ANKARA ÜNİVERSİTESİ AFRİKA ÇALIŞMALARI ARAŞTIRMA VE UYGULAMA MERKEZİ

AFRİKA GÜNDEMİ (AĞUSTOS 2009)

Siyaset

- ABD Dışişleri Bakanı Hillary Clinton’un Afrika Ziyareti - Gabon Başkanlık Seçimleri - Moritanya’da Hükümet Kuruldu - Batı Sahra’da Gayrı Resmî Görüşmeler Tamamlandı - Madagaskar’daki Siyasi Krizin Çözümü İçin Düzenlenen Maputo Görüşmeleri Sonuçsuz Kaldı - Mısır Lideri Hüsnü Mübarek ABD’de Temaslarda Bulundu - Güney Afrika’da Ayaklanmalar, Ekonomik Durgunluk ve Grevler Zuma’yı Zorluyor - Zimbabve Parlamentosunda Kriz - Afrika Birliği Örgütü Güvenlik Zirvesi Yapıldı - Nijer’de Darbe Gibi Referandum - Nijer Deltası Militanlarına Af İlan Edildi - Somali’de Çatışmalar Devam Ederken Hükümette Değişiklik Yaşandı - Clinton Somali Hükümeti’ne Destek Vereceklerini Açıkladı - “Lockerbie Faili” Serbest Bırakıldı - Jacob Zuma Yeni Anayasa Mahkemesi Başkanı Olarak Ngcobo’yu Aday Gösterdi - Nijerya İle Gambiya Arasında Teknik İşbirliği Anlaşması İmzalandı - Cezayir’de Çinli İşçilerle Gerginlik Yaşandı - Zimbabve Eski Başkan Yardımcısı Joseph Msika Hayatını Kaybetti - Jesse Jackson, Fildişi Sahili’ni Ziyaret Etti

Ekonomi

- Dünya Bankası, Afrika’da Gıda Güvenliğini Sağlamak İçin 20 Milyar Dolar Yardım Vaadinde Bulun Bulundu - Amerika Birleşik Devletleri Mozambik’e 2 Milyar Dolar Para Yardımında Bulunacak - UNICEF’ten Kongo’ya 500.000 Dolarlık Yardım - İtalya’dan “Afrika Planı” - Almanya Hükümeti Doğu Afrika Bölgesel Entegrasyon Sürecine Katkıda Bulunuyor - Nijerya’da Enflasyon Oranı % 11.1’e Düştü - Afrika’nın En Büyük Rüzgar Çiftliği ’da Kuruluyor - Angola IMF İle Kredi Anlaşması İmzalayacak - Zuma Tarımda İlerleme Sağlayacak Planları Başlatma Kararı Aldı - Ruanda Da Hızlı İnternet Erişimine Kavuşuyor - Ruanda Yerel Kahvelerinin Kalitesini Arttırıyor - Nijerya Film Endüstrisi Büyümeye Devam Ediyor - Fransa Afrika İçin Özel Bir Çekiliş Düzenliyor

1

Ankara Üniversitesi AFRİKA ÇALIŞMALARI ARAŞTIRMA VE UYGULAMA MERKEZİ Kuleli Sokak No:42 Gaziosmanpaşa / ANKARA Telefon:448 05 21 Fax:448 05 89 ANKARA ÜNİVERSİTESİ AFRİKA ÇALIŞMALARI ARAŞTIRMA VE UYGULAMA MERKEZİ

Hukuk ve İnsan Hakları

- Sudan’da Pantolon Krizi - Zambiya Eski Devlet Başkanı Chiluba Yolsuzluk Davasında Suçsuz Bulundu - Eski Liberya Devlet Başkanı Charles Taylor’un Sorgulanmasına Devam Ediliyor - Ruanda Soykırımı Şüphelisi Demokratik Kongo Cumhuriyeti’nde Yakalandı - UCM’den Bir Şartlı Tahliye Bir Erteleme Kararı - Kamerun’da İki Leopar Derisi Satıcısı Tutuklandı

Türkiye-Afrika İlişkileri

- SAT Komandoları 5 Korsan Yakaladı, Türk Gemisine Saldırı Püskürtüldü - Türkiye’nin Afrika’ya Sağlık Çıkarması: Tanzaya İçin 4000 Cibinlik ve İlk Göz Ameliyatı - İzmir Fuarı’nın Bu Seneki Onur Konuğu Etiyopya - Malatyalı İşadamlarına Senegal Semineri

Sağlık ve Çevre

- BM Zimbabve’ye 37,9 Milyon Dolar Sağlık Yardımı Sağlayacak - AIDS'e Neden Olan HIV Virüsünün Yeni Bir Türü Ortaya Çıktı - ABD, Afrika Tarımının Sera Gazı Salınımı Azaltmada Önemli Role Sahip Olabileceği Görüşünde - BM, Güney Sudan’da Açlık Tehdidi Başlangıcı İçin Uyardı

Spor

- 2009 Dünya Atletizm Şampiyonası’nı Afrika Titretti - Güney Afrikalı Atletin Cinsiyet Tartışmaları Krize Dönüştü - 2010 Dünya Kupası İçin Güney Afrikalılara Bedava Bilet Dağıtılacak

Kültür-Sanat

- Geleneksel Güney Afrika Stellenbosch Şarap Festivali’nin Sekizincisi Düzenlendi - Nijerya’da Hindistan Cevizi Festivali - Gana’da Homowo Festivali Kutlamaları Başladı - Dünyanın En Yaşlı İlkokul Öğrencisi Öldü - “The Simpsons” Afrika’da

2

Ankara Üniversitesi AFRİKA ÇALIŞMALARI ARAŞTIRMA VE UYGULAMA MERKEZİ Kuleli Sokak No:42 Gaziosmanpaşa / ANKARA Telefon:448 05 21 Fax:448 05 89 ANKARA ÜNİVERSİTESİ AFRİKA ÇALIŞMALARI ARAŞTIRMA VE UYGULAMA MERKEZİ

SİYASET

ABD DIŞİŞLERİ BAKANI HILLARY CLINTON’UN AFRİKA ZİYARETİ 4–15 Ağustos tarihleri arasında Afrika’yı ziyaret eden ABD Dışişleri Bakanı Hillary Clinton, Kenya, Güney Afrika, Angola, Demokratik Kongo Cumhuriyeti, Nijerya, Liberya ve Cape Verde’de temaslarda bulundu. ABD’nin Afrika politikasında kilit konumda olan bu ülkelere Washington’un yardımlar ve yatırımlar için hazır olduğunu belirten Clinton, ancak hükümetlerin önce çatışmaları çözmek, demokratik reformları gerçekleştirmek gibi sorumluluklarını yerine getirmeleri gerektiği mesajını verdi.

Clinton Kenya’da Hükümete Yüklendi

Afrika turuna Kenya ile başlayan Clinton, ülkedeki temasları çerçevesinde Büyük Koalisyon Hükümeti’nin liderleri ile görüştü; ayrıca ABD’nin kıta ile olan ticari ilişkilerini ve kıtaya yatırımını arttırmayı hedefleyen Sahra-altı ülkelerle yıllık ticaret toplantısına katıldı.

5 Ağustos Çarşamba günü Kenyalı liderlerle yaptığı görüşmeler sonrasındaki açıklamalarında sert bir dil kullanan Clinton, yolsuzluk, suça teşvik ve insan hakları ihlallerinin ülkeyi geri bıraktığını ifade etti ve Devlet Başkanı Miwai Kibaki ile Başbakan Raila Odinga’yı koalisyonu kuran yetki paylaşımı anlaşmasını uygulamaya çağırdı. Yolsuzluk, insan hakları ihlalleri, siyasal şiddet, hukukun üstünlüğüne saygı duyulmaması ve suça teşvik gibi sorunların demokratik kurumların eksikliği nedeniyle Clinton, Devlet Başkanı Miwai Kibaki (solda) ile Başbakan Raila Odinga (sağda) ile bir araya geldi devam ettiğinin altını çizen Clinton, seçim sonrası patlak veren şiddet olaylarını inceleyecek özel bir mahkemenin kurulmasını desteklediklerini de tekrarladı.

Clinton, Kenya’daki temasları esnasında, Ağustos 1998’de Kenya ve Tanzanya’daki ABD Büyükelçiliklerine düzenlenen terör saldırılarının kurbanlarını anma törenlerine de katıldı. El- Kaide’nin Amerikan hedeflerine yönelik ilk saldırısı olarak değerlendirilen olaylarda 220’den fazla kişi ölmüş ve 5.000 kişi yaralanmıştı.

Clinton Güney Afrika’da Afrika’nın Bölgesel Sorunlarını Ele Aldı

7 Ağustos Cuma günü Afrika ziyaretinin ikinci ayağı olan Güney Afrika Cumhuriyeti’ne giden Clinton, Güney Afrika Dışişleri Bakanı Maite Nkoana-Mashabane ile bir araya geldi ve ABD ile Güney Afrika’nın

3

Ankara Üniversitesi AFRİKA ÇALIŞMALARI ARAŞTIRMA VE UYGULAMA MERKEZİ Kuleli Sokak No:42 Gaziosmanpaşa / ANKARA Telefon:448 05 21 Fax:448 05 89 ANKARA ÜNİVERSİTESİ AFRİKA ÇALIŞMALARI ARAŞTIRMA VE UYGULAMA MERKEZİ

Zimbabve’de reformların hayata geçirilmesi için işbirliği yaptıklarını açıkladı. Clinton, Nkoana- Mashabane ile birlikte yaptığı basın toplantısında “özgür, demokratik ve refah içinde bir Zimbabve vizyonunu gerçekleştirmek için birlikte çalışıyoruz. Güney Afrika ile üstesinden gelmesi oldukça zor olan bugünkü koşulların en iyi şekilde nasıl aşılacağı ve bundan da önemlisi Zimbabve halkı için en iyisinin ne olacağı hakkında yakın istişare halinde olacağız” dedi. Zimbabve ekonomisi son birkaç aydır olumlu gelişme içinde olsa da, Washington, Devlet Başkanı Robert Mugabe’nin Başbakan Morgan Tsvangirai ile yaptığı koalisyon anlaşmasını takiben söz verdiği siyasal ve toplumsal reformları uygulamaya geçirmemiş olmasından endişe duyuyor.

Obama yönetiminin Afrika’nın kimi sorunlu bölgelerinde barışı sağlamaya yardım etme noktasında Afrika Birliği Örgütü ile uyum içinde çalışacağına inandığını belirten Güney Afrika Dışişleri Bakanı Nkoana-Mashabane ise, çatışma alanlarında çözüm getirecek mekanizmaları birlikte arayan uyumlu bir Afrika Birliği Örgütü-ABD ortaklığı nedeniyle bugünkü ABD yönetimini siyasi arenada stratejik ortak olarak gördüklerini ifade etti.

Başkan Yardımcısı Kgalema Motlanthe ve Sağlık Bakanı Aaron Motsoaledi ile de görüşmelerde bulunan Clinton, Pretoria’daki Ulusal Kadınlar Günü şenliklerine de katıldı.

Clinton Güney Afrika ziyareti sırasında eski Devlet Başkanı Nelson Mandela ile de bir araya geldi. Mandela’nın Johannesburg’daki evinde gerçekleşen buluşmadan sonra bir açıklama yapan Clinton, “çok etkilendiğini” belirttiği Mandela’nın Güney Afrika’daki ırkçı rejime karşı mücadelesi sırasında gösterdiği şahsi disipline duyduğu hayranlığı ifade etti.

Clinton Güney Afrika ziyareti sırasında eski Devlet Başkanı Clinton, 8 Ağustos Cumartesi günü Nelson Mandela ile görüştü Güney Afrika Devlet Başkanı Jacob Zuma ile Durban’da görüştü. 45 dakika süren Durban görüşmelerinin ardından yapılan açıklamada, Afrika’nın en büyük ekonomilerinden biri olan Güney Afrika ile ABD arasındaki ilişkilerin sağlamlaştırılması konusunun ele alındığı belirtildi. Ayrıca geçmişte iki ülke arasında ihtilaf konularından biri olan Aids ve Aids’e sebep olan faktörler ve tedavi yöntemleri; Zimbabve, Sudan ve Somali’deki gelişmeler de görüşmelerin gündemini oluşturan başlıklar arasında yer aldı.

Apartheid rejimini sona erdirmede önemli rol oynayan ırkçılık karşıtı lider Nelson Mandela ile Nobel Barış Ödülünü paylaşan Güney Afrika’nın en son beyaz lideri F.W. de Klerk ile görüşen Clinton, Angola’ya gitmek üzere 8 Ağustos’ta Güney Afrika’dan ayrıldı.

4

Ankara Üniversitesi AFRİKA ÇALIŞMALARI ARAŞTIRMA VE UYGULAMA MERKEZİ Kuleli Sokak No:42 Gaziosmanpaşa / ANKARA Telefon:448 05 21 Fax:448 05 89 ANKARA ÜNİVERSİTESİ AFRİKA ÇALIŞMALARI ARAŞTIRMA VE UYGULAMA MERKEZİ

Clinton Angola Ziyaretinde Adil ve Güvenilir Seçim Çağrısında Bulundu

9 Ağustos Pazar günü Afrika turunun üçüncü ayağı olan Angola’ya geçen Clinton, Angola’da adil ve güvenilir seçimlerin yapılması ve kötü insan hakları sicilinin düzeltilmesi için çağrıda bulundu.

Angola'da 30 yıldır devlet başkanlığı görevini sürdüren Jose Eduardo dos Santos, bu yılın sonunda düzenlenmesi planlanan seçimlerin ileri bir tarihe ertelenebileceğini daha önce açıklamıştı. 1992 yılından bu yana devlet başkanlığı seçimi yapılmayan Angola’da yeni seçimlerin serbest ve adil olması çağrısında bulunan Clinton, insan haklarını ihlal edenlerin cezalandırılmasına fırsat tanıyacak yeni bir anayasanın yürürlüğe girmesini beklediğini de sözlerine ekledi. Refah ile demokrasi arasındaki ilişkiye dikkat çekerek, "Angolalılar için fırsat ve bolluk, iyi bir yönetim ve güçlü demokratik Clinton Angola ziyaretinde adil ve güvenilir seçim çağrısında bulundu kuruluşlarla mümkün olur" diyen Clinton, iyi işleyen bir demokrasi için de güçlü bir sivil toplumun, şeffaflığın ve yolsuzlukla mücadelenin gerekli olduğunu söyledi.

Amerika, Afrika’nın petrol zengini ülkesi Angola ile ticari ilişkilerini çeşitlendirmeye çalışıyor. 10 Ağustos Pazartesi günü Devlet Başkanı Jose Eduardo dos Santos ile görüşen Clinton Angola ile daha yakın ticari ilişkiler kurulması konusundaki isteklerini dile getirdi; ayrıca Dışişleri Bakanı Assuncao Alfonso Dos Anjos ve ülkenin üst düzey petrol yöneticileriyle de bir araya geldi.

ABD Angola’nın en büyük petrol alıcısı konumunda bulunuyorsa da, iç savaşın ardından daha yeni istikrara kavuşan ülkenin IMF ile yaptığı görüşmeler tıkanınca, Çin'in açtığı 5 milyarlık kredi Angola'yı Pekin’e yaklaştırmıştı. Bununla birlikte, Clinton'ın ziyaretinin hemen öncesinde IMF ile görüşmeler yeniden başladı. Çin’in Angola üzerinde artan etkisi sorulduğunda, Clinton ABD’nin Angola’da ne yaptığı konusuna odaklandıklarını, başkalarının Angola’da ne yaptığı ile ilgilenmediklerini söyledi.

10 Ağustos Pazartesi günü Angola ziyaretini tamamlayan Clinton Afrika turunun dördüncü ayağı olan Demokratik Kongo Cumhuriyeti’ne hareket etti.

Clinton Demokratik Kongo’da Kadına Yönelik Şiddeti Ele Aldı

Afrika turunun dördüncü ayağı olan Demokratik Kongo Cumhuriyeti’ne 11 Ağustos Salı günü ulaşan Clinton, Demokratik Kongo Cumhuriyeti'nin doğusundaki yaygın tecavüz vakalarından sorumlu olanların yakalanması, yargılanması ve cezalandırılması çağrısında bulundu.

İngiliz yardım kuruluşu Oxfam’ın yeni yayımladığı rapora göre, 13 yıl süren savaş boyunca Doğu Kongo’da yaklaşık 200.000 tecavüze uğrayan kadının yanı sıra, erkeklerin ve yaşları dörde kadar inen pek çok çocuğun da toplu tecavüze uğradığı belirtiliyor. Birleşmiş Milletler ise bu yılın başından beri 5

Ankara Üniversitesi AFRİKA ÇALIŞMALARI ARAŞTIRMA VE UYGULAMA MERKEZİ Kuleli Sokak No:42 Gaziosmanpaşa / ANKARA Telefon:448 05 21 Fax:448 05 89 ANKARA ÜNİVERSİTESİ AFRİKA ÇALIŞMALARI ARAŞTIRMA VE UYGULAMA MERKEZİ

3500 kadının tecavüze uğradığını tahmin ediyor. Basın mensuplarına yaptığı açıklamada, Demokratik Kongo Cumhuriyeti’nde insan haklarının korunması ve desteklenmesinin yetersiz olduğunu belirten Clinton, hükümetin öncelikle Demokratik Kongo Cumhuriyeti ordusunun herhangi bir cinsel ya da cinsiyet temelli şiddet olayına karışmadığını açıklığa kavuşturması gerektiğini ekledi. Sorumluların hiçbir ayrım gözetilmeden cezalandırılması ve hükümetin ülkenin doğusunda yaşanan çatışmaları önlemek için kararlı olması gerektiğini söyleyen Clinton, ayrıca cinsel şiddet olaylarının yalnızca çatışma bölgeleriyle sınırlı kalmadığını, diğer ülkeler gibi Kongo’da da şiddet ve tecavüz suçları ilgili pek çok vakanın sıklıkla yaşandığını, bunu engelleyecek güçlü yasalara ihtiyaç duyulduğunu belirtti. Clinton, insan haklarının korunmasının yanı sıra iyi yönetişim ve serbest pazarın Clinton Kongo’da kadına yönelik şiddet gibi konuları ele aldı oluşmasının Kongo’nun hedeflerine ulaşmasındaki önemine de dikkat çekti.

