan vergiden düşüleceği belirtilmiştir. 25 no.lu KDV tebliğiyle adı geçen bölümde yapılan değişiklikle, iade talep dilekçesinin verildiği tarihten sonra imalatçı aleyhine ortaya çıkan kur farklarına ilişkin olarak iade hesabında herhangi bir düzeltme yapılmayacağı açıklanmıştır. İmalatçı satış bedelinin geç tahsil edildiği durumlarda iade hesabına belirlilik sağlayan bu değişik- latçı firma aleyhine matrahta meydana aldıktan sonra, kendi aleyhine kur farkı liğe göre, iade talep dilekçesi verildiği gelen değişikliğe ihraç kayıtlı teslim oluştuğunda haksız ve yersiz vergi tarihe kadar imalatçı aleyhine oluşan edilen malın tabi olduğu oran uygulan- iadesine sebebiyet vermiş olacaktır. kur farkları imalatçıların iade hesabıyla mak suretiyle bulunan tutar) ihraç kayıtlı ilişkilendirilecek, bu tarihten sonraki teslim bedeli üzerinden hesaplanan B- Kur Farkının Tabi Olduğu KDV kur farkları ise ilişkilendirilmeyecektir. vergiden düşülür. Oranı: Tebliğin bu düzenlemesi Nisan 2019 Örnek; çelik imalatçısı (A) firması, KDV Genel Uygulama Tebliğindeki mev- ve izleyen vergilendirme dönemlerine ihracatçı (B) firmasına 500.000 + cut düzenlemelere göre, teslim veya ilişkin iade taleplerine uygulanacaktır. 90.000 (USD) KDV şeklinde ihraç kayıtlı hizmetin yapıldığı tarih ile bedelin tahsil Dolayısıyla, KDV Kanunu’nun 11/c mal faturası düzenlemiştir. Bu teslim edildiği tarih arasında satıcı lehine orta- maddesi gereğince; tecil-terkin nedeniyle 540.000 TL (90.000 USD ya çıkan kur farkı için satıcı, alıcı lehine uygulaması çerçevesinde ihraç kayıtlı x 6.00 dolar kuru=) KDV iade hakkı ortaya çıkan kur farkı için alıcı tarafın- satılan mal bedelinin dövize endeksli kazanmıştır. dan fatura düzenlenmek ve faturada olarak belirlenmesi durumunda, vergiyi İhracatçı firma (B) tarafından, çelik gösterilmek zorunda olan kur farkına, doğuran olayın meydana geldiği tarih imalatçısı (A) şirketine fatura bedelinin teslim veya hizmetin yapıldığı tarihte bu ile ödeme tarihi arasında ortaya çıkan ödendiği gündeki kur 5,00 TL olmuştur. işlemler için geçerli olan oran uygulan- aleyhe oluşan kur farkları nedeniyle ih- Bu nedenle ihracatçı firma (B) tarafın- mak suretiyle KDV hesaplanacaktır. racatçı firma (alıcı) tarafından imalatçı dan, imalatçı (A) firmasına (500.000 firma (satıcı) adına fatura düzenlenir. x 1,00 TL=) 500.000 TL + % 0 KDV kur III-DEĞERLENDİRME VE SONUÇ: Aleyhte oluşan kur farkı üzerinden farkı faturası düzenlenmiştir. Başka 7161 Sayılı Kanunla, 3065 Sayılı KDV ihracatçı (alıcı) firma tarafından KDV bir ifade ile ihraç kayıtlı malın fatu- Kanunu’nun 24 maddesinin birinci fık- hesaplanmaz. Bu kapsamda imalatçı rasının düzenlendiği andaki bedel, rasının (c) bendinde yapılan değişiklikle firma (satıcı) adına düzenlenecek fatu- 3.000.000 TL (500.000 x 6,00) iken, kur farkı matraha dâhil olan unsurlar raya; “3065 sayılı Kanununun (11/1-c) bu faturanın tahsilat aşamasındaki arasına girdiğinden, ortaya çıkacak kur maddesi hükümlerine göre, ihraç bedeli 2.500.000 TL (500.000 x 5,00) TL farkları üzerinden KDV hesaplanarak fa- edilmek şartıyla yapılan teslimlerde olmuştur. Bu durumda mal bedelinde tura düzenlenmesi zorunlu hale gelmiş- imalatçı aleyhine matrahta meydana 5000.000 TL’lik bir azalma söz konusu tir. Döviz cinsinden veya dövize endeksli gelen değişikliğe ilişkin olduğundan olmaktadır. Dolayısıyla KDV iade hakkı- olarak yurtiçine yapılan vadeli satışlarda KDV hesaplanmamıştır.” şerhi yazılır. nın da 500.000 x 0,18= 90.000 TL kadar kur farkı üzerinden KDV hesaplanma- Ayrıca söz konusu faturada, imalatçı azalacağı bir gerçektir. sında, yapılan satışın ihraç kayıtlı olup tarafından düzenlenen faturanın tarih İhraç kayıtlı teslimlerde KDV iade hakkı olmamasının önemi bulunmakla birlikte ve sayısına yer verilir. ihraç kayıtlı teslimin yapıldığı ayda doğ- yalnızca tahsilat ve KDV iadesi açısından İmalatçı firma (satıcı) ihraç kayıtlı teslim makta olup, ihracatın gerçekleşmesi ile farklılık bulunmaktadır. Ayrıca dövizli nedeniyle iade edilecek KDV hesabında, kullanılabilir hale gelmektedir. İhracat veya dövize endeksli vadeli satışların imalatçı firma aleyhine ortaya çıkan kur bedeli ise ihracattan daha sonraki tahsilat tutarının da kayıtlar üzerinden farklarından doğanlar da dahil olmak tarihte tahsil edilebilmektedir. Bu du- ayrı ayrı belirlenerek, düzenlenecek üzere, firma lehine matrahta meydana ruma göre imalatçı (ihraç kaydıyla mal kur farkına ait fatura tutarının da doğru gelen değişikliğe ilişkin verginin (ima- satan) ihracata istinaden KDV iadesini hesaplanması gerekmektedir.

