UMBRELLA URZ ĄD MIASTA JASTARNI Stowarzyszenie Konsultantów

STRATEGIA ZRÓWNOWA śONEGO ROZWOJU MIASTA JASTARNI

OPRACOWANA ZGODNIE Z ZALECENIAMI AGENDY 21

JASTARNIA, KWIECIE Ń 2002

1 Dokument przygotowano w ramach pomocy konsultingowej programu Umbrella Project “ Opracowywanie strategii ekorozwoju w gminach zgodnie z zaleceniami Agendy 21 ”

UNDP Umbrella Project Aleja Niepodległo ści 186 00-926 Warszawa tel. (022) 628 -36 -24 fax. (022) 629-95-66

Zespół konsultantów Umbrella Project:

Piotr Lorens - koordynator Barbara Pujdak – konsultant bran Ŝowy Szymon Świtajski – konsultant bran Ŝowy Adam Puza – konsultant bran Ŝowy Grzegorz Kuciel - konsultant bran Ŝowy

Recenzja dokumentu:

Prof. Tadeusz Borys

2

Szanowni Pa ństwo

Mamy przyjemno ść zaprezentowa ć Pa ństwu dokument pn. ”Strategia Zrównowa Ŝonego Rozwoju Miasta Jastarni”, który stanowi efekt pracy grupy osób reprezentuj ących mieszka ńców, Rad ę i Zarz ąd oraz instytucje współpracuj ące z gmin ą. W okresie od grudnia 2001 do marca 2002 szeroka reprezentacja naszej społeczno ści wło Ŝyła ogromny wysiłek w stworzenie strategii. Za ich aktywny udział i wielki wkład pracy – gor ąco dzi ękujemy. Zredagowana i uchwalona koncepcja rozwoju naszego miasta pozwala uj ąć mo Ŝliwo ści rozwoju cało ściowo i zaplanowa ć działania w perspektywie kilku, a nawet kilkunastu lat. Dokument ten to tak Ŝe podstawa, na której opiera ć b ędziemy bardziej racjonalne gospodarowanie mieniem komunalnym, planowanie inwestycji, wreszcie – co bardzo wa Ŝne – pozyskiwanie dodatkowych, pozabud Ŝetowych środków finansowych. Gł ęboko wierzymy, ze ju Ŝ w najbli Ŝszych latach pojawi ą si ę widoczne efekty przedstawionej strategii, a Jastarnia stanie si ę miastem o wysokim poziomie jako ści Ŝycia, bezpiecznym miejscem zamieszkania i wypoczynku, dbaj ącym o ochron ę swych walorów przyrodniczych i kulturowych, w tym – to Ŝsamo ści kaszubskiej.

Z wyrazami szacunku

Tyberiusz Narkowicz Mieczysław Struk

Przewodnicz ący Rady Przewodnicz ący Zarz ądu

3

Osoby uczestnicz ące w pracach nad strategi ą Współtwórcy strategii

1. Adamczak Tomasz 2. Boike Lucyna 3. Budda Filip 4. Budda Zbigniew 5. Budzisz Monika 6. Górecka Aleksandra 7. Gwardzik Andrzej 8. Kazimierczak Władysław 9. Kąkel Jerzy 10. Krajewski Ryszard 11. Kohnke Maciej 12. Kohnke Paweł 13. Kołodziejska Bo Ŝena 14. Kołodziejski Krzysztof 15. Konkel Antoni 16. Konkel Władysław 17. Konkol Mieczysław 18. Kuciel Grzegorz 19. Lorens Piotr 20. Łukasik Robert 21. Narkowicz Tyberiusz 22. Pujdak Barbara 23. Puza Adam 24. Struck Ryszard 25. Struk Mieczysław 26. Świtajski Szymon 27. Winszczyk Adam

4 SPIS TRE ŚCI strony

1. Proces tworzenia strategii I jego uczestnicy 1.1. Miejsce strategii w lokalnej Agendzie 21 1.2. Przebieg prac nad strategi ą 1.3. Struktura strategii 2. Strategiczny kierunek rozwoju gminy 2.1. Krótka charakterystyka gminy I jej misji 2.2. Wizja przyszło ści I cel nadrz ędny rozwoju gminy 2.3. Cele główne strategii 3. Szanse I zagro Ŝenia rozwoju gminy 3.1. Czynniki sprzyjaj ące rozwojowi gminy 3.2. Problemy rozwoju gminy 4. Plan operacyjny strategii – cele szczegółowe oraz ich realizacja 4.1. Wybór i lista celów szczegółowych 4.2. Ład ekologiczny 4.3. Ład gospodarczy 4.4. Ład społeczny 4.5. Ład przestrzenny 4.6. Syntetyczny przegl ąd planowania operacyjnego 5. Zarz ądzanie realizacj ą strategii 5.1. Instrumenty realizacji 5.2. Monitoring strategii 5.3. System aktualizacji strategii

5 1. Proces tworzenia strategii i jego uczestnicy 1.1. Miejsce strategii w lokalnej Agendzie 21 Podj ęcie prac nad Strategi ą Zrównowa Ŝonego Rozwoju Miasta Jastarni oznacza przyj ęcie przez lokaln ą społeczno ść okre ślonego kierunku rozwoju - okre ślanego jako ekorozwój lub rozwój zrównowa Ŝony . Poj ęcie ekorozwoju oznacza zrównowa Ŝony rozwój społeczno - gospodarczy, w którym w celu równowa Ŝenia szans dost ępu do środowiska poszczególnych społecze ństw lub ich obywateli - zarówno współczesnego, jak i przyszłych pokole ń, nast ępuje proces integrowania działa ń:  politycznych  gospodarczych  i społecznych z zachowaniem równowagi przyrodniczej oraz trwało ści podstawowych procesów przyrodniczych. Ekorozwój nie jest wi ęc w ąsko rozumian ą ochron ą środowiska. Nie jest tak Ŝe przeciwstawieniem si ę rozwojowi społecznemu i gospodarczemu gminy. Nie oznacza on jednak tak Ŝe rozwoju gospodarczego naruszaj ącego w sposób istotny i nieodwracalny zasoby środowiska. Tak wi ęc, ekorozwój (rozwój zrównowa Ŝony) w gminie to w praktyce integracja czterech ładów: Ładu ekologicznego , który oznacza tu zgodno ść z wymogami szeroko rozumianej ochrony środowiska oraz nienaruszanie trwałych zasobów środowiska naturalnego. Ładu gospodarczego , zwi ązanego z trwałymi podstawami rozwoju gospodarczego gminy - wszyscy Ŝyjemy przecie Ŝ w okre ślonych realiach ekonomicznych, i rozwój gospodarczy jest elementem niezb ędnym dla prawidłowego funkcjonowania ka Ŝdej społeczno ści lokalnej. Ładu społecznego , rozumianego jako zaspokajanie potrzeb lokalnej społeczno ści oraz rozwijanie wi ęzi społecznych i zwi ązanych z nimi instytucji Ŝycia społecznego. Wa Ŝnym zagadnieniem jest tu tak Ŝe likwidacja patologii społecznych oraz stwarzanie wła ściwych warunków Ŝycia wszystkim mieszka ńcom gminy. Ładu przestrzennego , oznaczaj ącego integracj ę wymienionych powy Ŝej pozostałych ładów w granicach okre ślonego obszaru (terytorium gminy) - w ko ńcu

6 zagadnienia społeczne, gospodarcze czy ekologiczne w nierozerwalny sposób zwi ązane s ą z okre ślonym obszarem - w tym przypadku obszarem Miasta Jastarni. Zgodnie z definicj ą ekorozwoju, niezwykle po Ŝą danym jest integracja wymienionych powy Ŝej ładów z ładem polityczno - instytucjonalnym, który okre śli ć mo Ŝna jako ogół zagadnie ń zwi ązanych ze sfer ą zarz ądzania gmin ą. Oznacza to tak Ŝe uwzgl ędnianie wymogów Agendy 21 przy tworzeniu Strategii Zrównowa Ŝonego Rozwoju Gminy. Agenda 21 jest globalnym programem działa ń na rzecz środowiska i rozwoju, przyj ętym na Szczycie Ziemi w Rio w 1992r . Program ten wskazuje, w jaki sposób mo Ŝna równowa Ŝyć rozwój w kategoriach gospodarczych, społecznych i ekologicznych. Kluczow ą rol ę w tym procesie maj ą do odegrania władze lokalne, zgodnie z zasad ą „my śl globalnie, działaj lokalnie”. St ąd nazwa Lokalnej Agendy 21. W praktyce Lokalna Agenda 21 oznacza zbudowanie programu zrównowa Ŝonego rozwoju gminy lub regionu, składaj ącego si ę m.in. z wzajemnie si ę uzupełniaj ących dokumentów:  Strategii Zrównowa Ŝonego Rozwoju Gminy oraz  Studium Uwarunkowa ń i Kierunków Zagospodarowania Przestrzennego Gminy (opracowania planistycznego). Lokalna Agenda 21 zakłada tak Ŝe uspołecznienie całego procesu opracowywania Strategii gminy, co oznacza m.in. uczestnictwo społeczno ści lokalnej w podejmowaniu kluczowych decyzji oraz bezpo średnie podj ęcie prac nad strategi ą przez zespół reprezentuj ący ró Ŝne sektory Ŝycia społecznego i gospodarczego gminy. Wa Ŝnym elementem Lokalnej Agendy 21 jest tak Ŝe zbudowanie systemu zarz ądzania jej realizacj ą, przy istotnym udziale społeczno ści lokalnej. Wypracowana w ten sposób Strategia Zrównowa Ŝonego Rozwoju Gminy pozwala spojrze ć na gmin ę cało ściowo i zaplanowa ć jej rozwój w perspektywie kilkunastu lat. W przypadku ka Ŝdej z gmin, dla której podejmuje si ę proces wypracowania strategii zrównowa Ŝonego rozwoju, niezwykle wa Ŝnym jest okre ślenie stanu zaawansowania lokalnej Agendy 21. Miasto Jastarnia pod tym wzgl ędem charakteryzuje si ę całkiem dobrymi wynikami. W szczególno ści dotyczy to podj ęcia dyskusji społecznej nad kierunkami rozwoju gminy, której efektem stało si ę podj ęcie decyzji o opracowaniu Strategii. Równie istotnym zagadnieniem stało si ę

7 zrozumienie przez władze gminy potrzeb w zakresie ochrony środowiska i sukcesywne podejmowanie - mimo ograniczonych środków własnych - niezb ędnych inwestycji w tym zakresie. Ostatnim wreszcie elementem jest podj ęcie opracowania Studium Uwarunkowa ń i Kierunków Zagospodarowania Przestrzennego, które znajduje si ę obecnie w fazie przygotowania. Najbardziej jednak istotnym zagadnieniem jest stworzenie lokalnego lobby na rzecz ekorozwoju, czyli grupy lokalnych liderów działaj ących na rzecz wypracowania strategii rozwoju gminy oraz jej realizacji. Schemat struktury Gminnej Agendy 21 I. MI ĘDZYSEKTOROWE PARTNERSTWO (LOBBYING) NA RZECZ EKOROZWOJU Gminne Forum „ Środowisko I Rozwój” - Gminna Rada Ekorozwoju, Rada Ekologiczna Agenda 21, Komitet Społeczny, Ekorada itp.

II. INFORMACJA O STANIE EKOROZWOJU GMINY, w tym: - Inwentaryzacja zasobów przyrodniczych, kulturowych I społecznych

III. GMINNY PROGRAM EKOROZWOJU

Polityka ekologiczna gminy Strategia ekorozwoju gminy Zagospodarowanie przestrzenne - polityka gospodarcza - polityka przestrzenna „Program zrównowa Ŝonego - polityka społeczna rozwoju ochrony środowiska „Studium uwarunkowa ń I gminy” „Strategia zrównowa Ŝonego kierunków zagospodarowania rozwoju społeczno – przestrzennego gminy” gospodarczego gminy” „Miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego ”

IV. SYSTEM ZARZ ĄDZANIA REALIZACJ Ą PROGRAMU W tym: monitoring społeczny I aktualizacja Programu Raporty I konferencje monitoruj ące wprowadzanie Programu Gminny system wska źników ekorozwoju

1.2. Przebieg prac nad strategi ą Podj ęcie opracowania Strategii Zrównowa Ŝonego Rozwoju Miasta Jastarni oznacza rozpocz ęcie partnerskiego procesu planowania na okres najbli Ŝszych 15 lat.

