STAN ŚRODOWISKA NA TERENIE WOJEWÓDZTWA ŚLĄSKIEGO I MIASTA KATOWICE W 2017 ROKU
Prezentacja przygotowana przez Regionalny Wydział Monitoringu Środowiska GIOŚ oraz WIOŚ w Katowicach, na Sesję Rady Miasta Katowice, styczeń 2019 rok
PAŃSTWOWY MONITORING ŚRODOWISKA NA TERENIIE WOJEWÓDZTWA ŚLĄSKIEGO
PODSYSTEM MONITORINGU HAŁASU PODSYSTEM MONITORINGU POWIETRZA
PAŃSTWOWY MONITORING ŚRODOWISKA W WOJEWÓDZTWIE ŚLĄSKIM
PODSYSTEM MONITORINGU PÓL ELEKTROMAGNETYCZNYCH PODSYSTEM MONITORINGU PODSYSTEM MONITORINGU WÓD POWIERZCHNIOWYCH WÓD PODZIEMNYCH
ROZMIESZCZENIE STANOWISK POMIAROWYCH JAKOŚCI POWIETRZA W WOJEWÓDZTWIE SLĄSKIM Rodzaje mierzonych zanieczyszczeń:
Stanowiska pomiarowe WIOŚ w Katowicach: 19 stacji automatycznych, 26 stanowisk manualnych pyłu zawieszonego PM10 (17) i PM2,5 (9), 3 stanowiska pomiarów pasywnych (benzen). Łącznie 203 stanowiska pomiarowe w 29 lokalizacjach. OCENA JAKOŚCI POWIETRZA ZA 2017 ROK WG KRYTERIUM OCHRONA ZDROWIA http://www.katowice.wios.gov.pl/monitoring/informacje/stan2017/ocenap.pdf Zbiorcze zestawienie wyników klasyfikacji stref
As(PM10) BaP(PM10) C6H6 Cd(PM10) Ni(PM10) Pb(PM10) CO NO O PM10 PM2.5 SO arsen benzo(a)piren benzen kadm 2 nikiel 3 ołów 2 aglomeracja A C A A A C A C, D2 C C, C1 A A górnośląska aglomeracja rybnicko- A C A A A A A A, D2 C C, C1 A A jastrzębska miasto Bielsko-Biała A C A A A A A A, D2 C C, C1 A A miasto Częstochowa A C A A A A A A, D2 C C, C1 A A strefa śląska A C A A A A A C, D2 C C, C1 A C
Dla wszystkich substancji podlegających ocenie, strefy zaliczono do jednej z poniższych klas: klasa A - jeżeli stężenia zanieczyszczenia na jej terenie nie przekraczały odpowiednio poziomów dopuszczalnych, poziomów docelowych, poziomów celów długoterminowych, klasa C - jeżeli stężenia zanieczyszczenia na jej terenie przekraczały poziomy dopuszczalne lub docelowe klasa C1 – jeżeli stężenia pyłu zawieszonego PM2,5 na jej terenie przekraczały poziom dopuszczalny 20 µg/m3 do osiągnięcia do dnia 1 stycznia 2020 roku (faza II), klasa D1 - jeżeli stężenia ozonu w powietrzu na jej terenie nie przekraczały poziomu celu długoterminowego, klasa D2 - jeżeli stężenia ozonu na jej terenie przekraczały poziom celu długoterminowego. STĘŻENIA ŚREDNIE ROCZNE PYŁU ZAWIESZONEGO PM10 W LATACH 2014-2017 (w 2017 roku średnie roczne stężenia pyłu zawieszonego PM10 mieściły się w przedziale od 62% do 139% poziomu dopuszczalnego; z 23 stanowisk, z których wyniki wykorzystano do oceny za 2017 rok, na 13 stanowiskach stężenia były wyższe niż 40 µg/m3, a na 10 były równe lub niższe od poziomu dopuszczalnego)
3 mg/m 2014 2015 2016 2017 Poziom dopuszczalny w etykietach 2017 rok
60
50
40
30
20
10
40 44 41 41 48 41 52 51 41 38 34 42 25 26 36 46 40 49 32 48 56 39 38
0
RybnikBorki ul.
GliwiceMewy ul.
Godów ul.Gliniki
TychyTołstoja ul.
ŻorySikorskiego ul.
Zywiec ul. Kopernika
KatowiceKossutha ul
UstrońSanatoryjna ul.
LubliniecPiaskowa ul.
ZłotyPotok gm. Janów MyszkówMiedziana ul.
Cieszynul. Mickiewicza
Sosnowiec ul.Lubelska
Pszczynaul. Bogedaina
KatowiceAutostrada A4
Górnośląska/Plebiscytowa
TarnowskieGóry ul. Litewska
Wodzisławul. Gałczyńskiego
ZabrzeSkłodowskiej-Curie ul.
Częstochowaul.Armii Krajowej
CzęstochowaBaczyńskiego ul.
Knurów, ulJedności Narodowej
Zawiercieul.Skłodowskiej-Curie
DąbrowaGórnicza 1000-lecia ul. Bielsko BiałaKossak-Szczuckiej ul. Jakość powietrza w województwie śląskim – pył zawieszony PM2,5 w latach 2014-2017 w 2017 roku wartość dopuszczalna stężenia pyłu zawieszonego PM2,5, wynosząca 25 μg/m3, poza stanowiskiem tła regionalnego w Złotym Potoku (gmina Janów), została przekroczona na 8 z 9 stanowisk (od 11% do 57%) Jakość powietrza - benzo(a)piren w latach 2014-2017 w 2017 roku średnie roczne stężenia na 11 stanowiskach przekroczyły wartość docelową 1 ng/m3 i wyniosły: w aglomeracji górnośląskiej 7 ng/m3 (Dąbrowa Górnicza) i 8 ng/m3 (Katowice), w aglomeracji rybnicko- jastrzębskiej 16 ng/m3, w Bielsku-Białej 7 ng/m3, w Częstochowie 5 ng/m3, w strefie śląskiej od 6 do 14 ng/m3.