Ülkenin çatışmalara sahne olan Kuzey Kivu eyaletinin başkenti Goma’da Cumhurbaşkanı Joseph Kabila ile biraya gelen Clinton, Kabila ile görüşmelerini “cinsel şiddet konusunda oldukça açık bir tartışma” olarak nitelendirdi. Sorumluların cezalandırılmaları çağrısını yineleyen Clinton, ABD’nin cinsel şiddet mağdurlarının tıbbi ve ruhsal bakımları için harcanmak üzere 17 milyon dolar ayırdığını kaydetti. Clinton daha sonra Nijerya’ya gitmek üzere ülkeden ayrıldı.

Clinton Nijerya’da Yolsuzlukla Mücadele Çağrısı Yaptı

11 Ağustos akşamı Afrika turunun beşinci durağı olan Nijerya’ya geçen ABD Dışişleri Bakanı, Nijerya’daki seçim reformlarının yürütülmesine katkıda bulunmayı teklif etti ve yolsuzluğa karşı hukuki önlemler alınması çağrısında bulundu.

Nijerya Dışişleri Bakanı Ojo Maduekwe ile ortak basın toplantısında, Nijerya’nın şeffaflığı arttırma, yolsuzluğu ortadan kaldırma, 2010 seçimlerinden önce demokratik süreçlere geçme yolundaki çabalarını desteklediklerini belirten Clinton, iki ülkenin Nijer Deltası’ndaki şiddet olaylarının seçim reformlarına olumsuz etkisini ortadan kaldırabilmek için “ikili komisyon” kurulmasını planladıklarını bildirdi. Nijerya’nın tüm seviyelerde yönetişim eksikliği, kötü yönetim, yolsuzluk ve sermayenin birkaç elde toplanmış olması nedeniyle bir açmaza sürüklendiğini, demokrasi ve iyi yönetişim için güçlü seçim kurumlarına ihtiyaç duyduğunu kaydetti. ABD Başkanı Barack Obama’nın sözlerini yineleyen Clinton, Afrika’nın güçlü yöneticilere değil, güçlü kurumlara ihtiyaç duyduğunu ve bu kurumların mutlaka bağımsız yargı, özgür basın ve canlı sivil toplumu da kapsaması gerektiğini dile getirdi.

Devlet Başkanı Umaru Yar’Adua ile bir araya gelen Clinton, Nijer Deltası’ndaki şiddet olayları ve zarar gören petrol üretimi konusunda yetkilileri önlem almaya çağırdı ve Nijerya’nın El-Kaide’nin hedefi olabileceği konusunda uyarılarda bulundu. Kuzey Afrika’da etkin olan El-Kaide’nin ve benzeri

6

Ankara Üniversitesi AFRİKA ÇALIŞMALARI ARAŞTIRMA VE UYGULAMA MERKEZİ Kuleli Sokak No:42 Gaziosmanpaşa / ANKARA Telefon:448 05 21 Fax:448 05 89 ANKARA ÜNİVERSİTESİ AFRİKA ÇALIŞMALARI ARAŞTIRMA VE UYGULAMA MERKEZİ

oluşumların, kıtanın her yerinde görülebilen terör faaliyetlerinin bir parçası olduklarından kuşku duymadığın belirten Clinton, bu sorunu aşmanın Nijerya’nın kararlılığına bağlı olduğunu kaydetti.

Clinton Liberya’da Afrika’nın Tek Kadın Devlet Başkanı İle Görüştü

Nijerya’dan sonra 13 Ağustos’ta Afrika turunun altıncı durağı olan Liberya’ya geçen Clinton, burada Afrika’nın tek kadın devlet başkanı olan Ellen-Johnson-Sirleaf ile görüştü. Yıllarca süren çatışmaların 2003 yılında sona ermesinden bu yana ülke ekonomisinin kaydettiği aşamalardan çok etkilendiğini belirten Clinton, Johnson-Sirleaf ile düzenlediği ortak basın toplantısında hükümetin özellikle kadınlara büyük önem verdiğini ve bunun memnuniyet verici bir durum olduğunu belirtti.

Liberya Parlamentosu’nda da bir konuşma yapan ABD Dışişleri Bakanı, yasa yapıcıları uzun süreli düşmanlıkları sonlandırmak için mücadele etmeye çağırdı. Liberya’da birkaç saat geçiren Clinton, aynı gün gezisini son durağı olan Cape Verde’ye gitmek üzere ülkeden ayrıldı.

Clinton Cape Verde’yi Afrika’ya Model Olmaya Çağırdı

11 Ağustos günü akşam saatlerinde Cape Verde’ye ulaşan Clinton, ada ülkesinin demokratik reformlarını ve sağlam ekonomi politikasını övdü. Cape Verde’nin, seçimlerdeki adil ve özgürlükçü tavrı ile şeffaflık ve mesuliyeti teşvik eden hükümet politikaları sebebiyle diğer Afrika ülkeleri için model teşkil edebileceğini söyledi. Burada da yönetişimin önemine dikkat çekti ve yetkililere reformları devam ettirmeleri çağrısında bulundu.

ABD’nin bu ülkenin ortağı olmaktan gurur duyduğunu belirten Clinton, Cape Verde’nin bağımsızlığını kazanmasından bu yana iki ülke arasında çok güçlü ve zengin ilişkiler kurulduğunu kaydetti. Cape Verde Başbakanı Maria Pereira Neves ile yaptıkları görüşmede, iki ülke arasındaki ilişkilerin ekonomik büyüme, güvenlik, narkotik operasyonlar, demokrasinin, insan haklarının ve iyi yönetişimin güçlendirilmesi gibi alanları da kapsaması yönünde mutabık kaldıklarını ifade etti. Bakanların yarıdan fazlasının kadınlardan oluştuğu Cape Verde’nin olumlu yanları fazla, sorunları az olan bir ülke olarak tüm Afrika’ya örnek teşkil ettiğini söyledi.

Cape Verde ile Afrika turunu noktalayan Clinton, verimli bir ziyaret gerçekleştirdiğini belirterek 14 Ağustos’ta Washington’a dönmek üzere kıtadan ayrıldı.

Başa Dön

GABON BAŞKANLIK SEÇİMLERİ Devlet Başkanı Omar Bongo’nun temmuz ayında hayatını kaybetmesinin ardından Gabon başkanlık seçimleri 30 Ağustos’ta yapıldı. Katılım oranının oldukça yüksek olduğu seçimlerde altı adayın aniden çekilmesi sonuc unda 17 aday yarıştı. Aday sayısının fazlalığına rağmen seçimlerin Omar Bongo’nun

7

Ankara Üniversitesi AFRİKA ÇALIŞMALARI ARAŞTIRMA VE UYGULAMA MERKEZİ Kuleli Sokak No:42 Gaziosmanpaşa / ANKARA Telefon:448 05 21 Fax:448 05 89 ANKARA ÜNİVERSİTESİ AFRİKA ÇALIŞMALARI ARAŞTIRMA VE UYGULAMA MERKEZİ

oğlu ve iktidar partisinin adayı Ali-Ben Bongo, muhalefet lideri Pierre Mamboundou ve bağımsız aday Andre Mba Obame arasında geçtiği söyleniyor. Her üç aday da kendi galibiyetlerini ilan ederken, resmi sonuçların 3 Eylül’de açıklanacağı belirtildi.

Ali-Ben Bongo’nun partisi tarafından aday gösterilmesi Sahra- altı Afrika’nın beşinci büyük petrol üreticisi olan ülkede hanedanlık tartışmalarının başlamasına neden olmuş, Omar Bongo’nun 41 yıllık iktidarından sonra oğlunun başa geçmesinin demokrasiye büyük zararlar vereceği ifade edilmişti.

Diğer yandan seçmen sayısının abartılı olduğu yönündeki tartışmalar da sürüyor. Uluslararası Seçim Sistemleri Kurumu Afrika Bölgesel Başkanı Almami Cyllah, nüfusun %40’ının 15 yaşın altında olduğu ve seçmen yaşının da 21 olduğu göz önünde tutulduğunda, 1.5 milyon nüfuslu Gabon’un 800.000 kayıtlı seçmeninin bulunmasının mümkün olmadığını belirtti.

Gabon 1960 yılında Fransa’dan bağımsızlığını kazanmasından bu yana sadece iki seçilmiş başkan tarafından yönetildi. Ülkenin ilk devlet başkanı Leon Mba’nın 1967 yılında hayatını kaybetmesinden bu yana devlet başkanlığı görevini Omar Bongo yürütmekteydi. 30 Ağustos günü sandık başına giden seçmenlerin pek çoğu 1993 yılından bu yana ilk kez oy kullandıklarını ifade ettiler. Seçim sonuçlarının resmen ilanı için meraklı bekleyiş sürerken, sonuçların ülkede gerginlik yaratmasından endişe ediliyor.

Diğer yandan Gabon’da Afrika Kalkınma Bankası’nın finanse ettiği en büyük yol projesinin iki hattı 4 ve 7 Ağustos’ta geçici Devlet Başkanı Francine Rose Rogombe’nin katıldığı törenle kullanıma açıldı. Projenin %25’i Gabon’da şu anda 1060 kilometre olan ücretli yolların uzunluğunu, %30’u Merkez Afrika Ülkeleri Ekonomi Topluluğu üyeleri arasındaki ticareti, %30’u ise 2012 Ali Ben-Bongo’nun Gabon başkanlık seçimlerdeki şansı yüksek görülüyor yılına kadar halkın eğitim, sağlık gibi hizmetlere erişimini arttırmayı amaçlıyor.

Başa Dön

8

Ankara Üniversitesi AFRİKA ÇALIŞMALARI ARAŞTIRMA VE UYGULAMA MERKEZİ Kuleli Sokak No:42 Gaziosmanpaşa / ANKARA Telefon:448 05 21 Fax:448 05 89 ANKARA ÜNİVERSİTESİ AFRİKA ÇALIŞMALARI ARAŞTIRMA VE UYGULAMA MERKEZİ

MORİTANYA’DA HÜKÜMET KURULDU

11 Ağustos 2009 Salı günü Moritanya Devlet Başkanı Muhammet Veled Abdülaziz yeni kabineyi açıkladı. Bir yıl önce yapılan darbe sonucunda başbakanlığa getirilen Moulaye Veled Muhammed Laghdaf koltuğunu korurken, öne çıkan isim, 27 koltuğa sahip kabinede tek kadın olan Dışişleri Bakanı Naha Mint Hamdi Ould Mouknass oldu.

Abdülaziz’in yemin ederek göreve başlaması ve kabinenin kurulmasının yanı sıra Fransa büyükelçiliğine düzenlenen terör saldırısı ve Moritanya-Fransa ilişkileri de ağustos ayında gündemi oluşturan konuların başında yer aldı. 5 Ağustos Çarşamba günü gerçekleşen Abdülaziz’in yemin törenine katılan Fransa İşbirliği Bakanı Alain Joyandet, temmuz ayında yapılan devlet başkanlığı seçimiyle Moritanya’nın hem saygın kimliğini hem de Fransa için bölgedeki kilit önemini yeniden kazandığını kaydetti. Terörizmle mücadeleye de değinen Joyandet, Abdülaziz’in güvenliğin sağlanmasına ve terörizmle mücadeleye çok önem verdiğini ifade ederken, Mali ve Moritanya arasında bu alanda yapılacak işbirliğinin yararlı olacağını da belirtti. Geçen seneki darbenin Fransa İşbirliği Bakanı Alain Joyandet ardından AB ülkeleri Abdülaziz’i eleştirmiş ve işbirliğini en düşük seviyeye indirmişlerdi.

Fransa’nın Abdülaziz’e desteğini açıklamasının ardından 8 Ağustos 2009 Cumartesi günü başkent Nouakchott'daki Fransız elçiliğine intihar saldırısı düzenlendi; iki güvenlik görevlisi ve bir sivil yaralandı. 10 Ağustos 2009 Pazartesi günü Moritanya İçişleri Bakanı Muhammed Veled R’Zeizim, saldırının failinin Moritanya, Mali ve Cezayir arasındaki çölde bulunan terör kampında eğitim gördüğünü ifade etti. 18 Ağustos 2009 günü İslami Mağrip El-Kaide terör örgütü saldırıyı üstlendi. Örgüt, saldırının, başta Fransa olmak üzere “Haçlıların İslam’a ve Müslümanlara karşı yaptığı saldırılardan dolayı gerçekleştiğini” öne sürdü.

Moritanya, Sahra bölgesinde terörizmle mücadeleyi diğer ülkeler gibi gündeminde tutuyor. Bu ay ortasında Cezayir, Mali, Moritanya ve Nijer’in genelkurmay başkanları bir araya gelmiş ve terörizmle mücadelede işbirliğini ele almışlardı. Moritanya, Sahra bölgesine 4,000 kişilik bir birlik yerleştireceğini açıklamıştı.

10 Ağustos saldırısının ardından, 17 Ağustos 2009 Pazartesi günü Amerikan yardım kuruluşu Peace Corps ülkede yaşanan güvenlik sorunları nedeniyle gönüllü çalışanlarını geri çektiğini ve Moritanya’da güvenlik koşullarının iyileşmesine kadar gönüllü faaliyetlerinin askıya alındığını açıkladı. Yine de örgütün başkent Nouakchott’taki ofisinin açık kalacağı ifade edildi. Peace Corps yetkilisi Demba Sibibe, 45 gönüllünün ve 14 görevlinin Senegal’deki eğitim merkezine gönderildiğini açıkladı. Ülkede 9

Ankara Üniversitesi AFRİKA ÇALIŞMALARI ARAŞTIRMA VE UYGULAMA MERKEZİ Kuleli Sokak No:42 Gaziosmanpaşa / ANKARA Telefon:448 05 21 Fax:448 05 89 ANKARA ÜNİVERSİTESİ AFRİKA ÇALIŞMALARI ARAŞTIRMA VE UYGULAMA MERKEZİ

40 seneyi aşkın bir süredir faaliyet gösteren örgüt, Moritanya’daki faaliyetlerinin amacını tarımsal üretimi arttırmak, geniş çaplı erozyonla mücadele, sağlık ve eğitim programlarının desteklenmesi olarak belirtiyor.

Başa Dön

BATI SAHRA’DA GAYRI RESMÎ GÖRÜŞMELER TAMAMLANDI Batı Sahra sorununda gayri resmî görüşmeler, 10-11 Ağustos 2009 tarihleri arasında, BM Genel Sekreteri’nin Batı Sahra Özel Temsilcisi Christopher Ross başkanlığında Avusturya’nın Duernstein kentinde yapıldı. 5. tur görüşmelerin başlaması için hazırlık çalışmaları olarak değerlendirilen görüşmelere Fas ve Polisario Cephesi’nin (PC) yanı sıra Cezayir ve Moritanya’dan da heyetler katıldı. Böylece geçen sene New York’ta gerçekleşen ve başarısızlıkla sonuçlanan görüşmelerden sonra taraflar ilk defa doğrudan bir araya geldi. Açılış ve kapanış oturumlarında Cezayir ve Moritanya heyetleri de hazır bulundu.

Gayrı resmi görüşmelerde sorunun çözümüne yönelik ortak noktaya ulaşılamazken PC ve Fas, en kısa sürede müzakerelere devam etmeye kararlı olduklarını ifade ettiler.

PC’nin Afrika İşlerinden Sorumlu Bakanı Muhammet Beyza görüşmeden önce yaptığı açıklamada, gündeme gelecek hiç bir konuda sorunlarının bulunmadığını, otonomi ve bağımsızlık da dahil olmak üzere Ross’un istediği her türlü konuyu konuşabileceklerini ifade etti; üstünde duracakları tek noktanın insanlarının kendi kaderlerini seçme hakkı olacağını vurguladı.

Görüşmelerden sonra ise PC’nin MINURSO Koordinatörü Muhammed Khaddad, olumlu atmosfere sahip olması açısından gayrı resmi görüşmelerin bir ilki gerçekleştirdiğini belirterek güven arttırıcı önlemlerin ve insan hakları konusunun ele alındığını söyledi. Khaddad, Avrupa’nın özellikle de İspanya ve Fransa’nın sorunun çözümüne dâhil olması gerektiğini belirtti.

Öte yandan Fas, otonomi planın en uygun çözüm olduğunu belirtmeye devam etti. 11 Ağustos 2009 Salı günü Fas Dışişleri Bakanı Taib Fassi Fihri, Fas’ın otonomi fikrinin amacının ve felsefesinin altının çizilmesinde gayrı resmi görüşmenin önemli bir fırsat olduğunu kaydetti. Fas’ın otonomi planı çerçevesinde çabalarına devam edeceğini vurgularken, diğer tarafların görüşlerinin ve önerdikleri mekanizmaların bugün için uygulanamayacağını savundu.

Ross ise, 11 Ağustos 2009 Salı günkü açıklamasında en kısa zamanda yeni görüşmelerin başlaması için hazırlanacağını ifade ederken, görüşmelerin resmî veya gayri resmi olacağı konusunda herhangi bir bilgi vermedi.

Başa Dön

10

Ankara Üniversitesi AFRİKA ÇALIŞMALARI ARAŞTIRMA VE UYGULAMA MERKEZİ Kuleli Sokak No:42 Gaziosmanpaşa / ANKARA Telefon:448 05 21 Fax:448 05 89 ANKARA ÜNİVERSİTESİ AFRİKA ÇALIŞMALARI ARAŞTIRMA VE UYGULAMA MERKEZİ

MADAGASKAR’DAKİ SİYASİ KRİZİN ÇÖZÜMÜ İÇİN DÜZENLENEN MAPUTO GÖRÜŞMELERİ SONUÇSUZ KALDI Hint Okyanusu'ndaki dünyanın dördüncü büyük adası olan Madagaskar'da ocak ayından bu yana yaşanan siyasi gerilim uzlaşma çabalarına rağmen hala devam ediyor. 5 Ağustos Çarşamba günü Mozambik’in başkenti Maputo’da siyasi krizin aşılması için başlayan müzakerelerin 27 Ağustos Perşembe günü gerçekleştirilen son turunda da uzlaşma sağlanamadı. Krize sebep olan rakip iki siyasi lider Andry Rajoelina ve Marc Ravalomanana çözüm için ilk kez bir araya geldiler. Görüşmelere Güney Afrika Kalkınma Topluluğu *Southern African Development Community (SADC)+adına Mozambik’in eski Devlet Başkanı Joaquim Chissano başkanlık etti. Rajoelina ve Ravalomanana ile birlikte Madagaskar’ın eski devlet başkanları Didier Ratsiraka ve Albert Zafy de müzakerelere katıldı. Ayrıca SADC adına katılan arabulucular ve bir uluslararası uzlaştırma grubu da görüşme turlarında Madagaskarlı siyasi liderlere eşlik ettiler.

