Dziennik Urzędowy Województwa Wielkopolskiego Nr 90 – 9647 – Poz. 1747, 1748

Razem gospodarka gruntami x x 15.000,00 - - i nieruchomościami Zestawy komputerowe i 750-75023-6060 1. programy , w tym moduł 19.000,00 - - formularzy elektronicznych ) Razem Urząd Gminy x x 19.000,00 - -

Inwestycje oświetleniowe x 900-90015-6050 1 83.000,00 - - przy drogach Razem gospodarka x komunalna i ochrona 83.000,00 środowiska Razem zadania inwestycyjne x x 10.827.300,00 202.000,00

II. Wydatki na pomoc finansową dla Powiatu kolskiego na dofinansowanie zadań inwestycyjnych w roku 2009

Klasyfikacja Wartość Lp. Nazwa zadania Zakres rzeczowy budżetowa dofinansowania Dokończenie przebudowy drogi Chodnik , 600-60014- 1. powiatowej nr.3205P-dalszy etap 15.000,00 6300 budowy chodnika Razem x x 15.000,00

III. Wpłaty gmin i powiatów na rzecz innych jednostek jst oraz związków gmin lub związków powiatów na dofinansowanie zadań inwestycyjnych i zakupów inwestycyjnych

Klasyfikacja Wartość Lp. Nazwa zadania Zakres rzeczowy budżetowa dofinansowania Budowa i wyposażenie 1 szt. gminnego punktu selektywnego gromadzenia odpadów 900-90002- 1. 25.981,00 wielkogabarytowych i 6650 niebezpiecznych w Osieku Małym Razem x x 25.981,00 OGÓŁEM I+II+III x x 10.868.281,00

1748 1748 UCHWAŁA Nr XXXI/222/10 RADY MIEJSKIEJ W MIŁOSŁAWIU z dnia 12 lutego 2010 r. UCHWAŁA Nr XXXI/222/10 RADY MIEJSKIEJ W MIŁOSŁAWIU w sprawie przyjęcia Programu opieki nad zabytkami dlaz dnia Gminy 12 Mi lutegołosław 2010na lata 2010r. – 2013

Na podstawie art. 18 ust. 2 pkt 15 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (Dz.U. z 2001 r. Nr 142, poz. 1591 ze zm.) oraz art. 87 wust. sprawie 3 ustawy przyjęciaz dnia 23 lipca Programu 2003 r. oopieki ochronie nad zabytków zabytkami i opiece dla nad Gminy zabytkami Miłosław (Dz.U. na Nr lata162, 2010poz. 1568 – 2013ze zm.) Rada Miejska w Miłosławiu uchwala, co następuje:

§1. NaPrzyjmuje podstawie się Programart. 18 opiekiust. 2 nad pkt zabytkami 15 ustawy dla Gminy z dnia Mi łosławPROGRAM na lata 2010 OPIEKI-2013 o NADnastępuj ZABYTKAMIącej treści: DLA GMINY 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (Dz.U. z MIŁOSŁAW NA LATA 2010 – 2013 PROGRAM2001 r. OPIEKI Nr 142, NAD poz. ZABYTKAMI 1591 ze zm.) DLA oraz GMINY art. 87MI Łust.OSŁ AW NA LATA 2010 – 2013 3 ustawy z dnia 23 lipca 2003 r. o ochronie zabyt- SPIS TREŚCI: SPISków TRE iŚ CI: opiece nad zabytkami (Dz.U. Nr 162, poz. 1568 ze zm.) Rada Miejska w Miłosławiu uchwala, 1. Wstęp 1. co następuje:Wstęp 1.1. Cel opracowania gminnego programu opieki 1.1. Cel opracowania gminnego programu opieki nad zabytkami nad zabytkami 1.2. Podstawa prawna opracowania gminnego programu opieki nad zabytkami 2. §1.Uwarunkowania Przyjmuje się zewn Programętrzne ochrony opieki zasobów nad zabytkami dziedzictwa kulturowego1.2. Podstawa prawna opracowania gminnego 2.1. dla GminyRelacje gminnegoMiłosław programu na lata opieki2010-2013 nad zabytkami o następu z opracowaniami- programu wykonanymi opieki nadna poziomie zabytkami województwa jącej treści: 2. Uwarunkowania zewnętrzne ochrony zasobów dziedzictwa kulturowego 40 Dziennik Urzędowy Województwa Wielkopolskiego Nr 90 – 9648 – Poz. 1748

2.1. Relacje gminnego programu opieki nad za- terenu Gminy bytkami z opracowaniami wykonanymi na poziomie 6.4. Zasoby zabytków nieruchomych, ruchomych województwa i dziedzictwa archeologicznego, które można wyko- 2.1.1. Strategia rozwoju województwa wielkopol- rzystać dla tworzenia tras turystycznych, ścieżek skiego dydaktycznych, organizacji festynów 2.1.2. Plan zagospodarowania przestrzennego 6.5. Sposoby realizacji poszczególnych celów województwa wielkopolskiego gminnego programu opieki nad zabytkami, o któ- 2.1.3. Inne dokumenty o zasięgu województwa, rych mowa w pkt 5 wraz z zadaniami których problematyka związana jest z dziedzictwem 7. Instrumentarium realizacji gminnego programu kulturowym opieki nad zabytkami 2.1.3.1. Wielkopolski Wojewódzki Program Opieki 8. Monitoring działania gminnego programu opieki nad Zabytkami na lata 2008 – 2011 nad zabytkami 2.1.3.2. Strategia rozwoju turystyki w wojewódz- 9. Wybrane zewnętrzne źródła finansowania twie wielkopolskim gminnego programu opieki nad zabytkami 3. Zasoby dziedzictwa i krajobrazu kulturowego Gminy Miłosław 1) Wstęp 3.1. Obiekty zabytkowe nieruchome o najwyż- szym znaczeniu dla Gminy – wykaz Dla realizacji zadania, jakim jest opieka nad za- 3.2. Obiekty zabytkowe nieruchome wskazane bytkami, gmina Miłosław podjęła działania na rzecz przez Wielkopolskiego Wojewódzkiego Konserwato- przyjęcia Programu opieki nad zabytkami dla gminy ra Zabytków do ujęcia w gminnej ewidencji zabyt- Miłosław na lata 2010 – 2013, zwanego dalej Pro- ków – wykaz gramem. 3.3. Zespoły najcenniejszych zabytków rucho- Program został opracowany zgodnie z wytyczny- mych na terenie Gminy mi Wielkopolskiego Wojewódzkiego Konserwatora 3.4. Zabytkowe cmentarze na terenie Gminy Zabytków w Poznaniu zawartymi w piśmie z dnia 3.5. Krajobraz kulturowy 29.06.2007 r. znak WN – 4150/230/2007, Rapor- 3.5.1. Obszarowe wpisy do rejestru zabytków tem o stanie zabytków w Gminie Miłosław opraco- 3.5.2. Parki krajobrazowe wanym przez Wojewódzki Urząd Ochrony Zabytków 3.6. Zabytki archeologiczne w Poznaniu, Poznań, lipiec 2004 r. oraz publikacją 3.6.1. Stanowiska archeologiczne wpisane do re- Krajowego Ośrodka Badań i Dokumentacji Zabytków jestru zabytków – wykaz Gminny Program Opieki Nad Zabytkami – Poradnik 3.6.2. Stanowiska archeologiczne o własnej for- metodyczny – praca zbiorowa, Warszawa, 2008. mie krajobrazowej Przedmiotem opracowania jest dziedzictwo kultu- 3.6.3. Stanowiska archeologiczne zewidencjono- rowe gminy Miłosław, w tym zabytki nieruchome wane i wpisane do rejestru zabytków – zestawienie i ruchome oraz archeologiczne, a jego nadrzędnym liczbowe celem: określenie kierunków działań i wyznaczenie 4. Uwarunkowania wewnętrzne ochrony zasobów zadań służących ochronie i opiece nad zabytkami dziedzictwa krajobrazu kulturowego analizowanej gminy. 4.1. Stan zachowania zabytków nieruchomych, Gmina Miłosław położona w południowo – ruchomych i dziedzictwa archeologicznego wschodniej Wielkopolsce, w powiecie wrzesińskim, 4.1.1. Zabytki będące własnością Gminy ma charakter miejsko – wiejski, a siedzibą jej władz 4.2. Uwarunkowania wynikające ze studium jest miasto Miłosław. uwarunkowań i kierunków zagospodarowania prze- Zgodnie z danymi Głównego Urzędu Statystyczne- strzennego Gminy Miłosław go (Ludność. Stan i struktura w przekroju terytorial- 4.3. Uwarunkowania wynikające z miejscowych nym, stan na dzień 30.06.2009) gminę zamieszkuje planów zagospodarowania przestrzennego 10.319 osób, z czego około 65% stanowią miesz- 4.4. Wynikające z uwarunkowań ochrony przyro- kańcy obszarów wiejskich. Natomiast powierzchnia dy i równowagi ekologicznej gminy wynosi 13.226 ha, przy czym w północnej 5. Cele gminnego programu opieki nad zabytkami części przeważa krajobraz rolniczy (pola uprawne), 6. Kierunki działań dla realizacji gminnego progra- a południową część porastają lasy. Miłosław leży mu opieki nad zabytkami nad rzeką Miłosławką, a południowy skraj gminy 6.1. Sporządzenie gminnej ewidencji zabytków przecina rzeka Warta. 6.2. Rozpoznanie perspektyw tworzenia parków Pierwsza pisana wzmianka o Miłosławiu pocho- kulturowych na terenie Gminy dzi z 1314 roku. Miłosław był wówczas wsią, która 6.3. Sporządzenie wykazu obszarów urbanistycz- dzięki położeniu na skrzyżowaniu traktów handlo- nych, ruralistycznych obszarów krajobrazu kulturo- wych Poznań – Pyzdry i Września – Nowe Miasto, wego, otoczenia układów, zespołów i obiektów, ze- rozwijała się niezwykle szybko. Miłosław, leżący społów i obiektów nieruchomych przeznaczonych, nad rzeką Miłosławką, był miastem prywatnym. Od przez Wielkopolskiego Wojewódzkiego Konserwa- XII do XVI w. był własnością Doliwów Miłosław- tora Zabytków, do wpisu do rejestru zabytków z skich. Prawa miejskie otrzymał najprawdopodobniej Dziennik Urzędowy Województwa Wielkopolskiego Nr 90 – 9649 – Poz. 1748 w XIV w., jednak dokładna data ich nadania nie jest znana. W 1539 roku, staraniem ówczesnych wła- CEL OPRACOWANIA GMINNEGO PROGRAMU ścicieli – Piotra i Macieja Górskich, nastąpiła relo- OPIEKI NAD ZABYTKAMI kacja miasta na prawie magdeburskim, a herb Gór- Nie ulega wątpliwości, że głównym celem Progra- skich na tle bramy symbolizującej prawa miejskie mu jest poprawa stanu zachowania zabytków po- stał się herbem miasta. Wraz z odnowieniem praw łożonych na terenie gminy, jak i wykorzystanie ich miejskich nastąpił intensywny rozkwit miasta jako atrakcyjności na płaszczyźnie turystycznej. znaczącego ośrodka rzemiosła. Szczegółowe cele opracowania zostały określone Na przełomie XVI i XVII w. miasto trawiły licz- w art. 87 ust. 2 ustawy z dnia 23 lipca 2003 r. o ne pożary, a ten, który miał miejsce w 1599 roku, ochronie zabytków i opiece nad zabytkami (Dz.U. zniszczył niemal całe miasto. Miłosław odrodził się Nr 162, poz. 1568 ze zm.) i przedstawiają się na- dopiero po 1777 roku, kiedy został zakupiony przez stępująco: Macieja Nowinę Mielżyńskiego z Brudzewa. Spisał włączenie problemów ochrony zabytków do sys- on umowę z mieszczanami dotyczącą podniesienia temu zadań strategicznych, wynikających z koncep- miasta z upadku, dzięki czemu Miłosław został od- cji przestrzennego zagospodarowania kraju; budowany i stał się znaczącym ośrodkiem sukien- uwzględnianie uwarunkowań ochrony zabytków, nictwa. w tym krajobrazu kulturowego i dziedzictwa arche- Pod koniec XVIII w. w Miłosławiu rozwinął się ologicznego, łącznie z uwarunkowaniami ochrony również handel, a co za tym idzie stał się miejscem przyrody i równowagi ekologicznej; cotygodniowych targów oraz dorocznych jarmar- zahamowanie procesów degradacji zabytków i do- ków. prowadzenie do poprawy stanu ich zachowania; Najwybitniejszymi dziedzicami Miłosławia byli: Se- wyeksponowanie poszczególnych zabytków oraz weryn Mielżyński (1804 – 1872) i Józef Kościelski walorów krajobrazu kulturowego; (1845 – 1911), którzy sprawili, że miasto stało się podejmowanie działań zwiększających atrakcyj- ważnym ośrodkiem polskości w zaborze pruskim. ność zabytków dla potrzeb społecznych, turystycz- Jednak najdonioślejsze, w historii Miłosławia, wy- nych i edukacyjnych oraz wspieranie inicjatyw darzenia wiążą się z Wiosną Ludów w 1848 roku, sprzyjających wzrostowi środków finansowych na bowiem w mieście znajdował się jeden z obozów opiekę nad zabytkami; powstańczych. określenie warunków współpracy z właścicielami Seweryn Mielżyński, po powrocie z emigracji, roz- zabytków, eliminujących sytuacje konfliktowe zwią- począł ożywioną działalność gospodarczą i kultural- zane z wykorzystaniem tych zabytków; ną. W tym miejscu należy wspomnieć o działalności podejmowanie przedsięwzięć umożliwiających artystycznej hrabiego Mielżyńskiego, spod pędzla tworzenie miejsc pracy związanych z opieką nad za- którego wyszły m.in. dwa obrazy znajdujące się w bytkami. kościele św. Jakuba w Miłosławiu. Hrabia zasłużył się przede wszystkim jako kolekcjoner dzieł sztuki, 1.1. PODSTAWA PRAWNA OPRACOWANIA a jego kolekcja malarstwa stanowi część zbiorów GMINNEGO PROGRAMU Muzeum Narodowego. OPIEKI NAD ZABYTKAMI Natomiast hrabia Kościelski zgromadził jedną z Podstawą prawną opracowania gminnego progra- najświetniejszych w Wielkopolsce prywatnych bi- mu opieki nad zabytkami jest art. 87 ust. 1 ustawy bliotek. Był też fundatorem, pierwszego na ziemiach z dnia 23 lipca 2003 r. o ochronie zabytków i opiece polskich, pomnika Juliusza Słowackiego. Spadko- nad zabytkami, który nakłada na wójta, burmistrza, biercą hrabiego był jego syn Władysław, po śmierci prezydenta miasta obowiązek sporządzenia na okres którego, na podstawie zapisu testamentowego jego 4 lat gminnego programu opieki nad zabytkami. Jed- żony Moniki, utworzono w Genewie Fundację im. nocześnie cytowana ustawa obliguje organ uchwa- Kościelskich. Fundacja wpiera młodych literatów łodawczy gminy (radę) do jego przyjęcia po uzyska- w kraju i zagranicą, a Nagroda im. Kościelskich ma niu opinii wojewódzkiego konserwatora zabytków. prestiżowe znaczenie. Od 2002 roku to właśnie Mi- Z realizacji gminnego programu opieki nad zabyt- łosław jest miejscem uroczystości, podczas której kami sporządza się, co 2 lata, sprawozdanie, które wręczana jest Nagroda. wójt, burmistrz, prezydent miasta przedstawia ra- Ziemia miłosławska, ze względu na ciekawą i bo- dzie gminy. gatą przeszłość, obfituje w zabytki architektoniczne o wysokich walorach historycznych i estetycznych, 2. UWARUNKOWANIA ZEWNĘTRZNE OCHRONY charakterystyczne dla zabudowy małomiasteczko- ZASOBÓW DZIEDZICTWA KULTUROWEGO wej domy, zagrody i folwarki, a mieszkańcy pamię- W tym miejscu zostanie przeprowadzona analiza tający, często przekazywane z pokolenia na poko- dokumentów strategicznych i planistycznych obo- lenie, opowieści chętnie dzielą się nimi z turystami. wiązujących na terenie województwa wielkopol- Miłosław jest miejscem urokliwym, położonym w skiego pod kątem znaczenia ich ustaleń i zapisów malowniczej scenerii. Bez wątpienia jego atrakcje dla dziedzictwa kulturowego gminy Miłosław. zachęcają do poznania go bliżej. W związku z powyższym analizie poddano: Dziennik Urzędowy Województwa Wielkopolskiego Nr 90 – 9650 – Poz. 1748

1) Strategię rozwoju województwa wielkopolskie- do rejestru zabytków; go do 2020 roku; 3) położenie w: 2) obowiązujący Plan zagospodarowania prze- - strefie wielofunkcyjnego rozwoju terenów otwar- strzennego województwa wielkopolskiego wraz z tych oraz częściowo w strefie kulturotwórczej, projektem zmiany; - obszarze zagrożeń zrównoważonego rozwoju, 3) inne dokumenty, w tym: - obszarze o niekorzystnych warunkach społeczno - Wielkopolski Wojewódzki Program Opieki nad – gospodarczych, Zabytkami na lata 2008 – 2011, - obszarze koncentracji obiektów stanowiących - Strategię rozwoju turystyki w województwie zagrożenie dla środowiska; wielkopolskim. 4) w zakresie komunikacji: - linia kolejowe nr 281 o znaczeniu lokalnym, 2.1. RELACJE GMINNEGO PROGRAMU OPIEKI - droga krajowa nr 15, NAD ZABYTKAMI Z OPRACOWANIAMI WYKONA- - droga wojewódzka nr 441 o natężeniu przekra- NYMI NA POZIOMIE WOJEWÓDZTWA czającym średnie natężenie ruchu dla Polski, 2.1.1. STRATEGIA ROZWOJU WOJEWÓDZTWA - międzyregionalne drogi rowerowe; WIELKOPOLSKIEGO 5) brak szlaków historyczno – kulturowych. Strategia Rozwoju Województwa Wielkopolskie- Plan wyznacza dla gminy Miłosław następujące go do 2020 roku została zatwierdzona przez Sejmik kierunki rozwoju i tak: Województwa Wielkopolskiego w dniu 19 grudnia - powiększenie obszaru Żerkowsko – Czeszew- 2005 r. Strategia wyznacza pola dla przyszłych skiego Parku Krajobrazowego, działań, w tym dla ochrony i kształtowania środo- - utworzenie parku kulturowego w centralnej i po- wiska oraz jego zasobów, środowiska kulturowego łudniowej części gminy. oraz tożsamości narodowej i regionalnej. Jednym z celów operacyjnych, wymienionych w 2.1.3. INNE DOKUMENTY O ZASIĘGU WOJE- Strategii jest wzrost znaczenia i zachowanie dzie- WÓDZTWA, KTÓRYCH PROBLEMATYKA ZWIĄZA- dzictwa kulturowego, który będzie realizowany po- NA JEST Z DZIEDZICTWEM KULTUROWYM przez: 2.1.3.1. WIELKOPOLSKI WOJEWÓDZKI PRO- - inwestycje w instytucje kultury, GRAM OPIEKI NAD ZABYTKAMI NA LATA 2008 - ochronę dorobku kulturowego, – 2011 - wsparcie działań powiększających dorobek kul- Wielkopolski Wojewódzki Program Opieki nad Za- turalny regionu, bytkami na lata 2008 – 2011 został przyjęty przez - promocję kulturalną mieszkańców. Sejmik Województwa Wielkopolskiego uchwałą Nr Strategia nie zawiera jednak zapisów dotyczących XVIII/243/07 z dnia 17 grudnia 2007 r. (Dz. Urz. samej gminy Miłosław. Woj. Wlkp. Nr 9, poz. 220 z dnia 14 lutego 2008 r.). Podstawowym zadaniem Programu jest koordy- 2.1.2. PLAN ZAGOSPODAROWANIA PRZE- nowanie i stymulowanie działań na rzecz opieki nad STRZENNEGO WOJEWÓDZTWA WIELKOPOLSKIE- zabytkami. GO W Programie nie poruszono zagadnień związanych Obowiązujący Plan zagospodarowania prze- z dziedzictwem kulturowym gminy Miłosław. strzennego województwa wielkopolskiego przyję- ty uchwałą Nr XLII/628/2001 Sejmiku Wojewódz- 2.1.3.2. STRATEGIA ROZWOJU TURYSTYKI W twa Wielkopolskiego z dnia 26 listopada 2001 r., WOJEWÓDZTWIE WIELKOPOLSKIM opracowany został zgodnie z ustawą z dnia 7 lipca Sejmik Województwa Wielkopolskiego uchwałą 1994 r. o zagospodarowaniu przestrzennym (Dz.U. Nr X/103/07 z dnia 25 czerwca 2007 roku uchwalił z 1999 r., Nr 15, poz. 139). W 2005 roku, z inicja- Strategię rozwoju turystyki w województwie wiel- tywy Zarządu Województwa, Sejmik przystąpił do kopolskim. sporządzenia zmiany Planu zagospodarowania prze- Dokument określa: priorytety, działania i zadania strzennego województwa wielkopolskiego. Projekt w zakresie rozwoju turystyki na poziomie woje- zmiany Planu opracowano na podstawie ustawy z wództwa. dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospoda- Zgodnie z analizą przedstawioną w Strategii po- rowaniu przestrzennym (Dz.U. Nr 80, poz. 717 ze wiat wrzesiński nie został zaliczony do grupy obsza- zm.). rów atrakcyjnych pod względem turystyczno – wy- Zgodnie z zapisami Planu do najistotniejszych poczynkowym. Oszacowano jednak, że na terenie uwarunkowań rozwoju gminy Miłosław należy za- województwa wielkopolskiego sprzyjające warunki liczyć: do uprawiania formy turystyki rowerowej, której 1) miasto małe o znaczeniu lokalnym, znajdujące rdzeń produktu stanowią walory środowiskowe i się w strefie oddziaływania Poznania oraz mające krajoznawcze, występują między innymi w powie- powiązania przede wszystkim z Wrześnią i Środą cie wrzesińskim. Podobnie sprawa przedstawia się z Wlkp.; turystyką kajakową. Ponadto, powiat, w granicach 2) układ urbanistyczny miasta Miłosław wpisany którego leży gmina Miłosław, posiada bardzo dobre Dziennik Urzędowy Województwa Wielkopolskiego Nr 90 – 9651 – Poz. 1748 warunki rozwoju turystyki tranzytowej. i stanowiące świadectwo minionej epoki bądź zda- rzenia, których zachowanie leży w interesie społecz- 3. ZASOBY DZIEDZICTWA I KRAJOBRAZU KUL- nym ze względu na posiadaną wartość historyczną, TUROWEGO3. ZASOBY GMINY DZIEDZICTWA I KRAJOBRAZU KULTUROWartystycznąEGO lub GMINY naukową”. WW rozumieniurozumieniu ustawyustawy o ochronieo ochronie zabytków zabytków i opiece i opie nad- zabytkami „zabytkiem jest nieruchomość lub rzecz ruchomą, ich części lub ce zespo nad ły, zabytkami będące dzie „zabytkiemłem człowieka jestlub zwi nieruchomośćązane z jego dzia łalno3.1.ści ą i OBIEKTY stanowiące ZABYTKOWEświadectwo minionej NIERUCHOME epoki bądź zdarzenia, O których lubzachowanie rzecz ruchomą, leży w interesieich części społ ecznymlub zespoły, ze wzgl będąceędu na posiadan NAJWYŻSZYMą wartość historyczn ZNACZENIUą, artystyczn DLAą lubGMINY naukow - WYKAZą”. dziełem człowieka lub związane z jego działalnością 3.1. OBIEKTY ZABYTKOWE NIERUCHOME O NAJWYŻSZYM ZNACZENIU DLA GMINY - WYKAZ