8 Efektem ko ńcowym jest dokument, stanowi ący zaprogramowan ą drog ę rozwoju gminy. Pozwala on na prowadzenie bardziej racjonalnej gospodarki komunalnej, planowanie poszczególnych przedsi ęwzi ęć i inwestycji, wreszcie - pozyskiwanie środków zewn ętrznych przeznaczonych na poszczególne zadania. Opracowanie Strategii zgodnie z zasadami Agendy 21 oznaczało m.in. uspołecznienie procesu jej przygotowania. W praktyce znaczyło to podj ęcie prac nad poszczególnymi etapami przez Zespół Opracowuj ący Strategi ę - grup ę zainteresowanych przedstawicieli społeczno ści gminy, lokalnych liderów, w tym w szczególno ści: przedstawicieli samorz ądu, instytucji pa ństwowych i samorz ądowych, prywatnych przedsi ębiorców. Niezale Ŝnie od zaproszenia do udziału w pracach nad strategi ą - wystosowanego do okre ślonych osób - ka Ŝdy zainteresowany przedstawiciel społeczno ści gminy miał mo Ŝliwo ść wzi ęcia bezpo średniego udziału w pracach. Takie rozwi ązanie jest niezwykle istotnym elementem Agendy 21, stanowi ąc tak Ŝe o stabilno ści rozwi ąza ń zapisanych w ko ńcowym dokumencie. Nie jest on bowiem jedynie opracowaniem eksperckim lub wykonanym przez w ąsk ą grup ę osób zwi ązanych z aktualnymi władzami samorz ądowymi. Opracowanie strategii przez zespół reprezentuj ący cał ą społeczno ść gminy - gdzie ka Ŝda zainteresowana osoba miała mo Ŝliwo ść aktywnego wł ączenia si ę w proces - gwarantuje niezmienno ść przyj ętych rozwi ąza ń niezale Ŝnie od mo Ŝliwych zmian w składzie Rady b ądź Zarz ądu Gminy. Proces opracowywania Strategii przebiegał w okresie od grudnia 2001r. do kwietnia 2002r. Terminy te okre ślono w harmonogramie realizacji procesu, wykonanym i przyj ętym przez Zarz ąd Gminy na pocz ątku prac. Obejmował on w szczególno ści nast ępuj ące etapy:  przygotowanie i prowadzenie I Warsztatu (19 grudnia 2001) - w ramach którego wst ępnie okre ślono wizj ę i problemy rozwoju gminy;

9

 prace zespołu roboczego , podczas których doprecyzowano wizj ę rozwoju gminy, list ę problemów jej rozwoju, oraz wypracowano wst ępne wersje analizy SWOT i analizy podmiotów instytucjonalnych;  pierwsz ą ankiet ę skierowan ą do mieszka ńców gminy, dotycz ącą najwa Ŝniejszych - ich zdaniem - problemów i szans rozwojowych gminy (ok. 200 ankietowanych);  przygotowanie i prowadzenie II Warsztatu (23 stycznia 2002) - w ramach którego przyj ęto ostateczne wersje wizji rozwoju gminy, listy problemów rozwoju gminy, analizy SWOT i analizy podmiotów instytucjonalnych, a tak Ŝe wst ępnie wypracowano list ę celów szczegółowych rozwoju gminy oraz nadrz ędny cel rozwoju gminy;  drug ą ankiet ę skierowan ą do mieszka ńców gminy, dotycz ącą m.in. hierarchii celów rozwoju gminy oraz najwa Ŝniejszych działa ń, koniecznych do podj ęcia w ramach realizacji strategii. Miała ona tak Ŝe na celu poinformowanie mieszka ńców o post ępie prac nad Strategi ą (ok. 150 ankietowanych);  prace zespołu roboczego , maj ącego na celu wypracowanie zapisów planu operacyjnego Strategii;  przygotowanie i prowadzenie III Warsztatu (26 lutego 2002) - w ramach którego przyj ęto ostateczn ą list ę celów szczegółowych, zapisy planu operacyjnego oraz

10 ustalono hierarchi ę realizacji. Przedyskutowano wówczas równie Ŝ sposoby wdra Ŝania i monitoringu realizacji Strategii;

 przygotowanie i prowadzenie IV Warsztatu (21 marca 2002) - podczas którego przyj ęto podstawow ą struktur ę dokumentu Strategii oraz wypracowano zapisy dotycz ące metod monitorowania realizacji Strategii;

11  opracowanie ko ńcowego dokumentu Strategii (do 25 kwietnia 2002), zawieraj ącego komplet ustale ń i nast ępnie przedło Ŝonego Radzie Gminy do uchwalenia;  opracowanie „Raportu - worka” (do ko ńca kwietnia 2002), stanowi ącego podsumowanie całokształtu prac nad Strategi ą;  uchwalenie Strategii Zrównowa Ŝonego Rozwoju Miasta Jastarni przez Rad ę Miasta, które nast ąpiło w dniu ......

W trakcie prac - poza spotkaniami warsztatowymi - odbywały si ę tak Ŝe posiedzenia zespołu roboczego. Miał on za zadanie wypracowa ć i konkretyzowa ć poszczególne elementy Strategii. Składał si ę on z 20 osób, które same zgłosiły do niego akces podczas I Warsztatu. W jego ramach działały podzespoły, zajmuj ące si ę odpowiednio: ładem ekologicznym, ładem gospodarczym, ładem społecznym i ładem przestrzennym. Opracowano tak Ŝe i przeprowadzono dwie ankiety, skierowane do społeczno ści lokalnej. Miały one na celu zapoznanie wszystkich jej przedstawicieli z procesem opracowywania strategii oraz zasi ęgni ęcie ich opinii na temat poszczególnych rozwi ąza ń przyj ętych podczas kolejnych warsztatów.

1.3. Struktura strategii Najwa Ŝniejsze elementy struktury Strategii przedstawia poni Ŝszy schemat: WIZJA EKOROZWOJU GMINY

CEL NADRZ ĘDNY STRATEGII

CEL GŁÓWNY STRATEGII

ANALIZA SŁABYCH I MOCNYCH STRON ORAZ SZANS I ZAGRO śEŃ

12

PROBLEMY CELE SZCZEGÓŁOWE STRATEGII

ANALIZA PODMIOTÓW INSTYTUCJONALNYCH I DECYDENTÓW (STAKEHOLDERS)

DZIAŁANIA / ZADANIA

PROJEKTY

ZARZ ĄDZANIE REALIZACJ Ą STRATEGII SPOŁECZNY I WSKA ŹNIKOWY SYSTEM MONITOROWANIA STRATEGII SYSTEM AKTUALIZACJI STRATEGII 2. Strategiczny kierunek rozwoju gminy 2.1. Krótka charakterystyka gminy i jej misji

Jastarnia jest gmin ą miejsk ą, poło Ŝon ą na Półwyspie Helskim, w granicach Powiatu Puckiego – Województwo Pomorskie, a tworz ą j ą trzy miejscowo ści: Jastarnia, i Ku źnica. Graniczy ona z Miastami Hel oraz Władysławowo. poło Ŝona jest w granicach Nadmorskiego Parku Krajobrazowego, a jej powierzchnia to 800 ha. Podobnie jak cały Powiat Pucki, Jastarnia charakteryzuje si ę stosunkowo niskim poziomem bezrobocia oraz wysok ą liczb ą prywatnych firm i przedsi ębiorstw, nastawionych głównie na turystyk ę i rybołówstwo. Z uwagi na atrakcyjne nadmorskie poło Ŝenie oraz znaczny udział gruntów zalesionych (ok. 200ha) Jastarnia jest jedn ą z najbardziej popularnych miejscowo ści wczasowych na polskim wybrze Ŝu, a do miana eleganckiego kurortu aspiruje w szczególno ści Jurata. Na terenie gminy brak jest jednak szkół średnich (poziomu licealnego), brak jest tak Ŝe rozwini ętych usług kulturalnych. Równie Ŝ wi ększa cz ęść sieci usługowej

13 nastawiona jest na obsług ę turystów w sezonie letnim, trwaj ącym od połowy czerwca do pocz ątku wrze śnia. Na terenie Jastarni zlokalizowany jest tak Ŝe port rybacki i turystyczny, stanowi ący baz ę dla lokalnej floty rybackiej i powoli rozwijaj ącej si ę Ŝeglugi pasa Ŝerskiej i turystycznej.

2.2. Wizja przyszło ści i cel nadrz ędny rozwoju gminy

Wizj ą rozwoju gminy okre ślamy opis jej po Ŝą danego stanu w przyszło ści. Jest to wi ęc obraz tego, co chcieliby śmy aby zostało stworzone lub aby si ę zdarzyło, i czego realizacja wymaga zazwyczaj dłu Ŝszego czasu. Wypracowana wizja zrównowa Ŝonego rozwoju Miasta Jastarni oznacza wi ęc przyszły stan gminy, funkcjonuj ącej według zasad gwarantuj ących jej trwały i zrównowa Ŝony rozwój.

Wypracowana przez Zespół Opracowuj ący Strategi ę wizja jest przeło Ŝeniem idei zrównowa Ŝonego rozwoju na obraz funkcjonowania gminy w przyszło ści. Gwarantuje ona obraz gminy zintegrowanej wewn ętrznie i zewn ętrznie, a tak Ŝe poszanowanie zasobów środowiska przez społeczno ść lokaln ą. Ma ona wiele wspólnego z marzeniem, nie jest jednak całkowicie oderwana od rzeczywisto ści - w dalszej cz ęś ci Strategii jej zapisy zostały przeło Ŝone na j ęzyk działa ń operacyjnych. Wizja nie jest wi ęc rejestrem zada ń do wykonania, a jedynie okre śleniem przyszłego

14 stanu gminy, którego osi ągni ęcie jest warunkowane wykonaniem wielu działa ń szczegółowych.

Wizj ę zrównowa Ŝonego rozwoju Miasta Jastarni - zgodnie z zasadami Agendy 21 - okre ślono w podziale na łady: ekologiczny, gospodarczy, społeczny i przestrzenny. Jej zapisy s ą nast ępuj ące:

A. Ład ekologiczny 1. Rozwini ęta edukacja ekologiczna społeczno ści lokalnej - wypracowany program edukacji ekologicznej w szkole podstawowej i gimnazjum, ze szczególnym uwzgl ędnieniem specyfiki lokalnej - rozwini ęta dystrybucja informacji na temat ochrony przyrody ( w tym – w śród go ści pensjonatów) - ście Ŝka ornitologiczna poszerzona o tereny poło Ŝone w Ku źnicy i Chałupach - cz ęste spotkania integracyjne społeczno ści lokalnej, zwi ązane z tematyk ą ochrony lokalnego środowiska – ekologiczne imprezy masowe

2. Wysoki poziom ochrony środowiska naturalnego - zwi ększone zadrzewienie - konsekwentne utrzymywanie stref o wysokich walorach środowiskowych wył ączonych z zabudowy - zmniejszona eksploatacja i wyr ąb lasów - wyznaczone trasy dla turystów (o utwardzonym podło Ŝu) - systematyczne zabezpieczanie półwyspu przed efektami działania fal morskich - zarybianie Zatoki 3. Środowisko przyjazne człowiekowi - rozwini ęta infrastruktura sanitarna w porcie i miejscach publicznych - ograniczenie hałasu w mie ście – rejonizacja działalno ści gospodarczej w zale Ŝno ści od stopnia uci ąŜ liwo ści - gazyfikacja gminy - wykorzystanie alternatywnych źródeł energii - ograniczenie ruchu samochodowego na rzecz alternatywnych środków transportu - dostosowanie ilo ści miejsc parkingowych do oferty noclegowej

15 4. Prawidłowa gospodarka odpadami - bezpieczna i spełniaj ąca warunki oczyszczalnia ścieków - uporz ądkowana gospodarka odpadami (segregacja, budowa nowoczesnego wysypiska) - zlikwidowane dzikie wysypiska śmieci

B. Ład gospodarczy 1. Rozwini ęta, całoroczna, ró Ŝnorodna turystyka - specjalizacja bazy noclegowej - rozwini ęta lokalna gastronomia, oferuj ąca potrawy kuchni regionalnej - wybudowana marina z przechowalni ą łodzi sportowych i pomostami cumowniczymi - wybudowane molo w Jastarni wraz z ci ągami spacerowymi i infrastruktur ą turystyczn ą - organizowane kursy Ŝeglarskie - wybudowane kasyno - zrealizowany system ście Ŝek rowerowo – przyrodniczych - wytyczony szlak fortyfikacji wojennych (obejmuj ący cały Półwysep Helski) - rozwini ęta promocja i marketing kultury regionalnej - wybudowana baza sanatoryjno – rehabilitacyjna (wykorzystane naturalne źródła mineralne) - imprezy masowe organizowane cały rok - organizacja imprez na skal ę ogólnopolsk ą 2. Opłacalne rybołówstwo o tradycyjnym charakterze - zarybianie Zatoki Puckiej - zmodernizowana stocznia remontowa - wybudowana baza przeładunkowa i skupu ryb - wykreowane i rozpropagowane lokalne produkty - rozwini ęte rybołówstwo turystyczno – sportowe 3. Rozwini ęte alternatywne dla turystyki usługi - rozszerzona oferta usługowa - inkubator przedsi ębiorczo ści

16 - utworzony punkt informacyjny – Biuro Porad Obywatelskich – oferuj ący rozmaite kursy, szkolenia itp.

C. Ład społeczny 1. Rozwini ęta baza edukacyjno – kulturalna - szkoła ponad-gimnazjalna (profilowana: turystyka, hotelarstwo i ekologia) - zabezpieczone praktyki specjalizacyjne w miejscowych o środkach wczasowych i sanatoryjnych - dom kultury obejmuj ący m.in. sal ę widowiskow ą, bibliotek ę publiczn ą, sale na potrzeb sekcji i pracowni internetowej 2. Zachowana kultura rybacka - piel ęgnowane tradycje regionalne - klasy regionalne z j. Kaszubskim - nauka haftu kaszubskiego - rozwini ęta promocja zewn ętrzna i wewn ętrzna 3. Bezpieczny Półwysep - ci ągły monitoring miejsc szczególnie niebezpiecznych - dost ępno ść do telefonów alarmowych - sprawny system informacyjny o miejscach parkingowo – postojowych - zej ścia do pla Ŝy przystosowane dla niepełnosprawnych - patrole pla Ŝowe - zakaz wprowadzania psów na pla Ŝe - zapewnione bezpiecze ństwo podczas imprez masowych - rozwini ęty, nowoczesny system ratownictwa wodnego 4. Rozwini ęta infrastruktura sportowa i rekreacyjna miasta - place zabaw dla dzieci - basen przyszkolny i miejski - korty tenisowe - obiekty sportowe - baza sportów wodnych - obiekty sezonowe: 5. Atrakcyjna oferta dla młodzie Ŝy - organizacja zaj ęć pozaszkolnych (kulturalnych, sportowych itp.)