Krizin Gelişim Süreci

Taraflar arasındaki gerginlik, eski bir diskjokey, medya patronu ve Madagaskar’ın başkenti Antananarivo’nun belediye başkanı olan 34 yaşındaki Andry Rajoelina'ya ait televizyon kanallarının yayınlarının durdurulmasıyla başlamıştı. Ravalomanana'yı kamu parasını boşa harcamak ve demokrasiyi tehdit etmekle suçlayan Rajoelina, sahip olduğu yayın kuruluşları ve gösteriler yoluyla Ravalomanana'yı istifa etmeye zorlayınca, Ravalomanana da Rajoelina'nın televizyon kanalını geçici olarak kapattırmıştı. Bunun üzerine ülkede ocak ayından itibaren protestolar başlamış, iktidar ve muhalefet taraftarları arasında şiddet olayları yaşanmıştı. Devlet Başkanı Ravalomanana ile Rajoelina arasında başlayan siyasi kriz, diyalog çalışmalarına rağmen giderilememiş ve muhalefet lideri geçtiğimiz şubat ayında kendi hükümetini kurarak bakanlık binalarını ele geçirme girişiminde bulunmuştu. Ancak bakanlık binaları ordunun müdahalesiyle Rajoelina (solda)ve Ravalomanana Rajoelina'dan geri alınmıştı.

Mart ayında askerlerin istifaya zorlamasıyla karşı karşıya kalan Devlet Başkanı Ravalomanana yetkilerini orduya devrettiğini açıklamış ve ülkeyi terk etmişti. Genelkurmay Başkanı Andre Ndriarijaona, iktidarın devredildiği Deniz Kuvvetleri Komutanı Amiral Hyppolite Ramaroson’un bu görevi üstlenmemesi gerektiğini, muhalefet lideri Rajoelina’nın ulusa önderlik etmesinden yana olduğunu bildirmişti. Bunun üzerine, Madagaskar Anayasa Mahkemesi 24 ayı geçmemesi koşuluyla 11

Ankara Üniversitesi AFRİKA ÇALIŞMALARI ARAŞTIRMA VE UYGULAMA MERKEZİ Kuleli Sokak No:42 Gaziosmanpaşa / ANKARA Telefon:448 05 21 Fax:448 05 89 ANKARA ÜNİVERSİTESİ AFRİKA ÇALIŞMALARI ARAŞTIRMA VE UYGULAMA MERKEZİ

Andry Rajoelina'nın devlet başkanlığını onaylayınca, 18 Mart itibariyle Rajoelina’nın devlet başkanlığı meşru ilan edilmiş oldu. Ravalomanana darbe ile iktidardan uzaklaştırmasından bu yana Güney Afrika’da sürgünde bulunuyor.

Madagaskar krizinin aşılması için bugüne kadar yapılan hiçbir uzlaştırma girişimi başarı sağlayamamıştı. 5 Ağustos Çarşamba günü ülkenin önde gelen siyasi liderlerini Mozambik’te bir araya getiren müzakereler ise çözüme yönelik ilk ciddi girişim oldu.

Birinci Tur: Yetki Paylaşımı Müzakereleri

Güney Afrika’da sürgünde bulunan Ravalomanana ile Madagaskar'ın yeni lideri Andry Rajoelina 5 Ağustos’ta Mozambik'in başkenti Maputo'da siyasi krizin aşılması için müzakerelere başladılar. Mozambik’in eski devlet başkanı Chissano’nun başkanlığında ve Madagaskar’ın eski devlet başkanları Ratsiraka ve Zafy’nin eşliğinde yürütülen görüşmeler iki liderin bir araya geldiği ilk toplantı olma özelliğini taşıyor. “Yetki paylaşımı” müzakereleri olarak adlandırılan birinci tur görüşmeler, uzlaştırma grubu ve SADC arabulucuları tarafından iki lider arasında buzların erimeye başladığı bir sürecin işareti olarak değerlendiriliyor.

Rajoelina (ortada), Maputo görüşmelerinde Maputo’da 5-7 Ağustos tarihleri arasında üç gün süren müzakerelerin ardından bir açıklama yapan Birleşmiş Milletler Özel Temsilcisi Tiebile Drame, liderlerin “iktidar yetkilerini paylaşacakları bir hükümet”in kurulması üzerinde uzlaşmaya vardıklarını açıkladı. Drame, ittifak anlaşmasının yasama süreci ve başkanlık seçimlerini de içine alan 15 aylık bir geçiş dönemi gerektirebileceğini ifade etti. Görüşmeler sırasında Ravalomanana, Madagaskar’a geri dönebileceğini ve siyasi krizin aşılmasında üzerine düşen görevi yerine getireceğini, fakat kişisel olarak bu sürecin içinde yer almayacağını söyledi. Ayrıca, Madagaskar’a geri dönmek için haziran ayında verilen iktidarını kötüye kullanmak suçuyla ilgili mahkumiyetinin affedilmesi koşulunu ileri sürdü. Rajoelina ise, 7 Ağustos Cuma günü hiçbir anlaşma veya uzlaşmanın Ravalomanana’nın dönmesine izin vermemesi gerektiğini söyledi. Diğer taraftan hem Rajoelina hem de Ravalomanana Madagaskar’ın meşru devlet başkanı olduğunu iddia ediyor.

7 Ağustos’ta sona eren görüşmelerin ardından 9 Ağustos’ta imzalanan yetki paylaşımı anlaşması ile siyasi liderler krize son vermek yönündeki iradelerini ortaya koymuş oldular. 9 Ağustos anlaşması çerçevesinde geçici bir hükümetin kurulmasına, anayasal düzene geçilmesine ve 2010 yılı sonuna kadar demokratik seçimlerin gerçekleştirilmesine karar verildi. Anlaşmaya göre, devlet başkanlığı görevini yürütmesine karar verilen kişi, tayin edilen geçici hükümetin, 2010’daki seçimlerde aday olabilme ehliyetine sahip tek üyesi olacak. 9 Ağustos anlaşması yeni bir hükümetin kurulması için liderlere 30 gün süre tanıyor. Böylelikle SADC’ın 2-8 Eylül tarihlerinde gerçekleştirilecek olan 29. 12

Ankara Üniversitesi AFRİKA ÇALIŞMALARI ARAŞTIRMA VE UYGULAMA MERKEZİ Kuleli Sokak No:42 Gaziosmanpaşa / ANKARA Telefon:448 05 21 Fax:448 05 89 ANKARA ÜNİVERSİTESİ AFRİKA ÇALIŞMALARI ARAŞTIRMA VE UYGULAMA MERKEZİ

Olağan Zirvesi’nde Madagaskar’ın meşru bir hükümet ve devlet başkanı ile temsil edilmesi öngörülüyor. Taraflar da alınan karar çerçevesinde 4 Eylül 2009 tarihine kadar yeni hükümetin kurulacağına dair anlaşmaya imza koydular.

Fakat siyasi liderler birinci tur görüşmelerin son oturumundan, geçici devlet başkanını belirleyemeden ve yeni oluşturulacak hükümetin idari mevkilerinin paylaşımında uzlaşmaya varamadan ayrıldılar. Rajoelina, görüşme turlarından sonra ülkeye döner dönmez ulusal televizyonda yaptığı açıklamada, “hiç kimse geçiş sürecine liderlik edecek kişinin benden başkası olabileceğini aklına getirmesin” diyerek geçiş sürecinde devlet başkanının sadece kendisi olabileceğini savundu.

İkinci Tur: Maputo II

Birinci tur görüşmelerin sonuçsuz kalmasının ardından iki lider arasındaki en hassas konuyu teşkil eden Madagaskar’ın anayasal düzene geçmesini sağlayacak geçiş süreci hükümetinin tayin edilmesi için 25 Ağustos Salı günü Mozambik’in başkenti Maputo’da görüşmeler yeniden başladı. Maputo II olarak adlandırılan ikinci tur müzakereler bir geçici devlet başkanı, başkan yardımcısı ve başbakan seçmek ve geçiş yönetiminde anahtar role sahip bakanlıkları paylaşmak için dört lideri tekrar bir araya getirdi. Ravalomanana daha önce geçiş hükümetinde doğrudan bir rol talep etmeyeceği sözünü vermişti. Fakat arabulucular ve uzlaştırma grubu Maputo II öncesinde, çekişmeli geçen birinci turun ardından iki liderin de önemli mevkileri ele geçirmek üzere her türlü çareye başvurmak için çabalayabileceği ve bunun da tansiyonu yükseltmeye devam edebileceği yönündeki endişelerini dile getirdiler. Müzakereleri organize eden SADC ise, ikinci müzakerelerde, liderliği ele geçirme girişimi olasılıklarını dikkate almadı. SADC Genel Sekreteri Tomaz Salomao “esas önemli olan Rajoelina veya Ravalomanana için en iyisinin ne olduğu değil, Madagaskar için en iyisinin ne olduğu” dedi. Nitekim, görüşmelerden alınan sonuç endişeleri haklı çıkardı ve 25 Ağustos Salı günü başlayan görüşmelerden uzlaşma kararı çıkmadı. Madagaskar’ın içinde bulunduğu siyasi krizin aşılması ve anayasal düzene geçiş için bir geçici hükümetin kurulması gündemiyle bir kez daha masaya oturan siyasi liderler 27 Ağustos Perşembe günü son müzakere turundan anlaşma sağlayamadan ayrıldılar. Görüşmeler geçici devlet başkanının kim olacağına karar verilmesi aşamasında tıkandı.

Tarafların, 2-8 Eylül 2009 tarihinde gerçekleştirilecek olan 29. SADC Zirvesi’nde, 9 Ağustos anlaşması hükümleri çerçevesinde yeni bir hükümet kurmaları için tanınan 30 günlük sürenin tamamlanmasıyla birlikte Madagaskar’ın yeni hükümetini sunmak için aralarındaki uzlaşmazlık konularını ve farklılıkları gidermeleri bekleniyor. Anlaşmaya varıldığı takdirde “Hükümet ve Devlet Başkanları Zirvesi” kapsamında SADC Zirvesinin son günü gerçekleştirilecek oturumda Madagaskar yeni devlet başkanı ve yeni hükümet ile temsil edilecek.

Başa Dön

13

Ankara Üniversitesi AFRİKA ÇALIŞMALARI ARAŞTIRMA VE UYGULAMA MERKEZİ Kuleli Sokak No:42 Gaziosmanpaşa / ANKARA Telefon:448 05 21 Fax:448 05 89 ANKARA ÜNİVERSİTESİ AFRİKA ÇALIŞMALARI ARAŞTIRMA VE UYGULAMA MERKEZİ

MISIR LİDERİ HÜSNÜ MÜBAREK ABD’DE TEMASLARDA BULUNDU Mısır lideri Hüsnü Mübarek, Mısır-ABD ilişkilerinde önemli bir nokta olarak değerlendirilen gezisinde ABD Başkanı Barack Obama ve Dışişleri Bakanı Hillary Clinton da dâhil olmak üzere birçok yetkili ile görüştü. Haziran ayında Mısır’da bir araya gelmelerinden sonra, Mübarek-Obama ikilisinin yeniden görüşmesi George W. Bush dönemine kıyasla ilişkilerde olumlu bir döneme girildiğinin göstergesi olarak değerlendiriliyor.

En son 2004’te ABD’de temaslarda bulunan Mübarek, 17 Ağustos 2009 Pazartesi günü Washington D.C.’ye gelerek ABD Dışişleri Bakanı Hillary Clinton ile görüştü. Bakanlıktan yapılan açıklamada görüşmenin Mısır ve ABD arasındaki stratejik işbirliği çerçevesinde gerçekleştiği; ikili ilişkilerin yanında İran, Pakistan, Afganistan ve Sudan gibi bölgesel konuların da ele alındığı belirtildi. Sudan konusunda Mısır ve ABD’nin gerek Darfur’daki mevcut durumun iyileştirilmesinde gerekse Bütünleyici Barış Anlaşması’nın uygulanmasında hemfikir olduklarının altı çizildi. İkili ilişkiler alanın da ise ekonomi, ticaret, eğitim fırsatları, Mısır’da demokrasi ve insan haklarının yerleşmesi gibi konular ele alındı.

18 Ağustos 2009 Salı günü gerçekleşen Mübarek-Obama görüşmesinde, Orta Doğu Barış Sürecini canlandırma girişimlerinin üzerinde duruldu ve ilerleme kaydedilmesinden umutlu olunduğu ifade edildi. Görüşmede ayrıca iki ülkeyi ilgilendiren konular da ele alındı. Mübarek, ülkesinde demokratik reformların uygulanmaya başlandığını ve bu yönde girişimlerin devam edeceğini Obama’ya iletti.

Başa Dön

GÜNEY AFRİKA’DA AYAKLANMALAR, EKONOMİK DURGUNLUK VE GREVLER ZUMA’YI ZORLUYOR Temmuz ayında yoksul yerleşim yerlerinde ardı arkası kesilmeyen ayaklanmalar ve grevlerle sarsılan Güney Afrika'da siyahlar ve Avrupa kökenli olmayanlar için ayrılmış bölgelerde çıkan protesto hareketleri birbirini tetikleyen getto ayaklanmalarına dönüştü. Halk, yoksulluk ve yoksul bölgelerdeki altyapı, yatırım gibi eksiklikler nedeniyle ayaklandı.

Güney Afrika Devlet Başkanı Jacob Zuma temmuz ayında çıkan getto ayaklanmalarına bir son verilmesi için elektrik, su ve barınma gibi temel hizmetler çerçevesinde daha iyi koşulların yaratacağına söz verdi. Zuma, ayaklanmaların durdurulması için yaptığı çağrıda, şiddetin hiçbir şekilde hukuki bir zemini olamayacağı ve şiddet eylemlerine de hiçbir şekilde hukuka

14

Ankara Üniversitesi AFRİKA ÇALIŞMALARI ARAŞTIRMA VE UYGULAMA MERKEZİ Kuleli Sokak No:42 Gaziosmanpaşa / ANKARA Telefon:448 05 21 Fax:448 05 89 ANKARA ÜNİVERSİTESİ AFRİKA ÇALIŞMALARI ARAŞTIRMA VE UYGULAMA MERKEZİ

uygunluk gerekçesi gösterilemeyeceği uyarısında bulundu. Grev girişiminde bulunan belediye meclisi çalışanlarından ve diğer işçilerden anlayış talep etti. Zuma, anayasanın Güney Afrika halkına toplanma özgürlüğü, ifade özgürlüğü, ihtiyaç duydukları ve gerekli gördükleri zaman da protesto hakkı verdiğini fakat bu hakların hukuka uygun bir şekilde kullanılması gerektiğini vurguladı. Mülkleri tahrip etme ve yağmalamanın veya başka ulustan insanlara saldırı düzenlemenin hiçbir yasal gerekçesi olamayacağını da sözlerine ekledi. Güney Afrika’nın Mayıs ayından beri içinde olduğu ekonomik daralmanın iktidarın önemli girişimlerde bulunmasına ciddi bir engel teşkil ettiğini açıkladı.

17 Ağustos itibariyle devlet başkanlığı görevinin 100 gününü dolduran Zuma için zorlu bir sınav olarak değerlendirilen protesto gösterileri esnasında çevreye de ciddi zararlar verildi. Ülke genelinde benzer şekilde ortaya çıkan pek çok protesto gösterisinde, geçen yılki yabancı düşmanlığı eylemlerini anımsatan olaylar nedeniyle yaklaşık 200 kişi tutuklandı.

Zuma 6 Ağustos’ta yeni bir ekonomik paketin de haberini verdi. İşsizlik sorunu ile karşı karşıya kalan

Zuma, ayaklanmaların çıktığı bölgelere sürpriz ziyaretler işçiler için 300 milyon dolarlık (2.8 milyar Rand) bir gerçekleştiriyor mesleki eğitim paketi hazırlandığını açıkladı. Bu miktarın gelir düzeyi düşük işçilerin 3 aylık ödemelerini karşılayacağı belirtiliyor. Bu paket, Güney Afrika’nın içinde bulunduğu ekonomik durgunluk döneminde işverenlerin işçileri işten çıkarmaksızın geçici bir süre için yeni işçi istihdam etmelerine olanak sağlayacak. Böylelikle ülkedeki niteliksiz işçiler de işgücüne dahil edilebilecek. Bu proje, devlet başkanı olmasından bu yana Zuma’nın en somut ve çözüm odaklı girişimi olarak görülüyor.

Başa Dön

ZİMBABVE PARLAMENTOSUNDA KRİZ 23 Ağustos Cuma günü düzenlenen Zimbabve Bakanlar Kurulu toplantısında geçen seneki seçimlere hile karıştırıldığı iddiasıyla başlayan tartışmalar krize sebep oldu. Devlet Başkanı Robert Mugabe’nin ZANU-PF partisinin hükümet üyeleri tarafından koalisyon hükümetinin faaliyetlerini değerlendirmek amacıyla düzenlenen toplantı seçim tartışmalarıyla yarıda bırakıldı. Henüz sadece 6 aylık bir süreci geride bırakan koalisyon hükümetinin ZANU-PF üyeleri provakatif ifadelere yer verildiği gerekçesiyle toplantıyı terk ettiler. Adalet Bakanı Patrick Chinamasa’nın yaptığı açıklamalara göre, oldukça sakin başlayan görüşmeler Başbakan Yardımcısı Arthur Mutambara’nın toplantıya katılmasının ardından tartışmalara sahne oldu. Mutambara’nın geçen seneki parlamento ve başkanlık seçimlerine hile karıştırıldığını iddia etmesi ve hükümeti başarısızlıkla suçlayarak kışkırtıcı ifadeler kullanmasının

15

Ankara Üniversitesi AFRİKA ÇALIŞMALARI ARAŞTIRMA VE UYGULAMA MERKEZİ Kuleli Sokak No:42 Gaziosmanpaşa / ANKARA Telefon:448 05 21 Fax:448 05 89 ANKARA ÜNİVERSİTESİ AFRİKA ÇALIŞMALARI ARAŞTIRMA VE UYGULAMA MERKEZİ

ardından tansiyon yükseldi. Bunun üzerine ZANU-PF üyeleri protesto etmek amacıyla toplantıyı terk ettiler.

