Tuarascáil Bhliantúil 2018

Tuarascáil Bhliantúil 2018

1

Tuarascáil Bhliantúil 2018

An Clár Ábhar

Misean, Fís agus Croíluachanna ...... 3 Gealltanais TG4 don bhliain 2018 ...... 4 Buaicphointí Feidhmíochta TG4 don bhliain 2018 ...... 5 Bord Theilifís na Gaeilge agus Faisnéis Eile ...... 11 Tuairisc an Chathaoirligh ...... 13 Tuairisc an Ard-Stiúrthóra ...... 16 Ráiteas faoi Chúrsaí Rialachais agus Tuarascáil Chomhaltaí an Bhoird ...... 25 Athbhreithniú Airgeadais 2018 ...... 30 Ráitis Airgeadais …………………………………………………………………………………. 33-55

2

Tuarascáil Bhliantúil 2018

Misean, Fís agus Croíluachanna

Is é misean TG4 ná go soláthraímid seirbhísí siamsúla nuálacha meán trína ndéantar ceiliúradh ar chruthaitheacht na Gaeilge agus trína ndéantar caidreamh a chothú leis an lucht féachana in Éirinn agus ar fud an domhain. Trí chomhpháirtíocht leis an earnáil chlosamhairc Ghaeilge, cumasaímid cruthú ábhair den scoth agus tacaímid le fás eacnamaíochta in Éirinn.

Is é fís TG4 “an Ghaeilge agus cultúr na hÉireann a chur chun cinn chun áit lárnach a chinntiú do TG4 i saol an Éireannaigh, in Éirinn agus thar lear”.

Cuimsítear fís agus misean TG4 i mana TG4, “súil eile”, a aithníonn an gá atá le fanacht mar chuid den phríomhshruth le cláir nideoige trí chláir d’ardchaighdeán a choimisiúnú / a cheannach agus a chraoladh, cláir atá in ann dul san iomaíocht le leibhéil láidre lucht féachana a tharraingt agus iad a choinneáil.

Bíonn tionchar ag luachanna TG4 ar an gcaoi a mbainfear an straitéis sin amach agus ar an gcaoi a n-oibríonn sí agus, tríd is tríd, léiríonn siad na prionsabail atá i gcroílár shaintréithe na heagraíochta. Bítear ag súil go mbeidh na luachanna sin mar threoirphrionsabail ag gach fostaí de chuid TG4 ina gcuid oibre.

Croíluachanna TG4

Ceangal:  Ceangal laethúil leis an nGaeilge a chur ar fáil do gach teaghlach sa tír.  An lucht féachana a chur i lár báire san uile ní dá ndéanaimid.  Malairt léargais a sholáthar ar chúrsaí náisiúnta agus idirnáisiúnta.

Caighdeán agus Luach ar Airgead:  Sceideal clár ardchaighdeáin a chur ar fáil.  Struchtúr éifeachtach éifeachtúil ó thaobh costais a chur i bhfeidhm.

Cruthaitheacht:  A bheith cruthaitheach maidir leis an aschur agus maidir le gach ní a dhéanaimid.  Leanúint de chláir nuálacha uathúla a chur ar fáil.

Réamhghníomhach:  Meon an chumais, mar a cothaíodh san eagraíocht agus san fhoireann agus mar atá bunaithe faoi seo, a choinneáil ar bun.

3

Tuarascáil Bhliantúil 2018

Gealltanais TG4 don bhliain 2018

Sa bhliain 2018, chuir TG4 17 ngealltanas i láthair i gcás na 5 théama seo a leanas:

(i) An lucht féachana – tionchar agus aimsiú (ii) Ábhar – ardchaighdeán agus sainiúlacht (iii) An Ghaeilge agus cultúr na hÉireann a chur chun cinn agus a fhorbairt (iv) Trédhearcacht agus éifeachtúlacht (v) Iontaoibh agus dea-rialachas

(I) An lucht féachana – Tionchar agus Aimsiú

1. An sciar den lucht féachana náisiúnta teilifíse a choinneáil chomh maith le n-ár seasamh láidir le lucht féachanna na Gaeilge. 2. Cur leis an gcaidreamh leis an lucht féachana neamhlíneach trí infheistíocht a dhéanamh in ábhar na meán digiteach agus na meán sóisialta. 3. Forbairt a dhéanamh ar bhearta páirtnéireachta ionas go leathnaítear leis an dáiliúchán ilardáin agus go ndéantar soláthar do réimsí ina mbíonn teacht ar an lucht féachana 4. Feabhas a chur ar an mbrandáil sna meáin chumarsáide agus cur leis an aird agus leis an tuiscint a bhíonn ag an lucht féachana ar TG4 5. An sprioc fotheidealaithe rochtana rialála a bhaint amach do 2018, ag feabhsú inrochtaineachta dár lucht féachana.

(II) Ábhar – Ardchaighdeán agus Sainiúlacht

6. Infheistíocht a dhéanamh in ábhar láidir faisnéise, cultúir agus ceol beo agus feabhas a chur ar an mbranda spóirt agus ar an ábhar spóirt ionas go gcoinnítear an sciar den lucht féachana náisiúnta. 7. Feabhas a chur ar an sceideal craoltóireachta agus ar an ábhar cláir do ghnáthlucht labhartha na Gaeilge. 8. Oibriú i mbun páirtnéireachta chun forbairt bhreise a thabhairt ar an ábhar a chuirtear ar fáil don lucht féachana agus ar an gcruthaitheacht ina leith. 9. Infheistíocht a dhéanamh i dteicneolaíocht an ábhair agus i gcórais a chuidíonn leis na seirbhísí agus na modhanna dáiliúcháin a fhorbairt.

(III) An Ghaeilge agus Cultúr na hÉireann a chur chun cinn agus a fhorbairt

10. Cur leis an infheistíocht atá déanta againn in earnáil na léiritheoirí neamhspleácha Gaeilge. 11. Leathnú a dhéanamh ar an gcartlann d'ábhar Gaeilge agus ar an teacht atá ag an bpobal air. 12. Tionscnaimh shainiúla a thabhairt i gcrích chun bonn treise a choinneáil faoin nGaeilge agus faoi chultúr na hÉireann

(IV) Trédhearcacht agus Éifeachtúlacht

13. A chinntiú go mbaintear an leas is fearr as an gcistíocht phoiblí a chuirtear ar fáil dúinn agus go dtugtar éifeachtacht agus luach ar an airgead i gcrích. 14. Cur leis an ioncam ó fhógraíocht agus ó urraíocht agus le hioncam tráchtála eile. 15. Talamh slán a dhéanamh den chóras nua eagrúcháin agus leanúint de chultúr, de scileanna agus de chumas na heagraíochta a fhorbairt.

(V) Iontaoibh agus Dea-Rialachas

16. Breis iléagsúlachta agus ilchuimsitheachta a chinntiú mar chuid den chlár oibre craolacháin agus den straitéis. 17. An sárchleachtas rialachais a chinntiú chomh maith le comhlíonadh i ndáil leis na cóid ar fad agus na rialtóirí ar fad.

4

Tuarascáil Bhliantúil 2018 Buaicphointí Feidhmíochta TG4 don bhliain 2018

Ba bhliain ina raibh athrú ar an lucht féachana í an bhliain 2018 agus a raibh margadh na meán cumarsáide níos dúshlánaí ná riamh. I gcás TG4, bhain na réimsí dúshláin ba thábhachtaí leis an gcaidreamh leis an lucht féachana teilifíse ginearálta in Éirinn a choinneáil nuair atá iomaíocht ríghéar sa mhargadh agus leis an acmhainn ó thaobh cúrsaí airgeadais an straitéis cúig bhliana a thabhairt i gcrích mar atá beartaithe.

Tá an dealú leanúnach maidir leis an modh ina dtapaíonn daoine lón ábhair físeáin, chomh maith leis an iomaíocht níos géire ó chomhlachtaí meán cumarsáide idirnáisiúnta atá sáracmhainneach ó thaobh cúrsaí airgid, ag brú go mór ar an méid de lucht féachana is féidir le TG4 a mhealladh, mar atá i gcás chraoltóirí ar fud an domhain. Cé go bhfuil TG4 ag cruthú go maith i gcónaí leis an gcroí lucht féachana, tá brú mór maidir leis an méid den lucht féachana náisiúnta go ginearálta ar féidir a n-aird a tharraingt. Is craoltóir teanga dúchais TG4 a fheidhmíonn i margadh meán cumarsáide Béarla den chuid is mó agus is mór a théann an rogha leitheadach atá ar fáil ag an lucht féachana i bhfeidhm ar TG4 dá bharr sin.

Cé go bhféachtar le lucht féachana níos mó a tharraingt le cur chuige "débheannach" faoi straitéis TG4, ní féidir sin a thabhairt i gcrích gan cur leis an infheistíocht in ábhar siamsúil faoi leith a mheallann an dá dhream den lucht féachana - an croí lucht féachana Gaeilge agus an lucht féachana náisiúnta teilifíse go ginearálta.

Cé gur éirigh le TG4 ardú cistíochta a aimsiú don bhliain 2018 (agus go bhfuiltear buíoch as an ardú sin i bhfianaise a bhfuil de dheacrachtaí roimh gach eagraíocht a mhaoinítear as na cistí poiblí), tá leibhéal na cistíochta i bhfad níos ísle ná mar atá molta ag an Údarás Craolacháin. Fágfaidh sin, mura leigheastar an cás, i bhfad níos deacra ag TG4 straitéis na heagraíochta a thabhairt i gcrích. Ní foláir bonn i bhfad níos seasmhaí a chur faoin gcistíocht reatha ionas gur féidir le TG4 lón ábhair ar ardchaighdeán a chur ar fáil a mbíonn tóir ag an lucht féachana air, ar an teilifís agus ar ardáin eile. Tháinig ardú 2.6% go dtí €33.79m ar chistíocht reatha TG4 sa bhliain 2018. Ar shuim €985k de chistíocht bhreise aon uaire maidir le cláir, ábhar agus imeachtaí i leith Bhliain na Gaeilge go speisialta, a thabhairt san áireamh, bhí €34.78m de chistí reatha ag TG4 i leith na bliana. Bhí sin beagnach €2m níos ísle ná mar a bhí de dhíth sa bhliain 2018 ar TG4 chun straitéis na heagraíochta a thabhairt i gcrích.

Bhí beartaithe ag TG4, mar chuid den straitéis, €29.2m a chaitheamh ar chláir /ábhar i rith na bliana 20181. €28.31m (73.2% den chaiteachas oibriúcháin) an infheistíocht a rinneadh agus níorbh fhéidir an méid sin a dhéanamh murach an chistíocht bhreise maidir le Bliain na Gaeilge a fuarthas ón Roinn. Ní féidir caiteachas chomh hard céanna a dhéanamh maidir le lón ábhair sa bhliain 2019 ó tharla gur €34.2m an chistíocht i leith na bliana 2019, 1.6% níos ísle ná leibhéal na bliana 2018.

Lucht Féachana: Tionchar & Aimsiú in 2018

Lucht Féachana Craoltóireachta:  85% den chroí lucht féachana Gaeilge a aimsíodh. Cé gurbh ísle sin ná 90% sa bhliain 2017, bhí sé cothrom le sprioc TG4 don bhliain, sprioc a íslíodh mar gheall ar an bpainéal tomhais a leathnú sa chaoi is go raibh cainteoirí seachtainiúla Gaeilge (minicíocht níos ísle) san áireamh le painéal na gcainteoirí a labhraíonn Gaeilge gach lá.  Baineadh amach ráta sástachta 8 as 10 leo siúd sa lucht féachana a úsáideann Gaeilge (i gcomórtas le sprioc 7.5).

1 Costais €1.8m ar fhoirne léiriúcháin san áireamh.. 5

Tuarascáil Bhliantúil 2018

 Tháinig ísliú 5.9% go dtí 1.76%2 ar mheánsciar TG4 den lucht féachana náisiúnta teilifíse tar éis ardú dhá bhliain as a chéile sa bhliain 2016 agus sa bhliain 20173. Cor chun sochair ab ea an sciar le linn na bpríomhthráthanna craolta a bheith beagnach 2% i rith ráithe an Fhómhair sa bhliain 2018, an chéad tréimhse ina raibh ábhar á chraoladh i sceideal TG4 a eascraíonn ó na socruithe nua ábhair a cuireadh ar bun mar chuid den straitéis cúig bhliana.  Tháinig ísliú 9% go dtí 30% ar aimsiú TG4 i measc an lucht féachana náisiúnta teilifíse gach seachtain. Ábhar mór díomá sin do TG4, léiriú ar an timpeallacht ghéariomaíochta ina bhfeidhmítear agus ar an ngá atá le breis infheistíochta in ábhar mealltach, spéisiúil, siamsúil ionas gur féidir dul in iomaíocht le mórchomhlachtaí meán cumarsáide idirnáisiúnta agus le craoltóirí eile ar mhargadh na hÉireann.  Bhí TG4 arís ar an 7ú cainéal is mó lucht féachana in Éirinn i rith na bliana.  Beidh gach beart infheistíochta i rith na bliana 2019 i gcláir agus i lón ábhair á bhreithniú ag TG4 ionas go gcinntítear an spéis is mó a d'fhéadfaí á spreagadh i measc an lucht féachana agus an tionchar is mó á imirt orthu. Cé go bhfuil ábhar dóchais le baint as an gcaoi ar cruthaíodh maidir leis an lucht féachana i rith fhómhar na bliana 2018, tá buntábhacht le toradh chomh maith céanna a thabhairt i gcrích san am atá romhainn.

Lucht Féachana ar Ábhar Neamhlíneach Cruthaíodh go láidir maidir le hábhar neamhlíneach TG4 i rith na bliana 2018, sáraíodh an sprioc maidir le naoi gcinn de 11 sprioc agus tháinig ardú mór ón mbliain 2017 maidir leis na slata tomhais ar fad seachas aon cheann amháin:  Tháinig ardú 1.3% go dtí níos mó ná 2m ar líon na gcuairteoirí uathúla ar an láithreán gréasáin.

 Tháinig ardú beagnach 30% go dtí 24.57m sa bhliain 2018 ar líon na n-imprisean leathanach.

 Bhí láithreán gréasáin TG4 arís ar an láithreán gréasáin Gaeilge ba mhó úsáide4 ar fud an domhain.

 Tháinig ardú go dtí 2.573m sa bhliain 2018 (16.3% d'ardú) ar líon na sruthanna a ceanglaíodh ar an seinnteoir.

 Tháinig ardú 5.3% go dtí 574,457 ar líon na n-uaireanta an chloig d'ábhar a breathnaíodh ar an seinnteoir i rith na bliana 2018.

 Leanadh den fhorás maidir le haipeanna a íoslódáil gur tharla 345.8k íoslódáil sa bhliain 2018 (49% d'ardú).

 Tháinig ardú 47% ar lucht féachana fiseáin sna meáin shóisialta.

 Tharla ísliú 9.5% maidir leis an gcaidreamh go ginearálta ar na meáin shóisialta mar gheall ar leibhéal ard caidrimh sa bhliain 2017. Os a choinne sin, níor sásaíodh sprioc na bliana agus beidh TG4 ag oibriú ar mhaithe le forás breise a tharraingt i rith na bliana 2019.

 Tháinig ardú 271% i gcomparáid leis an mbliain 2017 maidir le físeáin a bhreathnaíodh ar Bhloc, mol siamsaíochta TG4 do dhaoine 18-34 bliana d'aois, sárú beagnach 117% ar an sprioc.

 Cruthaíodh go maith maidir le spéis leanaí a spreagadh ar na meáin neamhlíneacha freisin agus tháinig ardú 127% ar líon na leathanach a ceadaíodh agus ardú níos mó ná 173% ar líon na bhfíseán a breathnaíodh ar na meáin shóisialta.

2 Sciar comhdhlúite. Sciar beo cothrom le 1.92%. Ar feadh an lae, daoine aonair 4 bliana + (foinse: Nielsen). 3 Gan féachaint ar TG4 ar Sheinnteoir TG4, féachaint iarchurtha i ndiaidh 7 lá, sciar i dtithe ósta ná cumainn i dTuasiceart Éireann ná i bPoblacht na hÉireann san áireamh. 4 Aicmiú Domhanda Alexa 6

Tuarascáil Bhliantúil 2018

Ábhar d’Ardchaighdeán agus Sainiúil in 2018

Ábhar Craolacháin - An Croí Lucht Féachana Gaeilge  Craoladh 2,693 uair an chloig d'ábhar dírithe ar an gcroí lucht féachana ar TG4, 7.4% faoin sprioc a bhí leagtha amach. B'ionann sin agus 31% d'iomlán na n-uaireanta craolacháin. Tharla an t-easnamh ba mhó maidir le nuacht & cúrsaí reatha (51.6%), drámaíocht / sobaldrámaíocht Gaeilge (29.2%) agus siamsaíocht (46%)5. Bhí líon na n-uaireanta an chloig do leanaí 29% níos airde ná an sprioc a bhí leagtha amach.  Tháinig ísliú 14% i gcomparáid leis an mbliain 2017 ar líon na n-uaireanta an chloig don dream seo sa lucht féachana. Bhí líon na n-uaireanta an chloig d'ábhar don chroí lucht féachana Gaeilge beagnach 10% níos ísle ná mar a bhí leagtha amach de sprioc sa straitéis don bhliain 2018.  Seo na cúiseanna a bhí leis an easnamh maidir le líon na n-uaireanta an chloig do chroí lucht féachana Gaeilge i gcomparáid le sprioc na bliana agus le líon na n-uaireanta an chloig a craoladh i rith na bliana 2017: o Easnamh cistíochta €3m i leith na bliana 2018 i gcomparáid lena luaitear sa straitéis. Baineann sciar mór de na cistí reatha breise a d'éiligh TG4 faoin straitéis cúig bhliana le huaireanta breise craoltóireachta agus le feabhas ar chaighdeán an ábhair don chroí lucht féachana. Nuair a tharla easnamh €3m, níorbh fhéidir na comhaontuithe breise maidir le hábhar a shocrú agus chuir sin isteach go díreach ar líon na n-uaireanta an chloig d'ábhar don chroí lucht féachana. o Cé gur aimsigh TG4 ciste breise €985k maidir leis an gceiliúradh ar Bhliain na Gaeilge sa bhliain 2018, bhí sciar de sin á chur i leith imeachtaí ceiliúrtha amháin. Anuas air sin, bhí cúrsaí tráthúlachta i gceist agus nuair nach bhfuarthas an chistíocht sin go dtí an ráithe deireanach den bhliain 2018, tharla cuid mhór den ábhar á chur ar fáil ar bhealach a d'fhág gur bhain sé le tús na bliana 2019 chomh maith le deireadh na bliana 2018. o Rinneadh leibhéal ard ábhar Gaeilge a athchraoladh i rith na bliana 2017. D'fhéadfaí athchraoladh a dhéanamh ar ábhar cláir arís i rith na bliana 2018 chun sprioc na n- uaireanta an chloig a shásamh ach tá straitéis TG4 dírithe, ina ionad sin, ar an sceideal is fearr agus an caighdeán is airde d'ábhar cláir a chur ar fáil ionas gur fearr a shásaítear croí lucht féachana na Gaeilge sa lucht féachana.  Chaith TG4 €25.83m ar ábhar Gaeilge i rith na bliana 20186. B'ionann sin agus 91% d'iomlán an chaiteachais ar lón ábhair agus 76.4% de na cistí reatha (74.3% ar an gcistíocht bhreise aon uaire maidir le Bliain na Gaeilge a thabhairt san áireamh).

Ábhar Craolacháin - An Lucht Féachana Teilifíse Náisiúnta go Ginearálta  Craoladh 6,067 uair an chloig d'ábhar don lucht féachana náisiúnta teilifíse go ginearálta ar TG4, 3.7% níos mó ná mar a bhí leagtha amach de sprioc. B'ionann sin agus 69% d'iomlán na n-uaireanta craolacháin, ardú 7.7% i gcomórtas leis an mbliain 2017.  Is é an chúis a bhí leis an ardú ná gur féidir le TG4 ábhar cláir don lucht féachana náisiúnta teiifíse a fháil ar ceadúnas ar chostas níos ísle ar na margaí idirnáisiúnta teilifíse chun an t-easnamh a chúiteamh maidir le huaireanta craolacháin léiriúcháin / athchóiriúcháin atá ar chostas níos airde a bhíonn dírithe go háirithe ar an gcroí lucht féachana.  Bhí líon na n-uaireanta craolacháin don lucht féachana náisiúnta teilifíse go ginearálta 4.6% níos airde ná mar a bhí leagtha amach sa straitéis i leith na bliana 2018.

5 Uaireanta ceoil & siamsaíochta le chéile 6 €1.8m ar chostais foirne léiriúcháin san áireamh 7

Tuarascáil Bhliantúil 2018

Ábhar Neamhlíneach  Cruthaíodh BLOC, branda nua neamhlíneach, don lucht féachana 18+ le líon is mó ná 40 úsáideoir/iriseoir fánaíochta ag cruthú ábhair a bhaineann le cúrsaí taistil, ceisteanna sóisialta, ábhar grinn agus gearrscannáin. D'oibrigh Bloc i gcomhar le féilte Gaeilge chun NÓS, Féile na Gealaí agus Liú Lúnasa srl. a chur chun cinn agus sruthchraoladh beo a dhéanamh orthu. Bíonn sé ar fáil ar fud Facebook, YouTube, Instagram, Twitter & Twitch agus tá an-mholadh air ag an lucht úsáidte agus ag léirmheastóirí.

 D'fhorbair TG4 aip Molscéal a seoladh ag Oireachtas na bliana 2018. Féachadh ar níos mó ná 2m uair go dtí seo air agus tá sé ar an gcéad aip a chuireann gearrscannáin físe ar fáil do phobal na Gaeilge in aon láthair amháin. Cuirtear scéalta atá bunaithe ar an bpobal, scéalta siamsaíochta, ábhar nuachta, cartlainne agus spóirt ar fáil. Tá comhar páirtnéireachta curtha ar bun ag TG4 le NuachtTG4, Tuairisc.ie agus MeonEile.ie chun ábhar a chur ar fáil agus sruthchraoladh beo a dhéanamh ar imeachtaí éagsúla.

 Tá forbairt bhreise tugtha ar ardán SpórtTG4 ar na meáin shóisialta ionas go gcothaítear spéis níos mó agus caidreamh níos doimhne i measc an lucht féachana maidir le cláir spóirt TG4, ábhar á chur i láthair ó imeachtaí móra spóirt san áireamh. Tugadh forbairt ar chainéal SpórtTG4 ar YouTube ionas go mbíonn ábhar á chraoladh beo air, roinnt de nach féidir a fheiceáil ar aon bhealach eile.

 Tá forbairt bhreise tugtha ag TG4 freisin ar chainéal YouTUBE maidir leis an gceol traidisiúnta agus ar an acmhainn foghlamtha teanga foghlaim.

An Ghaeilge agus Cultúr na hÉireann a Chur Chun Cinn agus a Fhorbairt

Chomh maith le lón ábhair i nGaeilge a chur ar fáil, thug TG4 na nithe seo a leanas i gcrích chomh maith:  Earnáil na Léiritheoirí Neamhspleácha in Éirinn: Chaith TG4 €24m leis an earnáil i rith na bliana 2018, 85% d'iomlán an chaiteachais ar lón ábhair. Tá d'aidhm ag TG4 cur le líon na gcomhlachtaí léiriúcháin neamhspleácha a mbíonn comhaontú léiriúcháin ilbhliantúil socraithe leo ach níorbh fhéidir níos mó ná aon chomhaontú nua amháin a shocrú i rith na bliana 2018 mar gheall ar easpa cistíochta agus an gá cistí a chur ar fáil faoi na comhaontuithe reatha. D'oibrigh TG4 i gcomhar le lucht na hearnála chun beagnach €4.5m de chistí a aimsiú faoin scéim Fuaim agus Fís a ritheann an tÚdarás Craolacháin agus faoi scéim Chiste Craoltóireachta na Gaeilge. Cuidíodh le scileanna a fhorbairt le tionscnaimh éagsúla maidir le hoiliúint agus meantóireacht. Eagraíodh an dara babhta den scéim Cine4 ionas gur léiríodh dhá fhadscannán Gaeilge a chuirfear ar taispeáint i rith na bliana 2019 i bpictiúrlanna agus ag féilte idirnáisiúnta.  Acmhainn Foghlama Gaeilge: Threisigh TG4 le socruithe páirtnéireachta ionas gur leathnaíodh le scóip foghlaim, acmhainn maidir le foghlaim na Gaeilge, agus leanadh de dheis a thabhairt ábhar na hacmhainne a thapú trí thairseacha foghlama eile.  Cartlann Dhigiteach Gaeilge: Rinne TG4 forbairt bhreise ar an gcartlann ceoil Sean-nós agus ar aip trínar féidir ábhar a thapú ar mhaithe le cúrsaí oideachais. Oibríodh i gcomhar le Taisce Cheol Dúchais Éireann maidir le hábhar cartlainne 20 bliain de Ghradaim Ceoil TG4 agus rinneadh aip Molscéal a fhorbairt ar a gcuirtear ábhar nuachta & cúrsaí reatha ar fáil do phobal na Gaeilge. Tá modúil do chúrsaí léinn curtha ar bun le hOllscoil na hÉireann, Gaillimh i ndáil le hiriseoireacht, léann na scannánaíochta, léann na hÉireann, scríbhneoireacht scripte, léiriú agus stiúradh teilifíse agus scannáin.  Tionchar TG4 maidir leis an nGaeilge Déantar an tionchar a bhíonn ag TG4 maidir leis an nGaeilge a thomhas le suirbhé bliantúil de chuid Ipsos MRBI. Sa bhliain 2018, bhí dearcadh an-mholtach ag an bpobal i leith TG4 maidir le seasamh leis an nGaeilge nó í a chur chun cinn agus feabhas air sin i gcomparáid leis an mbliain 2017. Admhaíonn 92% de na freagróirí gur seirbhís thábhachtach TG4 maidir le bonn treise a chur faoin nGaeilge agus an teanga a chur chun cinn. Tá 74% den dearcadh go gcruthaíonn TG4 an chuma go bhfuil an teanga níos nua-aimseartha agus ceangal níos mó aici 8

Tuarascáil Bhliantúil 2018

leis an uile dhuine. Measann 92% go gcuidíonn TG4 leis an nGaeilge leis na cláir agus leis an lón ábhair agus measann 80% go gcuireann TG4 beocht sa teanga.

Trédhearcacht agus Éifeachtúlacht

Caiteachas Oibriúcháin Tá TG4 tugtha don leas is fearr a bhaint as an gcistíocht phoiblí (lena n-áirítear an sciar is mó is féidir a chaitheamh ar ábhar Gaeilge) agus do bharrchostais a choinneáil chomh híseal agus is féidir.  Féachann TG4 le 70% ar a laghad den chistíocht reatha a chaitheamh ar ábhar Gaeilge gach bliain. Caitheadh 76.4% i rith na bliana 2018. Bhain fuílleach an chaiteachais le beartaíocht craolacháin agus le beartaíocht ghaolmhar.  Chaith TG4 €28.3m7 ar ábhar - 73.2% den chostas oibriúcháin. Bhain 91% den chaiteachas sin le hábhar Gaeilge.  B'ionann costas foirne TG4, gan costas foirne léiriúcháin a thabhairt san áireamh, agus 9.2% de chaiteachas oibriúcháin iomlán8 TG4 sa bhliain 2018. Bhain 6% den chaiteachas le barrchostais, agus bhí an dá réimse íseal i ndáil le cúrsaí bainistíochta agus riaracháin araon.  B'ionann an costas in aghaidh uair an chloig de lucht féachana agus 34c sa bhliain 2018, ardú 16% mar gheall ar laghdú ar an lucht féachana a aimsíodh agus ardú ar an gcostas in aghaidh na huaire maidir le hábhar coimisiúnaithe.

Ioncam Tráchtála  Tháinig ardú 0.5% i rith na bliana 2018 ar an ioncam tráchtála iomlán, 4% níos mó ná an sprioc. Forás 6% ar an ioncam ó fhógraíocht agus urraíocht an chúis ba mhó leis an ardú ach baineadh de sin mar gheall ar laghdú 9.3% ar an ioncam tráchtála eile. Bhí an t-ardú ar an ioncam fógraíochta agus urraíochta i bhfad níos airde ná an ráta foráis 1% maidir le margadh fógraíochta na teilifíse in Éirinn agus sin mar gheall ar dhíolachán díreach a dhéanamh níos minice i rith na bliana. B'ionann an t-ioncam iomlán ó chúrsaí tráchtála agus 11% de chistíocht agus d'ioncam iomlán TG4.

Infheistíocht Chaipitil  Fuair TG4 €2m de chistí caipitil sa bhliain 2018. Tugadh tús áite maidir le hinfheistíocht chaipitil d'fhorbairt bhreise ar na córais agus ar na hardáin maidir le hábhar a dháileadh agus a scaipeadh; tionscadal cartlannaíochta maidir le hathrú ar dheiseanna stórála; forbairt ar na meáin shóisialta, ar aipeanna agus ar an anailís ar shonraí etc. Bhí an buiséad caipitil de réir sprioc na bliana.

7 €1.8m ar chostais foirne léiriúcháin san áireamh 8 Glan ar chostais caipitlithe foirne 9

Tuarascáil Bhliantúil 2018

Sochair Gheilleagracha  Is féidir an luach ar an airgead maidir le TG4 a mheas freisin i ndáil leis an tionchar ar chúrsaí eacnamaíochta na tíre go ginearálta. Bhí cion tairbhe díreach, indíreach agus ionduchtaithe TG4 i ndáil leis an ioncam náisiúnta cothrom le €62.2m sa bhliain 2018 agus tionchar fostaíochta dá réir cothrom le 786 post9. Is léiriú sin ar an leibhéal caiteachais a rinne TG4 in Éirinn maidir le cláir agus seirbhísí arna gcur ar fáil in Éirinn. Léirítear i gcónaí chomh maith gurbh fhiú beagnach €2 do gheilleagar na hÉireann gach €1 a d’infheistigh TG4 sna tionscail chruthaitheachta in Éirinn. Tá buntáistí tábhachtacha airgeadais, fostaíochta agus cruthaitheachta ag baint go leanúnach le TG4 do gheilleagar na hÉireann.