17 - praca dla młodzie Ŝy (zaj ęcia sezonowe, praktyki zawodowe – w tym w o środkach wczasowych na terenie gminy) 6. Wysoki poziom opieki społecznej - pro-społeczna polityka gminy - organizowane kursy i szkolenia zawodowe - organizowana rehabilitacja i terapia zaj ęciowa dla osób tego wymagaj ących - sprzyjaj ące warunki dla rozwoju budownictwa mieszkaniowego, w tym – komunalnego i spółdzielczego 7. Rozwini ęta opieka zdrowotna - wysoki poziom profilaktyki zdrowotnej - przeciwdziałanie zagro Ŝeniom (alkoholizm, narkomania) - rozwini ęte lecznictwo specjalistyczne - opieka zdrowotna nad dzie ćmi – gabinety lekarskie w szkołach

D. Ład przestrzenny 1. Usprawniona komunikacja - lepsze poł ączenie komunikacyjne z Trójmiastem - rozwini ęta komunikacja morska z miejscowo ściami poło Ŝonymi nad Zatok ą - poł ączenie piesze pomi ędzy Kuźnic ą, Jastarni ą i Jurat ą nad morzem - uruchomiony autobus szynowy - port otwarty dla turystyki - ście Ŝka rowerowa na całym Półwyspie 2. Rozbudowana baza dla turystyki i rekreacji - zagospodarowane pla Ŝe, o rozwini ętej infrastrukturze turystycznej - zaktywizowane tereny nad Zatok ą - wybudowany terminal do obsługi pasa Ŝerów Białej Floty - wybudowane mola w Jastarni i Ku źnicy - urz ądzone bulwary nadwodne w poszczególnych miejscowo ściach - zrealizowany i powszechnie dost ępny Aquapark - funkcjonuj ąca baza Ŝeglarska z marin ą w Jastarni i Ku źnicy - zrealizowany kompleks całorocznych basenów (w tym – z morsk ą wod ą) 3. Zachowane walory krajobrazowe miasta

18 - przebudowana linia wysokiego napi ęcia (Ku źnica) - architektura zintegrowana z krajobrazem i lokaln ą tradycj ą - uporz ądkowane i zagospodarowane nabrze Ŝa Zatoki w Juracie - ochronione brzegi morskie - zachowany lokalny styl w architekturze Naturaln ą kontynuacj ą wypracowanej wizji zrównowa Ŝonego rozwoju gminy jest okre ślenie jej celu nadrz ędnego - okre ślaj ącego w sposób hasłowy istot ę wizji. Wyra Ŝa on podstawow ą ide ę przyszłego rozwoju Miasta Jastarni, i okre śla stan jaki mamy szans ę - pod warunkiem podj ęcia działa ń zapisanych w strategii - osi ągn ąć . Cel ten sformułowano nast ępuj ąco: JASTARNIA – GMIN Ą O WYSOKIM POZIOMIE JAKO ŚCI śYCIA, BEZPIECZNYM MIEJSCEM ZAMIESZKANIA I WYPOCZYNKU, DBAJ ĄCĄ O OCHRON Ę SWYCH WALORÓW PRZYRODNICZYCH I KULTUROWYCH, W TYM – TO śSAMO ŚCI KASZUBSKIEJ

2.3. Cele główne strategii Sformułowany cel nadrz ędny ró Ŝni si ę od celu głównego strategii stopniem jego osi ągalno ści i zakresem odpowiedzialno ści za jego realizacj ę. Przyjmujemy bowiem, i Ŝ cel główny - w odró Ŝnieniu od celu nadrz ędnego - osi ągniemy w cało ści, a za realizacj ę którego ponosimy pełni ę odpowiedzialno ści. Cel główny odpowiada wi ęc na pytanie: jaki rozwój zapewni gminie realizacj ę jej celu nadrz ędnego? Przy budowie strategii zrównowa Ŝonego rozwoju odpowied ź na to pytanie sformułowa ć mo Ŝemy nast ępuj ąco: rozwój społeczno - gospodarczy zharmonizowany ze środowiskiem, czyli rozwój, w którym granic ą podejmowanych działa ń jest trwało ść zasobów środowiska. Przy budowie Strategii Zrównowa Ŝonego Rozwoju Miasta Jastarni cel główny jest wi ęc z góry okre ślony przez nazw ę programu. Został on sformułowany nast ępuj ąco:

ZRÓWNOWA śONY ROZWÓJ SPOŁECZNO - GOSPODARCZY MIASTA JASTARNI

Tak zdefiniowany cel główny strategii został dodatkowo u ści ślony w odniesieniu do poszczególnych ładów:

19 - w zakresie ładu ekologicznego : OCHRONA I ODBUDOWA ŚRODOWISKA NATURALNEGO GMINY

- w zakresie ładu gospodarczego : WYSOKI POZIOM DOCHODÓW MIESZKA ŃCÓW GMINY

- w zakresie ładu społecznego : WYKSZTAŁCONA, ZDROWA MŁODZIE ś I BEZPIECZNI MIESZKA ŃCY GMINY

- w zakresie ładu przestrzennego : WYSOKI POZIOM ŁADU PRZESTRZENNEGO W GMINIE

Tak okre ślony główny cel rozwoju gminy stanowi podstaw ę dla budowy listy celów szczegółowych rozwoju oraz zapisów planu realizacyjnego.

3. Szanse i zagro Ŝenia rozwoju gminy W niniejszym rozdziale przedstawiono zidentyfikowane w trakcie prac nad Strategi ą uwarunkowania rozwojowe gminy - zarówno czynniki sprzyjaj ące jak i ograniczenia. W szczególno ści uwzgl ędniono informacje wynikaj ące z:  dokonanej na warsztatach analizy silnych i słabych stron oraz szans i zagro Ŝeń rozwoju gminy (tzw. analiza SWOT) - w odniesieniu do poszczególnych ładów;  wykonanej podczas prac zespołu roboczego i przyj ętej podczas warsztatów analizy podmiotów instytucjonalnych i decydentów (tzw. analiza stakeholders);  Raportu o Stanie Gminy, wykonanego jako oddzielne opracowanie w ramach prac nad Strategi ą. Tak okre ślone czynniki rozwojowe gminy podzielono na dwie grupy: sprzyjaj ące rozwojowi oraz problemy rozwoju.

3.1. Czynniki sprzyjaj ące rozwojowi gminy Czynnikami sprzyjaj ącymi rozwojowi gminy nazywamy takie uwarunkowania, które umo Ŝliwiaj ą realizacj ę koncepcji jej zrównowa Ŝonego rozwoju, a przez to okre ślonego powy Ŝej celu nadrz ędnego oraz wizji rozwoju. Ich okre ślenia dokonano przez poddanie diagnozy stanu gminy analizie warto ściuj ącej, która wskazuje na jej

20 elementy szczególnie istotne z punktu widzenia mo Ŝliwo ści rozwoju gminy w przyszło ści. Pozwoli ona na lepsze wykorzystanie obecnych silnych stron gminy oraz szans, pojawiaj ących si ę w jej otoczeniu oraz w przyszło ści. Natomiast okre ślenie podmiotów udzielaj ących (potencjalnie) wsparcia procesowi realizacji Strategii umo Ŝliwi wzmo Ŝenie współpracy z nimi przez władze gminy oraz ew. inne instytucje realizuj ące Strategi ę. Wśród silnych stron oraz szans rozwoju gminy zidentyfikowano - w odniesieniu do poszczególnych ładów - nast ępuj ące elementy:

w odniesieniu do ładu ekologicznego : Siły (wewn ętrzne) Szanse (zewn ętrzne) - poło Ŝenie geograficzne i walory - programy unijne (współfinansowanie przyrodnicze inwestycji) - tradycyjne rybołówstwo (pod Ŝaglami) - rozwój ekologicznej turystyki i - źródła lecznicze rehabilitacji - młodzie Ŝ o wysokiej świadomo ści - przyst ąpienie do UE ekologicznej - gazyfikacja gminy - mała wielko ść gminy - modernizacja oczyszczalni ścieków - ośrodek rz ądowy znajduj ący si ę na - budowa nowoczesnego wysypiska terenie gminy śmieci - aktywno ść społeczno ści lokalnej - proekologiczne prawo - poło Ŝenie gminy w granicach Parku Krajobrazowego w odniesieniu do ładu gospodarczego : Siły (wewn ętrzne) Szanse (zewn ętrzne) - poło Ŝenie - mo Ŝliwo ści pozyskiwania środków - baza noclegowa finansowych z funduszy unijnych - zgoda społeczna - rozwój turystyki morskiej - bogactwo kultury i tradycji - dobre prawo gospodarcze kaszubskiej wykorzystywane w - dopływ kapitału poprzez bogatsze działalno ści gospodarczej społecze ństwo - aktywno ść gospodarcza - wspólna promocja Kaszub mieszka ńców - współdziałanie z gminami s ąsiednimi w odniesieniu do ładu społecznego :

21 Siły (wewn ętrzne) Szanse (zewn ętrzne) - wszechstronnie wykształcone kadry - napływ pieni ędzy - poło Ŝenie - inwestorzy zewn ętrzni - regionalizm - wpływ kultur z innych regionów - infrastruktura hotelowa, kwatery Polski i Europy prywatne - rozwini ęty sport - mo Ŝliwo ść kontrolowania bezpiecze ństwa przez słu Ŝby do tego powołane (jedna droga wyjazdowa)

w odniesieniu do ładu przestrzennego : Siły (wewn ętrzne) Szanse (zewn ętrzne) - pla Ŝa północna (morska) i zatokowa - poprawa komunikacji poprzez - blisko ść Trójmiasta poszerzenie drogi wojewódzkiej i - zachowane elementy folkloru i uruchomienie autobusu na szynach tradycji w architekturze - pozyskanie środków na rozbudow ę - rozwini ęta komunikacja z baz sportów wodnych (marin i Trójmiastem (drogowa, kolejowa, wypo Ŝyczalni) oraz terminalu morska) pasa Ŝerskiego - budowa dróg pieszych i rowerowych łącz ących wszystkie miejscowo ści Półwyspu

Wśród pomiotów instytucjonalnych udzielaj ących du Ŝego wsparcia w procesie opracowania Strategii, a tak Ŝe w procesie jej realizacji, wymieniono: • Rada Miasta • Parafie • Organizacje pozarz ądowe • Zarz ąd Miasta • Urz ąd Miasta • Starostwo Powiatowe

22 Wśród pomiotów instytucjonalnych udzielaj ących małego wsparcia w procesie opracowania, a w przyszło ści realizacji Strategii wymieniono: • Wojewódzka Dyrekcja Dróg Publicznych • Organizacje i stowarzyszenia gospodarcze • Komunalny Zwi ązek Gmin

3.2. Problemy rozwoju gminy Problemami rozwoju gminy nazywamy takie uwarunkowania, które stanowi ć mog ą istotne utrudnienie w procesie rozwoju gminy. Ich trafna identyfikacja decyduje o jako ści i celowo ści zapisów planu operacyjnego. Podstaw ą do okre ślenia problemów jest - podobnie jak w przypadku czynników sprzyjaj ących rozwojowi gminy - analiza warto ściuj ąca diagnozy jej stanu. Wskazuje ona na elementy szczególnie negatywnie oddziałuj ące na proces zrównowa Ŝonego rozwoju gminy. Trafne zidentyfikowanie problemów - na podstawie analizy zagro Ŝeń i słabych stron gminy oraz podmiotów instytucjonalnych stawiaj ących opór realizacji zapisów Strategii - pozwoli m.in. na prawidłowe okre ślenie celów szczegółowych oraz zasad planu operacyjnego. Słu Ŝy wi ęc ono okre śleniu mo Ŝliwo ści przezwyci ęŜ enia barier zrównowa Ŝonego rozwoju gminy, a tak Ŝe likwidacji powstałych zagro Ŝeń. Analiza podmiotów instytucjonalnych wskazuje tak Ŝe, w przypadku których z instytucji nale Ŝy podj ąć działania słu Ŝą ce zmniejszeniu ich negatywnego nastawienia. Wnioski z niej wypływaj ące pozwalaj ą wi ęc na dokonanie racjonalnych zmian w polityce gminy, słu Ŝą cych lepszej organizacji procesu realizacji Strategii. I tak, w śród słabych stron oraz zagro Ŝeń rozwoju gminy zidentyfikowano nast ępuj ące elementy (w odniesieniu do poszczególnych ładów): w odniesieniu do ładu ekologicznego : Słabo ści (wewn ętrzne) Zagro Ŝenia (zewn ętrzne) - niski bud Ŝet - morze - du Ŝa liczba turystów - Ŝywiołowy rozwój turystyki - brak świadomo ści ekologicznej w śród - degradacja środowiska poza mieszka ńców i turystów granicami gminy - braki infrastruktury - ubo Ŝenie pa ństwa i społecze ństwa - brak alternatywnych środków - port we Władysławowie komunikacji - brak spójnej polityki gmin s ąsiednich - niska jako ść wysypiska śmieci

w odniesieniu do ładu gospodarczego :

23 Słabo ści (wewn ętrzne) Zagro Ŝenia (zewn ętrzne) - ograniczona powierzchnia - prowadzenie połowów w polskiej - ograniczenia komunikacyjne strefie ekonomicznej przez jednostki - warunki klimatyczne, kapry śna obcych bander pogoda - ogólna recesja gospodarcza - krótki sezon turystyczny - konkurencja w turystyce, - brak alternatywnych dla turystyki rybołówstwie i przetwórstwie źródeł dochodu - brak finansów na ochron ę brzegów - nieuregulowane stosunki gruntowe Bałtyku - brak zagospodarowania okolicy mola w Juracie

w odniesieniu do ładu społecznego : Słabo ści (wewn ętrzne) Zagro Ŝenia (zewn ętrzne) - znaczna odległo ść od du Ŝych - pozostawianie martwych punktów w aglomeracji miejskich mie ście (puste apartamentowce) - zła komunikacja - negatywny wpływ młodzie Ŝy - zanikanie j ęzyka kaszubskiego wypoczywaj ącej w gminie na jej - brak imprez kulturalnych dla mieszka ńców młodzie Ŝy - bezrobocie - brak szkoły średniej - bezrobocie

w odniesieniu do ładu przestrzennego : Słabo ści (wewn ętrzne) Zagro Ŝenia (zewn ętrzne) - zbyt niska dro Ŝno ść dróg i ulic w - brak środków na utrzymanie linii sezonie brzegowej (utrata pla Ŝ) - mało sanitariatów - wzrastaj ąca ilo ść pól namiotowych, - zły stan ulic w Ku źnicy przyczyniaj ąca si ę do dewastacji - mała ilo ść zieleni przyulicznej, środowiska zaniedbane posesje - budowa obiektów nie - istnienie napowietrznej linii wysokiego harmonizuj ących z charakterem napi ęcia w Ku źnicy lokalnej zabudowy - nieład architektoniczny - korkowanie si ę dróg w sezonie - spora liczba zaniedbanych domów i ogrodze ń

