Castraat?

Hij is geen freak, zijn stem is domweg nooit gebroken. Michael Maniaci is een natuurlijke castraat en zingt als operasopraan – ondanks veel tegenstand – de sterren van de hemel. ‘Countertenoren zien groen en geel van jaloezie, behalve Andreas Scholl. Toen hij mij hoorde zingen, riep hij uit: ‘My God, you are the real thing!’

Tekst: René Seghers, Foto’s: Michael Cooper, Michele Crosera Operasopraan Michael Maniaci The real thing

Een pijnlijk verhaal? Nee, want er kwam geen de linkerkant van zijn gezicht er debet aan zou castratie aan te pas. In zekere zin zijn het freaks of zijn. Maniaci: ‘Ja, maar dat is onzin. Als dat zo nature: mannen die als jongens de baard niet in de was, zou ik natuurlijk niet kunnen zingen. Dan keel hebben gekregen. Natuurlijke castraten dus, had ik geen flexibiliteit en geen stemomvang, Emale sopranos genaamd. Over Michael Maniaci zijn misschien vijf noten.’ inmiddels volop discussies gaande. Volgens sommigen kan het namelijk niet, tenzij er sprake is Des duivels van vervorming van de genitaliën. Zonder al te diep Michael Maniaci’s weg naar de opera was geen op de materie in te gaan, komt het erop neer dat vanzelfsprekende. Geboren in , Pennsylvania, een natuurlijke castraat een soort hermafrodiet zou als telg uit een streng gelovige baptistenfamilie, was hij moeten zijn. bepaald geen logische kandidaat voor een muzikale Maniaci ontkent dit ten stelligste: ‘Er ontbreekt niets carrière. Zoiets was des duivels! en alles functioneert. Mijn stem is domweg nooit ‘Ik ben zelf geen volgeling, hoor’, zegt Maniaci. ‘Ik gebroken. En dat geldt niet alleen voor mijn ben spiritueel aangelegd, maar niet orthodox – al zangstem. Zoals je kunt horen is mijn spreekstem ook ben ik wel zo opgevoed. Het ging mis toen ik op erg hoog. Het is verbluffend hoeveel tijd mensen mijn veertiende een Broadway-productie van Les spenderen aan het bediscussiëren van mijn geval. Misérables zag. Vanaf dat moment wilde ik op het Men vraagt zich af of ik een hormoonstoornis heb, toneel staan. Ik begon instrumenten te bespelen en het is nogal hysterisch allemaal. Mijn hormoonniveaus te zingen. Maar mijn stem brak niet. Op dat moment zijn volkomen normaal. Mijn stembanden zijn zelfs had ik er eigenlijk geen notie van wat dat was, ontwikkeld; ik klink niet als een kind. Dat is wat doordat mijn muzikale oriëntatie primair vroeger met castreren werd voorkomen: door de instrumentaal was. Maar mijn omgeving suggereerde castratie verlengden de stembanden zich niet en hield dat ik er iets aan moest doen. Met de lerares van het je die kinderstem. Mijn stembanden zijn misschien kerkkoor sprak ik erover. Toen ik zei dat ik lichamelijk niet volledig doorgegroeid. Ze hebben de flexibiliteit en geestelijk nergens problemen mee had, zei ze dat van een volwassene, maar ze hebben wel een andere er geen reden was kunstmatig te gaan proberen mijn dichtheid. En er is complete musculaire gelijkheid in stem met oefeningen te verlagen. Ze moedigde mij de spieren om mijn stembanden.’ juist aan om mijn klankkleur en hoge noten te Er is ook wel gezegd dat de spierverlamming aan ontwikkelen. Daarmee heeft ze op mijn zestiende

48 herfst 2010 www.luister.nl www.luister.nl 49 herfst 2010 Piano’s Maene Passion for musicians

Uw pianospecialist sinds 1938...