Iontaoibh agus Dea-Rialachas

Bhí obair rialachais TG4 tréan láidir, ar aon dul leis na blianta roimhe seo. Rinne TG4 i rith na bliana 2018:  Gach dualgas faoin reachtaíocht a chomhlíonadh i ndáil leis na cuspóirí agus leis na cóid craolacháin agus araile  7 gcruinniú Boird, 4 chruinniú den Fhochoiste Iniúchta agus aon chruinniú amháin den Fhochoiste Luach Saothair a thionól.  An Cód Cleachtais maidir le Rialachas Comhlachtaí Stáit a leasú - tá an obair fhorfheidhmiúcháin ina leith sin ar siúl.  An ASPC, an tAthbhreithniú Feidhmíochta, Ráiteas Straitéise cúig bhliana agus an Tuarascáil Bhliantúil a chur ar fáil.  Beart dianbhreithniúcháin maidir leis an mbainistíocht i leith chásanna baoil agus 3 bheart maidir leis an iniúchadh inmheánach a chur i gcrích.  Oibriú i gcomhar leis an Údarás Craolacháin ar an athbhreithniú bliantúil maidir le craoltóirí seirbhíse poiblí.  Slat tomhais maidir leis an lucht féachana, a chuirfear i bhfeidhm den chéad uair i rith na bliana 2019, a fhorbairt chun leibhéil na tuisceana ar bhranda agus ar sheirbhísí TG4 a mheas. Tionscnaimh éagsúla maidir le cúrsaí inmharthanachta agus timpeallachta a thabhairt i gcrích.

9 Bunaithe ar anailís ar chaiteachas TG4 in 2018 (caiteachas oibriúcháin agus caipitil lena n-áirítear maoiniú clár) in Éirinn. 10

Tuarascáil Bhliantúil 2018

Bord Theilifís na Gaeilge agus Faisnéis Eile

Bord Theilifís na Gaeilge agus Faisnéis Eile Bunaíodh Bord Theilifís na Gaeilge i mí Aibreáin 2007 faoi fhoráil an Achta Craolacháin, 2001. Tá an bord comhdhéanta de chathaoirleach agus 11 bhall, an Ard-Stiúrthóir san áireamh i gcáil ex-officio chomh maith le ball atá ionadaíoch ar an bhfoireann. An tAire Cumarsáide, Gníomhaithe ar son na hAeráide agus Comhshaoil a dhéanann na ceapacháin.

Tháinig an Bord le chéile 7 n-uaire i rith an 12 mhí go dtí an 31 Nollaig 2018.

Comhaltaí Boird agus an tArd-Stiúrthóir ar an 31 Nollaig 2018 Siún Ní Raghallaigh (An Cathaoirleach) Alan Esslemont (An tArd-Stiúrthóir) Des Geraghty Mairéad Ní Cheóinín Micheál Seoighe Michelle Ní Chróinín Diarmuid Ó Ruiséal Bríd Ní Fhachtna Frank Reidy Mairéad Ní Nuadháin Siobhán Ní Ghadhra Darach Ó Tuairisg

Rúnaí Cuideachta agus Oifig Chláraithe Mary Uí Chadhain TG4 Baile na hAbhann Co. na Gaillimhe

Rúnaí an Bhoird Lís Ní Dhálaigh

Fochoistí an Bhoird Tá dhá fhochoiste ag an mBord, mar seo a leanas:

An Coiste Iniúchóireachta agus Riosca Bríd Ní Fhachtna (Cathaoirleach) Frank Reidy Mairéad Ní Nuadháin

I rith an 12 mhí go dtí an 31 Nollaig 2018, tháinig an Coiste Iniúchóireachta le chéile 4 huaire agus thuairiscigh siad don Bhord i ndiaidh na gcruinnithe sin. Tuairiscíonn an fheidhm Iniúchta Inmheánaigh go díreach don Choiste Iniúchóireachta.

11

Tuarascáil Bhliantúil 2018

An Coiste Luach Saothair Siún Ní Raghallaigh (An Cathaoirleach) Des Geraghty Micheál Seoighe

Tháinig an Coiste Luach Saothair le chéile uair amháin sa bhliain go dtí an 31 Nollaig 2018.

Iniúchóir An tArd-Reachtaire Cuntas agus Ciste Oifig an Ard-Reachtaire Cuntas agus Ciste 3A Sráid an Mhéara Duga Spencer, Baile Átha Cliath 1

Baincéirí AIB Caisleán an Loingsigh Sráid na Siopaí Gaillimh

12

Tuarascáil Bhliantúil 2018

Tuairisc an Chathaoirligh, 2018

Bhí tábhacht faoi leith leis an mbliain 2018 ag TG4. Sheol an tAire Stáit, Seán Kyne TD, an straitéis nua cúig bhliana 2018 - 2022 ina leagtar amach plean uaillmhianach maidir le hathnuachan ar bhríomhaireacht, ar scóip agus ar thionchar TG4. Tá fís againn go gceanglófar branda TG4 in intinn na ndaoine le cláracha cruthaitheacha, téagartha i nGaeilge, go mbeidh an Ghaeilge mar ghnáthchuid den gnáthshaol ag muintir na hÉireann agus go dtabharfaidh muid tacaíocht don thionscal cruthaitheach lenár gcomhpháirtíocht le hearnáil na meán closamhairc Gaeilge.

Spreagann TG4 nuálaíocht i réimsí closamhairc na Gaeilge. Tá 500,000 duine ag faire na seirbhíse gach lá in Éirinn. Breathnaíonn 85% den chroí-lucht féachana Gaeilge agus níos mó ná 30% den lucht féachana náisiúnta orainn gach seachtain, rud a fhágann TG4 ar an seachtú cainéal is mó féachana sa tír. Is ábhar mórtais dúinn an méid sin, go háirithe agus muid ag feidhmiú mar chomhlacht meán cumarsáide i margadh ina bhfuil an Béarla in uachtar, ina bhfuil an Ghaeilge ag feidhmiú mar mhionteanga agus ina bhfuil na céadta cainéal, seirbhísí sruthchraolta agus seirbhísí físeán VOD. Aithníonn muid, agus is tosaíocht dúinn é, go gcaithfidh muid nuálaíocht a spreagadh, an lucht féachana a chur ag fás, agus a bheith lárnach i saol an lucht féachana agus i saol na nglún atá le teacht.

Tá an margadh seo an-dúshlánach. Tá borradh dochreidte faoi ardáin nua féachana, tá pócaí doimhne ag comhlachtaí idirnáisiúnta agus tá nósanna an lucht féachana ag athrú mar gheall ar an infheistíocht mhór ó chomhlachtaí meán domhanda i gcláracha agus i léiriúcháin nua tarraingteacha. Mar sin, tá meáin na hÉireann agus cultúr na hÉireann i mbaol a lagaithe agus a dtanúcháin agus ní raibh oiread tábhachta riamh leis an gcraoltóireacht seirbhíse poiblí maidir lenár bhféiniúlacht náisiúnta féin. Cuireann TG4 ábhar dúchasach ardchaighdeáin ar fáil ina ndéantar ceiliúradh ar chultúr agus ar chruthaitheacht mhuintir na hÉireann agus ina dtugtar léargas ar mheon phobal na hÉireann agus ar an saol ina maireann muid.

Ag obair i gcomhpháirtíocht le hearnáil léiritheoirí closamhairc na tíre, cothaíonn muid scileanna, tallann agus cumas. Leis an infheistíocht a dhéanann muid, cruthaítear na céadta post san earnáil, go háirithe i gceantair réigiúnacha, ag cur i gcoinne fás plódaithe na gcathracha. Mar a leagadh amach sa Phlean Gnímh Closamhairc faoi Cholún 4 den Chlár Éire Ildánach tá gealltanas soiléir tugtha ag na ranna rialtais go léir maidir le forbairt agus fás a chur ar an earnáil closamhairc dhúchasach. Fáiltíonn TG4 roimh an mbéim as an nua seo ar an tábhacht atá le tionscal na scannánaíochta agus na teilifíse a fhorbairt agus an gealltanas go mbeidh méadú ar thacaíocht ón Rialtas chun é sin a bhaint amach.

Mar chraoltóir-foilsitheoir, tá ról tábhachtach ag TG4 san earnáil léiritheoirí closamhairc. Cuireann muid go láidir leis an eacnamaíocht in Éireann. I rith na ndeich mbliana anuas go dtí an bhliain 2018, chaith TG4 níos mó ná €200m san earnáil. Ar an meán, cuireann muid suas le €70m in aghaidh na bliana leis an tuilleamh náisiúnta agus cothaítear níos mó ná 700 post. Is fiú €2 d'eacnamaíocht na hÉireann gach €1 infheistíochta a dhéanann TG4 i dtionscal na cruthaitheachta in Éirinn. Má thugtar straitéis TG4 i gcrích, imreoidh muid tionchar níos mó arís ar an eacnamaíocht, go háirithe sna réigiúin, ag tacú le níos mó ná 930 post faoin mbliain 2022 agus ag cur beagnach €80m leis an teacht isteach náisiúnta. 13

Tuarascáil Bhliantúil 2018

Tá fís ag TG4 agus chun toradh na físe sin a bhaint amach agus chun seirbhís phoiblí chraolacháin atá láidir agus bríomhar a bhaint amach ina léirítear saol agus pobal na hÉireann, teastaíonn na hacmhainní atá leagtha amach i straitéis cúig bliana TG4. Tá aontaithe ag Údarás Craolacháin na hÉireann (BAI) leis an straitéis nua agus curtha in iúl ag an Údarás go bhfuil cúis mhaith le breis maoinithe a thabhairt do TG4 chun cuidiú linn mianta nua an lucht féachana a shásamh agus chun dul i ngleic leis na dúshláin oibriúcháin, iomaíochta agus airgeadais atá romhainn. Mhol an tÚdarás Craolacháin ardú €6m in aghaidh na bliana de mhaoiniú poiblí do TG4 (ag teacht i bhfeidhm go hiomlán ón mbliain 2018 amach) agus ní mheastar gur leor an chistíocht a chuirtear ar fáil faoi láthair chun go mairfeadh muid go sásúil san am atá romhainn.

Breathnaíonn muid ar chonclúidí an BAI maidir le straitéis nua TG4 mar ráiteas láidir muiníne ionainn agus mar aitheantas poiblí den luach a chruthaíonn seirbhís TG4 don lucht féachana in Éirinn agus ar fud an domhain.

Ionas go bhféadfaí an straitéis nua a thabhairt i bhfeidhm bhí gá le meánardú 5.07% in aghaidh na bliana ar an gcistíocht reatha. Tar éis roinnt mhaith blianta d'arduithe fíorbheaga, gan ardú ar bith nó, go deimhin, d'ísliú ar an gcistíocht reatha, tugadh €1m breise maidir leis na cistí reatha agus €1m de mhaoiniú caipitil do TG4 don bhliain 2018. D'fhág sin an chistíocht reatha cothrom le €33.79m. Cé go bhfuiltear buíoch den ardú, tá na leibhéil mhaoinithe i bhfad níos ísle ná mar atá molta ag an Údarás Craolacháin. Beidh sé thar a bheith deacair straitéis nua TG4 a thabhairt i gcrích mura ndéantar beart ina leith sin. Ní foláir bonn i bhfad níos seasmhaí a chur faoin maoiniú reatha ionas gur féidir linn an t-ábhar ardchaighdeáin a chur ar fáil don lucht féachana air ar an teilifís agus ar ardáin eile.

Mar chraoltóir-foilsitheoir is foinse thábhachtach maoinithe é TG4 do chláracha nua Éireannacha agus bhí tionchar ag an laghdú ar chistíocht TG4 ar earnáil na léiritheoirí neamhspleácha. Féachtar, tríd an straitéis nua, le breis infheistíochta a dhéanamh in ábhar nuacheaptha coimisiúnaithe lena chraoladh ar na seirbhísí craolacháin agus digiteacha agus lena chinntiú go mbeidh earnáil láidir bhríomhar léiritheoirí neamhspleácha Gaeilge ann. Tá buntábhacht le maoiniú breise a aimsiú le hinfheistiú i gcláracha agus in ábhar má tá TG4 le fás a chur ar an lucht féachana agus ár ról seirbhíse poiblí a chinntiú don todhchaí.

Buíochas Ba mhaith liom buíochas a ghlacadh leis an Iar-Aire Denis Naughton agus leis an Aire a tháinig ina áit, an tAire Richard Bruton, as a gcuid tacaíochta. Táthar buíoch freisin d'oifigigh na Roinne agus go háirithe den Ard- Rúnaí Mark Griffin a thugann tacaíocht i gcónaí do TG4 agus a aithníonn an luach a chruthaíonn muid don lucht féachana.

Táimid fíorbhuíoch den mhaoiniú breise a fuarthas ón Roinn sa bhliain 2018 ionas go bhféadfaí tionscnaimh thábhachtacha maidir le ceiliúradh ar Bhliain na Gaeilge a thabhairt i gcrích. Leag an Rialtas amach go mbeadh ceiliúradh speisialta á dhéanamh ar an nGaeilge sa bhliain 2018, cothrom 125 bliain ó bunaíodh Conradh na Gaeilge agus gluaiseacht athbheochan na teanga na heagraíochta sin. Chonacthas go mba thráthúil ceiliúradh a dhéanamh go náisiúnta agus go hidirnáisiúnta ar an nGaeilge agus gur mhór an deis an bhliain cheiliúrtha chun an teanga a athbheochan i measc mhuintir na hÉireann. Bhí d'aidhm le Bliain na Gaeilge úsáid na teanga a spreagadh agus íomhá agus sofheictheacht na teanga i ngnáthchúrsaí an lae a chur chun cinn. Cuireadh clár bliana d'imeachtaí cruthaitheachta agus pobail ar bun faoi phátrúnacht an Uachtaráin, Micheál D. Ó hUigínn. Bhí ról tábhachtach ag TG4, craoltóir seirbhíse poiblí na Gaeilge in Éirinn, maidir le himeachtaí Bhliain na Gaeilge, ag cur ar fáil ábhar breise, craolta agus ar líne, chomh maith le himeachtaí pobail agus cultúir. Cuireadh tús spleodrach le Bliain na Gaeilge trí 14

Tuarascáil Bhliantúil 2018 chraoladh speisialta a dhéanamh ar Oíche Chinn Bhliana agus cinntíodh, trí ár seirbhísí ar líne, go raibh deis ag diaspóra na hÉireann ar fud an domhain, ceangal leis an gcéad imeacht ceiliúrtha den bhliain.

Gabhaim buíochas leis an earnáil léiriúchán neamhspleách. Bíonn an rath atá ar sheirbhís TG4 ag brath go mór ar na cláracha agus ar an ábhar spéisiúil, nuacheaptha ón earnáil sin. Tá sé i gceist, le straitéis TG4, breis infheistíochta a dhéanamh san earnáil, a chinntiú go leanann an earnáil sin ag méadú agus go spreagtar forás agus forbairt na gcomhlachtaí a chuireann an t-ábhar sin ar fáil dúinn. Tá forás na gcomhlachtaí sin ina chuid thábhachtach den earnáil iomlán léiriúcháin closamhairc. Gan an méadú ar mhaoiniú a leagtar amach sa straitéis cúig bliana, beidh sé deacair a chinntiú go mbeidh cistíocht go leor ar fáil chun a bhfuil geallta ó thaobh léiriúcháin a bhaint amach.

Ba mhaith liom buíochas a ghabháil le mo chuid comhghleacaithe ar an mBord. Is mian liom buíochas a ghabháil le comhaltaí an Bhoird as an dúthracht agus an díograis leanúnach do TG4 a dhéanann tairbhe iontach maidir le héifeachtúlacht na heagraíochta. Ba mhaith liom buíochas a ghlacadh freisin le Fochoistí an Bhoird, agus leis na Rúnaithe, as an obair a dhéanann siadsan.

Tá an Bord buíoch ar ndóigh de Chomhairle an Lucht Féachana faoi chathaoirleacht Frank Reidy. Is mór againn an obair a dhéanann an Chomhairle maidir le cuidiú le TG4 tuairimí agus riachtanais an lucht féachana a thuiscint.

Táthar buíoch chomh maith d'Údarás Craolacháin na hÉireann, de Chiste Craoltóireachta na Gaeilge agus d'Fhís Éireann as an gcúnamh leanúnach, de RTÉ as an gcúnamh lena n-áirítear 365 uair a chloig d'ábhar Gaeilge a chur ar fáil de réir na reachtaíochta.

Faoi cheannaireacht bhríomhar Alan Esslemont, an tArd-Stiúrthóir, d'oibrigh lucht bainistíochta agus foireann iomlán TG4 go dian i rith na bliana 2018 chun an straitéis nua agus athnuachan leanúnach na seirbhíse agus chúrsaí oibriúcháin na seirbhíse a thabhairt i gcrích. Ba bhliain spéisiúil í, agus iomaí ábhar dúshláin le sárú lena linn, agus ba mhaith liom buíochas a ghlacadh le Alan agus leis an bhfoireann as dúthracht a gcuid díograise agus as an dul chun cinn mór a rinneadh maidir le TG4 a chur ar bhonn slán don am atá romhainn. Tá mé féin agus comhaltaí uile an Bhoird ag tnúth le bheith ag obair le Alan agus leis an bhfoireann i rith na bliana 2019 agus san am ina dhiaidh sin.

Siún Ní Raghallaigh Cathaoirleach

15

Tuarascáil Bhliantúil 2018

Tuairisc an Ard-Stiúrthóra, 2018

Ba bhliain í 2018 ina bhfaca na craoltóirí go léir athrú suntasach ar mhianta an lucht féachana, athrú atá le sonrú i straitéis nua TG4 freisin agus sa toradh ar an straitéis sin, agus ba bhliain í inar baineadh amach cuid mhór maidir leis an tseirbhís.

Rogha Breise ag an Lucht Féachana maidir le hÁbhar agus le Modhanna Féachana Níor tharla riamh cheana oiread rogha a bheith ag lucht féachana na teilifíse maidir le craoltóirí, seirbhísí físeán ar a n-éileamh (VOD) agus seirbhísí sruthchraolacháin ag cur ábhair ar fáil ar mhargadh na hÉireann. Cuireann comhlachtaí táillefíse (teilifís ar táille) réimse fhairsinge cainéal agus rogha leathan ábhair ar fáil don lucht féachana in Éirinn.

Chomh maith leis an rogha ábhair, tá athrú freisin ar na modhanna ina dtapaítear an t-ábhar, go háirithe i measc dhreamanna níos óige den lucht féachana. Tríd is tríd, tá laghdú ó 84.1% sa bhliain 2014 go dtí 72.7% sa bhliain 201810 tagtha ar an sciar de réir an nóiméid den ábhar closamhairc a mbreathnaítear beo ar an teilifís agus ardú tagtha ar an sciar maidir le físeáin ghairide, seirbhísí ar a n-éileamh agus seirbhísí neamhspleácha ar táille. Tá an lucht féachana ag tapú níos mó ábhair ón iliomad foinse ar réimse leathan d'ardáin éagsúla agus tá cúngú dá réir ar an méid, agus ar an sciar, den lucht féachana a aimsíonn na craoltóirí go léir.

Straitéis TG4 2018-2022 Tá sé mar aidhm ag straitéis nua TG4 fás a chur arís ar sciar an lucht féachana atá ag TG4 agus bealaí nua a aimsiú chun lucht féachana níos leithne a aimsiú. Chuige sin, tá cur chuige débheannach (twin-pole) againn, ag iarraidh croí-lucht féachana na Gaeilge a choinneáil, agus cur lena leibhéal sástachta le TG4, ach ag an am céanna leathnú amach a dhéanamh ar an méid den lucht féachana náisiúnta teilifíse a bhreathnaíonn ar ábhar TG4.

Leis an straitéis nua tá sé i gceist againn go mbeidh TG4 níos bríomhaire agus níos tarraingtí agus go dtabharfaidh níos mó daoine aird ar TG4. Ní féidir é sin a bhaint amach, áfach, mura ndéanfar breis infheistíochta in ábhar atá sainiúil, siamsúil agus a spreagann spéis an dá dhream, an croí-lucht féachana agus an lucht féachana náisiúnta.

I rith na bliana 2018 rinne ár rialtóir, Údarás Craolacháin na hÉireann (BAI), athbhreithniú cúig bhliana in éineacht leis na craoltóirí seirbhíse poiblí maidir leis an gcistíocht phoiblí a chuirtear ar fáil. Rinneadh, mar chuid den athbhreithniú sin, straitéis TG4 a mheas go mion. Thacaigh an tÚdarás Craolacháin leis an straitéis sin agus rinne siad measúnú go bhfuil luach i gcónaí i saothar TG4 don lucht féachana in Éirinn. Ba é breith an Údaráis chomh maith go bhfuil cúis mhaith le hardú a chur ar an gcistíocht chun cuidiú le TG4 mianta an lucht féachana a shásamh chomh maith le dul i ngleic leis na dúshláin iomaíochta, teicneolaíochta agus airgeadais atá romhainn.

TG4 Gach Áit / TG4 Everywhere TG4 Gach Áit an fhís atá againn do TG4. Is mian linn gur ábhar cruthaitheach téagartha i nGaeilge a thuigfidh daoine le branda TG4 agus go mbeidh an t-ábhar sin ar fáil do dhaoine sa bhaile, do dhaoine atá ag taisteal agus do dhaoine

i bpictiúrlanna in Éirinn agus ar fud an domhain. Ní foláir comhoibriú chun é sin a thabhairt i gcrích. Tá muid ag forbairt ardáin TG4 féin mar áit lárnach do na meáin i nGaeilge chomh maith le comhpháirtíochtaí a chothú le

10 De réir Nósanna Féachana TAM Ireland, 2018. 16

Tuarascáil Bhliantúil 2018

dreamanna eile chun ábhar TG4 a scaipeadh agus a dháileadh chun aird níos forleithne a thabhairt ar an ábhar agus dul i gcion níos tréine ar dhaoine.

Rinneadh dul chun cinn mór maidir leis an ngné seo den straitéis i rith na bliana 2018. Leanadh den fhorbairt ar ardáin na meán sóisialta chun caidreamh a chothú leis an lucht féachana agus daoine a tharraingt ag féachaint ar chláir agus ar imeachtaí TG4. Seoladh Bloc, an cainéal meán sóisialta do dhaoine 18-34 bliana d'aois, agus Molscéal, an cainéal nuachta & siamsaíochta, an ráithe dheireanach den bhliain. Molscéal an chéad chainéal agus aip riamh ar a gcuirtear gearrfhíseáin ar fáil in aon áit amháin do phobal na Gaeilge. Cuirtear físeáin ar fáil atá bunaithe ar an bpobal le hábhar siamsaíochta, nuachta, cartlainne agus spóirt. Chruthaigh an dá chainéal go maith leis an lucht féachana agus sháraigh siad spriocanna na bliana tosaigh.

Leanadh den fhorbairt ar ardáin meán sóisialta SpórtTG4 ionas gur spreagadh spéis an lucht féachana in ábhar cláir SpórtTG4. Cuireadh ábhar ar fáil ó imeachtaí spóirt mórthábhachta. Rinneadh, mar chuid den obair sin, ábhar eisiach a chur ar fáil ar líne ó roinnt cluichí i rith shéasúr Shraith Allianz. Craoladh an cluiche leathcheannais i Roinn 1 den tSraith Iománaíochta idir Cill Chainnigh agus Loch Garman ar Dhomhnach Cásca beo ar chainéal YouTube TG4, agus ceanglaíodh leis níos mó ná 77,000 amharcanna, an líon is airde ó tosaíodh anuraidh den chéad uair ag taispeáint ábhar spóirt beo ar an gcainéal.

Baineadh leas freisin as comhpháirtíocht ionas gur forleithne an leas is féidir a bhaint as acmhainn foghlama TG4 maidir leis an nGaeilge, TG4.ie/foghlaim Portal agus leanadh de dheis a thabhairt an t-ábhar sin a thapú trí thairseacha foghlama eile. Rinneadh saibhreas agus leithne réimse ábhair chartlann ar líne TG4, ábhar ceoil agus ábhar oideachais a chur ar taispeáint ag cur i láthair speisialta ag 'Margadh' Oireachtas na Gaeilge.

TG4 sa Phictiúrlann - Cine4 Sheol TG4 an scéim Cine4 i gcomhar leis an Údarás Craolacháin agus le Fís Éireann. Is tionscnamh comhmhaoinithe atá ann chun bonn a chur faoi fhadscannáin Ghaeilge a fhorbairt agus a léiriú. Cuireadh an dara babhta den scéim i gcrích i rith na bliana 2018 maidir le dhá fhadscannán a chuirfear ar taispeáint i bpictiúrlanna ar fud na tíre i rith na bliana 2019 agus ag féilte idirnáisiúnta ina dhiaidh sin, ionas go gcruthaítear lucht féachana do scannáin i nGaeilge agus aird idirnáisiúnta orthu. Beidh dhá scannán eile á léiriú faoi scáth scéim Cine4 i rith na bliana 2019 a chuirfear ar taispeáint iad sna pictiúrlanna sa bhliain 2020.

An Lucht Féachana ar Ardáin Dhigiteacha Bhí an fhorbairt leanúnach atá ar bun ar ábhar le sonrú freisin ar na hardáin dhigiteacha agus tháinig feabhas maidir le líon an lucht úsáidte agus le fad na húsáide a bhaineann siad as an ábhar.

Tháinig ardú os cionn 2m ar líon na gcuairteoirí uathúla ar an láithreán gréasáin ardú beagnach 30% go dtí os cionn 25m. Tá TG4.ie ag uimhir 1 i gcónaí de réir ord na láithreán gréasáin ar fud an domhain.11 Chruthaigh Seinnteoir TG4 go maith. Tháinig ardú níos mó ná 16% ar líon na sruthanna a ceanglaíodh agus ardú níos mó ná 5% ar líon na n-uaireanta an chloig a breathnaíodh. Tharla ardú beagnach 50% maidir le haipeanna a íoslódáil. Tháinig borradh mór freisin maidir leis an gcaidreamh ar na meáin shóisialta i rith na bliana 2018 le hardú 47% ar líon na bhfíseán ar breathnaíodh orthu.

11 De réir rangú Alexa 17

Tuarascáil Bhliantúil 2018

Bítear i gcónaí ag cur le teacht i láthair TG4 ar na hardáin dhigiteacha ionas gur féidir leis an lucht féachana ceangal linn ar fud an domhain ar na seinnteoirí nó ar an aip a bhfuil leaganacha IOS, Android agus SmartTV de ar fáil.

Spéis a Spreagadh sa Lucht Féachana Óg Tá sé mar aidhm ag TG4 ceannródaíocht a dhéanamh i measc chraoltóirí seirbhíse poiblí na hEorpa, go háirithe craoltóirí teangacha dúchais, chun feabhas a chur ar an ábhar agus ar na seirbhísí a chuirtear ar fáil do leanaí ar na hardáin go léir.

Is féidir le craoltóirí seirbhíse poiblí tionchar tábhachtach a imirt maidir le hábhar ardchaighdeáin a chur ar fáil atá siamsúil agus oideachasúil. Aithníonn muid go gcaithfidh TG4 ról tábhachtach a chomhlíonadh ina leith sin. Déantar cheana féin seirbhís chuimsitheach a chraoladh gach lá do leanaí, Cúla4 na nÓg do leanaí réamhscoile agus Cúla4 do leanaí níos sine ná sin. Déantar freisin seirbhísí ar a n-éileamh, seirbhísí ar líne agus ar seirbhísí fhón póca a chur ar fáil le hábhar Gaeilge. Ina ainneoin sin, tuigtear gur féidir níos mó a dhéanamh. Cé go bhfuil an caiteachas ar ábhar do leanaí níos mó ná dúbailte againn i rith na ndeich mbliana anuas go dtí an bhliain 2017, ardú beagnach 20% curtha ar líon na n-uaireanta craolta do leanaí agus ábhar agus seirbhísí nua digiteacha do leanaí seolta againn, tá iomaíocht ghéar ann ón iliomad foinse éagsúil.

Féachtar, mar chuid de straitéis TG4, le sceideal maith de chláir Ghaeilge do leanaí a chraoladh. Craoladh 1,305 uair an chloig d'ábhar Gaeilge do leanaí i rith na bliana 2018. Áirítear leis sin cláir nuachoimisiúnaithe de leithéid Ár Scéal ar ar chuir leanaí 52 scéal nuascríofa i láthair trí mheán na healaíne. Feictear sa tsraith an láithreoir, Úna Ní Fhlatharta, ag taisteal i veain lán le hábhar ealaíne go dtí 52 bhunscoil ar fud na tíre ag bailiú scéalta a bhfuil maisiú déanta orthu ag na leanaí. An scríbhneoir Patricia Forde, a bhfuil gradaim bronnta uirthi as a cuid scríbhneoireachta do leanaí, a chum na scéalta. I measc na gclár freisin bhí CLUB, inar thug daoine óga a gclub CLG isteach i gcuideachta roinnt dá gcuid laochra spóirt.

Rinne TG4 dhá shraith nua a choimisiúnú i rith na bliana 2018 a bhí dírithe ar leanaí, Is Mise Ciara/Is Mise Jeaic agus Ár Scéalsa chomh maith le dhá shraith le comhchistíocht ón Údarás Craolacháin, An GAA agus Lurgan 2017. Féachtar le ceiliúradh a dhéanamh leis an ábhar sin ar shaoithiúlacht cultúir na hÉireann agus ar an iléagsúlacht chomh maith le cead cainte a thabhairt do leanaí na hÉireann.

Is den tábhacht go ndéanann TG4, an craoltóir seirbhíse poiblí Gaeilge, an straitéis maidir le leanaí a chur i gcrích. Is gné chinniúnach de sin go mbeadh níos mó ábhair nuacheaptha Gaeilge ar ardchaighdeán á chur ar fáil a mbaineann na leanaí taitneamh as. Ní hamháin gur gá do TG4 meon tairbheach i leith na Gaeilge a chothú, caitear chomh maith ábhar siamsa agus ábhar spreagtha a chur ar fáil do na leanaí agus caidreamh a chothú leis an lucht féachana sin ionas go mbíonn tábhacht acu leis an stáisiún san am atá le teacht.

Is é an t-idirlíon an meán is mó trína dtapaíonn dreamanna óga sa lucht féachana ábhar. Is lú den teilifís a mbreathnaíonn siad beo air de réir sceidil agus fabhar acu le hábhar ar a éileamh agus le hábhar ar líne.

Tá buntábhacht dá réir sin ag TG4 maidir le ceangal leis an dream óg le leanúint ag tapú na ndeiseanna a bhaineann le seirbhísí digiteacha agus le seirbhisí ar líne. Leanfaidh athrú ar an gcuid nósanna féachana san am atá le teacht de réir mar is mó agus is minice a bhíonn na meáin cheangailte, mar is fearr an teacht a bhíonn ar cheangal ardluais leathanbhanda agus mar a thagann athrú arís agus arís eile ar chúrsaí teicneolaíochta. Tá ceannródaíocht á dhéanamh maidir leis an réimse nua meán cumarsáide seo le Bloc, cainéal meán sóisialta TG4 do dhaoine idir 18 agus 34 bliain d'aois.