Giresun Ticaret Borsası MAKALE

GİRESUN LİMAN İNŞAATI VE OSMAN AĞA

Ayhan Yüksel araştırmacı yazar

“Giresun Limanı ve Rıhtımı” Antikçağ’da madenleriyle ünlenen ve imtiyazını almak için uğraşıyordu. inşa konusuna Belediye denizindeki balıkları övülen, korunaklı Hatta, Büyük Taarruz’dan önce Sovyet limana sahip Giresun Osmanlı idaresi Nafia Komiserliği’nin kendisine Reisi Osman Ağa da gayret altında bir liman şehri olarak gelişme yolladığı Vladimir Tataroğlu adında göstermiş, vekâletler gösterdi. Ortaçağ’da fındık ticaretiyle bir mühendisi Giresun liman ve rıhtımı nezdinde teşebbüs ve ön plana çıktı. İç kesimlerin hububatı- için bir proje yaptırmıştı. Bu sırada takiplerde bulunarak nın ve madenlerinin, dokuma mamul- İzmir İktisat Kongresi’nden dönen belediyeye nafia imtiyazını lerinin ihraç limanı özelliği kazandı. 16. Osman Ağa’nın ağabeyi Feridunzâde yüzyılda şehir halkı deniz nakliyatçılığı Hacı Hasan Efendi’de Ankara’da almak için uğraşmıştır. ve balıkçılıkla iştigal ediyordu. Deniz bulunuyordu. Hacı Hasan Efendi’nin ticareti elbet bir liman ihtiyacına gerek Ankara’da bulunması Osman Ağa’nın gösteriyordu. Muntazam bir iskelesi işine yaradı. Çünkü imtiyazın beledi- solmadığı için gidip-gelen gemilerin yeye verilmesi işi muamele itibariyle yüklerinin tahmil ve tahliyesinde tekemmül etmiş, sıra 15.000 liralık güçlük çekilmekteydi. Giresun’a rıhtım bir teminat vermeye gelmişti. Aslında yapma fikri 1873 yılında gündeme teminat Osman Ağa’nın hatırı için bu geldi. Bu iskelenin 41.536 kuruş kadardı. Osman Ağa’nın o günlerde masrafı gerektireceği tespit edildi. Bu parası yoktu yahut varsa da yanında rıhtım yapma hep gündemde kaldı. I. bulunmuyordu. Para temin edilirken Dünya Harbi sonrasında iskeleye dair Osman Ağa beklemede idi. Hacı yazışmalar devam etmiştir. Giresun Hasan Efendi, İzmir’den Kırzâde iskelesi, genellikle inşa, tamir, geniş- yazıhanesinden –malına karşılık– bu letilme gibi faaliyetlerle karşımıza çık- parayı istemişti. Fakat, daha sonra Ali maktaydı. Bir ticaret şehri olduğunun Şükrü hadisesi olduğundan imtiyaz işi bilincinde olan belediye reisi Osman de sonuçsuz kaldı. Ağa da bu konuya ilgi duydu. Giresun İskelesi’nin yapılmasına “Giresun Limanı ve Rıhtımı” inşa katkı olmak üzere alınan rüsumun konusuna Belediye Reisi Osman Ağa Cumhuriyet’in ilk yıllarında tüccarlar ile da gayret göstermiştir. Osman Ağa, belediye arasında dava konusu olduğu limanla sık sık alakadar ve vekâletler görülüyor. Tüccarlar İskele Rüsûmu nezdinde teşebbüs ve takiplerde diye alınan paranın yerine sarf edilme- bulunmakta, Giresun liman ve rıhtım- diğini ileri sürerek bu parayı yedi-sekiz larını yaptırmak için belediyeye nafia aydan beri ödemekten kaçınmışlardır.

54 - 55 Tüccarlar, iskele parası diye toplanan kullanıma açılan modern limana pek binlerce liranın nereye ve nasıl sarf çok açıdan benzediği görülebilir. İki edildiği sorgulayarak “yıkık, enkaz dalgakıranın yapılması planlanan halinde duran iskeleyi” göstermekte- projede bunların biri limanın batı- dirler. “On para bile vermeyeceklerini sından başlayacak ve kuzeye doğru ileri süren” tüccarlar ile belediye ara- uzayacaktı. Diğer ana dalgakıran sındaki bu sürtüşme ileri bir dereceye ise limanın doğusunda yer alan eski varmıştır. Belediye, gönderdiği me- iskeleyi de içine alarak kayalık boyun- murlarla tüccarların mağazalarındaki ca uzayacak ve kuzeybatıya doğru mallarına haciz işlemi uygulamaya kıvrılarak korunaklı bir liman ortaya başlamışlardır. Tüccarlar, bu uygu- çıkaracaktı. Bunun yanında limanda lama üzerine hukuklarını aramaya mağazalar, gümrük mahalli, rüsumat girişmişler ve taraflar mahkemelik Zor da olsa XX. yüzyılın başlarında dairesi ve bunun gibi gerekli yapıların olmuşlardır. 26 Kânunuevvel 1923 Giresun’a küçük bir iskele yapılmış; da düşünüldüğü görülmektedir. Ne Çarşamba günü görülen mahkeme lakin bu iskele artan ticaret hacmine yazık ki bu proje de gerçekleştirileme- davacıların avukat tutacaklarını söy- cevap vermekten uzak kalmıştır. miş ve Giresun’un modern bir limana leyince 30 Kânunuevvel 1339 [1923] Bu bağlamda Giresunlu tüccar ve olan ihtiyacı 1959 yılına kadar devam Pazar gününe atılmıştır. Ticaret Odası, denizciler iskelenin tamiri ve geniş- etmiştir. Dolayısıyla Giresun’un ula- Belediye Sandığında mevcut 8.000 letilmesine yönelik taleplerini devam şım konusundaki en temel ihtiyaçları lira küsur lira ile toplanacak iskele ettirmişlerdir. Giresun’un bu iskeleye olan Giresun-Şebinkarahisar yolunun paralarının kendileri tarafından teşkil olan ihtiyacı yabancı sermayenin de inşası eksikliklerine rağmen karşılan- edilecek komisyona devir edilerek dikkatini çekmiş ve bir Türk-Fransız sa da limanın altyapısına dair yeter- tamire muhtaç olan iskelenin bu heyet ortaklığı limana yönelik bir proje sizlikler Giresun’un ekonomisinin ve tarafından yapılmasını vilayet maka- hazırlamıştır. Projenin detaylarına kentsel gelişiminin önünde en önemli mına önermiştir. bakıldığında projenin 1959 yılında engellerden biri olarak kalmıştır.