Data L.p. Miejscowość Obiekt Nr rejestru rejestru ZESPOŁY FOLWARCZNE zabudowania folwarczne tzw. 1. Bugaj 963/A 1970 "Bugaju" 2. Bugaj bażantarnia 253/A 1968 PAŁACE I DWORY 1. Mikuszewo pałac 2208/A 1991 2. Miłosław zespół pałacowo - parkowy 2304/A 1994 3. Miłosław oficyna pałacowa 1738/A 1975 4. Miłosław pałac – ruiny 2538/A 1959 5. Nowa Wieś Podgórna dwór myśliwski - piwnice 955/A 1970 ZABUDOWA MIESZKALNA 1. Bagatelka dom dawnego nadleśnictwa 1916/A 1983 2. Miłosław, ul. Zamkowa 20 dom 1915/A 1983 3. Miłosław, Pl. Wiosny Ludów 14 dom 1914/A 1983 4. Miłosław, Pl. Wiosny Ludów 24 dom "Bazar" 1924/A 1983 5. Miłosław, ul. Wrzesińska 24 dom 2222/A 1992 OBIEKTY PRZEMYSŁOWE I GOSPODARCZE 1. Bugaj kuźnia 1922/A 1992 OBIEKTY UŻYTECZNOŚCI PUBLICZNEJ 1. Czeszewo karczma 959/A 1970 2. Czeszewo leśniczówka 2206/A 1991 3. Miłosław szkoła 105/A 1970 STANOWISKAI ARCHEOLOGICZNE 1. Biechowo grodzisko pierścieniowate 49/Wlkp/C 1976 2. Bugaj grodzisko 50/Wlkp/C 1992 3. Czeszewo grodzisko stożkowate 51/Wlkp/C 1992 4. Kębłowo grodzisko pierścieniowate 52/Wlkp/C 1976 5. Książno cmentarzysko okresu żelaza 53/Wlkp/C 1976 6. Orzechowo cmentarzysko 54/Wlkp/C 1976 OBIEKTY SAKRALNE klasztor pofilipiński, ob. 1. Biechowo 416/A 1968 plebania 2. Biechowo kościół p.w. Narodzenia NMP 2463/A 1933 3. Czeszewo kościół p.w. św. Mikołaja 2464/A 1933 4. Miłosław kościół ewangelicki 1923/A 1983 5. Miłosław kościół p.w. św. Jakuba 954/A 1970 UKŁADY URBANISTYCZNE 1. Miłosław układ urbanistyczny 2278/A 1993 PARKI 1. Biechowo park (ogród przyklasztorny) 1982/A 1984 2. Mikuszewa park 1979/A 1984

Źródło:Źródło: rejestr rejestr zabytków zabytków województwa województwa poznań skiego poznań i wielkopolskiego.- teresujących obiektów świadczących o jego boga- skiego i wielkopolskiego. tej historii. Poza nietypowym rynkiem, omówionym szczegółowo w rozdziale 3.5.1., wznosi się tu oka- Na terenie miasta Miłosław znajduje się wiele in- zały budynek “Bazaru” pochodzący z 1 poł. XIX w.,

44 Dziennik Urzędowy Województwa Wielkopolskiego Nr 90 – 9652 – Poz. 1748 następnie rozbudowany w 1897 roku. W jego par- ry dodał od frontu symetryczne skrzydła i imponują- terze mieściły się restauracja i sklepy, a na piętrze cą fasadę z czterokolumnowym portykiem jońskim, pokoje hotelowe i sala widowiskowa. podwyższył wieżę, zwieńczył elewacje balustradą, Natomiast w najwyższym punkcie Miłosławia znaj- czym nadał budowli cechy pałacu w stylu neore- duje się kościół parafialny św. Jakuba, przy którym nesansowym. W czasie II wojny światowej pałac mieści się plebania z 2 poł. XIX w. Obecny murowa- został częściowo spalony i wysadzony w powietrze. ny kościół powstał jako zbór luterański około 1620 W latach 60. XX w. został zaadaptowany na szkołę, roku z fundacji właściciela Miłosławia – Łukasza co wiązało się z całkowitą zmianą układu wnętrza. Górskiego, który przekazał go katolikom. Dziś świą- Obecnie swą sylwetą i malowniczym układem brył, tynia jest budowlą o założeniu późnogotyckim, prze- z wielkim portykiem kolumnowym poprzedzonym budowaną w stylu gotyku romantycznego. Kruchta schodami i wyniosłą, kwadratową wieżą, nawiązuje i fragmenty nawy bocznej przesklepione są krzyżo- do kształtu, jaki uzyskał w końcu XIX w. Obok pała- wo, a częściowo kolebkowo. Wyposażenie kościoła cu wznosi się piętrowa, neogotycka oficyna, złożo- pochodzi głównie z XVII i XVIII w. na z kilku brył opiętych skarpami. W jej pobliżu stoi Przy ul. Zamkowej zachowała się stara szko- dawny dom stangreta (czworak), zbudowany w poł. ła – piętrowy budynek z neogotyckimi szczytami, XIX w., wchodzący już w skład zabudowań Bugaju. wzniesiony w latach 1846 – 1848 według projektu W rejonie ul. Wrzesińskiej zachowało się kilka oka- Seweryna Mielżyńskiego. W 1897 roku został roz- załych budynków z przełomu XIX i XX w., a wśród budowany, a w 1966 roku dostawiono do niego pa- nich willa dawnego właściciela browaru z zabudo- wilon na boisku szkolnym. W budynku tym mieścił waniami browaru w głębi, oraz budynek Urzędu się lazaret dla rannych w bitwie miłosławskiej. Gminy z pocz. XX w. Niedaleko szkoły wznosi się dawny kościół ewan- Na południe od miasta znajduje się miejscowość gelicki, zbudowany w latach 1870 – 1872, częścio- Bagatelka, w której na niewielkim wzniesieniu poło- wo z funduszy króla pruskiego. Jego budowniczym żony jest budynek dawnej leśniczówki, zbudowany był Polak Teofil Rakowski. Kościół jest budowlą w 1849 roku według projektu Seweryna Mielżyń- jednonawową z wydzielonym trójbocznie zamknię- skiego. Przed frontem budynku odsłonięto pomnik tym prezbiterium, po bokach którego znajduje się – kamień, ku czci trzech nadleśniczych, gorących niewielka zakrystia, a od południowej wysoka, kwa- patriotów: Filipa Skoraczewskiego, Władysława dratowa wieża, nakryta dachem namiotowym. We- Wiewiórkowskiego i Władysława Żyźniewskiego. wnątrz nawę obiega drewniana empora, wsparta Około 6 km od Miłosławia leży miejscowość Bie- na drewnianych kolumienkach. Teren przykościelny chowo, w centrum której stoi późnobarokowy po- ogrodzony neogotyckim murem ceglanym z meta- filipiński zespół klasztorny, zarządzany od 1969 lowymi kratami. Kościół został odrestaurowany i roku przez ojców paulinów. Klasztor zbudowano w od 1977 roku mieściło się w nim Muzeum Ziemi latach 1734 – 1750. Otoczony jest murem z bra- Miłosławskiej, nad którym opiekę sprawował Miło- mą z końca XVIII w. W jego skład wchodzi kościół sławski Ośrodek Kultury. Uchwałą Nr XXI/156/09 trójnawowy, halowy, z dwiema niskimi wieżami w Rady Miejskiej w Miłosławiu z dnia 3 lutego 2009 r. fasadzie dobudowanymi po 1777 roku, nakrytymi nieruchomość zabudowana zabytkowym kościołem hełmami stożkowymi w XIX w. Gruntownie odno- poewangelickim została przekazana w użyczenie wiony w latach 1969 - 1991 stanowi Sanktuarium na rzecz powiatu wrzesińskiego na okres 25 lat w Matki Boskiej Pocieszenia. Od zachodu do kościoła celu realizacji zadań publicznych z zakresu kultury i przylega klasztor nakryty polskim dachem łamanym, ochrony dóbr kultury oraz promocji gminy Miłosław rozbudowany przez paulinów w 1995 roku. W ze- i powiatu wrzesińskiego. spole znajduje się także piękny ogród przyklasztor- Na zamknięciu osi średniowiecznego rozplanowa- ny. nia miasta rozciąga się rozległy park krajobrazowy W zespole folwarcznym w miejscowości Bugaj z pałacem. Pałac był siedzibą właścicieli dóbr mi- wznosi się oficyna – rządcówka z 2 poł. XIX w. łosławskich. Nieopodal bramy stoi dom ogrodnika o charakterze pałacu eklektycznego. W 1965 roku zbudowany w 1854 roku. Jest to nieregularna i czę- dobudowano do niej dom dla emerytów ówczesne- ściowo oszkarpowana budowla, z piętrową częścią go PGR. W obszernym zespole budynków gospodar- środkową i okrągłą wieżą (dziś obniżoną). Na nie- czych, zgrupowanych wokół obszernego podwórza wielkim wzniesieniu parku stoi okazały pałac. Obec- o kształcie nieregularnego czworoboku, częściowo na budowla powstała w III etapach w ciągu XIX w. zachowały się zabudowania z poł. XIX w., wznie- Najpierw powstała murowana budowla mieszkalna sione przez Seweryna Mielżyńskiego według wzo- zwana altaną lub kasynem. Była to niewielka wil- rów francuskich, m.in. trzykondygnacyjny spichlerz la mieszcząca pokoje gościnne i reprezentacyjne. z około 1860 roku, niewielka kuźnia z poł. XIX w. Rozbudował ją Seweryn Mielżyński o zachodnie oraz masywny kompleks budynków gorzelni z 2 poł. skrzydło boczne z loggią i wieżą, a następnie o dwa XIX w. i dawnego browaru z końca XIX w., zaadap- skrzydła w elewacji południowej. W efekcie budynek towanego później na młyn. Niedaleko stoją budynki uzyskał charakter willi w stylu włoskiego renesansu. mieszkalne: ośmiorak z 2 poł. XIX w. oraz zespół 8 Kolejnej przebudowy dokonał Józef Kościelski, któ- neogotyckich czworaków wzniesionych w poł. XIX Dziennik Urzędowy Województwa Wielkopolskiego Nr 90 – 9653 – Poz. 1748

w. według projektu Seweryna Mielżyńskiego. sygnaturki z hełmem. Jednonawowy, z węższym W odległości około 1 km od Bugaju, na pagórku i niższym prezbiterium, przy którym od północy wśród lasu i stawów rybnych widnieje Bażantarnia, usytuowana jest zakrystia z przedsionkiem z 1927 z romantycznym zameczkiem myśliwskim, zbudo- roku, a przy nawie od południa – kuchta. W nawie w Wielkopolsce. Niedaleko wznosi się drewniany kościół św. Mikołaja, zbudowany w 1792 roku, o konstrukcji zrębowej, kryty wanym w poł. XIX w., najpewniej według projektu obecnego kościoła widnieje polichromia z pocz. XX gontowym dachem, nad którym widnieje barokowa wieżyczka sygnaturki z hełmem. Jednonawowy, z węższym i niższym prezbiterium, przy którymSeweryna od pó ł Mielżyńskiego.nocy usytuowana Zameczekjest zakrystia wz przedsionkiem formie śre- z 1927w. oroku, motywach a przy nawie roślinnych. od południa – kuchta. W nawie obecnego kościodniowiecznegoła widnieje polichromia zespołu z pocz. obronnego, XX w. o motywach o rozczłonko roślinnych.- W miejscowości Mikuszewo rozciąga się park W miejwanejscowo ś bryle,ci Mikuszewo do którego rozcią ga od si zachoduę park krajobrazowy przylega z wy 2 po- ł. XIXkrajobrazowy w. W parku wznosiz 2 poł. się piXIXętrowy, w. Wneorenesansowy parku wznosi płac się z około soka,1890 roku, czworoboczna o rozczłonkowanej wieża bryle, o z ściętych narożną, czworoboczn narożach, ą wiepiętrowy,żą, zwień czonneorenesansowyą czworobocznym płac he łzmem. około Do 1890 pałacu roku,prowadzi stara alejaa od li powa. wschodu W są siedztwie smukła, pa ośmiobocznałacu znajdują si wieżyczkaę zabudowania o pofolwarczneo rozczłonkowanej z 2 poł. XIX bryle, w., z dawn z narożną,ą rządcówk czworobocznąą. Wszystkieostrosłupowym obiekty zabytkowe dachu, zosta wyglądemły szczegół owo przypominająca opisane przez Wojewódzki wieżą, Urz zwieńczonąąd Ochrony Zabytków czworobocznym w Poznaniu hełmem. na kartach Do ewidencyjnych.minaret. Zameczek częściowo otacza mur obronny pałacu prowadzi stara aleja lipowa. W sąsiedztwie z otworami strzelniczymi i krenelażem, niewysoką, pałacu znajdują się zabudowania pofolwarczne z 2 3.2. okrągłąOBIEKTY basztą ZABYTKO narożną,WE malowniczą NIERUCHOME drewnianą WSKAZA czaNE- PRZEZpoł. XIX WIELKOPOLSK w., z dawnąIEGO rządcówką. WOJEWÓDZKIEGO KONSERWATORAtownią o ozdobnej ZABYTKÓ konstrukcji.W DO UJ ĘCIA W GMINNEJ EWIDENCJIWszystkie ZABYTKÓW obiekty - WYKAZ zabytkowe zostały szczegóło- W centrum miejscowości Czeszewo znajduje się wo opisane przez Wojewódzki Urząd Ochrony Za- zabytkowa karczma o konstrukcji szachulcowej, bytków w Poznaniu na kartach ewidencyjnych. zbudowana zapewne w końcu XVIII w., nakryta wysokim, czterospadowym dachem polskim łama- 3.2. OBIEKTY ZABYTKOWE NIERUCHOME

nym. Jest to jeden z nielicznych tego typu obiektów WSKAZANE PRZEZ WIELKOPOLSKIEGO WOJE-

zachowanych w Wielkopolsce. Niedaleko wznosi WÓDZKIEGO KONSERWATORA ZABYTKÓW DO

się drewniany kościół św. Mikołaja, zbudowany w UJĘCIA W GMINNEJ EWIDENCJI ZABYTKÓW - 1792 roku, o konstrukcji zrębowej, kryty gontowym WYKAZ dachem, nad którym widnieje barokowa wieżyczka

L.p. Miejscowość Obiekt główny Elementy składowe

a) leśniczówka, mur., ok. poł. XIX; 1 Bagatelka Zespół leśniczówki b) 2 budynki gospodarcze (połączone), mur., 2 poł. XIX a) stajnia i obora, mur., 1878, b) obora, późn. owczarnia, mur., 4 ćw. XIX, c) chlewnia, późn. kurnik, mur., k. XIX, d) stodoła, późn. stodoła i owczarnia, 2 Białe Piątkowo Zespół folwarczny mur., 4 ćw. XIX, e) spichlerz,, mur., 4 ćw. XIX, f) 2 dwojaki, ob. domy, mur., 2 poł. XIX, g) czworak, ob. dom, mur., 4 ćw. XIX, h) ośmiorak, ob. dom, mur., 4 ćw. XIX 3 Białe Piątkowo Dom nr 15, mur., 1935 4 Białe Piątkowo Dom nr 16, mur., 1910 5 Białe Piątkowo Dom nr 18, mur., 2 dek. XX 6 Białe Piątkowo Dom nr 31, mur., k. XIX a) kościół parafialny p.w. Narodzenia NMP, mur., 1734 - 1750, dokończony ok. 1765, wieże po 1777, hełmy wież XIX Zespół klasztorny Filipinów, b) klasztor, ob. plebania, mur., 1734 - 7 Biechowo ob. paulinów 1750, c) ogrodzenie z bramą, mur. i mur.-żel., k. XVIII, d) ogród, k. XVIII i XX 8 Biechowo Szkoła, mur., XIX/XX a) stajnia i chlewnia, mur., lata 20 XX, b) obora, ob. magazyn, mur., 4 ćw. XIX, Zespół folwarczny (dawne c) dwojak, ob. dom nr 16, mur., 1923, 9 Biechowo gospodarstwo klasztorne) d) czworak, ob. dom nr 22, mur., 4 ćw. XIX e) dom, ob. dom nr 37, mur., XIX/XX Dom z częścią gospodarczą nr 10 Biechowo 2, mur., 1893

46 Dziennik Urzędowy Województwa Wielkopolskiego Nr 90 – 9654 – Poz. 1748

a) zameczek, b) most arkadowy z amboną myśliwską Zespół zameczku myśliwskiego drewn., 11 Bugaj Mielżyńskich tzw. bażantarnia, c) budynek gospodarczy, mur., ok. poł. XIX, d) mur obronny ze strzelnicami; proj. S. Mielżyński a) rządcówka, mur., 2 poł. XIX, b) stajnia, mur., 4 ćw. XIX, c) stodoła, mur., 2 poł. XIX, d) spichlerz, mur., 2 poł. XIX, e) kuźnia, mur., ok. poł. XIX, f) gorzelnia, mur., 2 poł. XIX, g) browar, ob. młyn, mur., k. XIX, h) dom ogrodnika, mur., ok. poł. XIX, 12 Bugaj Zespół folwarczny „Na Bugaju” i) szklarnia, mur., k. XIX, j) ogrodzenie z 3 bramami, mur., ok. poł. XIX - k. XIX, k) 8 czworaków, ob. domów, mur., ok. poł. XIX, proj. S. Mielżyński, l) ośmiorak, mur., 4 ćw. XIX, m) szkoła, późn. przedszkole, mur., XIX/XX 13 Chlebowo Szkoła, mur., pocz. XX a) dom, drewn., pocz. XX, 14 Chlebowo Zagroda nr 28 b) obora, mur., 1 ćw. XX 15 Chlebowo Dom nr 22, mur., 4 ćw. XIX a) stajnia i chlewnia, ob. owczarnia, mur., Pozostałości zespołu 16 Chrustowo 4 ćw. XIX, folwarcznego b) ośmiorak, mur., 4 ćw. XIX a) kościół, drewn., 1792, Zespół kościoła parafialnego 17 Czeszewo b) dzwonnica, drewn., 1792 (?), p.w. Św. Mikołaja c) plebania, mur., 1903 18 Czeszewo Dom parafialny, mur., 1931 19 Czeszewo Szkoła, mur., 1 dek. XX 20 Czeszewo Karczma, szach., k. XVIII (?) a) rządcówka, mur., 4 ćw. XIX, b) dwojak, ob. dom nr 9, mur., 1 dek. XX, 21 Czeszewo Zespół folwarczny c) stodoła, mur., 4 ćw. XIX, d) magazyn, mur., 4 ćw. XIX 22 Czeszewo Dom, mur., 1 dek. XX 23 Czeszewo Dom, mur., 1932 24 Czeszewo Dom, szach., 1 ćw. XX 25 Czeszewo Dom, mur., 1901 Dom, glin. oszalowany, 3. ćw. 26 Czeszewo XIX 27 Czeszewo Dom, szach., 3 ćw. XIX 28 Czeszewo Dom, mur., pocz. XX 29 Czeszewo Dom, mur., 1904 30 Czeszewo Dom, mur., lata 20 - 30 XX a) rządcówka, mur., k. XIX, b) obora, mur., 1 ćw. XX, 31 Czeszewo-Budy Zespół folwarczny c) chlewnia, mur., 4 ćw. XIX, d) olejarnia, ob. skład, szach., 4 ćw. XIX a) obora, późn. owczarnia, mur., 4 ćw. Pozostałości zespołu 32 Franulka XIX, przedłużona po 1945, folwarcznego b) stodoła, późn. owczarnia, mur., 1877

