Jaarrapportage 2011

Postbus 7501 Tel: 020 6015555 1118 ZG Schiphol Fax: 020 601 8044 Postcodelocatie: 03-14 Email: [email protected] Jaarrapportage 2011

Jaarrapportage 2011 1

Postbus 7501 Tel: 020 6015555 1118 ZG Schiphol Fax: 020 601 8044 Postcodelocatie: 03-14 Email: [email protected]

Inhoud

Pagina

1. Inleiding 2

2. Belangrijke gebeurtenissen 4

3. Aantal melders/meldingen ten opzichte van eerdere gebruiksjaren 5

4. Meldingen en melders per maand, vliegtuigbeweging en tijdstip 10

5. Hinderbeleving 16

6. Meldingen over angst en vervuiling 21

7. Dagen met meeste meldingen en melders 23

8. Vluchten en vliegtuigen met meeste meldingen 25

9. Plaatsen met meeste en nieuwe melders 27

10. Hinderbeperkende maatregelen 31

11. Communicatie en informatie 34

12. Samenvatting 37

13. Conclusies en aanbevelingen 38

bijlage 1. Hindergebiedenkaarten 39

bijlage 2. Meldingen en melders per woonplaats 48

Jaarrapportage 2011 1 Postbus 7501 Tel: 020 6015555 1118 ZG Schiphol Fax: 020 601 8044 Postcodelocatie: 03-14 Email: [email protected]

Inleiding

Deze jaarrapportage 2011 van de Stichting Bewoners Aanspreekpunt Schiphol (Bas) over het gebruiksjaar 2011 is gebaseerd op meldingen die bij Bas zijn binnengekomen over het luchtverkeer van en naar de luchthaven Schiphol in de periode van 1 november 2010 t/m 31 oktober 2011.

Bas staat voor registreren, communiceren en signaleren; enerzijds vanuit de omgeving naar de luchtvaartpartijen en Rijksoverheid toe en anderzijds vanuit de luchtvaartpartijen en overheid naar 1 de omgeving van Schiphol toe. Om meer informatie over hinderbeleving uit de meldingen van omwonenden te verkrijgen hanteert Bas een manier van registreren die verder gaat dan het registreren van tijdstippen van hinder alleen.

1. periodemeldingen die de melder de mogelijkheid geven hinder over een bepaalde tijds- periode te melden;

2. specifieke meldingen waarbij de melder de precieze datum en tijd van ondervonden hinder moet aangeven;

3. overige meldingen over bijvoorbeeld het milieubeleid of vervuiling.

Om meer inzicht te krijgen in de hinderbeleving wordt van de melder gevraagd een aantal vragen te beantwoorden. Met deze antwoorden is Bas in staat een breder beeld van de hinder in de omgeving in kaart te brengen.

Naast de gebruikelijke aantallen van ingediende meldingen staan daarom in de jaarrapportage ook analyses van de hinderbeleving. Deze geven inzicht in aard, tijdstip/periode en beleving van overlast in de omgeving. Hierdoor kan Bas gerichter informatie leveren aan partijen als de Commissie Regionaal Overleg luchthaven Schiphol (CROS) die bij kan dragen aan het invoeren en evalueren van hinderbeperkende maatregelen. Bas kan zo ook beter inspelen op de informatiebehoefte die in een bepaald gebied leeft. Het wil de omgeving proactief van de juiste informatie voorzien. Dit gebeurt via de website, de kwartaalrapportages en de nieuwsbrieven die Bas uitgeeft en via emailberichten.

Verhoging grens ‘veelmelders’ Aan het begin van het gebruiksjaar 2011 heeft Bas een ‘captcha’ ingevoerd. Wie meer dan tien meldingen op één dag wil invoeren, moet sinds 1 november 2010 een wisselende code overtikken. Dit is gedaan om het gebruik van ‘scripts’ tegen te gaan. Hiermee konden in korte tijd via de computer grote aantallen meldingen worden ingediend, wat zorgde voor een onjuist beeld van de hinderbeleving Vanwege de invoering van de ‘captcha’ is besloten om de grens tussen de zogenoemde focusgroep en ‘veelmelders’ met ingang van het gebruiksjaar 2011 te verhogen naar 500. Deze grens lag sinds de Jaarrapportage 2007 op 100.

Om de meldingen in het gebruiksjaar 2011 te kunnen vergelijken met het voorgaande gebruiksjaar, is het aantal meldingen van de focusgroep in het gebruiksjaar 2010 herberekend met hantering van de nieuwe grens tussen focusgroep en ‘veelmelders’ van 500. Met eerdere gebruiksjaren (dan het gebruiksjaar 2010) is geen goede vergelijking mogelijk. Uit de analyses van de gegevens uit het registratiesysteem over het gebruiksjaar 2011 blijkt dat ondanks de verhoging van de grens voor ‘veelmelders’ een kleine minderheid van alle geregis- treerde melders gezamenlijk verantwoordelijk is geweest voor meer dan de helft van alle ingediende meldingen. In het gebruiksjaar 2010 diende 0,5% van alle melders 57,3% van alle meldingen in. De overige melders zijn verantwoordelijk voor de resterende 42,7% van de meldingen. Deze groep overige melders wordt net als voorgaande jaren in de rapportage aangeduid als focusgroep.

Jaarrapportage 2011 2 Postbus 7501 Tel: 020 6015555 1118 ZG Schiphol Fax: 020 601 8044 Postcodelocatie: 03-14 Email: [email protected]

Deze focusgroep wordt in deze jaarrapportage, net zoals in de jaarrapportages over de gebruiksjaren 2007 tot en met 2010, centraal gesteld. Dit is conform de aanbeveling van de Commissie Regionaal Overleg luchthaven Schiphol (CROS) naar aanleiding van de meldingenanalyse 2006 om de meldingen van veelmelders en die van overige melders in de analyses te scheiden.

Bij het maken van de analyses is behalve van informatie uit het registratiesysteem waar mogelijk 1 ook gebruik gemaakt van andere relevante gegevens, zoals over baanonderhoud en over het weer. Verder worden enkele hinderbeperkende maatregelen die in de afgelopen jaren zijn ingevoerd of als experiment zijn gestart, in de rapportage belicht. Deze maatregelen vloeien voort uit de adviezen van de ‘Tafel van Alders’ over de toekomst van Schiphol en de regio op middellange termijn.

In bijlage 1 is een aantal kaarten opgenomen waarop de aantallen melders en meldingen per postcodegebied zijn aangegeven. In bijlage 2 wordt een overzicht gegeven van de aantallen meldingen en melders per woonplaats.

Van de cursief gedrukte woorden is op www.bezoekbas.nl (onder Rapportages/ Publicaties) een begrippenlijst te vinden. Door op deze woorden te klikken wordt de begrippenlijst geopend.

Jaarrapportage 2011 3 Postbus 7501 Tel: 020 6015555 1118 ZG Schiphol Fax: 020 601 8044 Postcodelocatie: 03-14 Email: [email protected]

Belangrijke gebeurtenissen in 2011

In het gebruiksjaar 2011 hebben diverse gebeurtenissen in meer- of mindere mate invloed gehad op het aantal melders en meldingen:

• Op 21 oktober 2010, vlak voor het begin van het gebruiksjaar 2011, startte een eenjarig experiment om het gebruik van de vaste bochtstraaltechniek op de Spijkerboorroute vanaf de Kaagbaan (24) uit te breiden tot al het verkeer dat deze techniek kan toepassen; • Op 1 november 2010 heeft Bas een ‘captcha’ ingevoerd om het gebruik van ‘scripts’ bij het ge- 2 automatiseerd indienen van grote aantallen meldingen tegen te gaan; • Op 1 november 2010 ging het tweejarige experiment met een nieuw normen- en handhavingstelsel (NNHS) van de Tafel van Alders van start. Dit is gebaseerd op afspraken over strikt preferentieel baangebruik; • Op 10 maart 2011 is op de vertrekroutes vanaf de Zwanenburgbaan (36C) naar het noorden en oosten een ‘waypoint’ 552 meter naar het oosten verlegd. Dit betreft een proef die na een jaar wordt geëvalueerd; • In juni en juli 2011 vond regulier onderhoud plaats aan de Aalsmeerbaan (18L-36R) en werd een baanstation naast deze baan gerenoveerd. Hierdoor was de baan ca. drie weken niet of beperkt bruikbaar; • Van 11 september tot en met 2 oktober 2011 vond groot onderhoud aan de Kaagbaan (06-24) plaats; • In oktober 2011 moesten als gevolg van het groot onderhoud gedurende elf avonden/nachten tussen 22.00 en 01.30 uur veegwerkzaamheden worden uitgevoerd op de Kaagbaan.

Op de volgende pagina’s wordt op elk van deze onderwerpen nader ingegaan.

Jaarrapportage 2011 4 Postbus 7501 Tel: 020 6015555 1118 ZG Schiphol Fax: 020 601 8044 Postcodelocatie: 03-14 Email: [email protected]

Aantal melders/meldingen ten opzichte van eerdere gebruiksjaren

Het aantal melders is in het gebruiksjaar 2011 met 0,6% licht gestegen ten opzichte van het gebruiksjaar 2010, tot 5.419. 3 Het aantal meldingen van de totale groep, inclusief de veelmelders, nam sterk af. Dit komt doordat het aantal specifieke meldingen met 58,2% daalde; de aantallen periode- en overige meldingen stegen (zie tabel 2). De daling van het totale aantal meldingen is vooral toe te schrijven aan een beperkte groep veelmelders die vanwege de invoering van de ‘captcha’ op 1 november 2010 vooral veel minder specifieke meldingen indiende. Ook de sterke stijging van het aantal overige meldingen is toe te schrijven aan een beperkt aantal veelmelders. Het aantal meldingen van de focusgroep nam ten opzichte van het jaar ervóór met 28,8% toe. Hoofdstuk 9 geeft hiervoor een aantal verklaringen.

Om een vergelijking mogelijk te maken met het gebruiksjaar 2010 zijn de aantallen meldingen van veelmelders en van de focusgroep in 2010 herberekend op basis van de nieuwe grens tussen beide groepen van 500 meldingen.

Tabel 1. Melders per gebruiksjaar gebruiksjaar melders stijging/daling 2005 8.378 -24,0% 2006 7.404 -11,6% 2007 6.026 -18,6% 2008 6.881 14,2% 2009 5.275 -23,3% 2010 5.387 2,1% 2011 5.419 0,6%

Tabel 2. Meldingen in gebruiksjaar 2011 type melding meldingen (alle) meldingen (veelmelders) meldingen (focusgroep) specifiek 88.768 -58,2% 68.444 -65,3% 20.324 32,4% periode 40.843 22,0% 4.745 -4,3% 36.098 26,6% overig 3.255 81,3% 2.952 80,1% 303 94,2% totaal 132.866 -46,3% 76.141 -62,6% 56.725 28,8% % = stijging/daling ten opzichte van gebruiksjaar 2010 (berekend met een grens tussen focusgroep en veelmelders van 500)

Jaarrapportage 2011 5 Postbus 7501 Tel: 020 6015555 1118 ZG Schiphol Fax: 020 601 8044 Postcodelocatie: 03-14 Email: [email protected]

Focusgroep bestaat uit 99,5% van alle melders Net als in de vorige jaarrapportages is een kleine groep veelmelders - in het gebruiksjaar 2011 0,5% - verantwoordelijk geweest voor het merendeel van de meldingen (57,3%). Dit percentage meldingen is wel veel lager dan in het vorige gebruiksjaar, ook als het aantal melders en meldingen in het gebruiksjaar 2010 wordt herberekend op basis van een grens van 500 meldingen. In gebruiksjaar 2010 dienden namelijk 29 veelmelders (eveneens 0,5% van het totaal) 82,2% van alle 3 meldingen in. Tabel 3. Melders t.o.v. vorige gebruiksjaar gebruiksjaar totale groep focusgroep veelmelders melders toe/ afname melders toe/ afname melders toe/ afname

2010 5.387M 5.358M 29 M 0,6% 0,7% -13,8% 2011 5.419 5.394 25 % = stijging/daling ten opzichte van vorig gebruiksjaar (berekend met een grens tussen focusgroep en veelmelders van 500)

Het aantal veelmelders nam in het gebruiksjaar 2011 af van 29 tot 25 (zie tabel 3). Zij dienden in het gebruiksjaar 2011 gezamenlijk 76.141 meldingen in; 62,6% minder dan in het gebruiksjaar 2011. Deze daling is vooral het gevolg van de invoering van de ‘captcha’ op 1 november 2010. Deze is ingevoerd omdat het vermoeden bestond, dat enkele veelmelders een ‘script’ gebruikten om geautomatiseerd via een computer in korte tijd veel – vooral specifieke - meldingen in te dienen. Omdat deze vaak niet te koppelen bleken aan daadwerkelijke vliegtuigbewegingen, is het nu nodig om na tien meldingen op één dag een steeds wisselende code over te tikken om door te kunnen gaan met het indienen van meldingen. Hierdoor is, zoals in tabel 4 en figuur 1 is te zien, vooral het aantal meldingen afgenomen van veelmelders die meer dan 5.000 meldingen indienen.

Tabel 4. Aantal melders en meldingen per jaar gebruiksjaar 2011 gebruiksjaar 2010 toe/afname aantal meldingen melders meldingen melders meldingen meldingen 10.000+ 2 23.473 5 141.997 -83,5% 5.001 - 10.000 3 21.710 6 38.426 -43,5% 2.001 - 5.0000,5% 5 17.6310,5% 3 10.237 72,2% 1.001 - 2.000 3 4.069 3 5.128 -20,7% 501 - 1.000{ 12 9.258{ 12 7.787 18,9% 201 - 500 44 13.204 30 8.735 51,2% 101 - 200 76 10.954 56 7.734 41,6% 51 - 100 109 7.775 83 5.861 32,7% 99,5% 99,5% 26 - 50 185 6.662 130 4.766 39,8% 11 - 25 413 6.658 345 5.473 21,7% 1 - 10{ 4.567 11.472{ 4.714 11.463 0,1% totaal 5.419 132.866 5.387 247.607 -46,3%

Waren er in het gebruiksjaar 2010 nog vijf personen die meer dan 10.000 meldingen lieten registreren en zes die tussen de 5.000 en 10.000 meldingen deden; in het gebruiksjaar 2011 waren nog maar twee melders verantwoordelijk voor ieder meer dan 10.000 meldingen en drie voor ieder tussen de 5.000 en 10.000 meldingen. Samen dienden deze vijf personen (0,09% van het totale aantal melders) 45.183 meldingen in. Dit was 34,0% van alle meldingen in het gebruiksjaar 2011.

Uit tabel 4 blijkt verder dat de meeste melders (4.567 ofwel 84,3% van alle melders) 1 tot 10 meldingen per jaar indienen.

Jaarrapportage 2011 6 Postbus 7501 Tel: 020 6015555 1118 ZG Schiphol Fax: 020 601 8044 Postcodelocatie: 03-14 Email: [email protected]

Figuur 1. Aantal meldingen per jaar

0 20000 40000 60000 80000 100000 120000 140000 160000 3 10.000+ 5.001 - 10.000 2.001 - 5.000 1.001 - 2.000 gebruiksjaar 2010 501 - 1.000 gebruiksjaar 2011 201 - 500 101 - 200 51 - 100 26 - 50 11 - 25 1 - 10

Vergelijking van het gemiddelde aantal meldingen per melder per gebruiksjaar (tabel 5) laat zien, dat het aantal meldingen door veelmelders met 57% is afgenomen, maar van melders uit de focusgroep met 28% is gestegen.