exclusief verdeler België

Steinway Restauratie Atelier ‘Veel castraten mijn stem gered, want om mij heen kwamen range volkomen irrelevant.” Hij liet mij veertig Vintage Steinway V mensen al met hormoonkuren als tip.’ minuten zingen, waarna hij begon te zeiken over Grote keuze nieuwe en tweedehandse Steinway belandden in de Tegelijkertijd werd Broadway onhaalbaar, doordat er mijn ornamentatie, die te Amerikaans zou zijn. Ik geen rollen voor zijn stemsoort waren. ‘Dat is de was te naïef en had duidelijk nooit met echte prostitutie. Ze eigenlijke reden dat ik operasopraan ben geworden: barokexperts gewerkt! er was helemaal geen alternatief. Mijn stem valt ‘Ik vroeg René Jacobs mij te demonstreren wat hij leidden een bizar precies in het repertoire dat voor de castraten werd wilde. Hij speelde steeds moeilijker variaties voor op gecomponeerd. Legendes zoals Cafarelli (Händel), het klavecimbel. Gaandeweg werd ik zo kwaad over leven, ook de Valeriano Pellegrini, Venanzio Rauzzini, voor wie zijn arrogante gedrag dat ik ieder voorbeeld Mozart Exsultate Jubilate componeerde. Van Mozart terugkaatste in stem. Hij was verrast en zei: “Wel, supersterren zing ik Ramiro in La Finta Giardiniera, Cecilio en wel... slim voor een Amerikaan. Je hebt toch iets in Cinna in . Voor Telarc neem ik momenteel je mars, maar ik heb nog nooit zo’n geluid gehoord. trouwens; het mijn eerste Mozart recital-cd op. Ik heb niets voor je. Laten we een paar jaar ‘Van Händel zing ik Idamante in , Xerxes, wachten, misschien breekt je stem nog.” Ik was te waren Ariodante, Ruggero in Alcina, en Ulisse in verbluft om iets terug te zeggen.’ , Nerone in Agrippino, Sesto en de Eunuch Pierre Audi zou hem voor zijn Monteverdi-cyclus bij circusfreaks’ in . De aria van de Eunuch wordt altijd De Nederlandse Opera hebben willen engageren. gecoupeerd, daarom weigerde ik die rol toen de ‘Maar toen Christophe Rousset mij op de lijst zag verkoop van nieuwe en tweedehandse mij hem aanbood nadat ik de staan, eiste hij dat mijn naam werd geschrapt. Hij Beschikt u over een waardevolle oude piano, of een piano’s en vleugelpiano’s : Metropolitan Opera Competitie in 2003 had weigerde met mannelijke sopranen te werken, instrument waaraan u emotioneel gehecht bent? Wilt u gewonnen. Toen Peter Gelb aantrad als General “basta cosi!” En dat laat zich voorstaan op een deze terugbrengen naar zijn originale, bespeelbare staat ? Manager belde hij mij en vroeg hij waarom ik niet authentieke uitvoeringspraktijk. Bizar! In Amerika digitale piano’s - stagepiano’s Onze 12 ateliermedewerkers nemen uw instrument graag onder wilde. Daarna werd de aria in ere hersteld en maakte hebben ze misschien geen verstand van muziek, handen : ik mijn debuut.’ Maar er is toch veel meer dan maar ze hebben gelukkig ook niet zulke verkoop - verhuur - financiering Mozart en Händel? Vivaldi bijvoorbeeld? Maniaci: vooroordelen.’ . restauratie van zowel hedendaagse piano’s als historische ‘Hmmm, ik weet niet of dat snelvuur klakkatura In Londen was het van hetzelfde laken een pak. ‘Ik instrumenten service en stemmen . professionele, hoogwaardige restauratie van meubel, gedoe voor mij is. Ik weet niet of ik daar mijn stem auditeerde voor Covent Garden met twee Mozart- zangbodem, klavier, ... full-service pianoverhuring voor uw evenement : verschillende naar wil voegen. Misschien zijn religieuze muziek.’ aria’s uit opera’s die ze op hun repertoire hadden . herstellen van mechanieken en vernieuwen en/of intoneren modellen Steinway D en B, Kawai, Roland en Yamaha ter van hamerkoppen staan. Aan het eind zeiden ze: “Prachtig, maar wij beschikking Dogmatisch zijn een repertoirehuis, we hebben geen idee waarin . van heel eenvoudige herstelling tot complete restauratie Publiek en critici hebben Michael Maniaci als een we je zouden kunnen gebruiken. Maar we zullen sensatie omarmd. Producers en dirigenten vallen in met genoegen kennisnemen van wat beslist een Vraag een vrijblijvende expertise/offerte via twee kampen uiteen: degenen die het, zoals mooie carrière in de concert hall zal worden.” [email protected] of 051/49.18.10 , prachtig vinden, en degenen Londen, ooit de bakermat van de castraten. Je moet bij wie de haren recht overeind gaan staan wanneer er tegenwoordig óf als een klinken óf Steinway l Boston l Essex l Doutreligne hij zich als sopraan presenteert. ‘Ik auditeerde voor een kerkstem hebben – of Rousset moet er niet Sauter l Kawai l Roland l Yamaha René Jacobs in Berlijn. Ik loop die kamer in en hij dirigeren. In De Munt in Brussel doet Jacobs de zegt: “Dus, jij noemt jezelf sopraan?” Ik zeg: “Ja, barok. Zo is er weinig speelruimte. Ze zijn volkomen Raadpleeg regelmatig onze website voor promoties, maestro.” Hij zegt: “Maar je zingt Nero in dogmatisch en niet-creatief. En dat voor authentieke concerten- en activiteitenkalender : L’Incoronazione di Poppea, is dat niet te laag?” Ik uitvoeringsprofeten. Nog los van wie er werkelijk www.maene.be zeg: “Nee, het is weliswaar aan de lage kant, maar weet hoe de muziek in 1750 klonk: het gaat om de het is Monteverdi, zang met continuo, daarbij is de keuzes die je vandaag maakt.’