47 Dziennik Urzędowy Województwa Wielkopolskiego Nr 90 – 9655 – Poz. 1748

a) szkoła, mur. pocz. XX, Zespół szkoły, ob. zagroda 33 Gorzyce b) stodoła, szach., pocz. XX, nr 12 c) budynek gospodarczy, mur. pocz. XX

a) dwór, mur., 4 ćw. XIX, b) park krajobrazowy, 4 ćw. XIX, c) obora, ob. stodoła i magazyn, mur., k. XIX, 34 Gorzyce Zespół dworski d) stodoła, mur., 4 ćw. XIX, e) kuźnia, mur., 4 ćw. XIX, f) czworak, mur., 2 poł. XIX, g) sześciorak, mur., 4 ćw. XIX

35 Gorzyce Dom nr 5, mur., lata 20 XX

36 Kębłowo Szkoła, mur., 2 dek. XX

a) rządcówka, mur., XIX/XX, b) obora, mur., k. XIX, 37 Kębłowo Zespół folwarczny c) stodoła, mur., k. XIX, d) czworak, mur., 2 poł. XIX, f) sześciorak, mur., 4 ćw. XIX

a) spichlerz, mur., 1 ćw. XX, Pozostałości zespołu 38 Kozubiec b) 2 czworaki, ob. domy, mur., 2 poł. XIX, folwarcznego c) ośmiorak, ob. dom, mur., k. XIX

39 Książno Szkoła, mur., pocz. XX Skład kolonialny, mur., pocz. 40 Książno XX 41 Książno Dom nr 24, mur., 1910 42 Książno Dom nr 6, mur., pocz. XX Dom z cz. gospodarczą nr 13a, 43 Książno mur., 4 ćw. XIX Dom z cz. gospodarczą nr 25, 44 Książno mur., 2 dek. XX 45 Książno Dom nr 29, mur., 1910

46 Książno Dom nr 32, mur., 2 dek. XX

a) chlewnia i magazyn, mur., 4. ćw. XIX, b) dwór -gorzelnia, ob. biuro, mur., 47 Lipie Zespół folwarczny XIX/XX, przebud. pocz. XX, c) czworak, mur., 4. ćw. XIX, d) ośmiorak, ob. dom, mur., 1. dek. XX,

a) szkoła, ob. dom nr 46, mur., pocz. XX, 48 Mikuszewo Zespół szkoły b) stodoła, mur., XIX/XX

a) zajazd, mur., 4. ćw. XIX, 49 Mikuszewo Zespół zajazdu "Na rozdrożu" b) stodoła, szach. - mur., 4 ćw. XIX

48 Dziennik Urzędowy Województwa Wielkopolskiego Nr 90 – 9656 – Poz. 1748

a) dwór, mur., ok.. 1890, b) rządcówka, ob. dom, mur., k. XIX, c) dom pracowników gorzelni, ob. dom, mur., k. XIX, d) owczarnia, mur., 4. ćw. XIX, e) obora, późn. dom z częścią gospodarczą, mur., 4. ćw. XIX, 50 Mikuszewo Zespół dworsko – folwarczny f) owczarnia, ob. dom z częścią gospodarczą, mur., 4. ćw. XIX, g) stajnia, ob. dom nr 20, mur., 4. ćw. XIX, h) stodoła i obora, szach., 4 ćw. XIX, i) park krajobrazowy, k. XIX, j) kolonia mieszkalna: ob. domy, mur., 4. ćw. XIX a) dom, mur., pocz. XX, 51 Mikuszewo Zagroda nr 36 b) budynek gospodarczy, mur. - drewn., pocz. XX 52 Mikuszewo Dom nr 4, mur., 1908 53 Mikuszewo Dom nr 26, mur., 1914 54 Mikuszewo Dom nr 31, mur., 1 dek. XX 55 Mikuszewo Dom nr 45, mur., 1 dek. XX Dom, ob. poczta, mur., 4 ćw. 56 Mikuszewo XIX 57 Mikuszewo Stodoła, mur., 1 dek. XX a) leśniczówka, mur., pocz. XX, 58 Spławik k. Mikuszewa Zespół leśniczówki b) stodoła, mur., lata 20 XX Układ urbanistyczny poł. XV - 59 Miłosław k. XIX a) kościół (pierwotnie luterański), mur., ok. 1620, b) dzwonnica, mur., ok.1850, proj. S. Mielżyński (?), Zespół kościoła parafialnego 60 Miłosław c) ogrodzenie, mur., poł. XIX, pw. św. Jakuba d) plebania, ul. Kościelna nr 8, mur., 4 ćw. XIX, e) rzeźba św. Wawrzyńca z pomnika Kosynierów Kościół Ewangelicko - 61 Miłosław Augsburski, mur., 1872, wieża 1879 Kaplica cmentarna, ul. 62 Miłosław Pałczyńska, mur., 4 ćw. XIX Magistrat (?), ob. UMG, ul. 63 Miłosław Wrzesińska, mur., 1 ćw. XX Szkoła, ul. Zamkowa, mur., 64 Miłosław ok. poł. XIX, proj. S. Mielżyński a) dworzec, mur., lata 80 XIX, Zespół dworca kolejowego, ul. 65 Miłosław, ul. Dworcowa b) 3 domy nr 2, 4 i 6, mur., pocz. XX, Dworcowa c) dom, ul. Mostowa 3, mur., pocz. XX Remiza strażacka, późn. łaźnia 66 Miłosław miejska, ul. Wrzesińska, mur., pocz. XX

49 Dziennik Urzędowy Województwa Wielkopolskiego Nr 90 – 9657 – Poz. 1748

a) pałac, pierwotnie willa zw. altaną lub kasynem, mur., lata 20 XIX, b) oficyna, mur., ok. poł. XIX, Zespół pałacowo-parkowy, ul. c) dom ogrodnika, mur., ok. poł. XIX, 67 Miłosław,ul. Poznańska Poznańska d) brama, żel., XVIII, e) ogrodzenie, mur., ok. poł. XIX i XX, f) park krajobrazowy, przed poł. XIX, proj. S. Mielżyński, zmodernizowany XIX/XX,

68 Miłosław, ul. Dolna Dom nr 1, mur., pocz. XX 69 Miłosław, ul. Dolna Dom nr 1a,mur., 1 ćw. XX 70 Miłosław, ul. Dolna Dom nr 3, mur., k. XIX 71 Miłosław, ul. Dolna Dom nr 4, mur., 4 ćw. XIX 72 Miłosław, ul. Dolna Dom nr 6, mur., pocz. XX 73 Miłosław, ul. Dolna Dom nr 7, mur., 4 ćw. XIX 74 Miłosław, ul. Dolna Dom nr 9, mur., 4 ćw. XIX 75 Miłosław, ul. Dolna Dom nr 10, mur., XIX/XX 76 Miłosław, ul. Dolna Dom nr 11, mur., 2 poł. XIX 77 Miłosław, ul. Dolna Dom nr 14, mur., 4 ćw. XIX 78 Miłosław, ul. Dolna Dom nr 15, mur., pocz. XX 79 Miłosław, ul. Dolna Dom nr 16, mur., 4 ćw. XIX 80 Miłosław, ul. Kościelna Dom nr 1, mur., 3 ćw. XIX 81 Miłosław, ul. Kościelna Dom nr 2, mur., k. XIX 82 Miłosław, ul. Kościelna Dom nr 3, mur., 3 ćw. XIX 83 Miłosław, ul. Kościelna Dom nr 6, mur., 3 ćw. XIX 84 Miłosław, ul. Kręta Dom nr 2, mur. pocz. XX 85 Miłosław, ul. Łąkowa Dom nr 4, mur., 1935 Miłosław, ul. 86 Dom nr 4, mur., XIX/XX Niepodległości Miłosław, ul. 87 Dom nr 5, mur., k. XIX Niepodległości Miłosław, ul. 88 Dom nr 9, mur., 1905 Niepodległości Miłosław,ul. 89 Dom nr 10, mur., 1 ćw. XX Niepodległości Dom nr 3, ob. komisariat 90 Miłosław, ul. Pałczyńska policji, mur., pocz. XX 91 Miłosław, ul. Pałczyńska Dom nr 6, mur., pocz. XX a) dom, mur., 4 ćw. XIX, 92 Miłosław, ul. Poznańska Zespół domu nr 4 b) stolarnia, mur., 4 ćw. XIX 93 Miłosław, ul. Poznańska Dom nr 2, mur., 4 ćw. XIX 94 Miłosław, ul. Poznańska Dom nr 9, mur., lata 20 XX 95 Miłosław, ul. Poznańska Dom nr 13, mur., lata 30 XX 96 Miłosław, ul. Poznańska Dom nr 14, mur., 1913 97 Miłosław, ul. Różowa Dom nr 2, mur., 1911 98 Miłosław, ul. Różowa Dom nr 3, mur., lata 20-30 XX 99 Miłosław, ul. Różowa Dom nr 5, mur., 4 ćw. XIX 100 Miłosław, ul. Różowa Dom nr 8, mur., 1 dek. XX 101 Miłosław, ul. Różowa Dom nr 9, mur., 1937 102 Miłosław, ul. Różowa Dom nr 10, mur., l. 20–30 XX 103 Miłosław, ul. Różowa Dom nr 11, mur., k. XIX 104 Miłosław, ul. Różowa Dom nr 13, mur., 4 ćw. XIX 105 Miłosław, ul. Różowa Dom nr 20, mur., 1 ćw. XX 106 Miłosław, ul. Różowa Dom nr 22, mur., k. XIX 107 Miłosław, ul. Różowa Dom nr 23, mur., pocz. XX, pozbawiony detalu elewacji

50 Dziennik Urzędowy Województwa Wielkopolskiego Nr 90 – 9658 – Poz. 1748

108 Miłosław, ul. Różowa Dom nr 24, mur., lata 20 XX 109 Miłosław, ul. Różowa Dom nr 27, mur., 4 ćw. XIX 110 Miłosław, ul. Różowa Dom nr 28, mur., 4 ćw. XIX 111 Miłosław, ul. Różowa Dom nr 32, mur., pocz. XX 112 Miłosław, ul. Różowa Dom nr 43, mur., lata 40 XX 113 Miłosław, ul. Różowa Dom nr 58, mur., lata 40 XX 114 Miłosław, ul. Sienkiewicza Dom nr 2, mur., k. XIX 115 Miłosław, ul. Sienkiewicza Dom nr 3, mur., pocz. XX 116 Miłosław, ul. Sienkiewicza Dom nr 4, mur., k. XIX 117 Miłosław, ul. Sienkiewicza Dom nr 5, mur., k. XIX 118 Miłosław, ul. Sienkiewicza Dom nr 6, mur., 1 ćw. XX 119 Miłosław,ul. Sienkiewicza Dom nr 9, mur., 1 ćw. XX 120 Miłosław, ul. Sienkiewicza Dom nr 10, mur., 1 ćw. XX 121 Miłosław, ul. Sienkiewicza Dom nr 12, mur., 1902 122 Miłosław, ul. Sienkiewicza Dom nr 14, mur., pocz. XX 123 Miłosław, ul. Sienkiewicza Dom nr 15, mur., pocz. XX 124 Miłosław, ul. Sienkiewicza Dom nr 16, mur., k. XIX 125 Miłosław, ul. Sienkiewicza Dom nr 19, mur., pocz. XX 126 Miłosław, ul. Sienkiewicza Dom nr 20, mur., lata 20 XX 127 Miłosław,ul. Sienkiewicza Dom nr 21, mur., pocz. XX Miłosław, ul. 128 Dom nr 1., mur.,1 ćw. XX Wiewiórowskiego Miłosław, ul. 129 Dom nr 3, mur., 1 ćw. XX Wiewiórowskiego Miłosław, ul. 130 Dom nr 6, mur., pocz. XX Wiewiórowskiego Miłosław, ul. 131 Dom nr 5, mur., lata 20 XX Wiewiórowskiego Miłosław, ul. 132 Dom nr 7, mur., lata 20 XX Wiewiórowskiego Miłosław, ul. 133 Dom nr 11, mur., lata 20 XX Wiewiórowskiego Miłosław, pl. Wiosny 134 Dom nr 2, mur., pocz. XX Ludów Miłosław, pl. Wiosny 135 Dom nr 4, mur., 1911 Ludów Miłosław, pl. Wiosny 136 Dom nr 6, mur., 4 ćw. XIX Ludów Miłosław, pl. Wiosny 137 Dom nr 7, mur., lata 20 XX Ludów Miłosław, pl. Wiosny 138 Dom nr 8, mur., 1 ćw. XX Ludów Miłosław, pl. Wiosny 139 Dom nr 9, mur., 4 ćw. XIX Ludów Miłosław, pl. Wiosny 140 Dom nr 10, mur., 1 ćw. XX Ludów Miłosław, pl. Wiosny a) dom, mur., 4 ćw. XIX, 141 Zespół domu nr 11 Ludów b) gołębnik, mur. - szach., k. XIX Miłosław, pl. Wiosny 142 Dom nr 12, mur., lata 20 XX, Ludów Miłosław, pl. Wiosny Dom nr 14, mur., 1851, proj. 143 Ludów Seweryn Mielżyński, przebud. Miłosław, pl. Wiosny 144 Dom nr 15, mur., lata 30 XX Ludów Miłosław, pl. Wiosny Dom nr 16, późn. kino, mur., 4 145 Ludów ćw. XIX 146 Miłosław, pl. Wiosny Dom nr 17, mur., 4 ćw. XIX

51 Dziennik Urzędowy Województwa Wielkopolskiego Nr 90 – 9659 – Poz. 1748

Ludów Miłosław, pl. Wiosny 147 Dom nr 18, mur., k. XIX Ludów Miłosław, pl. Wiosny 148 Dom nr 19, mur., pocz. XX Ludów Miłosław, pl. Wiosny 149 Dom nr 20, mur., pocz. XX Ludów Miłosław, pl. Wiosny 150 Dom nr 21, mur., lata 20 XX Ludów Miłosław, pl. Wiosny 151 Dom nr 22, mur., 4 ćw. XIX Ludów Miłosław, pl. Wiosny 152 Dom nr 23, mur., 4 ćw. XIX Ludów Miłosław, pl. Wiosny Dom „Bazar”, nr 24, mur., 153 Ludów pocz. XX

154 Miłosław, ul. Wrzesińska Dom nr 2, mur., 1 ćw. XX 155 Miłosław, ul. Wrzesińska Dom nr 4, mur., pocz. XX 156 Miłosław, ul. Wrzesińska Dom nr 5, mur., pocz. XX 157 Miłosław, ul. Wrzesińska Dom nr 6, mur., lata 20 XX 158 Miłosław, ul. Wrzesińska Dom nr 11, mur., 1 ćw. XX 159 Miłosław, ul. Wrzesińska Dom nr 21, mur., 1 ćw. XX 160 Miłosław, ul. Zamkowa Dom nr 1., mur., 1900 161 Miłosław, ul. Zamkowa Dom nr 2, mur., 4 ćw. XIX 162 Miłosław, ul. Zamkowa Dom nr 3, mur., pocz. XX 163 Miłosław, ul. Zamkowa Dom nr 4, mur., 3 ćw. XIX 164 Miłosław, ul. Zamkowa Dom nr 6, mur., 3 ćw. XX 165 Miłosław, ul. Zamkowa Dom nr 8, mur., pocz. XX 166 Miłosław, ul. Zamkowa Dom nr 10, mur., ok. poł. XIX 167 Miłosław, ul. Zamkowa Dom nr 12, mur., pocz. XX 168 Miłosław, ul. Zamkowa Dom nr 14, mur., pocz. XX 169 Miłosław, ul. Zamkowa Dom nr 15, mur., 3 ćw. XIX 170 Miłosław, ul. Zamkowa Dom nr 18, mur., 1868 171 Miłosław, ul. Zamkowa Dom nr 19, mur., 1894 a) browar, mur., 1886-1887, bud. Rabski, Miłosław, ul. Wrzesińska 172 Zespół Browaru Rabskiego b) 2 budynki gosp., mur., k. XIX, 24 c) willa, mur., 1886-1887, bud. Rabski 173 Miłosław, ul. Sienkiewicza Fabryka, mur., lata 20 XX Młyn, ob. mieszalnia pasz, 174 Miłosław, ul. Pałczyńska mur., 1 ćw. XX 175 Nowa Wieś Podgórna Urząd celny, mur., XIX/XX Szkoła, ob. dom nr 29, mur., 4 176 Nowa Wieś Podgórna ćw. XIX a) obora, mur., 1 ćw. XX, 177 Nowa Wieś Podgórna Zagroda nr 14 b) chlew, mur., 1 ćw. XX 178 Nowa Wieś Podgórna Dom nr 9, mur., 1895 Szkoła, ob. dom nr 14, mur., 1 179 Orzechowo dek. XX a) dworzec, mur., ok. 1900, b) 3 domy pracownicze, mur., 180 Orzechowo Zespół dworca kolejowego pocz. XX: ul. Dębińska 2, ul. Dworcowa 16, ul. Kolejowa 1 Orzechowo, ul. 181 Dom nr 4, mur., 1 ćw. XX Dworcowa 182 Orzechowo, ul. Klubowa Dom nr 4, mur., 1905 183 Orzechowo, ul. Klubowa Dom nr 6, mur., 1 dek. XX

52 Dziennik Urzędowy Województwa Wielkopolskiego Nr 90 – 9660 – Poz. 1748

184 Orzechowo, ul. Krótka Dom nr 1, mur., 1 dek. XX 185 Orzechowo, ul. Krótka Dom nr 5., mur., 1 ćw. XX Orzechowo, ul. 186 Dom nr 6, mur., 1927 Miłosławska Orzechowo ul. 187 Dom nr 64, mur., 1 ćw. XX Miłosławska, Orzechowo, ul. 188 Dom nr 66, mur., 1 ćw. XX Miłosławska Orzechowo, ul. 189 dom nr 2, mur., lata 20 XX Poprzeczna Orzechowo, ul. 190 Dom nr 2, mur., 1914 Starowiejska Orzechowo, ul. 191 Dom nr 8, glin., pocz. XX Starowiejska Orzechowo, ul. 192 Dom nr 9, szach., pocz. XX Starowiejska Orzechowo, ul. Dom nr 15, późn. restauracja, 193 Starowiejska mur., 1 ćw. XX Orzechowo, ul. 194 Dom nr 23, mur., 1912 Starowiejska Orzechowo, ul. 195 Dom nr 28, mur., 1927 Starowiejska Orzechowo, ul. 196 Dom nr 35,mur., 1927 Starowiejska 197 Orzechowo, ul. Szkolna Dom nr 5, mur., 1914 298 Orzechowo, ul. Szkolna Dom nr 8, mur., 1 dek. XX 2 dróżniczówki kolejowe, mur., 199 Pałczyn lata 20-30 XX a) park krajobrazowy, k. XIX, b) rządcówka, mur., 1916, Pozostałości zespołu 200 Pałczyn c) obora, mur., 4 ćw. XIX, dworskiego d) chlewnia, mur., 4 ćw. XIX, e) 3 sześcioraki, mur., 4 ćw. XIX 201 Pałczyn Dom nr 29, mur., 1910 202 Pałczyn Dom nr 35, mur., 1911 Obora w zagrodzie nr 36, 203 Pałczyn mur., 2 dek. XX 204 Rudki Szkoła, mur., pocz. XX 205 Rudki Dom nr 9, mur., 1898 206 Rudki Dom, mur., 2 dek. XX a) leśniczówka, mur., 1 ćw. XX, 207 Sarnice Zespół leśniczówki „Sarnice” b) budynek gospodarczy, mur., 1 ćw. XX 208 Skotniki Dworek (?), mur., 4 ćw. XIX Stodoła w zagrodzie, mur, 209 Skotniki 1932 210 Skotniki Dom nr 19, mur., 2 dek. XX 211 Skotniki Dom nr 18, mur., 2 dek. XX Dom z częścią gospodarczą nr 212 Skotniki 68, mur., 2 dek. XX 213 Skotniki Dom nr 15, mur., 2 dek. XX

214 Szczodrzejewo Dom nr 22, mur., 1929 Źródło: na podstawie Raportu o stanie zabytków w gminie Miłosław, Wojewódzki Urząd Ochrony Zabytków w Poznaniu, Poznań, 2004. Źródło: na podstawie Raportu o stanie zabytków Na terenie gminy Miłosław zabytki ruchome wpi- w gminie Miłosław, Wojewódzki Urząd Ochrony Za- sane do rejestru zabytków to: 3.3. bytkówZESPO wŁ YPoznaniu, NAJCENNIEJSZ Poznań,YCH 2004. ZABYTKÓW RUCHOMYCH1) NA pod TERENIE numerem GMINY 430/B na podstawie decyzji z Na terenie gminy Miłosław zabytki ruchome wpisane do rejestru zabytków1994 to: r. - pomnik Juliusza Słowackiego dłuta Wła- 3.3. ZESPOŁY NAJCENNIEJSZYCH ZABYTKÓW dysława Marcinkowskiego, usytuowany w parku, w RUCHOMYCH NA TERENIE GMINY mieście Miłosław. Jest to najstarszy powstały, w