Giresun Ticaret Borsası MAKALE

TİCARİ ALACAKLARDA ZORUNLU ARABULUCULUK Av. Müjdat ÖZ

İş hukukuna ilişkin 19 Aralık 2018 tarihli ve 30630 sayılı Yargıtay’da görülmekte olan davalarda uyuşmazlıklarda yaklaşık Resmi Gazete’de yayınlanarak yürür- dava şartı olarak arabuluculuğa ilişkin bir senedir uygulana gelen lüğe giren Abonelik Sözleşmesinden hükümlerin uygulanmayacağı belirtil- arabuluculuk sürecinde Kaynaklanan Para Alacaklarına İlişkin miştir. yaşanılan sıkıntıların Takibin Başlatılması Usulü Hakkında -Hukuk Uyuşmazlıklarında Kanun kapsamında ticari alacak Arabuluculuk Kanunu’na 4. bölümden devam edeceğine ilişkin davalarında arabulucuya başvurma sonra gelmek üzere “Dava Şartı olarak kaygılarımızı da belirtmekte şartı getirilmiş ve bu amaçla Türk Arabuluculuk” başlığı ile 5. bölüm fayda görmekteyim. Ticaret Kanunu (TTK) ve Hukuk eklenmiş ve 18/A maddesi altında Uyuşmazlıklarında Arabuluculuk arabuluculuğa ilişkin genel nitelikli Kanunu’nun bazı hükümlerinde değişik- düzenlemeler yapılmıştır. Madde lik yapılmıştır. Bu doğrultuda; kapsamında, ilgili kanunlarda arabu- -TTK ’ya madde 5/A eklenerek 4. mad- lucuya başvurulmuş olması dava şartı desinde belirtilen davalardan konusu olarak kabul edilmiş ise arabuluculuk bir miktar paranın ödenmesi olan sürecinin nasıl işleyeceği, bu süreçte alacak ve tazminat talepleri hakkında yargılama giderlerinin taraflar arasında dava açılmadan önce arabulucuya nasıl paylaştırılacağı, arabulucunun başvurulması zorunluluğu getirilmiş- belirlenmesi gibi konular hükme bağ- tir. Bu halde bahsi geçen uyuşmazlık lanmıştır. İlgili hüküm, Kanun’un yayımı hallerinde dava açmadan önce arabulu- itibariyle yürürlüğe girmiştir. cuya başvurulmuş olunması dava şartı -Bu doğrultuda, dava açma şartı olarak olarak düzenlenmiştir. Söz konusu arabulucuya başvurulmasının zorun- hükmün yürürlük tarihi 01/01/2019 luluk olarak düzenlendiği uyuşmaz- olarak belirlenmiştir. lıklarda anlaşmaya varılamaması ve -Bu madde ile ayrıca, arabulucuya dava açılması halinde arabuluculuk yapılan başvurunun arabulucunun gö- son tutanağının aslının veya arabulucu revlendirildiği tarihten itibaren 6 hafta tarafından onaylanmış bir örneğinin içinde sonuçlandırılacağı, bu sürenin de mahkemeye sunulması gerekmek- ancak zorunlu hallerde arabulucu tedir. Sunulmaması halinde mahkeme tarafından iki hafta uzatılabileceği tarafından davacı tarafa eksikliğin belirlenmiştir. giderilmesi için bir haftalık kesin süre -TTK ’ya Geçici Madde 12 eklenerek verilecek, eksikliğin verilen bu kesin Kanun’un ilgili hükmünün yürürlüğe süre içerisinde giderilmemesi halinde girdiği tarih itibariyle ilk derece mahke- dava, dava dilekçesi karşı tarafa teb- meleri ve bölge adliye mahkemeleri ile liğe çıkarılmadan reddedilecektir. Bu