Bielsko Biała ul. Kossak-Szczuckiej Częstochowa ul.Baczyńskiego Dąbrowa Górnicza ul. 1000-lecia
16 15 8 10 10 6 7 9 5 6 6 9 7 3 4 5 6 1 1 1 1 1 1 4 1 1 1 zima lato rok zima lato rok zima lato rok
Katowice ul. Kossutha Rybnik ul. Borki Pszczyna ul. Bogedaina
28 27 20 18 16 18 13 15 12 14 14 11 9 10 8 4 4 7 6 6 3 2 2 2 1 2 1 zima lato rok zima lato rok zima lato rok Godów ul. Gliniki Knurów ul. Jedności Narodowej Tarnowskie Góry ul. Litewska
18 17 1413 15 14 10 12 8 7 8 10 9 7 7 6 6 6 2 3 2 2 2 2 1 1 1 zima lato rok
zima lato rok zima lato rok
Żywiec ul. Kopernika Zawiercie ul. M. Skłodowskiej-Curie 2014 Zawiercie ul. M. Skłodowskiej-Curie 24 2015
14 15 2016 12 12 15 10 9 8 8 8 10 8 5 6 9 2017 2 2 2 1 1 1 5 6 1 1 1 poziom docelowy zima lato rok zima lato rok zima lato rok
OCENA ZA 2017 ROK WG KRYTERIUM OCHRONA ZDROWIA – obszary przekroczeń dla średnich rocznych w przypadku zanieczyszczeń niespełniających standardów jakości powietrza -
pył zawieszony PM10
dwutlenek siarki pył zawieszony PM2,5
benzo(a)piren
Największy udział powierzchni ok. 90% zajmowały obszary o przekroczonym poziomie docelowym benzo(a)pirenu, na których mieszka 100% ludności województwa Liczba przekroczeń dopuszczalnego poziomu stężeń 24-godzinnych pyłu zawieszonego PM10 (norma 50 µg/m3) w latach 2014 - 2017
Liczba przekroczeń 2014 2015 2016 2017 Dopuszczalna częstość przekraczania
175 (od 23 do 106 dni) w etykietach 2017 rok 140
105
70
35
67 84 71 102 71 74 93 56 66 57 62 91 102 68 65 23 31 106 91 96 72 60 40 82
0
Rybnik ul. Borki ul. Rybnik
Gliwice ul. Mewy Gliwice
Godów ul. Gliniki ul. Godów
Tychy ul. Tołstoja Tychyul.
Żory ul. Sikorskiego Żory
Żywiec ul. Kopernika ul. Żywiec
Katowice ul. Kossutha ul. Katowice Sanatoryjna Ustrońul.
Myszków ul Miedziana Myszków
Lubliniec ul. Piaskowaul. Lubliniec
Złoty Potok gm. Janów gm. Potok Złoty
Cieszyn ul. Mickiewicza Cieszyn
Pszczyna ul. Bogedaina ul. Pszczyna
Sosnowiec ul. Lubelska ul. Sosnowiec
Wodzisław ul. Gałczyńskiego Wodzisław
Katowice Plebiscytowa/A4ul.
Tarnowskie Góry ul. Litewska Tarnowskie Góry
Zabrze ul. Skłodowskiej-Curie ul. Zabrze
Częstochowa ul. Baczyńskiego ul. Częstochowa
Czestochowa ul. ArmiiKrajowej ul. Czestochowa
Zawiercie ul.Skłodowskiej-Curie Zawiercie
Dąbrowa Górnicza ul. 1000-lecia DąbrowaGórnicza
Knurów ul. Jedności Narodowej Jedności ul. Knurów Bielsko Biała ul. Kossak-Szczuckiej ul. Bielsko Biała Aglomeracja górnośląska Strefa śląska Aglomeracja Miasta rybnicko- jastrzębska WYNIKI POMIARÓW PYŁU ZAWIESZONEGO PM10 (ŚREDNIE STĘŻENIA 24 GODZ. ) W LATACH 2015-2017
w dniu 09.01.2017 r. w Katowicach 381 µg/m3 w Rybniku 860 µg/m3
Przekroczenia pyłu zawieszonego PM10 występowały przede wszystkim w okresie sezonu grzewczego. W okresie od 1 kwietnia do 30 września 2017 roku, tj. w okresie 183 dni, stacje pomiarowe WIOŚ w Katowicach zanotowały 19 dni z niewielkimi przekroczeniami normy dobowej dla pyłu zawieszonego PM10, czyli ponad 90% przypadków przekroczeń wystąpiło w okresie sezonu grzewczego. WYNIKI POMIARÓW MANUALNYCH KATOWICE – 2017 ROK
Kompletnoś Poziom dopuszczalny* ć serii Dane za Zanieczyszczenie Lokalizacja Poziom docelowy** [%] 2017 rok Dopuszczalna częstość przekroczeń w roku*** Pył zawieszony PM ul. Kossutha 98 41 μg/m3 40 μg/m3* 10 Liczba przekroczeń wartości ul. Kossutha 98 71 35*** dopuszczalnej stężeń 24 godz. pyłu PM10 Pył zawieszony PM ul. 91 52 μg/m3 40 μg/m3* 10 Plebiscytowa/A4 Liczba przekroczeń wartości ul. Plebiscytowa/A4 91 102 35*** dopuszczalnej stężeń 24 godz. pyłu PM10
ul. Kossutha 3 3* Pył PM2,5 98 31 μg/m 25 μg/m
ul. Pył PM2,5 Plebiscytowa/A4 86 39 μg/m3 25 μg/m3*
Ołów ul. Kossutha 97 0,02 μg/m3 0,5 μg/m3** Arsen ul. Kossutha 97 1,7 ng/m3 6 ng/m3** Kadm ul. Kossutha 97 1 ng/m3 5 ng/m3**
Nikiel ul. Kossutha 97 1,6 ng/m3 20 ng/m3**
Benzo(a)piren ul. Kossutha 97 8 ng/m3 1 ng/m3** Wykaz dni z przekroczeniem poziomu 200 μg/m3 stężeń 24-godzinnych pyłu zawieszonego PM10 w 2017 roku (pomiar automatyczny i manualny) GŁÓWNA PRZYCZYNA ZŁEJ JAKOŚCI POWIETRZA - emisja zanieczyszczeń pyłowych (PM10) z budynków mieszkalnych tzw. niska emisja: około 24 tys. ton/rok (zgodnie z POP z 2017r.)