53 Dziennik Urzędowy Województwa Wielkopolskiego Nr 90 – 9661 – Poz. 1748

1899 roku, na ziemiach polskich pomnik Wieszcza, roku 1848”. Pomnik ten wraz ze stojącą na nim fi- ufundowany przez Józefa Kościelskiego, a wykona- gurą św. Wawrzyńca i sterczącymi kosami zapro- ny z kremowego marmuru; jektowany został przez Seweryna Mielżyńskiego. 2) pod numerem 151/Wlkp/B na podstawie decy- W 1940 roku, na polecenie władz hitlerowskich, zji z 2009 r. - rzeźba św. Wawrzyńca z pomnika pomnik został rozebrany, a figura św. Wawrzyńca Kosynierów usytuowana przy kościele św. Jakuba przeniesiona do kościoła. Rzeźbę w latach 70. XX w Miłosławiu. Przedstawia ona świętego w stroju w. postawiono na filarze muru przykościelnego, nad kapłańskim z rusztem w dłoni. Zaprojektowana zo- mogiłą kosynierów. Pomnik ten został zrekonstru- stała przez Seweryna Mielżyńskiego i obecnie znaj- owany z okazji 150. rocznicy bitwy pod Miłosła- duje się na wysokim cokole Pomnika Kosynierów. wiem, która przypadła w 1998 roku. Obecnie figura Pozostałe interesujące zabytki ruchome to: św. Wawrzyńca ustawiona została na wysokim co- 1) bogate, barokowe wyposażenie kościoła po- kole Pomnika Kosynierów. filipińskiego, obecnie parafialnego ojców paulinów Również w mieście Miłosław mieści się cmentarz p.w. Narodzenia NMP w miejscowości Biechowo – ewangelicki o powierzchni około 0,3 ha, założony w początkowo zewidencjonowane zostały na 54 kar- 1780 roku. Oprócz kilku rozbitych płyt nagrobnych, tach, a w 2003 roku wykonano ewidencję uzupeł- zachował się jeszcze grobowiec rodziny Schur Zber- niającą w postaci 60 kart; ki z początku XX w. Grobowiec w formie szerokiej 2) w drewnianym kościele parafialnym p.w. św. steli, ze ścianami z ciosów piaskowca, flankowanej Mikołaja w miejscowości Czeszewo wykonano ewi- dwoma kwadratowymi filarami. Niedaleko znajduje dencję uzupełniającą w 1999 roku, w dalszej kolej- się także mogiła Olgi Schur zmarłej w 1945 roku, ności zaplanowano wpisanie do rejestru zabytków ozdobiona nagrobkiem z lat 80. ubiegłego stulecia. województwa wielkopolskiego całego wyposażenia Cmentarz, na mocy ugody z 1998 roku, został i wystroju kościoła, a zwłaszcza posiadanej przez nieodpłatnie przekazany Parafii Ewangelicko – Au- parafię późnogotyckiej rzeźby Madonna z Dzieciąt- gsburskiej w Poznaniu. kiem; W okolicy ul. Pałczyńskiej w mieście Miłosław roz- 3) w wyniku uzupełnienia ewidencji zabytków w ciąga się cmentarz miłosławski. Jest on miejscem kościele parafialnym p.w. św. Jakuba Większego w pamięci narodowej, bowiem znajdują się tu groby mieście Miłosław, zwłaszcza w odniesieniu do za- uczestników walk powstańczych, wojen, ofiar hitle- bytków pochodzących z czasów konserwacji i roz- rowców i wielu zasłużonych dla miasta obywateli. budowy kościoła w XIX i na początku XX wieku, Cmentarz założono w 1829 roku za miastem, przy wszczęto postępowanie administracyjne związane drodze do Pałczyna. W 2 połowie XIX w. był on z wpisem do rejestru zabytków zespołu wystroju i dwukrotnie powiększany, następnie w latach 90. wyposażenia zabytkowego tego kościoła. XX w. Zajmuje powierzchnię około 3 ha. Cmentarz otoczony jest w części ażurowym mur- 3.4. ZABYTKOWE CMENTARZE NA TERENIE kiem z czerwonej cegły, a w miejscu, w którym GMINY został powiększony otacza go betonowe ogrodze- Na terenie gminy Miłosław znajduje się 7 zabytko- nie. Starszą część cmentarza przecinają aleje tuj i wych cmentarzy, przy czym 3 w mieście Miłosław, grabów, które wyznaczają poszczególne kwartały. a pozostałe w miejscowościach: Biechowo, Bugaj, Pośrodku wznosi się neogotycka kaplica grobowa Czeszewo i Orzechowo. Mielżyńskich, ufundowana przez Franciszkę Miel- Cmentarze rzymskokatolickie są na bieżąco po- żyńską w 1873 roku. W krypcie pod kaplicą stoją rządkowane i utrzymywane we właściwym stanie. trumny Franciszki i Seweryna, a ich syn pochowany Pielęgnowane są przez dzieci i młodzież szkolną oraz został na cmentarzu, następnie do kaplicy przenie- członków Koła Związku Kombatantów RP i Byłych siono jedynie tablice nagrobną. Na cmentarzu spo- Więźniów Politycznych – Koło Miłosław. Kombatan- czywa również Leon Kapliński - malarz portrecista, ci ściśle współpracują z Urzędem Gminy w Miłosła- który dwa ostatnie lata życia spędził w Miłosławiu. wiu. Najstarsze groby usytuowane są w kwaterze po Na cmentarzu przykościelnym w mieście Miło- lewej stronie od wejścia na teren starego cmentarza. sław stało kiedyś, wiele niezachowanych po dzień Najokazalszy nagrobek z około 1869 roku, ozdo- dzisiejszy, okazałych nagrobków. Aktualnie, przy biony kolumną ułamaną u góry, widnieje na mogile wewnętrznym murze kościelnym znajdują się dwa Marcelego Grochowskiego – działacza społecznego. groby poległych, w czasie niemieckiego nalotu na Obok znajduje się grób Feliksa Pomiana Łubieńskie- Miłosław w dniu 5 września 1939 roku – zbiorowy go – kapitana wojsk polskich. Zdobi go płyta na- kryjący zwłoki trzech osób oraz plut. Waleriana Zie- grobna z piaskowca. Identyczną płytę posiada grób lińskiego z 15. Pułku Ułanów Poznańskich. Groby Zofii Lenartowiczowej z Szymanowskich – malarki te ocienia ogromna lipa. Natomiast po zewnętrz- (autorki znanego portretu Adama Mickiewicza). Na nej stronie muru przykościelnego, usytuowany jest cmentarzu pochowanych zostało wielu znamieni- grobowiec przykryty betonową płytą z marmurową tych rodaków. Znajduje się tu tez zbiorowa mogiła tablicą z1968 roku noszącą napis: „Tu spoczywa- sześciu poległych powstańców wielkopolskich. ją kosynierzy miłosławscy polegli w Miłosławiu w W nowszej części cmentarza, obsadzonej świer- Dziennik Urzędowy Województwa Wielkopolskiego Nr 90 – 9662 – Poz. 1748 kami i ozdobnymi krzewami, w 1990 roku wybu- torskiej. dowano obszerną kaplicę – dom przedpogrzebowy. Cmentarz w miejscowości Biechowo założony zo- 3.5.2. PARKI KRAJOBRAZOWE stał około 1925 roku. Znajdują się na nim stare na- Południową część gminy Miłosław obejmuje Żer- grobki, niedaleko rosną dwie potężne sosny. kowsko – Czeszewski Park Krajobrazowy utworzo- Natomiast w miejscowości Bugaj znajduje się ny na mocy ustawy o ochronie przyrody oraz roz- cmentarz żydowski, którego powierzchnia wynosi porządzenia wojewody poznańskiego i kaliskiego z 0,66 ha. Jest nieczynny i brak tu także jakiejkolwiek dnia 17 października 1994 r. (Dz. Urz. Woj. Poz. z tablicy informacyjnej. Obecnie stanowi teren zielony 1994 r. nr 21, poz. 210), o którym jest mowa w pozbawiony śladów grzebalnictwa. rozdziale 4.4. W 2004 roku gmina Miłosław przekazała go po- Oprócz wspomnianego parku, na terenie gminy znańskiej filii Związku Gmin Wyznaniowych Żydow- odnaleźć można inne „oazy zieleni”, którymi są par- skich. Gmina Żydowska deklaruje chęć uporządko- ki podworskie. Najcenniejszymi są te objęte ochroną wania cmentarza, jeśli tylko zgromadzi środki na ten konserwatorską. cel. Gmina Miłosław zobowiązała się natomiast do 1. Parki wpisane do rejestru zabytków. jego ogrodzenia, co jak dotąd nie zostało zrealizo- Najciekawszy, a zarazem najpiękniejszy park znaj- wane. duje się w mieście Miłosław, w zespole pałacowym W zachodniej części miejscowości Czeszewo, przy ul. Zamkowej. Park założony został na początku przy drodze do miejscowości Orzechowo rozciąga XIX w., pierwotnie urządzony w stylu francuskim, się cmentarz założony około 1920 roku, z wybudo- a następnie został powiększony i urządzony w stylu waną w latach 90. kostnicą. Uwagę zwraca stary parków romantyczno – angielskich przez Seweryna nagrobek ks. Jana Kantego Kowalskiego, probosz- Mielżyńskiego. Kolejną osobą, która przyczyniła się cza czeszewskiego. Natomiast na północnym skraju do jego powiększenia i rozkwitu był Józef Kościel- cmentarza znajduje się zbiorowa mogiła trzech ra- ski, który wprowadził również regularne elementy w dzieckich zwiadowców, zrzuconych jesienią 1944 pobliżu pałacu (kwietniki, układ ścieżek). Rozległym roku na tyły wroga, którzy polegli pod Czeszewem. park z pałacem poprzecinany jest licznymi alejkami, Cmentarz w miejscowości Orzechowo położony wokół których zlokalizowanych jest wiele pomniko- jest przy przejeździe kolejowym. Założony przed II wych drzew, a wśród nich imponujące dęby („Dąb wojną światową z najstarszym nagrobkiem pocho- Słowackiego”). Główne wejście do parku prowadzi dzącym z 1935 roku. Mieszczą się tu dwie mogiły przez ozdobną, neogotycką bramę murowaną, z uczestników Powstania Wielkopolskiego. kutą żelazną kratą o barokowych motywach. Przed pałacem rozciąga się obszerny trawnik dywanowy. 3.5. KRAJOBRAZ KULTUROWY Na bogaty drzewostan składają się w szczególności 3.5.1. OBSZAROWE WPISY DO REJESTRU ZA- gatunki rodzime, w tym: graby, jesiony, lipy, olsze, BYTKÓW robinie i dęby. Wśród drzew egzotycznych spotkać Decyzją z 30.09.1993 r. wpisano do rejestru za- można miłorząb dwuklapowy, wiązowiec zachodni bytków województwa poznańskiego pod numerem czy soforę japońską. Ozdobą parku są także aleje, z 2278/A historyczne założenie urbanistyczne miasta których najokazalszą stanowi aleja grabowo - lipo- Miłosław (załącznik graficzny). wa. Obecnie park ma kształt nieregularnego wielo- Miłosław położony jest na jednym z pagórków Ozu boku o powierzchni 37,80 ha, z czego około 6 ha Miłosławskiego. Posiada nietypowy układ urbani- przypada na wody. W jego granicach mieszczą się styczny. Zabudowa miasta rozłożona jest nie wzdłuż m.in. stawy, zadrzewione wyspy, a. nad urokliwymi osi ozu, lecz w poprzek, po obu stronach wzniesie- kanałami poprzerzucane są malownicze mostki. nia, u podnóża którego, po południowej i północnej W 1990 roku podjęto prace rewaloryzacyjne, dzię- stronie, znajdują się podmokłe rynny polodowcowe, ki którym parkowi przywrócono w znacznym stop- zajęte obecnie przez stawy rybne. Północną rynną niu dawną świetność. płynie rzeka Miłosławka. Centrum Miłosławia stano- W późnobarokowym pofilipińskim zespole klasz- wi rynek o kształcie trapezu, o wymiarach 145 m tornym, obecnie zarządzanym przez paulinów, w na 60 – 80 m. Swój obecny kształt uzyskał po czę- miejscowości Biechowo, położony jest ogród przy- ściowym zabudowaniu dawnego długiego i wąskie- klasztorny o powierzchni 0,85 ha. Ogród o założe- go placu targowego, który ciągnął się aż do kościoła niu regularnym, ze starą aleją grabową zapewne z św. Jakuba. Zabudowa rynku jest zwarta, przeważ- początku XX w., mieści na swym terenie ołtarz po- nie piętrowa, w układzie kalenicowym. Stojące tu lowy z krzyżem i kopią obrazu Matki Boskiej Pocie- domy pochodzą z różnych lat, począwszy od I poł. szenia i figurami świętych po bokach. XIX w. Park krajobrazowy w miejscowości Mikuszewo Oś widokowa łączy położony na lekkim wzniesie- o powierzchni 3,95 ha, powstał w 2 połowie XIX niu kościół parafialny z położonym na rozdrożu, na w. Posiada on elementy regularnego układu (alejki i zamknięciu kompozycji, pałacem. szpalery) z okresu późniejszego. W parku wznosi się Założenie urbanistyczne miasta ma wartość histo- neorenesansowy pałac, do którego prowadzi stara ryczną i zabytkową i podlega ochronie konserwa- aleja lipowa. Atutami parku są staw i kilka pomniko- Dziennik Urzędowy Województwa Wielkopolskiego Nr 90 – 9663 – Poz. 1748

wych drzew (lipy, kasztanowce, buki, klon). Jednak park krajobrazowy założony w 1 połowie XIX w. o wśród licznych gatunków drzew przeważają graby. powierzchni 3,10 ha, w części ogrodzony zabytko- 2. Parki proponowane przez Wielkopolskiego Wo- wym ceglanym murem. Park porasta liczny staro- jewódzkiego Konserwatora Zabytków do ujęcia w drzew z najliczniej występującymi robiniami, klona- gminnej ewidencji zabytków. mi jesionolistnymi i topolami. W miejscowości Gorzyce, w zespole folwarcz- Wszystkie parki posiadają dokumentację ewiden- nym, dwór otacza park krajobrazowy założony w cyjną wykonaną w latach 1985 – 1989. 2 połowie XIX w. o powierzchni 2,20 ha, w części Wszelkie prace, w tym rewaloryzacyjne związane przydworskiej o kompozycji geometrycznej z póź- z wycinką lub nasadzeniami drzew, w obrębie par- niejszego okresu. Do dworu prowadzi droga dojaz- ków wymagają uzgodnienia z Wojewódzkim Urzę- dowa obsadzona żywopłotem głogowym. Na jego dem Ochrony Zabytków w Poznaniu. terenie rośnie okazały klon polny. Wśród 22 gatun- ków i odmian drzew dominują tu jesion wyniosły i 3.6. ZABYTKI ARCHEOLOGICZNE robinia biała. Zgodnie z art. 3 pkt 4 ustawy o ochronie zabyt- W obrębie zabudowań pofolwarcznych, w miej- ków i opiece nad zabytkami pod pojęciem „zabytku W miejsscowościcowości Pa Nowałczyn rozci Wieśąga Podgórnasię podworski rozciąga park krajobrazowy się park zaarcheologicznego”łożony w 1 połowie XIX należy w. o powierzchni rozumieć: 3,10 „zabytek ha, w cz nieęś-ci ogrodzonykrajobrazowy zabytkowym z ceglanym1 połowy murem. XIX w. Park o powierzchni porasta liczny 4,8 starodrzew ruchomy, z najliczniej będący wyst ę powierzchniową,pującymi robiniami, podziemną klonami lub jesionolistnymiha. Park i poprzecinanytopolami. szpalerami grabowymi, z kil- podwodną pozostałością egzystencji i działalności Wszystkiekoma parki pomnikami posiadają dokumentacjdrzew (głógę ewidencyjn jednoszyjkowy,ą wykonan grabą w latachczłowieka, 1985 – 1989. złożoną z nawarstwień kulturowych i Wszelkiepospolity, prace, w tym jesion rewaloryzacyjne wyniosły, lipa zwi ą drobnolistna,zane z wycinką wiązlub nasadzeniami znajdujących drzew, sięw obr w ęnichbie parków wytworów wymagaj bądźą uzgodnienia ich śladów z Wojewódzkimszypułkowy) Urzędem zadrzewiony Ochrony Zabytków jest ww Poznaniu. głównej mierze albo zabytek ruchomy, będący tym wytworem”. grabami i jesionami. W północno – zachodniej czę- 3.6. ściZABYTKI parku wznosi ARCHEOLOGICZ się budynekNE mieszkalny, a w jego 3.6.1. STANOWISKA ARCHEOLOGICZNE WPI- Zgodnienarożniku z art. 3 pkt – 4 budynekustawy o ochroniedawnej zabytkówszkoły. Ponadtoi opiece nad park zabytkami SANE pod DO poj ęREJESTRUciem „zabytku ZABYTKÓW archeologicznego” – WYKAZ należy rozumieć: „zabytekpoprzecinany nieruchomy, bjestędą cygłębokimi powierzchniow rowami,ą, podziemn pochodzącymią lub podwodn ąNa pozosta tereniełoś ci gminyą egzystencji Miłosław i dzia znajdujełalności cz sięłowieka, 6 zabyt złoż-oną z nawarstwiez okresuń kulturowych prowadzonych i znajduj tuących około się w 1900 nich wytworów roku prac b ądź kówich śladów archeologicznych albo zabytek ruchomy, wpisanych będą docy tymrejestru wytworem”. zabyt- melioracyjnych. ków. 3.6.1. STANOWISKAW miejscowości ARCHEOLOG Pałczyn rozciągaICZNE WPISANE się podworski DO REJ ESTRU ZABYTKÓW – WYKAZ Na terenie gminy Miłosław znajduje się 6 zabytków archeologicznych wpisanych do rejestru zabytków.

L.p Obiekt Numer rejestru Miejscowość . (nr ewid. działki) (data decyzji) grodzisko 49/Wlkp/C 1. Biechowo, stan. 9 (86/1 i 86/2) (03.02.1976 r.) grodzisko stożkowate 50/Wlkp/C 2. Bugaj, stan. 4 (43/1) (20.02.1992 r.) grodzisko stożkowate 51/Wlkp/C 3. Czeszewo, stan. 1 (624) (19.01.1993 r.) grodzisko 52/Wlkp/C 4. Kębłowo, stan. 1 (63/20) (22.01.1976 r.) cmentarzysko pradziejowe 53/Wlkp/C 5. Książno, stan. 1 (97 i 99/1) (05.01.1976 r.) cmentarzysko pradziejowe 54/Wlkp/C 6. Orzechowo, stan. 2 (118) (20.03.1976 r.)

Źródło: naŹródło: podstawie na rejestru podstawie zabytków rejestru województwa zabytków wielkopolskiego woje- okresu oraz Raportu żelaza. o stanie zabytków w gminie Miłosław, Wojewódzkiwództwa Urzą d wielkopolskiego Ochrony Zabytków, oraz Pozna Raportuń, 2004. o stanie zabytków w gminie Miłosław, Wojewódzki Urząd 3.6.2. STANOWISKA ARCHEOLOGICZNE O GrodziskoOchrony pierścieniowate Zabytków, w miejscowo Poznań, 2004.ści Biechowo pochodzi z okresuWŁASNEJ wczesnoś redniowiecznego.FORMIE KRAJOBRAZOWEJ Grodziska stożkowate w miejscowościach Bugaj i Czeszewo pochodzą z NaX – terenieXI w. gminy Miłosław stanowiskami o wła- GrodziskoGrodzisko w miejscowo pierścieniowateści Kębłowo pochodzi w miejscowości z okresu wczesno Bieś-redniowiecznego.snej formie krajobrazowej są: Cmentarzyskachowo pradziepochodzijowe z w okresu miejscowo wczesnośredniowieczneściach Książno i Orzechowo- są cmentarzyskami1) grodzisko pierścieniowate ludności kultury wpomorskiej, miejscowości pochodz Bieącymi- z wczesnegogo. okresu żelaza. chowo; Grodziska stożkowate w miejscowościach Bugaj i 2) grodziska stożkowate w miejscowościach Bu- 3.6.2. STANOWISKA ARCHEOLOGICZNE O WŁASNEJ FORMIE KRAJOBRAZOWEJ Czeszewo pochodzą z X – XI w. gaj i Czeszewo; Na terenie gminy Miłosław stanowiskami o własnej formie krajobrazowej są: Grodzisko w miejscowości Kębłowo pochodzi z 3) grodzisko w miejscowości Kębłowo. 1) grodzisko pierścieniowate w miejscowości Biechowo; okresu wczesnośredniowiecznego. Stanowiska archeologiczne, szczególnie te o wła- 2) grodziska stożkowate w miejscowościach Bugaj i Czeszewo; 3) grodziskoCmentarzyska w miejscowo pradziejoweści Kębłowo. w miejscowościach snej formie krajobrazowej, jak grodziska i kurhany, StanowiskaKsiążno archeologiczne, i Orzechowo szczególnie są cmentarzyskami te o własnej formie ludności krajobrazowej, z uwagi jak grodziska na atrakcyjne i kurhany, położenie z uwagi na w atrakcyjne lasach czypoło ż wenie w lasach kulturyczy w okolicach pomorskiej, jezior lub pochodzącymi rzek, mogą stanowi z ć wczesnego dodatkową atrakcjokolicachę jako element jezior ślubcie żrzek,ek dydaktycznych mogą stanowić czy tras dodatkową turystycznych.

