Plean Teanga don Chlochán

A Language Plan for Clifden

22/03/2021

Gearóid Trimble Clárbhainisteoir: Pobal agus Gnó

Cuirfear na sleamhnáin seo ar fáil tar eis an chruinnithe. These slides will be made available after the meeting.

Léargas | Overview

The objective Aidhm don Ghaeilge Context Comhthéacs

Cad atá i gceist le plean teanga? What is a language plan?

Buntáistí Advantages

An próiseas i gContae na Gaillimhe The process in

An Clochán mar BSG Clifden as a GST

Céimeanna sa phróiseas Steps in the process

An cur chuige ionadaíoch The representative approach

Tacaíochtaí Supports

An chéad chéim eile? What next?

Straitéis 20 Bliain don Ghaeilge 20 Year Strategy for the

• an líon daoine a labhraíonn Gaeilge a ardú • increase no. of Irish speakers to 250,000

go 250,000 • increase no. of Irish speakers in the • an líon daoine a labhraíonn Gaeilge sa by 25% Ghaeltacht a ardú 25%

Acht na Gaeltachta 2012 The Gaeltacht Act 2012

An Próiseas Pleanála Teanga

• 26 Limistéar Pleanála Teanga

• 16 Baile Seirbhíse Gaeltachta

• 3 Líonra Gaeilge (& 2

Líonra sa Tuaisceart)

The Language Planning Process • 26 Language Planning Areas

• 16 Gaeltacht Service Towns

• 3 Irish Language Networks

(& 2 Networks in the North) Acht na Gaeltachta 2012 The Gaeltacht Act 2012

Bailte Seirbhíse Gaeltachta | Gaeltacht Service Towns :

Plean Gníomhaíochta Action Plan

• Plean Gníomhaíochta cúig bliana

• 2018 – 2022

• Tacaíocht don phróiseas pleanála teanga

• Five year action plan

• 2018 – 2022

• Support for the language planning process

Cad is plean teanga ann? What is a language plan?

Plean an phobail a chuirfidh le húsáid na A community-led plan that aims to increase the

Gaeilge sa teaghlach, sa phobal, sa chóras use of Irish in the home, in the community, in oideachais, san earnáil ghnó agus san education, and in both the public and private earnáil phoiblí. sectors.

Cad is Baile Seirbhíse Gaeltachta ann? What is a Gaeltacht Service Town?

Baile atá suite i Limistéir Pleanála Teanga A Gaeltacht Service Town is a town which is Ghaeltachta nó taobh leo agus a bhfuil ról situated in or adjacent to a Gaeltacht Language suntasach acu maidir le seirbhísí poiblí, Planning Area, and that has a prominent role in saoráidí áineasa, sóisialta agus tráchtála a providing public services as well as recreational, sholáthar do na limistéir sin. social and commercial facilities to the area. Buntáistí Advantages

• Neartú na Gaeilge (teaghlach, pobal, córas • Bolstering the use of Irish in all aspects of oideachais, san earnáil ghnó) society • Deiseanna don cheantar: comhordú ar • Opportunities for the area: co-ordinate infheistíocht, áiseanna, seirbhísí investment, facilities, services • Deis don phobal ról lárnach a bheith acu • Community plays a central role • Deiseanna foghlama trí dhea-chleachtas • Examples of good practice from other areas Cad é atá i gceist leis an phróiseas do Chontae na Gaillimhe? What does the process mean for County Galway? • BSG: An Clochán • BSG: Cathair na Gaillimhe • LPT: Conamara Láir • LPT: Dúiche Sheoigheach & Tuar Mhic Éadaigh • LPT: Ceantar na nOileán • LPT: • LPT: Maigh Cuilinn • LPT: An Cheathrú Rua • LPT: An tEachréidh • LPT: Bearna agus Cnoc na Cathrach • LPT: Oirthear na Cathrach • LPT: Oileán Árann • Líonra: Baile Locha Riach

An Clochán mar Bhaile Seirbhíse Gaeltachta Clifden as a Gaeltacht Service Town An Clochán mar Bhaile Seirbhíse Gaeltachta Clifden as a Gaeltacht Service Town Figiúirí Daonáirimh Census Figures

Daonáireamh Cumas sa Ghaeilge Cainteoirí Laethúla

Population Ability in Irish Daily Speakers

2016 1,597 502 33

2011 2,056 651 38

Difear

Difference -459 -149 -5 Céimeanna sa phróiseas Steps in the process

1 2 3 Eagraíocht a roghnú An Plean a ullmhú (suas An plean a chur i bhfeidhm chun plean a ullmhú le 2 bhliain) (7 mbliana)

Choose an organisation Preparation of the plan Implement the plan to prepare a plan (up to 2 years) (7 years)

An cur chuige ionadaíoch The representative approach

Tacaíocht an Rialtais Government Support

• 2 bhliain chun plean a ullmhú 6,000,000

• 7 mbliana chun plean a chur i bhfeidhm 5,000,000

• €3.2m in 2019 4,000,000

3,000,000 • €3.7 in 2020

2,000,000 • €5m in 2021

1,000,000

0 2016 2017 2018 2019 2020 2021

Tacaíocht Phraiticiúil Practical Support

• Maoiniú • Funding

• Comhairle • Advice

• Ceardlanna • Training

• Ábhar Feasachta • Language Awareness Material

• Treoirlínte Pleanála Teanga • Guidelines

• Córas Faisnéise Geografaí • GIS Language Planning Viewer Gaelphobal

www.facebook.com/Gaelphobal.fnag

www.Gaelphobal.ie (le teacht) Foras na Gaeilge

www.forasnagaeilge.ie An chéad chéim eile? What next?

• Próiseas iarratais do cheanneagraíochtaí • Application process for lead organisation

• Dhá bhliain le plean teanga a ullmhú • Two years to prepare a language plan

• Seacht mbliana le plean teanga a chur i • Seven years to implement a language plan

bhfeidhm • Ongoing guidance and support

• Comhairle agus tacaíocht leanúnach Go raibh maith agaibh [email protected]