Tabel 5. Gemiddeld aantal meldingen per melder focusgroep veelmelders totale groep gemiddeld aantal meldingen per melder in gebruiksjaar 2011 10,5 3045,6 24,5 gemiddeld aantal meldingen per melder in gebruiksjaar 2010 8,2 7019,8 46,0 toe/ afname 28% -57% -47%

In het vervolg van deze jaarrapportage zal evenals voorgaande jaren voornamelijk aandacht worden besteed aan de meldingen van de focusgroep (1 t/m 500 meldingen).

Jaarrapportage 2011 7 Postbus 7501 Tel: 020 6015555 1118 ZG Schiphol Fax: 020 601 8044 Postcodelocatie: 03-14 Email: [email protected]

Baangebruik 2010/2011 Het aantal vluchten is in het gebruiksjaar 2011 met 8,1% gestegen ten opzichte van het jaar ervóór. In de twee voorafgaande gebruiksjaren was dit vanwege de economische crisis met respectievelijk bijna 3% en bijna 9% gedaald. Het baangebruik vertoont min of meer het- zelfde beeld als in het voorgaande gebruiksjaar: de meeste landingen zijn 3 Figuur 2. Banenstelsel Schiphol uitgevoerd op de Polderbaan (18R) en de meeste starts van de Kaagbaan (24), de meest preferente banen. 18R

Vergeleken met 2010 is in het gebruiksjaar 2011 meer geland op de Polderbaan (18R) en de Zwanenburgbaan (18C) en minder geland Kaagbaan (06) en de Aalsmeerbaan

(36R). Daarentegen is er meer gestart van Polderbaan de Kaagbaan (24) en de Aalsmeerbaan 18C (18L) en minder van de Polderbaan (36L) en de Zwanenburgbaan (36C). Zie figuur 3. 36L 18L Dit komt omdat in het gebruiksjaar 2011 09 Buitenveldertbaan 27 de wind meer vanuit zuidelijke richtingen 22 heeft gewaaid dan het jaar ervóór, en ook

ten opzichte van het langjarige gemiddelde Zwanenburgbaan 24

(zie tabel 6). Hierdoor was er meer sprake Schiphol-Oostbaan van zuidelijk baangebruik (starten en 36C 04 landen naar het zuiden) dan in het gebrui- Aalsmeerbaan Kaagbaan ksjaar 2010. Zuidelijk baangebruik heeft op 36R Schiphol de tweede preferentie, noordelijk 06 baangebruik (starten en landen naar het noorden) de eerste preferentie.

Figuur 3. Vliegtuigbewegingen per baan gebruiksjaren 2010 - 2011

90000

80000 gebruiksjaar 2010 70000 gebruiksjaar 2011

60000

50000

40000

30000

20000

10000

0 04 22 06 24 09 27 18C36C 18L 36R18R 36L 04 22 06 24 09 27 18C36C 18L 36R18R 36L OB KB BB ZB AB PB OB KB BB ZB AB PB landen starten

OB= Schiphol-Oostbaan (04-22) ZB= Zwanenburgbaan (18C-36C) KB= Kaagbaan (06-24) AB= Aalsmeerbaan (18L-36R) BB= Buitenveldertbaan (09-27) PB= Polderbaan (18R-36L)

Jaarrapportage 2011 8 Postbus 7501 Tel: 020 6015555 1118 ZG Schiphol Fax: 020 601 8044 Postcodelocatie: 03-14 Email: [email protected]

Tabel 6. Procentuele verdeling noordelijke/zuidelijke wind gedurende het jaar 1971-2010 Gebruiksjaar 2010 Gebruiksjaar 2011 noord 42,09 % 47,63 % 40,82 % zuid 52,63 % 47,93 % 54,29 % 3 windstil 5,28 % 4,44 % 4,89 %

Verder is duidelijk dat er meer gestart en geland is op de Buitenveldert- baan (09-27) in en vanuit oostelijke richting en op de Zwanenburgbaan (18C-36C) in en vanuit zuidelijke richting dan in het gebruiksjaar 2010. Het hogere aantal starts en landingen op de Zwanenburgbaan heeft mede te maken met het groot onderhoud aan de Kaagbaan in september 2011; het hogere gebruik van de Buitenveldertbaan mede met (groot) onderhoud aan andere banen en met het ook vaak voorkomen van wind uit (noord) westelijke richting en van beperkte zichtcondities in het najaar.

De aantallen starts en landingen per baanrichting in de gebruiksjaren 2011 en 2010 staan op www.bezoekbas.nl onder Rapportages/Publicaties.

Klik hier om de baangebruikcijfers van gebruiksjaar 2011 te openen

Jaarrapportage 2011 9 Postbus 7501 Tel: 020 6015555 1118 ZG Schiphol Fax: 020 601 8044 Postcodelocatie: 03-14 Email: [email protected]

Meldingen en melders per maand, vliegtuigbeweging en tijdstip

De hoogste aantallen melders uit en meldingen door de focusgroep werden in het gebruiksjaar 2011 geregistreerd in de maanden april tot en met oktober, met een duidelijke piek in het aantal periode- 4 meldingen in september en oktober. Dit had te maken met het groot onderhoud aan de Kaagbaan in september en de daaropvolgende veegwerkzaamheden op de baan ’s avonds laat en in een deel van de nacht in oktober.

Figuur 4. Melders, meldingen en vliegtuigbewegingen per maand

melders specifiek periode vliegtuigbewegingen 6000 45000

40000 5000 35000

4000 30000 aantalvliegtuigbewegingen

25000 3000 20000

2000 15000

10000 1000 5000

0 0 aantal melders/ meldingen melders/ aantal nov dec jan feb mrt apr mei jun jul aug sep okt 2010 2011

Ook in april en mei was het aantal melders en meldingen relatief hoog vergeleken met het voorgaande gebruiksjaar. Dit kwam waarschijnlijk mede door het mooie weer in deze maanden. Dat ook in november 2010 veel meldingen werden ingediend, kan komen door de start van het experiment met een nieuw geluidstelsel en de aandacht daarvoor in de media. Ook de start op 21 oktober 2010, vlak vóór het begin van het gebruiksjaar 2011, van de proef om meer vliegtuigen op de Spijkerboorroute vanaf de Kaagbaan (24) tussen Hoofddorp en Nieuw-Vennep de zogenoemde vaste bochtstraal te laten vliegen (zie hoofdstuk 10) kan hieraan bijgedragen hebben.

Jaarrapportage 2011 10 Postbus 7501 Tel: 020 6015555 1118 ZG Schiphol Fax: 020 601 8044 Postcodelocatie: 03-14 Email: [email protected]

Melders per baan In figuur 5 wordt aangegeven over welke van de vijf hoofdbanen van Schiphol de meeste melders uit de focusgroep meldingen indienden. Bij landingen/naderingen was dat de Polderbaan (18R) en bij starts de Kaagbaan (24). Dit waren in het gebruiksjaar 2011 de meest gebruikte banen voor respectievelijk landingen en starts .

4 Figuur 5. Melders per baan

melders 2011 3000 vliegtuigbewegingen 2011 90000

80000 2500 70000 aantalvluchtbewegingen per baan

2000 60000

50000 1500 40000

1000 30000

20000 500 10000

aantal melders per baan per melders aantal 0 0 06 27/24* 18C 18R 36C 36R 09 18L 24 36C 36L 18C landend startend

Als ook wordt gekeken naar het gebruik per baan, dan blijkt dat over banen die minder vaak worden gebruikt, naar verhouding door meer melders meldingen worden ingediend. Bij landingen/naderingen betreft dit vooral de Zwanenburgbaan zowel vanuit het zuiden (36C) als vanuit het noorden (18C), de Aalsmeerbaan (36R) en de Buitenveldertbaan/Kaagbaan (27/24). Bij de starts betreft dit de Zwanenburgbaan naar het zuiden (18C) en het noorden (36C), de Buitenveldertbaan (09) en de Aalsmeerbaan (18L). In het algemeen dus alle minder preferente banen.

De landingen op de Buitenveldertbaan (27) en Kaagbaan (24) zijn samengevoegd, omdat landingen op de Kaagbaan (24) vanuit het noordoosten vaak worden voorafgegaan door een nadering richting Buitenveldertbaan (27). Vóór de landing buigen de vliegtuigen dan boven het luchthaventerrein af naar de Kaagbaan (24).

Jaarrapportage 2011 11 Postbus 7501 Tel: 020 6015555 1118 ZG Schiphol Fax: 020 601 8044 Postcodelocatie: 03-14 Email: [email protected]

Laag-preferente banen Naast de vijf hoofdbanen beschikt de luchthaven Schiphol over de Schiphol-Oostbaan (04-22). Deze wordt vooral gebruikt door kleine luchtvaart (privé- en zakenvliegtuigen). Maar incidenteel, als geen andere baancombinatie mogelijk is, bijvoorbeeld bij harde wind uit zuidelijke richtingen, al dan niet in combinatie met buien, wordt de baan ook gebruikt voor landingen van het grotere, commerciële verkeer. Omdat de naderingsroute naar de Schiphol-Oostbaan (22) voor dit verkeer over het centrum 4 van Amsterdam loopt, brengt dit baangebruik relatief veel melders in actie. Dit gebeurt ook wanneer de Buitenveldertbaan voor landingen vanuit het westen (09) en starts naar het westen (27) wordt gebruikt. Ook dat komt niet vaak voor, maar zorgt naar verhouding voor veel melders, zo blijkt uit onderstaande tabel van het aantal melders over laag-preferente banen.

Tabel 6. Aantal melders over laag-preferente banen t.o.v. aantal starts/landingen

landen aantal landingen aantal melders Schiphol-Oostbaan 22 5.123 1.032 Schiphol-Oostbaan 04 761 166 Buitenveldertbaan 09 35 9 starts aantal starts aantal melders Schiphol-Oostbaan 22 3.756 564 Schiphol-Oostbaan 04 1.366 296 Buitenveldertbaan 27 1.287 321

Meldingen en melders per weekdag De meeste meldingen worden door de focusgroep ingediend over ondervonden hinder op zondag. Dan zijn ook de meeste melders actief. Opvallend genoeg worden ook op maandagen door relatief veel melders veel meldingen ingediend; méér dan op zaterdagen. Zie figuur 6. Een verklaring hiervoor kan zijn, dat melders die tijdens het weekend hinder hebben ondervonden, vaak op maandag meldingen indienen en dan ook over die dag meldingen doen.

Figuur 6. Meldingen en melders per weekdag

0 20 40 60 80 100 120 140

maandag

dinsdag

periode woensdag specifiek

donderdag melders

vrijdag

zaterdag

zondag

Jaarrapportage 2011 12 Postbus 7501 Tel: 020 6015555 1118 ZG Schiphol Fax: 020 601 8044 Postcodelocatie: 03-14 Email: [email protected]

Meldingen per uur of periode In figuur 7 en 8 is te zien, over welke uren van de dag door de focusgroep de meeste specifieke en periodemeldingen werden ingediend. Net als in de jaarrapportage over het gebruiksjaar 2010 valt de piek in het aantal specifieke meldingen over starts tussen 21.00 en 22.00 uur. Dit is tijdens de laatste startpiek van de dag. Deze specifieke meldingen zijn voor een belangrijk deel afkomstig van melders uit Hoofddorp, Nieuw-Vennep, Cruquius en Zwaanshoek. Ruim 49% van alle specifieke meldingen over starts tussen 21.00 en 22.00 4 uur kwam uit deze plaatsen. Dit heeft voor een belangrijk deel te maken met het gebruik van de Spijkerboorroute. Deze route vanaf de Kaagbaan (24) loopt tussen Hoofddorp en Nieuw-Vennep om vervolgens naar het noorden af te buigen (zie ook Hoofdstuk 10). De meeste specifieke meldingen over landende vliegtuigen gaan over landingen tussen 05.00 en 09.00 uur.

Van alle specifieke meldingen ging 70% over starts en 30% over landingen.

Figuur 7. Specifieke meldingen over het etmaal

Aantal specifieke meldingen 0 1000 2000 3000 4000

00:00 - 01:00 01:00 - 02:00 02:00 - 03:00 03:00 - 04:00 04:00 - 05:00 05:00 - 06:00 06:00 - 07:00 07:00 - 08:00 08:00 - 09:00 starts landingen 09:00 - 10:00 10:00 - 11:00 11:00 - 12:00 12:00 - 13:00 13:00 - 14:00 14:00 - 15:00 15:00 - 16:00 16:00 - 17:00 17:00 - 18:00 18:00 - 19:00 19:00 - 20:00 20:00 - 21:00 21:00 - 22:00 22:00 - 23:00 23:00 - 24:00

Jaarrapportage 2011 13 Postbus 7501 Tel: 020 6015555 1118 ZG Schiphol Fax: 020 601 8044 Postcodelocatie: 03-14 Email: [email protected]

Bij het indienen van periodemeldingen kunnen melders één of meer periodes opgeven van 1 of 2 uur. Gemiddeld genomen worden door de focusgroep per periodemelding 2,6 periodes opgegeven.

In figuur 8 is te zien, hoe vaak elke periode van 1 of 2 uur is opgegeven. De meeste periodemeldingen hebben betrekking op de periodes tussen 07.00 en 11.00 uur en tussen 19.00 en 23.00 uur. Hier moet ook de periode tussen 06.00 en 07.00 uur bij gerekend worden, omdat die maar één uur omvat en de andere periodes twee uur. 4 Tussen 06.00 en 07.00 uur komen veel intercontinentale vluchten binnen, een periode die vanaf 07.00 uur gevolgd wordt door de eerste landings- en startpiek voor – vooral – Europees verkeer. Tus- sen 19.00 en 23.00 uur vindt de laatste landings- en de laatste startpiek van de dag plaats.

Door de focusgroep zijn in het gebruiksjaar 2011 over alle periodes van 1 of 2 uur méér periodemeldingen ingediend dan in het vorige gebruiksjaar. In hoofdstuk 9 wordt hiervoor een aantal verklaringen gegeven.

Figuur 8. Periodemeldingen over het etmaal*

0 2500 5000 7500 10000 12500 15000

00:00 - 02:00 aantal periodes gebruiksjaar 2010 02:00 - 04:00 aantal periodes gebruiksjaar 2011 04:00 - 06:00

06:00 - 07:00

07:00 - 09:00

09:00 - 11:00

11:00 - 13:00

13:00 - 15:00

15:00 - 17:00

17:00 - 19:00

19:00 - 21:00

21:00 - 23:00

23:00 - 24:00

*Het aantal periodes opgeteld is meer dan het totaal aantal ingediende periodemeldingen per gebruiksjaar, omdat één (periode)melding over meerdere periodes kan worden ingediend.

Jaarrapportage 2011 14 Postbus 7501 Tel: 020 6015555 1118 ZG Schiphol Fax: 020 601 8044 Postcodelocatie: 03-14 Email: [email protected]

Nachtvluchten 4 Over vluchten tijdens de nacht – vooral tussen 23.00 en 04.00 uur - worden door de focusgroep naar verhouding weinig specifieke en periodemeldingen ingediend (zie figuur 7 en 8). Maar als gekeken wordt naar het aantal specifieke en periodemeldingen per vliegtuigbeweging, dan worden in de nacht relatief gezien wel veel meldingen ingediend. Per vliegtuigbeweging worden tussen 23.00 en 06.00 uur 0,5 tot 1,3 periodemeldingen ingediend (gebruiksjaar 2010: 0,3-0,7) en 0,05 tot 1,9 specifieke melding (gebruiksjaar 2010: 0,05 tot 0,1). Zie figuur 9. Alleen in de late avond, tussen 21.00 en 23.00 uur, worden per vliegtuigbeweging méér periodemeldingen ingediend. Dan worden ook veel specifieke meldingen ingediend.