3.6.3. STANOWISKA ARCHEOLOGICZNE ZEWIDENCJONOWANE I WPISANE DO REJESTRU ZABYTKÓW – ZESTAWIENIE LICZBOWE Zgodnie z Raportem o stanie zabytków w gminie Miłosław, w granicach gminy znajdują się 494 stanowiska archeologiczne z czego: 1) 6 grodzisk; 2) 431 osad; 3) 48 cmentarzysk; 4) 9 innych. Zinwentaryzowane, w trakcie badań powierzchniowych, stanowiska archeologiczne występują głównie w obrębie terasy nadzalewowej rzeki Warty, na wzniesieniach wału terenowego oraz krawędziach i stokach terasy, niekiedy na cyplach. Stanowiska usytuowane są przede wszystkim wzdłuż dolin rzecznych, zajmując miejsca eksponowane w obrębie niewielkich cypli, jak wzdłuż doliny rzeki Miłosławki. Skupiska stanowisk znajdują się po obu stronach doliny miedzy Chlebowem a Borzykowem. Pozostałości po dawnym

56 Dziennik Urzędowy Województwa Wielkopolskiego Nr 90 – 9664 – Poz. 1748

atrakcję jako element ścieżek dydaktycznych czy dolin rzecznych, zajmując miejsca eksponowane w tras turystycznych. obrębie niewielkich cypli, jak wzdłuż doliny rzeki Mi- osadnictwie odnotowuje się w rejonie miasta Miłosław, miejscowościłosławki. Bugaj oraz SkupiskaMikuszewo, stanowisk wokół rozci znajdująągających sięsię tam po stawów obu rybnych3.6.3. i podmok STANOWISKAłych łąk oraz wokó ARCHEOLOGICZNEł miejscowości Gorzyce ZEWI i Biechowo.- stronach doliny miedzy Chlebowem a Borzykowem. DENCJONOWANE I WPISANE DO REJESTRU ZA- Pozostałości po dawnym osadnictwie odnotowuje 4. BYTKÓWUWARUNKOWANIA – ZESTAWIENIE WEWN LICZBOWEĘTRZNE OCHRONY ZASOBÓWsię w DZIEDZICTWArejonie miasta Miłosław,KRAJOBR AZUmiejscowości KULTUROWEGO Bugaj 4.1. ZgodnieSTAN ZACHOWANIA z Raportem o ZABY stanieTKÓW zabytków NIERUCHOMYCH, w gminie orazRUCHOMYCH Mikuszewo, wokół rozciągających się tam sta- I DZIEDZICTWAMiłosław, w ARCHEO granicachLOGICZNEGO gminy znajdują się 494 sta- wów rybnych i podmokłych łąk oraz wokół miejsco- Stan zachowanianowiska archeologiczne zabytków nieruchomych z czego: w oparciu o wykonane, przezwości Wielkopolskiego Gorzyce i Biechowo. Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków, karty przeglądowe. 1) 6 grodzisk;

2) 431 osad; 4. UWARUNKOWANIA WEWNĘTRZNE OCHRO-

3) 48 cmentarzysk; NY ZASOBÓW DZIEDZICTWA KRAJOBRAZU KUL-

4) 9 innych. TUROWEGO Zinwentaryzowane, w trakcie badań powierzch- 4.1. STAN ZACHOWANIA ZABYTKÓW NIERU- niowych, stanowiska archeologiczne występują CHOMYCH, RUCHOMYCH głównie w obrębie terasy nadzalewowej rzeki War- I DZIEDZICTWA ARCHEOLOGICZNEGO ty, na wzniesieniach wału terenowego oraz krawę- Stan zachowania zabytków nieruchomych w opar- dziach i stokach terasy, niekiedy na cyplach. Sta- ciu o wykonane, przez Wielkopolskiego Wojewódz- nowiska usytuowane są przede wszystkim wzdłuż kiego Konserwatora Zabytków, karty przeglądowe.

Miejscowość Obiekt Stan zachowania* OBIEKTY SAKRALNE klasztor 4 BIECHOWO kościół 5 CZESZEWO kościół 5 kościół parafialny 5 MIŁOSŁAW kościół poewangelicki 4 ZESPOŁY FOLWARCZNE rządcówka 3 spichlerz 4

MIŁOSŁAW - młyn 4 BUGAJ gorzelnia 4 stajnia 4 kuźnia 5 PAŁACE I DWORY MIKUSZEWO pałac 4 pałac 4 MIŁOSŁAW oficyna pałacowa 4 ZABUDOWA MIESZKALNA MIŁOSŁAW – kolonia czworaków 4 BUGAJ dom, pl. Wiosny Ludów 14 4 dom, dawny hotel „Bazar” 4 MIŁOSŁAW pl. Wiosny Ludów 24 willa przy browarze ul. Wrzesińska 24 2 dom, dawny Bank Spółdzielczy 4

57 Dziennik Urzędowy Województwa Wielkopolskiego Nr 90 – 9665 – Poz. 1748

OBIEKTY UŻYTECZNOŚCI PUBLICZNEJ MIŁOSŁAW - zameczek myśliwski „Bażantarnia” 5 BUGAJ leśniczówka „Bagatelka” 4 OBIEKTYleśnicz UóŻwkaYTECZNO ŚCI PUBLICZNEJ 5 CZESZEWO MIŁOSŁAW - zameczekkarczma my śliwski „Bażantarnia” 4 5 BUGAJ MIŁOSŁAW leszkośniczłaó wka „Bagatelka” 5 4 leśniczówka 5 CZESZEWO PARKI BIECHOWO ogród karczma 4 4 MIKUSZEWOMIŁOS ŁAW park szkoła 3 5 MIŁOSŁAW park PARKI 5 BIECHOWO UKŁADY URBANISTYCZNEogród 4 MIŁOSŁAWMIKUSZEWO układ urbanistycznypark 3 3 MIŁ*OS 1Ł- AWbardzo zły; 2 – zły; 3 – dostateczny;park 4 – dobry; 5 – bardzo dobry 5 Źródło: na podstawie Raportu o stanie zabytków w gminie MiUKłosłŁaw,ADY Wojewódzki URBANISTYCZNE Urząd Ochrony Zabytków w Poznaniu, Poznań, 2004 oraz aktualizacji z czerwca 2009 r. Źródło: na podstawieMIŁOSŁAW Raportu o stanie zabytkówuk ład urbanisty- pałac wczny miejscowości Mikuszewo – kontynuacja3 w gminie Miłosław, Wojewódzki Urząd Ochrony Za- remontu wnętrz, remont elewacji (prace w toku). Obiektamibytków wyma wgaj Poznaniu,ącymi pilnie Poznań, wykonania* 1 2004- bardzo prac oraz remontowych z ły;aktualizacji 2 – zły; s ą3 : – dostateczny;Do najlepiej 4 zachowanych– dobry; 5 – bardzo zabytków dobry na terenie - willa przy browarze w mieście Miłosław – remont kapitalny dachu, stropów i elewacji (prace nie zostały podjęte), z czerwcaŹródło: na 2009 podstawie r. Raportu o stanie zabytków w gminie Migminyłosław, Miłosław Wojewódzki należą Urz ąmiejscad Ochrony kultu Zabytków religijnego: w Poznaniu, ko- Poznań, 2004 - dom “Bazar” w mieście Miłosław – kontynuacja remontu elewacji, naprawa pokrycia dachowego (prace w toku), oraz aktualizacji z czerwca 2009 r. ścioły i klasztor wraz z ich otoczeniem, w których - kościół w miejscowości Czeszewo – remont dachu, zabezpieczenie konstrukcji przed szkodnikami drewna (prace w toku), Obiektami wymagającymi pilnie wykonania prac remonty prowadzone są na bieżąco i w zależności - pałac w miejscowości Mikuszewo – kontynuacja remontu wnętrz, remont elewacji (prace w toku). remontowychObiektami wyma są: gającymi pilnie wykonania prac remontowychod spotrzeb.ą: Do najlepiej zachowanych zabytków na terenie gminy Miłosław należą miejsca kultu religijnego: kościoły i klasztor wraz z ich - - willa przywilla browarzeprzy browarze w mieściew mieście Miłosław Miłosław – remont re- kapitalnyStan zachowania dachu, stropów zabytków i elewacji ruchomych.(prace nie zostały podjęte), otoczeniem, w których remonty prowadzone są na bieżąco i w zależności od potrzeb. mont- kapitalnydom “Bazar”dachu, wstropów mieście Mii elewacjiłosław – (pracekontynuacja nie remontuJedynym elewacji, z naprawa dwóch pokrycia zabytków dachowego ruchomym (prace wpisa w toku),- Stan zachowania zabytków ruchomych. - kościół w miejscowości Czeszewo – remont dachu, zabezpieczenie konstrukcji przed szkodnikami drewna (prace w toku), Jedynymzostały z dwóch podjęte), zabytków ruchomym wpisanych do rejestru zabytkównych jest dopomnik rejestru Juliusza zabytków Słowackiego. jest Pomnik pomnik nara Juliuszażony bywa na - pałac w miejscowości Mikuszewo – kontynuacja remontu wnętrz, remont elewacji (prace w toku). ze strony- wandalidom “Bazar” na ustawiczne w mieście niszczenie. Miłosław Wła ś–ciciel kontynuacja – Gmina Mi łosSłowackiego.ław przeprowadzi Pomnikł jego kompleksownarażony bywaą konserwacj na zeę .strony Do najlepiej zachowanych zabytków na terenie gminy Miłosław należą miejsca kultu religijnego: kościoły i klasztor wraz z ich Stan zachowaniaremontu elewacji,zabytków archeologicznych. naprawa pokrycia dachowego wandali na ustawiczne niszczenie. Właściciel – Gmi- otoczeniem, w których remonty prowadzone są na bieżąco i w zależności od potrzeb. (prace w toku), na Miłosław przeprowadził jego kompleksową kon- - Stankościół zachowania w miejscowości zabytków ruchomych. Czeszewo – remont da- serwację. Miejscowość Obszar AZP Obiekt Stan zachowania* chu,Jedynym zabezpieczenie z dwóch zabytków konstrukcji ruchomym przed wpisany szkodnikamich do rejestru Stanzabytków zachowania jest pomnik zabytków Juliusza S archeologicznych.łowackiego. Pomnik narażony bywa na drewnazeBIECHOWO strony (prace wandali w toku), na ustawiczne niszczenie. Właściciel – Gmina Miłosław przeprowadził jego kompleksową konserwację. 56-33/1 grodzisko 2 Stanstanowisko zachowania 9 zabytków archeologicznych.

BUGAJ Miejscowość 57-33/47Ob szar AZP grodzisko Obiekt Stan1 zachowania* stanowisko 4 BIECHOWO CZESZEWO 56-33/1 grodzisko 2 stanowisko 9 58-33/9 grodzisko 1 stanowisko 1 BUGAJ KĘBŁOWO 56-33/10257 -33/47 grodziskogrodzisko 5 1 stanowiskostanowisko 1 4 KSIĄŻNOCZESZEWO 56-33/4658 -33/9 cmentarzyskogrodzisko KP 4 1 stanowiskostanowisko 1 1 ORZECHOWOKĘBŁ OWO 58-33/4256 -33/102 cmentarzyskogrodzisko KP 4 5 stanowiskostanowisko 2 1 KSIĄŻNO * 1 – nie wymaga żadnych zabiegów konserwatorskich;56-33/46 2 – wymagacmentarzysko zabezpieczenia KP i uzupełnienia ubytków4 w rzeźbie; 4 – stanowiskowymaga bada ń1 sondażowych w celu ustalenia stanu zachowania substancji zabytkowej; 5 – wymaga oznakowania i odsłonięcia rzeźby ORZECHOWO 58-33/42 cmentarzysko KP 4 Źródło: na podstawiestanowisko Raportu o 2 stanie zabytków w gminie Miłosław, Wojewódzki Urząd Ochrony Zabytków w Poznaniu, Poznań, 2004 oraz aktualizacji z czerwca 2009. * 1 – nie wymaga żadnych zabiegów konserwatorskich; 2 – wymaga zabezpieczenia i uzupełnienia ubytków w rzeźbie; 4 – wymaga badań sondażowych w celu ustalenia stanu zachowania substancji zabytkowej; 5 – wymaga oznakowania i odsłonięcia rzeźby

Źródło: na podstawie Raportu o stanie zabytków w gminie Miłosław, Wojewódzki Urząd Ochrony Zabytków w Poznaniu, Pozna58 ń, 2004 oraz aktualizacji z czerwca 2009.

58 Dziennik Urzędowy Województwa Wielkopolskiego Nr 90 – 9666 – Poz. 1748

Źródło: na podstawie Raportu o stanie zabytków oraz obszarów chronionych, tj.: historycznej za- w gminie Miłosław, Wojewódzki Urząd Ochrony Za- budowy miasta, układów ruralistycznych, założeń bytków w Poznaniu, Poznań, 2004 oraz aktualizacji pałacowo – parkowych, zabytkowych cmentarzy, Grodziska w miejscowościach Bugaj i Czeszewo położone są w lesie, dzięki czemu nie zagraża im działalność gospodarcza człowieka. z czerwca 2009. obiektów wpisanych do rejestru zabytków i ujętych Natomiast grodziska w miejscowościach Biechowo i Kębłowo, z uwagi na położenie na łące, narażone są na zniszczenie w wyniku w ewidencji zabytków o następującej treści: „Pra- prowadzonej działalności. Grodzisko w miejscowości Biechowo jest częściowo zniszczone. Podobnie sytuacja przedstawia się z Grodziska w miejscowościach Bugaj i Czeszewo ce inwestycyjne, w tym ziemne związane z budow- cmentarzyskami kultury pomorskiej w miejscowościach Książno i Orzechowo, które znajdują się na terenach upraw polowych i podlegajpołożoneą niszczeniu są wgłę lesie,boką ork dziękią. Jednak czemu dopiero nie ustalenie zagraża ich im stanu nictwem zachowania i zagospodarowaniemzadecyduje o konieczno ś terenu,ci zmiany w sposobu obrębie użytkowaniadziałalność gruntu gospodarcza lub przeprowadzenia człowieka. badań Natomiast ratowniczych gro na- tychobszarów stanowiskach. chronionych i stref występowania sta- Najpowadziskażniejszymi w miejscowościach zagrożeniami dla Biechowostanowisk archeologicznych i Kębłowo, z są nowiskinwestycje archeologicznych, związane z prowadzeniem wymagają prac ziemnych. uzgodnienia Mowa jest tu w szczególnouwagi śnaci opołożenie eksploatacji na z łółące,ż metod narażoneą odkrywkow są naą, budowieznisz- sieciz Wojewódzki i urządzeń infrastruktury Urzędem technicznej Ochrony Zabytków,oraz budynków. który Aktualnie gminaczenie nie zak ł wada wynikubudowy, w prowadzonej tym rozbudowy działalności. sieci infrastrukturalnych, Gro- określi poza warunkiremontem realizacji studni głę binowejinwestycji”. w miejscowości Pałczyn oraz przebudowdziskoą stacji w miejscowości uzdatniania wody Biechowo w mieście jestMiłos częściowoław. Gmina zamierza wybudować salę sportową w miejscowości Bugaj. Jednak wszelkiezniszczone. prace ziemne Podobnie będą prowadzone sytuacja pod przedstawia nadzorem w ła sięściwych z służ4.1.1.b ochrony ZABYTKI zabytków. BĘDĄCE WŁASNOŚCIĄ GMINY Respektowaniecmentarzyskami wyznaczanych kultury stref pomorskiej ochrony stanowisk w miejscowo archeologicznych- Obiekty na załą cznikachzabytkowe graficznych stanowiące przy sporz własnośćądzaniu gminną dokumentów planistycznychściach Książno takich, jak:i Orzechowo, miejscowe plany które zagospodarowania znajdują się na przestrzennego, przedstawiono decyzje w o tabeli.warunkach zabudowy i decyzje o lokalizacji inwestycjiterenach celu publicznego. upraw polowych Wprowadzenie i podlegają zapisu w niszczeniudokumentach planistycznychZespół pałacowy zapewniaj położonyącego prawid w łow mieścieą ochron Miłosławę archeologicznegogłęboką orką. dziedzictwa Jednak dopierokulturowego ustalenie w stosunku ich stanu do stref za wyst- ęprzypowania ul. Zamkowej:stanowisk archeologicznych oraz obszarów chronionych, tj.: historycznejchowania zabudowy zadecyduje miasta, o konieczności układów ruralistycznych, zmiany sposo zało-żeń pał1)acowo w pałacu– parkowych, mieści zabytkowych się Gimnazjum cmentarzy, im. obiektów Juliusza wpisanychbu użytkowania do rejestru zabytków gruntu ilub uję tychprzeprowadzenia w ewidencji zabytków badań o nastSłowackiego;ępującej treści: „Prace inwestycyjne, w tym ziemne związane z budownictwemratowniczych i zagospodarowaniem na tych stanowiskach. terenu, w obrębie obszarów chro2)nionych w oficynie i stref wystmieściępowania się szkolna stanowisk biblioteka archeologicznych, i klasy wymagajNajpoważniejszymią uzgodnienia z Wojewódzki zagrożeniami Urzędem dlaOchrony stanowisk Zabytków, którylekcyjne; określi warunki realizacji inwestycji”. archeologicznych są inwestycje związane z pro- 3) dom ogrodnika użytkowany jest jako budynek 4.1.1. wadzeniemZABYTKI prac BĘD Ąziemnych.CE WŁASN MowaOŚCI Ąjest GMINY tu w szcze- mieszkalny; Obiektygólności zabytkowe o eksploatacji stanowiące w ł złóżasno ść metodą gminną odkrywkową,przedstawiono w tabeli.4) zarówno brama, jak i ogrodzenie zostały odre- Zespóbudowieł pałacowy sieci poło żiony urządzeń w mieś cieinfrastruktury Miłosław przy technicznej ul. Zamkowej: staurowane w 2 poł. 90. XX w. 1) orazw pa budynków.łacu mieści si Aktualnieę Gimnazjum gmina im. Juliusza nie zakłada Słowackiego; bu- Ponadto, gmina jest właścicielem obiektów, które 2) w oficynie mieści się szkolna biblioteka i klasy lekcyjne; dowy, w tym rozbudowy sieci infrastrukturalnych, nie zostały wpisane do rejestru zabytków, ale pro- 3) dom ogrodnika użytkowany jest jako budynek mieszkalny; poza remontem studni głębinowej w miejscowości ponowane są do ujęcia w gminnej ewidencji zabyt- 4) zarówno brama, jak i ogrodzenie zostały odrestaurowane w 2 poł. 90. XX w. Pałczyn oraz przebudową stacji uzdatniania wody w ków. Są nimi: Ponadto, gmina jest właścicielem obiektów, które nie zostały wpisane do rejestru zabytków, ale proponowane są do ujęcia w gminnej ewidencjimieście zabytków. Miłosław. Są nimi: Gmina zamierza wybudować salę 1) czworak i ośmiorak w miejscowości Białe Piąt- 1) sportowączworak wi o ś miejscowościmiorak w miejscowo Bugaj.ści Bia Jednakłe Pią tkowo, wszelkie użytkowane kowo, jako użytkowane domy; jako domy; 2) praceszko ziemneła (w zespole będą szko prowadzoneły) w miejscowo pod nadzoremści Mikuszewo wła wykorzystywana- 2) szkoła na (w cele zespole mieszkaniowe; szkoły) w miejscowości Mi- 3) ściwychmłyn w służb mieście ochrony Miłosław zabytków. przy ul, Pałczyńskiej, zaadaptowanykuszewo na mieszalni wykorzystywanaę pasz; na cele mieszkaniowe; 4) Respektowanieszkoły w miejscowo wyznaczanychściach Nowa Wie strefś Podgórna ochrony i Orzechowosta- 3)uż ytkowanemłyn w mieściejako domy. Miłosław przy ul, Pałczyńskiej, Obiektynowisk te są dzier archeologicznychżawione lub wynajmowane na załącznikach przez osoby graficz prywatne- izaadaptowany firmę, którzy utrzymuj na mieszalnięą je w stanie pasz; zadowalającym. Mimo to oddanienych tych przy nieruchomo sporządzaniuści zainteresowanym dokumentów podmiotom planistycznych z pewno ścią 4)przyczyni szkołył obyw miejscowościach się do poprawy ich Nowastanu i zachWieśęci Podgórłoby do- inwestowaniatakich, w jak: owe miejscowebudynki. plany zagospodarowania na i Orzechowo użytkowane jako domy. przestrzennego, decyzje o warunkach zabudowy Obiekty te są dzierżawione lub wynajmowane i decyzje o lokalizacji inwestycji celu publicznego. przez osoby prywatne i firmę, którzy utrzymują je Wprowadzenie zapisu w dokumentach planistycz- w stanie zadowalającym. Mimo to oddanie tych nie- nych zapewniającego prawidłową ochronę arche- ruchomości zainteresowanym podmiotom z pewno- ologicznego dziedzictwa kulturowego w stosunku ścią przyczyniłoby się do poprawy ich stanu i zachę- do stref występowania stanowisk archeologicznych ciłoby do inwestowania w owe budynki.

Miejscowość Obiekt BIECHOWO szkoła, mur., XIX/XX w. CHLEBOWO szkoła, mur., pocz. XX w. CZESZEWO szkoła, 1 dek. XX w. KĘBŁOWO szkoła, 2 dek. XX w. KSIĄŻNO szkoła, mur., pocz. XX w. kolonia mieszkalna, obecnie dom nr 58, mur., 4 ćw. XIX w., w zespole MIKUSZEWO dworsko – folwarcznym MIŁOSŁAW magistrat (?),obecnie UMG, mur., 1 ćw. XX w. szkoła przy ul. Zamkowej, mur., ok. poł. XIX w., proj. Seweryn

59 Dziennik Urzędowy Województwa Wielkopolskiego Nr 90 – 9667 – Poz. 1748

Mielżyński (?) W zespole pałacowym przy ul. Zamkowej: 1) pałac, dawniej willa, mur., lata 20 XIX w., 2) oficyna, mur. poł. XIX w., 3) dom ogrodnika, mur., ok. poł. XIX w., 4) brama, żel. XVIII w., 5) ogrodzenie, mur., ok. poł. XIX i XX w. dom nr 9 przy ul. Poznańskiej 20, mur., lata 20. XX w. dom nr 13 przy ul. Poznańskiej 25, mur., lata 30. XX w. dom nr 3 przy ul. Różowej, lata 20 – 30. XX w. ORZECHOWO dom nr 66, mur., 1 ćw. XX w. RUDKI szkoła, mur., pocz. XX w.