18

Tuarascáil Bhliantúil 2018

Sárchláir de chuid na hÉireann Féachann TG4 i gcónaí leis an sceideal craolacháin is cuimsithí d'ábhar ardchaighdeáin, a bhfuil an tsúil eile de mheon leis, a chur ar fáil don lucht féachana in Éirinn agus thar lear. Is ábhar mórtais againn go háirithe na cláir bhreátha siamsaíochta agus faisnéise a craoladh i rith na bliana 2018, go mór mór ó fhómhar na bliana 2018 ar aghaidh, an chéad uair a raibh ar chumas TG4 réimse suntasach den ábhar nua ó na socruithe ollsoláthair a chur sa sceideal.

Ar cheann de na cláir siamsaíochta Gaeilge ag TG4, bhí sraith nua faoi stair, nósanna agus cultúr an bhia in Éirinn, Blasta, chomh maith le clár inar ríomhadh an saol ar feadh bliana in óstán cáiliúil faoin tuath i nDún na nGall, Shandon. Craoladh freisin Hector - Ó Siberia go Saigon faoi thuras eachtrúil a thug Hector aduaidh as lár na Sibéire. Bhí an tsraith iomráiteach Underdogs ar ais ar TG4 le peileadóirí cáiliúla ag cur brú ar imreoirí dóchasacha agus iomaíocht ghéar á cruthú maidir le háit a fháil ar an bhfoireann.

Phléigh na sraitheanna géarchúiseacha Finné agus Tabú le cásanna conspóide maidir le héagóir agus le ceisteanna móra shaol na hÉireann sa lá atá inniu ann. Bhí léargas ghrinn ar shraitheanna de leithéid Bailte, Gaeil UK, Turas Bóthar, Beidh Aonach Amárach agus Bádóirí ar shaol an ghnáthdhuine, agus ar shaol an phobail go háirithe, in Éirinn agus sa Bhreatain, le hábhar machnaimh agus ábhar siamsaíochta fite tríothu.

Leanadh den dul chun cinn leanúnach maidir le cláir spóirt ar TG4 i rith na bliana 2018. Craoladh líon maith cluichí i Sraith Peile Allianz agus i Sraith Iománaíochta Allianz i rith na bliana 2018. Tharraing cluichí sna comórtais sin aird 1.47m duine ar fad, níos mó ná aon trian den lucht féachana teilifíse atá ar fáil. Bhí meánlíon 207,500 ag faire ar an gcluiche ceannais, sciar 25% den lucht féachana. I gcás an chluiche idir Baile Átha Cliath agus Gaillimh ar Dhomhnach Cásca, bhí meánlíon 278,600 ag faire, sciar 30.1% den lucht féachana. Tharraing an cluiche sin aird 549,000 duine ar fad.

Craoladh 19 de chluichí de chuid Chumann Pheil na mBan, idir chraobh na sinsear agus an chraobh idirmheánach, ó mhí Iúil ar aghaidh go lá Chluichí Ceannais na hÉireann i bPáirc an Chrócaigh nuair a imríodh cluichí ceannais i gCraobhchomórtais Uile-Éireann TG4 i ngrád na sóisear, sa ghrád idirmheánach agus i ngrád na sinsear. Craoladh clár nua, maidir leis na cluichí ceannais lá arna mhárach, beo ó Theach an Ard-Mhéara i mBaile Átha Cliath an oíche roimh ré le ceol, réalta spóirt agus mná iomráiteacha eile i lár an ardáin. Craoladh sárchluichí chraobh rugbaí an Guinness Rugby PRO14 ar TG4 freisin chomh maith le Cluichí Ceannais Contae agus craobhchomórtas AIB na gClub sa pheil agus san iománaíocht le cluiche beo ar an Domhnach idir mí Deireadh Fómhair agus mí na Nollag 2018. I gcláir níos éadroime i réimse an spóirt, thug TG4 léargas ar shaol pearsanta roinnt de na himreoirí is cáiliúla de chuid CLG i sraith nua de Laochra Gael.

Tháinig borradh breise arís faoi na cláir maidir leis an gceol traidisiúnta. Craoladh sraith nua de Sé Mo Laoch agus mar is gnáth le TG4, craoladh Gradam Ceoil TG4, Tradfest, Lurgan 2K18 agus Junior Eurovision. Craoladh freisin cláir éagsúla faoin gceol tíre, ina measc Opry le Daniel, Glór Tíre agus Irish Post Country Music Awards beo as Fóram na Mílaoise i nDoire.

Tá cáil ag teacht ar TG4 le roinnt blianta anuas maidir le himeachtaí beo agus bhí ról lárnach acu ar sceideal an stáisiúin i rith na bliana 2018. Tá sin le sonrú ar chláir de leithéid Samhain Live (seó spleodrach beo as Doire ar Oíche Shamhna), Fáilte 2019 ar Oíche Chinn Bhliana agus The Irish Post Awards chomh maith le craoltóireacht chuimsitheach beo ar imeachtaí mar chuid d'Oireachtas na Samhna i gcláir de leithéid Steip agus Lár Stáitse. Bhí craoladh beo as Cill Airne ar feadh ceithre lá i gceist le Oireachtas na Gaeilge príomhfhéile ealaíon agus cultúir Gaeilge na hÉireann. Tionscnamh tábhachtach atá i nGradam Ceoil agus neartaíodh sa bhliain 2018 an comhar 19

Tuarascáil Bhliantúil 2018 rathúil le Ciste Craoltóireachta na Gaeilge agus Comhairle Cathrach Bhéal Feirste nuair a rinneadh craoladh beo ar an ócáid a eagraíodh i mBéal Feirste.

Cuireadh tráchtaireacht chuimsitheach Nuacht TG4 ar chúrsaí ar fáil freisin. Tá an tsúil eile le sonrú go sainiúil ar an tseirbhís nuachta atá mórtasach as an gceanncheathrú a bheith lonnaithe taobh amuigh de Bhaile Átha Cliath. Cuireadh tús i rith na bliana 2018 le tréimhse nua comhpháirtíochta idir TG4 agus RTÉ maidir leis an tseirbhís. Rinneadh dá réir sin athsheoladh ar chláír Nuacht RTÉ ar RTÉ One agus ar RTÉ News Now ionas go bhfuil cuma nua ar fad orthu. Is admháil an branda nua, Nuacht RTÉ le TG4, ar an gcomhpháirtíocht eadrainn. Rinneadh acmhainní a infheistiú i rith na bliana 2018 chun an stiúideo nuachta a thabhairt cothrom le sárchaighdeáin na linne agus i mí Aibreáin, d'aistrigh cláir nuachta RTÉ go dtí an stiúideo feabhsaithe nuadheartha nuachta ag TG4 i mBaile na hAbhann. Is ábhar ríméid ag TG4 go mbíonn an clár nuachta le feiceáil anois ar chainéil teilifíse RTÉ agus féachann níos mó ná 420,000 duine ar chláir Nuacht ar RTÉ One nó ar TG4 gach seachtain.

Bhí an tsraith sheachtainiúil cúrsaí reatha 7Lá ar ais ar TG4 chomh maith leis an tsraith iomráiteach clár faisnéise Fíorscéal agus an chéad chraoladh teilifíse in Éirinn ar an scannán géarchúiseach This is Palestine le John & Gerry McColgan ar an gcéad chlár sa tsraith.

Chomh maith leis an sobaldráma Gaeilge Ros na Rún, craoladh cláir drámaíochta ardchaighdeáin eile i nGaeilge chomh maith le drámaíocht idirnáisiúnta. Ábhar mórtais faoi leith do TG4 an fadscannán faisnéise agus drámaíochta Murdair Mhám Trasna, atá dírithe ar eachtra iomráiteach i stair na hÉireann nuair a rinneadh slad sa bhliain 1882 ar chúigear den aon teaghlach amháin i mbaile iargúlta Mhám Trasna in iarthar na tíre. Mar gheall ar an gcaoi ar oibrigh údaráis na Breataine, daoradh daoine neamhchiontacha, roinnt acu chun báis trína gcrochadh agus an chuid eile chun príosúin mar gheall ar mhionn éithigh agus ar bhreabaireacht. Ba é cur síos a thug an staraí iomráiteach de chuid na Breataine, Robert Kee, ar ar tharla: “one of the most blatant miscarriages of justice in British legal history”. Chuir craoladh an scannáin ar TG4 borradh mór faoi fheachtas, lenar sheas an tUachtarán Micheál D. Ó hUigínn, pardún iarbháis a bhronnadh ar na fir neamhchiontacha. Roghnaíodh Murdair Mhám Trasna ar son na hÉireann sa chatagóir do scannáin agus do chláir staire ag Féile na Meán Ceilteach.

Gradaim Bhí caighdeán an ábhair agus na bpearsaí le sonrú arís i mbliana ar ar bronnadh de ghradaim agus d'ainmniúcháin ar TG4 i rith na bliana 2018. Áirítear orthu sin gradaim ag Féile na Meán Ceilteach do An Béal Bocht, Rocky Ros Muc agus Murdair Mhám Trasna. Bronnadh gradaim/ainmniúcháin freisin ar Camino Voyage ag an Irish Screen America Film Festival, Féile Idirnáisiúnta Scannánaíochta an Daingin agus Luxembourg British & Irish Film Season. Gnóthaíodh trí ghradam IFTA maidir le TG4XX BEO (Gifted Empire/TG4), Fir Bolg (Dearg Films / TG4) agus Domenico Pontillo, Wild Ireland - the Edge of the World. Gnóthaíodh 19 gradam / ainmniúchán maidir le Gradaim Chumarsáide an Oireachtais i ndáil le Camino an tSáile, Song of Granite, An Focal Scoir, Beidh Mé Ar Ais, Grace Harte, Rocky Ros Muc, Anseo i Lár an Ghleanna, Cúl Stáitse agus cláir eile chomh maith le pearsaí de chuid TG4. Buadh gradaim / ainmniúcháin freisin maidir le gradaim Sockies, Circom, Radharc agus eile i rith na bliana.

Roghnaíodh dhá scannán suntasach faisnéise de chuid TG4 (le comhchistíocht faoin scéim Fuaim & Fís ón Údarás Craolacháin) mar scannáin tús áite ag an Irish Film Festival i mBostún i rith na bliana 2018. Bhí Noel Hill – Broken Dream (Aisling Ghéar), portráid ghéarchúiseach de dhuine de na ceoltóirí traidisiúnta is clúití in Éirinn agus é ag teacht chuige féin tar éis ionsaí tromchúiseach agus In the Shadow of the Glen, ina ríomhtar meath a theacht ar bhaile in iarthar na hÉireann a bhíodh bríomhar tráth agus ina spreagtar ceisteanna níos ginearálta faoi chúrsaí cultúir agus inmharthanachta, ar na príomhscannáin ag an bhféile. Dúirt Martin J. Walsh, Méara Bhostún, gur léiriú na scannáin ar an tsárobair atá ar bun ag TG4 agus gurbh fhollasach go bhféadfaí iad a chur i gcomórtas le scothscannáin an domhain. B'ábhar ríméid do TG4 na scannáin sin a roghnú le taispeáint ag ócáid ghradamúil dá 20

Tuarascáil Bhliantúil 2018 shórt. Is gné thábhachtach den tionscnamh ‘TG4 Gach Áit’ go mbeifí ag cothú an cheangail le lucht féachana na hÉireann gan bheann ar an áit ina bhfuil siad.

Bliain na Gaeilge - agus cur chun cinn spórt na mban go leanúnach ag TG4 Chuir TG4 imeachtaí agus cláir speisialta ar fáil i rith na bliana 2018 chun ceiliúradh a dhéanamh ar Bhliain na Gaeilge. Táthar an-bhuíoch as an gcistíocht bhreise a fuarthas ón Roinn Cumarsáide, Gníomhaithe ar son na hAeráide agus Comhshaoil a chuir ar ár gcumas na tionscnaimh seo maidir le Bliain na Gaeilge a chur i gcrích.

I gcomhar le Cumann Pheil na mBan, craolann TG4, urraithe an chraobhchomórtais, cluichí chraobh na sinsear agus na craoibhe idirmheánaí. Foilsíodh lógó nua ar a bhfuil na focail ‘Peil na mBan’ mar cheiliúradh ar Bhliain na Gaeilge agus cuireadh leagan Gaeilge ar fáil freisin de Threoir Oifigiúil an Chumainn. Thug TG4 cúnamh taca maidir le lá gníomhaíochta i bPáirc an Chrócaigh i rith na bliana. Tháinig cailíní Faoi 12 as gach cuid d'Éirinn le chéile i bPáirc an Chrócaigh ar Lá Náisiúnta Blitz na gClubanna Gaeltachta 2018 chun cluichí a imirt agus bualadh le réalta móra Pheil na mBan. Ócáid faoi leith a bhí anseo ag a ndearnadh ceiliúradh ar theanga na Gaeilge trí mheán an chluiche. Is ábhar mórtais ag TG4 gur féidir linn, tríd an gcomhpháirtíocht le Cumann Pheil na mBan agus le Lidl, cuidiú le peil na mban a chur i láthair mar is cóir. Seoladh an feachtas #properfan freisin a chuidigh le spéis mhór a chothú sna cluichí. Is breá linn freisin an bhéim is ceart a bheith á tharraingt ar spórt na mban ar fud na hÉireann mar gheall ar a fheabhas atá ag éirí le Craobhchomórtais Chumann Pheil na mBan.

Le fada tá cáil ar TG4 maidir leis an tacaíocht a thugann muid do mhná a imríonn spórt , an cheannródaíocht a rinne muid maidir le spórt na mban a chraoladh agus an aird a tharraing muid ar spórt na mban ó bunaíodh an stáisiún sa bhliain 1996. I mí na Nollag 2018, shínigh TG4 comhaontú maidir le feidhmiú mar Chomhpháirtí Meán Cumarsáide i ndáil leis an tionscnamh 20x20 Women in Sport. Leis an gcomhpháirtíocht seo, daingneofar ról TG4 maidir le spórt na mban agus cuirfear leis an aird agus leis an trácht ar spórt na mban ar gach leibhéal in ábhar cláir an stáisiúin. Cuid thábhachtach dár mbeartas forbartha is ea an chomhpháirtíocht leis an LGFA, comhpháirtíocht a bhfuil ag éirí thar cionn léi, chomh maith leis an gclúdach a dhéanann an stáisiún ar spórt eile mar chamógaíocht, cispheil, leadóg, badmantan, snámh, lúthchleasaíocht agus tuilleadh. I rith na bliana 2018, chraol TG4 tuairim is 90 uair an chloig d'ábhar spóirt na mban le himeachtaí beo, buaicphointí, tuairiscí nuachta agus cláir faisnéise, agus tarraingíodh lucht féachana beagnach 1.2 milliún duine. Táthar ag tnúth le breis a dhéanamh anuas ar an méid sin agus cur leis an aird agus leis an tuiscint ar réimsí éagsúla de spórt na mban ar TG4 i rith na mblianta seo romhainn.

An Lucht Féachana don Ábhar Craolacháin Ba bhliain dhúshlánach í an bhliain 2018 inar tharla géarú arís eile, seachas mar a bhí riamh cheana ann, ar an iomaíocht maidir le lucht féachana. Gan dóthain maoinithe chun infheistíocht a dhéanamh in ábhar sárspéisiúil siamsúil agus chun dul in iomaíocht le hollchomhlachtaí meán cumarsáide idirnáisiúnta, cuireadh isteach ar ár gcumas spéis an lucht féachana líneach a spreagadh. Cé gur aimsíodh 85% den chroí lucht féachana Gaeilge, sárbheartaíocht, tharla ísliú den chéad uair le trí bliana anuas ar líon na ndaoine a bhreathnaigh orainn agus ar ár sciar den lucht féachana náisiúnta iomlán.

Bhí meánsciar TG4 den lucht féachana náisiúnta teilifíse ar feadh an lae cothrom le beagnach 1.8% i rith na bliana 2018, laghdú ó bheagnach 1.9% sa bhliain 2017. Cor chun sochair ab ea an sciar le linn na bpríomhthráthanna craolta, na tráthanna sa sceideal craolacháin is géire iomaíocht, a bheith beagnach 2% i rith ráithe an Fhómhair sa bhliain 2018, an chéad tréimhse ina raibh ábhar á chraoladh i sceideal TG4 a eascraíonn ó na socruithe nua ábhair a cuireadh ar bun mar chuid dár straitéis. Bhí an sciar ab airde maidir le haon lá faoi leith os cionn 9% agus bhí TG4 arís ar an 7ú cainéal ba mhó lucht féachana in Éirinn i rith na bliana, beart nach fánach i bhfianaise a bhfuil de chainéil ar fáil anois ag an lucht féachana in Éirinn.

21

Tuarascáil Bhliantúil 2018

Infheistíocht in Earnáil na Léiritheoirí Neamhspleácha Is mó de mhargadh domhanda margadh an lón ábhair bliain i ndiaidh bliana le comhlachtaí meán cumarsáide idirnáisiúnta atá sáracmhainneach ó thaobh cúrsaí cruthaitheachta agus gnóthaí airgeadais. I gcás na tíre seo, tá ísliú tagtha ar an infheistíocht in ábhar de chuid na hÉireann. Sa tuarascáil dar teideal Economic Analysis of the Audiovisual Sector in the Republic of Ireland12, tagann Olsberg SPI ar an gcomhairle go bhfuil, mar gheall ar chiorruithe maidir le cistíocht phoiblí, bac suntasach curtha ar ábhar de chuid chultúr na hÉireann a léiriú ag earnáil na léiritheoirí neamhspleácha. Tráth a bhfuil comhlachtaí ollmhóra idirnáisiúnta ag cruthú a gcuid ábhair féin agus ag coinneáil smacht ar chúrsaí dáiliúcháin ina leith, fágann ísliú ar na cistí d'ábhar de chuid na hÉireann gur mó an baol atá ann go mbrúfaí ábhar dúchasach na hÉireann den mhargadh.

Mar chuid lárnach dár múnla craoltóra foilsitheora Gaeilge, cuid dár straitéis ná infheistíocht a mhéadú in ábhar coimisiúnaithe agus tacú le forbairt earnáil léiriúcháin láidir, bhríomhar Gaeilge. Rinneadh infheistíocht €24m i rith na bliana 2018 in ábhar ó earnáil na léiritheoirí neamhspleácha in Éirinn. Féachadh le cur leis an infheistíocht i gcomhaontuithe ilbhliantúla ollsoláthair ábhair leis an earnáil. D'éirigh linn comhaontú nua amháin a shocrú i rith na bliana 2018 ach, mar gheall nár tharla ardú sách mór ar na cistí, ní rabhthas in acmhainn comhaontuithe breise a shocrú.

Leanadh de Ros na Rún, sobaldráma Gaeilge TG4, a chraoladh. Ba í seo an 23ú bliain den tsraith ar a bhfostaítear níos mó ná 150 ball foirne, go díreach nó ar conradh, san eacnamaíocht réigiúnach agus trína gcuirtear córas tábhachtach ar fáil maidir le scríbhneoirí, aisteoirí agus criúnna scannánaíochta a thabhairt chun cinn a bhfuil Gaeilge ó dhúchas acu.

Tá ar na príomhchuspóirí ag TG4 bonn treise a chur faoin bhforbairt ar réimse iléagsúil de dhaoine cumasacha i mbun ábhar closamhairc i nGaeilge a chur ar fáil agus deis a thabhairt do dhaoine nua a gcuid scileanna agus taithí i mbun cruthaitheachta a thabhairt chun cinn.

I rith na bliana 2018, i gcomhar le BBC ALBA, S4C agus Ciste Craoltóireachta Gaeilge i dTuaisceart Éireann, cuireadh an Ciste Idirnáisiúnta Ceilteach ar bun ar mhaithe le cláir nua drámaíochta, beochana agus faisnéise a fhorbairt sna teangacha Ceilteacha. Beidh babhtaí coimisiúnaithe á reáchtáil i gcomhar gach bliain d'fhonn bearta comhfhorbartha agus comhléiriúcháin i nGaidhlig na hAlban, i nGaeilge agus i mBreatnais a chur chun cinn agus comhléiriú idirnáisiúnta, ar leibhéal níos forleithne ar fud na hEorpa agus ar fud an domhain, ar ábhar a cheaptar den chéad uair sna teangacha Ceilteacha sin. Nuair atá forlámhas chomh mór á fháil ar shaol na meán cumarsáide ag ollchomhlachtaí idirnáisiúnta, a bhrúnn ardtréithe léiriúcháin mar gheall gur acmhainn dóibh an costas a ghabhann leo, is tábhachtaí arís agus arís eile go gcothaíonn TG4 timpeallacht do chomhlachtaí neamhspleácha de chuid na hÉireann inar féidir smaointe ardchaighdeáin de chuid na tíre seo a thabhairt faoi bhláth ar an margadh idirnáisiúnta.

Síníodh Meamram Comhthuisceana i rith na bliana 2018 leis an gcraoltóir Jeonju Television (JTV), sa Chóiré maidir le comhoibriú leanúnach idir Éirinn agus an Chóiré Theas i mbun ábhar a fhorbairt. Faoin gcomhaontú seo, réitítear an bealach do mhalartú ar an ábhar agus ar na cláir is fearr, cothaítear beartaíocht comhléiriúcháin maidir le hábhar cruthaitheachta, déantar maoiniú ar thionscadail comhléiriúcháin agus cuidítear le hobair margaíochta. Tá comhaontú den chineál céanna ar bun le roinnt blianta idir JTV agus an craoltóir Breatnaise S4C agus tháinig réimse de chláir ardchaighdeáin comhléiriúcháin dá bharr sin. Tagann an tionscnamh go rímhaith le cuspóir straitéise TG4 tionscal na cruthaitheachta in Éirinn a fhorbairt agus bonn treise a chur faoi chomhlachtaí léiriúcháin

12 Olsberg SPI le Nordicity, 2017 22

Tuarascáil Bhliantúil 2018 neamhspleácha ag dul i mbun gnó go hidirnáisiúnta ionas gur féidir ábhar de chuid na hÉireann a chur ar na margaí idirnáisiúnta. Táthar buíoch d'Údarás na Gaeltachta as cúnamh taca a thabhairt maidir leis an tionscnamh seo, comhairle a chur ar fáil agus cúnamh praiticiúil a chur ar fáil do chomhlachtaí Gaeltachta ar mian leo páirt a ghlacadh sa phróiseas.

Deacrachtaí Airgeadais & Cistíocht Tar éis blianta fada gan aon athrú, nó le hardú nó ísliú an-bheag, ar an maoiniú reatha, d'iarr TG4 ardú bliantúil 5% ar an meán ar an maoiniú reatha i ndáil leis an straitéis nua.

Ba é comhairle an Údaráis Craolacháin go gcuirfí ardú €6m in aghaidh na bliana leis an gcistíocht phoiblí do TG4 agus gur chóir lánéifeacht a bheith leis sin ón mbliain 2018 amach go ceann ré feidhme straitéis TG4. Measadh cúis mhaith leis an ardú sin ó tharla nach leor an chistíocht atá ar fáil faoi láthair chun a chinntiú go maireann TG4 go leanúnach san am atá romhainn.

Cé go raibh TG4 buíoch as an €1m breise de chistí reatha agus an €1m breise de chistí caipitil a cuireadh ar fáil maidir leis an mbliain 2018, ní leor sin chun soláthar don chistíocht is gá maidir le straitéis na seirbhíse agus fágann sin gur deacair straitéis nua TG4 a thabhairt i gcrích go hiomlán.

Tá ról cinniúnach le TG4, an craoltóir agus comhlacht meán cumarsáide seirbhíse poiblí i ndáil leis an nGaeilge, maidir le borradh a chur faoi eacnamaíocht na cruthaitheachta i nGaeilge.

Ní foláir cur leis an infheistíocht sa lón ábhair do na seirbhísí craolacháin agus do na seirbhísí digiteacha ionas go mbíonn tábhacht i gcónaí leo ag an lucht féachana reatha agus ag na glúnta atá le teacht agus ionas go leantar den dea-thoradh i ndáil le haidhmeanna mórthábhachtacha cultúir an bheartais phoiblí, mar shampla an Ghaeilge a chur chun cinn, cúrsaí cultúir agus cruthaitheachta, ceiliúradh ar an éagsúlacht cultúir agus teanga.

Buíochas Ba mhaith liom, thar ceann TG4, buíochas a ghabháil le cuid mhór daoine agus eagraíochtaí éagsúla.

Is mian liom, ar an gcéad dul síos, buíochas a ghlacadh leis an Aire Denis Naughten T.D. as an gcúnamh taca a thug sé do TG4 le linn a thréimhse oifige. Fearaim fáilte roimh an Aire nua Richard Bruton T.D. chomh maith le buíochas a ghabháil leisean freisin agus leis na hoifigigh sa Roinn Cumarsáide, Gníomhaithe ar son na hAeráide agus Comhshaoil. Is mian liom buíochas faoi leith a ghabháil leis an Ardrúnaí Mark Griffin, as a chuidiúsan. Táthar buíoch

as an gcistíocht bhreise agus ag tnúth le hoibriú in éineacht leis féin agus le hoifigigh eile na Roinne i rith na bliana seo chugainn.

Táthar buíoch de chomhaltaí Bhord TG4 agus den Chathaoirleach, Siún Ní Raghallaigh, as a gcuid dúthrachta agus díograise go leanúnach ag obair ar son TG4. Ba í an bhliain 2018 an bhliain tosaigh den straitéis nua agus ba bhliain í ar bhain dúshlán mór léi agus deacrachtaí cistíochta agus margaidh á gcur romhainn arís agus arís eile. Táthar fíorbhuíoch den treoir agus den chúnamh a chuireann an Bord ar fáil do TG4. Táthar buíoch freisin d'Údarás Craolacháin na hÉireann, d'Fhís Éireann, de Chiste Craoltóireachta na Gaeilge i dTuaisceart Éireann, de RTÉ agus d'earnáil na léiritheoirí neamhspleácha. Admhaítear an tairbhe a dhéanann siad ar fad maidir le seirbhísí TG4 agus go háirithe an cumas cruthaitheachta atá in earnáil na léiritheoirí neamhspleácha a chuireann ábhar sainiúil, siamsúil Gaeilge ar fáil. Tá buíochas ag dul chomh maith don iliomad eagraíocht cultúir, Gaeilge agus spóirt a n-oibrítear i gcomhar leo agus táthar ag tnúth le bliain eile ag comhoibriú leo i rith na bliana 2019.

23

Tuarascáil Bhliantúil 2018 Ba mhaith liom féin go pearsanta buíochas ó chroí a chur in iúl do mo chuid comhghleacaithe anseo i TG4. Is mian liom tagairt faoi leith a dhéanamh do Mhary Uí Chadhain, Stiúrthóir Airgeadais TG4 agus an Rúnaí Cuideachta, a raibh ról lárnach pearsanta faoi leith aici maidir leis an bhforás a tháinig ar TG4 le fiche bliain anuas agus ar mór an fhoinse cúnaimh agus nirt agamsa í ó ceapadh sa phost seo mé sa bhliain 2016. Tá fógartha ag Mary go mbeidh sí ag dul ar scor ó TG4 i rith na bliana 2019 agus tá buíochas TG4 tuilte le fada aici as an gcaoi ar shaothraigh sí ar feadh na mblianta chun cur le hioncam TG4 agus as a cuid léargais maidir le cuidiú le hearnáil na léiritheoirí neamhspleácha borradh agus teacht faoi bhláth. Beidh sé deacair í a shárú.

Beidh na blianta 2018 agus 2019 ina mblianta suntasacha maidir le hathruithe ag an eagraíocht agus an straitéis nua á cur i bhfeidhm. Tá dúthracht, díocas agus díograis léirithe ag an uile dhuine maidir leis an straitéis a thabhairt i gcrích agus cé go bhfuil cuid mhór bainte amach le bliain anuas, is iomaí ábhar dúshláin le sárú go fóill. Ba mhaith liom mo chuid buíochais a ghlacadh leo agus an dua a chaitheann siad leis an obair a thréaslú leo. Táim ag tnúth le hoibriú leis an uile dhuine acu arís i rith na bliana 2019 agus ina dhiaidh sin arís.

______Alan Esslemont Ard-Stiúrthóir

24

Tuarascáil Bhliantúil 2018

Ráiteas faoi Chúrsaí Rialachais agus Tuarascáil Chomhaltaí an Bhoird

Cúrsaí Rialachais

Cuireadh Bord TG4 ar bun faoin Acht Craolacháin 2001. Leagtar feidhmeanna an Bhoird amach in alt 87 den Acht Craolacháin 2009. Tugann an Bord cuntas don Aire Cumarsáide, Gníomhaithe ar son na hAeráide agus Comhshaoil. Táthar freagrach as an dea-rialachas a chinntiú agus déantar sin trí aidhmeanna agus spriocanna straitéise a leagan síos agus cinntí straitéise maidir leis na príomhcheisteanna gnó ar fad a dhéanamh. Is ar an bPríomhfheidhmeannach agus ar an meitheal shinsearach bainistíochta a leagtar an fhreagracht as an ngnáthbhainistíocht ó lá go lá agus as TG4 a rialú agus a stiúradh. Ní mór don Phríomhfheidhmeannach agus don mheitheal shinsearach bainistíochta an stiúir straitéise ghinearálta arna leagan amach ag an mBord a leanúint agus a chinntiú go mbíonn tuiscint léir ghlan ag gach comhalta den Bhord ar na bearta agus ar na cinntí príomhthábhachtacha ar fad a bhaineann leis an eintiteas agus ar ábhar suntasach baoil a d'fhéadfadh a theacht chun cinn. Feidhmíonn an Príomhfheidhmeannach mar cheangal díreach caidrimh idir an Bord agus lucht bainistíochta TG4.

Freagrachtaí an Bhoird

Leagtar obair agus freagracht an Bhoird amach i dtéarmaí tagartha an Bhoird ina luaitear chomh maith na nithe sin ar leis an mBord amháin cinneadh a dhéanamh ina leith. Ar na réimsí oibre a bhíonn ar chlár oibre an Bhoird lena meas go rialta, áirítear:  dearbhuithe maidir le leas,  tuairiscí ó na coistí,  tuarascálacha airgeadais/cuntais bhainistíochta,  tuairiscí ar chúrsaí feidhmíochta, agus  nithe forchoimeádta.

Tá ceangailte ar Bhord TG4 faoi Alt 109 den Acht Craolacháin 2009 cuntas cuí cothrom a choinneáil, i bhfoirm a aontaíonn an tAire Cumarsáide, Gníomhaithe ar son na hAeráide agus Comhshaoil le toiliú an Aire Caiteachais Phoiblí agus Athchóirithe, ar an airgead ar fad a fhaightear agus a chaitear.

