zaterdag 03.11.2012 il Gardellino 20.00 Concertzaal 19.15 Inleiding door Der Tod. Bach & Telemann Ignace Bossuyt Uitvoerders Programma

il Gardellino (1685-1750) Wer weiss, wie nahe mir mein Ende! solisten cantate BWV 27 (1726) Gerlinde Sämann: sopraan Damien Guillon: altus Johann Sebastian Bach Jan Kobow: tenor Tripelconcerto in a voor traverso, viool, Dominik Wörner: bas klavecimbel, strijkers en basso continuo, BWV 1044 (1729-41) Ruth Van Killegem: blokfluit Jan De Winne: traverso — pauze — Julien Chauvin: viool Emmanuel Balssa: viola da gamba en cello (1681-1767) Myriam Rignol: viola da gamba Dubbelconcerto in a voor blokfluit, viola Shalev Ad-El: orgel en klavecimbel da gamba, strijkers en basso continuo, TWV 52:a1 (ca.1725-35) ripieni Annelies Brants: sopraan Georg Philipp Telemann Edwige Cardoen: sopraan (BWV 27) Du aber Daniel, gehe hin, cantate TWV 4:17 Cécile Pilorger: alt Yves Van Handenhove: tenor Bart Vandewege: bas tutti Marcel Ponseele: hobo en artistieke leiding Ann Vanlancker: hobo Michiyo Kondo: eerste viool (BWV 1044) Mika Akiha: tweede viool Kaat De Cock: altviool Ira Givol: cello Alain Derijckere: fagot Korneel Le Compte: contrabas

Dit concert wordt opgenomen door Klara en uitzending tijdens 'In de loge' op 26.11.2012. Bedankt voor het vermijden van storende geluiden, ook tussen de delen.

vox Met Nederlandse boventiteling

Uw applaus krijgt kleur dankzij de bloemen van Bloemblad. Doodsverlangen in cantates van Bach en Telemann