Źródło: Źródło:na podstawie na podstawie informacji udzielonychinformacji udzielonychprzez Urząd Gmin przezy w Miczerwcałosławiu .1999 r. wszelkie prace remontowo – bu- Urząd Gminy w Miłosławiu. dowlane oraz konserwatorskie prowadzone przy 4.2. UWARUNKOWANIA WYNIKAJĄCE ZE STUDIUM UWARobiektachUNKOWA wpisanychŃ I KIERUNKÓW do rejestru ZAGOSPODAROWANIA zabytków oraz PRZESTRZENNEGO4.2. UWARUNKOWANIA GMINY MIŁOS WYNIKAJĄCEŁAW ZE STU- prace elewacyjne przy budynkach ujętych w ewi- StudiumDIUM uwarunkowa UWARUNKOWAŃń i kierunków I zagospodarowaniaKIERUNKÓW ZAGOSPO przestrzennego- dencji gminy zabytków Miłosław zosta(takżeło sporzwymianaądzone pokrycia i uchwalone dachowe (uchwa-ła nr XI/60/99DAROWANIA Rady Miejskiej PRZESTRZENNEGO w Miłosławiu z dnia 7 GMINYgrudnia 1999 MIŁO r. w- sprawiego, malowanie uchwalenia studiumelewacji, uwarunkowa wymiana ństolarki i kierunków okiennej i zagospodarowaniaSŁAW przestrzennego Gminy Miłosław) na mocy ustawy drzwiowej),z dnia 7 lipca wszystkie1994 r. o zagospodarowaniu prace budowlano przestrzennym - inwesty (Dz.U.- z 1999 r., StudiumNr 15, poz. uwarunkowań 139). i kierunków zagospodaro- cyjne w granicach strefy ochrony konserwatorskiej Obowiwaniaązujące przestrzennego Studium gminy Mi gminyłosław Miłosław zawiera charakterystyk zostało spoę- uwarunkowamiasta, ńwpisanej: do rejestru zabytków, jak również 1) rządzonewewnętrznych i uchwalone – wynikaj (uchwałaących z wyst nrę powania XI/60/99 obiektów Rady i terenówprace chronionych podejmowane na podstawie na terenie przepisów zabytkowych szczególnych par -– w ramachMiejskiej których podajew Miłosławiu się, że ochronie z dnia na 7 podstawie grudnia 1999ustawy r.o ochroniew ków dóbr (wycinki, kultury i ustawynowe nasadzenia,o ochronie i kszta pracełtowaniu pielęgnacyj środowiska- podlegajsprawieą parki uchwaleniapodworskie i studiumwiejskie usytuowaneuwarunkowań w miejscowo i kierunś-ciach:no Biechowo, – porządkowe, Bugaj, Gorzyce, podziały Mikuszewo, geodezyjne, Nowa lokalizacje Wieś Podgórna i Pałczyn.ków Dodatkowo zagospodarowania wskazuje się ,przestrzennego że prawie wszystkie Gminy z nich Mi wymagaj- nowychą rewaloryzacji budynków, i podlegaj ogrodzenia)ą ochronie orazWojewódzkiego prace na te- Konserwatorałosław) Zabytków; na mocy ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. o renie zabytkowych cmentarzy winny być konsulto- 2) zagospodarowaniuwynikających z ochrony przestrzennym dóbr kultury (Dz.U. – zawieraj z 1999ące spisy r., obiektówwane zwpisanych Wojewódzkim do rejestru Konserwatorem zabytków z podaniem Zabytków zakresu w i celu ochrony.Nr 15, poz. 139). Poznaniu i poprzedzone zezwoleniem”. Część tekstowaObowiązujące Studium w Studium rozdziale gminy 4 opisuje Miłosław uwarunkowania zawiera wynikaj ąDodatkowo,ce z ochrony dóbr w rozdzialekultury, w 4.tym Strefy wymienione polityki zosta przeły obiekty- wpisane do rejestru zabytków, załączony został wykaz zabytkowych parków oraz spis zabytków przeznaczonych do ujęcia w ewidencji. charakterystykę uwarunkowań: strzennej – ustalenia znajdują się zasady kształto- Ponadto w części tekstowej Studium dotyczącej kierunków zagospodarowania gminy Miłosław, w rozdziale 2. Zasady określania stref 1) wewnętrznych – wynikających z występowa- wania zabudowy w obszarze objętym strefą ochro- polityki przestrzennej zapisano, że: „Zgodnie z pismem Woj. Konserwatora Zabytków w Poznaniu z dnia 30 czerwca 1999 r. wszelkie nia obiektów i terenów chronionych na podstawie ny konserwatorskiej w mieście Miłosław. I tak, w prace remontowo – budowlane oraz konserwatorskie prowadzone przy obiektach wpisanych do rejestru zabytków oraz prace elewacyjne przy budynkachprzepisów uj szczególnychętych w ewidencji – w zabytków ramach (tak którychże wymiana podaje pokrycia obrębie dachowego, zwartej malowanie miejskiej elewacji, zabudowy wymiana – wokół stolarki placu okiennej i drzwiowej),się, że wszystkie ochronie prace na podstawiebudowlano - ustawyinwestycyjne o ochronie w granicach Wiosnystrefy ochrony Ludów konserwatorskiej – wzdłuż ulic: miasta, Wiewiórowskiego, wpisanej do rejestru zabytków,dóbr jak kultury równie ż i prace ustawy podejmowane o ochronie na terenie i kształtowaniu zabytkowych parkówDolnej, (wycinki, fragmencie nowe Różowej,nasadzenia, Zamkowej, prace pielęgnacyjno Kościelnej, – porządkowe,środowiska podzia ł podlegająy geodezyjne, parki lokalizacje podworskie nowych i budynków, wiejskie ogrodzenia)Podgórnej, oraz fragmencie prace na terenie Wrzesińskiej, zabytkowych wobec cmentarzy nowych winny być konsultowaneusytuowane z Wojewódzkim w miejscowościach: Konserwatorem Biechowo, Zabytków Bugaj,w Poznaniu uzupełnionych i poprzedzone zezwoleniem”. oraz istniejących modernizowanych Dodatkowo,Gorzyce, w rozdziale Mikuszewo, 4. Strefy Nowa polityki Wieś przestrzennej Podgórna – ustalenia i Pał- znajdujbudynkówą się zasad należyy kszta stosowaćłtowania zabudowy zasadę nawiązywaniaw obszarze objętym strefą czyn.ochrony Dodatkowo konserwatorskiej wskazuje w mie śsię,cie Miżeł osprawieław. I tak,wszyst w obr-ębie dozwartej zabudowy miejskiej istniejącej zabudowy w– wokó zakresie:ł placu sposobu Wiosny Ludów sytu- – wzdłukież ulic: z nich Wiewiórowskiego, wymagają rewaloryzacji Dolnej, fragmencie i podlegają Różowej, ochro Zamkowej,- owania Koś cielnej,budynków Podgórn na ej,działce, fragmencie stosowania Wrzesińskiej, dachów, wobec nowychnie uzupe Wojewódzkiegołnionych oraz istniejKonserwatoraących modernizowanych Zabytków; budynkówgabarytów należy stosowa zabudowy,ć zasadę nawistosowaniaązywania detalido zabudowy architekto istniej- ącej w zakresie:2) wynikającychsposobu sytuowania z ochrony budynków dóbr na kulturydziałce, stosowania– zawie- dachów,nicznych. gabarytów Jednocześnie zabudowy, wskazuje stosowania się, detali że architektonicznych. omówione Jednoczerająceśnie spisywskazuje obiektów się, że omówione wpisanych zasady do rejestrumogą by ćzabyt w indywidualnych,- zasady mogąuzasadnionych być w przypadkach indywidualnych, dostosowywane uzasadnio do - konkretnejków sytuacjiz podaniem – w uzgodnieniu zakresu i celuz WKZ. ochrony. Podkre śla się, że obszar nychMiłos ławia przypadkach znajdujący dostosowywanesię poza strefą ochrony do konserwatorskiej konkretnej powinienCzęść zachowa tekstować ciągłość Studium przestrzenn wą i rozdzialekulturową 4w stosunku opisuje do obszarusytuacji zabytkowego. – w uzgodnieniu z WKZ. Podkreśla się, że W Studiumuwarunkowania podkreśla się , wynikające że w dziedzinie z ochronyrozwijania dóbr turystyki kultu kulturoznawczej- obszar Miłosławia gmina Mił osznajdującyław jest szczególnie się poza bogata,strefą leczochro walory- te są wykorzystry, w ywanetym wymienione w niewielkim zostały stopniu. obiekty wpisane do ny konserwatorskiej powinien zachować ciągłość Wśródrejestru celów o zabytków,charakterze przestrzennymzałączony został i kulturowym wykaz zabytko można odnale- przestrzennąźć następujące i zapisy: kulturową w stosunku do obszaru 1) wychbudowanie parków to ż orazsamo ś spisci lokalnej zabytków mieszka przeznaczonychńców; zabytkowego. 2) do pielujęciaęgnowanie w ewidencji. zabytków, pamiątek historycznych, wszystkich przejawówW Studium kultury podkreśla lokalnej; się, że w dziedzinie rozwi- 3) Ponadtodążenie do w przywrócenia części tekstowej miastu MiStudiumłosław bardziej dotyczącej reprezentacyjnej jania turystyki funkcji np. kulturoznawczej muzealnej; gmina Miłosław jest 4) kierunkówtworzenie spójnych zagospodarowania układów urbanistycznych gminy Miłosław, przy eksponowaniu w szczególnie obiektów bogata, zabytkowych; lecz walory te są wykorzysty- 5) propagowanie historii miasta i gminy; rozdziale 2. Zasady określania stref polityki prze- wane w niewielkim stopniu. 6) dbałość o stosowanie historycznego nazewnictwa; strzennej zapisano, że: „Zgodnie z pismem Woj. Wśród celów o charakterze przestrzennym i kultu- Konserwatora Zabytków w Poznaniu z dnia 30 rowym można odnaleźć następujące zapisy: 60 Dziennik Urzędowy Województwa Wielkopolskiego Nr 90 – 9668 – Poz. 1748

1) budowanie tożsamości lokalnej mieszkańców; 2) uchwała Nr X/73/97 Rady Miejskiej w Miło- 2) pielęgnowanie zabytków, pamiątek historycz- sławiu z dnia 29 sierpnia 1995 r. w sprawie: miej- nych, wszystkich przejawów kultury lokalnej; scowego planu zagospodarowania przestrzennego 3) dążenie do przywrócenia miastu Miłosław bar- terenów mieszkaniowych w Orzechowie w rejonie dziej reprezentacyjnej funkcji np. muzealnej; ulicy Akacjowej – brak ustaleń z zakresu ochrony 4) tworzenie spójnych układów urbanistycznych dziedzictwa kulturowego, w tym archeologicznego; przy eksponowaniu obiektów zabytkowych; 3) uchwała Nr XXVI/147/97 Rady Miejskiej w Mi- 5) propagowanie historii miasta i gminy; łosławiu z dnia 11 sierpnia 1997 r. w sprawie: miej- 6) dbałość o stosowanie historycznego nazewnic- scowego planu zagospodarowania przestrzennego twa; terenu zabudowy mieszkaniowej w Białym Piątko- 7) rozszerzanie prawnej ochrony obiektów o walo- wie w gminie Miłosław – brak ustaleń z zakresu rach historycznych i estetycznych. ochrony dziedzictwa kulturowego, w tym archeolo- Jako główne zadanie Studium wskazano: zapew- gicznego; nienie ochrony najcenniejszym wartościom kulturo- 4) uchwała Nr II/11/98 Rady Miejskiej w Miłosła- wym i środowiskowym. wiu z dnia 1 grudnia 1998 r. w sprawie: miejscowe- go planu zagospodarowania przestrzennego terenów 4.3. UWARUNKOWANIA WYNIKAJĄCE Z MIEJ- działalności gospodarczej w rejonie ul. Mostowej w SCOWYCH PLANÓW ZAGOSPODAROWANIA Miłosławiu – brak ustaleń z zakresu ochrony dzie- PRZESTRZENNEGO dzictwa kulturowego, w tym archeologicznego; Zgodnie z ustawą z dnia 27 marca 2003 r. o pla- 5) uchwała Nr II/12/98 Rady Miejskiej w Miłosła- nowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym (Dz.U. wiu z dnia 1 grudnia 1998 r. w sprawie: miejscowe- Nr 80, poz. 717 ze zm.) miejscowy plan jest ak- go planu zagospodarowania przestrzennego terenu tem prawa miejscowego, a jego ustalenia kształtu- działalności gospodarczej z funkcją mieszkaniową w ją, wraz z innym przepisami, sposób wykonywania Białym Piątkowie – brak ustaleń z zakresu ochrony prawa własności nieruchomości. dziedzictwa kulturowego, w tym archeologicznego; W miejscowym planie określa się obowiązkowo 6) uchwała Nr XVII/88/2004 Rady Miejskiej w (…): Miłosławiu z dnia 29 czerwca 2004 r. w sprawie 1) zasady ochrony i kształtowania ładu przestrzen- miejscowego planu zagospodarowania przestrzen- nego; nego terenu usług oświaty w miejscowości BUGAJ 2) zasady ochrony środowiska, przyrody i krajo- gm. Miłosław – zakres opracowania nie obejmuje brazu kulturowego; zasad ochrony dziedzictwa kulturowego i zabytków 3) zasady ochrony dziedzictwa kulturowego i za- oraz dóbr kultury współczesnej, określenia granic i bytków oraz dóbr kultury współczesnej; sposobów zagospodarowania terenów lub obiektów 4) granice i sposoby zagospodarowania terenów podlegających ochronie, ustalonych na podstawie lub obiektów podlegających ochronie, ustalonych odrębnych przepisów z uwagi na nie występowa- na podstawie odrębnych przepisów. nie wymienionych terenów i obiektów w obszarze Stosownie do §4 pkt 4 rozporządzenia Ministra opracowania; Infrastruktury z dnia 26 sierpnia 2003 r. w sprawie 7) uchwała Nr XII/83/08 Rady Miejskiej w Miło- wymaganego zakresu projektu miejscowego planu sławiu z dnia 29 stycznia 2008 r. w sprawie: miej- zagospodarowania przestrzennego ustalenia doty- scowego planu zagospodarowania przestrzennego czące zasad ochrony dziedzictwa kulturowego i za- terenu zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej z bytków oraz dóbr kultury współczesnej powinny za- usługami w ORZECHOWIE, rejon ul. Kasztanowej i wierać określenie obiektów i terenów chronionych Bukowej – zawiera ustalenie o treści: „Z uwagi na ustaleniami miejscowego planu zagospodarowania położenie w strefie występowania stanowisk arche- przestrzennego, w tym określenie nakazów, zaka- ologicznych inwestorzy są zobowiązani do zlecenia zów, dopuszczeń i ograniczeń w zagospodarowaniu stałego nadzoru archeologiczno – konserwatorskie- terenów. go nad całością prac budowlanych. Sposób realiza- Obowiązujące miejscowe plany zagospodarowa- cji wyżej wymienionego warunku należy ustalić z nia przestrzennego na terenie gminy Miłosław, to Wydziałem Archeologicznym Wojewódzkiego Urzę- opracowania sporządzone pod rządami nieobowią- du Ochrony Zabytków w Poznaniu”; natomiast na zującej już ustawy rysunku miejscowego planu oznaczona została sym- o zagospodarowaniu przestrzennym oraz ustawy bolem graficznym strefa występowania stanowiska o planowaniu i zagospodarowaniu archeologicznego; przestrzennym. Należą do nich: 8) uchwała Nr XXV/170/09 Rady Miejskiej w 1) uchwała Nr X/72/97 Rady Miejskiej w Miłosła- Miłosławiu z dnia 30 czerwca 2009 r. w sprawie: wiu z dnia 29 sierpnia 1995 r. w sprawie: miejsco- uchwalenia miejscowego planu zagospodarowania wego planu zagospodarowania przestrzennego dzia- przestrzennego terenów zabudowy mieszkaniowej łek geodezyjnych nr 20 i 21 w Białym Piątkowie gm. jednorodzinnej i zabudowy mieszkaniowej jednoro- Miłosław – brak ustaleń z zakresu ochrony dziedzic- dzinnej z usługami w rejonie drogi krajowej nr 15 w twa kulturowego, w tym archeologicznego; Białym Piątkowie – zawiera następujące ustalenia: Dziennik Urzędowy Województwa Wielkopolskiego Nr 90 – 9669 – Poz. 1748