56 - 57 düzenlemenin usul ekonomisine uygun bir ülkedeki icra kabiliyeti bir takım so- ortaya çıkabilecektir. ve yerinde bir düzenleme olduğu de- runları akla getirmektedir. Gerçekten de Buna ek olarak, Türkiye’de iş hukuku- ğerlendirilmektedir. Zira böylece, dava Hukuk Uyuşmazlıklarında Arabuluculuk na ilişkin uyuşmazlıklarda dava şartı şartı yerine getirilmemiş olan bir dava Kanunu’nun tarafların anlaşması olarak yaklaşık bir senedir uygulana için hem mahkemenin, hem de davalı başlıklı 18. maddesi hükmü uyarınca, gelen arabuluculuk sürecinin işleyi- yanın gereksiz yere zaman ve kaynak arabuluculuk süreci sonunda taraflar şinde yaşanılan sıkıntılar ile bunların ayırması önlenmiş olacaktır. arasında bir anlaşmaya varılırsa, bir devam edeceğine ilişkin kaygılarımızı -Bu madde kapsamında arabuluculuk anlaşma belgesi düzenlenerek, taraflar da belirtmekte fayda görmekteyim. başvurusunun uyuşmazlık konusuna ve arabulucu tarafından imzalanır. Uygulamada arabulucular genellikle, göre yetkili mahkemenin bulunduğu Anlaşma belgesinin icra edilebilmesi kendilerine yapılan başvuruların yoğun- arabuluculuk bürosuna yapılacağı ve için taraflar, sulh hukuk mahkeme- luğundan kaynaklandığını düşündüğü- arabulucunun görevlendirildiği tarihten sinden icra edilebilirlik şerhi alarak, müz sebeplerle, karşı tarafın başvuru itibaren başvurunun üç hafta içinde arabuluculuk görüşmeleri sonunda hakkında sağlıklı bir değerlendirme sonuçlandırılacağı bu sürenin zorunlu elde edilen kararı bir mahkeme ilamı yapabilmesi ve hazırlanabilmesi için hallerde bir hafta uzatılabileceği belirtil- gibi icraya koyabilecektir. uygun süre vermeksizin ve başvurucu- miştir. Yukarıda belirtildiği üzere ticari Önemle belirtmek isterim ki; yine aynı nun talepleri hakkında da gerekli ve ye- uyuşmazlıklarda, bu hükümden farklı madde de anlaşma belgesinin taraf- terli bilgi ve belge vermeksizin toplantı olarak süre arabulucunun görevlendiril- ların yanında avukatları tarafında da günü belirlemektedir. Bu da sürecin mesinden itibaren kural olarak altı hafta imzalanmış olması halinde, icra edilebi- verimini ve istenilen amaca ulaşılması- ve zorunlu hallerde arabulucu tarafın- lirlik şerhi aranmaksızın ilam niteliğinde nı olumsuz etkilemektedir. Ticari uyuş- dan en fazla iki hafta uzatılabilecek belge sayılacağı da belirtilmiştir. mazlıkların daha kapsamlı ve karmaşık şeklinde düzenlenmiştir. Bunun ticari Her iki durumda da, uyuşmazlığın yapısı da göz önünde bulundurularak, uyuşmazlıkların kapsamlı ve karmaşık taraflarından birinin yabancı olması arabuluculuk sürecinde karşı tarafın olmasından kaynaklandığı yorumu ve anlaşma belgesinde belirlenen uyuşmazlıkla ilgili bilgilendirilmesi ve yapılabilir. yükümlülükleri yerine getirmemesi ve toplantı için önceden yeterli sürenin -Dava açılmadan önce ihtiyati tedbir ve Türkiye’de de malvarlığı bulunmaması verilmesi gibi hususlara da yer veren ihtiyati haciz kararı alınması durumu halinde sözkonusu anlaşma belge- yasal düzenlemelerin yapılmasının da ile özel kanunlarda tahkim veya başka sinin nasıl icra edileceği konusunda ayrıca gerekli olduğunu düşünüyorum. bir alternatif uyuşmazlık çözüm yoluna belirsizlikler bulunmaktadır. Zira böyle Ayrıca yeni düzenlemelerin yürürlüğe başvurma zorunluluğu bulunması bir durumda anlaşma belgesinin yurt girmesini takiben sürecin yakından halleri 18/A maddesi kapsamında özel dışında icra edilebilmesi için yabancı takip edilerek, uygulama ile ortaya olarak düzenlenmiştir. Bu halde; bir ülkede tenfizine ihtiyaç duyulacak, çıkacak ihtiyaçları karşılar nitelikte *Dava açılmadan önce ihtiyati tedbir anlaşma belgesi bir mahkeme ya da düzenlemelerin yapılmasını umut ya da haciz kararı verilmesi halinde, hakem kararı olmadığı için de sorunlar ediyorum... tamamlayıcı merasim olarak öngörülen davaya dönüştürme süreci için öngö- rülen sürenin, arabuluculuk bürosuna başvurulmasından son tutanağın hazır- lanmasına kadar işlemeyeceği hükme bağlanmış ve *Özel kanunlarda tahkim veya başka bir alternatif uyuşmazlık çözüm yoluna başvurma zorunluluğu bulunması halinde dava şartı olarak arabuluculuğa ilişkin hükümlerin uygulanmayacağı belirtilmiştir. Bu Kanun ile Hukuk Uyuşmazlıklarında Arabuluculuk Kanunu hükümleri uya- rınca arabuluculuk faaliyeti sonunda düzenlenebilecek olan anlaşma belgesinin hukuki mahiyeti ile yabancı

Giresun Ticaret Borsası MAKALE

FINDIK HASADI VE HARMANLAMASINDA DİKKAT EDİLMESİ GEREKEN HUSUSLAR Öğr. Gör. Dr. Ali TURAN Giresun Üniversitesi Fındık Eksperliği Programı

Hasat edilen fındıklar Fındığın Toplanması artar, yağ ve kül oranı, E vitamini, folik aynı gün harman yerine Her çeşit hasat olumuna geldiğinde asit değeri, yağ asitleri kompozisyonu getirilmeli ve 3 gün toplanmalıdır. Çünkü fındık çeşit- gibi içeriklerinde azalır, raf ömrü kısalır lerimizden bazıları erken, bazılar ve sürgünler zarar görebilir. soldurulmadan asla patoza orta ve bazıları da geç hasat olumuna Erken hasat daldan hasat şeklinde verilmemelidir. Güneşte gelmektedir.Çeşitler karışık değil de yürütüldüğü için bir kişi günde yaklaşık kurutma kademeli olarak her çeşit hasat olumuna geldiğinde 70-75 kg/günzuruflu fındık toplamakta- azalmalı ve makineli ayrı ayrı hasat edilmeli, harmanlanmalı, dır. Bu da yaklaşık 20-25 kg kuru fındığa kurutulmalı, çuvallanmalı ve hasat edi- denk gelmektedir. Bu nedenle daldan kurutma yaygınlaştırılmalıdır. len fındıklar aynı gün mutlaka harman hasat işleminin bir yandan meyve kali- yerine getirilmelidir. tesini düşürürken diğer yandan hasat maliyetini arttırdığı unutulmamalıdır. Erken Hasadın Sakıncaları Erken hasat edilen fındıklar kendine Zamanında Hasadın Faydaları özgü renk, lezzet ve tadına ulaşamaz, Olgun hasat edilen fındıkların randı- iç meyve küçük kalır, randımanı ve manı yükselir, buruşuk iç oranı azalır, beyazlama oranı düşer, buruşuk oranı meyve kendine has tada ve lezzete