ZANU-PF lideri Mugabe’nin katılmadığı ve Başbakan ve MDC (Movement for Democratic Change) lideri Morgan Tsvangirai’nin başkanlık ettiği bu kabine toplantısında ekonomik programların görüşülmesi planlanıyordu. Mutambara’dan veya partisi MDC’den tartışmanın ardından herhangi bir açıklama gelmedi. Chinamasa, Mutambara’nın toplantı esnasında özür dilemesine rağmen ZANU- PF’nin kendisinin samimiyetine güvenmediğini söyledi. Ayrıca bu krizin koalisyon hükümetinin Zimbabve Bakanlar Kurulu tartışmalara sahne oldu sallantıda olduğunu göstermediğini ve aşılabilir basit problemlerden biri olduğunu söylese de koalisyon hükümeti içinde reformlar, politikalar ve önemli mevkilere atamalar konusunda ciddi gerilimler yaşandığı belirtiliyor. ZANU-PF lideri Mugabe ve MDC arasındaki koalisyon ülkede yıllardır süren siyasi ve ekonomik krizin bir an önce aşılması için kurulmuştu.

27 Ağustos Perşembe günü Güney Afrika Devlet başkanı Jacob Zuma göreve başladıktan sonra Zimbabve’ye ilk resmi ziyaretini gerçekleştirdi. 2 gün süren ziyaretinde Mugabe ve Tsvangirai ile görüşen Zuma ekonomik ve insani krizlerin aşılması yönünde görüştüklerini açıkladı. Lİderler hükümet içinde yaşanan gerilimler üzerine ve Zimbabve ile işbirliği gibi konularda da konuştular. Zuma ziyareti esnasında Harare Tarım Fuarı’nın açılışını da yaptı.

Başa Dön

AFRİKA BİRLİĞİ ÖRGÜTÜ GÜVENLİK ZİRVESİ YAPILDI Afrika Birliği Örgütü Güvenlik Zirvesi 31 Ağustos 2009 Pazartesi günü Libya’da yapıldı. Kıtadaki istikrarın ve güvenliğin sağlanması konularının ele alındığı zirve sonrasında liderlerin, terör ve korsancılık gibi olumsuz faaliyetleri destekleyen ülke ve taraflara karşı daha ciddi ve sert tutumlar takınılmasında hemfikir oldukları ifade edildi. Ayrıca kıtada yürütülen barış girişimlerine karşı çıkanlar için de daha ağır yaptırımların uygulanmasının kabul edildiği belirtildi. Özellikle arabulucularla işbirliği yapmayan ve sorunların çözümünde ortaya konulan çerçeve anlaşmalarını uygulamayan örgüt veya taraflara daha ağır yaptırım uygulanması kararlaştırıldı. Ayrıca, kıtada demokrasinin ve iyi yönetişimin sağlanmasını hedefleyen bütün anlaşmaların uygulanması için de çağrıda bulunuldu.

Başa Dön

16

Ankara Üniversitesi AFRİKA ÇALIŞMALARI ARAŞTIRMA VE UYGULAMA MERKEZİ Kuleli Sokak No:42 Gaziosmanpaşa / ANKARA Telefon:448 05 21 Fax:448 05 89 ANKARA ÜNİVERSİTESİ AFRİKA ÇALIŞMALARI ARAŞTIRMA VE UYGULAMA MERKEZİ

NİJER’DE DARBE GİBİ REFERANDUM

Nijer Devlet Başkanı Mamadou Tandja’nın aralık ayında görev süresinin sona ermesine rağmen bir dönem daha seçilmesine imkân sağlayacak anayasa değişikliğine ilişkin referandum, tartışmalar ve olayların gölgesinde 4 Ağustos’ta gerçekleştirildi. %92.5 oranında olumlu oy kullanılması neticesinde Tandja, 3. dönem başkanlık yapma şansını elde etti.

Orduda general olan Tandja 1974’te yapılan darbeye katılmış, 1999 yılında ise başkan seçilmişti. 2004’te ikinci kez seçilen Tandja, yeniden seçilen ilk Nijer Devlet Başkanı unvanına sahip olmuştu. Bu yılın aralık ayında görev süresi dolacak olan ve mevcut anayasaya göre 3. dönem başkanlık yapma olanağı bulunmayan 71 yaşındaki Tandja, ilk olarak mayıs ayında yeniden seçilmesine imkân tanıyacak anayasa değişikliği

planına karşı çıkan parlamentoyu fesh etmişti. 12 Haziran’da Anayasa Mahkemesi’nin referandumu yasadışı ilan etmesinin ardından ise, üyelerini kendisinin atadığı yeni bir mahkeme kurmuştu.

Başkanlık görevine devam etmesinin kendisinin değil halkın isteği olduğunu söleyen Tandja, Nijer nehri üzerine hidroelektrik santrali kurulması, petrol rafinerisi inşası gibi milyon dolarlık geniş çaplı projeleri bitirmek için bu anayasa değişikliğine başvurduğunu ve herhangi bir yasayı ihlal etmediğini belirtiyor.

4 Ağustos’ta yoğun güvenlik önlemleri arasında gerçekleştirilen referandum muhalefet liderleri tarafından boykot edilirken, oy kullandıktan sonra açıklama yapan Tandja “ Tanrıya ve Nijer halkına teşekkür ediyoruz. Bugün büyük bir gün, halkımızın çağrısına cevap veriyoruz ve amacımıza ulaştık” dedi. Yeni anayasa Nijer’de yarı başkanlık sistemini tam başkanlık sistemine çevirecek ve başbakanın gücü azalacak. Böylece Tandja, ailesi ve kabilesi imtiyazlarını devam ettirme imkânına kavuşurken, muhalefet bunun bir darbeden farksız olmadığı yönünde eleştirilerde bulundu. Tandja tarafında fesh edilen parlamento için seçim tarihi ise 20 Ekim olarak belirlendi.

Başa Dön

17

Ankara Üniversitesi AFRİKA ÇALIŞMALARI ARAŞTIRMA VE UYGULAMA MERKEZİ Kuleli Sokak No:42 Gaziosmanpaşa / ANKARA Telefon:448 05 21 Fax:448 05 89 ANKARA ÜNİVERSİTESİ AFRİKA ÇALIŞMALARI ARAŞTIRMA VE UYGULAMA MERKEZİ

NİJER DELTASI MİLİTANLARINA AF İLAN EDİLDİ Nijerya Federal Hükümeti Nijer Deltası militanlarına yönelik af uygulamasını 6 Ağustos’ta başlattı. 4 Ekim’e kadar süreceği belirtilen aftan 10.000 kadar militanın yararlanacağı ve rehabilitasyon programına katılma karşılığında silah bırakacağı bekleniyor. Rehabilitasyon programına katılacak militanlara gıda harcamaları ve diğer masraflar için ayda 433 ABD Doları( 65.000 Naira) verileceği, ancak teslim edilen silahlar için ayrıca ödeme yapılmayacağı belirtiliyor.

Nijerya hükümetinin af programı, şu ana kadar Nijer Deltası'nda şiddete son vermeye yönelik en önemli girişim olarak görülüyor. Ancak bölgedeki farklı silah grupların aftan yararlanıp yararlanmayacakları net değil. Geçtiğimiz ay hareket liderlerinden birinin serbest bırakılması üzerine geçici ateşkes ilan eden Nijer Deltası Kurtuluş Hareketi(MEND) af programına inançlarının olmadığını, yalnızca kendi iradeleri ile silah bırakabileceklerini açıklarken, Nijer Deltası militanları ağır silahlara sahip hareketin önemli liderlerinden General Bayloaf olarak bilinen Viktor Ben Ebikabowei af teklifini kabul ettiğini açıkladı. MEND ayrıca hükümetin topladığı silahları tekrar satarak gelir elde etme yoluna gideceğini, affın bu amaçla uygulanmaya başlandığını belirtti.

Nijer Deltası'ndaki militanlar, bölge halkının, deltanın kaynaklarından elde edilen gelirden adil bir şekilde pay alması için mücadele verdiklerini söylüyor. Petrol, Nijerya'nın gelir kaynaklarının başında geliyor ancak militanlarla merkezi hükümet arasındaki "Petrol Savaşı", petrol gelirinin son yıllarda yüzde 25 azalmasına neden olmuştu. Zira militanlar boru hatlarından çektikleri petrolü, kendileri satıyor. Bazı uzmanlar bunun günde 50 milyon dolar gelir getiren bir sektör olduğunu söylüyor.

Diğer yandan Federal Hükümet üyesi Edwin Clark, affın başarılı olması isteniyorsa hükümetin militanların parmak izlerini alma uygulamasından vazgeçmesi gerektiğini belirtti. Militanlara af uygulamasının, mahkûmları serbest bırakmak gibi değerlendirilemeyeceğini ifade eden Clark, sürecin militanlar ile diyalog geliştirilmesi yoluyla başlaması gerektiğini söyledi. Affın kalıcı bir çözüm değil bu yolda bir araç olduğunu belirterek hükümeti dikkatli olması konusunda uyardı.

Başa Dön

SOMALİ’DE ÇATIŞMALAR DEVAM EDERKEN HÜKÜMETTE DEĞİŞİKLİK YAŞANDI Somali’de çatışmalar devam ederken Kabine’de değişiklik yaşandı. 18 Ağustos 2009 Salı günü yapılan açıklamada, Ali Jama Ahmet’in dışişleri bakanı, Abdullah Boss Ahmet’in de savunma bakanı olarak atandıkları bildirildi. Eski dışişleri bakanı Muhammed Abdullahi Ömer su ve maden kaynakları bakanı,

18

Ankara Üniversitesi AFRİKA ÇALIŞMALARI ARAŞTIRMA VE UYGULAMA MERKEZİ Kuleli Sokak No:42 Gaziosmanpaşa / ANKARA Telefon:448 05 21 Fax:448 05 89 ANKARA ÜNİVERSİTESİ AFRİKA ÇALIŞMALARI ARAŞTIRMA VE UYGULAMA MERKEZİ

eski savunma bakanı Muhammed Abdi Ghandi de ulaştırma bakanı oldu. Yeni kurulan hazine bakanlığına da Abdirahman Ömer Osman getirildi. Yeni koltuklar ile birlikte kabinedeki bakan sayısı 39’a yükseldi.

El-Şabab’ın Somali dışından destek ve üye aldığına dair haberler Ağustos ayında da gelmeye devam etti. Amerika’nın ardından Avustralya’daki bazı Somalilerin El-Şabab’a katıldıkları öğrenildi. 4 Ağustos 2009 Salı günü Avustralya polisi, El-Şabab’la bağlantısı olduğu ve Sydney’deki askerî üsse saldırı düzenleyeceği öne sürülen 4 Somaliliyi tutukladı. Tutuklananlardan bazılarının Somali’de eğitim aldıklarına dair kanıtlar bulunduğu belirtildi.

Başa Dön

CLINTON SOMALİ HÜKÜMETİ’NE DESTEK VERECEKLERİNİ AÇIKLADI ABD Dışişleri Bakanı Clinton, Kenya’daki temasları esnasında 6 Ağustos 2009 Perşembe günü Somali Devlet Başkanı Şeyh Şerif Şeyh Ahmet ile de bir araya geldi. Clinton görüşmeden önce yaptığı açıklamada, ülkede çok zor bir durumun mevcut olduğunu; bu istikrarsızlığın ve güvensiz ortamın Kenya, Afrika ve daha ötesinde istikrarsızlık sorunları yarattığını belirterek, Somali hükümetiyle daha sıkı ve yakın bir işbirliği içersinde olacaklarını kaydetti. Görüşme sonrasında Somali’ye verilen desteğin arttırılacağını belirten Clinton, Eritre’yi Somali’nin içişlerine karışmakla itham etmeye devam etti ve bunun kabul edilmez olduğunu söyledi. Eritre’nin Somali’deki militanlara desteğini

Clinton, Kenya’daki temasları esnasında Somali Devlet Başkanı kesmemesi halinde ABD’nin Şeyh Şerif Şeyh Ahmet ile de bir araya geldi “gerekli davranışlarda” bulunacağını öne sürdü. El- Şabab’ın Somali’de barınak elde etmesi ve sonrasında El-Kaide’yi bölgeye çekmesi durumunda bunun ABD’ye tehdit oluşturacağını ifade eden ABD Dışişleri Bakanı, Obama yönetiminin ülkeye askerî malzeme ve diğer yardımlarda bulunmaya devam edeceğini açıkladı.

Şeyh Ahmet ise, Washington’un yardıma ilişkin sözlerinin eylemle desteklenmesi gerektiğini vurgularken, Somali halkının maruz kaldığı durumdan kurtarılması için çeşitli ilişkiler geliştirmeye ihtiyacı olduğunu kaydetti.

19

Ankara Üniversitesi AFRİKA ÇALIŞMALARI ARAŞTIRMA VE UYGULAMA MERKEZİ Kuleli Sokak No:42 Gaziosmanpaşa / ANKARA Telefon:448 05 21 Fax:448 05 89 ANKARA ÜNİVERSİTESİ AFRİKA ÇALIŞMALARI ARAŞTIRMA VE UYGULAMA MERKEZİ

ABD, hâlihazırda 40 ton mühimmat ve güvenlik kuvvetlerinin eğitilmesi konusunda Somali Hükümeti’ne yardımda bulunuyor.

Başa Dön

“LOCKERBİE FAİLİ” SERBEST BIRAKILDI Pan Am Jet’inin 21 Aralık 1988’de İskoçya’nın Lockerbie kenti üzerinde patlatılmasıyla 189’u Amerikalı olmak üzere 270 kişinin öldüğü “Lockerbie olayı”nın tek faili Abdülbaset Ali Muhammed El Migrahi, 20 Ağustos 2009 Perşembe günü İskoç makamlarca serbest bırakılarak ülkesi Libya’ya döndü. 1990’larda Libya’nın uluslararası izolasyona maruz kalmasında önemli bir yeri bulunan Lockerbie olayı, Ağustos 2009’da da Libya- Batı ilişkilerinde gerilime yol açtı. Libya, Migrahi ve diğer fail El- Amin Khalifa Fhimah’ı uzun süren görüşmelerden sonra 1999’da teslim ederek izolasyonu bir ölçüde kırmıştı.

2000’de başlayan ve İskoç yasalarına göre gerçekleşen yargılama süreci sonunda Fhimah beraat ederken, Migrahi 2001’de

Abdülbaset Ali Muhammed El Migrahi 27 yıl hapse mahkûm olmuştu. Geçen sene prostat kanseri teşhisi konulması ve hastalığının ilerlemesi ise serbest bırakılmasında önemli bir etken oldu.

Migrahi’nin serbest bırakılmasından sonra ABD Başkanı Barack Obama, İskoç Hükümeti’nin kararını hata olarak değerlendirdi. FBI Başkanı Robert Mueller de 22 Ağustos 2009 Cumartesi günü yaptığı açıklamasında, İskoç Adalet Bakanı MacAskill’in serbest bırakma kararıyla hukukun üstünlüğü ilkesini küçük düşürüp aşağıladığını öne sürdü ve kararın teröristleri ödüllendirdiğini iddia etti. MacAskill ise, bir açıklama yaparak Migrahi’nin artık çok yüksek bir otoritenin cezasını çekeceğini; bunun gözden geçirilemeyecek veya reddedilemeyecek bir ceza olduğunu söyledi. Bu kararın son ve geri dönülmez olduğunu belirten MacAskill, Migrahi’nin öleceğini hatırlatarak, İskoç yargısına göre adaletin yerine gelmesi ve merhametin gösterilmesi gerektiği için Migrahi’nin serbest bırakıldığını açıkladı. Migrahi’nin serbest bırakılmasının Libya ve İngiltere arasında 2007’de imzalanan Mahkûm Değişimi Anlaşması çerçevesinde gerçekleştiğine dair spekülasyonlara da cevap veren MacAskill, Migrahi’nin İskoç Adalet Bakanı MacAskill

20

Ankara Üniversitesi AFRİKA ÇALIŞMALARI ARAŞTIRMA VE UYGULAMA MERKEZİ Kuleli Sokak No:42 Gaziosmanpaşa / ANKARA Telefon:448 05 21 Fax:448 05 89 ANKARA ÜNİVERSİTESİ AFRİKA ÇALIŞMALARI ARAŞTIRMA VE UYGULAMA MERKEZİ

serbest kalmasının söz konusu anlaşma ile ilgili olmadığını ifade etti. Libya’nın bu yönde isteği olduğunu fakat ABD ile yapılan anlaşmaya göre, İskoçya’da cezaya çarptırılmış Lockerbie davası faillerinin değişiminin yasak olduğu için, Migrahi’nin dâhil edilmediğini belirtti. Mahkûm Değişimi Anlaşması’nın hemen ardından İngiliz petrol şirketi BP’nin Libya ile 500 milyon İngiliz poundu değerinde bir anlaşma imzalanması “petrol ve Migrahi ilişkisi” iddialarını gündeme taşıdı.

Başa Dön

JACOB ZUMA YENİ ANAYASA MAHKEMESİ BAŞKANI OLARAK NGCOBO’YU ADAY GÖSTERDİ

Güney Afrika Devlet Başkanı Jacon Zuma, 6 Ağustos Perşembe günü, Anayasa Mahkemesi Başkanlığına Sandile Ngcobo’yu aday gösterdi. Bu yılsonunda görev süresi dolacak olan Pius Langa’nın yerine Ngcobo’yu aday gösteren Zuma bu kararı alırken usule uygun, hakkaniyetli ve tarafsız seçim yaptığını açıkladı. Ngcobo’nun Anayasa Mahkemesi’nde şu andaki başkan yardımcısı Dikgang Moseneke’den çok daha fazla tecrübesi olduğunu, kendisinin çok uzun süredir mahkemede görev yaptığını ve tecrübe anlamında çok ciddi referansları olduğunu da sözlerine ekledi.