Agus na ráitis airgeadais sin á n-ullmhú, éilítear ar Bhord TG4:  polasaithe cuntasaíochta oiriúnacha a roghnú agus iad a chur i bhfeidhm go seasta comhleanúnach,  breithiúnais agus meastacháin atá réasúnta & críonna a dhéanamh  na ráitis airgeadais a ullmhú ar bhonn ghnótha leantaigh ach amháin sa chás nach mbeadh sé ciallmhar a cheapadh go leanfadh an Bord ag feidhmiú  a lua cibé an ndearnadh caighdeáin chuntasaíochta infheidhme a leanúint, faoi réir ag aon athrú ábhartha óna dhéanamh sin

25

Tuarascáil Bhliantúil 2018

Tá an Bord freagrach as taifid chuntasaíochta leordhóthanacha a choimeád ónar léir, go réasúnta cruinn ag aon tráth ar bith, staid airgeadais an ghnóthais agus lenar féidir a chinntiú go bhfuil na ráitis airgeadais mar atá dlite faoi alt 109 den Acht Craolacháin 2009. Is ar an mBord a leagtar an fhreagracht maidir le heolas corparáide agus faisnéis airgeadais a chur ar fáil ar láithreán gréasáin TG4 agus maidir le hiomláine an ábhair sin.

Tá an Bord freagrach as an bplean bliantúil agus as an mbuiséad bliantúil a aontú. Rinneadh athbhreithniú maidir le feidhmíocht TG4 i gcomórtas leis an bplean bliantúil agus leis an mbuiséad ar an 29 Aibreán 2019.

Tá an Bord freagrach freisin as na sócmhainní a choimirciú agus dá réir sin as bearta réasúnacha a dhéanamh chun calaois nó mírialtacht eile a sheachaint agus a thabhairt chun aire.

Is é tuairim an Bhoird go bhfuil léargas cruinn cothrom ó ráitis airgeadais TG4 ar an bhfeidhmíocht airgeadais agus ar staid airgeadais TG4 amhail an 31 Nollaig 2018.

Struchtúr an Bhoird

Cathaoirleach, an tArdstiúrthóir (mar chomhalta de bhrí oifige) agus 10 ghnáthchomhalta atá ar an mBord, iad ar fad arna gceapadh ag an Aire Cumarsáide, Gníomhaithe ar son na hAeráide & Comhshaoil. Rinneadh comhaltaí an Bhoird a cheapadh go ceann téarma cúig bhliana agus bíonn cruinnithe acu go tráthrialta. Leagtar amach sa tábla thíos mioneolas faoi thréimhsí ceapacháin na gcomhaltaí reatha:

Comhalta Boird Ról Dáta arna Cheapadh Alan Esslemont (An tArd-Stiúrthóir) Príomhfheidhmeannach 14/10/2016 Siún Ní Raghallaigh Cathaoirleach Athcheapadh 17/04/17 Des Geraghty Gnáthchomhalta Athcheapadh 17/04/17 Mairéad Ní Cheóinín Gnáthchomhalta Athcheapadh 17/04/17 Micheál Seoighe Gnáthchomhalta Athcheapadh 17/04/17 Michelle Ní Chróinín Gnáthchomhalta Athcheapadh 17/04/17 Diarmuid Ó Ruiséal Gnáthchomhalta 03/03/2015 Bríd Ní Fhachtna Gnáthchomhalta 22/07/2015 Frank Reidy Gnáthchomhalta 29/09/2015 Mairéad Ní Nuadháin Gnáthchomhalta 21/11/2017 Siobhán Ní Ghadhra Gnáthchomhalta 21/11/2017 Darach Ó Tuairisg Gnáthchomhalta 21/11/2017

Chuir an Bord tús i mí na Nollag 2017 le hAthbhreithniú agus Measúnóireacht ar Éifeachtúlacht an Bhoird a tugadh chun críche i Meitheamh 2018. Meastar go gcríochnófar athbhreithniú do 2018 i Meitheamh 2019.

26

Tuarascáil Bhliantúil 2018

Tá dhá choiste curtha ar bun ag an mBord mar seo a leanas:

1. An Coiste Iniúchóireachta agus Riosca: Triúr comhaltaí Boird atá ina gcomhaltaí den choiste seo. Is é ról atá leis an gCoiste Iniúchóireachta agus Riosca cúnamh a thabhairt i ndáil leis na cúraimí a leagtar ar an mBord maidir le hábhar riosca, cúrsaí rialála agus rialachais agus dearbhú ina leith sin. Tá an Coiste neamhspleách ar lucht bainistíochta airgeadais na heagraíochta. Déanann an Coiste, go háirithe, a chinntiú go mbíonn monatóireacht á déanamh go gníomhach agus go neamhspleách ar na córais rialála inmheánacha, na bearta iniúchóireachta san áireamh. Tugann an Coiste tuairisc don Bhord ar gach cruinniú de chuid an Choiste chomh maith le tuarascáil bhliantúil a chur faoi bhráid i scríbhinn.

Is iad atá ina gcomhaltaí den Choiste Iniúchóireachta agus Riosca: Bríd Ní Fhachtna (Cathaoirleach), Frank Reidy agus Mairéad Ní Nuadháin. Tionóladh 4 chruinniú den Choiste i rith na bliana 2018.

2. An Coiste Luach Saothair: Triúr comhaltaí Boird atá ina gcomhaltaí den choiste seo. Seo a leanas comhaltaí an choiste: Siún Ní Raghallaigh (Cathaoirleach), Des Geraghty agus Micheál Seoighe. Tionóladh 1 chruinniú den Choiste i rith na bliana 2018.

Sceideal maidir le cúrsaí Tinrimh, Táillí agus Costais Leagtar amach sceideal thíos maidir le cúrsaí tinrimh ag cruinnithe an Bhoird agus Choistí an Bhoird i rith na bliana 2018 chomh maith leis na táillí agus na costais a fuair gach comhalta

An Coiste Táillí Costais An Coiste An Bord Iniúchóireachta 2018 2018 Luach Saothair agus Riosca €'000 €'000 Líon na gCruinnithe 7 4 1 Alan Esslemont 7 - - - -

Siún Ní Raghallaigh (An Cathaoirleach) 7 - 1 21,683 -

Des Geraghty 6 - 1 12,648 3,866

Mairéad Ní Cheóinín 5 - - 12,648 982

Micheál Seoighe 6 - 1 12,648 503 Michelle Ní Chróinín 4 - - - 1,511

Diarmuid Ó Ruiséal 7 - - 12,648 609

Bríd Ní Fhachtna 7 4 - 12,648 4,410

Frank Reidy 6 4 - 12,648 310

Mairéad Ní Nuadháin 6 3 - 12,648 4,480

Siobhán Ní Ghadhra 7 - - 12,648 841

Darach Ó Tuairisg 7 - - 12,648 984 Ilchaiteachais 3,998

Lís Ní Dhálaigh (Rúnaí chuig an mBord) -

Mary Uí Chadhain (Rúnaí na Cuideachta) -

135,515 22,494

27

Tuarascáil Bhliantúil 2018

Bhí aon chomhalta amháin den bhord, Michelle Ní Chróinín, nach bhfuair táille Boird de réir phrionsabail an Aon Tuarastail Amháin don Aon Duine Amháin.

Na Príomhathruithe Pearsanra

Níor tharla aon athrú ar chomhaltaí an Bhoird le linn 2018. D’éirigh Pádhraic Ó Ciardha, leas- phríomhfheidhmeannach agus rúnaí an Bhoird, as i mí Feabhra 2018 agus ceapadh Lís Ní Dhálaigh ina rúnaí. Níor tháinig aon athrú eile ar an mbainistíocht shinsearach in 2018.

Nochtadh atá dlite faoin gCód Cleachtais um Rialachas Comhlachtaí Stáit (2016)

Tá an Bord freagrach as a chinntiú go gcloíonn TG4 lena n-éilítear faoin gCód Cleachtais um Rialachas Comhlachtaí Stáit (“an Cód”), arna fhoilsiú ag an Roinn Caiteachais Phoiblí agus Athchóirithe i mí Lúnasa 2016. Éilítear nochtadh mar seo a leanas a dhéanamh faoin gCód sin:

Costas Comhairleoireachta

Áirítear le costas comhairleoireachta an costas a ghabhann le comhairle sheachtrach ar an lucht bainistíochta agus ní thugtar feidhmeanna ghnáthdhéanamh an ghnó san áireamh. 2018 2017 € €

Comhairle dlí 1,848 4,004 Comhairle airgeadais 49,379 8,617 Gnóthaí margaíochta 141,961 183,038 Acmhainní Daonna/Pinsin 21,352 16,630 Forbairt gnó 43,827 38,760 Eile 39,447 60,102 Iomlán an chostais comhairleoireachta 297,814 311,151

Costas comhairleoireachta arna chaipitliú 1,251 Costas comhairleoireachta a luaitear de mhuirear ar an gCuntas 297,814 309,900 Ioncaim agus Caiteachais agus na Cúlchistí Ioncaim Coinnithe Iomlán 297,814 311,151

Caiteachas ar Thaisteal agus ar Chothabháil

Déantar an caiteachas ar thaisteal agus ar chothabháil a rangú mar seo a leanas:

2018 2017 € € In Éirinn - An Bord 15,687 12,594 - An Fhoireann 87,680 52,585 Thar Lear - An Bord 2,810 0 - An Fhoireann 102,430 83,385 Iomlán 208,607 148,564

28

Tuarascáil Bhliantúil 2018

Costas Dlí Ní raibh aon chaiteachas ar TG4 i 2018 i leith costais Dlí.

Caiteachas Fáilteachas

Luaitear caiteachas fáilteachas mar seo a leanas sa Chuntas Ioncaim agus Caiteachais:

2018 2017 € € Fáilteachas foirne 48,731 40,664 Fáilteachas cliaint 19,703 11,821 Iomlán 68,434 52,485

Ráiteas faoi chúrsaí Comhlíontais

Chomhlíon TG4 na coinníollacha uile maidir leis an gCód Cleachtais um Rialachas Comhlachtaí Stáit arna fhoilsiú ag an Roinn Caiteachais Phoiblí agus Athchóirithe i mí Lúnasa 2016, ach amháin na cásanna eisceachta seo a leanas:

Ní dhéanann TG4 sonraí faoi shochair ghearrthéarmacha fhostaithe is mó ná €60,000 a nochtadh de réir bhandaí €10,000 sa tuarascáil bhliantúil mar a d'éileofaí a dhéanamh faoin gCód Cleachtais mar gheall ar íogaire an eolais sin ó thaobh cúrsaí tráchtála. Tá an cás eisceachta sin maidir leis an gCód aontaithe leis an Roinn Cumarsáide, Gníomhaithe ar son na hAeráide agus Comhshaoil agus déanfar a nochtadh i dTuarascáil an Chathaoirligh leis an Aire.

Siún Ní Raghallaigh Cathaoirleach

Dáta: 24 Bealtaine 2019

29

Tuarascáil Bhliantúil 2018

Athbhreithniú Airgeadais 2018

Athbhreithnithe Ioncaim agus Caiteachais

Déantar athbhreithniú sa tuarascáil seo ar fheidhmíocht ioncaim agus caiteachais TG4 in 2018 i dtéarmaí a príomhfhoinsí agus úsáid ioncaim, príomhspreagthóirí costais an chainéil, agus a fócas foriomlán ar éifeachtúlacht agus ar luach ar airgead. Déantar comparáid freisin san athbhreithniú idir feidhmíocht TG4 in 2018 agus in 2017 faoi na ceithre cheannteideal seo a leanas:

1. Ioncam 2. Caiteachas Oibriúcháin 3. Rialú Costas agus Éifeachtúlacht sa bhliain 2018 4. Caiteachas ar Ábhar Gaeilge sa bhliain 2018

1. Ioncam

Mar is léir ó Thábla 1 thíos, b’ionann an t-ioncam iomlán (maoiniú reatha státchiste agus ioncam tráchtála) in 2018 agus €38.86m (2017: €36.86m). I gcomórtas leis an mbliain roimhe sin, tháinig méadú 5.4% ar ioncam TG4. B’ionann maoiniú reatha státchiste agus €33.79m (2017: €32.79m) den ioncam sin agus b’ionann é agus 87% (2017: 89%) d’ioncam iomlán TG4, leis an ioncam tráchtála ag léiriú 10.5% in 2018 ag at €4.083m (2017: €4.07m). Bhí deontas breise €985,000 ann in 2018.

Mhéadaigh an t-ioncam tráchtála .32%. Is feidhmíocht fhónta é sin i margadh an-iomaíoch fógraíochta agus fógraíochta teilifíse in Éirinn.

Tábla 1: Ioncam TG4 2018

2018 2017 Cur síos €000 % €000 %

Deontas i gCabhair 33,790 87.0% 32,790 88.9% Tráchtáil (fógraíocht agus urraíocht) 2,763 7.1% 2,614 7.1% Tráchtáil eile 1,320 3.4% 1,456 4.0% Deontas speisialta cláir 985 2.5% 0 0.0% Teacht Isteach Iomlán 38,858 100% 36,860 100%

30

Tuarascáil Bhliantúil 2018

2. Caiteachas Oibriúcháin

I dtéarmaí an chaiteachais oibriúcháin bhliantúil, leag TG4 béim leanúnach ar shamhail oibriúcháin atá chomh héifeachtúil agus is féidir agus ar bhainistíocht costas chun luach ar airgead a chinntiú i ngach gníomhaíocht. B’ionann an caiteachas oibriúcháin iomlán agus €38.4m in 2018, méadú 6.5% ar an €36.1m a caitheadh in 2017. Féach Tábla 2 thíos.

Tábla 2: Caiteachas Oibriúcháin TG4 2018 i gcomparáid le 2017

€000 Athrú % idir 2018 Cur síos 2018 2017 agus 2017

Costas na nDíolachán 980 984 -0.4% Costais Foirne 5,372 5,653 -5% Caiteachas Clár 26,510 23,971 10.% Caiteachas Eile 5,617 5,519 1.9%

(Forchostais, Tarchur agus costais Mhargaíochta san áireamh)

Caiteachas Oibriúcháin Iomlán 38,479 36,127 6.5%

3. Rialú Costas agus Éifeachtúlacht

Lean TG4 ag feidhmiú go héifeachtúil, go héifeachtach ó thaobh costas de agus go stuama in 2018. Baineadh coigilteas amach i réimse leathan ionaid costas agus baineadh tuilleadh leasa as acmhainní inmheánacha chun ábhar a chur ar fáil ar rátaí i bhfad níos éifeachtaí ó thaobh costas de.

31

Tuarascáil Bhliantúil 2018

4. Caiteachas ar Ábhar Gaeilge 2018

Mar a léirítear ina gealltanais don bhliain, bhí TG4 tiomanta 70% ar a laghad dá mhaoiniú reatha Státchiste a chaitheamh ar ábhar Gaeilge a léiriú. Mar a léirítear i dTábla 3 thíos, 77% den mhaoiniú Státchiste ab ea an caiteachas iarbhír. Caitheadh an 23% eile den mhaoiniú Státchiste in 2018 ar tharchur, craoladh agus cur chun cinn an sceidil agus ar fhorchostais ghinearálta. Ar an iomlán, bhí laghdú beag ó 4.44 go 4.14 uair an chloig in aghaidh an lae ar leibhéal aschuir Gaeilge TG4 i dtaobh ábhar nua Gaeilge.

Tábla 3: Caiteachas ar Ábhar Gaeilge

2018 2017 Cur síos €000 % €000 %

Maoiniú reatha Státchiste & deontas do Bhliain na Gaeilge a 34,775 100% 32,790 100% fuarthas sa bhliain (fuarthas in 2018)

*Cláir Ghaeilge a ceannaíodh: Coimisiúnaithe 21,971 63% 19,169 58% Faighte/dubáilte/fotheidealaithe 3,101 9% 3,623 11% Costais na foirne léiriúcháin 1,800 5% 1,780 6% (tuarastail san áireamh)

Costais Iomlána Léiriúcháin Ábhar Gaeilge 26,872 77% 24,572 75%

*Is é seo an caiteachas iarbhír a tabhaíodh ar na costais seo in 2018.

Ar an iomlán, sholáthair TG4 1,511 uair an chloig d’ábhar Gaeilge bunaidh in 2018, laghdú ó 1,619 in 2017

32

Tuarascáil Bhliantúil 2018

Clár

Ráiteas ar Fhreagrachtaí Chomhaltaí an Bhoird ...... 34 Ráiteas um Rialú Inmheánach ...... 35 Tuarascáil an Ard-Reachtaire Cuntas agus Ciste lena tíolacadh do Thithe an Oireachtais .. 38 Ráiteas maidir le hIoncam agus Caiteachas agus Cúlchistí Ioncaim Coinnithe ...... 40 Ráiteas maidir le hIoncaim Cuimsitheach ...... 41 Ráiteas maidir leis an Staid Airgeadais ...... 42 Ráiteas maidir le Sreabhadh Airgid ...... 43 Nótaí leis na Ráitis Airgeadais ...... 44-55

33

Tuarascáil Bhliantúil 2018

Raiteas ar Fhreagrachtaí Chomhaltaí an Bhoird

Don bhliain dar chríoch an 31 Nollaig 2018

Leis an Acht Craolacháin 2009, ceanglaítear ar an mBord ráitis airgeadais a ullmhú do gach bliain airgeadais, ar ráitis iad ina dtugtar léargas fíor cothrom ar staid ghnóthaí Theilifís na Gaeilge agus ar a hioncam agus ar a caiteachas don bhliain lena mbaineann.

Le linn na ráitis sin a ullmhú, ceanglaítear ar an mBord:

 Beartais oiriúnacha chuntasaíochta a roghnú agus iad a chur i bhfeidhm go comhréireach ina dhiaidh sin

 Breithiúnais agus meastacháin atá réasúnach agus críonna a dhéanamh

 Nochtadh a dhéanamh, agus míniú a thabhairt, i leith aon uaire nach ndéantar de réir na gcaighdeán cuntasaíochta is infheidhme, agus

 Na ráitis airgeadais a ullmhú ar bhonn gnóthais leantaigh mura rud é nach oiriúnach glacadh leis go leanfaidh Teilifís na Gaeilge de bheith ar marthain.

Tá an Bord freagrach as taifid chuí chuntasaíochta a choimeád ina nochtar go réasúnta cruinn, aon tráth áirithe, staid airgeadais Theilifís na Gaeilge agus trína gcumasaítear don Bhord a chinntiú go gcomhlíonann na ráitis airgeadais forálacha an Achta agus na Prionsabail Chuntasaíochta a nGlactar leo i gcoitinne Éirinn.

Ina theannta sin, tá an Bord freagrach as sócmhainní Theilifís na Gaeilge a choimirciú agus as bearta réasúnacha a dhéanamh chun calaois agus mírialtachtaí eile a chosc agus a bhrath. Coimeádtar leabhair chuntais an Bhoird in Oifigí Theilifís na Gaeilge, Baile na hAbhann, Co. na Gaillimhe.

Thar ceann Bhord Theilifís na Gaeilge:

Siún Ní Raghallaigh Cathaoirleach

Dáta: 24 Bealtaine 2019

34

Tuarascáil Bhliantúil 2018

Ráiteas um Rialú Inmheánach

Scóp Freagrachtaí

Admhaím, thar ceann TG4, freagracht an Bhoird as a chinntiú go bhfuil córas éifeachtúil maidir leis an rialáil inmheánach ar bun agus á chur i bhfeidhm. Tagann san áireamh leis an bhfreagracht sin gach a n-éilítear faoin gCód Cleachtais um Rialachas Comhlachtaí Stáit (2016).

An Chuspóir atá leis an gCóras Rialála Inmheánach

Tá leagtha amach go ndéanfaí bainistíocht i ndáil le hábhar baoil leis an gcóras rialála inmheánach a d'fhágfadh an baol ar leibhéal inseasta seachas a bheith in ann a chur ar neamhní ar fad. Is deimhniú réasúnach dá bhrí sin, seachas deimhniú iomlán, is féidir a thabhairt leis an gcóras go ndéantar na sócmhainní a chaomhnú, go ndéantar na hidirbhearta a údarú agus tuairisc chuí a choimeád orthu agus go ndéantar aon earráid nó mírialtacht ábhartha a chosc nó a thabhairt chun aire go tráthúil.

Bhí an córas rialála inmheánach, a thagann leis an treoir a d'eisigh an Roinn Caiteachais Phoiblí agus Athchóirithe, ar bun ag TG4 i rith na bliana dar críoch an 31 Nollaig 2018 agus anall go dtí an dáta ar aontaíodh na ráitis airgeadais.

Ábaltacht Riosca a láimhseáil

Tá Coiste Iniúchóireachta agus Riosca ag TG4 a bhfuil triúr de chomhaltaí an Bhoird a bhfuil saineolas acu ar chúrsaí airgeadais agus iniúchóireachta. Tá duine den triúr ina Chathaoirleach. Bhí ceithre cinn de chruinnithe ag an gCoiste sin i rith na bliana 2018.

Tá feidhm maidir le hiniúchóireacht inmheánach curtha ar bun freisin ag TG4 agus acmhainní leordhóthanacha á gcur ina leith ionas go ndéantar clár oibre a aontaítear leis an gCoiste Iniúchóireachta agus Riosca.

Tá polasaí maidir leis an mbainistíocht ar ábhar baoil curtha le chéile ag an gCoiste ina leagtar amach an oiread baoil a bhfuiltear sásta dul ann, na próisis bainistíochta maidir le réimsí baoil atá curtha ar bun agus mioneolas faoin ról atá le baill éagsúla foirne maidir le hábhar baoil agus an fhreagracht atá orthu ina leith. Cuireadh an polasaí sin ar fáil don uile dhuine den fhoireann a n-éilítear orthu oibriú de réir pholasaithe bainistíochta TG4 i ndáil le hábhar baoil d'fhonn an lucht bainistíochta a chur ar an airdeall faoi réimsí baoil a bheadh ag teacht chun cinn agus faoi aon easnamh maidir le bearta rialála agus ionas go nglacfaidís cúram maidir leis an ábhar baoil agus na bearta rialála a bhaineann lena réimse oibre féin.

35

Tuarascáil Bhliantúil 2018

Creatlach Riosca agus Rialaithe

Tá córas bainistíochta riosca i bhfeidhm ag TG4 lena dtugtar chun aire na príomhréimsí baoil ionas go dtugtar tuairisc orthu sin agus ar na bearta bainistíochta atá á ndéanamh chun teacht rompu agus, a oiread agus is féidir, an baol a mhaolú.

Tá clár réimsí baoil curtha ar bun ar a sonraítear na príomhréimsí baoil atá roimh TG4 agus déantar iad a shonrú, a mheas agus a rangú de réir a thormchúisí atá siad. Déanann an Coiste Iniúchóireachta agus Riosca breithniú agus leasú bliantúil ar an gclár. Baintear úsáid as toradh na measúnóireachta sin ar mhaithe le pleanáil agus chun acmhainní a leithroinnt sa chaoi is go gcinntítear bainistíocht á déanamh i ndáil le réimsí baoil ionas go bhfágtar an baol ar leibhéal inghlactha.

Tugtar mioneolas sa chlár réimsí baoil ar na bearta rialála agus na gníomhartha eile is gá chun ábhar baoil a mhaolú agus luaitear an dualgas maidir leis na bearta rialála a dhéanamh le daoine sonracha den lucht foirne. Deimhním go bhfuil córas rialála ar bun ar gnéithe dá chuid iad seo a leanas:  tá tuairisc i scríbhinn ar an nós imeachta maidir le gach ceann de na príomhphróisis gnó,  tá cúraimí sonracha, agus an fhreagracht dá réir, maidir le cúrsaí airgeadais curtha i leith dhaoine faoi leith ar leibhéal na bainistíochta,  tá córas cuí buiséid ar bun lena mbaineann buiséad bliantúil a choinníonn daoine sinsearacha den lucht bainistíochta faoi athbhreithniú,  tá córais ar bun a bhfuil d'aidhm leo iontaofacht na gcóras maidir le teicneolaíocht an eolais agus na cumarsáide a chinntiú,  tá córais ar bun chun na sócmhainní a chaomhnú

Monatóireacht agus Athbhreithniú Leanúnach

Tá nós imeachta foirmeálta curtha ar bun maidir le monatóireacht a dhéanamh ar na próisis rialála agus cuirtear aon easnamh maidir le cúrsaí rialála in iúl don té atá freagrach as beart bisigh ina leith agus go luath-thráthúil don lucht bainistíochta agus don Bhord, nuair is cuí sin. Deimhním go bhfuil na córais monatóireachta leanúnacha seo a leanas ar bun:  tá na príomhréimsí baoil agus na bearta rialála ina leith sin tugtha chun suntais agus próisis curtha ar bun chun monatóireacht a dhéanamh ar oibriú na mbeart rialála sin agus tuairisc a thabhairt ar aon easnamh a thugtar chun aire,  tá socruithe tuairiscíochta curtha ar bun ar gach leibhéal ar a leagtar cúram maidir le bainistíocht airgeadais, agus  déanann daoine sinsearacha den lucht bainistíochta athbhreithniú go tráthrialta chomh maith le hathbhreithniú ceann bliana ar thuairiscí feidhmíochta agus ar thuairiscí airgeadais maidir le toradh na beartaíochta i gcomórtas le buiséid/réamh-mheastacháin.

36

Tuarascáil Bhliantúil 2018

Soláthar

Deimhním go bhfuil nós imeachta ar bun ag TG4 ionas go gcinntítear go mbítear ag cloí leis na rialacha agus na treoirlínte reatha maidir le cúrsaí soláthair agus gur chloígh TG4 leis an nós imeachta sin i rith na bliana 2018.

Athbhreithniú ar an Éifeachtúlacht

Deimhním go bhfuil nós imeachta ar bun ag TG4 chun monatóireacht a dhéanamh ar éifeachtúlacht an nós imeachta maidir le bainistíocht agus rialáil i ndáil le hábhar baoil. Tagann monatóireacht agus breithneoireacht TG4 ar éifeachtúlacht an chórais maidir leis an rialáil airgeadais inmheánach faoi anáil obair na n-iniúchóirí inmheánacha agus na n-iniúchóirí seachtracha, faoi scáth an Choiste Iniúchóireachta & Riosca agus Ábhar Baoil a dhéanann maoirseacht ar an obair sin, agus faoi choimirce dhaoine sinsearacha den lucht bainistíochta taobh istigh de TG4 atá freagrach as an gcreatchóras maidir leis an rialáil airgeadais inmheánach a thabhairt chun cinn agus a choinneáil sa siúl.

Deimhním go ndearna an Bord athbhreithniú bliantúil maidir leis an éifeachtúlacht a ghabh leis na bearta rialála inmheánacha i ndáil leis an mbliain 2018 ar an 17 Nollaig 2018.

Bearta Rialála Inmheánacha

Níor tugadh aon easnamh maidir leis na bearta rialála inmheánacha chun suntais i ndáil leis an mbliain 2018 a mbeadh nochtadh ina leith sna ráitis airgeadais de dhíth.

Siún Ní Raghallaigh Cathaoirleach

Dáta: 24 Bealtaine 2019

37

Tuarascáil Bhliantúil 2018

TUARASCÁIL AN ARD-REACHTAIRE CUNTAS AGUS CISTE LENA TÍOLACADH DO THITHE AN OIREACHTAIS

Don bhliain dar chríoch an 31 Nollaig 2018

38

Tuarascáil Bhliantúil 2018

39

Tuarascáil Bhliantúil 2018

Teilifís na Gaeilge

Ráiteas maidir le hIoncam agus Caiteachas agus Cúlchistí Ioncaim Coinnithe don bhliain dar chríoch 31 Nollaig 2018 Athluaite 2018 2017 Nótaí €'000 €'000

Díolacháin Ioncam tráchtála 4 4,083 4,070 Costas díolacháin 4 (980) (984) Glan Díolacháin 3,103 3,086

Caiteachas Costais foirne 5 5,372 5,653 Speansais agus táillí chomhaltaí an Bhoird 6 158 123 Caiteachas clár 7 26,510 23,971 Costais tarchuir 1,598 1,600 Margaíocht agus taighde 8 1,672 1,749 Forchostais 9 2,347 2,170 Dímheas 10 2,371 1,568 Caiteachas Iomlán 40,028 36,834

Glan chaiteachas oibriúcháin don bhliain (36,925) (33,748)

Barrachas/(easnamh) ar dhiúscairt sócmhainní seasta (3) (46) (36,928) (33,794)

Cistíocht stáit 14 36,907 33,792

Barrachas/(easnamh) ar ghnáthghníomhaíochtaí roimh chánachas (21) (2)

Cánachas 15 4 0

Barrachas/(easnamh) coinnithe don bhliain airgeadais (17) (2)

Is cuid lárnach de na ráitis airgeadais iad na nótaí ó 1 – 31.

Thar ceann Bhord Theilifís na Gaeilge:

Siún Ní Raghallaigh Alan Esslemont Cathaoirleach Ard-Stiúrthóir

Dáta: Bealtaine 2019

40

Tuarascáil Bhliantúil 2018

Teilifís na Gaeilge

Ráiteas maidir le hIoncam Cuimsitheach don bhliain dar chríoch 31 Nollaig 2018

2018 2017 Nótaí €'000 €'000

Easnamh coinnithe don bhliain airgeadais (17) (2)

Gnóthachain/(caillteanas) achtúireacht ar shócmhainní na scéime sochair scoir 0 0

Gnóthachain/(caillteanas) aitheanta iomlán don bhliain (17) (2)

Is cuid lárnach de na ráitis airgeadais iad na nótaí ó 1 – 31.

Thar ceann Bhord Theilifís na Gaeilge:

Siún Ní Raghallaigh Alan Esslemont Cathaoirleach Ard-Stiúrthóir

Dáta: Bealtaine 2019

41

Tuarascáil Bhliantúil 2018

Teilifís na Gaeilge

Ráiteas maidir leis an Staid Airgeadais amhail an 31 Nollaig 2018 Athluaite 2018 2017 Nótaí €'000 €'000 €'000 €'000 Sócmhainní Seasta Sócmhainní seasta inláimhsithe 10 7,321 7,621 Sócmhainní seasta doláimhsithe 12 1,914 1,475

9,235 9,096

Sócmhainní Reatha Infháltais 16 3,040 2,318 Airgead tirim sa bhanc agus ar láimh 17 19 174 Réamhíocaíochtaí Cláir 18 2,865 3,119 5,924 5,611

Dliteanais Reatha Iníocaíochtaí 19 (3,563) (2,962)

Glan dliteanais Reatha 2,361 2,649

Glan Sócmhainní 11,596 11,745

Caipiteal agus Cúlchistí Deontais chaipitil 11 7,205 7,522 Deontais reatha iarchurtha 13 4,779 4,594 Cúlchistí ioncaim 20 (388) (371)

11,596 11,745

Is cuid lárnach de na ráitis airgeadais iad na nótaí ó 1 – 31.

