Windpark Fryslân: boren in Nederlands belangrijkste dijk

NSTT 9 & 10 Oktober

Ruben Rothuizen Technisch manager Inhoud

• Windpark Fryslân project details • De • Geologie • HDD’s en uitdagingen • Afstemming omgeving

2

Windpark Fryslân: boren in Nederlands belangrijkste dijk Windpark Fryslân

• Voorbereidingen project gestart in 2008 • 89 windturbines, onderlinge afstand 660 m • Totaal vermogen: ± 382.7 MW • Geschatte productie per jaar: ± 1.500 GWh/jaar (± 500.000 huishoudens)

• CO2 besparing: ± 800.000 ton/jaar (uitstoot van meer dan 500.000 personenauto’s)

3

Windpark Fryslân: boren in Nederlands belangrijkste dijk Selectie locatie windpark

Hierbij is rekening gehouden met o.a.: • Vaarroutes • Visserij • Vliegroutes • Schietgebied defensie • Stilte gebied Waddenzee • Route van trekvogels en vleermuizen • Gewenste capaciteit • De monumentale en toeristisch belangrijke Afsluitdijk • Belangen watersport

4 • Toerisme in • …

Windpark Fryslân: boren in Nederlands belangrijkste dijk Windpark Fryslân project

Gehele windmolenpark is gelegen in Friese deel van het IJsselmeer Opdrachtgever: Windpark Fryslân

Bestaat uit 4 loten: • Lot 1: 89 stuks windturbines • Lot 2: Maritieme kabels vanaf turbines naar een trafostation te • Lot 3: Trafostation Breezanddijk • Lot 4: Exportkabels vanaf Trafostation Breezanddijk naar aansluiting op landelijke hoogspanningsnet Tennet in

Hoofdaannemer Lot 1 t/m 4: Bouwcombinatie Zuiderzeewind (ZZW) 5

Onderaannemer Lot 4: Visser & Smit Hanab B.V.

Windpark Fryslân: boren in Nederlands belangrijkste dijk Windpark Fryslân project - Lot 4

Totale lengte ca. 25 km - Afsluitdijk Breezanddijk tot Zurich ca. 15 km - Zurich tot Bolsward ca. 10 km Twee hoogspanningscircuits 110 kV bestaand uit 3 kabels per circuit inclusief glasvezelkabel in Uitvoering Part 1: 1 juni tot 1 december 2019 mantelbuis voor datatransmissie HDD 2 • Part 1: Breezanddijk – ca. Vismigratie 10 km. inclusief HDD1 t/m HDD3 opgelegd HDD 3 tijdslot RWS uitvoering 1-6-2019 tot 1-12- Sluizencomplex 2019 i.v.m. werkzaamheden reconstructie Afsluitdijk door bouwcombinatie Levvel (Van Oord en BAM) • Part 2: Kornwerderzand - Zurich - Bolsward 6 ca. 15 km. uitvoering 1-11-2019 tot 31-8- 2020. Start 1-11-2019 i.v.m. gebruik zuidelijke parallelweg door Levvel voor langzaam en lokaal verkeer tot eind oktober 2019 HDD 1

Windpark Fryslân: boren in Nederlands belangrijkste dijk De Afsluitdijk

Primaire waterkering Onderdeel van de Zuiderzeewerken, aangelegd van 1927- 1932 Voor het aanleggen van de Afsluitdijk was 15 miljoen m3 keileem en 27 miljoen m3 zand nodig Lengte: 32 km Breedte: 90 m

7

Windpark Fryslân: boren in Nederlands belangrijkste dijk 8

Windpark Fryslân: boren in Nederlands belangrijkste dijk 3 HDD locaties x 2 boringen met 250t HDD1 Breezanddijk: HDD1A: 314 m HDD1B: 314 m 4x HDPE Ø250 mm PE100 SDR11

HDD2 Kornwerderzand: HDD2A: 453 m HDD2B: 479 m 4x HDPE Ø250 mm PE100 SDR11

HDD3 Lorentzsluizen:

9 HDD3A: 1346 m HDD3B: 1374 m 1x HDPE Ø630 mm PE100 SDR11

Windpark Fryslân: boren in Nederlands belangrijkste dijk Geologie

Om de Afsluitdijk te bouwen is zand en keileem opgebracht. De geologie daaronder bestaat vnl uit: • Formatie van Naaldwijk (Holoceen): klei en zand • Formatie van Boxtel (Holoceen-Pleistoceen): zand, leem en veen • Formatie van Drenthe (Pleistoceen): keileem –klei met grind en stenen (glaciaal) • Formatie van (Pleistoceen): vast zand

1 0

Windpark Fryslân: boren in Nederlands belangrijkste dijk Geologie

Tijdens het boren zijn stenen, grind en resten van de zinkstukken waarop de Afsluitdijk is gebouwd omhoog gekomen.