1953 Durban doğumlu Ngcobo, ilk kez 1999 yılında Anayasa Mahkemesi Başkanlığına aday gösterilen Anayasa Mahkemesi’ne atandı. Adli Hizmet Sandile Ngcobo Komisyonu’nun, o zamanki Johannesburg Yüksek Mahkeme yargıcı Edwin Cameron’u önermesine rağmen Ngcobo tartışmalı bir şekilde o zamanki Devlet Başkan Yardımcısı Thabo Mbeki’nin araya girmesiyle görevine başlamıştı. 1976 ayaklanmalarında 1 yıl tutuklu kalan Ngcobo, 1978-1982 yıllarında, Yargıtay’da çalışan ve aynı zamanda Seçim Mahkemesi Başkanı olan K.K. Mthiyane’nin sahibi olduğu bir avukatlık şirketinde çalıştı. Daha sonra Durban’da “Legal Resources Centre” isimli bir insan hakları örgütüne katıldı. 1985 yılında Georgetown Universitesi’nde ABD’nin hukuk sistemi ile ilgili bir sertifika programını tamamladı ve aynı yıl, eğitimini sürdürdüğü Natal Üniveristesinde hukuk fakültesi mezunu olarak LLB (Bachelor of Laws) derecesini aldı. 1986’da Harvard Üniversitesi’nde Hukuk alanında Yüksek lisansa (LLM- Law Licence Masters) başladı. 1988 yılında avukat olarak tayin edilmesinin ardından 1992 yılına kadar hem Amerika’da hem de Güney Afrika’da görevini yerine getirdi.

KwaZulu-Natal İş Mahkmesi’nde yargıçlık da yapan Ngcobo, Afrika’da demokrasiye geçiş sürecinin yaşandığı yıllarda yeni oluşturulan Bağımsız Seçim Komisyonunda hizmet verdi. 1996 yılında ilk sürekli

21

Ankara Üniversitesi AFRİKA ÇALIŞMALARI ARAŞTIRMA VE UYGULAMA MERKEZİ Kuleli Sokak No:42 Gaziosmanpaşa / ANKARA Telefon:448 05 21 Fax:448 05 89 ANKARA ÜNİVERSİTESİ AFRİKA ÇALIŞMALARI ARAŞTIRMA VE UYGULAMA MERKEZİ

görevine başladı ve şu anda mahkeme başkanı olarak İş Mahkemesinde görev yapıyor. Bunlara ek olarak Ngcobo, KwaZulu-Natal Universitesi’nde yarı zamanlı olarak dersler de vermişti.

Başa Dön

NİJERYA İLE GAMBİYA ARASINDA TEKNİK İŞBİRLİĞİ ANLAŞMASI İMZALANDI Nijerya Dışişleri Bakanı Bagudu M Hirse, 11 Ağustos’ta Gambiya Başkan Yardımcısı ve Kadından Sorumlu Bakan Aja Dr Isatou Njie-Saidy ile makamında görüşerek iki ülke arasındaki ikili gelişmeleri değerlendirdi. Gambiya Dışişleri Bakanı Dr. Omar Touray’ın da hazır bulunduğu görüşmelerin ardından, Gambiya ile Nijerya arasında bir teknik işbirliği anlaşmasının imzalandığı duyuruldu.

Nijerya Dışişleri Bakanı Hirse, Nijerya’nın Gambiya’ya insan gücü ile ilgili teknik yardımlarda bulunacağını söyledi. Nijerya’nın Afrika, Karayipler ve Pasifik bölgesindeki kardeş ülkelerle imzaladığı teknik işbirliği anlaşmaları, bölge ülkelerindeki insan gücü kapasitesini arttırmak amacıyla, söz konusu ülkelere personel gönderilmesini içeriyor. Bu bağlamda, Nijerya Gambiya’ya özelleştirme, sağlık, eğitim, tarım gibi alanlarda çalışmak üzere toplam 165 personel gönderecek. Hirse ayrıca iki ülke arasındaki ilişkilerin gün geçtikçe güçlendiğini ve özellikle iş sektöründe gelişmekte olduğunu kaydetti. Bu durum Nijerya Ticaret Bankası’nın Gambiya’da faaliyetlerini arttırmasına da imkân sağlıyor.

Başa Dön

CEZAYİR’DE ÇİNLİ İŞÇİLERLE GERGİNLİK YAŞANDI Çinli işçiler ile Cezayirliler arasında 4 Ağustos 2009 Salı günü gerçekleşen çatışmalara 100 kişinin katıldığı ifade edildi. Çin Elçiliği’ne göre çatışmalarda 100’e yakın Çinli yaralandı. Olayı, Cezayirli bir dükkân sahibinin Çinli işçiden dükkânının önüne park etmemesini istemesi ve Çinli işçinin hakaret etmesiyle başladığı öğrenildi.

Cezayir’de 30 yaşın altındaki her 10 yetişkinden 7’si işsizken, Çinliler daha çok inşaat sektöründe çalışıyor. Cezayirli yetkililerinin verdiği resmî rakamlara göre, ülkede 35,000 Çinli bulunuyor. Bunlardan 8,000’inin inşaat alanında çalıştığı belirtiliyor. Çin elçiliğinde görevli diplomat Ling Jun, yerel görevlilerin olayı incelendiğini ve Cezayir polisinin olayın neden olduğunu ortaya çıkaracağına güvendiklerini kaydetti. Jun, olayın Çinli şirketlerin Cezayir’de iş yapma isteğini etkileyemeyeceğini ifade etti. Cezayir-Çin dostluğunun güçlü olduğunu, bu gerçekleşen son olayın iki ülke arasındaki bağlarla kıyaslanamayacağını ileri sürdü.

Başa Dön

22

Ankara Üniversitesi AFRİKA ÇALIŞMALARI ARAŞTIRMA VE UYGULAMA MERKEZİ Kuleli Sokak No:42 Gaziosmanpaşa / ANKARA Telefon:448 05 21 Fax:448 05 89 ANKARA ÜNİVERSİTESİ AFRİKA ÇALIŞMALARI ARAŞTIRMA VE UYGULAMA MERKEZİ

ZİMBABVE ESKİ BAŞKAN YARDIMCISI JOSEPH MSİKA HAYATINI KAYBETTİ Zimbabve Eski Devlet Başkan Yardımcısı ve Başkan Robert Mugabe’nin yakın dostu Joseph Msika, 5 Ağustos Çarşamba günü 86 yaşında hayatını kaybetti.

Zimbabve’nin tam bağımsızlığını kazanmasından 7 yıl sonra 1987 yılında, eski özgürlük hareketi ZAPU (Zimbabwe African People's Union) partisi ile Başkan Mugabe’nin ZANU-PF (Zimbabwe African National Union Patriotic Front) partisinin birleşmesi sırasında Joseph Msika, ZAPU hareketinin temsilcisiydi.

Siyasetin duayeni olarak nitelendirilen, Zimbabve’de Zimbabve Devlet Başkanı Mugabe (solda), yeni göreve Mugabe’den daha yaşlı olan ve ülkenin bağımsızlık başlayan başkan yardımcısı ve Joseph Msika (ortada) Harare’de hükümet binasında sonrası tarihinde önde gelen ender politikacılardan biri olarak görülen Msika, 2009 başlarındaki, Tsvangirai'in partisi Demokratik Değişim Hareketi (MDC- Movement for Democratic Change) ile ZANU-PF koalisyonunda ve sonrasında koltuğunu muhafaza eden iki kişiden biriydi. İki başkan yardımcısından biri olarak sürdürdüğü görevi, 1980’lerin sonunda gerçekleşen Zimbabve’nin ilk büyük politik birleşiminin getirisiydi. Zira Mugabe anlaşmanın bir parçası olarak ZAPU’ya başkan yardımcılığı koltuğunu garanti ederek devlet başkanı olmuştu.

Başa Dön

JESSE JACKSON, FİLDİŞİ SAHİLİ’Nİ ZİYARET ETTİ

ABD’li siyasetçi ve sivil hakları aktivisti Jesse Jackson, Fildişi Sahili Devlet Başkanı Laurent Gbagbo’yu destekleyen Genç Vatanseverler Hareketi’nin lideri Charles Blé Goudé’nin daveti üzerine bu ülkeye gelerek 3 günlük temaslarda bulundu. 15 Ağustos 2009 Cuma günü temaslarına son veren Jackson, Devlet Başkanı Gbagbo da dâhil olmak üzere birçok yetkili ile görüştü. Muhalefet partilerinin önde gelen isimleri Henri Konan Bedie ve Alassane Ouattara da Jackson’ın bir araya geldiği isimler arasında idi. Jesse Jackson Fildişi Sahili’ne gitti

23

Ankara Üniversitesi AFRİKA ÇALIŞMALARI ARAŞTIRMA VE UYGULAMA MERKEZİ Kuleli Sokak No:42 Gaziosmanpaşa / ANKARA Telefon:448 05 21 Fax:448 05 89 ANKARA ÜNİVERSİTESİ AFRİKA ÇALIŞMALARI ARAŞTIRMA VE UYGULAMA MERKEZİ

Ziyaretinin amacının bir lideri değil, aksine ülkenin içinde bulunduğu süreci desteklemek olduğunu vurgulayan Jackson, üç ismi de kazanını desteklemeye çağırdığını belirtti ve 29 Kasım’da gerçekleştirilecek devlet başkanı seçimlerinin ve devlet başkanının “yeniden demokrasiye dönülmesi çağrısının” ülkeye uygulanan yaptırımların kaldırılmasında önemli bir gelişme olacağını inandığını kaydetti.

Krindjabo kabilesi kralı Amon N’Douffou V de Jackson’a Agni halkının prensi unvanını verdi.

Başa Dön

EKONOMİ

DÜNYA BANKASI, AFRİKA’DA GIDA GÜVENLİĞİNİ SAĞLAMAK İÇİN 20 MİLYAR DOLAR YARDIM VAADİNDE BULUNDU Dünya Bankası Başkanı Robert B. Zoellick ve Uganda Devlet Başkanı Yoweri Museveni arasında gerçekleşen görüşmenin ardından, Dünya Bankası’nın, Afrika’da gıda güvenliği için kullanılmak üzere 20 milyar dolarlık yardımda bulunacağı ifade edildi.

Zoellick, Afrika’nın küresel ekonomik krizden kötü etkilenme olasılığı en yüksek kıta olduğunu ve bu nedenle de Dünya Bankası’nın Eylül ayında gerçekleşecek olan G-8 Zirvesi ile işbirliği yaparak , Afrika üzerine daha çok eğileceğini belirtti.

Dünya Bankası Başkanı Robert B. Zoellick ve Uganda Ayrıca, dış yardımların Afrika için hayati önemde Devlet Başkanı Yoweri Museveni olduğunu belirten Zoellick, Dünya Bankası’nın Afrika için ayırdığı finansal kaynağı arttıracağının da altını çizdi.

Başa Dön

24

Ankara Üniversitesi AFRİKA ÇALIŞMALARI ARAŞTIRMA VE UYGULAMA MERKEZİ Kuleli Sokak No:42 Gaziosmanpaşa / ANKARA Telefon:448 05 21 Fax:448 05 89 ANKARA ÜNİVERSİTESİ AFRİKA ÇALIŞMALARI ARAŞTIRMA VE UYGULAMA MERKEZİ

AMERİKA BİRLEŞİK DEVLETLERİ MOZAMBİK’E 2 MİLYAR DOLAR PARA YARDIMINDA BULUNACAK Amerika Birleşik Devletleri önümüzdeki beş yıl içinde Mozambik’te gerçekleştirilecek projeler için 2 milyar dolarlık yardım paketi hazırladı. Bu projelerin büyük bir bölümü sağlık, eğitim ve tarım sektörü ile ilgili.

26 Ağustos Çarşamba günü Mozambik’in Beira kentine gerçekleştirdiği ziyaret sonrasında yardımı açıklayan Amerikan Büyükelçi Yardımcısı Todd Chapman, bu yardımın Mozambik’in daha başarılı, demokratik ve sağlıklı bir ülkeye dönüşmesi hususunda önemli olduğunu belirtti. Ayrıca tarım sektörünün Amerika Birleşik Devletleri açısından diğer bir öncelikli konu olduğunun da altını çizdi.

Bu yardımla beraber Amerika Birleşik Devletleri’nin doktorlara, hemşirelere ve laboratuar teknisyenlerine ABD, Mozambik’te gerçekleştirilecek projeler için sağladığı burslarla Mozambik eğitim sektöründeki varlığını 2 milyar dolarlık yardım paketi hazırladı da sürdürmesi bekleniyor.

Başa Dön

UNICEF’TEN KONGO’YA 500.000 DOLARLIK YARDIM Birleşmiş Milletler Çocuk Fonu (UNICEF), krizin sağlık ve eğitim sektörü üzerindeki kötü etkilerini azaltmak amacıyla Kongo’ya 500.000 dolarlık yardımda bulundu.

UNICEF Genel Direktörü Ann M. Veneman 24 Ağustos Pazartesi günü başkent Brazzaville’de yaptığı açıklamada, “Kadınlar ve çocuklar yoksulluktan en çok etkilenen gruplar. Kongo’da her sekiz çocuktan biri 5 yaşına gelmeden ölüyor ve bu ölümlerin çoğu önlenebilir nedenlerden ötürü gerçekleşiyor” dedi. UNICEF Genel Direktörü Ann M. Veneman

Başa Dön

25

Ankara Üniversitesi AFRİKA ÇALIŞMALARI ARAŞTIRMA VE UYGULAMA MERKEZİ Kuleli Sokak No:42 Gaziosmanpaşa / ANKARA Telefon:448 05 21 Fax:448 05 89 ANKARA ÜNİVERSİTESİ AFRİKA ÇALIŞMALARI ARAŞTIRMA VE UYGULAMA MERKEZİ

İTALYA’DAN “AFRİKA PLANI” Nijerya/İtalya Ticaret Dairesi üyesi Dr. Anthony Uwah yürütülen “Afrika Planı” çerçevesinde İtalyan hükümetinin Nijerya’ya bir milyar Avro tahsis ettiğini açıkladı. İtalyan şirketlerinin karlarını arttırmak, yatırım ve ticaret imkânlarına dikkat çekmek amaçlı bu plan çerçevesinde yapılan bu yardım ile Nijerya’da yapılacak yatırımlara garantili bir altyapı oluşturulması bekleniyor.

İtalyan Ekonomik Kalkınma Bakanlığı’nın, Dış Ticaret Enstitüsü’nün işbirliği ile yürütülecek Afrika Planı için halihazırda 4.5 milyon Avro’luk bir bütçe ayırdığını belirten Uwah, 15- 18 Eylül tarihleri arasında İtalya’nın başkenti Roma’da Nijerya/İtalya Ticaret Dairesi ile Ticaret ve Endüstri Bakanlığı tarafından kurulan Mikro-Üretim Kalkınma Ortaklığı’nın(MPDP) her iki ülkenin yatırımcılarını bir araya getirecek bir konferans düzenleyeceğini duyurdu. İtalyan hükümeti tarafından 90 milyon Avro’nun Sahra-altı Afrika’daki yatırım projelerini desteklemek için harcanması, 720 milyon Avro’nun ise ihracat ve yatırım sigortaları için ayrılması bekleniyor. Böylece İtalya 2009 yılında Afrika Planı çerçevesinde ortalama bir milyar Avro yatırım yapacak.

Mikro-üretim Kalkınma Ortaklığı’nın İtalyan yatırımcılar ile Nijeryalı girişimcileri bir araya getirerek, özellikle Nijerya’da yatırım yapmak isteyen ama bundan çekinen İtalyan yatırımcılar için bir referans noktası haline gelmesi planlanıyor.

Başa Dön

ALMANYA HÜKÜMETİ DOĞU AFRİKA BÖLGESEL ENTEGRASYON SÜRECİNE KATKIDA BULUNUYOR Almanya hükümeti Doğu Afrika bölgesel entegrasyon sürecine katkı sağlamak amacıyla Doğu Afrika Komitesi’ne 14 milyon avro para yardımında bulundu.

Almanya Büyükelçisi Dr. Guido Herz ile Komite Genel Sekreteri, Büyükelçi Juma Mwapachu arasında imzalanan anlaşmaya göre, fon 2009-2011 yılları arasında sürece teknik destek sağlamak amacıyla kullanılacak. Ayrıca yardım, barış ve güvenliği teşvik etmesi beklenen bölgesel altyapının kurulmasını da kolaylaştıracak.

Herz, bu desteğin bölgesel entegrasyonun ilerlemesi, ortak Almanya Büyükelçisi Dr. Guido Herz ile Komite Genel Sekreteri, Büyükelçi Juma Mwapachu pazar uygulaması, para birliği gibi sosyo-ekonomik arasında anlaşma imzalandı faaliyetlerde komitenin yetkinliğini arttırabilmek için önemli bir adım olduğunu belirtti.

Başa Dön

26

Ankara Üniversitesi AFRİKA ÇALIŞMALARI ARAŞTIRMA VE UYGULAMA MERKEZİ Kuleli Sokak No:42 Gaziosmanpaşa / ANKARA Telefon:448 05 21 Fax:448 05 89 ANKARA ÜNİVERSİTESİ AFRİKA ÇALIŞMALARI ARAŞTIRMA VE UYGULAMA MERKEZİ

NİJERYA’DA ENFLASYON ORANI % 11.1’E DÜŞTÜ

Nijerya Ulusal İstatistik Bürosu (NBS) Nijerya tüketici enflasyon oranının temmuz ayı rakamlarına göre % 11.1’e düştüğünü belirtti. NBS’nin raporlarına göre, Afrika’nın en kalabalık ülkesindeki enflasyon endeks potasının büyük bir bölümünü oluşturan gıda fiyatlarındaki artış % 12.9 oranına geriledi.

Nijerya Merkez Bankası Başkanı Lamido Sanusi yaptığı açıklamada, Sahra-altı bölgesinin ikinci büyük ekonomisine sahip

Nijerya’da gıda fiyatlarındaki artış % 12.9 olan Nijerya’da enflasyon oranının tarımsal hasat sonrasında oranına geriledi daha da düşüşe geçmesinin beklendiğini söyledi.

Başa Dön

AFRİKA’NIN EN BÜYÜK RÜZGAR ÇİFTLİĞİ KENYA’DA KURULUYOR Kuzey Kenya’daki Turkana Gölü çevresinde, çöle kurulacak olan 365 dev rüzgar tribünü ile Afrika’nın en büyük rüzgar çiftliğinin kurulması bekleniyor. 533 milyar sterlin maliyetindeki bu proje, 2012 yılında tamamlanacak ve tribünler, Kenya’nın enerji ihtiyacının dörtte birine eşit olan 300MW enerji üretecekler.