Thar ceann Bhord Theilifís na Gaeilge:

Siún Ní Raghallaigh Alan Esslemont Cathaoirleach Ard-Stiúrthóir

Dáta: Bealtaine 2019

42

Tuarascáil Bhliantúil 2018

Teilifís na Gaeilge

Ráiteas maidir le Sreabhadh Airgid don bhliain dar chríoch an 31 Nollaig 2018 Athluaite 2018 2017 Nótaí €'000 €'000

Barrachas/(easnamh) roimh cháin i leith gnáthghníomhaíochtaí (21) (2) Dímheas 2,371 1,568 Amúchadh ar chostais clár 24,532 21,421 Amúchadh ar dheontais rialtais (2,317) (1,584) Amúchadh ar dheontais leithroinnte do chostais clár (24,532) (21,421) (Ardú) / Laghdú ar Infháltais (469) (559) Ardú / (Laghdú) in Iníocaíochtaí 602 663 Cánachas 4 0 Ús faighte - - Airgead tirim ó oibriúcháin 170 86 Ús a íocadh - - Glan-airgead tirim a gineadh ó ghníomhaíochtaí 170 86

Sreabhadh airgid ó ghníomhaíochtaí infheistíochta Maoin, fearas agus trealaimh a ceannaíodh 10 (2,074) (1,515) Cláir coimisiúnaithe agus cláir a ceannaíodh 12 (24,971) (22,311) Barrachas/(easnamh) ar dhiúscairt sócmhainní seasta 3 46 Deontais caipitil Stáit 11 2,000 1,450 Deontais a fuarthas agus leithroinnte do shócmhainní cláir 24,717 22,146 Glan-sreabhadh airgid ó ghníomhaíochtaí infheistíochta (325) (184)

Glanmhéadú/(laghdú) in airgead tirim agus comhluach in airgead tirim 21 (155) (98)

Is cuid lárnach de na ráitis airgeadais iad na nótaí ó 1 – 31.

Thar ceann Bhord Theilifís na Gaeilge:

Siún Ní Raghallaigh Alan Esslemont Cathaoirleach Ard-Stiúrthóir

Dáta: Bealtaine 2019

43

Tuarascáil Bhliantúil 2018

NÓTAÍ LEIS NA RÁITIS AIRGEADAIS

1. BEARTAIS CHUNTASAÍOCHTA

Cuireadh na beartais chuntasaíochta seo a leanas i bhfeidhm go comhréireach le linn déileáil le hítimí a mheastar a bheith ábhartha i dtaca leis na ráitis airgeadais.

a) Bunú Theilifís na Gaeilge Is é Teilifís na Gaeilge an craoltóir Gaeilge a bunaíodh faoi Reacht agus atá ag feidhmiú anois faoin Acht Craolacháin 2009.

b) Ráiteas Comhlíontachta Ullmhaíodh ráitis airgeadais Theilifís na Gaeilge don bhliain dar chríoch an 31 Nollaig 2018 de réir FRS 102, an caighdeán tuairiscíochta airgeadais atá infheidhme sa RA agus in Éirínn arna eisiúint ag an gComhairle Tuairiscithe Airgeadais (FRC) agus arna bhfógairt ag Cuntasóirí Cairte na hÉireann.

c) Breithiúnais shuntasacha chuntasaíochta agus na príomhchúiseanna atá le neamhchinnteacht meastachán D’fhonn na ráitis airgeadais a ullmhú ní mór don bhainistíocht breithiúnais, meastacháin agus boinn tuisceana a dhéanamh a mbíonn tionchar acu ar na suimeanna a thuairscítear i ndáil le sócmhainní agus dliteanais amhail dháta an Ráiteas maidir leis an Staid Airgeadais agus ar na suimeanna a thuairiscítear i ndáil le hioncam agus le caiteachas i gcaitheamh na bliana. Is é nádúr na meastachán, áfach, go bhféadfadh na torthaí iarbhír a bheith éagsúil ó na meastacháin sin. Is iad na breithiúnais seo a leanas is mó a raibh tionchar acu ar na suimeanna a aithnítear sna ráitis airgeadais.

Lagú Maoine, Fearais agus Trealaimh: Déantar athbhreithniú i leith lagú ar shócmhainní atá faoi réir amúchta cibé uair a thugann imeachtaí nó athrú ar imthosca le fios go mb'fhéidir nach bhfuil an tsuim ghlanluacha in-aisghabhála. Aithnítear caillteanas i leith lagú mar an difear idir an tsuim ghlanluacha sa bhreis ar an tsuim inaisghabhála. Is í an tsuim inaisghabhála an luach cóir is airde ag sócmhainn lúide costas a díola agus a luach úsáide. Chun críocha lagú a mheas déantar acmhainní a ghrúpáil ag na leibhéil is ísle ina bhfuil sreabhadh airgid inaitheanta ar leith ann dóibh (aonaid giniúna airgid). Déantar athbhreithniú ar gach sócmhainn neamh-airgeadais ar bhain lagú di ar dháta na tuairiscithe féachaint an lagú a aisiompú.

Dímheas agus Luachanna Iarmharacha: Tá athbhreithniú déanta ag an mbainistíocht ar shaolré agus ar luachanna iarmharacha gach aicme sócmhainne seasta agus go háirithe saolré eacnamaíoch fhónta agus luachanna iarmharacha daingneán agus feistí agus cinneadh go bhfuil saolré sócmhainní agus luachanna iarmharacha iomchuí.

Neamhchosaint ar Airgeadra Coigríche: Téann Teilifís na Gaeilge i mbun socruithe conartha chun soláthróirí a íoc in airgeadra nach é airgeadra an euro é. CoinníonnTeilifís na Gaeilge cuntas ar na hidirbheartaíochtaí seo de ghnáth de réir na rátaí airgeadra infheidhme ar dháta na híocaíochta. Téitear i mbun réamhchonarthaí mar chosaint ar luaineachtaí airgeadra. Bíonn na cúiseanna a rachfar i mbun conarthaí dá leithéid bunaithe ar na meastacháin is fearr ar rátaí malairte amach anseo agus ar chomhairle ghairmiúil a fháil.

d) Aithint Ioncaim Ioncam tráchtála Is ionann ioncam tráchtála agus ioncam ó dhíolacháin ama craolta, ó urraíocht agus ó ghníomhaíochtaí foghabhálacha. Déantar díolacháin a thaispeántar glan ar CBL a aithint sa Ráiteas maidir le hIoncam agus Caiteachas agus Cúlchistí Ioncaim Coinnithe nuair a chuirtear an tseirbhís ar fáil. Déantar coimisiún maidir leis na díolacháin sin a mhuirearú sa Ráiteas maidir le hIoncam agus Caiteachas agus Cúlchistí Ioncaim Coinnithe de réir mar a thabhaítear é.

e) Caiteachas Cuimsíonn caiteachas, caiteachas oibriúcháin agus caiteachas caipitiúil. Cuimsíonn glanchaiteachas oibriúcháin caiteachas ar chláir agus caiteachais riaracháin, glan ar ioncam tráchtála. Déantar caiteachas ar chláir a mhuirearú sa Ráiteas maidir le hIoncam agus Caiteachas agus Cúlchistí Ioncaim Coinnithe de réir mar a thabhaítear é.

f) Deontais Stáit I bhfoirm deontais a fhaightear ón Roinn Cumarsáide, Gníomhaithe ar son na hAeráide agus Comhshaoil agus deontais a fhaightear ó ham go chéile do thionscadail sonracha ó Údarás Craolacháin na hÉireann faoi chlár Fís agus Fuaime an Údaráis a dhéantar maoiniú ar ghlan-chaiteachas oibríochta Theilifís na Gaeilge. Aithnítear deontais faoin modh fabhraithe. Déantar an chuid den deontas a bhaineann leis an gClár Caipitilithe a iarchuir agus a aithint sna ráitis Ioncaim agus Caiteachais de réir mar a aithnítear na speansais. I bhfoirm deontais a fhaightear ón Roinn Cumarsáide, Gníomhaithe ar son na hAeráide agus Comhshaoil agus deontais a fhaightear ó am go chéile do thionscadail shonracha ó Údarás Craolacháin na hÉireann faoi chlár Fís agus Fuaim an Údaráis a dhéantar maoiniú ar chaiteachas caipitil. Déantar amúchadh ar na deontais sin ar an mbonn céanna le laghdú a dhéanamh ar luach na sócmhainní bainteacha.

g) Sócmhainní dochta inláimhsithe Déantar sócmhainní dochta inláimhsithe a thaispeáint de réir costais lúide dímheas agus aon soláthar i leith lagaithe. Déantar dímheas a sholáthar ar gach sócmhainn dhocht inláimhsithe, cé is moite de thalamh, de réir rátaí a ríomhtar chun costas bunaidh gach sócmhainne a dhíscríobh ar bhonn líne dírí thar a saolré ionchasach, lúide luach iarmharach measta, mar a leanas; % Foirgnimh 2.5 Trealamh 20 Feistis 10 Gléasanna Móibíleacha 33 Déantar costais forbartha bogearraí, lena n-áirítear pá, costais bhogearraí ar mhórchórais chun ábhar a scaipeadh, tairsí, aipeanna fóin agus araile a chaipitliú agus a dhímheas i gcomhréir leis an gcostas trealaimh gaolmhar ón dáta a gcuirtear i bhfeidhm iad nó thar shaolré úsáideach ionchais na gcostas caipitlithe. Bíonn na rátaí sin idir 33% agus 100%.

h) Sócmhainní airgeadais—infheistíocht i Multiplex Broadcasting Services Northern Ireland Limited Déanann Teilifís na Gaeilge cuntas i leith a infheistíochta in Multiplex Broadcasting Services Northern Ireland Limited a thabhairt de réir costais (féach nóta 25). Folaíonn Sócmhainní Dochta suim €1 i leith a hinfheistíochta i ngnáthscaireanna na cuideachta sin. Bunaíodh an chuideachta mar eagraíocht neamhbhrabúsmhar agus déanann RTÉ agus Roinn Cultúir, Meán agus Spóirt na Ríochta Aontaithe na costais ina leith a mhaoiniú. Mar thoradh air sin, ní thaispeánann ráitis airgeadais Theilifís na Gaeilge aon ioncam, chostais nó aon tiomántais i leith an chomhfhiontair sin.

i) Cánachas Déantar cáin chorparáide atá iníoctha a sholáthar ar bhrabúis inchánach de réir rátaí reatha. Tugtar aitheantas do cháin iarchurtha i leith na ndifríochtaí uainithe go léir atá tionscanta, gan a bheith freaschurtha, ar dháta an Ráiteas maidir leis an Staid Airgeadais i gcás ina bhfuil idirbhearta nó imeachtaí, atá ina gcúis le hoibleagáid chun tuilleadh cánach a íoc sa todhchaí nó ina gcúis le ceart chun níos lú cánach a íoc sa todhchaí, tar éis tarlú ar dháta an Ráiteas maidir leis an Staid Airgeadais. Is difríochtaí sealadacha iad difríochtaí ama idir barrachas a ríomhtar chun críocha cánach agus barrachas a luaitear sna ráitis airgeadais ar barrachais iad a éiríonn toisc go ndéileáiltear le hítimí áirithe ioncaim agus caiteachais sna ráitis airgeadais i mblianta éagsúla chun críocha cánach. Déantar cáin iarchurtha a thomhas de réir na rátaí cánach a meastar ina leith go mbeidh siad i bhfeidhm sna blianta ina meastar go n-aisiompóidh na difríochtaí ama agus an méid sin bunaithe ar rátaí cánach agus ar dhlíthe a achtaíodh nó a achtaíodh go substainteach faoi dháta an Ráiteas maidir leis an Staid Airgeadais. Ní lascainítear cáin iarchurtha.

j) Airgeadra coigríche Déantar idirbhearta in airgeadraí coigríche a aistriú go Euro de réir na rátaí malairte atá i bhfeidhm ar lá na n-idirbheart. Déantar sócmhainní agus dliteanais airgeadaíochta in airgeadraí coigríche a aistriú go Euro de réir an ráta malairte atá ann ar dháta an Ráiteas maidir leis an Staid Airgeadais agus déantar aon gnóthachain nó aon chaillteanais dá bharr sin a chur san áireamh sa Ráiteas maidir le hIoncam agus Caiteachas agus Cúlchistí Ioncaim Coinnithe don bhliain.

k) Pinsin Feidhmíonn Teilifís na Gaeilge scéim ranníocaíochta sainithe dá cuid fostaithe. Coinnítear sócmhainní na scéime ar leithligh ó chuid an chomhlachta. Déantar ranníocaíochtaí bliantúla chuig an scéim sin a chur chun dochair sa Ráiteas maidir le hIoncam agus Caiteachas sa bhliain lena mbaineann siad.

44

Tuarascáil Bhliantúil 2018

NÓTAÍ LEIS NA RÁITIS AIRGEADAIS

1. BEARTAIS CHUNTASAÍOCHTA (ar lean)

(L) Sócmhainní Seasta Doláimhsithe Déantar na costais a bhaineann le Cláir Choimisiúnaithe agus na costais a bhaineann le Cláir a Fuarthas a chaipitliú mar shócmhainní seasta doláimhsithe sna ráitis airgeadais. Is éard atá i gceist le Cláir Choimisiúnaithe ná cláir atá coimisiúnaithe ag TG4 ó léiritheoirí neamhspleácha agus tá siad bunaithe ar phraghas iomlán an chonartha. Déantar costas an Chláir Choimisiúnaithe a amúchadh bunaithe ar an méid uaireanta eile ionchais a bhreathnóidh an lucht féachana ar gach tarchur mar seo a leanas: Cláir Choimisiúnaithe Ardluacha: 70% sa bhliain ar craoltar ar dtús é 20% sa bhliain i ndiaidh é a chraoladh ar dtús 10% sa dara bliain i ndiaidh na bliana ar craoladh ar dtús é Cláir choimisiúnaithe eile agus cláir spóirt atá beo: 100% sa bhliain ina bhfuil na cearta nó ina ndéantar na himeachtaí spóirt a chraoladh ar dtús. Is éard is cláir faighte ann ná cláir a cheannaigh TG4 ó stiúideónna agus ó chraoltóirí tríú páirtí. Déantar iad sin a chur chun dochair sa ráiteas maidir le hIoncam agus Caiteachas bunaithe ar an méid uaireanta eile ionchais a bhreathnóidh an lucht féachana ar gach tarchur mar seo a leanas: Cláir Faighte: 90% sa bhliain a chraoltar ar dtús é 10% sa bhliain i ndiaidh é a chraoladh ar dtús Ní dhéantar cláir Choimisiúnaithe & Faighte a chaipitliú go dtí go mbeidh an clár ar fáil lena chraoladh.

(M) Réamhíocaíochtaí Cláir Déantar aon suimeanna a íoctar sula mbeidh clár ar fáil lena chraoladh a aithint mar réamhíocaíochtaí.

2 Coigeartú na bliana roimhe sin

In 2018, i ndiaidh athbhreithniú ar a pholasaí i ndáil le caiteachas ar chláir choimisiúnaithe agus faighte, ghlac an Bord polasaí athbhreithnithe ina ndéanfaí caiteachas ar chláir den chineál sin a chaipitliú agus go gcaithfí leis mar shócmhainn doláimhsithe faoin Ráiteas maidir leis an Staid Airgeadais. Déantar na sócmhainní a amúchadh bunaithe ar fhéidearthacht seirbhíse ionchais na gclár. Ina theannta sin, caitheann an Bord anois le caiteachais ar chláir sa bhliain sa chás is nach mbíonn na cláir sin craolta faoi dheireadh na bliana mar réamhíocaíochtaí. Mar thoradh air sin, rinneadh cuntais na bliana 2017 a athlua chun na hathruithe ar an mbeartas cuntasaíochta sin a ghlacadh san áireamh agus chun iad a aithint sa Ráiteas maidir leis an Staid Airgeadais, Sócmhainní seasta doláimhsithe, réamhíocaíochtaí cláir agus Ioncam deontais iarchurtha, a tharla nuair a cuireadh an tsocraíocht nua cuntasaíochta i bhfeidhm. Mar thoradh air sin, bhí méadú €4,594,000 ar Ghlansócmhainní agus ar chúlchistí amhail an 31 Nollaig 2017. Ina theannta sin, caitheann an Bord anois le speansais ar chláir sa bhliain nuair nár craoladh na cláir sin faoi dheireadh na bliana mar réamhíoctha.

Réiteach ar Chúlchistí mar a luaitear roimhe seo 1 Eanáir 2017 31 Nollaig 2017 Caipiteal agus cúlchistí mar a luaitear roimhe seo €'000 €'000 Méadú i réamhíocaíochtaí 7,287 7,151 Méadú i sócmhainní seasta doláimhsithe 3,284 3,119 Caipiteal agus cúlchistí mar a athluadh iad 584 1,475 11,155 11,745

Réiteach ar Easnamh don bhliain dar chríoch an 31 Nollaig 2017 2017 €'000 Easnamh don bhliain dar chríoch an 31 Nollaig 2017 mar a luaitear roimhe seo (2)

Laghdú ar chaiteachas clár sa bhliain i ndiaidh an athraithe ar pholasaí 725

Deontas iarchurtha sa bhliain i ndiaidh an athraithe ar pholasaí (725)

Easnamh don bhliain dar chríoch an 31 Nollaig 2017 mar a athluadh (2)

45

Tuarascáil Bhliantúil 2018

Nótaí leis na Ráitis Airgeadais

Nótaí

3 Príomhghníomhaíocht

Is é príomhghníomhaíocht Theilifís na Gaeilge cainéal teilifíse Gaeilge,TG4 a fheidhmiú.

4 Glandíolacháin 2018 2017 €'000 €'000 Ioncam Tráchtála Díolachán am craolta agus urraíocht 2,763 2,614 Muirear amach saoráidí 581 579 Ioncam ilghnéitheach 739 877 4,083 4,070

Costas Díolacháin Coimisiún ar dhíolachán fógraíochta agus urraíochta 691 696 Costais dhíreacha 289 288 980 984

Glandíolacháin 3,103 3,086

46

Tuarascáil Bhliantúil 2018

Nótaí leis na Ráitis Airgeadais

Nótaí

5 Costais Foirne

Ba 89 duine an meán uimhir fostaithe a bhí fostaithe ag Teilifís na Gaeilge le linn na bliana (2017: 84). Bhí costais fostaithe le linn na bliana comhdhéanta: 2018 2017 €'000 €'000

Pá agus tuarastail 4,971 4,667 Costais leasa shóisialaigh 551 519 Costais phinsin 533 497 Taisteal agus cothabháil 190 136 Oiliúint 63 94 Costais eile foirne 63 47 6,371 5,960

Costais foirne caipitlithe (999) (224) Costas foirne leithdháilte go dtí an tionscadal cartlainne 0 (83)

Iomlán na gcostas foirne 5,372 5,653

Faoi chostais eile foirne, sonraítear íocaíocht €43,400 (2017:€33,250) don fhoireann ag eascairt as rialú ón gCoimisiúin um Chaidreamh Oibreachais.

Faoi Chiorclán 13/2014 arna eisiúint ag an Roinn Caiteachais Phoiblí agus Athchóirithe, éilítear an líon fostaithe ar tháinig a sochar iomlán fostaíochta (gan costas pinsin fostóra san áireamh) don tréimhse tuairiscithe faoi gach banda de €10,000, ó €60,000 ar aghaidh a nochtadh, chomh maith le figúir foriomlán de na ranníocaíochtaí iomlána pinsin fostóra. Mar aitheantas ar thionchair um chosaint sonraí nó rioscaí eile, ag glacadh san áireamh go bhfuil TG4 ag feidhmiú i dtimpeallacht tráchtála thar a bheith iomaíoch, agus le cead na Roinne Cumarsáide, Gníomhaithe ar son na hAeráide agus Comhshaoil, déanfar na bandaí tuarastail a nochtadh i ráiteas bliantúiil an Chathaoirligh chuig an Aire.

2018 2017 Luach Saothair an Ard-Stiúrthóra – Alan Esslemont €'000 €'000 Bunthuarastal 140 140 Ranníocaíochtaí pinsin an fhostóra 21 21 Sochair eile - -

161 161

Tá an tArd-Stiúrthóir ina bhall de scéim ranníocaíocht shainithe TG4 agus tugann TG4 15.29% de thuarastal an Ard-Stiúrthóra don scéim ar a shon.

47

Tuarascáil Bhliantúil 2018

Nótaí leis na Ráitis Airgeadais

Nótaí

6 Costais an Bhoird 2018 2017 €'000 €'000

Speansais agus táillí chomhaltaí an Bhoird (Nóta 23) 135 109 Taisteal agus cothabháil agus speansais eile 23 14

158 123

Cúitítear costais cothabhála agus taistil le baill an bhoird. €2,378 an cháin atá iníoctha ag Teilifís na Gaeilge maidir le costais dá leithéid (2017: €3,106)

Athluaite 7 Costais clár 2018 2017 €'000 €'000

Cláir choimisiúnaithe cláraithe agus amúchta sa tréimhse 21,338 18,913 Cláir ceannacháin cláraithe agus amúchta sa tréimhse 3,194 2,588 Costais dubála agus costais eile 1,978 2,470

26,510 23,971

8 Margaíocht agus Taighde 2018 2017 €'000 €'000

Fógraíocht agus margaíocht 1,460 1,571 Tomhais agus taighde ar an lucht féachana 212 175 Speansais comhairle an lucht féachana 0 3

1,672 1,749

48

Tuarascáil Bhliantúil 2018

Nótaí leis na Ráitis Airgeadais

Nótaí

9 Forchostais 2018 2017 €'000 €'000

Speansais áitrimh agus trealaimh 774 792 Speansais ghairmiúla agus airgeadais 432 337 Tobhach tionscail íoctha 609 579 Speansais ghinearálta agus oifige 532 462

2,347 2,170 (*Cuimsíonn speansais ghairmiúla agus airgeadais muirear de €2,099 ar ús agus €1,868 i bpionóis a íocadh leis na Coimisinéirí Ioncaim i ndáil le gannfhógairt CBL do €17,033 sa tréimhse. Gearradh an CBL breise ar an gCuntas Ioncam agus Caiteachas faoi na ceannteidil ábharta más infheidhme.)

10 Sócmhainní Seasta Inláimhsithe Talamh agus Fearais agus Foirgnimh Trealamh Feistis Iomlán €'000 €'000 €'000 €'000 Costas Ar 1 Eanáir 2018 8,575 7,177 416 16,168 Sócmhainní athshuite - 305 1 306 Breisithe 1 1,974 99 2,074 Diúscairt - (11) (1) (12)

Amhail an 31 Nollaig 2018 8,576 9,445 515 18,536

Dímheas Carntha Ar 1 Eanáir 2018 3,567 4,821 159 8,547 Dímheas carntha ar shócmhainní athshuite - 305 1 306 Muirear don bhliain 234 2,109 28 2,371 Diúscairt - (8) (1) (9)

Amhail an 31 Nollaig 2018 3,801 7,227 187 11,215

Glanluach Leabhair Amhail an 31 Nollaig 2018 4,775 2,218 328 7,321

Amhail an 31 Nollaig 2017 5,008 2,356 257 7,621

I ndiaidh athbhreithniú a dhéanamh ar chlár na sócmhainní seasta, tugadh faoi deara go ndearnadh roinnt sócmhainní a dhíscríobh sa bhliain roimhe sin atá in úsáid faoi láthair. Rinneadh na sócmhainní sin a athshuiteáil sa bhliain reatha. B'ionann an glanluach leabhair a bhí acu amhail an 31 Nollaig 2018 agus €0. (2017: €0)

11 Deontais Chaipitil 2018 2017 €'000 €'000

Deontais chaipitil - faighte agus infhaighte Iarmhéid Tosaigh 24,999 23,549 Deontais a fuarthas le linn na bliana (Nóta 14) 2,000 1,450

Iarmhéid Deiridh 26,999 24,999

Amúchadh Iarmhéid Tosaigh 17,477 15,893 Amúchta le linn na bliana 2,317 1,584

Iarmhéid Deiridh 19,794 17,477

Glanluach leabhair - deontais chaipitil 7,205 7,522

Léiríonn deontais chaipitil an maoiniú stáit a fuarthas i ndáil le caiteachas caipitil a thabhaigh Teilifís na Gaeilge. Amúchtar deontais chaipitil ar an mbonn céanna a ndéantar na sócmhainní gaolmhara a dhímheas.

49

Tuarascáil Bhliantúil 2018

Nótaí leis na Ráitis Airgeadais

Nótaí

12 Sócmhainní Seasta Doláimhsithe Coimisiúnaithe Ceannachán Cláir Cláir Iomlán €'000 €'000 €'000 Costas Ar 1 Eanáir 2018 42,154 4,646 46,800 Breisithe 21,644 3,327 24,971

Ar 31 Nollaig 2018 63,798 7,973 71,771

Amúchadh Carntha Ar 1 Eanáir 2018 40,828 4,497 45,325 Amúchta sa bhliain 21,338 3,194 24,532

Ar 31 Nollaig 2018 62,166 7,691 69,857

Glanluach leabhair Ar 31 Nollaig 2018 1,632 282 1,914

Ar 31 Nollaig 2017 1,326 149 1,475

13 Deontais reatha iarchurtha 2018 2017 €'000 €'000

Deontais Iarchurtha amhail an 1 Eanáir 4,594 3,869

Deontais reatha- faighte sa bhliain (Nóta 14) 34,775 32,933 Deontais a úsáideadh sa bhliain (34,590) (32,208)

Deontais Iarchurtha amhail an 31 Nollaig 4,779 4,594

50

Tuarascáil Bhliantúil 2018

Nótaí leis na Ráitis Airgeadais

Nótaí

14 Maoiniú Stáit

Is ionann deontais ón Roinn Cumarsáide, Gníomhaithe ar son na hAeráide agus Comhshaoil agus maoiniú Rialtais a fhaightear i leith caiteachas reatha a thabhaíonn Teilifís na Gaeilge. Athluaite Maoiniú stáit curtha chun sochair an Chuntais Ioncaim & Caiteachais sa bhliain 2018 2017 €'000 €'000

Deontas a úsáideadh sa bhliain (Nóta 13) 34,590 32,208 Deontas caipitil amúchta (Nóta 11) 2,317 1,584

36,907 33,792

Ba é an leithroinnt iomlán don bhliain 2018 ná €36.775m a bhí comhdhéanta de: 2018 2017 €'000 €'000

Deontais a fuarthas ón RCGAC i ndáil le caiteachas reatha (Vóta 29 - Fo-Cheannteideal B5) 33,790 32,790 Deontais a fuarthas ón BAI i ndáil le thionscadal cartlainne - 143 Deontais a fuarthas i ndáil le caiteachas maidir le Bliain na Gaeilge 985 - Deontais a ndearnadh iarratas orthu chun críocha caipitil ón RCGAC (Vóta 29 - Fo-Cheannteideal B5) 2,000 1,450

Iomlán a Fuarthas 36,775 34,383

15 Cáin ar Bhrabús ó Ghnáthghníomhaíochtaí 2018 2017 €'000 €'000

(a) Anailís ar mhuirear cánach sa bhliain Muirear cháin chorparáide don bhliain - - Aisíoc ar an muirear Cánach Corparáide i mblianta roimhe sin (4) -

(4) -

(b) Fachtóirí le tionchar ar mhuirear cánach na bliana Tá an ráta éifeachtach cánach don bhliain níos airde ná ráta caighdeánach cháin chorparáideach na hÉireann de 12.5%. Tá na difríochtaí mínithe thíos: 2018 2017 €'000 €'000

Brabús/(Caillteanas) ar ghnáthghníomhaíochtaí roimh chánachas (21) (2)

Brabús/(Caillteanas) ar ghnáthghníomhaíochtaí arna iolrú faoi ráta caighdeánach cháin chorparáide na hÉireann de 12.5% (2017: 12.5%) - -

Tionchair de: Ioncaim incháinithe ag ráta cánach níos airde 8 8 Barrachas na ndeontas caipitil a amúchtar agus liúntas chaipitiúla thar dímheas - - Leithdháileadh ar chaillteanais na bliana reatha (8) (8)

- -

51

Tuarascáil Bhliantúil 2018

Nótaí leis na Ráitis Airgeadais

Nótaí

16 Infháltais 2018 2017 €'000 €'000

Infháltais 2,121 1,721 CBL inaisíoctha 247 242 Cáin corparáideach inaisíochta - 4 Réamhíocaíochtaí agus ioncam fabhraithe 672 351

3,040 2,318

Meastar go bhfuil gach iarmhéid inaisghábhála laistigh de bhliain amháin

17 Airgead tirim sa bhanc agus ar láimh 2018 2017 €'000 €'000

Airgead tirim ar láimh 3 1 Banc 16 173

19 174

Athluaite 18 Réamhíocaíochtaí Cláir 2018 2017 €'000 €'000

Cláir Coimisiúnaithe 2,464 2,136 Cláir a ceannaíodh 401 983

2,865 3,119

19 Iníocaíochtaí - dlite laistigh de bhliain amháin 2018 2017 €'000 €'000

Suimeanna Iníoctha Trádála 227 218 Fabhruithe agus ioncam iarchurtha 3,336 2,744 Cáin corparáideach iníochta - -

3,563 2,962

20 Cúlchistí Cúlchiste Ioncam Iomlán €'000 €'000

Iarmhéid tosaigh amhail an 1 Eanáir 2018 (371) (371) Easnamh don Bhliain (17) (17)

Iarmhéid deiridh amhail an 31 Nollaig 2018 (388) (388)

52

Tuarascáil Bhliantúil 2018

Nótaí leis na Ráitis Airgeadais

Nótaí

Iarmhéid Sreabhadh Iarmhéid 21 Anailís ar Athruithe i nGlanchistí Tosaigh Arigid Deiridh €'000 €'000 €'000

Airgead tirim sa bhanc agus ar láimh 1 2 3 Taiscí ghearrthéarmacha 173 (157) 16

174 (155) 19

22 Pinsean

D’fheidhmigh Teilifís na Gaeilge scéim ranníocaíochta sainithe dá cuid fostaithe. Maoinítear an scéim agus coinnítear sócmhainní ar leithligh ó shócmhainní Theilifís na Gaeilge.