58 - 59 ulaşır, beyazlama oranı artar, toplam kurutulmaktadır. Sıcaklığın 500C’nin cm) ve yığınlar halinde depolamadan yağ ve yağ asitliği değeri yükselir, raf üzerine çıkılması halinde fındıkta yağ kaçınılmalıdır. ömrü artar, hasatta kullanılan iş gücü oksidasyonu başlamakta, 450C’nin azalır ve kuruma süresi iklime de bağlı altına düşülmesi halinde ise kuruma Sonuç olarak kısalabilir. süresi uzamaktadır. Kurutma sırasın- Hasat olum krtiterlerine göre hasat- Yerden hasat işleminde kişiye bağlı ola- da yağ oksidasyonunu önlemek için başlanmalı, yerden hasat şeklinde rak değişmekle birlikte bir kişi 110-120 ise mutlaka belirli aralıklarla kurutma yürütülmeli ve her çeşit olgunlaştığında kg/günzuruflu fındık toplamaktadır. Bu işlemine ara verilmelidir (Örnek: 3 sa hasat edilmelidir. Hasat edilen fındıklar da yaklaşık olarak 40-45 kg kuru kabuk- çalışma 1.5sa ara). Genellikle fındığın aynı gün harman yerine getirilmeli lu fındığa eş değer kabul edilmektedir. geliş nemine bağlı olarak kuruma ve 3 gün soldurulmadan asla patoza Bu yüzden zamanında hasat işlemi ile süresi 20-30 sa arasında değişkenlik verilmemelidir. Geleneksel kurutma bir yandan kalite kaybı azaltılırken diğer göstermektedir. Kurutma makinesinin yöntemi olan güneşte kurutma işlemi yandan yıldan yıla verime, iklime ve meyve kalitesini koruyarak yağ oksi- kademeli olarak azalmalı ve makineli kişiye göre değişmekle birlikte hasatta dasyonunu azalttığı unutulmamalıdır. kurutma yöntemi yaygınlaştırılmalıdır. %30-40 arasında işgücü tasarrufu Makineli kurutma işleminin yaygınlaştı- sağlanabileceği asla unutulmamalıdır. Depo ve Ambarlarda Aranan Özellikler rılması aşamasında devlet desteğisağ- Bu nedenle fındık zuruflarının %80’i Depo sıcaklığı 0-100C arasında olmalı, layacak projeler geliştirilmelidir. Çünkü sarardığı ve/veya kahverengileştiğinde, %70’in üzerine nem değeri çıkmamalı, güneş ışığına uzun süre maruz kalan dal sallandığında fındığın %75’i dökül- havalanması iyi olmalı, temiz, serin ve fındıklar serbest yağ asidi salgılamakta düğünde, sert kabuk kısmının tamamı kuru olmalı, fındık basıncına karşı da- ve bu da fındığın bozulmasına neden kahverengileştiğinde ve iç fındık nemi yanıklı olmalı, depo tabanı su geçirmez olmaktadır. Diğer yandan da kurutulan %30’un altına düştüğünde hasat işlemi- madde ile kaplanmalı, fındıklar palet bu fındığın uzun süre kalite özellikle- ne başlanmalıdır. üzerinde olmalı ve 6 çuvaldan (jüt) rini muhafaza edebilmesi için lisanslı fazla üst üste konulmamalı, duvarla depoculuk mutlaka yaygınlaştırılması Harman Yerlerinde Aranan Özellikler arada mutlaka boşluk olmalı (En az 10 gerekmektedir. Harman yerleri temiz, mümkünse sabahtan akşama kadar güneş almalı, harmanların bir tarafı kapatılacak şekil- de çatı yapılmalı, yağmur suyu tahliye kanalları bulunmalı, harmana getirilen fındıklar en fazla 10-20 cm kalınlığında olmalı, 3-4 gün soldurulmalı ve ondan sonra çotanaklarından ayrılmalı, hasat sonrasında soldurulmadan kesinlikle çotanaklarından ayrılmamalı ve üzeri kapatılan branda ve/veya naylon ile en az 30-40 cm boşluk bırakılmalıdır. Geleneksel olarak kurutulan fındıklarda iş gücü iklime bağlı olarak değişmekler birlikte ortalama 10-20 gün arasında değişkenlik göstermekte ve bazen bu süre aşılmaktadır. Bu da bir taraftan kurutma maliyetini arttırırken diğer taraftan kuruma süresi artması ile fındığın oksidasyona maruz kalmasına neden olmaktadır. Geleneksel yöntemlerle kurutmanın yanında son dönemlerde kurutma ma- kinesi de yayılma eğilimi göstermekte- dir. Bu makinelerde fındıklar 45-500C’de

Giresun Ticaret Borsası İSTATİSTİK

İKİ AYLIK FINDIK İHRACATI 641 MİLYON DOLARA ULAŞTI 1 Eylül’de başlayan 2019-2020 fındık ihraç sezonunun ilk 2 ayında, geçen sezona göre miktar bazında yüzde 72, değer bazında ise yüzde 106 arttı. Bir önceki sezon ise 270 bin ton fındık ihracatı gerçekleşti.

Karadeniz İhracatçı Birlikleri ken Sevinç, Çin Halk Cumhuriyeti’ne tedarikinde sıkıntılar yaşanmaması verilerine göre 1 Eylül’de başlayan ihracatın da artarak devam ettiğini için ilgili paydaşlar nezdinde gerekli 2019-2020 fındık ihraç sezonunun aktardı. Sevinç, yeni sezonun ilk iki önlem ve politikaların ivedilikle geliş- ilk 2 ayında, geçen sezona göre ayında Çin Halk Cumhuriyeti’ne fın- tirilmesi gerektiğini de ifade etti. miktar bazında yüzde 72, değer dık ihracatının yüzde 153 artarak 4 bazında ise yüzde 106 artış gerçek- bin 117 tona ulaştığını ifade ederek, Geçen sezon 270 bin ton leşti. Karadeniz İhracatçı Birlikleri 2019 yılı Ocak-Ekim döneminde ise ihracat yapıldı Koordinatör Başkanı İlyas Sevinç, bu ülkeye 9 bin 55 ton fındık ihracatı Öte yandan, geçen sezonun ihracat fındık ihracatının rekorlar kırmaya gerçekleştirildiğini kaydetti. rakamları da açıklandı. Dünya fındık devam ettiği 2019-2020 sezonunda Bunun bir rekor olduğunu, 2019 üretim ve pazarının büyük kısmını ekim sonu itibarıyla 99 bin 891 ton yılının rekor seviyede kapanacağı- elinde bulunduran Türkiye, 1 Eylül fındık ihracatı gerçekleştirildiğini nın kesinleştiğini belirten Sevinç, 2018-31 Ağustos 2019 ihracat dö- ve 641 milyon dolar döviz girdisi sağ- yakın gelecekte Çin’in, Almanya ve neminde en fazla fındığı Almanya’ya landığını belirtti. İtalya’dan sonra ihracatta üçüncü sattı. Geçen sezona göre miktar bazında sıraya geleceğinin emarelerinin Karadeniz Fındık ve Mamulleri yüzde 72, değer bazında ise yüzde görülmeye başlandığını aktardı. İhracatçıları Birliği verilerine göre 106 artış gerçekleştiğine dikkati çe- Sevinç, Türkiye’de fındık kalitesi ve Türkiye, geride kalan sezonda 115