Figuur 9. Meldingen per uur per vliegtuigbeweging

0,25 2,5 Aantal periodemeldingen periodemeldingen vliegtuigbewegingper Aantal

nacht specifieke meldingen 0,2 2 periodemeldingen

0,15 1,5

0,1 1

0,05 0,5

0 0 Aantal specifieke meldingen specifieke Aantal vliegtuigbewegingen per 12:00 -13:00 12:00 -14:00 13:00 -15:00 14:00 -16:00 15:00 -17:00 16:00 -18:00 17:00 -19:00 18:00 -20:00 19:00 -21:00 20:00 -22:00 21:00 -23:00 22:00 -00:00 23:00 -01:00 00:00 -02:00 01:00 -03:00 02:00 -04:00 03:00 -05:00 04:00 -06:00 05:00 -07:00 06:00 -08:00 07:00 -09:00 08:00 -10:00 09:00 -11:00 10:00 -12:00 11:00

Jaarrapportage 2011 15 Postbus 7501 Tel: 020 6015555 1118 ZG Schiphol Fax: 020 601 8044 Postcodelocatie: 03-14 Email: [email protected]

Hinderbeleving

In onderstaande tabel wordt een overzicht gegeven van de aard van de meldingen aan de hand van wat de focusgroep aan extra informatie heeft gegeven bij het indienen van hun periode- en specifieke meldingen. Per melding kunnen meerdere hinderaspecten worden aangegeven, bijvoorbeeld geluid én angst. Daarom is het totaal aan meldingen over geluid, angst en vervuiling méér dan 100%. Bij de subrubrieken is het minder dan 100%, omdat het niet verplicht is om alle vragen te beantwoorden. De aangegeven percentages bij de subtotalen geven het percentage melders van het totaal aantal meldingen of van de meldingen over respectievelijk Geluid, Angst en Vervuiling aan, dat bij 5 deze rubrieken iets heeft vermeld.

Tabel 7. Hinderbeleving focusgroep specifieke meldingen periodemeldingen Totaal aantal meldingen #%#% 2010 2011 2010 2011 2010 2011 2010 2011 totaal 15.356 20.324 ~ ~ 28.520 36.098 ~ ~ geluid 15.096 20.107 98,3% 98,9% 28.396 35.889 99,6% 99,4% angst 1.239 1.933 8,1% 9,5% 1.810 2.884 6,3% 8,0% vervuiling 623 1.543 4,1% 7,6% 1.518 2.382 5,3% 6,6%

Geluid #%#% Gesprek onderbroken 5.305 26,1% 9.302 25,9% Slaapverstoring 4.846 23,8% 10.092 28,1% TV/radio niet verstaan 2.816 13,9% 4.598 12,8% Overig 1.423 7,0% 2.780 7,7% Subtotaal 14.390 70,8% 26.772 74,6%

Angst Onveilig gevoel 1.076 54,0% 1.838 63,7% Paniek 389 19,5% 254 8,8% Overig 84 4,2% 82 2,8% Subtotaal 1.549 77,7% 2.174 75,4%

Vervuiling Gezondheidsklachten 625 40,5% 806 33,8% Zorgen over leefmilieu 310 20,1% 495 20,8% Zwarte aanslag 64 4,1% 95 4,0% Slootwater vervuiling 0 0,0% 2 0,1% Stankoverlast 41 2,7% 112 4,7% Overig 79 5,1% 90 3,8% Subtotaal 1.119 72,5% 1.600 67,2%

Waar bevond u zich? In huis 14.294 70,3% 26.334 73,0% In de tuin 1.414 7,0% 2.247 6,2% Anders 131 0,6% 390 1,1% Subtotaal 15.839 77,9% 28.971 80,3%

Jaarrapportage 2011 16 Postbus 7501 Tel: 020 6015555 1118 ZG Schiphol Fax: 020 601 8044 Postcodelocatie: 03-14 Email: [email protected]

Tabel 7. Hinderbeleving focusgroep (vervolg) Heeft u de klacht al eerder ondervonden? Dagelijks 10.215 50,3% 21.026 58,2% Wekelijks 2.610 12,8% 5.488 15,2% 5 Maandelijks 400 2,0% 703 1,9% Zelden 762 3,7% 729 2,0% Nooit 72 0,4% 39 0,1% Subtotaal 14.059 69,2% 27.985 77,5%

Waargenomen bijzonderheden Vliegtuig vloog te laag 7.918 39,0% - - Vliegtuig nam een duidelijk 2.066 10,2% - - afwijkende route Vliegtuig draaide verkort in 342 1,7% - - Vliegtuig draaide verkort uit 353 1,7% - - Meerdere vliegtuigen dicht bij 828 4,1% - - elkaar Vliegtuig lekte brandstof 7 0,0% - - Geen 1.433 7,1% - - Anders 1.407 6,9% - - Subtotaal 14.354 70,6% - -

Waar denkt u dat de klacht door veroorzaakt is? Grondgeluid 74 0,4% 307 0,9% Starten 2.619 12,9% 6.240 17,3% Landen 1.507 7,4% 4.581 12,7% Overvliegen 10.526 51,8% 18.146 50,3% Taxiën 7 0,0% 11 0,0% Proefdraaien 28 0,1% 40 0,1% Helikopter 75 0,4% 27 0,1% Oud toestel 98 0,5% 0 0,0% Weet niet 548 2,7% 670 1,9% Anders 411 2,0% 697 1,9% Subtotaal 15.893 78,2% 30.719 85,1%

Verreweg de meeste periode- en specifieke meldingen ingediend door de focusgroep hebben net als in het gebruiksjaar 2010 betrekking op geluidhinder. Deze ervaart men vooral in huis en vaak dagelijks of wekelijks. Meer dan een kwart van de specifieke en periodemeldingen gaat over het moeten onderbreken van een gesprek. Ook slaapverstoring wordt vaak genoemd als ondervonden hinder.

Het aspect angst wordt meer genoemd dan in het gebruiksjaar 2010. Het merendeel van de angstmeldingen refereert aan een “onveilig gevoel”. In hoofdstuk 6 wordt nader ingegaan op angstmeldingen.

Het aantal meldingen over vervuiling is eveneens hoger dan in 2010. De melders klagen vooral over mogelijke effecten die zij denken dat de hinder kan hebben op hun gezondheid en het leefmilieu.

Jaarrapportage 2011 17 Postbus 7501 Tel: 020 6015555 1118 ZG Schiphol Fax: 020 601 8044 Postcodelocatie: 03-14 Email: [email protected]

Bij ruim 70% van de specifieke meldingen geven de melders een ‘bijzonderheid’ aan. Dit kan zijn dat het vliegtuig naar hun mening “te laag” vloog, een “duidelijk afwijkende route” nam, “verkort in- of uitdraaide”, “brandstof lekte” of dat men “meerdere vliegtuigen dichtbij elkaar” zag. Uit de tabel hierboven blijkt dat er vooral gemeld wordt dat een vliegtuig “te laag” vloog of een “duidelijk afwijkende route” nam. Bij periodemeldingen kan geen bijzonderheid worden aangegeven. 5 Melders kunnen ook aangeven, wat volgens hen de oorzaak van de door hen ondervonden hinder is. Bij de meeste specifieke en periodemeldingen wordt “overvliegend verkeer” als oorzaak genoemd. Bij de periodemeldingen daarnaast vooral “startend verkeer”. Naast starten, landen en overvliegen spelen andere oorzaken een beperkte rol.

Steekwoordenanalyse Bij het doen van een melding heeft de gebruiker de mogelijkheid een opmerking toe te voegen. Bij ca. 7% van de specifieke en bijna 8% van de periodemeldingen is dit door de focusgroep gedaan. Dat heeft Bas in het gebruiksjaar 2011 veel reacties opgeleverd die verder gaan dan het tijdstip of de periode van de ondervonden hinder.

Door middel van een steekwoordenanalyse heeft Bas gezocht naar trends uit de honderden opmerkingen die zijn gemaakt. Hierbij is gezocht naar de meest voorkomende combinaties van twee woorden. Vervolgens zijn deze koppels van woorden samengevoegd in de volgende categorieën:

• Vorm van hinder (“geluid”, “lawaai”, “herrie”, “(over)last” en “hinder”) • Verwijzing naar vlieggedrag (“(te) laag”, “afwijkende route”, “korte bocht”, “verkort indraaien”) • Locatie (“mijn” of “onze” “tuin”, ”wijk”, “huis” of “leefomgeving”) • Tijdstip of periode (“hele dag”, “om de paar minuten” e.d.) • Gebruik van een specifieke baan

Uit de analyse van de meest voorkomende combinaties van twee woorden blijkt dat in verreweg de meeste opmerkingen die melders hebben gemaakt, primair verwezen wordt naar de vorm van hinder die men heeft ondervonden. Daarnaast wordt in de opmerkingen vaak de locatie genoemd waar men de hinder heeft ondervonden en het specifieke vlieggedrag dat de oorzaak zou zijn geweest voor deze hinder. Ook wordt regelmatig verwezen naar een specifiek tijdstip of periode dat men hinder heeft ondervonden. Het gebruik van een specifieke baan wordt naar verhouding weinig genoemd in de opmerkingen.

Figuur 10. Steekwoordenanalyse per koppel van twee woorden

0 500 1000 1500 2000 2500 3000

"Geluid/Lawaai/Herrie/(Over)last/Hinder"

"Mijn/Ons/Specifieke tuin/huis/wijk"

"Verwijzing naar vlieggedrag"

"Verwijzing naar (specifiek(e)) tijdstip/periode"

"Gebruik van een specifieke baan"

Jaarrapportage 2011 18 Postbus 7501 Tel: 020 6015555 1118 ZG Schiphol Fax: 020 601 8044 Postcodelocatie: 03-14 Email: [email protected]

Analyse van gestelde vragen Behalve opmerkingen maken kunnen melders ook vragen stellen via het registratiesysteem. In het gebruiksjaar 2011 is dit 1.497 keer gedaan, tegen 1.048 keer in 2010. Behalve in de maand juli werden in alle maanden van het gebruiksjaar 2011 meer vragen gesteld via het registratiesysteem 5 dan in het voorgaande gebruiksjaar. Figuur 11. Aantal gestelde vragen 2011 en 2010 t.o.v. aantal melders 2011

250 100% aantal vragen 2010 90%

200 aantal vragen 2011 80% 70% percentage vragen t.o.v. totaal 150 aantal melders 2011 60% 50%

100 40%

30%

50 20%

10%

0 0% nov dec jan feb mrt apr mei jun jul aug sep okt 2010 2011

In de maanden juni, september en oktober werden de meeste vragen gesteld. In juni kwam dit vooral door het regulier onderhoud aan eerst de Zwanenburgbaan (18C-36C) en daarna de Aals- meerbaan (18L-36R). Bovendien was er in die maand veel noordwesten wind, waardoor de Buiten- veldertbaan (09-27) veel moest worden ingezet. Ook dit zorgde voor veel vragen. In september en oktober had het hoge aantal vragen vooral te maken met het groot onderhoud aan de Kaagbaan (06-24) en de daaropvolgende veegwerkzaamheden van deze baan. Ook in november 2010 werden relatief veel vragen gesteld. Dit kwam mede door de start van de proef met een nieuw normen- en handhavingstelsel (NNHS) en van het experiment om vliegtuigen op de Spijkerboorroute vaker de zogenoemde vaste bochtstraal te laten vliegen (zie hoofdstuk 10).

In het gebruiksjaar 2011 werden veel vragen gesteld over het gebruik van bepaalde banen in relatie tot verwachtingen die blijkbaar zijn gewekt bij de start van de hiervóór genoemde proef met een nieuw normen- en handhavingstelsel.

Gemiddeld genomen werd maandelijks door 3% van alle melders een vraag gesteld via www.bezoekbas.nl; de minste in december (1%) en de meeste (8%) in september. Over het gehele gebruiksjaar 2011 stelde 7,3% van alle melders een of meerdere malen een vraag.

Opvallend is dat 32% (gebruiksjaar 2010: 15%) van alle vragen meer een opmerking dan een vraag was. In veel gevallen werd dan wel om een bevestiging gevraagd van een ervaren beeld, zoals “Is het zo dat …” of “Klopt het dat…”.

Jaarrapportage 2011 19 Postbus 7501 Tel: 020 6015555 1118 ZG Schiphol Fax: 020 601 8044 Postcodelocatie: 03-14 Email: [email protected]

Uit de steekwoordenanalyse per koppel van twee woorden van de ingediende vragen blijkt dat er in het gebruiksjaar 2011 vooral is gevraagd naar het gebruik van een specifieke baan. En daarnaast waarom dit op een bepaald tijdstip of gedurende een bepaalde periode is gebeurd. Een kleiner deel van de vragen gaat over de omgeving/locatie van de melder en de ondervonden hinder.. Over specifieke weerscondities en het vlieggedrag worden minder vragen gesteld, hoewel weerscondities een zeer bepalende factor voor het baangebruik en de wijze van afhandeling van het verkeer 5 zijn. In het tweede helft van het gebruiksjaar zijn duidelijk meer vragen gesteld dan in de eerste twee kwartalen. Deze trend is ook waar te nemen in het aantal meldingen en melders.

Figuur 12. Steekwoordenanalyse vragen per koppel van twee woorden per kwartaal

0 50 100 150 200 250

"Gebruik van een specifieke baan"

"Verwijzing naar (specifiek(e)) tijdstip/periode"

"Mijn/Ons/Specifieke tuin/huis/wijk" eerste kwartaal tweede kwartaal "Geluid/Lawaai/Herrie/(Over)last/Hinder" derde kwartaal vierde kwartaal "Specifieke meteocondities"

"Verwijzing naar vlieggedrag"

Overige meldingen In tabel 7 is alleen aandacht besteed aan wat de focusgroep heeft aangegeven bij het indienen van specifieke en periodemeldingen; niet aan de overige meldingen. Daarvan zijn er in het gebruiksjaar 2011 door de focusgroep maar 303 ingediend, door 163 personen (2010: 142 door 119 personen). Meer dan veertig procent daarvan waren meldingen die bij de specifieke en periodemeldingen hadden moeten worden ingediend, omdat ze over het gebruik van het banenstelsel of baanonderhoud gingen.

Jaarrapportage 2011 20 Postbus 7501 Tel: 020 6015555 1118 ZG Schiphol Fax: 020 601 8044 Postcodelocatie: 03-14 Email: [email protected]

Meldingen over angst en vervuiling

Behalve over geluid(hinder) kunnen melders ook specifieke of periodemeldingen indienen over angst en/of vervuiling. Uit tabel 7 in hoofdstuk 5 blijkt dat dit meer is gebeurd dan in het gebruiksjaar 2010, hoewel voor de toename van het aantal angstmeldingen geen direct aanwijsbare oorzaak of aanleiding was, zoals in 2010. In juni 2010 was er een piek in het aantal specifieke angstmeldingen vanwege het incident met een toestel van Royal Air Maroc, dat na de start een vogelaanvaring kreeg en vervolgens via een onge- bruikelijke route laag over onder meer Vijfhuizen en Haarlem vloog.In de maanden erna daalde het 6 aantal specifieke angstmeldingen weer.

In het gebruiksjaar 2011 nam het aantal specifieke en periodemeldingen over angst zowel absoluut als procentueel toe ten opzichte van het jaar ervóór (zie tabel 7). In figuur 13 is te zien in welke maanden de meeste periode- en specifieke angstmeldingen zijn ingediend. Dat was voor periodemeldingen vooral in november 2010 en voor specifieke meldingen in november en in de maanden september en oktober 2011. Dit laatste heeft zeer waarschijnlijk mede te maken met het groot onderhoud aan de Kaagbaan en de daaropvolgende veegwerkzaamheden. Hierdoor was er wekenlang sprake van afwijkend baangebruik.