1 1

Windpark Fryslân: boren in Nederlands belangrijkste dijk HDD1

HDD1A en HDD1B Lengte: 314 m Intredepunt: Breezanddijk Uittredepunt tussen fietspad en A7

Pilot 32” flycutter 30” barrelrun Afdichten van annulaire ruimte met drill-grout 1 tijdens intrekken 2 Ingetrokken: 10 juli (1B) en 18 juli (1A)

Windpark Fryslân: boren in Nederlands belangrijkste dijk HDD2 HDD2A: 453 m HDD2B: 479 m Intredepunt: Kazematten/ Kornwerderzand Uittredepunt: op fietspad lang A7

Pilot 32” flycutter 30” barrel run 28” barrel run Afdichten van annulaire 1 ruimte met drill-grout 3 tijdens intrekken Ingetrokken: 12 sept. (2B) en 23 sept. (2A)

Windpark Fryslân: boren in Nederlands belangrijkste dijk HDD2

Interface met geplande vismigratierivier (VMR) HDD2A en HDD2B kruisen de VMR Ten tijde van ontwerp HDD was precieze locatie en diepte fundering VMR nog niet bekend Om Levvel (verantwoordelijk voor constructie VMR) meer ruimte te geven is de afstand tussen de hartlijn van de 2 HDD2 vergroot op locatie van VMR

1 4

https://deafsluitdijk.nl/projecten/vismigratierivier/

Windpark Fryslân: boren in Nederlands belangrijkste dijk Afstemming met omgeving

1 5 HDD2

Zeer beperkte ruimte uittredepunt HDD2

1 6

Windpark Fryslân: boren in Nederlands belangrijkste dijk Verkeersplannen en afstemming met omgeving

Data (start – finish) Fase 1: length TVM = 8980m - HMP 86.40 - 98.38 01-juni t/m 02-sept Fase 2: length TVM = 4720m - HMP 92.63 - 97.35 02-sept t/m 07-nov

PART 2 – ca. 13.400m PART 1 – ca. 9600m Section 1.1 Section 1.2 Section 1.3 Section 2.1 Section 2.2 Section 2.3 1600 m 1600 m 1600 m 1185 m 1600 m 1600 m 1600 m 1600 m 1190 m HDD2 HDD1

Cycling Path

Emergency Lane

Right Lane Fi L sh o M re Emergency Lane (during construction phase) i n g tz ra S ti lu o i n ze n

co m p l ex Emergency Lane Emergency Lane

Breezanddijk Kaze mat Parallel Lane South 1 ten 7 SUBSTATION

Section 3.1 Section 3.2 Section 3.3

Appendix A – Schematic drawing part 1 Contractor:

Doc no. : P162071-SDR-003 Client: P16.2071 Windpark Fryslân Version: 0.5 - Date 04-02-2019 HDD2 + HDD3

NGE gebied De Stelling Kornwerderzand is de enige Nederlandse stelling die de Duitsers heeft weten tegen te houden in de meidagen van 1940. De Slag om de Afsluitdijk is een van de weinige veldslagen die de Duitsers verloren tijdens hun Blitzkrieg tegen West-Europa.

1 8

Windpark Fryslân: boren in Nederlands belangrijkste dijk NGE locaties A7 Zurich - Bolsward

1 9 HDD3 HDD3A: 1346 m HDD3B: 1374 m Intredepunt: Kazematten/ Kornwerderzand Uittredepunt: achter het kitesurfstrand Rh= 800 m

Pilot 34” flycutter 30” barrel run Afdichten van annulaire ruimte 2 bij intrede en uittredepunt over 0 lengte van 120 m met drill- grout. Uit te voeren na installatie met kleine rig. Start pilot HDD3A: 3 okt.

Windpark Fryslân: boren in Nederlands belangrijkste dijk HDD3

Kruising van de Lorentzsluizen met bocht naar links

2 1

Windpark Fryslân: boren in Nederlands belangrijkste dijk 2 2

Windpark Fryslân: boren in Nederlands belangrijkste dijk 2 3

Windpark Fryslân: boren in Nederlands belangrijkste dijk Dank u wel

Vragen?

2 4

Windpark Fryslân: boren in Nederlands belangrijkste dijk