KONIECZNOŚĆ POPRAWY JAKOŚCI POWIETRZA NA TERENIE WOJEWÓDZTWA ŚLĄSKIEGO
Dokumentem określającym jak poprawić jakość powietrza jest Program ochrony powietrza (POP). Piąty POP (zastępujący dotychczasowe) został uchwalony przez Sejmik Województwa Śląskiego w dniu 18 grudnia 2017 r. Zadania ujęte w POP obejmują głównie: - podłączenie jak największej ilości budynków mieszkalnych do sieci ciepłowniczej, - wyeliminowanie spalania paliw złej jakości (jak np. muły węglowe) oraz odpadów w piecach domowych, - termomodernizacje, - wprowadzanie odnawialnych źródeł energii, - ograniczenie emisji z zakładów przemysłowych oraz z transportu. Program powinny realizować wszystkie gminy i powiaty województwa śląskiego oraz podmioty prowadzące działalność gospodarczą. Pierwsze efekty uchwały antysmogowej, w wynikach jakości powietrza, powinny być zauważalne w latach 2020-2022, jeżeli do tego czasu uda się zlikwidować najstarsze paleniska domowe, poprzez podłączenie budynków do sieci ciepłowniczej, zainstalowanie kotłów klasy V lub innego niskoemisyjnego źródła ciepła!!! OZON – ocena wg kryterium ochrony zdrowia
dopuszczalna częstość przekraczania 25 dni - przekroczona na większości obszaru województwa śląskiego (klasa C)
Ozon – przekracza dopuszczalne normy w okresie wiosenno-letnim, przy dużym nasłonecznieniu i wysokich temperaturach. Nasz wpływ na zmniejszenie dopuszczalnych poziomów ozonu jest bardzo ograniczony.
Normy dla ozonu: - 120 µg/m3 (ośmiogodzinna krocząca) poziom docelowy i długoterminowy - 180 µg/m3 (jedna godzinna) poziom informowania - 240 µg/m3 (jedna godzinna) poziom alarmowy MONITORING WÓD POWIERZCHNIOWYCH
Kłodnica do Promnej (2018, zbiory WIOŚ) MONITORING WÓD POWIERZCHNIOWYCH
a rk G raba Wa rta od Widzó wki d o L ó jścia iswa W latach 2016-2021 badania r u r G nian ki do !( !( ty od ta ar s!(w i a !( L !( k a w r !( a a j is k i P !( P !( !( !( Widzówka B zaplanowano dla 218 jcwp, w tym: ie s !( z a c sz !( z Ok a ła a Bi a !( P str an B y k a p ó k k s od Zimna Woda Młynówka Kuczobska w !( n ie R ka i u c C d 110 w dorzeczu Wisły, ni !( k o !( !( u K rąd !( bez P Łomnica Gorzelanka Częstochowa!( !( !( cza !( !P!( Z wle !( !( 107 w dorzeczu Odry, !( Struga!( z Michałowa P ot ok !( !( J L !( !( Dorzecze e is !( żo w w a s r a k t a k i p !( d o o n Wiercica M Ko 1 w dorzeczu Dunaju. ł y Odry n a ó w ł k Lubliniec k B ia ka i K !( !( icz a !( a in m k !( z !P iń n a J B sk a o ci em ie k d ś iel j K z r j nic Smolina Kanał Hutniczy ami ic #* O u a e n o od li i d !( ub nica a !( Dopływ spod Wywły ź L i k ró ał d n L i Sieć pomiarowa obejmuje 252 punktów ła d r eś u B !( o S a nica k d uc cz to o hej i l S a !( !( !( W o i g łki n !( e ia y Że Panew o oż B t Ż la zna ła d B !( !(z e L o r a igoc do b M kieg a d K r !( o rt ó P a a o i w to Psarka W n ębi !( ku k D n !( ty ica do a !(!( !( S z t r P !( Bielawa oły pomiarowych, w tym: K i !( ł a !( !(!( !( toła o S d źród !( ła do Kanara Zawiercie Przemsza d o zb io r !P n 234 zlokalizowane na rzekach, Jaryszowiec ik ki P !( c ot a osze ok d Tarnowskie Góry T o z P b Szeligowiec . P rz !( !( e ł a !P !( !( c w wierk z l Ś a y n c i n o #* e w M ęga i itr e w ó a c !( C i R ik c k !( !( k zn e e r T w i ó S #* o ago n i z P r !( rz ie n a w e a m ń t !( u u 18 na zbiornikach zaporowych. i P r byczk tr B a k l S ic ej łę r !( J i w ka a li #* !( !( P d G !( o #* s ł Wielonka a w Ka n !( !( !( a #* ia P !( R r r s d #* !( k o o z g k l e a a ś o i nica w a P !( ka k !( !( !(#* !( w Potok Leśny !( Biała łó !( ka Dąbrowa Górnicza z m !( Przyk opa yto !