Figuur 13. Angstmeldingen t.o.v. totaal aantal meldingen

periodemeldingen; angst specifieke meldingen; angst

percentage periodemeldingen; angst percentage specifieke meldingen; angst

400 100,0%

90,0% 350 80,0% 300 70,0% 250 60,0%

200 50,0%

40,0% 150 30,0% 100 20,0% 50 10,0%

0 0,0% nov dec jan feb mrt apr mei jun jul aug sep okt 2010 2011

In november 2010 kan het te maken hebben gehad met de eerder genoemde start van het experiment met een nieuw normen- en handhavingstelsel en van CROS Pilot 3B+, het experiment om vliegtuigen op de Spijkerboorroute vanaf de Kaagbaan (24) vaker de vaste bochtstraal te laten vliegen. Maar ook het al vroeg invallende winterse weer, waardoor vanwege de sneeuwval sprake was van afwijkend baangebruik, kan een rol hebben gespeeld.

Wordt gekeken naar het percentage specifieke en periodemeldingen over angst ten opzichte van het totale aantal meldingen, dan blijkt dat het percentage periodemeldingen – behalve in november - redelijk stabiel blijft; dat wil zeggen dat het niet afwijkt van het patroon van alle meldingen in figuur 4 van hoofdstuk 4.

Bij de specifieke meldingen over angst schommelt het percentage méér en zijn pieken te constateren in februari en in september/oktober. De piek in september/oktober heeft zeer waarschijnlijk te maken met het afwijkende baangebruik tijdens en na het groot onderhoud aan de Kaagbaan. Die in februari waarschijnlijk met het feit dat er toen een aantal dagen achtereen een zuidwester storm stond, waardoor veel geland moest worden op de Schiphol-Oostbaan (22). Hierbij naderen vliegtuigen laag over onder meer het centrum van Amsterdam.

Jaarrapportage 2011 21 Postbus 7501 Tel: 020 6015555 1118 ZG Schiphol Fax: 020 601 8044 Postcodelocatie: 03-14 Email: [email protected]

Bij de meldingen over vervuiling (zie figuur 14) is een gelijkmatiger verloop van het aantal meldingen als percentage van het totale aantal meldingen te zien. Alleen in (opnieuw) november en in juni zijn er procentueel gezien naar verhouding meer specifieke meldingen over vervuiling ingediend dan in de andere maanden. In juni is daar geen goede verklaring voor te geven, behalve het regulier onderhoud aan de Zwanenburgbaan en Aalsmeerbaan in die maand en het hogere gebruik van de 6 Buitenveldertbaan vanwege dit onderhoud en de noordwesten wind.

Figuur 14. Meldingen over vervuiling t.o.v. totaal aantal meldingen

periodemeldingen; vervuiling specifieke meldingen; vervuiling

percentage periodemeldingen; vervuiling percentage specifieke meldingen; vervuiling

350 100,0%

90,0% 300 80,0%

250 70,0%

60,0% 200 50,0% 150 40,0%

100 30,0% 20,0% 50 10,0%

0 0,0% nov dec jan feb mrt apr mei jun jul aug sep okt 2010 2011

Jaarrapportage 2011 22 Postbus 7501 Tel: 020 6015555 1118 ZG Schiphol Fax: 020 601 8044 Postcodelocatie: 03-14 Email: [email protected]

Dagen met meeste meldingen en melders

De meeste periodemeldingen van de focusgroep op één dag werden in het gebruiksjaar 2011 ingediend op zondag 2 oktober, de laatste dag van het groot onderhoud aan de Kaagbaan (06-24). Op 7 die dag was ook het hoogste aantal melders actief: 339. Van de tien hoogste aantallen periodemeldingen op één dag vielen er acht in de periode tussen 10 september en 2 oktober dat de Kaagbaan (06-24) in groot onderhoud was. Dit geldt eveneens voor zes van de tien dagen waarop de meeste melders actief waren.

Een andere dag waarop relatief veel melders zowel veel periode- als veel specifieke meldingen indienden, was 8 mei. Op die dag stond er een harde zuidoostenwind, waardoor de Aalsmeerbaan (18L) als hoofdstartbaan moest worden gebruikt. Ook op 4 februari 2011 zijn door veel melders relatief veel periodemeldingen ingediend. Op die dag moest vanwege een stormachtige zuidwestenwind veel geland worden op de Buitenveldertbaan (27) en Schiphol-Oostbaan (22).

De meeste specifieke meldingen werden ingediend op zondag 28 augustus: 171. Op die dag zijn in de vroege ochtend en overdag door regenbuien en een harde zuidwestenwind veelvuldig de Buiten- veldertbaan (27) en overdag ook de Schiphol-Oostbaan (22) ingezet als landingsbanen.

Tabel 8. Dagen met meeste meldingen/ melders periodemeldingen specifieke meldingen melders datum aantal datum aantal datum aantal 1 02-10-2011 375 1 28-08-2011 171 1 02-10-2011 339 2 01-10-2011 340 2 10-11-2010 169 2 25-09-2011 288 3 25-09-2011 325 3 10-07-2011 167 3 08-05-2011 274 4 29-09-2011 271 4 02-10-2011 162 4 18-09-2011 245 5 08-05-2011 268 5 03-04-2011 156 5 04-02-2011 227 6 24-09-2011 251 6 26-06-2011 156 6 01-10-2011 218 7 27-09-2011 237 7 17-04-2011 145 7 24-09-2011 210 8 18-09-2011 237 8 08-05-2011 137 8 22-04-2011 206 9 04-02-2011 229 9 23-08-2011 127 9 10-07-2011 202 10 26-09-2011 219 10 11-07-2011 126 10 28-09-2011 202

Van de dagen waarop de meeste meldingen zijn ingediend en/of melders actief waren in het gebruiksjaar 2011 vielen veel in het weekeinde. Dit gold voor zes van de tien dagen met de meeste periodemeldingen en voor zeven van de tien dagen met de meeste specifieke meldingen en melders.

Ook het gebruik van de Buitenveldertbaan (09-27) in beide richtingen en van de Schiphol-Oostbaan (22) als landingsbaan zorgt voor veel meldingen en melders.

Jaarrapportage 2011 23 Postbus 7501 Tel: 020 6015555 1118 ZG Schiphol Fax: 020 601 8044 Postcodelocatie: 03-14 Email: [email protected]

Gebruik Buitenveldertbaan De Buitenveldertbaan (09-27) wordt gebruikt voor startend of landend verkeer, als andere 7 baancombinaties niet kunnen worden gebruikt. Dit is onder meer het geval bij de volgende condities:

• Bij een windrichting uit voornamelijk oostelijke of westelijke richting in combinatie met een windkracht van circa 4 beaufort (ongeveer 15 knopen) of meer en uitschieters (vla- gen) hoger dan 4 beaufort. Hierdoor is het naderen van of starten vanaf de Polderbaan en Zwanenburgbaan uit veiligheidsoverwegingen niet mogelijk; • Bij zichtcondities (horizontaal) van minder dan vijf kilometer en (verticaal) een wolkenba- sis lager dan 1000 voet (c. 300 m). Hierdoor is het parallel naderen van of parallel starten vanaf de Polderbaan en Zwanenburgbaan uit veiligheidsoverwegingen niet mogelijk; • Als de wind van zuid naar noord draait en vice versa en er een wisseling van starten landingsbanen plaatsvindt. In de periode dat de wind westelijk of oostelijk is, wordt dan de Buitenveldertbaan ingezet; • Bij onderhoud aan één van de andere banen op Schiphol; • Tijdens buien in de omgeving van de luchthaven. Dan zijn er vaak windvlagen, wat kan re- sulteren in het gebruik van de Buitenveldertbaan, omdat deze wat zijwind betreft beter ligt. • Tijdens winters weer (sneeuw en/of ijzel) kan de Buitenveldertbaan (09-27) ingezet worden. In dat geval wordt de Polderbaan vaak buiten gebruik gesteld en in plaats daarvan de Buitenveldertbaan of andere banen gebruikt.

Deze lijst is niet volledig. Er kunnen nog andere factoren zijn die het voor de operationele afhandeling van het verkeer nodig kunnen maken om de Buitenveldertbaan te gebruiken.

Jaarrapportage 2011 24 Postbus 7501 Tel: 020 6015555 1118 ZG Schiphol Fax: 020 601 8044 Postcodelocatie: 03-14 Email: [email protected]

Vluchten en vliegtuigen met meeste meldingen

Het hoogste aantal specifieke meldingen van de focusgroep over één bepaalde vlucht, is in het gebruiksjaar 2011 ingediend over de start van een Boeing 747-400 vanaf de Kaagbaan (24) via de 8 Spijkerboorroute, op 6 januari om 22.22 uur, na de laatste startpiek. Hierover werden 28 specifieke meldingen ingediend.

Van de overige negen vluchten in onderstaande top 10 van vluchten die de meeste specifieke meldingen veroorzaakten, waren er acht eveneens starts van Boeing 747-400’s vanaf de Kaagbaan (24) via de Spijkerboorroute. Dat is een vertrekroute tussen Hoofddorp en Nieuw-Vennep richting het noordoosten. De route wordt voornamelijk gebruikt door verkeer naar Scandinavië en het Verre Oosten (zie ook hoofdstuk 10). In de meeste gevallen ging het om vluchten die werden uitgevoerd tussen ca. 20.00 en 22.00 uur. Dit is tijdens de laatste startpiek van de dag wanneer veel mensen thuis zijn. Dit was ook al gesig- naleerd in figuur 7 in hoofdstuk 4.

Alle vliegtuigen hadden de bestemming China. Dit gold ook voor de ene start van een Boeing 747- 400 die niet van de Kaagbaan (24), maar van de Polderbaan (36L) vertrok.

Tabel 9. Vluchten met meeste specifieke meldingen Specifieke meldingen Specifieke Datum en tijd Vliegtuig type Start/ Landing (Start)baan (Vertrek)route bestemming 28 06-01-2011 22:22 Boeing 747-400 Start Kaagbaan (24) Spijkerboor Shanghai, China 18 10-07-2011 20:25 Boeing 747-400 Start Kaagbaan (24) Spijkerboor Tianjin, China 17 18-11-2010 21:30 Boeing 747-400 Start Kaagbaan (24) Spijkerboor Shanghai, China 16 07-05-2011 21:46 Boeing 747-400 Start Kaagbaan (24) Spijkerboor Shanghai, China 16 27-06-2011 21:32 Boeing 747-400 Start Kaagbaan (24) Spijkerboor Hong Kong, China 16 15-05-2011 4:59 Boeing 747-400 Start Polderbaan (36L) Spijkerboor Tianjin, China 15 08-07-2011 20:50 Boeing 747-400 Start Kaagbaan (24) Spijkerboor Tianjin, China 15 07-05-2011 21:22 Boeing 747-400 Start Kaagbaan (24) Spijkerboor Hong Kong, China 14 06-05-2011 21:28 Boeing 747-400 Start Kaagbaan (24) Spijkerboor Hong Kong, China 14 17-05-2011 20:25 Boeing 747-400 Start Kaagbaan (24) Spijkerboor Shanghai, China

Jaarrapportage 2011 25 Postbus 7501 Tel: 020 6015555 1118 ZG Schiphol Fax: 020 601 8044 Postcodelocatie: 03-14 Email: [email protected]

Vliegtuigtypen die relatief veel/weinig meldingen veroorzaken Van alle vliegtuigtypes is de Boeing 747-200 het type dat het hoogste scoort, als gekeken wordt, welke vliegtuigen procentueel gezien per vliegtuigbeweging in het gebruiksjaar 2011 de meeste specifieke meldingen binnen de focusgroep hebben veroorzaakt. Dit oudere type komt niet zo vaak meer op Schiphol, omdat Amsterdam Airport Schiphol vliegtuigen van onder meer dit type via haar tarievenbeleid ontmoedigt (zie hoofdstuk 10). Maar als hij start of landt wordt er relatief vaak over geklaagd. Dit gebeurde bij 37,7% van alle starts en landingen van 8 de Boeing 747-200. Na de Boeing 747-200 volgt de Boeing 747-400 als vliegtuigtype waaraan per vliegtuigbeweging de meeste meldingen worden gekoppeld.

In de top 10 van vliegtuigen die procentueel gezien de meeste specifieke meldingen per vliegtuigbeweging genereren, staan vrijwel alleen wide-body of breedrompvliegtuigen voor lange afstanden. Alleen de MD-82 en de Dornier 228 zijn geen breedrompvliegtuigen. De MD82 is een al wat ouder tweemotorig straalvliegtuig voor middellange afstanden; de Dornier 228 is het toestel van de Kust- wacht, dat dagelijks van Schiphol-Oost op vrij lage hoogte naar de Noordzee en terug vliegt. Voor dit vliegtuig gelden geen vaste vertrekroutes.

Tabel 10a. Top 10 Tabel 10b. Top 10 meeste meldingen per vliegtuigtype minste meldingen per vliegtuigtype Vliegtuigtype percentage Vliegtuigtype percentage 1 Boeing 747-200 37,7% 1 Embraer EMB-135 / ERJ-135 1,0% 2 Boeing 747-400 27,4% 2 Cessna 525 Citation CJ1 1,1% 3 McDonnell Douglas MD11 11,1% 3 De Havilland Canada Dash-8-400 1,3% 4 Boeing 777-300ER 10,7% 4 Embraer EMB-195 / ERJ-195 1,3% 5 Boeing 777-200 8,2% 5 Embraer EMB-170 / ERJ-170 1,3% 6 Airbus A330-200 7,7% 6 Canadair CL-600 Regional Jet CRJ-200 1,4% 7 McDonnell Douglas MD-82 7,0% 7 Canadair CL-600 Regional Jet CRJ-700 1,6% 8 Boeing 777-200LR 6,3% 8 Embraer EMB-145 / ERJ-145 1,6% 9 Dornier 228 6,0% 9 BAe Avro RJ-85 2,0% 10 Airbus A330-300 5,6% 10 Boeing 737-500 2,1%

Daarentegen zijn het vooral juist kleinere vliegtuigen die relatief gezien, per vliegtuigbeweging, de minste specifieke meldingen veroorzaken.

In tabel 10 a en b is overigens alleen gekeken naar vliegtuigtypen die gemiddeld genomen minimaal één keer per dag op Schiphol zijn geweest in het gebruiksjaar 2011 (= 730 vliegtuigbewegingen of meer).

Embraer EMB-135

Jaarrapportage 2011 26 Postbus 7501 Tel: 020 6015555 1118 ZG Schiphol Fax: 020 601 8044 Postcodelocatie: 03-14 Email: [email protected]

Plaatsen met meeste en nieuwe melders

Evenals in voorgaande gebruiksjaren waren Amsterdam, Hoofddorp en Amstelveen in het gebruiksjaar 2011 de plaatsen met de meeste melders. Het aantal melders van de focusgroep uit Amsterdam 9 (incl. Amsterdam-Zuidoost) steeg met 16,6% ten opzichte van het gebruiksjaar 2010 tot 1.032. Zij dienden 27,3% meer periodemeldingen in en 38,6% meer specifieke meldingen.

Voor deze toename zijn de volgende verklaringen te geven. In de eerste plaats de start op 10 maart van een experiment, waarbij op de vertrekroute van de Zwanenburgbaan (36C) naar het noorden en oosten een “waypoint” 552 meter naar het oosten is verlegd (zie ook hoofdstuk 10). Hoewel er het hele jaar door minder gestart is vanaf de Zwanenburgbaan (36C) dan het jaar ervóór, zorgde dit in het tweede kwartaal van het gebruiksjaar voor meer meldingen en melders uit vooral Amsterdam- West.

Een andere reden is het toegenomen gebruik van de Buitenveldertbaan (09-27) ten opzichte van het vorige gebruiksjaar, zowel voor landingen vanuit het oosten als voor starts naar het oosten. Tot slot is er in het gebruiksjaar 2011 ook meer geland op de Schiphol-Oostbaan (22). Hierbij nadert het vliegverkeer recht over het centrum van Amsterdam.