24 Wśród podmiotów instytucjonalnych stawiaj ących mały opór w procesie opracowania i realizacji Strategii wymieniono: • Policja Pa ństwowa • Stra Ŝ Graniczna • Zarz ąd Parku Krajobrazowego • Urz ąd Morski • PKP • Konserwator Przyrody Natomiast w śród pomiotów instytucjonalnych stawiaj ących du Ŝy opór w procesie realizacji Strategii zidentyfikowano nast ępuj ące instytucje: • Konserwator Zabytków • Energetyka Podsumowaniem tak przeprowadzonej analizy stała si ę lista problemów zrównowa Ŝonego rozwoju gminy . Została ona opracowana w układzie poszczególnych ładów, w postaci tzw. drzew problemów. Taki sposób podej ścia ukazuje realne problemy - tzn. takie, które stanowi ą prawdziwe przeszkody w realizacji wizji rozwoju gminy (s ą ich przyczyn ą a nie skutkiem po średnim). S ą one umieszczone na dole ka Ŝdego z drzew, jako wynik przeprowadzonych analiz powi ąza ń przyczynowo - skutkowych. A. Ład ekologiczny degradacja środowiska naturalnego

niszczenie wydm dzikie wysypiska hałas niszczenie l ęgowisk śmieci ptaków

zbyt intensywne i nieumiej ętne korzystanie przez ludzi ze środowiska

brak programu ochrony terenów o wyj ątkowych walorach przyrodniczych

zanieczyszczenie powietrza

25

nadmierny ruch spalanie śmieci brak gazyfikacji samochodów

brak alternatywnych środków transportu niski poziom świadomo ści ekologicznej

niedostateczny poziom finansowania przedsi ęwzi ęć proekologicznych, w tym – edukacji ekologicznej

B. Ład gospodarczy zubo Ŝenie społecze ństwa

ograniczone mo Ŝliwo ści rozszerzenia działalno ści gospodarczej poza sezon letni

ograniczenia brak wspólnej oferty brak bazy niedorozwini ęta pogodowe podmiotów rehabilitacyjnej infrastruktura gospodarczych turystyczna

brak całorocznej oferty turystycznej

podupadaj ące przetwórstwo rybne

brak środków na rygorystyczne przepisy nadmiar surowca inwestycje sanitarne - ustawodawstwo

konkurencja innych regionów Polski import ryb

26

ograniczone limity połowowe

brak odpowiedniej morskiej polityki pa ństwa

recesja w rybołówstwie

nieuregulowany rynek skupu ryb mała rentowno ść działalno ści rybackiej

brak programu rozwoju rybołówstwa i zwi ązanych z nim bran Ŝ na szczeblu lokalnym, regionalnym i centralnym

brak nowych miejsc pracy

recesja w rybołówstwie brak alternatywnych źródeł sezonowo ść turystyki i przetwórstwie rybnym zatrudnienia

brak warunków do rozwoju przedsi ębiorczo ści

C. Ład społeczny bezrobocie

27

sezonowo ść zatrudnienia brak miejsc pracy niski poziom wykształcenia

brak wła ściwej brak aktywnych poza brak szkoły infrastruktury turystycznej sezonem podmiotów ponadgimnazjalnej gospodarczych

brak spójnego programu rozwoju społeczno – gospodarczego gminy

ucieczka mieszka ńców i młodzie Ŝy z Półwyspu w poszukiwaniu pracy

brak mieszka ń brak pracy, jej sezonowo ść brak mo Ŝliwo ści i mała oferta podmiotów kształcenia na wy Ŝszym poza sezonem poziomie

zbyt wysokie koszty zła kondycja finansowa mieszka ń podmiotów gospodarczych, w tym - rybołówstwa

niski poziom zamo Ŝno ści brak świadomo ści konieczno ści mieszka ńców kształcenia

D. Ład przestrzenny

brak trafnego lokalnego stylu architektonicznego

brak planu zagospodarowania dopuszczenie do realizacji projektów przestrzennego i kompleksowej wizji niezgodnych z lokalna tradycj ą i stylem zagospodarowania miasta

28 brak spójnej i konsekwentnej polityki urbanistycznej w mie ście

niski poziom rozwoju komunikacji

zły stan i niewielka ilo ść dróg oraz poł ącze ń komunikacją publiczn ą

brak środków finansowych brak wła ściwego planu komunikacji zewn ętrznej i wewn ętrznej w mie ście

brak kompleksowego programu rozwoju infrastruktury komunikacyjnej, uwzgl ędniaj ącego tak Ŝe kwestie finansowe

post ępuj ąca degradacja środowiska, w tym – pla Ŝy

brak nadzoru i działa ń ze strony niszczycielskie działanie przyrody Urz ędu Morskiego

brak kompleksowej i konsekwentnej polityki ochrony środowiska

krótki sezon turystyczny

29

brak kompleksowego niski poziom (w skali brak zaplecza podej ścia do problemów całego roku) wykorzystania turystycznego (marina, rozwoju bazy turystycznej bazy turystycznej gastronomia, rozrywka i rekreacja)

brak wizji rozwoju funkcji turystycznej Jastarni

Jak wida ć z powy Ŝszych schematów drzew problemów, do najwa Ŝniejszych - „podstawowych” - problemów zrównowa Ŝonego rozwoju Miasta Jastarni zaliczy ć nale Ŝy (w podziale na poszczególne łady): A. Ład ekologiczny  brak programu ochrony terenów o wyj ątkowych walorach przyrodniczych  niedostateczny poziom finansowania przedsi ęwzi ęć proekologicznych, w tym – edukacji ekologicznej B. Ład gospodarczy  brak całorocznej oferty turystycznej  brak odpowiedniej morskiej polityki pa ństwa  brak programu rozwoju rybołówstwa i zwi ązanych z nim bran Ŝ na szczeblu lokalnym, regionalnym i centralnym  brak warunków do rozwoju przedsi ębiorczo ści C. Ład społeczny  brak spójnego programu rozwoju społeczno – gospodarczego gminy  niski poziom zamo Ŝno ści mieszka ńców  brak świadomo ści konieczno ści kształcenia D. Ład przestrzenny  brak spójnej i konsekwentnej polityki urbanistycznej w mie ście  brak kompleksowego programu rozwoju infrastruktury komunikacyjnej, uwzgl ędniaj ącego tak Ŝe kwestie finansowe  brak kompleksowej i konsekwentnej polityki ochrony środowiska  brak wizji rozwoju funkcji turystycznej Jastarni

30

4. Plan operacyjny strategii - cele szczegółowe oraz ich realizacja Istot ą planu operacyjnego strategii jest okre ślenie szczegółowych celów rozwoju gminy oraz wypunktowanie działa ń, słu Ŝą cych ich realizacji. W obr ębie ka Ŝdego z ładów okre ślono wi ęc zestawy celów, wynikaj ących z trzech elementów:  zapisów wizji rozwoju gminy oraz celu nadrz ędnego i celu głównego strategii;  analizy czynników sprzyjaj ących rozwojowi gminy;  analizy problemów rozwoju gminy; Dla ka Ŝdego z okre ślonych w ten sposób celów wypunktowane zostały nast ępnie szczegółowe działania. Ich kolejne podejmowanie doprowadzi w rezultacie do realizacji okre ślonego celu w zakładanej perspektywie czasowej. Dla ka Ŝdego z tych działa ń konieczne jest m.in. okre ślenie przewidywanego horyzontu czasowego realizacji, osób i instytucji odpowiedzialnych za jego realizacj ę (ew. w których kompetencji jest jego realizacja) oraz źródeł finansowania. Szczególnie te dwa ostatnie elementy pozwalaj ą na realistyczne planowanie podejmowania kolejnych działa ń. Ich konfrontacja z mo Ŝliwo ściami bud Ŝetu doprowadzi ć mo Ŝe m.in. do wniosków dotycz ących konieczno ści pozyskania na realizacj ę okre ślonych zada ń środków zewn ętrznych, w tym pomocowych. W trakcie prac nad Strategi ą zidentyfikowano wiele szczegółowych celów zrównowa Ŝonego rozwoju gminy. Do obj ęcia planem operacyjnym wybrano jednak tylko par ę z nich. Decyzja ta uzasadniona była ró Ŝnym stopniem wa Ŝno ści i pilno ści poszczególnych celów. Nie oznacza to jednak, Ŝe pozostałe cele - nie uj ęte w opracowaniu Strategii - zostan ą zapomniane. W miar ę post ępu realizacji poszczególnych działa ń konieczne b ędzie przyjmowanie do realizacji kolejnych zada ń, zwi ązanych z celami na obecnym etapie uznanymi jako niskopriorytetowe. Okre ślenie poszczególnych celów szczegółowych przeprowadzono w obr ębie ładów: ekologicznego, gospodarczego, społecznego i przestrzennego.

31

4.1. Wybór i lista celów szczegółowych Wśród celów zdefiniowanych jako najwa Ŝniejsze i najpilniejsze dla procesu równowa Ŝenia rozwoju gminy znalazły si ę: W zakresie ładu ekologicznego : A1. Rozwój świadomo ści ekologicznej społeczno ści lokalnej A2. Uporz ądkowanie gospodarki odpadami A3. Zachowanie i odbudowa walorów środowiska naturalnego W zakresie ładu gospodarczego : B1. Rozwój całorocznej turystyki B2. Rozwój rybołówstwa B3. Rozwój przedsi ębiorczo ści W zakresie ładu społecznego : C1. Rozwój edukacji ponadgimnazjalnej C2. Wybudowanie Domu Kultury C3. Stworzenie systemu obiektów sportowo – rekreacyjnych z uwzgl ędnieniem lokalnych boisk i placów zabaw C4. Stworzenie systemu specjalistycznej opieki zdrowotnej C5. Stworzenie nowoczesnego systemu opieki społecznej W zakresie ładu przestrzennego : D1. Poprawienie dost ępno ści komunikacyjnej gminy D2. Rozwój infrastruktury turystycznej D3. Uporz ądkowanie przestrzeni miasta z zachowaniem lokalnego charakteru architektury D4. Zabezpieczenie brzegów Wybór przedstawionych powy Ŝej celów nast ąpił po zasi ęgni ęciu opinii ok. 120 ankietowanych mieszka ńców gminy I przedyskutowaniu raz jeszcze ich celowości I wa Ŝno ści w trakcie warsztatów.

32

4.2. Ład ekologiczny W obr ębie zagadnie ń zwi ązanych z ładem ekologicznym - gdzie celem głównym jest: OCHRONA I ODBUDOWA ŚRODOWISKA NATURALNEGO GMINY

zidentyfikowano nast ępuj ące cele oraz wi ąŜą ce si ę z nimi działania realizacyjne: Cel A1. Rozwój świadomo ści ekologicznej społeczno ści lokalnej Wybór tego celu jest uzasadniony zapisami wizji („Rozwini ęta świadomo ść ekologiczna społeczno ści lokalnej”), a tak Ŝe wynika z listy problemów ekorozwoju i analizy SWOT. Wśród działa ń realizacyjnych wyszczególniono nast ępuj ące elementy:  okre ślenie stanu świadomo ści ekologicznej mieszka ńców gminy  przygotowanie programu rozwoju edukacji ekologicznej, uwzgl ędniaj ącej m.in. szkoły, przedsi ębiorstwa i organizacje społeczne  sukcesywna i konsekwentna realizacja programu  stworzenie funduszu stypendialnego dla najbardziej pr ęŜ nie działaj ących ekologów w gminie

Cel A1. Rozwój Harmonogram Odpowiedzialno ść Źródła finansowania świadomo ści ekologicznej - lata społeczno ści lokalnej 1 2 3 4 Działanie 1. Okre ślenie stanu 2002-2003 Zarz ąd Miasta, Bud Ŝet gminy, powiatu i świadomo ści ekologicznej Dyrekcja województwa, fundusze mieszka ńców gminy Nadmorskiego pomocowe Parku Krajobrazowego Działanie 2. Przygotowanie 2003-2004 Zarz ąd Miasta, Bud Ŝet gminy programu rozwoju edukacji Rada Miasta ekologicznej, uwzgl ędniaj ącej m.in. szkoły, przedsi ębiorstwa i organizacje społeczne Działanie 3. Sukcesywna i 2003-2016 Zarz ąd Miasta Bud Ŝety samorz ądowe, konsekwentna realizacja bud Ŝet pa ństwa, fundusze programu pomocowe Działanie 4. Stworzenie 2003-2005 Zarz ąd Miasta, Fundusze pomocowe, funduszu stypendialnego dla Rada Miasta środki pochodz ące od

33 najbardziej pr ęŜ nie przedsi ębiorców i lokalnych działaj ących ekologów w stowarzysze ń gminie

Cel A2. Uporz ądkowanie gospodarki odpadami Wybór tego celu jest uzasadniony zapisami wizji („Prawidłowa gospodarka odpadami”), a tak Ŝe cz ęś ciowo wynika z listy problemów ekorozwoju i analizy SWOT. Wśród działa ń realizacyjnych wyszczególniono nast ępuj ące elementy:  przygotowanie kompleksowego programu gospodarki odpadami w gminie, uwzgl ędniaj ącego pozyskanie funduszy przedakcesyjnych na realizacj ę poszczególnych przedsi ęwzi ęć  stworzenie nowoczesnego zakładu utylizacji odpadów na terenie Powiatu ()  stworzenie systemu selektywnej zbiórki odpadów w gminie  stworzenie systemu edukacji ekologicznej mieszka ńców, maj ącej ich zach ęci ć do segregacji odpadów