( !( o !( B !( K !( !P !( Realizowane programy badawcze: a du wicki Po Ostropka Gliwice k ro ko tok iaw B Bieraw iera Czern go Dopływka z lasu S aw !( !( Kłodnica do Promnej (bez) R zie od K k a !P aw Ko nur ę Ś lszo a Bobrek o ów Ł liw !( Bie wicki Potok d Sztoła k Ł ki ka !( d n Cienka Katowice w K e ę o !( ó a ny u i !( cz n Głów c ał s k jśc !( y i i !( R !( a a a n !( n !( od !( C ic !P li za a !( o ms !( B r!(ze monitoring diagnostyczny, a a P !( P !( c a !( k P ni r !( J iał z og o !( !( !( om a B Ko ic !( Wie !( m Jaworzno z n r n i l zb a n Br ód e on n a i Czerw a W ik z od !( k Szczy Wąwolnica!P D a to gł M !( o ow le ik P !( ic c n !( Łęgoń k zn ż Potok Goławiecki!( c i a trą a d O h Ps k !( po o n s jc !( zy w a P !( c monitoring operacyjny, R ły !( o !( I y ó p to !(Tychy m B Matylda w 2 #*o k K D P i !( Z e o P li
w o n t !P to !( o !( k a k !( k T k ń !( k y a e !( !( !( o o s i Racibórz !( el t w k !( p z o i !( s #* Ło !( G i P Troja od Rybnik k !( k M !( s i !( ora !( !P ń !( !( !( !( wy d !P o !( o g ujścia P szy Z monitoring badawczy, w tym tok l m e Dorzecze o ę z P ś a K r !( ki !( !( nic o r P !( ic ze !(o m nica d u ka Dokawa cia j z ów ś e an j ł o z u R r I !(o !(a ń d i K !(ia ęgo a b Ł k B Wisły a !( ą r !( . Ł d y b o G !( !( c z i d a zn a o ł s k !( s e n i wód granicznych z Republiką pa !( L czy yko ez Psz rz Szotkówk a b Zbiornik!( Łąka W P Jastrzębie-Zdrój !( #* !( Bełk a !( !P Zbiornik Goczałkowice !(k !( !( w !( a M !( !( k !( i #* !( ę a P e c !( tró !( #* Ł o w !( B Czeską, ka z !( ch !( d i !( a op a !( ł ł ywa Młynk !( !( a mi a nica 2 a!( w !( k o r Ił e !( j a !( ka a nic j B ie om !( a a D ac s k Wielka Puszcza n z !( a w W k K J !( a a a Bielsko-Biała d !( !( p monitoring obszarów u i R e n !P #* i !( c P a o !( ni !( !( k#*w!(a a ic n !( Cieszyn d B #* a r !( ł e n a chronionych. B k !P n !( w i c lica a y z !( P ów a Ż #* uńc ka ka s !( Ł w y ęka r
t !( S L Żywiec!( e W ś Pewlica !( n ica is ic !P l ła a !( !( w !( d a !( e o eśnia nk P W 2017 roku badania prowadzono w 156 Do ła L b pyd k i bez Ko !( !( !( Juszczy ło nk d a y B !( !( !( op y !(C Żabniczanka K s tr ię #* a c in icy !( !( ka gran punktach, w tym w dorzeczu: Wisły - 84, ł do !( źróde a a !(od i rn tn gó o !( za !( Salamonka p Ol !( o cz !( S de ka a !( z a C n !( li !( u NiWodac k Ujsolska Odry - 70, Dunaju – 2. Badaniami objęto j Dorzecze ie k !( ls so!( Uj y d
o Dunaju W o d
a ł 137 jcwp. o S MONITORING WÓD POWIERZCHNIOWYCH
Od 2016 roku zmienił się, na bardziej rygorystyczny, sposób oceny stanu wód: klasyfikacja stanu/potencjału ekologicznego wartości graniczne dobrego stanu wód ocenianych wskaźników jakości wody są bardziej rygorystyczne od dotychczasowych oraz zróżnicowane w zależności od typu jcwp (od 1 do 26 oraz typ 0 – nieokreślony), klasyfikacja stanu chemicznego: zgodnie z dyrektywą UE z 2013 roku zmieniono środowiskowe normy jakości dla np. ołowiu z 7,2 µg/l na 1,2 µg/l, niklu z 20 µg/l na 4 µg/l oraz z grupy WWA fluorantenu i benzo(a)pirenu, wprowadzono badania i ocenę wybranych wskaźników chemicznych (m.in. bromowane difenyloetery, HCB, HCBD, rtęć, WWA) w tzw. biocie (głównie w tkankach ryb) – badania i ocena na poziomie krajowym. Wprowadzenie powyższych zmian spowodowało, w niektórych przypadkach obniżenie klasyfikacji i ocen stanu wód, mimo braku pogorszenia poszczególnych wskaźników. MONITORING WÓD POWIERZCHNIOWYCH
Klasyfikacja 63 jcwp badanych w 2017 roku wykazała stan/potencjał ekologiczny: dobry w 8 jcwp, umiarkowany w 29 jcwp, słaby w 22 jcwp, zły w 4 jcwp.