60 - 61 ülkeye 269 bin 399 ton fındık ihraç ÜLKELERE GÖRE FINDIK VE MAMULLERİ İHRACATI (AYLIK, BİN $) ederek 1 milyar 592 milyon 737 bin ÜLKELER Ekİm 2018 Ekİm 2019 Değ. (%) Pay (%) dolar gelir sağladı. Fındık ihraca- tında ilk sırayı önceki 9 sezonda İtalya 33.323 137.999 314,12 39,75 olduğu gibi yine Almanya aldı. 2009- Almanya 51.958 68.989 32,78 19,87 2010 sezonundan itibaren liderliği Fransa 13.853 19.986 44,27 5,76 elinden bırakmayan Almanya’ya Çin Halk Cum. 6.828 16.340 139,30 4,71 geçen sezon 67 bin 318 ton fındık Hollanda 7.342 10.301 40,30 2,97 satılarak 370 milyon 629 bin dolar Polonya 4.252 9.258 117,72 2,67 kazanıldı. İsviçre 5.303 8.878 67,41 2,56 Almanya’nın ardından en fazla ihra- Avusturya 5.107 7.513 47,10 2,16 cat yapılan ülkeler arasında İtalya ABD 2.115 6.807 221,80 1,96 ikinci, Fransa üçüncü sırada yer aldı. İspanya 6.061 6.201 2,30 1,79 İtalya’ya 334 milyon 953 bin dolar karşılığında 55 bin 655 ton, Fransa’ya İlk 10 ülke toplam 136.145 292.272 114,68 84,20 ise 115 milyon 946 bin dolar karşılı- Diğer ülkeler 41.794 54.860 31,26 15,80 ğında 19 bin 344 ton fındık satıldı. Genel Toplam 177.939 347.132 95,08 100,00

“En önemli gelişme Çin pazarında yaşandı” ÜLKELERE GÖRE FINDIK VE MAMULLERİ İHRACATI (12 AYLIK, BİN $) Türkiye, geçen sezon en az fındık Ürünler 1 Kasım 2017 1 Kasım 2018 Değ. (%) Pay (%) ihracatını Angola’ya gerçekleştirdi. 31 Ekİm 2018 31 Ekİm 2019 Bu ülkeye gönderilen fındık miktarı İtalya 312.361 513.797 64,49 26,70 sadece 18 kilogram olurken, 166 Almanya 395.357 408.883 3,42 21,25 dolar gelir elde edildi. Angola’yı 19 Fransa 111.008 140.471 26,54 7,30 kilogramla Ruanda ve 20 kilogramla Çin Halk Cum. 45.162 81.913 81,37 4,26

Gana takip etti. Polonya 49.989 73.238 46,51 3,81

Türkiye, önceki sezonlarda oldu- Hollanda 66.872 66.836 -0,05 3,47

ğu gibi 2018-2019 döneminde de İsviçre 57.685 54.221 -6,01 2,82 ağırlıklı olarak Avrupa ülkelerine Avusturya 49.827 50.728 1,81 2,64 fındık satışı yaparken, özellikle Çin’e İspanya 39.246 49.165 25,27 2,55 yönelik ihracatta artış sağlandı. Çin Halk Cumhuriyeti, 8 bin 73 ton fındık Kanada 72.014 49.037 -31,91 2,55 ihracatıyla ülkeler sıralamasında 7. İlk 10 ülke toplam 1.199.523 1.488.290 24,07 77,34 oldu. KFMİB Yönetim Kurulu Başkanı Diğer ülkeler 464.447 436.170 -6,09 22,66 İlyas Edip Sevinç, geçen ihracat Genel toplam 1.663.970 1.924.459 15,65 100,00 sezonu için 285 bin ton hedefleri olduğunu belirterek, “Bu hedefimizin biraz altında kalındı. Yaklaşık 270 Fındık İhracatının genel İhracata oranı (%) bin ton ihracat gerçekleştirildi. Yine %3,5 de beklentimizin çok altında değil %3,0 ihracatımız” dedi. %2,5 Çin pazarının son aylarda hızla gelişim gösterdiğine dikkati çeken %2,0 Sevinç, “Geçtiğimiz sezon en önemli %1,5 gelişmelerden biri de Çin pazarı oldu. Özellikle mayıs ayından itibaren %1,0 hızlı bir gelişim söz konusu. Çin, %0,5 Türkiye’den fındık ihracatı yapılan %0,0 ülkeler arasında her zaman ilk 10 ara- 2011 2017 2012 2013 2015 2016 2014 2010 2001 2007 2002 2003 2005 2009 2006 2004 2008 sında yer alacaktır” diye konuştu. 2000

Giresun Ticaret Borsası İSTATİSTİK

GENEL SEKRETERLİKLERE GÖRE FINDIK VE GENEL SEKRETERLİKLERE GÖRE FINDIK VE MAMULLERİ İHRACATI (AYLIK, BİN $) MAMULLERİ İHRACATI (12 AYLIK, BİN $)