Cel A2. Uporz ądkowanie Harmonogram Odpowiedzialno ść Źródła finansowania gospodarki odpadami - lata 1 2 3 4 Działanie 1. Przygotowanie 2002-2004 Zarz ąd gminy Bud Ŝet gminy kompleksowego programu gospodarki odpadami w gminie, uwzgl ędniaj ącego pozyskanie funduszy przedakcesyjnych na realizacj ę poszczególnych przedsi ęwzi ęć Działanie 2. Stworzenie 2002-2005 Zarz ąd gminy, Bud Ŝety samorz ądowe, nowoczesnego zakładu władze powiatu i fundusze pomocowe utylizacji odpadów na terenie komunalnego Powiatu (Swarzewo) zwi ązku gmin Działanie 3. Stworzenie 2002-2004 Zarz ąd gminy Bud Ŝety samorz ądowe, systemu selektywnej zbiórki fundusze pomocowe odpadów w gminie Działanie 4. Stworzenie 2002-2003 Zarz ąd gminy Bud Ŝet gminy systemu edukacji ekologicznej mieszka ńców, maj ącej ich zach ęci ć do segregacji odpadów

34 Cel A3. Zachowanie i odbudowa walorów środowiska naturalnego Wybór tego celu jest uzasadniony zapisami wizji („Wysoki poziom ochrony środowiska naturalnego”), a tak Ŝe cz ęś ciowo wynika z listy problemów ekorozwoju i analizy SWOT. Wśród działa ń realizacyjnych wyszczególniono nast ępuj ące elementy:  sporz ądzenie raportu o stanie środowiska w gminie  przygotowanie kompleksowego planu działania  zintegrowanie wokół problematyki realizacji planu wszelkich instytucji maj ących wpływ na stan środowiska  sukcesywna, konsekwentna i wspólna realizacja załoŜeń planu

Cel A3. Zachowanie i Harmonogram Odpowiedzialno ść Źródła finansowania odbudowa walorów - lata środowiska naturalnego 1 2 3 4 Działanie 1. Sporz ądzenie 2002 Zarz ąd i Rada Bud Ŝet gminy raportu o stanie środowiska Gminy w gminie Działanie 2. Przygotowanie 2003 Zarz ąd i Rada Bud Ŝet gminy kompleksowego planu Gminy działania Działanie 3. Zintegrowanie 2003 Zarz ąd i Rada Bud Ŝet gminy wokół problematyki realizacji Gminy planu wszelkich instytucji maj ących wpływ na stan środowiska Działanie 4. Sukcesywna, 2004-2016 Zarz ąd i Rada Bud Ŝety samorz ądowe, konsekwentna i wspólna Gminy, władze środki wojewódzkie i realizacja zało Ŝeń planu powiatu rz ądowe, fundusze pomocowe

35 4.3. Ład gospodarczy W obr ębie zagadnie ń zwi ązanych z ładem gospodarczym - gdzie celem głównym jest: WYSOKI POZIOM DOCHODÓW MIESZKA ŃCÓW GMINY zidentyfikowano nast ępuj ące cele oraz wi ąŜą ce si ę z nimi działania realizacyjne: Cel B1. Rozwój całorocznej turystyki Wybór tego celu jest uzasadniony zapisami wizji („Rozwini ęta, całoroczna ró Ŝnorodna turystyka”), a tak Ŝe wynika z listy problemów ekorozwoju („brak całorocznej oferty turystycznej”) i analizy SWOT. Wśród działa ń realizacyjnych wyszczególniono nast ępuj ące elementy:  zbadanie aktualnego stanu oferty turystycznej gminy  okre ślenie brakuj ących elementów oferty turystycznej  przygotowanie programu rozwoju kompleksowej i kompletnej oferty turystycznej o całorocznym charakterze  sukcesywna realizacja programu  wspólna z innymi gminami Półwyspu promocja istniej ącej i realizowanej oferty turystycznej  integracja i wymiana informacji turystycznej pomi ędzy podmiotami zajmuj ącymi si ę promocj ą poszczególnych gmin „Nordy” (Północnych Kaszub) Cel B1. Rozwój całorocznej Harmonogram Odpowiedzialno ść Źródła finansowania turystyki - lata 1 2 3 4 Działanie 1. Zbadanie Okresowo co 2 lata, Miejski O środek Środki własne MOKiR aktualnego stanu oferty pocz ąwszy od 2002 Kultury i Rekreacji turystycznej gminy Działanie 2. Okre ślenie Okresowo co 2 lata, Komisja Rady Środki własne MOKiR brakuj ących elementów pocz ąwszy od 2002 Miasta, MOKiR oferty turystycznej Działanie 3. Przygotowanie 2003-2004 MOKiR wraz z Środki własne MOKiR oraz programu rozwoju podmiotami podmiotów zajmuj ących kompleksowej i kompletnej gospodarczymi si ę turystyk ą oferty turystycznej o zajmuj ącymi si ę całorocznym charakterze turystyk ą, władze gminy Działanie 4. Sukcesywna 2006-2016 MOKiR wraz z Środki własne MOKiR oraz realizacja programu podmiotami podmiotów zajmuj ących gospodarczymi si ę turystyk ą, środki zajmuj ącymi si ę pomocowe turystyk ą, władze gminy Działanie 5. Wspólna z innymi Stale MOKiR, „NORDA”, Środki własne MOKiR oraz gminami Półwyspu promocja władze gmin podmiotów zajmuj ących si ę istniej ącej i realizowanej oferty sąsiednich turystyk ą, gminy o ścienne turystycznej Działanie 6. Integracja i Stale MOKiR, „NORDA” Środki własne MOKiR oraz wymiana informacji turystycznej wraz z podmiotami podmiotów zajmuj ących si ę pomi ędzy podmiotami gospodarczymi turystyk ą, gminy o ścienne zajmuj ącymi si ę promocj ą zajmuj ącymi si ę poszczególnych gmin „Nordy” turystyk ą (Północnych Kaszub)

36 Cel B2. Rozwój rybołówstwa Wybór tego celu jest uzasadniony zapisami wizji („Opłacalne rybołówstwo o tradycyjnym charakterze””), a tak Ŝe wynika z listy problemów ekorozwoju )”brak programu rozwoju rybołówstwa...” i analizy SWOT. Wśród działa ń realizacyjnych wyszczególniono nast ępuj ące elementy:  usuni ęcie barier administracyjnych dla uprawiania rybołówstwa (w tym – sportowego)  prowadzenie lobbingu na rzecz uchwalenia koniecznych dla rozwoju rybołówstwa aktów prawnych  opracowanie programu rozwoju rybołówstwa tradycyjnego w gminie  pozyskanie środków na realizacj ę w/w programu  budowa niezb ędnej infrastruktury (giełda, magazyny, punkty sanitarne, modernizacja stoczni itp.)  sukcesywny monitoring i wprowadzanie zmian w programie

Cel B2. Rozwój Harmonogram Odpowiedzialno ść Źródła finansowania rybołówstwa - lata 1 2 3 4 Działanie 1. Usuni ęcie barier 2002-2003 Władze gminy, Bud Ŝet gminy, środki administracyjnych dla samorz ąd własne zainteresowanych uprawiania rybołówstwa (w gospodarczy podmiotów gospodarczych tym – sportowego) Działanie 2. Prowadzenie 2002-2004 Władze gminy, Bud Ŝet gminy, środki lobbingu na rzecz uchwalenia samorz ąd własne zainteresowanych koniecznych dla rozwoju gospodarczy podmiotów gospodarczych rybołówstwa aktów prawnych Działanie 3. Opracowanie 2003-2004 Władze gminy, Bud Ŝet gminy, środki programu rozwoju samorz ąd własne zainteresowanych rybołówstwa tradycyjnego w gospodarczy podmiotów gospodarczych, gminie środowiska fundusze ekologiczne i rybackiego pomocowe Działanie 4. Pozyskanie 2003-2005 Władze gminy, Bud Ŝet gminy, środki środków na realizacj ę w/w samorz ąd własne zainteresowanych programu gospodarczy podmiotów gospodarczych Działanie 5. Budowa 2004-2006 Władze gminy, Bud Ŝet gminy, środki niezb ędnej infrastruktury samorz ąd własne zainteresowanych (giełda, magazyny, punkty gospodarczy, podmiotów gospodarczych, sanitarne, modernizacja starostwo środki pomocowe stoczni itp.) powiatowe, SAPARD władaj ący terenami Działanie 6. Sukcesywny 2004-2016 Władze gminy, Bud Ŝet gminy, środki monitoring i wprowadzanie samorz ąd własne zainteresowanych zmian w programie gospodarczy podmiotów gospodarczych

37 Cel B3. Rozwój przedsi ębiorczo ści Wybór tego celu jest uzasadniony zapisami wizji („Rozwini ęte alternatywne dla turystyki usługi”), a tak Ŝe wynika z listy problemów ekorozwoju („brak warunków dla rozwoju przedsi ębiorczo ści”) i analizy SWOT. Wśród działa ń realizacyjnych wyszczególniono nast ępuj ące elementy:  konsekwentne wspieranie i promowanie lokalnych firm  prezentacja dost ępnych dla przedsi ębiorców funduszy i linii kredytowych  wypracowanie modelu współpracy pomi ędzy przedsi ębiorcami, stowarzyszeniami działaj ącymi na terenie gminy a władzami samorz ądowymi  organizacja w sezonie letnim imprez promuj ących lokalna przedsi ębiorczo ść i jej ofert ę

Cel B3. Rozwój Harmonogram Odpowiedzialno ść Źródła finansowania przedsi ębiorczości - lata 1 2 3 4 Działanie 1. Konsekwentne Stale Władze gminy, Bud Ŝet gminy, środki wspieranie i promowanie MOKiR, zainteresowanych lokalnych firm zainteresowane podmiotów gospodarczych podmioty i stowarzysze ń gospodarcze Działanie 2. Prezentacja Stale Starostwo Bud Ŝet gminy, środki dost ępnych dla Powiatowe, zainteresowanych przedsi ębiorców funduszy i „NORDA”, Zarz ąd podmiotów gospodarczych linii kredytowych Gminy i stowarzysze ń Działanie 3. Wypracowanie 2003 Zarz ąd Gminy, Bud Ŝet gminy, środki modelu współpracy pomi ędzy samorz ąd zainteresowanych przedsi ębiorcami, gospodarczy podmiotów gospodarczych stowarzyszeniami i stowarzysze ń działaj ącymi na terenie gminy a władzami samorz ądowymi Działanie 4. Organizacja w 2003-2016 MOKiR, władze Bud Ŝet gminy, środki sezonie letnim imprez gminy, zainteresowanych promuj ących lokalna przedsi ębiorcy i podmiotów gospodarczych przedsi ębiorczo ść i jej ofert ę zainteresowane i stowarzysze ń stowarzyszenia

38

4.4. Ład społeczny Wśród zagadnie ń zwi ązanych z ładem społecznym - gdzie celem głównym jest: WYKSZTAŁCONA, ZDROWA MŁODZIE ś I BEZPIECZNI MIESZKA ŃCY GMINY

zidentyfikowano nast ępuj ące cele oraz wi ąŜą ce si ę z nimi działania realizacyjne: Cel C1. Rozwój edukacji ponad-gimnazjalnej Wybór tego celu jest uzasadniony zapisami wizji („Rozwini ęta baza edukacyjno - kulturalna”), a tak Ŝe wynika z zapisów analizy SWOT. Wśród działa ń realizacyjnych wyszczególniono nast ępuj ące elementy:  zbadanie istniej ącej na terenie gminy bazy edukacyjnej pod k ątem oferty programowej oraz zaplecza  okre ślenie kierunków zmian  przygotowanie programu rozwoju edukacji ponad-gimnazjalnej na terenie gminy, w tym – rozbudowy bazy szkolnej  sukcesywna realizacja programu przy wsparciu środków pochodz ących z ró Ŝnych źródeł

Cel C1. Rozwój edukacji Harmonogram Odpowiedzialno ść Źródła finansowania ponad-gimnazjalnej - lata 1 2 3 4 Działanie 1. Zbadanie 2002-2003 Gminny inspektor Bez nakładów istniej ącej na terenie gminy oświaty i bazy edukacyjnej pod k ątem wychowania oferty programowej oraz zaplecza Działanie 2. Okre ślenie 2002 Gminny inspektor Bez nakładów kierunków zmian oświaty i wychowania Działanie 3. Przygotowanie 2003 Rada Miasta Bud Ŝet gminy programu rozwoju edukacji ponad-gimnazjalnej na terenie gminy, w tym – rozbudowy bazy szkolnej Działanie 4. Sukcesywna 2003-2016 Władze gminy Bud Ŝet gminy, środki realizacja programu przy pomocowe wsparciu środków pochodz ących z ró Ŝnych źródeł

39 Cel C2. Wybudowanie Domu Kultury Wybór tego celu jest uzasadniony zapisami wizji („Rozwinieta baza edukacyjno - kulturalna”), a tak Ŝe wynika cz ęś ciowo z listy problemów ekorozwoju. Wśród działa ń realizacyjnych wyszczególniono nast ępuj ące elementy:  okre ślenie docelowego programu u Ŝytkowego obiektu  przygotowanie terenu i dokumentacji technicznej inwestycji  realizacja obiektu  wyposa Ŝenie sal zgodnie z zapotrzebowaniem specjalistycznych sekcji i klubów