Wody o dobrym stanie/potencjale ekologicznym sklasyfikowano w dorzeczu Wisły w zbiornikach: Goczałkowice, Przeczyce oraz w Wiśle poniżej zbiornika Goczałkowice i Korzenicy (dopływ Pszczynki). W dorzeczu Odry w zbiorniku Pławniowice oraz w Ordonce, Pijawce i Liswarcie w Kamieńsku (zlewnia Warty).
Najgorsza jakość wód o słabym i złym stanie/potencjale ekologicznym w dorzeczu Wisły wystąpiła w 6 jcwp badanych w zlewni Gostyni, 2 jcwp w Pilicy oraz w Psarce (dopływ Przemszy) i Wapienicy (dopływ Iłownicy). W dorzeczu Odry w 8 jcwp w zlewni Psiny, 3 jcwp w zlewni Olzy, Odrze w Chałupkach, dopływach Odry: Bełku i Łęgoniu oraz w Gorzelance i Kamieniczce – dopływach Warty. MONITORING WÓD POWIERZCHNIOWYCH
Klasyfikację stanu chemicznego w 2017 roku wykonano dla 81 jcwp, gdzie badane były substancje priorytetowe oraz tzw. inne zanieczyszczenia, dla których określono środowiskowe normy jakości. Wyniki klasyfikacji wykazały dobry stan chemiczny w 9 jcwp, w tym 3 w dorzeczu Wisły, 6 w dorzeczu Odry. W pozostałych 72 jcwp, w tym 37 w dorzeczu Wisły, 34 w dorzeczu Ody i 1 w dorzeczu Dunaju oceniane stężenia badanych substancji chemicznych przekraczały określone dla nich środowiskowe normy jakości. Były to głównie: banzo(a)piren, fluoranten z grupy WWA oraz nikiel, ołów i kadm. MONITORING WÓD POWIERZCHNIOWYCH
W 2017 roku ocenę stanu wód wykonano dla 111 jcwp. Wszystkie oceniono w stanie złym. O złym stanie wód 55 jcwp zadecydował umiarkowany, słaby lub zły stan/potencjał ekologiczny, a dodatkowo w 17 z nich także stan chemiczny poniżej dobrego. O ocenie pozostałych 55 jcwp zadecydowała ocena stanu chemicznego poniżej dobrego.
Zgodnie z ustawą Prawo wodne z 2017 roku, wojewódzkie inspektoraty ochrony środowiska nie wykonują ocen obszarów chronionych. MONITORING WÓD POWIERZCHNIOWYCH NA TERENIE KATOWIC
Miasto Katowice leży na wododziale Wisły i Odry.
Do dorzecza Wisły należą zlewnie: Rawy z Potokiem Leśnym, Brynicy, Boliny, Pstrążnika i Mlecznej w Dorzecze Odry Regionie wodnym Małej Wisły.
Do dorzecza Odry należy zlewnia Kłodnicy (południowo- zachodnia część miasta) w Regionie wodnym Górnej Odry. Dorzecze Wisły Regiony wodne Małej Wisły i Górnej Odry zarządzane są przez Wody Polskie Regionalny Zarząd Gospodarki Wodnej w Gliwicach.
Dorzecze Dunaju
MONITORING WÓD POWIERZCHNIOWYCH NA TERENIE KATOWIC
Na terenie miasta Katowice zlokalizowanych jest w całości lub fragmentarycznie 7 jednolitych części wód powierzchniowych (jcwp): 3 naturalne: Potok Leśny, Bolina, Kłodnica do Promne, 4 silnie zmienione: Rawa, Brynica od zbiornika Kozłowa Góra do ujścia, Mleczna, Pstrążnik.
Dla 2 jcwp punkty reprezentatywne do oceny zlokalizowane są na terenie miasta Katowice: Potok Leśny – ujście do Rawy, Pstrążnik - Katowice, droga Lędzińska. W przypadku pozostałych 5 jcwp punkty reprezentatywne do oceny zlokalizowane są na terenie gmin sąsiednich: Rawa - ujście do Brynicy: Mysłowice, Bolina - ujście do Przemszy: Mysłowice, Brynica - ujście do Przemszy: granica gmin Mysłowice/Sosnowiec, Mleczna - ujście do Gostyni: Bieruń, Kłodnica - poniżej ujścia Jamny: Ruda Śląska. W 2017 roku badaniami objętych było 6 jcwp. MONITORING WÓD POWIERZCHNIOWYCH NA TERENIE KATOWIC
Potok Leśny ujście do Rawy
Brynica ujście do Przemszy
B ry ni ca Rawa ujście dood Brynicy zb . K o zł ow a G Rawa ó ra d o u jś cia Biels zow icki Potok
Kłodnica poniżej ujścia Jamny Bobrek y n ś e L a k in to ol Po B Bolina ujście do Przemszy Kło dnica do P J ro a mn m ej (bez) na
R ów K osztow ski
k żni Pstrą
D Mleczna opływ ąkołowca spod Now Dopływ spod M ej G aci
Pstrążnik – Katowice, droga Lędzińska Po tok Tys ki
P
P o o t t o o k
k G