2018 2017 €'000 €'000 Tabhaíodh na costais phinsin seo a leanas le linn na bliana: Scéim ranníocaíochtaí sainithe 533 497

533 497

53

Tuarascáil Bhliantúil 2018

Nótaí leis na Ráitis Airgeadais

Nótaí

23 Na Stiúrthóirí agus an Rúnaí agus a Leasanna

Tugtar thíos na Stiúrthóirí agus Rúnaí a d’fhóin i rith na bliana: Táillí Táillí Dáta 2018 2017 Stiúrthóir/Rúnaí a ceapadh €'000 €'000 le linn na bliana (más ann) Alan Esslemont (An tArd-Stiúrthóir) - - Seosamh Ó Conghaile (Dáta scoir 16/04/2017) - 3.6 Siún Ní Raghallaigh (An Cathaoirleach) 21.6 21.6 Andréa Ní Éalaithe (Dáta scoir 16/04/2017) - 3.6 Des Geraghty 12.6 12.6 Mairéad Ní Cheóinín 12.6 12.6 Micheál Seoighe 12.6 12.6 Michelle Ní Chróinín - - Diarmuid Ó Ruiséal 12.6 12.6 Bríd Ní Fhachtna 12.6 12.6 Frank Reidy 12.6 12.6 Mairéad Ní Nuadháin (Ceaptha 21/11/2017) 12.6 1.4 Siobhán Ní Ghadhra (Ceaptha 21/11/2017) 12.6 1.4 Darach Ó Tuairisg (Ceaptha 21/11/2017) 12.6 1.4 Mary Uí Chadhain (Rúnaí na Cuideachta) - - 135.0 108.6

Costais €22,494 a bhain le baill an Bhoird i 2018,(2017: €14,500)le haghaidh:taisteal intíre €14,200 (2017: €9,700), cothabháil €4,297 (2017:€3,000) agus costaisí eile (rúnaíocht, siamsaíocht agus traenáil san áireamh) €3,998 (2017: €1,800). Faoi réir na bhforálacha san Acht Craolacháin 2009, ghlac an Bord le nós imeachta maidir le nochtadh leasanna áirithe ag comhaltaí agus comhlíonadh an nós imeachta seo i rith na bliana.

24 Áitreabh

Feidhmíonn Teilifís na Gaeilge as áitreabh atá lonnaithe i mBaile na hAbhann, Co na Gaillimhe. Tá uinéireacht ag Teilifís na Gaeilge ar rúileas an áitreabh i mBaile na hAbhann agus tá an oifig i mBaile Átha Cliath ar chíos faoi cheadúnas ar feadh téarma trí bliana a thosaigh ar an 24 Samhain 2013 ag muirear bliantúil cíosa de €23.5k. Táthar ag leanacht leis na comhráite féachaint le síneadh bliana a chur leis an gceadúnas don oifig i mBaile Átha Cliath.

25 Sócmhainní airgeadais

Is comhfhiontar neamhbhrabúis é Multiplex Broadcasting Services Northern Ireland Limited (MBSN) a bhunaigh TG4 agus RTÉ i nDeireadh Fómhair 2012. Bunaíodh an comhfiontar chun tarchur digiteach trastíre saor go haer i dTuaisceart Éireann a éascú maidir le TG4, RTÉ1 agus RTÉ2. Trí gnáth-scair atá i scairchaipiteal na cuideachta, dhá cheann in úinéireacht RTÉ agus ceann in úinéireacht TG4. Rinne MBSN comhaontú le RTÉ agus Roinn Cultúir, Meán agus Spóirt na Ríochta Aontaithe (DCMS) inar haontaíodh gur seasfaidh RTÉ (dhá dtrian) agus DCMS (aon trian) costais tarchuir MBSN. Maoinítear costais eile ar nós costais réamh-chorpraithe agus costais leanúnacha riaracháin de réir an choibhnis chéanna ag RTÉ agus DCMS.

26 Tiomantais Chlár/Chearta Ceannacháin

Tá tiomantais chlár/chearta ceannacháin ag Teilifís na Gaeilge mar seo leanas: 2018 2017 €'000 €'000

Conraithe ach ní raibh soláthar déanta ina leith ag deireadh na bliana. 46,263 36,102

54

Tuarascáil Bhliantúil 2018

Nótaí leis na Ráitis Airgeadais

Nótaí

27 Tiomantais

Tá tiomantais chaipitil ag Teilifís na Gaeilge mar seo a leanas: 2018 2017 €'000 €'000

Conraithe ach ní raibh soláthar déanta ina leith ag deireadh na bliana. 194 138

28 Idirbheartaíocht RTÉ

Fuair Teilifís na Gaeilge 342.5 uair de chláir Gaeilge saor in aisce ó RTÉ amach as a n-oibleagáid reachtúil 365 uair an chloig sa bhliain dar chríoch 31 Nollaig 2018. Gheall RTÉ an t-easnamh in uaireanta do 2018 a dhéanamh suas sa bhliain 2019.

29 Neamhchosaint Airgeadra Coigríche

Is as íocaíochtaí ar chláracha ceannaithe go príomha a eascrann neamhchosaint airgeadra. Fálaíonn Teilifís na Gaeilge a neamhchosaint airgeadra coigríche trí réamh-chonarthaí don US Dollar a aontú nuair is cuí, dar leis. Luach iomlán a bhí orthu seo in 2018 ná €0 (2017: €0). Ní raibh aon chonradh airgeadra coigríche amuigh ag deireadh na bliana (2017: €0).

30 Comhaltaí Boird – Nochtadh Idirbhearta

I ngnáthchúrsaí gnó, rinne TG4 socruithe conarthacha le gnóthais ina bhfuil Comhaltaí den Bhord fostaithe nó a bhfuil leas eile acu iontu. Chuir TG4 modhanna imeachta i bhfeidhm de reir na dtreoirlínte a d’eisigh an Roinn Airgeadais i leith nochtadh leasanna ag Comhlaltaí den Bhord agus chloígh TG4 leis na modhanna sin i rith na bliana. Ceadaíodh idirbhearta leis an iomlán de €4,277,330 in 2018 i dtaca le gnóthais a raibh baint ag comhaltaí TG4 leo nó a raibh leas acu iontu go díreach nó go hindíreach a nocht siad ag cruinnithe. I measc na gcásanna a bhí ann bhí cinn a raibh comhaltaí TG4 fostaithe acu nó ag sólathar seirbhíse dóibh. Chloígh na Comhaltaí sin agus TG4 leis na treoirlínte ón Roinn Airgeadais i leith cásanna leasa pearsanta. I gcásanna a bhféadfadh coinbhleacht leasa a bheith ann, ní bhfuair Comhaltaí den Bhord cáipéisíocht bhoird i dtaca leis na hidirbhearta molta, agus níor bhac na Comhaltaí sin páirt ná níor fhreastail siad ar aon phlé boird a bhain leis an ábhar.

31 Ceadú na Ráiteas Airgeadais

Cheadaigh an Bord stiúrtha na Ráitis Airgeadais ar an Bealtaine 2019.

55

Annual Report 2018

Annual Report 2018

1

Annual Report 2018

Contents

Mission, Vision and Core Values ...... 3 TG4’s Commitments for 2018 ...... 4 Key TG4 Performance Highlights of 2018 ...... 5 The Board of Teilifís na Gaeilge and Other Information ...... 10 Chairman’s Report ...... 12 Director General’s Report ...... 15 Governance Statement and Board Members’ Report ...... 22 Finance Review 2018 ...... 27 Financial Statements ……………………………………………………………………………...30-52

2

Annual Report 2018

Mission, Vision & Core Values

TG4’s mission is to deliver entertaining and innovative media services that celebrate creativity and connect with audiences at home and worldwide. Through partnership with the Irish language audio-visual sector, we enable the creation of world-class content and support economic growth in Ireland.

TG4’s vision is “to promote successfully Irish language and culture and ensure a central place for TG4 in Irish people’s lives, both in Ireland and abroad”.

TG4’s vision and mission can be encapsulated in TG4’s motto “súil eile”, which recognises the need to stay mainstream with niche programming through the commissioning / acquisition and broadcasting of high quality programmes, capable of competing for, achieving and maintaining strong viewership levels.

TG4’s values influence the way in which its strategy will be achieved, the style in which it operates and overall, reflect the principles which are the core characteristics of the organisation. It is expected that each TG4 employee will use these values as their guiding principles to direct their on-the-job behaviours.

TG4’s Core Values

Connection:  To provide a daily link for the Irish language to every household in the country.  To put our audiences at the centre of everything we do.  To offer an alternative viewpoint on national and international affairs.

Quality and Value-for-Money:  To provide a high quality programme schedule.  To operate a cost effective and efficient structure.

Creativity:  To be creative in our output and everything we do.  To continue to deliver innovative and unique programmes.

Proactive:  To maintain the “can do” attitude cultivated and now established within our organisation and staff.

3

Annual Report 2018

TG4’s Commitments for 2018

For 2018, TG4 presented 17 commitments across 5 themes as follows:

(i) Audiences – impact and reach (ii) Content – high quality and distinctive (iii) Promotion and development of the Irish language and culture (iv) Transparency and efficiency (v) Trust and good governance

(I) Audiences - Impact and Reach

1. Maintain share with national television audiences and our strong position with Irish language audiences. 2. Grow non-linear audience engagement by investing in digital content and social media. 3. Develop our partnerships to broaden our multi-platform distribution and audience availability 4. Enhance our media brand and improve audience awareness and appreciation. 5. Achieve the regulatory access sub-titling target for 2018, enhancing accessibility for our audiences.

(II) Content - High Quality and Distinctive

6. Invest in strong factual, live music and cultural content and enhance our sports brand and content to maintain national audience share. 7. Improve the broadcast schedule and programming for habitual Irish speakers. 8. Engage in partnerships to further develop the content available to audiences and our creativity. 9. Invest in content technology and systems to develop our services and distribution.

(III) Promotion and Development of the Irish Language and Culture

10. Grow our investment in the Irish language independent production sector. 11. Expand our Irish language archive and its access to the public. 12. Deliver a range of unique initiatives to support the Irish language and culture

(IV) Transparency and Efficiency

13. Ensure we make the best use of our public funding and deliver efficiency and value-for-money. 14. Grow advertising, sponsorship and other commercial revenues. 15. Embed the new organisation structure and continue to develop our culture, skills and talent.

(V) Trust and Good Governance

16. Ensure greater diversity and inclusiveness as part of our broadcast agenda and strategy. 17. Ensure best practice governance and compliance with all codes and regulators.

4

Annual Report 2018

Key TG4 performance highlights of 2018

2018 was a year of changing audiences with the media market being more challenging than ever before. For TG4, the key challenges were specifically in relation to retaining engagement levels with the wider national television audience in an exceptionally competitive market and the financial ability to deliver on its five-year strategy as planned.

The continued fragmentation of how people watch video, combined with unprecedented competition from global media companies with extraordinary financial ability, are having a major impact on TG4's audience performance, along with that of all broadcasters. While TG4 continues to hold a strong position with its core Irish language audience, reach with the wider national television audience is under pressure. As an indigenous language broadcaster in a predominantly English-speaking media market, TG4 is impacted by the extensive choice available to audiences.

While TG4's strategy aims to grow audiences through a "twin-pole" approach, it can only be delivered by increasing investment in distinctive, entertaining content which engages both poles of the audience - the core Irish language audience and the wider national television audience.

While TG4 secured an increase in funding for 2018 (and is grateful for this increase, acknowledging the challenge facing all publicly funded organisations), funding levels remain significantly lower than recommended by the BAI. This will make it difficult for TG4 to deliver its strategy if not addressed. Current funding needs to be put on a more sustainable level to enable TG4 to deliver high quality content which audiences value, both on television and other content platforms. TG4's current funding increased 2.6% in 2018 to €33.79m. Including a one-off supplementary funding amount of €985k for Bliain na Gaeilge programming, content and events, TG4 had €34.78m in current funding for the year. This was almost €2m less than was required for 2018 to deliver TG4's strategy.

As part of its strategy, TG4 had intended investing €29.2m on programming / content in 20181. Actual investment in the year was €28.31m (73.2% of operating expenditure), only possible to the additional supplementary Bliain na Gaeilge funding received from the Department. This level of content spend will not be possible in 2019 as current funding is €34.2m for 2019, 1.6% less than 2018.

Audiences: Impact & Reach in 2018

Broadcast Audiences:  Reach with the core Irish language audience was 85%. While this was down from 90% in 2017, it met TG4's target for the year which had been reduced to reflect the expansion of the measurement panel with the addition of weekly Irish language speakers (and therefore less frequent) to the panel of daily speakers.  A satisfaction rating with Irish language user audiences of 8 out of 10 was achieved (against a target of 7.5).  TG4's average all day share with the national television audience declined by 5.9% to 1.76%2 following two years of consecutive growth in 2016 and 20173. A positive development was that share of prime time viewing was almost 2% in Autumn 2018, the first period in which TG4 was able to schedule material from its new content deals which were put in place as part of its five-year strategy.

1 Including €1.8m in production staff costs. 2 Consolidated share. Live share was 1.92%. All day, individuals 4 years + (source: Nielsen). 3 Excludes viewing of TG4 on the TG4 Player, deferred viewing watched after 7 days, share in the North of Ireland and in ROI pubs and clubs. 5

Annual Report 2018

 TG4's weekly reach with national TV audiences declined by 9% to 30%. This was extremely disappointing for TG4 and reflects the highly competitive environment in which it operates and the requirement to invest more in compelling and entertaining content to compete with major global media companies and other broadcasters in the Irish market.  TG4 maintained its 7th position in the most watched channels in Ireland during the year.  For 2019, TG4 will consider all programme / content investment to ensure it is maximising audience impact and engagement. While audience performance for Autumn 2018 is encouraging, it is vital to sustain this performance into the future.

Non-linear Audiences: TG4's non-linear content performed solidly in 2018, exceeding all apart from two of 11 targets with growth well up on 2017 in all metrics apart from one:  Unique visitors to the website increased 1.3% to over 2m.

 The number of page impressions increased almost 30% to 24.57m in 2018.

 TG4's website remained ranked number 1 in terms of world rankings4 of Irish language websites.

 Player streams increased to 2.573m in 2018 (16.3% increase).

 Player hours watched increased 5.3% to 574,457 in 2018.

 App downloads continued to grow with 345.8k downloads in 2018 (49% increase).

 Social media video views increased 47%.

 All social media engagement was down 9.5% due to a very high engagement level in 2017. However, the target for the year was not achieved and TG4 will work on driving growth in 2019.

 Video views to Bloc, TG4's entertainment hub for 18-34 year olds grew by 271% on 2017 exceeding target by almost 117%.

 Children's non-linear engagement also performed well with page views growing over 127% and social media video views by over 173%.

High Quality & Distinctive Content in 2018

Broadcast Content - Core Irish Language Audience  TG4 broadcast 2,693 hours targeting the core Irish language audience missing the target by 7.4%. This was 31% of total broadcast hours. The largest shortfalls were in news & current affairs (51.6%), drama / Irish language soap (29.2%) and entertainment (46%)5. Children's hours exceeded their target for the year by over 29%.  Hours for this audience pole declined by 14% compared to 2017 hours. Core Irish language hours were almost 10% less than the strategy target for 2018.  The shortfall in core Irish language hours compared to target hours for the year and compared to 2017 hours was due to: o A strategy current funding gap of €3m for 2018. A major share of the additional current funding sought by TG4 in its five-year strategy was to increase broadcast hours and

4 Alexa world rankings. 5 Music & entertainment hours are combined. 6

Annual Report 2018

quality for the core Irish language audience. With a €3m shortfall, the additional output deals did not happen and this directly impacted core audience broadcast hours. o While TG4 secured supplementary funding of €985k for Bliain na Gaeilge celebrations in 2018, a share was ring-fenced for celebratory events. In addition, timing was a factor with the funding not received until the last quarter of 2018 resulting in delivery of a significant amount of the content straddling 2018 and early 2019. o There was a high level of Irish language repeat broadcast hours during 2017. More repeat programming could have been broadcast in 2018 to achieve target hours but TG4's strategy is to instead focus on providing the best schedule and quality of programming to create more satisfaction for core Irish language audiences.  TG4 spent €25.83m on Irish language content in 20186. This was 91% of total content spend and 76.4% of current funding (74.3% including the once-off supplementary funding for Bliain na Gaeilge).

Broadcast Content - Wider National TV Audience  TG4 broadcast 6,067 hours for the wider national TV audience exceeding target by 3.7%. This was 69% of total broadcast hours, increasing 7.7% compared to 2017.  The reason for the increase is that TG4 can licence lower cost programming from international markets for the wider national TV audience to address the shortfall in higher-cost, produced / versioned broadcast hours which target the core Irish language audience predominantly.  Broadcast hours for the wider national TV audience were 4.6% higher than the strategy target for 2018.

Non-Linear Content  BLOC, a new non-linear brand, was created for 18+ audience with over 40 users/mojos generating content featuring travel, social issues, comedy and short films. Bloc partnered with other Irish language festivals, to promote and live stream NÓS, Féile na Gealaí and Liú Lúnasa etc. It is available across Facebook, YouTube, Instagram, Twitter & Twitch with very positive feedback from users and reviewers.

 TG4's Molscéal App was developed and launched at Oireachtas 2018. It has achieved over 2m video views of its content to date and is the first app to provide short form video content for the Irish language speaking community in one place. It provides community based, visual entertainment stories, news, archive and sports content. TG4 has partnered with NuachtTG4, Tuairisc.ie and MeonEile.ie to share content and live-stream events.

 SpórtTG4 social media platform was further developed to drive audience engagement with SportTG4 programming including providing coverage from key sporting events. The SpórtTG4 YouTube channel was developed to include live and exclusive broadcasts of content.

 TG4 also developed a Trad YouTUBE channel and further developed its learning Irish resource foghlaim.

Promotion & Development of the Irish Language & Culture

In addition to Irish language content, TG4 delivered the following:  Irish Independent Production Sector: TG4 spent €24m with the sector in 2018, 85% of total content spend. TG4 aims to increase the number of independent production companies with multi- annual production agreements, however, only 1 new agreement was delivered in 2018 due to limited

6 Including production staff costs of €1.8m. 7

Annual Report 2018

funding and the requirement to fund existing agreements. TG4 worked with the sector to secure almost €4.5m in BAI Sound & Vision and ILBF funding and supported skills development through a range of training and mentoring initiatives. A second round of Cine4 was also delivered to produce two Irish language feature films for release in 2019 in cinemas and international festivals.  Irish Language Learning Resource: TG4 built on partnerships to extend the reach of the foghlaim Irish learning resource and continued to provide access to its content for other learning portals.  Irish Language Digital Archive: TG4 further developed the Seannos music archive and an App to provide access for educational purposes. It worked with the ITMA to archive 20 years of TG4 Gradaim Ceoil and developed the Molscéal app to provide news & current affairs content for Irish language audiences. Academic course modules have been established with NUIG in journalism, film studies, Irish studies, screenwriting, television and film production and direction.  TG4 influence on the Irish Language: an annual Ipsos MRBI survey measures TG4's influence on the Irish language. In 2018, the public's perception of TG4 as a supporter / promoter of the Irish language was very positive and increased since 2017. 92% of respondents recognise TG4 as an important service for supporting and promoting the Irish language. 74% believe TG4 makes the Irish language seem more modern and relevant for everyone. 92% of respondents believe that TG4 supports the Irish language through its programming and content and 80% believe TG4 brings the Irish language to life.

Transparency & Efficiency

Operational Expenditure (Opex) TG4 is committed to making the best use of public funding (including spending the highest possible share on Irish language content) and that overhead costs remain as low as possible.  TG4 aims to invest at least 70% of current funding in Irish language content every year. In 2018, it spent 76.4%. The remainder was spent on broadcast and related activities.  TG4 spent €28.3m7 on content - 73.2% of Opex. 91% of this was on Irish language content.  In 2018, staff costs, excluding production staff costs, represented 9.2% of TG4's total Opex8. Overheads accounted for 6%, both of which are low for management and administration.  Cost per-viewer hour was 34c in 2018 reflecting a 16% increase due to the reduction in audience reach and higher cost-per-hour for commissioned content.

Commercial Income  Total commercial revenue increased by 0.5% in 2018, exceeding target by 4%. This was driven by 6% growth in advertising & sponsorship income but was counteracted by a 9.3% fall in other commercial income. Advertising & sponsorship income growth well exceeded the 1% growth in the Irish TV advertising market due to more direct sales during the year. Total commercial income was almost 11% of TG4's funding and income.

Capital Investment  TG4 received capital funding of €2m in 2018. Priority capital investment included further development of systems and platforms for distribution of content; a deep archive storage replacement project; development of social media, apps and data analytics etc. The capital budget was on target for the year.

7 Including production staff costs of €1.8m. 8 Net of capitalised staff costs. 8

Annual Report 2018

Economic Benefits  TG4's value-for-money can also be measured through its impact on the wider national economy. The direct, indirect and induced contribution to national earnings of TG4 was €62.2m in 2018 with an associated employment impact of 786 jobs9. This indicates the level of expenditure by TG4 in Ireland on indigenous programming and services. It also continues to show that for every €1 invested by TG4 in the creative industries in Ireland, it was worth almost €2 to the Irish economy. TG4 continues to have important financial, employment and creative benefits for the Irish economy.

Trust & Good Governance

Consistent with prior years, TG4's governance performance was solid. In 2018, TG4:  Delivered all statutory obligations as reflected in its objects and in broadcasting codes etc.  Held 7 Board, 4 Audit and 1 Remuneration sub-committee meetings.  Updated the Code of Practice for Governance of State Bodies - implementation is ongoing.  Delivered the ASPC, Performance Review, five-year Statement of Strategy and Annual Report.  Carried out an in-depth risk management review and 3 internal audits.  Worked with the BAI on the annual PSB review.  Developed an audience measure to track appreciation levels of TG4's brand & services which will be rolled out in 2019.  Delivered a number of environmental sustainability initiatives.

9 Based on an analysis of TG4’s 2018 expenditure (operating and capital including programme funding) in Ireland. 9

Annual Report 2018

The Board of Teilifís na Gaeilge and other information

Teilifís na Gaeilge Board and Other Information The Board of Teilifís na Gaeilge was established in April 2007 under the provision of the Broadcasting Act, 2001. The board consists of a chair and 11 members, including the Director General in an ex-officio capacity and a staff representative. The appointments are made by the Minister for Communications, Climate Change and Environment.

The Board met 7 times during the 12 months to the 31st December 2018.

Board Members and Director General at 31st December 2018 Siún Ní Raghallaigh (Chairman) Alan Esslemont (Director General) Des Geraghty Mairéad Ní Cheóinín Micheál Seoighe Michelle Ní Chróinín Diarmuid Ó Ruiséal Bríd Ní Fhachtna Frank Reidy Mairéad Ní Nuadháin Siobhán Ní Ghadhra Darach O’Tuairisg

Company Secretary and Registered Office Mary Uí Chadhain TG4 Baile na hAbhann Co. na Gaillimhe

Secretary to the Board Lís Ní Dhálaigh

Sub-Committees of the Board There are two sub-committees of the Board as follows:

Audit and Risk Committee Bríd Ní Fhachtna (Chairman) Frank Reidy Mairéad Ní Nuadháin

During the 12 months to 31st December 2018, the Audit and Risk Committee met on 4 occasions after which they reported to the Board. The Internal Audit function reports directly to the Audit Committee.

10

Annual Report 2018

Remuneration Committee Siún Ní Raghallaigh (Chairman) Des Geraghty Micheal Seoighe

The Remuneration Committee met once in the year to 31st December 2018.

Auditor Comptroller and Auditor General Office of the Comptroller and Auditor General 3A Mayor Street Spencer Dock, Dublin 1

Bankers AIB Lynch’s Castle Shop Street

11

Annual Report 2018

Chairman’s Report, 2018

2018 was a particularly important year for TG4 with the launch of our new five-year strategy for 2018 - 2022 by Minister of State, Seán Kyne TD. Our new strategy represents an ambitious plan for renewing TG4's vibrancy, impact and reach. Our vision is to be a brand synonymous with strong, creative Irish language content, to normalise the Irish language in the daily lives of Irish people and support creative industry growth through partnership with the Irish language audio-visual sector.

TG4 is a force for Irish language audio-visual innovation. We have 500,000 daily viewers, an 85% weekly reach with Irish language audiences and over 30% with all national audiences, making us the 7th most watched channel in Ireland. We are proud of this performance, particularly as we are a minority-language media company operating in a market dominated by the English language and hundreds of content channels, streaming and video-on-demand services. We recognise, and continually prioritise, the need to innovate and drive more audience growth thereby remaining relevant and important for both this and the next generation of audiences.

The explosion of content platforms, the financial strength of global media companies and the changing media consumption habits of audiences , driven by global media brands investing heavily in original content production, makes for a challenging market dynamic. With Irish media and culture running the risk of becoming diluted, never before has Irish public service broadcasting and media been more important in the context of national identity. TG4 provides original, quality content which celebrates Irish culture and creativity and which reflects the voices of Irish people and the society and world in which we live.

Working in partnership with the Irish audiovisual production sector, TG4 nurtures skills and talent. Through our investment, hundreds of jobs are created and sustained in the sector, particularly in regional areas, counterbalancing the predominant trend for urban growth. As set out in the recently published Audiovisual Action Plan Creative Ireland Programme Pillar 4, there is a clear inter-departmental commitment in relation to the importance and the growth of our indigenous audiovisual sector. TG4 welcomes this renewed emphasis on the importance of the development of our film and television industry and the commitment to bring increased Government support to achieve this.

As a publisher broadcaster, TG4 plays a significant role in the audiovisual production sector. We contribute positively to the Irish economy. In the decade to 2018, TG4 spent over €200m with the sector. On average every year, we contribute some €70m to the national earnings and support over 700 jobs. Every €1 invested by TG4 in the creative industries in Ireland is worth €2 to Ireland’s economy. Our strategy can impact this further, delivering real benefits for the Irish economy particularly in the regions, by supporting over 930 jobs by 2022 and contributing almost €80m annually to national earnings.

12

Annual Report 2018

To deliver on our vision and to ensure the strength and continuity of a vibrant public service broadcasting environment where Irish voices can be heard, TG4 needs the resources detailed in our five-year strategy. The Broadcasting Authority of Ireland (BAI) has endorsed our new strategy and agrees that increased funding for TG4 is justified to assist us to address continually evolving audience expectations along with the many operating, competitive and financial challenges which are facing us. The BAI recommended an increase of €6m per annum in public funding for TG4 (with full effect from 2018 on) with funding currently available not considered to be sufficient to ensure our future sustainability.

We view the Authority's conclusions as a statement of confidence in our new strategy and a recognition of the value the TG4 service delivers to audiences in Ireland and abroad.

To deliver our new strategy, an average increase in current funding of 5.07% per annum is required. Following many years of minimal or no increases and indeed reductions in our current funding, TG4 was given an additional €1m in current and €1m in capital funding for 2018. This brought our current funding to €33.79m. This increase, while appreciated, means our funding levels remain significantly lower than recommended by the Authority. It will make it extremely difficult for us to deliver TG4's new strategy if not addressed. Our current funding needs to be put on a more sustainable level to enable us deliver high quality content which audiences value, both on television and other content platforms.

As an important funder of original Irish content through our publisher broadcaster model, TG4's reduced funding levels have impacted on the independent production sector. Our strategy seeks to increase our investment in original commissioned content for our broadcast and digital services and ensure the presence of a strong, vibrant Irish language production sector. Securing additional funding to invest in content is critical if TG4 is to drive audience growth and ensure the future of our public service role.

Thanks

I would like to thank our former Minister Denis Naughton TD and welcome, as well as thank, our new Minister Richard Bruton TD for his support. We also thank his Department officials in particular the Secretary General Mark Griffin who continues to encourage TG4 and to recognise the value of what we do for audiences.

We are extremely grateful for the additional funding we received from the Department in 2018 to enable us to deliver important celebratory Bliain na Gaeilge initiatives. 2018 was constituted by the Government as a special year to celebrate the Irish language. It was the 125th anniversary of the Irish language revival movement by Conradh na Gaeilge and was seen as a timely initiative to celebrate the Irish language nationally and internationally and a major opportunity to revitalise the language among Irish people. The aim of Bliain na Gaeilge was to stimulate use of the Irish language, its image and visibility in everyday lives. A year-long programme of creative and community events was delivered under the patronage of President Michael D. Higgins. As Ireland's Irish language public service broadcaster, TG4 played an important role in the Bliain na Gaeilge activities with additional broadcast, online, community and cultural events. We provided an exciting start to Bliain 13

Annual Report 2018 na Gaeilge through a special broadcast on New Year's Eve and through our online services, we ensured that the Irish Diaspora had access to that first celebratory event of the year.

I would like to thank the independent production sector. The success of TG4’s service depends heavily on the sector's original and compelling programming and content. Our strategy seeks to ensure that this continues and grows by increasing our investment in the sector, strengthening and encouraging the development and growth of the companies who deliver content to us. The growth of these companies is an important part of the overall eco-system of the audiovisual production sector. Without the funding increase outlined in the five-year strategy, it will be difficult to ensure sufficient funding is in place for existing production commitments and investment.

I would like to thank my fellow Board members. Their ongoing commitment and dedication to TG4 is invaluable in contributing greatly to the organisation's effectiveness. I would also like to thank the Board Sub-committees and Secretaries for the work they do.

The Board's thanks of course goes to the Audience Council under the chairmanship of Frank Reidy. We appreciate the work the Council does in helping TG4 to understand the views and needs of our audiences.

We are also grateful to the Broadcast Authority of Ireland, the Irish Language Broadcast Fund and Fís Éirinn / Screen Ireland for their ongoing support, to RTÉ for its support which includes the annual statutory provision of 365 hours of Irish language.

Under the vital leadership of Ard-Stiúrthóir, Alan Esslemont, TG4 management and staff have worked hard in 2018 to deliver the new strategy and the ongoing renewal of the service and its operations. It was another challenging but interesting year and I would like to thank Alan and the staff for their unfailing dedication and the great strides made in securing TG4's position for the future. The Board and I look forward to engaging with Alan and the team throughout 2019 and beyond.

Siún Ní Raghallaigh Cathaoirleach

14

Annual Report 2018

Director General’s Report, 2018 2018 was a year of changing audiences for all broadcasters and while this was mirrored in TG4's own strategy and performance, it was a year of many significant achievements for our service.

Continued Advance of Audience Consumption & Content Choice For television audiences, there has never been more choice with broadcasters, video-on-demand and streaming services providing content in the Irish market. Pay-TV operators offer large portfolios of channels with extensive content choice for Irish audiences.

Along with content choice, content consumption is evolving, particularly amongst younger audiences. Overall, live television’s share of audio-visual minutes viewing has declined from 84.1% in 2014 to 72.7% in 2018 10with short-form video, on-demand services and stand alone, paid-for services increasing their share. More and more, audiences are accessing content across a range of platforms from multiple sources which has resulted in a decline in the reach and share of all broadcasters.

TG4 Strategy 2018-2022 TG4's new strategy aims to grow audience share and find new ways of extending audience reach. To do this, we are delivering a "twin-pole" audience approach to retain our core Irish language audience and increase its satisfaction with TG4 while also growing reach and share with the wider national television audience.

Through our new strategy, we intend to restore TG4's vibrancy, impact and reach. It can however, only be achieved by increasing investment in distinctive, entertaining content which engages both poles of our audience, our ‘core’ audience and our ‘national’ audience.

In 2018, our regulator, the Broadcasting Authority of Ireland (BAI), worked with the public service broadcasters (PSBs) on a five-year review of public funding. As part of this review, TG4's strategy was evaluated in depth. The BAI endorsed the strategy and concluded that TG4 continues to deliver value for Irish audiences. It also concluded that there is strong justification to support increased funding to assist us in meeting audience expectations along with addressing the environmental, technological and financial challenges facing us.