Cel C2. Wybudowanie Harmonogram Odpowiedzialno ść Źródła finansowania Domu Kultury - lata 1 2 3 4 Działanie 1. Okre ślenie 2004-2005 Rada Miasta Bud Ŝet gminy docelowego programu uŜytkowego obiektu Działanie 2. Przygotowanie 2005 Rada Miasta Bud Ŝet gminy, bud Ŝety terenu i dokumentacji stowarzysze ń i organizacji technicznej inwestycji pozarz ądowych, środki UKFiS Działanie 3. Realizacja 2005-2009 Rada Miasta Bud Ŝet gminy, bud Ŝety obiektu stowarzysze ń i organizacji pozarz ądowych, środki UKFiS Działanie 4. Wyposa Ŝenie sal 2009 Bud Ŝet gminy, bud Ŝety zgodnie z zapotrzebowaniem stowarzysze ń i organizacji specjalistycznych sekcji i pozarz ądowych, środki klubów UKFiS

40 Cel C3. Stworzenie systemu obiektów sportowo – rekreacyjnych z uwzgl ędnieniem lokalnych boisk i placów zabaw Wybór tego celu jest uzasadniony zapisami wizji („Rozwini ęta infrastruktura sportowa i rekreacyjna miasta”), a tak Ŝe cz ęś ciowo wynika z listy problemów ekorozwoju i analizy SWOT. Wśród działa ń realizacyjnych wyszczególniono nast ępuj ące elementy:  zbadanie obecnego stanu rozwoju infrastruktury sportowo – rekreacyjnej na terenie gminy  przygotowanie programu rozbudowy systemu, z uwzgl ędnieniem potrzeb mieszka ńców, w tym - pływalni  przysposobienie istniej ących terenów znajduj ących si ę w obr ębie skupisk domów jednorodzinnych na cele placów zabaw i urz ądze ń sportowych  zaopatrzenie lokalnych placów zabaw w odpowiedni ą infrastruktur ę  wspieranie inicjatywy własnej mieszka ńców poszczególnych osiedli

Cel C3. Stworzenie Harmonogram Odpowiedzialno ść Źródła finansowania systemu obiektów - lata sportowo – rekreacyjnych z uwzgl ędnieniem lokalnych boisk i placów zabaw 1 2 3 4 Działanie 1. Zbadanie 2002 Rada Miasta Bud Ŝet gminy, UKFiS obecnego stanu rozwoju infrastruktury sportowo – rekreacyjnej na terenie gminy Działanie 2. Przygotowanie 2002-2003 Komisja ds. Bez nakładów programu rozbudowy kultury, sportu i systemu, z uwzgl ędnieniem rekreacji potrzeb mieszka ńców, w tym - pływalni Działanie 3. Przysposobienie 2003-2004 Rada Miasta, Bud Ŝet gminy, UKFiS, istniej ących terenów Inspektor nadzoru, inwestorzy prywatni znajduj ących si ę w obr ębie stowarzyszenia i skupisk domów organizacje jednorodzinnych na cele mieszka ńców placów zabaw i urz ądze ń sportowych Działanie 4. Zaopatrzenie 2003-2005 Rada Miasta, Bud Ŝet gminy, UKFiS, lokalnych placów zabaw w Inspektor nadzoru, inwestorzy prywatni odpowiedni ą infrastruktur ę stowarzyszenia i organizacje mieszka ńców Działanie 5. Wspieranie Stale Zarz ąd Miasta Bud Ŝet gminy inicjatywy własnej mieszka ńców poszczególnych osiedli

41 Cel C4. Stworzenie systemu specjalistycznej opieki zdrowotnej Wybór tego celu jest uzasadniony zapisami wizji („Rozwini ęta opieka zdrowotna”), a tak Ŝe cz ęś ciowo wynika z listy problemów ekorozwoju i analizy SWOT. Wśród działa ń realizacyjnych wyszczególniono nast ępuj ące elementy:  rozszerzenie oferty „Jas-Med” o gabinety specjalistyczne  przygotowanie oferty pracy dla absolwentów Akademii Medycznej w Gda ńsku (rehabilitantów i lekarzy specjalistów) pochodz ących z terenu Półwyspu Helskiego  zapewnienie bazy noclegowej dla specjalistów spoza terenu, przyjmuj ących sporadycznie

Cel C4. Stworzenie Harmonogram Odpowiedzialno ść Źródła finansowania systemu specjalistycznej - lata opieki zdrowotnej 1 2 3 4 Działanie 1. Rozszerzenie 2003 Rada Miasta, „Jas- Kasy chorych, inwestorzy, oferty „Jas-Med” o gabinety Med.” bud Ŝet gminy specjalistyczne Działanie 2. Przygotowanie 2003 „Jas-Med.” Środki „Jas-Med.” oferty pracy dla absolwentów Akademii Medycznej w Gda ńsku (rehabilitantów i lekarzy specjalistów) pochodz ących z terenu Półwyspu Helskiego Działanie 3. Zapewnienie 2002-2004 „Jas-Med.” Środki „Jas-Med.” bazy noclegowej dla specjalistów spoza terenu, przyjmuj ących sporadycznie

42 Cel C5. Stworzenie nowoczesnego systemu opieki społecznej Wybór tego celu jest uzasadniony zapisami wizji („Wysoki poziom opieki społecznej”), a tak Ŝe cz ęś ciowo wynika z listy problemów ekorozwoju i analizy SWOT. Wśród działa ń realizacyjnych wyszczególniono nast ępuj ące elementy:  powołanie wolontariatu (praktykanci)  pozyskanie funduszy na jego funkcjonowanie z zasobów gminy i instytucji pozarz ądowych  planowy rozdział posiadanych środków

Cel C5. Stworzenie Harmonogram Odpowiedzialno ść Źródła finansowania nowoczesnego systemu - lata opieki społecznej 1 2 3 4 Działanie 1. Powołanie 2003 MOPS Środki MOPS wolontariatu (praktykanci) Działanie 2. Pozyskanie Stale MOPS Bez nakładów funduszy na jego funkcjonowanie z zasobów gminy i instytucji pozarz ądowych Działanie 3. Planowy rozdział Stale MOPS Bez nakładów posiadanych środków

43 Cel C6. Podniesienie poziomu bezpiecze ństwa publicznego w Mie ście Wybór tego celu jest uzasadniony zapisami wizji („Bezpieczny Półwysep”), a tak Ŝe cz ęś ciowo wynika z listy problemów ekorozwoju i analizy SWOT. Wśród działa ń realizacyjnych wyszczególniono nast ępuj ące elementy:  opracowanie przez Policje i społeczno ść lokaln ą planu systematycznego podnoszenia poziomu bezpiecze ństwa w gminie  monitoring miejsc szczególnie niebezpiecznych  oznakowanie dróg i ulic  opracowanie sprawnego systemu informowania o miejscach postojowych i parkingowych  zapewnienie odpowiedniego poziomu bezpiecze ństwa na k ąpieliskach  Zapewnienie odpowiednich standardów bezpiecze ństwa w trakcie imprez masowych

Cel C6. Podniesienie Harmonogram Odpowiedzialno ść Źródła finansowania poziomu bezpiecze ństwa - lata publicznego w Mie ście 1 2 3 4 Działanie 1. Opracowanie 2003 Policja Pa ństwowa Bud Ŝet Pa ństwa, bud Ŝet przez Policje i społeczno ść gminy lokaln ą planu systematycznego podnoszenia poziomu bezpiecze ństwa w gminie Działanie 2. Monitoring 2004 - 2016 Władze gminy, Bud Ŝet Pa ństwa, bud Ŝet miejsc szczególnie Policja Pa ństwowa gminy niebezpiecznych Działanie 3. Oznakowanie 2002-2005 Władze gminy, Bud Ŝet Pa ństwa, bud Ŝet dróg i ulic gestorzy dróg gminy Działanie 4. Opracowanie 2004-2005 Władze gminy, Bud Ŝet Pa ństwa, bud Ŝet sprawnego systemu gestorzy dróg, gminy, środki własne informowania o miejscach wła ściciele placów wła ścicieli placów postojowych i parkingowych parkingowych parkingowych Działanie 5. Zapewnienie 2002-2004 Władze gminy, Bud Ŝet gminy, środki odpowiedniego poziomu lokalne własne stowarzysze ń bezpiecze ństwa na stowarzyszenia turystycznych i kąpieliskach turystyczne i gospodarczych gospodarcze Działanie 6. Zapewnienie 2003 – 2016 Władze gminy, Bud Ŝet gminy, środki odpowiednich standardów organizatorzy własne organizatorów bezpiecze ństwa w trakcie imprez imprez masowych

4.5. Ład przestrzenny

44 Wśród zagadnie ń zwi ązanych z ładem przestrzennym - gdzie celem głównym jest: WYSOKI POZIOM ŁADU PRZESTRZENNEGO W GMINIE

zidentyfikowano nast ępuj ące cele oraz wi ąŜą ce si ę z nimi działania realizacyjne: Cel D1. Poprawienie dost ępno ści komunikacyjnej gminy Wybór tego celu jest uzasadniony zapisami wizji („Usprawniona komunikacja”), a tak Ŝe wynika z listy problemów ekorozwoju („brak kompleksowego programu rozwoju infrastruktury komunikacyjnej”) i analizy SWOT. Wśród działa ń realizacyjnych wyszczególniono nast ępuj ące elementy:  dokładna analiza stanu istniej ącego i okre ślenie kierunków niezb ędnych zmian  zbadanie mo Ŝliwo ści rozwoju poł ącze ń kołowych, kolejowych i wodnych  okre ślenie programu działania w podziale na etapy i branŜe  sukcesywna realizacja programu

Cel D1. Poprawienie Harmonogram Odpowiedzialno ść Źródła finansowania dost ępno ści - lata komunikacyjnej gminy 1 2 3 4 Działanie 1. Dokładna analiza 2002-2007 Władze gminy Bud Ŝet gminy, bud Ŝet stanu istniej ącego i powiatu, środki pomocwe okre ślenie kierunków niezb ędnych zmian Działanie 2. Zbadanie 2002-2004 Władze gminy Bud Ŝet gminy, bud Ŝet mo Ŝliwo ści rozwoju poł ącze ń powiatu, środki pomocowe kołowych, kolejowych i wodnych Działanie 3. Okre ślenie 2002-2004 Władze gminy Bud Ŝet gminy, bud Ŝet programu działania w powiatu podziale na etapy i bran Ŝe Działanie 4. Sukcesywna Stale Władze gminy, Bud Ŝet gminy, bud Ŝet realizacja programu władze regionalne i powiatu, srodki pomocowe wojewódzkie i fundusze regionalne

45 Cel D2. Rozwój infrastruktury turystycznej Wybór tego celu jest uzasadniony zapisami wizji („Rozbudowana baza dla turystyki i rekreacji”), a tak Ŝe wynika z listy problemów ekorozwoju („brak wizji rozwoju funkcji turystycznej Jastarni”) i analizy SWOT. Wśród działa ń realizacyjnych wyszczególniono nast ępuj ące elementy:  zbadanie stanu istniej ącego w zakresie stanu rozwoju infrastruktury turystycznej, wraz z okre śleniem braków w tym zakresie  okre ślenie kierunków rozwoju infrastruktury turystycznej wraz z wyłonieniem przedsi ęwzi ęć koniecznych do realizacji  okre ślenie mo Ŝliwo ści sfinansowania działa ń realizacyjnych z funduszy publicznych, prywatnych i pomocowych  sukcesywna realizacja programu, w tym – pozyskiwanie inwestorów na poszczególne fragmenty  bie Ŝą ca modyfikacja programu w zale Ŝno ści od potrzeb

Cel D2. Rozwój Harmonogram Odpowiedzialno ść Źródła finansowania infrastruktury turystycznej - lata 1 2 3 4 Działanie 1. Zbadanie stanu Stale Władze gminy Bud Ŝet gminy, środki istniej ącego w zakresie stanu pomocowe rozwoju infrastruktury turystycznej, wraz z okre śleniem braków w tym zakresie Działanie 2. Okre ślenie 2002-2004 Władze gminy Bud Ŝet gminy, środki kierunków rozwoju powiatu i województwa, infrastruktury turystycznej środki pomocowe wraz z wyłonieniem przedsi ęwzi ęć koniecznych do realizacji Działanie 3. Określenie 2002-2010 Władze gminy Bud Ŝet gminy, środki mo Ŝliwo ści sfinansowania powiatu i województwa, działa ń realizacyjnych z środki pomocowe funduszy publicznych, prywatnych i pomocowych Działanie 4. Sukcesywna 2003-2016 Władze gminy Bud Ŝet gminy, środki realizacja programu, w tym – inwestorów prywatnych, pozyskiwanie inwestorów na fundusze pomocowe poszczególne fragmenty Działanie 5. Bie Ŝą ca 2004-2016 Władze gminy Bud Ŝet gminy modyfikacja programu w zale Ŝno ści od potrzeb

46 Cel D3. Uporz ądkowanie przestrzeni miasta z zachowaniem lokalnego charakteru architektury Wybór tego celu jest uzasadniony zapisami wizji („Zachowane walory krajobrazowe miasta”), a tak Ŝe wynika z listy problemów ekorozwoju („brak spójnej i konsekwentnej polityki urbanistycznej w mie ście”) i analizy SWOT. Wśród działa ń realizacyjnych wyszczególniono nast ępuj ące elementy:  oszacowanie stanu ładu przestrzennego w gminie  przebadanie mo Ŝliwo ści wykorzystanie tradycyjnych form architektonicznych w nowoczesnym budownictwie  opracowanie dokumentów planistycznych dla miasta  okre ślenie przedsi ęwzi ęć publicznych (realizacyjnych) przyczyniaj ących si ę do uporz ądkowania przestrzeni miasta  sukcesywna realizacja poszczególnych przedsi ęwzi ęć