o ł a w ie c P k o i to k G Z os w tyn a Gosty ia k nia od starego kor Mleczna ujście do Gostyni do o yta d w o sta uj r s eg śc o k k ia oryta i MONITORING WÓD POWIERZCHNIOWYCH NA TERENIE KATOWIC
Klasyfikacje i oceny stanu wód na podstawie badań Państwowego Monitoringu Środowiska Nazwa jcwp, Stan/potencjał ekologiczny Stan chemiczny punkt pomiarowy, Status Stan wód lokalizacja ppk klasyfikacja rok klasyfikacja rok Mleczna, III Mleczna - ujście do Gostyni, silnie zmieniona 2017 dobry 2017 zły umiarkowany Bieruń Pstrążnik, Pstrążnik - Katowice, droga Lędzińska, silnie zmieniona słaby 2017 nie badany - zły Katowice Potok Leśny, III Potok Leśny - ujście do Rawy, naturalna 2016 nie badany - zły umiarkowany Katowice Rawa, V poniżej dobrego Rawa - ujście do Brynicy, silnie zmieniona 2016 2017 zły zły (kadm, nikiel) Mysłowice Brynica od zb. Kozłowa Góra do ujścia, poniżej dobrego Brynica - ujście do Przemszy, silnie zmieniona słaby 2016 2017 - (nikiel) Mysłowice/Sosnowiec Bolina, V poniżej dobrego Bolina - ujście do Przemszy, naturalna 2016 2017 zły zły (nikiel) Mysłowice Kłodnica do Promnej (bez), poniżej dobrego Kłodnica - poniżej ujścia Jamny, naturalna słaby 2015 (kadm, nikiel, 2017 zły Ruda Śląska WWA)
W 2017 roku na terenie miasta Katowice monitorowano 6 jednolitych części wód powierzchniowych. Klasyfikację potencjału ekologicznego wykonano dla 2 jcwp, klasyfikację stanu chemicznego dla 5 jcwp. MONITORING WÓD POWIERZCHNIOWYCH NA TERENIE KATOWIC
Klasyfikacja stanu/potencjału ekologicznego Rawa jcwp na terenie Katowic
Potok Leśny Potok W 2017 roku klasyfikacja potencjału Kłodnica do Promnej (bez) Bolina ekologicznego jcwp wykazała: umiarkowany potencjał ekologiczny Mlecznej, słaby potencjał ekologiczny Pstrążnika (pierwszy raz badany w ramach PMŚ). O wynikach klasyfikacji zadecydowały wskaźniki biologiczne (fitobentos) oraz fizykochemiczne charakteryzujące
Pstrążnik głównie zasolenie i warunki biogenne, które przekraczały warunki graniczne dobrego stanu wód. Mleczna III klasa - stan umiarkowany
IV klasa - stan słaby
V klasa - stan zły
III klasa - potencjał umiarkowany
IV klasa - potencjał słaby
V klasa - potencjał zły MONITORING WÓD POWIERZCHNIOWYCH NA TERENIE KATOWIC ocena wybranych wskaźników jakości wody na podstawie wartości średniorocznych w punktach pomiarowych badanych w latach 2007-2017
Analiza stężeń średniorocznych wybranych BZT [mg O /l] wskaźników z grupy tlenowych i biogennych badanych 5 2 w latach 2007-2017 wykazała:
spadek ocenianych stężeń BZT5, azotu amonowego i fosforu ogólnego w odniesieniu do lat poprzednich w Rawie, Bolinie, Brynicy i Mlecznej,
wzrost ocenianych stężeń BZT5, azotu amonowego i fosforu ogólnego w odniesieniu do roku poprzedniego w Potoku Leśnym.
Wysokie stężenia wskaźników tlenowych (BZT5) oraz biogennych wskazują na wpływ ścieków komunalnych na jakość wód.
Azot amonowy [mg NNH4/l] Fosfor ogólny [mg P/l]
wartość graniczna dobrego stanu wód uzależniona od typu jcwp MONITORING WÓD POWIERZCHNIOWYCH NA TERENIE KATOWIC ocena wybranych wskaźników jakości wody na podstawie wartości średniorocznych w punktach pomiarowych badanych w latach 2007-2017
Chlorki Analiza stężeń średniorocznych wybranych wskaźników z grupy zasolenia wykazała wpływ ścieków przemysłowych – zasolonych wód dołowych na jakość wód Boliny, Rawy, Brynicy, Mlecznej, Pstrążnika i Kłodnicy, gdzie stężenia średnioroczne wskaźników zasolenia (głównie chlorków) wielokrotnie przekraczały wartości graniczne dobrego stanu wód. Siarczany W roku 2016 wykazano wzrost stężenia siarczanów oraz bardzo duży wzrost stężenia chlorków w Bolinie, natomiast w Rawie i Brynicy wzrosło stężenie chlorków a nieznacznie zmalało siarczanów.