50 herfst 2010 www.luister.nl www.luister.nlU vindt onze showrooms in Ruiselede, Gent51 herfsten Brussel 2010

Luister augustus 2010V1.indd 1 15/09/2010 16:42:09 NIEUW NIEUW NIEUW NIEUW NIEUW 6316119 6316189 6418679 6316099 6418689

ANGELA GHEORGHIU ANGELA GHEORGHIU NATALIE DESSAY ROLANDO VILLAZON DIANA DAMRAU Gounod: Faust - Live from the Puccini: La Rondine - Live from the Met R. Strauss: Ariadne auf Naxos Verdi: Don Carlo - Live from the Verdi: Rigoletto Teatro La Fenice. Royal Opera House Royal Opera House Il Crociato in Egitto di . EMI Classics - The Home of Opera, ook op DVD! 5 prachtige nieuwe titels liggen nu in de winkel. Om dat te vieren zijn ‘Het is Kantje boord Maniaci troostte zich met de gedachte dat hij zich er de 35 onderstaande titels tijdelijk* extra voordelig verkrijgbaar! H Misschien is het ook een seksueel probleem? in de B-cast aan het einde van de reeks met de verbluffend Maniaci: ‘Ja, ik denk het wel. Homofobie of zo. Ik souffleur doorheen kon slaan. ‘Heb ik toch mijn verberg mijn homoseksualiteit niet. Wat Rousset debuut in Teatro La Fenice gemaakt. Maar na vijf hoeveel tijd betreft kan dat het niet zijn, want die is zelf dagen onderbrak Villaume de repetitie na het Trio famously gay.’ Stellen die reacties hem teleur? Zit hij en vroeg hij of ik het een keer op toneel wilde mensen ermee? ‘Ja, ik baal ervan. Ik zou graag in Europa zingen. Daarna moest mijn A-cast collega nog een werken. Ik heb altijd gedacht ooit naar Europa te keer, waarna Villaume mij vroeg de repetitie af te spenderen aan verhuizen. Ik hang niet aan Amerika, politiek gezien maken. De hel brak los, mijn collega wilde hem en al helemaal niet. Misschien speelt het anti- het orkest te lijf gaan omdat hij gedegradeerd was het Amerikanisme zelfs wel mee; we hebben ons niet en ik gepromoveerd. Een dag later zong ik de Welser-Most Daniels, Bicket Various Artists Ventris, Welser-Most Dessay, Naouri Villazon, Bayo Villazon, Netrebko Dessay White, Haymon, Rattle d'Albert: Tiefl and Britten: A Midsummer Britten: Peter Grimes Britten: Peter Grimes Debussy: Pelleas et Donizetti: L'elisir d'amore Donizetti: L'eliser d'amore Donizetti: La Fille Gershwin: Porgy and Bess geliefd gemaakt in de wereld de afgelopen acht jaar. generale. Die werd evenals de première gefilmd, de 2344829 (2DVD) Night's Dream 2174149 (2DVD) 5009719 (2DVD) Mélisande 2672779 (1DVD) 3633529 (1DVD) du Régiment 4924979 (1DVD) bediscussiëren Niet dat ik klaag, het gaat boven verwachting goed. dvd is een mix. 3392029 (2DVD) 6961379 (2DVD) 5190029 (1DVD) Ik maak tenslotte nog maar vijf jaar carrière. ‘Ik weet achteraf nog steeds niet hoe ik er doorheen van mijn geval. Binnenkort ga ik naar Barcelona en dan is er ook ben gekomen. Ik bedoel, ik ben een Händel-Mozart nog die recital-cd. Dat zijn mooie dingen om naar sopraan. Ik had geen kennis van de Meyerbeer-stijl Men vraagt zich uit te kijken.’ en werd overdonderd door dat orkest. Het moet de Zijn de countertenoren soms een beetje jaloers? adrenaline-kick zijn geweest. Villaume zei: “Maak ze af of ik een Maniaci: ‘Schrijf het maar niet op, maar ze zien af! Ik wil bloed zien!” Dat heb ik toen maar groen en geel, behalve Andreas Scholl. Toen hij mij gedaan.’