Toen de Heer haar zag, was hij ten diepste in een vierstemmige zetting (met de van de wereld en de opname in de hemelse soms vierdelig, met contrasterende tempi). met haar begaan. ‘Huil niet’, zei Hij tegen koraalmelodie in de sopraan), wordt na vreugde. Bach ontleende hiervoor een Bachs Tripelconcerto voor traverso, viool, haar. Hij liep naar de lijkbaar toe en raakte elke zin onderbroken door een recitatief, werkje van Johann Rosenmüller, een van de klavecimbel en strijkers is een uitstekende die aan. De dragers bleven staan en Hij zei: dat commentaar geeft, afwisselend voor belangrijkste 17e-eeuwse Duitse componisten illustratie van zijn ongeëvenaarde polyfone ‘Jongeman, kom overeind zeg Ik je’. En de sopraan, alt en tenor. Maar er is nog meer: van religieuze muziek. schrijfwijze, waarbij alle partijen als dode ging rechtop zitten en begon te praten, ook de instrumenten nemen actief deel aan evenwaardige partners worden behandeld. en Hij gaf hem terug aan zijn moeder. het gebeuren: op een constant herhaald De overweldigende instrumentale en vocale Het middendeel is opgevat als een boeiende dalend motief in de strijkers dragen de hobo’s productie van Georg Philipp Telemann dialoog tussen de drie solisten. Dit verhaal over de opwekking door Jezus een eigen melodie voor, die het angstig bevat schitterende parels. Daartoe behoort van de overleden zoon van een weduwe uit vragen symboliseert. ongetwijfeld de cantate Du aber Daniel, Het Dubbelconcerto voor blokfluit, viola da Naïn (Lukas 7, 11-17) was in de protestantse gehe hin, een Trauer-Kantate voor een gamba en strijkers biedt Telemann volop de liturgie de evangelielezing op de 16e zondag Die opeenstapeling van meerdere elementen, begrafenisdienst. Zoals bij Bach zijn de centrale gelegenheid om het typische coloriet van na Trinitatis, doorgaans in september. Zoals die contrasteren, maar in een zinvolle thema’s de afwijzing van het wereldse en het de twee solistische instrumenten aan bod te gebruikelijk in Bachs tijd was het evangelie samenhang worden versmolten, is typisch verlangen naar de dood als verlossing en als laten komen. In tegenstelling tot Bach is er het uitgangspunt voor een muzikale reflectie voor Bach. Twee recitatieven – het ene voor een zalige slaap die duurt tot de tijd van de hier van contrapuntische stemmenvervlechting onder de vorm van een cantate, een soort tenor en alleen met basso continuo (Mein opstanding. Deze laatste idee wordt verklankt weinig of geen sprake. Als muziekdirecteur verlengstuk van de preek dat de boodschap Leben hat kein ander Ziel), het tweede voor in het onvergetelijke slotkoor, het wiegelied in Hamburg stond Telemann bewust op de van het evangelie verder uitdiepte. sopraan, door strijkers ondersteund (Ach, wer Schlaft wohl, ihr seligen Gebeine. De bezetting bres voor een eenvoudigere schrijftrant, doch schon im Himmel war) – geven verder met blokfluit en gamba is typisch voor met het oog op het bereiken van een ruimer Johann Sebastian Bach (1685-1750) commentaar. In het tweede recitatief zet Bach composities met de dood als thema. Telemanns publiek. De melodie is daarbij primair. Zo componeerde tussen 1716 en 1726 vier de strijkers in om interpretatieve accenten cantate wordt dan ook vaak vergeleken met schreef hij ooit toepasselijk ‘Zingen is het cantates voor die zondag, met als laatste toe te voegen, zoals de omhoogflitsende Bachs beroemde ‘actus tragicus’ Gottes Zeit fundament van de muziek in alles’. Ook Wer weiss, wie nahe mir die Ende! De vioolmotieven op Flügel her! (‘Geef me ist die allerbeste Zeit, een Trauer-Kantate die schuwt hij volkse invloeden niet, zoals blijkt anonieme tekstdichter gaat echter niet in vleugels dat ik ten hemel kan stijgen!’). begint met een instrumentale inleiding voor uit de snelle finale, waar Poolse dansmuziek op het verhaal zelf, maar gebruikt dit als Treffend is het vragende, onzekere slot op de blokfluiten en gamba’s, die de introverte sfeer doorklinkt. Met Telemann breekt dan ook een aanleiding voor een reflectie over de eigen herhaling van de beginwoorden. van het werk bepalen. nieuwe stilistische tendens door, die vaak als dood als ultieme bekroning van het leven op ‘preklassiek’ wordt bestempeld, een periode aarde: de aanvankelijke doodsangst slaat om De eerste aria, Willkommen! will ich sagen, valt Ook Telemanns cantate begint met een waarin de ‘geleerde stijl’ plaatsmaakt voor een in verlangen naar de vereniging met Christus op door de merkwaardige bezetting: altsolo, sfeerscheppende sonata (met blokfluit, doorzichtigere, sterk op het puur melodische en in verachting van het wereldse gedoe. oboe da caccia en concerterend klavecimbel gamba’s en hobo), gevolgd door een vocaal gerichte textuur. In zijn cantates combineert Bach doorgaans (of orgel). De levendige klavierpartij draagt ensemble Du aber Daniel, gehe hin, op een persoonlijke meditaties met emotionele bij tot de vreugdevolle, dansante sfeer van citaat uit het boek Daniel, waarin de profeet Ignace Bossuyt uitingen van algemene aard. Individuen deze aria waar de dood als een welkome wordt verzekerd dat de dood een rustplaats is komen aan het woord in recitatieven en gast wordt begroet. In de tweede aria, Gute tot aan de opstanding op het einde de tijden. aria’s, de gelovige gemeenschap sluit zich Nacht, du Weltgetümmel, voor bas en strijkers, Typisch voor treurcantates is onder meer ook hierbij aan in de koralen, de liturgische accentueert Bach het contrast tussen het het gebruik van pizzicato in de strijkers, dat de gemeenschapsliederen die Bach vaak in zijn afscheid bij de dood en het zinloze tumult van doodsklokken oproept, zoals in de sopraanaria cantates verwerkt. Hij combineert daarbij de wereld. De instrumentale inleiding, met Brecht, ihr müden Augenlider en het slotkoor. zelfs koralen met recitatieven en aria’s op vrij de rustige inzet gevolgd door een bruuske geschreven teksten. Het eerste deel van de overgang naar een tumultueuze vioolpartij Zoals zovelen in Duitsland en elders in Europa cantate is hiervan een prachtige illustratie: het illustreert deze tegenstelling, die in de vocale lieten Bach en Telemann zich voor hun koraal Wer weiss, wie nahe mir mein Ende!, partij door de tekst betekenis krijgt. Het concerti en sonates inspireren door Italiaanse door het vocaal ensemble voorgedragen slotkoraal Welt ade benadrukt het afscheid modellen, vooral door Antonio Vivaldi (drie-, Musiceren met of voor anderen Biografieën