a) prace remontowo-budowlane, prace konser- podstawie ustawy o ochronie przyrody, na terenie watorskie oraz prace elewacyjne przy budynkach gminy Miłosław są: przy budynkach nr 31 i nr 32 objętych ochroną 1) rezerwaty przyrody: „Czeszewski Las” i „Dwu- konserwatorską (także zmiana pokrycia dachowe- nastak”; go, malowanie elewacji, wymiana stolarki okiennej 2) Żerkowsko – Czeszewski Park Krajobrazowy; i drzwiowej) winny być konsultowane z Wielkopol- 3) pomniki przyrody: „Aleja Lipowa” w miejsco- skim Wojewódzkim Konserwatorem Zabytków i po- wości Bugaj, dąb „August” w miejscowości Czesze- przedzone pozwoleniem, wo oraz dęby w miejscowości Sarnice. b) w przypadku konieczności wymiany budynków Rezerwat przyrody obejmuje obszary zachowane nr 31 i nr 32 objętych ochroną konserwatorską obo- w stanie naturalnym lub mało zmienionym, ekosys- wiązuje: temy, ostoje i siedliska przyrodnicze, a także sie- - zachowanie podobnego kształtu brył budynków dliska roślin, siedliska zwierząt i siedliska grzybów - ich obrysów zewnętrznych, wysokości, rodzajów oraz twory i składniki przyrody nieożywionej, wy- dachów, różniające się szczególnymi wartościami przyrodni- - zachowanie zasad rozplanowania elewacji, czymi, naukowymi, kulturowymi lub walorami kra- - zastosowanie podobnych detali architektonicz- jobrazowymi. nych i podobnych materiałów wykończeniowych, Rezerwat przyrody „Czeszewski Las” został uzna- - uzgodnienie projektu budynku z Wielkopolskim ny rozporządzeniem Nr 35/2004 Wojewody Wiel- Wojewódzkim Konserwatorem Zabytków, kopolskiego z dnia 26 marca 2004 r. w sprawie c) z uwagi na położenie obszaru opracowania w rezerwatu przyrody (Dz. Urz. Woj. Wielk. Nr 47, strefie występowania stanowisk archeologicznych poz. 1093 z dnia 14 kwietnia 2004 r.). Jest rezer- i dla ochrony archeologicznego dziedzictwa kultu- watem leśnym położonym na terenie gmin Miłosław rowego inwestor jest zobowiązany do prowadzenia i Żerków. Celem uznania za rezerwat przyrody oma- badań archeologicznych podczas inwestycji związa- wianego obszaru było zachowanie, ze względów nych z zagospodarowaniem i zabudowaniem tere- naukowych i dydaktycznych, kompleksu naturalne- nu, a wymagających prac ziemnych. Zakres badań go lasów i starorzeczy na terenie zlewowym Warty archeologicznych, obowiązujący inwestora, winien wraz z ich typową dla lasów łęgowych florą i fauną. być ustalony z Wydziałem Archeologicznym Woje- Rezerwat przyrody „Dwunastak” uznany zarzą- wódzkiego Urzędu Ochrony Zabytków w Poznaniu, dzeniem Ministra Leśnictwa i Przemysłu Drzewnego d) nie określa się zasad ochrony dóbr kultury z dnia 5 maja 1959 r. w sprawie uznania za rezer- współczesnej z uwagi na nie występowanie takich wat przyrody [(M. P. z 1959 r. Nr 50, poz. 228); ob- obiektów na obszarze objętym planem; wieszczenie Woj. Wlkp. z dnia 4 października 2001 9) uchwała Nr XXV/171/09 Rady Miejskiej w r. w sprawie ogłoszenia wykazu rezerwatów przy- Miłosławiu w sprawie miejscowego planu zago- rody utworzonych do dnia 31 grudnia 1998 r. (Dz. spodarowania przestrzennego terenów zabudowy Urz. Woj. Wlkp. Nr 123, poz. 2401)]. Jest również mieszkaniowej jednorodzinnej z usługami, terenów rezerwatem leśnym położonym na terenie gminy zabudowy usługowej i terenów zieleni urządzonej w Miłosław. Celem jego uznania było zachowanie ze rejonie Stawu Pawelskiego w Miłosławiu – zawiera względów naukowych i dydaktycznych fragmentu następujące ustalenia: grądu niskiego, łęgu i lasu mieszanego o cechach a) część obszaru objętego planem położona jest zespołów naturalnych. na terenie historycznego założenia urbanistycznego Park krajobrazowy obejmuje obszar chroniony ze miasta Miłosław wpisanego do rejestru zabytków względu na wartości przyrodnicze, historyczne i kul- pod numerem 2278/A decyzją WWKZ z dnia 30 turowe oraz walory krajobrazowe w celu zachowa- września 1993 r. Strefa ochrony konserwatorskiej nia, popularyzacji tych wartości w warunkach zrów- została wrysowana na rysunek planu. Wszelkie dzia- noważonego rozwoju. łania inwestycyjne w części objętej strefą ochrony Żerkowsko – Czeszewski Park Krajobrazowy zo- konserwatorskiej należy uzgadniać z Wielkopolskim stał utworzony rozporządzeniem wojewody poznań- Wojewódzkim Konserwatorem Zabytków, skiego i kaliskiego z dnia 17 października 1994 r. b) dla ochrony archeologicznego dziedzictwa kul- (Dz. Urz. Woj. Poz. z 1994 r. Nr 21, poz. 210). turowego ustala się obowiązek uzgadniania z Wy- Celem jego utworzenia była ochrona unikatowej, działem Archeologicznym Wojewódzkiego Urzę- bardzo urozmaiconej rzeźby terenu, bogatych i cie- du Ochrony Zabytków w Poznaniu prac ziemnych kawych zbiorowisk roślinnych, rzadkich gatunków związanych z zabudowaniem i zagospodarowaniem roślin i zwierząt, a także wartości kulturowych, terenu - przed uzyskaniem pozwolenia na budowę, związanych z interesującą przeszłością regionu. w celu ustalenia zakresu badań archeologicznych Wartości historyczno – pamiątkowe objawiają się obowiązującego inwestora. licznymi znaleziskami prehistorycznymi z różnych epok, cmentarzyskami oraz grodziskami. Swym za- 4.4. WYNIKAJĄCE Z UWARUNKOWAŃ OCHRO- sięgiem obejmuje części gmin: Miłosław, Nowe Mia- NY PRZYRODY I RÓWNOWAGI EKOLOGICZNEJ sto n/Wartą i Żerków. Formami ochrony przyrody, ustanowionymi na Jedynie park krajobrazowy nie posiada planu Dziennik Urzędowy Województwa Wielkopolskiego Nr 90 – 9670 – Poz. 1748 ochrony. wem (Dz.U. Nr 124, poz. 1305) reguluje materię Plan ochrony zawiera w szczególności ustalenia miedzy innymi zakresu rzeczowego karty adresowej do studiów uwarunkowań i kierunków zagospoda- obiektu. rowania przestrzennego gmin oraz miejscowych pla- Karta adresowa zabytku zawiera w szczególności: nów zagospodarowania przestrzennego. - wskazanie rodzaju zabytku, Pomniki przyrody ustanowione przez Radę Miej- - jego nazwę i miejsce położenia, z podaniem miej- ską w Miłosławiu to: scowości, nazwy ulicy i numeru posesji oraz nazwy - „aleja lipowa” w miejscowości Bugaj obejmująca gminy i powiatu. 70 sztuk lipy drobnolistnej, Kartę adresową włącza się do gminnej ewidencji - dąb „August” w miejscowości Czeszewo, który zabytków po sprawdzeniu, czy dane zawarte w kar- stanowi jeden dąb szypułkowy, cie ewidencyjnej są wyczerpujące i zgodne ze sta- - dęby w miejscowości Sarnice obejmujące 3 nem faktycznym. sztuk dębów szypułkowych. Gmina Miłosław podjęła działania zmierzające do opracowania kompleksowej gminnej ewidencji za- 5. CELE GMINNEGO PROGRAMU OPIEKI NAD bytków na podstawie kart ewidencyjnych i innych ZABYTKAMI informacji dostępnych w zasobach Wojewódzkiego Zgodnie z art. 87 ust. 2 ustawy z dnia 23 lipca Urzędu Ochrony Zabytków w Poznaniu. Prace nad 2003 r. o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami gminną ewidencją zabytków zakończono pod ko- (Dz.U. Nr 162, poz. 2568 ze zm.) celami gminnego niec 2009 roku. programu opieki nad zabytkami są w szczególności: Prace nad sporządzeniem gminnej ewidencji za- 1) włączenie problemów ochrony zabytków do bytków obejmowały w szczególności: systemu zadań strategicznych, wynikających z kon- 1) określenie stosunków własnościowych; cepcji przestrzennego zagospodarowania kraju; 2) ustalenie oraz wskazanie dokładnej lokalizacji 2) uwzględnianie uwarunkowań ochrony zabyt- (numery ewidencyjne nieruchomości); ków, w tym krajobrazu kulturowego i dziedzictwa 3) wykonanie dokumentacji fotograficznej obiek- archeologicznego, łącznie z uwarunkowaniami tu; ochrony przyrody i równowagi ekologicznej; 4) opis charakterystycznych detali architektonicz- 3) zahamowanie procesów degradacji zabytków i nych; doprowadzenie do poprawy stanu ich zachowania; 5) zaktualizowanie informacji zawartych w woje- 4) wyeksponowanie poszczególnych zabytków wódzkiej ewidencji, a będących efektem dokona- oraz walorów krajobrazu kulturowego; nych: rozbiórek, budów (rozbudowań) czy remon- 5) podejmowanie działań zwiększających atrak- tów obiektu. cyjność zabytków dla potrzeb społecznych, tury- W efekcie podjętych działań powstała ewidencja stycznych i edukacyjnych oraz wspieranie inicjatyw złożona z kart adresowych poszczególnych obiek- sprzyjających wzrostowi środków finansowych na tów, która zostanie udostępniona zainteresowanym opiekę nad zabytkami; w formie elektronicznej oraz papierowej. 6) określenie warunków współpracy z właścicie- Gmina, zgodnie w wytycznymi Wielkopolskiego lami zabytków, eliminujących sytuacje konfliktowe Urzędu Ochrony Zabytków w Poznaniu, zamierza związane z wykorzystaniem tych zabytków; zlecić, uprawnionej osobie, sporządzenie gminnej 7) podejmowanie przedsięwzięć umożliwiających ewidencji zabytków archeologicznych w formie kart tworzenie miejsc pracy związanych z opieką nad za- zespołu stanowisk archeologicznych. Gmina Miło- bytkami. sław planuje zakończyć prace nad sporządzeniem ewidencji zabytków archeologicznych w 2011 roku. 6. KIERUNKI DZIAŁAŃ DLA REALIZACJI GMIN- Gminna ewidencja, w dalszej kolejności, podle- NEGO PROGRAMU OPIEKI NAD ZABYTKAMI gać będzie uzupełnianiu i weryfikowaniu poprzez 6.1. SPORZĄDZENIE GMINNEJ EWIDENCJI ZA- włączanie informacji, uzyskiwanych od Wielkopol- BYTKÓW skiego Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków, Stosownie do art. 21 ustawy o ochronie zabyt- o wszystkich sukcesywnie odkrywanych reliktach ków i opiece nad zabytkami ewidencja zabytków przeszłości, niezależnie od charakteru badań. jest podstawą do sporządzania programów opieki nad zabytkami przez gminy. 6.2. ROZPOZNANIE PERSPEKTYW TWORZENIA Wójt, burmistrz lub prezydent miasta prowadzi PARKÓW KULTUROWYCH NA TERENIE GMINY gminną ewidencję zabytków w formie zbioru kart Utworzenie parku kulturowego jest jedną z form adresowych zabytków nieruchomych z terenu gmi- ochrony zabytków. Tworzy się go w celu ochrony ny, objętych wojewódzką ewidencją zabytków. krajobrazu kulturowego oraz zachowania wyróżnia- Rozporządzenie Ministra Kultury z dnia 14 maja jących się krajobrazowo terenów z zabytkami nieru- 2004 r. sprawie prowadzenia rejestru zabytków, chomymi charakterystycznymi dla miejscowej tra- krajowej, wojewódzkiej i gminnej ewidencji zabyt- dycji budowlanej i osadniczej. ków oraz krajowego wykazu zabytków skradzio- Zadania w tym zakresie przekazane zostały w ge- nych lub wywiezionych za granicę niezgodnie z pra- stię samorządu terytorialnego – gminy. W tworze- Dziennik Urzędowy Województwa Wielkopolskiego Nr 90 – 9671 – Poz. 1748 nie parków kulturowych zaangażowane są zarówno 4) składowania lub magazynowania odpadów. rada gminy, jak i jej organy wykonawcze. Sama de- Zgodnie z zapisami projektu zmiany Planu zago- cyzja o utworzeniu parku kulturowego podejmowa- spodarowania przestrzennego województwa wiel- na jest bowiem w drodze uchwały przez radę wła- kopolskiego na terenie województwa proponuje się ściwej gminy (względnie uchwały dwóch lub więcej utworzenie 23 parków kulturowych, w tym Miło- gmin albo związku gmin, jeśli park kulturowy poło- sławskiego Parku Kulturowego Tradycji Ziemiań- żony ma być na ich obszarze), ona także zajmuje się skiej. zatwierdzaniem planu ochrony parku kulturowego, Park ten miałby obejmować południowe tereny sporządzanego z kolei przez wójta, burmistrza lub gminy Miłosław, a wśród nich: miasto Miłosław prezydenta miasta). Działania organów gminy wy- oraz miejscowości: Białe Piątkowo, Bugaj, Chrusto- magają w tym wo, Kozubiec, Czeszewo, Orzechowo, Mikuszewo, zakresie uzgodnienia z właściwym wojewódzkim Nową Wieś Podgórną i Chlebowo. Wymienione te- konserwatorem zabytków. reny obfitują nie tylko w najcenniejsze zabytki gmi- Dla parku kulturowego sporządza się obligatoryj- ny, ale także zespoły folwarczne, zagrody czy liczne nie miejscowy plan zagospodarowania przestrzen- domy o wysokich walorach architektonicznych w nego. skali regionu, położone na malowniczych obszarach Ponadto, na terenie parku kulturowego mogą być chronionych pod względem przyrodniczo – krajobra- ustanowioneZgodnie z zapisami zakazy projektui ograniczenia, zmiany Planuo których zagospodarowania mowa zowym. przestrzennego województwa wielkopolskiego na terenie województwa w art.proponujeZgodnie 17 ust. z zapisamisi ę1 utworzenie ustawy projektu o 23ochronie parkówzmiany kulturowych,Planuzabytków zagospodarowania i opiew tym- Miłos przestrzennegoławskiego Parku województwa Kulturowego wielkopo Tradycjilskiego Ziemia nańskiej. terenie województwa ce nadParkproponuje zabytkami,ten mia sięłby utworzenie obejmowa dotyczące: 23ć poparkówłudniowe kulturowych, tereny gminy w tym Mi łMiosław,os6.3.ławskiego a wś SPORZĄDZENIEród nich:Parku miasto Kulturowego Mi łos WYKAZUław Tradycji oraz miejscowo Ziemia OBSZARÓWńskiej.ści: Bia łe Piątkowo, 1)Bugaj,Park prowadzenia ten Chrustowo, miałby obejmowarobót Kozubiec, budowlanychć po Czeszewo,łudniowe oraz terenyOrzechowo, działalno gminy Mikuszewo,Mi- łosURBANISTYCZNYCH,ław, a Nowwśródą Wienich:ś Podgórnmiasto RURALISTYCZNYCH Mią ił osChlebowo.ław oraz miejscowo Wymienione OBSZAści: tereny Bia- łe Piobfitujątkowo,ą nie ści tylkoBugaj,przemysłowej, w Chrustowo, najcenniejsze rolniczej, Kozubiec, zabytki hodowlanej, gminy,Czeszewo, ale takOrzechowo, handlowejże zespoły Mikuszewo, folwarczne, RÓW KRAJOBRAZUNow zagrodyą Wie czyś Podgórn liczne KULTUROWEGO, domyą i Chlebowo. o wysokich Wymienione OTOCZENIAwalorach architektoni tereny obfitujcznychą nie w lub skalitylkousługowej; regionu,w najcenniejsze położone zabytki na malowniczych gminy, ale tak obszarachże zespo chronionychły folwarczne,UKŁADÓW, pod zagrody wzgl ZESPOŁÓWę demczy liczneprzyrodniczo domy I OBIEKTÓW, o –wysokich krajobrazowym. ZESPOŁÓW walorach architektoni I cznych w 2) skali zmiany regionu, sposobu położone korzystania na malowniczych z zabytków obszarach nieru chronionych- OBIEKTÓW pod wzgl NIERUCHOMYCHędem przyrodniczo –PRZEZNACZONYCH, krajobrazowym. chomych;6.3. SPORZĄDZENIE WYKAZU OBSZARÓW URBANISTYCZPRZEZ WIELKOPOLSKIEGONYCH, RURALISTYCZNYC WOJEWÓDZKIEGOH OBSZARÓW KRAJOBRAZ U 3)6.3.KULTUROWEGO, umieszczania SPORZĄ DZENIE tablic, OTOCZEN napisów, WYKAZUIA UK ogłoszeń ŁOBSZARÓWADÓW, reklaZESPO URBANISTYCZ- ŁÓWKONSERWATORA I OBIEKTÓW,NYCH, ZRURALISTYCZNYCESPO ZABYTKÓW,ŁÓW I OBIEKTÓW DO WPISUH OBSZARÓW N IERUCHOMYCHDO RE- KRAJOBRAZ U mowychPRZEZNACZONYCH,KULTUROWEGO, i innych znaków OTOCZEN PRZE niezwiązanychZ IAWIELKOPOLSKIEGO UKŁADÓW, z ochroną ZESPO WOŁÓWJESTRUJEWÓDZKIEGO I OBIEKTÓW, ZABYTKÓW KONSERWAZESPO Z ŁTERENUÓW ITORA OBIEKTÓW GMINY ZABYTKÓW, NIERUCHOMYCH DO WPISU DO parkuPRZEZNACZONYCH,REJESTRU kulturowego, ZABYTKÓW z wyjątkiem PRZE Z TERENUZ WIELKOPOLSKIEGO znaków GMINY drogowych WOJEWÓDZKIEGOPotrzeby związane KONSERWA z wpisamiTORA do ZABYTKÓW, rejestru zabyt DO- WPISU DO i znakówREJESTRUPotrzeby związanych zwi ZABYTKÓWązane z wpisami z ochroną Z TERENUdo rejestru porządku GMINY zabytków i bezpie dotycz- ą:ków dotyczą: czeństwa Potrzeby publicznego, związane z wpisami z zastrzeżeniem do rejestru zabytków art. 12 ust.dotycz ą: 1 powołanej1) obiektów ustawy; nieruchomych: 1) obiektów nieruchomych: 1) obiektów nieruchomych:

L.p. Obiekt Miejscowość L.p. Obiekt Miejscowość 1. zespół dworsko – parkowy Gorzyce 1. zespół dworsko – parkowy Gorzyce 2. dwór Czeszewo – Budy 2. dwór Czeszewo – Budy 3. browar Miłosław 3. browar Miłosław 4. park Nowa Wieś Podgórna 4. park Nowa Wieś Podgórna 5. park Pałczyn 5. park Pałczyn 6. zespół leśniczówki Sarnice 6. zespół leśniczówki Sarnice

Ź ródło: na podstawie Raportu o stanie zabytków w gminie Miłosław, Wojewódzki Urząd Ochrony Zabytków w Poznaniu, Poznań, Źródło: na podstawie Raportu o stanie zabytków Ź2004.ródło: na podstawie Raportu o stanie zabytków w gminie Miłosław, Wojewódzki Urząd Ochrony Zabytków w Poznaniu, Poznań, w gminie Miłosław, Wojewódzki Urząd Ochrony Za- 2) obiektów ruchomych: 2004. bytków w Poznaniu, Poznań, 2004. 2) obiektów ruchomych: 2) obiektów ruchomych:

L.p. Obiekt Miejscowość L.p. Obiekt Miejscowość zespół wystroju i wyposażenia w kościele 1. zespół wystroju i wyposażenia w kościele Biechowo 1. parafialnym p.w. Narodzenia NMP Biechowo parafialnym p.w. Narodzenia NMP zespół wystroju i wyposażenia w kościele 2. zespół wystroju i wyposażenia w kościele Czeszewo 2. parafialnym p.w. św. Mikołaja Czeszewo parafialnym p.w. św. Mikołaja 3. pomnik Kosynierów Miłosławskich Miłosław 3. pomnik Kosynierów Miłosławskich Miłosław 4. kapliczka przy ul. Pałczyńskiej Miłosław 4. kapliczka przy ul. Pałczyńskiej Miłosław

Źródło:Ź ródło: nana podstawiepodstawie Raportu Raportu o stanie o stanie zabytków zabytków w gminie Miwł osgminieław, Wojewódzki Miłosław, UrzWojewódzkiąd Ochrony Urząd Zabytków Ochrony w Poznaniu, Za- Poznań, Ź2004.ródło: na podstawie Raportu o stanie zabytków w gminie Miłosław, Wojewódzki Urząd Ochrony Zabytków w Poznaniu, Poznań, 2004. 6.4. ZASOBY ZABYTKÓW NIERUCHOMYCH, RUCHOMYCH I DZIEDZICTWA ARCHEOLOGICZNEGO, KTÓRE MO6.4. ŻNAZASOBY WYKORZYSTA ZABYTKÓWĆ DLA NIER TWORZENIAUCHOMYCH, TRAS RUCH TURYSTYCZNYCH,OMYCH I DZIEDZICTWA ŚCIEŻEK DYDAKTYCZNYCH,ARCHEOLOGICZNEGO, ORGAN KTÓREIZACJI MOFESTYNÓWŻNA WYKORZYSTA Ć DLA TWORZENIA TRAS TURYSTYCZNYCH, ŚCIEŻEK DYDAKTYCZNYCH, ORGANIZACJI ZFESTYNÓW uwagi na licznie występujące zabytki wpisane do rejestru, obiekty znajdujące się w gminnej ewidencji zabytków, stanowiska archeologiczneZ uwagi na licznie oraz wyst waloryępuj ąprzyrodyce zabytki oż wpisaneywionej doi nieo rejestru,żywionej obiekty wyznaczenie znajdują ceatrakcyjnej się w gminnej trasy ewidencjiturystycznej zabytków, wydaje sistaę nowiskazasadne w poarcheologicznełudniowej cz ęśorazci gminy walory z przyrodyuwzględnieniem ożywionej miasta i nieo Miżywionejłosław. wyznaczenie atrakcyjnej trasy turystycznej wydaje się zasadne w Napoł udniowejanalizowanym części terenie gminy mieszcz z uwzgląę dnieniemsię wsie o miasta bogatej Mi i dobrzełosław. za chowanej zabudowie, położone w Żerkowsko – Czeszewskim Parku KrajobrazowymNa analizowanym oraz terenie dwóch mieszcz rezerwatach.ą się wsie Wytyczenie o bogatej itrasy dobrze rowerowej zachowanej prowadz zabudowie,ącej wzd połułożż urokliwieone w Żerkowsko meandruj –ą cejCzeszewskim rzeki Warty, Parku pośród lasówKrajobrazowym oraz zabytków, oraz dwóchtakże archeologicznych, rezerwatach. Wytyczenie miejscowo trasyści rowerowej Czeszewo, prowadz Orzechowoącej czywzd Kozubiecłuż urokliwie pozwol meandrują cieszyącejć si rzekię użytkownikom Warty, pośród lasówzarówno oraz widokami, zabytków, ciekaw takżeą archeologicznych, florą i fauną, jak i miejscowo spełnią funkcjści Czeszewo,ę poznawcz Orzechowoą w zakresie czy dziedzictwa Kozubiec kulturowego.pozwolą cieszy ć się użytkownikom Natomiastzarówno widokami, ścieżki dydaktyczne ciekawą flor moą iż faunna opracowaą, jak i speć włni oparciuą funkcj oę poszczególne poznawczą w kategorie zakresie dziedzictwazabytków, na kulturowego. przykład: 1)Natomiast ście ścieżkażki zespo dydaktycznełów folwarcznych można opracowa i ich pozostać w oparciułości wiod o poszczególneąca przez Biechowo kategorie – Pazabytków,łczyn – K naęb przykłowo ł–ad: Lipie – Franulka – 1)Chrustowo ście –ż Mikuszewoka zespołów – folwarcznych Czeszewo – Kozubiec i ich pozosta – Bugajłości –wiod Biaąłeca Pi przezątkowo; Biechowo – Pałczyn – Kębłowo – Lipie – Franulka – 2)Chrustowo ście –ż Mikuszewoka budownictwa – Czeszewo sakralnego – Kozubiec Czeszewo – Bugaj – Mił os– Biaław.łe Piątkowo; 2) ścieżka budownictwa sakralnego Czeszewo – Miłosław.