Yetkililere göre, rüzgar enerjisi dünyanın her yerinde ulusal enerji ihtiyacını karşılamanın en iyi yolu ve bu anlamda

Kenya’nın gerçekleştirdiği proje büyük bir adım olarak Turkana Gölü çevresinde, çöle görülüyor. dev rüzgar tribünü kurulacak

Başa Dön

ANGOLA IMF İLE KREDİ ANLAŞMASI İMZALAYACAK Uluslararası Para Fonu (IMF), Angola’nın küresel ekonomik krizle başa çıkmasını kolaylaştırmak için kredi görüşmelerinin başlatılmasına karar verdi. 7 Ağustos’ta IMF’den yapılan açıklamaya göre, 27

Ankara Üniversitesi AFRİKA ÇALIŞMALARI ARAŞTIRMA VE UYGULAMA MERKEZİ Kuleli Sokak No:42 Gaziosmanpaşa / ANKARA Telefon:448 05 21 Fax:448 05 89 ANKARA ÜNİVERSİTESİ AFRİKA ÇALIŞMALARI ARAŞTIRMA VE UYGULAMA MERKEZİ

öncelikle Angola ekonomisi mercek altına alınacak ve değerlendirmelerin ardından yetkililerle görüşmeler başlatılacak. Görüşmelerin eylül ayında başlayabileceği ifade ediliyor.

Afrika’nın en büyük petrol üreticilerinden biri olan Angola, 2008 yılından bu yana petrol fiyatlarında yaşanan düşüşten olumsuz etkileniyor. Angola-IMF ilişkileri ise, 2002 yılında yaşanan iç savaşın sona ermesine kadar oldukça gergindi ve iki taraf arasındaki kredi görüşmeleri, Angola hükümetinin IMF tarafından şeffaf olmamakla suçlanmasının ardından 2007 yılında kesilmişti. Görüşmelerin tekrar başlatılması kararının ardından bir açıklama yapan IMF’nin Angola Misyon Şefi Lamin Leigh, küresel krizin Angola ekonomisi üzerindeki olumsuz etkilerini gidermek için IMF Eduardo dos Santos hükümeti IMF ile görüşmelerini 2007 yılında kesmişti temsilcilerinin değerlendirmelerinin ardından Eylül ayında uygun bir zeminde görüşmelerin başlatılabileceğini söyledi.

Temmuz ayında da Gana ile 600 milyon dolarlık bir kredi anlaşması imzalayan IMF, Angola ile görüşmelere başlamadan önce yoksul ülkelerin krizle başa çıkmasını kolaylaştıracak tedbirlerin daha öncekilerden farklı uygulamalar gerektirebileceğini açıklamıştı. Buna göre, 2014 yılına kadar yaklaşık 17 milyar dolarlık kredi desteği vermek gerekebileceği ve 2011 yılına kadar da dar gelirli ülkelere verilen bazı kredilerde faiz kesintilerine gidilebileceği ifade ediliyor.

Başa Dön

ZUMA TARIMDA İLERLEME SAĞLAYACAK PLANLARI BAŞLATMA KARARI ALDI

Güney Afrika Devlet Başkanı Jacop Zuma, hükümet tarafından uygulamaya konulacak olan Ulusal Kalkınma Programı’nın açılış töreninde, hükümetin tarımsal altyapıda kullanılmak üzere eyaletlere 2.6 milyar rant tutarında koşullu hibe güvencesi verdiğini söyledi.

Mali yardım, tarımsal altyapının yanı sıra eğitim ve danışma hizmeti, pazarlama ve

üniversitelerin kalitesini arttırmak için de Zuma, kapsamlı bir kırsal kalkınma stratejisi uygulamaya sokacak kullanılacak.

28

Ankara Üniversitesi AFRİKA ÇALIŞMALARI ARAŞTIRMA VE UYGULAMA MERKEZİ Kuleli Sokak No:42 Gaziosmanpaşa / ANKARA Telefon:448 05 21 Fax:448 05 89 ANKARA ÜNİVERSİTESİ AFRİKA ÇALIŞMALARI ARAŞTIRMA VE UYGULAMA MERKEZİ

Zuma yaptığı açıklamada, toprak ve tarım reformunun dışında gıda güvenliğine de bağlı olan kapsamlı bir kırsal kalkınma stratejisinin geliştirilip uygulamaya konulacağını belirtti. Ayrıca Kırsal Kalkınma ve Arazi Bakanlığı’nın kurulmasının devletin reform politikasını uygulamada hayati öneme sahip olduğunun altını çizdi.

Kırsal kalkınma programının önceliklerinden biri de yoksullara geçim kaynağı sağlayarak daha tutarlı bir toprak reformu uygulamak.

Yeni yönetimin iktidara gelmesinde, Afrika Ulusal Kongresi’nin orta vadeli stratejik çerçevenin 5 önceliğinden biri olarak kırsal kalkınma programını kabul etmesinin etkili olduğu biliniyor.

Başa Dön

RUANDA DA HIZLI İNTERNET ERİŞİMİNE KAVUŞUYOR

Ruanda hükümetine bağlı İnternet Hizmet Sağlayıcısı (ISP), fiber-optik kabloların döşenmesi için SEACOM ile müzakereleri sürdürüyor.

Yetkililerin beklentisi anlaşmanın kısa süre içinde imzalanması yönünde. Böylece Ruanda da Kenya, Uganda ve Tanzanya gibi, Güney ve Doğu Afrika’yı Avrupa ve Asya’ya bağlayan hattın bir parçası olacak.

Doğu Afrika’nın hızlı ve ucuz internet erişiminden yararlanması amacıyla Hint Okyanusu’nun altından Doğu Afrika’ya döşenen 17.000 km uzunluğunda ve 650 milyon dolar maliyetindeki fiber-optik kablo,

Ruanda, fiber-optik kabloların döşenmesi için Kenya’da geçen ay gerçekleştirilen törenin ardından SEACOM ile görüşüyor hizmete açılmıştı.

Başa Dön

RUANDA YEREL KAHVELERİNİN KALİTESİNİ ARTTIRIYOR Ruanda Kahve Geliştirme Otoritesi ve Doğu Afrika İyi Kahve Derneği işbirliğince gerçekleştirilen bir projeyle Ruanda kahvesinin kalitesinin arttırılması bekleniyor.

29

Ankara Üniversitesi AFRİKA ÇALIŞMALARI ARAŞTIRMA VE UYGULAMA MERKEZİ Kuleli Sokak No:42 Gaziosmanpaşa / ANKARA Telefon:448 05 21 Fax:448 05 89 ANKARA ÜNİVERSİTESİ AFRİKA ÇALIŞMALARI ARAŞTIRMA VE UYGULAMA MERKEZİ

Amerika Birleşik Devletleri Kahve Kalite Enstitüsü görevlileri yerel kahve türleri üzerinde çalışarak, kahvelerin uluslararası standartlara uygunluğunu denetleyecek ve yeni yerel kahve türlerini tescilleyip, tanıtacaklar.

Ruanda’da 100’e yakın yerel kahve çeşidi var, ancak bunlardan 43 tanesi uluslararası standartlara uygunluk lisansına sahip.

Kahvelerin uluslararası standartlara uygunluğunu denetleniyor

Başa Dön

NİJERYA FİLM ENDÜSTRİSİ BÜYÜMEYE DEVAM EDİYOR Nijerya sinema sektörü Nollywood, oyuncularına ve ülkesine popülarite sağlayan, komşu Afrika ülkeleri arasında turizmi arttıran, yeni yetenekleri ortaya çıkartan ve kıta boyunca yeni fırsatlar yaratan büyük bir endüstriye dönüştü.

Yakın zamanda çalışmalarını yoğunlaştıran Nollywood, Amerika’nın Hollywood’u, Hindistan’ın Bollywood’undan sonra tüm dünya tarafından üçüncü en büyük film endüstrisi olarak kabul ediliyor. Nollywood’un Nijerya’ya yılda beş milyar dolar Nijerya film endüstrisi büyük bir endüstriye tutarında gelir sağladığı da belirtiliyor. dönüştü

Başa Dön

FRANSA AFRİKA İÇİN ÖZEL BİR ÇEKİLİŞ DÜZENLİYOR Fransa, Afrika kalkınma yardımlarını desteklemek amacıyla Afrika için özel bir çekiliş organize edecek. Fransa Devlet Bakanı ve aynı zamanda İşbirliği ve Frankofoniden Sorumlu Bakan Alain Joyandet, Afrika için düzenlenen bu çekilişin bingo veya loto gibi bir tür tombala çekilişi olarak planlandığını açıkladı. 2010 yılında başlatılacak çekilişin esas amacı, özellikle Afrika’daki eğitime ayrılan devlet yardımlarının oranının yükseltilmesi olarak belirlendi. Fransa’dan Afrika çekilişi

30

Ankara Üniversitesi AFRİKA ÇALIŞMALARI ARAŞTIRMA VE UYGULAMA MERKEZİ Kuleli Sokak No:42 Gaziosmanpaşa / ANKARA Telefon:448 05 21 Fax:448 05 89 ANKARA ÜNİVERSİTESİ AFRİKA ÇALIŞMALARI ARAŞTIRMA VE UYGULAMA MERKEZİ

Fransa’da devlet kontrolündeki bahis karteli ile de bu konunun enine boyuna tartışıldığını söyleyen Joyandet, bu loto sayesinde her yıl yaklaşık 10 milyon avro gelir beklendiğini açıkladı. Joyandet bu yeni çekilişin yardım projeleri kapsamında “yenilikçi kaynak yaratma” kategorisine dahil edilebileceğini söyledi.

Fransız gazetesi Le Figaro’nun haberine göre, Fransa hükümeti çekilişlerden ve kazı kazan kartlarından yıllık 2,5 milyar avro kazanç sağlıyor. Joyandet, çekilişe katılan her oyuncunun oynadıkları bahislerin bir kısmının eğitim amacıyla Afrika’ya gönderileceğinin de farkında olacakları bir oyun organize edildiğini açıkladı. Ayrıca kriz zamanlarında bile olsa yoksul ülkelerin kaderine terk edilmemesi gerektiğini ve bunun da duyarlılık gösterilmesi gereken önemli bir konu olduğunu vurguladı.

2009 yılı ocak ayında da benzer bir girişim İngiltere tarafından başlatılmıştı. İngiltere Cambridgeshire bölgesinden iki yardım fonuna bağışlanan İngiliz National Lottery gelirleri ile Hindistan ve Gana’daki mağdur kadın ve çocuklara yardım edildi. Cambridge’deki Camfed International’a aktarılan 459,623 sterlin bağış ile Gana’daki 40,000 çocuğun daha iyi eğitim koşullarına ve daha güvenli bir okul ortamına kavuşturulması hedeflenmişti. Okuldan ayrılma tehlikesi ile karşı karşıya olan mağdur çocuklara okul üniforması ve kırtasiye malzemeleri sağlandı. Afrika’nın kırsal kesimlerindeki kız çocukları ve genç kadınların daha iyi koşullara kavuşturulması amacıyla yine özellikle eğitime tahsis edilmiş bu bağışlar “Uluslararası Yardımlar” kategorisinde yer alıyor. Çekiliş sayesinde Afrika’daki çocuklara eğitim desteği sağlanacak

Başa Dön

HUKUK VE İNSAN HAKLARI

SUDAN’DA PANTOLON KRİZİ Darfur, kuzey-güney barışı, Uluslararası Ceza Mahkemesi derken Sudan bu sefer de pantolon giydiği gerekçesiyle kırbaç cezası alacağı ifade edilen Lübna Hüseyin adlı kadınla gündemde. Hüseyin, 3 Temmuz’da 12 kadın ile birlikte “ahlak dışı” kıyafet giydikleri gerekçesiyle Hartum’daki bir restoranda Kamu Düzeni Polisleri tarafından tutuklanmıştı. 10 kadın, 10 kırbaç cezasını kabul ederken Hüseyin ve iki kadın yargılanmayı tercih etmişti. 4 Ağustos’ta başlayan Hüseyin’in mahkemesi 7 Eylül’e ertelendi. Hüseyin’in 40 kırbaç cezası alabileceği ifade ediliyor.11 Ağustos 2009 Salı günü Hüseyin, Hartum’un kendisine yurt çıkışına çıkma yasağı koyduğunu söyledi. BM’nin Sudan’daki misyonunda görevli olan 31

Ankara Üniversitesi AFRİKA ÇALIŞMALARI ARAŞTIRMA VE UYGULAMA MERKEZİ Kuleli Sokak No:42 Gaziosmanpaşa / ANKARA Telefon:448 05 21 Fax:448 05 89 ANKARA ÜNİVERSİTESİ AFRİKA ÇALIŞMALARI ARAŞTIRMA VE UYGULAMA MERKEZİ

Hüseyin, yargılanabilmek için görevinden istifa etmişti. Hüseyin, böyle bir karar aldığını çünkü yargılandığı suçun değişmesi gerektiğini ifade etti.

Başa Dön

ZAMBİYA ESKİ DEVLET BAŞKANI CHILUBA YOLSUZLUK DAVASINDA SUÇSUZ BULUNDU Zambiya’nın eski Devlet Başkanı Frederick Chiluba, 2003 yılında başlayan ve 6 yıldır devam etmekte olan yolsuzluk suçlamalarından beraat etti. 1991 – 2001 yılları arasındaki 10 yıllık devlet başkanlığı görevi süresince zimmetine 500 bin dolar para geçirdiği iddiasıyla suçlanan Chiluba, 17 Ağustos Pazartesi günü Lusaka Mahkemesinin son duruşmasında temize çıktı. Mahkeme, eski devlet başkanının bütün kazançlarının inceleme altına alındığını bildirdi ve bu inceleme sonucunda başkanın sahip olduğu gelirin devlet hazinesine ait olmadığına karar verdi.

Kararın ardından Chiluba, Zambiya’nın eski sömürgecileri İngilizler tarafından oyuna getirildiğini iddia etti. 2 yıl önceki ayrı bir davada Londra Yüksek Mahkemesi Chiluba’nın Londra merkezli banka hesaplarını kullanarak Zambiya hükümetini 23 milyon sterlin dolandırdığı kararını vermişti. Yolsuzluk davası ülkeden kaçırılan paraların İngiliz bankasına aktarıldığının tespiti

üzerine İngiltere mahkemesinde görülmüştü. Chiluba’yı “halkını Zambiya’nın eski Devlet Başkanı Frederick Chiluba dolandırmaktan ve yolsuzluktan suçlu” bulan İngiliz Yüksek Mahkemesi, Chiluba’nın halkından çaldığı 23 milyon sterlini lüks şekilde yaşayarak harcadığını belirtmişti. Başkanlık yaptığı 1991- 2001 yılları arasında 600 bin sterlini sadece şık giyimi için harcayan Chiluba’nın tarihi bir politik yolsuzluğa imza attığı haberi yapılmıştı. Zambiya Devlet Başkanı’nın yıllık kazancı 50 bin sterlin iken başka bir yatırımı bulunmayan Chiluba’nın bu derecede lüks içinde yaşamasının mahkeme başkanını bile şaşırttığı kaydedilmişti.

Başa Dön

ESKİ LİBERYA DEVLET BAŞKANI CHARLES TAYLOR’UN SORGULANMASINA DEVAM EDİLİYOR 1997–2003 yılları arasında Liberya Devlet Başkanlığı yapan Charles Taylor’un Lahey Uluslararası Savaş Suçları Mahkemesi’ndeki yargılanması devam ediyor. Geçtiğimiz ay sorgulanmaya başlanan Taylor terörizm, cinayet, tecavüz, çocuk kaçırma ve sakat bırakmanın da bulunduğu 11 ayrı suçla itham ediliyor.

12 Nisan 1980’de Samuel Doe tarafından gerçekleştirilen kanlı darbenin ardından hükümette üst düzey bir göreve getirilen Taylor, Aralık 1989’da Libya’nın fonladığı Liberya İçin ulusal Yurtsever Cephe adlı bir grupla hükümeti devirme girişiminde bulundu. Taylor’un kısa sürede ülkeyi kontrol altına almasıyla patlak veren içi savaş 1996 yılında sonlandı ve Taylor 2 Ağustos 1997’de devlet başkanı seçildi.

32

Ankara Üniversitesi AFRİKA ÇALIŞMALARI ARAŞTIRMA VE UYGULAMA MERKEZİ Kuleli Sokak No:42 Gaziosmanpaşa / ANKARA Telefon:448 05 21 Fax:448 05 89 ANKARA ÜNİVERSİTESİ AFRİKA ÇALIŞMALARI ARAŞTIRMA VE UYGULAMA MERKEZİ

1999 yılında Taylor’a karşı isyan girişiminde bulunan Barış ve Demokrasi İçin Birleşik Liberya Cephesi adlı silahlı grup ülkenin kuzeyini, Movement For Democracy in Liberya adlı diğer bir grubun da ülkenin güneyini kontrol altına almasıyla, Liberya hükümeti ancak ülkenin 1/3’ünde etkili olabildi. 14 yıl süren iç savaşın ardından Taylor, devlet başkanlığı görevinden inidirilerek yapılan anlaşma gereği Nijerya’ya sığındı. 1991–2002 yılları arasında Sierra Leone’deki iç savaşı desteklemekle

Charles Taylor suçlanan Taylor’un Uluslararası Savaş Suçları Mahkemesi’ne teslim edilmesi için baskılar artınca, 28 Mart 2006’da kaybolduğu ve Nijerya hükümetinin Taylor’un mülteci haklarına son verdiği açıklandı. Ertesi gün Kamerun sınırını geçmeye çalışırken yakalanan Taylor, yargılanmak üzere komşu Sierra Leone’deki Birleşmiş Milletler Barış Gücü askerlerine teslim edildi. Taylor’un tutulduğu Sierra Leone’deki hapishane davanın güvenlik kaygıları nedeniyle başka bir yere taşınmasını talep etti. Hollanda hükümeti bu talebi, Taylor’un cezasını başka bir ülkede çekmesi durumunda kabul edeceğini belirtti. İngiltere hükümetinin Taylor’un savaş suçu zanlısı olduğuna hükmedilirse hapis cezasını İngiltere'de çekebileceğini açıklamasının ardından BM Güvenlik Konseyi Haziran 2006’da Taylor’un davasının Lahey Uluslararası Savaş Suçları Mahkemesi’nde görülmesine oybirliği ile karar verdi.