Vele – in feite zowat alle – 17e- en De leden (muziekliefhebbers, burgers Het barokensemble il Gardellino (BE) Gerlinde Sämann (DE) studeerde zang en 18e-eeuwse muziek die wij vandaag in en studenten, soms aangevuld met werd in 1988 opgericht onder impuls van in München en heeft een zeer breed repertoire concertzalen gepresenteerd krijgen, was daar beroepsmusici) musiceerden aanvankelijk Marcel Ponseele en Jan De Winne. De dat reikt van de composities van de 9e-eeuwse oorspronkelijk allesbehalve voor bedoeld. in huiselijke kring. Pas op het einde van de vaste kern van het ensemble bestaat uit abdis Kassia tot muziek van nu. Als solist zong Cantates, passies en motetten al of niet met 17e, begin 18e eeuw, werd er geleidelijk toonaangevende specialisten binnen de ze bij ensembles als La Petite Bande, Armonico instrumentale begeleiding, werden uitgevoerd aan ook publiek toegelaten. Meer en meer historische uitvoeringspraktijk. Il Gardellino Tributo Austria en het Dresdner Kreuzchor. Ze tijdens kerkdiensten of in de hofkapel van verliet men de huiselijke kring en stelde de maakt gebruik van een 17e- en 18e-eeuws was te zien in theaterproducties van Glucks adellijke heren (zelden dames) die zich overheid lokalen (soms ook toelagen) ter instrumentarium en herschept de historische Orfeo ed Euridice en Alessandro Stradella’s de luxe van enig machtsvertoon konden beschikking. Vooral in de 19e eeuw groeiden context van barokke composities in een oratorium San Giovanni Battista. Gerlinde veroorloven. Hun kastelen beschikten naast sommige van die ensembles uit tot heuse eigentijds kader. Hoewel Johann Sebastian Sämann is blind. de gebruikelijke woonruimtes voor familie concertverenigingen. Bach een centrale plaats bekleedt in het en personeel meestal ook over een rijke repertoire van het ensemble, komen ook diens Damien Guillon (FR) ontwikkelde zijn bibliotheek, een rookkamer voor de heren De meeste kamermuziekwerken en wereldlijke (bekende én minder bekende) tijdgenoten aan uitzonderlijke kwaliteiten als contratenor in en een muziekzaal. cantates van zowel Telemann als Bach werden bod. Il Gardellino nam cd’s op voor de labels Versailles bij Olivier Schneebeli en aan de door de leden van een collegium musicum Accent, Klara, Eufoda, Signum en Passacaille. Schola Cantorum Basiliensis bij Andreas Scholl. In menig salon van succesvolle handelaars uitgevoerd. Ze werden bijgewoond door Tegelijkertijd onderlegde hij zich in het orgel- of in de zogenaamde koffiehuizen van slechts enkele gegadigden en het plezier Marcel Ponseele (BE) studeerde hobo en en klavecimbelspel. Guillons repertoire reikt betere reputatie (zoals het Leipzigse Café van samen musiceren was de belangrijkste kamermuziek aan de conservatoria van van Engelse renaissanceliederen tot barokke Zimmermann), kon eveneens een beperkt drijfveer. Dat het huidige concertleven Brugge, Gent en Brussel. Daarna legde hij opera’s en oratoria en sinds kort profileert hij publiek genieten van verscheidene solo- of ontstaan is uit een musiceerpraktijk waarbij zich toe op de barokhobo. In 1981 werd hij zich ook als dirigent, onder meer met zijn eigen andere sonates of van een concerto voor geen publiek was toegelaten, lijkt wel een laureaat van het concours Musica Antiqua ensemble Le Banquet Céleste. een of meerdere instrumenten. Als we soort ironie van de geschiedenis. Brugge. Sindsdien was hij te horen bij diverse Georg Christoph Lichtenbergs (1742-1799) barokorkesten, waaronder La Petite Bande, Jan Kobow (DE) won in 1998 de Internationale relaas over het Londense straatrumoer Johan Huys The Amsterdam Orchestra, Bachwedstrijd en begon een mogen geloven (brieven uit Londen, 1775), La Chapelle Royale, indrukwekkende carrière onder leiding van de poogden allerlei groepjes muzikanten zelfs en het Orchestre des Champs-Elysées. Samen belangrijkste oude-muziekdirigenten, onder op straten en pleinen het lawaai van koetsen, met zijn broer Francis bouwt Marcel Ponseele wie , Gustav Leonhardt marskramers die hun koopwaar aanprijsden historische instrumenten na, die wereldwijd en René Jacobs. Hij zong onder meer in John en schreeuwende ruziemakers te overstijgen. als referentie gelden. Eliot Gardiner’s Bach Cantata Pilgrimage en nam enkele cd’s op met liederen, samen met Al sedert de middeleeuwen bestonden Jan De Winne (BE) studeerde fluit en Kristian Bezuidenhout en Christoph Hammer. er allerlei vooral vocale musicerende muziektheorie in Gent en traverso in Brussel gezelschappen gekend onder benamingen bij Barthold Kuijken. In 1987 werd De Winne Dominik Wörner (DE) studeerde kerkmuziek, als Meistersinger, Kalande of Kantoreien. laureaat van het concours Musica Antiqua musicologie, klavecimbel, orgel en zang in De term ‘Collegium Musicum’ verscheen Brugge. Tussen 1990 en 2005 was hij Duitsland en Zwitserland. In 2002 won hij de echter pas in de eerste helft van de 16e eeuw verbonden aan verschillende internationale eerste prijs in de Internationale Bachwedstrijd in de Duitstalige landen. Ze schoten al snel ensembles, waaronder het Orchestre des Leipzig. Hij is te horen op tal van opnames onder als paddenstoelen uit de grond en toen Champs-Elysées, Collegium Vocale Gent en leiding van dirigenten als , de Leipzigse universiteitsstudent Telemann de Wiener Akademie. Jan De Winne bouwt Philippe Pierlot en Masaaki Suzuki. Hij is actief er in 1701 zijn eigen Collegium stichtte, zelf kopieën van 18e- en 19e-eeuwse als opera-, - en oratoriumzanger en zal was het concept in heel wat steden al traverso’s en doceert aan de conservatoria als medeoprichter van Ensemble Sette Voci, goed ingeburgerd. van Parijs en Brussel. Sinds enkele jaren is hij net als Jan Kobow, in mei nog eens in Brugge artistiek directeur van het label Passacaille. optreden met ensembleliederen van Schubert. In de kijker