64 64 Dziennik Urzędowy Województwa Wielkopolskiego Nr 90 – 9672 – Poz. 1748

bytków w Poznaniu, Poznań, 2004. – Czeszewo – Kozubiec – Bugaj – Białe Piątkowo; 2) ścieżka budownictwa sakralnego Czeszewo 6.4. ZASOBY ZABYTKÓW NIERUCHOMYCH, RU- – Miłosław. CHOMYCH I DZIEDZICTWA ARCHEOLOGICZNEGO, Miejscem organizacji imprez masowych w formie KTÓRE MOŻNA WYKORZYSTAĆ DLA TWORZENIA festynów z powodzeniem mógłby stać się zespół TRAS TURYSTYCZNYCH, ŚCIEŻEK DYDAKTYCZ- pałacowo-parkowy usytuowany w mieście Miłosław NYCH, ORGANIZACJI FESTYNÓW przy ul. Poznańskiej. Rozległe połacie parku krajo- MiejscemZ uwagi organizacji na licznie imprez występującemasowych w formie zabytki festynów wpisane z powodzeniem brazowego, mógłby sta monumentalneć się zespół pałacowo budowle-parkowy oraz usytuowany dobra w do - miedoście rejestru, Miłosław obiektyprzy ul. Pozna znajdująceńskiej. Rozleg się łwe po gminnejłacie parku ewi krajobrazowego,- stępność monumentalne komunikacyjna budowle winny oraz dobra zostać dost ęczęściejpność wy- komunikacyjnadencji zabytków, winny zosta stanowiskać częściej wykorzystywane archeologiczne we wskazanym oraz celu.korzystywane we wskazanym celu. walory przyrody ożywionej i nieożywionej wyzna- 6.5.czenie SPOSOBY atrakcyjnej REALIZACJI trasy turystycznej POSZCZEGÓLNYCH wydaje CELÓWsię za- GMINNEGO6.5. SPOSOBY PROGRAMU REALIZACJI OPIEKI NAD POSZCZEGÓLNYCHZABYTKAMI, O KTÓRYCH MOWA W PKT 5 WRAZ Z ZADANIAMI Realizacjasadne wcelów południowej gminnego programu części opieki gminy nad zzabytkami, uwzględnie które- zostaCELÓWły określone GMINNEGO w ustawie o ochronie PROGRAMU zabytków OPIEKI i opiece NADnad ZA- zabytkami,niem miasta odbywa Miłosław.ć się będzie przede wszystkim poprzez: w pełni świadome,BYTKAMI, aktywne O i konsekwentneKTÓRYCH MOWA korzystanie W przez PKT samorz 5 WRAZąd Z lokalnyNa zanalizowanym jego kompetencji tereniew zakresie mieszczą ochrony dziedzictwa się wsie kulturowego.o bo- ZADANIAMI Cześć podejmowanych działań powinna być efektem wspógatejłpracy i dobrze pomiędzy zachowanej sąsiadującymi zabudowie,ze sobą gminami, położone jak i samorz w ądem powiatuRealizacja czy województwa. celów gminnego Wspólne programuprzedsięwzi ę opiekicia, ze nad wzglŻerkowskoędu na siłę przebicia – Czeszewskim i zaangażowanie Parku wię kszej Krajobrazowym liczby osób i instytucji, zabytkami, mają realn ą które szans ę zostałyna ich realizacj określoneę. w ustawie o oraz dwóch rezerwatach. Wytyczenie trasy rowe- ochronie zabytków i opiece nad zabytkami, odby- Zadaniarowej s ł prowadzącejużące realizacji celów wzdłuż Programu urokliwie przedstawiono meandrującej poniżej. wać się będzie przede wszystkim poprzez: w peł-

rzeki Warty, pośród lasów oraz zabytków, także ar- ni świadome, aktywne i konsekwentne korzystanie cheologicznych, miejscowości Czeszewo, Orzecho- przez samorząd lokalny z jego kompetencji w zakre- wo czy Kozubiec pozwolą cieszyć się użytkowni- sie ochrony dziedzictwa kulturowego. Cześć podej- kom zarówno widokami, ciekawą florą i fauną, jak i mowanych działań powinna być efektem współpra- spełnią funkcję poznawczą w zakresie dziedzictwa cy pomiędzy sąsiadującymi ze sobą gminami, jak i kulturowego. samorządem powiatu czy województwa. Wspólne Natomiast ścieżki dydaktyczne można opracować przedsięwzięcia, ze względu na siłę przebicia i za-

w oparciu o poszczególne kategorie zabytków, na angażowanie większej liczby osób i instytucji, mają przykład: realną szansę na ich realizację. 1) ścieżka zespołów folwarcznych i ich pozo- stałości wiodąca przez Biechowo – Pałczyn – Kę- Zadania służące realizacji celów Programu przed- błowo – Lipie – Franulka – Chrustowo – Mikuszewo stawiono poniżej.

Termin Zadanie Podmiot odpowiedzialny realizacji Udostępnienie Programu opieki nad Referat organizacyjny, kadr i edukacji zabytkami dla gminy Miłosław na lata 2010 2010 Urzędu Gminy w Miłosławiu -2013 na stronie internetowej Urzędu Udostępnienie Gminnej ewidencji zabytków Referat organizacyjny, kadr i edukacji na stronie internetowej Urzędu oraz 2010 Urzędu Gminy w Miłosławiu w wersji papierowej w siedzibie Urzędu Referat organizacyjny, kadr i edukacji Kontrola oznakowania zabytków Urzędu Gminy w Miłosławiu i 2010 Starostwo Powiatowe we Wrześni Referat infrastruktury, ochrony Termomodernizacja Gimnazjum im. Juliusza środowiska, rolnictwa i leśnictwa od 2010 Słowackiego Urzędu Gminy w Miłosławiu Referat infrastruktury, ochrony Termomodernizacja siedziby Urzędu Gminy środowiska, rolnictwa i leśnictwa od 2010 w Miłosławiu Urzędu Gminy w Miłosławiu Uzupełnienie i weryfikacja stanu tablic Referat organizacyjny, kadr i edukacji informacyjnych o obiektach zabytkowych 2011 Urzędu Gminy w Miłosławiu stanowiących własność gminy Sporządzenie Gminnej ewidencji zabytków Referat organizacyjny, kadr i edukacji do 2011 archeologicznych Urzędu Gminy w Miłosławiu Referat organizacyjny, kadr i edukacji Wykonanie tablic, plansz lub map dla oraz Referat infrastruktury, ochrony oznakowania ścieżek turystycznych od 2011 środowiska, rolnictwa i leśnictwa związanych z popularyzacją zabytków Urzędu Gminy w Miłosławiu Referat infrastruktury, ochrony Rewitalizacja Placu Wiosny Ludów środowiska, rolnictwa i leśnictwa od 2011 Urzędu Gminy w Miłosławiu

65 Dziennik Urzędowy Województwa Wielkopolskiego Nr 90 – 9673 – Poz. 1748

Referat infrastruktury, ochrony Wykonanie ogrodzenia cmentarza środowiska, rolnictwa i leśnictwa 2012 żydowskiego w Bugaju Urzędu Gminy w Miłosławiu Opracowanie zmiany Studium Referat infrastruktury, ochrony Uwarunkowań i Kierunków środowiska, rolnictwa i leśnictwa 2012 Zagospodarowania Przestrzennego Gminy Urzędu Gminy w Miłosławiu Przygotowanie uchwały Rady Miejskiej w Miłosławiu w sprawie udzielenia dotacji Referat organizacyjny, kadr i edukacji celowej na prace konserwatorskie, do 2013 Urzędu Gminy w Miłosławiu restauratorskie i roboty budowlane przy zabytkach wpisanych do rejestru Referat organizacyjny, kadr i edukacji Kontynuowanie akcji porządkowania i Oraz Referat infrastruktury, ochrony 2010 – 2013 popularyzowania cmentarzy środowiska, rolnictwa i leśnictwa Urzędu Gminy w Miłosławiu Nawiązanie współpracy z właścicielami Referat organizacyjny, kadr i edukacji zabytków oraz określenie zasad 2010 – 2013 Urzędu Gminy w Miłosławiu udostępniania tych obiektów zwiedzającym Systematyczne gromadzenie informacji archiwalnych (map, pocztówek, fotografii) Referat organizacyjny, kadr i edukacji dotyczących dziejów miasta Miłosław we Urzędu Gminy w Miłosławiu i 2010 – 2013 współpracy z mieszkańcami pamiętającymi z Miłosławskie Centrum Kultury własnego doświadczenia lub z opowieści dawne, ważne wydarzenia Udzielanie pomocy osobom zainteresowanym w kontaktach ze służbami Referat organizacyjny, kadr i edukacji 2010 – 2013 ochrony zabytków w ramach planowanych Urzędu Gminy w Miłosławiu prac rewitalizacyjnych 2010 i 2013 Informowanie w sposób indywidualny oraz w właścicieli zabytków o możliwościach Referat organizacyjny, kadr i edukacji zależności od i źródłach finansowania prac przy zabytkach Urzędu Gminy w Miłosławiu zmian wpisanych do rejestru zabytków przepisów Prowadzenie monitoringu w zakresie zmian przepisów obowiązujących w dziedzinie Referat organizacyjny, kadr i edukacji 2010 – 2013 opieki nad zabytkami i ochrony dziedzictwa Urzędu Gminy w Miłosławiu kulturowego

WładzeWładze gminy gminy powinny powinny włączyć tematyk włączyćę ochrony tematykę dziedzictwa ochro kulturowego- ku czci do wszelkich strajkujących dokumentów dzieci. o charakterze Wokół strategicznym. pomnika usta - Nalenyż y dziedzictwa opracować nowe kulturowego studium uwarunkowa do wszelkichń i kierunków doku zagospodarowania- wione przestrzennegozostaną ławki dla otoczonegminy Miłos zielenią.ław, a takż eRynek objąć ota- miejscowymimentów o planami charakterze zagospodarowania strategicznym. przestrzennego Należy obszary opra wymagaj- czaćące będąszczególnej drzewa. ochrony ze względu na uwarunkowania historycznecować nowei przyrodnicze. studium W obr uwarunkowańębie historycznego i za kierunkówłożenia mias ta MiłosPoław stronie należy ustali południowej,ć zasady zagospodarowania wokół klombu, przestrzeni, na spe - które respektować będą walory istniejącej tkanki miejskiej i zastany układ ulic i kwartałów zabudowy. Istotnymzagospodarowania zadaniem, jakie wyznaczy przestrzennegoły władze samorz dla ą gminydowe jest Mi przeprowadzenie- cjalnie w rewitalizacji tym celu rynku wykonanym – Placu Wiosny wyższym Ludów wpoziomie mieście Miłosław,łosław. Prace a także nad tym objąć przedsi miejscowymięwzięciem są stosunkowo planami zaawansowane. zago- terenu, Radni zaakceptowali zostanie wyznaczona projekt rewitalizacji część centrum, rekreacyjna, aktualnie przygotowywanyspodarowania jest przestrzennego kosztorys. Dzięki podjobszaryętym staraniom wymagające Plac odzyska w dawnyktórej charakter wybudowana i stanie si ę zostaniewizytówką toaletamiasta. publiczna i Projektszczególnej zakłada powstanie ochrony dwóch ze względu stref: reprezentacyjnej na uwarunkowania i rekreacyjnej. Pierwszaprzeniesiony zostanie zostanie zlokalizowana kiosk. po Droga, stronie pó aktualniełnocnej, wokó przecił - pomnikahistoryczne – głazu kui przyrodnicze. czci strajkujących W dzieci. obrębie Wokó historyczneł pomnika ustawione- nająca zostaną plac, ławki otoczonezostanie zi elenizlikwidowana.ą. Rynek otacza Płytać będ ąrynku, drzewa. w Pogo stronie założenia południowej, miasta wokó Miłosławł klombu, nanależy specjalnie ustalić w tym zasady celu wykonanym zależności wyższym od poziomie posiadanych terenu, zostanie środków wyznaczona finansowych, część rekreacyjna,zagospodarowania w której wybudowana przestrzeni, zostanie które toaleta respektowaćpubliczna i przeniesiony zostanie zostanie pokryta kiosk. Droga kostką, aktualnie granitową przecinaj alboąca plac, betonową. zostanie zlikwidowana. Płyta rynku, w zależności od posiadanych środków finansowych, zostanie pokryta kostką granitową albo betonową. Drogabędą krajowa walory zostanie istniejącej zwężona, tkankia parkingi miejskiej usytuowane i obecnie zastany bezpo śDrogarednio przykrajowa niej, zosta zostanieną oddzielone, zwężona, przy zapewnieniua parkingi usytu- niezaleukładżnego ulic dojazdu i kwartałów do miejsc zabudowy. postojowych. Przystanek autobusowy zostanieowane przeniesiony. obecnie bezpośrednio Dodatkowo, wzd przyłuż wschodniej niej, zostaną pierzei od- rynkuIstotnym powstaną parkingi.zadaniem, jakie wyznaczyły władze sa- dzielone, przy zapewnieniu niezależnego dojazdu do Najpewniejmorządowe rewitalizacja jest przeprowadzenie rynku będzie trwał arewitalizacji kilka lat i będzie rynku miał a charaktermiejsc etapowy. postojowych. Warto zaznaczy Przystanekć, że projekt autobusowy rewitalizacji zosta placu - zosta– Placuł sfinansowany Wiosny przez Ludów Fundacj wę mieście„Tutaj Warto”. Miłosław. Fundacja Prace jest Lokaln nieą Grup przeniesiony.ą Działania utworzon Dodatkowo,ą w celu stymulowania wzdłuż wschodniej lokalnych inicjatywnad tym na rzeczprzedsięwzięciem rozwoju obszarów są wiejskich stosunkowo południowej zaawan częśc-i powiatupierzei wrzesi rynkuńskiego, powstaną jej siedzib ąparkingi. jest miasto Miłosław. sowane. Radni zaakceptowali projekt rewitalizacji Najpewniej rewitalizacja rynku będzie trwała kilka centrum, aktualnie przygotowywany jest kosztorys. lat i będzie miała charakter etapowy. Warto zazna- Dzięki podjętym staraniom Plac odzyska dawny cha- czyć, że projekt rewitalizacji placu został sfinanso66- rakter i stanie się wizytówką miasta. wany przez Fundację „Tutaj Warto”. Fundacja jest Projekt zakłada powstanie dwóch stref: reprezen- Lokalną Grupą Działania utworzoną w celu stymulo- tacyjnej i rekreacyjnej. Pierwsza zostanie zlokalizo- wania lokalnych inicjatyw na rzecz rozwoju obsza- wana po stronie północnej, wokół pomnika – głazu rów wiejskich południowej części powiatu wrzesiń- Dziennik Urzędowy Województwa Wielkopolskiego Nr 90 – 9674 – Poz. 1748 skiego, jej siedzibą jest miasto Miłosław. 8. MONITORING DZIAŁANIA GMINNEGO PRO- 7. INSTRUMENTARIUM REALIZACJI GMINNEGO GRAMU OPIEKI NAD ZABYTKAMI PROGRAMU OPIEKI NAD ZABYTKAMI Ustawa o ochronie zabytków i opiece nas zabytka- Dostępne instrumentarium służące realizacji gmin- mi nakłada na wójta, burmistrza, prezydenta miasta nego programu opieki nad zabytkami wynika z obo- obowiązek sporządzania, co 2 lata, sprawozdań z wiązujących regulacji prawnych, ale także z realiów realizacji gminnego programu opieki nad zabytkami. finansów publicznych i instrumentów prawno – Wykonanie sprawozdania powinna poprzedzić ekonomicznych. ocena poziomu realizacji Programu, uwzględniająca: Instrumenty realizacji gminnego programu opieki 1) wykonanie zadań przyjętych do realizacji w nad zabytkami można zaszeregować do następują- okresie czteroletnim obowiązywania Programu; cych grup: 2) efektywność ich wykonania. 1) instrumenty prawne; Ocena taka wykonywana jest na podstawie przy- 2) instrumenty finansowe; jętych kryteriów i wskaźników oraz wyników po- 3) instrumenty społeczne; dejmowanych działań na rzecz realizacji Programu. 4) instrumenty koordynacji; Zestawienie propozycji kryteriów i wskaźników 5) instrumenty kontrolne. przedstawiono poniżej: Do instrumentów prawnych należą: 1) poziom, w ujęciu procentowym, wydatków bu- - miejscowe plany zagospodarowania przestrzen- dżetu gminy na ochronę i opiekę nad zabytkami; nego jako akty prawa miejscowego, 2) wartość finansowa zrealizowanych komplekso- - dokumenty (decyzje, postanowienia) wydawane wych programów rewaloryzacji i rewitalizacji oraz przez wojewódzkiego konserwatora zabytków, liczba obiektów poddanych rewaloryzacji w ramach - lokalny program rewitalizacji, tych programów; - parki kulturowe, 3) wartość finansowa wykonanych prac remonto- - programy opracowywane na szczeblu krajowym wo – konserwatorskich przy zabytkach oraz liczba i wojewódzkim w zakresie dziedzictwa kulturowe- obiektów poddanych tym pracom; go. 4) poziom, w ujęciu procentowym, objęcia terenu Do instrumentów finansowych należą: gminy obowiązującymi miejscowymi planami zago- - dotacje, spodarowania przestrzennego; - subwencje, 5) liczba zrealizowanych konkursów, wystaw, - dofinansowania, działań edukacyjnych na terenie gminy; - nagrody, 6) liczba utworzonych, zmodernizowanych ele- - zachęty, mentów infrastruktury służących funkcjonowaniu i - fundusze europejskie. rozwojowi turystyki kulturowej; Do instrumentów społecznych należą: 7) przeanalizowanie ilości i efektów spotkań z - edukacja, przedstawicielami służb konserwatorskich; - informacja, 8) ocena stanu utrzymania obiektów zabytkowych - promocja, będących w gestii samorządu lokalnego. - współdziałanie z organizacjami społecznymi, - zwiększanie liczby miejsc pracy związanych z 9. WYBRANE ZEWNĘTRZNE ŹRÓDŁA FINANSO- opieką nad zabytkami. WANIA GMINNEGO PROGRAMU OPIEKI NAD ZA- Do instrumentów koordynacji należą: BYTKAMI - projekty i programy dotyczące dziedzictwa kul- Zasady finansowania opieki nad zabytkami okre- turowego zapisane w wojewódzkich, powiatowych śla ustawa o ochronie zabytków i opiece nad zabyt- i gminnych strategiach i planach rozwoju, kami. Zgodnie z jej zapisami „osoba fizyczna lub jed- - plany związane z rozwojem infrastruktury tech- nostka organizacyjna posiadająca tytuł prawny do nicznej, zabytku wynikający z prawa własności, użytkowa- - programy związane z ochroną i kształtowaniem nia wieczystego, trwałego zarządu, ograniczonego środowiska, prawa rzeczowego albo stosunku zobowiązaniowe- - plany ochrony ustanowione dla parków krajobra- go finansuje prowadzenie prac konserwatorskich, zowych i kulturowych, restauratorskich i robót budowlanych przy tym za- - program rewitalizacji, bytku”. - umowy i porozumienia. Osoba fizyczna (...) może ubiegać się o udzielenie Do instrumentów kontrolnych należą: dotacji celowej z budżetu państwa na dofinansowa- - aktualizacja gminnej ewidencji zabytków, nie prac konserwatorskich, restauratorskich lub ro- - monitoring stanu zagospodarowania przestrzen- bót budowlanych przy tym zabytku. Dotacji takich nego, w tym infrastruktury technicznej, udziela również: - monitoring stanu zachowania dziedzictwa kultu- - minister właściwy do spraw kultury i ochrony rowego, w tym stanu technicznego obiektów zabyt- dziedzictwa narodowego, kowych. - wojewódzki konserwator zabytków, Dziennik Urzędowy Województwa Wielkopolskiego Nr 90 – 9675 – Poz. 1748, 1749

- organ stanowiący gminy, powiatu lub samorządu szenie Naukowe Archeologów Polskich Oddział w województwa, na zasadach określonych w podjętej Poznaniu, Poznań – Września, 2003. przez ten organ uchwale. - Miłosław, Bogdan Kucharski, Wielkopolska Bi- Ponadto wsparcie finansowe mogą stanowić blioteka Krajoznawcza, Poznań, 1997. środki ze specjalnie powołanych do tego funduszy, - Rejestr zabytków województwa poznańskiego i w tym funduszy Unii Europejskiej. wielkopolskiego udostępniony na stronie WUOZ w Poznaniu. MATERIAŁY ŹRÓDŁOWE: - Dane z Urzędu Gminy w Miłosławiu. - Raport o stanie zabytków w gminie Miłosław, - Dane z www.stat.gov.pl. Wojewódzki Urząd Ochrony Zabytków w Poznaniu, §2. Wykonanie uchwały powierza się Burmistrzo- Poznań,2004. wi Gminy Miłosław. - Gminny Program Opieki Nad Zabytkami – Po- §3. Uchwała wchodzi w życie po upływie 14 dni radnik metodyczny – praca zbiorowa, Krajowego od daty ogłoszenia w Dzienniku Urzędowym Woje- Ośrodka Badań i Dokumentacji Zabytków, Warsza- wództwa Wielkopolskiego. wa, 2008. - Zabytki architektury i budownictwa w Polsce – Przewodniczący Województwo Poznańskie, Ośrodek Dokumentacji Rady Miejskiej Zabytków, Warszawa, 1998. (-) inż. Jarosław Sobczak - Archeologia Powiatu Wrzesińskiego, Stowarzy-

1749

UCHWAŁA Nr XLI/264/10 RADY MIEJSKIEJ GMINY SKOKI

z dnia 16 lutego 2010 r. w sprawie: ustalenia regulaminu udzielania pomocy materialnej o charakterze socjalnym uczniom i słucha- czom kolegiów zamieszkałym na terenie Gminy Skoki

Na podstawie art. 90f Ustawy o systemie oświa- §2. Wykonanie uchwały powierza się Burmistrzo- ty (tekst jednolity: Dziennik Ustaw Nr 256 z 2004 wi Miasta i Gminy w Skokach. r., poz. 2572 z późn.zm.) oraz art. 18 ust. 2 pkt 14a ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie §3. Traci moc uchwała Nr V/29/2007 Rady Miej- gminnym (tekst jednolity: Dz.U. Nr 142 poz. 1591 skiej Gminy Skoki z dnia 8.02.2007 r. w spra- z 2001 r. z późn. zm.) Rada Miejska Gminy Skoki wie: regulaminu udzielania pomocy materialnej dla postanawia: uczniów.

§1. Uchwalić regulamin określający: tryb i sposób §4. Uchwała wchodzi w życie, po upływie 14 dni, udzielania pomocy materialnej o charakterze socjal- od daty ogłoszenia w Dzienniku Urzędowym Woje- nym uczniom i słuchaczom kolegium zamieszkałym wództwa Wielkopolskiego. na terenie Gminy Skoki, w brzmieniu stanowiącym załącznik do uchwały. Przewodniczący Rady Miejskiej Gminy Skoki (-) Zbigniew Kujawa

Załącznik do uchwały Nr XLI/264/10

REGULAMIN UDZIELANIA POMOCY MATERIALNEJ O CHARAKTERZE SOCJALNYM UCZNIOM I SŁUCHACZOM KOLE- GIÓW ZAMIESZKAŁYM NA TERENIE GMINY SKOKI

ROZDZIAŁ I b) sposób ustalania wysokości stypendium szkol- Postanowienia ogólne nego, c) formę, tryb i sposób udzielania zasiłku szkol- §1. 1. Niniejszy regulamin określa: nego, a) formę, tryb i sposób udzielania stypendium 2. Ilekroć w regulaminie jest mowa o: szkolnego, a) kryterium dochodowym – rozumie się przez to