Tabel 11. Aantal melders en meldingen per plaats plaats melders periodemeldingen specifieke meldingen 2011 stijging/ daling 2011 stijging/ daling 2011 stijging/ daling t.o.v. 2010 t.o.v. 2010 t.o.v. 2010 1 AMSTERDAM 1.032 16,6% 4.998 27,3% 2.439 38,6% 2 HOOFDDORP 534 12,9% 5.252 64,9% 2.286 52,9% 3 AMSTELVEEN 390 10,8% 2.611 46,1% 628 71,1% 4 UITHOORN 305 69,4% 2.174 71,3% 740 14,9% 5 AALSMEER 258 51,8% 1.475 80,3% 473 120,0% 6 ALMERE 115 6,5% 641 5,6% 322 4,5% 7 HAARLEM 105 -48,8% 605 -24,5% 662 -15,6% 8 HILVERSUM 95 -14,4% 1.564 76,3% 1.232 202,7% 9 NIEUW-VENNEP 95 -19,5% 723 36,9% 1.287 75,6% 10 OEGSTGEEST 93 -8,8% 723 -13,3% 338 -25,6% 11 RIJSENHOUT 93 89,8% 243 167,0% 102 18,6% 12 BADHOEVEDORP 88 35,4% 640 -7,8% 268 23,5% 13 HEILOO 88 83,3% 1.108 101,1% 89 -17,6% 14 HEEMSTEDE 67 13,6% 471 71,3% 150 2,7% 15 LEIDEN 59 -30,6% 225 -11,1% 366 1,7% 16 SPAARNDAM 55 -30,4% 152 -30,0% 82 -27,4% 17 CASTRICUM 52 -3,7% 621 24,2% 171 -16,6% 18 CRUQUIUS 52 100,0% 987 1.270,8% 973 981,1% 19 ZWANENBURG 52 -21,2% 140 -26,3% 35 -49,3% 20 DE KWAKEL 51 112,5% 148 102,7% 56 124,0% 21 LEIMUIDEN 51 -37,0% 218 -61,3% 325 -44,0% 22 ALPHEN A/D RIJN 49 -44,9% 133 -51,5% 48 -50,5% 23 KUDELSTAART 48 9,1% 352 36,4% 151 84,1% 24 ALKMAAR 47 62,1% 135 64,6% 56 36,6% 25 ASSENDELFT 47 -9,6% 658 130,9% 386 13,2%

Jaarrapportage 2011 27 Postbus 7501 Tel: 020 6015555 1118 ZG Schiphol Fax: 020 601 8044 Postcodelocatie: 03-14 Email: [email protected]

Het aantal melders vanuit Hoofddorp nam met 12,9% toe, tot 534, maar de aantallen periode- en specifieke meldingen uit deze plaats stegen veel sterker: respectievelijk met 64,9% en 52,9%. Een belangrijke verklaring hiervoor is het in oktober 2010 gestarte experiment CROS Pilot 3B+ (zie ook hoofdstuk 10), waarbij vliegtuigen op de Spijkerboorroute vanaf de Kaagbaan (24) vaker de vaste bochtstraal volgen. Hierbij komt het verkeer meer geconcentreerd over een deel van de wijk Floriande in Hoofddorp. In combinatie met het toegenomen aantal starts vanaf de Kaagbaan (24) veroorzaakte dit meer melders en vooral meer meldingen uit Hoofddorp. Het verklaart ook de sterke 9 stijging van het aantal melders en in het bijzonder van het aantal meldingen uit Cruquius. Uit Amstelveen nam het aantal melders met 10,8% toe tot 390 en de aantallen periode- en specifieke meldingen met respectievelijk 46,1% en 71,1%. Het toegenomen gebruik van de Buitenveldert- baan (09-27) is hiervoor een belangrijke verklaring.

Relatief de grootste toename van melders uit de grotere plaatsen rond Schiphol vond echter plaats in Uithoorn en Aalsmeer. In Uithoorn nam het aantal melders met 69,4% toe en in Aalsmeer met 51,8%. Dit komt voor een belangrijk deel door het groot onderhoud aan de Kaagbaan in september 2011 en de daaropvolgende veegwerkzaamheden aan de baan gedurende elf avonden/nachten in oktober tussen 22.00 en 01.30 uur. Hierdoor moesten vooral de Aalsmeerbaan (18L-36R) en de Zwanenburgbaan (18C-36C) vaker worden gebruikt in en vanuit zuidelijke richtingen. Dit én het veel hogere gebruik gedurende het hele gebruiksjaar van zowel de Aalsmeerbaan (18L) als de Zwanenburgbaan (18C) voor starts in zuidelijke richting zorgde voor een sterke stijging van het aantal melders en meldingen uit Uithoorn en Aalsmeer. Het verklaart ook waarom de aantallen melders en meldingen uit Rijsenhout, De Kwakel en in mindere mate Kudelstaart sterk zijn toegenomen.

Tegenover het toegenomen aantal melders en meldingen uit de hiervoor genoemde plaatsen staan dalingen in onder meer Haarlem, Oegstgeest, Spaarndam, Zwanenburg, Leimuiden en Alphen aan den Rijn.

De afname van het aantal melders en meldingen uit Haarlem kan voor een belangrijk deel worden verklaard door het incident met het toestel van Royal Air Maroc op 6 juni 2010 (zie ook hoofdstuk 6). Hierover werd door relatief veel mensen een melding ingediend, die in het gebruiksjaar 2011 geen of minder meldingen deden.

In de andere plaatsen hangt de afname vooral samen met het meer zuidelijke baangebruik in het gebruiksjaar 2011, waarbij er meer geland is op de Polderbaan (18R) en Zwanenburgbaan (36C) en minder op de Kaagbaan (06) en Aalsmeerbaan (36R). Ook de toename van het aantal melders en vooral van het aantal periodemeldingen uit Heiloo en Alkmaar heeft hiermee te maken. Bij gebruik van de Polderbaan (18R) als landingsbaan wordt er namelijk in de buurt van deze plaatsen opgelijnd voor de eindnadering. De daling van het aantal melders en meldingen uit Zwanenburg is echter in tegenspraak met het meer zuidelijke baangebruik bij landingen.

Jaarrapportage 2011 28 Postbus 7501 Tel: 020 6015555 1118 ZG Schiphol Fax: 020 601 8044 Postcodelocatie: 03-14 Email: [email protected]

Melders uit Gooi en regio Amersfoort In de vorige jaarrapportage is melding gemaakt van een opvallende toename van het aantal melders en meldingen uit het Gooi en de regio rond Amersfoort. Deze stijging zou te maken kunnen hebben gehad met het AMRUFRA-project en de publiciteit daarover in het Gooi en de regio Amersfoort vanaf juli/augustus 2010. AMRUFRA staat voor Amsterdam-RUhr-FRAnkfurt. Hiermee wordt een herindeling van het Neder- lands-Duitse luchtruim bedoeld, waardoor vertrekkend verkeer vanaf Schiphol naar het oosten sinds 9 maart 2010 op een ander punt aansluit op de doorgaande luchtroutes boven Nederland dan voorheen. Hiervoor zijn de vertrekroutes naar het oosten van de Polderbaan (36L) en Zwanenburgbaan (36C) nabij Muiden gesplitst. Op dat punt zitten vliegtuigen overigens al op een hoogte van 3 tot 4 km.

Figuur 15. Meldingen en percentage melders uit gebied ten zuidoosten van Muiden

periode meldingen

specifieke meldingen

percentage melders ten opzichte

van totaal aantal melders aantal melders t.o.v. totaalaantal meldrs

500 10% 450 9% 400 8% 350 7% 300 6% 250 5% 200 4% 150 3% 100 2% aantal meldingen aantal 50 1% 0 0% jul jul feb feb jan jan okt okt jun jun apr apr sep dec sep dec mrt mrt nov nov mei mei aug aug 2009 2010 2010 2011 GJ2010 GJ2011

Als het aantal melders per maand uit het (gele) gebied ten zuidoosten van Muiden vanaf de start van het AMRUFRA-project in de maand maart tot en met oktober 2010 wordt vergeleken met dezelfde maanden in 2011, is dit in het 2011 licht gedaald: van gemiddeld 65 per maand tot gemiddeld 54. Maar het gemiddelde aantal meldingen per maand is in dezelfde periodes van het jaar toegenomen: van gemiddeld 37,5 per melder per maand naar 66,5. Per melder zijn in 2011 dus meer meldingen ingediend. Dit is ook te zien aan het aantal melders uit Hilversum, de enige plaats in dit gebied in de top 25 van plaatsen met de meeste melders. Dit is in het gebruiksjaar 2011 met 14,4% gedaald, terwijl het aantal periode- en specifieke meldingen uit deze plaats sterk is gestegen.

De doorgetrokken lijn in figuur 15 laat zien dat het aantal melders uit het gebied ten zuidoosten van Muiden ten opzichte van het totale aantal melders in het gebruiksjaar 2011 minder grote afwijkingen vertoont dan het jaar ervóór. Het schommelt van maart tot en met oktober tussen 4 en 6%. In 2010 schommelde het tussen 3 en 8%.

Jaarrapportage 2011 29 Postbus 7501 Tel: 020 6015555 1118 ZG Schiphol Fax: 020 601 8044 Postcodelocatie: 03-14 Email: [email protected]

Nieuwe melders Op één van de kaartjes in bijlage 1 zijn op viercijferig postcodeniveau (4PPC) alle plaatsen te zien, waaruit in het gebruiksjaar 2011 melders zijn geregistreerd die nooit eerder een melding bij Bas hadden gedaan. De meeste “nieuwe melders” blijken afkomstig te zijn uit plaatsen in de directe omgeving van Schiphol, met als uitschieter de wijk Floriande in Hoofddorp. Dit heeft waarschijnlijk te maken met CROS Pilot 3B+ en de commotie die dit experiment in deze wijk heeft veroorzaakt (zie 9 hoofdstuk 10). Ook uit een aantal plaatsen aan de zuiden zuidoostkant van Schiphol, waaronder Aalsmeer, Uit- hoorn, Rijsenhout, De Kwakel en Kudelstaart, kwamen, mede vanwege het groot onderhoud en de daarop volgende veegwerkzaamheden van de Kaagbaan in september en oktober, in het gebruiksjaar 2011 relatief veel nieuwe melders.

Dit blijkt ook uit figuur 16, waarin te zien is, hoeveel nieuwe melders per week zijn geregistreerd ten opzichte van het aantal vluchten per week.

Figuur 16. Nieuwe melders per week

250 nieuwe melders 10000 vluchten 9000

200 8000

7000

150 6000

5000

100 4000

3000

50 2000

1000

0 0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 44 45 46 47 48 49 50 51 52 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43

nov dec jan feb mrt apr mei jun jul aug sept okt

2010 2011

Jaarrapportage 2011 30 Postbus 7501 Tel: 020 6015555 1118 ZG Schiphol Fax: 020 601 8044 Postcodelocatie: 03-14 Email: [email protected]

Hinderbeperkende maatregelen

In het gebruiksjaar 2011 zijn net als het jaar ervóór (experimenten met) hinderbeperkende maatregelen uitgevoerd of van start gegaan die zijn afgesproken aan de Tafel van Al- ders. In dit hoofdstuk wordt bekeken welke mogelijke invloed bepaalde hinderbeperkende maatregelen in het gebruiksjaar 2011 hebben gehad op het aantal meldingen en melders.

CROS Pilot 3B+ Sinds november 2007 vliegen de Boeing 737 vliegtuigen van KLM die starten van de Kaagbaan (24) 10en de Spijkerboorroute naar het noordoosten volgen, de bocht tussen Hoofddorp en Nieuw-Vennep met minder spreiding, volgens een zogenoemde vaste bochtstraal. Dit werd CROS Pilot 3B genoemd.

Een voordeel van het vliegen volgens een vaste bochtstraal is, dat er minder spreiding is in het vliegverkeer boven een bepaald gebied. Dit is gunstig voor gebieden die wat verder van de standaard vertrekroute liggen, maar minder gunstig voor gebieden die er precies of voor een deel onder liggen, zoals de wijk Floriande in Hoofddorp. Dit was waarschijnlijk mede oorzaak van een toename van het aantal melders vanuit deze wijk in de gebruiksjaren 2008, 2009 en 2010 en een afname van het aantal melders in het centrum van Hoofd- dorp en in een groot deel van Nieuw-Vennep.

Na een positief advies van de Commissie Regionaal Overleg luchthaven Schiphol (CROS) ging op 21 oktober 2010 een eenjarig experiment van start om meerdere typen vliegtuigen van KLM en vliegtuigen van andere maatschappijen de vaste bochtstraal op de Spijkerboorroute te laten vliegen. Deze uitbreiding wordt het CROS Pilot 3B+ experiment genoemd.

Na de zomer heeft een evaluatie van dit experiment plaatsgevonden, waarbij ook bewonersgroeperingen en wijkraden van wijken die een positieve of negatieve invloed van CROS Pilot 3B+ ondervonden kunnen hebben, zijn betrokken. Mede aan de hand van deze evaluatie heeft de plenaire vergadering van de CROS in september een positief advies gestuurd aan de staatssecretaris van Infrastructuur en Milieu om het experiment definitief in te voeren. Dit advies is in oktober door de staatssecretaris overgenomen.

Uit bijgaande illustratie van de toe- of afname van alle melders uit Hoofddorp en Nieuw-Vennep over starts van de Kaagbaan (24) is op te maken, dat ten opzichte van het vorige gebruiksjaar het aantal melders van de focusgroep in alle postcodegebieden van de wijk Floriande duidelijk is toegenomen. In andere delen van Hoofddorp en in Nieuw-Vennep steeg het beperkt of nam het af. Mogelijk heeft hierbij een rol gespeeld dat de wijkraad van Floriande vlak na de start van het experiment huis-aan-huis in de wijk een oproep heeft verspreid om meldingen in te dienen bij Bas; vooral periodemeldingen. Dit heeft waarschijnlijk mede gezorgd voor een sterke stijging van het aantal periodemeldingen uit de wijk Floriande (zie figuur 18).

Figuur 17. Toe- en afname melders Hoofddorp en Figuur 18. Toe- en afname aantal periodemeldingen Nieuw-Vennep over starts Kaagbaan Hoofddorp en Nieuw-Vennep

< -10 < -250

-9 / -5 -249 / -100

-4 / -3 -99 / -25

-2 / -1 -24 / -1

0 0

+1 / +2 +1 / +24

+3 / +4 +25 / +99

+5 / +9 +100 / +249

> +10 > +250

Jaarrapportage 2011 31 Postbus 7501 Tel: 020 6015555 1118 ZG Schiphol Fax: 020 601 8044 Postcodelocatie: 03-14 Email: [email protected]

De toename van het aantal melders en (periode)meldingen uit Floriande kan ook te maken hebben gehad met het feit dat er over het hele gebruiksjaar 2011 gerekend meer starts van de Kaagbaan (24) zijn uitgevoerd en ook meer via de Spijkerboorroute dan in het gebruiksjaar 2010. Zie tabel 12.

10Tabel 12. Starts Kaagbaan (24) totaal en via SPY gebruiksjaar 2011 vs 2010 gebruiksjaar 2011 gebruiksjaar 2010 Kwartaal Totaal starts 24 w.v. via SPY Totaal starts 24 w.v. via SPY 1e kwartaal 15.393 1.552 20.014 2.043 2e kwartaal 16.187 1.785 18.508 1.689 3e kwartaal 28.095 2.509 16.896 1.515 4e kwartaal 22.495 2.199 23.375 2.192

Vooral in het derde kwartaal van het gebruiksjaar 2011, de maanden mei, juni en juli, is er veel meer gestart van de Kaagbaan (24) dan in dezelfde periode in 2010. Dit komt, omdat de wind in het derde kwartaal van het gebruiksjaar 2011 veel meer uit zuidelijke richtingen kwam dan in 2010.