1 Kasım 2017 1 Kasım 2018 GENEL SEKRETERLİK Ekim 2018 Ekim 2019 Değ. (%) Pay (%) Genel Sekreterlİk Değ. (%) Pay (%) 31 Ekim 2018 31 Ekim 2019 İİB 79.190 167.669 111,73 48,30 KİB 830.157 964.063 16,13 50,10 KİB 84.500 157.499 86,39 45,37 İİB 644.318 819.811 27,24 42,60 DKİB 5.348 7.023 31,30 2,02 DKİB 102.377 53.017 -48,21 2,75 Diğer 8.902 14.942 67,85 4,30 Diğer 87.119 87.569 0,52 4,55 Genel toplam 177.939 347.132 95,08 100,00 Genel toplam 1.663.970 1.924.459 15,65 100,00

MAL GRUPLARINA GÖRE FINDIK VE MAMULLERİ MAL GRUPLARINA GÖRE FINDIK VE MAMULLERİ İHRACATI (AYLIK, BİN $) İHRACATI (12 AYLIK, BİN $)

1 Kasım 2017 1 Kasım 2018 MAL GRUPLARI Ekim 2018 Ekim 2019 Değ. (%) Pay (%) Mal Grupları Değ. (%) Pay (%) 31 Ekim 2018 31 Ekim 2019 İç fındık 98.342 236.064 140,04 68,00 İç fındık 944.443 1.166.415 23,50% 60,61% İşlenmiş fındık 78.800 110.477 40,20 31,83 İşlenmiş fındık 713.886 753.530 5,55% 39,16% Kabuklu fındık 633 542 -14,34 0,16 Kabuklu fındık 3.699 2.083 -43,70% 0,11% Bitkisel yağlar 164 49 -70,23 0,01 Bitkisel yağlar 1.941 2.432 25,26% 0,13% Genel toplam 177.939 347.132 95,08 100,00 Genel toplam 1.663.970 1.924.459 15,65% 100,00%

MAL GRUPLARINA GÖRE FINDIK VE MAMULLERİ MAL GRUPLARINA GÖRE FINDIK VE MAMULLERİ İHRACATI (AYLIK, TON) İHRACATI (12 AYLIK, TON)

1 Kasım 2017 1 Kasım 2018 MAL GRUPLARI Ekim 2018 Ekim 2019 Değ. (%) Pay (%) Mal Grupları Değ. (%) Pay (%) 31 Ekim 2018 31 Ekim 2019 İç fındık 18.640 36.558 96,13 67,67 İç fındık 160.598 186.014 15,83 59,57 İşlenmiş fındık 14.085 17.279 22,68 31,98 İşlenmiş fındık 117.188 125.013 6,68 40,04 Kabuklu fındık 243 174 -28,53 0,32 Kabuklu fındık 1.273 702 -44,85 0,22 Bitkisel yağlar 30 17 -44,54 0,03 Bitkisel yağlar 356 518 45,72 0,17 Genel toplam 32.998 54.028 63,73 100,00 Genel toplam 279.415 312.247 11,75 100,00

62 - 63 ÜRÜNLERE GÖRE FINDIK VE MAMULLERİ İHRACATI (12 AYLIK, BİN $)

ÜRÜNLER 1 Kasım 2017 1 Kasım 2018 Değ. (%) Pay (%) 31 Ekim 2018 31 Ekim 2019 KABUKSUZ FINDIK (STANDART I )-TAZE.KURUTULMUŞ 433.663 563.983 30,05 29,31 KAVRULMUŞ. BÜTÜN HALDEKİ KABUKSUZ 187.595 220.094 17,32 11,44 FINDIK-AMBALAJ >1 KG KABUKSUZ DİĞER STANDART FINDIK-TAZE.KURUTULMUŞ 143.767 212.354 47,71 11,03 KABUKSUZ FINDIK (STANDART II )-TAZE.KURUTULMUŞ 205.941 200.213 -2,78 10,40 FINDIK PÜRESİ (FÜRE) 179.116 172.560 -3,66 8,97 KIYILMIŞ FINDIK (BEYAZLATILMIŞ. KAVRULMUŞ KABUKSUZ 172.743 167.431 -3,08 8,70 FINDIKTAN MAMUL)-AMBALAJ>1 KG KABUKSUZ FINDIK (STANDART EKSTRA)-TAZE.KURUTULMUŞ 127.104 155.030 21,97 8,06 KAVRULMUŞ. BÜTÜN HALDEKİ KABUKSUZ FINDIK (ÇIKINTISI 107.451 110.637 2,97 5,75 AYRILMAMIŞ)-AMBALAJ > 1 KG BEYAZLATILMIŞ KABUKSUZ FINDIK-AMBALAJ > 1 KG 38.599 51.396 33,15 2,67 KABUKSUZ FINDIK (STANDART III )-TAZE.KURUTULMUŞ 16.726 16.099 -3,75 0,84 İLK 10 ÜRÜN TOPLAM 1.612.706 1.869.798 15,94 97,16

DİĞER ÜRÜNLER 51.264 54.662 6,63 2,84

GENEL TOPLAM 1.663.970 1.924.459 15,65 100,00

ÜRÜNLERE GÖRE FINDIK VE MAMULLERİ İHRACATI (12 AYLIK, TON)

ÜRÜNLER 1 Kasım 2017 1 Kasım 2018 Değ. (%) Pay (%) 31 Ekim 2018 31 Ekim 2019 KABUKSUZ FINDIK (STANDART I )-TAZE.KURUTULMUŞ 72.347 85.651 18,39 27,43