hormoonstoornis hoorde zingen in de Giulio Cesare die we voor Gardiner Gardiner Jurowski Jaroussky, Christie Gens Dessay, Villazon, Perez Hampson, Graham, Plasson Christie Garanca, Harding Harmonia Mundi op dvd opnamen, explodeerde hij: Buitenbeentje Gluck: Alceste Gluck: Orphée et Eurydice Humperdinck: Hansel and Landi: Sant`Alessio Lehár: La Veuve Joyeuse Massenet: Manon Massenet: Werther Monteverdi: Il ritorno Mozart: Così fan tutte 2165709 (1DVD) 2165779 (1DVD) Gretel 5189998 (2DVD) 6961369 (1DVD) 5050689 (2DVD) 3592579 (2DVD) d'ulisse in patria 3447169 (2DVD) heb, het is nogal ‘My God, you are the real thing!’ Ik ben niet in Wat vindt deze male soprano eigenlijk van de 2063089 (1DVD) 4906139 (1DVD) competitie met countertenoren, ons repertoire praktijk van castreren? ‘Er wordt verkeerd naar hysterisch overlapt elkaar niet. Ik heb ook veel meer gekeken. Men kijkt naar degenen die het hebben kleurmogelijkheden, flexibiliteit, volume en een gered, maar 95 procent mislukte. Die moesten allemaal’ groter bereik. In Meyerbeers Il Crociato in Egitto gecastreerd verder, zonder inkomen en als outcasts. zing ik over tweeënhalve octaaf tegen een bijna Veel castraten belandden in de prostitutie. Ze Wagneriaans orkest in. Dat was trouwens wel kantje leidden een bizar leven, ook de supersterren boord. Het ging fantastisch en ik heb er veel baat bij trouwens; het waren circusfreaks.’ gehad, maar eigenlijk is die rol te zwaar voor mij. Toch is hij zelf natuurlijk ook een buitenbeentje. Komt ‘Overigens ben ik erin geluisd met die rol. Ik werd dat door zijn stem, of ook door zijn persoonlijkheid Welser-Most Kaufmann, Welser-Most Welser-Most Lott, Minkowski Various Artists Gheorghiu Gallardo-Domâs, Levine Didonato, Pappano Mozart: Don Giovanni Mozart: La Clemenza di Tito Mozart: Le Nozze di Figaro Offenbach: La Grande Offenbach: La Vie Puccini: La Bohème Welser-Most Puccini: Manon Lescaut Rossini: Il Barbiere di last minute als stand-in voor de B-cast gevraagd. Ze en zijn gedeeltelijke gezichtsverlamming? ‘Ik denk 5009708 (2DVD) 3774539 (1DVD) 2344819 (2DVD) Duchesse Parisienne 2174179 (1DVD) Puccini: La Bohème 2174209 (1DVD) Siviglia stuurden me twee scènes, zeggende dat dat de toch vooral door mijn stem.’ 3102399 (2DVD) 5193019 (1DVD) 3774529 (1DVD) 6945819 (2DVD) hoofdmoot was. Ik had de partituur niet in New Wat vindt hij van zijn enige sopraancollega, Oleg York, en die Opera Rara-opname kende ik niet. Ryabets? Word ik in Venetië van het vliegveld afgehaald door Maniaci: ‘Een collega? Nooit van gehoord. Maar als de manager, compleet met contract. Of ik ter het mij is overkomen, kan het ook bij een ander plaatse wilde tekenen. Ik vroeg om de partituur. Die gebeuren.’ had hij niet bij zich, dus tekende ik maar. Blijkt dat ik de hoofdrol heb, en dat de partituur honderden

pagina’s beslaat.’ Kaufmann, Welser-Most Secunde, Annisimov Dessay, Conlon Domingo Dessay, Keenlyside, De Billy Pavarotti, Ramey, Muti Levine Barenboim Schubert: Fierrabras Shostakovich: Lady Stravinsky: Le Rossignol Tan Dun: The First Emperor Thomas: Hamlet Verdi: Don Carlo Verdi: Macbeth Wagner: Tristan und Isolde 5009699 (2DVD) Macbeth of Mtsensk 5442429 (1DVD) 2151299 (2DVD) 5994479 (2DVD) 5994429 (2DVD) 2063049 (2DVD) 5193159 (3DVD) 52 herfst 2010 www.luister.nl 5997308 (2DVD) www.luister.nl 53 herfst 2010

emiopera.com | emiclassics.com | youtube.com/emiclassics | facebook.com/emivirginclassics * Tot eind dec. 2010

EMI Luister-sept-2010.indd 1 29-09-10 13:57