Verlegging ‘waypoint’ op vertrekroute Zwanenburgbaan Op 10 maart 2011 is op de vertrekroute van de Zwanenburgbaan (36C) naar het noorden en oosten een ‘waypoint’ 552 meter naar het oosten verlegd. Een ‘waypoint’ is een virtueel, geografisch punt op een route dat vliegers gebruiken om te navigeren.

De verlegging vloeit voort uit afspraken die aan de Alderstafel zijn gemaakt om de verkeersstroom van startend verkeer van de Zwanenburgbaan (36C) bij parallel starten vanaf de Polderbaan (36L) en Zwanenburgbaan (36C) op gelijke afstand van de kernen Zwanenburg en Badhoevedorp te situeren. Daartoe vliegen vliegtuigen na de start van de Zwanenburgbaan (36C) enkele graden oostelijker dan voorheen; iets dichter in de buurt van Amsterdam-West en Badhoevedorp. Begin 2012 zullen de effecten van de verlegging worden geëvalueerd. Omdat in het gebruiksjaar 2011 veel minder is gestart van de Zwanenburgbaan (36C) in noordelijke richting dan het jaar ervóór, kan niet zomaar tussen beide jaren een vergelijking worden gemaakt van de aantallen meldingen en melders uit de focusgroep in aan de ene kant Amsterdam-West en Badhoevedorp en aan de andere kant Zwanenburg.

Jaarrapportage 2011 32 Postbus 7501 Tel: 020 6015555 1118 ZG Schiphol Fax: 020 601 8044 Postcodelocatie: 03-14 Email: [email protected]

Verdere afname meest lawaaiige toestellen Aan de Tafel van Alders zijn in 2007 afspraken gemaakt over het door Amsterdam Airport Schiphol te voeren selectiviteitsbeleid, dat vooral gericht is op het ontmoedigen van lawaaiige vliegtuigen en nachtvluchten. Hiertoe heeft Amsterdam Airport Schiphol op 1 november 2007 haar tarieven verder gedifferentieerd. De hoeveelheid geluid die het specifieke vliegtuig produceert , is hierbij bepalend voor de hoogte van 10het tarief. Om het gebruik van stillere vliegtuigen te stimuleren heeft Amsterdam Airport Schiphol de starten landingsgelden voor de meest lawaaiige toestellen (zoals de DC-10, B747-200 en B747-300) op Schiphol toen verhoogd. Deze vliegtuigtypes worden aangeduid als “Onderkant Hoofdstuk 3”. Voor geluidarmere toestellen zijn de tarieven daarentegen verlaagd. Bovendien zijn de tarieven voor starts tussen 23.00 en 6.00 uur verhoogd om het nachtelijke gebruik van de luchthaven Schiphol zoveel mogelijk te ontmoedigen.

De meest lawaaiige toestellen betalen sinds 1 november overdag 140 procent van het basistarief; de meest geluidarme 85 procent van het basistarief. Het tarief voor startend verkeer in de nacht is per 1 november 2007 verhoogd tot 150 procent van het dagtarief. Daarnaast zijn de starten landingsgelden voor “Onderkant Hoofdstuk 3 vliegtuigen” in de nacht met nog eens 50 procent extra verhoogd.

Mede vanwege de ingevoerde differentiatie van de tarieven is er de laatste jaren een duidelijke afname te zien van het aantal vliegtuigbewegingen met de meest lawaaiige toestellen op Schiphol, zowel overdag als gedurende de avond en nacht.

Fig. 20. Aantal starts en landingen van meest lawaaiige vliegtuigen

7000

6000 Nacht en vroege ochtend (23 tot 7 uur) Dag (7 tot 23 uur) 5000 Totaal

4000

3000

2000

1000

0 2006 2007 2008 2009 2010 2011 Gebruiksjaar

De “Onderkant Hoofdstuk 3 toestellen” zijn in de nacht en vroege ochtend vrijwel verdwenen. Ook de aantallen overdag dalen gestaag; van 1.067 in het gebruiksjaar 2010 tot 950 in 2010. Dit is gebeurd ondanks de toename van het totale aantal vliegtuigbewegingen in het gebruiksjaar 2011 met 8,1%. Verwacht wordt dat “Onderkant Hoofdstuk 3” vliegtuigen in de toekomst nauwelijks meer op Schiphol zullen voorkomen. De uitschieters in geluidniveaus zullen daarmee afnemen, vooral in de nacht. Daarnaast zal de gemiddelde geluidbelasting per vliegtuigbeweging rond Schiphol afnemen.

Op 1 november 2011, bij de start van het gebruiksjaar 2012, heeft Amsterdam Airport Schiphol haar tarieven voor “Onderkant Hoofdstuk 3 toestellen” opnieuw verhoogd. Sinds die datum moeten deze vliegtuigen in plaats van 40% méér dan het basistarief, 60% méér betalen dan het basistarief. De meest stille vliegtuigen krijgen sinds 1 november 2011 een korting op het basistarief van 20%. Dat was 15%.

Jaarrapportage 2011 33 Postbus 7501 Tel: 020 6015555 1118 ZG Schiphol Fax: 020 601 8044 Postcodelocatie: 03-14 Email: [email protected]

Communicatie en informatie

Vliegverkeer InZicht Sinds 1 juni 2011 is het vliegverkeer rond Schiphol te volgen via de website van Bas. Onder de tab “Vliegverkeer InZicht” kunnen omwonenden onder meer zien waar, hoe snel en hoe hoog de vliegtuigen rond Schiphol vliegen en waar ze in de wereld naartoe gaan of vandaan komen. Deze informatie is gebaseerd op radar- en vliegplangegevens van Luchtverkeersleiding Nederland (LVNL) en is daarmee vollediger en nauwkeuriger dan andere websites op internet die vliegtuigbewegingen rond 11de luchthaven Schiphol tonen. Met “Vliegverkeer InZicht” is de informatie op de website van Bas aan omwonden over het vliegverkeer in hun regio en over de achtergronden van de vliegtuigbewegingen verder uitgebreid. Hiermee wordt voldaan aan een afspraak die in 2008 is gemaakt aan de Tafel van Alders en aan een wens van bewoners en lokale bestuurders in de omgeving van Schiphol. Die hadden aangegeven, behoefte te hebben aan informatie die inzicht geeft waar en hoe hoog vliegtuigen vliegen om zo de achtergrond en oorzaak van mogelijke geluidhinder beter te kennen.

Het beschikbaar komen van “Vliegverkeer InZicht” heeft ertoe bijgedragen, dat de website van Bas in het gebruiksjaar 2011 veel vaker is bezocht dan in het jaar ervóór. Van 1 november 2010 tot 1 november 2011 keken 45.788 mensen één of meerdere malen op de website van Bas; een stijging van 78%. Gezamenlijk bezochten deze personen de website 137.924 maal. Dat is 46% méér dan het jaar ervóór. Vooral vanaf juni 2011 na het beschikbaar komen van “Vliegverkeer InZicht” nam het aantal bezoekers en bezoeken sterk toe (zie figuur 21).

Figuur 21. Aantal bezoeken en bezoekers website per week gebruiksjaar 2011 vs. 2010

7000 totaal aantal bezoeken GJ2011 unieke bezoekers GJ 2011 totaal aantal bezoeken GJ2010 unieke bezoekers GJ2010 6000

5000

4000

3000

2000

1000

0 4546474849505152 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10111213141516171819202122 232425262728293031323334353637383940414243

november december januari februari maart april mei juni juli augustus september oktober

2010 2011

Wonen bij Schiphol In de tweede helft van het gebruiksjaar is veel tijd besteed aan de voorbereidingen voor de lance- ring van een andere nieuwe module op de website van Bas: “Wonen bij Schiphol”. Ook de realisatie van deze module is een uitvloeisel van een van de afspraken die in 2008 zijn gemaakt aan de Tafel van Alders. De module heeft als doel om huidige en vooral nieuwe bewoners van de regio in een zo vroegtijdig mogelijk stadium deugdelijk en objectief te informeren over de geluidbelasting en mogelijke hinder door vliegtuiggeluid door de aanwezigheid van de luchthaven Schiphol.

De module die door de provincie Noord-Holland is ontwikkeld, is op 14 december 2011 beschikbaar gekomen en zal naar verwachting bijdragen aan een verdere toename van het aantal bezoeken en bezoekers aan de website van Bas. Bas ontwikkelt zich hiermee steeds meer tot hét centrum waar omwonenden niet alleen terecht kunnen met klachten, maar vooral ook voor informatie.

Jaarrapportage 2011 34 Postbus 7501 Tel: 020 6015555 1118 ZG Schiphol Fax: 020 601 8044 Postcodelocatie: 03-14 Email: [email protected]

Nieuwsbrieven Deze informatie wordt behalve via de website ook verspreid via een digitale nieuwsbrief, die in 2011 driemaal is uitgebracht, tussen de kwartaalrapportages door. In deze nieuwsbrief kan sneller en dieper worden ingegaan op actuele onderwerpen en meer achtergrondinformatie worden gegeven dan in de kwartaalrapportages mogelijk is.

Omwonenden worden op de hoogte gesteld van het uitkomen van nieuwsbrieven, kwartaal- en jaar- 11rapportages en andere nieuwsberichten met behulp van het emailnotiticatiesysteem van Bas. In het afgelopen gebruiksjaar heeft Bas dit middel om snel op de hoogte te raken van belangrijke informatie van Bas, onder meer via de CROS, actief onder de aandacht gebracht van omwonenden.

Dit is ook gebeurd tijdens de kennismakingsbezoeken die verschillende colleges van B&W en ge- meenteraden van gemeenten uit de omgeving van Schiphol in november 2010 en in februari en maart 2011 aan Schiphol hebben gebracht, op uitnodiging van Amsterdam Airport Schiphol, KLM en Luchtverkeersleiding Nederland.

Behalve bij deze gemeentebezoeken is Bas in het gebruiksjaar 2011 aanwezig geweest bij diverse bijeenkomsten voor omwonenden, zoals bij de Klankbordbijeenkomsten voor vertegenwoordigers van bewonersgroeperingen en wijkraden in verband met CROS Pilot 3B+ en bij een bijeenkomst van de werkgroep Geluidshinder Kaag en Braassem Noord.

Met 553 personen (2010: 589) die in hun voicemail aangaven teruggebeld te willen worden, heeft telefonisch contact plaatsgevonden. Naar aanleiding van de uitkomsten van een enquête onder veelmelders heeft Bas in het gebruiksjaar 2011 daarnaast bezoeken gebracht aan enkele veelmelders die daarom hadden verzocht.

Ook werden verschillende presentaties over de taken en activiteiten van Bas gegeven, onder meer tijdens het congres Geluid, Trillingen en Luchtkwaliteit, tijdens een bezoek van de Commissie Geluid- hinder van Rotterdam Airport aan de CROS en tijdens een bijeenkomst met enkele deelraadsvoorzit- ters in de gemeente Amsterdam.

Communicatie over baanonderhoud In het gebruiksjaar 2011 is opnieuw veel aandacht besteed aan communicatie over baanonderhoud. In april en mei is groot onderhoud (langer dan een week) uitgevoerd aan de Schiphol-Oostbaan (04-22) en in september aan de Kaagbaan (06-24). In de maanden maart, juni en september werd regulier onderhoud (ca. een week) uitgevoerd aan de andere banen van Schiphol. Hierover is door Bas proactief gecommuniceerd, onder meer door het uitsturen van emailberichten, ook aan het eind van de werkzaamheden, en door op de website informatie te geven over de verwachte duur, de redenen van het onderhoud en de verwachte veranderingen in geluidbelasting.

Desondanks heeft vooral het groot onderhoud aan de Kaagbaan (06-24) in september en de daarop volgende veegwerkzaamheden in oktober gezorgd voor veel vragen en ook veel meldingen over overlast.

In 2012 zal geen groot onderhoud worden uitgevoerd op Schiphol. Wel zal aan alle banen regulier onderhoud plaatsvinden. Bas zal ervoor zorgen dat de omwonenden hierover vroegtijdig worden geïnformeerd.

Jaarrapportage 2011 35 Postbus 7501 Tel: 020 6015555 1118 ZG Schiphol Fax: 020 601 8044 Postcodelocatie: 03-14 Email: [email protected] 11

Onderzoeken Naast de hierboven gemelde onderzoeken onder veelmelders en naar het gebruik van de website is in 2011 ook tweemaal een enquête gehouden onder personen die ofwel telefonisch ofwel per email contact hebben gehad met een van de medewerkers van Bas. Gevraagd is onder meer of men tevreden was over de snelheid waarop men antwoord heeft gekregen en over de inhoudelijke kwaliteit van het antwoord, en of de gegeven informatie voldeed aan de behoefte.

Over de snelheid waarop antwoord is gegeven, waren de ondervraagden zeer tevreden. Maar over de inhoudelijke kwaliteit en of de informatie aan de behoefte voldeed waren de meningen verdeeld. Naar de mening van Bas heeft dit mede te maken met het feit dat Bas wel meldingen over hinder kan registreren en daarover kan rapporteren, maar die hinder niet kan oplossen, wat omwonenden vaak wel verwachten. Daarnaast heeft het ook te maken met verwachtingen die bij de start in november 2010 van het experiment met een nieuw normen- en handhavingstelsel (NNHS) zijn gewekt over het baangebruik, maar die volgens sommige omwonenden (nog) niet worden waargemaakt.

Commissie van Wijzen Omwonenden die vinden dat hun klacht of vraag door Bas niet goed is behandeld, kunnen sinds mei 2009 terecht bij de Commissie van Wijzen.

Tot nu toe heeft de commissie één klacht ter behandeling gekregen. In maart 2010 heeft de commissie uitspraak gedaan in deze zaak. Hierbij deed de commissie enkele aanbevelingen die door Bas zijn overgenomen; onder meer door in ‘fact sheets’ en op de website duidelijk te maken wat Bas wel en niet kan en welke procedure een bewoner, als hij of zij dat wil, zou moeten volgen om mogelijk een route gewijzigd te krijgen.

In het gebruiksjaar 2011 zijn geen nieuwe klachten over Bas ingediend bij de Commissie van Wijzen.

Jaarrapportage 2011 36 Postbus 7501 Tel: 020 6015555 1118 ZG Schiphol Fax: 020 601 8044 Postcodelocatie: 03-14 Email: [email protected]

Samenvatting

In het gebruiksjaar 2011, dat liep van 1 november 2010 tot en met 31 oktober 2011, zijn door 5.419 personen meldingen ingediend bij het Bewoners Aanspreekpunt Schiphol (Bas) over ondervonden hinder door vliegverkeer van en naar Schiphol. Dat waren er 0,6% meer dan het jaar ervoor. Zij dienden samen 88.768 specifieke, 40.843 periode- en 3.255 overige meldingen in.

Als de totale groep melders wordt bekeken, inclusief veelmelders, is het aantal specifieke meldingen met 58,2% gedaald en het aantal periode- en overige meldingen met respectievelijk 22,0% en 1281,3% gestegen. De daling van het aantal specifieke meldingen is vooral een gevolg van het feit dat personen die méér dan tien meldingen op één dag willen indienen, sinds 1 november 2010 een wisselende code moeten overtikken. Dit is gedaan om het gebruik van ‘scripts’ bij het indienen van meldingen tegen te gaan.

De grens tussen ‘focusgroep’ en ‘veelmelders’ is in het gebruiksjaar 2011 verhoogd van 100 naar 500. Hierdoor worden minder mensen als ‘veelmelder’ beschouwd. Niettemin was nog steeds een kleine groep ‘veelmelders’ in het gebruiksjaar 2011 verantwoordelijk voor een groot deel van alle meldingen. Deze 25 personen (0,5% van alle melders) registreerden 57,3% van alle meldingen. De overige 5.394 personen, de ‘focusgroep’, dienden 28,8% méér meldingen in dan in het gebruiksjaar 2010.