Bir savaş suçları mahkemesinde yargılanan ilk Afrika lideri olan Taylor, 2006 Mart'ında Sierra Leone'de yapılan mahkemeye çıktığında hakkındaki tüm suçlamaları reddetmişti. Lahey’de ilk duruşma 3 Temmuz 2007’de görüldü. Altı aylık bir gecikmenin ardından 7 Ocak 2007’de tekrar yargılanmaya başlanan Taylor’un sorgulanmasına geçtiğimiz ay başlandı. Sorgusunun haftalarca sürmesi beklenen Taylor’un, Sierra Leone'de 1991–2001 yılları arasında süren ve pek insanın hayatını kaybettiği iç savaş sırasında isyancı Birleşik Devrimci Cephe'nin faaliyetlerinde sorumluluğu olduğu öne sürülüyor. Eski Liberya liderine yöneltilen 11 ayrı suçlama arasında, sivil halkı dehşete düşürmek, cinayet, cinsel nitelikli şiddet, fiziksel şiddet, çocukları asker olarak kullanmak, insanları köleleştirmek ve yağmalama gibi eylemler bulunuyor. Mahkeme ayrıca Taylor’un elmas karşılığı Birleşik Devrimci Cephe'ye silah sattığını iddia ediyor. Hakkındaki iddiaların okunmasının ardından isnat edilen 11 suçlamayı da reddeden Taylor, savunması sırasında “yanlış bilgilendirme, yalan ve söylentiler sonucu bana bir katil ve tecavüzcü görüntüsü atfedilmesi çok üzücüdür” açıklamasında bulundu. Birleşik Devrimci Cephe lideri Sam Bockarie’nin kendisinden emir aldığı iddialarına karşı ise Taylor, bunun çok anlamsız olduğunu, kendisinin Liberya’nın yönetimiyle meşgul olurken böyle bir şeye zaman ayıramayacağını belirtti.

Taylor davasının yaklaşık iki yıl sürmesi bekleniyor. Savcılık makamı dava süresince 144 kişinin görgü tanığı olarak dinlenmesini istiyor. Ancak bu kişilerin yaklaşık yarısının davada ifade verebileceği sanılıyor.

Başa Dön

33

Ankara Üniversitesi AFRİKA ÇALIŞMALARI ARAŞTIRMA VE UYGULAMA MERKEZİ Kuleli Sokak No:42 Gaziosmanpaşa / ANKARA Telefon:448 05 21 Fax:448 05 89 ANKARA ÜNİVERSİTESİ AFRİKA ÇALIŞMALARI ARAŞTIRMA VE UYGULAMA MERKEZİ

RUANDA SOYKIRIMI ŞÜPHELİSİ DEMOKRATİK KONGO CUMHURİYETİ’NDE YAKALANDI

2000’den fazla Tutsi’nin 1994 yılında soykırıma kurban gitmesinden sorumlu tutulan Gregoire Ndahimana, 15 yılın ardından 11 Ağustos’ta Demokratik Kongo Cumhuriyeti’nde yakalandı. 1994 yılında meydana gelen olaylar sırasında yaklaşık 800.000 etnik Tutsi ve ılımlı Hutu 100 gün süren soykırıma kurban gitmişti. Ruanda ve Kongo bu tarihten itibaren soykırımdan sorumlu tutulan Ruanda’nın Özgürlüğü İçin Demokratik Güçler (FDLR) adındaki isyancı grup ile mücadele etmekteydi. Ruanda Kongo’yu FDLR’ye destek vermekle suçlarken her iki ülke Ocak ayından

Gregoire Ndahimana itibaren ortak mücadele kararı almışlardı.

Ndahimana’nın üyesi olduğu FDLR, şu anda Birleşmiş Milletler kuvvetleri ve Kongo ordusu ile savaşıyor. Ancak Kongolu yetkililer Ndahimana’nın savaş sırasında değil, yiyecek bulmak için halkın arasına karıştığı sırada düzenlenen sivil bir operasyonla ve şans eseri yakalandığını bildirdiler. Ruanda ve Kongo bu gelişmeyi Hutu isyanına karşı yürütülen askeri operasyonlarda büyük bir başarı olarak değerlendirdi. Ruanda Adalet Bakanı Tharcisse Karagarama, Ndahimana’nın en büyük isimlerden biri olduğunu, ancak diğerlerinin hala dışarıda olmasından endişe duyduklarını belirtti.

Ndahimana Tanzanya’da bulunan Birleşmiş Milletler Soykırım Özel Mahkemesi tarafından bir milyona yakın Tutsi’nin öldürülmesini planlamak ve soykırıma iştirak etmek suçundan 1. Kategori şüpheli olarak aranmaktaydı. Ruanda Uluslararası Ceza Mahkemesi Ndahimana’nın Kivumu kasabasında bir kiliseye saklanan binlerce Tutsi’nin yakılarak öldürülmesi olayına katıldığını ve binlercesinin de geceyarısı düzenlenen operasyonlarla toplu mezarlara gömülmesinden sorumlu olduğunu belirtti.

Başa Dön

UCM’DEN BİR ŞARTLI TAHLİYE BİR ERTELEME KARARI Uluslararası Ceza Mahkemesi tarafından yargılanmakta olan eski Demokratik Kongo Cumhuriyeti Başkan Yardımcısı Bemba Gombo’nun mahkeme süresince şartlı tahliyesine karar verildi. 24 Mayıs 2008’den bu yana tutuklu bulunan Gombo, Kongo Kurtuluş Hareketi’ne ait güçlerin Ekim 2002 ile Mart 2003 tarihleri arasında Orta Afrika Cumhuriyeti’nde sivillere karşı işlenen sistematik tecavüz, işkence ve cinayet suçlarından sorumlu tutuluyor. Belçika’da tutuklanan Gombo’nun, Temmuz

34

Ankara Üniversitesi AFRİKA ÇALIŞMALARI ARAŞTIRMA VE UYGULAMA MERKEZİ Kuleli Sokak No:42 Gaziosmanpaşa / ANKARA Telefon:448 05 21 Fax:448 05 89 ANKARA ÜNİVERSİTESİ AFRİKA ÇALIŞMALARI ARAŞTIRMA VE UYGULAMA MERKEZİ

2008’de UCM’ ye teslim edildikten sonra 12 Ocak 2009’da gerçekleştirilen mahkeme öncesi duruşmanın ardından, UCM tarafından yargılanabileceğine karar verilmişti.

Mahkeme Öncesi II No’lu Daire Gambo’nun tutukluluğunun devamının duruşmalara katılması şartıyla gerekli görülmediğini, şartlı olarak salıverilebileceğini hükmetti. Mahkeme ayrıca Gambo’nun soruşturmayı engellemesi ya da yeniden suç işlemesi için herhangi bir neden olmadığını belirtti. Mahkeme Belçika, Portekiz, Fransa, Almanya, İtalya ve Güney Afrika’ya davet göndererek, Gambo’nun tahliyesinden sonra gözetim altında tutulup, gerekli görüldüğünde özgürlüğünün kısıtlanması şartıyla barınmasının sağlanması talebinde bulundu. Bu amaçla yapılacak görüşmelerin 4–7 Eylül tarihleri arasında gerçekleştirilmesi planlanıyor.

Diğer yandan UCM, iki Kongo’lu militan Germain Katanga ve Mathieu Ngudjolo’nun 24 Eylül’de başlaması kararlaştırılan yargılamasının 24 Kasım’a ertelediğini açıkladı. Erteleme kararının 1.165 sayfadan oluşan kanıt ve tanık listesinin ve Bemba Gombo’nun şartlı tahliyesine karar Katanga tarafından sunulan tutukluluğunun yasal olmadığına verildi dair dilekçenin incelenebilmesi amacıyla verildiği iddia ediliyor.

Militan liderleri Katanga ve Ngudjolo 2003 yılında Kongo’nun kuzeydoğusundaki Bogoro köyüne düzenlenen saldırı, çocukları asker olarak kullanma ve sistematik tecavüzle suçlanıyorlar. Savcılar saldırı esnasında 200’den fazla çocuk, kadın, yaşlı ve sivil erkeğin yaşamlarını kaybettiğini ve pek çok kadının kamplarda cinsel köle haline getirilip defalarca tecavüze uğradığını ifade ediyorlar.

Başa Dön

KAMERUN’DA İKİ LEOPAR DERİSİ SATICISI TUTUKLANDI Kamerun’da Batı Bölgesi Orman ve Vahşi Yaşam Delegasyonunun bölgedeki vahşi yaşama yönelik suçları önlemek amacıyla düzenlediği operasyon sonucunda iki leopar derisi satıcısı tutuklandı.

Ülkede leoparlar 1994 yılında bu yana tam koruma altında bulunuyor ve koruma altındaki türlerden herhangi birini ölü ya da diri olarak yakalayanlar bir yıldan üç yıla kadar hapis veya para cezasına çarptırılıyorlar. Kamerun Orman ve Vahşi Yaşam Bakanı Prof. Elvis Ngolle, koruma altındaki türlerin yasadışı ticaretine karşı mücadelenin 2009 yılı başından beri arttırıldığını ve hükümetin vahşi yaşamın korunmasına ilişkin yasaların etkili bir şekilde uygulanması konusunda kararlılığını sürdürdüğünü kaydetti.

Başa Dön

35

Ankara Üniversitesi AFRİKA ÇALIŞMALARI ARAŞTIRMA VE UYGULAMA MERKEZİ Kuleli Sokak No:42 Gaziosmanpaşa / ANKARA Telefon:448 05 21 Fax:448 05 89 ANKARA ÜNİVERSİTESİ AFRİKA ÇALIŞMALARI ARAŞTIRMA VE UYGULAMA MERKEZİ

TÜRKİYE-AFRİKA İLİŞKİLERİ

SAT KOMANDOLARI 5 KORSAN YAKALADI, TÜRK GEMİSİNE SALDIRI PÜSKÜRTÜLDÜ 11 Ağustos 2009 Salı günü içinde 5 korsanın olduğu teknenin, Marshall bandıralı M/V DAL MADAGASCAR ile İngiltere bandıralı M/V CMA CGM HYDRA gemilerine yaklaşması üzerine TCG Giresun Firkateyni SAT komandoları operasyon düzenledi. Gemi kaçırma olayı engellenirken yapılan aramada bir cep telefonu, bir GPS cihazı, 22 benzin bidonu, bir yedek motor, kanca ve ip ele geçirildi.

14 Ağustos 2009 Cuma günü, Aden Körfezi’nde Ukrayna’dan Suudi Arabistan’a giden Elgiznur Çebi isimli Türk bayraklı geminin Somalili deniz korsanlarının saldırısına uğradığı ifade edildi. Denizcilik Müsteşarlığı’ndan yapılan açıklamaya göre, Aden Körfezi’nde bulunan TCG Giresun Firkateyni’nin saldırıyı NATO’ya haber vermesi sonucu örgüte bağlı Alman helikopterinin müdahalesiyle saldırı püskürtüldü. Türk mürettebatının durumlarının iyi olduğu belirtildi.

Başa Dön

TÜRKİYE’NİN AFRİKA’YA SAĞLIK ÇIKARMASI: TANZAYA İÇİN 4000 CİBİNLİK VE İLK GÖZ AMELİYATI Tanzanya ve Zanzibar’da 0-5 yaş arası çocukların yüzde 25’i sıtmadan hayatını kaybediyor. Nüfusunun büyük bölümünü çocukların oluşturduğu Tanzanya ve Zanzibar'da günlük gelir düzeyi ortalama 1,5 dolar. 750 bin nüfuslu Zanzibar'da 150 bine yakın 5 yaş altı çocuk yaşıyor ve bu çocuklar sıtma sebebiyle 5 yaşına gelmeden hayatını kaybediyor. Tanzanya ve Zanzibar’da 5 yaş altı çocuk ölümlerinde yüzde 25 paya sahip olan sıtmadan sonra yüzde 25 ile doğum sırasındaki ölümler, yüzde 21 ile zatürree, yüzde 17 ile de ishalden kaynaklanan çocuk ölümleri geliyor.

Türkiye’deki doktorların yaşanan ölüm olaylarına gösterdiği duyarlılık sayesinde Afrika’nın yoksul ülkelerinden Tanzanya ve Zanzibar’daki ölüm oranlarını düşürmeye yönelik önemli bir Türk doktorlar fako cihazıyla ilk katarakt göz ameliyatını gerçekleştirdiler girişimde bulunuldu. Ege Sağlık Derneği (ESADER) üyesi doktorlar, Tanzanya ve Zanzibar'da 9 bin çocuğun hayatta kalmasını sağlayacak bir organizasyona imza attı. Bu ülkelerde geçen yıl 5 bine yakın kişiyi sağlık taramasından geçiren İzmirli doktorlar, bu yıl ağustos ayında ikinci defa sağlık ve ilaç yardımı için Tanzanya ve Zanzibar’a gittiler. Geçen yıl yurda döndükten sonra Afrikalı çocuklar için, '1 Cibinlikle 3 36

Ankara Üniversitesi AFRİKA ÇALIŞMALARI ARAŞTIRMA VE UYGULAMA MERKEZİ Kuleli Sokak No:42 Gaziosmanpaşa / ANKARA Telefon:448 05 21 Fax:448 05 89 ANKARA ÜNİVERSİTESİ AFRİKA ÇALIŞMALARI ARAŞTIRMA VE UYGULAMA MERKEZİ

Çocuk Kurtarmaya Var mısın?' kampanyası başlatan Türk doktorlar, bugüne kadar 4 bine yakın cibinlik topladı. Türk İşbirliği ve Kalkınma İdaresi Başkanlığı (TİKA)'nın da desteğiyle 40 kişilik sağlık kadrosuyla Tanzanya'ya giden ESADER, topladığı cibinlikleri çocuklu ailelere dağıttı.

Gönüllü doktorlar ziyaretleri esnasında başka alanlarda da sağlık taramaları yaptılar. Geniş bir sağlık çalışması yapan Türk doktorlar Mnazi Mmoja Hospital ve Darüsselam'daki Güney Doğu Afrika'nın en büyük hastanesi Muhimbili National Hospital'da çeşitli ameliyatlar yaptılar. Geçen yıl Zanzibar'da ilk diş dolgusunu yapan Türk doktorları, bu yıl da fako cihazıyla ilk katarakt göz ameliyatını gerçekleştirdiler.

Başa Dön

İZMİR FUARI’NIN BU SENEKİ ONUR KONUĞU ETİYOPYA 28 Ağustos-6 Eylül 2009 tarihleri arasında düzenlenen Uluslararası İzmir Fuarı’nın onur konuğu Etiyopya oldu. Fuara katılan Etiyopya'nın Ticaret ve Endüstri Bakanı Girma Birru, açılış töreninde yaptığı konuşmasında onur konuğu seçilmelerinden dolayı teşekkür etti ve ikili ilişkileri değerlendirdi. Türkiye-Etiyopya ilişkilerinin Osmanlı dönemine uzandığını hatırlatan konuk bakan, ilişkilerin dostane olduğunu belirterek ticari yöne dikkat çekti ve iki ülke arasındaki ticaret hacminin 27 milyon dolara ulaştığını söyledi. Birru, Etiyopya’nın Türkiye’nin Afrika’nın geri kalan bölgeleriyle de ticaretini geliştirmede önemli rol oynayabileceğini kaydetti.

100 kişilik Etiyopya heyetinde iki bakanın yanı sıra dansçılar ve modacılar gibi farklı katılımcılar da bulunuyor.

Başa Dön

MALATYALI İŞADAMLARINA SENEGAL SEMİNERİ Malatya Aktif İşadamları Derneği’nin (MAKİAD) gerçekleştirdiği Ülke Tanıtım Toplantıları’nın ağustos ayı konukları Senegal Cumhurbaşkanlığı Yatırım Danışmanı Moustafa Mdiaye ve Senegal Türk İşadamları Derneği Başkanı Mahary Diakhate oldu.

MAKİAD Merkezi’nde düzenlenen, Ticaret ve Sanayi Odası Başkanı Hasan Hüseyin Erkoç ile birlikte dernek üyelerinin de katıldığı toplantıda Moustafa Mdiaye, Senegal’e yatırım yapmanın avantajları, çalışma koşulları, cazip MAKİAD Ülke Tanıtım Toplantıları’nın bu ayki konukları Senegal Cumhurbaşkanlığı Yatırım Danışmanı Moustafa Mdiaye ve Senegal Türk İşadamları Derneği Başkanı Mahary Diakhate 37

Ankara Üniversitesi AFRİKA ÇALIŞMALARI ARAŞTIRMA VE UYGULAMA MERKEZİ Kuleli Sokak No:42 Gaziosmanpaşa / ANKARA Telefon:448 05 21 Fax:448 05 89 ANKARA ÜNİVERSİTESİ AFRİKA ÇALIŞMALARI ARAŞTIRMA VE UYGULAMA MERKEZİ

yatırımların olduğu sektörler, vize işlemleri gibi konularda bilgiler verdi.

MAKİAD yönetim Kurulu Başkan Vekili Tahsin Öner yaptığı açıklamada, "Bu toplantılar üyelerimizin bölge ülkelerini yakından tanıması adına çok önemli. Bizler MAKİAD Yönetimi olarak bunun farkındayız. Bu toplantıları elimizden geldiğince devam ettirip üyelerimizin değişik pazarlara açılmasına yardımcı olmak istiyoruz" dedi.

Başa Dön

SAĞLIK ve ÇEVRE

BM ZİMBABVE’YE 37,9 MİLYON DOLAR SAĞLIK YARDIMI SAĞLAYACAK 7 Ağustos Cuma günü BM, AIDS, sıtma ve tüberküloz ile mücadele edilmesi, hastalıkların sebep olduğu tehlikelerin ortadan kaldırılması ve ülkenin can çekişmekte olan sağlık sektörünün ayağa kaldırılması için Zimbabve’ye 37,9 milyon dolar sağlık yardımı yapılacağını açıkladı.

Altı aylık bir dönem için kullanılacak olan yardımın 20.4 milyon doları HIV/Aids programları, 11.1 milyon doları sıtma, 5.7 milyon doları da tüberkülozla mücadeleye

Sağlık yardımının 20.4 milyon doları HIV/Aids programları ayrılacak ve belirtilen dağılım Birleşmiş Milletler için ayrılacak Kalkınma Programı tarafından kontrol edilecek.