Bojan Cicic © Tim Mintiens © Patrick Tourneboeuf – Tendence Floue do 22.11.12 / 20.00 / Kamermuziekzaal vr 25.01.13 - zo 27.01.13 / Concertgebouw Il Suonar Cantando / Republiek en BACH ACADEMIE BRUGGE 2013 Keizerrijk: van Venetië naar Wenen Voor de derde keer nemen we in het laatste Toptalent unieke kansen geven is belangrijk weekend van januari een verfrissende duik in voor het Concertgebouw. Violist Bojan Cicic het universum van Johann Sebastian Bach, won de ‘programmeerwedstrijd’ Young nu met een focus op het Thomascantoraat. digging Old en mag op tournee langs Vaste waarden Philippe Herreweghe en zijn Belgische en Nederlandse oudemuziek-podia Collegium Vocale Gent presenteren drie zeer met zijn droomprogramma. U hoort naast uiteenlopende programma’s. Gastmusici muziek van meer gekende Italianen ook als Pierre-Laurent Aimard en Ton Koopman de barokke Kroaat Vinko Jelic. plaatsen Bach in een bredere context.

Ontdek het archief van herinnerde geluiden in de installatie Soundtracks van Stijn Demeulenaere, op de overloop Foyer Parterre en Foyer Balkon 1 en laat zelf een geluid uit jouw diepste herinneringen achter in een van de lege bokalen. Nog tot 01.12.2012.

Concertgebouw Servies Gezellig tafelen voor of na een voorstelling met een verrassing op vertoon van het concertticket. Alle info over de zeventien deelnemende Grensoverschrijdend netwerk horecazaken op www.concertgebouw.be/servies. voor klassieke en hedendaags klassieke muziek

interparking onder 't zand: 1300 parkeerplaatsen ‘eerste rang’

Coverbeeld: Jan De Winne en Marcel Ponseele © Jan Locus / V.U. Katrien Van Eeckhoutte, ’t Zand 34, 8000 Brugge