Hiervoor zijn verschillende oorzaken te geven, waaronder een hoger gebruik van minder vaak gebruikte banen als Aalsmeerbaan en Zwanenburgbaan naar en vanuit het zuiden en van de Buiten- veldertbaan naar en vanuit het oosten, het groot onderhoud aan de Kaagbaan en de experimenten die plaatsvinden of hebben plaatsgevonden met nieuwe vertrekprocedures.

In de jaarrapportage wordt voornamelijk aandacht besteed aan de meldingen van de ‘focusgroep’. Dat is de totale groep minus de ‘veelmelders’.

In het registratiesysteem is het mogelijk voor de melder om aanvullende informatie te geven en elektronisch vragen te stellen. Dit levert onderstaand beeld op van hoe omwonenden de ondervonden hinder beleven en waar hun vragen aan Bas vooral over gingen:

• Bij ca. 7% van alle specifieke en 8% van de periodemeldingen is in het gebruiksjaar 2011 door melders aanvullend commentaar gegeven; • In het commentaar worden vooral de gevolgen, de oorzaken en de locatie (in huis, in de tuin e.d.) benoemd; • Omschrijvingen van geluidoverlast en hinder zijn de meest voorkomende relevante steekwoor- den in het commentaar; • De ingediende vragen gingen vooral over het baangebruik op een bepaald tijdstip of gedurende een bepaalde periode.

Andere belangrijke bevindingen in de Jaarrapportage over het gebruiksjaar 2011, zijn:

• De meeste melders (84,3%) dienen 1 tot 10 meldingen per jaar in; • De meeste meldingen werden in het gebruiksjaar 2011 niet in de (drukke) zomermaanden juli en augustus ingediend, maar in september. Dit kwam vooral door het groot onderhoud aan de Kaagbaan in die maand; • De meeste specifieke meldingen worden ingediend over vluchten tussen 21.00 en 22.00 uur. Bij periodemeldingen is dit tussen 6.00 en 11.00 uur en tussen 19.00 en 23.00 uur; • Relatief gezien, per vliegtuigbeweging, worden de meeste meldingen ingediend over vluchten in de late avond en nacht; • De meeste meldingen en melders op één dag hadden te maken met het groot onderhoud aan de Kaagbaan en met het gebruik van de Buitenveldertbaan (27) en Schiphol-Oostbaan (22) voor landingen; • De meeste specifieke meldingen per vliegtuigbeweging worden ingediend over vluchten met grote vliegtuigen als de Boeing 747-200 en 400 en de MD-11; • Amsterdam, Hoofddorp en Amstelveen waren net als het jaar ervoor de plaatsen waar de meeste melders wonen. In alle drie deze plaatsen nam het aantal melders en meldingen toe; • Het aantal mensen dat vermoedelijk mede door CROS Pilot 3B+ (door meer vliegtuigen vliegen van een vaste bochtstraal op de Spijkerboorroute) meldingen indient vanuit de wijk Floriande in Hoofddorp, is in het gebruiksjaar 2011 sterk toegenomen; • Het aantal starts en landingen door de meest lawaaiige vliegtuigen, de “Onderkant Hoofdstuk 3-vliegtuigen”, is verder afgenomen.

Jaarrapportage 2011 37 Postbus 7501 Tel: 020 6015555 1118 ZG Schiphol Fax: 020 601 8044 Postcodelocatie: 03-14 Email: [email protected]

Conclusies en aanbevelingen

De bevindingen en analyses in deze jaarrapportage geven Bas aanleiding tot de volgende conclusies 13en aanbevelingen: 1. Het is zinvol geweest om per 1 november 2010 een ‘captcha’ in te voeren om het gebruik van ‘scripts’ bij het indienen van meldingen tegen te gaan. Hierdoor is het mogelijk geworden om de grens voor veelmelders te verhogen, waardoor een beter beeld kan worden verkregen van de hinderbeleving in de omgeving:

2. Ondanks de invoering van de ‘captcha’ en de verhoging van de grens voor veelmelders, is meer dan de helft (57,3%) van alle meldingen ingediend door een kleine groep van 25 veelmelders. Deze maken 0,5% uit van het totale aantal melders;

3. Het gebruik van minder en laag-preferente banen zorgt voor relatief veel meldingen;

4. Groot onderhoud aan een preferente baan als de Kaagbaan heeft, zoals in het gebruiksjaar 2011 is gebleken, veel impact op de omgeving en vereist daarom goede voorlichting;

5. Bij de start van het experiment met een nieuw geluidstelsel zijn – terecht of ten onrechte – verwachtingen gewekt die volgens omwonenden (nog) niet zijn waargemaakt. Dit leidt tot veel vragen en meldingen. Aan het ‘managen’ van verwachtingen bij dit soort projecten dient meer aandacht te worden besteed.

Jaarrapportage 2011 38 Postbus 7501 Tel: 020 6015555 1118 ZG Schiphol Fax: 020 601 8044 Postcodelocatie: 03-14 Email: [email protected]

Bijlage 1a. Aantal periodemeldingen 1 per 1000 inwoners

Jaarrapportage 2011 39 Postbus 7501 Tel: 020 6015555 1118 ZG Schiphol Fax: 020 601 8044 Postcodelocatie: 03-14 Email: [email protected]

Bijlage 1b. Aantal specifieke meldingen 1 per 1000 inwoners

Jaarrapportage 2011 40 Postbus 7501 Tel: 020 6015555 1118 ZG Schiphol Fax: 020 601 8044 Postcodelocatie: 03-14 Email: [email protected] 1Bijlage 1c. Aantal periodemeldingen

Jaarrapportage 2011 41 Postbus 7501 Tel: 020 6015555 1118 ZG Schiphol Fax: 020 601 8044 Postcodelocatie: 03-14 Email: [email protected]

Bijlage 1d. Aantal periodemeldingen 1 -nachtvluchten-

Jaarrapportage 2011 42 Postbus 7501 Tel: 020 6015555 1118 ZG Schiphol Fax: 020 601 8044 Postcodelocatie: 03-14 Email: [email protected] 1Bijlage 1e. Aantal specifieke meldingen

Jaarrapportage 2011 43 Postbus 7501 Tel: 020 6015555 1118 ZG Schiphol Fax: 020 601 8044 Postcodelocatie: 03-14 Email: [email protected]

Bijlage 1f. Aantal specifieke meldingen 1 -nachtvluchten-

Jaarrapportage 2011 44 Postbus 7501 Tel: 020 6015555 1118 ZG Schiphol Fax: 020 601 8044 Postcodelocatie: 03-14 Email: [email protected] 1Bijlage 1g. Aantal melders

Jaarrapportage 2011 45 Postbus 7501 Tel: 020 6015555 1118 ZG Schiphol Fax: 020 601 8044 Postcodelocatie: 03-14 Email: [email protected]

Bijlage 1h. Aantal melders 1 -nachtvluchten-

Jaarrapportage 2011 46 Postbus 7501 Tel: 020 6015555 1118 ZG Schiphol Fax: 020 601 8044 Postcodelocatie: 03-14 Email: [email protected]

Bijlage 1i. Aantal nieuwe melders 1 in 2011

Jaarrapportage 2011 47 Postbus 7501 Tel: 020 6015555 1118 ZG Schiphol Fax: 020 601 8044 Postcodelocatie: 03-14 Email: [email protected]

Bijlage 2. Meldingen en melders per woonplaats

Meldingen en melders per woonplaats A t/m B

2 Specifieke meldingen Periodemeldingen Algemene meldingen

Plaats Eerste kwartaal Eerste kwartaal kwartaal Tweede Derde kwartaal Vierde kwartaal Eerste kwartaal kwartaal Tweede Derde kwartaal Vierde kwartaal Eerste kwartaal kwartaal Tweede Derde kwartaal Vierde kwartaal Totaal ‘s nachts Waarvan Melders AALSMEER 151 141 103 162 311 477 297 1035 3 35 7 60 2782 211 259 AALSMEERDERBRUG 1 56 11 6 47 121 3 14 AARLANDERVEEN 17 18 7 7 34 21 12 13 129 9 18 ABBENES 2 1 3 2 2 ABCOUDE 1 1 2 65 1 3 42 115 2 13 AERDENHOUT 3 2 5 1 16 5 32 2 10 AKERSLOOT 8 7 7 73 6 3 6 184 1 295 25 24 ALKMAAR 6 7 8 35 12 33 32 58 3 194 5 47 ALMERE 10403 3648 7677 3100 337 288 337 258 1 2 3 2 26056 2044 119 ALPHEN AAN DEN RIJN 15 13 15 5 26 34 50 23 181 8 49 AMERSFOORT 2 11 47 1 9 11 81 3 10 AMSTELHOEK 3 3 2 AMSTELVEEN 1183 1420 1455 2427 469 520 706 1127 2 2 4 5 9320 347 391 AMSTERDAM * 3567 2075 1372 1269 1221 1897 1545 1559 17 62 44 14628 1208 1035 ANKEVEEN 1 2 10 13 1 5 APELDOORN 1 1 1 ASSENDELFT 154 53 158 21 155 122 207 174 1 2 2 1049 364 47 AVENHORN 17 16 12 6 33 28 32 24 168 139 1 BAAMBRUGGE 21 14 59 75 45 22 65 57 1 359 8 5 BAARN 8 4 5 8 67 25 38 23 178 15 11 BADHOEVEDORP 22 41 54 151 82 166 132 260 908 143 88 BEETS NH 1 1 1 BEINSDORP 9 13 2 1 13 13 16 9 1 77 9 7 BENNEBROEK 2 1 8 6 4 1 1 23 6 8 BENNEKOM 30 11 15 28 11 95 52 1 BENTHUIZEN 1 6 7 2 BERGEN AAN ZEE 1 4 5 3 BERGEN 11 17 9 17 18 16 28 29 145 4 15 BERKHOUT 1 1 12 14 14 1 BEVERWIJK 335 107 82 28 116 79 66 33 1 847 8 13 BILTHOVEN 1 1 2 10 4 18 4 BLARICUM 1 3 3 7 1 4 BLOEMENDAAL 29 43 26 14 39 43 4 60 2 260 5 13 BODEGRAVEN 50 25 55 58 98 106 97 104 593 94 10 BOSKOOP 10 3 7 4 21 15 17 7 84 5 15 BREUKELEN 15 142 25 1 48 59 20 17 1 1 329 38 11 BROEK IN WATERLAND 1 5 5 11 5

Jaarrapportage 2011 48 Postbus 7501 Tel: 020 6015555 1118 ZG Schiphol Fax: 020 601 8044 Postcodelocatie: 03-14 Email: [email protected]

Meldingen en melders per woonplaats B t/m H

Specifieke meldingen Periodemeldingen Algemene meldingen

Plaats Eerste kwartaal Eerste kwartaal kwartaal Tweede Derde kwartaal Vierde kwartaal Eerste kwartaal kwartaal Tweede Derde kwartaal Vierde kwartaal Eerste kwartaal kwartaal Tweede Derde kwartaal Vierde kwartaal Totaal ‘s nachts Waarvan Melders BROEK OP LANGEDIJK 1 1 1 1 BUNNIK 1 1 1 BURGERVEEN 2 3 5 1 3 BUSSUM 7 5 27 45 60 84 81 93 2 1 6 411 16 22 CASTRICUM 1139 29 1970 10272 99 129 146 247 14031 2195 53 CRUQUIUS 308 137 740 496 233 242 430 324 1 1 1 2913 174 53 DE HOEF 1 8 1 2 35 47 2 9 DE KWAKEL 14 337 383 698 87 44 33 179 2 3 1 11 1792 11 52 DE MEERN 4 1 5 1 DE RIJP 55 70 58 73 29 35 54 71 315 574 694 1266 3294 183 2 DE ZILK 5 6 2 5 8 1 27 7 3 DEN HAAG 5 5 3 6 5 5 2 8 39 9 DEN ILP 5 2 7 1 DIEMEN 41 28 40 34 22 24 51 22 262 12 29 DOORN 1 6 1 5 4 5 3 25 5 1 DRIEHUIS 5 4 6 3 4 8 10 40 1 7 DRIEHUIZEN 1 1 2 4 3 2 DRONTEN 1 4 20 10 1 18 1 55 15 5 DUIVENDRECHT 1 31 115 7 6 128 185 473 52 25 EDAM 1 1 6 8 4 EEMNES 1 1 4 6 5 2 5 24 1 4 EGMOND AAN DEN HOEF 2 6 2 10 1 21 9 EGMOND AAN ZEE 1 2 3 6 6 3 4 1 26 2 8 EGMOND-BINNEN 12 115 1 3 12 27 170 40 5 ERMELO 3 4 7 1 2 GIETHOORN 1 1 1 GOUDA 3 1 1 5 3 4 'S-GRAVELAND 1 1 2 2 GROOTEBROEK 1 1 1 HAARLEM 360 577 462 563 148 167 164 126 3 1 1 1 2573 185 106 HAARLEMMERLIEDE 2 1 1 1 3 1 1 10 1 5 HAASTRECHT 5 1 6 2 1 HALFWEG 6 1 2 2 10 2 9 5 37 10 15 HARMELEN 2 2 2 1 10 3 1 3 24 5 1 HAZERSWOUDE-DORP 1 2 3 3 HAZERSWOUDE-RIJNDIJK 6 1 2 5 1 15 1 3 HEEMSKERK 6 12 17 46 20 36 38 27 2 204 35 26 HEEMSTEDE 16 28 25 81 23 54 147 247 1 2 624 75 67 HEERHUGOWAARD 4 6 1 1 3 10 25 11 HEILOO 133 134 83 197 198 201 263 698 7 1914 73 89 HEM 2 2 1 HILLEGOM 10 52 48 78 10 29 34 40 301 24 25 HILVERSUM 238 261 274 459 364 302 393 505 4 6 1 1 2808 521 95 HOENDERLOO 7 29 35 17 88 2 HOOFDDORP 537 594 875 1771 1157 1121 1730 1371 6 1 3 7 9173 345 536 HOOGKARSPEL 1 1 1 3 1

Jaarrapportage 2011 49 Postbus 7501 Tel: 020 6015555 1118 ZG Schiphol Fax: 020 601 8044 Postcodelocatie: 03-14 Email: [email protected]