wartość graniczna dobrego stanu wód uzależniona od typu jcwp MONITORING WÓD POWIERZCHNIOWYCH NA TERENIE KATOWIC
Nowe normy wybranych wskaźników jakości wody wchodzących w skład klasyfikacji stanu/potencjału ekologicznego wprowadzone rozporządzeniem klasyfikacyjnym z 2016 roku
Wartości graniczne dobrego stanu wód zgodnie Typ z rozporządzeniem klasyfikacyjnym z 2016 roku Status Nazwa ppk Nazwa jcwp abiotyczny jcwp jcwp BZT5 Azot amonowy Fosfor ogólny Chlorki Siarczany [mg O2/l] [mg N-NH4/l] [mg P/l] [mg Cl/l] [mg SO4/l]
Mleczna - ujście do Mleczna 6 SZCW Gostyni Pstrążnik - Katowice, Pstrążnik 6 SZCW ≤ 3,8 ≤ 0,908 ≤ 0,35 ≤ 68 ≤ 111,4 droga Lędzińska Rawa - ujście do Brynicy SZCW Rawa 6
Potok Leśny - ujście do Potok Leśny 6 N Rawy Kłodnica do Promnej ≤ 3,8 ≤ 0,908 ≤ 0,35 ≤ 68 ≤ 111,4 Kłodnica – poniżej ujścia (bez) 6 N Jamny
Brynica od zb. Kozłowa Brynica – ujście Przemszy 9 SZCW ≤ 2,5 ≤ 0,423 ≤ 0,22 ≤ 18,7 ≤ 37,7 Góra do ujścia
Bolina - ujście do Bolina 5 N ≤ 2,9 ≤ 0,716 ≤ 0,21 ≤ 83 ≤ 120,3 Przemszy
poprzednie wartości graniczne dobrego stanu wód ≤ 6 ≤ 1,56 ≤ 0,4 ≤ 300 ≤ 250 (niezależnie od typu)
N – jcwp naturalna, SZCW – jcwp silnie zmieniona MONITORING WÓD POWIERZCHNIOWYCH NA TERENIE KATOWIC ocena wskaźników chemicznych na podstawie wartości średniorocznych badanych w Rawie, Bolinie, Brynicy Kłodnicy i Mlecznej w latach 2011-2017
Kadm Analiza stężeń średniorocznych wskaźników chemicznych badanych w 2017 roku wykazała: przekroczenia środowiskowych norm jakości dla średniorocznych stężeń kadmu w Rawie oraz w Kłodnicy, przekroczenia środowiskowych norm jakości dla średniorocznych stężeń niklu w Rawie, Bolinie, Brynicy i Kłodnicy, spadek średniorocznego stężenia kadmu i niklu w Rawie w odniesieniu do roku poprzedniego, średnioroczne stężenia ołowiu nie przekraczały norm.
Ołów 7,2 Nikiel
6,0
4,8
3,6
2,4
1,2
0,0 Rawa Bolina Brynica Mleczna Kłodnica 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017
środowiskowa norma jakości: do 2015 roku od 2016 roku SYSTEM PAŃSTWOWEGO MONITORINGU ŚRODOWISKA - zmiany od 2016 roku -
Stanowisko Głównego Inspektoratu Ochrony Środowiska w sprawie nowego rozporządzenia klasyfikacyjnego wód powierzchniowych: W porównaniu z poprzednimi rozporządzeniami główną zmianą było przyjęcie, zgodnie z aktualizacją Planów Gospodarowania Wodami, nowych wartości granicznych dla fizykochemicznych elementów jakości wód. Zgodnie z obecnymi tendencjami monitoringu i oceny jakości wód w Europie wprowadzono większe zróżnicowanie środowiskowych norm jakości w ciekach i jeziorach różnych typów. Komplikuje to system oceny, ale czyni ją bardziej rzetelną, przy czym nowe środowiskowe normy jakości są z reguły ostrzejsze niż dotychczas, co może skutkować obniżeniem oceny stanu wód, mimo braku pogorszenia poszczególnych wskaźników. MONITORING WÓD PODZIEMNYCH W WOJEWÓDZTWIE ŚLĄSKIM W 2017 ROKU
W 2017 roku monitoring wód podziemnych zrealizowano w 131 punktach pomiarowych (2 punkty wspólne monitoringu regionalnego i badawczego), w tym: • w 48 punktach w sieci krajowej, • w 58 punktach w sieci regionalnej, • w 12 punktach w monitoringu badawczym na terenie Tarnowskich Gór, • w 15 punktach w monitoringu badawczym na terenie Dąbrowy Górniczej. MONITORING WÓD PODZIEMNYCH W WOJEWÓDZTWIE ŚLĄSKIM W 2017 ROKU - ocena stanu chemicznego wód podziemnych w punktach pomiarowych -
MONITORING KRAJOWY
MONITORING REGIONALNY
Badania w sieci krajowej były wykonywane, na zlecenie Głównego Inspektoratu Ochrony Środowiska, przez Państwowy Instytut Geologiczny – Państwowy Instytut Badawczy.
Badania w sieci regionalnej były wykonywane przez Laboratorium WIOŚ Katowice MONITORING WÓD PODZIEMNYCH NA TERENIE MIASTA KATOWICE W 2017 ROKU
W 2017 roku na terenie miasta Katowice badania wód podziemnych prowadzone były w 3 punktach należących do sieci krajowej: Nr Monbada 2686, 2713, 2679.
Punkty monitorowały wody czwartorzędowe związane z Jednolitymi Częściami Wód Podziemnych nr 111 oraz 129.
Wskaźniki Wskaźniki fizyczno- fizyczno- Klasa Klasa Klasa Klasa Klasa chemiczne chemiczne Nr JCWPd Miejscowość Stratygrafia jakości jakości jakości jakości jakości w zakresie w zakresie MONBADA 172 2013 2014 2015 2016 2017 stężeń III stężeń IV klasy klasy jakości jakości 2686 Katowice 111 Q IV IV IV IV IV Fe, Ca, Cl pH, Ni 2679 Katowice 129 Q III III III Mn Fe
2713 Katowice 129 Q IV IV IV Fe, O2, Ca pH, Ni
MONITORING PÓL ELEKTROMAGNETYCZNYCH W WOJEWÓDZTWIE ŚLĄSKIM W 2017 ROKU
W 2017 roku Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska w Katowicach przeprowadził na terenie całego województwa śląskiego 45 pomiarów monitoringowych PEM, w ramach czwartego trzyletniego cyklu pomiarowego (lata 2017-2019). We wszystkich punktach pomiarowych na terenie województwa średni poziom PEM wyniósł w 2017 roku 0,41 V/m i w żadnym punkcie nie przekroczył wartości dopuszczalnej – 7 V/m.