TG4 Gach Áit / TG4 Everywhere TG4's vision is TG4 Gach Áit / TG4 Everywhere. We want our brand to be synonymous with strong, creative Irish language content which is available in the home, on the go and in cinemas, in Ireland and worldwide. To achieve this, we must collaborate. We are establishing TG4's own platforms as the destination for Irish language audio-visual media as well as developing partnerships with others for distribution of our content to expand reach and prominence.

We made great strides with this aspect of our strategy in 2018. We continued to develop our social media platforms to engage with audiences and to drive viewership to our programmes and events. We officially launched Bloc, our social media channel for 18 to 34 year olds and Molscéal, our news & entertainment channel in the last quarter of the year. Molscéal is the first ever channel and app to provide short form video content for the Irish language speaking community in one place. It provides community based, visual entertainment stories, news, archive and sports content. Both channels performed very strongly with audiences and surpassed our expectations for their first year.

10 TAM Ireland Viewing Habits, 2018. 15

Annual Report 2018 We continue to develop SpórtTG4 social media platforms to drive audience engagement with SportTG4 programming including providing coverage from key sporting events. As part of this, we provided exclusive online coverage of a number of games during the Allianz League season. On Easter Sunday, the Kilkenny v Wexford League Division 1 semi-final was transmitted live on TG4’s YouTube channel, attracting over 77,000 views, the most of any broadcast since the channel first started showing live sports events on the platform last year.

We also built on partnerships to extend the reach of our learning Irish resource, TG4.ie/foghlaim Portal and continued to provide access to our content for other learning portals. The breadth and richness of TG4’s online archive, music and educational content was showcased in a special presentation at the Oireachtas ‘Market’.

TG4 in Cinemas - Cine4 TG4 has launched Cine4 with the BAI and Fís Éireann / Screen Ireland, a joint-funding initiative to support the development and production of feature films in the Irish language. In 2018, we delivered a second round of Cine4 for production of two films which will be released in 2019 in cinemas nationwide and into international festivals thereafter, securing audiences and international recognition for Irish language film. Two more films will be produced under the Cine4 scheme in 2019 for cinema release in 2020.

Our Digital Audiences Our ongoing content development was reflected in our performance on our digital platforms, with both our users and their engagement with our content continuing to grow.

Unique visitors to our website grew to over 2m with the number of page impressions growing almost 30% to 25m. TG4.ie remains ranked number 1 in terms of world rankings 11 of Irish language websites. TG4's Player performed strongly. Streams increased over 16% and hours watched grew over 5%. We experienced almost 50% growth in the downloading of our Apps. Our social media engagement also grew strongly during 2018 with video views increasing 47%.

We are constantly increasing TG4's presence on digital platforms so audiences can access us worldwide through the Player or on our app which is available in IOS, Android and SmartTV versions.

Engaging Younger Audiences TG4 wants to play a lead role among European public service broadcasters, in particular indigenous language broadcasters, to improve content and services for children across all platforms.

Public service broadcasters can make a real contribution to provision of high quality, entertaining and educational content for children. We acknowledge the important role TG4 must play in this. We already broadcast a comprehensive daily service for children, Cúla4 na nÓg for preschool kids and Cúla4 for older children. We also provide a range of on-demand, online and mobile Irish language services. But we accept that we can do even more. While we have more than doubled our spend on children's content over the decade to 2017, increased children's broadcast hours by almost 20% and launched new digital content and services for children, competition for children's viewing comes from an exceptionally broad variety of sources.

As part of our strategy, we aim to offer a strong broadcast schedule of children’s Irish language programming. In 2018, we broadcast 1,305 hours of Irish content for children. Our schedule included newly commissioned programmes such as Ár Scéal, where children brought 52 newly written stories to life through the medium of art. The series follows presenter, Úna Ní Fhlatharta, in her art-filled van, as she visits 52 primary schools nationwide to collect stories illustrated by children with the stories written by award winning children's author Patricia Forde. Programmes also included CLUB, where young people introduced their GAA club in the company of some of their sporting heroes.

TG4 also commissioned two new series targeting children during 2018. Is Mise Ciara/Is Mise Jeaic and Ár Scéalsa along with two series co-funded by the BAI, An GAA and Lurgan 2017. This content aims to celebrate Irish cultural identity and diversity and reflect Irish children's voices.

11 Alexa world rankings. 16

Annual Report 2018

As the Irish language public service broadcaster, it is important that we can deliver our strategy for children. A crucial part of this is provision of more original, high-quality Irish content which children value. Not only must TG4 foster a positive attitude towards the Irish language, we must also entertain and inspire children and build relationships with this audience in order to retain relevance into the future.

For younger audience demographics, the internet is the main medium through which they consume content. They are watching less live, scheduled television and more on-demand and online content.

Continuing to build on the opportunities presented by digital and online services is therefore crucial for TG4 to reach younger audiences. The changes in their viewing habits will continue apace in the future as increased connectivity and high speed broadband roll out and as technology evolves further. Bloc, our social media channel for 18 to 34 year olds, is a pioneer in Ireland in that new media space.

Quality Irish Programming TG4 constantly strives to provide the most comprehensive, high quality broadcast schedule possible with our súil eile perspective, for audiences at home and abroad. We are particularly proud of the strong entertainment programmes and documentaries we broadcast during 2018, especially from Autumn 2018 on, which was the first period in which TG4 was able to schedule a significant amount of new material from our new output deals.

TG4's Irish language entertainment programmes included a new series on the history, traditions and culture of food in Ireland, Blasta, as well as a programme which followed a year in the life of a renowned rural hotel in Donegal, Shandon. Hector - Ó Siberia go Saigon was also broadcast following Hector as he starts an epic journey in the heart of Siberia. The highly successful Underdogs returned to TG4 with renowned footballers putting a group of skilled hopefuls under pressure and creating plenty of healthy competition for places on their team. The hard hitting documentary series Finné and Tabú dealt with controversies relating to injustice and the burning questions facing Irish society today. Series such as Bailte, Gaeil UK, Turas Bóthar, Beidh Aonach Amárach and Bádóirí provided unique insight into the lives of ordinary people and particular communities in Ireland and Britain in a contemplative but entertaining way.

Sports coverage on TG4 continued to go from strength to strength in 2018. We provided extensive coverage of the Allianz Football and Hurling Leagues during 2018. Our coverage of the competitions reached 1.47m people in total, more than a third of the available TV population. The final was watched by an average of 207,500 people commanding a 25% share of viewing. The Dublin and Galway match on Easter Sunday was watched by an average of 278,600 individuals, a 30.1% share of viewing. The game reached 549,000 people in total.

We screened 19 Ladies Association (LGFA) fixtures covering the senior and intermediate championships from July to All-Ireland final day. The championship culminated at Croke Park when the TG4 All- Ireland junior, intermediate and senior champions were crowned. A new programme, building up to the finals, was also broadcast live the night before from the Mansion House in Dublin with music, sports stars and other female role models taking centre stage. TG4 also broadcast the best of the Guinness Rugby PRO14 championship, as well as the County Finals and AIB Club championship in football and hurling, between October and December 2018, with a live match every Sunday. On a lighter sporting note, TG4 provided an insight into the personal lives of some of Ireland's greatest GAA stars in a new series of Laochra Gael.

Our traditional music programmes also went from strength to strength. A new series of Sé Mo Laoch was broadcast and as is customary for TG4, we broadcast Gradam Cheoil TG4, Tradfest, Lurgan 2K18 and Junior Eurovision. We also broadcast a range of country music programmes including Opry le Daniel, Glór Tíre and the Irish Post Country Music Awards which were live from the Millennium Forum in Derry.

TG4 is building a reputation for outstanding live events over the last number of years and they were central to our 2018 schedule. This was reflected in programmes such as Samhain Live (a live Halloween night extravaganza from Derry), Fáilte 2019 on New Year’s Eve and The Irish Post Awards in addition to comprehensive coverage of events as part of Oireachtas na Samhna, in programmes such as Steip and Lár Stáitse. Oireachtas na Gaeilge included live coverage from Killarney, over four days, of Ireland’s premier Irish language arts and cultural festival. Gradam Ceoil is an important programming initiative and in 2018, we built on our very successful collaboration wi th the ILBF and Belfast City Council for the event which was broadcast live from Belfast. 17

Annual Report 2018

Comprehensive coverage from Nuacht TG4 was also delivered. The news service has created a distinctive súil eile perspective and is proudly head-quartered outside of Dublin. During 2018, TG4 entered into a new phase of partnership with RTÉ in relation to the service. This saw the Nuacht RTÉ bulletins on RTÉ One and RTÉ News Now re- launch with a brand-new look and feel. The new brand, Nuacht RTÉ le TG4 acknowledges our partnership on-air. We invested resources in 2018 to bring our news studio up to world-class standards and in April, the RTÉ bulletins moved to the newly designed and upgraded news studio at TG4 in Baile na hAbhann. TG4 is delighted that the bulletin now has a window on RTÉ television channels and over 420,000 viewers tune in to Nuacht programmes on RTÉ One or TG4 each week.

TG4's weekly current affairs series 7Lá returned in addition to the highly acclaimed documentary series Fíorscéal which launched with the Irish broadcast premiere of John & Gerry McColgan’s hard hitting film This is Palestine.

Along with our Irish language soap drama Ros na Rún, we broadcast other quality Irish language and international drama. TG4 is particularly proud of its feature length docu-drama, Murdair Mhám Trasna (The Mám Trasna Murders), which centred on an infamous event in Irish history, the brutal slaying in 1882 of a family of five in the remote village of Mám Trasna in the west of Ireland. The response from the British authorities led to the conviction of innocent people, the hanging of some and the imprisonment of others as a result of perjured evidence and bribery. The events were described by the prominent British historian Robert Kee as “one of the most blatant miscarriages of justice in British legal history”. A campaign, supported by President Michael D. Higgins, to secure posthumous pardons for innocent men, received a significant boost with the screening on TG4. Murdair Mhám Trasna was selected to represent Ireland in the history category at the Celtic Media Festival.

Awards The quality of our content and personalities was once again reflected in the awards and nominations secured by TG4 during 2018. These included Féile na Meán Ceilteach awards for An Béal Bocht, Rocky Ros Muc and Murdair Mhám Trasna. In addition, Irish Screen America Film Festival, Dingle International Film Festival and Luxembourg British & Irish Film Season awards / nominations were received for Camino Voyage. Three IFTA awards were received for TG4XX BEO (Gifted Empire/TG4), Fir Bolg (Dearg Films / TG4) and Domenico Pontillo, Wild Ireland - the Edge of the World. 19 Gradaim Chumarsáide an Oireachtais awards / nominations were secured for Camino an tSáile, Song of Granite, An Focal Scoir, Beidh Mé Ar Ais, Grace Harte, Rocky Ros Muc, Anseo i Lár an Ghleanna, Cúl Stáitse and other programmes as well as for TG4 personalities. We also won Sockies, Circom and Radharc awards / nominations, among many others, during the year.

Two of TG4's landmark documentaries (co-funded by the BAI Sound & Vision fund) were chosen to headline at the Irish Film Festival in Boston in 2018. Noel Hill – Broken Dream (Aisling Ghéar), a searing portrait of one of Ireland's most renowned traditional musicians as he recovers from a serious assault and In the Shadow of the Glen, which chronicles the decline of a once vibrant West of Ireland village and raises wider questions about culture and sustainability, headlined at the festival. The Boston Mayor Martin J. Walsh said that the films "show the quality of work being done by TG4 and that it’s clear they can compete with the best on any international stage". TG4 was delighted that they were selected to screen at such a prestigious event. As part of our ‘TG4 Gach Áit’ initiative, it is important for us to connect with Irish audiences, wherever they are.

Bliain na Gaeilge - and the continuation of TG4's promotion of women in sport During 2018, TG4 delivered a range of special activities and programmes to mark Bliain na Gaeilge. We are especially grateful for the additional funding we received from the Department of Communications, Climate Action and Environment to enable us to deliver these Bliain na Gaeilge initiatives.

In conjunction with the LGFA, as championship sponsors, we broadcast the senior and intermediate championships. A new logo bearing the words ‘Peil na mBan’ was unveiled to mark Bliain na Gaeilge and the LGFA Official Guide was also made available ‘as Gaeilge’. We supported an activity day at Croke Park during the year. Lá Náisiúnta Blitz na gClub Gaeltachta 2018 saw U12 girls from all over Ireland gather at Croke Park to compete and to meet Ladies football’s leading stars. This was a unique event which celebrated the Irish language through the medium of the game. Through TG4's successful partnership with LGFA and Lidl, we are extremely proud that we can help to give women’s football the prominence it deserves. We also launched the #properfan campaign which has contributed to

18

Annual Report 2018 a surge in interest in the games. The success of the LGFA Championship has brought a very welcome focus to all women’s sports throughout Ireland.

TG4 is recognised for supporting women in sport for many years, for pioneering the broadcast and helping to increase the profile of women's sport since our establishment in 1996. In December 2018, we signed up as Media Partner for the 20x20 Women in Sport initiative. This partnership will see TG4 consolidate our role in women's sport, while increasing the visibility and coverage of womens sport at all levels of the station's output. Our successful collaboration with the LGFA, as well as our coverage of women in other sports such as , basketball, tennis, badminton. swimming, athletics and more, has been an integral part of our development policy. In 2018 alone, TG4 broadcast around 90 hours of women's sport reaching almost 1.2 million people, including live events, highlights, news reports and documentaries. We look forward to building on this foundation and to increasing visibility and awareness across a range of women's sports on TG4 in the coming years.

Broadcast Audiences 2018 was a challenging year with more competition for viewing than ever before. Lack of sufficient funding to invest in compelling and entertaining content and to compete with major global media companies began to impact our linear audience engagement. While reach with our core Irish language audience was 85%, a very strong performance, for the first time in three years, our reach and share with the national television audience fell.

Average all day share with the wider TV national audience was almost 1.8% in 2018, down from almost 1.9% in 2017. A positive development was however that our share of prime time viewing, the most competitive slot in the broadcast schedule, was almost 2% in Autumn 2018, the first period in which we were able to schedule material from our new content deals which were put in place as part of our strategy. Our highest share for any one day was over 9% and we remained in 7th position as the most watched channel in Ireland in 2018, a strong performance given the many channels available to Irish audiences.

Investing in the Independent Production Sector The content market is increasingly global, dominated by international media corporations with exceptional creative and financial capability. Nationally however, investment in Irish content has declined. In the report Economic Analysis of the Audiovisual Sector in the Republic of Ireland12, Olsberg SPI concludes that due to public funding cuts, the “production of culturally Irish content in the independent production sector has been significantly curtailed”. With global companies creating and controlling the distribution of their own content and with the reduction in funding for Irish content, the risk of Irish content being pushed out of the market increases.

As a key funder of original Irish content through our publisher broadcaster model, part of our strategy is to increase investment in commissioned content and support the development of a strong, vibrant Irish language production sector. In 2018, we invested €24m in content from the Irish independent production sector. We sought to increase our investment in multi-annual output agreements with the sector. We delivered one new agreement in 2018 but with limited funding increases, we were unable to put additional deals in place.

We continued to broadcast TG4's Irish language soap Ros na Rún. Now in its 23rd year, it employs over 150 direct and contracted personnel in the regional economy and provides an important platform for developing native Irish language writers, actors and film crew.

A key aim for TG4 is to support the development of diverse, Irish language audio-visual talent and give new creative voices a platform from which to develop their skills and experience. In 2018, in conjunction with BBC ALBA, S4C and Northern Ireland Screen’s Irish Language Broadcast Fund (ILBF), we set up the Celtic International Fund to develop new drama, animation and factual programmes in the Celtic languages. Annual joint-commissioning rounds will be run with the aim of promoting co-development and co- production through Scottish Gaelic, Welsh and Irish, and of encouraging a broader European and worldwide internationalisation of productions which are originally conceived in those Celtic languages. In a media landscape dominated by high production values, driven by international giants with deep pockets, it is more and more important that TG4 creates an environment for Irish independent companies where quality Irish ideas can flourish in the international market.

12 Olsberg SPI with Nordicity, 2017. 19

Annual Report 2018

In 2018, we also signed a Memorandum of Understanding with Korean broadcaster Jeonju Television (JTV) to facilitate ongoing collaboration in relation to the development of content between Ireland and South Korea. This agreement facilitates the exchange of best content and programmes, fosters co-production of creative content, funds co-production projects and supports marketing. A similar agreement is in place between JTV and the Welsh language broadcaster S4C for a number of years and it has resulted in a host of high quality co-productions. The initiative fits in extremely well with TG4’s strategic goal of developing the creative industries in Ireland and of supporting the internationalisation of independent production companies, facilitating access to international markets for Irish content. We are grateful to Údarás na Gaeltachta for supporting this initiative, offering advice and practical support to Gaeltacht companies who want to take part in the process.

Financial Challenges & Funding Following many years of no or minimal increases or reductions in current funding, TG4 sought an average annual increase in current funding of 5% as part of our strategy.

The BAI recommended an increase of €6m per annum in public funding for TG4 and that this should have full effect from 2018 and onwards over the period of TG4’s strategy. The increase were considered justified as the funding currently available is not sufficient to ensure TG4's sustainability.

While TG4 was grateful for the additional €1m in current and €1m in capital funding allocated for 2018, this does not meet the service's strategy funding requirements which means that TG4's new strategy will be difficult to fully deliver.

As the Irish language public service broadcaster and media company, TG4 must play a pivotal role in creating distinctive Irish content and in helping to grow the Irish language creative economy.

We must increase our investment in content for our broadcast and digital services to retain our relevance for current and future audiences and to ensure we continue to impact critical cultural public policy objectives such as promoting the Irish language, culture and creativity, celebrating cultural and linguistic diversity.

Thanks On behalf of TG4, I would like to extend thanks to many individuals and organisations. Firstly, I would like to thank former Minister Denis Naughten T.D. for his support for TG4. We welcome and also thank our new Minister Richard Bruton T.D. along with his officials in the Department of Communications, Climate Action and Environment. I would particularly like to thank the Secretary General Mark Griffin who has been so supportive of TG4. We are grateful for the additional funding and look forward to working with him and his officials over the coming year.

We thank the TG4 Board members and Cathaoirleach Siún Ní Raghallaigh for their continued dedication to, and hard work on behalf of, TG4. 2018 was the first year of our new strategy and it proved to be a tough year as we faced many funding and market challenges. We are deeply grateful for the guidance and support the Board continues to provide to TG4. Our thanks also goes to the Broadcast Authority of Ireland, Fís Éireann / Screen Ireland, the Northern Ireland Irish Language Broadcast Fund, RTÉ and to the Irish independent production sector. We acknowledge the contribution each make to our services and in particular, the creative talent of the independent production sector which provides such unique and entertaining content Irish language content. Thanks also go to many other cultural, Irish language and sporting organisations with which we work and we look forward to working with them all again during 2019. On a personal note, I would like to sincerely thank my colleagues here in TG4. I would especially like to mention Mary Uí Chadhain, TG4’s Director of Finance and Company Secretary, who has been a pivotal figure in the growth of TG4 over the last twenty years and a great source of strength and support for me since I was appointed in 2016. Mary announced that she will retire from TG4 during 2019 and TG4 will be forever grateful to her for the way she has worked over the years to grow TG4’s income and for the vision she has shown in helping the independent production sector to expand and flourish. She will prove a tough act to follow.

20

Annual Report 2018

2018 and 2019 will be years of significant change for the organisation as our new strategy is rolled out. Everyone has demonstrated commitment, enthusiasm and energy in delivering our strategy and while we have achieved much in the first year, many challenges remain. I would like to express my gratitude for their hard work and I look forward to working with them all in 2019 and beyond.

Alan Esslemont Ard-Stiúrthóir

21

Annual Report 2018

Governance Statement and Board Members’ Report

Governance

The Board of TG4 was established under the Broadcasting Act 2001. The functions of the Board are set out in section 87 of the Broadcasting Act 2009. The Board is accountable to the Minister for Communications, Climate Action & Enviroment and is responsible for ensuring good governance and performs this task by setting strategic objectives and targets and taking strategic decisions on all key business issues. The regular day-to-day management, control and direction of TG4 are the responsibility of the Chief Executive Officer (CEO) and the senior management team. The CEO and the senior management team must follow the broad strategic direction set by the Board, and must ensure that all Board members have a clear understanding of the key activities and decisions related to the entity, and of any significant risks likely to arise. The CEO acts as a direct liaison between the Board and management of TG4.

Board Responsibilities

The work and responsibilities of the Board are set out in Board terms of reference which also contain the matters specifically reserved for Board decision. Standing items considered by the Board include:  declaration of interests,  reports from committees,  financial reports/management accounts,  performance reports, and  reserved matters.

Section 109 of the Broadcasting Act 2009 requires the Board of TG4 to keep, in such form as may be approved by the Minister for Communications, Climate Action & Enviroment with consent of the Minister for Public Expenditure and Reform, all proper and usual accounts of money received and expended by it.

In preparing these financial statements, the Board of TG4 is required to:  select suitable accounting policies and apply them consistently,  make judgements and estimates that are reasonable and prudent,  prepare the financial statements on the going concern basis unless it is inappropriate to presume that it will continue in operation, and  state whether applicable accounting standards have been followed, subject to any material departures disclosed and explained in the financial statements.

The Board is responsible for keeping adequate accounting records which disclose, with reasonable accuracy at any time, its financial position and enables it to ensure that the financial statements comply with section 109 of the Broadcasting Act 2009. The maintenance and integrity of the corporate and financial information on the TG4’s website is the responsibility of the Board. 22

Annual Report 2018

The Board is responsible for approving the annual plan and budget. An evaluation of the performance of TG4 by reference to the annual plan and budget was carried out by the board on 29 April 2019.

The Board is also responsible for safeguarding its assets and hence for taking reasonable steps for the prevention and detection of fraud and other irregularities.

The Board considers that the financial statements of TG4 give a true and fair view of the financial performance and the financial position of TG4 at 31 December 2018.

Board Structure

The Board consists of a Chairperson, CEO (in an ex-officio capacity) and 10 ordinary members, all of whom are appointed by the Minister for Communications, Climate Action & Environment. The members of the Board were appointed for a period of five years and meet on a regular basis. The table below details the appointment period for current members:

Board Member Role Appointment Date Alan Esslemont (Director General) CEO 14/10/2016 Siún Ní Raghallaigh Chairman Reappointed 17/04/17 Des Geraghty Ordinary Member Reappointed 17/04/17 Mairéad Ní Cheóinín Ordinary Member Reappointed 17/04/17 Micheál Seoighe Ordinary Member Reappointed 17/04/17 Michelle Ní Chróinín Ordinary Member Reappointed 17/04/17 Diarmuid Ó Ruiséal Ordinary Member 03/03/2015 Bríd Ní Fhachtna Ordinary Member 22/07/2015 Frank Reidy Ordinary Member 29/09/2015 Mairéad Ní Nuadháin Ordinary Member 21/11/2017 Siobhán Ní Ghadhra Ordinary Member 21/11/2017 Darach Ó Tuairisg Ordinary Member 21/11/2017

The Board commenced a Board Effectiveness and Evaluation Review in December, 2017 for that period, which was completed in June, 2018. A review for 2018 is expected to be completed in June 2019.

23

Annual Report 2018

The Board has established two committees, as follows:

1. Audit and Risk Committee: comprises three Board members. The role of the Audit and Risk Committee (ARC) is to support the Board in relation to its responsibilities for issues of risk, control and governance and associated assurance. The ARC is independent from the financial management of the organisation. In particular the Committee ensures that the internal control systems including audit activities are monitored actively and independently. The ARC reports to the Board after each meeting, and formally in writing annually.

The members of the Audit and Risk Committee are: Bríd Ní Fhachtna (Chairperson), Frank Reidy and Mairéad Ní Nuadháin. There were 4 meetings of the ARC in 2018.

2. Remuneration Committee: comprises three Board members. The members of this committee are: Siún Ní Raghallaigh (Chairperson), Des Geraghty and Micheál Seoighe. There was 1 meeting of the Remuneration Committee in 2018.

Schedule of Attendance, Fees and Expenses A schedule of attendance at the Board and Committee meetings 2018 is set out below including the fees and expenses received by each member

Audit & Fees Expenses Remuneration Board Risk 2018 2018 Committee Committee € € Number of Meetings 7 4 1 Alan Esslemont 7 - - - -

Siún Ní Raghallaigh (Chairman) 7 - 1 21,683 -

Des Geraghty 6 - 1 12,648 3,866

Mairéad Ní Cheóinín 5 - - 12,648 982

Micheál Seoighe 6 - 1 12,648 503 Michelle Ní Chróinín 4 - - - 1,511

Diarmuid Ó Ruiséal 7 - - 12,648 609

Bríd Ní Fhachtna 7 4 - 12,648 4,410

Frank Reidy 6 4 - 12,648 310

Mairéad Ní Nuadháin 6 3 - 12,648 4,480

Siobhán Ní Ghadhra 7 - - 12,648 841

Darach Ó Tuairisg 7 - - 12,648 984 Sundry expenses 3,998

Lís Ní Dhálaigh (Secretary to the Board) -

Mary Uí Chadhain (Company Secretary) -

135,515 22,494

There was one board member, Michelle Ní Chróinín, who did not receive a Board fee under One Person One Salary (OPOS) principle.

24

Annual Report 2018 Key Personnel Changes

There was no change to the members of the Board in 2018. In February 2018, Pádhraic Ó Ciardha, deputy CEO and secretary to the Board, retired and Lís Ní Dhálaigh was appointed as secretary. There were no other changes to senior management in 2018.

Disclosures Required by Code of Practice for the Governance of State Bodies (2016)

The Board is responsible for ensuring that TG4 has complied with the requirements of the Code of Practice for the Governance of State Bodies (“the Code”), as published by the Department of Public Expenditure and Reform in August 2016. The following disclosures are required by the Code:

Consultancy Costs

Consultancy costs include the cost of external advice to management and exclude outsourced ‘business-as-usual’ functions. 2018 2017 € €

Legal advice 1,848 4,004

Financial advice 49,379 8,617

Marketing 141,961 183,038

Human Resources/Pension 21,352 16,630

Business improvement 43,827 38,760

Other 39,447 60,102

Total consultancy costs 297,814 311,151

Consultancy costs capitalised - 1,251 Consultancy costs charged to the Income and Expenditure and Retained Revenue Reserves 297,814 309,900

Total 297,814 311,151

Travel and Subsistence Expenditure

Travel and subsistence expenditure is categorised as follows:

2018 2017 € € Domestic - Board 15,687 12,594 - Employees 87,680 52,585 International - Board 2,810 0 - Employees 102,430 83,385 Total 208,607 148,564

25

Annual Report 2018

Legal costs TG4 did not incur legal costs in 2018.

Hospitality Expenditure

The Income and Expenditure Account includes the following hospitality expenditure:

2018 2017 € € Staff hospitality 48,731 40,664 Client hospitality 19,703 11,821 Total 68,434 52,485

Statement of Compliance

TG4 has complied with the requirements of the Code of Practice for the Governance of State Bodies, as published by the Department of Public Expenditure and Reform in August 2016, with the following exceptions:

TG4 does not disclose details of employee short-term benefits over €60,000 in bands of €10,000 in the annual report as required by the Code due to the commercial sensitivity of this information. This departure from the Code has been agreed with the Department of Communications, Climate Action & Enviroment. This information will be disclosed in the Chairman’s Report to the Minister.

Siún Ní Raghallaigh Cathaoirleach

Date: 24 May 2019

26

Annual Report 2018

Finance Review 2018

Income and Expenditure Reviews

This report reviews TG4’s income and expenditure performance in 2018 in terms of the key sources and use of income, the channel’s principal cost drivers and its overall focus on efficiency and value-for-money. The review also compares TG4’s performance in 2018 to that of 2017 under the following 4 headings:

1. Income 2. Operating Expenditure 3. Cost Control & Efficiency in 2018 4. Irish Language Content Expenditure 2018

1. Income

As can be seen from Table 1 below, total income (exchequer current funding and commercial revenue) in 2018 was €38.86m (2017: €36.86m). Compared to the previous year TG4’s total income increased by 5.4%. Exchequer current funding was €33.79m (2017: €32.79m) of this and represented 87% (2017: 89%) of TG4’s total income with the commercial income share representing 10.5% in 2018 at €4.083m (2017: €4.07m). There was an additional grant in 2018 of €985,000.

Commercial income marginally increased by .32%. This is a solid performance in a very competitive advertising and television advertising market in Ireland.

Table 1: Income TG4 2018

2018 2017 Description €000’s % €000’s %

Grant-in-aid 33,790 87.0% 32,790 88.9% Commercial (advertising and sponsorship) 2,763 7.1% 2,614 7.1% Other commercial 1,320 3.4% 1,456 4.0% Special programme grant 985 2.5% 0 0.0% Total income 38,858 100% 36,860 100%

27

Annual Report 2018

2. Operating Expenditure

In terms of annual operating expenditure, TG4 placed a continued emphasis on an operating model, which works as efficiently as possible and on cost management to ensure value-for-money across all activities. Total operating expenditure was €38.4m in 2018, a 6.5% increase on the €36.1m spent in 2017. See Table 2 below.

Table 2: Operating Expenditure TG4 2018 Vs 2017 €’000’s % Change Description 2018 2017 2018 Vs 2017

Cost of Sales 980 984 -0.4% Staff Costs 5,372 5,653 -5% Programme Expenditure 26,510 23,971 10% Other Expenditure 5,617 5,519 1.9%

(Overheads, Transmission and Marketing costs included)

Total Operating Expenditure 38,479 36,127 6.5%

3. Cost Control and Efficiency

TG4 continued to operate efficiently, cost effectively and prudently in 2018. Savings were achieved across a wide range of cost centres and internal resources were further utilised to provide content at more cost effective rates.

28

Annual Report 2018

4. Irish Language Content Expenditure 2018

As reflected in its commitments for the year, TG4 committed to spend at least 70% of its Exchequer current funding on the production of Irish language content. As shown in Table 3 below, the actual spend was 77% of Exchequer funding. Transmission, broadcast and promotion of schedule and general overheads accounted for the remaining 23% of Exchequer funding in 2018. Overall, there was a slight decrease in TG4’s daily output levels of new Irish language content from 4.44 to 4.14 hours per day.

Table 3: Irish Language Content Expenditure

2018 2017 Description €000’s % €000’s %

Current Exchequer funding & grant for Bliain na Gaeilge received in 34,775 100% 32,790 100% the year (received in 2018)

*Irish language programmes purchased: Commissioned 21,971 63% 19,169 58% Acquired/dubbed/subtitled 3,101 9% 3,623 11% Production staff costs 1,800 5% 1,780 6% (including salaries)

Total Irish Language Content Production Costs 26,872 77% 24,572 75% *This is the actual expenditure incurred on these costs in 2018.

Overall, TG4 provided 1,511 hours of original Irish Language content in 2018 down from 1,619 in 2017.