Meldingen en melders per woonplaats H t/m N

Specifieke meldingen Periodemeldingen Algemene meldingen

Plaats Eerste kwartaal Eerste kwartaal kwartaal Tweede Derde kwartaal Vierde kwartaal Eerste kwartaal kwartaal Tweede Derde kwartaal Vierde kwartaal Eerste kwartaal kwartaal Tweede Derde kwartaal Vierde kwartaal Totaal ‘s nachts Waarvan Melders HOOGLAND 2 6 34 145 23 37 40 94 381 11 4 HOOGMADE 1 1 2 2 HOORN 20 11 3 1 67 21 33 7 163 15 10 HUIZEN 155 196 71 42 14 14 12 9 513 36 18 IJMUIDEN 7 1 9 3 7 2 29 13 IJSSELSTEIN UT 1 1 1 ILPENDAM 69 59 69 53 250 10 1 KAAG 1 2 2 1 4 6 1 17 10 4 KAMERIK 7 7 1 KATWIJK 2 1 1 4 1 5 14 3 7 KOCKENGEN 7 4 3 3 31 16 17 16 97 2 8 KOEDIJK 1 1 1 KOOG AAN DE ZAAN 5 1 4 1 4 15 6 KORTENHOEF 1 2 6 4 3 5 9 7 37 11 KOUDEKERK A/D R 1 1 1 KROMMENIE 6 13 11 22 38 54 84 2 1 231 22 40 KUDELSTAART 15 25 49 62 56 33 85 178 2 505 253 48 KWADIJK 3 3 1 LANDSMEER 7 4 1 55 72 38 18 1 196 13 26 LAREN 29 19 28 41 14 17 27 44 219 43 14 LEERSUM 1 1 1 1 LEIDEN 109 97 91 69 50 96 53 26 591 51 59 LEIDERDORP 5 10 10 8 28 63 19 12 155 3 20 LEIMUIDEN 108 38 54 125 50 40 49 79 2 3 548 123 51 LEIMUIDERBRUG 1 1 1 LELYSTAD 3 1 3 2 1 4 20 16 50 9 11 LEUSDEN 1 1 1 LIJNDEN 1 3 1 8 33 26 12 84 1 18 LIMMEN 2 2 3 15 14 31 62 44 173 29 19 LISSE 13 22 10 20 25 59 83 66 1 1 300 23 28 LISSERBROEK 1 3 4 2 LOENEN AAN DE VECHT 1 2 3 3 1 5 5 20 2 5 LOENERSLOOT 2 1 1 1 2 7 2 LOOSDRECHT 1 4 2 1 2 10 4 LUNTEREN 4 2 4 3 13 5 1 MAARN 1 1 2 1 MAARSSEN 13 10 3 3 6 3 2 4 1 45 5 7 MIDDENBEEMSTER 2 2 4 3 MIJDRECHT 1 1 6 11 7 5 16 17 64 23 13 MILL 2 2 1 MONNICKENDAM 7 3 2 12 3 1 MUIDEN 5 6 9 4 20 15 59 11 17 MUIDERBERG 1 1 2 4 5 13 2 9 NAARDEN 1 2 3 13 10 7 36 10 NEDERHEMERT 1 1 1 NEDERHORST DEN BERG 1 3 1 3 1 2 19 1 31 9

Jaarrapportage 2011 50 Postbus 7501 Tel: 020 6015555 1118 ZG Schiphol Fax: 020 601 8044 Postcodelocatie: 03-14 Email: [email protected]

Meldingen en melders per woonplaats N t/m S

Specifieke meldingen Periodemeldingen Algemene meldingen

Plaats Eerste kwartaal Eerste kwartaal kwartaal Tweede Derde kwartaal Vierde kwartaal Eerste kwartaal kwartaal Tweede Derde kwartaal Vierde kwartaal Eerste kwartaal kwartaal Tweede Derde kwartaal Vierde kwartaal Totaal ‘s nachts Waarvan Melders NES A/D AMSTEL 1 6 1 1 3 7 19 3 NIEUW-VENNEP 356 370 341 220 161 171 261 130 1 2011 88 95 NIEUWER TER AA 2 1 2 10 2 3 20 3 3 NIEUWERBRUG AAN DEN RIJN 2 2 2 NIEUWERSLUIS 3 3 1 2 NIEUWKOOP 8 22 47 32 63 67 47 32 318 35 17 NIEUWVEEN 26 19 26 11 210 137 139 96 664 46 14 NIGTEVECHT 1 3 4 2 NIJKERK GLD 2 1 1 1 5 2 2 NOORDBEEMSTER 1 1 1 NOORDEN 1 1 1 1 NOORDWIJK 9 7 15 1 9 4 14 5 1 1 66 17 16 NOORDWIJKERHOUT 1 4 1 1 2 6 15 2 5 OEGSTGEEST 2578 1682 1224 810 319 311 265 75 1 2 1 7268 398 94 OOSTHUIZEN 1 1 1 OOSTKNOLLENDAM 2 2 1 OOSTZAAN 5 10 10 6 1 6 2 40 1 7 OTERLEEK 781 763 1657 1162 3 4 1 4371 1088 2 OUDE MEER 1 1 1 OUDE WETERING 56 55 22 23 8 9 30 24 227 64 7 OUDERKERK AAN DE AMSTEL 3 1 3 1 14 6 4 13 1 46 3 24 OUDERKERK AAN DEN IJSSEL 1 1 2 1 OUDORP 14 2 5 1 1 23 2 OVERVEEN 8 4 2 3 4 1 22 4 PETTEN 1 1 1 POLSBROEK 1 2 3 1 PURMEREND 3 3 6 34 33 43 56 178 7 5 PUTTEN 1 1 1 REEUWIJK 4 1 26 252 1 1 2 287 36 4 RHENEN 1 1 1 RIJNSATERWOUDE 1 1 1 RIJNSBURG 6 8 12 2 8 15 25 4 80 11 7 RIJSENHOUT 13 9 13 67 23 21 35 164 2 347 64 93 RIJSWIJK ZH 3 1 4 1 ROELOFARENDSVEEN 2 1 5 5 2 1 1 17 2 5 ROOSENDAAL 1 1 2 4 1 2 ROTTERDAM 2 2 1 ROZENBURG NH 1 1 3 5 10 2 4 SANTPOORT-NOORD 18 83 61 13 10 21 8 3 217 4 11 SANTPOORT-ZUID 3 5 17 7 10 4 22 7 75 18 6 SASSENHEIM 4 5 9 4 3 7 9 4 1 46 11 21 SCHOONHOVEN 3 3 1 SCHOORL 3 2 5 2 SINT PANCRAS 1 1 1 3 1 SOEST 1 16 14 19 11 4 7 5 1 78 9 8 SOESTERBERG 2 2 1

Jaarrapportage 2011 51 Postbus 7501 Tel: 020 6015555 1118 ZG Schiphol Fax: 020 601 8044 Postcodelocatie: 03-14 Email: [email protected]

Meldingen en melders per woonplaats S t/m W

Specifieke meldingen Periodemeldingen Algemene meldingen

Plaats Eerste kwartaal Eerste kwartaal kwartaal Tweede Derde kwartaal Vierde kwartaal Eerste kwartaal kwartaal Tweede Derde kwartaal Vierde kwartaal Eerste kwartaal kwartaal Tweede Derde kwartaal Vierde kwartaal Totaal ‘s nachts Waarvan Melders SPAARNDAM 28 11 16 27 57 41 40 14 234 37 55 SPAARNDAM WEST 3 2 9 2 5 13 5 39 6 16 STARNMEER 1 1 1 STOLWIJK 1 1 1 3 2 2 STOMPETOREN 1 1 1 1 SWIFTERBANT 1 2 1 1 5 3 TER AAR 1 1 1 5 6 15 13 26 1 69 15 12 TIEL 1 1 1 UITGEEST 220 242 272 293 27 71 152 232 2 2 3 1516 405 38 UITHOORN 293 327 250 858 246 223 331 1810 12 4350 29 307 URSEM 4 2 2 3 10 21 19 2 UTRECHT 1 4 1 5 11 4 9 VALKENBURG 6 2 4 12 4 VELSEN-NOORD 5 23 2 7 5 1 43 1 4 VELSEN-ZUID 4 1 5 3 2 2 17 8 5 VELSERBROEK 7 36 46 6 26 41 32 9 203 18 29 VIJFHUIZEN 12 12 63 31 17 13 19 15 1 183 10 24 VINKEVEEN 1 4 7 4 1 1 4 7 29 9 6 VLEUTEN 1 1 1 3 1 3 VOGELENZANG 29 3 6 1 20 12 71 28 9 VOLENDAM 1 2 3 3 VOORBURG 1 1 1 VOORHOUT 23 26 6 34 35 103 71 10 308 107 32 VOORSCHOTEN 3 114 78 3 2 8 8 2 218 4 9 VOORTHUIZEN 3 6 24 34 21 23 7 23 1 142 21 2 VROUWENAKKER 2 2 1 WADDINXVEEN 6 6 2 WARMOND 6 7 10 2 11 15 37 8 96 18 21 WASSENAAR 2 4 10 4 7 1 28 2 8 WATERGANG 2 16 11 4 1 34 4 2 WAVERVEEN 1 2 1 4 2 WEESP 1 1 3 3 8 15 32 30 1 94 2 15 WEKEROM 1 1 1 WEST-GRAFTDIJK 10 13 1 2 16 6 6 54 33 4 WESTBROEK 1 2 2 1 1 7 2 WESTZAAN 4 12 8 6 1 13 14 5 1 64 4 12 WETERINGBRUG 2 2 1 1 WIJDENES 1 1 1 WIJDEWORMER 1 8 4 6 4 23 1 1 WIJK AAN ZEE 1 17 24 5 1 48 1 2 WILNIS 1 2 1 4 3 WOERDEN 3 1 3 1 20 5 4 5 1 43 5 13 WOERDENSE VERLAAT 3 1 1 5 4 WORMER 10 6 8 24 1 1 5 13 68 8 7 WORMERVEER 6 25 13 5 6 4 59 5 6 WOUBRUGGE 1 1 1

Jaarrapportage 2011 52 Postbus 7501 Tel: 020 6015555 1118 ZG Schiphol Fax: 020 601 8044 Postcodelocatie: 03-14 Email: [email protected]

Meldingen en melders per woonplaats W t/m Z

Specifieke meldingen Periodemeldingen Algemene meldingen

Plaats Eerste kwartaal Eerste kwartaal kwartaal Tweede Derde kwartaal Vierde kwartaal Eerste kwartaal kwartaal Tweede Derde kwartaal Vierde kwartaal Eerste kwartaal kwartaal Tweede Derde kwartaal Vierde kwartaal Totaal ‘s nachts Waarvan Melders WOUDENBERG 4 1 4 1 3 2 2 17 12 1 ZAANDAM 9 13 68 13 16 22 20 19 1 181 43 22 ZAANDIJK 2 1 3 3 ZANDVOORT 7 190 34 43 17 291 9 5 ZEEWOLDE 4 1 4 2 1 12 3 5 ZEGVELD 5 3 1 5 7 21 3 2 ZEVENHOVEN 1 1 3 2 2 6 10 25 7 6 ZOETERMEER 25 6 10 1 42 3 9 ZOETERWOUDE 1 2 2 5 4 ZUIDERMEER 1 1 1 ZWAAG 3 3 1 ZWAANSHOEK 319 276 270 499 165 123 117 113 1 1883 64 30 ZWAMMERDAM 1 1 2 1 2 ZWANENBURG 8 9 11 7 47 38 26 29 1 176 41 52 onbekend ** 2 1 7 6 7 8 31 2 22

* Een uitsplitsing van het aantal melders en meldingen uit Amsterdam is hier te vinden ** ‘onbekend’ zijn meldingen waarbij geen informatie over de woonplaats van de melder is vastgelegd.

Een uitgave van: Bewoners Aanspreekpunt Schiphol, Januari 2012

Postbus 7501 1118 ZG Schiphol Postcodelocatie: 03-14 Tel: 020 6015555 Fax: 020 601 8044 Email: [email protected]

Layout : AV, Bas

Jaarrapportage 2011 53 Tel: 020 6015555 020 Tel: 7501 Postbus Postbus 7501 Tel: 020 6015555 Fax: 020 601 8044 601 020 Fax: Schiphol ZG 1118 1118 ZG Schiphol Fax: 020 601 8044 Email: [email protected] Email: 03-14 Postcodelocatie: Postcodelocatie: 03-14 Email: [email protected]

araprae21 54 2011 Jaarrapportage Jaarrapportage 2011 54 Postbus 7501 Tel: 020 6015555 1118 ZG Schiphol Fax: 020 601 8044 Postcodelocatie: 03-14 Email: [email protected]

Melders uit Gooi en regio Amersfoort focusgebied AMRUFRA In de vorige jaarrapportage is melding gemaakt van een opvallende toename van het aantal melders en meldingen uit het Gooi en de regio rond Amersfoort. Deze stijging zou te maken kunnen hebben gehad met het AMRUFRA-project en de publiciteit daarover in het Gooi en de regio Amersfoort vanaf juli/augustus 2010. 9 AMRUFRA staat voor Amsterdam-RUhr-FRAnkfurt. Hiermee wordt een herindeling van het Nederlands-Duitse luchtruim bedoeld, waardoor vertrekkend verkeer vanaf Schiphol naar het oosten sinds maart 2010 op een ander punt aansluit op de doorgaande luchtroutes boven Nederland dan voorheen. Hiervoor zijn de vertrekroutes naar het oosten van de Polder- baan (36L) en Zwanenburgbaan (36C) nabij Muiden gesplitst. Op dat punt zitten vliegtuigen overigens al op een hoogte van 3 tot 4 km.

Figuur 15. Meldingen en percentage melders uit gebied ten zuidoosten van Muiden

periode meldingen aantal melders t.o.v. totaalaantal meldrs specifieke meldingen

500 10% percentage melders ten opzichte van 450 totaal aantal melders 9% 400 8% 350 7% 300 6% 250 5% 200 4% 150 3% 100 2% 50 1%

aantal meldingen aantal 0 0% jul jul feb feb jan jan okt okt jun jun apr apr sep dec sep dec mrt mrt nov nov mei mei aug aug 2009 2010 2010 2011 GJ2010 GJ2011

Als het aantal melders per maand uit het (gele) gebied ten zuidoosten van Muiden vanaf de start van het AMRUFRA-project in de maand maart tot en met oktober 2010 wordt vergeleken met dezelfde maanden in 2011, is dit in het 2011 licht gedaald: van gemiddeld 65 per maand tot gemiddeld 54. Maar het gemiddelde aantal meldingen per maand is in dezelfde periodes van het jaar toegenomen: van gemiddeld 37,5 per melder per maand naar 66,5. Per melder zijn in 2011 dus meer meldingen ingediend. Dit is ook te zien aan het aantal melders uit Hilversum, de enige plaats in dit gebied in de top 25 van plaatsen met de meeste melders. Dit is in het gebruiksjaar 2011 met 16,2% gedaald, terwijl het aantal periode- en specifieke meldingen uit deze plaats sterk is gestegen.

Jaarrapportage 2011 55 Postbus 7501 Tel: 020 6015555 1118 ZG Schiphol Fax: 020 601 8044 Postcodelocatie: 03-14 Email: [email protected]

Bijlage Amsterdam meldingen en melders Amsterdaper postcodegebied

Meldingen en melders per postcodegebied, Amsterdam gebruiksjaar 2011 Specifieke meldingen Periodemeldingen Algemene meldingen

Postcodegebied Eerste kwartaal Eerste kwartaal kwartaal Tweede Derde kwartaal Vierde kwartaal Eerste kwartaal kwartaal Tweede Derde kwartaal Vierde kwartaal Eerste kwartaal kwartaal Tweede Derde kwartaal Vierde kwartaal Totaal ‘s nachts Waarvan Melders

1011 t/m 1019 5 13 28 33 7 73 47 85 291 16 105 1021 t/m 1028 4 1 5 17 23 11 61 1 14 1031 t/m 1037 2 21 61 3 12 46 44 19 12 220 19 23 1041 t/m 1047 1 1 2 2 1051 t/m 1059 28 65 53 155 93 301 140 228 2 3 1068 38 180 1060 t/m 1069 2296 1134 173 120 740 1040 537 432 3 2 3 6480 430 293 1071 t/m 1079 69 107 195 170 78 161 163 156 1 1 1101 52 153 1081 t/m 1083 906 545 612 553 158 136 347 375 1 1 2 3636 374 148 1086 t/m 1087 9 7 12 7 8 16 11 18 88 7 20 1091 t/m 1099 7 4 3 3 6 5 16 22 1 1 68 7 26 1101 t/m 1109 245 179 231 224 114 101 216 213 10 43 37 1613 264 71 totaal: 3567 2075 1372 1269 1221 1897 1545 1559 17 62 44 14628 1208 1035

Een uitgave van: Bewoners Aanspreekpunt Schiphol, Januari 2012

Postbus 7501 1118 ZG Schiphol Postcodelocatie: 03-14 Tel: 020 6015555 Fax: 020 601 8044 Email: [email protected]

Layout : AV, Bas

Jaarrapportage 2011 56Bijlage Amsterdam