LTE 800 MHz Telefonia mobilna Telefonia mobilna 2100 MHz 900 MHz Telewizja naziemna DVB-T Widmo pola Internet bezprzewodowy elektrycznego WI-FI Telefonia mobilna 1800 MHz wraz z opisem źródeł w punkcie pomiarowym w Katowicach przy ul. Plebiscytowej MONITORING PÓL ELEKTROMAGNETYCZNYCH NA TERENIE MIASTA KATOWICE W 2017 ROKU
Na terenie miasta Katowice w 2017 roku wykonano jeden dwugodzinny pomiar natężenia pola elektrycznego w punkcie zlokalizowanym przy ul. Plebiscytowej. Średni poziom skutecznych natężeń pola elektrycznego w zakresie częstotliwości od 100 kHz do 3 GHz wyniósł w badanym punkcie - 0,46 V/m. W porównaniu do pomiarów w tym punkcie z 2014 roku, poziom PEM wzrósł o około 8%. Pomiary kontynuowane będą w kolejnych latach, najbliższy w 2020 roku. MONITORING HAŁASU NA TERENIE MIASTA KATOWICE W 2017 ROKU
Zgodnie z ustawą Prawo ochrony środowiska, wojewódzkie inspektoraty ochrony środowiska wykonują rozpoznanie stanu akustycznego środowiska na terenie gmin o liczbie mieszkańców poniżej 100 tysięcy. W 2017 roku WIOŚ w Katowicach przeprowadził na obszarze województwa badania hałasu drogowego i kolejowego w 18 punktach referencyjnych. Przekroczenia dopuszczalnych poziomów hałasu zarejestrowano w większości punktów w porze nocy (22.00 – 6.00), natomiast w porze dnia (6.00 – 22.00) w około połowie punktów pomiarowych. W dniu 27 kwietnia 2017 roku realizując obowiązek wynikający z przepisów Prawa ochrony środowiska, przekazany został do WIOŚ w Katowicach „Program ochrony środowiska przed hałasem dla miasta Katowice na lata 2017-2022”. Dokument opracowany został na podstawie mapy akustycznej miasta Katowice dla terenów na których stwierdzono przekroczenia standardów akustycznych w środowisku. W październiku 2018 roku WIOŚ w Katowicach otrzymał kolejną mapę akustyczną dla miasta Katowice (III runda mapowania). DZIAŁALNOŚĆ KONTROLNA WIOŚ W KATOWICACH W 2017 ROKU
W 2017 roku przeprowadzono łącznie 2331 kontroli, w tym: planowych, z wyjazdem w teren z ustalonym podmiotem – 454, pozaplanowych, z wyjazdem w teren z ustalonym podmiotem – 366, w tym 268 interwencyjnych, kontroli z wyjazdem w teren bez ustalonego podmiotu - 42, kontroli transportów towarów lub odpadów na wniosek innych organów - 8, kontroli w oparciu o analizę badań automonitoringowych – 1020, kontroli w oparciu o analizę dokumentacji – 436 (kontroli w oparciu o analizę dokumentacji, z wyłączeniem badań automonitoringowych),
W 2017 roku liczba wniosków o interwencje i przeprowadzenie kontroli jakie wpłynęły do WIOŚ w Katowicach wynosiła ogółem 1160(!), z czego 31% dotyczyło gospodarki odpadami. DZIAŁALNOŚĆ KONTROLNA WIOŚ W KATOWICACH
W 2017 roku, na terenie miasta Katowice, WIOŚ w Katowicach przeprowadził 32 kontrole z wyjazdem w teren, w tym 18 kontroli planowych i 14 kontroli pozaplanowych (w tym 12 kontroli interwencyjnych i 2 kontrole na wniosek).
Kontrole dotyczyły zagadnień związanych z: ochroną powietrza, gospodarką wodno- ściekową, gospodarką odpadami, stacjami demontażu pojazdów wycofanych z eksploatacji.
W ramach prowadzonych działań pokontrolnych Inspektorat nałożył na przedsiębiorców 6 mandatów karnych, udzielił 5 pouczeń, wydał 9 zarządzeń pokontrolnych oraz skierował 5 wystąpień do odpowiednich organów administracji samorządowej lub organów ścigania, nałożył 11 administracyjnych kar pieniężnych.
Najczęściej występującymi nieprawidłowościami stwierdzonymi w czasie kontroli były: - nieuregulowany stan formalno-prawny w zakresie ochrony środowiska; - niedotrzymywanie warunków posiadanych decyzji, - nieprowadzenie wymaganych badań wielkości emisji do środowiska, - nierzetelne prowadzenie ewidencji i sprawozdawczości, - nieprawidłowe naliczanie opłat z tytułu korzystania ze środowiska.
Nowa organizacja Inspekcji Ochrony Środowiska od 1 stycznia 2019 roku
Wojewoda Główny Inspektorat Ochrony Środowiska
Regionalny Wydział Wojewódzki Inspektorat Monitoringu Środowiska w Ochrony Środowiska Katowicach i Centralne Laboratorium Badawcze Zadania: Zadania: prowadzenie Państwowego działalność kontrolna na Monitoringu Środowiska obszarze województwa działalność laboratoryjna DZIĘKUJĘ ZA UWAGĘ
Badania prowadzone przez Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska Katowicach WIOŚ w Katowicach i GIOŚ RWMŚ w w ramach Państwowego Monitoringu Środowiska Katowicach, ul. Wita Stwosza 2 są dofinansowane ze środków www.katowice.wios.gov.pl Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Katowicach