Cel D3. Uporz ądkowanie Harmonogram Odpowiedzialno ść Źródła finansowania przestrzeni miasta z - lata zachowaniem lokalnego charakteru architektury 1 2 3 4 Działanie 1. Oszacowanie 2002-2004 Władze gminy Bud Ŝet gminy stanu ładu przestrzennego w gminie Działanie 2. Przebadanie 2002-2004 Władze gminy Bud Ŝet gminy mo Ŝliwo ści wykorzystanie tradycyjnych form architektonicznych w nowoczesnym budownictwie Działanie 3. Opracowanie 2002-2004 Władze gminy Bud Ŝet gminy dokumentów planistycznych dla miasta Działanie 4. Okre ślenie 2002-2004 Władze gminy Bud Ŝet gminy i powiatu przedsi ęwzi ęć publicznych (realizacyjnych) przyczyniaj ących si ę do uporz ądkowania przestrzeni miasta Działanie 5. Sukcesywna Stale Władze gminy Bud Ŝet gminy, środki realizacja poszczególnych inwestorów zewn ętrznych, przedsi ęwzi ęć środki pomocowe

47 Cel D4. Zabezpieczenie brzegów Wybór tego celu jest uzasadniony zapisami wizji („Zachowane walory krajobrazowe miasta”), a tak Ŝe wynika z listy problemów ekorozwoju („brak kompleksowej i konsekwentnej polityki ochrony środowiska”) i analizy SWOT. Wśród działań realizacyjnych wyszczególniono nast ępuj ące elementy:  zbadanie stanu istniej ącego i okre ślenie zakresu niezb ędnych działa ń  przygotowanie planu zabezpieczenia brzegów z uwzględnieniem środków bud Ŝetowych i pomocowych  sukcesywne pozyskiwanie środków i realizacja poszczególnych zada ń (we współpracy z Urz ędem Morskim)

Cel D4. Zabezpieczenie Harmonogram Odpowiedzialno ść Źródła finansowania brzegów - lata 1 2 3 4 Działanie 1. zbadanie stanu 2002-2003 Urz ąd Morski Skarb Pa ństwa, środki istniej ącego i okre ślenie pomocowe zakresu niezb ędnych działa ń Działanie 2. przygotowanie 2002-2003 Urz ąd Morski Skarb Pa ństwa, środki planu zabezpieczenia pomocowe brzegów z uwzgl ędnieniem środków bud Ŝetowych i pomocowych Działanie 3. sukcesywne Stale Urz ąd Morski Skarb Pa ństwa, środki pozyskiwanie środków i pomocowe realizacja poszczególnych zada ń (we współpracy z Urz ędem Morskim)

48 4.6. Syntetyczny przegl ąd planowania operacyjnego

Podsumowaniem zapisów planu operacyjnego jest tabela, ujmuj ąca w sposób zbiorczy wszystkie przewidziane w Strategii zadania. Dla ka Ŝdego z działa ń zaznaczono przewidywane lata realizacji. Pozwala to na okre ślenie stopnia zapotrzebowania na środki bud Ŝetowe i pozabud Ŝetowe w poszczególnych latach.

Cel nadrz ędny: JASTARNIA – GMIN Ą O WYSOKIM POZIOMIE JAKO ŚCI śYCIA, BEZPIECZNYM MIEJSCEM ZAMIESZKANIA I WYPOCZYNKU, DBAJ ĄCĄ O OCHRON Ę SWYCH WALORÓW PRZYRODNICZYCH I KULTUROWYCH, W TYM – TO śSAMO ŚCI KASZUBSKIEJ Cel główny: ZRÓWNOWA śONY ROZWÓJ SPOŁECZNO - GOSPODARCZY MIASTA JASTARNI

Działania 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 A. Ład ekologiczny Cel nadrz ędny: OCHRONA I ODBUDOWA ŚRODOWISKA NATURALNEGO GMINY Cel A1. Rozwój świadomo ści ekologicznej społeczno ści lokalnej Działanie 1. Okre ślenie stanu świadomo ści ekologicznej mieszka ńców gminy Działanie 2. Przygotowanie programu rozwoju edukacji ekologicznej, uwzgl ędniaj ącej m.in. szkoły, przedsi ębiorstwa i organizacje społeczne Działanie 3. Sukcesywna i konsekwentna realizacja programu Działanie 4. Stworzenie funduszu stypendialnego dla najbardziej pr ęŜ nie działaj ących ekologów w gminie

49 Działania 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 Cel A2. Uporz ądkowanie gospodarki odpadami Działanie 1. Przygotowanie kompleksowego programu gospodarki odpadami w gminie, uwzgl ędniaj ącego pozyskanie funduszy przedakcesyjnych na realizacj ę poszczególnych przedsi ęwzi ęć Działanie 2. Stworzenie nowoczesnego zakładu utylizacji odpadów na terenie Powiatu (Swarzewo) Działanie 3. Stworzenie systemu selektywnej zbiórki odpadów w gminie Działanie 4. Stworzenie systemu edukacji ekologicznej mieszka ńców, maj ącej ich zach ęci ć do segregacji odpadów

Cel A3. Zachowanie i odbudowa walorów środowiska naturalnego Działanie 1. Sporz ądzenie raportu o stanie środowiska w gminie Działanie 2. Przygotowanie kompleksowego planu działania Działanie 3. Zintegrowanie wokół problematyki realizacji planu wszelkich instytucji maj ących wpływ na stan środowiska Działanie 4. Sukcesywna, konsekwentna i wspólna realizacja zało Ŝeń planu

50 Działania 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 B. Ład gospodarczy Cel nadrz ędny: WYSOKI POZIOM DOCHODÓW MIESZKA ŃCÓW GMINY Cel B1. Rozwój całorocznej turystyki Działanie 1. Zbadanie aktualnego stanu oferty turystycznej gminy Działanie 2. Okre ślenie brakuj ących elementów oferty turystycznej Działanie 3. Przygotowanie programu rozwoju kompleksowej i kompletnej oferty turystycznej o całorocznym charakterze Działanie 4. Sukcesywna realizacja programu Działanie 5. Wspólna z innymi gminami Półwyspu promocja istniej ącej i realizowanej oferty turystycznej Działanie 6. Integracja i wymiana informacji turystycznej pomi ędzy podmiotami zajmuj ącymi si ę promocj ą poszczególnych gmin „Nordy” (Północnych Kaszub)

Cel B2. Rozwój rybołówstwa Działanie 1. Usuni ęcie barier administracyjnych dla uprawiania rybołówstwa (w tym – sportowego) Działanie 2. Prowadzenie lobbingu na rzecz uchwalenia koniecznych dla rozwoju rybołówstwa aktów prawnych

51 Działania 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 Działanie 3. Opracowanie programu rozwoju rybołówstwa tradycyjnego w gminie Działanie 4. Pozyskanie środków na realizacj ę w/w programu Działanie 5. Budowa niezb ędnej infrastruktury (giełda, magazyny, punkty sanitarne, modernizacja stoczni itp.) Działanie 6. Sukcesywny monitoring i wprowadzanie zmian w programie

Cel B3. Rozwój przedsi ębiorczo ści Działanie 1. Konsekwentne wspieranie i promowanie lokalnych firm

Działanie 2. Prezentacja dost ępnych dla przedsi ębiorców funduszy i linii kredytowych

Działanie 3. Wypracowanie modelu współpracy pomi ędzy przedsi ębiorcami, stowarzyszeniami działaj ącymi na terenie gminy a władzami samorz ądowy

Działanie 4. Organizacja w sezonie letnim imprez promuj ących lokalna przedsi ębiorczo ść i jej ofert ę

52 Działania 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 C. Ład społeczny Cel nadrz ędny: WYKSZTAŁCONA, ZDROWA MŁODZIE ś I BEZPIECZNI MIESZKA ŃCY GMINY Cel C1. Rozwój edukacji ponad-gimnazjalnej Działanie 1. Zbadanie istniej ącej na terenie gminy bazy edukacyjnej pod k ątem oferty programowej oraz zaplecza Działanie 2. Okre ślenie kierunków zmian Działanie 3. Przygotowanie programu rozwoju edukacji ponad-gimnazjalnej na terenie gminy, w tym – rozbudowy bazy szkolnej Działanie 4. Sukcesywna realizacja programu przy wsparciu środków pochodz ących z ró Ŝnych źródeł

Cel C2. Wybudowanie Domu Kultury Działanie 1. Okre ślenie docelowego programu uŜytkowego obiektu

Działanie 2. Przygotowanie terenu i dokumentacji technicznej inwestycji

Działanie 3. Realizacja obiektu

Działanie 4. Wyposa Ŝenie sal zgodnie z zapotrzebowaniem specjalistycznych sekcji i klubów

53 Działania 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 Cel C3. Stworzenie systemu obiektów sportowo – rekreacyjnych z uwzgl ędnieniem lokalnych boisk i placów zabaw Działanie 1. Zbadanie obecnego stanu rozwoju infrastruktury sportowo – rekreacyjnej na terenie gminy Działanie 2. Przygotowanie programu rozbudowy systemu, z uwzgl ędnieniem potrzeb mieszka ńców, w tym - pływalni Działanie 3. Przysposobienie istniej ących terenów znajduj ących si ę w obr ębie skupisk domów jednorodzinnych na cele placów zabaw i urz ądze ń sportowych Działanie 4. Zaopatrzenie lokalnych placów zabaw w odpowiedni ą infrastruktur ę Działanie 5. Wspieranie inicjatywy własnej mieszk. poszczególnych osiedli Cel C4. Stworzenie systemu specjalistycznej opieki zdrowotnej Działanie 1. Rozszerzenie oferty „Jas-Med” o gabinety specjalistyczne Działanie 2. Przygotowanie oferty pracy dla absolwentów Akademii Medycznej w Gda ńsku (rehabilitantów i lekarzy specjalistów) pochodz ących z terenu Półwyspu Helskiego Działanie 4. Zapewnienie bazy noclegowej dla specjalistów spoza terenu, przyjmuj ących sporadycznie

54 Działania 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 Cel C5. Stworzenie nowoczesnego systemu opieki społecznej Działanie 1. Powołanie wolontariatu (praktykanci) Działanie 2. Pozyskanie funduszy na jego funkcjonowanie z zasobów gminy i instytucji pozarz ądowych Działanie 3. Planowy rozdział posiadanych środków Cel C6. Podniesienie poziomu bezpiecze ństwa publicznego w Mie ście Działanie 1. Opracowanie przez Policje i społeczno ść lokaln ą planu systematycznego podnoszenia poziomu bezpiecze ństwa w gminie

Działanie 2. Monitoring miejsc szczególnie niebezpiecznych

Działanie 3. Oznakowanie dróg i ulic

Działanie 4. Opracowanie sprawnego systemu informowania o miejscach postojowych i parkingowych Działanie 5. Zapewnienie odpowiedniego poziomu bezpiecze ństwa na kąpieliskach

Działanie 6. Zapewnienie odpowiednich standardów bezpiecze ństwa w trakcie imprez masowych

55 Działania 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 D. Ład przestrzenny Cel nadrz ędny: WYSOKI POZIOM ŁADU PRZESTRZENNEGO W GMINIE Cel D1. Poprawienie dost ępno ści komunikacyjnej gminy Działanie 1. Dokładna analiza stanu istniej ącego i okre ślenie kierunków niezb ędnych zmian Działanie 2. Zbadanie mo Ŝliwo ści rozwoju poł ącze ń kołowych, kolejowych i wodnych Działanie 3. Okre ślenie programu działania w podziale na etapy i bran Ŝe Działanie 4. Sukcesywna realizacja programu Cel D2. Rozwój infrastruktury turystycznej Działanie 1. Zbadanie stanu istniej ącego w zakresie stanu rozwoju infrastruktury turystycznej, wraz z okre śleniem braków w tym zakresie Działanie 2. Okre ślenie kierunków rozwoju infrastruktury turystycznej wraz z wyłonieniem przedsi ęwzi ęć koniecznych do realizacji Działanie 3. Okre ślenie mo Ŝliwo ści sfinansowania działa ń realizacyjnych z funduszy publicznych, prywatnych i pomocowych Działanie 4. Sukcesywna realizacja programu, w tym – pozyskiwanie inwestorów na poszczególne fragmenty

56 Działania 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 Działanie 5. Bie Ŝą ca modyfikacja programu w zale Ŝno ści od potrzeb Cel D3. Uporz ądkowanie przestrzeni miasta z zachowaniem lokalnego charakteru architektury Działanie 1. Oszacowanie stanu ładu przestrzennego w gminie Działanie 2. Przebadanie mo Ŝliwo ści wykorzystanie tradycyjnych form architektonicznych w nowoczesnym budownictwie Działanie 3. Opracowanie dokumentów planistycznych dla miasta Działanie 4. Okre ślenie przedsi ęwzi ęć publicznych (realizacyjnych) przyczyniaj ących si ę do uporz ądkowania przestrzeni miasta Działanie 5. Sukcesywna realizacja poszczególnych przedsi ęwzi ęć Cel D4. Zabezpieczenie brzegów Działanie 1. zbadanie stanu istniej ącego i okre ślenie zakresu niezb ędnych działa ń Działanie 2. przygotowanie planu zabezpieczenia brzegów z uwzgl ędnieniem środków bud Ŝetowych i pomocowych Działanie 3. sukcesywne pozyskiwanie środków i realizacja poszczególnych zada ń (we współpracy z Urz ędem Morskim )

57 5. Zarz ądzanie realizacj ą Strategii Okre ślenie systemu zarz ądzania realizacj ą Strategii jest bardzo wa Ŝnym, lecz cz ęsto niedocenianym elementem Agendy 21. Decyduje on bowiem o tym, czy w miar ę upływu czasu dynamika procesu realizacji Strategii b ędzie rosn ąć czy słabn ąć . Zaniedbanie jego stworzenia lub prawidłowego wdro Ŝenia mo Ŝe sta ć si ę przyczyn ą zastopowania realizacji programu zrównowa Ŝonego rozwoju w gminie. Wypracowany system zarz ądzania realizacj ą Strategii Zrównowa Ŝonego Rozwoju Miasta Jastarni składa si ę z trzech zasadniczych cz ęś ci:  zestawu instrumentów realizacji programu;  systemu monitorowania procesu wdra Ŝania Strategii;  systemu aktualizacji Strategii.