Zimbabwe Sağlık ve Çocuk Refahı Bakanı Henry Madzorera yaptığı açıklamada, fonun sağlık tesislerinin yenilenmesine, hasta takip ve tedavi hizmetlerinin iyileştirilmesine ve sağlık personelinin eğitimine katkıda bulunacağını belirtti.

Başbakan Morgan Tsvangirai yapılan yardımın, Robert Mugabe ve Arthur Mutambara’nın çabalarıyla birlikte koalisyon hükümetinin elde ettiği önemli başarılardan biri olduğunu söyledi ve bu girişimin koalisyon hükümetine duyulan güvenin arttığına işaret olduğunu da sözlerine ekledi. Tsvangirai yapılan yardımın sağlık sektöründe çalışan 4000 sağlık personeline kötü koşulların iyileştirilmesi için önemli bir destek sağlayacağına da değindi.

Başa Dön

38

Ankara Üniversitesi AFRİKA ÇALIŞMALARI ARAŞTIRMA VE UYGULAMA MERKEZİ Kuleli Sokak No:42 Gaziosmanpaşa / ANKARA Telefon:448 05 21 Fax:448 05 89 ANKARA ÜNİVERSİTESİ AFRİKA ÇALIŞMALARI ARAŞTIRMA VE UYGULAMA MERKEZİ

AIDS'E NEDEN OLAN HIV VİRÜSÜNÜN YENİ BİR TÜRÜ ORTAYA ÇIKTI Fransız Nature Medicine dergisinin araştırma haberine göre, AIDS’e neden olan HIV virüsünün yeni bir türü belirlendi. Yeni virüsün, öncekilerin aksine şempanzelerden değil, vahşi gorillerden insana geçtiği tahmin ediliyor. Virüs, kısa bir süre önce gorillerde belirlenen simian virüsüne (SIV) yakın özellikler taşıyor. Yeni virüsün belirtileri ise, HIV taşıyıcısı AIDS hastalarına göre farklılıklar gösteriyor.

Başa Dön

ABD, AFRİKA TARIMININ SERA GAZI SALINIMI AZALTMADA ÖNEMLİ ROLE SAHİP OLABİLECEĞİ GÖRÜŞÜNDE 4 Ağustos 2009 Salı günü Kenya’nın başkenti Nairobi’de gerçekleşen ABD-Sahra altı Afrika ülkeleri konferansında konuşan ABD Tarım Bakanı Tom Vilsack, Afrika’nın tarım sektörünü geliştirerek sera gazı salınımlarını azaltmadaki küresel açılımları destekleyebileceğini söyledi.

Başa Dön

BM, GÜNEY SUDAN’DA AÇLIK TEHDİDİ BAŞLANGICI İÇİN UYARDI BM’den yapılan açıklamada, Güney Sudan’ın kimi bölgelerinin açlık öncesi dönemde olabileceği ifade edildi. Yılın başından beri kabilleler arası çatışma ve yağışın az olması gibi sebeplerden ötürü gıda yardımına ihtiyaç duyan insanların sayısında da yükselme olduğu belirtildi. Dünya Gıda Programı’nın Sudan Temsilcisi Keno Oshidari, 1 milyon kişi için gıda yardımı planlarının hazır olduğunu fakat yıl sonuna kadar 300,000 kişinin daha gıda yardımına ihtiyaç duyacağını tahmin ettiklerini belirtti.

Başa Dön

SPOR

2009 DÜNYA ATLETİZM ŞAMPİYONASI’NI AFRİKA TİTRETTİ 15-23 Ağustos 2009 tarihlerinde ’de düzenlenen Dünya Atletizm Şampiyonası’na Afrikalı ülkeler damgasını vurdu. Erkekler pist yarışmalarında 800 metrede Güney Afrika Cumhuriyeti’nden Mbulaeni Mulaudzi 1:45:29 derece ile altın madalyayı kazanırken, Kenyalı Alfred Yego 1:45:35 ile gümüş madalyayı aldı. 1,500 metrede ise, Etiyopya’dan Deresse Mekkonen, 3:36:01 ile gümüş madalyanın sahibi oldu. 5,000 metrede Etiyopya’dan Kenenisa Bekele 13:17:09’luk süreyle altın madalyayı

39

Ankara Üniversitesi AFRİKA ÇALIŞMALARI ARAŞTIRMA VE UYGULAMA MERKEZİ Kuleli Sokak No:42 Gaziosmanpaşa / ANKARA Telefon:448 05 21 Fax:448 05 89 ANKARA ÜNİVERSİTESİ AFRİKA ÇALIŞMALARI ARAŞTIRMA VE UYGULAMA MERKEZİ

kazandı. 10,000 metrede üç ödül de Afrika’ya gitti. Altın madalyayı 26:46:31 saniye ile yine Bekele, gümüş madalyayı Eritre’den aldı. 26:50:12 ile yarışı tamamlayan Tadese’yi 26:57:9 saniye ile Kenyalı Moses Ndiema Masai takip ederek bronz madalyanın sahibi oldu. Maratondaki üç ödül de Afrika’ya gitti. Altın madalyayı Kenya’dan Abel Kirui 2:06:54 ile, gümüş madalya yine Kenya’dan Emmanuel Kipchirchir Mutai 2:07:48 ile, bronz madalyayı Etiyopya’dan Tseqey Kebede 2:08:35 ile aldı. 3,000 metre engelli koşuda altın ve gümüş madalyalar Kenya’ya gitti. Ezekiel Kemboi 8:00:43 ile altın madalyayı, Richard Kipkemboi Mateelong da 8:00:89 ile gümüş madalyayı kazandı.

Uzun atlamada ise gümüş madalyayı Güney Afrika Cumhuriyeti’nden Godfrey Khotso Mokoena aldı.

Bayanlarda da Afrika ülkeleri özellikle Etiyopya ve Kenya birçok madalya kazandı. 800 metrede Güney Afrika Cumhuriyeti’nden Caster Semenya 1:55:45 ile altın madalyayı alırken, Kenya’dan Janeth Jepkosgei 1:57:90 ile gümüş madalyanın sahibi oldu. Etiyopyalı atletler Meselech Melkamu 5,000 metrede de üç ödül Afrika’ya gitti. Kenyalı Vivian Cheruiyot 14:57:97 ile altın madalyayı, yine Kenyalı Sylvia Jebiwott Kibet 14:58:33 ile gümüş madalyayı kazanırken, Etiyopaylı Meseret Defar da 14:58:41 ile bronz madalyanın

Kenya’dan Janeth Jepkosgei sahibi oldu. 10,000 metreye de Afrika damgasını vururken iki madalya Etiyopya’ya gitti. Kenyalı atlet Linet Chepkwemoi Masai 30:51:24 ile altın madalyayı, Etiyopyalı atletler Meselech Melkamu 30:51:34 ile gümüş, Wude Ayalew de 30:51:95 ile bronz madalyayı aldı. Maratonda gümüş madalyanın sahibi yarışı 2:25:32 ile tamamlayan Etiyopyalı Aselefech Mergia oldu. Kenya’dan 9:08.57 ile 3,000 metre engelli de bronz madalyayı kazandı.

Saha yarışmalarında ise, Türkiye adına yarışan Güney Afrikalı Karin Melis Mey, uzun atlamada bronz madalya kazandı.

Başa Dön

GÜNEY AFRİKALI ATLETİN CİNSİYET TARTIŞMALARI KRİZE DÖNÜŞTÜ

Dünya Atletizm Şampiyonası’nda bayanlar 800 metre finalinde 1:55.45'lik derecesiyle birinci gelerek altın madalya kazandıktan sonra hakkında erkek olabileceği iddiaları gündeme gelen Güney Afrikalı atlet Caster Semenya, ülkesine döndü. Berlin'de düzenlenen 12. Dünya Atletizm Şampiyonası'nda bayanlar 800 metre finalinde altın madalyanın sahibi olan Güney Afrikalı atlet Caster Semenya 40

Ankara Üniversitesi AFRİKA ÇALIŞMALARI ARAŞTIRMA VE UYGULAMA MERKEZİ Kuleli Sokak No:42 Gaziosmanpaşa / ANKARA Telefon:448 05 21 Fax:448 05 89 ANKARA ÜNİVERSİTESİ AFRİKA ÇALIŞMALARI ARAŞTIRMA VE UYGULAMA MERKEZİ

ülkesine dönüşünde havaalanında coşkuyla karşılandı. Sporcuyu havalimanında bekleyenler arasında iktidar partisinden bir heyet de vardı. Uluslararası Atletizm Federasyonları Birliği, erkeksi görüntüye sahip olduğu gerekçesiyle 18 yaşındaki Semenya’nın cinsiyet testine tabi tutulmasını istemiş, bu talebe hem Semenya'nın ailesinden hem de Güney Afrika yönetiminden sert bir tepki gelmişti. Yarışın ardından Güney Afrikalı politikacı Winnie Mandela Semenya için herhangi bir testin yapılmasına izin verilmeyeceğini söylemişti.

Afrikalıların çoğu, Semenya'nın siyah bir sporcunun üstün gelmesini kabul edemeyen ırkçı bir yaklaşımın mağduru olduğu kanısında. 18 yaşındaki Güney Afrikalı sporcu, BM İnsan Hakları Komisyonu'na şikayette bulunarak konuyu uluslararası bir boyuta taşıdı. Ayrıca Güney Afrika'nın Uluslararası Atletizm Federasyonları Birliği'ndeki makamı da protesto amacıyla boşaltılmış durumda. Güney Afrika, Birlik'ten bir özür bekliyor.

Caster Semenya Ülkeye dönüşünde Semenya'yı tebrik eden Güney Afrika Devlet Başkanı Jacob Zuma da Birliğin talebine tepkili. Semenya'ya yapılan muameleyi onaylamadıklarını dile getiren Zuma "Bir atletin haksız bir başarı elde edip etmediğini ortaya çıkartmak başka bir şey… Ancak ciddi ve başarılı bir sporcuyu kamuoyunda küçük düşürmek bambaşka bir durum" açıklamasını yaptı. Zuma genç şampiyonu kutlarken “…haklı zaferini kutlamaktan geri kalmayacağız" diyerek destek verdi. Semenya ile madalya kazanan diğer atletleri kabul eden 91 yaşındaki Nelson Mandela da sporcuları şampiyonadaki başarılarından dolayı tebrik etti.

Ülkesine döndüğü günü tezahüratlar, gazetecilerin soruları ve politikacıların açıklamalarını dinleyerek geçiren Semenya şaşkınlığını uzun süre üzerinden atamadı. Semenya'nın girdiği cinsiyet testinin sonuçlanmasının birkaç haftayı bulacağı tahmin ediliyor. Bu arada, İngiliz Telegraph Gazetesi, Dünya Şampiyonası'ndan önce girdiği testlerde genç atlette kadınlarda normal sayılan testosteron seviyesinin 3 katının bulunduğuna ilişkin verilere rastlandığını yazdı.

Başa Dön

41

Ankara Üniversitesi AFRİKA ÇALIŞMALARI ARAŞTIRMA VE UYGULAMA MERKEZİ Kuleli Sokak No:42 Gaziosmanpaşa / ANKARA Telefon:448 05 21 Fax:448 05 89 ANKARA ÜNİVERSİTESİ AFRİKA ÇALIŞMALARI ARAŞTIRMA VE UYGULAMA MERKEZİ

2010 DÜNYA KUPASI İÇİN GÜNEY AFRİKALILARA BEDAVA BİLET DAĞITILACAK

2010 Dünya Kupası organizatörleri, evsahibi ülkeye 120 bin adet bileti bedava vermeyi kararlaştırdı.

Organizatörlerin, alım gücü düşük olan evsahibi ülkede turnuvanın pek çok kişiye ulaşabilmesi için bu yönteme gittikleri belirtilirken, 120 bin biletin sağlık, eğitim ve kalkınma alanlarında çalışan işçilere verileceği kaydedildi. Turnuva için bilet fiyatlarını daha önce açıklayan ve fiyatları düşük tutan Uluslararası Futbol Federasyonları Birliği (FIFA) bu uygulamanın 80 yıllık kupa tarihinde bir ilk olduğunu belirtti. Güney Afrika’da bedava bilet dağıtılacak Bir işçinin günlük kazancının 10 dolar civarında olduğu Güney Afrika’da FIFA'nın daha önce belirlediği bilet fiyatları 17 dolar ile 80 dolar arasında değişiyor.

Başa Dön

KÜLTÜR-SANAT

GELENEKSEL GÜNEY AFRİKA STELLENBOSCH ŞARAP FESTİVALİ’NİN SEKİZİNCİSİ DÜZENLENDİ Dünyanın birbirinden değerli bağlarından üretilen eşsiz şaraplar her yıl Güney Afrika’da düzenlenen Geleneksel Stellenbosch Şarap Festivalinde şarap severleri bir araya getiriyor. Bu yıl 30 Temmuz-2 Ağustos tarihleri arasında Cape Town’da sekizincisi düzenlenen festivale 150’nin üzerinde şarap üreticisi firma 500’ü aşkın tanıtım standıyla katıldı.

Şarap severleri eğlenceli bir ortamda tek çatı altında buluşturan festival bölgenin en büyük ve en uzun süredir devam eden organizasyonlarından biri olma özelliği taşıyor. Ekonomik krize rağmen festival istatistikleri pek Geleneksel Stellenbosch Şarap Festivali’ne 150’den fazla üretici firma katıldı çok dalda yüksek rakamlara ulaştı; rekor düzeyde katılım gerçekleşti ve rekor düzeyde şarap satışı yapıldı.

Başa Dön

42

Ankara Üniversitesi AFRİKA ÇALIŞMALARI ARAŞTIRMA VE UYGULAMA MERKEZİ Kuleli Sokak No:42 Gaziosmanpaşa / ANKARA Telefon:448 05 21 Fax:448 05 89 ANKARA ÜNİVERSİTESİ AFRİKA ÇALIŞMALARI ARAŞTIRMA VE UYGULAMA MERKEZİ

NİJERYA’DA HİNDİSTAN CEVİZİ FESTİVALİ Nijerya’da ilk kez düzenlenen hindistancevizi festivali kutlamalarına 15 Ağustos’ta başlandı. İki gün süren kutlamalar ile ülkeye yabancı yatırımcıların çekilebilmesi amaçlanıyor. Festival kutlamalarının düzenlendiği Bagadry şehri ülkenin hindistancevizi üretiminin yaklaşık %70’ini karşılıyor. Şehirde temel gıda maddelerinden birisi olan hindistancevizi ayrıca sabun, yağ, içecek, giysi yapımlarında da kullanılıyor. Festivalin düzenleyicileri doğal geçim kaynaklarını kutladıklarını ve bu festivalin şehre yabancı yatırımcılar ve turistlerin çekilebilmesi için iyi bir fırsat olduğunu ifade ediyorlar.

Başa Dön

GANA’DA HOMOWO FESTİVALİ KUTLAMALARI BAŞLADI Gana’da Ga halkının açlığı ve fakirliği defetmek için düzenlediği Homowo Festivali, 11 Ağustos’ta Baş Rahip tapınağında tüm rahip ve rahibelerin hazır bulunduğu törenle başladı. "Mmaa dumo and gbei mli laa" adı verilen ilk ayinin ardından başrahip maiyeti ile birlikte tüm kasabayı geleneksel “mmaa dumo lalai” şarkısını söyleyerek ve dans ederek dolaştı. İzleyiciler uzun yaşam ve refah anlamına gelen “wala hei wala” sloganlarıyla onlara eşlik ettiler.

Festival kutlamaları sırasında bir sorunla karşılaşılmaması için Büyük Accra Bölgesel Güvenlik Konseyi tüm katılımcılara uyarılarda bulundu. Mevcut yasalara göre Ga halkının festivali kutlama hakkı var, ancak bir sorun çıkması halinde polis müdahale ederek kutlamaları yalnızca evlerde yapılacak şekilde kısıtlama yetkisine sahip. Bunun yanı sıra “Kpokoi” adı verilen geleneksek festival yemeğinin yalnızca evlerde düzenlenmesine izin veriliyor. Bu yılki kutlamalar için Gana’nın önde gelen telekomünikasyon şirketi MTN Gana ve Unilever firması bağışta bulundular.

Başa Dön

DÜNYANIN EN YAŞLI İLKOKUL ÖĞRENCİSİ ÖLDÜ

84 yaşında ilkokula başlayan Kenyalı Kimani Nganga Maruge, temel eğitimini tamamlayamadan 14 Ağustos 2009 Cuma günü 90 yaşında mide kanserinden öldü. Maruge, ilkokula başlayan en yaşlı öğrenci olarak Guinness Rekorlar Kitabı’na geçmişti. Maruge, bir vaizin İncil’i yanlış yorumladığını düşünerek okumayı öğrenmeye başlamıştı.

Başa Dön

Kenyalı Kimani Nganga Maruge

43

Ankara Üniversitesi AFRİKA ÇALIŞMALARI ARAŞTIRMA VE UYGULAMA MERKEZİ Kuleli Sokak No:42 Gaziosmanpaşa / ANKARA Telefon:448 05 21 Fax:448 05 89 ANKARA ÜNİVERSİTESİ AFRİKA ÇALIŞMALARI ARAŞTIRMA VE UYGULAMA MERKEZİ

“THE SIMPSONS” AFRİKA’DA

Televizyon tarihinin en uzun soluklu çizgi dizisi “ The Simpsons” Afrika kıtasında da yayınlanmaya başladı.

Angola’daki bir reklam ajansının hazırladığı afişte kültürel ve ırksal değişiklikler yapıldı ve aile tipik bir Angolalı aileye dönüştürüldü. Ancak bu değişim diziye yansımayacak. Aile alışılagelmiş sarı renkleriyle Afrika Angola’daki bir reklam ajansının hazırladığı afişte izleyicisiyle buluşacak. kültürel ve ırksal değişiklikler yapıldı

Başa Dön

HAZIRLAYANLAR

Editör: Prof. Dr. MELEK FIRAT

CEREN GÜRSELER

GÜLİSTAN ALPASLAN

MÜGE DALAR

EKİN DEMİR

44

Ankara Üniversitesi AFRİKA ÇALIŞMALARI ARAŞTIRMA VE UYGULAMA MERKEZİ Kuleli Sokak No:42 Gaziosmanpaşa / ANKARA Telefon:448 05 21 Fax:448 05 89