FINDIK PÜRESİ (FÜRE) 34.847 36.740 5,43 11,77 KABUKSUZ FINDIK (STANDART II )-TAZE.KURUTULMUŞ 36.519 34.678 -5,04 11,11 KABUKSUZ DİĞER STANDART FINDIK-TAZE.KURUTULMUŞ 23.309 33.003 41,59 10,57 KAVRULMUŞ. BÜTÜN HALDEKİ KABUKSUZ 27.464 31.333 14,09 10,03 FINDIK-AMBALAJ >1 KG KIYILMIŞ FINDIK (BEYAZLATILMIŞ.KAVRULMUŞ KABUKSUZ 27.878 27.426 -1,62 8,78 FINDIKTAN MAMUL)-AMBALAJ>1 KG KABUKSUZ FINDIK (STANDART EKSTRA)-TAZE.KURUTULMUŞ 22.208 26.108 17,56 8,36 KAVRULMUŞ. BÜTÜN HALDEKİ KABUKSUZ FINDIK (ÇIKINTISI 16.362 16.905 3,32 5,41 AYRILMAMIŞ)-AMBALAJ > 1 KG BEYAZLATILMIŞ KABUKSUZ FINDIK-AMBALAJ > 1 KG 5.411 7.037 30,05 2,25 KABUKSUZ FINDIK (STANDART III )-TAZE.KURUTULMUŞ 3.295 3.113 -5,52 1,00 İLK 10 ÜRÜN TOPLAM 269.642 301.993 12,00 96,72

DİĞER ÜRÜNLER 9.773 10.254 4,92 3,28

GENEL TOPLAM 279.415 312.247 11,75 100,00

Giresun Ticaret Borsası İSTATİSTİK

2017 İTİBARIYLA TÜRKİYE FINDIK ÜRETİM 2016 İTİBARIYLA DÜNYA FINDIK ÜRETİM ALANLARI (HEKTAR) ALANLARI (HEKTAR)

İller Alan (ha) Değişim Pay Ülkeler Alan (ha) Değişim Pay Türkİye 712.647 %0 %79,33 Gİresun 117.729 %-0,06 %16,88 İtalya 71.000 %1,06 %7,90 Ordu 227.121 0 %32,56 İspanya 20.000 %-20 %2,23 Samsun 89.370 -8,19 %12,81 ABD 12.200 %6,44 %1,36 Sİnop 1.686 0 %0,24 Azerbaycan 21.000 %-5,38 %2,34 Trabzon 65.485 0 %9,39 Gürcİstan 23.000 %91,67 %2,56 Rİze 3.607 0 %0,52 Dİğerlerİ 54.450 %36,13 %6,06 Gümüşhane 817 %7,22 %0,12 Toplam 898.284 %0,53 %100,00 Artvİn 8.063 %-0,73 %1,16

Düzce 62.706 %0,03 %8,99

Bolu 1.250 %900,00 %0,18 * 2017 yılı rakamları KAYNAK: Tarım Bakanlığı ve FAO Sakarya 71.328 %-10,57 %10,23

Kocaelİ 8.433 %0 %1,21

Zonguldak 23.633 %0,16 %3,39

Bartın 6.000 %-1,75 %0,86

Kastamonu 7.490 %3,85 %1,07

Dİğer 2.800 - %0,40

Toplam 697.518 %-2,12 %100,00

BORSALARDA SEZONLARA GÖRE GERÇEKLEŞEN HAZIR MÜSTAHSİL SATIŞI KABUKLU FINDIK MİKTARLARI VE ORANLARI

YIL 2017 2018 2019(*) İL / İLCE Miktar (Kg) Pay % Tutar Değişim (%) Miktar (Kg) Pay % Tutar Değişim (%) Miktar (Kg) Pay % Tutar Değ. (%) (1000 TL) (1000 TL) (1000 TL) Giresun 88.446.771 11,69 893.677 77,58 32.582.731 9,99 489.026 -63,16 43.223.250 12,43 653.117 32,66 Ordu 139.506.171 18,43 1.262.342 32,77 89.076.124 27,31 1.212.646 -36,15 50.759.023 14,6 783.746 -43,02 Ünye 47.251.584 6,24 436.026 224,88 12.230.661 3,75 180.252 -74,12 17.943.720 5,16 308.238 46,71 Fatsa 20.368.055 2,69 179.004 40,28 9.503.949 2,91 130.335 -53,34 11.749.358 3,38 188.625 23,63 Samsun 14.171.665 1,87 129.032 116,11 2.776.727 0,85 41.778 -80,41 5.951.531 1,71 97.542 114,34 Terme 11.339.985 1,5 105.407 74,5 2.005.592 0,61 31.090 -82,31 6.730.931 1,94 112.415 235,61 Çarşamba 70.142.044 9,27 652.424 112,09 26.591.233 8,15 387.418 -62,09 35.487.163 10,21 579.788 33,45 Bafra 2.432.181 0,32 23.649 14.430,03 139.673 0,04 1.335 -94,26 1.019.210 0,29 16.917 629,71 Trabzon 55.749.975 7,37 489.887 28,99 31.679.520 9,71 409.748 -43,18 24.193.238 6,96 382.003 -23,63 Rize 2.591.931 0,34 22.563 86,37 446.758 0,14 5.804 -82,76 522.669 0,15 7.619 16,99 Doğu Toplam 452.000.362 59,72 4.194.007 64,54 207.032.968 63,46 2.889.428 -54,2 197.580.093 56,83 3.130.005 -4,57 Düzce 127.116.770 16,79 1.156.838 121,09 31.555.402 9,67 430.869 -75,18 59.233.251 17,04 955.117 87,71 Sakarya 159.687.830 21,1 1.497.177 36,91 81.892.145 25,1 1.103.302 -48,72 82.957.491 23,86 1.311.397 1,3 Akyazı 16.921.851 2,24 161.438 101,07 5.551.113 1,7 76.806 -67,2 5.803.281 1,67 91.411 4,54 Kastamonu 305.910 0,04 2.771 -47,79 81.680 0,03 1.256 -73,3 1.286.558 0,37 20.910 1.475,12 İstanbul 865.111 0,11 0 110,68 108.684 0,03 0 -87,44 806.850 0,23 0 642,38 Batı Toplam 304.897.472 40,28 2.826.428 66,12 119.189.024 36,54 1.613.537 -60,91 150.087.431 43,17 2.391.738 25,92 Genel Toplam 756.897.834 100 7.020.434 65,17 326.221.992 100 4.502.964 -56,9 347.667.524 100 5.521.742 6,57

64