5.1. Instrumenty realizacji Wśród instrumentów realizacji Strategii wyró Ŝni ć mo Ŝna wiele elementów, tworz ących pi ęć zasadniczych grup:  prawno - administracyjne;  ekonomiczno - rynkowe;  finansowe;  z zakresu organizacji, zarz ądzania i marketingu;  informacyjno - edukacyjne. Wśród nich odnale źć mo Ŝna m.in. instrumenty opracowane i wprowadzane zarówno na szczeblu centralnym (o znaczeniu ogólnopolskim - w tym tak Ŝe instrumenty przej ęte na mocy mi ędzynarodowych postanowie ń i uzgodnie ń), jak i lokalnym (wypracowane i wprowadzane na szczeblu regionu, powiatu b ądź gminy). Przy realizacji programu zrównowa Ŝonego rozwoju gminy, którego Strategia jest integraln ą cz ęś ci ą, posługiwa ć si ę nale Ŝy całym ich wachlarzem, umiej ętnie przy tym dobieraj ąc poszczególne instrumenty i ich zestawy dla potrzeb realizacji okre ślonych celów. I tak, w śród instrumentów prawno - administracyjnych najistotniejszymi elementami s ą:  normy o charakterze ogólnym - np. przepisy dot. u Ŝytkowania i ochrony zasobów środowiska (system zarz ądzania środowiskiem, system monitoringu ekologicznego, sprawozdawczo ść z zakresu ochrony środowiska);

58  normy szczegółowe - dotycz ące np. ochrony poszczególnych komponentów środowiska (kopalin, powietrza, wód, lasów, ro ślin, zwierz ąt); W grupie instrumentów ekonomiczno - rynkowych znale źć mo Ŝna m.in.:  opłaty - z tytułu u Ŝytkowania okre ślonych systemów ekologicznych, stanowi ących tzw. dobro wspólne - jak np. pobór wody, emisj ę zanieczyszcze ń do atmosfery, przeznaczanie gruntów na okre ślone cele, wydobycie kopalin.  subwencje - udzielane w celu wspierania okre ślonych zachowa ń - np. dotacje do wprowadzania proekologicznych rozwi ąza ń w prywatnych gospodarstwach, po Ŝyczki i kredyty preferencyjne.  kary - nakładane na poszczególne podmioty w zwi ązku z przekraczaniem okre ślonych przepisów i regulacji prawnych - np. pobór wody w ilo ści wi ększej ni Ŝ ustalona w pozwoleniu, przekroczenie warunków odprowadzania ścieków, składowanie odpadów w miejscach do tego nie przeznaczonych, nielegaln ą wycink ę drzew itp. Instrumenty finansowe s ą w Polsce kojarzone z systemem gromadzenia i pozyskiwania funduszy na inwestycje o okre ślonym charakterze. Z uwagi na swoj ą natur ę instrumenty te słu Ŝą prowadzeniu inwestycji własnych sektora publicznego (gminy, powiatu, regionu, rz ądu), w tym za po średnictwem specjalnych agencji i instytucji do tego wyznaczonych. Gromadz ą one i pozyskuj ą kapitały, przeznaczaj ąc je nast ępnie na okre ślone w priorytetach działania wła ściwych jednostek inwestycje trwałe. Przykładem mog ą by ć tu lokalne agencje rozwoju, pozyskuj ące środki z ró Ŝnych źródeł. Grupa instrumentów z zakresu organizacji, zarządzania i marketingu stanowi bardzo obszerny i ci ągle powi ększaj ący si ę zbiór. Instrumenty te wi ąŜą si ę głównie ze zmianami organizacyjnymi w strukturze oraz metodach działania okre ślonych agend sektora publicznego (w tym w szczególno ści samorz ądów lokalnych). Przykładami najbardziej interesuj ącymi s ą: budowanie tzw. bud Ŝetu zadaniowego, wprowadzanie systemów zarz ądzania jako ści ą (np. w administrowaniu gmin ą), rozbudowana promocja i marketing gminy (w tym dot. promocji planu strategicznego b ądź okre ślonych rozwi ąza ń szczegółowych). Natomiast instrumenty informacyjno - edukacyjne charakteryzuj ą si ę tym, i Ŝ - z jednej strony - kształtuj ą one świadomo ść społeczn ą, a z drugiej za ś strony - s ą przejawem tej świadomo ści. Powinny one słu Ŝyć uspołecznieniu realizacji programu

59 zrównowa Ŝonego rozwoju. W śród podstawowych instrumentów tej grupy nale Ŝy wymieni ć:  edukacj ę i propagand ę - np. kampanie reklamuj ące proekologiczne zachowania jak segregacja śmieci;  negocjacje, umowy i porozumienia - np. nakłanianie podmiotów gospodarczych do realizacji - przy okazji innej działalno ści - okre ślonych celów rozwoju gminy;  formy nacisku bezpo średniego i bezpo średnie inicjatywy społeczne - np. petycje, zbieranie podpisów pod okre ślonymi wnioskami itp.;  lobbying - np. budowanie grup nacisku, w tym np. w Radzie Gminy lub w Radzie Powiatu;  narz ędzia usługowe - np. prowadzenie ró Ŝnego rodzaju działa ń usługowych na rzecz społeczno ści lokalnych - bezpłatnych linii informacyjnych, centrów informacji itp.;  instrumenty działa ń komplementarnych - to głównie stymulowanie działa ń innych jednostek, np. organizacji pozarz ądowych.

5.2. Monitoring strategii Wśród zagadnie ń zwi ązanych z procesem wdra Ŝania i monitorowania realizacji Strategii wyró Ŝniono trzy grupy zagadnie ń:  okre ślenie podmiotu odpowiedzialnego za realizacj ę strategii ;  wyłonienie ciała, do którego zada ń nale Ŝeć b ędzie ocena post ępu prac nad realizacj ą Strategii;  okre ślenie wska źnikowego systemu monitorowania Strategii. W stosunku do pierwszej kwestii uznano, i Ŝ to Zarz ąd Gminy - jako odpowiedzialny za realizacj ę polityki rozwojowej gminy jako takiej – powinien przej ąć na siebie odpowiedzialno ść tak Ŝe i za realizacj ę strategii. Natomiast problem społecznego nadzoru nad realizacją Strategii został scedowany na Rad ę Gminy , a w szczególno ści – na odpowiednie komisje rady, poszerzone o grono osób aktywnie pracuj ących na warsztatach. Do zada ń tego zespołu nale Ŝeć b ędzie m.in. kontrola post ępów realizacji Strategii (w formie dyskusji nad sprawozdaniem Zarz ądu Gminy ) oraz dokonywanie ew. korekt i poprawek w wyznaczonych do realizacji działaniach (w formie propozycji do uchwał Rady Gminy).

60 Wa Ŝnym instrumentem - słu Ŝą cym zarówno Zarz ądowi jak i Radzie Miasta- stanie si ę specjalnie opracowany wska źnikowy system monitorowania strategii . Jego zadaniem jest pomoc w okre ślaniu stopnia realizacji poszczególnych celów strategicznych oraz monitorowanie post ępu procesu zrównowa Ŝonego rozwoju gminy. W tabeli poni Ŝej dla ka Ŝdego z celów okre ślono zakładane mierniki oraz inne, niezb ędne do ich u Ŝycia informacje.

Wska źnikowy system monitorowania Strategii

Cele – Ład ekologiczny Wska źniki Źródła Zało Ŝenia informacji Cel A1. Rozwój świadomo ści Ilo ść przyznanych Urz ąd Miasta Roczne ekologicznej społeczno ści stypendiów sprawozdanie lokalnej Urz ędu Miasta Ilo ść osób, instytucji, organizacji obj ętych programem Cel A2. Uporz ądkowanie Procent odpadów Urz ąd Miasta, Roczne gospodarki odpadami wtórnie Starostwo sprawozdanie zagospodarowanych Powiatowe Urz ędu Miasta Cel A3. Zachowanie i odbudowa Ilo ść osób i instytucji Urz ąd Miasta, Coroczne walorów środowiska czynnie Urz ąd Morski, pozyskiwanie naturalnego zaanga Ŝowanych w Wojewódzki danych od ochron ę środowiska Inspektor ró Ŝnych naturalnego w Ochrony podmiotów przez gminie Środowiska, Urz ąd Miasta Lasy Ilo ść Pa ństwowe, podejmowanych Nadmorski programów i działa ń Park na rzecz środowiska Krajobrazowy

61

Cele – Ład gospodarczy Wska źniki Źródła Zało Ŝenia informacji Cel B1. Rozwój całorocznej Ilo ść MOKiR, biura Coroczna turystyki nowopowstałych turystyczne, publikacja przez atrakcji ośrodki MOKiR danych turystycznych turystyczne, zebranych z wielu administracja źródeł Wzrost ilo ści hoteli i turystów w trakcie pensjonatów, sezonu i poza ewidencja sezonem w ludno ści UM, stosunku do lat GUS ubiegłych Cel B2. Rozwój rybołówstwa Ilo ść nakładu Urz ąd Morski, Coroczna połowowego w GUS, publikacja danych stosunku do lat Okr ęgowy ubiegłych Inspektorat Rybołówstwa Liczba osób Morskiego zatrudnionych w rybołówstwie Cel B3. Rozwój Wpływy do GUS, Urz ąd Bie Ŝą cy przedsi ębiorczo ści bud Ŝetu miasta z Skarbowy, monitoring tytułu podatków Wydział sytuacji odprowadzanych Podatków UM przez osoby fizyczne i prawne

Ilo ść osób zatrudnionych w firmach na terenie gminy w stosunku do lat ubiegłych

62

Cele – Ład społeczny Wska źniki Źródła Zało Ŝenia informacji Cel C1. Rozwój edukacji Procent młodzie Ŝy Urz ąd Miasta, Coroczne ponad-gimnazjalnej uzyskuj ącej badania przedstawienie wykształcenie na ankietowe danych przez poziomie władze gminy ponadgimnazjalnym

Poziom satysfakcji społeczno ści lokalnej z jako ści usług edukacyjnych w gminie Cel C2. Wybudowanie Domu Procent młodzie Ŝy Urz ąd Miasta Coroczne Kultury korzystaj ącej z zaj ęć przedstawienie pozalekcyjnych stanu zaawansowania Stopie ń satysfakcji prac przez społeczno ści lokalnej z władze gminy profilu oferowanych usług Cel C3. Stworzenie systemu Procent dzieci i Urz ąd Miasta, Coroczne obiektów sportowo – młodzie Ŝy czynnie dane b ędące w przedstawienie rekreacyjnych z uprawiaj ących sport i dyspozycji danych przez uwzgl ędnieniem lokalnych aktywne formy rekreacji szkół i MOKiR władze gminy boisk i placów zabaw Stopie ń satysfakcji mieszka ńców gminy z oferty obiektów sportowo – rekreacyjnych na terenie gminy Cel C4. Stworzenie systemu Procent mieszka ńców Ankieta, Coroczne specjalistycznej opieki zadowolonych z Zakłady Opieki pozyskiwanie zdrowotnej poziomu świadczonych Zdrowotnej przez władze na terenie gminy usług gminy danych i medycznych ich publikacja

Procent mieszka ńców zmuszonych do szukania pomocy medycznej poza granicami gminy Cel C5. Stworzenie Procent osób Urz ąd Miasta Coroczne nowoczesnego systemu wymagaj ących opieki przedstawienie opieki społecznej korzystaj ących z danych przez systemu władze gminy Cel C6. Podniesienie Ilo ść wypadków i Urz ąd Miasta, Coroczne poziomu bezpiecze ństwa przest ępstw w mie ście Policja Wspólne publicznego w mie ście Pa ństwowa sprawozdanie Stopie ń wykrywalno ści Policji i władz przestepstw gminy

63 Cele – Ład przestrzenny Wska źniki Źródła Zało Ŝenia informacji Cel D1. Poprawienie Stopie ń satysfakcji Władze gminy, Coroczna dost ępno ści komunikacyjnej mieszka ńców i ankieta informacja władz gminy turystów z gminy dost ępno ści komunikacyjnej gminy Cel D2. Rozwój infrastruktury Ilo ść obiektów Urz ąd Miasta Coroczne turystycznej infrastruktury przedstawienie turystycznej w danych przez gminie władze gminy

Stopie ń wykorzystania poszczególnych obiektów Cel D3. Uporz ądkowanie Stopie ń Ankieta, Urz ąd Coroczne przestrzeni miasta z identyfikacji Miasta przedstawienie zachowaniem lokalnego mieszka ńców z danych przez charakteru architektury otaczaj ącą władze gminy przestrzeni ą

Intensywno ść zabudowy miasta Cel D4. Zabezpieczenie brzegów Stopie ń trwało ści i Urz ąd Morski, Coroczne skuteczno ści Urz ąd Miasta, zebranie i wykonywanych nadmorski przedstawienie zabezpiecze ń Park danych przez Krajobrazowy władze gminy Poczucie bezpiecze ństwa mieszka ńców

5.3. System aktualizacji strategii Ustalony system monitoringu realizacji Strategii zakłada powstanie przy Radzie Gminy ciała społecznego, w którego składzie reprezentowane b ędą osoby aktywnie pracuj ące podczas kolejnych warsztatów. Niezale Ŝnie od zada ń wymienionych w rozdz. 5.2., do roli tego zespołu nale Ŝeć b ędzie ocena stopnia aktualno ści Strategii oraz ew. konieczno ści dokonywania jej aktualizacji. Na wniosek w/w zespołu Zarz ąd Gminy podejmie działania zmierzaj ące do ponownego zwołania Zespołu Opracowuj ącego Strategi ę oraz przeprowadzenia - metod ą uspołecznion ą - okre ślony przez komisj ę zakres aktualizacji.

64