29

Annual Report 2018

Contents

Statement of Board Members’ Responsibilities ...... 31 Statement on Internal Control ...... 32 Report of the Comptroller and Auditor General for presentation to the Houses of The Oireachtas ...... 35 Statement of Income and Expenditure and Retained Revenue Reserves ...... 37 Statement of Comprehensive Income ...... 38 Statement of Financial Position ...... 39 Statement of Cash Flows ...... 40 Notes to the Financial Statements...... 41-52

30

Annual Report 2018

Statement of Board Members’ Responsibilities

For the year ended 31st December 2018

The Board is required by the Broadcasting Act, 2009 to prepare financial statements for each financial year which give a true and fair view of the state of affairs of Teilifís na Gaeilge and of it’s income and expenditure for that year.

In preparing those statements, the Board is required to:

 Select suitable accounting policies and then apply them consistently

 Make judgements and estimates that are reasonable and prudent

 Disclose and explain any material departures from applicable accounting standards and,

 Prepare the financial statements on the going concern basis unless it is inappropriate to presume that Teilifís na Gaeilge will continue in existence.

The Board is responsible for keeping proper accounting records which disclose, with reasonable accuracy at any time, the financial position of Teilifís na Gaeilge and to enable the Board to ensure that the financial statements comply with the Act and with Generally Accepted Accounting Principles in Ireland.

The Board is also responsible for safeguarding the assets of Teilifís na Gaeilge and for taking reasonable steps for the prevention and the detection of fraud and other irregularities. The Board’s books of account are held in Teilifís na Gaeilge offices in Baile na hAbhann, Co. na Gaillimhe.

On behalf of the Board of Teilifís na Gaeilge:

Siún Ní Raghallaigh Cathaoirleach

Date: 24 May 2019

31

Annual Report 2018

Statement on Internal Control

Scope of Responsibility

On behalf of TG4 I acknowledge the Board’s responsibility for ensuring that an effective system of internal control is maintained and operated. This responsibility takes account of the requirements of the Code of Practice for the Governance of State Bodies (2016).

Purpose of the System of Internal Control

The system of internal control is designed to manage risk to a tolerable level rather than to eliminate it. The system can therefore only provide reasonable and not absolute assurance that assets are safeguarded, transactions authorised and properly recorded and that material errors or irregularities are either prevented or detected in a timely way.

The system of internal control, which accords with guidance issued by the Department of Public Expenditure and Reform has been in place in TG4 for the year ended 31 December 2018 and up to the date of approval of the financial statements.

Capacity to Handle Risk

TG4 has an Audit and Risk Committee (ARC) comprising three Board members, with financial and audit expertise, one of whom is the Chair. The ARC met four times in 2018.

TG4 has also established an internal audit function which is adequately resourced and conducts a programme of work agreed with the ARC.

The ARC has developed a risk management policy which sets out its risk appetite, the risk management processes in place and details the roles and responsibilities of staff in relation to risk. The policy has been issued to all staff who are expected to work within TG4’s risk management policies, to alert management on emerging risks and control weaknesses and assume responsibility for risks and controls within their own area of work.

32

Annual Report 2018 Risk and Control Framework

TG4 has implemented a risk management system which identifies and reports key risks and the management actions being taken to address and, to the extent possible, to mitigate those risks.

A risk register is in place which identifies the key risks facing TG4 and these have been identified, evaluated and graded according to their significance. The register is reviewed and updated by the ARC on an annual basis. The outcome of these assessments is used to plan and allocate resources to ensure risks are managed to an acceptable level.

The risk register details the controls and actions needed to mitigate risks and responsibility for operation of controls assigned to specific staff. I confirm that a control environment containing the following elements is in place:  procedures for all key business processes have been documented,  financial responsibilities have been assigned at management level with corresponding accountability,  there is an appropriate budgeting system with an annual budget which is kept under review by senior management,  there are systems aimed at ensuring the security of the information and communication technology systems,  there are systems in place to safeguard the assets

Ongoing Monitoring and Review

Formal procedures have been established for monitoring control processes and control deficiencies are communicated to those responsible for taking corrective action and to management and the Board, where relevant, in a timely way. I confirm that the following ongoing monitoring systems are in place:  key risks and related controls have been identified and processes have been put in place to monitor the operation of those key controls and report any identified deficiencies,  reporting arrangements have been established at all levels where responsibility for financial management has been assigned, and  there are regular reviews by senior management of periodic and annual performance and financial reports which indicate performance against budgets/forecasts.

33

Annual Report 2018

Procurement

I confirm that TG4 has procedures in place to ensure compliance with current procurement rules and guidelines and that during 2018 TG4 complied with those procedures. Review of Effectiveness

I confirm that TG4 has procedures to monitor the effectiveness of its risk management and control procedures. TG4’s monitoring and review of the effectiveness of the system of internal financial control is informed by the work of the internal and external auditors, the Audit and Risk Committee which oversees their work, and the senior management within TG4 responsible for the development and maintenance of the internal financial control framework.

I confirm that the Board conducted an annual review of the effectiveness of the internal controls for 2018 on the 17th of December 2018.

Internal Control Issues

No weaknesses in internal control were identified in relation to 2018 that require disclosure in the financial statements.

Siún Ní Raghallaigh Cathaoirleach

Date: 24 May 2019

34

Annual Report 2018

REPORT OF THE COMPTROLLER AND AUDITOR GENERAL FOR PRESENTATION TO THE HOUSES OF THE OIREACHTAS

For the year ended 31st December 2018

35

Annual Report 2018

36

Annual Report 2018

Teilifís na Gaeilge

Statement of Income and Expenditure and Retained Revenue Reserves for the year ended 31 December 2018 Restated 2018 2017 Notes €'000 €'000

Sales Commercial income 4 4,083 4,070 Cost of sales 4 (980) (984) Net Sales 3,103 3,086

Expenditure Staff costs 5 5,372 5,653 Board members' fees and expenses 6 158 123 Programme expenditure 7 26,510 23,971 Transmission costs 1,598 1,600 Marketing and research 8 1,672 1,749 Overheads 9 2,347 2,170 Depreciation 10 2,371 1,568 Total Expenditure 40,028 36,834

Net operating expenditure for the year (36,925) (33,748)

Surplus/(deficit) on disposal of fixed assets (3) (46) (36,928) (33,794)

State funding 14 36,907 33,792

Surplus/(deficit) on ordinary activities before taxation (21) (2)

Taxation 15 4 0

Retained surplus/(deficit) for the financial year (17) (2)

The notes 1 - 31 form an integral part of the financial statements.

On behalf of the Board of Teilifís na Gaeilge:

Siún Ní Raghallaigh Alan Esslemont Cathaoirleach Ard-Stiúrthóir

Date: May 2019

37

Annual Report 2018

Teilifís na Gaeilge

Statement of Comprehensive Income for the year ended 31 December 2018

2018 2017 Notes €'000 €'000

Retained deficit for the financial year (17) (2)

Actuarial (loss)/ gain on retirement benefit scheme assets 0 0

Total recognised (losses) / gains for the year (17) (2)

The notes 1 - 31 form an integral part of the financial statements.

On behalf of the Board of Teilifís na Gaeilge:

Siún Ní Raghallaigh Alan Esslemont Cathaoirleach Ard-Stiúrthóir

Date:

38

Annual Report 2018

Teilifís na Gaeilge

Statement of Financial Position as at 31 December 2018 Restated 2018 2017 Notes €'000 €'000 €'000 €'000 Fixed Assets Tangible fixed assets 10 7,321 7,621 Intangible fixed assets 12 1,914 1,475

9,235 9,096

Current Assets Receivables 16 3,040 2,318 Cash at bank and in hand 17 19 174 Programme Prepayments 18 2,865 3,119 5,924 5,611

Current Liabilities Payables 19 (3,563) (2,962)

Net Current Liabilities 2,361 2,649

Net Assets 11,596 11,745

Capital and Reserves Capital grants 11 7,205 7,522 Deferred current grants 13 4,779 4,594 Revenue reserves 20 (388) (371)

11,596 11,745

The notes 1 - 31 form an integral part of the financial statements.

On behalf of the Board of Teilifís na Gaeilge:

Siún Ní Raghallaigh Alan Esslemont Cathaoirleach Ard-Stiúrthóir

Date: May 2019

39

Annual Report 2018

Teilifís na Gaeilge

Statement of Cash Flows for the year ended 31 December 2018 Restated 2018 2017 Notes €'000 €'000

Surplus / (deficit) on ordinary activities before taxation (21) (2) Depreciation 2,371 1,568 Amortisation of programme costs 24,532 21,421 Amortisation of capital grants (2,317) (1,584) Amortisation of grants allocated to programme costs (24,532) (21,421) (Increase) / decrease in receivables (469) (559) Increase / (decrease) in payables 602 663 Taxation 4 0 Interest received - - Cash from operations 170 86 Interest paid - - Net cash generated from activities 170 86

Cash flows from investing activities Purchases of property, plant and equipment 10 (2,074) (1,515) Purchase of commissioned and acquired programmes 12 (24,971) (22,311) Surplus/(deficit) on disposal of fixed assets 3 46 State capital grants 11 2,000 1,450 Grants received and allocated to programme assets 24,717 22,146 Net cash flow from investing activities (325) (184)

Net increase / (decrease) in cash and cash equivalents 21 (155) (98)

The notes 1 - 31 form an integral part of the financial statements.

On behalf of the Board of Teilifís na Gaeilge:

Siún Ní Raghallaigh Alan Esslemont Cathaoirleach Ard-Stiúrthóir

Date: May 2019

40

Annual Report 2018 NOTES TO THE FINANCIAL STATEMENTS

1. ACCOUNTING POLICIES

The following accounting policies have been applied consistently in dealing with items which are considered material in relation to the financial statements.

(a) Establishment of Teilifís na Gaeilge Teilifís na Gaeilge is the Irish language broadcaster established under Statute and continues in being under the Broadcasting Act 2009.

(b) Statement of Compliance The financial statements of Teilifís na Gaeilge for the year ended 31 December 2018 have been prepared in accordance with the FRS 102, the financial reporting standard applicable in the UK and Ireland issued by the Financial Reporting Council (FRC), as promulgated by Chartered Accountants Ireland.

(c) Significant accounting judgements and key sources of estimation uncertainty The preparation of the financial statements requires management to make judgements, estimates and assumptions that affect the amounts reported for assets and liabilities as at the Statement of Financial Position date and the amounts reported for revenue and expenses during the year. However, the nature of estimation means that the actual outcomes could differ from these estimates. The following judgements have had the most significant effect on amounts recognised in the financial statements:

Impairment of Property, Plant and Equipment: Assets that are subject to amortisation are reviewed for impairment whenever events or changes in circumstances indicate that the carrying amount may not be recoverable. An impairment loss is recognised for the amount by which the asset's carrying amount exceeds its recoverable amount. The recoverable amount is the higher of an asset's fair value less costs to sell and value in use. For the purpose of assessing impairment, assets are grouped at the lowest levels for which there are separately identifiable cash flows (cash generating units). Non-financial assets that suffered impairment are reviewed for possible reversal of the impairment at each reporting date.

Depreciation and Residual Values: Management have reviewed the asset lives and associated residual values of all fixed asset classes, and in particular, the useful economic lives and residual values of fixtures and fittings, and have concluded that asset lives and residual values are appropriate.

Foreign Currency Exposure: Teilifís na Gaeilge enters into contractual arrangements for payments to suppliers in currencies other than the euro. Teilifís na Gaeilge generally accounts for these transactions at currency rates applicable at the payment date. Forward contracts are entered into to hedge against currency fluctuations. Reasons for entering into such contracts are based on best estimates of future exchange rates and professional advice sought.

(d) Income recognition Commercial income Commercial income represents revenue from airtime sales, sponsorship and ancillary activities. Sales, which are shown net of VAT, are recognised in the Statement of Income and Expediture and Retained Revenue Reserves when the service is provided. Commission in relation to these sales is charged to the Statement of Income and Expediture and Retained Revenue Reserves Account as incurred.

(e) Expenditure Expenditure comprises operational and capital expenditure. Net operating expenditure comprises programming and administration expenditure, net of commercial revenue. Programme expenditure is charged to the Statement of Income and Expediture and Retained Revenue Reserves Account as incurred.

(f) State grants Net operating expenditure of Teilifís na Gaeilge is funded by way of a grant received from the Department of Communications, Climate Action and Environment, as well as grants received from time to time for specific projects from the Broadcasting Authority of Ireland under their Sound and Vision Programme. Grants are recognised under the accruals method. The portion of the grant that is related to the Capitalised programme costs are deferred and recognised in the Income and expenditure statements as the expenses are recognised. Capital expenditure is funded by the Department of Communications, Climate Action and Environment by way of capital grants, as well as grants received from time to time for specific projects from the Broadcasting Authority of Ireland under their Sound and Vision Programme. These grants are amortised on the same basis as the related assets are depreciated.

(g) Tangible fixed assets Tangible fixed assets are shown at cost less accumulated depreciation and any provision for impairment. Depreciation is provided on all tangible fixed assets, except land, at rates calculated to write off the original cost, less estimated residual value, of each asset on a straight line basis over its expected useful life as follows; % Buildings 2.5 Equipment 20 Fittings 10 Mobile Devices 33 Software development costs including wages, software costs on major systems for content distribution, portals, phone apps etc. are capitalised and depreciated in line with the related equipment cost from the date of implementation or over the expected useful life of the costs capitalised. These rates vary between 33% and 100%.

(h) Financial assets – investment in Multiplex Broadcasting Services Northern Ireland Limited Teilifís na Gaeilge accounts for its investment in Multiplex Broadcasting Services Northern Ireland Limited at cost (see note 25). Fixed Assets includes an amount of €1 in respect of its investment in the ordinary shares of that company. The company was established as a not for profit organisation with costs being funded by RTE and the UK Department of Culture, Media and Sport. As a result, Teilifís na Gaeilge financial statements do not reflect any revenues, costs or commitments in respect of the joint venture.

(i) Taxation Corporation tax payable is provided on taxable profits at current rates. Deferred tax is recognised in respect of all timing differences that have originated but not reversed at the Statement of Financial Position date where transactions or events that result in an obligation to pay more tax in the future or a right to pay less tax in the future have occurred at the Statement of Financial Position date. Timing differences are temporary differences between surplus as computed for tax purposes and surplus as stated in the financial statements which arise because certain items of income and expenditure in the financial statements are dealt with in different years for tax purposes. Deferred tax is measured at the tax rates that are expected to apply in the years in which the timing differences are expected to reverse based on tax rates and laws that have been enacted or substantively enacted by the Statement of Financial Position date. Deferred tax is not discounted.

(j) Foreign currency Transactions denominated in foreign currencies are translated into Euro at the exchange rates ruling at the day of the transactions. Monetary assets and liabilities denominated in foreign currencies are translated into Euro at the exchange rate ruling at the Statement of Financial Position date and resulting gains or losses are included in the Statement of Income and Expediture and Retained Revenue Reserves Account for the year.

(K) Retirement Benifit Teilifís na Gaeilge operates a defined contribution scheme for it's employees. The assets of the scheme are held separately from those of the company. Annual contributions to the scheme are charged to the Statement of Income and Expenditure in the year to which they relate.

41

Annual Report 2018

NOTES TO THE FINANCIAL STATEMENTS

1. ACCOUNTING POLICIES (continued)

(L) Intangible Fixed Assets Commissioned Programme costs and Acquired Programme costs are capitalised as Intangible fixed assets in the financial statements. Commissioned Programmes are programmes commissioned by TG4 from independent producers and are based on the full contract price. The cost of the Commissioned programme is amortised based on the expected audience repeat viewership of each transmission as follows: High Value Commissioned programmes: 70% in year of first transmission 20% in year following first transmission 10% in 2nd year following first transmission Other Commissioned programmes & live sports: 100% in year the rights or sporting events are first broadcast. Acquired programmes are programmes purchased by TG4 from third party studios and broadcasters. These are charged to the Income and Expenditure statement based on the expected audience repeat viewership of each transmission as follows: Acquired programmes: 90% in year of first transmission 10% in year following first transmission Commissioned & Acquired programmes are only capitalised once the programme is available for screening.

(M) Programme Prepayments Any Commissioned and Acquired programme amounts paid in advance of the programme being available for screening are recognised as a prepayment.

2 Prior year adjustment

In 2018, following a review of it's policy on commissioned and acquired programme expenditure, the Board adopted a revised policy whereby expenditure on such programmes is to be capitalised and treated as an intangible asset under the Statement of Financial Position. The assets are amortised based on expected service potential of the programmes. In addition, the Board now treats as prepayments expenditure on programmes in the year where such programmes are not broadcast by the year end. This resulted in the accounts for 2017 being restated to account for the changes in the accounting policy and recognise in the balance sheet, Intangible fixed assets, programme prepayments and deferred grant Income, which arose following the the new accounting treatment. This resulted in an increase in Net assets and reserves of €4,594,000 as at 31 December 2017. In addition, the board now treat as prepaid, expenses on programmes in the year where such programmes were not broadcast by the year end.

Reconciliation of Reserves as previously stated 01-Jan-17 31-Dec-17 Capital and Reserves as previously stated €'000 €'000 Increase in prepayments 7,287 7,151 Increase in intangible fixed assets 3,284 3,119 Capital and Reserves as restated 584 1,475 11,155 11,745

Reconciliation of Deficit for the year ended 31 December 2017 2017 €'000 Deficit for the year ended 31 December 2017 as previously stated (2)

Reduction in Programme expenditure in the year following change in policy 725

Grant deferred in the year following change in policy. (725)

Deficit for the year ended 31 December 2017 as restated (2)

42

Annual Report 2018

Notes to the Financial Statements

Notes

3 Principal Activity

Teilifís na Gaeilge's principal activity is the operation of the Irish language television channel TG4.

4 Net Sales 2018 2017 €'000 €'000 Commercial Income Airtime and sponsorship sales 2,763 2,614 Facilities charge-out 581 579 Sundry income 739 877 4,083 4,070

Cost of Sales Commission on advertising and sponsorship sales 691 696 Direct costs 289 288 980 984

Net sales 3,103 3,086

43

Annual Report 2018 Notes to the Financial Statements

Notes

5 Staff Costs

The average number of employees employed by Teilifís na Gaeilge during the year was 89 (2017: 84). Employee costs during the year comprised: 2018 2017 €'000 €'000

Wages and salaries 4,971 4,667 Social welfare costs 551 519 Retirement benefit costs 533 497 Travel and subsistence 190 136 Training 63 94 Other staff costs 63 47 6,371 5,960

Staff costs capitalised (999) (224) Staff costs allocated to archive project 0 (83)

Total staff costs 5,372 5,653

Other staff costs include a charge of €43,400 (2017: €33,250) in respect of payments to staff arising from a Labour Relations Commission ruling.

Circular 13/2014 issued by the Department of Public Expenditure and Reform requires disclosure of the number of employees whose total employee benefits (excluding employer Retirement benefit costs) for the reporting period fell within each band of €10,000, from €60,000 upwards and an overall figure for total employer Retirement benefit contributions. In recognition of data protection implications or other risks, taking cognisance of the fact that TG4 operates in a highly competitive commercial environment, and with the consent of the Department of Communications, Climate Action and Enviroment the disclosure of salary bands shall be made in the Chairperson’s annual statement to the Minister.

2018 2017 Emoluments of Director General - Alan Esslemont €'000 €'000 Basic salary 140 140 Employer's Retirement benefit contributions 21 21 Other benefits - -

161 161

The Director General is a member of the TG4’s defined contribution scheme and TG4 contributes 15.29% of the Director General’s salary to that scheme on his behalf.

44

Annual Report 2018

Notes to the Financial Statements

Notes

6 Board Costs 2018 2017 €'000 €'000

Board members fees and expenses (Note 23) 135 109 Travel and subsistence and other expenses 23 14

158 123

Board members are reimbursed for travel and subsistence costs. The tax payable by Teilifís na Gaeilge in relation to such expenses amounted to €2,378 (2017:€3,106)

Restated 7 Programme Expenditure 2018 2017 €'000 €'000

Commissioned programmes expensed and amortised in the period 21,338 18,913 Acquired programmes expensed and amortised in the period. 3,194 2,588 Dubbing and other costs 1,978 2,470

26,510 23,971

8 Marketing and Research 2018 2017 €'000 €'000

Advertising and marketing 1,460 1,571 Audience measurement and research 212 175 Audience Council expenses 0 3

1,672 1,749

45

Annual Report 2018

Notes to the Financial Statements

Notes

9 Overheads 2018 2017 €'000 €'000

Premises and equipment expenses 774 792 Professional and financial expenses* 432 337 Industry levies paid 609 579 General and office expenses 532 462

2,347 2,170 (*Professional and financial expenses includes a charge of €2,099 in interest and €1,868 in penalties paid over to the Revenue commissioners for underdeclaration of VAT for 17,033 in the period. The additional Vat has been charged to the Income and Expenditure account under the relevant headings where applicable.)

10 Tangible Fixed Assets Land and Fixtures and Buildings Equipment Fittings Total €'000 €'000 €'000 €'000 Cost At 1 January 2018 8,575 7,177 416 16,168 Assets reinstated - 305 1 306 Additions 1 1,974 99 2,074 Disposals - (11) (1) (12)

At 31 December 2018 8,576 9,445 515 18,536

Accumulated Depreciation At 1 January 2018 3,567 4,821 159 8,547 Accumulated depreciation on assets reinstated - 305 1 306 Charge for the year 234 2,109 28 2,371 Disposals - (8) (1) (9)

At 31 December 2018 3,801 7,227 187 11,215

Net Book Value At 31 December 2018 4,775 2,218 328 7,321

At 31 December 2017 5,008 2,356 257 7,621

After a review of the fixed asset register, it was noted that a number of assets were written off in the prior year that are currently in use. These assets were reinstated in the current year. Their net book value as at 31 December 2018 was €0. (2017: €0)

11 Capital Grants 2018 2017 €'000 €'000

Capital grants - received and receivable Opening balance 24,999 23,549 Grants received during the year (Note 14) 2,000 1,450

Closing balance 26,999 24,999

Amortisation Opening balance 17,477 15,893 Amortised during the year 2,317 1,584

Closing balance 19,794 17,477

Net book value - capital grants 7,205 7,522

Capital grants represent state funding received in relation to capital expenditure incurred by Teilifís na Gaeilge. Capital grants are amortised on the same basis as the related assets are depreciated.

46

Annual Report 2018

Notes to the Financial Statements

12 Intangible Fixed Assets Commissioned Acquired Programmes Programmes Total €'000 €'000 €'000 Cost At 1 January 2018 42,154 4,646 46,800 Additions 21,644 3,327 24,971

At 31 December 2018 63,798 7,973 71,771

Accumulated Amortisation At 1 January 2018 40,828 4,497 45,325 Amortised in the year 21,338 3,194 24,532

At 31 December 2018 62,166 7,691 69,857

Net Book Value At 31 December 2018 1,632 282 1,914

At 31 December 2017 1,326 149 1,475

13 Deferred current grants 2018 2017 €'000 €'000

Grants deferred at 1 January 4,594 3,869

Current grants- received in the year (Note 14) 34,775 32,933 Grants utilised in the year (34,590) (32,208)

Grants deferred at 31 December 4,779 4,594

47

Annual Report 2018

Notes to the Financial Statements

Notes

14 State Funding

Grants received from the Department of Communications, Climate Action and Environment represent state funding received in relation to current expenditure incurred by Teilifís na Gaeilge. Restated State funding credited to the Statement of Income and Expenditure and Retained Revenue Reserves 2018 2017 Account in the year €'000 €'000

Grant utilised in the year (Note 13) 34,590 32,208 Capital grant amortised (Note 11) 2,317 1,584

36,907 33,792

The total allocation for 2018 was €36.775m comprising of: 2018 2017 €'000 €'000

Grants received for current expenditure from DCCAE (Vote 29 - Subhead B5) 33,790 32,790 Grants received for current expenditure from BAI Archive project - 143 Grants received for expenditure in relation to Bliain na Gaeilge 985 - Grants applied for capital purposes from DCCAE (Vote 29 - Subhead B5) 2,000 1,450

Total received 36,775 34,383

15 Tax on Profit on Ordinary Activities 2018 2017 €'000 €'000

(a) Analysis of tax charge in year Corporation tax charge for year - - Refund of Corporation tax charge in prior years (4) -

(4) -

(b) Factors affecting the tax charge for the year The effective rate of tax for the year is higher than the standard corporation tax in Ireland of 12.5%. The differences are explained below: 2018 2017 €'000 €'000

Profit/(Loss) on ordinary activities before taxation (21) (2)

Profit/(Loss) on ordinary activites multiplied by the standard rate of corporation tax in Ireland of 12.5% (2017: 12.5%). - -

Effects of: Income taxable at a higher rate of taxation 8 8 Excess of capital grants amortised and capital allowances over depreciation - - Allocation of current year losses (8) (8)

- -

48

Annual Report 2018 Notes to the Financial Statements

Notes

16 Receivables 2018 2017 €'000 €'000

Receivables 2,121 1,721 VAT repayable 247 242 Corporation tax receivable - 4 Prepayments and accrued income 672 351

3,040 2,318

All balances are deemed recoverable within one year.

17 Cash at Bank and in Hand 2018 2017 €'000 €'000

Cash in hand 3 1 Bank 16 173

19 174

Restated 18 Programme Prepayments 2018 2017 €'000 €'000

Commissioned Programmes 2,464 2,136 Acquired Programmes 401 983

2,865 3,119

19 Payables - falling due within 1 year 2018 2017 €'000 €'000

Trade payables 227 218 Accruals and deferred income 3,336 2,744 Corporation tax payable - -

3,563 2,962

20 Reserves Revenue Reserve Total €'000 €'000

Balance at 1 January 2018 (371) (371) Deficit for the year (17) (17)

Closing balance as at 31 December 2018 (388) (388)

49

Annual Report 2018

Notes to the Financial Statements

Notes

Opening Closing 21 Analysis of Changes in Net Funds balance Cash flows balance €'000 €'000 €'000

Cash at bank and in hand 1 2 3 Short term deposits 173 (157) 16

174 (155) 19

22 Retirement benefit

Telifís na Gaeilge operated a defined contribution scheme for its employees. The scheme is funded and the assets are held separately from those of Teilifís na Gaeilge.

2018 2017 €'000 €'000 The following Retirement benefit costs were incurred in the year: Defined contribution scheme 533 497

533 497

50

Annual Report 2018

Notes to the Financial Statements

Notes

23 Board Members Fees and their Expenses

The Directors and Secretary who served during the year are as stated below: Fees Fees Date of 2018 2017 Director/Secretary Appointment €'000 €'000 During Year (if applicable) Alan Esslemont (Director General) - - Seosamh Ó Conghaile (Cessation date 16/04/2017) - 3.6 Siún Ní Raghallaigh (Chairman) 21.6 21.6 Andréa Ní Éalaithe (Cessation date 16/04/2017) - 3.6 Des Geraghty 12.6 12.6 Mairéad Ní Cheóinín 12.6 12.6 Micheál Seoighe 12.6 12.6 Michelle Ní Chróinín - - Diarmuid Ó Ruiséal 12.6 12.6 Bríd Ní Fhachtna 12.6 12.6 Frank Reidy 12.6 12.6 Mairéad Ní Nuadháin (Appointed 21/11/2017) 12.6 1.4 Siobhán Ní Ghadhra (Appointed 21/11/2017) 12.6 1.4 Darach Ó Tuairisg (Appointed 21/11/2017) 12.6 1.4 Mary Uí Chadhain (Company Secretary) - - 135.0 108.6

Board members' expenses in 2018 were €22,494 (2017: €14,500), of which: domestic travel accounted for €14,200 (2017: €9,700), subsistence €4,297 (2017:€3,000) and other expenses (including secretarial, entertainment and training) €3,998 (2017: €1,800). The Board adopted procedures in accordance with the requirements of the Broadcasting Act 2009 in relation to the disclosure of interests by Board members and these procedures have been adhered to in the year.

24 Premises

Teilifís na Gaeilge operates from premises located in Baile na hAbhann, Co na Gaillimhe. Teilifís na Gaeilge owns the freehold to the premises and also rents offices in Dublin under licence for a term of three years commencing on the 24th November 2013 at an annual rental charge of €23.5k. An extension to the licence of the Dublin office is not yet finalised.

25 Financial Assets

Multiplex Broadcasting Services Northern Ireland Limited (MBSN) was established as a not for profit joint venture company by TG4 and RTE in October 2012. The joint venture was set up to facilitate the transmission of free to air digital television services in Northern Ireland in relation to RTE1, RTE2 and TG4. The company's share capital comprises three ordinary shares, two owned by RTE and one owned by TG4. MBSN concluded an agreement with RTE and the UK Department of Culture, Media and Sport which provided for transmission costs incurred by MBSN to be funded by RTE (two thirds) and the UK Department of Culture, Media and Sport (one third). Other costs such as pre incorporation expenses and on-going administration costs are funded in the same proportion by RTE and the UK Department of Culture, Media and Sport.

26 Programme/Rights Purchase Commitments

Teilifís na Gaeilge has programme/rights commitments as follows: 2018 2017 €'000 €'000

Contracted for but not provided for at the year end 46,263 36,102

51

Annual Report 2018

Notes to the Financial Statements

Notes

27 Commitments

Teilifís na Gaeilge has capital commitments as follows; 2018 2017 €'000 €'000

Contracted for but not provided for at the year end 194 138

28 RTÉ Transactions

Teilifís na Gaeilge received 342.5 hours of Irish language programming free of charge from RTÉ in the year ended 31 December 2018 out of their statutory obligation of 365 hours. RTÉ has committed to make up the 2018 deficit in hours in 2019.

29 Foreign Currency Exposure

Foreign currency exposures arise primarily from payments for acquired programmes. Teilifis na Gaeilge hedges its foreign currency exposures by entering into US Dollar forward contracts when it deems it appropriate. The total value of such contracts in 2018 was €0 (2017: €0). There were no contracts outstanding at the year end (2017: €0).

30 Board Members - Disclosure of Transactions

In the normal course of business, TG4 entered into contractual arrangements with undertakings in which Board Members of TG4 are employed or otherwise interested.

TG4 adopted procedures in accordance with the guidelines issued by the Department of Finance in relation to the disclousres of intersts by Board members and TG4 adhered to these procedures during the year.

Transactions to the value of €4,277,330 were approved in 2018 in respect of undertakings with which members of TG4 were associated or in which they had a direct or indirect interest which they disclosed at meetings. Included were undertakings in which board members of TG4 were employed or to which they were providing a service. The Board members and TG4 complied with the Department of Finance guidelines covering situations of personal interest. In cases of potential confict of interest, Board Members did not receive board documentation on the proposed transactions nor did those members participate in or attend any board discussions relating to the matter.

31 Approval of the Financial Statements

The Board of Directors' approved the financial statements on the May 2019.

52